Book Title: Dravya Saptatika Granth
Author(s): Lavanyavijay Gani, Nirupamsagar
Publisher: Jain Shwetambar Sangh Pedhi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023117/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ || zrI madAnIra paramAmane namaH || . pU. upA. zrI lAvaNyavijaya gaNi nirmita svApajJavRtti-prAcIna avasUrI sahita zrI pya prartAtA graMtha gujarAtI anuvAda sAthe daherAsara-upAzraya Adi dharmasthAnAnA zAstrIya vahIvaTI taMtranuM mArgadarzana // saccassa ANAe uvaTTie mehAvI mAraM tarai // vIra nirvANa 2. 2494 vikrama saMvata 2024 rese - prakAzaka -- zrI jaina zvetAmbara saMghanI peDhI pipalI bajAra iMdaeNAra sITI [ ma. pra. ] mUlya rUA. 10 (6za) AgamA, saM. 19 prathamAvRtti 1000 nenes dharmasthAnAnA dareka vahIvaTadAroe gurUgamathI mAsa A graMtha vAMcavA jarUrI che.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyasatatikA graMthanA saMpAdaka sAkSaraziromaNi vidratye sUkSmavicAraka : paMDita zrI prabhudAsabhAInuM mananIya sAhitya (jenuM prakAzana zrI akhila bhAratavarSIya jaina saMskRti rakSaka sabhA, cANasmA dvArA thayela che. pra.) 1 divya prakAza 12 dharma kaI rAjyasattAne tAbe nathI 2 zrI je. mU. jaina konpharansane mArga mATe ja dharma sarvoparI che. darzana 13 TrasTa ekaTa ane TrasTIone dharma 3 thanArI cUMTaNInA lAbhAlAbha 14 suprIma korTa kA nirNaya 4 mananIya nibaMdha saMgraha (Trio maura saMghegI) 5 paMDita sukhalAlajIne hArdika zubhecchA- 15 zrI jaina zAsana saMsthA (handI) sUcakapatranuM AmaMtraNa 16 jagatanA tAtane hArdika apIla 6 zAstrIya purAvA 17 mahAvIra prabhunuM trikaraNa mege praNidhAna 7 pRzyatA-aspRzyatA ane jene 18 muMbaI TrasTa ekaTa aMge ugra virodha 8 dhArmika khAtAnA vahIvaTa karanArAone 19 ahiMsAnA keTalAka mULabhUta siddhAMta utAvaLa na karavAnI vinaMtI 20 daherAsaramAM (IlekaTrIka) lAITe baMdha 9 prajAnA bhalA mATe vinobAjIne karavA aMge thayela TharAva khule patra 21 sAta kSetra vyavasthA 10 hindu dharmasva Ayega (praznAvalI) 22 kheDuta ane majura vargane Aje te 11 zrI jinapUjA paddhati samAlocanA durupayoga [ anusaMdhAna TAiTala peja trIjA para ]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH // vAcakapravara pU. zrI lAvaNyavijayajI ma0 gaNI viracita svAparlR TIkA ane prAcIna avasUri sAthe 5 zrI vyasAtakA graMtha (gujarAtI anuvAda sAthe ) dharmasa'sthAAnI saphaLa vyavasthita kAryavAhI mATe zAstrIya sacATa mArgadarzana ApanAra peAtAnI zailinA atyuttama advitIya graMtha 66 ANAppahANo dvi prakAzaka : zrI jaina zve0. saMghanI peDhI pipalI bajAra iMdAra sITI (ma. pra.) vIra ni0 sa'0 2494 mUlya 10 rUpiyA prathamAvRtti 1000 moha sAuthaka sahAyaka : mArA khAtAnI jaina peDhI mahesANA( u.gu.) vi0 sa0 2024
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ --: prAptisthAnA : (1) zrI jaina zve0 saghanI peDhI pipalI majAra iMDhAra sITI ( ma. pra. ) (3) sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapALa amadAvAda-1 prakAzaka : zrI jaina zve. saMdhanI peDhI vatI zrI dhevaramalajI mahetA ane mAnamalajI mAMta pipalI bajAra IndrAra sITI ( ma. pra. ) (2) sudhArA khAtAnI jaina peDhI mu. mahesANA ( u.gu.) (4) sAmAbhAI pApaTalAla gajarAvAlA nIladhArA, elisabrIja amadAvAda-6 (5) mAstara sevatIlAla jaina jaina pAThazALA lAlamAga bhUlezvara, subaI-4 mudraka saMskRta vibhAga : zrI kRSNa A prinTarI byAvara (ajamera) mAM bAkInuM badhuM : zrI jayaMti dhyAla vasaMta prinTiMga presa zrIkAMTA ghelAbhAInI vADI amadAvAda,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ e prAstAvika che 1. zrI zAsana saMsthA ane zrI saMgha sugya AtmAone mukti ApavAmAM prabaLa sAdhanarUpa pAMca AcAra. rUpa-sAmAyikamaya-mokSamArganI-eTale ke dharmanI egya jIvene sulabhatA karI ApavA mATe mahAvizva-vatsala mahA ahiMsAmaya mahA karuNayukta zrI tIrthakara bhagavaMte e ja tIrthanI mahAzAsana saMsthAnI sthApanA karI che, bIjA koI karI zake nahIM. evI mahAzAsana saMsthA hoya che. eTale ke-sarva prakAranA vidhividhAne pUrvakanI vizvanI sarvotkRSTa mahAdharma zAsana saMsthAo sthApI che. tenuM mahA saMcAlana te dharma mAganA yathAzakti ArAdhanA karanArAomAMthI yogya adhikAro sAthenA zrI gaNadhara Adi suyogya mahA adhikArIo ane bhakta-sevaka-anuyAyIo-yukta zramaNa pradhAna caturvidha saMghanI sthApanA karIne tene prabhuja saMpatA hoya che. te pramANe, potAnA zAsananuM saMcAlana, aMtima tIrthakara bhagavaMta paramAtmA zrI mahAvIra vardhamAnasvAmIe vaizAkha sudi 11 ne divase ja pote sthApelA zrI caturvidha saMghane soMpeluM che. jemAM mukhya gautama gotrIya zrI idrabhUti pahelA mahA zramaNa bhagavaMta mukhya hatA. (2) bALa brahmacAriNI mahAAryA zrImatI zramaNa bhagavaMtI zrI caMdanabALAjI hatA. eja pramANe (3) mukhya zrAvaka zrI zaMkha ane (4) mukhya zrAvikA zrI revatIjI hatA. te zrI saMgha ane zrI zAsananI mULa paraMparA Aja sudhI cAlI Ave che. 2. zrI jainazAsananI dhArmika bhakita? e rIte-(1) zrI zAsana saMsthA. (2) zrI saMgha. (3) dharmamArga. (4) prabhunA upadeza tathA Adeza vigeremaya dharmazAstro paNa paraMparAgata rIte cAlyA Ave che. (5) te cAreyane lagatA-sAdhana, upakaraNe, smaraNa cihno, smaraNa sthAne ArAdhya tIrtho bhUta ane bhaviSyanI ane vartamAna vIzIonI bAbate, ArAdhanAmAM sahAyaka, pratIke, bhaktithI samarpita bheTe, vigeremaya dravya ane bhAvarUpa jene zAsananI mAlikInI, ane zrI saMghanA saMcAlana nIcenI aneka vidha dravya-kSetra-kALa ane bhAva rUpa dhArmika mitte sadAkALa avazya saMbhavita che, je vizvamAM yathAyogya rIte sarva kSetramAM patharAelI hoya che. 3. e mito viSe zrI saMghanI jokhamadArIo (1) tenI vidhi pUrvaka zrI saMghane prApti, (2) tene saMgraha. (3) tenuM sarvamukhI rakSaNa (4) yathA yogya rIte vahIvaTI saMcAlana (5) saMghavardhana,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2] rAgya viniyeAga, ceAgya upayAga vigere vigere. viSenI tamAma kAryavAhI javAbadArI ane jokhamadArI pUrvaka saMbhALavAnI pharajane te kALanA, ne te kSetranA zrI saMghanI heAya che. te anusAra vartamAna kALe vamAna zrI saMghanI e pharaja che. 4. zrI dravyasasatikA graMthanA viSaya te pharaja kevI rIte khajAvI zakAya? kANu khajAvI zake? temAM zI zI harakatA ubhI thAya ? harakata karanArA kayA tattvA hoya ? krUraja bajAvavAthI zA phAyaThThA ? kevA kevA bAhya ane AMtarika phAyadA thAya ? kANu tevA phAyadA meLavI zake ? vigere vigere viSe garbhita rIte nizcaya nayanI dRSTi pUrvakanI vyavahAra nayanI dRSTithI tathA ziSTa puruSAnA leAka vyavahAranI dRSTithI ane tAttvika rIte A dravya saptatikA graMthamAM jema bane tema sucegya rIte nirUpaNu karavAmAM Avyu che. kemake-zAsana, saMdha, dharma zAstro ane dhArmika saMpattione lagatA ati gahana viSaye che, tathA vyavahAra nayanI dRSTithI tAttvika rIte samajutI pUrvaka A dravya sasatikA graMthamAM-saMkSepamAM paNa sacATa rIte ane zAstra pramANu siddha rIte nirUpaNu karavAmAM AvyuM che. tethI nAnA chatAM A graMtha ghaNA ja mahattvanA banI rahe che. jaina zAsananA mahAtIrthaM; madirA, upAzrayA, jJAnabhaMDArA, caturvidha saMghanI dhArmika ArAdhanAmAM upayAgI upakaraNA, sAdhaka dravya, kSetra,-kALa ane bhAvAtmaka sAdhanAM dharmazALAo vigere vigere karADA-abAnu bAhya mUlya dharAve che. tathA AMtarika mUlyanI apekSAe amUlya-aciMtya mUlya dharAvatA padArtho rUpa te hAya che. dhArmika saMpattinA padArthInI prApti, saMgraha, saMvardhana, bhaktibheTa, Atma samarpaNa, vahIvaTI sacAlana, AtmAthI jIveAnA AtmAnA utkarSa mATe upayogI thAya te rIte AjJA ane vidhipUrvaka viniyeAga, vigere zAstrIya paddhatisaranuM mArgadarzana A graMthamAMthI maLI zake tema che. 5. mahattvanA samajavA jevA prazna A jagamAM dhana vagerenA saMcaya, vaparAza, vahivaTa vigere bahArathI jo ke sAMsArika kAryoM gaNAya che. paraMtu temAM samajavA jevuM e che ke-- sAMsArika kAryAM ke-mekSa mArgomAM sahAyaka dhAmika kAryAM, e khanneya mana-vacana- kAyAnI bAhya pravRttiethI thaI zake che. anneyamAM tenI jarUra paDe che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 3 koIne lAta mAravAmAM paNa kAyAthI kAma levuM paDe che. ane pUjya guru mahArAjazrIne vaMdanA karavAnuM kAma paNa zarIrathI ja thAya che. eTale ke-keAi paNa kAma pachI te sAMsArika hAya ke dhArmika hAya, paraMtu te banneya prakAranA kAryAM mana-vacana-kAyAnI pravRtti vinA zakaya nathI. tethI-ratnatrayI ( samyagdarzana-jJAna ane cAritra)nA sAdhaka kAi paNa kAryomAM lagADelI mana-vacana-kAyAnI pravRtti zubha ane zuddha pravRtti gaNAya che. tethI hiMsA, asatya vigere paNu jo paraparAe-ratnatrayInI sAdhaka hAya, tA paNa te-dhama kRtya hAya che. guru vaMdana karavA janAra bhakta page cAlIne jAya tethI hiMsA vigere doSa anivArya rIte pApa thatA dekhAtA haiAya che. paraMtu te ratnatrayInA sAdhaka hAvAthI hiMsA rUpa nahIM pazu ahiMsA-dha-rUpa banI rahe che. A rahasya samajavA jevuM che. eja kAmeA ragadveSa pUrvaka karavAmAM Ave, te mahArathI hiMsA rUpana jaNAvA chatAM, hiMsA vagere rUpe phaLa ApatA hAya che. A viveka jo samaja pUrNAMka athavA guru AjJAthI na karavAmAM Ave, te jaina zAsananI prApti saphaLa thatI nathI. A kAraNe AjJA, vidhi, yatanA, bhakti, vigere pUrNAMka AtmavI phAravIne karavAmAM Ave, te azubhanA Azraya rUpa ne banatAM, anAzravarUpa, zubhaAzravarUpa, karmanA saMvara rUpa, karmAMnI nirArUpa, karmonI mahA nirjarArUpa banI rahe che. ane e rIte e zrI tIrthaMkara nAma kramanA baMdhanA kAraNarUpa tathA meAkSanA kAraNarUpa banI rahe che. jo, Ama na hoya teA anumADhavA lAyaka mAkSanI koi kriyA maLI zakaze nahIM. 6. graMtha kartAnI viziSTa cAgyatA 66 A graMthanA kartA-vAcaka zrI lAvaNya vijayajIe vi. sa0 1744 mAM A graMthanI racanA karI che. devAdikanA dravyAM viSenI samaja ApavAnA vIEURllAsa jaNAI Ave che, jethI te khAkhatamAM A vyavasthA na pravarte, athavA aTake." A pramaLa bhAvanA jaNAI Ave che. khubI e che, ke-AmAM svaracita bahu ja thADI gAthAe haze. mATebhAge-zrI AgamA, paMcAMgI, tathA pUrvanA suvihita AcArya -mahA rAjAnA prathA vigerenI gAthAonA sagraha karIne 71 gAthamAM graMthanI racanA karI sakRtikA nAma sAthaka rAkhyu che. A uparathI samajI zakAze, kegraMtha racanA bhaTTe 1744mAM thai che, para`tu temAMne viSaya prAcIna che. gAthAonu
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULa sthaLa kyAM kyAM che? te ghaNe bhAge graMthakArazrIeja ThAma ThAma batAvela che. tethI A deva-dravyAdikane lagate vicAra hAlamAM 250-300-40 varSo -- pUrata ja june che." ema na samajavuM. ajJAna bhAva dharAvatA jI game tema samaje e judI vAta che. kharI vAta e pramANe nathI.----- tethI ajJAna bhAva dharAvatA sAmAnya samajatA leke game tema samaje ke bole, te aprAmANika vAte tarapha lakSya ApI zakAya nahIM. 7. viSayanI gaMbhIratA graMthakArazrIe A viSayane abhyAsa ghaNe vakhata gALIne karela hoya, ema jaNAI Ave che. ane darekedareka bAbatenI bahu ja cokakasAIthI cegya neMdha lIdhI che. A graMthano viSaya dhArmika milkatane lagate che. kathA vArtA ke tatva carcAne lagato nathI jethI keTaleka aMze nirasa viSaya lAgaze paNa kAyadAnA pustakanI mAphaka AmAM paNa vyavasthita rIte gUDha vAte batAvavAnuM lakSya che. vyAkhyAo, pAribhASika zabda, bheda, peTA bhedo, utsarga apavAda, apavAdanA paNa apavAda, vidhi, niSedha, vikalpa, zAstra pramANa, yukti, upapAdana, sAbitIo, pramANe vigere kaI paNa viSayanA rItasara zAstranI zAstrIya paddhati pUrvakanI racanA pramANenI racanA maLI Ave che. 8 A viSayanI vizALatA jema-zAsana-saMgha-dharma-tatvajJAna-padArtha vijJAna, zAstra, svAduvAda vigere viSa sAthe saMbaMdha dharAvatI bAbate jema vizALa prasthAna dharAve che, tema A viSayanuM nirUpaNa paNa khUba vizALa prasthAna dharAve che. ane tenI skUla samajanI mAphaka sUkSama samaja paNa hoya che. kemake-AmAM batAvelA dravyanA bhedamAM, bIjI rIte, jaina dharmanA bIjA aMge vigere svAduvAda daSTithI samAveza pAmatA hoya che. te tathA-prakAranA guru mahArAjanI sAnnidhyamAM rItasara abhyAsa karavAthI samajI zakAya tema che. dA. ta. deva-guru-dharmazAstramAM tathA cAra prakAranA saMghanA dharma preraka dravyamAM darekane samAveza thaI zake tema hoya che. zuM bAkI rahe tema hoya che? tethI jaina zAsananI dhArmika mittenI vistRta samajamAM-zAsana-saMgha-dharma, zAo, tathA milkatanI rakSA vigerenA niyamo vigere samAveza thaI zake tema hoya che. ATalI badhI vizAlatA che. graMthakAre-mukhyapaNe vyavahAra naya tathA vyavahArathI nirUpaNa kareluM che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatAM-nizcaya nayathI samajavA jevI bAbato tarapha durlakSya rAkhela nathI. kyAMka kyAMka e daSTithI paNa nirUpaNa kareluM che.' mudrita AvRttio ane A saMskaraNa A graMtha gujarAtI bhASAMtara sAthe judI judI rIte bahAra paDele che. chatAM, te vAMcavo ne vicAro durlabha rahyo che., tethI jema bane tema A saMskaraNa, vAMcavA samajavAmAM saraLatA paDe, tevI rIte viSaye chuTA pADIne chapAvavA kozISa karI che. parizi anukramaNikA, prastAvanA vigere paNa saraLatAthI graMtha samajavAmAM sahAyaka thAya, tevI kozISa karI che. ema vAMcako barAbara joI zakaze. graMthakArazrIe pote ja lIdhelA judA judA zAstra graMtha vigerenA ava taraNe jema bane tema nAmanirdeza sAthe judA jaNAI Ave tema batAvavA kozISa karI che. - - 10. hajI vadhAre viziSTa svarUpanuM saMpAdana jarUrI che chatAM kahevuM joIe ke-hajI A graMthanuM punaHsaMpAdana evuM thavuM jarUrI jaNAya che, ke-thakAranA dareka avataraNe, zAstra graMthAtaranA pAThe vigerenA pUrA nAma ane yogya sthaLanA nideze sAthe saMpAdana kArya thavuM joIe. tathA graMthakArazrIe jema bane tema vRttimAM paNa bIjA zAstromAMthI ghaNA pAThe lIdhelA jaNAya che. te A saMskaraNamAM badhA spaSTa rIte judA pADI batAvAyA nathI. te judA pADI batAvavA jarUrI gaNAya. uparAMta, zrI AgamothI mAMDIne, zrI pUrvAcArya mahArAjAonA aneka zAstra graMthamAM A viSayane lagatI bAbatonA pAThe, samaja paDe tevI rIte pAchaLa pariziSTamAM batAvavA jarUrI gaNAya. jethI A viSayanI rajuAta bahu ja sArI rIte thaI gaNAya. joke-A saMskaraNamAM te dizAmAM thoDA prayatne dekhAya che. paraMtu te pUrAM thAya te yogya gaNAya. tema chatAM cAlu vyavahAramAM A bAbate TUMkamAM samajavA mATe graMtha ghaNe ja upagI che. temaja sahAya karanAra che. temAM be mata nathI. graMthakArazrIe jema bane tema vRttinI racanA lagabhaga 900 lekamAM samAvI atisaMkSepamAM karyo che, chatAM ghaNuM ghaNuM samajAvI dIdhuM che. 11. graMthanuM nAma jaina zAsana dharmadravyavyavasthA vicAra samitika A nAmathI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ '; 1 graMthanA viSaya spaSTatAthI samajI zakAya tema che. paraMtu tene TuMkAvIne " dravya saptatikA nAma rAkhavAmAM AvyuM che. 12. dhakSetramAM AjanI irAdApUrvakanI anyAya pUrNa DakhalA. (1) sa Mta sAhI jaina zAsanane badale temAM asaiddhAMtika lAka zAsananI vinAkAraNa daramyAnagIrI pravezAvAya che. para parAgata zrI saMghanA adhikArAnA badale (2) pablIka TrasTa ekaTanA kamIzanara tathA ADakatarI rIte rAjyanA bIjA khAtAMonI ane amaladAre nI daramyAnagirI pravezAvAya che. (3) pAMca AcAramaya dharma kAryamAM vAparavAne badale bIjA dunyavI kArcamAM vAparavA A milakatA taka maLe laI javAnA Adarzo ane dUragAmI uddeze| rAkhavAmAM Ave che. (4) bahAranA dezanA amuka ja leAkeAnA hitanA AdarzInA kAyadAne mukhya sthAna ApavA khAda zAstrAjJAone sthAna ApavAnI kAma calAu nIti rakhAyelI che. jethI zAstrAjJAe bAdhita thatI rahe che. ane (5) dhAmi~ka milakatA jaina dharmanI chatAM, tene jAhera janatAnI milakatA gaNAvI. tene AdhAre rAjyataMtranI sarakArI pAte pAtAnA kabajo ane garbhita mAlikI tenA upara mAnI, vahIvaTa calAvarAvatA haiAya che. ne trIjI ghaNI DakhaleA pravezAvAtI haiAya che. tenI vigatavAra samaja lakhANanA bhayathI ahIM ApI nathI AthI vizeSa anyAya nA julmanA bIjA dAkhalA maLavA saMbhavita jaNAtA nathI. AvuM kadI jagatamAM banyuM nathI. rAjyataMtra nAkarI karatA cekIyAtanI jema rakSaNamAM sahAyaja thaI zake che. paraMtu daramyAnagirI ke thADI paNa mAlikI na sthApI zake. te pachI sarveOsarvAM tenI mAlikI sthApavAnI tA vAta ja zI ? A anyAyanI nAgacUDamAMthI jaina dharmanA dhArmika sta Mbhe ane dhArmika sa Mpattio cheDAvavA mATe peDhI dara peDhI satata jAgrata rahevuM joize. jayAre AjanA AMtararASTrIya TrIbyunaleA ke-AjanA AMtararASTrIya nyAyataMtranA vizva adAlatanA tAkhAmAM jagatanI badhI bhAkhatA heAvAnu manAya che, te te nyAyataMtra paNa kAI paNa dUranI mahAsattAne tAbe hAvuM joie. ane jo ema hAya tA, evI rItanI sattA ane mAlikI cAlu karavI, e ceAgya nyAyanI pAyA upara zI rIte saMbhavI zake tema che ? tA e rIte anyAyanA pAyA uparanA kAyadAnA dheAraNeAthI sarvAdhikAra, sattA mAlikI vigere zI rIte sthApI zakAya ? tene ceAgya nyAyanA koI paNa siddhAMtanA Teke nathI. ema prAcIna zeAdha uparathI jaNAya che, Arthika, sAmAjika, tathA rAjyakIya taMtranA utpAdaka mULa teA dhama ja che. te dhama ane tenA te e aMgeA upara rAjyakIya sattA vigere saMbhavI zakatA ja nathI.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ L[ 7 chatAM, videzIya sattAnI asara bhAratanA dharmo upara paNa jema tema karIne paNa game te hAnAthI ThokI besADavAmAM Avela che. temAM nyAya zI rIte saMbhave che tyAre-khrIstI dharmanA mukhya kendra rUpa vaDA dharmaguru pipa, tathA tenI veTIkana rAjyadhAnI vigere upara A jagatanuM kaI paNa prakAranuM niyaMtraNa rakhAyela ja nathI. to bhAratanA prAcInatama mahAna dharmo upara zA AdhAre ThekI besADAyela che? tenA sAcA kAraNe keI batAvI zakatA nathI. chatAM lekenA ajJAnathI, lAlace batAvIne, tathA gupta goThavaNethI, ApaNe thoDA vakhata pahelAnA AgevAnene yukti prayuktithI te jALamAM bahAravALAoe dUra dUranA prayatnothI phasAvI lIdhelA che. te eka A duniyAmAM mahA na anyAya zarU thAya che. temAMthI sarva prabhunuM zAsana chuTe, tevI haMmeza sadda bhAvanA bharI bhAvanA bhAvatA rahI, te su-divasanI rAha jotA rahevuM joIe. 13. devAdi dravya viSe kutarka na karavA joIe. keTalAka bhAIo-bagarIba ane bekAra jaina baMdhuone AjIvikA mATe deva dravya vigere kema ApI na zakAya! AvA prazno uThAve che. aneka rIte sAdharmika bhAIonI dayA citave che te zI rIte gya che? sAdhArmika baMdhuonI bhakti karavI, te ghaNuM yogya che paraMtu tenI pAchaLa viveka vigere hovA joIe ke nahIM? kharI vAta e che ke-e bhAIo dhArmika daSTithI vicAra karatA nathI kemake te bAbatane teone abhyAsa nathI hote. tathA sAdharmika bhAIo garIba ane bekAra bane che, temAM videzIya dhaMdhA dvArA luMTa tathA zoSaNa kAraNabhUta hoya che. te rokavA pracAra karavAne badale dhArmika dravya tarapha najara doDAvavAnuM paNa bahAravALAo ja zIkhavyuM hoya che, jethI te jAtanA kAyadA karavAmAM A jAtanA pracArathI lekamata meLavavAne nAme kAyadA karI zakAya ane bhAratIya dharma kSetramAM sattApUrvakanI daramyAnagIrI karI zakAya. . -- --- \ ane e rIte dhArmika dravya sAdhane milakate upara niyaMtraNa AvavAthI tathA tene bIjA kAme upayoga thavAthI te dharmakSetra nabaLuM paDatuM jAya, jethI bahAranA dharmanA pracArane moTA pramANamAM avakAza maLatuM jAya. AvA keTalAka duragAmI hetuone dhyAnamAM rAkhIne bahAravALAoe pitAnI tarapheNamAM lekamata keLavavA ghaNI ghaNI bAbate phelAyela che. tenI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8]. AgaLa pAchaLanI kubhAvanA samajyA vinA ghaNe bhAIo upADI le che. ane pachI evA ajANa baMdhuonuM jutha racIne dhArmika dravya upara AghAta pahoMcA DanArA kAyadAne AvakArI dharmanI mahA AzAtanA pApanA bhAgIdAra bane che. eka muni mahArAjazrIne be roTalI dAnamAM vaharAvI, temAMthI eka pAchI mAgavA jevI vAta dhArmika nANuM dunyavI kAmamAM kharcavA laI javAnI vAta banI rahe che, te bhAIoe vicAravuM joIe. dhamaMtaMtranA AgaLa pAchaLanA aMga pratyaMga vigerenI vyavasthAne na samajanArA keTalAka bhAIone sAthe maLI jAya ane e zrImaMta ke padavIdhara hoya tethI zuM ? temanI sAthe vagara vicAre kema besI javAya? zAMtithI kaMIpaNa dharmanA dharmiSThoe A vicAravA jevuM nathI? te pachI jainazAsananA anuyAyio tenI upekSA zI rIte karI zake? 14. A graMthane saddaupaga chevaTe vivekI sujJa dhArmika khAtAo (kSetra-khinnAI) nA vahIvaTa karanArAone ane zAsana bhakta pUjya varga vigerene bhArapUrvaka jaNAvyA vinA rahI zakAtuM nathI ke-A graMthane mAtra kabATa ke graMthabhaMDAranI zobhA rUpa na banAvI detAM dhArmika vahIvaTemAM mArgadarzaka rUpe samajI adhikArIonI daravaNa taLe rahasya samajavA pUrvaka graMthane gya rIte sadupayoga kare, kemake-AnI jarUra vAraMvAra paDe tema che. vizeSamAM e paNa rajuAta karavI asthAne nathI ke-Aje vahIvaTamAM guMcavaNe vahIvaTadArone na muMjhave, mATe gya rIte malIne tevI bAbatamAM AjJA saMgata rIte gya mArgadarzana ApanArI spaSTatAe karI levI joIe. jethI zrAvaka varga sArI rIte saraLatAthI vahIvaTa karI zake. 15. dhArmika vahIvaTa e eka jAtanI dhArmika kriyA che. jena dhArmika milaktanA khAtAone vahIvaTa kare, e paNa eka jAtanI dhArmika vidhi che. dhArmika anuSThAna che. dharma-kriyA che. pAMca AcAramAM tene lagatI bAbate joDAyelI maLI Ave che tethI tIrthakara nAma kama jevuM mahA puNya karma baMdhAya che. tathA temAM khAmI rAkhavAmAM Ave te tenA prAyazcita lAge che. tenA mATe prAyazcita paNa batAvavAmAM AvelA che. A sthiti che AjanA kAyadAnA jANakArone satya samajAvavA ApaNe sakriya ane saphaLa kezIsa karavI joIe Ama hovAthI temAM hastakSepa e dharmAcaraNamAM hastakSepa rUpa banI rahe che. A bAbata kAyadAnA jANakAra mAraphata ApaNe tathA prakAranA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ niSpakSapAtI adhikArIone samajAvavAnI vyavasthita kozISa karavI joIe. sarvajJa vItarAga prabhunA zAsana ane zrI saMgha upara niyaMtraNa e "ra mUta ja aviSyati jevI eka AzcaryakAraka durghaTanA banI che. ema sacoTa rIte samajavAnI jarUra che. 16. zramanirAsa rAjya sattAnI daramyAnagirIthI vahIvaTo vadhAre sArA rahe che." e vAhiyAta dalIla che. te vinA paNa zAsana ane saMgha zuM na rAkhI zake? Aja sudhI lAkhe varSothI zI rIte TakatuM AvyuM che? kharI rIte daramyAnagIrInI pAchaLa dhArmika dravyanI rakSAne zuddha uddeza kayAM che ? taka Ave bIje kheMcI javA mATe kabaje karI rAkhavAnI nema nathI e koNa sAbita karI zake tema che? ke temAM jarUrI sevA rAjya sthApita karavAnI bAbata viSenuM duHkha jaNAvavAmAM Ave che. zrI zaMkhezvarajI mahAtIrtha saM. 2024 je. va. 2 ne pU0 upAdhyAya tapasvI zrI dharmasAgarajI ma. ziSya munizrI abhayasAgara gaNI caraNe pAsaka nirUpamasAgara
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ A saMpAdakI ya che. jinazAsananI vyavasthA paddhati Adarza che, game teTalA kALanA jhapATA Ave te paNa zrI tIrthakara bhagavaMtee sthApela vyavasthA taMtra aTUTa che. kemake rAgabhAvanA pAyA para maMDAyela saMsAranI jaDa DhIlI karanArA vItarAga bhAvane mukhya rAkhIne jinazAsananI saghaLI vyavasthA goThavAyela che. AvI Adarza vyavasthAnI mAhItI pUro pADato A graMtha suvyavasthitapaNe punarmudrita banI zrI saMgha samakSa upasthita karAya che. A graMthana saMpAdanamAM mahesANAnI avayurivALI prata tathA chANI ane suratanA jJAna bhaMDAranI hastalikhita pratinI ghaNe sahavega maLe che. vartamAna kALe buddhivAdane durupayoga karavAnA aneka sAdhane vadhI rahyA che. jinazAsananI aMtaraMga vyavasthAmAM paNa buddhivAdanI vikRtithI nANAMkIya vahIvaTane vyAvahArika kArya mAnI zAstranirapekSatA AjanA vahIvaTadAromAM kALa baLe pAMgaratI jAya che. tene aTakAvavA AvA graMthanuM vAMcana, manana, parizIlana jarUrI che. A daSTikoNathI prastuta graMtharatnanuM saMpAdana karyuM che. zakya prayatna AmAM zuddhi paratve puratuM dhyAna ApyuM che chatAMya chagha sthatAnA kAraNe ke daSTideSa AdithI rahI gayelI bhUle mATe mithyA duSkRtamAMgavA pUrvaka prastuta graMthanA paThana-pAThanAdithI puNyAtmAo jinasAnanI Adarza vyavasthA paddhatine marma samaje e maMgala kAmanA. lI. 2024 ) je. sutra 15 / saMpAdaka,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka taraphathI... ... 66 "" devagurU kRpAe catuva dha zrI saMgha samakSa dhama dvyanI zAstrIya maryAdA pramANe surakSA karavAnI mAhItI ApanAra zrI dravya saptatikA graMtha viziSTa paddhatithI saMpAdana karela ane saraLa gujarAtI anuvAda sAthe prastuta karatAM khUba ja AnaMda thAya che. jina zAsananI ArAdhanA dvArA vItarAga bhAvanI keLavaNI dareka dharmanA anuSThAnAmAM gUMthAyelI hAya che, vizeSa karIne atha-kAmanI duniyAmAM rahenArA gRhasthAne vItarAga bhAva tarapha vadhAravA mATe kAMTo kAMTAne kADhanI jema dharmasthAnAnA nANAM taMtranI saphaLa vyavasthA karavAnI Adaza paddhati vicAraka puNyAtmA mATe AdaraNIya batAvI che. A paddhatinuM saphaLa rekhAcitra A graMthamAM mAmika rIte che. dhasthAnAnA vahIvaTadAro mATe A graMtha mA daka-bhAmiyA rUpa che. jo ke A graMthamAM jaNAvAyelI keTalIka vigatA Agamika ane gahana che. gurUgamanI jarUra teA paDavAnI ja, chatAM ekaMdara A graMtha dharma dravyanA sAnukha dha saMrakSaNu mATe khUba ja upayAgI mArgadarzana ApanAra che. A graMtha saskRtamAM pratAkAre prathama prasiddha thayela che tema ja gujarAtI anuvAda paNa pragaTa thayela che. paNa AjanA 'visaMvAdI vAtAvaraNamAM yAgya mArgadarzana ApI zake tevuM te graMthanuM saMpAdana kAd-mudraNa kArya na heAI pU. Agama samrATa, dhyAnastha svagata AgamAddhAraka AcAryazrIAnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. paTTadhara vAtsalyasiMdhu pU. gacchAdhipati AcArya zrI mANikayasAgarasUrIzasAmrAjye pU. AgamA. zrInA parama vineya zAsana prabhAvaka A. zrI caMdrasAgarasUrIzvara ziSyaratna pU. zAsana subhaTa upAdhyAya tapasvI zrI dhasAgarajI ma.nI hADe|hADa zAsana rakSAnI bhAvanA ane tamannA bharI preraNAthI vividha zAsana rakSAnA kAryo karanArI zrI jaina saMskRti rakSaka sabhA cANasmA haste bAmbe pablika TrasTa ekaTanI suprima hAI kATa dilhImAM apIla vakhate A graMthe khUba ja mahattvanA sahayAga Apela. te prasaMge pUrva upAdhyAya bhagavate A graMtha vyavasthita rIte chapAvIne dhama sthAneAnA vahIvaTadArAne suyeAgya jANakArI prApta thAya tenI bhAvanA thayelI te mujaba pU. upAdhyAya mahArAjazrInI preraNAthI ghaNA kAmeAmAM guMthAelA ane nAdurasta tabIyata chatAM tAttvika vicAraka vidvadvaratna sAkSara zirAmaNa 5. prabhudAsabhAie sa`pAdananA bhAra svIkAryAM A graMtha uparanI prAcIna ha.li. avasUrivALI prata mahesANA yazevi. jaina pAThazALAnA jJAna bhaMDAramAMthI maLI AvatAM khUba ja anukuLatA rahI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] - saMpAdakazrIe chANI, surata Adi jJAna bhaMDAranI ha0 li. pratie meLavI yathAzaya saMzodhanamAM khUba ja prayatna uThaLe che. chevaTe khUba ja zrama uThAvIne A graMthane avasUri sAthe navesarathI saraLa gujarAtI bhASAmAM anuvAda paNa karI Ape. A rIte A graMthane vadhu upayogI banAvavA saMpAdakazrI e avarNanIya zrama uThAvyuM che. te badala ame temanA RNI chIye. A graMthanA saMzodhananuM kArya banatI kALajIthI karavAmAM AvyuM chatAM daSTideSa AdithI rahI gayela bhUlanuM parimArjana tathA bIjI paNa graMthane vyavasthita prakAzita karavAnI aneka javAbadArIone pU-upAya zrI ma0 nA nide. zAnusAra pU-upAya bhagavaMtanA ziSya muni abhayasAgara gaNuM ziSya sevAbhAvI muni zrI nirUpamasAgarajIe saharSa uThAvI che. te badala ame teone bhAvabharI vaMdanA pUrvaka anumodanA karIe chIe A graMthanA prakAzanane kharca mahesANA jaina sudhArAkhAtAnI peDhInA kAryavAhakoe jJAna khAtAmAMthI ApIne apUrva dharmaprema dAkhavyo che. te badala ame teonA dharmapremanI noMdha laIe chIe. A graMthane saMskRta vibhAga khyAvara (ajamera) presamAM chapAela che. bAkIne gujarAtI vibhAga Adi amadAvAdamAM vasaMta presamAM chapAela che. A mudraNakAryamAM hArTaeTekanI nAjuka tabiyate paNa dhakakA-pherA tathA kALajI rAkhIne sakriya saghaLe sahakAra ApanAra sevAbhAvI zrI sArAbhAI pipaTalAla gajarAvAlAnA dharmapremanI jeTalI anumodanA karIe teTalI ochI che. - pUre kharca A prakAzanamAM maLela chatAM kiMmata kema? e prazna asthAne nathI. paNa tene khulAso e che ke jJAnakhAtAmAMthI A graMtha chapAye che. te sAdhu-sAdhvIjIne ja A graMtha kAma AvI zake. gRhasthIoe te nakare-kiMmata ApyA vinA devadravyanI ke jJAnadravyanI cIja vAparI zakAya nahIM tethI paDatara kharcanI kiMmata rAkhI che. te rakama jJAna khAte jamA thaze. jemAMthI bIjA graMthanuM prakAzana thaI zakaze. chevaTe chadmasthatAnA kAraNe ke daSTideSathI rahI gayelI bhUle mATe kSamAyAcanA sAthe catuvidha zrI saMghane namra vinaMti che ke A graMthane sadupayega vadhu pramANamAM kare-karAve ane saMpAdakanA ane amArA prayAsane samRddha banAve. vIra ni. saM. 2494 lI. vi. saM. 2025, jeTha suda 2 | prakAzaka pIpalI bajAra, Indara (sITI) 1 zrI jaina saMghakI peDhI naM. 2 (ma. pra.) |
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1 maMgalAcaraNa viSaya vRttisaha mUla deva-guru-svarupa saMbaMdha prayojana mAthA 2 devAdi dravya-vyAkhyA kadA na devAdi dravya ? mu-zrAva thA na devAdi dravya dRSTAMta mAthA rU sapta dvAra dvAra-prayojana sapta dvAra 1 meda dvAra gAthA 4 paJca bheda bheda - vyAkhyA bheda-bhAvArtha saadhaarnnga-dharma-dravyameva gAthA 5-6 mukhyAdhikArI vizeSAdhikArI 2 vRddhi-dvAra gAthA 1-2 devAdi dravya - cintAdhikArI anukramaNikA pRSThAni 3-1 3 3 5 7-11 " A 8 8 10 12-13 12 13 14-17 13 14 14 16 -17- 51 5-11 17-18 17 18 anuvAda gAthA 1 moMgalAcaraNa devagurunuM svarUpa sabaMdha prayeAjana gAthA 2 devA dravyAnI vyAkhyA vAdi dravya kyAre na gaNAya ? mRga zrAvakanI kathA devA'da dravya na thAya, tenAM dRSTAnta sAta dvArA gAthA 3 sAta dvArA dvArAnuM prayAjana 1. bheTadvAra gAthA 4 dravyanA pAMca bhedA bhedAnI vyAkhyAo bhedeAnA bhAvA sAdhAraNa ane dhama dravyanI judI judI samaja ra. buddhidvAra gAthA 5 thI 11 daivAdi, dravyanI sAra saMbhALa karanAra adhikArI gAthA 5-6 mukhya adhikArI vizeSa adhikArI OM7" = 5-8 * * G 8 8-9 ph 1012 10 10 10 12 13-32 13 13-15 13 14
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22-22 gAthA 7 puSThassmne rakSaNe .. sAdhva-adhikAra gAthA 8 dvi-vinAza-mUDha-ga vidhi-avidhi-vyAkhyA vRddhi-svarUpa vRddhi - nna 21 28-7 sattara . dvi-muhaca vidhi vAri-vya-kRddhi su-awAra vidhi-ddhi-roSa. vidhi-mahattA i-putra draya, javA anivArya-avidhi vidhi-jAgratI 21 gayA che 15-17 khAsa prasaMge sAdhuone paNa rakSaNa karavAne adhikAra - 17 gAthA 8 17 thI 24 - vRddhi ane vinAzanA mULa bIja 18 vidhi ane avidhinI vyAkhyA 18 vRddhinuM svarUpa uddhi viSenI carcA 14 uttaravRddhi karavAno mukhya vidhi 14 vRddhi ane sAra, saMbhALane mukhya vidhi 19 deva-kaLyAdinI vRddhinA uttama prakAre 20 avidhithI vRddhi karavAnA So vidhinI mahattA zeThanA be putranI kathA 22 anivArya avidhi vidhi mATe sAvaceta rahevAnuM gAthA 9 24-30 vRddhi karavAnA upAya temAM vidhi ane avidhithI vRddhi . 'karavAnA svarUpo jIrNoddhAranA viziSTa lAbho sAra, saMbhALa, rAkhavAnuM viziSTa svarUpa ugharANImAM pUratI kALajI rAkhavI sAra-saMbhALa karavAmAM upekSA rAkhavA viSe- mahendrapuranA zrAvakenI kathA 28 devAdi dravyanuM devuM vigere turata ja ApI devuM joIe 28 RSabhadatta zrAvakanI kathA nakara vigerenI sArI rIte, sAra 30 saMbhALa karavAnA lAbha 30 gAthA 10-11 devAdi dravyanI vRddhi karavAnI prazaMsA karavAnA kAraNe 30 mAthA 9 vRddhikaraNopAya vidhi-avidhi-vRddhi svarUpa jamodAra viziSTa-lAbha . 42 cintA-vistRta viziSTa svarupa 12 udgrAhiNI-cintA 44 cintAkaraNopekSA-mahendrapura-zrAvaka kathA 45 vAri-ya-vya-zIgha-dAna RSabha-datta kathA sucintA-karaNa-lAbha 1012 gAthA 20, 22 vAri-dUSya>vRtti-rAMNA-jArA uttama-adhikAri-yogyatA-svarUpa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhikAra-3 saMvara' ' jillA vize vicAra gAthA 12 virU-72 (1) (hevAtaca) bhoga-upabhoga-svarUpa ucitopabhogo 54 ucita anucitobhogopabhoga nirmAlya-vyavasthA abhiSeka-jalavandyatA pArtha-cothopayoM asthAnopayoga doSa-nivAraNa devasena-mAtRkathA uttama adhikArInI yogyatAnuM svarU5 31 adhikArIne upasaMhAra 32 vRddhinA dvAramAM vizeSa vicAravA jevuM gAthA 12 3 thI 44 (1) (deva dravyanA) bhoga ane upabheganuM svarUpa 32 deva dravyanA vaparAza rIta 33 ucitta bhega ane upabhega... 33 anucata bhega ane upabheca. nirmAlya dravya viSe vicAra abhiSeka jaLane vaMdana padArthone egya upayoga asthAne vAparavAthI deze, ane tenA nivAraNa deva senanI mAtAnI kathA 38 (2) jJAna dravyane upayoga (3) sAdhAraNa dravyane upayoga (4) guru dravya viSe guru dravyanA vaparAzanI vyavasthA viSe (5) dharma dravyane jude upayoga bIjAnA dravyanI vaparAza karavAnI (2) jJAna dravyopayoga (3) sAdhAra- vyoyonI (2) sura gya 66. vyavasthA () gurupUNAca viniyoga vyavasthA dharmadramya pRthag vyaya / anya vyakidavyopayoga-vidhi antyA'vasthA-dAna viniyoga vidhi 67 AbhaDa-zreSThikathA amArI dravya vyavasthA uccakSetre jJAnadravya''di vyavasthA - 1 dravyaliGgi vyaya-vyavasthA dharmopakaraNa sthAna sthApanA chellI avasthAmAM dAna ane vaparAzano vidhi AbhaDa zeThanI kathA amArI dravya vyavasthA jJAnAdi dravyane ucca sthAne ja , , upaga . dravya liMginA dravyane upayoga, ane vyavasthA ke dharmopakaraNa sArI rIte sAcavIne, tenA yogya sthAne mukavA 44
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 ] 3. vinAzadvAra gAthA 13. di dravyanA 3 vinAzakAra gAthA 13 ' jeva-dravya 1. maUT 2. upekSA 3. prajJAparAdha gAthA 14 dohana gAthA 25 AdAna-bhaGga nindA bhayajanya cintA kartRka upekSA doSa gAthA 16 upekSA kara sAdhu doSa vinAza meda 112 gAthA 17 vinAza preraka AMtarika doSa saMgraha vinAzaka svapakSa, parapakSa svarupa para 82 1. bhakSaNa--- 2. upekSA 3. prajJAparAdha gAthA 14 dohana-dohavuM gAthA 1paAvakane bhaMga karavo nindAnA bhayathI sAra-saMbhALa karanAre, te kArya karavAnI upekSA karavAnA-deSa 49 gAthA 16 50 sAdhune paNa upekSA karavAne lAgate deSa 51 vinAzanA 112 bhede ' para gAthA 17 vinAza preraka mULa AMtarika doSane saMgraha vinAza karanArA, svapakSe ane parapakSanuM svarUpa. gAthA 14 cityAdi dravyanI bAbatamAM sAdhu mahArAjanI trikaraNa zuddhi zI rIte rahe? te vicAra, gAthA 19, 20 uttara trikaraNanI zuddhinA vikalpa vinAza nivAravA mATenA sAdhue. karavAnA prayatnonI AvazyakatA jaina zAsana saMbaMdhI upakAraka kartavyonI mahattA puSTAlambanamAM pramANa saMdeha delAvalI vRtti zrI pannavaNa sUtra vRtti gAthA 18 sAdhu trikaraNa zuddhi vicAra 83-82 jAthA 22, 20 uttara, trikaraNa zuddhi vikalpa vinAza-nivAraka sAdhu prayatna AvazakyatA jinazAsanopakAra kartavya mahattA puSTAlambane pramANa darzana (1) saMdeha dIlAvaThI vRtti (2) zrI sUtrakRti (3) THIRS (rAga VVVV
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 (4) Avazyaka pratyAkhyAna adhyayana (5) sunakSatra sarvAnubhUti muni draSTAnta utsargA'pabAda-mArga vyabasthA 88 89 * 4 guNadvAra gAthA 21, 22 vRddhi kAraka uttama laukika phala jAthA 22, 24 lokottara uttama phala sAgara zreSThi kathA gAthA 25 tAtvika uttama phala 101 upAzaka, dazAMgaka, pramANu , , 59 Avazyaka pratyAkhyAna adhyanuM pramANa sunakSatra, sarvAnubhUti muni dRSTAnta 60 utsarga ane apavAda mAganI vyavasthA 4 guNadvAra gAthA ra1-22 vRddhi karanArane laukika uttama phaLa gAthA 23-24. lakattara uttama phaLo sAgara zeThanI kathA gAthA 25 tAtvika uttama phaLo doSa dvArA gAthA 26 vinAzakane bhavAtaramAM prApta thanArA deSo gAthA 27 badhi durlabhapazune meTa deSa ka7 gAthA 28 pharIthI samakita guNa pAmavAmAM vilaMba thavA rU5 dezanAM vicAra gAthA 29-00. deSa karavAthI kevA kevA duSTa phaLa, vipAke prApta thAya? saMkhyAtA bhanI paraMparA cAlavA viSe saMkAza zrAvakanuM dRSTAMta asaMkhyAta bhava sudhI paraMparA cAlavA viSe rUdradattanI kathA dimabara saMpradAyanA tathA anya darzananA dharma graMthonA pramANe deva dravyAdinA vinAzakane A bhavamAM tathA parabhavamAM tathA parabhavamAM prAta thatA doSo gAthA 26 devAdi-dravya-vinAzaka prApta parabhabika -doSa darzana 104 maathaa o bodhi durlabhatA mahA pApadarzana / gAthA 28 punaH samyag darzana prApti vilamba doSa vicAra 104" jAthA 21, 20 doSa janya duSTa vipAka saMkhyAta-bhava sAnubandhatA viSaye saMkAza dRSTAnta - - 11 asaMkhyAta-bhavika-sAnubaMdhatArudradatta kathA " 11 . digambarIya-anya-darzanIyadharmagrantha pramANa 118 iha bhava-bhavAntara doSa prApti 120 2 111 111
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 ] TI 21, 22, 23, 24220-224 corita - devAdi dravyopayoga doSa. doSapAtra muni mAthA 31, 26, 27 vizeSa - doSa-darzana 1. AjJA ma 2. anavasthA 3. anAcAra 4. mithyAhna vRddhi-virAdhanA 5. saMyama virAdhanA 6. Atma virAdhanA 7. pravacana virAdhanA 8. jaina zAsana helA 9. satsaGga- svarupa tat kartavyatA duHsaGga-tyAga gaLyA 28, 22, 40, 43, 42, 43 satsaMga svarupa arthe - zuddhi mUla-vyavahAra zuddhi vyavahArazuddhi rahitatA - doSa dharma nirAtyaagopdesh suda-varga 120 123 124 126 gAthA 45 AlocanA dAna pratikramaNa gAthA 44 dharma - nindA - kAraNa tyAgopadeza 6 prAyazcita dvAra 124 124 124 124 126 126 126 127 128 33-144 131 candrakumAra kathA 134 devAssdi dravya bhoga saMsargAdi tyAga 139 129 130 145 155 155 155 gAthA 31, 72, 3, 34, ceArelI. devAda dravyane karavAmAM deSA mune paNa deSa pAtra thAya. gAthA 35, 36, 37 vizeSa deje! 1. prabhu AjJAne bhaga 2. anavasthA 76 thI 78 upayAga 3. anAcAra 4: anAcArathI mithyAtvamAM vadhAre 5. saMyama virAdhanA 6. Atma virAdhanA 7. pravacana virAdhanA 8. jaina zAsana-nindA 9. satsaMga karavA du:saMga tajavA gAthA 38 39, 4, 42, 42, 43 satsaMganuM svarUpa vyavahAra zuddhi zuddha dhana, zuddha AhAra, zuddha zarIra, zuddha dharma yAga gAthA 45 AlAyanA devI pratikramaNu * * % 26 1 thI 90 81 82 vyavahAra zuddhi vinA utpanna thatAM dhaniMdA Adi dASA dharmanI niMdA karAvavAthI thatu pariNAma dASananA saMsarga nA tyAga karavA caMdra kumAranI kathA vAdi dravyane upabhoga karanAranA saMbaMdha vigerene paNa tyAga karavA e gAthA 44 90 thI 91 dharma niMdAnA kAraNe nA, tyAganA upadeza 90 6ThThuM* prAyazcitta dvAra 92 thI 93 ra sara 83 84 ..
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAyazcittanI vidhithI zuddhi karavAnuM phaLa 92 prAyazcittavidhi zuddhi-phala prAyazcitta vidhAna zighratopadeza 155 gAthA 46 156 prAyazcitta vidhi-dvAra saMgraha . nAthA 7, 48 (1) Alocaka yogyatA dvAra 157 gAthA 49 160-166 (2) moranA rAna-guya dvAra - 1 gAthA 50 prAyazcitta-dAna- vistRta vicAra gAthA 51, 52 (2) moranA-ma gAthA 53 1678 (2) sabhya-ssojanA dvAra gAthA 54, 55 (5) TUvyAdri-zuddhi 180 dravyAdi 180 gAthA 56 niHzalyA''locanA-kartavyatA 182 gAthA 57 183-185 AlocanA-zuddhi-phala-guNa-prApti 176 105 178 180 gAthA 46 prAyazcitta vidhinA dvArane saMgraha 93 gAthA 47-48 93 thI 96 (1) AlAyakanI gyatAnuM dvAra 93 gAthA 49 (2) AlecanA karAvanAra guru 96 gAthA 50 prAyazcitta ApanAra gurUne vistArathI vicAra gAthA 51-para 104 (3) AlocanA karavAnA kramanuM dvAra 104 gAthA 53 (4) sArI rIte AlocanA karavAnuM dvAra 15 gAthA 54-15 105 thI 108 (5) vyAdi zuddhi 106 dravyAdi 107 gAthA 56 108 zalpa rahitapaNe AlayanA karavI 108 gAthA 57. 109 thI 111 AlocanAnI zuddha rAya ane, guNonI prApti gAthA 58 guru dravyanA upayoganuM prAyazcitta 111 gAthA 59 deva dravya, ane sAdhAraNa, dravyanA upaganuM prAyazcitta 111 7, dRSTAnta dvAra gAthA 6-00 116 thI 120 dRSTA ApavAnuM prajana, A bhavanA dRSTAntomAM siddhapura zrAvakavarga 10 282 gAthA 58 guda-5-rimona-kAzvata gAthA 59 - sAdhAraNa-deva-dravyogamo vASita 182 283_ . 18rU 7 dRSTAnta dvAra jAthA 60, 67 dRSTAnta-prayojana iha-bhavika dRSTAnta siddhapurIya zrAvaka-varga
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ .22 ] saMkAza - zrAvaka bhavAntara dRSTAnta jJAna-sAdhAraNa- dravya-vinAzekarmasAra- puNyasAra-dRSTAnta deva-guru- dravya - vinAze kAlamahAkAla - Adi dRSTAnta saMkAza - dRSTAnta vizeSa -vicAra gAthA 68 vidhi-mArga - Adara gAthA 69 granthakAra namratA gA0 1 thI 7 gA0 8 upasaMhAra gA0 9,10,11 gA0 12 gA0 13, 20 gA0 21-25 189 195 " 203 209 204 214 214 214 214 3 vinAza dvAra avacUrinAgu0 anuvAdamAM 4 guNa dvAra gAthA 70, 72 antima maGgala granthakAra - gaccha pranthakAra guru-paraMparA- grantha racanA svarupa 215 maGgala - bhAvanA 215 vRttikAra prazasti 216 185 taH pRSTha - azuddhi vAstavatayA 185- 222 - zuddhiH / azuddha pRSTha darzanArtha - cihnam / viSaya pR0 maMgala vyAkhyA dvAro 22 1 bhedadvAra - adhikArI vRddhidvAra 28 2 vRddhidvAra adhikArI 52 76 bhavAntara dRSTAntramAM sakAza zrAvakanuM dRSTAnta karrasAra-puNyasAra jJAna ane sAdhAraNu dravyane vinAza karavAmAM kasAra puNyasAranA dRSTAntA deva-drazya suru kAja vinAzamAM kALa, mahAkALa vigerenA dRSTate saMkAza dRSTAnta viSe, vizeSa vicAra upasaMhAra avacUrikA anukramaNikA 153 102 gAthA keTa vidhi bhAgamAM Adara karA gAthA 9 granthakAranI namratA gAthA 70-61 aMtima ma gaLa graMthakAranA gaccha, graMthakAranI guruparaMparA, graMtha racanAnuM svarUpa, magalamaya Icna vRttikAranI prazasti 127 126 126 126 126 126 126 thI 127 viSaya 5 doSa dvAra 6 prAyazcitta dvAra gA0 26-44 gA0 45-49 gA0 50 gA0 53-54-55 gA0 56-59 gA0 60-64 gA0 65-67 120 123 128 vRtti - prazasti pR0 147 165 174 182 188 208 212 216
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 21 15 134 avacUri-gujarAtI bhASA paryAya anukrama maMgaLa-viSaya vigere 5. deASa dvAra gA. 1 gA. 26 devAdidravyanI vyAkhyA gA. 27 gA. 28 gA0 2 gA0 29-30 mukhya bhedo gA0 34 160 gA0 3 gA0 37 160 gA0 38-39-40 162 1. bheda dvArA gA0 41-42 164 gA. 4 135 gA0 43 2. vRddhidvAra adhikArI gA0 44 6. prAyazcittadvAra gA0 5-6 147 gA. 7 147 gA0 45 gA0 8 147 gA0 46 gA0 9-10-11-12 148 gA0 47-48 3. vinAzadvAra gA0 49 gA. 50 ga0 13 155 gA. 53 14 156 156 gA2 58 17-18-10-20 157 gA0 59 4. guNakAra gA. 60 gA. 21-22 158 gA0 62-63 gA. 23-24 gA- 64-65-66-67 gA. 25 159 vRttinI prazastinI avasUri 169 15 hh ofic th olc
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlagraMtha : sudhArIne vAMce zuddhi pAnuM lITI pAnuM lITI zuddhi 75 daba kattha caye bhagavada dravya // 82 85 dhaNNa ahaMdA audAsInya iti bhaNio pramAdo jiggaheNaM mleccha vasudatta badhnAti caitya zuddheH rodhaH vaizayo Naro Sga caurA gRhaNAti tappaccayA khisA ciya purazca caityA saNivese 85 bhAvatIrtha 104 'thaM 106 ceiya 106 lakSaNA 113 vartinaH 120 ''didvArA 122 tada 122 bindu 123 sazUkasye 124 vbuDnI 127 aNuhaveUNa 130 ''di 137 dau.sthyA 138 arhaccaitya 141 saMghena niyojitA 15 // cintA 152 anyada'pi 152 degpabhoga 158 naivedya 10 NimmallaM 112 ''AropitaM 163 166 Ne 111 puSTA 117 orasika 168 Niya 171 caitya 171 mUni artha rAjakIya rAjakIya sAmAcArI . pakuvvI vyavacchedA 'ticArANAM sAmAcArIke Nara 14 AcAryA pazcAt pazcAt sUtrA caitya
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 2 2 2 205 | 23 pAnuM zuddhi pAnuM zuddhi varmAni 201 caturviMzati 175 ligiNo 203 TI. 67 175 204 darzitam vaiparItya 175 (ayaM hi gItArtha 205 II. 67 ' nizrayohanIyaH) yuvayorbhAgyam 183 206 vi-pakSe Raa. 67 183 Waa. 67 parasyaiva arpita 189 207 vimRzya 191 'rtha Raa. 67 192 zatruJjaya zAntanoM 193 apupUjan 195 jA. 64 195 davvuvaogI jA. 64 199 22 - vizuddha 217 caitya 199 22 sseTTo 218 18 mudrite pA. 189 thI 214 sudhI pAnA naMbara khoTA che. ne zuddhi patramAM zuddha naMbara pramANe 185 thI 220 che. e pramANe zuddhio lakhI che. che 2 287 tattha 208 ja ja ra tathaiva 211 advitaM 215 pAnuM lITI gujarAtI anuvAda : sudhArIne vAMce zudi pAnuM lITI 41 thAya 44 16 1 1 dhaNNa 44 14 pamahuM 47 28 15 sAkSI jAvajIva 51 53 54 21 ee -- -- pa9 mahArAjane bhegamAM devadravya athavA caitya coehae batAve pA5 muMjhAyele thayA thayA ro te virodhI kiracaM . hita ucita. ----pIDA sahana mATe zrAvake 72 13 74 gara 36 28 Ne devasenanI 15
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ FF & & 103 109 19 117 117 118 118 118 118 118 112 124 124 125 125 125 128 130 131 135 136 136 136 137 138 139 141 141 143 143 143 143 143 lITI 3 12 19 na che ? " 15 5 5 14 16 19 27 14 17 31 ' 30 . 4 7 25 29 29 ra 28 31 23 24 11 22 28 33 33 zuddha panuM utsUtra 144 153 strA vItI AlAcanA kSayApazama kSaye pazama jAvava khIja jAvajjIvAe jAvajIvane jAvavA saMpatti saMpatti kSayApazama karatA jaNAvyA piMDastha zatruMjaya mAhAtmya pAmyA vizuddhi pratikA tenI sAdhupaNA gaNIne kSetranI ja vAparI bhaMgAki 153 153 154 155 156 160 162 16} 1}} 16 1}} 170 179 170 170 170 170 171 171 hAya harAjI harAjI harAjI zatru jaya 11 171 172 172 173 103 173 173 apekSAe 173 garbhApAta kahevaDAvAya 173 174 175 175 175 17 lITI ra 20 33 34 25 11 21 4 31 16 20 26 28 1-10 1-15 1-23 1025 2-4 2-19 1-11 2-10 201} 2-25 1-26 1-33 1-34 1-11 1-19 2-3 2-6 2013 1-11 1-24 1-27 2-20 1-4 zuM huM baMdhAraNa -kathaJcana khalu 'bhidhAnaM Tva-viSya nigama vratane pratimAM joI e dravyali ga e liMgI liga e prakAre hAravaM so buddhIe joge icchaha NeyaM vavahAreNa dhamma SoDazakAdi bRhacchAnti cheda bhASya nizIthAdi paMcAzaka dhanezvara anuddharA zataka samyaktva vijaya lumpAka gaMdhIlA bhAvanagara vardhamAna devasena
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ // OM zrI jinA ya namaH // - vAcaka - zrI - lAvaNya - vijaya viracitA svo pa-z2a-vRtti-yu tA anya - ka tR' kA 'va cUrikA sahitA ca - zrI - dravya - saptati kA [ dravya - sittarI 1 -
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ // OM zrI - para mA * '' tmane namaH // * iha granthA-''rambhe upkrmH| grantha ziSTa-samaya-paripAlanAya vighnopazAntaye zrotR-pravRttaye ca maGgalA-'dikaM pratijAnIte :siri-vIra-jiNaM vaMdiya dhamma-guru tatta-bohagaM dhIraM, / devA-''i-davva-tattaM suA-'Nu-sAre NirUvemi // 1 // "siri-vIra" ti| zrI deva-guru- + "zrI vardhamAna-jinaM maGgalaM viSaya sva-dharmA-''cArya ca vanditvA samyag-mano-vAk-kAryanatvA __"praNidhAya" itya-'rthaH, devA-''di-dravya-tattvam-devA-''di-dravyasya sva-rUpam nirUpayAmi-vivicya vakSye" iti-kriyA-kAraka-saMTaGkaH / zruta-paramparA- kena ?" zrutA-'nusAreNa zrADa-dina-kRtvA-''di-granthA-'nusAreNa / atraprAkRtatvAt-tRtIyA-'rthe sptmii| nirdeshshc| jgt-shaastrsmbndhH|
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ] 1 maGgalA - SSdikam deva-purvoH sarvA- + "kI-dRzaM vIra - jinaM guru N ca ?" 'tizAyi mahattvaM sarvopa kAritvaM ca / catura - 'tizaya spaSTatA / tattva bodhakam anugraha-dhI- prayukta sadA ''gamopadezataH ? tathA - bhavyAnAM yathA''vasthita - bodha - janakam / anena - ubhayatra paramparayA sAkSAca + "punaH kIdRzam ?" paropakAritvaM darzitam / dhIram = maraNA'nta-kaSTopanipAte'pyanutsUtra prarUpaka sva-bhAvam / anena - ubhayatra su-gurutvaM sUcitam / yaduktam : zrI- vizeSa - SSvazyake "ussutta -bhAsagANaM bohi - NAso aNa-ta-saMsAro . / pANa- Socaye vi dhIrA ussuttaM to na bhAsaMti. // 1 // " tattvataH svopakArakatvama'pi * bhASitam / "zrI - vIra - jinam, tacca bodhakaM ca" + atra [ gAthA - 1 iti-pada-dvayena sad-bhUtA'rtha- pratipAdana- pareNa catvAro bhagavada:- StizayAH prakAzitAH /
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-1 ] 1 maGgalA-''dikam 1 tad- . . tatra1. "shrii"-shbden-jnyaanaa-'tishyH| 2. "viir"-ity-'nen-puujaa-atishyH| 3. "jinam" itya-'nena-apAyA-upagamA-'tizayaH / 4. "tattvabodhakam" itya-'nena-vacanA-'tizayaH / pAramA-'rthika- phala-garbhamaGgala __ "evamrahasyaM prayojanaM c| catura-'tizaya-pratipAdana-dvAreNa ubhayorekatva-darzanena ca guru-devayoH - pAramA-'thiko phalopahita-praNidhAna yogyatA'bhihitA"-iti-bhAvaH / grantha-prayojanA. + tathAdhikAriNoH prayojanA-''di-nirUpaNaM casUcanam / "lokAdU" bhAvyam / iti // 1 // TOD
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6] 1 maGgalA - SSdikam avacUrikA [gA. 1] 1 AjJA 2 [ tRtIya-gAthokta-bhedA''di-dvAra- pratipAditaM sva-rUpam ] 3 [ mArgA - snusAriNAma ] 4-5 [ zrI vIra - jina-dharma-gurvoH ] 6 " sAkSAd - * parame - SThi- gurutvam" itya'rthaH / 7 [ tad = iti padsya " tasmAt = uparokta vyAkhyAnena nimnoktaH bhAvaH jJAyate" itya-SrthadhvaneH " iti bhAvaH" itya 'nena saha saMbandho vijJeyaH / ko bhAvaH ? evam - gAthA - pUrvA 'rddhena, "guru- devayoH T-SrthikI phala- janaka- praNidhAnasya pAramA yogyatA'bhihitA bhavati" iti bhAvaH / ] I-spekSatayAss 8 [ guru- devayo: - " naya-sA-S sannopakAritvena guru-padasya pUrva-padanipAtaH" iti sambhAvyate / [ gAthA - 1 2 [ Adi - padena " adhikArI" grAhyaH / parameSThi-kurutvaM sAkSAd - gurutvaM ca - ( chA0 )
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 2 ] devAdidravya vyAkhyA | devA - ssdidravyatvaM kadA na syAt ? + atha 2. devA - SSdi dravya - vyAkhyA devA''di dravya-vAcyamA''ha ohAraNa buddhI devA - SSINaM pakappiaM ca jayA / jaM dhaNa-dhanna - ppamuhaM, taM tadavvaM ihaM NeyaM // 2 // tti yat= dhana-dhAnyA - SSdikam = vastuyadA=yat-kAlA-'vacchedena prakalpitam = "ohAraNa0" + avadhAraNa-buddhyA = bhaktyA ''di viziSTa niyama- buddhayA devA-SSdibhyo= "ucitatvena devA sse srtha evedam ahaMdA - ''di-para-sAkSikam - vyApAryam, na tu madA''dya 'rthe" iti - prakRSTa-dhI- viSayI - kRtam : tadA tad= iha = atra prakaraNe "nizrI - kRtam" iti yAvat, tad-dravyam- - teSAM devA ssdInAM dravyam - devA ssdi- dravyam jJeyam = "budhaiH" iti zeSaH / + evaM sati - "saMkalpita-mAtram [ arhadA - SSdi-dRSTi-mAtra-patitaM cadevA ssdi dravyaM na bhavati " iti tattvam / 7
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 dravyA-''di-dravya-vyAkhyA [gAthA-2 + tenanaivedya-pUjA-'rtha saGkalpitama'pi sva-nizritama'zanAH''dikaM sa-parikara-mRgA-'bhidha-dvija-zrAddhena / sAdhumyo vidhivad dattaM mahA-phalAyA'bhUt , anyathA umayeSAM sphuTaM doSopapattiH syAd / yaduktamvasu-deva-hiNDI-ditIya-khaNDe saGghA-''cAra-vRttau ca :"kosala-jaNa-vae "saMgaya-sanniveze " jiNa-bhatto " gAsa-cchAyaNa-mitta-bhoI migo-nAma-baMbhaNo privsi| .. " tassa tA-risI "maira" tti piyaa| " suyA "vAruNi" tti| " kayAi migeNA'NunnA " bhadde ! karehi deva-kae bhattaM / " jao cauhA''game pUA bhnniyaa| " tathAhi" "tittha-yaro arihaMto / " tassa ceva bhatto kAyavvA / sAya pUA-vaMdaNA-IhiM bhavai /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-2] 2 devA-''di-dravya-vyAkhyA . pUrya pi pupphA-''mIsa-thui-*paDivatti-bheyao cau-vihaM pi jahA-sattIe kujja "tti" * atra yathA-saMbhavam ___ a-vikalA-'ptopadeza-paripAlanA prtipttiH| " tao- - " "puSpha-pUAo vijja-pUA pavara" tti " maNNaMtIe tIe deva-kajje sajjiyaM bhoyaNaM / " sAhavo ya uvAgayA paccakkha-mukkha-maggo iva / " tiNhaM pi jaNANa samavAo-"paDilAbhemu" tti / - vaDDamANa-bhAvehi tehiM sAhavo paDilAbhiyA / " giNhaMti muNI vi kiMci .. " tesi suha-bhAva-vuDDi-'tyaM / " atra vizeSA-'rtho bRhata-kalpa-bhASyato bhAvyaH :to pUA-dANa-phaleNevaM tihaM pi tesiM saMjAyaM / rAya-kule bhoga-phalaM jammamammiM. "a] ho pUa-mAhappaM " // 1 // tathAtava-NiyameNa ya mukkho, dANeNa ya iMti uttamA bhogA, deva-'ccaNeNa rajjaM, aNasaNa-maraNeNa iMdattaM. // 2 // " tataH. bhavA-'ntare ca- mRga-dvijA-''dayo mukti prApuH / iti / "
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] 2 devA-''di-dravya-vyAkhyA [gAthA-2 vidhi-niSedha- spssttte| ata eva"pUjAtaH prAgadeva-pUjA-satka-sva-candana-bhAjanAt pAtrA-'ntare hasta-tale vA. gRhIta-candanena kRta-bhUSaNaH zrAddho devaan'rcyet| hai tathA sva-gRha-dIpo'pi deva-darzanA-'rtha meva devA-'gne AnIto deva-satko na syAt / * tathA devA-greDhaukitaM naivedya-pAtrA-dikama'pi deva-satkaM na syAt / .. hai tathA "ucita-navyA-una-pakvA-una-phalA-''de: devasya paro DhaukanaM sAdho-nimantraNaM ca vinA, svayama'-grahaNam / " iti yAvajjIva-niyame sati tada-s-karaNe niyama-bhaGgaH niyamA--bhAve tutada--nivedane bhakti-bhaGgA-''zAtanA syAt /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 2 ] "na tu tena 2 devA - SSdi - dravya - vyAkhyA deva-dRSTaM deva-satkam " na deva - dravya-bhakSaNa-doSa-prasaGgaH / " ityA''di-vidhi - niSedha - vAdo'pi ghaTate / iti // 2 // "titthaM puNacAuvvaNNe samaNasaMghe" bhAvArtha - tIrtha yAne cAra prakAra kA ( sAdhu-sAdhvI - zrAvakazrAvikA ) zramaNapradhAna saMgha / -- zrI bhagavatI sUtra "bhAve titthaM saMgho" bhAvatI yAne zrIsaMgha "saMgho to NANacaraNasaMghAo" saMgha yAne jJAna - darzana - cAritra kA samUha / -- zrIvizeSA0 bhASya [ 11
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] 3-sapta dvArANi [gAthA-3 dvaar-sptkopkrmH| ruupm| * atha sapta-dvAraiH devA-''di-dravya-prarUpaNAM darzayati...:bheyAvuDDhI NAso guNa-dosA pAya-cchitta-diTTha-'ntA. / eehiM duvArehiM eassa parUvaNA NeyA . // 3 // "bheya." tti + tatrasapta-dvAra-sva- . 1. zaikSa-zikSA-prayojakA drvy-prkaaraaH=bhedaaH| 2. samyak-cintA-pUrvA sva-dhanA-''di-prakSepa-vidhinA tadu-pacitiH vRddhiH| 3. lobhA-''dyudayodIrita-bhakSaNo-pekSaNA-'dinA tad-dhAniH vinaashH| 4. tayoH karaNa-vAraNA-''dinA puNyA-'nubandhi-puNyA-'derlAbhaH guNaH / 5. tad-vinAzodvelita-pApA-'nubhAvaH doSaH / 6. tad-vizodhako'nuSThAna-vizeSaH-prAyazcittam / 7. kramAtguNa-doSayoH pravRtti-nivRtti-dAA-'thaM nirUpita mudAharaNam dRssttaa-'ntH| prarUpaNA- etaiH buddhi-sthaiH vaiziSTyam / dvAraiH etasya-devA-''di-dravyasya prarUpaNANeyA-samyag-jJAna-viSayI-kAryA /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-3] 3-sapta dvArANi [ 13 yataH-- "samyaga-jJAnata eva samyagaprarUpaNA pratipattizca bhavati" iti-bhAvaH // 3 // dharmadravya saMrakSaNa mahimA cegaya-kula-gaNa ____saMghe uvayAraM jo kuNai NirAsaMsI / patteyabuddha gaNahara titthayaro vA tao hoi // bhAvArtha- caitya-kula-gaNa-saMgha kI bhakti jo vyakti hai niSkAma buddhi se karatA hai, vaha isake phala svarUpa pratyekabuddha-gaNadhara yA tIrthakara banatA hai| -zrI prAvazyaka niyukti sAta kSetra "saptakSetrI-jinabimba-jinabhavanA''gama-sAdhu-sAdhvIzrAvaka-zrAvikA-lakSaNa" jina biMba (mUrti), jina maMdira, samyakjhAna, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka evaM zrAvikA-ye sAtakSetra haiN| -dharmaratna prakaraNa adhi0 2 rrrrrrrrrr
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14] 14 ] 1. bheda-dvAram 1. bheda-dvAram [gAthA-4 gAthA-4 / atha bhed-dvaaropkrmH| uddezA-'nukrameNa ___ Adi-zabda-niyamitaM mUlottarA-'nvitaM bheda-dvAramAha :taM NeyaM paMca-vihaM[:-ceiya-davvaM ca gurua-davvaM ca / NANaM sAhAraNagaM dhamma. patteyaM taM ti-vihaM . // 4 // "taM yaM0" iti bheda-sva-rUpam / * tadu-devA-''di-dravyam jJeyam paJca-vidham--nizrA-viSaya-bhedAt paJca prakAram / yathA-- uttr-bhedaaH| 1. caitya-dravyam, 2. guru-dravyam, 3. jJAna-dravyam, 4. sAdhAraNa-dravyam, 5. dharma-dravyam c| + tathA tadu-mUla-bheda-bhinnaM devA-''di-dravyam pratyekamtri-vidham jaghanyA-''di-bhedena tri-prakAraM bhavati / * ayaM bhAvaH caityasya arhad-bimbasya nizritam dravyam="deva-dravyam" itya-'rthaH / caity-drvysv-ruupm|
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-4 ] caitya- dravyabhedAH / guru-dravyA-''disva-rUpam / atra- "caityaM jinaukastad-bimbe, caityo jina sabhA - taruH / " iti-haima-vacanAt -- sa- parikara - prAsAdo vAstu-rUpatvena + tacca 1 bheda-dvAram yathA'rha - mUlyA''dya - 'pekSayA trighA: 1. jaghanyam 2. madhyamam 3. utkRSTaM ca / tatra- deva-dravye'ntarbhUtattvAtpRthag noktaH, iti / 1. naivedya-mRdu-vaMzopakaraNA-''di jaghanyaM dravyam / 2. vastra-dhAtu-kASTha-bhAjanopakaraNa- catuSpadA''dimadhyamaM dravyam / 3. kanaka-rUpya-mauktika vAstu- kSetrA ''di utkRSTam / 2 evam yathA-saMbhavam - guru-dravyaM bhAvyam / 3 " bhImaH" iti - "bhIma-senaH" nyAyAt 4 tathA jJAnam = jJAna- dravyam pUrvavat "pustaka- dravyam" itya- 'rthaH / sAdhAraNa- dravyam=caityasamuddharaNa-yogyam / "Rddhi-macchrAvaka-mIlitaM bhANDA - ''gAra - rUpaM "kSetra dravyam" itya 'rthaM / tadapi - [ 15 tridhA bhAvyam / - pustakA - SSpad-gata - zrAddhA''di
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] sAdhAraNa vyAkhyA / sAdhAraNa-dravyadharma- dravya-bhedaH / 5. dharma-dravyam = prAyaH sAdhAraNa-dhiyA tadapi - tridhA / caitya-ssa -[ dvAdaza ]-dharma-sthAneyathA-zakti vyaya - nimittampratijJAtaM dravyam / + atra " evam paJca- daza-bhedAH syuH" itya-'rthaH / tacca 1. bheda-dvAram ekatve sati aneka-saMbandhitvam - sAdhAraNatvam / niyata-t-viSayApekSayA / uttaraM tu -- athavA nizrA - kAle kArya-kAle vA, pravarttakadhI bhedAd 1 tathA -- a- niyatobhayA-pekSayA ca bhedyam / viSaya-bhedAdvA sarvatrA'pi bhedaH atra - sva-dhiyA sphuTaM bodhyaH / [ gAthA-4 jaghanyA - ssdi- dravya-vistAraH vRddhi - nAza-prAyazcitta-vivaraNA - 'vasare vakSyate // 4 // // iti samAptaM prathamaM bheda-dvAram //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 vRddhi-phAram 1 adhikArI [ 17 + a caMtyA -di- dravyavRddhayaadhikArinirUpaNam / . "eSAM vRddhau. vakSyamANaM [gAthA-21=25] sat-phalamudeti" iti kRddhi-dvAra-nirUpaNA-caMda- - ... caitya-kAraNA-'dhikAri-guNopalavAna paJcAzakAthAmbAna AdausAmAnyataH 'tara-'dhikAriNaM nirUpayati :ahigArI ya giha-ttho suha-sayaNo vittamaMjuo kul-jo| a-khuddo dhii-balio maimaM taha dhamma-rAgI ya . // 5 // guru-pUA-karaNa-raI sussUsA-''i-guNa-saMgao ceva / NAyA'higaya-vihANassa dhaNiyamA''NA-pahANo y.|6| [paJcA07-4-5] "ahigAri0" tti, "guru-pU0" ti| atra utsargata:I-dRga-guNo gRha-sthaH prAyaHadhikArI devA-di-dravya-vRddhi-kartA "jinaruktaH" ...tad-. adhikArisva-rUpam / adhikAriguNAH / "ko-dRg gRha-sthaH ? .. 1. sukha-sva-janA amukUla-kuTumbA-''di-varga-sahitaH 2. vittavAranyAyA-'jita-RddhimAna,
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2-vRddhi-dvAram 1 adhikArI [gothA-5-6 3. yuktaHrAja-satkArA-di-yogyaH, "pratyanIkA-'dinA-paribhUtaH" iti-yAvat, 4. kula-jaH sad-vaMzyaH, kRta-pratijJA-di-nirvAhakaH, 5. a-kSudraH dAna-zauNDaH, .... 6. dhRti-balikA=citta-samAdhAna-lakSaNa-sAmarthya-yuk, tathA 7. jJAtA-vidvAn, prastuta-vidhAnasya% "caitya-dravyA-''di-vRddhi-vidheH" ityrthH| 8. AjJA-pradhAnaH Agama-para-tantraH, 9. dharmA-''saktaH , 10. guru-bhakti-rataH __"pUjanIya-sevA-parAyaNaH" itya-'rthaH, 11. zuzrUSA-''di-guNaiH saMgataH="vivekI" ityarthaH, 12. matimAn svataH prazasta-dhI-mAn / * ayaM bhAvaHI-dRzaH zraddhAvataH sA-'nubandha-sat-phalAH caitya-dravyA-''di-vRddhi-vyavahArAH - su-sAdhyAH syuH, tat-prati-kUlA bhakSaNa-''di-doSA api nivAryAH syuH / vi-sa-dRzastu duH-sAdhyA ev| * tataHyasya yathA tathAsAmarthya, / prvrtte| .. .... iti // 5-6 // adhikAritvasAphalyam / -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-7] 2 vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH - hai athavizeSato'dhikAri. . . atraivanirUpaNam / vizeSata: tada-'dhikAriNo nirUpayati :maggA-'NusArI pAyaM, samma-diTTI taheva aNu-viraI . / ee 'higAriNo iha visesao dhamma-sasthammi . // 7 // __ "maggA-SNu0" tti * 1 bhavA-'bhinandi-doSa-rahitaH mitrA-'di-dRSTi-sahitaH 'zama-saMvegA-''dhupalakSitaH tathA-vidha-manda-mithyAtva-kaSAyodaya-bhAga, bhajanayA ca-... ... jaina-kriyAvAna, tathA-bhavyaH _ 'mArgA-'nusArI syAt / mArgA-'nusAritva- yaduktam dharma-parIkSA''dau :"maggA-SNusAri-bhAvo ANAe lakkhaNaM muNeyavvaM . / kiriyA tassa Na NiyayA . paDibandhe vA'vi uvayAroM". 16 tat-tat-tattvA-'nukUla-pravRtti-hetu-pariNAmo - maargaa-'nusaari-bhaavH| saiva___ "dravyA-''jJApi" ucyte| .... tatra- - . mASa-tuSa-tAmalyA-'divatanvaya-vyatirekAmyAma dravya-kriyA na niytaa| etenamArgA-'nusAriNAm vyvsthaa|
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 dhRddhi-dvAram 1 adhikArI: vizeSata mAdhAna kaalH| dravyataH jaina-kriyA-niyamo nirastaH, iti / ... mArgAnusAritva- eSA mArgA-'nusAritA - - utkarSataH-dharamA-''krte'pi pravartate / yaduktaM tatraiva"magA-'NusAri-mAvo puggala-pariyaDe muNeyavyo / guNa-vuDDhIe, vigame bhavA-5bhinandINa dosANaM". // 17 // bhavA-bhinanditva- atra "carama-pura-malA-'varta-prAk-kAla-vartanaH ana-'ntA-anubandhi-kaSAyA-''di-vipAka-rUpAH "bhutattvA-''syo doSAH bhavA-'bhinandina ucyate" iti / a-virata-samyag- tthaadRsstti-sv-ruupm| 2. mithyAtvodaya-rahitattve sati kevala- nivitA-''vi-guNa-sahita: svruupm| bhavyaH dezaviratasvarUpam / a-virt-smygdRssttiH| 3. bhavodvegA-''di-guNavattve sati a-pratyA-''khyAnA-''varaNa-kSayopazama-janya-viratiH bhavyaH desh-virtiH| ete iha-tad-vRddhaya-'dhikAre viziSTAH adhikAriNaH dharma-zAstreNa paJcAzakA-SSca-'nusAreNa prAyaH "jeyAH" iti-vessH|
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-7] vRddhidvAram 1 adhikArI vizeSataH [ 21 sAdhUnAM vizeSA- + puSTA-''lambane - 'dhikAritvam / sAdhavo'pi / atraadhikAriNaH, a' vakSayante // 7 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ avacUrikA (gA0 1) pR0350 5-samaya0 AjJA ,3, 16-sva-rUpam-[tRtIya-gAthokta-bhedAdi-dvAra-pratipAditaM sva-rUpam ] , 4, 4-tathA-bhavyAnAM-mArgAnusAriNAm .4, 4-5-ubhayatra-[zrI-vIra-jina-dharma-gurvoH] , 4 // 15-su-gurutvam-"*sAkSAd parame-SThi-gurutvam" itya-'rthaH / , 5, 1-[tad-itipadasya "tasmAt = uparokta-vyAkhyAnena, nimnoktaH bhASaH jhAyate"-itya-'rtha-dhvaneH, "iti-bhAvaH" itya-'nena saha sambandho vijnyeyH| ko bhAvaH ? evam-gAthA-pUvArddhana "guru-devayoH pAramArthikI phala-janaka-praNi dhAnasya yogyatA'bhihitA bhavati" iti-bhaavH|].. .5 , 11-[guru-devayoH-"naya-sA'pekSatayA''sannopakAritvena guru-padasya pUrva-paha nipAtaH" iti smbhaavyte|] , 5, 15-[Adi-padena adhikArI" prAyaH / avacUrikA (gA0 2) 7.4-ohAraNa0-["bhaktyA''di-viziSTa-niyama-buddhayA devA''dibhyo yad dhana-dhAnyA''dikaM vastu yadA yama" ucitatvena nizrIkRtam syAt , tadA tad tad-dhanA''dika devA-''dInAM dravyam-atra-prakaraNe budhaiH iti-gAthA-samuccayA-'rthaH] . 7, 11-avacchedena -[vimAgena] ,.. 11-acitatvena [tat-tat-kSetra-yogya-padA'rthasvena, na tu bhayogyapadArthatvena] parameSThi-gurutvaM sAlA-gurutvaM ca (chA0)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAcA-1-2] avacUrikA [23 pR07 paM0 14-["ivaM vyApAryam"] iti sambandhaH / ] , " 7, 15-ahaMdA-''di0 [Adi-padAt siddhasAdhu-saGgha-devA-mA'ntaM sAkSitvaM bodhyam] , 7 , 20-nizrIkRtam = [yAvat svasambandha-nirAsena para sambandhA-''pAdanaM nibhaa| " 'ceiyamA''hA-kamme [mma-I"]tiM japaMtaM itthamaggaNA esA hoha:"Na AhA-kammaM cehaya-karaNaM sue maNiyaM ." // 1 // "kiM kAraNaM Na hoi ?" "AhA-kammassa lakkhaNA-'-mAvA" / "kiM tassa lakkhaNaM khalu ?" "maNNai, iNamo nisaamehi".-||2|| "jIvamudissa kayaM kammaM, so viya jaivi 'sAhammI . / so vA i tattia-bhaMge a-liMgi sesesu bhaMgesu . // 3 // sAhammio Na satthA tassa kayaM, teNa kappai jaINaM . / jaM puNa paDimANa kae, tassa kahA kA ? a-jIvacA . // 4 // saMvaTTa-meha-puSphA sattha-nimittaM kayA jai jiinnN..| Na hu labmA paDisiddhA, kiM puNa paDima-'hamA''raddhaM 1 // 5 // tittha-kara-NAma-gottassa khaya-'TThA avi a dANi sAyavve / dhammaM kahei satthA pUaM vA sevai taM tu // 6 // kahamuvajIvaM arahA, taM pUaM to savaM tu No hoi ? / .. bhaNNai, a-mAvao so kamma-'TThA kAraNassAu // 7 // khINa-kasAo arahA kaya-kicco vi jIya aNuiti / paDisevaMto a ao ato sarva hoi taM mayaM . // 8 // to sAhammA-'-bhAvA, cejhyamA''hA-kammaM bhave kappaM / / jaM puNa jai-NissAe kIrai, taM vajjaNijjaM tu ." // 9 // iti bRhad-bhASye, patra 87 1 caityama'tra maGgalA-''vi-bhedAccaturSA / 2 (1) pravacana-sArmikam veSa-sArmikam / (3) pravacana-sAdharmikam veSa-sAdharmikaM na (2) pravacana-sAdha0 na veSa-sAdharmi0 (4) pravacana sA. na veSa-sArmikaM na kameNa-1 'su-vihita-muni-2 zrAddha-sAdhvA''di- 3 sA0 nivA''di-4 sA0 paakhnnddii| 1 atra satkArA-'di-dhiyA caMtyavidhAnaM / 2 vyAvRttya (kyAvRttya) dhiyA bhaktA-'dividhAnam / 3 sArvatrika-pUjA. 3 karmapAratantryamanubhavan * zarIrA-'vaSTamma.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pR07 paM0 20-[nizrIkRtatvam - maikanena viziSTa-nirNayA-''tmaka saGkalpanena, manasA vAcA kAyena vA trayeNa vA pradAnasva svIkAresa, vAma''dau likhanena, likhApanena ca utsarpaNA''di dvArA prApta-zrIsahA-''dezena, zAstrA-''jJA-siddhA-''di-prakAreNa, sambodha-prakaraNA-''di-anya-nirdiSTaiH . Acarita-kassita-nirmAlyA-s'di-prakAraizca sambhAmpate, vizeSA''rthibhirviziSTazrutavannizramohanIya-metat tasthama / ] , 7 , 20-kRtaM-batra jIrNa-zreSThi-dRSTA'nsaH / , 8, 3-saGkalpitamapi = vizeSa-manoratha-rUpeNa, [na tu viziSTa-nirNaya-rUpa saGkalpena] , 8, 4-sva-nizritaM = vyavahArataH, me0 , 8 // 15-gAsa-cchAyaNa-mitta-bhoI = (anna-vastra-mAtra-bhogI, saMtoSa-kArakaH / ) pR09, 3-0''mIsa-i0 = (naivedya stuti / ) " 9 ,,-AmIsa AkarSaNe'pi pusi tyAdA [du-A]''mIrSa napuMsakam / bhomya-vastuni sambhoge'pyutkoce palale'pi ca // 31 // ___ medinI-koSe SA-'nta-varge pRSTha 120] , 9, 11-devakajje = mukhyatayA / gauNatayA sva-nizrA'pyasti, ___ pitR-dhava-kanyAvat / anyathA adattA''dAna-doSA''pattiH syAt / me0 Aatra, mukhyatva-gauNatvayormedaH, gauNatve sva-nizrA'pi / mu0 [ubhayoH = dAtR-grAhakayoH ubhaya-doSau tu-pradattA''dAna-deva-dravyopabhogarUpo-zeyau] " 10 , 17-naivedyapAtrA''dikam = (naivedyasya pAtra0) * jIrNa-zreSThivat, (A0 chA0)
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-3-4] avacUrikA [25 avacUrikA (gA0 3) pR0 12 paM0 9-updesh-kRt-krmaa-'bhyaasH-shikssaa| ., , , 12 tadupacitiH-sa-bheda mUla-dravyasya / , " 13-lobhA-''dyudaya0 = jJAnA-''varaNA-'ntarAya-pramAda0 / , , , ,-udIrita0 = prvRtt| , 16-karaNa-vAraNA-''dinA=[vRddhaH karaNam , vinAzasya vAraNam ] , 18-udvelita0 varddhita, chA0, puSTa, me0 , 19-tad-vizodhakaH = [doSa-vizodhakaH / ] , 22 pravRtti-nivRtti-dAdA-'rtham = [guNa-pravRtti-dADhA-'rtham doSa-nivRtti dAdA-'rtham ] , " 25-dvAraiH- [vyAkhyA'Gga-nirUpaNa-sva-rUpaiH] " , 27 -prarUpaNA = [sva-rUpa-vyAkhyAna-rUpA] , 13 , 5-[samyak-prarUpaNA, samyak-pratipattizca] avacUrikA (gA. 4) pR0 14 paM0 4-Adi0 = [dvitIya-gAthA-nirdiSTa0] , , , 5-mUlottarA-'nvitaM = [mUla-bhedA-'nvitam , uttara-bhedA-'nvitam] , , , 6-bheda-dvAram = [bhedA-''khyaM dvAram] , , , 12-nizrA-viSaya-bhedAt = [nizrAyA viSaya-bhedAt] 15, 3-caityam = ["caityaM mRtaka-caitye syAccitA mRtaka-citAva'pi / caityaM jinaukastad-bimbaM, caityo jina-sabhA-taruH // " ....... zrI-haimA-nekArthaH sarga 2 zlo0 356] "caityamA-''yatane buddha-bimbe'pyuddizya pAda-pe" . iti-rudra-vacanAt / [30] ,, , , 7-vAstu0 = [vAstu-rUpatvena=nivAsa-sthAna-sva-rUpatvena] ,,, 11-mUlyA-''dya-'pekSayA = parimANA-'pekSayA ,,, 14-naivedya0 =-''nnAdi mi0] . >> , 25-caitya0 = jina-gRhaM pratimA ca, [me0] ..... bimbaM prAsAdazca, [A0 chA0] , , ,-Apada-gata = tatrA'pi sIdat-pade vyApAritama'pi vizeSa-lAbhAya iti / , " 28-kSetra-dravyam = kSetra-padaM saptasu rUDham [ me0] kSetratvaM ca saptAnAM rUDhameva [dharma-saMgraha) pR0 16 paM0 2-dharma-dravyam = ["dharma-vRddhi-dhiyA dravyam = dharma-dravyam" iti sNbhaavyte|]
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ avacUrikA [gAthA-4 pR016 paM0 3-sAdhAraNa-dhiyA = atra bhakti-mAtrA-'nukampA-''di-anyatarA dhIH kArya-kAle, sAdhAraNa-dhInizrA kAle / [De0] , >> >> 4-[dvAdaza] = bhakta-parijJA-'nusAreNa [nava] sthAnAni, .. rAja-praznIya-yoga-zAstrA-'nusAreNa anukampA-padaM / paJcAzakA-'nusAreNa pauSadha-zAlA-'mAri-padaM / [20] ,, 6-pratijJAtaM =dharma-vRddhi-dhiyA me0] [dharma-vRddhi-rUpa-sAmAnya-dhiyA] >> >> ,,-pratijJAtaM = sAkSAt paraMparayA vA, [A0] ,,,-dravyam - naannkaa-''di| [ma0 chA0 De0]... ,,, 7-tadapi =nizrA-sthAnam, [me0 chA0 De "8-tridhA = parimANA-upekSayA, mi0] " , " 15-niyata-kartR-viSayA-'pekSayA nizrA-kAle kArya-kAle cA'vaSTambha-dhIreva prayojikA [ma.] atrabhakti-anukampA-''dya-'nyatarA dhIH kArya-kAle prayojikA, nizrA-kAle ca sAdhAraNa-dhIH prayojikA / [A0] [niyata-kartRkA-'pekSayA nizrA-sthAna-rUpa-niyata-viSayA apekSayA ca] , , , 16-uttaraM dharma-dravyam, , , , 17-ubhayA-'pekSayA = [a-niyata-kartRkA-'pekSayA, a-niyata-nizrA-sthAna-dvirUpa-viSayA-'pekSayA ca , ,18-athavA = ["paJca-dravya-rUpa-mUla-bheda-sapta-kSetrA-''tmaka-sAdhAraNa-dravya dvAdaza-kSetrA-''-tmaka-dharma-dravyANAM madhye yathA jJAna-dravyaM triSu sthAneSu samAyAti, teSu ko bhedaH ? mUla-dravye-jJAnadravyam sAdhAraNe dharma-dravye cA'pi / athavAjina-pratimA-mandiratayA deva-dravyama'pi triSveva sthAneSu punaH punaruktam / tatraH ka AzayaH? ityA-''zaGkAyAH sarvatra nivAraNAya samAdhAnam / tena-sAdhAraNa-dharma-dravyayorbhedasya samAdhAnA-'ntaraM ca ,,, 11-nizrA-kAle-"nizrA-kAle pravartaka-dhI-bhedAd, viSaya-bhedAd vA bhedyam, kArya-kAle
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-5-7] avacUrikA pravartaka-dhI-bhedAd viSaya-bhedAd vA bhedyam , itya-'rthaH / ] pR0 , paM0 22-viSaya-bhedAdvA / ["viSaya-bhedAd vA bhedyam" itya-'nvayaH / ] >> , , 23-sarvatrA'pi-paJca-dravyeSu, sapta-kSetrA-''tmaka-sAdhAraNa-dravye, dvAdaza-bhedA-''tmaka-dharma-dravye ca] , , , 31-vakSyate-12-gAthAyAm-vRddhi-dvAre 13-20-mAthAsu-nAza-dvAre 58-59-gAthayoH prAyazcitta-dvAre] avacUrikA (gA0 5-6) 1 [vRddhaSa-'dhikAriNam ] 2 [atya-'rtham / ] 3 atra kArya-kAraNayoH saMbandhaM darzayitumpazcA-'nupUrvyAkaticid guNAH * drshitaassttiikaa-kRdbhiH| avacUrikA (gA07) 1 bIjA-''tmakAH zamA-''dayo bodhyA / 2 "tIvra-mithyAttvA-''di-karma-kSayopazama-bhAvAtmArgam tattva-pathama'nusarati = anuyAti" ityevaM-zIlo maargaa-'nusaarii|" iti-upadezapada-vRttau lalita-vistarA-Tippane'pi / itya-'rthaH / [me0] 3 granthA-'ntare____ arddha-pud-gala-parAvarte ca zrUyate / - sA prAyikA, paJca-dhanu:-zatA-'vagAhanAvanmokSe, 525-dhanuH [paJca-viMzatyuttara-paJca-zata-dhanura-'vagAhanA] kAdAcitkA / 4 updesh-daanaa-''dinaa-a-saadhyaaH| 5 [19-20 gAthayoH] * kArya-kAraNa-saMbandha-krama-darzanA-'rtha pazcA-'nupUrvyA guNa-vyAkhyAnaM darzitam / chA0 *bhatra bodhyA: / chA0 /
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 2. vRddhi-dvAram 1 adhikarI vizeSataH [ gAthA - mAjJA-sA-'pekSa- + athavidheH kramAtaprasaGgatazca vinAzasya 'sN-prtipkss-vidhy-upekssk-krtR-dvaarennkttuN-dvaaropkrmH| phalopahitAM vRddhi darzayan prasaGgataH ___ vinAzama'pi darzayati :jiNa-vara-ANA-rahiyaM vaDDhAraMtA vi ke vijinn-dvvN| buDDanti bhava-samudde mUDhA moheNa annANI . // 8 // "jiNa." tti + atra'tantra-nyAyenavyAkhyAnaM dvidhA kAryam / tantra-yuktyA vidhi-pakSIyaM vyAkhyAnam / vidhi-pakSesarvatra prAyaH a-kAra-vizleSAtjinA-SSjJayA'-rahitam-sahitam , devA-''di-dravyam, vardhayantaH kecida-a-nirvacanIya-guNAH, - a-mUDhAH vivekinaH, a-mohena-bheda-jJAnena, AjJA-nyA="arhadA-''dyA-''jJAmA''tmani nayanti" iti "ahNdaa-''dyaa-''jnyaa-''raadhkaaH"| bhava-samudre a-na, nimajjanti="taranti" itya-'rthaH / a-vidhi-pakSe tuyathA-zrutaM vyAkhyeyam / pravidhi-pakSIyabyAspAnAtidezaH /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA--] 2. vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [ 26 vidhya-'-vidhyo- + "atra, . nisskRsstt-lkssnne| idaM hArdam, :zrI-AptA-''jJA -'nusAriNI ucitA-'rtha-kriyA-vidhiH, sva-cchandA-''nusAriNI c-a-vidhiH| vidhi hai ataH, pUrvaka-vRddheH "karmA-''dAnA-''di-ku-vyApAra-varja' sv-ruupm| sad-vyavahArA-''di-vidhinaiva tad-vRddhiH kAryA // 1 // vRddhi-viSayakaM / kecittu "zrAddha-vyatiriktebhyaHsama-'dhika-grahaNakaMgRhItvA" kalA-'ntareNA'pi tad-vRddhirucitava ityA''huH, iti samyaktva-vRttyA-5'dau saMkAza-kathAyAM tathokteH / vidhi-pUrvakavRddhAvasambhavi- evaM sati, tvopapAdanam / paraH prAha : __ "nanu deva-dravyA-'dhikAre matA-'ntaram / zrAddhana deva-dravya vRddhi kartuM zakyate ? yataH"bhakkhaMtojiNa-davvaM aNa-'nta-saMsArio bhnnio"| iti jAnana'pi Atma-vyatiriktAnAM yacchan ubhayeSAM saMsAra-vRddhi prati kAraNatA bhavati, 1 bhAgamA-''jA-me
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [ gAthA 17 na hi. "viSaM kasyA'pi vikAra-kRnna syAt / " iti vAcyam, prAyaH sarveSAma'pAya-kRdeva syAt / grenyA-ntare- ------ AlocanA-'dhikAremUSakA-''dInAma'pi dossotpttiruktaa'sti| tad, atra __ vRddhi prati kA rItiH ?" mukhya-rIti- atranirdeza-mukhena ucyate, :pUrvaka-vidhi-vRddha- "mukhya-vRttyA-- ra-sambhavitva zrAddhAnAM deva-dravya-vinAzanameSa dossH| niraasH| "kAlocita-vyAjA-''di-dAna-pUrvaka-grahaNe tu na bhUyAn dossH| sama-'dhika-vyAjA-''di-dAne punaH doSA-5-bhAvo'vasIyate / mukhya-rIterapAlanajanya-vinAzasya- tad-vinAzetamahA-doSatvam / durlbh-bodhitaa| rakSA''di-dezanA--dAnIpekSaNA-'dau sAdhora'pibhava-duHkhaM ca zAstre darzitama'sti // 3 // mukhyatayA dhArmika tad-'bhijJAnAM zrAddhAnAM prAyaH kayA'pi rItyA svopayogA--bhAva eva shreyH| a-vyApAraNameva zreyA, "mA kasyacit dravyasya tasya
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-1 2. vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [1 pramAdena __ sva-'lpo'pyupabhogo bhavatu, iti / dhArmika-dravyasya + su-sthAna-sthApanayAnidhAnavat pratya-'haMsu-samIkSya sArA-adi-karaNa sArA-''di-karaNa-purassaramamaduSTam / mahA-nidhAnavat tat-paripAlane ca teSAM na ko'pi dossH| ki tu tIrtha-kRna-nAma-karma-nivandhanA-''di-viziSTa-lAbha eva / dhArmika-dravyasya evaM satisvopabhogeDa-svI- teSAM kArasya bIjam / tad-varjanasa, tat nizzUketarebhyo vRddhaya-'rtha-dAne doSA-5-bhAvaH / 1-vRddhi-prakAraH niHzUkatA2-''di-doSa-saMbhava-parihArA-'rtha jJeyam / / tena, itarasya tad-bhoga-vipAkA-'na-'bhijJasya niHzUkatA-''dya-5-saMbhavAt, vRddhayA-''dya-'rthamsama-adhika-grahaNaka-prahaNa-pUrvaka-sama-'paraNe ma doSaH, AgAmi nirdhanatvA-''padA-''di-saMbhave'pi, - mUla-dhanasya vinAzA--bhAvAt / sa-zUkA-''dau tu vRddhaya-'rthama, samarpaNa-vyavahArA-5-bhAvAt, teSAma tad-bhakSaNe doSa eva / iti // 4 // . sa-zUketarebhyo vRddhadha-'rtha-dAne tu doSa ev|
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [gAthA-- 2-vRddhi-prakAraH + tathA kadAcita ukta-prakAreNayadA su-zrAddhA api svayaM tad vardhayitu na zaknuvanti, tadA a-kSata-pUgI-phala-naivedyA-''di-deva-dravya-vikrayo-ttha-dravyavat tad-dhanenaiva "ucita-pRthaga-vyApAra-karaNena labdhaM dhanaM sArmikANAmuktvA deva-dravyA-''dau prakSepyam , na tu - sv-dhnaa-''dau| -vi-prakArA tad-dhAnira'pi teSAma'gre vAcyA, tat-pratikArA 'rtham / iti // 2 // + tathA, yadAukta-prakAreNaitara-gRhe'pi gRhaNaka-grahaNa-pUrvaka-tad-vRddhi-saMbhavo na syAt , tadA-- ucita-vyAjA-''dAna-pUrvakameva tad-gRhe saMbhUya tad-dhanaM su-zrAvaka yathA-kAlA-zvadhi / mocyam /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-]] 2. vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [ 33 tataH, a-pramattAste tad-dhanaM tathA-prakAreNagRhA-'ntaraM parAvartayantaH sArA-''dikaM kurvantaH pravartayeyuH // 5 // atra"utsargA-'pavAdena bhAvanA kAryA / dhArmika-dravyaM hi + "evamA-''di-vRddhi-prakArA--bhAvAt-- vidhi-vRddhara-5- sarvathA vinAza-saMbhave tusambhave tu mahA-nidhAnavad mahA-nidhivad rakSaNIyameva / rakSaNIyameva / na tuvRddhaya-'rthamkvacida'pi mocyam / " + itizrAddha-vidhi-samyaktva-vRtti-praznottara-saMgrahavRddha-vAdA-'nusAreNa vidhi-pUrvakaiva vRddhiH vidhya--vidhyoH saa-'nubndhsve| tathA bhavyAnAM. ____saMpUrNa-phalA yazaskarI bhavati, a-vidhinA ca vihitAkAlA-'ntaresa-mUlaM caityA-''di-dravyaM vinAzayati /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34] 2. vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [ gAthA yataH"a-nyAyopArjitaM dravyaM daza-varSANi tisstthti.| prApte ca SoDaze varSe sa-mUlaM ca vinshyti.||" yataHloke'pi"kRSi-vANijya-sevA-bhojana-zayanA-''sana-vidyA-sAdhanagamana-vandanA-''dikaM ca dravya-kSetra-kAlA-''di-vidhinA vihitam pUrNa-phalavata, nA'nyathA, saamgrii-vaiklyaat|" yaduktamvidhi-pakSasya upadeza-padA-''dau :samarthanam / AsaNNa-siddhiANaM vihi-pariNAmo u hoi sy-kaalN.| vihi-cAo, a-vihi-bhattI a-bhavva-jia-dUra bhvvaannN.|| dhaNNANaM vihi-jogo.vihi-pakkhA-SSrAhagA sayA dhnnnnaa.| vihi-bahu-mANI dhaNNA. vihi-pakva-a-dUsagA dhaNNA . // vihi-sAraM cia sevai, saDAlU sattimaM aNaTThANaM . / davvA SSi-dosa-Nihao vi pakkha'vAyaM vahai tmmi.||" loke'pi zrUyate : "vidhi-pUrva kRtaM kArya saMpUrNa-phala-siddhaye / viparItaM ca tucchaM syAcchreSThi-nandanayoriva // " sad yathAvidhya-vidhyoH " kAJcana-puraM nagaram / sA-'pekSatve dRssttaa-'nto| " dvau zreSThi-sutau dravyA-'rthinau" ekaM siddha -puruSaM " bhaktyA bhajataH sma / " ekavA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - ] " 66 . 66 66 66 "C 66 66 66 66 " 66 " vallI-niSpattau ca 66 66 tuSTena tena - --- 66 " tad-bhasma "6 66 samyag - vidhi sahitAni tumbI - phalAni sa- bhAvANi 66 66 66 arpitAni / tathAhi 'zata-vAra-kRSTe kSetre nirA - Ssar-sthale ukta nakSatra-vAra-yoge " tata : 2. vRddhi-dvAram eka gadyA - SSNaka pramitaM catuS SaSTi- gadyA - SSNaka - tAmra-madhye kSipyate, jAtyaM hema syAt / " 66 " iti siddhena zikSitau tau gRhamA''yayatuH / kiyanti bIjAni saMgRhya, sa- patra - puSpa-phala-vallI kSetra - sthaiva dahyate, -: tayormadhye- ekena 6. tasya anyena- yathokta-vidhau kRte -jAtyaM hema jajJe, vidhiSannyUnI cakre", 1 adhikArI vizeSataH [ 35 vApyAni / rUpyameva / "
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 ] 2. vRddhi-dvAram 1 adhikArI vizeSataH [ gAthA vidheraucityam , + ataH, pra-vidhera'na-arthatvaM sarvatra-- smyg-vidhirevocitH| a-vidhistuni:-zUkatayA vihito'na-'rthAgaiva / yata :"jaha bhoyaNama'-vihi-kayaM viNAsae, vihi-kayaM jIvAvei . / taha, a-vihi-kao dhammo dei bhavaM, vihi-kao mukkhN.|| hariUNa ya para-davvaM pUaM jo kuNai jiNa-variMdANaM . / dahiUNa caMdaNa-taruM kuNai iNgaal-vaannijjN.||" su-prati- na cakAryA--vidhe "evamra'na-pAyatvam / saMprati - dharmoM naiva krtvytyaa-''pnnH|" iti vAcyam / 2 aparihAryA-5-vidheH su-prati-kAryatvAt / yataH'a-vihi kayA varamA-karya' ussUa-vayaNaM bhaNaMti savva nnnnuu.| pAya-cchittaM jamhA-a-kae guruaM, kae lahuaM . // ata eva"sa-kala-puNya-kriyA-prAntea-vidhyA-''zAtanA-nimittaM mithyA-duSkRtaM dAtavyameva" iti / su-pratikAryA-s- kica, vidhera'na-pAyatve ___"sA-'ticArAdApya'nuSThAnAt hetuH / abhyAsata:kAlenanira-'ticArama'nuSThAnaM bhavati / " iti sUrayaH21 /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-6 ] 2. vRddhi-dvAram avidhervivekaH [ 37 *yadA''hu :-- "abhyAso hi prAyaH prabhUta-janmA-'nu-go bhavati zuddhaH" iti, "saMskAra-dvArA" ityrthH| "bAhyo'pya'bhyAso hi karmaNAM kauzalamA''vahati / nahi sakRn-nipAta-mAtreNa uda-vindura'pi grAvaNi nimnatAmA''dadhAti" iti tattvam // 8 // * yadA-ha-me0 mu.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38] avacUrikA [gAthA-8 avacUrikA (gA0-8) 1 [vidhyapekSakakartA vRddhijanaka iti nirdizan-granthakAraH prasaGgato'rthAdApannaM vidhipratipakSa__ bhUtAvidhya-pekSaka kartta janitavinAzamapi darzayati iti bhAvaH] 2 sakRduccaritaM sat anekopakArakam = tntrm| 3 [jina-vara-AjJA-rahitaM ke'pi jina-dravyaM vardhayantaH santaH mUDhAH a-jJAninaH mohAt bhava-samudra nimajjanti | 4 utsrgaa-'pvaad-ruupaa| . 5 * utsargataH bhAjJA-rahitaM dhana-vardhanaM ca ___ evam :yathAzrAvakeNa deva--sva-vRddhaye1 kalpa-pAla-matsya-bandhaka-vezyA-carma-kArA-''dInAM klaa-'ntraa-''di-daanm| deva-vittena bhATakA-''di-hetuka-deva-dravya-vRddhaye yad 2 tathA, deva-nimitta sthAvarA-''di-niSpAdanam3 tathA mahA-'rghatA-saMbhavevikrayeNa bahu-deva-draviNotpAdanAya gRhiNA yad deva-dhanena . sama-'rthya-dhAnya-saMgrahaNam* nAstIdaM padaM me0 prtii| * utsargataH vaddhanIyaM me|
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-] avacUrikA 4 tathA deva-hetave kUpa-vATikA-kSetrA-''di-vidhAnam / 5 tathA zulka-zAlA-s'diSubhANDamuddizyarAja-grAhya-bhAgA-'dhika-karotpAdanAtutpannena draviNa-vRddhi-nayanamityA''di mahA-sA-'vadya-rahitaM vardha'nIyam / " iti SaSTi-zataka vRttau / " *apavAde tu niSiddhama-'pyA''caraNIyam , iti / 6 varNamUlyocita 7 (1) 'ataeva devA-''2 di-satka-gRha-hada-kSetra-vATikA-prAmA-''deH labhya-bhATakA-''dAnena dhana-vRddhiH kaaryaa| (2) tathA ca vidyamAnAnAm sva-gRha-kSetra-vATikA-''dInAmjinA-''laye nizrayA mocanaM yuktimat (3) tathA apavAde * puSTAlambane tu prA0 chA0 71 anta-samaye svopAjjita-bhujyamAna-dhanA'vazeSeNa 1----- svopAjita-dhana-kalpitAMzena 2 prativarSAdi aindrayA anyasyA vA mAlAyAH paridhApanayA 3 pratidinAdi koze'grapUjAyAJca yathAzakti dhanamocanena 4 2 'pAdi' taH antyasamaye svopArjita-bhujyamAna-dhanAvazeSeNa svopArjita-dhana-kalpitAM'zena, prativarSAdi aindrayA anyasyA vA mAlAyA paridhApanayA', pratidinAdi koze'grapUjAyAJca yathAzakti dhanamocanena pratiSThA-mahAdau svarNa-rUpyamudrAbhirjina-navAGgIpUjayA" utsargata evamAdi-vidhinA dhana-vRddhiH kAryA niravadyA iti zrAddha bidhiH (dhau)pratiSThAkalpe ca / chA0 /
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ] 8 atha 66 avacUrikA tad - nizrayA navya-kSetra - SSdInAm niSpAdanamapi yuktimat vyAjA-ssdividhinA dhana-vRddhiM darzayati / vyAja savAI doDhI kaSTra vyApAra vidhinApi yuktA dhanavRddhiriti samyaktvavR0 " zrImAla -purANe'pi - "nRpa-putrI- dAsI devA-SSdi- dravya-vRddhapa-Srtham / " iti sena - prazne / deva- puSpA - ssdi bhogAtbhinnamAlapure deva- gRhe mUSikA jAtA" iti zrUyate / [ gAthA-: 10 tadbhoga-doSa - sAsspekSatvAt / 11 vyAjAdi vidhinA'pi yuktA dhana vRddhiH iti samyaktva- vRttau / 12 atra sva-vyApAra-sambandha (ndhe) deva dhana-vyApAraH kAryaH, anyo vidhi H 2 prakAravas nizzukatA - nivAraNArtham / 13 doSA-GgIkAreNa tada-GgIkaraNAt zrAddha-kRta- bIjA''dhAna bhaGgo na sambhAvyate 14 lokA-pekSayA apayazo-bhI-salajjatA dhairyA''di guNavattvAt iti bhAvaH 15 atra lekhyakAdikamapi pRthaka kAryaM / 16 atra prathamAGkana utsargo darzitaH, dvikAdyaGka krameNA'pavAdo darzitaH / 17 apavAdo'pya'trA'zuddhAzuddhatarA''diko grAhyaH tena paJcasu padeSu tattadasambhave evaM kAryam / 18 icchA'nuyogaH kartta:, "jaM sakkai taM kIrai, jaM Navi sakkai taM maNe Thapai" / 16 pramAdena / 20 azakya- parihArasyA'vidheH utpanna mAtra dhvaMse nai (va) vandhyatvAt eka sAmagyaiva potamissa vidhi-sAdhako'vidhirna / A * 2suzrArddhaH prAg sarvaM gRhA''dikaM svaniSThitaM sat paryAyato devAdinizrayA kriyate iti sthitiH / tena zramaNopAzrayaprAtihArikAdivat kSetrAdikaM dhanAdidvAraMva tannizrayA vyapadizyate, na tu dravyataH ityaupacArikI nizrAtaH SaSTizatakavRttau svanizrA mantareNa tannizrayA kriyate iti niSiddhaM tathA yogavRtti - zrAddhavidhi-vasudeva hiNDI - bRhadbhASyA''dau ca niravadyopAyA'sambhave tu evaM vidheyaM pUrvavat iti paryAyahArdam / me0 chA0 / *3 vyAja savAI doDha kaSTa vyApAravidhinA'pi dha0 vR0 ( dhanavRddhi : ) iti samyaktvavRtyA 0 chA0 / *1 etad-doSA''pekSayA - nizz kasyetyarthaH chA0 / 2 guNavattvAt sazUkaspetyarthaH chA0 / 3 SaTsu chA /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-] 2. vRddhi-dvAram vidhya-vidhyorSivekazcintA ca [41 vibhya-u-vidhI, cintAca + atha vidhivata vistarato zrADa-dina-kRtyA-''dha-'nusAreNa cintAma'pi nirUpayan ___ tau' darzayati :samaye saDDho ciMtai ceiyamA''I, va du-tthiyaM annnnN| uggAhiNI u sayayaM. davyuvbuDDhiINa annnnhaa.||9|| [ "samaya"tti / * samaye-ekA-''dya-'ntara-vivasA-vi-prastAve, ___"kadAcit" itya-'rthaH, tathA vidha-prADaH cintayeta-smAraNA-''di-vidhinA paryAlocanA-pUrva sArayeta, caityA-''dIn __ Adi-zabdAt-caitya-pradeza-pramArjanA-di-grahaNam / athavA, * anyam-caityA-adi-paricAraka-devA-'rcaka prAharikA- vikam , duHsthitam-sva-sva-vyApArA-5-samartham , alpA-ss-jIvikayA vA duHkhitaM santam , cintayet / * devA-vi-dravyogrAhaNoM tu satatam ....--- - cintayet , yataH devA-''di-dravyasyAtizayena vRddhiH syAt / *vi-pakSe doSamA''ha :
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42] 2. vRddhi-dvAram cintA-kartA'dhikArI vizeSataH [ gAthA anyathA ukta-cintA--bhAve tu, ukta-vRddhiH naiva / iyamAtra bhAvanA...deva-gurvoH vyavahArataH arhaca-chAsanasya mUlatvAt pUrvam yathA-'vasarama vivekinA sa-parikara-caitya-cintA kAryA / tatrApi. jIrNa-caityoddhAra-viSayA" viziSTa-phala-dA / yadA-''ha :appA uhario ci a, uddhario taha ya tehiM nniy-vNso.| aNNe ya bhavva-sattA aNumoaMtAo jiNa-bhavaNaM. // khaviyaM NIyA goyaM, uccA-goyaM ca baMdhiyaM tehiN.| ku-gati-paho Nihavio, su-gai-paho ajjio taha ya. // iha logammi su-kittI, su purisa-maggo a desio hoi| aNNesiM bhavvANaM jiNa-bhavaNaM uddharaMteNa . // sijhaMti ke i purisA bhaveNa, siddhattaNaM ca paarvti.| iMda-samA ke i puNo sura-sukkhaM aNuhave UNa. // [ zrAddha-dina-kRtya 101-2-3-4] + ataH sudhA-''dinA caityaM saMskAryam, iti| vidhayaH /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-] 2. vRddhi dvAram 1 cintA-kartA'dhikArI vizeSataH [ 43 ataH caitya-pradeza-saMmArjana- devA-''di-dravyodgrAhaNikApUjopakaraNa-samAracana karaNapratimA-parikarA-''di- .. tat-prAptA-'rtha--su-sthAnanairmalyA-''pAdana sthApana tadA-''ya-vyayA-''di-vyaktaviziSTa-pUjA- dIpA-''di- lekhyaka-vivecanazobhA-''virbhAvana samudgakA-''ya-vyaya-sthAnAa-kSata-taivedyA-''di-vastu- . ''di-saMrakSaNastoma-satyApana karma-kara-sthApanacandana-kesara dhUpa-ghRtA-''di- sAmika-guru-jJAna-dharmasaMcayana zAlA-''dera'pi yathocita-cintayAyathA-zakti ytniiym| * evam Rddhimaca-chAddhena tuvimalA-5-calA-S'di-mahA-tIrthasyA'pi rakSoddhAra-kara-mocanA-''di-vidhinA sAraNA kaaryaa| + etAvatA, ... - "prasaGgataHcaityA-''di-vaiyAvRtya-vidhira'pi nirNItaH / " itya'pi sinham / na hi deva-gurvA-''dInAM zrAvakaM vinAM prAyo'nyaH kazcita cintA-kartA'sti / tathA sati, jAtu cintA-kRc- chAddhasya nirdoSasvam / : (r) pradoSA-iti mudrita pu0 .
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 ] cintA-kramaH / cintAmAhAtmyam / cintAmAhAtmyam / udagrAhaNikA 2. vRddhi-dvAram 1 cintA-kartA'dhikArI vizeSataH [ gAthA caurA-'gnyA''dyupadravAd dar-SSdi dravyaM vinazyati, tadA'pi - cintA - karttA nirdoSa eva / "avazyaM bhAvi bhAvasyA - pratikAryatvAd" iti / * tatrA'pi - pApa yathA - ads vyAkSipta- kAle / + etadeva gArhasthya-sAram / yadA - SSha : "taM NANaM, taM ca viSNANaM, taM kalAsu a kosalaM, 1 sA buDI, porisaM taM ca, deva-kajjeNa jaM vae ti. // // " + etadeva gArhasthya-sAram / yadA - SSha : "taM NANaM, taM ca viSNANaM, taM kalAsu a kosala, I sA buddhI, porisaM taM ca, deva-kajjeNa jaM vae ti. // // " $ tathA hAta, tathUna - cintA-kArakaiH udgrAhaNikA tua- bhagna-cittatayA sva- dravyavat deva - dravya - Ssaraspi kAryA / udgrAhaNikA tua- bhagna-cittatayA anyathA, sva- dravyavat deva dravyA-ssdAva'pi kAryA / bahu-vilambe bubhikSa- deza-bhaGga-vauH sthyA''pAtA ''ve'pi saMbhavAt /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 2. vRddhi-dhArama vizeSata ud-prAhaNikA cintA [ 45 tac-cintA mahattve dRssttaa'ntH| bahupakrame'pi tv-s-siro| tathA ca___ mahAn vinAza-doSa Apadyate, mahendra-purIya-zrAddhavat / tathA hi :.. mahendra-pure" arhaca-caitya-candana-bhoga-puSpA--kSatA-''dha-'rtham" deva-dravyodgrAhaNikAyAma4 zrI-saMghenaniyojitA zcatvAraH cintA-kartAraH zrAcAH " samgaka cintAM kurvanti / " anyavA" mukhyA-cintAH-kRd ud-grAhaNikA-karaNA-UdI. gat-tad-vacana-zravaNA-''dinA dUnaH cintAyAM shithilii-bhuutH| tataH" "mukhyA-'nuyAyino vyvhaaraaH|" - iti anye'pi zithilI-bhUtAH / " tAvatA-- - " akasmAd deza-bhaGgA-''dinA bahu-deva-dravyaM vinaSTam / " tataH pramAdena ___sa-bala-vIrga-gopanAt . sA-'nubandha-pApakarmaNA " asau a-saMhA-bhavAn bhraantH|
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhi-dvAram deyaM nirvilamba deyam [ gAthA ugrAhaNikA- cintopsNhaarH| + evam-- nivilambamna ud-grAhaNikayA'pidevA-''di-labhyaM zrAvakA-''dibhyaH sotsAham sadyodeyA-paNe kSaNaM sthaapym| anyasyA''pi deyasya pradAne vivekibhiH sarvathA na vilambyate, kiM puna: deva-jAnA-''deH ? / + evaM sati, anyasyApi deyasya pradAne vivekibhiH sarvathA na vilambyate, kiM punaH deva-jAnA-''deH ? / * evaM sati, yadA catAvatAanya'pi devA-''di-dravyaM jAtam, sadyodeyA-paNe yaktiH / tacca tena___ kathamupabhujyate ? devA-''di-dravyaM jAtam, tena kathamupabhujyate ? kathaM vA tala-lAbhA-''di gRhyate ? pUrvokta-devA-''di dradhyo-pabhoga-saGgAt /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-] 2. vRddhi-dvAram sadyo'na-'rpaNe doSAH [ 47 tasmAta sadya eva tadarpaNIyam / / sadyormaNA-- + yastuzaktasya vidhiH|.. sadyo'rpayituma'-zaktaH, tenaAdAveva pakSA-'rdha-pakSA-''dya-'vadhiH sphuTaM kAryaH / avadhi-madhye svayamArNyam , - mArgaNA-''di vinA'pi / avadhyullaGghagne cadaivAd antarA pApodayAddevA-''di-dravyopabhoga-doSaH sphuTaM syAt, vRSabha-dattavat / + tathA hi. :sadyo'na-paNe mahA-pure dRSTAntaH / __ mahebhyaH zreSThI RSabha-dattaH paramA-''rhataH parvaNi caitye gataH / pArve dravyA-5-bhAvAt uddhArakena paridhApanikA-'rpaNaM pratipede / sadyazcatenA'nya-kArya vyagreNa sA naa'pitaa| anyadAdurdaivAttad-gRhedhATI praviSTA, sarva-svaM luNTitam /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48] 66 66 66 66 66 66 .. 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 66 64 66 66 66 66 2. vRddhi - dvAram sadyo'na 'rpaNadoSa-kathA [ mAthA-8 zreSThI ca luNTAkairhataH / mutvA tatraiva pure nirdaya daridra kRpaNa- mahiSa-vAhaka- gRhe mahiSo'bhUt / tatrA'pi ca sadA nIrA-ssdi - bhAraM prati-gRhaM vahana uccaistara-bhU-caTanA-ho- -rAtra-bhAra- bahana bahu-bhut-tRT-sadA-nirdaya - nAr3IghAtA - s'vibhiH mahA-vyathAM ciraM sehe / saH anye -: navya-niSpadyamAna - cetya - jagatI - kRte jalaM vahana caityA - Sai-ssvikaM dRSTvA jAta-jAti-smRtiH caityaM kathamapyaS - muJcan jJAni vacasA - prAg-bhava-putraiH dravyaM dattvA mahiSa- pAlakAnmocitaH tataH tai: sahasra - guNitena prAg- bhavika - deva-deya dAnena ca anRNIkRto'sau ana- zanena svargataH, kramAt mokSaM ca / "
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-] 2. vRddhi-dvAram 1 cintA-kartA'dhikArI vizeSataH [ 46 cintAyAH dharmA-acaraNasvarUpatvena ca guNavRddhi-rUpa-dharmasaMprAptiH / duHsthAnAM su-sthitisthaapn-cintaa| tenaubhayatra-" vilambo na kaaryH| tathA sati vizeSataH deva-dravyA-''deva ddhiH pravartate / svasmizcatada-'bhyAse hi sA-5vadhAnatvena tad-virodhi-karma-sva'-doSa-parihAra-pUrvANAM sva-niyama-nirvAhA- pUrva-guNa-zuddhivizeSa-dharmA-'rjanA-''di guNAnAM sthira-saMvAso bhavet / * tathA, arcakA-''dInAma'pi sva-sva-kAryotsAha-vRddhaya-'rthama tathA tathAsva-dhanA-dinAvRtti-sAhAyyaM tathA-vidha-zrAddhardeyam, yathA yathA-. caityA-''deH sva-sva-kArye a-pramattAH sa-pramodAH santaH - pravarteran / * evam-...... samyaka-cintA-''dya-5-bhAve tu. caityA-''di-vinAzA ''di-doSA A-bhaveyuH / ata:pramAdataH samyak-cintA- ''dya-5-bhAve tu mahA-doSAH syuH| cintopasaMhAraH .
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhi-dvAram svA-'rthi-svarUpam [ gAthA-10-11 riNAM nigamanam, prazaMsA c| pUrvoktA cintA na mocyA, sad-bhaktyullAsA-''dha-'nubandhAt / iti // 9 // vRddhaya-'dhikA- + atha, etad-vRddhau prazaMsA pUrvamzrAddha-dina-kRtya-gAthAbhyAm __ adhikAriNaM nigamayati :No mAyA, No piyA, bhajjA, sarIraM, Neva bAMdhavA, / picchae tattha ThANammi, jattha atthaM tu picchae . // 10 // a-giddho jo u davvammi jiNa-'tthaM Nei vittharaM, / eeNaM so mahA-satto vuccae jiNa-sAsaNe . // 11 // [zrA0 di0-140-141] "No mAyA0" "a-giDo." arthA-''sakta- jIvaH sarvo'pi sadaivaanA-''di-durjaya-lobha-graha-prastattvAt prAya:yatra-sthAne rakSaNIyatva-vardhanIyatvA-'dinA arthameva sva-rUpam / yathA parama-'dhyeyatayAprekSate, tatra-sthAne tathAna mAtrA-''dIna preksste|
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-10-11 ] 2. vRddhi-dvAram niHsvArthI mahAsAttvikaH [ 51 yataHtada-'rtham jIvitama'pya-'na-pekSamANo'sau duritA-''yAsa-saMghAtAn 'saMdhatte // 10 // mahA-sAtvikA'dhikAri-svarUpam / yaH punaHsaMtoSa-sudhA-'' sAra-saMbhAra-sikta-svA-'ntaH-vRttittvAt svasminna'pi dravyesarvathAa-gRDaH =sana, jinA-''di-dravyamsamyag rakSaNA-''dinAvistAram nayati, etena kAraNena"mahA-sattvaH" ucyte| [ jina-zAsane / upalakSaNAtanyena vardhApayati "anumodayatya'pi"itya-'rthaH / + itthaM ca, "caramA-''vartA-''di-sAmagrI-vazAt ----- mAdhya-sthyA-''di-mUla-guNAH prAdurbhavanti / tataH samyak cintodgacchati / tataHpUrvoktA vRddhirudeti" iti paramA-'rthaH // 11 // samyag-vRddha haiNtu-bhuutyogytaa|
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 1 2. vRddhi-dvAram avacUrikA [ gAthA-4-10-11 avacUrikA (gA0 9) 1 [vidhy'-vidhii]| 2 "khara-khabarI le" [iti loka bhASAyAm ] / 3 kacavarA-'sthi-tantu-jAlA-''dya-panayanena vizodhanam / 4 'Adi'-zabdataH karma-kara-lekhyaka-vaNikputra-bhaNDAri-grahaNam / 5 [ "cintA" iti shessH]| 6 ['dharma-zAstreSu' iti adhyAhAryam / ___etena-caitya-cintA-''dau tapaAcAra-vIryA-''cAratvama'pi su-spaSTatayA phalitam / ] 7 atra, nizIthA-''di-cUNi-dRSTA-'ntau bhAvyau / 8 deyen| 6 [tad = deyam / ] 10 [ ud-grAhaNikA-karaNe, deya-samarpaNe ca] 11 aalsyodvgaa-''di| avacUrikA (gA0 10-11) 1 iSTatayA manyate / 2 lokabhASayA "lekhe che", mAtrA-''dika [mAtA-Adi ] thI adhika pratibaMdha dhana upari rAkhe che| 3 pApa-rAziM saMgRhNAti / 4 (ativRSTi) 5 [ pUrvokta-gAthA-saptakena sukhi-sva-janA-''di-guNa-sampanna-gRha-sthasya, . mArgA-'nusAriNaH, samyaga-dRSTeH, deza-viratasya, puSTA-''lambane sAdhora'pi, jinA-''jJA-pUrvakasya deva-dravyA-''di-vardhakasya satata taca-cintakasya dhanA-'-gRddhasya 'mahA-sattvasya ca adhikAritvaM spaSTIkRtam , atranigamitaM ca / ] OM durita-loha-rAzi saMgRhNAti me /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12 2. vRddhi-dvAram 1. bhogopabhoga-dravya-vyavasthA [ 53 deva-dravyA -''de rbhogasyo cityaanaucitye| "deva-dravyA-''di-vRddhi kurvatA zrAddhana 'tat-phala-rUpaH deva-dravyA-''derucito bhogaH kAryaH, anucito bhogastyAjyaH" iti darzayannA''ha :duvihaM ca deva-davvaM, bhoguvabhogehiM . tattha du-vihNpi-| ucieNa vaTTiavvaM, annahA- bhatti-bhaMgo ya . // 12 // * "duvihaM0" ti vyAkhyAdi-vidhaM ca deva-dravyam , "bhavati" iti zeSaH ca-kArAt = guru-dravyA-''dikama'pi grAhyam / bhaugopabhoga- kutaH ? / lkssnne| bhogopabhogAbhyAm / sakRd-bhogA-'haM ca vastu-bhogaH, naivedya-sragA-''dikam / punaHpunarbhogA-'haM vastu-upabhogaH; bhUSaNa-gRhA-''dikam / ucitA-'nucita- tatra=3 sthAne vyApAraNena di-vidhe'pi dravye, ucitana vartitavyam = vidhi-vyApAreNa vattitavyam / bhogopabhoga-dravyam sva-svocita-sthAne caityA-''dauyathA-hadA-jamprayoktavyam , pramodA-'tizayA-''vi-saMbhavAt / anyathA = anucita-sthAne vyApAraNena, "bhakti -bhajA-Apadyeta" itya-'rthaH / laabhaa-5-laabho| ucita-vartana- atra sv-ruupm| idaM tatvam :
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhi-dvAram 2. rahasya-spaSTatA [ gAthA-12 bhogopabhoga- devA-''di-bhoga-dravye sva-kArye vyApArite sati, dravyANAma'nu nyUnI-bhavanena- . cita-vyApAraNe dossaaH| sphuTaM khaNDita-dravya-rUpA-S'zAtanA pratIyate / tathA sati, tacitopabhoga-vyAghAtena taj-janya-vibhUSA-bhaktyullAsA-''di-bhaGgo'pi sNbhaavyte| upabhoga-dravye tu"ukta-doSA-5-bhAve'pi, AjJA-'tikramaniHzUkatAa-vinayA-''vi-doSa-saMbhavenaubhaya-bhakti-bhaGgaH sphuTaM samujjRmbhate / ucita-vyApAra- + ataH krtvytaa| ubhayama'pi zrAddhana yathA-saMbhavaM sva-kAryA-''dau na vyApAryam / ucita-pade ca vyApAryameva / gRha-caitya- tathAhi :naivedyA-de sv-gRh-caity-ddhaukit-cokss-puugii-phlrucitopyogH| naivedyA-''di-vikrayotthampuSpa-bhogA-''di sva-gRha-caitye _ na vyApAryam, nA'pi caitye svayamA''ropyam, kintusamyak sva-rUpamuktvA , arcakA-''H pArthAt /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12] 2. vRddhi-dvAram 3. vyavasthA-darzanam [ 55 kathanA--bhAve dossH| gRha-catya- + naivedyA-''dermAsa deytvenopyogeutsrgaa-pvaado| tad-yogA--bhAve sarveSAM sphuTaM sva-rUpamuktvA , svayamA''ropayet / anyathA, mudhA-jana-prazaMsA-''di-doSaH / + gRha-caitya-naivedyA-''di caArAmikasya prAguktamAsa-deya-sthAne nA'rNyam / sva-dhanA-'rpaNa-sAmarthyA--bhAve ca AdAvevanaivedyA-'rpaNena mAsa-deyoktau tu na dossH| mukhya-vRttyA mAsa-deyaM pRthageva kAryam , gRha-caitya-naivedya-cokSA-''dikaM tu devagRhe mocyam / + anyathAgRha-caitya-dravyeNaiva gRha-caityaM pUjitaM syAt, na tu sv-drvyenn| tathA ca anA-''darA-'vajJA-''di-doSaH / na caivaM yuktam, sva-deha-gRha-kRTumbA-''dya-'rthamabhUyaso'pi vyayasya gRha-sthena karaNAt / deva-gRhe deva-pUjA-'pi ukta-utsargA- 'pavAda-maryAdAbhaGga doSAH / sva-dravyeNa pUjA-''di, na tu-anythaa|
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 2. vRddhi-dvAram 3. vyavasthA-darzanam [gAthA-12 sva-dravyeNava yathA-zakti kAryA, natu deva-gRhIyanaivedyA-de sva-gRha-Dhaukita-naivedyA-''di-vikrayottha-dravyeNa,. deva-satka-puSpA-''dinA vA, 'prAgukta-doSAt / shcintaa-prkaarH| tathA 1'deva-gRhA-''gataM naivedyA-5-kSatA-''di sva-vastuvat mUSakA-''deH samyaga rakSaNIyam , samyag mUlyA-''di-yuktyA ca vikrayam / na tuyathA-tathA mocyam , dev-drvy-vinaashaa-''di-dossaa-''ptteH| 'tatrApi svatazcatya-dravyotpattya-'-saMbhave "tatpUjAyAM vyApAryam , naa'nythaa| "tathA sati, tad-vyApRtau anA-''darA-'vajJA-'di-doSA-''patteH / tathA, "bhoga-viNaEUR davvaM nimmallaM ciMti gIya-tthA" iti-bRhad-bhASya-vacanAt, "yatjina-bimbA- ropitaM sat, deva-gRhIyanaivedyAdivikrayotthadravyasyopayoge vidhi-nissedhau| nirmAlyattvanirvacanam /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAthA-12] 2. vRddhi-dvAram 2. nirmAlya-vicAraH [57 vicchAyI-bhUtam , vigandhaM jAtam, dRzyamAnaM ca ni:-zrIkam, na bhavya-jana-pramoda-hetu:, "tat nirmAlyasya vyaakhyaa-'ntrniraasH| nirmAlyam bruvanti bahu-zrutAH / " iti saMghA-''cAra-vRttyuktezca, "bhoga-vinaSTameva nirmAlyam" / na tuvicAra-sAra-prakaraNokta-prakAreNa "DhaukitA-'kSatA-''denirmAlyatvam" ucitam , zAstrA-'ntaretathAlokea-dRzyamAnatvAt a-kSoda-kSamattvAcca / matA-'ntareNa nirmAlya-vyAkhyA atra"anyeSAM bhogA-'na-'hattvAdeva sarva devA-''di-nizritaM dravyamnirmAlyam AhuH, iti / " ____tattvaM punaH "kevli-gmym"| nirmaaly-vyvsthaa| + "tacca - varSA-''dau vizeSataH - kunthavA-''vi-saMsaktA, pRthak pRthaga janA-'nA-''kramya-zuci-sthAne tyajyate /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58.] 2. vRddhi-dvAram 3. snAtra-jala-pandanam [gAthA-12 evam AzAtanA'pi na syAt / snAtra-jalasya snAtra-jalama'pi tathaiva / nirmAlyattve'pi ataH - shessaavdupyognirnnyH| zeSAvat . zAnti-pAnIyaM mastaka eva dAtavyam / yaduktam haima-vIra-caritre :"abhiSeka-jalaM tattu surAsura-narora-gAH vavandire muhuH, sarvA-'GgINaM copari vikSipuH // 3-68 // " padma-caritre'pi [39]" uddeze- . ASAr3ha-cAturmAsya-'STA-'hnikA-vRddha-snAtrA-'dhikAre"taM NhavaNa-saMti-salilaM nara-vANA pesiaMsa-bhajjANaM, taruNa-vilayAhiM neuM chuDhe ciya uttama-gesu. // 6 // " bRhacchAntAva'pi "zAnti-pAnIyaM mastake dAtavyamiti" puSThA-SSlambane tujarA-saMdha-mukta-jaropadrutaM sva-sainyam- . dharaNendra-datta-pArzva-bimba-srAtrA-'mbu-parikSepeNazrIkRSNena pttuu-ckre| evam zrI-pAla-mahI-pAlA-''dInAma'pi bodhyam / iti / devA-'derupabhoga- * tathA,dravyasya svopa yathA-saMbhavasbhoge doSAH / devA-''di-saMbandhigRha- / pASANa "kavelluka mRtkSetra- kASTha sudhA-''vATikA- vaMza vikam , iSTakA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12 ] 2. vRddhi-dvAram 4. svopa-bhoge doSAH [ 59 "zrI-khaNDa-kesara-2 bhoga-puSpA-''vikam , 2"piGgAnikA- jhallarI- paTTacaGgarI bheA-''di- paTTikAdhUpa-pAtra vAdyakalaza sAbANa- urasikavAsa-kumpikA- zarAva kajjala22zrI-karI- javanikA- jalacAmara pradIpA-sscandrodayakapATa dikam , caitya-zAlA-praNAlyA-''dyA-''gata-jalA-'''pi ca, sva-para-kArye kima'pi na vyApAryam , deva-bhoga-dravyavat tadupabhogasyA'pi duSTattvAt / camara-sAbANA-''dInAM malInI-bhavana-truTana-pATanA-''di-saMbhave tu adhika-doSo'pi / deva-satkavAditrA- + ataH :dera'pya'nupa deva-satkaM baaditrm'pibhogytaa| guroH saMghasyA'pi cA'gne na vAdyam / kecittu AhuHmatA-'ntareNa ttraa'pvaadH| "puSTA-''lambane bahu-niSkrayA'rpaNa-pUrva vyApAryate'pi" / yataH"mullaM viNA jiNANaM uvagaraNaM cmr-chtt-klsaaii| jo pAvaraha mUDho, niya-kajje so havai duhio.||"
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 ] 2. vRddhi-dvAram deva-sena-mAtR-dRSTA-'ntaH [ gAthA-12 - pApanAdikopa- * svayaM ca vyApArayatA yoge sati bhane __ jAtu bhaGga upakaraNasya, nabhya-samAracana krtvytaa| sva-dravyeNa navya-samAracanama , iti / anyathA tu, tiryagA-''vi-durgati-duHkha-bhAga deva-sena-mAtRvad bhavati / ttr-nssttaa-'ntH| * saMpradAye'tra dRSTA-'nto yathA , vidhAya dIpaM devAnAM purastena punarna hi / " gRha-kAryANi kAryANi, tiryaGava bhvedytH|| . indra-pure-deva-seno vyavahArI ____sa-mAtRko vasati sm| " tatraiva pArzva-vartI , dhana-sena auSTriko'bhUt / " tasya gRhAnnityamekoSTrikA " deva-sena-gRhe sameti / " kuTTayitvA dhana-senena gRhe notA'pi punardeva-sena-gRha eva yAtvA, tiSThati / " tataH, ibhyena mUlyena gRhItvA sthApitA, ubhayora'pi snehavattvAt / " ekadA, tena pRSTo jAnI " sneha-kAraNaM prAha :" "eSA pUrva-bhave tava mAtA'bhUt / , tayaikadA , jinA-'gne pUjA-'yaM hI vidhAva, " tena dIpena mUha-kArvANi kRtAni, " dhUpA-'GgAreNa cullI saMdhukSitA,
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12 ] 2. vRddhi-dvAram 5. jJAna-sAdhAraNa-dravyopa-bhoga-niSedhaH [61 zAna-dravya- syaa'-klpytaa| , tena karmaNA " uSTrI jaataa| , ata:, prAga-bhava-bhavo'yaM snehastavocitaH / " " tata:" ucitaM prAyazcittaM kRtvA, " sA sad-gatiM yyau|" iti / 2 tathA, jJAna-dravyama'pi deva-dravyavanna kalpata eva / ataH, jJAna-satkaM kAgada-patrA-''di sAdhvA-''dha-'pitam , zrAddhana sva-kArye na vyApAryam , sva-pustikAyAma'pi na sthApyam / sama'dhika- niSkrayaM vinaa| iti / 3. zrAddhAnAmsAdhAraNama'pisaMgha-dattameva kalpate vyApArayitum / na tu-- anythaa| saMghenA'pisapta-kSetrI-kArya evaM vyApAryam / na mArgaNA-''dibhyo deym| sAMpratika-vyavahAreNa tu yadguru-2"nyunchanA-''di sAdhAraNaM kRtaM syAt , tasya bhAvaka-zrAvikANAmapaNe yuktireSa na dRzyate / sAdhAraNa-dravyasya bhogopabhoge vyvsthaa| sAdhAraNa-dravyasya bhogopabhoge nissessH|
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62] 2. vRddhi-dvAram 6. guru dravya-vicAraH [ gAthA-12 . "zAlA-''di-kArye tutad vyApAryate zrAddhaiH / iti / guru-dravyasya bhogo-pabhoge + 4 sAdhvA-'di-satka-mukha-vastrikA-''dera'pi niSedhaH / vyApAraNaM na yujyate, 2"guru-drvyttvaat| sthApanA-''cArya-japa-mAlA-adikaM cadhyAnA-''di-dharma-vRddhayeprAyaH zrAddhA-'rpaNA-'thaM gurubhirvyavahriyate, a-nizrita-jJAnopakaraNatvAt / [tena-] gurva-'rpita-tad-grahaNe'pi vyavahAro dRzyate / svarNA-di-rUpa- + tathA, guru-dravya-syopa svarNa-sudikaM tu guru-drvymyogH| jIrNoddhAre navya-caitya-karaNA-''dau ca vyApAryam , - - yathA- -- "[1] guru-pUjA-satkaM su-varNA-''di-dravyaM guru-dravyamucyate ? na vA ?" tathA___[2] prAgevam pUjA-vidhAnama'sti ? navA ?" "[3] kutra ca etadupayogi ?" iti|
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12 ] 2. vRddhi-dvAram 6. gurU-dravya-vicAraH [63 / / 1. svarNA-''deguru-dravyatA ". niSedhaH / 2. guru-pUjA- prAmANye (1) dRssttaa-'ntH| ucyate"guru-pUjA-satkaM su-varNA-''di rajo-haraNA-''dhupakaraNavat guru-dravyaM na bhavati, sva-nizrAyAma'-kRtattvAt / " tathA, "hemA-''cAryANAMkumAra-pAla-rAjenasu-varNa-108 [aSTottara-zata]-kamalaiH pUjA kRtA'sti / tathA, (2) dRSTA-'ntaH / 3. svarNA-'di- guru-drvyopyog-nirnnyH| "dharma-lAbha [ : ]" iti prokte dUrAducchrita-pANaye / sUraye siddha-senAya dadau koTiM nraa--dhipH||1|| iti / "idaM caagra-pUjA-rUpaM dravyamtadAnIntanena saGghana jIrNoddhAre tadA-''jJayA vyApAritam / " atrApi"takra-kauNDinya-nyAyena bhojya-bhojakatva-saMbandhena___ audhikopadhivat , pUjA-dravyaM na bhavati / pUjya-pUjA-saMbandhena tu tad guru-dravyaM bhvtyev| svarNA-di- dravyasyA'pi guru- brvytv-nirnnyH|
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 64] 2. vRddhi-dvAram 6. guru-dravya-vicAraH [ gAthA-12 muru-pUjAyAm- (3) dRssttaa-'ntH| anythaashraaddh-jiit-klp-vRttirvighttte| kiMbahunA ? / iti / tathA, jIva-deva-sUrINAM pUjA-'rthamardha-lakSa-dravya malla-zreSThinA dattam, tena caprAsAdA-''dayo'kAryanta suuribhiH| muru-pUjAyAm- (4) dRssttaa-'ntH| * tathA, dhArAyAmlaghu-bhojena zrI-zAnti-vetAla-sUraye 12,60,000-[dvAdaza-lakSa-SaSTi-sahasrANi] dravyaM dattam / tanmadhyeguruNA ca12 [dvAdaza-] lakSa-dhanena mAlavA-'ntazcai tyAnya'kAryanta / 60 SaSThi-sahasra-dravyeNa ca thirA-padra-caitya-deva-kulikA-''dya'pi / iti / guru-pUjAyAm(5) dRssttaa-'ntH| vistarastu- . tt-prbndhaa-''de-rbodhyH| * tathA, "su-mati-sAdhu-sUri-vArake maNDapA-55-cala-durge"mallika-zrI-mApharA-'bhidhAnenazrADA-''di saMsargAjjana-dharmA'bhimukhena
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12] 2. vRddhi-dvAram 6. guru-dravya-vicAraH [65 su-varNa-TaGkakaiHgItA-'rthAnAM pUjA kRtA" iti vRddha-vAvo'pi zrUyate / iti / nAma-sthApanA- + tathA, 'vasare guru-puujaavidhaanm| bAlasya nAma-sthApanA-'vasare, gRhAdA''gatya, sa-bAlaH zrAddhaH vasati-gatAn gurun praNamya, navabhiH svarNa-rUpya-mudrAbhiHgurornavA-'Gga-pUjAM kRtvA, gRhya-guru-deva-sAkSikaM vattaM nAma nivedayati / tataHucita-mantreNa vAsama'bhimantrya, guruH OMkArA-''di-nyAsa-pUrvam, bAlasya sva-sAkSikA nAma-sthApanAma'nujJApayati / iti / + tathA, " dviH-tri-aSTa-bhedA-''dikA pUjA, saMpUrNa deva-vandanaM caitye'pi, sarva-caityAnAma arcanaM vandanaM vA, snAtra-mahotsava-mahA-pUjA-prabhAvanA-vi, gurorvRhada-vandanam, aGga-pUjA-prabhAvanA-svastika-racanA-''di-pUrvasa vyAkhyAna-zravaNam," ityA-''di-niyamAH varSA-cAturmAsyAmvizeSato grAhyAH / iti.|" .. varSA-cAtu marmAsya-'bhigraheSu guru-puujaa|
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 2. vRddhi-dvAram 7. dharma-sthAna-pratijJAta-vicAraH [ gAthA-12 guru-puujaa-siddhiH| evampraznottara-samuccaya-AcAra-pradIpa-AcAra-dinakarazrADa-vidhyA-''dya-'nusAreNazrI-jinasyeva gurora'piaGgA-'gra-pUjA siddhaa| guru-puujaa-dhnviniyogvyvsthaa| gauravA-'haM-sthAne "pUjA-sambandhena prayoktavyam, na tujinA-'Gga pUjAyAm / iti / dharma-dravyasya vyy-vyvsthaa| dharma-sthAne prati-jJAtaM ca dravyam pRthageva vyayitavyam , na tusvayaM-kriyamANa-bhojanA-'di-rUpa-vyaye kSepyam , evam sphuTameva dhrm-dhnopbhog-dossaat| evaM sati, yeyAtrA-''daubhojana-zakaTa-saMpreSaNA-''di-vyayaM sarva mAnita-vyaya madhye gaNayanti, teSAM mUDhAnAM na jJAyate "kA gatiH ?" / udyApanA-''dAva'piprauDhA-''DambareNa sva-nAmnA maNDite, udyApanA- do shess-nivaarnnm|
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12]. 2. vRddhi-dvAram 7. dharma-dravya vyavasthA [67 nanebaha-zlAghA-''di syAta, niSkrayaM ca stokaM muJcati, iti-vyakta eva dossH| 2 stanya-doSanivAraNam / antyA -5 vasthAyAM pratijJAtadravya-vyavasthA / sAmAnyato vizeSato vAanya-pradatta-dharma-sthAna-vyayitavya-dhana-vyaya-samaye tannAma sphuTaM grAhyam / 3 evamsAmudAyikasyA'pi, anyathA, puNya-sthAne stainy-dossaa-''ptteH| 4 * evam antyA-'vasthAyAm pitrA-''dInAM yanmAnyate, tatsA-'vadhAnatvegurvA-''di-saGgha-samakSam itthaM vAcyam, yad"bhavana-nimittamiyat-dina-madhyeiyad vyayiSyAmi, tada-'numodanA bhavadbhiH kAryA" / iti / tava-'pi casadya:sarva-jJAtaM vyayitavyam ,
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 ] dharma- dravyasya sarva-jJAta vya dRSTA'ntaH / 66 tathAhi : 66 66 60 66 66 66 " tasyAM sAssdhAnAyAm 66 66 66 66 66 61 66 66 na tu 66 66 aNahilla-pura- pattanezrImAla - jJAtIya- nAga-rAja-zreSThI koTi-dhvajo'bhUt / priyA ca mahilA- devI / 46 #6 66 sva-nAmnA, AmaDa-zreSThi- putra- vad / 5 nRpeNa 66 2. vRddhi-dvAram 7. . dharma-dravya-vyavasthA [ gAthA - 12 " tataH 66 zreSTha visUcikayA mRtaH / 66 a-putratvAt tasya sarva-svaM gRhItam / zreSThinI ca dhavalakka pure-pitR-gRhaM gatA / kramAt - a- mAri dohade pitrA pUrite, tayA putro jajJe - " AmaDa " iti nAmnA / paJca varSIyaH pAThazAlAyAM paThan " nistAtaH" iti bAlairukto'sau mAtRtaH sva-sva-rUpe jJAte, yauvanA'bhimukhaH pattane gataH / sva-gRhe sthitvA / " tataH vANijyaM kurvan bhAkla devIM pariNinye / puNyodayAt prAktana nidhAna-lAbhA-''dinA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAthA-12] 2. vRddhi-dvAram 7.dharma-dravya-vyavasthA [69 koTi-dhvajo jle| " suta-trayaM jAtam / kramAt" duSkarmaNA nirdhanatvena sa-putrAM patnI pitR-gRhaM preSya, ___ maNikAra-haTTa maNikA-''dIna gharSayan / yava-mAnakaM lbhte| " tat" svayaM piSTavA, paktvA cA'dan kAlaM niragamayat / " anyadA, " zrI-hema-sUri-pArve" icchA-parimANe bahu-saMkSipte'pi, gurubhiniSiddhana tenanava-"dramma-lakSAH svIkRtAH / tanmAnenaanyada'pi niyamitam , zeSamdharma-vyaye kAryam / " kramAta " dramma-pazcaka-granthirjAtaH / .. " anyadA, ... indra-nIla-kaNThA-''bharaNaM paJca-drammaiH krItvA, samuddIpya, indra-nIlasya lakSa-parakhama malavaH kaaritaaH| .....
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0] ..... 2. vRddhi-dvAram 7. dharma-dravya vyavasthA [ gAthA-12 " kramAta, " dhanI prAgvad jjnye| * kuTumba militam / " tataH, " sAdhUnAM pratya-'haM ghRta-ghaTa-dAna sArmika-vAtsalyasatrA-''gAramahA-pUjAprati-varSa-pustaka-lekhanacaitya-jIrNoddhArabimba-sAraNA-''di dharma-karmANi kurvan , " catura-'zIti-varSA-S'yuH-prAnte, " dharma-vahikA-vAcane* "aSTa-navati-lakSa-dramma-vyayam" zrutvA, " zreSTho viSaNNaH prA-''ha, :" "hA ! kRpaNena mayA koTaya'pi na vyayitA ?" " tataH, " putrastadeva . daza-lakSI vyayya, " aSTottarAM koTI pUrayitvA, aSTau lakSAH punrmaanitaaH| " so'na-'zanAt sv-rgtH| " jina-dAsA-''di-putrazca* ukta-vidhinA dharma-dhanaM vyAyatam, " krameNa" sd-gtirbheje|" bmaari-drvyvyy-vyvsthaa| a-mAri-dravyA-gha'pi
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12] : 2. vRddhi dvAram / 8. ucita-pravRttiH [71 jJAna-dravya-vyaya- vyvsthaa| devA-''di-bhoge a-nizritatvAt nA''yAti / * tathA, jJAna-dravyaM ca3"sva-sthAne, deva-sthAne'pi 3'upayujyate, na tu anyatra / dravya-liGgi-dravya- + tathA, vyaya-vyavasthA / dravya-liGgi-dravyaM ca 3dega-bhaya-dAnA-''dAveva prayoktavyam , na tucaityA-''dau, atya-'ntA-5-zuddhatvAt / ucita pravRtyupa- + itymsNhaarH| prasaGgataH, sarvatradharmopakaraNa-vyApAre'pia-vidhyA-''zAtanA-vAraNAya vivekaH kAryo vivekibhiH / anyathA, ... prAyazcittama'pyA''padyate / yaduktammahA nizIthe"a-vihIeNiyaMsamuttarIyaM raya-haraNaM daMDagaM ca paribhuje, cauttham / " iti /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 ] bRddhi-dvArasamAptiH / tena zrAddhaH 2. vRddhi - dvAram 8. ucita pravRttiH [ gAthA - 12 cara-valaka-mukhA vidhinaiva anyathA, ina-intakA -''veH vyApAraNa-sva-sthAna-sthApanA -''dikaM kAryam / dharmA - Sant-SSdi doSA-''patteH / * iti sa prapacaM vRddhi dvAraM samAptam // 2 // 12 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-12 ] 2. vRddhi-dvAram avacUrikA [ 73 avacUrikA (gA0 12) 1 [ 'evam' ityetasya 'vRddhiM kurvatA' itya'nena saha sambandhaH / ] 2 ['tat' padena vRddhiOyaa|] 3 nANakaM tu ubhaya-hetutvAt bhogopabhoga-rUpamupacArato bodhyam , "mizritam" ity-'rthH| 4 [sva-kArye vyApArite sati] 5 [nyUnI-bhavanA''di-doSA-5-bhAvena] 6 'ArAmikasya' iti any-pustke| 7 gcch-saadhaarnn-caitye| 8 [gRha-padam' sva-gRha-caityA-'rthakam / ] 9 [mudhaa-jn-prshNsaa-avjnyaa-5-naa-''draa-''dyH|] 10 [gaccha-sAdhAraNa-caitya0] 11 [gaccha-sAdhAraNa-caitye'pi 12 [sva-gRha Dhaukita-dravyaM deva-satka-puSpA-''di] 13 [caitya-dravyotpatti-sambhave 14 (nirmAlyam ) 15 pusspaadi| 16 (bhoga-vinaSTa-nirmAlya-deva-dravyam / ) 17 [pustaka-darzanena tu-29 tamoddeze dRshyte|] 18 [nAlikA-loka-bhASayA "naliyA"] 19 (sukhaDa) 20 [bhoga-zabdenA'tra-svarNa-rajata-patrA-''dikaM saMbhAvyate / / 21 (ponI rUta-sUtara [ "pUNI"]) 22 [sUrya-mukhI] (kinAyata-pAkhara) 23 (mUlyam) 24 mUlyam / 25 (gurunI sanmukha ubhA rahIne 'temanA uparathI utArI' bheTa tarIke mukelu) 26 [pauSadha-zAlA''di0] 27 [sva-nizrA-kRtaM ca rajo-haraNA-''dya guru-dravyamucyate, iti jJAyate / ] 28 [audhikopadhiH = sAmAnyaH, caturdaza-prakArakaH / aupagrahikopadhizca =jJAnA-''di-poSaNa-hetuH kaarnnikopdhiH|]
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 ] 29 [ vAdi - vetAla - zrI zAnti-sUraye / ] 30 (maleka) 31 bahu-mAna-bhaGga bhayAt / 32 parakIya0 / 33 (nakaro) 34 (vIza koDIe = eka kAkiNI, cAra kAkiNIe = eka-paNa, ane sola paNe = eka dramma thAya / ) [20 koDI = 1 kAMkaNI, 4 kAMkaNI = 1 paNa, 16 paNa = 1 dramma ] 2. vRddhi-dvAram 35 jJAna 36 bhava-bhAvanA-vRttau upadeza-saptatikAyAM ca 37 SaT-trizaj- jalpe / 38 0 vastram / 39 muha-pattI / avacUrikA [ gAthA - 12
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-13 ] 3. vinAza-dvAram 3. bhakSaNopekSaNa-prajJA-hInatvAni [75 evamcaitya-dravyA-''di-vRddhi kurvataH kasyacidanA-''bhogA-''dinA caitya-dravyA-''di-vipraNAzo'-pi syAd, vinAza ataH, dvaaropkrmH| punaH kartR-dvAreNa, mukhya-vRttyA gAthA-trayeNa tad-bhedAnA''ha :bhakkhei jo, uvikkhei jiNa-davvaM tu saavo,| paNNA-hINo bhave jo ya, lippai paav-kmmunnaa.||13|| "bhakkhei0" iti vyAkhyA kaNThayA,navaram * 1. bhakSaNam = deva-dravyasya = tadupacArasya vA, 1-2-3 tu-zabdAt-jJAna-dravyA-''dezca, svayamupajIvanam, 2. upekSaNam = tadeva parasya kurvataH _ zaktito'-nivAraNam, * 3. prajJA-hInatvam = aGgoddhArA-5'dinA deva-dravyA-''di-dAnam, yad vAmanda-matitayA sva-'lpenabahunA bA dhanena kArya-siddhagha-5-vedakattvAt / yathA-kathaJcid dravya-vyaya-kAritvam, kUTa-lekhya-kRtattvAM ca // 13 // vinaashprkaaraaH|
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. nAza-dvAram 4. dohanena nAzaH [ gAthA-14 76 ] ceiya-davvaM sohAraNaM ca jo dUhai mohiya-maio, / dhammaM ca so na yANai, ahavA, baddhA - SSu o narae. // 14 // "cehayao " iti, vyAkhyAcaitya-dravyam - 4. vinAza prakArAH / 4. caturtham / ucita - lAbha nirNayaH / sAdhAraNa dravyam - 'ca-kArAt jJAna- dravyAga- dikam, ya: dogdhi = vyAja vyavahArA-''dinA, tadupayogi dravyam "upabhuGa kte", upalakSaNAt + atra -- " tad muSNAti" / tadupayogi lAbha catuSkA-''di-vRddhyA nirNIya, tad na tu dhanaM grAhyam, adhikam, parakIyatvAt / yataH "uciaM muttUNa kalaM davvA ''i-kammA''gayaM ukkarisaM, / viDiyama vi jANato parasta saMtaM, Na givhijjA. // // " [ ] - vyAkhyA ucita - kalA = zataM prati catuSka paJcaka- vRddhayA''di-rUpA, dvi-guNaM vittaM, vyavasAye caturguNaM" "vyAje syAd [ ] ityA-ss-rUpA vA,
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-14 ] . 3. nAza-dvAram 4. dohanena nAzaH [ 77 tAm, tathA, dravyam = gaNima-dharimA-''di, Adi-zabdAta = tAtA-'neka-bheda-grahaH, teSAma-dravyA-''dInAm krameNa = dravya-kSaya-lakSaNena, AgataH- saMpanna: yad [ya] utkarSaH- artha-vRddhi-rUpaH-lAbhaH, tam muktvA , zeSamna gRNhIyAt / ko'rthaH ? yatkathaJcitapUgI-phalA-''di-dravyANAM kSayAd dvi-guNA-''di-lAbhaH syAt, tadAtamaH'-duSTA-''zayatayA gRNhAti, na tvevaM cintayet "sundaraM jAtam , yat-. pUgI-phalA-'dinAM kSayo'bhUt / " iti / ...... ----- tathA, nipatitama'pi para-satkaM jAnan na gRNhIyAt / "kalA-'ntarA-5'do kraya-vikrayA-''dau ca deza-kAlA-''dya-5pekSayA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8] 3. nAza-dvAram 5.6.7. Aya-bhaGgA-S-dAna garchaupekSAH [ gAthA - 15 vinAzaprakAraH / 5-6-7 yaH ucitaH = ziSTa-janA - 5 - nindito lAbhaH, sa eva grAhyaH - " iti bhAvaH " / iti pratikramaNa - vRtti - tRtIya-vrate -5 [paJcamA] - 'ticArA - 'dhikAre / evaM sati, "adhika grahaNe sad-vyavahAra-bhaGga Apadyeta / " iti-tattvam // 14 // AyANaM jo bhaMjai, paDivaNNa-dhaNaM Na dei devassa, / garahaMtaM covikkhaDa, so vihu paribhamai saMsAre. // 15 // AyANaM0 iti vyAkhyA 5. AdAnam = tRSNA- graha-grastattvAt, devA - SSdi-satkaM bhATakam yo bhanakti, + tathA, 6. yaH paryuSaNA - ssdiSu caitya-ssdi-sthAne deyatayA - prati-jJAtam-dhanam na datte, + tathA, 7. garhantam = IrSyA - s'vi-vazAd durvAkyena dUSayantamas - vinItamyo vA upekSate. " tathA sati,
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-16] 2. nAza-dvAram saMyatA-'pekSayA nAzAH [79 kadA-cittad-vAkya-zravaNAt mahendra-purIya-zrAddhavat glAnIbhUya,* devA-''di-dravya-rakSA-''dau zaktimAna'pyudAsIno bhvti|" itya-'rthaH / yataH"etadeva mhtpaapmdhrm-sthaane'pyudaasitaa|" iti // // 15 // saMyatA-'pekSayA vinAzaH / + atha, saMyatA-'pekSayA'pi tad-bhedAnA''ha :ceiya-davva-viNAse, tad-davva-viNAsaNe, duviha bhee, / sAha uvikkhamANo aNa-'nta-saMsArio hoi // 16 // * "ceiya0" iti / vyAkhyA caitya-dravyam = "hiraNyA-''di tasya vinAze = bhakSaNA-''ditaH nyUnatvena hAni-rUpe vidhvaMsa-rUpe ca / + tathA, tena = caitya-dravyeNaAptam dravyam = 'dArUpaleSTakA-''di, tasya.vinAzane-ca "tasmin kathaMbhUte ?" chi-vidhe = yogyatA-'tIta-bhAva-bhedAta * "mAnIbhUya' iti pAThA-'ntaram
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 ] catyA - s'di dravyasya dvividhatva prakArAH 1 2 3 caitya-dravyA-''dyupekSaNA-ssat zrAvakasyeva sAdhorapi mahAdoSA -''pattiH / tatra 1 yogyam = navyamA''nItam, "caityattvena pariNaMsyat" itya-'rthaH / 2 atIta bhAvam = lagnotpATitam, "caityattvena pariNatam" itya- 'rthaH / + athavA, mUlottara-bhedAd-dvi-vidhe / tatra - 1 mUlam = stambha kumbhA -''di, 2 uttaraM tu = chAdanA - Ssdi / 4. yad vA, evam + 3. nAza-dvAram saMyatA 'pekSayAnAzAH [ gAthA - 16 sva-pakSa-para- pakSa-kRta- bhedAd = dvividhe / anekadhA dvai-vidhyam / atra, api-zabdasyA'dhyAhArAt"AstAM zrAvakaH" sarva-sAvadya - virataH sAdhura'pi, tatra - audAsinyaM kurvANaMdezanA''dibhira'nivArayan anantasAMsAriko bhaNita: ittham "vinazyac-caitya-dravyA''dyupekSA saMyatenA- Spi sarvathA na kAryA / " itya- 'rthaH / + ayaM bhAvaH, - kAraNa-bhedAt caitya-dravyaM dvi-vidham, 1. 'upakArakam, 2. upAdAnaM ca
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-16] 3. nAza-dvAram sarva-nAzayantrakam [ 81 tatra1. Adyam = *dhanA-''di / 2. dvitIyam = yogya-dravyam / te apibhakSaNA-''di-bhedAt pratyekaM sapta-vidhe staH / tAnyapi punaHsva-pakSa-para-pakSa-kartta -bhedAt dvi-vidhAni / evamcaitya-dravya-vinAzaH aSTA-viMzatidhA bodhyaH / itthamjJAna-guru-dravye'pi bhAvanA kAryA / sAdhAraNA-''destu ucitopaSTambhakatvAtpratyeka caturdaza-bhedA bhAvyAH / + "bAla-bodhA-'rtham yantrakama'pi darzanIyam / " iti, caityA-S'di dravya-vinAza-bheda-yantrakam dravya-nAmAni bhedA-kAH caitya-dravyasya vinAza-bhedayantrakam / jJAna-dravyasya 28 28 guru-dravyasya sAdhAraNa-dravyasya dharma-dravyasya sarva-saMkhyA 112 svarNA-'di [De0] *yogyA''di *di-kriyA-bhedAt [..] .
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2] 3. nAza-dvAram sva-pakSa-para-pakSAbhyAM nAzako [gAthA-17-18 vinAzako sva-para + atha, pksso| tada-'nurodhataH vinAzakatvena sva-pakSa-para-pakSau nirUpayati, :rAgA-''i-dosa-duTTho jiNehiMbhaNiAviNAsago duviho| devA-''i-davva-paNage sa-pakva-para-pakkha-bheeNaM // 17 // "rAgA0" iti / vyaakhyaa-knntthyaa| navarama, rAgA-''di-doSa-duSTaH = rAgaH = dRsstti-raagaa-''viH| Adi zabdAtadveSa- anA-''bhogalobha- saMzayaAkuTTi- sahasAtkAra vibhramaupekSAbuddhayA''digrahaNam / 'tad-yogyatA-darzanArtham / hetu-gabhita-vizeSaNamidam / 1. sva-pakSaH= sAdharmika-vargaH "zrAddhA -''diH 10 / " 2. para-pakSaHvaidharmika-lokaH, "pAkhaNDyA 3-''diH 17" iti // 17 // atrA''ha para :coei "ceiyANaM khitta-hiraNNe a gAma-govA-''i / laggaMtassa ya jaiNo ti-garaNa-sohI kahaMNu bhve"?||18|| saMyatasya devA-ss "coei.", ti, vyAkhyA caityA-''di-satkasya = di-dravya-cintAyAM puurvpkssH|
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-19-20 ] nAza-dvAram sva-pakSa-muni-saMbandhi-praznaH [83 dhanA-''di-vardhaka-kSetra-hiraNya-grAmagRha-haTTa-gopA-''deH AdAnA-''di-vidhinA cintayati, tasya = tridhA-saMyamavataH sAdhoH tri-karaNa-zuddhiH kathamsyAd ? _ api tu-na syAt, ythaa-prtijnyaat-vrt-bhngg-sNbhvaad|" / itya-'rthaH // 18 // atra uttaraM gAthA-yugmenA-''ha, :-- bhaNNai ittha vibhAsA. jo eAI saya vimggijjaa,| tassa Na hoi visohI. aha, koi harijja eaaii,||19|| tattha *karei uvehaM jA, bhaNiyA uti-grnn-visohii,| sAya Na hoi, a-bhattI tassa, tmhaa-nnivaarijjaa.||20|| uttr-pkssH| "bhaNNai0" tti / "tattha0" tti0, vyAkhyAatra = adhikAre bhaNyate vibhASA = vikalpaH ___ "na bhavati, bhavati ca shuddhiH|" itya-'rthaH / tatra, ... Adau ca vizuddhaya-saMbhavaM darzayati, :utsargataHkaraMtu [De.] /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. -nAza-dvAram vistArata uttaraH [gAthA-11-20 yathAvat devA-''di-dhana-vRddhi-saMbhave, rAjA-amAtyA-''dya-'bhyarthana-pUrvam[etAni%3D] ukta-sthAnAni vimArgayet = cintayet AdAnA-''di-vidhinA, "tebhyo navyaM dhanamutpAdayati / " itya-'rthaH, tadAnImtasya = sAdhoH vizuddhiH na bhavati "a-yathA-kAlamrAjA-''dya-'bhi-yogena teSAM paritApanA-''dinA ukta-vRddhayA''dyutsAha-bhaGga-saMbhavAta, AjJollaGghanAcca sphuTam bhavadukta-doSA-'vakAzaH / iti-bhaavH| atha, vizuddhi-saMbhavaM darzayati :- . atha, ko'pi haret -vinAzayet etAni, // 19 // tatra-yaH upekSAm kroti| tasya yA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-11-20] 3. nAza-dvAram vistArata uttaraH [85 tri-karaNa-vizodhiH bhaNitA, sA bhavati, tasya = saadhoH| cAt =punaHbhaktira'pina syAt / "tathA-sati, AjJA-pramodotsAha-bhaGgAt pApA-anubandhaH samujjRmbhate / " itya-'rthaH / tasmAta a-vinotaM su-sAdhuH nivArayet = sarva-zaktyA / tri-karaNa-zuddharbhaGgA- / ataH, kena-cid bhadrakA-''dinAprAga-vitIrNam, anyad vA jinA-''di-mUla-dravyam vilupyamAnam, yathA-tathArakSayato muneH abhyupeta-vrata-hAnina~va, pratyutadharma-puSTireva, ninA-''jJA-''rAdhanA-''vi-lAbhAt / yaduktamnizItha-bhASye" [ekAdazama-] uddeza, -bhaGga-spaSTatA /
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. nAza-dvAram vistArata uttrH| [gAthA-19-20 "iyANiM"rAyaNiya-kajja"ti "ulloyaNa" gaahaa| ceiyANaM vA tad-davva-viNAse vA saMjaI-kAraNe vA aNNammi ya kammi vA kajje rAyA-hoNe. so rAyAtaM kajjaM Na karei sayaM, vuggAhio vA, tassaAuMTaNa-NimittaMdaga-tIre aayaavijaa| taM ca daga-tIraMtassa raNNo ulloyaNe ThiaM, Ni-gama-pahe vaa| tattha ya AyAvaMto sa-sahAo AyAvei, ubhaya-daDho dhii-saMghayahi tiriyANaM joavataraNa-paho, maNuyANa ya NhANA-''iyaM ca bhoga-ThANaM, taM ceva vajjeuM, AyAvei kjje| .: mahA-tava-juttaM baTuM,
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-19-20] 2. nAza-dvAram vistArata uttaraH [. allaejja raayaa| AuTTo ya pucchajjA "ki-kajjaM AyAvesi ? ___ ahaM te kajja kremi| bhoge payacchAmi ? varehi vA varaM, jeNa te-'ttro|" tAhebhaNai sAhU, :-- "kajjaM Na me varehi, imaM saMgha-kajja krehi|" tao teNa paDivaNNaMtri-karaNa-vizuddhe "thaa"| ra'bhaGga-dhika ___kayaM / ti" spaSTatA, mahAnirjarA-rUpa-mahA- "puSTA-''lambane tu-- phalaJca / zarIrA-'vaSTambhAya tyakta-bhAra-bhArikavat , jina-zAsanopakArAya zruta-vyavahAre niSiddhama-'pi arhadA-''jJA-'nusAreNA''caritaM karma niyamAt ..mahA-nirjarA-kRd bhavati, *zrI-kAlika-sUri-zrI-bhadra-bAhu-svAmi-zrI-vajra-svAmi zrI hema-sUri-malla-vAdi-sUri-viSNu-kumAra dharma-ghoSA*-'nujJA-''divat" / iti / *zrI gautama-svAmi-zrI kAlika-sUri0 Di.] *ca-vineya-sumaGgala sAdhvA-'divad, iti / [30] -
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88] 3. nAza-dvAram vistArata uttaraH [ gA0 19-20 ApavAdika-pravRttI prmaannaantraanni| gnni| yaduktam saMdeha-dolA-''valI-vRttau :"evamaSTA-dazasu pApa-sthAneSTha ati-pravRttasyaAjJA-nira-'pekSayaiva a-dharmaH, nA'nyathA, "arhac-chAsana-pratyanIka-garda-bhilla-nRpa-vaMzA-'dyucchedinI zrI kAlikA-''cAryA-''dInAm niSkalaGka-cAritratvAt iti-bhAvaH / " prajJApanAyAM bhASA-pade'pi, :'uvautto cattAri bhAsa-jjAyaM bhAsamANoArAhago bhvi|" vRttiryathA, :-- "jina-zAsanoDDAhA-''di-nirA-''sA-'rthamaa-satyAma'pi bhASAM bhASamANaH ArAdhako bhavati / " tathA, upAsaka-dazA- pi, : "guru-niggaheNaM" ticaityA-5'di-rakSA-'rthampratyanIka-nigraheNa pratipanna-niyama-bhaGgo na bhvti"| 4 Avazyake pratyAkhyAnA-'dhyayane ca : 'mahattarA-''gAreNa" ti| 5. evamA''di-prakAreNa "su-nakSatra-sarvA-'nubhUtivatzAsanA-SSzAtanA-nivAraNA-'rtham
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA-21-22] 4.guNa-dvAram laukika-sat-phalam [89 sva-jIvitavya-mocanenA-'pi zAsanopakAraH kartavya eva" / iti / kiM bahunA ? utsargavadapavAdasyA'pi dhrmaa-'nggtvm| "utsargasyaiva mArgatvam, apavAdasya tu sva-cchandatvam / " iti vadanto'pi nirstaaH| iti gAthA-dvayA-'rthaH // 19-20 // // samAptaM 3 [tRtIya]-dvAram // + atha, *ukta-vRddhi-kartuH - laukikaM sat-phalam darzayati, :evaM NAUNa, je davva-cuDDhiM Niti susaavyaa,| tANaM riddhI pavaDDhei, kittI, sukkhaM, balaM, tahA- // 21 // puttA ya huMti bhattA, soMDIrA, buddhi-sNjuaa,| savva-lakSaNa-saMpuNNA, su-sIlA, jaNa-saMmayA. // 22 // "evaM0" tti, "puttA ya." tti, vyAkhyAlaukika- "ye suzrAvikAH va evam pUrvokta-prakAreNa vRddhi-vidhim su-phlaani| jJAtvA dravya-paJcakasya tad-vRddhi0 / De. ubhaya-bhavika satphalam / De..
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90] 4. guNa-dvAram laukika sat-phalam [ gAthA-21-22 vRddhimnayanti, te caantarA-''yA-''deH kSayopazamA-''dinARddhi:= puNyA-'nu-bandhi-vibhavaH, sukham mAnasikaM zArIrikaM ca, balam=*paropakArA.''di-sama-'rtham zArIrikam, *tA-dRkputrA-''di-kuTumba saMpattiH, upalakSaNAttathA-vidha-saMtati-vRddhiH, vAMchita-sukhA-'vAptiH, ucca-kule janma, sarvatrasatkAra-sanmAnA-''di-pUjotkarSaH, audAryam, gAmbhIryam, vivekitvam, durgati-vicchedaH, Arogyam, sadA-''yuH-prasaraH, rUpa-saMpattiH , saubhAgyam, dharma-sAdhana-labdhizca, paropakAri0 / he nA'stIdaM padam De0 prato / audAryam, dham, gAmbhIryam / De.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-23-24 ] 4. guNa-dvAram lokottara-su-phalAni [ 91. ityA-''di bAhya-phalam - saa-'nu-bndhtyaaanubhvnti|" iti-gAthA-yugma-bhAvA-'rthaH // 19-22 // lokottara- + atha, su-phalAni / lokottara-sat-phalamA''ha, :jiNa-pavayaNa-vuDhi-karaM.pabhAvagaMNANa-daMsaNa-guNANaM, vuDDhanto jiNa-davvaM tittha-yarattaM lahai jIvo. // 23 // jiNa-pavayaNa-buDhi-karaM, pbhaavgNnnaann-dsnn-gunnaannN,| rakkhanto jiNa-davvaM paritta-saMsArio hoi. // 24 // __ [jummaM] [ pUrva-sUri-praNIta-zAstreSu saMbodhaH prakaraNA-''viSu ca bahuSu pranyeSu] jiNa "tti", jiNa-pavayaNa "tti", vyAkhyAsugamA / bhAvArthastuayam, :+ "sati devA-''di dravye- . pratya-'hama, caityA-''di-samA-aracana.. . -mahA-pUjA satkAra *sanmAnA-'vaSTambha-saMbhavAda, tatra ca prAyaH, sanmAnA-'vaSTambhA-di-saMbhavAt / De0
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 ] 4. guNa-dvAram lokottara su-phalAni [gA. 23-24 yati-jana-saMpAtaH tad-dezanA-zravaNA-''dezca jina-pravacana vRddhiH, jJAnA-5'di prabhAvanA ca-pratItA / ata eva, tad vardhayataH - arhat-pravacana-bhaktya-'tizayAt, paraM-parayAjagaja-*janopakArakatvAt, a-pramattatayA samyaga dharma-tIrthA-''rAdhakatvAcca, sAgara-zreSThivatsaMsAroccheda-prayojakapuNya-kASThA-5'panna arhata-pada-lAbho'pi atra su-labha eva / " iti-bhAvaH / tathA hi, : " sAketa-pure" sAgara-zreSThI " paramA-''hato vasati sma / " tasmai su-zrAvakatvAt- . " tatratya-zrAvakaH saMbhUya, " caitya-dravyA-'dhikAro dattaH / " proktaM ca" " caitya-karma-kRtAM sUtra-dhArA-''dInAmbhojana jana-vAtsalyatvAcca, a-pramattatayA dde|
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 23-24 ] "C 4-6 66 66 66 66 66 66 66 66 " kiM tu - 6 66 66 40 66 66 66 66 66 66 " << " 66 66 " 66 so'pi - 66 4. guNa-dvAram mAsa - deyA - ssdicintA'pi T-S. bhavatA kAryA / " iti / duSkarma-vazAt lobhA-''rtaH sUtra-dhArA-''dInAm raukyaM dadau, na sama-Srdha dhAnya guDa taila ghRta caitya- dravyeNa - saMgRhya, tebhyaH atar-ssdikam - "maha-'rgha dadat, zeSaM ca lokottara - su- phalAni [ 93 svayaM gRhNAti sma / evam rUpakA - SzIti-bhAga- rUpANAmkAkiNInAm eka - sahasraH lobhena saMgRhItaH / tataH, ajitaM karma anAsslocya, sa mRtaH / *datte / De0 maha -' tayA datte, lAbhaM ca0 / De0
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. guNa-dvAram lokottara-su-phalAni [gAthA-23-24 " sindhu-nadI-taTe" saMpradAga-thala-parvate" jala-mAnuSIbhUya, " samudrA-'ntarjala-caropadrava-nivAraka" aNDa-golikA-grahaNA-'rthama jAtya-ratna-grAhaka-prayuktavajra-gharaTTa-pIDana-mahA-vyathayAmRtvA ' tRtIya-narake naarko'jni| narakAdud-vRttazca" mahA-matsyaH - paJca-dhanu-zata-mAnaH 'mlaccha-kRta-sarvA-'Gga-cchedA-''di-kAryanayA4 mataH, " cturth-nrke| " evam eka-dvayA-''di-bhavA-'ntaritaH, " nrk-sptke'pyutpede| tataH, sahala-vArAnakrameNagartA-zUkara - meSazrRgAlamArjAramUSaka nakulagRha-kolika' - gRha-godhA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 23-24 ] 66 66 66 66 " tathA, 99 99 "" 93 99 "" 99 "9 99 10 99 " 99 99 99 99 99 19 99 99 " 19 99 99 4. guNa-dvAram 2. lokottara - kRmi - zaGkha zukti pRthvI jala jalauka: koTa anila sarpa vRSabhakarabha tatraiva tataH, D vanaspatiSu ca - vRzcikapataGgA-''diSu gajA -''diSu, samutpadya, ra- sat - phale- dRSTAntaH [ 95 10 vyutkrameNa - lakSa-saMkhyAkAn bhavAn babhrAma / kSINa-bahu karmA'sau vasanta-purevasu-data-vasumatyoH putro jAtaH / garbhastha eva praNaSTaM sarva dravyam / janma-dine janako vipanna: / T
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. guNa-dvAram 2 lokottara-sat-phale dRSTA-'ntaH [ gAthA-23-24 - paJcame varSe" mAtA mRtaa| " lokaH" "niSpuNyakaH" iti-datta-nAmA'sau raGkavad vRddhi prApa / " anyadAca snehalena mAtulema" sva-gRhaM ninye / 4 tadA, " rAtrau- tasya gRhaM .. cauraimuSitam / " evam" yasya gRhe vasati, " tatra caurA-'gni-pramukhAH upadravAH syuH| tataH, 4 tAmra-liptI-purI gatvA, " vinayaM-dhara-mahebhya-gRhe tasthau / - tataH, " niSkAsito'pi, . samudre dhanA-''vaha-sAyaMtrikeNa sAkam paradIpaM praap| " kramAd, . valamAnaH . pravahaNe bhagne, daivAda
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. guNa-dvAram lokottara-sat-phale dRSTA-'ntaH [ 97 niSpuNyakaH phalakenakathaM cita samudra-tIraM prApya, " tad-grAmA-'dhi-pama'valambati sma / 4 anyavA, dhATayA niSpAtitaSThakkuraH, niSpuNyakastuThakkura-suta-dhiyA pallyAM niitH| - tad-divasa eva ca" anya-pallI-patinA sA pallI vinaashitaa| " tataH, " tera'pi . "nirbhAgyaH' iti niSkAsitaH / / * evam ekona-sahasreSu anyA-'nya-sthAneSutaskara _____anila sva-cakra para-cakA-''dha-'nekopadrava-saMmavAda" niSkAsanA-''di duHkhaM vahanaH " anyavA: mahA-5TavyAmsa-pratyayama
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. guNa-dvAram 2 lokottara-sat-phale dRSTA-'ntaH [ gAthA-23-24 selaka-yakSa-prAsAdaM prApya, ekA-gratayAtamA''rAdhayAmAsa sva-duHkha-nivedana-pUrvakam / // tataH, " eka-viMzatyopavAsazca tuSTo yakSaH prA''ha : sandhyAyAma mama pura:___ "su-varNa-candrA-'laMkRto mahAn mayUro nRtyaM karoti,* " prati-dinaM ca" patitAni " kanaka-picchAni " tvayA grAhyANi / " " tataH, " hRSTena tenA'pi" kiyantya'pi gRhItAni, " evaM ca pratya-'haM gRhNana, nava-zatI picchAnAM prAptA, zatamekaM zeSaM tiSThati / " tadAnIm- duSkarma-preritena tena" "etad grahaNAya " kiyad-divasaM cAraNye sthAtavyasa? / kariSyati / De.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA-23-24] 4. guNa-dvAram lokottara-sata-phale dRSTA-'ntaH [.99 " tat, varam * eka-muSTyai va. sarvANya'pi gRhNAmi / " iti vicintya, 4 tad-dine " nRtyan-mayUrasya tAni* eka-muSTyai va gRhItum" yAvat pravRttaH, " tAvat- kekI kAka-rUpaH samuhIya, gataH / - pUrvam- gRhIta-picchAnya'pi naSTAni / " tataH, " "dhiga, - mayA mudhaivautsukyaM kRtam," // iti-viSaNNaH - " itastato bhramana" jJAninaM muniM dRSTvA , " natvA ca" sva-karma-sva-rUpaM papraccha / - tenA'pyuktam- yathA-'nubhUtaM" prAga-bhava-sva-rUpam / " tataH, ...-deva-dravyopajIvana-prAyazcittaM yayAce / " muninA'pyuktam, :" "sama'dhikaM tAvad devAya deym|" " tataH, - tena" "sahasra-guNa-deva-dravyA-'vaSin /
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 ] 4. guNa-dvAram lokottara- sata-phale dRSTA 'ntaH [ gAthA- 23-24 sva-nirvAha mAtrA - 'dhikaM sva- 'lpamapi 66 66 "6 60 66 " tataH, " yad yad vyavaharati, tatra bahu- dravyamarjayati / " 66 " evam - 46 60 66 66 4. tataH, 66 66 66 K 66 66 " tataH, 66 66 66 66 vastrA''hArA-''di na grAhyam / " iti niyamo jagRhe / sva-'lpaidinaiH prAgupajIvitasahasra- kAkiNI-sthAne kAkiNI-lakSa- dazakaM prAdAt / 66 64 devasyA'nRNo bhUto'sau kramAt - ajita prabhUtatara- dravyaH sva-pura- prApto *mahebhyo jajJe / sarva-zaktyA - pratya-'ham - pUjA * mahebhyaH svayaM-kAriteSu / De0 svayaM-kAriteSu anya -kAriteSu ca - sarva-jina prAsAdeSu jJAnA-ssdi-sthAneSu ca -
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-25 ] 4. guNa-dvArama 3. sAttvika sat-phalam [ 101 prabhAvanA-''di-vidhApana" deva-dravya-rakSaNa-vRddhi-prApaNA-''dinA" jina-nAma-karma baddhavAn / avasare" dIkSAmA''dAya, " gItA-'rthIbhUtaH, - sarvA-'rtha siddhau " devatvama'nubhUya, mahA videheahaMdu-vibhUti bhuktvA, siddhH|" iti / deva-dravyA-'di- + evamrakSAyAH phlm| tad-rakSA-kartura'pi phalaM vAcyam / aneka-gauNa-zubha- + etenaphala-prAptiH / 12AnuSaGgikaM zubha-phalaM darzitam / " iti-paramA-'rthaH // 23-24 // up-sNhaarH| atha, upasaMjihISuH - __ 'tAttvikaM sat-phalaM darzayati, :'evaM NAUNa, je davvaM vuDDhi Niti su-sAvayA, / jarA-maraNa-rogANaM aMtaM kAhiMti te puNo . // 25 // "evaM" iti, vyAkhyAmokSa-phala- + evamprAptizca / ...... pravacana-prabhAvakatvA-''dikam jJAtvA. jarA maraNa rogANAma'ntam. "Atya-'ntika-duHkha-dhvaMsama mokSam / " itya-'rthaH // 25 // iti-caturtha guNa-dAraM samAptam // 4 //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102] avacUrikA [gA. 21-22-23-24 ( avacUrikA gA0-21-22) 1. aanussnggiktyaa| 2. [evaM jJAtvA, ye su-zrAvakAH dravya-vRddhiM nayanti teSAm , RddhiH , kIrti, sukham, balaM prvrdhte| putrAzca bhaktAH , zauNDIrAH, buddhi-saMyuktAH , sarva lakSaNa-saMpUrNAH, su-zIlAH, jana-saMmatAzca bhavanti 21-22 ] 3 [yat puNyaM puNyasya paraMparAmanubadhnAti-paraMparAM pravAhayati, tat-puNyam , punnyaa-'nubndhi-punnym| ] (gA0-23-24) 1. [ iha-bhavikaM pAra-bhavikaM cobhaya-rUpam lokottaraM sat phalaM bhavati / ] 2. [ jina-pravacana-[jaina-zAsana-saMsthAyA guNa-yazo] vRddhi-karamjJAna-darzana-guNAnAM prabhAvakam , jina-dravyaM vardhayan jIvaH, tIrtha-karatvaM labhate / jina-pravacana [jaina-zAsana-saMsthAyA guNa-yazo] karamjina-davyaM rakSan paritta-[parimita-saMsArako bhavati ] 3. (dizA) [ diga'vadhikam = uccatara-sImAnaM prAptam / ] 4. (moMdhu) 5. (moMghu)
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-25 ] bhavarikA [ 103 6. [bhAvA-'rtha-stva-'yam samudra antastalaM yAvad gatvA, ye jAtya-ratnAni gRhItumicchanti, "teSAmjala-carANAmupadravo na syAd / " itya-'rthamajala-mAnuSANAma'NDa-golakAnAmgrahaNA-'the ca prayatante, ne tAn jala-mAnuSAn dhRtvA, teSAma'NDa-golaka-dvaya-grahaNA-'rthamtAnvana-maya-gharaTTakeSu pIDayanti, . mahA-vyathAM cotpAdayanti, tathA-prakArako jala-mAnuSojAtaH, iti / 7. (bhaMDa) sUara 8. (gIrolI) 9. (pATalA-gho) 10. [uSTraH] 11. (pAMkha) [su-vrnn-my-cndrk-yukt-picchkaa-'lNkRtH|] 12. gauNam / (gA0-25) 1. mukhyam / 2. [evaM ca jJAtvA, su-zrAvakAH dravyaM vRddhi nayanti, te punaH, - jarA-maraNa-rogANAma-'ntaM kariSyanti / "mokSa prApsyanti / " itya-'rthaH // 25 // ]
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 ] devA''di dravya + atha vinAzakasya pArabhavikA -''di doSopakramaH / *ukta' - vinAzakasya pAra-bhavikaM doSodayaM darzayati, : devA - SSE - davva NAse daMsaNa - mohaM ca baMdhara mUDho, / ummagga-desago vA jiNa muNi saMghA - SSi sattu vva // 26 // 1. mithyAtva - pramukha-pApa karma-bandhaH / 5. doSa dvAram doSa- phalAni 1 midhyAtvam [ gA0-26 + "devA0" tti, vyAkhyAdevA SSdi- dravyavinAzanemithyAtva prakRtim, cAt - anyAma'pi pApa-prakRtim, mUDhaH = tad - vipAkA - 'na-'-bhi-jJaH, baghnAti - unmArga dezaka iva = Rddhi-gAravA ''di-vazAt, asada-bhinivezAd vA, utsUtra - prarUpaka iva, 14 atha, 3 vA jina muni saGghA-ssdi- 'pratya 'nIka iva" itya-'rthaH / $ "prAyaH* mAyA saMzliSTA'dhyavasAya -vazAt caiter-ssdi dravya - pratyanIko 6 darzana- mohaM nikAcayan, tada - 'nurodhAt anyA api pApa - prakRtI: vizeSato badhnAti" iti bhAvaH / * tad-vinAzakasya / De0 * prAyaH saMkliSTA0 / De0
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-27 ] 5. doSa-dvAram doSa-phalAni 1 mithyAtvam [ 105 yaduktam karma-granthe :ummagga-desaNA-magga-NAsaNA-deva-davva-haraNehiM, / daMsaNa-mohaM jinn-munni-ceiy-sNghaa-55i-pddinniio.||56|| [zrI devendra-sUri-viracita-karma-vipAka-karma-granthe ] nizItha-cUrNau 11zaekA-daza]uddeze'pi, :"tattha- - dasaNa-mohaM arihNt-pssinniiyyaae| evamsiddhacehayatavassisuadhamma saMghassa ya paDiNIyattaM karato dasaNa-mohaM bNdhi|" tti| // 26 // + "evaM sati__ tasya kA hAniH ?" ityA-''zaMkya, uktA-'nukta-pApa-prauDhimA''ha, :ceiya-davva-viNAse, isi-ghAe, pavayaNassa uddddaahe,| saMjaI-cauttha-bhaMge, mUla-'ggI bohi-lAbhassa. // 27 // [ "ceiya0" tti, vyAkhyA+ caitya-dravyam=hiraNya-suvarNa-nANakA-''di, tathA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 ] 5. doSa-dvAram 2. samyaktva-guNanAzaH [gA0-27 kASThatad-gata bhAjanaiSTakA- pITha samud-gakapASANa- phalaka- .....-- dIpA-55 lepya- candrodaya- dikaM upakaraNama'pi sarva 2 mithyAtvena caitya-dravyamucyate / samyag-darzana- tad-vinAze-kRte sati, gunn-naashH| bodhi-vRkSa-mUle'gniH dttH| "tathA sati, tataH, doSa- punarnavo'sau na bhavati," itya-'thaH / paraMparA :1. vivakSita- idaM hArdam. :puujaa-''di-lopH| ' caityA-''di-dravya-vinAze2. jaina-zAsano 'vivakSita-pUjA-''di-lopaH, nato hrAsaH / tataH, tad-hetukapramoda prabhAvanA3. guNa-zuddhI pravacana vRddhara-5-bhAvaH, rossH| tataH, 4. mokSa-mArga ___ vardhamAna-guNa-zuddharodhaH, vyaaghaatH| tataH, mokSa-mArga-vyAghAtaH, 5. moksspraapter-5-bhaavH| tataH, mokSa-vyAghAtaH, kAraNA-5-bhAve kAryA-'nudayAt / yaduktamvasu-deva-hiNDau 1 [prathama khaNDe, :"jeNa ceiya-davvaM viNAsi,
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-27 ] 5. doSa-dvAram 3. aneka-doSANAM paramparA [ 107 teNajiNa-bimbapUA. dasaNA-''NaMdita-hiyayANaMbhava-siddhiyANaMsamma-dasaNasuaohimaNa-pajjavakevala-NANa NivvANa-laMbhA pddisidraa| jA yatappabhavA sura-mANusa-iDDhI, jA ya mahimA-''gayassa sAhu-jaNAo dhammovaeso vi, tittha-'NusajjaNA ya, sA vi pddisiddhaa| taodIha-kAla-ThiIyaM dasaNa-mohaNijnaM kammaM NibaMdhai, a-sAya-veyaNijna ca" iti / * * "teNa ya suriMda-datta-NisiTTa ceiya-TTAe bavvaM, taM vinnaasi|
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 ] samyagdarzanaguNa-nAzasya prabala kAraNA untarANi / punarbodha-lAbha syotkRSTa kAlA'vadhiH / + evam - + "nanu RSi - ghAtA - ssdAva'pi bhAvyam // 27 // evaM sati - teNaM je 5. doSa-dvAram a- bhavyasyeva bhavyasyA'pi punarbodhi-lAbho na bhavati ?" jiNa-bimba pUA dasaNA-ssidita-hiyayANaM bhava- siddhiyANaM samma- daMsaNa paDisiddhA / suya sAya tato ohi jA ya tappa bhavA sura- mANusa - riddhI, jA ya mahimA - samA''gayassa jaNassa teNa maNa-paJjava kevala-nANa sAhu-jaNAo dhammo eso titthA'NusajjaNA ya, paDisiddhA / nivvANa laMbhA, 3. doSa- paramparA [ gAthA - 27 dIha-kAla-ThitIyaM daMsaNa - mohaNijjaM kammaM Nibaddha, a- sAya-veya NijjaM ca / " [ mudrita pu0 pR0 113 ]
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA-28] 5. doSa-dvAram 4. utkRSTa-kAlA-'vadhiH, tatspaSTatA ca [ 109 ityA-''zaMkya, prasaGgataHtada-i-prAptI kartR-dvAreNa kAlA-'vadhimA''ha, :tittha-yara-pavayaNa-suaM Ayariya-gaNa-haraM mh-'ddddhiaN| AsAyaMto bahuso aNa-ta-saMsArio hoi. // 28 // "tittha-yara0" tti, vyAkhyA, :kaNThyA , navaram, - tIrthaGkaraH-arhadA-''diH,* utkRSTA-''- zAtanayotkRSTakAlA-'vadhika kalam / evam AcAryA-''dAva'pi bhAvyam / * "devA-''di-dravya-vinAzA-''di-dvArA-* etAn a-sakRta niH-zUkatayAAzAtayana, utkarSataHana-'nta-sAMsArikaH -- bhavati / " ity-'rthH| zRGkhalA-nyAyena, bhitti-stara-nyAyena vA, utkarSataHadhyavasAyatAra-tamyAt, pApa-karmaNa utkRSTA saa-'nubndhtaa| ke tIrthaGkaraH-arhan, tata-pratimA vA,* ____ evam zrutA-''dAva'pi bhaavym| De0 * dinA / De0 * ["ca" iti saMbhavati / ]
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. doSa-dvAram 4. prAyo'nanta-saMsAritA [ gAthA-28 praay:-pdspsstttaa| uktA-''zAtanA-pratyayA ana-'nta-bhavA-'nugatA* pApa-karmaNaH sA-'nubandhatA' bodhyA / . - + tena, "samyaktva-sat' -puNyA-''dInAmana-'nta-kAlaM yAvat vighAtaH syAt, puNya-vipAkasya ca a-saMkhya-kAlaM yAvat / jaghanya-pade caprAyaH ubhayatrasaMkhyAta-bhavAn yAvat / " iti sthitiH| + evam zruta-dvArAetAna AzAtayatAm utsUtra-bhASyA' -''dInAma'pi, prAya:ana-'nta-saMsAritvaM bodhyam * numeya0 / De. * etena"utsUtra-bhASiNAmniyamAnada-'na-'nta-saMsAritvam / " iti, nirstm|
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-29-30] 5. doSa-dvAram 5. pApakarma-durvipAka-kliSTa-phalAni [ 111 sUtrIkta-jAva- , zabda-balAt1. saMkhyAta bhavatvam, 2. asaMkhyAta bhavatvam, 3. ana-'nta bhavatvaM ca iti trayo 'vikalpAH , yaduktam mahA-nizIthe* :"je NaM tittha garA-5'INaM ___ mahaI-AsAyaNaM kujjA, se NaM ajjhavasAyaM paDucca, jAva-2 'na tu // 28 // ana-'nta aNa-'ta-saMsAriyattaNaM, tti*" saMsArittvameva / " + * atha, iti sthitiH| ukta-doSasya nikAcitA-55 vaizadyA-'rthamdipApa-karma katicidvipAka-kli'STa. phalAni / durvipAkAn darzayati, :dAridda-kuloppattiM, daridda-bhAvaM ca, kuttu-rogaa-''ii,| bahu-jaNa-dhikkAra,taha a-vaNNa-vAyaM ca, do-haggaM, // 29 // taNhA-chuhA- 'bhibhUI, ghAyaNa-vAhaNa-vicuNNaNattI ya . / eAI a-suha-phalAI visIai bhuMjamANo so . // 30 // [jummaM ] [zrAddha-dina-kRtya-118-119 ] "dAridda0" tti, "taNha" tti, vyAkhyA * yaduktam mahA-nizIthe, 2. adhyayane :"aNaM ta-saMsAriyattaNaM vipahijjitya me samma savvahA mehuNaM pi, iti / " De0 * sNsaariyttnnN| De0
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112] 5. doSa dvAram dudhyAna-paraparA [ gA. 29-30 + bhikSuka-dvi-jA-''di-kulotpattiH, tatrA'pi svasminvibhava-rAhityamcAtavAJchita-rodha sarvA-'*pamAnA-''di grahaNam / ghAtanam-asi kuntA-''dibhizchedananam, vAhanam-lavaNA-''ya:-prabhRti-bhAra-karSaNama, cUrNanam' -mudgarA-''dinA kuTTanam, ca-kArAtdurgatipAra-vazyapara-tantra-vRtti'mAtA-pitrA-''di-kuTumba saMtAnocchedA-''di-grahaNam / + etAni prati-bhavamduSkarma-phalAni a-sakRd bhuJjamAnaH saH-caitya-dravyA-''dyA-''zAtakaH viSIdati-viSAdA-''dinA vyAkulo bhavati / // ukta-doSodayodvalita-4 pApa-*vipAkopajIvya durdhyAna-pariNata eva avatiSThate," itya-'rthaH / * upamAnA-''di-daurbhAgya-grahaNam |dde0 * durvipAko / De0 asA sadA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA. 26-30] 5. doSa-dvAram / rudra datta-kathA [113 durvipaakprNpraa| saMkhyAtA5-saMkhyAtabhavA-5nu bandhatA / + ataH, "dura-'nubhAga-vaicitryAt durvipAkA-'nubandhatA sphuTIkRtA" iti-bhAvaH / + tatra casaMkhyAta-bhavika-sA-'nubandhatA vakSyamANa-saMkAzA-''divad bodhyA, a-saMkhyAta-bhavikA ca rudr-dttvd'vseyaa| tathA hi, : " bharata-kSetre " sUrya pura-nagare " andhaka-vRSNi- rAjA 4 rAjyaM cakAra / " anyadA, " udyAne " su-pratiSTha-kevalI samavasarat / 4 udyAna-pAlana vijJaptaH " rAjA ca " sa-mahaM - tatra gatvA, - yathA-vidhi praNamya, " yogya-sthAne samupAvizat / 4. kevalI-dezanAM dadau / " tada-'vasAne 7 nRpeNa - nijaM pUrva-bhava-caritraM pRSTam / // tataH, " su-pratiSTha-kevalI . * andhaka-vRSNima'vadat, :
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 ] 5. doSa-dvAram rudra-datta-kathA [gA0-29-30 " "bharata-kSetre, - ayodhyAyAma, * ana-'nta-vIrya-nRpo'bhUt / " tatra" surendra-datto vaizya-zrAddhaH -- - sad-darzanaH, " prati-dinam- dazabhirvInAraH" aSTamyAs" dvi-guNaH - * caturdazyAma- caturguNaH, - aSTA-'hnikA-''dau ca- tato'dhika " jinA-'rcA kurvan, " dAna-zIlA-''dikama'bhyasyan, . sarvatra" kotimAn jjnye| " ekadA, 4 zreSThI" dvA-dazA-'bdopa*yogi-dravyaM " pUjA-'rtham" sva-vallabha-mitrasya " rudra-datta-viprasya samal, " jalA-'dhvanA " dezAntaraM gatavAn / " vipreNa ca , dyUtA-''di-vyasanaH (r)zrAddhaH / De0 nda- nibandhanaM dravyam / 30
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA. 29-30] 5. doSa-dvAram rudra-datta-kathA [115 tadbhakSayitvA, pallISu niviSTam / anyadA, tataH, go-dhanaM gRhNanna'sau tala-vareNa pRSThato bANairhato mRtH| - tatkarma-prabhAvAt " *saMvedhena" saptamyA-''diSu narakeSu matsyA-''diSu tiryakSu ca agmt| // [bhava-] saMvedha-yantrakam // | nArakI bhavaH tiryaga-jAtiH bhava | 7. saptamI 2. dvitIya matsyaH | 3. tRtIyaH 6. SaSThI 4. caturthaH siMhaH 5. paJcamaH 5. paJcamI 6. SaSThaH sarpaH 7. saptamaH 4. caturthI 8. aSTamaH vyAghraH | 9. navamaH 3. tRtIyA 10. dazamaH garuDA-''diH | 11. ekA-daza 2. dvitIyA 12. dvA-dazaH bhuja-parisarpaH 13. trayo-daza 1. prathamA 14. caturdazaH nara-bhavaH | 16. pazca-dazaH " tataH, " ciraM kAlasa " trasa-sthAvara-yoniSva'-bhramat / 16 / * De0 pratI nA'stIdaM padam / - -
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 ] 5. doSa-dvAram rudra-datta-kathA [ gA0-26-30 " tataH, " kurukSetre, - gaja pure, " kapila-vADava-gRhe, - anuDarA tat-priyA-garbhe'vatIrNaH / " tadAnIm , // avaziSTa-pApA-'nubhAvAt" pitA mRtaH, - janma-samaye" jananya'pi mRtA, " loka:" "gautamaH" iti nAma // dattaM ca / " tataH, " mAtR-dhvastrA . kaSTAta "vdhito'sau| " yauvanA-bhimukhaH " AhArA-'rtham" gRhe gRhezTan // kSINa-dehaH - " bhojanama'pi na labdhavAn // 17 // " anyadA," samudra-senA-''khyaM munim. azanA-dinA satkRtam__ sanmAnitaM dRSTavA, " bhojanA-'bhilASaNa * 0vADavaH / anu0 / De0
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0-2630 ] 65 66 " saH 66 55 " 66 << 66 66 66 " tad-gurustu 66 66 " " so'pi - "6 66 66 tat-pAi 46 krameNa, dIkSAM jagrAha / 66 5. doSa-dvAram sA'nugraham zruta- pAra - gAmI bhAva-sAdhurjAtaH / " atra madhya-graiveyake ahamindro'bhUt / iti - sUri-padaM labdhvA, yati zrAvakaiH pUjitaH madhya-graiveyake tapo-balAt 12 suro'bhUt | 18| tatazcyutvA, " atha, andhaka- vRSNi-nAmA nRpastvaM, yadu-vaMze'bhUt / 19 / asminneva bhave -..". -saMyamaM gRhItvA, rudra-datta-kathA mukti padaM lapsyase / " 117 ] dik- paTa-kRta- hari- vaMza- purANe, vasudeva- hiNDI- prathama khaNDe ca / [mu0 pu0 pR0 112]
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 ] 5. doSa-dvAram anyeSAma'pi matam [gAthA-26-30 devA-''di-dravyavinAzanena doSa-pradarzane anyeSAma'pi mataM tathaiva / vaidika-darzanamatam / bAhyA api doSa-saMbhavaM pracakSante / + apurANA-''dau, "deva-dravyeNa yA vRddhi gurudravyeNa yad dhanam , tad dhanaM kula-nAzAya, mRto'pi narakaM vrajet // 1 // [zrAddha-dina-kRtye 133] vRddhi :- smRddhiH| kula-nAzAya-kula-cchedAya syAt / 1. aihikaM niSkRSTaM phalaM darzitam / sacadeva-dravyA-''di-bhakSakaH mahA-pApopahata-cetA:mRto'pi narakam-sA-'nubandha-durgatim vrjet| 2. idaM pAra bhavikaM phalaM darzitam // 1 // * *punastatraiva, - doSA-'tizayaM darzayati, :"prabhA-sve mA matiM kuryAt, prANaiH knntth-gtair'pi.| agni-dagdhAH prarohantiHprabhA-dagdho na rohayet // 2 // " [zrAddha-dina-kRtye 134] *prabhA-svam, deva-dravyam , athavA, "loka-pratItam*vedA-'nte / De. OM atha, tatraiva sAdhAraNa-doSAn darzayati, :- Dhe0 / prabhA-svam-loka-pratItam / De0 /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [gAthA-2630 5. doSa-dvAram anyeSAma'pi matam [119 jana-samudAya-melitaM sAdhAraNa-dravyam "jAti-dravyam" itya-'rthaH / agni-dagdhAH -*pAdapAH jala-sekA-''dinAprarohanti-pallavayanti / parama,-- prabhA sva-deva-dravyA-''di-vinAzona-pApa-pAvakadagdhaH-naraH sa-mUla-dagdha-dra mavat pallavayati / "prAyaHsadaiva duHkha-bhAktvena punarnavaH14 na bhavati / " itya-'rthaH // 2 // * atha, uktA-'nukta-*pApa-prauDhiM darzayati,:"prabhA-svaM, brahma-hatyA ca, daridrasya ca yad dhnm,| guru-patnI, deva-dravyaM, svarga-sthamapi pAtayet // 3 // " . [zrAddha-dina-kRtye-135] diga-mbara-jana- + tathA, saMpradAya-zAstra- dika-paTa-granthe'pikArANAma'pi mataM "varaM hAlA-halA-''dInAM bhakSaNaM kSaNa-duHkha-dam, / tthaiv| nirmAlya-bhakSaNaM caiva duHkha-daM janma-janmani // 1 // *"pAdapAH" iti zeSaH / divyA-'nubhAvA-''dinA kadAcit prarohanti / De0 * atha punaH, pApa0 / De0
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 ] 5. doSa-dvAram aihika-pAra-bhavika-doSopasaMhAraH [ gAthA-29-30 varaM dAvA-'nale pAtaH, kSudhayA vA mRtivaram, / mUrdhni vA patitaM vajra, na tu deva-sva-bhakSaNam // 2 // ... jJAtveti jina-nirgrantha-zAstrA-''dInAM dhanaM na hi / gRhItavyaM mahA-pApa-kAraNaM durgati pradam // 2 // aihika-pAra evammavika-doSopa "aihika-pAra-bhavika-doSAH pradarzitAH" itibhAvaH // 29-30 // saMhAraH / corita-dravyeNa atha, kRtA-''hArasya "corita-devA-''di-dravyeNa sAdhUnAM grahaNe svA-'rtham - vicAraH / niSpAdito'pyA''hAraH saadhuunaam'-klpyH|" tat-prayojakatA-vaizadyA-'rthamprAya: iha-bhavika-doSAnvyavahAra-bhASya-gAthA-trayeNa Aha, :ceiya-davvaM vibhajja, karijja koI a naro sy-ttttaae,| samaNaM vA sovahiaM vikijja saMjaya-'dvAe // 31 // [zrAddha-dina-kRtye-gA0 129] "ceiya0" tti, corita-dravyAt caitya-dravyam = bhAgena kRtA. cora-samudAyena''hArasya sAdhUnAM apahRtya, dAne vicaarH| tanmadhye ko'pi naraHAtmIya-bhAgA-Ssgata-dhanenasaya-hAe = Atmano'rthAya modakA-''dikam
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA.32 ] 5. doSa-dvAram corita-dravyAnniSpannaM na kalpate [ 121 *kuryAt, tataH, tad-azanA-''dikamsaMyatAnAM dadyAt, *atha vA, kazcit cauraH sopadhikaM munimA pi vikrINI yAt, tallabdha-dravya syAhArA-digrahaNa vicaarH| svA 'rthAya, zramaNamsopadhikam *vikrINIte, tataH prAsukaM vastrA-'sdikam saMyatA-''dibhyo dadyAt // 31 // eA-risammi davve samaNANaM kiM Na kappae ghettuM ? ceiya-davveNa kayaM mulleNa jaM su-vihiANaM, // 32 // zrAddha-dina-kRtye gA0 129] "eA-ri0" ti, etA-dRzena dravyeNayat AtmA-'rtha kRtam, tatzramaNAnAm tad-dravyasyA's hArA-''dikaM vastrAdikaM ca zramaNAnAM kalpate? na vaa?| * kRtvA ca saMyatAnAM dadyAt, 30 yo vA0 / * vikriinniite| vikrIya catat prAsukaM / /
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122] 5. doSa-dvAram 1. nindyatA caityA-''di-zatrutA ca [gA0-33 kim na kalpate / kathaM na kalpate ? / grahotum kalpate ? / + surirA''ha :yat caitya-dravyeNa, yaccasu-vihitAnAM mUlyena, AtmA-'rtham kRtam, tatvitIryamANam na kalpate // 32 // "tatrakiM kAraNam ?" iti cet, ucyate, :teNa-paDicchA loe vigarahiA, uttare kima 'ga! punno?| ceiya-jai-paDiNIe jo gii, sovi hu thev.||33|| [zrAddha-dina-kRtye gA0 131] .. "teNa" tti, + corA-''nItasyapraticchA-pratipattiH loke'pigarhitA, kiM punaH uttare-lokottare mArge? "su-tarAM gahitA eva" * kima'Gga ! punaH uttare ? | De . 1. loke lokottaramArge ca nindytaa|
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-34] 5. doSa-dvArama duSTa-sahAya-karaNe svasyA'pi duSTatA [ 123 * tataH, caityayati-pratyanokasya-hastAta 2 caityA-'di-pratya jiiktaa| svasyA'pi dusstttaa| gRha Nati, so'pi tathaiva-caitya-yati-pratyanIka eva / yaduktam saGgha-kulake, :"jo sAhajje vai, ANA-bhaMge pvdymaannaannN| maNa-vaya-kAehiM, samANa dosaM tayaM viti.|| // duSTasya sahAye a-nirA-''karaNena, AjJA-bhaGga-hetuttvAt / " + *atha, zrAddha-dina-kRtya-gAthayA punarenamevA'rtha spaSTayannA''ha, :ceiya-davvaM gihnittu, bhujae, jo u dei sAhUNaM. / so ANA-aNa-'vatthaM pAvai, liMto vidito vi.||34|| [zrAddha-dina-kRtye-132] "ceiya"tti, * caityA-''di dravyamdAna-grahaNe gRhItvA, yaH-svayama bhukta, / anyebhyaH * atha, punarenamevA'rthamzrAddha-dina kRtya-gAthavA s-dosse| mpaSTayabAda :
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 ] 5. doSa-dvAram 1-2. aajnyaa-bhnggaa-''nvsthaa-dosso| [ gAthA-35 dossH| sAdhubhyaH datte, kaisaH-sAdhuH gRhaNanna'pi, sArmikANAm dadada'pi 1. AjJA-bhaGga- 1. bhagavadA-''jJo bhaGgam-- 'niSiddhA-''caraNA-rUpam prApnoti, tathA, 2. ana-'vasthAm-anyeSAM zraddhA-zaithilyaM ca prApayati // 34 // * *prasaGgataH, anye'pi doSAH tad-vRtti-gAthAbhi zyante :ekeNa kayama-'-kajja,puNo vi tapa-paccayA kuNai biio,| sAyA-bahula-paraMpara-vuccheo saMyama-tavANaM. // 35 // [zrAddha-dina-kRtye gA0 132 vRtti. pR. 273 ] 3. tapaH-saM 1. "ekeNa." tti, ___yamayo zAya + 3. anA-''cAra-darzanAta 2.an-'v-sthaadossH| * saH-sAdhuH dito'vi-dadada'pi, 1bhagavadA-55 ''jJA-bhaGgam-pravacana-niSiddhA-acaraNa-rUpam . tathA, prApnoti // 34 // "prasaGgata, :anye'pya'tra-doSA darzayitavyAH santi" iti / tad-vRtti-gAthAbhiH, krameNa prasaGgA-di-doSamA'ha, :-..
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA. 36-37] 5. doSa-dvAram / 3-4. saMyama-tapa-uccheda-mithyAtve [ 129 ... bAlA-''dInAma'pi ku-pravRtti-saMtati-rUpaH ___ prasaGga-doSa Apadyate / " itya-'rthaH // 35 // jo jaha-vAyaM Na kuNai,miccha-viTThI tao hu] viko aNNo ? vaDDhei amicchattaM parassa saMkaM jaNemANo. // 36 // __"jo' jaha." tti0, 4. mithyAtva- 4. anA-''cAre AcAra-dhiyA* mithyAttva-vRddhiH syAt / " itya 'rthaH / / 36 // saMjama-appa-pavayaNa-virAhaNA-saMbhavo vihaM Ne[?], pavayaNa-helA vi tao avaNeo tassa saMsaggo. // 37 // paraMparA / 5. saMyama-virAdhanA "saMjama" tti, * caityA-''di-dravya-bhakSaNenavidhAvirAdhanA saMbhavet / tathA hi, :* saMyama-virAdhanA a-nyAyopAtta-vittod-bhUta-vastu gRhNAnasya, tat-kRtA--saMyamA-'numodanA-rUpA sphuTaM prtiiyte| tathA sati, yathA-pratipanna-vrata-lopa aapdyte| * 0dhiyA / bAlA-''dInAm mi0| De.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. doSa-dvArama 5. saMyama-virAdhanA [gAthA-36-37 yaduktam saGgha-kulake, :"ANA-bhaMgaM daTTa majha-sthAThiMti je tusinniaae,| a-vihi-aNumoaNAe tesiM piahoi vaya-lovo. // 1 // " 6 Atma-virAdhanA + 6. Atma-virAdhanAtupratya-'nIka devatA-''di-chalana-lakSaNA, prtiitaa| arhadA-''jJA-parihAreNa*pramAdA'-zauca vastu-sva-bhAvataHa-pUta-duSTa-jane zAkinI-daSTivat teSAM zaktiH a-prati-hatA bhavati / yaduktamvyavahAra bhASya-dazamoddezake, :*"rAyA iva tittha-yaro' pramAdA-5-zuci-doSa-vastu-sva-bhAvataH / De0 prati-hatA'pi bhavati / De0 "rAyA iva titth-gro|" iti-gAthA-cUNoM, : hudhosaNaM suttaM, micchA ya'-sajjhAo, rayaNa-dhaNA iva nANA-''i. // atrarAjA iva tIrtha-kRta, jana-padA iva sAdhavaH, ghoSaNamiva jinA-''jJA, ratna-dhanAnIva jJAnA-'dIni / ye sAdhavaH-20
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0-37 ] 5. doSa-dvAram 6-7 zrAtma-pravacana-virAdhanA [10 ityA-''di-gAthA-vRttI, :"ye sAdhavaH prajA-sthAnIyAH, rAjasthAnIyasya tIrtha-kRtaH AjJAm anupAlayanti, "7. jaina-zAsana- viraadhnaa| 8. jaina-zAsana- nindaa| prA 'nta-devatayA'pi chalyante-aparAdhina iva daNDyante." iti // 6 // 7. pravacana-virAdhanA ca pravacana- 5 mUla-yati-caityayorupadraveNa, astenA-'rtha-pratIcchayA ca su-pratItaiva / 7 / + tathA, 8. pravacana-helA-* evam"loka-viruddha saMstavaM kurvatAM sarva-jJa-putratvena lokAn vyAmohayatAM jainAnAm a-kiJcit-karaM darzanam, ataH, a-dRSTa-kalyANA ete, svapne'pi ... sA-55cAra-gandhaM na jAnanti / " ityA.''di-khivasA'pi pravartate / *sten-prticchyaa| De. * helaa-etessaam,| De. * "loka-viruddhA-''cAraM kurvatAm / De0 grantha0 / De.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 ] 5. doSa-dvAram 8. pravacana-nindA,doSa-prAyazcitta-pAtratA [ gA0-37 durA-''cAra-vata: + *evmaa''di-aihik-doss-prkrsssNsrg-tyaagaapdesheH| saMbhavAta, ukta-durA-''cAravata :tasya saMsargaH parihartavyaH- ev| su-jana-saGgakarNa- + "st-snggstunytyo-pdeshH| upAdeyo vivekinaa|" iti-bhAvaH / stanyA-di bhoge / etAvatA, gRha-stha-dharma caityA-''divikrayastainyottha-dravyA-''dibhogenagRhiNAm anA-''cAraH sphuTa eva / + "cauryA-''nIta tada-'rtha-bhoge tuprastAraNaprAyazcitta-vidhiH saMbhAvyate," iti-tattvam // 37 // sAdhu knnmtaa-adhaarH| * tasmAt, evamA-di-doSa-prakarSasaMbhavAt, tasya-I-dRg-durA-'cAravataH sasagaH- De.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA. 38-39 ] sAdhubhi-ssaMgatA AryANAM yA vyava hAra-zuddhiH sA dharmasya mUlam / dharma- mUlasya phala paraMparA / atha, tameva * 5. doSa- dvAram / sat saMgati-su-phala- paraMparA [ 129 vizeSa - phala-dvAreNa vizeSayati, : vavahAra - suddhI dhamma- mUlaM sAhUNa saMgayA. | [ zrAddha-dina- kRtye gA0 158 ] "vavahAra-0" tti, + moha - mandatA - 'nurodhena ucita - karmA - SbhyAse vyavahAra-zuddhiH sAdhubhyaH saMgatA-Arya-saMgAt pratipannA, dharmasya 'mUlam - bhavati / + atha * atha, tat - prakriyAM sArdha-gAthA dvayena Aha, : vavahAreNa suddheNaM attha- suddhI jao bhave // 38 // attheNaM ceva suddeNaM AhAro hoi suddhao. / AhAraNaM tu suddheNaM deha-suddhI jao bhave // 39 // pUrvam satsaGgameva phala-dvAreNa vizadIkaroti / De0 *prAptA - parigRhItA / " itya- 'rthaH /
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130] 5. doSa-dvAram dharma-yogaM vinA phala-zUnyatA-vaiparItya [gA0 40-41 yogH| suddheNaM civa deheNaM dhamma-jogo ya jaayi.| jaM jaM kuNai kiccaM tu, taM taM se sa-phalaM bhve.||4|| _ [zrAddha-dina-kRtye 159-160-161] "attheNaM." ti, "suDeNaM" ti, vyAkhyA+ knntthyaaH| navaramadharma-mUla-vyavahAra- dhrm-yogH-vidhi-yogH| zuddhacA krameNa . laukike lokottare ca mArgavidhi-yukta-dharma- + vidhi-yogenatena mokssH| yad yat kAryam karoti, tasya tas tat sA-'nubandha-sat-phala-kRd bhavet // 38-39-40 // + atha, tat-prati-pakSa-bhUtam a-sat-saGga vizadayati, :aNNahA, a-phalaM hoi, jaMja kiccaM tu so kre|| vavahAra-suddhi-rahio. dhammaM khiMsAvae syN.||41|| - [bhAddha-dina-kRtye-162] . vyavahAra-zuddhayA- "aNNahA. ti", vyAkhyAadikaM vinA anyathA-doSavat-saMsargaNa, kRtyAnAM viSphasaptA, viparIta- * vyavahAra-zuddhi-rahitaH-zrAvakA-''diH, kala-dAyakatA yad yat kRtyam, : ... ....
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-42] 5. doSa-dvAram dharma-nindA-rUpa-viparIta-phalam [ 131 tatvivakSita-phala-rahitam, aniSTa-phala-kRd vA bhavati, . 'a-vidhi-yogAt" itya-'rthaH / * tathA ca, asaudharmyam-sada-'nuSThAnama'pisvakam-AtmAnaM ca, bAlenA'piavahelayet // 41 // + "tathA sati, kA hAniH ?" ityA''ha, :*"dhamma-khiMsaM kuNaMtANaM appaNo vA prssvaa| a-bohI paramA hoi." *ii sutte vi bhaasiaN.||42|| [zrAddha-dina-kRtye-163 ] "dhammaM khiMsaM0" tti, vyAkhyA+ evam *anA-5'bhogA-''dinAdhArmikIm nindAm- dhammaM khisaM / TIkAyAm * iha0 / mudritA-''diSu / * lobha-anA-''bhogA-''dinA pratyekamdoSavad-dhArmikaM [kRtyaM)bAlAnAm dharma-nindA-hetuH / De.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132] 5. doSa-dvAram duH-saMsargastyAjyaH [ gAthA 43 kurvantaH-kArayantaH, bhavA-'ntare yathA-saMvamavam[paramA] a-bodhiH bhvti|" * "upalakSaNataH :dharma-nindA-hetutvena*prAya:sA-'nubandhadaurbhAgyadauH-sthyavyAdhidurgatyA-''di-doSAH saMbhaveyuH / " itisutte [vi]-chede-bhASyA-''dau zrute ['pi] bhASitam // 42 // su-zrAddhA-adi- + atha, prasaGgataH, anuktaduH-saMsargama'pi darzayati, :juAri-vesa-takkara-bhaTThA-''yArA[-] ku-kmm-kaariinnN| pAsaMDi-NilavANaM saMsaggaM dhammio cyi.||43|| su-janena tyAjyAH sNsrgaaH| *prAyaHpUvokta-doSA api saMbhaveyuH" iti-bhaavH|
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA. 43] 5. doSa-dvAram duH-saMsargastyAcyaH [ 133 saMsarga-tyAga- yogyaaH| "juAri-vesa." si, vyAkhyAjavArI-vezyA-taskara-bhraSTA-cArA-5'dilaukika-lokottara-sadA-''cAra-patitAH, jJAti-bAhyAH, - pArzva-sthA-''dayaH, deva-dravya-bhakSakA vaa| Adi-zabdAtanaTanartakadhUrtavyAdhazaunika'dhI-varA-''di-grahaNam, "prAkRtatvAta-AkAraH," ku-karma-kAriNAm saMsAra-vardhakA-'neka-duSkRta-kRta-pAmara-janAnAma, pAkhaNDinaH-cauDA''dayaH, nihavA:zruta-jItoktA-'nuSThAna-kAritve sati, svA-rasikotsUtra-bhASiNaH, 'prAyaH, prati-gRhIta-zrI-kArA dravya-sAdhavaH / etena- "lumpAka'-stanikA-''dayo nihnavA na" iti-siddhm| eSAM casaMsargamsaMvAsasaha-bhoga saMsarga-vyAkhyA /
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134]..:.. 5. doSa-dvArama zrI-candra-kumAra-dRSTA-'ntaH [gA0-43 zrI cndr-kumaardRssttaa-'ntH| A-lApasaM-lApa prazaMsA-''di-rUpam saMstavam, zrI.candra-kumAravaddhArmikaH-su-zrAddhA-''diH tyajet / * tad, yathA___" kuza-sthala-pure " pratApa-siMho raajaa| " sUrya-vatI raajnyii| " tayoH putraH " zrI-candra-kumAraH" mithyA-dRga. bhraSTA-''cAra" nindita-kulA-''di-saMgati-rahitaH, 4 paropa-kRti-pravaNaH, " su-bhagaH, " zrI-arhad-bhaktaH , " vizeSa-jJaH, . nyAya-matiH, " *dAnA-di-dharma-parAyaNaH, " candra-kalA''dibhiH. " sva-strIbhiH saha " vaiSayikaM bhujAno do-gundaka iva, * dAnA-di-dharma kurvan, sarvatra khyAtimAn, / De0
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-43] 5. doSa-dvAram zrI-candra-kumAra-dRSTA-'ntaH [135 " kAlama-'tivAhayati sma / " anyadA, 7 saH ___ sva-bhAgya-parIkSA-'rtham4 pitra-nA-''jJayA " dezA-'ntare bhraman, // vane-- " kRta-madana-sundarI-vivAhaH, * krameNa" siddha-puraM prApa / " tatra" zrI-RSabha-caitya-vandanA-'rtham" AgataH san,* " *asau4 tatratyAn . .. niH-zrIka-mukhAna, kSINa-saMtatIna, niH-zUkAna, nidhanAna, nAgarAna ___ vilokya, . sva-pratibhayA. deva-dravya-vinAza-zaGkita-manAH, " devalA-''dIna " pura-sva-rUpaM pRSTavAn / OM siddha-purA-'bhidhAnaM puraM prApa / 20 * sH| 20 * tadAnIma, De * smiikssy,| .
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. doSa-dvAram zrI-candra-kumAra-dRSTA-'ntaH [gA0-43 " tataH, " tairUce, :" "he su-bhaga! " pUrvamiha* mahimA-'d-bhute " zrI-RSabha-caturmukha-prAsAde " yAtrA-'rtham - sarva-digbhyaH . " samA-''gatairlokaH. deva-bhaNDA-''gAro vrdhitH| " tataH, * saGgha gate, " tatratyaiH sarva-lokaH saMbhUya, " tad dravyaM vibhajya, gRhA-''dau a-vidhinA vyApArya, " sarva nagaraM se saMkrAmita-roga vad " a-pAvitam , " tena, - niH-zrIkatA" nirdhanatva daubhAgyavRtti-durlabhatA niH-zUkatA-''di-doSa-duSTaM jAtam , " ataH, * tavA'nubhavaH .
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA0-43 ] 66 66 "6 46 66 6. evaM zrutvA, 66 66 66 66 66 46 66 66 65 16 66 66 "" " yataH, 66 prAsAdo dRzyate jorNaH, pratya 'vAya* padaM dhanam, / ' RNaM sarvama-s- bhavyaM prAgU, deva-rNa tvas zubhA -- zubham // " 50 [ ] "" " uktaM ca Agame bhakkhaNe deva-davvassa, para-tthI - gamaNeNa ya / sattamaM NarayaM jaMti satta-vArAo goyamA ! || " [ ] 5. doSa-dvAram zrI candra kumAra - dRSTA - 'ntaH [ 137 saMzayA - SS - didoSa-rahitaH yathA'rthatayA prazaMsanIyo'sti / " evaM sati, yuSmAbhiH - nirdhanatvA''di doSa-vardhaka deva RNa-nivRttau *sotsAham " udyamaH kArya eva / " iti / *evaM zrutvA, * goyama ! / ityA-''di / De0 * sotsAhaM kAryam / De0 * iti / De0 I anukampita- manasA zrI- candreNa purazvatuSpathe cA''gatya, sarva doSa-kAraNaM paura- vRddhAnAmagre niveditam / -
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138] .... 5. doSa-dvArama zrI-candra-kumAra-dRSTA'ntaH [gA0-43 " kecita" tad-vipAka-bhItAH" tad-dhanA-'nusAreNa pUrva-saJcita-dhanaM sarvam, sama-'dhikamcaitye nizritIkRtya, " zeSa-dhana-hetuka-vRttyA" sad-vRttim, " pUrva-rNA-'panIti ca kurvantaH " sukha-bhAjaH " krameNA-5-bhuvana " ihA-'mutra cA'pi / iti / " kecittu, " pramAdAt" evama kurvantaH " bahu-duHkha-bhAjo'pi / iti / " tataH, " sa-strIkaH " zrI-candro'pi" dUSitA-''hArA-''dina-duSTaM " tat-puraM muktvA , - - - " grAmA-'ntare gatvA, " bhuktavAn / // tataH, " krameNa. aneka- rAjya-sukhAni bhuktvA , " mukti-mArgamA''rAdhya, " muktiM jagAma / " * di-doSa-duSTaM / De0
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA -43 ] deva dravyA-ssdi bhakSakasya saMsargo 'pi tyAjyaH / tatra zrI vijaya - hIra sUrINAM vacanam / iti zrI- candra - kevali - caritrA - 'nusAreNa / + devA ssdi dravya - vinAza-zaGkayA'pi - tad-gRhasya 5. doSa dvAram * kabahunoktena ? / iti / 1 + evaM sati, indhanamapi - zrAddhA''dibhirna grAhyam / kadA cit kuTumbA''dya -'bhiyogena zrAddhena 8 kiM tadA, ni:-zukatA - parihArArthambhojanAnusAreNacaityA - ssaau "tathA, tAdRk-zrAddha-gRhe bhuktam, zrI- candra kumAra - dRSTA sama-Sdhiko niSkrayaH mocya eva / tathA sati, "sUkSmA'ticAra-lezo'pi na syAt / " yadASShu: praznottara - samuccaye[caturtha-] prakAze bahunA "deva dravya bhakSaka-gRhe zrI-hIra - vijaya-sUri-pAdAH, : " gamane vo jemanAya gantu N kalpate ? na vA ?" iti / ? iti / 0 [ 139
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140] 5. doSa-dvAram dharma-yogaM vinA phala-zUnyatA-vaiparItye [gA0 43 taj-jemana-niSkraya-dravyasya deva-gRhe moktumucitam ? na vA ?" / iti / 'atra, mukhya-vRttyAtad-gRhe bhoktuM naiva klpte| yadi, kadA-citpara-vazatayA jemanAya yAti, tathA'pi manasi sa-zUkatvaM rakSati, na tu ni:-zUko bhvti| jemana-niSkraya-dravyasya deva-gRhemocane tu virodho bhvti| tataH, tadA-''zritya dakSatvaM vilokyate, : "yathA, agre ana-'rtha-vRddhi na bhavati, tthaaprvrtte|" / iti|
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-43 ] evam - jJAna dravyA''di svasya saMsargo'pi tyAjyaH / su-sAdhubhizcAss hArA-ss-dikama 'pi na grAhyam / deva- dravyA-ssdi saMsRSTaM zrAddhadhanA - ssdikamapi sarva devA ssdi satkatayA suvihita- rvyava hriyate / + evam -- 5. doSa-dvAram jJAna- dravyA''dAva'pi bhAvyam / + su sAdhunA'pi - yataH, tad-nizritamA''hArA-''dikam - na grAhyam / + atra, * chuTaka-patre "jiNa davva-riNaM jo dharai, tassa gehammi jo jimai sddddho,| pAveNaM pariliMpai, gehNanto vi hu jaI bhikkhaM. // - idaM hArdam, dharmazAstrA nusAreNaloka vyavahArA'nusAreNA'pi - yAvad dharma-nindA-rUpa-viparIta-phalam [ 141 -: devar-ssdi-RNam, sa-parivAra zrAddhA''deH mUni avatiSThate, devA - ssdi tAvad-- zrAddhA ssdi-satkaH sarva-dhanA''di-parigrahaH da- satkatayA su-vihitaiH vyavahriyate, saMsRSTatvAt / yadA''hu: zrI- zatrujaya mAhASStmyezrI dhanezvara - sUri-pAdAH 5 [paJcama- ] sarge : * chuTaka- vicAra - patre | De0
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142] 5. doSa-dvAram duHsaMsargastyAjyaH [ gAthA 43 "yathA'nne viSa-saMsargo, dugdhe kAjikasaMgamaH, tathA''tmano dhanenoccaiH saMsa! guru-saMpadaH // [625] // "yathAannA-''di * viSa-saMsargAt, tat-sadRzaM syAta, tathA,anA-''bhogA-''dinA devA-''di-dravya-saMsargAta, svakIyaM dhanam .. tat-sa-dRzaM bhavati / " ity-'rthH|" + ataH, tad-dravyamsa-zUkena prANA-'nte'pi naiva bhoktavyam, Agama-niSiddhatvAt / bhoktavyaM cavakSyamANa-vidhinA vivekA-''dinA zuddhaM tad / iti sArvatriko'yamvyavahAraH mArgA-'nusAritvena siddhH| ayaM sArvatriko maargaa-'nusaarivyvhaarH| * viSA-''di0 / De
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA.43 ] 5. doSa-dvAram / duH-saMsargaslyAjya: [ 143 tad-viruddha prarUpa- + etenayan paJcA-'GgI "saMvat 1743 varSeparaMparA-viruddhabhASakatayA vaizAkha-sudI 3 dinenirstH| koI e ima kahiyu, je, :"pahilA deva-dravya vApariyuche, pachI, tehane gharisaMgha AhArA-5'di grahe, tehane __ doSa nahIM, je mArTideva-dravya vAvaravAnu AMtara __ paDiyu ch| boju, vartamAna-kAle devake dravye ___ AhArA-''dika nipajyA hoya, tesaMgha ne na kalpe, tethI-- deva-dravyanA vAvaranArane jihAM sudhI saMghe milI saMgha bahAra nathI kADhayo, tihA~ sudhI,
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 ] 5. doSa-dvAram duH-saMsargastyAjyaH [ gA. 43 caturvidha-saMgha ne AhArA-''dika paricaya karatAM doSa nthii|" itipaJcA-'GgI-paraMparA-viruddhaM vadanpaNDitaMmanyaH kazcit nirstH| + evaM satya'pi sva-pUjA-''di lAbhA-'rtham, pArzva-sthA-''dInAM cA'nuvRtyA, yaH utsUtraM bhASate, tasya durlabha-bodheH - sva-sanmAna- satkArA-dinA * vA pArzva-sthA''dInAM dAkSiNya tayA vA utsUtra- bhASakasya darzanasyA'pi tyaagopdeshH| udIrya darzanama'pi nocitam satAm, saMsAra-hetutvAt / yadA''hu :mUla-zuddhi-prakaraNe zrI-pradyumna-sUrayaH, :.1 parivAra-pUa-heU, pAsatthANaM ca annuvittiie,| jo Na kahei visuddha, taM dullaha-bohiaM jANa. // " Avazyaka-bhASye'pi, :''jo jiNa vayaNuttiNNaM vayaNaM bhAsaMti, je u maNNaMti / samma-hiTThINaM tad-daMsaNaM'pi sNsaar-buddddi-krN.|| // [ // 43 // ]
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0-44 ] 5. doSa-dvArama dharma-niedA-nivAraNam | 145 dvaarop-sNhaarH| * atha, upasaMjihIrSu rA''ha, :tamhAsavva-payatteNaM taM taM kujjA viakkhaNo, / jeNa- - dhammassa khiMsaM tu Na karei a-buho jaNo. // 44 // [ zrAddha-dina-kRtye gA0 164] "tamhA0tti, vyAkhyA tasmAt, ahaMca-chAsanasya sarva-zaktyAvivekibhiH tathA tathA pravartitavyam, yathA yathAahaMca-chAsanasya prazaMsAmbAlo'pi tnute|-- - ____ iti-gaathaa-'rthH| * zAsana-prabhAvanAyAzca tIrtha-kRttvA-''di-phalattvAt / uktaM ca prabhAvanAM pravartayet /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 ] jana-zAsanasya prabhAvavAyA stIrtha-karatvA-88 dika- phalam / 5. doSa-dvAram zAsana - prabhAvanA kAryA [ gA0 44 66.9 a-puvva NANa- gahaNe, sua-bhattI, pavaNaye pabhAvaNayA / eehiM kAraNehiM tittha-yarataM lahai jI vI. // tathA, "bhAvanA mokSa-dA tasya svA'nyayozca prabhAvanA / " iti 3 "prabhAvanA 3 ca 2 sva- tIrthonnati hetu- ceSTA-supravartanA - SStmikA / " iti yAvat / / 44 / // iti samAptaM paJcamaM [doSa- ] dvAram // }
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavacUrikA gA0 26.27-28 ] 5. doSa-dvAram [14. avacUrikA [gA. 26] 1.[tatIya-nAza-dvAroktasya nivAzakasya / ] 2. [RddhigArava-rasagArava-sAtagAravANi, iti gaarv-trym| 3. a-sada 'bhinivezaH - "a-sadA-''prahaH, ku-prahaH, kadA-''prahaH" ity-'rthaaH|] 4. pratya-'nIka: zatruH, aniSTa-kartA, ["virodhi-sainya-skandhAvAre-sthitaH" itya-'rthaH] 5. ["mahA-saMkliSTA-'dhyavasAya-vazAd" iti syAt ] 6. [mati nibiDatayA karma-bandhaM kurvan] 7. [jina-muni-caitya-saMghA-''di-pratya-'nIka / [unmArga-dezanA-mArga-nAzanA-deSa-dravya-haraNairdarzana-mohaM bdhnaati|] [gA0 27] 1. ["caitya-dravye sati, jina-mandira-pratimA-''di-saMbhavaH, tat-sattve, vivakSita-pUjA-''di-saMbhavaH / caityA-''di dravya-vinAze vivkssit-puujaa-''di-lopH|"] 2. [mUla-gAthAyAM "pavayaNassa uDAI" / itya-'tra pravacanam-jaina-zAsanam, tasya uhAhaH-apabhrAjanA,-"nindA" itya'rthaH / vasu0 hINDi-pAThe-"tityassa-'NusajjaNA" iti / tIryam-jaina-zAsanam, pravacanam, dharmaH, ityekA-'rthA bpi|] 3. ["kathaJcit pATha-bhedaH kiMkAraNikaH ?" iti na jJAyate ] [gA0 28] 1. uttarottara vRddhiH| 2. puNyA-'nubandhiH / 3. [samyaktvA''dInAma,
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 ] puNya-vipAkasya ca ] 4. [ utsUtratayA yad - bhASyam - vAcyam-vacanam, tadA-ssdInAM doSANAm / ] 5. [ iyaM gAthA Agama-sthA pratibhAti / atra sUtrakRtAM bhagavatAm pravacana zruta-padayorbhinnA - 'rthakatva AzayaH pratibhAsate / tena 5. doSa-dva pravacanam - jaina- zAsanam, zrutaM ca - jaina- zAstram iti / De0 pratau - ekArthatvena vyAkhyAnaM dRzyate / tathA'pi bahuzrutAH pramANama'tra / ] * [ gA0 29] 1. [mUle vicUrNanatA-Srthaka padaM jJAyate / ] 2. [ mAtA- pitrA - ssdi- kuTumbocchedaH, saMtAnocchedaH / ] 3. [ ukta doSaH - deva-dravyA''di - vinAzakatA- doSaH / ] 4. [ udvalita-pApa- durdhyAnam-doSodaya saMbaddha-phalA-''tmakaM pApam / 7 5. upajIvya - durdhyAnam durvipAka-paraMparayA'nuprANitaM durdhyAnam / 6. [ "garuDaH" iti saMbhavati / ] 7. [ sa sthAvara - yoniSva'neka bhAvAH saMjAtAH, teSAM saMgraheNaikatvena pratipAdanam ] 8. [ " matsyA - ssdiSu ca tiryakSu" iti pATha: samIcInaH pratibhAsate / ] 11. 1590 [sahasra] varSa kRta-zrAmaNyaH, 9. magadha-deze, sura-grAme, iti vasu-veva- hiNDau / 10. "lokaizva [ avacUrikA gA0 29 " gotamaH" iti nAma dattam / " iti pAThaH samIcInaH pratibhAsate / /
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ avacUrikA gA0 33 - 34-35 ] mahA-zukre 12. atra - sAmAnika-suro'bhUt / " iti vasu-deva-hiNDau / rAma-candra-vArake zunI - dRSTA 'nto yathA / 13. atra sthale - rAma-candra-vArake mantrI-paritApita 1. [AjJA bhaGga vartamAnAnAM yaH mano-vA-kAyena sAhAyye vartate, tama'pi zunika-dvi-ja-dRSTAnto bhAvyaH / [ gA0 33 ] samAna-doSam - bruvanti // 1. [ ekena // ] [ gA0 34 ] 1. [ AjJA - pravacanam - zAstrama ityekArthatA jJeyA / ] [gA0 35 ] tena kR punardvitIyo'pi - sAtA-bahula: tat-pratyayAt 5. doSa-dvAram a-kArya ] karoti, saMyama-tapaso : paraMparayA vyucchedaH syAt ||35|| ] [ 149
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15.] 5. dopa-dvAram [ aSayUrikA 36-37 [gA. 36] 1. [ya yathA-vAdaM na karoti, tasmAda'nyaH kaH mithyA-dRSTirbhavet ? yataH - parasya zaGkAM janayana, mithyAtvaM vardhayati"tatparaMparAmutpAdayati," itya-'rthaH / / 36 / / ] [gA0 37] 1. [saMbhavo vihaM osaMbhavo vi iha nneo| saMbhavo'pi-iha jnyeyH|] 2. jinaa-5-dtt-grhnnen| 3. [bhAzA-bhaGga dRSTvA , madhyasthAstuSNikayA tiSThanti, teSAma'pi bha-vidhya-'numodanayA bhavati ca vrt-lopH|| 3. [pramAdataH - bha-zaucanaH vstu-sv-bhaavtH| bha-pUta-jane, dusstt-jne| teSAm - pratya-'nIka-devatAnAm / a-pratihatA-nira-ka,zA / ] 4. [pravacanasya-jaina-zAsanasya mUlayoH yti-caityyorupdrvnne|] 6. [sAdhu vikrayaH, caityA-''di-padA-'rtha-vikrayazca / sAdhu-stainyama .
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ avacUrikA gA0 38-36-40 ] doSa-dvAram [ 151 caityA-''di-padA-'rtha-stainyaM ca / tAbhyAmutthitena dravyA-''dInAM bhogen|] 7. [prastAraNa-prastAra-prakAreNa / 8. [prAyazcitta-vidhi:-] AjJA-atikrame- upavAsa / ut [kRSTa] AzAtanAyAm-Ayambilam / ut0 [kRSTa]-dhana-caurya-10 upa0 [vAsaH / 1la. []-sajjhAyaH - bhoge-chtttth| ma0 [dhyama]-vastrA-''vi-cau0 [ye ]-A0[yaMbilam / sarvA-'Gka-pakSa-kSapaNaM deyam-u0[tkRSTam / ] ma0[dhyama]-vastrA-''di-bhoge-u0 [paSAsaH] / jaghanya-bhoge-AyaMbilam / [gA 38-39-40] 1. [vyavahAra-zuddhi dharma-mUlammArgA-'nu sAritvena artha-puruSA-'rtha-rUpA yAvyavahAra-zuddhiH sA atra na tu bodhyA zrI-ratna-zekhara sUri-viracita vyavahAra-zuddhi-prakAza-granthokta-prakArA) __ mAtrA-ss-jIvikA-prApti-rUpA'rtha-pAptiH / yau . martha-kAmo dharma-niyantritoM, tau atha-puruSA-'rtha-kAma-puruSA-'rthatayA vAcyo, tAbhyAmanyau artha-kAma-sayA vAcyau, na tu purussaa-'rthtven| prati vyavasAyena -
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 ] doSa-dvAram [ avacUrikA 38-39-40 pratiniyata-nIti-pratibaddhaH - arth-purussaa-'rthH| mArgA-'nusAri-prAthamika-sadA-''cAra-yuktaH kAma-puruSA-'rthaH / anyau tu artha-kAma-mAtrau a-mArgA-'nusAriNau .. unmArgA-'nusAriNau vA, na tu arth-kaam-purussaa-'auN| nyAya viyuktaM rAjyam nAma-mAtraM rAjya-tantram , nyAya-yuktaM rAjyameva artha-puruSA-'rthe'ntarbhavati, tadeva-sA-'rthakaM rAjya-tantram , naa'nyt| etena"dharmA-'nugata-nIti-nyAya-prAthamika-sadA-''cAra-yuktAni vyavasAya-tantra-rAjyakIya-tantra-kAma-niyantraka-sAmAjika-tantrANi sadaivopAdeyAni sjjnaiH| ata eva"dharbhA--niyantritAni ["sekyulara" iti vikhyAtAniArthika-rAjyakIya-sAmAjika-tantrANi dharmA''rtha-kAma-mokSa-puruSA-'rtha-virodhInyeva / " iti-hetoHdhArmika-sajjanaiHtAniupekSyANi, - anupAdeyAni c|" iti-sarva-dharma-zAstropadeza tattvaM siddham / a-puruSA-'rtha-rUpayo:__ artha-kAmayoH na mArgA-'nusAritA, na saMskRti-tattva-yuktatA,
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ mavarikA gA041-42-43 ] doSa-dvArama [153 sad-vyAvahArikatA, na ca tenatatra dhrm-muulii|] na vyavahAra-zuddhiH, [go0 41-42] 1. ["dharma-mulAyA eva vyavahAra-zuddhaH artha-zuddhiH / evaM-prakArAyA eva artha-zuddhaH maahaar-shuddhiH| evaM-prakArAyA eva mAhAra-zuddhaH deha-zuddhiH / evaM-prakArAyA evadeha-zuddhaH sad-dharma-yogaH / sad-dharma-yogena paraMparayA mokSA-''nukUlyam / anyathA, dharma-khiMsA, dharma-nindA, yayAsu-saMskRti-mArmA-'nusAritAprajA-vinAza-mUlA paramA a-bodhiH / iti-cheda-bhAjyA-adi. pvitr-shaastr-dhvniH| [ gA0 43 ] 1. [zaunikaH- pazvA-''dikaM hatvA maaNs-vikretaa|] 2. Agama vyvhaarennaivm| 3. "dravyato'pi tIrtha-bAhyAH / " ity-'rthH| 4. [asya vAkyasya ko'rthaH ? _ "na nihnavatvam" iti ? "nihnavatvAda'pi adhika-doSavattvam ? veSA-'ntara-kalpanA-''di-doSavattvAt," iti vA ? bahu-zrutebhyo jJeyo'syA'rthaH] 5. [pApa-sthAnam, kaSTa-sthAnaM vaa|] 6. [ deva-dravyasya bhakSaNe, para-strI-manena ca, gautama ! sapta-vAraM [yAvat ] saptamaM naraka yAnti / ]
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 ] 5. doSa-dvAram [bhavacUrikA gA0 10. [parivAra-pUjA-hetunA, pArzva-sthAnAM cA'nuvRtyA, 7. [chuTaka-vicAra-patre'pi nirdiSTeyaM gAthA, pUrvA-''cArya-praNItA saMbhavati / 8. [jina-dravya-RNaM yo dhArayati, tasya gRhe yaH zrAddhaH jemati, pApena prilipyte| bhikSAM gRhana yatira'pi khalu (pApena prilipyte)| 9. kAjika-amla-drava-dravyam ] .. -vizuddha - na kathayati, ___durlabha-bodhikaM jAnIhi / ] 11. [ye jina-vacanottIrNa ye ca vacanaM bhASante, manyante, teSAM darzanama'pi samyagdRSTInAmsaMsAra-vRddhi-karam / / [gA0 44] 1. ma-pUrva-jJAna-grahaNam, zruta bhaktiH , pravacane prabhAvatA, etaiH kAraNe vaH tIrtha-karatvaM lbhte|] 2. [tasya bhAvanA mokSa-dA, prabhAvanA ca. svA-'nyayozca [mokSa-dA]] 3. ["svonnati-hetu-ceSTAsu, tIrthonnati-hetu-ceSTAsu ca pravartanA-sva-rUpAprabhAvanA bhavati / " itya-'rthaH / ] // 44 //
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavacUrikA gA0 44 ]. .. 5. doSa-dvAram * atha, AlocanayA doSa zuddhimA''ha, :pakkhiya-cAummAsiya AloyaNa nniymoydaayvvaa| 'gahaNaM abhiggahANa ya puvva-gAhie nniveeuN.||45|| ___ - [paJcAzaka-15-10] "pakkhiya0" ti, vyAkhyA+ ca zabdAt-vArSikyA* -''dikA-''locanA* kAryA / Avazyaka-niyuktya-'nusAreNapakSA-8s'dya-'ntepApa-bhIruNA guroH purataH sAmAnyato'pi niyamAd AlocanA dAtavyeva / tataH paraM prAyaH pratikramaNaM kAryam / tathA sati, prAyazcitta-vidhinA zodhyamAno bhavyaH Adarza ivojjvalaH syAd, anyathA, ati-kAla-vyavadhAnena rogA-''di-catuSka vadvardhamAnAH sUkSmA api guNa-ghAti-doSAH a-pratikAryAH syuH, 10se0 ga. vArSikI 'pi kaipakSA-dI De0 pratI nA'sti /
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 ] 6. prAyazcitta-dvAram yataH zrUyate - bhagavatyA-SSdau 4. ataH, "vizeSa- doSa-saMbhava- samaya eva AlocanA-pUrvam gurutaH "anA-SSlocitaa-pratikrAnta-karmANaH tucchameva phalaM labhante / " + tad-vidhizva - zrADa - jIta-kalpa AlocanayA doSa-zuddhiH kAryA [ gA0 45 prAyazcittaM grAhyam' iti tattvam // 45 // paJcAzakA - SSde dazyate, * etthaM puNa esa vihI, : -- ariho, *su-gurummi, dalai a, kameNa, / khalu, A- sevaNA - SSiNA + atra sammaM davvA ''i- suddhassa // 46 // [ paJcAzaka- 15-8 ] + tadyathA, " itthaM puNa esa0 " tti, vyAkhyA AlocanAyAH eSa:- vakSyamANaH vidhiH- bodhyaH / : -: [1] arhaH- Alocaka: [2] su-gurau-chedokta-guNocite itthaM mu0 *arihammi *dalayati *0 diNA muddhae arhe- AlocanA -''cAyeM /
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 48] 6. prAyazcitta-dvAram bhaI- dvAram [ 157 AlocanA-''cAyeM AlocanAm[3] dadAti[4] krameNa-AnupUrvyA, "kividhena tena ?" A-sevanA-''dinA, Adi-zabdAta-AlocanA-krama-grahaH, "A-sevanA-krameNa "AlocanA-krameNa ca" ity-'rthH| + tathA, [5] samyak-yathAvat, AkuTTikA-''di-bhAva-prakAzanataH + tathA, [6] 'dravyA-''di-zuddhau-satyAma, "prazasteSu dravyA-''diSu" ity-'rthH||46|| + atha, arha-dvAra vivRNoti, :saMviggo u, a-mAI maimaM, kappa-Dio, aNA-''saMsI, / paNNavaNijjo, saDDho, ANA-''yatto, dukkdd-taavii,||47|| tavihi-samussugo khalu, abhigghaa-''sevnnaa-''i-liNg-*juo.| AloyaNA-payANe jaggo bhaNio jiNiMdehiM. // 48 // [jummaM] [paJcAzaka-15 gA0-12-13 ] "saMvigga" tti, "tavihi-samussugo0" tti, vyAkhyA 0jutto| bhaNito De0 /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 ] 6. prAyazcitta-dvAram . . aha-dvAram [ gA047-48 * saMvignaH"saMsAra-parAGa-mukhatvAdeva AlocanA-pradAne yogyaH" ity-'rthH| tasyaiva duSkara-karaNA-'dhyavasAyitvAt, su-'karaM ca AlocanA-''dAnam, yadA''ha2"avi rAyA cae rajjaM, ya duccariyaM khh|" [ pazcAzaka-TIkA] 1 + tathA, amAyI-a-zaThaH, mAyAvI hi yathAvad duSkRtaM vaktu na zaknoti / 2. + matimAn vivekI,.. tada-'nyo hiAlocanAka-''di-sva-rUpameva na jAnAti / 3. + tathA, kalpa sthita:sthavirA-'di-kalpA'vasthitaH, * athavA, zrAddha-samAcAro vyvsthitH| tada-'nyasya hi duSkaraNA--karaNA' / mu0 duSkaraM AlocanIyA''di / kalpa-vyavasthitaH / saMsAra-bhIrureva / De0
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA047-48] . 6. prAyazcitta-dvAram aI-dvAram [159 aticAra-viSayA jugupsava na syAt / 4 * anA-5'zaMsIAcAryA-''dyA-''rAdhanA-''zaMsA-rahitaH, sAMsArika-phalA-'na-'pekSo vA / AzaMsino hisamagrA-'ticArA-''locanA-saMbhavAda, AzaMsAyA evaM aticAratvAt / 5. *:prajJApanIyaH- * tyakta-haThaH, guru-pAra-tantryAt sukhaa-'vbodhyH| tada-'nyo hisvA-''grahAt, a-kRtya-viSayAt na nivrtte| 6. + zrAddhaH-zraddhA''luH, gurUktAM zuddhi shrddhtte| 7. . ' AjJA-''yatta:-Aptopadeza-vartI, sa hi prAya: - a-kRtyaM ....... na karotyeva / 8. * "duSkRtena-aticArA-''-sebanena tapyate-anutApaM karoti" ityevaMzIla, : duSkRta-tApI,kSanAstIdaM 20 prtii|
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 ___6. prAyazcitta-dvAram mahaM-dvAram [ gA0 49. sa eva hi yathAvat tAn AlocayituM zaknoti / 1 * tad-vidhi-samutsuka:-AlocanA-vidhi-tatpara eva,sa hitada-5-vidhi prayatnena pariharati / 10 tathA, abhi-grahA-''sevanA-''dibhiHdravyA-''di-niyamavidhAnavidhApanA 'numodanA-prabhRtibhiH, liGgaH-AlocanA-yogyatA-lakSaNaH yutaH / 11 IdRga bhavya :AlocanA-pradAne yogyaH-arhaH bhaNitaH jinH| iti gAthAdvayArthaH // 47-48 // + aya, AlocanA-guru-dAram vivRNoti, :AyAravamohArava, vavahAru vvIlae, pakuvvA y| a- parissAvI, Nijjava, a-voya-daMsIguru bhnnio.||49|| [ paJcAzaka 15-14 ] kasahi tadA''locayitum De0 / yaH, saH rovvI0 . kaNijjava, avAya-daMsI, a-parissAvI ya bodhavyo / De0
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ gALa 49 ] 6. prAyazcittadvAram vidhau ra AlocanA-guru-dvAram [ 161 "AyAra0ti", vyAkhyA + AcAravAn - jJAnA-SS-sevAbhyAm - jJAnA-55dyA-''cAra-yuktaH / ayaM hi guNitvena + tathA, *avadhAravAn AlocakovatA - 'parAdhAnAm avadhAraNam, tadvAn / ayaM hi zraddheya vAkyo bhavati / sarAdhanA yathAvad + tathA, vyavahAravAn Agama zruta 'dhAraNA-samartho bhavati / 2 saca yathAva + tathA AjJA dhAraNA jIta vyavahArA - 'nyatara- yuktaH, zuddhikaraNa-samartho bhavati saMprati paJcamo mukhyaH / 3H "apa- brIDayati = avadhAraH /
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 2-mAlocanA-guru-dvAram [ gA049 .. lajjayA . .. aticArAn gopAyantamupadeza-vizeSaH vi-gata-lajjaM karoti" itiap-biiddkH| ayaM hiAlocakasya atya-'ntamupakArako bhavati / "AlocitA-aticArANAmprAyazcitta-pradAnena zuddhim prakarSaNa kAsyati" ityevN-shiilH,pr-kurvii| "AcAravatvA-''vi-guNa-yukto'pikazcitzuddhi-dAnaM - nA'bhyupagacchati" iti, etad-vyavacchedyA-'rthas "prakurvI" ityuktam / 5 * tathA, na parizravati = Alocakoktama'-kRtyamanyasmai na nivedayati" ityevN-shiilaa,a-pribhaavii| tada-'nyo hiAlocakAnAma lAghava-kArI syAt / 6 nijjana-tti-- "niryApayati-nirvAhayati" iti
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA0 49 ] 6. prAyazcitta-dvAram niryApakaH, sbt: yathA samartha:, tasya tathA prAyazcittaM datte / " itya 'rthaH / 7 + tathA, "apoyAn durbhikSa durbalatvA-ssdikAnaihikApAyAtana-'rthAn pazyati, athavA, durlabha - bodhikatvA-SSdi * kAn apAyAn sA-ssticArANAM darzayati" ityevaM-zIlaH, - apAya-darzI, ata eva, ayam vidhau 2- alocana- guru-dvAram [ 163 + upalakSaNAtgItArthatvaparopakArodyatatva - durlabha * AlocakasyopakArI / 8 anyeSAmapi anumApakatva - a- mAyitvA''dInAs guNAnAM grahaH / * pAralaukikAn
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. prAyazcica-bAram viau 2-AlocanayA-guru-dvAram [mA tatraadhi-gata-nizothA-''di-zruta-dhAritvam gItA-yatvam, "para-cetasAm iGgitA-''dibhinizcAyakatvam" iti / + evamA-''di-guNaH prAyazcitta-dAnA-5o gururbhaNito jinaH / AcAravattvA-''di-guNAH, AlocanA-gurorupalakSaNa, tena"zuddhi-dAyakatve sati, gItA-rthatvaM ca tal-lakSaNaM sNpnnm"| * tena, "pArzva-sthA-''dayo'pi tad-gurutvena lakSyAH syuH / / ataH prAyaH___ "uttara-guNa-kalApa-zUnyo hi na zuddhi-karaNa-kSamaH" / itya-'rthaH / * evaM sati, "jaghanyataH evamA''di-guma, utkarSataHSaT-triMzadA-''di-guNo, gururbodhyA" iti tattvam // 49 // tada-gurutvena / mu.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ kyUrikA 45-46-47-48-49] '6. prAyazcitta-dvAram [ avacUrikA ] [gA0 45] 1 [ tathA grahaNaM ca upAdAnaM vidheyam abhigrahANAm - niyamAnAm - samucayA'rtho yojitazca pUrva gRhItAn - prAg upAttAn nivedya - gurorAkhyAya [paJcAzaka- 15, zlo0 10 - vRtti: ] 2 " roga- vraNa- vyAja-dhana-zatru- pApa" iti uttiSThamAnA ime nopekSyAH / 3 " roga-vyAja RNa - zatru / De0 " roga vraNa vyAja-dhana- zatru agni pApa" iti uttiSTha0 / a0 [ gA0 46 ] 1 [ Adi-padena - kSetra kAla - bhAva -zuddhirjJeyA / ] [gA0 47-48 ] [ 165 1 duSkaram / 2 [ yadyapi rAjA rAjyaM tyajet na ca duzcaritaM kathayati / ] 3 jAta -samApta-kalpA- ssdi vyavasthitaH / [paJcAzaka-vRttiH ] [gA0 49] 1 zuddhi-dAna samartho bhavati / 2 [ paJcAzaka- 15, gAthA 15] 3 bhAvAnumAnavAn [ paJcAzaka- vRttiH ] [pacAzaka-vRttiH]
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 ] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 2.AlocanA-''cArya dvAra0 [gA0 50 * atha, AlocanA-''cAryam utsargA-'pavAdAbhyAmA''ha, :AyariyA-''I sa-gacche, saMbhoia, iara, giiy-paasttthe,| sA-rUvI, pacchA-kaDa, devaya, paDimA, ariha, siddho. // 50 // "AyariyA0" ti, vyAkhyA+ sAdhunA __ zrAddhana vA,niyamataH prathamamsva-gacche AcAryasya, tada-5-yoge upA-'dhyAyasya, evampravartinaH, sthavirasya gaNA-'vacchedino vA purataH AlocanIyam / + evamtada-5-bhAve sAMbhogike-eka-sAmAcArike gacchA-'ntareAcAyA-''di-krameNa Alocyam / kaisaa-ruuvaa| chA0 mu0
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyA0 50 ] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 2-AjovanA-''cArya-dvA0 [ 167 teSAma-bhAve-- itarasmin-a-sAMbhogike__saMvigna-gacche, sa eva krmH| * teSAma'pya'-bhAve gItA-'rtha-pArva-sthasya-puraH / * td-5-bhaave___giitaa-'rth-saaruupiksy-purtH| + tada-5-bhAve gItA-'rtha-pazcAtkRtasya-pura Alocyam / * atra___sArUpika:-zuklA-'mbaraH, muNDaH, a-baddha-kacchaH , rajo-haraNa-rahitaH, a-brahma-caryaH, a-bhAryaH, bhikssaa-graahii| siddha-putrastu-sa-zikhaH, sa-bhAryaH / pazvAtkRtastu-tyakta-cAritra-veSo gRha-sthaH / * tataH, pArzva-sthA-''dera'pi guruvad - bandanA-''di-vidhiH kAryaH, vinaya-mUlattvAda dharmasya / * yadi tu pArzva-sthA-''diH svam
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168] 6.prAyazcitta dvAram vidhau 2-mAlocanA''cArya-dvAram [gAbA 50 -- hona-puNyaM pazyanna kavanam kArayati, tadA tasyaniSadhAmA''racaya 'praNAma-mAtraM kRtvA, Alocyam / + pazcAtkRtasya caitvara-sAmAyikA-''ropaNam , liGga-pradAnaM ca kRtvA, yathA-vidhi Alocyam / * pArzva-sthA-''dInAma'pya-bhAveyatra rAja-gRhA-''di-satka-guNa-zIlA-''dausthAnearhada-gaNa-dharA- caiH bahuzo dattaM prAyazcittam yayA devatayA dRSTam , tatratasyA : samyaga-dRSTaH aSTamA-''dhA-rAdhanena pratyakSAyAH Alocyam / karAja-gRhe *0zaH prAyazcitta-pradAtam /
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 50] 6. prAyazcitta dvAram vidhau-3 mAlocanA-cArya-vAram [159 jAtu, sA cyutA, anyA utpannA, tadA, mahA-videhA-dauarhantaM pRSTvA , prAyazcittaM dtte| + tada-'-yogearhata-pratimAnAma-pura Alocyam, svayam prAyazcittaM prtipdyte| * tAsAma'-yogepUrvottarA-'bhimukhaH, arhatsiddha-sama'kSama'pi Alocayet / vyavahAre'pi-- etada-'rtha-saMvAdI pAThaH spaSTa ev| tada yathA :"jatyeva --- samma-bhAviAI ceiyAI pAsejjA, kappA
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 3-AlocanA-''cArya-dvAram [gA0 5. vidhi-a-vidhi catya-vandanA-5 vandanA-''divicAraH / tassaM'tie Aloittae, jAvapaDivajjittae vaa|" iti| [ yatrasamyag-bhAvitAni-samyag-dRSTibhirmAvitAni yathA-''kaMgamA-''jJaM kAritAni pratiSThitAni ca vidhi-caityAni pazyet, teSAM puraH Alocyam, na tusarva-pArva-sthA-''di-nizritAnAMa-vidhi-caityAnAma, AjJA-'ti-kramA-''di-doSa-saMbhavAta, anA-''yatanatvAcca / yaduktamharibhadra-sUri-kRta-samyaktva-kulake'ahigAriNo a-sddddhovaavnnnn-ku-mgg-ku-mi-rhiomaa| teNaM kAraiyavvaM jiNa-bhavaNaM, vaMdaNijjamiNaM. // 14 // piMpphAviUNaM evaM jiNa-bhuvaNaM, sudaraM tahiM bimbam / vihi-kAriaM ca vihiA su-paiTThA sAhuNo maNNA // 15 // vyavahAra-bhASye'pi- . "Agama-vihiNA kAriya su-guruvaese su-sAvagehiM ca / NAyaH'jjiya-vitteNaM, saM Aya yaNaM jiNA piNti.||19|| nA'stIdam-De-prato yathA-''gamam me0| *etad gAthA-dvayaM-De0-pratau naa'sti|
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA050] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 3-mAlocanA-''cArya-dvAram / 171 saNNANa-caraNa-dasaNa-pamukka-sAihiM jA prigghiyaa,| tAo jiNa-paDimAo aNA'-''yayaNaMTuMti juttIe. // 20 // jiNa-bimbama'NA-''yayaNaM ku-sAhu-para-taMtatayA smudidd.| viTTha-'to jiNa-paDimA poDiya-liMgA-''iyANa iha. // 21 // aNA-5'yayaNaM puNa NANa-dasaNa-caraNa-guNa-ghAyaNaM ThANaM / mukkha-tthi-su-dhammi-jaNa-vajaNijja vi-su-bhaavenn.||22|| "puSTA-''lambaneztu tada'pi vandanIyameva / yaduktambRhadubhASyea-sai vihi-ceiyammi, sadA-bhaMgA-''i-kAraNaM nnaauuN,| pati tattha muNiNo, No muNiNo je a-giiy-utthaa.|| ata eva"bho! bho piyaM-pae, jA'vijiNA SSlae, taharuSi sA- vajja'miNaM" ityA-''dimahA-nizothakapUmA-'dhyayana-vacanAta, [zilA 2.287 patre paGakti 3] su-vihitA-'gra-NIkuvalaya-prabha-sUriNA. caityoddhAra-vidhAnopadezaH Rtu-zraddhA-bhaGgA-'di-kAraNa-vazAt tadapi vandanIyameva / ata eva-"bho ! bho piyeve00| nizItha vacanAt 20 /
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 ] 6. prAyazcitta- dvAram vidhau 3 - AlocanA - SScArya dvAram [ gAthA0 50 na dattaH, 1 'a- vidhi-rUpa-mithyAtva - vRddhyA - SSpatteH, iti / sAMprataM tu " jItena 12 , anya - tIrthIya jyotiSkA-'dhyayanavat, samyaktva-prakaraNa darzana-zuddhi-prakaraNA -SS-SnusAreNa - dezatoS-vidhi - caityama'pi - utsargata: vandanIyatA - ''ditayA azaTha- gItA-'rtheH pratipannas, jItasya ca paryuSaNA caturthyA''vivat yAvat jinA - SSjJA- viccheda-nirAsA 'rthas zrutA'nusAreNa nyUer-sdhikatayA gItA 'rthaM kRta* - ' ' maryAdA- rUpatvAt / 1 atra, vizeSa: 4 SaTa- triMzaj ' jalpato bodhyaH / " iti dik / * kica atra pArzva-sthA-''dInAmapi - gItArthAnAmeva pura:Alocyam, 0 nizIratha-vacanAt / De0 *kRta - sAmAnya maryAdA0 / De0
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA0 50 ] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 3-AlocanA-''cArya-dvAram [ 173 na tu saMvignasyA'pi a-gItA-'rthasya purH| yataH, *"a-ggIo"Na vijANai sohiM ca Narassa dei uunn-'hiyN,| to appANaM AloagaM ca pADei saMsAre // // ata eva, gItA-'rthasya durlabhatvekAlata: dvAdaza-varSANi, kSetrata. ___sapta-yojana-zatAni, tad-gaveSaNA Agame shruuyte| * evamAlocanA-pariNato'pisamA''rAdhako bhavati, niH-zalyatvAt / yataH, "AloyaNA-pariNao samma saMpaTTio guru sagAse, / jai antarA'vi kAlaM karijja, ArAhao th'vi.|| // ataH, pratikramaNe'pi."pUrvam vi-zuddhi mUlambhAvA-''locanaiva prvrtte|" itya'pi siddham // 50 // * a-ggIya u
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 ] 6. prAyazcitta-dvAram avacUrikA [ gA050 avacUrikA [gA0 50] 1. phittttaa-vndnm| - gaNA-'vacchedino vA purata AlocanIyam / - 2. mntr-nyaas-ruupaa| 3. maanyaa| 4. samyaktvA-''di-poSakam / simyaktva-poSakam / De0) 5. mithyAtva poSakam / De0 6. a-vidhya-'numodanayA . mithyAtva-hetuH / 7. [zraddhA-bhaGgA-''di-kAraNe / A0) 8. [vidhiH-siddhA-'ntokta-kramaH / A0] "rAtrI na nandi naM bali-pratiSThe, na majjanaM, na bhramaNaM rathasya, / na strI-pravezo, na ca lAsya lIlA, sAdhu-pravezo na taba'tra caitye" ||sh na ca yatra tye / mA." "pAntha-zramaNa-strINAM nivAso na / bhojanA-''dina, tadAtra caitye / [?]" ityA-5sdi, dravyataH a-vidhi-ruANi yatra na, tad vidhicaitym| yatra laukika-deva gRhabat tad vidhi-caityam / [kalaukika deva gRhavat / me0] . 9. [pArzva-sthA''di-caitya vAsi-parigRhitatvAt, a-vidhi-grastatvAcca, mUlottara-guNA-''rAdhana-bAdhakam / A0] 10. te tu abhiggahiya miccha diTThINo dvv-liginno|" ti mahAnizIyetti laukika-deva-gRhe tu-evam- a-saMmajasaMpravartate / chA0 A0
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA050] 6. prAyazcitta-dvAram avacarikA [15 11. itidravya-bhAvataH bha-vidhi caityaM darzitam / [caitya-vAsi-parigRhita-caityatvAt, "te tuabhiggahiya-miccha-TThiINo dvv-liNginno|" ti" mhaa-nishiithe| De0 vidhiH-siddhaa-'ntokt-krmH| "rAtrauna nandi naM." iti-sva-rUpaH, tad-viparIto'-vidhiH tena yuktama-s-vidhi-caityam / "te tu abhiggahiya-miccha-viTThINo dvv-liginno|" ti mhaa0re| [itidravya-bhAvataH a-vidhi-caityaM dazitam / A.] divvA-''I cintiUNaM, saMghayaNA-'INaM hANimA''sajja, / pAyacchittaM jI, rUDhaM vA jaM jahiM gacche / pravacana sA0 [roddhAre] De0 su0] 13. a-saDhA-''iNNa-'-vajjaM." kalpa-bhASyA-5svo a-saDhA-''iNNa0 sA ca bhASyA-''dau De0 A0] 14. [ 15. [a-gIto nA'pi jAnAti zodhiM caraNasya, dadAti nyUnA'-dhikam / tasmAdA''tmAnamA''locakaM ca pAtayati saMsAre. // // 16. mAlocanA-pariNataH samyaka saMprasthito guru-sakAze, / yadi antare'pi kAlaM kuryAt, ArAdhastathA'pi // // ]
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 ] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 4-bAlocanA-krama-dvAram [ gA0 51-52 + atha, AlocanA-krama-bAraM prakAzayati, : duviheNa-'NulomeNaM aa-sevnn-viyddnnaa-'bhihaannennN| A-sevaNA-'NulomaM jaM jaha A-seviaM, viaDe. // 51 // AloyaNA-'NulomaM guruga-'varAhe u pacchAo viadde,| paNagA-''iNA kameNaM jaha jaha pacchitta-vuDDhI u.||52|| [paJcAzaka-15-16-17 ] "duviheNa." / iti "AloyaNA0" iti, vyAkhyA* "dvi-prakAreNa Anu-lomyenakrameNa___ AlocanAM dadAti / " ity-'rthH| tatra tadA-sevanAnu-lomyaM syAd, 1 yad yena krameNa A-sevitam vikaTayet-prakAzayet aalockH| * 2 punaH, tad AlocanA-''nu-lomyam,
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 0 51-52 ] yad - pazcAt -- laghva - 'parAdhA - 'na - 'ntaram, gurukA-'parodhAnvikaTayet - Alocayet / 6. prAyazcitta-dvAram vivau 4-bhAlocanA-krama-dvAram [ 100 + " katham ?" ityA''ha, :" paNagA0 " iti / paThacaka dazaka - prabhRtinA krameNa prAyazcitta-vRddhiH yathA syAt, tathA gItA -- s-gItA - + atra, yoH krama-bhedaH / vikaTayet prakRtam / 4 iha ca - "laghAva'ticAre-paJcakaM nAma prAyavittas 99 guruke tu- dazakam, gurutare tu paJca- dazam, " ityevamAdIni / gItA - 'rthaH AlocanA-nu-lomyenaMbaAlocayati, kAraNa tu, gItA'rtha- gamyam / itara stu A-vanA-nu-lomyena, AlocanA-'nu-lomyA- 'na-'mitratvAda
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 5-samyaga-dvAram [gA0 53. *tasya ca evamevaaticArANAm su-smaratvam, iti // 51 // 52 // + samyaga-dvAram vivRNoti, :taha, AuTTia, dappa-ppamAya ,kappA, tahA ya jayaNAe, / *kajje, saMbhama-heDaM, jaha-TriaM savvamA''loe. // 53 // paJcAzaka-15-18] "taha AuTTi." iti, vyaakhyaatthaa-shbdH-ythaa-krme| * AkuTTikA-upetya karaNam, darpaH-valganA-''diH; * pramAvA-madyA-''diH, smRti-bhraMzA-''dirvA, tathA kalpato vA-a-zivA-''di-puSTA-''lambanato vA, + kalpazca ytnaa-''di-vissyH| itya'ta Aha, :yatanayA-yathA-zakti saMyama-rakSA-rUpa-dhiyA, * kArye-saGghA-''di-prayojane, * tathA, saMbhrama-hetau tasya ca atra kAraNama'ticArANAm De / uTThIya dde0| rupamAyao kappao va chA0 / kajje vA jayaNAe 30 / rakSA-rUpayA su0 /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA053] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau-5 samyaga-bAram [ 175 "pradIpanakA-''daua-yatanayAana-'pekSita-saMyama-rakSayAca A-sevitam, "tad" iti gmym| * yathA-sthitamsarvamA''locayetgurubhyaHnivedayetvi-zuddhi-kAmaH, lajjA-''dinA . kiMcid gopayati, niH-zalyatvena ArAdhakatvAt / yataH, lajA-i-gAraveNa pahussua-maraNa vA vi ducariyaM / jo Na kahei gurUNaM, Na hu so ArAhago maNio. // 1 // "gAraveNa tiH........... - rasA-''vi-gArava-pratibaddhattvena tapo'-cikIrSu tyaa|" itya-'rthaH // 53 // * atha, dravyA-''vi-rASTiphalamAsss, !- ..
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18.] .mAyazcitta-dvAram vidhau 6 dravyA-adi-zuddhi-dvAram [ gAthA 54-55 davvA-''Isu' suhesu deyA AloyaNA, jao tesu / *huMti suha-bhAva-vuDDhI, pAeNa su-sahAo suha-heuM // 54 // . ... [paJcAzaka-15-19] * atha, dravyA-''di-zuddhim vivRNvannA''ha, :davve-khIra-dumA-''I, jiNa-bhuvaNA*-5'I ahuNti-khittmmi,| puNNa-tihI-pabhiI-kAle, subhopayogA*-5'i-bhAve su||55 [paJcAzaka-15-20] "davve." iti, vyAkhyA-sugamA / navarama1. drvy-shuddhiH| kSIra-brumaH-nyagrodhA-''diH, Adi-zabdAt-a-zoka-campaka-saha-kArA-''vi-grahA, 2. kssetr-shuddhiH| * jina-bhuvanA-''di: Adi-zabdAt-anyada'pi zubha-kSetram, Aha, :ucchu-vaNe sAlivaNe cehaya-hare ceva hoi khittmmi,| gaMbhIra sA-'Nu-NAe, payAhiNA-''kttaeka udageOM // 1 // [paJcAzaka-15-TI0 20] 3. kaal-shuddhiH| * *pUrNA-prabhRti- tithi:- kAle / "riktA-SaSThI-tithau niyamAta / udage ya chA0 / hoti su0 9 degdI ya 30 / bhAve udde| * deg vattaU kapUrNA-tithi-prabhRtiH /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA055 ] 6. prAyazcitta-dvAram vidhau-6. dravyA-ss-di-zuddhi-dvAram [ 181 aalocnaa|" iti, 4. bhaav-shuddhiH| * zubhopayogA''di" iti atra aadi-shbdaatnimitt-shaastr-gt-shubh-bhaav-prigrhH| evam"tad-vidhinA guru-sAkSikayaiva shuddhiHkaaryaa|" iti-prmaa-'rthH||
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. prAyazcitta-dvAram vidhau 3-anAlocanAyA-doSAH [gA0 56 [avacUriko gA0 53] 1. samutkaNThya , / [utsAha-pUrvA pravRttiH ] bhanumodanA-pUrvA pravRttiH / 2. sAretara-vibhAgatayA 3. [lajjA-''di-gAraveNa bahu-zruta-madena vA'pi duzcaritam / yo na kathayati gurubhyaH na khalu sa mArAdhakaH bhaNitaH // ] [gA 54] 1. dravyA-''diSu zubheSu deyA''locanA, yata, teSu zubha-bhAva-vRddhiH prAyeNa bhavati / sukhaaH-sukh-hetvH| . athavA, praayennshubh-bhaav-hetvH| [paJcAzaka-15-19vRtiH] [gA0 55] 1 AdrA zani ca muktvA, vArA grAhyAH / upalakSaNata: AraM zani ca muktvA, vArA grAhyAH / mA0 2 "tIkSNona-mizrANi vihAya bhAni" A0 pratI nA'sti / anumodanA-pUrvikA prvRttiH| mA0
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ gA0 56 6. prAyazcitta-dvAram manA''locanAya doSAH [183 vipa-kSe doSamA''ha, :AloyaNaM ca dAuM saI vi aNNe taha'ppaNo daauN| jevi hu karaMti sohiM, te vi sa-sallA viNihiTThA // 56 // "Aloa0" iti, vyaakhyaa| mAlocanA paraH + "satya'pi puraH kartavyA / AlocanA-''cArye sva-buDyA zuddhau kRtAyAma'pi, sa-zalyatA svasminneva vartate," ityarthaH / etena"para-sad-bhAve parasyaiva puraH tAM yacchan zuDyati" iti siddham / yadA''ha, :"chattIsa-guNa-saMpannA-''gaeNa teNa avassa kAyavvA / para-sakkhiyA pisoho sudda vavahAra-kusaleNa // 1 // * parA-5-bhAve tu .-.---. Atmano'pi AlocanAM yacchan zuDyati, kevalama"siddhAna sA-'kSI kRtya" iti /
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14] 6. prAyazcitta-dvArama vidhau manAlocanAyAM doSAH [gA056 * na caatra'bhAvA-''locanayaivavizuddhi-saMbhake, gurvA-''di-sA-'kSikA / .. . sA vyarthA / " iti vAcyam / tat-sA-'kSikatve dharma-pratipattI-. vizeSa-guNotkarSa-lAbhAt / yavA''huH :zrAvaka-prajJaptau haribhadra-sUri-pAdAH, :saMtammi vi pariNAmi guru-pavajjaNammiesa guNo, :daDhayA, ANA-karaNaM, kamma-khaoSasama-buDhDhI a.|| guru-sA-'kSikatve hiAlocanA-pariNAmasya dRDhatA bhavati, zaGkA-panodena viziSTa-nirNayollAsAda, "guru-sakkhio dhmmo|" iti vacanAt / jinA-SSjJA-SSrAvanamutsAhA-'nukUlagurUpadezodbhUta-zubhA-''zayAt adhikaH kSayopazamaH, tasmAcca*adhikA-''jJA-pratipattiH," ityaa''-di-gunnaaH| sakkhio hu De0 / adhikA pratipattiH dde|
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 57] 6. prAyazcitta-dvArama AlocanA-guNAH [ 179 muroH prm-mhttaa| * evaM ca anye'pi niyamAH prAyaH guru-sA 'kSikAH *svIkAryAH / yataH, zatrujaya-mAhA-''tmye- deg ditIya-sarge, :kriyAH sarvAH pravartante gurau sA- kSiNi, nA'nyathA, / cakSuSmAna'pi no pazyed vastu, ced bhAskaro na hi. // . [ // 614 // ] * ata eva pratikramaNA-''dya-'nte'pikRta-kArya-nivedana-rUpA-''locanA ca samucitaiva bodhyA // 56 // + atha, AlocanA-guNAnA''ha, :lahuA,-lhA-''di-jaNaNaM, ___ appa-para-Nivitti,taha ajavaM, sohii,| dukkara-karaNaM, ANA, ca, sohi-guNA. // 57 // 'lahuA0" iti, vyAkhyA1. maghutA + yathA bhAra-vAhinaH bhAre'pahRte laghutA, tathA zalyoddhAresvIkAryAH, ata evprtikrmnn-|
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 57] 6. prAyazcitta dvAram AlocanA-guNAH [180 2. vAlhAda-jana- ktaa| 3. srltaa| AlocakasyA'pi / 1 lhAdi-jananam pramodotpAdaH / 2 + Atma-parayordoSebhyo nivRttiH,Alocane hi * svasya doSa-nivRttiH prtiitaa| "tad dRSTvA , anye'piAlocanA-'bhimukhAH syuH," itianyeSAma'pi doSebhyo nivRttiH syAt / 3 ArjavamnirmAyatA, __ samyagA''locanAt / 4 zodhiH-zuddhatA, aticAra-malA-'pagamAt / 5 duSkara karaNam-duSkara-kAritA / tataH, yad pratisevanam, tad na duSkarama, anaa-''di-bhvaa-'bhysttvaat| yat punaH-- Alocayati, 4. shuddhtaa| 5. duSkara-kArya kaaritaa| tat svayam De0 / nA'sti De0-pratau /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 ] 6. jinA - ''jJAyAH pAlanam / 7. zalya -rahitatA / duSkaram, prabala- mokSA-nu-yAyi-vIryollAsa - vizeSeNa etasya 6. prAyazcitta-dvAram AlocanA-guNAH [ gA0 57 ata eva - + tathA, kartuM zakyatvAt, abhyantara- tapo rUpaM samyagA -sslocanam, AjJA mAsa-kSapaNA - ssdibhyo'pi duSkaram / 6 tIrtha-kRtAmA''rAdhitA syAt / 7 + niHzalyatvam - spaSTam, uktaM ca ekona - triMzad - uttarA-'dhyayane, :* AloyaNAe NaM mAyA- NiyANa-micchA-daMsaNa-sallANaMmukkha-magga- vigghANaM-, aNa-''ta-saMsAra-vaDDhaNANaM udIraNaM kare, ujju- bhAvaM ca NaM jaNai, ujju-bhAva- paDivaNNe ya NaM jIve a-mAI, itthI-aM -sa-ve ca Na bandhai, puSa-baDaM ca NaM Nijjaraha, ti / " // 57 // *AloyaNayA su0 ca Ne chA0
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182] 6. prAyazcitta-dvAram 1-guru-dravya-paribhoga-prAyazcittam [gA058 guru-dravya-bhoge prathamamprAyazcittam / guru-dravya-paribhoge prAyazcittamA''ha:muha-patti A-5'saNA-55 Isu bhiNNa, jala-SNNA-5'Isu guru-lahugA-''i. / jai-davva-bhogi iya puNa, vatthA-''isu deva-davvaM va. // 58 // "muha-patti." iti, vyAkhyA* guru-satkemukha-potikA-'sanA-''dau-bhukte, bhitram-nivikRtikam / * guru-satke jale-bhukte-11 anne-bhukte-42 vastrA-''dau-[bhukte] [adhikam 3] . vikramA 'rkA-dinA pUjA-dhiyaiva nizrA-kRtarate kanakA-''dau guru-dravye bhukte- 64 + tathA, vastrA-dau iyAna vizeSa: "yatra guru-dravyaM bhuktam, tatra anyatra vAsAdhu-kArye vaidyA-'rtham.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAH 59 ] deva-sAdhAraNadravya-bhoge prAyazcittam / 6. prAyazcitta dvAram deva sAvAraNa- dravya bhoge prAyazcittam [ 183 bandi - grahA''dyA - SSpaduddhArA-'rthaM vA, -pradAna- pUrvam tAvanmita vastrA - SS'di-5 prAyazcittaM deyam / " iti bhAvaH // 58 // 1. atha, sAdhAraNA SSdi viSayamprAyazcittamA''ha, : sAhAraNa - jiNa-davyaM jaM bhuttaM asaNa-vattha- kaNagA - SSI, / tatthA'NNatthava diNNe cau-lahu cau-gurua cha- lahugA. // 59 "sAhAraNa0 " iti, vyAkhyA + "sAdhAraNa- dravyam - jina dravyaM ca yAvan mAtram, vyApAritaM sva-kArye syAt, "ki tad ?" ityA''ha, azanam-naivedyam, vastram - paridhApanikA -''di, kanakA-ssdi kanaka raupya - mauktikA - ssfa, tasmin -- tAvan-mAtre - jina - dravye, sAdhAraNa dravye ca tasmin - anyasmiMzca vA caityA - SSdau -:
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 ] 6. prAyazcitta-dvAram deva sAdhAraNa dravya-bhoge prAyazcittam [ gAthA 59 Ai datta-sati, jaghanyA-di-krameNacaturlaghu caturguru SaDa laghu prAyazcittaM bhavati / " itizrADa-jIta-kalpA-'nusAreNa pramAda-hetukaM prAyazcittaM darzitam / AkuTa yA prAyazcittam / AkuTyA ca ukta-dvi-guNam, darpaNa praayshcittm| darpaNa tri-guNaM bodhym| tapasA saha dhana- tatho, daanm'pi| dravyama'pijaghanyataHtAvanmAtram ucita-pade vyayitavyam , utkarSatastu tad-vagitA-''dikaM ca, iti / devA''di dravyeNa + kiMca, sva-dhanasya saMparka jAtujAte prAyazcim / vyApArA-''dinA devA-''di-dravyamsva-dhanena saMpRktaM jAtam, tadA
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA0 59 ] bhoge dhana-dAnaM tapazca nirdhanatve dAnA-zaktau prAyazcittavidhiH / caityA - ssaau-sevAkArya karaNena tapasA ca prAyazcittam / 6. prAyazcitta-dvAram deva-sAdhAraNa dravya bhoge prAyazcittam [ 185 tad viveka prAyazcittena zodha-yitvA, siddhapurIya-zrAddhavat + bhuktaM tu tat sva-dhanenopAya, pUrva - vidhinA tatra + atha ca yena caityA - ssaau sama'dhikaM mocyam / tad vyayitavyam, tapaH kArya ca / bhuktam, nirdhanatvAtdAtuM na zakyate, tenA'pi - sva-dhanA'nusAreNa*, itvara- kAlA - Safdha-krameNa ca - caitya-ssdikaM satkurvatA, yathAvat gIta--dattaM tapaH kAryam / yataH "guru- devA - 'rtha - cauro'tra vyarthayatya'rcayaJjinam, / vRjinaM svasya sad-dhyAna pAtra dAna-parAyaNaH // [zatruJjaya mAhAtmye paJcame sarge ( patra 51 ) ] 11 sva-dhanA'nusAreNa - caityAsso / me
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 ] 6. prAyazcitta-dvArama vizeSa-prAyazcitta-vidhiH [gA0 56 "nikAcitama'pi duSkarma sad-dhyAna-sAmarthyAt shithiliibhvti|" iti sthitiH| prAyazcittasyavizeSajJAne kartavye sahAyakagranthAH / munera'pi prAyazcitta-karaNe yatanA krtvyaa| AjJA-bhaGgaatikrama vyatikramA-''dauprAyazcitta-vidhi-vizeSa-vistaraH vyavahAra-bhASyA-''dibhyo'vaseyaH / * sAdhunA'pi * - tad-bhoji-gRhi-datta deva*-bhukti-dvArodbhUta-doSa-saMbhavenatathaivajItA-'nusAreNa prAyazcitta-vidhau ytniiym| anyathA, pUrvokta-vidhinA''kula-paraMparam doSa-mAlinyaM prvrtte| yaduktam zatruccaya mAhA-''tmye"deva-dravyaM guru-dravyaM dahedA''-saptamaM kulam. / aGgAlamiva tat spaSTu yujyate na hi dhiimtaam||98.||" devA-''di-dravyamkaisAdhUnAma'pi tathaiva / evamA''di-vidhinA-- pApa-bhIruNAyathA-sattvaraM doSa-zuddhiH syAt, tathA yatanIyam, - anyathA-De 0.ga. hA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 059 ] prAyazcitta-dvAram a - vidhinA vyApAritaM sat, A- saptamaM kulama'bhi vyApya, dahet-nirdhanatvA''dinA - niHsAraM karoti / "santa-STTha- guru-paraMparA ku- sIlA0 " [ iti / ] "satta-'TTha-payAI aNugacchai / " [ ityA-ssdivat + upalakSaNataH "yAvat tat pratikAraudAsInyam, " tAvatdoSa-zuddhirna, + ataH, ni:-zukatvAt / " itya -'rthaH / "aGgAlavat kuTumbA''di-dhiyA'pi - tayoH saMsargaH dUSita - saMsargiNA - etena ma'pi doSaH / "yena vizeSa - prAyazcitta-vidhiH [ 100 tasyaiva deva dravyA''di vinAzitam, doSa- saMbhavaH, vivekinA parihArya eva / " itya-'rthaH / nA'nyasya / ' ityAdya'pi / 0 * iti vadanto nirastAH // 59 // iti prAyazcita-dvAraM samAptam ||6|| ]
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 ] 6. prAyazcitta-dvAram avacUrikA [ avacUrikA gA0 56 ] 1 tAm-AlocanAm 2 [ SaT - triMzad-guNa-saMpannA-''gatena tenA-'vazyaM kartavyA / para- sAkSikA vi- zodhiH suSThu vyavahAra kuzalena // 1 // ] 3 [ satya'pi pariNAme guru-pratrAjane eva guNAH, :- / dRDhatA, AjJA karaNaM, karma-kSayopazama-vRddhizca // ] 4 [ guru- sAkSiko dharmaH / ] 5 tatra - utsAhavardhakatvAt / evam - sUkSmA - s-vidhi - doSa-nivAraNAt / [ gA0 58 ] 1 ekA SSzanam / 2 Ayambilam / 3 upavAsaH / 4 chaTThaH / [ gA0 59 ] 1 Ayambilam / 2 upavAsaH / 3 chaTThaH / 4 anA-ssbhoga-mAtram / A0 5 zruta-vyavahAre jIte tu - olikA - baddha - 10 [daza] upavAsAH | 6 daNDa- nimittaM caityA -''dau / De0 I 7 sva-dhana 8 purimA SE - sahita0 - / anA-ssbhogA-ssdinA anyatpUrvavat. [ 56-58-56 sa- zUkatA 'vRddhaya-'rtham /
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA060-61 ] . 7. dRSTA'nta-dvAram saGkAza-dRSTA'ntaH [189 * atha, "ukta-' vidhinAajitaM duSkarma prAyazcitta-vidhinA bhavA-'ntare'pi kSIyate," iti / tat-sAmarthya-darzanenabhavyAnAmutsAha-vRddhaya-'rtham saGkAzA-''di-dRSTA-'ntAnA''ha, :* tatra, deva-dravya-vinAzodbhUta-duSkarma-kSayA-'rthassiddha. purIya-zrAddha-nidarzanas ukta-pUrva bodhyam, bhavA-'ntare ca tat-karma-kSayA-'rthamsaGkAza-dRSTA-'ntaH, yathA, :'pamAya-mitta-doseNa jiNa-ritthA jahA duhN| pattaM saMgAsa-saDhDeNa, tahA aNNo vipAvihI. // 6 // [prAi-dina-kRtya-gA0 115] saMkAsa,gaMdhilAvaI, sakkA- 'vayArammi ceiye, kahavi / ceiya-davvuvvayogI, pamAyao maraNaM, saMsAre. // 6 // "pamAya" ti, "saMkAsa" ti, vyAkhyA..... saGkAzaH = nAma zrAvakaH, " sva-bhAvAdeva " bhava-vairAgyavAn ritA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 ] + 46 " yathodita - zraddhA * -SScAra-nira S - vadya-vyavahAraH " gandhilAvatyAm - puri vasan * 66 zakrA - S' vatAra- caitye = prazasta - cetAH 46 cintAM cakAra / 66 7. dRSTA'nta-dvAram anyadA, " kathamapi = gRha-vyApAra-vyAkSepA''' dinA 46 caitya- dravyopa* jIvako jAtaH / " tato'sau - 66 66 saGkAza - dRSTA - 'ntaH [ mA0 62-63 *yAvajjIvam anA - sslocitA--pratikrAnta-karmA " saMsAre = 44 pUrvokta-duHkha-paraMparA- bhAg saMkhyeyAn -- durbhavAn bhrAntaH / / 60-61 // 66 66 tagarAe' ibbha-suo jAo, takkamma- sesayAo ya / dArima saMpattI, puNo puNo citta - Nivveo. // 62 // kevali -joge pucchA, kahaNe bohI, taheva saMveo, "kiM itthamuciamiddhiM" "ceiya-davvassa vuDDhI" tti // 63 1 0 [ zrAddha-dina- kRtye - 119-120 ] "tagarAe" tti "kevali-joga" tti, vyAkhyA * pUrvas-- tad-dhana-vinAze "" * 0zrAddha- samAcAra0 / * vasati sma / * * vyAkSepA ssdi kAraNe / jIvakaH pramAdataH, anA''bhoga-saMzaya-viparyAsA''vi-rUpAjjAtaH, sa yAvajjIvam- / De0 / *maraNamA''pa / tataH, saMsAre / De0
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ gva0.64 ] 7. dRSTA-'nta-dvAram saGkAza-dRSTA-'ntaH [191 - - " tat-kAlopAjita-lAbhA-'ntarAyA-''dhukyAva tava ___ atrA'pi ". dhanA-S'di-rodhaH, " sAMpratam" tad-'vRddhau, " tavA'pi " tathaiva / " "yA-dRzaM copyate poja, tA-dRzaM labhyate phlm.|" [ ] itya-'rthaH // 62-63 // * ,, atha, , tad-vidhimA''ha, :"gAsa-cchAyaNa-mittaM muttu, jaM kiMci* majjhaM,taM savvaM / ceiya-davvaM NeyaM, abhiggaho jaav-jiivaae.||64||" "gAsa-cchAyaNa0" iti, vyAkhyA+ " "sva-gRha-nirvAhA-'tiriktatve sati = " ucita-vyApAropArjitam = " zeSa-dhanam = " deva-satkameva / " " iti" yAvajjIvA-'bhigrahA-''tmakaM "... prAyazcittaM pratipannam // 6 // + atha, tat-'phalamA''ha, : * mjjiyN| chA.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 ] suha - bhAva - pavittIya saMpattI, 'bhiggAhammi NiccalayA, / ceiya-hara- kArAvaNa, tattha, sayA-ssbhoga- parisuddhi // 65 // 65 " 66 46 7. dRSTA 'nta-dvAram 46 66 46 44 66 " 46 46 64 46 +6 66 66 " tasyAM satyAma'pi -- 46 44 46 48 suha- bhAva0" iti, vyAkhyA, *tasyaiva mahA - SStmanaH gRhItamahA'bhigrahasya zubha-bhAva-pravRttitaH = atIva caitya-dravya-vivRtsA * -vazAt, ullasad - viziSTA 'zayodayAcca- lAbhA - 'ntarAya - kSayopazamaH / [ zrAddha-dina kRtya-gA0 122] saGkAza - dRSTA 'ntaH tasmAcca saMpattiH = prabhUtatara * - vibhUti-saMprAptiH / ataH, "tasya na- abhigrahe nizcalatA = nija-niyame dRSThatA / tataH krameNa * [ gA0 65 adhika * svapnAntare'pi - AdAtu - kAmitA / " itya- 'rthaH / tasyaivam / De dina- kRtye / 'pyupabhoktu - kAmitA / me. 'tad-dravya-viSaye-- tasyAmaiva nagaryAm tena caityaM vihitam / * dravya-ditsA / prabhUta prabhUtataradeg / zrAddhamano me / nA'sti / De0 pratI /
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. dRSTA-'nta-dvAram saGkAza-dRSTA-'ntaH [193 " tatra%3 " sadA-5-bhoga-parizuddhiH = " caitya-vidhApane-- "sadA-''bhogaH = zAstra-para-tantro vimarzaH, * tat-pUrvama" bhUmyA-''de: " samantAt" zodhanam / " yad vA" "tatra = caitya-vidhApane " niSIdanA-''dau kriyamANe'pi " [sadA = nityam " bhogaH [ga-parizuddhiH] 'AzAtanA-parihAraH," itya-'rthaH + atra, caitya-vidhApana-vidhiH AzAtanA ca___ pazcAzaka'-SoDazA-''dibhyo bodhyA // 65 // " atha, " upasaMhAramA''ha, :iyasomahA-'NubhAvo savvattha 'vi a-vihi-bhaav-caaennN,| cariUM vizuddha-dhammaM a-kkhaliA-''rAhago jaao.||66|| " iya so mahA0" iti, vyAkhyA" iti = evam-ukta-nityA, " saH sakAza-jIvaH, " mahA-'nubhAvaH= vardhamAna-sada-'dhyavasAya-vizeSAda ___ samudghATita-puNya-prabhAvaH, * kriyamANo'pi / mu0
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 ] 66 66 86 66 (6 66 " 64 ArAdhya, " askhalitA - SSIdhakaH = nirvANa-sAdhako * jAtaH, " tad-dhitA - SnuSThAna-kArI / " itya 'rthaH / / 66 / / saMkAso vi vibhittU * kamma- gaMThiM su- NivvuDo / jAhihI so uNivvANaM mahA-satto, Na saMsao. // 67 // 7. dRSTA'nta-dvAram iti saGkAza - dRSTA - 'ntaH [ gA0 67 "ud- 'ghartanA-SSdinA-- puNya-prakRterUpacayaH, apavartanA - SSdinA pApa - prakRte'pacayatha / " iti bhAvaH " sarva-dharma-kRtyeSu = a-vidhi - bhAva-tyAgena = anucita pravRtti-rodhena*visuddha dhammaM zruta- * cAritra-lakSaNam, " "saMkAso vi0 " tti, vyAkhyA 44 46 44 44 " sa-mUla- moham " ucchidya = 44 0 = saGkAzo'pi = kAla - krameNa 4. virodheta mahA- sattvaH = saMtoSa- sudhA-sikta-mano- vRttiH su-nivRttaH = [ zrAddha-dina- kRtya - gA0 139 ] = 44. " " jIvan muktaH" ityarthaH, 66 yadA''huH, :-- zuddha saMyame ratatvena - sva- dhanamapi vyayI kRtya, vizuddha * De0 0 tu mukti-sukhA''svAdakatvAt * * jAtaH, "amRtA 'nuSThAna kArI / " itya 'rthaH / 0 * vibhettRNaM / su0
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA067 ] 7. dRSTA-'nta-dvAram krm-saar-punny-saar-dRssttaa-'ntau| [ 195 " "nirjita-mada-madanAnAM vAkkAya-mano-vikAra-rahitAnAm / " vinivRtta-parA-5'zAnAmihaiva mokSaH su-vihitAnAm // [zrADa-dina-kRtye 139-prazama-ratau 276] " nirvANam = " gmissyti| * evamjJAna-sAdhAraNa-vinAze'pi ukta-vidhinAduSkarma-kSaya-darzanA-darzanakarma saar-punny-saaryonidrshnm| * yathA " bhoga-pure" caturvizati-kanaka-koTi-svAmI " dhnaa-''vh-shresstthii| " patnI dhnvtii| " tayoryamala jAtI " , karma-sAra-puNya-sArau sutau| // aSTame varSe" vijJopAdhyAyasya pArtha" paThanAya tsthtuH| " puNya-sAraH-- " sukhena" sarva-vidyA adhItavAn / "karma-sArasya tu" bahUpakrameNA'pi" a-kSara-mAtraM nA''yAti, .....vAcana-likhanA-''dau takivAcyam ? * nA-dhyAti / ki bahunA vA? bataH, likhanA-''dya'pi kartuM na zaknoti, "sarvathA pazureva" iti-- pAThakenA'pi /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 ] 7. dRSTA-'nta-dvAram karma-sAra-puNya-sAra-dRSTA-'ntau [gA0 67 " tataH, " pazu-prAyatvAt, tasya pAThakenA'pi / pAThanaM muktam / , krameNa, dvAva'pi yauvana-sthau pitRbhyAM samRddhatayAsu-labhe mahebhya-kanye sotsavaM pariNAyitau / 'mA mithaH kalaheyAtAma", / itidvAva'pi dvAdaza dvA-daza-kanaka-koTIrdattvA, pRthk-kRtau| atha, . 8 karma-sAraH 5. sva-janA-''dibhirvAryamANo'pi ku-buddhayA tathA-- vANijyaM kurute, yathA artha-hAnireva syAt / evam" sva-'lpaireva dinaH " janakA-'pita-dvA-daza-koTayo gamitAH / * kalahAyatAm" iti|
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA064 ] ...........7.. dRSTA-'nta-dvAram .... saGkAza-dRSTA-'ntaH [1970 . " puNya-sArasya tu" dvA-daza-koTayaH " khAtra dattvA, " taskarai gRhiitaaH| / " tena" tAvubhAva'pi " daridrau jAto, tyaktau ca sv-jnaa-''dibhiH| " bhArye api pitR-gRhaM gate / " tataH, " "nirbaDI" "nirbhAgyau" iti" lokardattA'pamAnau " lajjamAnau *gatvA dezA-'ntaram, sthitau ca" pRthak pRtham mahebhya-gRhe / " tatrA'pi__ anyopAyA-5-bhAvAt bhRtya-vRttyA..yasya gRhe karma-sAraH sthitaH, so'pikRpaNattvAttasmaiproktaM vetanama'pi na datte, muhurmuhustaM vccyte| " bahubhidinaH " Adyana * gatI dezA-'ntaram / De. * so'lIka-vyavahArI kRpaNazca, iti proktaM / . .
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 ] 66 64 " dvitIyena " kiyava'jitam / 66 46 "" 44 = 66 64 66 46 64 44 44 46 "" 66 44 66 61 " ekA vaza vArAn 66 " 7. dRSTA'nta-dvAram " kimapi nAjitam, 66 param tat - prayatna- gopitama'pi dhUrtenApahRtam / evam - anyA -'nya-sthAneSu - bhRtya - vRttyA dhAtu-vAdakhanivAba siddha-rasA ''yanarohaNA-'dri-gamana yantra-sAdhana rudantyA - S'dyauSadhi grahaNA-''vinA ca " apareNa tu 48 mahopakrama - karaNe'pi-- ku-buddhayA nyAya-vaiparItya-vidhAnAt - Adyena kvA'pi dhanaM nAjitam, kintu - * tatra duHkhAnyeva soDhAni / ajitama'pi pramAdA-ssdinA OM tattad-duHkhA saGkAza - dRSTA'ntaH [ gA0 67 * 1
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA059 ] * saGkAzadRSTAnte vizeSa-prAyazcitta-vidhiH [199 " ekAdaza-vArAn * gamitam / " tataH, " atyudvignI tau, " potamA''ruDhI, " ratna-chopaM gatvA, " sa-pratyaya-ratna-chIpa-devya-gre " mRtyuma'pi" aGgIkRtya, nivissttau| " tataH, " aSTame upavAse" "nA'sti yuvayobhAgyam / " ityuktvA, " devyA tiroddhe| // tataH; " karma-sAra utthitH| " puNya-sArasya tu" eka-viMzatyupavAsaH " tayA cintA-ratnaM dattam / " karma sAraH pazcAttApaM kurvana puNya- sAreNoktaH," "he ! * bandho! " mA viSIda, " etacintA-rasnena "... -savA'pi cintitaM setsyati", " tataH, " dvAva'pi * proto| * nirgamitam * vA'stIdaM padam-De0 ---pratI OM prItI, nivartamAnI pota0 De0
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200] 7. dRSTA-'nta-dvAram . saGkAza-dRSTA-'ntaH [ gA062-63 " kramAt" potamA''rUDhau, " rAtrau ca rAkA-zazA-lodaye " vRddhenoktama, :" bhrAtaH ! __ sphuTIkuru cintA-ratnam, " vilokyate tasya candrasya vA'dhikaM tejaH ? iti / " tataH, " laghunA'pi durdaiva preritena " ratnaM haste nItvA, " kSaNaM ratne " kSaNaM ca candre dRSTi nidadhatA * - mano-rathena saha madhye-sindhu tat patitam / " tataH, .. dvAva'pi sama-duHkhau 8. sva-puraM-prApya, " jJAni-guru . sva-prAga-bhavamapraSTAm / " jJAnI prA''ha, :-.. " "candra-pure" jina-datta jina-dAsa zreThinau, " paramA-''haM tAva'bhUtAm / .. " anyadA, tatratya-zrAvakaH saMbhUya, * nidadhatA pAtitaM ratnam .. ..: ratnA-''ka rA-'ntarmanno rathaiH saha / De0 ,
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 60-61 ] " jJAna dravyaM 66 " tayoH - " " uttamattvAt 66 arpitaM rakSAyai / 41 48 66 44 46 66 66 66 (6 (C "" 7. dRSTA'nta-dvAram sAdhAraNa dravyaM ca 66 66 anyedyuH, 66 Adyena " dvitIyena tu - " sva-pustikAyAmati vilokya mAnalekhyakena mAsa - deyatayA drammAn nirNIya, pAva tu " sAdhAraNa-dravyAd -- " dvA-daza- drammAH " sva-gRha-gADha- prayojane 66 apara-dravyA-S-bhAvAt - "idamapi jJAna- dravyameva / " iti vicintya, jJAna-dravyAtdrA-daza- drammAH lekhakasyApitAH / "sAdhAraNa-dravyam - sapta-kSetrI-yogyatvena zrAddhAnAmapi yogyam / " iti vimRzya, " tato mRtvA, duSkarmaNA saGkAza-dRSTA'ntaH anya - dravyA-S-bhAvAt - vyayitAH / " tataH, prathamaM narakaM gatau / [ 201
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202] 7. dRSTA-'nta-dvAram saGkAza-dRSTA-'ntaH [ gA0 65 - - - deva-dravya-bhakSaka-sAgara-zreSThipata. sarvatra ekendriya-dvi-tri-catuH- paJcendriya-tiryakSa ca dvA-daza-sahasra-vArA bhUyastara-duHkhama'nubhUya, kSINa-duSkarmANau yuvAM jaatii| " pUrva-karmaNA " asmin bhave'pi" dvaa-dsh-kottirgmitaa|" " evam" tad-bacaH zrutvA, " dvAbhyAM zrAddha-dharma pratipadya, 4 prAyazcitta-pade dvAdaza-drammAH vyApArA-''dauyAvatutpatsyate, tAvat jJAna-sAdhAraNa-pada eva ___ arpaNIyAH, " tataH param - " utpanna dhana- sva-nizritaM kAryam / " 8 iti niyamo jagRhe / tataH, 7 " . dvAva'piprAka-karma-kSayAt-- *dhana-vRddhi prApya, * militm-|
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ gI0 67 ] " tanmadhyAt -- " ubhaya-pade " 66 66 kramAt - " dvAdaza-koTi- mAjavi'bhUtam / 66 66 66 66 66 66 + atha, + yathA 66 66 7. dRSTA'nta-dvIram " deva- guru- dravya - vinAze " mahA-kAla- dRSTA'ntaH, :-- (c " 3 atItotsarpaNyAsturyA - SSrake - "zrI - saMpratya'-'rhadU-vArake zrI- pure nagare zAntano nR-patI rAjyaM cakAra / 66 sahasra- guNaM deyaM samaya ca, 88 " tasya rAjJI suzIlA / 66 tayA 66 tataH, 66 mahebhyo tau su-zrAvakatayA samyag -jJAna-sAdhAraNa- dravya-rakSA tadutsarpaNA -''dinAzrAddha-dharmamA''rAdhya, pravrajya ca, siddhau / " iti / mehoM kA la- dRSTA 'ntaH [ 203 -- anyadA mahA-nIla kAla catvAraH putrAH krameNa nola mahAMkAla-nAmAno'janiSata /
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204] : . 7.dRSTA-'nta-dvAram mahA-kAla-dRSTA-'ntaH [.mA067 " tataH, 8 krameNa- . // 1. nIla-janmani . gaja-sainyaM rogopadraveNa mRtam, " 2. mahA-nola-janmani haya-sainyaM mRtam, // 3. kAla-janmani. agnyA -''dhrupadraveNa sarvA RddhivinaSTA, " 4. mahA-kAla-janmani kAlA-'ntarezatrubhiH saMbhUya, rAjyaM gRhItam / tataH, rAjya-bhraSTaH. " sa-strI-putraH zAntanaH - ____ krameNA'Tan su-rASTrAyAmzatrujayI-nadyA-''sanna-parvate -- sthiti * kRtvA, bahu-kAlaM nira'gamat / " tadAnIm" putrA api AkheTakA-''di-vyasanodyatAH - duSTa-kuSTA-''dyA-''mayA-'ditA jaataaH| * rogA-dinA-vinaSTam / me. * vinaSTam / re * kRtavAn / De0 .. .kAlo'tItaH / chA0
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA067 7. dRSTA-'nta-dvAram . . mahA-kAla-dRSTA-'ntaH [ 205 " tataH - nR-patirdu:khA-''turaH sampA-pAtena maraNA'rthama" parvatamA''ruroha / 'tatra__ saMpratya-'haMca-caityaM dRSTvA , .. - Agantuka-bhava-zambalA-'rthamjinAn Agamokta-vidhinA * apupjat / " atrA'vasare" tatrA''gatena" tasya" pUjA-vidhi-kauzalyaM dRSTvA, " vismitena dharaNendraNa " bahinigataH san pRSTo nRpaH, . svA-'bhiprAyaM kathayati sma / // tataH, " dharaNendraH " bAla-mRtyu nivArya, " tatputra-pUrva bhava-vRttA-'ntam rAjJe'cokathat / " "zRNu bho ! narendra ! . . pUrva-bhave . -.--1 prathama-putreNa caura-jAtIyena tIrtha-yAtrA-'rtha gacchan ... saMgho luNTitaH, - sAdhuzca hatA, 2 dvitIya-putreNa kSatriya-jAtIyena
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. dRSTAnAdvAram mahA-sAla-dRSTA-'ntaH [ gAya 65 sva-strI-hatyA kRtA, 3 tRtIyena vaNika-puDheza tasva-nindrA ktaa|...4 caturthena ca dvi-ja-putreNadeva-dravyaM guru-dravyaM ca joritam / 4 vrataH, "durgatau bahana avAn bhrAntvA , 6 asama-nirjarayA " kiJcit kSipta-karmANaH, " krameNa - " catvAro'pi jIvAH " tvat-putrA jaataaH| avaziSTa-karmodayAcca" idaM pApa pralaM labdhabantaH, " tat sajalaH -- svakAlapi prAptaM ca / " ataH, " sa-putrastvam" etat-tIrtha sevAM kuru, "satajU-jalena nAvA," caityAni . pratya-'haM pUjaya . piNDa-sthA-''vi-dhyAna-bharAyaNo bhava, prtikaabhy|
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAra 65] 5. dRSTA-'nta-dvAram mahAkAla-dRSTA-'ntaH [200 // tattva-trayA''rAdhanena" duSkarma-kSayaM kRtvA, " SaN-mAsA-'nte punA rAjyaM prApsyasi / " tadA, " sArmikatvAt" sahAyaM dAsyAmi / " " ityuktvA , " sva-sthAnaM " dharaNendro jagAma / "na-peNA'pi" tathaiva rAjyaM labdhvA , krameNasaMkAzava nirvANaM lebhe|" + atra vistAraH, zatrujaya-mAhA-SSmayato bodhyaH / * anye'pi dRSTA-jantAH yathA-''gamaM bhAvyAH / + iti-zreyaH // 67 // [ // iti-saptamaM vAraM samAptam // 7 // ]
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 ] 7. dRSTAnta-dvAra avacUrikA [ gA0 60-62-63-64 [ avacUrikA gA0 60 ] 1. [ nAza-dvArokta prakAreNa / ] 2. [ tri- catvAriMzad-gAthAyAm / ] 3. [ pramAda-mAtra-doSeNa jina - rikzAd yathA duHkhaM prAptaM saMkAza zrAddha ena tathA'nyo'pi prApsyati // 60 // ] 4. [ saGkAza, gandhilA-vatI, zakrA 'vatAre caitye, kathamapi / caitya- dravyopayogI pramAdato maraNaM, saMsAre // 61 // ] asyAM gAthAyAmsaMkSepeNa saGkAza kathA prasaGgAH sUcitAH santi / ] 5. [ ayodhyA nagarI sannidhau zakra endreNa sthApitaM prAcInatamaM jaina tIrtham // ] 6. AditaH = anA -''bhoga saMzaya viparyAsa autsukyA - SSdi-grahaH / [ gA0 62-63 ] 1. [ tagarAyAM ibhya-suto jAtaH, tat karma-zeSatayA ca / dAridrayamas - saMpattiH punaH punazcitta - nirvedazca // 62 // ] 2. [ kevali-yoge pRcchA, kathane bodhi:, tathaiva saMvegaH, 3. yathA " kimatrocitamidAnIm !" "caitya- dravya - vRddhiH" iti // 63 // ] caitya- dravyasya jina - bhavana- bimba yAtrA - snAtrA - SS di-pravRtti-heto: mucitA / hiraNyA - ssdevRddhi tu [ zrAddha-dina kRtya - vRttiH / 4. [ tathaiva tavA'pi saMpatti-vRddhiH / ] [ gA0 64 ] 1. [ caitya-dravya-vRddhi-vidhim / ] 2. [ "prAsA-''cchAdana-mAtraM muktvA yat kiJcinmam, tad sarvam / caitya-dravyaM jJeyam / " abhigraho yAvajjIvatayA // 64 // * [dajitaM [ syAt, ] ]
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 67 ] . 7. dRSTA-'nta-dvAram avacUrikA [209 3. ["gRhasthA-'pekSayA tu- . sA-5-vadya-pravRtti-vizeSasya kUpa-dRSTA 'ntatvenA'nujJAtattvAt, na kevalam - tasyapUjA-'GgIbhUta-puSpA-'vacayA-''dyA-rambhe pravRttiriSTA, api tuvANijyA-''di-sA-5-vadya-pravRttira'pikAcitkasyacitviSaya-vizeSa-pakSa-pAta-rUpatvenapApa-kSaya guNa-bIja-lAbha-hetutvAda, tad, idamA''ha, : saGkAzA-''di-vat / saGkAzA-''divadiSyate guNanidhi dharmA-'rthamRDyArjanaM zuddhA-''lambana-pakSa-pAta-nirataH kurvannupetyA'pi hi // 57, uttarA-'rdham / zrIpratimA-zatake saGkAza-zrAvakA-''diriva = dharmA-rtham = RDaya-'rjanam = vittopA-'rjanam, upetyA'pi - aGgIkRtyA'pihi = nizcitama kurvan % zuDA-''lambane yaH pakSa-pAtaH, tatranirataH = iti-hetoH
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210] 7. dRSTI-'nta-dvAram avacUrikA | gau0 67 guNa-nidhiH = guNa-nidhAnam issyte| saGkAza zrAvakI hi pramAdAt bhakSita-caitya-dravyaH - nibaddha-lAbhA-'ntarAyA-5'di-kliSTa-karmAciramparyaTita-dura-'nta-saMsAra-kAntAraH -- ana-'nta-kAlAlabdha-manuSya-bhAvaHdurgata-nara-ziraH zekhara-rUpa:pAra-gatasamIpopalabdha-svakIya-pUrva-bhava-vRttA-'ntaH pAra-gatopadezata: durgatatvA-''di-nibandhana-karma-kSapaNAya"yada'ham___ upArjayiSyAmi dravyam, tad grAsA-''cchAdana-varjamsavam-- jinA ''yatanA-''diSu niyokssye|" itya-'bhigrahavAn. ... tathA pravartate sma / kAlena ca nirvANama'vAptavAn / iti"| "atha, etad-- ittham saGkAzasyaiva yuktam, tathaiva tat-karma-kSayopapatteH,
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 64 7. dRSTA'nta-dvAram na punaranyasya, iti Adi-grahaNama'-phalam, anyathA, "zuddhA ''gamairyathAlAbham"ityA-SS-SbhidhAnAnupapatteH, iti cet ?" "na, grahaNaucityAt / vyutpannA -'-vyutpannA -''zaya - vizeSa-bhedena anyasyAspi - AditA na hi tayA anyathA, "suvvai duggaya nAro0 " ityA-vi-vacana-vyAdhAtA ''patteH / yathA-lAbham, avacUrikA nyAyopAtta-vittena vA - tAni gRhItAni / tathA ---- cetya-saMbandhatayA -grAma-ssdi pratipAvanA- 'nupapatte, * khitta-hiraNe ya / va jahaNNo / sohI / dRzyate ca tat pratipAdanaM kalpa - bhASyA - SSdau, : coei cehayANaM * rUppa su-vaNNA - SSi-gAma-go-vANaM / laggatassa hu * muNiNo ti-garaNa *suDI kahaM Nu bhave ? || [ 211 pra0 sa0 gA0 18 /
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212] . . 7. dRSTA-'nta-dvAram .. avacUrikA [ gA0 64-65-66 *bhaNNae estha vibhAsA, jo eAiMsayaM vimaggijau, Na hu tassa hujja suDo. aha koI harejja eAI, / / 'savva-tthAmeNa tahiM saMgheNaM hoi lagiyavvaM tu.| sa-carittA-5-carittINaM evaM sabvesiM kajjaM tu.|| "zuddhA-''gamairyathA-lAbham" ityA.''di tu na svayaM puSpa-troTana-niSedhana-param , kintu"pUjA-kAlopasthite mAlike darzana-prabhAvanA-heto:"vaNikalA na pryoktdhyaa|" itya-'syA'rthasya khyApana-param / itya-'-doSaH, iti / " zrI-manto-yazovijaya-upAdhyAya-pAdAH-pratimA zatake [mudri-ne pR0 157-158]] bhaNNai ittha / tassa na hoi visohii| dra0 sa0 gA0 19 / 1 sarva-sthAmena tatra saMghena bhavati prayatanIyaM tu| sacAritrA-cAritrANAmetatsarveSAM kartavyaM tu.|| [ gA0 65 1 1 [tasyA'bhigrahasya phalam / ] 2 [ saptame paJcAzake ] 3 [SaSThe ssoddshke|] [gA0 66] 1 [ ud-vartanA [karaNam ] = adhyavasAya-vizeSaH, yenakarma-sthiti-rasA-''dInAM vRddhiH||
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 65-66-67 ] 7. dRSTA-'nta-dvAram 2 [ apavartanA [karaNam ] = adhyavasAya - vizeSa:, yena karma-sthiti- rasA - SSdInAM hAni: / ] [ gA0 67 ] 1 [kAzo'pi vibhidya karma-pranthi su-nivRttaH / gamiSyati so'pi nirvANaM mahA-savaH, na saMzayaH // 2 [ati vilokyamAnaM lekhyakaM yena, saH tena saha. 67 / 3 [ sAgara zreSTha kathA'traiva 24 gAthA - vRttau / zrAddha - dina kRtya zrAddha vidhi prabhRtiSu prasiddhaiva / ] etad-bharata kSetrIyA - 'tIta - caturvizikAyAH caturviMzati-tamastIrtha- kRdAsIt / ] 4 [ zrI. saMprati- jina:- zrI pravacana- sAroddhAra- [ dvA-7 gA0 192] nirdezAnusAreNa 5 [ "zrI siddhA -- cala - mahA-tIrtham " iti prakaraNa- saGgatiranumIyate'tra / ] 6 [ tatra zrI siddhA -s - cala-girau / ] 7 [pApa yuktA - SStma-saMsargAttat-phalaM kima'pi saMsargya'pi prApnoti / ] avacUrikA piNDe= dehe ka- malA - ssdi sva-rUpa- cintanena tatpradezeSu yat 8 [piNDa sthaM hi dhyAnam = dharma- dhyAnasya piNDa - stha-pada-stha-rUpa- stha-rUpA'tIta-rUpa-bheda-catuSkA SntargataM hi prathamaM sama'sti / dhyAna-rUpeNa tiSThati, talU - piNDa-stham / vizeSataH -1 [ 213 9 [ paJcama-sarge - 563-658 zlokeSu / ] :- dhyAna- zataka-dhyAna catuSpadI-zrI- haima-yoga-zAstrajJAnA-'rNavA ssdiSu samIkSaNIyam / ]
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 ] pranyopa-saMhArA-'ntya-maGgale [ gA068-69-70-71 + atha, pranthA-'vasAne'pi bhavyAnutsAhayati, :jai icchaha NivvANaM, aha vAloe su-vitthaDaM kittiN,| tA jiNa-vara-NihiTTha vihi-magge AyaraM kuNaha. // 68 // __"jaha0" tti, kaNThyA / + atha, kaviH ___ svA-'bhinivezaM nirasyanA''ha, :taha-viha-bhavi-bohaNa-uttha bhaNiyaM jaMca vivarIyaM iha gaMthe taM sohaMtu gIya-sthA'aNa-'bhinivesI a-mcchrinno.||69|| "taha-viha-bhavi-poha0 ti, vyAkhyA-sugamA / 69 * atha prantha-samApti nigamayana ante - maGgalaM darzayati, :'sv-gnn-gynn-divaa-yr-vijyaa-''i-maann-suuri-rjjmmi| bhaannu-vijy-buh-sevg-vaayg-laavnnnn-vijyenn||7|| gaMtha-tara-gAhAhiM sama-'sthiyA davva-sittarI esaa| bhavia-jaNa-bohaNa-itthaM. maMgala-mAlaM kuNau nniccN.||71|| "iya davva sittarI* saMpuNNA" / "tava gaNa." iti, vyAkhyA sugamA ||70 // "gaMdha-tara0" iti // 71 / / / / iti-zrI-dravya-saptatikA-vRttiH smaaptaa|| * deg ri-suttaM saMpuNNaM /
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA0 68-69-70-71 ] abacUrikA [215 1. [yadIcchatha nirvANam athavA, loke su-vistRtAM kotim, tataH, jina-vara-niviSTe vidhi-mArga AvaraM kuruta // 6 // ] 2. tathA-viSa-bhavya-bodhanA-mbhaNitaM ca viparItaM yadiha granthe, tatzodhayantuana-'bhinivezinaH, a-matsariNazca gItA-'rthAH // 69 // ] 3. [tapA-gaNa-gagana-divA-kara-mAna-vijaya-sUri-rAjye bhAnu-vijaya budha-sevaka vAcaka-lAvaNya vijayenabhavya jana-bodhanA-'rthamgranthA-'ntara-gAthAbhiH eSA dravya-saptatikA smrthitaa| maGgala-mAlAM karotu nityam // 70 // 71. // ]
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 ] vRtti-kAra-prazastiH * atha, vRtti-kAra-prazasti:, :'veda-veda -'Si'-candre'.'nde', ISasya sit-pksstau| vidhabe tatra vRttizca lAvaNyA-''ha-vAcakaH // 1 // pASan-mahI mRgo-kSIyaM dhatte vAri-dhi-mekhalAm, / vAcyamAnA budhairjIyAt sa-vRttivya saptatikA // 2 // tarkA-''di-zAstra-nipuNe vairaagyaa-'mRt-saagraiH| zodhiteyaM zriye zrImadU-vidyA-vijaya-kopidaiH // 3 // iti-zrI-dravya-saptatikA-vRttiH samAptA granthA-'grama-900 // avacUrikA [ 1-2-3 ] 1. [ vikrama saMvat ] 1744. 2. Aso sudi 3. vidyA-vijaya
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke zrI ninAya namaH | vAcaka zrI lAvaNyavijayajI viracita e paricukA zrI dravya-saptatikA [dava-sittarI] - no gurja ra-bhASA mAM anuvAda.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ "I-paramArane navA + ziSTAcAranI maryAdAnuM pAlana karavA, vidhronI zAMti thavA ane (jijJAsu) zrotAone AkarSavA A graMthanI zarUAtamAM graMthakAra zrI "maMgaLAcaraNa karavuM joIe." vigere pratijJAonuM pAlana kare che. - siri-vIra-jiNaM vaMdiya dhamma-guruM tatta-yohagaM dhIraM, / jevA-ss -vattatte su-syNa nimi . zA *(jIvanamAM hepAdeya) tattvane baMdha karAvanArA ane (mahA) bairyazILa zrI mahAvIra svAmI jinezvara deva ane (e guNe) tevA zrI dharmaguru mahArAjane vaMdanA karIne, mAtra mArI mati kalpanAthI nahIM, paraMtu pUrva puruSonA racelA tene-zAstrone-AdhAre devAdikanA dravyanuM tattva vigatavAra samajAvuM chuM. 1" Ni-ivI" ri* zrI vardhamAna jinezvara devane ane "zrI dharmAcArya guru mahArAjane vaMdana karIne zuddha mana-vacana ane kAyAe namaskAra karIne, eTale ke "praNidhAna karIne." deva vigerenA dravyanuM tattva deva vigerenA dravyanA svarUpa nirUpaNa karuM chuM vivecanapUrvaka samajAvuM chuM." e pramANe kriyApada ane kArakapadane saMbaMdha che. * " zI rIte samajAvaze?" zratane anusAre zrI zrAddhadinakRtya vigere jene AdhAre, ahIM-prAkRtabhASAne lIdhe trIjI vibhaktinA arthamAM sAtamI vibhakti vAparavAmAM AvI che.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLAcaraNa vigere. [ gAthA 1 # "kevA zrI vIra jinezvarane? ane gurune?" tatvane baMdha karAvanArAne (sarva kalyANakara) vAtsalya bhAvathI prerAIne uttama AgamanA upadeza pUrvaka taiyA-bhavyajIvone yathAsthita (padArthone) -sAce bodha karAvanArAne. A vizeSaNe karIne- e banneya sIdhI rIte ke ADakatarI rIte paropakAra karanArA che." ema batAvyuM che. uparAMta, * "teo kevA che? dheryazIla che=maraNAMta kaSTa AvI paDe, te paNa utsavanI prarupaNa karavAno svabhAva dharAvatA nathI. A vizeSa karIne e banneya uttamaguruo che." ema paNa sUcita kareluM che. zrI vizeSAvazyaka bhASyamAM kahyuM che, ke- ussutta-bhAsagANaM bohi-NAso aNa-uta-saMsAro / pANa-'caye vi dhIrA usmuttaM to na bhAsaMti. // 1 // " utsutra bAlanArAone samyagU darzana guNa cAlyA jAya che, ane te anaMta saMsArI rahe che. mATe, dhIra puruSo prANa tyAga karavo paDe, te paNa utsatra belatA nathI." 1 tatvathI (nizcayanayathI)-"teo pote pitAnA AtmA upara paNa upakAra karanArA che." ema paNa sUcita karavAmAM AvyuM che. * ahIM, "zrI vIra jina" ane "tatva bodha e be ya pade karIne-yathArtha vastusthiti samajAvanAra tarIke mAnIne, bhagavAnanA cAra ati za paNa spaSTa rIte samajAvavAmAM AvelA che, temAM- 1 "zrI" zabda karIne jJAna-atizaya, 2 vIra zabda karIne pUjA-atizaya. 3 "jina" zabda karIne apAyAgama (kaSTa dUra karanAra) atizaya 4 "tA-bedhaka" zabda karIne vacana-atizaya, (ghaTe che.) * tethI, bhAvArtha e che, ke-
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ thA 2] devAki dravyonI vyAkhyA upara jaNAvyA pramANe-cAra atizayo ghaTAvI batAvavA dvArA, ane baneyanuM (apekSAe) eka paNuM ghaTAvI batAvavA dvArA, "(evA e) zrI guru mahArAja ane zrI deva (ja) (mokSa rU5 sAcuM) phaLa-(sA) phAyada-meLavavA mATe mana-vacana-kAyAnI ekAgratA rUpe praNidhAnathI kharekharI ArAdhanA karavA gya che. (eTale kepAramArthikI-kharA mahatvanI-ArAdhanA karavAne yogya A jagatamAM te be che, (te sivAya keI nathI)." # e uparAMta, graMtha racavAnuM prayojana (saMbaMdha, adhikArI) vigerenI samaja "lokathI" - bIjA graMtha vigerethI-ghaTAvI levI. 1. # "deva vigerenuM dravya" e zabda kone kone lAgu paDI zake che.?" te have kahevAmAM Ave che, ohAraNa-buddhoe devA-''INaM pakappiyaM ca jayA / i --kuTuM, te va cce rU . . 2. "dhana, dhAnya vigere je (keIpaNa) vastu, deva vigere (mAMnA jene jene) mATe avadhAraNu buddhi pUrvaka-cekasa rIte-uddezIne jyAre prakapita-saMkalpita-nizrAmAM karavAmAM Avela-heAya, tyAre, te vastu, tenuM tenuM dravya gaNAya che. evI (vyAkhyA) A viSayamAM (vivekIee) samajavI. 2 goLa" tti+ avadhAraNa buddhie karIne=bhakti (dAna-samarpaNa-vAtsalyabhAva) vigere khAsa prakAranA niyamananI buddhipUrvaka-ekkasa rIte udezInedevAdikane mATe dhana dhAnya vigere vastu, jyAre je vakhatathI ja akalpita karavAmAM Ave eTale ke- e (vastu) arihaMta deva vigere bIjAonI sAkSie, deva vigerene mATe je je rIte ucitapaNuM hoya, te te rIte vAparavI, paraMtu, "mArA pitAne vigerene mATe na vAparavI"
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAdika dravyanI vyAkhyA [ gAthA 2 e prakAranI khAsa cekasa buddhi, je vastu mATe jyAre karavAmAM AvelI hoya, eTale ke, te vastu jenI nizrApa karavAmAM AvelI heryuM, tyAre te vakhatathI ja te (vastu) A prakaraNamAM-A viSayamAM teonuM dravya devAdikanuM dravya (eTale ke, deva dravya vigere. samajavuM="vivekIe e jANavuM. # A prakAre vAgyAthe hovAthI "(svatvanA visarjana pUrvaka pitAnI vastu tarIke gaNavAnuM baMdha karavA pUrvaka) (prakalipata-khAsa saMkalpita-na hoya, paNa mAtra sAmAnya rIte) saMkalpita jevuM hoya, ane arihaMta deva vigerenI daSTie kadAca caDI gayeluM hoya, (eTalA uparathI) te devAdikanuM dravya gaNI zakAtuM nathI." A rahasya che. # ema hovAthI naivedya pUjA karavAnI dhAraNAthI pitAnI nizrAe banAvela AhAra vigere, mRganAmanA brAhmaNa zrAvake, parivArane sAthe rAkhIne munimahAtmAone vidhi pUrvaka te vaharAvyuM hatuM, te (tene) mahAphaLa ApanAra thaye hate. nahIMtara te, (ApanAra ane lenAra) banneyane deSa (pApa) lagADanAra banI gaye heta. zrI vasudeva hIMDI nA bIjA khaMDamAM ane zrI saMghAcAra vRttimAM kahyuM che, ke [kathA] anna, vastra mAtrane upayoga karanAra zrI jinezvara devanA bhakta mRga nAme brAhmaNa zrAvaka kezaLa dezanA saMgata nAmanA gAmamAM rahetA hatA. tevA ja tene madira nAme patnI hatA, ane "vANI" nAme putrI hatI. eka divase mRga zrAvake (patnIne) kahI dIdhuM, ke"Aje deva tenI naivedya pUjA)ne mATe rasoI banAve. kemake zrI AgamAM-pUjA cAra prakAranI kahI chetitth-yro arihaMto, tassa ceva bhattI kAyavvA / sA ja ghaNAva- ri mag.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 2] pUyaM pi 13 14 juA-DamIna-ju:-hitti-meyo raNa-nirdevi nA-sattIr chu / " zi|" gatra, cacA--saMmavarga-vizvA-sopaveza-rivAjanA pratittiH / deyAdrika drabyAnI vyAkhyA 66 tIra eTale zrI arihaMta prabhu. tenI bhakti karavI ja joIe, ane te bhakti, pUjA tathA vaMdanA vigerethI thaI zake che. ane pUjA paNu-puSpapUjA, AmISa (naivedya ) pUjA, stuti pUjA ane pratipatti pUjA. ema cAra prakAre yathA zakti karavI joI e. " ema kahyuM che. " AmAM, pratipatti pUjA eTale Apta (vaDila-devaguru-zAstra ) puruSanA upadezanuMAjJAnuMmathA saMbhava pramANe pAlana karavuM.' tevAre (e pramANe sAMbhaLyA) pachI- kr pu--pUgAmo nevigna--jUbA vavat " tti / " puSpapUjA karatAM naivedyapUjA zreSTha che. ' ema samajIne teNIe deva ( nI naivedya, pUjA ) mATe bhAjana taiyAra karyuM. tevAmAM- 66 " sAro ya chavAyA vava-muvala maLyo . / tirUM pi naLaLaLa samavAyo-" himemu " tti // // vaDDhamANa - bhAvehiM tehiM sAhavo paDilAbhiyA / niSphatti muLI vi viMdhi teRi mudda--mAna-vRddhi-5 caM. '' // 2 // sAkSAt meAkSanA mArUpa hAya tevA sAdhu mahArAjAe padhAryA. ane "huM pratilAbhu, huM pratilAlu. " evA bhAvathI traNeya ekaThA thaI gayA, ane- ,, vadhatA zubha bhAve karIne te traNeye muni mahArAjAone vhArAvyuM. muni mahAtmAe . paNa teeAnA zubha bhAvanI vRddhi thAya. " mATe kAMIka vhAre che--le che. 1-2 ' A viSenI vizeSa samaja bRhatkepa-sUtranA bhASyamAMthI samajavI-- 66 to A-dANeNevaM tihaM pi tersi saMjAyaM / ** rAya che monAruM namyuM [ma. " f] ddo! jUtra-mALuM ! // // " tethI, e prakAre (prabhu) pUjAnA tathA (muni) dAnanA, ema banneyanA LarUpe te traNeyanA janma bhAgarUpa kLAthI bharelA rAjakuLamAM thayA. " ahA ! pUjAnuM keTaluM badhuM mAhAtmya che ! 1" tathA 66 tava - NiyameNa yamukkho, dANeNa ya huMti uttamA bhogA, / deva-cca rajjaM, aNa- saNa- maraNeNa iMdattaM. 19 // 2 // " tapa ane niyame-tA-e karIne mekSa maLe che, dAne karIne uttama bheAgA maLe che, daiva pUjAe karIne rAjya maLe che, ane anazana pUrNAMkanA maraNe karIne indrapaNuM maLe che." ra
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ jela vigere sAta dvAre [ gAya re tyAra pachI "keTalAka bhavo bAda te mRga brAhmaNa vigere (traNeya) mokSa pAmyA che." + (upara jaNAvyA) te (kAraNe) thI jinapUjA karatAM pahelAM devanI pUjA karavA mATe taiyAra karelA pitAnA (kesara) caMdananI vATakImAMthI bIjI vATakImAM athavA pitAnI hatheLImAM caMdana juduM laIne, tenAthI (tilaka) bhUSaNa karIne zrAvake devapUjA karavI joIe. # vaLI, potAnA gharane la devanA darzana karavA mATe lAvavAmAM AveluM hoya, te te dI devane (deva dravyarU5) banI jatuM nathI. # tathA, devanI AgaLa dharAvavAnA nivedya (lAvavA mATe) nA (gharanA) vAsaNe vigere devanA (dravyarU5) banI jatA nathI. # tathA, keIe jAva chava sudhIne e niyama karyo hoya, ke "navA anna, pakavAna, navAM phaLa vigere zrI-devanI AgaLa dharAvyA vinA ane muni mahArAjazrIne vahorAvyA vinA vAparIza nahIM." ane je tenuM pAlana na kare, te niyamano bhaMga thAya. ane je evo koI niyama na rAkhyuM hoya, chatAM-deva-gurune na dhare, te bhakti na sAcavavA rUpa (teonI) AzAtanA thAya. * paraMtu "(devanI sAthe e rIte saMbaMdhita thavA mAtrathI, devanuM (deva) dravya na thAya. ane tethI, deva dravyanA bhakSaNane doSa lAge nahIM." # e vigera rIte-vidhi (devadravya vigere kyAre kahevAya? te)nI ane niSedha (devadravya vigere kayAre na kahevAya? te)nI vicAraNA (barAbara) ghaTAvI laI, samajavI. (zAstrokta vidhi ane niSedha barAbara ghaTAvIne-mApIne-yogya samaja pUrvaka nirNaya le. ke " kaI vastu kayAre deva dravyAdikapaNe kahevAya? ane kayAre na kahevAya ?") 2 + devAdika dravyane vicAra ja sAta muddAo dvArA karavAnuM che, te (sAta dvAra) have batAvavAmAM Ave che evA kullI bArobo chinna-di-anA eehiM dubArehiM eassa parUvaNA yA. // 3 // bheda, vRddhi, nAza, guNe, de, prAyazcitto, ane duSTAnta, e sAta dAroe karIne, e (devAdika dravya)nI prarUpaNA-samajutI-barAbara maLavavI. 3"
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAya 3] bheDhA vigere sAta dvArA Ta 4 meca. * tti # te (sAta dvArA ) mAM- 1. ziSyane zikSA-bhASa-thavAmAM sahAyaka thAya te rIte dravyAnA (mukhyaane peTA) prakAro jemAM batAvAya, te-bhedonuM dvAra 2. sArI rItanI sAra-saMbhALa rAkhavA pUrvaka peAtAnI taraphathI (ane khIjA taraphathI AvatuM) dhana vigere umeravA dvArA vidhi pUrvaka temAM vadhArA karavA, te vRddhi dvAra 3. lAbha vigere AMtarika zatruonA-kaSAyAnA-udayanA baLathI jAgatI (te khyAnAM ) bhakSaNa-upekSA vigerenI vRttithI hAni paheoMcADavI (ghaTADA karavA-vRddhimAM kAvaTa paheAMce tema karavuM), te vinAza dvAra. 4. te be thI-eTale ke vRddhi karavI ane hAni rAkavI vigerethI puNyAnu badhI puNya (azubha-Azravanidha, saMvara, tathA nirjarA) vigerenA lAbha maLe, te guNudvAra, 6 5. te drabyAnA vinAzathI udbhavatA pApAnA prabhAva anubhavavAnA prasaMga Ave, te rASadvAra. 6. lAgelA doSAnI zuddhi mATe khAsa prakAranA je anuSThAnA karavAmAM Ave, te prAyazcittadvAra. 7 guNumAM pravRtti karavAnI ane doSA karatAM aTakI javAnI maneAvRtti majabUta thAya, tevA-guNu ane doSane lagatAM udAharaNA ApavA, te dRSTAntadvAra. # A sAta dvArA manamAM barAbara ThasAvI laI, e (devAkrika dravyeA ) nI vicAraNA bahuja sArI rIte samajI levI joI e. eTale-bhAvArtha e che, -- # dara " sAcuM jJAna thAya, te ja sAcuM samajAvI zakAya che, ane te ja sAcI samaja Ave che." 3. 11 [je je prakaraNamAM upara jaNAvelA sAta mukhya muddA pUrvaka devAki dravya vicAravAmAM mAvyA che, te vicAravAnA prakaraNA tenA dvArA che. ]
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 luM bheda dvArA # (pahelI tathA bIjI gAthAmAM vAparelA) Adi zabdathI khAsa sUcita karavAmAM AvelA dravyanA mULabhede ane peTA bheda batAvavA dvArA uddezanA anukramathI AveluM bheda nAmanuM paheluM dvAra samajAvavAmAM Ave chete je paM-vi8 [] je -DyuM, " ha ve irf sAdarA dhanaM. patto te ti-virda kA te (dravya) pAMca prakAre jANavuM- citya (deva) dravya, guru dravya, jJAna dravya, sAdhAraNa dravya ane ane dharma dravya. te dareka paNa traNa traNa bhede hoya che." 4 "te nevaMti te devAdi dravya jANavuM pAMca prakAre nizrA karavAnA viSayabhUta pAMca nimitta eTale ke-je pAMca nimittone anulakSIne-dravyanI nizrA karavAmAM Ave-jemane jemane mATe ApavAmAM samarpita karavAmAM Ave (mukhya) te dravya, pAMca prakAre che. # te A rIte - 1. caitya dravya, 4. sAdhAraNa dravya. 2. guru dravya, 5. dharma dravya, 3. jJAna dravya, uparAMta, te=mULabheda rUpa devAdika dravya * traNa prakAre che=jaghanya vigere bhede karIne traNa prakAre hoya che. "bhAvArtha e che, ke1. cetyanI arihaMta prabhunA pratimAjInI nizrAnuM dravya te "devadravya." ema artha samaja.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 4] 1luM beDa dvAra A prasaMge " kinaukAjU-vi, vairolina-mA-ttA ?' A pramANe kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcAryanA anekAtha keSamAM batAvela che. tethI, parikara sAthenuM eTale ke pitAnA parivAra pUrvakanuM jina maMdira paNa zrI pratimAjI mATenuM vAstu rUpa sthAna hovAthI, tene lagatA dravyane paNa deva-dravyamAM ja samAveza thaI jatuM hovAthI jude bheda gaNAvyuM nathI. tenA yogya kiMmata-mUlya-vigerenI apekSAe jaghanya, madhyama, ane utkRSTa, traNa bhede batAvavAmAM AvelA che. temAM- 1. naivedya, mATI tathA vAMsa vigerenA upakaraNe , te jaghanya dravya. 2. vastra, (lekhaMDa, pIttaLa, vigere) dhAtuonA vAsaNa, lAkaDAnA upakaraNe-sAdhana, cepagAM pazuo vigere madhyama dravya. 3. sonuM, rUpuM, motI (vigere jhaverAta), ghara-makAna, khetara, vADI, vigere utkRSTadravya. 2. e prakAre, saMbhave te pramANe gurudravya=viSe paNa samajI levuM. 3. jema "bhIma" zabda uparathI "bhImasena samajI zakAya che, tema jJAna" zabda uparathI "jJAna-vya" samajI levuM. eTale ke-"pustakanuM dravya," 4. sAdhAraNa dravya cetya, pustaka, ApattimAM AvI paDelA zrAvaka vigerene uddhAra karavA mATenuM kavya, eTale ke zrImaMta zrAvakoe ekatra kareluM " -(uparanA mukhya dravyane lagatAM judA judA) khAtAonuM dravya." te paNa upara pramANe traNa prakAranuM samajavuM. 5. dharma dravya (keI paNa khAsa khAtAnA nAma vinA) ghaNe bhAge sAmAnya samajathI jinacaitya vigere (bAra) dharmasthAnamAM pitAnI zakti pramANe vAparavA mATe je dravya mAnyuM TharAvyuM, nakkI karyuM, kabUlyuM, ke juduM kADhayuM) hoya, te. te paNa traNa prakAre che. * e prakAre, pAMceyanA traNa traNa bhede gaNatAM paMdara bhede thAya che." 17 15-16
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 lu` bheda dvAra | gAthA 4 # [sAdhAraNu dravya ane dhadravyamAM judApaNuM zuM che ?] emAM-bhaDALa eka hAvA sAthe prathamanA traNa dravyeAnA ja judA judA kSetrAmAM-khAtAomAM vAparavAnI apekSA rAkhI hAya, te (te kSetranuM) sAdhAraNapaNuM samajavuM. 20 temAM, sAdhAraNa dravya utpanna karanAra amuka cAkkasa vaga hAya che, ane tenA vaparAza paNa amuka cAkkasa khAkhatAmAM ja karI zakAtA hoya che, tethI te, tenI pachInA ( dharma dravya) karatAM juduM paDe che. 1 19 :22 tyArapachInA dharma dravyanI utpatti ane vaparAza e banneya aniyata- amuka amuka cAkkasa khAkhatAmAM vAparavAnuM khAsa (pahelethI) TharAvela na hAvAthI--eTalA pUratuM te (sAdhAraNu dravya karatAM) juduM paDe che. 23 + athavA ( bIjI rIte )-- 24 nizrA karatI vakhate-(amuka kArya mATe vAparavAnuM TharAvatI vakhate ) athavA, vAparatI vakhate-- 25 26 vAparanAranA mananI samajanA nirNaya uparathI, athavA vAparavAnI judI judI khAkhatA uparathI, ema dareka ThekANe (pAMceya dravyeAmAM) judA paNuM, peAtAnI buddhithI spaSTa rIte samajavuM. [ sAdhAraNa dravya sAta kSetre pUratuM niyata hovAnuM samajAya che, ane dharma dravya aneka dhArmika kAryo pUratuM-sarva sAmAnya dhArmika kAryoMmAM vAparI zakAya, tevI rItanI samajathI ekatra thayeluM heAya che. lAgA, vepAranA naphAmAM bhAga, milkatamAM bhAga vigerethI utpanna thayeluM heAya che. ] + jadhanya--vigere dravyeAnI vistArathI samaja ApavAnI ahIM jarUra che kharI. paraMtu, vRddhi, nAza ane prAyazcitta dvAranI vistArathI samaja ApatI vakhate, te samajAvIzuM. 4. 27 1. bhedbAra samAsa.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ju vRddhi dvArA * "e pAMceya dravyamAM vadhAre karavAthI (21 mI thI 25 mI gAthA sudhI mAM) batAveluM uttama phaLa prApta thAya che." tethI prasaMga prApta vRddhi karavAnA dvAranI samaja ApatAM pahelAM- 1. adhikArI * derAsara karAvavAnuM ke zrI jinapratimAjI bharAvavAne gya adhikArInA guNa zrI paMcAzaka mAM nIcenI be gAthAothI jaNAvyA che, tene upalakSaNa(bIjI paNa evI bAbatamAM e guNene, egya adhikArInI sUcanA) rU5 samajIne, sAmAnyathI prathama (vadhAre karanAra) adhikArInuM svarUpa samajAvavAnI zarUAta karavAmAM Ave che hinAnA ziho, suda-Lo, virAmaM, gu, kutro, ba-, pi vaso, mAM, taru parALa , . jo gujUnA-nArA- sunnurA-3sz-gukha saMjamo jeva, NAyA higaya-vihANassa, dhaNiyamA''NA-pahANo ya. // 6 // [ vzALa 7. 4-1] "pitAne) anukULa kuTuMba kabIle dharAvanAra, dhanavAna, sanmAna yegya-sarva leka priya, uttama kuLamAM janma pAmela (khAnadAna) halakI-kapaNu-tuccha manAvRtti vagarane (udAra), dhairya baLa yuktadhIrajavaMta (utAvaLo ke uchALe nahIM, zAMta-gaMbhIra), buddhizALI, dharmane rAgI, guru sthAne rahelAonI pUjA-satkAra karavAmAM tatpara, suzruSA vigere (buddhinA ATha) guNe dharAvanAra, cAluM viSaya (deva dravyAdikane lagatI badhI bAju)nI samaja dharAvanAra, ane (zrI jJAnIonA AgamanI) AjJAnA pAlanamAM khUba daDha, evA sadagrahastha (cukhyapaNe) (vRddhi AdikamAM) khAsa adhikArI checogya che. 5 6. "divALI." "yuga" ti * ahiM (A pAMca dravyanI vRddhi vigerenA kAryomAM),
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhidvAra [ 1. adhikArI. gAthA 5-6 upara e gAthAomAM jaNAvyA pramANe lAyakAta dharAvanAra gRhastha hAya, te prAyaH-- 14 utsaga niyamathI-- deva dravya vigeremAM vRddhi karavA mATe ceAgya adhikArI che. ema zrI jinezvaradevAe kaheluM che. te A pramANe.-- "kevA gRhastha ceAgya che.?" 1. sukha-svajana dharAvanAra=kuTuMbI vaga jene ( sagAM, sabaMdhI-jJAti mitra ) anukULa (dareka sArA kAmamAM sammata tathA sAtha ApanAra-protsAhaka) hAya, 2. zrImaMta=nyAyathI meLavelA dhanathI samRddha hAya, 3. yukta=( pratiSThita ) rAjA taraphanA mAna-sanmAna vigerene ceAgya hAya, jethI karIne virodhIo kAI paNa kAmamAM jenA sAmanA karavAnI hiMmmata karI na zake, tyAM sudhInI lAyakAta dharAvanAra, 4. kuLavaMta=uttama vaMzamAM janmela hAya, jethI karIne, pratijJA-kachulAta-vigere je pramANe kare, tenuM te pramANe kharAkhara pAlana karanAra, 5. akSudra=(halakaTapaNuM ke kRpaNuMpaNuM na dharAvatA) dAna-kuzaLa ( udAradila), 6. khUba dhIrajavaMta=(game tevA vikaTa saMjogeAmAM paNa) mananu samatAlapaNuM na gumAvatAM, te TakAvI rAkhavAnuM sAmarthya dharAvanAra, e uparAMta7. cAlu bAbatanA anubhavI jJAtA caitya dravya vageremAM vadhArA karavAnA vidhi vigerenA sArA jANakAra, 8. AjJA-pradhAna=zrI Agama zAstrAnI AjJAne AdhIna, 9. dhamanA rANI=sArI rIte dharmiSTha, 10. guru bhaktimAM tatpara=eTale ke guru sthAne rahelA pUjavA cAgya puruSAnI sevA-bhakti karavAmAM tatpara, 11. zuzruSA vigere guNA yukta=viveka (zAsro sAMbhaLavAnI IcchA vigere dhama premInA ATha guNNA zAstromAM jaNAvyA che, te) dharAvanAra vivekI, 12. matimA=jAta samajathI sArA buddhizALI (suMdara-pariNAma dI" samaja dharAvanAra).
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. adhikArI. gAthA 7 ] # rahasya e che, ke-- uttama (Atma ) pariNAmeA rUpa kaLAnI paraparA vadhAre tevA deva-dravya vigeremAM vadhArA karavAnI pravRttie (vigere), upara jaNAvyA pramANenI zraddhA dharAvanArA-zrAvake sArI rIte karI zake tema hAya che. 2. vRddhidvAra ane ulaTA pariNAme ApanArA ( deva-dravyAkrikanuM ) bhakSaNa thaI javuM vigere doSAnuM nivAraNa paNa e karI zake che. uparanA guNuA na dharAvanAra hAya, tenAthI vadhArA ane hAninu nivAraNa, e andheya na thaI zake. AthI ema nakkI thAya che, ke-- je vyaktimAM je kAmane mATenI je zakti hAya-lAyakAta hAya, teNe te kAmamAM--te pramANe vartana karavuM joie-te pramANe vana te karI zake che. 5-6 vRddhi karavAmAM ( khAsa) vizeSa prakAranA batAvI devAmAM Ave che.-- # adhikArIe paNa ahIM ja + maggA - SNusArI pAyaM samma - ddiTThI taheva aNu - viraI / ee ahigAriNo iha visesao dhamma-satthammi. // 7 // 15 " mArgAnusArI, samyagdaSTi tathA dezaviratidharAne A kAmAM dhama zAstromAM vizeSa prakAranA prAyaH adhikArI jaNAvyA che. 7 ve maLyA-Danu.' tti / 1. bhavAbhinandipaNAnA doSA vagaranA DhAya, AThamAMnI eka ke vadhAre dRSTi dharAvanAra hAya, (mArgAnusArI jIvane ghaTatAM) zama, saMvega vigera (nive, anukaMpA, Astika) guNeAthI eLakhI zakAya tevA hAya, mithyAtva ane kaSAyAneA tevA prakAranA maMda udaya dharAvatA hAya, (pAMca AcAreAmaya ) jaina dhama nI kriyA karatA hAya, ke na paNa karatA hAya, evA tathA-bhavya jIva mArgAnusArI kahevAya che. dhama' parIkSA vigere graMthamAM kahyuM che, ke-- 46 maLA-DaLusAmiAvo baLAt javaLa mujJeyanaM. / kiriyA tassa Na NiyayA, paDibandhe vA'vi uvayAro // 16 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhiAra [1, adhikArI gAthA 7 mArganusArabhAva e AjJAnuM lakSaNa che." ema samajavuM. te jaina kriyA karato ja hoya," evo niyama nathI. (Ine jaina kyiA) niyame karIne heya, te te upacArathI heya che () "17" tatta--tava-DanusU-pravRtti-detu-riNAmo mALatulAmAvA zaiva- "kULyA-DajJA"i te ! tatra, mASa-tuSa-tAmalyA-''divat anvaya-vyatirekAbhyAM dravya-kriyA na niytaa| utena-"naina-ziyA-niyamo nirarataH"ruti | 7 | te te (hayopAdeya) tattvane anukULa pravRttio karavAmAM sahAyaka thAya evo AtmAne pariNAma-te mArgAnusAribhAva kahevAya che. "(jinezvaradevanI) dravya AjJA paNa" teja kahevAya che. temAM- mASatuSa muni vigerenI peThe dravya jena kriyA paNa hoya che, ane tAmalI tApasI vigerenI peThe dravya jaina kriyA hatI paNa nathI. tethI anvaya ane vyatireka karIne nakkI thAya che, ke "davya jaina kriyA heya ja." ema nakkI nathI. AthI-"bhAganusAra jIvane dravya (jaina) kriyA paNa hevI ja joIe, evo niyama che." e vAta TakI zakatI nathI. "17" utkRSTa (kALa)thI A mArganusArapaNuM zaramAvartAmAM eTale ke chellA pudgala parAvartanamAM vartatuM hoya che. e ja graMthamAM A kahyuM che, ma-sNunara-mAvo gar- i nevavo . yuna-juddhI vinA mavA-fmavALA tA. | 27. "bhavAbhinaMdipaNAnA doSa dUra thavAthI guNenI vRddhi thatAM mAganusAra bhAva chellA pudagala parAvartanamAM heya che, ema jANavuM. 17 "matra- rama---DavartA -rtinoDa na-DattA-Danubdhi-pAyA-idrivipaDhaH ju -bAyo ToSA:-mAvA-minina 3 | 27 | " "chellA pudgala parAvartanamAM AtmA AvyA pahelAnA vakhatamAM anantAnubaMdhIya bA vigerenA vipAya rUpe supaNuM vigere je (ATha) de (AtmAmAM) hoya che, te () bhavAbhinaMdIpaNuM kahevAya che. 17
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. adhikArI. gAthA 8] 2. vRddhidvAra + 2. uparAMta, mithyA dazana mohanIya kamane udaya na hovA sAthe ja niHzaMkitAdi guNe jemAM heya ja, tebhavyajIva "avirata-samya-daSTi" kahevAya che. * saMsArathI virAgya-vigere guNo hovA sAthe ja apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAnA pazaya(vi)thI utpanna thayela virati pariNAma jene hoya, te bhavya jIva dezavirati kahevAya che. * eone ahiM (deva-dravyAdika vadhAravAnA adhikAramAM) prAyaH viziSTa prakAranA adhikArIo tarIke zrI paMcAzaka vigere dharmazAstrone anusAre " jANavA." * "puSTAlaMbane eTale ke-khAsa mahatvanA kAraNe munimahArAjAo paNa A viSayamAM (khAsa) adhikArI che." ema AgaLa upara kahevAmAM Avaze. 7 + vidhi pUrvaka ane avidhi pUrvaka vRddhi karanArAonuM anukrame svarUpa batAvavA dvArA, uttama phaLa ApanArI vRddhinuM svarUpa samajAvavA pUrvaka sAthe sAthe prasaMgathI vinAzanuM paNa svarUpa (A dvAramAM) batAvavAmAM Ave che - jiNa-vara-ANA-rahiyaM vaDDhAraMtA vi ke vi jiNa-davvaM / vuDanti bhava-samudde mUDhA moheNa abhANI. // 8 // (A gAthAno artha-vidhinI mukhyatAo ane avidhinI mukhyatAe, ema be rIte TIkAnI sUcanA anusAra nIce pramANe karavAmAM Ave che.) je kaI jinezvara bhagavAnanI AjJAthI rahitapaNe deva (vigerenA) dravya vadhAre che, te ajJAnI ane mUDha avivekane lIdhe saMsArarUpI samudramAM DUbe che." 8 (avidhi pakSane artha) deva (vigerenA) dravyamAM jinezvara prabhunI AjJA pUrvaka je keI paNa vRddhi kare che, teo moha rahita, vivekI ane AjJAniSTa hevAthI saMsArarUpI samudra tarI jAya che." (vidha pakSane artha) "nir." tti # A gAthAnuM taMtra nyAye karIne be prakAre vyAkhyAna karavuM. # temAM, vidhi pakSamAM, ghaNe bhAge, dareka zabdonI zarUAtamAM A kAra bahAra kADha, tethI (nIce pramANe artha thaze, jema ke-)
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhidvAra [ vidhi-avidhi, vRddhi, nAza gAthA 8 jinavaranI AjJAthI arahita eTale ke sahita devAdi-dravyane je vadhAre che, keTalAka=uMcA prakAranA uttama guNavALA - - - amUDha=vivekI amohe karIne=bheda jJAna karIneviveke karIne AjJAnIo=arihaMta prabhu vagerenI AjJAne pitAnA AtmAmAM laI jAya-dhAraNa kare-arthAt arihaMta bhagavAna vagerenI AjJAnA ArAdhake-" bhava samudramAM= a-be che (na e che) eTale ke (bhavasamudra) tare che. 8 * avidhipakSamAM te je prakAre gAthA che, te prakAre sIdhe (a umeryA vinA) artha kare. (je upara batAvela che.) * khAsa rahasya ahiM e che, ke- "zrI A puruSanI AjJAne anusaratI ucita ane saphaLa pravRtti, te vidhi, ane svachaMda pUrvakanI anucita pravRtti (anucita, niSphaLa ke kharAba phaLa ApanAra heya) te avidhi. # A kAraNe-karmAdAne vigere (hisA pracura) agya dhaMdhAone tyAga karIne uttama dhaMdhA vagerethI vidhi pUrvaka ja devAdi-dravyanI vRddhi karavI joIe. 11 * keTalAka kahe che, ke - zrAddha titteira samanDadhirA-kALa hItyA, vA-DAuna taritaiyA" "kAMIka adhika kiMmatanuM ghareNuM rAkhI laIne, zrAvake sivAyanA bIjAone (dhIrIne) vyAja vagerethI paNa te (devAdi-dravya)ne vadhAre karavo ucitta che." kemake-A pramANe samyaktva vRtti vagere graMthamAM saMkAza zrAvakanI kathAmAM kahyuM che. * e vAta samajyA pachI praznakAra pUche che, ke
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhi-avidhi, vRddhi, nAza. gAthA 8] 2. vRddhidvAra deva-drazcanA adhikAramAM vicArIye, te zrAvaka deva-dravyanI vRddhi ja kevI rIte karI zake ? kema ke- mahaMto jina--janta-saMpAritro maLaze." "deva-dravyanuM bhakSaNa karanArane anaMta saMsArI kahyo che." e jANyA pachI, pitAnI sivAyanA bIjAne paNa je deva-dravya (vadhAravAnA hetuthI) Ape, te banneyanA saMsAranI vRddhinuM kAraNa (ApanAra) pite paNa bane che. kema ke--"jhera keIne paNa nukazAna karyA vinA rahe che.--keIneya nukazAna karatuM nathI." ema kahI zakAya nahiM. meTe bhAge darekane nukazAna kare ja che." bIjA graMthamAM AlocanAnA adhikAramAM "uMdara vagerene paNa (deva-dravyanA bhakSaNathI) doSa lAge che." ema kahyuM che. mATe, A vadhAre karavAnI (nirdoSa) kaI rIta che?" * A praznano uttara- mukhya rIte te- zrAvakene deva-dravyane nAza karavAmAM ja deSa lAge che. te vakhate cAlatA rIvAja pramANe yogya vyAja vagere ApIne je te le, te tene mATe doSa lAgato nathI. ane je vyAja vagere vadhAre Ape, te jarA paNa deSa lAgatuM nathI." ema samajI zakAya che. 2 # paraMtu, je tene nAza kare, te durlabha bedhipaNuM (samyaktva guNa pragaTa thavAmAM ke TakavAmAM muzkelI rU5) deSa lAge che. rakSaNa karavA vagere mATene upadeza na Ape ane upekSA vigere rAkhe te sAdhune paNa saMsArarUpa duHkha (ane durlabha badhipaNuM) zAstramAM kahyuM che. 3 te kAraNe, "doSanA jANakAra zrAvakoe meTe bhAge e dravyane upayoga ja na kara." (tene prasaMgamAM ja na AvavuM, e vadhAre sAruM che.) jethI karIne, bhUlathIye, thaDe paNa upabhega keIthIye na thaI jAya. + sArI rIte rakSaNa thAya tema sAcavI rAkhI, reja sArI rIte sArasaMbhALa karavAthI ane mahAnidhAnanI peThe tenI barAbara sAcavaNI rAkhavAthI te (zrAvake)ne kaI paNa deSa lAgI zakto nathI.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhidvAra [ vidhi-avidhi, vRddhi, nAza, gAthA 8 paraMtu, zrI--tItha kara nAma kama bAMdhavAnI kAraNu sAmagrI ekaThI thavI, vigere uMcA prakAranA lAbha ja maLe che. 20 + Ama haiAvAthI, zrAvakAe tenA upayAga na karavA joIe." tenA upayAga karavAnuM tyAga karavAnuM kAraNa sUga vagaranA-safoca vagaranA-thaI javAnA saMbhava ubhA thAya, te te na thavA devAnI sAvacetI rAkhavA mATe che. (mATe jema ane tema tenAthI dUraja rahevuM vadhAre sAru' che. ema samajavuM.) tethI karIne, 12 (zrAvaka zivAyanA) khIjA (netA) ke, jene sUga (devAdi dravyanA upabhAga karavAmAM doSa samajIne saMkrAca-ghRNA)-anicchA vagerenA sabhava hAtA nathI. kema ke" e dravyanA upabhAga karavAthI zA zA pariNAme Ave ? " 13 tenAthI te ajANa heAya che. mATe (deva-dravyAdikanI ) vRddhi mATe, vadhAre kiMmatanA ghareNAM vagere laIne, teone devadravyAdikanuM dhana ( vadhAravA) ApavAmAM doSa nathI. kadAca bhaviSyamAM te nina banI jAya vigere ApattinA saMbhava hAvA chatAM paNa, tethI mULa mUDInA nAza thAya nahIM. ( mATe ghareNAM laI ne ApavuM. ) 14 paraMtu jene (deva-dravyAkrika vAparavAnI ) sUga hAya, te ( jainetara )ne paNa vadhArA karavA mATe ApavAnA vyavahAra nathI. kema ke-teo je tenuM bhakSaNa kare, tA temane paNa doSa lAge che. 4 (1) ( # vaLI, kAI evA sajogAmAM-upara batAvyA pramANenA sArA zrAvakA paNa jyAre peAtAnA prayatnAthI te (dravya) vadhArI zake nahi, tyAre cAkhA, seApArI, naivedya vagere deva (vagere) sa MbaMdhI dravyeAnA vecANamAMthI maLelA dhananI mAphaka te ( deva-drabyAdikanA) dhananA ja ucita judo vyApAra karIne, je lAbha maLe, te sAdharmikeAne jaNAvIne, deva-dravyAkrikamAM ja nAMkhave, paraMtu peAtAnA dhana vageremAM na nAkhavA (na bheLavavA ). (2) kadAca, te (vepAra)mAM nukazAnI AvI hAya, te te paNa " tenA ceAgya upAya maLe "--mATe teone jaNAvI devI joIe. (2) # vaLI, jyAre, upara jaNAvyA pramANe (ghareNAM laIne) bIjAne ghera dravya rAkavAthI paNa vRddhi thavAnA saMbhava na hAya, tyAre ucita vyAja levA
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhi avidhi, vRddhi, nAza, gAthA 8 ] 2. vRddhiAra 21 pUrvaka-su-zrAvakee maLIne, te (jainetara zrImaMta)ne ghera egya mudata sudhI te dhana mUkavuM. pachI paNa, ema sAvadhAnI pUrvaka te dhanane eka gherathI bIje ghera badalAvatA rahevuM, jethI barAbara sacavAI rahe tema karavuM. 5 * A prasaMgamAM utsarga ane apavAdanI vicAraNA (ghaNI) karavA jevI che, te dhyAnamAM levI. # upara batAvelA prakArathI paNa je vRddhi na thaI zake, ane ema karavA jatAM sarvathA (dravyane) vinAza thavAne saMbhava lAgatuM hoya, te mahA nidhAnanI jema (tene) rAkhI ja mUkavuM, paraMtu vadhAravA vagere mATe kaI paNa ThekANe mUkavuM nahIM. * e pramANe, zrI zrAddhavidhi, samyakatva vRtti, praznottara saMgraha ane vRddhavAdane anusAre vidhipUrvaka ja vRddhi karavAmAM Ave, te te tathA- bhavya-jIvane saMpUrNa phaLa ApavA sAthe yazabhAgI banAvI zake che." ane je avidhithI vRddhi karavAmAM Ave, te vakhata jatAM mULa mUDI sahita cityAdi dravyane te (vRddhi) nAza kare che. jema ke - "gAyopati ra tA vana titi,. HNe ja pahaze ja sarjara vinati. " anyAyathI meLaveluM dhana daza varSa Take che. seLayuM varSa AvatAM te mULa mUDI sahita te nAza pAme che." lokemAM paNa kahevAya che, ke - kRSi-rAja-sevA-manana-rAdhanA-ssNana-vidyA-sAdhana-manarajanA-stharadravya-kSetra-grAphaDa-ivinA vihitaM pU jana nAnyathA, sAmayitA "khetI, vepAra, nokarI, bhojana, zayana, Asana, vidyAnI sAdhanA, javuM, vaMdana karavuM vagere dravya-kSetra-kALAdikane anusAra vidhipUrvaka karavAmAM AvyuM hoya, to ja pUruM phaLa ApI zake che. nahiMtara, (avidhi pUrvaka karavAmAM Ave) te (kAraNa) sAmagrInI khAmI rahI javAthI, pUruM phaLa maLI (kArya thaI zakatuM nathI." zrI upadeza pada vageremAM paNa A pramANe kahyuM che-
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhidvAra [ vidhinI khUba mahattA. gAthA 8 gasAjA-riddhimai vidhi-riNAmo 3 ropha sAruM. vidi-co, -vidi-marI ga-ma-niga-ra-mavA.. dhaour vidinanI. vidi- -DA sA thaiUT. vidi-vA-mA ghaouTH. vidi- va-ga- dhaow... vihi-sAraM cia sevai saddhAlU sattimaM aNuTThANaM / raDyA-ss-vola-fro vi prajava-vAdya varU tami. " "(1) najIkamAM mekSe janArA Asana bhavya jIvone sadAkALa vidhine pariNAma rahete heya che. (2) abhavya ane dUra bhavya jIvone (sadAkALa) vidhine tyAga ane avidhinI bhakti rahetI hoya che. 1 (3) dhanyavAdane pAtra chane ja vidhine vega maLato hoya che. (4) vidhinA pakSanI ArAdhanA karanArA sadA dhanyavAdane pAtra che. (5) vidhinuM bahumAna karanArA paNa dhanyavAdane pAtra che. (6) vidhinA pakSanI niMdA nahIM karanArA paNa dhanyavAdane pAtra che. 2 (7) zaktizALI zraddhALue sArI rIte vidhipUrvaka anuSThAna karavuM joIe. (kadAca) dravyavigere (kSetra, kALa, bhAva)nI pratikULatA hoya, te paNa vidhine pakSa dhAraNa karI rAkhavo ja joIe." 3. lokamAM paNa saMbhaLAya che, ke - "vidhi-pUrva kRd #aa saMpUrNa-4-zire, viparIta tuje sthAn dRSi-najanavi . " zeThanA be dikarAonI mAphaka-vidhipUrvaka kareluM kArya saMpUrNa phaLa ApanAruM thAya che, tathA viparita rIte karavAmAM AveluM tuccha phaLa ApanAruM thAya che." te kathA A pramANe che- "kathanapura nagara, zeThanA be dikarA dhananI IcchAthI eka siddha puruSanI bhakti pUrvaka sevA karatA hatA. eka vakhata saMtuSTa thayelA teNe, sAre vidhi batAvavA pUrvaka tuMbaDIne camatkArika bIja phaLe (tene) ApyA. te vidhi A prakAre- se vakhata kheDelA khetaramAM taDake na Avato hoya tevA sthaLamAM (muM) kahelA nakSatra ane vAranA yoge (tuMbaDInA bIja) vAvavA. vele taiyAra thAya, tyAre keTalAMka bIjano saMgraha karI le. ane pachI pAMdaDA, phaLa, phUla vigere sahita te vele khetaramAM rahela ema ja bALI devo. tenI eka gadiyANa jeTalI rAkha cosaTha gadiyANA jeTalA trAMbAmAM nAkhavI, thI uttama senuM thaI jAya che."
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 avidhinA geraphAyadA. gAthA 8] 2. vRddhiAra e prakAre siddha puruSa pAsethI samajaNa meLavIne banneya dikarAo ghera AvyA. bemAMthI eke kahyA pramANe barAbara vidhi karavAthI tene uMcA prakAranuM senuM thayuM. bIjAe vidhimAM kAMIka khAmI rAkhI hatI, tethI tene rUpuM ja thayuM." # eTalA mATe dareka bAbatamAM sArI rIte vidhi jALava, e ja yogya che. kadAca, bedarakArIthI, athavA kaMTALAthI avidhi karavAmAM Ave, te te kAma anarthane mATe (paNa) thAya che. "jaha bhoyaNama'-vihi-kayaM viNAsae, vihi-kayaM jIvAvei, / tara, ga-veoi mo re mAM, viDigo mukavuM. te hariUNa ya para-davyaM pUaM jo kuNai jiNa-variMdANaM, / dahiUNa caMdaNa-taruM kuNai iNgaal-vaannijj.||" bajema, avidhithI kareluM bhojana vinAza kare che, ane jema vidhipUrvaka kareluM bhajana chavADe che. tema avidhi pUrvaka karele dharma saMsAra Ape che, ane vidhipUrvaka karela dharma mekSa Ape che. 1 bIjAnuM dhana harI laIne, je jinezvara bhagavAnanI pUjA kare che, te sukhaDanuM vRkSa bALIne, kelasAne vepAra kare che." 2 # e rIte te-"A kALe dharma ja na karavuM joIe." ema karI jAya che?" * paraMtu ema na kahevuM. je avidhi koIpaNa rIte dUra karI zakAya te na (anivArya) hoya, te te sArI rIte dUra karelo ja samajo. (te te calAvI levA gya gaNAya). aniSTa phaLa ApanAra nathI. jema ke - "-vihiyA varamaMs, "gAya" mati saMgva. pAya-cchittaM jamhA a-kae guru, kae lhu.||" "sarvajJa bhagavAna kahe che, ke -"avidhithI karavA karatAM na karavuM vadhAre sAruM." e vAkya "usUtra (zAstra viruddha) che." kemakena karavAthI meTuM prAyazcitta Ave che, ane karavAthI nAnuM prAyazcitta Ave che." sa-14-Du-ziyA-Anta -vi-DaDarAtanA-nimitte mithyA te rAtava" tiA
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhidvAra [ anivArya avidhi dAyarUpa nathI. gAthA 8 " eTalA mATe " ( dharmAMnI) sa` pavitra kriyA pUrI karyA pachI avidhi ane AzAtanA nimitte 24 # ane " micchA mi turkInuM, ' devuM ja joI e. '' dvArA "" abhyAsataH kAlena niraticAramanuSThAnaM aticAra lAge evI rIte paNa anuSTAna karavAthI gayA pachI, aticAra vagaranuM anuSThAna thavA vakhata Ave rAjA kahe che. ( bIje) kahyuM che, ke " abhyAso hi prAyaH prabhUta - janmA-nu-go bhavati zuddhaH / " iti ** saMskAra-dvArA " phacaDazeH / missbhyAsa hi karmaNAM kauzalamA''vahati, na hi sakun -nipAtamAtreNa udaka-bindura'pi grAvaNi nimnatAmA''dadhAti / " iti tattvam " "" dhaNA janmathI cAlyeA AvatA abhyAsa dhaNe bhAge ghaNA vakhatanA " sakArA zuddha thAya ja che. ' ** >> khaNu abhyAsathI kAryAMmAM kuzaLatA Ave che, eka vAra paDavA mAtrathI pANInuM bindu ( kUvA kAMThA uparanA) paththaramAM khADA pADI zakatuM nathI. (vAraMvAra dhasArA thavA joI e. ) A rahasya che. [vidhi jALavavAne Agraha rAkhI, tene abhyAsa-TevA-cAlu rAkhI, vidhi pUrvaka dareka pravRtti thAya tema karavuM. vidhinI upekSA na rAkhavI. tema karavA chatAM, paNa kadAca bhUla thAya, ke khAmI rahe, te te pastAvAthI--sAvacetIthI kSamya bane che. ] 8 " sA 'ticArAda'pya'nuSThAnAt "( bhavati / " iti sUrayaH 1 abhyAsa paDatAM paDatAM, vakhata 46 21 che." ema AcAya mahA # zrAd-dina kRtya vagere graMthAne AdhAre " vidhi pUrvaka sAra-saMbhALa kema karavI ?" e rItasara samajAvavA pUrNAMka have te be (vidhi ane avidhi) batAve che-- samaye saDUDho cita ceiyamA''I, va du-tthirya aNNaM / lajjALiI = sacarca, strujjudaDhI na baLaLyA. // o || " zrAvaka (1) anukULa vakhate [vakhateA vakhata](daherAsara vageremAM) AvIne, te ( daherAsara vigerenI ) sAra-saMbhALa kare, ane (ra) bIjI kaMI duHsthita (suzkela paristhitimAM) (ke barAbara na ) hAya, tenI paNa sAra-saMbhALa rAkhe, (3) ugharANI paNu kAyama kezavatA rahe, tema karyAM vinA drabyAmAM vRddhi na thAya, '' huM
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 9. sAra-saMbhALa ] 2. vRddhidvAra (1) samaye=ekAMtarA vagere divasa vagereno prasaMga laI "eTale ke kaI kaI vakhate" tevA prakAranA zrAvaka sAra-saMbhALa kare-sAraNa (vAraNA, cAyaNa, ane paDi cAyaNa) vagere karIne AgaLa pAchaLanI vicAraNA rAkhI, vidhi pUrvaka saMbhALa rAkhe. daherAsara (deva-hezvara) vagerenI-Adi zabdathI daherAsara ane tenI AjubAju sAphasuphI vagere rAkhavAnuM samajI levuM. # athavA, (2) bIju=daherAsara vagerenA nekara, pUjArI, paheredAra vigere samajavA, teomAMnA jeo- sthita hoya-pita-pitAnuM kAma karavA azakta hoya, echI AjIvikA vagerethI duHkhI rahetA hoya, te teonI paNa kharakhabara rAkhavI. # ugharANuM=devAdi-dravyanI ugharANI karavAnI te hamezAM-kALajI rAkhavI. jethI devAdhidravyamAM (nukazAnI AvyA vinA) sArI rIte vRddhi thAya. # viruddhapakSe tema karavAmAM na Ave, te je nukazAna thAya, te sama jAvavAmAM Ave che, anyathA-upara jaNAvyA pramANenI sAra-saMbhALa rAkhavAmAM na Ave te, dravyanI vRddhi=AgaLa kahyA pramANenI dravyamAM vRddhi na=thAya nahi. + ahi khAsa samajAvavAnuM e che, ke- vyavahAra nayathI arihaMta bhagavAnanA zAsananA mukhya AdhAra rUpa deva ane guru che. tethI, vivekI-puru -gya vakhate parivAra sahita evA daherAsaranI sAra-saMbhALa pahelAM karavI. temAM paNa, jIrNa thayelA daherAsarAnI uddhArarUpajIrNoddhArarUpa-sAra-saMbhALa UMcA prakAranuM phaLa ApanArI che. kahyuM che, ke - " appA uddhario citra, uddhario taha ya tehiM nniy-so.| je ja ma7- sattA, junAgaMtA nA-maf. che ?
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 2. vRddhiAra [ gAthA 9. sAra-saMbhALanuM svarUpa-rIta. triya LIyA--noya, ucAnoya 5 dhiya tendi. / jIgarU--paddo Dhiviyo, mu-rU-paddo khrio tadda haiM. II rUpha somni su-jittI, mu--purisamajo ga reziyo dor. / netti maLyAnuM niLa-matrAddhAMteLa. // sijjhati ke purisA bhaveNa, siddhattaNaM ca pArvati / aMka-samA rU chuLo sura-mutranuM aNuviLa. // '' [ zrAddha-ni-tyA. {k-2-rU-4 ] " teoe peAtAnA AtmAnA uddhAra karyA che, tathA peAtAnA vaMzanA uddhAra karyo che, 3-( jemaNe baMdhAvelA ) jinezvara bhagavAnanA maMdiranI khIjA bhavyajIvA anumeAdanA karatA hAya che. 101 (1) teoe nIcageAtra karyAM khapAvyuM hoya che, uccageAtra kama bAMdhyu hAya che, durgAMtinA mAryAM pUrA karyAM heAya che, ane satinA mArga pakaDI lIdhA hoya che. 102 jinezvara bhagavAnanA ( jINuM ) ma MdiranA uddhAra karanArane A lokamAM sArI kIrti maLe che, ane ( khIjA bhavya vAne) sat puruSone mA` batAvavAmAM jIrNoddhAra karanAra preraka thAya che. 103 keTalAka puruSA ekAda bhava karIne mekSamAM jAya che, ane keTalAka (Indra 3) Indra jevA thaI devatAnuM sukha anubhavI mekSamAM jAya che. ,, 104 [ sAra-saMbhALa rAkhavAnI keTalIka samajutI- ] # eTalA ja mATe kaLI cunA vagerethI daherAsaranA saMskAra karavA-tene dhALAvatA rahevuM. eTale ke-- daherAsara ane tenI AjImAjInA pradezamAM sAk-suphI rAkhavI. pUjAnA upakaraNA-manAvarAvavA-racavA-gAThavavA-meLavavA. zrI pratimAjI mahArAjanA parikara vageremAM niLatA rakhAvavI. khAsa meATI pUjAmAM (sAMje) dIvA vagerethI zeAbhA vadhAravI. ceAkhA, naivedya vagere vastuenA jatthA sArI rIte sacavAya tema karavuM. kesara, sukhaDa, dUdha, ghI vagerenA saMgraha karatA rahevuM. devAdika--dravyanI ugharANI karavI. tethI maLeluM dhana sAre (surakSita) ThekANe mUkAvavuM. tenI Avaka ane kharca vagere spaSTa vigata pUrvaka kharAkhara lakhavA.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 9 sAra-saMbhALenuM svarUpa-rIta ] 2. vRddhiAra bhaMDAranI Avaka, kharca ane sAcavavAnA yogya sthAna vigerenuM rakSaNa karavuM. nokare goThavavA. sAdharmike, guru, jJAna, dharmazALA vigerenI paNa ucita rIte sAra-saMbhALa karavAmAM zakti pramANe prayatna kare. # e prakAre addhizALI zrAvakee zrI vimaLAcaLa vigere mahAtIrthonuM rakSaNa karavuM, uddhAra kare. kare dUra karAvavA, vigere vidhithI sAra-saMbhALa karavI. * A badhuM kahIne khAsa e batAvavAnuM che, ke daherAsara vagerenA vaiyAvacca tapanI kriyAne paNa vidhi prasaMga pAmIne ahIM nakkI karI batAvyuM che. [ dhArmika bAbatonI sAra-saMbhALa, te sarvane vahIvaTa calAvavo, vagereno abhyatara tapamAM jaNAvelA vaiyAvRtya nAmanA tapanI dhArmika kriyAmAM samAveza thAya che. ema nakkI karI batAvyuM che.] # deva, guru vigerenI saMbhALa lenAra khAsa karIne zrAvaka vinA prAyaH bIjA koI nathI detA. ema che, tethI, kadAca, cAra, agni vagere upadravane lIdhe devAdika dravyone nAza thaI jAya, to paNa sAra-saMbhALa karanAra deSita karatuM nathI ja. "arthamA-mAvA-matiwAryava"ti . kema ke- je kaI banAve bhAvi bhAvane lIdhe avazya banI jatA hoya che, tene rokavAne keI upAya hotuM nathI." # temAM paNa cheDA vakhatamAM saMbhALI zakAya tevI rItanI daherAsaranI sAra-saMbhALa je karavAnI hoya che, te bIjI nisilinI pahelAM karI levI. te sivAyanI, jyAre vakhata maLe, tyAre nirAMte-pachIthI paNa (gya egya avasare) karI zakAya che. * A badhI pravRttio karavI, te gRhastha paNAno sAra che. kahe che, ke - "taM Tri, saM viUT, tuM jANuM goruM, nA yuddha, parisaM saM 2, - ne jaM vaNa utta." | te jJAna che, te vijJAna che, kaLAomAM kuzaLatA paNa te ja che. buddhi paNuM te ja che, ane puruSArtha paNa te ja che, ke jene vaparAza-upaga-devanA kAryamAM thAya (devAdikanA dhArmika kAryomAM thAya).
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 2. vRddhiAra [ gAthA 9 bedarakArI rAkhavAthI rASa * "e badhA karatAM paNa, devAdikanA dravyanI vRddhi thavAmAM khAsa vizeSa prakAre kAraNabhUta ugharANI karavAnI te kALajI khUba rAkhavI joIe." eTalA mATe, sAra-saMbhALa rAkhanArAoe devadravyAdikanI ugharANI , pitAnA dhananI ugharANI mAphaka jarApaNa bedarakArI rAkhyA vinA-abhagna cittathI karavI joIe. je tema karavAmAM na Ave, ane vadhAre vakhata thaI jAya, tevAmAM dukALa paDe (laDAI vagerethI) dezanI chinna-bhinnatA thAya, duHkhI avasthA AvI paDavI, vagerene saMbhava thavAthI, game eTalI mahenata karavA chatAM paNa te nANAM pAchA na Ave. tema thavAthI (devadravyAdinA) vinAza karavA mATe deSa lAgI jAya che. jema mahendrapuranA zrAvakemAM banyuM hatuM mahendrapura nagaramAM arihaMta bhagavAnanA daherAsaramAM caMdana, naivedya, phula, cokhA vagere mATe deva-dravyanI ugharANuM karavA zrI saMghe sAra-saMbhALa karanArA cAra zrAvakene niyukta karyA hatA. teo sArI rIte sAra-saMbhALa karatA hatA. keTalAka divaso bAda udharANI karatI vakhate jevA tevA vacana sAMbhaLavA vagerethI manamAM duHkhI thaI (kaMTALI jaI) mukhya sAra-saMbhALa karanAra pite ja kALajI rAkhavAmAM DhIlA thaI gayA hatA. tethI bIjA paNa DhIlA thaI gayA. kAraNa ke - "mukayA-6nuyAyinI cavadavA " "pAchaLanA loke hamezA mukhya kAma karanArane anusaranArA hoya che." : tevAmAM akasmAta dezanI chinna-bhinnatA vigere thavAthI deva-dravya ghaNuM nAza pAmyuM. te kAraNe, baLa ane zakti chatAM pramAdathI te chupAvI rAkhavAthI, pApanI paraMparA cAlavAthI te (AgevAna zrAvaka) asaMkhyatA bhava sudhI saMsAramAM bhamyA hatA." * A rIte- devAdika mATe zrAvakAdikathI maLavAnuM dravya tarata ja ugharANI vigere karIne utsAha pUrvaka su-zrAvake e meLavI levuM joIe. ane pitAne paNa devAdika dravyanuM kaMI paNa devuM hoya, te jAte paNa tarata ja ApI devAmAM kSaNavAra paNa DhIla karavI na joIe. vivekI puruSoe bIjAne devAnuM hoya, te devAmAM paNa sarva prakAre vilaMba karavAnuM nathI, te devadravya, jJAnadravya vigere devAnI bAbatamAM te puchavuM ja zuM? (DhIla thAya ja kema?) e pramANe che, tethI, jeNe jyAre jeTalA dhanathI mALa paheravI vageremAM je kAMI (kabula) karyuM hoya, tene lagatuM devAdinuM dravya je kAMI ApavAnuM
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 9 devuM tarata ja ApI devuM] 2. vRddhidvArA 29 heya, te tyAre ja, teTaluM pUruM ane bIjuM je kaMI paNa devAnuM kabulyuM heya, tene upalega kema karI zakAya ? athavA te, tenAthI maLatA lAbha vigere paNa kema meLavI zakAya? kema ke,-je tema karavAmAM Ave, te prathama jaNAvyA pramANe deva-dravyAdikane upabhoga karyAne prasaMga AvI jAya che. mATe teNe te tarata ja ApI devuM joIe. + ane jenI zakti tarata ja ApI devAnI na hoya, teNe pahelethI ja pakhavADIyA, ke aDadhA pakhavADIyA vigeremAM ApI devAnI mudata cakakhI jaNAvI devI joIe. ane mAgyA vinA paNa mudatanI aMdara jAte ja ApI devuM joIe. mudata oLaMgI javAthI daivage kadAca vacce ja pApane udaya AvI jAya, te, nahaSabhadatta zrAvakanI jema devAdidravyanA upabhegane deza khullI rIte lAgI jAya che. ''mahApura nagaramAM RSabhadatta nAmanA parama zrAvaka moTA zeTha parvane divase zrI daherAsare gayA. pAse dravya na hatuM. tethI udhArathI bhagavAnane AMgI caDAvavAne kharca ApavAnuM kabula karyuM. paraMtu bIjA kAmamAM rokAI javAthI tarata ja (AMgI ne) kharca ApI zakAya nahIM. koI eka divase durbhAgyathI tenA gharamAM dhADa paDI. ane badhuM luMTAI gayuM. ne zeThane luMTArAoe mArI nAMkhyA. marIne te ja nagaramAM nirdaya, darIdra ane kupaNa pADo hAMkanAranA gharamAM pADA tarIke janma lIdho. tyAM paNa, hamezAM ghera ghera pANI vagerene bhAra upADIne uMcAmAM uMcA DhoLAva para caDavAnuM ane e rIte rAta-divasa bhAra vahana karavo paDato hato. uparAMta, ghaNI bhUkha, tarasa ane haMmezA nirdaya rIte deraDInA sarapaTAnA mAra, vigerethI ghaNu vakhata sudhI mahApIDA sudhI sahana karato rahyo. eka divase te navA baMdhAtA daherAsaranA killA mATe pANuM vahetAM vahetAM jinezvara devanI pUjA vagere jaIne, jAti smaraNa jJAna thavAthI daherAsaranI pAsethI koIpaNa rIte (pA) khasatA ja nathI. tethI jJAnI puruSanA vacanathI tenA pUrvabhavanA putrae dhana ApIne pADAvALA pAsethI tene choDAvyA. - pachI pahelA te pUrva bhavanuM deva-dravyanuM deNuM hajAragaNuM ApIne, tenA dikarAoe devAmukta karyA pachI, aNuzaNu karIne svargamAM gayA. anukrame mekSamAM gayA." # tethI (ugharANI karavAmAM ane devuM ApI devAmAM) ema baneya rIte vilaMba kara joIe nahIM.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 2. vRddhidvAra [ gAthA 10-11 vRddhi karavI e adhikArInA geTe guNa che. kema ke-tema karavAthI devAdikanI vRddhi paNa sArI rIte thaI zake che. # te jAtane abhyAsa (Teva) paDavAthI sAvadhAnapaNuM vadhI javAne lIdhe, tenA virodhI karmone baMdha thavAnuM ane (ALasa, bekALajI vigere) pitAnA de tara thavA pUrvaka pitAnA niyamanI jALavaNI, guNenI apUrva zuddhi, vizeSa prakAre dharmanI prApti, vigere guNene potAne viSe sthira saMvAsa thAya che. [ ugharANI viSe samApta] * pUjArI vagerene pota-potAnA kAmamAM utsAha vadhe, mATe tevA prakAranA zrAvakee pitAnA dhana Adike karIne AjIvikAmAM evI rIte sahAya pahoM. cADavI joIe, ke-teo te te prakAre pramAda rahita thaIne, AnaMdapUrvaka daherAsara vagerenA potapotAnA kAmamAM barAbara pravartamAna rahe. + upara jaNAvyA pramANe dareka bAbatamAM je sArI rIte kALajI rAkhavAmAM na Ave, te daherAsara vigerenA vinAza vigerene doSa AvI paDe. mATe bhUle. cUkaya paNa, pahelA jaNAvelI sAra-saMbhALanI kALajI choDavI nahIM. kema ketema karavAthI bhaktimAM uttama ullAsa vagerenI paraMparA cAlu rahe che. huM * have zrAddhadina kaya graMthanI be gAthAo dvArA devadravyAdikanI vRddhi karanAra adhikArIne viSaya pUre karavAmAM Ave che. je mAthA, je vicA, mA , tarI, va vAMdhavA, picchae tattha ThANammi, jattha atthaM tu picchae. // 10 // a-giddho jo u davammi jiNa-'tthaM Nei vittharaM, / eeNaM so mahA-satto vuccae jiNa-sAsaNe. // 11 // [ kA. vi. 40-42 ] "je sthAnamAM mANasa dhana jue che, te sthAnamAM te mAtAne te nathI, pitAne jete nathI, patnI, zarIra ane kuTumbIone paNa jovA raheto nathI. 10 (AvI mAnavI mananI paristhiti hevAthI) je puruSa dhanamAM Asakti vinA devadravyAdikamAM vadhAro kare che, te kharekhara jaina zAsanamAM e kAraNe mahA sAtvika puruSa kahevAya che. 11 " mArA "ga-ho. " # na jItI zakAya tevA lebharUpa mahane anAdi kALathI vaza paDelA dareka jIva ghaNe bhAge, haMmezAM-
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 10-11. vRddhi karavAnI vRtti kene jANa ] 2. vRddhiAra je-sthAnamAM ( junuM) sAcavavA ane (navuM) vadhAravA vigere dvArA, dhanane ja. je rIte parama dhyeya tarIke juve che, te sthAnamAM te rIte-- mAtA vigerene jete nathI. tethI, te (dhanane) mATe, jIvananI paNa apekSA rAkhyA vinA ghaNuM pApa ane prayAsa karate hoya che. 10 * (jyAre lekamAM) A sthiti che, chatAM-saMteSarUpI amRtanAye mAkha nA pIMDAthI lepAyela aMtaHkaraNa dharAvatA hovAthI je puruSa pitAnA dhana upara paNa sarvathA. Asakti vagaranA che, uparAMta, sArI rIte sAra-saMbhALa karavA vigerethI zrI devadravya vigerene vadhArA tarapha laI jAya che, (temAM vadhAro kare che), te puruSa e kAraNe (jaina zAsanamAM) mahA sAtvika" tarIke kahevAya che (vakhaNAya che) upalakSaNathI- --- bIjA pAse paNa devadravyAdikamAM vadhAre karAvarAve che, eTale ke"anamedanA paNa karAve che." # tethI-paramArtha samajavAne e che, ke- ema karavAthI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhikAra [ gAthA 12. vRddhi karavAmAM ucita vartana, cAvamAM praveza thavA vigere (AtmAnA guNeAnA vikAsanI ) sAmagrInA maLathI~~ kara madhyasthapaNuM vigere mULa guNNA utpanna thAya che, tema thavAthI-- sAra-saMbhALa rAkhavAnI-uttama prakAranI kALajI karavAnI-( evI ) vRtti AtmAmAM utpanna thAya che ? ane tema thatuM hAvAthI-- devadravyAdikanI upara jaNAvyA pramANe vRddhi utpanna thAya che. 11 (sAta kSetrAdikamAM vadhArA karavAnI, tenuM rakSaNa karavAnI, tenI sAra-saMbhALa, yeAgya, vyavasthA, vahIvaTa vigere karavAnI vRtti tene jAge che, ke-jetA AtmA, dhaNA uMcA AvyA hAya. ane te dvArA te aneka jIvAne deva guru-dharmAMnI najIka lAvavAmAM nimittabhUta bane che. ema uttarAttara peAtAnA AtmAne ce--vikAsa mAge laI javAmAM saphaLatA anubhavI zake che..) # devadravyAdikanI e prakAre vRddhi karanAra zrAvakane vRddhi karavAnA phaLarUpate deva-drayAkrikane ucita upayega karavA joI e, anucita upayoga karave na joI e, anucita upayega (vaparAza)nA tyAga karavA joI e." e nIcenI gAthAmAM samajAvAmAM Ave che-- yuninuM ja levAM, mojIvonehiM, tatha Tu vini, / ziLa vadimayaM, annaddA-matti-mano haiM. // 2 // " bhAga ane upabhoganI apekSAe devadravya e prakAre vaparAya che, te banneya prakAranA vaparAzamAM cita prakAre vartavuM joIe. cita prakAre vavAmAM na Ave, te bhaktinA bhaMga-nAza-thAya che." 12 " vada 20 e prakAranuM devadravya="hAya che." ema adhyAhAra samajavA. ca=zabdathI ( jJAna ) guru dravyAkrika paNa samajI levA. 99 # zAthI e prakAre che ? bhAga ane upabhAganI apekSAe=eka vakhata bhAgavI zakAya evI vastu hAya, te bheAga kahevAya che. jemake-naivedya, phulanI mALA vigere, ane
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 12. ddhi karavAmAM ucita vana ] je vAravAra bhAgavI zakavAne ceAgya hAya, te upabheAga kahevAya che. dAgInA, ghara vigera. # te banneya prakAranA dravyAmAM 2. vRddhidvAra 33 cita rIte vartana karavuM joIe=zAsrokta vidhipUrvaka vartana karavuM neI e. arihaMta bhagavAnanI AjJA pramANe daherAsara vageremAM jyAM je cAgya hAya, te te ucita sthAne bhAga ane upaleAga dravyanA vaparAza karavA joI e. tethI ja ( bhakti vigerenA AnaMda) prameAdamAM vRddhi thavA vagerenA saMbhava rahe che. athavA tethI pramAda vagerenI vRddhine saMbhava rahe che. ne tema karavAmAM na Ave=eTale ke=ayeAgya sthAnamAM ( anyathA sthAnamAM) vAparavAmAM Ave, tA bhaktinA bhaga=eTale ke-bhaktinA bhaMga-nAza-AvI paDe che. e lAvA che. # ahIM rahasya e che, devAkrikanA leAga dravyanA upayeAga pAtAnA kAmamAM karavAmAM Ave, tA temAM dravya ne khaMDita karavArUpa ghaTADA thavAthI AzAtanA thavAnuM cAkakhe cokakhu' samajI zakAya tema che. ane tema thavAthI tenA ucita upabhega (upayAga)mAM vyAghAta-hAni paheAMcatA, tethI utpanna thatI zaiAbhA, bhakti, ucchvAsa vagerenA lAMga sabhave che. ane, upabhAga dravya (je vadhAre vakhata TakI zakatA hAya che,) tenA vaparAzamAM teA upara kahelA DhASA lAgatA nathI, te paNa AjJAnuM ulaMghana, niHzukapaNuM ( saMkreca na haiAvA) ane avinaya vagere doSAnA saMbhava thavAthI, ema banneya prakAranA bhaktinA bhaMga khullI rIte ja jaNAI Ave che. + mA kAraNe, zrAvake saMbhava pramANe banneya prakAranuM dravya peAtAnA kAma vageremAM tA vAparavuM ja nahIM. paraMtu ucita sthAne ja vAparavuM. # [1 deva-dravyanA vaparAzanI rIteA. ] te A rIte pAtAnA ghara-deharAsaramAM dharAvelA cAkhA, seApArI, naivedya, vigeranA vecANamAMthI utpanna thayelA puSa, leAga dravya, vigere pAtAnA ghara-derAsaramAM vAparavAM nahIM. 5
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhiAra [ gAthA 12. deva-dravyanA vaparAzanI rIteA. tema ja (mATA) deharAsaramAM paNa pAtAnI meLe caDAvavuM nahIM. paraMtu sArI rIte kharAbara svarUpa samajAvIne, pUjArI vigere khIjAnI pAse caDAvaDAvavuM. pUjArI vagerenA yAga na thAya, tA saunI AgaLa khulle khulluM svarUpa kahIne pAtAnI meLe paNa caDAvavuM. jo tema karavAmAM na Ave, tA-khATI rIte leAkeAmAM sva-prasaMzA meLavavAnA DhASa lAge che. 34 # mALIne phulanI mahIne ApavAnI je rakama pahelethI TharAvelI hAya, te peTe ghara-daherAsaranA naivedha vigere na ApavA. paraMtu, jo peAtAnuM dhana ApavAnI zakti na hAya, teA pahelethI ja mahInAnI kiMmata peTe naivedya ApavAnuM nakkI karyu. hAya, tA doSa lAgatA nathI. # paraMtu mukhya rIte teA, mahIne ApavAnI rakama tA judI ja TharAvavI joie. ghara-daherAsaranA naivedya daherAsaramAM ja mUkavA joI e. jo tema karavAmAM na Ave, teA peAtAnA dravyathI nahIM paNa ghara-daherAsaranA dravyathI ghara-daherAsaramAM pUjA karavAnuM thAya che. ane tema thavAthI anAdara, avajJA (apamAna) vagere doSo lAge che. ane te ceAgya paNa nathI, kema ke--peAtAnA zarIra, ghara, kuTumba vagere mATe gRhastha ghaNA mATA kharca karatA hAya che. tethI devamaMdiramAM deva pUjA paNa yathA zakti pAtAnA dravyathI ja karavI eie. paraMtu pAtAnA ghara-daherAsaramAM caDAvelA naivedya vagerenA vecANamAMthI utpanna thayelA dravyathI athavA deva saMbadhI (deva dravyanA) phUla vagerethI pUjA karavI joIe nahIM. tema karavAthI upara jaNAvelA dASA lAge che. (mukhza-kharI rIta-spaSTa karI che. paraMtu peAtAnA taraphathI khaca karI na zake, tevA gRhastha-mALI vigerene naivedya vigere laI javA de, ane mALI badalAmAM phUla ApI jAya, te phUla prabhune caDAve, tA doSa nathI nahIMtara deSa che. ) #deva-maMdiramAM AvelA naivedya, cAkhA vigere vastuonuM paNa pAtAnI vastuenI jema dara vagerethI thatA bagADathI sArI rIte rakSaNa karavuM joI e, ane sArI rIte kiMmata Ave tevI cAjanA pUrvaka vecavI joIe, ke jethI sArI kiMmata Ave. paraMtu jema tema mUkI rAkhavuM nahiM. tema karavAthI " deva dvavyanA vinAza karavA. " vagere doSo lAgI jAya che. (te gacchanA ke sakala saMdhanA daherAsara )mAM paNa te daherAsaramAMthI deva
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 gAthA 1ra. nirmAlya dravya viSe vicAra.] 2. vRddhidvAra dravyanI Avakane saMbhava na hoya, te pitAnA ghara-daherAsaramAM caDAvelA dravya ane deva-dravyAdikanA phUla vagere (tevA prakAranI Arthika zakti vagaranA gRhastha) pUjAmAM vAparavA tevA saMjogo sivAya na vAparavAM. ane je, (vagara kAraNe) tema vAparavA (ghara-daherAsaranA dravyothI daherAsaramAM pUjA vigere karavAmAM) Ave, te anAdara, avajJA vagere deze lAge che. [nirmAlya dravya viSe vicAra] "moja-vipadaM nimpa viMti jIva-kathA " gItArtha puruSo kahe che, ke eka vakhata ucita rIte bhoga (upaga) thayA pachI je nAza pAme, nakAmuM thAya, te nirmAlya kahevAya che." ema zrI bRhatkalpa bhASyamAM kahyuM che. " yata yet jina-bimbA-''ropitaM sat vichAthI-mUta5, vigandhaM jAtam, dRzyamAnaM ca ni:-zrIkam, ja maga vana-moTA , tat nityaM zuti va-butA" "je jinezvara bhagavaMtanA pratimAjI upara caDI cUkeluM heya, jhAMkhuM paDI gayeluM hoya, mULa gaMdhathI rahita thaI (judI gaMdhanuM thaI) gayeluM hoya, jotAM na AkarSe tevuM zobhA vinAnuM hoya, ane bhavya jIvone AnaMda na Ape, tevA dravyane meTA jJAnI puruSoe nimalya gamyuM che." ema zrI saMghAcAra vRttimAM kahyuM che. tethI mauna-vinavi nirmANa "bhAgamAM upayoga thaI javAthI je pitAnA svarUpamAM na rahyuM hoya, te nirmAlya kahevAya." (ema upara jaNAvelA be granthanA vacane uparathI samajAya che.) paraMtu zrI vicArasAra prakaraNamAM kahyA pramANe jita-kSatA- Da riyara caDAvelA cekhA vagere nirmAlya che."
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRhidvAra gAthA para nirmAlya dravya viSe vicAraema mAnavuM e egya nathI. kemake-bIjA zAstromAM ane lekamAM e pramANe levAmAM AvatuM nathI, temaja vicAra karatAM barAbara ghaTI zakatuM paNa nathI. keTalAka AcAryo te ahIM ema kahe che, ke- "jovAM mA-5--svAva, sarva devA- ssddhi-nizcita dravya niyama". "bIjAnA upayogamAM na AvI zake tevuM hovAthI devAdinI nizrAnuM sarva dravya nirmAlya che." AnuM tatva te zrI kevaLI bhagavaMtane gamya che." # te (nirmAlyamAM) khAsa karIne comAsA vageremAM kaMthavA vagere jIve caDatA hovAthI mANasenA paga vagerethI caMpAI na jAya, tevA pavitra sthAne chuTuM-chUTuM mUkavuM joIe. jethI karIne (bhagavAnanI pUjA vigeremAM calA) padArthonI AzAtanA (apamAna) paNa na thAya. * (nirmAlya rUpa chatAM) bhagavaMtanA snAtrajaLa paNa te rIte (AzAtanA na thAya tema, lekenA paganI nIce na Ave, te rIte, chuTuM-chUTuM) padharAvavuM. ane e ja kAraNe-te zAMti pAnuM rUpa snAtra jaLa, zeSa (laukika devene caDAvelA naivedya vigeremAMthI bAkI rahelA bhAga)nI jema mastake caDAvavuM. kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya mahArAja viracita zrI mahAvIra prabhunA caritramAM kahyuM che, je- "mapeja-najaruM tag surA-ka-sunnara-nArA ndrio kRg, sa-vopari viliH -68." vaimAnika deva, asukumAra (vi.) bhuvanapatideva, manuSya, ane nAgakumAra deva (vigere)e te abhiSeka jaLane vAraMvAra (mastake caDAvI) vaMdana karyuM, ane sarva aMge upara chATayuM. 3-68 zrI paddha caritramAM paNa (ogaNacAlIsamA) udezAmAM asADI yAsInI aDhAImAM bRhasnAtranA adhikAramAM jaNAvyuM che, ke taM vana-ni-hi nara-vaphA phi -mA , sahA-vicAdi ne zu jiva uttama-sg ." "(dazaratha) rAjAe yuvAna (dAsI) strIo mArata te havaNanuM zAMti jaLa pitAnI rANIone kahyuM. te laIne (te rANIoe) tipitAnA mastake chAMTayuM. (caDAvyuM.) 6" zrI brahacchAti staMtramAM paNa kahyuM che, ke
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ khetara rUnI puNI pATa pathara iTa gAthA 12. nimalaya dravya viSe vicAra] ra dvAra sAnti-nIcuM attaratiniti" "zAMti jaLa mastaka upara devuM (caDhAvavuM.)." "khAsa (puNAlaMbana) mahatvanuM kAraNa hoya tyAre jema zrI kRSNa, dharaNendra deve ApelA (zrI zaMkhezvara) pAzvanAtha prabhunA pratimAjInuM snAtrajaLa chAMTIne jarAsaMghe cheDelI jarAnA upadvavathI gherAyelA pitAnA sainyane svastha (tAjuMmAnuM) karyuM hatuM.-svastha karI tAjuMmAnuM karyuM hatuM. e prakAre zrIpALa maharAja, mahIpALa rAjA vigerene viSe paNa samajavuM." # tathA devAdi saMbaMdhi jenuM je rIte ghaTatuM hoya, te rIte- ghara ga senA-rUpAnA kenAta hATa kAmaLI varakha) phUla vigere kapATa vADI aMgerI ( ) pATalA-pATalI dhUpa-dhANuM ghaDA kaLaza lAkaDAM attaranI zIzI erasIyA kAjaLa cAmara pANuM mATI caMdravA dIvA vigere, ane jhAlara derAsaranI agAsInI DhAla vigere vAchatra nALa vigere dvArA sAmANa AveluM pANI vigere kesara zakeArA paNa (ema) kaI paNa vastu potAnA ke bIjAnA kAmamAM jarA paNa vAparavI nahi, kema ke-devane caDelA bhega draSyanI mAphaka te dravyone paNuM upabhoga kare, te deSa lagADanAra bane che cAmara, sA bANa vigerene melAM thavAne, TuTI javAne ane phATI javA vigerane saMbhava hevAthI, vadhAre paNa deSa lAge che. # eTalA mATe deva dravyanAM vAjIMtra paNa zrI guru mahArAjA ane zrI saMghanI gaLa paNa vagADAya nahi. vAMsa 22 mAra naLIyAM cuno vigere
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhikAra [ gAthA 1ra bIjA deva dravya viSe vicAra keTalAka AcAryo kahe che, ke duniyA-r-qrSa cAle cata - " mullaM viNA jiNANaM uvagaraNaM camara-chatta-kalasAI / vo vAva kUvo, nira-zaLe to varU phigo.." "(puNAlaMbane) bahu mahatvanA kAraNa saMjogo heya, tyAre ghaNe nakare Apane vAparI paNa zakAya. kema ke je mUDha mANasa cAmara, chatra, kaLaza vigere devadravyanAM:upakaraNe mUlya ApyA vinA pitAnA pitAnI taraphanA pUjA vigere) kAmamAM vApare che, te duHkhI thAya che." * pitAnA upayogamAM vAparatAM vAparatAM kadAca te upakaraNe bhAMgI jAya (TUTI jAya, phATI jAya, khevAI jAya) te pitAnA kharce navAM banAvarAvI devA joIe. nahiMtara, jema devasenananI mAtAne tiryaMca vigere durgatinA dukha bhogavyA, tema bhogavavA paDe che. ahIM-saMpradAya mujaba daBta nIce pramANe che - "vivAra vIra sevAnAM kutte punarna Ii gRha-kAryANi kAryANi, tiryale bhavedyataH // "devanI AgaLa dIvo karIne e ja dIvAthI gharanA kAma karavA nahi. kema ke-tiryaca (pazu, pakSI, mAchalA) vigere thavuM paDe che. kathA "IndrapuramAM devasena nAmane vepArI pitAnI mA sAthe raheto hato. ane dharasena nAmane uMTavALe tene pADazI hatA. uMTavALAne gherathI nikaLIne haMmezA eka uMTaDI devasenane tyAM Ave che. dharasena mArI-kuTIne potAne ghera laI jAya che, chatAM, uMTaDI devasenane ghera jaIne ja ubhI rahe che. tethI, te zeThebaneyane paraspara sneha hovAthI, paisAthI kharIdIne tene pitAne ghera rAkhI. eka vakhata, te zeThe bannayanA snehanuM kAraNa jJAnI bhagavaMtane pUchayuM. jJAnI bhagavaMta kahe che ke "pUrva bhavamAM A tArI mA hatI, teNe eka divase pUjA mATe jinezvara prabhunI AgaLa dIvo karI, te dIvAthI gharanA kAma karyA hatA, ane dhUpanA aMgArAthI cUle saMdhUkyo.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 gAthA 12 deva dravya vize vicAra.] 2 vRddhiAra 39 hate. te karmanA udyathI uMTaDI thaI che. mATe pUrva bhavathI utpanna thayela tAre tenA uparano A sneha yogya che." pachI yogya prAyazcitta karIne, te uTaDI sadagati pAmI." (2. jJAna dravya), # 2. e ja prakAre jJAna dravya paNa deva dravyanI mAphaka vAparavuM ka5tuM nathIeTalA mATe jJAna dravyanA kAgaLa, pAnA vigere muni mahArAja vigerene ApelA heya, te zrAvake pitAnA kAmamAM vAparavA nahi, pitAnA (dhArmika) pustakanI pithImAM paNa sArI rIte vadhAre na-kare (dhana) ApyA vinA, rAkhavA nahiM. ( 3. sAdhAraNa dravya) # 3. zrAvakane sAdhAraNa dravya paNa zrI saMghe ApyuM hoya, te ja vAparavuM kalpa che. nahiMtara, vAparI zakAya nahi. zrI saMghe paNa sAte kSetranA kAmamAM ja te vAparavAnuM hoya che. paraMtu te mAMgaNa vigerene paNa te ApI zakAya nahi. (mAMgaNane anukaMpA dravyamAMthI ke potAnI pAsethI ApI zake. paraMtu supAtra kSetranA sAta dravyamAMthI na ApI zakAya. e rahasya che). hAlanA vyavahAre te guru mahArAjanA cUMchaNa vigerenuM je kAMI sAdhAraNa dravya heya, te zrAvaka zrAvikAne ApavAmAM kaI yukti dekhAtI nathI. paraMtu pauSadhazALA (upAzraya) vigere kAmamAM te te (sAdhAraNa dravya) zrAvake vAparI zake che. (4. guru dravya) + sani mahArAja vigerenA muhapatti, vastra vigere paNa guru dravya hevAthI vAparavuM nathI (vaparAya nahiM). paraMta sthApanAcArya bhagavAna, namukkArAvalI-nekAravALI (japamALAvigere dhyAnAdika dharmanI vRddhi mATe ghaNe bhAge zrAvaka vigerene ApavAno vyavahAra guru mahArAjAo kare che. kema ke-te anizrita (nizrA karyA vagaranA) jJAnepakararUpa hoya che. tethI karIne guru mahArAja Ape, te tene upayoga karavAne vyavahAra dekhAya che. *. paraMtu, je sonuM vigere guru dravya hoya, te tene vaparAza jina maMdira vigerenA jIrNoddhAra ane navA daherAsara karAvavA vigeremAM kara joIe. 7
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 2. vRddhiAra # tenI spaSTa samaja A pramANe che-- " [1] guru pUjA saMbaMdhi sAduM vigere dravya guru dravya kahevAya ? ke nahiM ?" "[2] pUrvakALamAM A prakAra(gurunI) pUjA karavAnuM vidhAna che? ke nathI ? " "[3] ane e dravyanA upayAga kayAM thAya ? " [ gAthA 11. guru dravya viSe vicAra. javAba "C - ( aupagrahika ) rajoharaNAdika upakaraNa jema guru dravya che, tema guru pUjAnuM sAnuM vigere dravya guru dravya thatuM nathI. kema ke-( gurue ) tene peAtAnI nizrAnuM kareluM hAtuM nathI. " # zrI kumArapALa mahAyajAe zrI hemacadrAcArya mahArAjanI 108 seAnAnA kramaLathI pUjA karI hatI. tema ja-- 66 dharma-Ama [; "] kRti movate tAtuti-nALaye / sarve siddha--senAya phlo dordi nA-Si-1 // zII " kRti / ' dUrathI hAtha uMcA karIne " dharmalAbha " ema AzIrvAda ApanAra zrI siddhasena rr "" AikarajI mahArAjane (vikrama) rAjAe eka karoDa ApyA hatA. # "gra pUjA rUpa A dravya teonI AjJAthI te vakhatanA zrI sa Mghe jIrNoddhAramAM vAparyuM hatuM. " # ahIM vicAravA jevuM e che, ke-- tarka kroDinya nyAyathI--bheAya-bhAjakapaNAnA saMbaMdhe karIne-bhAgavavA ceAgya-vAparavA yAgya ane vAparanAranA saMbaMdhe karIne-aughi upAyanI peThe ( suvarNAdika pUjA dravya) guru dravya khanI zakatuM nathI. (muni mahAtmAonI upadhi e prakAranI hoya che. muhapatti-rajoharaNu vigere ozika upadhi kahevAya che. ane khIjA keTalAka sAdhanA kAraNe rAkhavA paDe, te aupAhaka sahAyaka upadhi kahevAya che. temAM audhika mukhya che. autrika upadhi bhAnya bhAjaka saMbadhe mudravya che. tevA saMbaMdhathI suvarNAdi pUjA dravya gurudravya banI zakatuM nathI ). paraMtu--pUjyanI pUjAnA saMbaMdhe te ( suvarNAdika) guru dravya thAya ja che. jo tema samajavAmAM na Ave te zrAjita kalpanI vRtti sAthe virAdha Ave che. # zrI jIvadevasUrIjInI pUjA mATe malla zeThe aDadhA lAkha dravya ApyuM hatuM, tethI zrI AcAya mahArAjAe jIna maMdira vigere karAvarAvyA hatA.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 12. guru drazya viSe vicAra.] 2. vRddhiAra * dhArA nagarImAM laghubheja rAjAe vAdI vetALa zrI zAMtisUri mahA rAjane bAra lAkha, sATha hajAra dravya ApyuM hatuM. temAMthI guru mahArAjAe bAra lAkhanA kharce mALavA dezamAM daherAsare karAvarAvyA hatA, ane sATha hajAranA dravyanA kharce tharAdamAM daherAsara ane derIo vigera karAvarAvyA hatA. ahiMyA A viSe vistArathI samajavA mATe te te prabaMdhamAMthI jANI levuM. # tathA, vRddha puruSanI vAta saMbhaLAya che, ke- puti sAdhu-rivAje mae-sa--maNi-zI-mA-mAnazrAddho-hi-saMsajjaina-dharma-mithuhena tA- nAM pUnA rA" "zrI sumati sAdhu mahArAjazrInA samaye mAMDavagaDhamAM zrAvakenA paricayathI jaina dharma tarapha Adara rAkhanArA zrImAkura nAmanA malika bAdazAhe sonAnA Take (sikkA)thI gItArtha guruonI pUjA karI hatI." (gRhastha guru pAse pahelA bALakanuM nAma pADavAmAM Ave, ane pachI temAM guru mahArAjanI AjJArUpa saMmati levAmAM Ave.) * bALakanAM nAma pADavAne vakhate bALaka sahita zrAvaka gherathI AvIne upAzrayamAM rahelA guru mahArAjane vaMdanA karIne, senA ke rUpAnA nava sikkAthI guru mahArAjanI nava aMge pUjA karIne, gharanA (gRhastha) guru ane devanI sA@ie je nAma pADyuM hoya, te (guru mahArAjane) nivedana kare che, pachI guru mahArAja ucita maMtre vAsakSepa maMtrIne kAra vigerenA nyAsa (sthApanA pUrvaka pitAnI sAkSI pUrvakanI bALakane nAmanI sthApanA pitAnI AjJA pUvakanuM banAve che. # "tathA" be vAra, athavA traNa vAra, tathA ATha prakAra vigere prakAra pUjA karavI, daherAsaramAM saMpUrNa deva vaMdana karavuM, sava daherAsaramAM pUjA karavI ane vaMdana karavuM, snAtra mahotsava kara, mahA pUjA racAvavI, prabhAvanA karavI vigere, guru mahArajane moTu vaMdana, guru mahArAjanI aMga pUjA, prabhAvanA, temanI AgaLa svastikanI racanA, temanuM vyAkhyAna sAMbhaLavuM."
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. vRddhidvAra [ gAthA 12. devuM tarata devA viSe. khAsa karIne ityAdi niyamA varSA cAturmAsamAM grahaNa karavA joI e." ema praznottara samUccaya, AcAra pradIpa, AcAra dinakara, ane zrAddha vidhi, vigere graMthAne anusAre zrI jinezvara bhagavAnanI aMga ane agra pUjAnI peThe, zrI guru mahArAjanI paNa aMga pUjA ane agra pUjA siddha thAya che. # ane te (guru mahArAjanI aMga ane agra pUjA )nA dravyanA upayoga pUjA sabaMdhe karIne gaurava ceAgya UMcA sthAnamAM karaveA. 31 paraMtu jinezvara bhagavaMtanI aMgapUjAmAM na karavA ( 5. devuM tarata devA viSe ) + tathA dharmasthAna (nA koI paNa kAya )mAM vAparavAne ja kharca vuM-vAparavuM. bhAjana vigerenA je pAtAne mATe temAM na bheLavavuM, ane jo ema karavAmAM Ave, teA dhama dhananA upabhAga karavAnA doSa ughADA ja dekhAI Ave che. 42 kakhuleluM dravya judu aMgata kharca Ave, jyAre A pramANe vartana karavAnuM che, chatAM tItha yAtrA vigere karavA javAmAM leAjana, gADA, vaLAviyA vigerenA badhA kharca jevA (dhama kAryomAM vAparavA) mAnelA hAya, tenA khaca'mAM gaNI le che. te mUDha leAkeAnI zI gati thaze? e jANI zakAtuM nathI. 32 33 # potAne nAme meATA ADaMbarathI (pArakuM) ujamaNuM vigere mAMDelA hAya ane tethI karIne leAkeAmAM prazaMsA vigere thAya. paraMtu jo nakarA thADA mUkayo hAya, teA doSa lAge ja che. te spaSTa che. + tathA dharmasthAnamAM sAmAnya rIte ke vizeSa rIte vAparavA mATe bIjAe dhana ApyuM hAya, te dhana vAparatI vakhate tenuM nAma khullI rIte cAkhe cAkkhI rIte kahevuM. e prakAre samudAye maLIne vAparavA mATe dhana ApyuM hoya, te te samudAyanuM nAma paNa cAkhe cakSu' jaNAvavuM, ane jo tema karavAmAM na Ave, tA puNya karavAnA sthAnamAM cArI karavAnA doSa lAgI jAya che. # e prakAre, AMtakALanI avasthAmAM pitA vigerene ApavAnuM je kabUla karAya che, te jyAre sAvadhAna hAya tyAre guru vigere zrI sa Mdha samakSa A pramANe kahevuM, ke-- ATalA divasamAM tamArA nimitta ATaleA kharca karIza, Apa tenI anumAdanA karo," ''
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 12 devuM tarata devA viSe. ] 2. vRddhidvAra ane te paNa sarva jANe tema tarata ja vAparI nAkhavuM. paraMtu AbhaDa zeThanA putrae jema pitAnA nAme na vAparyuM tema na vAparavuM. (AbhaDazeThanA putrae pitAnI pAchaLa vAparavAnuM dravya pitAne nAme nahi paNa pitAne nAme vAparyuM hatuM.) . AbhaDazeThanI kathA zrI aNahilapura pATaNamAM zrImALI jJAtinA nAgarAja nAme keTIkvaja zeTha thayA hatA ane tene mahilAdevI nAme patnI hatA. mahilAdevI sagarbhA hatA te ja sthitimAM zeTha vizucikA (kalerA) rogathI maraNa pAmyA. zeTha putra vinA maraNa pAmyA hovAthI rAjAe tenuM badhuM dhana laI lIdhuM. ane zeThANuM dhoLake piyara gayA. anukrame amArI paDaha (kaI paNuM jIvane jema bane tema na mAre, na mAre e jAtanI ghoSaNAne Dhela) vagaDAvIne pitAe dehada (garbhanA prabhAvathI garbhavatI mAtAnA mananI tIvra abhilASI pUre karyo. ane teNue AbhaDa nAmanA putrane janma Apyo, ane tenuM nAma AbhaDa rakhAvyuM. pAMca varSano pAThazALAmAM te bhaNato hato tyAre badhA tene "nabApa" "nabApa" ema kahevAthI mAtA pAsethI pitAnuM svarUpa jANyuM, ne juvAna thatAM thatAMmAM pATaNa gaye. pitAnA gharamAM rahIne vepAra karatAM bhAvala devIne paraNya. pachI puNyadayane yoge junA bhaMDAra maLavA vigerethI keTI dhvaja thayo. ane traNa dikarA thayA. anukrame pApanA udayana ge nirdhana thaI javAthI dikarAo sAthe patnIne piyara mekalI ane pote jhaverInI dukAne maNi vigere ghasIne eka java jeTaluM tenuM pedA kare (meLave) che. ane jAte daLI, rAMdhIne bhojana kare che ne vakhata pasAra kare che. eka vakhata bahu ja TuMkAmAM zrI hemacaMdrAcArya guru mahArAja pAse irachA parimANa rUpa vrata levAnuM rAkhatAM gurumahArAje rokavAthI nava lAkha drammanA parimANane niyama svIkAryo. ane te ja niyama anusAra bIjA paNa niyama karyA. tethI "je vadhe te dharma kAryamAM kharcavuM." evo niyama karyo. ema karatAM anukrame pAMca dramma gAMThe thayA. eka divase indranila maNune hAra pAMca drammathI kharIdI tene ghasIne lAkhanI kiMmatanA te Indranila maNuM banAvyA. anukrame pahelAnI mAphaka dhanavAna thayA. kuTuMba maLyuM. pachI sAdhu mahArAjAone roja ghInA gAvA laherAve, sAdharmika-vAtsalya kare, mahApUjA racAve, dara varSe pustaka lakhAve, daherAsarenA jIrNoddhAra karAve, pratimAjI (jana pratimAdika)nI sAra-saMbhALa levarAve vigere dharma kAryo karatAM karatAM corAsI varSanuM AyuSya pUruM thavA AvyuM tyAre dharma kAmamAM kharcelA dhananA hisAbano cepaDe vaMcAvatI vakhate "aThThANuM lAkha drammano kharca thayo che," ema sAMbhaLIne zeThane kheda thayo, ane bolI uThayA, ke-"arere...re meM lebhIyAe eka karoDa paNa pUrA nathI kharcA?" te ja vakhate tenA putroe daza lAkha kharcIne eka karoDane ATha lAkha pUrA karyA ane bIjA ATha lAkha zeThanI pAchaLa kharcavAnuM saMbhaLAvyuM.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 37 2. vRddhidvAra [ gAthA 12. devuM tarata devA viSe. aNasaNu karIne svargamAM gayA ane jinadAsa vigere putrae zAstramAM kahelA vidhipUrvaka dharma kAmamAM dhana kharacyuM. ane anukrame teo paNa sadagati pAmyA." # e prakAre amArImAM kharcavAnuM dhana vigere paNa anizcita hovAthI devAdikanA haiyAmAM vAparI zakAya nahi. + ane jJAna dravya pitAnA sthAnamAM ane devadravyanA sthAnamAM vAparI zakAya che, sIjA koI paNa kAmamAM vAparI zakAya nahiM. * vezadhArI sAdhunuM dravya abhayadAna vigeremAM ja vAparI zakAya. daherAsara vigeremAM vAparavuM ja nahi. kema ke te atyaMta azuddha dravya che. * A pramANe badhuM samajIne prasaMge prasaMge sarva ThekANe dharmanA upakaraNene upayoga karyA pachI avidhi. ane AzAtanAne deSa dUra rAkhavAne vivekI puruSee viveka rAkha joIe. ema karavAmAM na Ave te prAyazcitta paNa lAgI jAya che. zrI mahAnasitha sUtramAM kahyuM che, ke - "sa-vihIpa piyaMsayuttarIyaM raya-haraNaM daMDagaM ca parisuMje, cauttham / " pitAnA khabhA uparanuM uttarIya vastra, rajoharaNa, dAMDa vigerene avidhithI upayoga karyo hoya, te ce bhaktanuM prAyazcita Ave che." ema samajIne zrAvakee caravaLa haMpatti vigerene vidhi pUrvaka vAparyA pachI pitA pitAne ThekANe barAbara rIte mUkavA vigere kAma karavuM joIe. nahiMtara, dharmanuM apamAna karavA vigere deze lAge che. 2. vistAra pUrvaka vRddhidvAra samApta.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 vinAza dvAra. [ 1 bhakSaNa, 2 upekSA, 3 prajJAhInapaNuM. ] * e (bIjA dvAramAM jaNAvyA) pramANe deva-dravya vigere dravyamAM vadhAre karanArA kaI kaI leke dvArA, ajANa paNa ke be kALajI-vigere paNane lIdhe vinAza paNa (saMbhavita) thaI jato hoya che. tethI-keNa keNa kevI rIte vinAza karI zake?--e samajAvavA dvArA vinAzanA prakAra keTalI rIte saMbhavI zake? tenA (mukhya 7) bhede traNa gAthAthI samajAvavAmAM Ave che,- bhakkhei jo, uvikkhei jiNa-davvaM tu saavo,| quor-jI ma = 5, sTipha pAva-gupaI | 22 .. je zrAvaka deva dravyanuM bhakSaNa kare, upekSA kare, ane je vagara samaye vahIvaTa kare, te pApa karmothI kharaDAya che. 13 "mahepha. * vyAMthI * gAthAne artha sahele che. chatAM thoDI samaja nIce pramANe che - # 1. bhakSaNa karavuM deva-dravyanuM athavA tenI sAthe saMbaMdha dharAvatI kaI paNa vastunuM. * tu-zabdathI, jJAna-dravya vigere (nA bhakSaNAdi) viSe paNa samajI levuM. bhakSaNa eTale (te dravyathI sIdhI rIte ja) pitAnI AjIvikA calAvavI. upekSaNa=e rIte, bIje kaI (deva dravya vigerethI) pitAnI AjIvikA calAvate heya, ane zakti chatAM tene rokavAmAM na Ave, rakavAmAM bekALajI rAkhavI. * 3. prajJA-hInapaNuM=na be khabarI paNAthI) aMga udhAra vigerethI deva-dvavyAdika dhIravA athavA maMda buddhi hevAne lIdhe- "the kharca karavAthI kAma barAbara thaze? ke vadhAre kharca karavAthI thaze?" tenI samajaNa na hevI, jema tema (vagara samajo bina jarUrI paNa) kharca karI nAMkhavAmAM Ave, ane nAnuM cheTI rIte lakhavAmAM Ave. 13.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. vinAza dvAra [ gAthA 14 dAhone lAbha uThAvavA. cepa bna sAhAranuM 2 no dUra mohiya-mapho, I' thamaM ca o na thALapha, avA, yudvA-Dano naravu. | 4 || " je mUDha buddhivALA deva dravya ane sAdhAraNa dravyane dahe che, te dhama jANatA nathI, athavA, teNe narakanuM AyuSya bAMdheluM hovuM eIe. " 14 *da " vaDya0 " vyANyA 4. deva dravya ane sAdhAraNu dravya ca zabdathI=jJAna dravya vigere pazu. je duhe che (DhAve che)=eTale-te dravyAnA vyAja vagere utpanna karI, pAte peAtAnA upayegamAM le che, ane ema karIne tenA upoga kare che, eTale ke-eka rIte te eka prakAranI cArI ja kare che. + # ahIM, (dohavAnA atha viSe keTaluMka samajavA jevuM che, te samajAvavAmAM Ave che.) (devArdika dravya ucita dhaMdhA vigere mATe upayogamAM levuM paDe, te) 4 TakA vigere (je rIvAja cAlatA hAya, te pramANe vyAja ke naphA rUpe tene ApavAnA lAbha TharAvIne, tethI je lAbha maLe, te levA, vadhAre na levA. kema ke-te pArakuM dhana che. kAraNa e che, ke-- pavitraM muttuLa rlDa jvA'rU-mA-DAyuM 3siM, I viDiyamavi jANato parassa saMtaM, Na giNDijjA. // // p vyAkhyA cita--hAta prati catuSpa--paMca thA--ss-pA, " yAne cArT dhimuLa vitta, cavalAve turtuLam / [ tAm, tathA mukhyam = abhima--parimA-'ti, Adui - jAtsal--patA-ne-mairmadaH, hatyADaDavinA vA, ]
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 1 // 14. hI A Suqo. ] 3. vi dvAra teSAm - dravyA-''dInAm krameNa = dravya-kSaya-lakSaNena, mAgataH = saMpanaH yad [yaH] utkarSaH = artha-vRddhi-rUpaH-lAbhaH, tam, muktvA , zeSamna gRhNIyAt / pUrvA-'rdhA'ndhayaH-ucitAM kalAm , dravyA-''di-kramA-ssgataM utkarSa ( utkarSa-lAbha ) ca muktvA, na gRhNIyAt -saMpAdakaH) ko'rthaH? sat kathaJcit pUgI-kalA-''di-dravyANAM kSayAd dvi-guNA-''di-lAbhaH syAt ; tadA, tama-duSTA-''zayena tvevaM cintayet " sundara jAtam , yat-pUgI-kalA-''dinoM kSayo'bhUt, iti / " tathA nipatitama'pi para-satkaM jAnan na gRhaNIyAt / " kalA-'ntarA-''dau kraya-vikrayA-''dau ca deza-kAlA-''dya-'pekSayA- . yaH ucitam-ziSTa-janA-5-nindito lAbhaH, sa eva grAhyaH-"iti-bhAvaH" / gya vyAja, ane padArtho vigerenA krame sahaja vadhatA bhAva thAya, te sivAya vadhAre nase. paDI gayelI vastu pArakI jANIne na levI." (mAyAnI) vyaakhyaaucita kaLA =seMkaDe cAra ke pAMca TakAnA vyAja rUpa, alavA "vyAthI sabhA thAya, ana vyApArathI thAra ga thAya." me 35.:' Ynnaa-pdhaare| (1) na, tathA dravya = gaNatrIthI ke taLIne levAtA-devAtA padArtha. Adi-zabdathI ne jAtanA aneka padArtha samajI levA. te = dravyAdikanA kame karIne = dravya ghaTI javA rU5 (meMdA thavAthI) Avela = utpanna thayela
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 3. vinAza dvAra [ gAthA 14 dahIna bhAbha uThAve, utkarSa = vadhAre = dhanamAM vadhAre thavA rUpa-lAbha-phAyada-na maLatA hoya, tene choDIne, bAkIno na levuM joIe. ze bhAvArtha thaye? koI kAraNasara sepArI vigere padArtho ghaTI javAthI kadAca bamaNe vigere nephAyalAbha maLI jAya, tyAre, te duSTa Azaya vinA-sahajabhAve laI zakAya. paraMtu, ema vicAravuM nahIM, ke " sAruM thayuM ke-sepArI vigerene nAza thayo. (jethI vepAramAM ATale badhe lAbha thaze. ema manathI paNa vicAravuM na joIe.)" tathA, paDI gayelI vastu pArakI (bIjAnuM dhana, jANIne, na levI. (gAthAnA uttarArdha A artha che.) (gAthAnA pUrvArdha) bhAvArtha e che, ke- " vyAja vigeremAM, ane le veca vigeremAM, deza kALa vigerenI apekSAe ucita eTale ke-ziSTa loke nApasaMda na gaNe, te je lAbha (napho-phAyadovyAjane vadhAre) maLato hoya, te ja levo." (A spaSTatA) zrI pratikramaNa sUvanI vRttimAM trIjA vratanA pAMcamA atithAranA adhikAramAM karelI che. * "ema hevAthI-(deva dravyAdikamAMthI vadhAre lAbha (hAthamAM AvyuM hoya te paNa te) levAthI, zuddha vyavahArane bhaMga karavAne deSa lAge che." e rahasya che. 14 (zrI pratikamaNa-viAdhanA sUtrAmAM-trIjA-pUlathI adattAdAna viramaNa vatanA pAMcamA aticAramAM-e spaSTatA karavAmAM AvI che, ke-ziSTajene yogya rIte karAvela vyAja tathA-naphe levAmAM adattAdAnane aticAra lAgato nathI. dezakALa anusAravyAjanA dara ke-bhAva vadhyA hoya, ane tethI vadhAre lAbha maLI jAya, te te levAmAM paNa aticAra lAgato nathI. paraMtu te vakhate paNa je dhAraNuM cAlatuM hoya, tethI vadhAre levAthI vyavahArano bhaMga thAya che, eTale ---aticAra lAge che. jyAre sAmAnya dunyavI vepAra vigere vyavahAramAM paNa A rIte aticAra na lAge, te saMbhALavAnuM hoya che, deva dravyAdikanA dravyane upayoga na karatAM, temAMthI vyAjano vigere levAthIdehavAnI bAbata viSe te pUchavuM ja zuM? ema karavAthI te dravyo vinAza karavAne te dravyane dehavA rUpa the deSa gaNAya che. vicAra karatAM A bhAvArtha samajI zakAya tema che. gAthAne A saMbaMdha sUkSma vicAraNA karavAthI samajavAmAM Ave tema che.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 15 dohIne lAbha uThAva. ] 3. vinAza dvAra deva dravyAdikanA dravyano upayoga na karatAM, temAMthI vyAjano vigere levAthIdohavAnI bAbata viSe to pUchavuM ja zuM ? tema karavAthI te dravyane vinAza karavAne e dravyanedehavArUpa se deSa gaNAya che. A bhAvArtha vicAra karatAM samajI zakAya tema che. gAthAne A saMbaMdha sakSama vicAraNA karavAthI samajavAmAM Ave tema che. -saMpAdaka) AyANaM jo bhaMjai, paDivaNNa-dhaNaM Na dei devassa / garahaMtaM covikkhai, so vi hu paribhamai saMsAre. // 15 // je devadravyanI Avaka bhAge, kabUla kareluM dhana na Ape, ane pitAnI niMdA sAMbhaLIne (devadravyanI ugharANI vigerenI) upekSA kare, te paNa saMsAramAM rakhaDe che. 15 "gAya" thAkyA# 5. Avaka-bahu lelIyApaNAthI, deva vigerenuM bhADu-Avaka. bhAMge, * 6. zrI paryuSaNA mahAparva vigere divasamAM daherAsara vigere (dhama) sthAnemAM devA mATe je dhana ApavAnuM kabUlyuM hoya, te na Ape, * 7. tathA, niMdA karanAranI=IrSyA vigere kAraNethI kharAba bhASA vAparIne (ugharANI karanAranI) nindA karanAra avinIta-tephAnI heya, tenAthI upekSA kare che. eTale ke (tenA vartanathI kaMTALIne tenI ke bIjA pAsethI devAdidravyanuM leNuM levAmAM) je bedarakAra rahe che, (te saMsAramAM bhame che.) bhAvArtha e che, ke "evI paristhiti hoya ke jethI te avinayInA vAkayo sAMbhaLIne mahendrapuranA zrAvakenI (pR. 28) peThe kaMTALIne (athavA svamAnI thaIne)DhIlA thaI jaI zaktizALI hovA chatAM, devAdika dravyanuM rakSaNa karavAmAM udAsInatA che. (A upekSA nAmane vinAza karavAne 7mA prakArane deSa che.) kemake e paNa moTAmAM moTuM pApa che, ke-"dhama sthAnemAM paNa udAsIna banavuM " 15
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. vinAza drAra [ gAthA 16. vinAzanA prakAro. (zrI jinabhadragaNi kSamA zramaNajI viracita dhyAna zatakanI vRttimAM zrI haribhadrasUri mahArAjAe spaSTa karyu che, ke " devadravyAdikanA rakSaNamAM karavA paDatA prayatnAmAM Ata dhyAna nathI ( paraMtu te dhama` dhyAna che. ) -sapAdaka) 50 (dharmAM ane tenA aMga pratyaMgA vigerenI rakSA sazaktithI karavAnI hAya che, tene badale dhanA hitAnuM rakSaNu karavAnI bAbatamAM udAsIna rahevuM, tenI upekSA karavI, vigere kharI rIte mATAmAM paNa moTA pApa rUpa banI rahe che, dharmAcArAnuM pAlana karavA mATe dhArmika kriyA karavAmAM Ave, ane dharmAMnA zAsana-saMdha-zAstranA--sAta kSetrAdika, sAdharmikA vigerenI upekSA rAkhavAmAM Ave, " te sa` che? ke nahIM? te sa` viSenI mArI meTAmAM meATI krUraja bajAvavAnI javAbadArI che? ke nahI ? ? tenA khyAla paNa bhUlI javAmAM Ave, te pachI tenuM pApa keTaluM badhuM lAge ? ane tenA pariNAmeA A bhavamAM tathA parabhavamAM ke, bhaviSyanA vArasadArAne keTalA badhA bhAgavavA paDe? dha mArga teADI pADavAmAM sahakAra ApavAnuM meTAmAM mATu pApa lAge, e svAbhAvika ja che. sapAdaka ) #sAdhu mahAtmAonI apekSAe have vinAzanA bhedo atAvAya che, cepa-dhva-viLAle, tat-va-viLAmaLe, kuvi mai, / sAhU uvikkhamANo aNa - 'nta - saMsArio hoi // 16 // munipaNu je e prakAre vinAzamAM eTale ke-devadravyanA vinAzamAM ane devadravyathI utpanna thatA dravyanA vinAzamAM upekSA rAkhe, te anata sa'sArI thAya che. 16 ceiya0 " vyAkhyA #caitya dravya=sAnuM vigere, tenA vinAza karavA=bhakSaNa vigere (sAta prakArA)thI, hAni paheoMcADIne, ane nAza karIne, ghaTADA karI nAMkhavAthI (vinAza sarjavA). # tathA, tethI ( maLeluM )=caityanA dravye karIne meLaveluM je 2 dravya,=lAkaDAM, patthara, iMTa vigere, tenA vinAza karavAmAM Ave. 46 # te vinAza kevI rIte karavAmAM AvatA hAya che? e prakAranA bhedaM=(vinAza karavAmAM Ave. ) ceAgyatA ane atIta bhAva, evA ajJeya prakAranA dravyanA vinAza thAya che.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 16. vinAzanA prakAro ] 3. vinAza dvAra temAM-- 1. cAgya eTale ke navI vastuo AvI hAya, eTale ke--bhaviSyamAM je vastu daherAsara (vigerene kAme) vAparavAnI hAya; te. 2. atIta-bhAva=eTale ke=lAgeluM hAya, te ukheDI nAMkhyuM hAya, ke je daherAsara (vigeremAM) pahelAM upayeAgamAM levAyeluM hAya, te. kSetra athavA, mULa bheda ane uttara bhedanI apekSAe e bheda samajavA, 1 mULa bhedamAM=thAMbhalA, kuMbhI vigerenA samAveza thAya che. 2 uttara bhedamAM=chAdana=chAMdavuM-gAra-geAramaTI (plAsTara vigere)nA samAveza thAya che. athavA, 1 svapakSathI karAyelA vinAza, 2 ane para pakSathI karAyeaA vinAza. ema paNa vinAzanA be prakAra thAya che. ema ane rIte-e prakArA--( samajavA ). # ahIM, avi=paNa=zabdanA adhyAhAra samajavA. eTale ke zrAvaka tA zuM ? paraMtu sAdhu paNa=te (vinAza thatA rokavA )mAM upekSA rAkhe-udAsInatA rAkhe,=upadeza vigere ApIne jo(vinAzanI) rAkAvaTa na karAve, teA tene paNa anaMta-saMsAra-bhamanAra-tarIke=( zAstromAM) kahela che. tethI sAra e che, ke ** " caityAdinA dravyanA vinAza thatA hAya, teA sAdhu paNa tenI jarAye upekSA naja karI zake. " (spaSTa) bhAvArtha A che,-- kAraNanA bhedathI caitya dravya e prakAranuM hAya che. 4 1 upakAraka, ane 2 upAdAnarUpa, temAM 1 paheluM=dhana vigere. 2 bIjI ceAgya dravya (jemAMthI daherAsara vi. ane. ) te atreyanuM bhakSaNa karavuM vigere bhedethI darekanA sAta bhede vinAza thaI zake che. (14)
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. vinAza dvAra [ gAthA 17. vinAzanA prakAre. ane te darekasvapakSathI karAtA vinAzarUpa, ane para pakSathI karAtA vinAza rUpa, ema banne ya prakAre vinAza thAya che. (28) e rItecaitya dravyane vinAza aAvIza prakAre samaja. e ja rIte jJAna dravya, guru dravyamAM paNa ghaTAvI levuM. paraMtu sAdhAraNa (ane dharma dravya-) (devadravya vigere)mAM ucita rIte upakAraka-sahAyaka-kavya-hevAthI, tene upakAraka bheda ja rahe che. kema ke-prathamanA traNa dravyanA-upakAraka tarIke ja tenI vyavasthA che. upAdAna tarIke nathI.) tethI te darekanA 14-14 bheda thAya che. bALa (sAmAnya samajanA) lekene samajAvavA teno koTho banAvIne paNa samajutI ApavI. 16, cityAdi dravyonA vinAza batAvanAra ke nIce pramANe samaja - cetyAdi dravyanA vinAzanA prakAre batAvate kahe konA nAmo bhedanA AMkaDA 1 caitya dravya 2 jJAna dravya 3 guru dravya 4 sAdhAraNa dravya 5 dharma dravya kula-saravALe 112 * vinAzanA batAvelA bhedanA anusaMdhAnamAM have svapakSa ane parAkSa taraphathI vinAza kevI rIte karavAmAM Ave che? te samajAvavAmAM Ave che. rA-Dora-judA ni ane vipakSo vitA sevA-ss-zva-vane -javaraha-vara-va-gii. InLA rAgAdika doSathI duSita thavAthI devAdika (pAMceya) dravyomAM svayakSa ane para pakSe karIne be prakAranA vinAzake zrI jinezvara bhagavatee kahelA che. 17
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ deSa, gAthA 18 vinAza viSe vicAra.] 3 vinAza hAre pA " phari vyAkhyA sahelI che, te paNa kAMIka samajAvavAmAM Ave che. # rAgAdi dethI due= rAga daSTi rAga vigere Adi zabdathI saMzaya (zaMkA) sahasAkAra (utAvaLa) leza vikrama (bhAnabhUlA thavuM) AkuSTi (Aveza) ane anAga (aNasamaja upekSA buddhi vigere samajI levA. aNasAvacetI) tethI karIne, tenA vinAzakanI yogyatA (kAraNarUpa de) batAvavA mATe A hetu garbhita (vinAzakanuM) (rAgAdiduSTa) vizeSaNa mUkavAmAM AvyuM che. * 1. svapakSa sAdharmika varga "zrAvaka vigere. 10" parapakSa bIjA dharmanA loko pAkhaMDI vigere 17" * sAme pakSakAra zaMkA kare che- vow "revA vinaM- hine ja navADaDadA aitaraNa kago ti-rapa-sta thaI gumave? . 28 pazna karavAmAM Ave che, ke-"caityane mATe khetara, senuM, gAma, gAyanA vADA vigere levAnI hilacAlamAM lAgelA muninI trikaraNe zuddhi kevI rIte hoI zake?" 18 "jo" cAlyA citya vigerene mATe-dhana vigere vadhAravA khetara, sonuM, gAma ghara, hATa gAyanA vADA vigere jevA vigere vidhinI ciMtA kare che, te traNa karaNanI zuddhi vALA muninI vikaraNa zuddhi kevI rIte hoI zake?
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. vinAza dvAra [ gAthA 19-20. vinAza viSe vicAra eTale ke na ja hoI zake. kema ke, pite je rIte vrata grahaNa karyuM hoya che, tene e rIte bhaMga thavAno saMbhava che." e bhAvArtha che. 18 e praznano uttara be gAthAthI ApavAmAM Ave che. bhaNNA itya vibhAsA. jo eAI sayaM vimaggijA, / tassa Na hoi visohI, aha koi harija eAI. // 19 // tattha karei uvehaM jA, bhaNiyA u ti-grnn-visohii,| pA ja ho, -a tArA, tA-viMiA . 20 || "ahiM be vikalpa kahevAmAM Ave che - je muni e padArtho jAte thaIne mAMge, tene te vizuddhi heI zakti nathI. paraMtu, have kadAca kaI te padAthe laI jAya (ke tene nukazAna kare) ane tenI je upekSA kare, tene je traNa prakAranI vizuddhi kahI che, te na hoI zake, tethI tenI abhakti thAya che. mATe (vinAzanuM) nivAraNa karavuM joIe." 19, 20 maUT0" IttA "taratha0 " riA kyArA * ahiM=A adhikAramAM vibhASA eTale vikalpa kahevAmAM Ave che. eTale ke-"zuddhi heya, ane na paNa hoya." # temAM, pahelAM-vizuddhine asaMbhava batAve che. utsarga niyamathI gya ghaTatI rIte devAdikanA dravyanI vRddhine saMbhava hoya, te je-muni rAjA-maMtri vigerenI pAsethI mAMgaNI pUrvaka (jAte) e= upara jaNAvelA khetara) vigere sthAne mAMge, eTale ke levA vigere vidhipUrvakanI hilacAla-pravRtti kare, eTale ke teo pAsethI navuM (devAdhidravya) meLave," tyAre,
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 19-20. vinAza viSe vicAraNA ] 3 vinAza kAra te munine vizuddhi nathI hotI. "vakhata be vakhata rAjAdikanAM saMparkamAM AvavAnuM thAya, jethI teone agavaDa vigere ubhI thAya (kaMTALe Ave), te dhArele vadhAre karI ApavA vigeremAM (tene) utsAha bhAMgI paDavAne saMbhava hovAthI, ane (zrI jinezvara devanI) AjJAnuM ullaMghana thavAthI, tame kahelA de lAgavAne avakAza khullI rIte ja jaNAI Ave che." e bhAvArtha che. have (trikaraNa) vizuddhine saMbhava batAve che - have kadAcakeipaNa e-(devadivya) laI jAya=nAza kare, te prasaMge upekSA kare, tene traNa karaNanI vizuddhi te (trikaraNanI vizuddhi) tene te munine na hoya ya thI=bhakti paNa na thAya - (a bhakti heya.) eTale ke ema thavAthIAjJAne bhaMga thAya, AnaMdane bhaMga thAya, ane utsAhano bhaMga thAya, tethI,
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3, vinA dvAra ( gAthA 19-20 vinA vize vicAra pApanI paraMparA vikasatI jAya che." e bhAvArtha che. tethI-a-vinItane su sAdhue reka joie sarva zaktithI. merA bhATe koI dhArmika svabhAvanA gRhastha pahelAM ApeluM hoya, te athavA, bIjuM kaI paNa deva vigerenuM mULa dravya nAza pAmavAnI sthitimAM hoya, nAza pAmatuM hoya, te game tema karIne rakSaNa karanAra muninA vratane jarApaNa hAni pahoMcatI nathI, paraMtu ulaTAnI dhamanI puSTi ja thAya che. kemake zrI jinezvara bhagavatenI AjJAnI ArAdhanA karavAne lAbha maLe che. A vAta zrI nizitha sUtranA bhAgyamAM 11 mA udezAmAM kahI che" iyANi tassa raNo "rAyaNiya-kaja" ti ulloyaNe ThiaM, " ulloyaNa" gAhA / Ni-gama-pahe vA / ceiyANaM vA tattha ya tad-danva-viNAse vA AyAvaMtosaMjaI-kAraNe vA sa-sahAo AyAvei, aNNammiya kammi vA kajje ubhaya-daDho ghii saMghayaNehiM / rAyA-'hINe, tiriyANaM so rAyA jotaM kajja Na karei sayaM, avataraNa-paho, buggAhio vA, maNuyANa ya tassa NhANA-'yaM ca Au~TaNa-NimittaM bhoga-ThANaM, daga-tIre taM ceva vajjeuM, AyAvijjA / AyAvei kajje / taM ca daga-tIraM
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 19-20. vinAza viSe vicAraNA. ] 3. vinArA dvAra mA--tava--jItta kuM, allaejja rAyA / AuTTo ya pucchejjA" ji nheM AyAvezi ? ahaM te kajjaM karemi / bhoge payacchAmi ? gAthA varehi vA varaM, ne te-do|" tAde bhaNai sAhU, :" na na me hiM sau teNa paDivaNNaM " caityanA kAme caitya dravyanA vinAzanA kAme 66 '' tahA 1 yaMti 77 57 99 [ ] have, " rAjya ne lagatuM kAma (khatAvavAmAM Ave che)" " kothaLa cha " sAdhvIjInA kAraNane kAme athavA khIjA kAI paNa kAme ke je rAjAne AdhIna hAya (rAjA dvArA thaI zake tema hAya), paraMtu te rAjA te krAma jAte na kare, athavA kAI thI bharamAvela Aya, ( ane tethI na kare) te--tenuM ANu karavA, ( tenuM lakSya kheMcavA) mATe jaLAzayane kAMThe ( munie) AtApanA levAnuM zarU karavuM joI e. te jaLAzayane kinArA rAjAnI najare caDe te rIte rahelA havA joIe, athavA moTA dezAvarI, ke dhArI rastA upara hAvA joie. tyAM tApanA karatI vakhate sahAyaka muni sAthe rAkhIne ( ekalA nahIM ), dhIraja ane saMyama ema banneya prakAranI dRDhatA dharAvanAre karavI joI e. pazu vigerene pANI pIvA vigere mATe jaLAzayamAM pravezavAnA je-ATa hAya, tathA nhAvA vigere mATe jaLAzayanA upayega karavAnuM bhega sthAna hAya, te cheADIne, khAsa kAmane uddezIne AtApanA karavI. mahA tapayukta te munine joI, rAjAnuM mana pIMgaLe (lakSya kheMcAya ), tyAre AkarSita thaI te te pUche ke-- .
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. vinAza dvAra [ gAthA 19-20, vinAza aTakAvavA. "zA mATe AtApanA kareA che? huM tamAruM kAma karI ApIza. zu kAI bhAganI sAmagrInI jarUra che? tamane je jarUrI hAya, te vara mAMgeA." 58 tyAre muni kahe " mAre kAI vara mAMgavA nathI. paraMtu zrI saMdhatuM ( amuka ) A (je heAya te ) kAma karo." tyAra pachI, rAjA te kAma karI ApavAnuM kabUla kare, ane te pramANe karI Ape." khAsa mahattvanA kAraNe tA jema bhAra upADanAra mambura thAka khAI bhAra upADavA mATe tAjo mAje thAya tema gheADI vAra cAritranA pAlanamAM niSTha muni mahArAja paNa jaina zAsananuM kAma AvI paDe, ne jo-jarUra jaNAya tA, cAritrane (te prasaMga pUratuM ja) gauNa karIne paNa- zruta vyavahAramAM jenA niSedha karelA hAya, tevuM paNu kAma arihaMta prabhunI AjJAne anusarIne kare, teA te, tene mATe kamanI mahAnija rAnA kAraNarUpa avazya thAya che. tenA dRSTAMtA zrI kAlikAcArya mahArAja, zrI bhadrabAhusvAmI, zrIvajIsvAmI, zrI hemacaMdrAcAya, zrI mahvavAdIsUri, zrI viSNukumAra, zrI dha ghASasUri ane anujJA (?) vigere che. (teone jaina zAsananA kAme jema karmInI mahAnija rA karanArA thayA che, tema bIjAne paNa mahAnija rA karanArA thAya.) 1. zrI sadeha dohAvalI graMthanI TIkAmAM paNa kahyuM che, ke 46 evam aSTA - dazasu pApa-sthAneSu - ati pravRttayA AjJA - nira-pekSayaiva - -dharma, nAnyathA, ded-AAsana-prasthanI T-mA-3-vaMzA kaDavu chetinAM zrIAhidA-DavAIDarInAm-- '' nida--pAritravAt " kRti-mAtraH /
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 19 20, vinAza aTakAvavA ] 3. vinAza dvAra " e prakAre- AjJAthI-dhama thI-nirapekSa thaIne ja aDhAra pAkha sthAnakamAM khUba pravRtti karanArane adhama thAya che. nahIMtara (AjJA-dhama sApekSapaNe hAya) teA, nahIM-( adhama na thAya). zrI arihaMta bhagavaMtanA zAsananA mahAzatru rUpa gabhikSa rAjAnA vaMzanA uccheda karanAra zrI kAlikAcAya mahArAja vigerenA niSkala`ka cAritra rahyA che. " e bhAvAtha che. 2. zrI prajJApanA sUtramAM bhASApamAM paNa kahyuM che, ke " sattA cattAri bhAsa - jjAyaM bhAsamANo ArAhago bhavai / ,, " upayoga pUrvaka cAreya prakAranI bhASA khelanAra pazu ArAdhaka hAya che." tenI vRtti A pramANe che- " bina-rAsanoddA--ssdi-nirA-ss(r-srtham-gasyAma'vi mAM mANamALa ArASajo mati / . " zrI jaina zAsanane uDDAha vigere dUra karavA mATe asatya bhASA khelanAra paNa ArAdhaka thAya che." 3. tathA, zrI upAsaka dAMga(sUtra)mAM paNa- 46 gu--ni veLuM ' guru=meTI Apatti vakhate, athavA gurunI AjJAthI ( judI jAtanuM vana karavuM paDe, tA paNa tethI paccakkhANune bhaMga thatA nathI-A sabaMdha-A rItanA atha che) * cacADa'ti=rakSA-srtham pratyanIka-nigraheNa "" pratipakSa - niyama-bhaGgo na bhavati 1 * caitya vigerenI rakSA mATe vidhinA nigraha karavA (vrata karatAM juduM AcaraNu karavu paDe, teA paNa) svIkArelA niyamane bhaMga thatA nathI." 4. zrI AvazyakakSamAM pratyAkhyAna adhyayanamAM paNa che, ke- ve mahattA-'rjuM ? "" " ( lIdhelA pratyAkhyAnA bhaMga thAya tevuM AcaraNu karatAM paNa pratyAkhyAnanA laga thatA nathI, tethI) mahattvanAM kAraNeAnA agAra zivAya pratyAkhyAnamAM chuM. 5. e vigere prakAre
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. vinAza drAra [ gAthA 19-20, vinAza aTakAvavA. " su-nakSatra-sarvAM-nubhUti muni vigerenI peThe-zAsananI AzAtanA rAkavA mATe peAtAnA prANanA tyAga karIne paNa zAsananA hita mATe prayatna karavA ja joIe." vadhAre zuM kahevuM? A upara jaNAvelI hakIkatA uparathI e nakkI thAya che, ke " utsarvoca mAttvatvam, ''' apavAdasya tu svacchandatvam " iti vadanto'pi nirastAH " "" utsa mA che--ane apavAdanA Azraya karavA, e svacchaMda pravruttirUpa che. ema kahenArAonI paNa vAta kheATI kare che." e gAthAnA atha thayA. 19-20 (c 3. vinAzadvAra samAsa.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. guNudrAra # ( bIjA dvAramAM jaNAvyA pramANe ) ( deva-dravyAkrikanI ) vRddhi karanArane je uttama laukika su-phaLa maLe che, te have batAve che. chyuM nALa, ne 13ddhi ti mu--mAvathA, 1 tALuM dviI pavaderU, vittI, suvarNa, ca N, tA- || 2 || puttA ya dhruti mattA, maukIrA, vuddhi-saMjItrA, I sabhyajIvana-saMpuLA, su--maujA, naLa--saMmayA, // 22 // e pramANe jANIne, je su-zrAvaka deva-dravya (vigerenI ) vRddhi kare che, teonI Rddhi, kIti, sukha ane baLa vadhe che. tathA (tenA) putrA, bhakta, zUravIra, buddhizALI, sa lakSaNathI sapUrNa, suzIla ane lAkapriya thAya che. " 21, 22. "0" "puttA." vyAvyA + 4668 su-zrAvako e prakAre=pUrva kahyA pramANe vRddhinI vidhine jANIne, pAMceya dravyanI vRddhi kare che, ane teo, 3 aMtarAya vagere karmAMnA kSayApazama vigerethI Rddhi=puNyAnuba'dhi vaibhava sukha=mAnasika ane zArIrika aLa=parApakAra vagere karavAmAM samatha zArIrika baLa, ane tevA prakAranI putrAdika=kuTumba saMpatti, upalakSaNathI tevA prakAranI sa`pattinI vRddhi, icchita sukhanI prApti, ucca kuLamAM janma, sava ThekANe-satkAra, sanmAna vigerethI uMcA prakAranI pUjAnI prApti, udAratA,
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. guNadvAra [ gAthA 23-24 vRddhi karavAnA laukika phaLa. gaMbhIratA, vivekIpaNuM, durgatine nAza, Arogya, uttama prakAranuM lAMbuM AyuSya, suMdara rUpa, saubhAgya, dharma karavAnA sAdhanenI sArI prApti vigere bAhya phaLanI paraMparA anubhave che." # A pramANe be gAthAone bhAvArtha che. 21, 22 * have lattara uttama phaLa batAve che, jina-vacana-kuddhi-ra, bAvaLa - -guor, I buDDhanto jiNa-davvaM tittha-yarattaM lahai jIvo. // 23 // ni-pavA-suDhi vAra bhAva - -, rakkhaMnto jiNa-davvaM paritta-saMsArio hoi. // 24 // (A be gAthAo, pUrvAcAryoe racelA zrI saMdha prakaraNa vigere ghaNAM graMthamAM jovAmAM Ave che.) "jena zAsananI unnati karanAra ane jJAna, ane darzana guNane prabhAva vadhAranAra evA deva-dravyanI vRddhi karanAre jIva tIrthaMkarapaNuM pAme che. jaina zAsananI unnati karanAra, ane jJAna ane darzana guNane prabhAva vadhAranAra evA deva-dravyanuM rakSaNa karanAra AtmAne saMsAra ke hoya che." 23, 24 viSaro" "na-vizALa vyAkhyA saraLa che. bhAvArtha A pramANe che+ deva vigere dravya heya, te darareja zrI jina pratimAjI mahArAjane AMgI vigerenI racanA, mahApUjA, satkAra, sanmAna vigere avalaMbana bhUta pravRttiono saMbhava hovAthI tyAM meTe bhAge muni mahArAjAnuM Agamana thatuM rahe che, teonA upadeza vigere sAMbhaLavAthI jena zAsananI vRddhi thAya che, ane jJAnAdikanI prabhAvanA thAya che, te jANItuM ja che. eTalA ja mATe-deva dravyAdikanI vRddhi karanArane, arihaMta bhagavAnanA zAsananI khUba bhakti hevAthI, paraMparAe te jaga jananA upakAra mATe thAya che, tethI ane apramattapaNe dharma ane zAsananA sArI rIte ArAdhaka thavAthI sAgara zeThanI peThe saMsArane ucacheda karavAmAM samartha te uMcA prakAranA puNya rUpa tIrthakara padanI prApti paNa A kAmathI bahu ja saraLatAthI kare che.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 23-24, lekara phaLa] 4. guNadvAra kathA sAketa nagara(adhyA )mAM parama zrAvaka sAgara zeTha rahetA hatA. tyAMnA zrAvakee maLIne te sArA zrAvaka hevAthI, tene caitya dravyano adhikAra (vahIvaTa) sakhe, ane deharAsaranuM kAma karanArA suthAra vagerene bhejana, mahInAnuM mahenatANuM, vigere kAryo paNa tamAre ja saMbhALavAnA che." paraMtu, pApanA ulyathI lebhI thaIne suthAra vigerene te rokaDA paisA Ape nahIM. paraMtu anAja, goLa, tela, ghI, vastra (kapaDAM) vigere deva-dravyathI sastI kharIdIne teone mAMdhA (vadhAre kiMmatathI) Ape. ane bAkIne naphe pote laI le, ema karatAM eka rUpiyAnA eMzImAM bhAga jeTalA pramANanI eka hajAra kAMkaNI lebhathI ekaThI karI, ane tethI upArjana karelAM (pApa) karmanI AcanA karyA vinA, te marI gaye. | siMdhu nadIne kinAre saMpradAga-thala parvata upara jaLa manuSya thaye. samudramAM utaravAthI jaLacara jIvonA thatA upadrava rekavAmAM upayogI thAya evA (tenA) anDagolaka levA mATe, uttama ratno levA IcchanArAoe mAMDelA vajumaya ghaMTImAM pIlAvAnI mahApIDAthI marIne, trIjI narake nAraka tarIke utpanna thayo. (dariyAmAMthI ratna levA mATe e pradezanA leke samudramAM utare che, paraMtu teone dariyAmAM magaramaccha vigere jaLacaronA humalAthI bacavA mATe upara jaNAvelA jalamanuSyanA aMDagalanI jarUra paDe che. je te moDhAmAM rAkhe, te te upadrava naDatA nathI. eTalA mATe te anDagalA levA mATe e leka vajaya meTI-meTI ghaMTIomAM jalamanuSyane pIle che, ane tenA anDagolake meLave che.) narakamAMthI nIkaLIne pAMcaso dhanuSa pramANane meTe matsya thayo ane te che ke e tenA dareka aMga kApavAthI khUba pIDAne lIdhe marIne cethI narake gaye, ema karatAM karatAM eka ke be bhavanA AMtarAthI naraka gati pAmIne sAtamI narake utpanna thaye. pachI anukrame eka khAbeciyAmAM bhuMDa thaIpachI pADe, ziyALa, bilADo, uMdara, nALIye, kA, girALe, sApa, baLada, , hAthI vigeremAM hajAravAra utpanna thaye. tathA karamiyuM, zaMkha, chIpa, kIDA, vIchI, pataMgIyA vigeremAM ane pRthvIkAya, apUkAya teukAya, vAyukAya, vanaspati kAyamAM caDa-utara krame lAkha bhava sudhI bhA. tyAra pachI, ghaNuM karmone kSaya thaI gayelo hovAthI vasaMtapuramAM vasudatta ane vasumatIne putra thayA, paraMtu garbhamAM hato tyArathI ja gharanuM badhuMye dhana nAza pAmyuM, janmane divase bApa marI gayA, pAMcame varase mA marI gaI. joke e "niSpa " evuM nAma ApyuM, ane rAMkanI mAphaka meTa thaye. eka divase hetALa mAme ene pitAne ghera laI gaye, tyAre rAtamAM tenA gharamAM geree
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 4. zuddhAra [ gAthA 23-24. lAkAttara phaLa. cArI karI. e rIte, e jenA dharamAM rahe, tenA dharamAM cAra, agni vagerenA upadravA thayA kare che. tyAMthI tAmralipti (tAmIla) nagarImAM jaI te vinayadhara nAmanA zeThanA dharamAM rahyo. tyAMthI paNa kADhI mUkavAthI samudra raste dhanAvahu nAmanA vahANavaTI sAthe bahAranA kAI dvIpamAM gayA. anukrame-tyAMthI pAchA vaLatAM vahANa bhAMgyuM. chatAM paNa pATIyuM hAthamAM AvI javAthI, nipuchyA jema tema karIne dariyAkAMThe pahoMcyA. ane tyAMnA gAmaDAnA nAyakane Azare rahyo. k tyAM kAi eka divase dhADa paDI, te ThAkArane ja mArI nAMkhyA. ThAkAranA dikarA '' samajIne nipuNyAne peAtAnI pallImAM laI gayA. te ja divase khIjA pakSI patie te ja pallInA vinAza karyAM. tyAra pachI teoe paNa durbhAgI che" ema samajI kADhI mUkayo. 66 e rIte, cAranA upadrava, pANInA upadrava, agninA upadrava, peAtAnA ane sAmAnA pakSanA upadrava vigere aneka upadraveA thavAthI kADhI mUkavA vigerethI navase` navANuM jude jude ThekANe mahAdu:kha pAmyA. eka vakhata moTA jaMgalamAM paraco dharAvatA rolaka yakSanA maMdiramAM paheoMcyA, ane peAtAnA duHkhA gAtAM-gAtAM tenI ekAgrapaNe ArAdhanA karI, jethI ekavIza upavAsa thayA bAda yakSa prasanna thayA, ane meklyA,-- 11 " are bhadra ! sAMje mArI AgaLa seAnAnA cAMllAnA pIMchAMthI zAlatA eka meTA mAra nAca kare che. ane rAja tenAM pIMchAM paDI jAya, te tAre ekaThAM karI levAM. " teNe khuzI thaI te keTalAka pIMchAM ekaThA karyAM, ema rAja pIMchAM levAthI, navasA pIMchA maLyA. sA pIMchAM bAkI rahyA, tyAre, pApanA udayathI teNe vicAra karyAM, ke " A pIMchAM levA mATe keTalA divasa sudhI A jaMgalamAM rAkAI rahevuM ? mATe sAruM' tA e che ke, eka ja mUThThInA AMcakAthI badhAM laI lau. ema vicAra karI, te divase nAcatA mAranA pIMchAM mUDInA eka ja AMcakAthI kheMcI levA jAya che, tevAmAM, meAra kAgaDA thaIne uDI gayA. 37 te pahelAMnA ekaThAM karelAM pIchAM paNa rahyAM nahIM. " dhikkAra che mane ke-me khATI utAvaLa karI." ema pastAveA karyAM, ane Ama tema pharatAM pharatAM jJAnI muni mahArAjazrIne joyA. namaskAra karI, peAtAnA karmAnuM svarUpa pUchyuM. jJAnI mahAtmAe paNu pUrva bhavamAM teNe je anubhavyuM hatuM, te badhuM svarUpe kahyuM. pachI teNe devadravyathI AjIvikA calAvyAnA doSanuM prAyazcitta mAMgyuM,-- muni mahAtmAe kahyuM ke-" vAparyAM karatAM vadhAre devane ApavuM. " pachI teNe " deva dravyamAM hajAragaNuM apAya tyAM sudhImAM peAtAnA nirvAhamAM mAtra jarUrI vastra, AhAra vigere karatAM gheADuM paNa vadhAre na levuM. " e pramANe niyama lIdhA. te vAra pachI je je vepAra kare che, temAM tene dhaNuM dhana pedA thAya che. e rIte thADAka viseAmAM pUrva bhavamAM vAparelA hAra kAMkaNIne khale daza lAkha kAMkaNI deva-dravyamAM
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 25. tAtvika ubhaya phaLa, ] 4. guNadvAra ApI. e rIte deva-dravyanA devAthI mukta thaI anukrame ghaNuM ghaNuM dhana pedA karIne pitAnA dezamAM gayA ane meTA zeTha thaIne rahyA. tyAM gayA pachI, pite baMdhAvelA ane bIjAe baMdhAvelA ema sarva zrI jinamaMdiramAM ane jJAnAdika kSetramAM sarva zaktithI hamezAM pUjA, prabhAvanA vigere, karavA-karAvavAthI, deva-dravyanuM rakSaNa ane vRddhi karAvavA dvArA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM, egya avasare dIkSA laI, gItArtha thayA. tyAMthI savArthasiddhi vimAnamAM devapaNuM anubhavIne, mahAvideha kSetramAM tIrthakara pada bhogavIne mekSamAM gayA." * e prakAre, deva-vyAdikanI rakSA karanArane maLatuM phaLa paNa kahevuM. A rIte, "AnuSaNika phaLa batAvyuM." A paramArtha che. 23, 24 # have upasaMhAra karatAM karatAM graMthakAra zrI tAtvika uttama phaLa batAve che evaM NAUNa, je davvaM vuDhi Niti su-sAvayA, / karA-maroLA uta ti te juo. | 20 | ema samajIne je su-zrAvake dravyanI vRddhi kare che, te kharekhara vRddhAvasthA, maraNa ane regene aMta karaze." 25 vaM"--ri ! cA* e prakAre jenazAsananuM prabhAvakapaNuM vigere jANIne- jarA, maraNa ane rogane aMta eTale ke, "duHkhanA saMpUrNa nAza rUpa mokSa" e artha che. e prakAre, jene zAsananuM prabhAvakapaNuM vigere uttama phaLe jANIne, je su-zrAvake deva-dravyAdikanI vRddhi kare che, te jarA-maraNa ane tene aMta eTale ke sarva duHkhonA saMpUrNa vinAza rUpa mekSa prApta karaze." gAthAne e bhAvArtha che. 25 4. guNadvAra samApta.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. doSadvAra * have, AgaLa jaNAvyA pramANe (deva-dravyAdikane) vinAza karanArane parabhavamAM prApta thanArA deze batAve che - sevA-DaTTa--ghare noTa dhaMdhaNa mUko, . kamaLo vA vi-musiMghA-DaDaTTa-ju 4. 26 / unamArganI dezanA ApanAra ane zrI jinezvara devanA zatru, suninA zatru ane zrI saMgha vigerenA zatrunI peThe devAdi dravyano nAza karanAra mUDha AtmA darzana (mithyAtva) mehanIya karma bAMdhe che. 26. "revA " tiA thAkathA# devAdi dravyane vinAza karavAmAM mithyAtva karma prakRti ca"thI=ane bIjI paNa pApa prakRtio mUhonA phaLothI ajANa chava bAMdhe che. unmArgane upadeza ApanAranI peThe "addhi gArava vigerene AdhIna thaIne, athavA durAgrahane vaza thaIne usUtra prarupaNa karanAranI peThe- athavA jinezvara deva, muni mahArAja ane zrI saMgha vigerenA zagunI peThe e artha samajavA. + "mAyA-prapaMcathI mizra adhyavasAyanA baLathI dazamehanIya karmane nikAcita karato AtmA, tene baLathI bIjI paNa pApa prakRti prAyaH vizeSa prakAre bAMdhe che." karmagraMthamAM kahyuM che, ke- sA -nA-- UTIRST re -rohiM, raMta-mahuM bina-kha--saMdha-sp-fego - | padda . [ ri-vijita-karma-vipaka-prA ]
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA ra7. pApa karma baMdha ] pa, daSadvAra zrI jinezvara prabhu, muni, caitya ane saMdha vigerene zatru, unmArganA upadezathI mArganA nAzathI, ane devadravyane hAni pahoMcADavAthI (upADI javAthI), darzana mehanIya karma bAMdhe che." 56 zrI nizIthacUrNinA 11mA uddezAmAM paNa kahyuM che, ke "tatya daMsaNa-mohaM arihaMta-paDiNIyayAe / evam siddha tha tasiM su ma saMghassa ya paDiNIyattaM karato haMsAno pA" riA temAM, arihaMta bhagavAnanA virodhI paNAe karIne darzanamaha karma bAMdhe che. e prakAre-siddha bhagavaMte, catya, tapasvi zrutajJAna, dharma ane zrI saMghathI vidhIpaNuM rAkhanAra darzanamehanIya karma bAMdhe che." 26 ema (darzananehanIya karmane baMdha) thAya, te paNa tene tethI nukazAna zu?" evI zaMkA uThAvIne, kahelA ane nahIM kahelA moTA pApe batAve che - re zva-vikhare, ri-vApa, pathAra kahe, siMgApatya-a, guru-sro vada-amara 27 caityanA dravyane vinAza karavAthI, munine ghAta karavAthI, janazAsananI jAheramAM niMdA thAya tevuM karavAthI, ane zrI sAvIjInA cethA vatano bhaMga karavAthI samakita guNanI prAptinA mULamAM ja Aga lAge che. * 27 ' areja ri ! thAkyA
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ ST paSadvAra ( gAthA 27. aneka moTA lAge # deva dravya=hiraNya (dhana) senuM, nANuM vagere. tathA, lAkaDAM, ITe, patthara, lepya padArtha, deva dravyanA pATa, pATIyAM, caMdaravA, vAsaNa, dAbhaDA (peTI),dI vigere tamAma upakaraNe deva-dravya kahevAya che. tene vinAza karavAthI samyaktva guNarUpa vRkSanA mULamAM Aga lagADAya che. eTale ke-"tema thavAthI baLI gayeluM vRkSa pharIthI navapallavita na thAya, tema samyaktva guNa paNa (najIkanA vakhatamAM) pharIthI na jAge." e bhAvArtha che. * ahIM rahasya e che, ke- devAdi dravyane vinAza thavAthI dhAryA pramANenI pUjA vagere anuSThAne lepa thAya che. ane tema thavAthI, tene lIdhe jAgrata thate AnaMda, prabhAvanA ane zAsananI unnatine abhAva thAya che. ane tethI, guNemAM thate vadhAre rokAI jAya che. ane tethI, mekSanA mArgamAM vyAghAta-agavaDa ubhI thAya che. ane tethI, karIne, mokSa maLavAmAM vijJa paDe che, kemake-kAraNa vinA kArya utpanna thaI zakatuM nathI. zrI vasudeva hiMDInA* pahelAM khaMDamAM kahyuM che, ke ceiya-davvaM viNAsiaM, unA-vizva-jUna--ssirita-phiyAmA-siddhiyAsanma-saMsaLamubh dimA-jhava vaDha-To NivANa-laMbhA paDisiddhA / | * zrI vasudevahIMDI nA chApelA pustakamAM surendradattane uddezIne A pATha che. je mULa graMthamAM nIce Apela che. pR. 107
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 28. aneka moTA doSa lAge ] 5. SidvAre ja catppbhvaa pura-mAdhu-Tsa, sai - mahimA-''gayassa ___ sAhu-jaNAo dhammovaeso vi, titya-'NusajjaNA ya, sA vi tao vIra-jhAi-di daMsaNa-mohaNijaM kammaM NibaMdhai, sAra-vekhinna = " ti .. jeNe caitya dravyane vinAza karyo hoya, teNe jinezvara bhagavAnanI pratimAjInI pUjA ane darzanathI AnaMda pAmatA hRdayavALA bhavasiddhika eTale ke-najIkamAM mekSamAM janArA AtmAene prApta thatAM, zrutajJAna, avadhijJAna, mana paryAyajJAna, kevaLajJAna ane mekSanI prAptimAM vizva nAMkheluM che, ema samajavuM. ane je tenAthI deva ane manuSyanI addhi maLe che, ane tenA mahImAthI padhAratAM sAdhu mahAtmAonA dharmopadezane lAbha ane zAsananI unnati thatI hoya che, te paNa rekI devAelI hoya che. tethI te jIva meTI sthitinuM darzana mehanIya karma ane azAtA vendrIya karma * e prakAre zrI muni mahArAjazrIne vAta karanAra vigere vize paNa ghaTAvI levuM. ra7. * 8 are! jo ema thAya, te abhavya jIvanI jema bhavya jIvane paNa pharIthI samyakatva guNa prApta na thAya ne?" e zaMkA karIne prasaMgathI kyA doSa karanAranI apekSAe samakita guNanI prAptimAM keTalo vakhata lAgI jAya? te avadhi batAve che,
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa. dezadvAra ( gAthA ra9-30. sabhyatva guNamAM vizvanuM mApa, AsAyaMto bahuso aNa-ta-saMsArio hoi. // 28 // "zrI tIrthakara prabhu, (jaina)zAsana, (jaina) zrutajJAna, AcArya bhagavaMta, gaNadhara bhagavaMta ane mahA labdhi rUpI trAddhinA dhAraNuM karanArA mahApuruSanI vAraMvAra AzAtanA karanAre jIva anaMta saMsArI hoya che." vicAra" riza vyAkhyA sahelI che. te paNa- # tIrthakara=arihaMta bhagavAna, vigere. e pramANe AcArya vigere viSe paNa samajavuM # devAdi-dravyanA vinAza vigere dvArA ane upara jaNAvelAonI vAraMvAra-vagara saMkece- AzAtanA karanAra utkRSTathI- anaMta saMsArI hoya che. A artha che. + sAMkaLanA AMkaDAnA nyAyathI athavA bhIMtanA tharenA nyAyathI adhyavasAyanA ochA-vadhatA paNAne lIdhe upara jaNAvelI AzAtanAone lIdhe utakRSTapaNe anaMta bhale sudhI cAle-tevI pApa karmonI paraMparA samajI levI. * tethI karIne, samyaktva ane uMcA prakAranuM puNya vigere prApta thavAmAM anaMta kALa sudhI e vighAta pahoMce che. puNyane udaya AvavAmAM asaMkhyakALa sudhI vivAta thAya che. ane jAnyathI bI ThekANe prAyaH saMkhyAtA bhava sudhI vighAta pahoMce che." e prakAre vastu sthiti hoya che. + e rIte-upara jaNAvelAonI AzAtanA karanArA ane zrutajJAna dvArA utsatra bolanArAnuM paNa prAyaH anaMta saMsAripaNuM samajavuM.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 29-30. duSTa vipAkA ] zrI mahAnisItha sUtramAM 4 = R tittha-garA -''INaM maI AsANaM kujjA, seNaM bAva ajjhavasAyaM paDucca, 5. dAdvAra kahyuM che, ke-- gA -Data--aizAyintaLa, ttA" - tIrthaMkara bhagava MtA vigerenI je mATI AzAtanA kare che, te adhyavasAyAne Azrayine yAvata, anaMta sa McAripaNuM pAme che." ( eTale ke--saMkhyAta bhava, asaMkhyAta bhava ane anaMtA bhava sudhI samyaktva guNu vigerenI prAptimAM vidhAta pahoMce che. paraMtu " ekAMtathI anaMta bhavA sudhI ja vidhAta peTThAMce che." ema na samajavuM) 28 da 71 upara jaNAvelA doSa kharAbara samajAvavA mATe keTalAka duSTa vipAkA batAve che,-- vAriyoti, ti-mAthuM ja, ka-onA-rUM, / du-naLa-virAra, tarphe a-vaLavAya ja, te phaLa. // 26 // taLyA-luhA-mimU, ghAyaLa vALa-vittuLanI 6, / 6mArUM -muha-ArUM visImad muMnamALo so. / / 20 // [e gAthAnA arthanA sabaMdha che ] [ zrApa nitya-228-222] daridranA kuLamAM janma, daridrapaNu, koDha rAga vigere rogA, ghaNA mANasAnA tiraskAra, niMdA, durbhAgya, tarasa, bhUkha, asaphaLatA, zastranA thA, bhAra vahana karavA, cUrNanI mAphaka chInnabhInna thavuM, e azubha phaLa bhAgavavAnA duHkhA anubhave che. " "ddinma tti. "tur " tti. vyAkhyA # bhIkha mAMganAra brAhmaNa vigerenA kuLamAM janma. tyAM paNa peAtAne-- vaibhava na maLavA.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. dASadvAra [ gAthA 26. duSTa vipAkA. " ca" zabdathI Icchita na maLavuM, ane sarva taraphathI apamAna thavuM, vigere DhASA samajI levA. 1 ghAtana=talavAra, bhAlA ityAdithI chedAvuM, vAhana=mIThuM, patthara vigerenA bhAra kheMcavA, cUNu na=madharI vigerethI kuTAvuM, "ca" zabdathI dugati, paravaza paNuM, khIjAne Azraye AjIvikA meLavavI, mAtA pitA vigere kuTumbanI saMtati-paraparAnA uccheda, vigere doSA laI levA-samajI levA. # dareka bhavamAM bhamIne e pApanA phaLe. vAravAra bhAgavatA te devadravyAdikanI AzAtanA karanArA AtmA viSAda pAme che, viSAda vigerethI gabharAtA-muMjAyelA rahe che, duHkhI thAya che. eTale ke,-upara jaNAvelA deASA-ulita thavAthI ubharAI AvavAthI-pApa kranA mULA lAgavavA paDe tyAre, tenAthI cAlu rahetA durdhyAnathI haMmezAM gherAyeleA rahetA hAya che, du:khI du:khI rahetA hAya che. #ethI rahasya e samajAya che, ke "pApa karmonA-anubhAganI--sanI- vicitratAne lIdhe duvipAkanI-duSTa phaLAnI-paraMparA cAlavAnuM spaSTa rIte samajI zakAya tema che." # temAM paNu, sakhyAta bhavAnI paraMparA cAlavAnuM dRSTAMta-jenuM AgaLa upara varSoMna AvavAnuM che, te sakAza zrAvaka vigerenI peThe samajavuM. ane asaMkhyAta bhava sudhI cAlanArI duvipAkAnI paraparA rUdradattanI peThe samajavI. te kathA A pramANe-- bharata kSetramAM sUryapUra (saurIpUrI) nagaramAM andhaka vRSNi rAjA rAjya kare che. eka vise su-pratiSTha nAmanA kevaLIbhagavAn udyAnamAM sameAsaryAM. udyAna pAlaka e hakIkata vijJapti pUrNAMka rAjAne jaNAvI. tethI maheAtsava pUrvaka rAjA tyAM gayA, vidhipUrvaka vaMdanA karI, ceAgya sthAne beThA. zrI kevaLI bhagavate dhadezanA ApI,
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 29-30. rUdradattanI kathA. ] 5. dASa dvAra dha dezanA pUrI thayAM pachI, rAjAe pAtAnA pUrvabhavanuM caritra pUchyuM. pachI, su-pratiSTha kevaLI bhagavate anvaka vRSNi rAjAne kahyuM, ke-- ** bharata kSetramAM ayAdhyA nagarImAM anaMta vIrya nAme rAjA hatA. te nagaramAM surendradatta nAme vaNika-zrAvaka rahetA hatA. je samyaktva guNu yukta hatA. rAja daza dInArAthI, AThamane divase khamaNI dInArethI, caudazane vise cA-gaNI dInArAthI ane aThThAI vigeremAM tethI pazu vadhAre dInArAthI jinezvara bhagavaMteAnI pUjA kare che. ane dAnazIla vigerenI uttama TevA dharAve che. jethI, sarvatra AbadAra tarIke pratiSThita thayela che. eka divase zeThe pUjA mATe bAra varasa sudhI vAparI zakAya teTaluM dhana peAtAnA priya mitra rUdatta nAmanA brAhmaNane ApIne, jaLa mAge dezAntara gayA. te brAhmaNe jugAra vigere vyasanAthI aMgata upayAgamAM te dhana vAparI nAMkhI (cArAnI) pallImAM dAkhala thayA. kAI eka vise temAMthI nIkaLIne gAyAnuM dhaNu laI jatAM kATavAle tene khANAthI dhAyala karyAM, te te marI gayA. ane te kranA prabhAvathI sa Mvedhe karIne eTale ke sAtamI vigere narakamAM ane AMtare AMtare matsya vigere tiya`canA bhavAmAM bhamyA. tenA bhavAnA saMvedhanA kAThe nIce pramANe che,-- nArakagati tiya cagati 7 mI nAraka bhava 2 ne 3 ne 4 thA 5 mA do 7 mA 8 mA 9 mA 10 mA 11 mA 12 mA 13 mA 14 mA 15 mAM 6 ThThI nAraka 5 mI nAraka 4 thI nAraka 3 jI nAraka 2 jI nAraka 1 lI nAraka matsya siMha sApa 73 vAgha f garuDAdi bhujaparisapa manuSyabhava G tyAra pachI dhaNA kALa sudhI trasa ane sthAvara yAniemAM bhamyA. 10
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. deSa dvAra [ gAthA 2-30, rUdattanI kathA, tyAra pachI kurUkSetranAM gajapura nagaramAM kapila brAhmaNane ghera tenI anuddharA nAmanI patnInA garbhamAM avataryo. te vakhate bAkI rahI gayelA pApanA prabhAvathI pitA marI gayA, ane janma samaye mAtA paNa marI gaI ane lekee "gautama" evuM tenuM nAma rAkhyuM. te vAra pachI, mAzIe bahuja muzkelIthI meMTe karyo. juvAnImAM AvatAM AvatAM te AhAra mATe ghera ghera rakhaDatAM bhojana paNa na maLavAthI zarIre ghaNe ja dubaLa thaI gayo. 17 eka vakhata samudrasena nAmanA muni mahAtmAne AhAra vigerethI satkAra ane sanmAna pAmatA jaI, temanI pAse temanI kRpA meLavIne, teNe dIkSA lIdhI. anukrame zAstranA pAragAmI thaI mananAM bhAvathI paNa sAdhu thayAM tenA guru madhya raiveyaka devalokamAM ahamindradeva thayA ane te paNa AcAryapada pAmIne munio ane zrAvakethI pUjAtA madhya daiveyaka devalokamAM tapanA baLathI deva thayAM. 18 tyAMthI avIne ahiM yaduvaMzamAM andhaka vRSNi nAme tame rAjA thayAM che. 19 have Aja bhavamAM saMyama grahaNa karIne tame mekSa pAmazo." e pramANe digambara-AcArya kRta harivaMza purANamAM ane vasudeva hIMDInA prathama khaMDa [mu. pu. pR. 112]mAM che. * jainetare paNa e pramANe deSane saMbhava kahe che. purANa vigeremAM- " deva-dravyeNa yA vRddhi guru-dravyeNa yad dhanam , / tad dhanaM kula-nAzAya, mRto'pi narakaM vrajet // 1 // [ ni-ce 233 ] deva dravyathI dhanamAM je vadhAre thAya che, ane guru dravyathI je vadhAre maLe che, te dhana kuLanA nAza mATe thAya che." 1 vRddhisamRddhi kuLanA nAza mATe kuLanA uchera mATe thAya che. 1 A lokanuM tuccha phaLa batAvyuM. ane te deva dravyAdikane khAnAre mahApApane lIdhe melA manavALe hevAthI, marIne naraka durgatinI paraMparA pAme che. 2 A rIte paralokamAM maLatuM phaLa batAvyuM. * e ja purANamAM paNa moTA deze batAvyA che.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 1 2 gAthA 29-30. anyanA zAstronA pramANe. ] dvAra "kama-je nA marti kuta, H -taif. I -pA pAnti amAro na hota. / 2I [ zAsa-tri-2-30 ] prANa kaMThamAM Ave te paNa-eTale ke maraNa AvI paDe to paNa, deva-dravya levAmAM buddhi na rAkhavI. kemake-agnithI baLI gayelA vRkSe navapallavita thAya che, paraMtu deva-dravyanA bhakSaNathI baLI gayele navapallavita thato nathI." prabhAva=deva dravya athavA "lokamAM prasiddha janasamudAye ekaThuM kareluM sAdhAraNa dravya, ke jene jAtIya dravya paNa kahevAmAM Ave che." agnidagdha agnithI baLI gayelA vRkSe pANI siMcavA vigerethI uge che navapallavita thAya che. paraMtu prabhAsva eTale deva-dravya vigerene vinAza karavAnA ugra pApa rUpI agnithI baLele manuSya mULathI baLI gayelA jhADanI peThe navapallavita thato nathI. bhAvArtha e che, ke-"prAyaH hamezAM duHkhI rahevAthI pharIthI navapallavita thatuM nathI. 2 * have, upara kahelA ane nahiM kahelA khAsa meTAM pApa batAve che - "amA, brahma-hatyA ra, ca ra yal dhana, . pura-panI, tevadravyuM, hava-rathama patita che rU . " -dina-2-3 ] "prabhA-dravya, brahmahatyA, daridrInuM dhana, gupatnI, ane deva-dravya, svargamAM hoya tene paNa nIce pADe che, eTale ke durgatimAM laI jAya che. 3" # digambara saMpradAyanA graMthamAM paNa e pramANe kahyuM che, ke "vAM Li--ssInAM mair - -rama, . nira-makSa jaiva tura- banma-janmani. / I "vAM vAva-Dana pata, supayA vA kRti , . mUrdhni vA patitaM vajra, na tu deva-sva-bhakSaNam // 2 // jJAti bina-nica-sANA-ssIna pa .. havya -- pati-vA, rU. kSaNavAra duHkha ApanAra bhayaMkara jhera vigere khAvuM sAruM, paraMtu bhavabhava duHkha ApanAra nirmAlyanuM bhakSaNa karavuM sAruM nathI. 1
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. deSa dvAra, [ gAthA 31-32, vipAke. dAvAnaLamAM paDIne saLagI maravuM sAruM, bhukhe marI javuM sAruM, mastaka upara vaja paDe te ya sAruM, paraMtu deva-dravyanuM bhakSaNa karavuM jarA paNa sAruM nathI. 2 mATe, mahApApanuM kAraNa bhUta ane durgati ApanAra jina-deva dravya, nigraMtha gunuM dravya ane zAstra vigerenuM eTale ke jJAna dravya jANyA pachI levuM nahIM." 3 * e prakAre A bhavamAM ane parabhavamAM thatAM de batAvyAM. A pramANe A be gAthAone bhAvArtha che. 29-30 deva-dravyanI cerInA dhanamAMthI grahastha pitAne mATe paNa AhAra banAvela hAya, te paNa sAdhune na kalpa. tenA kAraNe spaSTa samajAvavA mATe prAyaH A bhavane lagate deSa vyavahAra bhASyanI traNa gAthAthI samajAve che,- cehaya-davvaM vibhajja, karija koI a naro saya-TAe, / samaNaM vA sovahiaM vikija saMjaya-'TThAe. // 31 // [ -dina-2-222 ] cArelA deva-dravyamAMthI je bhAga potAne maLe che, temAMthI keI manuSya potAne mATe AhAra banAve, ane te AhAra, athavA upAdha sahIta sAdhune vece, ane tenA vastrAdika, sAdhune mATe Ape,-31 " o" tti + caitya dravya cAra samudAye cerIne temAMthI pitAnA bhAgamAM AvelA dhana vaDe karIne kaI paNa mANasa pitAne mATe lADu vigere temAMthI te AhAra vigere sAdhune Ape, athavA je pitAne mATe upadhi sahita sAdhune vece ane temAMthI prAsuka vastra vigere sAdhu vigerene Ape, (AgaLa saMbaMdha che). 31 eA-risammi davve samaNANaM kiMNa kappae vettuM / veda-veda varSa su-vihimA. ne pha2. [ zarU-ni-ra0-222 ] AvA-dravya karIne potAne mATe je banAveluM hoya, te sAdhune grahaNa karavuM kema na kape ?
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 gAthA 33. sAithI na levAya. ] padeSa dvAra deva-dravyathI kareluM hoya ane su-vihita sAdhunA vecANathI AvelA dhanamAMthI kareluM hoya, te (sAdhune levuM kape nahIM). 32" # evA dravya karIne potAne mATe je kareluM hoya, te sAdhuone levAne kema na kalpe? # AcAryazrI kahe che, ke je deva-dravya karIne ane je su-sAdhunA vecANanA dhana karIne pitAne mATe kareluM hoya, te ApavAmAM Ave, te te kalpa nahIM. 32 "temAM zuM kAraNa che?" ema puchavAmAM Ave, te javAba e che, ke-- teNa-paDicchA loe vi garahiA, usare kimauMga ! puNo ? / ceiya-jai-paDiNIe jo gilai, so vi hu taheva. // 33 // [ -ni-2-222] cere cerI karIne lAveluM che," ema jANavAmAM Ave, te te levuM duniyAmAM paNa niMdanIya gaNAya che, te pachI, lakattara mA (jenazAsana)mAM niMdanIya gaNAya, temAM te pUchavuM ja zuM? je deva ane muninA zatrunuM le, te, te paNa te ja samaja. 33 "teNa0" ttinA cAre ANeluM eTale ke, "cAra corI karIne lAve che." evuM mAluma paDe, te duniyAmAM paNa niMdA pAtra gaNAya che. te lekera mArgamAM to pUchavuM ja zuM? "te vizeSa prakAre niMdanIya ja hoya che." * tethI deva ane muninA zagunA hAthamAMthI je le che, te paNa teve . eTale ke, deva ane munine zatru ja hoya che. zrI saMgha kulakamAM kahyuM che, ke- "jo sAhajje vaTTai ANA-bhaMge pavaTTamANANaM, / maNa vaya-kAehiM, samANa-dosaM tayaM viti. // -nirA-, yAjJA-mA-turavAta "
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. doSa dvAra [ gAthA 34-35-36. AjJA bhaMga vi. dA. AjJA bhAMgavAmAM je leke pravartamAna hoya che, tene manathI, vacanathI ne kAyAthI je kaI sahAya kare che, tene paNa sarakhA deSita gaNAvelA che. kema ke te AjJAne bhaMga karavAmAM rukAvaTa na karanAra hovAthI, te paNa AjJAno bhaMga karanAra gaNAya che." 33 zrI zrAddha dina kayanI gAthAe karIne e ja vAtane vadhAre spaSTa kare che - ceiya-davvaM gihnittuM, bhuMjae, jo u dei sAhaNaM, / to A I-apa-Davattha kAva &ito vi to vi. rUjhA [ zrAddha-hina-jo-rUra ] deva-dravya laIne je te khAya, ane sAdhune je Ape, te ApanAra ane lenAra paNa AjJAbhaMga ane anavasthA deza pAme che. 34 * tyAdi dravya laIne je pite upayoga kare che ane bIjA sAdhune te Ape che, te lenAra sAdhu bIjA sAdharmika sAdhune Ape te te lenAra paNa, 1 niSedha karelI AcaraNuM rUpa bhagavAnanI AjJAne bhaMga kare che. 2 anavasthA deSa eTale ke bIjAonI zraddhA DhIlI karavA rU5 deSa lagADe che. 34 zrAddha-dina-kRtyanI TIkAmAM ApelI gAthAo vaDe ahiM prasaMgathI bIjA paNa deze batAve che - ekeNa kayama-s-kajaM, puNo vi tap-paccayA kuNai bIo, / soyA-vahu, pA- Tuko saMyama-tavA. rU. [ -ni-jAtre 22 . 273 ]. eka mANasa apakRtya kare, te tenA uparanA vizvAsathI (dekhA-dekhIthI) bIjo mANasa paNa-apakRtya kare che. (kema kemAnava) zAtAbahela che (eTale ke-game tema karIne sukha athavA ArAma icchatA hoya che,) (tethI,) saMyama ane tapanI paraMparAno uccheda thAya che. 35 + 3 anAcAra jevAthI bALake vigerene paNa kharAba pravRttinI paraMparA rUpathI prasaMga deSa lAge che." e bhAvArtha che. 35 no na-vA ja kuLa bicha-hida to [g] vi che mane? vaDDhei amicchattaM parassa saMkaM jaNemANo. // 36 //
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 37, traNa virAdhanAo.] . deSa dvAra je mANasa (vastu sthiti) jema hoya tema-barAbara kahe nathI, kharekhara tenA je bIjo keNa mithyA daSTi heI zake?" (kema ke-) bIjAnA paNa manamAM zaMkA utpanna karIne ya te mithyAtvane vadhAre che." 36 "go na riA . # 4 "anAcAramAM AcAra buddhi thavAthI mithyAtvanI vRddhi thAya ja." e artha che. 36 saMjama-appa-pavayaNa-virAhaNA-saMbhavo vIhaM nneo| pavayaNa-helA vi. tao avaNeo tassa saMsaggo. // 37 // "saMjamanI virAdhanAno saMbhava, AtmAnI-pitArna-virAdhanAno saMbhava ane zAsananI AzAtanAno saMbhava paNa ahIM jANo. ane zAsananI niMdA paNa thAya che. tethI (durAcArIno) saMsarga paNa cheDI devo joIe-na rAkhavuM joIe. 37 * tti .. # citya vigerenA dravyanA bhakSaNathI traNa prakAranI virAdhanAne saMbhava thAya che.# 5 saMyama virAdhanA- anyAyathI meLavelA dhanathI banAvelI vastu lenArane teNe karelA asaMyamanI anumodanA rUpa (saMyamanI) virAdhanA te cekUkhe cekhiI samajAya tema che. kema ketema thavAthI svIkArelA vatane lo thavAne deSa lAge che. zrI saMgha kulakamAM kahyuM che, ke"mA-mAM rama-thA hiMti ke tuNijivAI ! -vidi-gagogA hiM pa ga dorU - vo. | 38 tIrthakara bhagavaMtanI AjJAne bhaMga thato jANane je leke cUpa rahe che, te lake avidhinI anumodanA karanArA banI rahevAthI, teonA vratane paNa lopa thAya che." 6 AtmavirAdhanA- zatru rUpa devatAo vagerethI chalanA thavA rU5(gAMDapaNa vigerethI) AtmavirAdhanA (eTale ke pitAne harakata pahece che, tema) thavAnuM jANItuM che. kema ke-arihaMta bhagavAnanI AzA tarapha durlakSya rAkhIne pramAda, apavitratA ane vastunA svabhAvane lIdhe apavitra duSTajane upara zAkinInI najare paDe che, tevI rIte te zatru devatAonI zakti rakAtI nathI, paraMtu asarakAraka bane che.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. deza dvAra [ gAthA 37, traNa virAdhanAo zrI vyavahAra bhASyanA 10 mA uddezAmAM kahyuM che, ke - "vA * ti-ane-" rAjAnI jema tIrthakara bhagavaMta che." ItyAdi gAthAnI vRttimAM"je sAva nA sthAnIyA rAja-sthAnIyasya tIrtha-kRtaH nANApanaa'nupaalynti, prAnta-devatayA'pi chalyante, aparAdhina iva daNDayante. " iti 6 "prajAsthAnIya je sAdhuo rAjasthAnIya tIrthakara bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karatA nathI, te prAnta devatAoe karIne chaLAya che-eTale ke aparAdhinI mAphaka daMDita karAya che." + 7 ane pravacana virAdhanA- jaina zAsananA mULa AdhArabhUta muni ane citya upara upadrava karIne "ttA tatha0 " kRti-jAthA-sU, - hu ghosaNaM suttaM, micchA ya'-sajjhAo, thaLa-dhana, nava nAnA-sst. / H. ara- rAga ruva tIrtha , vana-vA phuva<
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 38, duSTa saMga na karavo. ] pa. deSa dvAra cerInA dhanane Teko ApavAthI, jene zAsananI virAdhanA thatI hovAnuM spaSTa rIte ja samajI zakAya tema che. 7 + 8. na zAsananI niMdA thAya che e pramANe "laka viruddha kArya karanArA hovA chatAM sarvajJanA putra tarIke pitAne gaNAvIne lekene ThaganArA jenenuM darzana nakAmuM che, mATe tenI sAme na jevAmAM ja kalyANa che. kAraNa ke-teo svapnAmAM paNa sadAcAranI gaMdha ya jANatA nathI." e vigere A lekanA paNa moTA-moTA doSane saMbhava hevAthI, upara javelA durAcAravALA hoya, teno saMsarga-paricaya-cheDI devuM ja joIe. bhAvArtha e che ke - vivekI puruSee satsaMga ja kare jaIe." # e uparathI samajavAnuM e che, ke-sAdhu ane cityAdinA vecANa ane cerImAMthI maLelAM dravya vigerenA bhege karIne grahastha mATe te khule khule anAcAra che ja. tava e che, ke-cerI karIne lAvelA tenA dhanane bhegA karavAthI te prastAra karIne prAyazcitta vidhi saMbhave che. eTale ke-prAyazcita karavuM paDe tema heAya che.37 # have, judI judI jAtanA phaLe batAvavA dvArA te satsaMgane ja vizeSa rIte samajAve che, vavahAra-suddhI dhamma-mUlaM sAhUNa saMgayA. / [ zrAda-vi-le nA. 18 ] "sAdhuothI saMgata vyavahAra zuddhi dharmanuM mULa che." mohanI maMdatAne lIdhe cagya kAmenI Teva paDavAthI, sAdhuothI saMgata=eTale ke-AryasaMgathI mAnya karAvelI (arthAtaziSTa puruSoe mAnya karelI). vyavahAranI zuddhi dharmanuM mULa che.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa. DhASa dvAra [ gAthA 39-40. vyavahAra zuddhi vigere. have, tenI prakriyA-vyavasthA-aDhI gAthAo dvArA samajAvavAmAM Ave che-- vavahAreNa suddheNaM attha- suddhI jao bhave // 38 // attheNaM ceva suddheNaM AhAro hoi suddhao, / AhAreNaM tu suddheNaM deha-suddhI jao bhave // 39 // suddheNaM civa deheNaM dhamma - jogo ya jAyai, / na naM ph ciM tu, te te te sa-ruM Ave. // 40 // zrAda-vighna-hasthe 2, 260, raidda2 ] " kema ke-zuddha vyavahAre karIne artha zuddhi thAya che. zuddha dhane karIne zuddha AhAra thAya che, ane zuddha AhAre karIne zarIra zuddhi thAya che. 1 kema ke-zuddha zarIre karIne dhama no bhega maLe che. tethI, te, je je kAmeA kare che, te te tenA kAmeA saphaLa thAya che." 38, 39, 40 " atyaM." tti, "muDheLa " tti, nyAyA- sahelI che. paraMtu,-- # dhayAga eTale vidhinA yAga. # laukika ane leAkeAttara mAgamAM vidhinA ceAge karIne je je kAma kare che, te te tenA kAma sArA phaLanI paraparA ApanArA thAya che. 38, 39, 40 # tenI virAdhi-kharAba seAkhata-viSe have spaSTIkaraNa karIne samajAve che,---- 1 JaLaphrA, a-ruM opha, baM baM ziSya tu mo re.| vavahAra-saddhi-philmo dharmAM vitAvat sarca. // 4o // [ zrAddha-nitye pa.62] " tenAthI viruddha vartana karavAthI eTale ke doSavALAno saMsaga rAkhavAthI, te je je kAma kare, te niSphaLa jAya che. mATe vyavahAra zuddhithI rahita hAya, te dhamanI ane peAtAnI nidA karAvarAve che. 41 66 aNNahA0 * tti / vyAkhyA # anyathA eTale doSavALAnA paricayathI, # vyavahAra zuddhi rahita zrAvaka vigere je je kAma (kare che) te te-dhAreluM phaLa ApatuM nathI, athavA ullaM kharAma-phaLa ApanAruM' thAya che.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 42-43. pitAnI ane dharmanI niMdA kare che.] 1. deza dvAra 83 tene bhAvArtha e che, ke - temAM avidhine vega hoya che, tethI ema bane che. (A mATe AThamI gALamAM ApelI upadezapadanI traNa gAthAne bhAvArtha vAMca.) * tema karavAthI-A mANasa dharmanI uttama kriyAne ane potAne-bALako dvArA paNa niMdAve che. 41 - * "ema thAya (pitAnI ane dharmanI niMdA karAvAya) te zuM nukazAna thAya?" tene javAba Ape che, "dhamma-khisaM kuNaMtANaM appaNo vA parassa vA / -vohI paranA zorU." mAlizaM, ne 42 [ jAda-vi- bhA. 23 ]. dharmanI niMdA karAvanArAone pitAne ane bIjAne paNa mahA abAdhi prApta thAya che." ema sUne viSe paNa kahyuM che. dara "janma riA vyAkathA# ema ajANapaNuM vigeremAM rahIne paNa dhamanI niMdA karatA ane karAvanArAone bhavAMtaramAM ghaTatI rIte saMbhava pramANe mahA abAdhi prApta thAya che. * "upalakSaNathI, dharmanI niMdAnA kAraNe karIne ghaNe bhAge durbhAgya, duHkhI sthiti, vyAdhi ane durgati vigere dezanI paraMparAne saMbhava thAya che." ema sUramAM eTale ke- cheda sUtramAM tenA bhASya vigere zAstromAM paNa kahyuM che. 42 - # upara nahIM jaNAvelA bIjA paNa duSTa saMsargo choDavAnuM prasaMgathI have jaNAve che - gumAri resa- -mA-ss1 [-sz] 4 mALa . pAsaMDi-milavANaM saMsaggaM dhammio cayai. // 43 //
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. deSa dvAra [ gAthA 3, tajavA gya saMsarga "jugArI, vezyA, cera, bhraSTAcArI vigere ku karmo karanArAone tathA pAkhaMDI ane nihunane saMsarga dhArmika puruSa karate nathItajI de che. 43 "gugari" ttio thAkyA+ jugArI, vezyA, cAra ane bhraSTAcArI vigere laukika ane lekettara sadAcArathI bhraSTa thayelA-jJAti bahAra ane pAsa tthA vigere, deva-dravyanuM bhakSaNa karanArA, Adi zabdathI naTe, nAcanArA, luMTArA, zikArI, kasAI, macchImAra vigere samajI levA. prAkRta bhASAne lIdhe AkAra thayuM che. (ag-ssa-sIvi-"mAss "). * duSkarma karanArA=saMsAra vadhAre tevA aneka duSTa kAma karanAra pAmara (halakI kakSAnA cera, luMTArA vigere) lekene- # pAkhaMDI=boddha vigere, # nihanava-zAstro ane chata vyavahAramAM kahelA anuSThAna karavA chatAM, svachaMdatA pUrvaka usUtra belanArA eTale ke-sUtra viruddha belanArA-eTale ke gheNe bhAge bahArathI sArA dekhAtA dravya sAdhuo, eTale ke-kharA sAdhu paNa vinAnA, AthI karIne, "huMpAka ane stanaka vigere niSpha nathI." ema nakkI thAya che (2) + e sarvane- saMsargaHsaMvAsa, sahabhega, AlApa-saMlApa ane prazaMsA vigere rUpa saMstava eTale ke-paricaya. zrI caMdrakumAranI jema dhAmike=zrAvake vigere cheDI de, choDI de che (rAkhatA nathI). # kathA A pramANe che kuzasthala nagaramAM pratApasiMha rAjA che. sUryavatI rANI che. mithAdaSTi, bhraSTAcArI ane nidita kuLavALA vigere lokenI sebata nahIM rAkhanAra, parepakAramAM tatpara, bhAgyazALI, zrI arihaMta bhagavaMtane bhakta, sAre-samajadAra, vivekI, nyAyapriya, dAnAdika dharma AcaravAmAM sadA kuzaLa evo zrI caMdrakumAra nAme teone putra hato.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 43. tajavA pAmya saMsarga. ] pa. deSa dvAra 85 deguMdakI devAnI mAphaka caMdrakaLA vigere pitAnI strIo sAthe viSaya sukha bhogavato bhagavato vakhata pasAra karato hato. eka vakhata, te potAnA bhAgyanI parIkSA karavA pitAnI AjJA vinA ja judA-judA dezamAM pharatA-pharatA vanamAM madasuMdarI sAthe vivAha karyA pachI anukrame siddhapura nagare pahoMce. te nagaramAM, zrISabhadeva prabhunA derAsaramAM vaMdana karavA mATe gaye. tyAM, teNe, nisteja meDhAvALA, kSINuM saMtAnavALA, suga vagaranA (tochaDA), nirdhana evA tyAMnA nAgarIkane joIne, potAnI buddhithI devadravyanA vinAzanI zaMkA tenA manamAM thaI, ane (te uparathI) pUjArI vigerene zaheranuM svarUpa pUchayuM. tyAre teo e kahyuM, ke - "he! bhAgyavaMta puruSa! pahelAM te A zaheramAM addabhuta mahimA dharAvatA zrI trakaSabhadeva prabhunA caturmukha deharAsaramAM yAtrA karavA mATe sarvadizAomAMthI AvelA lekee deva-bhaMDAra khUba vadhAryo hato. saMdha gayA pachI ahiMnA dareka lekee ekaThA maLIne, te dhana vahecI laI ghara vigeremAM-avidhithI-vAparyuM. jethI karIne, cepI roganI mAphaka AkhuM zahera bagADI nAMkhyuM apavitra karyuM. tethI karIne, A AkhuM zahera zobhA rahIta, nirdhana, abhAgiyApaNuM, dhaMdhA rahItapaNuM ane te chaDApaNuM vigere dethI doSita thaI gayeluM che. mATe, tamArA manamAM je anubhava thayo che, te saMzaya vigere deSo vinAno ane taddana sAco hovAthI, prazaMsA pAtra che." ema sAMbhaLIne, hRdayamAM anukaMpa dhAraNa karI, zrI caMdrakumAra zaheranA cauTAmAM AvyuM, ane zaheranA vRddha puruSonI AgaLa badhA denuM kAraNa samajAvyuM. "mAro daphate nI, ri-5nA-parva janama, Bi savaeNma Da-madhye mA, seva- vaDa-ma-5-guma mahela, (makAna) june dekhAya che, dhana ApattionuM sthAna che. junuM devuM badhuM kharAba che. paraMtu devanuM devuM te azubhamAM-azubha che." -zrI AgamamAM paNa kahyuM che, ke - "jAne re , -thI maLe che. sattamaM NarayaM jaMti satta-vArAo goya mA? // "
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. Sa dvAra ( gAthA 43. caMdrakumAranI kathA "devadravyanuM bhakSaNa karavAthI ane parastrI bhegavavAthI he gautama! sAtavAra sAtamI narakamAM javAya che." # Ama hovAthI, nirdhanapaNuM vigere deze vadhAranArA deva-dravyanA devAmAMthI chuTI javA mATe utsAha pUrvaka prayAsa karavAmAM (tamAre saue) lAgI javuM joIe." e sAMbhaLIne, te pApathI bhaya pAmI, devadravyanA dhanathI pahelAM meLaveluM badhuM dhana vadhArA sAthe cityane ApI dIdhuM. bAkInuM dhana ApavAnI icchAthI junuM chuM ApavA pUrvaka sArA dhaMdhA karavA lAgyA, ane anukrame A lekamAM ane paralokamAM sukhI thayAM. ane keTalAke gaphalatamAM rahI ema na karyuM, tethI teo bahu duHkhI thayA. tyAra pachI, zrI caMdrakumAra paNa duSita AhAra vigerethI duSTa te zaherane choDI daI, patnIo sAthe bIje gAma jaIne bhojana karyuM. tyAra pachI, anukrame aneka rAjyanA sukha bhegavI mokSa mArganI ArAdhanA karI mokSamAM gayAM." zrI caMdra-kevali caritrane anusAre. + deva vigere dravyanA vinAzanI zaMkA hoya te paNa tenA gharane devatA (IMdhaNalAkaDA) paNa zrAvaka vigeree na levAM joIe. vadhAre te zuM kahevuM? # Ama hovA chatAM kadAca kuTumbAdikanA dabANathI zrAvakane tene ghera jamavuM paDayuM hoya, tyAre deva-dravyanA bhakSaNanI Teva na paDI jAya, mATe jeTaluM bhajana karyuM hoya, te anusAra devadravya vigeremAM tethI vadhAre bheLavIne nakAre muka ja (ane bejA rahIta thavuM). ema karavAthI "aticAra doSa paNa lAge nahIM." zrI praznottara samuccayanA cethA prakAzamAM pUjya pAda zrI hiravijayasUrijI mahArAjAe kahyuM che, ke - "tA, jemanAya januM pate? navA?" ta . mane vA morAritaNa? vA?" ri .
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 43. savavya bhakSakane tyAM na jamAya. ] 5. Sa dvAra "atra, mukhya-vRtyA tad-gRhe ___bhoktuM naiva kalpate, yadi, ___ kadA-cit para-vazavayAjemanAya yAti, . tathApi-manasi sa-zakatvaM rakSati, na tu niHzUko bhavati / jemana-niSkraya-dravyasya deva-gRhe mocane tu virodho bhavati, tata:tadA-''zritya . dakSatvaM vilokyate,yathA, agre-ana-'rtha-vRddhi na bhavati, tathA pravartate / " iti / - " tathA, "heva-dravyatuM sakSaya 42nArane 32 vA napAna 48 ? nahI?" "kadAca jamavA javAya, te te jamaNunA kharcanuM dravya daherAsaramAM mukI devuM yogya cha? 3 nahI"? A prasaMgamAM mukhya rIte to-tene ghera jamavuM kalpatuM ja nathI. ane kadAca bIjAnA dabANathI tenA ghera jamavA javuM paDayuM hoya, te paNa manamAM kaMTALo rAkhe, AnaMda dhAraNa nare. ("bhaj 57 cha, vA mATuM prayu cha," ma bhanamA bhAne.) jamavAnA nakarAnuM dhana daherAsaramAM mUkavAmAM Ave, te virodha thAya, tethI A prasaMgane AzrayIne DahApaNuthI kAma levuM-jethI karIne AgaLa upara anarthanI vahina mAya, te rIte (samajIne paristhitine vicAra karIne) vartavuM.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5. deza dvAra [ gAthA 43, jamavAthI de. * e pramANe jJAna dravyanI bAbatamAM paNa samajI levuM. # e pramANe su-sAdhuoe paNa tevI nizrAnA AhAra vigere paNa na levA. chuTake pAnAmAM kahyuM che, ke, nir--ri no dharU ta ne i nimaNa sarjA, pAveNaM parilipai, gehUto vi hu jaI bhikkhaM. // deva dravyane je deNadAra hoya, tene ghera je zrAvaka jame, te te pApathI lepAya che, ane bhikSA grahaNa karanAra sAdhu paNa (pApathI lepAya che.)" # ahiM rahasya e che, ke - dharma zAstrane anusAra ane leka vyavahArane anusAre paNa parivAra sahita zrAvakane mAthe jyAM sudhI devAdikanA dravyanuM deNuM ubhuM hoya che, tyAM sudhI, zrAvaka vagere saMbaMdhi dhanAdi sarva parigraha devAdi saMbaMdhi che." ema savihita puruSe vyavahAra kare che. kema ke-te (devAdhidravya)nI sAthe mizraNa thayeluM hovAthI (devAdikanuM dravya che.) ema gaNAya che. A vAta pUjyapAdazrI dhanezvasUrijI mahArAjazrIe zrI zatruMjaya mahAbhyanA pAMcamA sarTamAM kahyuM che, ke- "yathA vija-saMsaLI, tu kSatti-haMgAmI tathADamano dhaneno saMsaf guNa-saMvAda che [25]. jema annamAM jhera bhaLe, dudhamAM jema chAza (khaTAza-meLavaNu) bhaLe, e prakAre pitAnA dhananI sAthe (ucca) guruonI saMpattine saMsarga samajavo." " viSanA saMsargathI jema anAja vigere tevuM thaI jAya che, te prakAre anAga (ajANapaNuM) vigere kAraNethI devAdidravya sAthenA saMsargathI pitAnuM dhana paNa tenA jevuM thaI jAya che." e bhAvArtha che. + A kAraNe, zrI AgamomAM niSedha karela hovAthI sUgavALA (pApathI bhaya pAmI dUra rahevA icchanArA) e prANute paNa tene upabhoga nahIM kare joIe. paraMtu zuddha evA tene vivekAdike karIne bhaviSyamAM kahevAne che-te vidhie karIne-vaparAza karavo joIe. * AthI karIne, A vyavahAra mArganusArI tarIke nakkI thayela hovAthI, sarva ThekANe-saghaLI bAbatamAM rAkhavuM joIe. # ema (mArganusArapaNAe karIne paNa siddha) hevAthI
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ gAya 43, aneka mahA reSo lAge. ] 5. dezadvAra "saMvat 1743 varSe vezAkha-sudI 3 dine koIe ima kahiyuM, je" pahilAM deva-dravya vApariyuM che, pachI tehane ghari saMgha ___ AhArA-'di grahe, tehane doSa nahIM, je mATi deva-dravya vAvaravAjeM AMtaraM paDiyu cha / bIju vartamAna-kAle devake dravye AhArA-''dika nipajyA hoya, te-saMghane na kalpe, tethI, deva-dravyanA vAvaranArane jihAM sudhI saMghe milI saMgha bahAra nathI kADhayo, tihAM sudhIcaturvidha-saMghane AhArA-''dika paricaya karatAM doSa nathI / " "saMvata 1743nA varSe vaizAka suda 3 nA divase keIe ema kahyuM. ke- pahelA deva dravya vAparyuM che, pachI tene gherathI saMdha vigere AhAra grahaNa kare, te tene doSa lAge nahIM. kema ke- deva dravya vAparavAmAM ghaNuM vakhatanuM AtaruM paDI gayeluM hoya che. mI: vartamAna kALamAM-dava-dravyathI utpanna thayele AhAra haya, te saMdhama na kalpe, tethI deva-dravyanA vAparanArane saMghe maLI saMdha bahAra na karyo che, tyAM sudhI cartuvidha saMghane bhAvArA chino pasthiya (prayoga) 42vAmA 1 nathA." pitAne paMDita mAnanAra paMcAMgI ane paraMparAthI viruddha A pramANe mosanAranI vAta TI zatI nathI. (morI re che.) # mA prA DApAthI
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. deza dvAra [ gAthA ja dharmanI niMdA na thavA devI. pitAnI pUjA vigere meLavavA mATe, ane pAsasthA vigerene rAjI rAkhavA mATe, je usUtra bole che, tevA durlabha badhinuM darzana paNa sAme jaIne karavuM sajajana puruSane yogya nathI. kemake-te paNa saMsAranuM kAraNabhUta banI jAya che. zrI pradyumrasUri mahArAja mULa zuddhi prakaraNamAM kahe che, ke- "parivAra-jUdha-dekA, pAsA 4 galuttiI , . goLa pha vimuddha, taM phuI-vaoNgiM gAna. " mahesANA-upAzrayanI hastalikhita pratamAM ] "pitAnA parivAranA satkAra vigere mATe, ane pAsasthAone rAjI rAkhavA mATe, je zuddha dharma kahetA nathI, tene durlabha badhi jANI levo." Avazyaka bhASyamAM paNa kahyuM che, ke"jo jiNa-vayaNuttiNaM vayaNaM bhAsaMti, je u maNNaMti, / sanma-diSTa tatvamaisfpa saMsAra-vRddhiAM . " jeo jinezvara bhagavAnanA vacanathI asaMgata vacana bele che, ane je te mAne che, tenuM darzana karavuM, te paNa, samya daSTi jIvone saMsAranI vRddhinuM kAraNa thAya che." * have, (Sa dvArane) upasaMhAra kare che,- 43 tasva taM taM kujjA viakkhaNo, / dhammassa khisaMtu rUma no 44 [ -vi- 264 ] mATe, vicakSaNa puruSe sarva prayatna pUrvaka te te karavuM joIe, ke jethI abudha loka jaina zAsananI niMdA te na ja kare." 44 tu " ri ! cA# mATe, vivekI puruSoe sarva zaktithI te te rIte vartavuM joIe, ke-jethI, arihaMta bhagavAnanA zAsananI bALa(jI) paNa (niMdA na kare, paraMtu) te te rIte prazaMsA kare, phelAve. ema gAthAne artha che.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 44. pAtAnI ane dharmanI niMdrA na karAve. ] pa. dA dvAra # kema ke-- zrI jaina zAsananI prasAvanA karavAthI tIrthaMkarapaNuM vigere phaLeA prApta thAya che. kahyu che, ke-- ' '* 66 ] "" * navuM navuM . ( samyag ) jJAna grahaNa karavuM. zruta jJAnanI bhakti karavI, ane jaina zAsananI prabhAvanA karavI. e kAraNeAthI jIva tI karapaNuM prApta kare che." tA, tra-putra--gALa--hane, mutra-mattI, vacane jamAvAyA, 1 ehiM kAraNehiM tittha - yarattaM lahai jIvo. // || +, [ 66 tr ra bhAvanA mokSa - dA tasya, svA'nyayozca prabhAvanA | ,, iti 3 prabhAvanA ca sva-tIthogati hetu cAmu mavartanA-'smiA|" kRti--yAvat " bhAvanA teA tene mekSa ApanArI che. ane prabhAvanA tene ane khIjAne paNa mekSa apAvanArI che." (ema samajavuM) yii prabhAvanA eTale peAtAnI ane jaina zAsananI unnati karavA rUpa pravRttiomAM sArI rIte pravRtti karavA rUpa hAya che." tyAM sudhInA atha ( bhAvA ) samajavA che. 44 5. dAdvAra samAsa.
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. prAyazcitta dvAra. + AlecanAe karIne deSanI zuddhi karavAnuM have jaNAve che - pakkhiya-cAummAsiya AloyaNa Niyamao ya dAyavvA. / gahaNaM abhiggahANa ya puSva-gAhie NiveeuM. // 45 // [ paNa e 2-20] pAkSikamAM ane comAsAmAM avazya AcanA devI joIe. pUrve grahaNa karelA abhigrahanuM nivedana karIne abhigrahe paNu grahaNa karavA joie." 45 riNA cAhavA+ ca zabdathI vArSikI vagere AlecanA karavI. * zrI Avazyaka niryuktine anusArepakSa vigerene ataHpAbhiru AtmAe sAmAnyathI paNa guru pAse AlocanA avazya hevI ja joIe. # pratikramaNa prAyaH tyAra pachI karavuM joIe. tema karavAthI prAyazcitta vidhithI zuddha thate bhavya AtmA ArIsAnI peThe ujaLo ujaLe thAya che. je tema karavAmAM na Ave, te vacce ghaNe vakhata vIti javAthI gAdi cAranI peThe guNone nAza karanArA sUma eTale ke-nAnA nAnA de paNa vadhI gayA pachI dUra karavA azakya banI jAya che. zrI bhagavatI sUra (vRtti) vigeremAMthI sAMbhaLavAmAM Ave che, ke- zanArssojita -tiwAnta-nA tujhameva pa amane ." je karmonA AlocanA ane pratikramaNa karatA nathI, teo WiAnuM phaLa tuccha meLave che. (kriyAne barAbara lAbha meLavI zakatA nathI.)"
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 gAthA 46-47. prAyazcitta vidhi. ] 6. prAyazcitta dvAra # A kAraNe-"vizeSa dene saMbhava jaNAya tyAre AlocanA pUrvaka zrI gurumahArAja pAsethI prAyazcitta levuM joIe." e rahasya che. 45 - zrI zrAddhajItaka95 ane zrI pacAzaka vigeremAMthI te (prAyazcitta) ne vidhi batAvavAmAM Ave che. pukha chatta vihA, -moi, su-jujhi, dama, - I gA-sevakhari-ssiAM varu, samaM zvA-haDapha-huddAsa. IkadA [ vzvArA 21-8 ]. ahiM, e (nIce pramANe) vidhi batAvavAmAM Ave che - prAyazcittane vegya, sadagurumAM, Ape che, AsevanA vigerene anukrama, sArI rIte, dravyAdinI zuddhi pUrvaka" 46 "pratye khuba pa0 * ! thAkyA+ nIce pramANe AlecanAne vidhi ahiM samajavo. # te A pramANe che- (1) gya=AlocanA karanAra. (2) guru viSetracheda zAstramAM kahelA guNe yukta AlecanA karAvanAra guru AgaLa AlecanA Ape che. keme karIne anukrame pUrvaka kevA anukramee karIne?" deSa sevavA vigerenA anukrame e karIne, Adi zabdathI AlocanAne paNa anukrama samajI le. eTale ke AsevanA krame karIne ane AlocanA krame karIne." tathA, sArI rIte=AkudrikA vigere mananA bhAva barAbara sArI rIte spaSTa karavA pUrvaka, - (6) dravya vigerenI barAbara zuddhi rAkhIne, eTale ke-" dravyAdika paNa - uttama hovA joIe." 46 * have, (paheluM) ahaM eTale ke dvAranuM vivaraNa karavAmAM Ave che - vo , -mArka, kapha, zA-diro, aor-ssNI , wwvAgo, sa, mALA-Dayo, Tu-tAvI. 4LA
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 48. AleAcanA yAgya-AtmA. ravitti-samusaLe hajI, abhimannA-DovaLA-Da-hiMga-jIbo,| brothaLA cALe no, maLiko-niei, 5485 [nnumma] [ pasArA-1 va. 22-23 ] 94 " savigna-vairAgI, mAyA kapaTa vagaranA, vivekI, AcAra pALavAmAM dRDha-sthira, lAlaca vagaranA, samajAvI zakAya evA, zraddhALu AtmAmAM vazavI, pApathI du:khI rahenArA, AleAcanA vidhi mATe tatpara, abhigrahanuM pAlana karavA vigerenA cinho dharAvanAra, hAya,-- tene zrI jinezvara bhagavatAe AlAcanA devAne cAgya kyo che." 47, 48. " saMvikhto " " vyahi" tti / vyAkhyAna # 1. savigna=eTale ke "saMsArathI virakta hAvAne lIdhe AleAcanA devAmAM ceAgya hAya che. "" evA ja AtmA duSkara kAmA pAra pADavAnI maneAvRtti dharAvatA DAvAthI tene AlecanA levAnuM saheluM thAya che. kahyuM che, ke- " avi rAyA 26 rana, caturya har' [ pazuArAjano TIjA ] ra "rAjA rAjya cheADI zake che, paNa peAtAnuM duzcaritra kahI zakAtuM nathI. '' # 2. tathA, mAyA rahita eTale ke kapaTa vagaranA. kapaTI mANusa peAtAnuM duSkRtya, je rIte-kharekharI rIte e hAya, te rIte kahI zakatA nathI.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 48, AlethanA gya-AtmA ] 6prAyazcitta dvAra # 3. buddhizALI eTale vivekI. viveka vagarane heya, te AlecanAdikanuM svarUpa paNa jANa nathI hete. * 4. ka5mAM rahela eTale ke sthavira vigere kalpamAM rahele. athavA zrAddha eTale zrAvakanI sAmAcArImAM vyavasthita rIte rahete heya. je e na hoya, tene aticArothI manamAM duHkhanI lAgaNI na heya. (eTale ke-aticArene gabharATa na hoya.) # 5, anAzasI eTale ke lAlaca vagarane. AcArya vigerenI ArAdhanAthI keI paNa jAtanI (dunyavI) lAlaca dharAvanAra na hoya. lAlaca rAkhanAra mATe sarva aticArenI AlocanA asaMbhavita hoya che. lAlaca paNa aticAra rUpa ja che. # 6. samajAvavA yogya=eTale ke-haThAgraha vagarane haya, gurune Adhina raheto hovAthI te sahelAIthI samajAvI zakAya te heAya che. te sivAyano eTale ke-haThAgrahI pitAnA AgrahamAM daDha rahI, akAya karavAthI aTakato nathI. # 7. zrAddha eTale ke zraddhALu e ja AtmA gurue kahelI zuddhi upara zraddhA-vizvAsa rAkhe che. * 8, AjJAne AdhIna =eTale ke hitasvI puruSonA upadeza pramANe cAlanAra. e ja AtmA ghaNe bhAge pApa karatuM nathI. * 9. duSkRta-tApI eTale ke-"aticAra sevavA rUpa duSkRtyathI, tape eTale ke pazcAttApa kare." te duSkRta-tApI. e ja AtmA barAbara rIte aticAronI AlocanA karI zake che. # 10. tenI vidhimAM samusUka-eTale keA vidhipUrvaka AlocanA karavAmAM barAbara sAvadhAna heya. e ja AtmA AlocanAnI avidhine sAvadhAnI pUrvaka tyAga rAkhI zake che. # 11. abhigrahanuM pAlana karavA vigere nizAnIothI yukta.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 49 gurudvAranI samaja dravyAdine niyama kare, karAvavuM ane anumodanA karavI, vigere Ale. canAne egya liMgothI-eTale ke nizAnIothI-yukta hoya. * A bhavya AtmA AlocanA devAmAM cogya eTale ahaM zrI jinezvara bhagavatee kahyo che. 47, 48. # have, AlecanAnA gurudvAranuM vivaraNa kare chevadhArAna, zvArA, vava -s]LyA, vajuthI zA -parivaravI, vijhava, 31-vAya-rI gumoi . 14 [ ghaNAi 2-24] AcAravALA, avadhAraNazIla eTale ke sArI yAda zaktivALA, vyavahArane jJAtA, lajajAne tyAga karAvanAra, sArI rIte zuddhi karAvanAra kuva, aparizrAvI, niryApaka, apAyadazI eTale bhaviSyanI muzkelIo jANanAra, heya, tene (AlecanA devA lAyaka) guru tarIke kahyA che." 49 gAya" tti. cA+ 1. AcAraNavALA= jJAnavaMta ane AsevanA eTale ke AcAranA pAlana vaDe karIne, jJAnAdi (pAMca) AcArothI yukta hoya, AvA ja guru guNI hevAthI, temanuM vAkya zraddhA pAtra banI rahe che. + 2. avadhAraNavALA= Alecake (pitAnA) kahelA aparAdhane barAbara yAda rAkhanAra, AvA ja guru dareke dareka aparAdhe barAbara yAda rAkhavAmAM samartha thAya che. # 3. vyavahAravALA= eTale ke 1 Agama vyavahAra, 2 zrata vyavahAra, 3 AjJA vyavahAra, 4 dhAraNa vyavahAra, 5 jIta vyavahAra,
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49. prAyazcitta dAtA guru ] 6. prAyazcitta dvAra e pAMcamAMthI kAipaNa vyavahAramAM rahelA hAya. AvA guru kharAkharanI zuddhi karAvavAmAM samatha thAya che. vamAna kALe pAMcamA (jIta) vyavahAra mukhya che. + 4. lajjA dUra karAvanAra-apatrIDaka eTale ke, zaramathI peAtAnA doSA chupAvatA hAya, tene suMdara upadeza ApIne, peAtAnA doSA kahevAnI zarama cheADAvI denAra hAya che. AvA ja guru AlecanA karanArane ghaNA ja upakArI thAya che. # 5. pramuvI = aticAra doSAnI AlecanA karyAM pachI, prAyazcitta devA pUrNAMka uttama prakAranI zuddhi karAve, te guru prakuI kahevAya. AcArazIlapaNuM vigere (upara jaNAvelA) guNNA dharAvavA chatAM, koI (guru mahArAja) zuddhi eTale prAyazcitta devAnuM svIkAratA nathI hAtA. tenAthI judApaNuM batAvavA mATe pravI guNa batAvavAmAM AvyA che. # 6. aparizrAvI= AleAthanA karanAre kaheyA (peAtAnA) apakRtye khIjA koIne na ja jaNAve.' 2 "" evA (dRDha guru) aparizrAvI kahevAya che. A sivAyanA heAya, te (tenA apakRtcA) khIjAne jaNAvI devAthI, tene (leAkamAM) halakA pADI nAMkhe che. (doSa bahAra paDavA na de, gupta rAkhe. ) # 7. niryApakaeN=kharAkhara nirvAha kare, eTale ke--" jenI je pramANe zakti hAya, tene te pramANe prAyazcitta Ape che." e artha che. # 8. apAyada=eTale ke, apAyAne jonAra. apAyA eTale ke, dukALa, dulyabhapaNuM vigere, A leAkanA anarthAMne jANe, athavA 37 aticAra DhaSavALA jIvAne bhaviSyamAM durlabha-mAdhipaNuM vigere thatA nukazAnA samajAve, te apAyadarzI. eTalA ja mATe A (vA guru) AleAcanA karanAranA upakArI bane che. # - upalakSaNathI-- 1323 13 gItA paNuM, pApakAra karavAmAM tatparapaNuM, B mApI levAnI-anumAna karavAnI kuzaLatA,
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 50 prAyazcitta dAtAnuM svarUpa saraLatA eTale ke niSkapaTapaNuM. vigere (gurunA) bIjA guNe paNa samajI levA. temAM- gItArtha paNuM eTale abhyAsa pUrvaka nizItha sUtra vigere kRtanAzAstranA dhAraNa karanAra. anumApaka paNuM-eTale anumAna karavAnI kuzaLatA, eTale ke inita AkAra vigerethI bIjAnA mananI sthitine nirNaya karavAnI kuzaLatA dharAvanAra. # e vigere guNene dhAraNa karanAra gurune prAyazcitta devAne gya guru tarIkejinezvara bhagavatee kahyA che. # upara batAvelA guNemAM AcAravALApaNuM vigere guNe AlecanA karavA gya gurunA upalakSaNa rUpe che, tethI karIne zuddhi karAvavAnI zakti dhAraNa karavA sAthe gItArtha paNuM jenAmAM hoya, e (A prasaMgamAM) guru che ema tenuM lakSaNa siddha thAya che." "AthI karIne, pAsasthA vigere paNa (A viSayamAM) tenA guru lakSya tarIke ghaTe che. eTale ke-uttara guNethI zUnya hoya tevA guru ghaNe bhAge zuddhi karAvavAmAM samartha thaI zakatA nathI." e artha nIkaLe che. * ema hovAthI- "jaghanyathI e vigere guNe yukta (guru hevA joIe) utkRSTathI chatrIsa vigere guNa dharAvatA hoya, tene guru samajavA." e tattva che. 49 + AlecanA ApavA gya AcAryanI samaja have- utsarga ane apavAde karIne Ape chekAriyA-nDa ra-che, mohana, rabara, nIra-pAze, te sAthI, pachA-4, revA, dinA, ari siddo vaLA potAnA gacchanA AcArya vigere, sAMgika gacchanA AcArya vigere, bIjA gacchanA AcArya vigere, gItArtha pAsasthA, sArUpika,
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50. prAyazcitta dAtAnuM svarUpa ] 6. prAyazcitta dvAra pazcAta kRta, devatA, pratimA, arihaMta-bhagavaMta ane siddha bhagavate (pAse AlocanA karavI). 50 "gAriyA " ri ! cA+ 1. sAdhue ke zrAvake niyamathI pahelAM te potAnA gacchanA AcArya pAse AlocanA karavI joIe, tene vega na hoya te, potAnA gamachanA upAdhyAyanI pAse. ane e pramANe pravartaka, sthavira athavA gaNAvadakanI AgaLa AlecanA karavI joIe. # 2. tene vega na hoya te, sAMgika eTale eka sAmAcArI dharAvatA bIjA gacchanA AcAryAdikane krame, upara jaNAvyA pramANenI pAse e pramANe AlocanA karavI. + 3. tene jega na hoya te, asAMgika saMvigna-bIjA gacchamAM e ja krame AlocanA karavI. # 4. teono joga na hoya te, gItArtha pAsasthAnI AgaLa. + 5. tene joga na hoya te, gItArtha sArUpikanI AgaLa. + 6. tene jogana hoya te, gItArtha pazcAta kRtanI AgaLa AlecanA karavI. #. ahiM- sArUpika e kahevAya ke, dheALA vastra pahere, muMDana karAve, kAchaDI rAkhyA vIne nIcenuM vastra chuTuM pahere, rajoharaNa na rAkhe, brahmacArI na hoya, patnI rahIta hoya ane bhikSA laI AjIvIkA calAvato hoya. ane sida-putra te kahevAya che, je zIkhA dhAraNa kare ane patnI sAhIta hoya pazcAt kRta te kahevAya, ke jeNe cAritrane-munine-veza cheDIne gRhastha thaI gayela heya. # tethI pAsasthA vagerene paNa gurunI peThe vaMdana vigere vidhi kara. kemake, dharmanuM mULa vinaya che, mATe. * paraMtu je pAsatkAdika pitAne ceDA puNyavALA samajIne vaMdana na karAve, te tene ucita Asana upara sthApita karIne, praNAma mAtra karIne, tenI pAse AlecanA karavI. * prazcAta katamAM thoDA vakhatanA sAmAyikane Aropa karIne, ane liMga eTale ke-sAdhu veza ApIne, vidhi pUrvaka AcanA karavI. # 7. pAsasthA vigerene paNa joga na hoya, te-
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 6, prAyazcitta dvAra [ gAthA 50 prAyazcitta dAtAnuM svarUpe. rAjagRhI vigere nagaranI bAjunA guNazIla caitya vagere sthAnamAM arihaMta bhagavaMta ane gaNadhara bhagavaMte vigeree ghaNI vakhata prAyazcitte ApelA hoya, te je devatAe joyelA hoya te sthAne jaIne te samyam daSTi devatAne akrama vigere tapathI ArAdhIne, pratyakSa thAya tyAre, tenI pAse AlocanA karavI. kadAca te devatA cyavI gayela hoya, ane tene ThekANe bIjA deva utpanna thayela hoya, te te, mahAvideha kSetra vigeremAM birAjamAna zrI arihaMta bhagavAnane pUchIne prAyazcitta Ape. # 8. tene jega na thAya, te arihaMta bhagavAnanI pratimA AgaLa AlecanA karIne, pitAnI meLe prAyazcittane svIkAra kare. # 9tene paNa vega na hoya te, pUrva athavA uttara dizA tarapha mukha rAkhIne arihaMta bhagavAna ane siddha bhagavAnanI samakSa paNa AlecanA karavI. * A hakikatane maLate pATha zrI vyavahAra sUtramAM spaSTa ja maLe che. te A prakAre che- "jattheva samma-bhAviAI ceiyAI pAsejjA, kappar3a tassa'tie Aloittae jAva-vaDivajjittae vA / " "jyAM samyagu bhAvita caityo jovAmAM Ave, tenI AgaLa AlocanA karavAnuM tene kape che, ane prAyazcittane paNa svIkAra karavA sudhInuM sarva kape che." jyAM samagra bhAvita eTale samyaga daSTi AtmAoe bhAvita eTale AgamanI barAbara AjJA pramANe karAvelA ane pratiSThA karAvelA vidhipUrvakanA citye (pratimAjI) jovAmAM Ave, teonI AgaLa AlecanA karavI. paraMtu sava-pAsasthA vagerenA adhikAramAM hoya, evA avidhi cinI (pratimAjI) AgaLa jaI AlocanA na karavI. kema ke-tema karavAthI AjJAnuM ullaMghana vigere deze lAge che. kAraNa ke -tevA citya (pratimAjI) anAyatana rUpa hoya che.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50. prAyazcitta dAtAnuM svarUpa, ] 6, prAyazcitta dvAra zrI haribhadrasUriSkRta samyakatva kulaka graMthamAM kahyuM che, ke. " di'ro -so vAvAjhu--maNa--ku--mapha-trio ga| te jAracandre niLa-mayaLa, saMAimiLe. / / NiSphAviNaM evaM jiNa-bhuvaNaM, suMdaraM tarhi biMbaM / vi--ijhArithaM ca viAi mu-paDDhA sAduLo maLyA. // U|| [ 1 " azaSTha ( nikhAlasa ), avyavasthita, dhama mA -kumA ane ku-buddhithI rahita, evA je adhikArI hAya teNe jinamaMdira karAvavuM joie. ane te ma Mdira vaMdana karavA ceAgya heAya che. 14 ane e prakAre jina maMdira taiyAra karAvIne ane temAM vidhipUrvaka karAvelA suMdara jina pratimAjInI sAdhu puruSone mAnya sArI rIte pratiSThA karAvavI joIe." 15 zrI vyavahAra sASyamAM paNa kahyuM che ke-- 44 1 bALama-viddiLA jAya mu-muvase musAai 2 / LAya-priya-vijJeLa, tuM bAyayaLa niA niMti. / / / / saLALa----ZzaLa-vamudra--sAdRhi~ nA iiaa, / tAo jiNa - paDimAo aNA -''yayaNaM huMti juttIe. // 20 // nni-vivamaDaLAya" -sAduM-para-taMtatayA samuddika, I vika-to biLa--pahimA vokiya-hiMgA-'cALa phapha. // 2 // aNA - SSyayaNaM puNa nnaannT-Zsa--22muLa-vAyAM DhALa / muva'thi-mu-dharmi-naLa-yatriM vi mudra-mAneLa. / / 22 / / " " nyAyathI meLavelA dhanathI su-zrAvakAe sadgurunA upadeza pUrvaka zrI AgamamAM kahelA vidhithI karAvela (jina ma Mdira) hAya, tene jinezvara bhagavA Ayatana kahe che. 4 " je pratimAe uttama jJAna, cAritra ane dazanathI rahIta sAdhuonA AzrayamAM hAya, te jina pratimAjIe yuktithI samajAya che ke, anAyatana hAya che." 20 1 jinezvara bhagavAnanA je pratimAjI ku-sAdhuonI parataMtratAmAM hoya, tene anAyatana kaheluM che 102 tr ahiM dRSTAMta rIte-digambara vigerenA pratimAjIne kahI zakAya.' 21 6 (( * ane anAyatana, jJAnana cAritra guNAnA. dhAta karanAruta sthAna heAya che. ane te meAkSAthI ane uttama dhArmika purUSAe vizuddha bhAve karIne varjana karavA yeAgya che." 22
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 50, prAyazcitta dAtAnuM svarUpa, # mahatvanA kAraNe te, te paNa vaMdana karavAne lAyaka hoya che. zrI bRhad bhASyamAM kahyuM che, ke- -sarU vidi-rUma, saddhA-aM-ss-ris, vaccaMti tattha muNiNo, No muNiNo je a-gIya-'tthA. // vidhi pUrvakanuM caitya na hoya, to "zraddhAne bhaMga thAya." vigere kAraNo dhyAnamAM laIne tyAM paNa muni mahArAjAe jAya che. paraMtu je agItArtha munio hoya, te na jAya." eTalA ja mATe- ma! mo! picaM-vA, narUDavi jiNA ''lae, th'visA-Da vaMmiin [ ga ra0 rAha 2. 287 ghare karA-3 ]. "he priya vAdI ! jo ke e jinAlaye te che, to paNa e sAve che." ItyAdi zrI mahAnizItha sUtranA pAMcamA adhyayananA vacanathI paNa (siddha thAya che.) avidhi rUpa mithyAtvanI vRddhi thavAnuM kAraNa jANIne, suvihita munionA agresara zrI kuvalaya AcArya mahArAjazrIe catyane uddhAra karavAne upadeza Ape nahIM. # hAlamAM te, chatavyavahArane AdhAre bIjA darzananA tiSa zAstra jema bhaNAya che, tema samyakatva prakaraNa, darzana zuddhi prakaraNa vigere graMthane AdhAre, kAMIka aMzamAM avidhi caitya hoya, te paNa (darzana karavAnA) utsaga niyamavALA dvArA "vaMdana karavA gya che." vigere rIte azaTha gItAtha puruSoe svIkArela che. chatakalapa paNa, paryuSaNanI cetha vigerenI peThe, jinezvara bhagavAnanI AjJAne viccheda na thAya mATe, zrata vyavahAranI apekSAe ochAvatte hevA chatAM paNa, gItArtha purue karelI maryAdA rUpa te che ja,
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 gAthA 50. prAyazcitta dAtAnuM svarUpa ] 6. prAyazcitta dvAra (chata vyavahAra paNa zAstrane AdhAra laIne AvuM-pAchuM karIne eTale ke ochIvattA pheraphAra sAthe gItArtha puruSoe karelI maryAdA rUpa hoya che. jema payuMSaNe mahA parvanI cotha vigere. ema karavAno hetu jinezvara bhagavAnanI AjJA tuTavAno bhaya rokavA mATe hoya che. eTale chata vyavahAra paNa AjJAnA pAlananuM sAdhana che, ane temAM zAstro ane tenA Azayane AdhAra levAtuM hoya che, ane tenI maryAdA gItArtha puruSo nakakI karI zake che.) 14 A viSayamAM paviMzajalpamAMthI vizeSa samajI levuM. ahIM to A dizA mAtra jaNAvela che. * ahiM vizeSa e samajavAnuM che, ke-pAsasthA vigere paNa gItArthanI pAse ja AlocanA karavI. paraMtu gItArtha na hoya tevA vairAgI-saMvigna-muni AgaLa paNa alecanA na karavI. kahevAmAM AvyuM che ke -o ja vi nAgara sodiM varasa, re T-S , I to appANaM AloagaM ca pADei saMsAre. // // "a-gItArtha cAritranI zuddhine samajatA nathI. tethI ochuM-vatuM (prAyazcitta) ApI de, tethI te potAne ane Alocakane saMsAramAM pADe che." eTalA ja mATe "gItArtha maLavAmAM muzkelI hoya, ane na maLI zake, te- kALathI bAra varSa, ane kSetrathI sAtaso jana sudhI, tenI eTale ke gItArthanI zodha karavI." ema AgamamAM sAMbhaLavAmAM Ave che. # Ama hovAthI AlocanA karavAnA bhAva rAkhanAra ArAdhaka banI rahe che. kema ke-(bhAva rAkhanAra hovAthI te). zalya rahIta hoya che. kahyuM che, keaaloynnaa-prinno samma saMpADhao guru-sagAse, / jai antarA'vi kAlaM karija, ArAhao taha'vi. // // AlocanA karavAnA pariNAmavALo AtmA guru pAse AlecanA karavA mATe ja hoya, tevAmAM kadAca vacce kALa dharma paNa pAmI jAya, te paNa te ArAdhaka che." eTalA ja mATe, zrI pratikramaNa sUtramAM kahyuM che, "pUrvavizuddhi-sUkSma
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 51-para, kamadvAra mAvA-DaDajIvanaiva pravartate " "vizuddhinA mULarUpa bhAva pUrvakanI AlocanA pahelAM zarU thAya che." ema paNa sAbita thAya che. 50 * have AlecanAnA kramanA dvAranuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che - suvi-syari zA-sevA-vicaT-sfmadALa, gA-sevA-Sgo ke kama-seva, vi. zA AloyaNA-'NulomaM guruga-'varAhe u pacchAo viaDe, / paI-SThThA vAre na dikarA-dullI . varA grArA 2-17 ]. be prakAranA analomane krama che. A-sevanA-vikaTanAnuM kathana karIne-eTale ke-je je rIte A-sevana karyuM hoya, te te rIte pragaTa karavuM, te A-sevanAnulema." 51 ane AlocanAnulamapaNuM-moTA aparAdhamAM pAchaLathI pragaTa karAya. jethI karIne-pAMca vigerenA kame jema jema prAyazcittanI vRddhi heya, tema pragaTa karAya. para "vide." "gAya" tti vyavasthA# be prakAranA AnulomyanA krame karIne AlecanA Ape che." e artha thAya che. temAM 1. A-sevanAnulempa e thAya che, keje (deSa) jevA (krame) sevavAmAM Avela hoya, tene te kame AlocanA karanAra pragaTa kare che, te- A-sevanA prakaTa karavAne Anulemya kama che. ane AlocanAnulempa te che, kenAnA aparAdhone pachI, ane moTA aparAdhane (pahelAM) pragaTa kare=Alece.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 gAthA pa3samyagadvAra -] 6. prAyazcitta dvAra # "zI rIte?" te jaNAve che, pA " ti vaMja-rarAjA vigerenA krame je rIte prAyazcittanI vRddhi thAya, te rIte cAlu vastune pragaTa kare. ahiM "nAne aticAra lAgyo hoya, to paMcaka nAmanuM prAyazcitta lAge che. ane meTe aparAdha karyo hoya, te dazaka nAmanuM prAyazcitta lAge che. ane tethI moTA aparAdha hoya, to paMcadazaka (paMdara) nAmanuM prAyazcitta lAge che." e vigere samajI levA. # ahiM samajavAnuM e che, ke gItArtha hoya te AlecanAnA Anulempa karIne AlecanA kare che. "tenuM kAraNa?" te te gItArtho jANatA hoya che." ane AcanA karanArA bIjA AtmAo A-sevanAnA AnulempanA krame karIne AlecanA kare che. kema ke-te AlecanAnA anulamanA kramane jANatA nathI hotA. ane tevA AtmAone, e ja rIte, aticAre barAbara yAda AvatA hoya che. 51, para. have, samyam dvAranuM vivaraNa karavAmAM Ave che - taTa, dika, w, cuTya, pA, tarAya thaTIg, I. za, saMmamahela, naTa-di saMvanA ssou, IdharA [ pArAvA -28 ]. tyAra pachI AphrikA, darpa, pramAda, kala5, yAtanA, kArya, gabharATana prasaMga, ane e sarva jema heya, tema AlocanA kare.' "ta6, gAdRga" tti vyAyA# tathA zabda dvAranA cAlu kramanI sUcanA kare che, * AphrikA sAme cAlIne (jANI joIne Sa) kara, * darpa vaLagaNa (2) vigere (abhimAnathI) * pramAda madya vigere (dArU)thI athavA bhUlAI javuM, vigere - e (traNeya)thI (deza-aticAra-sevA hoya).
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 6. prAyazcitta dvArA [ gAthA 54, samyagadvAra # tathA, athavA ka95thI=mahA upadrava vigere khAsa kAraNane lIdhe (deSa sevA heya), kalpa=AcAra yatana vigerene lagate hoya che. mATe, kahe che, ke - yatanAe karIne saMyamanI yathAzakti rakSA karavA rUpa yatanAnI buddhie karIne, * kArya prasaMge zrI saMghanA khAsa kAmane kaI prasaMga ubhuM thaye heya, tyAre * saMbamanuM kAraNa heya=Aga vigere lAgI hoya ane te vakhate yatane vinA ane saMyamenA rakSaNanI apekSA rAkhyA vinA, je deSa sevAI gayelA heya, te deSa ahiM samajavA. # vizuddhinI icchAvALe je prakAre banyuM hoya, te prakAre badhI AlocanA kare guru mahArAjane nivedana kare. paraMtulajajAdikathI kaMI paNa chupAve nahi. kema ke-zalya rahitapaNe thaIne, ArAdhanA karavAnI IcchAvALe ArAdhaka hoya che. kahyuM che, ke"jJA-Da-rena vastu-hyu-mA vA vi sunnara | jo Na kahei guruNaM Na hu so ArAhago bhaNio. // 1 // " "lajajAdika (ane ?) gAra karIne ane bahu zAstronA jJAnanA made karIne, je (potAnuM) duzcAritra guru mahArAjane kahetA nathI, tene ArAdhaka kahyuM nathI." gAravarasAdi gAravane AdhIna thaIne tapa karavAnI IcchA na rAkhanAra hovAthI." e artha che. pa3 * have dravyAdinI zuddhinuM phaLa jaNAve che - davvA-''Isu suhesu deyA AloyaNA, z2ao tesu / huMti suha-bhAva-vuDDhI. pAeNa sva-sahAo suha-heja. // 14 // [ pa {2 "zubha kavyAdi hoya tyAre AlocanA kevI
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA papa. zubha drAdika] 6. prAyazcitta dvArA 107 kema ke te zubha hoya tyAre zubha bhAvanI vRddhi thAya che. ghaNuM karIne zubhanI sahAya zubhanuM kAraNuM bane che." 54 # have kavyAdi zuddhinuM vivaraNa karavAmAM Ave che - -rasma-, lid-air-ss e ti-virAji, I goottiha-milAke, sumothor-ss-mAsu. kalA [ pArAnA 2-20 ] "kAvyamAM-dudhavALA jhADa vigere. kSetramAM-jinabhavana vigere. kALamAM-zubha tithi vigere. ane bhAvamAM-zubha upaga vigere jANavA. 55 " ." tti ! thAkathA sugama che. paraMtu, # dudhavALA jhADa=vaDa vagere. Adi zabdathI azeka, caMpi, A vigere samajI levA. * jina bhavana vigere Adi zabdathI bIjA paNa zubha kSetra samajI levA. kahevAmAM AvyuM che, ke3chuM-vane sASTi ne phare vera ho; vittama, I mI-sA-s-, TyAdina-DavattA 3che. III [ pArArA 25 TIvala 20 ] zeraDInuM vana, cekhAnuM vana, cityavara-jaina daherAsara, jenI AjubAju gaMbhIra zabdo thatAM hoya, ane pANImAM jamaNI bAju Arvata thatAM hoya, tevA zubha kSetramAM (AlecanA devI.)" * pUrNa vigere tithinA kALamAM - " kSaya tithie ane cha tithie AcanA na ja devo." # zubha upaga vigere-bhAmAM ahi, Adi zabdathI nimitta zAstramAM kahelA zubha bhAve jANI levA. + paramArtha e che, ke
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 che. prAyazcitta dvAra [ gAthA pa. prAyazcitta dAtAnuM svarUpa e pramANe -"tene vidhi pUrvakanI gurunI sAkSIe ja zuddhi karavI." 55 * jo tema karavAmAM na Ave, to deSa batAve che, AloyaNaM ca dAuM saI vi aNNe taha'ppaNo dAuM / je vi hu karaMti sohiM, te vi sa-sallA viNihiTThA. // 56 // (guru vigere) bIjA AlocanA ApanAra hovA chatAM, je pitAne AlocanA ApIne zuddhi kare che, teone zalya sahita hevAnA jaNAvyA che." 56 "gAya" tti vyAyA AlecanAnA AcArya hovA chatAM, pitAnI buddhithI pitAnI zuddhi karI levAmAM paNa pitAne viSe pitAne kaMIka khaTake che. eTale ke, pitAnA manamAM kaMIka zalya che," ema samajAya che. tethI nakkI ema thAya che, ke "bIjAnI vidyamAnatA hoya, tyAre bIjAnI ja pAse AlocanA Ape, te ja te zuddha thAya che." kahyuM che, ke "chattIsa--dhaMpana-ssigr te raNa caDyA para-sakkhiyA visohI muTThu-vavahAra-kusaleNa. // 1 // "chatrIsa guNathI yukta gurU mahArAja AvelA hoya, tenI AgaLa-zuddha vyavahAramAM kuzaLa AtmAe vizuddhi bIjAnI sAkSIe avazya karavI joIe." + bIjA na ja hoya, to-pite pitAne AlecanA Ape, te paNa zuddha thavAya che. paraMtu "te vakhate zrI siddha bhagavaMtene sAkSI karIne (pite pitAne AlocanA Ape)." + ahiM koI ema kahe, ke- pitAnA bhAvathI AlocanA karavAthI ja vizuddhine saMbhava hoya che. tethI guru vigerenI sAkSImAM te AlecanA devI nakAmI che." ema na kahevuM. teonI sAkSI pUrvaka dharmanI pratipatti eTale sevA karavAmAM-AcaraNa karavAmAM bahu ja moTA guNane lAbha thAya che. zrI zrAvakajJaptimAM pUjya zrI haribhadrasUri mahArAjAe kahyuM che, ke -
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 gAthe 57 prAyazcitta ApanAra ] . prAyazcitta dvAre "saMtammi vi pariNAmi guru-mUla pavajjaNammi esa guNo, / DhayA, zALA-2, janma-govarama-guThThI . || "(zubha) pariNAma hovA chatAM, paNa gurU pAse jaIne AlecanA ApavAmAM nIce pramANenA A guNo thAya che.- daDhatA, AjJAnuM pAlana, ane karmanA kSepakSamamAM vadhAre thAya che." gurunI sAkSImAM ja AlocanAnA pariNAmamAM daDhatA thAya che. kema ke - zaMkA dUra thavAthI viziSTa nirNaya karavAne ullAsa jAge che. kema ke-zAstramAM kahyuM che, ke - Tda vivo po " dharma gure mahArAjanI sAkSImAM karavAnuM hoya che." jinezvara bhagavaMtanI AjJAnuM ArAdhana thAya che. utsAha vadhAre evA guru mahArAjanA upadezathI zubhAzaya thavAthI kSapakSamamAM vadhAre thAya che. ane tethI AjJAnuM paNa adhika pAlana thAya che." e vigere phAyadAo maLe che. + e prakAre bIjA niyama paNa ghaNe bhAge (jema bane tema) guru mahArAjanI sAkSIe ja svIkAravA joIe. zrI zatruMjaya mAhAbhyanA 2 jA sargamAM kahyuM che, ke- kriyAH sarvAH pravartante gurau sA- kSiNi, nA 'nyathA, / cakSuSmAna'pi no pazyed vastu, ced bhAskaro na hi. // [ tidA ] gurunI sAkSImAM badhI kriyAo karAya che. te sivAya na karI zakAya. kema ke - je sUrya na hoya to, dekhato mANasa paNa AMkha chatAM (aMdhArAmAM) padArtha joI zakato nathI." * eTalA ja mATe-pratikramaNa vigere kriyA pUrI thayA pachI, karelI kriyAnuM nivedana karavA rUpa AlecanA thAya che, te ucita ja che. ema samajavuM. 56 * have, AlecanAnA phAyadA-lAbha-guNa batAve che, lahaA,''lahA''di-jaNaNaM, appa-para-Nivitti, taha ajjavaM, sohii| sura-2pa, mANA, nijI , soha-juI. vaLI
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 57. AlocanA karavAthI lAbha halakApaNuM, harSa jAga, pate ane bIjAe doSathI mukta thavuM, saraLapaNuM, zuddhi, duSkara kAryo karavAmAM sAmarthya maLavuM, AjJAnuM pAlana ane zalya rahita paNuM, e AlocanAnA guNe che." pa7 " gA" tti cAra* 1. jema bhAra utArI nAMkhavAthI, bhAra upADanAra (majura) halake thAya che, tema zalya kADhI nAMkhavAthI Alecaka paNa halake thAya che. # 2. AhAdanI utpatti=harSa utpanna thAya che. # 3. pitAnA ane bIjAnA deSa dUra thAya che - AlecanA karavAthI pitAnA deSa dUra thAya che, e vAta te jANItI ja che. paraMtu "tene joIne bIjA paNa AlecanA ApavA taiyAra thAya che. tethI bIjAnA paNa de dUra thAya che." + 4. saraLatA=kema ke-sArI rIte AlocanA karavAthI manamAM mAyA kapaTa rahetuM nathI. * 5. zadhi=zuddhatA thAya che, kema ke aticAra rUpa mela dUra thaI gaye hoya che. + 6. duSkara kAma karavA paNuM =tethI je deSa sevAya che, te duSkara nathI, kema ke-anAdi bhAvane abhyAsa hevAthI, tema thAya che. paraMtu, je AlocanA karavAmAM Ave che, te khUba duSkara che. kema kemokSa tarapha deravI janArA khAsa prakAranA prabaLa vIyaeNllAsa hoya te ja A rIte AlecanA karI zakAya che. mATe mAsakhamaNane tapa (bAhya te5) karavA karatAM paNa sArI rIte AlocanA karavI, te atyaMtara tapa rUpa hevAthI, khUba duSkara kArya che. + 7. AjJAnuM ArAdhana=zrI tIrthakara bhagavaMtanI AjJAnuM ArAdhana thAya che. # zalya rahIta paNuM te te spaSTa samajAya tema che. zrI ramA uttarAdhyAnamAM kahyuM che, ke - AloyaNAe NaM mAthA =LakA-jijI-La-savisurava-La-vithaLa
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 58 gurudravya prAyazcitta ] 6. prAyazcitta dvAra 11 aNa-ta-saMsAra-vaDDhaNANaM udIraNaM karei, ujju-bhAvaM ca NaM jaNai, ujju-bhAva paDivaNNe ya NaM je mAruM, phathI-DyuM -puMsA-jevuM ja vaparu, putravatuM i jijJa;"tti 8" "mAyA zalya, nidAna zalya, ane miyA darzana zalya e traNa zalya, ke je-mela mArgamAM vidhra rU5 che, ane anaMta saMsAra vadhAranArA che, tenI udIraNuM AlecanAthI karAya che. saraLa bhAva utpanna thAya che, saraLatA prApta thavAthI AtmA niSkapaTa banI jAya che, ane strIveda tathA napuMsaka veda baMdhAtA nathI. ane pUrve bAMdhelA hoya che, tenI nirjarA karI naMkhAya che." 8. pa7 * e prakAre zuddhi karavAthI, zalya kADhI lIdhA pachI ghA rujhAvavA (jema pATApIMDI rUpa) khAsa cikitsA-upacAra-karavAmAM Ave che. tema vizeSa prakAranI zuddhinA mULa rUpa prAyazcittane vidhi batAve che,* sauthI pahelAM, guru dravyane pariga karavAmAM AvyuM hoya, te tenuM prAyazcitta batAve che, suda-tti mAtA -5 mivi, a-su -s 3 ju- -sS. ka -moni ya gu, thA- pu - 3 18 suhapatti ane Asana vagere upaga thayuM hoya, te bhinna prAyazcitta--- jaLa ane anna vigerene upayoga thayo hoya, te guru ane laghu vagere prAyazcitta. ane je yatinA dravyane ra tha hoya, to tethI vadhAre
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 6. prAyazcitta dvArA [ gAthA pa9, prAyazcitta vidhi ane vastrAdikane upayoga thayo hoya, te deva-dravya pramANe samajavuM. 58 mudatti '' | vyA+ guru saMbaMdhi-- muha-patti ane Asana vigerene upayoga karavAmAM Avyo hoya, te- bhinna prAyazcitta=1 nivI. # guru saMbaMdhi-- pANIne upabhega karyo hoya, te 1 (ekAzana). ane upabhoga karyo hoya, te che (AyaMbila). vastra vigerene upalega karyo hoya, te adhika (upavAsa). # vikrama rAjA vigerae pUjA-bhaktinI buddhithI gurunI nizrAe karelA sanuM vigere guru dravyane upabhega karyo hoya, te 6 (cha). # vastrAdikamAM (deva-dravyanI mAphaka) nIce pramANe vizeSa samajavuM, je ThekANe gurudravya bhegavyuM hoya tyAM, athavA te bIje kaI paNa ThekANe- muni mahArAjanA kAryamAM vaidyane mATe, athavA kArAvAsa (jela) vigerenA dukhamAMthI choDAvavA mATe, teTalA pramANamAM vastrAdika devA pUrvaka prAyazcitta devuM." e bhAvArtha che. 58 have, sAdhAraNa (dravya) vigere saMbaMdhi prAyazcitta kahe che - sAra-niba-vaM ke munna -va-I-ss, tatharSuvlya 2 Lei -Tu -putra cha-phrakA, . sAdhAraNa ane deva-dravya saMbaMdhi kherAka (naivedya), vastra, senuM (dhana) vigeremAMthI jene upaga karyo hoya, te tyAM athavA bIje ApavuM, ane cAra laghu, cAra guru ane cha laghu prAyazcitta devuM. 59 "sArA" tti vyArA* "sAdhAraNa dravya ane deva dravya pitAnA kAmamAM jeTalA pramANamAM vAparyuM hoya, eTale ke - "te zuM vAparyuM hoya?" te (pahelAM) kahe che,
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 59. prAyazcitta vidhi. ] 6. prAyazcitta dvArA 113 azana=naivedya, vastra paheravAnAM kapaDAM-(AMgI) vigere, kanaka vigere senuM, rUpuM, motI vigere, teTaluM deva dravya ane sAdhAraNa dravya te ThekANe athavA bIje ThekANe jinamaMdira vigeremAM ApavAmAM Ave, ane jaghanyAdikanA krame karIne - cAra laghu, cAra gure cha laghu prAyazcitta AvatuM hoya che." ema zrAddhajIta kalpane anusAre pramAdathI thayelA dezanuM prAyazcitta batAvyuM. # ane je AkRdithI deSa sevA hoya to - upara jaNAvyA karatAM bamaNuM, + ane je darpathI deSa sevA hoya che, traNa gaNuM samajavuM. ane dravya paNa, jaghanyathI-eTaluM ja (jeTaluM vaparAyuM hoya teTaluM) "gya sthAne kharcavuM. ane utkRSTathI tenA varga vigere jeTaluM ApavuM. + (ahIM) vizeSa e samajavAnuM che, ke vyApAra vigere kAraNe devAdikanuM drazya kadAca pitAnA dhana sAthe bhaLI gayuM hoya, tyAre te viveka prAyazcittathI zuddha thaIne, siddhapuranA zrAvakenI mAphaka citya vigeremAM sArI rIte vadhAre mUkavuM. + ane je tene upabhegA thaI gaye hoya te, pitAnA dhanathI dhana upAjana karI pahelAM jaNAvyA pramANe temAM kharcavuM, ane tapa paNa kare. (pramAda, AkudrikA, daI vigere viSe upara jaNAvyA pramANe samajavuM.) 15
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 6. prAyazcitta dvAra [ gAthA 59, prAyazcitta vidhi * have, jeNe te bhogavyuM hoya, te nirdhana hovAthI ApavAne azaktimAna hoya te, teNe paNa pitAnA dhanane anusAre amuka kALanI mudata sudhImAM daherAsara vigerenuM (kAMI paNa mahenatANuM lIdhA vinA) kAmakAja karavuM ane gItArthoe ApeluM tapa barAbara karavuM. kahyuM che, ke- "--crtha-Datra carthaghaDarnAkina . nana tha sad-dAna-pAtra-Ana-re | [ rAculA-jUdA-DaLe pazu la (uga 12) ] guru ane devanA dhanano cera A bhavamAM uttama dhyAna, ane pAtramAM dAnamAM tatpara rahIne jinezvara bhagavAnanI pUjA karato rahe, te te pitAnA pApane nakAmA karI nAMkhI zake che." uttama dhyAnanA baLathI nikAcita kareluM mahA-pApa paNa DhIluM thaI jAya che. evI paNa sthiti che. # tathA, AjJAbhaMga, atikama, vyatikrama vigeremAM prAyazcittanA vidhine vizeSa vistAra zrI vyavahAra bhASya vigeremAMthI jANI le. # sAdhue paNa, te khAnArA graha ApelA deva-dravyanA upabhega dvArA utpanna thayelA deSane saMbhava hovAthI, te ja pramANe chata vyavahArane anusAra prAyazcitta vidhimAM prayatna karI joIe. je tema karavAmAM na Ave te, upara jaNAvyA pramANe kuLanI paraMparAmAM deSanI malInatA phelAya che. zrI zatruMjaya mAhAsyamAM kahyuM che, ke"seva-dravya muha-dravya rahevAgas-saptaka guma. I aGgAlamiva tat spaSTuM yujyate na hi dhImatAm // 98 // "deva-dravya, gu-dravya sAta peDhI sudhI bALe che. mATe, buddhimAna puruSoe saLagatA kolasAnI mAphaka tene sparza paNa karavo yogya nathI." 98. (devAdi dravya avidhithI vAparyuM hoya te, sAta peDhI sudhI bALe che.) eTale ke-nirdhanapaNa vigeree karIne (vAparanArane) nisAra karI mUke che. (nakAme kiMmata vagarane karI mUke che.) satta-5--HTTI -lI" [ri I] "sara-ThTha-navArda mag I" [ ]. sAta-ATha guru paraMparA sudhI ku-sIla rahe che. (2)" sAta-ATha pagalAM pAchaLa jAya che." e vigerenI peThe samajavuM.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA paNa prAyazcitta vidhi ] 6. prAyazcitta dvAra 115 ( jema mahemAnane vaLAvavA mATe gRhastha sAta-ATha pagalAM pAchaLa cAle che, tema sAdhumAM kAMI deSa thAya teA, sAta-ATha paraMparA sudhI ku-sIlapaNuM thAya che. tema vAdi dravyanA upabhAga karavAthI sAta peDhI sudhI pApa bhAgavavuM paDe che. e bhAvA` jaNAya che. ) A uparathI, upalakSaNathI vizeSa samajavAnuM e che, ke jyAM sudhI tenA upAya karavAmAM upekSA rAkhavAmAM Ave, tyAM sudhI dveSanI zuddhi thatI nathI. kema ke-doSa manamAM khaTakatA nathI, eTale ke-tene viSe manamAM bedarakArI hAya che. eTale--sAvaceta thavAtuM nathI. mATe kuTumbAdikanI buddhithI paNa te e dravyeAnA [paNa] sa`saga saLagatA aMgArAnA saMsanI peThe vivekI puruSAe cheDI devA joie." e bhAvAtha che. # keTalAMka kahe che, ke " deva-dravyAkrikanA jeNe nAza karyAM hAya, tene ja doSanA saMbhava che. bIjAne doSa lAgatA nathI." " ema kahenArA upara jaNAvelA pramANathI khATA Thare che." 59 6. prAyazcitta dvAra pU
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. daSTAnta dvAre. U) + (deSa dvAramAM) kahela vidhithI bAMdhelA pApa karma prAyazcitta vidhithI bIjA bhavamAM paNa khape che," ema samajAvIne, te (prAyazcitta)nuM sAmarthya batAvavA pUrvaka bhavya jIvane utsAha vadhAravA mATe, saMkAza vigerenA daSTAMte have kahevAmAM Ave che, * temAM, deva-dravyanA vinAzathI utpanna thayelA pApanA A jIvanamAM ja kSaya mATe AgaLa kaheluM siddhapuranA zrAvakenuM dRSTAMta samajI levuM. ane, bIjA bhAgamAM te karmanA kSayane mATe saMkAza zrAvakanuM daSTAMta A pramANe che, pamAya-mitta-doseNa jiNa-ritthA jahA duhaM / / pattaM saMgAsa-saDDheNa, tahA aNNo vi pAvihI. // 60 // [ zrAddha-vinaM-tye nA. 22 ] saMkAsa, gaMdhilAvaI, sakkA-'vayArammi ceiye, kahavi / ceiya-davyuvvayogI, pamAyao maraNaM, saMsAre. // 11 // "mAtra pramAdanA duSe deva-dravyathI jema saMkAza zrAvaka dukha pAmyA hatA, tema bIjA paNu pAme." 60 saMkAza, gadhilAvatI, zAvatAratIrthanA cityanA keIka prakAre deva-dravyane upayoga thaye, pramAdathI maraNa thayuM, ane saMsAramAM bhamyA." 61 pAtra "saMta" tti cAcA+ saMkAza=nAmanA zrAvaka hatA. svabhAvathI ja saMsAra upara vairAgya dharAvatA hatA. zAstramAM kahelI zraddhA, AcAra ane niravagha eTale zuddha vyavahAra dharAvatA hatA. gaMdhilAvatI nagarImAM rahetA hatA. zakAvatAra caitya nAmanA zrI jina maMdiramAM uttama bhAvathI-zuddha manathIsAra-saMbhALa karatA hatA.
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 62-63, sakAzanI kathA. ] 7. dRSTAnta dvAra # koika vakhata=kaika kAraNe gharanA kAmakAjanI vyagratA vigerethI, caitya dravyanA upabhAga karatA thaI gayA. + tyAra pachI e pramAdathI jAva jIva sudhI te kamanI AleAcanA ane pratikramaNa karyAM vinA, maraNa pAmyA, ane saMsAramAM pUrve kahelA du:khAnI para'parA bhAgavatA saMkhyAtA phulavAmAM bhamyA. 60, 61 1 tagarAe inbha-suo jAo takkamma- sesayAo ya. / TrAmiDa-saMpattI puno puLo citta-niveo. I kevali - joge puSmA, TaLe codI, tadeva saMveo. / " ithamunimini" "cepa-vasa yuddI"tti. [ zrAddha-ni-tca-22-220 ] zA " tagarA nagarImAM zeThanA dIkarA tarIke janmyA. paraMtu pUrvAnu kama bAkI rahI javAthI daridrapaNu' AvyuM, saMpatti cAlI gaI ane manamAM kheda thavA lAgyA." dara " zrI kevaLIbhagavaMtanA cAga thayA tyAre badhuM pUchyuM, kevaLI bhagavAne kahyuM, tyAre eAdhi prApta thayuM, ane vairAgya prApta thayA. " A sthitimAM have mAre zuM karavuM ucita che ? " ema pUchyuM. caitya dravyanI vRddhi karavI." ema kahevAmAM AvyuM," 63 66 tagarAe 0 " hinma tti / vyAkhyAna 66 01 4 pahelAM, tenA eTale caityanA dravyanA vinAza karavAthI, te ja vakhate bAMdhelA lAbhAntarAya vigere karmAMnA uDDayathI ahiM paNa tene dhana vigere meLavavAmAM rukAvaTa thaI che. have, te (caitya dravya )mAM vRddhi karavAthI tane paNa te prakAre (Rddhi ) prApta thaze. " yAdaza caughyate vInaM, tA-dazuM chamyate m // 117 ,, 66 jevuM bija vAvavAmAM Ave che, tevuM ja phaLa maLe che." e atha che. 62, 63 # have, te (caitya-dravyanI vRddhinA vidhi kahe che.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 7. daSTAnDa dvAra gAthA 64-65. saMkAzanI kathA. "ja-chAyA-mirAM gurUM, la jiri ma taM sarjA veda-vaM joyuM" mAre jAva-kIvA. kA. mAtra bhajana ane vastra cheDIne, je kAMI huM meLavuM, te sarva caityanuM dravya samajavuM. * e prakAre jAvajIvane abhigraha dhAraNuM karyo. 64 "mAsa-chAyA' utta. cAcA* pitAnA gharanA nirvAha uparAMta egya vyApArathI je kAMI meLavAya, te bAkInuM sarva dhana devanuM ja jANavuM." e prakAre jAvajIvanA abhigraha rUpa prAyazcitta svIkAryuM. 64 * have, tenuM phaLa batAvavAmAM Ave che - suha-bhAva-pavittIe saMpattI, 'bhiggahammi NiccalayA, / 26-ra-ravi, tathasapA-Dabhoga-viyuddha. ddA [ zA-ni- bhA. 22 ] zubha bhAvanI pravRttithI saMpattI thaI, abhigrahamAM nizcaLatA thaI ane daherAsara karAvarAvyA. te(kAma)mAM haMmezA (sUkSma paNe) vicAra (karI kAma) karavAthI (pApanI) zuddhi thaI pApa nAza pAmyuM. 65 "suda-mAvo'' ri ! thAkathA# mahA abhigraha grahaNa karanAra te mahAtmAne zubha bhAvanI pravRttithI caitya dravyanI khUba vRddhi karavAnI icchAthI ane uttama prakAranA ullAsAyamAna Azaye jAgavAthI lAbhAntarAya kamane mAna A ja karavAnI icchAthI kSapakSama thayo. tethI - saMpattinI-khUba khUba vibhUtinI-prApti thaI ane te prApta thavAthI abhigrahamAM nizcAtApitAnA niyamamAM daDhatA thaI
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha gAthA 66, saMkAza kathA, ] 7. duSTAnDa dvAra daDhatA thaI tethI, bhAva e samajAya che, ke- sapanAmAM paNa teNe (pitAnA paNa te dravyamAMthI) (karelA niyamathI) vadhAre vAparavAnI-vadhAre levAnI-IcachA karI nathI." tethI, anukrame te ja nagarImAM teNe daherAsara baMdhAvyuM. temAM hamezAM Aga parizuddhi eTale ke daherAsara banAvavAmAM sadA Aga=zAstranI AjJA pUrvaka vicAra, eTale ke pahelAM bhUmi vigerenuM cAreya taraphathI saMzodhana karavuM. athavA temAM eTale daherAsara banAvavAmAM, (dekharekha mATe) besavA vigerethI haMmezA bhega parizuddhi AzAtanA tyAga" e paNa artha (samaja). ahiM, daherAsara bAMdhavAno vidhi ane AzAtanA paccAzaka ane Dazaka vigere graMthamAMthI jANuM levA. 65 * have (A daSTAMtane) upasaMhAra kare che, zu mA-Daluma saMvatha kavi - vidi-bhAga-vANA, . varjAi vizuddha-dhanna -avaMtriA -DaDara . iaa e prakAre, sarva ThekANe, avidhipaNune tyAga karIne, vizuddha dharmanI AcaraNuM karIne te mahAnubhAva (aMkAza zrAvaka) akhalitapaNe ArAdhaka thayAM." dada "ya to mahA" ri ! kathA+ e prakAre kahyA pramANenI nItithI-rItabhAtathI te saMkAzane AtmA -- mahAnubhAva=vadhatA jatA khAsa prakAranA uttama adhyavasAyane lIdhe jene puNya prabhAva khUba khIlI rahyo che, te. eTale ke udavartAnAdi karaNane lIdhe puNya prakRttimAM vadhAre, ane apavartanAdi karaNane lIdhe pApa-prakRttimAM ghaTADo, thavAthI- sarva dharma kAryomAM
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 7. duSTAnta dvArA [ gAthA 67. saMkAza kathA. avidhi bhAvane tyAga karavAthI=eTale ke, anucita pravRtti rekI daI, vi-zuddha dharmanI ArAdhanA karI. eTale ke - kRtarUpa ane cAritrarUpa dharmanI ArAdhanA karI, akhalita ArAdhaka thayA=nirvANa prApta karAvanAra ArAdhanA karanAra thayA, eTale ke - tene eTale mekSane hitakArI anuSThAna AcaranAra thayA." e bhAvArtha che. 66 saMkAso vi vibhittUNaM kamma-gaMThiM su-NivvuDo, / jAhihI so uNivvANaM mahA-satto, Na saMsao. // 67 // [ zA-vi- bhA. 232] saMkAza zrAvaka paNa karmanI gAMTha bhedIne sArI rIte nivRtta thayA, eTale ke-saMyamamAM sthira thayA ane te mahA sAtvika AtmA mokSamAM jaze, temAM zaMkA nathI." 67 "saMjANo." tti dAkyA# saMkAza paNa kALa kame- mULa sahita mehane nAza karIne, mahAsAttvika saMtoSa rUpI amRtathI siMcAyelI mane vRttivALA sArI rIte nivRtta thayelA muktinA sukhane svAda prApta karela hevAthI, saMyamamAM prIti rAkhIne, eTale ke-"jIvanmu kta thaIne, "nita-na-manana vo-zAya-mana-vivAditAnAmA vinivRtta-parA-''zAnAmihaiva mokSaH su-vihitAnAm // [ zA-ni-ce rU rAma-ratI 276 ]. "mada ane madanane jItI lenArA, vANI, kAyA ane mananA vikAra vinAnA, ane pArakI AzA vagaranA su-vihita mahAtmA puruSone ahiM ja mekSa che." nirvANa pAmaze."
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 gAthA 67. karmacAra-puNyasAra, ] 7. daSTAnta dvArA karmasAra ne puNyasAranI kathA * e prakAre, jJAna dravya ane sAdhAraNa dravyano vinAza karavAthI thayelA pApa karmane upara jaNAvelA vidhithI nAza karavAnuM batAvavA mATe karmasAra ane puNyasAranA dRSTAMte nIce pramANe che, kathA- bhegapuramAM covIsa karoDa sonAmahoranA mAlika dhanAvaha zeTha hatA. dhanavatI temanAM patnI hatA. te baMneyanA joDake janmelA karmasAra ane puNyasAra nAme putra hatA. AThame varase vidvAna upAdhyAya pAse bhaNavA rahyA. puNyasAra sarva vidyA sukha pUrvaka bha. ghaNuM mahenata karavA chatAM paNa karmasArane eka akSareya Avaze nahIM. te pachI vAMcavA-lakhavA vigeremAM te pUchavuM ja zuM? tethI, adhyApake paNa pazu jevA tene bhaNAvavAnuM choDI dIdhuM. banneya yauvana pAmyA, tyAre pitA zrImaMta hovAthI moTA zeThIyAonI kanyAo banneyane saraLatAthI maLI gaI, ane utsava pUrvaka paraNyA. "banneya paraspara laDI na paDe." ema vicArIne bannene bAra-bAra kareDa sonaiyA ApI judA karyA. have, karmasAra pitAnA kuTumbIoe rekavA chatAM kurbuddhithI evI rIte vepAra kare che, ke-jethI vepAramAM dhananI hAni ja thAya. ema karatAM karatAM thoDA divasomAM ja pitAe ApelI bAra karoDa sonA mahore gumAvI dIdhI, puyasAranA bAra karoDa seniyA cAra khAtara pADIne laI gayA. tethI te baneya daridrI thaI gayA. kuTumba vigeree teone choDI dIdhA. ane baneyanI patnIo pIyara jaIne rahI. tyAra pachI, "buddhi vagaranA ane bhAgya hina che" ema kahI leke apamAna karatA hatA. tethI zaramAIne bIjA dezamAM jaI, judA judA zrImaMtane ghera rahyA. tyAM paNa, bIje kaI upAya na hovAthI nokara tarIke jenA gharamAM rahyo, te zeTha paNa kRpaNa hovAthI, TharAveluM mahenatANuM paNa tene ApatuM nathI. ane vAraMvAra chetare che. AthI, ghaNA divase paNa pahele bhAI kAMI meLavI zakaze nahIM. bIjA bhAIe kAMIka meLavyuM, ane prayatnathI sAcavyuM, paNa dhutAra dhUtI gaye.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. dRSTAnta dvAra [ gAthA 67. karma sAra-puNyasAra. e pramANe, judA-judA sthAnAmAM nAkarIthI, dhAtuvAda, khANa kheADhavI, rasAyaNa sAdhavuM, rAhaNAcaLa parvata upara javuM, ma`tra sAdhanA karavI, ane rUdantIvelI levI, vigere vigerethI agyAra vakhata mahA prayatna karavA chatAM paNu ku-buddhine lIdhe-nyAyathI viruddha rIte madhu karavAthI-pahelA bhAI kAMyathI dhana meLavI zakayo nahIM. paraMtu tene dareka ThekANethI duHkhA ja sahana karavA paDyA. khIjA bhAie kAMika meLavyuM kharuM. paraMtu galata vigerethI agyAra vakhata gumAvI dIdhu. 122 te banneya bhAI e kaMTALI vahANu mAraphata ratnadvIpe gayA. paracA ApanArI ratnadvIpanI devInI AgaLa maraNa sudhI besavAnA nirNaya karIne beThA. tyAra pachI, AThame upavAse " tamAruM manneyanuM bhAgya nathI." ema kahIne devI adRzya thaI gayA. tethI, kama`sAra uThI gayA. paraMtu puNyasAre ekavIza upavAsa karIne, te devI pAsethI cintAmaNi ratna meLavyuM. kasAra pastAveA karavA lAgyA. tyAre puNyasAre kahyuM, ke, "he! bhAi ! kheda kara mA. A cintAmaNi ratnathI tAruM paNa dhAryu... saphaLa thaze." tethI banneya khUzI thayA. anukrame vahANamAM besIne jatA hatA, tevAmAM, rAte pUrNimAnA caMdra ugyeA hatA. tyAre moTAbhAie kahyuM-- C/ ra bhAi ! cintAmaNi ratna bahAra kADha. jethI ApaNe joIe, ke tenuM ke caMdranuM ? keAnuM teja adhika che ? " tyAre, durbhAgyathI dAravAyelA nAnAbhAie paNa ratna hAthamAM rAkhIne kSaNavAra ratna tarapha, ane kSaNa vAra caMdra tarapha, najara rAkhavA jatAM, manArathAnI sAthe ja te ratna samudramAM paDI gayuM. tyArathI, sarakhA duHkhI banneya peAtAnA zaheramAM AvIne, jJAnI guru mahArAjane potAnA pUrva bhavA viSe pUchyuM. jJAnI mahAtmA kahe che, ke- cadrapuramAM jinadatta ane jinadAsa nAmanA parama zrAvaka e zeThIyAe rahetA hatA. 66 eka divase tyAMnA zrAvakoe maLIne jJAna dravya ane sAdhAraNa dravya sAcavavA mATe sArA uttama gRhastheA jANIne te anteyane soMpyuM. eka divase pahelAe (eTale ke jinadatte) peAtAnA cApaDAmAM kharAkhara
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 67 krarmasAra-puNyasAra, ] 7. dRSTAnta dvAra 123 tapAsIne, nAmuM lakhanAranA (te) mahInAnA mahenatANAMnA ApavAnA drumma nakkI karyAM, paraMtu pAse khIjuM dhana na heAvAthI " A paNa jJAnanuM kAma che." ema vicArIne khAra dramsa (dAma) nAmuM lakhanArane ApyA. ane bIjAe " sAdhAraNa dravya sAta kSetrane yAgya heAvAthI, zrAvakane paNa ApavuM ceAgya che." ema vicArIne peAtAnI pAse bIjI dhana na heAvAthI, gharanA khAsa jarUrI kAma prasaMge sAdhAraNa dravyamAMthI bAra draSma vAparyAM. tyAMthI marIne, pApa karmone ceAge, banneya pahelI narakamAM gayA hatA. tyAMthI, narakagati, eka indrIya, e indrIya, te indrIya, ceA indrIya, ane paMcaindrIya tiya capaNuM, deva dravyanuM bhakSaNa karanArA sAgara zeThanI peThe, satra khAra hajAra vakhata khUba-khUba duHkha anubhavIne, ghaNA pApa khapI gayA pachI, tame banneya ahIM thayA che, eTale ke, ahIM janamyA che. pUrva karmonA cege A bhavamAM paNa khAra mAra karoDa gumAvI beThA che." e prakAre jJAnI mahAtmAnuM te vacana sAMbhaLIne banneye zrAvaka dhanA svIkAra karI, nIce pramANe prAyazcitta svIkAryuM, ke-- vepAra vigeremAM je drazya maLaze, temAMthI hajAra hajAra gaNuM dravya jJAna-kSetramAM ane sAdhAraNa kSetramAM apaNu karI ja devAnA. tyAra pachI je dhana maLe, te pAtAnu gaNavuM." evA niyama grahaNa karyAM. 66 tethI, pUrva karmAMnA kSaya thavAthI, banneya khUba dhana meLavIne temAMthI banneya kSetrAmAM hajAra hajAragaNuM devuM ApIne, anukrame bAra karoDa dhananA svAmI thayA. te pachI, te banneya zeThIyA sArA zrAvaka tarIke jJAna dravya ane sAdhAraNa dravyanI sArI rIte rakSA tathA tenA caDAvA vigere karavA sAthe zrAvaka dhamanI ArAdhanA karI, dIkSA lai, meAkSamAM gayA." mahAkALa vagerenI kathA # have, deva-dravya ane guru-dravyanA vinAza viSe mahAkALanuM dRSTAMta,gai utsarpiNInA ceAthA ArAmAM zrI sa'prAMta tIrthaMkara bhagavAnane samaye zrIpura nagaramAM zAMtana nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene suzIlA nAme rANI hatI. teNe anukrame ceAgya vakhate nIla, mahAnIla, kALa ane mahAkALa nAmanA cAra putrAne janma ApyA.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 7. daSTAnta dvAra [gAthA 67 mahAkALanI kathA. anukrame nIlanA janma vakhate hAthInuM sinya rogane lIdhe maraNa pAmyuM, mahAnalanA janma vakhate ghoDAnuM sainya maraNa pAmyuM, kALanA janma vakhate agninA upadrave karIne tamAma addhi nAza pAmI. mahAkALanA janma vakhate keTaleka kALa gayA pachI zatruoe maLIne rAjya laI lIdhuM. rAjyathI bhraSTa thayelA zAMta rAjAe strI ane putranI sAthe bhaTaktAM bhaTakatAM, saurASTramAM zatruMjI nadInI pAsenA parva upara rahevAnuM rAkhIne ghaNo kALa pasAra karyo. e vakhate, chokarAo paNa zikAra vigere vyasanemAM lAgelA rahetA hatA. ne duSTa koDha vigere rogothI pIDAvA lAgyA, tyAre duHkhathI gabharAI gayelA rAjA pRpApAta karIne maravA mATe parvata upara caDaDyA. tyAM, saMprati arihaMta bhagavAnanuM daherAsara joIne, AvatA bhavanuM bhAtuM meLavavA mATe AgamamAM kahelI vidhie zrI jinezvara bhagavAnanI pUjA karatA hate. e avasare, tyAM AvelA, tenI pUjA vidhinI kuzaLatA ane vismaya pAmelA dharaNendra deve bahAra AvelA rAjAne badhuM pUchyuM. rAjAe pitAne (pRpApAtathI maravAne) vicAra jaNAvyuM. tethI dharaNenTe tenuM bALa (asamA dhithI thavAnuM) mRtyu rekIne, tenA putranA pUrva bhavanI vAta rAjAne kahI. pUrva bhavamAM- 1 tArA pahelA putranA jIve cera jAtinA bhavamAM tIrtha yAtrAnA saMghane luMTayo hato, ane sAdhu mahArAjane mArI nAMkhyA hatA. 2 bIjA putranA jIve kSatriya jAtinA bhavamAM pitAnI strIne mArI nAMkhI hatI. trIjA putranA cha vaNika jAtinA bhavamAM tattvanI niMdA karI hatI. 4 cethA putranA jIve brAhmaNa jAtinA bhavamAM devadravya ane guru dravyanI corI karI hatI. tyAra pachI, durgatimAM ghaNuM bha sudhI bhamIne akAma nirjarAnA baLathI keTalAka karmo te khapAvyA hatA. anukrame te cAreya che tamArA putra thayA che. bAkI rahelA karmanA udayathI A pramANe pApanuM phaLa pAmyA che. ane tenA saMbaMdhathI tamane paNa enuM phaLa maLyuM che. AthI, putronI sAthe tame paNa A tIrthanI sevA kare. tenA jaLathI snAna karIne, roja jina pratimAjI mahArAjAonI pUjA karo. ne pinDastha vigere dhyAnamAM tatpara rahe.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 67. mahAkALa vivanI kathA.] . daSTAnta dvAra 125 uttama sAdhuonI yathAzakti bhaktithI pratilAbha meLave. A vigere prakArathI traNa tattva (deva, guru ane dharma) nI ArAdhanAe karIne, duSTa karmone kSaya karIne, pharIthI rAjya meLavaze, ane te vakhate sAdharmikapaNAthI huM sahAya karIza." ema kahIne, dharaNendra pitAne sthAne gayA. rAjAe paNa te ja prakAre rAjya meLavIne, anukrame saMkAza zrAvakanI peThe makSapada meLavyuM." # A viSayamAM vizeSa vistAra zrI zatrujya mahAbhyamAMthI samajI le. # bIjA paNa daSTAMte zrI Agama anusAre jANavA. * A pramANe karavuM kalyANakAraka che. 67 7. daSTAnta dvAra pUruM.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra + graMtha pUro karyA pachI paNa have bhavya jIvone utsAhita karavAmAM Ave che - jai icchaha NivyANaM, aha vA loe su-vitthaDaM kitti, / tA jiNa-vara-NiddiSTe vihi-magge AyaraM kuNaha. // 68 // jo tame mokSa icchatA he, athavA A lokamAM bahu ja phelAcelI kIti IcchatA he, te zrI jinezvara prabhue upadezelA vidhimArgamAM Adara karo." 68 garU" rize bhAvArtha samajI zakAya teve che. 68 * have graMthakAra kavizrI pitAnuM nirabhimAnapaNuM batAve che - ta-vida-va-vo-Dalve mArja = ravivariSe rUda che, e taM sohaMtu gIya-sthA aNa-'bhinivesI a-macchariNo. // 69 // tevA prakAranA (gya) bhavya jIne samajAvavA mATe racelA A graMthamAM je kAMi viruddha kahevAyuM hoya, te, Agraha vagaranA ane IrSyA vagaranA gItArtha puruSe zuddha karo." da9 "ta-vada-vivo" tti ! vyAkhyA saraLa che. 69 # have graMthanI samAptine upasaMhAra karavAne prasaMge chelluM maMgalAcaraNa kare che - "ttara-rA-gha-vivA-cA-viyA-Ssg-mAna-jUra nA bAju-vilA-judu-revA-vAghA-jAva-vinar, I7che. gaMtha-'tara gAhAhiM sama-'tthiyA vva-sittarI esA / mavijha-at-coTa-, mAtra mAruM pAka Li. 7za. "tapAgaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna zrImAna vijaya sUri mahArAjanA (dharma) rAjyamAM bhAnuvijaya budha (guru) nA sevaka lAvaNya vijaya vAcake A dravya samimikA nAmanA graMtha bIjA graMthanI gAthAothI bhavyajInA bedha mATe vyavasthita rIte race che. ane te (graMtha) haMmezAM maMgaLanI mALA ra. 70-71 dravyasittarI graMtha pUre thaye.
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra 127 -daMtaraM" tti | vyAkhyA saraLa che, e pramANe, dravyasamikAnI vRtti (TIkA) pUrI thaI. # have, (svapa-) vRttikAra pitAnI prazasti kahe che - -ve-Da vane zira-kSata ! vivatre tatra vRttizca lAvaNyA-''haya-vAcakaiH // 1 // vAvana mahI-y-sphIgaM dhare vAridhi-vivAd, I vAcyamAnA budhairjIyAt sa-vRtti dravya-saptatiH. // 2 // tawss-zAzva-nipuNa rAjA-mRta-bhA. zopiye zive zrImavidyA-vinayazovi. rUA" ruti-zrI dravya-kSati-vRtti samAsA, nyA-Dabram 100 veda, veda, RSi ane caMdra (saMvat 1744) varSe, A sudi pUnamane divase zrI lAvaya vijaya nAmanA upAdhyAye dravyasatatikA graMthanI vRtti vivaraNa rUpe racI che. 1 A pRthvI rUpI strI jyAM sudhI samudrarUpI kaMdoro paherI rahI che, tyAM sudhI, vidvAnathI vaMcAta vRtti sahita A dravya saptatikA graMtha vijaya pAme. taka vigere zAstromAM nipuNa ane vairAgya rUpI amRtanA samudra evA zrImadda vidyAvijaya nAmanA vidvAna mahAtmAe zeAdhelo A dravya samitikA graMtha kalyANane mATe ho." 3 TikA sahita dravyasasatikA graMtha saMpUrNa # graMtha pramANa-900 zloka
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ daSTAMta dvAramAMnA-- zrI saMkAza zrAvaka viSe vizeSa vicAra [ gRhasthanI apekSAe, kAI khAsa sAvadya pravRtti paNa kuvAnA dRSTAMte karIne karavAnI batAvI che. " te pravRtti mAtra pUjAnA aMgabhUta phUla cuMTavA vigerenA AraMbha pUratI ja pruSTa gaNelI che.'' ema nathI. paraMtu " vepAra vigerenI kAryaka sAvadha pravRtti paNa kAI jIvanI apekSAe ane ghaTanA vizeSanA pakSapAta rUpe pApanA kSaya mATe, ane guNa rUpa khIjanA lAbha meLavavA mATe pazu ja che=jarUrI che. e pramANe pharamAvela che. te mATe A pramANe kahyuM chesa'kAzAdinI peThe-- sagA-'nitite muLaniSi premamAM-Darthamatha-Darbanam / zudrA-Da'jIvana-pakSa-pAta-nirataH vasunetyAnA di. rANA zrI pratimA- zatake 66 sakAza vigere zrAvakanI peThe keAi guNavAna puruSa zuddha AlaonanA pakSapAta rAkhIne, sAme cAlIne paNa dharmane mATe Rddhi meLave, te tene [apekSAe ] ceAgya paNa gaNela che. 57 (zlokanA A pAchaLanA abhAga zrI pratimA zataka graMthamAMnA che.) sakAza zrAvaka vigerenI peThe dhana mATe, Rddhi meLavavI=dhana meLavavAnuM sAme jaine=te kAma karavAnA svIkAra karIne (paNa) kare, hi=ja. zuddha AlambanamAM je pakSapAta, temAM majja=zuddha AlambananA kAraNathI- guNanidhi=guNanA bhaMDAra tarIke icchAya che. 57 sakAza zrAvake pramAdathI caitya dravyanuM bhakSaNa karyuM" hatuM. ane tethI lAbhAntarAya vigere kliSTa karmAM bAMdhI dhaNA kALa bhayaMkara saMsAra rUpI jaMgalamAM rakhaDatAM rakhaDatAM anaMta kALe manuSya paNuM pAmyA hatA.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sakAza zrAvaka viSe vizeSa vicAra. chatAM paNu, du:khI leAkeAnA agresara jevA e hatA, eTale ke mahA duHkhI hatA. tIrthaMkara prabhu pAse jaine temanI pAsethI peAtAnA pUrva bhavane badhA vRtAMtta sAMbhaLyA pachI, zrI tI kara bhagavAnanA upadezathI durgaMtinA kAraNabhUta karyAM khapAvavA mATe-- 'huM je dravya upArjana karIza, temAMthI AhAra ane vastra sivAya badhuMye jinama Mdira vigeremAM vAparIza. '' e pramANe--abhigraha dhAraNa karyAM ane te pramANe vana kayuM. ane kALe karIne meAkSa pAmyA. + " A rIte Ama karavuM, e sakAza zrAvakane ja mATe bhale yeAgya hAya, kema ke-tenuM krama te ja rIte kSaya pAmavAnuM hatuM. paraMtu bIjA kAne mATe ema karavuM yeAgya nathI. mATe sakAzAdimAM je Aphri zabda vAparyAM che, te nakkAmA che. jo tame te zabdane nakAmA nahI gaNA, te-- " zuddhADaDAmairyathA-jAmam - "" 19 lAbha maLe te rIte zuddha Agama pUrvaka--jha e vigere zAstronA kathana ghaTaze nahiM." AvI kAI zakA kare, teA ?-- " te zaMkAyegya nathI. samajadAra ane aNusamajadAranA judI-judI jAtanA Azaya bhede karIne Adi zabdathI bIjA AtmAne paNa levA ucita che. jo tema karavAmAM na Ave, tA---- mukhyar tuya-nArI... 46 " dutA nArI sAMbhaLe che. " ( athavA sece che. ) ityAdi vAkacone sAcA TharAvavAmAM aDacaNa ubhI thaze. te dutA nArIe kharAkhara lAbha samajIne, athavA nyAyathI meLavelA dhanathI te puSpA lIdhA na hatA. (chatAM, tene uccagatinA lAbha maLyA che. ) tathA, daherAsara saMbaMdhi gAmaDAM vagere ApavAnuM zI rIte ghaTI zake ? ane zrI kalpa bhASya vageremAM te ApavAnI vAtA jovAmAM Ave che.- rolpha nevALa b--mu--3LA-53-gAma-no-vALuM / daMtastra haiM muLio ti-naLa-mudrI dda nu mave ? / / are ettha vibhAsA. jo eAI sayaM vimaggijje, 1 hu tassa hujja suddhI. aha koi harejja eAI, // savva-tthAmeNa tarhi saMgheNa hoi lagiyavvaM tu / sa-vattA-Da--ttiImAMM caM sanaitti nUM tu. // 17
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 saMkAza zrAvaka viSe vizeSa vicAra, prazrakAra prazna kare che, ke - ca mATe rUpuM, sonuM vigere tathA gAmaDA ane gAyanA vADA meLavanAra munine traNa karaNanI visaddhi kevI rIte rahI zake?" uttara-"ahiM be vikalpa che-(1je upara jaNAvelI varatuo pote mAMge, to tenI zuddhi hetI nathI. paraMtu (2) caityanI te vastuo kaI paNa laI jAya, to cAritra pAtrane acAritra pAtra e sarvanuM kartavya hovAthI zrI saMghe te pAchuM meLavavA mATe sarva zaktithI prayatna karavo ja joIe. tathA, "zuddha Agama pramANe lAbhane anusarIne" e je kahyuM che, te "jAte phUla na toDavA vigerenI apekSAe nathI. paraMtu, "pUjA karavAne vakhate phUla ApavAne mATe mALI Avela hoya, te vakhate tenI pAsethI phUla levAmAM zAsananI prabhAvanA eTale ke - mahattA jALavavA mATe, tenI sAthe "vaNika kaLAno prayoga na karavo joIe." e vAta barAbara samajAvavA mATe e vAkya che." mATe Adi zabdano prayoga barAbara che, ema samajavuM." (pUjya upAdhyAya mahArAja zrI yazavijayajI mahArAjanA chapAelA pratimA-zatakanA 157, 158 pRSThamAMthI).
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dravya saptatikA avacUri (gujarAtI bhASA paryAya) [ avacUrinA racanArazrInuM nAma jANavAmAM AveluM nathI. )mAM avasUrI saMzAdhakanuM TIpaNuM hoya che. mAM saMpAdakanuM TIpaNa hoya che. 4 thI gAthA sudhI ane kayAMka kayAMka pachI paNa pRSTha, paMkti ane pratIko lIdhelA che. zivAya AMkaDAthI avacUri ApelI che. pratamAM barAbara na hovAthI kyAMka kyAMka sthaLonI saMgati barAbara meLavI zakAI nathI. mesANA, chANI, AnaMda thieSa, me0 chATa A0 TuMkI saMjJAnI pratomAMthI avacUrine saMgraha kare che. DahelAnA upAzrayanI AkhI avacUri lIdhI nathI. paraMtu kyAMka kyAMka temAMthI Apela che. saMpAdaka]. gAra 1 maMgaLAcaraNAdika 1 maryAdA-(samaya) =AjJA 2 [ trIjI gAthAmAM jaNAvelA bheda Adi kArothI samajAveluM svarUpa ]. 3 mArganusAra tathA-bhavyatA dharAvatA jInA 4-5 [zrI mahAvIra prabhu ane dharmaguru-e banneya sthAne] uttama gurupaNuM eTale sAkSAt parameSTi gurupaNuM. [ "tatA padane saMbaMdha-(AgaLa A vAkyamAM ja AvatAM)-ti mAva-nI sAthe jANa. bhAvArtha zuM thAya che? A pramANedeva ane gurumAM sarakhApaNuM paNa hovAthI, "phaLa utpanna karI zakanAra banneyamAM praNidhAnanI vAstavika gyatA che." ema samajavuM. ] 6-7 [ gurumahArAja ane zrI deva ja-A padamAM naya-sApekSapaNe najIkanA upakArI tarIke gurupada paheluM mUkyuM hoya ema jaNAya che.] 8 vigere-padathI"adhikArI" jANavA. gATa 2 vyAkhyA 1 [ "hANA=bhakti vagere viziSTa prakAranA niyamanI (niyata) buddhithI dhana-dhAnyAdika je vastu, jyAre ucita rIte, deva vigerenI nizrAe
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 ] karAya-eTale ke-te te uddezathI (niyamapUrvaka) samapita karAya, tyAre, te te dhanAdi (dravya) devAdikanA dravya tarIke A prakaraNamAM vivekIoe samajavA." A pramANe (gAthAne) saLaMga artha samaja.] 2 [ vibhAga pUrvaka] 3 citarate te kSetrane gya padArtha tarIke haya, te. paraMtu agya anucita padArtha rUpeke anucita rIte-na hovuM joIe. ] 4 [ su cApA ema saMbaMdha joDa.] 5 [ vigere-padathI-siddha, sAdhu, saMgha, devuM ane AtmA, e darekanuM sAkSi paNuM samajavuM] 6 nizAe kareluM [pitAne saMbaMdha choDAvIne bIjA sAthe saMbaMdha joDave, tene nizrAe kareluM kahevAya che.] (avacUrimAM-prAsaMgika-vicAraNA) tya e (tIrthakara prabhu mATe banAveluM hovAthI) AdhArmika che." ema kaI kahe, to tene Ama samajAvavuM, ke-"caityane zAstromAM AdhArmika hovAnuM jaNAvyuM nathI." 1 zA mATe AdhArmika nathI ? te kahevuM, ke - "AdhArmikanuM lakSaNa ghaTatuM nathI, mATe." AdhAmikanuM lakSaNa zuM che?" "te nIce pramANe kahIe chIe, sAMbhaLe,- 2 " jIvane udezIne kareluM hoya, ane temAM paNa te sAdharmika haryuM, te AdhArmika thAya. 1. caitya-maMgaLa caitya vigere cAra prakAra hoya che 2. (bhAMgA nIce pramANe che.) 1. pravacana sAdharmika - veSa sAdharmika 2. pravacana sAdharmika - veSa sAdharmika nahI. 3. veSa sAdharmika - pravacana sAdharmika nahIM. 4. pravacana sAdharmika nahIM - veSa sAdharmika nahIM. (pravacanano artha ahIM jaina zAsana taraphanI pAkI vaphAdArI zraddhA-dharAvavI, ane veSa eTale susAdhune (jaina)Sa, evA artha samajavA. 1. be suvihita sAdhu - sAdharmika che. [ paraspara sAdharmika ]. 2. suzrAvaka ane suvihita muni [veSathI sAdharmika nathI, pravacanathI sAdharmika che.] 3. nidbhava ane suvihita muni [vezathI sAdharmika che, pravacanathI sAdharmika nathI.] 4. suvihita muni ane bIjo dharma pALanAra [banneya rIte sAdharmika nathI. pravacana zAsana--dharmamaryAdA-judA judA che. veza paNa judA judA che.]
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 133 sAdharmika paNa trA bhAMgAnA hovA joI e. bAkInA bhAMgAnA hovA na joIe. 3 zAstramAM zrI tIrthaMkara prabhune sAdharmika tarIke jaNAvelA nathI : [ tethI tene mATe karAyelA caityamAM javuM suvihita munine ka2e che. e uparAMta, caityanuM nirmANa zrIjinezvaradevanA pratimAne mATe heAya che. eTale te pachI vAta ja zI rahe che ? kemake- te te ajIva padArtho rUpa heAya che. 4 sava' mezva; puSpA; vigere zAstA nimitte (tIrthaMkara prabhune uddeza ne ) karela hAya, te munaone kape che, tene niSedha ( zAstromAM ) maLatA nathI. te pachI, pratimAjI mATe banAveluM caitya kema na khape? p tIrthaMkara nAma geAtra karmAMnA kSaya mATe- zrI tIrthaMkara devA dharma kahe che: ane (devAkikRta) pUjA paNu svIkAre che. huM tIrthaMkara deva zA AdhAre devAnI pUjA svIkAre che! temane sa MtApa pAmavA jevuM tA heAtuM nathI. kahIe chIe- '" krarmAnA kSaya karavA mATe te te svIkAre che. 7 jo ke zrI tIrthaMkara bhagavaMtanA kaSAyeA nAza pAmyA hAya che, tathA teo kRtakRtya hAya che, chatAM paNu, ( peAtAnA ) jIta- vyavahAranA AcArane anusarIne dareka pravRtti kare che. 8 << 7 "C 3 4 mATe - sAmi~kapaNAnA abhAvathI caitya AdhAkarmika nathI. tethI, muninI nizrA mATe je karavAmAM AveluM hAya, te vana karavA yogya che, (bIjI nahIM) 9 * bRhad-*5-bhASya [ AgaLa dharavAthI, khAsa prakAranA nirNaya rUpa saMkalpe karIne manathI, vacanathI, kAyAthI athavA be ke traNeyathI, apaNu karavAne svIkAra karavAthI, ceApaDAMmAM lakhavA athavA lakhAvavAthI, rU. [ upara trIjo bhAMgA AdhAkarmika tarIke jaNAvyA che, te ahIM pahelA bhAMgA tarIke batAvela che.] sArvatrika pUjA svIkAre che. ( amuka ) karmAnI parataMtratAne lIdhe pUjadika grahaNa kare che. satkArAdika karavAnI buddhithI caitya karAvAya che. zarIra TakAvavA mATe vaiyAvaccanI buddhithI AhArAdika hoya che. 1. 2. 3. 4. [* gAthAomAM azuddhie bahu jaNAya che, tethI tenA atha lagabhaga bhAvArUpa samajavAnA che. te viSenA jJAtA pUjya muni mahArAjA vigere pAsethI barAbara zuddha a samajI levA. jo ke graMthanA mukhya viSaya sAthe Ane khAsa bahu sabaMdha nathI. sa`pAdaka ]
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 ] caDAvA vigere dvArA zrI saMdhanA AdezathI maLela hovAthI, zAstrakAronI AjJA mujaba prApta thayela hovAthI, saMbadha prakaraNadika graMthamAM batAvyA pramANe Acarita, kalpita, nirmAlya vigere prakAre karIne saMbhave che. chatAM vizeSa jANavAnI icchAvALAoe khAsa zAstrajJa gurumahArAjAonI nizrAthI A viSe vizeSa samajutI meLavavI.] . 8 karavAmAM Avela-ahIM zrI chaNe zeThanuM daSTAMta che. 9 saMkapita karavAmAM Avela heya-viziSTa maratha rUpe, (khAsa viziSTa nirNayarUpe, [sAmAnya saMkalpa rUpe nahIM) 10-12 vyavahArathI svanizcita. me 11 anna, vastra mAtrane ja upayoga kare. a9pa kharcathI saMtoSapUrvaka jIvanAra, 13-14 AmISa-yuI=naivedya pUjA-stuti (bhAva) pUjA AmISa-zabda 1 AkarSaNa arthamAM purlAge che, pulIMga ane napuMsaka lige bhegavavA lAyaka vastu, saMga, lAMca, ane mAMsa arthamAM paNa che. medinI keSamAM-pAta vargamAM deva mATe-mukhyapaNe gaNapaNe te-pitAnI nizrA paNa che jema-kanyA pitAnI paNa gaNAya che, ane tenA patinI paNa gaNAya che. je tema na hoya, te adattAdAnane deSa lAge che. me. A ahIM-mukhyapaNane ane gauNapaNane bheda che. gauNapaNe pitAnI nizrA paNa che. mudrita [bayane-denAra ane lenAra baMnneyane. be de-adattAdAna ane devadravyano upabhega, e be de samajavA.] 16 jemAM nivedya vi0 mUkIne dharavAmAM Ave, te vAsaNe vigere naivedyanuM pAtra) [A upalakSaNAtmaka samajavuM. tethI, ema bIjI paNa aneka cIjo samajI levAnI hoya che. vastu bhaktithI dharavAmAM Ave, tenA sahakAramAM je hoya, te vastuo devadravyAdika rUpe na bane. e bhAvArtha che. saMpAdaka ] gAra 3 mukhya bhede. 1 upadezane anusAra AcaraNa karavAnA kAryo karavAnI Teva pADavI te zikSA 2 bhede pUrvakanA mULabhUta drAmAM.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 135 3 jJAnAvaraNIya karma, aMtarAya karma, pramAda. 4 prerAyelI. 5 karavA ane rokavA vagerethI [ vRddhi karavI, ane nAza ka.] 6 udvelita eTale-vadhArela. chATa puSTa. meTa 7 tene zuddhi karanAra [doSa dUra karI ] zuddhi karanAra. 8 pravRttimAM ane nivRttimAM daDhatA lAvavA mATe [ guNamAM pravRtti karavAnI daDhatA lAvavA mATe, ane doSa dUra karavAmAM rokAvaTamAM daDhatA lAvavA mATe.] 9 dvAra eTale-vyAkhyA karavAnA vibhAgonuM-aMgenuM-nirUpaNa karavAnA sAdhana rUpa. 10 prarUpaNu-eTale [ svarUpanI vyAkhyA karIne samajAvaTa rUpa.] 11 [ sAcI samaja eTale-sAcI samajAvaTa ane sAcI samaja.] gATa 4 19 bheda dvArA 1 Adi zabda [bIjI gAthAmAM vApare che.] 2 mULa ane peTA bheda [mULa bhedayukta, ane peTA bheda yukta] 3 [bheda nAmanuM (paheluM) dvAra] 4 [ nizrAnA viSayanA bhedathI] 5 caitya[ maraNa pAmelAnI smRtimAM baMdhAvela sthAna. te caitya kahevAya che. citA eTale mRtakanI citi-eTale mRtakane bALavA mATe saLagAvavAmAM Avela agninuM sthAna caitya eTale jinamaMdira, jinaprAtamA, ane citya eTale jinezvaradevanI sabhAnuM (samayasaraNamAM je vRkSa hoya che, ke jenI nIcenA siMhAsana upara zrI jinezvaradeva birAjamAna thaI dharmadezanA Ape che, te) vRkSa. [[zrI hema anekAtha koSa. sarga 2. kSetra 356] citya zabda Ayatana-maMdira arthamAM che. buddhanI pratimA arthamAM che; ane upadezanA vRkSa arthamAM paNa che." A pramANe rUdranA kaSamAM che. De. [DahelAnA upAzrayanI pratamAM A pramANe vizeSa che. ghaNA vaidika vidvAne bhUtakALamAM jaina dharma ane bauddha dharmano bheda samajI na zakavAthI, baneyane ekarUpe samajatA hatA. uddezya-pAdape-zabdane artha upadeza vRkSa apekSita hoya, ema jaNAya che.]
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 6 vAsturUpa-nivAsa sthAna rUpa. cha mUlyanI-kiMmatanI apekSAe naivedya-anna . -anna (AhAra) vigere. 9 caitya-jinamaMdira ane zrI jina pratimA mai pratimAjI ane madira A chA 10. temAM paNa sIdyAtA kSetramAM vAparavAmAM Ave, te vizeSa lAbhane mATe thAya che. DeTa [ sAdhAraNa zabda sAmAnya rIte pAMca dravyomAMnA pUrvanA traNa dravyAnA nirdeza karI zake che. deva-jJAna ane guru. e traNeyanA khAsa khAsa spaSTa nAma nirdeza pUrvaka AvelA dhana vigere. uparAMta- sAdhAraNa spaSTa nAma nirdeza pUrvaka AvelA dhana vigere traNanA sAdhAraNu gaNAya. te zivAya bIjA kArkanA sAdhAraNa na gaNAya. e 4 thA sthAna upara rahelA sAdhAraNa zabdathI samajI zakAya che. tyAre sAta kSetrAmAM sAdhu-sAdhavI, zrAvaka ane zrAvikA e cAra gaNAvyA che. kharI rIte, guru kSetranuM guru dravya AvavuM joie ne? devadravyanA--ma Mdira ane pratimAjI e be bhAga pADIne e kSetra sUcavyA che. jJAnakyu--te eka ja banneya ThekANe che. " daiva kSetranA dravyane be bhAgamAM, tena guru kSetradravya cAra bhAgamAM vheMcI batAvyuM che. ' ema samajI zakAya che. sAdhupaNAmAM pASaka dravya, sAdhvIpaNAmAM poSaka dravya, zrAvakapaNAmAM peASaka dravya, zrAvikApaNAmAM poSaka dravya. A tenA tAtparyAM che. kAI sAdhu, ke zrAvakaneA putra, durAcArI ja hAya, te tenA pASaNa mATe A cAra dravyo heAI zake nahIM. kemake--te supAtra nathI. keAI vezadhArI patita sAdhu ke patita zrAvaka du:khI hoya, te| anuka MpA kSetramAMnuM dravya tene ugAravA kharcI zakAya. athavA anukaMpAthI peAtAnA dharanuM dravya zrAvaka ApI zake. paraMtu temAM A sAdhAraNa dravyane upayAga na thaI zake. paraMtu sAdhupaNA vigere cAreya guNNAnA pANa mATe sAdhAraNa dravyane upayAga thaI zake. A uparathI lita artha e samajI zakAya che; ke-guru kSetramAM cAreyane samAvavAmAM AvyA hoya. kemake- sAmAnya mAnavA karatAM - jaina mArgAnusArI samyagdanI, dezavirati vi guNAdhAraka, zrAvaka zrAvikA viziSTa pAtrA che, supAtrA che. mATe teene paNu gurukSetramAM gaNItA, guru kSetranA apekSA vizeSe 4 vibhAga batAvavAmAM AvyA che, ema kema na hoya ? zrAvaka-zrAvikA kSetramAM aMgata vAvaravA mATe nahIM, paraMtu te guNI mATe vAvaravAmAM te te- gurukSetra banI rahe tema che. A zivAya--zrAvaka zrAvikAne sAdhAraNanA 7 kSetramAM zI rIte gaNAvavAmAM AvelA haze ? jo A vAta zAstrAnukULa rIte baMdha besatI hAya, teA cha sAta kSetranA nAme athavA sAdhAraNane nAme arpita thayelA dravyanA vyaya-vaparAza-kevI rIte karAya ? e prazna thAya tema che.
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 137 kemake- jyAre sAdhAraNa zabdathI- prathamanA traNa kSetro ane tenA peTAde levAthI, te dravyanA sAta sarakhA bhAga pADavAmAM Ave, te ja dareka kSetrane potapotAne bhAga maLI zake. to deva dravyamAM Avelo bhAga eTale ke upara uparanA kSetranA bhAga nIce nIcenA kSetromAM to vAparI zakAtA nathI. nIcenA kSetranA bhAga uparanA kSetramAM vAparI zakAya che. te "sIdAtA kSetramAM vAparavAthI vizeSa lAbha che." ema je kahyuM che, te saMgata zI rIte karavuM? sadAtuM kSetra eTale-je kSetra mATe dhana na hoya, paraMtu temAM kharca karavAnI khAsa jarUra hoya, to sAdhAraNanA sAteya bhAganuM dravya koI paNa eka sIdAtA kSetramAM ? ke jemAM khAsa jarUra hoya temAM, tenA bhAganuM javAparI zakAya ? A khAsa prazna thAya che. tethI devadravyanA bhAgamAM Avela dravya, jJAnAdika bAkIne utaratI kakSAnA koI paNa sIdAtAkSetramAM vAparI zakAya ? A prazna thAya che. tenuM sAmAnya samajathI samAdhAna ema samajAya che, ke " nIce nIcenA kSetranuM dhana upara upara nA khape te sIdAtAkSetramAM vAparI zakAya. eTale ke- deva kSetramAM jJAnAdikanA dhana, jJAnamAM sAdhvAdika kSetranA dhana, ema sAdhu kSetramAM pachInAnA paNuM. ema darekamAM samajAya. paraMtu, A samAdhAna barAbara che ? ke kema ? te jJAnI pUjya puruSoe vicArIne gya rIte samajAvAya, to ghaNI gera samaja dUra thAya, ane sAcI hoya te samaja prApta thAya. 1 cAlu rIta pramANe sAta kSetrane nAme apAya, to te sAtamAM vaheMcavAmAM Ave che, ane nIce nIcenuM upara laI javAya, paraMtu upara uparanuM nIce laI javAtuM nathI. paraMtu je sAdhAraNamAM apAya che, to game te sIdAtA kSetramAM vAparavAnuM cAle che. paraMtu "sAtakSetra" kahevAya ke "sAdhAraNu" kahevAya, kharI rIte, banneya eka ja che. zabda bheda zivAya bIjuM zuM che? sAta kSetra zivAya- sAdhAraNa- kSetra kevI rIte che? A praznano javAba sAmAnya rIte ApavAmAM guMcavaNa thAya tema che. kemake-sAtamAM sAdhAraNano ullekha nathI, to zuM te AThamuM dravya AvyuM ? A prazna manamAM uThaze. paraMtu pAMca dravyamAMnA 4 thA sAdhAraNuM dravya vAparavAnA upara jaNAvyA te 7 kSetra che. tenAthI kaMI juduM nathI. rUpiyo kaho ke 4 pAvalI kahe ke, 100, paisA kahe. eka ja nANuM che. A bAbata zAstrAnukULa spaSTa Adeza thavo joIe. sAMvatsarika pAraNuM, pratikramaNa karanArA, poSAtI, cothuM vrata dhArI, upadhAna, tathA bIjA aneka dhArmika bAbatonA poSaNa mATe dhana kharcAya, te zrAvakapaNu-zrAvikApaNAnA guNanA paSaNamAM kharcAya, tethI guNa vagaranI bAbatamAM na kharcAya. e maryAdA paNa tarI Ave che. karmacAra-puNyasAranI kathAmAM-pote ja ApelA sAdhAraNa dravya, pote zrAvaka chatAM potAnA aMgata kAmamAM vAparavAthI deSa batAvela che. (gA. 67 mI) A uparathI - zrI saMvega raMga zALAmAM jaNAvyA pramANe ema samajAya che, ke"jirNoddhArAdikamAM paNa jyAM sudhI te gAmanA RddhimaMta zrAvake taraphathI, ke AjubAjunA ke bahArathI dhana Ave, tenAthI jIrNoddhAra kare-karAvavo. (banatAM sudhI te mukhyapaNe potAnA dhanathI karavo.) sAdhAraNamAMthI paNa kharca na karavo. eTale deva dravyAdikamAMthI to kharca karavAnI vAta ja zI ? RddhimaMto pAsethI dhana AvavuM zakya na hoya, to sAdhAraNamAMthI laI karavo,
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 ] tethI paNa zakya na hoya, te deva dravya vigeremAMthI kharca karAya. paraMtu egya prayatna karIne jIrNoddhAra karavA-karAve. paraMtu tenI upekSA na karAya. e sAra samajAya che. A dhoraNa - dareka ghaTatI bAbatomAM kema na ghaTAvI zakAya ? eya vicAravA jevuM che. vyaktigata - pUjA - bhakti, utsava vigere karAya che, tema zrI sakaLa saMgha taraphathI paNa e karavAnA hoya che. temAM be apekSA samajI zakAya,- 1. zrI saMdha svabhakti nimitte Acare, te apekSA. 2. bIjI - zrI saMghane zrI jaina zAsananA vahIvaTanI javAbadArI ane jokhamadArI saMbhALavAnI hovAthI, te apekSAe, je kAMI karavuM paDe, te apekSA. eka, be ghara hoya, zakti na hoya, sAdhAraNAdika dravya na hoya, chatAM- zrI kuMpaNuM mahAparva, varSagAMTha. vigere divasomAM jame nahIM, paNa te divase sAcavavAnA prabhunA AMgI, pUjA, vigere devadravyamAMthI karIne paNa te divasa sAcave, pUjA mATenA upakaraNo ApI zakavAne kharekhara azakta hoya, te devadravyAdikamAMthI vAparIne paNa te vidhi sAcavI le, te tevA saMjogomAM deSa pAtra na bane. ema samajAya che. paraMtu aMgata Atma lAbha levAmAM to zrI saMdha paNa devadravyAdikamAMthI kaI apekSAe vAparI zake? dA. ta. guru padhAratAM saMghe karelA occhavamAM devadravya vaparAya ? ahIM, vicAravA jevo prazna e che ke Aje bahAranI yojanAothI eka taraphathI dhana ane dhaMdhAnuM zoSaNa thatuM hoya che, ane bIjI taraphathI kSaNika samRddhi vadhArAtI hoya che. pAchaLathI judA judA vAdane AgaLa karIne- te paNa ghaTADI nAMkhavAnI hoya che. A jAtanI prajAmAM vadhatI jatI viSama thatI Arthika paristhitinA saMjogomAM - zo rasto levo.? sastu tathA zakya hevAthI AgaLa gAmaDAvALAne paNa pahoMcI zakavAnI zakyatA hatI. Aje keTaleka sthaLe e zakyatA ghaTatI jAya che. te sthitimAM je vyaktio taraphathI jarUrI kharca mATe dhana na maLe, sAdhAraNamAM paNa na hoya, to prabhunI bhaktinA sAdhanone kharca devadravyamAMthI, ema ja zrutajJAnanI bhakti-jJAna dravyamAMthI kema na thAya ? ane jo na thAya, . to te vinA vaMcita rahevuM paDe, evI paristhiti AvI jAya. A paristhitithI upasthita thatA prazno hAla khAsa vicAravA jevA te che ja. paraMtu, prarUpaNuM to zuddha ja karavI jarUrI gaNAya. zuddha prarUpaNane AdhAre thoDuMka ja thAya, to paNa DAthI saMtoSa mAnIne maryAdAnuM to rakSaNa thavuM ja joIe. maryAdAne bhaMga thAya, te te avasthA deSa prApta thAya. ane bIjA AjJA bhaMgAdika mahA doSo prApta thavAno mArga khulle thaI javAno bhaya rahe ja che. tethI maryAdAne evI rIte bhaMga na thAya, ke jethI bIjA bhaya utpanna thAya, ane amaryAdita rIte mArga khulluM thaI jAya. tema chatAM, anivArya saMjogomAM apavAdapade kema karavuM? te vigere jJAnI gItArtha zAsana sApekSa puruSa egya nirNata mArga pharamAve, tema vartavuM hita kAraka gaNAya. ema samajAya che. jema dravyAnuyega, caraNAnuyoga, gaNitAnuyoga, kathAnuga, e cAreya, suvyavasthita ane paddhatisara che. temAM kyAMya kalpanA cAlI zakatI nathI. temaja A pAMca dravya vicAra paNa che. jemAM samagra jaina zAsana eka yA bIjI rIte samAveza pAme che, eTalI tenI vizALatA che.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 139 kemake deva-gu--dharma zivAya, bIju zuM che ? temanI ArAdhanAmAM upayogI dravya-upakaraNasAdhanonI mukhyatAe A vyavasthA che. mATe pAMca dravyanI vicAraNA dravyAnuyoga ke caraNanu yega jevI vizALa pAyA uparanI hovAnI samajI zakAya tema che. tenA bheda-prabhede dravya kSetra-kALa-bhA-vigere, te darekanA nAma sthApanA-dravya-bhAva-nikSepA, temaja sAdhaka ane bAdhaka darekanA dravya-kSetra- kALa bhAvo, vigere ghaTAvatAM khUba vizALa pAyA uparanuM zAstra bhAse tema che. saMgI gItArtha adhikArI puruSonI AjJA AvI bAbatomAM pramANabhUta che. -saMpAdaka] 11 kSetra dravya-kSetra zabda sarva [sAta] kSetramAM rUDha che. me kSetrapaNuM sAtamAM ja rUDha samajavuM-dharmasaMgraha. 12 dharmadravyaH-"dharmamAM vadhAro karavAnI buddhithI je dravya hoya, te dharmadrA," ema vyAkhyA saMbhave che. sAdhAraNa buddhithI je dravya hoya te sAdhAraNa dravya. ahIM kArya vakhate-bhaktipAtra, ane anukaMpA vigere buddhimAMnI kaI paNa buddhinA khAtAmAM je dravya vaparAya, ane nizrA karatI vakhate sAdhAraNa buddhi rAkhavAmAM AvelI hoya, te sAdhAraNa dravya (30) 14 (bAra)-bhaktaparijJA nAmanA zrI pannA sUtrane AdhAre nava sthAne che. zrI rAya-paroNIya (rAjazrIya) sUtra ane zrI gazAstrane AdhAre anukaMpA sthAnane umeravAthI daza sthAna thAya che. zrI paMcAzakane anusAra poSadhazALA ane amArI (e be) sthAne vadhAravAthI 12 sthAne thAya che. (mu) (DeTa) 15-16 dharmamAM vadhAre thavAnI buddhithI pratijJAta karyuM hoya (me) [TharAvyuM hoya, nakakI karyuM hoya, kabulyuM hoya, ke juduM kADhayuM hoya vigere rIte samajavuM. ] eTale ke-"dharmamAM vadhAro thAya" e buddhithI TharAvyuM hoya. pratijJA be prakAre thAya che, sAkSAt pratijJA ane paraMparAe pratijJA. (A) 17 dravya eTale nANuM vigere (meTa chATa che.) 18 te nizrA sthAna paNa (meTa chATa De) 19 traNa prakAre -parimANanI apekSAe. (mera) 2. khAsa prakAre cokkasa nakkI karanAra kartA ane niyata viSayanI epekSAe, eTale ke temAM nizrA karatI vakhate ane vAparatI vakhate, je
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 ] jAtanI buddhi-samaja-khAsa saMkalpa-karavAmAM Avela hoya, te khAsa prajikA hoya che. eTale "A amuka dravya" ema nakkI karavA, samajavA, ane vAparavAmAM e gya deravaNa Ape che. (mera) ahIM- bhakti, anukaMpA vigeremAMthI koI paNa prakAranI buddhi kAryakAle eTale ke vAparatI vakhate doravaNuM Ape che, ane- nizrA karatI vakhate sAdhAraNa buddhi nirNaya karI Ape che. (A) khAsa sthAnemAM vAparavAnI apekSAe ane nizrA-sthAna rUpa niyata khAsa viSayanI apekSAe. ema be apekSAo samajI zakAya che. [ sAdhAraNa dravyamAM-sAdhAraNa dravya tarIke kADhatI vakhate ke ApatI vakhate-nizrA karatI vakhate-sAdhAraNa buddhi mukhya heAya che. ane te dravya vAparatI vakhate-sAdhAraNanA judA judA sAta kSetra judA judA samajIne te dravya vAparavAnuM hoya che. ApatI vakhate bhale sAdhAraNa dravya-evuM nAma rAkhyuM hoya paraMtu vAparatI vakhate sAta alaga alaga samajavA joIe. ema bhAvArtha samajAya che. saM0] 21 tyAra pachInuM eTale-dhama dravya samajavuM. 22 bane ya rIte-eTale. [ nizrA paNa pahelethI nakkI na karAI hoya, ane vaparAza karatI vakhate paNa cokakasa karavAmAM na Ave, ema bane ya rIte aniyata apekSA [ dharma dravyamAM] hAya.] 23 athavA-[ bIjI rIte vicAratAM, ahIM vicAravAnuM e che ke-- pAMca mULa dravya, temAM sAta kSetrarUpa 4 the bheda sAdhAraNa dravya, ane bAra kSetrarUpa pAMcame bheda dharmadravya che. te traNeyamAM jJAnadravya Ave che, te e traNeya prakAranA jJAnadravyamAM pharaka che? e ja pramANe devadravya mULabhedamAM gaNAvela che. jina pratimAjI ane jinamaMdira rUpa pahelA devadravyanA sAdhAraNa dravyamAM be bheda gaNAvelA che. te temAM pharaka che? A prazno heje uThe tema che. tethI upara kaheluM samAdhAna dareka ThekANe lAgu karI levuM. jema ke - 1 sIdhI nizrAthI devadravya-jJAnadravya -ke gurudravya vigere pahelethI ja nakkI karavAmAM Avela hoya che, te mULa bhedanA dravyamAM gaNAya. sAdhAraNa TharAvyA pachI sAta kSetramAM vaheMcatI vakhate devadravya tarIke
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 vaparAya, e ja pramANe-dhadravya tarIkenI eka sarva sAmAnya nizrA hoya che, je vAparatI vakhate, je dhArmika kAryamAM vAparavuM hoya, temAM vAparavAmAM Ave. te dharma dravya tarIkenI nizrAnuM dravya gaNAya che. pAMcanA-sAtanA-bAranA peTA bhede ghaNA hoya che. A rIte, judI judI mAnasika apekSAe naya-bhedanI apekSAe judApaNuM che.] [eka vizeSa vicAra karavAne e paNa che, ke-hAlamAM-cerITebala-sakhAvatI-dharmAdA nAmanA dravyano navo prakAra cAlu karavAmAM Avela che. eTale ke-briTIzanA vakhatathI sarakArI kAyadAomAM rIlIjIyasa ane cerITebala ema be jAtanI milkatonA TrasTa thAya che. tenA gujarAtI bhASAmAM bhASAntara "dhArmika ane dharmAdA" ema gujarAtI zabdo vAparavAmAM AvelA che. paraMtu, vicAra karatAM ApaNA zAstromAM dharmAdA dravya juduM hoya, tema jaNAtuM nathI. jene dharmAdA dravya tarIke oLakhAvAya che, te paNa vAstavika rIte dhArmika dravya che. tethI tene juduM pADela hoya, tema jaNAtuM nathI, mukhya pAMca bhedamAM je dharma dravya gaNuvyuM che, te uparathI dharmAdA dravya TharAvyuM jaNAya che. bhAratanI prajAnA javanamAMthI-sAMskRtika jIvanadheraNa dUra karAvI hAlanuM bhautika prAgatika gaNAvAtuM jIvana dhAraNa dAkhala karAvavA mATe eka mahAparivartanano kAryakrama duniyAbharamAM bahAranA baLAe phelAve che, tene lagatAM navA navA aneka kSetre (khAtAM) nIkaLatA jAya che. temAMnA keTalAka supAtrano bhAsa karAvatA hoya che, keTalAka anukaMpAno bhAsa karAvatA hoya che, kharI rIte te supAtramAM ke anukaMpAmAM gaNI zakAya tema na hoya tevA khAtAM paNa divase divase vadhatAM jAya che. dA. ta. vastI vadhAro aTakAvavA oparezana karAvanAra lokone protsAhana ApavA kaI sakhAvata kare, to tene cerI TebalamAM levAmAM Ave, garbhapAta karAvavAmAM-sakhAvata phaMDa kaI kare, to te paNa cerITebala-dAna kahevaDAyAya-vigere vigere. uparAMta, saMskRtimAM supAtradAna-ucita dAna-jJAna dAna-abhayadAna-kIrtidAna vagerene dAna dharmamAM sthAna che. tevA ja pragatine poSaNa ApanArA paNa supAtradAna, jJAnadAna, ucitadAna, abhayadAna, kIrtidAna TharAvelA hoya che paraMtu te vAstavika rIte dAnAbhAsa hoya che. ta. ravayaMsevakane aMgata kharca mATe ApavuM vigere supAtramAM gaNe, bhautikavAdanI hAlanI keLavaNamAM ApavuM, tene jJAna dAna gaNe. maraghA, batakAne sArI rIte ucheranArane meDala (cAMda) vigere ApavAne ucitta dAna gaNavAya. katalakhAnA calAvarAvI tethI utpanna thato mAla vecI zeSaNathI garIba thayelA leke mATe huMDIyAmaNu kamAI garIba deza bhAIone dhana ApavuM, vigerene abhaya dAnamAM gaNavAya. krikeTa vigeremAM sakhAvata karanArane mATe mAnapatra vigere-kIrtidAna gaNavAya.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 ] sakhAvata zabdathI je vyavahAra karAya che, tene mATe dharmAdA zabda paNa zI rIte vAratavika gaNAya? mATe, te bhAvadAna piSaka dravyadAna to nathI, paraMtu apradhAna dravya dAna kahevAya che. je upAya nathI. upara jaNAvelA pAMceya mukhya dravyamAM ane sAdhAraNamAM mAtra supAtra khAtAMone ja samAveza che. mAtra pAMcamA dharmadravyamAM anukaMpA, amArI (jIvadayA) khAtAne paNa sthAna che. dA. ta. jJAnakhAtuM ane hAlanI keLavaNInuM khAtuM taddana judI judI apekSAo dharAve che. bahArathI banneya jJAnanA khAtAM jevA dekhAya che. paraMtu jJAnakhAtuM dharma pradhAna saMskRtimAM paNa dharmane lagatA jJAnamAM paNa vaparAtuM nathI. temAM paNa jene jaina dharmamAM zrutajJAna ke samyajJAna kahevAmAM Ave che, tene poSaka je khAtuM hoya, te khAtuM jJAnakhAtuM, te jJAnakSetra kahevAya che. tyAre keLavaNI, dharma pradhAna saMskRtinuM jJAna dUra karAvI, jIvanamAM bhautika pragatine anukuLa jJAna eTale badha-anubhava-(noleja ) ane te pramANe amalIkaraNanA jJAna (prekaTIkala noleja )ne kahevAmAM Ave che. te sarvane keLavaNImAM samAveza karavAmAM Ave che. jJAna ane keLavaNI e vacce keTaluM badhuM aMtara che ? AkAza ane pAtALa jeTaluM, meru ane sarSa jeTaluM aMtara che. ghaNI vakhata, A jAtanI keLavaNImAM sIdhI rIte na deravatAM ADakatarI rIte temAM deravavA mATe, dhArmika svarUpanI zikSAnA nAmane AgaLa karIne pariNAme-anubaMdha-hAlanI keLavaNI tarapha doravavAnuM lakSya hoya, to te bahArathI dhArmika svarUpanuM dekhAtuM jJAna paNa jJAnAbhAsa banI jAya che. jema "eka azakta gharaDo vAgha kyAMkathI rUdrAkSanI mALA dhAraNa karIne pANInA khAbocIyAmAM besI, AvanAra musApharane-"pote bhakta" hovAnuM jaNAvI, bAjumAM paDelA sonAnA kaMkaNanuM dAna levA lalacAvI, potAnI tarapha AkarSa, kAdavamAM khucatAM musAphara upara tarApa mArIne, ghaNA divasanI bhUkhanuM duHkha dUra karato hoya." e rIte evuM dAna dAnAbhAsa banI rahe che. A uparathI dhArmika ane dharmAdA e be jAtanA dravyo bhAratamAM ane khAsa karIne jaina zAsanamAM jaNAtA nathI. gAmaDe, jJAtinA phaMDa vi. samUhadhana hoya che, paraMtu te dhArmika ke dharmAdA nathI hotA. tethI, Adhunika pragatinI piSaka saMsthAone dharmAdA zabda Apo, e keTalo badho anucita che? te paNa ApaNe bhAratavAsIoe vicAravA jevuM che. jaina dharma sivAya vaidika vagere dharmomAM -vAva, kuvA, taLAva, paraba, sadAvrata, annakSetra vi. baMdhAvavAnI AjJA che. gAmaDAM ke zaheramAM darekane mATe pANInA kuvA, taLAva, vAva vigere baMdhAvAya che. temAM gAma ke zaheranA sadgaharatha tarIke jainadharma pALanAra zrImaMta kadAca vadhAre dhana Ape, e to sAMsArika jIvananA sAdhane meLavavAmAM bhAgIdAra tarIke Ape che. te paNa dhArmika ke dharmAdA na gaNAya. kema ke-gAmaDAnA ke zaheranA bIjA nAgarike dhArmika ke dharmAdA dhanane upayoga na kare, satkAra buddhithI, sahabhAgIdArInI buddhithI Ape, tene mATe gAma ke zaheramAM sahabhAgIdAra tarIke ochuM ke vadhatuM dhana Ape, te dhArmika ke dharmAdAnI kakSAmAM na gaNAya.
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 143 anya dharmo jene dhArmika khAtAM gaNe che, temAM saMjoga vizeSamAM aucitya buddhithI ke kIrti buddhithI ke anukaMpA buddhithI dAna Ape, te paristhiti vizeSamAM apekSAe dharmakSetramAM dAna kahI zakAya che, paraMtu te jaina dhArmika supAtra khAtAM gaNAya nahIM. paraMtu paristhiti vizeSa na hoya to, dharmakSetramAM paNa gaNI zakAya nahi. kIrtidAna tathA ucitadAna paNa be prakAranA hoya che, dharmapaSaka ane saMsArabhAva poSaka dharmapaSaka ucitadAna ke kIrtidAna avihita nathI. karavA yogya gaNAya che. saMsArapiSaka upAdeya nathI. paraMtu heya che. dA. ta. samyaktva mULa bAra vratadhArI zrAvaka paristhiti vizeSamAM jainetara tyAgI ke gRhasthanuM ucita kharca karIne paNa sanmAna kare, jenuM pariNAma tene dharma tarapha AkarSavAmAM ke dharmakAryamAM upayogI thavAmAM. jaina dharmanI unnatinA kAryomAM sahAyaka banAvavAmAM upayogI thAya athavA zAsanane harakata kare, tevI harakato dUra karavAmAM sahAyaka thAya, to tevuM ucita dAna zrAvake mATe upAdeya gaNAya che. paraMtu mAtra dunyavI lAbha meLavavA "vAha vAha" karAvavA, apAtra ke kSetrAbhAsamAM apAya, to te ucita dAnAbhAsa rU5 banI rahe. eja pramANe, kIrtidAna dhamapaSaNamAM upayogI thAya, to tevI kIrti mATe zrAvaka kIrtidAna Ape, to te upAdeya hoya che. anyathA, kIrtidAna paNa heya banI rahe che. zAsananI prabhAvanA mATe jarUrI hoya, dharmanI prazaMsA mATe upayogI thAya, tevA ucitadAna ke kIrtidAna paNa upAdeya che. ane tene dAna kahevAmAM harakata nathI. bIjuM, dhArmika kSetramAM caDAvA vigere hararAjI-lIlAma-nathI. paraMtu te paNa bhAvollAsanI vRddhi mATenA dhArmika anuSThAna rUpa che. te vecANa ke kharIdI paNa nathI. bhale temAM dhanane caDAvA eTale utsarpaNuM rUpa-kramaza: vadhArA rUpa hoya che. hamezAM, dAna-zIyala, tapa, ane bhAvanA, e cAramAM gRhasthane, dAna eTale ke dhanano upayoga karIne dharma karavAnuM vadhAre sulabha ane zakya hoya che. bIjA keTaleka aMze azakya ane durlabha hoya che. tethI dharmakAryamAM gRha dhanano upayoga kare, ke je tene mATe dAna dharmarUpa banI rahe che. tethI dhanano upayoga thavA chatAM, te kharIdI ke vecANa nathI; hararAjI ke lIlAmarUpa paNa nathI hotuM. keTalAka-sAmAyika, brahmacaryavrata, vigere dhArmika anuSThAnanA paNa caDAvA bolatA hoya che. eTale zIyaLa, tapa, bhAvanAnA paNa caDAvA bolAya. jema te caDAvA hararAjI ke lIlAma nathI, dhana sAthe saMbaMdha dharAvatA nathI. bhAlAsanA vyavahAru upAya tarIke hoya che. jema dazArNabhadra-rAjAe caDAvAmAM dIkSA lIdhI hatI. jema taratanA navapariNIta eka zrImaMta gRhastha pati-patnIe girirAja zrI zatruMjaya upara jAna ghera-pahoMcyA pahelAM ja bane e caDAvAmAM caturthavrata cAvajIva. brahmacaryavrata-dhAraNa karIne pahelI AratI utAryAnI ghaTanAno itihAsa sAMbhaLavAmAM Ave che. vigere
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 ] khIjuM, pablIka TrasTa ekAmAM dhArmika tathA sAMskRtika dRSTithI ghaNI ghaNI viruddha bAbateA che. dharma upara bina dhArmika taMtranI sattA ane adhikAra sthApita thAya che. tathA eka navI bAbata e che, ke- dhArmika" ane "dharmAMdA" eTale ke " rIlIjIyasa " ane " cerITebala " banneyane mATe eka ja kAyade dhaDI, amalamAM mUkAvavAmAM Avela che. te taddana ayeAgya che. kema ke - dhArmika milkatAne baMdhAraNanI khAsa kalameAthI paNa spaSTa ane majammuta rIte dhArmika mAnyatA anusAra rakSaNa apAyeluM che. tevuM rakSaNa, dharmAMdA mATe nathI. kema ke-te dhArmika nathI. tethI tene navA badhAraNanI-25 mI 26 mI 27 mI vi. kalama lAgu zI rIte paDe ? eTalA mATe, bihAra rAjyamAM svataMtra dhArmika kAyadA che. tenI sAthe sakhAvatI- dharmAMdAne-pahelethI ja joDela nathI. e pramANe kendre paNa e jAtanI--judA judA bilanI judI judI pustikAo prasiddha karI che; ekamAM dhArmika ane khIjImAM dharmAMdA mAnatA lIdhI che. banneya bhegA rAkhavAmAM te khAmI che ja. paNa bhegA rAkhavAnI pAchaLa je Azaya hAvAnuM samajAya che, te paNa dUSita che. temAM Azaya ema samajAya che, ke- dhArmika dravyo na vaparAya ke paDayA rahelA hAya ( saraplasa rakama heAya ) teA tene hAlanA sakhAvatI-dharmAdA khAtAmAM laI jaI zakAya. 6 sime " lAgu karIne ke khIjI rIte kArTanI sahAyathI bhaviSyamAM tema karI zakAya. eTale ka-dhArmika rakame AjanA keLavaNI, davAkhAnA, leAkeAne pANI pUruM pADavuM, tathA tevA khIjA sakhAvatI ke jete dharmAdA zabdathI kAyadAmAM kahevAmAM Avela che, temAM laI jaI zakAya. e AzayathI banneyane eka kAyadA rAkhyA che. A keTalI ulaTI gaMgA ? tyAre, kharI rIta e che, ke dhArmika sivAyanI-dharmAdA sakhAvatI ke evI sAmudAyika kAmanI milkatA dhArmikamAM ucita rIte kharcI zakAya. paraMtu dhArmika milkatA dunyavI dharmAdAmAM laI ja kema zakAya? tevI kAI gAma ke zaheramAMnA-dhAmika khAtAMnI vadhArAnI rakama hAya, te te dharmInA khIjA sthaLeAmAM jyAM jarUra hAya, tyAM te jAtanA khapatA ane dhaTatA yeAgya khAtAmAM vAparI zakAya. tene badale tema karavA upara kAyadAthI pratibaMdha Ave, ane dharmAdAmAM vAparavAne mA` khulle karAya, te zI rIte nyAyasara ke ceAgya gaNAya ? dhArmikamAM supAtrA hoya che. supAtrAnI eTale ke dhArmika- milkatA dharmAdA vigeremAM kayAMya na ja laI zakAya. ucca kSetranuM nIcenA kSetrAmAM laI javA mATene kAI neya adhikAra nathI. tema chatAM uparanA khAtAMnI milkatA nIcenA khAtAmAM ane te paNa dunyavI--dharmAdA gaNAyelA khAtAmAM laI javAneA mArga gAThavI rAkhavA, e zI rIte yAgya gaNAya ? alabatta, dhyAnA kAmamAM viparIta vyavasthA che. temAM uparanA yApAtrane apAyelA dAnanI vastu nIcenA dhyApAtrane apAya, ane uparanA yApAtranI paNa temAM paraMparAe sammati hAya che. dA. ta. yApAtra mAnava mATenA anukaMpA dAnanA roTalAmAMthI kutarAne ke bIjA prANIne ApavAmAM Ave, te te anucita ke doSapAtra nathI. paraMtu, kutarAnA reATalAmAMthI mAnavIne
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 145 ApavAmAM Ave, to te ApanAra ane lenAra banneyanuM ApekSika patana-na samajAya te rItethatuM hoya che. yAMtrika udyogothI bahArathI samRddhi vadhatI dekhAvA chatAM AMtarika rIte Arthika viSamatAnI sArI keTalI badhI uMDe utaratI jAya che ? jethI mAnavetaranuM paNa mAnavane vAparavA vakhata AvatA jAya. eTale, kutarA, mAchalAM, kabutara, kIDI, pazu, vigere mATenA phaDe manuSyanA upayogamAM levA, e sIdhI rIte ja mAnavone patana tarapha dhakelavA barAbara che. bhale, kSaNika unnati dekhAtI hoya. paraMtu te anubaMdhe bhayarUpa banI rahetuM hoya che. mAnava bIjAne Ape, tene badale mAnava bIjAnuM le, e prajAnI Arthika sthitinI keTalI badhI AMtarika viSamatA thaI gaNAya ? e paNa khulluM ja patana dekhAya che ne? temAMye zaherI-nAgarIka-sagRhastha kakSAnA mAno mATe to tevA dhana vigereno upayoga yogya ja kema hoI zake? kema yogya gaNI zakAya ? hA ! evA paNa mAnava hoya, ke je tevA dhanathI paNa pitAnuM poSaNa karavAmAM deSa na mAnatA hoya, tevA pAmara jIvonI dayA khAvI, kema ke temAM temanuM paNa ajJAnatA vigerethI mAnasika patana thayeluM hoya che. tethI tenA dAkhalA na levAya. tenA abhiprAyane sthAna na apAya. ane AvA aneka prazno carcAya che. ne navA navA upasthita thatA jAya che. kema keeka tarapha bahArathI dhana khUba Ave che. dezamAM utpanna thatuM dhana amuka ja tarapha kheMcAI jAya che. tethI prajAnA moTA bhAganA dhananuM zoSaNa thatuM rahevAthI eka tarapha garIbI ane bekArI vadhavAne sakaMjo videzI goThavatA gayA che. tethI ghaNuM ajANu bhAIe, tevA bhAIo mATe dhArmika dhana vaparAvavA tarapha DhaLatA jAya che. tema tema zoSaNa vadhatuM jAya che. A pratyakSa patana mATe ahiM atisaMkSepamAM keTalAMka sAmAnya nirdeza karelA che. chatAM, A bAbatamAM viziSTa jJAnI mahAtmA saMta pUjya guru mahArAjAe je gyAyeya pharamAve, tenI sAme amAre kAMI kahevAnuM nathI. paraMtu keTalAka bALajIvo vagara vicArye ekAeka pitAnI matithI ADAavaLA na deravAI jAya, mATe "A vicAraNIya bAbata che, manamAM phAve tema karavAnI bAbata nathI." A mahattvano muddo khyAlamAM rahe, mATe ATaluM vicAravAmAM AveluM che. saMpAdaka. ] 24 nizrA karatI vakhate [ nizrA karanAranI judI judI saMka95-samaja-ne lIdhe, athavA nizrA karavAnA judA judA viSaya-vAparavAnA kSetre-darekane judA judA bhedathI)-pitAnI buddhithI samajavA, ane kAryakALa eTale vAparatI vakhate-prAyaH vAparavAnI judI jadI samajane lIdhe, athavA vAparavAnA judA judA viSaye hovAthI, darekane pitAnI buddhithI judA judA samajavA. A bhAvArtha che.] [tethI, bhAvArtha e samajAya che, ke-"eka bhAI pAse daza rUpiyA che. te potAnA AtmakalyANa mATe supAtrakSetramAM dhanane kharca karIne lAbha levA Icche che. te 5 rUpiyA devadravyanI bhaktimAM kharcavA Icche che. 2 rUpiyA jJAnanI bhaktimAM, 2 rUpiyA gunI bhaktimAM ane 1 rUpiyo anukaMpAmAM kharcavA icche che. tenA gajavAnI rakama to eka ja che. tyAre ekane devadravya kahevuM, bIjAne jJAnadravya kahevuM, trIjAne gudravya kahevuM, cothA bhAgane anukaMpAdravya kahevuM. e zA AdhAre ? 19
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 ] tenA javAba e che ke--khanAranI te te prakAranI judI judI pahelethI-saMkalpa pUrNAMkanI icchA che. mATe te 10 rUpiyA te te kSetranA Thare che. judA judA kSetranI nizrAnA banI rahe che. tethI zrI jaina zAsananI peDhIne cApaDe te rakama judA judA kSetrAmAM jamA thAya che. judI judI nizrAnI A eka rIta. e ja pramANe vAparatI vakhate paNa te judA judA khAtAmAM vApare che, mATe te judA judA khAtAnI rakamA gaNAya che. dA. ta. nIcenA supAtrakSetranI rakama uparanA supAtrakSetramAM vAparI zakAtI hAvAthI, zrI saMdhanI AjJAthI jJAnadravya devadravyamAM vAparI zakAya. e ja pramANe gurudravya, sAdhAraNa dravya, ( anuka`pA amArI ke jIva dayA kSetranA dhana sivAyanuM dhadravya paNa ) ucca supAtrAmAM vAparI zakAya. eTale nizrAkALe te dravya, jJAna dravyAdi hatuM, te kA` kALe eTale vAparatI vakhate devadravya paNa banI rahe che. tethI eka ja rakama judA judA khAtAnI TharI rahe che, ane judI judI rIte AjJAnusAra te vAparI zakAya che. tethI nizrAbheda ane viSaya bheda-eTale vAparavAnA bheda-ema e bheda paDe che. eTaluM samajavAnuM che -nizrA ane vaparAza banneya ucita rItanA heAvA joie. ane aucityane AdhAra AjJA-zAstrAjJA-upara rahe che. anucita nizrA ke anucita vaparAza na karI zakAya. tema karavAno A vizvamAM kAI teya adhikAra nathI, na hAI zake. A rIte, eka ja vyaktinI eka ja jAtanI rakama chatAM, judA judA kSetra vAra nizrA ane vaparAza zA AdhAre tenA siddhAMta A rIte samajAvyA heAvAnuM samajavAmAM Ave che. ane Aja graMthamAMthI AgaLa jatAM A rahasya samajAze. saMpAdaka. ] 25 [viSayavAra juduM juduM dravya samajavuM] 26 satra eTale pAMceya dravyeAmAM-- [sAtakSetra rUpa sAdhAraNa dravyamAM ane 12 beka rUpa dhama dravyamAM paNa viSayabhedathI samajavu. ] [12, dhadravya 7 kSetrA ke je sAdhAraNa dravyanA bhedamAM gaNAvyA che, te sAta, 8 nizrAkRta, 9 (kAya^)kALa-( vAparatI vakhate ) kRta, ke amuka vakhate ja vAparavuM (?) 10 pauSadhazALA, 11, amArI, ane 12 anukaMpA ] 27 samajAvIzuM-- [1 vRddhiAramAM-12mI gAthAmAM 2 nAzadvAramAM 13 thI 20 gAthA sudhImAM 3 prAyazcitta dvAramAM 58-59mI gAthAmAM ] [ samajutI-- A jathI gAthAmAM jaina dhArmika dravyanA mULa pAMca bheda ane tenA jadhanya, madhyama, ane utkRSTa, ema traNa traNa peTA bhede gaNAvIne, paheluM bheddAra samajAvavAmAM AvyuM che.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 147 A bheda dvAramAM e paNa samajavAnuM che, ke dareka mULabhedanA paNa judA judA aneka peTA khAtA (kSetre) heAya che. dA. ta. devabhaktinA devadravyamAM AMgIkhAtuM, dhUpakhAtuM, phUlakhAtuM, prakSAlakhAtuM, utsavakhAtuM, dIpakakhAtuM, varaghoDAkhAtuM, evA nAnA moTA aneka khAtAM hoya che. ane bhakti karanAra yathAzakti judI judI rIte bhakti karavA IcchA dharAvatA hoya, tethI judA judA khAtAM hoI zake che. ema dareka mULabhUta viSayamAM samajavuM. tenI zAstrIya sUcanA-A 15 bheda batAvavAmAM AvI jAya che. kayA peTA bheda kayA mULabhedamAM samAveza pAmI zake che ? te nirNaya sUkSma samajathI karavAnuM rahe che. athavA A viSayanA jANakAra gurumahArAjazrI pAsethI nirNaya levAno rahe che. jethI bhUla na thAya. ane doSapAtra na thavAya. saMpAdaka. ] bIju vRddhidvAra 1. adhikArI prakaraNa (gA) 5 thI 11 sudhI, sAthe vRddhinuM paNa) gA. 5-6 (1) [ vadhAre karavAnA adhikArInuM ] (2) [ dhaNiyaM=atyaMta] (3) ahIM-keTalAka guNa, kArya-kAraNane saMbaMdha batAvavA vRttikArazrIe pAchaLanA anukramathI paNa batAvelA che. gA0 7 1. zama vigere guNo mArgAnusArI jIvane (AdhyAtmika vikAsanA) bIja rUpe hoya che. tIvra mithyAtve vigere karmone kSapazama thavAthI je jIva mArgane tatvamAgane anusaravAnuM kare, te mArgonusArapaNuM (?) e vyAkhyA zrI upadezapada ane zrI lalitavistarAnA TIpaNumAM karelI che. (me) 3. bIjA graMthomAMthI ema jANavA maLe che, ke mArgAnusArIpaNuM utkRSTapaNe adhapudgala parAvartanamAM pravarte che, paraMtu te prAcika che, jema ke-pAMcaso dhanuSyanI avagAhanA dharAvanArA mokSa pAme che. temAM, je pa25 dhanuSyanI - utkRSTa avagAhanAvALA (zrI marudevAmAtA vigere) paNa keIka ja mokSa pAmatA hoya che. mATe te paNa prAyika vacana che. 4. upadeza ApavA vigerethI je vyakti doSa dUra karAvI zakAya tevI nathI hotI. 5. [1lmI ane 20mI e be gAthAomAM ]
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 148 ]. gA. 8mI 1. "[ vidhi pUrvaka devAdi dravyamAM vadhAro kare, te vadhAre karanAra adhikArI kahevAya." ema samajAvavAnI sAthe sAthe, vidhinA virodhI hoya. tevA avidhi pUrvakanA-devAdi dravyomAM vadhAre karanAre karelA vinAzarUpa vadhArA ne paNa A prasaMge arthathI samajAve che." e bhAvArtha samaja.] 2. zAstramAM je eka vAra (paddhati-siddhAMta) vigere batAveluM hoya, te ghaNe ThekANe sahAyaka thAya, te tatra kahevAya. 3. [avidhi pakSanA artha mAM gAthAnI chAyA che.] 4. utsarga ane apavAda rUpa AjJA. utsargathI AjJA rahitapaNe dhanane vadhAre nIce prakAre thAya che- (1) jema, keI zrAvaka devadravyanI vRddhi mATe kasAI, macchImAra, vezyA, camAra vigerene vyAje dhIre. (2) tathA, bhADA vigerethI devadravya vadhAravA mATe devadravyanA dhanathI devane nimitte-sthAvara milkata vigere banAvarAve. (3) "madhuM thaze, tyAre vecavAthI devadravyamAM sArI rItane vadhAro karI zakAze." ema vicArIne devadravyanA dravyathI seMghA dhAnya vigerene saMgraha karAve. (4) tathA, deva mATe kuvA, vADI, khetara vigere karAvarAve. (5) tathA, jakAta vigerenA (amuka TharelI rakamathI rAjya pAsethI IjAro rAkhele heya, tenI) rAjyane ApavAnI rakama karatAM vadhAre utpanna karavA mATe, jakAtanI maMDI vigeremAM, te te mAlanI apekSAe vadhAre vadhAre jakAta laI, (devadravyAdikamAM) dhanane vadhAre kare. ItyAdi mahA sAvadha pravRttio te vinA vadhAro kare, te (vidhi pUrvakane) vadhAre" ema vaNizataka graMthanI vRttimAM kahyuM che. * apavAde (anivArya saMjogamAM) te- 6. sad vyavahAra eTale-varNa-vastunA cogya raMga-rUpa tathA mUlya-kiMmata, te egya vyavahAra. () * khAsa kAraNe-puSTAlaMbanathI (A0 chAtra)
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 149 che. eTalA mATe (1) deva vigere saMbaMdhi-ghara, kuMDa, khetara, vADI, gAma vigerethI maLatA bhADA vigere laI je dhanamAM vadhAre karavAmAM Ave. (2) tathA-pitAnA ghara, khetara, vADI vigere je vidyamAna hoya, tene zrI jinamaMdiranI nizrAmAM seMpavA-mUkavA, te paNa yuktipUrvaka [ vadhAro] che. (3) tathA apavAde- devAdikanA dravyamAM vadhAro karavA mATe- te (devAdika)nI nizrAe navAM khetara vigere pedA karavA vigere paNa gya che." ema senapraznamAM che. 1. (1) aMta samaye pote meLavelA dhanane upabhoga karavA uparAMta je vadhyuM hoya, tenAthI, (2) pite meLavelA dhanamAMthI amuka bhAga ApavAno saMkalpa karIne, tenAthI, tathA (3) dara varSe aindI mALA ke bIjI koI (upadhAna vigerenI) mALA paheravA vige renA caDAvA vigerethI, dararojabhaMDAramAM athavA pahelI pUjA vigeremAM yathAzakti dhana ApavAthI vadhAre karI zakAya che. 2. vigere zabdathI "(1) anta samaye (a) pote kamAyeluM dhana bhegavyA pachI teno vadhAre rahe, tenAthI, (mA) pote kamAyelA dhanamAMthI amuka bhAgane saMka9pa karI, te ApavAthI, (2) dareka varSe aindI mALA ke bIjI mALA paheravA nimite dhana ApavAthI, (3) dararoja-bhaMDAramAM ke pahelI pUjA vigeremAM zakti pramANe dhana ApavAnuM TharAvavAthI, (4) pratiSThA, mahotsava vigere prasaMge-senA ke rUpAnA nANAMthI prabhunI nava aMge pUjA karavA dvArA, utsargathI upara jaNAvelA vidhithI dhanamAM vadhAro karavo. e nirdoSa vadhAre che. "ema zrI zrAddha vidhi ane pratiSThA ka5mAM kahyuM che." (chA0)
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 ] 8. 'vyAjAdika vidhithI dhana vadhAravAne vidhi batAve che. vyAjamAM savAyA thAya, ane kaSTa (?) rU5 vepAra vigerethI deDhA thAya, e rIte dhana vRddhi karavI egya che." ema samyaktva vRttimAM che. 9. zrImAla purANamAM paNa- -- rAjakumArInI dAsI devane caDAvavAnA phelo vigereno pite (pitAnA bhogamAM) vaparAza karavAthI bhinnamAla zaheramAM devamaMdiramAM uMdaraDI thaI hatI" ema saMbhaLAya che. 10. tene bhegA karavAnA cheSanI apekSAe 11. " vyAja vigerethI dhananI vRddhi karavI egya che." ema samyakatva vRttimAM kahyuM che. ahIM-- pitAnA cAlu vepAranA saMbaMdhathI devadravyane vepAra kara. e eka prakAra che. bIjo vidhi 2 prakAre batAvyo che, te sUga rahitapaNuM rokavA mATe batAvyo che. potAnA ghara vigere pahelAM hatAM, te paryAyathI pheravIne-devAdika nizrAnA sArA zrAvake karAvatA hoya che. A rIvAja-sthiti-che. tethI-munione utaravAnA upAzrayanA-pratihAra vigerenI mAphaka khetara vigerenA dhana vigere dvArA "[devAdinI nizrAe karAyelA hoya che.]" ema bolI zakAya che. paraMtu, te "dravyothI nizrA karI che." ema samajavuM nahIM. (eTale, khetara vigere nahIM, paraMtu "tethI upajatA mUlyanuM dhana ApyuM che," ema samajavAnuM che.) jethI-sAkSAta nizrA nathI hotI, paraMtu upathArathI nizrA karavAmAM AvI hoya che. A kAraNe-- zrI SaSTizatakanI vRttimAM potAnI nizrAdi vinA tenI nizrAe karAya che, tene niSedha karavAmAM Avyo che. tathA-zrI yogazAstra vRti, zrAddha vidhi, vasudeva hiDI bRhadabhASya vigeremAM- "nirdoSa upAya na ja hoya te, upara jaNAvyA pramANe prathamanI mAphaka karavuM." ema judA judA vikalapo batAvavAno Azaya che. (me. chA) 1. " vyAjathI savAI kaSTa pUrvakanA vepArathI deDhA." e pramANe dhanano vadhAro karavo. ema samyaktva vRttimAM che. (70)
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 9 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. .. 9. 10. 11. [vidhi ane avidhi. ] " khara khakharI le." [ leAkabhASAmAM ] gADha 10-11 3. 4. 5. kacarA, hADakAM, ( tAMtaNA ) karALIyAnI jALa vigere dUra karAvIne sAphasUphI rAkhavI. vigere zabdathI-kAma karanAra nAkara, nAmuM lakhanAra, munima, bhaMDArI levA. [cintA,-kALajI ], (C dharma zAstromAM ema ", adhyAhAra samajavA. ] AAthI-derAsaranI sArasabhALa vigeremAM, tapAcAra, viryAcAranuM paNa pAlana thAya che, ema spaSTa rIte samajAya che. ] ahiM, nizItha sUtra vigerenI cUrNinA e dRSTAMtA vicAravA. ApavA ceAgya jeTalI vastu DAya, te devAthI. [te=devA ceAgya. ] [ ugharANI karavAmAM ane devuM samarpaNa karavAmAM ] ALasa, udvega vigere. 1. priya gaNe che. 2. leAkabhASAmAM " lekhe che (mAne che)" mAtA vigerethI paNa dhana upara vadhAre mamatA rAkhe che. [ 151 pApanA puMja ekaThA kare che.* [ AsAra=( ativRSTi ) ] pAMcamIthI agIyAramI gAthA sudhInI sAta gAthAomAM--sukhI hAya, ceAgya svajanayukta hAya vigere je guNNA pAMcamI chaThThI gAthAmAM gaNAvyA che. te guNAthI zeAlatA grahastha ke je mArgAnusArI hAya, samyakdRSTi hoya, dezavirati dhara hAya, ane khAsa mahattvane kAraNe sAdhu mahArAja paNa hAya, te sa`mAMthI je jina AjJA pUrNAMka deva draSyAdikamAM vRddhi karanAra, kAyama tenI kALajI pUrvaka sArasaMbhALa karanAra, dhanAdikamAM anAsakta, ane mahA sAttvika AtmA hai|ya, te adhikArI heAI zake che. e vAta cha spaSTa karI che, ane tenA upasaMhAra paNa karavAmAM Avye che. 1 * pAparUpI loDhAneA DhagalA ekaThA kare che. (me0)
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra ]. gA. 12 1. [ "vRddhi karanAra" zabda sAthe saMbaMdha che. ] 2. [ta-te-zabdathI vRddhi samajavI.] 3. nANuM baneyanuM kAraNabhUta che. eTale ke upacArathI bhega ane upabhega rUpa samajavuM. eTale ke te mizrita che. 4. [pitAnA kAmamAM vAparavAmAM Ave che. ]. 5. [ochuM karavuM vigere deSa na hovAthI.] 6. bIjA pustakamAM, "mALIne" che. 7. sarva gacchanA sAmAnya daherAsaramAM, 8. [ahiM "ghara" zabda potAnA ghara derAsaranA arthamAM samaja.] 9. [leke taraphathI khoTI rIte pitAnI prazaMsA prApta karavI, sAthe-AjJAnuM apamAna, avajJA, anAdara vigere.] 10-11. [ gacchanA sAdhAraNa derAsaramAM.]. 12. [ pitAnA ghara derAsaramAM caDAvelA dravya ke-je devadravyanA phUla vigere heya.] 13. [deva dravyanI utpattine saMbhava hoya, tyAre.] 14. (nirmAlya) 15. phUla vigere. 16. [ upayogamAM lIdhA pachI, je nakAmuM thAya, te nirmAlya-devadravya-dravya ] 17. [ pustaka jevAthI 29mAM uddezAmAM jovAmAM Ave che.] 18. [nAlikA eTale lekabhASAmAM "naLIyAM."] 19. (sukhaDa) 20. [ ga zabdathI ahiMyA, senArUpAnA varakha vigere saMbhave che. ] 21. (pinI" eTale rU, sutara) [pUNI] 22. [ sUryamUkhI]-(pAkhara=kanAta) 23. (kiMmata-mUlya-nakaro) 24. mUlya. 25. (gurunI sanmukha ubhA rahIne, temanI uparathI utarIne bheTa tarIke dhareluM.) 26. [ pauSadhazALA vigere. ] 27. rajoharaNa vigere je pitAnI nizrAme rAkheluM hoya, te gurudravya hovAnuM \ samajAya che.] 28. [ odhika upadhi-e sAmAnya cauda prakAre che.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ [157 ane opagrahika upadhijJAnAdikanA piSaNa mATe jarUrI eTale saMyamamAM sahAya mATe kAraNasara rAkhavuM jarUrI hoya, te upadhi.] [ vAdI vetAla zrI zAntisUrijIne] (bha ) bahumAnane bhaMga thavAnA bhayathI. pAra. 33. (3 ) ( = wirel) 4 4isel=4 5. 16 5= dramA 34. jJAna. 36. bhavabhAvanA vRtimAM ane upadeza sasatikAmAM. 37. trizat ja 5 granthamAM 38. sa 36. muDapatti. (3) vinAza-dvAram avarikA [tRtIya-dvArasyA'vacUrikA pramAdenopekSitA, smRtvA ca prastutA / tathA-vidha-sAdhanA-5-bhAvAda yathAkathazvana mudrApitA'tra / kSantavyA ca sa-doSatA'syAH / saMpAdaka:] gA013 75-1. [jiNa-davva-deva-dravyam ] 75-28. [siddhaya-5-vedaka. siddhera'-vedaka0 ] deva-dravya-vinAzaH-jinasya sthApanA'hato dravyasya-pUjA-'rtha-nirmAlya-akSayanidhi rUpam [ dravyam, tasya vinAzaH] gA0 14 76-2. [sAhAraNaM ca-jIrNa-caityoddhArA-''di-nimittamekatra-militama sapta-kSetropa yogi vA ] 76-2. [dUha-druhyati-vinAzayati, dogdhi vA / gA0 14-zrA0 di0 gA0 126 76-12. tad mugNAti [20] 76-26. para-dhanikA-''dInAM prasannatA-''dyA-''pAdanA'rtha lAbha-maryAdA kRtA / [na khakha tIrthapravRtyA-''di-hetu-caityA-''di-dravya-rakSA-pratipAdakaM tad-bhakSakANAM durvipAkA-'bhidhAkaM ca jina-vacanaM vindata evaM pravartante / " darzana vizuddhi-pranthe] 20
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 154 ] 77-8. saMpanna:-lAbhaH ,, 9. avasthita-lAbho'na-'vasthita-lAbhazca / ,, 26. para-dhanA''dikam / , hasta-prAptama'pi / gA065 78-12. [darzana-vizuddhi-gA0 55] 78-15. [rAjA-'mAtyA-''di-vitIrNa kSetra-haTTa-prAmA''di / ] 78-16. yobhanakti-lumpati / 84-22. pratipanna-dhanam mriyamANa-pitrA-''dinA svayaM vA dharma nimittametad mAnyAyitam - iti kalpita-dravyam / 79-1. sa-zaktimattva gA016 79-16. [cezya daba-viNAse, isi-ghAe paSayaNassa ur3Ahe / saMjaI-cauttha-bhaMge bhUla-'ggI bohi-lAbhasya / 127 // . zrI zrAddha-dina-kRtya / 1. "dalaM-nANakaM ca-itya-'rthaH" 2. nyUnatvena-a-darzanA-''di-rUpeNa / 3. tasya vinAze-bhakSaNA-''dinA / 4. vidhvaMsa-rUpe ca-atra upacarito'-bhAvo vyAkhyeyaH / 5. dravyam-caitya-dravyama, dArUpaleSTakA-''di 6. lagnotpATitam-saMbaddhaM sat pRthak kRtam / [ loka-bhASayA0 ] ukheDI nAMkhyuM. 7. dvai-dvi-vidhya bodhyam / 8. kurvANaM-kurvANo 9. upakArakam-pariNAmakaM ca dravyam / 81-2 tatra-upakArake. sAkSAt-paraMparA-saMbandha-dA kasya vinAza-dvayaM darzitam / / * mukhyam-nANakam gauNam-puSpA-''di / 81-15. itthaM jJAna-dravye vibhAvanA kAryA / guru-dravyA-''dau tu-upAdAnA-''di-kSetrA-5-bhAvAt [ pratyekaM caturdaza ] (20) 81-2- 28-14 sarvA-'preNa-98-vinAzasya medAH / (De0) gA0 17 1, tad-vinAza 2. / saMgha, 5 pArzva-sthA-''dayaH, 1 nihvH-10| / 3. 12 mizrAH, 1 varNAH, 1 ku-liGgI-17 /
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 18 1. paraH-vArI / 2. [ oNna-vizuddhi ;TT017 ] rU. tattva-cintayajJaH--triSA [20] gA0 19-20 8-20. 84-20. ,, rUM. 85-17. phevA-Da'di-dravya-vinArA puSam / 86-16. nimama-padepura-mArge / 88-7. 88-11. 88-24. 89 - 3. [darzana-vizuddhi : Tr017 ] madhuvalupta | ta-sAyoH / AjJA--virAdhavenaivADa-dharma:, nA'nyathA / [ ceDyAnuM pattAri mAsaGgAcArM-6] AuttaM bhAsamANo ArAhago bhavai, 176 tathAhi - / vRtti:-pravacanoArde-rakSaLA-ss-mimitte guru-hAthava-pa/joSanena mRNAvi mAtramAna: sApurA'DarAdha va ! (268-1-g0-45modya-samitti)] zAsana-pratyenIja / [ savva-tthAmeNa tahiM saMgheNa hoi lagiyavvaM / sa- carita -a-carittINa ya sabvesiM hoha kajjaM tu . ] [ 155 3. vinAza dvAra avasUrikA ( gu. bhASAnuvAda ) gA0 13 pR. 45-5. dhruva dravyanA vinAza, sthApanA arihaMta. bhagavaMtanA dranyAeTale--pUjA mATenA byA, nirmAlya dra2e, ane akSaya niSibhaMDAra-saMgraharUpa dravyeA samajavA. gA0 14 [A caudamI gAthA zrAddadina-kRtyamAM-126mI gAthA che. ] 46-4 sAdhAraNa eTale jINu daherAsarAnA uddhAra mATe ekaThuM kareluM hoya te, athavA sAta kSetrAmAM upayogI thAya te. 46-11. duhe che--dADe che. vinAza kare che. athavA dahe che ( tenAthI peAtAnA lAla AkaSI le che,) tenI cArI kare che. 46-12. " bIjA dhanavAna vagerenI praza'sA meLavavA mATe, meLavavAnA lAbhanI maryAdA karelI hAya,
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 ] [jena zAsana pravartana vigerenA kAraNabhUta derAsara vigerenA dravyanI rakSA samajAvanArA, tathA tenA bhakSaNa karanArane bhayaMkara pariNAme bhegavavA paDe te samajAvanArA, jinezvara devanA vathanene jANanArA, e prakAranI pravRtti karatA nathI." darzanavizuddhigraMthamAMthI. 47-6. prApta karele lAbha=sampanna 47-1. avasthita lAbha ane anavasthita lAbha-eTale ke-"cekakasa lAbha ane acokkasa lAbha." 47-17. bIjAnuM dhana vagere. 48-22. hAthamAM AvavA chatAM. gA. 15 49-13. [A gAthA darzanavikRddhimAM 55 mI che.] 4-15. [ rAjA, amAtya vageree ApelA khetara, ghara, hATa, gAmaDAM vagere.] 49-16. bhAgelepe. 49-18. pratipanna dhana eTale maraNa pAmatAM pitA vigeree athavA pote dharma nimitte vAparavA "ATaluM (dhana) vAparavuM" ema mAnyuM hoya, tenuM nAma kalpita dravya kahevAya che. 49-28, zakti hovA chatAM. gA. 16 50-21. [deva dravyano vinAza karavAthI, munine ghAta karavAthI, jaina zAsananI niMdA phelAvavAthI, zrI sAdhvIjInA cethA vrata bhaMga karavAthI, samakita prAptinA mULamAM ja Aga lAge che. (gA0 12) zrAddhadina kRtya,]. 1. senuM vagere, tathA padArtho ane nANuM 2. ochuM karI nAkhavuM, athavA vastu jovAmAM na Ave, te rIte te ochI karavI. (thavA devI) 3. ene vinAza, khAI javA vigerethI. 4. nAza rUpa eTale ahiM upacArathI abhAva samaja. dravya eTale caitya dravya-lAkaDA, patthara, ITa vigere. 6. pahelAM lAgeluM hoya, ane pachI ukheDI lIdhuM heya. be prakAranA jANavA. karatuM athavA karate. upakAraka eTale jemAM pheraphAra karIne vAparavAmAM Ave, te dravya. temAM upakAraka dravyanA be prakAranA vinAza batAvavAmAM AvelA che. (1) sAkSAt saMbaMdha dharAvanAra, ane (2) paraMparA saMbaMdha dharAvanAra
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 1pa7 50. paheluM sukhyatranANuM vagere, gauNa-phUla vagere. pa1-8. A prakAre jJAna dravyamAM ghaTanA karI levI. guru dravya vageremAM te upAdAna vagere kSetrane abhAva hevAthI [darekanA 14 bheda] (De.) pa2-20. 28 ne sthAne 14. e rIte badhA maLIne vinAzanA 98 bheda thAya. (30) gA. 17 1. te=vinAza. 2. saMgha 4 prakArane, pAsasthA vigere 5. [ (1) pAsasthA (2) sannA (zithila) (3) kuzIla (4) saMsakA (zithilanI sAthe saMga rAkhanAra) (5) yathAchaMda (svachaMdI), nihava 1 prakAre=10. 3. 12 mizra jAtio, 4 varNa, 1 kuliMgI, [mokSAnukUla yathArtha sAdhunA liganveSa-rahita)=17. gA. 18. 1. para=vAdI. 2. [ dazana-vizuddhi gA. 57] gA0 19-20 20 m [ dazana-vizuddhi gA. 57] 55-7. tame kahelA deze papa-23. tene te munine pa6-3. avinIta devAdi dravyanA vinAzaka puruSa. 57-25. [ zaherane rastekapurane rastA=nigamapatha. 59-3. AjJAnI virAdhanA karavAthI adharma thAya che. [ AjJAnA pAlanamAM adhama na thAya.] 58-10. [e cAra prakAranI bhASA hoya che. upagapUrvaka bele, te ArAdhaka gaNAya che. te A prakAre - vRtti - jainazAsananI uDDAha-niMdA-halakAI vigere dUra karavA mATe pUrvAparane vicAra karIne asatya balavA chatAM paNa sAdhu ArAdhaka hoya che. [268-1-pU. Agamedaya samiti) pa9-23. pratyenIka=jaina zAsanane vidhi=zatra. 60-4- zAsananA hita mATe. [tevA saMjogemAM zAsananA hita mATe-rakSA mATe, sarva saMdhe sarva zaktithI prayatnamAM lAgI javuM joIe. cAritra pAtra sAdhu ke te sivAyanA acAritra dhArI, ema game te heya, kemake-e sarvanuM e kartavya hoya che. ]
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 ] [A nAza dvAranI avari chapAyelI na hovAthI ahIM chapAvI che. uparAMta temAM, kayA pratIke upara kaI avasUri che? te vaTAvI nakkI karI zakAyuM nathI, tethI vAMcakee meLavIne vAMcavAnI jarUra raheze. ghaNuM asta-vyasta che, tathA hastalikhita prato paNa pachI meLavI zakAI na hovAthI, je maLI zakyuM tene saMgraha karavAmAM Ave che. saMpAdaka.] [A nAzadhAra khUba kALajIpUrvaka samajavA jevuM che. mukhya nAza 7 rIte gaNAvyA che. 1. bhakSaNa. 2. upekSA. 3. prajJAparAdha. 4. dehana. 5. Avaka bhAMgavI. 6. ApavAnuM kaleluM na devuM. 7. bIjAnI niMdAthI sAra saMbhALa karatAM kaMTALavuM. A. 7 nA upakAraka, ane upadAna ema be bheda batAvyA che. ema 14, ane svapakSa kRta ane para pakSata, ema 28 bheda che. pahelA traNa bhedonA aThThAvIza aThThAvIza ane chelA benA 14-14. ema 112 bheda thAya che. guru dravya vagere 3 nA, upAdAna bheda batAvela nathI. tethI kula 28 batAvyA che. (30) [[ para5kSakRta nAzamAM-rAjya, samAjo, vigere dvArA vahIvaTa karavAmAM anyAyathI DakhalagirI vigere thAya, deva dravyAdikanA dravyo vigerene vaparAza bIje karavA vigerenI pharaja paDavA-vigerenI saMbhAvanA thAya, e vigerene paNa samAveza thAya che. temAM sahaga apAya vigere samAveza upekSA, prajJAparAdha vigere nArAnA prakAromAM thato hoya che. nAnA mULa kAraNamAM rAgadveSa vigere AdhyAtmika guNamAM khAmIrUpa de jaNAvavAmAM AvelA che. eTale jethI karmane baMdha thAya, ane pApa lAgatuM hoya che. jethI nAza karavA sAthe rakSaNa karavAnuM kartavya karavAnuM jarUrI hoya che. saMpAdaka]. 4. guNa dvAra gAya 21, 22 1. AnuSaMgikapaNe-sahakArIpaNe 3. [je puNya, puNyanI paraMparA joDe, eTale ke-puNyanI paraMparAne pravAha calAve, tevA purayanuM nAma puNyAnubalpi puNya kahevAya.] gATa 23, 24 1. [ A bhavanuM, ane parabhavanuM, ema baneya prakAranuM lokAra uttama phaLa hoya che.] 2. [ gAthAonA artha karelA che, jina pravacananA eTale jaina zAsana saMsthAnA guNe ane kIrti vadhAranAra thAya che, ane rakSaNa karanArane saMsAra TuMke thAya che.] [ uMcAmAM uMcI sImA sudhI pahoMcela] 6. [ bhAvArtha e che ke - samudranA TheTha aMdaranA taLIyA sudhI jaIne je uMcAmAM uMcA ratna meLavavAnI IcchA rAkhatA hoya, teo "pitAne jaLacara prANuM
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ [158 eno upadrava na naDe" eTalA mATe eka jAtanA jaLa manuSyanA aMDagelaka meLavavA mATe prayatna karatA hoya che, teo jaLa manuSyone pakaDIne teonA bane aMDagelaka levA mATe tene vAmaya ghaMTAomAM pIle che, ane mahA duHkha Ape che. tevA prakArano jaLa manuSya te tha.] 11. [sonerI cAMdalAvALA pIMchAothI zobhate.] 12. gauNa gA25 1. mukhya 4. guNadvAra samApta. 5. doSadvAra avacerikA gA. 26 1. [ trIjA nAzadvAramAM kahelA vinAza karanArane prApta thanArA de ] 2. [ gaDaddhigArava, rasagAravA, zAtAgArava, e traNa gArava] . 3. kheTe Agraha, kugraha, kadAgraha, e artho thAya che. 4. pratyenIka-zatru, aniSTa karanAra [zatrunA lazkaranI chAvaNImAM rahele. e bhAva che.] 5. [ mahA saMkilaSTa adhyavasAyanA baLathI, e pramANe thAya.] 6. [atyanta gADha karmo bAMdhate, ]. 7. [ tIrthaMkara deva, muni-guru, jina maMdira, zrI saMgha vigerene vidhi zatru rU5.] gA27 2. pravacanane uDDAha eTale-jaina zAsananI niMdA. vasudeva hiDImAM tIrthanI anusajajaNa" zabda che. temAM tItha zabdanI jaina zAsana, pravacana, dharma, saMgha, zAstra vigere zabdo eka arthanA paNa che. ] 3. [ kaMIka pATha bheda che, te zA kAraNe che? te samajAtuM nathI.] gA. 28 1. uttarottara vadhAre. 2. puNyAnubandhi. 3. [samyaktva vigerene, ane puNya vipAkane ]. 4. [utsutra prarUpaNa pUrvaka je kahevAya, te usUtranuM vacana, te vigere ne ] 5. [ A gAthA AgamanI hoya tema jaNAya che. A gAthAmAM pravacana ane zruta e baneyanA judA judA artha, samajavAmAM sUtrakAra bhagavaMtane
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160] paNa Azaya heya, tema samajAya che. tethI karIne- pravacana=jena zAsana ane zrata=jena zAstro. paraMtu DahelAnA bhaMDAranI pratimA baneyanuM eka arthamAM vyAkhyAna kareluM jevAmAM Ave che, tethI A bAbatamAM zAstrajJa guru mahArAjAe kahe te pramANa che.] gA. 29-30 1. [mULamAM-tadana cUre karI nAMkhavAnA-arthane zabda dekhAya che.] 2. [mAtA-pitA vagere kuTumbano uccheda eTale saMtAnanI paraMparAne uccheda]. [ukta-deSa eTale deva-dravyAdine vinAza karavAne deSa.] 4. [ubharAI AvelA pApathI thayeluM durbAna eTale ke-denA udaya sAthe saMbaMdha dharAvatuM pApa rUpa phaLa.] upajIvya durgAna-eTale duSTa phaLa ApanAra karmonI paraMparAthI gherAyeluM durgAna. 6. ["garuDa" artha saMbhave che] 7. [trasa ane sthAvara niomAM aneka bhave yathA hovA chatAM paNa, te badhAne saMgraha karIne eka bhava batAvyuM che.] [ "masyAdi tiryaMca bhavamAMevA arthane pATha ThIka lAge che.] magadha dezamAM ane sura gAmamAM" e pramANe vasudeva hiMDomAM che. lakoe "gauttama" evuM nAma ApyuM. evA arthane pATha sAce lAge che. 1590 (hajAra) varSa sudhI munipaNuM pALIne mahAzuka nAmanA devalekamAM deva thayeema vasudeva hiMDomAM kahyuM che. ahiM zrI rAmacaMdrajIne vakhate baneluM kutarInuM daSTAMta samajavuM. 13. A sthaLe, zrI rAmacaMdrajInA vakhatamAM gADA nIce caMpAI gayelA yunika brAhmaNanuM daSTAMta ghaTAvI levuM. gA0 34 1. [ AjJA=pravacana =zAstra=e sarva eka arthavALA samajavA.] gATa 37 2. jinezvara bhagavaMte nahIM ApeluM levAthI. 4. [ pramAdathI - vastu svabhAve karIne apavitra. apUta jana-duSTajana tarapha $ $ $ $
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 162 teone zatru dene. apratihata[ niraMkuza AkramaNa thAya che. ] [pravacananuM=jena zAsananA mULabhUta-muni ane citya che, tene upadrava karavAthI. ] 6. [ sAdhunuM vecANa ane cityAdinA pradArthonuM vecANa. sAdhunI corI, cetyAdinA padArthanI corI, te bethI utpanna thayelA dravyAdikanA bhege karIne,] [prastArathI=prastAra paddhattithI ] [prAyazcittane vidhi- ]. AjJAnuM ullaMghana karavAthI-upavAsa utkRSTa AzAtanA karavAthI-AyaMbIla utkRSTa dhana ceravAthI-daza upavAsa, eka lAkha sajhAya-svAdhyAya. lega (upabhega) karavAthI-chaThTha. madhyamavastrAdikanI cerI karavAthI-AyaMbIla. sava"nA AMkaDAmAM pAkSika kSapaNakanuM prAyazcitta devuM. [ paMdara upavAsa ] madhyama- vastrAdikanA bhege-upavAsa. jaghanya bhege-AyaMbIla. gA38-39-40 [ vyavahAranI zuddhi rAkhavI, e dharmanuM mULa che. mArgAnusArIpaNAnA artha puruSArthanA mULa rUpa je vyavahAra zuddhi rAkhavAnI che, te vyavahAra zuddhi ahIM samajavAnI che. A viSayane zrI ratnazekharasUrIzvarajI (zrAddha vidhinA kartA) mahArAjane racelo-vyavahAra zuddhi-prakAza nAmane grantha che. temAM vyavahAra zuddhi sarasa rIte samajAvavAmAM AvelI che. (A graMtha-zrI vardhamAna-satya-nIti-harSa-sUri-jena-granthamALA puSpa naM. 10-tarIke zA. pitAMbaradAsa maganalAla, zAmaLAnI paLaamadAvAda vALAe bhAvanagara AnaMda presamAM chapAvyo che.) artha puruSArthanA aMgarUpe artha prAptine, vyavahAra zuddhithI artha prApti karI kahevAya che. game tema karIne-AjIvikA meLavavA mATe karelI artha prAptine vyavahAra zuddhi kahI zakAtI nathI. je artha ane kAma, dharmathI niyaMtrita-dharma pradhAna berathI vAsita-hAya, te artha ane kAmane artha puruSArtha ane kAma puruSArtha kahevAmAM Ave che. 21
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 ] te sivAyanA artha ane kAmane mAtra artha ane kAma ja kahI zakAya che, paraMtu banneyane puruSArtha tarIke kahI zakAtA nahi. artha puruSArthanI vyAkhyA te te prakAranA dareka dhaMdhAne lagatA-dharmane lakSyamAM rAkhIne-dharmAnukULa khAsa khAsa niyamo-dhoraNa-vigere-te te dhaMdhAnI nIti kahevAya. ane te nIti pramANe vartana rAkhIne te te dhaMdhA karavA, ane arthataMtrane lagatA bIjAM paNa kAryo karavA, te atha-puruSArtha kahevAya che. - kAma-puruSArtha te kahevAya che, ke-jemAM mArganusArI (paNAthI prAraMbhIne ghaTate) yogya saMyama vigere sadAcAra jALavI, IndriyanA viSayane upabhega karavAnuM hoya che. te sivAyanA mAtra artha ane kAma ja kahI zakAya. te paNa mArgAnusAra rahitapaNe hoya che. tathA unmArgAnusAripaNeya heI zake che. (lokettara mArgAnusArI vyavahArane aMga rU5 artha ane kAma heI zake che. tathA laukika mArgAnusAri vyavahAranA aMga rUpa paNa artha ane kAma hoI zake che. uparAMta, mArgAnusAri paNAthI rahita ane unmArgAnusAra vyavahArapaNe paNa te banneya hoI zake che.) mATe pAchaLanA bene puruSArtha tarIke kahI zakAya nahi. nyAya rahita rAjyataMtra, te nAma mAtra rAjyataMtra kahI zakAya. paraMtu nyAyayukta rAjyataMtra hoya, te rAjyataMtrane ja artha puruSArthamAM samAveza thAya che. te sArthaka rAjyataMtra gaNAya che. bIjuM rAjya taMtra ja gaNI zakAya nahi. eTalA ja mATe dharmane anusaratA nIti, nyAya, prAthamika sadAcArathI yukta-anukrame dhaMdhAonuM taMtra, rAjakIya taMtra, kAma niyaMtraka sAmAjikAdi taMtra, e ja hamezAM, (sAMsArika) sajajaneye AdaravA yogya hoya che. ethI ja- dharmathI aniyaMtrita (adhAmika ke dharmanA saMpradAyathI nirapekSa sekayulara gaNAtA) Arthika, rAjakIya ane sAmAjika taMtra dharma-artha-kAma ane mokSa, e cAreya puruSArthanA virodhI gaNI zakAya. e kAraNe dhArmika sajajanee tene upekSA rAkhavA gya ane agrahaNa karavA yogya samajavA jAIe." e, sarvanA dharma zAstronA upadezanuM tattva nakkI thAya che. a-puruSArtha rUpa artha ane kAmamAM- 1. mArgAnusArIpaNuMye na heya.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 163 2. ahiMsaka saMskRtinA tatvathI yukta paNa na hoya, 3. te suvyavahAra rUpa-sArA vyavahArarUpa paNa-na hoya, tethI, temAM vyavahAra zuddhi na hoya, ane te dharma mUlaka paNa na hoya. eTale ke-te dharmanA pAyA upara nathI hotA, athavA-dharmanI vRddhimAM kAraNa bhUta paNa nathI hotA. bAdhaka hoya che.] zrI ratnazekharasUri mahArAja viracita vyavahAra zuddhi-prakAza nAmanA graMthamAM kahyA pramANe hoya, tene vyavahAra zuddhi ahiM samajavI. paraMtu, mAtra AjIvikAnI prApti mATe dhana meLavavA rUpa vyavahAra zuddhi samajavI nahi. (eTale ke-ahiM artha puruSArtha rUpa vyavahAra zuddhi samajavI.) je artha ane kAma dharmathI niyaMtrita hoya, tene artha puruSArtha ane kAmapuruSArtha kahI zakAya che. te sivAyanA je hoya, eTale ke dharma puruSArthathI aniyaMtrita hoya, te mAtra artha ane kAma ja kahI zakAya paraMtu te banneyane puruSArthapaNe kahI zakAya nahIM. artha puruSArtha te kahevAya che, ke-je dareka dhaMdhAvAra nakkI thayelI nItinI sAthe joDAyela hoya. prAthamika sadAcAra yukta indriyanA viSaya bhogavavAnA hoya, te mArgAnusAra kAma-te kAma puruSArtha. te sivAya, je mArgAnusArI paNAthI rahita hoya athavA unmArgAnusAra heya, te mAtra artha ane kAma ja kahevAya che. paraMtu, artha ane kAma puruSArtha kahevAtA nathI. nyAya rahita rAjya te nAma mAtra rAjyataMtra kahevAya che. nyAya yukta rAjya ja artha puruSArthamAM samAveza pAme che. ane e ja sArthaka rAjyataMtra che. bIjuM ke rAjyataMtra artha puruSArthamAM samAveza pAme nahIM. ne sArthaka nathI. A rIte, vyavasthA hovAthI dharmane anusaratI nIti, nyAya ane prAthamika sadAcAra hoya, te dhaMdhAnI vyavasthA, rAjakIya vyavasthA ane kAma upara niyaMtraNa rAkhanArI samAja vyavasthA ja sajajana puruSoe upAdeya che, AdaravA gya che, tene Azraye gRhasthapaNAmAM na chUTake jIvana calAvavA yogya che. eTale ke-sekyulara tarIke vikhyAta Arthika, rAjakIya ane sAmAjIka to sadu-dharma, artha, ane kAma puruSArthanA tathA mekSanA virodhI hoya che. A kAraNe-dhArmika sajajanoe tenI upekSA karavI paDe. ane tene svIkAra egya nahIM gaNu joIe. e pramANe sarva dharma zAstronA upadezanuM tava sAbita thAya che.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164] puruSArtha rUpa na haya, evA artha ane kAmamAM mArganusAra paNuM paNa nathI hatuM. kema ke temAM saMskRtinA tatvayuktapaNuM hotuM nathI. temAM-sad-vyAvahArikapaNuM hotuM nathI. tethI karIne, temAM vyavahAra zuddhi hotI nathI, ane te bannayanA mULamAM dharma hotuM nathI. A sAra che.] gATa 41, 42 [jenA mULamAM dharma hoya, evI vyavahAra zuddhithI artha zuddhi thAya che. evI artha zuddhithI ja AhAra zuddhi thAya che. evA prakAranI AhAra zuddhithI ja dehanI-zarIranI-zuddhi thAya che. evA prakAranI deha zuddhi (ane evA prakAranI sarva zuddhi)thI ja uttama dharmane saMjoga maLe che. sadu dharmanA yoge karIne paraMparAe mekSa meLavavAmAM anukuLatAo thAya che. nahiMtara, dharmanI niMdA thAya che. jethI karIne su-saMskRtine-mArganusAri paNane-vinAza ane prajAnA vinAza tathA mahA abAdhi prApta thAya che. ema zrI cheda sUtranA bhAgye vigere pavitra zAstrone vani che. e bhAvArtha che.] gATa 43 1. [zaunaka pazu vigerene mArIne mAMsanuM vecANa karanAra kasAI ] 2. Agama vyavahArathI e prakAre, 3. " dravyathI paNa-zAsanathI bahAranA." e artha thAya che. 4. [ A vAkyane zuM artha kare? "nihunava paNa nahi. e artha kare? athavA judI jAtanA vezanI kalpanA vigere karavAthI, devavaMta thavAthI nihunava karatAM paNa adhika SavALo, e artha kare ?" Ane artha bahuzruta puruSa pAsethI samaja. ] 5. [pApa sthAnaka athavA kaSTa sthAnaka] 7. [A gAthA-judA judA vicAranA chuTaka pAnAmAM paNa jovAmAM Ave che, ane te pUrvAcAryoe racelI hoya tema lAge che. ] 9 kAMjI=pIvAnuM pravAhI-khATuM banAveluM pANI. gATa 44 3. pitAnI unnatimAM kAraNabhUta pravRttimAM ane zAsananI unnatimAM kAraNa bhUta pravRttimAM prayatna zIla rahevuM, te prabhAvanA kahevAya che. 5. doSadvAra saMpUrNa.
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ t195 6. prAyazcitta dvAra gA0 45 [ grahaNa=upAdAna karavuM. svIkAra kare, AcaraNa gyanuM AcaraNa karavuM. abhigrahanuM=niyamonuM. janasamuccaya arthamAM vApare che. pahelA grahaNa karelAguru mahArAjane jaNAvIne, paMcAzaka 15. leka 10 nI vRtti ]. "ga, gumaDuM, vyAja, dhana, zatru ane pApa ene utpanna thatAM ja (dabAvavA), tene upekSita na karavA." 3. "rega, vyAja, devuM ane zatru"-De) roga, gumaDuM, vyAja, dhana, zatru, agni ane pApa e badhAne utpanna thatAM ja [ dabAvavA, tenI upekSA na karavI." A0] gA. 46 [ Adi zabdathI-kSetra, kALa ane bhAvanI zuddhi paNa samajI levI.] gATa 47, 48 1. muzkelI bhareluM. 2. [je ke-rAjA rAjya cheDavA taiyAra thaI jAya, paraMtu pitAnuM pApa prakAzavA taiyAra na thAya.] 3. jAta ka5, samApta kalpa vigeremAM vyavasthita rIte vartana karanAra, [paMcAzaka vRtti ].. gA0 49 1. zuddhi ApavAmAM samartha hoya che. [paMcAzaka vRtti ]. 3. mananA abhiprAyanuM anumAna karI zakanAra. [paMdaramA pacAzakanI vRtti.] gA50 phidAvaMdana karavuM. athavA gaNAvacchadakanI pAse paNa AlocanA karavI. 2. atrenA nyAsa rUpaka sthApanA karavI. 3. mAnya rAkhavI. 4. samyaktva Adi guNene piSaNa ApanAra. [samyakatvane piSaNa ApanAra. (30)
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16] 5. mitvane piSaNa ApanAra (De.) 6. avidhinI anumodanAe karIne mithyAtvanA kAraNa rUpa thAya. 7. [ zraddhAdikane bhaMga thavAne prasaMga AvI jAya, te tene kAraNe (A0) 8. vidhi=siMddhAtamAM kahela krama. (A) rAtrimAM=daherAsaramAM-nadI eTale stuti na karAya, balinuM-naivedyanuMbalidAna-na karAya, pratiSThA na karAya, snAna na karAya, ratha yAtrA na karAya, strIne praveza na karAya, nRtya na karAya, ane sAdhune praveza na karAya. mATe A caityamAM musAphara, sAdhu ane strIne nivAsa na karAya. ane bhejana vigere paNa na karAya. e vigere rIte, dravyathI-avidhinA kAryo jyAM na karI zakAya, tenuM nAma vidhi citya che. jemAM laukika deva maMdiranI mAphaka tevuM kAMI paNa na karI zakAya, te vidhi citya che. 9. [pAsasthA vigerenA ane caityavAsI vigerenA tAbAmAM hoya, te vidhi caitya nathI. kema ke-te avidhithI gherAyela hoya che. tethI mULa ArAdhanA (ane uttara ArAdhanAmAM bAdhaka thAya tevA hoya che. A0) te dravya ligio te AbhiprAhika mithyASTio hoya che." e pramANe zrI mahAnizitha sUtramAM kahyuM che. 11. e prakAre dravyathI ane bhAvathI avidhi citya batAvyuM. [caityavAsinA kabajAnuM daherAsara hevAthI te avidhi caitya che. kema ke-zrI mahAnizitha sUtramAM kahyuM che, ke-dravya ligi to Abhigrahika mithyA daSTio hoya che. (30) vidhi-siddhAMtamAM kahela kama. te "rAtrimAM nandI" vigere na karAya," te zlokamAM kahyA pramANe samaje. tethI viruddha vartavuM, tenuM nAma avidhi. tethI, "te avidhi caitya heya che. " ema kahevuM gya che. te dravya liMgiye te Abhigrahika mizrA daSTi hoya che." te prakAre zrI mahAnizitha sUtramAM kahyuM che. (30) [ e prakAre-dravyathI ane bhAvathI avidhi citya batAvyuM. A0 ] . [ "dravyAdikane vicAra karIne tathA saMghayaNa vigerenI hAnine dhyAnamAM laIne, jIvanI apekSAe prAyazcitta ApavuM. athavA je gacchamAM je prakAre rUDha hoya, te prakAre ApavuM." ema pravacana sAredvAramAM kahyuM che. Deane tha0 (?)] 12. chata kalpa karIne
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 167 13. azaTha vigeree AcareluM hoya vigere bhASyAdikamAM kahyuM che. he A0 ] 14. [Sa trizat japa graMtha meLavIne temAMthI jANavuM.] gA. pa3 1. khUba jAgRta thaIne IcchApUrvaka [ utsAhapUrvaka pravRtti ] anumodanA pUrvakanI pravRtti A 2. sArA-khoTAnA viveka pUrvaka gA. 55 1. ArkA nakSatra ane zanivAra sivAya bAkInA vAra levA. upalakSaNathI-Ara ane zanivAra choDIne bAkInA vAra levA. A 2. tikSaNa, ugra ane mizra e nakSatra cheDIne gA0 56 tene=AlecanAne 4. gurunI sAkSie karAya, teja dhama. 5. temAM utsAha vadhato hevAthI, e prakAre sUkSama avidhi deSanuM nivAraNa karavAmAM AvatuM hovAthI. gA0 58 1. ekAsaNuM. 2. AyaMbila. upavAsa. 4 chaThTha. gA, pa9 1. AyaMbila upavAsa. 3. cha8. 4. mAtra anAjoga. A0 5. zrata vyavahAramAM e pramANe, ane chata vyavahAramAM te-ekI sAthe daza upavAsa. 6. daMDa nimitte citya vigeramAM. De 7. potAnA dhanathI 8. purimaDha sahitanA vigere. anAga vigerethI lAgelA doSonuMazaga na vadhavA devA mATe prathamanI jema (prAyazcitta) karavuM. 6. prAyazcitta dvAra samApta. je >
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168] 7. daSTAMta dvAra gATa 60 1. [3. nAthadvAramAM kahyA pramANe-] 2. [43mI gAthAmAM kahyA pramANe-] 4. [ A gAthAomAM TUMkAmAM saMkAza zrAvakanI kathAnA sUcaka prasaMge sUcita karavAmAM AvyA che.] [ ayodhyA nagarInI pAse zaka chelle sthApeluM prAcIna jaina tIrtha ] 6. Adi zabdathI-anAga, saMzaya, viparyAsa ane utsukapaNuM vigere samajI levA. gA0 62-63 3. jema jinabhavana, jinabiMba, yAtrA, nAtra vigere pravRttiothI sonuM vigeremAM vadhAro kare egya che. [ema zrAddha-dina-kRtyanI vRttimAM kahyuM che.] 4. [te prakAre tArI saMpattimAM vRddhi thaze. ] gATa 64 1. cityanA dravyamAM vadhAre karavAne vidhi. gATa 65 1. [tenuM-abhigrahanuM-phaLa che. ] 2. [7 mA paccAzakamAM]. 3. [ chaThThA paDazakamAM] gATa 66 1. [uddavartanAkaraNa e eka jAtanA adhyavasAya che, tenAthI kamanI sthiti ane rasa vigeremAM vadhAre thAya che.] 2. apavartanAkAraNa e paNa eka jAtanA adhyavasAya che. tenAthI karmonI sthiti ne rasa vigeremAM ghaTADo thAya che. ' gATa 67 2. jeNe lakhANa barAbara tapAsyuM hoya, te. tenI sAthe. 3. [sAgara zeThanI kathA A pustakanI 24mI gAthAnI TIkAmAM che. ane te zrAddha-dina-kRtya ane zrAddhavidhi vigere graMthamAM paNa prasiddha che. ]
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. 5. 6. 7. .. [ 19 [zrI sammati jinezvara, pravacana sArAhAranA sAtamA dvAranI 192 mI gAthAmAM karelA nirdezane anusAre, A bharata kSetranI gaI 24 zInA 24mA tIrthaMkara dhruva hatA. ] ["zrI siddhAcaLa mahAtIrtha" ema ahIM prakaraNa saMgatithI anumAna karavAmAM Ave che. ] tyAM-zrI siddhAcaLa giri upara [ pApa yukta AtmAnA saMsa`thI tenI sAkhata karanArAye tenuM kAMika paNa phaLa pAme che. ] [piNDastha dhyAna=piNDastha, padastha, rUpastha, rUpAtIta, e cAya paNa dhama dhyAnanA bheda che. temAM piNDastha dhyAna paheluM che. piNDamAM=zarIramAM kamaLa vigere svarUpanuM ciMtana karIne te te pradezeAmAM khAsa dhyAnathI sthira rahevAmAM Ave, te pisstha dhyAna. vizeSa svarUpa-dhyAna zataka,dhyAna cApAI, kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdra AcArya viracita ceAgazAstra, ane zubhacandrAcAya viracita jJAnAva vigere graMthAmAMthI samajavuM. 9. pAMcamA svagamAM 563 thI 658 mA zleAka sudhI. prazasti avasUri-aA 10 1-2-3. 1. [vikrama saMvata ] 1744 2. [ AsA sudI ] [zrI vidyAvijaya ] 3. zrI dravya saptattikAnI avasUrinA gujarAtI bhASA paryAya saMpUrNa.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. zrIdravya-saptatikA-mUla-gAthAnukrama gA. pR. gU. pR. gA. pR. gU. pR A bha. giddho jo 11 5. 30 jai iccha NivvANaM _ 68 220 126 aNNahA aphalaM 41 130 82 jiNa-pavayaNa-buDDi (23-24) 91 12 astheNaM suddhaNa 39 129 jiNa-vara-ANA 28 17 ahigArI ya gihastho 17 13 juAri-vesa-takkara 43 132 83 jo jaha-vAyaM Na kuNai 36 125 78 AyariyA-5 50 166 88 No mAyA, No piyA 10 500 10 AyAravamo [ma. o] hArava,4 9 16. 6 AyANaM jo bhaMjai, 16 78 48 tagarAe inbha-suo 62 196 117 AloyaNaM ca dAuM 66 183 108 taNhA-chuhA-'bhibhUI, 30 111 71 AloyaNA-'NulomaM 56 173 104 tattha karei uvehaM jo 20 83 54 tamhA savva-payatteNaM 41 145 80 iya soM mahA 66 199 118 tava-gaNa-gayaNa-divA-yara 70 211 121 tavihi-samussugo khalu 48 157 84 taha AuTTia, dappa, eA-risammi dave 32 121 76 53 178 105 taM NethaM paMca-vihaM 4 14 10 ekeNa kayama'-kajaM, 35 124 78 taha-viha-bhavi-bohaNa 69 200 127 ettha puNa esa vihI, 46 153 53 teNa-paDicchA loe vi 33 122 77 evaM NAuNa, je dadhvaM 25 1.1 15 tittha-yara-pavayaNa-suaM 28 109 70 evaM NAuNa, 21 89 11 o dave-khIra-dumA-''i, 55 180 107 ohAraNa-buddhie devA davvA-''Isu suhesu deyo 54 180 101 dAridda-kuloppatti, daridda 29 111 7 kevali-jaMge pucchA 63 196 110 duvihaM ca deva-davvaM 12 53 32 gAsa-cchAyaNa-mittaM 69 197 118 duviheNa-'NulomeNaM 51 176 104 guru-pUA-karaNa-raI devA''i-davva-NAse 26 104 1 gaMtha-utara gAhAhi 121 dhamma-khisaM kuNaMtANaM 42 131 83 ceiya-davvaM gihnittu 34 123 78 pamAya-mitta-doseNa 60 195 116 ceiya-davvaM vibhajja 31 120 76 pakkhiya-cAummAsiya 45 155 52 ceiya-davva-viNAse 27 105 17 putt| ya huti bhattA, soMDIrA 22 89 11 caiya-davya-viNAse 16 79 50 bhakkhei jo, uvikkhei jiNa 13 75 45 ceiya-davvaM sAhAraNaM 14 76 46 bhaNNai ittha vibhAsA jo 19 83 54 coei, ceiyANaM 18 82 53 meyA vuDDI NAso guNa 3 12 8 bha ga
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 171 gA. pR. gU.. gA. pR gU.pR. 5 maggA-'NusArI pAyaM samma 7 19 15 samaye saDo citai 9 81 24 muha-patti AsaNA-''Isu bhiNNaM 58 128 111 saMkAso vi bibhittUNaM 67 194 120 saMkAsa, gaMdhilAvaI, sakA 61 189 116 saMjama-appa-pabayaNa-virAhaNA 37 125 78 rAgA-''i-dosa-duTTho 17 82 52 saMviggo u, a-mAI, maimaM 47 157 83 sAhAraNa-jiNa-davvaM jaM bhuttaM 59 183 112 lahuA-''lhA''di-jaNaNaM 67 185 109 siri-vIra-jiNaM vadiya ghamma 1 3 3 suha-bhAva-pavittIe saMpattI 65 198 118 vabaireNa suddhaNaM attha 38 129 82 suddheNa ciya deheNaM dhamma 40 130 82 2. dravya-saptatikA-vRtti-stha-granthAnAmakArAdikrameNAnukramaNikA gAthA 14 19-20 granthanAma Agama AcAra dinakara AcAra pradIpa Abazyaka niyukti Avazyaka pratyAkhyAnAdhyayana Avazyaka bhASya upadeza pada upAsaka dazAGga ekonatriMzaduttarAdhyayana kama grantha candra kevalI caritra chUTaka patra darzana zuddhi prakaraNa dikpaTa prantha digambara harivaMza purANa dharma parIkSA nijJItha cUrNI 11 uddeza 75 nizItha bhASya 11 , 75 padmacaritra 39 ., purANAdi paMcAzaka gAthA gAthAGka granthanAma 43 paMcAzakAdi 12 paMcAzaka-SoDaSazakAdi 12 prati0 vR. 3 vrata aticAra 45 prajJApanA bhASApada 19-20 praznottara samuccaya " , 1 prakAza , saMgraha 19-20 bRhatkalpa bhASya bRhadbhAdhyavacana bRhadbhASya bRhucchAnti bhagavatI (sUtra) Adi 50 mahAnizItha ... " 100-1.1 mahAnizItha paMcamAdhyayana mUla zuddhi prakaraNavasudeva hiNDI 19-20 29-30 "1 khaNDa vicArasAra prakaraNa vizeSAvazyaka vRddhavAda 5-6
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 ] granthanAma vyavahAra bhASya vyavahAra bhASya dazamaddeza vyavahAra bhASyAdi SaTtriMzajjarUpa zatruJjaya mAhAtmya 5 sarga 2 sarga " " 99 "" zrAddhajIta kalpa 33 nAma "" zrAddhajIta kalpa vRtti zrAddhadina kRtya anekArthaM Agama upadeza pada w kalpabhASya chebhASya jJAnA'rNava varzanazuddhi " dharmazAstra dharma saMgraha ,, - paMcAzakAdi dhyAnazataka dhyAnacatuSpadI niziyAdi vRtti vAzaka gAthAka 50 37 59 - - pranthamAma 50. 43 56 59 67 saMgha kulaka 59- saMgha kulaka 46 12 9 10-11 gAthA zrAddha vidhi zrAddha dinakRtya paJcAzaka nAmanirdeza [ ] koSTake bhUla vRttigata - nAmanirdezara hita granthAntarasthAneka-trizat prAyaH 4 " 12 zrAvaka prazapti - haribhadrasUrikRta 7-12 50 41-42 67 14-15 19-20 9 4 67 67 10-11 samyaktva- kulaka samyaktva prakaraNa samyaktva vRtti sutcheda bhASyAdau 3. avacUrikAstha- granthanAma nAma pravacanasAroddhAra saMghAcAravRtti saMdeha - dolA- valI - vRtti haimavIra caritra haima vacana bRhadbhASya bhakta parijJA " bhavabhAvanA vRtti bhASyAdi mahAnizIya medinI koSa yogazAstra (haima) 33 rAja - praznI (rAyapaseNIya) rudra-koSa lalita vistarA vasudeva hiDI 8-45-47 48-49-54 vyavahAra zuddhi prakAza gAthADa 8 12 56 50 50 8 42 31-33 37 2 19-20 12 4 gAthA 50-67 2, 8 4 12 50 50 2 4, 67 4 8 7 8, 29, 38, 39, 40
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAma mAma gAthA zatruJjaya-mAhAtmya zrAddha-dina-kRtya zrAddha vidhi zrAddha-jItakampa zrImAla purANa SaT-trizajalpa gAthA (paJcamasarga 67) SaSTi-khataka 16, 62, 64, 67 SaSTi-zataka-vRtti SoDazaka samyaktasva vRtti sena prazna 12 saMbodha prakaraNa nAma 4. mUla-vRtti-avacUrikA-gata-granthakAranAma mAma gAthAGka zrI devendrasUri zrI ghanezvarasUri zrI haribhadrasUri zrI pradyumnasUri zrI hIravijavasUri zrI ratnazekharasUri, (ava0) 38, 30-40 M gAthA (ava0) 4 -60 66 5. vizeSa-nAma-sUci-saMgraha [ 'mUle-vRtti-stha' ] 12 29-30 43 aNahillapura pATaNa anantavIrya ayodhyA anudbharA andhaka-vRSNi ayodhyA AbhaDa Agama vyavahAra AjJA vyavahAra indapura RSabhadatta kapila 29-30 19-20 kumArapAla 29-30 kurukSetra 29-3. kuzasthala 29-30 - kozala 26 gajapura 29-30 gardabhilla 12 gandhilAvatI 49 guNazIla .. 49 gautama candra kalA indrakumAra 29-30 candrapura jarAsandha 67 jinadatta jinadAsa 67 jIta-vyavahAra 50 29.-30 53 karmasAra kAbanapura kAla 12-67 19-50-59
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 29-30 tagarA tAmali tAmralipti thArApadra (tharAda) digambara devasena dravya-saptatikA " , vRtti dhanavatI dhanAvaha dharaNendra dhavaLaka (dholakA) dhAraNA-vyavahAra dhArA niSpuNyaka 29-30 23-21 23-24 23-24 12-59 22-24 ::::1.6............. nIla 62 mAphara mASatuSa 23, 24 mRga 12 yaduvaMza - 29-30 ratna dvIpa 12 ratnapura 71 rAja-gRhI 71 rudra-datta 67. laghubhoja 23-26-67 lumpAka 67 vasudatta 12 vasumatI 19 vasantapura 12 vAruNI 23-24 vikramarAjA vinayaMdhara 12 vimalAcala zakrAvatAra zatruJjaya zAntana 29-30 zailakayakSa zrI RSabhadeva 67 zrI kAlikAcArya zrI kRSNa 43 zrI kuvalayaprabhasUri zrI jinabhadragaNi. 29-30 zrI jIvadevasUri zrI tapAgaccha (tapagaNa) zrI dharmaghoSasUri zrIpAla zrIpura 23-24 zrI bhadrabAhusvAmI 12 zrI bhAnuvijaya budha zrI mallavAdI ___5. zrI mahAvIra 67 67 23-24 19-20 pattana (pATaNa) pratApasiMha puNyasAra bauddha bharatakSetra bhAvala devI bhogapura maNDapadurga (mAMDavagaDha) madana-sundarI madirA madhya-praiveyaka malla zreSThi mallika mahAkAla mahAnIla mahilA-deyI mahAvideha mahIpAla mahendrapura mAnasUri . 22 19-20 19-2.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 175 12-19-20 29-30 23-24 23-24 8 23-20 zrImAnasUri zrImAlIya zrI lAvaNyayijaya vAcaka zrI vajrasvAmi zrI vardhamAna zrI viSNukumAra zrI vIra zrI zazuMjaya zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zrI zAMtisUri zrI saMpratijina zrI sarvAnubhUti zrI siddhasenasUri zrI siddhAcala zrI sunakSatra zro supratiSTha zrI sumati-sAdhusUri 7. zrI hemacandracArya zrutavyavahAra samudrasUri 19-20 savArthasiddhi 38-39-40 sAgara zreSThI 19-20 siddhapura sindhu nadI suzIlA 12 sUryapura 67 sUryavatI 19-20 saurASTra 19-20 samudra-sena 67 saMkAza 19-20 saMgaya (saMgata) 26 saMpradAga-sthala 12 stanika 100 8 " 29-30 6. thI 67 23-24 6. avacUrikA anuvAda-gata 38, 39, 40 amadAvAda ayodhyA Anandapresa gautama yaMdhIlA jIrNa zreSTha nIti bhAknagara 60 38-39-40 - thardhamAna 60 bAdivetAla - zAntiri 38-39-40 vidyAvijaya 43 zakendra zunika dvija . - - -2 satya 38, 40-40. sAgara zreSThi siddhAcala sampratijina 38-39-40 saMkAza zrAvaka 29 harSamUri 38, 39, magadha ratnazekharasari rAmacandra . 38, 39, 10
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 ] 7. kathA -- akArAdi 12 mahAkAla 67 29-30 bhadrazeTha karmasAra-puNyasAra candrakumAra depasenamAtA be zreSThiputro mRgazrAbaka RSabhadatta sAgarazeTha 2 saMkAza zrAvaka 23-24, 6. 60 thI 67
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ A viSayanI gaMbhIratA ane marmo (1) deva dravyonI vRddhi vigere AjJA pUrvaka eTale ke vidhi pUrvaka karavAnI bhalAmaNa AThamI gAthAmAM spaSTa zabdomAM che. e pramANe badhAya dhArmika dravya mATe samajavAnuM che. utsaga ane apavAdarUpa AjJA vinA game teTalI vRddhi karo, paraMtu te vRddhi nahIM paNa pariNAme hAni gaNAya che. dravya karatAM sarvotkRSTa mahattA AjJAnA pAlananI samajavAnI hoya che. te vinA hAni thAya ja. (2) mahAsAtvika guNa dharAvanAra nirlobhI devAdi dravyone vadhAre karavAnA khAsa adhikArI hoya che. te 11 mI gAthAmAM sarasa rIte batAvela che. AdhyAtmika guNenI prabaLatA devAdi dravyonI vRddhi-rakSA-sArasaMbhALa vigeremAM mukhya kAraNabhUta hoya che. (3) bAramI gAthAmAM-vRddhi karavAnI judI judI rItenA saMkSepamAM nireza karavAmAM AvelA che, ke je sUkSamatAthI samajavA jevA che. (4) vinAza dvAramAM rAga, dveSa, lebha durAgraha ajJAna saMzaya, utAvaLa, bamaNuM, upekSA buddhi vigere bhAva dene vinAza karavA-karAvavAmAM mULa kAraNe tarIke jaNAvyA che. uparAMta, rakSaNa karavAnI jAgRti rAkhavA mATenI AjJA pradhAna sAvacetIo paNa-17 mI vigere gAthAomAM batAvelI che. vinAzanA 112 prakAro batAvIne te viSayane khUba vyavasthita rIte samajAvavAmAM Avelo che. jethI rakSA karavAnA prakAro barAbara samajAya. (5) guNa dvAramAM zrI tIrthaMkarapaNuM pAmavAnA tathA mekSa pAmavA sudhInA phAyadA spaSTa rIte batAvavAmAM AvelA che (gAthA-23-24-25 mI) vRddhi vigere karavAthI AtmAnA ratnatrayI rUpa AdhyAtmika guNenA vikAsa rUpa * mukhya mukhya phAyadAo batAvyA che. (6) devAdi dravyone hAni pahoMcADavA vigerethI A bhavamAM tathA bhavAMtaramAM kayA kayA nAnA moTA tathA mahApApanA pariNAma bhogavavA paDe che? tenuM vistArathI varNana pAMcamA deSa dvAramAM (gAthA 26 thI 44 sudhI khAsa mananathI vAMcavA tathA samajavA jevuM) che. tethI kayA kayA bhAva deze prApta thAya che.? tathA bAhya-dravya de paNa badhinAza, anaMta saMsAra, tathA daridrakuLamAM janma vigere kayA kayA deze prApta thAya? te ThIka rIte batAvelA che. dharmanI niMdA
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 ] karavAnA pApa-rU5 deze prApta thAya. tenA ye bhayaMkara pariNAma prApta thAya e vigere batAvela che. (7) prAyazcitta dvAra-doSe karavAnA khAsa IrAdA vinA bhUla ke ajANatAM thaI gayelA denA nivAraNa mATe bhAvapUrvaka AlecanA prAyazcita karavAmAM Ave te kevI rIte tenuM nivAraNa thAya che? ane tethI zA zA AdhyAtmika viziSTa phAyadA thAya che? te 57 mI gAthA sudhImAM ThIka rIte batAvela che. prAyazcitta karavAnA tathA AlecanA karavAnA vidhi vistArathI sArI rIte batAvavAmAM AvelA che. je manana karavA jevA che. te jainazAsananI vAta keTalI nirdoSa, AkarSaka ane camatkAra pAme tevI hoya che. (8) dAna dvAramAM-upaga vigerethI deva dravyAdikanA A bhava tathA parabhavamAM bhogavavA paDelA duHkhe, kaSTa tathA sAthe sAthe AtmAmAM prApta thatA bhAvede paNa kathAo dvArA batAvavAmAM AvelA che. tathA denA nivAraNathI prApta thatA guNe paNa batAvavAmAM AvelA che. zrI saMkAza zrAvakanA dAnamAM deva dravyamAM dhana ApavA mATe dhana meLavI, tenAthI lAgelA khAsa pApa nivAravA mATe devAdi kSetramAM upayoga karavA khuda tIrthaMkara prabhu dhana meLavavAne upadeza Ape che, nahIM ke sAMsArika sukha meLavavA mATe che. kema ke kaIka ne te doSa e rIte nivAraNa pAme tema hovAthI e upadeza jarUrI che. e mukhya deSa gayA pachI chevaTe bhAva de javAthI saMkAza zrAvaka mokSa pAme che. eTale deva dravyanA upabheganA deSane nAza bIjA guNanI prApti mATenI bhUmikA banI rahe che. A rIte, A dravya sAthe bhAva guNe ane bhAvanA saMbaMdha batAvI tene lIdhe thanArA guNo ane deze batAvelA che. ne A viSayanI zrI graMthakAra mahArAjazrIe pUrvAcAryonA vacane pUrvaka sUkSma sUkSmatama hakIkate paNa A graMthamAM jaNAvI che. (9) viSayanuM gahanapaNuM-dhArmika dravyonI rakSA tathA hAni pahoMcADavAnA lAbha tathA hAnionuM zAstrIya nirUpaNa keTaluM badhuM UMDANa dharAve che ? tene khyAla AthI AvI zake tema che. A dhArmika dravya rUpa jaina dharmane pAMcame staMbha paNa keTaluM mahattvane che? tathA jaina zAsana, zrI saMgha, jena-zAstro, jaina dharma vigere sAthe ke ke mahattavane saMbaMdha dharAve che? tene paNa paddhatisarane sAre khyAla AvI zake tema che.
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 199 tathA sUkSma nirUpaNu karavAnA graMthakArazrInA prayAsaneA paNa khyAla Avaze ke je pUrvAcAryAMnA nirUpaNeAnA sadaCnA anusa MdhAna sAthe karavAmAM AvelA che. peAtAnI matikalpanAthI kAMIpaNa na kahevAnI keTalI khadhI kALajI rAkhI che, e spaSTa rIte jaNAI Avaze. prAcIna graMthakArA keTalA badhA sAvaceta ane racanAkuzaLa hatA ? tenA paNa khyAla Avaze. (10) vidhi mArgo jai icchaha NivvANaM, ahavA loesu viulaM kiti / tA jiNavara giTTei, vihimagge AyaraM kuNaha // 68 // bhAvArtha :- jo meAkSa athavA vizvamAM suvistRta kIrti meLavavAnI IcchA rAkhatA hai. teA zrI jinezvara prabhue batAvelA vidhi mAga mAM Adara rAkhA" (68) vidhimAnA artha ghaNeA vizALa thAya che. dharmanI ArAdhanA, AcArA, anuSThAne tenA mATenI vidhi, jaina-zAsananI vyavasthA mATenA vidhi-vidhAna baMdhAraNa tenA saMcAlana mATenA zrI saMdha taraphanA vidhi-vidhAna, zista baMdhAraNIyatA pAlananA niyame, drabyAdinI vRddhinA vidhi, tenA rakSaNanA vidhi, vahIvaTa ane sArasaMbhALanA vidhi vigerenA paNa vidhimAmAM samAveza thAya che. ane vidhimAga paNa jinezvara devAe batAvelA haiAvA joI e, game tevA batAvelA vidhi vidhAna vigere na heAvA joie. A paNa meTAmAM mATI zarata che. vidhirAgo-vidhikathanaM vidhisthAnaM vidhIcchUnAm / avidhi niSedhazca pravacanabhakti prasiddhA naH / adhyAtmasAra bhAvArtha :-(1) vidhi tarapha saddabhAva (2) vidhinA upadeza (3) vidhinI icchA rAkhanArAone vidhi samajAvavA ane (3) avidhinA, vidhithI mizrita thaI kattanya thatuM hoya teA tenA niSedha karavA-avidhinI rUkAvaTa karavI e jainazAsana taraphanI ApaNI sAcI bhakti sAcavavAnA mukhya-prasiddha mAupAya che. (jIvananI dareka mAkhatAmAM AjJA pramANe vartavuM) A sAra che. zrI tIthaMkaranI AjJA pramANenA mAthI jeTalA dUra javAya che. eTaluM vyaktigata rIte ane sAmudAyika rIte nukazAna, pApa-ahita thAya ja che, ane thatuM ja hAya che. " A bhAvArtha che.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180] vidhi" zabdathI tIrthaMkara prabhue sthApelA tIrthane-zAsana saMsthAnA paNa vidhividhAna che, ema paNa samajI levuM ja joIe. (te paNa prabhunI AjJA anusAre heya.) zrI tIrthaMkara prabhue batAvelI jIvana siddhAnta ane dharaNene junavANI, rUDhivAdI, vahemo vigere kahIne tene dUra rAkhI, Aje bIjI rIte ja jIvana dharaNe vigere apanAvavAthI, dhArmika sAmAjika tathA rAjakIya tarapha mana derAyA vinA rahevAnuM ja nathI. pariNAme mahAvinAzanuM zaraNa avazya banI rahetuM hoya che. (11) dharma maMgaLarUpa kyAre ? jaina zAsana gyatA pramANe che vadhate aMze sarvanA ja kalyANanuM kAraNa che. sarva dharmo sarvamAna sarvaprANIonA kalyANanuM avazya kAraNa che. dhama pite maMgaLa rUpa che. paraMtu temAM maMgaLapaNuM te jaina zAsanane lIdhe ja AvatuM hoya che. tethI sarvadharmone jagatanAM TakI rahevAmAM te mukhya kAraNabhUta che, ne sarvanA kalyANanuM kAraNa rUpa thAya che. zAsana nirapekSa zAsana AjJA rahita karo te dharma paNa maMgaLarUpa na hoya, zAsana nirapekSa thatA dharmathI bahArathI dharma dekhAto hoya, paraMtu bahu te te svarUpa dharma saMbhavI zake, paraMtu sAnubaMdha dharma banI na zake. ane keTalIka vAra te adhama rUpe virAdhanA rUpa paNa pariName evA paNa zAstrakAra mahArAjAonA vacane che. A mULa bAbate khAsa samajavA jevI che. je nIcenA lekamAM spaSTa rIte batAvela cheH " sarva maMgala mAMgalyaM, sarva kalyANakAraNaM / pradhAnaM sarva dharmANAM, jainaM jayati zAsanaM // " bhAvArtha :-"sarva maMgalamAM maMgalapaNuM rUpa jainazAsana vijaya pAme che, ke je sarvanA sarva kalyANanA kAraNabhUta che, ane sarva dharmazAstromAM mukhya zAsana rUpa che."
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ [anusaMdhAna TAITala peja bIjAthI cAlu) 23 dharma rakSakanuM kartavya-utAvaLa na karaze 34 pablIka TrasTa ekaTa aMge godharAnI 24 muMbaImAM maLanI dharma pariSadane vicA- janatAe karelo virodha ravAnA keTalAya gUDha prazna 35 Ayara kamIzanano rIporTa 25 dharma pariSada sAmenI A lAlabattIne 36 hindudharma ane jaina samAjane guMcavADo avagaNaze nahi 37 pablIka TrasTa bIla ane Ama janatA 26 lImITezana Apha eDamInIsTrezana 38 ApaNe vastI gaNatrInI gerasamajanA vAya vAyolezana dhera oNpha? bhoga na banavuM joIe 27 dharma khAtAnA vahIvaTadArone kaTIne 39 hAlanA tabakake jaina saMghe zuM karavuM prasaMga cAlyo Ave che. joIe ? 28 jayaMtinI ujavaNImAM zA mATe na 40 mahAvIra prabhu nirvANadine ArAdhana bhaLavuM? 29 jaina saMskRti rakSaka sabhAne prathama kene namra nivedana saMkSipta hevAla 41 sAtamuM adhivezana suMdaralAla kApaDi30 jaina saMskRti rakSaka sabhAne dvitIya yAnuM bhASaNa hevAla 4ra dhArmika sakhAvatI TrasTa viSe jaina 31 kriyA-uddhAra mata 32 svapna bolI mArgadarzikA 43 pablIka TrasTa bIlane amala na thAya 33 ApaNuM svarAjya eTale videzIoe mATe dharmanA AgevAnone ucita nakkI karela raste ApaNI deTa khulAsA tototototototototototot tetettet
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarUra vAMco ! manana karo ! AjanA ghoDApUre dhasamasIne vadhI rahelA bhautikavAdI yuganA aMjAmaNA prakAzathI vicArakatA-taTasthatA ghaTavAthI keTalAka sanAtana satyanA paNa chaDecoka avamUlyana thaI rahyA che, ane te paNa harakhAte haiye sAruM manAI rahyuM che-- | A viSama sthitimAM ApaNuM yeAgya kartavya cIMdhanAra kevaLa niHsvArtha bhAve dharmapremI janatAnI tattvarUci vikasAvavA chellA 10 varSathI pragaTa thatuM. hita-mita-pacya--satya vArSika mUlya pAMca rUpIA dara mahine prakAzita thAya che. jarUra grAhaka thAe junI phAilo bAMdhelI taicAra maLe che. d nnnnnnnnnnn@ -: zIranAmuM :taMtrI : aravida ma. zAha, chu gu lI * sa va de zI mA 2 ke Ta muM bA I 2, 9 1, ku AvaraNa * dIpaka prinTarI * amadAvAda-1