Book Title: Dhyanavichar
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008559/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir shriim naaj hy'ni / ei zAstravizArada yoganiSTha jainAcArya mahAkavi zrI buddhisAgarasArikata, dhyAnavicAra. pAvI prasiddha karanAra bhI adhyAtmajJAnaprasAraMkamaDala, hA. vakIla mohanalAla himacaMda-zu0 pAdarA. (deza gujarAta.) For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIbhad buddhisAgarasUri graMthamAlA graMthAMka-83. zAstravizArada yoganiSTha jainAcArya mahAkavi buddhisAgaramarikRta, dhyAnavicAra. chapAvI prasiddha karanAraH zrI adhyAtmajJAnaprasArakamaMDala hA. vakIla mohanalAla himacaMda-pAdarA. dvitIyAvRtti 1. prati 1000 - vIra saMvat 2451. i. sana. 1924. vi. saM. 1981. kiMmata 0-8-0 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvanagara-dhI 'AnaMda' prI. presamAM zAha gulAbacaMda lallubhAIe chApyuM. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nivedana. zrI adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa taraphathI zrImada buddhisAgarasUri nyamALAnA 83 mA granthAMka tarIke dhyAna vicAragranthanI ditIyAvRtti bahAra paDe che. - prathamavRttinI prastAvanA paNa sAthe ApI che, je zeTha kasturacaMda vIracaMdanI rahAyathI pragaTa thayela hatI. A dvitIyAvRtti zrI pethApuranA vetAmbara jaina gRhastha zA. bhagubhAI suracaMdanI vidhavA orata bAI vIjInA smaraNArthe rUA. pa00 nI sahAya zrImada buddhisAgarasUrIzvaranA sadupadezathI temanA kuTuMbIo mAraphate malyAthI pragaTa karavAmAM AvI che, maMDaLa pAse A kArya mATe phaMDa nathI paNa zrImAno-jJAnanI, rUcivAlA A rIte sahAya kare che ne maMDaLa bane tema ochI kiMmate sata jJAnano phelAvo kare che mATe sahAyakanA kuTuMbIone dhanyavAda ApavA sAthe, je baMdhuone A rIte madada mAraphate pragaTa thatA pustako mATe sahAya karavA IcchA thAya tenuM yathArtha dhyAna kheMcavA rajA laIe chIe ke pitAnA snehIonA smaraNArthe A maMDaLa mAraphate pragaTa thatA granthamAM madada karavA cUkazo nahIM. lI0 saM. 1981 kArataka suda 15 / adhyAtmajJAna prasArakamaMDaLa. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhanyavAda! pethApuravAsI visAravADa jaina zeTha suracaMdabhAI jamanAdAsanA parivArane. pethApuramAM zeTha suracaMda jamanAdAsa jANItA pratiSThita zrAvaka hatA, vepAramAM bAhoza hatA. nItithI vepAra karanArA hatA. tathA te temanA kuTuMbamAM vizeSataH jaina dharmanApUrNa zraddhALu hatA. temanA parivAramAM temane pAMca putra hatA. (tenAM nAma chaganalAla suracaMda, hakamacaMda suracaMda, hAthIbhAI suracaMda, lallubhAI suracaMda tathA bhagubhAI suracaMda) temanuM kuTuMba moTuM che. moTA chokarA chaganalAlanA putra bulAkhIdAsanA putra cunIlAla hAla akelAmAM vepArArthe rahe che. te dharmamAM zraddhALu che. bIjA putra hakamacaMda temanA putra pAMca che. (temanAM nAma motIlAla, amathAlAla, somacaMda, sAkaracaMda tathA gIradharalAla ) temAM motIlAla hakamacaMda pethApuramAM rahe che. tathA zeTha amathAlAla hakamacaMda hAla sAdarAmAM vepAra kare che. tathA somacaMda, sAkaracaMda tathA gIradharalAla e traNa baMdhuo varADa prAMtamAM AkolA gAme vepArAthe rahe che. sarva putro dharmanI zraddhAvALA che. tathA trIjA putra hAthIbhAI suracaMda temanA pautra mAdhavalAla hAla sAdarAmAM rahe che. tathA cethA putra lallubhAI suracaMda temanA putra delAbhAI hAla sAdarAmAM rahe che ane dharmanI zraddhAvALA che. suracaMdanA suputroe dhyAna vicAra chapAvavA mATe gurU mahArAja jenAcArya zrImad buddhisAgarajI sUrIzvarajInA upadezathI rU. 500) zeTha bhagubhAI suracaMdanI vidhavA zrAvaka bAI vIjInA dharmArthe kADhelA, temAMthI A pustaka chapAvA mATe ApyA che. bhaviSyamAM jaina dharmanI unnatinAM sArAM kAryo kare evA AzayathI temanA kuTuMbane dhanyavAda ApavAmAM Ave che. teo jaina dharmanAM vadhu pustako chapAvIne jaina dharmanI sevA bajAve ema IcchavAmAM Ave che. vi.saM. 1980 lI. vijayAdazamI. ! adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa, Azo ! For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (prathamavRttinI ) prastAvanA dhyAna vicAra granthamAM dhyAnanA vicAro che, manuSya duSyano tyAga karavo joIe ane subAnano Adara karavo joIe. manuSya mAtrane sudhyAnanI AvazyaktA che. dhyAna vicAramAM jene zAstronA AdhAre vicAre jaNAvavAmAM AvyA che. dhyAna karatAM karatAM mananI ekAgratA thAya che, mananane paNa dhyAnamAM samAveza thAya che. sAkaripaLa sUtramAM rAkhe che rut wrLa sirAmi pATha Ave che. * dhyAnavaDe bahirAtmabhAvane tyAga karUM chuM" e vAkyathI paNa zrAvakee tathA sAdhuoe dhyAna karavuM joIe ema siddha thAya che. kivinA, jarA ja rA, pharajiya, canmatAje te roDa mA aticAranI ATha gAthAmAM paNa abhyantara tapamAM dhyAna svIkAryuM che, ane dhyAnanA aticAre TALavAnuM kahyuM che, zrImadda haribhadrasUri, zrImadda yazovijaya upAdhyAya ane zrI AnandaghanajI vagere svakIyagranthomAM dhyAnanI uttamatA varNave che. zAstronA AdhAre kahevAmAM Ave che ke dhyAna vinA mukti thatI nathI. dhyAna e aMtaranuM cAritra che, yAnarUpa cAritra vinA kevalajJAna pragaTatuM nathI. yopazamajJAnanuM phaLa sthAna che, tethI dhyAnanI uttamatA ane AdeyatA svataH siddha thAya che. A granthamAM ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna e cAra dhyAnanuM varNana karavAmAM AvyuM che; ane e cAradhyAnanA saMbaMdhavALI anya bAbatonuM paNa vivecana karavAmAM AvyuM che. prathama lekhakazaktinI prAraMbhAvasthAmAM AjathI daza varSa pUrve A grantha lakhAyo hovAthI bhASAnI ucatA ane bhAvArtha racanAnI suMdaratAmAM nyUnatA dekhavAmAM Ave e suspaSTa che. tathApi saralabhASAthI bhAvArthane grahavAmAM koI jAtanI kilaSTatA dekhavAmAM AvatI nathI, tethI bALano A granthanA vAcanathI dhyAnamAM saheje praveza thaI zakaze. chapAvavAmAM koI ThekANe zabda vAkyanI azuddhi Adi doSa rahyA heya te sajajano tene sudhArI vAcaze, temaja keI ThekANe zAstra virUddhAdi doSa hoya to tene paMDitae sudhAravuM, durbAna ane suSyAnanA bhedonuM jJAna thavAthI manuSyo dareka dhArmika kriyAo karatI vakhate duryAnathI dUra For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir raheze ane peAtAnI manevRttine sudhAraze, tethI A granthanI upayogitA keTalI che tene saheje vAkrAne khyAla Avaze. sudhyAna vinA mananI nirmaLatA thatI nathI. moTA munivaro paNa dhyAnane dhyAve che ane peAtAnA AtmAnA guNo pragaTAvavA prayatna kare che. mananAM pApa dhAvAne mATe dhyAnanI AvazyakatA dareka darzananA anuyAyIo svIkAre che. zrIpAlarAjAe navapadanuM dhyAna dharyuM hatuM. dhyAna dharavuM e muninu parama kArya che. lakSmI vinA gRhastha jema zaiAbhI zakatA nathI tema dhyAna vinA muni zAbhI zakatA nathI. zrImantrahAvIra prabhue sADhI Ara varSa paMta dhyAna dharyuM hatu, ane tethI temaNe kevalajJAna prApta karyuM" hatuM. je manuSyA dhyAna samAdhi vagerene utthApe che te jainadharmanA utthApaka bane che ane te durgatimAM praveza kare che. dhyAnathI satya sukha prApta thAya che, tenI dizA A pustakamAM jaNAvI che. mumukSu dhyAna vicAra nAmanA pustakane vAMcI sudhyAnanA adhikArI baneA! eja hitAjAMnnA Dhe 34 zAMtiH // 2 // sa. 1968 For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyAvRtti-mastAvanA. dhyAna vicAra pustaka vi. saM. 1958 nA caitra sudi 1 nA roja pAdarAnA suzrAvaka vakIla zA. mohanalAlabhAI himacaMdabhAinI vijJaptithI ramyuM hatuM. te pustaka chapAvatAM keTalAka kAraNothI vAra lAgI hatI. mahuvAnA eka zrAvakane te pustaka chapAvA ApyuM hatuM, paNa tene chapAvatAM vAra karI. tethI zrI bhAvanagara AtmAnaMda sabhAnA o. sekreTarI gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsanI mAraphata zrI jaina AtmAnaMda sabhA taraphathI vi. saM. 1964 nA kArataka vadi 13 nA roja chapAvI prasiddha karyuM. A pustakamAM ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna e cAra dhyAnanuM svarUpa ApavAmAM AvyuM che tathA bAra bhAvanAenuM varNana karavAmAM AvyuM che. bALa jIvana cAra dhyAnanuM svarUpa samajAvavAne mATe A graMtha racavAmAM Avyo che. A graMthamAM janAjJA virUddha je kAMI ajANatAM lekhAyuM hoya agara chapAyuM hoya to tene jJAnI paMDita purUSo sudhAraze evI AzA rAkhuM chuM. game tevo chadmastha jJAnI zrI gautama gaNadhara je hoya to paNa upayogathI cUkI jAya che. to mArAthI paNa anupayoge je kaMI bhUla thaI hoya to tenI saMghanI AgaLa mAphI mAguM chuM. dhyAna vicAra pustakanI ghaNAo taraphathI mAgaNIo AvI, tethI tene bIjI vAra chapAvatAM zabda vigeremAM koI kAI sthaLe sudhArA vadhArA karavAmAM AvyA che. temaja upayogI pUrvaka bane teTaluM sudhAravAmAM AvyuM che. A pustaka adhyAtma jJAna prasAra maMDaLa taraphathI pragaTa thAya che. A pustakanAM prapha sudhAravAmAM pethApura nivAsI zA. motilAla pAnAcaMda tathA parIkha ramaNikalAla DAhyAbhAIe baMnee madada karI che. le -buddhisAgara. mu-pethApura, vi. saM. 1980 Ase vijayAdazamI. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pRSTha. 9 17 20 22 22 29 36 40 49 51 19 1 lIMDI. 9 rara 19 9 11 5 13 14 13 8 19 www.kobatirth.org zuddhipatraka. aAMda. prakAranA gadheDAM vatarAgI. satramAM. nigranthA. gatamAM. dugadhanuM. kAya. karatA. rahata. AThagI maDaLamAM. For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhi. prakAranAM. gadheDAM. vItarAga. mutramAM. ni nya. gatimAM. durga dhanuM. krodha. karatAM. rahita. AmI. maMDaLamAM. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra grathAMka * zrI adhyAtmajJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI zrImad buddhisAgarasUrijIgranthamALAmAM pragaTa thayelA grantho. www.kobatirth.org 1 ka. bhajana saMgraha bhAga 1 lo. 1 adhyAtma vyAkhyAnamALA. 2 bhajanasaMgraha bhAga 2 jo. 3 bhajanasaMgraha bhAga 3 jo. 4 samAdhizatakam. 5] anubhavapaccizI. 6 AtmapradIpa. 7 bhajanasaMgraha bhAga 4 tho. = paramAtmadarzana. 6 paramAtmajyoti * 10 tacabiMdu. * 11 guNAnurAga. ( AvRtti bIjI ) * 12 - 13. bhajanasaMgraha bhAga 5 mo tathA jJAnadIpikA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 16 gurubodha. * 17 tattvajJAnadIpikA. 18 gahUMlIsaMgraha bhA. 1 pRSTha 200 206 336 215 612 248 315 304 400 500 230 24 160 * * 14 tIrthayAtrAnuM vimAna (A. bIjI) 64 * 15 adhyAtmabhajanasaMgraha * 160 174 124 112 For Private And Personal Use Only kiMmata. 0-8-0 0-8-0 CITIO 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0-12-0 0-120 0-4-0 0-1-0 0-8-0 0-2-0 0-6-0 0-4-0 0-6-0 0-3-9 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 ir is NON m 0-12-0 0-14-0 0-14-0 1-0-0 2-0-0 0-8-0 0 * 19-20 zrAvakadharmasvarUpa bhAga 1-2 (AvRtti trIjI) 40-40 * 21 bhajanapadasaMgraha bhAga 6 Tho. 22 vacanAmRta. 23 yogadIpaka. 24 jaina aitihAsika rAsamALA. 408 * 25 Anandadhanapada (108) saMgraha 808 __ bhAvArtha sahita. * 26 adhyAtmazAnti ( AvRti bIjI) 132 27 kAvyasaMgraha bhAga 7 mo. 156 * 28 jainadharmanI prAcIna ane arvAcIna sthiti. * 26 kumArapAla (hiMdI) 30 thI 4-34 sukhasAgara gurugItA. 300 35 SaDdravyavicAra. 240 * 36 vijApuravRttAMta. 37 sAbaramatIkAvya. 166 38 pratijJApAlana. 39-40-41 jainagacchamataprabaMdha, saMghapragati, jainagItA. 304 42 jainadhAtupratimA lekhasaMgraha bhA. 1 43 mitramaitrI. 44 ziSyopaniSad. 45 jainopaniSad. 46-47 dhArmika gadyasaMgraha tathA sadupadeza bhAga 1 lo. 976 287 0 0 0 0-2-0 0-6-0 0-4-0 0-4-0 0-4-0 0-6-0 0-5-0 0 0 0 0 0 0 1-0-0 1-0-0 0-8-0 0-2-0 0-2-0 48 0 3-0-0 For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 476 0 0 0 0 168 0-6-0 48 bhajanasaMgraha bhA.8 3-0-0 46 zrImad devacaMdra bhA. 1 1028 2-0-0 50 karmayoga. 1012 3-0-0 51 Atmatatvadarzana. 112 0-10-0 52 bhAratasahakArazikSaNakAvya. 0-100 53 zrImad devacaMdra bhA. 2 1200 3-8-0 54 gahu~lI saMgraha bhA. 2 130 0-4-0 55 karmaprakRtiTIkAbhASAMtara. 800 3-0-0 56 gurugIta guMhalI saMgraha. 160 0-12-0 57-58 AgamasAra ane adhyAtmagItA 470 56 devavaMdana stuti stavana saMgraha. 0-4-0 60 pUjAsaMgraha bhA. 1 lo. 61 bhajanapada saMgraha bhA. 6 1-862 bhajanapada saMgraha bhA. 10 63 patrasadupadeza bhA. 2 64 dhAtupratimAlekha saMgraha bhAga 2 1-0-0 65 jainadRSTie IzAvAsyopaniSad bhAvArtha vivecana. 1-0-0 66 pUjAsaMgraha dvitIyAvRtti tathA anyapUjAo sahita bhAga 2 bIjo 2-0-0 67 snAtrapUjA. 68 zrImad devacaMdrajI ane temanuM jIvanacaritra. 0-2-0 175 580 0 For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra naM. 66 zuddhopayoga 70 dayAgrantha 71 zreNika subodha 72 kRSNa gItA www.kobatirth.org 12 saMskRta grantho 73 saMghakartavyagrantha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 prajAsamAjakartavyagrantha 75 zokavinAzaka 76 ceTakabodhagrantha 77 sudarzanAsubodha. 78 lAlA lAjapatarAya ne jainadharma. kiM. 82 satyasvarUpa 83 dhyAna vicAra dvitIyAvRtti 76 cintAmaNi 80 jainadharma ane khristIdharmano mukAbalo. dvitIyAvRtti - 81 jaina khristI saMvAda prathamAvRtti kIM 1-0-0 0 -12-0 0-8-0 0-12-0 0-8-0 (10) zrI maNicaMdrajIkRta 21 sajAya bhAvArtha (Atmadarzana) ( 11 ) mudrita jaina zvetAmbarAdi graMtha nAmAvali ( jainagrantha gAiDa ) hAlamA chapAtA grantho. ( 1 ) AtmaprakAza (2) kanyAvikrayaniSedha tathA bAlalagnaniSedha (3) tattvavicAra For Private And Personal Use Only 0-4-0 (4) jainadhArmika zaMkA samAdhAna ( 5 ) kSamApanA ( 6 ) moTuM vijApura vRttAMta (7) u0 zrIyazovijayajI (8) Atmazakti prakAza nibandha ( 8 ) zrI devacaMdrajI nirvANa vilAsa rAsa ( zrImad devacaMdra jIvana caritra ) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ra ( 12 ) bhajana saMgraha bhAga 1 AvRtti 4 ( 12 ) adhyAtmanInA (saMta) ( 4 ) AmasamAdhizataja ( saMta) (25) nIvaprAya ( saMskRta ) ( 6 ) . Atmavahala ( saMta ) ( 7 ) paramAtmazana ( saMta ) (18) bhajanasaMgraha bhA0 11 mo (16) AtmazikSA bhAvanA bhAvArtha ( 20 ) zoka vinAzaka bodha. pustaka maLavAnuM ThekANu vakIla zA. meAhanalAla hiMmacaMdabhAI--zrI pAdarA. zA. AtmArAma khemacaMda kApaDIA--mu. sANaMda, bhAMkharIA zA. nagInadAsa rAyacaMda The. pAMjarApoLanI khaDakI-mu. mhesANA. zA. maNIlAla amathAlAla enDa bradharsa ku. OM kATa bajAra geTa sTrITa naM. 1924--muMbaI. zA. meghajI hIrajI bukaselara zrI jaina jJAnamaMdira Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir OM pAcadhunI--muMbai, hA. zA. caMdulAla gokaLabhAI ( gujarAta )-mu. vijApura. For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - -- - - - - - - zAstravizArada yoganiSTha jainAcArya mahAkavi buddhisAgarasUrikRta, - - - - dhyAnavicAra. - - - VVVVM For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI dhyAnavicAra. - ]y-- maMgalAcaraNa. duhA, praNamuM pAWjirNane, cidAnanda bhagavaMta; tAsapasAye dhyAnane, leza kahuM chuM saMta. : 1 ! mukti mAraga sAdhavA, thAva dhyAnavicAra; azubha azuddhanA tyAgathI, zubha zuddha sukhakAra. me 2 mukti kArya sAdhanataNA asaMkhya kahevAya; temAM paNa dhyAna ja vaDuM, yAne kama khapAya. ( 3 che. tekAraNa kahIzuM have, dhyAnataNe adhikAra; pUrvagraMtha anusArathI, karatAM jagajAkAra. A raudrane dhama tema, zukaladhyAna e cAra; Adya be parihAra yogya, aMtima be hitakAra. | pA artha-dhyAna cAra prakAre che, ArtadhyAna, radradhyAna, dharma dhyAna ane zukaladhyAna-e cAradhyAnamAMthI ArtadhyAna ane rezadradhyAna tyAga karavA gya che, ane chellAM be dharmadhyAna tathA zukaladhyAna AdaravA gya che. e be dhyAnathI anAdi kALanAM janmamaraNanA duHkho TaLe che. e cAre dhyAnanA cAra cAra pAyA che, tenuM svarUpa batAve che. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. duhA. prathama iSTa viga che, aniSTa saMyoga tema. reganI ciMtA azauca, AdhyAnanA ema. ke 6 . artha-prathama ISTaviyega ArtadhyAna-pitAne prApta thaelA dhana, dhAnya, kSetra, vAstu, rUpa, suvarNa, kUpa, dvipada, ane catuSpadane rakhene viga thAya. evuM ciMtavana manamAM kya kare. mAtA, pitA, bhAI, bena, putra, strI, ane mitra pramukhano viyega rakhe mAre thAya, ane kadAcit tene viyega thaye te manamAM ghaNe kheda kare. aneka prakAranA saMkalpa vikalpa kare, vilApa kare, rUdana kare, pitAnA priyaputranA mRtyuthI hAya hAya kare, rUve, mAthuM kUTe, devane Thapake Ape, are ! mArUM kema tenA pahelAM maraNa thayuM nahIM. huM have kone putra kahI belAvIza. are ! A hRdaya kema phATI jatuM nathI, ema zeka kare tathA hAlI strIne viyoga eTale tenuM potAnAthI dUra javuM vA tenuM maraNa thAya te bAvarA je thaI jAya, vAraMvAra tene yAda karI rUdana kare, are ! e mArI strI, tArA jevI duniyAmAM thoDI strIo thaze, tArI vANuM tathA tAre pyAra huM kema visarIza. mananI chAnI vAto tAra vinA huM kone kahIza. gharanI ciMtA tathA sAra saMbhALa keNuM karaze. mAruM du:kha dekhI du:khI keNa thaze. hAya hAya have kema karUM. are hAlI strI ! mAruM hRdaya tArA vinA zUnya jevuM thaI gayuM che. ema saMkalpa vika95 manamAM kare-ve. vAraMvAra tene yAda karI rUdana kare, zeka kare tathA mAtA pitAne viga thaye chate rUve, zeka kare, vilApa kare, te paNa du:khanuM kAraNa che. koI strIne pitAnA patine viyega thAya tyAre kalpAMta rUdana kare, raDe, kUTe ane aneka prakAranA vilApa kare, are mArA prANanAtha ! mArUM have tamArA vinA keNa zaraNa thaze. tamArA vinA mArA divaso kema jaze. For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAna vicAra. mArA mananI vAte have kenA AgaLa kahIza? mane sArI sArI vastuo koNa lAvI Apaze? mArA mananA mane ratha kaNa pUrA karaze ? are! tuM have jIvatIkema rahI che? hA devI te mane paheluM maraNa kema na ApyuM? ema vilApa karatI chAtI kuTe. bIjI gAmanI strIo paNa tenA bhegI revA-kuTavA Ave, tyAre A strI vadhAre vadhAre rUdana kare ane mAthAnA vALa toDe, rotI retI heThI paDIne chAtI phUTe, kadApi je te strI DuM rUve te bIjI strIo ema kahe ke are! tArI chAtI patthara jevI che ke kema? A parvata je tAre dhaNa marI gayo te paNa tuM kaThiNahadayavALI dekhAya che? ema bIjI strIo zUra caDAve tema A strI lAjanI mArI vadhAre vadhAre kuTe, ema sarva strI samudAya te rete taLAve jAya, ema karavAthI mahA azubha karma upArjana thAya che ane parabhavamAM te kama bhegavavuM paDe che. vaLI taLAvamAM nhAya, bIjI strIo kuTavA AvelI hoya te paNa kuTatI kuTatI thAke tyAre mAMhomAMhe pitAnAM marI gayelAM sagAM vahAlAM saMbhArI saMbhArI rUdana kare, lIMTa nAMkhe. te lIMTamAM samUchima paMcendriya manuSyanI utpati thAya che. tathA rastAmAM cAlatAM kIDI maMkaDA vagere jIvane nAza thAya ema karmabaMdhanane pAra raheto nathI. vaLI taLAvamAM agara ghera ThaMDA pANIthI raDI kuTIne nahAya tethI tAva paNa Ave, ane vaLI mRtyu paNa thAya. ema karavAthI ArtadhyAna thAya che. vaLI te strI priya svAmInA viyeganI ciMtAthI durbala thaI jAya che. paNa te jANatI nathI ke A saMsAramAM koI koInuM nathI. AukhuM AvI rahyuM, eTale karelA karmanA anusAre jIva paragatimAM jaze, mATe tuM phegaTa kema rUdana kare che ?--janmatI vakhate tuM ekalI AvI hatI to maratI vakhate paNa tuM ekalI jaIza. AvAM janma maraNa, jIve anaMtIvAra karyA ane temAM svAmIo paNa anaMtA kya, te kene tuM raIza ? A sarva bAjIgaranI mAyA For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. na jevu che. ema vicArI rUdana kare nahIM tathA zAka kare nahIM, ane je zAka karaze, rUdana karaze, chAtIe kuTaze, tathA tene karavAmAM je uzkeraNI karaze, te sarva pApakarma upArjana karaze, peAtAnA dhaNInA viyAga thavAthI zAka kare, du:khathI hAya hAya kare, tathA peAtAnuM dhana ceArAi javAthI rUdana kare, hAya varALa kare, tathA ghara, hATa khaLI javAthI zAka kare, tathA gheADA, dAsa dAsInA viyAga thavAthI du:kha dhare, vhAlI vastunA viyAga thavAthI AtmaghAta karavA dhAre, vhAlI vastunA viyAga karAvanAra upara krodhAtura rahe, tenuM pUrU vAMche. e IviyeAga nAmanA A dhyAnanA pahelA pAyeA kahyo, e dhyAnathI tiya 'cagatimAM javuM paDe che. mATe bhavyajIvAe evA vicAranA tyAga karavA. have Ata dhyAnanA aniSTa saMcAga nAmanA bIje pAye kahe che. pAMca indriyAnA sukhane vighnakAraka kharAba spa, rasa, ga Mdha rUpa ane zabda AdinA rakhe saMcAga thAya. evI manamAM ciMtA kare, zAkakare. vaLI gharamAM strI kharAba maLI hoya tA, vicAre je mAvI kharAkha durbhAgiNI strI mane kema maLI ? e kayAre have mArAthI dUra thAya, pApINIne jyArathI saMyAga thayA che, tyArathI ame nirbhAgI thayA. enA pagalAMthI gharanuM dhana nAza thayuM. jarA vAra paNa su khathI amA beThA nahIM. ema vicAra kare, tathA putra kharAma hAya tA devane ( nasIbane) Thapako Ape ke te AvA putra mane kema ApyA ? enA vinA vAMjhIyA rahyA hAta te ThIka. jarAvAra paNa amane te sukha ApatA nathI. have e AMkheAthI kayAre dUra thAya ema ciMtave, tathA bhAI potAnA vizvAsaghAtI hAya te manamAM vicAre je hAya hAya mArAthI phUDa kapaTa karI chAnuM dhana rAkhe che. e mArU barU vAMche che. leAkeAnI AgaLa mArI ni aa kare che. mane du:khI karavA upAya zeAdhyA kare che. are deva ! AvA bhAi saMsAramAM kema mane maLyA ? e mArAthI kayAre dUra For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. thaze, ema saMkalpa vikalpa kare, pitA krodhI hoya te vicAre je Avo pitA kema maLe ema vicArI zakAtura thAya. mAtA vyabhicAriNI hoya, tathA dAsa dAsIo kharAba hoya tethI kharAba vicAra kare ane temanA saMbaMdhamAM temanuM bUruM karavAnI ciMtA thAya. vaLI strI manamAM ema vicAra kare ke mArI zakaya bahuja kharAba che. e pApINuM vAraMvAra lekenI AgaLa mArI nindA kare che ane patine ADuM avaLuM samajAvI tene vaza karyo che tenA kahyA pramANe mArA dhaNuM cAle che, mArA sAmuM jete nathI ane mane bolAvate paNa nathI. hAya, hAya, mArA mAta pitAe AvA dhaNa sAthe mane kema paraNAvI. dhaNIne vaza karavAne manna, tanna ane kAmaNa kumaNu kare, vaLI sevaka manamAM e vicAra kare che mArA zeThanI vA uparInI pAse mAre duzmana amuka cADI khAze, ane mane nokarImAMthI bAtala karAvaze tetethI huM zuM karIza ? ema jANI duzmanane nAza karavA upAya ciMtave. te vakhate duzmano nAza mATe maMtra, taMtra, mAraNa, mUTha, cATa ane uccATana, vagere kare, ane zeThanA upara vazIkaraNa kare, duzmane upara jUThAM kalaMka thApe, balidAna devA vAste trasa jIvane mAre, mArA amuka duzmanane nAza thaze te he yakSa! devI! amuka mAnatA tamane caDhAvIza, tathA balidAna devA vAste trasa ne mAre, vaLI mUTha mAre, tathA vIra nAMkhI mAravA cAhe, paraMtu mUrkha manamAM vicArate nathI ke jo tuM sAco che te duzmane zuM karavAnA che? vaLI jyAM sudhI sAmAnuM puNya baLavAna che tyAM sudhI mAraNa, maMtra, taMtrathI kaMI thavAnuM nathI, vaLI manamAM e vicAra kare ke mArA du mananA kuLamAM amuka mANasa jorAvara AgaLa thaze, te mane tathA mArA kuTuMbane rakhe herAna kare ema dhArI tenA nAzanA upAye ciMtave. je enI rAjya darabAramAM AbarU jAya vA daMDa thAya te bahu sArUM, e sArI pAyarI upara na Ave te For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra bahu sAruM thAya, ema vicAre vaLI te mArA duzmananuM je kaI chidra hAthamAM Ave te dezanikAla karavuM. A pramANe mUkhe-ajJa, phogaTa saMkalpa vikalpa karyo kare, vaLI manamAM vicAre je gAmamAM corane upadrava ghaNe thAya che te duSTa pakaDAya ane tene moTI sakhta zikSA thAya te bahuja sArUM. vaLI plegane rega cAlatuM hoya tyAre vicAre je uMdaronA maraNathI A roga phelAya che mATe ATalA uMdara kema utpanna thayA, ene nAza thAya te AvA re aTake ema ciMtave tathA vicAre je uMdaro khetIne harakata kare che mATe ene nAza thAya te bahu sArUM, keTalAka rAjA vagere te tenA nAza sArU mANasane mAravA mokale che. keTalAka evI jAtanI davA banAve che ke tethI te uMdarane nAza thAya, Ama karavAthI ulaTuM pApakarmanI zAMti nahIM thatAM tIvra pApathI duSkALa paDe che. ulaTA prANuM du:khI ja thAya che, vaLI amuka mANasa AjakAla bahu phATI gayA che. mArI upara adekhAI kare che mATe te harAmakherane kAMI upAya kare joIe. jethI pharI adekhAI karavI bhUlI jAya. ema vicAravAthI pApakarma baMdhAya che. kAraNake azubha ciMtavanathI sAmAnuM kaMI bagaDatuM nathI, je kaMI sArU beTuM thAya che. te puNya ane pApanA anusAre thAya che. tema chatAM he mUDhAmA ! kema kharAba ciMtavana kare che? kharAba ciMtavanathI cAra gatimAM bhramaNa thAya che. aneka prakAranA avatAra dhAraNa karavA paDe che. pRthvI upara ghaNuM tIDa utpanna thayAthI ciMtave ke je e tIDa anAja khAI jaze mATe ene nAza thaI jAya to sAruM. vaLI dukAnemAM ghaNuM dANuM bharelA dekhIne vicAre che je duSkALa paDe te mane bahu sAre lAbha maLe, ema ciMtavana kare, duzmananI caDatI dekhI vicAre je hAya hAya e ATalI saMpadA bhagave che, enI saMpadA nAza thAya te mArUM dhAryuM saphala thAya--ityAdi vicAra durgatinA kAraNe che For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 3 have rAgaciMtA A dhyAna nAmanA trIjo pA kahe che.-mArA zarIramAM koI koI vakhata amuka amuka roga utpanna thAya che te na thAya te sArU evA vicAra lAvI vaidya-DAkaTarane puche ke, amuka amuka rAga upara kayA upAya karavA? tyAre vedha----DAkaTara kahe ke amuka amuka dhAtu tathA amuka davA vAparavAmAM Ave te te rAga thatA nathI. je sAMbhaLI te vastuo, madya, mAMsa, madha, AduM, lasaNu, DuMgaLI, mAchalInuM tela, ityAdi hAya tApaNu pApanA vicAra karyA vinA bhakSaNa kare. vaLI jyAre zarIramAM rAga thayA hAya tyAre bahu hAya hAya kare, are mane A du:kha sahana thatuM nathI, are mAtA, pitA, vaidya-DAkaTarane khelAvA, ane mRtyunA bhayathI rakSaNa karo, rAga thaye chate aneka jAtanA saMkalpa vikalpa kare, hAya ! hAya ! A rAgamAMthI have huM zIrIte jIvIza, amukane AvA rAga thayA hatA tethI marI gaye. are rakhene huM have marI jAuM ityAdi vicAra kare--athazAca nAmanA A dhyAnanA pAyAmAM ciMtave ke bhaviSyamAM pApArabhanAM amuka kAryo karIza. bhaviSyamAM amuka vairiAnA nAza thaze, bhaviSyamAM mArA putra kamAtA thaze tyAre ApaNe nAta jAtimAM moTA kahevAizu ane amuka kArya sAdhI zakIzu. amuka vepAramAM mane lAla thaze te mArI mAtAnI nAta jamADIza, AgaLa upara huM sArI rIte kamAiza tA mane kanyA maLaze ane tene cheAkarAM thaze tene amuka amuka vepAramAM hAzIyAra karIza ane sAre ThekANe paraNAvIza. A pramANe phAgaDha vicAra kare, jo ke AvatI kAlanI mAluma nathI, mAthe mRtyunA bhaya gAje che, jarA rAkSasI sAmuM joi rahI che. rAgarUpI zatrunA humalA vAraMvAra thayA kare che, teA kANu jANe AvatI kAle zuM thaze? mATe evA nakAmA vicAra karI karma mAMdhavAM nahIM. vicAra karavA teA sahela che paNa te thakI je pApa baMdhAya che te bhAgavavu muzkela che. mATe bhavya jIvAe evA For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. vicAra varjavA. A dhyAnathI tiryaMca gatimAM javuM paDe che. e dhyAna chaThThA guNa ThANa sudhI hoya che, kAraNa ke chachuM guNaThANuM pramAda saM. yukta che. tyAM sudhI munimahArAjane paNa evA vicAra Ave je are ! huM gurU vinAne e kayAM jaIza? gurU vicAre je mArA ziSyanI zI gati thaze? hAsyarati-arati thAya, zeka thAya-eka sAdhu bIjA sAdhune kahe ke tame te hInAcArI che, ema belatAM kaleza thavAthI vicitra prakAranA saMka9pa vikalapa manamAM Ave, paraspara niMdA karavA maMDI jAya tethI karma baMdha thAya, ane jaina zAsananI laghutA thAya-le ke dharma pAme nahIM. mAna pUjAnI abhirUcithI paNa-bIjAnA karatAM potAnI meTAI dekhADavA aneka prakAranA vicAra kare ke amukanA karatAM huM kyAre vadhAre manAIza-pUjAIza. evuM dhyAna durgatinuM kAraNa che. mATe te mekSAbhilASIoe tyAga karavuM. kAraNa ke, cAra gatimAM bhaTakatAM anaMta kALacaka thaye ane have sArI sAmagrI pAmyA chatAM parapugalanI vAMchAnA vicAro je karIzuM te pAchA naraka nigodamAM duHkha bhegavavA paDaze. vAraM. vAra manuSya janma ane vItarAga dharmanI prApti thavI bahu durlabha che. pUjA, pratiSThA, niMdA ane stuti e kaMI mAro dharma nathI. cetana tAruM svarUpa-pudagala bhAvatha nyAruM che. te pachI zA kAraNathI te saM. baMdhI vicAra kare che, ane zeka kare che ? ema vicArI zubha dhyAne caDhavAne khapa kare te hitakAraka che, ema jANuM ArtadhyAna tyAga karavuM te zreya che. 2 have bIjA sedradhyAnanuM svarUpa kahe che. tenA cAra pAyA che. 1 hiMsAnubaMdhI redradhyAna ra mRSA nubaMdhI raidradhyAna 3 teyAnubaMdhI radradhyAna ja cothuM pari. grahAnubaMdhI rezadradhyAna e cAra pAyA che. have 1 hiMsAnubaMdhI raudradhyAnanuM svarUpa kahe che, pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya jIvonI hiMsA For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. karI manamAM bahu AnaMda mAne tathA kIDI, maMkeDa, mAkhI, bhamarI, vIMchI, bakarAM, tathA mAchalAMnI hiMsA karIne AnaMda mAne tathA vAghane mArIne vicAre je ahe! kevA jabarAne gaLIe vA eka taravAranA ghAe mArI nAMkhe, vaLI baMdukanI eka goLIe karIne paMkhIne mArIne manamAM AnaMda mAne ke ahi ! kevI kaLA karI mAryuM !! laDAImAM hajAro jInA prANane nAza karI harSAyamAna thAya, mRga mArI haSayamAna thAya, bahu pApayukta kAma karI vADI, ghara, dukAna pramukha banAve; jalacara jIne mArI tenAM mAMsathI tRpti mAne, rAI karI aneka prakAranA zAka banAvI khAI AnaMda mAne, rasoIne vakhANI agara kamakheDIne khAya, jIvahiMsA thatI dekhIne khuzI thAya tathA saMgrAma thato dekhIne vakhANa kare. aho ! bhAI tamee eka taravAranA ghAe ATalA vIra purUSone mArI nAMkhyA, tamAruM baLa ajunanA jevuM che, tamArI chAtI te laDavAmAM bhImasenanA jevI che, tame yuddhamAM zatrune nAza karavAmAM bAkI mUkatA nathI, tathA laDAI karanAra purUSane zUra caDhe tevA kaDavA tathA chaMdo bI. dAvalI bolI zUra caDhAve, aneka laDAI karavAnA zastra karAvI Ape. jamaNavAranA divasa prasaMge tIvra mAnanA udayathI pitAnI vAhavAha kahevarAvavAnI vAte aneka AraMbhanA kAma kare, yaMtra pIlaNa dava devA, taLAva phelAvavAnA-viSanA--jhADe kapAvavAnA-hAthIonA dAMtanA Adi vepAra kare-tathA kuMbhAranA khetInA vepAra ke jemAM ghaNAM trasa jIvane satyAnAza nIkaLI jAya che e vepAra kare, duzmanane mArA manamAM ghaNe AnaMda mAne ane mucha maraDI bIjA AgaLa kahete phare ke juo mArA zatrunA meM kevA havAla karyA?!! bIjA koI chanuM mAThuM thAya temAM AnaMda mAne. pAMca pAMDa ane korae laDAI karI, temAM ghaNuM lAkha manuSya mAryA gayA. mahAbhAratanA yuddhakAlamAM eka bIjAnuM kharAba For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 dhAna vicAra, karavA zakunI duryodhana vigeree bAkI rAkhI nathI te vakhate jIe raudradhyAna dhyAvI mahA azubha gati upArjana karI haze mATe evA durgAnathI dUra rahevuM zreSTha che. have bIjuM mRSAnubaMdhI raidradhyAna kahe che. jUThuM belI chaLakapaTa karI manamAM bahuja khuzI thAya tathA bIjAo pAse jUThuM bhASaNa karAvI AnaMda mAne, tathA jUThuM belanArane vakhANe ke bhAI tArA je jUThuM belanAra koI nathI ke bIjAne jUThApaNAnI mAluma paDe nahIM, ane pitAnuM kAma sAdhe, tathA manamAM vaLI vicAre ke meM evI yuktisara vAta banAvIne kahI che ke-keInI tAkAta nathI ke mArA prapaMcane samajI zake. mitrakapaTa bAjIpaNuM e eka judI zakti che ! AjakAla mArI sAthe kaI paNa mANasa prapaMcanI bAjImAM phAvI zake tema nathI. vaLI jUThuM bolI bIjAne chetaravuM te paNa karAmata che, evA guMcanA prasaMge je huM na heta te zuM pariNAma Avata tenI atyAre zI vAta ! vaLI manuSya aneka prakAranA khoTA dastAveja karI ulaTasulaTa karI tathA vizvAsaghAtanA kAme karI mane namAM ghaNuM khuzI thAya. vaLI rAjya darabAramAM tathA bIjAo pAse zatruonI cADI-niMdA karI manamAM harSa pAme tathA a anya beTA vivAda calAve tathA mithyAtvanAM vacana uccAraNa kare, tathA kapaTa sahita bhASaNa kare. tathA kacerImAM khoTI zA kSIo pUrI kesa jItAvI vicAre je meM ke tene jItA che? vaLI dANacorI saMbaMdhI jUThuM vacana bolI AnaMda pAme ke meM kevI caturAI keLavI ke dANane chetaryo tathA pAMca prakAranAM meTAM asatya vacana belI kArya sAdhI AnaMda mAne, ekanI jUThI vAta bIjAne kahe ane bIjAnI jUThI vAta sAmAne kaheAma mAMhe mAhe laDAI karAvI khuzI thAya ke je meM kevI bahAdUrI karI ke sAma sAmA mAramArA karAvI, sarakAra darabAra mekalyA-mArA je jUThuM bolI ThaganAra keI nathI ! amuka gharAkane jUThuM belI For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra, ThagI manamAM AnaMda mAne. ItyAdi mRSAnubaMdhI radrasthAna che. AvA vakhate jUThuM bolatAM manuSya vicAra kare nathI. parabhavamAM jUThuM bolavAthI jIbha pAmavI paNa muzkela thaze ane muMgApaNuM prApta thaze. narakanAM duHkhe bhegavavAM paDaze, te vakhate AkaMda karyA karaze tenI jIbha paramAdhAmI devatAo tANI nAMkhaze. mahA raurava duHkha bhegavavAM paDaze mATe bhavya prANIoe e dhyAnathI dUra rahevuM. have trIjuM teyAnubaMdhI radradhyAna kahe che. aneka prakAranA chaLakapaTa, dagAbAjI, prapaMca, vizvAsaghAta karI bhadraka jIvenI bahumUlyavALI vastu leDI kiMmata ApI laI le, ane manamAM khuzI thAya. vaLI zerI, rastAnI luMTa, tALAM bhAMgavA, khAtara pADavuM, trIjorI luMTavI ityAdi kAme karI paradhana meLavI manamAM khuzI thAya. tevA cora, luMTArA, gaMThIyA pAsethI milakata levAmAM ane temane madada karavAmAM bahuja hiM. matathI pravarte, ane lAbha meLavI AnaMda mAne. pote vepArI hAya ane gharAke vastu kharIdavA AvyA hoya, te prasaMge vizvAsa besADI namune kAMIka batAvI mAla anya tarehane Ape ane pitAne se karavAmAM karAmatavALe mAne. bharavAmAM, taLavAmAM ochuM ApavAnI dAnata rAkhe, vastunI kiMmata TharAvatI veLAe je bhAva ko hoya tenAthI vadhAre bhAva lakhe, ghI, khAMDa, rU, tela pramukha mAla vecavAmAM seLabheLa karI lenArane chetarI manamAM AnaMda pAme. nekarIne dha karate chate ugharANI lAvI khAI jAya tathA amaladAranI jagyA maLI hoya te vakhate leke pAsethI lAMca vagere leI pitAnuM khIruM bharI harSavaMta thAya, ugharANI ugharAvI pote khAI jAya, nokara hoya te pitAnA zeThane chaLa kapaTa karI chetare ane paisA khAI rAjI thAya. dagAbAjIthI bheLA lokone chetare, paisA bhegA karI manamAM vicAre je For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 12 dhyAna vicAra. mArA jevA akalamAja keNu che ? cArI karI manamAM evA khuzI thAya ke mArA jevA catura kANu che? ane mArA jevI zakti kenAmAM che ? paiseA bhegA karavA temAM tA phUDakapaTa karavuM sArU che, amukane mAja mAla ApavAmAM ghaNA prapaMca karIne amuka ki mata meLavI te zuM huziyArI vinA bane che jUThA dastAveja banAvI leAkA upara nyAyanI adAlateAmAM dAvA karI phatteha meLavI anyAyathI dhana upArjana karI peAtAne RddhivALA dekhI ghaNA AnaMda mAne, nyAyanA adhikArIone dheALe divase chetayo tethI mArA jevA kANu cAlAka che ? AgagADInA DakhAmAM uMdhI gaelA mANasAnuM dhana cArI lai khuzI thAya. kAinI gAMTha cheDI le ! Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ityAdi kAma karavAthI A bhavamAM ane parabhavamAM ghaNuM du:kha thAya che A bhavamAM rAjA jANe teA kedamAM nAMkhe, daMDa kare, A kharU jAya, leAka tenA vizvAsa kare nahIM, koi pAse tene bheA rahevA de nahIM tathA parabhavamAM uMTa, bilADAM, ghumaDa, strInA avatAra, mAchalAnA avatAra pAme, siddha, vAgha, zvAna, gAMdhAnA avatAra pAme, ane TADha, tarasa, chedana bhedana, tADana, taja nA vigere du:kha pAme, narakamAM utpanna thaye chate paramAdhAmIe vividha prakA ranI vedanA kare. mahArArava du:kha bhegavavAM paDe, vaLI pA manuSya janma pAmavA durlabha thAya, mATe sabhyaprANIyAe trIjA taiyAnuba'dhI rIdradhyAnanA tyAga karavA e sArUM che. have ceAthu parigrahAnuba dhIraudradhyAna kahe che. dhana, dhAnya, betra, vAstu, rUpa, suvarNAdi parigraha bahuja va dhArI manamAM khuzI thAya; lAbhanA thAbha nathI evA vicAra naratara ALasu kare che tathA zikatahIna kare che. paraMtu pote manamAM vicAre ke paise dhana, dAlata, eja jagamAM sAra che. vasu vinA nara pazu che. kahyuM che ke-- yasyAsti vittaM sa naraH kulInaH sa paMDitaH sa zrutimAn guNajJaH // For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. sa eva vaktA sa ca darzanIyaH sarve guNAH kAJcanamAzrayante // 1 // 13 bhAvA jenI pAse paisA che teja mANasa kuLavAna jANavA. ane teja paMDita jANavA; ane zrutimAn teja jANavA; ane teja gujuvAna jANavA ane teja vaktA jANavA; matalaba ke sarve guNeA seAnAnA Azraya karI rahyA che mATe dhana meLavavu te ghaNI kaThIna vAta che. dhanamAMja sarvasva mAnIne tadarthe aneka pApeA kare. parigrahathI kuTuMbamAM mAna maLe che, paisAthI sagA vahAlAM mAna Ape che, leAkeA paisAvALAne AgaLa besADe che, mATe dhana teja jagamAM sAra che, parigrahanI mamatA ochI nahIM karatAM vadhAravAnI ciMtA karyAM kare, vaLI manamAM vicAre je dravya meLavavu temAM te tAkAta che paNa meLavIne sAcavI rAkhavuM temAM te ghaNI tAkAta joie chIe. me' karAmata ajamAvI na hAta teA A paisA jaLavAvavA muzkela hatA, vaLI manamAM vicAre. je-dharma - dAna-puNya-navakArazI ityAdika kAmamAM paisA kharacavA tenu phaLa pratyakSa keNe dIThuM che ? dharma dhutArA-jogI sanyAsI-brAhmaNa-tiyAe akhADA mAMDI lAkone luTavAnA rastA mAMDyA che, jeo teenI jALamAM phasAi jAya che tee akkalahIna hAya che-peAte camaDI truTe paNa damaDI na chuTe tevI maneAvRtti rAkhI khuza thAya che. For Private And Personal Use Only paiseA pedA karavAnemATe moTAM moTAM pApArabhanAM kAma kare, leAkavirUddha, rAjyavirUddha, kuLavirUddha, dharma virUddha, paisA kamAi tene jALavI rAkhI manamAM peAtAnI aDAi mAne, vaLI manamAM vicAre je me ekalAeja mA dhana meLavyu che. hu paisA sAcavI nahIM rAkhIza te mA sarvenA bhuMDA hAla thaze; vaLI manamAM vicAre je A sarve kuTuMba mArA nasIbe khAya Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 dhyAna vicAra, pIve che ema potAnA nasIbane sArU mAnI abhimAna kare, kadAca karmAMnA udaye keAi AsAmI narama paDavAthI rakama ghalAya tA manamAM ghaNA pazcAttApa kare, tamAma leAkeAnAM naLIyAM gaLe, rAta divasa dhana naSTa thavAnI dhAstI rAkhI sukhe karI suve nahIM; ghara, dukAna, peDhI, trIjorInAM tALAM vAraMvAra DhaDhALyA kare. sagA putra ke bhAinA paNa jarAmAtra vizvAsa kare nahIM. dhavaLazeThanI peThe dhana kamAvavAmAMja ciMtA karyA kare, mammaNa zeThanI peThe pazrciha rakSaNu karavAmAM ghaNeAja prayatna kare, khIjAone kubuddhi Ape, vaLI parigraha, bhUmi madhye dATe tathA khIje aneka sthAne geApave. vaLI manamAM vicAra kare ke rakhene mArUM gepelu dhana kAie dIThuM teA nathI. parigraha rakSaNa karavAvAste cAkara nAkara zirabaMdhI rAkhe. anyane narama jANI tenA upara dAvA kare ane tenA gharanA mAla sarve vecAvI paisA vasula kare ityAdi parigrahA nukha dhI rIdradhyAna che. A dhyAnathI naraka, tiryaMcanI gati prApta thAya che. jIe ! parigrahanI mamatA dharI subhUma cakravarti samudramAM chuTayA ane narakamAM gayeA; vaLI mammaNa zeTha leAlI a Mte marI mADhI gatimAM gayA. cetana vicAratA nathI ke mRtyu thayA pachI A paisA sAthe AvavAneA nathI, paise kamAvavAmAM jeTalu karma bAMdhe che-te bhAgaLyA vinA tArA chUTA thavAnA nathI, je dhana tu ekaThuM kare che te sarve jaNu khAze paNa tenuM je pApa thayu` hAya te te tAre ekalAne bhega vavu paDaze, na MdarAjAnI sAnAnI DuMgarI samudramAM rahI paNa naMdanI sAthe bIjI gatimAM gai nahIM, e dhana kAryanuM thayuM nathI ane thavAnuM nathI, e dhananA bhAgavanAra ana tA gayA ane jaze pazu dhana kaInI sAthe javAnuM nathI. vaLI maratI vakhate dhana upara mamatA rahI jAya teA durgati thAya che. dhana kamAyA bAda tene sAcavavAnI ciMtA rahe che, vaLI tene vAparavAnI ciMtA rahe che; paNa tethI vastuta: kaMi sukha bhAsatuM nathI. mATe bhavya For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. prANIoe parigrahAnubaMdhI ridradhAnane hRdayamAM vasavAne mArga Apa nahIM eja sAra che. e cAra pAyA kare-karAve ane karatAne anumode ane tene viSe sthira vicAra te dhyAna jANavuM. te mahA duHkhakArI che. narakanI gati ApanAruM che. e dhyAna pAMcamA guNa ThANu sudhI hoya che, ane te kaSAyanA satvapaNuthI chaThThAguNaThANe paNa tene saMbhava che. e dhyAnamAM kRSNalezyA, kApatalezyA, nIlezyA e traNa saMbhave che. e lephsAvALAnA pariNAma ati saMkilaSTa hoya. eTale mahAkura duSTa pariNamI hoya. e lezyA ghaNuM denuM kAraNa che. nAnA chane e lesthAnI pravRttio karI pApa kAmamAM khuzabakhtIpaNuM hoya, nirdayapaNuM hoya, pazcAttApa hAya nahIM. paraMtu bhUMDuM thavAthI khuzIpaNuM mAne e sarve lakSaNa vaidradhyAnanAM jANavAM. ArtadhyAna ane rodradhyAna e be dhyAna mahA azubha che. e be dhyAnamAM pravartanArajIva, cAragatirUpa saMsAramAM paribhramaNa karyA kare che, ane aneka prakAranAM duHkha pAme che. eno rasa mahA kaDa jANavo. e be dhyAnathI bhavyajIe dura rahevuM, e be dhyAna rUpI meTA zatru AtmAnA che. anaMta zaktimaya AtmAne e be zatru atyaMta duHkha de che. anAdi kALanAM e be durbAna che te AtmAne lAgelAM che. mATe e be zatrune dUra karaze tene dhanya che. have trIjuM dharmadhyAna kahe che. tenA cAra pAyA kahe che. AjJAvicaya,2 apAyavicaya, 3vipAkavicaya, 4 saMsthAnavicaya. 1 pahelAM AjJAvicaya nAmanA pAyAnuM svarUpa kahe che. AjJA vicaya eTale-vItarAga devanI AjJA sAcI karI sahe; eTale bhagavate cha dravyanuM svarUpa, naya pramANe nikSepa sahita, siddha svarUpa, nidasvarUpa, leka svarUpa jema kahyuM che tema sahe, For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 dhyAna vicAra. te AjJA pramANe yathArtha upayAga bhAsana thayA tene ae karI te uparyeAga madhye nirdhAra, bhAsana ramaNa anubhavatA ekatA tanmayapaNe rahe e AjJA vicaya dharma dhyAna jANavu, vItarAga bhagavate vyavahAra mArga, je je prarUpcA che, tathA nizcaya mAga prarUpyA che, te ene satya karI mAne paNa emAMthI ekane paNa utthApe nahIM; kahyuM che ke--traNa dhammo mAnnA vinA jeTalI karaNI karavI teTalI lekhe thAya che. jue jamAlIe utkRSTa cAritra pALyuM paNa vItarAganI AjJA virUddha vartavAthI tene saMsAramAM rakhaDavu paDaze. vaLI tIrthaMkara bhagavate cAra prakAre nikSepAtuM svarUpa kahyu che. te yathAtathya kI jANe. vItarAganI AjJA khaMDana karavAthI nindvavapaNuM prApta thAya che. cha AvazyakanI karaNI karavI te paNa vItarAganI AjJA che, tathA zrAvakanA khAravrata tathA sAdhunA paMca mahAvrata paNa vItarAga bhagavate kathana karyo che te pALavAM, paramezvaranI pratimA bharAvavI, derAsara karAvavAM, pratimAnI pUjA karavI, sAdhamIvAtsalya karavuM te paNa vItarA ganI mAttA che. vItarAga bhagava Mte sAdhune pAMca mahAvrata dhAraNa karavAM kahyAM che. te kahe che-- ahiMsA sUnRtAsteya, brahmacaryAparigrahAH // paMcabhiH paMcabhiryuktA bhAvanAbhirvimuktaye || o || 1 ahiMsA vrata 2 satya vacana khelavu` 3 asteya 4 brahmacarya pALavuM 5 sarva parigrahunA tyAga. e pAMca mahAvratAmAM ekeka mahAvratanI pAMca pAMca bhAvanA che. prathama mahAvratanuM svarUpa--pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAukAya-vanaspatikAya e pAMca sthAvara, tathA eredrI, tere drI, cAreDhI, pacedri--A sarva jIvAne pramAda vaza thai mAre nahIM-pramA dane vaza thaI jIvatAM prANanAnAza karAve tenA je tyAga tenu nAma mahisAvrata che. For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 17 bIja vratanuM svarU5: priyaM pathyaM vacastathyaM, sUnRtaM vratamucyate // tattathyamapino tathya-mapriyaM cAhitaM ca yat // bhAvArtha--je vacana sAMbhaLavAthI bIjA manuSya khuzI thAya te vacana priya kahevAya che. tathA je vacana, jIne pathyakArI haya,pariNAme suMdara haya, arthAt je vacanathI AgaLa jIvane sAruM thAya, tathA je vacana satya hoya evuM je vacana bolavuM te satata vrata kahIe. trIjA vatanuM svarUpa-mAlekanA ApyA vinA je levuM tene je tyAga te asteyavrata kahevAya che. adattAdAna cAra prakAranuM che, 1 svAmi adA, 2 jIva adatta, 3 tathaMkara adatta, 4 gurU adatta. A vratamAM A cAre prakAranuM adatta grahaNa karavuM nahIM. cothA mahAvratanuM svarUpa kahe che-devatAnA, manuSyanA, tirya. canA dArika tathA vekiya zarIra sAthe viSaya sevana karavuM temaja bIjAo pAse sevana karAvavuM, tathA je kare tene anumati ApavI, A cha bheda manathakI, vacanathI ane kAyAthakI e rIte aDhAra prakArathI maithuna sevanane tyAga tene brahmacarya kahe che. 5 pAMcamA mahAvratanuM svarUpa kahe che--dhanadhAnyAdi navanila parigrahane tyAga, tathA papudgalamAM je mamatvabhAva mUcha-tene je tyAga te aparigrahavata kahevAya che. jenI pAse patAnA zarIra vinA bIjI kaI vastu nathI tene paNa niSparigrahapaNuM che, ema kahevAya nahIM. kAraNa ke tene mamatA-mUcha lAgI rahI che; tethI parigraha avata emaja jANavuM. je jJAna dvArA mUcha tyAgyA vinA tyAgI thavAtuM hoya te kutarAM gadheDAM paNa tyAgI thavAM joIe. pura rAha purA mUcha teja parigraha che. je sAdhunI pAse dharma sAdhana karavAnAM vastra, pAtra Adi upakaraNa che, paNa For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 dhyAna vicAra tenI upara jo mamatA nathI tA niSparigrahI che ema jANavu. vastra, pAtra, pustaka vagere dharma hetubhUta hAvAthI sAdhu mahArAjane vAparatAM doSa nathI ema bhagavate kahyu` che. pahelA vratanI pAMca bhAvanA kahe cheH-- 1 manane pApanA kAmamAM pravartAve nahIM. te pahelI bhAvanA. 2 AhArAdi cAre vastu, be tAlIza dASa rahita le te eSaNAsamiti. 3 pAtra, daMDa, vastra, pATIyu AMkhe joi pujI pramAne lahe tathA mUke te mAdAnanikSepa. 4 dhuMsarI pramANa nIcI STie joIne cAlavuM. 5 sAdhu anna pANI je lahe grahe, vApare, te prakAzavALI jagyAmAM lahe, a MdhakAravALI jagyAmAM na lahe; kAraNa ke aMdhArAvALI jagyAmAM ekatA jIva najare paDatA nathI, mATe prakAzavALI jagyAmAM AhAra pANI levAM. bIjA vratanI pAMcabhAvanA lakhe che. 1 parahAsyanA tyAga. 2 lAbhanA tyAga karavA. kAraNa ke leAbha thI huM khelavuM paDe che. 3 bhaya na karavA. kAraNa ke bhayavata purUSa jUThThuM bole che. 4 krodha karavAnA tyAga karavA; kAraNa ke krodhane vaMza chatAM bIjAnA chatA machatA dUSaNeA beAlI zakAya che. 5 vicAra pUrvaka khelavu. e pAMca bhAvanA, trIjA mahAvratanI pAMcabhAvanA lakhe che. 1 je makAnamAM rahevu te makAnanA svAmInI AjJA lai rahevu 2 je jagyAmAM utaryA hAya te jagyAnA svAmInI vAravAra AjJA levI. 3:upAzrayamAM bhUminI maryAdA karavI. 4 prathama samAna zvasI sAdhu makAnamAM utaryo hAya tA tenI AjJA lai upAzrayamAM utaravu. 5 sAdhu je koi anna pAna vastra pAtra lahe, te sava gurUnI AjJA mujaba lahe. For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAna vicAra. cethAvatanI pAMca bhAvanA kahe che. 1 je gharamAM bhIMtane aMtare devI athavA manuSyanI strI vasatI hoya, athavA strInA citrAmaNanI mUrti hoya, athavA napuMsaka davALA rahetA hoya, tathA je makAnamAM gAya, bheMsa, ghaDI, bakarI, pramukha tiryaMcanI strI rAkhavAmAM AvatI hoya, temaja je makAnamAM kAma sevana karanArI strInA zabda saMbhaLAtA hoya, te makAnamAM sAdhu rahe nahIM. e prathama bhAvanA. 2 sAdhu prema sahita strI vA sAdhvInI sAthe vArtAlApa na kare athavA rAgavALI strInI sAthe vArtAlApa na kare e bIjI bhAvanA, 3 dIkSA lIdhA pahelAM gRhasthAvAsamAM strInI sAthe je viSaya sevana pramukha kIDA karI hoya tenuM manamAM kaI vakhata smaraNa kare nahIM. 4 avivekI manuSyane dekhavA temaja strInA aMgopAMga mukha, AMkha, stana, jaMghA, haTha pramukha tene sarAga draSTithI jevAM, tathA vaLI AMkha phADIne ekI najare jevuM ItyAdi vaje. dazavaikAlikasUtramAM kahyuM che ke marelI strInuM kalevara paNa sAdhue nihALI jevuM nahIM, to jIvatI strInuM zarIra jevuM te to mahA du:khadAI kema na hoya ? strInA aMge pAMga sarAgadraSTithI juve nahIM. kathA zRMgAra karavo vaje. - 5 praNata, snigdha, madhurAdirasasaMyukta bhajana tene adhika AhAra karavo, tathA lukhuM bhejana paNa peTa bharIne khAvuM, A banne prakAranA AhArane tyAga kare. puSTa AhAra karavAthI vIryanI vRddhi thAya che. tethI kAmavikAra vALI mAThI buddhi thAya che, mATe sAre snigdha AhAra kare nahIM ItyAdi. have pAMcamA vratanI pAMca bhAvanA kahe che - sparzAdi mane hara pace viSayomAM je atyaMta vRddhipaNuM te varjavuM temaja apriyasparzAdi pAMca viSayomAM zreSa na kare. e For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 dhyAna vicAra. sarve maLI pAMca vratanI pacIza bhAvanA kahI te pramANe vartavAthI dharmadhyAna thAya che. tathA vItarAga bhagavaMte zrAvakanAM bAravrata kahyAM che. tene vicAra dharmaratnaprakaraNa tathA zrImada AtmArAmajI mahArAja kRta jainatajvAdamAMthI joI le. navatattvanuM svarUpa vitarAga bhagavaMte kaheluM che te pramANe satya karI mAne tathA sUtra, cUrNi, bhASya, niryukita, TIkA, vRtti, paraMparA-gurUkramathI cAlato Avele je anubhava vyavahAra, e pramANe sUtranA je je aMga kahelAM che, te satya karI mAne te virUddha upadeza Ape nahIM. vItarAganI AjJA lepI Apamatie svachaMdI thAya nahIM. vItarAganI AjJA pramANe cAlavuM mahAduSkara che. je je utsarga ane apavAde vacane jInezvare bhAkhyAM che te bhavya prANIonA hitasArU bhAkhyAM che. mATe utsargamArgane lepI apavAde cAlavuM nahIM ane kAraNa sara apavAdanuM sevana karavuM eja prabhunI AjJA che. vyavahAra mArgane lepa nizcayane pAmavA je purUSa yatna kare che, te mAtAne tyAga karI vAMjhaNIne dhAvavA jevuM kare che. tathA kiyA pUjA, paDikAmaNa, pisaha, tIrthayAtrA, paDilehaNa vagere kriyAmArga mUkI je ekAntanizcayamArga pakaDe che te ubhayabhraSTa thAya che ane vItarAganI AjJA khaMDana kare che. kaI mAnamAM AvI utsutra bhASaNa kare che ane navAM navAM manekapita vacane uccAre che te paNa vatarAgI AjJA virUddha jAvuM. vItarAga bhagavaMte jJAnaziyAkhyAM mota eTale jJAna ane kriyA e bevaDe mekSa kahyo che, te mAne nahIM te paNa AjJA virUddha jANa, tathA vicAre je Apa svabhAvamAM ramavuM ane rAgadveSanI pariNati dUra nivAravI. tethI mekSa thAya che, te phegaTa paDikamaNa, paDilehaNa kema karavuM? ema jemAne che te pitAnuM Atmahita karI zaktA nathI, vyavahAranayanI mukhyatA rAkhI, nizcayadraSTi For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 21 hRdayamAM dhAraNa karI je bhavya prANIe cAlaze te bhava samudrane pAra pAmaze. guNusthAnakaY=mAroha nAmanA graMthamAM kahyu che ke: gAthA-- jaI jiNamayaM pavajjaha, tAmAvavahAra niththae muyaha, vavahArana cche - tiththu jo bhaNi // 1 // bhAvArtha jo jInezvarakathita matane aMgIkAra karatA hA temaja jaitamatanA sAdhu thatA hA teA vyavahAra ane nizcayanA tyAga karaze. nahIM. jo vyavahAranayanA uccheda karaze. te tIrthanA uccheda thaI jaze. A upara dRSTAMta che. jemake:~ koI purUSa niraMtara potAnA gharamAM AjarInI TI khAya che, koi divase kei grahasthe tene potAne ghera bAsuddI, purI, dUdhapAka, lADu vigere bheAjana karAvyuM. have te purUSa pAtAnA gharamAM karelA khAjarAnA roTalAne pUrvanA miSTAnnanA svAdane sa MbhArI khAtA nathI, miSTAnna maLatu nathI, tema samAdhirUpa dhyAnAmRtanA yatkiMcit svAda anubhavI, paDikkamaNa, paDilehaNa, pramukha kriyA bAjarAnA roTalA samAna jANI tenA upara arUci kare che, te jIva, ubhayathI bhraSTa thAya che, paMcama kAlamAM nirAlakhana zukala dhyAnanA manAratha mAtra mahuta munioe karelA che. zrImad hemacaMdrAcAya vagere temaja hAlamAM sAdhue dharma dhyAnamAM pravarte lA evA jovAmAM AvatA nathI mATe sAdhupaNuM hAla nathI ema kAI mAne, ane kahe ke vItarAganI mAnApramANe mArgonusArInA lakSaNA te hajI prApta thayAM nathI teA pachI veSa paheravAthI zIrIte guNuNa Ave, ema je kahe che te jIvA paNa ajJAnI apUrNa che ane utsarga apavAdanA ajANa che. tee vItarAga Aga manA ajANu jANuvA. kAraNake zrI bhagavatIsUtranA pacavIzamA zatakanA chaThThA uddezAmAM lakhyu che ke--pAMcamA kAlamAM be prakAranA For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. nircatha thaze, tenAthI tIrtha pravartaze. vaLI jaina zAstramAM gurUne AcAra vRtti lakSaNa vagere lakhyuM che te prAyaH utsargamArganI apekSAe che ane A kAlamAM te prAya: apavAdanI pravRtti che, tethI utsargavRttivALA muni kevI rIte hoI zake? 2SabhanArAca saMghayaNa, mane baLa, vairya tathA prakAranuM hAla nathI te A kAlamAM tevI utsavRtti jIva kema karI zake tevI utsarga vRtti nathI te paNa dezakAlAnusAre nigraMthapaNuM vatI rahyuM che. zrI mahAvIra svAmInuM zAsana dupasahasUri sudhI cAlaze. jethI zrI nizItha sUtramAM kahyuM che ke - chakAyanA jI viSe jyAM sudhI dayAnA pariNAma haze tyAMsudhI bakuza nigraMtha tathA pratisevanA nigraMtha raheze, te kAraNathI he bhavyajI ! pravacanarahita ane cAritrabyuna paMcama kAla kadApi nahI hoya. vaLI Aja paMcamakAlamAM sAdhu nathI, ema je mAne che te vItarAganI AjJA virUddha che. sthAnAMga sUtramAM lakhyuM che ke sAdhune bahu aticAra lAgatAM dekhIne vaLI temaja AleyaNuM prAyazcita koIne graMthAnusAre letAM detAM nahIM dekhavAthI koI ema kahe ke hAla kaI sAdhu nathI ema kathanAra cAritrabhedInI vikathAne karanAra jANa. A bhArata varSamAM A kAlamAM bakuza ane kuzIla e be nigraMtha che. bAkInAM traNane viccheda thayela che. tathA 2 3 vamamunimaH bAra bhAvanA-vaMza zinI roja nA tithya tAva uMti bakuza ane kuzaLa e be prakAranA nigraMtha cAvat tIrtha sudhI raheze. vItarAga vacana ati gaMbhIra che mATe temAM bhavyajIe zaMkA karavI te anaMtA du:khanuM kAraNa che. ItyAdi vyavahAra mArga tIrthaMkara prarUpita satya jANa. paM cama kAle bahula saMsArI kRSNapakSIyA jIre, vItarAga vacanane jyAM pitAnI mati hoya tyAM yukti karI kheMcI jAya che, paNa parabhavamAM mahArerava duHkha bhegavavA paDaze. vaLI vItarAga For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir byAna vicAra. 23 bhagavate bhAvanA bAra bhAvavAnI kahelI che. te samyak rIte bhAvavI. tenu svarUpa lakhe che. te bhAvanA bhAvyAthI verAgya prApta thAya che . ane dhama dhyAnanI vRddhi thAya che--khAra bhAvanAnI gAthA paDhama maNicamasaraNaM, saMsAro egayA annataM / suttaM sava saMvaroya, taha nijarA navamI. // 1 // bhAvA--prathama anitya bhAvanA, mIjI azaraNu bhAvanA, trIjI sasAra bhAvanA, ceAthI ekatvabhAvanA, pAMcamI anyatva bhAvanA, chaThThI azuci bhAvanA, sAtamI Azrava bhAvanA,AThamI saMvara bhAvanA, navamo nirjarA bhAvanA. loga sahAvo bohI, dullahA dhammassa sAhagA rihA / eyAo bhAvaNAo, bhAvevvA payatteyaM // dazamI leAka svabhAva bhAvanA, agyAramI edhi dula bha bhAvanA, AramI dharmanA kathanAra arita che. A khAra bhAvanA rAtrIe tathA divase jevI rIte bhAvavA ceAgya che tevI rIte abhyAsa karavA. A khAra bhAvanAnuM kaMIka svarUpa lakhu chu. 1 anityabhAvanA--jenuM zarIra vajasamAna ati kaThINu hatu te paNa anitya rUpa zasanA bhakSa thai gayA; tA kevaLa keLa samAna A jIveAnA zarIrane anitya rAkSasa kema mUkaze ? leAkeA Anadrita thaine dUdhanI peThe viSaya sukhaneA svAda le che; para Mtu mRtyunA bhayane dekhatA nathI. vaLI he cetana ! A zarIra, pANInA parapATA jevu che, tenA nAza thatAM vAra lAgaze nahIM. tathA jIvItavya hAthInA kAnanI peThe, iMdradhanuSyanI peThe, vIjalInI peThe, saMdhyArAganI peThe kSaNika che. lAvaNya strI parivAra AMkhanI pAMpaNapeThe caMcaLa che, ane svAmIpaNa svapnanA rAjA sarakhu che. AMkhe jeTalA For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. jeTalA padArtha dekhAya che te sarve pagalikabhAve che,vinAzI che, he cetana? A zarIrane tuM sArI rIte puSTa kare che, temAM rAga dhare che, paNa aMte maraNa vakhate tArI sAthe AvavAnuM nathI, ane baLIne khAkha thaI jaze. te khAkhanI mATI thaI jaze ane leka ghara banAvavAnA upayogamAM lagAze, mATe tuM zuM joI malakAya che? tuM kaI bAbatane ahaMkAra rAkhe che? evI rIte sarva padArthonuM anitya paNuM vicAratAM mArA putra zrI Adi marI jAya te paNa manamAM zoka dharo nahIM, mUrkhajIva, sarva bhAvane nitya mAne che te jIrNa pAMdaDAMnI jhuMpaDIne paNa nAza thavAthI rAtrI divasa vilApa kare che, sUrya rAhu grahaNa dekhI jema kIrtidhara rAjAe saMsAranuM anityapaNuM bhAvyuM, tathA baLadane gharaDe dekhI jema karaThaMDurAjAe saMsAra svarUpa anitya vicAryuM, tema bhavya prANIoe saMsAra svarUpa anitya vicAravuM. IMdra, caMdra, nAge, cakravatti, vAsudeva, baLadeva, rAma, rAvaNa, vAlI jevA mahA baLavAna purUSe paNa anitya rAkSasanA bhakSa thayA te tArA jevA pAmara jI, kAlanA sapATAmAM Ave emAM zuM kahevuM ? ema pahelI anitya bhAvanA bhAve. 2 azaraNa bhAvanA-mAtA, pitA, bhAI, bena, putra, kalatra Adi sagAM vahAlAMnuM vidyamAnapaNuM chatAM AdhivyAdhithI sapaDAelA jIvane kALa pakaDI jAya che. matalaba ke mAtA pitA vidyamAna chatAM AyuSya pUruM thAya eTale karmanA vazapaNAthakI paragatimAM jIva cAlyA jAya che, kaI rAkhI zakatuM nathI, koI ADuM thatuM nathI ane maratI vakhate jIvane du:kha paDe che, ane tethI ararATa zabda kare che, te du:kha sagAM vahAlAM vaheMcI letAM nathI, matalaba ke-koInuM dukha keI vaheMcI letuM nathI. tathA vicArI juo ke-dvArikA jevI nagarI kRSNa jevA vAsudeva, baLabhadra je baLadeva ane neminAtha tIrthakara sarakhA tene mAthe dhaNuM vidyamAna hatA to For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 25 paNa jevAre dvipAyane dvArikAne dAha karyo, te vAre keIthI kaMIpaNa rakhANuM nahi ane AkhI nagarIne kSaya thaI gaye, ane kRSNa ane baLabhadra e banne bhAIe mAtA pitAne laI cAlavA mAMDayuM, te paNa bannene laI nIkaLAyuM nahIM, ane mAtA, pitA paNa baLI muA. vAsudeva, baLadeva sarakhA mahAddhAthI paNa mAtA, pitAnuM rakSaNa thayuM nahIM. vanamAM banne paNa nagarIne baLatI jotA jotA tathA pitAnI Rddhine nAza, tathA chappana kuLa kaTI jAdava vagerene nAza dekhI ekAkI cAlavA mAMDayuM, ane vagaDAmAM jarAkumAranA hAthathI kRSNanuM mRtyu thayuM. te karmane udaya che. jethI mRtyuthakI bacAvanAra keI nathI. vaLI subhUmanAma AThame cakravarti ke jenI sevAmAM paccIza hajAra devatA hatA, te paNa samudramAM buDI maraNa pAmya koI rAkhI zakyuM nahIM. AyuSya AvI rahyuM tyAre devatA nAzI gayA. mATe A saMsAramAM kaI kaIne zaraNabhUta nathI; to phegaTa putra upara ane strI upara mAyA mamatA rAkhI, he cetana ! kema karma bAMdhI bhAre thAya che? je je karma bAMdhe che. te he cetana ! avazya bhogavavA paDaze. ema manamAM vicAra. nAnA prakAranA zAstravine jANanArA tathA aneka prakAranA maMtra taMtro jANanAra, tathA aneka prakAranA rogonI cikitsA jANanArA, evA purUSonI kuzaLatA kALanI sAme kaMI paNa karavAmAM samartha thaI nahIM. tathA mahAzUravIra haiddhAothI viMTAelA evA sarva purUSa, kALanA mukhamAM kheMcAtA jAya che. atyaMta dilagIrI ke, prANuone keInuM zaraNa nathI. vaLI pRthvInuM chatra, tathA merUne daMDa karavAne je samartha, temaja jene jarA paNa kaleza nahote, tathA jenI sevAmAM koDa devatA jaghanyathI rahetA hatA, evA anaMta baLavAna tIrthaMkara bhagavAna paNa lekone mRtyuthakI bacAvavAne samartha thayA nahIM. te pachI bIje kazuM samartha che? For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 26 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. putra, mitra ane strInI sneharUpaDAkaNane dUra karavA jIve azaraNu rUpa mahAvidyAnuM smaraNa karavuM-saMsAramAM ke|i paNa jAtanI mUrchA rAkhavI nahIM. janma, jarA ane maraNa, sadA darekane pUThe lAgI rahyAM che. te koine cheDatAM nathI. tA he jIva! tane kema karI cheDaze ? mATe dharma dhyAnamAM tatpara thA ! ane AtmasvarUpa vicAra ! Ave vakhata ane AvI jogavAi vAravAra nahIM maLe. parabha vamAM je sAthe khAvAnuM dharmarUpa bhAtu levuM? hAya te lai le. mRtyurUpI bAja jIvarUpI 5khIne aNadhAryA pakaDI leze, te vakhate ghasate hAthe cAlyA jaiza. mATe he jIva! ceta !! cata !! ceta ! ! jarAvAra paNa pramAda mA kara. e trIjI azaraNu bhAvanA kahI. 3 saMsAra bhAvanA--buddhimAna temaja buddhihIna, sukhI temaja du:khI, rUpavAna temaja kurUpavAna, garIba temaja rAjA, rAgI temaja bhAgI, svAmI temaja sevaka, verI rAjA tathA prajA, devatA, manuSya, tiryaMca ane nArakInA aneka prakAranA veSAne karma vazapaNAthakI dhAraNa karIne A saMsArarUpa akhADAmAM A jIvanATaka kare che. tathA mahA AraMbha, mAMsa bhakSaNu, madIrApAna, paradArAgamana ane devadravya bhakSaNa vagere karIne jIva, pApa sa Mcaya karI narakamAM jai paDe che.tyAM narakamAM aMga chedana, agnithI maLavu, vage2e mahAdu:kha thAya che; te du:khAnu sa thA varNana kevalI paNa kathana karI zakatA nathI. kapaTane chalabhedathI prANI tiya``ca gatimAM siMha, vAgha, varU, bheMsa, uMTa, hAthI, ghoDA, bhUMDa, sarpa, maghara, kukaDA ane kutarA vagerenA zarIra dhAraNa kare che, tathA te gatimAM kSudhA, tRSA, tADanatana, vadhakha dhana, haLavahana ItyAdika duHkha te jIvAne sadA sahana karavAM paDe che. tathA khAdya-akhAdya, viveka zUnyatA, manamAMhI lAjarahitapaNuM, mA bena ane dIkarI sAthe gamana karavuM, jyAM eka samAnatA niHza MkatA vallabha che. anArya dezI manuSyamAM For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra, 27 niraMtara jIvaghAta, mAMsabhakSaNa, cArI, parastrI gamanAdvi atyata kaniSTa pApakarma mahAdu:kha utpanna karanAra jyAM thayA kare che. tathA mA dezamAM paNa ajJAnatA, daridratA, kaSTa ane dArbhAgya paNa, rAgAdikathI pIDita paN che, tathA parAdhInatA tathA mAnabhaga, sevakabhAva pramukha du:kha bhogavavAM paDe che, tathA ganAM du:kha bhAgavavAM paDe che, evA A sa MsAra che; tathA mAla avasthAmAM maLa mUtra, dhULamAM AleATavu, tathA mUrkhatA pramukha, tathA yuvAnImAM dhana kamAvavAnuM mahAdu:kha, tathA vRddhAvasthAmAM zarIranuM kaMpavuM, mukhamAMthI lALa paDavI, netranu khaLahINupar', zvAsa, khAMsI, pramukha vyAdhithI mahAdu:khAnu utpanna thavu' ityAdi jyAM niraMtara che, evA mA saMsAra che; tyAM evI kaI dazA che ke jIva sukha pAme. tathA samyakdarzana pAmavAthI je jIva devatA thAya che; te paNa zAka, viSAda, matsara, bhaya, adekhAI, kAma pramukhathI pIDita thavAthI peAtAnuM AyuSya dIna manavALA thaIne pUrNa kare che. A saMsAramAM eka vakhatanI strI marI khIje bhave peAtAnI mAtA thAya che, vaLI mA marI strIpaNe utpanna thAya che, ena marI strIpaNe utpanna thAya che, putra maro pitA thAya che. pitA marI putrapaNe thAya che, ane zatru marI bhAIpaNe utpanna thAya che, eve A asAra saMsAra che. A saMsAramAM kei vakhata tuM caMDALaNe utpanna thayA, kAi vakhata kSatriyapaNe utpanna thayeA, keAi vakhata zAka bhAjImAM utpanna thayA, te tu phrAgaTa'huM kuLavAna chuM, A nIca halakI jAtinA che, mArUM' kuLa mATu che, " evA pheAgata kema mahuMkAra kare che ? ucca nIcanuM kAraNa paNu kama che. kame jIvane vaza karI lIdheA che. te ka, mahaMta munIzvara mahArAjane paNa agIyArame guNuThANuthI pAchA nAkhI de che. huM cetana ! tuM avyavahArarAzi nigeAdamAMthI vyavahAra rAzimAM ALye, tApaNa mana tavAra sUkSma nigeAdamAM gayA tathA khAdarzanagAdamAM paNa For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 dhyAna vicAra. ana takALa AvyuM, temaja pRthvIkAya, sumabAdara akAya, sUkSama tathA bAdara ItyAdika cAra gatimAM tuM bhaTake che. sarva pugaLa paramANuone anaMtIvAra tuM dehAdipaNe pariNumAvI cUkya. lokAkAzane eka e pradeza nathI ke jyAM tuM anaMtIvAra karyA vinA rahyo heya, ema anaMta pudgala parAvartana kALa tuM bhame, te paNa he cetana ! tane saMsArane bhaya lAgato nathI. A saMsAramAM keI sukhI thaye nathI. jeNe A saMsArane tyAga karyo te sukhIyA thayA. juo ! thAvasthAputra, mahAddhine dhaNI ane vaLI jene batrIza strIo hatI, teNe paNa neminAtha bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI saMsAra asAra jANI dIkSA grahaNa karI, ane zukuladhyAna dhyAIne mukti pAmyA. anAthI muni pahelAM rAjAnA putra hatA, temane zarIre dAhavara utpanna thaye, ghaNuM upacAra karyo paNa zAMti thaI nahIM, pachI manamAM vicAra AvyuM ke ahe saMsAramAM roganuM kAraNa karma che. meM pAchalA bhavamAM je je karma karyA che te hAla udaye AvyAM che. ema vairAga bhAva lAvI vicAra karyo ke je A roga upazame te huM dIkSA lauM. anukrame roga maTyA bAda sAdhu thayA. anAthI muni vicaratA vicaratA pRthvItaLamAM rAjagRhI udyAnane pAvana karavA lAgyA. temane zreNika rAjAe dIThA ane saMsAramAM pADavA sArU lalacAvyA, paNa jarA mAtra DagyA nahIM, ane zreNika rAjAne bedha pamADyo tevA dhaNa sukhI thayA. eka jIvanI sAthe A jIve anaMta sagapaNa karyA che. tenA saMbaMdhI vizeSa jevuM hoya te bhuvanabhAnu caritra jevuM. tathA yazedhara caritra tathA samarAditya caritra vAMcavuM, ke jethI saMsAranI anityatA bhAse. bhavya jIvoe A saMsArane tyAga karI paMca mahAvrata dhAraNa karI, Atma kalyANa karavuM teja sAra che. 4 ekatva bhAvanA-jIva ekalA ja utpanna thAya che, ane For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 29 * * * * * * * * * * * ekaja mare che. ekaleja karma kare che. ane tenuM phaLa ekaja bhegave che. jIve atyaMta mahenata karI je dhana upArjana karyuM che, te dhana te strI, bhAI, bena, putra, ane sagAMsaMbaMdhI pramukha khAI jaze, ane dhana pedA karavAmAM je pApakarma bAMdhyA che, tenuM phala te tene ekalAne ja bhogavavuM paDaze, ane naraka tiryaMca Adi gatamAM jaI bhegavavuM paDaze, A kevuM Azcarya! tathA A jIva A zarIranA piSaNa sArU rAtridivasa nAnA prakAranA vicAra karyA kare che, bhame che, dInapaNuM dhAraNa kare che, pArakI gulAmagIrI kare che. kula maryAdA ulleghana kare che, dharmabhraSTa thAya che, potAnA hitamAM ThagAya che, nyAyathI dUra rahe che, anyAyamAM pravarte che, mehamAyAmAM muMjAya che, paNa A deha kRtrima mitra sarakhe parabhavamAM sAthe AvatuM nathI. kahyuM. 3 cha-samae samae jIva, jIvIAsAe sattacitteNaM, jaM posidha sarIraM, taMpi tuha na ceva sAhINaM / samaye samaye he jIva! jIvavAnI AzAe AsAktamane karI je zarIranuM piSaNa karyuM che, te zarIra paNa maratI vakhate parabhavamAM tArI sAthe AvatuM nathI. vicAra kare ke, A deha aMte paDe raheze. sagAMvahAlAM paNa sAthe AvanAra nathI. te pitApitAnA svArthamAM cakacUra che. bhAI, mAtA, ane navagere jyAre pudgalamAMthI jIva parabhavamAM jAya che, tyAre potapitAne svArtha saMbhArI raDe che. paNa kaI ema raDatuM nathI ke-he putra, he bhAI, he pitA, tame parabhavamAM kaI gatimAM utpanna thayA hazo? tamoe ahiM kazuM Atmahita karyuM nahiM tethI tame parabhavamAM sukha zI rIte pAmaze ? AvI rIte kaI retuM nathI, paNa mAtA ema rUdana kare che ke hAya hAya ! putra je tuM hayAta hota to mane raLIne Apata. strI paNa svArthane rUve che. evo svAthIo saMsAra che. be paisA kamAIne lAvato haze te vAha vAha karaze, paNa For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30. dhyAna vicAra. * * * * * * * * * 0 jyAre ghaDapaNa Ave che, cAlavAnI zakita hotI nathI, tyAre vahAlA putra jene ghaNu pyArathI moTA karyA hoya, te paNa te vakhate judA judA vicAranA thaI jAya che. ahe! aho! A saMsAramAM kaI keInuM nathI. cetana parane potAnuM mAnI ahaMpaNAne abhimAna karI kema karma upArjana kare che? he cetana ! dharma karavAmAM udyamavaMta thA. ane jAga! jAga ! ajJAnarUpI nidrAne tyAga kara, ane meharUpI daDuM dUra kara. pitAnA svarUpane vicAra kara. tuM anaMtajJAna, darzana ane cAritra e ratnatrayIthI pUrNa che. aja che. amara che. arUpI che. A pagalika vastu tArI nathI; ema AtmahitAthI purUSa bhAvanA bhAve. he cetana ! tuM jame tyAre kAMI sagAM vahAlAM, bhAI, bena, strI, ane putra sAthe laI AvyA naheAte; te zuM have sAthe laI javA dhAre che? phegaTa te upara kema maha kare che ? jema eka vRkSa upara hajAro paMkhIo rAtrIe AvI bhegA thAya che ane savAra thAya tyAre kaI judI judI dizAmAM uDI jAya che. tema A manuSya gatirUpa vRkSamAM sagAMvahAlAM saMbaMdhI ghaNA che AvIne rahyA che, paNa jyAre AyuSya maryAdA AvI raheze tyAre sarva judI judI gatimAM cAlyAM javAnAM. koI koInI sAthe javAnuM nathI. vaLI he cetana ! tAre rAga je upara atyaMta hoya che. tyAM dveSa paNa thAya che. mATe rAga ane dveSane nivArI samabhAva dhAraNa karI, ekatvabhAvanA bhAva, ke jethI karma kalaMka dUra thAya, ane zAzvata sukha pAme. 5 anyatvabhAvanA. A saMsAramAM he cetana ! tuM keIna nathI, ane kaI tAruM nathI. mAtA,pitA, strI, putra,bhAI ane bena pramukha sagAMvahAlAM saMbaMdhI For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. jyAM sudhI tArAthI teonI kAryasiddhi thAya che, tyAM sudhI teonA prANa samAna tuM teone vahAle che. paNa kArya (svArtha) nahIM thaye chate vairabhAva dhAraNa karaze. A svArthanI madhurI mAyA! sarve pilika vastu che cetana ! tArAthakI nyArI che, A zarIra paNa cetanathakI nyAruM che, mana, vacana ane kAyAnA yega paNa cetanathakI vyArA che, cha vezyAo paNa cetanathakI nyArI che, ATha karmanI vargaNAo paNa cetanathakI nyArI che, pAMca Idriye paNa cetanathakI nyArI che, ane cetanathI bAkInAM pAMca dravya nyArAM che. cetanathakI bhinna evA pudgala upara mamatA bhAva rAkhavo nahIM. aneka prakAranA khAnapAna upabhega lepana pramukhathI zarIranI puSTi IcchavI te paNa phegaTa che. kadAcit A zarIrane koI lAkaDI pramukhathI mAra mAre, te paNa samatA rAkhI sahana karavuM joIe. vaLI aneka prakAranA rogo utpanna thaye chate paNa samatA rAkhavI. je purUSa anyatva bhAvanA bhAve che, tene zarIra, dhana, putrAdikanA viyegathI duHkha thatuM nathI. paradezI rAjAne sUrikatA rANIe jhera ApIne mArI nAkhe, tene adhikAra rAya paNa sUvathakI jANo. tathA brahmAdattanI mAtA calaNIe potAnA svArthane mATe lAkhanA mahelamAM putrane, tathA tenI strIne suvADI agni saLagAvyA, paNa tenuM AyuSya hatuM te suraMga vATe thaI nIkaLI jIvate rahyo. juvo! mAtAne sneha paNa eTalo ja che. vaLI zreNika rAjAe potAnA putra kaNakane lehI parUvALe aMguTho mukhamAM rAkhe, parU vagere cusyuM, eTale sneha putra upara hatA, ane keNukanI mAtA celaNAne e putra jIvaMta rAkhavAno vicAra nahote, paNa zreNake jerAvarIthI kaNakane ucheryo,teja kaNake pitAne kASTanA pAMjarAmAM ghAle, juo ! bArIkAIthI je te jaNAze ke jagatamAM keInuM kaI nathI. For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra kara www.kobatirth.org dhyAna vicAra. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sasAramAM kaI sAra dekhAtA nathI. marUdevI mAtA, rUSabhadeva svAmIe dIkSA lIdhI, tethI snehanA vazathI mAreA rUSabha zu karatA haze, ema rUdana karavA lAgyAM. mAMkhe paDala AvI gayAM. je vAre bhagavaMta kevaLajJAna pAmyA, tevAre bharata vAMdavA gayA, mAtAne paNa sAthe teDI gayA. devaduMdubhinA nAda vagere atyaMta Rddhi saMpadA dekhIne sneha truTI gayA, ane vicAryu ke " huM rUSabha-rUSabha karatI AMdhaLI thai, ne rUpabha te mATalI Rddhine bhogave che, ne mAtAne saMbhAratA paNa nathI. ahA kAi koinu nathI. keAnA rUSabha ane kenI mAtA ! sahu sahunA AtmAnuM kalyANa kare che. " ema ananya bhAvanA bhAvatAM aMtagaDha kevalI thaI mAkSe gayAM. zrI gItamasvAmI trIza varSa sudhI mahAvIrasvAmInI sevAmAM rahyA. temane mahAvIrasvAmI upara ghaNe! sneha hatA. je vAre bhagavAn nirvANuM pada pAmyA, te vAre evI bhAvanA thaI ke " kAnA vIra ! mAre mATalA rAga chatAM paNa temaNe mane pAse rAkhyA nahIM, " ema bahu vilApa karavA lAgyA. tyAre Akhare manamAM vicAra ALye ke vItarAga e tA kAinI sAthe sneha rAkhatA nathI. vIratA vIranA AtmAnuM kalyANa karI gayA, ane tu " vIra vIra " pAkAre che. temAM tArU zu vaLyuM. tuM tArA smAtmAnuM kalyANa kArya kara, ema bhAvanA bhAvatAM kevaLajJAna pAmyA. ema anyatva bhAvanA bhAvatAM AtmAnuM hita thAya che. ghaNA bhavya prANIe anyatra bhAvanA bhAvatA siddhi padmane pAmyA che. 6 aci bhAvanA. jema luNanI khANamAM je je padA paDe che te te luNu thai jAya che. tema A kAyAmAM je je AhAra pramukha paDe che, te maLa rUpa thai jAya che. evI A kAyA apavitra che, tathA rUdhira ane zukra e bannenA For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. meLApathI A kAyA utpanna thAya che. A kAyAne pANInA se ghaDAthI navarAvIe, temaja kasturI pramukha sugaMdhI dravyane kAyApara copaDIe te paNa aMdara rahela azucine koThe pavitra thatuM nathI. caMdana, kasturI, agara, kapura, pramukha sugaMdhI vastuo sAthe paNa A zarIra saMbaMdha thAya che, tyAre anya kALamAM durgadharUpa thaI jAya che. te pachI vicAre ke, A kAyAne kahyuM buddhimAna pavitra mAne ? nagaranA ghaDanALAnI peThe A kAyAmAMthI maLa, mUtra nIkaLyA kare che, kAcanA kaTakA jevI A kAyA upara zI mAyA karavA jevI che? purUSanA navadvAramAMthI ane strInA bAradvAramAMthI azuci vahyA kare che. he! jIva! tuM durgadhine dUrathI dekhI mukha macakaDe che, paNa jANatA nathI ke tArUM zarIra paNa durgadhithI bharyuM che. mallikumArIe A bhAvanAthI cha mitrane pratibaMdha pamADyo. garbhAvAsamAM te A jIva azucimAM rAtrI divasa lapaTAIne raho. tenuM svarUpa saMkSepathakI kahe che - strInI nAbhinI nIce be nADI che; te be nADI phulane AkAre che. tenI nIce AMbAnA mAMjaranA AkAre mAMsanI pezI che. te je vAre strIne Rtu kAla hoya te vAre te mAMsanI mAMjara kuTe che ne mAMhethI rakta vahe che. jIvanI utpatti viSe je adhomukha kulane AkAre yoni che. tyAM purUSanuM vIrya prApta thAya che, ane je vAre ni mizrita hoya te vAre jIva upajavA gya thAya che, ane vIrya prApta thayA pachI bAra muhUrta sudhI jIvanuM upajavuM thAya che, eka jIva paNa upaje, be tathA traNa tathA utkRSTa nava lAkha jIva upaje. kahyuM che ke- te paNa che ithie joNI saMbhavaMti, beiMdiyAu je jIvA, ukosanavalakhA, jAyaMtiegavelAe // 1 // For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 dhyAna vicAra. te jIvanuM jaghanyathakI AyuSya aMtarmuhurtanuM hoya che, utakRSTa koDa pUrva varSanuM hoya che, je jIva upaje tenA pitAnI saMkhyA kahe che. eka haya, athavA be heya. athavA navase pitA haya, strInI jamaNa kukhe putra hoya che, DAbI kukhe putrI hoya che, ane madhya bhAgamAM napuMsaka hoya che. manuSya utkRSTa kAla-garbhamAM bAra varSa rahe che. tiryaMca gatimAM utkRSTa ATha varSa rahe che. garbhamAM jIva prathama samaye mAtAnuM rUdhIra ane pitAnuM vIrya e bene AhAra kare che. tevAra pachI tenuM ja zarIra bAMdhe che, yAvata Sa paryAti pUrI kare che ema karatAM jyAre sAta divasa thAya che tyAre pANInA parapoTA jevaDA thAya che, te vAra pachI AMbAnI goTI jevaDe thAya che, te vAra pachI mAMsanI pezI jevaDA thAya che, ema anukrame cethe mahIne mAtAnA aMgano vadhAro thAya che. pAMcame mAse pAMca aMga thAya che, chaThe mAse rUdhIrane saMgraha thAya che. sAtame mAse sAtameM nADI baMdhAya che tathA pAMcase pesI baMdhAya che tathA, nava dhamaNI nADI thAya che tathA rAmarAjI pragaTe che. reme karI AhAra grahaNuM thAya che ane samaye samaye pariName che. sarva zarIre maLIne sADItraNa koDa remarAja hoya che, AThame mAse sarva aMge pAMga saMpUrNa thAya che. garbhamAM rahela jIvane laghunIti. vaDInIti, saLekhama, baLakhA pramukha kAMI hotA nathI, garbhamAM rahyo thake je AhAra jIva kare te AhAra iMdriyanI puSTi kare che, ane hADa tathA meda pramukhanI vRddhi kare che, garbhamAM mAtA AhAra le te garbhane jIva paNa AhAra le che. mAtA duHkhI thAya to garbhane jIva paNa duHkhI thAya che, garbhamAMthI jIva cave te naraka, tiryaMca, devatA, ane manuSya e cAra gatimAM upaje che. mAtA suve te pote suve che, mAtA jAge te pote jAge che, evI rIte azuci apavitrathI bharele jIva, garbhavAsanuM anaMtu duHkha bhogave che. mahAmaLa mUtranA bharelAM sthAnakamAM vasavuM paDe che evI rIte navamAsa For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 35 sudhI jIvane garbhavAsamAM rahevuM paDe che. pitAnA vIryanuM baLa ghaNuM hoya te purUSavede jIva thAya che tathA mAtAnA rUdhIranuM baLa ghaNuM hoya ane pitAnA vIryanuM baLa thoDuM hoya che te strIvede chava thAya che, tathA vIrya baLa samabhAge hoya che te napusaMka veda bAMdhe che. temAM kaI janmatI vakhate mastake karI Ave che, keInA pahelAM paga Ave che, ke ADe Ave che. te sarve puNya pApanAM phaLa che. sarva pitAnI pUrvanI avasthA saMbhAre te dugacchA kare ja nahIM. kemake garbhAvAsa, narakanI kuMbhI pAka sarakhe che. kaI jIva garbhAvAsanI avasthA bhUlI jaIne juvAnInA madamAM chAkathake azucinI durgachanA ghaNI kare che te ajJAnI che. zarIramAM aDhAra pAMsaLIyA pariSa kaMDaka nAme saMdhinI che. bAra pAMsaLIyo kaMDaka, be vAsAnI che. cAra palanI jIbha che. be palanA netra che. ATha palanuM hRdaya che. zarIramAM ekaso sittetara marmanA sthAnaka che. zarIramAM eka vaDInItinuM tathA eka laghunItinuM ema be nAyu che. traNaseM hADanI mALA che. navase nADI che. sAtameMzIrA che. pAMcaseM mAMsanI pasI che. navA dhamaNanI nADI che. sADI traNa keTI romarAjI che. eka ne sATha nADI nAbhithakI uMcI cAle che, te mastakanA baMdhanI che, tene rasa haraNI kahe che. te mastake rasa pahoMcADe che. e rasa haraNI nADIne jeTale upaghAta thAya teTalI reganI prApti jANavI, ane AMkha, kAna, nAka, tathA jIbhanA baLane haNe che. tethI roga thAya che, pIDA kare che, e sarva urva nADInA phaLa jANavAM. tathA vaLI ekasene sATha nADI nAbhithakI uThI te nIce cAlI thakI pagane taLIe baMdhANI che. te nADIno upaghAta thAya te netra, jaMghAne, mastakaneAdhAzIzI, ane cAvata aMdha thAya che. tyAM sudhI paNa e enAM phala jANavAM, tathA ekase ne ATha nADI nAbhi thakI je upaDI te tichI cAlI hAthanA AMgaLAM sudhI pahoMcI che, tenA upaghAtathakI be be pAsAnI vedanA, peTanI vedanA, mukhanI vedanA,ItyAdi sarva enI For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAna vicAra rasa haraNInA ghAtakI upaje che. tathA ekaso ne sAThanADI, nAbhi thakI guNasthAnaka sudhI pahoMcI che tenA upaghAtathI pezAba roga, vaDInIti roga, tathA karamIyAnI utpatti thAya che, tathA harasa vikAra vagere roga thAya che. tathA pacavIza nADI nAbhithakI upaja te salekhamane uddharavA vALI che. tenA upaghAtathI salekhama thAya che. tathA pacIza nADI pittanI dharanArI che. tathA daza nADI vIryanI dharanArI che. ItyAdika purUSane sAtameM nADI hoya che. tenI rasa haraNI Adi nADIone upaghAta na hoya te zarIre sadAya sukha rahe che, ane te rasaharaNa nADIne kaMI upaghAta thayo hoya te te prakArano roga thAya che. strIne chane sItera nADI hoya che. ane napuMsakane chaze ne eMsI nADI hoya che. tathA purUSane je pAMcase pesI mAMsanI kahI che te madhyethI (30) trIza pezI ochI strIne hoya che. A zarIra mahA durgadhanuM sthAna che. lekenI durgachA kara vAthI ghaNuM karma bhegavavAM paDe che. mATe keInI dugacchA karavI nahIM. vaLI jAti, rUpa mada paNa karavAthI cAragatimAM mahA du:kha bhegavavA paDaze. je A zarIra hAla sugaMdhI dekhAya che te kSaNamAM kharAba thaI jaze. mATe pudagala upara rAcavuM nahIM ane abhakSya bhakSaNa karI pApanI rAzi upArjana karavI nahIM. e bhavyaprANuMne yogya che. sAtamI AzravabhAvanA, mana ga, vacana yoga ane kAyAgathI zubha azubha karmanuM grahaNa karavuM te Asava che ema jInezvara bhagavAnuM kahe che. sarvajI viSe maitrI bhAvanA. guNAdhikAjImAM pradabhAvanA, avinIta ziSya Adi upara mAdhyastha bhAvanA ane duHkhIjI upara kArya bhAvanA. A cAre bhAvanAothI je nA aMta:karaNa nityavAsita heAya che,tejI, beMtAlIza prakAranAM puNya upArjana kare For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAna vicAra. che; ane A dhyAna rAdradhyAna, pAMca prakAranA mithyAtva, seALa prakAranA kaSAya, navaneAkaSAya, pAMcaprakAranA viSaya, pAMca prakAranAM atrata ane pRccIza prakAranI pApa kriyA, teenAthI je jIvAnAM hRdaya vAsita hAya che te jIvA, khyAsI prakAranuM pApa ka upArjana kare che. tathA arihaMta, siddha, sUri, upAdhyAya, susAdhu, siddhAMta, dvAdazAMga, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA, a~tyAdinA je guNu kIrtana, stuti kare che te zubha karma upArjana kare che. tathA guNava'tanI niMdrA karI, svakapAla kalpita matanA upadeza vagere je Ape che, te azubha karma upArjana karI anaMta saMsAra rakhaDe che. 318 je purUSo abhimAnanA chAkamAM caDhayA chatA mAna pUjAnI khAtara jInezvara bhagavaMte kahelA AgamAnA ulaTA artha kare che, mane kuyukitA karI leAkeAne bharamAve che ane jagamAM sAdhu nAma dharAve che, satya zuddha para para zrIhemacaMdrAcAya mahArAja tathA zrIhIravijayasUri jevA mahaMta purUSAnA vicArAmAM doSa kADhe che, te jIve-mithyAtvanA jore cAra gatimAM rakhaDanArA thAya che, usUtra bhASaNanI AaAyaNA levAtI nathI. mATe huM bhavya prANIe ! svacchanatAnA jorathI agara prajJAnA abhimAnathI koi vakhata kuyuktithI jainAgamanuM khaMDana karaze! nahIM, kAraNa ke zAstromAM zrIabhayadeva sUrijI mahArAjae kahelu che ke // gAthA / / For Private And Personal Use Only daMsaNabhaTTho, bhaTTho daMsaNabhaTTho nathinivvANaM || siti caraNa rahiyA, daMsaNarahiyA na siti // 1 // bhAvArtha :-cAritrathI bhraSTa thAya che tenu tA keAi vakhata Atmahita thAya che, paNa vItarAga vacananI jeNe pratIti karI nahIM ane te thakI ulaTI STi karI te jIvA AtmAnuM kalyANa karI zakatA nathI. mahAbuddhimata evA zrImunisudara gurUjI mahArAje upadeza ratnAkara nAmaneA graMtha banAvela che, temAM lakhyuM che ---- Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khyAna vicAra, | NyA che dhanANaM vihijogo, vihipaka pArAhagA sayA dhannA, // vihibahu mANI dhannA, vihipakhkha adusagA sayA dhanA // 1 // bhAvArtha-jene nikaTa mokSa che, tevA purUSone vidhi yoga hoya che. tevA purUSane dhanya che. vaLI bhagavaMte kahelI je vidhi, kriyA, AcAra, vartanA, tene AcaravAvALA purUSane dhanya che. vaLI je pitAnAthI vidhimArga thatuM na hoya topaNa vidhimArganuM bahumAna kare che, prazaMse che, satya mAne che, teone paNa dhanya vAda ghaTe che. vaLI je vidhi pakSane dUSaNa ApatA nathI arthAt tene kheTa kahetA nathI, tevA purUSane dhanya che. kahyuM che ke - | patha che Asanna sidviANaM, vihibahumANo havaMtikesipi. // vihicAo avihabhatti, abhavvadUrabhandajIvANAM // 1 // bhAvArtha -je AsannabhavI purUSe che, tevA keTalAkane vidhi mArganuM bahumAna hoya che. gurUgamathI je cAlI AvelI kriyA anuSThAna -sUtra, niyukita, cu, bhASya, vRttithakI tathA paraMparAdithI vipa. rItapaNuM abhavya jIne tathA gharabhavya prANIone heAya che, eTale abhavI tathA darabhavI tene vidhi mArgane khapa hetuM nathI ane te vidhine tyAga karI cAle che. mATe he cetana! tuM usUtra bhASaNa karIza nahIM. kAraNa ke tethI mahAraurava duHkha bhogavIza, apekSAe jJAna ane kriyAne samaja! tathA vaLI je jIva mAMsa bhakSaNa kare che, surApAna kare che, jIvaghAta kare che, corI, jugAra, paradArAgamanAdi kare che, bAvIza abhakSya, batrIza anaMtakAyanuM bhakSaNa kare che, jugAra rame che, pApathI lakSmIne saMcaya kare che, te jIva, azubhakama upArjana kare che. kaleza karavAthI, ane paranI niMdA karavAthI. jIva azubha karma upArjana kare che.-upadezamAlAmAM kahyuM che ke For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAna vicAra. paradose jayaMto na lahai, aththaM jasaM na pAvai // suyaNaM vi kuNai sattuM, baMdhai kammaM mahAghoraM // 1 // bhAvArtha - cetana pArakAnA dUSaNo kADhate chate artha kAMI pAmatuM nathI ane pArakAnA apavAda dUSaNe bolate chata yazakIrti pAmI zakato nathI, ane niMdA karyAthI sajana, mitrane paNa niMdaka purUSa pitAne zatru kare che, ane paradoSa belate chate mahAghorakarma bAMdhe che. vaLI adekhAI, dveSa vinA saMsAranI kAraNabhUta evI pArakAnA dUSaNanI kathA thatI nathI. e mATe niMdakapaNuM varjavuM. manuSya dhAre che ke, pArakAnA dUSaNa kADhIza eTale mArI moTAI thaze paNa te jANatuM nathI ke koyalA cA lAla mukha kadI thAya ja nahi. ulaTuM kALuM ja mukha thAya, tema pArakI niMdAthI pitAnI mahatvatA ochI thAya che, ane parabhavamAM dArUNa du:kha jogavavuM paDe che. mATe AtmahitAthI jIve paranAM dUSaNa kadi uccAravAM nahi. vaLI jIve mAyA paNa karavI nahi. kapaTathI hajAro varSa sudhI cAritra pAvyuM heya che, te paNa niSphaLa thAya che. mAsa mAsane aMte pAraNuM kare, ane lukhkhuM anna vahere, paNa je manamAM kapaTa che te tethI anaMta vakhata janma maraNa thaze -bhUmi zayana karavuM, kezalucana karavuM te paNa sukara che, paNa mAyAno tyAga karavo duSkara che. zrImad yazovijayajI upAdhyAyajIe kahyuM che ke - nagna mAsa upavAsIyA, suNe saMtAjI, zIthalIe kuza anna, guNavaMtAjI; garbha anaMtA pAmaze, suNo saMtAjI, je che mAyA manna, guNavaMtAjI! ItyAdi varAnathI samajIne mAyAno tyAga kare eja hitakAraka che. aDhAra pApa sthAnakasevavAthI azubha karmane baMdha thAya che. mATe For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 mAna vicAra. huM cetana ! Azrava dvAra sevIza nahi. manuSya janma pAmI savara karaNI kara ! tethI meAkSa sukha pAmI zakAya che. 8 AThamI saMvara bhAvanA. AzravanA nirAdha ( rAkavuM) tene sa Mvara kahe che. saMvaranA e prakAra che. eka deza saMvara, ane khIjo sarva saMvara, te ayAgI kevalImAM hAya che, ane deza savara eka e ityAdi bhede che te Azravane tyAga karanAramAM hoya che, vaLI saMvaranA bIjA be prakAra che. eka dravya savara ane bIjo bhAva savara. temAM je karma pudgala Azravane jIva grahaNa kare che, tene dezathI agara sarvathI AvatA rokavA tene dravyasa vara kahe che, ane saMsArakAraNIbhUtakriyAnA tyAga karavA je AtmAnA adhyavasAya upaje che te bhAva savara che. AtmAthI purUSa mithyAtva, avirati, kaSAya, ane cAga pramukhanA tyAga kare che ane A dhyAna ane rIdradhyAna tajI dharma dhyAna ane zukaladhyAna dhyAve che. krodha ne kSamAthI jIte che. mAnane mRdutAthI jIte che. mAyAne saralapaNAthI jIte che ane lAbhane sASathI jIte che, pAMca iMdvicAnA trevIza viSayAne jIte che, pAMca samiti ane traNa guptie gupta rahe che, khAvIza parisahune jIte che. dazaprakAranA yatiSa mamAM lIna rahe che. SaDadravyanA guNuparyAyanuM svarUpa vicAre che, Atma upayAgamAM varte che, evAne meAkSanI lakSmI avazya prApta thAya che. 9 navamI nirjarA bhAvanA. saMsAranI kAraNIbhUta je karmanI saMtita tenA atizayathI je nAza kare tene nirjarA kahe che, nirjarA be prakAranI che, eka sakAma nirjarA ane khIjI akAma nija rA; temAMthI sakAma nirjarA te samakita-dhArI sAdhu zrAvakane hAya che, bAkInA ceAgI sanyAsI phakIra vagerene akAma nirjarA haiAya che. amArA karmanI nirjarA thAya ane amane mAkSa maLe evA AzayathI je purUSaSa tapa pramukha kare che, te For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. sakAma nirjarA kare che. ane ekendriya, dviIndriya, AdijInevizeSa jJAna te nathI, paraMtu vadha, baMdhana, chedana, tADanA ane tarjanA Adi kaSTa bhegavavAthI teone karmanI nirjarA thAya che, te akAmanirjarA che. nirjarAnA bAra bheda che. cha bAhA ane cha AtyaMtara, tenI gAthA: aNasaNa muNoariyA, vittisaMkhevaNaM rasaccApro // kAyAkilesosaMlINayAya, bajo tavo hoi // 1 // bhAvArtha-anasana, udarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakaleza, saMlInatA e cha bAhA tapa che. e cha bAhya nirjarAnA bheda che. tathA AbhyantaranirjarAnA che bheda kahe che tenI gAthA - pAyacchittaM viNo, veyAvaccaM taheva saJjAo. / / jhANaM ussaggovitra, ambhitaro tavo hoi // 1 // zabdArtha-prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, dhyAna, kAryotsarga, e cha AtyaMta2 tapa bheda che. ItyAdinI ArAdhanA karavAthI karmakalaMka dUra thAya che. mATe he bhavyajIvo! vrata paccakhANane Adara karo. bAla tapasvI glAnI jJAnInuM vaiyAvacca karo. jIrNoddhAra karo. zatruMjayAdi tIrthanI yAtrA, cetya, bhakti, tathA ubhaya kALa AvazyakakaraNa kare,karmasUDana, kanakAvalI, siMhanikIDita, varSa pramukha tapa kare. posaha, sAmAyika pramukha karaNI karo. gurU upadeza vinaya pUrvaka sAMbhaLo, tathA jJAnano abhyAsa karo. bIjA bhavyajIne jJAna bhaNAvI samyaktva dAna Apa ke jethI mahAnirja thAya. draDhaprahArI tathA metArya muni, DhaMDhaNakumAra tathA sukezala muni vageree nijAthI kaThINuM kAma khapAvyAM che. gajasukumAra, munIzvarane dhanya che ke jene somIla brAhmaNe mAthAnI khoparImAM aMgArA bharI mahAduHkha dIdhe chate paNa jarA mAtra kola karyo nahIM, ane kaThaNa karma khapAvyAM. vaLI cAra hajAra munimAM utkRSTa ane jenI vIrabhagavaMte prazaMsA karI For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAnavicAra. evA dhannA munine dhanya che. he jIva! tuM paNa evuM tapa kyAre AdarIza. nijerAthI jIva, mokSa sukha pAme che. 10 dazamI lokasvabhAvabhAvanA. pRthvI, caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tA, parvata, naraka, svarga ane lokAkAza maLI eka leka kahevAya che. lekane AkAra jainAgamamAM A pramANe batAvyuM che. jema koI purUSa jAmo paherIne potAnI kamaramAM banane hAtha lagADI paga pasArI ubhe rahetenA AkAre leka che. te leka, dharmAstikAya, adhamastikAya, AkAzAstikAya, pudgala ane jIva e cha dravyathI vyApI rahyo che. tathA upatti, vyaya ane daivya e traNe svarUpasaMyukta che, anAdi anaMta che. koIne banAvela nathI. keTalAka ja jagat kartA Izvarane mAne che, tathA jIvone paNa Izvara banAve che. te temanuM mAnavuM zazazaMgavat khoTuM che. e lekanA traNa bheda che. 1 urvaloka, adheleka, ane tIvhIleka. purUSAkAre je leka che, tenI nAbhinI nIcI jagyA tene alaka kahe che. te aloka sAta rAjathI kAMIka jhAjhera che. tathA sAtarAja mAThe nAbhithakI uparane bhAga che. tene urvaka kahe che. tathA je nAbhinI jagyAne bhAga che. tene tIcholoka kahe che, have te traNa lekanuM kiMcit svarUpa dekhADIe chIe. adholekane viSe sAta pRthvI che, pahelI pRthvI ratnaprabhA nAme che. raktaprabhA pRthvIne eka lAkhane eMzI hajAra piMDa che. te merU parvatanI samabhUtalA pRthvInA bhAgathakI gaNa, have eka lAkha ane eMzI hajAra pRthvInA piMDamAMthI eka hajAra jana nIce mUkIe ane eka hajAra jana upara mUkIe-bakI madhyamAM eka lAkhane aThThotera hajAra pRthvIne piMDa rahyo, temAM tenA tera bhAga karIe. temAM tera narakanA pAthaDA che. tenA vacalA AMtarA bAra rahyA te madhye dazaAMtarAmAM bhuvanapatinA, dezanikAyanA daza devatAo che, ane be AMtarAM khAlI che. have hajAra jana je pRthvI upara rahI te maLe so jana upara mUkIe ane se jana nIce For Private And Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. mUkIe ane madhye AThameM janamathe ATha vyaMtara nikAyanA deve rahe che. tathA uparanA se ja rahyA temAM daza yojanA nIce mukIe ane daza ejana upara mukIe, bAkInA madhyanA eMzI ejanamAM ATha jAtinA vAnavyaMtara de rahe che. bhuvanapati tathA vyaMtarajAtinA devane rahevAne ratnamaya AvAsa che. pahelI narakanA tera pAthaDA che tenA sarve maLIne 30 trIza lAkha narakAvAsa che, te naraka pRthvI nIce eka rAja khAlI che, tyArabAda bIjI naraka pRthvI Ave che, bIjI narakamAM agIyAra pAthaDA che, tyAMthI eka rAja gae chate trIjI pRthvI vAlukAprabhA nAme Ave che, temAM nava pAthaDA che. tyAMthI eka rAjalaka gae chatethI pRthvI paMkaprabhA nAme Ave che. te madhye sAta pAthaDA che. tyAMthI eka rAja gae chate pAMcamI dhUmraprabhA nAme Ave che te madhye pAMca pAthaDA che. tyAMthI eka rAja gae chata chaThThI pRthvI tama:prabhA nAme Ave che tyAM traNa pAthaDA che. tyAM thakI ekarAja jhAjherI sAtamI tamastama:prabhA nAme pRthvI Ave che tyAM atyaMta aMdhakAra che, te sAtamI pRthvInA nArakIene ghaNuM vedanA che, tyAMthI eka rAja gae chate alaka Ave che. have sAte pRthvInuM paheLApaNuM kahe che-pahelI pRthvI eka rAja lAMbI paheLI che, bIjI pRthvI berAja lAMbI paheLI che, trIjI pRthvI traNa rAja lAMbI pahoLI che. jethI pRthvI cAra rAja lAMbI pahoLI che. pAMcamI pRthvI pAMca rAja lAMbI pahelI che. chaThThI pRthvI cha rAja lAMbI pALI che, sAtamI pRthvI sAta rAja lAMbI pahelI che. pahelI narakanA karatAM bIjI narakamAM anaMtagaNuM vedanA che, ema uttarottara sAtamI narakamAM anaMta guNa vedanA vadhAre jANavI. ene ghaNo vistAra pannavaNA ane jIvAbhigamamAM che. have tIvhAlekanuM svarUpa kahe che. prathama naMbudvIpa eka lAkha yojanane lAMbe paheLo che ane tene sarva dviIpa samudra vIMTI rahyo For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 dhyAna vicAra. che. tenA madhyabhAgamAM merU parvata che. te eka lAkha ceAjana uMcA che, dazahajAra yeAjana lAMbA paheALe che, tenI pUrva pazcima dizAe mahA videhakSetranI zeALa zALa vijayA che, anne maLI khatrIza vijayA che, tathA himavata ane mahAhimavata smAdi cha kSetra jIgalIA jIvAnA che, tathA eka bharatakSetra ane airAvata e e karma bhUminAM kSetra ja budvIpamAM che, te uttara dakSiNe che, tathA chapanna AMtaradvIpa che, tathA jAMbudrIpane jagatinA koTa che. tene cAra dara vAjA che, tathA uttarakurUne viSe sudarzana nAmA ja jIvRkSa che, jammudvIpane pharatA lavaNa samudra jANavA, lavaNa samudra e lAkha yeAjanane che, te madhye pAtALa kalazA che, te madhyethI jyAre pANI ubharAya che tyAre bharatI thAya che. tenu pANI khArU che, tene paNa pharatI jagati AvI che, tenI varadhI 16 sALa lAkha ceAjana mAMhI che. tene krUratA dhAtakIkhaMDa che, tene viSe ja budvIpa karatAM khamaNA kSetra jANuvA. tathA merU parvata paNa e jANavA. e e merU parvata 84 cArAzI hajAra ceAjana uMcA che. tathA e ikSvAku parvata che. tathA dhAvaDInuM vRkSa che, tene ktI jagata che. te dvIpa cAra lAkha yeAjana paheALA che, tenI paridhi ekatALIsa lAkha ceAjana jhAjherI che. tene kratA kALAdhi nAme samudra che. te ATha lAkha ceAjananA paheALA che. tenI pharatI paridhi ekANuM lAkha yAjata jhAjherI che. tene pharatA pukhkharavara nAme dvIpa che, tenA madhyabhAganeviSe mAnuSyettara pata valayAkAre paDayA che. tenI aMdaramAM aDadhA je dvIpa te madhye sarva dhAtakI khaMDanI peThe samajI levu, paraMtu tenAM kSetra dhAtakI khaMDa karatAM bamaNAM meTAM che. e aDhIdvIpamAM manuSyanI vasati che, tathA aDhIdvIpamAMja manuSyanu janma ane maraNa thAya che. aDhIdvIpa mahAra manuSyanuM janma maraNa thatu nathI. aDhIdvIpane viSe tirthaMkara, For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAna vicAra. 45 kevaLI, gaNadhara, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu ItyAdi dharma prarUpanAra hoya che. aDhIdvIpanI bahAra devatA tathA tiryaMcane rahevAsa che, aDhI dvIpanI bahAra asaMkhyAtA dvIpa samudra che. chelle svayaMbhUramaNa nAme dvIpa che. tevA rAjanA vikhame (eka rAjane cotho bhAga) pahALe che. te thakI svayaMbhUramaNa nAmA samudra pALe che. eTale aDadho rAjaka jhAjhera paheLe . aDhIdviIpanI bahAra je caMdra, sUrya, graha nakSatra ane tArA che, te sthira che. jyAM sUrya che, tyAM sadA divasa hoya che, ane jyAM caMdra hoya che. tyAM sadA rAtrI hoya che. caMdra tathA sUryanuM nuM AMtarU pacAsa hajAra ejananuM che. have urdhvakanuM svarUpa kahe che - pahele deveka sudharma nAmane che, tyAM batrIza lAkha vimAna che, sarva ratnamaya che, te thakI uttara dizAe barAbara IzAna devaleka che tene viSe aThThAvIza lAkha vimAna che, tenA iMdranuM nAma devalokane nAme samajI levuM, te be devaloka lagaDIne AkAre che, tenA upara sanata kumAradevaleka dakSiNa dizAmAM che temAM bAra lAkha vimAna che te thakI uttara dizAneviSe maheMdranAmA devaleka che tene viSe ATha lAkha vimAna che, tenA upara pAMcame brA devaka che, tenA viSe cAra lAkha vimAna che, tathA kRSNarAjI tyAM che, tathA nava lekAMtika devanAM nava vimAna che. te tIrthakaranI dIkSA samaye prabhune sUcanA ApavA Ave che te devane rahevAnuM tyAM che, te devaloka pAMca rAja lAMbe pahoLo che, tenA upara chaThTho lAMtaka nAmA devaleka che, tene viSe pacAsa hajAra vimAna che, tenA upara sAtame mahAzuka nAma devaloka che, tene viSe cAlIza hajAra vimAna che. tenA upara AThamo sahastrAranAmA devaloka che, tene viSe cha hajAra vimAna che, tenA upara navamAM Anata nAmA devaleka che, te thakI uttara dizi For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 dhyAna vicAra. dazamA prANuta nAmA devaleAka che, te e devaleAkanAM maLIne cArase vimAna che, te e devaleAkane viSe prANuta nAmA eka iMdra che. te upara AraNanAmA devalAka dakSiNa dizAmAM che. te thakI uttara dizAne viSe acyuta nAmA khAramA devaleAka che, te e devaleAkanA maLIne traNase| vimAna che. te e devalAkanA azruta nAmanA eka iMdra che. e khAra devaleAkanA kalpa devatA che. te uparanA devAne kalpAtIta kahe che. khAra devalAka upara nava caiveyaka che, te nava caiveyakanA traNaseAne aDhAra vimAna che, te upara pAMca anuttara vimAna che. tenAM nAma 1-vijaya 2-viyata 3-4yata 4-aparAjIta 5-sarvArtha siddha, te madhye vijayAdika cAra vimAna cAra dizAne viSe che, ane pAMcamu sarvArtha siddha nAmA vimAna lAkha yeAjana lAMbu pahALu madhya bhAgamAM che. te vimAnanI dhvajAthakI mAra yAjana upara siddha zilA che. te madhyamAM ATha ceAjana jADI che. cheDe mAkhIno pAMkha jevI pAtaLI che. ane pIstAlIza lAkha ceAjananI lAMbI pahALI che. te ziddhazilA upara eka ceAjananA trevIza bhAga mUkIne upara cAvIzamA bhAgamAM siddha, paramAtmAe, ajara, amara, avinAzI, anaMta jJAnamaya, anaMta darzanamaya, anaMta cAritramaya, evA anaMta guNAdhArI bhagavaMtA che,tee eka samayamAM cauda rAjaleAkamAM rahelA dravyu guNu paryAyane jANI rahyA che. pahelA tathA bIjA devalAkanA devatA manuSya, tiryaMca, pRthvI, pANI, vanaspatimAM upaje, tathA AThamA dhruvaleAkanA devA manuSya tiya camAM upaje che ane tiryaM ca jIve che te AThamA devalAka sudhI jAya che, have te caiAda rAjaleAka uMcapaNuM che. te madhye eka rAja lAka lAMkhA paheALApaNe caudya rAja sudhI je nADI che tene trasa nADI kahe che. e trasa nADIne viSe trasa jIva che, khAkI sarva leAkane viSe pAMca thAvara bharela che. For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAna vicAra. he cetana ! huM e cauda rAjakane anaMta vAra janma maraNe karI pharI che, tenuM kAraNa ajJAna mithyAtva che. jyAM sudhI zuddha dharmanI prApti thatI nathI tyAM sudhI jIva saMsArane pAra pAmI zakatuM nathI. sadharmanI prApti thavI atyaMta durlabha che, te have dekhADe che. 11 bedhi durlabha bhAvanA. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati, temAM pitAnA karelA kilaSTa karmathI chava paribhramaNa kare cheA bhayAnaka saMsAramAM anaMtA anaMtA pudgala parAvartana karatAM thakAM A jIva akAma nijerAthI temaja puNya upArjana karavAthI zrIndriya, trIndriya, catu. rindriya ane paMcendriyarUpa trasapaNuM pAme che. kahyuM che ke | nAthA | narattaM yariyakhittaM, khitteviviulaMkulaM / kuleviuttamAjAi, jAie rUvasaMpayA // 1 // ruvevihu arogittaM, arogitte cirajIviyaM / hiyAhiyaM ca vinnANaM, jIviye khalu dulahaM // 2 // bhAvArtha-manuSyapaNuM pAmyA chatAM paNa AryakSetra pAmavuM durlabha che, ane AryakSetra prApta thaye chate pANu sArUM kuLa pAmavuM durlabha che, ane kuLane viSe paNa uttama jAti pAmavI durlabha che, ane jAti pAmyA chatAM paNa pacaMdriya saMpUrNa Adi saMpadA pAmavI durlabha che, ane paMcaMdriyAdi rUpa saMpadA pAmavA chatAM paNa agatva eTale nigIpaNuM prApta thavuM durlabha che, ane roga rahita kAyA chate paNa lAMbA vakhata sudhI jIvavuM te durlabha che. ane lAMbA vakhata sudhI jIvI For Private And Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra tavya pAmyA chatAM paNa vItarAga AjJA pramANe hita ane ahitanuM jANavuM nizcayekarIne durlabha che. | mAthA nA saddhammasavaNaM taMmi, savaNe dhAraNaM tahA, / dhAraNe saddahANaMca, saddahANevi saMjamo // 3 // bhAvArtha...temAM paNa sadharma je vItarAga prarUpita, tenuM zravaNa te durlabha che ane zravaNa dhArI rAkhyAM chatAM paNa saduhaNA thavI atyaMta durlabha che, ane tema chatAM paNa saMyamanI prApti thavI ati ghaNuM kaThINa che, bodhibIjane ropanArI, karmakSaya karanArI evI arihaMta bhagavAnanI vANIne lAbha tha atyaMta durlabha che, je A jIve ekavAra paNa samyaktvarUpabadhinuM pAlana karyuM hota to ATalA bhava sudhI saMsAramAM rakhaDavuM na paData. je purUSo atIta kALamAM siddha thayA, vartamAna kALamAM siddha thAya che, ane bhaviSya kALamAM mekSa jaze, te sarvabedhibIjanuM phaLa che, te kAraNathI bhavya jIe bodhibIjanI prApti thavAmAM na karavo joIe. zrI munisuMdarajI mahArAjajIe upadezaranAra graMthamAM kahyuM che ke - gAthA. .. saMsArasAgaramiNaM, paribhamaMtehi savvajIvehiM // dipi muzALa, zAMtasoLaMtikAruM chuM ! bhAvArtha-A saMsArarUpa sAgaraneviSe bhamatA evA sarva jIe anaMtIvAra dravyaliMga grahaNa karyA ane mUkyAM paNa mukti thaI nahIM; kAraNa ke samyakatvavinA dravyaliMga ekaluM kazuM kaMI karI zakatuM nathI. jethI kahyuM che ke darzanathI bhraSTa thayo te bhraSTa thAja. For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. jANavA ane darzana thakI bhraSTa thayelAne nirvANapada nathI, cAritrarahita nirvANu pada yAme che. dana eTale zuddha deva, zuddha gurU ane zuddha dharma, enI jene pakkI zraddhA che te samyagdanI kahevAya che. vItarAga bhagava Mte SaD draSya bhAkhyAM che, tenI sAtanace tathA saptabhaMgIe karI je sadguNA te rUpa je darzIna te thakI rahita manuSyA mAkSa pAmatA nathI, mithyAtvathI huM cetana ! tuM cAra gatimAM rakhaDe che, mATe tuM jinezvara prarUpita bhAvanI sahRA rAkha. keTalAka jIvA dharma samajyA evu nAma dharAvIne nirapekSabhAve devI ane jakSa vagerenI mAnatA mAne che, tene pUje che, kolerA vagere rAgA thAya che tyAre jANe che ke e te mAtAneA ke pa thayA, mATe havana-heAma kare, paNa jANatA nathI ke mAtAne kaiApa karavAnuM zuM kAraNa ? zuM tamAe tene gALA dIdhI hatI ? magara te kAMI bagADayuM hatuM? vaLI je purUSA havana heAma karatA karatAM marI jAya che, tenA upara zu mAtAnA kApa thAya che ? vAhare vAha ! vaLI kahevAnu ke kAi mANasa mAtA melaDI ane jogINInI upAsanA karatA hAya tene te kAlerA vagere rAgA na thavA joIe paNa thatA dekhavAmAM Ave che, mATe maraNa mAgaLa kAinu jora cAlatu nathI. are bhAi ! te mAtA jogiNI vagerene paNa maraNa che, tene paNa AyuSya purUM thAya che tyAre maravuM paDe che, mATe he bhavya jIveA !! tameA kdamAM sAijo deva gurUnI zraddhA nahIM rAkhaze teA anaMtakALa sasAramAM rakhaDaze. tamAre eka divasa te maravu ja che, te zuM nathI jANatA mATe tenA bhaya rAkhyA zA kAmamAM AvavAne che; vaLI je mAtA, melaDI ane jogiNInA havana-hAmane mAnatA nathI ane tenA karanArane aTakAve che, temanI nidA kare che tene kema mAtA rAga utpanna karatI nathI ? he bhavya jIvA ! jayAM sudhI AyuSyanI maryAdA che, tyAM sudhI kAinAthI kaI thavAnuM nathI, juo yazodharanuM caritra, teNe leATanA kukaDA banAvelA hatA tenA bhakSaNathI keTalA bhava rakhaDavA paDayA che. te jarA vAMcI For Private And Personal Use Only se Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 20 dhyAna vicAra. vicAro, tene kevAM kevAM du:kha paDyAM che, ane kevA kevA kharAma avatAra mAnyA che te vAMcavAthI mAluma paDaze. je vItarAga bhagava'tathI nathI khanyuM te khIjAthI kema banI zake ? te jarA vicAra, sArAMza ke zaMkA, kakhAne jIna vacanamAM karavI nahIM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir savvAIM jiNesara bhAsiMcAI, vayaNAI nanahAhuti; phaanudinasamo, samarttaniSadaMtaksa ! ? || jInezvare kahelAM sarva vacanA satya che, anyathA nathI. evI jenA manamAM nizcala buddhi che tenu nizcala samakita jANavuM. ghaNuM zu kahevu ! he bhavya jIve ? A pAMcama kAlamAM kugurUe dharma evu nAma dharAvI bIcArA jIvAne ThaMge che ane cAragatimAM rakhaDAve che, vaLI vIrazAsanamAM paNa nindvavamatiyA vagere paNa bhagavAnanA vacanathakI viparIta prarUpaNA karanArA jANavA, ane temanI saMga tithI kheAdhimIjano nAza thAya che ane kadAcit samakita prApta thayu hAya tA paNa tenA nAza thAya che. mATe huM bhavyajIvA ! sugurUnA saMgakA ane jJAnAbhyAsa khUma kareA ke jethI satya svarUpa mAluma paDe, vItarAga bhagavate kahelAM vacana satya che evuM tame hRdayamAM dhAraNa kare. ema karavAthI AtmA anaMta sukha pAmaze. vItarAga bhagavate kahela sacama mAmAM pravartana karavuM. hAla khakuza ane kuzIlacAritra che, ane sAdhu Adi caturvidha sa'dha che ema zraddhA karavI. 12 bhAvanA. dhama kathAnA kahenArA arihaMta che, enI bhAvanA lakhIe chIe. je purUSa parahita karavAmAM udyamI che, tathA vItarAga che, te kadApi kAi paNa sthaLe asatya kathana karatA nathI. vaLI vAtaroga bhagavAna aDhAra doSa rahita che, te jaNAve che, For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. annANa kohamaya mANa, lohamAyAraiaraizra, niddAsoga viyaNAI, coriyAmacchara bhayoMI // 1 // pANivahapemakIDA, pasaMgahAsAya e dosA. aThArasavippaNaThThA, namAmi devAyadevattaM pa // 2 // ajJAna, krodha, mada, mAna, leAbha, mAyA, rati, arati, nidrA, zAka, asatyavAda, cArI, matsara, bhaya, hiMsA, prema, krIDA, hAsya, e aDhAra doSarahita vItarAga deva che, tene huM namuM chuM. e aDhAra doSa rAhata je deva che, tene kadApi kAle jUhu elavAnu kAraNa nathI; jene anata kevala jJAna pragaTa thayuM che tene potAnA jJAnanAM je je padArtha bhAsyA tene te pramANe kahyA che. te pakSapAta rahita che, kadAgraha rahita che. temane jUhu bAlavAnu kAi paNa kAraNu nathI, teo satya dharma kahI zake che. khIjA rAgI, dveSI, kadAgrahI, ane kapaTI, satyadharma kathana karI zakatA nathI. je bhagavaMte prarUpelA dharmAMne AdarI karI bhuvI jIva, saMsAra samudrane tarI mukti sukha pAme che te bhagavatanA anaDu4 upakAra che. For Private And Personal Use Only kutIthienAM vacana sarve, sadgatinAM vairI che; kAraNake yajJA dika pazuvadharUpa hiMsA karavAthI kala Mkita che, pUrvAparivarAdhI che, nira ka ga pASTaka bahu vacanA che. te kAraNathI mithyAtvIe jene dharma kahe che te dharmAbhAsa che, khATA che, ane tenAthI kaMi meAkSa maLatA nathI ane anaMtasaMsAra rakhaDavuM paDe che. mithyAtvIe A saMsAramAM mithyAtva rUpa yajJamAM mugdha pazuone hAmI de che, tethI te dravyathI ane bhAvathI ema methI hiMsaka che, uttama kuLa, cakra vI, vAsudeva ane iMdranI padavI pAmavI te paNa jainadhama nA pasAya che. jene keAi mitra nathI, khandhu nathI, nAtha nathI, je rANIne vaidya nathI, jenI pAse dhana nathI, temaja jenAmAM guNa nathI, te sarvAMnA baMdhu, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para dhyAna vicAra. mitra, nAtha, vaidya tathA guNane nidhAna jainadharma che. vItarAgabhagavaMte kahele dharma satya che, ema je dhAre che te jIva zivasaMpadA pAme che. e pramANe bAra bhAvanA bhAvatAM ghaNuM karma Ape che ane AtmAbhi. mukha thavAya che, iti bAra bhAvanA saMpUrNa. vaLI te dhyAna pAyAmAM cAra bhAvanA bhAvavI te batAve che. 1 jJAna bhAvanA, 2 darzana bhAvanA, 3 cAritra bhAvanA, ane 4 vairAgya bhAvanA. jJAna bhAvanAthakI Atma svarUpamAM ramaNatA-sthirapaNuM prApta thAya che, mithyAtvarUpa aMdhakAra dUra thAya che, ane paravastu sAcI bhAsatI nathI. darzana bhAvanAthakI maMtra, taMtra ane pAradarzanIya camatkAra dekhI moha thatuM nathI. jaNAya che ke dazya sarva pudgala bAjI che; emAM AtmIya kaMI nathI. cAritra bhAvanAthakI pUrvakRtakane nAza thAya che ane navAM kama sekAya che. vairAgya bhAvanA thakI tIvra karma paNa nAza pAme che, udAsInatA pragaTe che, saMsAra asAra lAge che. strI, putra, dhana, ane kuTumba, pramukha vastu upara rAga thato nathI. A cAra bhAvanA bhAvavAnI tIrthaMkara mahArAje AjJA karelI che ane tethI dhayAnamAM sthirapaNuM thAya che. manarUpI mAMkaDuM A cAra bhAvanAthI vaza thaI zake che. mana jItavuM atikaThINa che. yuddhamAM lAkhegame sanyane je purUSa jItI zake che te purUSa paNa manarUpI mAMkaDAne vaza karI zakato nathI. vaLI manane vyApAra mATe che ke, je vyApArathakI sAtamI narakamAM javAya che ane teja mananA dharmavyApArathI mekSamAM jaI zakIe chIe. kahyuM che ke - For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org dhyAna vicAra. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAyA. maNavAvAro garupro, maNavAvAro jiNehiM pannatto, jo ne samAe / avAmukhaM parANe // 1 // vaLI kahyuM che keH-- gAthA. maNa maraNe iMdiyamaraNaM / iMdiya maraNeNa maraMti kammAI maro khullo, temA mamArAM viMti zA For Private And Personal Use Only 53 bhAvA-manane mAravAthI eTale manamAM uThatA evA sarka 95 vikalpanA rAdha karavAthI iMdriyA mare che, sArAMza ke iMdriyA svayameva zAMta thAya che, ane iMdriyA zAMta thavAthI karmInA nAza thAya che, mane navAM kama AvatAM aTakAya che, ema samyak rIte karmanA nAza thavAthI meAkSagati prApta thAya che. mATe dhyAnanI icchAvALA purUSe paheluM manane jItavuM joie. dhyAna karanAra purUSa kAinA zabda sa MbhaLAya nahIM evI ekAMta jagyAe besavu, vairAgye karI manane vaza karavu. je purUSanuM mana vaza nathI te dhyAna karavA zI rIte samartha thAya ? ane dhyAnadazA vinA mukti zI rIte maLe ? mATe dhyAna karanArAe cittanirAdha karavA, je je pudgala sabaMdhI padArtha dekhavAmAM Ave che te upara mAThu rAkhavA nahIM. alpAhArI hAya, strIsaga rahita hAya, khaTapaTI na hAya, krodhI na hAya; rAgI na hAya, asatyavaktA na hAya, jJAnI hAya, udAsIna vRttivALA hAya, zarIra upara paNa jene mamatA na hAya, AhAra upara paNa Asakti na hAya, sa MtuSTa cittavALA hAya, kapaTI na hAya, nidaka na hoya, yazanI icchAvALA na hAya, mAna ane apa Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 dhyAna vicAra. mAnane sama gaNavAvALA hAya, potAnA ziSya tathA pArakAnA ziSya upara samabhAvavALA hAya, bhAgI na hoya, saMsAranA bhayavALe! hAya, A zarIrane kSaNabhaMgura jANutA hAya, haThavAdI na hoya, ane vItarAga vacanAnusAre cAlanArA hAya, te purUSa dharma dhyAna ane zukladhyAna kyAyI zake che. recaka, pUraka, ane kuMbhakarUpa prANAyAma je ajJAnIe kare che, ane samAdhi lagAve che, teteA huTha samAdhi jANavI. jIvAdi navatattva tathA SaTTunya, sAtanaya, saptabhaMgI, ane nikSepa, ityAdi jInamatanA jANakAra evA prANAyAma vagere karyA vinA dha dhyAna vigere dhyAve che te sahaja samAdhi jANavI, ane tethI mukti prApta thAya che; paNa jInavacanane jANyA vinA je purUSa huTha samAdhi kare che temanI mukita zI rIte thAya ? sahaja samAdhi vinA lAkhAvAra ThuTha samAdhi karavAthI mukita prApta thaI zakatI nathI. sApekSAe sahuja samAdhi pUrvaka huTha samAdhinI saphaLatA che. jainaprakriyAnA anu sAre huTha samAdhi karavI joie. haTha samAdhimAM kaSTanA pAra nathI. huDa samAdhithI keTalIka pAgalika RRddhi siddhi pragaTa thAya che, paNa Atma Rddhi prApta thatI nathI. have dhyAnanA cAra pAyA batAvavAmAM Ave che. zAzvatadhyAna vinA anata sukhamaya dazA pAmI zakAtI nathI. dhyAnI purUSAe je ThekANe rahevAthI peAtAne dhyAnamAM lAbha thAya te ThekANe rahevu. je rAtrI, divasa, paheAra ane ghaDI, dhyAnamAM gai te lekhe che, te veLA dhanya karI mAnavI. vAcanA, pRcchanA, parAvanA, anuprekSA ane dharma kathA lakSaNarUpa svAdhyAya che te dhyAnamAM lakhanabhUta che, mATe tenI paNa AvazyakatA che. ema an bhagavAna kahe che. A paMcamakALamAM kaiAi viziSTa jJAnava ta nathI. saMzaya nAza karanAra jJAnIone abhAva thavAthI jInezvare kathana karelA sUkSmabhedanI samajaNu mane yathArtha paDatI nathI, paraMtu rAga For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 55 ane dveSa rahita vItarAga bhagavaMte kevalajJAnavaDe je je vastunuM kathana karyuM che te satya che, ekAMta hitakAraka che, te pramANe vartavAthI bhavane nAza thAya che, ema ciMtavavuM te AjJAvicaya nAmane pahele pAye jANa have apAyaricaya nAmane bIje pAye kahe che. mithyAtva, avirati, krodha, mAna, mAyA, lobha ane manavacana kAyAnA sAvadya garUpa Asrava che, tenAthI A lokamAM ane paralokamAM ghaNuM du:kha bhegavavAM paDe che. te mahAduHkhanA hetu che, he cetana tuM have jANe che ke e Asava pudagala che, anAdikAlathI AtmAnI sAthe lAgeluM che, tuM enAthI nyAre che, e pudgalane svabhAva jaDa che. tuM te cetana che, tuM anaMta jJAnamaya che, anaMtadarzana ane anaMta cAritramayanuM che, tuM zuddha che, buddha che, avinAzI che, aja che, anAdi, anaMta, akSaya, akSara, akSara, acala, akala, agamya, anAmI, akarmA, ane abaMdhaka che, anudaya che, anudarika che, abhegI, aregI, azokI, agI, alezI, akaSAyI, avedI, achedI, abhedI ane akhedI che. azarIrI, anAhArI che. avyAbAdha anavagAhI che, agurU laghu che, apariNAmI, atiMdriya, aprANI, anI, asaMsArI, amehI, amala, acala, aparaMpAra che, anAsava che, alakha che, asaMgI che, amUrta che, svabhAvaramaNIya che, parabhAva tyAgI che, anAkAra che, kAlokajJAyaka che, e zuddha cidAnaMda mAro AtmA che. evuM je ekAgratArUpa tanmayapaNe parisumana che tene apAyavicaya nAmane bIje dharmadhyAnano pAye kahe che. 3 vipAka vicaya. kSaNe kSaNe karmaphaLane udaya je aneka tarehane utpanna thAya che tenAthI sukha duHkha jogavatAM harSaka nahIM karatAM vicAravuM For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa dhyAna vicAra. je pUrvakRta, kama nA vipAka che, evuM je ciMtavana tene vipAkavicaya kahe che. A jIva para pudgalamAM rAcatA mAcatA samaye samaye sAta vA ATha ka ne khAMdhe che, te karmanA ba Mdha, cAra prakAre che. prakRtimadha, sthiti baMdha, rasabaMdha ane pradeza dha, ema cAraprakAre badha che. te cAra prakAre khAMdhelA vipAkAne he jIva! tAre avazya bhAgavavA paDaze. hasatAM hasatAM je kama baMdhAya che, te rAtAM paNa chUTatAM nathI. khaMdhaka kumAra pUrva bhavamAM charIvatIkAIMbaDAnI khAla utArIne rAmyA. ke ahe meM kevI caturAithI khAla utArI, ema rAcatAM bAMdhelAM karma avazya temane lAgavavAM paDyAM. mahAvIra svAmI je carama tI kara mahArAjA temane paNa kAnamAM geAvALe khIlA mAryA te kADhatAM temaNe evI rADa pADI ke jethI traNa bhuvana gAjI uThyAM, temane evI evI vedanAo bhegavavI paDI. marIcIe jAtinA manna karyAM. tethI te mahAvIra svAmI nAmanA cAvIzamA tIrthaM kara thayA, tApaNu brAhmaNunA kuLamAM upajavuM paDayuM; mATe huM cetana ! aMdha samaye ceta ! vipAkanA udaya Ave che, tyAre kema ha~zeka kare che ? karmonA udayathI mAtA strI thAya che, srI mAtA thAya che. pitA putra thAya che ane putra zatru thAya che. keAi rAjA thaIne karmanA vipAka bhAgave che, keAi cakravatI thaine karmanA vipAka bhAgave che. keAi iMdra caMdra thaine kanA vipAka bhAgave che. koi DhAra, jaLacara ane khecara thaIne ka nA vipAka bhAgave che, koi bhAgI thaine karmanA vipAka bhAgave che; koi rAgI thaine ka nA vipAka bhAgave che. zubha karma AMdhyu hAya tA zubhavipAka leAgave che, tethI kAMIka zAtA jIvane thAya che; azubha karma bAMdhyu hAya te azubha vipAka janya du:khane jIva bhAgave che. A cetana, kama ne vaza paDyo cakA du:khI thAya che. AtmAnA jJAna guNa te jJAnAvaraNIya karme dAkhyA che. mAtmAnA sAmAnya upayAga rUpa mana tadana guNa te danAvaraNIyakrame For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra, pa7 dAkhyo che. AtmAne avyAbAdha anaMta sukhamaya guNa te vedanIya kameM dAkhe che. AtmAne kSAyika samakita guNa te mehanIyaka dAkhe che. AtmAne akSayasthitirUpa guNa AyuSyakarmo dAkhe che. AtmAne arUpI guNa te nAmaka dAkhe che, AtmAne aguru laghu guNa te getrame Ave che. AtmAne anaMtavIrya guNa te aMtarAyakameM re che, ema AtmAnA ATha guNa te ATha kame phekyA che. tethI he cetana ! anaMta zaktine dhaNI chatAM tuM raMka je banI gayo che. ema cAra baMdhanA bheda vicAratAM tathA baMdha udaya, udIraNuM ane sattA e cAra vicAra karatAM vipAkavicaya dharmadhyAna pragaTa thAya che ane tethI AtmAnI zuddhi thAya che, 4 saMsthAna vicaya. A leka anAdi anaMta che. utpAda vyaya ane dhruva yukta sarva padArtha che. dharmAstikAya dravya, asaMkhyAta pradezI cAda rAja lekamAM vyApI rahyuM che. sthitisahAyaguNayuta adharmAstikAyadravya, asaM. khyAtapradezI caudarAjaka vyApI che. AkAzAstikAya dravya, loka alaka vyApI che. kAlanA pradeza nathI, e opacArika dravya che. jIvanA asaMkhyAtA pradeza che, ane te kevalajJAnanI apekSAe cAda rAjalaka vyApI che. jIva dravya anaMta che. AMkhanI pAMpaNene eka vALa laIne tene evA sukama khaMDa karIe ke jenA eka khaMDanA be khaMDa na thAya, evA sUkSma vALa khaMDa pramANe AkAzakSetra lahIe, eTalAmAM AkAzarU5 kSetramAM AkAzanA asaMkhyAtA pradeza rahyA che, ane teTalAmAM dharmAstikAyanA asaMkhyAtA pradeza che, tathA adharmAstikAyanA paNa asaMkhyAtA pradeza rahyA che, ane teTalAmAM nigAdIA gelA paNa asaMkhyAtA rahyA che. te sarva paDyA mUkIne te mAMhethI eka goLo laIe, te eka gALAmAM paNa asaMkhyAta nigei rahI che, For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 dhyAna vicAra. te asaMkhyAta nigeAda paDatI mUkIne te mAMhethI eka nigeAda laie te eka nigeAdaneviSe paNa anaMtA jIvA rahyA che. atIta kALa tathA anAgata kALanA sarva samaya tathA vartamAna kALanA eka samaya e traNe kALanA jeTalA samaya thAya te sarvene anaMta guNA karIe teTalA jIva eka nigeAdamAM rahyA che. te sa` jIva paDayA mUkIne temAMhethI eka jIva laIe teA te jIvanA asaMkhyAtA pradeza che, ekekA pradeze anaMtI karmInI vaNA lAgI rahI che. te sakanI vaNAe rahevA daIne temAMhethI eka vaNA laie, te eka vaNAmAM anaMtA pudgala paramANue rahyA che. e paramANu bheLA thAya tevAre phreMcaNuka khaMdha kahevAya che, traNa paramANue bheLA thAya tevAre caNaka khaMdha kahevAya che, ema sa MkhyAtA paramANu bheLA thAya tevAre saMkhyAtANuka khaMdha kahevAya che, ane anantA paramANu bheLA thAya tevAre ana tANaka khaMdha kahevAya che, eTalA paramANuonA khaMdha thAya te sa`khadha, jIvane grahaNa karavA ceAgya nathI. paraMtu abhavya rAzinA jIvA casmAterame khele che, tethakI ana Mta guNAdhika paramANue jevAre bheLA thAya tevAre eka dvArika zarIrane levA ceAgya va`NA thAya che ane te AdArakanI vaNAthI paNa jevAre anaMta guNAdhikamaya daLIyAM bhegAM thAya tevAre eka vaikriya zarIrane levA ceAgya vaNA thAya che ane, vaLI vaikriyavargaNAthI paNa anaMta guNAdhikamaya daLIyAM jevAre bheLAM thAya che, tevAre tejasa zarIrane levA ceAgya vaNA thAya che ane tejasanI vaNAthI paNa jevAre anata guNAdhikamaya daLIyAM bhegAM thAya che, tyAre eka bhASAne levA ceAgya vaNA thAya che, tathA bhASAnI vAthI paNa mana ta guNAdhikamaya daLIyAM jevAre thAya che, tevAre eka zvAseAzvAsane levA ceAgya vaNA thAya che, zvAseAzvAsanI vaNAthI paNa anaMta guNASikamaya DhaLIyAM jevAre bhegAM thAya che tevAre eka manane levA cAgya For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. paTa vargaNa thAya che, mananI vargaNAthI paNa AThagI karma vagaNa anaMta guNAdhika paramANutkaMdhavALI jANavI. e rIte jIvane akeke pradeza rAga dveSanI cikAze karI karmanI anaMtIvargaNAo lAgI rahI che. AThe vargaNAo che te jIvane anAdi kALathI lAgI rahI che. dArika, vaikriya, AhAraka, ane tejasa e cAra vargaNa bAdara che. temAM pAMca varNa, be gadha, pAMca rasa ane ATha sparza e vIza guNa jANavA, ane bAkInI cAra vargaNa sUkSama che, temAM pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa ane cAra sparza maLI seLa guNa che. eka paramANamAM eka varNa, eka gaMdha, eka rasa ane be sparza maLI pAMca guNa che, te paramANuo sadA zAzvata anaMtAnaMta che, bALyA baLe nahI, chedyA chedAya nahI. jeTalA che teTalAne teTalA che. vaidarAjalaka vyApI che. akeka paramANu ekeka vastumAM anaMtI anaMtIvAra pariNamI cUkyuM, tyAM je vastune pariNamIne te vastuthI chuTayo te vakhate te vastunA paryAyane vyaya thaye ane bIjI vastumAM jaI pariName tethI te vastunA paryAyane utpAda che, ema akeka paramANu utpAda ane vyayarUpa paryAyapaNe palaTaye temAM anaMte kAla game che. ane hajI anaMta kALa jaze; paNa paramANu temAM teja dhruvapaNe che. ema pAMce dravyamAM utpAda vyaya thaI rahyo che. te dravya dravyapaNe dhruva che, cAda rAjalokanA AkAzanA sarvapradeze A jIve anaMtavAra anaMtarUpe janma maraNa karyA, vaidarAjalaka paNa tene teja che, ane jIvo paNa tenA teja che. uleka, adholeka ane tochalAkamAM jIva, anaMtIvAra jaI AvyuM paNa jyAM sudhI karma che, tyAM sudhI bhamavAnuM che. jyAre karmane nAza thaze, tyAre siddhazilA upara je siddhakSetra che, tyAM jIvane rahevAnuM thaze, e cothe saMsthAnA vicaya nAmane pAya jANa. For Private And Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. have saMkSepathakI dharmadhyAnanuM lakSaNa kahe che, karmarUpI samudra je janma jarA maraNarUpIjakarI bhareluM che, temAM moharUpI moTA bhamarA paDI rahyA che, ane kAmarUpI vaDavAnala agni saLagI rahyo che, ane te karmarUpI samudramAM kaSAyarUpI cAra pAtALa kaLazA che, AzArUpI moTA vAyu vAI rahyA che, mAThA vika5saMkalparUpI kalela uchaLI rahyA che, kapaTarUpI meTA magaramaccha jyAM tyAM doDAdoDI karI rahyA che, mithyAtva, aviratirUpa jyAM moTA khaDaka lAgI rahyA che. tRSNArUpI bharatI oTa jyAM thayA kare che, bhaya ane zekarUpI pANInI choLo parvatane bhedI nAMkhe che, uparyukta karmarUpI A saMsAra samudra che. yAcanArUpa sevAlane samUha jyAM ghaNe che, dukhe karIne pUrNa thAya, evuM je viSaya sukha te samudrane madhyabhAga che. ajJAnarUpI vAdaLane aMdhakAra ghaNe vyApI rahyo che, ApadArUpI vIjaLI paDavAne jyAM ghaNe bhaya rahyo che, e je saMsArasamudra tene taravAno upAya kahe che. samakitarUpa daDha baMdhane bAMdheluM ane aDhAra hajAra zilAMga ratha te rUpI pATIyAM jyAM jaDelAM che evuM cAritrarUpa je jhahAja che, tyAM jJAnIrUpa nirdhAmaka e jhahAja calAvanAra che. saMvararUpI kIce karI pATIyAnA AzravarUpa chidrone pUryA che, jyAM mane guNirUpa sukAna che, te AcArarUpa maMDape karIne dIpatuM che, ane sAtanayarUpa sAta mALe karI zobhatuM evuM vahANa che, ane utsarga ane apavAdarUpa jene be mArga che, evA vahANamAM zuddha adhyavasAya rUpa ghaNu baLavaMta coddhAo caDhayA che, vaLI jyAM yogarUpa staMbha che, te staMbha upara adhyAtmarUpa zaDha jyAM caDhAve che, have e zaDha rUpI adhyAtmajJAna thakI pragaTa thaye tArUpa pavana, anukuLa vAte thako saMvegarUpavege karIne cAritravahANa cAlyuM jAya che, temAM mahA munirAja beThA che, te munirAja mahA addhinA ghaNa che, bAra bhAvanA For Private And Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. 61 rUpI peTIemAM jJAna darzana ane cAritrarUpa ratna bharelAM che; evA munIzvara ka rUpasaMsAra samudramAM vahANamAM beThA thakA cAlyA jAya che; have mAkSarUpI nagare munIzvara rUpa sArthavAhane jatA dekhIne saMsAramAM rahelA mAharUpa pa@ipatie munirUpa sA vAhane luMTavAne vicAra karyAM. te meharUpa paddhipati mahAbaLavAn che. krodhAdika bhiTTanA rAjA che. iMdra, caMdra ane nAgendrasarakhApaNa tene jItavA samartha nathI, evA baLavAna che, te manamAM udAsa thayA, anevicAra karavA lAgyA ke, ApaNA saMsAra rUpa nATakanA uccheda thAya che, ane ApaNI hine nAza thAya che. ema ghaNA zokAtura thaIne beThA. tenA manamAM eve vicAra thayA ke bezI rahetAM kai thavAnuM nathI, udyama karU, ane e sarva Rddhi luMTI lai Avu. ema vicArI peAtAnA duona nAmanA je khalAsI tene teDAvI kahyuM ke-ApaNu durbuddhi nAme vahANu taiyAra karo, ane duSTAcAra pramukha jhahAja che te sarva taiyAra kareA, pazcAtu rAga ane dveSarUpa yAddhAone kahyu ke Apa ApaNI senA laine taiyAra thAe; sasubhaTAne sajja karI te yeddhAe vahANamAM beThA. jhapATA baMdha bhavasamudramAM te vahANu cAlavA lAgyuM, cAlatAM cAlatAM laDAinI jagyA upara AvyuM, te vAre dharmarAjAnA subhaTA je cAritra rUpa vahANune viSe sthiratA rUpa maMDaLamAM beThA hatA, temaNe meha rAjAnuM sainya dIThuM, dekhIne turata uThI sajja thaine raNamaMDapa bhUmipara AvyA. tattva ciMtA-upayoga rUpa je vahANu te laIne sajaja thayA pachI meharAjA sAthe mahAmAMhe yuddha karavA lAgyA, samyag darzana pradhAne mithyAtva pradhAnane ata dazAe paheAMcADyo. upazama nAmanA subhaTe kaSAyAdi cAraTAone harAvI nasADI mUkyA. zIyala subhaTe kaMpa cArane jItyA. vairAgya subhaTe hAsyAdi Sa'pune jItyA. zrutajJAna tathA ceAgAdi subhaTenidrAvikathAdi subhaTAnI khAkhAvIkhI karI nAMkhI. For Private And Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. iMdriyanigraha subhaTe asaMyama rane ha. dharmadhyAna ne zukaladhyAna e be subhaTee ArtadhyAna ane redradhyAna e be subhaTane haNyA. kSapazaddhAe darzanAvaraNa zatrune ha. vaLI azAtArUpa meharAjAnuM sainya te puNyaudayaddhAnA baLathI nADuM. have AvI dazA dekhIne dravya svarUpa hAthI upara besI, rAgarUpa putre karI sahita mahArAjA laDAI karavA pite AvyA, tyAre dharmarAjA, zraddhArUpa aSTApadavAhana upara besIne jJAnarUpaputra sahita co, ane mahArAjAne sahejamAM haye, meharAjAnA sarva sainyanuM nikaMdana karyuM. tevAre muni mahArAje mahA AnaMdane prApta karyo. dharmarAjAnA pasAyathI pitAnuM ISTa kArya saryuM. te vAre te munIzvara mahA vyavasAyI thayA. koI rItane temane bhaya rahyo nahIM, ane cAre dizAe vepAra karavA lAgyA. evI rIte potAnA mananI aMdara banne sainyanuM svarUpa vicAravuM. atra bahArane koI cora nathI, tema rAjA paNa koI nathI. svasvarUpAnuyAyIpaNe pravate to dharmarAjAnA pakSanI chata samajavI, ane parAnuyAyIpaNe pravarte te mahArAjAnA pakSanI chata samajavI; ema pitAnA aMtaramAM banne svarUpa vicAravAnAM che. e dharmadhyAna cothA guNa ThANAthI te sAtamAM guNaThANA sudhI hoya che. je the guNa ThANe dharmadhyAna na hoya to samakita rahe nahIM. AThamAM guNa ThANAthI zukaladhyAnane prAraMbha thAya che. e dharmadhyAnanI bhAvanAo cAra che. 1 maitrI bhAvanA 2 prada bhAvanA, 3 kArUNya bhAvanA, 4 ane mAdhyaaibhAvanA. e cAra bhAvanA che. maitrI bhAvanA-eTale sarva jIva sAthe mitratA citavavI tene maitrI bhAvanA kahe che. mitra potAnA mitranuM jema bhaluM karavA cAhe che, tema sarva jIvanuM bhaluM ciMtavavuM. sattAe sarvaja sarakhA che, sajAtIya che, ke ApaNe zatrunathI, ane keI mitra nathI. kama eja For Private And Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. zatru che. paNa prati zarIra bhinna evA che te zatru nathI. teo bIcArA karmanA vaza paDyA che tethI bIjAnuM bhaMDuM karavA cAhe che, paNa karma rahita nirmaLa hota te kadi keInuM bhUMDuM karavA IcchatA nahIM. jema siddhanA jIve karma rahita che, tethI teo koInuM bhUMDuM karavA te samartha thatA nathI, tema sarva che keInuM bhUMDuM karavA samartha nathI. sukha duHkha karanAra karma che, karma e mahAverI che. sarvajI jJAna darzana ane cAritre karI eka sarakhA che, mATe sarvajInuM hita thAya tema ciMtavavuM. sarva jI dharma pAme te sArUM, evI je ciMtavanA te maitrI bhAvanA jANavI. 2 pramodabhAvanA-guNanyAyI dhamIone dekhI mahA harSa pAme, guNavaMtane dekhIne guNadaSTidhAraka vicAre ke te mahAjJAnI guNa che, je je dhamI jI hoya tene dekhI tene AnaMdAzra Ave, vaLI mahAmuninA meLApathI harSa pAme ane manamAM vicAre ke, ahIM mArAM dhanya bhAgya ke kRpA samudra, kSamAbhaMDAra, mahAmunIzvaranAM darzana thayAM. ahA ! huM temanI sevA karIza. mArAM sarva pApa jaze, vaLI te gurU anaMta guNanA dhaNuM che, mokSa sukhanA dAtAra che, mokSa mArganA sArthavAha che. tatva bhegI che, parabhAva tyAgI che, svabhAva pramANe che. ajJAnI chone jJAnarUpa cakSunA denAra, durgati paDatA prANIne vAranAra, sugati pahoMcADanAra, jJAnI, dayAnI, mainI, vairAgI ane tyAgI evA munIzvara mahArAjAnAM darzana thayAM te mArUM meTuM bhAgya jANavuM. vaLI gurU mahArAjAnA upakAranuM ozIMgaNa koIpaNa rIte thaI zakAya nahIM, tevA gurU che. ahe! dhanya ghaDI Aja, dhanya divasa Ajana, Aja huM kRtArtha thayo, Aja mane syAdvAdadharma sAMbhaLavAno vega maLe ema ciMtave. jyAM Atma svarUpanI vAto thaI rahI che, tyAM paNa ghaNe AnaMda mAne, vaLI gurU AdikanA maLavAthakI vicAre je Aja mane ciMtAmaNi rata keTakeTI maLyAM. sAdhamI bhAIne paNa dekhI mirAjI khaDI thAya. e rIte bIjI pramoda bhAvanA kahI. For Private And Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra, have trIjI kAryabhAvanA kahe che. sarva jIva upara dayA rAkhavI. ahe ! A jIva kayAre dharma pAmaze. dayA be prakAranI che. dravyadayA ane bIjI bhAvadayA. temAM jIvanA daza prANanuM rakSaNa karavuM te dravya dayA che ane te jIvane vItarAga dharmanI prApti karAvavI, dharmanI oLakhANa karAvavI te bhAva dayA che. vItarAga bhagavaMte ATha prakAranI jIupara dayA ciMtavavAnI kahI che. paNa A ThekANe graMtha gArava thAya mATe lakhI nathI, - have cethI madhyasthabhAvanA kahe che. madhyastha dRSTithI sarva jIvone dekhavA tathA madhyastha dRSTithI tavA dikanI tathA dharmanI parIkSA karavI. mithyAtvI, ane jIvaghAtI prANuM ene dekhI temanA upara kodha kare nahi, manamAM ciMtavavuM ke, e bIcArAjIva karmanA ge evA thayA che, paNa karmane nAza thaye chate e jIva zuddha svarU 5 ramaNa thaze. konA upara TheSa kare? ane kenA upara rAga karavo ? ItyAdi ciMtavavuM tene mAdhyastha bhAvanA kahe che. mAdhyastha bhAvathI rAga dveSanI pariNati manda paDe che, ane sarvatra nyAyaSTithI satya dekhI zakAya che. have zukaladhyAnanuM svarUpa kahe che. zukala dhyAnanA cAra pAyA che, 1 pRthakatva vitaka sapravicAra, 2 ekatvavitarka apravicAra, 3 sUkSmakiyA apratipAtika ucchinna kiyA anivRtti. A cAra pAyAnuM tatvArthasUtra, sammatitarka ane gazAstra vageremAM vizeSataH svarUpa pratipAdana karyuM che. 1 prathama pAyAmAM pRthakapaNe dravya guNa ane paryAyanuM kRta jJAnanA AlaMbanavaDe eka ciMtavyA pachI anya ema vikalpa sahita dhyAna karavAmAM Ave che. 2 bIjA pAyAmAM dravya guNa paryAyanI ekatA karI zruta jJAnanA For Private And Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. AlaMbanavaDe vikalparahita virya upaganI ekAgratAe dhyAna karAya che. e be pAyAmAM zrutajJAnAlaMbI pADyuM che, avadhijJAna ane mana:paryavajJAnanA upayogamAM vartate kaI jIva dharmadhyAna ane zukaladhyAna karI zake nahIM. bIjA pAyAnA sthAnathI AtmA, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane antarAya, e cAra ghAtI karmane kSaya karI kevalajJAnanI prApti kare che. 3 trIjA sUkSama apratipAti nAmanA dhyAnamAM kevalajJAnI sUkSama mana, vacana ane kAyAnA vegane rUMdhe che, zelethI karaNa kare che ane apratipAti nirmaLa acalatA rUpa pariNAmane pAme che. 4 uchinna kriyAnuvRtti nAmanA cothA pAyAmAM yoga nirodha karyA pachI bAkI rahelI tera prakRti khapAve che, akarmA thAya che, sarvapadagalikakriyAthI rahita thAya che, sarvakriyAne ucacheda karI, akriya bane che ane eka samayamAM siddhasthAnamAM jaI sAdianaMtamA bhAge rahe che. tyAMthI kadI saMsAramAM pAcho Avato nathI. padastha, piMDastha, rUpastha ane rUpAtIta e cAra prakAranuM dhyAna karavAthI AtmA pitAnA anaMta sadaguNene pragaTa karI paramAtmapada pAme che. arihaMtAdipadadvArA dhyAna dharavuM, zarIrarUpa piMDamAM rahelA AtmAnuM dhyAna dharavuM, karmarUpI che, tenI sAthe rahelA AtmAnA svarUpane vicAra kara, karma rUpI che tenAthI bhinna AtmA arUpI che. te arUpI AtmAnuM dhyAna dharavuM, ItyAdi aneka prakAranA thAnavaDe AtmA, sakala karmano kSaya karIne anaMta zakti meLavI siddha paramAtmA bane che. bhUtakALamAM anaMta jI dhyAnanA pratApe mukti pAmyA, ane bhaviSyamAM pAmaze. ityevaM OM ahamahAvIra zAntiH 3 - @ @ - For Private And Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAna vicAra. antyamaGgalam. or dharmadhyAnaprabhAvathI, karmakalaGkavinAza; zukaladhyAna prabhAvathI, muktipurImA vAsa. saptabhaMgIne sAtanaya-, cAranikSepA sAra; gurugamathI mana dhAratAM, pAme bhavajalapAra. dravya guNa paryAyane, samyag dhyAve jIva; nizcayane vyavahArathI, karatAM pAme ziva. ogaNiza aThAvananA, caitra zukla sukhakAra; pratipadAdina pUrNa grantha,-karatA harSa apAra. nagara pAdarA zobhatuM, zAntinAtha sukhakAra; vakIla mohanalAlabhAI, vijJapti karanAra. vijJaptithI e racyA, naranArI sukhakAra; yogya jIvane sampaje, dhyAna sadA hitakAra. Agama samudra apAra che, koika pAme pAra; zrutabindu amRtataNA, sarvaroga haranAra. gurusukhasAgarapremathI, nAThA saghaLA kleza; buddhisAgarapremayI, racatAM zAMti hameza. kriyAddhAraka zrInemasAgarajI tacchiSya cAritra cUDAmaNi zrIravisAgarajI tacchiSya zAntamUrti zrIsukhasAgarajI tacchiSya zrIbuddhisAgararacita dhyAnavicAramanyaH samApta0 OM zAMtiH 3 saMvata 1958 caitra sudi 1 lekhaka-muni buddhisAgarasUri. bhu. 5 // 62. ) ur 1 // For Private And Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI adhyAtmajJAnaprasAraka maMDaLa. [ sthApana-jJAnapaMcamI-vIra saMvat 2435 ] je tamAre tatvajJAnanA uttama siddhAMta, sarala ane priya zailImAM samajavA heya ane pitAnuM hRdaya nirmaLa banAvavuM hoya, te maMDaLa taraphathI pragaTa thayela - zrImad buddhisAgarajI granthamALA avazya vAMce. majakura granthamALAmAM pragaTa thayela granthane vAMcI, manana karI, tamArA AtmAne ucca zreNIe caDhAve. uttama grantha eja apUrva satsaMga che. khacIta A granthanA mananathI ghaNuM jANavA ane meLavavA pAmaze-AcAryazrInI lekhanazailI-madhyastha daSTivALI rahevAthI, dareka dharmAvalaMbIe tene premapUrvaka vAMce che. dareka granthamAM adhyAtmajJAna ane tatvajJAna saMbaMdhI vivecana mukhya che. vairAgya, upadezaka ane bedhaka, pade-bhajana-te te viSayamAM linnatA karI nAkhe che. dareka padano sAra vicAraNIya che. anekAnta daSTithI, hadayanI vizALatApUrvaka ane prIya tathA pacyavANIthI hareka jaNane uttama banAvI zakAya che ane te mujaba A grantha che. mAtra vAMcakonA hitArthe, udAra gRhasthanI sahAya vaDe (keI paNa grantha prakAzaka maMDaLa karatAM) ochAmAM ochI kIMmata rAkhavAnI pahela A maMDaLeja karI che ochI kIMmata chatAM chapAI-kAgaLabaMdhAI vagere kAma suMdara thAya che, tadda uparAMta vadhu pracArArthe prabhAvanA, vidyAthIone InAma ane bheTa ApanAra mATe vadhu nakale maMgAvanArane (zIlIkamAM hoya te) banI zakatI ochI kIMmate ApavAmAM Ave che. jeone pragaTa thaI cukelA ane thavAnA grantha paikI, keIpaNa grantha potAnA murabbI ke snehI ane upagArIonA smaraNArthe, pragaTa karavAne IcchA hoya temane te mujaba maMDaLa sagavaDa karI Ape che. patravyavahAra-muMbAI-caMpAgalI. vyavasthApaka-adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa tathA pAdarA ( gujarAta) vakIla mohanalAla hImacaMda, e saranAme kara. For Private And Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir grantha nIcalA sthaLethI vecANa maLaze. 1 pAdarA-vakIla mehanalAla hImacaMda. 2. muMbaI-mesarsa meghajI hIrajI-The. pAyadhunI. 3. , zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa-ke. caMpAgalI. ? 0000000 6 game tevA nAnA moTA prasaMge nAnI moTI rakamanI zrI yazovijayajI jaina gurUkuLane hAya karavAnuM bhUlazo nahI For Private And Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir retALa 2 6459 ba 2929 26 dhyAnajIvana, hoMcazu bhakitanAM bhAI nANAM, e raMga. thAne mAM nI jIvana jIva gALA, tApe sahI jheTa TALAre, kaMyAnamAM , rie kaha, zreNi nivArIne kSaNa mAM, vRtti cIja' mAMhi vALA 'jhAmeTAmAM citta ramAvA, kadI nuM lerA kaMTALAre kaMyAnamAM . dApIne khALavA ne rAgone TALavA. - A mahAkALA; ke saguNa cha dhorI hadayamAM, te TALAre, keyAnamAM ra sApura vAdathI thAnuM lagAvatAM, - sAdhano* 1 hilA mALA, buddhisAgara prabhu thAtuM. pratApane, mukitapurImAM mahAlAre, keyAnamAM 3 buddhisAgarasUri. For Private And Personal Use Only