Book Title: Dharmvarddhan Granthavali
Author(s): Agarchand Nahta
Publisher: Sadul Rajasthani Research Institute Bikaner
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010705/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna bhAratI prakAzana naM0 dharmavarddhana granthAvalI sampAdaka - agaracaMda nAhaTA aad pAza .5 : jJAna bhara " SATAR sAdula .). 25 AM PAL IA / M . TIEWER i DEY dIkAnera prakAzaka - sAdula rAjasthAnI risarca insTITyUTa bIkAnera prathama saMskaraNa savan 2017 mUlya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seTha nAdarsa 70 - bI0, dharmatallA sTrITa (kalakattA) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinase sadA sahayoga va sAhityakSetra meM Age bar3hane kI preraNA milatI rahI unhIM saujanyamUrti, vidyAmahodadhi, rAjasthAnI sAhitya ke mahAn sevaka zrI narottamadAsajI svAmI ke kara kamaloM sAdara samarpita -agaracaMda nAhaTA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya zrI sAdUla rAjasthAnI risarca-insTITyUTa bIkAnera kI sthApanA san 1944 meM bIkAnera rAjya ke tatkAlIna pradhAna matrI zrI ke0 ema0 pariNakkara mahodaya kI preraNA se, sAhityAnurAgI bIkAnera-nareza svargIya mahArAjA zrI sAdUlasiMhajI vahAdura dvArA saMskRta, hindI eva vizeSataH rAjasthAnI sAhitya kI sevA tathA rAjasthAnI bhASA ke sarvAGgINa vikAsa ke liye kI gaI thii| bhAratavarSa ke suprasiddha vidvAno evaM bhApAzAstriyo kA sahayoga prApta karane kA saubhAgya hame prArabha se hI milatA rahA hai / saMsthA dvArA vigata 16 varSoM se bIkAnera meM vibhinna sAhityika pravRttiyA calAI jA rahI haiM, jiname se nimna pramukha haiM1. vizAla rAjasthAnI-hindI zabdakoza __isa saMbaMdha meM vibhinna sroto se sasthA lagabhaga do lAkha se adhika zabdo kA sakalana kara cukI hai / isakA sampAdana Adhunika kozo ke DhaMga para, lave samaya se prAraMbha kara diyA gayA hai aura aba taka lagabhaga tIsa hajAra- zabda sampAdita ho cuke haiN| koza me zabda, vyAkaraNa, vyutpatti, umake artha, aura udAharaNa Adi aneka mahatvapUrNa sUcanAe dI gaI haiN| yaha eka atyata vizAla yojanA hai, jisakI satoSajanaka kriyAnviti ke liye pracura dravya aura zrama kI AvazyakatA hai / AzA hai rAjasthAna sarakAra kI ora se, prArthita dravya-sAhAyya upalabdha hote hI / nikaTa bhaviSya me isakA prakAzana prAraMbha karanA sabhava ho skegaa| 2. vizAla rAjasthAnI muhAvarA koza __rAjasthAnI bhApA apane vizAla zabda bhaDAra ke sAtha muhAvaro se bhI samRddha hai| anumAnata pacAsa hajAra se bhI adhika muhAvare dainika prayoga me lAye jAte haiN| hamane lagabhaga dasa hajAra muhAvaro kA, hindI me artha aura rAjasthAnI me udAharaNo sahita prayoga dekara sapAdana karavA liyA hai aura zIghra hI ise prakAzita karane kA pravadha kiyA jA rahA hai / yaha bhI pracura dravya.aura zrama-sAdhya kArya hai| Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadi hama yaha vizAla saMgraha sAhitya-jagata ko de sake to yaha masyA ke liye hI nahIM kintu rAjasthAnI aura hindo jagata ke lie bhI eka gaurava kI bAta hogii| 3. AdhunikarAjasthAnIkAzana racanaoM kAma isake antargata nimnalikhita pustakeM prakAzita ho cukI haiM1. kaLAyaNa, Rtu kAvya / le0 zrI nAnUrAma saskartA 2. Abhai paTakI, prathama sAmAjika upanyAsa / le0 zrI zrIlAla jozI / 3 varasa gATha, maulika kahAnI saMgraha / le0 zrI muralIdhara vyAsa / 'rAjanyAna-bhAratI' me bhI Adhunika rAjasthAnI racanAyo kA eka alaga stambha hai, jisame bhI rAjasthAnI kavitAyeM, kahAniyA aura rekhAcitra Adi chapate rahate haiN| 4 'rAjasthAna-bhAratI' kA prakAzana isa vikhyAta zodhapatrikA kA prakAzana saMsthA ke liye gaurava kI vastu hai| gata 14 varSoM se prakAzita isa patrikA kI vidvAno ne mukta kaTha se prazasA kI hai / bahuta cAhate hue bhI dravyAbhAva, presa kI eva anya kaThinAiyo ke kAraNa, traimAsika rUpa se isakA prakAzana sambhava nahIM ho sakA hai| isakA bhAga 5 aGka 3-4 'DA. luiji pitro taissitorI vizeSAMka' bahuta hI mahatvapUrNa eva upayogI sAmagrI se paripUrNa hai / yaha aGka eka videzI vidvAna kI rAjasthAnI sAhitya-sevA kA eka bahumUlya sacitra koza hai / patrikA kA agalA 7vA bhAga zIghra hI prakAzita hone jA rahA hai / isakA aGka, 1-2 rAjasthAnI ke sarvazreSTha mahAkavi pRthvIrAja rAThoDa kA sacitra aura vRhat vizepAka hai / apane Dhaga kA yaha eka hI prayatna hai / patrikA kI upayogitA aura mahatva ke sambandha me itanA hI kahanA paryApta hogA ki isake parivartana meM bhArata eva videzo se lagabhaga 80 patra-patrikAe hame prApta hotI haiN| bhArata ke atirikta pAzcAtya dezo me bhI isakI mAga hai va isake grAhaka haiN| zodhakartAyo ke liye 'rAjasthAna bhAratI' anivAryata: sagrahaNIya zodhapatrikA hai / isame rAjasthAnI bhASA, sAhitya, purAtatva, itihAsa, kalA Adi para lekho ke atirikta sasthA ke tIna viziSTa sadasya DA0 dazaratha zarmA, zrInarottamadAsa svAmI aura zrI agaracanda nAhaTA kI vRhat lekha sUcI bhI prakAzita kI gaI hai / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 3 / 5. rAjasthAnI sAhitya ke prAcIna aura mahatvapUrNa granthoM kA anusadhAna, sampAdana eva prakAzana hamArI sAhitya-nidhi ko prAcIna, mahatvapUrNa aura zreSTha sAhityika kRtiyo __ ko surakSita rakhane eva sarvasulabha karAne ke liye susampAdita eva zuddha rUpa me mudrita ___ karavA kara ucita mUlya me vitarita karane kI hamArI eka vizAla yojanA hai| saskRta, hiMdI aura rAjasthAnI ke mahatvapUrNa gratho kA anusaghAna aura prakAzana saMsthA ke sadasyo kI ora se niraMtara hotA rahA hai jisakA saMkSipta vivaraNa nIce diyA jA rahA hai6. pRthvIrAja rAso pRthvIrAja rAso ke kaI saskaraNa prakAza me lAye gaye haiM aura uname se laghutama saskaraNa kA sampAdana karavA kara usakA kucha aza 'rAjasthAna bhAratI' me prakAzita kiyA gayA hai / rAso ke vividha saskaraNa aura usake aitihAsika mahatva para kaI lekha rAjasthAna-bhAratI ne prakAzita hue hai| 7. rAjasthAna ke ajJAta kavi jAna (nyAmatakhA) kI 75 racanAo kI khoja kI gii| jisako sarvaprathama jAnakArI 'rAjasthAna-bhAratI' ke prathama aka me prakAzita huI hai / usakA mahatvapUrNa aitihAsika kAvya 'kyAmarAsA' to prakAzita bhI karavAyA jA cukA hai| 8. rAjasthAna ke jaina saMskRta sAhitya kA paricaya nAmaka eka nivagha rAjasthAna bhAratI me prakAzita kiyA jA cukA hai| 6. mAravADa kSetra ke 500 lokagIto kA saMgraha kiyA jA cukA hai| bIkAnera eva jaisalamera kSetra ke saikaDo lokagIta, ghUmara ke lokagIta, bAla lokagIta, loriyA aura lagabhaga 700 loka kathAe~ sagrahIta kI gaI haiN| rAjasthAnI kahAvatoM ke do bhAga prakAzita kiye jA cuke haiM / jINamAtA ke gIta, pAbUjI ke pavADe aura rAjA bharatharI Adi loka kAvya sarvaprathama 'rAjasthAna-bhAratI' me prakAzita kie gae haiN| 10 bIkAnera rAjya ke aura jaisalamera ke aprakAzita abhilekho kA vizAla sagraha 'bIkAnera jaina lekha saMgraha' nAmaka vRhat pustaka ke rUpa meM prakAzita ho cukA hai| Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. jasavata udyota, muhatA naiNasI rI khyAta aura anokhI prAna se mahatvapUrNa aitihAsika gratho kA sampAdana eva prakAzana ho cukA hai| 12. jodhapura ke mahArAjA mAnasiMhajI ke saciva kavivara udayacada naDArI kI 40 racanAo kA anusaMdhAna kiyA gayA hai aura mahArAjA mAnasiMhajI kI kAvya-sAdhanA ke savadha me bhI sabase prathama 'rAjasthAna-bhAratI' me lekha prakAzita huA hai / 13. jaisalamera ke aprakAzita 100 zilAlekho aura 'bhaTTi vaza prazasti' prAdi aneka aprApya aura aprakAzita graya khoja-yAtrA karake prApta kiye gaye hai / 14 bIkAnera ke mastayogI kavi jJAnasArajI ke grayo kA anusaMdhAna kiyA gayA aura jJAnasAra grayAvalI ke nAma se eka graMya bhI prakAzita ho cukA hai / isI prakAra rAjasthAna ke mahAna vidvAna mahopAdhyAya samayamundara kI 563 laghu racanAoM kA saMgraha prakAzita kiyA gayA hai / 15. isake atirikta sasthA dvArA-- (1) DA0 luiji pino tassitorI, mamayasundara, pRthvIrAja, aura lokamAnya tilaka Adi sAhitya-sevivoM ke nirvANa-divasa aura jayantiyAM manAI jAtI haiN| (2) sAptAhika sAhityika goSThiyo kA Ayojana bahuta samaya se kiyA jA rahA hai, isameM aneko mahatvapUrNa nivadha, lekha, kavitAe~ aura kahAniyA Adi par3hI jAtI haiM, jisase aneka vica navIna sAhitya kA nirmANa hotA rahatA hai / vicAra vimarza ke liye goSThiyo tathA bhASaNamAlAmo Adi kA bhI samaya-samaya para Ayojana kiyA jAtA rahA hai|| 16. vAhara se jyAtiprApta vidvAno ko bulAkara unake bhASaNa karavAne kA Ayojana bhI kiyA jAtA hai / DA0 vAsudevazaraNa agravAla, DA0 kailAzanAtha kATajU, rAya zrI kRSNadAsa, DA0 jI0 rAmacandran, DA0 satyaprakAza, DA0 DablU0 elena, DA0 sunItikumAra caTThA , DA0 tiberipro-tiverI Adi aneka antarrASTrIya khyAti prApta vidvAno ke isa kAryakrama ke antargata bhASaNa ho cuke hai / gata do varSoM ne mahAkavi pRthvIrAja rAThoDa Amana kI sthApanA kI gaI hai| dono vo ke Asana-adhivezano ke abhibhASaka pramaza: rAjasthAnI bhASA ke prakAsaDa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAn zrI manohara zarmA ema0 e0, visAU aura paM0 zrIlAlajI mizra ema0 e0, DUDaloda, the| isa prakAra sasthA apane 16 varSoM ke jIvana-kAla me, saskRta, hindI aura rAjasthAnI sAhitya kI niraMtara sevA karatI rahI hai / Arthika saMkaTa se grasta isa saMsthA ke liye yaha saMbhava nahIM ho sakA ki yaha apane kAryakrama ko niyamita rUpa se pUrA kara sakatI, phira bhI yadA kadA laDakhaDA kara girate paDate isake kAryakartAmo ne 'rAjasthAna-bhAratI' kA sampAdana evaM prakAzana jArI rakhA aura yaha prayAsa kiyA ki nAnA prakAra kI vAghAo ke vAvajUda bhI sAhitya sevA kA kArya niratara calatA rhe| yaha ThIka hai ki saMsthA ke pAsa apanA nijI bhavana nahIM hai, na acchA sadarbha pustakAlaya hai, aura na kArya ko sucAru rUpa se sampAdita karane ke samucita sAdhana ho haiM, parantu sAdhano ke abhAva meM bhI sasthA ke kAryakartAo ne sAhitya kI jo mauna aura ekAnta sAdhanA kI hai vaha prakAza me Ane para sasthA ke gaurava ko nizcaya hI vaDhA sakane vAlI hogI / rAjasthAnI sAhitya-bhaMDAra atyanta vizAla hai / aba taka isakA- atyalpa aMza hI prakAza meM AyA hai / prAcIna bhAratIya vAGamaya ke alabhya eva anargha ralo ko prakAzita karake vidvajjano aura sAhityiko ke samakSa prastuta karanA eva unheM sugamatA se prApta karAnA sasthA kA lakSya rahA hai| hama apanI isa lakSya pUtti kI aora dhore-dhIre kintu dRDhatA ke sAtha agrasara ho rahe hai| ___yadyapi ava taka patrikA tathA katipaya pustako ke atirikta anveSaNa dvArA prApta anya mahatvapUrNa sAmagrI kA prakAzana karA denA mI abhISTa thA, parantu arthAbhAva ke kAraNa aisA kiyA jAnA sabhava nahIM ho skaa| harSa kI bAta hai ki bhArata sarakAra ke vaijJAnika sazodha eva sAskRtika kAryakrama matrAlaya (Ministry of scientific Research and Cultural Affairs) ne apanI prAdhunika bhAratIya bhASAmo ke vikAsa kI yojanA ke pratargata hamAre kAryakrama ko svIkRta kara prakAzana ke liye ru0 15000) isa mada me rAjasthAna sarakAra ko diye tathA rAjasyAna sarakAra dvArA utanI hI rAzi apanI ora se milAkara kula ru0 30000) tIsa hajAra kI sahAyatA, rAjasthAnI sAhitya ke sampAdana-prakAzana Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hetu isa saMsthA ko isa vittIya varSa meM pradAna kI gaI hai, jisase isa varSa nimnokta 31 pustako kA prakAzana kiyA jA rahA hai / 1. rAjasthAnI vyAkaraNa zrI narottamadAsa svAmI 2. rAjasthAnI gadya kA vikAsa (zodha prabaMdha) DA0 zivasvarUpa zarmA acala 3. acaladAsa khIcI rI vacanikA zrI narottamadAsa svAmI 4. hamIrAya e zrI bhavaralAla nAhaTA 5. padminI caritra caupaI6. dalapata vilAsa zrI rAvata sArasvata 87. DiMgala gIta-- " " " 8. pavAra vaMza darpaNa DA0 dazaratha zarmA 6. pRthvIrAja rAThoDa graMthAvalI zrI narottamadAsa svAmI aura zrI badrIprasAda sAkariyA 10. harirasa zrI vadrIprasAda sAkariyA 11. pIradAna lAlasa graMthAvalI zrI agaracanda nAhaTA 22. mahAdeva pArvatI veli zrI rAvata sArasvata 13. sItArAma caupaI zrI agaracanda nAhaTA 14. jaina rAsAdi saMgraha zrI agaracanda nAhaTA aura DA0 harivallabha bhAyAraNI 15. sadayavatsa vIra pravatva pro0 maMjulAla majUmadAra 16. ninarAjasUri kRtikusumAjali zrI bhaMvaralAla nAhaTA 17. vinayacanda kRtikusumAjali-~ " " " 28. kavivara dharmavaddhana grathAvalI zrI agaracanda nAhaTA 16. rAjasthAna rA dUhA zrI narottamadAsa svAmI 20. vIra rasa rA dahA-- , , , 21. rAjasthAna ke nIti dohA zrI mohanalAla purohita 22. rAjasthAna vrata kathAeM " " " 23. rAjasthAnI prema kathAeM " " " 24. caMdAyana-- zrI rAvata sArasvata Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 25 - bhaDDalI zrI agaracanda nAhaTA mAvinaya sAgara 26. jinahapaM grathAvalI zrI agaracanda nAhaTA 27 rAjasthAnI hastalikhita gratho kA vivaraNa , 28. dampati vinoda 26. hIyAlI-rAjasthAna kA buddhivardhaka sAhitya 30. samayasundara rAsatraya zrI bhavaralAla nAhaTA 31. durasA ADhA grathAvalI . zrI vadarIprasAda sAkariyA ___ jaisalamera aitihAsika sAdhana saMgraha (saMpA0 DA0 dazaratha zarmA), IzaradAsa prathAvalI (saMpA0 badarIprasAda sAkariyA), rAmarAso (pro0 govarddhana zarmA ), rAjasthAnI jaina sAhitya (le0 zrI agaracanda nAhaTA), nAgadamaNa (sapA0 badarIprasAda sAkariyA), muhAvarA koza (muralIdhara vyAsa) Adi gratho kA sapAdana ho cukA hai parantu aryAbhAva ke kAraNa inakA prakAzana isa varSa nahI ho rahA hai / " hama AzA karate haiM ki kArya kI mahattA eva gurutA ko lakSya me rakhate hue agale varSa isase bhI adhika sahAyatA hame avazya prApta ho sakegI jisase uparokta sapAdita tathA anya mahatvapUrNa graMtho kA prakAzana sambhava ho skegaa| isa sahAyatA ke liye hama bhArata sarakAra ke zikSA vikAsa sacivAlaya ke AbhArI haiM, jinhone kRpA karake hamArI yojanA ko svIkRta kiyA aura grAnTa-inaeDa kI rakama majUra kii| rAjasthAna ke mukhya mantrI mAnanIya mohanalAlajI sukhADiyA, jo saubhAgya se zikSA mantrI bhI haiM aura jo sAhitya kI pragati eva punaruddhAra ke liye pUrNa saceSTa haiM, kA bhI isa mahAyatA ke prApta karAne me pUrA-pUrA yogadAna rahA hai| ataH hama unake prati apanI kRtajJatA sAdara pragaTa karate haiN| rAjasthAna ke prAthamika aura mAdhyamika zikSAdhyakSa mahodaya zrI jagannAthasiMhajI mehatA kA bhI hama AbhAra pragaTa karate haiM, jinhoMne apanI ora se pUrI-pUrI dilacaspI lekara hamArA utsAhavarddhana kiyA, jisase hama isa vRhad kArya ko sampanna karane meM * samartha ho sake / sasthA unakI sadaiva RNI rhegii| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itane thoDe samaya meM itane mahatvapUrNa grantho kA sapAdana karake sasthA ke prakAzana-kArya me jo sarAhanIya sahayoga diyA hai, isake liye hama sabhI anya sampAdako va lekhako ke atyaMta AbhArI haiN| anUpa saskRta lAibrerI aura abhaya jaina granyAlaya bIkAnera, sva0 pUrNacandra nAhara sagrahAlaya kalakattA, jaina bhavana saMgraha kalakattA, mahAvIra tIrthakSetra anusaMdhAna samiti jayapura, bhIriyaTala insTITyUTa baDodA, bhAMDArakara risarca insTITya Ta pUnA, kharataragaccha vRhad jJAna-bhaDAra bIkAnera, motIcaMda khajAcI graMthAlaya bIkAnera, kharatara prAcArya jJAna bhaNDAra bIkAnera, eziyATika sosAiTI vavaI, AtmArAma jaina jJAnabhaDAra baDodA, muni puNyavijayajI, muni ramaNika vijayajI, zrI sItArAma lAlasa, zrI ravizakara derAzrI, paM0 haradattajI goviMda vyAsa jaisalamera Adi aneka sasyAno aura yaktiyo se hastalikhita pratiyA prApta hone se hI uparokta grantho kA saMpAdana saMbhava ho sakA hai / ataeva hama ina sabake prati AbhAra pradarzana karanA apanA parama kartavya samajhate haiN| aise prAcIna granyo kA sampAdana zramasAdhya hai evaM paryApta samaya kI apekSA rakhatA hai| hamane alpa samaya me hI itane grantha prakAzita karane kA prayatna kiyA isaliye truTiyo kA raha jAnA svAbhAvika hai / gacchata: skhalanakvapi bhavayyeva pramAhataH, hasanti durjanAstatra samAdadhati sAdhavaH / __ yAzA hai vidvadvanda hamAre ina prakAzanoM kA avalokana karake sAhitya kA rasAsvAdana kareMge aura apane sujhAvo dvArA hameM lAbhAnvita kareMge jisase hama apane prayAsa ko saphala mAnakara kRtArtha ho sakeMge aura puna. mA bhAratI ke caraNa kamaloM me vinamratApUrvaka apanI puSpAjali samarpita karane ke hetu puna upasthita hone kA sAhasa baTora skeNge| nivedaka vIkAnera, lAlacanda koThArI mArgazIrSa zuklA 15 pradhAna-matrI sa0 2017 sAdUla rAjasthAnI-insTITyUTa disambara 3,1660. bIkAnera Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI: - HemraminAputsargapAnidhyamAyAniminAyavadinabAdhyate parihatyApavAdaviSayamutsatitizata gomatasthAniya ll tyAsavikArapavAdAnotsagatividhAnAdhate gopAdAratisaptamodhyAyaH sarvatrAsikAyamavirvanane pAda anityamA gamAvAsana niminApATanaimitikaspAppapAya rephaSAda, gauNakharavyayAriyakAryapatyaya, zanimAnimayo sati| mikAryasatyayA pAnApradhAnayo pani kArtha pratyayaH padavitIkAraka vittaktibalAyamAvayavRddhimA mudAyaprasirbijAyasI gAmAdAyadaNe,vizeSa: sAmAnyasyAtidezanizeSagyAnanidezA tAminayA, zrotA dhoghalAyA pisvarAdhisvarovalIyAna vidhiniya masalavevidharevaDyAMyAna pratiyatividhAmAdhogavitA |gobalAyAta niyamajJApakayomithovinarAdhezyAraNya vilavivecalyatvAnnatanavalaMbannam savidhiyA lopavidhibalavA tatpavikAretpasadevazAspamA narthalAtyavidhipatyathApatyayayo patyayaspavaya 'sadavazviAsadavastiyoH satvaritaspenayadA yathAddevAsajJApastiASAkAryamanityam 'gaNakAryama nitya saMdedevajavanaprayokavya aAditaktipariNAmayogavitAgAdiSTasidi, payAyazadAtArakaralAyava nADAyane vyavasthitavitApAyAkAyogikriyate aniSTi pratyayAsvArthatavati jJApakazinasarvatra sugamatA dhikaraNavacaneka iMdhAsAdhanenayutpane pacAsavA ' athavAvamupasagayA samAsahanadinesabA nidhAnamanpatra nintarUpAvAsivAriyabaMdhetyA etvapAdAtibhraSTAdhyAyajJapissiApAsamAnatAmagAdagAdharI NA gayazlokA 16 // agAmbakumAzogApamANevasaravare zukrAcASTamAtiyAmaliravakSAvinA zrI. zrI madanApolIta tauravAhAtmarAyoviyAkaraNamASAyAvI navalapa naatidhaarnaakre| - - -- 2 - kavivara dharmavarddhana kI hastalikhita "pribhaapaa"| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA rAjasthAna kI sAhitya-sampatti kI abhivRddhi evaM surakSA meM jaina vidvAnoM kA yoga sadaiva smaraNIya rhegaa| jainavidvAnoM kA uddezya ekamAtra janasAdhAraNa meM saddharma kA pracAra karanA eva jJAna kI jyoti kI prakAzamAna rakhanA rahA hai| na unako rAjA-mahArAjAo kA guNAnuvAda karanA thA, na hiMsAmaya yuddha ke lie yoddhAo ko uttejita karanA thA aura na zRgAra rasa se pUrNa racanAoM dvArA janasamAja meM kAmottejanA phailAnA thaa| unakA jIvana sadA se nivRtti-pradhAna rahatA AyA hai| ataH saddharma-pracAra ke sAtha hI sAhitya kA utpAdana evaM unnayana karanA unake jIvana kA aga banA huA dRSTigocara hotA hai| jaina vidvAno ne pracura sAhitya-sAmagrI kA nirmANa karane ke sAtha hI atimAtrA meM graMtho kA saMrakSaNa bhI kiyA hai| isa kArya me unhone jaina-ajaina kA vicAra nahIM kiyaa| jaina bhaMDAro meM sabhI prakAra ke mahatvapUrNa grantho kI pratiyA surakSita kI jAtI rahIM hai aura unake apane likhe hue grantha bhI kevala jaina-dharma viSayaka hI nahIM hai| unhoMne sabhI viSayo ke grantho se apane bhaMDAroM ko paripUrNa karane ke sAtha hI svayaM bhI vividha jJAna Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) zAkhAoM athavA sAhityika paramparAoM kI pUrti ke lie lie grantha racanA kI hai| jaina bhaMDArI me kI gaI jJAna sAdhanA ne vidyArasiko ke lie pracUra sAhitya-sAmagrI ekatrita kara dI hai| yaha jaina vidvAnoM kI ekAnta tapasyA kA hI phala hai ki bahusakhyaka anamola grantha naSTa hone se baca gae haiM aura ve aba bhI sarvasAdhAraNa ke lie sulabha hai| rAjasthAna ke labdhapratiSTa jaina vidvAno eva kaviyoM kI saMkhyA bhI kAphI bar3I hai| ina vidvAnoM ne aneka bhASAoM meM grantha-racanA kI hai| jahA inhoMne saMskRta me grantha likhe hai, vahA prAkRta evaM apabhraMza ko bhI apanI pratibhA kI bheMTa dI hai| lokabhApA kI ora to jena vidvAno kA dhyAna sadA se hI rahA hai| yahI kAraNa hai ki rAjasthAnI jaina sAhitya kI vizAlatA Azcaryajanaka hai| prAcIna rAjasthAnI sAhitya ko to jaina vidvAnoM kI vizeSa dena hai| rAjasthAna ke jana sAhitya-tapasviyo me upAdhyAya dharnavarddhana kA viziSTa sthAna hai| ye eka sAtha hI saddharmapracAraka, samartha vidvAna paba sarasa kavi ke rUpa meM pratiSThita hai| inakI apanI racanAe~ kAphI adhika hai aura ve saMskRta, piMgala evaM DiMgala Adi aneka bhASAo me hai| itanA hI nahIM, inhoMne apanI racanAoM me aneka paramparAo kA sundara nirvAha kara ke apane sAhitya ko samaSTi rUpa se eka viziSTa vastu banA diyA hai, jisake viSaya me Age jarA vistAra se carcA kI jaaegii| Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI agaracaMda nAhaTA ne apane rAjasthAnI sAhitya aura jaina kavi dharmavarddhana' zIrSaka lekha (traimAsika rAjasthAna, bhAdrapada 1663 ) meM upAdhyAya dharmavarddhana ke jIvanavRttAnta para acchA prakAza DAlA hai| tadanusAra inakA janma sa0 1700 me huA thA aura inakA janma nAma 'dharamasI' (dharmasiMha ) thaa| inhone tatkAlIna kharataragacchAcArya zrIjinaratnasUri ke pAsa sa0 1713 meM teraha varSa kI alpAyu meM hI dIkSA grahaNa kI aura inakA dIkSA nAma 'dharmavarddhana' huaa| padrahavIMzatAbdI ke prabhAvaka kharatara gacchAcArya zrIjinabhadrasUri kI ziSya-parampaga ke muni vijayaharpa Apa ke vivAguru the, jinake samIpa raha kara Apane aneka zAstroM kA adhyayana kiyaa| muni dharmavarddhana kA samasta jIvana dharmapracAra evaM grantharacanA meM hI vyatIta huaa| Apane aneka pradezo, nagaroM evaM grAmo me vihAra karake dharma-pracAra kiyA aura pracura sAhitya-racanA kii| Apako apane jIvana me baDA sammAna prApta huaa| ApakI vidvattA kI prasiddhi phailii| phalataH gacchanAyaka zrIjinacandrasUri ne Apako sa. 1740 meM upAdhyAya pada se alakRta kiyaa| Age cala kara gaccha ke tatkAlIna sabhI upAdhyAyo me vayovRddha evaM nAnavRddha hone ke kAraNa Apa mahopAdhyAya pada se vibhUSita hue| lAbhaga 80 varSa kI Ayu meM yazasvI evaM dIrghajIvana prApta karake muni dharmavarddhana ne ihalIlA savaraNa kii| jayasundara, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIrtisundara, jJAnavA Adi aneka vidvAna Apake ziSya the| inakI ziSyaparamparA 16 vIM zatAbdI taka cAlU rahI ' ! Apake sambandha me bhojaka amarAjI kA kahA huA eka DiMgala gIta isa prakAra hai : vakhatavara zrI vijaharapa vAcaka taNI, jJAna guNa gIta saubhAga bar3a gAta / ghaDA vAvaI tike guNA rA dharamasI, patagaDa tune sahi vaDA kavi pAta // 1 // jJAnavata sUtra sidhatarI lahai gama, agama rA aratha jike tike ANai / mahu bahotara kalA to kanA dharamasI, jaMna siva dharama rA marama jANa // 2 // vyAkaraNa veda pugaNa kurANa vidhi Apa mati sAra adhikAra Akhai / tAharI dharamasI samami isar3I taraha, bharaha piMgala taNA bheda bhAkhai // 3 // rAji hai zrI kamala sAIja car3hatI ratI,, jina sAsana joitAM jatI guNa jANa / naga amUla dharamasI sArikhA nIpajai, kharatarai gaccha hIrAM taNI khANa // 4 // 2 mahopAdhyAya dharmavarddhanajI kI vistRta jIvanI zrI nAhATAjI ke lekha me draSTavya hai| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatkAlIna bIkAnera nareza sujANa siMhajI ne gacchanAyaka zrIjinasukhasUri ko die gae saM0 1776 ke apane patra meM mahopAdhyAyajI kI isa prakAra prazaMsA kI hai : saba guNa jJAna vizepa virAja / kavigaNa Upari dhana jyu gAjai / / dharmasiMha dharaNItala mAhi / paNDita yogya praNati dala tAhi / / mahopAdhyAya dharmavarddhana aneka vipayo ke jJAtA evaM bahubhASAvid uccakoTi ke vidvAna the| ApakI aneka racanAeM saskRta me hai| sAtha hI prAkRta-apabhraMza Adi prAcIna bhApAo me bhI racanA karane meM Apa samartha the| ima sambaMdha meM kucha udAharaNa draSTavya hai : sarasvatI-baMdanA (saMskRta) maMdra madhyezca tAraiH kramatatibhiruraH kaNThamUrddhapracAraiH , saptasvA prayukta srgmpdhnetyaakhyyaa'nyonymuktH| skandhe nyasya pravAlaM kala lalitakala kacchapI vAdayatI, ramyAsyA suprasannA vitaratu vitate bhAratI bhAratI me / / 6 / / (sarasvatyaSTakama) prAkRta viviha suvihi lacchIvalsiMtANameha, suguNarayaNageha pattasApuNNarehaM / Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daliyaTuriyadAha ladvasasiddhilAha , jalahimiva agAha va dimo pAsanAhaM / / 3 / / apabhrAMsikA tuhu rAula rAulaha sAmi hu~ rAula raMkaha, hiNasu duhAi suhAi kuNa sumaDa mA avahIraha / pikkhaDa jugU ajuggu ThANu varasatau ki ghaNu, pattau par3a jaDa hosu duhiyasA tuha avahIraNu |8|| (zrIgauDIpArzvanAthastavanam ) rAjasthAna kA DiMgala sAhitya atyaMta gauravamaya hai| isake gIta bhAratIya sAhitya kI viziSTa vastu hai| gIto kI varNana-zailI evaM unakI chanda racanA apane Apa me svataMtra hai| DiMgala kI gIta sampatti hai bhI ati vizAla aura isakI abhivRddhi me kevala cAraNo hI nahIM, anya vargo evaM kaviyoM kA bhI pUrA yogadAna rahA hai| mahopAdhyAya dharmavarddhana ke DiMgalagIna unakI samasta sAhityasAmagrI meM apanA viziSTa sthAna rakhate hai| unhone kAphI DiMgala gIta likhe hai aura aura unakA artha-gAbhIrya vizeSa rUpa se dhyAna me rakhane kI cIja hai| yahA unake kucha DiMgalagIta udAharaNa-svarUpa prastuta kie jAte hai : 1. sUrya stuti huDhe loka jiNa re uda, murdai sahu kAma hai, pUjanIkA sire deva puujau| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAca rI bAta sahu sAbhalau sevakA. deva ko sUra sama nahI dUjau // 1 // sahasa kiraNA dharai harai adhakAra sahI, namaiM prahasamai tiyAM kaSTa nAvai / / pragaTa paratApa paratA ghaNA pUrato, avara kuNa amara ravi gamara Avai // 2 // paDi rahai rAta rA pakhiyA pathiyA, huvai darasaNa sakI rAha hIMDhe / / soma caDhe surAM surA asurA sihara, mihara rI mihara sura kavaNa mIThe // 3 // tape jaga UparA japai sahu~ko taraNi, subhA asubhAM karama dharama saakhii| rUr3A graha huvai sahu rUDai graha rAjavI, rUr3A rajavaTa pragaTa rIti rAkhI // 4 // varSA varNana sabala meMgala vAdala taNA maja kari, guhira asamANa nIsANa gaajai| jaMga jorai karaNa kAla ripu jIpavA, Aja kaTakI karI iMdarAjai // 1 // tIkha karavAla vikarAla vIjalI taNI ghora mAtI ghaTA ghara ra ghaale|| choDi vAsA ghaNI soka chATA taNI, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caTaka mAhe milyau kaTaka cAlai // 2 // tar3A tar3i toba kari gayaNa tar3ake tar3ita, mahAjhar3a jhar3i kari jhama mNddyau| kar3A kir3i kodha kari kAla kaTakA kIyau, khiNakara vala khala sabala khaMDyau // 3 // sarasa vAnA sagala kI sajala thala, pragaTa puhavI nipaTa prema prghlaa| lahakatI lAchi vali lIla loko lahI, sudha mana kare dharmazIla sagalA // 4 // 3. zrI mahAvIra janma saphala thAla vAgA thiyA dhavala maMgala sayala turata tribhuvana huA harapa tyArAM / dhanada koThAra bhaMDAra bhariyA dhane, janamiyo deva badhamAna jyArA / / 1 / / vAra tiNa meragiri sihara nvavarAviyo bhalA sura asurapati huA melA / sudrava varapA huI loka harapyA sahu, vAha jinavIra rI janama velA // 2 // mihara jagi Ugate pUgate manoratha jugati jAcaka lahai dAna jaacaa| maDiyA mahochava sidhAratha mauhale, supana trisalA sutana kiyA sAcA // 3 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) karaNa upagAra sasAra tAraNa kalU., Apa avatAra jagadIsa Ayau / dhano dhana jaina dharma sIma dhAraNadhaNI, jagatagura bhale mahAvIra jAyau / / 4 / / 4. zatruJjaya mahimA sarava pUraba sukRta tIye kiyA saphala, lAbha sahu lAbha meM adhika liiyaa| saphala sahu tIrathA sire rsetruja rI, yAtrA kIdhI tiyA dhanna jIyA / / 1 / / sujasa parakAsatA mile sagha sAsatA, zAstre sAsatA viruda suNije] Rpabha jiNarAja puDarIka giri rAjIyo, bheTiyA sAra avatAra bhaNije // 2 // kAkarai kAkara koDi koDI kitA, sAdhu zubha dhyAna iNa thAna sIdhA / sAca siddhakSetra zuddha ceta su sevatA, kIdha darasaNa nayanasaphala kIdhA / / 3 // tAsu duragati na ha naraka triyaMca rI, sugati sura nara lahai sugati saarii| vimala Atama tiko vimalagiri nirakhasI dhano dhana zrI dharmasIla dhArI / / 4 / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) 5. dharatI kI mamatA bhogavI kite bhU kitA bhogavasI mAharI mAharI karai mreN| ThI tajI pAtalA Upari, kRkara mili mili kalaha kara // 1 // dhapaTi dharaNi kitei dhu sI, dhari apaNAita ke dhra ve| dhovA taNI silA pari dhovI, ha pati hUM pati kara hubai // 2 // iNa ila kiyA kitA pati Arga, paratikha kitA kitA parapUTha / vasudhA pragaTa dIsatI vezyA, bhUjha bhUpa bhujaMga sujhUTha // 3 // pAtala silA vezyA pRthvI, iNa cyArA rI rIta isii| mamatA kara mara so mUrakha, kahai dhramasI dhaNiyApa kisI // 4 // 6. rASTravIra zivAjI sakati kAi sAdhanA kinA nija bhuja sakati.. bar3A gaDha dhUNiyA vIra vaakai| avara umarAva kuNa Ai sAmhI ar3e, sivA rI dhAka pAtisAha sAke / / 1 / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) khasara karatA tike asura sahu khUdiyA, jIviyA tike triNau lehi jiihai| sabada AvAja sivarAja rI sAbhala , bilI jima dilI ro dhaNI bIhai // 2 // sahara dekhe dilI mile patisAha sU , khalaka dekhata sivo nAma khaarai| Aviyo vale kusale. dale Apa re| hAtha ghasi rahyau hajaratti hAra / / 3 / / kahara mlecchA zahara Dahara kaMda kATivA, lahara dariyAva nija dharama locai / hiMduau rAva Ai dilI lesI hivai, savala mana mAhi sulatANa soce / / 4 // upara kavivara dharmavarddhana ke 6 DiMgala gIta isalie prastuta kie gae haiM ki inake dvArA viSayagata vividhatA prakaTa ho ske| kavivara ne vividha viSayo me DiMgalagIta raca kara isa zailI kA mahattva prakAzita kiyA hai| DiMgalagIto kA vipaya kevala yuddhavarNana athavA virUdagAna taka hI sImita nahIM hai| isa me devastuti, prakRti varNana, nirveda eva rASTrIyatA Adi tattvo kA bhI samyak sanniveza dRSTigocara hotA hai| kavivara dharmavarddhana ke gIto kI DiMgala bhI prasAdaguNa dhAraNa kie hue hai| yaha inakI apanI vizeSatA hai| kavivara dharmavarddhana ne aneka geya pado kI bhI racanA kI hai| ye pada adhikAza me aupadezika athavA stavana rUpa hai Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) aura padoM kI bhASA piMgala hai| kavivara ke kucha paDho ko udAharaNa-svarUpa yahA diyA jAtA hai : 1. rAga tor3I tu kare garva so sarva vRthA rii| sthira na rahe sura nara vidyAdhara tA para terI kauna kathA rI // 1 // korika jori dAma kiye ika te, jAke pAsa vi dAma na thA rI / uThi calyo jaba Apa acAnaka, pariya rahI saba dhariya pathA rI / / 2 // sapada Apada duhu sokani ke, phikarI hoi phada meM phathA rii| sudharmazIla dhare sou sukhiyA, mukhiyA rAcata mukti mathArI // 3 // 2. rAga sAmerI mana mRga tu tana yana meM mAtau / kali kare care icchAcArI jANe nahIM dina jAto / / 1 / / mAyA rUpa mahA mRga trisanA, tiNa me dhAve taato| Akhara pUrI hota na icchA, to bhI nahIM pachatAto // 2 // kAmaNI kapaTa mahA kuDi maMDI, khabari kare phAla khaato| kahe dharmasIha ulagIsi vAko, terI saphala kalA to / / 3 / / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 ) jaina vidvAno dvArA loka sAhitya kA bar3A upakAra huA hai| jahA unhoMne apanI racanAo ke lie lokakathAo kA AdhAra lekara bar3I hI rocaka evaM zikSAprada sAmagrI prastuta kI hai, vahA unhoMne lokagIto ke kSetra me bhI vizeSa kArya kiyA hai| unhoMne lokagIto kI dhuno ke AdhAra para bahuta adhika gIto kI racanA kI hai aura sAtha hI unakI AdhArabhUta dhunoM ke gIto kI Adya paMktiyA bhI apanI racanAo ke sAtha likha dI hai| isa prakAra hajAro prAcIna lokagItoM kI Adya paktiyA ina dharma pracAraka kaviyo kI kRpA se surakSita ho gii'| muni dharmavarddhana viracita aneka gIta bhI isI rUpa meM hai| unake kucha gIto kI dhuneM isa prakAra 1. muralI bajAvai jI Avo pyAro kAnha / 2 Aja niheMjo dIsa naahlo| 3 kesariyo hAlI hala khar3e ho / 4. dhaNa rA ddholaa| 5. DhAla, subaraderA gIta rii| - 6 DhAla, naNadala rii| 7 uDa re AbA koila morii| 8. hema ghaDyo ratane jaDyo khaMpo / 6 kapUra huvai ati Ujalo re / 2 'jaina gurjara kaviyo' bhA0 3 kha 0 2 me rosI prAcIna 'deziyo' kI ati vistRta sUcI dI gaI hai, jo draSTavya hai / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) 10 suguNa sanehI mere laalaa| 11. dIvAlI dina AbIyau / muni dharmabarddhana kA jIvana tyAgamaya thA eva janatA meM laddharma kA pracAra karanA hI unakA mukhya kArya thaa| ataH unakI racanAoM meM aupadezika evaM dhArmika sAmagrI kA pAyA jAnA sarvathA mvAbhAvika hai| ve jaina zAsana meM the| unake hRdaya meM jaina tIrthaGkaroM eva AcAryoM ke prati agAdha bhakti thI, jo unakI adhikAza racanAo kA pradhAna viSaya hai| ina racanAo se munivara ke hRdaya kI bhakti TapakI hai| yahAM kucha udAharaNa die jAte hai : 1. saMgha (chappaya ) vado jina caubIma cabadase bAvana gaNadhara / mAdhu aTTAvIsa lAkha sahasa ar3atIsa mukhaMkara / / sAdhvI lAgya cammAla sahasa chayAlisa causaya / zrAvaka pacapana lAkha sahasa aDatAla samuccaya / / zrAvikA koDi paca lAkha sahu, adhika aThAvIsa sahasa akha / 'parivAra ito maMgha ne pragaTa, zrI dharmamI kahai karahu sukha / / 2. zrI jinadattamari ( savaiyA ) bAvana vIra kie apane vaza, causaTi yoginI pAya lgaaii| DAiNa sAiNi, vyaMtara khecara, bhUta pareta pisAca pulaaii| vIja taTaka bhaTaka kaTTaka, aTaka rahai pai khaTaka na kaaii| kahe dharmasIha ladhe kuNa lIha, TIya jinadatta kI eka duhaaii| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 15 ) 3. zrI jinacaMdrasUri ( kavitta ) jaise rAjahaMsani sau rAje mAnasara rAja, jaise viMdha bhUdhara virAjai gajarAja sau| jaise sura rAji suju sobha surarAja sAjai, jaise siMdhurAja rAjai siMdhuni ke sAja sau| jase tAra harani ke vRnda sauM virAja caDha, __ jaise girarAja rAjai nada vana rAja sau / jaise dharmazIla sauM virAjai gaccharAja taise rAjai jinacadasUri sagha ke samAja sauN| janatA meM saddharma kA pracAra karane kA mukhya aga 'AcaraNa eva vyavahAra kI zuddhi hai| munivara ne ina vipayoM 'para bhI bahuta kucha likhA hai| isI zreNi me unakI nIti-pradhAna racanAe~ hai| iname kavi ke dIrghajIvana kA sAra samAyA huA hai| yahAM kucha udAharaNa isa sambaMdha meM prastuta kie jAte haiM : 1. bhAva bhAva sasAra samudra kI nAva hai, ___ bhAva binA karaNI saba phIkI bhAva kriyA hI ko rAva kahAvata, bhAva hI taiM saba bAta hai nIkI / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) dAna karau bahu dhyAna dharau, tapa jappa kI khappa karo dina hI kii| bAta ko sAra yahai dharmasI ika, bhAva vinA nahIM siddhi kahIM kI / / 4 / / (dharma bAvanI) 2. madhura vacana bahu Adara sU boliya, vAru mIThA vaiNa / dhana viNa lAgA dharmasI, sagalA hI hai saiNa / / sagalA hI hai saiNa, vaiNa amRta vadIjai / Adara dIjaM adhika, kade mani garva na kIja / / iNA bAta ApaNA, saiMNa hui sobha vardai sahu / mAna nisarca mIta, bola mITho guNa chai bahu // 44|| (kuNDaliyA vAvanI) 3. mora aura paMkha kahai pAkhA suNi keki, kata tujha lAgi kehai / kari ku mayA tu kAMDa, phUsa jyu amha pA pheDe / / sundara mAhare saMga, kahai sahu tone kalAdhara / nahIM tara khuthar3o nirakhI, neTa nindA karasI nara / / amha ghaNI ThAma vIjI avara, dharamI Adara kari dhrai| mAhare suguNa sobhA mugaTa, zrIpati piNa karasI sirai // 22 // (chappaya vAvanI) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) 4 dRSTAnta moTA re piNa kaSTa meM, jatana neha sahu jAya / rAtai ramaNI rAMna me, nAkhi gayau nalarAya // 22 // rAja laiNa mAhe rahai, vaDA taNI mati vakra / bharate mAraNa bhrAta nai, capala calAyau cakra // 23 // dAna adAna duhUM disI, adhika bhAva rI or| navala seTha nai phala nibala, jIraNa nai phala jora // 24 // ( dRSTAnta chatIsI) 5. kAyA kAyA kAce kuMbha samAna kahai kakau / dhAkha ghekhI kAla - sahI desI dhakau / / karavata vahatA kATha jyu Aukho ktt| parihA, na dharai toi dharmasIkha jIva naTa jyu naTai // 11 // (parihA battIsI) 6. sIkha rAjA mitra ma jANe raMga,- sumANasa ro karije sNg| kAyA rakhata tapasyA kIjai, dAna vala dhana sAru dIjai // 10 // jorAvara sumata rame juau, karije mata ghara mAhe kuau| vaidA sumata karaje vaira, gAli. bole to hI na kahe gaira // 12 // ( savAsau sIva) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) 7 zikSAkathana suguru kahai suNa prANiyA, dharija dharma vttttaa| pUrava puNya pramANa teM, mAnava bhava khttttaa| hiva ahilI hAre matA, bhAje bhava bhaTTA / lAlaca me lAgai rakheM, kari kUr3a kapaTTA // 2 // ulama nau tu Apa su, jyu jogI jaTTA / pAcisa pApa saMtApa meM, jyubhobhari bhttttaa| bhamasI tu bhava navA navA, nAcai DyunaTTA / ai maMdira ai mAliyA, ai UcA aTTA // 3 // hayavara gayavara hIMsatA, gau mahipI thttttaa| lAla du lIpI jhUvakA, palliMga su ghaTTA / mAMnika moti mUdar3A, paravAla pragaTTA / Ai milyA hai ekaThThA, jaisA calavaTTA // 4 // (guru zikSA kathana nisANI) Upara ke udAharaNoM se prakaTa hotA hai ki samartha-kavi dharmavarddhana ne rAjasthAna meM pracalita prAyaH sabhI kAvya zailiyoM ko apanAyA hai aura isa prakAra kI apanI racanAoM meM ve pUre saphala hue haiN| rAjasthAnI sAhitya me kAvyagata nAmoM ke aneka prakAra haiM aura una saba meM racanA,zailI kI dRSTi se apanI apanI vizeSatAeM haiN| muni dharmavarddhana ne una saba ko apanI vANI kA suphala bheMTa kiyA hai| upara ke udAharaNoM ke atirikta anya kAvyazaliyoM se sambadhita kavi kI 'nemi Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) rAjamatI vArahamAsA', 'zrI gaur3I pArzvanAtha chanda', 'zIla rAsa' 'zrImatI cauDhAliyA' eva 'zrI dazArNabhadra rAjarSi caupaI' Adi racanAo ke nAma lie jA sakate hai| itanI adhika kAvyazailiyoM meM saphala racanAeM prastuta karanA kavi kI sAmarthyakA dyotaka hai| rAjasthAna ke kaviyo meM muni dharmavarddhana kI yaha vizeSatA vastutaH hI atyaMta gaurava kA viSaya hai| purAne kaviyoM me citrakAvya kI racanA karane kA cAva rahA hai| kavivara dharmavarddhana ne bhI isa prakAra kI racanAe~ kI hai| kucha udAharaNa draSTavya hai : sAdhu stuti ( sarva laghu akSara ) gharata dharama maga, harata durita raga, karata sukRta mati harata bharama sii| gahata amala guna, dahata madana vana, rahata nagana tana sahata garama sii| kahata kathana sata, vahata amala mana, tahata karana gaNa mahati parama sii| ramata amita hita sumati jugata jati, carana kamala nita namata dharamasI / deva guru vaMdanA (ikatIsA, tevIsA savaiyA)' zobha(ta) ghaNI(ju) ati deha (kI) vaNI(hai) duti, sUri(ja) samA(na) jasu teja(mA) vadA(ya) jU / 1 isa padya ke koSThaka vAle akSaro ko chor3a kara paDhane se yaha 'tevIsA' savaiyA bana jAtA hai / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUpa)ti) nama(ha) nita nAma(ko) pratA(pa) pahu, dekha(ta) tAhI(hI) dukha nAhi(hai) kadA(ya) juu| pUra(Na) baDe(I) guNa seva(ke) kareM(the) sukha, vaMda(ta) tahI(hI) bahu loka (sa)mudA(ya) jU / deta(hai) bahU(ta) sukha deva (su)guru(hi) nita, doU(ko) namai(hai) dhramasIha (yau) sadA(ya) j| sAtha hI eka hIyAlI bhI udAharaNa svarUpa prastuta kI jAtI hai : hIyAlI catura kaho tumhai cupa su, aratha hIyAlI eho re| nArI eka prasiddha cha, sagalA pAsa saneho re|| ola baiThA ekalI, kara sagalA I kAmo re| rAtI rasa bhInI rahe, choDai nahIM nija ThAmo re / / 2 / / cAkara caukIdAra jyu, bahulA rAkhai pAso re| kAma karAve te kanhA, vilasai Apa vilAso re / / 3 / / ' jor3a prIti jaNa jaNa, bor3e piNa tiNa vAro re| karijyo vasa dharmasI kahai, sukha vAlo jo sAro re ||4|| (jIbha) isI prakAra kavi samAja me 'samasyApUtti kA bhI vizeSa pracalana rahA hai| kAvyavinoda karane kA yaha eka sundara tarIkA hai| samasyA kI pUrti ke lie prasaMgodbhAvanA karanI par3atI hai| isame prakhara kalpanA-zakti kI AvazyakatA hai| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) kavivara dharmavarddhana ne aneka samasyAo kI sundara evaM rocaka rUpa meM pUrti kI hai| uname se kaI to saMskRta me hai| Age kucha udAharaNa isa dizA me prastuta kie jAte haiM, jo atIva sarasa evaM rocaka hai: 1. samasyA, bhAvI na Tare re bhaiyA, bhAve kachu kara re / / zravaNa bharai to nIra, mAryoM dazaratha tIra, aisI honahAra kauNa meTi sake para re / pAMDava gaye rAja hAra, kaurava bhayau sahAra, draupaDhI kudRSTi mAryo kIcaka kicara re| ketI dharmasIkha dai, sIta viSa veli vai, rAvana na mAni lai jAvana kuM ghara re| bhAvI ko karanahAra, so bhI bhamyau daza vAra, bhAvI na Tarata bhaiyA, bhAvai kachu kara re / 2 samasyA, nIlI harI vici lAla mamolA / eka samai vRSabhAna kumAri, siMgAra saje mani Anii lolA / raMga harye saba vesa baNAi ke, aMga lukAi lae tihi olA / Ae acANa tahA ghanazyAma, lagAi jharI kara keli kalolA / ghughaTa meM e karyo adharAmanu, nIla harI vici lAla mamolA / . yaha ANaMdarAmajI nAjara dvArA dI huI samasyA kI pUrti hai| ye usa samaya bIkAnera ke rAjyamatrI the / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) 3. samasyA, TeraNa ke misa heraNa laagii| cupa su cyAra sakhI mili cauka me, ___ gIta vivAha ke gAvana laagii| gaukha tai kAnha ko sAda suNe te, ___bhai bRpabhAna sutA cita raagii| jAi nahIM citayo uta ora, sakhIni ke vIci me vaiThi sbhaagii|| ute kara ko sukarAja ur3Ai ke, TeraNa ke misi heraNa lAgI / 4. samasyA, harisiddhi hase hari yoM na hase / / hanumAna harola kiye caDhe rAma tayoM nidhi saMnidhi laMka dhvase / / kari raudra saMgrAma lakeza kumAri, kiyau sukhavAsa kI nAsa nase / ziva ciMtyo triloka ko kaTaka soU, namAvatI mo pada sIsa dase / / uta daitya hase uta deva hase, harisiddhi hase hara yau na hase / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23 ) isI prasaga meM 'kahAvata' ke sAtha samApta hone vAle kavivara ke aneka padyo me se udAharaNa svarUpa yahA eka padya prastuta kiyA jAtA hai : phUla amUla durAi curADa, lIe tau sugadha luke na rhaige| jo kachu Athi ke sAtha su hAtha hai, ___ tA tina ku saba hI slhaige| jo kachu Apana meM guna hai, jana cAtura Atura hoi chaige| kAhe kaho dharmasI apane guNa, bUThe kI bAta baTAU kheNge| mahopAdhyAya dharmavarddhana saMskRta ke vidvAna the| unhone saskRta ke subhASita zlokoM ko anUdita karake bhI apanI racanAoMmeM yatratatra sthAna diyA hai| isa viSayame udAharaNa dekhie : rIsa bhayo kaui rAka, vastra viNa calIyo baatt| tapiyo ati tAvar3au, TAlatA musakala ttaatt| vIla ru kha tali vesi, TAlaNo mADyo tar3ako / tara huMtI phala beTi, par3ayo sira mAhe par3akau / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) ApadA sAthi Age lagI, jAyai nirabhAgI jaThe / karmagati dekha dharmasI kahai, kahI nATho chuTai kaThe // 13 // (chappaya vAvanI) khalvATo divasezvarasya kiraNaH santApite mastake, gacchan dezamanAtapaM dra tagatistAlasya mUlaM gataH / tatrApyasya mahAphalena patatA bhagnaM sazabdaM ziraH, prAyo gacchati yatra devahatakastatraiva yAntyApadaH / / (nItizatakam-66) paMkaja mAmi durepha rahai, ju gahai makaraMda citaM cita aisau| jAi rAti ju hai hai paramAta, bhaya ravi dota hasai kaMja jaiso| , jAuMgo maiM tava hI gaja nai ju, mRnAla marori layau muhi taiso / yuM dharmasIha rahai jou lobhita, ha tina kI pari tAhiM aNdeso| (dharma vAvanI-42) rAtrirgamiSyati bhaviSyati suprabhAtaM bhAsvAnudeSyati hasipyati paGkajazrIH / itthaM vicintayati kozagate dvirephe hA mUlataH kamalinI gaja ujjahAra / / isa prakAra mahopAdhyAya dharmavarddhana ke kAvya kI vividhatA para vicAra karane se ve eka samartha evaM sarasa kavi ke rUpa me mUrtimAna hote haiN| unakI racanAe unake jIvana ke anurUpa hai aura sAtha hI rocaka tathA zikSAprada bhI kama nahIM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25 ) hai / unake kAvya ke sambaMdha meM unhIM ke zabdoM meM isa prakAra yathArtha hI kahA jA sakatA hai -- eka eka tai visepa paMDita vaseM asepa, rAta dina jJAna kI hI bAta ku dharatu hai / veMdraka gaNaka grantha jAneM graha gaNana paMtha, aura Thaura ke pravINa pAini paratu hai / karata kavita sAra kAvya kI kalA apAra, hai / zloka saca lokani ke mana kuM haratu kahe bhramasIha bhaiyA paMDitAI kahu kaisI, doharA hamAre desa choharA karatu hai 1 hiMdI vibhAga, Ara. ena ruiyA kAleja, rAmagar3ha, zekhAvATI di0 26-10-61 manohara zarmA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAya dharmavaddhana rAjasthAnI sAhitya kI jaina vidvAno ne bahuta bar3I sevA kI hai| 13vIM zatAbdI se aba taka saiMkar3oM jaina kavi ho gaye hai jinakI racanAo kA pramANa kaI lAkha zlokoM kA hai| gadya aura padya donoM prakAra kA vividha vipayaka rAjasthAnI sAhitya jaina vidvAno ke racita hai| jaina vidvAnoM me prAkRta, saMskRta, apabhraMza, rAjasthAnI, hindI, sabhI bhApAo ke vidvAna ho gaye hai| iname se kucha vidvAnI ne ina sabhI bhApAo me racanAeM kI hai kuchane kevala rAjasthAnI me hI aura kucha ne rAjasthAnI, hindI, gujarAtI bhASA meM hI apanI sArI racanAeM kI hai| yahA uname se eka aise kavi aura unakI racanAo kA paricaya diyA jA rahA hai jinhoMne vizeSataH saMskRta, rAjasthAnI,hindI ina bhASAoM meM racanAeM kI hai| vaise unake racita paTa-bhASAmaya stotra aura sindhI bhASA ke do stavana bhI prApta hai| apane samaya ke ve mahAn vidvAno me se the| apane gaccha me hI nahIM rAja-daravAroM meM bhI inheM acchA sanmAna prApta thaa| una kavizrI kA nAma hai 'dharmavarddhana' / janma ___ kavivara dharmavarddhana kA mUla nAma dharmasI thA jo unakI kaI racanAoM me bhI prayukta hai| jainamuni-dIkSA ke Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 27 ) anaMtara unakA nAma dharmavarddhana rakhA gayA thA / kavi ke. janmasthAna, tithi, vaza, mAtA-pitA, Adi ke saMbaMdha meM vizeSa jAnakArI to prApta nahIM hotI para hamAre saMgraha ke eka patra me pa0 dharmasI ke parivAra kI vigata likhA hai usameM unakA gotra osavAla- vazIya - AcaliyA likhA hai / yadyapi paM0 dharmasI nAmaka aura bhI kaI yati-muni ho gaye hai, isalie usa patra meM ullikhita dharmasI Apa hI hai yA anya koI, yaha nizcayapUrvaka nahIM kahA jA sakatA / ApakI bhASA rAjasthAnI pradhAna hai aura dIkSA bhI mAravAr3a rAjyArntagata sAcora meM huI thI, isalie ApakA janmasthAna rAjasthAna aura vizeSataH mAravAr3a kA hI koI grAma honA cAhiye / / dharmasI yA dharmasiMha nAmakaraNa unake uccakula kA dyotaka hai / usa samaya osavAla jAti Adi me aise aura bhI kaI vyaktiyoM ke nAma pAye jAte hai / Apake janma kI nizcita tithi to jJAta nahIM ho sakI para ApakI sarva prathama racanA 'zreNika caupAI' saMvata 1716 cadarIpura me racI gaI thI aura usakI prazasti meM Apane apane ko 16 varSa kA batalAyA hai / isase ApakA janma savat 1700 me huA pratIta hotA hai / / yathA laghuvaya me ugaNIsave varSe, kIdhI jor3a kahAve Ayo sarasa vacana ko iNa me, so sataguru supasAya re ||7|| + sataraseM ugazI se varase 'caderIpura cAvai / ' Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28 ) jaina muni-dIkSA __ ApanI raJtAoM meM saMvatollekha vAlI 'zreNika caupAI maMvata 1716 meM racita hone se ApakI zikSA dIkSA laghuvaya ne hI ho cukI thIH nizcita hotA hai| kharatara gaccha ke AcArya jinaratnanurijI ke paTTayara jinacandrasUrijI ne jina jina muniyoM ko dIkSA dI thI, usa dIkSA naMdI kI nAmAvalI ke anusAra ApakI dIkSA saMvat 1713 caitra vadI hai sAcora na jinacandrasurijarjA ke hAtha se huI thii| usa samaya ApakA nAna parivartana karake dharmavarddhana rakhA gayA thA aura vijayarSa jI kA ziSya banAyA gayA thaa| guru-paramparA Apane apanI racanAoM kI prazasti meM jo guru-paramparA ke nAma diye haiM. usake anusAra Apa jinabhadramUri zAkhA ke upAdhyAya mAdhukIrti ke ziSya sAdhusundara ziSya vAcaka vimalanIti ke ziSya vimalacandra ke zipya vijayaharSa ke ziSya the| yathAgaravo zrI kharatara gaccha gAje, zrI jinacandrasUri rAje jI / mAtrA jinabhadramUri sahAje, daulati car3hI divAje jii| pAThaka pravara pragaTa punyAcI, sAdhukIrati sabAI jI / nAdhusundara banAya sadAi, vidyA jasa vasAI jI / vAcaka vimalakIrati matimaMtA, vinalacandra dutivaMtA jii| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26 ) vijayaharpa jasu nAma badhatA, vijayaharpa guNa-vyApI jii| sadgura vacana taNe anusArI, dharma sIkha muni dhArI jii| kahe dharmavarddhana sukhakArI, caupai e suvicArI jii| (amarasena vayarasena caupAI, saMvan 1724, sarasA) isa prazasti me ullikhita jinacandrasUri to Apake dIkSA-gurU the aura usa samaya ke gacchanAyaka the| jinabhadrasUri suprasiddha jaisalamera jJAnabhaMDAra Adi ke sthApaka hai jinhe saMvat 1475 meM AcArya pada prApta huA thA aura 1514 me jinakA svargavAsa huaa| unakI paramparA ke upAdhyAya sAdhukIrti se dharmavarddhanajI ne apanI paramparA joDI hai / sAdhukIrti kA samaya saMvat 1611se 1642 taka kA hai| ye bahuta acche vidvAna the| hamAre sampAdita "aitihAsika jaina kAvya saMgraha" meM Apake jIvana se saMbadhita 6 racanAe prakAzita huI hai / unake anusAra "ozavAla vaMzIya saciMtI gotra ke zAha vastiga kI patnI khemalade ke Apa putra aura dayAkalazajI ke ziSya amaramANikyajI ke suziSya the| Apa prakANDa vidvAna the| savat 1625 mi0 va0 12 Agare me akavarakI sabhA me tapAgacchIya buddhisAgarajI ko popaha kI carcA me niruttara kiyA thA aura vidvAnoM ne ApakI bar3I prazasA kI thI, saskRta me ApakA bhApaNa var3A manohara hotA thaa| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) savata 1632 mAdhava (vaizAkha ) zuklA 15 ko jinacadrasUri jI ne Apako upAdhyAya pada pradAna kiyA thA aura aneka sthAno me vihAra kara aneka bhavyAtmAoM ko Apane sanmArga-gAmI banAyA thaa| savat 1646 meM ApakA zubhAgamana jAlora huA, vahA mAha kRSNa-pakSa me AyuSya kI alpatA ko jJAta kara anazana "uccAraNapUrvaka ArAdhanAkI aura caturdazI ko svarga sidhaare| "Apake punIta guNoM kI smRti me vahA stUpa nirmANa karAyA gayA, use anekAneka jana samudAya vandana karatA hai| sAdhukIrtijI amaramANikya ke ziSya the, jinakA samaya savat 1600 ke karIva kA hai ataH jinabhadrasUri aura amaramANikyajI ke bIca kI paramparA meM tIna-cAra nAma aura hone caahiye| sAdhukIrti ke ApADhabhUti prabaMdha ke anusAra "vA0 mativarddhana ziSya merutilaka ziSya dayAkalaza ke ziSya amaramANikya the| para sAdhukIrtijI bahuta prasiddha vidvAna hue imalie dharmavarddhanajI ne apanI guru parampaga ke ve bIca ke nAma nahIM dekara sAdhukIrtijI se hI apanI paramparA milA dI hai| sAdhukIrtijI kI saskRta aura rAjasthAnI kI kaI racanAe milatI haiM, unameM se pradhAna racanAoM kI nAmAvalI nIce dI jA rahI hai| (1) saptasmaraNa bAlAvabodha-saMvan 1611 dIvAlI, bIkAnera ke maMtrI sagrAmasiMha ke Agraha se racita / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) (2) satarebhedI pUjA-sa0 1618 zrAvaNasudi 5 pATaNa / (3) saghapaTTakavRtti-sa0 1616 / (4) kAyasthiti bAlAvabodha sa0 1623 mhim| (5) ApAr3habhUti prabaMdha-savat 1324 vijayAdazamI, dillI, zrImAla vaza pApaDa gotra sAha tejapAla kArita / (6) mauna ekAdazI stavana-savan 1635 jeThasudI 3, alvr| ... (7) nami-rAjarpi caupAI-savat 1636 mAgha sudI 5, naagaur| (8) zItala jina stavana-saMvat 1138, amarasara / (ha.) bhaktAmara stotrAvari / (10) dopAvahAra vAlAvavodha / (11) vizepa nAmamAlA / (12) savvattha veli| (13) SaT karmagrantha TabbA / (14) guNasthAna vicAra caupii| (15) sthUlibhadra rAsa / (16) alpAbahuttva stavana Adi / sAdhukIrtijIke gurubhrAtA vAcaka kanakasoma bhI acche vidvAna the, jinakI savata 1655 taka kI 21 racanAe prApta huI haiM / rAjasthAnI bhASA ke Apa sukavi the| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) sAdhukIrtijI ke ziSya sAdhusundara bhI bahuta acche vyAkaraNI the| unake racita dhAturatnAkara, kriyAkalpalatA TIkA ( sa0 1680, dIvAlI ) uktiratnAkara, aura pAva stuti ( sa 1683 ), zatinAtha stuti vRtti prApta hai| sAdhusundara ke ziSya udayakIrti racita padavyavasthA TIkA (sa 1681 ) aura pacamI stotra upalabdha haiN| ___ sAdhukIrtijI ke anya ziSya vimalatilaka ke ziSya vimalakIrti bhI acche vidvAn the| unake racita candradUta kAvya ( sa0 1681), Avazyaka bAlAvavodha, jIvavicAra bA0, jayatihuaNa bA0, pakkhIsUtra bA0, dazavakAlika vA0, pratikramaNa samAcArI TabbA, gaNadhara sArddhazataka TabbA, paSTizataka bA0, upadezamAlA vA0, IkIsaThANA TavvA, evaM yazodhara rAsa, kalpasUtra samAcArI vRtti, aura kaI stavana, sajjhAya Adi prApta hai| inake satIrthya vijayakIrti ke ziSya vimalaratna racita vIracaritra bAlAvabodha (savat 1702 popa sudI 10 sAcora ) prApta hai| inhIM vimalakIrti ke ziSya vijayaharpa hue aura unake ziSya dharmavarddhana / vimalaratna racita vimalakIrti gurU gIta ke anusAra vimalakIrti hu~bar3a gotriya zrIcanda zAha kI dharmapatnI gavarA kI kukSi se janme the| savat 1654 mAgha sudI 7 ko upAdhyAya sAdhusundarajI ne Apako dIkSita kiyaa| gacchanAyaka zrIjinarAjasUri ne inheM vAcaka-pada pradAna kiyaa| savat 1662- me Apane Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mulatAna me caumAsA kiyA aura sindhu dezake kirahora nagara me anasana ArAdhanApUrvaka svarga sidhaare| . . isa prakAra hama dekhate hai ki kavivara dharmavarddhanajI kI guruparamparA meM kaI vidvAn ho gaye haiM aura usa vidvat paramparA meM ApakI zikSA-dIkSA hone se ApakI pratibhA bhI camaka uThI aura 16 varSa jaisI choTI Ayu meM zreNika rAsa kI racanA karake Apane apanI kAvya-pratibhA kA paricaya diyaa| dharmavarddhanajI ne 13 varSa kI alpAyu meM hI jaina-dIkSA le lI thI isalie ghara meM rahate hue to sAdhAraNa adhyayana hI huA hogaa| dIkSAntara apane gurU zrIvijayaharpajI ke posa thor3e hI varSoM meM Apane vyAkaraNa, kAvya, nyAya, jainAgama, Adi me pravINatA prApta krlii| phira aneka grAma nagaroM me vihAra karake dharma-pracAra ke sAtha sAtha anubhava ko bddh'aayaa| ApakA vihAra vIkAnera, jasalamera, jodhapura, canderI, sarasA, derAvara, riNI, laudravA, bAr3amera, sUrata, pATaNa, khambhAta, aMjAra, benAtaTa, navahara, phalodI, mer3atA, pAlI, sojata, udayapura, ratalAma, sAcora, rAGadraha, yATodI, gAravadesara, dezanoka, ahamadAvAda, pAlItANA, Adi aneka grAma-nagaroM me huaa| zatrujaya, AbU, kesariyAjI, lodravA, jaisalamera, sakhezvara, gor3I-pArzvanAtha Adi aneka jaina tIrtho kI Apane yAtrA kii| Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ) ApakI vidvatA kI dhavalakIrti kapUra ke suvAsa kI bhAti zIghra hI cAroM ora phaila gii| phalataH gacchanAyaka jinacandrasUrijI ne saM0 1740 meM inheM upAdhyAya pada se alaMkRta kiyA aura apane pAsa meM hI inheM rkhaa| jinacandramUrijI ke svargavAsa ke bAda jinasukhasUri gacchanAyaka hue unhe Apane vidyAdhyayana bhI karavAyA thA aura unake sAtha hI jaba taka ve vidyamAna rahe, Apa vihAra karate rhe| saM0 1779 meM jinasukhasUrijI kA svargavAsa riNI meM huA, unake paTTadhara jinabhaktisari hue| unheM bhI vidyAdhyayana Apane karavAyA thaa| usa samaya jinabhaktisUrijI kevala 10 varSa ke hI the isalie gaccha vyavasthA bhI vizeSataH ApakI dekha rekha me, hotI rhii| rAjya sammAna jaina AcAryoM aura vidvAn muniyoM kA tatkAlIna rAjAoM, maMtriyoM Adi para vizeSa prabhAva rahA hai| bIkAnera ke mahArAjA anUpasiMha, sujAnasiMha, jaisalamera ke rAvala amarasiMha, jodhapuranareza jasavatasiMha, suprasiddha durgAdAsa rAThor3a aura vIra zivAjI saMbaMdhI Apake padya bhI mile haiN| bIkAnera ke mahArAjA sujAnasiMhajI ne saMvat 1775 ke mAgha sudI me kharatara gaccha ke AcArya jinasukhasUrijI ko patra diyA thA jo hamAre saMgraha meM hai. usame dharmasiMhajI kI prazaMsA karate hue isa prakAra likhA hai : Page #48 -------------------------------------------------------------------------- Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . S *4 ara - h . str11 COM TUE poron Hindi 4 HT T ka 21 dharmavarddhana granthAvalI : Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 35 ) saba guNa jJAna vizeSa virAja, kavigaNa upari ghana jyU gaaj| dharmasiMha dharaNItala mAhi, paMDita yogya praNatI dala tAhi // __ bIkAnera ke tatkAlIna matrI nAjara ANadarAma jo ki svayaM acche kavi aura vidvAna the, Apake prati bar3I zraddhA rakhate the| kavivara ne unakI prazaMsA meM eka savaiyA bhI racA hai aura unakI dI huI ki samasyA kI pUrti bhI kI hai| baha savaiyA aura samasyApUrti bhI isI grantha me Age chapI hai| nAjara ANaMdarAma racita 'bhagavan gItA bhApA', gItA mahAtmya' 'ajJAnabodhinI bhApA-TIkA' Adi grantha upalabdha hai| svargavAsa :___sambat 1776 me jinasukhasurijI kA svargavAsa aura jitabhaktisUrijI kI padasthApanA riNI me huI usa samaya to mahopAdhyAya dharmavarddhanajI vahIM the| usake bAda sambhavata. bIkAnera padhAre aura samvat 1783-84 me ApakA svargavAsa bIkAnera me huaa| bIkAnera ke reladAhAjI (gurU-mandira) meM eka chatar3I banI huI hai, jisake anumAra saM0 1784 ke vaizAkha vadi 13 mahopAdhyAya dharmavarddhana (dharmasIjI ) kI isa chatrI kA nirmANa unake praziSya zAtisoma ne karavAyA thaa| chatar3I ke stambho para ninokta do lekha utkINita hai| - [1] 1784 varSe vaizAkha badi 13 dine mahopAdhyAya zrI caramasIjI rI chatar3I pa0zAtisomena kArApitA chatrI cha'thabhI Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadA 27 laag| pAkhANa ilAkha zrI ku sirapAva dInA vi jnnaane| [2] saM0 1784 varSe mi0 vaizAkha vadi 13 dine mahopAdhyAya zrI dharmavarddhanajI rI chatar3I kArApitA ziSya paM0 sAsa .. zipya-paramparA kavivara dharmavarddhana ke gurubhrAtA vijayavarddhana the, jinake racita kaI stavana upalabdha hai| Apa adhikAza apane gurU vijayaharSajI ke sAtha rahA karate / inake ziSya jJAnatilaka vyAkaraNa aura kAvya zAstra ke acche jJAtA the| inake racita 'siddhAntacandrikA vRtti' 'saMskRta vijJapti lekhadvaya aura kaI aSTaka Adi prApta haiN| inameM 108 zloka kA eka "vijJapti lekha muni jinavijayajI sampAdita 'vijJapti lekha saMgraha me hamane prakAzita karavAyA hai| isame dharmavarddhanajI sambandhI ninnokta zloka ullekhanIya hai / paThitA sadvidyAnA sannidhiriva sannidhau munIzAnAm / zrI dharmavarddhanagaNiH satkaviriva bhAsate svabhApA ca // 34. alAlATikA dhATikA paNDitAnA, nirAkArava cAravo 'mIravazca / dhiyo garddhanA dharmato varddhanAdyA, vibhAntUpakaNThe satAM pAThakA hi // 10 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LA : . Ms... R sa 4TAANE RAM MINS 5 JA . . -Rs dharmavarddhanajI kA smAraka stUpa, reladAdAjI, bIkAnera Page #53 -------------------------------------------------------------------------- Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) bhavatpUrvajairgandhahastitva muktaM, .. tadaiva kramAdAgataM pUrvajeSu / sadA bhAvayanto'dhunAvi sabhAvaM, bhavatsanidhi prApta zobhAvizeSAn // 102 // pAThakAH sakalazAstra pAThakAH zabdazAstramurUmadhya jIgapan / jJAnatastilakanAmaka yakaM pANinIya mana darpaNArpaNam // 10 // dharmavarddhana ke ziSya kAnhajI jinakA dIkSAnAma kIrtisundara thaa| vaha bhI acche kavi the| - inake racita tinokta / grantha prApta haiN| '[2] avantisukamAla cauDhAliyA-saM0 1757, medd'taa| 2] , mAMkaNa rAsa saM0 1757, medd'taa| [3] abhayakumArAdi pAMca sAdhu rAsa-sa0 1756, jytaarnn| [4] jJAna chattIsI-saM0 1756 zrAvaNa 2, jayatAraNa / [5] kautuka battIsI-saM0 1761 ApADha / [6] kalpasUtra-kalpasubodhikA vRtti-saM0 1761 akSaya __ tRtIyA (panna 164 yati bAlacandajI saMgraha-cittor3a / [7] caubolI caupAI-sa0 1762, thAnalenagara / 1 inakA mUla nAma nAthA thA, jaina dIkSA sa0 2726 vaizAkha vadI 11 ko huii| Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? ( 38 ) [8] vAgvilAsa kathA saMgraha | [C] phalauTI pArzvanAtha chaMda - gAthA 121 iname se mAkaNa rAsa 'marU bhAratI' me aura vAkhilAsa kathA saMgraha 'varadA' meM prakAzita kiyA jA cukA hai| kIrtisundara ke atirikta dharmavaddhanajI ke jayasundara jJAnavallabha (gaGgArAma' Adi aura bhI kaI ziSya the | kIrtisundara ke ziSya zAntisoma aura sabhArana kI likhI huI kaI pratiyA bIkAnera vRhadajJAnabhaDAra me hai / 16 vIM zatAbdI taka dharmavanajI kI ziSya-paramparA vidyamAna thI / kavivara ke prakAzita grantha prastuta grantha me ApakI jitanI bhI laghu racanAe saMskRta, rAjasthAnI hindI me prApta huI, unheM prakAzita kiyA jA rahA hai / unakI nAmAvalI anukramaNikA meM dI huI hai isalie yahA usakA ullekha nahIM kiyA jA rahA hai / yahA kevala unhIM racanAoM kA paricaya diyA jA rahA hai, jo isa grantha ke bar3e ho jAne ke kAraNa isame sammilita nahIM kI jA sakI / (1) zreNika cauparDa rAjagRha ke mahArAjA zreNika jo bhagavAn mahAvIra ke bhakta the, unakA caritra isa grantha me diyA gayA hai / kathA prasaMga bar3A rocaka hai sAtha hI buddhivarddhaka bhI / kavi ne 32 DhAla Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36 ) aura 731 gAthAoM meM ise saM0 1716 caMderIpura meM bnaayaa| jaisA ki pahale kahA jA cukA hai yaha kavi kI sarva prathama racanA hai, jo kevala 16 varSa kI Ayu meM banAI gaI thii| isakI pratiyA~ bIkAnera ke jinacAritrasUri eva upAdhyAya jayacadajI Adi ke sagraha meM hai| (2) amarasena vayarasena caupaI / sa0 1724, sarasA meM isa rAjasthAnI caritra kAvya kI racanA huI hai| isakI kaI pratiyA bIkAnera ke jJAnabhaNDAroM me hai| (3) surasundarI rAsa kavi ne isa rAsa meM navakAra maMtra aura zIla ke mahAtmya saMbandhI amarakumAra surasundarI kI kathA cAra-khaNDo me gu phita kI hai| prathama khaNDa me ATha, dvitIya me gyAraha tRtIya me ATha, caturtha meM bAraha DhAleM haiN| kula 632 gAthAeM hai| zloka saMkhyA 600 hai| anya prati meM gAthAoM kI sakhyA 616 bhI batalAI gaI hai| isa kathA kA mUla AdhAra 'zIlataragiNI' nAmaka grantha kA kavi ne ullekha kiyA hai| sa0 1736 zrAvaNa sudI 15 venAtaTapura ( bilAr3A) meM isakI racanA huI hai| [4] paramAtma-prakAza hindI TIkA khaNDelavAla rekhajI ke putra jIvarAja ke putrake liye digambara Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 40 ) ] 'paramAtma prakAza kI hindI bhApA TIkA sa0 1762 ma kavi ne banAI hai| isakI 35 patroM kI prati ajamera ke digambara bhaTTAraka bhaNDAra meM hai| [5] vIrabhaktAmara svopajJa vRtti ___ prastuta grantha me vIra-bhaktAmara mUla chapA hai| isase pahale bhI yaha saMskRta bhaktAmara kA pAdapUrti kAvya Agamodaya samiti prakAzita kAvya saMgraha prathama bhAgameM chapa cukA hai| para isakI svopagyavRtti abhI aprakAzita hai jise bhInAsara ke yati sumeramalajI ke saMgraha meM hamane kaI varSa pUrva dekhI thii| kavi dharmavaddhana kI racanAoM se merA paricaya vAlyakAla se hai| unake racita "jinakuzalasUri kA savaiyA" meM jaba 8-10 varSa kA thA tabhI sunane ko milA thA phira inake racita kaI stavana aura sajhAya mere jyeSTa bhrAtA svargIya abhayarAjajI kI smRti me mere pitAjI ke prakAzita 'abhayaratnasAra' meM san-1927 me prakAzita hue tabase kavi kA paricaya aura bhI vaDhA aura saM0 1986 me jaba kavivara samayasundara kI racanAo kI khoja karane ke liye bIkAnera ke bar3e jJAnabhaNDAra Adi kI hastalikhita pratiyA dekhanI prArambha kI to 'mahimAbhakti bhaNDAra' meM 66 patro kI eka aisI prati milI, jisameM kavi kI samasta choTI choTI racanAoM kA saMgraha thaa| isakI prati kI maine rAjasthAnI racanAo kI presakApI to svayaM usI samaya taiyAra karalI aura saskRta stotrAdi kI presa kApI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) paNDita zobhAcandajI bhArilla se karavA lI jo usa samaya vIkAnera ke seThiyA vidyAlaya meM kAma karate the| kavivara kI * jIvanI aura anya racanAoM kI yathAsambhava khoja karake 'rAjasthAnI sAhitya aura kavivara dharmavaddhana' nAmaka eka vistRta lekha taiyAra kiyA jo kalakatte kI rAjasthAnarisarca sosAiTI ke traimAsika zodhapatra meM rAjasthAna ke varSa 2 aGka saMkhyA 2 ke 22 pRSThoM meM saM0 1963 ke bhAdrapada ke aGka meM prakAzita huaa| usa lekha meM maine likhA thA " Apake jIvanacaritra aura kRtiyoM kI khoja lagabhaga 7-8 varSoM se cAlU hai| jisake phalasvarUpa bahuta sI sAmagrI saMgRhIta kI gaI hai| aura usako AdhAra para vistRta jIvanacaritra, ApakI laghukRtiyoM ke sAtha prakAzita karane kA vicAra hai|" apane 30-32 varSa pahale ke kiye hue prayAsa ko Aja saphala huA dekha kara mujhe atyanta prasannatA hai| isa grantha meM kavivara kI samasta laghu racanAoM ko prakAzita kiyA jA rahA hai| pAca baDI racatAeM vo isa grantha ke baDe ho jAne ke kAraNa isameM sammilita nahIM kI jA sakI, unakA vivaraNa Upara diyA jA cakA hai| kavi kA citra to nahIM prApta ho sakA ataH unake hastAkSaro kI eva smAraka stUpa chatrI pratikRti dekara santopa karanA par3atA hai| Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) isa grantha ke prakAzana meM mujhe mere bhrAtRputra zrI bhaMvaralAla nAhaTA kA pUrNa sahayoga prApta huA hai, 'varadA ke yazasvI sampAdaka zrI manohara zarmA ne isakI bhUmikA likhane kI kRpA kI hai,isaliye maiM unakA abhArI huuN| grantha meM kaThina zabdoM kA koSa dene kA vicAra thA, para grantha kAphI bar3A ho cukA hai aura usako taiyAra karane meM kucha samaya lagatA jisase grantha pUkAzana meM aura bhI vilamba hotA, isaliye vaha nahIM diyA jA sakA hai| vinIta :agaracaMdra nAhaTA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI : - divazayovikAredIvikrasIdAkaNijaTAmA nAmasmayA.rAmamaneya.inmAmAzAkatipaya gathavyAmasavAda nAnapAyanazeSatvAmazAjadati janazArIra-manAyAyeta vimatratAppAins rAgine baniyAnayAdipazennamanAyaM.moDhavAdamAparanisiAmanAyatarAmadevapadapadopadAnudakAmadA|| AURkAdhikAra:viziSTaliga samaya katipadasAdAsAnArogyASTiAparavara ekApamArakAsvApakAkala guNa]]] aanayamApaaanI'lAva satyAzca karaNAdhikArayAluTisarvAdAnisarvanAmAnispArthayAtrinItizrI sikA momavAnadojhidIkSinadhivihAyoliMgAzAsananisamAgamAyasidhAtakAmuda Jaaaai pii| mavavedakarAnasinAve prayospAmaleranAdadhImajhimabaI: AninavarenIgaramA paremereganazzvanA - - - - - - kavivara dharmavarddhana likhita "siddhAntakaumudI" Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA -oCo 53 57. saMkhyA kRti nAma gAthA Adi pada pRSThAMka 1 dharmabAvanI 57 OMkAra udAra agamma apAra 1 2 kuDaliyA bAvanI 57 OMnamo kahi Ada thI 17 3 chappaya bAvanI 57 guru guru dina maNi hasa 35 4 dRSTAnta chattIsI 36 zrI guru ko zikSA vacana 5 parihA~ (akSara) battIsI 34 kAyA kuMbha samAna 6 savAsau sIkha 36 zrI sadguru upadesa sabhAro 7 guru zikSA kathana nisANI 7 iNa sasAra samudra ko 8 vairAgya nisANI 6 kAyA-mAyA kArimI 6 upadeza nisANI 7 moha basai kei mAnavI 70. 10 vairAgya sajjhAya 5 jovaniyo jAyai chai jI 11 vairAgya sajmAya 11 karijyo mata ahakAra 12 hitopadeza svAdhyAya 15 cetana ceta re calimA capalAi 74 13 saptavyasana tyAga sa06 sAta visana nau saga rakhe karau 76 14 tambAku tyAga sa0 14 turata catura nara tambAkU tajI 78 72. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 ] pRSThAka saMkhyA kRti nAma 15 rAtri bhojana sa0 16 aupadegika pada gAyA Adi pada 6 kara jIDi kAmaNa kahai ho 3 jJAna guNa cAhai to 3 sugyAnI saMbhAla tu 3 guNa grAhaka so adhiko jJAnI 3 mUDha mana karata hai mamatA ketI 3 3 mere mana mAnI sAhiba sevA 3 3 karahu vaza sajana mana vaca kAyA 23 3 vaha sajana mere mana vasata 84 3 praNamIje gurudeva prabhAte. * 4 saba me adhikIre yAkI jaitasirI 25 3 Atama terA ajaba tamAmA 86 3 kabahu mai dharama ko dhyAna na kIno 86 3 tuM garva karai so sarva vyathA rI 87 5 vArU vArU ho karaNI vArU ho 87 3 naTa vAjI rI naTa bAjI 88 3 Thaga jyu iha ghariyAla Thage 88 3' kahi me kAha ko nahiM koI 86 3. jIva tu kari re kachu zubha karaNI 89 3 kachu kahIjAna nahI gati manakI 60 3 duniyA mA kaliyuga kI gati dekho 60 3 mana mRga tu tana vana me mAtI 10 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 3.] sakhyA kRti nAma gAthA , Adi pada - . . . pRSThAka36 aupadezika pada , 4 hu~ terI cerI bhaI : 3 kAyA mAyA bAdala kI chAyA 61 3 re suNi prANiyA 3 mAno vaiNa merA 62. 3 kiNa vidhi thirakIjai iNa mana ku 62' 3 kIjai kIjai rI 3 ghara mana dharma ko dhyAna sadAI 63 43 . , dhamAla 7 sakala sajana sailI mili ho 64. 44 1 aba to sau varasA lagi Ausu 64 prastAvika vividha sagraha - 45 sarasvatI stuti .4, agama Agama aratha utArai 46 paramezvara , 4. mahi sabalA nibalA kare sabhAlA 66 47 sUrya stuti - 4 hude loka jiNa re udai , 67. 49 dIpaka varNana 1. alaga Talai adhAra 8 46 para upakAra .4 dunI dAma sATai ketA 66 50 meha varNana ... 14- sabala megala vAdala taNA saja0. 66 51 meha gIta 4 maDi jhaDa ghamaDa kara IsabrahmaDarA 66 52 meha amRtadhvani 2 jala thala mahiyala kari jalada 100. 53 sIta, uSNa, varSA varNana 6 ThaMDa sabalI paDe hAtha paga ThAThare 101 54 duSkA varNana . 4 mana meM dharatA maraTa 102 55 sustrI-kustrI varNanA 3 sukalINI sundarI / 103. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 [ 4 ) sakhyA kRti nAma gAthA Adi pada pRSThAka 56 puNya pApa phala 5 sajhai sAlI citra cAlI 204 57 prabhAta AgIpa 2 Alasa Ugha ajJAna 505 58 sadhyA AgIpa 2 sadhyA vaMdana sAdha '56 sarva saMgha AzIrvAda 4 paraba avasara sadA darava kharacaM 206 60 DhiyA ge kavita 5 AyA ne upadesa 207 4 adhika Adi anAdi rI 107 62 mAkaNa (javA) chappaya 2 AThau keDa athaggarA 109 63 dharatI rI dhaNiyApa 4 bhogavi kite bha kitA bhogavasI 109 64 chappaya 2 rAvaNa karatA rAja, guru thI lahiyo jJAna 106 '65 gobhanIya vastu chappaya narapati gobhA nIti 206 66 rAjanIti chappaya 2 sakale guNe sakana 110 *67 varasIdAna 1 aNase aThyAsI koDi 68 chattIsa vidhAna chappaya 5 guru guNa dina mana hasa * 66 ekakkhara uttarA 4 vade nahiM kyu deva gurU 70 hiyAlI (thApanA) 4 . kuNa nArI re kuNa nArI re 111 * 72 (muhapatti) 7 kaho paDina eha hIyAlI 252 ____72 (mana ) 4 aratha kaho tuma vahilo ehano 152 __-73 , (jebha ) 4 catura kahI tumhe cupa mu 113 __-74 Adi, madhya aMtyakSara ka0 2 rakSaka bahu hita sAdhu (sakopTaka) 113 5.75 sarva guru akSara snuti 5 sAi nerI sevA saccI mr mr mr 10 115 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA kRti nAma gAthA Adi pada pRSThAGka 76 savaiyA 1 gaga saraga ke saga uraga su 115 77 yati varNana 5 kei tI samasta vastu cAturI vicAra sAra 115 78 mAna karyo samasyA . 1- Thaura saketa kI Age te ADake 116 76 bhojana vicchati 4 AchI phUla khaDa ke 116 90 adhyAtma matoyA ro 1 Agama anAdi ke uthApI DAre 117 85 garIra asthiratA 1 jJAna ke abhyAsA misi 118 82 rupaiyA , 1 ApaNI deha suneha nahI puni 118 63 caudaha gobhA 1 nRpati ko zobhA nIti 84 vastra zobhA 2 dUra te pogAkadAra 116 85 Azika bAjI 2 dekhivaM ku dauri daura 116 96 chaH pUjanIka 1 aisI nara deha dAtA 120 87 samasyA (bhAvI na Tara) 4 aTaka kaTaka vici 121 7 samasyA (gaurI ThagaThorI) 1 dvAra ko na gahe mauna 123 , (pIpara ke pAta para 1 vAkai tuma jIvana ho , caraNa dekha caturA) 1 ika dina khyAlahi aTaki 124 ,, (vAmana ke paga te) 1 sUkhata nA vavahI sabahI rasa 124 // (hari zR gani te0) 2 eka samaM ziva zaila sutA ,, (ArasI me mukha) 5 mudara palaga para baiTho hai ,, (capa ke se cyAra0) 1 ati hI anUpa nAbhi 125 15 , (ThADhe kuca dekha gADhe)1 gorI terI devi gati 123 126 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA kRtinAma gAthA Adi pada pRSThAka 66 , (nIlI harI vica0) 2 thorI sI vesa me bhorI sI 127 67 , Terana ke misa heraNa)2 cupa su cyAra sakhI mili 127) - ___samasyA 1 are vidhi tu vidhi jANat tho 128 66 , (karmakI rekha Tara0) 1 nIra bharyo haricada narida hI 128 200 , (TArI Tarai nahiM0) 1 eka kI eka rU doi na Avata 128 202 , (sapUta gharI na kapUta) 5 tatta kI yA dharma sIkha dharau ju 126 102 , (nisANI ghara jAnakI)1 Ayo jAko dUta , 126 103 , (hari siddhi hase hara0)2 hanumAna hirola kiye 130 304 ., (iNa jogahu tai gRha) 2 riNa deNo ghaNI lahaNI na kachu 131 205 , (cArU veda cAturI0) 1 eka eka cAturI so' 131 106 , (binAmAna hIrA mere0) 5 mitra udai merA jIva rAjI hai 132 207 , (sAhibI nabhAvai tAkuM0)2 deza kI videza kI nise kI 132 108 , (thArIme yu ThaharAtana)2 dUra so dauri mile - 133 106 , (kAkai ke dI0) 5 mohana bhoga jalebIyaH 134 110 , (yu kuca ke mukha0) 5 tIya ko rUpa anUpa vilokta 134 221 " (chAno re chAnore0) 1 kAma kalola me lola bhayo 134 112 sarvayA vAta karAmAta 2 zAstra ghoSa kaNTha zopa 135 223 dohA (bhAI dupiyArAha) 2 aura ga patisAhI grahI 135 224 adhyAtamiyo ke prazna kA uttara (sarvayA, zloka, dohA) 3 tumha je likhe haiM prazna 136 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 7 ] saMkhyA kRti nAma 'gAthA Adi pada pRSThAka 115 savaiyA 2 upajI kula zuddha pitA hanike 137 116 savaiyA 2 caMpaka mAjhi caturbhuja 237 117 vaidyaka vidyA (DaMbhakriyA) 21 zaMkara gaNapati sarasvatI 138 aitihAsika vyakti varNana 118 anUpasiMha sarvayA 1 keI to vikaTa bATa 142 116 saMskRta 1 bhujyata iSTa janaH' 142 120 , kavitta 4 bIkapura takhata mahArAja 142 121 amarasiMhajI savaiyA1 dohA 2 tere to pratApa ke prakAza 143 122 , kAvya 1 zrImacchro amarAdisiMha 144 123 , amRtadhvani 1 sabala sakala vidhi 144 124 gIta rAula amarasiMha rI 4 jeTha tapate tapata 145 125 kavitta jasavatasiMha ro 4 hutau jasavaMta tA thoka 126 , 4 marudharai desa mahArAjamoTo maruda 146 127 kavitta durgAdAsa ro 4 moDa muradhara taNA 147 128 gIta zivAjI ro 4 sakati kAi sAdhanA 226 savaiyo ANadarAma ro 1 jJAyaka guNa agAha *vartamAna jina cauvIsI stavana 230 Adi jina stavana 3 Aja sudina merIAsa phalI rI 150 131 ajita jina , 3 prabhu tu ajita kinahI nahI jIto550 232 sabhava jina, , 3 sabhavanAthajI sabaku sukhadAi 151 148 546 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasyA kRti nAma 133 abhinadana stavana 134 sumati jina stavana 535 padmaprabhu sta 136 supArzva jina sta0 137 caMdraprabhu sta0 138 suvicinAya sta0 536 gItala jina sta0 240 zreyAMsa jina sta0 543 vAsupujya sna 142 vimala jina sta0 543 anaMtanAtha sta0 144 dharmanAtha sta0 145 gAti jina sta0 146 kuthu nAya stara 247 aranAtha sta0 548 mallinAtha sta0 146 munisuvrata sta0 150 nami jina sta0 251 neminAtha sta0 152 pArzvanAtha sta 253 vIra jina sta0 [8] gAthA Adi pada pRSThAMka 5 dhana dhana dinakara ugyo uchAha 551 3 mAI merI mumatikI sevA sAcI 152 3 hRdaya padamaprabhu rAci rahyorI 352 3 sahI, na tajU pArzva supAsa ko 553 3 cadraprabhu nI kIjiDa cAkarI re 153 3 kabahuM mai suvivi ko dhyAna 154 3 mukhadAI gItala svAmI re 154 4 kevala vAlA re kevala vAlA 154 3 vAha vAha vAsupUjyanI vANI 655 3 vimalajina vimala tumhArA jAna 656 3 anaMtanAtha rA guNa agama anaMtA 156 3 ghara mana gharama ko dhyAna sadAI 157 5 zrI zAMti jinesara solamo jI 157 3 zubha Atama hita sAci re 158 3 kahe aranAya ima arati rati0 158 4 malli jinesara tu mahAmalla 156 3 savamai acikI re yAkI jaitazrI 156 3 nita nita nami jina caraNa namU 130 3 karaNI nemi kI 160 3 mere mana mAnI sAhiba sevA 161 3 prabhu tere vayaNa supiyAre 11 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 8 ] saMkhyA kRti nAma gAthA Adi pada pRSThAka 254 caubIsI kalaza 3 citaghara zrI jinavara caubIsI 161 555 caubIsa jina savaiyA 25 Adi hI ko tIrthakara 156 navakAra chada 25 kAmita sapaya karaNaM 171 557 RSabhadeva stavana 16 tribhuvananAyakaRSabhajinatAharo 172 158 zatrujaya vRhatsta vana 25 satru nAyaka vInati sAbhalI 175 256 , , 14 tIrtha satru jaijI rahivA mana ra jai ,177 260 , gIta 4 sarabapUraba sukRtatIyekiyA saphala174 161 , mahimA sarvayA 2 ratana me jaise hIra 280 162 , stavana 3 vimalagiri kyu na bhaye hama mora 180 163 dhulevA RSabhadeva chanda 22 satyaguru kahi sugura rA 181 164 zAti jina stavana 5 sevo bhAI 2 zAti jina sevire 184 165 caMdapurI zAti sta0 12 jananAyaka jinavara puhavI0 184 166 nemirAjimatI bArahamAsA 14 dila zuddha praNamu nemi ji0 187 167 , , 16 sakhI rI Rtu AI sAvana kI 186 168 , sta06 rAjula kahe sajanI suno re 162 166 sindhI bhASA pArzva sta0 7 ajju saphala avatAra asADA 163 170 pArzvanAtha sta0 7 naiNA dhana lekhaM dekhu 164 171 lodravA pArzva sta0 , 7 mahimA moTI mahIyale 165 172 , , , , 7 luliluli vaMdo ho tIrathalodrave 165 173 . , . , 12 pUjo pAsa jI paratA pUrai . 166 14 , 8 dhana dhana sahU tIratha mAhi dhurai 168 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 10 saMllA kRti nAma gAthA Adi pada pRSyaka 15 gaur3I pAlata0 7 nUrati mana nI mohanI 166 16 pAni staH tribhuvana mAhe tAharoho 200 1. ploSI parva sta0 8 suguna sujJAnI svAni nai jI 221 158 gADI pArvasta 5 bAja maladina mojI 202 19 parjanAya sta 4 lAja nai jamhAre mana AtA pha0 203 180 gor3I pArvata 5 ANI ANI vika unAha 203 181 . : 4 jagi jAga pAsa goDI 204 18. malamera pArvasta0 7 jyo vana dina Aja saphalI 205 183 mAjI pArvasta 7 -bhaviyana bhAva gharI nai bheTo 206 184 pAsta07 sahira he sahiyara 207 1.85 saMvedara parvata0 7 mahimA moTI tribhuvana mAhe 208 186 pAnAya stavana 4 suNi baradAlA sugaNa nivAsA 206 187 . 3 nita namiye pArasanAtha jI 206 988 .. davAvA 5 pahile babA jinavara deva ju0 206 286 ., sta 7 nagA dhana lekhu dekheM mukha 210 #. .. . ha mahmiA moTI mahIpale ho 211 1 mA taya sta0 7 bAbU gajyo re bAbU bAyo 212 12 hAvIra jina stara 13 gaira jinezvara vadiye 214 163 rAha mahAdIra sna 5 rAi mahAvIra virAja14 nhAvAra janna gIta 4 sapla thala bAgA thiyA 216 265 matahandI pUjA sta0 9 nAva nale bhagavata rI 216 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 11 ] saMkhyA kRti nAma gAthA odi pada / pRSThAka 166 bIkAnera caitya paripATI 11 caitya pUvADe caubIsaTai 218 167 tIrtha kara savaiyA 7 namo nitameva sajI zubha seva , 216 198 caubIsa jina gaNaghara 5 vando jina caubIsa 221 166 sanatakumAra sajhAya 16 sAcA sugyAnIdhyAnIsanataku0 222 200 metArya muni sa01 rAjagrahI me gocarI 224 202 daza zrAvaka 7 sUdhai mana pUNamo daza zrAvaka 225 gurudeva stavanAdi saMgraha 202 zrI gautama svAmI sta0 7 praha sama Alasa taji parau 226 203 jaMvU svAmI stavana 5 choDonA jI 2kaJcana nai kAminI 227 204 vaDalI jinadattasUri sta0 7 yAtrA e vaDalI jAsyA 228 205 jinadattasUri savaiyA 1 bAvana vIra kiye apane vaza 226 206 jinakuzalasUri derA0 sta0 10 dAdo derAvara dIpa 226 207 jinakuzalasUri sta0 7 kuzala karaNa jinakugala jI 230 , , 3 kuzala guru nAme navanidhi pAmai 231 206 3 daulati dAtA dyo sukha sAtA 231 210 , 4 prema magadhAri nitapahura parabhAtare 232 savaiyA 1 rAje thuma Thaura 2 233 212 , chappaya 1 sarava zobha guNa sakala 233 -213 / sta0 3 zrI jinakuzalasUri gAvo ga0 233 214 , , . 3 kuzala karo jinakuzala jI 234 215 jinacandrasUri gIta 5 Aja khara udai mudai 234 208 m 211 M M Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA kRti nAma 216 jinacandrasUri gIta 217 218 216 w 3 2.34 17 " 11 32 $1 221 222 223 224 225 226 25 297 jinamukhamUri padotsava 228 kavitta 226 chappaya 230 amRtadhvani 231 230 27 2 , "" 52 "" 17 37 21 1) " "I 17 .. 11 rasAulA savaiyA " gahu~lI gIta r 21 dohA " candrAvalA savaiyA drupada bhAsa galI [ 12 ) gAthA 4 4 4 2 4 2 ha 7 7 Adi pada puNya parakAza parabhAta dai dai kAra karaNa bhrama dAkha 4 1 cadra jimasUrijinacandra caDhatI cAvau gaccha caurAsiye 4 sAdhu AcAra- suvicAra sa0 4 thiyAkeI divasa manakoDakara 0 1 vAkU dUje pachi dUja chAjati chabi candA. 7) ghana ghana dina Aja no lekhe rAje kharatara rAjavI vArU saraba viveka udaya thayo dhana dhana Aja no sakala guNa jANa vakhANa mukhasa0 245 sakala zAstra siddhAnta bheda 246 kharatara gaccha jANaM khalaka 246 247 248 3 248 248 3. gAvo gAvo rI gacchanAyaka bhalo dina UgI Aja Anadaso 246 7 siNagAra sAra vanAi sundara 250 5 sahu gharamA sira seharo re 1 guru jiNacadasUri Apa hAtha jinasukhasUri sugyAnI pRSThAka 235 236 237 238. 236 240 241 242 243 243 244 245 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13 ] saMkhyA kRti nAma gAthA Adi pada pRSThAka 237 jisasukhasUri gIta 7 sarasa vakhANa sugurU taNo 250 238 , chappaya 1 karaNa adhika kalyANa 236 jinabhaktisUri gIta 6 jinabhakti jatIsara vando 252 240 zrAvaka karaNI 25 zrI jina zAsana seharo 252 zAstrIya vicAra stavana saMgraha 243 paitAlIsa AgamAvIra sta0 28 devA nApiNa jeha cha deva 255 242 jina gaNadhara sAdhu sAdhvI sakhyA stavana 16 AdIsara pahilo arihata' 258 243 caubIsa jinaatarakAlasta026 paca parameSTi mana zuddha 244 68 bheda allAbahutva sta0 22 vIra jiNezvara vadiye 245 cauvIsa deDaka sta0 33 pUra manoratha pAsa jinesara 270 246 samavazaraNa sta. 28 zrI jina gAsana seharo 274 247 caudaha gaNasthAnaka sta0 34 sumati jiNada sumati dAtAra 278 248 caurAsI AgAtanA sta0 18 jaya jaya jiNa pAsa jagatra dhaNI 284 246 aTThAvIsa labdhi sta0 25 praNamu prathama jiNesarU 286 250 AloyaNA sta0 30 e dhana zAsana vIra jinavarataNo 260 251 vIsa viharamAna sta0 26 vadu mana sudha baharatamANa 265 252 aSTa bhayanivAraNa gauDI 26 sarasa vacana de sarasatI 300 253 zrI jinacadrasUri a0 dhva0 1 ratana pATa pratapaM ratana 306 254 upakAra dhrupada karaNI para upagAra kI 306 - 255 saptAkSarI kavitta ha gihIkeki ke agihakeki ke 307 261 266 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 306 [ 14 ] sakhyA kRti nAma gAthA Adi pada pRSThAMka 256 gUDha AzIrvAda savaiyA 1 ghorI ke dhaNI ke nIke 307 257 kavitta nukhate ikabola kahyo na gineko307 258 samasyA doharA hamAre desa 1 eka eka te vizeSa 254 , naina ke jharokhe bIca 1 hari so saMketa karI 308 260 sarvatomukha gomutrikA 1 ati saMta guNI 261 nArI kujara savaiyA 1 zobhatadhaNIju atidehako vaNIhai 310 262 antapikA 5 Adara kAraNa kauna .. 310 263 gIla rAsa 64 zIla ratana jatane gharo 311 264 zrImatI cauDhAliyA 72 khIra khADa milIyA kharA 318 265 dazArNamadra caupaI 18 vIra jinesara vaMdana 326 saMskRta stotrAdi saMgraha 266 zrI vIra bhaktAmara , 45 rAjaddhi vRddhi bhavanAdbhavane 337 267 sarasvatyaSTakam 6 pragvAgdevI jagajjanopa kRtaye 346 268 zrI jinakuzalasUryaSTakam 6 yo napta niva sevakAnipa sadA 351 266 canurvizati jinastavanam 25 svasti zriyazrI RpabhAdi devaM 353 270 vyAkaraNa saMjJA ma0 sta0 25 yastIrtharAja trizalAtmajAta 358 25 samasaMskRta pArzva0 sta0 5 saMsAra vArinidhi tAraka 361 272 pArzvanAtha laghu sta0 7 vizvezvarAya bhavabhIti nivA0 362 273 pArzva jina vRhatsta0 12 vA~chita dAna suddhama tubhyaM 364 274 caturakSara pArzva sta0 14 .bho bho bhavyA kIrtistavyA 366 275 pArzva laghu sta0 7 pravara pArzva jinezvara patkaje 367 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 15 ] saMkhyA kRti nAma gAthA Adi pada 276 pArzva laghu sta05 bhaje 'zvasena nandanam 277 zrI RSabhadeva sta0 3 jaya vRSabha vRSabha vRSavihita seva 36 278 navagrahI nyAya parIkSA 20 sakhye satyapi dahanAdrakSati 370 274 zAMtinAtha sta0 3 stuvaMtu ta jina 375 280 gor3I pArzvaSaTbhASAsta0 10 praNamatiyaH zrI gauDI pArzva 35 281 pArzva vRhatsta0 11 sarva zriyA te jinarAja rAjataH 1314 282 neminAtha sta0 2 jigAya yaH prAjya tarasmarAjI 34 283 pArzva stotra 4 taveza nAmatastvarA 284 paMcatIrthI stotra 4 yo'cIcaladduzcyavanorasisthita 317 285 aSTamaMgalAni 1 svastika cAru siMhAsanam 358 286 caturdazasvapnA 1 zvete bho vRSabho 218 287 zloka 1 gIrvANasiMghAbahi maginobahUn 3 288 pArzvanAtha stotram 1 prasasatti pArveza 374 286 bIkAnera AdIzvara stotra 3 prAjyA carIkarti sukhasya pUrti 380 260 samasyAmaya mahAvIra sta0 12 zrI madvIratathA prAsIda satataM 381 261 praznamaya kAvya 2' ke patyo satibhUSaNotsava gharA 383 262 rAme 18 'rthAH 1 tva saboghaya kAma kezavavidhi 383 samasyA padAni 263 samasyA 4 gIrvINA tatrikakA 384 264 . " 1 prAga duHkarma vazAn 385 265 , 1 bhA''vazyaka kAryataH pravasatA 385 - Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA kRti nAma 216 samasyA 267 // , SaTakam 268 266 300 ( 16 ) gAthA Adi pada pRSThAkaH 1 sAvunA purato mayAdya vidhinA 385 4 pariNaya janatAyA yAtiyo bhA0 386 6 Aya-ta nAyakaM vokSya 387 4 zrIkRSNo'mbudhi tazcaturdizabhRza 387 1 hRSTAzayA vara dagAnana 386 1 cArUzriyA bahu vicAri. 2 namana guNavAneva kurute 386 1 cakra zrI pArzvamolI 360 5 suSamA bhiraneka sUnRtaH 360 1 sakhi dRgi samapAta 3 uttamohaM sadAvarte 361 1 jvalat kapAyI'pi tavopadezAH 362 301 386 302 303 304 361 307 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI :-- takadavAnA - mAgIghaekasApozAnAdAmaghATekitAkadATedavAnAdanApAsATanAvATapAtiko ramza lavATevadASausIparaka birudaMghAzakIyAMvaDhiyogakoDaMkAmAnisabalabalapanalA kiTAbAmAhAliyAkitAnakitAnaliMdAlasI DiTAguNaniyAliyodhanasAyAzAjakamasalA calAubAlapakSalAdalonArIprakalAMgalAvAtakAca denadalAMbalacakaniyArarIttalArItalApakara sAtalAzIzAMsArakovAratamAralAnasasvAdhArasamasAradhIkovadesAsAcakaridhAradhamasIvazesAramA vikagisArapasAraradasAgrI-zaMgAtI sringdevtaadiloknipaaresmundsuu'kaamh| ||jAnAkAsiradevAsAvarIyAsajasAtalosanakAdivakAsUrasamanadIhorAsahasakirAdhare! haragaMdhakArasAinamaMdasamatiyAkasanAdhAgadaparatApaparatAghApUratovarakAmaraviMga gApentu |yAvazAyamiraharAtipaSiyApaMdhiyAja daramAsakArAdahAtI sosaasriisuraam| suzimiza mirarakaNamATAtapaDagamapAroDApesakotarIsutA aztAkaramadharamasAdhA samAyakavAsasamyArADAvAsamAraDAvapagazitirAmAjI sahisabalAnivalI // ||ppurnii kareMsatAlAvalinadisaMvAzaraNavAlAjIvapamatabakAlAsAvAsajavAtipAlAmanA laladamalAdAmaNamAkImAbadareMtAIkaNakaNAMDitarovaronibhareMDagAratito sadhyA 12 CHAN kavivara dharmavarddhana kI svahasta likhita saMgraha prati kA aadiptr| , Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavivara dharmavarddhana granthAvalI dharma bAvanI OMkAra mahimA savaiyA tevIsA OMkAra udAra agamma apAra, saMsAra meM sAra padAratha naamii| siddha samRddha sarUpa anUpa, bhayo sabahI siri bhUpa sudhAmI // maMtra meM yaMtra meM grantha ke paMtha meM, jAkuM kiyo dhuri aMtarayAmI / paMca hI iSTa vasaiM paramiSTa, sadA dharmasI kara tAhI salAmI // 1 // namo nisadIsa namAi ke sIsa, japau jagadIsa sahI sukha daataa| jAkI jagata meM kIrati jAgata, bhAgati hai saba Iti asAtA // inda nariMda diNinda phuNinda, namAe haiM vRnda ANada vidhaataa| ghorI dharama ko dhIra dharA dhara, dhyAna dhare dharmasI guNa dhyaataa||2|| muru mahimA mahimA tinakI mahimeM mahime, jina dIno mahA ika jJAna ngiino| dUra bhagyo bhrama sau tama dekhata, pUra jagyo parakAsa nviino| * deta hI deta hI dUno vadhai, aru khAyo hI khUTata nAhi khjiinoN| eso pasAu kIyo gururAu, tinhai dharmasI pada paMkaja lIno // 3 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI sarva guru akSara sarasvatIkI stuti saveMyA ikatIsA siddhA rUpI sAcI devA, sArai jIkI nIkI sevA , rAgai Ae lAgeM pAe, jAge moTI mAI hai| caMgI raMgI vINA vAvai, rAgeM sArai rAgaiM gAveM , hAva bhAva sobhA pAveM, jJAtA jAkuM gAI haiN| haMsI kaiMsI cAlI cAle, pUjI vaMdI pIr3A TAleM, lIlA setI lAlaiM pAlai, zuddha buddhidAI hai| so hai vAnI nIkI vAnI, jAkuM jJAnI prANI jAnI , aisI mAtA sAtAdAnI, dharmasIha dhyAI hai // 4 // sarva laghu akSara sAdhukI stuti bhajharA kI cAli dharata dharama maga, harata durita raga ___ karata sukRta mati harata bhrmsii| gahata amala guna, dahata madana vana rahata nagana tana sahata garama sii| kahata kathana sana vahata amala mana . tahata karana gaNa mahati paramasI / ramata amita hita sumati jugate jati carana kamala nita namata dharamasI // 5 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma bAvanI maitrIyA prIti savaiyA tevIsA apane guNa dUdha dIye jala kuM, tinakI jala nai phuni prItiphalAI / dUdha ke dAha kudUra karAi, tahA jala ApanI deha jlaaii| nIra vichoha bhI khIra sahai nahIM, UphaNi Avata hai akulaaii| saina milya phuni caina lahyo tiNa, aisI dharmasI prIti bhlaaii||6|| ApahI jo guna kI gati jAnata, soI gunIni ko saMga gahai hai| jo dharmasi guNa bheda aveda, gumAra kahA su gunI kucahai hai / dUra sudauryo hI AveM durepha, jahA kachu cArija vAsa vahai hai| eka nivAsa pAsa na Avata, maiMDaku kIca kai vIci rahai hai // 7 // iNe bhava Ai, jiNai dhana pAi, rakhyo hai lukAi, bhakhyo nhiidiinoN| hAi dhaMdhe hI maiM dhAi rahyo nita, kAi nahI kRti lobha sulInau / kolhu ke baila jyu koi nahIM sukha, bhUri bharyo dukha ciMta suciino| jeNa dharmasI dharma dharyo na, kahA tiNa mAnasa hoi maiM kIno / / 8 / / Iiti haiM jiNa ku sabahI jana, Asa dharaiM saba pAsa rhaiyaa| paDita Ai praNAma kara, phuni sevata hai sabane smjhyaa| Ai garaja araja karai, ju dharai siri ANa bhalai bhale bhaiyaa| sAca kI vAca yahaiM dharmasI jaga, soi bar3au jAkI gATha rupaiyaa||9|| umagi umagi kayoM dharma kArija, Arija kheta meM vitta hI vaayau| deva kI seva sajI nitameva, dharyo guru ko upadesa svaayau| AcarateM upagAra apAra, jiNe jaza soM digamaMDala chaayo| aisI kratUta karI dharmasIha, bhalaiM tiNa mAnava ko bhava paayo||10|| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI - - saveyA ikatIsA Upara sumIThe mukha aMtara surAkhata roya, dekhana ke sobhAdAra bhATu kaisI cIbha hai| guniyani ke guna ThAri, auguna adhika dhAri, jauluna kahata kahuM taulu mana DIbha haiN| taji ke bhI prANa Apa aura sukara saMtApa, aiso khalako subhAu macchikA sanIbha hai| dharmasI kahata yAra maMDai jiNa vAsupyAra, __mAnasa ke rUpa mAnu dUsaro dujIbha hai // 11 // savaiyA tevIsA Rddhi samRddhi rahai ika rAjI su, eka karai hai ha hAMjI haajii| eka sadA pakavAna arogata, eka na pAvata bhUko (kho) bhI bhaajii| eka kuMdAvatavAjI sadA, aru eka phireM haiM paIsa ke pyAjI / yu dharmasIha pragaTTa pragaTTa hI dekho, ve dekho vakhata kI vAjI // 12 // rIsa suvIsa udega varSa, aru rIsa susIsa phaTa nitahI ko| rIsa sumita bhI dAta kuM pIsata, Avata mAnu khaIsa kahI ko| rIsa sudIkhata durgati ke dukha, cIsa karaMtatahAM dina hI ko| yu dharmasIha kahai nisadIha, kara nahIM rIsa soi nara nIko // 13 // savaiyA ikatIsA lIyau nahIM kachu lAja, saMce pApa hI ko sAja , naraka nagara kAja, gaila rupa gaNikA / aMtara kI vAta ora, Thagirva kI Thakai Thaura, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vAvanI nita kI kare nihora, jAhi tAhi jnkaa| jUani ko jAlau aga kor3hI mahAkAlI raMga , ' tAhI suvanAvai saMga, dhArai lobha dhanakA / aiso kahe dharmasIha, rahaiM vAsu rAti dIha ; so to bhaiyA cAka huM, bar3A rojha vana kA // 14 // savaiyA tevIsA hai to to lIjata hI jala kUpa ko nirmala, saiMthi dharyo dugaMdha hI hU~ hai / phUlini ko parai bhoga bhalo, puni rAti rahai koI hAthi na laihai / dUra tajo cita kI tRSNA nara, jau lu koU dina punya udai hai| yu dharmasIha kahe kachu dehu, dilAure gADi dharyo dhana dhUri hU jai hai // 15 // eka ke pAi aneka parai phuni eka aneka ke pAi parai hai| eka aneka kI ciMta hareM, aru eka na Apano peTa bharai hai| eka khusyAla suvai sukha sAla meM, ekakukhaMtha na khATa jura hai| dekho ve yAra kahai dharmasI jaga, punyaru pApa paratikSa phurai hai // 16 // ai ai dekho dai gatiyA, vatiyA kachu hI na kahI sI para hai| raMka kurAja (u) ru rAu ko raka, palakka meM aisI halaka karai hai| eka vicitra hI 'citra banAvata, eka ku bhAjata eka gharai haiM / vAta dharammasI vAhI ke hAtha, hai TAryo na kAhu ko Isa Tara hai // 17 // to Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - the to a dharmavaddhana granthAvalI o jagi mUDhapati jinakI haga,Adra sake upamAna kahI hai| darpaNa me pragaTe saba rUpa tyu, mUDha meM dravya dazA umahI hai| sambagavaMta mudA di silA sama, aura kI chAha su kAja nahIM hai| , dIsata eka mayUra hI nRtyata, tyu citavatake Attama hI hai // 18 // uta ko geha, kupAta ko neha, rU jhakhara meha jUAra ko nANo / ' ThAra ko teharUchArako lipana, jArako sukha anIti ko raanno|| kATi kaDaMvara jIraNa aMbara, mUDha suM gUDha Takyo na pichANau / yu dharmasIha kahai suNi sajjana, Athi i nAhI' kI sAthi na jAno / / 16 / / aMga marorata torata hai tRNa, morata hai karakA avicchana / rAti rahai Daratau ghara bhItari, bhI phirato phirato kara bhacchana / bhUmi likhe misale paga su, ju aTaTTa hasai masalai puni acchana / soi rahai na gahai dharmasIkha ku, lacchi kahAM jahA aite kulacchana // 20 // anRpa hI spa kalAvida kovida, hai siradAra sabai sumati ko| sAhasagIra mahA vaDavIra, sudhIra karUra karArI chatI ko| sAra udAra apAra vicAra, sabai guNa dhAri acAra satI ko| etI sayAna hai dharmasI puni, . eka ratI vinu eka ratI kau // 22 // kAkasI kokila zyAma sarIra hai, krodha gabhIra dharai mana mAhiM / aura kaiM vAlaka sudharai dopa, pai pokhata ApahIke suta nAhi / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharma bAvanI eso subhAU burau unako puni, eka bhalau guna hai tina pAhIM / vole dharmasI vaina sudhArasa, tAteM suhAta jahAM hI tahAM hI // 22 // khodi kudAla saM AnI hai rAsabha, bha paTakI chaTakI jala dhArai / lAtana mAre ke cAka cahorI hai, DorI saM phAsI sI dei utAra kUTa Tipalla jalAi hai Agi maiM, to bhI logAiyA TAkara maarai| yaM dharmasI sagarI gagarI bhaiyA, kou na kAhU kI pIra vicAreM // 23 // guNa rIti gahai haTha mai na rahai, koU kAja kahai tasu lAja vhai| kachu rIsa na hai saba bola sahai, apaneM savahI ku liye nivahai / citta heta cahe para pIra lahaiM, na caleM kabahu patha meM ava hai| dharmasIha kahaiM jagi soU vahaDau, jinake ghaTa meM guNa e saba hai // 24 // ghararATi kara ghara dvArahi teM, ghurakai ghara ke pati sa ghara raanii| sAsu ko sAsa hI sokhi layo, puni jora kahAdhukareMgI jitthaanii| dhUjata hai ghara ko ju dhanI, phuni pAthara mArata mAgata paanii| dekho dharamasI dUThI hai jhUThI hai, nAri kidhu ghara nAhari vyAnI // 25 // DAna maiM kAhu kuAnata nAhi, gumAna su gAta calAvata gobU / sojhai gharI gharI pAgharI peca ku, pekhata ArasI meM pratibiMva / jhUTho saravba garaba dharAvata, jauluM na kAla kahuM ajagIbU / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - dharmavarddhana anthAvalI Aja dharau nahIM ho dharmazIla pai, lyauge ghaNe ju tisa dina lIvU / / 26 / / savaiyA ikatIsA cAhata aneka citta (cIta), pAle nahIM pUrI prIta , kete hI kareM hai mIta, sodauM jaise hATa ko / chori jagadIsa deva, sArai ora hI kI sevu ; eka Thora nA rahai, jyaM bhogala-kapATa ko / jANe nahIM bheda mUr3ha, tANe Apa hI kI rUr3ha ; hai rahyo madonmata, jaise bhaisoM ThATa ko| dharmasI kahai rai saina, tAko kabahuM na caina , dhobI kaisau kUkarA hai, ghara ko na ghATa kau // 27 // savaiyA tevIsA chori garavva ju Avata dekhi ke, Adara dei kai Asana dIjai / prIti hI ke rukha kI mukha kI, sukhakI dukhakI mili vAta vhiijaiN| dUra rahaiM nita mIThI hI mIThI hI, cIja ru cIThI tahA ptthij| sAca yahai dharmasIu kahai bhaiyA, cAha kareM tAkI cAkarI kIjai / / 28 / / jo tapa rUpa sadA apakai, apano vapu pUta pakhAra kreNgo| jo tapa kI khapa pUra kareM, nara pApa ke kUpa me so na prego| mokSapurI tamu paMtha prayAna kuM, punya pakkAna kI poTi bhreNgii| dharma kahai saba marma yahai, tapa taiM nija karma ko bharya harego // 26 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vAvanI jhagarA ulaTA hI gahai kulaTA, kabahuM na rahai kula kI vaTa meN| bahu lokani meM nikasai kari lAjarU, yAra kugherata ghu ghaTa me| lahihuM kava ghAta karU vaha vAta, yahI ghaTanA ju ghaTa ghaTa meN| unakI dharmasIha gahai joU lIha, miTa tasu mAma caTTA paTa meM / / 30 // naina su kAhU su saina dikhAvata, vaina kI kAhu sau bAta vanAvai / pati kI citta meM paravAha nahIM, nita kI jana aura su neha jaNAvai / sAsUko sAsa jiThAnIko jIu, dirAnIkI deha dukhai hI dahAvai / kahai dharmasIha tajo vaha lIha, larAi ko sUla lugAi kahAvai // 31 // TaiMTi dharai mana meM tana meM na namai, nahI melataM mITi hI aisii| kAhiku ApanI jAniya tAhiku,AnIya citta maiM ko prdesii| tAko na nAma ThAma na lIjiya, kIjiye Apa hI taisai sa~sI / sAca yahai dharmasIu kahai, bhaiyA cAha nahIM tAkI cAkarI kaisI // 32 // ThIkakI vAta sabai cittakI, hitakI nitakI tina soja khiijai| so puni ApanasoM milike dilakai sudha jo kahai sou kIjai / kou kupAta parai ulaTo, kulaTau kari cIta ku mItasauM khiijaiN| jo dharmasIha ta* hita lIha tinhai, mukhi chAra de chAra hI dIjai // 33 // savaiyA ikatIsA DauleM paravAra lAra baiMna kahai vAra vAra, hAla setI mAla lyAhu DhIlana palaka hai| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dharmavaddhana granthAvalI bhojana kunAja sAja, lAja kAja cIra lyAha jAhu, jAhu lyAhu dehu aisI hI galaka hai| vyAhunikI pAhunikI kahA karU bhaiyA mohi, aiteM hai jaMjAla jete sIsa na alaka hai / dharmasI kahai re mIta, kAhe ku rahai sacIta, de ku hai eka deva khaiva kuM khalaka hai / / 34 / / ___saraiyA tevIsA DhITha ulUka na cAhata sUrija, tai sa~ mithyAtI siddhata na dhyAvai / kUkara kuMjara dekhi bhasaiM, puni tyu jar3a paMDita su ghurarAveM / sUkara jaisai bhalI galI nAvata, pApI yusAdhu ke saga na Avai / laMpaTa cAhata nA dharmasIkhaku, coraku cAdaNo nAhi suhAvai // 35 // nahIM kou pAhuNonA kacha lAhaNo, nAhi urANo kahU ko hovau| garaja para hI arajja ke kAraNa, kAhuM sunA kara jori kai jovo / ghara kI jara kI puni vAhira kI, Dara kI paravAha na kAhU kuurovo| kahai dharmasIha bar3o sukha hai bhaiyA, mAga ke khAi masIta me sovo // 36 / / tIchaNa krodha suhoI virodha ru, krodha subodha kI sodha na hoI / krodha so pAvai adhogati jAla ku krodha caDAla kahai saba koii| krodha sugAli kaDai vaDhe veDha, karodha susajana dujjaNa hoi| yu dharmasIha kahai nisadIha suNo, bhaiyA krodha karo mati koI // 37 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vAvanI thAna pradhAna lahai nara dAna ta~, dAna tai mAna jahA jahA pAva / dAna te ha dukha khAni kI hAni, ju rAna masAna kahuM Dara nAvai / dAna su bhAnu vimAnalu kIrati, dAna vidvAna kuAni namAvai / dAna pradhAna kahai dharmasI siva sundari sauM pahicAna banAvai // 38 // savaiyA ikatIsA dekhata khumyAla deha naina hI me dhare neha, karata bahuta bhAti Adara ke devai kii| nIka hI padhAre rAja, kaho hama jaiso kAja, pUcha phuni vAta-cIta pAnI aura .vai kii| aisI jahA prIti rIti cAhe hama soi cIta, . ___ aura hai pravAha hama kahA kachu kharvai kii| dharmasI kahata vaina, savahI suNejyo saina, ____ maiMlapohi dakheM tahA sohi hama jaivai kI // 36 // savaiyA tevIsA dhaMdha hI me nita dhAvata dhAvata, TUTi rahyo jyusarAhi ko TaTTa / pArakai kAja paceM nita pApame, hoi rahyo jaise hADI ko caTTa / chAre nahIM kaba hI dharmasIkha ku, mujhi rahyo hai ajJAna makhaTTa / cita hI mAjhi phira nisa vAsara, jaisai sajora kI Dora ko laTTa // 40 // nAcata-vaza ke Upara hI nara, aga bhujaga jyu kala tala pettaa| joraha pyAra kI Thaura parai jahA, soi sahai raNa mAhi rapeTA / / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dharmavaddhana granthAvalI taiseM kahai dharmasIha yAhI vAta rAti dIha, - mUrakha kusIkha de ke yuhI vaina khoyI hai / 48) laMka kalaMka kuvaMka lagAi hai, rAvana kI ridhi jaavnhaarii| nIra bharyo haricaMda naridaM hi, kaMsa ko vaMza gayo nirdhaarii| muMja paryo dukha puMja ke kuMja, gayo saba rAja bhayo hai bhikhaarii| mInarU mekha kahai dhrama dekha paiM, karma kI rekha Tarai nahIM TArI / 46 / vinaya vinu jJAnakI prApti nAhIM rU, jJAna binA nahIM dhyAna kahI kauN| dhyAna vinA nahIM mokSa jagata meM, mokSa binA nahIM sukha sahI kauN| tAteM vinaya hI dharau nisa dIha, karau saphalI naradeha lahI ko| yAra hI vAra kahai dharmasI aba, mAna re mAna tu merI kahI kau // 50 // zIla te lIla lahai nara loka meM, zIla taiM jAya sabai dukha dUrai / zIla teM Apai Ilati bhAjata, zIla sadA sukha sampati pUrai / kori kalaMka miTe kula kula ke, kali meM bahu kIrati hoi snuuraiN| sAra yahai dharmasIu kahai bhaiyA, zIla hI taiM sura hota hajUrai / / 51 // khyAla khalaka meM dekho sanisara, tAta sUrija so dunjana tAi / vApa nisApati hI sauM Tarai nahIM, buddha viruddha dharai hai sdaai| kesava ko suta kAma kahAvata, tAta sunAhi Taryo dukhadAi / mAnasa kI dharmasIha kahA kahaiM, devahuM ke ghara mAhi larAi // 52 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma bAvanI sata kI sagati nAhi karI, na dharI cita meM hita sIkha kahI kuu| prIti anIti kI rIta bhajI na, tajI puni mUDha maiM rUr3hi gahI ku| yA jamavAra meM Ai gavAra meM, mArI itA dina bhAra mahI ku| resuna jIu kahe dharmasIu, gaiso gai aba rAkha rahI ku // 53 / / hAtha ghasaiM arU Athi nasaiM, ju vasaM citta meM udavega krodhU aa| sage suni kUra kiyo ghara dUra, dikhAi na mUha dIyo yaha duuaa| dukai lahaNAta sukai mana mAhi, takai maricaku vAvarI kuaa| kahai dharmasIha gahai sukha lIha tau, bhUli hI cUka ramo mata jUA // 54 // laMchana cada maiM tApa diNada meM, caMdana mAjhi phaNida ko vAso / paMDita nirddhana saddhana hai saTha, nAri mahA haTha ko ghara vaasau| hIma himAcala khAra hai vAridhi, ketaka kaMTaka koTi ko paasau| dekho dharmasI hai sabaku duHkha, kou karo mata kAhU ko hAsau // 55 // kSamAhI ko khaDga dharyo jiNa dhIra, karI hai tayAra sujJAnakI golii| sumati kabANa survaNa hI vANa, halakka hI subhari muThi hilolii| aiso sajyo hI rahai dharmasIu, kahA karai tAko durajana koli / sadA jagi jaita nisAna ghurai, gRdadhugRdadhu kari koDi kalolI // 56 // jJAna ke mahA nidhAna, bAvana varana jAna, kInI tAkI jori yaha jJAna kI jgaavnii| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 12 dharmavaddhana granthAvalI saMkaTa koTi vikaTTa sahaiM nara, pUraNa ku apanai raha pettaa| dekho dharmasIha jora pakhAvaja, cUNa ke kAja saheja capeTA // 41 // paMkaja mAMmi durepha rahe jugahai makarada citai cita aisau| jAi rAti ju hai hai prabhAta, bhaya ravi dota hasa kaja jaiso| jAuMgo mai tava hI gaja nai ju, mRnAla marori layau muhi tasau / thu dharmasIha rahaiM jou lobhita, 8tinakI pari tAhiM adezo // 42 // phUla amUla durAi curAi, lIe to sugandha luke na rheNge| jo kachu Athi ke sAtha suhAtha haiM, to tinakusavahI slheNgeN| jo kachu Apana me guna hai, jana cAtura Atura hoi chege| kAhe kaho dharmasI apane guNa, bUThe kI bAta vaTAU kaheMge // 43 // bola ke bola subojhala vAta, bhaitau gai karU jaanen aisau| phoja anI anI AivanItau, lukAve kahA jaba jora ha jaisau| prIti tuTai puni cIta phaTa, tau kahA dharmasI ava kIjai aNdesii| dekhaNa kAjajure savahI jana, nAcata paiMThI to ghughaTa kasau // 44 // bhAva saMsAra samudra kI nAva hai, bhAva vinA karaNI saba phiikii| bhAva kriyA hI ko rAva kahAvata, bhAvahI taiM saba bAta hai niikii| dAna karau vahudhyAna dharauM, tapa jappa kI khappa karau dina hI kii| gatako sAra yahai dharmasI ika, . bhAva vinA nahIM siddhi kahIM kI // 4 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vAvanI 13 - savaiyA ikatIsA mairo vaina mAna yAra, kahata hu~ bArabAra, hita kI hI bAta ceta kAhe na gahAtu hai| nIkai dila dAna dehu, lokani maiM sobhaleha, subakI visAta bhaiyA mohi nA suhAta hai| khAnA sulatAna rAu rAnA bhI kahAnA saba, - vAtani kI bAta jagi koU na rahAta hai| aisauM kahai dharmasIha, dharma kI hI gahau lIha, kAyA mAyA vAdara kI chAyA sI kahAta hai // 46 / / savaiyA tevIsA yaha kheha ke khaMbha sI deha asAra, visAra nahIM khinakA-khinakA / javahI kachu dakSiNa vAu vagyau, taba hI huigI kanakA knkaa| kabahu tuma yAra karau upakAra, kahai dharmasI dina kA dina kaa| kara ke maNike taji ke kachu hI ava, pherahu re manakA manakA // 47 // ranna me rUdanna jaisaiM, aMdhaka kudarapanna jaisaiM, thala bhUmi meM mRnAla kAhU cauyau hai| jaise muradA kI deha, bhUpana kIe acheha, / jaisaiM kauA ko zarIra, gaMganIra dhoyau hai| jaise bahirA ke kAna, kori kIe gIta gAna, jaisai kUkarA kai kAju khIra ghIu Dhoyo hai| Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I dharmavaddhana dhAvalI pAThata paThata joi, saMta sukha pAve soi, bimala kIrati hoI sAra hI suhaavnii| saMvata satarai pacIsa, kAtI badi naumi dIsa, bAra hai vimalacanda, AnaMda vadhAvanI / naira rinI kI nirakha nitta hI vija harapa, kInI tahAM dharmanIha nAma dharma bAvanI / / 57 || Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA bAvanI OM namo kahi Ada thI, akSara rai adhikAra / pahalI thI karatA purapa, kIdhauM OMkAra / kIdho OMkAra sAra, tata jANe sAcau / maMtra jaMtre mUla, veda vAyaka dhuri vAcau / saha kAma dharmasIha dIyeM riddhi siddhi au doU / bAvana Akhara vIja, Adi praNamIje o OM OMnAza namIyai mastaka nAmi ne, namo guru kahi nitta / bahu hitakArI jiNa bagasIyo vidyA rUpI vitta / vidyA rUpI vitta, cita jiNa kIdho cokho| dAvai tima dIjatA jalaNa jala cora na jokhau| - sugarA re sahu siddhi jJAna guNa nigurai gamiyeM / sIkha kahai dharmasIha nAmi mastaka guru namIya ||n m.2|| tRSNA manarI tiSNA nahu miTai, pragaTa joi patavANa / lAbha thakI bahu lobha ha, haiM tRSNA haiM rANa / hai tRSNA hai rANa, jANa nara piNa navi jANeM / pAsa jur3a yA paMcAsa, Asa sau upari ANeM / sau jur3iyA tava sahasa, dharai icchA lakha dhana rii| dhrApai kima dharmasIha, miTa nahIM tRSNA mana rI / / m..||3|| Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI karma sirajita meTa na kausake, karau koDi vidhi koii| . ehavI hija buddhi upajai, hoNahAra jima hoI / hoNahAra jima hoI, joi dharmasI iNa jagge / calyo subhUma cakavai, udadhi jala bUDi athagge / sola sahasa sura sAtha, huMtA sevaka karatA hita / e vAle kIyo aMdha, sahI brahmadatta naiM sirajita / si0|4| dhaMdha kari kari jor3i dhana, saMce rAkhai suva / bhAgavasai kei bhoga, vale na bAhara buba / vale na bAhara buva, luMbi rahai mAkhI laalcii| kaNa kaNa le kIr3IyA, puja me le pote pace / melyo nade mAla, koI na gayau laka dhe| kali meM kIdho kujasa, dharama viNa kari kari dhaMdhai / dha0 / / ati hitakari citta ekathau su viTakyo kiNahika vAra / miliyA vale manAvatA, piNa te na milaiM tiNa vAra / te na mileM tiNa bAra, ThAra onho jala tthaamaiN| jIyaito i pahila rau, puruSa te svAda na pAmaiM / toDe sAMdho turata, gAThi rahai Dore gupphita / dhari lo te dharmasIha he, baiMna huvai te ati hita // a0|6| Arati mIThI appaNI, AI namai sahu Apa / garA ne gAMmaMtara, bolAveM kahi bApa / colaveM kahi vApa, ApaNI Arati aaveN.| Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA vAvanI par3Ii mAde pUta, vApa kahi vaida bulAvai / zrAvaNa meM dharmasIha, naTa kahai chAsA niitthii| dUdha jeTha meM dIya, mAni nija Arati mIThI / a0 // 7 // itarau meM piNa aTakalyo, soce sArI dIha / niMdA jihA para nI nahIM, dharama ta, dharmasIha / dharama ta, dharmasIha, jIha nija avaguNa japai / trevar3i iNa meM tatta, kAi kasaTe tana kapai / tapa japa niMdA taThe, huvai nahI koi hitarau / nidA huMtI naraka, amhe aTakalIyo itarau / itro08| paraupagAra Ikha kanaka uttama agara, cAvA e jagi cyAra / nija subhAu meTa nahIM, Avai para upagAra / Avai para upagAra, sAra rasa Ikha samappe / cholatA chedatAM duguNa, duti sovana dIpe / agni prajAlyo agara, surabhi cha sahu sarIkheM / avaguNa ThAli alagga, eka uttama guNa Ikhe / iikh0|| utpati sAbhala AparI, garavai pachai gamAra / upajeteM teM udara meM, azuci lIyo ahAra / azuci lIyoahAra, vAra tiNa hIja Rtu vIrija / mukha Udhe mala mAhi, dukha sahIyA dilagIraja / taM pachatANo tareM, kIyA nahIM pUrava sukRta / sAbhali tuM dharmasIha, eha thArI chai utpati |utp0|10| Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 dharmavaddhana granthAvalI - karma Adara UMce kula adhika, Rddhi ghaNo nIroga / . dharama thakI hai gharamasI, saiNA ro saMyoga / seMNAM ro saMyoga, soga rI bAta na suNija / mahipatibai vahumAna, gAma meM pahilo giNIjai / sahu ko bole sujasa, phalai puNya vRkSa isA phUla / manavAchita sahu mileM, Ai upaje UMce kula / Adara / 11 garva Rddhi tyAgau rana mai raho, raho parIsA sarva / tatta sadhaiM nahIM kI tiNe, gayo nahI jA garva / gayo nahIM jA garva, sarva tapa niphala sadhIyA / joi bAhuvala jatI, vappu upari khaDa vadhIyA / garava tajyo tava jJAna, turata hija upajyotana mai / dharye garva nahIM dharma, Rddhi tyAgau raho rana meM / R / 12 / . . . rosa damana rIsa baTTe rAkhIjeM, tiNa upajate tAgi / pale nahIM pragaTI pache, unhAlai rI Agi / unhAlai rI Agi, sahI jAye nahIM sahaNI / huvai ghaNI jiNa hAni, deha piNa dukheM dahaNI / saiMNa huvai sahu santu, phirai jAyeM mana phaTTe / suNe saiMNa dharmasIkha, rAkhije rIsa daba? / rIsa // 13 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA bAvanI - - kama karma likhiyA brahma lilATa meM, loka sakai kuNa lopa / bhAyai sukha dukha bhogava, kisu kiyA hai kopa / kisu kiyA hai kopa, ropa kAThali ghaNa vrs.| vAvIhIyau bApar3o, toi jala kAje tarasa / dekhe sahu ko dine, aMdha hai ghUghu aMkhIyA / dhokho taji dharmasIha, lAmijai sukha dukha likhiyA |li0|14| lIjai cyAre-turata lagi, cUta,dravya nRpadAna / , gurU zikSA prastAva guNa, na karo DhIla nidAna / na karo DhIla nidAna, jAya dhana hAre juArI / / cugala milai cau tarai, rahe vagasIsa rAjArI / / guru piNa na dIye jJAna, kahyo jauM turata na kIjai / . subha prastAva siloka, girna turataja lIjai / lI0 // 15 // eko ha jo Apa mai, kajIye kAma kuTaba / . to ko na sake tehana, jhagar3e bhATa jhuva / / jhagaDe jhATe muMba, buba piNa lAgai bahunI / bolI ekaNa vadha, sAca mAje mA jainI / sahunI jiNa rai phaTa jU jUA, na hasu dhana ra nekau / dhuri huMtI dharmasIha, Apa me kIjai eko / eko / 16 / ai dekhau brahamaDa iNa, ika ika bar3I acabha / dharA bhAra ivauM dharai, su thabhI kiNa vidha thabha / thaMbhI kiNa vidha thaMbha, daMbha piNa kau navi dIsa / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharmavaddhana granthAvalI maMDyo kima kari meha, daDaDa pADyA nisa dIsa / aMvara viNa AdhAra, sUra zazi bhamai spekho| sAgI kahai dharmasIha, e e acarija dekhau| e017 ohija bhUtala ohija jala, vAyA ekaNa vera / aMva niMba pAnaiM isauM, phala meM par3Iyo phera / phala me par3Iyau phera, mera sarasava jima mottau| svAti vindu sIpa meM, Ai par3ayo aNa cottii| motI hai bahu mola, sarapa mukhi viSa ha soija / pAtra antara paDyo, udaka kahai dharmasI o hija |o01 aupadha moTo anna ika, bhAje jiNa thI bhUkha / sAlaiM ana viNa sAmaThA, dehI mAhilA dUkha / dehi mAhilA dUkha, ukha hai sahu nai anna rii| udara paDai jAM anna, mauja tA lagi tana mana rii| Akhara anna aMza, palaM pUrA vrata paupadha / dhIraja ha dharmasIha, anna ika mauTau auSadha / o016| svabhAva ava koau niva koilA, lubyA kihA ika laagi| kAga bhaNI kahe koilA, koila ne kahai kaag| koila ne kahai kAga, jAigA kAraNa jANa / bhUleM mANasa bhamara, aMga sarikhe ahinANe / vihu jaba boliyA, aguNa guNa lIdhA aTakala / na rahai chAMnA neTa, aMba kauau niva kokila / a0 120 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA vAvanI - para strI gamana niSedha apaNI tiya thI avara nai, mAne ghaNu masaMda / lakhamIjI nai taji lagyo, gopIyAM sUgoviMda / gaupiyA sU gauvinda, indra paNa taji indrANI / ahilyA naiM AdarI, jagata sagala e jaannii| atidhana hai unmAna, jAya nahIM vAtA japaNI / prAye parattiya prIti, adhika hai na huvai apaNI / a0 // 21 // ATha aMdhe krodhI kAmI kRpaNa nara, mAnI anaiM madaddha / cora juArI nai cugala, AThoM dekhata aMdha / AThe dekhata aMdha, avadha rasa lAgA dhaavai| tana dhana rI hANi, neTi toi najarai nAce / kukarama kujasa kumIci, soi dekhe nahIM sodhI / dharamasIkha nahiM dharai, karai ima kAmI krodhI / kro0 // 22 // kapUta khAe nai kherU karai, sagalai ghara rau sUta / kUta na kAi kamAivA, kahiya ema kapUta / kahiye ema kapUta, bhUta jima bole bhdd'kii| sakharI detA sIkha, turata kahai pAchau tdd'kii| sAca kahai dharmasIha, uNe suta sadA aNdheruu| ma khaTU maujI manna, karai khAe dhana kherU / khA0 // 23 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dharmavarddhana granthAvalI sapUta guru jaNa save taja garava, kammA ghari kUta / nivalA nai le niravahai, sAcA tikai sapUta / sAcA tike sapUta, dUta jima dauDeM drukai / kharA dravya khATi ne, mAta pita Agali suuk| mukhi mIThA subha manA, dekhi sArA hai durajaNa / supUtra tikai dharmasIha, garava taji se4 gurujaNa / gu0 // 24 // sAta sukha aura dukha ghaTa nIroga zubha gharaNi, vali nahIM riNa bhaya vaat| supUtra surAja kaTuva sukha, dharmasIha kahai sAta / dharmasIha kahai sAta, sAta duHkha jAya na sahaNA / dIsai ghari se dalidA loka vali mAMgai lhnnaa| . kalahaNi nArI kuputra, phiraNa paradesa sage phaTa / / / savale dukha sAtamI. ghaNo vRli roga rahaiM ghaTa / ghtt0|25|| pADosa na rahe pAr3osaiM nikhara, karai matA ghari kUpa / dui viDhatA mata dekhi, bhUDau na kaI bhUpa / bhU Dau na kahe bhUpa, japa mata moTA jodd'ii| jhagar3I na kareM jhUTha, Ala na rame dhana oddii| vairI na karai vaida, garatha para nau mata gara hai / suNe saiMNa dharmasIkha, nikhara pADosaiM na rahe / na rahai / 26 / Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA vAvanI buDhApA cyArajaNAnai suNi catura, sohai jarA siNgaar| rAjA muhatI vaida ripi, garaDha paNa guNakAra / garaDha paNe guNakAra, sAra bahu buddhi rasAyaNa / viNasaiM malla vesIyA, giNI tima cAkara gAyana / karai ghaNI jau kalA, manna toi kiNa na mAne / kahai dharmasI yu karai, jarA Ai cyAra jaNA nai cyaar0|27|| bApa chatra karaiM jyu chAhar3I, turata harai sahu tApa / chorU nai guNakAra chai, bUDhA hI mA-bApa / bUDhA hI mA-bApa, Apa jIvai tA amRta / sakharI AkheM sIkha, sAcave ghara meM sukRt| lAja kANi karai loka, taruNa tiya soha rahai tima / dharai hita dharmasIha, jatana bahu chatra kara jima / cha0 // 28 // jUlA * so kIdhI jikA, kahI na jAyeM kAya / nala pADava sirakhA nRpati, mUkyA hAra manAya / mUkyA hAra manAya, hAra kari alagA hovau / kalaha soga vahu kujasa, jae sAmhai mata joo| hAso nai ghara hANi, sukha piNa kadai na sUvai / suNajyo kahai dharmasIha, jikA kIdhI chai jj0|29|. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 dharmavarddhana granthAvalI - mA mAjhe mala mUtra jhare, ana taNA sahu aMza / tau piNa khAvA tarasIyA, mANasa pApI maMsa / mANasa pApI masa, asa piNa sUga na ANe / paragaTTa jIvA piMDa, jIbha svAdai navi jANeM / duragati lahisyai duHkha, savala A karaNI saame| adharama mahA asuJci, jharai mala mUtre jhAjhe / mA0 // 30 // madirA - na huve sudhi buddhi najara se, jAya lakSaNa lAja / paragaTa madirA pAna thI, ehA hoI akAja / ehA hoi akAja, khAna akhaja piNa khaaveN| nAveM koI najIka, andha rI opama Ave / iNa kIdhA anarastha, dvArikA nagarI dhvai| suNai nahIM dharmasIkha, najara me suddhi buddhi na havai / na0 // 3 // vaizyAgamana Tipasa kareM levA TakA, nahIM mana mAhe neha / rAga kare iNa surakhe, gaNikA avaguNa geha / gaNikA avaguNa geha, cheha vina dAkhai china meM / sila dhovI rI sahI, opamA chAjai iNa me| gayA bahu lAja gamAi, vihala huA vezyA vasi / jAti kujAti na joDe, TakA levA karaiMTippasa / Ti0 // 32 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA vAvanI zikAra Thaga vagalA jima paga ThaveM, pA. jIvA pAsa / kuvisana rau vAhyo kara, Aher3A abhyAsa / Aher3A abhyAsa, pyAsa bhUkheM tanu piiddeN| mAryo zreNika mRga, naraka gayo na rahyo nI / kahe dharmasI iNa karma, sukRti ha niHphala sagalA / rahai takatA dina rAti, vahaiM jIvA Thaga bagalA / tthg033| DAkA corI DAkai para ghara DAri Dara, kUkarama kareM kaThora / mana meM nAhi dayA mayA, cAhai para dhana cora / cAhaiM para dhana cora, jora kuvisana e jANo / musaka baMdhi mArija, ghaNI vedana kari ghaanno| phala bIjA sama phalaM, aba lAgai nAhIM Ake / dharama kihAM dharamasIha, DAri Dara para ghara DAke / DA0 // 34 // para strI gamana DhuDhA kIdhA DhAhi gaDha, laka taNI gai lAja / para trIre kuvisana par3a yA, rAvaNa gamIyo rAja / rAvaNa gamiyo saja, sAja to huMtA savalA / paratrIya kuvisana par3a yA, pApa kei lAgA pravalA / apayaza jIva udega, mAna to nahIM chai mUDhA / suNi bhAratha dharmasIha, DhAhi gaDha kIdhA ddhuddh'aa| du0 // 35 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 dharmavaddhana granthAvalI ___ sapta vyasana naraka rA bhAI nirakhi, sAte kuvisana soii| iNa huMtI rahinyo alaga, karI rakhe saMga koi / kara rakhe saMga koI, joi tihA pahalI juau| mAsa khANa mada pAna, saMga dArI mata suuo| Aher3I dhana adatta, saMga para trIya sAtA raa| iNa me mahA adharma, nirakhi bhAI narakA rA / na0 // 36 // tukArA tukAro kAr3he turata, muMha mulAjo meTa / kula uttama-janmyA kisu, nIca kahIje. neTa / nIca kahIje neTa, peTa ro khoTo pApI / . turata ,vaiNa tochar3o, saiNa naiM , kahai saMtApI / cApa taNo nahIM bIja, vIja kiNahika vIz2A ro| dhiga tiNa nara dharmasIha, turata kA? tukAro / tu0 137 thAkA bhUkhA hI thakA, dhorI-nara dharmasIha / . nija bhuja bhAra nivAhilyai, lope nahIM zuddha lIha / lope nahIM zuddha lIha, dIha lyai UMcA dAveM / sIha hoi. saMcarai, jIha nahu bheda jaNAveM / Akhara te ApaNA, jassa khA hui jAkA / dhurA bhAra le dhIga, theTa tAi ANe thAkA / thA0 // 38 // sajjanadarzana dekho saiMNA ro darasa, mauTau chai koi mAla / dUra thakI piNa dekhatA, nayaNA huvai nihAla / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA vAvanI 26 nayaNA huvai nihAla, hAla de hIyo hrkheN| vara amRta baiMNa, prIti ati hI citta parakhai / . vi ghar3I mili vesatA,, lahai sukha nahIM te lekhau| dhana dina giNa dharamasIha, darasa saiMNA ro dekhau / de036| dhanavAna dhanavaMtA rI dharmasI, Avai sahu dhari Asa / . saravara bharIyo dekha sahu, paMkhI vesaiM pAsa / pakhI vesaiM pAsa, Asa piNa pugai iNa thii| sUko saravara sevatA, tRpA kAi bhAje tiNa thI / dIya kisudaladarI, savala rIjhavIyau sNtaa| . sagalau . hI sasAra, dharai Asa dhanavaMtA / dha040 kRpaNadAna na dIye kAi kRpaNa nara, sahu ima kahai saMsAra / sAta thoka kahai dharmasI, dya ohija dAtAra / dya ohija dAtAra, vAra' cha kAThA bIDI / dya utara cha kumati, pUTha cha pAtrA piiddii| dhari cha lachi nai ghora, kaTuka gAlyA de kadIye / ADau paga cha Ai, nipaTa kima kaho cho na dIya n04|| para huMtI tapa pAmina, nipaTa dIye duHkha nIca / sUrija tapatA sohilo, piNa velU bAleM bIca / velU bAlaiM vIca, nIca nara hai bahu bolo / uttama nara rahai aTaka, gAli caturata ja golo / 1 pAThAntara-dvAra Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dharmavarddhana granthAvalI - akkha dIyau pada UMca, pIDa dya toi panutI / / dharai uttama nara dharma, pApina tapa para hutI / p0142| yamarAja phojA maiM maujA phira, gAhaNa gaDhA gaDada / phuke kAla phaNiMda rI, uDi gayA nara inda / uDi gayA nara inda, caMda diNada cakIsara / sAtha na ko dharmasIha, kita vAlhA gayA vIsara / sagalA tAlagi sUra, jamma A% nahIM au jA / hai coTI para hAtha, mAna mata khoTI maujAM / phaujaa043| miSTa vacana bahu Adara sU boliye, vAra mIThA vaiNa / dhana viNa lAgA dharmasI, sagalA hI hai saiNa / sagalA hI hai saiNa, vaiNa amRta vadIjai / Adara dIje adhika, kade mani garva na kIjai / iNA vAtai ApaNA, saiMNa hui sobha vadai sahu / mAnai nisace mIta, bola mITho guNa chai bahu / vahu0 44 / bhArI karmA bhArI karamA durabhavI, jaga me je chai jIva / sIkha na mAneM sarvathA, sahaja miTa na saDhIva / sahaja miTai na sadIva, Teva zrI jAi na TalIyai / svAna puchi na hai samI, nita bhari rAkhau nalIye / kAsuhra bahu kahyA, vardai nahIM kade visaramA / -sugurU taNI dharma sIkha, kara nahIM bhArI karamA / bhA0 145 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuMDaliyA bAvanI ka hala makanA negala mahA. samidhari kehari naha nagalA isavA sohilA. nana isapo sutala / mana drahmaNo musakatla, cala jigarI ati caMcala | rahe nahIM thira dina rAti adhika vAryaidhvaja aMcala | siNa dilagIra khuvAla, turata ke sIlA tattA kahe dharmasI musakala manna damaNA navamattA | m0||46|| dAna yojana vAreM jANiyai Avai gAja avAja | duniyA meM dAttAra rau. sagalai jasa siratAja / sagale jasa siratAja, Aja lagi valIyau AvaiM / aravaka' sadA ugatA karaNa rau pahura kahA / sAdhu supAtre saiMNa, bhagita kari dIjai bhojana / dharama anai dharmasIha, jasa hai phei joyana / 31 zIla rAkhIjeM jatane ratana, khaDyAM hra bahu khoDa | sIla tathA tima dharmasI, kIjeM jatana karoDa / kIjai jatana karoDa, hoDa iNarI kiNa hoveM / sIle sura sevaka, jagata jasa kahi mukha jovai / nita satIyA rA nAma, uThi parabhAta akhIjai" / sIlai lahIjaiM lIla, ratana jatana rAkhIje | rA0||48|| Towns 1 sUrya 2 kahane me AtA hai / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI tapa lahiye zobhA loka maiM, tapa kari kasatA tanna / . paratakhi vIra prazaMsiyo, dhanno munivara dhanna / dhanno munivara dhanna, mana zuddha jAsa bhalI mati / pahilo phala e pragaTa, kanna suNIya nija kIrati / rahIya tapa suM rAci, dUTha ATe karma dahIye / dharatA ima dharmasIkha, lacchi sivapura nI lahiye / laa4|| bhAva vapu zobhe nahIM jIvaviNa, jala vina saravara jema / vina pati triya gRha dIpa viNa, taravara phala viNatema / taravara phala viNa jema, prema viNa jema sakhApaNa / pratimA vina prAsAda, kaho tusa jema vinA kaNa / bhaNa iNa pari viNabhAva, khoTa sagalI tapa japa khpu| sobhai nahI dharmasIha, bhAva viNa jIva vinA vapu / v0||5|| sIkho dAkhau zAstra sahu, Agama jJAna acheha / sAi re hAthe sahI, mIca rijaka nai meha / mIca rijaka nai meha, eha chai vAtA uuNddii| kAsu jhU kahyAM, hAtha paramesara huMDI / joi dharmasIha jotiSa, soci kari karau sdhiikho| Akhara jANe Isa, zAstra sahu dAkhau sIkho / sii||51|| karma khaTavAne sahu ko khapa, udyama kara aneka / likhyau hai so lAbhije, adhikau raMca na eka / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDaliyA vAvanI - adhiko raMca na eka, dekhi mathIyau dadhi doU / lAdhi govida lAchi, zabhu lAdho vipa soU / vakhata taNI sahu vAta, lAkha kareM kei laTuvA / koi mATIpaNa kara, khapai sahu karivA khaTavA / kha0 152 / sUma ko sampadA su vA kerI sampadA, napuMsaka rI nAri / nA dharmasIla dhara sake, na bhoga bharatAri / na bhogavaM bharatAri, kIyA thA pAtika kei / iNa gharavAsa Ai, boi nAkhyA bhava bei / kara pharasai rasa kareM, Asa nahu phaleM anerI / dharmasI kahai dhiga sa, saMpadA subA kerI / su vaa053| ghaTa baDha hyavara jiNa ghara hIsatA, gaja karatA garajAra / kiNa hika dina tiNa ghara kareM, paDIyA syAla pukAra / paDIyA syAla pukAra, vAra nahIM sarakhI varateM / caDhata par3ata hija caleM, caMda jima vihu pakhi carateM / caupar3a kerai cAva, ghaTata bar3hatI hai ghara ghara / suNi tiNa vidha dharmasIha, hiMsatA jiNa ghara hayavara / h054|| - maryAdA laghIje nahIM loka maiM, lAja maryAdA lIka / jAyai pANI jU jUo, na karIjeM jo nIka / na karIjeM jo nIka, lIka nahu sAyara laghu / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 dharmavaddhana granthAvalI marayAdA meTatA, sadA TAlIjai saMdhai / varatIjai vivahAra, kade nija rUDhi na kIje / sadAcAra dharmasIha, lIha kaho kema laghIje / la0 // 55 // kSamA karaMtA koi kharaca, lAga nahIM lagAra / miTa kadA yaha mUla thI, saiNa huvai saMsAra / saiMNa huvai saMsAra, sAra sahu maiM e sAco / kiNa sAru kareM krodha, kuhyo kAyA ghaTa kAcau / saphala huvai dharmasIha, dharama iNa sIkha dharaMtA / lahai moha loka me, kahai sahu kSamA karatA / namA0 // 56 // akSara bAvana Adi de, kavitta kuMDaliyA kiddha / dharama karama sahu me dhurA, prastAvika prasiddha / prastAvika prasiddha, zahara jodhANa salhIje / satarase cotIsa, bhalai divasa bhA bIjai / vijayaharSa vAcakka, ziSya dharmavaddhana sAkhara / kIdhA vAvana kavitta, Adi de vAvana Akhara / // 57 // iti kuMDaliyA bAvanI / -: 00: Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI guru guru dina maNi hasa, megha merahi mugatAgaNa / mati duti gati ati sobha, vANi maNi guNa jAkai taNa / suraga puvasara rAja, gayaNadhara dhuri vAridhi thiti / vAsava graha ati catura, jagata sura pArikha sevita / prabhAta paMkati sahita, garajita niramala grathita guNa / bahu jAna teja kelI varipa, dhari pavitra dharmasIha guNa // 1 // guru varNana rUpa 36 vidhAnIka kavita - OMkAra vali araka, udayagiri upara uugo| alaga gayauM andhAra, pAra iNarai kuNa puugau| cAhe sahujaga cakkhu, udaya pUrai sahu AsA / sura nara mAne sarva prasiddha sagale parakAsA / sa sAra sAra paratikha samai, siddhi riddhi dAyaka saastaa| dhari bAna dhyAna dharmasIha dhurai, adhika iNarI AsatA // 1 // namratA namyA caDhe guNa neTa, namyA viNa guNa ha niHphala / taravara namai tikoja, sAkhi phala phUleM saphala / namatA vAthai neha, namai so mokha njiikii| namai sujANa nIti, namyAM sahu bAtA nIkI / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI turata hija parakhi dharmasI, tulA dhaDI jaNAvai sIsa dhuNi / halako tikoja ocho huve, garuo kahijai namaNa guNa / / 2 / / mana me na dharai maila vardai vali mIThA vAyaka / deha Apasu damai, garava viNa sahu guNa jJAyaka / Adara para upagAra, satyavAdI sntossii| na kare niMdA neTa, caleM nija kulavaTa cokhii| nyAya rIti tiNa disi najara, dekhe nahIM svAratha disaa| dharma sIla vinaya sUdhau dharai iNa juga ke viralA isA // 3 // silA seja sUvaNe, vale vana dhagahane vaasaa| nagana gagana guNa magana, agani jaga ne abhyaasaa| jaTA dharai keI jUTA, muDa ke ghuraDa muDAvai / bahulI kei babhUta, lei age lapaTAvai / jiNa jiNai rUDhi jhAlI jikA, tapau tapAvau kaSTa tana / sAca hU~ manna dharmasI saphala, mana jhUTha sahu jhUTha mana / / 4 / / dhaMdha dhare kari dvapa, vAta me heta vitaudd'| ' Apa kiyo te avala, vale para kiyA vikhaudd'e| ' chattA guNa chAvara, aguNa achattA hI AkheM / koi hitarI kahai, rIsa mana mAhai rAkheM / vali lahai sukha paraka vighana, kAma page paga kUDa rau| dharmasIya kahai tiNa re dharama, bolyo khAtau bUDa rau // 5 // aTakali kula AcAra, zobha aTakali saka jAi / vidyA aTakali vitta, deha aTakali de khAi / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI triya aTakali suvizepa, ATha guNa vIdaha aTakala / paraNA putrikA ita, mAvI tau siNkl| vala tI jikAi sampati vipati, nivauM savalaiM nakhatarI / kiNa hI na dosa dharmasI kahai, bAta parcha sahu vakhatarI // 6 // dharmalAbha A khA jo bahu AU kAu, cirajIva kahije / putra vadhoM parivAra svAna zUkara slihiuuN| dAkhAM bahalo dravya huve adhiko kula hiinno| cala pAmo ati vahula pravala hui sarape piinno| suta vitta jora jIvita sakala AzA pUgai dharama iNa / asIsa eka sahu meM adhika bhalauM vaiNa dharmalAbha bhaNa / / 7 / / vidyA buddhi ika nIrogI aGga vale, guNa yuddhi vkhaanno| vali sAcavijai vinaya adhika guNa udyama ANo / zAstra rAga suvizepa piMDa thI e guNa pAce / pAce vali paratakha sahI vAhija guNa sance / paMDita prathama pustaka parcha, sudhira vAsa sAthI sadha / tima nahIM cita bhojana taNI, vidyA dasa thoke vadhai // 8 // Ihai svAda aneka AlasU, je vali age| duharI na kara deha, sukhI vipayArasa sge| nita rogI bahu nIMda, raga vAtA ro rasIyau / rAmani me mana rahai, tAkilya sahu rau tsiyo| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI - lAlaca dAma khATaNa lubdha, dusamana zAstrArA use| kara itA dUra dharmasI kahai, vidyA bhaNivA ne vase // 6 // aSTa mada ucca jAti mada eka mahA kula mada sa maatii| lAbha taNe mada lola, tema tapa mada sa tAtI / rUpa mada vali rasika, bahula bala mada piNaM vAhe / vidyA mada vali vividha, adhika adhikAra ucchAhe / mada ATha Iya mata 8 masata, asta udaya ravi attklii| AviyA dekhi karIvA amala, pyAdA jamarAe palI ||1|| kupAtraprIti agatai arakarI maDI tava chAyA moTI / doDa pahura mai dekhi, chIjatI chiNa chiNa chottii| tyu kupAtra kI prIti, Adi-bahu Age ochI / sajana prIti surIti, sahI dhuri hoi sakochI / vadhatA vizeSa dharmasI vadhe, valata chAha jima vistara / prAMta gNa sajjaNa dujaNa, parakhI dekha paTatara // 1 // karmagati Rtu grISma rAna me, tRpo mRga dava thI bATho / paDiyo pAsI pAu neTa sAi toDe nAThe / o kuDi ulaMghi, Ayo jiNa disi Aher3I / . teNa calAyo tIra, phAla mAhi TAla phaMpher3I / nAsatA kUpa Ayo nijara, nisa meTaNa par3iyau ttthe| karma gati dekhi dharmasI kahai, kaho nAThau chUTa kaThe / / 12 / / Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI 36 karma rIsa bharyo koi rAka, vastra viNa calIyau bATe / tapiyau ati tAvaDau, TAlatA musakala TA" / bIla rukha tali basi, TAlaNo mADayo tar3akau / taru hutI phala beTi, paDayo sira mAhe par3akau / ApadA sAthi Aga lagI, jAya nirabhAgI jaThe / karmagati dekha dharmasI kahai, kaho nATho chuTa kaThe // 13 // lakSmI kiNahIka lAbhi, kharacI dIdhI valI khaadhii| kahIM nahIM kAraNa kiNe, bahasi kie ke bAdhI / dAtArai dhuri dekhi, dAna ro lAdho daddo / suva nanau saMgrahai, mAharai iNa su muddo / dAtAra ghara dina dina dadau, nita-su bA ghara nanau / bihu jaNA jANiM bahase bahasi, pAlaiM iNa pari paDavano / 14) lIjeM para guNa lAgi, lAgi nai anta na dIjai / dIjai UMcau dAva, dopa aNahuta na dIjai / kIje para upagAra, kAra nija lopa na kIjai / kharai hita khoja jai, khoTa vAte mata khIjai / bhIje susAma (1) dhIjai bhalA, pIjai jala chANyA parcha / ' dharmasIkha subuddhi manameM dhareM, itarA thoke avaguNa ach.||1|| eka eka thI eka eka thI adhika sabala sUrA saMgrAme / adhika nakala ne ThAha' nAme / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI eka eka thI adhika cupa sagalI caturAi / eka eka thI adhika kalA vidyA kavitAi / vyAkaraNa veda badaka vividha, bhalA udara sahuko bharau / dharmasIha ratana bahulA dharaNI, koI garava rakhe karau // 16 // ai veli ekarA, upanA tuvA Avai / sAdhu taNI saMgate, pAtra rI opama pAvai / vilagA jike suvaMza, guNI saMgi mITho gAveM / guNa saM je guthiyA, tarai nija avara traaveN| eka eka mAhi balatI agani, ceDhaMtA lohI cuse / upajai buddhi dharmasI isI, vAsa Ai jehavaM vasa / / 7 // ocho nara ohija, najari tali bIjAM nANe / " , ochI vala Apa vakhANa / ., ., , kaDA dAkSiNya na rAkhe / " , Apa mhe parantu Akhai / dUhavaM kavaNa mukha kahi durasa, AcaraNai sahu attkle| pArakhA dekhi jala ghaTa pragaTa, ocho te hija aleM // 18 // avaguNa ha AlamU. avala thiratA guna ANe / capala hoI cala vitta. baDI udyamI vakhANa / mahA nuka hai mukhe to mane nahIM cola ma gholaa| nyu kahatA kyu mahai. bhalA cha mana rA bholA / pAtre kupAtra bana caM pragaTa. baDa dAtA dhana jyuvara / dharmamIha degyi paramAda dhana, avaguNa hI guNa AcaraM // 16 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI Aja ke mitra Akhi lAja kari Aja, rIti rasa rI rukha raakheN| hasate lAteM sahIye, bheda sukha dukha rA bhAkhai / alagA huvA aeNsa, neha tila mAta na ANa / judA na giNatA jIva, jIva paradezI jANa / AjarA mIta bahulA isA, koi giNe nahIM hita kiiyau| kahI isa mitra dharmasIha kahai, he0 kima vikasahiyau // 20 // svArtha aphala rukha aTakale, parA uDa jAye pNkhii| sara sUko sa pekha, koi na huve tasu kNkhii| vale puhapa viNavAsa, bhamara mana mAhi na bhAvai / dava dAdho vana dekhi, jIva sahu choDi jAvai / niradhanA vesa nANe najari, kiNarau valabha kavaNa kahi / mvArathai AvI seve sahu, svAratha rau saMsAra sahI // 21 // kahai pAkhA suNi keki, kata tujha lAgi keDe / kari ku mayA tu kAi, phUsa jyu amha pA phaiDai / sundara mAhare saga, kahai sahu tone kalAdhara / nahIM tara khuthar3o nirakhI, neTa nindA karasI.nara / amha ghaNI ThAma bIjI avara, dharamI Adara kari dhrai| mAharai suguNa sobhA mugaTa, zrIpati piNa karasI sirai // 22 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI khisatA nija khANa thI, rayaNa kahai sAbhali rohaNa / aThaM amhai upanA, mahira thArI mana mohaNa / karije tu kalyANa, isI mana maiM mata ANe / ThAma cakave Thikka, ThaharasI kise tthikaanne| vAsa me jAi jiga re vasA, ghara rI puNya dshaadhirai| mAha ra suguNa zobhA mugaTa, zrIpati piNa karasI sirai / / 23 / / dhana garva niSedha garatha taNeM gArave, huau gahilo viNa holii| neTa kareM nivalarI Theka hAsI tthkttholii| mana hI mana jANaM mUDha, mUla e kiNa rI mAyA / sAca kahaiM dharmasIha, chatI chavi vAdala chaayaa| ulaTI sulaTTa sulaTI ulaTa, e thiti Adi anaadirii| ghaDI mAhi dekhi arahaTTa ghar3Ibhari ThAlI ThAlIbharI / / 24 / / paropakAra ghaDI ghaDI ghar3iyAla, pragaTa sada ema pukAreM / - avara bharva UMghatA, jagijyo manuSya jmaar| dukhiyA re sira daDa, ghar3i ghar3i Ayu ghaTatA / kATha sira karacatI, kitI ika vAra kaTaMtA / tiNa hata ceta cetana catura, dharmasIkha savizeSa ghara / saha bAta sAra saMsAra me, koika para upagAra kara / 25 / / ir3iyA jima gachalI, khAi baiTho mana khautte| . gila DhI hIyA goDha, chehaDai Adara choTa / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI muhaDai supiNa milai, nAka su adhika nAte / bihu muhar3au bolato, khatta patta giNe na khAte / , vyavahAra zuddha vyApAra thI, tajiyo sahu loke tiNai / boleMna koi iNa subahuta, ir3iyo phala sarikhA giNa // 26 // cAtaka nu chai catura, sIkha suNi vayaNe sAce / piu piu kare pokAra, jalada sagalA mata yAce / ke jala thala ika kareM, uNA thI pUgai AsA / maraDa pharaDa kei garaji, neTi uDijAi nirAsA / lahaNIye joga Aphe lahisi, purAlabdhe punya pAparI / dharmasIu kahai dhIraja dhare, o hI mata cha AparI // 27 // chAtra tikau chAvara, doSa guru nijarA dekhe / pAcA mAhe prasiddha, sujasa bole suvizeSa / chApa dharai sira chatI, grAhakI hoi guNAro / vidyA tasu varadAyI, udaya vali hoi uNAro / chala chidra tAkilye chITakA, chAno kahai achatI chatI / pAcamai tAsa UdhI paDai, gura lopI so duragati // 28 // jo hAlAhala joM, joi manmatha ripu te / bhAla naitra mahi bharyo, vale vana anala vadItai / zakara aihI zakati, hoi toi rajavaTa hAlaNa / sasi girajA sura sarita, pAsa rAkha tihuM pAlaNa / tiNa rIti subuddhi dharmasI tiko, dhurA dRSTi UDIdhara / jala vAli pAli vAdhaM jaru, kAja rajanIti hi karai / / 26 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 dharmavarddhana graMthAvalI - jhaDI paDI jhupaDI, kiyA dara udara kole / gaMdhIlA gUdar3A, khATapiNa vaMdhaNa khole / kAmaNi soDa kuhAr3a, kalahaNI kAlI kANI / karatI jImaNa kara, dhAna sagalau dhUDa dhANI / rogiyo Apa mAthai riNo, roja dukha sukha nahIM rtii| mohanIdekhi dharmasImahA, jANaM toi na hujai jatI // 30 // banIyo kahai hu~ nivala, nAma kiNa hI meM na parcha / chippo varaga rai cheha, dekhi toi kahai muma dupddu| jhagar3A jhATA mAjha jhajhI sahu vAte jhUThau / pahilI te huM pache, eha kima nyAya apUThau / dIsa nanyAya bhogavi dasA par3acho sudi vadi pakha rau / dekhe - sAca dAkheM dunI, khAr3o cAdI e kharau / garva TIToDI nija TAga, sahI UMcI kari sauveM / au par3ato AkAsa, dunI ne rakhaM du khauvaM / thAbhasi huM viNa thaMbhi, iso mana gArava ANa / kUati mo maiM kisI, jIu me ito na jANaM / mohanI chAka parabasi magana, sasArI ai jIva sahu / ocho na koI mana ApareM, kiNa kiNa ne nahIM garava kahu // 32 / Thikka vacana tAharau bhalI hitakArI bhAkheM / prasiddha varSe paratIta jAsa sahu koDa rAkheM / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI mara kau~ koina mareM, jIva kahai koi na jIva / toi khAro jala taje, pyAra kari amRta piivai| gAThirokoina lagaigaratha, sigalAhui jiNa thI sayaNa / dharma nai karma sahu me dhurA, baDI vastu mIThau vayaNa // 33 // DAho hui so Darai koi mata bhU Dau kahasI / ghara Dara kula Dara ghaNo, suguru Dara DAkara kahasI / mANa taNe Dara mudai lAja Dara karaNo lekheM / mAvI tA Dara mAni, sAmi Darakara suvizeSe / duragate dukha parabhava Darai, jANa karaiM Dara nava jiko / dharmasIha kahai sahu dharma ko, tatva sAra jANe jiko // 34 / DhIlI vAta maDhAhi puNya ro kArija paDatA / ,, , , nyAya sudho nIvaDatA / DhIlI bAta maDhAhi bahasa su paDiye bole / ,, , , DhamakIe vAhara r3hole / sahu kara pUchi Age sujasa, DhIlI taThe na DhAhije / Aviya dAva auThabhatA, kula dharmasIha kahAijai // 35 // apanI apanI nara mAdI nirakhi ne, vaida kapha vAta vatAve / jo pUrcha jotasI, lAra graha kei lagAveM / bhopo kahai bhUta cha, lobha vImAsaNi lIdhau / jaMtra matra rA jANa, kahai koi kAmaNa kIdhau / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI sabhalla maMdavAr3a eka nava nava matA, mUla na jANe ko marama / kahai sAdhu azubha pUrva karama, dhari sukhakArI ika dharama / 36 / tIna koDi taru jAti, ANi vali lAkha ikyAsI / sahasa vAra ekasau, bhAra ika saMkhyA bhAsI / ATha bhAra te isA, phalyA lAbha phala phUlai / bhAra cyAra viNa phale, bhAra paTa latA ma kari zAstra sAkhi dharmasI kahai, bhAra aDhAra vnsptii| viNalIyA susa khAdhA bigara, chaha Rtu me hisA chatI / 31 thira dIsai thi gati, alaga AkAzaM uddhi / piNa pala pala pavana su, guDathalA khAya guDDi / jiNa ro na cale jora, Dora parahattha davANI / para siddha kIdha pukAra, neTa kiNa hI mana nANI / nU na Dora chaTai na tima, UcI talapha AphaleM / prANI ima paravasa paDyA, gamiyo nara bhava gAphile // 38 // udyama dRhije udyama dRdha, jatana kari dahI jamAve / vali parabhAta viloDa, udima setI ghRta Avai / kari udyama sahu koi, bhalA nita jimeM bhojana / khavari ANe khepIyau, jAi nai ke bhojana / - aDamahi koDi sahi lakha satara vali sahassa / . upari melau ATha sau bhAra aThAra vaNamsa / 1 / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 chappaya bAvanI 47 vyApAri viNaja vidyA vibhava, jJAna dhyAna dharmasIkha giNa / sahu kAja karaNa udyama sirai, viNau~ sahu ika udyama viNa // 36 // dharijeM mana dhIraja hANi hama kare hA hA / lAgA vahai ja lAra, hAMNi dukha troTA lAhA / bhAti anaiM Ubhatti pragaTa dina rAti 'paTatara / UrauM vali Athamai nirakhi ravi caMda nirantara / graha rAha paraba Ayo grasai, paragaTa dekhi pArikhA / kiNa hIka dei dharmasI kahai, sahu dina na huvai sArikhA / 4 / / nArI virahaNI nirakhi tAma kokila kuhakI dhana / cada trividha puni pauna, madana ati vyApi layau mana / vAyasa rAhu bhuyaga rudra cyAru ari lakha / tina kau kari hai nAsa bahuri ika bAta vizepeM / kokilA kaTha zazadhara badana pauna svAsa puni madana mana / merehu pahuM jina jyAna hui, likhi-2 meTaNa iNa jatana / / 41 // puNya pApa pAtisAha cAu sahu disi paga calle / sAca jhUTha hui saciva, husa Achu disi halle / jJAna dhyAna bhrama garaba, pIla calle cihu ptttt| zama dama chala bala azva, aDhI paga phirai uvaTTa / cakhu calaNa UTha koNe caleM, pyAdA guNa mada pagga pagi / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dharmavarddhana granthAvalI sataraja sajaNa dujaNa saje, joDa khyAla dharmasIha jagi // 42 // phala kihA thI viNa phUla, gAma vinA mIma na giNaje / guru viNa na huvai jJAna, vigara pUjo kima viNaje / piyA vinA nahIM putra, buddhi viNa zAstra na bUjha / bhIta vinA nahIM citra, suSTi vina vasta na suum| viNa bhAva siddhi na huvai, rasa viNa na kara koI rukha / zobhA na kAi dharmazIla viNa, satopaha viNa nahIM sukha / / 43 // 20 varNa brAhmaNa kSatriya vaizya zudra, cihuM varaNa sabhAlI / kadoI kumbhAra kaThI maradanIyA mAlI / taMbolI suthAra ThIka bhaisAta ThaThArU / nava nAra iNa nAma kahai hiva pAce kAru / gAchA sunAra chIpA giNauM, mocI ghAcI iNa mahi / dharmasIha kahai nija nija dharama, samajhau varaNa aDhAra sahi // 44 // dhana ko sArthakatA bhAyA bhIDa bhAjatA, pokhatA uttama pAtre / priyA huMsa pUratA jAvatA tIratha yAtre / vIvAhe vilasatA dujaNa jar3a kADhaNa dAvai / saMtoSa tAM saiMNa kaviya mukha sujasa kahAvai / iNa ATha ThAma kharacyo uttama, mata cIhA paiM Apa mana / sAdhije kAja su kriyAra thA, dhanadhana dharmasIha soija dhana // 4 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya vAvanI 46 - - - mitra milatA muhA muha, heja hiyai mile hIsa / pala eka pherayA pUTha, neha tila mAta na dIsai / ArIsA jima Aja, mIta bahulA jaga mAhe / kali cAtaka jima koi, neha rAkheM niravAha / meha nai dekhi piu piu magana piu piu kahai para pUTha pinn| kIjIya mIta dharmasI kahai, guNavatau koika giNa // 46 // yAcanA yaza rasa siddhi buddhi sirI, sadA e pAca sanUreM / deha vasa devatA, de kahyA nAsa dUraiM / zoka ane santApa, piMDa Avai paraMsevo / bhaya kapaNi gati bhaMga, nisata nija lAja na sevo / tANatau mANa tAke tiko, UMdhe mukha su AgaNo / lekhavau durasa sagale lakhaNa, maraNa sarIkho mAgaMNo // 47 // IP - dAna rAjA rAkheM rajA vAMgiyA prasiddha vadhAe~ / vairI na kareM buro, sevaka sahu kAma suMdhArai / bhAi sahu hai bhIra, guNI jana kIrati gAveM / ' svAsaNi cha AsIsa, sAsarai rahyo suhAvai / sahu bhUta preta graha hai samA, supAtre ha dharmasI sahI / dekhiyo dAna dIdhau thakau, neTa kaThe niSphala nahIM / / 48 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI buDhApA lye hAtha lakar3I, lAla mukhi par3e alegve / lica picatI kaDi lAka, lAja mana mAhi na lekheM / sAbhalatA dharmasIkha, dhIrya viNa mAtho dhuNa / ko na giNe kAyaDho, khATale par3iyo khuNa / laghunIti lobha liga liga lahari, lAla lIkha vali laalhraa| le Ai sAthi sAte lalA, jikA kAi kIdhI jarA // 46 // baDhanA burA vaira vadhyo hija burau, adhika upadro ha Age / vadhyo vurau vAsade, lAya jiNa setI lAge / vyAdhi vadhI hija burI, chije dehI jiNa chiNa chiNa / vAda vadhyo hija burI, khasA khedhau ha khiNa khiNa / vadhiyo roja sagalau visana, dharmasIkha dharijo dhurA / karijyo viveka jyuha kuzala, vavA pAca vadhiyA burA // 5 // noti saiM mukha guru rai sujasa, prasiddha kIje parasaMsA / '' sagA saNejA sa~Na, baraNavo pUThA vAsA / sevaka rI parasa sa, kAma sira caDhayA keDe / sahu bhAi parasa sa, chidra kahAvaNa keI cheDe / pUta rI parasaMsa na kareM pragaTa, prazaMma triya dhakiyA paheM / dharmasIha rAjanIti hivare, nyAya vinA vAtA na che / / 51 / / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappaya bAvanI khala khala na taje mana khAra, jarA huI bUDhI joi / pIlo huvo pAki, tUsa khArau phala toi / ' bUDhI huo vilAr3a, mUpakA tau piNa . mAre / sakharI dyAM dharmazIkha, dhekha je ,adhiko dhAre 1 viSa meM miThAsa na huvai valI, dUdhA hI sU puTa dIyA / haTha tANi Apa na giNa hitU kAsU tiNa sUhita kiyaa||52|| mAvaTi sIrakha seja, puji ghara ANe pANI / dhoi sahu vAsaNa dharai, ruDA cUlha raMdhAnI / pIsaNa khAMDaNa prasiddha vale go dUhi vilove| jImaNa rAdhi jimAva lAja su jimaiM lukovai / ' sira guthi vinaya saMtoyaNI, sAsU jiThANI shuu| kula dharmazIla zobhA karaNa, bar3e kaSTa jIveM vaha // 53 // jala huvai piMDa jala hutA, bela jala hI ja vadhArai / jala sahu ro jIvanna, sahu brahmaDa sudhArai / nIra tahA hI ja nUra, Aba tihA AvAdAnI / sarasa subhikSa sukAla, praghala varase jihA pANI / dharmasIha saraba kAraNa dhurA, ambara pRthvI pavana agi / pacabhUta mAhi adhiko pragaTa, jala uparAta na koi jagi // 54 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI gRha praveza niSedha lapaTa taji praulIyau niguNa prabhu nIlaja nArI / caukIdAra ja cora, jora vara jodha juArI / Thika viNa vAbhaNa ThoTha bhramI mitra kAyatha bholii| vali rIsaTa vANIyo, dUta bole DamaDolau / vina siddhi vaMda josI jaDau, dharmasIkha viNa dhAraNa / mAni jo baiMNa ANauM matA, bArai hI ghara bAraNeM // 55 // kSamAvata sau kharo, sakaja hui gAlyA sAsaiM / . nehI tehija neTa, bichar3ayA mUrai vAsaiM / paDita tehije parakhi, zAstra aratha smjhaa| jJAnI tehija girNI, vastu pahilI ja batAva / sAMkar3e Ai paMDiyA sahI, saiMNa soi rAkhai sarama / dAtAra chateM UMtara na dya, dhIra soi na tajeM dharama // 56 // satare se savata, varasa tepanau vakhANA~ / zrAvaNa sudi terasaiM, joga tithi zubha dina jANA / rAjai bIkAnera, sUri jiNacanda savAi / bhaTTAraka baDabhAga, gaccha kharatara garavAi / zrI vijayaharSa vAcaka suguru pAThaka zrI dharmasI pavara / bAvanI eha prastAva bahu, kIdhI chappaya kavitta kara / / 57 / / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTAnta chatIsI zrIgurU ko zikSA vacana, dila sudha dhari nirabha / hitakAraNa sabaku huvai, ar3avaDatA~ auThaMbha // 1 // hitUA hitakArI huve, vAkI hI koi vaiNa / pArikha ratana parIkhatA, nirakheM vAkI naiNa / / 2 / / . dUpaNa dIdhaiM durajaNe, ope kavita asalla / lUa jhalaka lAgate, Avai svAda avalla // 3 // dUjA nai sukha dekhine, nipaTa dukhI ha nIca / sUkai javvAso sahI, varipA jalarai vIci // 4 // dhramasI kahai vadhate dhane, trisanA vadhai athAga / dhurathI adhikI dhaga-dhagai, Idhana miliyA Agi // 5 // svAratha apaNo nA sadhe, mitra dharetA meli / mAlI phala pAmyA parcha, kATe para hI keli // 6 // moTArI piNa pAti mai, nAnhai kAja karAya / kAma paDye kyu koDiyA, nANA meM na giNAya // 7 // bala ikavIsa vizvA-vadhai, ekA bIya Ai / pAteM baisai pAdharA, toi bArA bala bolAya // 8 // mukhI salAmata pAtimai, to sakajA bole sarva / tiNa ThAmai hai sUnyathA, to gayau sahUnau garva // 6 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI paga melhIjeM pAdharA, vadhIyau jo bahu vitta / nija niMdA thI kIdha nRpa, cItArI dRDha citta / / 10 // gurU nidA karaNI nahIM, mAThI dekhe magga / selaga gurU madavasi sUoM, pathaga cApa pagga // 11 // pApa kiyA jAye parA, jo pachatAvai joi / gausAlau svaga gayau, ata samai Aloya / / 12 / / dUjA dipAvai dIpa jya , Apa dharai adhAra / pahucAyA zivapAcarau, khadaka pote khvAra // 13 // vala sagalau baiThI rahai, deva huve dukha deNa / bAravatI nagarI balai, nirakheM kesava naiMNa // 14 // kari hitanai pIDA kara, te to puNya tarakka / svarga gayo zrI vIrarA, khIlA kADhi kharaka / / 15 / / avasara sabhA aTakale, vAyaka vaMdyA saMvAda / dUhA de jItau jatI, vRddhovAdI vAda // 16 // sabalA rI lai pUThi siri, nibalA rau rahai niir| ' camara zaka sAmhI caDhayau, vAsau rAkhaNa vIra // 17 // kopa vasa kArija karai, vali soceM mativata / indra daur3i lIdhau urarau, bajra bhagati bhagavaMta / / 18 // dharamyAnai piNa taji dharai, sahu vakhatAvara sIra / indra ceDA nai avagiNI, bhayau koNika rI bhIra // 16 // jatana kareM jo devatA, kara miTai nahi karma / vIra zravaNa maiM kIla ke, mahApIDa hui marma // 20 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTAnta chatIsI moTA hI dhrama kAma mai, adhikau kareM adekha / dasAraNa rI ridhi dekha nai, zakra sajyo suviseSa / / 21 // moTA re piNa kaSTa me, jatana neha sahu jAya / rAta ramaNI rAna mai, nAkhi gayau nalarAya // 22 // rAja laNa mAhe rahai, vaDA taNI mati vakra / bharata mAraNa bhrAta ne, capala calAyau cakra / / 23 // dAna adAna duhUM disI, adhika bhAva rI ora / navala-seTha ne phala nivala, jIraNa nai phala jora / / 24 / / dharamI je dharamaiM dhare, nisacau na ta neTa / cadravatasaka nA calyo, thira divAlagi theTa / / 25 / / diDhatA dharamai dekhine, bhalau karai sura bhAva / hita jayU devI haNyau, prabhavA taNau prabhAva // 26 // prApati ho3 puNyarI, vakhata khulai tiNa vela / sagama pAyasa saga me, munivara saMgama mela // 27 // dAna sarAhai devatA, celA dIdha vizeSa / mUladeva nai rAjapada, devai dIdho dekhi // 28 // pApI na dukha pADijai, to i pApa na tajata / 'kAlakasUre kUpa maiM, mana sau mAre jaMta // 26 // Apa kaSTa aMga Agamai, paDita TAlai pApa / sulasa dayA pAlI sahI, paga potA ro kApa // 30 // munIsarA siri moharA, tAjA vAjeM tUra / agaja mRti AkhyA bharI, zrI zayyabhavasUri // 31 // pa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - dharmavaddhana granthAvalI paNa apaNau nahi pAlaTa, dharamI dhIrija dhAra / / lADU hari lavadhai lahyA, tajiyA DhaMDhaNa tyAra // 32 // vRta lIdhau hI vai vRthA, karama udaya adhikAra / ' varasa cauvIsa gRhe vasyo, munivara AdrakumAra // 33 / / patita thakA hI parabhaNI, guNI karai upagAra / nara daza daza naMdaSeNa nita, bodhe vezyA vAra // 34 // . kAma vipama na sadhai kimhI, so lyai zIla sudhAra / cAlaNIya kari sIcIyau, nIra subhadrA nAri // 35 // re kaliyuga gaja mata garaja, huM hija Aja abIha / tujha mada uttAraNa tapai, sakajau jina bhramasIha // 36 // iti zrIsadaguru zikSA dRSTAta patriMzikA / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parihAM ( akSara batIsI) vatIsI kAyA kAce kuMbha samAna kahaiM ka kau / dhAkhe ghekhI kAla sahI desI dhako / karavaTa vahatAM kATha jyu Aukho kutt| parihA na dharai toi dharmasIkha jIva naTa- jyunaTa // 1 // khamirje gAli hitUnI ima kahai kha khau / rIsa karI kahai teha' kahIje hita rakho / ANA saiMNA vaiNa su AkhyA upareM / parihA dharma kahai sukha hoi dhUoM hI dhUpa re // 2 // garatha pAmI guNa kIje ima -kahe ggo| sAhamI sAdhu supAtra saMtoSIjai sgo| lAdhi chai jo lAchi kahai dharma lAhalyau / parihA sacI rAkhyA saiMNa apAna svAda sau // 3 // ghar3i mAhe ghaDijAhe, Ayu kahai gha gho| amara na dIThau koI jIva aThA aghau| pahilI ko dina cyAra dina ko pachai / parihA Akhara qahai dharmasIha sahI cAlaNo acha // 4 // neha vadhai nahIM neTa, hue aMgula DhIhIyai / luli namIyau to kAmu loka lajAlIye / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI - gAThihIya dharmasI kahai sukha matAM giNau / parihA au guNa iNahija Da Di yo AmaNa dUmaNau // 5 // cakavA jyucala citta, na hUje kahe caco / para vasi prIti lagAi talaphi ke kyu pco| sirajyo hai sambaMdha kisu hA hA kiye| parihA dhIraja dhara dharmasIha rakhe hAre hIye / / 6 // chaka dekhi khelIjeM ema kaho cha chai| pachatAvo jiNa kAja sahI na huve parcha / Akhara je dharmasIha huvai utAvalA / parihA viNasADe nija kAja sahI te vAulA / / 7 / / jovana jora giNe nahIM keha. kahai ja jo| garava caleM tA sIma huve dehI gjii| dhIro rahe dharmasI kahai hAsI hoisii| parihAM jobana bIte koi na sAmho jovasI // 8 // jhagar3e ma karai jhUTha, kahai chai yujha meN| dya nahIM koI sAkhi dukhe dehI ddhjhe| kUDe kI paratIta na, sAco hI kahai / parihA rAgA binA dharmasI kahai cejo kyurahe // 6 // na dharo tiNa suneha, mile nahIM je mukhai / dupaDauM dIsa dUra, aneM bole dukhai / Akhara eha ache jo iNahija vetro| parihA cItArai nahIM koI babayo bhATa culetro||10|| Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parihA (akSara batIsI) batIsI 56 Taliye nahIM vivahAra, grahI nija Teka re| vAta sahu nau dIse eha viveka re| nikharau hI dharmasI kahe lyo niravAha re| parihA mahAdeva vipa rAkhyo jyu gala mAhi re|| 11 // ThAma dekhi upagAra karo kahiyau tthtthe| . tatta taNI tU bAta ma nAkhi jaThe ttthe| kIjai nahIM dharmasI upagAra kujaaygaa| parihA sIha nI Akhi ughADyA sIha ja khAyagA // 12 // DerA Ai dIyA dina cyAra kahe ddddau| gayo hasa taba kAya balo bhAvai gaDau / vAya vAya mila jAyeM, maTTI mttttiiyaa| parihA khUba kiyA dharmasIha, jiNe jasa khaTTIyA / / 13 / / DhaMDho DhADhasa lAgi, dosa misa kahai Dha ddho| " pArada golI pAka karau pothA pddh'o| jaMtra matra bahu tatra jovo jotiSa jddii| parihA ghATa bAdha dharmasIha na hoi tikA ghar3I // 14 // nahu laghIjai lIha, eka mAvIta rii| rAkhIje vali lIha sadA raja rIti rii| Isa taNI ika lIha dharo dharmasIha akhii| parihA rANe Akhara nyAya triNe rekhA rakhI // 15 // tatta jANI ika bAta tikA kahai cha ta to| mAyA. saMcai suva tiko khoTI mto|| Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI khADi gADi rAkhI te koi khaaysii| parihA theTa neTa dharatI meM dhUr3a ja thAyasI / / 16 / / thira na rahI jagi koi iso bole tha tho| phogaTa phiri phiri kAi mAyA jAleM phatho / Talai kema dharmasIha kahai Ayau ttaaNkdd'o| parihA mADI Apa jaMjAla ulUdhau mAkaDau / / 17 // dei Adara dIjeM dAna kahai da dii| mANasa ( dharmasI kahai Adara sumudau / pANI te piNa dUdha giNo hita paarkhii| parihAM Adara viNa sAkara hI kAkara saarikhii|| 18 / / dharau sIkha moTAnI ema kahyo dha dhai| vAlaka jIvyA haMsa paDyA ghAje vdhai| zukai dIdhI sIkha kar3hI kAnA talai / parihA rAja gamAi gayo balirAi rasAtale / / 16 / / na karo mana me rIsa kaha chai yuna nau| mAnI chai jo rIsa toi vaigA mno| tANyA ati dharmasIha kahai tUTa taNI / parihA rAi paDyAM mana motI jAi na rehaNI // 20 // paradesI saMprIti ma kari kahIyo pa pe / jorai uThI jAya taThA saM tana tape / bAra bAra cItArai dharmasI battiyAM / parihA chaTai nayaNA tIra bharAya chattiyA / / 21 / / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parihA (akSara batIsa) batIsI phala dIdha phala hoi kahai chai yupha phau / niphala pahilI hAtha kisuM ANe napho / sevA kIdhA hI ja sahI kArija srai| parihA dAkhai dharmasIha dilla ThareM to dvAphurai // 22 // bolyA moTA bola kisuM kahiyo bave / dIseM Ayau dAva taThe naco dabai / sAca nahIM jiNareM mana tiNasaM sarama sI / parihA dhaiThe mANasa suM hita keho dharmasI // 23 // bhalapaNa kIjai kAika ema kaho bha bhau / lokA mAhe jema bhalI zobhA labhau / jIvyA rau piNa sAra itau hija jANIya / parihA upagAre dharmasI kahai kAyA ANIya // 24 / / mitrAi ro mUla kahai dharmasI ma mau / nayaNe dekhau mitra tarai pahilI namau / dIje lIje kahIje suNIje dilla rii| parihA khAvai tema khavAvai prIti tikA kharI // 25 // yA yau kahai yArI kari tiNa hIja yAra su| paDIyA Apada maoNhi bulAve pyAra su / pUrI prIto te je talapha tiNa pgaa| parihA sukha me to dharmasI huve sahu ko sagA // 26 // raka rAu ika rAha calai bole ra rau / dveSa rAga dharmasI kahai etA kyu dharau / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 - 62 dharmavarddhana granthAvalI etA nava nava raga baNAva aga su| parihA rAkha sahunI hosyai ekaNa raMga su|| 27 / / lobha gamAvai zobha kahai chai yu la lau / bhAkha loka sahu ko lobhI nahIM bhalau / lAlaca vasi dharmasI kahai thoDo laggIya / parihA mAna mahAtama moha rahai nahIM maggIya // 28 // vAta ghaNI vaNasADa huve kahai chai va vo / nikharI nIkali jAi udega hu bhayo / bahu guNa chai dharmasI kaha thor3o bolIya / parihA thoDI vastu sadAi muhagI tolIya // 26 // zIkha na mAne suAlArI ko sahI / kaliyuga mAhe ba~Dai rI pRthvI kahI / AMkatrIyo te lAThI le ne urddiyo| parihA mAnyo akharA me piNa zaziyo koThA murddiyo||30|| kSetra sahe khaNa dhAra kharai riNa nAkhisa / khele khIle vAsa khale khetre khana / peTa kAja dharmasIha itA dukha pADIyaM / parihA phADyo peTa sunyAya kha khe phADIya // 31 // satta ma chADau saiMNa kahyo che yu samai / kaSTa paDe te Isa kasoTI me ks| jovo satte siddhi hui vikrama jisI / parihA sAko rAkhe soi sahI kaha dharmasI // 32 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parihA (akSara batIsI) batIsI harakhai hiyo jiNa nai dekhi kahai ha ho / pUrava bhava rI prIti kai tiNaseM khii| heta kahai dharmasIha - chipAyau nA chipai / parihA cuvaka miliyA loha turata AvI cipai / / 33 // saMvata satarasAra varasa peMtrIsa (1735) meM / jor3I akhara batIsI zrI jora meM / vijayaharaSa jasavAsa sulokA me lahai / parihA kari kaMTha prastAvI, dharmasI je kahai / / 34 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAso sIkha zrI sadaguru upadeza sabhAro, dharmasIkha e subuddhi dhAro / vidhi saha mAhi viveka vicAro, sagalA kArija jema sudhAroza prathama prabhAte zubha pariNAma, nita lIje zrI bhagavaMta nA nAma / dhaNI rA svAmidharama me rahijeM, kathana na mukha thI jhUTha kahijai / / dharama dayA mana mAhe dhAra, adhiko saha mai para upagAra / vAta ma kari jihA vasivauM vAsa, vairI nau ma kare vizvAsa // 3 // varaje sana sa ThAmi vyApAra, cAleM apaNe kula AcAra / mAitArI ANa ma khaMDai, moTA setI haTha ma maMDai // 4 // jhagaDe sAkha ma deje jhUThI, Apa vaDAi na kari apUThI / ma laDe pADosIsu mUla, apaNA su hoje anukUla // // saji vyApAra tu pujI sArU, aTakali ThAma dei udhArU / rakhe vadhAre RNa nai roga, lakhaNa lIjai jyu hasai na loga // 6 / / vasatI cheha ma karije vAsa, pApI rai mata rahijai pAsa / Ucau mata sUe AkAza, vitta chatai ma karai dekhAsa // 7 // dila ro strI ne bheda na dIjai, kade hI sAma paMtha na kIje / suta bhaNAve Dara DAkara sAdhe, ma cADhe lADa ma mArai mAthai // 8 // nAnhA te mata jANe nAnhA, chidra parAyA rAkhe chAMnA / adhikArI ma kare adikhAi, bhaMbhere mata bhUpa bhakhAi / Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAso sIkha rAjA mitra ma jANe raMga, sumANasa ro karije saMga / kAyA rakhata tapasyA kIjai, dAna valai dhana sAru dIjai // 10 // jorAvara su mata rame juau, karije mata ghara mAhe kuau / vaDhA sumata karaje vaira, gAli bole to hI na kahai gaira // 11 // nAri kulakSaNa nai dhana nAsa, halakau paDIyo pAmyo hAsa / ati pachatAvai citta udAsa, paca me pAce mata parakAsa / / 12 / / amala na kIjai ho. adhikA, darA karIjai ghara me vidhikA / garatha parAyau tumata garahe, nikharai pADosai piNa na rahe // 13 / / doDa vir3hatA ekalau mata dekhe, dhaNInai burau ma kahije ghekhe / jUpe mata moTA nI jor3e, chokaravAda rI rAmata chor3e // 14 // gAma calatA sukana giNIje, haNatau viNa kiNahI na haNIje / viNa grahaNa dIje mata vyAja, nizca varasa no rAkhe nAja // 15 // dusamaNa ne dusamaNa mata dAkhai, rIsa huvai tohI mana rAkhe khatta likhAvai mata viNa sAkhe, mANa potA nau gAli ma nAkhe / 16 / lAja na kIjai nAmai lekhe, vaddhAra paratIta vizeSe / dharije mela ja gAma dhaNI su, ikatArI kara apaNI strI su||17|| calatA vasatA sahu cI cItAre, vAlhA saiNa matA vIsAre / javAva karatau rAtai jAgai, na hu suijai age nAge // 18 // je karato huvai corI jArI, uNa su ati nahIM kIjai yArI / vasata na lIje corI vAlI, lU vai mata tunibalI DAlI // 16 // de phukA ma vujhAvai dIvau, pANI aNachANyA mata pIcau / . chIka kIyA kahije cirajIvo, rusyau manAve phATo sIvI // 20 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI ma kare ravi sAmho mala mUtra, lakhaNa ma karije lAvA lUtra / pApa taje tu sakale pUtra, sAMbhalije zubha zAstra mUtra // 21 // muMDA supiNa kare bhalAi, parihari pAce jeha palAi / vaiThA bAta kareM vei jI, teDyA viNa tihA ma huve tIjI / / 22 / / kArija soca vicArI kIje, khatA par3ayA hI ati mana khIje / sudhayaM kAma kahe sAvAsa, na kare yAcaka niSTa nirAsa / / 23 / / na kare mUla kiNa hi rI niMdA, chAvIjeM vali guru rA chaMdA / nAma lopI ne na huneM nigarA, navi thApIje kIr3I nagarau // 24|| Adara dIje mANasa Aye, jihA nahIM Adara tihAM mata jAye ! hasajai mata viNa kAraNa heta, kapar3au piNa ma kare kuveta / / 25 / / bahu viSame AsaNa mata besa, paraghala aNajANyA mata pese / pANI ati tANIya na pIjai, sArauM hI dina soi na rhii||2|| vAdhe mata mala mUtra avAdhA, khAje mata phala jIvA khAdhA / vasata parAi matiya vichoDa, chAnI para nI gAMTha ma chor3a // 27 // jimirja agale bhojana jarIya, zatru na hujai kAraja sriiy-| , pene mata aNa kalIya pANI, toDe prIti atA mati tANI ||28|| . ghara me mata khA phirato ghirato, na kahe marama bolIje nira tau| tArusu mata tor3a tirato, vaDA ra kAma ma thAe virato ! paMtha Tala taba lIjeM pUcha. moTA sAmhI ma mauDe muNch| tuccha vacana sa kahai tukAra, mata vemai vali ThAsaNI mAra // 30 // , bhojana upamA ma kahe muDI, apanI jAti vicAre uuNddii| jiga sAbhalatAM upaje lAja, eho ma kahe vaiNa akAja ||3|| Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAso sIkha kIje nahIM paga paga kacATa, aNahu~tau upaje UcATa / mAhilA su na huje mana maThui, hANi na kIje apaNe haLu // 32 // Ter3hA na huje jaMgI TaTTa, lalacAye mata thAe laTTa / paDita mUrakha kIjai parikhA, sagalA ne mata kahije sarakhA // 33 // na kaheM phira phira apaNo nAma, Thika su bese dekhI tthaaNm| suba no nAma na lei savArau, koI husI aNahu~tau kaaro||34|| varaje para hI veTa vegAra, Apa vase jihA hai adhikAra / duTapI vAta kahai darabAra, sahu nau samajhIjaiM tata sAra // 31 // sIkha savAso (125) kahI samajhAya, sAcavatA sahunai sukhadAya / thira nita vijayaharSa jasa thAya, isa kahai zrIdharmasI uvamAya / / 3 / / gurU zikSA kathana nisANI iNa saMsAra samudra ko tAka pelo taTTa / sugurU kahe suNa prANIyAM tu dharijai dharma vaTTa / / 1 // sugurU kahai suNaprANiyA, dharijai dharma vaTTA / pUrava puNya ' pramANa teM mAnava bhava khdaa|| hiva ahilau hAre matA, bhAje bhava bhaTTA / lAlaca me lAgai rakhai, kari kUDa kapaTTA // 2 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI ulamaiM nau tu Apa su jyu jogI jaTTA / / pAcisa pApa saMtApa me jyu bhobhari bhaTTA / bhamasI tuM bhava navA navA nAce jyunahA / ai maMdira ai mAliyA ai UcA aTTA / / 3 / / yavara gayavara hIMsatA, gau mahiSI thaTTA / lAcha Tu lIpI jhaM vakA pahiMga su ghaTTA / mAnika moti madar3A paravAla pragaTTA / Ai milyA hai ekaThA jaisA thalavaTTA // 1 // lobhe lalacANA thakI, mata lAgi lapaTTA / kAla taka sira uparai karasI caTapaTTA / ' le jAsI ika pala meM jyu vAu chalaTTA / rAhagIra sadhyA samai sove ika haTTA // 5 // dina ugo nija kArije jAye dahavaTTA / tyuhI kuTaMva sarva milyau mata jANi ulaTTA / ehija to ku kADhisI kari vesa palaTTA / sAthi jalaige bapaDDa dui cAra lakuTTA // 6 // svAratha kA saMsAra hai viNa svAratha khaTTA / roga hI soga viyoga kA savalA saMkaTTA / dAna dayA dila me dharo dukha jAi vhaTTA / dharama karo kahai dharamasI sukha hoDa sulaTTA // 7 // -~-:0:0: Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya nisANI kAyA mAyA kArimI, cihuM dina taNI caTTaki, iNa mAhe tu AtmA, ulajhe rakhe aTakki // 1 // iNa mAhe tu AtamA ulajhe na aTakki, pahilI to potA taNI, kari zodha ghttkii| kUr3a dhUr3a rI kothalI mada maila maTakI, jhAlI mUDhe paMDite, jhajheDi jhaTakkI // 2 // jodha virodha vRthA karai, kanhai kAla kaTakI, mAna machara mana jANi mata, mRti naiNa mttkii| . Thaga mAyA jhUThI ThaTeM khala rUpa khaTakkI, phogaTa jAisa phu ki tusa jAi phaTakI / / 3 / / ekaNi lobhai AvatA chae jAya chaTakI, dharama sarama hita dhIratA guNa jJAna gaTakI / mana mAtai mRga Dyu bhamai, vraga sAthi vaTakkI, para niMdA kSetre pa. hiva rAkhi haTakI // 4 // nAcyo vese nava nave dhari rIti naTakkI, puNya nara bhava pAmiyo bhave bhava bhttkkii| sugurU vacana sahakAra rI luli luvi laTakkI, . iNa vilagyA sukha phala avala truTe na TakkI // 5 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI - naMde mAyA melavI piNa neTa na TikkI, vAvisu kSetre jyu bale va rItti baTakkI / zrIdharmasI kahai jJAna rI amRta guTakki, pIyAM dukha jAye parA, sukha hoI saTakkI // 6 // upadeza lihANI moha base kei mAnavI, mADyA gholamaghola, gamiyo tara bhava gAphile, vayavina dharama viTola 1|| viNa gharame te jIvar3A, vaya sarva viTolI, dasa mAsAM thiti udara rI, bahu dukha se bolii| koDi aThAvIsa kaTa teM khamiyA iNa kholI, janamyA dukha huMtA jike, mUlyA bhrama bholI // 2 // mAtAM dhotAM tramala, mularAyo jholI, hAlari hularAviyau, hIDola hicolii| bali ramIyau aTha dasa barasa tu bAlaka TolI, paraNAcI tu nai pa, dayitA hui dolI // 3 // magara pacIsI mAMNato, karai kAma kallolI. gAhaDa me vume ghagu . gili mapharA golii| Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - vairAgya sajhAya 71 dhana khATana dhapaTai dharA, dhaMdhai dhamarolI, - letA detA lAlace lubdho lapacolI // 4 // mAvItA hI nA manai dukha dya DhaMdolI, ' garadai na sare kA garaja nANe viNa naulii| parahA saDiyA pAna jyu tajIyA taMbolI, pUtA navA nava pAna jyu pAle papolI // 5 // . chahu ritu mada mAtau chila, chavi chAkA cholI, aphala gamAvai Aukho, ThAlI Thaga tthaulii| uDisI sAsa acANarau DigasI DamaDolI, AbhraNa sagalA le urA kara kAyA aDolI / 6 / / phUkyo lakar3a phUsa me, hoi jANe holI, ' viNa jhAne iNa jIva rI, vaya sagalI bolii| Adara para upagAra hiva mana ANi ilolI, sukhadAi dharma sIkha suNi tata lIjai tolI // 7 // vairAgya sajhAya DhAla-muralI vajAvai jI Avo pyAro kAnhajovanIyo jAyai chai jI lejyo kAika laah| paravata thI utaratau pANI, kaho phira car3he na kAha jo0 // 1 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ___ 72 dharmavaddhana granthAvalI citta dharajyo dharma cAha, yauvanIyau ||aaknnii|| cyAra dinA rI eha caTaka chai neTa nahIM niravAha jo yauvana rUpa athira e jANau, jyu vIjalI jala vAha ||jo||2|| bhava iNa jo tukarisa kamAi, (bhalAi) tau sahu karisya sarAha / bala calisya nahIM Aye bUDhApA, roka caMda jyu rAha ||jo||3|| pAko pIlo pAna pIpala no, thira na rahai ika thAha jo0|| jyu AyA tyo sagalA jAs, sirakhA raMka patisAha ||jo||4|| raga pataMga taNe mata rAcau, kAcau ghaTa kali mAhi ||jogaa kahai dharmasI bhalapaNa karivA, Adara karajyo umAha ||jokaashaa vairAgya sajhAya karijyo mata ahaMkAra e tana dhana kArimA, hiva lahI nara avatAra tu Ale hAri maa| bAvarIyau nahIM hAtha jiNaDa iNa vAra mA, mANasa hui Dhasa mAse mArI bhAra mAM // 1 // Acarijyo upagAra taruNa vaya Aja rI, dina dina jAsye deha jarA ye jaajrii| uThaNana husya Aya kAya kiNa kAjarI, satta nahIM nahIM svAda jyu bodI vAjarI // 2 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya sajhAya Thagai kAla Au dhana kima kari ThAharai, siMhA rI jima chAno mAkhaNa saahraiN| koi jANe nahIM le jAsyai kAha, baigA hoi caDho hiva kiNa hika bAharai // 3 // doi doi taravAra kaTAri dAvatA, jorAvara jodhA karai je jAvatA / karatA maujA phaujA mAhi phAvatA, . subhaTa tikau piNa kAla na rAkhyA sAvatA // 4 // jar3Iyau kuvisana jIvajyu taNIe tAkaDDI, phailaiM lokA mAhi kujasanI phaakddii| pApai to piNa rAci rahyau haTha pAkar3I, pItI dUdha bilAr3a miNe nahIM lAkar3I // 5 // jIva jaMjAle ulajhyo jyu jogI jaTA, pAceM pAma majhAra jyu bhobhara me bhaTA / nANe mana meM dharama kara sATA naTA, gherI jAsya kAla jema vAuli ghaTA // 6 // bhava bhava bhamate paraMvasi prANI bApaDe, __ koDi sahyA jo kaSTa sUjI vasi kApaDai / vilave jIva ghaj hI talapha tApaDe, Akhara apaNI kIdha kamAi ApaDe // 7 // parane vace sace pote pAparo, e tu pokhe piMDa nahIM te Aparau / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dharmavaddhana granthAvalI khoTo cora vase jiNa mai mana khAparI, tapa hathiyAre toDi tutiNa ro TAparau // 8 // suhiNA mAhe rAka huau rAjA sahI, mana mAhe khusIyAla haraSa mA- nahIM / moje pahilyA mANika motI mudaDA __ jAgI jovai gor3he ghara rA gUdar3A // 6 // jur3iyau tima saMvadha sahu suhiNA jisau, vIkharatA nahIM vAra garatha gArava kisau / deisa jotu kAna sugurU vacanA disau, . to dukha nahIM jiNa ThAma lahisa thAnakatiso 18 krodha mAna mAyA vali losa matA karo, dAna zIla tapa bhAva amala mana meM dhrau| vijayaharapa jasavAsa su lokAM me varo, dharamasIha kahai eka dharma mana se gharo / / 11 / / hitopadeza svAdhyAya rAga sAmerI cetana ceta re cali mA capalAi, suguru kahai cha sAcI / saMbala kAika lejo sAthe, kAyA ghaTa chai kAcauM / cetana / 1 / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitopadeza svAdhyAya pUrva punyai nara bhava pAyau, uttama kula piNa aayo| sagalI bAta vizeSa samajhyau, sukrata saca svaayo| ce012|| bahai jIva vali jhUThau bole, rAkhai para dhana raacaiN| maithuna save parigraha mele, parihari Azrava pAce / ce03| cyAra kapAya tike cakacUrau, baMdhana boDo behI / kalaha kalaMka na kari tu niMdA, karai arati rati kehI / ce0|4|| parihari tu parahI pisunAi, mAyA mosa ma dhaarai| mana mAhe mithyAta na ANa, e chai pApa aDhArai / ce0|5| ma rame jU AmiSa madirA, bali vezyA nI vAte / AhauDau corI para strI, sabalA kuvisana sAte / ce0| 6 / . bAi mAi AI vAvau, saMhu saMsAra sgaaii| svAratha kAja silyA chai sagalA, sAthai dharama sakhAi / ce017|| sAmai bhelA Ai sarAhai, hekaNa hATai huuyaa| parabhAte pautAne pathe, jAya sahu ko jUA / ce0| 7 / jorai rIsa rahai chai jalato, tala tau chAtI taatii| jotA jotA meM jali jAsI, vItai telai vAtI / ce0|6| sIMga mADai chai sahu su sAmhA, UMcI rahai chai uuddii| tUTI jhori kihA hI paDasI, guDathala khAtI gUDI / cai0 / 10 // mosa loka ghaNA kari mAyA, vagalau hoi abolo| dolai tAki rahyau chai dusmaNa, sIdhe hAtha gilaulau / ceka lobha lAgau khAya nai kharacai, rAka manai lachi raakhii| ghATo milIyAM hAtha ghaselau, mahu truTai jima mAkhI / 0 / 12 / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharmavaddhana granthAvalI jatane rAkhIjai jIvANI, pANI chANe pIjai / sahu ThAmai pariNAma dayArA, rUDI vidhi raakhiijai| ce0 / 13 / dayA dharai te na huvai dukhoyA, vinaya kiyA jasa vArU / sadgurU sIkha kahai chai sakharI, sAcavaNI tumha sArU / ce0 / 14 / sahu sasAra athira samajhI ne, koI pramAdama krijo| vijayaharapa sukha sAtA vaMcho, dharama sIkha citta dharijyau |ce015|| sapta vyasana tyAga sajhAya DhAla-catura vihArI re AtamA sAta visana nau saMga rakhe karau, suNi tehano su vicAra / vivekI / sAta naraka nA bhAi sAtae, Apai dukha apAra / vivekI sA0 // 1 // prathama jUA nai visana - paDyAM thakA, pADava pAca prasiddha / vivekI / nala rAjA piNa iNa visane paDyAM, khoi sahu rAja Rddhi / vivekI sA0 // 2 // vIrje mAsa bhakhaNa avaguNa ghaNA, kari para jIva sNhaar| vivekI / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapta vyasana tyAga sajhAya mahAzatakanI nAri revatI, - naraka gai nirdhaar| vivekI sA0 // 3 // tIjI madirApAna vyasana taji, citta dharI vali cAhi / vivekI saa0| dIpAyana Rpi dUhavyo jAdava, dvArikA no thayo dAha / vivekI saa0||4|| cauthe visane vaizyA nai vasa, loka meM na rahe lAja vivekii| kayavannAdika nau gayau kAyadau,, kuvisana viNazai kAja / vivekI sA0 // 5 // pApa AheDe kuvisana pAcamai, prANI haNiya prahAra / vivekI / mArI mRgalI zreNika napa gayau, pahilI naraka maMjhAra vi0 sA0 // 6 // chaThe caurI nai kuvisana karI, __ jIva lahai dukha jora / vi0 / mUladeva rAjAye mArIyau, / cAvau maMDaka caura / vi0 / za0 // 7 // paratriya sagata kuvisana sAtamai, hANi kujasa bahu hoi / 'vi0 / rANe rAvaNa sItA apaharI, - nAsa laMkA no re joy| vi0 / saa0|8| Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 dharsavarddhana granthAvalI ima jANI bhavya prANI Adaro, sIkha sugula nI re sAra / vi0 / iNa bhava pAvai ANada ati ghaNA, , kahai dharmasI sukhakAra / vi0 / saa0||6|| --- - tasvAka tyAga sahAya DhAla-aAja nihejo dosai - turata catura nara tambAkU tajI, iNa se doga aneka / viratI karauM pAchau mana vAline, vArU dhariya viveka / / turata svAda nahIM iNa mAhai sarvathA, mAhai nahIya miThAsa / dUpaNa dekhe to piNa navi taje, paDiyau visana nai pAsa / 2 / turata0 kuTara eha achI chakAyanau, susa karau mana zuddha / pota puNya huvai to tuma piyau, dahI ghRta sAkara dUdha / 3 / turata0 hoTha vinhe dAta kAlA huvaM, vali mukhi bhuDI vAsa / vale tambAkU tima chAtI balai, sopAya tima svAsa / 4 / turata0 nai eThI mukha ghAlai navigiNe, kAi jAta kujAta / para nau thUka tiko muha me par3e, visana taNI e bAta 5turata? ___DhAla (2) kama parikSA karaNa ku vara calyo / raahnii| sUkSma pAce kAya saMsAra meM re. ThAvA sagalI ThAma / dhujhe karine teha dhukhAiye re, adhikI hiMsA cha Ama / turata0 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tambAkU tyAga sajhAya vanaspati phulaNi varasAta me, utpati jIva apAra / pANI tambAkU nau jihA paDare, sahuno hoi saMhAra / turata cilama bharai hAthA sucolI nai re, aMdhArA meM aai| kei kIr3A mAkhI kathUA re, mAhi ghaNA masalAi / 8 / turata jANa nahIM chai tuhiva jIvar3A re, prakaTa karai chai pApa / vaira pautAnI e saha vAlisya re, e dukha sahisa tu 'Apa hA tu0 tovAka chai nAma tehanai re, taMbAkhU vali tema / nAma taNau piNa aratha bhalau nahIM re, kahau pIve guNa kema / 10 / tu0 bajara pIya te bajara hIyo huvai re, vajra karamI kahivAya / / bajralepa lepAya te valI re, nAma diyau vajra nyAya |11tu0 para na Adara kari nai pAvatA re, pApai bhariyai re piDa / AraMbha te piNa lAgai Apane re, pachai anaratha daDa 112 // tu0 punya sayoge nara bhava pAmiyau re, zrAvaka nau kulsaar| . visana tambAkU no tumhai vArajyau re, iNa me pApa apAra |13|tu0 esAbhali nai kAMika osara re, jeha huvai bhavya jIva / dharmanI sIkha dharauM kahai dharmasI re, jyu sukha lahaure saDhIva 114/tu0 --:0:3:0: Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtribhojana sajhAya DhAla-kesarIyau hAlI hala khar3e ho kara jauDi kAmaNa kahai ho, kaMta bhaNo sukhakAra / bhojana rAtri nahIM bhalo, iNa mAhe ho iNa meM dopa apAra / piu rAtribhojana pariharau ho, sahu mAhe ho sahu me e dharma sAra pi0 vali mana su ho mana su joi vicAra / piu / / 1 / AhAra mAMhe AvatA ho, jIva itA dina jyAna / kIr3I to niravuddhi kare, bali mAkhI ho mAkhI vamana vidhAna / pi0 // 2 // koDa kareM kuliyAtar3o ho, jua jalodara jeha / kAMTI phATo kAkaro, tima vIdhai vIdhai ho tAluo teha pi0||3| AvI cAla gale aDai ho, sAda rahai grahai sopa / jovI the nisa jImatA, e to dIse ho dIse paratikha doSa / pi0 / / 4 / / paMca mahAvrata pAkhatI ho, e chaTTho vrata ana / / pAlai jeha bhalI pare, jagi jANo ho jAMNo te zuddha jaina vikAsa ziva piNa te caumAsa me ho, jImaiM nahIM nizi jANa / iNa vrata lAbha ghaNo acha, ima adhikai ho adhiko hija phala ANa / pi0||6|| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - aupadezika pada sAbhaliya ziva zAsanai ho, sahu mAnyA nahIM su sa / vanamAlA lakhamaNa bhaNI, iNa susai ho dIdha vidA bhalI hUsa / pi0|7|| sUraja Athamiya hI ho, abhakha samau anapAna / vrata pAle mana vAli nai sukha pAmai mokSa pradhAna / pi0|8| hitakArI sahu me huve ho, eha bhalau upadesa / zrIdharmasI kahai sAbhalau, grahi lejyo ho lejyo DyugurU sesa pi0|6|| aupadezika pada ( 1 ) rAga--auravI jJAna guNa cAhai to sevA kara gura kI , ghRta nAlI jaisI jAkI gAlI dhurkii| * kou paDhau hindugI ko koUpaDhau turakI , ika gurU saMgakulapha khulai ura kii| 1 / jJA0 / jAnatau na acchara so jAna vAnI sura kI , pragaTa vacanasiddhi siddhi zivapura kii| 2 / nA0 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI dina sudha bhaji taji sura kA dura kii| dhara hita dhAri gharamasIkha dhura kI / 3 / jA0 / rAga-velAula suga gyAnI sabhAlatu ava AppA appaNA ; nisanehI su neha sau vinu trehai vapaNA / svAratha ko saMsAra hai sukha jaisA sapanA , cyAra ghar3I kI caTaka hai jyutilakA tapanA / 2 / su0 / dhIraja AU china china jyu karavata kapanA ; dhari subuddhi zrIdharamasI thira ziva pada thapanA / / su0| rAga-valAula guNagrAhaka so adhiko jJAnI, avaguNa grahivo soi agyAnI avaguNa guNa rahai ekahi Azraya, piNa viSa taji kari amRpAna / 1 / gu0 / paraniMdA karike tu prANI, mala sumukha kyoM kare malAna , apanI karaNI pAra utaraNI, tu kyu phogaTa karaiya tophAna / 2 / gu0 / dUra su Dragara valatI dekheM, paga tala jalatI kyu na pichAna , dharmasIkha jo itanI dhArai, to hui terai koDi kalyANa / 3 / gu0 / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - aupadezika pada ( 4 ) rAga velAula, alahIyau mUDha mana karata hai mamatA ketii| jAsutu apaNI kari jANata, sAi cala nahIM setI / 1 / mU0 / mAyA kari kari melata mAyA, kANI karata kuvetii|| dekhata dekhata Ae paradala, khAi gae saba khetI / 2 / muu0| pala pala pavana suulaTa palaTasI, rahata na thira jyu retii| dhara turiddhi gharamavaradhana kI, yA sukhakAraka jetii| 3 / muuch| rAga-rAmakalA mere mana mAnI sAhiba sevA / mIThI aura na koi miThAi, mIThA aura na mevA / me0 / 1 / Ata(ma) rAma kalI jyu ulase, dekhaNa dinapati devA / lagana hamArI yoM so lAgI, rAgI jyu gaja revA / me0|2| dUra na karihuM pala bhara dila teM, thirayu muharI thevA / zrIdharmasI kahai pArasa parasaiM, loha kanaka kari levA / me03| rAga-lalita karahuM vaza sajana mana va kaayaa| aura masakIna ho, vaza kI na hovata kahA, e mahA mata gaja kavana naayaa| 1 / k0| Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI turaga jyu capala ati uraga jyu vakragati, Thagata jina jagata AyA tthgaayaa| vacana bahu vaMcana satya jahA~ raMca na, kaMcana kAminI lobha lAyA / 21 ka0 khaha kI geha iNa deha suneha khiNa, china hI vadalAta jyubadala chAyA / Apa prabhAta prabhAta pragaTyo pragaTa, udaya dharma-zIla upadeza AyA / 3 / k0| rAga-vasata vaha sajana mere mana vasata, unake guNa suni aga ulasaMta / va0 / taji krodha virodha hita trasaMta, para niMdAne parahA nasaMta / 1 / v0| khalatA kari koU kaise khasaMta, haThatA zaThatA taji kahai saMta / v0| prabhutA apaNI nahI prazasata phaMtu, Aphi sIyAda. menA phasaMta rAva0 zubha dhyAna, vijJAna mAhe dhasaMta, vANI amRta rasa varasata / v0| kari vinaya viveka ' kAyA kasata, sAcA zrIdharmasI uhija saMta 30va0 - Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupadezika pada ( 8 ) rAga-prabhAti jAti praNamIje , guru deva prabhAte, boleM mata dina vikathA vAte / 1|pr| mUjhe mata tyu paca paca mithyAte, samakita dhara guNa paMca saMghAte / 2 / pra0 / dila zuddha dhari dharma-zIla dayAte, sahu vidha thAya sadA sukha sAte / 3 / pra0 / ( 6 ) rAga jaitazrI saba me adhikI re yAkI jaitasiri, kAhU aura na hoDa kari / 1 / s0| AThau aMga yoga kI oTeM uddhate mAryo moha arI / sa0 / aMtara vahi tapateja Arove, jora madana kI phauja jarI / 2 / s0| jJAnI hanI. jJAna gurajA su, mamatA purajA hoi parI / s0| anubhau balasu bhava dala bhAge, phAla phate kari phauja phirI / 3 / s0| zrI dharmasI Atama nRpa dAtA, deta ladAnA muktipurI / 4 / sa0 / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI ( 10 ) rAga-AzA Atama terA ajaba tamAsA / khalaka suM khelaM baNAve khoTA, khiNa tolA puni khiNa meM mAsA A0 paraNI apanI taji yArI, aura su adhikI AsA / padmanI chora saMkhanI parace, eka to duHkha aru dUjA hAsA |A0 dIpaka bujhAi adhere doDe, ___ phaMda vice paga phAsA / A0 / paracyA dharma-zIla su pAva. avicala sukha lIla vilAsA ||aa0) ( 11 ) rAga-prasA kabahu me dharma ko dhyAna na kiino| Arta raudra vicAra ahoniza, durgati ghara kariva thara dIno / k0|1|| - dIpa jyu aura na patha batAyo, Apa hI lAgi rahyo tamasInI / mere tana dhana kahi sukha mAnyo, / maNi parakhe piNa atara mInau / k012| Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupadezika pada 7 - - - paramAratha patha nAhi pichAnyo, 'svArtha apano mAnI sgiino| sugaru kahe dharmasIkha na dhArI, niSphala gayo nara janma nagIno / k0|3| ( 12 ) rAga-toDI tukare garva so sarva vythaarii| sthira na rahe sura-nara vidyAdhara, / tA para terI kauna kathArI / tu0|1| korika jori dAma kiye ika te, jAke pAsa vidAma na thArI / uThi calyo jaba Apa acAnaka, pariya rahI saba dhariya pathArI / tu0|2 saMpada Apada duhu sokani ke, phikarI hoi phaMda me phthaarii| sudharma zIla dhareM sou mukhiyA, mukhiyA rAcata mukti mathArI / tu0 / 13 / ( 13 ) rAga-mArU vArU vArU ho karaNI vArU ho / pAmai sukha dukha prANIyo, sahu karaNI sArU ho / ka0 / 1 / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI ekA rai dhana mila, moTA thala mArU ho / eka ekahI TaMka na, anna ANe udhArU ho / k0|2| moTA mANasa ika mudai, eka kAjara kArU ho / ke nIrogI kAya ke, nita rIva nArU ho / k0|3| daulati lahIye dAna, sIla sadgati sArU ho| jAge takha kI jAma kI, uDa jAya dArU ho / k0|4| bhAvanA mana zuddha bhAviya, sahu bAta sudhArU ho| dhana dharma-sIla jike ghare, te bhava jala tArU ho / k0|5| ( 14 ) rAga-naTTa naTa bAjI rI naTa bAjI, saMsAra savahI naTa baajii| apane svArtha kitane ujarata, rasa lubdho dekhana rAjI / s0|1| chikarI kakarI ke karata rupaye, vaha kRDhata kATha ko baajii| pakha te turata hI karata parevA, savahI kahata hAjI hAjI svaar| jAnI kahai kyA dekhe gamArA, savahIbhagala vidyA saajii| magana bhayo dharmasIkha na mAnata. jo mana rAjIto kyA kare kAjI / s0|| gA-tehAgaDo Thaga jyu ihu dhariyAla tthge| ghari ghari jAtu hai rahaTa gharI jyu lekhena koDa lgeN|| Thaga jyuH / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 - aupadezika pada iNa khiNa piNa na mile Aukho, mola daye muha mge| kharu hota hai ausauM khajIno, jIvana tauhi jage / 2 / tthg0| Thaga kAla sujora nahIM kAhuko, deta hI sabahiM dagai / dharmasIkha kahai ika dhyAna dharma ko, bhaya saba dUra bhage / 3 / Thaga0 / ( 16 ) rAga kedArau kali me kAhu ko nahIM koi / tAme mUrakha adhika tRsanA, taje nAhI toi / 1 / kali0 / kAhU so upagAra karivo, sAra jaga me soi|| jIva re tu ceta jolu, dekhava kI doi / 2 / kali0 / kAla dusmana lagyo kerai, jAgi ke tu joi / dharmasI ika dharma sabaku , hita hita ko hoi / 3 / kali0 / ( 17 ) rAga--goDo jIva tu kari re kachu zubha krnnii|| aura jajAla Ala taji jo tu,mukti gaurI cAhe paraNI |shjii| mAta tAta suta bhrAta sakala taji, taja dUre gharaNI / jAsa saga pApAni prakaTata, Aka anai jyu araNI / 2 / jI0 / jau lu svArtha taulusagapaNa, nahIM tara Avata laraNi / aiso jANI pApa gaja bhajaNa, dharma siMha dharau saraNI / 3 / jii| Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI ( 18 ) rAga-gauDI kachu kahI jAta nahIM gati mana kii| pala pala hota naI nai paraNati, ghaTanA sadhyA ghanakI / k0|1|| agama athaga maga tu avagAhata, pavana ke dhaja pravahaNa kii| vidhi vidhi vadha kitehI vAdhata, jyu khalatA khala janakI |k02) kabahu vikasata phuni kamalAvata, upamA hai upavana kI / kahai dharmasIha inhai vaza kInhe, tisanA nahIM tana dhana kI kaa| ( 16 ) rAga--sAmerI duniyAM mA kalayuga kI gati dekho| kiha pAI kAI adhikAI, uNako kareya adekho| 1 / du / anucita ThaureM kharaca alekheM, leta sukRta meM lekho / mAnani kahyo sAca kari mAnho, ghara pita mAta sughekho ||du| kari bahu pyAra paDhAi kiyo hai, suvijJAnI suvisesso| kahe dharmasIha kare tAhI su, pIchI pheri parekho / 3 / du / * rAga-- sAmero mana mRga tutana vana me maatau| keli kare carai icchAcArI, jANe nahI dina jAto / mana ! 1 / mAyA rUpa mahA mRga trisanA, tiNa meM dhAve taato| Akhara pUrI hota na icchA, to bhI nahIM pachatAto / mana / 2 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupade zaka pada 61 - kAmaNI kapaTa mahA kuDi maMDI, khabari kare phAla khaato| kahe dharmasIha ulaMgIsi vAko, terI saphala kalA to / mana / 3 / ( 21 ) rAga-kalyANa hu terI cerI bhaI, tu na dhare heta re / * eka pakhI prIti kausau, Ai vaNyo vetare / 1 / hu.|| dUra choDa jAi ke, sadesahu na deta re| loka lAja kAjahu~ na, merI sudhi leta re / huM / 2 / / tuThaura Thaura karai / aura su saketa re| / raMga binA saga karai, tAme paro reta re / hu~ / 3 / tohI su saceta me tauM, to bina aceta re| mero dharmasIla rahai, tohI su sameta re / hu0| 4 / ( 22 ) rAga-jayavatI kAyA mAyA vAdala kI chAyA sI kahAtu hai| mero baina mAna yAra, kahata huM vAra vAra / hita hI kI vAta ceta, kahA na gahAta hai| kaa0|1| nIkai dila dAna dehu, lokani me sobha lehu / suMva kI visAta bhaiyA, mohe na suhAta hai| kA0 / 2 / / khAnA sulatAnA, rAu rAnA hI kahAnA sava / vAtanakA bAta jaga koU na rahAta hai| Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. dharmavaddhana granthAvalI aiso kahai dharmasiMha, dharma kI gaho lIha / kAyA mAyA vAdara kI chAyA sI kahAta hai| kaa0|3| ( 23 ) rAga-sauraThA re suNi prANiyA, lahI garatha aratha aneka, ma kare garva re| vahi jAi, ekaijahi pravAhai, savala nivalA sarva re / su0 / 1 / caMda sUra hI rAhu cigalyA, pragaTa joi tu parva re / nara asura sura sahu kAla nAkhyA, cavINA jyu carva re / su0|| mRDha dhI pudagala piMDa maileM, aratha arva ne khrvre| sujAna su dharmazIla sukhiyo, dekhi Attama darva re / su0|3| ( 24 ) rAga-kAphI mAnovaNa merA, yAro mAno vayaNA merA / seMna tu moha nidrA mata sove, hai tere dusmana herA / yAro // 1 // moha vaze tu iNa bhava mAhe, phogaTa deta hai pherA / cAra vicAra karo dila aMtara, tu kuNa kauna hai terA / yaaro||2|| kIje para upagAra kachu ika, lIja lAha bhalerA / dharma hitu ika kahai dharmasI aura na kacha anerA / yA0 // 3 // rAga-dhanyAzrI (kabahu maiM nIke nAtha na dhyAyo) kiNa vidha thira kIje iNa manaku / 'vacana kara vazi mauna grahaite, tyothira Asana tanaku / kina |1|| Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupadezika pada mana uddhata indiya su milakai, ghUri kareM tapa dhanaku N / yaha cacala zubha kriyA ur3Ave, jyu N vAyu milI ghanaku |ki0 ||2|| mana jIte vina savahI niHphala tusa voe taji kanaku / mana thira ku dharma sIkha batAvara, ziSyajanaku / ki0 ||3|| sugaru kahai ( 26 ) rAma - dhanyAzrI ( Ayo 2 rI samaratA dAdau Ayo ) 63 kIja kIjai rI, mana kI zuddhi iNa vidha kIje / Alasa taji bhaji samatArasaku, vipayArasa viramIjairI |0||1|| rAga nai dvepa duhuM khala kaiM bala, mana kasamala mala bhIje de upadeza duhuM dusmana ko, tAthai saMga tajIjairI / ma0 // 2 // zuddhAtama kai dhyAna samAdhi hi, parama sudhArasa pIje / 1 zrIdharmasI kahai thira cita kAraNa, I kArija alakha lakhIjai rI | ma0 // 3 // ( 27 ) dhanyAzrI dhara mana dharma ko dhyAna sadAi / narama hRdaya kari narama viSaya me, karama karama dukhadAI |0 ||1|| dharama thI garama krodha ke ghara meM, para mata parama te lAi / paramAtama sudhi paramapuraSa bhaji, hara ma tu harama parAi | dha0||2|| carama kI dRSTi vicara mata jIurA, bharama re mata bhAi / sarama vadhAraNa sarama ko kAraNa, dharamaja dharamasI dhyAi |0||3|| Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha sarasvatI stuti agama Agama aratha utArai ura satI, vayaNa amRta tike rayaNa jyu brstii| huai hAjara sadA hetu A harasatI, sevije devi jai sarasatI sarasatI // 1 // vidyA de sevakA vinau vAdhAratI, __ aDavaDyA sAkaDI vAra AdhAratI / iMTa nariMda jasu utAre AratI __ bhaNA tujha nai namo bhAratI bhaartii|| 2 // veli vidyA taNI vadhAraNa vAradA, huA prasanna sahu pAmije dvAradA / prasiddha sakala kalA nIranidhi pAradA, zuddha citta seva nita sAradA sAradA // 3 // adhika dhara dhyAna nara agara ukhevatA, vyAsa vAlmIka kAlIdAsa guNa vevtaa| subuddhi zrI dharmasI mahAkavi sevatA, ___ dIyaha sahu siddhi zrutadevatA devatA // 4 // paramezvara sahi sabalA nivalAM kareM saMbhAlA,vali nahi Isa visaraNa vaalaa| jIva paDeM mata bahu jaMjAlA, prabhu sAcA sahucA pratipAlA ||1|| Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 prastAvika vividha saMgraha megala lahai malIdA maNa maNa, kIDI udara bharai tAi kaNa kaNa / jitarau varau jiyareM jaNa jaNa, pUre tito Isa ApaNa paNa ||2|| cUNa diyeM sahu ne vidhi caMgI, hasatI gaja raMja hiinNgii| ati adoha dhareM mata aMgI, sAhiba Asa pUrai saravagI // 3 // dhravijai sadA cUrame dhidhaMgara, cITI cakha ika ceNa lahai cr| dharmasIha mana cita matA dhara, pUraNa Asa sahu paramesara / / 4 / / sUrya stuti * hudeM loka jiNa reM udai, mudai sahu kAma? pUjanIkA sire deva pUjau / sAcarI bAta sahu sAbhalau sevakA, deva ko sUra sama nahIM dUjI // 1 // sahasa kiraNA dharai hara aMdhakAra sahI, namai prahasamai tiyA kaSTa nAvai / pragaTa paratApa paratA ghaNA pUratI, avara kuNa amara ravi gamara Avai // 2 // paDi rahai rAta rA pakhiyA pathiyA, huvai darasaNa sa ko rAha hIM / soma caDhe surA surA asurA zihara, mihara rI mihara sura kavaNa mIr3heM / / 3 / / tape jaga UparA japai sahu ko taraNi, . . subhA azubhA karama dharama sAkhI / rUr3A graha huvai sahu rU. graha rAjavI, rUDA rajavaTa pragaTa rIti rAkhI // 4 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI - dhamAla ( vasata varNana ) DhAla-kAgatI sakala sajana sailI milI ho, khelaNa samakita khyAla / jJAna suguna gAvai gunI ho, khimArasa sarasa khusyAla // 1 // khelo sata hasata vasaMta me ho, aho mere sajanA rAga su phAgaramata / khe0 // 2 // jinazAsana vana mAhe maurI vividha kriyA vanarAya / kuzala kusama vikasita bhaye ho, sujasa sugaMdha suhAya / khe0||3|| kuhakI zubhamati kokilA ho, suguru vacana sahakAra / / bhai mAlati zuma bhAvanA ho, munivara madhukara sAra / khe0 // 4 / / pravacana vacana picarakA vAhai, yAra su pyAra lgaaii| zubha suNa lAla gulAla kI ho, jhorI bharI atihi jhukAi // 5 // vara mahimA mAdala baje ho, caturAi mukha caga / dayA vANI Dapha vAjatI ho zobhA tatva tAla saMga / khe0||l, rAga sahita jinarAja AlApa, daulati sunisadIha / sava dina vijayaharpa sukha sAtA, dhamAla kahai dharmasIha ||nnaa upadeza ava to saba sau varasA lagi Ausu, tAme to Adha gayau nisi sUtA / cauMsa gayo rasa rAmati rauMsa, 'khaTa gRha dhadha ke dhusa me khatA / / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupadezika pada - kesa bhae saba seta tu ceta re, dekha dikhAu diyo jmduutaa| jAte sadhaiM apanI kachu svAratha, so bhramasIla dharau re sapUtA / / 1 / / , Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dharmavaddhana granthAvalI dIpaka-chappaya alaga Talai aMdhAra, sAra mAraga vali sUjha / jIva jaMtu joi neM, sarava vivahAra samUjhai // mana saMzA sahu miTai, vali pustaka bAcIjai / dila suddha gurUdeva naiM, rUpa darasaNa rAcIjai / / vali lAchi Ai vAsau vasai, sukha pAvai sahu sevatA / sahu loka mAhi dIsa sahI, dIvI paratikha devatA // 1 // para upakAra-gharaNa kaTu sAgora dunI dAma khATa ketA kei dATe darava, nATa nATe ghaNA sATa bATa pADai tikau kAla vATai vahai, khaTyo so para kajU viruda khATa // 1 // kIyA caDhi coTa gaDha koTa kavaja kiyA, vahasa chala vala prabala kiyA bIyA / hAliyA kitA ne kitA vali hAlasI, ' jiyA guNa kiyA tiyAM dhana jIyA // 2 // hukama suhala calA uthala pathalA halA, karau akalA galAM vAta kaai| cahala vahalA caleM caTTaka-dina cyAra rI, bhalA rI bhalA eka rahasI bhalAi // 3 // bhAra koThAra bhaDAra lobhai bharyA, vAra sahu saarkhii| kaThe vahasI / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha . sAca kara dhAra 'dharmasI' saMsAra meM, ridhU jaga sAra upagAra rahasI // 4 // meha ( varSA ) sabala meMgala vAdala taNA saja kari, guhira asamANa nIsANa gAjai / jaMga jorai karaNa kAla ripu jIpavA, Aja kaTakI karI iMda rAjai // 1 // tIkha karavAla vikarAla vIjali taNI, ghora mAtI ghaTA ghara ra ghAlai / choDi vAsA ghaNI soka chATA taNI, . __caTaka mAhe milyau kaTaka cAle / taDA tar3i tova kari gayaNa taDakai tar3ita, mahAjhar3a jhar3i kari jhUma maMDyau / kaDA kiDi kodha kari kAla kaTakA kIyau, khiNakareM bala khala sabala khaMDyau / / 3 // sarasa vAMnA sagala kIdha sajala thala, pragaTa puhavI nipaTa prema praghalA / lahakatI lAchi vali lIla loko lahI, sudha mana kareM dharma-zIla sagalA // 4 // maiha,( varSA ) gIta * maMDi jhar3a ghamaDa kara Isa brahmaNDarA tujha ghara mAhi kiNa bAta trottaa| Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 100 dharmavaddhana granthAvalI sAra itarI garaja parajarI araja muNi, meha karimeha kari dhaNI mottaa| kheta kumhAijai reta uDai kharI, heti hinUA gayA ceta haare| baiMta ehai dharau nitarI vInatI, dhravau karatAra jaladhAra dhAra / / 2 / / ghaNai dhana hoi dhana dhAna dhINA ghaNA, pAlhava bhAra aDDAra prAmA / darada mana rA miTa miTa jagarA dalida, jalada varasAi jagadIsa jhAjhA // 3 // saphala kari Asa aradAsa dharmadAsarI, turata tiNa dIsa jagadIsa tRThA / huA umAha uchAha sagalA husI, vAha ho vAha jalavAha bUThA ||4|| meha ( varSA ) amRtadhvani jala thala mahiyala kari jalada, sahu jaga hoi subhakkha / ika ghaNa to aNa AvateM, dikhai khalaka su dukha // 1 // dikhai khalaka su dukha khiji khiji, sukha khiNa nahIM dukha khiNa khiNa bhukha / khala hala karava khaddhiya, cakha khaDa viNa pakha khaya pazu / ku kha khu ha vasi tukha khuTi khuTi, lukha khaji kaji / lakha khijamati akhaM khalaka arajja / / 1 / / jala thala mahiyalA dohA jaga sagalaiM jagadIsarI, pUraNa kRpA prasiddha / ghaNa varaNyAharakhyA ghaNa, siddha dhari sahu riddha // 1 // .' Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha sagraha 101 cAli siddhaddhari sahu siddhi, dhana dhana kiddha, ddharaNiya vRddhi ddhannaha / khuddha ddhama, gaya laddha dhIraja, bhRddha ci puNi daddhi ddhippiya / riddhi ddhaNa bhara vaddha dAmaha diddha ddhana riNa, buddhi dharmasI zuddha ddhari hita sajja // 2 // jaga sagaLaM jaga0 sIta uSNa varSA kAla varNana ThaDa savalI parDe hAtha paga ThAThareM, vAyaro uparA savala vAjai / mAla sAhiva tikai mauja mANe mahI, bhUkhiyai loka rA hADa bhAjai // 1 // kiDakiDe dAta rI pAta sIsI karai, dhUma mukha UkhamA taNA dhakhiyA / durava sugarava sau jANi gujeM daraka, ___Tarava hINA sanai lauka dukhiyA // 2 // sauDi vici sUije tApijeM sigaDie, savala sI mAhi piNa sadrava soraa| etiNa vAra meM pANa tI ojagI, dojagI bharai nisadisa dorA // 3 // jhADa unhAla rI jhADa @ jhAkharA, ___ jala taje pAli pAtAla jaaveN| sAdhana vaiThA piya mAlie saravatA, nidhana nai piNa nIra hAtha nAveM // 4 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dharmavanamAlI feat atara unhAla. chuTo sukha dukha ta Aviyai jeNa saMsAra hai. bAta se nehA // 5 // thurA jalavara vai dhAna zrI rA. sarasa mAnesara nako sakhyA / phasala phala phUla rI haMsa sagale phale. baDI Rtu sarita mAhi variSA // 6 // duradarzana mana meM dharatA maraTa ghara jima bhU bhU. mele ghara gayA maU bhaTaki sUA para bhUmaiM / TAne mA bApa beci dya jImaNa veDa, latAM rigatA kareM // 1 // koi kAla mahA dusmaNa kahA, AkhA desa ujAr3IyA / e daiva barasa ikAva, paDate vaha nara pADiyA // 1 // paNa dhari ghaNa pokhatA nihore kaNa piNa nApa, kavala eka kAraNa vahasa evaM beTA bApa | hIo mAi hAri nai choA ubhA choDe, Uca kulA AvasI Ai nIcA kara joDe / gati matti ugati bhUleM gaDa, gina ko Abhau gito, koI Apa pApa pragaTyo yavala evo varala ikAvanI // 2 // duniyAM dIvau dukha varasa iNa ikAvane, pahutI jAya pukAra indra sAMbhali viNa ante / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 103 Apa kahAyau inda dhIraja mana mAhe dharijo, bahu varaSA vAvano karisa sakharaudharma krijyo| dhana dhAna ghamaMDa dhINA ghaNA, parajA bahu sukha paavsii| sahu thoka bhalA hosI sarasa, umagi vAvanau AvasI / / 3 // ikAvanne Ai dunI durabhakha DulAi, kAnyau sau kUTi nai bhIra vAvanai bhaai| vAvanA vAhirI tripaTa par3Iyo tepanno, dAtAre taji dadau, nipaTa kari jhAlyo nanno / kADhisyA~ soi jima tima kareM, mata ciMtA ANai manai sata jhAli kAlhi sakharai subhikha, cahacaMda hosI copanaiM // 4 // kustrI-sustrI varNana sukalINI sundarI mITha volI mativatI, cita cokhe ati catura jIha jIkAra jptii| dAtAraNi dIpatI punya karatI parakAsU, hastamukhI citta haraNI, sevi saMtope sAsU // 1 // sukalINa zIla rAkheM sujasa, gahai lAja nija gehanI / dharamasI jeNa kIdho dharama, tiNa guNavata pAmI gehinI / / 2 // guNa hINI gomarI vaDaka bolI bahuraMgI, cacala gati coratI adhika kulaTA uudhNgii| sata vihuNI suMbanI dUta jitI durabhAsU, karaNI ghara meM kalaha, mUkatIjAya sAsU / nAharI nArI gUje nipaTa, dhUje nita ghara ro dhaNI / dharamasI jeNa na kiyau dharama, pAmI iNa pari pApaNI // 2 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 dharmavarddhana granthAvalI puNya pApa jala kathana gota ssrii| samai sAlI citrasAlI DhAlI pauDe ke suhAlI seja, khaMTAlI kUTI meM eka ukharAlI khATa / dikhAlI vinA hI bhAlI sukhAlI dukhAlI dasA, neha pApa puNya vAlI vicAlI nirATa ||shaa sonA thAlI mAhe ke Arogai lAlI dAlI, sukhI vIyA ke hathAlI, jimaiM pIya bRka / ekAM lIla lAlI lAlI pAlI, dhaMdhAlI jaMjAlI eka, sar3AlI aDhAlIvAra kamAi salUka // 2 // ekA una bAlI chAlI jhAlI na dIkheM ekAM, dhuMbhAlI kramAlI hekAM dUsaiM kAlI thATa / sadArA sugAlI eka dukAlI kitAka dIsai, vaMsAlI kamAi cAlI vAlI jAyeM vATa // 3 // sambhAlI lyai vaDA soha, sucAlI kalatta sutta, syA karai kalAlI nAlI anAlI kapUta / vANI ke rasAlI vardai risAlI ekAM vAta, - kalI kAli ujavAli AparI karatUta / / 4 / / dAhAlI bADhAlI baMdhai raMDhAlI karatAM daur3a, mAna nahIM maccharAlI, majhAlI maramma / uddAlI ulAlI janni, tAlI diyaM jAyai Au. dhArI hitavAlI bAta, saMbhAlI dharamma // 5 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 105 prabhAta prAsIsa-chappaya / Alasa UMgha annAna, tamasa taskara piNa trasIyA / zrAvaka sAdhu supAtra, vale dharma karaNI vasIyA / / paDikamaNA pacakhANa, guNe gurUdevA gAvai / suNIja jhAlara saMkha, sukavi AsIsa suNAvai // bhalaiM bhAva kamala vikasai bhavika, mahimA jina dharmarI mudai / su pratApa sayala maMgala sadA, araka jyoti dharmasI udai // 1 // jaba Uge jaga cakkha timira jiNa velA trAsa / pragaTa hasai jaba padma, ilA jaba hoi ujAsaiM / ciDIyA jaba cahacahai, vahai mAraga jiNa velA / dharama sIla sahu dharai, milai java cakavI melA // dhuma dhumai mATa gorasa ghaNA, pUraNa vaMchita pAIye / jinadattasUri jinakuzala rA, guNa uNa velA gAIye / / 2 / / sadhyA AsIsa-chappaya sadhyA vaDhana sAdha, sajja sAvadhAna sa koi / vivekI zrAvaga saje, paDikamaNA soii|| cauvIhAra duvihAra grahai, vrata kari nija garahA / sAre dina saMcIyA, pApa nAsai sahu parahA // dharma dhyAna sAdhu zrAvaka dharai, dhorI dharmaratha nA dhurI / sukhakaraNa sagha dharmasI sadA, sakatirUpa saMdhyA surI // 1 // dhuri devala dharmasAli, paMca sada suNijai prAmA / jhAlara rA jhaNakAra, devagRha' dIpaka jhAjhA / / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 106 dharmavarddhana granthAvalI pazu pathI paMkhiyA, ApaNI ThAmai Avai / AraMbha kiyA alaga, sako thira citta sukha pAvaM / / AkAsa caMda tArA udeM, dina citA alagI durI / sukhakaraNa saMgha dharmasI sadA, sakati rUpa saMdhyA surI // 2 // sarva sagha AzIrvAda parava avasara sadA darava kharace praghala, garava na kareM karai sarava upagAra / dharavi jaladhAra jima dAna varasai dharA, jagatapati saMgha rau karau jayakAra // 1 // sUdha mana seva gurU deva rI sAcaveM, ___ sakhara samajha aratha sUtra siddha ta / diye bahu dAna mana zuddha pAlai dayA, bhalo nita saMgha rau karau bhagavaMta // 2 // rAya - sAdhAra vadichoDi moTA viruda, sAha patisAha sama mauja mahirANa / saMgha suprasana huA bhave nidha saMpajai, karau prabhu saMgha rau sadA kaliyANa // 3 // varaNa ar3hAra ne jikai diye varA, kharA dravya khaTina kareM dharma kAja / kahai dharmasIha sukavi loka sahi ko kahaiM, mahAjana taNo udo kareM mahArAja // 4 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 107 duDhiyA ro kavita-chappaya AyA nai upadesa, prathama pratimA mata puujau| . vAdau mata amha vinA, darasaNI yati ko dUjo / dIjai nahIM bali dAna, bhave bIje bhogavaNA / Agama kei uthape, loha su jar3IyA lavaNA / sIkha dyau lAkha na huvai samA, khoTI jaDa rA khuDhIyA / pArakI niMda karatApragaTa, dharamI kihA thI DhuMDhiyA // 1 // adhika Adi anAdi rI mAtavaTi uthapa, devapUjA taNA susa dIdhA / dekhi anyAya AcAra aMdesa maiM, __ kAla naiM cAla jagadIsa kIdhA // 1 // pyAsa maratA pasU pakhiyA pathiyA, pApa hai pAvajyo matA pANI / bharamiyA bhala bhalA loka ehai bharama, dharama kiyau tiNeM dhUla dhANI // 2 // giNai nahIM zAstra vali mUlagA devagurU, lAja viNa loka iNa kumati lAge / UbalI rIti UdhA tike UThIyA, UThisI I e utapAta AgaiM // 3 // meli paravAna mAna mahArAja kIdhA manhai, __ lopIyo hukama karatUta lhsii| hui sahuko kahai. hAkamaiM hAkamI, raita vara vaita duSTa dUra rahasI // 4 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __108 dharmavarddhana granthAvalI mAkaraNa ( javA) chappaya AcaiM kei athaggarA, halave halave hera / mAkaNa mADe mAmalA, mevAseM rA mera / mevAse rA mera, jhare kocara me, jhAjhA / rativAhA carAja, prAcha kari jAyai prAjhA / chalabala kari chetarai, cUsaiM lohI caTakAveM / cAvA cihu disi cora, nIMda kaho kihAthI Avai ||1|aavai0 sarveyo khATa meM pATa me hATa me trATa meM Asana vAsana thira thaaneN| Avata jAvata bhI caTakAvata, nAvata hAtha chipai kahuM chAne / raina me naiMna me nIMda para nahI, dhauMsa hI rUsa bharai dukha daaneN| gau na rAka na ko ginai hAkana, mAkaNa kAhu kI sAka na maane| dharatI rI dhaNiyApa kiso __ bhogavi kite bhU kitA bhogavasI, mAharI sAharI karai mareM / aiMThI taji pAtalA upari, ku vara mili mili kalaha kareM / 1 / / dhapaTI dharaNI ketei dhusI, dhari apaNAita kei dhra vai / dhovA taNI zilA pari dhobI, huM pati huM pati karai huvai / / 2 / / iNa ila kiyA kitA pati AgaiM, paratikha kitA kitA parapUTha / vasUdhA pragaTa dosatI vezyA, jhUma bhUpa bhujaga su jhUTha // 3 // pAtala silA, vezyA, pRthvI, iNa cyArA rI rIti isI / mamatA kara marai so mUrakha, kahai dharmasI dhaNiyApa kisI // 4 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 106 chappaya rAvaNa karatA rAja, lIka lakA te lAgI / jIvateM kisana jI, dvArikA nagarI dAgI / / cAvA ravi caMda nai, rAha AvI nai roke / pADava kaurava prasiddha, sahu paDiyA dukha zokai // sakajo na koi mo sArikhau, bahu murakha garve bke| dharmasIkha dhAri dhokho ma dhara, jItI kuNa jAi sake // 1 // chappaya gura thI lahiyaM jJAna, zAstra sahu tatta sikhAvai / vali sagalI hI vastu doSa niradopa dikhAveM / cUlhA rau je caMda kara, tiNa kAja kalA dhara / gurU sevA kara giNyA, nahIM usarAvaNa ko nara / vali alaga TAli chaThau varga, adhara hoTha algaarhai| tyu rahai alaga niMdA taThe, kavita sIkha sAcI kahai // 2 // "zobhanIya vastu"-chappaya narapati zobhA nIti, vinaya guNijana triya ljjaa| dapati dila saMtoSa, zobha gRha putra sakajjA / vacane zobhA sAca, buddhi zobhA kavitAi / vapu zobhA vijJAna, zAnti dvija zobha batAi / * sakaja kI zobha adhikI kSamA, zobha mitra rAkheM zarama / gRhavAsa zobha saMpati sudhana, sabahi zobha nija nina dharama // 2 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 dharmavaddhana granthAvalI - rAjanIti-chappaya kavitta sakale guNe sakajja, pAca dasa parikhA puhtii| ANyo mhe itavAra, mana zuddha thApyo muhtii| sahu Agai kahai sAMna, bAna ima adhika vadhAre / tiNarau vAdhaiM tola, sahI sahu kAma suvaare| prabhu kAja sAdhi pote parcha, kAja prajA rA piNa kreN| parasiddha bhalI paradhAnarI, rAja kAja sagalA sareM / / 1 / / pukhatau guNe pradhAna, kade nahIM mana meM kAvala / piNa kAi para kRti, sAma nahIM mana meM saavl| kahai mheija sahu karA, maMtri ro kahyau na maanaa| mhA thI bIjI ThAma, chetarAvI mata chaataa| sahu nai ikAta ima sIkhaveM, adekhAi ANa isii| -adhikAra taNo jiMhA nahIM amala, kahI tiNameM varakata kisI // 1 // / varasI dAna traNase koDi aThyAsI koDi, asI lAkha upara vali joDi / itarA saunaiyA nau mAna. de sahu arihata varasIdAna // 1 // chappaya chattIsa vidhAna ro| ' guru guru' dinamaNi haMsa, megha maMdara" mugatA gaNa / madi duti gati ati soha, vANi maNi guNa jAke taNa / / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha ' 111 surega puvva' sara rAja', gayaNa dhara5 dhuri vAridha thiti / vAsava' graha ati catura, jagata sura" pArikha sevita // ucaha'prabhAta'kati sahita, garajita niramala prathita gunn| vahujAna teja kelI varisa, dhIra"pavitra dhramasIha bhaNa // 1 // ekkakkhara uttarA vaMde nahIM kyu deva guru, vikai na vastu viveka / chor3eM auThoM anna kyu , uttara nihuM ro eka // 1 // bhAva nhiiN| dUdhai kema svAda nahIM, dIdhe kima phira diddha / dADima kaNa jyo postakaNa, judA nahIM kiNa viddha ||2|thr nahIM hAthI janami kisauM na hai, vaida diye kima pattha / nara Adara kima nA lahai, uttara trihuM ika attha // 3 // jara nahIM dezai nIpati kyu nahIM, kyu na ghaDai lohAra / 'kima vasatA muhaMgI vika, uttara eka prakAra // 4 // ghaNa nahIM hoyAliye kuNa nArI re kuNa nArI re, paMDita kahau aratha vicArI re|' ___ caturAi buddhi tumhArI re, sahu koi vakhANe sArI re |kunn||1|| mana mohana sundari mAtI re, rahai paca bharatAre rAtI re| sakharI pahirai te sAr3I re, tau piNa sahu aMgai ughAr3I re |ku0|2|| Ai vaise mujare UMcI re, tiNa ghari nahIM tAlA kucI re / dina ugai ghAhaDI uThI re, pala meM jai baise pUThI re ||kunn0 // 3 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dharmavarddhana granthAvalI bUDhI piNa vAlI bholI re, tanu kesara caMdana kholI re| kahai dharmasI eha hiyAlI re, mati karajyo vAta vicAlI re| ku0 // 4 // (thApanA) DhAla-gAThalade setu je hAlI kahI paMDita ehIyAlI, mata karijyo vAta vicAlI re kaho nirakhI sundara nArI, dharamI Adara kari dhArI re kho|| nava nava vidhi kUrdai nAce, piNa sahu vakhANe sAcai re |kho03| kareM ghughaTa piNa tiNa cyAre, __ sakuceM piNa nahIM kiNahIka vArai re |'kho||4|| phiratI rahai sahu aMga mAthai, hirada ne vaise hAthai re |kho0 // // volatA Ar3I Avai, piNa tehano bheda na pAvai re kaho0 // 6 // nidai te bhArI karamI, dharmasI kahai dharasyai dharamI re |khogaa| (muhapattA) DhAla-catura bihArI re prAtama rAhanI / aratha kaho tuma vahilo ehanau, sakhara hIyAlI re sAra / catura nara eka puraSa jaga mAhe paragar3o, sahu jANa saMsAra catulA? paga vihuNo piNa paradese bhamai, Avai turata jaay| vaiTho rahai apaNe gharivApar3o, to piNa capala kahAya / ca0a02 koika to tehana rAjA kahai, koI to kahai raMka |c0 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha sagraha , 113 sAcau sarala sujANa kahai sahu, bali tiNa gAhe re vk|c0a03| pote svAratha supAcA mila, Apa murAdaure eha / ca0 dhana tikai nara kahai zrI dharmasI, jIpai tehane re jeha |c0 aratha / 4 / (mana) ( 4 ) DhAla-nAyaka moha nacAviyo catura kahau tumhai cupa su, aratha hIyAlI aiho re / nArI eka prasiddha chai, sagalA pAsa saneho re / catura // 1 // olai baiThI ekalI, kara sagalAI kAmo re| rAtI rasa bhInI rahai, choDai nahIM nija ThAmau re / catura // 2 // cAkara caukIdAra jyu, bahulA rAkheM pAso re|| kAma karAvaM te kanhA, vilasai Apa vilAso re / catura // 3 // jor3e prIti jaNe jaNe, noDe piNa tiNa bAro re| karijyo vasa dharmasI kahai, sukha vAchau jo sAro re / catura // 4|| . (-jIbha) Ade akSara, majhakharI, atakharau naiM valaiM mamakharau sarva eka kavitta mAhe sAMgaThA hI ja prANyA cha / kavita rakSaka bahu hita sAdhu, rAti sUraja dina nakkhata / sahu bhojana kaTu jIha, nahIMya suci pIr3A dukhita / / vRddha acheha dhana vayaNa pahila hiva susate tUne / risi chorU pati teja, yAma ridhi dukhita dhuneM / / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI - - __lakhamI suvuddhi tAraNa sarava rayaNa punya nirajara sudhara / dhuri majha aMta mama akkharai, pArasanAtha pratApakara ||1|| | tA ra ka pAla ka a pA ra ki ra pA ra ja no / ara ka / | vA sa ra sa ra va a sa na vi ra sa nA kA ra / sa nA na / ve da nA ra F HERE a A# 4 samaya samayama samaya taka 43 sa 11 - 3 - tha vi ra / atha ga ga ra tha na pratha ma / sA prata / a kSipra / to pra te FVEER / pra tA pa saM tA na / ma ra tA / sa pa ti , saM tA pa na 4 la ka ma lA | a ka la , tA ra ka ra ta na dha ra ma a ma ra sI cyAra vAra akSara dase, eka kavitta maiM oNNi / kavi mAhe dharmasI kahai, to kahuM tauku jANa // 1 // .. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha sNgrh| saJjayA-sarvagurU prakSara devAdhidevastutiH / sAI terI sevA saccI, dUjI kAyA mAyakacI, sAtA dAtA mAtA bhrAtA, tu hI dUjA damA hai| moTA hI te tuhI moTA, maiM to choTA hI meM choTA , terI oTA dhoTA jyu mai leTyA hI kA laMbhA hai| terai pAsA khAsA dAsA, pAsA vAsAhi kA pyAsA , merI AsA veli phailI tu hI icha yA aMbhA hai / dUjA ko hai terai dAvai, jJAnI lokA toku gAvaiM , rAte prAteM dharma dhyAvai terA hI oThabhA hai / / 1 // sanaiyA-tevIsA gaga taraMga ke saga uraga 'su, matu vinA bahu jaMtu mAre / tAhi samai vinatA suta tAhi ju, jAti virodha saMbhAri sNhaareN| sau mari ke ahi hoi caturbhuja, tAhU ke hI sira Asana dhArai / aho aho yoM sukhI saritA su to, pAnI ke saMga hI pAra utAe~ / 1 / yati varNana-sauyA kei tau samasta vastu cAturI vicAra sAra, caiMna bhI durasta vardai a~na sarasvatI hai| kei to prazasta kAvya bhApA guNa custa kareM, aura kavi asta hota etau divya dutI hai| Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI kei rAga raMga mAmi rasta gusta hota jAta, kei tarka vidyA me vihasta zuddha matI hai| . hasta siddhi dharmasIha vAdi hasti gasta hohi, jaina me javaradasta aise masta jatI hai // 1 // samasyA-bhAna karyo ke patidrata pAryo Thaura saMketa kI Agaite Ai kaiM, nAyaka seja ko sAja sudhAryo / Ai ticA tava AI gai ritu, hai ke udAsa vilAsa visaayo| vaiThi sakoci salajja na bolata, nAyaka ketau nihAra kai hAryo / sAca kahau aba kyo na milauM tuma, ___ mAna koM ke pativrata pAryoM // 1 // bhojana vicchatI-savaiyA ikatIsA AchI phUla khaDa ke, akhaMDa se jo laDDu hoi / tAkai saMga tAjai tAjai khAjai phuni khAIye / / paiDani suprIti pUrI, lApasI to thorI thorI / sI ke svAda kAja bUDhA kuM bulAIye / / hesamI kI bhai huMsa, sAvUnI ko nahIM sU sa / ghI ke bhare ghevara jalebI yu aghAiye / / phUla huM te jhINI phINI, saba hI meM khADa ciinnii| / dharmasI kahata kInI puNya joga pAIye / / 1 / / cokhe nAnhai kaira cUrNaM, cokhe chamakAre caNeM / , Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 117 . Ache se athAne ghane aura bhI ku bola hai / cIraDI paTIraDI sIrAvaDI bar3I pudd'ii|| harada sauM jarada Ache bhujiyA ko jhola hai| sAgarI niroga phoga rAi khelarA ke joga / bhAjI bhalI bhAti kI me, nIbU ko nicola hai| -ekalI miThAi to dhiThAi kahai dharmasIha / sAlaNA ke sAtha su volAve kaisI bola hai / / 2 / / sagaiyA tevIsA dAkha vadAma akho. siMghoDe, giMdoDe sauM joDai sabe hI suhAvai / khAraka khopare yAhI ke bheTa, chuhArI girI hai pai nyArI kahAvai // pUchahadhauM gujarAtiya loka, nivAta bhileM nimaje bhalai bhAvai / / meve ite nitameva lahai, su kahai dharmasIha bhaiyA puNya prabhAvai // 3 // caTapaTa meM pakavAna calAvata, khAvata hai khIra khADa bhI khAte / to se cAula dAla tajai nahIM; pAli karai phuni ghIu kI ghAta / / sudhArI dhugArI pIyeM phuni chAchahi, pAchai kai jAi calU kiye paate| vacai su lukAi kaideNa kI derahi, tAlI yudeta dikhAvata dAte // 4 // __ - :adhyAtmamatIyA ro --savaiyA ikatIsA Agama anAdi ke uthApI DAre Apai rur3hi, abake baNAe vAla - bodha mAnai sNmtii| jogI jiMde bhaktani paiM, dUrahuM te dore jAta, dekhe na suhAta tAhi eka jaina ke ytii| Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dharmavaddhana granthAvalI aiso udai krodha mAna, dUra kIe kriyA dAna, aise pachipAtI guNa kAhU ko na lya rtii| bAvana hI acchara kuM, pUre se pichAne nAhi , kaise kai pichAneM kahAM AtamA adhyAmitI / / 1 // zarIraM aMsthiratA--sanaiyA ikatIsA jJAna ke abhyAsA misi, Avata usAsA sAsA, __ china na visAsA tahA kahAM dina mAsA hai| pagyo prema pAsA, tAmaiM mAnata vilAsA khAsA, dekha jo vimAsA ghari hAni loka hAsA hai| AsA to akAsA jetI, khelata duvAsA setI, ketI hai ujAsA ghana bIjurI kA vAsA hai| atara prakAsA kara dharmasI suvAsA dhara, pAnI meM patAsA jaisA' tana kA tamAsA hai // 1 // rUpaiyA-savaiyA tevIsA ApaNI deha suneha nahIM puni, jAnata kheha ke geha chipaiyA / moha nahIM mana meM dhana me, vana me tana meM tapa tApa tapaiyA / / loka vaDe vaDe pAya lage, ju savai guNa sobhata lobha lupayA / vATana ko nau ujhATana ko Dara, saui bar3au jAkai mATha ruupaiyaa|| koi to pAi chipAivA dhana, dhAre nahIM dharmasIkha kahaiMyA / suba kahAi khavAI ne khAI, bhakhAi lagAi larAvata bhaiyA / / kauna kahai tinakuMju baDau hai, maDau saba hI su karai hai laDaiyA / vATa vaMTAi uDAidya phATa teM, soi vaDau jAkai jhA~Tha rUpaiyA / / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 116 14 zobhA-savaiyA ikatIsA napati' kI zomA nIti, gunina' kI vinaiM rIti, dapati ke prIti jo nivAhe dhuri cheha kI / lalanA kI zobhA lAja, vacana' kI zobhA sAca, buddhi zobhA kavitAi, putra zobhA geha kii| gRha kI haiM zomA vitta, mitra kI citArai citta, sakaja' kI kSamA yu, kalA vicitra deha kii| dvijana 2 kIzobhAzAMti, ravana' kI zobhA kAMti, sAdhuna 4 kI zobhA dharma, zIla kai saneha kI // 1 // ' ' vastra zobhA-savaiyA ikatIsA dUra tai posAkadAra, dekhiyata siradAra dekhikai kucIla cIra hai hai koU baparA // sundara suveza jAMNa, tA ko sahu vaina mAne, 'bolai jo daridrI to lavAra kahai laparA // 1 // pItAbara dekha ke, samudra Apa dinI sutA, dInau viSa rUdra ku vilokI hAtha khaparA , dharmasI kahai re mIta, aisI hai saMsArarIti, ___ eka nUra AdamI hajAra nUra kaparA // 2 // AzikabAjI-sanaiyA ikatIsA dekhivaiku dauridaura, ThADhau rahai Thaura Thaura, bAdhyoprIti rIti Dora kidhauM nAthyau baI hai| Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 dharmavaddhana granthAvalI Asa pAsa vAsa cahai, bhUkha dukha pyAsa sahai, dAsa sauM udAsa kRka' lAsakI sI naI hai|| 1 / / naiMna bAna lagai maha, haI sau jarada bhayo, moha mada chadi ki, sItAMga kI saI hai| haiM koI na ko hakIma, dhAre dharmasIma nIma, AsikI ke darda Aga aura daI gaI hai // 2 // -:: cha jano ko dukha na denA savaiyA ikatosA sI nara deha dAtA, pUjanIka pitA mAtA, inaku asAtA de asAtA bIja vAvaigo / deta gurUdeva jAna, yA kuM mana zuddha mAna, inake bure ca kA na nigurau kahAvego // sAcA sagA vAlhA saina iNo setI dagA daina, vAta burI kareM so kupAta khAka khAveMgo / Apakujo cAhai sukha, mAno dharmasIkha mukha, cha janA ku dukha de sau vizepa dukha pAvaigau // 1 // ki ra kA ToyA rI rAmati Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha sagraha 121 ANadarAmajI nAjara kI dI huI samasyAo kI pUti - samasyA--bhAvI na Tare re bhaiyA bhAve kachu kara re sauyA ikatIsA aTaka kaTaka vici jhaTaka nijhATa mAMki, ___ eka Traka hota jAta eka ku na Dara re / Adhana maiM muMga Ure karaDU rahai haiM kore - kIno hai, jatana kini dekhi bhAvI bhara re| karai eka karatAra kahana ko vivahAra, hota saba bhAvI lAra, dharmasIkha dhara re / . bhAvI ko karaNahAra so bhI bhamyo daza vAra, bhAvI na Tarata bhaiyA bhAce kachu kara re / / 1 // zravaNa bhareM to nIra, mAryo dazaratha tIra, aisI honahAra kauNa meTi sake para re| pADava gaye rAja hAra, kaurava bhayo sahAra, draupadI kudRSTi mAryo kIcaka kicara re| ketI dharmasIkha dai, sIta viSa veli vai, rAvana na mAni lai jAvana ku ghara re / bhAvI kau karanahAra, so bhI bhamyauM daza vAra, bhAvI na Tarata bhaiyA, bhAve kacha kara re // 2 // maccha kaccha hoi pI, vanako varAha bhayau, narasiMha eka piMDa doi rupa Dara re| vAmana parazurAma rAma kRSNa bauddha rUpa, . kete hI caritra kIne ete rUpa dhara re / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 dharmavarddhana granthAvalI - - dasamau kalaMkI nAma, hai haiM kahuM hI na ThAma, ___ ajahu~ adhurauM kAma dekhi bhAvI para re / bhAvI ko karaNahAra, so bhI bhamyau dasa vAra, bhAvI na Tarata bhaiyA bhAve kachu kara re // 3 // yaMtra maMtra tatra jAla, jhaphi dhu hutAza jhAla, paiTha dhau patAla vIci, baiTha bhAvai ghara re| desate videza jAhu, dekhi mekha mIna rAhu, bhaTakI savera sAjhi, siMdhu mAma tara re| jaise hI saMyoga yoga, bhoga roga soga bhAvI, dharmasI suvuddhi dhAra, bhAvI lAra nara re| bhAvI kau karaNahAra, so bhI bhamyau daza vAra, bhAvI na Tarata bhaiyA, bhAveM kachu karare / / 4 / / phAsI teM nikAsa grIva, deta phAla paryoM jAla, jAla ko jaMjAla tori, paDyau Agi jhara re| jIvana jarI ke jora, jaryo nAhi maryo rAna, ___ vAgurIni DAryoM vAna TAryo soU sara re| kahai dharmasIha mRga, kete hI miTAi kaSTa, bhAvI Age paryo kUpa mAjhi rahyo mara re| bhAvI ko karaNahAra, so bhI bhanyo dasa vAra, bhAvI na Tarata bhaiyA, bhAvai kachu kara re // 5 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha - samasyA savaiyA ikatIsA dvAra kauM ne gaheM mauna kahai maiM huM nIlakaMTha, karahu~ migaura kalA dekhi jaladhAra ku / sUlI na bar3hAu rIsa cora ku car3hAu sIsa, Isa hu~ baDhyA dahai khATa ke adhAra ku / maiM to hu IzAna sohai prAcI udIcI ke vIci, ___ rudra hu~ kapAlI jAhu preta vana chAra ku| lInau mahAvratI lIla dhArai kyuna dharma zIla, . gorI Thaga ThorI karai- ase bharatAra ku // 1 // - savaiyA ikatIsA vAkai tumha jIvana ho, jIvana tumhArai vaha, duhu~ eka jIu deha dekhave ku dvai dhrii| deva pratikUla hota, hota pratikUla saba, aisI anukUla hI sauM kaisI tumha yA karI // Apa rahai kahuM jhUli bhAminI vakata bhUli, ajahuM na Ae so tau mohI su mn,dhrii| taji ke amUla tUla sUlajyu viDArI phUla, pIpara ke pAta para cyAro pAta pAparI // 1 // --10: Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 dharmavarddhana granthAvalI samasyA-caraNa dekha caturA hasI ika dina khyAla hi aTaki, aradha nizI prItama Ayo / nIMda mAjhi tiya nirakhI, lei mahAvara pagi laayau| vahuri gayo vAjAra, bahuta vidhi dekhI bAjI / puni Ayau parabhAta, rasika kotaka citta rAjI / / nisaneha nAha tuma mohi tajI, Dusaka Dusaka rovai DasI / adha dRSTi itai alatai arUNa, caraNa dekhi caturA hasI // 1 // samasyA-vAmana ke pagatai ju vacI dhari jAnata hai viralo jaga koU / dhari jAnata hai viralo jaga kouu| sUkhata nA kavahI saba hI rasa, jAgata hai varapA vinu jouu| jora karai ta lAi nahiM jAtu, hai hai puni nAhi gahai vidhi doU / / pAvata pAra na ko dharmasI kahai, zepa upAri sake nahIM souu| - vAmana ke pagata ju vacI dhari, jAnata hai viralo jagi koU // 1 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 125 samasyA-hari zRgani te asUA Tari Ai / / / eka samai ziva zaila sutA rati rIti rasai viparIta vaNAI / saMbhu DasyauM adharA adha taiM tiNa pIra pIyA haga nIra bahAi / bhAla ke caMda parI vahuM biMda dharI hai kuraMga ke zRga sakhAi / / UThata Isa hI sIsa dhuNyoM / hari zRMgani te aMsUA Dhari Ai // 1 // vanameM mRga eka mRgIkai viyogahi, - - baiThi rahyo nija Thaura nisAi / taba hI doi pathaka vAta kara, adharAta bhai hariNI siri chAI Anana Uradha ke citayau, mRga dekhata vyoma priyA nahIM paaii| dukha tai mukha Uradha rovatahI, hari zRganita asUA Dhari AI // 2 // -20: . samasyA-'pArasI me mukha dekhau mukha hI mai ArasI' sundara palaMga para baiThau hai caturavara, Aga Ai vaiThI priyA deva kI kuaarsii| tAhi samai pyArI priyA dekhi Apu dArpaNaka, pIu ku dikhAveM bhAveM kInai mnuhaarsii| dekhata hauM terau mukha maiM to ati pAuM sukha, vIci dharI ArasI tau lAgata hai Ara sii| Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dharmavarddhana granthAvalI merau rUpa teri naina kahA tu kahata baiMna, ___ArasI maiM mukha dekhau mukha hI meM ArasI / / . samasyA-vapa kese cyAra phala phUle hI rahatu hai| ati hI anUpa nAbhi rUpa kUpa uparitai, ____ motini kI mAlA ghaTamAlAsI vahatu hai| nUra nIra Ura pUra rabha thaMbha bAhulatA, __ Anana kamala svAsa saurabhu gahatu hai| nAka kIra bhauMhi bhIra AlI kI suhAga vAga, sAcaukari dekhyo hai paiM dharmasI kahatu hai| AMkhani urojanikI etI adhikAi pAi, caMpa ke se cyAra phUla phUle hI rahatu hai // 1 // . sagasyA-ThADhe kuca dekha gADhe prANa akulAta hai / gorI terI dekhi gati dUra hu visAri mati, . - dekhata na kaise mana Thaura ThaharAti hai| cuMghaTa kI oTa mAjhi nainani so coTa kare, jAkai lAgai so to loTa poTa hoi jAti hai| sonai su sudhAre sAre Adhe se ughAre bhAre, kATha tau cogAna ke 'nisAna se kahAtu hai| kahai dharmasIha kase Ubhai porIya se aise , ThADhe kuca dekheM gADai prANa akulAta hai // 1 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha sagraha / 127 samasyA-nolI harI vici lAla mamolA - thorI sI vesa meM bhorI sI gorIsI, gorI calAvati naina gilolaa| jAkai lAgai te Digai muna hI, manahi mahi mArata mAra jhlolaa| mohai sabai mana mauhaiM acaMbhaju, kauhai kahI yaha raina amolaa| hasai ghaTa cuMghaTa oTa meM Anana nIlI harI vici, lAla mamolA // 1 // eka same vRSabhAna kumAri, siMgAra sajai mani Anii lolaa| raMga harye saba vesa vaNAi kai, aMgula kAi lae tihi olaa|' Ae acANa tahA ghanazyAma, lagAi jharI kareM keli kalolA / ghu ghaTa me ekayoM adharA manu, nIlaharI vici lAla mmolaa| ' samasyA pUrti--TeraNa ke misa hairaNa lAgI caMpa suMcyAra sakhI mili cauka meM, gIta vivAha ke gAvana laagii| , gaukha te kAnha ko sAda suNa teM, bhai vRSabhAna sutA cita raagii| jAi nahI ciMtayau uta ora, sakhIni kai bIci meM baiThI sbhaagii| uteM kara kau sukarAja uDAi kai, TeraNa ke misi heraNa.lAgI // 2 // bhAni mai vada jyugoe ke vRda meM, baiThe hai nada ke naMda sobhAgI / , ete maiM Ai ghaTA ghurarAi, ghanAghana kI barasai jhara laagii| Adhi kai rAdhika kAna ke aMga, AliMganu kAju bhai anuraagii| Ai ke gAi vatAidyau kAnha yau, TeraNa ke misi heraNa lAgI / / 2 / / ' Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 dharmavarddhana granthAvalI savaiyA-samasyA, harisiddhi hasa hari yo na hasa hanumAna haraula kiye caDhe rAma, tayoM nidhi sanidhi laka dhvase / Rri raudra saMgrAma lakeza ku mAri, kiyau sukhavAsa kI nAsa nase // ziva ciMtyo triloka ko kaMTaka soU, namAvatI mo pada sIsa dase / uta daitya hase uta deva hase, hari siddhi hase hara yauM na hase // 1 // apaNe bhuja bhAra pahAra upAri, govarddhana dhAra jo dhAra jase / tiNa mAkhaNa le maTakI paTakI, aparAdha te kaula ke nAla kase // aba khola de gAta jasodaha mAta, na mAkhana khAUM na jAU nase / uta daitya hase uta deva hase, hara siddhi hase hari yuna hase // 2 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha - - - samasyA-yoga, bhoga para riNa-deNo ghaNo lahaNI na kacha, gahaNI ghara me kara eka chalau hai / ita bhUtasau pUta kupAta hai tIya, . kahA' kahi bAta meM jAta lalau hai / / nita geha ke neha meM deha dahai, na gahai dhramasIkha na tatta talau hai / nahiM jAnata hai cita me itanau, iNa bhoga hute jati joga bhalau hai // 1 // kahai nAma attIta anIti dharAvata, pAvata loka aloka gilo hai|' viha sAva sau vepa dharai bahu ghekha, alekha kahai peM, alekha lalau hai / / na sareM jaba kAja gareM ju para, ' jhagareM bahu su pakara ju palo hai| kahI sAdhyau kahA iNa joga gahe, iNa jogahu te gRha bhoga bhalau hai // 2 // samasyA-caturAI para eka eka cAturI sau akala nakala AneM, sakala sayAne loka suni ke thagatu hai| 2--kalahA, kalahi, bAlata, jAlata' Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 128 dharmavarddhana granthAvalI sayA ( samasyA) are vidhi tu vidhi jANata thau puni, eka vicAra kahA yaha kInI / gorI karI patarI kari kI kuca, ke uca ko puni boma hI dInau / jo kabahu bahu pauna vasai kari, / dUTi jaihaiM kari ke ju karInau / tA tava aise hI kaise vaNAvego, dharma ko vaiNa te moni na lInI // 1 // samasyA-karma no rekha Tara nahI TArI nIra bharyo haricaMda nariMda hI, kaMsa ko vaMsa gayo niradhArI / muja paryo dukha puMja ke kuMja, gayo saba rAja bhayo hai bhikhaarii| laMka kuvaMka kalaMka lagAi hai, rAvaNa kI ridhi jAvaNa haarii| mIna ru mekha kahai dharma dekha pa, karma kI rekha Tara nahIM TArI ||zA samasyA-TArI ra nahI karma kI rekhA chappaya eka ko eka ru doi na Avata, eka kara keI lAkha ke lekhaa| eka ke rAsabha hI nahIM eka kai, dvAra hajAra karai haya hekhA / koU sukhI jagi koU dukhI jana, kAhe kauM kAhU ko kIjai adekhaa| koDi upAya karau dharmasI kahaiM, TArI Tara nahIM karma kI rekhA / / 1 / / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha 126 - samasyA-savaiyA teIsA tatta kI yA dharmasIkha dharauju, kahA bahu galla kathA vistArau / mola na hU~ maNi kI maNihArIya, amRta biMda na kRpaka khArau // cada udyauta kareM sabahuM dizi, tAraka kori chateM hI adhaaro| sArakI hoDi kahA karai TAra, sapUta gharI na kapUta jamArau ||1| samasyA-nisANI ghara jAnakI savaiyA ikatIsA Ayau jAko dUta jamadUta ko sauM paunapUta, yA to dekhau vAvi kI prasiddhi loka vAni kii| kInoM utapAta pAta, pAta sau ArAma kAri, baiTho hai ArAma kari, kaiseM 'laMka thAna kii| madodarI kahai rAja, madau darIkhAMnI: Aja, dhArau varma sIkha paiM na, dhArI sIkha Ani kii| . kAni kAni phailI bAta, kAni taiM na kahI jAta, , AnI bari jAnakI, nisANI ghari jAna kI // 1 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 132 dharmavarddhana granthAvalI eka to vicitra citra zatru mitra jaMtra matra, rAga raMga rasa mAjhi jAvatA jagatu hai / / karma kalA karaNa meM dharmasIkha dharaNe me, cAturI teM bhUpaNa hai dukha na bhagatu hai / re veda pAThI te cAturI ku citta caahai,| cArU veda cAturI ke cere se lagatu hai // 1 // samasyA--mAna para mitra u merA jIva rAjI ha rAjIva sama, jAsumana mela so to dUra hI najIka hai| pyAra dhari sIkha so me mAna kula lIkajaisI, gyAra vina sIkhaso mo lAgati alIka hai| hita mude tinako so motini ko hAramAnu, heta vinu hAra soU tinike kI sIka hai| mAna ko to vIrA mere hIrA ke samAna mAnu, binA mAna hIrA mere vIrA ke sI pIka hai! samasyA-sAhibI na bhAveM tAku sAhibI phakIrI hai / deza kI videza kI nise kI na ciMtA kachu, hInatA na dInatA na kAI takasIrI hai| sagakI na jaggakI na Dhagga kI na cAhi kAhi kAhU kI pravAhi nA na koI dilagIrI hai / soca ko sakoca ko na pauca kI Aloca matra, Apa hai mvataMtra kAhU jora na jaMjIrI hai| . Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prastAvika vividha saMgraha 133 sAhiba ke nAma dharmasIla gahyo eka Teka, sAhivIna bhAve tAkusAhivI phakIrI hai / / 1 / / mana ke mahala mAMmi samatA priyA ke saga, anubhau ke aMga raMga sukhani kI sIrI hai| mamatA na moha droha ramatA hai ApA rAma, __ jJAna guna kalAdhArIdhyAna dazA dhIrI hai| kAhU kI na saka vaMka teso rAu rAnA raka, savahI ku mAna sama kuMjara sukIrI hai| madira ruce na jAhi kaMdara ko vAsa tAhi, sAhibI na bhAva tAkusAhibI phakIrI hai // 2 // -:: samasyA-thArI me yu ThaharAta na pArau / dUra sau dauri milai china me, china maiM gahi leta hai eka kinaarii| bhaura se khAta phailAta cahuM disi, naku aTa nahIM hotani naarii| eka na Thaura kahI ThaharAta, grahyo nahIM Avata hAtha atArau / yu tRSNAmaiM bhamai citta caMcala, thAlI me jyu ThaharAta na pArau // 1 // maiM hara vIraja dhIraja kAraNa, gaurI ko prANani hote piyaarii| maiM kiyau kAritikeya kumAra, kara upagAra'sa dhAtu sdhaarii| kAsI meM hoDagI hAsI hamAri, nikAri batAtali pIsahI DArI / 'tridhAtu trikUTa vijAtI mainA rahu, thArI maiM yu Thaharata pArau // 2 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 dharmavarddhana granthAvalI samasyA-kAkai ke doThe kuTaba hI diitthii| mohanabhoga jalebIya laD a, ghevara tAmai kahI kahA mIThau / vAda bhayau dharmasI kahai nAgara, nyAu ku jaMgala jaTTa pratIThau / sau kahe vUrai ke pUra bhaye saba, tAkau bhAi guDa lAla majIThau / so guTa dIThau hai meM ati mITho to, kAke ke DhIThe kuTamba hI dIThau // 1 // samasyA-yuMkuca ke mukha syAma kIye hai| tIya ko rUpa anUpa vilokata, lokani ke lakha mohi liye haiN| koU kahai kuca kaMcana kuMbha dhu, zrIphala maMgala rupa hI e hai| lage jinu dRSTi vicAri viraMcahi kajala ke dui biMdu dIyeM hai| bAta ko marma kahai kavi dharma ju, yu kuca ke mukha syAma kiye haiM // 1 // samasyA-chAnore chAno re chAno re ,yA / kAma kalola me lola bhayo, piU tIya karai ohi ohi reyaa| neku hara hara mAni vulAi lyo, kou suNe jinu loka parchayA / seja ke upara nupara ke sura, vAla jagyo lagyo rovana maiyA / dai tere bApa kai thApa DareM jinu, chAnu re chAnu re chAno re' chaiyA // 1 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha saMgraha sauyo bAta karAmAta zAstra ghoSa kaMTha zoSa paMDitAI kara poSa, pUchayau hota rAga doSa roSa na samAta hai| eka hI bacana kalA dUjhai kAmadhenu tulA, yAhI kalA AgaeNaura save kalA mAta hai| mAne sulatAna khAna rImai saba rAu rAna, pAvai dAna mAna thAna hita kI himAta hai| sava ku suNai suhAta mukha kI hai mulAkhAta, dharmasI kahai re bhrAta vAta karAmAta hai // 1 // corani kI karAmAta, cAhata adhArI rAta, sAhini kI karAmAta ghara maiM visAta hai| bAlani kI karAmAta, pAsa apaNI hai mAta, pachani kI karAmAta jAgata prabhAta hai| jogini kI jAti me jamAta karAmAta kahIM, gaNikA kI karAmAta sundara sugAta hai| savahu kusuNyai suhAta mukha kI hai mulAkhAta, __ sava hI ku dharmasIha bAta karAmAta hai // 2 // dohA oraMga patisAhi grahI, dahavaTi kari dArAha / raja piyArA rajjiyA, bhAi dupiyArAha / / 1 / / svAratha miTThA saba hI ku, viNa svAratha khArAha / rajja piyArA rajjiyA, bhAi dupiyArAha // 2 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 dharmavarddhana granthAvalI mulatAna rai adhyAtamIye prazna pUchAyA ro uttara, sanaiyA 1 kAvya 2 dUho 1 navA karine mukyA, durasta bAta jANI ne khuzI thayA / sagayA ikatIsA tumha je likhe hai prazna, tAke bheda bhAva jhe, __ tuma hI sauM nAhiM gujhe sujhe hai sudaccha sauN| mAno "paramAtmA-prakAza" 'dravyasaMgrahAdi' aura na pramANau grantha tANo Apa pacchi sauN| tA te aura Agama ke uttara na Avai citta, likhi kai batAdeM kete hetu yukti laccha sauN| dura hu~te te bhrama hoDa, sailI nAhi kahai koi, bAta to vaNa jo jJAna (hoSTi hU~ praticcha sau // 1 // zloka yuSmAbhilikhitA vicitra racanA prabhAH parIkSArthibhiH / kecicchAstrabhavAH subodha vibhavA kecitprahelImayA / te vo no milanAhate nahi kRte bhrAMtahatevaH kssmaa| statpratyuttara jAla maMgana mano mInI dhunAnIyate // 1 // dohA tajai nAhi vyavahAra ku, bhaje nAhi pachapAta / tatva dhareM dUpaNa hareM, soi suna kahAta ||1|| Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvika vividha sagraha 137 sanaiyA upajI kula zuddha pitA hani ke, phuni zuddha bhaI kari dopa vileM / kari saga pitAmaha suprasayau, pita Apa kuvAri kai khela khileN|| jaga mitra jivAi caritra vaNAi pavitra bhalai dharmasIla bhilai / kahi kauna sakhI pita kaiM pita su , vichurai durikai phuni jAi milii| savaiyA-tavIsA campaka mAjhi caturbhuja rAjata, kuMda me Apa mukuda virAjai / ketakI mAjhi kalyANa vasaiM nita, kUjakai kU ca meM kesava chAjai // mAlatI mAdhau murArI ju mogare, gulAva gupAla suvAsa susaajai| kAnha vasai kalpataru mAjhi, narAyaNa phulani huM ku nivAU~ // 1 // ketakI meM kesava, kalyANa rAi kevarA mai, kaja maiM jasoda suta kuda meM vihArI hai| / mAlatI maiM mukunda murAri vAsa mogare, gulAba me gupAla lAla saurabha sudhArI hai / jUhI maiM jagatapati kRpAla pArajAta hu me, pADala me rAje prabhu para upagArI hai| capa me caturbhuja cAhi citta cubhi rahyo, sevatrI me sItArAma syAma sukhakArI hai // 2 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaidyaka vidyA (Dama kriyA) // zaMkara gaNapati sarasvatI, praNamu saba sukhakAra / vaidyanike upakAra kuM, agni karma kahuM sAra // 1 // jo carakAdika grantha meM, vividha kahyau vistAra / vAgabhaTTa te me kahu, bhApAbaMdha prakAra // 2 // roga sakhyA sagraha tApa sannipAta jANI atIsAra sagrahANi, phIhI vidha rAla pADu golA sUla khaina hai| hIyA roga sAsa khAsa rudhira pravAha rUpa, sIsa pIDa roga arU jeteM roga naina hai|| aura unmAdavAta kaTIvAta sIta aMga, mRgIvAta kaMpavAta sophodara ana hai| jalodara aMDavRddhi dhanupa covIsa roga, tAki kahai dabhakriyA vaMdya grantha vena hai / / 3 / / dohA saMnipAta jvara nAza ku, Dabha vatAvai cyaar| prathama tAlava dIjiye, daMbha gola parakAra // 4 // dUjo laMbo grIva pari, jahA dharija jota / do lavaNe dyau vatalA, cyAre ihi vidhi hota // 5 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaidyaka vidyA 136 atIsAra grahaNI virSe, dama batAve paca / nAbhi cihuM disi cyAra dayau, kUrama pada ke saca // 6 // traya aMgula phuni nAbhi taji, adhobhAga zubha ThANa / laMbo agula cyAra ko, pacama DaMbha pramANa // 7 // parihA pUThi dazA su ANi udara kara su grahai, . phIhA kI jahA pIra AgulI agra hai / dIjai tihA doi DaMbha eka eka uparai, parihA, ehi vidhi vaida sujANa turata vedana harai / / 8 / / Dabha tIna vidha rAla tahA vidhi su kara, ___ lAbo Agula cyAra eka tihi uparai / dUjI hiradauM mUla daMbha vattula dharau, ' parihA, pUcha jahA bahu pIra, tahA dhari tIsarau // 6 // caupAI pADu roga sophodara sahI, tIjo roga jalodara lahi / cyAre Dabha cikitsA jANi, jyukIjai tyukahu bakhANi // 10 // hRde mUla vattula ika hoDa, duhu kukhe lAbA dayau doi / ika agula taji nAbhi prakAra, cauthau DaMbha cUr3I AkAra // 12 // phIhai jo vidhi kahu bakhANi, gulamaroga piNa so vidhi jANa / peTa sUla jo hoi agAdha, sUla DaMbha te nAse vyAdha // 12 // prabala hoi jaba khaina prakAra, bolI dabha kriyA tahA baar| eka tAlavai dIjai gola, dUjau grIvA jotraM ola // 13 / / / Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika vyakti varNana bIkAnera nareza anUpasiha savaiyA keI to vikaTa vATa laMghata alagha ghATa, bIte hai muhIma meM varasa bIsa trIsa jU / kei umarAu rAu cAkarI capala kIna, ___ bhI. barasAti gati daura nisa dIsa jU / teU sirapA ku upA kare kori bhAti, to bhI tAka nAnati hai dila me dilIsa jU / dhanya mahArAja zrIanUpasiha terau teja, baiThe hI kaMpAtisAha bheje bagasIsa ja / / 1 / / saskRta bhujyata iSTa janaiH saha mRSTa ma've hi tadeva hi bhojana miSTaM // smaryata eva parokSatayA kila vayaMma 'jayaM matheha viziSTaM / jJAna guNatva midaM bhuvi varNaya yatra hi karma vacazca na duSTa // chadma vinA driyate rUciraM zubha dharma vidhAna mahoupadiSTaM kavita-( sa0 1726 madhye mAtra mAse kaha yau ) bIkapura takhata mahArAja moTa vakhata, baje sujasA taNA jAsa baajaa| Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika vyakti varNana 143 bar3o umarAva dillesa vakhANiyo, rUpa bhUpA anUpasiMha rAjA // 1 // kahara ari kaTakI kATi kAne kiyA, virUda moTA liyA Apa baahe| karaNa taNa ApaNau sujasa sagale kiyau, sahI parasaMsiyo pAtisAhe // 2 // pATa baiThA prathama harapa huyo prajA, ___daso disa bhUpate bheTa diidhii| sUrahara Apa sulatAna sArAhi ne, kujarA dhanA bagasIsa kIdhI // 3 // hinduA mauDa rAThaur3a mauTe hasama, puhavi patti mAhi paratApa prAjhau / anUpasiMha rAjavI aTaka kaTake aDiga, Apa zrIjI karai jAsa Ajho // 4 // amarasiha jI sanaiyA / tere to pratApa ke prakAza trAsa pAi ari nAsa saraNa kI Asa Dolata ghraaghrii| tere hI ni desa desa nesa na pravesa kahuM vana maiM nivesa kAja dhara kI dhraadhrii| siMha na kau Dara DAri kandara ke andara hI cairi hIye terau bhaya bhayau haiM kharAkharI / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 dharmavarddhana granthAvalI grahaNI roga batAye paMca, tiNa vidhi sudeNA tiNa saMca / paMca udara hiradai prakAra, ihi vidhi dvAdaza DaMbha vicAra / / 14 / / . hiradai roga svAsa arU khAsa, DaMbha kriyA tihA paMca prakAsa | hudai lIka arU vartula cyAra, daMbha asthi ke madhya vicAra / / 1 / / rUdhira vahai nAsA mukhi jaba, sIsa DaMbha vartula ika tavai / DaMbha kahyA sannipAte joDa, sIsa roga sItAgai soi // 16 / / parihA mRgI dhanupa vAta java jANiya, dIjai khaTa khaTa DaMbha kriyA pihicANiyeM / do lavaNe doi pAya eka puni tAlave, parihA gudar3I upari eka iNai vidha cAlaveM // 11 // kaTI vAta java jAi na opadha golIyeM, kaTi nIce doi DaMbha vaNAvau cUlIya / aMDa vRddhi jaba hoi daMbha ika dIjiye, parihA, pAya aMgulI pAsa samajhi vidhi lIjiye // 18 // vAmI disi jo hoi kuraMDa vithA ghaNe, - dakSiNa disi dyau dabha turata pIr3A harNa / 'pada aMgula daza jANa tahA daza daMbha hai, parihA, paMca paca doi jAnu sadhi vici thabha hai / / 16 / / Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaidyaka vidyA 141 nena pIDa ati hI jana auSadha ausare, do lavaNe dyau daMbha, turata pIr3A hrai| agni kriyA ke zloka vAgabhaTa grantha meM, parihA, kahI bhASA susarala vacana ke paMtha mai // 20 // satare cAlIsa vijayadazamI dina, gaccha kharatara jagi jIta sarva vidyA jinai| vijayaharpa vidyamAna ziSya tinake sahI, parihA, kavi dharmasI upagArai dabhakriyA kahI / / 21 / / .. -:0:10:-- Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 dharmavaddhana granthAvalI rAja zrI amarasiha nAma siMha sama hai pai mUrApana kaise siMha karihai barAvarI // 1 dohA khaDa lArAkhesi, amarese lIdhI uraa| rAkhyo nahI bahu rosa, doi Akhara bagase dIyA / 1 / amarese bAhayo su asi aTakyau ari ura Ai / tiNa ari dhAra bAdhI turata, joyau mantra jagAya // 2 // kAvya zrI macchrI amarAdisiMha bhavatA nUnaM raNe baiNrinnaa| vAmattArita mitthamatramayakAvAkiM vadaMtyA zrutA / manye nAha miti tvayA tvati tarAM tat strIyu siktaMdakaM / nocennirjaravat sAda pravahati strI dagaMbhaH kathaM / / 4 / / amRtadhvani sabala sakala vidhi sabala suta, gar3ha jesANa garida / amarasiMgha ila meM akhI, sobhata jANi sariMda // 1 // cAli-tau sobha surinda dutihi diNaMda iMviNa dhanabahAnasamaMda) , duthiya darada dalita darida Dhasahi dishiNd| dRdhitAM hada deva virUDha dala balarUha DhTha ddhiraha dir3ha asi vRnda / d dudabhi nava dusaha saba duyaNa dahda dahavaTa daDha / dUra sisa hada hila vihasadda duniya kumudad dadIpati canda dadekhi nariMda dina kaviMda dhe jayasad ddIragha Aukha tAsa ||2|| sa0 / / Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika vyakti varNana 145 gItarAula amarasihajI rI - balocArA mADalA rau savata 1726 jeTha mAhe zrI jaisalamera me kayau / kavitta jeTha tapate tapata jIva jagarA jike, ApaNI ThAma sahu rahai aTakI / choDi sahu kAma tAke sahu chAhaDI, kIdha tiNavAra amaresa kaTakI // 2 // sAbhalI vAta bauloca sImA hutA, dhapaTiyA dheguA kare dhADau / khalakatI lUa maiM khaNDa karivA khalA, Aviyo amarasiMha tethi ADau // 2 // kATi khaga jhATi ari dhATi dahavATi kari, adhika jasa Apare takhata aayau| bhalabhalI bheTa bhUpA taNI bhogave, sabala taNa Aja pratapai savAyau // 3 // daulati paraji sahu ema AsIsa dya, jIpiyA jaga tima vale jiipau| dUthiyA pAla su dayAla dAyAla hara, dIpate sUra jima sadA dIpo ||4|| Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 dharmavarddhana granthAvalI kavitta jasavantasihajI (jodhapura mahArAja ) kA sa0 1736 re posa mAha madhye kayau mahArAjA jasavantasihajI devaloka huA pachalau / deharA paDyA tiraNa samIya ro| hutauM jasavaMta tA thoka sagalA huMtA, hutI hinduAM taNe vAta hAthai / dekhasI asura kavaNa taji deharA, salakiyA deva jasavanta sAthai / / 1 / / paDye jiNa jodha paukAra sagalaiM par3I, dharai nahIM araja pAtisAha dhiitthau| rAha baMdhI hui rakhe koi rokasI, devaM jasavaMta rau sAtha dIThI // 2 // hutau hiMduA taNau dharama sUrA harau, sabala citA par3I desa saareN| dukha marUvara taNA rakhe hiva dekhasyA, lalakiyA deva jasavaMta lAreM // 3 // suNI sura loka meM vAta gajasIha reM, husI hiduvA taNI rakhe hAsI / ApaNa vIja nija aMza avatAriyA, Aviyo Apa hiva deva aasii|4| kavitta na0 2 (jasavantasihajI rA samaIyA pachalo ) masthara desa mahArAja moTI maruda, kar3a nahIM paraja ne cita kAi / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika vyakti varNana 147 asura subIhata indra Aloci nai, bhIra naiM teDiyo jalU bhAi // 1 // jAi suraloka maiM amala kIcau jasu, asura sahu nAti mRtaloka aayaa| kasara sahu ApaNI mUlagI kAr3hivA, __ lAgate jora jajAla lAyA // 2 // loka sagalA kanhai jIjIyA lIjiye, deharA ThAma mahijIda diisai| tharahara gAya iNa rAva indrasI thakA, hiyo iNa rAja su kema hIsai // 3 // khudijai paraja cihu pAkhatI khosijeM, sahu kahai loka ima kema srsii| dharau mana dhIra sukha husI hiMdU dharama, kuara jasarAja rA rAja karasI / 4! kavitta durgAdAsajI kA (mahA) mauDa suradhara taNA khalA dala mauDatA, dauDa patisAha su kara daavaa| ror3a ramatA thakA cauDa rimma cUratA, ThauDa hI ThauDa rAThauDa ThAvA // 1 // chAta DhalateM jasU hui nAkA chilI, sAka -taji sAha su kara sAkA / dAva pAlA kIyA sujasa DAkA diyA, jodha vAkA karai nAma jAkA // 2 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 dharmavarddhana granthAvalI - AgalA bhUpa zrI ajItasiMha AgalA, DAgalA daur3ajyU dilI kati dUra / bhAgalai bhujA bala khalA kari khAgale, sAgalaiM kIdha jasa sUra hara sUra / / 3 / / khIjIyA yavana lyai jIjIyA khUTive, khecalA vIjIyA raita khAkhI / prANa jodhANa rai pAjIyA pI jIyA, rekha dUrgadAsa rAThaur3a rAkhI ||4|| gIta zrI zivAjI ro zrI sUrata madhya kahyau sa0 1733 AsADha mAhe / sakati kAi sAdhanA, kinA nija bhuja sakati, var3A gar3ha dhUNiyA vIra vAkai / avara umarAu kuNa Ai sAmhI aDe, sivArI dhAka pAtisAha sAke / / 1 / / khasara karatAM tike asara sahu TuMdiyA, jIviyA tike triNau lehi jIhai / zabda AvAja sivarAja rI sAbhale, vilI jima dillI ro dhaNI vIhe / / sahara dekhe dilI mile patisAhasa, ___ khalaka dekhata sivau nAma khaarai| Aviyo vale kusale dale Apare, hAtha ghasi rahyau hajaratti hArai // 3 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika vyakti varNana 146 kahara mlecchA zahara Dahara kanda kATivA, lahara dariyAu nija dharama laucai / hinduo rAu Ai dilI lesI hive, savala mana mAhi sulatANa soce / 4 / nAjara pAnadarAna jI ro saGgayo jJAyaka guNa agAha, nyAya ko karai nivAha, AlocI vaDI athAha dhIraja ko dhAma jU / sajjana phalyo umAha, dujjanA ke hiye dAha, puNya ko sadA pravAha jAko zubha nAma jU / citta me dharate cAha nitta hI uDIke rAha, pUjyau iSTa devatAha kInau iSTa kAma jU / saba hI kara sarAha vAha vAha vAha vAha, Ayo to bhayo ucchAha zrI AnandarAma jU / 1 / Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna jina cauvIsI 1 Adi jina stavana rAga bhairava Aja sudina merI Asa phalI rI || aaj0|| Adi jiNaMda diNada so dekhyo, harakhyo hadaya jyu kamala kalI rI / Aja sumaa| caraNa yugala jinake citAmaNi, mUrati soi suravenu milI rii| nAbhi nariMda ko naMdana namatA, dUrita dazA sava dUra dalI rI / / 2 // prabhu guNa gAna pAna amRta ko, bhagati su sAkara mAhi milI rI / zrI jina sevA sAi dharma sImA, Rddhi pAi sAi raMga ralI rI // 3 // 2 ajitanAtha stavana __rAga-aurava prabhu tU ajita kinhIM nahiM jIto, sobhata ravi jyu teja sdiito| adhiko ko nahIM tohi agIto, terI mahimA jagata jagIto // prabhu0 // 1 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covosI 151 sura nara saba me anaga ajoto, kAma kaThina so te vaza kIto / jala saba anala bujhAi vadIto, pAnI soi vaDavAnala pIto // prabhu0 // 2 // vina prabhu darasaNa kAla bitIto, bhavabhaya bhamIyo bahu bhayabhIto / guNavata terI seva grahIto, zrI dharmazIla suzIla lahI to prbhu0||3|| 3 zrI sabhava stavana rAga-soraTha sevA bAhiro kaiyai koi sevaka (e dezI ) // mabhavanAtha jI saba ku sukhadAi, kima e viruda kahAvai / ihA AchI dIsaiM apaNAMyata, sevai te sukha paavai|| sabhava // 1 // khijamata kari kara joDi khijamata, Apa narImaiM aujAha / mola diye piNa masakita mAphaka, moTArI nahIM maujAha ||2||s / / bhagati karai tyA rAkhai bhelA, kaThe na pherai kbhii| zrI dharmazIla kahai suNajo sAco, svAratha rAcai sabahI ||s|3|| 4 zrI abhinandana stavana rAga-vasata dhana dhana dinakara ugyo uchAha, abhinandana jina vadana umAha // 2 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 dharmavaddhana granthAvalI saba tamasa miTyau pragaTyo sarAha, vayo zubha jJAna prakAza vAha / / 2 / / cita koka vilokava karata cAha, sava sura nara jinakI karata sarAha // 3 // pharasyau zubha yaza parimala pravAha, luli namatA samakita ratana lAha // 4 // inake guNa gaNa mahimA athAha, gAvai dharmazI guNa gIta gAha // 5 // 5 zrI sumati jina stavana rAga--vailAula mere mAI sumati kI sevA saacii| jinake nAma prasAda-jayI hai, rAdhA Apa surAcI // 1 // vAdI kubuddhi kie bahu kAmaNa, naTavI jyubahu naacii| dUra nikAra dai bahu dUtI, tRSNA mArI tamAcI // 2 // sunAnI ke parapyArI su, karanI prIti sukAcI / sudharma zIlavatI sakhadAi, yuvatI yAhIja rAcI ||mere||3|| 6 zrIpadmaprabhu jina stavana rAga-toDo hRdaya padmaprabhu rAci rahyo rI / maMgala sakala harpa bhayau mere, lAbha anopama ratana lahyorI // 1 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsI 153 - kAma krodha praveza na pAvRta, geha sujJAnI Apa gayo rii| duzmana sakala nikala gaye dUre, sabala pratApa na jAi sahyorI // 2 // ava apane ghara sAhiba Ayau, caraNa na chor3a citta cttaurii| zAsana bagasyau jina dharma sImA, karihoM meM piNa Apa kahyaurI ||3||h0 // 7 zrI supA jina stavana rAga-sAraga-vRndAvana sahI, na taju pArzva supAsa kau // 10 // sakala manoratha pUraNa suramaNi, surataru lIla vilAsa ko ||n0||2|| suranara aura kI kari kari sevA, hui thAnaka kuNa hAsa ko| adhikau lahI sAhiba ko Adara, dAsa huve kuNa dAsa kau // 2 // zuddha samakita dhara jinavara sevA, karaNa pAtika nAsa kau / zrI dharmasIha kahai momana madhukara, prabhu pada padma suvAsa kau // 3 // 8 zrI cadraprabhu jina stavana rAga-mAru cadaprabhu nI kIjai cAkarI re, cita cokhe hita cAhi / sUdhI kIdhI sevA svAminI re, lIdhau tiNa bhava lAha ||1||c0 cAkara hoi rahyo jasu caMdramA re, lachana mizi paga lAga / svAmInai sevaka upamA sArakhI re, jugati nahIM iNa jAgi ||2||c0 prama nI ThAmai prabhu ehavau paDhyA re, yogya artha e jANa / zrI dharmazI kahai sUdho samajhiye re, paMDita kahai te pramANa // 3 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI 6 zrI suvidhi jina stavana / rAga-prAsA kabahu meM suvivi ko dhyAna na kInau / Arata raudra vicAra ahoniza, durgatighara karivai ghara dInau // 1 // dIpa jyu aurani paMtha dikhAyau, Apahi lAga rahyo tama lInau / mero tana dhana kari sukha mAnyau, maNi parakhI piNa antara mInau / / 2 / / paramAratha patha nAhiM pichANyo, __ svAratha apaNo mAni sagInau / muvidhi kahI dharma sIkha na dhArI, nikala gayo nara janma nagInau // 3 // 10 zrI zItalanAtha stavana / rAga--kAnharau sukhadAi zItala svAmI re, zubha sumatA rasa vizarAmI re / upakArI guNa abhirAmI re, namIya ehane zira nAmI re // 1 // ke krovI kapaTI kAmI re, khala kei kehi meM khAmI re| __ ajJAnI aguNa athAmI re, kara tanu sevA kiNa kAmI re // 2 // jinavara jaga antaryAmI re, guNa gAvai te zivagAmI re| dhyAce varmazI dharma dhAmI re, puNye prabhu sevA pAmI re / / 3 / / Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * cauvIsI 155 11 zrI zreyAsa jina stavana rAga--sAmerI kevala vAlA re kevala vAlA, kou mili hai kevala vaalaa| tAko pUcha kaba tUTegA, janma maraNa dukha jAlA / / ke0 // 2 // bhava 2 mamate pAra na pAyo, moha rahaTa kI mAlA / pAvu jJAnI to aba pUchu , kaba yaha miTaya kazAlA // 2 // dhana apane kI zodha na dhArI, mada ATha matavAlA / so dina saphala vacana sadguru ke, pIyu amRta pyAlA ||3|| zreya bhayau lahyau zreyAsa sAhiba, AyA samakita aalaa| saba sukha kAraNa anubhava sAnidhi, su dharmazIla saMbhAlA // 4 // 12 zrI vAsupujya jina stavana vAha vAha vAsupujya nI vANI, vAsava paNa Apa vkhaannii| Avai bhAvai AphANI, uvAraNA lei indra indrANI re // 1 // madhura dhvani gAja maMDANI, yojana lagi sarva suNANI re| sura nara tiri sahu samajhANI, atizaya paiMtrIsa ANI re // 2 // vaira vAtA sahu visarANI, pazu e piNa prIti pichANI re| dharmazIla sUdhA sacANI, zivaramaNI taNI sahanANI re // 3 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 dharmavarddhana granthAvalI 13 zrI vimala jina stavana rAga-- palhAra vimala jina vimala tumhArA jJAna / parakhai loka ke sakala padAratha, paT dravya nIkI khAna ||1|| vi mithyA, aviratI yoga kaSAyai, baMdha sattAvana jAna / a karma, ika sau aTThAvana, prakRti tajI pahicAna ||2|| vi0 Apahi Apa surauM Apa pichANyau, paraguNa nAhiM pramANa | cari dharma dhyAna pichAna sukla patha, thira baiTho ziva thAna ||3||vi 14 zrI anaMtanAtha stavana rAga - soraTha sahu saMtA / matimaMtA ||1|| anaMtanAtha rA guNa agama anaMtA, sAbhalajo rayaNAyara meM giNatI rayaNe, muni na kahai madhya anaMtAnaMta chayeM meM, thovA siddha anaMtA / eka nigor3hI jIva anaMtA, valiya vanaspati vaMtA // 2 // kAla puggala AkAra anukrama, adhika anaMtAnaMtA / zrI dharmazI kahai e sardahijo, sAkhI sUtra siddhatA // 3 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsI 157 15. zrI dharmanAtha stavana rAga-dhanyAzrI ghara mana dharma ko dhyAna sdaai| narama hRdaya kari nara ma viSaya meM, kara ma karama dukhadAI dhr|1|| dharama thI garma krodha ke ghara meM, paramati saramati laaii| paramAtama zuddha paramapurupa bhaja, hara ma tu harama parAI // 2 // carama kI dRSTi vicara matI jivar3A, bhara ma bharama mata bhaaii| zarama badhAraNa zarma ko kAraNa, dharma ja dharmazI dhyAI // 3 // 16. zrI zAnti jina stavana rAga-velAula alahiyoM zAnti jinanirmalo, pUjai samAvo dhari zrI zAnti jinezvara solamaujI, zAntikaraNa sukhdaai| nAma prasiddha jasa nirmalo, pUje sahu suranara pAya ho // zrIzA Ayau zaraNa ubAriyau jI, pArevo dhari pyaar| dAna diyau nija deha nau, ima moTA nA upagAra ho ||shrii||2|| udare AvI avataryAjI, adhikAI karI eha / marako upadrava meTiyau, haSyoM - sahu deza acheha ho ||shrii||3|| bhava eke hija bhogavI jI, dIpata padavI doy| cAvau cakravartI pAcamau, solama jinavara soya ho // 4 // samaratha e lahyo sAhibau jI, kamaNA nahIM hivai kAya / sevyA vAchita huvai sadA, ima kahai dharmazI uvajhAya ho ||shrii0||5|| Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 dharmavarddhana granthAvalI 17. zrI ku thunAtha stavana rAga--paMcama zubha Atama hita sAdhi re sAdhi, ulajhayau parasu ma kari upAdhi ||shu0|| tu hija rAjA tuhija raMka, suNi dRSTAnta jyu hoi nizaka // 1 // kari nava nava bhava kIDI kuthu, krami sarvAratha sura jina kuthu / / chaThI cakravartI sAdhI chaH khaDa, padavI doi pAI paracaMDa // 2 // iNa hija vali de upadeza, keI tAryA TAli kaleza / Apa tuataradRSTisuIkha, sAcI dhara sadA guma dharmazIkha // 3 // 18 zrI aranAtha stavana rAga-kajyo kada aranAtha ima. arati rati kyoM karI, Athi arahaTa baDI ema aakhii| bhariya khAlI huve lAI khAlI bharI. sUrya zazi bhamaDa iNa bAta sAkhI / / 1 / / maga mana ThAma nai kAma piNa vama karo, gharaha mata drupa mata mAna dhaage| kAla raka gava ne keddhi phirato rahe. bahe maricI nahiM koDa vArI // 1 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsI 154 suNau aranAtha aradAsa sevaka taNI, svAmI kahI eha dharma zIkha sAcI / teha palisya nahIM toi tarisu tiNe, rAja rI bhagati meM rahisa rAcI // 3 // 16. zrI mallinAtha stavana rAga-sindhu malli jinesara tu mahAmalla, haNiyA moha madana haiM Thalla / pitA taNI piNa cintA palla, sagalA dUra kiyA ari salla ||2|| aho aho tAharI athaga akalla, ApaNai rupa racAi avalla / kari jImaNa ika eka kavalla, bharaya tihA bhojana bhala bhalla // 2 // ApaNA je ari mitra asalla, ekAnte dhari eka ekll| jugati dekhAI teM bhala jalla, dugaMdha nAsai bhUta dahalla // 3 // tiNa su apaNai keho talla, cAritra lIdhau cokhI calla / arihanta pada dharma zIla adalla, pAlI pahuto mugati mhll||4|| 20. zrI munisuvratta jina stavana rAga-jaitazrI saba me adhikI re yAkI jaitazrI, kAhU aura na hoDa karI ||skaa AThoM aMga joga, haiM, uddhata mAryo moha arI // 1 // .. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 dharmavaddhana granthAvalI antara vahi tapa japa ArA ve, jora madana kI phauja jrii| bAnI hanI jJAna gurajA sa, mamatA purajA hoi parI // 2 // anubhava vala su bhaudala bhAge, phAla phataha karI phauja phirii| kahai dharmazI munisuvrata dAnA, deta sadAi mugatipurI // 3 // 21. zrI nami jina stavana rAga--zrI rAga nita nita namijina caraNa nmuN| manahi manoratha upajata mere, bhamara hoi prabhu pAsa bhamu // 1 // na namu aura kau tava saba niMdA, khalaka karau toi vacana khmu| lAlaca losa kihI nahI lAgu, rAti divasa jina raMga ramU / / 2 / / guNa gaNa gAna inhoM ke gAvu, durgati ke dukha dUra gmuu| zrI dharmazI kahai iNa seM rAcu, dUjA indriya vipaya dmuu||3|| 22. zrI neminAtha stavana rAga-vasata karaNI nemikI, kAhU aura na kInI jAya / ka0 taruNa vaya paraNI nahIM ho, rAjimatI yadurAya // 1 // jIva pukAra suNI jiNe ho, karuNA mana pariNAya / gaja ratha tajake puni gayau ho, zilAga ratha sukhadAya // 2 // mamatA vAdI-mUki ke ho, sumatA lI samajhAya / siddha vadhu vilasai sadA ho, praNamaiM dharamasI pAya // 3 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsI 161 23 zrI pArzvanAtha stavana rAga-rAmagirI mere mana mAnI sAhiba sevaa| mIThI aura na koDa miThAi, mIThA aura na mevA // 1 // Atama rAma kalI jyo ulaseM, dekhata dinapati devaa|| lagana hamArI yAsulAgI, rAgI jyu gaja revA // 2 // dara na karihuM pala bhara dila te, sthira jyu mudarI thevA / zrIdharmazI prabhu pArasa parasa, loha kanaka kara levA // 3 // 24 zrI vIra jina stavana rAga-velAula prabhu tere vayaNa supiyAre, sarasa sudhA huM te saare| samavasaraNa madhi suNi madhura dhvani, bUjhati paraSada vAre / / munata sunata sava jantu janma ke, vaira virodha visAre // 1 // aho paiMtIsa vacana ke atizaya, acaraja rUpa apaare| pravacana vacana kI racanA pasarata, aba hI paMcama Are // 2 // vIra kI vANI savahi suhANI, Avata bahu upkaare| dhana dhana sAcI eha dharmazI, saba ke kAja sudhAre // 3 // 25 cauvIso kalasa rAga-dhanyAzrI citadhara zrI jinavara cauviisii|| prabhu zubha nAma maMtra parasAde, kAmita kAmagavIsI // 1 // rAgavandha dupada racanApe, mAhai DhAla milI sii| roTalI gahu~ kI saba rAjI, mAge svAda kumIsI // 2 // sataraMsa ikahattara gaDha jezala, jorI yaha sujagIsI, zrI sagha vijayaharpa sukha sAtA, zrI dharmasIha AzIzI // 3 // 11 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsa jina savaiyA Adi hI ko tIrthakara, Adi hI kau bhikSAcara, Adi rAya Adi jina cyArauM nAma Adi Adi / pAcamA ripabha nAma, pUrai saba icchA kAma, kAmadhenu kAmakubha kIne saba mAdi mAdi / manasau mithyAta meTa, bhAva sauM jiNada bheTa, pAvau jyu ananta sukha, gAvo guNa vAdi vAdi / sAcI dharma sIkha dhAri, Adihi kuM sevo yAra, Adi kI duhAI bhAI jo na bolaiM Adi Adi || rAjA jitazatru saMga rANI vijayA muraMga, khele pAsA sAra pai. tamAsA kaimI bAta hai| Apa bhUpa hAri AI, paTarANI jaita pAI, yA to adhikAI garbha arbha kI himAta hai / guNa ko nipanna nAma 'dhAma ko 'sahasra dhAma, aMso hai ajita svAmI, vizva me vikhyAta hai| dUsare jinaMda jaiso, dasarau na deva ko, dhyAvo eka yauhI dharma sIkha jo dharAtu hai // 2 // 1 teja 2 sUrya Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsa jina savaiyA saMbhava ko anubhau dhari jAte miTe mamatA samatA rasa jaag| pApa satApa miTeM taba hI jaba ApasuApahI kI laya lAge / dhagai prama sIla lahI nija lIla, jahA~ guNa gyAna anaMta athaag| maMbhava mabhava bhAva bhale bhaja, sabhava lau bhava ke bhaya bhAgeM 11511 pitA kaheM naMdana nIkha sunI, ju calo abhinandana vandana hete| nandana saMbara kI sudha savara. 'yaMdana dhArana hai mivamveta / kaMda ke da nikaMdana iMdana, jA nanu kundana kI chavi deta / padana cada moha jana ujala, como jinana namo subha ceta / / 4 / / meghakI aMgaja meghanAjana, vANi vakhAMNi mujAMNa suhAtA / cotIla Apake hai atirna, adhika ika ekahI vANI vikhyAtA / jaina ke bana mahAjaga maMgala, nyAya tu magala maMgalA mAtA / pIyapaI Ikha dharI dhamanIva, bhajoDa gumatti mumatti ko dAtA 5 Aja phalyo sura ko tama aMgaNa, Aja citAmaNi so kara AyI kAma ko kubha dhatvI nija dhAma, suvA manu pAna karAi dhapAyo / Aja lo glanA rasa ko phala, jAdina teM jina kojasa gaayo| Aja mudahI uda dhrama sIla, bhayo padamaprabhu sAhiva pAyo / / 3 / / pArasa phAsa prasaga kupAya, bhayo hai kalA yasa kaMcana jAcI / no bhI miTa nahi chedana bhedana, baMdhana tAtai saba guNa kaacii| jana kumaTa mithyAta ku meTi, jyu kevalajJAna hI ke raMgarAcI / nyAya makAra dhasyau dhura nAma ke, pArasa hu~ te supArasa sAcau 7 caMda kI sola kalA sabahI, vadi palame mada dasA maDhatI hai| cAke to cauguNI cI duguNI' puni, vAna visepa sadA vaDhatI hai| 1 savara ko ratha 2 bahattara kalA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI gyAna prakAsa kahai zramadAsa, sadA jasavAma dunI par3hatI hai| lachana canda kareM nita cAkarI, cadraprabhU kI kalA caDhatI hai / / 8 / / vAne hai anAdi kAla 'yoni ke jajAla jAla, corAsI kI phAsI sahai tU bhI tAkai madhikauM / puNya ke prakAra avatAra Ayau mAnava ke, pAyo hai jihAja soDa janma jalanidhiko / yArI samatAsI jori mamatA so tAtA tori, __ Apa hI dhaNI hai tU to ApaNI hI ridhiko / dhyAvau dharma sIla dhyAna pAvau jyu anaMta gyAna, suvidhi batAyau asauM mAraga suvidhi kau // 6 // kroca virodha save miTi jAta hai, dhArata hai mati rAga na ghekheN| mUlate sAta miTAta hai ghAtaka, Avata samyaka bhAva alekheN| tApa santApa miTaM bhavake sava, daMDa dasA kabahuM nahi dekheN| zItala ko mukha dekhata hI mujha, "hItala zItala hota visepaiM // 20 // pAya zreyAsa jiNida ke pAya, upAya zreyAsi 5apAya miTAe / mAtahI viSNu pitA puni viSNu, vaDe duhaM ke ika nAma vatAe / invAku ke vasa vRpeM avataMsa hai, uccakai canda sabai hI suhaae| igyArame sAhiba kI lahI seva, igyAramIrAsi save graha Ae 11 5 gerAsIlAkha jIvAyoni 2 cAra anatAnubaMdhiyA, tIna gohinI evaM sAta 3 kalaha 4 hiyo 5 vicana Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsa jina savaiyA keIto 'kailAsa kI rahAsa kari baiMThi rahe, ___ kAhU ko to vAsa hai babUla 'bodhitarU ko / koU jala-rAzi sepa nAga pAsa sovata hai, kAhU ko rahAsa kAmadhenu pUcha khurako / kauU to akAsa avakAsa mAhe bhaTakata, koU kahai merau mera maiM hUM dhaNI dhurko| kevala prakAsI avinAsI haiM anaiMsI Thora, tahA~ kInau vAsa vAsapUja sidhapurako / / 12 / / vimala visepa gyAna vimala kalA nidhAna, vimala vicAra sAra muddha sAdhu magame / kete kare upagAra tAre bhavya nara nAri, bUDate sasAra vAra abudhi athaga me / eka terI karI seva saba hI manAe deva, sabahI ke paga paiMThe eka gaja paga me / suddha dharma sIla sAtha, aso deva kauna Atha, jaisI hai vimalanAtha tero jasa jaga meM / / 13 / / Adi ke "anaMtAnata, siddha save jIva sata, dusareM nigoDha jIva tIjai 'vanarAsa hai| 1 mahAdeva 2 kRSNa vAsau baudhataru, pIpala 3 samudra / 4 siddhA nigoya jIvA, vazassaI kAla pugalA caiva / savvamaloganaha puNa, tivagAU kevala ggAmi // 2 // 5 vanaspatI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ____ dharmavarddhana granthAvalI cautho kAla ko sarUpa, paMcamI pUgala rUpa / chacho bheda veda ta aloka ko AkAma hai| iNa ke trivarga mAna, kevala darasa gyAna, asa dharma sIkha dhyAna atara prakAsa hai| Apa tU anatanAtha, nAma hai aratha sAtha, pAcu hI anaMta kahe, te bhI tere pAsa hai / 14 / pula ke saMga satI, pudala hI AI mila, ___ jJAna dRSTi janI nAhi lagI dRSTi carma carma / Atama anaMta jJAna soI dharma thAna mAna, aura Thaura daura daura, kara soi karma karma / vizva me rahe hai vyApa, prANI kareM punya pApa, Apaku na jAne Apa, bhUlyau phire bharma bharma / vyAvau prabhu dharmanAtha, zuddha dharma zIla sAtha . dharma kI duhAI bhAI, jo na boleM dharma dharma // 15 // chori paTakhaDa bhAra, causaThi hajAra nAri , channU kori gAma chori tori neha taMta tata / vAje vAjeM tIna lAkha, lAkha lAkha abhilApa, tajikai caurAsI lAkha, tejI ratha dati dati / citta me verAga dhAri, vitta ke bhaDAra chAri, bhInI upazAta rasa, kInI moha ata aMta / cAke guNa hai ananta, dharmasI kahai re saMta / saMti kI duhAI bhAI, jo na voleM saMti sati / / 16 / / Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsa jina savaiyA 167 jala ke upala jaise karaNe yathApravRti, karma thiti tuccha ke parasa desa graMtha graMtha / kIno he apUravakaraNa anubhau pramAna, jJAna ke mathAna su mithyAta moha matha matha / karaNa anivRti Ayo, dharmasIla dhyAna dhyAyo / pAyo hai uDhaM sarUpa samakita ko paMtha patha / kutha kutha sama lInI, cakri pada heya kInI, kutha kI duhAI bhAI, jo na vole kutha kutha // 17 // sudarzana gAta sudarzana tAta hai, devIya mAta mAhA jasanAmI / lahyo avatAra bhayo cakradhAra, tithaMkara hai padavI doi paamii| jAkai pratApa miTai saba tApa, japo japa tApa sa antrjaamii| tarI bhava pAtha' sadA sukha sAtha, namo aranAtha aDhArama sAmI // 18 // jinakai mura ku bhasau ku bha pitA puni, mAta prabhAvita punyakI popI supane dama cyAra lahai suvicAra, bhayau jinako avatAra adoSI kitane nRpa tAri kie upagAra, lahyau siva dvAra bhavodadhi sopI mati ko matabheda kahau koU kaise huM, mallikI calli asallikI cokhI / / 1 / / 1 jala Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI mAta ke kUkhi lahyo avatAra, bhayau vratta ko abhilAkha amadau' tAta kiyau vratta ucchava desa meM, sesa prajAhu yahI parichaMdau / moTI bhaI tapa kI mahimA muni-sunata nAma kIyo nija ndii| tInahu loka ko nAtha tithaMkara, bIsamau bIma vise kari vaMdI // 20 // Alasa' moha-kathA' avahIlana, garva 'pramAda nidrA bhaya bhraaNmii| taddhanatA puni soga agyAMna'', viSaya ' kutUhula'' rAmani kaaNmii| tyAga cha sAtaka ghAtaka kAThie, dhAri bhalI dhramasIkhasu dhaamii| anAthako nAtha namo naminAtha, sanAtha kie savahI sira nAmI // 2 // rAjImatI satI setI navA bhavAhu ko prema totyo puni josyo bhAva prema na aprema prema / a~sau mahA brahmajJAMnI, zuddha dharmazIla dhyAnI, yAsau nikalaMka kohaiM. sohai sama hema hama / dhanya sivAdevI mAta, jArke solai aMga jAta, mahA satya dRDha zubha riSTa pAMcau nemi nemi / chaThThI rahanemi nAmI, tAre saba nemi svAmI, nemikI duhAI bhAI, jo na bole neminemi // 22 // devaloka dasame te Apa avatAra Ayo, __ pAyo dhuri dasamI janma posa mAsa mAsa / 1 Dohalo 2 adhiko 3 parivAra / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvIsa jina savaiyA 166 kAsI desavAsI purI durI nAhi vAnArasI, Asasena pitA, mAtA vAmA jasavAsa vaas| jaina dharmasIha jAneM, pApa dukha pIla bhAgeM, jAke AgeM devanike, deva bhae dAsa dAsa / pUrai saba hI kI Asa, padamA nivAsa pAsa, pAsa kI duhAI bhAI, jo na boleM pAsa pAsa // 23 // guNa ko gaMbhIra khIra, soneso sarIra vIra, ___ aso deva mahAvIra, dhIrani meM dhIra dhIra / dAna ko udo udIra dunI kInI davA gIra, ___ dInau savA lAkhahu kau, devaduSa cIra cIra / mAre moha droha mIra gyAnI gune gaMganIra, tAre takasIra vAre, pAyau bhavatIra tIra / sAcau jainadharma sIra vIra me vIrAdhivIra, vIra kI duhAI bhAI, jo na bolai vIra vIra // 24 // sAdhu bhalA dasa cyAra hajAra, hajAra chatIsa su sAdhavI vdii| guNasaTThi sahassa sirai lakha zrAvaka, zrAvakaNI duguNI duti caDhau cauvIsame jinarAja ko rAja, virAjata Aja sabai sukhkNdii| zrIdhramasI kahai vIrajiNiMdakI, zAsanadharma sadA cirndo||2|| iti cauvIsa tIrthakarA rA sarvayA saMpUrNa / / 50 sAmajI likhata bIkAnera madhye savan 1781 varSa mitI AsADha sudi ha dine / Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra chaMda kAmita saMpaya karaNa, tama bhara haraNaM sahassa kara kiraNa / paNamasi sadguru caraNa, varaNisa navakAra guNa varaNa // 1 // varaNisa navakAraM sahu tata sAraM, ehija Atama AdhAra / anAdi apAra iNa sasAraM, jina zAzana meM jaya vAraM / / iNa pacama Ara iNa avatAra, zrAvaka kula lahi zrIkAra / sahu maMtre sAraM saba sukhakAra, nita cita dhAraM navakAra // 2 // sahu meM siradAra, agama apAraM, akSara me jima OMkAraM / dhyAne cita dhAraM vipamI vAra, ar3avar3hiyA nai AdhAraM // rAkhe ikatAraM ati hitakAraM, parabhava paNa e uddhAraM s0|| 3 // pada paca majhAraM paMca prakAraM, paMca parameSThi avatAraM / varataM iNa vAraM kevala dhAraM, bolyA arihata guNa bAra / / karma apTakSayakAraM mugati majhAraM, siddhaguNa AThe sabhAra ||sAtha guNa duguNa aDhAraM dhuri gaNadhAraM, AcAraja zubha AcAra | uvajhAya udAra sutra sudhAra, guNa pacavIse AgAra // bhala tapa bhaMDAraM e aNagAraM, iNa guNa dauDhA aDhAraM ||shuvaa|| ziva nAma kumAra, kaSTa majhAraM, Thaga vasi par3iyo ikatAraM / tihAguNa navakAraM khar3aga prahAraM, nAkhi kar3Ahe niradhAra // nali kIdha tayAraM sIdhosAra, sovana purisau zrIkAra ||shulaa| Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra chada 171 pati kIdha vicAra jina mati nAraM, zrImati mAravIya dhAra / ghaTathI puphabhAraM ANi avAraM, tiya kiya ghaTa kara saMcAraM / / phITI ahi phAra, huvau hAra, dhana e jinamata japa dhAraM ||saannaa vali viNaThI vAra sAjha savAraM, daDAkAra kAtAra / zAtrava sirakAraM siha zikAra, dAvoDhAra daravAra / giNa vaMThi vegAra kArAgAra jaya sahu ThAme jayakAra |sahu08 viNaje vyApAra vali vivahAra, lakSmI Apa vahai lAraM / parivala parivAra puNya prakAra, bole bahu jasa bAjAra // vAI ima vAra kuzala karAra, kare sahu upari kaNa vAraM ||shunaah ima bahu adhikAraM guNa vistAraM, pAmeM kahatA kuNa pAra / dhuri OM hI dhAraM sau hajAra, japatA huvai jaya jetAra / / pUrava dasa cyAra sUtre sAra, dou bhavasukha dAtAra ||shu0||10|| nita cita dhari navakAra, japyA dukha dUre jAve / nita cita dhari navakAra, paravala saMpati sukha pAvai / nita cita dhari navakAra, zatru bhaya na giNaM sAkau / nita cita dhari navakAra, vAla piNa na huve bAkau / tima roga zoka cintA Talai, sakaTa jAvai dUra shii| huvai sakala sukha vijayaharakha, kavi dharmazI uvajhAya kahI / / 11 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSabhadeva stavana DhAla---saphala sasAranI tribhuvana nAyaka RSabha jina tAharau, sujasa sAbhali mana Umahyo maahro| tAraNa taraNa nahIM ko to sArIkho, puhavi sahu sobhi ne e lahyau pArikhau // 2 // vali suNau AdijI mAharI vInati, tumha sevA tikA lahIya nidhi tIna tii| trikaraNa suddha ikatAra tosuM kIyau, hiva vizeSa karI harakhiyau mujha hiyo / / 2 / / bhagavana mAharai tuhija sAhiba bhalau, __ tuM kima lekhavai nahIya mosu talau // viruddha dhAro viyA cAla bIjI clo| pUchasya hu~ piNa jAva pakar3I palau // 3 // "dhariya sahunI dayA prathama mahAvrata dharau, ari haNI nAma arihaMta kima aaddhrii| vrata bIyau dhI mRSAvATa tajiyau valI, tuhija kahai bAta aNadITha aNasAMbhalI / / 4 / / dAkhavai kAi lIjai nahIM aNadiya, lAlacI tu hija jiNa tiNa taNA guNa liyeM / Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rpabhadeva stavana jANi navavAr3i zuddha zIlavata jogave, ___ paMca aMtarAya haNi bhoga sahu bhogavai // 5 // ghari parigraha tajI kI icchA ghaNI, sahasa caurAsI ziSya lAkha traNa ziSyaNI / mukhi kaI koI sevaka nahIM mAhare, aNahutai kor3i ika deva sevA karai / / 6 / / nayaNa nirakhau nahIM zravaNa nA sAbhalau, aMza piNa jIbha susvAda nAM aTakalau / / 'kriNahI indriya su kAi jANau nahIM, toI sarvajJa rau viruda dhArau sahI ||nnaa krodha alaghau karI kIdha komala hiyau, kiNa vidhai kAma ripuhaNiya dahavaTa kiyau| kIje nahIM mAna upadeza ehavA kahI, neTa tukiNahI nai zIza nAmeM nahIM |8|| kapaTa nahIM koya to bhagata kima bholavI, avaguNa pArakA dekhi kima olvau| kiNahi bAteM kade lobha jo nA karo, dhariya RNa ratana ne kema jatane dhrau||| bhikkhu aNagAra nija nAma mana zuddha bhaNau, tIna gaDha chatra triNa rAja tribhuvana taNau / vacana gupte valI nAma vAcaMyamA, yojana vANi suM gAje cyArugamA // 10 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI kanaka AsaNa grahai kahai akiMcaNA, bIMjave camara ne valiya nira bIjaNA / samitI tInaja dharau tau i sAcA yati, pAsa rAkhau nahIM oghI ne muhapati / / 11 / / para bhaNI kahI mata thAo paramAdiyA, kAi rAi prAyazcita Apa na karo kriyA / jAba hasAvarA jugati mu jANamyo, Akhara mahira mo upara ANisyau / / 12 / / vihuM mukhe bolato loka nindA lahe, ___ kevalI hoi nai cihu mukhe tu khai| bhalA bhalA bhavya noi sAca kari sarda, jana taNI rAta jAyA tike jasa lahai ||13 / / prakRti mhArI isI kAi cha pApiNI, ochI adhikI sahI nA saku ApaNI / vaDiya tAharI kSamA bAta tiNa sahu vaNI, dhyAna hiva tAharau tu hija mAthai dhaNI // 14|| avaguNa mAharA te sahu avagaNI, bhagavana deva sevaka karo mo bhaNI / svAmI sevyA vijayaharpa zobhA ghaNI, ___ vRddhi vali thAya jina dharmavarddhana taNI // 15 // // kalaza / / ima vilasI zrAarihaMta padavI, dhanya jagaguru jagadhaNI, hiva siddha huvA AparUpI jAva na dIye para bhnnii| iNa guNa prazaMsA mAhi niMdA kAi jANI ApaNI, Apajo amanai uri pahija araja zrI dharmazI taNI 16|| Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatrujaya vRhat stavana ( AloyaNA pacIsI) sai-jai nAyaka vInati sAbhalau, zrI ripahesaru svAma / dInadayAla tumhAne dAkhivu, atara bItaga Ama // sai0 // 11 // naTavAnI pari bhava bhava nAcatA, vividha vaNAyA veza / ma vase kari bhamate maiM kiyA, kei pApa kileza / / sai0 // 2 // kevalajJAnI tumha Agala kisu, dekhAvIjai daakh| piNa AloyaNa lIjai ApaNI, zrI arihatanI sAkha ||sai0||3|| pApa Talai nahI AloyaNa pakhai, kahai jJAnI sahu koya / parahI mukyA siranI poTalI, halavI gAvar3I hoya ||sai0||4|| arihata deva susAdhu gurU isA, jaina dharama tatta jANa / samakita sAcau enavisardayau, adhika mithyAmati ANa |sN0|5|| pahile Azraya hiMsA prANa nI, kIvI kei prakAra / jayaNA kAyanI jIvanI, pAmisa kima bhava pAra / / sai0 // 6 // kUDa kapaTa kali vikalA kelavI, kIjai chai keDa kAma / mRpAvAda pagopaga mokalau, sI gati thAsI svAma || sai0 // 7 // adhiko lIjai ocho dIjiye, rIti isI dina rAta / __ adanAdAna ghaNA lAgai isA, tarisa kiNa pari tAta || sai011 tIna vidheDa sura nara triyaca nA, maithuna suM mana lAya / kAma viTavana kema kahI sakuM, jANaM tu jinarAya / / saM0 / / 6 / / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 dharmavaddhana granthAvalI nayaNe kari nirakho jI, hiyaDai vali harakhau / satru jaya sarIkho jI, puhavi na ko parakho / / 3 / / mada macchara chor3I jI, jina su mana joddii| kei sIdhA koDI jI, ThAvA iNa Thor3I / / 4 / / sUtra siddhAnte jI, bhAkhyo bhagavate / anAdi anaMte jI, bhaTaGa taji bhrate // 5 // bhavasamudra tirAja jI, paravata nI pAje / jANyo caDhIya jihAjai jI, sivapura ne sAje // 3 // siddhakSetra samIpa jI, pApa na ko chI / deharA ati dIpa jI, jaga cakhane jIpai / / 7 / / jiNa pahilau jANI jI, pratimA pahicANI / Asati bahu ANI jI, pUjau bhavi prANI / / 8 / / bAvana dehariyA jI, paridakhaNA pariyA / vaMda triNa variyA jI, dharma dhyAnai dhariyAM // 6 // rAyaNi tali pagalA jI, Adi taNA agalA / saMgha vAdai sagalA jI, dharama taNA DhigalA // 10 // zivavArI disa hI jI, vali khrtrvmhii| adabuda UlasahI jI, sabalA viva sahI // 11 // sUra kuMDa savAi jI, dekhyA sukhadAi / celaNA' talAi jI, ulakAjhUla AI // 12 // 5 caMdaNA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 - zatruJjaya tIrtha stavana siddhavar3ahi sadAI jI, dIpa sura daaii| pragaTI puNyAI jI, jiNa yAtrA pAI // 13 // sahinANa saMbhAryA jI, zrI dharmasI dhAryA / jiNa Ai juhAryA jI, tiNa Atama tAryA // 14 / / zatra jaya gIta sarava pUraba sukRta tIye kiyA saphla, __ lAbha sahu lAbha meM adhika lIyA / saphala sahu tIrathA sire saiMtruja rI, yAtrA kIdhI tiyA dhanna jIyA // 1 // sujasa parakAsatA, mile sagha sAsatA, zAstra sAsatA viruda sunnije| RSabha jiNarAja puDarIka giri rAjIyo, __ bheTiyA sAra avatAra bhaNije // 2 // kAkarai kAkareM koDi koDI kitA, sAdhu zubha dhyAna iNa thAna sIdhA / sAca siddhakSetra zuddha ceta su sevatA, kIdha darasaNa nayana saphala vIdhA // 3 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatrujaya vRhan stavana keDa upAya karI melaNa karU, parigraha vividha prakAra / virati karU piNa mana na rahai vali, taukima huvai bhava pAra (nistAra) |sai0||10|| . indriya pAce Apa murAhidA, adhika kare unmAda / savara bhAva na Avai sarvathA, par3ayo je pramAda / sai0 // 11 // koi svabhAve rekAro kahai, caTakI turata caDhaMta / krodha virodha vadhArU ketalA, Avai kima bhava aMta ||sai||12|| ApaNA jANapaNA nai Agalai, giNuna kehanai gAna / vinaya veyAvacca nahIMya vivekanA, ati moTo abhimAna siNgaa13|| mIThI mIThI bAta kahuM mukhe, jIjI kare mili jaai| pAi pasAra pasI peTa me, mAyA sagI jyu mAi ||sai||14|| mahAro mahAro kari dhana melavu, lobha vase layalIna / naraka taNA ghara dyacha nava navA, iNa me mekha na miin|sig||15|| mana to khiNa piNa vasa nahIM mhAro, jhAmo vacana makhAla / kAya capalatA kahiye ketalI, jAsI kima bhava jaal|s0||16|| achatA paNa guNa vargu ApaNA, paranindA parakAza / avara adekho ANu ati ghaNI, ehavau mUla abhyAsa ||s0||17|| rAjakayAdika vikathA rAga su, vAru kahuMa vaNAya / samatA dhari na karI mana zuddhasu, sUtra siddhAnta samAya // 18 // kANI Adhau dRSTau kUbar3au, dekhi haMsa nishdiish| Akhira karma udaya te Avisyai, jANe te jagadIza ||1||saig| Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruJjaya tIrtha stavana 177 panara karmAdAna na parihatyA, AdaryA pApa aThAra / nistArau vIju thAsai nahIM, tu hiva mujha nai tAra ||20||sai0|| jIvAyoni caurAsI lAkha je, dIdhA tehanai duHkha / vAda na vAsa bhelo kaho kyu baNe, mujha nai de hiva mukkha // 20 // jANa ajANa kiyA jika, sahu bhamatA sasAra / dei mana zuddha micchAmidukkaDaM, AloU bAra bAra ||22||saig| tAraNa taraNa viruda chai tAharau, azaraNa zaraNa AdhAra / Ayau Aza dharI tujha Agalai, samakita de mujha sAra ||23||saik| samakita tAharau AyA sAhivA, parahA jAya pApa / rAti adhAro kima kari rahi sake, ugeM sUraja Apa ||24||sai|| ima sakala sukhakara vimala girivara Adi jinavara aaglai| AlovatA manazuddha iNa vidhi saphala sahu AzA phala / / zubha gaccha kharatara suguru vAcaka vijayaharSa vakhANae / uvajhAya kahai zrIdharmavaddhana dharma dhyAna pramANae // 2 // zatru jaya tIrtha stavana tIrtha saije jI rahivA mana raje, (sevakanA) bhava bhaya bhaMjai mala pAtaka maMjare // 1 // siddhAcala sImaiM jI yAtrA kari jIme, nizcaya ina nImaijI bhamaya na bhava bhImai // 2 // 12 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 dharmavarddhana granthAvalI tAsu duragati na hai naraka triyaca rI. sugati sura nara lahe sugati saarii| vimala Atama tiko vimalagiri nirakhasI, dhano dhana zrI dharmasIla dhArI // 4 // siddhAcala mahimA varNana ratana me jaise hIra nIrani meM gaMgA nIra, phUlani kI jAti me amUla phUla ketkii| saba hI udyota me udyota jyu pradyotana ko,, jyoti me sujyoti jyu mudai hai jyoti netakI // 5 // saba hI suzIkha me sudharma sIkha heta kI hai, tejani tUrine Teka rAkhI jese retkii| yojana paitAla lakSa siddhanike kheta hai pa, sejeje vizeSa rekha rAkhI siddhakheta kI ||5| vimalagiri stavana rAga-malhAra vimalagiri kyu na bhaye hama mora / siddhavaDa rAyaNa rukha kI zAkhA, jhalata karata jhakora vi01 Avata sava racAvata aracA, gAvata dhuni ghana ghora / hama bhI chatra kalA kari harakhata, kaTate karma kaThora vikA mUrati dekha sadA ulhasai mana, jaise cada cakora / zrI riSahesara meM zrIdharmasI, karata araja kara jora / vi0|3 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhulevA RSabhadeva chanda dohA satya gurU kahi sugura rA, praNamu mana zuddha paay| hutA mUDha te piNa huA, paNDita jAsu pasAya // 1 // sevA lahijai sugura rI, puNya udai paratakha / jyoti adhika dIdhI jiNa, cAvI tIjI cakha // 2 // jikau na pUrau jANato, ThaThau mIMDI ThoTha / vAcai avirala vANI su, pustaka bhariyA poTha / / 3 / / dIpaka jiNa hAthai diya, gure batAyo jJAna / dharama karama mAhe dhurai, dharijai tiNaro dhyAna // 4 // prathama namI gura jiNa prathama, gAu tasu guNa grAma / kavijana kaMTha zRMgAra ku, dIpai motIdAma / / 5 / / motIdAma chanda dipa guNa nimmala muttiyadAma, se mana zuddha tiko hija svAma / surAsura sarva karai jasu seva, diya sukha vachita Rpabhadeva / / 6 / / kei jagi devala devA koDi, huvai nahIM koi iyeM rI hoDi / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI namaiM nara nArI sako nitameva, diyeM sukha vaMchita Rpabhadeva // 7 // pUrai prabhu Asa sadA paratakha, vaDhA surakuMbha kinA suravRkSa / bahu jiNa dAna dipAyA veva, diye sukha vachita Rpabhadeva // 8 // chatI chatI dekhi pavana chatIsa, jape saha dhyAvaM jema jatIsa / bhaje ika citta lahyo jiNa bhava, diyai sukha vaMchita RSabhadeva // 6 // khalakA mAlama deza khaDagga, japa e tIratha tema aDiga / dhuno dhana dhannahi gAma dhuleva, __ diya~ sukha vachita RSabhadeva // 10 // udapura hutI kosa aDhAra, e o vATa vipama apAra , sala - gAtra sajaiva, diye sukha vachita Rpabhadeva // 11 // pulai pagavaTTa ujADa pahAr3a, dahuM dizi kei karAr3a darAr3a, bharAr3a jhAgI rAjhADa mukeva, diyaM sukha vaMchita RSabhadeva // 12 // puDhANA khAlA nAlA khADa, cihuM disi tAkai cora craadd'| nikevala jAtryA nAma na leva, diyai sukha vaMchita RSabhadeva / / 13 / / kitA keDa mAraga mAhi kalesa, Avai kei yAtrI loka azepa / sarai chai kAma tiyA satameva, dIye sukha vaMchita Rpabhadeva // 14 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 - dhulevA RSabhadeva chanda dura hu devala zobhA dekha, vaTai vAha vAha prakAza vizeSa / rahyau ravi bhUmi vimAna raceva, dIyeM sukha vachita RSabhadeva 15 tilakkA toraNa dhoraNa tata, bhalA citta coraNa koraNa mNt| vahu huM vakhANa kitAka aveva, dIyai sukha vachita RSabhadeva / 16 / jiNesara viMba jhigAmiga jyoti, ahorati ATha jAma udota / vijoDI deharI bAvana veva, dIye sukha vaMchita RSabhadeva // 17 // ghasIjai kesara cadana ghola, racI pUja sadA raga rol| avalle phUle dhUpa ukheva, dIyeM sukha vaMchita RSabhadeva // 18 // jANauM tiNa velA jovoM jAya, bhalA kei jAtrI Ai bharAya / hajArai gAnai lAbhe heva, dIyeM sukha vachita RSabhadeva / / 16 rahai nahIM nAmai koI roga, valI sahu jAyai soga viyoga / sadA huvai bhoga saMyoga sabeva, dIyai sukha vachita Rpabhadeva // 20 // sahI sahu tIratha meM siradAra, iNai iharatta paratta udhAra / TalI antarAya bhalI sahu Teva, dIyeM sukha vaMchita RSabhadeva // 21 // kalaza alaga TalI atarAya, pragaTa saphalI punyAi / gaNadhara gurU gaccharAja, sUri jiNacanda svaai| gaccha kharattara gahagATa saMvata satarai se saTThima, (1760) vasata Rte vaisAkha, avala ujavAlI aTThama / / jAtarA kIdha sakharI jugati, vaDA sAdha sAthai vaDima / sukha 'vijayaharaSa jiNa sAnidhe, Akhai zrIdharmasIha ima / / 22 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 dharmarddhana granthAvalI zrI zAti jina stavana sevo bhAI sevo bhAI zAti jina seva re| dUjo nahIM koI aiso deva re / / 1 / / krodha virodha bharyA sura kevi re| nikalaMka niradopa yahu nita meva re // 2 // hAtha ratana Ayo chai heva re| kAca tajo pAca gaho parakheva re // 3 // kezara cadana pUja kareva re| lAho narabhava iha vidha leva re ||4|| kahai dhramasI joDi kara beva re| tujha sevA mujha yAhIja Teva re // 5 // candrapurI zAti jina stavana __ jaga nAyaka jinavara puhavI mAhe pratyakSa / solama saMtIsara sukhadAyaka kalpavRkSa / jasu yAtra karavA loka mile tihA lakSa / darasaNa dekhata hI ANada pAvai akSa // 1 // doM do do dapa mapa drAgDidika damake mRdNg| jhaNa raNa raNa meM maiM jhAjhari jhamakita jhaGga / / Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAnti nAtha jina stavana 185 Thama Thama pAya Thamakati ghamakati ghUdhari sg| tAkiTi tAkiTa thei thei nRtya karata mana raga / / 2 / / kesari kari pUjata chIjata azubha je krm|| bhAvana bhAvatA bhAjai bhava nau bharma / / nita nAma japeM je nijamana kari ati nrm| harakhai te pahuMce mugati ramaNi ne harma // 3 // chAkyo rahe chahuM ritu masta mahA matavAla / hAthI jharaNA jima jharatI mada asarAla / / paravata sama savalau pUTha paDyo sunDAla / tatakhiNa jiNa nAmeM asa kara nahIM Ala ||4|| dukArava karato, vAgha mahA vikarAla / naharA ati tIkSNa, jima karavata datAla / puchA choTa karatau phadakalyai tIjI phAla / prabhu nAma prasAda, sIMha bhagai jyu syAla // 5 // dAvAnala valato jhalahala nIkale jhAla / bahu vRkSa saghana vana vale pasu pakhI vAla // . kiNa hIka kAraNa nara Ayau agni vicAla / jiNa nAma jalai agi olhAya tatkAla // 6 // phu phu phaNa karatau dharatau kopa karAla / rahai AkhyA-rAtI kAjala sama mahAkAla / / ehavau uraMDatau dekhI do jiihaal|| tuma nAmai sA~pa te jANaM phUla rI mAla ||NA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 dharmavaddhana granthAvalI sabala saMgrAmai bhiDaMtA bhUpa bhUpAla / ati rAtA tAtA vahai golA hathanAla / / khaDakai talavArA khalake rudhirA khAla / __ tihAM piNa jiNa nAmai na huvai vAko vAla // 8 // darIyo jala bharIyo UMDo jeha apAra / uchalatA taraMgA suNi jaladhara garajAra / / vAhaNa vici livi pivi bUDaNa nai huvo tyaar| te piNa jiNa nAmai pahuce pele vAra / / 6 / / gaDa gubaDa phoDI hIyA hoDI teha / khaina khAjanai khAsI harasa sahita jana jeha / / solaha koDhAdika upajyA roga acheha / prabhu pada pharasata hI dinakara duti hui deha // 10 // jana sAMkala jaDIyau paDIyo bandIkhANa / bhaya ATha bhAje na rahe palaka pramANa !! sira saMtI jiNesara sevata hI sukha khANa | iNabhava lahai lIlA parabhava pada niravANa / / 11 / / blaga saMvatta satarai barasa vIsa mAsa migasara jANa e| candrApurI thI saMgha cAlyau, caDhI jAtra pramANa e|| gaNi vijayaharpa padAraviDe, bhramara opama ANa e|| kahai 'dharmavarddhana dharmavaddhana, saMgha kuzala kalyANa e ||12|| Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemi rAjula bArahamAsA 187 // nemi rAjimatI bArahamAsA // dila zuddha praNamaM nemi jinesara paramadayAla, rokyA jIva te mUkyA toraNa thI ratha vAla / rAjimati satI neha vaza kiya vividha vilApa, to piNa tasu taNu nAi sakyo virahAnala tApa // 1 // zrAvaNa mAsa meM virahaNi jAmanI jAma na jAta, saji ADaMbara jabara dAmiNI mile vrsaat| mujha vara gayo hariNAkhI nAkhI dIdha nirAsa, vila vila rAjula AkhIya bhari bhari nAkhI nirAsa / / 2 / / bhAdava me gayo yAdava mujha hiyA dava lAya / pAvasa jala par3atAla pa. piNa te na bujhAya / mA. mora bhiMgora kara papiyo pIu pIu / pIra virahai thai pIr3a te jANe mAharI jIva // 3 // AlU me sAsUnI aMgaja te gayA aga jalAya / cada nI cAdaNI dekhata cau guNI pIr3aja thAya / niramala saravara bharIyA nIjharaNe jharai nIra / nayaNA nIra tiye piNa mADyau jiNa susIra // 4 // mAtI khetI pAtI nIpanI kAtI mAsa / / kAtIya virahaNi chAtI me kAtI vahai nahIM jAsa / dIpa dIvAlIya valiya suhAliya naiM pakavAna / khalaka race piNa mujha naiM na rUcai khAna nai pAna // 5 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 dharmavaddhana granthAvalI sakhI rI karasaNIyAM phaliyo kAtI, nipajI saba khetI paatii| hila mili saba karata hai bAtI, pIDa viNu mohi phATata chAtI ho lAla / 4 / sakhI rI ava migasara mahinau Ayau, saba hI kI neha svaayo| bhogIjana ke mana bhAyau, gayau chori zivAde ko jAyau ho lAla / rA05 / / sakhI rI Ayau mahino aba poso, ragai ramai sahu taji roso| dInI mujha jAdava doSo, sabalau tiNa kAraNi soso ho lAla ||raa06|| sakhI rI ati zIta paratu hai mAhe, sava sovata mAhomAhe / dehI mujha viraha kI dAhai, na miTa vinu Aya nAhe ho lAla rA071 sakhI rI phAguNa pakavAna naiM polIbhari lAla gulAla kI jholii| khaile nara nArI kI TolI, piu vina meM na rameM holI holAla raa08| sakhI rI saba mili nara nArI saMto, catai dhari haraSa hstau| khaileM ati hI ulasato, vAlaMbha vinu kaiso vasaMtau ho lAla / rA06 / sakhI rI koila bole vaizAkha, bharatA karatA baisAkheM / pahile kIno AsAkheM, dU(r) Agai ava sAkhai ho lAla / rA0 10 // sakhI rI jala zItala pIjai jeTho, pIu nAyau ajahu gheThau / jANyau kuNa karihai veThI, nANI mujha najarA heThau ho lAla raa011|| Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 naimi rAjula bArahamAsA sakhI rI Ayo ava mAsa asAr3ho, kAlAhaNi UMcI kADho / vAlaMma hita bandhana vAr3ho, vairAgai mana kiyau gADho ho lAla |raa012 / sakhI rI mili araja karata hai AlI, kahA vAta karata hai kAlI / navalI koi kumara nihAlI, tuma paraNAvA tatakAlI ho lAla / rA013 / sakhI rI ava rAjula bolI emau, iNa bhava mujha prItama nemo / dUjI paraNaNa aba niyamoM, na taju navabhava ko premau ho lAla // 14 // sakhI rI yogI nahIM nema sau koI, rAjala sama nAri na hoi / saMsArI dukha saba khoI, sivapurI sukha vilase doi ho lAla rA0 15 / / sakhI rI mana dhAre bAremAsA, ___ ANau vairAga ulAsA / gurU vijayaharaSa jasa vAsA, vadhatadharmazIla vilAsA ho lAla / / 1 / / Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 dharmavarddhana granthAvalI magasira mAsi gAmAtarai magasira huA loga / hu piNa choDI maga siranI hiveM lesyu joga / dharai sahu nija maMdira meM khala khetra nA dhAna / hUM piNa dharisa nizcala mana me nemi dhyAna |6|| posa me osa par3e nisa rUDhana kara vanarAya / dosa vinA piTa rosa kareM te sosa ja thAya / dhaMhari paDaya athAha te virahAnala no dhm| vaigA jAvo koi pighalAvI priya mana mama || mAha maiM mAhaTa mADyo meha te AhaTa rUsa / tau piNa maahre nAha na pUrI mAharI husa / jo koI Ai vadhAi cha Ayau pati jadunAtha / nAtha dharU ika nAka nI Apu sagalI Athi / / 8 / / phAguna pharaharai vAta prabhAta nau sIta apaar| nAha su phAga rameM bahu rAga suhAgaNi naari| caMga anai mukha caga bajAvai uDAvai gulAla / lAlana je tajI lalanA tiNa ko kavaNa havAla || je tarU jhAr3iyA moryA te taru cetara mAsa / vAsa suvAsa prakAsIya madhu karai re vilAsa / bole re kAgA AgA jAgA vesIre uuNc| pAyupIu tau tujha bharAvu cura maiM cUMca // 10 // maurIya dAkha vaisAkhai pasarIya vela pralaMva / U ciya sAkha vilaMthiya, koyala kuhakai aba / bhauga* ravi sakrAta basata me mIna naiM mekha / to piNa mujha pIu taji gayau iNa me mIna na mekha / / 11 / / jala kara sItala hIyatala jeTha mai e ThaharAya / Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemi rAjula bArahamAsA 186 - - jo Thika jotapI te kahau kadi milai jeTha ko bhAya / yAdava kula nA seTha nai jeTha kahau samajhAya / nANI The nai heThate momaiM kavaNa anyAya // 12 // valIya kaulAhaNi kADhi AsAr3ha me valiyo meha / nemajI nAha visAryo (na sAryo) nava bhava neha / mujha nai vilakhata chor3I vahi gayA bArai mAsa / piNa hu na taju eha naiM basisyA ekaNa vAsa // 13 / / dhana dhana rAjala sAja le dIkSA nau taji dhAma / kevala lahina pahilI hija pahuMtI ziva ThAma / jogIsara nemIsara siva sukha vilasai sAra / zrI dharmasIha kahai dhyAna dhasyA sukha hai zrIkAra // 14 // // nemi rAjimatI vArahamAsA // sakhI rI Rtu Ai sAvaNa kI, ghuraraMta ghaTA bahu dhana kii| bAnI suni suni papIhani kI, nizi jAya kyU birahani kI ho lAla // 1 // rAjula vAlabha japatI, ikatArI nemi sukrtii| dhana sIla ratana nai dharatI, tima viraha kari tanu tapatI ho lAla / sakhI rI bhAdu maiM bhara barasAlA, khalakai paranAla nai khaalaa| bijurI camakata vikarAlA, jAdu vinu mohi jaMjAlA ho lAla / raa02|| sakhI rI AsU saba AsA dharIyA, niramala jala susara bhriiyaa| rAtyauM zazi kiraNa pasarIyA, piu vinu kyoM jAta hai gharIyA ho lAla 3 / Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 162 dharmavaddhana granthAvalI nemi rAjimatI stavana rAjula kahai sajanI suno re lAla rajanI kema vihAya he shelii| araja karI ANau hahA re lAla, sAhiviyau samajhAya he sahelI // 2 // mohana nemi milAya de re lAla, neha navI na khamAya he shelii| dina piNa jAtA dohilau re lAla, jamavAro kima jAya he sahelI // 2 mohana / / ika khiNa khiNa prItama pakhe re lAla, varasa samAna vihAya he shelii| pANI ke virahai paDyA re lAla, machalI jema muramAya he sahelI // 3 mo0 // cakavI nisa piu su cahai re lAla, tyumuma citta talaphAya he shelii| koDi virakha taja koilI re lAla, AvA DAla unhAya he sahelI // 4 mo0 // adhiko virahI aMga me re lAla, te kima dUre thAya he shelii|| jamavArI jalame vasai re lAla, cakamavi agana ulhAya he sahelI // 5 mo0 // kaMta viNA kAminI taNA re lAla, bhUSaNa duSaNa prAya he sahelI ! Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI bhApA pArzva stavana 163 phala phUlai DhAlI thakI re lAla, chAva chadAma vikAya he sahelI // 6 mo0 // U cI adhika caDhAya nai re lAla, nAkhI dhari dhrasakAya he shelii| prItama kyu mujha pariharI re lAla, avaguNa eka batAya he sahelI // 7 mo|| mugati kAmiNI kAmaNa kIyA re lAla, to mujha na tajI nyAya he shelii| siva nArI dekhaNa sahI re lAla, Apa gai umhAya he sahelI / / 8 mo0 // mugati mAhe behu milyA re lAla, vilasaiM sukha varadAya he shelii| praNameM paMDita dharamasI re lAla, namatA nava nidhi thAya he sahelI / mo0 // sidhI bhASAmaya pArzvanAtha stavana DhAla-amala kamala raahnii| ajju saphala avatAra asAr3A, diThThA pArasa deva / buTThA meha, amiyadA, tuTThA sAhiba sata meva // 1 // sayAne sAi asAr3A ve, ari hA piyAre pAsa jiNaMdA ve aa0| arajU hUdA taiDai aggai, akhadA hA ika galla / sukha daidA hai sabhani ku cokhIca tusAr3I calla / s02| 13 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 varmavaddhana granthAvalI naMTare nIMgara de jyu ammA, tyu maiDai tu sAma, jaulu andara jeda haiM, nahIM bhullA teDA nAma / s03| saccI eka tusADI sevA, dUjI galla na dilla, Asa pUrI huNa dAsa dI, karaMdA ho kAhe Dhilla |s04| deva avara dI seva karaMdai, diTThA mai dojgg| huNa uNa ujjaDa nA bhamU, mana mAnyA tair3A magga |s0 // rajyA hoi su kitthu jANe, bhukkhAdA dila dukkha / nAhI deMdA nyAya tu, sivapuradA mainu sukkha |s06| nava nidhi siddhi tusADe nAmai, daulati hadA dIha, vijayaharaSa sukha sapajai, dhare dhyAna sadA dhramasIha / sa0 7 // pArzvanAtha stavana naiNA dhana lekhu dekhU, dekhu mukha ati nIko, jIhA dhana jANu gAvu , gAIMjasa jinajI ko| dhana dhana mujha sAmI, tu tribhuvana siri TIkau // 1 // cita sUdhaiM kari hu nita suNivA, cAhUM tujha upadesa amI ko / / 2 / / devala devala deva ghaNA hI dIse, tujha sama jasa na kahI ko / / 3 / / punya kari prabhu sAhiba pAyo moI, pAyau me rAja pRthI ko ||2|| kIjai mayA mubhA sevaka kIjaisAcI, kIjo mata avara hthiiko|5| mpa anupama teja virAje tesau, sUrija ko na sasI ko / / 6 / / yAsa jiNesara sahu manavaMchita pUrai, sAhiba zrI 'dhramamI ko / / 7 / / Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - lodravA pArzva stavana 165 lodravA pAzrva jina stavana / mahimA moTI mahiyalai, pragaTa ciMtAmaNI pAso re / saphalau nAsa kareM sadA, Aphai vachita Asau re // 1 // adhika saphala dina Aja na. bheTyo zrI bhagavato re| kahIjeM jIbha ketalA, ehanA sujama anato re // 2 // moTo jesalamera e, mera jyU- mahIyali mohe re| tIratha laudrapuro tihA, zubha nadanavana sohe re // 3 // dina dina dIpaM deharA jihA zrI pAsa jiNado re / sAtha le sudharama sabhA, Ayau jANe indo re // 4 // sundara trigaDhA sama vica, vRkSa azoka birAjai re / sAgI jANe saraga nau, kalapavRkSa hita kAje re // 5 // sahasaphaNA vihu sAma nau, sauhe rUpa savAyo re| thira jasa te kAMdho thirU, vita dasa kSetre vAyo re // 6 // satarase guNatrIsa (1726) ma, migasara mAsa majhAro re| yAtrA karI jinavara tanI, dharma zIla citta dhAro re // 7 // lodravA pAzrva stavana / luli luli vado ho tIratha lovo, adhikI Asati ANi / sajana jana jinavara nI pAmIjeM jotarA, puNya taNe paramANi / / zakAdika dUpaNa choDo sahu, samaphita dhAro re sAra / s0| aracI bhAva dharI arihata nai, pAmau jima bhavapAra // sa0 // 2 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI nayaNe pAca anuttara nirakhevA havaM mana mAhe jo haMsa / s0| tau pahija tIratha bhaTo tumhai racanA tiNa hija rUsa // s0|3| dhana jesalagaDha jihA dharmAtmA saghanAyaka thirUsAha / s0| jiNa prAsAda karAyA jinataNA, ANI adhika umAha // 4 // sundara mahasaphaNe kari sAmalI, dIpa mUrati doi / sa0 / megha ghaTA ne dekhI mora jyu . harakhita mujha mana hoi |s015|| pAsa sadA citAmaNi nI para, Apa baMchita Asa // sa0 // nAma guNa karI mAcI nIpanI, pragaTa ciMtAmaNI pAsa sa0 / hai| sataraise trIseM migasara sude, bArasa bahu saMgha sAtha / vAcaka vijayaharapa harape karI, praNamyA pArasanAtha / s0| 7 // lodravA pArzva stavana rAga-soraTha pUjau pAsa jI prabhu paratA pUrai, citanI ciMtA cUrai / sahasaphaNA zobhaMta sanUraiM, darasaNa thI dukha dUrai // 1 // suNatA kAna kIrati sArI, parasiddha lodrapurA rii| jina mUrati hiva nayaNa juhArI, sAcA guNa sukhakArI // 2 // nIlakamala sama mUrati nirakhI, sahasaphaNA ve srikhii| pAsa ciMtAmaNi sAcA parakhI, hiva sevo mana harakhI // 3 // sundara tilako toraNa sohe, maMDapa piNa mana mohe| UMcI dhaja AkAza Arohai, kahI mujha samavaDa ko hai // 4 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 lodravA pArzva stavana cyAra prAsAda cihuM dizi rAjai, vica me eka virAje / koraNI jhINI kema kahAje, pekhyA mana patiyAjai // 5 // racanA pAca aNuttara rayaNe, gamaviNa U cI gayaNe / vidhi sAbhalatA je guru vayaNe, nirakhI tehija nayaNe // 6 // aSTApada je suNatA AgI, so vidhi dIThI sAgI / trigaDo dekhi mithyAmati tyAgI, jina dharma mahimA jAgI / / jina pratimA jina hIja sarUpI, pautai jinaja prampI / seve te zuddha samakita rUpI, ajJAnI e uthUpI // 8 // adhikai bhAva yAtrI Avai, guNa jinavara nA gAvai / rAge bahu vidhi pUja racAvai, prabhu sAnidha sukha pAvai // 6 // gAvate gIta mana gamatI, rAga dharama ne rmtii| nara nArI nI TolI namatI, bhAvadharI cha bhamatI / / 10 / / prazobhA jesalamera sadAi, zrI kharatara sukhadAI / karaNI jirNoddhAra karAi, saMghapati thirU savAI // 11 // kalazaH-savata guNa yuga turaga dharaNI caMtra vadi chaThi dIsa e| zrIsagha zrI jinacanda sAnidha, saphala yAtrA jagIsa e|| bhu pAsa nAmai Asa pAmaiM, jape je jasa jIha e / gurU vijayaharapa susIsa pAThaka, kahai zrI dharmasIha e // 12 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 dharmavana granthAvalI lodravApArzva stavana vilase Rddhi samRddhi milI -rAhanI dhana dhana sahu tIratha mAhi dhurai, para siddha ghaNI zrI lodrapura / bhale bhAve Ave yAtra vagA, sukhadAyaka sevo sahasaphaNA // 1 // kevala jima dUra thakI dIsai, hIyaDau jina dekhaNa ne hIM / vAkhANai sahu vizvAvimai yAtrA dIdhI e jagadIsa // 2 // vIsama zrI jinarAja taNI, phaladAyaka pratimA sahasaphaNI / ghanasyAma ghaTA jima zobha vaNI, vAha vAha agI chavi aMga vaNI 3 cau jiNahara caugai dukha cUra, paMcama paMcama gati sukha pUreM / aSTApada trigaDhe zobha isI, kuNa iNa samaopama kahuMa kisI ||4|| kesari caMdana ghanasAra karI, dhotIya achotI aMga dharI / pUjyAM mithyAmati jAya- parI, zubha pAme samakita ratana sirI || praNamyAM sahu pIr3A duri pulaM, chala chidra upadrava ko na chalai / dukha dohga DhAliTa dUra DhaleM, mana vaMchita lIlA Ai milai ||6|| // 6 // jesalagaDha guru gacchapati jANi, tihA AyA zrI saMgha mulatANI / saMgha tiNa mu zrI jinacanda, praNamyA prabhu pAsa navala nUrai || sataraM cammAlai caitra suDhe, mahimA moTI tithi tIja mudai / kharatara guru gaccha sobhAga kharai, pAThaka dharmasI kaI eNa pare // 8 // ? - 10: Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gauDI pArzva stavana 988 gauDI pArzva stavana rAga-malhAra marati mana nI mohanI sakhi sundara ati sukhadAya / nayana capala hai nirakhivA, sakhI bhramara jyu kamala lobhAya re / / dIThA hija Ave dAya re, kIdhI takanIra na kAya re / jotA sagalA dukha jAya re, thira mana nA vachita thAya re // 1 // munai pyAro lAge pAsa jI / / kuNa vIjA nI hara ko sakhI, prasu e samaratha pAmi / hAtha ratana Ayau hive sakhI, kAca taNau syo kAma re| nita samarU ehano nAma re, saha vAte samaratha svAma re| hiva pugI hiyA nI hAma re, auhija mujha AtamarAmare / 2 / mu0 svAmi kalpatarU sArikhau sakhI, bIjA bAvala vora / manavachita dAyaka milyo sakhI, na karu avara nihora re|| dila bAdhyo iNa viNa Dora re, mehA nai cAhe mora re| caMdA ne jema cakora re, jina su mana lAgo jora re // 3 // mu nai0 kamala kamala caDhatI kalA sakhI, sohe rUpa suraMga / ehana rUpanI opamA sakhI, Abi na sake aga re| ulasai milavA nai aMga re, sahI choDaNa na karU sagare / ehavauM mana me uccharaga re, avihaDa mujhaprIti abhaga re |4|munai0 huMsa ghaNI milavA huMtI sakhI mana mAhi nitameva re| te sAhiba milIyA tare sakhI vahu hita paga gahuM veva re // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 dharmavarddhana granthAvalI harakhyo mujha hivaDI hevae, sAhiba nI na taju seva re| dila sudha mujha ehija devae, Talisyu nahIM e lahI Tevare / 5) muna0 iNa mana mohana Upara sakhi huMvArI vAra hajAra / desa videze dilla me sakhI sAbharisya sau vAra re / / ika iNa hija suikatAra re, hIyo no atara hAra re| kade hI nahiM lopisa kAra re, bAta sI kahiye vAra vAra re |mu0 gAje nita gaur3I dhaNI sakhi akala sarUpa avIha / bhavanA bhaya gaya bhAjivA sakhI sAdUlo e sIha re / / lope kuNa ehanI lIha re, japatAM jasa saphalI jIha re / dya vijayaharapa nisadIha re, dhari heta kahai dharmasIha re / 7 munai| pAva jina stavana DhAla-dhArA DholA ro tribhuvana mAhe tAharau ho, sujasa kahai sahu koi / jina rA rAjA / deva na koI dUsara ho, hor3a je tAharI hoi / jina rA raajaa| sunijara kIje ho sujAna, sevaka kIjai dIjai dina dina vachita dAna mana rA mAnyA // 1 // AkaNI devA mAMhe dIpatI ho, tuparatA zuddha pAsa / sohe tArA zreNi meM ho, ekaja canda AkAza // 2 // ji0 su0|| Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIphalodhI pArzva stavana 201 pAmyo meM tumane prabhu ho, sevu avara na sAma / sUrija ugai sAhivA ho, keho dIpaka kAma // 3 // ji0 su0|| savaka nai tu sAsatA ho, ye chai vachita deva tau seve chai te bhaNI ho nara nArI nitameva // 4 // ji0 su0|| cUkI hu tujha cAkarI ho, itarA divasa ayANa / gunahI teha rakhe giNo ho, moTA hoi mahirANa // 5 // ji0 su0|| mo upari piNa kari mayA ho, Apo sukkha acheha / sagale rUkhe sArikhA ho, mahiyala varasai meha // 6 / / ji0 su0|| trikaraNa zuddha iNa tAharau ho, ekaja chai AdhAra / karajyo tuma dharmasI kahai ho, avasara nau upagAra // 7 // jipsuka zrI phalodhI pArza stavana suguNa sujJAnI svAmi ne jI, syu kahiyai samajhAi / paNa prabhu suvinatI paca jI, neTa e kAma na thAi // 1 // parama prabhu suNa phalavadhipura svAmi / sAhiba hIya. mujha sahI jI, nita hI tumhArau nAma // 2 // AvaMtA sahIyA amhe jI, sara tAvar3a triSa bhUkha / tumha darasaNa dITho tarai jI, dUra gayA sahu dukha // 3 // mana mohana tumha sumilyA jI, upaje sukha mujha aga / Avai mana mAhe isI jI, sahI na choDu saga // 4 // paradese piNa prItar3I jI, adhikI dina dina eha / -mana tuma pAse mohiyo jI, dUra rahai chai deha / / 5 / Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 dharmavarddhana granthAvalI adhika upAya kara acha jI, seMTaNa zrI bhagavata / joga juDai nahI jugati sujI, gvarIga rahai mana gyana // hai|| amana jANI ApaNau jI, melI de mhaaraaj| tuma miliyA viNa amataNA jI. kima kari phalinya kAja || pAya tumhArA paramIyaM jI. dolati hatiNa dIha / vijayaharaya vachita phalaM jI. dhyAna dhare dharmasIha / / 8 / / gA~Do pArtA stavana Aja bhalai dina ugI jI, adhika dharama udai / pragaTa manoratha pUgo jI adhika dharama udeM / pAsa jI no darasaNa pAyo jI adhika dharama udai // 1 // evaM pAcama Ara jI adhika vevIsama jina tAra jI / a0| deva isau nahIM dUjo jI adhike pAsa jinesara pUjo jI // 2 // guNa gauDI nA gAvojI a0, naraka nigau nAvo jI a0| bhAvanA mana zuddha bhAvI jI a0, paMcama gati sukha pAvo jI a0||3|| cAka mithyAmati chor3o jI a0,jinavara saMhita joDo jIama jina pratimA jina jehI jI a0, kahI ihA zakA kehI jI a0||4 sundara sUrati sauhe jI a0, mUrati jana mana mohe jI a0| sukha vijayaharapa savAyA jI a0, guNa dharmasI muni gAyAjI a0|| Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gauDI pArzva stavana 203 zrIpArzva stavana rAga-khabhAyatI Aja nai amhArai mana AsA phalIyA / nagnaNepArzvajinezvara nikhyA, harakhyA mana hui raMga raliyA // 2 // trevIsama jina tribhuvana tAraNa, manamohana sAhiva miliyaa| mo mana jinaguNa lAge mIThA, jimai dUdha sAkara miliyA // 2 // vihasata marati nayaNa virAja, komala kamala taNI kliyaa|' darasaNa dIThe pAi daulati, dukha dohaga dUrai dalIyA // 3 // samakita dAyaka lAdho sAhiba,muha mAgyA pAsA DhalIyA / dharamasIha kahai dharamI jana ne, sukha thAya jasa sAbhalIyA / / 4 / / gauDo pArna stavana DhAla-su baraderA gIta rii| ANI ANI adhika umAha bhaviyaNa bhAvI ho bhAvana zrI bhagavatanI re| lIjai nara bhava lAha, kIrati kahIjai ho eka manA arihata nI re // 1 // - mana thI duvidhA meTa aDiga ANIjai ho, adhikI mana meM AsatA re| nAmai ehane neTa pAtaka pulAyai ho, thAyai ziva sukha zAsatA re // 2 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 dharmavaddhana granthAvalI rAcau samakita raMga sAcau ne sadAi ho sevo jina vausamau re| mAcau mata mada saMga, kAcau na kahIje ho ___ kAyA ghaTa e kAramo re // 3 // kiNahika puNya prakAra pragaTa pAmyo ho, narabhava paMcendrI paNo re| Arija kula avatAra tima valI lAdho ho, zAsana tIrthakara taNo re // 4 // iNa bhava jiNavara eka avara na sevuho Asata mana mAhe isI re| vijaya harapa suviveka, dhari bahubhAvai ho gAvai guNa isa dharamasI re // 5 // zrI gauDI pArna gIta gIta sapakharau jAti jagi jAge pAsa gauDI loka doDI doDI Avai jAta / koDI lAkha dekho deva joDI nAvai koi / sArikhA ghaNA hI nAma tiNe kAma sare na ko| jaina moTI ArikhA sauM pArikhAle koi // 1 // vikaTTe pragaTTe thaTTe nipaTTa uvaTTa va? sakaTTe nikaTTe dukhA cUraNa samAtha / Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaisalamera pArzva stavana 205 Ape Apa hAtho hAtha IhanA athagga Atha, nAmathI karai nihAla anAthAM ro nAtha // 2 // ehI eka deva pAsa, pUraveM ulAsa Asa, teja ko prakAsa vAsa jAsa tribhuvanna / pAsa sAma pAsa sAma nAmace praNAma pAmeM, mAma kAma ThAma ThAma mANaM sukkha manna // 3 / / opiyo ikhAga vaza AsaseNa aga jAta, vAmA vikhiyAta mAta jAta Avai vRnda / ekIha avIha sIha lopeM kuNa lIha ehI jApa dharai dharmasIha gauDIcI jiNada // 4 // jaisalamera pArzva stavana DhAla-dAdere darabAra cApo mohya rahyo ugI dhana dina Aja saphalau janma sahI rI / saphala phalyA sahu kAja, jinavara yAtrA lahI rI // 1 // jagagurU pAsa niNada, bheTyau bhAva dharI rii|| iNa sasAra samada, tAraNa taraNa tarI rI // 2 // jinavarajI ne jApa, parahA pApa pulai rii|| ugai sUrija Apa, kima adhAra kalai rii||3|| bhayabhajaNa bhagavaMta, jesalamera jyaurii| upagArI arihata, darisaNa dukkha gayaurI // 4 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI dravyata bhAvata doDa, pUjA vividha parai rii| hita kari karatA hoDa, samakti zuddha tara rI / / 5 / / haMta dharI nana mAhi, mUrata jeha namai rii| lAdho nara bhava lAha, bhUlA avara rume rI // 6 // sAnidha prabhu suvilAsa, lIlA adhika hai rii| vijayaharapa jasavAsa, kavi 'dharmasIha karI // 7 // zrI magasI pArzvanAtha stavana DhAla-adarajIva kSamA guNa - bhaviyaNa bhAva dharI ne bheTo, nagasIpura mahArAja jii| - jehano mana suddha nAma japatA, sahIya mile sivasAja jI bha0 // tribhuvana mAhe e jina tAraNa, vAraNa dukha vana canhijI ApaNa kara je jinavara araca, dharaNI te nara dhanna jI / bh0|2| pAye avara surA ne pADyA, madana mahAmaNimatthajI / tiNa ne piNa jiNa khiNa me jItyA, sahu me e samarattha jii|bh03| sovana siMhAsaNa Upari sohe, zyAma varaNa tanu maarjii| guhira hema girU pari gAjato, jANe kari jaladhAra jI / bh0|4| avara deva sevA taji alagI, pUjI nita prati pAsa jii|| bhava dala sagalA dRre bhAMjI, vilasau mukti vilAsa jo bh015|| AkheM dina sura gura guNa gAvai, AveM nahIM toi aMta jI / kara bhari nIrasamudra thI kAvyA, jalanidhi ocha na jatajI bhi| - navanidhi thAya prabhu ne nAma, vijayaharapa vilasaMta jii| . dharmasIha nita AjA dhArai, amala mane ekaMta j|| bha0 / 7 / Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parzvanAtha stavana 207 zrI pArzvanAtha stavana DhAla-naNadala rI sahiyara he sahiyara Avo milo he utAvalI, sundara kari siNagAra / sa0 / jinavara deva juhArivA, Aja saphala avatAra / s0|| 1 / / manaDo jinavara mohIyo e| pahilo dei pradikSaNA, trikaraNa zuddha triNavAra / guNa jinavara nA gAiye, ANI harpa apAra // 2 // marati ati raliyAmaNI, nirakhaNa cAhai naiMNa / jeha karAvai jAtarA, sAcA te hija saiNa // 3 // sukhadAyaka mukha mohato, kuMDala veU kAna / bhAla visAla mugaTa bhalau, dina dina vadhate vAna // 4 // jima jima mUrati joiye, mana tima tima mohAya / prabhu darasaNa dIThA pachI, dUjI nAvaM dAya // 5 // prIti karI ika pAsa su , rahiyo mo mana rAca / pAca ratana ne pariharI, kahI kuNa jhAlai kAca // 6 // dhana bana te nara dharaNIya, jehanI saphalI jIha / jama kaha pAsa jiNaTa nau, saha bhAva dharmasIha / / 7 / / Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 dharmavarddhana granthAvalI zrI savezvara pAna stavana DhAla-vilasai riddhi samRddhi milI mahimA moTI tribhuvana mAhe, Avai yAtrA jaga umAhai / kalpatarU phaliyo hitakAmI, sukhadAyaka sakhezvara svAmI / 1 // dhuri badai pUjaDa dhyAna dharai, kara jor3I sevA jeha kreN| guNa gAvai teha mugati gAmI, sukhadAyaka saMkhezvara svAmI // 2 // vipamA dukha vairI jAya vilaiM, mahilA jima kamalA Ai mileM / japa jApa japo antarayAmI, sukhadAyaka sakhezvara svAmI / 3 / jadusena jarA mUrchita jANI, saja kIdha pakhAla tau~ paannii| ThAvA jasa ehavA ThAma ThAmI, sukhadAyaka saMkhezvara svAmI ||4|| kAma kumbha ciMtAmaNi kalpalatA, chAjai e upamA kAja chtaa| piNa iNa sama kAina AsAmI, sukhadAyaka saMkhezvara svAmI ||shaa sataraise sataTTi posa sudI, sAtama zrI pATaNa saMgha mudii| paratikha prabhu nI yAtrA pAmI, sukhadAyaka saMkhezvara svAmI // 6 // dhana jinasukhasUri dharma zIla rastai, suviveka kiyo velajIvastai / jinarAja juhAryA jasa nAmI, sukhadAyaka sakhezvara svAmI // 7 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzva stavana 206 - zrI pAna stavana suNi aradAsA sugaNa nivAsA amacI pUrau AsA rAji / / dekhi udAsA apaNA dAsA, dIjai kachuka dilAsA rAji // 1 / / cADhI caTakI bhava mai bhaTakI, nAcyo huM vidhi naTakI rAji / hiva mana haTakI ApasauM aTakI, lAgau tumha pAya laTakI // 2 // tai amha TAlI mugati sabhAlI, prIti amhai hija pAlI rAji / eka hathAlI bAgI tAlI, bAta acabhA vAlI rAja // 3 // tu upagArI pAsa tuhArI, sevA sahu meM sArI rAja / tatta vicArI zudha mana dhArI, zrI dharmasI sukhakArI rAja // 4 // __ zrI pAzrna stavana rAga-sAraga vRdAvanI nita namiyai pArasanAtha jii| manamohana e ratana ciMtAmaNi, hiva Ayo chai hAtha jI // 1 // sevo svAmi sadA mana sUdhe, Apai vachita Atha jii| puNya udai kari e prabhu pAyau, sivapura mAraga sAtha jI // 2 // mahiyala mAhi adhika jasu mahimA, sevai sagha sanAtha jii| dhyAvau eka manA kahai dharmasI, eha' anAthA nAtha jI // 3 // pAzrvanAtha vadhAvA gIta .. pahilai vadhAvai jiNavara deva juhosyA, saphalau ho saphalau janma huau shii| vIje vadhAve samakita ratana sulAdhI, dila meM ho saMkAdika dUSaNa nahIM jI / / 1 / / Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 dharmabarddhana granthAvalI agaNI vadhAvai zrAvaka padavI pAi, dese ho desavirati dharma Adara jii| . cauthai vadhAvai ho 'cArita lAdho, tiNathI ho tiNathI bhava sAgara tarUMjI / / 2 / / maMgala pahilo arihaMta mAnu bijI ho vIjo ho siddha maMgala valI jii| tIjai maMgala sAdhanI sevA, cauthe ho dharma kayau je kevalI jI // 3 // jina zAsana varatau jayavantau, bhAvita ho bhAvita badhAvA maMgala bhAkhiyA jii| cyAra loguttama ehija cAvA, ___ sUtre ho sUtre ho saraNA ehija sAkhiyA jI // 4 // pArasanAtha' taNe parasAdai mAharai, ho mAharai ho jaina dharma mudai jii|. mana zuddha zrI dharmasI kahai mAharaDa, Ajyo ho Ajyo ho e bhava bhava udai jii||5|| iti zrI pArzvanAtha laghu stavana / upadeze geyaMca / / zrI pArzvanAtha stavana naNA dhana lekhu dekheM dekhu mukha ati niiko| jIhA dhana jANugAyugAyu jasa jinajI ko|| dhana dhana mujha svAmI tu tribhuvana sira TIko / / 1 / / naiNA0 1 hojo caritracokho 2 jiNada - - Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha stavana 211 citta zuddhe kari huM nita suNivA cAhu, tujha upadeza amI ko // 2 // nai0 devala devala deva ghaNA. hI dIse, tuma sama jasa na kahI ko // 3 // nai0 puNyai kari prabhu sAhiba pAyo, / soi pAyo me rAja pRthvI ko // 4 // nai0 kIjai mayA mujha sevaka kIjai sAco, kIjo mata avara hathI ko ||5||nai0 rUpa anUpama teja virAjai taiso, sUrija ko na sasI ko // 6 // nai0 pAsa jinesara sahu mana vaMchita pUre, sAhiba zrI dharmasI kau // 7 // na0 zrI pArzvanAtha stavana mahimA moTI mahiyala ho, paragaTa jinavara paas| suranara nita sevA karai ho, ANIya adhika ulAsa // 1 // "jaganAyaka jinavara guNa japo ho, jasu japatAM dukha jAya / thire dhari navanidhi thAya // 2 // ja0 mana mohana mUrati bhalI ho, saba hI kAja suhAya / caraNa kamala sukha cAhatI ho, mujha mana bhamara mohAya // 3 / / ja0 sira upara mukaTa suhAmaNo ho, kuNDala dona kaan| jhigami (ga) teje jhalakatA ho, sUrija teja samAna // 4 // ja0 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 212 dharmavarddhana granthAvalI cokhA covA caMdanA ho, ghasi kesara ghnsaar| adbhuta mRgamada aragaje ho, aracatA sukha apAra // 5 // ja0 nita hI nATaka nava navA ho, do do damakai mRdaMga / jhamakita jhAjhari bhAlarI ho, mohata mana mukha caMga // 6 // ja0 tata naka tAtheDa tAthei taTaka de toData tAna / phaDhaka de ati bhalI deta hai pherI, gAvata vici vici gyAna 70 pUjA yu karatA prabhujI kI, sahIya mile sukha sAja / dasa disa sAhe vahu jasa dIpa, parabhavi sivapura rAja // 8 // ja0 pUraNa vaMchita pAsa jI ho, puhavI mAhe pradhAna / vAcaka vijayaharapa sukha vAdhe, dharamasI dharata hIdhyAna hAja0 zrIAbU tIrtha stavana AbU Ajyo re AbU Ajyo 2 AbU Ajyo vahilA thaajyo| mAnava nau bhava saphala karau to, yAtrA kAje jaajyo| vAmAnaMdana vaMdana vahilA, acalagaDhe piNa aajyo||1|| hA re mhorA sayaNA sAcA vayaNa suNejyo, adhiko tIratha AbU, sahu pAtaka mala sAbU, bhala bhala 2 devala jojyo| devala jojyo harakhita hojyo, dhuri pAtaka mala dhojyo| sahu sukhadAyaka tIratha nAyaka, jyovA lAyaka jyojyo / / 2 // hA re sayaNA nayaNA saphala karejyo, dUrathI devala DhIsa, hIyaDau tima tima hiisai| luli luli luli luli sIsa namAjyo, Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAbU tIrtha stavana 213 sIsa namAjyo guNa gavarAjyo vali zrIphala vdhraajyo| dhana dhana velA dhana e ghaDIyAM, dhana avatAra dharAjyo // 3 // hA re sayaNA chavi giravara nI chaaje| kAi lUbA A lahakai, ketaka kapaka mahakai / maha maha maha maha parimala lejyo, paramala lejyo dukha dalejyo, deharai bhamatI dejyau / toraNa dhoraNa citanI coraNa koraNa anumodejyo // 4 // hAM re sayaNA vimalavasI vaadejo| kesara bharIya kacolI, mAhe mRgamada colii| ghana ghana ghana ghanasAra dhulAlyo dhulAjyo, bhAva milAjyo AsAtanA ttlaajyo| nava nava ragI aMgI cagI aMgI aMgi racAjyo / / 5 / / hA re sayaNA khelA pAtra nacAjyo sarikhe vesa samelA, bhamatI ramatA bhelaa| thiga miga thigathiga thei thaii, thiga miga thei 2 tata naMka tAtheI // ziva maga sanmukha thAjyau, dhapa mapa doM do, bhara hara bhauM bhoM mAdala bhera vajAjyo / / 6 / / hA re sayaNA acalagar3he aracAjyo / cAre viva utta gA, sovana rUpa sucgaa| jhalahala migamiga jyoti sarAjyo, jyoti sarAjyo, bhAva bharAjyo / yAtrA saphala karAjyo, vijayaharSa sukha sAtA vAcho, zubha 'dharmasIkha' dharAjyo / / 7 / / Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 dharmavarddhana granthAvalI zrI mahAvIra jina stavana vIra jiNesara vaMdiya, iNa sama nahIM koi aura, mhArA lAla / paratA pUraNa paragaDI, mAcI prabhu sAcaura nhA0 // 1 // Aja iNa paMcama arai, sAsaga ehano sAra nhA0 / jina dharama varate jagata meM, e ehanau upagAra mhaa0|| 2 // gautama sudharama gaNadharU, ziSya gahanA zrIkAra mhaaN0| sUtra siddhAnta je upadisthA, nita suNatA nistAra mhaa0|| 3 // atulita balI e avatoM, jiNa sura kIdhA jera mhA0 / saMkA meTI zakanI, mahI kaMpAyo mera nhaavaa4|| aTha varasI bAlaka iNa, mahukama ekaMNa muTTi mhA0 / rAmati Amala kI ramyA, deva harAyo duTTi mhaa|| 5 // lesAle le AvatA, adhikAi karI eNa mhA0 / utara ApyA indra ne, jaur3I vyAkaraNa jeNa // 6 // mhA0 varasa trIsaja gRha vasI, le likhamI no lAha mhAM0 / Apo Apa Adaryo, cArita cittanI cAha mhaa||7|| tapa jiNa sahu nirajala tayA, bAra varasa dhuri mu na mhaa| tiNa me pAraNa dina tikai, UThasai mai ika una mhaa0|| 8 // sUlapANi caDakoziyau, gausAlA guNahIna mhaaN| tiNa tInA ne iNa kIyA, upasama samakita lINa mhaa0||6|| Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - zrI rADadraha mahAvIra stavana 215 maTho hI je jhagaDIyau, jammAi jammAla mhA0 / tAryo panara bhave tikI, prabhu sahunA pratipAla mhaa0||10|| pAmI kevala thApIyA, gaNadhara jeNa igyAra mhA0 / sahasa cauda ziSya sAdhu te, sAdhvI chatIsa hajAra mhaa0|| 11 // puhatA jiNavara sivapure, lyai AThe guNa lAha mhA0 / jina pratimA jinavara jisI, aracau adhika uchAha mhaa0||12|| bhAva jina guNa bhAvanA, gAvai bali guNagAna mhA0 / dhana te kahai zrI dharmasI, pAmai sukha paradhAna mhaa0|| 13 // zrI rA'draha mahAvIra stavana rAr3adhUi mahAvIra virAjai, bhaya sagalA dUre bhAje re / rA0 / sahu vidhi sukha sapati sArjeM, nita sevaka kAja nivaajaire|| rA0 sAsana ehano iNa Arai, varatai sudharama vicAra re / raa0| sundara mUrati atisArI, nita namaNa kare nara nArI re / 2|raa0 devala vali nirmala dIpa, jasu teja taraNI se jIpeM re / rA0 surataru e phalyo samIpa, pAtaka dukha pAsa na chIpai re / 3 / rA0 dhana dhana je dharmasI dhyAve, prabhu sAnidha sahu sukha paavaire| zubha bhAva dharI je seve, dina dina.mana baMchita deve re / 4 / rA0 sitarai varSe sukhadAi, puNye prabhu yAtrA paaire| zrI jinasukhasUri sadAi, zrI saMgha dharmazIla savAI re / 5 / rA0 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI - - zrI mahAvIra janma gIta saphala thAla vAgA thiyA dhavala magala sayala turata tribhuvana huA haraSa tyaaraa| dhanada koThAra bhaDAra bhariyA dhane, janamiyo deva badhamAna jyArA / / vAra tiNa meragiri sihara nvavarAviyo, bhalA sura asurapati huA melaa| sudrava varapA huI loka haraSyA sahu, bAha jinavIra rI janama velA / 2 / / mihara jagi UgateM pUgate manoratha, jugati jAcaka lahai dAna jAcA / . maMDiyA mahochava sidhAratha mauhale, supana trisalA sutaNa kiyA sAcA / 3 / karaNa upagAra sasAra tAraNa kalU ___ Apa avatAra jagadIsa Ayo / dhano dhana jaina dharma sIma dhAraNa dhaNI, jagatagura bhale mahAvIra jaayo| 4 / sataraha bhedo pUjA stavana bhAva bhale bhagavaMta rI, pUjA satara prkaar| parasiddha kIdhI dropadI, aMga chaThe adhikAra / 1 / kari pIchI mukhakoza kari, vimala kalaza bhari nIra / pUjA nhAvaNa karau prathama, sahu sukha karaNa sarIra // 2 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataraha bhedI pUjA stavana 217 kesara cadana kumakuma, aMgI raco anUpa / kari nava age nava tilaka, pUjA vIya prarUpa // 3 // vasana yugala ujjala vimala, AroMpeM jina aMga / lAbha jJAna darasaNa lahai, pUjA tRtIya prasaMga / / 4 // karapUrai kasatUriye, vividha sugandha vaNAya / arihaMta aMgai aracatAM, caugai dukha cUrAya // 5 // mana vikasa tima vikasatA, puhapa aneka prakAra / prabhu pUjAe paMcamI, paMcamagati dAtAra // 6 // chaThI pUjA e chatI, mahA surabhi puSpamAla / guNa guthI thApo gale, jema Talai dukha jAla // 7 // ketaka kapaka kevar3A, saubhe tema sugAta / cADho jima caDhatA huvai, sAtamIyaM sukha sAta // 8 // aMgai selhArasa agara, pUrau mukhai kapUra / arihaMta pUjA AThamI, karama ATha kara dUra / / 6 // mohana dhaja dhari mastaka, sUhava gIta samUja / dIjai tina pradikSaNA, parasiddha navamI pUja // 10 // prabhu sira mugaTa dharau pragaTa, AbharaNa sughaTa aneka / vAhai sohai bahurakhA, vidhi dazamI suviveka / / 11 / / phUlaharau ati phAvatau, phU de lahakai phUla / mahakai parimala phala mahA, igyAramI pUja amUla / / 12 / / puhapa surabhi pAce varaNa, varaSA karaNa vizepa / / . adho badha mukha Uradhe, dvAdazamI vidhi dekha / / 13 / / Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 dharmavarddhana granthAvalI cita cokhe cokhe karI, aTha bhagala Aleha / arihata pratimA Agalai, terama pUjA teha / / 14 / / gaMdhavatI mRgamada agara, selhArasa ghanasAru / dhari prabhu Agali dhUpaNo, cavadama aracA cAru / / 15 / / kaTha bhalai AlApa kari, gAvau prabhu guNa gIta / bhAvau adhikI bhAvanA, panarama pUjA prIta // 6 // kara joDi nATaka karai, saji sundari siNagAra / bhava nATaka te navi bhamai, solama pUjA sAra / / 17 // tata vana zrupi re Ana dhe, vAjina cauvidha vAya / bhagata bhalI bhagavaMtarI, satarama e sukhadAya / / 18 / / judI judI vidha jANivA, sakhyA piNa samajhAya / dohe ika ika dAkhavI, ima dharmasI uvamAya // 16 // bIkAnera caitya paripATI stavana , caitya pravADe cauvIsaTai, karatA darisaNa sahu dukha ktt| ghaNA mahAjana miliyA ghera, vaMdo jinavara bIkAnera / // 1 // zakrastava pAce suvicAra, jugate jinavara deva juhAra / bhAvai vAvai bhuMgala bhera, vaMdo jinavara bIkAnera // 2 // -nita nita vIjai deharai namo, vAsapUjya jinavara vaarmo| alaga Tala anAna aMdhera, vaMdo jinavara bIkAnera // 3 // tIjo devala tiNahIja tIra, vaMdo jina cauvIsama viir| jiNa sahu suravara kIdhA jera, vado jinavara bIkAnera // 4 // . Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - savaiyA . 216 bhADesAha karAyau bhalau, tIratha e sahu maiM sira tilau| moTI opama rAje mera, vaMdo jinavara bIkAnera // 5 // sumatinAtha jiNa paMcama sAra, caumukha 2 jina cyAra cyaar| Upari Upari sujasa ucera, vaMdo jinavara bIkAnera // 6 // nami Age tihA thI naminAtha, ikavIsama Apa siva Athi / hAlau jIva jayaNAe hera, vando jinavara bIkAnera // 7 // valatA devagRha suvidhAna, mana sudha vadu zrI varddhamAna / phiratAM zuddha pradikSaNA phera, vaMdo jinavara bIkAnera // 8 // Adisara prAsAda anUpa, rAjai mUrati sundara rUpa / cihuM disi biMba ghaNA caupakhera, vaMdo jinavara bIkAnera / / 1 / / ajitanAtha bIjo arihaMta, bhaya bhaMjana bheTyau bhagavaMta / khATyau samakita pApa khakhera, vado jinavara bIkAnera / // 10 // parasiddha e AThe prAsAda, praNamyA jinavara tajI pramAda / zrI dharmasI kahaiM sAjha savera, vaMdo jinavara bIkAnera // 11 // tIrtha kara stuti-savaiyA namo nitameva sajau zubha seva, jayo jinadeva sadA srsai| duti deha dasaiM, ati hI ulasa, dukha dUra nasai jinakai darasai // asuresa sureza azeSa nareza, sabai tiNa vaMdana kutarase / dharmasIha kahai sukha soU lahai, joU Adi jiNaMda namai harasai / / / Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 220 dharmavarddhana granthAvalI savaiyA tevIsA tU upagAra karai ju apAra anAtha adhAra sabai sukhakaMdA / jite jagadeva karai tujha seva jinesara nAbhi naresara nandA // dekha mukha nUra miTai dukha dUra nasai aMdhakAra jyu dekhi diNaMdA / zrI dharmasIha kahai nisadIha udau kari saMgha ko Adi jiNaMdA / / dAna diyo jiNa ApaNI deha ko, lIno parAvata jIva lukAi / Avata hI acirA udarai saba desa me zAti jiNe varatAi / / pAlyau cha khaMDa ko rAja jiNe jinarAja bhayau padavI Tu pAi / sevahu bhAva bhalai dharmamI kahai zAMti jiNaMda savai sukhadAi / / 3 / / pragaTTA vikaTA umaTAti ghaTA saghaTA vichaTAta chaTA ghana kii| ika tAla meM tAla ru khAla praNAla vahai ika tAla utAlani kii| cihuM ora cakora sajora su bhora karai nisi sora pahorani kii| vinatI karai rAjamatI piu suava vAta kahA dharmazIlana kii||4||' tAla kaMsAla mRdaMga vajAvata, gAvata kinnara kokila kuujaa| tAi tAthei thei bhalai hita, nAcata hai nara nAra samUjA / kuDala kAna jhigAmaga jyoti, su dIpata caMda dinaMdahI dUjA / yauM dharmasIha kahai dhana dIha, vanI mere pAsa jiNaMda kI pUjA / / jAnata bAla gupAla sabai jasu, desa videsa prasiddha paDUrai, nAma te kAmita pAmata haiM nita, dekhata jAta sabai dukha puuraiN| mohana rUpa anUpa virAjita, sobhata sundara deha sanUrai, dhyAna dharauM hita su dharmasI kahai, pArasanAtha sadA sukha pUrai / / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stuti-savaiyA 221 jAkau paratA pUra dekhe dukha jAi dUra, __ hAjarA hajUra jagi jAneM prabhu pAsa jU / mUrati virAjai nita catura ke mohe citta, pekhai vadhai nainani kI adhika piyAsa jU / / kIrati sunI hai kAna, dInau kahA lu kai dAna, dharike tumhArau dhyAna Ava lakha pAsa jU / kahata hai dharmasIha gahata hI tAkau nAma, lahata anaMta sukha tUTai dukha pAsa jU // cauvIsa jina gaNadharAdi sakhyA chappaya vaMdo jina cauvIsa cavadase bAvana gaNadhara / sAdhu aThThAvIsa lAkha sahasa aDatIsa sukhaMkara // sAdhvI lAkha cammAla sahasa chayAlisa causaya / zrAvaka pacapana lAkha sahasa aDatAla samuccaya // zrAvikA koDi paca lAkha sahu, adhika aThAvIsa sahasa akha / parivAra ito saMgha ne pragaTa, zrIdharmasI kahai karahu sukha / Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 dharmavarddhana pranthAvalI sanatkumAra sajhAya DhAla -tyAgI daurAgI meghA jina sagajhAyA, athavA uDare bAbAkoDala morI rahanI sAcA sugyAnI dhyAnI sanatakumArA, kArimI kAyA mAyA kuNa ahaMkArA / sA0 iNa mahAmuninA e adhikArA, nita sAbhalatA ha nisatArA / 1 eNa bharatakSetra cauthA ArA. hathaNAura surapura aNuhArA sA0 / AsaseNa sahadevI kukhi avatArA, bhogave cakravarti padavI bhArA / saa0|2 vidhi vidhiRddhi taNAvistArA, pAlaiM rAja chakhaMDa paDArA sA ekadAindra prazaMsai apArA, e atisundara rUpa udArA / sA0 / 3 / tihA vijai vijayaMta devaatArA, indra vacana ANaadekhArA / sAtha 'vipra nau vezaracI tiNavArA, deva doaavaidekhnndiidaaraasaa04| paisaNa devanahi pratihArA, ApanhavaNa karai aga ughArA |saa| amhe darasaNaAyA alagArA, vicirokaNa nA nahI vyavahArA / sA05 mujaro kIdhau gehamajhArA, kuNa iNaAgai devakumArA / tA06 dIpairUpajANe dinakArA, sakravacana te sAca saMbhArA |saa06 ima suNi nRpa ANaM aha kArA, sabhA virAjabhalA saji zRMgArA sA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sanatkumAra sajjhAya - 223 valiAvai dekheM darabArA, piNa ziradhuNyau keNa prakArA |saa|07 vipra pUchayate kahaya vicArA, etumha viNasyau rUpa abArA |saa| dhiga e tanu abhimAna dhikArA, naranIkAya tikA nAchArA / 8 // adRza huA surate acaMbhArA, sahu dekhatAM loka sabhArA / saa0| viNaTThI kAyAroga vikArA, cakrabarati rA piNa nahi cArA / / asuci apAvana athira saMsArA, garaba karai te mUDha gmaaraa|saa bhariyA taji koThAra bhaMDArA, Apa cakrIhuA anngaaraasaa|10 dila vahu heta sunadA dArA, pUThai vilapai le parivArA / sA0 / lagi chammAsa phirItasulArA, lalacyaunahitoIcitta lagArA 11 arasa virasa munilya AhArA, upajyA sAte rogaapArA |saa| kaDU jvara sAsakAsa karArA, svarabhaga akhiyAudara vithArA / 12 / sAtasaiM varasa sahyA asAtArA, iMdra vakhANyau vale dRDha AcArA sA surakahai vesa kare sathuArA, sAdhu samAdhikarUtujhasArA saa0|13 . muni kahai ataraga karama AmhArA, tihAkoIjora na caleM tumhArA sA paraceM thUka lagAi potAsa, agulIkIdha sovana AkArA |saa|14 bhariyo munivara labdhibhaDArA, vana dhana ehacaleM khagadhArA |saann sura parasasi gayau zrIkArA, AU triNa lakhavarapa AdhArA 15 sametazikharai mAsa sathArA, saragatIjai gayA sanatakumArA sA vijayaharapa guru sugura vidyArA, baMde zrIdharamasIha vaarovaaraa|16 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ metArtha muni svAdhyAya rAjagrahI meM gocarI, viharatau zuddha AhAra / sonAra nai ghara saMcaryo, sumati guptii re sAcavatau sAra / 1 // sujJAnI sAdhu dhana metArija dhIra / / saji samatA re taji mamatA sarIra sudhn02| sonA taNA java tiNa ghar3I, tiNa ghar3I, kIdha taiyAra / sonAra tiNa sAdhuna vahirAvA, gayo geha majhAra su03| pUThA thakI kuca pakhiyai tihA, cugyA sahu java teNa / sonAra Ai saMbhAlatA, kahyau mAharA re java lIdhA keNa |su04| nara koi bIjo ihA nahIM, sahu liyA java iNa sAdha / tiNa rIsa bhariya tehanau, sIsa vITayau re lei nIle vAdha (su0|| jANiyau mana me tihA yatI, jau kahuM giliyA kaM ca / tau eha haNisya teha nai, sAdhu bolyo re nahIM iNasaMca |su06| ati ghaNI vedana UchalI, sUkatai vAdhai sIsa / pIDa thI haga chiTakI paDyA, dayA pAlI re toi bisvA vIsa 71 bhalI anitya azaraNabhAvanA, dhari citta car3hate dhyAna / karma cUri atagar3a kevali, thai pahuMtau re muni zivathAna su08 aNagAra ehavA upazamI, praNamiya~ tehanA pAya / sukha vijayaharapa huvai sadA, ima bhAkhai re dharmasI uvamAya |suii Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza zrAvaka 225 225 daza zrAvaka sajjhAya sUdhai mana praNamau daza zrAvaka moTI Rddhi bAreM vrata dhAra / vIra jiNaMdai eha vakhANyA, sAtame aMga taNe adhikAra / suu0|1|| vANIya gAma nagara tihA ANaMda, bAraha kauDi sonaIyA sAra / dasa gau sahasa taNo ika gokula, ehavA gokula jehanai cyAra |suu0|2| koDi ar3hAra sovana cha gokula, caMpApuri kAmadeva jgiis| tIjI culaNIpriyA banArasI, ATha gokula dhana koDi cauvIsa / 3 / 'surAdeva vANArasI nayarai, culazataka AlabhIyA saar| kaMpille naya% kuDakolika, cha braja koDi ar3hAra ar3hAra sU04 polAsupuri sadAlaputra sattama, tIna koDi dhana gokula eka / AThamau mahAzataka rAjagrahI, koDi cauvIsa vajaATha vivek| navamo nadaNIpriyA sAvatthI, dazamau letIyA piyA nizAnA vAra bAra koDi dhana bihuna, cyAra cyAra gokula abhirAma / vrata pAlI aNazaNa kari pahuMtA, pahilai devaloka paradhAna / cyAra cyArapalyopama AyuSa, dharmasIha dharai dharma dhyAna sUpaNa Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurudeva stavanAdi saMgraha zrI gautama svAmI stavana prahasama Alasa taji parI, caukhocitta karo re, gaco eka rNg| gautama guNa bhaNI re || AMkaNI / / sevo mana zuddhe karI, bhAve bharI re. ANaMda hove aga |gau01|| nAme nita navanidha mileM saMkaTa Tala re, dAlida nAse dura / dhyAna dharyA dhana hai ghaNA, na rahe maNA re, pAme sukha bharapUra / / gau // kAmadhenu kalpatama, citAmaNi vana re, nAma meM tIna ratanna / labdha aThAvIsa jehaneM, guNa geha nai re, dhvAve te dhana dhanna / / gau03 / / jiNa dinakara kiraNA grahI, mana gahagahI re, caDhyau aSTApada sodd| jiNavara viMba juhAriyA , / dukha vAriyAre, cyAra ATha dasa doha / / gau04|| prativodhyA tApasa valI, mana nI ralI re, panarasa ne tiin| ekaNi pAtre pAraNo, bhava-tAraNau re, labdhi aMgUTha akhINa | gau05|| Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gurudeva stavanAdi 227 je ehavA munivara japa, tasu dukha khapai re, tUTai sagalA karma / lIlA adhika lahai sadA, sukha saMpadA re, bhAje bhava nau bharma / gau06 // ATha siddhi hui AgaNe, ghari dhana ghaNe re, vijayaharaSa jazavAsa / dharamasIha munivara ima kahai, . - te sukha lahai re, eha bhaNe je ulhAsa ||gau07 // zrII jabUsvAmI stavana choDo nA jI 2 kacana nai kAminI choDau nA jii| suNi jaMbu svAmI choDo nA jI / ANi haaN| sudharama svAmI taNi suNi vANI, imadikSA mana aannii| taruNI paraNI turata tajau te, tor3o mati ati tANI ||cho0 1 // dAyaja me sonaiyA dIdhI, navalA kor3i ninaannu| . parihari nai pAchai pachatAsyau, tuma su syu ati tANu cho021 prItama kahai suNa devAnupriye sukha thor3A dukha bahulA / madhu bindu dRSTAte mAnI, saga taju cha sagalA // cho0 3 // sundara AThe zvasurA sAsu, mAtu pitA hita maathai| prabhavo pacasayA pratibodhyo, saMyama le sahu sAthai // cho0||4|| sudharama zIza huvA e sahu, sudharama zIla aacaarii| sutra prarupyA ziva pada pahuMcyA, Aja jike upakArI ||cho0 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 dharmavarddhana granthAvalI vaDalI jinadattasUri ( yAtrA ) stavana yAtrA e vaDalI jAsyA, gurudeva taNA guNa gAsyA ho| jihA jinavara mUrati rAjai, vali jinadattasUri virAjeM ho / 11 pATaNa aNahalapura pAsai, eha kIjai yAtrA ulhAsai ho| suNi tIratha mahimA sArI, Avai bhAva nara nArI ho / / 2 / / pUjyA sahu icchA pUrai, dukha dAlida nAse dUrai ho / jiNa causaTha yoginI jItI, varatai e bAra vadItI ho // 3 // vIra bAvana piNa vasi kIdhA, jagagurU ehavA jasa lIdhA ho / sAkiNI DAkiNI upazAmai, na paDai vijalI jasu nAmai ho / / 4 / / ghara pura vali vATai ghATa, dusmaNa bhaya dUrai dATa ho| kharatara guru ima jasa khATai, varatai je sudharama vATai ho // 5 // pArikha gullAla punyAI, jehanai suta yAtra karAi ho / zrIpUja jinasukhasUri sAthai, lAbha lIdhau lAlacaMda nAthai ho|6|| satarai satasaThTha varIsai, migasara vadi dutIyA dIsai ho| sahu saMgha manoratha sAdhyA, isa kahai dharmasIha upAdhyA ho // 7 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva stavanAdi 226 jinadattasUri savaiyA cAvana vIra kiye apane vaza, causahi yoginI pAya lgaai| DAiNa sAiNi vyaMtara, khecara, bhUta pareta pisAca pulAi / bIja taTakka bhaTakka kaTTaka, aTTaka rahai pai khaTTaka na kaai| kahai dharmasIha laMghe kuNa lIha, dIyejinadatta kI eka duhAi // 1 // 5 zrI jinakuzalasUri ( derAvara yAtrA ) stavana dAdI derAvara dIpa, jasu sevaka sujasai jIpai ho / ___ sadguru sukhdaaii| zrIjinakuzalasUrinda, kalijuga mAhe surataru kaMdo ho // 1 // mahimA iNa jaga mAhe, Avai bahu yAtra uchAhe ho| paratikha paratA pUreM, cittanI sahu ciMtA cUre ho // 2 // vipamI velA vATa, karatA samaraNa dukha kATa ho| chAjahaDA kula chAjai, guru mahimA adhikI gAjai ho // 3 // parasiddha jiNacaMda pATa, kharataraguru zobhA khATa ho| sAnidha karaNa sadAi, vaDa nAmI guru varadAI ho / / 4 / / dhuMbha gheNA ThAma ThAmai, pAya pUje te sukha pAma ho| thira derAvara thAna, munivara sahu Asati mAne ho||shaa mana moTe mulatANI, Adara yAtrA mana ANI ho| rAkhI rAkhece rekha, sagha kIdho tiNa suvizeSa ho||| Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana andhAvalI - -- jesalagaTa gannarAja, jiNacadapi guNe jihAja vadaNa saMgha tihA Ava. vitta sAte kSetra vAva hogA sagha Adara samaja, AyA bAga zrIpUja ho| moTo saMgha mulatANI. hita maroTI hAjIvANI ho |8|| jalAlapure jasa lIyo. gItapura uca vaMcita mIdho ho / e sagha yAtrA AyA. zrIpUja zrIlaba savAyA ho // 6 // satarase paiMtAlIseM, mAha sudi tIrja mujagIsa ho| yAtrA karI jayakArI. zrI dharmamI kaheM, sugyakArI ho || kuzala karaNa jina kuzala jI. dAdojI parasiddha deva re lAla / paragaTa paratA pUrava, zuddha mana karatAM seva re lAla // 1 // pRthvI mAhe paragar3I, sivIyANo gaDha sukhakAra re lAla / jelAgara matrI jehAM, nAme jayatazrI nAri re lAla ||2|| tere saitrIsaiM samai, jAyau zubha dina jayakAra re lAla / saMtAlai sayama lIyo, sahu athira giNyau saMsAra re lAla // 3 // sadaguru jinacaMdasUrijI. saghale guNe dekhi sughATa relAla / zubha mahorata satyottare, pATaNa me dIdho pATa re lAla ||4|| giruvo kharatara gaccha dhaNI, jiNa zAsana meM jasavAsa re lAla ! derAvara pura dIpatI, nivyAsIya svarga nivAsa re lAla || Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gurudeva stavanAdi . 231 sakaTa mAhe samaratA, dAdojI kareM dukha dUra re lAla / beDI rAkhI bUDatI, parasiddha e vikhda paDUra re lAla // 6 // sevatA surataru samau, dina dina daulatidAtAra re laal| vijayaharSa vaMcita dIya, vaMdai dharmasI vAraMvAra re lAla // 7 // kuzala guru nAme navanidhi pAmai, dhyAvai jeha sUdhai mana sadaguru, dina dina zubha pariNAmai // 1 // bhara dukkara aTavI vali ghATa, vairI jUtha ghnnaame| kuzala khema kuzala parasAdai, te pahuMce nija ThAmai // 2 // paratA pUraNa saMkaTa cUraNa, cAvau caurAsI gacchA maiN| dharmasIha kahai dhyAyA dhAvai, karivA sAnidha kAmai // 3 // daulati dAtA dyau sukha sAtA, sahujana manna suhAtA raaj| je dina rAtA tujha guNa gAtA, te rahai rAtA mAtA rAja // 1 // dAdA dAdA jaga jasa vAdA, mohyA sahu nara mAdA rAja / Talai alhAdA sahu viSavAdA, kuzala kuzala parasAdA rAja // 2 // pravahaNa tAryA kaSTa nivAryA, aTavI mAhi ubAryA rAja / viruda saMbhAryA dharmasI dhAryA, sevaka kAja sudhAryA rAja // 3 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI prema sana dhAri nita pahura parabhAta ra, vividha jasavAsa guNa rAsa vAdau / amala akhIyAta vikhyAta eNe ilA, dIpatau deva jaga mAMhi dAdau // 1 // ghATa ripu thATa jalavATa oghaTa ghaNe, haNe sahu ApadA hui hajUrai / sUri siradAra cha sakala sukha sevakAM, pUra nita kuzala jinakuzala pUre // 2 adhika ghaNa jhADa ujhADa avaMgAhatA, __ lasakarA tasakarA paDyA laar| , dhIMga gaccharAja ro dhyAna mana dhyAvatA, vikaTa saMkaTa sahu nikaTa vAra / / 3 / / vaDakatI bhAjatI cUDatI veDIyA, pAra utAra jiNa viruda pAyau / ___ tUsa sevaka taNA dukha bhAjai turata, gharamasI kuzala guru nAma dhyAyau / / 4 / / Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva stavanAdi 233 - savaiyA rAjai thubha ThauMra Thaura aiso deva nAhIM aura, dAdo dAdo nAma teM jagata yaza gAyo hai| ApaNe hI bhAva Aya pUjai lakha loka pAya, pyAsanika rANa mAjhi pAnI Ana pAyo hai / / vATa ghATa zatru thATa hATa pura pATaNa meM, deha geha' neha sauM kuzala varatAyau hai|' dharmasIha dhyAna dharai sevakA kuzala kara, __ sAco zrI kuzala guru nAma yo kahAyo hai // 11 // (7) kuzala sUri chappaya saraba zobha guNa sakala, sAdhupati Apai sAtA / siravaMtA siri sikhara, sIla zubha sIkha vikhyAtA / / suddha cinta sukhakAra, sUri jinakuzalasUra duti / sevahi sevaka kor3i, saMva mata vAta zaila pati / / sobhaMti adhika sobhA jagati, saumyarUpa saujanyavara / saMgha nai sukha saMpati dIyaNa, sadA seva dharmasI sadhara / / ( 8.) zrI jina kuzala sUrIzvaru gAvo gcchraayaa| zuddha citta nita samaratA sukha hoya svaayaa| zrI 1 // . Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 dharmavaDUna granthAvalI sevai kuNa sura avara ku , parihari prabhu paayaa| AliMge kuNa Aka kuM, chaMDi surataru chAyA / 2 / / mana zuddhe japatAM mile, mana vaMchita maayaa| teNi dharmavarddhana dharyo, guNa jiNa hI gAyA // 3 // ( 8 ) kuzala karo jina kuzala jI dukha dUra nivaarau| dyau mana vachita dina dinai, vinatI avadhArau ||ku0 1 / / to samaratha sAhiba chateM, dAsa dIna tumhaarau| zobhA na vadhai syAmIyA, eha vAta vicArau // 2 // bheTyA meM hiva tumha bhaNI, thayau saphala jmaarau| dharmavarddhana kahai mAharA, mana vachita sAro // 3 // zrIjinacandasUri gIta jAti-sapakharo Aja kharai udai mudai sArA gacchA mAhi sAhi pAtisAhi me sarAha vAha vAha / jAgyau jaina caMda sAgI, sobhAgI rAgI jaina dharma, vairAgI puNyAi jAgI adhika uchAha // 1 // rUDA ruDA upadeza de de var3A var3A bhUpa kIdhA, dhamma rUpa, khar3A taDA saivai pAya / Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva stavanAdi - - vANi rA kilola lola vakhANe ilaula oNNi, sUtra rA arattha so garattha cha vatAya // 2 // sUri maMtra sAdhanA savAi pAi adhikAi Asati agamma Ai sAcI hAtha siddhi / sAco jatta tattasAra auhaTI viSamavAra, vAra tIna cyAra pAI pArikhA prasiddha // 3 // ujADai pahADe jhADe AyA cora dhADai ADai, rAkhyau sAtha oTa jANe kIdha loha koTa / jAsa vayaNa siddhi yoga sevakA rA roga soga, vAya jyuvAtUla tema jAyeM caDhI coTa // 4 // sAdhI paMcanada jeNa lAdhI siddha jainacaMdra, jainasiMgha jainarAja ratana abIha / opa eNa pATa dhammavATa sAdhA gajja ghATa, pUja moTe punna dhana dhanna dharmasIha // 2 // naM0-2 jAti kaDakho - puNya parakAsa parabhAta pragaTyau pragaTa, bheTatA bharama bhara timira bhAjai / dekhi kharatara suguru ema dAkhai dunI, - ravi taNe teja tujha bhAla rAjai // 1 // adhika UcchAha soi divasa ugo ilA, durita adhAra sahu dUri DolaiM / / , Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 dharmavarddhana granthAvalI (5) rasAulA cAvau gaccha caurAsiye, bhaTTAraka vaDabhAga / gaNadhara zrI jiNacada guru, eo sobha athAga ||1|| e atthaggarA, pUjarai paggarA, yAtra cIjaggarA, Avai umNgraa| sAdharai saMgarA, aga upAgarA, sUtra sucaMgarA, bheTa abhaGga raa| gaMga taraMga rA, rAga nai ragarA, pApana puNya rA, dAkhaveM dinna raa| saMsai Asanna rA, meTiyeM mana rA, gamma Agamma rA, jJAna rai gamma raa| Akhave tatta Agamma rA, dhorI zrI jina dhramma raa| pUjatAM pAya guru pramma rA, jAyeM pApa janamma raa||1|| (6) savaiyA vAkaM dUje pachi dUja vaMdata hai koU eka, yAko nita hI nariMda vadata azeSa haiN| cAkI to nizA kI vera, athira sI joti hota, yAkai jJAna ko udota bhAnu sauM supekha haiN| Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 gurudeva stavanAdi vAkai saba sola kalA, so bhI dina raina chIna, __yAkai to chatIsa dRna, dUna rUpa rekha he / dharmasI subuddhi dhAra guNasauM vicAra yAra, ___ caMdasu to jiNacada kete hI vizeSa haiM // 1 // jaise rAjahasanisauM rAjai mAnasara rAja, jaise viMdha bhUdhara virAjai gajarAja sauN| jaisaiM sura rAji suju sobha surarAja sArjeM, jaisaiM siMdhurAja rAjai sindhuni ke sAja sauN|| jaise tAra harani ke vRnda sauM virAjaiM caMda, jaise girarAja rAjai nada vana rAja sauM jaise dharmazIla sauM virAje gaccharAja taise, rAjai jinacadasUri sagha ke samAja sauM // 2 // ___ taiso hI anUpa rUpa bhAveM Ai vadai bhUpa, cAturI vacana kalA pUrI paDitAi hai| taiso hI aDiga dhyAna Agama agama jJAna, sAco mUri maMtra ko vidhAna sukhadAi hai / / taisI hai amala buddhi, sAcI hai vacana siddhi, taisoM guNa jAna taisI sobhA hu savAi hai| aura Thaura guNa eka to me saba hI viveka, - aisI, jinacandasUri terI adhikAi haiM // 3 // jiNacaMda yatIzvara vadana ko, nara nAri naresara Avata hai| Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 dharmavarddhana granthAvalI sukavi gaccharAja naiM nirakhi upama saje, / taraNi jima tAharau vakhata toleM // 2 // dharma zobhA sakala teja varate dharA, hAri nAThI tamasa heka hilakai / sUri jiNacaMda saMpekhi sagalA kahai, kiraNadhara jema tujha bhAga kilakai // 3 // pragaTa paratApa jinaratana ro pATavI, sakala sukha deNa kavi kahai dharmasIha / bhAliyala teja kiraNAMla jima bhAlatA, dalida meTa karai daulati dIha / / 4 / / __ naM0-3 de deMkAra karaNe dharma dAkhai, adhiko ANiMda rdai adhikAra / / nAma na lyai jiNacad na nA ro, nATho tiNa rUse nAkAra // 2 // suve sAta priyAM re sAhyo, giNi pUravalau vasa ginau / pUja ta, piNa dharatA pagalA, na sakai rahi tiNa ThAma na nau // 2 // rAjai nagara jiNe gaccharAjA, de dekAra ghaNA tiNa desa / Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gurudeva stavanAdi na nauM koi mukheM na lagAvai, parahauM nAsi gayau paradesa // 3 // dhari hiva araja ratana pATodhara, sAca kahai dharmasIha shii| mAgyau desi ApharatI muneM, ___nA kArau tujha pAsi nahIM // 4 // na0 ( 4 ) cada jima sUri jiNacaMdra caDhatI kalA, soma AkAra sukhakAra sohai / adhika ANaMda udyotakArI ilA, mahIyale mAnavA manna mohai ||shaa. Aya nara rAya jasu pAya lAgai aDiga, dekhatA dalidra dukha jAya dUrai / pragaTa jasu puhavI paratApa jAgai prabala, pavara gaccharAja sukhasAja pUrai // 2 // dharata dharmavATa muni thATa sobhA dharA, ratana re pATa gahagATa raajeN| juggaparadhAna jaMgamma tIratha jagai, daulati dilla caDhate vAjai // 3 // sakala guNa dhAra siradAra sobhA sadhara, - savala saubhAga saMsAra saarai| . dharamavarddhana dharai nAma dhana dhana rA, __ - abhinavau kalpataru eNa AreM // 4 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 dharmavarddhana granthAvalI vara mAdala tAla kaMsAla bajAvata, ke guruke guNa gAvata hai| bahu motIya tandula thAla bhare, __nita sUhava nAri vadhAvata hai| dharmanIu kahai gaccharAja ku vaMdata, puNya urdai sukha pAvata hai // 4 // (7) salaiyA kAjati chavi caMdA mukha sukha kaMdA __amala amaMdA araviMdA / bhAjati bhaya muMDhA zobha suriMdA, pheTata phaMdA dukha daMdA / duti jANi diNaMdA, saivahi vRdA, ___hAjara vaMdA raajindaa| kahai dharma kaviMdA ati ANaMdA, jagati jatiMdA jiNacaMdA // 1 // zobhata sukhadAnI zrI guruvANI, sakala suhAnI suni praannii| kali kamala kRpANI, siva sahinANI, guNijana jANI hita ANI / / budhajanahi vakhANI grantha likhANI, rasa kara sAnI dukha haanii| dharmasIha sujAnI puNyapradhAnI, kuzala kalyANI mahimAnI / / 2 / / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru gItAdi saMgraha 241 - (8) gahulI dhana dhana dina Aja no lekhai, vali harakhyA sagha vishepaiN| aMga ulaTa dhariya azeSai // 1 // pATodhara pATIya padhAro, amhacI vinatI avadhArau / aa0|| caupar3A gaNadhara kulacanda, sahasakaraNa supIyArade naMda / kharatara gaccha adhika ANada // 2 // paatto0|| sadaguru jinaratanasUrida, pATa thapyau abhinava ida / caDhatI kalA zrI jiNacada / / 3 // pATo0 // hiyaDau nayaNA ati harSe, dukha jAya parA sahu darasai / tumha dekhaNa nai sahu tarasai / / 4 / / pATo0 / / suNatA upadeza tumhArau, ati harakhyau citta amhArau / tumha darasaNa mohanagArau / / 5 / / pATo0 // pUja vadana nI mana ralIyA, sahu koi zrAvaka milIyA / darasaNa dIThA dukha TalIyA // 6 // paattau0|| pUja mUrati mohana vela, vali vANi sudhArasa rela / / pUja cAla gajagati gela // 7 // pATo0 // mila mila saba sUhava AveM, gIta magala gahuMlI gAvai / vali taMdula motI vadhAvai // 8 // paatto0|| pUja pratapo adhika punyAi, nita vijayaharaSa sukhdaai| dharmasI kahai zobha savAI // 6 // pATo0 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 dharmavarddhana granthAvalI (6) guru gIta rAjai kharataragaccha rAjavI, nita nita ho navala nUra / raa| jiNacaMdasUrIsara jaga jayau, ulasataM ho puNya nai akUra // 2 // vidyAdhara vaDa vakhatAvaru, mahiyalamaiM ho mahimA mahimAya / rAu rANA moTA rAjIyA, puhavIpati ho lAgai jasu pAya ||raa02 sahu ku sukhadAyaka mukha sohai, dekhatA ho dukha jAye dUra // raa0|| jasu mUrati ati sohAmaNI, sohai sohai ho zrIrjinacaDhasUra ||raa03 cAvA jagi gaNadhara copar3A, varadAi ho jasu vaMza vikhyAta ||raa|| suta sohe sahasAsAha nau, mativaMtI ho supiyArade mAta ||raa0 4 // zrIjinaratanasUrIsarU, joga jANI ho jasu dIdhau pATa / jasu jasa jAgai iNa jagata me, ___ gAvai gAvai ho gItA rA gahagATa ||zA gurU chAje chatIse guNa, bhaTTAraka ho jagi moTa bhaag| zuddha kriyA nita sAcave, sagalA me ho jehano sobhAga // 6 // zrIyugapradhAna yatIzvarU, dekhatA ho huvai saphalau dIha / nita vijayaharapa vaMchita dIye, . dhari bhAva ho gAvai. dharamasIha // 7 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru gItAdi saMgraha 243 ( 200 ) jinacaMdasUri gIta sAdhu AcAra suvicAra sakharI sumati, chatIse guNe kari jAgIyau vaDI chati / sAdhiyau sUra matra grahI devA sakati, sAdhupati sAdhupati sAdhupati sAdhupati / / 1 / / dhIMga dhorI vahai ratana re pATa dhura, pAu dhAre tikai giNA dhana desapura / sudRDhi jiNarI huvai jANi parasanna sura, caDha guru cada guru cada guru caDha guru / / 2 // tatta siddhAnta rA tema vyAkaraNa taraka, gAtra jiNa ro sadA jJAna sudhaiM garaka / udai gaccha kharatarai Aja Ugau araka, __ bhaTTAraka bhaTTAraka bhaTTAraka bhaTTAraka // 3 // sUri jiNacada zrIpUja zobhA sadhara, - baDA jinadatta jiNakuzala jasu diye dhara / zrI dharmasI kahai sujasa sagale sakhara, jatIsara jatIsara jatIsara // 4 // na0 11 thiyA kei divasa mana kor3a karatA yakAM, . puNya kari Aja abhilApa puugii| pUja jiNacaMda rA caraNa yuga pekhatA, / Aja sUraja sahI bhalau Ugau // 1 // Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI dhanna dharatI jaThe pUja pagalA dharai, sahU isa sAbharai desa saarai| ipi gaccharAja dhana Aja huA amhe, dhanna vali taraNi jaga kiraNa dhArai // 2 // vANi vAkhANa rI jANa amRta vade, prema mana dhAri paravINa pIveM / gotra gaNadhAra guNadhAra bheTyo guhira, dIpiyau bhalau ravi jagata dIvaiM // 3 // ratana paTadhAra vaDavAra varato ridhU, vidhU dhari mera 6 jAva vrteN| dharo cira Au gaccharAu dharmazIla dhara, puhavI kiraNAla jA pragaTa parateM // 4 // jina caMda sUri dohA vArU sarava viveka, itarau jANI aapthii| amha ne dIje eka, ritu parimANe ratana uta / / 1 / / (1) jinasukhasUripada mahotsava DhAla-caraNa karaNa dhara munivara udaya thayo dhana dhana Aja no, pragaTyo puNya aMkUro jii| vadyA AcArija car3hatI kalA, nAme jinasukhasUrojI / / 1 / / surata sahara jiNacadasUri jI, Apyau ApaNo pATo jii| mahotsava gAje bAjeM mADiyA, gItAM rAM sahagATI jI // 2 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - guru gItAdi saMgraha 245 pArikha sAha bhalA puNyAtamA, sAmIdAsa sUradAso jii| padaThavaNo kIdhI mana premasu, vitta kharacyA suvilAso jii|| rUDI vidhi kIdhA rAtIjugA, sAhamIvacchala sAro jii| paTakUle kIdhI pahirAvaNI, sahu saMghane zrIkAro jI // 4 // saMvat satarai bAsaTha samai, ucchava bahu AsADho jii| sudi igyArasa pada mahotsava sajyo, caMdakalA jasa cADho jii|5 sAhilecA bahurA jagi salahIya, pIMcA nakha parasaMso jI / mAta pitA rUpacaMda sarUpade, tehane kula avataMsojI // 6 // pratapo eha ghaNA juga gacchapati, zrIjinasukhasUrido jI / zrIdharmasI kahai zrIsaMghane sadA, adhika karau ANaMdo jI // 7 // (2) kavita sakala guNa jANa vAkhANa mukha sarasatI, kalAdhara avara nara mIDha kehau| khara AcAra suvicAra jasa kharatare, ___ jainasukhasUri jinacaMda jehau // 1 // sugurU nija sUrimaMtra hAthasu supIyau, .. dIpIyau dazo diza sujasa daavau| kamala car3hatI kalA dekhi sahu ko kahai, caMda pATa dUsarau caMda cAvau // 2 // agama Agama taraka zAstra jANai artha, chAtradhara chahuM chaka guNe chAjai / Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabarddhana granthAvalI taraMNa rikharAja jehAja jima tAravA, ratanahara rAjahara rIti rAjA // 3 // vaDI chati mati ugati jugati rahaNI vaDI, mahipati vaDa vaDA vayaNa mohe / bhaleM dharmazIla saubhAgya lye bhala bhalA, sUrivara sihara sukhasUri sohe // 4 // (3) jinasukhasUri chappaya sakala sAkha siddhAta bheda vidhi vidhi rA bhAkhe / avala dharama upadeza, durasa haTAte dAkhe / vaDi pahuMci vyAkaraNa tAsa samavaDa kuNa tole / joDe taraka jugati bahuta zuddha saMskRta vole // kharatare sadA dIse kharI, prasiddhi bhalI punya pUra rii| ikavIsa cauka gaccha se adhika, sobhA jinsukhsuuririi| (4) jinasukhasUri amRtadhvani kharataragaccha jANe khalaka, sayala guNe susamRddha / zobhA jinasukhasUri rI, sahu vidhi dharA prasiddha / cAla-dharA prasiddha dvaja jasa vaddha, dhyAna lavaddha dvipaNA suddha dhImA buddhi, dhuni dhana ruddha bhrUNa viruddha, dvepana dhaMdha ddhIraja siddha ddhorI suddha, ddhauta viruddha dvaMsi kubuddhi, ddhavata pariddha dhAraNa niddha ddhana gurU vuddha, Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru gItAdi saMgraha 247 - - - dura pada diddha ddhari hatha siddha, ddhI guNa gRddha ddhari tatachaddha dhAma suladdha, daraNI maddha ddhAka prasiddha, dhUma sI kiddha dhvani amRta suvizeSa // 1 // kharatara0 (5) jinasukhasUri cadrAvalA sahu dharamA sira saiharau re, zrI jina dharama sujANa, kharatara gaccha sobhA kharI re, bhaTTArakIyA kulabhANa / kulabhANa re jA~Na vArU kiriyA dharma vakhANa, pUja virAjai puNya pramANa, jinasukhasUri akhaDita ANa // 1 // zrI gacchanAyakajI re, pratapau bahu juga pATa, khATau jasa kharaujI, varatau sudharama vATa / dATau dukha paraujI 2 __ sAhalecA bahurA sahI re, puhavI gotra prasiddha / ratanAde rupacada nau re, suta e guNe smRddhre| suta e guNe samRddha sAra, ANI mana vairAga apAra saMyama jiNa lIdhau sukhakAra, adhika bhAva bhalai AcAra // 3 // zrIjiNacaMdasUriMda jI re, saiM hatha dIdhau pATa / mahochava sUrata maMDiyA re, gItA rA gahagATa / gItA rA gahagATa re khAsa, dIpai pArikha sAmIdAsa / paDhaThavaNo kIdhI parakAsa, vilasyA vitta lIdhau jasavAsa [4] mahimA moTI mahiyale re, huA haraSa ucchAha / vacana kalA vakhANa nI re, vAkhANa sahu vAha vAha / Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 dharmavarddhana granthAvalI vAkhANe saha vAha vAha re lekha, Agama bhaNiyA zAstra azepa, zrI jina dharmazIla suvizeSa, rAje zrIyUja caDhatI rekha, jI gcchnaa0||5|| (6) savaiyA gurU jiNacaMda sUri Apa hAtha pATa dIno, kIno hai mahochaba pura sUrata sanUra juu| vilasyau vitta vAha vAha caurAsI gacche sarAha, dekheM teM vizeSai mukha hota dukha dUra ja / udai ko aMkura kidhu puNya hI ko pUra kidhu, sUrimatra sAdhanA kI sakati hajUra juu| iMdrabhUti avatArI sAco dharmazIla dhArI, savahI ku sukhakArI jainasukhasUra jU // 1 // (7) drupada rAga-rAmakalI ( rAmagirI ) jinasukhasUri sujJAnI, sevo bhavi jinasukhasUri sujJAnI / saba guNa lAyaka zrI gacchanAyaka, sukhadAyaka suvidhAnI // 11 // cavada vidyA sahu vidhi caturAI, prakRti bhalI pahicAnI / zrI jinacaMda sugurU par3ha suMpyo, varaSata amRta vAnI ||2||sevonaa vakhata vaDai gurU takhata virAjata, mahimA saba jagi maanii| zuddha kriyA dharmazIla sumAraga, saba hI vAta sayAnI // 3 / / sekA (8) drupada-dhanyAzrI gAcau gAvau rI gacchanAyaka ke guNa gaavau| zrI kharataragaccha adhikI sobhA, caurAsI gaccha cAvorI / ga01: Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 246 guru gItAdi saMgraha dhana dhana zrI jinacaMda paTodhara, TIpai car3hato daavii| , sakala kalA jinasukhasUrIsara, paga vadyA sukha pAvau gacchA / vANI sUtra siddhAnta vakhANe, vidhi su vaMdi vdhaavii| e gurU zrI 'dharmazIla' AcArI, sahu meM sujasasuhAvau gcch||3|| (E) bhAsa gIta gahulI DhAla-moro mana mohyau pUja vAdaNa sauM bhalo diNa ugau Aja ANaMda sauM, gurU vAdyA lAdho jJAna / suNisyA upadesa suhAmaNA, dharisyA sAcau dharma dhyAna bhalo01. nita karasyA samakita niramalau, niramala jima gagA nIra bhalo0 tajasyAM saMgati niguNA taNI, sugaNA su karisyAM sIra |bhlo02| mila AvI sahiyA malapatI, sundara kari zubha siNagAra bhalo0 guNa gAvau zrI gurUdeva nA, au saphala karau avatAra / bhalo. bhagavata gaNadharai bhAkhiyA, sahu sUtra suNAvai sAra / bhalo0 jina thI zubha mAraga jANiya, ehavI je kareM upagAra / bhalo04 jayaNA kariyai jIvA taNI, jatane bhariye paga joii| bhalo0 bar3akA rau vali kIjai vinaya, mana kapaTa na karisyau koI // 5 // khATai jasa adhikau kharatarA, jiNa zAsana zobha sujANa bhalo0 karaNI sakharI punya rI kare, bhalA zrAvaka kula rA bhANa bhi0||6 varatai dina dina hi vadhAmaNA, sahu sujasa karai saMsAra / bhalo0 . dharma heta upAdhyA dharamasI, zrI sagha sadA sukhakAra / bha0 // 1 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 dharmavaddhana granthAvalI guru gahulI (10) DhAla-vaitraNI Age thI kahai / rA0 siNagAra sAra vaNAi sundara, cuMnaDI oDhI sucNg| ghara hAtha thAla visAla le, AvI ati uddhrNg| sahu milI sahiyA guNa gAvo gahu~lI gIta // 1 // sugurU badhAvI surIti, punya dhari bahu prIti / / sahu0 // 2 // phasturi kezara kukamA, kari rola bharIya kacola / mana raMga mADe mADaNA, adhika bhAva ilola / / sahu // 3 // caukuNa cihu dizi cyAra caukI, caukora phUlar3I cNg| kalIe hasatA kamala jyU', sauhe ati hI muraMga / / sahu0 / / 4 / / sAthIyo sundara vica sohai, sohai sagalA manna / saMsAra ima saphalo kareM, dhana ammakAde dhanna / / sahu0 // 5 // . cokhA aMkhaDita lei cokhA. mAhi motI meli / suhaba badhAva suguru nai, badhatI mohanaveli / / sahu0 // al namatI karatI nimachanA, luli luli lAge pAya / sukha vijayaharapa lahai sadA, dharamasI kahai dhari bhAva shu0||7|| (21) suguru vyAkhyAnagIta DhAla-dharma jAgarIyA nI0 sarasa vakhANa suguru taNo, mana bhaviyaNa nA mohai re| suNivAne tarase sahu, sakala guNa kari sohai re / / srs0|| e| rAga sidhata taNe rasai, bheda bhalIpara bhAkhai re| misarI dUdha milyA thakA, catura bhalI para cAkhai re ||srsaa|| Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru gItAdi saMgraha prakRti judI puNya pApa nI, betAlIsa vayAsI re| sugurU kahai samajhAya nai, bhagavate je bhAsI re / / sarasa0 // 3 // dasa dRSTAnte dohilo, zrAvaka nau kula sArU re| saMgati vali sadagurU taNI, pAmI puNya prakArU re / / srsnaa4|| dharama narama mana je dharai, bharama karama' nA bhAjai re| carama jiNaMda kahaiM te car3he, parama mugati gaDha pAjai re||srsaa / vANi vividha vicAra su, prANI ne parakAsa. re| jANI naiM karisya jikai, varasyai mugati vilAsa re / / srs0||6|| iNa bhavi sukha adhikA lahai, vijayaharapa jasavAso re| dharama karau dharmasI kahai, iNa upadeza ulAso re // srs0||7|| (12) chappaya--ka kA bArahakhaDI para karaNa adhika kalyANa, kAja sAdhana zubha kAmita / kilaka bhAla kiraNAla, kIdha jiNa nirmala kIrata / / kula dIpaka vali kuzala, krUra nahiM mana chaga kUrama / kevala dharma kelavaNa, kaihaNiyA kaitala bhrama / / koza guNa ratana ko iNa samau, kauTika gaNa kaumudIyavara / kaja sama mukha kaMTha kokilA, kAhu jinasukha jana sukhakAra / Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - dharmavaddhana granthAvalI zrI jinabhaktisari gItam DhAla-ASADhai bhai Avai rA desii| 'jinabhakti' jatIsara vaMdau, caDhatI kalA dIpati caMdaure / ji0|| kharatara gaccha nAyaka rAje, chatrIsa guNe kari chAje re 11 jika zrI jinasakha sari sanAthai, dIdhI pada apaNe hAthe re| ji0 / zrI 'riNIpura' saMgha savAyau, mahochava kIdhau mana bhAyau re / 2 / 'seThiyA' vaMsai sukhadAI, zrI jina dharma sobha savAI re| ji0 / 'haricaMda' pitA dharmadhIro, 'harisukhade' udara hIrau re / 3 / ji0 / laghuvaya jiNa cArita lIdhau, sadguru nai suprasanna kIdhau re |ji0 vidyA jasu hui varadAi, puNye guru padavI pAI re / 4 / ji0 / pranATayau jaza desa pradesa, varate AjJA suvisesa re / ji0 / vATa sahu desa vadhAi, kharatara gacchapati sukhadAI / 5 / ji0| saMvata 'satara uguNyAsI, jeSTha vadi trIja' puNya prakAsI re |ji0 sahu sujasa riNI saMgha sAdhyA, ima kahai 'dharmasI' upAdhyA re / / ||shraavk karaNI // DhAla-hivarANI padamAvatI zrI jina zAzana seharau, baTu jinavIra / dezavirati dharma upadisyau, dhare zrAvaka dhIra // 1 // zrAvaka nI karaNI suNI, sadguru kahai sAra / je AdaratA jIvar3au, pAmai bhava pAra // 2 shraa.|| Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka karaNI 253 pachilI rAta prabhAta rau, taji aMgha ajJAna / ve ghar3I ekAta vaisi nai, dhyAve dharma dhyAna / / 3 // zrA / / utama kula huM upanau, pUravalaiM punna / jatana karI jina dharma ne, rAkheM jema ratanna // 4|| shraa.|| dhuri samakita sAcau dharai, nita guNa nvkaar.| Adara para upakAra suM, barateM vivahAra // // shraa.|| kari na sake tohI kara, manoratha mana maahi|| vata vAra dhAra valI, cArita nI cAhi // 6 // zrA deva juhArI dina udaya, guru vadi sujJAna / sAMbhali upadeza sUtranau, giNe dhana dina jJAna ||nnaa shraa.|| vAdi kahai. dejyo vali, bhAta pANI laabh| bhojana kIjai bhAva sauM, pAtrA paDilAbha // shraa.||8|| paccakhANa pUge pAratA, kahe tIna naukaar|| ghara sArU thor3o ghaNau, kare puNya prakAra // shraa.||6|| ___ pANI chANe, prema suM, dina me doI vAra / ___ jIvANI paNa jatana su, rAkheM suvicAra // zrA. // 10 // pIsaNa khADaNa lIpaNe, rAdhaNa radhANa / chai kUTo chaHkAyanau, jayaNA kare jANa // zrA. // 11 // ___ cakkI cUlhai cadra yA, tima ghRta nai tela / ___ UghAr3A rAkhyA IyA, vadhai pApanI vela // zrA. // 12 // ____ bAvIsa abhakSa je voliyA, tajeM parahA teha / cavade nema citAratA, iNa lAbha acheha // shraa.||13|| Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 dharmavaddhana granthAvalI sAhamIvacchala sAcave, sAdhunI kare seva / Akhar3I vata pacakhANa rI, TAle nahIM Teva / / zrA, // 14 // kUDA kathana rakhe karI, susa kUr3I sAkha / __ thApaNa mosau mata kare, riddhi pArakI rAkha / zrA. // 15 // sAvU sAjI sahita nA, vipa nA vyaapaar| pApa viNaja TAle parAM, jima hoi a~vAra / / zrA. // 16 // vyApAra zuddha kare valI, nima hoi pratIti / ___ pApa kiyA te paDikame, aticAra anIti | thA. // 1 // pAMca tithe TAle paro, adhiko Arambha / parahare nindA pArakI, dila na dhare dambha / / zrA. // 18 // potA rI paraNI priyA, rAkhe tiNa suraMga / zIla dhare na kare sahI, para strI prasaga // zrA // 1 // jUvA pramukha kahyAjike, sAte kuvyasanna / seveM na koI sarvathA, dharamI te dhanna // zrA. // 20 // posA parave pAkhie, kare mana naiM kor3i / guNa gAe gurudeva nA, harakhe hoDA hoDi || zrA. // 2 // sUr3ane dANavai gAsa jo, khar3I kSetra akhNdd| upadeza na diye ehavA, dopa anaratha DhaDa // zrA // 22 // rAtribhojana nAdara, iNa dopa apAra / seje rAtri sUvatA, vali kara cauvihAra // zrA. // 3 // jo sUtA koi jIvana, jokho huya jAya / tau pacakhANa sahu taNI, kare mana vaca kAya / / shraa.||24|| -sahu zrAvaka nita sAcava, eto kula aacaar| . dhana te kahai zrI dharmazI, sukha lahai zrIkAra // shraa.25|| Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 45 Agama sakhyA garmita vIra jina stavanam devA nA piNa jeha cha deva, sahu deviMda karai jasu seva / te namu zrIdevAdhija deva, vacana suNau tehanA nitameva / / 1 / / ye sahu nai sukha e jagadIsa, vANI tehanI vizvAcIna / prApyA Agama petAlIsa, sakhyA nAma kahuM sujagIsa // 2 // zrI AcArAga pahilo aMga, sahasa aDhI e sUtra sucg| suyagaDAga bIjau zrIkAra (suvicAra), sakhyA ikavIsase suvicAra 3 tIjI ThANA aga supati, sUtresaitrIsasa stshi| cautho samavAyAga sujANa, solesai satasaTha zloka pramANa // 4 // pacama bhagavatI sUtra sudhanna, panara sahasa satasevAvanna / jAtA dharma kathA aga chaha, hiMvaNA paca hajAre ditthtth||5|| sattama upavAsaga dasAsAra, bolyA aThase Upari baar| aTThama atagaDa sUtra kaheu, zloka sa khyA AThasa ne neU ||6|| navamau aga aNuttara uvavAya, ikasau bANu mAnakahAya / prabhavyAkaraNa dasamI parakAsa, eka sahasa doyasai pacAsa // 7 // sUtra vipAke igyArama aga zloka vArasai sola sg| aMga igyAra sUtra mile thAya, paiMtrIsa sahasa doi sa prAya // 8 // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 dharmavarddhana granthAvalI DhAla -saphala sasAra nI // vAra upAgame prathama uvavAiyA, panarasai sUtra parimANa pinnpaaiyaa| rAyapasaNiyA vIya upAga meM, doihajAra aThahottara mana gmaah| trIya upAga jIvAbhigama jANiya, cyAra hajAra sau sAta primaanniy| cautha zrIpanavaNA uvaM garakAsiya, sAta hajAra sayasAta satyAsiya // 10 // pAcamau jaMvUpannati suvisAlae, causahasa ekasau valiya chaitaale| caMdapannatiyA chaha vAvIsa saiM, sattama sUrapannati saMkhyA is||11|| aTThama nAma nirayAvalI kappiyA, navama uvaMga imkppvddsiyaa| puphiyA dazama igyAra puphacUlIyA, ema vannIdazA vArama / anukUliyA / / 12 / / aTThama AdithI uvaMga pAce milI, zataka igyAra saMkhyA isI sAbhalI / bAra upAMgano mela bhelau vasai, sahasa paccIsa naiM vali sayA sAtase // 13 // mUla sUtra sau savA teNa milatau kahyo, vizeSaAvazyaka sahasa pAce lhyo| dUsarau mUlasUtra sAtasai dAkhiyai, dazaviyakAlika bhavyajana bhAkhiyai / / 14 / / . pAkhiyasUtra nai mUlasUtra tIsarau, tInasaisAThi saMkhyA matA viisrau| Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha 257 uttarAdhyayana doi sahasa suvicAra e, mUla sUtrasahu savAATha . hajArae / / 15 // ___ sUtra naMdI sarasa jANiya sAtasa, anuyogadvAra ugaNIsasau , mana vs| ___ etalai e thayA sUtra guNatrIsae, je vacai nitya vyAkhyAna sujagIsae // 16 // DhAla-tadula rAzi vimalagiri thApI cha chede mahAnisItha nizItha, pAca sahasa giNije ivItha / / vRhatkalapa vIjau vAkhANa, cyArasai cihutara saMkhyA jANa // 24aa, vyavahAra sUtra cha sai suvicAra, dazAzruta skaMdha zata aTThAra / pacakalpa te pacama cheda, savA igyArasai sakhyA veda // 18 // chaThau jItakalpa iNa nAma, ikasau pAca cha kahyA aam| . dase painnA hiva'ima dAkha, sUtrarucI te hIye rAkhai // 16 // ' causaTrigAha taNo causaraNau, dharamI jana ne maname dharaNau / vIjau Aura paMcakkhANa, caurAsI gAthA parimANa // 20 // - - tIjI mahA pacakhANa kahIsa, gAthA ikasau nai caubIsa / cothau bhatta pariNNA cAha', ikasauM nai ikahottara gAha // 21 // paMcama payanno taMdulaveyAlI, cyArasa gAha bhalI tihA bhaalii| chaTTo candAvijA gAha, ikasaune chihutari avagAha / / 22 / / gaNavijA e sattama gaNiya, bhAva bhalai sau gAthA bhaNiyeM / maraNasamAhi aThThama payanna, gAhA jihA chasse chappanna // 23 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI deveMda tthuya navamau hoi, dAkhau tihA gAthA saya doi / / dazama sathArapayanna savAsI, dase satAvIsase parakAsau // 24 // aMga inyAra nai upAga bAra, mUla sUtra cau nadi aNuyogadvAra / cha cheda daza payannA melIsa, e sUtra Agama paMtAlIsa // 25 // sUtra paMtAlIsa Agama sakhyA, sahasa aThayottara sAtameM kAlA / Aja UnAdhika prAyeM eha, taMta to kevali jANe teha // 26 // sUtra nijutti cuNi nai TIkA, ehanA bahu vistAra ajIkA / chalakha guNacAlIsa sahassA, pAcasai chattIsa jANa rahamsA // 27 // kalasaH imaiNa bharatai Aja varata, bhavya jIva jike shii| AsatA ANI tatva jANI, vIra vANI saradahI / / bihutara jesalamera nagara, vijayaharSa vizeSa e| dharamasI pAThaka tavana kIdhau. durasa pustaka dekha e / / 28 / / 24 jina gaNadhara sAdhu sAdhvI saMkhyA garbhita stavana : AdIsara pahalo arihaMta, gaNadhara caurAsI guNavata / praNam sahasa caurAsI sAdha, sAdhvI triNalAkha guNe agAdha // 1 // ajitanAtha bIjo mana ANu, praNamIjai gaNadhara paMcANu / sAha ikalakha vaMdau bhaviyAM, triNa lakha vIsa sahasa sAdhavIyAM 12 hiva saMbhava jina tIjo hoya, gaNadhara ekaso ne vali doya / dui lakha sAhu sAhuNI sAra, tIna lAkha chatIsa hajAra / 3 / abhinaMdana cotho jinarAya, gaNadhara ekasau sola kahAya / tIna lAkha muni saMkhyA bhAkha, AryA tIsa sahasa chaH lAkha 4 / Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha / 256 - Dhola-caupaInI pAcama suvidhi jinesara seva, sau gaNadhara dhyAvo nita meva / tIsa sahasa tIna lAkha munIsa, sAdhvI pacalakha sahase tIsa / / padmaprabhu praNamu parabhAta, gaNadhara jehane eka so sAta / triNa lakSa tIsa sahasa aNagAra, sAhuNI caulakha vIsa hjaar|| zrI supAsa jiNavara sAtamau, nita gaNadhara paMcAguM namo / lAkha tIna muni sUtre sAkha, sAdhvI tIna sahasa cau lAkha 75 achuma jina cadaprabhu nAma, gaNadhara vyANu guNa gaNa dhAma / lAkha ar3hI muni vado bhavI, caulakha sahasa asI sAdhavI 85 DhAla 2 haima ghaDyo ratane jaDyo khupo, rahanI / navamo suvadhi aThyAsI gaNadhara muni lakha doi / sAdhavI triNa lAkha vIsa hajAre adhikI hoi / sItala dasama iThyAsI gaNadhara muni lkha eka / sAhuNI piNa ika lakha hIja adhikI chae viveka / / / sahasa caurAsI muni igyArama zreyAsa sAra / chihutara gaNadhara sAhuNI iga lakha tIna hajAra / vAsupunya jina bArama jasu chAsaThi gaNadhAra / ika lakha sAhuNi bahutara sahasa kahyA aNagAra / 10 / sAhu 'aDasaTha sahasa, satAvana gaNadhara jANa, terama vimala ajjA lakha upara AThase ANa / Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dharmavarddhana granthAvalI cavadama sAmi anata pacAsa kahyA gaNarAya, chAsaTha sAdhane vAsaTha sAdhavI sahase milAya / 11 / panarama dharama tayAlIsa gaNi causaTha hajAra, sAhu sAhuNI bAsaTha sahasa ane saya cAra / vAsaTha sahasa jatIsa chatIsa gaNAdhipa sati / solama ajjA igasaThi sahasa chasa vali taMta / 12 / DhAla 3 puradara nii| sATha sahasa muni petIsa gaNadhara satarama kaMthu / sAdhvI sATha hajAra ne sai volI grantha / tetrIsa gaNadhara aTThArama ari pUre Asa / sAdhvI sATha hajAre sAhu sahasa paMcAsa / 13 / mallinAtha ugaNIsama : sAhu sahasa cAlIsa / sAhuNI sahasa paMcAvana, gaNadhara aTThAvIsa / .. vIsama munisuvrata jasu sAdhu tIsa hjaar| sahasa pacAse sAdhvI gaNadhara jAsa ar3hAra / 14 / ikavIsama naminAtha namu satare gaNaIsa / vIsa sahasa muni sAdhvI sahase igatAlIsa / neminAtha vAvIsama sAhu sahasa aThAra / sAdhvI sahasa cAlIsa gaNadhara jAsa igyAra / 15 / sola sahasa sAhu tevIsama pAsa jiNesa / daza gaNadhara sAhuNI aThatIsa hajAra giNesa / Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - . zAstrIya vicAra stavana saMgraha 261 cauvIsama varddhamAna namu gaNadhAra igyAra / cavade sahasa jatIsa, sAhuNI chatIsa hajAra / 16 / cauvIsa jinanA caudahase bAvana gaNadhara ema / sAhu aThAvIsa lAkha sahasa aDatAlIsa tema / sAdhavI lAkha camAlIsa sahasa chayAlIsa sAra / cyAra se upari chae dhaDe e saMkhyAdhAra / 17 / kiNahIka sUtre ochA adhikA kahyA aNagAra / tepiNa cauvIsA nA pUrA nahiM adhikAra / zrI Avazyaka sUtra pUrA sahu suvicAra / tiNathI saMkhyA jANI vaMdu vAraMvAra / 18 / kalasaH ima satare se tepane varaseM dIpa paraba sudIsae / zrI nagara bIkAnera adhikA vijayaharSa jagIsae / dharmadhyAna mana dhari kahe pAThaka dharamasI nitamevae / . cauvIsa jina dhana rAja jehane dhyAiye dharma devae / 16 / .. cauvIsa jina aMtara kAla, dehAyu stavana pacaparameSTi mana zuddha praNamIkarI, , dharamahita Agama artha hIyaDe dhrii| kahisa cauvIsa jina jina taNo Ataro, * Au thita deha parimANa mata pAtagai / / prathamahI sukhama sukhamA Aro jANae, cyAra koDA koDi sAgara parimANae / sata kAtera pAThaka Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 dharmavarddhana granthAvalI kosa triNDa deha triNapalla Ayu dhAraNa, tIya dina tuara paramANa AhArae / triNa koDA koDi sAgara sunbama bIya age, deha do kona doI pala Ayu dhro| bora parimANa AhAra bIje dina, ___ yugalIyA mAnavI eha kahiyA jiNe / / doDa koDAkoDi sukhama duHstramA kahyo, kosa ika kAya ika pala Ayu lahyo / AmalAmAna AhAra le dina prata. kAla kara jugalIyA pohace suragatai / 4 / dAla vIra jirosrnii| tiNa tIje arai tIna varasa sADhA aTha mAsa, zeSa rahyA zrI Adideva pahuMtA sivavAsa / caurAsI puvvalAkha varSa pAlyo jiNa Ayu, pAcasai dhanupa pramANa kAya rAje jagarAya ! 5 // Adi thakI paMcAsa koDa lakha sAgara heva, huyo ajita jiNesaru e vIjo jiNa deva / sADhI cyArasai dhanupa deha dIpaM guNageha, bahutara pUrva lAkha varpa Aukho eha / 6 / ajita thakI trIsa koDa lAkha sAgara gayA jAma, - tIjo tIrthakara huvo e saMbhava zubha nAma / Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha cyAra sai dhanupa sarIra mAna dhAryo jiNadhIra, sATha pUrva lakha varSa Ayu pAlyo var3a vIra / 7 // saMbhava thI dasa koDa lAkha sAgara paramANe, cotho abhinadana jiNada mahimA jaga jaanne| UMca paNe jasu deha dhanupa tInase paMcAsa; Ayu pacAsa pUrva lakha varSa pAlyo sukhavAsa / 8 / hiva nava koDiya lAkha jaladhi pUrA java bItA, pacama jiNavara sumatinAtha hucA sumati vdiitaa| tInasai dhanupa sarIra tAsa zubha varNa suvAsa, cAlIsa pUrava lAkha varSa AUkho jAsa / / / sAgara neU koDi sahasa hiva vItA jAma, padmaprabhu chaTho jiNesaru e huo guNa dhAma / ' aDhAIse dhanuSa mAna kAyA abhirAma, tIsa pUrva lakha Ayu pAli pahutA sivaThAma / 10 / . DhAla -bekara joDI tAma, rahanI hiva nava sahasa koDe sAgara huA sahI, zrI supAsa jiNesara sAtamo e| dui saiM dhanupA deha vIsa pUrava lakha, . Ayuthiti, nitahI namo e / 11 / huA sAgara heva navasoM koDIya, dauDhase dhanupa dehI dharu e| isa pUrva lakha Ayu AThama jinavara, zrIcandraprabhu sukhakaru e|12| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI suvidhinAtha sukhakAra navamo jinavara neU koDi sAgare e| Au pUrva lakha Dhoi, so dhanupA tanu pAlyo jiNa pUrI pare e 13 nIradhi hiva nava koDi suvadhi jiNesathI, zItala dazamo jina sahI e| eka pUrva lakha Ava dhanupa neU dhara kAyA UMca paNe kahIe / 14 / sau nidha chAsaTha lAkha chAvIsa sahasa varasa UNa ika koDi sAgara e| tiNa avasara zreyAsa aMga dhatupa asI varasa caurAsIlakha dhrue| 15 / jinavara vArama jANa, copana sAgare vAsupUjya jiNa baMdIye e| sattari dhanupa sarIra, ati sukha Aukho, bahuttara lAkha varSa liye e / 16 / DhAla --~-iNa pura kavala koi na lesI, rAhanI tiNa jina thI hiya sAyara tIsa, vimalanAtha terama jina Isa / sATha dhanupa kAyA su pramANa, varSa sATha lakha Ayu vakhANa / 17 / hiva nava sAyara kera anta, cavadama jinavara thayo anata / pUrI kAyA dhanupa pacAsa, tIna varNa lakha AyuSa tAsa / 18 / eha thakI cihu sAgara Age, panarama dharma jiNesara jaageN| paiMtAlIsa ghanuSya jasu deha, Aupa dasa lakha varSa dhareha / 16 / palla tribhAga vinA trika sAgara, solama zAtijiNaMda sukhAkara / cAlIsa dhanupa pramANe kAya, eka lAkha varasA nau Aya / 28 ! Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 265 eNa thakI palyopama Adhe, samarU satarama kathaM smaadhai| pAmI deha dhanupa paiMtIsa, Ayu pacANu sahasa varIsa / 21 / varpa eka koDi sahasa vihIna, cotho bhAga palyopama kIna / trIsa dhanu ari jina aTThArama, Ayu varpa caurAsI hajArama / 22 / varSa huA ika koDi hajAra, ugaNIsama malli jina avatAra, tanu pacavIsa dhanupa no tAsa, pacapana sahasa varpa bhavavAsa / 23 / bolyA hiba vachara pUrA copana lAkha, sAmI munisuvrata huA sUtre sAkha / vando vIsama jina vIsa dhanupa tanu mAna, tIsa sahase varSe pAlyo Ayu pradhAna / 24 / hiva paT lakha varSe huA zrI naminAtha, tanu pana dhanupa mita sevo sivapura sAtha / dasa sahasa varSa jiNa pAlyo Ayu paDUra, ikavIsama jinavara araco sukha akUra / 25 / paMca lAkhe pUre bIte varSe vaDha, " vAvIsama bahu guNa nemIsara jiNa inda / yAdava kula jagacakSa dIpeM dasa dhaNu deha, ' Ayu thiti pAlI eka sahasa varapeha / 26 / hiva sahasa trayAsI sAta zataka pacAsa, - varSe trevIsama paragaTa jiNavara paas| nava hAtha pramANe aMga suraga sureha, pUro jiNa pAlyoAyu so varaseha / 27 / Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI iNa thakI aDhIse vapa zrI mahAvIra, bahutara varSAyupa sAte hAtha sarIra / ima sahu betAlIsa sahasa varSa uNeha, ika koDi koDi sAgara Adi thI eha / 28 / kalasaH-ima areM tIje Adi jiNavara, avara cothe emAe / cauvIsa jiNavara citacokhe praNamIye bahu premae / purariNI satarese pacIsa pragaTa parva pajUmaNe, vAcaka vijayapa sAnidha dharmamI muni ima bhaNe / 26 / 68 bheda alpabahutva vicAra garbhita stavana vIra jiNesara vaDhiye, upagArI arihaMta / Agama e jiNa upaDhisyA, eo jJAna anata ||1|| bhalA aThANu bhedasoM, volyA alapa bahutta / jiNameM bhamiyo jIvar3o, te sahu vAta tahatti // // dAla . saphala ssaarnii| sahu thakI alapa nara garbhaja jANiye (1) ehanI nAri sakhyAta guNa ANiye (2) agani asaMkhyAta guNa panjata bAdarA, (3) ___ehathI guNa asaMkhyAta anuttara surA (4) // 3 // uparima (5) madhya (6) adhatrika trika (7) devatA, acyuta (8) AraNa (6) prANata (10)AnatA (11) - eha saMkhyAta guNa jANijyo anukrmaa| sAtamInaraka (12) asaMkhyAta gunnimtmaa(13)|41 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha . 267 hiva sahasrAra (14) zrukra (15) paMcama nerayA (16) lAMtaka (17) caturthInarka (18) brahmadevayA (16) tIya, pRthvIya (20) mAhendra (21) asakhaguNA, sanatakumAra (22) bIyaniraya anukrama ghaNA (23) ThAma cauvIsamI manuSya samUcchimA, (24) devaIzAna asaMkha guNa nibhramA (25) / 6 / ' devI IzAnarI (26) sudharmasurajike (27) tehanI, trIya saMkhyAta guNIya tike (28) / 6 / bhavaNavaideva asaMkhyAta (26) devI saMkhyA bahu (30) prathamanAraki asakheya guNIyA sabahu (31) bola vatIsameM khecara pacendriyA, tiriya asaMkhyAta guNA(32) sakhya ehniitriyaa(33)|71 DhAla tiNa avasara koi mAgaca Ayo puradara paas| thalacara tiriya purapa(34) trI(35) jalacarimithuna (36-37) lahesa, vyatara devane (38) devIya (36) jyotipI yugm(40|41)khes / khacaratirI(42)thalacara(43)jalacaraya(44)napusaka jeha / anukramaiM eha igyAra saMkhyAta guNA kari leha // 8 // vali parajApati corindI saMkhyAta guNeha (45) pajata sajJi pacendri vizepe adhikA teha (46) .. pajjavaindri (47) pajateindri vizeSa (48) vizeSa aDatAsIsa e bola kahyA anukrama giNa dekha) Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 268 dharmavarddhana granthAvalI paMcendri apajjata asakhaguNA e jANa (46) corindri teindri (51) veindri (52) apaja vizepa vakhANa / pratyeka vanaspatiya(53)nigoda(54)pRthvI(55) apa(56)vAya(57) cAdara parajApata pAca asakha guNAya // 1 // hivaapajjattA bAdara ani aThAvanevola (58) ehavA hIja vanaspati asaMkhaguNI iNatola (56) valiya nigoda(60)puDhavI(61)apa(62)vAya(63) ecyAre jANa / vAdara apajantA asaMkhyAta guNA parimANa // 11 // ihAMthI sukSmaapajjata agani asaMkha guNeha (64) bhU (65) jala(66)pavana (67) isAja vizepa dhareha / . ar3asaTTimo ihA sUkSma panjata teu giNesa (68) puDhavI (66) apa ne (70) vAyu (71) pajjatA sukSma vizepa / 12 / ___ DhAla-bekara joDI tAma raahnii| bahutarame hiva vola sUkSma apajjata, jIva nigode jANivAe, (72) / asaMkhyAta guNa ehaehathI pajjata saMkhyAteguNa ANavAe (73) / 13 / . anataguNA adhikAra ihAthI Agale bhavya anaMta guNA sahIe(74) / e cihutaramo samakita nahIM lahai, mokSa kade lahisye nahIe / 14 / / samakita patitane(75)siddha(76)anaMtAguNA,elekhavalyau anukrmee| * cAdara rUpa pajjata vanaspatitaNA(77) jIva anaMta guNA bhmaie|15| - Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha 266 sAmAnyarupe sarvavAdara pajjata, jIva vizepAdhika kahaue, (78) vaNavAdara apajjata asakhaguNA ihA, ThAma guNyAsIseM lhyoe|16| apajjata vAdara jIva (80) vali bAdarasahu, (81) adhikA adhika vishessthiie| suhama apajja vaNamsa asaMkhyaguNA ima,suNa vayAsI sAsau nathIe17 apajjata suhama vizepa(83)sUkSmapajjatI vanaspatiasakhIguNaie(84) iNa caurAsI bola ihAthI Agale sarva vizeSAdhika paNae / 18 / sukSma pajjattA jANa (85) sUkhama sahu giNau (86) bhavya satyAsI meM bhaNaue (87) / jANau jIvanigoda (88) valiyavanaspatI (89) ekendri adhikAgiNau e (60) / 16 / jANau tRyacajAti (11) izANu ihAM mithyAdRSTibANamoe (62) avirata jIva avazepa (63) sakasAi sahu, (64) cAvau bheda caurANumo e / 20 / mAnohiva chadmastha (65) sarva sayogIya (66) bhavavAsI bhaNiya shue(17)| jIvajitA sahu jANaM eha aThANumo, bola vivekakaro vahue (68) / 21 / kalasa :ima vIra vANI suNo prANI sUtra pannavaNA thakI / e bheda ANyA jiNe jANyA tiyai siddha vadhU tkii| sukha vijayaharSa vizepa zrIsaMgha dharma zIla bhalA dhare / jesANagaDha meM tavana jor3a yo savata satare bahuttarai / 22 / iti alpavahutva-vicAra garbhita zrImahAvIra stavanam Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 - - - dhamavaddhana granthAvalI cauvIsa daNDaka stavana DhAla--Adara jIva kSamA guNa pAdara pUra manoratha pAsa jinesara, eha karU aradAsa jii| tAraNa taraNa viruda tujha sAmali, Ayo huM dhari Asa jIpU0 iNa sasAra samudra athAgeM, bhamiyo bhavajala mAhi jii| gilagiciyA jima Ayo gir3atau, sAhiba hAthe sAhijI pU0 tuM jJAnI to piNa tujha Agai, vItaga kahiye vAta jii| cauvIse daMDake hu~ phirIyo, varaNuteha vikhyAta jI / / 3 / / pU0 sAte naraka taNo ika daMDaka, asurAdika dasa jANa jii| pAca thAvara ne triNi vikaleMdri, ugaNIsa giNatI ANa jii|4|| paMceMdri tirajaca nai mAnava, eha thayA ikavIsa jii| vitara jotiSI ne vaimAnika, ima daDaka cauvIsa jI ||shaapuu0 paMciMdrI tirajaMca ane nara, parajApatA je hoi jii| *e cauviha devA mAhe Upajai, ima devai gati doi jI // 6 // pU0 asakhyAta AukheM nara tiri, nisace devaja thAya jii| nija AukhA sama ki oche, piNa adhikai navi jAya jI // 7 // bhavaNapatI ke vitara tAI, saMmUrachima tirajaMca jii| saraga AThameM tAi pahuce, garabhaja sukRta sacaM jI // 8 // pU0 'AU saMkhyAte meM garamaja, nara tirajaMca viveka jii| bAdara pRthivI te vali pANI, vanasapatI parateka jI // 6 // vpU Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zAstrIya vicAra stavana saMgraha .. 271 parajApate iNa pAce ThAme, AvI upajai deva jii| iNa pAcA mAheM piNa Age, adhikAI kahuM heva jI / / 10 // pU0 tIjA saraga thakI mAMDI sura, ekeMdri navi thAya jii| aThama thI UparalA sagalA, mAnava mAhi ja jAya jI / / 11 // DhAla-Aja nihajo dose nAhalo naraka taNI gati Agati iNapara, jIva bhameM saMsAra / doi gati ne doi Agati jANiye, valiya vizeSa vicAra // 12 // . saMkhyAteM AU parajApatA, paMceMdrI tirajaca / timahija manuSya ve hija e, narakame jAye pApa prapaca / / 13 // prathama naraka lagi jAi asannIyau, goha nakula tima bIya gRdhra pramukha paMkhI trIjI lage, sIMha pramukha cauthIya // 14 // pAcamI narake sImA sApanI, chaTThI lagi strI jAya / sAtamIye mANasa ke mAchalA, upaje garabhaja Aya // 15 // naraka thakI AveM bihuM daMDake, tirajaca ke nara thAya / te piNa garabhaja teM parajApatA, saMkhyAtI jasu Aya / / 16 // nArakiyA nai naraka thI nIsarayA, jephala prApati hoya / utkRSTa bhAMge karate kahu, piNa nizca nahIM koya / / 17 // prathama naraka thI uvaTi cakravati huvai, bIjI hari baladeva / trIjI lagi tIrathaMkara pada lahai, cauthI kevala eva // 18 // paMcama naraka no saravavirati lahai, chaTThI desaviratti / sattama naraka thI samakita hija lahai, na huvai adhika nimitta 16 __ DhAla-karama parIkSA karaNa kumara calyore / - mAnava gati viNa mugati huve nahIM re, ehanau ima adhikaar|| AU saMkhyAteM nara sahu daDake re, AvI lahai avatAra / / 20 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 dharmavarddhana granthAvalI teU vAU daMDaka ve tajI re, vIjA je bAvIsa / tihA thI AyA thaa| mAnavI re, sukha dukha puNya sarIsa 21 nara tirajaMca asaMkhI Aukha re, sAtamI naraka nA tema / - tihA thI mari ne manupa huve nahIM re, arihaMta bhApyau ema // 22 // vAsudeva valadeva tathA valI re, cakravarati arihaMta / sarana naraka nA AyA e huvai re, nara tiri thI na huvaMta / / 23 / / cauviha deva thakI cavi Upajere, cakravarati valadeva / vAsudeva tIrthaMkara te huvai re, vaimAnika thI veva // 24 // DhAla-haima ghaDyo ratane jaDyo khupo, hiva tirajaMca taNI gati Agati kaya azeSa / jIva bhamyo iNa pari bhava mAhe karama vizeSa / / Au saMkhyAtI je nara nai tirajaMca vicAra / te sagalA tirajaMcA mAhai lahai avatAra ||2|| jiNa tirajaMcA mAheM Ave nAraka deva / teha kayau pahilI tiNa kAraNa na kahuM heva // paMceMdri tirajaca saMkhyAte AUkhe jeha / teha marI cihuMgati mAhe jAve ihAM na saMdeha // 26 // thAvara pAca triNe vikaliMdI AThe kahAve / tihA thI AU saMkhyAtI nara tirajaMca meM AceM // . . vikala marI lahai saravavirati piNa mokha na paaye| tera vAu thI Ayo teha nai samakita nAvai // 27 // nAraka varajI ne sagalAI jIva sNsaarai|| pRthivI AU vanamapati mAhe lahai avatArai / / Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 zAstrIya vicAra stavana saMgraha e tIne uvaTI ihAthI Avai dasa tthaameN|| thAvara vikala tirI nara mAhe utapati pAmai // 27 // pRthivIkAya Ade deI daza daDaka eha / teU vAU mAhe AvI Upajai teha / / / manupa vinA nava mAhe teU vAU ve jAvai / vikaliMdI te daza mAhi jAvai pUThA hI Ave / / 28 / / ema anAdi taNau mithyAtI jIva ekata / vanasapati mAhe tihA rahiyo kAla anaMta / / puDhavI pANI agani anai cautho vali vAya / kAlacakra asaMkhyAtA tAI jIva rahAya / / 2 / / beidI teridIne corendI mjhaareN| saMkhyAtA varasA lagi rahiyo karama prakArai / / sAta ATha bhava lagatA nara tirajaca me rahiyo / hiMva mAnava bhava lahine sAdhano veSa meM gahiyau // 30 // rAgadvapa chUTa nahIM kima kai chaTaka baar| piNa cha mana sudha mAhare tuhija eka AdhAra // tAraNataraNa maiM trikaraNa zuddhe arihaMta lAdhau / hiva sasAra ghaNo bhamivautau pudagala Adhau // 31 // tUmana vachita pUraNa Apada caraNa saamii| tAharI seva lahI to mai hiva nava nidhi pAmI / / avara na koI icchuiNa bhavi tU hija deva / sUdhe mana ika tAharI hojyo bhava bhava seva // 32 // // kalaza // ima sakala sukhakara nagara jesalamera mahimA diNa diNa / savatta sattarai ugaNatIsa divasa dIvAlI taNai / / guNa vimalacada samAna vAcaka vijayaharapa suzIsa e| zrI pAsanA guNa ema gAvai dharamasI sujagIsa e // 33 // 18 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 dharmavaddhana granthAvalI .. zrI samavazaraNa vicAra stavanam // dohA // zrI jina zAsana seharau, jaga gurU pAsa jiNida / praNamai jehanA pada kamala, AvI causaThi iMda // 1 // tIrthakara Avai tihA, trigaDhI karaya tayAra / samakita karaNI sAcava, eha kahuM adhikAra // 2 // karai prazaMsA samakitI, mithyAtvI ha mUka / sUrya dekhi harakhai sahU, ghaNe aMdhArai ghUka // 3 // ' DhAla (1) vIra vakhANI rANI celaNA jI Apa arihaMta bhale AviyA jI, gAvai apacharaha gaMdharva / samavazaraNa race suravarA jI, sakhepe te kahuM sarva / A0 // 4 // bhavanapatI indra vIse bhilyA jI, sola dU vitara saar| joisa du dasa vimANI juDyA jI, causa ThThi indra suvicAra / / pavana sura pujI paramArajI jI, bhUmi yojana sama bhAu / meghakumAra raci meghanai jI, karaya sugaMdha char3akAu / aa0|| 6 // agara kapUra zubha dhUpaNA jI, karaya zrI aganikumAra / vANaviMtara hiva vega su jI, racaya maNi pIThikA sAra // 7 // puhapa paMca varaNa Uradha mukhe jI, varapae jANu parimANa / / . bhavaNavai deva trigaDho bhalo jI, karaya te sugahu~ sujANa // 8 // racaya gaDha prathama rUpA taNau jI, sovana kAMgure sAra / ravi zani rayaNa kosIsake jI, kanaka ko bIya prAkAra / / / / Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAstrIya vicAra stavana saMgraha 275 ratana gaDha ratana rai kAMgurai jI, racaya vemANa sura rAja / ' bhalo trIjo gaDha bhItare jI, tihA virAjai jinarAja aa10|| bhIti UMcI dhagu pAcasaiM jI, savA tetrIsa visatAra / ' dhanuSa se tera gaDha atarau jI, proli pacAsa dhanu cyAra / / 11 // daza paMca paca trihuM gaDha taNI jI, pAvar3I vIsa hajAra / thAka zrama nahiMya caDhatA thakA jI, eka kara ucca vistAra // 12 // paMca dhaNu sahasa pRthvI thakI jI, ucca rahai trigaDha AkAsa / teha tali sahu yathAsthita vase jI, nagara ArAma AvAsa / / 13 / / toraNa trika cihuM disi tihA jI, nIlamaNi mora niramANa / dusaya dhagu madhya maNipIThikA jI, ucca jiNa deha parimANa / 14 / / cyAra AsaNa tihA cihu disi jI, motIe jhAka jhmaal| / sama vica kUNa IsAName jI, devachaMdau suvizAla A0 // 15 // deva kuMdubhi nAda upadiseM jI, jiNa guNa gAvasI jeha / amha jima Ai sahu Uparai jI, gAjasI teha guNa geha // 16 / / DhAla (2) saphala saMsAra nI "puvva disi AsaNe Ai besaiM pahU, surakRta caumukha rUpa dekhai shuu| dIpaM azoka taru vAra guNa deha thI, dekhi harakhai sahu~ mora jima meha thI // 17 // motiyA jAla triNa chatra suvisAla e, rUpa cihuM disa cAmara DhAla e / yojana gAmiNI vANi jiNavara taNI, bhagavaMta upadizai bAra parapada bhaNI // 18 // " Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 - dharmavaddhana granthAvalI pradikSaNA rUpa thI agani kUNe karI, __gaNadhara sAdhavI tima vimANI surii| jyotipI bhuvaNinI vitarI trI paNa, naiRta kUNa jiNa vANi UbhI suNe / / 16 / trihuM taNA pati vAyu kUNa meM jANa e, sura vimANIya nara nAri IsANa e / vAra paripada mada macchara chor3a e, bhUkha tRpa vIsare suNe kara jor3a e // 20 // pUThi bhAmaMDala teja parakAsa e, joyaNa sahasa dhaja UMca AkAsa e| jhalahale teja dharmacakra gagane sahI, mahaka sahu vAraNa dhUpa dhANA mahI // 21 // vAhaNa vahila sahi dhariya pahilai gaDhe, hoi - pagacAra nara nAri UMcA caDhe / jiNa taNI vANi suNi jIva tirajaMca e, vaira taji bIya gaDha rahai sukha saMca e // 22 // puNyavaMta purupa te paripada vAramai, suNe jiNa vANi dhana giNaya avatAra mai / cauvahi deva jiNadeva sevA rase, maNimayI mAhilI proli mAhe vasai // 23 / / cihuM disi vATulI vAvi cau jANiya, vidisi caukUNI doDa doi vAkhANIrya / Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 277 Avi jihAM vAvi jala amRta jema e, snAna pAne vapU niramala hema e // 24 / / jaya vijayA aparAji jayaMtiyA, madhya kaMcaNagaDai proli vasaMtiyA / tuMbura purupa paTTaga arcimAla e, rajata gaDha proli nA eha rakhapAla e // 25 // pahila trigaDhau na huA jiNa pura grAma e, deva mahardhika racaiM tiNa ThAma e| karaNa vAra vAra kAraNa nahiM koi e, ___ATha prAtihAraja te sahI hoi e // 26 / / jina samavazaraNa nI Rddhi dIThI jIe, teha dhana dhanna avatAra pAyo tie| - pAsa aradAsa suNi vaMchita pUrajyo, hiva mujha tAharau zuddha darasaNa hujyo // 27 // // kalaza // ima samavazaraNa riddhi varaNa sahU jiNavara sArikhI / saradahai te lahai zuddha samakita parama jinadhrama pArikhI / / prakaraNa siddhaMta guru paraMpara suNI sahu adhikAra e / saMstavyo pAsa jiNada pAThaka dharamavaradhana dhAra e // 28 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 / dharmavarddhana granthAvalA caudaha guNasthAnaka stavana ___ DhAla-thabhaNapura zrI, rAhanI sumati jiNaMda sumani dAtAra, vaMdu mana sudha vAro vAra, - ANI bhAva apAra / cavadai guNathAnaka suvicAra, kahisu sUtra aratha mana dhAra, pAva jiNa bhava pAra // 1 // prathama mithyAta kayau guNaThANau, bIjau sAsAdana mana ANau, __ - tIjo mizra bkhaanno| cautho avirati nAma kahANau, dezavirati paMcama paramANau, chaTThau pramata pichANau / / 2 / / apramatta sattama salahIjai, aThama apUrava karaNakahIjai, anivRtti nAma navamma / - sUSama laubha dazama suvicAra, upazAtamoha nAma igyAra, khINamoha bAramma // 3 // , terama sayogI guNadhAma, cavadama thayau ayogI nAma, varaNu prathama vicAra - kuguru kudeva kudharma vakhANe, te lakSaNa mithyA guNa ThANa, . tehanA paMca prakAra // 4 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 26 DhAla-2 saphala sasAranI jeha ekAta naya pakSa thApI rhai,| prathama ekAta mithyAmatI te khai| graMtha UthApi thApai kumati ApaNI, kahai viparIta mithyAmatI te bhaNI // 5 // zaiva jinadeva guru sahu namai sArikhA, tRtIya te vinaya mithyAmatI paarikhaa| sUtra navi saradahai rahai vikalapa dhaNe, saMzayI nAma mithyAta cautho bhaNai // 6 // samami nahiM kAi nija dhadha rAto raheM, eha ajJAna mithyAta paMcama khai| , eha anAdi anaMta / abhavya nai, kahaya anAdi thiti aMta su bhavya nai // 1 // jema nara khIra ghRta khaDa jimanai vamaiM, sarasa rasa pAi vali svAda keMhavau game / 'cautha pacama chaThe ThANa caDhi nai par3e, kiNahI kaSAya vasi Ai pahilai aDai / / 8 / / rahai vicai eka samayAdi paTa AvalI, . sahiya sAsAdane thiti isI saabhlii| hiva ihA mizra guNaThANa trIjo kahai, jeha utkRSTa aMtaramahUrata . lahai // 6 // ' , Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 dharmavarddhana granthAvalI DhAla-3 bekara joDI tAma rahatI pahilA cyAra kapAya zama kari samakitI, kaiMtoM sAdi mithyAmatI e| e ve hija lahai mizra satya asatya jihA saradahaNA vehuM chanI e|| 10 // mizra guNAlaya mAhi maraNa lahai nahIM Au baMdha na paDai navai e| kaiMto lahi mithyAta ke samakita lahI, mati sarikhI gati paribhavai e // 11 // cyAra apratyAkhyAna udaya karI lahai, __ vrata viNa sudha samakita paNau e| te avirata guNaThANa tetrIsa sAgara, sAdhika thiti ehanI bhaNau e|| 12 // dayA upazama saMvega niraveda AsatA, samakita guNa pAce dharai e| sahu jina vacana pramANa jinazAsana taNI, adhika adhika unnati kara e // 13 // keika samakita pAya pudagala aratha tA, utkRSTA bhava me rahai e / keika bhedI gaMThi aMtaramahUratai, caDhatai guNa zivapada lahai e // 14 // cyAra kaSAya prathamma triNavalI mohanI, mithyA mizrasamyaktanI e| sAte parakRti jAsa parahI upazamai, te upazama samakita dhanI e|| 15 // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- zAstrIya vicAra stavana saMgraha 281 jiNa sAte kSaya kI te nara kSAyikI, tiNahija bhava ziva anusarai e|' , Agali bAMdhyo Aya tau te tihAM thakI, tIje cauthe bhava tara e // 16 // DhAla-4 iNa pura kabala koI na lesI paMcama deza virati guNathAna, pragaTai caukar3I pratyAkhyAna / jeNa tajai bAvIsa abhakSya, pAmyau zrAvakapaNau pratyakSa // 17 // guNa ikavIsa tike piNadhArai, sAcA bArai vrata saMbhAra / pUjAdika paTa kArija sAdhe, igyArai pratimA ArAdhai // 18 // Arata raudradhyAna hai maMda, Ayau madhya dharama AnaMda / ATha varasa UNI puva koDi, pacama guNaThANe thiti jor3i / / 16 / / hiva Agai sAte guNathAna, ika ika ataramahUrata mAna / pAMca pramAda vasa jiNa ThAma, teNa pramatta chaThau guNa dhAma // 20 // thivarakalapa jinakalapa AcAra, sAthai paTa Avazyaka sAra / udyata cauthA cyAra kapAya, teNa pramatta guNaThANa kahAya / / 21 / / sUdhau rAkhai citta samAdha, dharma dhyAna ekAnta aaraadhai| jihA pramAda kriyA vidhi nAsa, aparamatta sattama guNa bhaas|22| DhAla-5 nadi jamunA ke tIra, rAhanI pahalai aMzai aTThama guNaThANA taNe, AraMbhai doi zreNi sakhepai te bhnnai| upazama zreNi caDha je nara hai upazamI, kSapaka zreNi kSAyaka prakRti dazakSaya gamI / 23 / Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 282 dharmavarddhana granthAvalI jihAM caDhatA pariNAma apUrava guNa lahai, ___ aTThama nAma apUrva karaNa tiNa kahai / zukladhyAna nau pahilo pAyo Adarai, nirmala mana pariNAma aDiga dhyAne dharai / 24. hiva anivRti karaNa navamo guNa jANiya jihA bhAvathira rUpa nivRti na ANIya / krodha mAna nai mAyA sajalaNA haNe, udaya nahIM jihAM veda aveda paNo tiNe // 25 // tihA rahe sUpama lobha kAika ziva abhilapa, . te mUkhamasaparAya dazama paMDita dakhai / zAtamoha iNa nAma igyArama guNa kahai, ____ moha prakRti jiNaThAma sahu upazama lahai / 26 / zreNi caDhyau jau kAla karai kiNahI parai, to thAye ahamidra avaragati nAdarai / cyAra vAra samazreNi lahai sasAra meM, eka bhavai doi vAra adhika na huvai kimai / 27 caDhi igyArama sIma zamI pahilai par3e, moha udaya utkRSTa ardha pudgala ra. / .... . khipaka zreNi igyArama guNaThANI nahIM, dazama thakI bAramma caDhe dhyAne rahI / 281 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha DhAla-6 ika dina koI mAgadha Ayo puradara pAsa khINamoha nAmeM guNaThANau bArama jANa, moha khapAya naDo Ayau kevalanANa / pragaTapaNe jihA cArita amala yathA AkhyAta, hiva Agai terama guNathAna taNI kahai vAta / 26 / / ghAtIyA caukar3IkSaya gaI rahIya aghAtI ema, prakRti pacyAsI jehanI jUnA kappar3a jema / darasaNa jJAna vIrija sukha cArita pAca anaMta, kevalanANa pragaTa thayau vicarai zrI bhagavaMta 30 dekheM loka alokanI chAnI paragaTa bAta, ___mahimAvaMta aDhAraha dUSaNa rahita vikhyAta / AThe barase UNa kahI ika pUrava kor3i, utkRSTI terama guNathAna taNI thiti jor3i / 31 / raki zailesI karaNa nirudhyA mana vaca kAya, teNa ayogIaMta samai sahu karama khapAya / pAce laghu akSara UcaratAM jehanau mAna, ___ paMcamagati pAmai sukhasu cavadama guNathAna 32 tIjai bAramai teramai mAhe na mreN| koI, pahilo vIjau cauthI parabhava sAthai hoi / nAraka deva nI gati meM lAbha pahilA cyAra, dhuralA paMca tiriya me maNue sarva vicAra / 33 / / // kalaza // ima nagara vAhar3amera maMDaNa, sumati jina supasAule / guNaThANa cavada vicAra varaNyo, bhedi Agama nai bhalai // saMvata satarai uguNatrIsa, zrAvaNa badi ekAdazI / vAcakka vijayaharakkha sAnidhi, kahai-ima muni dharamasI // 34 // Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 dharmavarddhana granthAvalI caurAsI AzAtanA stavana DhAla-vilasai Rddhi samRddhi milii| jaya jaya jiNa pAsa jagatra vaNI, zobhA tAharI saMsAra suNI / Ayo hu~ piNa dhari Asa ghaNI, karivA. sevA tumha caraNa taNI 1 dhana jana je na par3e jaMjAla, upayoga su vesi jina Ale / AsAtana caurAsI TAlai, zAzvata sukha tehija saMbhAle // 2 // je nAkheM saleSama jinahara meM, kalahau kareM gAlI jUa ramai / dhanuSAdi kalA sIkhaNa Dhukai, kuralau taMbola bhakhai thUkai // 3 // sara vAya vaDI laghu nIti taNI, saMjJA kaMguliyA dopa sunnii| nakha kesa samAraNa rudhira kriyA, cAMdI nI nAMkhe caavdd'iyaa'|4| dAMtaNa nai ghamana piyeM kAvau, khAvai dhANI phUlI khAvau / sUrva vIsAmaNi visarAmai, ajagaja pasu nai dAmaNa dAme / / 5 / / sira nAsA kAna dazana AMkheM, nakha gAla vapusa nA mala nAkhe / milaNau lekhI karai maMtaraNI, vihacaNa apaNo karidhana dhrnnau| vaise paga Upari paga caDiyA, thApai chANA char3e ddhuNddhnniyaa| . sukavai kaMppar3a kappar3a var3iyA, nAsIya chipai nRpabhaya pdd'iyaa||| zoke rova vikathAja kahai, ihA saMkhyA vaitAlIsa laheM / hathiyAra ghar3e ne pazu bAMdha, tApa nANau parikheM rAdhai // 8 // bhAMjI nisahI jinagRha paMsada, dhari chatra meM maDapa meM biseN| hathiyAra dharai pahire panahI, cAMvara bIjai mana ThAma nahIM // 6 // tanu tela sacita phala phUla liye, bhUSaNa taji Apa kurUpa thiya / darasaNathI sira aMjali na dharai, iga sADeM utarAsaMga kareM // 10 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 285 chogI sirapeca maur3a jor3e, dar3ie ramai nai bahaseM hodd'eN| - sayaNA sujuhAra karai mujarau, kare bhADa ceSTA kahai vacana burau 11 dhare dharaNu jhagar3e ullaMThI, sira guMthai bAdhaiM pAlaThI / pasArai paga pahirai cAkhar3iyA, paga jhaTa ki dirAvaidur3abaDiyAM12 karadama lUhai maithuna maMDe, jUMA vali aiThi tihA chaMDa / UghADai gUjha kara vaidAM, kA vyApAra taNI keMdA // 13 // jinahara paranAla nau nIra dharai, aMghole pIvA ThAma bharai / dUpaNa jiNa bhavaNa me e dAkhyA, deva vaMdaNa bhASya meM je bhAkhyA 14 sujJAnI zrAvaka sagati chatA, AsAtana TAleM bAra satA / paramAda vasai kAi thAya, AloyA doSa sahU jAya // 15 // taMvola nai bhojana pAna juA, mala mUtra zayana strI bhoga huaa| thUkaNa panahI e jaghana dase, varajyA jina maMdira mAhi vasa / 16 / dravyata nai bhAvita doi pUjA, ehanA hija bheda kahyA dUjA / sevA prabhu nI mana zuddha kara, vaMchita sukha lIlA teha varai // 17 // // kalaza // ima bhavya prANI bhAva ANI, vivekI zubha vAtanA / jina biva aracai parI varajai caurAsI AsAtanA / / te gotra tIrthakara ja arajeM namai jehanai kevalI / uvajhAya zrI dhramasIha vaMdra jaina zAsana te valI // 18 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 dharmavarddhana granthAvalI aMTAvIsa labdhi stavana // dohA // praNam prathama jiNesarU, zuddha manai sukhakAra, lavadhi aTThAvIsa jiNa kahI, Agama ne adhikAra // 1 // praznavyAkaraNa pragaTa, bhagavati sUtra majhAra, pannavaNA Avazyakai, vAla lavadhi vicAra ||2|| amala ta kari Upana, lavadhAM aTThAvIsa, e hiva paragaTa aratha su, sAmalijyo sujagIsa // 3 // DhAla 1 saphala saMsAra nii| anukrame heva adhikAra gAthA taNa, lavadhi nA nAma pariNAma sarikhA bhaNe / roga sahu jAya jasu aMga pharasthA sahI, prathama te nAma chai labadhi AmosahI // 4 // jAsa malamUtra aupadha samA jANiya, vIya vipposahI lavadhi vakhANi / zpamA auSadha sArikhau jehanau, trIjI khelosahI nAma cha tehanau // 1 // dehanA maila thI koDha dUre have, cauthI jallosahI nAma tehano cabai / / kesa nakha roma sahu aga pharaseM lahI, - rahe nahIM roga sambosahI te kahI / / 6 / / Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 287 eka indriya karI pAca indriyataNA; bheda jANe tikA nAma saMbhinnaNA / vastu rUpI sahu jANiya jiNa karI, sAtamI labadhi te avadhijJAne dharI ||nnaa DhAla 2 Avyau tihA narahara, rAhanI hiva Agula aDhIye UNo mANupa khitta, saMganyA paMceMdrI tihA je vasaya vicitta, tasu mana nau citita jANe thUla prakAra, te Rjumati nAmai aTThama labadhi vicAra // 8 // saMpUraNa mAnupa kheneM sajJAvaMta, paMcendriya je cha tasu mana vAtA tata / sUSama parijAyeM jANe sahu pariNAma, - e navamI kahiyaM vipulamatI zubha nAma / / 6 / / jiNa labadhi paramANe UDI jAya AkAsa, te jaMghA vidyAcAraNa laMbadhi prakAsa / 'jasu vacana sarApe khiNa meM kheru thAya, e lavadhi igyAramI AsI visa kavAya // 10 // sahu sUkhama bAdara dekha loka aloka, te kevala lavadhI bAramIya sahu thoka / gaNadhara pada lahiye terama labadhi pramANa, cavadama laMbadhe kari cavadaha pUraba jANa // 11 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 288 dharmavaddhana granthAvalI tIrthaMkara padavI pAmai panarama laddhi, __ solama sukhakArI cakravati pada riddhi / valadeva taNau pada lahIyeM satarama sAra, ___ aDDArama AkhA vAsudeva visatAra / / 12 / / mizrI ghRta khIreM milyA jeha savAda, ehavI lahai vANI ugaNIsama parasAda / ' bhaNiyau navi bhUlai sUtra aratha suvicAra, te kuchaga buddhI vIsama lavadhi vicAra // 13 // eke pada bhaNiyai Avai pada lakha kor3i, ___ ikavIsama lavadhI pAyANusAraNI jor3i / eka aratha kari upaje aratha aneka, vAvIsamI kahiye vIja buddhi suviveka / / 14 // , DhAla (3) kapUra huvai ati Ujalo re. solaha deza taNI sahI re, dAhaka sakati vakhANa / - teha lavadhi tevIsamI re, tejyo lezyA jANa // 15 // catura nara suNijyo e suvicAra, Agama nai adhikAra |c| cavada pUravadhara munivaru re, UpajatAM sadeha / rUpa navI raci mokale re, lavadhi AhAraka eha / ca0 // 16 // tejo lezyA agani meM re, upazamivA jaladhAra / moTI lavadhi pacIsamI re, zItala lezyA sAra / ca0 / / 17 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 286 jeNa sakati su vikurave re, vividha prakAre rUpa / sadgura kahai chAvIsamI re, vaikriya lavadhi anUpa |c||18|| ekaNi pAtre AdamI re, jImIvai keI lAkha / teha akhINa mahANasI re, sattAvIsama sAkha ||c||19|| cUre sena cakrIsanI re, saghAdika nai kAma teha pulAka lavadhi kahI re, aTThAvIsama nAma ||caa20|| teja zIta lezyA binhe re, tema pulAka vicaar| bhagavatI mUtra me bhAkhiyau re, e trihuM no adhikAra ||c021|| cakravarti baladeva nI re, vAsudeva triNa eha / Avazyaka sUtra archa re, nahIya ihA sadeha ||caa22|| pannavaNA AhAra gI re, kalapasUtra gaNadhAra / tIna tIna ika milI re, vArU ATha vicAra // 0 // 23 // praznavyAkaraNa kahI re, bAkI lavadhA vIsa / sAbhalatA sukha Upaje re, daulati ha nisadIsa ||c||24|| // kalaza // savatta sataraM sa chavIsa mera terasi dina bhalaiM / zrI nagara sukhakara laNakraNasara Adi jiNa supasAulaiM vAcanAcarija sugurU sAnidhi vijayaharaSa vilAsa e kahai dharmavarddhana tavana bhaNatA pragaTa jJAna prakAsa e||25|| Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dharmavaddhana granthAvalI AloyaNA stavana DhAla (1) saphala sasAra nI e dhana zAsana vIra jinavara taNau, jAsa parasAda upagAra thAyai ghaNau / sUtra siddhAta guramukha thakI sAbhalI, lahiya samakitta ne virati lahiye valI // 1 // dharma no dhyAna dhari tapa japa khapa kareM, jiNa thakI jIva saMsAra sAgara tarai / dopa lAgA gurU mukhahi AloIyai, jIva nirmala huvai vastra jima dhoIyai / / 2 / / Dhopa lAgai tiko cyAra parakAra nA, dhura thakI nAma ne aratha te dhAraNA / kiNahi kAraNa vasa pApa je kIjIye, prathama te nAma saMkappa kahIjiye / / 3 / / kIjIya jeha kaMdarpa pramukhe karI, doSa te bIya paramAda sanA dharI / kUdatA garavatA hoI hiMsA jihA,. darpa iNa nAma kari doSa tIjau tihA // 4 // viNasatA jIva nai ginara na karai jiko, cauthau uTTIA doSa Upajai tiko / anukramai cyAra e adhika ika ekathI, dopa dhari prAyacita leDa vivekthii||5|| Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha 261 DhAla (2) anya divasa ko0 rahanI pATI kamalI navakaravAlI pothI joDa, jJAna nA upagraNa taNIya AsAtanaM kIdhI hoi / jaghanya thI puramaDha ekAsaNa Abila upavAsa, anukrama eha AloyaNa suguru vatAI tAsa // 6 // ejo khaDita thAyai athavA kihA hI gamAi, tau vali navyA karAyA dopa sahU miTa jAi / thApanA aNa paDilelyA puramaDha to tapadhAra, khiratA ekAsaNa te gamatA cautha vicAra // 7 // darzana nA aticAra tihA parama jaghanna, ekAsaNa Abila aTThima cihuM bhede manna / AsAtana gurudevanI sAhamI su aprIti, jaghanya ekAsaNa thI AloyaNa caDhatI rIti // 8 // anaMtakAya Arabha vinAsyA cautha prasiddha, viti caurindrI sAyA ekAsaNa thI vRddhi / bahu vi ti cauriMdIya haNyA bi ti cau upavAsa, sakalpAdi cihu vidhi duguNA duguNa prakAsa // 6 // uddahI kuliyAvar3A kIDInagarA bhana, bahu jaloyA makyA dasa dasa upavAsa prsNg| vamana virecana kRmi pAtana Abila ika eka, jIvANI DholaMtA do upavAsa viveka // 10 // Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 dharmavarddhana granthAvalI saMkappAdika eka paMciMdrI upadrava hoi, doi triNa ATha dase upavAsa AloyaNa joi / bahu pacidi upadrava paTa aTha ne dasa vIsa, cihuM parakAre caDhatI AloyaNa suNi sIsa // 11 // paMcentrI ne dIdhai lakar3I pramukha prahAra, ekAsaNa Abila upavAsa ne chaTha vicAra / sAdha samajha loka samakSa rAja samakSa, kUDau Ala dIyA dui cau paTa cautha pratyakSa // 12 // dasa upavAsa daDAyA tema marAyA vIsa, ika lakha asIya sahasa navakAra guNau taji rIsa / pakha caumAsa lagi ika triNavasa upavAsa, adhiko krodha karato AloyaNa nahiM tAsa // 13 // sRAvar3i nA doSa kIyA bali thApaNa mosa, volyA vali utsUtra kIyA guru Upara rosa / karIya duvAlasa bAra hajAra guNaM navakAra, micchAdukkar3a deI AlAvau bAra vAra // 14 // DhAla (3) bekara joDI tAma, rAhanI viNa kIdhA pacakhANa viNa dIdhAM vAMdaNA, par3ikamaNa vidhi pAtara e| aNojhA ne asimAya tihA avadhe bhaNyA, - ika ika Avila Acara e // 15 / / Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana sagraha gaThasI ne ekatta nivvI Avila, ___ bhaMge AloyaNa imai e| eka pAca SaTa ATha navakaravAlIya, guNa navakAra anukrame e // 16 // upavAsa bhaMga upavAsa Abila UparA, adhiko daDa vakhANIyai e / pAcami AThami Adi bhaMga kiyA vali, phira grahai pAtaka hANIya e // 17 // Ukhala mUsala Agi calhI gharaTIya, dIdhai aTThima tapa karai e / mAgI sUI dIdha kAtaraNI churI. ____ Abila caDhatA Adarai e // 18 // jIva karAvai juddha rAtri bhojana, __ jala taraNe khelaNa jUau e / pApa taNau upadesa paradroha cItavyA, upavAsa ika ika jUjUau e / / 16 / / panarai karamAdAna niyama karI bhaMga, __madya mAsa mAkhaNa bhakhyA e| AloyaNa upavAsa sakApAdika, cihu bhede caDhatA likhyA e // 20 // bolyA mirapAvAda adattAdAna tyu, jaghanya ekAsaNa jANiya e| ati utkRSTI eNa jANi AloyaNA, upavAsa dasa dasa ANiya e / / 21 / / Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 - dharmavaIna granthAvalI DhAla ( 4 ) suguNa sanehI mere lAlA, rahanI cauthe vrata bhArga aticAra, jaghanye chaTha AloyaNa dhAra / madhye dasa upavAsa vicAra, utkRSTa guNi lakha navakAra // 22 // parigraha viramaNa Dhopa prasaga, tIna guNa vrata mAhe bhaMga / / cyAra zikSAbUta re aticAra, Avila triNa pratyeke dhAre / 23 / zIla taNI nava vADi kahAya, tihA jau lAgau doSa jaNAya / triya nai pharasa huA aviveka, ika Avila kIjeM pratyeke / / 24 / / sAdha anai zrAvaka popIdha, ekendrI saMghaTTe kIdha / vIsara bhola sacita jala pIdha, daMDa ekAsaNa aMbila dIdha // 25 // viNa dhoye viNa luhya pAtra, ekAsaNa tima purimaDha mAtrai / gaI muhapotI Avila sArau, tima odhai adima avadhArau / 26 / cyAra AgAra cha chIDI rAkhe, vrata pacakhANa karai paTa sAkheM / doghe micchAdukkar3a dAkhai, AloyaNa teha nai abhilArSe // 27 // AloyaNa nA ati vistAra, pUrA kahatA nAve pAra / tau piNa saMkhape tatasAra. nirmala mana karatAM nisatAra // 28 // dhana zrI vIra jiNesara sAmI, jasu Agama vacane vidhi pAmI / jIta kalapa ThANA aMga Adi, valiya paraMpara guru parasAdi 21! kalaza // ima jeha dharamI citta viramI pApa Apa Aloi nai ekAMta pUche gurU batAvai sakati vaya tasu joi nai vidhi eha karasI teha tarasI dharamavata taNe dhurai e tavana zrI dhamasIha kIdhI caupane phalavadhipura | // 30 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 265 vIsa viharamAna jinastavanam vadumana sudha vairata mANa jiNesara vIsa, ___dIpa aDhI meM dIpaM jayavaMtA jagadIsa, kevalajJAna ne dhArai tArai kari upagAra, kiNa kiNa ThAmai kuNa kuNa jina kahisyu suvicAra / 1 // paitAlIsa lakha yojana mAnuSa kSetra pramANa, valayAkArai Adhai puSkara sImA jANa, doi samudra sohai dIpa aDhAI sAra, tiNa me panarai karmAbhUmi no adhikAra / 2 / pahilo javUdvIpa samai vici thAla AkAra, lAvau pihalau ika lakha joiNa meM vistAra, moTo tehanai madhya sudarasaNa nAmai 'mera, tiNa thI dasa vidisAnI giNatI cyAre phere // 3 // meru thakI dakSiNa dizi eha bharata zubha kSetra, pAcasai chavIsa joyaNa chakalA tehano vetra, uttara khaDa me ehavo iravai kheta kahAya, iNa bihuM karamAbhUmi arA chae phiratA jAya // 4 // tetrIsa sahasa chasaya caurAsI joyaNa jANa, cyAra kalAe mahAvideha vipaMbha vakhANa, bharata thI cauguNo ika eka vijaya taNo parimANa ehavI vijaya battIsa virAje jehanai ThANa // 3 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI meru vicai kari pUraba pacchima doi vibhAga, ___ solaha solaha vijaya tihA vicara vItaga rAga, sAsatai cauthe Arai tArai zrI arihata, ehavaM mahAvideha karamabhUmi trIjI taMta / / 6 / / pUraba videha vijaya pukhalAvatI AThamI ThAma, puDarIkaNI nagarI tihA zrI sImadhara svAma, vana vijaya paJcIsamI vijayApura nau nAma, pacchima videha bIjau yugamaMdhara kIjai praNAma // 7 // tima hija navamI vaccha vijaya vali pUrava videha, nayara susImA trIjo bAhu namuM dhari neha, nalinAvartta cauvIsamI pachima videha vakhANa, vItazokA nayarI tihA cauthau suvAhu sujANa // 8 // e cyAreI jiNavara jaMbUdvIpa majhAra, __ mahAvideha sudarzana meru - taNe parakAra, ehavau jabUdvIpa mahAgaDha jema girida, khAI rUpai doi lakha joyaNa lavaNa samada // 6 // DhAla 2 dIvAlI dina aAvIyara, rAhanI dIpai vIjau dIpa e, dhana dhana dhAtakI khdd| pihulau cihu lakha joyaNe, maDala rUpai maMDa ||10||dii0|| pUraba pacchima dhAtakI, khaDa giNIjai doi / vijaya meru pUrava disa, pacchima acalameru joi ||1shaadii| Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 267 doi bharata doi IraveM, doi vali mahAvideha / karamabhUmi paTa chai ihAM, uNahIja nAmai eha ||12||dii| dIpa ika ika meru nai AsareM, karamabhUmi tIna tIna / nija nija meru thI mADina, lekho cihaMdisi lIna ||13||dii|| zrIsujAta jiNa pAcamau, chaTThau svayaMprabhu Isa / RpabhAnana jina sAtamau, samarIjai nisi dIsa ||14||dii0|| anaMtavIrija jiNa AThamau, ecyAre jinarAya / pUrava dhAtakIkhaMDa meM, mahAvideha rahAya ||15shaadii0|| pahilA cihuM jiNa nI parai, vijaya nagara disi ThANa / tiNahIja nAmeM anukramai, vijaya meru ahinANa ||16||dii| navamau zUraprabha nama, dazamo deva vizAla / ima vajradhara igyAramo, trikaraNa praNamunikAla ||17||dI0|| vAramau caMdrAnana jina, pacchima dhAtakI mAhi / vicarai cyAre jiNavarA acala mera ucchAha ||18||dii| ehavau dhAtakIkhaMDa e, paridakhiNA parakAra / aTha lakha joyaNa vITIyau, samudra kAlodadhi sAra ||16||dii0|| DhAla (3) kAlodadhi nai pailai pAra e, bITyau cUr3I jema vicAra e| sole lakha joyaNa vistAra e, dIpa pukkharavara ati sukhakAra e || sukhakAra puSkara dIpa tIjau, tehane Adhai vagai / vici paDyo paravata mAnuSottara, manuSakSetra tihA lge-|| Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 dharmavarddhana granthAvalI tiNa Adha kari aTha lAkha joyaNa, aradha puSkara ema e / tihA karamabhUmi chae kahIjai, dhAtakIkhaMDa jema e // 20 // Adhe puSkara meM pUrava Dhisai, madara nAmai meru tihA vasaiM / pacchima vijjUmAlI meru e, ihAM kiNa itarau nAmai phere e / / phera e itarau ihA nAmai, avara ThAmai ko nahIM / - - ika eka merai tIna tIne, karamabhUmi tihA khii| tima bharata Iravatai videhe, nAma sirakheM heta e| tiNahIja nAmai vijaya sagalI, sAsatA dhrama kheta e // 21 // ghAtakI khaMDa tima puSkara sahI, iNa kSetrAM no mAna kahyau nhiiN| duguNA duguNai ati vistAra e, zAstra thakI lejyo suvicAra e|| suvicAra vAkI teha sagalau nagara timahija mana gamai / pUraba pacchima jeha jiNadisi, teha timahija anukrame / / zrI caMdravAhu bhujaMga Isara, nemi cyAra tithNkraa| pUravaM puSkara aradha mAhe, saraba jIva sukhakarA // 22 // vairasena baMdU jina sataramo. zrImahAbhadra aThArama nita nmo| devajasA ugaNIsamau deva e, jasoriddhi vIsama jina seva e|| jina seva cyAre ardha puSkara, mAhi pacchima bhAga e / tihA mera vijamAla cihuM disi, vicaratA vItarAga e / caurAsI pUrava lAkha varasA, Au ika ika jina taNau / pAcasai dhanupa zarIra sohai, sovana varNa sohAmaNau // 23 // kAla jaghanye ima jiNa vIsa e, hiva utkRSTai bheda kahIsa e / ikasau sittari tihAM jiNavara kahai, pAce bharate jiNa pAce lhai| Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAstrIya vicAra stavana saMgraha 266 jiNa lahai pAce, tema pAce Iravai mili daza huA / ika ika videha batIsa vijayA, tihA piNa jiNa jujuA / / eka sau sittari ema jiNavara, kor3i nava vali kevalI / nava kor3i sahase avara munivara, vaMdiye nita te valI // 24 // ihA bharate Iravate Aja e, pacama Arai nahiM jinarAja e / dhana dhana pAce mahAvideha e, vicarai vIse jina guNa geha e|| guNa geha doSa aDhAra varjita, atizayA cautIsa e / causahi ida nariMda sevita, namU te nisa dIsa e / tihA Aja tAraNa taraNa vicarai, kevalI doi kor3ie / dui sahasa kor3i susAdhu vIjA, namuM vekara jor3i e // 25 / / // kalaza // ima aDhI dIpe panara karamA-bhUmi kSetra pramANa e / siddhAta prakaraNa sAkhi bhAkhyA vIsa vaiharamANa e|| zrInagara jesalamera savata satara ugaNatIsai samai / sukha vijayaharapa jiNiMda sAnidhi neha dhari dhramasI namaiM // 26 // Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 dharmavarddhana granthAvalI aSTa bhaya nivAraNa zrI gaur3I pAbvanAtha chaMda // dohA / sarasa vacana de sarasatI, eha araja avadhAra / pArathiyA pahir3e nahIM, uttama e AcAra // 1 // hita karije mosu hivai, deje vaiNa durasta / kaviyaNa piNa suNi nai kahai, sakharau ghaNu sarassa // 2 // guNa garUauM gaur3I dhaNI, pArasanAtha pragaTTa / mana sUdhai moTA taNA, guNa gAtA gahagaTTa / / 3 / / ghada-nArAca prasiddha buddhi siddhi niddha Rddhi vRddhi pUra e, kalatta putta kitti vitta vaddhate sanUra e, vijoga soga roga vigdha aggha sigya ghAyakaM. pragaTTa deva nitta meva seva pAsa nAyaka , 4 gumAna mor3i hattha jor3i deva koDi vagga e, anUpa bhUpa cupa dhAri Ai pAi lagga e , pahU bahU sukitti nitta savva sobha lAyakaM , pra0 5 kuboha loha koha droha moha mANa vajjiyaM, anaMta kAta zAta dAta rUpa maMNa lajjiyaM, asesa zuddha tatta jutta sobha e amAyakaM , pra0 6 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 301 visAla bhAla suvisAla addhacaMda chajjiyaM, rauha thI risAi jANi ethi Ai rajiyaM, sunaiNa kaMja gaMdha kAja bhauMhi bhaura rAyakaM pra0 7 kapUra pUra kassatUra kuMkumA suraga e, araggajA athagga meM rahai garaka aga e, acheha dutti geha deha savvavahI suhAyaka, pra08 mRdaMga dauMdauM dauM dappa mappa bajja e, napheri bhera jhalarI nisANa megha gaja e, taTakka tAna theDa thei lakkha sukkha dAyakaM, pra06 praSTa bhaya nAma dohA kari kehari dava Rddha ahi, rADi samuhaha roga / ati baMdhaNa bhaya'aTha Talai, sAmi nAma sayoga / 10 / chada bhujagI chahuM rittu chAkyau jhukato jhakolA, lapakke vilaggI alI mAli lolA, valeTeM valAkA valI suDi daulA, jharai nijarA jema mardai kapolA, 11 paTTa cAlato jANi pAhAr3a tolA, jhalakka DalakkAvato lAla DolA, isau dUTha pUThe paDatA akolA, japatA kareM nAci nI mAta colA, 12 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 dharmavarddhana granthAvalI iti hastibhaya mahA saha sIha abIhaM udaMDa, bharai phAla AphAlato puccha jhaDaM, Daga phADi DAcau vaDa vaja muDaM, mahAtikkha nakkhaM rakhe gepa cahaM / / 13 / / phurakkAvato muchi phAData tuDaM, ___ lalakkaMta lolA vikaTa vihaDa / dhaNI pAsa cau nAma dhyAna dharaDa, Talai zyAla jyu mIha hoe ahaDaM // 14 // iti siha bhaya jale jaMgalA meM jaTA jUTa jAlA, praNA jhAr3a UjAr3a meM lagga jhAlA | cahU mRgga vagga pasU paMkhi vAlA, balaMtA kameDA cir3A jaMtu mAlA / / 15 / / dhukhe dhUma lagge kIyA nagga kAlA, bhalo mAla rukhe TalyA nAhi TolA / bar3e sakaTe eNa AyA vicAlA, prabhu nAma nIrai bujhe tattakAlA / / 16 // ___iti agni- bhaya kalU kAla rUpI mahA vikkarAlaM, phaNA Topa ro mahAkopa jAla / Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 303 valakke valaMtau calaMto karAlaM, __ jiNai phUki sUkai tarU mAla DAlaM // 17 // halA hAla saloliyaM vikkha lAlaM, rahai lAla locanna do jIha vAla / dharatA prabhU nAma ridai vicAlaM, sahI sApa hove jisI phUla mAlaM // 18 // iti sarpa, bhaya bhir3e bhUpa bhUpe adhikke aTakke, . khalA hADa tUTa khaDaggA khaTakke / parA haivarA pADi nAkha paTakke, dhurA siMdhurAM kavarA bhU dhaTakke / / 16 / / pa. prANa saMdhANa bANe baTakke, huke keI hAthAla rosaiM haTakke / jhalA jhAla golehu nAle bhaTakke, tu tuDa muDA pracaMDA taTakke // 20 // chachohA salohA pahuMdhA chiTakke, jhukka sUra jhajheDi nAkheM jhaTakke / prabhu nAma letA ise hI aTakke, kade bAla bAko na ho4 kaTakke / / 21 / / // iti yuddha bhaya // jatanne ghaNe kei baise jihAjai, ____ athagge jale Ai kuvvAi vAjai / Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 dharmavarddhana granthAvalI ghaTA Topa meghA gaDaDuta gAja, hubakkai taraMgA viraMgAhu vAjai / / 22 / / licA piJca lAgI ghaDI tAla bhAjai, aho koDa rAkhai aThai amha kAjai / ise sakaTa je japaiM jainarAje, sahI pAra pAmai tike sukkha sAje / / 23 / / iti jala bhaya gaDa gubaDa golaka hIya hor3I, ____ harassa khasaM udhrasaM gAMThi phoDI / Tale goDha thI koDha aDDAra roDI, mahAtApa satApa AtaMka kor3I // 24 // na hovai kade kAyamai kAya khoDI, sahu Adhi vyAdhaM sahI jAi choddii| jiNaMdaM namai manna me mAna mor3I, ___ lahe so sadA sukkha saMpatti jor3I / / 25 // iti roga bhaya amUchA malechA valI manna khoTA, jiyA cakkhu cucA lulyA gAla goTA / valI pAgha vAkI lapeTyA laMgoTA, . saheTA gaha yA sabbalA hAtha soTA // 26 // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 zAstrIya vicAra stavana sagraha dIya koraDA deha dolA daboTA, vade bola vAkA jhaMjhe maMta jhoTA / paDyA va dikhAnai mahA dukkha moTA, prabhU nAma thI vega thAyai vichoTA / / 27 // iti badi bhaya namatA jiNezaM sadA manna rAga, sahIa mahA duDha meM aTTha bhAgai / ralI loka lakkha lulI pAya lAgai, diso dissa mAhe jasU jassa jAgai // 28 // // kalaza // paratakha jiNavara pAsa Asa ullAsaha appaNa vividha jAsa guNa vAsa dAsacA dAlida kappaNa caiNa jasu caraNa Iti ati bhIti nivAraNa lIla lAchi lakha gAna vimalakIratti vadhAraNa viNa iTa jema dIpata duti, vimalacada muvakha chavi varaNa daulatti vijayaharapA dIyaNa, dharamasIha dhyAne dharaNa || / / iti aSTa bhaya nivAraNa zrI goDI pArzvanAtha chada // Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI - zrI jinacadrasUri amRtadhvani ratana pATa pratapaM ratana jANai sakla jugana gacchanAyaka jiNacaTa guma sobhana tapa japa satta / cAlito tapa japa satta tema tapatta teja vakhatta taraNi tagvatta tRNasama vitta ttaji madi citta tturata caritta ttahi kiya hitta ttini gupatta tinuya mumanta ttebaDi tatta ttajita mitta ttatta sidUta tAritajaMta ttaraka juganta ttarajita dhutta ttatu dIpattattula ratipattittAsana matta tramata duritta ttibhuvana kitta ttavata kavitta ttasu amRtadhvani dhUmamI kahai sAra 1 ratana iti zrI vartamAna gurU mtavanA rUpa 52 tatte jhADa karI nai . mahA amRtadhvani jANivI // upakAra ghra pada rAga-vR dAdanI sAraMga karaNI para upagAra kI saba karaNI me adhikI varaNI, taraNI yaha saMsAra kI / ka0 // 1 // kIne guNa Upari guna karivI, vAta sutau vyavahAra kI / piNa vinu svAratha karaNa bhalAI, apane jIu uddhAra kI |kaa| sukRtI pAtra kupAtra na soca, dharai upamA jaladhAra kI / sAcI kahiya sugurU dhama sImA, saba zAstrani ke sAra kI |k0|3 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya vicAra stavana saMgraha 307 saptAkSarI kavittagihI keki ke agiha keki ke giha gihi kukAhi / keki ko ka kha ga ghUka hahA hUhU khagahu kkahi / ke gahi gaha gahi koha khe gagA hai khaga khagAhi / ke kuggaha gaha gahe aga agdhai agi aggahi / ke hakka ahakka agAha gahai geha kheha kaMkaha guhA / kahi kukkha khUha khuha aggi kI kahuM kehI akkaha kahA ? akuha visarjanIyA nA kaMTha iNe hIja sAte akSare kavitta chai peTa nATa UparA kahyau ch| gUDha rUpa AzIrvAda savaiyA dhorI ke dhanI ke nIke hAra ko ahAra suta, tAhI ke nagara gayo jAke dasa sIsa hai ! maba loka jAke suta tAke nAma tAkI sutA vAjI mukha bhUpana baiThI nisi dIsa hai / / rAjA lAvai raiMta lAra tAkI sAkhA kI siMgAra Age dhAI dharI dekhi upajI jagIsa hai| bhAha kI dhujAve raina tinheM pUchayo joGa vena tAkI nAma cAturI sA merI bhI AsIsa hai ||1| nusate ika bola kayau na giNe koU dhUni baka to guNI gaharo / halakeM kahai bAta na pAvata nyAu jabAba ke jora khaDo baharau / / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 dharmavarddhana granthAvalI nisi mauna so baTho take kehai Ughata sUnI hI sora kara shroN| na lahai guNa ke ko kahai dhramasI jagi Aja labArina ko pahurau / / samasyA-doharA hamAre desa choharA karatu hai / savaiyA iltIsA eka eka te visepa paMDita vasai asapa, rAta dina jJAna hI kI vAta kuM dharatu hai / vaiDhaka gaNaka graMtha jAnai graha gaNana paMtha, aura Thaura ke pravINa pAini paratu hai / karata kavita sAra kAvya kI kalA apAra, zoka saba lokani ke mana ka haratu hai| kahai masIha bhaiyA paMDitAI kahu kaisI, doharA hamAre desa choharA karatu hai // 1 // samasyA-naina ke jharokhe vIca jhArakhatA so kauna hai / hariso saketa karI rAdhike viloke maga, ase AI baiThI sakhI eka hI bichauna hai / rAdhe bolI suni khela mosu naina bAda jovai, animepa do maiM hArI sAI dAsI hauna hai / / ete sakhI pIche hare hare Ae harI ati hI, ati hI nikaTa hai ke takai gahi mauna hai / bolI sakhI rAdhe suni mosu kahi sAca vAca, naina ke jharokhe vIci jhAkhatA so kauna hai ||1|| Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapaiyA sarvatomukha-gomUtrikA badha | | | | Ming Ming Ming Ming Jiao Shan Shan Shan Qu K LA Guan Tao Guan Chu . Xie . Xie . , raina chidA dina Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 dharmavarddhana granthAvalI nArI kuJjara jAti savaiyA zobhata ghaNI ju ati deha kI vaNI hai duti, sUrija samAna jasu teja mA vadAya jU bhUpati namaiM hai nita nAma ko pratApa pahu, daivata tahI hI dukha nAhi hai kadAya jU / pUraNa baDeI gurA seva ke kare the sukha, vaTata tahI hI vahuloka samudAya jU / deta hai bahUta sukha deva suguruhi nita, doU ko namai hai dhramasIha yo sadAya jU / antApikA Adara kAraNa kauna bhUpa kahA ropi ra krama na rahai nizcala kauna kauna triya nayane Upama kara vina kahA vRtti bAmi vaca ko na uthA kona nAma samudAya kauna tiya purupaI vyApa vasatI vihIna kahiye kahA savahi kahA rAkhata jatana dharije akhaMDa bhramamI kahai 'dharama eka jaga me ratana' 1 / yaha pUrA paDhane se "ikatImA sabaiyA" hai, bar3e akSaro ko chor3a dene se "mavacA tevInA" ho jaaygaa| Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlarAsa DhAla-hu balihArI jAdavA, e dezI zIla ratana jatane dharo, khaMDI ne mata' ANo khoDa ki / bhUpaNa niradRNNa bhalau, hoi' nahIM koi iyarI joDa ki zazI. zIla race mana zuddha sa, parahA teha' pakhAle pApa ki| kula naiM piNa niramala karai, olakhIyau tiNa Apo Apa ki / 2 / sukRta tiNa vali saMcIyau, sahu jaga me pAmai sobhAga ki| duragati dukha dUre dalai, aio ehanA virUda athAga ki / 3 / zI0 muzakala karame mohanI, vAra vratA mA duSkara babha ki / karaNe jIha mana trikaraNe, damaNA e dohilA niradabha ki |4|shii. para triya saMgata pAr3aI, sattama vyasana kahIje soi ki / uDI mati Alocajyo, hANi ghare para' hAsau hoi ki / / zI. merU jitA duHkha mAniya, sukha tau madhu nA biMdu samAna ki / suragurU vidyA (dhara) sArikhA, mAnisa to baiMsIsa vimAna ki hai mata vipayArasa mAcajyau, vAcejyau ehavA gurU baiMNa ki / dUhvI nai hita dAkhavai, sAcA teha kahIjai saiNa ki // 7 // zI. vipaya taNA phala vipa samA, e veU nahI sama adhikAra ki / vipa ika velA dukha dIya, viSaya anaMtI vAra vicAra ki // 8 // punya narabhava pAmiyau, bharamyA vipaya ma rAcI bhola ki| kAga UDAvaNa kAraNe, nAkhau mata the ratana niTola ki / / / zI. 1 mana, 2 huvai, 3 hoDi, 4 hoe, 5 vali, 6 jihA / Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 dharmavarddhana granthAvalI kanaka taNo deharau dasI, kaMcaNa nI vali Apa koDa ki / kaSTa-tanI kiriyA, ha nahIM sIla taNI te hoDa ki ||10|| zI. pAlai zIla bhalI parai, TAla dUpaNa parahA tema ki / / vakhANe sahU ko valI, heka ratana nai jaDIyo hema ki ||11|| zI niramala nayaNe nirakhIyeM, vayaNa vadeM nahIM mayaNa vikAra ki / sura sevA karai sayaNa jyu, zIla rayaNa thI adhiko sAra ki 12 sohai manupa suzIlIyo, kusIlIyA rI zobhana kAi ki / koDa rIsa matA karai, sIkha bhalI sAcI kahivAi' ki / 13 / zI. lalanA suM lubadho thakI, lopi gamAvai lajjA lIka ki| jAyai dhana piNa jUjUau, nIra rahai nahi phUTI nIka ki / 14 / zI. purama bhalA strI pApiNI, pApI purapa naiM strI punyavata ki / mata' ekAta ma dhArijyo, paraNAme sahu phera paData ki / 15 / zI. kaSTa dhana bhelau karai, jhagar3A jhATA kari kari jhUTha ki / kharacai nahIM dharama kheta me, mAnavaMtI naiM da bhara mUTha ki / 16 / zI kI kama karaDe kukarI, mukha nau jharate mAsa masUDha ki / mamana huvai te mvAda maiM, mAhilI hAni na jANaM mUDha ki / 17 / zI avaguNa koDa na aTakalai, mela karAve tiNa su mela ki / gumjana syu dhArai gusau, avasara nAkhai te avahela ki / 18 / zI mahilA rai magati milyA~, mUkhama jIva marai nava lAkha ki| bhagavatai ima bhAkhIyau sUtra sidvAte lAbha sAkha ki 18| zI. 2 sukhadAi, 2 mana, 3 hADa kasa sUra. kUkara / Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIla rAsa bharIyai rU tasu bhuMgalI, tAtai sUe re dRSTAta ki / hiMsA jIvA rI huvai, ehavA viSaya kahyA arihaMta ki / 20 | zI. tyAgI vipaya tathA tike, jJAnI teha giNIjai gAna ki / athira giNIjai Aukhau, varatai jehavo saMdhyA vAna ki | 21 | zI. jevI caMcala vIjalI, pIpala nau vali pAkau pAna ki / ThAra ro teha na ThAharai, vaizyA nau jima neha vidhAna ki ||22|| kIjai mada te kArimA, jala aMjali nau dekhata jAya ki / karavata bahatI kATha maiM, dIsaiM iNa vidha Ayu radAya ki / 23 | zI. sukhadAI saMsAra maiM, sAco nahIM koI dharma samAna ki / ehanA bheda aneka chai, piNa sahu mAhe zIla pradhAna ki / 24 | zI jvalana huvai jala jehavau, sarapa huvai phUlamAla samAna ki / mIha huvai mRga sArikhau, sIleM sahu bAtA AsAna ki / 25 | zI jhUTho gaya te haya jisau, hAlAhala te amRta hoi ki / jorAvara ari mitra jyaM, kaSTa kareM nahIM sIlai koya ki / 26 / zI. parisiddha nAma prabhAta nau, lyai sahu koi mana sudha loka ki / paNu ke paramparA, vali zAstrA thI kei viloka ki 1271 zI. Adisara nI aMgajA, brAhmI zIlavatI vAha vAha ki / sundara rUpa sapekhi naeN, cakrI bharata dharI cita cAha ki 128| zI. sAThi sahasa varasA lage, tapa Avila karI tor3I kAya ki / zIla pAlyau tiNa sundarI, kIrati Aja lageM kahivAya ki / 26 zukala kisana pakha TapatI, zIla aDiga nI ekaNa seja ki / sahasa caurAsI sAdhu thI, Adisara parasasyA eja ki |30| zI 313 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 varmavaddhana granthAvalI bahu jama cadanabAlikA. laghu hija vaya jiNa cAritra lIdha ki| sAdhavI nahama chatIsa meM, kIratI vIra jiNesara kIdha ki 1137!! bhInA cIra skAyavA, gaIya guphA me rAjula raMga ki / rahaneme kAusaMga rahya , avalokI ko sundara aMga ki ull akuma (nA) vasi gaja ANIyo, dIgho rAjamatI upadeza ki / nipaTa pramatyA nemajI. lAbha nahIM dUpaNa lavalesa ki 133 / zI. cIra duryodhana khAcIyA. pAcAlI sakrIya upAya ki| sau aTTonara sAulA. pragaTyA navanava zIla pasAya ki AzI. deva upADI daupadI, ANI dhAtakIviMDa AvAsa ki| padamottara nRpa prArathI, cheDe mata mumane ca mAsa ki // 35 // kIdhI bAhara kisana jI, padamottara piNa lAgyo pAya ki / pAce pADaba nI priyA. pAmyo vaMchita zIla pasAya ki // 33 // cita caukhe rAmacaMdanI. kauzalyA mAtA sukhakAra ki / kaSTa TalyA baMchita phalyA, satIyA meM sIla siradAra ki // 37 // rAvaNa re karja rahI. sItA ro kima rahiyo sIla ki| loka vAka ke lAguA, e parapUTha karai avahIla ki 1 // 38 // zI. pAvaka kuNDa mAhe par3I, jala zItala me nhAI jema ki / saDa kahai dhana dhana e satI, huI nikalaMka jANa hema ki / 36 / zI. hAthI jehanaM apaharI jiNa vana me khAmI jIvarAzi ki| veU suta nRpa bUjhivyA, sAdhavI padmAvatI sa prakAza ki / 401 sAte ceDA nI sutA, zivA sujyeSTA jeSTA sAra ki ! padmAvatI prabhAvatI, celaNA mRgAvatIya citAri ki / 41 / zI. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIla rAsa 315 mRgAvatI mujha nai milai, caDhi Ayau nRpa caDapradyota ki / hikamati kari hArAvIyau, pAlyau nai udayanai pota ki |42shii. sulasA sakharI zrAvikA, niMde pUrava karama nidAna ki / sIle sura sAnidha kara, su 4 ANi jIvata satAna ki / 43 / zI0 eka jatI rI Akhi me, tRNa jI. kari kAThyau teha ki / meTI pIr3A muni taNI, satIya subhadrA dharma saneha ki / 44 / zIva kUDI hI loke kahyau, AliMgana iNa dIdhau aka ki / cAlaNIye jala' sIMcatA, kIdhI zIlai e nikalaka ki ||5||shii0 desavaTau jUe dIyau, nIkalIyau strIya su nalarAya ki| sUtI davadatI tajI, zIle paga paga kIdhI sahAya ki // 46 // zI0 ati garabI ne avirati, jiNa tiNa su joDAve juddha ki / tiNahija bhava nArada tira, zIla taNau eka guNa mana zuddha ki 47 kumarI mallI dhana kahI, jiNa yUjhavIyA paTa rAjAna ki / pAlyau zIla bhalI para, sUtra jJAtA meM varaNa samAna ki |48shii0 sugharaNI zrI kubharAyanI, mallI kumarI taNI e mAta ki| zIla prabhAva prabhAvatI, varatai satIyA mAhi vikhyAta ki // 4 // dUpaNa abhayA nai dIyau, kahai rAjA dyau sUlI kIla ki| sihAsana kIdhau surai, seTha sudarasaNa dhanya suzIla ki 150 zI0 ari (nA) kaTaka te aTakIyA, ehano vala koi agama athaahki| zIla matrai maMtrIsara, sAcI kahIye sIla sannAha ki // 51 // zI0 sAcI satyabhAmA satI, rukmaNI piNa tima caDhatI rekha ki / salahau malayAsundarI, zIla ratana rAkhyau suvizepa ki // 52 // 3 paalnaa| Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 dharmavarddhana granthAvalI surasundarI ne zrImatI, guNasundarI piNa adhikI jJAna ki / nita nita mayaNarehA namu, dharijai aMjanAsundarI dhyAna ki 53 dUpaNa saMkha rAja diyau, kara vadhyA DhIThA keyUra ki / kalAvatI kara kApIyA, nirakhyA to vala ne e nUra ki / 54 zI0 bhayaNA zrIsthUlibhadra nI, jakhA jakhadinnA su pramANa ki / bhUA bhUadinnA vali, sayaNA vayaNA rayaNA jANa ki // 55 // kozyA kera nATaka kiyA, muni dhUlibhadra rahyo jyU mera ki / AyA gurU UbhA huA, dukkarakAraka kahyo do vera ki ||56 || eha adekho ANi nai, sIha guphAvAsI te sAdha ki / cUka bhaTake caumAsa mai, AvI neM khAmyo aparAdha ki 157| Atala ne piNa auhaTe, vali saMvA kAThI vAga ki / tAre ApaNapautiko, sahu mAhe pAme saubhAga ki / 58 / zI0 zIla khaMDyau tiNa syuM kIyau, dAvAnala guNa vana nai dIdha ki / kUTayau paDahau kujasa nau, kula meM masi nau TIlo kIdha ki / 56 / pANI dIdhau puNya naiM, sahu ApaDha naiM dIdha saketa ki / dukha liyo kAi udIra naiM, catura huvai tau tu cita ceta ki 60| zivapura dvArai tiNa sahI, bhogala dIdhI kAThI bhIDa ki / sahu dekha tehane sAmaTThA, nita Avai jima pakhI nIDa ki // 61 // avaguNa kuNakuNa AkhIyai, khaDyA zIla paDe dukha khANa ki / pAle teha puNyAtmA, vilasai sahu sukha e jiNa vANi ki ||12|| Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIla rAsa - jina zAsana dhana jANiya, Agara dharama ratana nau eha ki / brahmacArI huA baDa vaDA, trikaraNa zuddha praNamIjai teha ki / 63 / varate bIkAnera me vijayaharapa jasu lIla vilAsa ki / dhuri dhyAyau dharma dhyAna nau, zrI dharmasIha racyo zIlarAsa ki / 64 iti zrI zIlarAsa sampUrNam / savat 1777 varSe mitI phAguNa sudi 2 dine zrI vikramapura madhye paDita sukharatnanalipI kRta / ( patra 3 jayacadajI bhaMDAra) Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrImatI cauDhAliyA dohA khIra khADa milIyA kharA, ghRta viNa na varNa vAta, tima ihA cAra prakAra me, varaNu zIla vikhyAta, 1 zIle sura sAnidha kara, zIle lIla vilAsa, zIle duragati dukha Tala, zIle pAmai ziva vAsa, 2 te Upara suNajo sahU, zrImati nA dRSTAta, zIla rAkhyo jatane karI, te hiva saNajo taMta, 3 DhAla (1) caupaI iNahija dakhaNa bharata majhAra, aga-deza Araja AcAra, dhaNa kaNa kaNa rIdha apAra, vasatapuri alakA avatAra, 1 pravala teja pratApa paDUra, zatrudalana tihA rAjA sUra, tiNa rAjA re jIva samAna, matisAgara muhato pradhAna, 2 sAra puri ni kara sabhAla, caMdradhavala nAmai koTavAla, caturA jAsu ekaja citta, sundaradatta nAme prohita, 3 vaha vyApAra ghaNo bAjAra, gaDha maDha madira praula prAkAra uttama jana tihA vase aneka, vasatapuri nagarI suviveka, 4 hiva sundaradanta prohita taNI, zrIdatta mitra ache hita vaNo, ' tehane nAra ache zrImatI, zIla guNe kari sItA satI, 5 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatI cauDhAliyA 316 seTha jarai paradeze jAya, prohita nai ghara dIyo bholAya, jehavo rAkha heta sadIva, deha doya jANa ika jIva, 6 eka dina zrIdatta seTha vicAra, paradeze cAlyo vyApAra, ter3I prohita ne kahai teha, tuma sAru cha mAharo geha, 7 ghara kI ghaNI bholAvaNa dIdha, seTha tihA thI kIdhI sIdha, grohita Avai kara sabhAla, ko na sake kara bAko vAla, 8 sukhe rahe nAri zrImati, pAle zIla sadA zubhamati prohita dIThI rUpa amola, kahivA lAgo ehavA bola, ha huM prohita mAharo kAyado, mosu mila jyu huve phAyado, tuma prItama je mAharo mitta, tu hive koi na mele citta, 10 zrImati uttara Apyo sahI, tamane ehavo karavo nahI, moTA te ima na karai mUla, sA (ya) ra thikI kIma uDe dhUDa, 11 divI bholAvaNa tuma nai ghaNI, pradeze cAlyau mujha dhaNI, ghara huMtI kima uThe dhADa, cIbhaDalA kima khAyai vAr3a, 12 prohita kahai mujha vacana uvekha, dheThi hoDa sahi kareM daMpa, hive tAharau ghara jAto dekha, iNa bAta me mIna na mekha, 13 dUhA-zrImati mane jANyo sahI, khiNi TAlu eka vAra, pahilai poharai Avajo, rAta gayA tatakAla, 1 satoSyo prohita vacana, nija ghara baiTho Aya, zIla rAkhaNa ne zrImatI, ehavI kareM upAya 2 DhAla 2-alabelA no kahyo jAya koTavAla nai re lAlatU chai pura rukhavAla suvivekI re prohita kI mata pAtakI re lAla jore kareya jaMjAla sa0 1 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 dharmavarddhana granthAvalI sIle nirmala zrImatI re lAla kari budha vala pracaMDa su0 joyajoye iNa bhAta su re lAla rAkhe sIla sucaga su02 kahai koTavAla ciMtA kisI re lAla e nAkhisa avahela su0 prohita rahasI pAdharo re lAla piNa tu mosu mana mela sa03 satI kahai cha vAtar3I re lAla nahi cha tAha na lAga su0 pANI thI kima pragaTa re lAla UnI valatI Aga su04 mosu tANa matI karo re lAla kahyo ima koTavAla su0 satI kahai tame Avajo re lAla vIje pahura vicAla su05 tihA thI Avi utAvalI re lAla kahai mu tA ne ema su0 rAjA dhura dhara thAnake re lAla kahyo anyAya huvai kema su0 6 koTavAla kumAragI re lAla hu nAMkhisu ukher3a su0 rUpe mojho muto kahe re lAla tu mujha ne ghara ter3a su07 sU bolo cho kahai satI re lAla sagalA sariyA kAja su0 amRta thI vipa Upaje re lAla Ayo kalajuga Aja su08 mu to kahai bolo matI re lAla so vAtA eka bAta su0 tIje pahure padhArajo re lAla ima kahi gaI asahAta su06 AvI rAjA ne kahai re lAla mutA me nahiM mAma su0 kahai chai tujha ghara Avasure lAla sukIje hiva sAma su0 10 rAjA rUpe rIjhiyo re lAla rAge kahe iNa rIta su0 muto sa mujha Agala re lAla mujha na kara tumIta su0 11 bhUpa bhaNI kahai satI re lAla dharatI khAvA dhAya su0 tume cho prajA nA pitA re lAla eha karo kima anyAya su0 12 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrImatI cauDhAliyA rAjA huve sahuno dhaNI re lAla mata tu vacana uthApa su0 , cauthe pahurai rAtanai re lAla Avijo the Apa su0 13 kari saketa judA judA re lAla Avi Apanai geha su0 zIla rAkhaNa meM zrImatI re lAla joyajo karasyai jeha su0 14 satI kahai te vAratA, pADosaNa nai ter3a, cyAra nagara nA thaMbha te, muke nahIM mujha ker3a, 1 kUr3o kAgala le kari, rotI detI rAr3a, tU oe nizi pAchalI, kUTe mujha kimAr3a2 ima sikhAvI tehana, moTI sajhI maMjUsa, cyAra bhakhArI teha meM, koi mati jANyo kUr3a 6 iNa avasara saMjhyA thaI, Athamyo jaba sUra, neha sahita ni (sa) ja thayo, to prohita navale nUra, 4 DhAla ( 3 )- navakAra rI vastra AbharaNa amola taMbola sajAI cUra, harakhi Ayo sati ghare hasato Ubho hajUra // 1 // kUDai mana Adara kara teha' sajAI lIdha, dAsI ne sanakAri sikhAvI sagalo sidho dIdha, bhojana pAna sajAI karatA velA kIdha, bAdhI rAta par3I chai Akula thAo ma sIdha // 2 // bIje pahore Ayo Aya bajAyo vAra, hu~ koTavAla ughAr3a kimAr3a ma lAvo vaar| 21 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 dharmavarddhana granthAvalI prohita kahe jANyo ? eNe mujha vikAra, to Ayo iNa velA kIje kavaNa vicAra ||3|| satIya bhaNI kaI prohita mAharA vApa no sUsa, tuma upagAra giNIsa chipAya tuMmujha nai tiNa maMjUsa, tiNa majUsa me eka bhakhArai ghAlyo ThUsa, sabalau tAlo dIdho saraba rahI mana hUMsa || hivaM koTavAla nai mAhe lIdho dIdho bahumAna, navI sajAI karavA mADI bhojana pAna / phiratA ghiratA AdhI rAta gamAI gyAna, tIje pahure bAre bolyo pradhAna // 5 // sAda te aTakalIyo halaphaliyo koTavAla, mujha ne jANi muhate kuDa karI tatakAla / hivai kihA jAU ke thI thAu colI bAla, vaisi raho bhakhAra nI bIca maMjUsa vicAla // 6 // tihA vali tAlo dIdho lIdho muhato mAhi, adhika bhagata karai piNa Uparale mana ucchAha / jima tima rAta gamAvai bAta ghaNI AgAha, bAraNe rAjA bolyo cauthe pahurai cAha ||ssaa maMtrI jANyo iNa velA nRpa Ayo Apa, mujha karatUta tihAM thI vANI pUro pApa / mujha saMtAr3i hive nahiM bIjI kAi TApa, tIjai ghara ghAli dIyo tAlo TAla satApa ||8|| Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrImatI cauDhAliyA 323 Uparalai mana hu~tai mAhe bulAyo rAya, paga dhovAvai pANI lyAva jyu nizi jAya / iNa avasara AphalatI rotI bAraNa Aya, pAr3osaNI kImAr3a ne kUTai kari hAya hAya // 6 // kUkai pADosaNa halaphalI khola kimADa tAharA pati nA kAgala mAhe moTI dhAr3a rAjA kahai su kIjai pahilI mujha nai chipAya cauthe bhakhArai ghAlyo tAlo dIdha jar3Aya // 10 // Asa pAsai loka milyA teha nisuNI kUka kUr3e citta satI paNa rovai prIya gayo mujha mUka jar3IyA peI mA cyAra jaNA jANe mAmai cUka kAi AyA hiva kema nikalamyA rahisyA mUka // 11 // itara sUraja UgIyo, pragaTa thayo parabhAta, seTha taNI sabhalAvaNI, karatI sagale vAta, // 1 // AraNa kAraNa karaNa ne, sagalA milyA saba koya; muMo seTha apUtIyo, suNIyo rANI soya, // 2 // mAla karAvo khAlasa, rAjA ne kaho jAya, bhUpata kihA lAbha nahIM, joyo sagale ThAya, // 3 // rAjA muhato nahiM ghare, tima prohita koTavAla, kiNa hika moTA kAmavaza, gayA hose tatakAla // 4 // Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI rANI jAgyo hu~ hija hive, maMgAvI lyumAla, mUkyA pyAdA ApakA, sAthe deI hamAla ||5| seThANI kahai mAhare, saghalai ghara ro sAra, bIjo kAi jANunahIM, iNa maMjUpa majhAra, // 6 // hamAle ANI hivai, moTi niuM maMjasa, rANI jANe sAra te, lyu vahilero lU sa // 7 // DhAla (4)-dharama ArAdhIyara, e dezI tAlo kholAvai tisa e, UbhI rANI ANa, pahilA prohita pragaTyo e, vahilo gayo saMtApa, / 11 hivaM icaraja thayo e, joyajo karama saMjoga, vipayArasa vAhyA thakA e, vigar3e donu loga, 2 / kahai rANI teM sukIyo e, hasivA lAgI heva, prohita kahai hasajo pache e, dekho vIjA deva, 3 / jitarai bIje vAraNa e, nIkaliyo koTavAla, rANI kahai o kAi e, karavI thI saMbhAla, / 4 / mhA viNa cokI kuNa kara e, kahai koTavAla nidAna, tatakhiNa tIjA ThAma thI e, pragaTa thayo paradhAna / / hasa rANI kahai syuhuvo e, daphatara thArai hAtha, mu to kahai mana AvaNA e, rAjA jI ke pAsa, 6 tAlo cautho kholatA e, pote pragaTyo rAya, mAthe oDhe oTaNA e, lokA mAhe lajAya / ) Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatI cauDhAliyA 325 - mAMho mAMhe mITe milyA e, mAna mahAtama khoya, pachAtApa te ati kara e, huNahAra jima hoya / 8 / bhUpati pramukha sako bhaNe e, zrImati ne sAbAsa, vairI ghAva vakhANIye e, rAkhyo zIla suvAsa, hai| ter3I rAjA tehaneM e, sakharo dai satakAra, zrImatI tumoTI satI e, nAma thakI nistAra / 10 vasatra AbhraNa dIyA ghaNA e, vahanI nAma bolAya, pote nRpa page lAgane e, nija aparAdha khamAya / 11 / gAje bAje harpa su e, pahoMcAvaM nRpa geha, sahu loka me jasa thayo e, dhana dhana zrImati eha / 12 / nagarI mAhi bahu huvo e, jiNa dharama no udyota / sudha zIla pAlyo thakA e, zrImati para vAdhe jyota / 13 / kitaro kAla gayA thakA e, Ayo tasu bharatAra, zIla prasAde sukha lahyo e, baratyA jaya jayakAra / 14 / anya divasa guru AviyA e, dharamaghopa aNagAra, zrImatI saMjama lIyo e, jANI athira sasAra, 15 // vratadhArI zrAvaka huvA e, rAjAdika bahu loga, punna taNe parasAda thI e, thAye sagalA thoka, / 16 / sUdha sAdhavI zrImatI e, sura pada pAmyo sAra, mahAvideha meM sIjhasI e, eka lahasi avatAra / 171 sIle sukha sadA lahai e, sIle jasa sobhAga, dharama thakI kahai dharamasI e, saphala phalai tasu Asa / 18 / iti zrImatI cauDhAliyA sampUrNa [svAmI narottamadAsa jI ke sagraha se ] Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dazArNabhadra rAjarSi caupaI vIra jiNesara vada ne, praNam gautama pAya, ehano sAsana Aja e, sahu jIvA sukha thAya / / vidhi su karatA vaMdanA, dharatA mana suddha dhyAna, lahiye sukha iha loka nA, parabhava mukti pradhAna / / vAdaMtA zrI vIra ne, mana thI choDyo maha, indra prazaMsyo ApathI, bhalo dasAraNabhada / 3 / madaharasUta zivadharama me, pekhI tiNa prastAva, dasArNabhadra kIdha dRDha, bhagavata Upari bhAva / 4 / bhAti bhAti dIThI bhalI, guNa avaguNa ha jJAna, bhalI vastu sahu ko bhaje, nirakhI taje nidAna / / DhAla (1)-kapUrahuve atti ujalo re, e dezI sambandha e tumhe sAbhalo re, kAraNa mUla kahAva, adhika dazArNa Adaryo re, bhagavaMta Upari bhAva / / suguNa nara e suNijyo adhikAra sAbhalitA thAsI sahI re, AgeM lAbha apAra, su02| deza sahu me dIpato re, vArU deza vairATa, sahU ko loka sukhI sadA re, varateM nija kula vATa, 3 / moTo eka tiNa deza me re, giNaje dhanapura gAma, dhana dhAne dhINe kari re, ThAvo nirabhaya ThAma / s0|4| Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dazArNabhadra rojapi caupaI 327 madahara suta maNihArIyo re, vase tihA sukhavAsa, sakharo Apa sumAragI re, triyA kuzIlA tAsa / s0|| * koi ka tihA kaNavArIyo re, manaro tiNa su meli, Avai chAno avasare re, karivA tiNa thI keli |s0 / / uNahI grAme ekadA re, moTe cohaTeM mAhi, nATikIyA nAcai navA re, AveM loka umAhi |s07) kiNahI nATikIye kIyo re, nArI rUpa navalla, bhAti bhAti kheleM bhalo re, adabhuta kalA avalla |s08 tehave te madahara triyA re, dekhaNa AvI daur3i, naTavI rUpa nihAla ne re, Thika na rahyo dila tthodd'i||| uNa rA sAthI Agale re, teha trIyA kaheM tAma, mujha ghara AvI jo mileM re, cu tuhane so dAma / 10 turata bAta mAnI tiNe re, nATika paro niver3i, nATikIyo tiNa nArine re, Ayo karivA kedd'i|11|| triyA rUpa naTavo tiko re, AgaNa ubho Aya, madahara triya mAhe lIyo re, bahu Adara bolAya |s012|| paga hAtha pramukha pakhAlivA re, niramala dIdho nIra, puraseM bhojana yugati sa re, khADi ghirata ne khIra / 13 / jImaNa baiTho jetalai re, naTuvo vese nAri, tiNa velA kaNavAriyo re, bolyo ghari ne bAra s014| nAri kahe naTa nAri ne re, kara mati ciMtA kAi , tU chipa vaisi tilA taNe re, moTe koThe mAhi |su0 15 // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 dharmavaddhana granthAvalI te Agho vaiTho tihAM re, aMdhArI disi AI / phU phU phU tila phUki ne re, khUNa baiTho khAya / mu0 16 / dUhA AsaMgAyata AviyoM, tehaveM teha talAra / pAyasa bhojana pekhine, jimavA kare jivAra |1| jImaNa baiTho jugati su, sakharI khIra savADha | volyo grahapati vAraNe, sAbhaliyo tiNasATa |2| halaphaliyo uThyo hiveM, aTakala kopa upAya / kareM vInati kaNavArIyo, chAnoM mujha chipAya | 3 | tila ghara me va~so tumhe, piNa olai hija pAsa / AghA mata paisau uhA, viSadhara no chai vAsa / 4 / te chipAya baiTho tiseM, Ayo dhaNIya umAha / Akhara vIhe aMganA, nibalo tohI nAha | 5 | bharyo thAla dITho bhalo khIra ghRta ne khADa | pUche pati kaho kima kiyA, mosu kapaTa ma mAMDa | DhAla (2) --- kumarI bolAveM kudaDo e desI 1 kahe triyA bAtA kelavI, AThima no dina Ajo re ziva pAravatI pUjivA, karI khIra tiNa kAjo re ka0 11 jaiti karI neM jImivA, huM baiThI thI eho re / jitare hIya AyA tumhe, maiM kahivo satyamevo re |ka0 2 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dazArNabhadra rAjapi caupaI 326 pati kaheM huM pari gAma thI, Ayo bhUkho Amo re / pahilI jImalyu pache, dhAI baiThI dhAmo re / ka0 3 kima jImisa triyA kahai, suci kIdho nahiM snAno re / karato bhojana te kahai, tumha snAne amha snAno re |k0 4 tiNa avasara tila ghara taNe, madhi baiTho hui makau re / naTa te rUpe nAri ne, phAkai tila de phUko re ka0 // 5 vimmAsai kaNavAriyo, sarapa kahyo tho soyo re / kihA ika phUkArA kara, hiva kehI gati hoyo re / ka0 6 jo aMdhAra jhATasI, karasI kuNa kaNavAro re| iNa disi vAgha uThI nadI, par3iyo eha prakAro re / ka07 nara uThI nAsau jise, lakhiyo naTavI lAgo re|| te piNa uTha nAThI tihA, bhalA gayA bihuM bhAgo re| ka08 dhokhe par3iyo ghara dhaNI, soce keho sarUpo re| nara nArI kuNa nIkalyA, adabhuta rUpa anUpo reN| ka06 priya nai parne paracAvaNa, prIyA bolI hoThe buddho re / maiM pAlyo thojImatA, snAna kiyA viNa saddho re |k010 jImyo aNanhAyo jarai, sakharI na karI sevo re| ziva pAravatI salakiyA doyu paratikha devo re / kA pahilA vaDerA pUjatA, sevA karatA sAro re| peTa pUjyA sahu pUjiyA, e thAro AcAro re / ka0 12 kUkyA bAhara kA nahIM, huMpiNa rahI harAyo re| vaisi raheM jyu vApar3o, DholI Dhola bajAyo re / ka0 113 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 dharmavarddhana granthAvalI dUhA manahara kahai suNa mAnanI, hu mUrakha matihIna / aNasamajhayo utAvale, kArija bhUDo kIna / 1 / hivai jo adhikI nU hi to, vidhi kAIka vatAya / gayA deva pAchA gRhe, Avai keNa upAya / 2 / triyA kahai suNi nAha tu , jo paradeze jAya / khara nyAya dhana khATa ne, lyAvaM tu hita lAya / 3 / vidhi vali bAkula karI, vali pUjIje dhari prema / ziva pAravatI to sahI, Avai pUThA em|4| kelavI kahyo kusIlaNI, sAca giNa pati suddh| dekho bholo dilla ro, dhavalo titaro dUdha / 5 / dAla (3) sevA bAhirau kahIye kau sevaka e dezI mAnava yubhame mithyAmati mohyau, je hita ahita na jANe / aNahUMtA i devA Upara, Asata adhikI ANe / 1 mA0 dina tiNahIja calyo paradeze, le AUM dhana laaho| mAharA rUsyA deva manAu, e mana me umAhau / mA02 karato paMtha dine kitareke, deza dazAraNa diittho| vA sarasa Ikha rA vATaka, mAhi huvai gula mITho / mA0 3 rojagAra kAjai tihA rahiyo, kAma kito eka kIdho , kheta dhaNI tiNa hema khuzI sa, dasa gaDhIyANA dIdhau , 4 mA0 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazArNabhadra rAjapi caupaI 331 khAcAtANa milI e kharacI, kAma sarai nahiM koI , bhamato tihA thI vali bhogavato, sukha dukha lIyA soI; 5 mA0 ika dina ika aTavI me Ubho, chabi sakharI taru chAyA , vADI caDhi rAya dazAraNa, uNahija vaDi tali AyA , 6 mA0 pUchayo bhUpe kuNa paradezI, iNa ThAme kyu Ayo , tiNa apaNA ghara deva triyAno, sahu virataMta suNAyo, 7 madahara suta huM chu maNihAro, dhana meM kAraNa dhAuM , aratha khATa ne pUjI aracI, mAharA deva manAvu , 8 pUjisa hu ziva ne pAravatI, so dina saphalo thAsI , mAyA bhAve titarI melo, Akhara sAtha na AsI, 6 sahasavuddhI nRpa suNi samajhAvai, paramAratha sahu pAyo; sarala citta dIse tusakharo, piNa vAhara vahakAyo , 10 ghara me keI ghAlyA gharaNI, nAThA te nara nAri , ziva pAravatI ghara thI silakyA, kAmaNa dIdhI gArI , 11 paraho tujha kADhyo paradeze, kulaTA itaro kIdho , samajhAvI ima rAya dazAraNa, Dero pura me dIdho , 12 sakhare mahile rAkhyo sukhiyau, sakharI bhagati sajAI , svAratha viNa je karaNI sevA, bhallA taNIya bhalAI , 13 dila meM cite rAya dazAraNa, aho ehanI adhikAI , achatA deva tihA hI Upara, sAcI bhagati sadAI , 14 / mo sarikhau nAhiM koI mUrakha, mohe rahiyau mAcI, sAcA deva tithaMkara sarikhA, sevA na karU sAcI , 15 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUra dharmavarddhana granthAvalI jayavaMtA zrI vIra jiNesara, iNa ThAme jo Avai , to kAika adhikAI kIje, bhAvanA isa nRpa bhAvai , 16 dUhA iNa avasara tihA AviyA, jagaguru vIra jiNeza / taratA bIjA ne tAratA, detA dhrama upadeza / 1 parasiddha zrI gautama pramukha, gaNadhara sAtha igyAra / sAthe sAdha bhalA sahI, jehana cavada hajAra / 2 cau vidhi deva milI racyo, samavazaraNa zrIkAra / svAmi baiThA siMhAsaNe, baiThI paraSada vAra / 3 jeNa dasAraNa rAya ne, dIdha vadhAI dodd'| AbharaNa vagasyA aMganA, mAthai rAkhyo maur3a / 4 hive ghaNo hija harakhiyo, bhUpa dazAraNabhadra / chole illole chile, sAco jANi samudra / 5 savalA ADaMbara saje, vAd ima vRdhamAna / kiNahI vAMdyA nahiM kade, ima dhAre abhimAna / 6 DhAla ( 4 ) yattinI dezI abhimAna isau mana ANa, prabhu AyA puNya pramANa / mahimA karu sabala maMDANe, vAha vAha sakoDa vakhANaM / / teDayA koTavaka tAma, Agce hiva bhUpati Ama / bATa ya bajAvo sArA, novata nIsANa nagArA // 2 // Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dazArNabhadra rAjapi caupaI 333 zuci kIje snAna saMpAr3A, sahu pahirai navi navi saadd'aa| hIra cIra pATaMvara hema, pahirau sahu bhUpaNa prema // 3 // hiva ANi siNagAro hAthI, sAmhelo moheM tiNa sAthI / gur3aData kalAhiNa gAje, rolamba kapole rAje // 4 // kAjala kilakeM tanu kAlA, sabalA paracaNDa suddaalaa| siMdUtyA sIsa salUka, jaladhara meM bIja jhabUkai // Upara sohai aMbAr3I, phUlI jANai phuulvaadd'ii| UMcA paravata aNuhArA, ANyA gaja sahasa aThArA / / 6 / / ghaNA molA UcA ghor3A, hara hIsa hoDA hoDA / tejI Uchale bADatA, ucAsa bhaNI Apar3atA // 7 // muMha patalai pUThe moTA, chachohA ne kAneM choTA / sone rI sAkhata kasIyA, rAjI huvai caDhatA rasiyA / / 8 / / sAlahotra sulakSaNa sAkha, lekhA haya cauvIsa lAkha / sola sahasa ghaNe sanamAna, rAjeM sAthai rAjAna / / 6 / / sukhapAla sahasa zrIkAra, ratha tau ikavIsa hajAra / sAtasai anteura sAra, sahu sajja huA siNagAra // 10 // kahA pAyaka tetrIsa kor3i, kara sevA ve kara jodd'i| chatra cAmara sobhA chAjai, ravi teja dasAraNa rAje // 11 // var3I ridhi taNe visatAra, pura bAhira hiva pdhaareN| Ava dharatA ANaMda, jihA trigar3e zrI vIra jiNada // 12 // // dUhA // "abAr3I thI utasyA, mahipati adhike mAna / madahara suta piNa sAtha le, vaMdyA zrI badhamAna // 1 // Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI DhAla-( 6 ) Aja nihajo dosar3a nAhano- dezI koI mana me garaba rakhe karo, sujAnI hu soI / jo karo tohI dasAraNabhadra jya, karijyo tumhe saha koI / ko savalo gaja dazAraNa deza no, turata ja tajIyo teha / pAe lAgI ne iMdra prazaMsIyo, adhiko munivara eha / - uttarAdhyayana adhyayana aThArame, mUtra TIkA suvicAra / ripamaMDala vali prakaraNa thI, racyo e vistara adhikAra |3 mithyAmata jima sAbhalatA Talai, sAco sarasa saMbaMdha / samakita kAraNa suvudhi sAbhalo, bolyo sagavaTa bdh|4 saMvata satarai varasa satAvana, meDate nagara majhAra / caumAse gaNadhara jiNacaTa jI, sujasa kahai sasAra / bhaTTArakIyA kharatara gaccha bhalA, zAkhA jinabhadrasUri / vAcaka vijayaharaya vakhatAvarU, parasidha puNya paDUra / 6 tehanai ziSye e munivara tavyo, zrI pAThaka dhramasIha / zrI jinadharama tiko zrIsagha ne, dyau sukha dolati lIha / 7 iti zrIdazAraNabhadra rAjarpi catuHpadI samAptAH savan 1861 mitI AsADha kRSNa 1 ravi mahipura li0 udyotavije -0: Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvIrabhavatAsaraH rAjyarddhi vRddhibhavanAd bhavane pitRbhyA, zrI vardhamAna' iti nAma kRtaM kRtibhyAm / yasyAdya zAsanamidaM varivatti bhUmA vAlamvanaM bhavajale patatA janAnAm / / 1 // zrI 'ApabhiH' praNamatisma bhave tRtIye garbhasthitaM tu maghavA'stuta saptaviMze / yaM zreNikA dikanRpA api tuSTuvuzca stoSye kilAhamapi taM prathamaM jinendram // 2 // (yugmam ) atha tRtIyakAvye zrIbhagavato mahAvIrasvAmino,valAdhikyamAha vIra ! tvayA viddhatA''malikI 'sulIlA, vAlAkRtizchalakRdAruruhe suro yH| tAlAyamAnavapupaM tvahate tamucca manyaH ka icchati janaH sahasAgrahItum // 3 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI hiva ati harakhyo madaharo, dekha niraMjana deva / mithyAmati meTI kare, zrI jinavara nI seva / / 2 / / indra hiMva Atrai ihA, sabala ADaMvara sAja / nRpa pratibodhaNa jina namaNa, eka patha doDa kAja // 3 // DhAla (5) iNa avasara koi mAgadha Ayo purandara pAsa, rA dezI sodharama devaloke zaka mahAsura rAja, dIThau rAya dazAraNa vadaNa nai saje sAja / karaNI eha kara te dhana jina vadana kAja, piNa ahaMkAra utAranai hu prativodha Aja ||1|| surapati hukama irApati deva dharI UchAha, causaThi sahassa var3A gajarAja vikurve cAha, ika ika gajarai mukha sukhakArI pAcasai vAra, mukha mukha ATha daMtUzala racyA zrIkAra ||2|| ika ika daMte paMte vArU aTha aTha vAvi, vAvI vAvI ATha ATha kamala sugaMdha dhara bhAva kamale kamale lakha lakha pAkhaDiyA parasidha, ppAkhaDIe pAkhaDIe nATaka vatrIsa vaddha // 3 // bali prati kamale madhya prAsAda vatasa vimAna, rAje tihAM agrama hipI AThe zakra rAjAna, eha acabhe rUpa anUpa vaNyA asamAna dekha damAraNa rAjA Apa tajyo abhimAna / / 4 / Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . dazArNabhadra rAjarSi caupaI jaga meM dhana dhana jina zAsana dhana vIra jiNaMda, Avai jehana vaMdaNa kAjai ehavA iMda, maiM agyAna kIyau abhimAna mahA matimaMda, mujha riddhi aMtara jehavo kUpa samaMda // 5 // aho aho indra Age kIyA keI dharama anUpa, lAdhI vaikriya labadhi racai mana mAnyA rUpa, dharama karU hiva hu piNa te nizcai mana dhAri, vIra su Avi karI nRpa vInati tu prabhu taari|6| pratibUdhI madahara suta piNa nRpa saMgati pAi, malayAcala sage tara vIjA piNa mahakAya, kIdho loca tihA hija socI vAta na kAya, deI bihuM ne dIkSA ziSya kiyA jinarAya / turita tyAgI vaDa vairAgI moha na mAya, je karaNI teM kIdhI te maiM kIni na jAya, teM ahaMkAra potAro sAca kIyo sukhadAya, poteM indra prazaMsA kari kari lAgo pAya !8! sahu ridhi savara zakra pahUMto saraga majhAra, vIra jiNesara tihA thI kIdha anetha vihAra, rAya dazAraNa madahara sAdhu bhalA dhramasIla, sahu sukha pAyA pAyo kevala mokha salIla / / Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 dharmavarddhana granthAvalI DhAla-( 6 ) Aja nihejo dIsai nAhalo-e dezI koI mana me garaba rakhe karo, sujJAnI hai soI / jo karo tohI dasAraNabhadra jyu, karijyo tumhe sahu koI / ko0 savalo rAja dazAraNa deza no, turata ja tajIyo teha / pAe lAgI ne iMdra prazaMsIyo, adhiko munivara eha / 2 uttarAdhyayana adhyayana aThArame, sUtra TIkA suvicAra / riSamaDala vali prakaraNa thI, racyo e vistara adhikAra / 3 mithyAmata jima sAbhalatA Talai, sAco sarasa saMbaMdha / samakita kAraNa subudhi sAbhalo, bolyo sagavaTa baMdha / 4 saMvata sataraM varasa satAvanai, meDate nagara majhAra / caumAse gaNadhara jiNacada jI, sujasa kahai sasAra / 5 bhaTTArakIyA kharatara gaccha bhalA, zAkhA jinabhadrasUri / vAcaka vijayaharapa vakhatAvarU, parasidha puNya paDUra / 6 tehana ziSye e munivara tavyo, zrI pAThaka dhramasIha / zrI jinadharama tiko zrIsagha nai, dyau sukha dolati lIha / 7 iti zrIdazAraNabhadra rAjarpi catuHpadI samAptAH saMvat 1861 mitI AsADha kRSNa 1 ravi mahipura li0 udyotavije --20: Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvIrabhaktAmaraH rAjyaddhi vRddhibhaSanAd bhavane pitRbhyA, zrI 'vardhamAna' iti nAma kRtaM kRtibhyAm / yasyAdya zAsanamidaM varivatti bhUmA vAlambanaM bhavajale patatA janAnAm // 1 // zrI 'Apa'bhiH' praNamatisma bhave tRtIye garbhasthitaM tu maghavA'stuta sptvishe| yaM zreNikAdikanRpA api tuSTuvazca stoSye kilAhama pi ta prathamaM jinendram / / 2 // (yugmam ) atha tRtIyakAvye zrIbhagavato mahAvIrasvAminovalAdhikyamAha vIra / tvayA vidadhatA''malikI sulIlA, bAlAkRtizchalakRdAruruhe suro yH| tAlAyamAnavapupaM tvate tamucca manyaH ka icchati janaH sahasAgrahItum / / 3 / / Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 dharmavaddhana granthAvalI atha caturthakAvyena zrIbhagavato vidyAdhikyamAha zakraNa pRSTamakhilaM tvamuvaktha' yat tad jainendrasaMjJakamihAjani zabdazAstram / tamyApi pAramupayAti na ko'pi budhyA, ___ ko vA tarItumalamambunidhiM bhujAbhyAm // 4 // upadezAvikyamAha dharmasva vRddhikaraNAya jin| tvadIyA, prAdurbhavatyamalasadguNadAyinI gauH / pIyUpapopaNaparA varakAmadhenu nAmyeti ki nijazizoH paripAlanArtham ? ||shaa karmakSaye bhagavato nAmno mAhAtmyamAhachiyata karmanicayo bhavinA yadAzu tvannAmadhAma kli kAraNamIza! tatra / kaNThe pikasya kaphajAlamupaiti nAzaM tacArucUtakalikAnikarakahetu : // 6 // bhagavatA mithyAtva hataM tadanyadeveSu sthitamityAha devAryadeva ! bhavatA kumataM hata tan mithyAtvavatsu satata zatazaH sureSu / satiSTate'timalinaM girigahvareSu sUyA zubhinnamiva zArvaramandhakAram / / 7 / / vakya iti paThAntaraH / Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi saMgraha 336 bhagavato nAmna AdhikyamAha tvannAma 'vIra' iti deva sure parasmin kenApi yadyapi dhRta na tathApi zobhAm / prApnotyamutra saline kimRjIpapRSThe, muktAphaladya timupaiti nanUdavinduH ? / / 8 bhagavato jJAnotpattivizepamAha jJAne jinendra | tava kevala nAmni jAte ___lokepu komalamanAsi bhRzaM jhrssH| pradyotane samudite hi bhavanti kiM no, padmAkarepu jalajAni vikAzabhAjiEll sevake upakAravizeSamAha vAdAya deva / samiyAya ya indrabhUti stasmai pradhAnapadavI pradade svakIyAm / dhanyaH sa eva muvi tamya ghazo'pi loke bhUtyA''zrita ya ha nA''tmasamaM karoti ||10nnaa bhagavato vacanamAdhuryamAha gokSIra satsitasitAdhikma (mi) TamiSTa mAkarNya te vaca ihepsati ko parasya / pIyUpakaM zazimayUkhavibha vihAya kSAraM jala jalanidhe rasitu ka icchen ?||11 // 1 'no' ityanya pATha Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 dharmavarddhana granthAvalI bhagavatorUpAdhikyamAha aGguSThamekamaNubhirmaNijaH surendrA nirmAya cettava padasya puro dhareyuH / pUSNo'ya ulmukamiveza sa dRzyate va yatte samAnamaparaM na hi rUpamasti / 12 / / bhagavadarzane mithyAtvaM nodghaTatItyAha ujjAghaTIti tamasi pracurapracAra mithyAtvinA matamaho na tu darzane te|' kAkAricakSuriva vA na hi citramatra yadvAsare bhavati pANDupalAzakalpam // 13 / / ' kapAyabhaGga bhagavato valavatvamAha canyA dvipA iva sadaiva kapAyavargA bhaJjanti nUtanatarUniba sarvajantUn / siMhAtirekatarasa hi vinA bhavantaM kamtAn nivArayati saJcarato yatheSTam ? // 14 // upasargasahane bhagavato dRDhatA darzayannAhadviT 'saGgame' na mahatAmupasargakANA yA vizatistu samRje jin| naktamekam / citta cacAla na tayA tava jhamayA tu ki sandarAdi zikhara calitaM kadAcin ? // 15 // Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha bhagavAnapUrvadIpo'stItyAha niHsneha | nirdaza / niraJjana / niHsvabhAva | } niSkRSNavartma | niramatra | nityadya te / gatasamIrasamIraNAtra * atha sUryAdayatizayavAn bhagavAnityAhavistArako nijag2avA tamasaH praharttA, dIposparastvamasi nAtha 1 jagatprakAzaH 12 athe candrAdapi tvadyazo'dhikamityAha mArgasya darzaka ihAsi ca sUrya eva / sthAne caM durdinahateH karaNAd vijAne sUryAtizAyimahimA'si munIndra / loke // 17 prahlAdakRn kuvalayasya kalAnidhAnaM pUrNazriyaM ca vidadhaca yazastvadIyama varvartti lokavahukoka sukhakaratvAd 341 niraGkuzeza ! bhagavatA (n) sAvatsarikaM dAnaM datta tadAhayad dehinAM jinavarAbdikabhUridAne vidyotayajjagadapUrvazazAGkavimbam ||18|| --- hRta hi bhavatA kimu tatra citram ? durbhikSakadalanAt kriyate sadaupa kArya kiyajjaladharai jalabhAranamraH 1 // 16 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 dharmavaddhana granthAvalI bhagavaJcaraNadarzane phalAdhikyamAha yAhaka sukhaM bhavati te caraNe'tra dRSTe tAhaka parabhuvadane'pi na deha bhAjAm / prApte yathA suramaNau bhavati pramodo naiva tu kAcazakale kiraNAkule'pi // 20 // bhakto bhagavatsevA prArthayannAha evaM prasIda jina! yena sadA bhave'tra tvacchAsanaM lagati meM sumanoharaM c| tvatsevako bhavati yaH sa jano madIyaM kazcana mano harati nAtha bhavAntare'pi // 2|| jinasya bhAmaNDalama bhAmaNDalaM jina | caturmukhadikcatuSke tulyaM cakAsadavalokya sabhA vyamRkSat / sUyaM samA api dizo janayanti kiMvA prAcyeva dig janayati sphuradazujAlam // 22 / / lokairyaH zivaH ziva iti dhyAyate sa bhagavAnevetyAha zambhugirIza iha digvasanaH svayambhU __ mRtyuJjayastvamasi nAtha mahAdideva / tenAmbikA nijakalatramakAri tan tvannAnyaH zivaH zivapadasya munIndra | panthAH // 23 // Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha sarvazAstrAdhyayanAdapi samyaktvamadhikamiti darzayannAha - jAnanti yadyapi caturdaza cAru vidyA dezona pUrvadazakaM ca paThanti sArtham / samyaktvamIza na dhRtaM tava naiva teSAM jJAnasvarUpamamalaM pravadanti santaH // 24 // puruSottamo'yaM vIra evetyAha nRNA gaNAH guNa caNAH patayo'pi teSAM ye ye surAH suravarAH sukhadAstake'pi / kRtvA'JjaliM jina / cagkriti te stuti tad vyakta tvameva bhagavan / puruSottamo'si // 25 // saMsArasAgarazopakAya praNAma : 343 rogA khA bahumahAmakarAH kaSAyA zcintaiva yatra vaDavAgnirasAtamambhaH / vArdhirbhavaH sara iva tvayakA kRtastan tubhyaM namo jinabhavodadhizoSaNAya ||26|| bhagavadarzanAlAbhe viDambanA yad yasya tasya ca janasya hi pAravazyamAvazyakaM jina 1 mayA varivasyayASSptam / tan tarkayAmi bahumohatayA mayA tvaM svapnAntare'pi na kadAcidapIkSito'si // 27 // Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 dharsavarddhana granthAvalI stanandhayasya bhagavato rUpasvarUpamAha ramyendranIlaruci deSabhRto jananyAH pAvaM zritasya dhayatazca payodhara te / rUpaM rarAja navakAJcanaruka tamonna vimvaM raveriva payodharapArzvavarti // 28 // prabhorjanma ikSvAkunAmani kule vimale vizAle sadanarAjini virAjata udbhavaste / dopApahArakaraNaH prakaTaprakAza stuGgodayAdri zirasIva sahasrarazmeH // 26 // nAthasya janmAbhiSekaHsnAnodakairjina (jani) mahe surarAjimukta rgAne patabhirapi nUnamanejamAnam / dRSTvA bhavantamamarAH prazazaMsurIza ___ muccestaTaM suragireriva zAtakaumbham // 30 // vapratyavicAra: ye tripradakSiNatayA prabhajanti vIra te syunarA ahamivAdbhutakAntibhAjaH / vapratrayaM vadaditi pravibhAti te'tra pralyApayana trijagataH paramezvaratvam // 3 // Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi sagraha 345 bhagavatsaMsmaraNe surasAnnidhyamAha kAntAravartmani narAH patitAH kadAcid daivAt kSadhA ca tRpayA pripiidditaanggaaH| ye tvA smaranti ca gRhANi sarAsi bhUri padmAni tatra vibudhAH parikalpayanti // 32 // bhagavacittasthiratAmAha saMnizcalA jina | yathA tava cittavRttiH kasyApi navamaparasya tapasvino'pi / yAhA sadA jinapate / sthiratA dhra vasya tAhaka kuto grahagaNasya vikAzino'pi // 33 // atha bhagavadarzane janmavairiNAmapi virodho na bhavatItyAha otvAkhavo'higaruDAH punareNasiMhA anye'gino'pi ca mitho janivairavandhAH / tiSThanti te samavamRtyavirodhinaM tvA dRSTvA bhaya bhavati no bhavadAzritAnAm / / 34 / bhagavacaraNazaraNagataM na ko'pi parAbhavatItyAha yaste praNazya camaro'hnitale praviSTa sta hantumIza na zazAka bhiduzca zakraH / tada yuktameva vibudhAH pravadanti ko'pi nAkAmati kramayugAcala sazritaM te // 3 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 dharmavarddhana granthAvalI bhagavannAmato'ti (pi) bhayaM na bhavatItyAha pUrva tvayA sadupakArapareNa tejo lezyA hatA jina vidhAya suzItalezyAm / adyApi yuktamidamIza tathA bhayAni tvannAmakIrtanajalaM zamayatyazeSam // 3 // bhagavannAmataH sarpabhayamapi vilIyata ityAha Urdhvasya te bilamukhe vacanaM nizamya yatraNDakauzikaphaNI shmtaamvaap| tan sAmprataM tamapi no spRzatIha nAga stvantAmanAgadamanI hRdi yasya pusaH // 37 // bhagavavihAre Itayo na bhavantItyAha turyArake vicarasisma hi yatra deze tatra tvadAgamata ItikulaM nanAza / adyApi tadbhayamaharmaNidhAmarUpAn tvatkIrtanAt tama ivAzu bhidAmupaiti // 38 // bhagavatpAdasevAphalam nirvigrahAH sugatayaH zubhamAnasAzAH sacchuklapakSavibhavAzcaraNepu rktaaH| ramyANi mauktikaphalAni ca sAdhuhaMsA stvatpAdapaGkajavanAyiNo labhante / / 36 / / Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha 347 - bhagavadvacanazraddhAnAt kAmitaprAptirbhavatItyAha saMsArakAnanaparibhramaNazrameNa, klAntAH kadApi dadhate vacana kRta te / te nAma kAmitapade jina deha bhAja svAsaM vihAya bhavataH smaraNAd brajanti / / 40 // bhagavad paM dRSTvA surUpA api svarUpamadaM muJcantItyAha sarvendriyaiH paTutaraM caturasrazobha tvAM satprazasyamiha dRzyataraM pradRzya te'pi tyajanti nijarUpamadaM vibho / ye mA bhavanti makaradhvajatulyarUpAH // 41 // nirvandhanaM jina dhyAyanto nirvandhanA bhavantItyAha chitvA dRDhAni jina | karmanibandhanAni siddhastvamApitha ca siddhapada prasiddham / evaM tavAnukaraNaM dadhate take'pi sadyaH svayaM vigatabandhabhayA bhavanti / / 42 / / * bhagavatstotrAdhyayanAn sarvopadravanAzo bhavatItyAha na vyAdhirAdhiratulo'pi na mArirAraM, no viDvaro' zubhataro na daro jvaro'pi / vyAlo'nalo'pi na hi tasya karoti kaSTa / yastAvaka stavamimaM matimAnadhIte / / 43 / / Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 dharmavarddhana granthAvalA bhagavatstavomauktikahAraH kaNThe dhArya ityAha tvatstotramauktikalatA suguNA suvarNA tvannAmadhAmasahitA rahitA ca dopH| kaNThe ya Iza | kurute dhRta 'dharmavRddhi' sta 'mAnatuGga'mavazA samupaiti lakSmIH // 44 // atha prazastiHrasaguNamunibhUme'nde'tra bhaktAmarasthaiH caramacaramapAdaH pUrayansatsamasyAH / suguru 'vijayaharSA' vAcakAstadvineya caramajinanutiM jo 'dharmasiMho' vyadhattaM // 45 // Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMnamaH siddhebhyaH sarasvatyaSTakam prAgvAgdevi jagajjanopakRtaye, varNAna dvipaJcAzatam, __yA vApsI nijabhaktaTArakamukhe, kedArake bIjavan / tebhyo grantha-guluJchakAH zubhaphalA, bhUtA prabhUtAstakAn , saivAcApi paraHzatAn gaNayase sakasphoraNAchamataH // 1 // yAteti prAta prAtatuiti gmiAta-- vidyAjAtaH sazrIsAtastepA jAtaH prkhyaatH| etA bhrAtarbhaktyudhrAtaH snehasnAtaH svAkhyAtaH sevasvAtazcitRSNAtaH zAstreSu syAnniSNAtaH // 2 // zikSAchadazca kalpaH sukalitagaNitaM, zabdazAstraM nirukti vadAzcatvAra iSTA bhuvi vitatamate dharmazAstraM purANaM / mImAMsA''nvIkSikIti tvayi nicitabhRtAstAHSaDaSTA'pividyAstattvaM vidyAnipadyA kimu kimasidhiyA satrazAlA vizAlA ||3|| suvRttarUpaHsakalaH suvarNaH prINan samAzA amRtaprasUrgI. tamaHprahartA ca zubhepu tArake haste vidhuHkiM kimu pustakaste // 4 // Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 dharmavarddhana granthAvalI padArthasArthadurghaTArthacitsamarthanakSamA, suyuktimauktikaikshuktirtrmuurtimtprmaa| prazastahastapustakA samasta zAstrapAradA, __ satA sakA kaliMdakA sadA dadAtu sAradA / / / maMdra madhyazca tAraiH kramatatibhiruraH kaNThamUrddhapracAraiH, ____saptasvA prayuktaiH saragamapadhanetyAkhyayA'nyonyamuktaH / nkandhenyasya pravAlaM kalalalitakalaM kacchapI vAdayaMtI, ramyAsyA suprasannA vitaratu vitate bhAratI' bhAratI' me // 3 // bhAto bhAtaH zravaNayugale kuDale maNDale vai, ___ cAndrArkIye svataH uta tato niHsRtau puSpadantau / zrAvaM zrAvaM vacanaracanA medurIbhUya cAsyAH, saMsevete caraNakamalaM rAjahaMsAbhidhAtaH // 7 // amita namitakRSTe taddhiyA sannikRSTe, zrutasuri zubhaddaSTe sadsAnA suvRSTe / jagadupakRtisRSTe sajjanAnAmabhISTe, tava saphalaparISTe ko guNAnvaktumISTe // 8 // satetyamaSTakena naSTakaSTakena caSTake satAM guNaddhi garddhanaH sadeva dharmAvarddhanaH / sakhe subuddhivRddhisiddhirIpsyate yadA satI, namasyatAmuNsya sAvavazya moM sarasvatI // 6 // itizrIsarasvatyaSTakaM vidyArthapUtrai triviSTapaviSTaraM 1 srsvtii| 2 bhA ca ratizceti bhArato kAnti sukha ca dadAtuityartha / Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha 351 zrIjinakuzalasUrINAmaSTakam yo nAtRniva sevakAnapi sadA varbhatti kurvana mudaM, vicchidana viyadaM dadacchubhapadaM sapAdayan sapardai / manyante hi yakaM pitAmahatayA vizve'tra vizve janAH, so'ya vaH kuzalAni jainakuzalazvakartu vidyAcaNaH / / ye'raNyepu pipAsavaH prapatitA dhyuguru mAnase, nAnAgatyavitatyameghamatulaM vaH pAyayAmAsa yaH / yo'cApyepa udanyato vahujanAna ke dhApayeddhayAnataH, so'yaM vaH kuzalAni jainakuzalazvakartu vidyaacnnH|2| lolololati miMgalA kulatame sindhAvagAdhe bhRzaM, majjanta pravilokya sevakagaNa satrA vahitreNa vai / yastUNati matItaratsakuzaladaM doA gRhItvA dRDhaM, so'yaM vaH kuzalAni jainakuzalazvaka vidyAcaNaH / / vArIzottaraNe raNe praharaNe nAge nage pannage, jhaMjhAyA vikaTe jhaSe jhaSakuTe ghaTTaraghaTTa vaTe / dhyAnAvasya manAgapIha labhate no ItibhItI naraH, so'yaM vaH kuzalAni jainakuzalazcakartu vidyAcaNaH / 4 / tva cedenamanenasa sakRdapi snehAdaseviSyathAH, rAme vetya ramA manoramatamA tvA paryapAsiSyata / Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI ityAdizya vayasya mibhyamanujA ymyaahimrcntyho| so'ya vaH kuzalAni jainakuzalazcakartuM vidyAcaNaH / / dhanyA 'jaitasirI' pramU janayitA matrI ca jalAgaro' yasma janma dadI dadau yatiguNAn zrIjainacandro gumaH / vyutpannAya tu sUrimaMtrasahita sauva pada dattavAn, so'ya vaH kurAlAni jainakuzalazcakatu vidyaacnnH||6|| zreyaH zreyasa ojasA zubhayazA yaHsvargamadhyAsito, nedIyAniva harpayatyanudinaM bhaktAn davIyAnapi / yo loke kamalAkarAn raviriva prauDha pratApodyataH, so'yaM vaH kuzalAni jainakuzalazcakartu vidyAcaNaH ||jaa dadyAdaya dhanIyate bahudhanaM strIkAmyate sustriyaH, __ yo bhaktAya jigIyate ca vijaya sutye sutAn dAsate / yatkItiH prasarIsarIti satataM ko kaumudIva sphuTaM, so'yaM vaH kuzalAni jainakuzalazcakartu vidyAcaNaH / / 8 / / satkAvyASTakamaSTadhIguNayuto daH pUtarUpo paTuH, saccetA upavaNava hyaharaharyaH saptakRtvaH paThet / tasmai zrI vijayAdiharpagurutA saddharmazIlodayo, dAdAti prabhurepa jainakuzalaH sAkSAdiva svadra maH // 6 // . ini zrIjinakuzalamUrINAmaSTakam Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturviMzatijinastavanam (indravajrAchandaH) svastizriye zrI RpabhAdi devaM, nirdabhadevaM jinadevadevaM, cAruprakAzaM kila mArudevaM, staumIha sampattilataikadeva // 1 // (toTakachandaH) amarAsura puspazupakSikRta-madavAranivAraka Iza jitaH, bhavatA madano'pi madaughayutaHpravadantibudhA ajitaM hi tataH // 2 // (vazastha) lasadyazaH pUritasadizaM bhavaMta etamarcantu janAzca zaMbhavaM / jinaM sadikSvAku kulAbjasaMbhavaM, sphurattapodhAma vitIrNasabhava / / (drutavilambita) jinamahaM praNamAmyabhinandanaM, subhagasaMvarabhUpatinandanam / sakalasadguNapAdapanandanaM, jinavaraM janalocananandanam / / 4 / / (toTaka) trijagatpatireSajinaH sumati vitanotu matiM kila me sumtiH| zubhabodhapayodhiranekanutiH, kramaNadhu tiraMjitadevapatiH // 1 // Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 dharmavarddhana granthAvalI - (indravajrA) padmaprabho'rhan varapadmalocanaH, padmAnanavAzritapAlAJchanaH / saJcittapadmAmalapadmalAJchanaH, pakSAkaraH svAcchivapadmalAJchanaH // 6 // (bhujaGgaprayAta) bhajantA prabhuM citpradaM zrIsupAvaM, bhavanto narA nUnamAnandapAzvaM / jinaM taptahemasphuratkAntipAvaM, satA sAtadaM dambhavallyagrapAzvaM // 7 // (vasantatilakA) candraprabhaM jina vadanti yake manuSyA tvA sevakendusazIkaraNAnna dakSAH bho candrasevitapadAbja paraMmayoktaH, svAminvata stavabhakAra-ukArayuktaH // 8 // (toTaka) vivudhA praNuvanti jinaM suvidhi, vividhaprakaTIkRtadharmavidhi / zivamArgavidhAnata eva vidhi, guNanIranidhi zivadAyividhi / / 6 / / Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi sagraha - - - (pramANikA) vibhu bhajasva zItalaM, sakSazastrazItalaM ? darA nivArizItalaM, jinaM vibhinnazItalaM // 10 // (vica nmAlA) arhantaM mUrnA zreyAsa, vande'ha devazreyAsaM / zreyaH satkAsAre haMsa, hiMsaM nodhvAntaughe haMsaM // 11 // (madhumAdhavI) tvA prApya sarvabhuvanatrayavAsipUjya manyAtka inchati surAJjina vAsupUjya ! , ki ko'pi kalpatarumIhitada vihAya, hya cchUlaparNina ihesati satsukhAya ? // 12 // (drutavilambita) vimalanAthamazepaguNAkara, vimalakIrtidharaM ca bhajevaraM / 'vimalacandramukha jinanAyaka, vijayaharpayazaHsukhadAyakaM // 13 // (sragadharA) . kIhaksasAra epaH pramitikRtitayA kIdRzaH siddhijIvaH, kIhakSo rAjazabdaH suranaranicaye jiSNunAmA'pi kIhaka vAhyArthI varNabaMdhA dvidhiharigirizaprastutazcArudharmA dharmAdyaH sarvadarzI sa hi vizadaguNaHpAtu cAturdazokaH // 14 // (mandAkrAntA) / yaH sarvepAmamita sukhado ya sadecchanti sarve, tulyaM yenAnyadiha na hi ca prANinA yaH piteva / Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 dharmavarddhana granthAvalI tasyApi svAmyasi jinapate dharmanAthAbhidhAnA,-- nmanye tenAhamiti hi bhavacchazo nAsti ko'pi // 1 // ___ (zArdUlavikrIDitaM) zAntiH zAntimanAH sa nAhitakaraH sevanti zAnti budhA--- stAyante mama zAntinA sumatayastasmai namaH zAntaye / zAnteH kAntidharo paro na hi suraH zAnterahaM sevakaH, zAntau tiSThati manmanazcasatataM zAnte / susAtaM kuru // 16 / / (sragviNI) cinmayaM madradaM kuMthutIrthakara vizvavizvezamIDe mudA zaGkara / duSTakauvadhUkAMvakAhaskara, puNyakRtpuNyasadratna-ratnAkaraM // 17 // (vasantatilakA) nAmnIha yadyarajinasya sadA zrute ca, nazyanti lavarijanA hi kimatra citram / AkarNite bata ninAdabhare mRgAre stiSThanti kiM mRgagaNA balino'pi bAr3ha // 18 (mAlinI) dvijapatidalabhAlaM mallinAthaM subhAlaM prahatavipayajAlaM chinnduHkhaabjnaalN| amitasuguNazAla prAtanirvANazAlaM, bhavika-pika-rasAlaM staumi nityaM trikAla // 16 // Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha 357 (siMhoddhatA) rAkendukAntimunisuvrata vai tvadAsyaM, ___ dRSTvA hi dRgvikacapadmamanoharaM ca / saMbhAvayanti manasIti zubhA manuSyAH, sadrAjate'bjayugalaM vidhumadhyabhAge // 20 // (drutavilambitaM) namata bhavyajanAH satataM nami, namita nirjaramadbhutakAmadaM / madanapaJjarabhaJjana dvidvija, dvijapatipravarAnanamIzvaraM / / 21 / / (mandAkrAntA) yastvaM nityaM kila ramayase muktisImantinIJca, tasyAH saGga kSaNamapi samunmuJcasi tvaM na neme| sattva sarve surana bhujagaH kathyase yoginAtha, stepA vAkyaM bata jina kathaM tvAM ca saMjAghaTIti / / 22 / / (kAmakrIDA) vAmAputraM tejomitraM duHkhaughAge mAtaGga, sacchIkopa cetastopa zobhAvallI sAraGgam / dattAnandaM vidyAvanda prANyAzAyA kalpAgaM, nityotsAha vande cAhaM zrIpArvezaM puNyAgam / / 23 // ( paJcacAmara) pravAdisarvagarvaparvaprabhaGga bhUriruTa, suparvanAtha haitimItibhItivAra-cArakam / Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 dharmavarddhana granthAvalA jineza-carddhamAna varddhamAna zAsanaM varaM, namAmi mAmakInamAnasAbujanmaSaTpadam / / 24|| ( kalazaH ) itthaM saMvadrojaSTinagabhUsajJeca dIpAlikA ghasra gumphita epa sAtabharadastIrthaDrANA stavaH / sadvidyAvijayAdiharpakamalAkalyANa zobhAbhara, tanyAho vahudharmavaddhanavatA sanmAnasAnA sadA // 2 // iti caturvizatijinastavanaM pRthakAvyajAtimayam / atha vyAkaraNa sanA zabda racanAmayaM zrImahAvIra jilabRhat stavanam yastIrtharAjastrizalAtmajAtaH siddhArthabhUpo bhuvi yasya tAtaH, vitanyate vyAkaraNasya zabdastatkIrtirevAtra yathAmudabdaiH // 1 // yo lekha zAlA'dhyayanAya vIro, vinIyamAnaH prayataH pitRbhyAm / indraNa pRSTaM samamuttatAra, sarvestataH zAbdika eSa uce // 2 // tataH paraM yaH pariNIyapanI, saMsujya sarvAnapi kAmabhogAn / Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha 356 gRhAtparivrajya caritralolyA-, ___ manye visasmAra sa zabdavidyAm / / 3 / / ma tatra saMjJAvidhinA samAnaiH, sahA'pi sandhyakSaratA vidhitsan / ye nAminasteSu guNaJca vRddhi mavAdhapUrva yugapaccikIrSan // 4 // dhitsan hasatvaM na hi niHsvareSu, tathAntyayorva rasayo visargam / nAmnaH zata tryuttaramantrayuJjan , vibhaktibhistasya ca nAzamAzu // 5 // liGgatrayocchedamapi prakurvan , na yuSmadasmatsvaparAparatvaM / agropasargA vyaya kArakaM ca, strIpratyayaM tatra manAgapIcchan // 6 // varNamya lopaM na tathA vikAraM, na varNanAzaM ca vadanniruktaM / kadApi no vigrahakArakepu, prakalpayanneva vikalpabhAvam // 7 // varNA vizuddhArthavibhaktayo ye, tepA samAsa na samIhamAnaH / sukhA'vyayIbhAvapadaM yatra liAsuH sadA tatpurupapradhAnaH // 8 // Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavarddhana granthAvalI dvandva bahuvrIhiparigrahAdi rUpaM virUpaM ca na karma dhArayan / zatrAvazatrAvapi na dvigutvaM, yadyadvadastaddhitameva loke // 4 // nityaM yathAkhyAtakriyAkRto ye, tAnsopasargAnna cikIrSamANAH / vibhUJca bhAvaM vijahaca karma, na karmakattatvamuzaMstathoktyA // 10 // ( aSTabhiH kulakam ) virAjate'yaM kila kAmakumbhaH, svAmistava prAjyayazaH samUhaH / no cetkathaM pUrayatIha nityaM, vADhaM kavInA mana IpsitaJca / / 11 / / sataH savAbhinayaM nayantI, sarAgaraMgAya rabhAgaraMge / dizaM dizaM cAruzaM dizantI, nannati kIrtistava nartakI ca // 12 // mvidayamAdriyate suguNai sakhe, svidayamAdriyate suguNAniti / suguNamainya hi vIra jinAdhipaM, budhajanA vimRzanti bhRzaM mithaH / / 13 // Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - saskRta stotrAdi sagraha 361 rAjAnaH svairlalATaraharaharamitA yAnspRzanti praNAmAt , te rAjato nakhAste jagati jinavibho tAnyapi dyotayanti / svAmistasmAdamIpA pravaramiha mahArAja nAmAsti sattanmantrye'nye nakhAyAmapi dadhati mahArAja saMjJA mRpA sA / / 14 yAvallasantau divipuSpadantau yAvad dhra vastAvadasau stavazca, kuryAtprakarSa vijayAdiharpa sadya ktilIlaH zubhadharmazIlaH / / 15 / / (1) samasaMskRtamayaM pArzvanAtha laghustavanam sasAravArinidhitArakatArakAbha, DiMDIrahIrasamasattamavodhilAbha / AtaMkapaMkadalanAtulavArivAha, vAmeyadeva jayabhinna bhavorudAha / / 1 // jAnAmi kAmita karaM tava nAma deva, tenA''gato'hamiha pAdasaroruhe te| mA mA'vahIlaya guNAlaya sahayAlo, saMto bhavanti nipuNAhi paropakAre // 2 // mohAribhUmiruhabhaMgamataMgajAya, saMchinnatugasamanoja manojavAya / mAyAvivAdikuvalAlina vAruNAya, bhUyo namo bhavatu te jinanAyakAya / / 3 / / Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 dharmavarddhana granthAvalI vAmAgaja darabharAgagaja bhajante, te jantavo nava-navodayatA labhante bhUmIruho hi samayAmalayaM vasanto, gacchanti kina zubhacandanatA same'pi // 4 // ittha sadaiva samasaskRtazabda zobha, yaH pApaThIti manujaH stavanaM yazobhave / sa bIyate vijayaharpasukha salIlaH, pAva zitu smaraNataH zubhadharmazIlaH // 5 // 1 // (2) pArzvajinalaghustavanam vizvezvarAya bhavabhIti nivAraNAya satApa-pAdapa nivAraNa vAraNAya / satyaktamAya sajalAvuDhanIlakAya, tubhya namo'stu satataM jinanAyakAya // 1 // sammohamArutasurezadharAdharAya / muktyaganApraNayapuJjakRtAdarAya / duHkarmakASTha-bharakAnanapAvakAya, tubhyaM namo'stu satataM jinanAyakAya // 2 // sajjantu vAchitasudAnasuramAya, kaMdarpasarpaharaNe garuDopamAya / Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha yogIzvarAya zivazAlivane zukAya, tubhyaM namo'stu satataM jinanAyakAya // 3 // dAridraya-reNu bhara-saharaNAmbudAya, sampatti-siddhi suyazaH sukhabodhadAya / AjanmaduHkhagaNapallavalAvakAya, tubhyaM namo'stu satataM jinanAyakAya / / 4 / / devA'surapraNatapAda saroruhAya, kundendumaNDalasamujjvalacidgRhAya / niHsaMkhyaduHkhadagadakSaya kArakAya, tubhyaM namo'stu satata jinanAyakAya / / / / pUrNakSapAramaNa zubhrakalAkalAya satkIrti saMbhRtadigIzvaramaNDalAya / lIlA''layAya vikacAmburuhAmbakAya, tubhya namo'stu satataM jinanAyakAya // 6 // , (kalaza ) itthaM vizvayamazvasenanararADa-vazAjaghasrAdhipaM, sadvAmodara zuktimauktikanibha kalkAga bhaGgadvipam / zrIpAzvaM vijayAdiharpa sahitAH syuH sastuvanto narAH, pArzveza bahudharmavarddhanadhanaM cidranaratnAkarAH // 7 - - - Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varmavaddhana anyAvalI (3) zrIpArzvajinavRhatstavanam vAJchitadAnasuradruma tubhyaM, nama e kuru saukhyAni lasanti / __ jaya jaya jagatipateH // 1 // nava nava navanamaharnizamamalaM, yaza e tava kavayo gAyanti / jaya jaya jagatipateH // 2 // ikSvAkukula-kamalAkaravara bhAskara e azvasenavaMza-vatasa jaya jaya jagatipateH // 3 // vAmAmAtRvAmodaramAnasa sara e tatra manoramahaMsa, jaya jaya jagatipateH // 4 // dhanyataraM tadaho ahastribhuvana maha e tava zubha-udbhava Asa, jaya jaya jagatipate, // 5 // vavadhe priyamanoratha iva sukhabhiva diva e vara rAjyaM vilalAsa, jaya jaya jagatipateH // 6 // Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi saMgraha jvaladahiyugala vahuhita matradAnata e indrapadaM nayasisma jaya jaya jagatipateH // 7 // namIkRtazakravraja rAjya-- raja e tva tUrNa tyajasi sma jaya jaya jagatipate // 8 // mohalatA dalana dvipa bahulaM tapa e cArutaraM ca cakarpa __ jaya jaya jagatipateH // 4 // ladhvA kevalasaMpadaH zivapada sada e tvaM zrIpArzva vabhartha, jaya jaya jagatipateH // 10 // saukhyaM bahubhiravApyata tavanAmata e kAmitadAyaka deva jaya jaya jagatipateH // 11 // zrIdharmavarddhana pehata tava matarata e tvaM prabhuredhi sadaiva jaya jaya jagatipateH / / 12 / / zrIpArzvajinavRhatstavana saMskRtamayaM tAlamadhye geya / Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI (4) caturakSara-pArzvastavanam (kanyA chanda) bho bho bhavyAH kIttistavyAH navyA navyA, janI zravyAM / / 1 / / pratyUpenaH, zrIpArzvanaH yo jJAnena, pranannava // 2 // dhvastadvaMdva, samyaksa, tyaktvAvyadhvaM, taM vaMdhya / / 3 / / yaH zrIkAzyA, vANArasyA pur2yAMmasyA, svazreyasyA // 4 // azvAtsenaH, zrIbhUpena Itistena, stadrAjyena // 5 // tatstrImukhyA, vAmAbhikhyA tasyAHkukSyAH , putro nyuSyAt / / 6 / / ceto'ntarva, nyasto'khavaiH / glAyadgarvai-devaiH sarvaiH // 7 // puNyaprAjyaM, bhuktvA rAjyaM tatsAmrAjyaM, jJAtvA tyAjyaM // 8 // yaH saMsAra, tyaktvA bhAraM sAdhvAcAra, cakra sAra / / / / Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi saMgraha anyApoha, dhyAtvA so'haM zreNyAroha, kSiptvA mohaM / / 10 / / tacAcalyaM, hatvA zalyaM prApatkalyaM, yaH kavalyaM // 11 // dva' AyAta-statsevAtaH zrIvidyAtaH, sAtatrAtaH // 12 // tavyAkhyAnaM, tasya dhyAnaM tattvajJAnaM, bhUyAtpyAna // 13 / / anyA'nIha, stadbhaktIhaH, dharmAtsIha-staM stautIha / / 14 / / iti zrI caturakSarAyApratiSThAyAjAtau kanyAnAma chaMdovRhatamtavanaM (5) pAvalaghustavanam (drutavilambitachandaH) pravarapArzvajinezvara patkaje, ' bhayahare bhavibhAvukade bhaje / ya imake na kadApi narastyaje tamiha sadramaNIvaramAsajen // 1 // uditametadahaH saphala nazaM, saphalanA ca nayAmi tathA dRzaM / jinapa darzanato bhava epa me saphala eva guNAH saphalAH same // 2 // Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 dharmavarddhana granthAvalI jarihapIti vilokya sanA jinaM mama mano'tra zikhIva ghanAghanaM / milati vai yadi vAJchitadAyaka stamanusRtya na vaSTi sukhAya kaH // 3 // laghuvayA api yaH savayAH satA nijaguNaiH pravabhUva tnuubhRtaa| ahiyugAya yakojjvalate dade surapada sa jino bhavatAM mude // 4 // zamadamAdiguNairati sundara stava jineza virAjati savaraH / paribhRto maNibhiH suyazazcaNaH / kSititale kimu bhAti na rohaNaH / / 5 / / tava yazazca guNAnnigamaM padaM, vacanato manasastanuto mudaH / vadati vetti ca viMdati vaMdate, vidhirayaM jina yasya sa nandati // 6 // guNacano bhuvi pArzvajinezvaraH sama ihA'sti na yena paraH surH| jita ino mahasA yazasA zazI ___ namati taM satataM munidharmasI: // 7 // iti chekAnuprAsapAdAnta-drutavilamvita chandomarya pArzvajinalaghu-stavanam Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi sagraha 366 (6) zrIpAvalaghustavanam bhaje'zvasena-nandanaM muhurvidhAya vandanaM, na rAgiNo hi ke narA ine jine sudRgdharAH // 1 // satA vipazcitA matA sadeva suprasAdatA, vidhehi pArzvadevate mayi kramAbjayo rate // 2 // abhISTa yuSmayA mayA pravRtya te tvadAjJayA, na dadyate kRpodayAdvibho mamodyatA ayAH // 3 // carIkarIti te yazaH prasasarIti tadyazaH, varIvarIti te padaM sa varvarIti te padaM // 4 // samastaduHkhanAzanaM vibho tavAnuzAsanaM, tadastu me punardhanaM sujainadharmavaddhanaM // 5 // zrI RSabhadeva stavanam jaya vRpabha vRSabhavRpavihitaseva, sevakavAJchitaphalaphalada deva / devAdevAcitapAdapadma, padmAnanapUritabhUripadma // 1 // padmAGgajamadagajagajavipakSa, pakSIkRtajagadupakAralakSa / lakSitasamalokAlokabhAva, bhAvitasUnRtasuguNasvabhAva // 2 // bhAvAritamobharataraNirUpa, rUpasthita rUpAtIta-rUpa / rUpita sad yajJasudharmazIla, zIlita shaashvtshivsaukhyliil||3|| 24 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 dharmavarddhana granthAvalI navagrahI-nyAyaparIkSA sakhye satyapi dahanA drakSati yannaM vicakSaNA trythaa| graharAjo graharAjI himAzumaMgArakAdarvAk // 1 // zItAdvibhyati sarva zItAtirbhavati duHsahA satatam / aGgArakamuSNAzuM tattiSThatyantarA himaruka // 2 // yatrAyAti kuputro janayati vairaM hi janakaputrANAm / yadvigraha gRhAlau so'yaM somasya saumyasya // 3 // nivasati yadyapi daivAd naH krUrAkrarayo dvayormadhye / satprakRteranubhAvAcaH saumyaH saumya eva syAt / / 4 / / gururadhikaH sarvaguNa gurusevA naiva niHphalA bhavati / samayA guru vasantau grahAvubhau budhakavI jAtau // 5 // tAruNye sati zukra vobhUyante'same zubhA kAmAH / ktadabhAve tadabhAvAcchukravala ko na kAmayate / / uccapadAdisthityA pituruktyAcalati vaiparItAdyaH / satyAbhidho budhoktyA sando matyA punargatyA || paNyamRta pentu tudati sudhAzu vidhu tudaH sAkSAt / lapTvAsvAdo loke zI chinne'pi na hi tiSThan // 8 // svasvAminaM vinA'pi hi nijazaktyA kAryasiddhimAtanute / kiM no kavandharUpaH ketuH stutyo grahazreNI / / 6 / / zreSThA suvarNaracitAM navagrahIM mudrikA sudharmamatiH / prItyA parIkSamANAH parIkSate tattvaratnAni ||10|| Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 371 zAntinAthastavanam stuvantu ta jina sadopakAratAlatAdhanaM, svadehadAnato yako rarakSa raktalocanam / prasUdara sthitena sacchunaMyutA prayujitA, tvarA nijAHprajAjjA rAjA vivarjitAHkRvAH 1 avApya yena janma cakravartitA pratitA, jagatprabhutvamAgya kIrtitrtikI ca naatttaa| abhISTadA divastarurghaTo maNi strayo'pyamI, anutvakA takAstu sevate sanA sanA bhramI / / 2 // svakIyasevakAya yaH sukhaM dadAti satvaraM, tato mudA tamAcireyamAcireyamIzvaraM / namo namo'stu te tvayA samo na ko'pyaho RbhuH sudharmazIlane bhavebhavestvameva me vimuH||3|| -: : (7) zrIgauDIpArzvanAthastavanam praNamati yaH zrIgauDIpAvaM, padmA tasya na muJcati pAvaM, suguNajanaM suSameva / kIrtisphUtiraho IdRkSAH yasyajagati jAgati samakSA, nanamIha tameva / / 1 // Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 dharmavarddhana granthAvalI sadbhaktyA bhaktalokA jinavaraMbhavato yatra yatra smaranti, sAkSAtteSAM sameSAM varamiha hi muhurvAJchitaM tvaM vidhatse / yAtrAmAyAnti tatte kati kati ca mayA pratyayAzcAtra dRSTA, hayA me ciktvRtistata ita ita AH kAmaye nAnya devam // 2 // (prAkRtacitrAkSarAchandaH ) viviha suvihilacchIvallisaMtANamehaM, suguNarayaNagehaM pattasappuNNarehaM / daliyaduriyadAhaM laddhasasiddhilAha, jalahimiva agAhaM vaMdimo pAsanAhaM // 3 // (mAgadhI) zulapulanalavalalucilavinilamidapalamAnanda, sakalazubhAzubhazeviTapadazalazIluhavaMda / kalunAzAgala kulakamalAlidinezaladeva, calanazalojamahaM panamAmi nilaMtalameva / / 4 / / ( saurasenI) - daTinIdAranadaranapoya, duridohhudaasn-aduldoy| sapUridajagadIjaMdukAma pUrayamaha vaMchida pAsasAmi || || (pasAcI) tuhatAhatavAnalanAsaghanaM, suhatAnasukovitagItagunaM / dharanIsakanIsa nata sAta, nama pAnajinaM susuhaM tatataM / / 6 / / Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 373 (cUlikApasAcI) matanamatasaravanavanadahanapAvaka, siddhisubhajuvatisiMgAravarajAvakaM / jo hu tuha calanajukamacate satataM cakati savve canA pAsa panamaMti te // 7 // (apabhra sikA) tuhu rAula-rAulaha sAmi hu rAula rakaha, hiNasu duhAi suhAi kugu sumai mA avahIraha / pikkhai jugu ajuggu ThANu varasatau kiM ghaNu, pattau par3a jaDa hosu duhiyasA tuha avahIraNu // 8 // (samasaskRta) sajjantu kAmitavidhAnanidhAnarUpaM, citta dharAmi tava nAma sugeyarUpaM / icchAmi kAnta midameva bhave bhave'ha, vAmAGgajeha guNageha supUritehaM 18 ima araja amhArI tA hi pakSIkuru tva, giNaija hita kIdhu tasya satyaM gurutvaM / hiva mujha sukha Apo, sA tavaivAsti zobhA, tujha viNa kahi svAmI kasya no santi lobhAH // 10 // svarbhApA saMskRtIyA tadanu prakRtijA mAgadhI zaurasenI, pezAcI dvaya garupA'nusRtavidhirapabhrAMsikAsUtravAkyaH / Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaIna granthAvalI paDbhirvAgbho rasarvA stuti suramavatI-nirmitA pArzvabhattaH, zrIdharmAdvadvanenAmitasukRtavatA hAdasusvAdadAstAt / / 11 / / itizrIgoDIpArzvanAthasya stavana padabhANa samasaskRtAdi cAtumaya zreyaH kriyAn watsar(8) zrIpAdhiIzitu vRha stavanam sarvazriyA te jinarAja rAjataH, zlokorita zulko girirAja-rAjataH / arghapradAnairapi rAjarAjataH tvatko'tireko bhuvi rAjarAjataH // 1 // smaraNaM kurute sadA yaka stava tasmai sukhavAsadAyakaH / tvamasi prabhave sadAyakaH praNamanneza bhavetsadAyakaH // 2 // zubhahaka . tava nAtha sevaka, nayate vAJchitameva sevakaM / vibudhai vihitaikasevaka, tvahate vazmi hi mAnase vakaM // 3 // tava ye caraNe'tranAminaH Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha syuraho te tu kadApi nAminaH / maNimApya munIza nAkinaH, kimu citra hi bhavanti nAkinaH // 4 // jinapArzvasunAma tAvaka, zaraNa yaH zrayate na tAvaka / na parAbhavituM hi ko'pi ta, prabhaviSNuH kSitipo'pi kopitaM // 5 // parihatya vasustriyau vane, nivasantIza yake hi yauvane / hRdi yairnihitaM na nAma te, vidadhIransahitaM na nAma te // 6 // gamita narajanma devana hadi me tena kadApi deva naH / tadahaM paravazyatAM gataH, parasevA ca mayA kRtAgataH // 7 // zubhavatA bhavatA sukRtA kRtAH, katicidUrdhva jagatprabhutAmRtAH / katicidIza mahodayatAyatA, mama vidhau vihitA lasatA satA / / 8 // mama sadA natanirjaravArake, tvayi vibhau sati pApanivArake / Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavaddhana granthAvalI iha jinAdhipaduHpamavArake, kila mayA kima'dAyi na vArake // 4 // rAkA bhavAniva bhavAniha bhAtyato'pi, zreSThAH stuvanti zubhavantamaho bhavantaM / chinnArtirAptabhavatA bhavatApakI, tasmai sadA'tra bhavate bhavate namaH stAt / / 10 // devo'dhikaH prabhavato bhavato na ko'pi, sevAja jiSNu-bhavato bhvto'tirmyaa| sadbhaktirA bhavati yaM bhavati praklaptA, proptAtayA zivaphalA jinadharmasItA / / 11 / / zrInemistavanam jigAya yaH prAjyatarasmarAjI, tatyAja tUNa ramaNIzca rAjIm / rAjeva yogIndragaNe vyarAjId deyAtsa nemi vahusaukhyarAjIH // 1 // nijakulakularatnaM vAJchitArthaca ratna, tamasi gaganaratna citkalA rAtriratnam / namitasakaladevaH krodhadAvaikadevaH, prabhavatu sumude vaH satata nemidevaH // 2 // Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 377 (6) zrIpArzvastotraM (dvihasaM zAlinI chaMda ) taveza nAmatastvarA darA bhavanti gatvarAH, prasRtvarA ravekarAstato yathA tamo bharAH // 1 // adhotkarAzca nazvarA dharezvarAddhi taskarAH, sthirAH syurindarAbharAH svamandirAnna hItvarAH // 2 // prabhoH staveSu tatparA narA jagatsu jitvarAH, takepu tatparA darA darAtayo'pi kiMkarAH // 3 / / vidhIyatA jinezvarA''zu pArzvahakkRpAparAH, prarAyatAM tarA vvarA mamApi dharmazIlarAH // 4 // paJcatIrthyAH paMcajina stotram (pramANikAchadaH) yo' cIcaladuzcyavanorasi sthitaH kramAGgulItaH kila karNikAcalaM / svanAma cacuzca carikriyAdayaM, sa zrImahAvIrajino mahodayam / / 1 / / arkaH zubhodarkamatarkitazriya, Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 dharmavaddhana granthAvalI - - jaibAtRkaH prAti jayaM yazaH kriyam / momo bhinattItimanItijA bhiyaM, budho dadAtIha budhAJcitA dhiyam // 2 // guru guru jJAnaguNaM vidhatte, kAvyaH kalA kAvya kalAJca datta / / zaniH zubhaM rAhuraya zikhIza, nuH sevitu yacchati vIramIzam // 3 // evaM sevA dadhataH paJcajinAnAM stavAnprapaJcayate / te saukhyAni labhante bhavyazrIdharmazIlabhRtaH // 4 // aSTamaGgalAni svastikaM cArusiMhAsanaM kaustubhaM, kAmakumbhaH sarAvAdimasaMpuTaM / matsyayunala sukhasyArpaNaM darpaNaM, naMdikAvartakaM maGgalAnyaSTa vai // 1 // caturdazamvapnAH zvetebho vapabho harizca kamalA syAtpuSpamAlAdvaya, pUrNanduzca divAkaro dhvajavaro'bhaHpUrNakumbhaHmaraH / Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 376 kSIrAdhi vividha vimAnabhavana sadratnarAzimahAna, nidhUmA nirise caturdaza zubhAH svapnA mude santu vH||1|| gIrvANasindhAvahimagino vahUn, nantaM samAlokya rupA garutmAn / jaghAna gagAmvu-zubhaprabhAvA, caturbhujIbhUya vabhUva tatpatiH // 1 // ENLear zIghramAgaccha bho ziSya, mama pAdau nipIDaya, paricaryAprasAdena, tva pravINo bhaviSyasi // 1 // v edic (10) zrIpAzrvanAthastotram prasarsati pArveza vizve yazaste, vizaste tu dhanyA padAvjaspRzaste, madIyA'pi lolA, stutau te'stu lolA, vidolAyamAnA bhramAdatta mA bhUn // 1 // budhAste sapar2yAtayA 'cArutA , bhavAbdhi pratI- bhajAnsadvipuryyA / Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 380 dharmavarddhana granthAvalI aha te'nubhAvaM samAruhya nAvaM, titIpurvibhAvaMzritastvA mudA'vaM / / 2 / / na kenA'pi kenA'pi bhogAdinA me, vazAyA rirasA ninaMsostvadaM hii| vinetA tavezAsmi netAsi me tvaM, ramA dharmazIlapramA dehi mahya (1) // 3 // iti zrIpArzvasya laghustotramada kovidasada prazasyaM / zrI bIkAneramadhye zrIAdIzvaramUrti stotraM prAjyA carIkati sukhasya pUrti, yakA jarIharti ca duSTajUti / madrazca momUrti subhaktamUrti, tA vIkapuryA namatAdimUrti / / 1 / / iSTArthapUttauM ghu ghaTI varIyasI, jADyAttihAnAvapaTIpaTIyasI, girIsabheyaM pratimA garIyasI, sthirA sthirAvad bhavatAsthavIyasI // 2 // 'enAjinenAgasamA zayadvayaM, Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta stotrAdi sagraha 381 . vayaM lalATa AdhAya vidhAya sallayaM / ca yUyaM zubhadharmazIlA, bhajAma bhavyA vilasAmalIlA // 3 // iti zrIRSabhadevastavanam samasyAmayaM zrImahAvIrastavanam zrImadvIra tathA prasIda satataM me syAdiyaM bhAvanA, saMsAraM tu varaM ca jIvitamatho tvadarzanAtka mana / bhogAn sarvakuTumbakaM kramatayA jAnAmi pakvetara "jambUvajjalabinduvajjalajavajaMbAlavajjAlavan" // 2 // sthAne tajjinanUyase budhajanastvaM duSTakaSTApaho, bhrAntyA bhuktavipaM tvagAdhamudaka zatrUchUitaM zastrakam / dAvAgniH prabalo mahA~zca nigaDastvannAmata syAtkramA jambUvajjalabinduvajjalajavajjabAlavajjAlavat // 2 // so'pi tvA praNanAmaya zivamate zrIzaivarAjo muni__ yenAmI lavaNAmbudhiprabhRtayo dRSTA hi sapta kramAt / kSIrododadhibhRddhRtodakairAbhRccekSavA svAduva, ambhodhirjaladhi payodhirudadhirvArAnidhirvAridhi // 3 // ye tvA zrIjina saMzrayanti hi janAste syujinAkhyAdharAstadya ktaM jalaparyayA iva vimA prAptA'dhirityakSaraM / Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavIna grandhAvalI payAyA syurudanvatA budhajana sagRhyamANA amo; ambhodhirjaladhi payodhirudadhirvArAnidhivAridhi // 4|| jina bhajatA miti jhallarIyaM, pravakti lokAniva vaadymaanaa| vRddhvanerarthata eva Thasya, ttNtthNtthtthNtthNtttthtthtthtthtthH||6|| dAna tapaH zIlamazepapuNya, jJAnaJca vijJAnamapIha bhAvaH / tvanchAsaneneza vinA kRtatat, ThaThaThaThaThaMThaThaThaMThaThaMThaH // // jinavacana mida te'nantakRtvo'dhikAre, prayayuraNunigodaM jyeSThapaJcendriyAzca / yugapadiha vipaca syAtkadAcinna citra, ___ mazakagalakamadhye hastiyUthaM praviSTam // 7 // mana idamagurupaM nyAyasiddha madIyaM, madamadanamataMgA yAnti tanmadhyadeza / ahamiha kimu kuryyA deva sAkSAdajayyaM. mazakagalakamadhye hastiyUthaM praviSTam ||8|| navana namanaM mahna vacanaM, kurute kurute kurute kurute / / tava yaH sa yazaH ziva mA ca sukhaM, labhate labhate labhate labhate / / 6 / / dIvyadIdhiti dik catuSkasadRzaMbhAmaNDalapRSThataH __ kRtvA''sInamaho catumukhavidhuzreSThA''sya naMtu tvakAM / AyAtaH smayadA vimAnasahitau zrIpuSpadantau tadA, candrAH paJca tathaiva paJca ravayo dRSTA janai bhUtale // 10 // puNyA te prakRtiH prabho parasuro vAI madADhya sadA, sadravyo'pi nirAzrayo'si madanAnIkaparinan sphuTa / Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 383 iSTaM mRTataraM ca varNanamatho prastUyate te kramAdgaMgAvadgajagaNDavad gaganavadgAgeyavadgeyavat / / 11 / / (kalazaH) itthaM vAMJchitadAnadaivatataryaH zAsanAdhIzvaraH / zrIvIraH zivatAtirAtatayazAH zrIdharmato varddhanaH, nUto nUtana nUtana ghu timayaH kAvyaisamasyAmayai ye dhyAyeyurimaM jinaM jagatitesyu jantavaH kantavaH // 12 // / vyasta-samasta madhyottara praznamaya kAvyam ke patyau sati bhUpaNotsavadharAH 1, zreSThAstu ke prANipu ? sarvatrAdaratA labheta bhuvi kaH ? ke bandinA syugRhAH ? kA kA bhAgyavatA bhavatpratipada ? ke kAMdazIkAginA ? ke dhanyA nija saMpadA vilasane ? "dAnaprakArAdarAH" // 1 // dhAnyAvartha udUkhale bhavati kA svAA sameSA ca kA ? kAryA natrajana gurau lasati kA zobhA ca rAjye tathA ? saptAsyastaraNe ratha vahati kaH ? savvaMsahA kA smRtA ? kugrAme vasatA satA bhavati kA ? "sujJAna nIvIkSitiH" // 2 // rAme 18'rthA tvaM saMbodhaya kAmakezavavidhI-zAnazriyaHsvaM mama, dAtRNA ca harau sadA'tra bhavatAcchItApatau sundari! Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 dharmavarddhana granthAvalI - kiM dhAtutrayamatra kIti vabho tva vanhibIjaM vraja, vizrAmepyavizaMzrite muhuraho ukte'pi ki muhyase / / 1 / / gI vINA tatrikaikA varacivukasRtA sUcikA sanasAnA, kUpAnAM vAmpanAzAzrutiyugalazAmUrddhamUrddhA purazrIH / tasmin vAsazcakAsajjina tava suyazo gAgavAhastaditya, sUcyagre kUpapaTakaMtadupari nagaraM tatra gaGgA pravAhaH / / 1 / / tilamiva laghu citta snehayuk tatpradeze, nivamati kila hInAjhIva tRSNAtikRSNAH / mayamiva madanaM sA sUtame 'bhUttadityaM, tilatuyataTakoNe kITikoSTra prasUtA / / 2 / / tavezA'tyamyaM dharmazIlopadezo, bhavAbdhi titIyu bhavedyo hitena / ratizcAratizcAtinindAtikRSNA samasyA samasyA samasyA samasyA // 3 // pravati vizve jinasyopadezo, bhavAbdhi titIpa bhavedyo hitena / ratizcAratizcAtinindA titRSNA, samasyA samasyA samasyA samasyA / / 4|| 2 jAta taditya Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 385 atha katicitsamasyApadAni pUryante ["darza pUrNakala ca pazyati vidhubandhyAsuto'ndho divA" iti samasyApada zrImAla vihArIdAsasya purato bhaTTena pradatta / yathA prAga duHkarmavazAnmRtasvajanakaM kaJcidgatAkSa zizu, vandhyA kAcidapAlayan nRbhirataH praakhyaayibndhyaasutH| madhyAhna zayitaH sa darzadivase pUrNendu mekSiSTa taddarza pUrNakalaM ca pazyati vidhu bandhyAsuto'ndho divA // 1 // ["maMdAndolitakuNDalastavakayA tanvyA vidhUtaM ziraH" iti samasyApadaM bhaTTadatta pUryate bhA''vazyakakAryataH pravasatA prAvAci patnyAH puro, mAsAnte tvamahaM ca dhAmani nije drakSyAva indu nava / rucye tAvadasagate sakhijanai draSTu vidhaM proktayA, mandAndolitakuNDalastavakayA tanvyA vidhUtaM ziraH // 1 // anyaccasAdhanA purato mayAdya vidhinA dhamaH samAkarNitaH, patyukta vacanaM hitAcca vanitA zrutvA''zuhRSTA vara / tvaM cenmA vanite vaderatha tadA gRhAmi sAdhu vrataM, 25 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 dharmavarddhana granthAvalI - mandAndolitakuNDalastavakayA navyA vidhUtaM ziraH // 2 // "prathamakavalamavye makSikAmannipAtaH" iti samasyApadaM upAdhyAyavinayavijayadatta tatpUrita paNDitavamasIkena] pariNaya janatAyA yAti yo bhAgyahInaH svadanamatulapaDa kto ropamAdhAya tiSTan / yadi kathamapi bhoktu masthitastatra jAtaH, prathamakavalamadhye makSikA sannipAtaH // 1 // upasi kRpaNanAmA' grAhi jAtaM phala tad drutamajani janaiH svairATirudvagatA ca / kathamapi yadi jagdhiH prApi tatrApi jAtaH, prathamakavalamadhye makSikAsannipAtaH / / 2 / / kvacidapi samaye syAccittabhaGgo janasya tadupari viphalAmnyu miSTrasatkAravAcaH / pariNamayati kiM vai zeSatatkAla bhuktIH, prathamakavalamadhye makSikAsannipAtaH // 3 // yadi hi jananalanna syAdazuddha pramAdAn, __ tadupari na phalAya spaSTabhAvAdhikAraH / kimuparitanamukti prApayetsatphalatvaM, prathamakavalamavye makSikAsannipAtaH // 4 // Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 387 ["vidyutkAkena bhakSitA" iti samasyApadaM rAjasArai Dhakta yaM dharmasiMhena pUryate] AyAnta nAyakaM vIkSya, zyAmayA zyAmavAsasA / ruddhA sImaM taru-kiMvA, vidya tkAkena bhakSitA // 1 // preritena bhRza patyA kastUrIcUrNa muSTinA / channA radacchadAbhA kiM vidya tkAkena bhakSitA / / 2 / / prasahya khaNDike kSiptA sadya ti ddharaNIsutA / (?) rakSasA rAvaNenAho, vica tkAkena bhakSitA // 3 // AjagmuSI chalaM kattu, zrIjinadattasUriNA / kRSNAmatreNaruSota vidya kAkena bhakSitA // 4 // tvatkhanakhaNDitasyAreH pezIrAjanyadA'patat / madvarNadvapinIyaM vai, vidyutkAkena bhakSitA / / 5 // rAjastvadvarinArIbhI rudatIbhiradhomukhaM / dhautAJjanena patrAlI, vidyutkAkena bhakSitA / / 6 // ( iti samasyApaTkamahamadAvAdamadhye pUritaM ) ["matsI roditi makSikA ca hasati dhyAyanti vAmabhra vaH" iti vyAsa-satIdAsa-dattaM samasyApada pUryate-] zrIkRSNo'mbudhitazcaturdazabhuza ratnAni nirvAsaya, mAsAnehasitatrazaktazapharaH zuNDAghaTo nisRtaH / Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 dharmavarddhana granthAvalI mbasvabhU zavazAdapUrvalabhanAdvItipratIteH kramAtmatsI roditi manikA ca hasati dhyAyanti vAmana vaH / / rAjannAjividhI tvayA nijaripurvyApAditastacchiro. lAtvoDIya jagAma gRdhra uta nabhRpTaM ca nadyA bahana / bAgrghaTTai kimiti striyastimiyuta tannizcakapustadA, matsI roditi makSikA ca hamati vyAyanti vAmabhra vaH / / 2 / / vRkSe jhaudramasakhyamakSikamihA rukSana samIkSya striyo, drAgunmUlya saridrayodrumamilad drutvAmitadbudruta / pItAbdhizca papau jalaM sthalatayA gAmajanAccitrato, mattI roditi makSikA ca hasati dhyAyanti vAmabhra vaH // 3 // kAsArAmbhasi vAriNA nijaghaTAna babhra : purasya striyastAvattajalamadhyato madakalo hastyunmamajja sphuTam / / bhUsyanmInamuDhagravarvaNamimaM tA vIkSya citraM tadA, matsI roditi makSikA ca hasati dhyAyanti vAmabhra vH||4|| Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi saMgraha 386 "mandodarI kimudarI badarI kimepA" iti samasyA padaMhRSTAzayA varadazAnanajalpanaughai, raMtastamAH kuvlknnttktaaddhaanaa| mAyopamAtrayayutA'pi kramAdvibhinnA, mandodarI kimudarI vadarI kimeSA // 1 // __ cAruzriyA bahuvicAri sugotrajepu, saJcAratAcaraNalakSaNavarjiteSu / praznottare iyamubhe dharate samasyA, dhanvasthaleSu ca khaleSu cako vizepaH // 1 // "yaSTirISTe na vaiNavI" iti samasyApadaM namana guNavAneva kurute na tu niguNaH / guNaM vinA natiM kartuM, yaSTi rISTe na vaiNavI // 1 // pratibhaiva prabhuyuktikhaNDane syAnmatistunA / jhodita hi kuzIvakSmA, yaSTi rISTe na vaiNavI // 2 // Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 dharmavarddhana granthAvalI "zIrSANAM saiva banvyA mama navatirabhUllocanAnAmazItiH" iti samanyAcakre zrIpArzvamaulau zRNu yuvati mayA satphaNAnA sahasra, tadvIkSyendraH stuvansan kharAzinavazirAsyunmamArja svvstr| zacyayyA narcakhAdhya kavi dhumitazo'hanpratasthe'dhazeSA, zIrSANA saiva bandhyA sama navatirabhUllocanAnAmazItiH // 1 // ("navalakSyo janatAkSibhirvisIH" iti samasyApadaM zrIjina candrasUribhaTTArakaiH pradatta paJcakRtvaH pUritam ) supamAbhiranekasUnRtaiH pratibhAbhiH sunayazca sadguNaiH / jinacandratulA karoti yo navalakSyo janatAkSibhivibhIH / / prati ghasmayakatavaspRhAH karaNAnyatra ca paJca tadbhide / pracaNo yati yaH parIkSyate, na valakSyo jntaakssibhirvibhiiH|2| upakAraparopakAripu kanaka kAminikAJca vaSTino / maMbhavAbdhiparAGmukhaH pumAnavalanyo jntaakssibhirvibhiiH||3|| kunte gurUgaIgAya ko bar3hamuSTi tvamala dadhAti yaH / abhivAya zubhAtra yamba sa navalabhyo janatAkSisivibhIH / / Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskRta stotrAdi sagraha 361 gadataH svajaneSTa nAzato jarasA mRtyuta eva daivataH / zatazo bhayamevamudvahannavalakSyo janatAkSibhivibhIH // 5 // "tilatuSataTakoNe kITikoSTra prasUtA" iti samasyApadam sakhi vRzi samapaptatkITikaikopatAra suhaDhavadatpakSmo dasya niHsArayastAm / abhimukhamayavimvaM vIkSya hakstha tadA'ho, tilatupataTakoNe kITikoSTra prasUtA // 1 // "vivekaH zAbdikeSvayam" iti samasyApadam-- uttamo'ha sadA varte madhyamastva pravatase / paraH sAmAnya AvAbhyA vivekaH zAbdikeSvayam / / 1 / samAsaH kriyate tepA yepAmanvayayogyatA / vyAsatA bahurUpANA, vivekaH zAbdikeSvayam / / 2 / / sArvadhAtukatAnitya lakArANA catuSTaye / AddhadhAtukatASaTke, vivekaH zAbdikeSvayam / / 3 / / "hutAzanazcandanapaGkazItalaH" Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 dharmavarddhana granthAvalI jvalankamAyo'pi tavopadezA-- dbhavejjanaH zAntirasaikarUpaH / kiM nAmRtAsArata Iza hi syAt, hutAzanazcandanapaGkazItalaH / / 1 / / Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dharmavarddhana granthAvalI meM prayukta dezI sUcI (1) muralI vajAvaijI Avai pyAro kAnha 71 (2) catura vihArI re AtamA 76, 112 (3) Aja nihejo dIse nAhalo 78, 271, 366 (4) kesarIyo hAlI hala khaDe ho (5) kabahu mai nIke nAtha na:dhyAyo (a) Ayo AyorI samaratAM dAdo Ayo (7) goThalade setru je hAlI (8) nAyaka moha nacAviyo 113 (E) saphala sasAra avatAra0 172, 256, 266, 275, 276, 286, 260 (10) amala kamala jima0 163 (11) vilase Rddhi samRddhi milI 168, 208, 284 (12) dhaNarA DholA / 200 (13) suvarade rA gIta rI 203 (14) dAdai rai darabAra cApo mohya rahyo (15) Adara jIva kSamA guNa0 206, 270 (16) naNadala rI (17) tyAgI vairAgI meghA jina samajhAyA 222 (18) uDare AvA koila morI 222 (16) caraNa karaNa ghara munivara 244 (20) vetraNI Age thI kahai (21) dharma jAgarIyAnI 250 205 207 250 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 257 256, 272 262 263, 268, 212 264 267, 283, 334 271 274 278 [314] (22) ASADha bhairU AvaM (23) tadUla rAzi vimalagiri thApI (24) hema ghaDyo ratane jaDyo khupo (25) vIra jinezvara caraNa kamala (26) vekara joDI tAma (25) iNa pura kaMbala koI na lesI (28) tiNa avasara koI magadha Ayoo (26) karama parIkSA karaNa kumara calyo (30) vIra vakhANI rAnI celaNA (31) thabhaNapura zrI pAsa jiNaMdo (32) nadI yamunA ke tiir| (33) Avyo tihA narahara (34) kapUra huvai ati Ujalo (35) anya divasa ko (36) suguNa sanehI mere lAlA (37) dIvAlI dina AvIyau (38) hu balihArI jAdavA (36) alabelA nI (40) navakAra rI (41) dharama arAdhiyae (42) kumarI bulAvai kUbar3o (43) sevA bAhiro kahiye ko sevaka 281 287 288, 326 261 264 266 311 316 321 324 328 330 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [365] (amarakumAra) surasundarI rAsa kA antya bhAga [ DhAla 12-iNa para bhAva bhagati mana ANI ] dharama zIla jiNa sAco dhAryo, vali navakAra saMmAyoM jii| surasundarie sarva samAyoM, nija Atama udhAryo jI, eka sadA jina dharma araadho||6|| 'zIlataraMgaNI' grantha nI sAkhe, e rAsa ati lAkhe jii| dhana je zIla ratana nai rAkhai, bhagavata iNapara bhAsa jI // 1 // saMvata satarai varasa chattIsai, zrAvaNa pUnima dIsai jii| eha saMbandha kahyo sujagIsa, suNatA sahu mana hIse jI // 8 // gaNadhara gotro gacchapati gAje, jinacaMdrasUri virAje jii| zrI benAtaTa pura sukha sAjai, caupI karI hita kAje jI // 6 // sAkhA jinabhadrasUri savAI, kharatara gaccha baradAI jii| pAThaka sAdhukIrati puNyAI, sAdhasundara uvajhAI jI // 20 // vimalakIrati vAcaka bar3a nAmI, vimalacanda yaza kAmI jii| vAcaka vijayaharSa anugAmI, dharmavarddhana dharma dhyAnI jI // 1 // . upadeza hiyA meM ANI, puNya kare je prANI jii| * AvI lAchi milai AphANI, sAcI sadguru vANI jI // 12|| bAramI DhAla kahI bahurage, cauthe khaMDa sucaMge jii| jina dharmazIla taNe zubha sage, AnaMda lIla umage jI // 13 // --00-- Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sAdula rAjasthAnI risarca insTITyUTa ke prakAzana rAjasthAna bhAratI ( uccakoTi ko gova-patrikA ) bhAga 1 aura 3 8)pratyeka bhAga 4 se 7 ha) prati bhAga bhAga 2 (kevala eka aMka) 2) rupaye tassitorI vizeSAMka --5) rupaye pRthvIrAja rAThoDa jayantI vizeSAka 5) rupaye - prakAzita grantha 1, kalAyaNa (RtukAvya) 3|| 2 varasagAMTha ( rAjasthAnI kahAniyAM // ) 3 Arbha paTakI (rAjasthAnI upanyAsa) 2 // ) nae prakAzana 1, rAjasthAnI vyAkaraNa 13, sadayavatsavIra pradanva 2, rAjasthAnI gadya kA vikAsa 14, jinarAjasUri kRti kusumAjali 3, acaladAsa khIcIrI vacanikA 15, vinayacandra kRti kusumAjali 4. hammIrAyaNa 16, jinaharSa granthAvalI 5, padinI caritra caupAI 27, dharmavaddhana granyAvalI hai, dalapata vilAsa 28, rAjasthAnI dUhA 7, hiMgala gIta 16, rAjasthAnI vIra dUhA 8, paramAra vaMza darpaNa 20, rAjasthAnI noti dUhA 6, hari rasa 21, rAjasthAnI vrata kathAeM 20, pIradAna lAlasa granyAvalI 22, rAjasthAnI prema-kathAeM 11, mahAdeva pArvatI vela 23, caMdAyaNa 22, sItArAma caupAI 24, dampati vinoda 25, samayasundara rAsapacaka patA :-sAdala rAjasthAnI risarca insTITyUTa, bIkAnera - Page #478 -------------------------------------------------------------------------- _