Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Cy *ri[TTTTTT015 LITTITUTE vI svanilakumAra - sat96. munizrI ratnaprabhAdhisthAna,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dhanAthAya namaH zrI ciMtAmaNI pArzvanAthAya namaH "namAnama: zrI gurunemisUrye'' "dharmI--mmilakumAra" sapAdaka pa. pU. AcArya devazrI vijaya yazAbhadrasUrIzvarajI ma. sAnA ziSyaratna pU. munirAja zrI ratnaprabhavijayajI ma. sA. have prakAzaka zrI dharmAMnAtha peA. he. jainanagara zve. mU. jainasaMgha pAlaDI amadAvAda-7 vIra saMvata vi. savata-2040 AsAvada amAsa 2509 carama tIrthapati zrI mahAvIra nirvANa kalyANaka dina tathA zAsana samrATa-pa. pU. AcArya devazrI vijaya nemisUrIzvarajI ma.sA. svargavAsa dina......... kAratakasuda-1, zrI gautamasvAmI kevaLajJAnadina
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA 176 1. zreSTha abhayadAna 2. surendradatta ane rAjaputra 3. bhAvi daMpatinI samasyA 4. kulaTAsurakSA 5. dharma bhUlelI subhadrAne zikSA 6. caritra nAyakane janma 7. yogIne bhegI banAvyo 8. "hAthanAM karyA haiye vAgyA" 9. AtmakAraka-guNavarmA 10. agaladatta-dhammila 11. dhammila bhega-vilAsamAM 12. zIyaLanuM teja 13. dhammilane vipula saMsAra 14. saMyamanA paMthe caritra nAyaka [saMpAdaka svAdhIna-graMthI mudraka : zrI kRSNa prinTasa, e7i vAsupUjya cembarsa AzramaroDa, amadAvAda "zrI jinAjJA viruddha kaMIpaNa lakhAyuM hoya to te badale zrI saMghanI sAkSIe hArdika micchAmi dukkaDe." kiMmata rUA. 18-00 307
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ saujanyatA-sahAyatA zrI dharmanAtha pi he. jenanagara vetAmbara mUrtipUjakajaina saMghanA jJAna khAtAmAMthI rUA. 20ooo 15) zrI choTAlAla lallubhAI bAraiyAvALA 101) eka saMgrahastha 100) zrI rAjendrabhAI ThAkorabhAI jesIMgabhAI 10) zo tArAbena jayaMtilAla maphatalAla dalAla 10) zrI popaTalAla amathAlAla zAha da. rasIkabhAI 10 1) zrI prabodhabhAI maNIlAla marca-Ta 101) yu. ena. mahetA caMdulAla nahAlacaMda zAha 77) navInacaMda nagInadAsa zAha 50) ajItabhAI nemacaMda phejadAra 50) hasamukhalAla amIcaMda zAha (IDaravALA) 25) pAnAcaMdabhAI caMdabhAI raMgavaSa 25) maNIlAla jeThAbhAI zAha 25) ratIlAla pAnAcaMda parIkha parIvAra 25) cImanalAla maMgaLadAsa zAha 11) kAMtibhAI jazarAjabhAI 11) pravINabhAIne macaMdabhAI zAha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya e ela zrI dharmAMnAtha pA. he. zvetAmbara mUrti pUjaka jaina, nagara jainasaMgha amadAvAda pAlaDI vistAramAM jaineAnA vipula samudAyathI tema zrI dharmAMnAtha bhagavaMtanI chatrachAyAmAM AnaMda maMgala pUrvaka dharma ArAdhanA kare che. sa.2040 nA cAturmAMsAthe zrI saMghanI AgrahabharI vinaMtine svIkAra karI zAsana samrATa 50 AcArya deva zrI vijaya nemisUrIzvarajI ma sA. nA paTTadhara 50 pUrva AcAya deva zrI vijaya vijJAna sUrIzvarajI ma. sA. nA padhara pa. pU. AcArya deva zrI vijaya kasturasurIzvarajI ma. sA. nA paTTadhara pa. pU. AcAryAM deva zrI vijaya yajJezabhadrasUrIzvarajI ma. sA. nA ziSyaratna pa. pU. muni zrI ratnaprabhavijayajI ma. tathA pU. munizrI candragupta vijayajI ma. sasvAgata zrI jainanagaranA saMghanA AMgaNe padhAryA. cAturmAsa daramyAna tapa japa ArAdhanA pUrvaka dararAja pU. munizrI dha mindu graMtha upara rocaka zailImAM pravacane ApatA hatA. paryuSaNa parvAdhirAjanI ArAdhanA upaja Adi sAru thayela che temaja pU. munizrIe nAgajI bhUdarajI pALamAM birAjamAna pu. pU. AcAya deva zrI vijaya kIti candra sUrIzvarajI ma. sA. nA sAnidhyamAM pUjyazrInI parama kRpAthI zrI cagaDAMga sUtranA yogAdavahana sukhazAtA pUrvaka karela hatA.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. muni zrI junA aprApya graMthane temaja bhagavAnanI apUrva bhakti kavarUpa zrI bhaktAmara stotra sAthe cothI AvRtti prakAzita thayela che. dhamila kumAra granthanAM mULa kartA zrImAna pU. zrI jayazekharasUrIzvarajI ma. sAheba saMvata 1456nA arasAmAM thayela che. te padya svarUpa sa. 1986mAM viThThalajI hIrAlAla lAlane leka pUrvaka chapAvela tene AdhAra, tathA pU. upAdhyAyajI zrI yazavijayajI ma. sA ne adhyAtmasAra. jJAnasAra, tathA pU. A. zrI hemacandrasUrIzvarajI ma. sA nA grantha vItarAga stotra, anya vairAgya bhAvanA, zubha vijayajI ma.nI bAra vratamAM cothAvatanI pUjAno AdhAra rAkhI dhamilakumArane grantha taiyAra karI ane preraNA karI. je preraNAthI amo zrI dharmanAtha pi. he. jenanagara kavetAmbara mUrtipUjaka jaina saMghe jJAnakhAtAmAMthI rUA. 20000 aMke vIsahajArene sadvyaya karyo che. muni zrI ghaNe parizrama puruSArtha prakAzanamAM karI rahyA hoya che. A pustaka zrI kRSNa prinTIMga presamAM zrI naTavara. bhAI tathA zrI gulAbabhAIe sArI dekharekha pUrvaka chApI Apela che. temaja prapha saMzodhanamAM pU. munizrI candragupta vijayajI ma. sArI mahenata karI che prameTara taiyAra karavAmAM zrI caMdulAla khemacaMda parIkhe paNa sAro udyama karela che. TAITala citra paMkajakumAra maNIlAla zAha kaLIvALAe taiyAra karela che. zrI dharmanAtha po. he. jaina nagara ve mU. jaina saMgha
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amukha pasmila caritra kAvya (saMskRta) nA racayitA kavivara pU. AcArya zrI jayazekhara sUrie saMvata 1796thI 1472nI AsapAsamAM saMskRta gujarAtI sAhityamAM ghaNA ghaNuM granthanuM pradAna karyuM che. upadeza ciMtAmaNI. prabodha ciMtAmaNI dhammila caritrakAvya Adi 14 lagabhaga tathA anya kRtio saMskRtamAM gujarAtImAM karela che. tenA tathA anya graMthanA AdhAre tathA avasaracita upadeza dvArA amArA zrI saMghamAM cAturmAsa birAjamAna pa. pU. AcArya deva zrI vijaya yazobhadrasUrIzvarajI ma. sA. nA ziSya ratna pU. muni zrI ratnapravijayajI ma. sAhebe A kathA pitAnI AgavI zailImAM suMdara rIte gujarAtI bhASAmAM kaMDArI che. te prakAzana karavAne apUrva lAbha zrI hananagara jaina saMghe lIdhe che. mahAna puru nA granthanA AdhAra rAkhI jaina zAsanamAM jaina zAsanane samarpita banelA e mahApuruSanuM caritra kathana, lekhana, vAMcana, ApaNane jarUra Aje nahiM to kAle mahAna banAvanAra che. dhamI dhammila kumAra dayA dharmanA prabhAve svaAma svanuM sarjana kare che. pUrvanuM prArabdha temaja saMkaTAdine dhairyatAdi pUrvaka sahana karavAnI, amedha samabhAva pUrvakanI zakti e ApaNane dham zUravIra banavAnuM jaNAve che. pU. munizrIe ghaNA ghaNA graMthonuM saMpAdana karela che. bhAvimAM bhavitavyatA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAAdhAre zrI mahAprabhAvika uvasaggahare tetra tathA zrI vairAgya ka95latA graMthanuM saMpAdana karavAnI khevanA dharAve che. A caritranAyaka dhammila kumAranA graMthamAM dareka dareka prakaraNamAM sva jIvanane pragatinA paMthe laI javAya te samajAze. munizrI spaSTavaktA temaja temanI vyAkhyAna zakti mAM buddhiprabhA acuka jovA maLaze. satya haMmezAM asatyathI vegaLuM hovA chatAM satyane vaLagI rahevAnI teonI hara haMmezanI taiyArI che, munirAjazrInA pravacane sAMbhaLavAthI AtmA Atmagata guNe pragaTAvavA zuM zuM karavuM joIe e samajAya che e saraLa zabdomAM suMdara samajAvaTa kare che. ApaNuM zrI jainazAsananA sAdhubhagavaMte jJAnane pracAra, jJAna prakAzana jJAnAbhyAsa karI jagatanA jIvane dharma pamADe che e koI nAnI sUnI vAta nathI. mahatva pUrNa e jaNAve che ke vItarAga kathita jJAnanI paraba ghaNuM vizALa che. e parabamAM pANI agAdha che tenuM I mApa nathI... e jJAnAmRta pI pAchuM je pI zake che te pIvaDAvI zake che. jene te pIvAnI bhAvanA haze te ja vAstavika te pANIne svAda cAkhI zakaze AvI jJAnAmRtanI vizAla parabamAMthI sva jIvananA Atma kalyANArthe DuM paNa pANa pAmI kalyANa sAdhIe. muni zrI ekavAra belatA hatA ke,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi vANIyAnI nAta jevI keAI nAta nahi vItarAganI vANI jevI keAI vANI nahiM. jainazAsana jevu ajoDa kei zAsana nahi jaina sAdhu jevA jagatamAM kei sAdhu nahi. jAya yAcakAne bhAvanAone rAjA AvI tArI va vepAra azuddhi jAtha vAcakAne vezyAone sA AvavI tArA deva vemAra vADIlAla jIvAbhAi cokasI peja 57 81 85 128 182 230 232 269 zAsana samrAT-pa. pU. AcAya mahArAjAdhirAja zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjA sadA jayavaMtA rahe 5 lITI 19 3 18 16 19 < 23 24
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. | " namaH "mA namaH zrI gurunemisUraye' dhI--mmilakumAra.-- 1. zreSTha abhayadAna-- nIyA: mughajIya : sathe, mRNa dharmAMtranAyase / jIvana tasya kAruNya, prAhuH stanya zizeoriva // sarve jIvo sukhanA abhilASI hAya che, te sukha dhathI prApta thAya che. temaja bALakanuM jIvana che tema dharmanuM mUla yA che. e samaja prAsa karavAnI jarUra che. yatha. mauliH : pratikeSu, hRSIkeSu yathekSatra ! stanapAna yathAsura: sAlejI, vizAleSu yathA nabhaH / ! yathA hirarajyeSu, matsyeSu ca yathA nRpa ! dayA dharmAMstathA dharma, kRtyeSu sthApuraskara H / anaMta upakArI, paramatAraka, devAdhideva paramAtmAna vastu mukhethI nIkaLatI. kalyANakArI dezanAnA prabaLa prabhAve jagatanA jIve. dhama sAMbhaLI samajI dharma mAnA anu yAyIe prANanA bhoge dayAdhama (abhayadAna) ne kayAre paNa vIsaratA nathI. dhama mAM dayA pradhAna che. dayA vinAnA dhama nI koIja mahattA nathI. 5 pU. pa MDitava zrI vIra vijayajI mahArAjA paMcakalyANaka pUjAmAM darzAve che ke yAdhama kA mUla hai, kayA kAna phUMkAyA, jIvadayA na huM jAnate, tapa phAgaDha mAyA," te svarUpathI jJAnIe uparanA kSeAkamAM jaNAve
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke zarIranA avayavemAM jema mastaka, pAMce IndrimAM cakSu, vRdhdhane viSe kalpavRkSa, vistRta padArthomAM AkAza demAM Indra, manuSyamAM rAjA, tema sarvadharma kartavyamAM dayA mukhya pradhAna che, mATe jainetara darzana kahe che ke 'dayA dharma ke mUla hai, pApa mUla abhimAna tulasIdayA na cheDIe, jabalaga ghaTameM prANa" sarvazAstromAM dayAne pradhAnatA apAyelI che. te dayA pAramArthika dRSTie-bAhya draSTie sukhane paNa ApanAra che. Atmavat sarvabhUteSu yaH pazyati sa pazyati potAnA ja AtmAnI jema anaMtAnaMta AtmAne sukha joIe, paNa duHkha na joIe evuM samajIe te prANImAtrane ApaNA tarapha thI aMza mAtra abhAva ke durbhAva na thAya, zatrutA utpanna na thAya. pUrvabhavanA karmasaMge banele zatru paNa mitra banyA sivAya rahe nahiM. ahiMsA paramo dharma e sUtra jagatanA prANI mAtra mATe sarjAyeluM che. te sUtrane AtmasAt karavAmAM Ave te AtmA Atmagata guNa prApta karyA sivAya rahe nahiM. aDhAra dezanA kumArapAla mahArAjA jyArathI AhaMta dharma pAmyA. temAM teo te dharmane samarpita banyA. svayaM paramahaMta banyA.....e.kayAre...ke aDhAre dezamAM jIvadayA nuM pratipAlana karyuM. ane karAvyuM janAvara tiryace paNa aNagaLa pANI na pItAM te manuSyanI te zuM vAta karavI. te mahArAjAnA zAsanamAM jIvahiMsAnuM nAma na hatuM tyAre te mahApuruSa 14 varSanA TUMkA gALAmAM dharma avadha
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAmI Atmagata keLavI AvatI covIsImAM prathama tIrtha. karanA prathama gaNadhara banI ravadhAma gatine pAmaze . temAM mukhya pradhAna svarUpa jIvadayAnA dharmanuM baLa samanvita che. "Live and Let Live jIve ane jIvavA do." A vartamAnanI prajA-janatA paNa pakAra kare che. paNa e kayAre sArthaka thAya ke svArtha khAtara ke pitAnI kArya siddhi aMge pArakAne pIDA na apAya, paraAtmAne duHkha ke hAni na thAya. to jIvana jIvI jaNAya ane zAMtithI jIvI zake. ane jIvADI zake. narasiMha mahetAe kAvyamAM jaNAvyuM ke vaiSNava kahetAM izvarane bhakta kaNa kahevAya "vaiSNava jana te tene re kahIe. je pIDa parAI jANe re" paNa Aje vartamAnamAM te lagabhaga evuM jovA, jANavA, maLe che ke je parapIDA Ape re, jainadharmane prarUpanAra anatajJAnI anaMta upakArI te samAvI gayA. are te tArake darzAvela zAstrajJAnane vipula bhaMDAra samajAve che ke ahiMsA vinA mela nathI. dravyathI ahiMsA tema bhAvathI ahiMsA, ubhaya prakAre te dharmanuM pAlana karavuM avazya jarUrI che. bhAva ahiMsaka banyA sivAya kevaLa jJAnanI prApti na ja thAya, bhAva ahiMsaka banavA mATe dravya ahiMsaka banavuM ja jarUrI che. dravya ahiMsaka eTale jIvamAtranI pUrNa dayA pALavI eTale ke IriyAvahI sUtranA anusAre jIvana jIvavA mATe agAdha purUSArtha thaI jaya te bhAva ahiMsaka eTale ke krodha-mAna mAyA lebhAdi (je ghAti karmathI mukta banavA detA nathI arthAt kevaLa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna mATe pratibaMdhaka che) thI mukta bane athavA mukata banavA purUSArtha Adare. ekendriyathI paMcendriya sudhInA jIvana ApaNuM deha, sukha. jIbha lAlasA, rasanA bhautika sukhAdi mATe kevI bhayaMkara virAdhanA thAya che te vicAravAnI jarUra che. dA.ta. pAna khAvAnI kuTeva vALAne khabara nathI ke ajJAna avasthAnA prabhAve ekendriya jIvanAM dehane kacaDI rahyo chuM paNa jyAre te AtmA sabaLa banaze ane pAna khAnAra nirbaLa banaze tyAre te ApaNane cakavatti vyAja sahita kacaDaze tyAre ApaNuM zuM thaze ? are mahAnubhAve. bhAgyazALI samajIe je anaMta upakArI tArake ApaNA ekAMta hita mATe mArga batalA ke abhaya anaMtakAya tyAjya che. chatAM kahyA ndriyanI rasanAne AdhIna banelA anaMtA nA kalevarane bhIMsI nAMkhe che paNa jyAre te anaMtA sabaLa banIne ApaNane bhIMsamAM leze tyAre he Atmana tAruM zuM thaze. tene vicAra karyo ? bhUtakALa ahiMsaka jaNAtA hatA tyAre Aje A vartamAnamAM bhayaMkara hiMsaka katalakhAnAo, matyAdi udyoge. vAMdarA uchera Adi bhayaMkara hiMsAnA kAraNe je sanmArga ne cUkI gayA, sanmArga bhUlI gayA, arAjaktA ubhI thaI ane pariNAme vera-jheranA kAraNe vadhatA javAnA bhavAMtaramAM tene kavipAke bhegavavAno samaya AvI ubhuM raheze, mATe hiMsA tyAjaya che, ahiMsA ja AdaraNIya che. sva zarIranI zobhA para padArthathI pudagalanA AdhAre
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ je vadhAravAmAM Ave che te zebhA kayAM sudhI, tenA varta. mAna tathA bhAvi pariNAmane vicAra karavAnI taka malatI nathI, meLavatA nathI. temAM mukhya kAraNa samajAya che ke dehane keme karIne suMdara suzobhita banAva e nirNayane bhAvi pariNAmane vicAra nathI karyo. jamAnAvAdane anusaranArA pApanA mArgane, hiMsAne, hiMsaka pravRttine. hiMsAthI sarjAyelI sAmagrIne je upabhoga kare che te AtmAo ahiMsA pradhAna evA tArakanA dharmane samajyA nathI. mATe ja dharma vimukha che. phezana parAyaNutAnI vRtti vadhAre AkAra laI rahI che. hiMsAtmaka vastuonI vaparAza jamAnAnA nAme kudake ne bhUsake vadhI rahI che, ApaNe ghaNI ghaNuM bahenone khabara te haze ke "je parsa, caMpala vi. suMvALA ja game tenI pAchaLa keTalAMya mUMgA prANIonI bhISaNa kaleAma thAya che. (manuSya) vyakti hiMsA, ahiMsAne jANI zake to ja hiMsAne tyAga karI ahiMsAno ArAdhaka banI mokSa mArgano ArAdhaka bane. A vartamAnamAM dehanI sukha sagavaDo karatAM eka bhayaMkara ajJAnatA parAkASTA para pahoMcI rahI je che te phakta zarIranI TApaTIpatA. - savAramAM pathArImAMthI uThatAM AmAne bhUlI jaI, paramAtmAne bhUlIne arIsA sAme ubhA rahI kehanI zebhA javA mAMDaze. ApaNAM pAdiyAnA pApe dharma pravRtti, dharma pravartaka gurUno upadeza ApaNI samakSa dharavA chatAM ApaNe
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aje pAzcAtya sa MskRtinI vikRtithI mUkI rahyA chIe. bAhya Dekorezana game kRtrimatA e kRtrimatA ja rahe che. jA AMdhaLI doTa teTalA thAya paNa samAja puruSa pradhAna heAvA chatAM puruSoe vasva sAcavI na rAkhyuM. jethI vadhatA jatA saDo aTakAvI paNa zaktA nathI. vadhu te karUNa kathanI sAthe bhArapUrvaka jaNAvavu paDe ke puruSo strIone bahekAve che. puruSAne sauda game che eTale vadhAre ne vadhAre prAtsAhana Ape che. pariNAme bahena dIkarIonI paristhiti vadhu hAnikAraka rUpe bagaDatI jAya che. jenA piraNAme sau jue che. ApaNI hene! byuTI pAranI mulAkAte le che. Aje vepArIe paNa evA anelA che ke mhenAne peAtAne dehu zaNagAravA jAta jAta bhAta bhAtanI sAdhana sAmagrI lAvI Ape che. paNa e sAmagrInu N sarjana kevI rIte thayuM te keI jANe che ? lipasTIka Ai zrau, AilAinara blIcIMga vigeremAM je kemIkalsa vaparAya che tenAthI mULa cAmaDI kharAba thAya che. sasalAnI hRdaya dravita thaI jAya tevI kAramI cIse saMbhaLAya tevI hi~'saka pravRttimAMthI lipasTIka mane che. tenAthI hADa kALA ane tema kensara thavAno saMbhava paNa kharA ! A sivAya aneka AkhatAmAM AjanA varga hiMsakamaya sAdhanA-hiMsAthI sarjelA sAdha nAnA upayAga je thAya che. te hiMsAthI mukta banavAnI ghaNI ja jarUra che. ajJAnatAdinA kAraNe dravya hiMsAmAM rAcelA AtmA bhAvahiMsA tarapha jai rahyo che jethI tenA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavAMtaranA paribhramaNanI sakhyA vadhatI jAya che. mATe ja dravyahi sAthI prathama mukti meLavA tenAthI bAhya ane Atmika ghaNA ghaNA lAbhe| zAstrakAroe jaNAvyA che. dayA dharmonA prabhAve zarIra nirAgI mane, bhAgya, saubhAgya rUpa rAjyAdika saMpatti Adi maLe tema a Mtima meAkSa paNa maLyA sivAya rahe nahi, prANanA bhAge paNa para rakSaNa thAya te ghaNuM prazaMsanIya kahevAya chevaTe svArtha mATe para rakSaNanA badale parabhakSaNa kahetAM parane takalIpha parane pIDA, paranuM khAvu e tyAjya karIne jIvana jIvI za puruSAnAM mukhe ApaNe prazaMsanIya banIe evI dravya dayA bhAvadayAnuM AcaraNa thAya evI STi rAkhavI jarUrI che. je A pustakanA mukhya pAtra caritra nAyaka dhasmila kumAra che te yA dharmonA AdhAre dayA dharmanA punita prabhAve agrima pada sudhI majhila kApatA jaze, ane krame karIne te mahAna bhavyAtmA meAkSanA bheAktA manaze meAkSanA bhaktA banavAnI bhAvanAvALAe dravya tathA bhAvayAnu ArAdhana karavuM joie. arthAta hiMsAthI mukta banavuM joie. jaina darzananI viziSThatA e che ke A darzone ghaNA amUlya zabdo ApyA che temAM sAmayika' paNa eka mahA mUlA zabda che. A eka vaijJAnika zabda paNa che, ane sAthe sAthe gejJAnika kriyA che. AvI kriyA koI dharma pAse nathI, svayaM svayaM parIkSaNa karavA mATe ane svayaMnA
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 AtmAne saMpUrNa jovAnI ane samajavAnI vAta te grega che, prekSA--yAna che. manuSya darzana ane jJAnanI ArAdhanA kare paNa cAritrya grahaNa na kare te manuSya AtmAnI najIka jaI zakto nathI. mukti prati gati karI zakto nathI. upAzraya ane mazimAM khUba tapa ane ArAdhanA thatI jovA maLe che. paNa A tapa ane ArAdhanAmAM samaja echI jovA maLe che. samajaNapUrvakanI ArAdhanA manuSyane zAMti ane samatA dvArA samAdhi tarapha laI jAya che. keTalAka leAkeA kahe che ke upavAsa e te zarIra para karavAmAM Avate atyAcAra che. paNa A vAta kheATI che, vaijJAnika rIte paNa kheATI che. upavAsa te! eka Avazyaka che. upavAsa eTale AtmAnI najIka besavAnA prAraMbha, upa vAsa eTale AdamInA cittanI prasannatA, na khelavAne, na sAMbhaLavAnA, ane na vicAravAne anada eTale upa vAsa, tananI sAdhanA mATe upavAsa jarUrI che. tananI sAdhanA pachI manuSya mananI sAdhanA kare te manuSyane eDo pAra thaI jAya. manane daDha karavAmAM Ave te duniyAnI eka paNa vastu evI nathI ke je chUTI nA zake ? cAritrya nirmANa mATe paNa A qhuba jarUrI che. A aMge yuvakAne krizA khatAvavI paDaze, mAdana pUra pADavuM paDaze te yuvako jarUra samajaze. mananI bhAvanAe aneka jagyAe bhaTake che. A zaktine kendrita karavAmAM Ave te AtmAmAM rahelI zakti
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTe. tana ane mananI sAdhanA dvArA manuSya svayaMne jANI zake che. AtmA kavalya prApta karI zake. - jyAre ApaNe mALA ke kaI dhArmika kriyA karavA besIe chIe tyAre duniyAbharanA vicAre ApaNA manamAM cAle che. mana cArebAju bhaTakayA kare che. A bhaTakAvane rokavA joIe ane te mATe prekSA, dayAna, kAyetsarga vagere khUba jarUrI che. jaina dhamamAM pratikamaNanuM khUba mahattva che. pratikramaNa eTale jyAM sudhI gaye chuM tyAMthI huM pAcho AvuM chuM. eTale pApathI pAchA haThavAnI kriyA, zarIra manane sAdhavAnI kiyA che. A prakriyA eTale pratikamaNa ane pratikamaNa eTale Atmadarzana. jaina dharma e koI mAtra jaina jAtine IjAro nathI A to vizvadharma che. tana, mana ane IdrI para saMyama meLave te jaina. vizvavyApI navakAramaMtra para jene TreDamArka lA. A maMtramAM keI ThekANe jaina zabda paNa Avato nathI ke A maMtra mAtra jene mATe che evuM paNa koI ThekANe lakhyuM nathI. maunanI paNa eka paribhASA che, maunane AnaMda paNa ane hoya che. mauna eTale ja AtmAmAM lIna thaI javuM. mauna eTale ja AtmAne samajavAno prayatna kare. manuSyanI kamajorI e che ke te vikArone dabAyelA rAkhe che. zrI bhagavAna mahAvIra svAmInI tapazcaryAne yAda
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare. keTakeTalA upasargo temaNe hasate mukhe sahana karyA. keTalI AMdhI ane upAdhi AvI te paNa teo merU parva tanI jema acaLa rahyA. mananI makkamatA vikArenI AMdhIthI DagatI nathI. manane sAdhavA prayatna kare. Aje manuSya tanAvamAM jIvI rahyo che. manuSyane kaI ThekANe zAMti dekhAtI nathI. raghavAyAnI jema cAre bAju te pharyA kare che. tethI manuSyane aneka rogo thAya che. badhA. rego nAbUda karavA hoya ane tanAvamAMthI chUTakAro meLa va hoya te manuSya IcchAo ochI rAkhavI paDaze ane vRttione choDavI paDaze. tana ane mananI sAdhanA dvArA dharmanI sAcI samaja AvI zake che. Akhare AdamIne AdamI banAve te dharma. khudane jANe te khudA. aMdaranA AtmAne jANe te vItarAga che dhama saMsAranA paribhramaNathI thAkelA jIvananuM virAma sthAna che. * dhama janma maraNanA baMdhanathI mukta karAvanAra amogha sAdhana che. che dhama dharmAnurAgI jIvananuM rakSaNa kare che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. surendradatta ane rAjapUtra ja buDhIpamAM 190 khaDA paikI Rddhi siddhithI bharelA eve! atyaMta maneAhara cha khaMDa pramANa bharata kSetra che. temAM atyaMta su Mdara ane dhanadhAnyathI bharapura evA magadha nAme deza che. temAM sukha soMpattithI bharapura evuM kuzAgrapura nAme mahAnagara che. iMdrapurIne paNa jhAMkhI pADI de evI atyaMta su Mdara suAAbhita ane kalAnA uttamAttama bhaMDAra samI A nagarI che. eka khIjAthI caDe evA AlIzAna-maMgalA-mahelAte ane havelIe zeAbhI rahI che. Thera Thera jina-maMdiza suvarNa kuMbhathI jhaLAMhaLAM thaI rahyA che. zALA-mahAzALA mAga-bagIcA svaccha rastAorAjamAgemAM temAM Thera Thera latAmaMDapa zaheranI gebhAmAM vRddhi karI rahyAM che. / leAkeA paNa bhalAM-bhALA sIdhAM-sAdA ane saraLa prakRti vALA hatAM. dhama pratye atyaMta bhAvanA zIla hatAM. vepAra ane vANijyathI bharapUra evI A nagarImAM dhananI chALA uDatI hatI lakSmIdevInI asIma kRpA vahUtI hatI. nagaranA le.ke. sukhacenathI rahetAM hatAM. A nagaramAM eka rAjA rAjya karatA hatA. te sU jevA mahA tejasvI-baLavAna ane guNavAna paNa hatA. aneka rAjAene jItIne khaMDIcA anAvyA hatA. chatAM temanI sAthe mitra-bhAva rAkhatA hatA. rAjyamAM satra sukha samRddhi ane AnaMda hatA. rAjanA bhaMDAra bharapUra
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatAM. rAjA dAna karata. svabhAve bhale hatA eTale lakama sadA tyAM rahetI. raNasaMgrAmamAM karI pIchehaTha karato ja nahi. mahAbalI hatuM chatAM bhAgatAM zatrane kadI marate nahi paraMtu sahRdayathI abhayadAna Apate. jethI samagra khaMDamAM tenI kIti phelAI hatI. jIvanamAM sAdAI ane sadAcAra hatA. jethI enA dumane paNa mitra banI jatAM. e rAjAne atyaMta svarUpavAna, zIlavAna ane guNa vAna pani hatI tenuM nAma hatuM dhAriNI, khUba ja mRdu vare te belatI tyAre amRta jharatuM. atyaMta sauMdaryavAna, gagAmInI ane hariNAkSI dhArINI rANI-rAjAne ati priya hatI. Ama A rAjA-rANInuM joDaluM paraspara premathI yukta hatuM. samaya jatAM te rANIne atyaMta savarUpavAna kAmadeva sarakhe putra thaye. te Abehuba tenA pitAnI ja pratikRti jevo hato. rAjA-rANa putrane joI Ana dathI divasa pasAra karatAM hatAM. te nagaramAM aneka dhanapatie hatAM. te paikI samudra datta nAmane zreSThi dharmavAna-dayAvAna ane dhanavAna hate. aneka bhikSakone roja dAna karata. dharmadhyAnamAM paNa mokhare rahetA. devagurU dharmanI bhaktimAM lIna rahetA ane gurUjananA sadA tenA upara AzIrvAda hatAM. nagaranI madhyamAM zeDanI moTI havelI hatI. anya zreDienA makAna karatAM aneka rIte caDhiyAtI-pubhi ta ane suMdara hatI. lakSmIdevInI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ asIma kRpA hatI. dama doma sAhyabIthI bharapUra hovA chatAM lakSamIne mada na hate. A zeThanI patninuM nAma subhadrA hatuM. subhadrA khUba ja svarUpavAna hatI chatAM pati pratye bhaktibhAvavALI ane madhubhASinI hatI. saraLa ane dharmiSTha hatI. jethI lokomAM paNa tenI vAhavAha thatI. tema chatAM kadI abhimAna karatI nahi. zeTha subhadrA pratye khUba ja premabhAva rAkhate. tema subhadrA vinayathI vartatI ane pati pAse dAsI bhAve vartatI hatI. zeTha-zeThANI dharmadhyAnamAM jIvana pasAra karI rahyAM hatAM. samagra sRSTinuM sukha AvIne maLyuM hatuM. paraMtu eka putranI khAmI hatI. te subhadrAne kaMTakanI jema khuMcatI hatI. saMsAranA sukhe bhegavatAM samaya pasAra karI rahyAM hatAM. pativratA dharmanuM pAlana karatI hatI. ekadA subhadrA rAtri samaye pitAne khaMDamAM sUI rahI hatI. rAtrinA pAchalA pahore svapnamAM sapheda hAthI upara beThelA IdranA darzana thayAM. temaja Idra deve tene kahyuM- he pativratA kemalagI, tane lakSmIvAna ane guNavaMte buddhivAna putra thaze." A sAMbhaLIne subhadrA ekadama beThI thaI gaI ane manamAM navakAra maMtranuM smaraNa karavA lAgI. ISTadevane prArthanA karIne bolI. he deva, "mAruM svapna sAcuM kare." tyArabAda te patinA khaMDamAM gaI. patine haLavethI madhura zabdothI jagADIne svapna viSe vAta karI ane svapnanA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 phaLa viSe pUchyuM. patie kahyuM- huM priye, tArI kukSie mahA tejasvI putra ratna sAMpaDaze. A sAMbhaLI subhadrA khUba rAjI rAjI thaI gaI. kaI strI AvuM svapna phaLa sAMbhaLI rAjI na thAya ? subhadrA ati AnamAM AvI dharmadhyAna karavAmAM peAtAnA divase vitAvavA lAgI. devanI vANI kadApi mithyA thatI nathI e rIte samaya jatAM subhadrA gA~vatI thaI, te subhadrA sAte kSetrAmAM vipuladAna karavA pUrvaka. dharmadhyAna-dAna-pUjA--sevA karavAmAM samaya pasAra karavA lAgI. haiyAmAM AnaMda chalakAya che. zeTha paNa patnine rAjI rAkhavA tamAma prayatna kare che zeThanA haiyAmAM paNa anahada AnaMda che. samaya jatAM pUrA divase subhadrAe putra-ratnane! janma ApyuM. putranA janma samayanA grahe| atyaMta u McanA hatAM- kendrIya graheA uMcanA hAvAthI pUnA puNyadaya pragaTa thavAnA jANe saMketa karatA hAya tevA zreSTha gaja kezarI, rAjyeAga, buddhivaMta bane evA sArAM grahe| hatAM. zeTha paNa A samAcAra jANI Ana divabhAra anI gayAM. suMdara AkRtivALA putranI nALa jamInamAM dATavA jatAM jamIna kheAdatAM dhananAM bharelA carue malI AvyAM. A joI zeTha teA rAjInA reDa thaI gayAM. kharekhara, A putra mahA bhAgyazAlI hAvA joI e. jenAM janmanI sAthe ja aDhaLaka dhanano bhaMDAra maLyeA che. dhanano bhaDAra khAlAvatAM temAM eka atyaMta tejasvI ane prakAza ApatA mATe maNi dekhAyA. A maNi kaI jAtano, kevA prabhAvavALA ane
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa ke phaLadAyaka haze? te vicAra karatAM karatAM zeThe te maNi hAthamAM lIdhe-tenI sAthe eka kalAka lakhele patra paNa malyA. atyaMta AturatA pUrvaka zeThe te maNi hAthamAM laIne patramAM lakhela leka vAMcavA lAgyA. temAM lakhyuM hatuM ke A maNinA sparza mAtrathI pavitra thayela pANI pIvAthI game te buddhi vagarano mANasa paNa mahA vidvAna banI jAya che. pazu je mAnavI paNa bRhaspati sarakhe vidvAna banI jAya che. e niHzaMka che. - zeTha vicAre che. ke aho ! zuM A bALakanuM mahA bhAgya che? kharekhara IndramahArAjAe svapnamAM kahela vAta Aje satya banI rahI che. dhana carUo dvArA DhagalAbaMdha malyuM ane buddhi A maNi dvArA aparaMpAra malI gaI che. kharekhara te huM mahAbhAgyavAnuM chuM ke mAre ghera AvA putraratnanI padharAmaNI thaI che. navajAta bALakanA pagale mane lakSamInA bhaMDAra malyA che te A dhana putranA janmotsava dvArA vAparI nAMkhavuM joIe. garIbane-bhikSukone dAna karuM. dharmakAryomAM-jinAlamAM temaja anya dhArmika kSetre A saghaLuM dhana vAparavuM zreSTha che. dhana te vAparatAM DhagalAbaMdha maLavAnuM ja che. paraMtu saunA AzIrvacane dvArA putranuM dIrdhAyu ja mAre te joIe che. ema vicArI putrane janmotsava karyo. aDhaLaka dravya vAparyuM. jina maMdiramAM-jJAnazALAmAM, dAna-zALAmAM, bAla zALAmAM garIba bhikSukone jamADayAM. pANInI mAphaka dAnamAM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 paisA vAparyA. nagaranA rAjAne paNa A prasaMge bolAvyA ane temanuM sanmAna karI sAcAM motIne thALa bheTa dharyo. rAjA paNa khuza thaI gaye. ghera ghera miThAI vaheMcI nagaramAM AnaMda vartAI gaye. jaina derAsaramAM aTakAI mahatsava karavA pUrvaka abhaya dAnAdi kAryo karyA. bhavya aMga racanA-prabhAvanAdithI jina bhaktimaya mahatsava ujavyuM. ane dhanano sadupayoga karyo sAdharmika bhakti karI. sAdhusaMtonI paNa sevA karI. sarvatra AnaMda maMgala vartAI rahyA. sArA dise ane sArA muhUrta bALakanuM nAma karaNa karatAM kuMbharAzi pramANe bALakanuM nAma surendradatta pADavAmAM AvyuM. A divase paNa abAla vRddhane miThAI vaheMcI. Ama sarvatra AnaMda chavAI rahyo. samaya jatAM dhIre dhIre bALaka moTo thavA lAge. subhadrA tathA zeTha putrane hAthamAMthI nIce mUktAM ja nathI. tene ramADavAmAM ja mazagula rahe che. putra divase na vadhe teTale rAtre ane rAtre na vadhe teTale divase vadhavA lAge. divase jatAM kAMI vAra lAge che? putra pAMca varSane the. have tene koI sArA zikSakane joI vidyAbhyAsa karAvavuM joIe tevI vizvabhUti jevA mahAvidvAnane tyAM abhyAsArthe mUka surendradatta mahAbuddhizALI hato. TuMka samayamAM ja aneka zAstrone abhyAsa karI pAraMgata banI gaye. bIjA one je samajavuM muzkela lAgatuM te khUba ja sahelAIthI te taiyAra karI zakto. koI paNa zAstra samajavuM tenA mATe
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 muzkela nahatuM tenI buddhi atyaMta kuzAgra hatI. jethI naga-- 2mAM tenA vakhANa thavA lAgyA. vizvabhUti mahAvidvAna gurU hatAM tethI rAjAne putra nAme amitradamana paNa surendradattanI sAthe ja abhyAsa karate. hato. temaja temanA nagaramAM sAgara nAme eka zreSThi rahetA hatAM. atyata dhanavAna ane guNavAna tarIke nagaramAM temanI nAmanA hatI. temane satyabhAmA nAme patni hatI ane kamaLanA jevI AMkhevALI atyaMta suMdara lAvaNyavatI putrI subhadrA nAme hatI. nAnapaNathI kalA ane vidyA pratye premavALI hatI. te paNa A baMne kumAre sAthe vizvabhUti pAse vidyAbhyAsa karatI hatI. abhyAsamAM surendradatta ane subhadrA hoMziyAra hatA ane rAjakumAra alpabuddhivALo hevAthI bhaNavAmAM pAchaLa rahI jate. gurUjI khUbaja kALajIpUrvaka ane zAMtacitte rAjaputrane samajAvatAM ane rAjaputranI pAchaLa ghaNe samaya ApatAM chatAM te surendradattanI sAthe thaI zakto nahi. jyAre zreSThiputrI subhadrA buddhivAna hovAthI surendradattanI sAthe ja abhyAsamAM rahetI. vizvabhUtinI zALAmAM bIjA aneka vidyArthIo abhyAsa karatAM. gurUjI badhAMne sarakhA gaNI samAna rIte bhaNAvatAM. eka divasa gurUjIe sarva vidyArthIonI parIkSA karavAnuM vicAryuM ane zALAmAMnA sarva vidyAthIone pUchyuM-he buddhimAna bALake ! mArA savAlano javAba Apo ke
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 je keI vyakti rAjAne pitAnA baMne paga vaDe mAre te tene zuM zikSA karavI joIe? | " - alpabuddhivALA vidyArthIo bolyAM ke tene mArI mAM joIe. koI kahe tenA be paga kApI nAMkhavA joIe. koI kahe tene bhayaMkara sajA thavI joIe. tyAre surendradatta bolyo ke- bhAIo, A tame zuM bole che ? gurUjIno prazna barAbara samaje, vicAro ane pachI bole mArA mate to je rAjAne pagathI mAre che. tenI pUjA karavI joIe. nagarajanoe tene mAna ApI bhakti karavI joIe. A sAMbhaLIne sau vidyAthIo tenI mazkarI karatAM hasavA lAgyAM cAre bAju kelAhala thaI rahyo. ane pUchavA lAgyA. he buddhizALI, amane samajAvato khare ke kaI rIte pUjavA lAyaka kahevAya? tArI vAta amArA magajamAM saheje utaratI nathI. tamArI vAta manAya tema nathI. che tyAre surendradatta bolyA bhAIe, jarA zAMti rAkhe. sAMbhaLe phaNIdhara nAganI phaNA upara rahele maNi levAnI koNa IcchA kare? siMhanI kezavALI kheMcavAnI keNa hiMmmata kare? keIja nahiM. te kahe e mUrkha mAnavI rAjAne pagathI mAravAnI IcachA kare che. keIja nahiM. paraMtu rAjAnA kheLAmAM ramate rAjaputra premapUrvaka kUdAkUda kare che. mUchanA vALa paNa kheMce che ane pagethI lAte paNa mAre che. eka rAjaputra sivAya bIjA keInI tAkAta nathI ke tema kare. - have tame ja kaho ke te pagathI mAranAra rAjaputrane zuM zikSA karavI joIe? tene mAra ke pUjave reIe?
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ sI bolI UThayA ke pUjevo joIe. A rIte pitAnI buddhine prakAza pADe. gurUjI khUbaja rAjI thayAM. pote Apela jJAnane kharekhara uttama upayoga karyo che. pote karela zrama nakAme nathI game jethI AnaMda thaye. A savAla javAba sAMbhaLI subhadrA paNa surendrane premapUrvaka ane mAnapUrvaka joI rahI ane rAjaputra ke je javAba ApI zaka na hato te zaramathI nIcuM joI rahyo. have bIjI bAju gurUjI vicAre che ke A surendra mane khUba ja mAna Ape che. sevA kare che. vinaya ane vivekathI namra che. mArI vidyA pacAvI che. pitA karatAM paNa vizeSa mAne che. mATe tenA kalyANa mATe huM vidhipUrvaka devapUjA karuM ema vicArI gurUjI prANAyAma dvArA dehazuddhi karI devInI pUjA karavAM beThAM. devInI pUjAmAM kamaLanI jarUra hovAthI gurUjI belyA ke hai buddhivAne ! sonerI padmanI mALA lAve. badhAM bALake doDayA, keImALInI dukAnethI te kaI taLAvamAMthI lAvI mALA banAvI lAvyA ane gurUjIne ApI. surendranuM bhaluM karavA IcchatAM gurUjIe temanI pUjA AgaLa calAvI, devane kamaLanA phUle arpaNa karavA lAgyAM. eTalAmAM TuMkI buddhivALe rAjaputra rAjamahelamAMthI suvarNa jevA raMgavALI padmamAlA nAmanI dAsIne laIne AvI pahoMcyA ane gurUjIne kahyuM he gurujI ! huM pa mAlAne laI Avyo chuM.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 gurUjI gusse thai gayA ane pUchyuM ke zuM kahyuM ane zuM lAkhyA ? tyAre rAjaputre cAkhavaTa karI ke he gurUjI! hu' je samaye, te lAkhyA che. gurUjI khUbaja khInna thayAM ane vicAre che ke A rAjaputra tadna buddhi vagarane ja che. AnAmAM samajaNu kayAre Avaze? eTalu ya vicAratA nathI ke devapUjAnA zubha avasaramAM AvI halakI hAMsInI zu' jarUra hAya ! bhaNAvI bhaNAvIne me mAruM gaLu chelI nAMkhyu paNa AnAmAM buddhi AvI ja nahi! surendranA kalyANa mATe devanI pUjA karI rahyo chuM. eve samaye A nIca dAsI najare paDI jethI mane lAge che ke A surendradatta mahAlakSmIvAna banI gayA pachI kAI nIca strIthI atyaMta pIDA pAmaze. teve abhiprAya bAMdhyA. gurUjIe pharI snAna karI pavitra thai pharI pUjA karavA lAgyA. peAtAnI sAthe anya vidyAthI o abhyAsa karatA hatA. te rAjaputrane mUkha samajI mazkarI karatAM hatAM. ane ane subhadrAthI paNa hAMsI pAmelA rAjaputre vicAryu ke ahe| ! pUrvajanmamAM meM evA te zuM pApa karyAM haze ke mArI A sthiti thaI ! mane vidyA caDatI ja nathI ? mArI sAthe abhyAsa karatAM A sarva vidyAthI A zAstrAnA jANukAra thaI gayAM ane mAtra huM ekaja kerI pATI jevA rahI gayA ! e hAtha joDIne manAmana meAlI rahyo huM sarasvatI devI ! tuM anya vidyAthI o pratye tuSTa che ane mArA pratye kema tuSTa nathI ? mArA pratye nArAja kema ? mAre zuM gune
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 che? AvA bhedabhAva kema rAkhe che! te mane nathI samajAtu zuM huM tamArA bALaka nathI ? zuM tuM mArI mAtA nathI ? mAne mana teA sava mALaka sarakhAM hAvA joie. Ave vakhate surendradatta tenI pAse AvIne pUche che ke bhAi, tuM kema udAsa che, rAjaputre saghaLI vAta karI. surendradatta kahe bhAI, tuM ciMtA na karIza, cAla mArI sAthe huM tane sarasvatI mAtA prasanna karAvI ApuM chuM. jethI tu paNa amArA jevA vidvAna banI jaze. d O deg O dha, viSaya-vAsanA rakta veAte lAlabattI samAna che. dharma, mRtyu samaye sAcuM zaraNa che. dha, kaSAya-devI paDatA jIvate mATe baMdhana che. dha, mAtA tulya premapUrNa` janmasthAna che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 bhAvi daMpatinI samasyA surendradate pitAnI pAsenA maNine pavitra jaLamAM snAna karAvIne rAjaputrane kahyuM bhAI sarasvatI devI tane prasanna thayAM che, le A jaLanuM pAna kara, huM mAnuM chuM ke pastAvAthI ane AtmaniMdAthI tAruM jJAnAvaraNIya karma baLIne khAka thaI gayuM che. A sAMbhaLI rAjaputra te jaLa piI gaye. tenAthI tene mAnasika saMtoSa thayo. have jANe tene punarjanama thaye haya, sUrya prakAza aMtaramAM patharAye hoya tema lAgyuM. sarva zAstro vidyAo ApoApa tenA hRdayamAM pragaTI UThI. te AnaMda vibhera thaI gayA ane surendradattano upakAra mAnavA lAge. he mitra te mArA upara parama upakAra karyo che, mane AMdhaLAne AMkhe ApI che te huM zI rIte bhUlI zakuM temaja tene badale paNa huM vALI zakIza ke kema tenI zaMkA che. paraMtu huM jyAre huM rAjagAdI para besIza. eTale ke rAjA banIza tyAre avazya tane yAda karI nagarazeThanI padavI ApIne traNa adA karIza Ama baMne mitro banI rahyAM. samaya jatAM sau bALake yathAzakti vidyA grahaNa karIne pitApitAne ghera gayAM. gurUpAse bhaNI gaNIne vidvAna banelI bhadrA vana avasthAne pAmI AvI guNiyala vidvAna, sauMdaryavatI putrI mATe egya pati meLavavA tenA pitA ciMtAmAM paDayA ane zodha karavA lAgyA A joIne subhadrA belI he
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 pitAjI! Apa mArI ciMtAmAM sukhethI jamatAM nathI. zAMtithI UMghatA paNa nathI. paraMtu e bAbatamAM Ape keIja ciMtA karavAnI jarUra nathI. samaya Ave huM mArI jAte ja egya vara batAvIza. tame zAMtithI sukhamAM raho. AthI sAgara zeThanI ciMtA ochI thaI. pitAnI putrI samaju ane zANI che. viddhAna che eTale mAre ciMtA karavAnI kaI jarUra nathI ema vicArI nizcita banI samaya pasAra karavA lAgyA. putrI paNa nirdoSa bhAve potAnI sahelIo sAthe AnaMdathI divase nirgamana karavA lAgI. eTalAmAM vasaMtaRtu AvI. nagaranA loko kIDA karavAnI IcchAthI vanamAM gayA. eka bAju surendradatta pitAnA mitro sAthe bagIcAmAM AvyuM che. bIjI bAju subhadrA. paNa potAnI sahelIo sAthe ahIM AvI che. A naMdanavana sarakhAM udyAnamAM surendradatta tenA mitro, sAthe khUbaja AnaMdavinoda karyo hiMcoLe hiMyA jaLamAM snAna karyuM ane ramato ramyAM thAkIne eka vRkSa nIce ArAma karavA beTho. najIkamAM suMdara svare gavAtu saMgIta sAMbhaLI AnaMda pAmyA. evAmAM eka mitra surendradattane kahyuM mitra, tArA mATe suMdara ane sugaMdhamaya puno hAra banAvavA phUle vINavA huM gayo hato tyAM sAgarazeThanI rUparUpanA aMbAra samI sAkSAta lakSmI ja joI le evI navayuvAna ane mastAnI putrI subhadrAne tyAM meM I. ahAhA ! zuM vidhAtAe rUpa ApyuM che ? zuM enI aNiyALI AMkhe che. paravALA jevAM haTha che dADamanI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaLI jevA dAMta che kharekhara te huM enuM varNana karavAne zaktimAna nathI. te tenI bahenapaNIo sAthe ahIM AvelI che, sarakhI sahelIo hasI majAka karI rahI hatI. je meM kAnokAna sAMbhaLI che eka sahelI pUche che ke he sakhI ATaluM rUpa che, ATalI javAnI che ATalI suMdara kAyA che te haju sudhI kuMvArI kema rahI chuM? yovana ane rUpa ekeyamAM koI khAmI nathI. tane khabara che ke ATalI uMmare tuM aparaNIta heIne samAjamAM vAta thAya. bApanI paNa ciMtA vadhe che hA, kadAca tane saMsAra pratyene meha nA hoya te pachI dikSA zA mATe letI nathI ! kuMvArI kanyA te sApane bhAre kahevAya, kuMvArA rahevuM ane samAjamAM rahevuM e strIo mATe egya kahevAya, loko hajAra jAtanI vAta kare, bele tenu meM baMdha karI zakAya? "na baMdha thAya." subhadrA kahe che sakhIo! tamArI vAta taddana kharI ane egya che. huM paNa gya che. huM paNa egya pati meLavavA jhaMkhu chuM. dareka strI pati meLavavA jarUra taDapatI hiAya che paraMtu yogya pati mATe te tapazcaryA karavI paDe che ! samAjanA loko to ajJAnI che ane phAve tema belI zake che. paNa tethI ApaNe vagara vicAryuM koIpaNa pagaluM bharavuM na joIe. ApaNA samAjamAM strI potAnA jIvana daramyAna mAtra eka purUSane paraNI zake che. jyAre purUSa aneka vakhata paNa zake che mATe strIe vadhu sAvadha rahevAnI jarUra che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 zrI jo cAgya pati na pAme te tenuM jIvatara jhera samAna khanI rahe che, koi prakAranuM sukha maLatuM nathI, ane jIvana bhara nisAsA nAMkhI jIvatara purU karavu paDe che, mAre e rIte rahevuM nathI tethI ja Aja sudhI kuMvArI rahI chuM. mArA mAbApane mArI ciMtA avazya hAya ane e paNa huM jANu chuM paraMtu huM zuM karuM mane ceAgya vara maLa nathI tyAre sakhIe puche che ke huM mahena tAre kevA vara joie te teA jarA kahe rUpALo joie, vidvAna joie, ahAdura joie ke dhama vAna joie ? subhadrA kheAlI-ke je mArA cAra savAlanA marAmara javAkha ApI zake tene paraNavA huM taiyAra chuM. e sivAya khIjAne huM paraNIza nahi. e mAre aphala niNa ya che. sakhIe kahe--tArA savAla kevA che te te amane kahe ? sukRtasyAtra ka... sAra, ka" sAra. najanmana H ! vidyAyAzrApa ki sAra, kisAra zaLAM puna : sAra zuM? subhadrA kahe--(1) jagatamAM puNyane (2) manuSya janmaneA sAra zuM? (3) vidyAnA sAra zuM ? ane (4) sukhane sAra zuM? je koi vyakti uparanA mArA cAreya savAlane javAba sAce ane sateASakAraka Apaze tene huM paraNIza. A mujaba mitre surendradattane vAta karI temaja kahyuM ke A vAta jhADanI ethe UbhA UbhA sAMbhaLI che paNa temanAmAMthI kaI e mane jeyela paNa nathI. temanI A
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 guptavAta tamArA hita mATe tamane jaNAvavA mATe AnyA che. have zuM karavu te tamAre jovAnu me mArI phraja bajAvI. mahAviddhAna ane buddhizALI surendradatte tarata ja te cAra praznonA javASa ApatA zleSTha taiyAra karI nAMkhyA ane eka patramAM lakhI ane subhadrAnA ghara bhaNI jatAMnA raste eka moTA ADanI DALIe tarata ja najara paDe e rIte lakhaDAnyA, ane gupacupa tyAMthI adraSya thaI gaye. sukRtasya kRpA sAra, satkarma narjanmana H 1 vidyAyAstavadhIH sAra, sateSa H zaLAM punaH gA saMdhyAkALa thai gayA sahu potapeAtAnA gharabhaNI javA lAgyA. tevI rIte subhadrA paNa pAtAnI sahelIo sAthe mA mANI ghara tarapha javA lAgI, AnaMda ane gammata karatI te pelA meATA vRkSa pAsethI pasAra thai rahI hatI. tevAmAM tenI najara pelA patra upara paDI, teNe tenI sahelIne pUchyu jo te pele! patra lakhaDI rahyo che te zuM che ? eka sahelI gheADIne gaI ane te patra lai AvI ane subhadrAne hAthamAM ApyA. jotAM ja agra'e pAmI. subhadrAe te patra hAthamAM lIdho ane temAM lakhelA bleka vAgye. te mahAviduSI hatI eTale temajatAM mahu vAra na lAgI. pharI pharIne teNIe te bleka vAgye temAM tenA cAre praznonA sAcA javAba maLyo gayAM hatAM- puNyanA sAra che dayA, manuSya janmane! sAra che sahAya, vidyAne sAra che. tattva buddhi ane sukhane! sAra che sa Mte Sa- Ama peAtAnA aMtaramAMthI janmelA praznonA sa`pUrNa rIte sAcA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 javALa malI javAthI teNI atyaMta harSoM pAmI ane Anada vibhAra banI nAcavA lAgI peAtAnI sakhIone kahevA lAgI ke ahA ! prabhue mArA upara khUbaja kRpA varSAvI che. Ajane divasa mArA mATe AnaMdane che. mane mArA savAlanA javAe malI gayAM che eTale mane pati maLyA jeTale anahada AnaMda che. je mArA haiyAmAM paNa samAtA nathI. paraMtu mane Azcaya a vAtanuM thAya che ke mArA haiyAmAM rahelA praznonA javAkha ahIM zI rIte malyAM ? temaja A javAba lakhI mUkanAra ne mAre zI rIte oLakhavA ? kyAM zeAdhavA javuM ? mane kAMI samaja paDatI nathI ema belI pele patra pharI khArIkAithI jovA lAgI. ekadama subhadrA melI UMDI- are ! A akSare tA mArA paricita vyaktinA che. huM eLakhI gai. are ! have mane koi ci MtA nathI. basa manamAnyA. manane merA maLI gayA. sakhIe ! nAce. gAva ane AnA mArI sAthe abhyAsa karatAM sAgarazeThanA suputra surendradattanA A akSare che, je mahAvidvAna sudara ane zaktizALI che, paraMtu tene ALakhI javA chatAM mArA manamAM zakA che ke ArI mAphaka te mane prazno karaze te ? hu te tenI pAse maMdabuddhivALI gaNA te! zI rIte javAba ApI zakIza ? ane jo huM javASa ApavAmAM niSphaLa jaIza te te mane peAtAnI patni tarIke svIkAraze nahiM. have huM zuM karuM? mane mArA vivAhamAM vine! dekhAya che tethI tenA haiyAmAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ na kalpI zakAya e ulkApAta macI rahyo. IzvaranI icchA haze tema thaze ema samajI utAvaLe pagale ghara tarapha cAlavA lAgI. nagaramAM pravezatAM najIkamAM jinamaMdira jovAmAM AvyuM tethI teNI maMdiramAM gaI. hradayamAM cAlatuM tophAna zAMta karavA jinezvara devane stuti karI ane belI he devAdhideva tuM ja mAro pitA che-mAtA che- mitra che ane svAmi paNa tuM ja che. huM atyAre mahA muzkelImAM AvI paDI chuM mAruM rakSaNa kare ane mArga dekhADe, he jinezvara. mane bacAve ! mAre svAmI mane prazna kare te tenA javAba ApavAnI mane zakti Apo ! Apa te mArA mAbApathI adhika che- te zuM putrI upara ATalI paNa dayA nahiM kare ? ema belI raDatAM raDatAM jinezvara devanA darabAramAM DhaLI paDI. ALoTatI raDatI rahI. jinamaMdiranA adhiSThAyaka devee subhadrAnI bhakti joI ane temane dayA AvI eTale kahyuM- beTI, gabharAIza nahiM. badhuM sAruM thaI raheze. AthI subhadrA teja samaye arihaMta paramAtmAne deva tarIke ane surendradattane patideva tarIke hatyAmAM sthApI ghera gaI sakhIo dvArA pitAne AnI jANa karI. ane sure. dradatta sAthe lagna karavAnI vAta kahI. A suMdara-vidvAna ane kuLavAna jamAIne pasaMda karavA badala tenA pitA bahu khuza thaI gayAM. kharekhara mArI putrInI pasaMdagI atyaMta suMdara che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 thoDA samayamAM subhadrAnA pitAe nagarana. AgevAna evA keTalAMka puruSane surendradattanA ghera melyAM ane jANa karI ke sAgara zeTha temanI subhadrA nAme putrI je atyaMta svarUpavAna- tejasvI vidvAna che te ApanA putra surendradattane ApavA mAMge che. to tene tame svIkAra karI amane AbhArI karaze. A badhI vAta sAMbhaLIne samudradatta bolyA kebhAIo, A te senAmAM sugaMdha maLI. amane AvI suMdara-vidvAna kanyA maLI te amAruM aho bhAgya che. kharekhara vidhAtAe je nirmANa kareluM hoya che temAM kaI paNa vyakti mInamekha phera karI zakto nathI. A rIte mudradatta temanuM mAMgu svIkAravA jAya che. tyAM surendradatta boye he pitAjI ! jarA thobhe. ane zAMtithI sAMbhaLe saMsAramAM mA-bApa te be vyaktione joDIne dUra thaI jAya che. pachI jIvana te temaNe vitAvavAnuM hoya che. bhAgya hoya teja sArI guNavAna samaju-lajajAvaMta-vinaya vivekI ane dharyavALI padina maLe che. mAnavI pitAnA sukha mATe strIne paraNe che. paraMtu je te strI naguNI nivaDe te jIvana barabAda karI nAkhe che. jhera karI nAMkhe che. ' lagnanI vAta saune sAMbhaLavI game che paraMtu jyAre burAhAla thAya che tyAre peTa bharIne pastAvuM paDe che. manasvI uddhata ane kulaTA strI malI jAya te purUSane bhamAvI de che. bahAra-je purUSa meTo amaladAra hoya, jene hukama
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 aneka mANaso mAthe caDAve che, jenI hAjarI mAtrathI aneka leke thathare che evuM mAnavI jyAre ghera Ave che. tyAre kubhAryAthI DaratAM DaratAM rahevuM paDe che. AvuM kone game? senuM paNa parIkSA karyA vinA kharIdAya nahiM te strInI bAbatamAM parIkSA karyA vinA kema levAya? he pitAjI! huM ApanI pAse bALaka chuM ApanI AjJA mAre mAnavI ja joIe. Apa vaDIla che chatAM mArI eka namra vinaMti che ke mArI pasaMdagI (parIkSA karyA pachInI) mujaba ja Apa sAmA pakSane javAba Apaze. atyaMta AnaMdamAM AvI jaI ekadama svIkAra na karaze. pAchaLathI paratAvuM paDe evuM mAre karavuM nathI. kubhAryAthI haMmezA kaMkAza-kakaLATa ja maLe che ane te aMtamAM sarva nAzamAM pariName che. A aMge huM eka draSTAMta ApuM chuM te sAMbhaLIne pachI vicAra karI AgaLa vadhaze 0 dharma, bhavasamudramAM taravAne nAva samAna che. - dharma, saMsAranA trividha tAparUpI dAvAnaLamAM sItaLa jaLa samAna che. - dhama, cha vana vimukhatArUpI vanamAM rakhaDatA jIvano bhemiyo che. 0 dhama, vAsanAyukta saMtapta jIvo mATe caMdana samAna che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. kulaTA surUpa A jaMbudvipamAM- bharata nAme eka atyaMta Azcarya kAraka khaMDamAM strI purUSa hAthI ghoDA no bhaMDAra che. temAM madha nAme deza che ane temAM vArANasI nAme nagarI che jyAM mahAbala nAme mahApratApI rAjA rAjya karato hato. e nagaramAM ke rAjyamAM-zatruone keI bhaya nathI. dhana dhAnyanI kaI kamI nathI. ghI dUdhanI nadIo vahe che. sarvatra sukha ane zAMti vartAya che. hAthI-ghoDA ratha ane pAla. khIo sarvatra najare paDe che eka eka caDhiyAtI havelI ane baMgalAo che. vizALa rAjamArgo che. pathikane zAMti mATe baMne bAju jhADanI katAra che. pANInA heja phuvArA cAre bAju uDI rahyA che. . evA A nagaramAM aneka dhanapatio rahetA hatA, temAM sahuthI vadhAre dhanika ane ziromaNI sarakhe yazo. dhara nAma eka zeTha rahetAM hatAM. jenA upara rAjAnI kRpA draSTi hatI. te zeThane eka atyaMta saudaryavAna manoramA nAme patni hatI pati-patni paraspara khuba ja prema rAkhatAM. ghera nokara-cAkara baMgalA-vAhana hatAM. keI vAtanI khAmI na hatI. saMsAranA sukha bhogavatA baMne AnaMdathI divase pasAra karI rahyAM hatAM. paraMtu manaramAnA haiyAmAM zeraDI nirAzA rahetI tethI zeThe te viSe pUchatAM manoramAe kahyuM are ! mAre vaLI duHkha kevuM ? paraMtu eka vAta kahevAnI che ke uMmara vadhatI jAya che chatAM mAre khoLe haju khAlI che enI ciMtA che.. . . . . :
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ patie kahyuM ke he priye, manane IzvaramAM jeDI de ane dharma dhyAna kara. puNyanA prabhAve tArI manokAmanA jarUra pUrNa thaze. ane tyArabAda baMnne pati-patni dharma parAyaNa banI rahyAM samaya jatAM puNya prabhAve temane tyAM putra janma thaye ane tenuM nAma dharmadatta rAkhavAmAM AvyuM. uMmara lAyaka thatA pitAe bhaNAvI-gaNAvIne dhaMdhAnuM jJAna ApyuM. temaja zrI zeSa zeThanI atyaMta lAvaNyavatI putrI surUpa sAthe tene paraNuM tyArabAda dharmadatta haMmezA surUpanI pAse ja paDI rahetA ane dhaMdhAmAM lakSa Apane nahiM chatAM bApa kAMI bela nahiM tenI strI sAthe rAga, raMgamAM paDI rahI ja majA karavAmAM divaso pasAra karate. eka divasa dharmadatta zaheranA bajAramAM cAlyA jato hate. uttama vastro vaDe jazeete hate alaMkAro ane AbhuSaNe caLakatAM hatAM attarathI mahekI rahyAM hatAM tenA vastro, svarUpavAna paNa hatA ja tethI rasate jatAM keTalAMka leke kahevA lAgyA ke- ahe! zuM nasIbavaMto che! keTale sukhI ane zrImaMta che ! devatAothI paNa adhika mukha bhegavI rahyuM che. sukha tene choDatuM nathI. te vaLI keTalAMka loko belatAM ke bApanI bhegI karelI mikta akkamInI mAphaka uDAve che. kamAvuM paDe te khabara paDe ke kevI rIte lakSamI maLe che. dhanya che enA pitAne ke AvI rIte putranuM kharcALuM jIvana muMgA moDhe sahana kare che. AvI aneka prakAranI konI vANI sAMbhaLI te manamAM vicAre che ke loko mArI niMdA kare che te
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra 33 satya che. kharekhara samajavu joie ke pitAnuM upAna karelu dhana uMmaralAyaka thayAM pachI putre uDAvavu e vyAjabI nathI. mArA mATe te zeAlatuM nathI. AthI dhadatta ghera AvI pitAne kahevA lAgyA ke he pitAjI ! huM have nAneA nathI uMmara lAyaka thai gayo chu. pitAe bhegu karelu dhana vAparavuM tenA karatAM khADuM male meLaveluM dhana vAparavu joie ane te mATe hu dUra dUra dezAMtara javAnI tIvra icchAvALe! chu mATe mane rajA Apo, pitAe khUba khUba samajAyai chatAM na mAnyuM ane haDa pakaDI tyAre anicchAe paNa maMjUrI ApI. dUra dezAvara javA mATe dha datta taiyArI karavA lAgye tsu ane sarva saraMjAma bhege! karavA aneka lokone sahakAra svAmInAtha ! huM khUbakhUba samajAvI huM TuMka samayamAM lIdhA. A joine gurUpAe kahyuM ke he ApanI sAthe ja AvIza. dho tene ke tuM ghera rahe, mAtApitAnI sevA karaje, pAche! AvI jaIza tuM atyaMta phula jevI mukomaLa che. paradeza kheDavA e kAMi saheluM nathI paradezanA mANase bahu luccA hoya che ane tuM sAva bheALI chuM mATe AgrahuM karIza nahi. chatAM surUpA na mAnI te tenA sAsu sasarAe khUNa khUba samajAvI paNa mAnI nahiM, na chUTake ane kadAgrahane vA thaine dhadattane patnine sAthe levI paDI ane zubha zakuna joI dezAvaranAM pravAse nIkaLI paDayA. jarUrI mAla-sAmAna, mANaseAno kADhyuM ane patnine laine dezAvaranA pravAse nIkaLI paDayA zarUAtamAM patnine ra
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI kammilakumAra 34 lAgI chatAM pravAsa cAlu kAraNe muzkelIe teA paDavA rAkhyA. AgaLa jatAM rastAmAM mahAbuddhizALI vaci nAme brAhmaNano bheTo thayeA sajjana mANasa jaNAtA temanI sAthe lIdhA, ane vAtacIta karatAM temanI mitratA thavAthI peAtAnI sAthe rathamAM besADaye. eka divasa dhadatta eka vArtA pUchI tyAre brAhmaNe kahyuM ke huM bhAi ! kathAmAM rasa paDayA che te maphata nA sAMbhaLavI joie. tu te dhanapati che ane huM garIba brAhmaNa chuM jo tuM mane pAMca seA seAnA maheAra Ape te huM tane uttama prakAranI upadeza bharelI kathA kahuM. dharmAMtta tarataja pAMcase| seAnA maheArA ApI tyAre te brAhmaNe TuMkI kathA kahI- ke peAtAnuM hita icchanAre dunanI seAkhata (sahavAsa) karavI nahiM. dharmAMtte kahyuM- khasa ? ATaluM ja. brAhmaNa kahe- A kathA atyaMta upakArI che. dha datte kahyu - are ! mane banAvIne seAnAmahArA paDAvI lIdhI. brAhmaNa kahe bhAI! AvI sAnAnI zikhAmaNa, paisA ApatAM paNa nA maLe. vizeSa jANavu hoya te! bIjI hajAra seAnAmaheArA Apa. ane sAMbhaLa. dha datta eka hajAra seAnAmahArA ApI tyAre brAhmaNe dvitazikhAmaNa ApI ke he bhAI, buddhizALIe strInA kadI vizvAsa karavA nahi. mArI ane zikhAmaNa ke upadeza hRdayamAM rAkhIza tA kadI duHkhI thaIza nahi. dharmAMtte vicAyu ... ke kharekhara A brAhmaNa khUbaja
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra 35 lAlI lAge che. mane chetarIne seAnAmaheArA lai gayeA che. have vadhu chetarAvuM nathI. mAruM pUrvabhavanu deNuM haze te cUkate thai gayuM mAnIrA, AgaLa jatAM zrIpuranagara AvyuM. nagaranI bahAra DerAtaMbu nAkhI paDAva karyAM ane sAthe AvelA sa mANaseAne ArAma karavA jaNAvyu. sAthe Avela pele| brAhmaNa vararUci A nagaramAM pAtAnu ghara hoine tyAM cAlye gaye ane kahetA gayA ke tuM mArA mitra che. eTale sa kaTa samaye mane jarUra saMbhALaje. ApaNI mitratAnI yAdagIrI rUpe huM tane A yave Apu chuM te vIkArI le. temaja jANI le ke A yave moDhArA pavitra thayelAM che. jethI vAvIne jalanu siMcana karIza ke tarataja UgI nIkaLaze paraMtu A viSe tAre kAine paNa vAta karavI nahi. brAhmaNane vidAya karI dha datta A yavA peAtAnI patnine mUkavA ApyAM. tyArabAda nityakriyA patAvI A zreSThiputra dhadatta najarANuM lai harSoMthI rAjadarakhAramAM gayA. chaDIdAre rAjavIne jANa karI ke he svAmI ! kAi paradezI zreSThi bheTagu laine Apane maLavA mATe bahAra ubhe che. rAjAe dara AramAM premapUrvaka elAvI mAna Apyu. zreSThie najarA NAnA thALa rAjAnA pagamAM mUkayA ane peAtAnA Asane beTho. anne vacce sArA evA vArtAlApa thaye! zreSThinI mIThI vANI sAMbhaLI rAjA bahu khuza thayA ane lAvelA mAlanuM dANu (jakAta) mApha karI ane kahyu ke he zreSThi,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 dhamI ghammilakumAra Apa jyAM sudhI amArA nagaramAM raho. tyAM sudhI haMmezA mArI sabhAmAM Avaje. temaja temane rahevA mATe traNa majalAne suMdara mahela kADhI Ape. rAjA rIjhe te ghaNuM ghaNuM Ape che ane rUThe te badhuM ja paDAvI le che. rAjAe ApelA mahelamAM rahI dharmadatta vepAra karavA lAge rejanI moTI levaDadevaDa thatI joI gaMgadatta nAmanA eka duSTa brAhmaNe dharmadatta sAthe mitratA bAMdhI. lokoe dharmadattane cetavyuM ke bhAI. A brAhmaNa mitratA karavA je nathI chatAM keInuM mAnyuM nahiM. divase divase te duSTa mANasa tenI sAthe gADha mitratA karavA lAgyuM. tenA bagale Avato jate paNa thayuM. mahA kapaTI gaMgadatta surUpAne joI tenA premamAM paDe ane dharmadattanI gerahAjarImAM baMgale AvavA lAge ane rUpA sAthe hAsya kIDA vinoda vagere karavA lAge ghaNu lokoe dharmadattane A badhI vAta karI paNa te keInI vAta mAnata nahiM. sajajane sarvane sajajana tarIke ja jue che. surUpa gaMgadatta pratye AkarSAI hatI vaLI kAmanA bajAmAM dharmadattane samaya paNa maLato na hato tethI gaMgadatta sAthe hasI-khuzI mAnavA lAgI. kapaTI gaMgadatta dhIre dhIre AgaLa vadhatuM gayuM ane surUpa sAthe bhega-vilAsa bhegavate thaye surUpAne khUba gamatuM. A vRttAMta paNa leka mukhe dharmadatta sAMbhaLe chatAM keInuM sAcuM mAnata nahiM. mane mArA mitra para ane patni para vizvAsa che. lekone amArI mitratA ane sneha upara IrSA Ave che. eTale
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra 37 mane khATI rIte uzkeraNI kare che. amArI mitratA teDAvavA mATe ja leAkeA mane bhaMbheraNI kare che. huM gAMDo nathI ke leAkAnI vAta sAcI mAnI lauM. ekadA gagadatta mitranI gerahAjarImAM tene 'gale AvI tenI srI surUpA sAthe raga-rAga ane meAja-zekha karI rahyo hatA. surUpA teA unmatta yauvana hatI tene rAjI karIne gaMgadatta peAtAnI karI lIdhI hutI tenI sAthe premathI vAta karavA lAgye huM priye ! jo dhamrutta AvavAnA Dara na heAya te kevI majhA paDe? sukhethI nirbhaya paNe raMga-rAga uDAvI zakAya, ane bhAgavilAsa karI zakAya paraMtu jo dha dattane mArI nAMkhavAmAM Ave agara te ahIM AvatA pheMkI zakAya evI ceAjanA zeAdhI rahyo chuM. surUpA kahe- tamArI vAta barAbara che. temaja karavuM joie jethI ApaNe manaphAve te rIte bhoga vilAsanuM sukha mANI zakIe. huM tamane sAtha ApavA taiyAra chuM. ApaNA mAmA naDatararUpa kAMTo kADhI nAMkhavA joie. pachI te! huM chuM ane tame che. manamAnyA bhAga bhogavIzuM ane majha! karIzuM. tyArabAda gaMgadatta zeDanI sAthe dararoja haravA pharavA lAgyA mIThI mIThI vAtA karI zeThane khuza karatA jethI zeThane tenA pratye saheja paNa zakA na Ave. dharmadyattanI sAthe rAjasabhAmAM paNa javA lAgyA. eka divasa rAjA darabAra bharIne beThAM hatAM. dhama. datta ane gaMgadatta paNa hAjara hatAM. tyAre rAjAe pUchyuM huM dhareMdyatta zreSThi ! tame tA rahyA zAha sAdAgara-deza videza
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 dhI immilakumAra pharanArA pRthvI upara pharatAM kei jagAe kAMika Azcarya pAmIe evuM kAMI joyuM che? tyAre dharmAMdatta kahe huM svAmI najarakha...dhI ane hAtha cAlAkInA te ghaNA khela joyAM emAM amane keI Azcaya thatu nathI paraMtu mArI pAse pallava sarakhAM java che ke je vAvA-upara pANInuM siMcana karA ke tarata ja UgI nIkaLe che. A vastu sAcI che ke nahi te jovAnu rAjAne mana thayu. sabhAneAne paNa Azcaya thayu. haiyAmAM baLI rahelI AganA-prabhAvathI maLatA. gagadatta mAthuM dhuNAvatA khelI Uye 'azakya' A'vAta taddana kheATTI che, huM mAnavA taiyAra nathI. A dhadatta ApaNane saune mUrkha banAve che. * cAle, huM ApaNA rAjAjInI sAkSIe sarva sabhAjanAnI sAkSIe kahu chu ke jodha'datta melyA mujaba sAbita karI batAve teA tamAma milksa hu hArI jAu` ane jo te khoTA sAbita thAya te tenA gharamAMthI mArA e hAthe! vaDe pakaDIne lauM te cIja mane ApI devI mele che kabula ? zaratamAM ane majura thayA. dhadatte kahyuM kabula, AvatI kAle savAre rAjasa bhAmAM huM saunI sAkSIe karI batAvIza ema kahI te bAramAM gaye, te jANatA hatA ke java mArA gharamAMja che. mAre zA mATe ciMtA karavI paDe? ema samajI peAtAnA dhadhAmAM kAme besI gaye.. daramyAna pele! luccA laphaMge vikArI gaMgadatta surUpA pAse pahoMcI gayA ane premapUrvaka
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra pelA ya mAMgyA. surUpA gaMgadattamAM Asakta hatI eTale navA ya mUkI sAcA ye gaMgadattane ApI dIdhAM. rAjasabhAmAM banelI tamAma vAta surUpAne kahI saMbhaLAvI, surapa rAjI thaIne kahevA lAgI he priya gaMgadatta, be hAthe pakaDIne mane ja laI jaje. anya dhanamAM meha rAkhIza nahi tyArabAda gaMgadatta pitAne ghera cAlyA gaye. sAMje dharmadatte ghera AvI rAjasabhAmAM banelI sarva hakIkta surUpAne kahI tyAre surUpa hRdayamAM kapaTa rAkhatI bolI uThI, he svAmInAtha, A zuM karyuM? gaMgadA kadAca mane ja be hAthe pakaDIne laI jaze te tene koNa rokanAra che? huM zuM karIza? he prabhu! huM zA mATe jIvatI rahI ! AvuM jevA? strI caritra pArakhavuM kaThina che. surUpanuM dhyAna gharanA keI kAmamAM nahotuM (mAtra yAranA vicAramAM mammara banI rahyuM hatuM te joI dharmadatta zAMtvana ApatA be he priye! tuM zA mATe gabharAya che? gaMgadatta mAro mitra che ane te kadApi AvuM kArya nA kare, vizvAsa rAkha. A sAMbhaLI uparathI AnaMda batAvatI ane hadayamAM gaMgadattanA ja vicAre karatI bhega sukhanA savapnAo jotI rAta vitAvavA lAgI. kayAre savAra paDe tenI rAha joI rahI ! - bIje divase vahelI savAre UThI nityakriyA patAvI patni pAsethI mUkavA ApelA ya laI dharmadA rAjadvAre pahoMcyA. pitAne vizvAsa hato ke pote sAce che eTale tenA caherA upara AnaMda jaNAte hate.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ghamI dhampilakumAra - dharmadatta ane gaMgadatta rAjasabhAmAM AvIne beThAM. dharmadatta potAnA ya kADhIne mATI chAMdelA pRthvItala upara cava vAvIne pANI siMcavA lAgyA. sau sabhAjane ekI najare joI rahyAM che. vAraMvAra pANa siMcavA chatAM ke na ugyAe na ja ugyA tethI dharmadattane paraseve paraseve thaI gaye. gUDhagaMbhIra vicAramAM DUbI gaye. gaMgadatta bolyahe mahArAja ! A dharmadatta Apane thA sabhAjanene ullu banAvI rahyo hataAje khule paDI gayela che. amArI zaratamAM te hArI gayela che ane huM jItI gaye chuM mATe ApanI sAkSImAM je nirNaya karyo hate. te pramANe mane rAjana, Apa apAve evI mArI zubhecchA che. rAjA kahe-bhAI gaMgadatta! bhale tane AvatI kAle nakkI karI tArI jItanA badalAmAM mAMgela cIja apAvIza ane tyArabAda huM bhajana karIza ane te daramyAna dharmadatta ApameLe tArI mAMgela vastu ApI de to pachI koI prazna raheto nathI. rAjasabhAmAMthI baMne bahAra nIkaLyAM. dharmadatta te khoTa paDI javAthI, gabharATamAM paDI gayuM hatuM tethI te bArebAra varacine tyAM pahoMcI gaye. vararUcie gabharATanuM kAraNa pUchyuM te dharmadara raDatAM raDatAM sarva hakIkta kahI saMbhaLAvI. vararUci batye he mitra, mArA yava kadI khoTAM na paDe, paraMtu mane lAge che ke tArI patnie e yava jarUra badalI nAMkhelA hovA joIe. tenA UMDANamAM jatAM
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra 41. mane lAge che ke tArI strI vyabhicArINI levI joie. have tane yAda Ave che mArI be zikhAmaNa-durjanane saMga kare nahi ane strImAM vizvAsa rAkhave nahi je tuM taddana bhUlI ja gaye heya tema lAge che, tethI ja A paristhiti UbhI thaI che. chatAM tuM gabharAIza nahiM, - dharmadatta kahe-te vararUcijI ! mArI strI atyaMta pavitra che. kharekhara gaMgAjala jevI pavitra che, e zIlavaMtI mATe gametema bolavuM e mane egya nathI lAgatuM. vararUci kahe -he vatsa! sajanee jenuM nAma paNa levA jevuM nathI e nAlAyaka tAre mitra gaMgadatta che. ane uparathI jo prema batAvanArI tArI strI kulaTA che. pApaNa che. tuM bahu bhalo che, tuM strI caritra jANatuM nathI. huM ja tane tArI patninuM caritra dekhADIza tyAre tuM sAcuM mAnIza. vararUcie samajAvyuM ke rAjA nyAya karavA kAle savAre tArA ghera Avaze te pahelAM DIvAre tArI patnine kAMIka cIja lAvavAnA bahAne mALIyA upara caDAvaje teNI upara caDI jAya ke tarata ja nIsaraNI laIne bAju upara mUkI deje. ane tArI strIne mALIyAmAM rahevA deje. game teTalI vinaMti kare paNa rAjAjI nyAya kare te pahelAM nIce utare nahi te dhyAna rAkhaje. - bIje divase gaMgadatte rAjAne vinaMti karI ke he nAtha ! Apa sAkSI cho chatAM mane zarata pramANe malyuM nathI. dharmadara mAre mitra che tenI pAse huM mAMgI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara dhama ghammilakumAra zakate nathI mATe Apa apAve te male. evAmAM dharma, datta AvI vinayapUrvaka praNAma karI kahyuM che svAmI ! mArA jevA garIbanuM ghara pavitra kare ane gaMgadattane tenI joItI cIja apAvI mane AbhArI kare! rAjA-sabhAjane ane nagarajane kautukathI dharmadattane ghera gayAM. rAjAjI padhAre che eTale dharmadatta sauthI prathama deDate taiyArI karavA ghera gaye rAjA mATe Asana bichAvyAM ane surUpAne kahyuM ke mALIyAmAMthI A siMhAsana UtArI de. surUpAnA haiyAmAM te AnaMda che ke Aje gaMgadatta mane svIkAraze. patinA hukama mujaba siMhAsana levA surUpa upara caDhI ke tarata ja dharmadatte te nisaraNa UThAvIne dara mUkI dIdhI. surapA nIce AvavA mATe patine kahe che ke majAka zA mATe kare che! chelle kakaLATa karavA lAgI chatAM dharma, dattane koI ja asara thaI nahi eTale nirAza thaIne besI patine kara le ka " kaIja A eTalAmAM ja rAjA tyA nagarajane AvI pahoMcyA. dharmadatta savAgata karyuM badhAM aMdara AvavA lAgyA. rAjAnI sAthe sAthe buddhizALI mahAvidvAna evA vararUci paNa hAjara hatAM. tyAre dharmadatta be-te mitra gaMgadatta! je vastu tane game te be hAthe pakaDIne laI jA, gaMgadattane te surUpa joItI hatI paraMtu te kayAMya dekhAtI na hatI tethI cAre bAju phAMphA mAravA lAgyA paNa pitAnI prANapriyA surUpa kyAMya dekhAtI na hatI. upara
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra 43 majalA upara beThI eDI surUpA A saghaLu joi rahI hatI gagadattanI muMjhavaNa te samajI gaI eTale khATI kheATI udharasa khAvA lAgI. AthI gaMgaDhatanI najara teNI tarapha paDI. surUpAne nIce lai AvavA bAjumAM paDelI nisaraNI be hAthe pakaDI tene ceAgya jagAe mUkavA jAya che ke tarata ja vararUcinA samajAvyA mujaba zreSThi beTalI UMDayA. khasa UbhA rahe! A nIsaraNIne te tArA be hAtha vaDe pakaDI che have cheDIza nahi. ahIM tAruM mAgaNuM purU thai jAya che. rAjAjI ane sabhAjane paNa ahIM hAjara ja che. dhadatta melyuM. huM sabhAjanA ! nagarajane ! sAMbhaLe mAre tyAM ahI suvarNanI peTIo che. ratnAnA bhaMDAra che ane evuM evuM bIju ghaNu che paraMtu mArA A mitranI najara teA phakta A nIsaraNImAM ja paDelI heAI e hAthe pakaDI che te huM rAjIkhuzIthI tene lai javAnI rajA Apu chu. A zabdonA sAkSI rAjAjI paNa che. nagarajane sau rAjI rAjI cha gayA. ane belI UThayA ke eneja lAyaka che. tamArI vAta taddana vyAjabI che Ama kahI sau te lagAnI mazkarI karavA lAgyA. ane kharekhara e hAMsIne lAyaka ja hatA. tyArakhAda dhanate rAjAjI samakSa tene (gaMgadatanA) duSTa irAdo jAhera karyAM. viSaya laMpaTa ane durAcArI gaMga dattanI bIjI aneka vAtA jAhera thaI AthI rAjAe gusse thaine gaMgadattane dezanikAla karyAM, surUpAne nIce utArI tenuM
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 dharmI smilakumAra nAka kApI kADhI mUkI te kataNI gati nyArI e nyAye arUpA marIne drutimAM paheAMcI gai, strInuM caritra jANIne strIthI utpanna thayela duHkhamaya paristhitimAM mujhavaNa anubhavatA dhadattane vararUcie kahyuM ke he mitra ! seAnAmaheA rA laine tane zIkhAmaNa ApI hatI. jenI tane koi ki Mmata na hatI paraMtu Aje tuM manethI gAyA tyAre samaja paDI ke nIca ane dugu NI mANasanI sobatI sajjana mANasane paNa pastAvu paDe che. cAritryavinAnI strInA saMgathI mahApurUSo paNa kalA rahita thAya che jo tevI strIone tajavAmAM na Ave te te aneka ana| sanArI thAya che. evI strI e pApAnuM mULa che. strInuM sarjana karanAra sarjanahAra khuda paNa strI hRdayane pAmI zakyA nathI strIone tajIdenAra sAdhu ne rAjane dhanya che. AvIrIte varacanA seAnerI vacane sAMbhaLIne dha. dattanA haiyAmA bairAgyanI bhAvanA jAgRta thai sasAra pratye tiraskAra ane napharata jAgyAM ane tethI kaMTALIne pAtAnI sa sa pati sAte kSetremAM vAparI nAMkhI sa MsArarUpI piMjarane bhAMgIne bhUkako karI nAkhyA ane tyAMthI chUTIne pU. sumati vijaya nAmana1 gurUnI pAse dikSA grahaNa karI. agiyAra aMgeAnA uttamettama abhyAsa karyAM. ane tyAramAda pRthvI upara eka gAmathI khIje gAma vihAra karatAM karatA peAtAnI janmabhUmi vArANasI nagaramAM AvyAM. muninA darzanArthe hajAro bhAvikA AvyAM. temane prati
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendradatta ane rAjaputra 41 medha karavA munirAje eka vyAkhyAna ApyuM. huM mahAnu bhAveza A sa MsAra asAra che. koi koinuM koI nathI, jevu... karaze! tevuM ja pAmaze. dhanadolata ane mahelAtA badhuM ja ahIM mUkIne eka divasa khAlI hAthe cAlyA javAnu che. javAnuM nakkI che te je sAthe Ave tevu` che tene mATe je vicAratA nathI ane je sAthe AvavAnu nathI ene mATe tarakhATa macAvI rahyA che. bhagavAna mahAvIranA anuyAyIene A zobhe che kharUM? Ama upadeza dvArA jaina dharmonu sAmrAjaya vistAravA lAgyA. ghaNA samayathI putra ane putravadhunA viyeAgathI jhuratA yazeAdhara zeDa ane maneramA zeThANI munine vaMdana karavA AvyA. mAtApitAe putrane oLakhyA nahiM paNa putre temane oLakhI lIdhA. munie eLakhANa ApyA vinAja pUchyuM huM zeThajI ! Apa ATalA badhAM du:khI kema che ? zeke peAtAnI badhI ja vAta kahI sabhaLAvI. muni kahe che ke he mahAnubhAva ! soMsAramAM mithyA meha rAkhIne beThAM che. keDane putra ane konA pitA ! sa`sAramAM koi koinuM kaMI nathI. pUrvajanmanA koI RNAnukha dhI kame pitA-putra, mAtA-putrI ke bhAi-bahena rUpe saMsAramAM janma pAme che. marI gayA pachI kANu kayAM jAya che tenI khakhara paNa paDatI nathI mATe khoTA meAha cheDI ne jinezrvara devanI sevA kare.. dharma dhyAna yathA zakti kare ane jIvatara sArthaka kare. ATaluM samajAvatAM chatAM tamAruM mana putra pratye pAgala anatu hAya te! pachI maneja tamArA putra dharmadatta mAnI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama dhammilakumAra le A sAMbhaLI bArIkAIthI nirIkSaNa karatA samajAyuM ke A munirAja ja mArA putra che ane te jANIne dhrusake ne dhrusake raDavA lAgyAM. munie zAMtvana ApyuM ane samajAvyuM ke have tamArI A uMmare meha karavA jevuM nathI have te dharma pratye meha kare jarUrI che. dhana nAza pAme che. strIo duHkhanuM kAraNa che. bhege reganA ghara che ane kuTuMba paNa svArthathI bhareluM che mATe te cheDI dharmanA mArge AgaLa vadhe. juo A huM tamAre putra chuM dUra dezathI traNa ratna sAthe saMyamI banIne AveluM chuM. te zuM tamone harSa thatuM nathI ! Ama pUbaja samaja ApI manane haLavuM karyuM. muninI vANI sAMbhaLIne vairAgya prApta thaye ane mAtApitAe bannee dikSA grahaNa karI, upakArI vararucinI hitazikSAnA prabhAve saMsArI maTI yegI banavA mATe saMsAra tyAgI saMyamI banya. uttama cAritrya pALI kamene khapAvI mokSa pAmyA. A che durAcArI strInuM vRttAMta mATeja buddhivAna mAnavIe kanyAnI parIkSA karyA vinA pasaMdagI karatAM nathI. choDavA je saMsAra-meLavavA je mikSa 0 dhama, daridratA, saMtApa Adi dune haranAra che. 0 ghama vaDe jagatanAM sukha prApta thAya che. 0 dhama vaDe mAnavI mahAna gaNAya che. 0 dhama vaDe jagata TakayuM che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. dharma bhUlelI subhadrAne zikSA surendradatta kaheluM vRttAMta saue sAMbhaLyuM ane pachI te bele. buddhizALI ane samaju mANase parIkSA karyA vinA A kAryamAM AgaLa vadhatAM tathI. jethI karIne pAchaLathI pastAvuM na paDe. have mArI bAbatamAM kahyuM ke je kanyA mArA cAra praznone javAba ApI zakaze tenI sAthe ja huM lagna karIza. mArA prazno nIce mujaba che (1) nizcayathI nehI ke? (2) niraMtara prakAza ko? (3) sarvottama lAbha karyo ane (4) avinazvara rUpa kayuM ? samudradatta putrane samajAve che ke beTA ! tuM beTI jIda mUkI che. AvA kAmamAM vilaMba karavAthI pariNAma sAruM AvatuM nathI. sAgara zeTha samAna mANasa, subhadrA jevI vyavahAra kuzaLa ane vidvAna kanyA ane AvA savajane sAmethI AvI maLe che e tAruM bhAgya che. pharI pharIne A suvarNa avasara nahi Ave, mAruM kahyuM mAnI jA. surendradatta kahe he pitAjI ! mAre nirNaya aphara che mArA savAlane javAba maLaze tyAre ja ane te kanyA sAthe ja huM lagna karIza. beTI ciMtA karavAnuM cheDI do. sarja. nahAre mane ghaDe che te tenI sAthe tenI patni bane evuM pAtra paNa jarUra ghaDyuM haze. mana phAve tema belavuM, mana phAve te khAvuM pIvuM,
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 dhama dhammilakumAra manaphAve tyAM besavuM UThavuM e badhu bALakane zebhe paraMtu yuvAna mANasane zobhe nahiM. mAruM hita huM barAbara samajI zakuM chuM mATe Ape jarApaNa ciMtA karavI nahiM, baLAtkAre ke kamane karAvela vivAhanuM parINAma sAruM AvatuM nathI. AvuM sAMbhaLI sAgara zeTha taraphathI jaNAvela mANasa emanI meLe ja pAchA cAlyA gayAM ane zeThajIne badhI vAta kahI. tenA prazno paNa kahyAM. te vakhate bAraNAnI pAchaLa chupI rIte subhadrA sAMbhavaLavA mATe UbhI hatI teNe A prazno sAMbhaLyAM sakhIe pAse jaIne bolI UThI ke pahelethI ja jANatI hatI ke AvuM banaze ane te sAcuM paDayuM have huM zuM karuM? ema bolatI raDavA lAgI. tenA puNyage e samaye jaina maMdiranI adhiSThAyaka devIonI AkAzavANI thaI ke beTA ! tuM saheja paNa ciMtA na karIza. ame tArI paDakhe UbhA chIe ame mArga kADhI ApIzuM. A sAMbhaLI subhadrA AnaMdamAM AvI gaI ane devane upakAra mAnavA lAgI. he deva! tamAre upakAra huM kadI bhUlIza nahiM. ane tarataja devoe tene zikhavI rAkhe hoya tema surendradattanA praznonA javAbarUpe leka belI UDI, nizcala nehale dharma : zciprakAza: niraMtara : vidyA sAme lAbha : zIlaM rUpamavizvasa ? aho! nizcala havALe te dharma ja che. niraMtara prakAza ApanAruM te jJAna ja che. sarvottama lAbha te vidyAja che ane avinazvara rUpa te zIla ja che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma bhUlelI subhadrAne zikSA 49 Ama vAravAra khelatI khelatI Ana MdathI kUdavA lAgI pachI te leAka lakhIne subhadrAe peAtAnI sahelI mAraphate peAtAnA pitAjIne melyA. sAgara zeTha teA mahu khuza thai gayAM ane temaNe te samudradatta zeThane mekalyA pitA pAse beThelA surendradatte A zlAka vAMce. ane rAjI rAjI thai gaye. surendradatta vicAre che ke ahe! ! A kanyA kharekhara bahu buddhizALI hAvI joie. tenA javAkho ane te paNa laika dvArA jANIne sahukAine Anada thAya tema che. subhadrA samaju ane zANI hAvI joie. guNAne bhaDAra lAge che AvI kanyAne meLavI huM mArI jAtane bhAgyavAna mAnu chu. ane tarataja teNe pAtAnA pitAne vivAhanI sa Mmati ApI dIdhI. pitA paNa khuza thayAM ane tenA RRNu sAgara zeThane karavAmAM AvI sarvatra AnaMda magala vartAI rahyo. subhadrA paNa peAtAnA manerathA siddha thavAthI AnaMda pAmI koMkAvaTImAM kahuM dheALAyA ane mane ghera sIe vivAhanA moMgala gItA gAvA lAgI. ane najIkanA diva seAmAM lagna levAyA. khUbaja dhAmadhumathI vAjate gAjate lagna thayAM. sAgarazeTha ane maneAramA zeThANIe khUkha meTe kariyAvara karyAM ane aDhaLaka dhana ApyuM' ane uttama patni maLavAthI surendradatta peAtAnI jAtane jagatamAM sathI zreSTha mAnavA lAgyA ane devAnA karatAM savizeSa prakAranA sukha bhAgavavA lAgyA, maMnne vidvAna hatA. paraspara pritI vALA hatAM eTale temanA AnadanI avidha nahotI.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ No dhama dhammilakumAra lagna pachI paraspara prema-kIDA AnaMda vinoda ane mojamajAha karavAmAM sukhanA divase vahI rahyA ane lagna jIvanano AnaMda mANavAmAM mazagula banI eka bIjAmAM tanmaya banI gayAM. subhadrA patinA premarUpI mahAsAgaramAM DUbI gaI hatI. teNI kuMvArIkA hatI tyAre jina maMdiramAM jinezvaradevanI sAkSIe je niyama lIdhuM hatuM te paNa bhUlI gaI. e che mahadazAnuM e sAmrAjya. saMsAramAM evuM ja bane sukhamAM sAMbhaLe sanI ane duHkhamAM sAMbhaLe bhagavAna. saMsArasukhanA mohamAM paDela mAnavIne bIjuM kazuM ja yAda AvatuM nathI. are potAnA ja gharamAM rahelI jinezvara devanI pratimAnA darzana karavAnuM paNa yAda rahetuM nathI. aho ! bhegalapa jIvenI kevI avadazA ! bhega e reganuM ghara che. bheganA sukhe bhagavanAranI tRSNa kadIye chIpAtI nathI paraMtu saMcaya karelA puNyano nAza thAya che evuM samajAvanArane ahIM sAMbhaLanAra nathI. bIjI bAju samudradatta zeTha vicAre che-aho ! bAlapaNa gayuM-suvAnI gaI ane ghaDapaNa AvI pahoMcyuM che. jIvanamAM khUba lakSamI kamAye. vAparI ane putra mATe rAkhIhave jIvanamAM dharma karavAno samaya AvI pahoMce che. jaMdagIne kaI bharoso nathI yamarAjAnuM teDuM kayAre Avaze tenI koIne khabara nathI. thoDA divasanI musApharIe janAra mAnavI tenI taiyArI kare che ane bhAtuM paNa sAthe laI jAya che. jyAre parelekanI lAMbI ane kAyamI musApharIe
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma bhUlelI subhadrAne zikSA pa1 janAra mAnavIe dharma rUpI bhAtuM bAMdhI levuM ja joIe. hATa havelI hema hIrA, ahIM badhuM e rahI jaze. kAcI kAyA kuMpaLa jevI, palakamAM palaTAI jaze. dharmahIna e jIvaDA, paraloka jAtAM zuM thaze. tAtane vaLI mAtabrAtA, kuTuMba sahu ahIM rahI jaze, sAmAnya zatrunA bhayathI mANasa sukhe UMdhI zakto paNa nathI jyAre mRtyurUpI mahAna zatru sAme Ubhe tevA chatAM muDha mANase nizcita banI beThA che. sukha-vaibhava-dhana-kaMcana ane kAmInI, kuTuMba ane parivAra badhuM choDIne eka divasa para javAnuM ja che nAma tene nAza avazya che ja. te saMsArane meha rAkhI gamAranI mAphaka saMsAramAM paDayA rahevuM ane zubhatuM nathI. putra meTo thaI gayo che. lagna paNa karI ApyAM che. saMsArane badho ja bhAra upADavAne samartha che. mATe have A tamAma vastu tene soMpI nivRtti laI. arihaMta bhagavAnanA mekSamArganI sIDI samI dikSA laI AtmAnuM kalyANa karIza. jaina kulamAM janmelAne taka maLatAM saMyama lIdhA sivAya rahe ja nahiM, saMyama lIdhA sivAya paraleka javAmAM manamAne nahiM.' kammazrA e dhamezUrA bane. te mATe gADha puruSArtha paNa arihaMtanA mArgane anusarIne kare che. cheDA samaya pachI putrane pitAnA mananI vAta samajA vI vyApArane kArobAra ane gharanI javAbadArI putrane
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI dhammilakumAra para arpaNa karI bhAgavatI dikSA aMgIkAra karI. aneka prakA ranI AkarI tapazcaryAM. Atma sAdhanA sAdhatAM samAdhi pUrvaka mRtyu pAmI indralekamAM gayA. surendradattanI sAthe abhyAsa karanAra rAjaputra ami mana pitAnA mRtyu bAda rAjagAdIe AnyA ane sArI rIte rAjya calAvatA hatA. peAtAnI pratijJA te bhUlyA na hatA tethI tarata ja surendradattane belAvI khUbaja mAnathI ThAThamAThathI nagarazeThanI padavI ApI. rAjAnI anahada pa hevA chatAM surendradatta koine paNa anyAya karatA nahiM, A bAju patinA atyaMta premane pAtra banelI subhadrA te bhAga-vilAsa ane Ana vinAdamAMja divase gujAre che dharma-kArya paNa yAda AvatAM nathI. eka devA jevu moMgalamaya jIvana gujAre che, sukha sAhyabIne koI pAra nathI ane have teA nagarazeThanI patni anI. mAna-maratame. ane meLe! vadhI gayAM pachI dhama kayAMthI yAda Ave ! khare vakhate madada karanArA pelA jina maMdiranA vyaMtara deve vicAre che ke ahe! ! A subhadrA ! kevI svAthI nIvaDI ? ApaNane ke niyamane yAda karatI ja nathI jinezvaradevanI kRpAthI teNInu kAma banI gayu. have bhega-vilA samAM paDI gaI che. jANe navA janma lai ne sukhamAM paDI hAya tema te peAtAnuM vacana bhUlI gai che, jinezvara devanI pUjAsevA karavAnu te ThIka paNa dana ke namaskAra paNa karatI nathI. keTalI kapaTI ! kevI svAthI ! ApaNe putrI samajIne tene madada karI jethI A lagna thai zakyA para Mtu
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma bhUlelI subhadrAne zikSA pa3 have pramAdI thai gai che tA kAMIka zikSA karavI ja joIe e sivAya enI zAna ThekANe nahiM Ave. Ama vicArI save e bhegAM malI teNI ga dhAraNa na karI zake tema karyu duniyAmAM keI evI cIja naheAtI ke je subhadrAnA gharamAM na heAya. mAtra eka bALakanI ja kheATa hatI. lagna kALane ghaNe! samaya vitavAM chatAM A khATa pUrAtI niha. tenI tenA manamAM satata ci tA hatI. eka divasa vahelI savAre eka khAi zerImAM kacarA vALI rahI hatI te subhadrAnI najare paDI. te mAInA khabhe eka bALaka, keDamAM khIju khALaka ane AMgaLIe trIju bALaka jo teNI manamAM khakhaDavA lAgI. ahA ! jene joie che tene tyAM nathI ane nathI joItAM ene tyAM DhagalAM che, huM vidhi ! Ama kema ? khAvAnuM che tyAM khAnAra nathI ane khAvA nathI tyAM DhagalAM che ? huM vidhi, tAre tyAM nyAya che khare ? mane eka phaLa ApatAM tane zuM thAya che? me'tAruM zu agAyu che? jala vagaranu sAvara nathI ze|bhatu, dhajA vinAnu maMdira nathI zaiAbhatuM, sipAI vagaranu sainya nathI zelatu, nyAya vagaranA rAjA nathI zeAbhate, caMdra vinAnI rAtri nathI geAbhatI, AMkhA vagaranuM sukha nathI zeARtu, hAra vagara vRkSa-sthaLa nathI zeAbhatu tevI rIte putra vinA mAruM ghara paNa nathI ze|bhatu. evA vicArAmAM maLI rahI hatI. unA unA nizvAse nAMkhatI aMtaramAM saLagatI ciMtAnI citAmAM ekI hatI.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa4 aivA paNa nAma dhamI dhamilakumAra evAmAM rAjasabhAmAMthI ghera Avela zeThe teNIne udAsa joI tethI teo paNa duHkhI thatAM bolyA. he priye ! Aje tuM kema ATalI badhI ciMtAmAM che? zuM thayuM che tane? reja AnaMdamAM magna thaI hasatI ramatI hatI ane Aje ekA eka tane zuM thaI gayu che? tuM belatI cAlatI kema nathI? . je heya te mane kahe. jethI mane kaMIka samaja paDe. mane jaNAvI tAruM haiyuM haLavuM kara. ane mane tArA duHkhamAM bhAgIdAra banAva, eTale subhadrA ekadama raDI paDI. ane belI ke Apane zuM ! rAjadarabAramAM bese, bajAre bese ane AnaMdamAM raho. duHkha te amArA zireja lakhAyeluM che. parabhavamAM pApa karyA haze eTale bhogavavuM ja paDene? mArA duHkhane upAya deve paNa karI zaktAM nathI te tamane kahIne zA mATe duHkhI karuM ? tema chatAM patine atiAgrahathI kahyuM ke uMmara vadhatI jAya che chatAM mAre meLe bALa nathI! badhAM ja sukhe che. chatAM bALaka vagara badhuM ja nakAmuM che ! zratamAM paNa kahyuM che ke putra vagaranA mANasane A bhava te nakAme jAya che paNa parabhava paNa kalyANa kArI thatuM nathI. eTale putra vinA ApaNe baMnenuM jIvana nakAmuM che. game teTaluM ghana bheguM karo paNa ApaNI pAchaLa vAparanAra koNa che ? ApaNuM anicchA chatAM bIjAe bhegavaze. ApaNA lagna thayA ne ghaNe samaya thaI gaye chatAM mArI goda khAlI rahI che. tenuM mane bahu duHkha che. have mane saMsAranA keI sukhamAM rasa rahyo nathI. mane kAMIja gamatuM nathI.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama bhalelI subhadrAne zikSA - subhadrAnI AvI haiyAvarALa sAMbhaLI zeTha pite manamAM khUba dukhI thayAM chatAM tene hiMmata ApavA bole. he priye ! tArI vAta taddana kharI che. tArA hRdayane saMtApa huM samajI zakuM chuM. paraMtu je kArya bhAgyAdhIna che temAM manuSya zuM karI zake tema chatAM mArAthI banatA tamAma prayAsa karIza. tuM kaI ciMtA na karIza huM maMtrataMtra vagere tamAma prayatna karI Icchita tane jarUra maLI raheze. tyAra bAda zeThe aneka prakAranA prayatna karyA. maMtra-taMtra ane derA-dhAgAnA upAya karyA. patthara eTalA deva karyA paNa kaI IlAja kAmamAM AvyuM nahiM. evAmAM sugaMdhara nAmanA eka mahAjJAnI munirAjanI vihAra karatA karatA te nagaramAM padharAmaNuM thaI. zeke ceka loko munine vaMdana karavA jatAM joIne surendradatta ane subhadrA paNa gayAM-tyAM jaIne trikALajJAnI evA munirAjane harSa pUrvaka vaMdana karyA ane temanI amRtajharatI vANuM sAMbhaLavA beThAM. | munirAja kahe - he mahAnubhAve ! aneka bhavamAM bhamatAM bhamatAM A manuSyabhava mahAmule tamane maLe che. je devene paNa durlabha che. A amulya janma malyA pachI je dharmanI ArAdhanA karatuM nathI, te mahAmUrkha che. hAthamAM Avela ratna gumAvanAra muDhamAra che. tenuM jIvana vyartha che. dharmarUpI rasanuM pAna karanArane sarvakAryamAM siddhi maLe che. kalpavRkSa same A jainadharma che. tenuM mULa samyakatva che. dayA e thaDa che. dAna vagere rUpI DALIo che. mA ekAM.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa6 ghama ghammilakumAra saMpadA rUpI pAMdaDA che. kIti rUpI kula che. ane mokSa e phaLa che. ajJAnanA aMdhArAmAM paDelAM jIve A vRkSane jANavA chatAM dUra rahe che. teo mahAmUrkha che. mULa vAta che mananI.. manane tame kAyAnI je kiyAmAM ekAgra banAvI dezeAe kriyAnI tAkAta vadhI jaze...pachI te kiyA dharmanI hoya ke pApanI hAya !.. dharmakiyAmAM ekAkAra banI gayeluM mana sadagatienI paraMparA sajI deze? jyAre pAkiyAmAM tadAkAra banI gayeluM mana jAlima durgatie lamaNe jhIMkaze! pilA kavie gAyelI eka kaDI yAda Ave che.... nAma cekhe rUpa cekabu ujjavaLa enuM rUpa kaMku sAthe meLa karIne kaMIka namAvyA bhUpa maganI sAthe meLa karIne cAkhe thaye badanAma raMga kho, rUpa khAyuM, loke pADayuM khIcaDI nAma... cokhAnA dANAo kaMkamAM bhaLe te keTalAya rAjA mahArAjAone namAvI de.paNa e ja cekhAnA dANAe je maganI sAthe bhaLe te potAnA rUpa-raMga tamAmane baI bese....ane loko tene khIcaDI kahIne vagove.. basa A ja vAta lAgu paDe che manane mATe...kaMku jevI dharmakriyAo sAthe je mana bhaLe te aneka AmAene pUjya evA siddha padane te pAmI jAya che ane je maganA dANA jevI pAkiyAo sAthe A mana bhaLe te te badanAma thayA vinA nathI rahetuM. mAtra manane mATe
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma bhalelI subhadrAne zikSA pa7 ja nahi, maLelI tamAma sAmagrIo mATene A aphara kAyadoM che. tame e sAmagrIone kaMI bAjuvALe che tenA AdhAre e sAmagrIonI tAraktAmAraktAne nirNaya thaI jaze ! zAstrakAre kahe che ne ke je AsavA te parivA, je parisavA te AsavA, AzravanA tamAma sthAne saMvaranA banI zake che tema saMvaranA tamAma sthAne AzravanA banI zake che... garamAgarama cAnI tapelInuM DhAMkaNuM khUlI jatA e tapelIne DhAMkavA mATe mahenata te dhamI ane adhamI banne kare chatAM e banenA karmabaMdhanamAM bhAre taphAvata!... dharmAtmA tapelI para eTalA mATe DhAMkaNuM mUke ke garamA garama cAnI varALa bahAra nIkaLatA e tapelInI barAbara upara koI uDatA jI jatA hoya te e varALanI garamI thI sIdhA tapelImAM paDe... ane khalAsa thaI jAya! AvuM kAMI na bane mATe dhamI AtmA e tapelI para DhAMkaNuM mUke ! jyAre evI jIvadayAnI pariNati vinAne AtmA A khullI tapelI para DhAMkaNuM eTalA mATe mUke ke garamA garama cA karI na jAtha - TharI jAya te cA pIvAnI majA bagaDI jAya..e majA UbhI rahe mATe e tapelInuM DhAMkaNuM DhAMke ! dharmAtmAne mAthe moTI javAbadArI che...ene vyavasthita jIvana vyavahAra aneka AtmAone dharmane mArge joDI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhI immilakumAra 58 zake che tA aneA avyavasthita jIvana vyavahAra aneka AtmAone dharmAMnA mAthI bhraSTa paNa karI de che...AvI gabhIra javAbadArI dharmAtmAnA zire che...ane eTale ja teNe jIvananA pratyeka vyavahAramAM sAvadhAnI rAkhavAnI che... ahiyAM ApaNI vAta eTalI ja che sau potapotAnA adhikArane vicAra!..anadhikRta ceSTAmAMthI potAnI jAtane haTAvI le ! dharana prakaraNakAra maharSi pharamAve che ke bhikhArIne meTe bhAge ciMtAmaNiratna maLatuM nathI... ane kadAca maLI jAya te ya jyAM sudhI e rananI tAkAtane khyAla na Ave tyAM sudhI e ratna paNa joie tevuM lAbhadAyI anatuM nathI. pelI kahevata Ave che ne ke uttama vastu adhikAra vinA maLe, tadapi arthAMnA sare matsya bhAgI bagalA muktAphaLa dekhI caMcU nA bhare' adhikAra vinA-pAtratA vinA uttama vastunI prApti thaI jAya te| ya tenAthI koi artha saratA nathI . kAraNa ke matsya bhegI bagalA muktAphaLa pAme te ya kare zu...tene te mAlAmAM ja rasa hAya che..eTale eka apekSAe ema kahI zakAya ke vastu karatAM te! e vastu konI pAse Ave che tenA AdhAre lAbha-nukazAnane nirNaya thAya che. gAya ghAsa khAya chatAM temAMthI dUdha banAve.. sApa dUdha pIe chatAM temAMthI jhera banAve... lAyaka ane nAlAyaka vaccenA taphAvata gAya ane sApa vaccenA taphAvata jevA che...eka jaNa nabaLI cIjanu
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma bhUlelI subhadrAne zikSA ya sArthakamAM rUpAMtara kare..bIje suMdara cIjanuM ya nukazAnakArImAM rUpAMtara kare... ane eTalA ja mATe anaMtakALe paNa prApta evuM dharmaratna keTalAka virala jIvone ja lAbhadAyI banI zake che bAkI moTA bhAganA jIve to A dharmaratnanI prApti thavA chatAM paNa tene na oLakhI zakavAnA kAraNe e dharmaratnane vyartha gumAvI bese che. | munirAjanuM vyAkhyAna sAMbhaLI sahu nagarajane pota potAne ghera javA vidAya thayA bAda surendradata muninA. pagamAM paDI vaMdana karI stuti karavA lAgyuM ane bolyA he munirAja? amArA lokonA duHkhene nAza karanAra Apa sivAya anya koI ja nathI. kharekhara pUrvajanmanA keI puNyanA udaye mane Apane bheTo thaye ane huM kRtArtha thaye chuM. he deva ! mane saMsAranA tamAma sukha maLyAM che. mAtra eka putranI khAmI che. Apa to aneka vidyAnA jANakAra che te mArA upara thoDI kRpA karI duHkhIyAnuM duHkha dUra karo. saMsArI saMsAranI vAta kare. munirAja kahe zeThajI ! saMsAra vadhAravAnI vAta ame kahI zakIe nahi ame to dharma vadhAravAnI vAta ja karIe. ame saMsAra choDI dIdhA che te tenI vAta karavI e amArA mATe to mahApApa che. ame tamane zAMtvana jarUra ApIe amArI zikhAmaNa saMsAranA duHkhamAMthI tamane choDAvavAnI ja hoya baMdhana vadhAravAnI vAta na hoya.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI ummilakumAra hRdayamAM bheda rAkhIne, karI mohabata saMsArathI, thaI nahi Aza paNa pUrI, pachI pastAya te paNa zuM! - saMtAnanI vAta javA de paraMtu je saMsArathI virakta thaI prayatnapUrvaka dharma kare te jIvana sArthaka thaze. Avate bhava paNa sudharI jaze. mAnavIne zuM joIe che? sukha sukhanA sAdhane, je pUrvajanmanA puNyanA pariNAme maLe che. sukha bhegavI leze to pUrvajanmanuM upArjana kareluM puNya puru thaze pachI zuM? tene vicAra karyo che ! jarA zAMtacitta vicAre e puNya vAparatA zIkhe ke jethI vadhune vadhu puNya upArjana karI zake. je kAryamAM deva devIonuM kAMI cAlatuM nathI. jyAM tamAma prakAranA udyame niSphaLa jAya che. je maMtra taMtrathI paNa sAdhI zakAtuM nathI te badhu ja mAtra dharmathI sAdhI zakAya che. bAvaLa vAvIne kerInI AzA rAkhavI vyartha che. dhame jaye tathA puNyathI pApa kSaya, pApathI sukha kSaya. mATe vicAra kare, 0 dhama, mAnavatA bharyA jIvananuM mULa che. 0 dhama, prabhunA hRdayane bhame che. - dhama vaDe satya, sadAcAra, saMpatti, saMte Take che. 0 dhama, jIvananI saMkIrNatA dUra karI bhAvanAne vistIrNa kare che. 0 dhama, maitrI, pramoda, karuNA ane mAdhyasthatAnI bhAvanA che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. caritra nAyakane janma vyApAra vinA dhana nA maLe, vAdaLa vinA varasAda nA maLe, bhejana vinA bhUkha nA maTe tema puNya vinA sukha maLatu nathI, jinezvara devanI sevA-pUjA gurUnI bhakti garIba anAne dAna, japa ane tapa e jagatanA tamAma dukhone teDI nAkhanArA che. mATe dharma kare dharma kare dharmanA kAryamAM samarpita bano, samarpita banyA sivAya kArya siddhi thatI nathI. khetaramAM game teTale sArAmAM sAro varasAda paDe... kheDute e khetaramAM bIyAraNa paNa sArAmAM sAruM nAkhyuM hoya to ya temAM pAka sAre Utare ja evo koI niyama nahi. kAraNake sArA pAka mATe je dharatImAM bIja nAMkha, vAnAM che e dharatI narama hovI ja joIe ane eTalA mATe to varasAda AvatA pahelAM ane bIja nAMkhatA pahelA kheDuta AkhA khetarane kheDI nAkhe che ane khetaranI dharatIne pocI narama banAvI de che. A ja vAta sAdhanAnA jIvanamAM lAgu paDe che... AtmAne pahelA kUNe narama banAve pachI ja tamAma dharmo rAdhanAo saphaLa banaze... anAdikALathI A AtmA kaThera ja rahyo che...kamaLatAne teNe apanAvI ja nathI....ane tethI ja aneka prakAranA zubha yogone ArAdhavA chatAM joIe tevuM nakkara pariNAma tenA jIvanamAM AvyuM nathI...
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI dhampilakumAra tame paththarane je che ! tapelImAM eka paththarane mUke pachI bIjA paththarane tapelImAM mUkavA jAo...pahelethI ja tapelImAM rahele paththara bIjA paththarane pitAnAmAM pravezavA nahiM de. jyAre paththaranI jagyAe tapelImAM e tapelImAM thIjeluM ghI mUko...ane pachI temAM paththara mUko.. thIjeluM ghI paththarane dhIme dhIme potAnAmAM pravezavA deze. thIjelA ghInI jagyAe tame tapelImAM tela bhare ane pachI temAM paththara mUke...dhI karatAM tela vadhu jhaDapathI paththarane potAnAmAM pravezavA deze...telanI jagyAe tapelImAM paNa vadhu jhaDapathI paththarane potAnAmAM samAvI leze... A batAve che ke kaThera cIja potAnAmAM kaThorane samAvI zakatI nathI. kaThorane samAvavA mATe komaLa banavuM anivArya che. to jagatanA je game tevA kaThora bane. tamAre je tamArA AtmAmAM teone samAvavA hoya. teo sAthenI maitrI bhAva jIvata ane jAgate rAkhe hoya te tamAre kemaLa bane ja chuTake che ! huM kahuM chuM tamArI tAkAta hoya te pANI jevA banI jAo.. temAM paththara mUkyuM nathI ane nIce pahoMcyuM ja samaje e ya tAkAta na hoya te chevaTe tela jevA...ghI jevA banI jAo...bhale dhIme dhIme paNa paththarane samAvI te. zakaze ? paraMtu paththara jevA te kayAreya banaze nahi.. kAraNa ke evA kaThora jIvanamAM tame bIjAne tamArAmAM samAvI nahi zake... A duniyAmAM ghaNA niyama evA che ke je ApaNI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma buddhimAM jaladI besatA nathI... bAkI vAstaviktA te e e che ke komaLa ane kaThoranI laDAImAM kamaLa jIte che ane kaThora hAre che... komaLa gaNatuM pANI kaThora gaNAtA parvatane teDI nAkhe che. kabIranI pelI kaDI yAda che? rasari Avata jAta hai sIla para paDatA nizAna. karata karata abhyAsa ke jaDa mati heta sujAna.... kUvAnA kAMThe paththaranI gareDI para vAraMvAra deraDAo AvatA jatAM rahe te kaThera evI paththaranI zilA paNa samaya ja ghasAI jAya che. pANInI dhAra paNa eka sarakhI je paththara para paDe to paththarane teDI nAkhe che.. basa. A ja rIte zubha pravRttionA satata abhyAsathI kusa. skArathI vAsita e paNa AtmA dhIme dhIme kUNe banI jAya che... ahiMyA eka vAta khAsa samajI rAkhaje ke pANIne dhodha eka sAthe paththara para paDe to paththara nahi ghasAya... paraMtu rojereja pANInI dhAra paththara para paDaze te ja paththara ghasAze.. basa. e ja rIte sAdhanA kavacita ja karI levA mAtrathI anAdinA kusaMskAre nahi ghasAya. e ghasAre pADavA mATe te sAdhananuM sAtatya joIze. tyAre to stavanamAM Ave che ne ke "avara anAdinI cAla, nita nita tajIe jI. anAdinI avaLI cAlane reja reja toDatA jAo..
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI dhammilakumAra paryuSaNAmAM aDDAi karI lIdhI... pachI bAkInA 352 divasamAM na tapa karIe ke na tyAga karIe te AhArasaMjJAnu jora zI rIte ghaTe ? eka sAthe dAnamAM lAkha rUpiyA ApI dIdhA paNa tyArabAda chatI zaktie dAnanA prasaMge AvavA chatAM jo dAna na ja karIe te! saMgraha - vRttinA 'skAre zI rIte tuTe ? eka divasamAM 8-10 sAmAyika karI lIdhA bAda pachI bIjA varasa para sAmayika karavAnuM rAkhIe te pApakriyAnA Anada zI rIte AchA thAya ? eka sAthe 5-7 dvivasa sudhI rAjanA 10 10 kalAka svAdhyAya karIe paraMtu tyArabAda divase. sudhI hAthamAM samyaka jJAnanuM pustaka levAnu paNa na rAkhIe te ajJAnatAnA pApamAM kApa zI rIte paDe ? 64 munirAjanI amI jharatI vANI ane zikhAmaNa sAMbhaLI zeTha bahu rAjI thayA teja samaye subhadrA zeThANI ne muninA mukhethI jinapUjAnI vAta sAMbhaLIne kanyApaNAmAM karelI pratijJA yAda AvI gaI. ane manamAM pastAvA karavA lAgI ahe! ! huM kevI svAthI ke lIdhelI pratijJA bhUga gaI! sukha sAhyabI rUpI midarAnA nazAmAM bhAna bhulI kheDI chu... devanuM karaja ana te saMsAra saje che. e mane mArI bhUla samajAya che. pratijJA laI meM pALI nahi' jethI me' jinezvara bhagavaMtanI avajJA karI kahevAya ane tenA kAraNe ja mArI rUkha khAlI rahI che. mATe Aje te jinezvara devanA darzIna karyAM pahelAM jamIza nahi, tarata ja derAsara dana karavA gaI.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma 65 tyAM prabhunI pAse nAnA bALakanI mAphaka raDI uThI. potAnI bhUla mATe be hAtha joDI mAphI mAMgI ane bhaktibhAvathI prabhunI sevA karI. adhiSThAtA devenI paNa mAphI mAMgI. tyArabAda ghera AvI saunI sAthe jamavA beThI. muninA upadezathI teja divasathI zeThe paNa jinezvara devanI pUjA-sevA karavAnuM zarU karyuM ane tyArabAda gurUdevanA darzana paNa karate the. ane pati-patni baMne paMca parameSThi namaskAra mahAmaMtranI mALA gaNavA lAgyAM. ane tithie AyaMbIla vagere tapa paNa karavA lAgyAM. jina maMdiramAM aTakAI mahatsava karyo Ama teo gurU devanI preraNAthI baMne dharmanA rAgI thayAM. samaya jatAM dharmanA prabhAvathI ane devanI kRpAthI subhadrAe garbha dhAraNa karyo. have teNInA AnaMdano pAra rahyo nahiM soLe kaLAe khIlI uThI. dharmanA prabhAve mArI manokAmanA pAra paDI che. A vAta zaramAtA zaramAtA patine kahI saMbhaLAvI. A sAMbhaLI surendradattanA harSane pAra na rahyo jenuM varNana karavuM muzkela che. A dharmanuM ja phaLa che tema samajI adhika zraddhA sAthe dharma karavA lAgyo jinamaMdiramAM AMgI racAvI, snAtra bhaNAvyuM ane prabhAvanA karI dharmamaya jIvana gujAratA pati patni AnaMdamAM divaso pasAra karavA lAgyAM. samaya jatAM pUrA divase subhadrAe putrane janma ApyuM.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama dhammilakumAra putra janmanI khuzAlImAM zeThe chUTA hAthe dravya vAparyuM, garIbone dAna dIdhAM. bhikSukone anandAna dIdhuM. bALakone miThAIvaheMcI sAdhu-saMtane bhejana dIdhuM. nagaramAM miThAi vaheMcI jinamaMdiramAM snAtra pUjA karAvI bhavya AMgI karAvI. prabhAvanA pUrvaka jinabhakti kare che. tyArabAda rAjAnA jamaNuhAtha jevA mAnItA nagarazeThe janma mahotsava ujavya aneka prakAranA vAjiMtro vagaDAvI khuzI manAvI. nagarazeThane tyAM putrane janma thaye che. evuM sArA nagare jANyuM saue tenuM dIrdhAyu IchayuM. munirAjanA upadezathI e patipatni dharma karatAM thayAM ane e dharmanA prabhAve ja mAre ghera putrane janma thaye che. evuM vicArI zeThe bALakanuM nAma "dhammila" rAkhyuM pAMca pAMca ghAtrIothI piSaNa pAmate ghamila dhIre dhIre moTo thavA lAgyA bALapaNanI kAlIghelI bhASA mA bApane AnaMdarUpa bane che tema te atyaMta vahAlamAM uchera pAmI rahyo. dAsa dAsIo bALakane hAthamAMthI nIce mUktAM nathI. saune ramADave game evuM suMdara ane tejasvI enuM mukha hatuM. dhIre dhIre samaya jatAM uMmara ane zarIra vadhavA lAgyA ema karatAM ghamila pAMca varSane thaye vidyA-kalA saMskAra ane jJAnane abhyAsa karavA AnaMdapUrvaka eka vidvAna gurUne soye A bALaka te mahAtejasvI hate. eTale TuMka samayamAM ja kaI paNa muzkelI vagara saghaLI kalAmAM pAraMgata thaI gaye. pitAe vicAryuM ke dhArmika
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma jJAna vinA bIjA tamAma jJAna adhUrA kahevA mATe dhArmika jJAna zikhavA jaina munirAja pAse mUka. aneka zAstrone abhyAsa karI temAM paNa praviNa thaI gaye. sAdhuonI mAphaka khUba khUba suphama vicAramAM paNa bAheza banI gaye samaya tenuM kAma karyA kare che. divaso pachI divaso ane varSo pasAra thavA lAgyA ghamila bAlyAvasthAmAMthI yauvanAvasthAmAM AvI pahoMce. tema chatAM tenAmAM saMsAranI mAyA ke raMgarAga pravezyA na hatAM. strIo pratye rAgI nahatuM tethI strIo sAmuM karI jete ja nahiM ke Aka te paNa nahiM vikAra tenA hRdayamAM pravezI zakto ja nahiM. jJAnI ane virAgI jIva hatA tethI kAmadevanI DeI kArI ke kalA kAmamAM AvatI nahiM. mAtApitA vicAre che ke putra have meTo thaye che. yuvAna thayela chevidyAbhyAsa pUro thaI gayela che have gya kanyA zedhI paraNAvavuM joIe tethI suMdara-saMskArI-kuLavAna ane dharmiTha kanyA mATe tapAsa karavA lAgyAM. A joIne smila ke je vivAha-lagna karavAnI IcchA na hovAthI pitAjI pAse AvI be hAtha joDI betye ke he pitAjI! lagna karavAnI mArI kaI IcchA nathI. huM je sthitimAM chuM temAM mane saMtoSa che. lagna karI baMdhanamAM paDavA huM mAMgatA nathI. paraNIne saMsAra calAvavuM paDe che. saMsAra vadhAre paDe che. strI bALakonI javAbadArI uThAvavI paDe che. lagna jIvana mane pasaMda
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 dhamI dhammilakumAra nathI. saMsAra e dAvAnaLa che. temAM phasAvavAnI vAta mane maherabAnI karI karaze nahi. eika vedhaka daSTAMta eka bhikhArInA jhUMpaDAmAM mahAna sAhityakAra Telara Toye praveza karyo. bhAMgalA tuTatA khATalA para thIMgaDA mArelI bedaDI hatI. eka bAju bhaMgAra vAsaNa paDayA hatA.. bhikhArIne 18 varasanI uMmarane chokaro gharamAM hata te TolsToyane oLakhI gaye... baMnenI AMkhe maLI eTale tarata ja TolasToye bhikhArInA e chokarAne prazna pUcha, dasta! tAruM ghara zrImaMtanuM ke garIbanuM? mAruM ghara zrImaMtanuM! chokarAe javAba Ape... alyA ! magaja ThekANe che ?. cAreya bAju veravikhera paDelI sAmagrIo ja A gharanI garIbAInI cADI khAya che ane chatAM tuM ema kahe che. ke "mAruM ghara zrImaMtanuM che. " tAre A abhiprAya mane samajAtuM nathI." TolsToye chokarAne pUchayuM. "te sAMbhaLe mAre abhiprAya...! A bhAMgalI-tuTalI sAmagrIo mArI garIbAInI bhale cADI khAtI hoya paraMtu e sAmagrIo vacce atyAre Apa UbhA che e bhUlaze nahi. TolsToya je mahAna sAhityakAra jenA gharamAM UbhuM hoya tenuM ghara garIbanuM hoI zake ja nahi! enI hAjarIthI ja e ghara zrImaMtanuM banI jAya che !.. bele,
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma mAro abhiprAya have samajAya? chokarAe TolsToyane javAba Ape... chekarAnA A javAbathI bhAre khuza thaI gayelA TolsaToye ikarAnuM dAridraya TALI ja nAkhyuM !... A dRSTAMta keTaluM joradAra che? A duniyAne eka meTo mANasa paNa jenA gharamAM UbhuM rahe tenuM dAridraya je TaLI jatuM hoya te pachI devAdhideva bhagavAna zrI jine. zvaradeva jenA manamaMdiramAM birAjamAna thaI jAya tenuM bhAvadAridraya TaLI jAya temAM zuM Azcarya che ? tapAsIe ApaNA jIvanane.. bhAvadAridraya TaLyuM hoya. ochuM thayuM hoya tevuM dekhAya che kharuM ?.. javAba je saMtoSakAraka na hoya te nakakI samajo ke paramAtmA hajI manamaMdiramAM je rIte birAjamAna thavA joIe te rIte birAjamAna thayA nathI... vartamAna jIvananI ApaNI meTAmAM moTI karuNatA e che ke ApaNe ApaNuM eka paNa jIvana vyavahArane tapAsavA mAMgatA nathI. je janAone amalamAM mUkavA mAMgIe chIe te pejanA kharekhara amalamAM mUkavA jevI che ke nahi tenI vicAraNA karavAya ApaNI taiyArI nathI . ane eTale ja ApaNuM bhAvadAridraya TaLatuM nathI... navA kapaDAM lAvavAnuM mana thAya eTale tarata ja vicAre ke kharekhara mAre A kapaDAnI jarUra che kharI? .. ghara badalavAne nirNaya karatA pahelA vicAra te kare ke A junI jagyA badalavI zuM anivArya che? mAjazekhanA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama ghammilakumAra sAdhane gharamAM vasAvatA pahelAM vicAre ke zuM AnI kharIdI anivArya che? jinAjJA niSiddha koIpaNa pravRtti karatA pahelAM vicAre ke A pravRtti vinA huM zuM A padArthothI calAvI zakuM tema nathI. mAtra zAnta citta pAMca miniTa paNa je AvI vicAraNA prAmANikapaNe kare te jIvanamAMthI aDhaLaka saMkaleze ghaTayA vinA na rahe... paNa ATalI ya phurasada kayAM che? mATe zAMta citta vicAra kare. - Aje najara sAme evA keTalAya AtmAo dekhAya che ke jeo kayAreka saMyama svIkAravAnI bhAvanAmAM ramatA hatA . koinI IcchA moTA thaIne dIkSA levAnI hatI.... ke pitAnA che. karIne paraNAvIne dIkSA levAnI vAta karatA hatA. kaI patninI tabiyata sudharyA pachI saMyamanA mArge javAnI vAta karatA hatA. keI gharanuM ghara baMdhAvIne dIkSA levAnA vicAramAM ramatA hatA... AvA vicAre karanArA keTalAya saMyama-jIvana pAmyA vinA paralokamAM ravAnA thaI gayA ! te keTalAka atyAre ema ne ema jiMdagI pUrI karI rahyA che !. yAda rAkhaje. A saMsAra tamane kayAreya badhI rIte anukULa thavAne ja nathI. keIne kaI bAbatamAM te tamArI pharIyAda UbhI ja raheze. kuTuMba anukULa haze te zarIra sAruM nahiM hoya! zarIra taMdurasta haze te paisAnI vyavasthita sagavaDa nahiM hAya ! paisAnI sagavaDa haze te rahevAnA gharanAM kaI ThekANAM nahi hoya ! rahevAnuM ghara vyavasthita haze te dhaMdhAnI ciMtA satAvatI haze !.. AvI AvI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 caritra nAyakane janma anekavidha takalIphathI bharele A saMsAra che... takalIphane dUra karIne dharma karavAno vicAra karavA gayA te A ati uttama evuM jIvana hArI besaze.... e te takalI. phanI ane pratikULatAonI vaNajhAra vacce dharma sAdhavAnI taka jhaDapI leze te ja dharmane sAdhI zakaze. sItAnA bhAI bhAmaMDalane agAsImAM beThA beThA vicAra AvyuM ke have A saghaLAya vidyAdhara rAjAone jItIne pachI cAritranA mArge cAlyA jaIza! paraMtu A vicAra mAtra vicAra ja rahyo . AkAzamAMthI vijaLI paDI sIdhI bhAmaMDala para... ane bhAmaMDala cAritrajIvana pAmyA vinA ja paralokamAM ravAnA thaI gayA ! dharma ArAdhave che ? te Aje ja kare zarUAta ! je Aje nahi te samajI rAkhaje kayAreya nahi ! AnAthI ya vadhu karuNatA to e che ke pApanI kaI kriyAene vAyade rAkhavA ApaNe taiyAra nathI.. e tamAma kriyAone vahelAmAM vahelI take patAvI devA ApaNe khUba utsuka chIe.. "sinemAnI TikiTa AjanI maLatI hoya te pahelA naMbaramAM e ja lAvaje... AjanI na ja maLe te pachI kAlanI lAvaje ." "rasagullA Aje ja banAve ne ? kAlanI vAta kAle !. "rUpiyA tame Aje ne Aje ja ApI jajo .. huM kAla sudhI rAha jevA taiyAra nathI..." vahelAmAM vahelI take huM dukAna cAlu karI devAnA vicA ramAM chuM !" "je, A kapaDAM sIvavA te ApuM chuM, paNa
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI dhammilakumAra aThavADiyAmAM maLI javA joie... nahi maLe teA paisA nahi maLe silAinA !' makAnanA kamajo vahelAmAM vahelA kyAre maLaze ?' 72 tapAsI jue, AkhA jIvananI tamAma pApakriyA Ane ! ekeyane vAyade mUkavAnuM mana thAya che ?... nA... vicAra AvyA ke tarata amalamAM mUkI de...! kharekhara ! ApaNe AtmaghAtaka raste jaI rahyA chIe ! rastethI pasAra thatA kIrane rastAmAM eka yuvaka TakAI gayA... annenI AMkha maLI... kIre yuvakane pUchyuM, 'bhAI! kayAM jaI Avye ?' 'khAvAjI ! e te| huM vimo utarAvavA gayA hatA... yuvaka e. *ATalI nAnI uMmaramAM viSe ?' bAvAjI ! jiMdrugInA ze| bharase ? temAM ya AjanA jamAnAnI te! vAta ja karavA jevI nathI... kANa kayAre aDapheTamAM lai leze te kahevAya evu nathI .. gharethI nIkaLyA pachI ghare pAchA paheAMcIe tyAre sAcA ! AvI sthitimAM atyAthI ja vime utarAvI lIdhe hAya te vAMdhe nahi ! yuvake khumArI sAthe javAba ApyA... A javAba sAMbhaLIne phakIra malakAye... thoDe sudhI cuvaka e phakIranI sAthe ne sAthe ADI-avaLI vAte karate cAhyA, pachI phakIra pUchyuM bhAI! kAMi dharama-dhyAna kare kharA ?? dharma-dhyAna A u mara che dharama-dhyAna karavAnI? masta juvAnI che... hamaNAM te EAT-DRINK & BE
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakanA janma 73 MARRY... khAe, pIe ane jalasA karo .. pachI gharaDe ghaDapaNe kAma zuM karavAnu che khIjuM ? pheravazu zAntithI mALA !... hamaNAM tA mAvAjI ! dharama-kharamanI koi vAta ja na karaze !' yuvake phakIrane javAba ApyuM.... ekasIDanTanA jamAnAmAM vime tarata utarAvavAnA ! ane dharama gharaDe ghaDapaNe karavAnA ! AvA khAliza gaNi tamAM jIvanArAoneA Aje tATA nathI ! ApaNe ApaNI jAtane tapAsavAnI che ke ApaNA nakhara te| AmAM nathI ne?... AvI nima La vicAraNAenA bhAga banIne ApaNe ApaNI jAta sAthe ja chetarapIMDI te! nathI karI rahyA ne?... dharmane vAyade rAkha vAnI vAte karanAranI seAkhate ApaNe te nathI caDI gayA ne ? strInA saMga sukhane bhaMga kare che. kalA ane vidyAne dayA ane dharmAMnA sukhazAMti ane AnaMdaneA lApa karanAra che svata MtratAne haNanAra evuM lagna jIvana che, dha kA mAM paNa aneka aMtarAya utpanna karanAra che. eTale saMsAra sukhanI mane bhUkha nathI viSaya kaSAyamAM rasa nathI eTale hAla turaMta teA tame e mATe vicAra karaze nahi te mATe tame adbhUta dRSTAMta sAMbhaLe. e dhammila-bAlyA bhUtakALamAM bhAgapura nAme eka mATuM nagara hatuM temAM amina nAme eka mahAbaLavAna tejasvI ane lakSmIvAna rAjA hatA atyaMta svarUpavAna ane vidvAna paNa hatA, te nagaramAM eka geAvALa rahetA. te dararoja jagalamAM Dhora carAvavA jatA ane phurasadane vakhate eka vizALa
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI dhampilakumAra jhADa nIce ArAma karate. kudaratI evuM banyuM ke eka vakhata te e jhADanIce beTho hato tevAmAM tenA haiyAmAM ajaba prakAranI vidyAnI rakuraNa thaI ane sahasA jJAna zakti prApta thaI abhaNa govALIyAnuM ajJAnarUpI aMdhakAra cAlI jatAM bhASAnA bhaMDAra khUlI gayAM ane kavitva zakti prApta thaI ane kavitA racavA mAMDI. aMtaranA UMDANamAMthI sIdhI ja kavitA pragaTa thavA lAgI. have govALe Dhora carAvavAne dhaMdhe cheDI dIdhuM ane pitAnI kavitA racI rAjAne saMbhaLAvI dhana-prApta karavA vicAryuM ane rAjadarabAramAM gaye. vidvAne ane kavione paNa samajavI muzkela paDe evI uttama kAvya racanA karI rAjAnI samakSa gAI saMbhaLAvI. jemAM bhArebhAra rAjAnA vakhANa hatAM rAjA te bahu khuza thaI gayAM. rAjAe tene rAkhe ane AjIvIkA karI ApI rahevAnuM sthaLa ApyuM ane dhana paNa ApyuM. have te govALane bIjI koI ciMtA na rahI. pitAnI IcchA mujaba khAvuM-pIvuM-haravuM-pharavuM-besavuM-uThavuM malI gayuM. keI roka Toka nA rahI badhI ja prakAranI svataMtratA malI eTale te khUba AnaMdamAM rahetA ane dararojanI pAMcase gAthA (kaDI)nI kavitAo banAvavA lAge. rAja darabAramAM bIjA aneka kavie mahAkaviobhATa cAraNa ane vidvAne paNa hatA. paraMtu rAjAe badhAM pratye lakSya ochuM karI A gevALIyA kavi pratye khUbaja
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma cAhanA rAkhate ane tenI pAse ja kavitA banAvaDAvI sabhAmAM gavarAvate. sabhAjane sau tenI rasajharatI vANI sAMbhaLI DolI UThatAM ane vAha vAha karatAM ! pelA mahAkavi ane vidvAnone AnI khUba ISa thatI paNa kare zuM ? manamAM vicAre che ke kharekharaja A mANase rAjAne vaza karI lIdho che. rAjAne uttama kuLavAna kavionI kavitA karatAM halakAM eTale govALa jevA mANasonI khuzAmata bharyA zabdo sAMbhaLavA game che. jevI rIte kAmAMgha purUSone khAnadAna gharanI strIo karatAM. halakA prakAranI durAcArI strIo vadhAre priya lAge che. rAjAnI ApaNuM upara maherabAnI ochI thaI che eTale ApaNe Avaka paNa ochI thaI gaI che, jethI daridratA dhIre dhIre ApaNuM bAraNuM tarapha AvI rahI che. te mATe ApaNe kaMika karavuM joIe. AnA saMbaMdhamAM sIdhA ja je kahIzuM te saghaLuM ISa tarIke gaNaze ane mAnaze nahi mATe koI bIjo upAya zodha joIe. pachI thoDA ja divasomAM upAya zodhI rAjAne kahevA lAgyA. he mahArAjA ! Apa kharekhara nazIbadAra che ke jethI karIne A navina kavi sAmethI AvIne maLI gayAM che. vaLI A govALa che ema samajIne ene utArI pADe na joIe, bhagavAna zaMkara paNa pazupAla nAme oLakhAya ja che ne ! vaLI A navA kavinI prAkRta vANImAM artha camatkAra paNa che je amArI saMskRta vANImAM AvI zaktAM nathI. amArA karatAM nAne hAvA
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI dhasmilakumAra 7 chatAM mAnasikavineda ApanAra kavi che. bhASA game te hoya paNa sarjanamAM je zabdaracanA ane camatkAra che. je kharekhara vakhANavA lAyaka che. paraMtu hai mAlika ! A navA kavirAja guNavAna che lAvAna che ane vidvAna che paraMtu ekalAM ja che. eTale ke haju apariNIta che. A uMmare ekalA kema rahevAya ? e paraNe kuTuba kabIlA vadhe tyAreja ApanI prIti vadhaze mATe Apa game tema karIne tene paraNAvI ThekANe pADA. rAjAne sahunI vAta sAcI lAgI eTale koikanI khUba suMdara kanyA meLavIne kavinI anicchA chatAM para. jIAvyAM. dhAmadhumathI paraNIne patni sAthe rAjAe Apela raheThANamAM rahevA lAgyAM. have kavi mAthe Aphata AvI paDI. zrI AvI eTale jarUriyAta vadhavA lAgI. Aje thI nathI. Aje tela nathI Aje khAMDa nathI. Aje geALa nathI ema savAra paDe ne rADArADI ane ghAMTA ghAMTI zarU thai gaI. eTale kavinA hRdayamAM cIrA paDavA lAgyA. rAtadivasa ci'tAmAM rahevA lAgyA. ciMtA e citA samAna che. ane e citAmAM kavi maLavA lAgyA. TuMka samayamAMja kavipatni gavatI thai eTale have bhaviSyamAM thanArA kharcanI ciMtA vadhI. patninI tamiyata sAcavavA have jAte gharakAmamAM madada karavI paDatI. davA auSadhanA khaca karavA paDatA anya jarUriyAtA vadhI gaI bhAjana-kapaDAMnA kharca vadhI gayAM. Ama kavinI citAmAM anekagaNuA khaca nA vadhArA thaI gayA. TukA bhaviSyamAM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma janmanAra bALakanA kharca thaze. patni aMgenA kharca karavA paDe evI ciMtAmAM kavi muMjhAI rahyAM. ciMtAmAne ciMtAmAM kavinI kavitvazakti paNa ochI thavA lAgI. je rajanI pAMca gAthA banAvI zaktA. te have be gAthA paNa racI zaktA nahi. jevI rIte amAsa nA caMdranI zakti ke teja hotuM nathI tevI rIte have ciMtAtura AkavimAM temanI buddhi ghaTI ane nAza pAmI. mAtra ciMtArUpI citAja jalatI rahI. ekadA rAjAe pUchyuM he kavirAja ! hamaNAMthI tamane zuM thayuM che ? atyAra sudhI Apa zIghra kavi tarIke kavitAo saMbhaLAvI mane khuza karatAM hatAM ane lagna pachI dhIre dhIre ekadama baMdha karI dIdhuM che ? kavi belyA he rAjan ! Ape mArA lagna karAvI ne mane muDha mAnavI banAvI dIdhuM che. lagna pahelAM mArI tamAma zaktithI huM kAvyanI racanA karI zakto hato. lagna pachI mArI aneka prakAranI sAMsArika javAbadArIo vadhI gaI che. saMsAramAM zAMti nathI hotI. bAhyadaSTie je sukha lAge che te bhramaNA che. balake bhayaMkara duHkha ane pApa ja che. mAtra eka ja strI paraNavAthI mArI rojanI pAMca gAthA racavAnI zakti hatI te haNAI gaI che. mAruM jIvana barabAda thaI gayu che. mane khUbaja pastAve thAya che. strIothI kalAvidyAno vinAza ja thAya che. strIonA sathavArA gADha rAganA kAraNe kalA vidyA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 dhamI dhammilakumAra ane buddhine vinAza thAya che evuM jANyA pachI koI paNa mANasa je samaju che te lagnanI lAlasAmAM lapaTAya nahi. dhamila kahe che pitAjI ATaATaluM jANavA chatAM potAnA paga para kuhADe mAravA keNa taiyAra thAya? huM lagnanI bhAvanA rAkhate ja nathI mArI evI kaI IcchA nathI. lagna saMbaMdhI vAta karaze nahiM. surendradatta kahe-he putra! tArI A vAta badhI jagA e eka sarakhI rIte lAgu paDe nahi. apavAda te heya ja, mAtApitAnI AzA ane aramAna hoya, emanA AzIrvAda levA joIe mAbApane nArAja karavA tane zebhe nahi, yuvAnInA madamAM madenmatta banI chakI na jAya e mATe strIrUpI baMdhana joIe ja ! kalA vidyA ke buddhinA nAza mATe strIne doSa deve e khoTuM che. koIka vakhata te strIthI purUSanI kalAmAM vRddhi thAya che. mATe jarA vicAra kara, samaja ane amArI lAgaNI ane mAMgaNI svIkArI amane AnaMda pamADa. vaLI sAMbhaLa-strI jAte ja komaLa che tethI vidvAne sukhethI teNInI niMdA karI zake che purUSanI niMdA koI karatuM nathI. hIma kumaLA cheDane bALI zake che. vaDanA jhADa ne nahi. dhammile pitAnI badhI vAta sAMbhaLI mauna rahyo. pitAe mAnyuM ke putra mAnI gaye che ema samajI sArA sArA gharanI navayuvAna kanyAonI mAMgaNI karI. zaheranA zeTha zAhukAre-surendradattanI mitratAthI ane
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyakane janma dhamilanI uttama kalAo-jJAna vagere jeI potapotAnI putrIo bhAgyavAna dhamilane ApavAnI IcchA darzAvI. paraMtu dhambile potAnA mitra dvArA kanyAnA kuTuMbIjanone khAnagImAM jANa karI ke dhammila lagna karIne paNa muni mahArAjane saMga cheDavAne nathI. AthI potAnI kanyA ApavAnI IcchA hatI te so pharI gayAM ane bolyA ke kuMvArI kanyAne savara ne se ghara ema samajI anya zeTha zAhukAranA putra sAthe paraNAvI dIdhI. dhammila khUba rAjI thaye TADhA pANIe khasa gaI. uttamatA-veza paisA vidvatAdi para nathI, paraMtu uttama dila para che. * dhama, mokSa-muktine ghorI mArga che. * dharma, asatamAMthI satamAM laI jAya che. 0 dhama, aMdhakAramAMthI prakAza pratye gamana karAve che. 0 dhama, mRtyumAMthI amaratA pratye laI jAya che. 0 dhama vaDe dInatA-hInatA dUra thAya che. 0 dhama vaDe tRSAturanI tRSA chIpe che. dharma vaDe anAtha nAtha bane che. - dhama vaDe bhegA coghI bane che. 0 dhama vaDe yogI kevala rAnI bane che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. yAgIne bhAgI banAvyA Aja nagaramAM eka dhanavAna dayAvAna ane puNyavAna dhanavasu nAmanA eka zeTha rahetA hatA. temanI patninu nAma hatuM dhanadattA te huMmezA mIThA madhura zabdo ane mRdu khelanArI hatI. temanI putrInu nAma yaze!matI hatuM. putra karatAM adhika rIte mAtApitA teNIne cAhatAM hatAM. yuvAvasthA prApta karatAM pahelAM strIone ze.bhatI cesaTha kaLAmAM praviNatA meLavI cUkI hatI. te ghaNIvAra kahetI ke A mArI dehu seAnA jevA ja che. pachI sAnAnA AbhuSaNNAnI zuM jarUra che? mAre te guNArUpI AbhuSaNe rAkhavAnA che. rUpa karatAM guNa alavattara che. teNInA pitAe dhammilakumAranI pasa MdagI karI ane surendradattane makSI kabUlAta karI lIdhI te aMge yazomatI pitA pAse AvIne praNAma karI khelI ke Ape mAre vivAha surendradattanA putra dhammilakumAra sAthe karyAM che mane pasaMda che ane meM mArA hRdayamAM temane ja svAmI tarIke mAnI lIdhA che. have jo huM bhAganI IcchAthI bIje pati karuM te pApamAM paDu, zIla bhaMga karyuM. kahevAya. have dhammila game tevA hAya paNa mAre te pati ja che kema ke kanyA ekajavAra ApavAmAM Ave che e nIti cheDI zakuM tema nathI. tyArabAda zubhadine ghaNAja dhAmadhumathI dhammila yaze.. matInA lagna thayAM, dhammila te mAtra pitAnI AjJAthI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogIne bhAgI banAvyA 81 ja paraNyA hatA. tenA haiyAmAM lagnanA kAi umaLako ke hAMsa na hatA. sAsarethI ghaNuM dhana maLyuM hatuM. ghera pahoMcatA pahelAMja rastAmAM dareka vAcakone dAnamAM ApI dIdhu' ane khAlI hAthe ghera pahoMce. paraNyA pachI patni sAthe koi vAta nahi. carcA nahi Anada vineda nahi, brahmacaryanuM pAlana karI sAdhu nA jevuM jIvana jIvavA lAgyA. dhammila viSaya sukhane haLATuLa jhera samAna mAnI tenAthI dUra ja rahevA lAgyA. patnine khelAvatA paNa nahi.. zarIrane jarUra pUratu ja pASaNa maLe eTaleja AhAra karate. rAtrie ke vahelI paroDhe zAstrA pustako ane vyAkaraNa gAkhavA besI jatA. rAtadivasa abhyAsamAMja citta parAvelu rAkhe che. strI tarapha bhUlathI paNa najara zuddhAM nAkhatA nathI, chatAM yaze!matI muMgA meDhe sahana kare che. tyArabAda cAreka divasa pachI yazeAmatI potAne piyara gaI, teNIne ciMtAgrasta joine tenI mAtAe kAraNa pUchatAM teNIe patine vartAva ane gRhasthI sabadhanI vigatavAra mAhitI ApI. AvI vAte mAtra strIo aMdaro aMdara karI zake che mahAra karI zakatI nathI. A vAta sAMbhaLI yazeAmatInI mAtA ghanadattAne mahu ja du:kha thayuM. A aMge kAMika upAya karavA ane jANa karavA dhanadattA subhadrA pAse malavA AvI, ane dhammilanA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhammilakumAra pariNIta jIvanamAM vahevAra ane vartAva saMbaMdhI phariyAda karI navayuvAna hovA chatAM haju bALaka jeja kema che? dhanadattAnI vAta sAMbhaLI subhadrA bahu kheda pAmI ane patine vAMka kADhavA lAgI, ane babaDavA lAgI. A chokarAne zI rIte sudhArave ? mane te kAMI samajAtuM nathI. pArakI jaNI gharamAM AvI. te lokomAM tamArI vAta karaze to tame zuM karaze? gharanI ane amArI badhAnI beIjajatI thaze. dhammila te haju bALakanI mAphaka ja vate che saMsAra mAMDayA pachI bhega vilAsathI dUra rahe che paNa huM zuM karuM? sAMje pati ghera AvatAM hRdayanI badhI vedanA ThAlavI ane belI, tamAre putra bepagavALA pazu jevuM ja rahyo. mAtra jJAna ane dharmanI ghelachAmAM vedIo banI gayela che. je tamArA putrane zAstro ja bhaNAvIne hoMziyAra banAva hatuM te dhanavasunI putrI sAthe zA mATe paraNa ? keIkanI bekarInI jaMdagI bagADI ? maherabAnI karIne sAdhu munionI sabata choDAvI kAma vilAsa jANakAra ane strIone rIjhavI jANe evA kAmAbhilASInI seti karAve te kaMIka ThekANe AvI jaze. kodhathI baLI rahelI priyAnI gaMbhIra vAta sAMbhaLI surendradatta zAMtithI samajAvavA lAgyA, he priya? tuM atyaMta bheLI ane bIna samajadAra che. putre kAmane dabAvI rAkhele che, tene chaMcheDavAthI koI phAyado nathI. tuM mauna rahe badhuM ja enI jAte ThekANe paDI raheze.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogIne bhegI banAvyuM ApaNe hAthe karIne putrane khoTA raste laI jaIzuM te tenuM pariNAma sArUM nahi Ave. DI zAMti rAkha. he priya? thoDI samajadArI rAkha, kusaMgathI meLavelI caturAI sArI nathI. nIca mANasanI sebatathI kuLane kalaMka lAgatA vAra na lAge tuM tAre kadAgraha choDI de. ApaNe putra nasIbadAra kahevAya ke juvAnamAM ja zAstra ane dharmane raMga lAgyA che. dharmAtmA banI dhamI banyA che. AvI rIte samajAvavA chatAM te mAnI nahi ane pitAne haThAgraha cAlu ja rAkhe. eTale na chUTake zeThe vyabhicArI purUSane belAvI samajAvyuM ke juo AjathI mAre putra tamane soMpu chuM. tene kAmakaLAmAM praviNa banAvo. saMsAramAM rasa paDe evuM karo te aMge je kAMI kharca thaze e huM ApIza. pachI A loko dhammilanI sAthe mitrAcArI karI bahAra laI gayA. jugAra khAnAmAM nATaka zALAmAM vagere aneka sthaLoe pheravavA lAgyA. sAdhuonI saMgata choDAvI raMgarAga ane nAca gAna uDAvatA sthaLee pheravavA lAgyA. eka divasa teo dhamilane moTA udyAnamAM laI gayAM ane samajAvyuM ke ahIM kula ekaThAM kara ane A jaLAzayamAM haMsanI peThe kIDA kara. dhammila kahe are mUrkha ! tamane eTalIya khabara nathI ke pRthvI, pANI, vAyu, agni ane vanaspati ekendriya jIva che temAM krIDA karavAthI keTalAM niraparAdhI jIvenI hatyA thAya? A badhuM mane pasaMda nathI tyAre badhAM bhegA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhampilakumAra maLI dhammilanI khUba mazkarI karI ane kahyuM are ? AvA dhatIMga tane koNe samajAvyAM kharekhara sAdhu munioe tane bharamAvyuM che. ame AvuM kazuM mAnatAM nathI, tane kayAMthI khabara paDe ke kule bhegAM karavA jalakIDA karavI hiMcakA khAvA strI-nATaka-gIta-hAsya vagere te yauvanane mArga che. mATe belyA cAlyA vagara ame jema karIe tema kara. Ama te lekenI sAthe rahI temanI mAphaka vatate thaI gaye ane vakhata jatAM pApa puNyanI zaMkA dUra thaI. keIpaNa mANasane sArA raste caDAva kaThIna che paNa pApanA raste laI ja atyaMta saraLa che. | Aja nagaramAM vasaMtatilakA nAme eka vArAMganA rahetI hatI. nagaranA tamAma loko jANatA hatA ke te bhalabhalA mAMdhAtAne paNa ghaDInA chaThThA bhAgamAM potAne karI letI. tenA rUpane jeTe nahote. zarIre madamasta yauvanA hatI. paravALA jevA lAla caTaka tenA hoTha hatAM lAMbA vALa kALI nAgaNa jevA lAgatA hatAM. mArakaNI AMkhe ane ThassI ho bhalabhale mAnavI tenA mita pAchaLa tenI cAla pAchaLa tenA nakharA pAchaLa laTu banI jate. vaLI zarIre jhAkamajhoLa thatAM aneka alaMkA zebhatA hatA ane nRtyakalAmAM tene koI ja harIpha nahote. eka divasa pitAnI nRtyakalA dekhADavA te rAjadarabAramAM gaI. aneka loke dhammila ane tenA mitro paNa tyAM gayA aneka yuvAne paNa hAjara hatAM. rAjasabhAmAM pitAnI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAgIne bhAgI banAvyo ane kalAnI parIkSA karavA teNIe rAjAne jaNAvyuM. rAjAe sabhAmAM jAhera janatAne pUchyuM ke tamArAmAMthI koi nipUrNa mANasa A nRtyAMganAnI parIkSA kare. leAkAe kahyu` ke satyAsatyane bheda jANanAra A dhammila ja che mATe tene kaheA. rAjAe dhammilane Adeza karyAM ane tenI sAthe vasaMtatilakAe nRtyanI zarU karyuM. nRtya te atyaMta su MdarahAvabhAva ane avanavI dehula gI joi sau khuza thaI gayAM rambaranI mAphaka agamarADa joi vAhavAha ! belI uThayA dhammile AzcayathI peAtAnuM mAthuM dhuNAvyu` ethI rAjAe khuza thaIne nRtyAMganAne ghaNu' dhana ApyuM. nRtyAMganA vicAravA lAgI ke kharekhara A dhasmilane kAraNe ja mArI kadara thaI che. ane rAjAe ATalu badhu dhana Apyu che. jethI te ghasmila pratye rAga karavA lAgI teNInA AMkhanA bhAvathI lAgyu ke A strI dhasmilane AbhAra mAnI rahI che. have dhasmila kAmakrIDAne lAyaka thai gayA che. ema samajI mitro dhasmilane vezyAonI galImAM lai gayAM. tyAre dhammila khelI uyeA ke strIe nAgaNa jevI hAya che. vezyAe zubha vezyAone nAza karanArI ya che. vezyAo e kSaNunu sukha ApI mahAna duHkha ApanArI hAya che. ghInI sugaMdhInA kAraNe ghInA eka TIpA pAse eka kIDI AvI. ghImAM lapaTAI gaI. eka, be, traNa, cAra ema karatAM hajAra kIDIe cInI cIkAzamAM lapaTAI gaI.. tyAMthI pAchI na vaLatAM prANa rahita thAya che tema vezyA gAmI
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharmI-lammilakumAra puruSo lapAI gayA bAda AtmAnA guNothI mukta banatA vAra lAgatI nathI.. . . jenI AMkhamAM anya purUSa ane hRdayamAM anya purUSa hoya che jenA vacanamAM juduM ane vyavahAramAM juduM hoya che evI strIone saMga koNa che? A galImAM AvanAra sau keI vikArI banI jAya che. ahIM AvanAra dhanavAna paNa nirdhana banI jAya che. ahIM AvanAranuM kaI rakSaNa karavAne zaktimAna nathI uttama purUe ahIM eka kSaNa mAtra UbhuM rahevuM egya nathI. mitroe dhammilane belate rekI ane kahyuM are mUrkha ! tArI buddhi bera mArI gaI lAge che. dhamilane vezyAmAM rAgI karavA kahe che. . A asAra saMsArarUpI mArgamAM cAlanAra mATe vezyAo to mIThA pANInI TAMkI samAna gaNAya. pitAnI patni te patine ja sukha ane AnaMda Ape che jyAre vezyAo te samasta purUSane sukha ane AnaMda Ape che. Ama juo te vezyAo samasta purUSo mATe mahA upakArI che. Ama samajAvI uzkerI taiyAra karI tenI sAthe vasaMtatilakAne ghera sau gayA. pitAnA AvAsamAM siMhAsana upara beThelI ratine paNa zaramAve tevA rUpavALI AchA pAtaLAM kapaDAMmAM pitAnA yauvananuM darzana karAvatI arisAmAM pitAnuM mukha jotI beThI hatI dhamilane Avate jaI uThI sAme gaI ane premapUrvaka AvakAra ApyuM ane belI uThI mArA dhanabhAgya, Apa jevA mahAnubhAva mAre AMgaNe padhAryA che !
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogIne bhAgI banAvyA mitrAe hasatAM hasatAM kahyuM ke tArA pUrva janmanA puNya pratApe A surendradatta zeThane putra dhammila tAre tyAM AvI caDhaye che. tene sAcavaje ane tene sevI AnaMda Apaje. tArAmAM evA laTTu (pAgala) banAvaje ke jethI tane cheDIne jAya nahi Ama dhammilane soMpI mitropatananA mAge` mAkalI cAlyA gayAM. 62 tyArabAda vasa MtatilakA eTalI he prANapriya ! Ape mAruM AgaNuM pAvana karyu. Ape mArA upara ghaNI kRpA karI che. Ape rAjasabhAmAM mArI kalAnI kiMmata karI tyArathI mane priya thaI paDayA che. tyArathI huM tamArAmAM rAgI thai che ane tamArU dana aMkhatI hatI. sArA nasIbe Apa ahIM AvI caDayA che tenA mane khUba AnaMda che. have A ghara ane A kAyA tamArI ja che Apa bhAgavA ane mane pAvana karo. vasaMtatilakA kahe he svAmI! Apa jo mArI vAta mAnya rAkhaze! te! tamAre AbhAra mAnIza ane nahi mAnA teA huM ApaghAta karIza, ane tenuM pApa tamane lAgaze, teNInI AvI vAta sAMbhaLI dhammilanA hRdayamAM rahyA sahyA paNa savicAro-sAdhutAnI asara nAza pAmI. ane teNI pratye rAga vALA thayeA. teNInA samAgama ane sahakAra sparzImAM badhu ja bhUlI gayA. saMsAramAM majhA che, evu lAgyuM. teNInA mAhapAzamAM paDI rahyA ane ghera javAnu paNa na sUjhayuM. have teA rAta-divasa meAja majAha, sukha cena, gAna-tAna ane srIne saMga vhAle lAgyA. te
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI-dhammilakumAra choDavAnuM tene mana thatuM ja nahiM. gharabAra ke mAtapitA yAda AvatA ja nahi patni paNa yAda AvatI nahi. dhammilane A vArAMganAnuM eTaluM gheluM lAgyuM ke tenA vinA eka paLa rahI zakate nahi. tene mulAyama sparza, tenI nAjuka juvAnI tenuM kAmaNagAru hAsya madhathI e mIThuM lAgavA mAMDyuM Ama tene patananI zarUAta thaI cUkI. mitro vArAMganAne tyAMthI sAMbhaLIne tamAma vAta dhamilane ghera AvI tenA mAtA-pitAne kahI saMbhaLAvI. A sAMbhaLI tenI mAtA subhadrA khUba khUba rAjI thaI gaI. surendradattane paNa saMtoSa thayo. mitrone gya mahenatANuM ApyuM. sau rAjI thatAM ghera gayA. surendradatta have niyamIta rIte reja ne ja ATha hajAra sonAmahore vezyAne mokalI Apate, ane putra vezyA sAthe bhega-vilAsa bhegavate Ama ne Ama ghaNe samaya vahI gaye. paraMtu dhamila pAche A nahi-te na ja AvyuM. gIne bhegI banAvavA kadApi prayatna karaze nahi paNa bhegIne megI banAvavA mATe prayatna karI puSya bAMdhajo..... .. 0 dhama vaDe buddhi svaccha thAya che. che dhama vaDe jIvana-Atma kalyANarUpa che. dhama saMte AtmA che, Azraya che. 0 dhamathI ahama bhamanuM visarjana thAya che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. 'hAthanAM karyA haiye vAgyAM' eka divasa surendradatta beThA hatA. tenI DAbI AMkha pharakatI hatI. teNe mAnyu ke putraviyeAgamAM Amane Ama huM marI jaiza paraMtu putranuM mukha jovA maLaze ke kema te zaMkA che. A tA hAthanA karyAM haiye vAgyA" jevu thayu. me' karyu che eTale mAreja bhAgavavAnu che. Ama humezAM ciMtAmAM rahetA ane jIva khALatA. C. A bAju putra vezyAmAM eTaleA badhA gheleA manI gayeA hateA ke ene vasaMtatilakA sivAya khIju kazu ja dekhAtu na hatu. vezyA dhamilane snAna karAvatI. premapUrvaka jamADatI ane aneka rIte majhA karAvatI jethI te vezyAmaya banI gayA hatA. jANe jIvana asta na thayu hoya! vezyA sAthe seAgaThAbAjI ramatAM gItA gAtAM ane vAvivAda paNa karatAM. je dhammila strInuM nAma sAMbhaLIne bhaDakatA hatA teja Aje vezyAne AdhIna thai gaye che! je dhammila mAtA-pitAne praNAma karyA vinA jamatA nahi. te Aje temanA khabara paNa pUchatA nathI ! je sAdhu munienA nitya darzana karatA tene Aje muninu nAma paNa mAthAmAM zULa jevu lAge che. dhikkAra che indrionI capaLatAne ? dhikkAra che zrI rasane ! dhikkAra che viSayanA kIDAne ! dhikkAra che yauvananI viDa manAne !
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI--dhammilakumAra keTalAka divase pachI peAtAnA putra have saMsAranA sukhAmAM rasa lete thayA che tethI rAjI thatI subhadrAe patine kahyuM he svAmI ! 90 je prakAranI caturAI zIkhavavA mATe ApaNe dhammilane mekalyA hatA. te vezyAne tyAM paDI rahe che. ghera AvavAnu nAma paNa leteA nathI. tenA darzana durlabha thaI gayAM che, have enA darzIna vinAnI eka ghaDI mane eka divasa samAna lAge che. have mArA putranA darzana sivAya huM jIvI zakuM tema nathI game tema karIne dhammilane ghera AlAvA. pitAe vicAryuM ke smila ghera Avaze nahiM. tema chatAM subhadrAnA mananI zAMti khAtara nekarane teDavA mATe meAkalyA. tyAM jaIne kahyuM huM kumAra ! tamArA mAtApitA tamane ekavAra jovAne jhaMkhe che, mATe jaladI amArI sAthe cAle, ane emanA jIvane zAMttvana Ape. mAtAne zAMti ApavI e phraja che. jinezvara prabhune paNa mAtA pUjanIya che mAtAe putra mATe aneka duHkha veThayA hAya che. tenA badalA kadI paNa vaLI zake tema hAtA nathI. tyAre dhammile nila jja thaIne kahyuM tame pAchA jAva ane temane kahejo ke huM ahI beThAM beThAM Apane e hAtha joDIne vaMdana karuM chuM. puNyanA ceAge Aje mane je sthaLa maLyuM che tene cheDIne tyAM AvI zakuM' tema nathI temaja kahejo ke bAlyAvasthAmAM ja mAtAnI jarUriyAta
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja hAthanA karyA haiye vAgyA heAya che. yauvavAvasthAmAM te strInI ja jarUra hoya che. A sAMbhaLI nekare khinna vadane pAchA pharyA. nekaroe pAchA AvI badhI vAta karI ane tyAM beThA beThA karelA namaskAra kahyAM, putranI AvI durdazA thaI gaI jAne subhadrA zeThANI to meTethI raDI paDyAM. surendra zeThe mahAparANe samajAvIne zAMta karyA ane bolyA he priya tArA kahevAthI ane tArI IcchA pUrNa karavA ApaNe putrane vezyAgRhe mokalyA che. have te pAcho Ave tenI IcchA rAkhavI egya che? tane khabara che ke mAchaluM jALamAMthI chaTakI jAya che. pakSI pAzamAMthI bacI zake che. hAthI je hAthI paNa baMdhana toDI chUTI jAya che paNa strInA pAzamAthI chUTavuM bahu muzkela che. je mANase kumatithI prerAIne bhaviSyane vicAra karyA vinA kArya kare che tene aMte pastAvAne vakhata Ave che. te aMge brAhmaNanuM dRSTAMta tuM sAMbhaLa (je surendra datta subhadrAne saMbhaLAve che.) kallAka nAma eka gAma hatuM. te gAmamAM eka garIba brAhmaNa ane tenI patni rahetAM hatAM. temane ghaNA bALako hatAM paNa khAvAnA sAMsAM hatA. temAM somila nAmano sahuthI nA putra hatA. bALapaNamAM ja tene anya gAmanI bahAra mUkI Avela tethI pite mAbApa vagarane ja che ema samajI athaDAto kuTAte moTo thayA. bhIkha mAMgIne gujarAta calAvate. samaya jatAM yuvAna thayela bhIkha mAMgI mAMgIne thoDuM ghana bheguM karI jhuMpaDA chUTaka batathI prerA pAsa
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 dharmI-dhammilakumAra jevuM makAna bAMdhI lagna karyAM. dhIre dhIre tene tyAM eka pachI eka. ema aneka ALA thayAM. sukha zAMtithI jIvana nirvAha karatA. eka divasa te vicAra kare che ke me' ghaNA ghaNA du:khA sahana karyAM che. izvare mane thADu dhana ApyuM che. ane atyAre paNa mAre gujArA sArI rIte thai zake che. lakSmI caMcaLa che. mATe leAsa karavA ane lakSmIne pUrI rAkhavI e cegya nathI. * hu eka sAruM taLAva banAvaDAvuM jethI mAru nAma paNa leAkAmAM jANItuM thaI zake. tema vicArI peAtAnI jAta-mahenatathI ane dhana-vAparIne taLAva banAvyu. cAmAsu AvyuM ane sArA varasAda thayA. taLAva cheka kinArA sudhI bharAI gayuM. te joIne tene lAgyuM ke kinAre vrukSA hAya teA taLAva zeAle. tethI teNe taLAvanI pALa pharatAM aneka vRkSeAM vAvyA ane jAta-mahenata karI tenuM marAmara rakSaNa karI ucheryAM. TuMka samayamAM vRkSothI taLAva zeAbhI rahyuM. have teNe vicAyu... ke eka maMdira haiAya te atizaya zele. peAtAnI zakti mujaba nAnuM evuM maMdira banAvI peAtAnA iSTadevanI mUrti sthApana karI. niyamIta pUjA-sevA karate ane savAra sAMja AratI karatA jethI leAkamAM te jANIte thaye.. A brAhmaNa A madiranA devane dara varSe eka bakarAneA bhAga gharatA, ajJAna brAhmaNa samajatAM ke AthI deva rAjI thaze. kharekhara mithyA draSTivALAnA dilamAM dayA lAvavI kayAMthI ? samaya jatAM brAhmaNa vRddha thayuM ane maratAM maratAM
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM potAnA putrone bakarAnA balidAnanI vAta samajAvI marIne tiryaMca nImAM gayeA. pApIonI gati AvIja thAya. - tenA mRtyu pachI tenA putro pitAnA upadeza mujaba daravarSe eka bakarAnuM balidAna caDAvatA ane mIjabAnI karI AnaMda mAnatA. pele brAhmaNa samila marIne tiryaMca gatimAM bakarAne ja avatAra pAmela hato. thoDA divase pachI balidAnano divasa Avato hato tethI sau kare zodhavA nIkaLyAM. pharatAM pharatAM eka vADAmAM khAIpIne rUTa puSTa thayele eka bakare che. saue tenI pasaMdagI karI tethI tene kharIdI ghera lAvI bALe putrone kayAM khabara hatI ke A temano pitA che ! bakarAne pitAnuM ghara-taLAva-maMdira joI pitAne pUrvajanma yAda AvyuM are ! A putro te mArUM balidAna caDAvaze ! mane mArI nAMkhaze ! paNa huM zuM karuM? mane vAcA nathI. kharekhara dareka jIvane pitAno jIva vahAle hoya che. nirdoSa jIvanI hatyAthI te pApaja thAya. evI samaja atyAre paDI. have balidAnane divasa AvI pahoMcyuM. tenA putro ane bIjA anya brAhmaNe tenI AjubAju UbhA rahI maMtroccAra karI rahyAM. strIo madhura gIto gAvA lAgI, aneka vAjiMtro ane avani thavA lAgyA. bakarAne kaMkune sAre cAMlle karI dorIthI bAMdhIne gAma bahAra vaghasthAne laI javA lAgyA. khADe mode te paDe? bakara samajI gayA ke have mAruM mRtyu AvI rahyuM
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhammilakumAra che ane te nakakI ja che. A kara leke mane jIvate cheDavAnA nathI eTale karUNa svare pikAra karavA lAgyA e samaye eka jhADanIce eka sAdhu beThelA hatA. bakarAne je ane belyA ke he bakarA ! A ghara ! A taLAva banAva nAra tuM che A vRkSo ropyAM che ane A maMdira paNa te ja banAvyuM che. A balidAnane rivAja paNa te zarU karyo che. AvI zikhAmaNa paNa te ja tArA putrone ApI che. tArA karyA tAre bhegavavAnA AvyA che tyAre vRthA beM beM zA mATe kare che ? A sAMbhaLI bakare tarataja zAMta thaI gaye ane nIcuM joIne saraLatAthI cAlavA lAge. brAhmaNane Azcarya thayuM tethI teo pUchavA lAgyA ke he muni ! tame zuM kahyuM ke tethI A bakare tarata ja zAMta thaI saraLatAthI cAlyA. AthI munie bakarAne kahela te vAta pharIthI brAhmane karI ane tene pUrvabhava jaNAvya, A sAMbhaLI jAtimada vALA brAhmaNe te ekadama gusse thaI gayA ane ane kahevA lAgyA ke bhAI! amArA pitA te mahApuNya zALI hatAM marIne devalekamAM gayAM che. tuM samajayA vagara ane jANyA vagara game tema kema bele che? AnA karatAM cUpa rahete sArUM. amArA pitAe aneka bakarAne maMtrabaLe karIne devalokamAM mokalyA che. tenI tane zuM khabara paDe! | muni zAMta citte bolyA ! bhAIo! tame je bolI rahyA che te tamAruM ajJAna che. ame munie jIva jAya te paNa kadI juThuM nA bolIe. tame jarA zAMti rAkhe.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 95 A makarAja tamArA mananuM samAdhAna karI keNu sAcu che te sAbita karI Apaze. jue A bakarAne jAti-smaraNa jJAna thayu che. tene AMdhelI dorI cheDI nAMkhA te te tarataja peAtAnA gharamAM jaI jyAM dhana dATelu' che. te jagA tamane batAvaze ane tamane dhana maLe pachI te| mApha kahyuM sAcuM che ema mAnazeAne ? brAhmaNIe bakarAne chUTA karyAM te peAtAnA ghera gaye ane jyAM ghana dATI rAkheluM te jagAe jai jamIna kheADhavA lAgyA putroe tyAM khAyuM ane dATelu dhana maLyuM tethI sau rAjI rAja thai gayAM ane muni pAse AvIne peAtAnA aparAdha badala kSamA mAMgavA lAgyAM. munie temane dayA dharma samajAzai. jagatamAM dareka jIvane jIvavuM game che keAine maravuM gamatu nathI. amela jIvAne mAravAthI ana Mtu pApa thAya che. keTalAMka devA jIvahiMsA karAve che. temAM temane be ghaDI AnaMa thAya che. paraMtu anyanA jIva jAya che. jIvarhiMsA pApAnA kAraNarUpa che, je nIca purUSo dharmone nAme jIva-hatyA kare che. karAve che. teo mahApApa karI rahyA che. ajJAna rUpI aMdhArAmAM satya sAMpaDavuM muzkela che. muninI amRtarUpI vANI sAMbhaLIne brAhmaNe! AnaMda pAmyA ane jaina-dhama aMgIkAra karyAM. akarAne chUTA mukI dIdhe| ane tamAma prANIone abhayadAna ApyuM. peAte karela kArya pAtAne lAgavavAnuM AvyuM tyAre satya samajAyuM, muni mahArAja malyA na heAta tA zuM thAta ?
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharmA-mmilakumAra mATe he priye! ApaNe jAteja putrane beTA mArge mokalya che. ane have raDavuM te nakAmuM che. Ane mAthuM muMDAvyA pachI muhUrta puchavA jevuM thayuM. surendradatta jaNAvyuM] subhadrA kahe ke svAmI ! AvuM belI mane vadhAre dukhI zA mATe kare che? mane kayAM AvI khabara hatI ke putra A thaI jaze! surendradatta kahe he priye ! Ama khATuM na lagADIza. AmAM mAre ke tAre koIneya doSa nathI. pUrvenA karelA karmo ja A badhuM karAve che, buddhi vAna mANase bhale vicArIne pagaluM bhare paraMtu kAryanI siddhi te karma mujabaja thAya che. huM to sArA mATe karavA gaye ane thaI gayuM UMdhuM paNa zuM thAya ? dhAyuM keInuMya thatuM nathI. badhuM ja kArya-kamane anusAra thAya che mATe zeTha kare nakAme che. huM karu huM karuM eja ajJAnatA, zakaTane bhAra jema zvAna tANe. zAstrone jANanAra jotiSane jANanAra para vicAra karI ne kArya karanAra paNa vidhAtAnI ramata jANI zaktA nathI, je thavAnuM che. te thavAnuM tene kaI rokI zakanAra nathI ke pheravI zakanAra nathI. jevuM karyuM hoya tevuM ja pAmavAnuM che. bAvaLa vAvanAra ne kerI maLatI ja nathI. karma taNI gati nyArI che ! tenuM eka draSTAMta jue kaTu karmanA paripAke magadha nAme eka deza che. jyAM dhana-dhAnyanA DhagalA che. gaMgA-jamanA jevI nadIo bharapura rahe che. khetare pAthI lacI paDe che. ghI dUdhanI nadIo vahe che. jyAM
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 97 duHkALa kI DAkAI zakto paNa nathI. temAM sugrAma nAme eka prakhyAta ane suMdara gAma che. jarUra karatAM vizeSa anAja-pANI phaLa-kula maLatAM jethI nagarajano karatAM peAte vadhu sukhI che. ema ja mAnatA. AvA samRddhivALA gAmamAM eka garIba brAhmaNa rahetA hatA. tenu nAma ziva hatuM. tenI pAse khAvA anna nahi. rahevA ghara naheAtu ane paheravA kapaDAM paNa na hatAM. bhIkha mAMgIne peTa bharatA, gheADu mAMgI mAMgIne bhegu karI ghara banAvyuM. tenA putranu nAma seAmadeva ane putrInu nAma seAmazarmA hatuM, khAlyAvasthAmAMja temanI mAtA devalAka pAmI hatI. meTe bhAge garIbene ja aneka prakAranA duHkhe, AvI paDe che. ane duHkhA Ave che. tyAre sahasramukhe Ave che. brAhmaNu jematema karIne baMne bALakeAne meTA kare che. dhana meLavavAnI AzAthI brAhmaNa aneka prakAranA vicAro kare che. zuM huM vanamAM jAuM? zuM huM khANu khATTu ? para Mtu kAMi sujhatuM nathI. eka vakhata rasAi mATenA lAkaDAnI jarUra paDI tethI te levA jaMgalamAM gayA. garIkhImAM koIpaNa kAma karatAM zarama rahetI nathI. jaMgalamAM lAkaDA vINavA Amatema pharateA hateA. tevAmAM dUra eka cAgIne joyAM. jo ke A yogI eka jANakAra tarIke jANItA hatA. brAhmaNa ceAgI pAse jaI pagamAM paDI praNAma karyAM. cegIe khuza thai AzIrvAda ApyAM ke AyuSyavAna 7
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI ghammilakumAra bhava, putravAna bhava, lakSmIvAna bhava, brAhmaNa kahe-he gIrAja ApanA AzIrvAdathI huM jarUra sukhI thaIza evI mane zraddhA che. tyArabAda te brAhmaNa gIpAse AvI vaMdana karate. ane temanuM kArya paNa karato. jethI te bahu khuza rahetAM. muni (gI)nI AjJAthI teNe eka mazAla banAvI. eka divasa te yegI belyA. beTA! cAla mArI sAthe, Aje tane dhana meLavavAne raste batAvI dauM jethI tAruM dvAridraya TaLe, ane te cegI tene laIne cAlatA cAlatAM eka parvatanI taLeTImAM pahecyAM. brAhmaNe gIne hAthamAM pustaka hatuM te joyuM temAM sarva prakAranI suvarNa siddhi aMgenI vigata hatI. bhUtakALamAM AvI siddhio hatI. dhananI AzAthI te brAhmaNa atyaMta kaDIna evA parvata para bhegInI sAthe caDavA lAge. AkarUM caDANa hatuM. pagamAM patthare vAgatAM lohI nikaLavA chatAM AgaLa cAtye ja jatAM hatAM. AzA eka mahAna cIja che. aMte teo eka moTI aMdhArI guphA pAse AvI pahoMcyAM. mahAmuzkelIthI temAM praveza karyo. sAthe lAvela mazAla saLagAvI tenA prakAzathI mArga zodhatAM zodhatAM AgaLa vadhI rahyA. aMte teo eka kuvA pAse AvI pahoMcyA. najIkamAM eka maMdira hatuM. temAM aneka tejavI ratnathI prakAza jhaLahaLI rahyo hate. temAM teo baMne pravezyA. yegI be he brAhmaNa ! A suvarNa rasa bharela kuvAnI mAlika A devI che. temane khuza karIza te devI prasanna thaI tane suvarNarasa Apaze mATe huM temanI sevA karI temane prasanna kara.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyA AthI te brAhmaNa najIkanI nadImAM snAna karI, bagIcAmAMthI aneka prakAranA suMdara phUle tathA kulanI mALA banAvI lAvI devInI pUjA karI. atyaMta bhaktibhAvathI devInI ArAdhanA karI, ane be hAtha joDI prArthanA karatAM be he devI ! huM garIba chuM, mArA upara kRpA karo mAruM duHkha dUra kare. mArI upara amI daSTi rAkhe. devI tenI parIkSA karavA belI ! he putra? huM tArA upara prasanna thaI chuM mATe tuM kaI pAtra dhara. huM tane kaMIka ApavA mAMgu chuM. brAhmaNa pAse koI pAtra te hatuM ja nahi tethI bebAkaLa banI vastrane cheDo pAtharyo. devIe muDI bharIne java pheMkayA. ane adraSya thaI gayAM. A joI brAhmaNa manamAM gusse thayela ane babaDavAM lAgyA. ahe? A devInI sevA karIne meM prasanna karyA. tyAre mane zuM Apyu? eka muThI java! kharekhara A devI atyaMta lebhI lAge che, keTale dUrathI cAlato AvuM atyaMta parizrama karyo, anahada thAka lAge che. pagamAM lehI nIkaLyAM che. te zuM A java mATe ja ! arere ! huM to khoTo chetarAI gaye. kahevata che ne ke DuMgarA dUrathI raLiyAmaNA; ane pAse jAva eTale patthara ja hoya. AnA karatAM te huM bhIkha mAMgIne peTa bharate hato teja vadhAre sAru hatuM. have ahIM vadhAre paDI rahevuM egya nathI. ema vicArI gussAmAM pelA ja devI tarapha pheMkI dIdhA ane babaDa. le tArA java pAchA bheMmA bhaMDArI rAkhaje. mAre
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 dhamI dhammilakumAra nathI joitA tArI kRpA nathI joitI huM hateA teja sAruM hatuM, brAhmaNanA AvA AkarA vacano sAMbhaLI devI gusse thayAM ane brAhmaNane tyAMthI upADI dUradUra pheMkI dIdhA. AMkhe ughADIne jue che teA na maLe madira na maLe yAgI, koI ajANI jagAmAM te paDela hateA. te UbhA thavA gayA tyAM vastramAM cAMTI rahelA keTalAka dhAradAra jave! joyA. kharAkhara jotAM khabara paDI ke A java te seAnAnA hatAM. brAhmaNa pastAvA karatAM raDavA lAgye. arere! me mUrkhAe devInI kRpAthI maLelA java sAmAnya java samajI pheMkI dIdhA. huM pApI chuM buddhivagaranA chuM. jo huM gusse ye na heAta tA te devI mane jarUra suvaNu rasa Apate ane mAruM daLadara phITI jAta. kahevata chene ke akkamIno paDIye kANeA. te Anu nAma lakSmI cAMllA karavA AvI tyAre huM cAMllA karavA gayA. evu' thayu have game teTalA saMtApa karlR' te paNa sava nakAmuM che. ema samajI brAhmaNa koi eka dizAmAM cAlatA thayA. peAtAnA jIvana pratye napharata ane tiskAra karatA vicAre che ke koi hi Msaka pazu AvIne mane mArI nAMkhe te A jIMdagIthI chuTTa'. have mane jIvavuM paNa gamatu nathI. Ama te cAlatA jai rahyo hateA. tevAmAM najIkamAM kayAMka mANasAne avAja sAMbhaLye. tethI te dizAmAM cAlavA mAMDayu. thoDe dUra jatAM keTalAMka mANase kodALIthI jamIna kheAdatAM joyAM. temanI pAse jaine pUchyuM ke bhAio
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 hAthanA karyA haiye vAgyAM ahIM zuM bhedI rahyA choahIM sudhI dUra AvI bedavAnuM prayojana zuM che? pelA loko tene ajANye mAnavI samaja kahyuM ke bhAI ! A rohaNAcala parvata che. temAM asaMkhya nAnA moTA maNi tathA ratno bharelAM che. A parvatanI mekhalAM che tethI ahIM davAthI mahA tejasvI ratna maLI zake tema che. brAhmaNe pitAnI sAthenA sonAnA java ApIne temanI pAsethI eka kodALI kharIdI ane te paNa saunI sAthe sAthe davA lAge. sakhata parizrama karI ghaNuM nAnA moTA maNi ratna meLavyA. haiyAmAM AnaMda AnaMda thaI rahyo. maNiratnonA samuhanI eka piTalI bAMdhI, manamAM zekhacallInI mAphaka havAI killA bAMdhato navAnavA taraMgo vicAratA pitAnA ghara tarapha javA nIkaLyo. anya khAdanArAo brAhmaNane mAnathI jotAM tenI pAchaLa pAchaLa cAlI nIkaLyAM. vaLI rastAmAM cAra luMTArAne bhaya paNa hato aneka mANaso sAthe hoya te koIne Dara nA rahe. tethI saue bhegAM maLI prathama te zapatha lIdhA ke rastAmAM koI koIne dago kare nahi. paraspara eka bIjAne chetaravA nahiM, bhAIcArAthI rahevuM ane eka bIjAne madada karavI. Ama nakkI karI sau bhegAM cAlatA thayAM. cAlatAM cAlatAM sAMja paDI. aMdhAruM thavA lAgyuM. sau potapotAnuM jokhama sAcavI saMbhALIne sUI gayAM. brAhmaNa paNa potAnI poTalI mAthA nIce mukI bephIkarAIthI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 dharmI dhammilakumAra sUi gaye.. sau thAkIne leAtha thai gayAM hatA. eTale ghasaghasATa UMghI rahyA hatAM. vahelI parAThe najIkanI jhADImAM rahetA koI vAnare A pATalImAM lADu ke koI khAvAnI cIja che tema samajI ne tyAM AvI jhaDapathI poTalI laine nAsI gayA. brAhmaNa UDI gayA ane rADA pADavA lAgyA are ! bhAIe UTho mane macAvA ? A vAnara mArI poTalI laine bhAgI jAya che. koi macAveA. A sAMbhaLI badhAM jAgI gayA ane pelA vAnaranI pAchaLa doDayA. A kamanazIba ! Darane mAryAM vAnara eka jhADathI khIje ane khIjethI trIje ema kUdAkUda karatA adraSya thaI gayA. brAhmaNa bicAro poka mUkIne raDavA lAgyA. sau sAthIdAre tene AzvAsana ApavA lAgyA ke he bhAi ! je manavAnu hatu te khanI gayuM. have ni ka raDavAthI kAMI vaLavAnuM nathI. gayelI vastu pAchI AvavAnI nathI. jevu' ApaNu bhAgya ! vilApa karavAthI zuM vaLe ! ka pAchaLa vaLagyuM che. kharekhara hu' ja abhAgye chuM. mAru nasImaja evu nidhana che. pachI kAinA zu' vAMka kADhavA ? ema mana manAvI bhagna hRdaye potAnA ghara tarapha javA nIkaLye, ghera jaine sane potAnI durdazA ane bhAgya hInatAnI vAta karI raDavA lAgyA. A jANI te gAmanA ThAkorane dayA AvI. tene khelAvI AzvAsana ApyuM. temaja tenA bharaNapASaNa mATe eka khetara tathA rAhiNI nAme gAya sAMpI tyAre brAhmaNa zAMta thaI gayA.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 103 samaya jatAM comAsuM AvyuM. bharapUra varasAda thayA. megharAjAnI mahera jeI brAhmaNa rAjI thaI gaye. khetaramAM DAMgara vAvI. mabalakha pAka Utaraze evI AzA baMdhANI. have mArI garIbAI adaSya thaze. atyAra sudhInI jIMdagI duHkhamAM gujArI che. have izvare mArI sAme joyuM che. evAmAM sUryagrahaNanuM parva AvyuM. teNe vicAryuM ke koI nagaramAM jAuM to loko pAsethI dAna-dakSiNAnI sArI evI rakama mane maLI jaze. e jAte brAhmaNa hatuM eTale kazuM ja jatu na karavuM ane dAna dakSiNA levI e te amAre dharma che. koI nAnama nathI. ema vicArI pitAnA putra putrIne DAMgaranA khetaranuM dhyAna rAkhavA ane garbhiNI rehi gAyanI dekhabhALa rAkha. vAnuM kAma soMpI TuMka samayamAM pAcho AvI jaIza ema kahI te lAlacu brAhmaNa dhana meLavavA zaheramAM gaye. lobhe lakSaNa te jAya ! tyArabAda evuM banyuM ke tenA gAmamAM eka naTanI ToLI AvI pahoMcI. pitAnI kalAthI lekone Azcaryacakti karI dIdhA. aneka herata pamADe tevA prayoga karI batAvyA. lako khuzakhuza thaI gayA ane vagara mAMge khUba khUba dhana ApI racha kya. gAmamAM cere ne cauTe naTanA vakhANa thAya che. brAhmaNa putra somadeva paNa naTanA aMgamareDanA herata pamADe tevA prayege vakhate hAjara hatA. ane leAkoe chUTe hAthe dhana ApyuM te joI rahyo. semadeva vicAre che ke
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 dhamI ummilakumAra kharekhara ! A naTa lekonI kevI AgavI ane AkarSaka kalA che? kalAnA cAhako te sarvatra hoya che eTale emane vagara mAMge joIe te karatA vadhAre dhana malIja rahe che. jyAre mAre bApa savArathI sAMja sudhI pharI Thera Thera mAMgI mAMgIne bheguM kare chatAM piTa pUratuM paNa maLatuM nathI. aho ! A brAhmaNano avatAra che! bhIkha mAMgIne peTa bharavuM paDe che. chatAMya A pApI peTa kadI bharAtuM nathI. dhikAra che. A janmane! dhikAra che. A kuLa ne ! ane dhikakAra che. A daridratAne ! mATe mAre nAta jAtane ke UMcanIcane vicAra karyA vagara jemAM saraLatAthI dhana maLe zAMti pUrvaka jIvI zakAya e dhaMdhe svIkAro joIe. emAM zarama zAnI ? kuLa-jAtinI paravA karavA rahIza te jIvana bhara bhIkha mAMgIne jIvavuM paDaze ane jIvanamAM zAMti ke ArAma nahi maLe. Ama vicArIne koIne paNa pUchyA vagara ke rajA lIdhA vagara naTanI ToLImAM bhaLI gayA te pahelAM pitAnI bahena semazarmA kaika pasAdAra yuvAnane seMpI ane tenuM tathA gAyanuM ane khetaranuM rakSaNa karavAnuM seMpI dIdhuM ane cAlI nIkaLe. pilA dhanavAna yuvAne temane khUba ja mejamajAha karAvI. je allaDa yuvatI samajI zakI nahi. ane samaya jatAM somazarmA garbhavaMtI banI potAnA khetaramAM DAMgara vAvI hatI. pAka paNa suMdara ane lacI paDela hariyALuM khetara koInI dekhabhALa vagara ghAsathI AcchAdita thayuM. ane pAka niSphaLa gaye. gabhaNI rahiNI gAya paNa yogya
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 105 pAlana piSaNanA ane mAvajatanA abhAve sukAI gaI ane maravA jevI banI rahI. A bAju pele brAhmaNa zaheramAMthI dAna-dakSiNA dvArA meLavela DuM dhana laIne pAcho pharyo. rastAmAM vicAra kare che. ke aho ! mArA khetaramAM mabalakha DAMgara pAkaze. rahiNI gAya viyAze ane vAcharaDI Avaze gharamAM ghI- dUdha pUratA maLI raheze pachI mAre koI dukha nahi rahe. Amane Ama vicAra karatAM karatAM te pitAne ghera paho . te ghara baMdha joyuM. are ! Ama kema? ghara baMdha kema haze ? ahIM AjubAju badhuM dhULa dhULa che. zuM ahIM keI rahetuM nathI? mAre putra ke putrI dekhAtAM nathI. mArI gAya dekhAtI nathI. badhuM ja ujajaDa jevuM kema che? kayAM gayA badhAM? brAhmaNa te vicAramAM paDI gaye ke have zuM karuM? kone pUchuM? semade najAta , somazarmA ca gurviNI, zAliva prastRNacchane, na prasUtA ca rahiNI che najIkamAM rahetA keIe tene bolAvI badhI vAta kahI ke bhAI! tAre putra somadeva ghara choDIne naTa banI temanI sAthe cAlyuM gayuM che. tArI putrI somazarmA koI dhanikathI garbhavaMtI che. tArA khetaranI keIe darakAra karI na hovAthI sarvatra ghAsa UgI gayuM. tArI rahiNI gAyane garbha nAza pAmyuM che. ane maravA paDI che. A badhuM ja tArI bedara. kArInuM kAraNa che.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 dhama dhammilakumAra A sAMbhaLI brAhmaNa bahu kheda pAmyA. tenI pitAnI janmathI Aja sudhInI tamAma vAta yAda AvI. kalpAMta karavA lAgyA. ane samAja, saMsAra ane sagAMsnehIothI trAsIne jaMgalamAM jaIne eka jhADanIce besI chUTe e raDI paDaze. jIvana pratye napharata jAgI saMsAra pratye abhAva jAge. eja samaye koI muni mahArAje tene je. pitAnI pAse bolAvI zAMtipUrvaka pUchayuM ke- bhAI ! tuM kema raDe che? zuM thayuM che? raDavAthI kazuM vaLe nahiM. je banyu hoya te kahe. brAhmaNe potAnI ApavItI kahI saMbhaLAvI. munie zAMtvana ApyuM ane samajAvyo bhAI ! hiMmata rAkha raDa nahiM. je thavAnuM che. te kadI mithyA thatuM ja nathI. raDavAthI kaI vaLatuM nathI. tyArabAda brAhmaNa zAMta thaye. kasya lakSmI sutAH kasya, kasya vezyaticiMtaya ! tati yAti cAtmAya, mekaeva bhava bhavuM che munie upadeza ApavA mAMDe, he jIva! khUbaja zAMtacitte vicAra kara, ke konI lahamI? kenuM ghara? kenA putro? kenI putrI ? kenI patni? are ! A saMsAra kSaNabhaMgura che. keI koInuM keI nathI. A AtmA A saMsAramAM ekalo ja AvyuM che. ane ekaleja javAne che. kaI cIjavastu sAthe AvavAnI nathI. keNa che mAruM ne keNa che tArU, nAhaka karate mAruM mAruM, jANIle jIvaDA keIna tArUM, AMkha mIMcAtA thAze aMdhArU.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 107 saMsAramAM sagAMo sau svArtha pUratA ja che. be AMkhe miMcAI gayA pachI kadI kaI yAda paNa karatuM nathI. ajJAna mAnavIo mArUM tAruM karIne jIvanabhara kalezakaMkAza ane azAMti vahere che. ane janmAMtare paNa tenA sAthe laI jAya che. ane parabhava paNa bagADe che. mATe koIpaNa pratye kadI rAga ke dveSa rAkha nahi. rAga-dveSa e AtmAnA duzmana che. mATe tene rAkhavA nahi. ajJAna ane aMdhakAramAM DUbela mAnavIne sAco rAha dekhAtuM nathI. strI e sarva pApanuM mULa che. chatAM tenAM pratye anahada mAyA rAkhI vyartha jIvana barabAda kare che. strInI agaDAI aMgabhagI ane madanmatta deha lAlitya joI bhalabhalA pIgaLI jAya che. ane viSayavAsanAmAM paDI nara kanI gati pAme che. jagatamAM je kaI satya hoya te parama kRpALu jinedharadeva, gurU mahArAja ane jina dharma-te tamane satyanA rAhe laI jaze. janmamaraNanA pherAmAMthI mukti apAvaze teja tAraNahAra che. ATaATaluM jANavA chatAM-ahaMkArI mAnavI mAne che. ke A meMkaryuM che. A huM karuM chuM. A huM karIza. badhuM ja vyartha che. "karuM huM karuM eja ajJAnatA, zakaTane bhAra jema zvAna tANe A jANune brAhmaNa pote vicAre che. ke aho ATaluM jANyA pachI have mane lAge che. ke khare ja huM mUrkha
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 dhama-dhampilakamAra chuM. karma mujaba ja phaLa maLe che. mAnavInuM dhAryuM kadI koI. nuM ja thatuM nathI ane e mATe pastA kare ke raDavuM nakAmuM che. keI paNa kArya kAryanuM phaLa deva Adhina hoya che te mATe udAharaNa sAMbhaLe. vidhyAcala nAme eka parvata hatA. temAM sapheda zarIravALe eka mahAkAya hAthI rahetuM hatuM. A mahAbaLavAna hAthI madajharatuM hatuM. tenA gaMDasthaLa upara hajAre bhamarAo hatAM. sukhacenathI te A parvata upara raheto hate. ane manaphAve tyAM pharate hate. eka divasa vahelI savAre UThI pitAnI suMDha UMcI karI AnaMda vyakta karavA kIkIyArI karI. A sAMbhaLI aneka pakSIo gabharAIne pitAnA mALAmAMthI UDIne bhAgI gayA. najIkamAMja khaLa khaLa vahetI eka nadI hatI. jaLakrIDA karavAnA AzayathI te nadI tarapha gaye. jaMgalanI gIca jhADImAMthI bahAra nIkaLe evAmAM eka zikArI jaMgalI pazune. zikAra karavA jaMgalamAM jaI rahyo hato. teNe A hAthIne je. hAthI nadInA jaLamAM AnaMdathI ramI rahyo, suMDhamAM pANI bharIne zarIra upara uchALate ane e ja mANato hate. zikArI vicAre che ke kharekhara huM nasIbadAra chuM ke prathama najare ja A suMdara zikAra malI gaye, AvA hAthIne mAravAthI mane motIone lAbha thaze. Aje te lakSmI sAme cAlIne maLavA AvI rahI che. ema vicArIne zikArIe jhera caDAveluM bANa hAthI tarapha tAkyuM. ghanuSyanI paNacha caDAvIne jera pUrvaka cheDayuM.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 109 eve vakhate zikArInI najara hAthI tarapha hatI. tethI tenA paga nIce moTuM dara hatuM te joyuM nahiM. eja samaye prabhAtane zitaLa pavana pIvAnI IcchAthI sa5 bahAra nIkaLe ane zikArIne Daryo. bhayaMkara jherI sarpa hovAthI ahIM zikArI paDayo ane nadImAM hAthIne tIra vAgavAthI hAthI paDe. zuM kudaratanI lIlA che! zikArI poteja zikAra bane. | sarpa karaDavAthI zikArIne jhera caDatAMnI sAthe ja paDe. zikArInA zarIra taLe pele sarSa paNa cakadAye ane te paNa maraNa pAmyuM. eja vakhate eka vighAghara AkAza mAge jaI rahyo hato. teNe A joyuM ane bolya. hAthInA manamAM kaMI hatuM. pAradhinA manamAM kaMI juduM ja hatuM ane sarpanA manamAM kaMIka anya hatuM. vidhinI viSamatA te jue? A saMsAramAM kadI keInuM dhAryuM thatuM nathI. dhAryuM dhaNInuM thAya che. kudaratanA hAthanI cIja prArabdha vinA maLatI nathI. kharekhara vidhi keTalI niSThura che? paraMtu keIne deSa devA karatAM karmane ja doSa che. karma kadI koIne choDatuM nathI. mATe kheTo aphasesa na kara. A mujaba munie brAhmaNane upadeza ApyA. lakSamI ane strIthI parezAna thayelA te brAhmaNe dikSA lIdhI ane AkarI tapazcaryAne anusarI karmanI nirjarA karatA karmathI mukta banI mekSamAM gaye. subhadrA kahe che prANanAtha A zIva brAhmaNanI kathA saMbhaLAvI ane karmanuM phaLa kevuM maLe che. te samajAvyuM evI ja rIte aneka prakAranI vAto karatAM karatAM pati-patni pitAnuM duHkha ochuM karavA lAgyA.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 dhama dhammilakumAra jevI rIte cIbhaDAmAM rahela kaDe je kAma kare che. tevI rIte mAnavInA hRdayamAM rahela kAmanI lAlasA mAnavInA satkarmane chetarI khAya che. tevIja rIte dhamila putra tarIke upanna thaI ApaNane duHkha Ape che. putra viyegamAM jharI jhUrIne maravuM te karatAM te jhera pI ne maravuM sAruM evuM mAnatAM thakA virahanI vedanAmAM taraphaDatAM raDI rahyAM. teo je kArya karatAM hatAM te pUrvakarmanA saMskArathIja karatAM paNa manathI karatA na hatA. duHkhathI kaMTAbelA teo patipatni mRtyunI IcchA rAkhatAM. rAtre bhara UMghamAM paNa teo belatAM ke- he putra ! mArA vhAlA dhamila! tuM jaladI pAcho Ava ane amane zAMtvana Apa. tArA viyegamAM ame taraphaDI rahyA chIe. amArA pratye kaMIka te dayA rAkha. Ama virahanI vedanAmAM jharI jharIne mAtapitA bane mRtyu pAmyA. tyArabAda yazematI pitAnA sAsu-sasarAnA mRtyu bAda ekalI aTulI te gharamAM hiMmatapUrvaka rahevA lAgI ane uttama prakAranuM zIla pALatI rahI. dharmadhyAna karatI pitAnA jIvananuM kalyANa karatI. A bAju dhammila pitAnA mAtApitAnA mRtyunA samAcAra jANavA chatAM rasa lupa bhamarAnI mAphaka gaNi. kAmAM vadhune vadhu AzaktabanI viSayasukha bhagavate rahyo. gaNikAe pitAnI AgavI kalAthI mardonmatta juvAnInI aMgaDAIthI kAyAnA kAmaNa karI dhammilane bAMdhI rAkhe.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 111 Amane Ama bAra bAra varSanA vahANuM vAyA chatAM dharmilane samaya kayAM gayo tenI khabara paDI ja nahiM. yazomatI hatuM tyAMsudhI niyamIta rIte dhana mekalAvyA karatI paraMtu dhIre dhIre dhana khUTI gayuM. jethI have te samayasara dhana mekalI zaktI nahiM. Ama dhana AvatuM baMdha thavAthI kuTaNIe potAnI dAsIne dhana levA dhazmidhane ghera mekalI. dAsI ghamilanuM ghara zodhatI zodhatI tene ghera pahoMcI gaI. taddana jIrNa thaI gayeluM. divAlamAM Thera Thera gAbaDA paDela cAre bAjue bAvA vaLelA hatA. dara ane khADA vALA gharamAM dara doDA doDa karatAM evA gharamAM te gaI. gharamAM koI cIje na hatI. bArI bAraNe tUTI gayela hatAM. avAvarU jevA gharamAM pravezIne joyuM te dhamilanI patni yazAmatI duHkhane ciMtAmAM dubaLI thaI gaI hatI. ciMtA rUpI ciMtAmAM te bAI bhara yuvAnImAM karamAI gaI hatI. yazomatIne joI dAsI bolI he caMdramukhI yazematI ! tArA patideva dharimale mane mekalI che. tethI huM ahIM AvI chuM. yazomatI belI mArA patie tane moklI che. e jANI mane khUba AnaMda thayo che. mArA patideve bIju kAMI kahevaDAvyuM che? dAsI- kahe hA, bahena chellAM keTalAMka samayathI tamArA tathI dhana mekalAvyuM nathI mATe mane levA mATe mekalI che. yazomatI kahe- he bAI ! mArA patideva kSemakuzaLa
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 dharmA-dhammilakumAra te che. ne? emaNe tane je kArya mATe mokalI che. e mujaba huM tane ApIza. paraMtu huM tane bIjuM zuM kahuM. pUrvajanmamAM meM pApa karyo haze jethI mArA pitA tulya sasarAjI ane mAtA tulya sAsujI te devaloka pAmyA che. temaja temanuM bheguM kareluM dhana paNa nAza pAmyuM che. jethI huM tamane niyamIta rIte dhana mekalI zakI nathI. tuM A mArA kiMmatI AbhUSaNe che. ne laI jA, mAre tenI koI jarUra nathI. mAre mATe te zIlarUpI vastroja uttama che. A sivAya have bIjuM kAMI mArI pAse nathI. zuM karuM? AthI anicchAe paNa kuTaNInA Dare te AbhUpaNa laI dAsI cAlatI thaI. ane kuTaNI pAse AvI badhI ja vAta karI. vezyA vicAre che. ke ATalI kharAba paristhiti hovA chatAM paNa chellAM rahelAM AbhUSaNa-vastro ApI de che : dhanya che. AvI nArIne ! kayAM huM ane kayAM zIlavaMtI yazomatI ! AvA pavitra kapaDAMne hAtha aDADe e mAre mATe egya nathI. tenI pAse huM kAMIja nathI. Ama vicArI eka hajArane ATha senA mahAre sAthe te vara AbhUSaNone te dAsInI mAraphate pAchA mekalAvI dIdhA. yazAmatIe te vastra AbhUSaNe premapUrvaka pAchA svIkArI lIdhA. have mAre pati koikALe pAcho Ave tema lAgatuM nathI. chatAM patie huM pati vinAnI thaI gaI chuM. huM kevI pApI chuM? sAsu sasarA cAlyA gayAM. dhana cAlyuM gayuM. ane A bharayuvAnImAM patine viyoga thaye. pati
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 113 vinA ekalI strI nirAdhAra dizAmAM AvA nirjana makAnamAM zI rIte rahI zake? patinA mATe samagra jIvana samarpita karavAM chatAM pati pitAnA na thayAM aMte manamAM vicAre che ke sagAM-saMbaMdhI ane svajanenI hAjarImAM mAre hAtha pakaDe hovA chatAM mane taracheDIne kema cAlyA gayAM che! mAre zuM vAMka gune che? huM khAnadAna kuTuMbanI strI chuM eTale maryAdA cheDI zakatI nathI. nahiMtara huM jAte vezyAne ghera AvIne tamane manAvI samajAvIne pAchA laI Avate. tame mArA haiyAmAM vase che chatAM mArI vedanA jANatA nathI. A mAruM durbhAgya che. bIjuM zuM kahuM ! tyArabAda yamatI pitAnA sasarAnuM makAna vecI daIne temaja saMsAra sukhathI nirAza banelI potAnA pitAne tyAM gaI. ane dharmadhyAna karavAmAM divase pasAra karavA lAgI. A bAju vezyAe jANyuM ke dhamila taraphathI koI thana malavAnuM nathI. vasaMtatilakAne bolAvIne kahyuM he putrI vezyAo kadI keInIya sAthe sAcA hRdayathI prema karatI hotI nathI. te tuM jANavA chatAM dhammila sAthe ghaNe vadhAre prema zA mATe kare che. A tane zobhatuM nathI. ApaNe vyavasAya mAtra dhana mATe ja hoya che. ane dhammila have kAMIja ApI zake tema nathI. A sAMbhaLI vasaMtatilakA gusse thaI gaI ane belI he mAtA! tuM have gharaDI thaI gaI chuM eTale tArI buddhi paNa gharaDI thaI lAge che. je devIone ke apsarAone maLa.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 dhamI dhammilakumAra du bha che tevA dhammila anAyAse mane maLI gayA che. tene cheDavAnu tu mane samajAve che ! kAMi samaja paDe che ke nahi, dhammila dekhAve kAmadeva jevA che. buddhimAM bRhaspati jevA che. gaMbhIra che ane udAra paNa che, tene vagara kAraNe cheDI devA e kAipaNa rIte yogya nathI. huM dhammilane cheDI zake tema nathI. vezyA atya Mta gusse thai gai ane jema tema rIte bephAma kaTAkSayukta vacaneA khelavA lAgI, he putrI ! kei paNa divasa nahiM ane Aje thayu che zu ! vaDIleAnA hukamano anAdara karavA e tane yAgya lAge che ! he putrI ! ApaNA vezyAnA 'dhAja evA che ke lokone rAjI karavA chatAM prema karavA nahi. jema bhikSukane lajjA hAya nahi, jema pAradhine dayA rAkhavI pAlave nahi. tevI rIte vezyAne prema karave pAlave nahui mATe have khIjA koI dhanavAna purUSane zeAdhI. tenI sAthe vyavahAra kara ane A nidhana dhammilane vidAya kara. A sAMbhaLI vasatatilakA eTalI hai mAtA vaDIleAnI AjJA mATe vicAra karavA na ghaTe. tevIja rIte zu hRdayathI svIkArela vyaktine cheADIdevI te zu ucIta che ? kharekhara teA prema karaveA na jAie paraMtu bhUlathI karI beThAM teA tene koipaNa sa MjogeAmAM choDI zakAya ja nahi eja sAcu che, ATalA divaseAthI huM A dhammila sAthe prema karI beThI chuM. hRdaya ApI dIdhuM che. AzA ane aramAneAnA mahela caNAvI beThI chuM te huM mAre hAthe kadI nahi
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 115 teADI zakuM. A dhammilanA guNAmAM mArUM hRdaya pIgaLI gayuM che. te have pachI kadApI anyanI sAthe prema karI zake temaja nathI. mATe huve pachIthI pharI vAra AvuM kadApi melIza nahi. ane jo tuM dhammilane kADhI mUkaze te huM paNa tenI pAchaLa cAlI nIkaLIza. AthI samaya mATe zAMta thaI gaI. ane samaya te| vahI rahyo. manamAM atyaMta dveSa heAvA chatAM te cUpa rahIne peAtAnu kArya karavAnI taka zeAdhavA lAgI. kuMTaNI thADA eka divasa utsava nimitte sau madyapAna karI ana dathI nRtya karatAM hatAM. vezyAe vasatatilakA ane bIjI vezyA ene paNa khUbaja madyapAna karAvyuM. madyanA nazAmAM sau Amatema pharatI, gametema khelatI. tAphAna mastI karavA lAgI. eja samaye dhasmilane melAvIne kahevA lAgI. he mahAnubhAva ? amArA gharamAM rahevA chatAM tuM dArU pIte nathI ethI mane duHkha thAya che. A nirdoSa cIja ne ekavAra vAda kara pachI khabara paDaze are ? bhagavAna kRSNa ane za Mkara jevA paNa premathI pItA A cIja * tA kharekhara baLane vadhAranArI ane zarIranI kAMti vadhAranArI che. kamalamAM rahenArI lakSmI paNa madyane tiraskAratI nathI. cauda ratnAmAM madyanI gaNatarI thAya che. mATe tuM premathI svIkAra. AvuM sAMbhaLIne dhammile paNa tenuM sevana karyuM ane pariNAme ghenamAM meherA thaI ne paDI rahyo. je samayanI te kuMTaNI rAhu joI rahI hatI te samaya AvI paheAMcyA ane sadhyA samaye dAsIe mAraphate
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 dhamI ummilakumAra dhamila nagaranI bahAra pheMkAI gaye. beheza avasthAmAM hato tethI tene kAMI samaja paDI nahi ane AkhI rAta dhULamAM ALoTate paDI rahyo savAra paDI. lokenI avarajavara cAlu thaI gaI. jinamaMdiramAM maMgaLa vAjiMtronA avAja ane zaMkhanAda saMbhaLAvA lAgyA. sUryodaya thaye ane dhIre dhIre tenA kiraNoe dhammilane jagADa. nazo utarI gayA hate. dhammila vicAre che ke huM kayAM chuM ! mArI vasaMtatilakA kayAM gaI? ane mAre palaMga kayAM che? mArUM mahela jevuM makAna kyAM gayuM? A badhuM zuM che? dhIre dhIre tene badhuM ja samajAyuM. karI sebata kuchadInI, kahyuM keInuM na mAnyuM. karI barabAdI jIvananI, pachI pastAya te paNa zuM ? kharekhara mane nirdhana samajIne kuTaNIe A rIte mane tyAgI dIdho che. meM temane keTaluM badhu dhana ApyuM. prema Ape. chatAM badhuM vyartha, vezyAne kadI vizvAsa karAya ja nahiM. kapaTI prema racI dhana paDAvI laI bhikhArI banAvI cheDI denAra vezyAnI pAchaLa jIvana ke dhana barabAda karavuM e gya nathI ja. hatI lahamI ghaNI pAse, lIdhI nA bhALa svajanenI gaI lakSmI theye khAlI, pachI pastAya te paNa zuM ? arere? huM ke pApI ? nagaranA agraNI evA surendradatta zeThane tyAM janmI pApanA paDIkA samAna vezyAnA kheTA premamAM AMdhaLe banI sarvasva gumAvI beThe! dhikkAra che mane ! jaina dharma pALanAra e huM dArUnuM sevana
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haye vAgyAM 117 karI A pavitra dehane badanAma karyo ! huM kema jIvate rahyo ? strInA vacana ane caMcaLatAmAM zA kAraNe lebhAya. kharekhara ApaNA jaina sAdhu munione dhanya che. teo kevuM uttama prakAranuM cAritrya pALe che ane strIne vacane ke caMcaLatA kazuM ja temane karI zakatAM nathI. Aje mArI AMkhe khulI gaI che "jAgyA tyArathI savAra" jIdagImAM pharI kadIye vezyAnA zabdothI ke caMcaLatAthI bhAIza nahi. AthI A mAre nirNaya che ema vicArI potAnA ghara tarapha vaLe. pitAnA gharanA bAraNe AvI Ubhe. ghara baMdha hatuM. avAvarU ane ujajaDa hatuM. te vicAravA lAgyuM ke have zuM karuM? kayAM jAuM? tapAsa karatAM kaI mANase kahyuM ke - bhAI tame paradezI lAge che. ahIM surendradatta ane subhadrA nAme zeThazeThANI rahetAM hatAM. moTI uMmare temane tyAM putra janme. khUba lADakoDamAM Ucheryo hate paNa kamAge te putra vezyAne ghera raheto thaI gaye, mAtApitAe anekavAra pAchA bolAvyA paNa vezyAmAM Asakta thayela putra pAchA AvyuM nahi. duHkhamAM dahADA gujAratAM gujAratAM teo baMnne devaloka pAmyA che. temanuM dhana paNa khalAsa thaI gayuM. tyArabAda ahIM dhammilanI strI rahetI hatI paraMtu yauvanAvasthAmAM ekaluM rahevuM egya na lAgatAM A ghara vecIne te bAI tenA pitAne ghera gaI che. temane duSTa putra have kayAM che tenI koIne khabara nathI. "vinAza kALe viparIta buddhi kuLane vinAza thavAno hoya tyAre ja AvA putro pAke. peTe paDayA patthara kahevAya.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 gharmI dhammilakumAra hatAM mAtA, pitA jJAnI, karI sevA na manamAnI, samaya vitye thaI glAnI, pachI pastAya te paNa zuM ? A badhI vAta sAMbhaLI dhammilane khUbaja AghAta lAgyuM. sAruM thayuM ke tene dhamila tarIke koIe oLakhe. ja nahiM. nahitara lokonI kevI kevI vANI sAMbhaLavI paDate. arere ! dhikkAra che mane ! A AkhA nagaramAM mArI AvI halakI nAlAyakanI vAta thAya che e sAMbhaLavA huM kema jIvate rahyo ? meM papIe ja mArA mAtApitAne ane dhanano nAza karyo che. pativratA yazomatIne paraNIne paNa meM koI sukha ApyuM nathI. kharekhara te huM jIvatAM chatAM muA jevo chuM. have mAre mATe jIvavuM egya nathI. Ama vicArI te pAcho vaLe. ane nagara bahAra nIkaLI cAlate cAlato eka jaMgalamAM gaye ane hAthamAM eka tikaNa hathiyAra letA gayA. jaMgalamAM jaI eka jhADa nIce Ubhe rahyo. ane ApaghAta karatAM pahelA khaDakane saMbodhIne be. he hathiyAra? tuM je, mArA kAraNe mAtapitA gayA. dhana strI gayA. gharabAra gayA. vepAra gaye ane AbarU paNa gaI. have mAre mATe jIvavA jevuM kAMi ja nathI. mATe he mitra mRtyune bheTavAnI mArI tIvra icchA tuM pUrNa kara. ema kahI talavAra ugAmI pitAnuM mAthuM ane dhaDa judA karavA jAya che tyAM vanadevIe talavAra paDAvI lIdhI tyArabAda baLI maravA citA jalAvI temAM praveza kare te pahelAM ThArI nAMkhI Ama maravA mATe aneka upAya karyA paNa deve
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyA 119 badhAMja upAye nakAmA karI nAMkhyA. manamAM vicAra kare che ke huM maravA icchuM chuM ane mRtyu paNa mArAthI dUra bhAge che. evAmAM AkAzavANI saMbhaLANuM ke "he dhammila tuM mRtyunuM sAhasa kara nahi" tethI teNe vicAryuM ke Apa ghAta kara nakAme che. jIvato nara bhadrA pAme je huM ApaghAta karIne marI jaiza to mArA AtmAne zAMti nahiM maLe. vaLI samAjamAM ane saMsAramAM mArI vAte thaze. AnA karatAM je huM jIvate rahIza te kadAca gumAvelI AbarU pAchI meLavI zakAze. bhUtakALane bhUlAvI zakIza. vaLI surendradattanA kuLane vele cAluM raheze. kharekhara huM mahAmUrkha chuM. jina dharma jANavA chatAM A mArge javAno vicAra ja kema Ave? have te huM jIvato rahIza. gumAvelI lakSmI ane AbarU jarUra pAchI meLavIza. ane jaMgalamAMthI tema mRtyuthI pAcho pharyo. A bAju vasaMtatilakA madyanuM ghena utaratAM ja milane zodhavA lAgI. pitAnA priyatamane nahi jovAthI valopAta karavA lAgI. ane kuTaNIne pUchavA lAgI. ke he mAtA ! mAro mila kayAM che ? tyAre kuTaNuM hasatAM hasatAM bolI ke- e nIcanI mane zuM khabara? huM tenuM dhyAna rAkhavA beThI nathI. ane have pharIvAra enA viSe pUchIza nahiM. temaja kuTaNuM kahe che ke he putrI ! tuM te bahu catura che. eTale kheTo prema kare tane na zobhe ! tuM te haju navayuvAna che. suMdara che. khUbasurata che. eTale have te tenA jevA bIjA aneka purUSe. tane maLI raheze !
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra0 dhama dhammilakumAra vasaMtatilakA samajI gaI ke A madyotsava karI mArA dhammilane madya pAI- baheza karI Aja kuTaNIe mArA priyatamane kADhI mUke che. have huM zuM karuM? tenA vinA huM zI rIte jIvI zakIza" mAre deha mAtra dhamile bhega le che. are tenA sivAya anya ke tene bhegavI zakaze nahiM. have jayAM sudhI mane mAro priyatama pammila nahiM maLe tyAM sudhI tAMbula khAIza nahiM ane zarIra upara AbhuSaNe paherIza nahi. temaja veNIbaMdha cheDavAnI nathI. AvuM AkarUM vrata laI satI strInI mAphaka jIvana gujAravA lAgI. kuTaNI ghaNuM ghaNuM samajAve che. paNa vasa tatilakA mAnatI ja nathI ane priyatamanA vicAromAMja rAta divasa lIna rahI jIvana vitAve che. kulIna strI banI vairAgI jIvanamAM AnaMda mAne che. atyAra sudhI bhagavelA sukhanI yAda vAgoLatI rahe che. A kaNAnuM baMdha kahevAya. have dhamila jaMgalamAMthI nIkaLIne rastAmAM AvatA eka manahara udyAnamAM gayA. drAkSanA aneka mAMDavAthI te bAga atyaMta suzobhita hate. vaLI aneka keLanA jhADa nIce kAmI loke kIDA karI rahyA hatAM. temaNe lajajA ane bhayane vegaLA mUkayA hatA. aneka prakAranI sugaMdhIta kulethI tene pamarATa cAre bAjue phelAyeluM hatuM. vAtAvaraNa khUba ja ramaNIya ane AlhAdaka hatuM. A mAdaka vAtAvaraNamAM tene tenI priyA yAda AvavA lAgI. tyAMthI AgaLa jatAM eka eka sAdhu jhADa nIce dhyAnastha avasthAmAM beThelAM joyAM. te muni pAse jaI temanI pradakSiNA karI praNAma karyA.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 121 munie dharmalAbha kahyo ane kahyuM- he dhammila ! A saMsAramAM lakamI meLavavI sahela che. atyaMta svarUpavAna strI meLavavI sahela che. hAthI-ghaDA, baMgalA ane vAhane meLavavA sahela che. paraMtu saMsArarUpI samudra tAranA dharma meLavavuM atyaMta kaThIna che. dharma to ciMtAmaNI ratna je che. ane bhayaMkara karmone paNa nAza karavA samartha che. gurUnI AjJA mujaba je dharmanuM ArAdhana karavAmAM Ave te sarva svanI prApti thAya che. paraMtu viSaye mAnavIne calIta karavAmAM ane bhAva bhajave che. kAcA hadayanA mAnavIo mohane vaza thaIne saMsArarUpI cakamAM bhamyA ja kare che. jaina dharma pAmyA chatAM je dharma karatAM nathI teo ciMtAmaNI ratna gumAvI bese che. aMdhakAra bharyA oraDAmAM dIvAne prakAza vastuone jaNAve che. tema jJAna thatAM vastunuM svarUpa yathArtha paNe samajAya che. AcaraNa kame kame Ave che. jethI padArtho pratye vikArIbhAve UThatA nathI. prANI mAtrAmAM AtmAnI pratIti thavI. sau pratye AtmabhAva rahe, ane zuddha bhAvamAM TakavuM e vastunuM-tavanuM yathArtha svarUpa che. jyAM jyAM anya vikalpa ke kalpanA thAya te anya bhAva che. kema vaDe dharmanuM yathArtha svarUpa samajAya che. pratItimAM Ave che, anubhavAya che. tevuM parama samatA rUpa e svarUpa che temAM ja sAcuM sukha che. dharma e vastu bahu gupta rahI che. te bAhya saMzedhanathI maLavAnI nathI. apUrva saMzodhanathI te prApta
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 dharmIdhammilakumAra thAya che. te aMtara saMzodhana koI mahAbhAgyathI saddagurunI . kRpA-anugrahathI pAme che. AtmA anaMta guNa-paryAyI che, tenI zaktine guNa kahevAmAM Ave che. te guNa janya pariNAma te paryAya che. AtmA anaMta dharmavALe che. sahabhAvI dharma te guNa ane kama bhAvI dharma te paryAya che. te paryAye paNa anaMta che, te paLe paLe upaje che. ane zame che, pANInA taraM. ganI jema samajavuM havA Adina nimitte pANInA taraMga upaje che. ane zame che. pudgala jaDa ne jaDanA paryAya hoya che. AtmAmAM cetanAdi anaMtaguNa che. pudgalane rUpAdi anaMta guNa heya che. AtmAnA jJAna darzana rUpa paryAya che. ane pudgalane varNa rUpAdi paryAye che. AtmA cetanazakti vaDe jaNAya che. pudgala rUpAdithI jaNAya che. baMnenI zakitarUpI paryA baMne dravyamAM vyApta rahe che. ane nija dravyamAM rahIne bhinna bhinna svarUpe pariName che. 0 dharmAnurAgInI pAraMbhanI dazA dharmAnurAgI java dharma kiyA samaye bole che to khare ke huM deha nathI. ghara, nagara, strI, putra, kalatra. mitra vagere mArAM nathI. huM AtmA chuM. sahajAnaMdI zuddha svarUpI chuM, ajara chuM, amara chuM, jJAtA-deNA mAruM svarUpa che. trikALa rahevAvALe chuM, AvuM ghaNuM nivedana prabhu sanmukha kare che. paNa je nimitta vaza karmodaye AtmadhAra khaMDita thaI ke asAvadhAna rahyo te e kaheze huM amuka chuM.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 123 zrImaMta chuM. mAlika chuM, pitA chuM putra chuM A ghara Adi svajane mArA che. huM temane chuM ame kayAreya chUTA paDI zakIe tema nathI. rega thatAM kaheze mArA piTamAM duHkhe che. huM marI jaIza AvA vibhAva pariNAmamAM te eka rUpa thaI jAya che. vAsanA rUpa viSaya ane kaSAyanI pIDAthI pIDita manuSya mukta thavAnuM anukuLa sayAgemAM pUrvanA susaMskAra vaDe kathaMcita vicAre che. mukhyatve te duHkhanA prasaMge kaMIka vicAraNA kare che. vaLI duHkha dUra thatAM pAcho deha sAthe ekarUpa thaI jAya che. satsaMga ane satyasaMgaja AmabhAvane TakAvI rAkhe tevA sAdhana che. IcchAono abhAva te mekSamArganI gurucAvI che. temAMthI janma maraNane abhAva thaI pUrNa mekSa prApta thAya che. che ke manuSya sukha prApta kare che. jagatanA bhautika sukha maLe yA nA maLe paNa dharma ke jemAM saraLatA, anyatA udAratA, samAnatA, nirapekSatA niHsvArthatA. nirahaMkAritA, samAyelA che. te ja dehatyAga karavAnuM pasaMda kare che. paNa dharmane choDatA nathI. AvuM sAhasa karanArA ja pUrva saMskAranA baLe vartamAnamAM dharmane jIvIne anukrame artha ane kAmane gauNa karI ke vaza karI mokSane sAdhavA prerAya che. dharmane anusaranArA ja kAmane koI paNa prakAranI IcchAone sarva prakAre AdhIna hotA nathI. strI, putra, parivAra, anucara ke samAja sAtheno temano saMbaMdha kevaLa AzA, tRSNa, apekSA, svArtha ke havaza heta nathI.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 dhama dhammilakumAra sukhabuddhi hovA chatAM tenI gauNatA che. IcchA ke vAsanAe tene pIDatI nathI. prArabdhavaza je maLe te athavA prayatna pUrvaka je kaMI meLavyuM temAM saunA hitanuM lakSa pradhAna hoya che. Ama te saMskArI AtmAo dharmane pradhAna karI artha ane kAmanI ADa pedAzane gauNa karI mokSa eTale sAcA sukha bhaNuM vate che. ane saMsAra rahe tyAM sudhI duHkhanA kAraNe upArjana karatAM nathI. 0 dharmasattA ane karmasattAno bheda mAnavadeha pAmIne manuSyamAtre karma ane dharmane paricaya karavA jevuM che. karma zuM che. te jANyA sivAya karma mukti ane dharma yukti saMbhava nathI. ane te pachI janma maraNanA pherAthI TaLavA paNuM paNa nathI. jemAnava karmane ke dharmane jANatA nathI tenI dazA tiryaMca jevI che. vicAra zakti rahita manavALA e jIve pAse keI upAya nathI teo kevaLa dehayAtrI che. mAnavane baMdha rUpa vicAra zakti yukta mana maLyuM che. tethI te sAdha svajJAna ane svapurUSArtha dvArA jIvanayAtrI banI zake tevI uttama saMbhAvanA rahI che. 0 dharmathI sukha dharma vinA sAcuM sukha prApta thavuM te adhe kaMga jevI kalapanA che.je saMsArika sukhanA sAdhane vartamAnamAM keIne dharmanA prajanavagara maLatA dekhAya che. tethI mAnava bhUla thApa khAI jAya che. ke dharma vinA paNa sukha maLe che. je temaja heta te senAnI khANamAM kAma karatAM khANiyAo
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 125 karoDapati ja thAya paNa tema banatuM nathI vaLI kaDapati azubha yoge reDapati thatA joIe chIe. AvA udAharaNe darzAve che. ke karma eka mahAna siddhAMta che. tene nakArIne ke dharmane uthApIne adhyAtmajJAna ke jIvana zakaya nathI. vAstavamAM saMsArI sukhe te dharmanI ADa pedAza che. ane saMsAramukti te dharmanI mULa pedAza che. mATe he sujJajane dharma e sAcuM zaraNa che. karmonuM mAraNa che. bhavasAgaramAM tAraNabhUta che. 0 hita zikSA vastune svabhAva te dharma che. AtmAne svabhAvadharma zuddha, nitya, maitanyarUpa jJAnamaya che. tene anaMta prakAre zAstramAM varNavyA che. e guNa svabhAvamAM rahevuM te AtmAne dharma che. AtmAnI nirvikArI dazA te dharma che. AtmAthe thatI sarva kriyA vyavahAra rUpa dharma che. karmanI nivRtti vaDe thAya che. mATe AtmAne oLakhe. ATalI hakIkta samajAyA pachI have jIvane nirNaya thAya che. ke mAre dharma pAma che. dharmanuM AvuM nirdoSa sAdhana tyajI sadoSa jIvana jIvavAnI mUDhatA karavI nathI. AvI niHzaMktA ane nirNaya pachI mAnavanA sAcA jIva. nane prAraMbha thAya che. te jIvanamAM cetAnAnI aciMtya zakti pragaTa thAya che. te cetanA siddhonI mahAsattAne anusare che. te cetanAnI anubhUti pachI bhaktanA udgAra kevA adUbhUta hoya che. AmA AtmAne AtamA vaDe AtmamAM rahelI zakti jeze te siddha avasthA pragaTa thaze.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 gharmI-dhampikamAra 0 puNyodayanuM keleraphema duHkha ane pApathI khadabadatA saMsArathI vairAgya kema prApta thatuM nathI kAraNa ke ApaNe badhAMe puNyadaya nAmanuM karepharma suMdhI lIdhuM ane bhAna gumAvyuM che. eTale ApaNe emaja mAnIe chIe ke AvuM sukha kAyama rahe vAnuM che, ane duHkha kayAre paNa AvavAnuM nathI. puNya bhegavI nAkhavuM e vAta alaga hovA chatAM puNyane naze caDhe e bhayaMkara vAta che. je AtmAone puNyane udayakALa hetuM nathI. te duHkhI AtmAo saMsArathI virakta thaI zaktA nathI. kema ke tene AvatI kAlanA puNyadayanI bahu moTI AzA hoya che. teo jhAMjhavAnA jaLa jevA puNyadaya pAchaLa khuvAra thAya che. paNa A duHkhI saMsAra choDavA kadApi taiyAra nathI. tyAre jJAnI kSaNanI paNa rAha joyA vinA puNyane paDakAra ApI zAzvata sukhane paMthe jAya che. mithyAmatine vaza thayelA bAhaya padArthamAM khovAI jAya che. lUMTAI jAya che. AyuSya ghaTe paNa meha-pApa buddhi ghaTatI nathI. mATe ja ratnAkara paccIsImAM jaNAvyuM che, ke. AyuSya ghaTatuM jAya to paNa, pApa buddhi nava ghaTe, AzA jIvananI jAya paNa, viSayAbhilASA nava ghaTe, auSadha viSe karUM ya paNa, huM dharmane te nava gaNuM, banI mohamAM mastAnA huM, pAyA vinAnA ghara caNuM,
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthanA karyA haiye vAgyAM 127 jiMdagI alpa che, ane jajALa anaMta che. saMkhyAta dhana che. ane tRNu anaMta che. tyAM svarUpa smRti saMbhave nahiM paNa jyAM jaMjALa alapa che. ane jiMdagI apramatta che. temaja tRSNa a9pa che. athavA nathI. ane sarvasiddhi che. tyAM svarUpa smRti pUrNa thavI saMbhave che. amUlya evuM jJAnAdika lakSmI bhegavilAsamAM bAhya padArthamAM gumAvI rahyA chIe. mATe AtmA tuM vicAra kara. viSanA sukhanI AzA rAkhavI e viSanA bhajana vaDe peTa bharavA barAbara che. viSaye prathama sukha dekhADIne anaMta duHkha Ape che. mATe kadI tene vizvAsa kare na joIe. A saMsAramAM rahI kSaNabhaMgura cIjenI pAchaLa AMdhaLI doTa mUkavI ane sukha meLavavA vyartha phAMphA mAravA e narI mUrkhatA che. ghora ajJAna che. A saMsAramAM badhuM ja nAzavaMta che. tenA upara rAga ke meha rAkhavuM joIe nahiM ane kadAca e cAlyA jAya te tenI pAchaLa koI zeka ke ciMtA karavI na joIe. ApaNuM zuM hatuM? zuM laIne AvyA hatA ane zuM laIne javAnuM che? je manuSya janma pAmIne dharma dhyAna karatAM nathI. prabhu bhakti karatAM nathI. japa tapa ane dAna dharma karatAM nathI te kharekhara manuSya hovA chatAM pazu samAna che. dharmathIja tamAma duHkhene aMta Ave che. dharmathI ja saMsAra rUpI mahAsA. gara sahelAIthI tarI javAya che. ane dharmathI ja janma janma unnati maLe che. temaja janma maraNanA pherAno aMta Ave che. mATe dharma kare have guNavarmAnuM dRSTAMta jue.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. AtmakAraka guNavarmA A bharata kSetramAM kurU nAme eka deza hato. temAM hastinApura nAme eka suMdara nagara hatuM. uttama varNana ane dhArmika temaja dhanika lokothI te subhita hatuM. te nagaramAM draDhadharma nAme rAjA hato je mahAbaLavAna hite. zatruo tenA nAma mAtrathI tharathara kaMpI UThatA. tene atyaMta svarUpavAna evI caMdrAnanA nAme rANI hatI. svarganI devIe ane IndranI apsarAo enA rUpanI IrSA karatA. rAjArANI paraspara atyaMta premathI saMsAra sukha bhega. vatAM divaso pasAra karatAM hatAM. eka divasa rAtre svapnamAM teNe siMha je samaya jatAM teNe garbhavatI banI ane pUrA divase siMha jevA parAkramI putrane janma thaye. ugatA sUryanI peThe bALakanI tejanI AbhA vadhatI cAlI tenI vANImAM mRdutA hatI. tenuM nAma pADyuM "guNavarmA bALapaNathI ja tenAmAM nAma pramANe aneka guNanA darzana thatAM. samaya jatAM draDhadharma sajAe kaI vidvAna upAdhyAya pAse abhyAsa karavA mUko. TuMka samayamAMja aneka zAstrone abhyAsa paripUrNa karI pote paNa vidvAna banI gaye. tyAra bAda zAstronA abhyAsI evA pradhAnaputranI sAthe rahI zastravidyAmAM paNa praviNa banI gaye. Ama karatAM te bALapaNuM choDI navayuvAna banI gaye. Ama yuvAnIne taravarATamane hara rUpa kAMti, zastra zAstrone jANakAra baLavAna zakti
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 129 zALI hasamukha banI jethI aneka navayauvanAnA haiyAne hacamacAvI mUkanAra temanA hRdayamAM premanI bhAvanA utpanna karanAra banyuM ane duzmanonA haiyAmAM bhaya gabharATa ane bIka utpanna karanAra banI gaye. eka divasa rAjA draDhadharma darabAra bharIne beTho hate. rAja ne lagatI aneka samazyAnI vAte cAlI rahI hatI. rAjakumAra paNa tyAM hAjara hatA. te vakhate chaDIdAra AvI be hAtha joDI praNAma karI khabara ApyA ke he svAmI ! zrIpura nagaranA zrISeNa rAjAne eka dUta Apane maLavA Avela che. ApanI AjJA hoya te tene ApanI samakSa AvavA dauM. Apa anujJA Apo. rAjAe kahyuM- zrIveNa rAjAnA dUtane khUba mAnabhera mArI pAse laI Ava. chaDIdAra rAjAnI AjJA mujaba te dUtane khUba sanmAna pUrvaka rAjadarabAramAM laI AvyA. dUte rAjasabhAmAM AvI khUba ja namrapaNe namI be hAtha joDIne draDhadhama rAjAne ane sabhAne praNAma karI rAjAe sUcavelA Asane jaIne beTho. draDhadharma rAjAe temanA rAjAnI temanA parivAranI ane samagra nagaranI sukhAkArI viSe pUchayuM ane ahIM kaI kArya siddhi karavA Avela che? tyAre te mahAbuddhizALI catura ane namra dvate jaNAvyuM. he mahArAjA ! he sarvottama mahApurUSa ! amArA rAjAne tyAM jANe jamInamAMthI janmI na hoya tevI nAgakanyA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 dharmI-dhammilakumAra samI eka putrI che. tenu nAma kanakavatI che. rUpa teA ratine zaramAve tevuM che. zAstromAM saMgItamAM ane strIone lAyaka tamAma vidyAmAM pAraMgata che. tema chatAM huM teNInA vadhAre vakhANa karavA asamartha che. ekanI eka putrI hAvAthI ane yauvana avasthAne paheAMcI gai hAvAthI tene ceAgya varanI zodha karavAmAM amArA rAjA ci'tAmAM paDI gayA che. .. kharekharaja vidhAtAe evu sajjana karyuM che ke tene lAyaka vara kahevAne koi manuSya samartha nathI. jo ke jeNe teNInuM sarjana karyuM che tene yeAgya vastu paNa sana te karyuM ja hazene ! paraMtu te kAMi zeAdhavA jatAM maLe tema lAgatu nathI. jethI karIne teNIne mATe svayaMvara karaveAja zreSTha che jethI karIne ceAgya vara maLI jAya. Ama vicArI amArA rAjAe svayaMvaranI yojanA karI che. svayaMvaranA mAMDapa hajAro kArIgare besADI uttama prakAranI yeAjanA karAvI che. maMDapane cAra cAra kalAtmaka kamAnavALA daravAjA mukAvyA che, rAjAmahArAjAone esavA mATe seAnAnA kAtaraNIvALA dedriSyamAna siMhAsane mUkAvyA che. tenI upara suvarNa kaLaza ane dhajAe mUkI che. maMDapanI jamIna sphaTIkanI anAvaDAvI che. aneka kalAtmaka sta MbhA mUkI tenA upara kAtaraNIvALI aMgabhaMgIthI putaLIe mUkI. che. uttama koTInA zaNagArathI te suthebhita manyA che. amArA rAjAe cAre dizAmAM aneka rAjA mahArAjAne datA mAraphate khAsa AmaMtraNa meAkalAvyAM che,
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131. AtmakAraka guNavarmA te mujaba mane ahIM ApanI pAse mokalyA che. le A AmaMtraNa patrikA ane Apa jaladIthI zrIpuranagarIe padhArI amane AbhArI kare. daDha dharma rAjAe vicAryuM ke have huM gharaDo thaye chuM. A uMmare paraNavAnI IcchA karavI e koIpaNa rIte rogya nathI. mAthe dheLA AvyA pachI viSaya vAsanAmAM lepI banI lagna kare che tenI samAjamAM stra hAMsI kare che mATe mAre te na khape. paNa tyAga mArga khape. kumAra yuvAna che. apsarA jevI saudayavAna ane bukamaLa kanyA guNavarmA mATe ja egya kahevAya. amAre te have jaMgalamAM ke koI guphAmAM jaIne dharmanI ArAdhanA ja karavI joIe uttama cAritryanI jhaMkhanA karavI joIe ane dharmadhyAna karatAM jIvana pUrNa karavuM joIe. tethI te svayaMvaramAM javAne putrane taiyAra karyo. tyArabAda zubhadine ane uttama muhUrta guNavarmAne hAthI ghoDA pAlakhI, hayadaLa, azvadaLa ane pAyadaLa laI vAjate gAjate dhAmadhumathI svayaMvaramAM javA prayANa karAvyuM. rastAmAM AnaMda vineda karate, vidvAne sAthe carcA karate ane samajatA mArga kApato AgaLa jato rahyo. sAMja paDe tyAM taMbuo nAMkhI paDAva karate ane savAra thatAM pharI daDamajala zarU thatI. TuMka samayamAM te zrIpuranA pAdare AvI pahoMce. nagaramAM rAjAne tyAM samAcAra mokalAvyAM. zrISeNa rAjAe bhavya svAgata karyuM. DholanagArA ane benDa sAthe nagaramAM praveza karAvyo. nagaramAM core ne cauTe,
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 dhama-dhammilakumAra makAnanA jharukhe ane agAzIe mAnavIonAM ToLA kumArane jovA umaTayAM. nagaranI strIoe puSpa varSA karI premapUrvaka svAgata karyuM. navayauvanAo AvA kAmadeva jevA atyaMta svarUpavAna kumArane joI mehapAmI tenA vakhANa karavA lAgI. rAjAe guNavane tyA tenA sakaLa parivArane eka mahelamAM utAro ApI tamAma prakAranI suMdara vyavasthA karAvI. AvI ja rIte anya rAjA-mahArAjAone AmaMtraNa ApyuM hatuM tevA savene mahotsava pUrvaka dhAmadhumathI vAjate gAjate nagara praveza karAvI uttama sthAnake utAre ApI tamAma prakAranI vyavasthA karAvI ApI. sau rAjA-mahArAjAo AvI uttama prakAranI AgatAsvAgatA ane mahemAnagati karI te joI sau rAjI thaI gayAM. vivAhano divasa najIka AvatA jANI rAjakumArI kanakavatI vicAre che ke mArA mATe yogya vara meLavavA mATe A svayaMvaranI racanA karI che. ane aneka dezanA rAjavIo ahIM AvI paNa gayA che. A rAjavIo paikI mAre lAyaka koNa che te mArA pitA pite paNa nakkI karI zakayA nathI jethI A svayaMvara kare paDayo che. paNa have huM pote koIne viSe kazuM ja jANatI nathI te pasaMdagI zI rIte karI zakIza! svayaMvara vakhate te dareka rAjA ekabIjAthI caDI. yAtA vastro ane AbhuSaNe paherIne Avaze. temanI uMmara temanuM rUpa te joI zakAze paraMtu temanA guNenI oLakha bahu muzkela paDaze ane je bhUlathI huM keI nirguNI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - AmakAraka guNavarmA 133 varane pasaMda karIza te svayaMvarane kharca paNa mArA pitAne vyartha jaze. mATe chupAveze mAre A tamAma rAjaputronI parIkSA karavI jarUrI che - pachI te rAjakumArI kanakavatI kumArikA veza badalIne potAnI keTalIka sakhIo sAthe sarva rAjavIonA utArAmAM pharavA lAgI. keI rAjakumAra laphaMgA je, te kaI bAyalA jeva, koI koLI vikArI koI abudha te kaI garvathI bolatA joyA. kumArI nirAza thaI gaI tyArabAda teo save guNavarmAnA AvAse AvI pahoMcyA. guNavarmAnuM rUpa tenI bannatA tenI vidvattA ane mitro sAthe AnaMda vinoda karate je. nokare pratye paNa premabhAva darzAvatA hatA. teNe A kumArI tathA tenI sakhIone joI khUba premabhAvathI Adara satkAra karyo. rAjakumArIne A vare gamI gaye. ghaNA rAjakumArone joI joIne kaMTALelI kanakavatIne ahIM mana mAnyuM. ane potAnA hRdayamAM tene svAmI tarIke sthApIne rAjI thatI ghera AvI manamAnya. manane mele. malI gaye. tenA hayAmAM ane AnaMda chavAI rahyo. rAjakumArIe eka vizvAsu dAsI mAraphate eka hAra guNavarmAne mokalI kahevaDAvyuM ke he kumAra ! huM manathI Apane varI cukI chuM ane AvatI kAle svayaMvaramAM Apaneja varamALA paherAvIza te A mALA svIkAro. paraMtu mArI eka namra vinaMti che. te Apa jarUrathI svIkAraze. lagna bAda keTalAka divasa sudhI huM brahmacaryanuM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 ghamI dhampilakumAra pAlana karIza. mArI A mAgaNIthI mArA pratye saheje premabhAva oche na karaze. huM Apane kharA hRdayathI cAhuM chuM eTale tamArA sivAya anyane varavAnI nathI. kumAra vicAre che. ke ahe ! A sneha-prema ! AvI phATaphATa thatI yuvAnI ! ane AvI brahmacaryanI prArthanA ! kaMI nahi jaIzuM. thaI paDaze. ane pitAnA gaLAmAMthI eka moTo hAra kADhIne te dAsIne ApyuM ane kahyuM tamAre hAra ame svIkAryo che. ane tamArI putrI rAjI rahe tema karIzuM. bilakula ciMtA karaze nahiM. A sAMbhaLI te dAsI rAjI thaI potAnA sthAnake pAchI pharI ane badhI vAta rAjaku. mArIne kahI rAjakumArI rAjI rAjI thaI gaI ane kumAranA viyegamAM baLavA lAgI. bIje divase vahelI savArathI svayaMvara maMDapamAM tayArIo cAlavA lAgI. dUto mAraphate dareka rAjAone maMDapamAM lAvavAmAM AvyA ane temanI mukarara karelI jagAe siMhAsana upara besavA AjJA karI. eka ekathI caDhIyAtA alaMkAre ane AbhuSaNothI sajja thaIne AvI beThAM. dekhAvamAM jANe kAmadeva beThAM hoya tevAM lAgatAM hatAM paraMtu jyAre guNavamAM AvIne potAnA siMhAsane beThAM tyAre te sauthI adhika zubhatAM hatAM. anya rAjAoe te varamA. bAnI apekSA cheDI dIdhI. A bAju rAjakumArI nAhI dhoI zarIre sugaMdhI lepa karIne mAthAmAM sugaMdhIta tela nAMkhI-vALanI atyaMta kalAmaya guMthaNI karI temAM phulamALA goThavI. aneka prakAranA
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmakAraka guNavarmA 135 amulya vastro ane alaMkAre dhAraNa karI rUparUpanA aMbAra samI pAlakhImAM besIne tyAM AvI pahoMcI. tenI AgaLa AgaLa tenI sakhI hAthamAM varamALA laIne cAlatI hatI. ane tenI pAchaLanI sakhIo teNInA guNagAna karatI hatI rAjakumArI svayaMvara maMDapamAM AvatAnI sAthe sarva rAjavIonI najara tenA upara paDI. ane teNInuM rUpa dehalAli tya ane senA sarIkhe raMga joI aMjAI gayA ane vicAravA lAgyA ke A kanyA ApaNane male ke nA male e nasIbanI vAta che. paraMtu teNInA darzana mAtrathI ATale dUra AvavAne phere te saphaLa thaye che. tyArabAda pitAnI AjJAthI te hAthamAM varamALA laIne eka pachI eka ema dareka rAjAnI pAse thaIne pasAra thatI rahI. tenI AgaLa AgaLa eka pratihArI raheto. te dareka dezanA rAjAnI oLakhANa Apate ane pAchaLa cAra dAsIo hAthamAM pUjAne sAmAna bharIne thALa laIne pharatI hatI. pratihArI prathama A mALavAnA rAjA mahAzAla che. mahA baLavAna ane pratApI che. saMtAnuM rakSaNa karanArAvidvAnone priyadekhAvaDA ane suMdara che. - rAjakumArI AgaLa cAlI - pratihArI - A mAlaveza che. aDhaLaka lakSamInA svAmI che. aneka laDAIomAM jIta meLavI che. mane temanA sAme tarata ja namI paDe che. suMdara deha lAlitya che. ane bAheza rAja kartA che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 dharmI-dhammilakumAra - rAjakumArI AgaLa cAlI - pratihArI - A aMge dezanA siMha nAme rAjA che. ane kharekhara te siMha jevAja che. mahA parAkramI ane baLavAna che. sazakta zarIra ane tuSTapuSTa yuvAna che. - rAjakumArI AgaLa cAlI - pratihArI - A magadha dezanA mahAbala nAme rAjA che. jenI kIrti bhATa-cAraNe Thera Thera gAya che. A rAjAe rAjagRhI nagaramAM lekAna ghara paNa rAjAnA ghara jevA banAvI dIdhA che. - rAjakumArI AgaLa cAlI - pratihArI - A kAzInA rAjA vIrasena che. ghaNI kalAe prApta karI che. saMgItanA premI che. bhale raMge zyAma che. paraMtu kAmaNagArA che. - rAjakumArI AgaLa cAlI - pratihArI - A surASTranA sUra rAja che. dariye emane tamAma jarUriyAta pUrI pADe che. aDhaLaka saMpattinA mAlika che. vaLI rAjya ane gIra. nAra jevA mahAtIrthanA vAraMvAra darzana paNa thaze - rAjakumArI AgaLa cAlI - kuMvarI jenI jenI pAse AvI UbhI rahetI tyAre te rAjavI atyaMta AnaMda pAmate paraMtu jyAM kuMvarI AgaLa cAlavA lAgatI tyAre teo udvega pAmatA hatA. have sau anukrame AvelA guNavama pAse AvIne UbhAM.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - AtmakAraka gaNavarmA 137 pratihArI - A kuru dezanA rAjavIne rAjakumAra che. guNavAna ane buddhivAna che. draDhadharma rAjAne kuLadipaka che. aneka zAstro ane zastrone jANakAra che. svarUpavAna che. navayuvAna che. he buddhimAna rAjakumArI ! je tuM sukhI thavA mAMgatI heya te A rAjaputrane pasaMda kara ane varamALA paherAvI de. ATaluM sAMbhaLatA ja kumArIkA AnaMdamAM AvI gaI ane varamALA guNavarmAnA gaLAmAM paherAvI dIdhI. tarataja AkAzamAMthI temanA upara puSpavRSTi thaI ane vidyAre AkAzamAM belavA lAgyA che. aho ! A gya che ! A gya che ! tyArabAda zrINirAjAe saunI sAkSIe khUbaja dhAmadhumathI lagna mahotsava karyo. ane guNavarmA sAthe kanakava. tInA lagna karyA. putrIne dAyajAmAM hAthI-gheDA suvarNAlaMkAro AbhuSaNe ane bIjI aneka cIje bheTa ApI. svayaMvaramAM hAjarI ApavA aneka rAjAo AvyA hatA. temane mAnabhera satkArapUrvaka vidAya karyA. guNavarmA DA divasa tyAM rahI potAnI patnine laI potAnA nagara tarapha pAchA vaLe te vidAya vakhate rAjaputrIne mAtApi. tAe ghaNI ghaNI sArI zikhAmaNa dIdhI. he putrI ! pati ghera padhAre tyAre ubhA thaIne sAme javuM ane tene Asana ApavuM. patinA sutA pachI suvuM ane patinA UThatAM pahelA jAgavuM. patino rAjIpe jANe kulAI javuM nahiM. pati sivAya anya purU sAthe vAta karavI nahi. pArakA ghera javuM nahiM
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 dharmI-dhammilakamAra meTethI belavuM nahiM ke hasavuM nahiM. sAsu-sasa. rAnI ane patinI sevA arcanA karavI. AjJA mAnavI sarvenI sAthe salAha saMpathI rahevuM. keInIya sAthe laDavuM-jhagaDavuM nahiM. patinA mitro upara sabhAva rAkhave A strIne dharma che. te rIte vartaje ane sukhI thaje. amArA kulane, nAmane bhAvaje ! guNavarmA patnine laI pitAnA nagara hastinApura tarapha javA nIkaLe mArgamAM parvate-nadIo vagere aneka sthaLanI patnine oLakha ApatA AnaMda-vinoda karate ane patnine sAthe ja rAkhate, sainya sAthe daDamajala karatAM karatAM thoDA divasamAM te hastinApura AvI pahoMcyA. nagarabahAra rahI pitAne saMdeze kahevaDAvyo. pitAne putra paraNIne Ave che. moTo kariyAvara paNa lAge che. te sAMLaLI mAtApitAnuM haiyuM AnaMdathI ane garvathI nAcI UThe e rIte khUbaja dhAmadhumathI vAjate gAjate sAmaiyuM karavAmAM AvyuM. nagaranA loke A pati patninI jeDInA vakhANa karavA lAgyA. meTA mAnapAna sahita rathamAM besADI temane nagara praveza karAvyuM. have rAjakumAra AnaMda pUrvaka rahetA ane pote ApelA vacana pAlana karavA mATe patnine judA ja eraDAmAM rahevAnI tamAma sagavaDa karAvI ApI. divase kumAra sAthene sAthe rAkhe che. ane rAtrI daramyAna judI rAkhe che. [guNavarmA zaitAla] have evuM banyuM ke eka divasa sUryodayathI madayAnDa
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 139 sudhI patni sAthe vidyA gAThI karI rAjI karIne apeAranA samaye peAtAnA mahelamAM AnyeA. snAna karI prabhu pUjA karI jamavA esateA hateA tevAmAM kai ceAgI hAthamAM kamaMDala IMDa ane vyAghracarma sAthe AvI caDayA. kumAre praNAmakarI AvavAnuM pratyeAjana pUchyuM te ceAgI kahe huM kumAra ! jagalamAM rahetAM bhairavAcAya mArA gurUdeva Aje tameAne tyAM elAve che. zA mATe bolAve che, tenI mane kAMi khakhara nathI. ema kahI yegI pALe karyAM tyAre rAjakumAre kahyuM ke huM yegI ! huM prabhAtamAM hauravAcAyanA darzanAthe AvIza. rAjakumAra guNavarmA vicAre che ke A ceAgI ke haze ? tenA gurU kANu haze ? mAruM zuM kAma haze ? mane zA mATe tyAM bAlAvyeA haze ? huM teA temane koIne paNa ALakhatA nathI te tee mArI ja pAse kema AvyA haze ? AkhI rAta Aja vicAromAM pasAra karI. savAra paDI. sUryoMdaya thayA. rAjakumAra UThI prabhAtanuM kArya para vArI jaMgalamAM te yeAgI pAse gayA. jaMgalamAM eka jhADanIce padmAsana vALIne beThelAM eka hAthamAM rUdrAkSanI mALA gaNatAM mastaka upara meATI jaTAvALA jhINI AMkheAvALA bhairavAcAya ne vaMdana karI ubhe rahyo. cegIe AzIrvAda ApyA ane peAtAnu vyAghracarma kADhIne kumArane besavA ApyuM. kumAre kahyuM ke ApanA Asane besavAnI mArAmAM yAgyatA nathI ema vinayathI jaNAvI ane peAtAnA eka dupaTTA upara beThA. ane pUchyu huM yegIrAja ! Ape mane kema yAda karyAM ? mArI zu kAma
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 dharmI-kammilakamAra hatuM ? je hAya te Apa jaNAvI kRpA karI. yAgI kahe he kumAra ! tuM te amArA hRdayamAM birAjele ja che. tArI A mukhamudrA ja tAruM jJAna AcAra vicAra dhana udAratA zAMtatA ane parAkramanI cADI khAya che. tu pApakArI sajjana che. pApakArI mANasA jAte du:kha vekI laine paNa upakAra karatA hAya che. jevI rIte seAnuM tapAvavAthI ane netI vidhavAthI jagatanA mATe AbhuSaNarUpa mane che. caMdana ghasavAthI sugadhI ja male che, zelaDI pIlavAthI amRtasarIkhA rasa maLe Ama paropakAramAM rakta thayelA mANase peAtAnuM duHkha karI gaNakAratA ja nathI. "paropakArAya satAM vibhutayaH !! HH have mArI vAta sAMbhaLa, mArI pAse mArA sadgurU jIe khatAvela maMtra che. je sAdhavA mATe me ATha ATha varSanI tapazcaryA karI che. have tenI siddhino samaya najIka AvI rahyo che. mAtra ekaja rAtri bAkI che, te siddhi koi mahAhi MmatavAna purUSa upara AdhArita che. mArI najaramAM tArA jevA hiMmatavAna purUSa bIjo ke! dekhAte nathI ane matrasiddhi phaLe ane tArI prIti paNa vadhe. guNavarmA kahe huM ceAgIjI ! mArA jevA alpa mAnavInA vakhANa karavAnI koi jarUra nathI. kA huM kayAM-- kevIrIte ane kayA samaye ApanA A kAryamAM upayogI banI rahe ? cegI kahe he vIra purUSa ! A kRSNa caturdazIne divase paheAra rAtri gayA pachI tuM smazAnamAM Avaje. huM
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhakAraka guNavarmA 141. paNa mArA traNa ziSyo ne laIne tyAM AvI jaIza tyArabAda zuM karavuM te samajAvIza. guNavarmA temanI AjJA ziremAnya karI nagaramAM gaye. kRSNa caturdazIne divasa AvI pahoMcyA. guNavarmA pitAnI dainika-kiyA patAvIne sAMjanA malla je veza dhAraNa karI hAthamAM talavAra laI keIne paNa kahyA sivAya cUpacApa gharanI bahAra nIkaLI ravanAtha yegIe kahela te ramazAnamAM AvI pahoMce. gIrAja te havananI sAdhana sAmagrI laIne tenI pahelAM AvI gayA hatA. te bhegIne malyo. tyAre yogI pharIvAra belyA ke he kumAra ! A maMtrasiddhine AdhAra tArA uparaja che. A mArA traNe ziSya nakAmAM che. bhIrU che. bIkaNa ane Darapoka che. guNavamAM kahe huM ahIM beTho chuM tyAM sudhI tamAre keIe kaI paNa vAtano Dara rAkhave nahi. tyArabAda yogIrAje uttara dizAmAM khullI talavAra sAthe kumArane ubhA rAkhI bAkInI traNe dizAmAM pitAnA ziSyone ubhA rAkhyA ane madhyamAM kuMDALuM karI temAM mAnavInuM maDaduM rAkhI pote ubhA rahyAM. pachI maDadAnA mukhamAM agni saLagAvI maMtroccAra karatAM karatAM kaNeranA puche ane gugaLanI gaLIothI homanI kriyA zarU karI bhaya pamADe tevuM vAtAvaraNa hatuM. evAmAM acAnaka kAna phADI nAkhe te bhayaMkara avAja AvyuM. pRthvI phATI ane temAMthI vikarALa vetAla pragaTa thaye. tene joIne traNe ziSyo te bhAgI gayA. mAtra
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 dharmI-dhasmilakumAra kumAraja ubhA rahyo. pachI te vetAla yAgI pAse AvIne mugaDhala ugAmI trADa pADI. are o sAdhuDA ! mArI bhUmimAM kAnA khaLathI tu sAdhanA karI rahyo che? mArI ArAdhanA karyAM vagara anya maMtranI siddhi azakaya che. mArI rajA vagara mArI bhUmimAM dAkhala thavAthI mAre tane zikSA karavI paDaze. A sAMbhaLI cegI trAsa pAmatA hatA. e joine hAthamAM talavAra ramADatA guNavAM belTe A preta ! huM A yogIrAja mArA baLathI maMtranI sAdhanA kare che. DarapeAka nathI. ane tArA vacanothI bhaya pAmuM tema nathI. tArI jo laDavAnI IcchA hAya te mArI sAme AvI jA. A te ceAgI che. temane DarAvavAthI tane zuM mAnavAnu che preta kahe- are ! tu teA haju bALaka che. tArI sAthe laDavuM zA kAmanuM? pArakAne mATe nakAme mara nahiM. ane manuSyajanmanuM bhautika sukha bhogava. * kumAra kahe- are preta ! tuM mane khAka samajI mArI dayA karIza nahiM. nAnu paNa siMhanu khALa chu. zuM siha bALathI mATA hAthI DaratA nathI. ? nAnI evI kuhADI vizALa vRkSano nAza nathI karatuM? khela keNa kone jIte che. puNya ane yaza e paropakAranuM manohara phaLa che. jyAre dhana ane strI bhAgavilAsanA nakAmAM phaLa che, have lAMbu bahu bhASaNa karyA vinA sAMbhaLa. laDavu hAya te taiyAra thai jA. zUravIra hA te sAme Ava ane kAyara hA tA bhAgI jA, kumAra AvA hiMmatavALA vacano sAMbhaLI te deva
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA AtmakAraka guNavarmA 143 Azcarya pAmyA ane potAnA asala svarUpamAM pragaTa thayA ane be he putra! tArI hiMmatathI huM khuza thayo chuM ane tane IcchIta vara mAMgavAnuM kahuM chuM. kumAra kahe kharekhara je Apa rAjI thayA ho te megIne maMtra siddhi karI Ape. deva kahe tene te siddhi karI ApI ja che. paraMtu tuM kAMIka mAMga devadarzana niSphaLa na javA joIe. je emaja che. to he deva ! mane kahe ke mArI patni mArA pratye anaheda premavALI che. navayuvAna che. chatAM zA mATe zIla dhAraNa karI mane dUra rAkhe che ? avadhijJAnanA prabhAvathI deva tenI vAta jANIne be ke he kumAra ! atyAre sUryodaya thavAnI taiyArI che. tuM je pUche che te tarataja kahI zakAya tema nathI paraMtu te mATe A aMjana (yaugika aMjana) tuM laIjA. A aMjanathI tuM adazya thaI zakIza. ke tane joI zakaze nahi. A aMjananA prabhAvathI tene tArA praznonuM samAdhAna thaI jaze. ema kahI deva aMtardhAna thaI gayA. tyArabAda kumAra megInA caraNe namyA tyAre yAgIe tene upakAra mAnya. tArI madadathI ja mArI ATha varSanI mahenata phaLI ane siddhi maLI che mATe tAre upakAra mAnuM teTalo ocho che. tArA upakAranA karajamAMthI huM tane zuM Apu? kumAra kahe gIrAja ApanI kRpA sivAya bIju kazuM ja mAre joItuM nathI. ema kahI paDhie kumAra pitAnA AvAse gaye. thelIvAra ArAma karyo tyAM sUryodaya thaI gaye. UThIne kanakavatIne mahele jaI tenI sAthe maghura
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 dhama-dhammilamAra vAta karatAM karatAM samaya thaI gaye eTale pitAne AvAse AvI nAhIdhoIne pUjA sevA karI saunI sAthe jamavA beTho. jamIne ArAma karatAM te vicAre che ke kayAre rAtri paDe ane huM kanakavatInuM gupta rahasya jANI zakuM ema karatAM rAtri thaI. (kanakavatI vidyAdhara). rAtrine prathama pahera mitro sAthe AnaMda vinodamAM gALI saune vidAya karI guNavarmA aMjana AMjI himmatathI hAthamAM talavAra laIne kanakavatIne AvAse gaye. ane eka bAjue cupacApa besI rahyo. rAtri AgaLa vadhatI jatI hatI tema chatAM kanakavatI jAgatI hatI ane sakhIne pUche che ke keTalI rAtri gaI? - sakhI kahe che AkAza tarapha joIne ke samaya thavA Ave che manahara zuMgAra sajI taiyAra thaI jAva. vimAna AvatuM ja haze. ane e pramANe atyaMta manohara alakAra ane AbhUSaNo paherI AkarSaka zRMgAra karI taiyAra thaI gaI. A joIne guNavarmA vicAre che ke AvI strI ene dhikkAra che ke je patinI AMkhamAM dhULa nAMkhIne anyanI sAthe bhega vilAsa kare che. mane brahmacaryanuM pAlana karavAnuM kahI aMdarakhAne kevA nIca kAryo karI rahI che tenuM Aje mane samajAyuM. A strI ATalI badhI nIca ane halakaTa haze tenI mane kalpanA paNa na hatI. strIonA mukhamAM mIThI vANuM hoya che. jyAre aMtaramAM kAMIja bIju ja hoya che strIone keNu samajI zake! A aMjana maLyuM te sAcI hakIktanI jANa thaze.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka gurUvAM 141 AvI durAcArINIne huM atyAre ja khalAsa karI zakuM tema chuM paNa tenI pAkI khAtarI karyAM vagara koipaNa pagaluM bharavu e kIka nathI. gheADI vAramAM kanakavatI agAzI upara caDIne maMtrasiddhi mujaba eka vimAna kheMcI utAyu vimAna atya Mta deDhiSyamAna ane dhA patAkAethI zaNagAreluM hatuM. kanakavatI ane tenI sakhI temAM besI gayAM. . eja vakhate guNavamAM paNa adRzyapaNe temAM esa. ace. tenI koine khabara paDI nihu dUra dUra eka jaMgala pAse AvIne UbhuM rahyuM. tyAM kanakavatI ane tenI sakhI UMtarIne jaMgala tarapha javA lAgI. guvamAM adRzyapaNe tenI pAchaLa gayA. dUra eka atyaMta maneAhara jina-ma Mdira joyuM. koI rAjakumAra jevA purUSa sAthe traNa strIe hatI temanI sAthe kanakavatI bhaLI gaI ane jina-maMdiramAM jaI jinezvara devane vaMdana karyA ane tyArabAda save ragamaDapamAM AvyA. vidyAdharAthI viTaLAyele temanA rAjA jevA A vidyAdhara sauthI AgaLa eDI. cAre kanyAe peAte hAjara che ema jaNAvI maMDapanA sta Mbhane pUtaLIonI mAphaka aDIne UbhI rahI. vidyAdhare prabhunu snAtra bhaNAvyuM. jinezvara devanI aSTaprakArI pUjA karI ane raMgamaMDapamAM AvI pUchayu- ke Aje nRtya kANu karaze ? khIjI kanyAe e nakalanI sAme AMgaLI karI. vidyAdharanI AjJAthI kanakavatI UDhI ane raMgama'DapamAM nRtya karavA lAgI ane pIjI kanyAe jAtajAtanA vAjiMtro 10
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 dhI-dhammilakumAra vagADavA lAgI e joI vidyAdhara AnadathI mAthu halA vatA hatA. guNavAM vicAre che ke ahA ! A nIca vidyAdhare mArI strIne naTI manAvI nAca nacAve che! A nakavatI vastrothI DhaMkAelI rahetI hoI amArA kuTubIjane e enu mukha paNa joyu nathI. huM tenA pati hovA chatAM tenA aMgopAMganA darzana karI zakayeA nathI. ane A vidyAdhara teNInA tamAma aMge joine AnaMda mAne che, je mArI mAlIkInI che. tene eka izAre nacAve che. temaja jinapujA rAtrie karI zakAyaja nahi, zAstromAM manAI che tema chatAM A mULa ane avivekI vidyAdhara rAtre pUjA kare che, Ane zu kahevu' ? mAre tamAma hakIkata jANavI che eTale cupa rahevuM paDe che nahitara A vastu huM sahana karI leta nahi. eTalAmAM nRtya karatI kanakavatInA kaMDherAmAMthI senAnI ghugharI paDI gai. kumAre hAMzIyArI pUrvaka upADI .dhI. tenI koine khabara paNa paDI nahi. nRtyanA kAryakrama patI gayA pachI kanakavatIne khabara paDI ke eka dhudharI paDI gaI che. tethI te zeAdhavAlAgI chatAMya jaDI nahiM tethI teNIe vidyAdharane phariyAda karI. vidyAdhare kahyuM ke atyAre ghaNI rAtri vahI gaI che, samaya nathI. hamaNAM te| tu pAchI jA, huM tapAsa karI zeAdhIne tane parata karIza. tyArabAda kanakavatI sakhI sAthe vimAnamAM besI pAchI pharI. sAthe guNavAM paNa adrazya rIte pAchA AvI gayA. guNavAM peAtAnA sthAnake gaye. ane thoDIvAra
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 147 pathArImAM sUte paraMtu UMgha AvI nahiM. manamAM vicAre cAlyA kare che ke A vidyAdhara keNa haze ? A kanakavatI tene zA kAraNe vazI bhUta thaImAre tene pUre karI nAMkhave ja joIe. tyArabAda pelI sonAnI ghugharI maMtrI putrane ApI tene laIne kumAra kanakavatIne ghera gaye. sudhI mIThI mIThI vAto karI patnine khuza karI ane premathI sogaThAbAjI ramavA beThAM. ramatamAM hoMzi. yAra evA kumArane kanakAvatIe harAvyo ane InAma mAMgavA lAgI. huM jItI gaI chuM tenuM phaLa Ape ane have ramavA cAhatA he te kaMIka zarata kare te samaye maMtrIputra be hate. kumAre maMtrIputrane kahyuM tArI pAse je kAMI hoya te Apa. maMtrIputra kahe dhudharI rivAya bIju kAMIja nathI. mitra pAsethI senAnI dhudharI laI rAjakumAre kanakAvatI ne ApI. te joine khyAla Avyo ke A te mArA kaTimekhalAnI ja dhudharI che. eTale te atyaMta gabharAI gaI. muMjhAI gaI. ane bolI UThI are ! he svAmI ! AmAM tame zuM ApyuM ane mArI cIja mane ApI. - kumAra kahe- he priye! A tArI dhudharI kayAM kharI paDelI te kahe .. tyAre kanakavatI belI he svAmInAtha ! mane tenI kAMI ja khabara nathI ke yAda nathI. je khabara hAya te huM jAteja lai nA lauM? tame ja kahe ke Apane kayAMthI malI. kumAra kahe- A mAro mitra moTo tiSI che. tene pUchI je. te tane sAcI vAta jaNAvaze eTale kanakAvatI
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -- 148. dharmI-dhammilakamAra tene pUche che ke he devarajI? A mArI dhudharI kayAM paDI gaI hatI? ane te tene ane kayAre jaDI te kaheze? maMtrIputra kahe-bhAbhIjI: prabhAte prazna kuMDalInA AdhAre huM jANuza ane tyArabAda Apane jaNAvIza. atyAre nahi. ema kahI save chUTA paDyAM. kumAra pitAnA AvAse AvI ArAma karI snAna pUjA ane dainika kAryakrama patAvI jamI paravArI sacinI rAha jotA besI rahyo. rAtri AvI. gaIkAlanI mAphaka kumAra aMjana AjI hAthamAM talavAra lai kanakAvatIne ghera adraSya rIte besI rahyo. samaya thatAM peluM vimAna AvI pahoMcyuM ane saunI sAthe te paNa gaye. gaIkAlanI peThe teNI jina-maMdiramAM gaI. vaMdana karI anya kanyAo sAthe beDI. pUja patI gayA pachI becanA samuha vacce pile vidyAdhara beThe. Aje bIjI kanyAne vAre hovAthI te strI nRtya karavA lAgI. te samaye kanakavatI vINA vagADI rahI hatI. vINAnA tAlamAM paga pachADatI vakhate teNInuM jhAMjhara paDI gayuM tenI teNIne bAbara rahI nahi. adazya rIte guNavarmAe cUpakIthI te laI lIdhuM. nRtyane kAryakrama patI jatAM teNIne khabara paDI ke paganuM jhAMjhara paDI gayuM che. tenI khUba khUba zodhakhoLa karI paraMtu kayAMya jaDyuM nahiM. tethI teNae vidyAdharane phariyAda karI. vidyAdhara khUbaja gusse thaI bolI UThaze. are ! A jina-maMdiramAM kadI cerI thatI na hatI. huM hAjara hovA chatAM AvuM bane ja kema ?
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmakAraka guNavarmA 149 vidyAdhara kahe he putrI atyAre tuM jA-koI ciMtA karIza nahiM. savAre huM dhI kADhIza ane tane pahoMcADI daIza. ahIMthI kayAM javAnuM hatuM ? ema kahI sarve pata pitAne ThekANe gayAM. tevI rIte kanakavatI paNa pitAne sthAne pAchI AvI gaI. kumAra vimAnamAMthI UtarIne pitAnA AvAse gaye. prabhAte te jhAMjhara potAnA mitra-maMtrIputra sAgarane ApI tenI sAthe kanakavatIne tyAM gayA. the majhAnI vAte karI sogaThAbAjI ramavA beThAM tyAre kanakavatI belI he svAmI ! hamaNAM ramavAnI vAta che. pahelAM kahe ke tamane ghugharI kayAMthI maLI hatI? kumAre maMtrIputra sAme joyuM. maMtrIputra sAgara bolyA he bhAbhIjI ! Ama gabharAyelA kema che? meM prazna kuMDalIthI bIjuM paNa jANyuM che ke tamArI bIjI koika cIja paNa paDI gaI che. bole, mArI vAta sAcI che? A sAMbhaLI kanakAvatI Azcarya cakti thaI gaI ane belI bIjI cIja kaI che. te kahe, mane batAvI anubhava karAve che. huM mAnuM te sivAya huM tamArI vAta mAnavA taiyAra nathI. ema kanakavatI belI. maMtrIputre kumArane jhAMjhara hAthamAM ApyuM tyAre rAjaputre manamAM hasatAM pitAnA mitranA khUba khUba vakhANa karyA. kumAre jhAMjhara hAthamAM ApyuM A joI kanakavatInA hRdayamAM gabharAmaNa thavA lAgI. rAjakumAra kahe he priye! A bajhara barAbara joI le. tapAsIne nakakI kara ane tAruM ja hoya te paherI le,
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 15o . dhama-dhammilakumAra kanakavatIe te paherI lIdhuM ane belI he devarajI! Apane kayAMthI maLyuM te kema kahetA nathI? tyAre maMtrI putra kahe che bhAbhIjI, jemAM mAnavIne javAnI zakti nathI tyAMthI maLyuM. kaMI vahema na rAkhe. rAjakumArI kahe je mAnavI na jaI zake te tame te lAvyA kevI rIte? tyAre mitra ke jene sarva kalAonA svAmI evA guNavarmA jevA mitra che tene mATe badhuM ja saraLa che. A sAMbhaLI kanakavatI UMDA vicAramAM paDI gaI. are ! AmAM mane koIja samaja paDatI nathI. jyAM mAnavIo jaI zake tyAM paNa gayuM haze ane A cIjo lAvyuM haze? motanA mukhamAM hAtha nAMkhanAra e keNa haze? kadAca mAre ravaDamI guNavamAM gaye hoya evuM saMbhave ! te mahAhimmatavAna che eTale temane mATe kazuM azakaya nathI. vaLI be divasathI huM joI zakuM chuM ke ujAgarAnA kAraNe temanI AMkhe gherAyelI ja dekhAya che. kharekhara A baMne mitro eka thaI mane satAvavA khAtara ja Ama kare che. kadAca mArA vimAnamAM besIne javuM AvavuM vagere vAta teo jANatA hoya evuM bane ! arere ! huM kevI pApI chuM: satI hovA chatAM asatIpaNAnuM kalaMka mane lAgyuM. evA evA zabdo bolatI te Akho divasa saMtApamAM gALI duHkhI duHkhI banI gaI. tevAmAM samaya thatAM rAta paDI. guNavama te aMjana lagAvIne talavAra laIne taiyAra ja beTho hate. paraMtu kanakavatI bahu udAsa ane becena banI palaMgamAM ALoTatI paDI rahI
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 151 hatI. samaya thatAM sakhI priyaMvadA khelI huM sakhI ! jinezvaranI snAtra pUjAmAM javA mATe tuM huMmezA zR MgAra sajI taiyAra rahetI hatI ane Aje Ama kema? haju taiyAra thaI nathI. tane zuM thayuM che ? meDu thaze te vidyAdhara gusse thaze ane bIjI rIte herAna herAna karI mUkaze. he sakhI ! huM kharekhara durbhAgI chuM. khAlapaNamAM eka divasa huM mArA pitAjInA mahelanI agAzImAM UrjA hatI tyAre AkAzamAM pharatAM A vidyAdhare mane joi ekakrama nIce AvI mane pakaDI uDavA lAgyA ane kai eka nirjana jaMgalamAM mane mukI, tyAM AvI mane DarAvI khullI talavAra ugAmI kahevA lAgyA ke mAruM kahyuM mAnIza ? vA nhe uttaradizAmAM ja mahenata uThAvI prathama tIthaM ra zrI RSabhadeva bhagavAnanuM eka adbhuta ane nayanaramya temaja AMkhone zAMti Ape evuM jinAlaya bAMdhyu che. tyAM mAvIne tAre dararoja nRtya karavu ane sagIta Apavu tane levA mUkavA mAruM vimAna dararoja rAtre eka prahara pachI Avaze. temaja mArI AjJAvinA tAre lagna nahiM, bela, che khula ? bhayanA kAraNe me tenI AjJA mAnIne kabula karyuM. tyArathI dararoja A kArya cAle che, je ke mArI icchAthI nahi paratu tenA DarathI mAre karavu paDe che. vidyAdharanI bIkathI haju sudhI meM mAruM komA sAcavI rAkhyuM che. A vAta meM mArA patine paNa karI nathI paraMtu mane lAge che ke mArA patie A vAta game te rIte jANI lIdhI che. mArA patie A dhu najare
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 dharmI-dhammilakumAra najara joyuM haze. tA mane saheje bhaya nathI paraMtu anya mAraphate jANyu haze te! mane durAcArI strI samajI leze. temaja gussAmAM AI mane mArI paNa nAMkhe. kadAca vidyAdharane mArI nAMkhe agara teA vidyAdhara mArA patinI durdazA kare. vaLI mane kulaTA strI samajI-jagatamAM mArI ada nAmI thAya te karatAM patinA hAtheja mRtyu thAya e iSTa che. A ciMtAmAM huM maLI rahI chu. have zu thaze tenI kAMIja samaja paDatI nathI, rAtre ke divase mane uMgha ke ArAma nathI. eka khAju mane mArA svAmInAtha pratye apAra prema che. bIjI bAju vidyAdharathI DarU chu. AvI sthiti kayAM sudhI sahana karavI ? mane kAMi samajAtu nathI, mAruM mana muMjhAya che. mane hRdayamAM pArAvAra vedanA bharI che. ke:nI pAse jaine haiyuM ThAlavuM ? he prabhu ! mArA upara kRpA draSTi karA, ugAre ubhA re.. kanakavatI kahe - he sakhI ! Aje mArA jIvane zAMti nathI mATe huM tyAM nahIM AvuM. tu ekalI jA. je thavAnu haze te thaze, ema kahI te pala gamAM asvastha avasthAmAM paDI rahI. adrazya rIte tyAM hAjara rahela guNavAM vicAravA lAgyA ke kharekhara A satI strI kanakavatI upara julama gujArAya che. tenu duHkha bhayaMkara che je sAMbhaLIne mane paNa duHkha thAya che. A strIne huM paraNelA temaja mArA pratye anaDuda premavALI che. ene A du:khamAMthI mukta karavI mArI pharaja che. Aje te hu` mArA duzmana evA e vidyAdharane mArI nAMkhI mArI patnine tenI chAyAmAMthI che.DAvIza ja
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 153 evAmAM tene levA Avela vimAnamAM priyaMvadA besI gaI ane guNavarmA paNa adraSya rIte caDI beThe. nirdhArIta sthaLa AvI jatAM baMne UtarIne jina-maMdiramAM jaI prabhujInA darzana karyA. ahIM evuM baneluM ke kanakAvatInI bahu rAha joyA pachI ja teNe prabhunuM snAtra bhaNAvyuM ane pachI tyA vinA ja mahatsava pUrNa karI raMgamaMDapanI bahAra AvatAnI sAthe priyaMvadA jovAmAM AvI. vidyAdhara gusse thaI tenI pAse AvI pUchayuM ke tArI bahenapaNI Aje kema AvI nathI ? mArI AjJAnI avajJA karanArane cogya zikSA karavI ja paDaze. priyaMvadA kahe he deva ! Aje kanakavatInI tabiyata sArI na hovAthI AvI zakI nathI. vidyAdhara kahe - huM jANuM chuM ke A tArI juhI vAta che. koI vAMdho nahiM. ene to huM barAbara zikSA karIza paNa prathama tane juThuM belavA badala zikSA karuM chuM. ema kahI tene gaLAmAMthI pakaDI ane kahe ke have tArA ISTa devane yAda karI le. tyAre priyaMvadA bolI ke tArI sabatanuM AvuM ja phaLa maLaze evI amane khabara ja hatI. he karUNAnA sAgara evA jinezvara deva ? ApanuM zaraNa svIkAruM chuM. mArI sakhInA svAmI he guNavamAM mane bacAve tyAre vidyAdhara moTethI be ane khaDakhaDATa haze are ! e manuSyarUpI kIDo mane zuM karI zakavAne hate? jyAM priyavaMdAne mAravA jAya che tyAM AkAzamAMthI kezarIsiMhanI mAphaka guNavamAM pragaTa thaye.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI dhammilakumAra atyaMta gussAthI bhayaMkara si MhanAda karI lye. are bhUkha` ! niLa pAse baLa batAvanArA! joi tArI bahA durI, hiMmata hAya. tAkAta hoya te| Ava mArI sAme ! tuM mane manuSya rUpI kIDA kahetA hatA te batAvI de tArI zakti ? huM jouM te kharA. baLavAna niLane khAi jAya che e nyAya te ahIM jina maMdiramAM batAvavA mAMDaye che ! kadAca tu ema mAnatA heAiza ke A jina pUjAnA puNye huM karIza te thaze. paraMtu tu bhUle che. tu je rIte jina pujA kare che te galata che avidhithI kareluM puNya phaLatuM nathI uparathI aneka anarthAM sajA ya che. rAtrie deva-pUjA karavI-ranAtra bhaNAvavu-kumArIkAene baLajabarIthI pakaDI lAvavI. temanI lAcArInA lAbha lai nRtye karAvavAM. temanA aMgepa Mga nIrakhavA. temanA jIvanamAMnA bhAge mAM vighna nAMkhavu. A badha! anAcAra che. tenI huM tane zikSA karIza, krodhanA AvezamAM te vidyAdhara ekadama gusse thai gaye! ane priyaMvadAne choDIne kumAra sAthe talavAra laI dhasI Avye. ane yuddhamAM jhaMpalAvyu, ghaNA samaya sudhI temanuM yuddha cAlyuM. cAre rAjakumArIe te A joine tharathara dhrujatI hatI. tevAmAM lAga joine jIvarmAe vidyAdharanuM mastaka talavArathI uDAvI dIdhuM. jaya vIrAvata saiti, vAnistasya mUni, vaSu : kasumastema, yaze:mUtta mivAmarAH !! anya khecara deve! tyAMthI bhAgI gayA. devAe guNavamAM upara prasanna thai puSpavRSTi karavA lAgyAM. 154
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 155 tyArabAda traNe rAjaputrIo ane priyaMvadA tenI pAse AvI ane hAtha joDI stuti karavA lAgI. temaNe traNee pitAnI ApavItI kahI. A duSTa vidyAre amane nacAvI nacAvIne A dazA karI che. jethI ame haju avivAhIta chIe. saMsAranA sukhe jevA pAmyA nathI. Apa amane cheDAvI te badala khUba khUba AbhAra ane have je ApanI anujJA hoya te amArA ISTa sthaLe jaIe. guNavarmAe teo traNene rajA ApI tethI traNe rAjakumArIe manamAM harSa pAmatI AbhAra mAnatI pitAnA ghera gaI. guNavamAM priyaM vadAnI sAthe vimAnamAM besI pitAnA nagare gaye. ane kanakavatInA mahele gaye. patine AvelAM jaI tenA manane mora TahukI UThe. te daramyAna tenI sakhI priyaMvadAne vidyAdhara viSe pUchavA lAgI. priyaMvadAe pahelethI chelle sudhInI banelI tamAma vigata kahI saMbhaLAvI. kumAre vidyAdharane motane ghATa utAryo. traNe rAjakuMvarIne vAsamAMthI choDAvI vagere vAta kahI. A sAMbhaLI kanakAvatI rAjI rAjI thaI gaI. ane patine dhanyavAda ApavA lAgI. tyArabAda ghaNA samayathI utkaMThA hovA chatAM vidyAdharanI bIke zIlanuM pAlana karavuM paDatuM hatuM. e Dara ge. eTale have kanakavatI sukhethI saMsAra sukha bhogavavA lAgI tenA haiyAmAM anahada AnaMdanI helI vadhI rahI. Ama joga sukhamAM divaso pasAra thavA lAgyAM. eka divasa evuM banyuM ke kumAra ane kanakAvatI premathI sutAM hatAM te vakhate pilA vidyAdharane mArela tene
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 dhama dhammilakumAra bhAI tyAMthI pasAra thaI rahyo hato. teNe A baMnene joyA. ane AMkhamAM jhera vyApI rahyuM. mArA bhAIne mAra. nAra Ama sukhethI kema rahe! ekadama jhaDapathI nIce AvI guNavarmAnuM apaharaNa karI tene samudramAM nAMkhI dIdhe. hiMmatavAna kumAra DaryA vagara samudramAM taravA lAgyo. evAmAM ke tuTelA vahANanuM pATiyuM hAthamAM AvI gayuM. tenA AdhAre tarate tarato ATha divase kinAre AvI pahaze. ajANyA pradeza hate. dariyA kinArAne aDIne bhayaMkara vana zarU thatuM hatuM. te temAM pravezI Amatema pharavA lAgyA. evAmAM dUradara eka tApasa jovAmAM AvyA AvA bihAmaNuM jaMgalamAM jaMgalI pazuonI trADo vacce A mAnavIne je tenA harSa pAra na rahyo. tarata ja temanI pAse jaI pahoMce. tApase pUchayuM ke he bhAI, AvA jaMgalamAM tuM ahIM kayAMthI AvI caDyA? kumAra kahe che ke samudramAM mAruM vahANa tuTIne bI gayuM. nasIba joge eka pATiyuM hAtha AvI jatAM tene sahAre ahIM AvI pahoMce chuM ane Apane joI mane AnaMda thaye che. pachI tApasa tene potAnA AzramamAM lAvI jaLa tathA phaLaphula vaDe mahemAnagati karI. tyAMthI AzramanA mukhya maharSi pAse jaI vaMdana karyuM. gurUe paNa premathI AvakAra Apyo. te temanI pAse beThA. beThAM beThAM jhuMpaDI mAM cAre bAju jevA lAge. evAmAM eka khUNAmAM beThelI pitAnI patni kanakavatIne joIne harSa pAme. munie pUchyuM ke bhAI zuM A tArI patni che ! guNavarmAe hA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 157 kahI. ane pUchyuM ke A zrI ahI kayAMthI ? munie kahyuM traNa divasa pahelAM huM jaMgalamAM phaLaphula levA jatA hatA. tyAM jhADanA samUha vacce A khAine beThelI joi huM manamAM vicAravA lAgyA ke A strI ahIM kema AvI haze keNu haze ! te vakhate teNe mane joela na hatA. te khelatI hatI ke huM dikapAle, he vanadevIe, huM Apa sarvene vinaMti karu chu. vaMdana karuM chuM. mArI zayyAmAMthI mArA priyatamane kAi UThAvI gayu che. temanA vinA huM jIvI zaqa tema nathI. aneka rIte meM temanI zeAdha karI chatAM mane maLI zakayA nathI. have temanA viraha huM jIravI zakuM tema nathI. huM mArA prANa taja che paraMtu Apane eka vinati karU ke kadAca mArA patideva ahI AvI caDe te! eTalA sa deze! Apo ke tamArI prANapriyA tamAre viraha sahana na karI zakavAthI ahIM prANa tanmyA che. ema kahI jhaDa upara majabUta doraDuM... khAMdhI gaLAmAM phrAMse nAMkhI mRtyunI taiyArI karI rahI hatI. mane dayA AvavAthI me teNIne ApaghAta karatAM aTakAvI. tyAre te elI ke prabhu ! huM mArA pati vina! eka kSaNa para jIvI zakuM tema nathI. mATe mane marava! do. mane jIvavAmAM kAI rasa nathI. meM teNIne AzvAsana ApatAM kahyuM he putrI, tuM du:khI na thaIza. zAMtithI prabhunuM nAma le. jenI yAdamAM jenA virahamAM tuM maravA taiyAra thai che te tAre svAmI jathI traNa divasa pachI ApameLe ahI AvI caDaze ane Aja AzramamAM tamAruM milana thaze. Ama samajAvIne ahI lAvI Azraya ApyuM che. ahI phalAhAra karI atyaMta duHkhamAM traNa dahADA vitAvyA che.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 dhamammilakumAra Aje savAre pharIvAra teNe ApaghAtane mArge jaI rahI hatI tyAre khUbakhUba samajAvIne pAchI vALI che. ane tenA prANa same tuM Aje ahIM AvI pahoMce e amArA saunA AnaMdanI vAta che. tuM A strIne saMbhALa tene zAMtvana A5 ane sukhI kara.' guNavama kahe he munirAja ! Apa mArI patnine jIvADIne mane jIvatadAna ApyuM che. Apane upakAra kadI bhUlI zakuM tema nathI. temaja hAla mArI pAse kazuM ja nathI tethI huM Apane kAMI ApI zakatA paNa nathI. ApanI AjJAthI huM mArI patnine laI mArA dezamAM jAuM chuM huM IcchuM chuM ke mane ApanA darzanano lAbha vAraMvAra thAo. Apa amArA nagare jarUrathI padhAraze, evI AzA rAkhuM chuM. bhaviSya jANanAra tApase yuM te haju AmanuM pharI. vAra mArA AzramamAM AvavAnuM thaze ja. guNavarmA patnine laIne cAlI nIka. rastAmAM AnaMda mastI karatAM rara kApe che. nadI AvI temAM haMsa sarakhI kIDA karI AnaMda karyo. kumAre premathI patninuM suMdara meM nadIne pANImAM dhoI majhA karI rahyo. tyArabAda phaLAhAra karI jalapAna karyuM ane vAta karatAM beThAM. te samaye guNavamAe pUchyuM ke he priye! tuM ahIM ekalI kevI rIte AvI caDI te te kahe. tyAre teNI gaLagaLA avAje belI he nAtha! zavyAmAMthI je vidyAdhara Apane harI gaye te pAcho AvI mane kahevA lAgyuM ke
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka gaNavarmA tArA patine meM samudramAM pheMkI dIdho che. jaLacara prANIo tene khAI jaze ane have tane harI ne UMcA parvata uparathI gabaDatI mUkIza jethI vanacarane temane bhakSya maLI raheze. parapurUSanA sparzathI gabharAtI evI mane upADI parvatanA zikhara parathI gabaDatI mUkI dIdhI. tema chatAM huM jIvatI rahI. tyAMthI tamArI dhamAM pharatI pharatI ahIM sAgara tare AvI. paraMtu Apa nahi maLavAthI huM muMjhAI ane ApaghAta karavA prayatna karatI hatI tyAM A tApase mane rokI ane ahI A AzramamAM lAvela. tyAra pachInI vAta Apa jANe che eTale kahevAnI jarUra rahetI nathI. tyArabAda teo baMne AnaMda vinoda karatA eka bIjAnA kaMThamAM hAtha rAkhI jaMgalamAM bhUmitala upara UMdhI gayAM. barAbara te ja samaye pelA vidyAre pharIvAra kumArane samudramAM nAMkhI dIdho ane kanakavatIne parvata parathI gaba. DAvI dIdhI. agAunI mAphaka teo baMnenuM eja AzramamAM milana thayuM ane tApasa munine praNAma karI potAnA zahera bhaNI cAlI nIkaLyAM rastAmAM phalAhAra karyo ane jaLapAna karyuM. cAlatAM cAlatAM rAtri paDI gaI ane AkAzamAM caMdra UgyA. guNavarmA kahe che he ipraya ! meM evA te kevA pApa karma karyA haze ke haju sudhI sukhanA darzana ja thatAM nathI. kayAM mArI sukha vaibhavathI bharelI nagarI ane kayAM A bhayAnaka jaMgala haju vidhAtA mane keTaluM duHkha deze tenI khabara paDatI nathI,
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16o dharmA-dhampilakumAra kanakavatI kahe che svAmInAtha ! nirAza na thAva kaMTAgelA manuSya pAsethI lakSamI dUra rahe che. hiMmmatavAna mANasone kayAMya duHkha lAgatuM ja nathI je hiMmatathI Ape vidyAdharane mAryo hato te hiMmata kayAM gaI ! nAsI pAsa nA thAva ane haiye hiMmata rAkho. badhuM sArUM thaze. - kumAra kahe tArI vAta sAcI che paraMtu A vidyAdhara te najara samakSa dekhAyA vagara ja ApaNane trAsa Ape che. tene huM zI rIte pahoMcuM ! vidhi kura banI majAka kare che. sAme AvI ghA kare tene pahoMcAya. A te pITha pAchaLa ghA kare che. ajANa paNe hoIe tyAre mAre te zatra nIca kahevAya, bahAdura hoya te sAmI chAtIe Ave tyAre ja e marda kahevAya. - he priye ! Aje huM niMda levA cAhate. nathI. tuM sukhethI sUI jA. ema kahI kumaLA pAna pAtharI temAM patnine sUvADI ane pite khullI talavAre jAgate beThe. evAmAM pilo vidyAdhara pragaTa thaye ke tarata ja tenI sAme talavAra laIne doDe. Ama acAnaka AkramaNa joI te khecara gabharAya ane dhrujavA lAgyuM. tenA hAthamAMthI zastro paDI gayAM. kumAre tene jIvate pakaDI pADaze. ane kahyuM ke he pApI! tane zuM zikSA karuM ! - vidyAdhara kahe- bhAI! huM tAre zaraNe AveluM chuM. have zaraNe Avela ne je zikSA karI zakAtI hoya te kare. kumAra kahe- tuM atyAre AvI vAta kare che tyAre - jyAre huM zastra vagarane jAgRta avasthAmAM na hatA tyAre te zuM karyuM hatuM? tAruM kArya kharekhara nIca kahI zakAya,
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA vidyAdhara kahe tamane jAgRta avasthAmAM upadrava karavAnI te khuda IndramAM paNa tAkAta nathI. te pachI mArAmAM kayAMthI hoI zake ? huM kharekhara nAmarda chuM hiMmata vinAne chuM. strInI preraNAthI meM A kArya karyuM che. mane mApha kare. kumAra kahe strIne rAga pApanuM mULa che. game te buddhizALI ane baLavAna mANasa paNa strInA zabdothI lapasI paDe che. have kadI strIone vizvAsa karIza nahiM ane zAMtipUrvaka cAlyA jA. vidyAdhara to tyAMthI jIva laIne bhAgI gaye. kumAra AkhI rAta jAgato rahyo. savAre kanaka jAgI tyAre banelI ghaTanA kahI saMbhaLAvI ane tyArabAda pitAna. nagara tarapha cAlatA thayAM. - AgaLa jatAM koIeka nagaranI bahAra vanamAM eka sAdhu-muni beThA hatAM. nagaranA loke temane vaMdana karavA AvatA hatAM. te joIne teo baMne tyAM gayAM munimahA. rAjane pradakSiNA daI temanI vANI sAMbhaLavA beThA. | muni mahArAja kahe- he bhavyajane ! pUrvajanmanA puNya pratApe Aje tamane ratnanI khANa same mahAmule mAnava avatAra malyo che. saMsAramAM janmI tame zuM meLavyuM? zuM kamANI karI ? lADI vADI ane gADInI kamANI karI e sAcI kamANI nathI. AvI kamANa te aneka janmathI karatAM AvyA chIe ane karIe chIye A sAcI kamANI nathI. A kamANI karavA jevuM ghaNuM ghaNuM karmo bAMdhyA che. ethI durgatimAM rakhaDavuM paDayuM che. have evI kamANInI 12
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma-dhammilakumAra lAlasA choDI de ane AtmA mATe dharmanI kamANI karI levI jarUrI che. dharma vinA keInuM kalyANa nathI. Abhava ane parabhavamAM je zAMti meLavavI hoya to dharmanI ArAthanA karo. anAdi kALathI dharma vaMcita rahIne jIve ghaNuM gumAvyuM che. have samajIne dharmanI kamANI karavAne zubha avasara AvyuM che. to dharma karavA mATe prApta thayela puNyane sadupayoga kare ke jethI bhavAMtara sudhare ane ziyAe mokSa prApti thAya. ke A saMsAramAM kavarUpavAna strI, vinayI putra, aDhaLaka dhanasaMpatti. baMgalA, meTara-gADI je kAMI maLyuM che, te amanoja pratApa che. ajJAnatAnA kAraNe mAnavIo te samajI zakatAM nathI. saMsAra sukha ane bhogamAM Asakta rahI mAnavI A bhava te bagADe che paraMtu parabhavane paNa bagADe che. mihane AdhIna banI parabhava bagADe che. A sAMbhaLI guNavarmAnA hRdayamAM dharma pratye mamatA gI. ane pitAnI patni kanakavatIne kahe che. he priye ! gurU mahArAjanI AvI pavitra vANI sAMbhaLIne A saMsAra mane jela jevo lAge che. mAruM mana mekSamArge javAdharma-bhAge javA Icche che. je tuM kahe te ApaNe baMne gurUjI pAse ratnatrayI dikSA laI ane karmarUpI zakuone nAza karIe tuM mane sAtha Apa. kanakavatI kahe- he nAtha ! gurUjIne upadeza kharekhara satya che paraMtu Apa ja te vicAro ke haju ApaNe bhara javAnI che, saMsArano rasa cAkhyuM nathI. bhego pUrA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 163 bhagavyA nathI. saMsAramAM sukhe joyA nathI te pahelAM Apa vAto kare che. viSayarasa mahA bhayaMkara che. RSimunio mATe paNa te jItavA duSkara che te ApaNe zI rIte cheDI zakIzuM? Apa jANe che ke prathama vidyAdharanA vacanabaMdhane kAraNe ane tyAra pachI tenA bhAInA upadrave karIne bhegA gukha mANI zakyAM nathI, yauvananA 2 haju cAkhyA nathI. te pahelA tame AvI vAta kare che te ane rucatuM nathI. haju ApaNe gharaDAM te thayA nathI. pAchalI jiMdagImAM jarUra dikSA vIkANuM mehAdhIna - yamathI dUra rahe che. kumAra kahe- he priye ! kALano koI bharoso nathI. kAle zuM thavAnuM che tenI ke ineya khabara nathI. eTale dharma kAryamAM vilaMba na kara joIe. sugurUnA sahavAsathI ApaNuM ajJAna DuM dUra thayuM che. mATe jAgyA tyArathI savAra samajIne dharmanI ArAdhanA karavI joIe. vidhya sukhe te anAdi kALathI bhagavatAM AvyA chIe. chatA A jIvane teno saMtoSa thato ja nathI. bhege che. jema bhegavIe tema tenI tRSNa vadhatI ja jAya che. tema chatAM hamaNAM dikSAnI bhAvanA na thatI hoya te tane saMtoSa ApavA khAtara huM ceDAva saMsAramAM rahIza, tyArabAda kanakavatIne keIka vizALa vRkSanI chAyAmAM besavAnuM kahI bhajananI cIjavastuo levA mATe te nagaramAM gayA. pitAnI pAse eka pAI paNa na hatI chatAM nagaramAM jaI jugArakhAnAmAM jaI DuM tIne te sAthI mAlapuDA vagere anya khAdyacIjo kharIdI nagara bahAra jaI
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 dhI immilakumAra pAtAnI patnine premathI jamADI ane pachI pAte janmyA. tyArabAda ane zAMtipUrvaka eDAM hatAM. priyAnA haiyAmAM koipaNa prakAranI ciMtA haze tema kanakavatI udAsa dekhAtI hatI, jIvAM vicAre che ke khare khara Ane peAtAnuM ghara-mAe ke sIAnI yAda AvI hAvI joie ane ethI enA mukha upara citAnA bhAva dekhAya che. to vicAra karyo ke mAre tenI parIkSA karavI joie. patnine khabara na paDe ema cupacApa te tyAMthI najIkanA ghaTAdAra vRkSana eAthe ubhA rahIne teNInI ceSTA nihALavA lAgyA.teNIe jamIna para strI purUSanI joDI dorI ane mIThA avAjathI kAMika eAlatI hatI temaja peAtAnA zarIra vaDe amuka ceSTA karavA lAgI ane uMDA uDA nisAsA nAMkhavA lAgI ane AMkhamAM AMsu lAvI cAre bAjue jovA lAgyuM. guNavAM vicAra che ! Ama kema ? AnI A bakA. ranI ceSTA samajAtI nathI. kSaNe kSaNe tenA mukha uparanA bhAva badalAya chaeN kema ! mane lAge che ke mArA vicAgane kAraNe A prakAranA cena cALA karatI haze. have jo hu tenI pAse ekadama jAuM tyAre mane joine khuza thAya ane dorelI AkRti bhUsI na nAkhe te samajavuM ke teNI mArA viyeAgamAM Ama kare che, ane mane joine kSeAbha pAme tathA AkRti bhUsI nAMkhe te samajavu ke teNI kulaTA hAvI joie. tenuM mana anya haze,
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 16pa Ama vicArI te kumAra ekAeka AvI ubhe tyAre kanakavatI bebAkaLI banI gaI ane AkRtie bhUMsI nAMkhI. kumAre pUchayuM ke he priye! tuM Ama udAsa kema che? zuM tane tArA bhAI mA-bApanI yAda AvI che? zuM tane tArI sahelIo yAda Ave che ? tane je te prakAranI ciMtA heya te viSe mane kahe che tene upAya thAya. - kanakavatI kahe- he svAmInAtha Apa mArI sAthe sAthe cho pachI ciMtA zAnI hAya ! huM mArI jAtane bhAgyazALI samaju chuM. tamArA sivAya yAda karavA lAyaka mAre mATe bIju zuM hoI zake ! guNavarmA samajI gayA ke A strI bolavAmAM bahu hoMziyAra che. jethI tenA hRdayanI vAta kaLavA de ema nathI. Ama zabdo dvArA je atiprema dAkhave che e kharekhara to premane bhAva jaNAtuM nathI. kAMI nahi ! samaya Ave satya jaNAze. tyArabAda guNavarmA jaMgalamAM Ama tema pharatA hatA. tevAmAM koI ajANyA mANase tene pUchayuM ke ahIM rAjakumAra hAla che. ke nahiM. guNavarmAe pUchayuM ke kayA rAjakumAra vize pUche che! tame koNa cho? tamAre tenuM zuM kAma che, tame kyAMthI Ave che! te ajA mANasa ke bhAI ! zaMkhapura nAmanA gAmanA rAjA IzAnacaMne putra guNacandra kIDA karavAne IrAde ahIM A vanamAM AvyuM hatuM. mane temanA vizvAsu mANasa tarIke agatyanA kAma mATe bahAra mokalela hato. huM pAcho AvyA paraMtu rAjakumArane nahiM jevAthI meM Apane pUchyuM hatuM. tyAre guNavarmAe kahyuM
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI-dhammilakumAra ke bhAI. tamArA kumArane icchita varatu malI javAthI rAjI thaIne ghera gayAM che. tyAre pharI teNe pUchayuM ke hariNAkSI rUpanayana strI temane maLI ! tyAre guNavama be are bhAI! maLavAnI vAta tuM zuM kare che ! te lAvaNyavatI rUpasuMdarIne mAnapUrvaka laIne nagaramAM pahoMcI paNa gayo che. pile purUSa che. are ! zuM bhAgya che ! prathama najare ja baMnenA hRdayamAM premanI saravANI kuTI hatI. je thayuM te ya ja che. ema kahI te cAlato thayo. A vAta sAMbhaLI tenA haiyAmAM Aga vyApI gaI. ahe, AnuM nAma strIcaritra ! pApINa strIonAM hiMyAmAM ane hoThe judA ju. bhAva hoya che. jene kaI pArakhI zakavAne samartha nathI, tene ghaDanAra khuda vidhAtA paNa tenA hRdayane pAmI zakatI nathI. dhikAra cheAvI strIone ! je teNInA manamAM hoya che. te vacanamAM nathI hotuM ane je vacanamAM hoya che te kArya mAM nathI hotuM. AnuM nAma strI. ' are ! phI kedanI thaI nathI ane thavAnI nathI ! je strI mATe huM vidyAdhara sAthe lo. tenA bhAI dvArA samudramAM baLe na paDe. vanavana bhaTakaze. te rIo je anyanA premamAM paDI che ! malina strI mArA vicAre ane mArA nirmaLa ne kalaMkita kare te pahelAM anya sthaLe laI jaI', guNavane caM AvyuM ke A nagarane rAjA kanakavatIne mAme thAya che. mATe tene tyAM mUkI hu Atma kalyANa mATe anya sthaLe cAlI jAuM.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 167 tyArabAda guNavarmAe patnine kahyuM he priye ! ne have teH bapArane samaya thavA Avye che. mATe have ApaNe ahIMthI AgaLa cAlI nIkaLIe. nakavInA haiyAmAM pApa hatu eTale te thADI AnAkAnI karavA lAgI ane khelI ke Ajane divasa ApaNe ahIM ArAma karIne prabhAte AgaLa cAlIzu te ThIka paDaze. tema chatAM zuMvarmA sAthe cAlatA javuM paDayuM - kanakavatI vaLI vaLIne pAchuM jotI jAya che kaka khakhaDatI jAya che ane manamAM muMjhAtI jAya chetema karatAM karatAM temA ane si Mhapura nagaramAM pAMcyA. rAja duraAre jai AgamananA amara ApyA. rAjae pAtAna bhADuMjane premathI AvakArI ane sukha duHkhanI vAte karI zAMtipUrvaka jamADayA ane kahyu ke A tamArU ja ghara che. jyAM sudhI manane phAve tyAM sudhI ArAmathI raho ane mA kare trie guNavamAM potAnI patni sAthe aljha era DAmAM jAgate ja paDI rahyo hateA. kanakavatI te ghasaghasATa UrthI gai pachI cupacApa cokIdAranI najara cukAvI ahAra nIkaLI gaye. ane capaLatAthI kille kUdIne nagara mahAra nIkaLI gayA. tyAMthI bhAgIne guNaratna nAmanA suni mahArAja pAse pahoMcI gaye!, gurU mahArAja pAse khAMDAna dhAra jevI dikSA aMgIkAra karI zrI caritra jANAne te tene sAra upara tiraskAra ANyeA hateA. chatAM sInI khAtara ja susAramAM rahyo hatA. Aje have te vatana banI dikSA grahaNa karI aMtaramAM sukhI thaye.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 dharmI-dhasmilakumAra dIkSAnA varagheADA karI tapazcaryA karI kamAM rUpI pApa thavAnI bhAvanAthI te Atma zuddhi karatAM karatAM prabhubhakti karatAM rahyA. AbAju prabhAte jAgelI kanakavatIe pathArImAM guNa varmAne na joye.. tethI gheADIvAra teA te vimAsaNamAM paDI gai. pachI vicAryuM ke kadAca deciMtA mATe gayA haze. hamaNAM gheADIvAramAM AvI jaze. ghaNIvAda rAha joyA chatAM te na AvyA tethI raDavA lAgI. tethI teNInA mAmA tyAM AvI raDavAnuM kAraNa pUchavA lAgyAM ke he putrI tu kema raDe che ? tyAre kanakavatIe savistara vAta kahI. tethI si'harAjAe guNavarmAnI khUbakhUba tapAsa karAvI paraMtu tenA patto lAgyA nahi. tethI peAtAnI bhANejane AzvAsana ApI kahe che ke beTA ; tuM Ana dathI rahe. saheja paNa ciMtA karIza nahi, tArA patine duniyAnA paDamAMthI zeAdhI
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakAraka guNavarmA 169 lAvIza. mAnasika zAMti mATe dharmadhyAna karatI rahe. pUrva janmanA koi pApa karmanA udayathI AvuM banyuM haze. paraMtu gharma karavAthI pApano nAza thAya che to te mATe tuM zAMtacitte dharma karatI rahe. ceDA divasa duniyAne dekhADavA pUrato zeka mukha para rAkhe. pachI inakavatI haiyAmAM kAma, manamAM vikAra, cittamAM caMcaLatA pUrvaka vicAravA lAgI ke mAre pati haju parata AvyuM nathI. kadAca mArA haiyAnI vAta teNe jANI lIdhI haze tethI Avaze paNa nahi. bIjo mANasa hita ane strInI AvI vAta jANamAM Ave te strIne mArI nAkhe. jyAre eNe to mArA pratye saheje dveSabhAva paNa karyo nathI kharekhara tenI dikSA levAnI bhAvanA hatI te teNe te mujaba ja karyuM hovuM joIe. ane je khare. khara tevuM ja karyuM haze te mane mArA mArgamAM koI kaMTaka nahi naDe. mArA manoratha saphaLa thaze ane mane mArA ichatasthaLe jatAM kei rekI nahi zake. zaMkhapuranA rAjAnA putra guNacaMdra mane joI che. ane mArA upara meha pAmyA che, paraNavA mATe dAsI mAraphata vina tio paNa karI cUkyA che. paraMtu te vakhate patinA Darane kAraNe tenI koI vina tine svIkAra karyo na hato. have mane koInI roka Toka rahI nathI. haiyuM tenA pratye prema vahAve che to mAre have tene tyAM jaIne tenI thaIne rahevuM joIe. le ko te be cAra divasa vAto karIne
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 dhamI kammilakumAra ApAApa baMdha thai jaze mane te; je jA e che tevA bhAga vilAsa malI raheze ne! haiyAmAM viSaya-vAsanAnI raMgIna mAja uDAvavAnA vicArovALI teNI lokalAjanI paravA mUkI dai rAtrinA samaye mAmAnA mahela ane mAmAnuM nagara choDI aMdhArAmAM cAlI nIkaLI. AvA samaye khAnadAna kuTuMbanI kanyA ekalI nagara khahAra nIkaLI zake ja nahi. leka mAMdA ane parathI satI nArI kaDhI Avu kArya kare nahi', kanakavatI gharanI bahAra nIkaLI tyAre tenA haiyAmAM priyatama pAmavAnA koDa hatA, bhe!ga-vAsanAnI tRSNA hatI. utkaMThA hatI. majabuta maneAgaLa hatuM. ane kAmadevanu mA Na hatu. eTale ke ne! paNa Dara rAkhyA vagara ekalI zaMkhapura paheAMcI gaI. tyAMnA rAjaputra ke jene peAta manathI priyatama tarIke svIkArela temanI pAse pahAcI gaI rAja putra teA prathamathI ja teNIne Azaka hate. teNe mAnapUrvAMka ravIkArI khUbaja premathI mahelamAM lai gaye. ane pANI pade sthApI sa'sArasukha bhAgavavA lAgyuM. kanakavatI atyaMta lAvaNyavatI hatI. suDoLa desa lAlitya hatu' kAmaNagArI AMkhe ane prema upaLave evara hAvabhAva hatAM. vAsanAnI bhUkhI hatI. rAjakumAra guca tenAmAM Asakta banI teNInA mahelamAM ja paDI rahetA. rAtadivasa raMgarAga ane bhega sukhamAMthI bahAra nIkaLI rAkhto ja nahi, rAjaputrane aneka patnie hatI paraMtu saumAM A kanakavatI tene atya'ta priya lAgatI jethI anya strIonI upekSA karatA.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhakAraka guNavarmA 171 rAjaputrathI tarachoDAelI ane tiraskAra pAmelI sau strIe eka vakhata bhegI maLI ane vicAra karavA lAgI. are? A kanakavatI koNa jANe kayAMthI AvI caDI che ke jethI ApaNA saunAM sukha relAI gayAM, ApaNe mAnapAna ghaTI gayA ane strI sulabha ApaNA bhega sukha paNa bhUlAI gayA. mATe ApaNe game tema karIne mArI nAMkhIne paNa ahIMthI haTAvavI jarUrI che. te sivAya ApaNe sukhI nathI thavAnA. strIne A svabhAva. AthI sarve strIo bhegI maLIne kanakavatIne cheka ApI dIdhuM. bheganI adhurI IcchA viSaya vAsanAmAM bhaTa. kahuM mana evA aneka pApI vicAramAM kanakavatI marI nara kInA cothA naMbaramAM gai. tyAMthI AyuSa puru karI anaMto saMsAra rakhaDaze ane asahya duHkhe bhegavaze. aneka janma maraNanA dukhe gavavAM paDaze. temaja te te janma daramyAna dharma karavAno avasara paNa nahi sAMpaDe. A bAju guNavamAM muni bhUtakALa bhUlI jaIne dharmanI ArAdhanA karI rahyA che. aneka AgamonA jANakAra banI rahyAM che. te kene upadeza detAM detA aneka gAmegAma vihAra karatAM karatAM AtmAnuM kalyANa karI rahyAM che. agAu aneka ja yAna jANatAM ke ajANatAM karelA kAne che nAMkhavA dura tapazcaryA paNa karI rahyA che. munibhagavaMta nivapadanI jhaMkhanAmAM saMyamanI ArA dhanAmAM lIna banelA che, nivapadanI prApti arthe sukha cheDavAnI ane duHkha bhogavavAnI taiyArI haMmezA hevI ,
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 gharmI-dhammilakumAra jarUrI che. te sukha upara rAga ane duHkha Upara dveSa e ghAtikarmane tuSTi puSTa AvyA sivAya rahe nahi. tenA kAraNe kevaLa jJAna dUra thAya. kevaLa jJAnanI prAptimAM ghAtakarma pratibaMdhaka che. te bhavyAtmAo ghAtine teDavA mATe vara5 dizAmAM AvI prayatna kare che. jethI nirmaLa cAritranI ArAdhanAne anupama AnaMda meLavI rahyA che. sAdhanAnA jIvanamAM saphaLatA meLavavA mATenuM sUtra samajIzuM. pApanA kone vilaMbamAM mUke...dharmanA kArya hAjaramAM patAva . pApanA kAryamAM vilaMba karavAthI anAdine pApa sarakAranI tAkAta tuTatI jaze. (2) dharma kAryo tarata karavAthI AtmAne dharma kArya pratye rasa jAgaze. e uttarottara dharmakAryanI vRddhi ja karAvaze; dharmakAryamAM samaya vahI jAya te pApa kArya mATe samaya na maLe, are pApa kAryanI vicAraNA karavAne paNa samaya nahiM maLe? Ama nirmaLa cAritrya pachI japa ane tapathI janmAM taranA paNa kamene dheAI zAMta citte samAdhi pUrvaka mRtyu pAmI devakamAM gayAM. tyAMthI bhaviSyamAM uttama kuLamAM janma pAmI cAritrya aMgIkAra karI mekSa ramaNIne varaze. 0 dharma, zAti-sukhadAtA che. 0 dhama, bhakta, jJAnIone prANa che dhama vaDe nirdoSa prema Take che. 0 dharma, jagatanuM zAzvata tattva che. 0 dharmamAM sva-para kalyANa samAyeluM che.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 agaladatta-ghammila A guNavamAM ane kanakAvatInuM draSTAMta sAMbhaLI dhammila . he munimahArAja ! ApanuM kahevuM taddana kharuM che. temAM mane leza mAtra zaMkA nathI. meM pite paNa viSayamukhanI lAlasAthI ane lega-vilAsa dilane gamavAthI ghaNAM ghaNAM duHkho sahana karyA che. bhega bhegavatI vakhate te sukhaja lAge che paNa e kSaNika sukhanA kAraNe bhayaMkara dukhe. bhegavavA paDe che tenI jIvane khabara hatI nathI. | munizrI kahe - he dhammila ! teM kevAM kevAM ane kevI kevI rIte dukhe. veThayA che te te mane kahe? ghamila kahe he munirAja ! huM mAnuM chuM ke jeNe jagatamAM karI dukha joyuM nathI amaste sAMbhaLIne tenuM duHkha dUra karavAne zaktimAna nathI tenI pAse duHkhanuM gANuM gAvuM nirarthaka che. kAca hasIne pAtra banavuM paDe che. muni kahe- he putra! meM saMsAramAM rahI ghaNuM ghaNuM duHkha veThayuM che. vaLI anyanuM duHkha sAMbhaLIne haiyAmAM vedanA paNa thAya che taduparAMta anyanuM duHkha dUra karavAnI zakti paNa mArI pAse che. mATe tArA duHkhanI vAta mane kahevAmAM tane keI nukazAna thavAnuM nathI. tyAre dhammile janmathI te vezyAe nagara bahAra pheMkI dIdhe tyAM sudhInI tamAma vAta kahI sAMbhaLavI.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 dharmI-dhammilakumAra munizrI bolyA- he kumAra ! tArI vAta meM sAbhaLI. have mArI vAta tuM sAMbhaLa ke meM kevA prakAranA ane kevA duHkha veThyA che. avaMti nAme dezamAM ujInI nAme eka nagarI hatI. temAM mahApratApI baLavAna ane buddhizALI e jitazatrunAme rAjA rAjya karatA hatA. te rAjAne ratha hAMkanAra sArathI nAme adharatha hatuM. te sArathIne kAmatI nAme eka parina hatI. yazematI gharakAmamAM catura ane cAritryavAna paNa hatI. temane (agaladatta) nAme putra jaye. putra bahu nA hatA te samayamAM ja tene pitA maraNa pAmyA hato. tenI yAdamAM tenI mAtA khUba khUba hatI kalpAMta karatI ane vidhAtAne kahetI ke he vidhAtA ! amane teje bhegAM karI ApyAM hatAM ane atyAre Ama judA pADatA kAMI vicAra nathI Avate? AvI kara mApha karavAmAM tane zuM majhA Ave che? tamane ramatamAM majhA paDatI haze paNa amArAM te jIva jAya che ! yazomatI raDatAM raDatAM bolatI hatI ke- he savAmI nAtha ! Apa game tyAM jatAM to mane sAthe ja laI jatA . hatA. to atyAre mane raDatI mUkIne ekalAM kema cAlyA gayA? zuM tamAre neha eTalo ocho samaju? ane tema prANapriyA kahetA paraMtu atyAre te ekale thANa laIne ja jatAM rahyAM che. priyA ahIM paDI rahI che. tenI upara tamArI kRpA draSTi kayAM che?
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladA-dhammila che. A 17 bAlaka agaladatta mAtAne raDatI joI rahetuM. samaya jatAM te moTo thaze. thoDI samajaNa AvI tyAre pUche che ke he mADI ! tuM haMmezA kema raDe che ane Ama dubaLI kema paDI gaI che. te-te kahe. tyAre zAmati kahe ke tArA pitAjI Apane mUkIne cAlyA gayA pachI sukhazAMti kayAMthI hoya? patinI sAthe sAthe tamAma sukha naSTa thaI jAya che. Amane Ama samaya sarakI rahyo che. agaladatta meTo thaI gayo. rAjAe pratihAranI padavI ApI tenA bApanI karI sevA lakSamAM rAkhIne) A padanI ane te aMgenuM kAmakAja saMbhALavA lAge dhIre dhIre padavInuM abhimAna AvavA lAgyuM, tyAre tenI mAtAe kahyuM ke he putra! tArA pitAnI padavI bIjAne hAtha gaI che tenuM mane duHkha che. A pratihArathI jaganI kaI kiMmata nahiM. tuM tArA bApanI asala jagA meLave to mane AnaMda thAya. vaLI AvI pratihAranI jagA meLavIne cheTuM Ami. mAna kare che. "adhUro ghaDo chalakAya ghaNe evuM dekhAI Ave che. tArAmAM je kAMI zakti ke AvaData hoya te pitAnI jagA meLavIne sukhI thA mArA jIvane paNa zAMti thaze che. gADaraDAnA re baccA hoya te bicArAM kahevAya che. jyAre siMhanuM bALa ekaja hoya che toe hajAro kahe vAya che. eTale ke yauvana vayamAM kuTuMbane bhAra uThAvI piSaNa karanArA vIralAM te bhAgyeja be cAra nIvaDe che. pRthvI upara hajAre mANase hoya che paraMtu pArakAnuM duHkha dUra karanAra niHsvAthI te bhAgye ja maLI Ave che.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhammilakumAra mArA lADalAM putra ! je tuM mane AnaMdamAM rAkhavA mAMgatA hoya, mAruM duHkha dUra karavAnI IcchA hoya, te. mArI vAta zAMti pUrvaka sAMbhaLa ane vicAra kare. tArA pitAne eka mitra hatAM. te zAstra kaLAmAM nipUNa che. hAlamAM te kauzAMbI nagarImAM rahe che. tenI pAse ja badhI vAta karaje ane tyAM temanI pAse rahIne vidyAbhyAsa karaje. temAM pAraMgata thaIne pachI tArI padavInuM pAlana karaje. tevI rIte mAtAnI AjJA mAnI kauzAMbI nagarIe gaye. agaladatta pitAnA pitAnA mitrane malyA. barAbara oLakhANa ApI. tethI draDhaprahArIe tene oLakhe. saunA khabara aMtara pUchyA. raDatAM raDatAM pitAnA mRtyunI vAta karI te sAMbhaLI draDhapahAra paNa gaLagaLA thaI gaye. ane belI uThaye he mitra ! tArA mRtyunI vAta sAMbhaLI mAruM hRdaya phATI jAya che. have tAruM mAM paNa jovA malavAnuM nathI. atizaya kalpAMta karavA lAgyuM. pachI agaladattane kahe che ke he putra! tuM Dhala thaIne raDIza nahiM zaka choDIne tuM ahIM mArI pAse rahI kalAne abhyAsa karI bApa je bahAdura thA, zubha divase ko:jyAsanI zarUAta karI putranI mAphaka rAkhI barAbara jJAna ApyuM. tyArabAda dhanurvidyA zIkhavI. nita nita navuM zIkhavA agaladatta dararoja vahelI savAre gurUne ghera jate uttama AcAra vicAravALA namra ane vinayI purUSamAM lakSmI ane sarasvatI baMne rahe che.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhasmila 177 eka divasa agaladatta gurUjInA ghera beThAM beThAM eka dhyAnathI abhyAsa karI rahyo hatA. te samaye najIkanA makAnanA arkhAmAM beThelI kAi allaDa yuvatie tene joye, tenI abhyAsa karavAnI paddhati-tenu sudraDhazarIra tenI su Mda ratA vagere joIne tenA pratye AkarSAI. kharekhara yuvAnI divAnI hAya che. 4 peAte agaladattane cAhe che te batAvavAM avAranavAra tenA upara phaLa ke phula phektI agaladatta teNIne joi ane haiyAmAM premanAM akrUra phuTayAM paraMtu kaLavA dIdhuM nahiM. kAraNa ke gurUjIne Dara hateA. vaLI te jANatA hateA ke strInA cakkaramAM paDela purUSane vidyA sAMpaDatI nathI. ahe ! strIe kevI ca McaLa heAya che. game tevA ajANyA purUSa sAthe mitratA karatAM vAra lAgatI nathI. vilAsI strIenA vAne bhalabhalAMne calita karI zake che. eTale pAte kAMi jANatA nathI eve! dekhAva karI alipta rahyo. pelI che.karI rAjane rAja kaika pajavaNI karatI chatAM agaladatta kAI dAda dete nahiM. AthI kaMTALIne eka divasa tenI sAme AvIne UMmI rahI. azekavRkSanI DALI jhAlIne UbhI hatI tyAre agaladatte teNIne pUchyuM huM kanyA ! tuM koNa che ? ane mArA mArga vacce AvIne kema UbhI rahI che? tAre mAruM zuM kAma che ? tyAre te yuvata khaDakhaDATa husavA lAgI. te vakhate tenA dADamanI kaLI jevA ane sapheda meAtI jevA dAMtanI hAramALA caLakI rahI, teNI 12
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 dharmI-ghammilakumAra bolI huM A gharanA mAlika yakSadattanI putrI chuM. mAruM nAma zyAmadattA che. mArA makAnanA jharukhethI huM dararoja tane abhyAsa karate jeuM chuM. tane joyo che tyArathI te huM tArA pratye AkarSita thaI chuM. tane abhyAsamAMthI calita karI mArI sAme jevA ghaNA prayatna karyo paNa temAM huM niSphaLa nIvaDI chuM. mAruM mana tArAmAM lAgeluM hovAthI tArA vinA huM rahI zakuM tema nathI. yauvanathI thanaganI rahelI mArI kAyAne kAmadevanA bANa vadhI nAMkhe che mATe mane ravIkAra. mArI sAthe prema kara ane vAsanA pUrNa kara. ema kahI agaladattane pagamAM paDI. agaladatta khUba samajAvI UbhI karI ane kahyuM- he kumArI ! tArA haiyAnI premavANI meM sAMbhaLI che. huM samaju chuM. tArA rUpathI huM kaMIka AkarSAya paNa chuM paraMtu mAre mArI lamaNa rekhA oLaMgI zakAya tema nathI. jyAM sudhI huM ahIM gurUkulamAM rahI abhyAsa karuM chuM tyAM sudhI strI sAme jevuM e mArA mATe pApa che te strIne saMga ke raMga kayAMthI hoI zake ? zyAmadattAe kahyuM che svAmI ! mArI ATalI nagna prArthanA chatAM hukarAve che? zuM tamane mArA pratye prema nathI upajate? zuM mArAmAM kaI khAmI lAge che ? agaladatta kahe he hariNAkSI ! tuM kahe che e mane jarUra game che paNa atyAre na zobhe, tuM zAMti rAkha jyAre huM ahIMthI ujainI jaIza tyAre tene sAthe laIne jaIza.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhammila 179 evI rIte manAvI. samajAvI paTAvI ane sogaMdapUrvaka kahyuM tyAre zyAmadattAne AzvAsana malyuM ke A agaladatta mArI sAthe prema kare che ane mane laI ja jaze. haiyAmAM zyAmadattAnI mUrtinI pratiSThA karI. tenI yAda vAgoLatAM samaya pasAra karatAM karatAM eka divasa agaladatte gurU pAse jaIne vinaMti karI. he gurudeva ! mAre kalAnyAsa lagabhaga pUre thavA AvyuM che. ApanI AjJA hoya te huM mArI kalA rAjA pAse rajU karI khuza karuM prasidvimAM AvelI kalA AzIrvAdarUpa bane che. gurue tenI vAta kabula rAkhI gurU sAthe rAjasabhAmAM gayAM. rAjAne vaMdana kayAM rAjAe AgamananuM kAraNa pUchayuM. gurUe vigata kahI. rAjA kahe. DIka che. have tArA ziSyane kahe ke tenI kalA ahIM rajU kare. gurUnI AjJAthI agaladatte pitAnI dhanuvidyA batAvI, zastra vidyA batAvI vagere anya zastronI cAlAkI caturAIne khela batAvyAM. tenI addabhuta kaLAthI samAjane sau khuza thavA lAgyA paraMtu rAja bolyA- he yeDhA ! tArI kalA joI mane saheje Azcarya thatuM nathI. ghaNA naTa-bahurUpI jevA mANase peTa-bharavA mATe AvI kalA ane khela batAve che. mATe tAre kalAnA darzana badala jeTaluM joIe teTaluM dhana mAMge te ApIe. ame te jainadhamI chIe. dayA amAre rUMvADe rUMvADe chavAyelI hoya che. ane koI AzAbharyo Ave tene kadI nirAza karatAM nathI.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 dhamI -mmilakumAra agaladatta kahe zuM huM bhikhArI chuM ? tame mane bhikhArI dhAre che? huM dhana mATe nahiM paNa yazanI IcchAthI A chuM. Apa mArI parIkSA karI mane tenuM pramANapatra joIe che. manamAM vicAre che ke je rAjA be sArA zabdo paNa bolI zakato nathI. tenI pAse bIjI AzA rAkhavI nakAmI che rAjA kahe- te je tArI kalA batalAvI e joIne kalAthI ajANa evA ke jarUra khuza thAya. paraMtu amArA jevA sarva kakSAmAM nipUrNa chIe evA ame zI rIte khuza thaI zakIe ? tArI A kalA te phakta AjivIkA mATe ja egya che, mAre tArI anya para kSA karavI che. temAM tuM ye meLavI batAva jethI mane AnaMda thAya saMsAramAM sarve prANIo potapotAnI kalAmAM praviNa hoya che. paraMtu puNya vinA keIne lakSmI sukha ke saphaLatA prApta thatAM nathI. dharma vinAnI tamAma kalAe mAthA vagaranA dhaDa jevI che. ane eTale ja saMta purU tathA sAmunie kevaLa dharmaneja vakhANe che. Ama vAtacIta cAlatI hatI tevAmAM atyaMta duHkhI thatAM nagaranA loko hAthamAM bheMTaNI sahIta AvI praNAma karI rAjAne vinaMti karavA lAgyA ke he rAjana tamArA rAjamAM ceranA upadravathI ame trAsI gayA chIye. atyAra sudhI dhananI corI thatI hatI tyAM sudhI ame muMge mATe sahana karyuM. paraMtu mAnavInI jAnahAnI thavA lAgI e kharekhara asahya che ane tethI ja ame ApanI pAse rakSA meLavavA AvyA chIe. tamAma sivAya bIje kyAM jaI pokAra karIe ?
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 agaladatta-dhammila A sAMbhaLI rAjA ekadama kopAyamAna thaI gaye ane rAjyanA mukhya amaladAre ane polIse belAvI khUba ja tataDAvyA. ane kahyuM ke rAjane pagArakhAIne ALasunI peThe paDI kema rahyA che. tamArI be javAbadArIe mArI apakIrti samAna che. huM AvuM sahana karI zakuM tema nathI. jAe, ane game tyAMthI sAta divasamAM temane cirane] pakaDIne mArI samakSa hAjara kare. jo tame temAM niSphaLa jaze te huM mAnIza ke tame ja kare che ane tema samajI tamane AkarAmAM AkarI sajA karIza. rAjAne hukama sAMbhaLI sau amaladAranA mukha nisteja thaI gayAM barAbara te samaye agaladatta UbhA thaIne rAjAnI samakSa namana karI bolyA. huM svAmI ! A sau polIsa amaladArone mAthethI A javAdArImAMthI mukta kare. A kArya ApanI AjJA hoya te sAta ja divasamAM huM karI batAvIza. huM jANuM chuM ke bolavuM saheluM che paraMtu karI batAvavuM atyaMta kaThIna che. chatAM phIkara nahiM. agaladattanI vinaMtine rAjAe asvIkAra karyo ane kahyuM, ke sAta divasamAM rAjanA corane pakaDI lAve. tamArA kAmanA rAjA kadara karaze. tethI te coranI zodha mATe nIkaLI paDyA. savArathI sAMja sudhI ane rAtri daramyAna paNa pharato raheto. jugArakhAnAmAM dArUnI dukAnee hoTalamAM kalamAM ane sadAvratanA sthAnomAM pharato rahyo. vaLI tirachI najare darekanI hilacAla upara puruM dhyAna Apate hato. nagaramAM cArebAjue judA judA sthaLoe judAjudA
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 dhama-dhammilakumAra samaye hAjara rahI pratyekanI kAryavAhImAM UMDo rasa laI dhyAna ApatA tema chatAM ceranI kaI kaDI malatI nahiM. cAra kharekhara khUba hoMziyAra ho joIe. ciranI keI kaDI maLatI na hovAthI char3e divase amaladatta muMjhAye. kharekhara meM je pratijJA lIdhI che te kArya ghaNuM kaThIna che. divase te jhaDapathI pasAra thaI gayA have zuM karavuM ! cAra nahi pakaDAya te mATe ja cAra thavuM paDaze ane meM tA. DIne rahevuM paDaze athavA nagara chaDI paradeza jaIne rahevuM paDaze. te ciMtAmAM te baLI rahyo. sAtame divase te nagaranI bahAra gaye. ane eka AMbAnA jhADa nIce vicAramAM tallIna thaIne beThA hatA. evAmAM dUrathI eka gI jevA mANasane AvatA je. tenA hAthamAM daMDa ane cIMtharA viMTALelA hatA. bIjA hAthamA mALa. harI. gaLAmAM kaMthA hatI ane manamAM kAMIka gaNagaNato nIcI najare AvI rahyuM hatuM. tenA didAra ane lakSaNo jotAM agaladattane lAgyuM ke jarUra A ja ce2 hA joIe. tethI tenI dareka hilacAla upara tenI najara rAkhatA. te yegIe jhADanI nIce AvavI, potAnA upakaraNa jhADa upa2 bharAvyAM ane pAMdaDA pAtharI tenA upara beThe. eNe agaladattane je. pote bhayaMkara duHkhamAM che evA raDamasa cahere karIne temanI sAme joI rahyo hato tethI te gIe tene belA.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhagnila 183 cI kaha--he putra! tu bahu du:khI dekhAya che. temaja atyaMta garIba hAya tevu lAge che. tu kANu che ane kayAMnA rahevAsI che ? mArga upara vizvAsa rAkhI je hoya te kahe. mArAthI banatI tamAma mada karIza. agaladatta peTamAM kapaTa chupAvI yAmaNA avAje AlyA huM ce!gI! Apa melyA tyAre ja mane samaja paDI ke Apa atyaMta dayALu dekhAva che hu' uyinI nagaranA rahevAsI chuM. bALapaNamAM ja mArA mAtA pitA maraNa pAmyA che. temanA kulIna putra chuM paraMtu garIba tema AdhAra vinAnA ane bhAgyahIna chuM. ApanA darzanathI mane lAge che ke have mAro udaya najadIka AvI rahyo che. ceAgI kahe huM bALaka ! tArI mAnyatA taddana kharI che. huM jo tArA upara prasanna thaIza teA tu aDhaLaka dhana meLavI zakIza ane tArI garImAi dUra thai jaze. ane sukha sAhyabI prApta thaze. tArI sAmaneAkAmanA pUrNa thaze, e samayeja sUryAsta thaye. ane aMdhArU thavA lAgyuM. have pelA yAgIe kathAmAMthI hathiyAro kADhI ne kahyu ke beTA ! cAla mArI sAthe, agaladatta manamAM samajI gaye ke huM jene zekuM chuM. te A ja cAra che. paraMtu mauna dhAraNa karI tenI pAchaLa pAchaLa nagaramAM praveza kyAM, nagaramAM jaI koI zrImatanA gharamAM hathiyArAnI madadathI cArasa bAkoruM pADayu ane kahyuM tuM ahIM besa. huM aMdara jaine pAche! Avu . thoDIja vAramAM te seAnArUpAnI ane javA harathI bharelI keTalIka peTIo bahAra nIkALI,
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 dhamI dhammilakumAra te ja vakhate agaladattane cerane pakaDavAnI IcchA thaI paraMtu vicAra karyo ke utAvaLa karavAthI bAjI bagaDI jaze. hajI mAre tenuM raheThANa vagere jovuM jarUrI che. eTale AjJAMkti putranI peThe vartate have pelegI kahe tuM ahIM besa. huM majure belAvI lAvuM ema kahI te yegI gaye gheDIvAramAM majabuta khaDatala majurane moTI rakama ApavAnuM kahI samajAvIne laI AvyuM ane majuro pAse upaDAvIne jhaDapathI nagara bahAra nIkaLI gayo. have A yegI kayAM jAya che. dhana kayAM saMtADe che. tenuM ghara kyAM che. tenA parivAramAM koNa che e jANavAnA IrAde tenI pAchaLa pAchaLa gaye. pachI jaMgalamAM uMDe uMDe jaIne bolyA ke bhAIo, madharAta thaI gaI che tame thAkI gayA haze mATe peTIo ahIM mUke ane so ArAma kare. thoDIvAra sUI jAva. AkhI rAtane ujAgara karavAthI tabi. yata bagaDe che. mATe ArAma jarUrI che. AvA lAgaNI bharyA zabdo sAMbhaLI sI majura rAjI thatAM suI gayA. agaladatte vicAryuM ke huM ahIM suI javA ane nathI. mAre te gInI pratyeka halacAla jANavI jarUrI che eTale pitAnI jagAe eka lAMbu jADuM lAkaDuM gaThavI kapaDuM DhAMkI pate dUra chupAI rahyo. te gI paNa saunI sAthe sutA hatA eTale koIne zaMkA upaje evuM hatuM ja nahi. thoDI vAramAM sI majure bhara UMghamAM ghasaghasATa UMghI gayAM tyAre te rogIe uThIne talavArathI mArI nAkhyA paraMtu jyAre alagadattanA bichAnA upara ghA karyo tyAre khabara paDI ke
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhammila ahIM A mANasa nathI lAkaDAne kakaDe che tethI gusse thaI gayo. hAthamAM talavAra vIMjhate Amatema pharavA lAge ane be.are kamajAta ! bhale ahIM tu bacI gaye paNa jaI jaIne keTale jaIza? hamaNAM ja tArA hAla A majUro jevA karuM chuM. evAmAM agaladatta najare paDe eTale ekadama gusse thaIne be. are nIca ! tuM kayAM chupAI gaye hato? mArI najarethI kayAM javAnuM hatuM ? hamaNAM batAvuM chuM. eTale alagadattane lAgyuM ke have AnI sAthe laDI levuM ja paDaze. ekadama pitAnI talavAra kADhI yogI upara tuTI paDa ane ceranuM gaLuM uDAvI dIdhuM. maratAM maratAM cera bole he buddhimAna mAnavI ! huM bhujaMgama nAme cera chu atyArasudhI ke mane mArI zakayuM nathI. mAtra tuM ja marda nIkaLe. tArA vakhANa karuM chuM. meM tane dhana apAvavAnuM vacana ApeluM che. mArI vinaMti sAMbhaLa ane A mArI talavAra grahaNa kara, sAvadhAna thaIne sAMbhaLa je ahIMthI zeDe dUra samazAna che. tenI pazcima dizAmAM jaje. tyAM eka ghara Avaze. bAraNe TakorA mAreje tyAre mArI bahena bAraNuM ughADaze. tene mArI talavAra Apaje (dekhADaje) jethI te samajI jaze. ane premapUrvaka tane aMdara laI jaze. te tane mAruM bheguM kareluM dhana batAvaze. pachI tuM teNInI sAthe lagna karaje ane game te tyAM raheje athavA tene laIne tAre ghera jaje. ATaluM kahI te mRtyu pAmyA. agaladatta enI talavAra laIne tenA batAvyA mArge gaye. tenA ghara pAse AvI hAka mArI te sAMbhaLI caMdra
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 dhama-dhammilakamAra jevA mukhavALI tenI bahene bAraNuM ughADayA. atyaMta sva. rUpavAna-navayauvanAne je te vicAre che ke zuM A koI nAgakanyA haze ? agaladate tenA bhAInI talavAra batAvI te joIne samajI gaI ke bhAInuM mRtyu thayuM che. thoDIka vAra moDhA upara zekane bhAva darzAvyA pachI haiyAmAM kapaTa rAkhI hasatA me agaladattane bhoMyarAmAM laI gaI ane banAvaTI prema dAkhavI belI aho ! kharekhara huM bhAgyazAlI chuM ke ApanA darzana thayAM. eja Asana upara besADI tenA paga dheyAM bhakti karI. ane eka khuNAmAM chatrIpalaMga bichAvI dIdhe. tyAra pachI teNe bolI ke mAre bhAI tenA pitAnA pApathIja maryo che. temAM bIjAne koI doSa nathI. mArA bhAIe bhegI karelI A lamI, atyaMta suMdara evuM A makAna ane huM paNa ApanI ja chuM Apa mArI sAthe lagna karI IcchA mujaba bhegagukha bhogave huM tamArA pratye mAhita thaI chuM. hA, vidhAtAe strIone maLatA. varUpa, madhuvANI ane mAdaka deha lAlitya, anebI capaLatA. ane chaLakapaka, ApyuM che. paraMtu tenuM mana sthira kema nahiM banAvyuM hoya? tenuM kAraNa keI kahI zakaze kharuM ? are! Apa jarA thAkelA dekhAya che. kadAca rAtrine ujAgare haze. A chatrI palaMga ApanA mATe taiyAra ja che. mATe he prANanAtha; A bichAnuM pavitra karo. ane thAka utAre. be ghaDI ArAma kare. AthI agaladatta te suMvALI mulAyama pathArImAM sUte.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhamila 187 sutA sutA cAre bAju najara pheravavA lAge cAre bAju divaDAonuM ajavALuM chavAyeluM hatuM manamAM jAtajAtanAM vicAra karato hate. tevAmAM te strI bolI he priyatama ! Apa jarA ArAma karo, huM zarIre zAMti maLe tevuM vilepana laI AvuM ema kahI jhaDapathI nIkaLI upara gaI. te samaye mahAbudvivAna amaladatta vicAre che. ke duzmananA gharamAM zAMtithI suvuM e kharekhara jokhamarUpa che. mUrkha hoya teja rAphaDAmAM nirAMte UMdhe? A cera te bhayaMkara nirdaya hato to tenI bahena kadAca tenA jevI hoya to? ema vicArI te eka dama UbhuM thaI gayA ane pravAnI pAchaLa khullI talavAra hAthamAM rAkhI Ubho rahyo. evAmAM pelI ceranI bahene yaMtrazilAnI khIlI kADhI lIdhI tethI te bhayaMkara zilA palaMga upara paDI. pelI strI rAjI rAjI thaIne belavA lAgI ke mArA bhAIne mAranArane meM mArI nAkhe che. nAcavA pharavA lAgI tene badalA lIdhA che. mane abaLA samajI te je bhUla karI tene badale maLI gaye! evAmAM te agaladatte eka hAthamAM talavAra rAkhI bIje hAthe ceTale pakaDIne gusse thatA tye are dura, kapaTI huM mUrkha nathI. je tuM ATalI sahelAIthI mane mArI zake ! have tArA hAlapaNa tArA bhAI jevAja thaze. te strI ekadama gabharAI gaI ane belI che deva ! huM mUrkha mArI bhayaMkara bhUla thaI gaI. have mane mApha kare. Apaja mane zaraNarUpa che. mArI jIvanaderI ApanA hAthamAM che. AthI agaladatta vacAryuM ke strI hatyA
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 dhama-dhammalakumAra na karavI paDe ema samajI tene laIne nagaramAM Avyo ane prabhAte rAjadarabAramAM hAjara thaye. pachI banelI tamAma vAta vistAra pUrvaka rAjAne kahI saMbhaLAvI rAjA tenA upara atyaMta khuza thaI gaye. samagra sabhAjane khuza thaI gayAM ane tenI prasaMzA karavA lAgyA. pachI te coranI bahenane potAnI bahena samAna gaNI rAjA ane agaladatta coranA ghera gayAM, tenA makAnanA joya, rAmAM asaMkhya cIjo alaMkAro ane AbhuSo joyA. dareka cIjo jemanI temaja paDelI hatI sIla paNa toDelA nahatAM. te joI nagaranA lekene-jemanI cIjo corAI hatI tevA lekene bolAvI badhI cIjo batAvI ane kahyuM ke jenI je cIja hoya te oLakhIne laIle lokoe potapotAnI cIjo laI lIdhI ane rAjI thayAM. nagaranA lokoe rAjAnA khUba khUba vakhANa karyA tyAre rAjAe agaladattanA vakhANa karyA. rAjAnI maherabAnI pAmela teNe keTalAka divasa AnaMda vidamAM gALyAM. eka divasa zyAmadattAnI bahenapaNI saMgamakA sa dhyA samaye agaladatta ekale beTho hato tenI pAse AvI teNe premapUrvaka belAvI gya sanmAna ApyuM. saMgamikAe zyAmadattAnA praNAma pAThavyA. ane kahyuM ke zyAmadattA tamArA viyege jharI rahI che. AMkhamAMthI AMsu sukAtA nathI. huMdamAMthI UnA UnA nisAsA nAkhyA kare che. khAvA pIvAnI rUcI rAkhatI nathI ane sukAIne dubaLI paDI gaI che. piyunA vige bhega vinAnA vasamA ! vijogaNa jevA divase kADhI
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-kammila 189 rahI che. kAi sakhI ke sahelI sAthe khelAtI cAlatI ke hasatI paNa nathI. Ama AvA samAcAra ApavA mATe mane mAkalI che. nagaranA lokonu duHkhathI rakSaNa kare che. te mArUM du:kha kema dUra karatAM nathI ? A sAMbhaLI te be-are! huM ane zyAmadattA zarIrathI judA chIe paNa prANathI tA ekaja chIe. rAtadivasa tene yAda karuM chuM. bhUlI gayA nathI. jA teNIne taiyAra karIne atyAreja laI Ava, kemake prabhAte te! huM ujjayinI nagara tarapha javAnA chuM. sagIkA pavanavege gai ane zyAmadattAne lai AvI. agaladatta ane kyAmadatto maLyAM atyaMta AnaMda thayA. bannenA haiyAnI vAsanA tRpta thai. vahelI savAre UThI ratha taiyAra karyAM aneka prakAranA zastro lIdhAM ane yAdattAne rathamAM besADI ratha hakAratA jorathI melyA hai subhaTA ? huM nagarajane ! sau sAMbhaLe. sUryanI sAkSIe huM' A zyAma dattAne laI jAuM chuM. jenAmAM tAkAta hAya te mane roke, Ama kahI saunI vaccethI saDasaDATa karatA pasAra thaI gaye.. koie tene rokayA nahi. kesarIsi MhanI peThe uMcu mastaka rAkhI nagaramAMthI nIkaLIne avatine mArge cAlavA lAgyA. rastAmAM bhAjana samaye taLAvane kinAre ratha ubhe rAkhI zyAmadattAne AgrahapUrvaka jamADI ane bhAionA vicegane bhUlI javA samajAvIne rathanA gheADAete paNa tRpta karI AgaLa cAlyAM. AgaLa jatAM koieka gAmane pAdare leAkeAnA ToLAne
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 dhama dhammilakumAra UbheluM joyuM temanAmAMthI be mANasee agaladatta pAse AvIne pUchayuM. he bhAI! tame kayAMthI Ave che ane kaI tarapha jaI rahyA che? teNe kahyuM ke bhAI ! huM kauzAMbIthI AvuM chuM ane ujajayinI jaI rahyo chuM. tyAre teoe kahyuM. he bahAdura mitra! tuM kahe te ame A sakaLasaMgha tArI sAthe pAchaLa pAchaLa cAlato Ave, kAraNa ke AgaLane raste bhayaMkara che. rastAmAM gaMbhIravedI hAthI, draSTiviSa sarSa narabhakSI vAgha ane ajuna nAme luMTAre che. A badhAM viddha karanArA hoI amane Dara lAge che. agaladatte kahyuM bhAIe ! tamAre koIne Dara rAkhavAnI jarUra nathI. huM tamAruM rakSaNa karIza. AthI sarve leke rAjIthatA tenI sAthe sAthe cAlavA lAgyA. te vakhate kaI tApasa AvI pahoMcyA ane kahevA lAgyuM ke huM paNa ujajayinI nagare javAnI IcchA rAkhuM chuM. huM zrAvaka chuM. ghaNA vakhatathI tyAM javAnI IcchA hatI paNa ratAmAM hAthI sarpa siMhanA Darane kAraNe jaI zakayo na hate mATe jo Apa rajA Ape te huM sAthe AvuM tyAre sau loko belyAM ke sukhethI Ava- amane kAMI vAMdho nathI AthI te paNa saunI sAthe cAlavA lAgyA. nirbhaya banela saMgha cAlyA jAya che. sarvatra AnaMda AnaMda che. tyAM tApase pitAnI pAsenI pacIsa sonA mahere batAvI ane bolyA ke kaIka dharmiSTha bhAIe devapUjA mATe mane ApI che. A nAma sAcI che ke nahiM te joI Apaze ?
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 agaladatta-dhammila te joIne saMghanA keTalAMka mANasa bolyA- are tApasa ! keIe tane banAvyo che. A to sonAmahero nathI paNa pittaLa che. tenuM samajIne nAhakane kUdAkUda kare che? te sAMbhaLI pite chetarAye che. te dekhAva karI raDavA lAgyA ane jamIna upara ALeTI paDaye chAtI phUTavA lAge. tenA upara dayA AvavAthI saMghanA lokoe kahyuM ke he bhAI ! tuM raDa nahiM. keIe tane chetaryo che paNa zeka karIza nahiM amArI pAse bIjI aneka senAmahoro che. tane ame ApIzuM. ciMtA karIza nahi A sAMbhaLI pele lucce tApasa manamAM harSa pAme. duSTaAzaya manamAM rAkhI saunI sAthe cAlavA lAgyA. mahA-buddhimAna evA agaladatta A tApasane joIne vicAryuM ke AmANasa upara vizvAsa karavA lAyaka nathI. AnI dareka hilacAla upara najara rAkhavI paDaze. Amane Ama Ama A saMgha ghaNe dUra nIkaLI gayA. madhyAnha thaI gaye. saMghanA mANase thAkI gayA hatA. eTale ke nadI kinAre vizALa vRkSanA chAMyaDAmAM beThAM, te samaye pelA tApase kahyuM ke Aje tame rasoI karaze nahiM. huM saunI jamavAnI vyavasthA karuM chuM. sAme dekhAya te eka gAma che. temAM ghaNuM hera che ahIM thaIne pasAra thatAM vaTemArguone mATe sadAvrata jevuM che dUdha-dahIMnI ghaNI chata che. ahIM meM cAturmAsa karela che. tethI ahIMnA leke mArA paricayavALA che mATe huM tyAM jAuM chuM ane vyavasthA karuM chuM ema kahI te tApasa te gAmamAM gaye.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharmI-dhammilakumAra tyAM jaI bhojanamAM jhera nAMkhI te pAtra majare pAse upaDAvI tyAM laI AvyA. saMghane jamavA besavAnuM kahyuMsau jamavA taiyAra thayAM tyAre amuka vahevAra kuzaLa mANa soe agaladattane paNa jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM. tyAre te (agaladatta) belyA. mane te jamavAnI icchA nathI. tabiyata sArI nathI. paraMtu tame leke A tApase lAveluM bhejana jamaze nahi. mane tenA upara vizvAsa nathI. nIca mANase mIThuM mIThuM belI pAchaLathI viMchInI mAphaka DaMkha mAre che. mATe tame sau vicAra karo. tema chatAM ghaNuM loko bhUkhyA thayA hovAthI vicAryA vinA jamavA besI gayAM. jamyA pachI saune jhera caDayuM? sau bebhAna bane jhADanI nIce suI gayAM. tyAre pelA tApase jhoLImAMthI talavAra kADhI. badhAnA mAthA kApI nAMkhyA ane khullI talavAra laI aga ladattane mAravA do. paraMtu agaladatta hiMmatapUrvaka sAme jaIne tene mArI nAMkhe maratAM maratAM te tApasa be ke huM dhanapuMja nAmane cora chuM. dhana meLavavAnA Aza yathI A kArya karyuM che. tuM bahAdura chuM ane te mane jIye che te mArI vAta sAMbhaLa. A nadI sAme kAMThe Avela parvatanI pAchaLa eka UMcu devamaMdira che tenI pAchaLa moTI zilA che. e zilA khaseDazo te eka bheMyaruM malaze te bhecarAmAM mArI patni ane aDhaLaka dhanasaMpatti che. te tAre laI levuM. ane mArA zabane agni saMskAra karaje eTaluM kahIne te cAra marI gayA. agaladare tene agnisaMskAra karyo pachI te taLAvamAM nAhI dhoIne pelA
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhammila devamaMdira gaye. teNe batAvela te zilA khaseDI te meMyaruM dekhAyuM aMdara jatAM eka atyaMta sauMdaryavAna strIne joI tenA tarapha snehanI najare jovA lAgyuM. te joIne zyAmadattA gusse thaIne belI ke he svAmI! eka strI hovA chatAM huM mArA bhAIone cheDIne-gharanI sarva milakta tathA mAna-maryAdA choDIne tArI sAthe cAlI AvI chuM ane paraNI chuM chatAM tuM anya strI jeIne pAgala thAya che e zuM tane zebhe che? kharekhara purUSonA mana bhramara jevAM hoya che. dhikkAra che evA purUSane ! vaLI ceranI strI ciraja heAya eTaluM te mUrkha mAnavI hoya te paNa samajI zake. tuM atyaMta catura hovA chatAM paranArImAM laTuM zA mATe bane che? A sAMbhaLI agaladatta khAsIANe paDI gayo. ane AgaLa cAlavA lAge ane bhayarAmAMthI bahAra nIkaLI pitAne raste cAlavA mAMDayuM. AgaLa jatAM eka moTuM jaMgala AvyuM. khUbaja aMdhakAravALuM ane nijana hatuM. tyAM divase paNa ghuvaDane avAja saMbhaLAte hate. bhayaMkara sarponA kuMphADA saMbhaLAtA hatA. AgaLa jatAM rastAmAM paDelA daMDa, kuMDI ane pagarakhAM jovAmAM AvyA. rastAmAM AvatAM sarve vidone dUra karate karate agaladatta zyAmadattAne laIne aTavIo eLage che. hAthI, siMha cera, bhIla vagerenA saMkaTone dUra karate. pitAnI ja tAkAtathI badhAMja vidane pAra pADIne avaMti nagarIe pahoMce. nagaranI zebhA dekhADate dekhADate te pitAne ghera AvI pahoMce. 13
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 dhI kammilakumAra (jamAdAranI padavI) ( chekarAne AvelA jANI tenI bhalI bheLI mAtA tene levA mATe sAme AvI. AMkheAmAM harSAzru vALI mAtAne pagamAM jaI namyuM. tenI sAthe spAmadattA rathamAMthI UtarI pagamAM paDI. putra patnine laI ne Avye jANI anahada Anada thAya che. mAtAe AzIrvAda ApyAM. videza sa`kha dhI adhI vAta mAtAne karI sagAMsnehIe sau maLavA AvyAM. temane paNa videzanI hakIkata sabhaLAvI. AvI vAte sAMbhaLI sau khuzakhuza thaI gayAM. khIje divase amulya AbhuSaNA paherI peAtAnA parivAra sAthe ane rAjAne bheTaNAM sahIta namana karyAM. rAjAe tene nahi' eLakhavAthI sabhAsadone pUchyuM ke A yuvAna koNa che? tyAre kahyuM ke he svAmI ! ApanA sArathI (amegharatha)nA agaladatta nAmanA putra che. paradeza jaI aneka kaLAo zIkhIne Avye che. A sAMbhaLI rAjA bahu khuza thayA. dhanyavAda ApyA ane jamAdAranI padavI paNa ApI. Ama rAjAnI kRpA malI. mana pasaMa AdaravALI strI malI ane dAlata maLI tethI devaleAka jevuM sukha bhogavatAM Anada vinAda ane bhoga sukhamAM dahADA pasAra karavA lAgyA tenI mAtA yaze!matI paNa khUba rAjI thaI gaI. peAtAnA putra tenA bApa karatAM savAyI nIvaDayuM che. eka vakhata vasa MtaRtu AvI nagarajane ane rAjA paNa krIDA karavA vanamAM gayA. ane sau AnaMdamAM mazagula banI majA karatAM hatAM.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 agaladatta-kammila agaladatta ane zyAmadattAne joi leAke temanA khANa karatAM ahA ! kevA bhAgyazAlI A loko che ! A joDaluM atyaMta manehara ane mastIvALuM ! keTalAMka loko taLAvamAM paDI jaLakrIDA karatAM hatAM. keTalAMka saMgIta vagA DatA ane gItA gAtA hatAM. keTalAka jhaDanI DALe hiMcakA khAMdhI jhulatA hatA, sarva jagAe Anadanu ja vAtAvaraNa chavAyelu hatu. agaladatte Akhe divasa ahI Ana 6mAM gAyai. saMdhyA samaya thaye rAja ane leAke peAtAnA gharabhaNI vaLavA lAgyA. agaladatta paNa peAtAnA ghera javA ratha taiyAra karavA lAgyuM.. evA samaye zyAmadattA lattA maMDapamAM hiMcakA khAtI hatI. te paNa ghera javA mATe cikethI utarI ane peAtAnA svAmI pAse jaI rahI hatI tyAM lattAmaMDapamAMthI eka bhayaMkara jherI sarpa nIkaLIne doDatA rayAmalattA pAse AvI tene DaMkha dIdhA. tarata ja teNIe ame! pADI. mane bacAvA mane bacAve. agaladattanA kheALAmAM paDI gaI. agaladatta teNIne samajAvI ke koI vAMdhA nathI tu Dara nahi. teNIne laine te ghara tarapha ravAnA thaye. pavanathI vizeSa jhera na caDe ema mAnIne najIkanA koi devamaMdiramAM teNIne laI gayeA. zyAmadattAne bhayaMkara jhera caDI gayuM hatuM. mIlkula maDadAnI jema nizcetana thai paDI hatI. tene mATe koi vaidyanI zeAdha karI paNa malyA nahi zyAmadattAne pakaDIne te devamaMdiranA bAraNAmAM pAke ne pAke raDatA besI rahyo ane khelatA jAya che ke huM
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadhampilakumAra prANezvarI tuM kema belatI nathI ? mane mUkIne kayAM cAlI gaI? huM tane mArA jIvathI paNa vadhu cAhate hate. ane tuM paNa mAre khUbakhUba cAhatI hatI. rastAmAM hAthI sarSa-siMha-cAra vagere sarvene mArI tAruM rakSaNa karyuM che. atyaMta moTethI raDate bela hatuM. vanadevIe he lattAo ! he nizAcare? mane madada kare. mArI prANa vallabhAne bacAve. teve samaye be vidyAre AkAzamAge jaI rahyA hatAM temaNe tene vilApa sAMbhaLe. tethI eka vidyAdhara tenI pAse nIce Utaryo. ane pUchyuM ke bhAI! tuM kema raDe che? zuM thayuM che? agaladatte badhI vAta kahI saMbhaLAvI. dayALu vidyAre kahyuM. bhAI ciMtA na kara. ane pitAnA hAthane sparza karI spAmadattAne jherathI mukta karI. agaladatta rAjI rAjI thaI gaye ane vidyAdharanA pagamAM paDI praNAma karyA. ane stuti karI. he dayALu ! he khecarezvara ! he duHkhIonA belI! he karuNAnA sAgara tame jaya pAme ! A jagatamAM upakAra karanAra te ghaNuM ghaNuM che. paraMtu svArtha vinA tamArA jevA male che ! tamArA vakhANa karuM eTalAM ceDA che. mArI prANapriyAne te jIvADI che. tenA badalAmAM huM mAre prANa ApuM te paNa ochA paDe. jIvanabhara huM te tamAre RNI chuM. vidyAdhara kahe bhAI! meM kazuM ja karyuM nathI mArI AvI stutiothI mane garva na thAya mAre stuti na kara, haju te mAre AkAza mAge ghaNe dUra dUra javAnuM che. ema kahI te pitAnA mArge cAlo thaye.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhammila vidyAdharanA gayA pachI zyAmalattAne laI te madiranA aMdaranA bhAgamAM gayo tyAre spAmadattA kahe che. te svAmI A aMdhArA devamaMdiramAM mane guMgaLAmaNa thAya che. Dara lAge che. tema chatAM tene tyAM besADI agni levA gaye ane jema bane tema jaladIthI agni laIne pAchA AvavAnI IcchA rAkhato hato. najIkamAMthI ja agni malatAM te laIne pAcho AvI gayo. - hAthamAM rahela agni tenI hAMsI kare che ke jeNIne mATe tuM jIva ApavA taiyAra thAya che. jenI tuM sevA kare che. teNInuM AcaraNa ane teNInA hRdayamAMnA bhAva jyAre tuM jANIza tyAre tenA pratye tene napharata thaze. agaladatta devamaMdiramAM AvyuM tyAre aMdaranA bhAgamAM tene prakAzane jhabakAro dekhAya tyAre teNe zyAmadattAne pUchayuM ke aMdara prakAza kema dekhAya che! tyAre melA manavALI zyAmadattA kahe che ke emAM zuM pUche che. tame agni lAvyA che tenuM koI pratibiMba paDatuM haze. bIjuM te zuM hoya? tyAra pachI thoDA sukA lAkaDAM DAMkhaLIo bhegAM karI temAM agni mUkI te saLagAvavA zyAmadattAne talavAra pakaDAvI. vAMkevaLIne agnimAM kuMke mAravA lAge. evAmAM talavAra paDI hoya te avAja Avyo eTale thAmadattAnI sAme joyuM. tyAre teNI bolI ke talavAra mArA hAthamAMthI ajANatA paDI gaI che. tene avAja thayela che. agaladattane zyAmadattA samajAve che ke he patideva? Apa jANo che ke strIo janmathI ja bIkaNa svabhAvanI hoya che. jethI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 dharmI dhampilakumAra temanA hAthamAM talavAra zI rIte pakaDI zake ? bIkathI mArA hAthamAMnI talavAra paDI gaI temAM koI Azcarya nathI. tyArabAda agni barAbara saLagAvI vAtAvaraNamAM garamA lAvI. zyAmadattAne suvADI dIdhI ane pote AkhI rAta tyAM jAgate paDI rahyo savAre tene laine ghera gayA. tyArabAda teNInA khabara aMtara pUchavA AvelAM sagA snehIone banelI badhI vAta paNa kahI. tyArabAda sukhethI AnaMda vineda karatAM karatAM bhAga vilAsamAM divaso pasAra karavA lAgyuM. bhaga e roganuM ghara che chatAM mAnavI ajJAnatAmAM bheganI lAlacamAM lapeTAele rahI adhika bhega bheLavI mAnava bhava gumAve che. - eka divasa te baporanA bhojana patAvIne be hatuM. tyAM be muni mahArAja gocarI vaheravA tyAM AvI caDayA. atyaMta melAghelA kapaDAM ane pasInAthI taraboLa evA munine joI teNe vicAryuM ke kharekhara tyAgI te A munie ja che. emanA haiyAmAM nathI rAga ke nathI haiSa, AvA vastromAM paNa teo AnaMdathI rahe che. dhanya che temanA tyAgane ! kaI cIjane mamatA nathI. mAnapUrvaka teNe munimahArAjane bhAta pANI vahorAvyAM. te gayA ke tarata ja temanA jevI ja temanA jevI ja AkRtivALA bIjA be muni mahArAja AvI caDyA. temane paNa prema pUrvaka vahorAvyuM. te gayA ke tarata ja temanA jevI ja AkRtivALI trIjA be muni mahArAja AvI caDyAM. temane paNa premathI vaharAvyuM.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ aledatta-dhammila agaladatta vicAramAM paDe ke zuM A nagaranA leke garIba che ke kaMjusa che? zuM A nagaramAM duSkALa paDe che ke nagaranI zerIo bhIDa vALI che ke jethI A baMne sAdhue traNa traNa vakhata pharI pharIne ahIM ja vaheravA AvyA haze! tethI teNe vaMdana karIne trIjIvAra AvelA sAdhuone pUchyuM he mahArAja ? Apa kayAM UtaryA che? muni kahe gAma bahAra vanamAM, eTaluM kahI cAlatA thayAM. tyArabAda thoDA samaya pachI te pelA munionI pAchaLa vaMdana karavA vanamAM gaye. atyaMta tejasvI jaina munione premapUrvaka vaMdana karyA. rUpa ane guNanA bhaMDAra samA e munioe dharmalAbha ko eka sarakhA rUpavALA eka sarakhAM dekhAvavALA cha munione joI te vicAramAM paDe ke huM ekanA eka muni traNa vakhata vahoravA AvyAM hatAM tema mAnate hato te cheTuM kare che. A chae munie eka ja sarakhAM dekhAya che tethI huM oLakhI zake nahi. game tema kaho paraMtu mArA rAjAnA kArya mATe Avela tevA mane A munionA darzanane bahu moTo lAbha malya che. teNe muni mahArAjane dharmanuM rahasya pUchatAM muni rAja bolyA he puNyazAlI jagatamAM dayA jevuM bIjuM keI puNya nathI. jJAna-dAna japa ane tapa paNa dayA vinA zebhatAM nathI. koIpaNa prakAranI dharma kriyA paNa jIvita vinA sAdhI zakAtI nathI. mATe jIvanadAna jevuM koI puNya nathI. je agni tRSA maTADe ane jherathI mANasa jIvato rahe evuM bane toja hiMsAthI puNya thAya je asaMbhava che
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI dhammilakumAra 200 je mANaseA niraparAdhI mUMgA prANIone mAre che. temanI hiMsA kare che te mahApApa che. kAi paNa jIva cAhe te prANI hAya yA jatu hAya. tenuM rakSaNa karavAthI je puNya thAya che te lAkhkhA rUpiyAnuM dAna devAthI paNa maLatuM nathI. jIvadayA saMpUrNa paNe pALavI e sa MsArIe mATe kaThIna che mAtra sAdhu-mitarAjo ja pALI zake che. paraMtu temanAM caraNanI sevA karanArA gRhasthI amuka aMze jarUra pALI zake che. jee jANatA ajANatA paNa kadI jIva hiMsA karatAM nathI. asatya khelatA nathI cArI karatAM nathI. maithuna sevatA nathI. ane parigrahamAM leAlupatA rAkhatA nathI evA teA mAtra jaina munirAjo ja hoya che. dhanu rahasya munirAja pAsethI sAMbhaLyA bAda teNe bIjo prazna pUchyA ke he munirAja ! Apa cha e munio yuvAna che, svarUpavAna che teA kayA kAraNathI vairAgya pAmyA ane dikSA grahaNa karI te kaheze ? munirAja hasatAM hasatAM bAlyA he vatsa A sa'sAramAM evI kaI cIja che ke jenA kAraNe bairAgya na thAya ; jevI rIte patanA rAgInuM koi aMga sadhu` hatu` nathI tema saMsAramAM kaMi sAra nathI. darekane koine koI kAraNathI vairAgya thAya che. dareka mATe eka sarakhAM kAraNeA hotA nathI. amArA vairAgyanI vAta sAMbhaLa. hAthIothI bhareluM evuM vana viMdhyAcala parvata upara Avelu che. temAM devaleAka jevI eka pallI che. temAM bhIla lAke rahe che. mAMsAhAra karIne gujarAna calAve che. cAma DAnA kapaDAM pahere che. guphAone ghara mAnI temAM rahe che.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 agaladatta-dhammila ane cerI e temane mukhya dhadha che. temanA gharamAM hAthIdAMta anya hADakA ane cAmaDAnI cIja jovA maLe che. cAkaLA-caMdaravA ke teNe tevI cIjonA banelA hoya che. kSatriya vaMzamAM janmele e arjuna nAme temane senApati temanI sAthe rahe che ane sInI rakSA kare che. mahAbaLavAna arjunane harAvavA keI samartha na hatuM. te bahu kura-ghAtakI ane nirdaya hate. eka divasa te pallI pAsethI eka subhaTa strI sAthe rathamAM besIne tyAMthI pasAra thaI rahyo hate. ane temane reyAM. te subhaTe ghaNA bhIlone mArI bhagADI mUkayA hatA. tethI arjuna temanI sAthe laDavA AvyuM. banne siMha sAmasAmA laDavA lAvyA bemAMthI keI namatuM mUke tevA na hatA. A subhaTe arjunane jIta muzkela che. ema samajI pitAnI svarUpavAna strIne rathamAM AgaLa besADI. AvI svarUpavAna kAmaNagArI navayauvanA strIne joI ajuMnanA hRdayamAM vikAra pedA thaye. tenA hAthamAMthI hathiyAra paDI gayAM. teno lAbha laI pelA subhaTe arjunane mArI nAkhe. e amAre moTo bhAI hate ame chIe tenA nAnA bhAIe chIe. bhAI marI jatAM ane sarve bhaya pAmI nAsI gayAM. ame ghera pahoMcyA tyAre amArI mAtAe amane na kahevAnA veNa kahyAM. are kAyara ! bhAIne mAranAranuM vaira lIdhA vinA tame pAchA gharamAM pesI jaIne mAruM nAma beLyuM che. vIramAtA tarIkenuM mAruM nAma lajavyuM che.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmA-dhammilakumAra ahIMthI cAlyA jAva, bhAIne mAranArane game tyAMthI zodhI kADhI mArI nAkhyA pachI ja pAchA Avaje. duzmanane jIvate javA daI tame bAyalAnI mAphaka pAchA AvyA che tethI mAruM haiyuM phATI jAya che. AvI rIte mAtAe uzkerIne pratijJA karAvIne pelA subhaTane mAravA ame chIe bhAIo tyAMthI nIkaLyAM ane rathanA paiDAnA cinho jotAM jotAM ame ujajayinI naga rIe pahoMcyA ane e subhaTane mAravA tenI pratyeka hIlacAla upara najara rAkhavA lAgyAM. eka divasa vasaMtaRtumAM phIDA karavA sarve nagarajane sAthe te subhaTa paNa tenI pani sAthe nagara bahAra udyAnamAM gaye. ahIM ame e subhaTane sahelAIthI mArI zakIzuM ema vicArI tenI pAchaLa pAchaLa ame gayAM. evAmAM kaI bhayaMkara sarSe tenI patnine Dakha dIdho tethI teNIne laIne te kaIdeva maMdiramAM Ave ane pikane poke raDavA lAgyo. agaladatta vicAre che ke are ! A badhI ja vAta mane lAgu paDe che A subhaTanI vAta kare che te kadAca huM poteja haIza? paraMtu te bhAva gopAvI munine pUche che ke- he munirAja ! pachI zuM thayuM ! evAmAM koI vidyAdharane dayA AvavAthI tyAM AvyA ane hAthanA sparzathI tenI patnine jIvatI karI. teNe vidyAdharanI stuti karI ane AbhAra mAnya vidyAdhara potAnA raste cAlate the. vidyAdhara gayA pachI te subhaTa tenI patnine laI devamaMdiramAM AvyuM. maMdiramAM ghaNuM aMdhAruM
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ amaladadhammila 203 hatuM tethI tenI strI gabharAvA lAgI tethI strInA kahevAthI te agni levA gayA. evAmAM mArA A bhAIe phAnasa peTAvyuM eTale tene prakAza tyAM phelA. te vakhate tenI strIe mArA bhAIne prakAzamAM joye teNIe mArA bhAIne pUchayuM ke Apa koNa che ? te atyaMta svarUpavAna kAmaNagArI AMkhevALI navayauvanAne joI ane teNIe premapUrvaka bolAvye tethI te teNI pratye premAtura banyuM ane te strI paNa mArA svarUpavAna bhAIne jaI AkarSAI tyAre mArA bhAIe kahyuM ke he rUpasuMdarI ! mArA bhAInA duzamana evA tArA patine huM mArIne tene laI jaIza. AthI te strI bahu khuza thaI gaI ane bolI ke he vAmI! je tuM mane laI jaze te huM ja mArA svAmIne saraLatAthI mArI zakIza. tAruM kAma nahi. kadAca tArA upara sAme ghA karaze to mArI ane tArI mane kAmanA saphaLa thaI zakaze nahiM. evAmAM te subhaTa agni laIne AvI paho tyAre mArA bhAIe phAnasa olavI nAMkhyuM. pelA subhaTe pUchayuM ke ahIM mane prakAza jovAmAM kema AvyuM hatuM ? tyAre te strIe subhaTane samajAvyuM ke tame lAvelA agninuM pratibiMba haze ema kahI asala vAta chupAvI rAkhI. pachI agni saLagAvatI vakhate teNe talavAra pitAnI strIne pakaDavA ApI ane pite nIce namI agni kuMkate hato. barAbara te ja vakhate te strIe potAnA pati evA subhaTane mAravA talavAra ugAmI tyAre mArA bhAIne thayuM
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 dhama-dhammilakumAra ke arere? A saMsAramAM AvI paNa strIo che je pitAnI vAsanA saMtoSavA priyajanane paNa mAratAM acakAtI nathI. AvA suMdara-zuravIra ane premavALA patine mAratAM je strI saheje khacakAtI nathI te mArA pratye kevI rIte premavALI thaI zakaze? AvI strI upara vizvAsa kevI rIte karAya ? A saMsAramAM purUSe atyaMta snehathI strIonuM piSaNa kare che. strI mATe aneka duHkha sahana kare che. pitAnuM zarIra paNa soMpI de che evI strIone sArI rIte saMga kare che. strIo vAsanA saMtoSavA bahekI jaIne purUSane mArI nAMkhatA saheje vicAratI nathI. strInA mananI capaLatA koI samajI zakatuM nathI. tethI mArA bhAIe te strIne hAtha kaMpA jethI teNInA hAthamAMthI talavAra paDI gaI. pelA subhaTe pUchyuM ke Ama kema? tyAre te strIe kahyuM ke mArA hAthamAMthI talavAra paDI gaI. tema chatAM pilA subhaTe tenA upara vizvAsa rAkhe ane maMdiramAM rAta vitAvI. mAre bhAI AkhI rAta te deva pratimAnI pAchaLa besI rahyo ane savAra thatAM subhaTa tenI strIne laIne gaye. tyArabAda te tyAMthI nIkaLI amArI pAse AvI sarva hakIkta kahI. tyArabAda ame vicAryuM ke have ApaNe e subhaTanI pAchaLa ene ghera javuM yogya nathI. mAtAnI AjJAthI ApaNe zatrune mAravA nIkaLyA chIe paraMtu sauthI prathama te ApaNe sAcA duzmanone oLakhI tene mAravA joIe. ApaNA sAcA hukamane che meha ane kAma. jagatamAM mAnavI jevA duzmanane te sau mArI zake che paNa
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaladatta-dhammila 205 A be adrazya paNa ati bhayaMkara duzmanA che tene mArI zakIe tAja samatha gaNAya, A saMsAramAM koI kAinu koI nathI. mA--mApa, bhAI-mahena, strI ke putra parivAra saue svArthInAM sagAM che. viSaye viSa samAna che. indrienI lAlupatAbhayaMkara che. A badhuM jANavA chatAM mANase bedarakAra rahI jIvana barabAda kare che. jyAre karelA krame bhAgavavAnA Ave che tyAre atyaMta premALa patni aDhaLaka bhegI karelI milakta ke lakSmI-buddhi zALI ane bahAdura putro ke jigarajAna mitro paNa cheDAvI zakyAM nathI. je jevuM kare che tevu' ja pAme che. kuTu kha khAtara karelA karmA-kuTuMbane nahi paNa peAtAne ja vavA paDe che tyAre bAra khora jevaDAM Asu paDe che luchanAra paNa koI heAtu nathI. AvI rIte ameAne jJAna thatAM ame tyAMthI cAlI nIkaLyAM. lega jene ame AjadIna sudhImAM karelAM aneka karmAM dhAvA kAIka tI bhUminI zeAdha karavA nIkaLyAM. tyAMja amene eka mahAjJAnI gurU malI gayAM. temanuM nAma hatu draDhavatI muni. ame temane vaMdana karI temanA upadeza sAMbhaLI saMsAra tyAgI vairAgya upajatAM sAdhu dhama apanAvye eTale ke dikSA grahaNa karI. ane gurUjIe amArA nAma anukrame draDha dharmAM, dha'rUci, dharmIdAsa, suvrata, draDha vrata ane dharmopriya ApyAM tyArathI ame sau sAthe eka bIjAne madada
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 dharma-dhummalakumAra karatAM karatAM Thera Thera vihAra karIe chIe. amArA jIvanamAM vairAgyanuM kAraNa eka "zrI" ja che. - muninI vANI sAMbhaLIne agaladatta betye, he muni rAja ! tamArA bhAI ajunane mAranAra huM pote ja chuM. ane ApanI vAtathI ja mane jJAna thayuM ke mArI strI kevI che ! he prabhu ! sAruM thayuM ke mArI patninA hAthe huM mRtyu pAme nahiM. nahiMtara ArtadhyAnapUrvaka marIne huM narakamAM ja jAta. | he munirAja ! ApanI vANI sAMbhaLI mArI A khulI gaI che. atyAra sudhI strImAM Asakta rahI jIdagInA amUlya varSo vyartha gumAvyA che. Aje Apano satsaMga mane lAbhadAyaka thaye che. mAro viSaya meha dUra thaI gaye che. have te bhavasAgaramAM DUbI rahelAM evA mane bacAve have mane A saMsAra khAre jhera lAge che mane dIkSA Apo. Ama saMsAramAMthI virakta thayelA evA A agaladattane moTA munie dikSA ApI. ane tenI pAchaLa khUba mahenata laI sAdhuone saghaLe AcAra zikhavADaye - Ama agaladatta sAdhu banI gAme gAma vihAra karatA thakA ahIM AvyA. te huM poteja chuM ema dhamilane samajAvyuM. * dhama, pApIone paNa tAre che. 0 dhama, asatamAMthI saspaMthe laI jAya. 0. dharma e jagatanA mATe tAraNabhUta che.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 dhamila bhegavilAsamAM dhampilakumAra ApaghAta karavAnuM mAMDI vALI jIvate nara bhadrA pAme tema samajI jIrNa udyAnamAMthI pAchA pharyo ane eka manahara bagIcAmAM game tyAM azoka vRkSanI nIce eka munirAjane jemAM temane upadeza sAMbhaLate te beTho hate. munie aneka daSTAMte dvArA dharma samajAvyuM. te muni belyA. dhamila ! A agaladattanuM dRSTAMta tane kahyuM te mArI potAnI ja vAta che. strIo pAsethI sukhanI AzA rAkhavI e narI mUrkhatA che. bhrAMti-mohana bhrama ane kadAgraha che. meM strIne kAraNe aneka prakAranA kaSTo sahana karyA che. ane tethI ja tane kahuM chuM ke strImAM Asa, kta thaI have vadhu duHkhI na thA. I ATaATaluM muninA mukhethI sAMbhaLavA chatAM dhamilane bhegavilAsanI IcchA ghaTatI nathI. eTale dalIla kare che ke he muni ! zuM badhI strIo eka samAna hoya che? huM mAnI zakto nathI kemake eka ja hAthanI pAMce AMgaLIo sarakhI nathI are ! jenI kukSImAM jinezvara deve cakravatIe vAsu deve ane evA aneka mahApurUSe janma pAmyA che e rIte ratananI khANa sarakhI strIone niMdanIya kema kahI zakAya ? vaLI strIone ja kema? zIlathI bhraSTa thayelAM keTalAMka purU ne na tajavA joIe? temaja zIlavatI satIe zuM upAsya nathI ?' hA. koIeka strI cAritravinAnI hoya paNa tethI badhI ja strIo evI hoya evuM mAnavuM vyAjabI nathI."
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 dharmI-kammilakumAra vaLI patinA mRtyu pachI puna`gna paNa karatI nathI. AvI e ne kaI rIte tyAjaya kahevI ! vaLI pApI purUSA sAtamI narakasudhI jAya che jyAre strIo sAtamIe tA nathI jatI. meAkSa meLavavA mATe sI ke purUSa baMnne hakadAra che purUSAthI adhika pramANamAM dhama' karanAra strIone Apa kema ni che. te mane samajAtuM nathI. jagatamAM satIonA uttamacitro ghaNA ghaNA jovA maLe che. te AdaraNIya paNa che. mATe strI jAti ekAMta tyAjya nathI. nArInI zakti anupama haiAya che. dhammila kumAra kahe he muni ! Ape strIone aneka dayA vALI jaNAvI srIne narakanI khANu kahI che. paraMtu badhIja strIe evI hAtI nathI. Apa te sa MsArathI virakta hAvAthI Apane srIo doSavALI jaNAya. paraMtu huM te rAgI chuM ane tethI huM strIone saMsAramAM sArabhuta mAnuM chuM. vaLI pammila kahe ke munIzvara ! Ape kaheluM ke huM" tAruM duHkha dUra karavAne samartha chu ema kahIne Ape je pratijJA karelI che. te Apa jarA yAda karo ! he dayALu ! bhegA bhegavavAnI mArI icchA haju tRpta thai nathI. mArU mana haju dhana meLavavAnI icchAvALu che ane ApanI AbarU pharI pAchI meLavavAnI che te Apa mArI badhI IcchAo pUrNa thAya evuM karI. tyAre munirAja AlyAM, hai dhummila ! he putra! jo tuM sAdhunA veza dhAraNa karI, saLaMga cha mAsa sudhI
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasmila-bhAgavilAsamAM 203 Aya MbIlanuM tapa karIza te manavAMchita lakSmI jarUra prApta thaze. jevI rIte agni suva ne zuddha kare che. garamI varasAda lAve che-kSAra kapaDAnA mela dUra kare che. kaDavAza roga maTADe che. TAMkaNu mUrtinI pUjA karAve che. jamIna dhAnya nIpajAve che tema A chamAsanA AyaMbIlanuM AkaruM tapa tarata phaLe che. tethI tarataja dhammile sAdhunuM vrata a MgIkAra karyuM. sAdhunA veSa paherI tyAMthI turataja vihAra karI kAI anajAna nagara pAse koI bhUtamaMdira jevA sthaLe rahyo. muThThIbhara anAja jeTalA AhArathI jIvana nabhAvatA thake potAnu AkarU' tapa karavA lAgyA. snAna vinAnuM para sevAthI cIkAzavALuM zarIra melAghelA kapaDAM tathA temAM utpanna thatAM jU lIkha, mAMkaDa, DAMsa, vagere jaMtuothI thatI upadravanI vyathA paNa sahana karavA lAgyA Amane Ama cha mAsa pasAra thaI gayAM. tyAre teNe AkAzamAMthI devavANI sAMbhaLI. huM dhammila ! tu vizvAsa zraddhA rAkhaje ! tu vidyAdhara rAjAnI ane zAhukAra zekIyAonI khatrIsa kanyAe meLavI vipula sa'sArasukha pAmIza. ane tArI icchA mujaba bhAga-mukha tathA lakSmI paNa meLavIza A sAMbhaLI dhammila rAjI thaye. devanI vANI sAMbhaLI dhammila bhUtanA maDhamAM beThA hateA. tevAmAMja koika tApasakhAI tyAM AvI ane elI ke ahIM dhammila che ? dhammile kahyuM hA hu ja vyasmila 14
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 dhI-dhammilakumAra chuM. tyAre teNIe kahyuM cAla, jaladI rathamAM besI jA, caMpA nagarI tarapha javAnuM che. A sAMbhaLI kSaNavAra teA dhammila vicAramAM paDI gayeA. A khAI kANu mArUM nAma kayAMthI jANatI haze ? huM ahI chuM. khakhara paDI haze? mane kema elAvatI haze ? haze ? tevI tene kayAMthI pharI vicAra kare che ke je hAya te ! devAe ja A karyuM che pachI mAre ciMtA karavAnI zuM jarUra che? jethI dhrummila tarata ja kudako mArI rathamAM besI gayA ane muninA veSathI mukta banI sArathI anIthanI lagAma hAthamAM lIdhI ane caMpApurI tarapha huMkAravA lAgyuM. thamAM beThelI eka kanyA teNe joi, dhasmila vicAre che ke kharekhara A tApasI jenu nAma belI che te kadAca anya koI dhammila haze. eka sarakhAM nAmavALA ghaNA mAnavI hoI zake. huM dharmila nAma sAMbhaLI rathamAM besI gaye! chuM paNa prabhAta thatAM te zrI mAru rUpa joine gusse thai jaze. evAmAM prAta : kALa thaye.. ajavALu varate sUrya dekhAvA lAgyA. rastAmAM kalakala karatu jharaNu joi ratha UbhA rAkhI gheADAone jotarethI cheDI pANI pAyuM ane UbhA rAkhyAM. rathamAM beThelI atyaMta svarUpavAna kanyAne joi dhammila meha pAmyA. paraMtu dhammilane joi kanyA kheda pAmI, ardhAM sAdhunA ane ardhA gRhasthanA veza temaja dekhAvamAM paNa na game tevA purUSa joI te kanyA belI he mAtA ! A mANasa koNa che ? AvA bhaya kara dekhAvavALA mANasa te AjadIna sudhImAM
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 dhammilabhegavilAsamAM meM kayA ye nathI. bhUta gharamAMthI Avela kaI bhUta ja lAge che. meM pUve je dhamila je hato te dhamila A nathI. A te koIja bIje ja lAge che. rAtrInA aMdhakAramAM meM tene barAbara joyela nahi. nahiMtara huM tene ratha upara caDavA ja na deta. he mAtA ! mAre priyatama mila maLI zakyuM nathI. eTale have AgaLa javAnI zI jarUra che ! huM te. have ahIMthI ja pAchI vaLavA mAMgu chuM. ghAvamAtA kahe beTA ? pAchI jaIza te tArI be AbarU thaze mATe atyAre amArI sAthe caMpApurImAM Ave. pachI tArI IcchA mujaba karIzuM te bannenI vAta dhAmila sAMbhaLate hate. chatAM na rahI ane ghaDao joDyA. pachI jedharmila ratha upara paga mUkIne caDavA jAya che ke tarata ja kanyAo sArathI banI ratha devA. dhammila ratha pakaDI rAkhe hato tethI A nirdaya kanyA cAbuka phaTakAravA lAgI. tema chatAM dhamile ratha che nahi, AgaLa jatAM thAka lAgatAM ane bhUkha lAgatAM eka nagaranI najIka ratha ume rAkhyA. tyAre mile kahyuM tame jarAya muMkaze nahi. huM gAmamAM jaIne bhajana sAmagrI laI AvuM chuM. tyAM sudhI ArAma kare. ane dhammila te nagaramAM gaye. tyAM ghaNA mANasa sAthe UbhelA Darane joyAM. temanA mukha upara ciMtA dekhAtI hatI. dhamile tyAM AvI ciMtAnuM kAraNa pUchyuM tyAre DAkare kahyuM ke mAre uttama lakSaNavALe vachere game te rogane kAraNe sukAtA jAya che ane upAye karavA chatAM kaMI vaLatuM nathI.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 dharmIdhampilakumAra mane ciMtA che ke zuM A rUDo rUpALe vachero marI jaze! mila kahe ThAkara ! ciMtA na karo. AnA zarIramAM kaMIka zalya che teNe tarata ja bhInI mATI vaDe tene zarIra upara lepa karyo ane vacherAne chAyAmAM Ubhe rAkhe. pachI bArIkAIthI nirIkSaNa karyuM. je bhAganI mATI vahelI sukAI gaI te bhAgamAM ja zakya che ema samajI te bhAgamAM DuM vADhakApa karI zalya zodhIne kADhI nAMkhyuM ane traNa rohiNI nAmanI (saMhaNa) auSadhi lagADI tene ghA tarata ja rUjhavI dIdhuM. vachere nirogI thaye. tethI ThAkora bahu khuza thaI gayAM. ane pUchavA lAgyA ke he paradezI ! tArI kalAthI huM khuza thaI gayo chuM. tuM koNa che ane kayAMthI Ave che. temaja tArI sAthe koNa keNa che? dhamila kahe che mitra? mAruM nAma dhammila che. huM kuzAgra purathI AvuM chuM. gAma bahAra mAro ratha Ubho rAkhe che. temAM mAre parivAra che. tethI ThAra tyAM jaI baMne strIone ratha sahita gAmamAM laI AvyA. tathA temane khAvA-pIvAnI-rahevAnI snAna tathA vastronI vyavasthA karI ApI. guNavAna game tyAM jAya paNa adhika mAna meLavanAre bane che. saue khAI pIne ArAma karyo. dhammile ThAkara sAthe rahI divasa pasAra karyo. thAka ane duHkhathI kaMTALelI rAjaputrI sethI pahelI rAtrinI zarUAta thatAM ja nidrAvaza thaI gaI. tyArabAda pelI tApasabAI dhamila pAse AvI tyAre dhammile pUchayuM ke tame baMne koNa che ! zA mATe nIkaLyA che. mane kema
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghanmila-bhegavilAsamAM 213 bolAvyA hatA ane belAvyA pachI A kanyA mArI pratye AvuM niSphara AcaraNa kema kare che? tyAre tApasI kahe che dhamila, amArI AkhI vAta zAMtithI sAMbhaLa. mAgaghapura nAme eka moTuM nagara che, vizALa rAja mArgo upara hAthI gheDA ane ratha bhI rahyA che. meTI mahelAto ane gaganacuMbI ImAratathI nagara zebhe che. temAM aridamana nAme rAjA rAja kare che temane kamalA nAme putrI che ane huM tenI ghAvamAtA chuM mAruM nAma vimalA che. rAjAe putrIne strIne lAyaka badhI kaLAmAM nipUNa banAvI che. paraMtu te yuvAna thatAM pUrva janmanA coge purUSa pratye napharatavALI hatI. te kahetI ke purUSe te svAtha, nirdaya, calita cittavALA ane keinuM bhAMganArA ja hoya che eTale te keIpaNa purUSane jue to duHkhI thaI jatI. aneka kulIna rAjaputrone joyAM chatAM koInA pratye teNIne saheje prema upajato nahi, dhikAra ja upajato. vicA stI ke AvI suMdara guNavAna karIne purUSa pratye dveSa bhAva kema rahe che ! tethI vicAryuM ke je A chokarIne cauTA vacce bhara gIradImAM rAkhIe ane kadAca keI navA yuvAna purUSane joIne tenI pratye rAgI thAya te sArUM. meM rAjAne vAta karI. rAjAe te mujabanI vyavasthA karI. nagaranI vacce mahela rAkhe. cAre dizAmAM bajAra ane mANasa ja dekhAtAM mahelamAM tamAma kArya mATe strIo ja hatI.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 dharmAdhammilakumAra eka divasa kamalA jharukhAmAM beThI beThI nagarI cahala pahala joI rahI hatI. tyAM koI atyaMta svarUpavAna koI yuvAna rAjamArga upara pasAra thaI rahyuM have tene jaIne purUSa pratye tene bhAva zAMta banI ga. teNInA manane gamI gaye. tyAre mane kahyuM che mAtAjI A yuvAnane joIne mArA haiyAmAM kaMInuM kaMI thaI jAya che. atyaMta AnaMda thAya che. te koNa che? mAtAjI? tame game tema kare paNa te yuvAna mane svIkAre tenA vagara have huM jIvI zakuM tema nathI mAruM haiyuM tenA pratye adbhuta rAgavALuM thayuM che. meM vicAryuM ke atyAre tenuM zuM karyuM che te A kArya jaladIthI patAvI devuM joIe. koNa jANe kayAre enuM mana pharI jAya! enuM caMcaLacitta che. bharejo na rAkhavo joIe. AthI tarata ja huM te yuvAna pAse gaI ane pUchayuM ke tuM koNa che? ane kene putra che ! tyAre teNe kahyuM ke huM samudradatta zeThane putra chuM. mAruM nAma mila kumAra che. tyAra pachI pharIvAra meM tene kahyuM che. yuvAna ! tuM kharekhara nasIbadAra che. ApaNA rAjAnI kuMvarI tane joIne tArA premamAM paDI gaI che. je pahelAM purUnI napharata karatI te Aje tane joIne maheza banI gaI che. mATe he mahAbhAgyavAna ! tuM A rAjakanyAne paraNI sukhI thA. yuvAna kahe che mAtA ! AvI geLathI ye gaLI vAta kone na game. paraMtu huM vaNika putra chuM to rAjakanyAne zI rIte paraNI zakuM ! tame jarA vicAro kayAM rAjahaMsI ane
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghammila-bhegavilAsamAM 215 kayAM bole? kayAM maNi ane kayAM pathare ! kyAM kalpavelI ane kayAM ghAsa ? kayAM rAjaputrI ane kyAM huM ? A kaI rIte zebhe kharuM ? tyAre me kahyuM-he putra ! AvuM doDha DahApaNa choDI de. lakamI cAle karavA Ave tyAre meM dhavA javAya nahi. AvatI lakSmIne te vadhAvI levI ja joIe! tyAre dhamila kahe tamArI vAta sAcI che paraMtu mAre mArA mAtApitAne te pUchavuM joIe ne? kahyuM sAruM jA, terA mAtApitAnI maMjUrI laIne tarata ja pAchA AvI jA. e pramANe te tarata ja pAchA AvyA ane be - he mAtAjI ! mArA pitAe kahyuM ke rAjaputrIne rAga joIne tuM zA mATe khuza thAya che? tuM vicAra ke rAja kanyA meLavavAne lAyaka tuM chuM kharo ? moTA sAthe nAne jAya te mare nahi te mAMdo to thAya ja, tane tArA lAyaka ghaNI kanyAo maLaze. dAsapaNuM karavuM hoya to ja rAjakanyAne svIkAra kara, anyathA nahi. | mArA pitAnI anicchA hevA chatAM jo huM A rAjakanyAne paraNuM te mArA pitA mane gharamAM rahevA de kharA. paraMtu te mAtA ! mane eka upAya sujhe che ke mArA mAmA caMpApurImAM rahe che. temane mArA pratye khUba prema che. A rAjakanyAne paraNIne tyAM jaIne sukhethI rahI zakuM. meM kahyuM-ke bhAI tAre jyAM rahevuM hoya tyAM raheje paNa A rAjakumArI sAthe lagna karI le. rAjAnA jamAI banyA pachI rahevAnI zuM muzkelI rahevAnI che?
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 dhamI-dhammilakumAra tethI teNe kahyuM ke tuM tArI kanyAne laIne A bhutadharamAM Avaje huM tamane tyAM maLIza ema kahIne te cAlyA gaye che. tenA kahevA pramANe rAjaputrIne laIne huM bhutama diramAM AvI ane dhamilane buma pADI temAMthI te tuM bhAgyazALI maLe ! have zuM karuM? have A kanyA tArAmAM zI rIte premavALI thAya te ja vicAruM chuM. he putra! tuM paNa tArI satya hakIkta mane kahI saMbhaLAva jethI paraspara saMbaMdha vadhe. tyAre dhammila be he mAtAjI! kuzAgapuranA rahevAsI surendradatta zeThane putra nAme dhammila chuM vezyAnA vyasanathI mAruM ghara dhana ane pari. vAra nAza pAmyA che. kaMTALIne dhana nahiM malavAthI vezyAe mane pheMkI dIdhe. ApaghAta karavAnI icchAthI vanamAM javA chatAM ApaghAta na pAmI zakyA. tevAmAM tyAM eka munirAja malyAM. temaNe mane zAMta pADe. tyAMthI bhamate bhamate ahIM AvI beTho hato. ahIM devenI vANI sAMbhaLI evAmAM ja tame AvIne bela tyAre vimalA bolI he vatsa ! amArA nasIbe tuM malI AvyuM che te barAbara che khoTo pazcAtApa karavAthI zuM vaLavAnuM che? paraMtu tene vinaMti karuM chuM ke havethI tuM evI rIte raheje ane belaje ke jethI mArI putrI tArA pratye rAgavALI thAya, dhamila kahe he mAtAjI ! je Apa mArA upara prasanna raheze te mArA manorathe avazya siddha thaI jaze. Ama te baMne vAta karI rahyA hatA tevAmAM prabhAta thayuM. kamalA paNa UMghamAMthI UDI gaI. prAtaHkALanuM kArya
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammila bhegavilAsamAM patAvI ThAkaranI rajA laI sarve cAlI nIkaLyAM. temane ratha caMpA nagarI tarapha doDavA lAge. AgaLa jatAM bhayaMkara vana AvyuM. rastAmAM moTA bhayaMkara sarpo hatA. dhamile potAnI vighAthI temane dura pheMkI dIdhA AgaLa jatA mANasa khAu vikarALa siMha madhye. ahIM paNa dhammile maMtrabaLathI siMhane zAMta karI dIdhe AgaLa jatAM madajharate mahAkAla moTA daMtuSaLa vALe hAthI ma. hAthIne joIne kamalA ane vimalA dhrujavA lAgyAM. dhammile temane hiMmata ApI ane nahiM gabharAvA kahyuM huM hamaNAM ja ene sIdhe karIza ane bhagADI mUkIza. tarataja dhammila rathamAMthI nIce utaryo ane hAthInI sAme gaye. mAthe bAMdhela pheMTo tenI sAme pheMka. hAthI suMDhathI pheTa lapeTavA gaye te lAga jAIne dhamila tenA baMne dAMte upara paga mUkIne tenA mastaka upara caDI beThe. ane trizuLathI mAravA lAgyo. hAthI gabharAIne doDA doDa karate bUma pADate ane kudate hate. suMDhathI dharmilane pakaDavA ghaNI koziSa karato paraMtu te phAvI zake nahiM. hAthI khUba thAkI gayA ane narama banI gayuM tyAre dhammila UtarIne rathamAM besI AgaLa cAlavA lAgyA. AgaLa jatA eka mahAbhayaMkara lAlaghuma AMkhovALe jaMgalI pADo malyA. rathanA ghoDAo paNa tene joine gabharAvA lAgyA eTale dhamile siMhanAda karyo. ATalAmAM kayAMka siMha AvI caDa che ema samajI pADe turataja bhAgI gayo. Ama rastAmAM sarpa siMha-hAthI pADo malyA paNa koIne teNe
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 dharmI-dhammilakumAra mAryA nahiM kAraNa - jaine dayA dharmanuM pAna karatA hoya che, koIne mAravAmAM mAnatA nathI paNa rakSaNa karavAmAM mAne che. AgaLa jatAM conuM ToLuM kahyuM ane temaNe rathane gherI lIdho. dharmila DAMga laIne nIce utaryo ane phaTAphaTa be cArene vadherI nAMkhyA A joI sau cora hathiyAra mUkIne bhAgI gayA, dhambile badhAM ja hathiyAra bhegAM karI rathamAM bharyA. evAmAM bhalene senApati laDavA AvI pahoMce. mile temanAja hathiyArothI zatrunA ghaNAM mANasAne mArI nAMkhyA. senApatine paNa motane ghATa utA te joI anya bhale bhAgI chUTayA vijayI dhamila ratha laI AgaLa cAlavA lAgyuM. te vakhate vimala putrI kamalAne kahe che A mANasa kharekhara kuzaLa laDe mahA buddhizALI marda che. tema tenA guNonI prazaMsA karavA mAMDI. A mANasa AgaLa jatAM jarUra moTuM mAna meLavaze have tAre tenA pratye dveSa rAkhave nakAme che te je dhammilane je che. te kharekhara suMdara haze. paraMtu A dhamila te buddhizALI, bahAdura ane samaju che. rUparaMgane meha choDIne guNanI kiMmata karatAM zIkha ! mAruM kahevuM che ke tuM A dhamilane svIkArI le. A sAMbhaLI kamalA bolI he mAtA ! mane lAge che ke uMmaranI sAthe sAthe tArI buddhi pharI gaI lAge che. je mane gamatuM nathI tenuM nAma mane zA mATe yAda karAve che. mane A dIThe gamatuM nathI. A dhamilanuM nAma mane prema upajAvatuM nathI te
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghamila-bhegavilAsamAM 219 pachI sparzanI te vAta karavAnI kayAM rahI? jenI pratye prema utpanna thatuM nathI evA purUSa sAthe gRhasthAvAsa niMdavA gya che. samAjamAM paraNelI ghaNI nAdAna strIo parapurUSane herAna herAna karI mUke che tevI rIte hiMmatavAna strI ekalI hovA chatAM koI papurUSa tenI sAme jevAnI hiMmata karI zakto nathI. A mATe mahAsatI zIlavatInI hiMmatane vicAra kare te mATe A daSTAMta sAMbhaLa. dararoja vicAra kare. vikRtimAMthI prakRtimAM AvavA mATe bhagavAna mahAvIra jevA kaTho kyAre sahana karIza. baMdhaka mahAtmA, gajasukumAlamuni jevI Atma sAdhanA kayAre karIza. 0 dhama,-trikALa vahetuM jIvana jharaNuM che. 0 dhama, mArA romeromamAM vyApI rahe. 0 dhama, mAnava-jIvananuM pragaTa-apragaTa rahasya che. 0 dhama vaDe dAnava-vAnara-paNa bhAnava bane che. dharma, kriyA ja nathI aMtarayAtrAnuM zubhatatva che. - dharma, vItarAga tIrthaMkaradie pragaTa karele mULa mArga che.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. zIyaLanuM teja A jaMbudvipamAM bharata kSetramAM lakSamI nivAsa nAme nagara hatuM. ahIM arimardana nAme rAjA rAjya karate hato. te mahAbaLavAna heI aneka rAjAone harAvI khaMDIyA banAvyA hatA. nagaranI ane prajAnI jAhojalAlI vadhArI hatI. A mahApratApI rAjAe nagaranA lokone sarva rIte sukhI karyA hatA. tenA rAjyamAM corI ke luMTaphATa kadI thatI nahi. kulaTA strIo pratye haMmezA karaDI najara rAkhato. A nagaramAM sAgaradatta nAmane eka ati dhanADhaya zeTha rahetuM hatuM ane tene vinayazrI nAme pati hatI. temane samudradatta nAme putra hatuM. te yuvAna thato tenA pitAe ghaNuM dhAmadhumathI Indradatta zeThanI putrI zIlavatI sAthe paraNa. pitAnI parama kRpA hatI. lakSmInA Dhaga paDelA hatAM eTale bhega sukha ane majhA sivAya bIjI vAta nathI. pitA have divase divase uMmaralAyaka thatAM jatA hatA. moDI rAtre pathArImAM beThA beThA vicAra kare che ke AkhI jIMdagI mahenata karI. ane aDhaLaka ghana saMpatti ekaThAM karyA. putrane paraNAvyuM have te kaI javAbadArI rahetI nathI. he, AmAM? kSaNe kSaNe AyuSya ghaTatuM jAya che. meM aTiluM karyuM che ane A haju karavAnuM che tyAM te roga ane vRddhAvasthAe gherI lIdhA che. vRddhAvasthA AvatA rUpa naSTa pAmyuM. zArirIka zakti nAza pAmI dAMta pADI nAMkhyA.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 221 kaMTha rUMdhAvA lAgyA. hAtha paga dhrujavA mAMDayA mRtyu najIka AvI rahyuM che. have te kAMIka samaja, eka pachI eka ema aneka noTise AvI gaI che. mAnavI mAtrane eka divase e raste javAnuM nakkI che mATe puNya ane dharma kArya karavuM ja joIe. jaina zAstrakAroe "vatyu sahA dho" kahyuM che. dareka padArthane nija svabhAva hoya che. jaDa padArthane jaDa rUpa avasthA che. cetanane upaga lakSaNa rUpa avasthA che. jalamAM zItaLatAne guNa che. agnimAM uSNatAne guNa che. sAkaramAM gaLapaNa che. lImaDAmAM kaDavAza che. sarSamAM viSa che. siMhamAM hiMsakabhAva che. Ama dareka padArthane mULa svabhAva che te nAza pAmato nathI. jaDa kayAreya cetanatA pAmatuM nathI. cetana kyAreya jaDatA pAmatuM nathI. paNa te svabhAva bAhya parivartanathI jaNAya che te tenI vikArI palaTAtI avasthA che. - je vastumAM parivartita thavAno guNa na hoya te lAkaDAmAMthI khurazI vagere bane ja nahi. senAmAMthI ghareNuM bane nahi. banAvanAra bAhya nimitta mAtra che tema karavAne tene bhAva che. lAkaDAmAM khurazI banavAnI yogyatA hevAthI khurazI bane che. paNa pANInI khurazI banatI nathI. temAM tevI gyatA nathI ke vaijJAnika ke kuzaLa kArIgara hajAra prayatna kare ke kalpanA kare te paNa pANImAMthI khurazI ke baMgaDI banI zake nahiM ke lAkaDAmAMthI pANI nipajAvI zake nahi. Ama vastune svabhAva vastunI
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 dhamI dhampilakumAra avasthA badalAvA chatAM kAyama rahe che. jemake khurazImAM lAkaDuM ane dAgInAmAM sonuM TakI rahe che. AkAra badalAvAthI mULa vastu nAza pAmatI nathI. tema AtmAnI avasthAmAM game teTale vikAra hovA chatAM jJAnAdi nAza pAmatAM nathI. jJAna ajJAna rUpe pariName che. chatAM AtmA svabhAve nirALe rahe che. aMtamAM dharma eTale varatunuM vAstavika svarUpa cetana AtmArAma vartamAnamAM vikArI avasthAmAM rokAyA che. te avasthAnI zuddhi karavAthI AtmA svadharmarUpe svarUpe prakAzamAna thAya che. jethI AtmA gata guNe pragaTAvI zake. je AtmaguNa pragaTAve te AtmAnuM vAstavika parAvartana thayuM kahevAya. mATe AtmA mAne paramAtmA samAna banAvavA paramAtmAne prArthanA kare che ke he prabhu! huM narakanA DarathI tArI pUjA karate hou, to tuM mane e narakanI AgamAM saLagAvI de, ane varganA lebhathI je tArI sevA karate hau, te e svarganuM dvAra mAre mATe baMdha karI de, paNa huM je tArI prApti mATenI tArI bhakti karate heu te mane tArA apAra suMdara sva. rUpathI vaMcIta na rAkhIza. keInA jIvanamAM haLI saLagAvIne ApaNA hRdayamAM divALI pragaTAvavA mAMgatA hoIzuM te ApaNe samajI levuM joIze ke ApaNA hRdayamAM paNa divALI rahI zakavAnI nathI. e paNa eka divasa heLI banIne phelAI javAnI che. kAraNake kudaratanuM taMtra badhuM vyavasthita kAma karI rahyuM che je AghAta te pratyAghAtane siddhAMta
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanu teja A vizvamAM akhAdhita kAma karI rahyo che. svIkAravA ja rahyo. mATe AtmAnI zakti mATe hALI kayAre paNa na saLagAvajo. dizA parivartana : bharAi Aya te jIve saMsAra cakramAM ana tA kALa dehayAtrAmAM ganyA che. A janmamAM paNa cAlIsa pacAsa varSa te emaja vitAvyA che. huM jIva kaleza rUpa sa MsAra thakI have tuM virAma pAma,' gRhastha hAvAthI ane hajI pUrva sa MskAranu khaLa hAvAthI tu varAthI AgaLa vadhI zakatA nathI, paNa sAthe satsaMgAdinu kha ane preraNA hovAthI purANI Adate bhUsAtI jAya che. khetaramAM vadhu pANI pachI pALa AMdhI le che. jethI karIne bahAra nathI jatuM ane bahAranu pANI jAya. te pachI aMdaranuM pANI sUryanA tApathI sukAvA mAMDe che, keTaluMka pANI dharatI pI le che. piraNAme samaya jatAM sArI phasala uttare che. tema jIve dharma jIjJAsAne prakrIsa rAkhavA vRtti saMkSepa, nAnA prakAranA sayama ane niyame dhAraNa karI saMsAramAM vahI jatAM samayanA sad upayega mATe pALa bAMdhavI AthI jUnA asad saMskArAne puSTi maLatI nathI tethI te sUkAtA jAya che ane svAdhyAya satsaMga vaDe navA saMskArI vikasatA jAya che, Ama mAnava jIvana sAka thatuM jAya che. aMdaranu pANI aMdara pesI na hita zikSA H 'sAvadhAna ! tAlapUra viSa karatAMya bhayaMkara duSTa manA - 223 tene ApaNe vikasAvavA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 dharmI-dhammilakumAra vRtti jIvanane te khAru jhera jevuM banAvI ja deze. paraMtu tane ya viSAda bharyuM banAvI deze ! sAdhananA jIvanamAM je AtmAo "sva" ne badale para ne kendra banAvIne beThA e AtmAe sAdhanAnA jIvananI saphaLatAthI lAkha yeAjana dUra pheMkAI gayA ? paranI viSe mane vRtti kendrita rAkhavAmAM sadgatiya nahi te parama gati te kayAMthI ja thAya ? hA, "para" ne tamAre apanAvavA ja hoya te judI rIte apanAve. de tamArA jue, guNo paranA juo kaTheratA, jAta para keLavo... karuNA bIjA para rAkhe...jAtamAM sAMkaDA bane. "para" pratye udAra bane, tame karelA upakArane bhUlI jAo bIjAnA upakArane yAda rAkho basa pachI kAMI durlabha nathI. yAda rAkhaje, lADI, vADI, gADI vi. bhautika sAdhane badhuM tyAM sudhI ja zakya che. jyAM sudhI zarIra Indriya aMgopAMga vagere svastha che ! emAM jarAka paNa garabaDa thaI eTale mAmale hAthamAMthI gaye samaja ? zAstrakAro zarIrane regenuM ghara kahe che. to A saMsArane duHkhanuM ghara kahe che ! zarIra kema nirogI rahe che e Azcarya che? saMsAra zI rIte majethI cAle che e Azcarya che game tyAre..game tevI jagyAe A saMsAra pitAne asala svabhAva batAvaze. zarIra pitAnuM pita prakAzaze.. evI sthitimAM pachI dharma kare e bhAre kaThina banI jaze... A vAtane sadAya najara sAme rAkhaje. pApa kAryonA rasa tUTI jaze ..dharma kAryonA rasa
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 225 ubhA thaI jaze pApa kiyAonI ekAgratA tUTaze, dharmakriyAnI ekAgratA sadhAze ?... paNa kayAre? saMsAranA tamAma bhAnA svabhAvane satata najara sAme rAkhIzuM tyAre! e sivAya te eja anAdinA rahe jIvana cAlaze. ane anaMtA bhavanA cAlyA AvatA paribhramaNamAM A eka bhavane umero thaI jaze. mAnavI sAmAnya nAnI evI musApharIe jAya che to jatAM pahelA taiyArIo kare che ane jarUrI cIjavastuo ane bhAtuM sAthe laI jAya che jyAre paralokanI lAMbI musApharI mATe mAnavI kema kaMIja vicArate nahi hoya? mAnavI sAmAnya evA zatrunA bhayathI rAtre sukhethI UMdhI paNa zakto nathI jyAre mRtyurUpI zatru te haMmezA sAmeja Ubhe che chatAM tenI upekSA karI mAnavI mUrkhatA pUrvaka svasthapaNe besI rahe che evI bedarakArI pAlave kharI? jyAM sudhImAM ghaDapaNa AvI pahoMce te pahelAM hAthapaga hAle che. tyAM sudhImAM zakaya eTale dharma karI le joIe, kAraNa ke pUra AvyA pachI pALa bAMdhavI azakaya che. ema vicArI zeThe vepAra dhaMdhAne ane kuTuMbane tamAmabhAra putrane bhaLAvI dIdhuM ane pote saMsArathI vizkata thaI, gurUmahArAja pAse jaI bhAgavatI dikSA aMgIkAra karI sAdhu dharma svIkArI tIvra tapazcaryA karI. kAyAne aneka ko dvArA sukavI nAMkhI. puNyanuM bhAtuM bAMdhI mRtyu pAmI devalekamAM gayA. 15:
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 dhama-dhammilakumAra - samudradatta pitAnI tamAma javAbadArI ane kAryavAhIne bhAra uThAvI lIdhuM ane vaTa-vahevAra ane vepAra saraLatAthI calAvavA lAgyuM. teNe vicAryuM ke pitAjIe aDhaLaka saMpatti ekaThI karelI che. huM jIdagIparyata vAparuM te paNa khuTe ema nathI. paraMtu huM mAnuM chuM ke juvAna thayA pachI bApanI kamANI na vAparavI joIe. Apa kamAI vAparIe tyAre ja bhIe. pitAjInI kamI dharma ane dAna mATe ja hoI zake. potAnA nagaramAM rahI keI mAnavI dhana bheguM karI zakto nathI. mAtra piTaja bharI zake che. mATe dravya upArjana karavA paradeza javuM joIe, ema teNe te vAta pitAne premALa patnine karI, patni samaju hatI teNIe kahyuM ke he patideva ! tamArI vAta khoTI nathI. paraMtu huM tamAre viyega sahana karI zakuM tema nathI. jo tame paradeza jaze te koIpaNa bhoge huM tamArI sAthe AvIza ja. samudradatta kahe he priyetane sAthe laI javAnI mArI keI nA nathI. paraMtu paradezamAM tane duHkha paDaze. aneka prakAranI takalIpha sahana karavI paDaze. sauthI vizeSa te e che ke tArA kAraNe mane khUba ja takalIpha paDaze mATe samajIne tuM ahIM rahe te sArUM. tArA pratye apAra mamatA ane atyaMta prema hovAthI huM jaladI pAchA AvI jaIza. vaLI tArA haiyAmAM huM haMmezA mATe raheleja chuM. pachI viraha zAne? jatAM jatAM kahuM chuM ke mArI zikhAmaNa barAbara pALaje. sAsunI bhakti karaje. garIba-sAdhu ane atithi.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 1 - zIyaLanuM teja ene satkAra karI dAna vagere ApI saMtoSa Apaje, dharmadhyAna zakaya eTaluM karaje viSaya-vAsanA upaje evA AbhuSaNa ke alaMkAre na paherIza. temaja anyane AkarSaNa thAya evA kapaDAM paNa na paherIza. mATe bhAga gharamAMja raheje ane cAritrya (zIla) pALaje. e. Ama zikhAmaNa ApI sAthe laI javAno sarasAmAna vagere laIne bahAra nIkaLe. tevAmAM tene mitra samabhUti nAmane brAhmaNa AvI pahoMcyA ane betye he mitra ! ApaNe bALapaNathI mitro chIye ane dareka kAmamAM sAthe rahyA chIe mATe je tuM kahe te huM paNa tArI sAthe AvuM. samudradatta hasatAM hasatAM bolyo tAre sAthe AvavuM hoya te mArI kayAM nA che? tuM je mArI sAthe haze te ApaNA baMnene AnaMda thaze. paradeza svadeza jevo lAgaze. cAla taiyAra thaI jA. pachI samudradatta zubha divase zubha muhuta zubha zakuna jeI baMnae prayANa karyuM. ane cAlavA mAMDyuM. ane vAta karatAM karatAM AnaMda hAsya-vinoda karatAM karatAM TuMka samayamAM ja teo baMne jyAM javAnuM hatuM tyAM pahoMcI gayAM. ahIM vepAramAM lAgI gayAM jethI samaya kayAM ja rahe tenI paNa khabara paDatI na hatI. divase paNa pasAra thavA lAgyA. paraMtu pelA brAhmaNane keIja kAmadhaMdhe na hate. navarA besI rahevAthI te kaMTALI gayuM hatuM eTale teNe zeThane kahyuM he mitra! tAre te ahIM kamANuM che eTale ghara yAda AvatuM nahiM hoya paraMtu mane te mAruM vajana
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** dharmI--sammilakumAra ghara vagere bahu yAda Ave che. tuM mane rajA Ape te pAchA jAuM, ahIM eka kSaNa paNa rahevAnuM gamatuM nathI. samudradatta kahe huM mitra ! tu mAre bAlamitra che. tArI icchA hAya tA rahe, nA icchA hAya te jA. A bAmatamAM mArI rajA levAnI hoya kharI ? tuM sAthe hAya ke na hAya paNa mitratA maTI javAnI nathI. huM te| je kA mATe AnyA chuM te siddha karIne ja pAchA AvIza. have jo tu javAnA he! te mArA patra ane AbhuSaNa lete jaje, ane tyAM jaine mArI patnine ApI deje. temaja mArI ciMtA na karavAnu kaheje. tyArabAda te brAhmaNa anne vastue laIne gharabhaNI cAlatA thayA. TuMka samayamAM ja peAtAnA nagare jaI peAtAnA kuTu'bane malI AnaMda pAmyuM. mitre Apela kAgaLa ane AbhuSaNane sAcavIne peTImAM mUkI dIdhuM pachI nAhIdhAI jamI paravArIne uparane majale jaIne sutA. A bAju zIlavatIne khabara maLyAM ke patinA mitra seAmabhUti pAchA AvI gayA che. eTale patinA samAcAra jANavAnI icchAthI tene ghera AvI ane pUchyuM. sAmabhUti kayAM gayA ? tyAre tenA kuTu MbIjane e kahyuM ke hamaNAM ja jamIne upara jaine sutA che, zIlavatIe vicAyu` ke seAmabhUti mArA svAmInA mitra che paraMtu ekAMtamAM teo ekalAM haze tethI tyAM upara javu e mAre mATe cAgya na kahevAya. kAraNa ke ekAMta ahu bhurI cIja che. sagAM bhAimahene mATe paNa ekAMta bhayAnaka kahevAya. strIne ekAMtamAM joine purUSAnuM mana mINanI
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 229 mAphaka pIgaLI jAya che. zAstromAM kahyuM che ke parapurUSa te bAjue rahyo paraMtu yuvAna pitA ke bhAI ke putra sAthe kulIna strIoe ekAMtamAM rahevuM jokhama kAraka che. eka bAju kulInanI maryAdA tene upara semabhUti pAse jatAM aTakAvatI hatI tyAre bIjI bAju priyatama pratyene prema-temanA samAcAra jANavAnI tIvra utkaMThA upara javA mATe preratI. chelle draDha manobaLa vALI zIlavatI samajI ke mane Idrane paNa bhaya nathI ema vicAratI te zIlavatI somabhUti pAse uparane mALe patine patra ane samAcAra meLavavA gaI. upara jaIne joyuM te te brAhmaNa pathArImAM ajagaranI peThe ALoTate hate. zIlavatIne AvatI joI eTale te pathArImAM beThe tha. zIlavatIe kahyuM he bhadra! Apa AvyA che evA samAcAra malyA eTale tarataja huM mArA svAmInA khabara aMtara pUchavA AvI chuM. mArA svAmI kuzaLate che ne? temaja keipatra mokalAvyuM hoya te te levA mATe AvI chuM. tyAre te brAhmaNa che. huM kSemakuzaLatA pUrvaka AvI gaye huM tArA patideva paNa kSemakuzaLa che. hAlamAM vepAramAM ane dhana upArjana karavAmAM paDyA che eTale thoDA samaya pachI temAM Avaze. temaNe pitAnA hAthe lakhIne patra ApyuM che ane eka AbhuSaNa mokalAvyuM che. te huM tamArA ghara ApavA AvavAne ja hate. A vAtacIta daramyAna semabhUtinI najara zIlavatInA zarIra uparaja pharyA karatI hatI. manamAM vicAre che ke
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 . . . . dhama-dhammilakumAra ahe! zuM AnuM rUpa che ! zuM manohara suMvALI kAyA che? zuM enuM dehalAlitya che ? AvI namaNI nAgaravela bhAgya vinA maLe nahiM. kharekhara huM paNa nasIbadAra kahevAuM ke AvI strI sAme cAlIne, meDA upara ekAMtamAM malavA kayAMthI Ave ? tenI dAnata bagaDI hatI. AMkhamAM kAma vikAra AvI gaye, tethI te brAhmaNa be he kamalamukhI, kamalAlI ! huM je patra ane AbhuSaNa lAvyo chuM te te jarUra ApIza. paraMtu te pahelAM mane tArA sAthe saMsArasukha bhegavavAnI IcchA thaI che te pUrNa kara. tane joIne huM meha pAye chuM. zIlavatI vicAravA lAgI ke kharekhara meM je vicAreluM te aMte tevI ja sthiti thaI che. mAruM zIla bhayamAM AvI paDayuM. kAmadevanA jhapATAmAM koI bAkAta rahetuM nathI. zuM vidvAna ke zuM jJAnI ! zuM strI ke zuM kanyA. tethI te zAMtipUrvaka bolI he uttama brAhmaNa ! tuM te aneka zAstrone jANakAra che ! tArA mukhethI AvI vANI sAMbhaLI mane Azcarya thAya che ! lehI-mAMsa-maLa-mUtra ane parU bharela A dehano tuM meha karI rahyo che ! parastrIno saMga e mahApApa che te zuM nathI jANate ? RSi patnine saMga karI Ina zuM dazA thaI tenI khabara nathI ? yauvananA nazAmAM aMdha banI pApa karmamAM nA paDa. je jIbha zAstro ane dharma belavA mATe che te jIbha vaDe game tevuM belI pApAcaraNa na kara, paraMtu jenA hayAmAM kAma chA che. vikAra jhabakI
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 zIyaLanuM teja rahyo che. chatI AMkhe aMdha banI beThe che tene keI asara thatI nathI. tethI te bolyA are ! tAru bhASaNa baMdha kara. huM badhuM ja jANuM chuM paNa mAruM mana mane vaza nathI tethI huM zuM karuM? zIlavatIe vicAryuM ke A brAhmagu kaI rIte samaje tema nathI. tene game teTaluM samajAvIza te patthara upara pANI barAbara che. teNe vicAryuM ke game te rIte huM mAruM zIla te khaMDIta thavA nahiM ja dauM. cAhe te kare paraMtu have tyAMthI chaTakavA are zIla sAcavavA banAvaTI dekhAva karI pachI teNe be he mahAbhAga ! tamArI vAta to mane paNu pasaMda paDI. yauvana te bhegavavuM ja joIe. pati bahAragAma che tethI mane bhagavanAra koI nathI paNa have samajAyuM ke pati ke patinA mitra vacce taphAvata hoya ja nahiM. mArA patine mitra te mAre mitra ane priyapAtra bane ja. huM paNa bhega-vilAsa mATe taraphaDI rahI chuM. paraMtu jIbhethI bAlI zaktI na hatI huM je pahelAM tane samajAvavAnI vAta karatI hatI te mAtra dekhAva ja hatA ane tArI parIkSA karI hatI, huM tane samajI zakI chuM. tuM mane samaja. - ahIM kadAca hoI AvI caDe evI bhItI che. jethI ApaNane majhA na Ave e svAbhAvika che. mATe rAtrinA pahele pahore tuM mArA ghera Avaje mArA gharamAM anya kaI che nahiM eTale sukhethI bhega-jogavIzuM, mUDha brAhmaNa tenI cAlAkI samajI nA zakyA. ane tenA vacanamAM vizvAsa rAkhI javAnI rajA ApI.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI-dhammilakumAra tyAMthI chUTIne peAtAnA zIlanI rakSA kAje keTavAlanI madada levA tene tyAM gai. kavazAt evu' anyu ke te ekalAja hatA ane brAhmaNanI mAphaka te paNa teNImAM mAha pAmI leAganI mAgaNI karavA lAgyA tyAre zIlavatIe kahyuM ke rAtrinA bIjA paheAre mAre ghera Avaje. 1 tyAMthI chUTIne te rAjAnA maMtrI pAse paheAMcI ane zIlanI rakSA mATe badhI ja vAta karI. tyAM paNa evuM ja anyuM ke maMtrI A khAine joine tenAmAM meha pAmI bhAgAnI icchAvALA thayA. teNe paNa maryAdA mukI bhAganI mAgaNI karI. zIlavatIe kahyuM ke rAtrinA trIjA paheAre mAre ghera Avajo, have zIlavatI khUkha muAi, bIjo koI rastA na sujhavAthI teNI sIdhI rAjA pAse gai. nasIma joge rAjA paNa ekaleAja beThA hatA. teNe A strIne jene tenA pratye AkarSAyA meAha pAmyA ane bhoganI IcchAvALe thayeA. zIlavatIe atyAra sudhI anelI tamAma vAta karI ane madada karavA vinaMti karI. tyAre rAjAe kahyuM ke adhAMne huM zikSA karIza. pharIthI kAi tArI sAme pazu niha joi zake, paraMtu mArI eka vAta sAMbhaLa, huM tane joine bhAganI icchAvALe thaye hu mATe tu prathama ane khuza kara. AthI teNe kahyu', huM rAjA rAtrinA cAyA paheAre mAre ghera padhAro ema kahI cAlatI thai ghera AvI. zIlavatI vicAre che ke kharekhara deva mArA zIlavratanI parIkSA karavA mAMge che. e sivAya Avu ane nahiM. jyAM
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 233 jAuM tyAM AvIja mAMgaNI ane AvAja halakA vicAra, kika che. koI vAMdho nahiM. huM makkama chuM pachI duniyAnI koI tAkAta mane zIlabhaMga karavAne samartha nathI. mAruM zIlakhaMDIta thatuM aTakAvavA huM baLIne marIza, jIbha kacarIne marIza, jhera khAIne marIza ke kuvAmAM paDIne marIza, paraMtu koIne vaza thavAnI nathI. mane mArA jIva karatAM zIla vadhAre vahAluM che. zIlavatI ghera AvI dara-dAgInA ane kiMmatI vastuo bIjA ghera mokalI ane eka moTI peTI phakta rUmamAM rAkhI. palaMga bichAvyuM. tenA sAsujIne kahyuM ke he mAtAjI ! pareDhIye chellA cethA pahore mane jagADavA Avaje. pote potAnI rIte taiyAra thaI gaI sAMja paDI. sUryAsta thayo. pelo brAhmaNa te rAha joI rahyo hate. eTale samaya pramANe taiyAra thaI zIlavatIne ghera pahoMcyuM. zIlavatIe beTa dekhAva karI AvakAra ApyA. ane besavA Asana ApyuM. zIlavatIe mIThI mIThI vAta karI samaya pasAra karyo pachI snAnanI taiyArI karI ane brAhmaNane kahyuM ke tame nahI joIne taiyAra thaI jAva. tela kula aMge lagADe. te mujaba brAhmaNa taiyAra thaI rahyo hate. tevAmAM bIjo prahara thatAM keTavAle AvIne bAraNe TA pADayA. brAhmaNa gabharAIne pUchavA lAgyuM ke keNa che ? tyAre zIlavatI kahe keTavAla che. te dareja mArA ghera Ave che. A sAMbhaLIne brAhmaNanI kAmanI IrachA kSINa
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 dhamI ummilakumAra thaI gaI ane gabharATathI dhrujavA lAgyA. ahIM AvavA mATe pastA karavA lAgyA. mane je AvI khabara heta te A strI pratye prema karatA nahi. koTavAla mane mArI nAMkhaze. mArI mikta luMTI leze. mane AvI buddhi kema upaje, mArAmAM Ave kuchavicAra kema AvyuM. mitra nIpani sAthe Ave kuvicAra karI meM mAruM kula bhajavyuM . dhikkAra che e kAmavAsanAne - zIlavatI kahe he brAhmaNa gabharAIza nahi. haju te ghaNI rAta bAkI che. tuM A peTImAM saMtAI jA. ema kahI brAhmaNane peTImAM purI tALuM lagAvI dIdhuM ane bAraNuM kholIne paTavAlane premapUrvaka AvakAra ApyuM. brAhmaNanI mAphaka koTavAla sAthe vAtacIta karI samaya pasAra karI snAna karI taiyAra thavA kahyuM e nAna karI taiyAra thAya te pahelAM rAjyane mahAmaMtrI AvI pahoMcyo ane eNe bAraNe TakorA mAryA. pila brAhmaNa jevI keTavAlanI sthiti thaI keTavAla pUchayuM ke atyAre keoNa haze? zIlavatI kahe maMtrIzvara che. dararoja ahIM Ave che. ciMtA na karaze. mahAmaMtrInA nAmathI te dhrujavA lAgyA. tethI bacavA zIlavatIe peTInA bIjA khAnAmAM saMtAI javA kahyuM. mahAmaMtrInI bIke ardhasnAna karelI sthitimAM te peTIne khAnAmAM bharAI gayuM. zIlavatIe te baMdha karI tALuM lagAvI dIdhuM ane premapUrvaka bAraNuM kholI maMtrIzvarane AvakAra Ape. maMtrI sAthe tene khuza thAya tevI vAte
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanu teja 231 karatAM samaya pasAra karI taiyAra thavA jaNAvyuM. maMtrI te mujaba taiyAra thatA hatA tyAM bAraNe TakorA paDayA. maMtrIe pRthyu` ke kANu che te teNIe kahyuM ke mahArAjA che. tee darAja ahI' Ave che .A gabharAi gayA. macavA mATe lAgyA. zIlavatIe peTImAM paNa peTImAM bharAi gayA tALuM lagAvyu. * leAkeAnA DarathI te chupAtA rAjA Avye. zIlavIe daravAjo kholI AvakAra ApyA. miSTa vacaneAthI burA karyAM. ane rAjAne kahyu ke Apa snAna karI taiyAra thAva. nAhyA vinA kAmAcAra karavA te gaDhAcAra samAna kahevAya. AthI rAjA snAna karavA beTho. khuzInI vAtA karatA hatA. tevAmAM tenI sAsue AvI bAraNAM khakhaDAvyA. ane meTathI elavA lAgI : he vahu ? dvAra dvAra ughADa. hajIsudhI kema sUI rahI che, u, ubhI thA A sAMbhaLI rAjA paNa gabharAya. ane pRthyuM ke koNa che? tyAre teNI ekalI. A te mArA sAsu che. judA gharamAM rahe che. savAramAM kAmakAja mATe dararAja Ave che. rAjA kahe che ke A DosI mAro dhajAgaro bAMdhaze. mArI AbarUnuM lIlAma karaze. strInA peTamAM vAta rahe nahi ane gAma AkhAmAM mArI phajetI thaze. rAjA jhaMkhavANA paDI gayA. mUDha gamAra kAmIne kAma sivAya sUjha paDatI nathI. zIlavatI kahe che he rAjan ! ciMtA na kare! hAla sAMbhaLI te paNu zIlavatIne kAlAvAlA karyA sa MtAi javA kahyuM eTale te zIlavatIe peTI a Mdha karI
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 dharmI-kammilakumAra turata tame A peTImAM saMtAi jAva. mArI sAsu jaro eTale ApaNe majhA karIzuM. rAjapaNa peTImAM purAi gayA. zIlavatIe khAdha karI tALu mAryuM. Ama peDhInA cAre khAnAmAM cAre pApIone pUrI dIdhA. ane zAMtithI beThI. navA kAryakrama manamAM geAThavI dIdhA. pachI bAraNuM UghADIne sAsune gaLe vaLagI paDI ane meDhe avAje raDavA lAgI. sAsu kahe-beTA ? zuM thayuM? kema raDe che ? tyAre zIlavatI ethI ke mArA patinA mitra seTamabhUti brAhmaNa samAcAra lAvyA che ke samudradatta ghaNuM kamAyA hatA paNa (devalAka pAmyA che) dharAjA temane Adara pUrvaka devalAkamAM lai gayA che. e sAMbhaLI tenI sAsu paNa vilApa karavA lAgI. te joI ne paDazanI strIo paNa bhegI thaI gaI ane raDavA lAgI. vAta vAyare phelANI ane nagaranA aneka mANase tyAM bhegAM thai gayAM. ane vAtA karavA lAgyA ke samudradatta paradezamAMja putra rahita maraNa pAmyA che eTale tenI tamAma saMpatti rAjA laI jaze. eTale have rAjAnI AjJA vinA tenA gharamAM paga paNa mUkAya nahi. Ama vicArI sau rAjamahele gayAM. paNa rAjA kyAMya malI zakayA nahi. zeAdhakhALa ghaNI karI paraMtu rAjAneA patto lAgyo nahi. tethI sau maMtrIne ghera gayAM. te mayaMtra paNa maLye nahi. chelle si'datta koTavAlane tyAM gayA te te paNa maLye nahi
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 2307 AthI nirAza thayelA sarve rAjakumAra pAse AvyAM. praNAma karI vinati karI videza gayela samudradatta putra rahita mRtyu pAmela che tenI tamAma milakta rAjakulamAM ja jAya; te tapAsavA mATe mANase mekaleA. jethI ame aMdara jaI zakIe. ane tenI pAchaLanI kriyA karI zakIe. kumAra khelyA ke hai zeThIyAe ! huM haju nAnA che. A kArya mATe Apa rAjA, maMtrI agara keTavAlane male tyAre teoe kahyuM ke kumAra ? ame emanI pAse jai AvyA hatA paNa teonA kei patto nathI. A sAMbhaLI kumAra gabharAye. ane Avye ke prathama huM temanI tapAsa karIza pachI ja tamAruM kAryAM karIza, tyAre zeThIyAe melyA huM kumAra ! tu che.karamata nA kara. duzmanA TAMpIne ja kheDA che. prathama amArI vinaMti svIkAra, ame sau savAranA bhUkhyA tarasyA beThA chIe. AthI kumAre rAjyanA keTalAka adhikArIone tyAM mekalyA. adhi kArIe joI tapAsIne kumArane kahevA gayA ke temanuM ghara te taddana khAlI apAsarA jevuM ja che mAtra eka meATI peTI ja paDelI che. AthI rAjakumAra jAte tyAM AvIne tapAsa karI.. pachI zIlavatIne kahe huM mAI? Ama Akhu ghara khAlI kema che? zeDa tA mahAsaMpattivAna hatA. rAja game tyAMthI zeAdhI kADhaze. zIlavatI kahe-he kumAra, mArA patideva videza kamAvA gayA tyAre gharanI tamAma sapatti sAthe laine gayA che.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 dhama-dhammilakumAra phakta A eka peTIja ahIM mUkIne gayA che. kene khabara ke A piTInI aMdara zuM haze? tethI nekarI pAse peTI upaDAvI rAja darabAramAM laI gayA. - sau nagarajanenI hAjarImAM ja te peTI khelAvI, tyAre peTIne pahelA khAnAmAMthI saunA Azcarya vacce soma bhUti brAhmaNa nIkaLe. sabhAjane sau pUchavA lAgyA ke bhAI tuM ahIM kevI rIte Ave ! brAhmaNa kahe bhAIe tame je pUchavu hoya te pachIthI pUchaje, pahelA tapAsa AgaLa calAve. ane peTanA khAnA kholI ratane kADhe, - bIju tALuM teDatAM peTInA khAnAmAMthI koTavAla nIkaLe. loke te sau vicAramAM paDI gayA. trIjuM tALuM teDatAM peTInA trIjA khAnAmAMthI maMtrIzvara nIkaLyA. ane jyAre chelluM tALuM tevuM te tenA khAnAmAMthI khuda mahA rAja nIkaLyAM. " saunI ardha snAna karelI paristhiti hatI ane kapaDAM paNa pUrA paherelAM na hatAM. teo sarve sabhAjane samakSa nIcA mukha rAkhIne zaramIMdA banIne ubhA rahyA hatAM. ' keIe kumArane kahyuM he rAjakumAra ! tuM nasIbadAra kahevAya. jenI tuM zodha karI rahyo hate teo sarve Apa meLe sAmethI AvIne malI gayAM eTale tArI mahenata bacI gaI ane ciMtA paNa TaLI gaI - bIjA keTalAMka leke vaLI bolyA ke-aho ! A traNe jaNa te kharekharA svAmI bhakta dekhAya che. duHkhamAM paNa potAnA svAmInI sAthe ja rahyA che, rAye AvA - svAmI bhaktonI kadara karavI joIe. '
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja tyArabAda rAjakumAre pUchayuM he pitAjI? ApanA sane AvA hAla kevI rIte thayAM athavA koNe karyA? Apa mane te jaNAve te huM temane bhayaMkaramAM bhayaMkara sajA karuM athavA te dehAMta daMDa ApuM. pharamAve ! ApanI AvI paristhiti karanAra keNa che? . rAjA bolyA- he bahAdura putra? atyAre tuM mana ja rahe. tAjuM badhuM ja bolavuM vyartha che. sAcI hakIktanI tane khabara nathI e jANavA sau prathama te samudra zeThanI patnine bolAvI maMgAve. pachI te daramyAna rAjA nAhI dhaI, rAjavaMzI poSAka paherI rAjasiMhAsana upara beThAM. vaLI te brAhmaNa keTavAla ane maMtrI paNa tevI ja rIte nAhI dhoI svaccha kapaDAM paherI sabhA maMDapamAM AvI beThAM. tevAmAM zIlavatI tyAM hAjara thaI ane tarata ja rAjA siMhAsana uparathI nIce utarI tenI sAme UbhA rahI, be hAtha joDI nIcA namI vaMdana karyA ane stuti karavA lAge, he mahAsatI! amane jIvanadAna dIdhuM che. te badala huM Apane RNI chuM. prItine paMtha mUkIne, viSayanI vAsanA rAkhI, hRdayamAM Aga cAMpIne, pachI pastAya te paNa zuM ? - he mahAsatI ? tuM saMsAranI strIomAM mahAna chuM. vaLI patinI gerahAjarInA samayamAM te tArA zIlanI rakSA karIne hiMmata batAvI te badala lAkha lAkha, koTi koTi dhanyavAda. je kAmadevane ame sabaLa purUSe harAvI ke namAvI zakayA nathI tevAne khUba saraLatAthI tuM harAvI
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24o dharmI-dhammilakumAra zakI chuM e badala lAkha lAkha dhanyavAda, satI strIonA zrApathI bhalabhalAM rAjA mahArAjAe paNa kSaNamAM nAza pAmyA che. paraMtu te amArA upara kRpA karI ane amane zrApa na ApatAM amane jIvatA mUkayA te badala lAkha lAkha dhanyavAda | he mAtA ! tuM amane tArA bALaka samajI amArA gunAo mApha karaje. ane have jIvanamAM kadI AvI bhUla kadI nahi karuM. tuM abaLA ane niHsahAya levA chatAM hiMmatapUrvaka amArA kAna pakaDAvyA che je kadApi bhUlI zakAya tema nathI. zIlavatI belI-he rAjA ! tuM te prajAne pitA kahevAya che, tuM vidvAna suzIla gaMbhIra kuLavAna ane bahAdura hovA chatAM tArA hRdayamAM je vikAra jana temAM tAre deSa nathI paraMtu tArA pUrva karmane deSa che. vidvAna ane zuravIra mahArathIo game tevA baLavAna duminene jItI le che paraMtu je pAMca indriyane jIte teja sAce zUravIra che. AvA zUravIra javalle ja maLe. zIla aneka bhavamAM sukha ApavAnI zakti dharAve che ane viSayasukha te kSaNika sukha Ape che. duniyAmAM e mUrkha koNa haze ke anaMtu sukha mukIne kSaNika sukhanI lAlasA rAkhe ? he pitA tulya rAjavI ! tuM pratijJA kara ke jIvana bhara kadI paNa parastrI sAme joIza paNa nahiM tenAthI tArI lakSamI vadhaze. jaza ane jaya maLaze sarvatra tuM pUjaIza.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja ra41 tyArabAda banelI tamAma hakIkta sarva sabhAjano samakSa kahI saMbhaLAvI ane te kevI yukti karI pitAnA zIlanI rakSA karI te paNa jaNAvI. te daramyAna pilA samabhUti brAhmaNa ghera jaIne tenA patie mokalAvela patra tathA AbhuSANe lAvI ApyA. Ama A AkhA prakaraNamAM sarva pApanuM mULa samabhUti brAhmaNa che ema samajI rAjAe tene dezanikAla karyo. zIlavatInuM khUba ja sanmAna karyuM ane varaghoDe kADhI vAjate gAjate tenA ghera mekalI. tyArabAda keTalAka samaye samudradatta ghaNuM dravya kamAIne pAcho AvyA. tyAre nagaramAM aneka mANasa pAsethI tenI patni zIlavatInA vakhANa sAMbhaLyAM te khUbaja AnaMda pAme. have eka divasa evuM banyuM ke zrIzIla nAmanA eka mahAjJAnI gurU bhagavaMta tyAM padhAryA, deva, iMdra ane rAjA mahArAjAe temanA vAhanamAM besIne darzana karavA AvyAM te vakhate zIlavatI ane tene pati samudradatta paNa AvyAM. gurUdevanA darzana karI temanI vANI sAMbhaLavA beThAM. gurUdeve temane upadeza zarU karyo he mahAnubhAvo ! anAdi kALathI aneka bhemAM lATatAM bhaTaktAM Aje tame manuSya janma pAmyA che. je devone paNa durlabha che. puNya upArjana karavA mATe mAtra mAnava janma ja upagI che. bIjA anya janmamAM puNya upArjana karI zakAtuM nathI. A mahAmulo mAnava janma malyA chatAM mUrkhAe viSaya raMgamAM moha pAmI AvelI sonerI taka gumAve che. 16
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmI-kammilakumAra zrI jainazAsanamAM temaja anya dazana kAre e brahmacarya vratane mahattva gaNyu che.. anya vrata paNa zIyala vinA ze|bhatA nathI, zIyala vrata dhAraNa karanAra anya tratAne sAMgeApAMga zuddha rIte pAlana kare che. zrI jinezvara bhagavaMtA e kahyuM che ke zIyalanA prabhAve durgati jatAM jIvA aTakI jAya ane devalAka para parAe meAkSane meLave che. vrata paccakakhANu vinA jue, navanArada jeha re eka ja zIyaLataNe aLe, gayA mugate teTu re ! nava nArada saMyama-nnatAdi na levA chatAM mahatva pUrNa zIyala vratanA kAraNe saMsAra mukta banI meAkSanA bhaktA bane che.... zIyalanA prabhAve tAva-rAga zaikADhi maTe, sapa` phUlanI mALA, jaMgala mAMgala ane che. nArI tArI zakita nArI kahetAM seLa satIe ke jenA pavitra zubha nAme pU. sAdhu sAdhvIjI, vratadhArI zrAvaka zrAvikA prAtaH kAle huMmezA smare che, jenA smaraNa mAtrathI kArya siddhi thAya evI satI zIrAmaNI nArIe! zrI jina zAsanamAM jovA jANavA anubhavavA maLe che, satIzrIonA Adarza, satI sItA draupadI, mayaNAM devI vigere satI nArIonA jIvana Adeza jagatanA jIvA vAMce, vicAre samaje te jagata bhayaMkara pApAthI bacI jAya, anAcArI maTI sadAcArI bane tema pApathI mukta banI dhI anyA sivAya rahe nahiM. 242 zrI bAra vratanI pUjAmAM zrI zubha vijaya mahArAjA darzAve che ke. e jagamAM dIvA' trata jagamAM dIvA mere pyAre, e ta
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja trikALajJAnI, devAdhideva paramAtmAnI pUjA karIne vidhipUrvaka prabhu sanmukha, gurunA varadamukhe A caturtha vrata svIkAravuM joIe. zrAvake e chevaTe svadArA saMtoSa vrata pALavuM ja joIe, saMtoSaH svadArepu, tyAgadvAparayeSitAma gRhasthAnAM prathayati. caturtha tadaNa vratama ! vapatni sivAya manuSya, deva, tiryaMca tema anya pari. Nata, vidhavAstrIono paNa tyAga karavo ja joIe, svapatni sivAya anyane bena, dIkarI, mAtA tulya mAnavI ja joIe. svapani sivAya anya nArIne tame devI sadaza mAne. tenAmAM mahIta na thatAM tene tame upakArI mAno kayAre paNa vikRti nahiM thAya e mATe te kahyuM che ke yaH svadApu saMtuSTa, paradAdAparamukhaH | sa gRhI brahmacArItvA, ghatikaH prakalpate che je manuSya potAnI vivAhita strImAM saMtuSTa thaI para strIthI vimukha rahe che. te gRhastha chatAM paNa brahmacArIpathI atisamAna kahevAya che. parastrI mAtA samAna gaNe che te naramAMthI nArAyaNa banI jAya che. jJAnIoe te jaNAvyuM che ke vartamAna samayanA mahadazAne upajAve tevAM kapaDAM strIoe parIdhAna na karavAM joIe. potAnA nimitte kaI paNa purUSa pApa na bAMdhe, duSTa vicAre na kare. te rIte strI jAtie rahevAnI jarUra che. mATe te brahmavratane samudranI upamA ApI che. bIjA vratane nadInI upamA ApI che. samudra
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhammilakumAra tarI jAya te nadI zIdhra paNe tarI zake che, mATe brahma vrata e jagamAM dIve che. jJAnAdi sarva dhamaNAM, jivita zIlameva ce che rakSatti prANinastaSA, kIrtimAttina viSNue che jJAnAdi sarva dharmanuM jIvita zIla che. zIlanI rakSA karanAra traNe jagatanI kIrti meLave che. anya darzana zAstramAM paNa jaNAvyuM che ke, che je eka rAtri paNa brahmacArI rahyo hoya tene je gati maLe te gati hajAro yAthI paNa meLavI zakAtI nathI. zIlane bhaMga thavAthI anya vratano raheje bhaMga thaI jAya mATe duHzIlapaNuM tyAgI devuM joIe. amaraH kiMkarAyate, siddhayaH sahasaM gatAH | samisthAyinI saMpata, zIlAlaMkAra zAlinAM che zIlarUpa alaMkArane dhAraNa karanAra pAse devatAo sevaka thaIne rahe che. siddhio samarpita thAya che. saMpatti te sevaka thaIne haMmezA sAthe ja rahe che. viSamya viSayANa ca, pazyatAM mahadaMtara ! upamukta viSe haMti, viSayAH smaraNAdapi . viSa ane viSaya e be vacce moTuM aMtara che viSa te khAvAthI mAre che. paNa viSaya te kamaraNa mAtrathI mAre che. mATe ja nArInuM parama AbhUSAga je kaI hoya te zIyala ja che. pUjAmAM jaNAve che ke kAmanI kriIDA-abhilAvA te cothA vratane pIDA rUpa che. paMcAzaka nAmanA graMthamAM durgadhA bAlikA (strI)ne temaja nAsikA vinAnI
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanu teja 245 strIne paNa rAgavaDe jovAnu niSedhyu che, paranArIthI rakSaNa meLavavA mATe athavA brahmacaya vratane sArI rIte pALavA mATe bhAvine jJAnIoe nava vADa kahI che, vADa jema khetaranuM rakSaNa kare tema A navavADA zIyaLanu rakSaNa kare (1) strI, pazu ke napusakavALI jagyAe na rahevuM. (2) zrInI kathA viSaya dikanI vAta na karavI. (3) strI je Asane beThI hoya te Asane be ghaDI na besavuM (4) strInAM aMge pAMga nIrakhavAM nahiM. (pa) zrI purUSa jyAM bhIMtane AMtare sUtA haiAya tyA na sUvuM. (6) pUrve karelI kAmakrIDA na karavI. (4) ati snigdha AhAra na karavA (8) pramANathI vadhAre na khAvuM (9) zarIranI vibhUSA zeAbhA na karavI. kRSNa mahArALa ane ceDArAjAe kanyAdAna (pAtAnI putrInu paNa) ApavAnA tyAga karyAM hatA. rAvaNanI bahena ane kharadUSaNa vidyAdharanI strIe vakAravaza thaIne rAmanI prArthanA karI hatI. paNa tenA pAsamAM ..rUpamAM rAma na sANA kAraNa ke rAma tyAM kAma nahi', kAma tyAM rAma nahi' rAvaNa bhUlyA, teA raNamAM rALANe maraNa pAmyA. tyAre satI sItA e kaSTa paDavAM chatAM zIyaLanuM rakSaNa karyuM te! mahAsatI kahevAi agni paNa pANI banI gayuM. bhUta kALamAM te purUSo nArInuM rakSaNa karatA hatA... abalA rakSaNIya ja che. dA.ta. rAma jaMgalamAM vicaratA hatAM, te mATe te Aje bALake gAya che, AgaLa cAle rAjArAma, pAchaLa cAle lakSmaNajI, vacce cAle sItA devI melA rAmacandrakI jayaM
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 dharmI-dhammilakumAra svAmI tathA diyarathI satI sItAnuM rakSaNa thatuM. sattI sItA paNa patinA pagale pagale paDachAye cAle. Aje A vartamAna jamAnAmAM pagalAnI vAta te dUra rahI paNa eka khIjAnI sAthe, AMgaLI pakaDIne cAle jANe eka ajAthI bhAgI na jAya te mATe. A pAzcAtya bhUminI asara prabhAve AvelA mahAna purUSAnA Adaza bhUlI kSaya che. je sadAcArazIla vratanI zAstrakAre mahattA samajAve che ke, jo dei kaNayakeADI, ahuvA kAre I kaNaya jina bhavana ! tassana tattIya punna, jattIya abhavaye dharae !! dAnezvarI dAnamAM karADA sauneyA Ape, kaMcananu jinAlaya karAve tenA karatAM vadhAre puNya brahmacarya dhAraNa karanArane khaMdhAya che. je vratanA pratApe sadgatinA bAraNAM ughaDe che. tyAre caturthAM vratane| bha Mga karanAra manuSya narake ntaya ane vaitaraNI nadImAM praveza karavA paDe. indra jevA indro paNa viratidharane mastaka namAve che. tyAre A vratathI bhraSTa thanAra AgAmI bhave viSakanyA, raDApe, bhALa vidha vApaNuM ane adhapaNuM pAme che. A satanA anuyAyI pAlanahAra pApane pakhALyA sivAya rahetA nathI. deve paNa manokAmanA pUrNa kare che. tethI A mata kalpavRkSa che, jagatamAM yaza kIti ApanAra che. te mATe bhUtakALanI vAta vicAro... kaccha dezamAM bhadrezvara tInI bhUmimAM a phdAsa zeTha, ahu dAsI zeThANI temanI kukSie vijaya nAmanA putra prApta thayA. pUrva bhavanA zubhasa MskAronA pratApe suni
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 247 bhagavaMta pAsethI zukalapakSa saMpUrNa paNe brahmacaryathI pALavo. bIjI bAju dhanAvaha zreSThinI dhanazrI bhAryAnI kukSinI viSe prApta thayela vijayAe pU. gurU bhagavaMtanI pAse pratijJA karI ke kRSNa pakSa brahmacaryathI bhAva. baMnenA lagna thAya che. sahAganI prathama rAtrInA viSe vijaya vijayAne kahe che ke mAre zukala pakSamAM niyama che. traNa dina bAkI che. A zubhazAbdika vicAro sAMbhaLI harSapUrvaka vijayA kahe svAminAtha .mAruM ahobhAgya che ke Apa jevA svAmInI chatrachAyAmAM pUrNa brahmavata pALI zakIza paraMtu Apane anyanArI sAthe lagna karavuM hoya te khuzIthI karo. bane nara-nArI talavAranI dhAra karatAM kaThina te brahmacarya vratanuM pAlana kare che. mahAna puNyAtmA caturtha vata dhArI nI mahattA kevI adabhuta che have bane che evuM ke caMpAnagarImAM pU. vimaLa vaLI vipula samudAya sAthe padhAryA che. tyAM zrama pAsaka zrI jinadAsa kevaLI bhagavaMtane vaMdana karI vinave che ke mAre 84 hAra sAdhu bhagavaMtanI AhArAdithI bhakti karava che mane lAbhamaLe tevuM jaNAve. kevaLI bhagavaMta kahe ke teTalA sAdhu mahArAja hAla a A sthAne nathI. paraMtu daiva cage 84 hajAra sAdhu eka sthAne maLI jAya to paNa temanA nimitte banAvela AhAra deSita kahevAya. mATe 84 hajAra sAdhune gecarI vaherAvIne je lAbha thAya teTalo ja lAbha bhadrezvaramAM pAtA mahAna bhavyAtmA caturtha vrata dhArI vijaya zeTha vijayAzeThANInI bhakti karavAthI teTaleja lAbha maLaze...
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 dhamIdhampilakumAra mana-vacana-kAyApUrvaka aNa zuddha aMza mAtrapaNa deSavinAnuM caturtha vratane pALI rahenArA evA te vijaya zeTha, vijayA zeThANuM sadAkALa jayavaMtA rahe. A te zrAddha jinadAse zubha samaye kaccha bhadrezvaranI dharatIne sparzI punita pavitra AtmAnA darzana karI AnaMda anubhave. kevaLa mukhethI sAMbhaLelI vAta jyAre vijaya zeThanA mAtA pitAe jANa tyAre teone anahada AnaMdanI sAthe nikaTanA mokSagAmI svapatra tathA putravadhunA darzana karI pavitra banyA. temanA guNenI prazaMsA kevaLI bhagavaMte karI jANI te vicAremAM saMsArathI virakta banI dIkSA svIkArI mekSa mArgane pAmyA ane ajara amarapada pAmyA. dhamane adharma kaMI ja karI zakto nathI.. dharma, sattA AgaLa karma sattA mAyakAMgalI banIne rahe che. sUrya pAse AgIyAnI kaMI tAkAta kharI tema zIlavata vALA mahA bhAgyavaMtA bhAgyazALIone vartamAna jherI jamAnA vAdanI vAta kaMI asara na kare. brahmacarya vratane dhAraNa karanAra nATaka, sinemA, TI. vI. calacitro na jove. kadAca te vratInI keI parIkSA kare te paNa nApAsa na ja thAya.. strIonA rUpanI pAchaLa, simatanI pAchaLa, thanaganatA yauvananI pAchaLa, tenI avanavI cAla pAchaLa, tenA pratyeka kAryo pAchaLa, laTu bananArane teTo nathI. paraMtu tene tiraskAra karanAra te javalle ja maLaze. sadAcAramAM masta rahenArane calita karavAnI devanI ke IndrANInI ke apsarAnI paNa tAkAta nathI. te mahAvratadhArI te vicAre ke strInA
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 29 zarIramAM lalacAvA jevuM kaMI ja nathI, pavitra vyaktie apavitra azucimaya padArthavALI vyaktimAM meha pAmavuM e ajJAna che. azucinA DhagalAthI je virAma nathI pAmatA te rAvaNanI jema bhAna bhUlI nAmane bagADe che. je virAma pAme che te vAstavika rAmanI jema jagatamAM nAma rAkhe che...jyAre kAmaNagArI nArI dharmasattAne, prakRtine AdhIna henArA, tathA vikRtithI dUra thanArA AtmAne pajavavA Icche che tyAre te AtmA Atmagata bhAvanAne AtmAmAM paDelA guNone zodhI zodhIne vikRtti kahetAM pudagala pratye na AkarSAtAM stra AtmA pratye derAya che. nArI jyAre vikRtimAM jAya che. tyAre te asara karatAM bamaNI tAkAtathI abhinayAdi karI jAtajAtanA laTakA cenacALA karI anya anAcAranA paMthe laI jAya che. paNa jyAre prakRtimAM nArI jAya che tyAre anAcArIne paNa sadAcArI banAve che. paramAtmAnI upAsanAnA prabhAve vikRti jAya prakRti Ave. vikRti toDo-prakRti meLavo. adhyAtmasAramAM bhegAdhikAramAM 60mAM kalAkamAM jaNAve che ke. upAsanA bhAgavatI, sa pi garIyasI, mahApApa kSaya karI, tathA cekata parerApi Itara darzanavALA paNa bhAgavatI (paramAtmA)nI upAsanAne zreSTha mAne che, mahApApane saMhAranArI che, pApanA vicArone teDanArI che mATe ja kahevAya che ke upAsanA tyAM vAsanA nathI. jyAM vAsanA che tyAM upAsanA
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 dhama-dhammilakumAre nathI puNya zALI AtmA kadApi vAsanAmAM rasavRtti dharAvatA nathI jyAre vikRttivALA yAne pApa pravRttivALA tethI dharAtA nathI. aMte durgatinA bhAjana bane che. caturtha vratadhArI brahmacArI AtmAo jJAnInA sahavAsamAM AvI zreSTha vatamAM chAMTA na uDe te mATe gADha puruSArtha kare. kundA sthani dazanAna, mukhazleSma gRha vidhuma mAMsa granthI kuca kumbhI, he venimamatvavAnuM nyAya vizArada pa.pU upAdhyAyajI zrI yazovijayajI ma. sA. adhyAtmasAramAM mamatAdhikAranA 14 mA kalekamAM jaNAve che ke saMsAranA lelupI javA hADakAMnA dAMtane pupa jevA, zleSmanA ghara evA mukha candra jevuM mAMsanA piMDathI yukta stanone senAnA kuMbha mAne che. paraMtu jJAnI jane kema karIne ene hADakAM mALa, roganuM ghara ane mAMsane piMDa mAne che. yauvana avasthA, nirava ekAMta tema sAnukuLa bhega sAmagrI hovA chatAM zilAta vALA bhAgya vaMtA udAsInabhAve pravartatA hoya che. bhogamAM udAsInatA parama banAve che. satItva athavA zIlarakSA e strI jAtine mukhya ane sarvazreSTha guNa che. zAstromAM te saMbaMdhe ghaNuM ghaNuM vivecana karavAmAM AvyuM che. strIne bIjA guNe bhale tejasvI nakSatronI jema camakyA kare paNa sUrya vinA jema aMdhArI rAtrine aMdhakAra ogaLatuM nathI tema eka satItva vagara bIjA guNo kaMI prakAzamAM AvI zaktA nathIH zIla ja strI-jAtine gauravazALI temaja AdaraNIya banAvI mUke che.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 251 je je strIoe kaTInA samaye pitAnA zIlanuM rakSaNa karyuM che, temanA stutigAna Aje hajAro varasa vItavA chatAM ApaNe gAIe chIe. je je satI strIoe bhayaMkara AphatanA vakhatamAM paNa pitAnA patine saMgAta nathI cheDo, kSaNika zaibhavathI nathI labhAI ane uddezI nAstika manuSya paNa praNAma kare che. je je satI strIoe eka mAtra zIlarakSAnI khAtara pitAnA prANanI AhUtio ApI che. temanAM jIvanacaritrothI paNa pitAne bhAgyazALI mAne che. satItva eka evuM ratna che ke jenI kiMmata kaI AMkI zakayuM nathI. e ratnanA prakAza pAse bIjA prakAza nisteja banI jAya che. zIlarakSAnA eka ja saguNathI strI-jAti amara nAmanA meLave che satItva e nArI jIvanane mULa pAye che. e pAyA upara ja bIjA sada guNa mahelanI jema khaDA rahe che. satIonAM pavitra nAmanuM samaraNa Aje paNa ApaNe karIe chIe ke - iJcAi mahAsaio, jayati akalaMkasIlakaliyAoM nA aja vi vajai jAsiM. jasapaDaho tihuNea sayale // eTale ke sulasA, caMdanabALA Adi satIo jemaNe potAnA ziyala nirmaLa rAkhyA temane yazarUpI paDaha Aje paNa traNe bhuvanane viSe vAgI rahyo che. sulasAnI parIkSA karavA hoigamepI deve sAdhunuM rUpa lIdhuM ane tulasAnI dhIraja khUTI jAya tevuM karyuM, chatAM sulasAe pitAnI draDhatA na mUkI. chatAM sulasA nirvikAra rahI. bhagavAna mahAvIre ene parama zrAvikA mAnI, dharmalAbha kahevaDAvyA.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2para dhama-dhampilakumAra -- - hatA. satI nArInuM A saubhAgya kAMI jevuM tevuM na gaNAya. caMdanabALA rAjakuMvarI hatI, kauzIbInI bajAramAM e vecAI enA pagamAM beDIo paDI, enA mastake muMDana thayuM chatAM e pitAnA zIlathI na DagI, madarekhAne enA pitAnA jeTha ghaNI ghaNI rIte herAna karI, madanarekhAnA patinuM khUna karavAmAM AvyuM, e vikaTa araNyamAM ekalI rajhaLI, chatAM pitAnuM ziyala na cheDayuM. narmadA suMdarI vezyAnA AvAsamAM AvI caDavA chatAM potAnA ziyalane akhaMDita rAkhI zakI. subhadrA, potAnA patinI zaMkAno bhoga banI. paNa jyAre subhadrAe potAnA ziyalane prabhAve nagarInA daravAjA ughaDAvyA tyAre tene khAtrI thaI ke subhadrA satI ziromaNi hatI. satIdharmanI vyAkhyA karatAM. upadezanA karamAM eka sthaLe kahyuM che ke - . yA zIlabhagasAmagrIsaMbhave nizcalA matiH / sA satI svapatau raktetarAH sati gRhe gRhe / zIlane bhaMga thavAnI sAmagrIne saMbhava chatAM paNa jenI buddhi nizcaLa rahe. pitAnA patine viSe ja anurakta rahe te strI satI kahevAya. bAkI te bIjI strIo ghera ghera che. e pachI enA anusaMdhAnamAM satI zIlavatInI kathA ApavAmAM AvI che. satI zIlavatIne lebhAvavA, satIdharmanI parIkSA karavA mahArAjAe pite ghaNuM ghaNu yuktio karI paNa e yukitanI jALamAM mahArAjA, maMtrI, senApati ne keTavALa phasAI paDayA. mahArAjA ane temanA maMtrIe
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIyaLanuM teja rapaka vigere hAsyAspada banyA. satI zIlavatIe mahArAjAnI lAlane lAta mArI potAnI pavitratA jagajAhera karI. lalacAvanArA saMgamAM kaI paNa strI phasAyA vinA na rahe, ema je manAtuM hatuM te mAnyatA zIlavatIe kheTI pADI. strI jAtimAM paNa parvata jevI acaLatA hoya che, ane te potAnA satItvanA tejathI azakayane zakaya banAvI zake che, e vAta zIlavatIe pUravAra karI ApI. strI - jAti ghaNI nirbaLa hoya che. strI jAtine phasAvavA sAruM amuka prakAranA anukULa saMyoge basa che; ema je kahe vAmAM Ave che te keTaluM badhuM nirmULa bhrAmaka che, te A satIoe pitAnA jIvanacaritrothI siddha karyuM che. strI bhale bIjI rIte purUSathI nabaLI hoya paNa je te draDha nizcayavALI heya. patine viSe AsthAvALI hoya te manuSya te zuM paNa devo paNa emane calita karI zake nahIM. game evA kaparA saMjogomAM paNa abaLA pitAnI vizaddhine jhAMkhapa lAgavA na de. prAcIna temaja arvAcIna satIonA jIvanane e eka amUlya bedhapATha che. zIlarakSAne aMge strIoe je sAhasa kheDyA che, je rIte potAnA dehane agnine apI dIdhAM che te jotAM strI eka mahAzakti ja che. satItva e ja gRhasthAdharmane AdhArastaMbha che. je pitAnA patine viSe saMpUrNa zraddhA karAve che, duHkha ke. zekanA avasaremAM patinI paDakhe ubhI rahe che. duSTa purUpinAM chaLaprapaMcane pitAnI zaktinA baLe bhedI nAMkhe che.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 dhama-dhammilakumAra te jIvanamAM moTI kamANI karI jAya che. zIlane rakSaNamAM bIjA aneka saddaguNonuM pAlana AvI jAya che. prANanA sarvasvanA bhAge paNa satItvanI rakSA karaje. niSkalaMka satItva cherAyelA aMgane paNa pAchA pitAne sthAne sthApe che. satI kalAvatInA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che ke - chedrAt punaH prarohati, ye sAdhAraNazAkhInAM / tadvacchInnAni cAMgAni, prAduryAti suzIlata: // jema anaMtakAya vanaspatine chedavAthI pAchI pharIne uge che tema uttama zIlathI chedAyelAM aMge paNa pAchA utpanna thAya che. kalAvatInA viSayamAM enA patine ja kA upajI hatI, tethI teNe kalAvatInA banne kAMDA kapAvI nAkhyAM hatAM. Akhare te zaMkA khoTI hatI tema samajAyuM. kalAva tIe pitAnI pavitratAnAM prabhAve pharI hAthanAM kAMDA meLavyAM. zaMkAzIla patie aMte ghaNe pazcAtApa karyo. zIyalane e prabhAva che. zULImAMthI siMhAsana upajAvavAnI zakti ziyalamAM ja che. evA e mahAprabhAvika brahmacaryanuM pAlana mATe daDha manobaLa joIe. manobaLathI ja brahmacarya pALI zakAya che. brA e zaktine akhUTa bhaMDAra che. vAsanA upara vijaya meLavanAra brahmavatanuM saraLatAthI pAlana karI zake che. peTanI bhUkha upara vijaya kadAca na paNa meLavI zakAya paNa mAnavI dhAre te vAsanAnI bhUkha upara vijaya meLavI zake che. saMDAsamAM jema kIDA khadakhade tema Aje te moTA bhAge
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 255 lagabhaga A viSama samayamAM duniyAmAM vAsanAnA kIDA khada bade che. Aje keTalAka IMDA jevI abhaya vastuomAM viTAmIna DI ane sInI zodha calAve che. paNa te moTI bramaNa che. sAcuM viTAmIna brahmacaryamAM ja che. mAnavI saMyamI bane to tene bIjA viTAmInanI jarUra nathI. brahmacarya e zarIrane rAjA che. rAjA nabaLe paDe eTale aneka rogo ghara ghAlI jAya che. manuSyo tuccha padAthenI rakSA kare che. paNa mahAki matI evA zIyalanI rakSA karatAM nathI. tenA rakSaNathI-pAlanathI manuSya mAtra tejasvI. zUravIra, dharmavIra banI jagatamAM pUjAya che. brahmanA pAlana sivAya Atma svarUpamAM ramaNatA AvavI azakya che, tenA pAlana arthe sAtvika khorAkanI tema sArI sobatanI gADha jarUra che. sane rASTi. sahazikSaNanA kAraNe A mahAna vrata pAmavuM azakaya thaI gayuM che. zIyaLa vinAnA saundaryanI paNa kaMI kiMmata nathI. zIyaLanI sajajhAya (rAga-AzAvarI) mahimA aparaMpAra, zIyalane mahimA aparaMpAra, brahmacarya vratadhAra prANa, mahimA aparaMpAra zIyala-1 madanarAjanI mAyAbhArI, palamAM kare vikAra, jeNe ja e duzmanane, jAye tarI saMsAra zIyala-2 vijaya zeThane vijayAnArI, yavana vaya dharanAra. brahmacarya vrata AcarI jeNe, saphala karyo avatAra zIyalano-3 sItA subhadrA caMdanabAlA, zIlavaMta nAra, e satIone anupama guNane, gAye sahunaramAra zIyalane-4
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 dhamadhammilakumAra viSaya vamaLamAM je janaphasIyA, bhUlyA satya vicAra, jJAnI paNa ajJAnI banIyA, Akhara thayA khuvAra zIyala-5 muMja ane mahAbaLIye rAvaNa, laMkAne saradAra. parastrImAM kAmAMdhabanI, DAyAraNa majhAra zIyalane-6 savarNa vaNuM je kAyAmAM, zuM rAkhe che pyAra, murakha vicArI jotuM Akhara, e che narakAgAra zIyala-cha gharaDAM chatAM gheDe caDavAne, je thAye taiyAra, evA nIca laMpaTa kAmIne, dhIkadhAkadhIka avatAra zIyalane-- banI pUjArI vAsanA kerA, bhUle prabhune pyAra, pazupakSI samajIvana vitAve, thAye bhUmipara bhAra zIyala-9 zAsana samrATa nemisUrI, vijJAnasUrI hitakAra, vAcaka kastura gurune prIta, pramavAra hajAra zIyala-10 candrakAMta kapuracaMda kAje, racanA kIdhI sAra, comAsuM rahIne valasADa, yazabhadra aNagAra zIyala-11 jinezvara devAe paNa madirAnA nAme pahelo bheda samajAve che ke tenA sevanathI mAnavI maDadA je banI jAya che. ane tenuM tamAma rItanya nAza pAme che. bIjo bheda viSayeno samajAvyo che ke jenA phaMdAmAM phasAyA pachI mAnavI AMdhaLe banI jAya che. chatI AMkhee zAstro ke tatvajJAna tene lAghatA nathI. A temanI karuNatA che. trIjo bheda kaSAye che temAM phasAyela ane saMsAranA sukhe moha-mAyA-lobha ane krodhamAM phasAvI jIvana barabAda kare che. jIvanamAM kadI zAMti maLatI nathI tethI prabhu yAda karavAne samaya malatuM nathI. cothe bheda che. nidrA je
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanuM teja 257 mAnavIne anya koI kAma karavA detuM nathI. tene dharma zuM che ke adharma zuM che te vicAravAne avakAzaja mala nathI ane nirarthaka mAnava-bhava gumAve che. Ama vikathAnA cAra bheda che ane pAMcame che pramAdaje mAnavInA cittanI sthiratAne nAza kare che. A pAMca bheda bahu bhayaMkara che. mATe samaje. vicAre ane manuSya bhavane lAbha letAM zIkhI jAva. jIvana bhaMgura che. kAlanI koIne khabara nathI. mArA tArAnI mamatA choDI do. AvelI takane upayoga karI le. pharI pharIne uttamottama taka maLatI nathI. saMsAra nAza vaMta che. tyArapachI nagarajanoe yathAzakita vata niyame svIkArI vaMdana karI nagaramAM gayA. tyAre zIlavatIe vaMdana karI gurU mahArAjane pUchyuM ke he gurUdeva ! rAjA-maMtrI vagere mArA pratye rAgI kema thayA? tyAre gurUdeva bolyA he bhAgyazALI ! A badhA pUrva janmanA kAraNeja banyuM che. karma ja baLavAna che. te viSe tArI pUrvajanmanI vAta sAMbhaLa. A jabudvIpamAM aravata kSetramAM ghutilaka nAme eka meTuM nagara hatuM. te nagaramAM kubera bhaMDArI jevo mahAdhanADhaya zivabhUti nAme eka zeTha hatAM. temane mahAzrI nAme patni hatI. temane siMhanAme putra ane caMdra lekhA nAme putrI hatAM. samaya jatAM baMne yauvana avasthAne prApta 17
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 ghamaghammilakumAra thayAM. zivabhUtie siMhanA lagna zAhukAranI putrI devazrI sAthe karyAM devazrI atyaMta mahara mukhamudrAvALI ane lAvaNyavaMtI hatI. zivabhUtine devadharanAme moTobhAI hato. eka vakhata vepAra dhaMdhAnA kAmakAja aMge tene kanakapura javAnuM thayuM. tyAM nasIba joge naMda nAmanA eka zeDa sAthe mitratA thaI. jethI tene naMdazeThane ghera avAranavAra javAnuM banatuM. naMdazeThane yuvAna putra hatuM te khUba ja dekhAvaDo guNavAna ane hoMziyAra hatA. tethI devadhare tenA bhAInI putrI caMdralekhAno tenI sAthe vivAha karyo. bIjI bAju zivabhUtine putra siMha vepAra mATe caMpAnagarI gayA hatA. ahIM eka zeThanA putra nAme sUradeva sAthe dastI thaI. te khUbaja dekhAvaDo ane vyavahAra kuzaLa hatA. tene vicAryuM ke A mitra caMdralekhA mATe khUbaja yogya che tethI teNe bahenane vivAha karyo caMdralekhAnI mAtA mahAzrI potAnA piyara gayelI. tyAM tenI bALapaNanI bahenapaNIne putra guNacaMdra joye. te tene gamI gaye tethI teNe caMdralekhAnuM sagapaNa tyAM karyuM. e daramyAna zivabhUtine june mitra mahezvara datta nAme hatA te caMdrapurathI ahIM ghutilaka nagare AvI AvI caDe. tene putra zakhadatta hato. tenA viSe vigata jANI ane manane jacI gaI tethI teNe caMdrAlekhAnuM vevizALa tenI sAthe karyuM. have jogAnujoga evuM banyuM ke cAre jagAethI
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - zIyaLanuM teja ra59 lagnane divasa eka ja AvyA ane te mujaba teoe ahIM kanyAnA pitAne jANa karI. ahIM zivabhUtie vivAha mahotsava cAlu karAvI dIdhuM ane strIo manahara gIta gAvA lAgI. lagnane divasa AvI pahoMcyA. cAre jAna parivAra sAthe AvI pahoMcI. zArajAna joIne ziva bhUti vicAramAM paDe ke have zuM karavuM ! cAre bAju kakaLATa ane kolAhala zarU thaI gayuM ane jAnavALA aMdaroaMdara laDavA lAgyA. A jAtano kelAhala joI kanyA candralekhA bahu duHkhI thaI gaI. have mAre zuM karavuM ! AnA karatAM te maravuM sAruM ema vicArI te gharamAMthI nAsI gaI ane jaMgalamAM gaI maravAnI icchA hovAthI eka jhADa sAthe phA bAMdhIne ApaghAta karavAnI taiyArI karI tyAM teNe avAja sAMbhaLe he bAlikA! tuM AvuM sAhasa karIza nahiM. teNIe vicAra karyo ke keNa mane rokI rahyuM che? dUra jatAM eka jhADa nIce eka muni mahArAja beThelAM joyAM tethI teNI bahu Azcarya pAmI haiyAmAMthI gabharATa ane ciMtA cheDI muni mahArAja pAse gaI ane be hAtha joDI vaMdana karI UbhI rahI. | muni mahArAja bolyAM ke mahAbhAgyazALI putrI ? tuM Ama khoTI rIte ApaghAta karI jIMdagI TuMkAvI rahI che. he bheLI ! saMsAramAM sukha ane duHga dareka jIvane pitAnA karmo anusAra AvyA ja kare che. enAthI muMjhAI zA mATe jAya che! muMjhAIne ApaghAta karavAthI karmone nAza thato nathI. mAtra A zarIrane ja nAza thAya che.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26o dhama dhammilakumAra eTale te karmo bIjA janmamAM Ave che. taduparata ApaghAta karavAthI anya karmo baMdhAya che ane te paNa bhAgavavA paDe che mATe karmo sAthe laDavuM joIe. zarIra sAthe nahi. zarIrane zikSA karavA karatAM karmone nAza karavAne vicAra kare. ane e karmonA nAza mATe dharmanuM zaraNuM le. jethI tuM tarI jaIza. caMdralekhA ka dharma ? dharma eTale zuM ? tyAre munirAje samajAvyuM ke he bALA? jaina dharma che. jagatamAM koI dharma nathI. ane temAM batAvela saMyama jevuM koI tapa nathI. mATe saMyama pALIne mokSa meLavavAnI IcchA rAkha te tAro A bhava ane parabhava ne sudharI jaze. tethI karIne A bALAe sunirAja pAse saMyama svIkArI sAvIjI mahArAja pAse rahI saMcama pALI khUbaja tapa-japa-karI anazana svIkArI zuddha ArAdhanA pUrvaka kALa karI mRtyu pAmyA ane bIjI deva lekamAM anupama kAMtivALI devI thaI, tyAM AyuSya purU karI ahIM zIlavatI tarIke janma pAmI. bIjI bAju cAra jAna AvelI te cAre vara vicA. ravA lAgyA ke kanyA te gUma thaI gaI che. amAre cAre ne paraNyA vinA pAchA vaLavAnuM che. jethI saMsAramAM ane samAjamAM ame hAryapAtra banIzuM. eTale have khAlI hAthe pAchA jatAM amane lajajA Ave che ema vicArI e cAreya jaNa vanamAM jaI tApasa banI tapa
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIyaLanu teja 261 brAhmaNa karavA lAgyA. tapanA pariNAme teo cAre tyAMthI marIne bhuvanapati devalAkamAM deva tarIke utpanna thayAM. tyAM ghaNuM ghaNuM sukha bheLavI ahI janma pAmyA. te paikI A koTavAla, maMtrI ane rAjA thayAM. pUrva janmanA sa skAra bhUMsAyA na hatA. tethI tee! sarve tArA pratye prItivALA hatA. rAga ane dveSa ane janmA sudhI sAthe sAthe Ave che. ane A janmamAM tAre A rIte bhAgavuM paDayuM. Ama tane tArA praznanA ane pUrva janmanI vAtane 25 vRttAMta jANavA malI jAya che. vizeSamAM gayA janmamAM tuM citralekhA hatI ane tArA bhAi siMha hatA. te A janmamAM tArA pati samudra datta che kemake A saMsAranuM nATaka citra vicitra rUpe che. 1 janmamAM pati-putra-sAI ke pitA-mAtA hAya te bIjA janmamAM bIjA svarUpe haiI zake. jethI koine khabara paNa paDatI nathI. A samajI sAMbhaLIne zIlavatI pratiedha pAmI, sAMsAra pratye abhAva jAgyA. viSaye viSa jevA lAgyA. tethI teNIe munirAja pAse vinaMti karI cAritryanA bhAva darzAye. tyAre muni mahArAje zIla vatI tathA anya suve ne dikSA ApI dharmonA marma sama jALye, cAritrya khAMDAnI dhAra samu che. zIlavatI ane sarvee uttama prakAranI ArAdhanA karI AkarI tapazcaryA karI ane uttama sacama pALI mRtyu pAmI devaleAka gayA, tyAMthI vI pRthvI upara janma pAmI mekSe jaze. x X x
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. dhammilane vipula-saMsAra he bhavya leko? jevI rIte zIlatrata pALI zIla vatI satI tarIke jagatamAM prasiddha thaI tema tame sau je teNInA jema nirmaLa caritra ane zIlavrata pALa puNya upArjana karI anaMta sukha pAme. saMsAra asAra che. jIvana phINabhaMgura che. vAsanA viSa samAna che. dharma amRta samAna che. je sAru te tamAruM, taravuM game te taro ane DUbavuM game te DUbe. Ama zIlavatInI vAta sAMbhaLI tyAra pachI, kamalA bolI he mAtA ! zIlavatI mahAsatI thaI tema bIjI strIe paNa zIlathI AtmAne kAbumAM rAkhe zake che. vaLI mAre eka vinaMti karavAnI che ke mane nahi gamatA evA milanuM nAma mArI pAse leze nahIM, temaja tenuM mukha paNa jevuM nahi. A mArA putrInI badhI ja vAta dhammila sAMbhaLatA hevA chatAM samaya ane saMjogo jotAM mauna rahI ratha calAvavAmAM ja dhyAna rakhate hate. vanamAM ghaNe raste kApI AgaLa jaI rahyo hate. evAmAM teNe gheDAnA hiNahaNATa temaja vAjiMtronA avAja thI zaMkhanAda ane mAnavIonA avAja sAMbhaLyAM. tethI barAbara dhyAna daIne jotAM dUra dUra aneka dhajApatAkAone samUha jovAmAM AvyuM. ghamile vicAryuM ke agAunI laDAI vakhate A
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghammilane vipula saMsAra cerInA parivAra kI meM ghaNA mANasone mAryA hatA eTale kadAca tenuM vara levA AvI rahyA hoya evI zakayatA che. game te heya. thaI paDaze. beTI ciMtA zA mATe karuM? A kolAhala ane avAje sAMbhaLI kamalA ane vimalA kapAMtapUrvaka raDavA lAgyA. have ApaNuM zuM thaze? tyAre dhamile temane AzvAsana ApyuM ke huM jIvate chuM tyAM sudhI tamAro vALa paNa vAMko karavAnI koInI tAkAta nathI mATe ciMtA karavAnuM ke raDavAnuM koI kAraNa nathI. evAmAM sAme Avela rInyanA AgevAnoe temanA hathiyAra heThAM mUkI dIdho ane temanA senApati je dekhAte. mANasa hasate hasate dhamilanI sAme AvavA lAgyo. - dhamila vicAravA lAgyuM ke A koNa haze? ane kema AvatuM haze ? AvanAra mANasa be hAtha joDIne namana karI rahyo hato. ane be , he bahAdura navaja. vAna ! sAme dekhAya che te aMjanAcala nAme parvata che. temAM ghaNA bhIla rahe che. temane rAjA ajItasena nAme che. corene senApati arjuna nAme hate. te mahAbaLa vAna ane kura mANasa hato. je ajitasena meTa mAM moTo duzmana hato. tene mAravA mATe ajitasena asamartha hate, Ape e arjunane harAvI mArI nAMkhe che. evI vAta ame jANuM khUba ja khuza thayA chIe ane tamArA pratye eka bhAI ke mitra jeTale prema thayela che. jethI tamAruM sanmAna karavA te pitAnA parivAra sAthe ahIM sAmaiyuM karavA Avela che.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 elya che jethI utarI mAya che te dhamI dhammilakumAra tethI dhammila rAjI thaye. rathamAMthI utarI nirbhaya paNe sAme gaye. tyAM ajitasena paNa ghoDA uparathI utarI premathI tene bheTI paDe ane be he mahAthi ! A arjunane te mAryo che te kharekhara mahAna kArya karyuM che. kesarisiMhane bhagADe. draSTiviSa sapane daye. AvA tArA kAryothI ame khuza thayA chIe. ane tArI bahAdurInA kAryonI prazaMsA karIe chIe. sipAIonI moTI pheja bhegI maLIne na karI zake evuM kArya te ekale hAthe arjunane mArIne karyuM che. jethI have ame sau nirAMtanI UMgha laI zakIe chIe. have amArI vinaMti che ke Apa amArI pallImAM padhArI pAvana kare ane amArA lekane ApanuM darzana karavA de AthI dhammila te ratha laIne pallI tarapha ga. tenA mAnamAM palli patie mahotsava karyo. temane utArA mATe sArI vyavasthA karI ApI ane jamavA mATe suMdara bhejana taiyAra karAvI premapUrvaka jamADyA. jitasena dhamilanI khUba sArI saMbhALa rAkhatA. navA navA vastro ane AbhuSaNethI satkAratA. ame ahIM AnaMdamAM divase pasAra thavA lAgyA. A badhuM joIne vimalA te dhagnilanA khUba khUba vakhANa karatI paraMtu kamalAne te gamatuM ja nahiM. ahIM pallImAM zeDAM divasa rahI ajitasenanI rajA laI dhammila caMpAnagarI tarapha ravAnA tha DA divasamAM teo sau caMpAnagarI pAse AvI pahoMcyA tyAre te ratha
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghammilane vipula saMsAra 265 nagarathI thoDe dUra Ubhe rAkhIne te vimalAne kahevA lAge he mAtAjI ! huM nagaramAM jAuM chuM. tyAM rahevAnI tathA khAvA-pIvAnI badhI ja vyavasthA karIne huM pAcho AvuM tyAM sudhI tame ahIM zAMtithI raheje. vimalA kahe bhale, paraMtu A nagarI Thagaloko mATe jANItI che. mATe tuM kayAMka ThagAI jAya. te tAre patta meLavave amArA mATe muzkela bane, tethI amane manamAM cheDI ciMtA rahe che. dhammila hasatAM hasatAM be ke huM mAtAjI! haju tame mane barAbara oLakhatAM nathI. ApaNo paricaya TuMke che. paraMtu Apa eTaluM samajI leje ke dharmilane Thaga e kaI saheluM kArya nathI. duniyAbharane huM ThagIne AvuM te chuM. ema kahIne te caMpAnagarImAM gaye. rastAmAM caMdrA nAmanI nadI jeI, nadImAM bharapura pANI hatuM. hajAre kamaLathI zetuM hatuM. kamaLa upara aneka bhramare guMjArava karI rahyA hatA. sUryodaya thayela hovAthI pANImAM tenA pratibiMba ane prakAzathI sarvatra surobhita dekhAtuM hatuM. te joIne dhamila temAM snAna karavA Utaryo. jaLamAM hAthInI peThe madonmatta banI jaLakrIDA karI rahyo hato. meTA meTA kamaLa saMpUrNa khIlI rahyA hatAM. tenA moTA kemaLa patro paNa robhI rahyAM hatAM, dhamila kIDA karatAM kamalapatro teDI temAM nakha dvArA suMdara kotaraNI karI taratA mUkto. Ama aneka patro upara AkarSaka kotaraNI karete jAte hato. banavA kALa evuM banyuM ke AgaLanA bhAgamAM rAja
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhammilakumAra kumAra tenA mitra parivAra sAthe A ja nadImAM kIDA karI karI rahyo hato. dharmila kotarelA kamala patro taratA mUkelA te tenAM hAthamAM AvatAM gayAM. te joIne kumArane Azcarya thayuM ane vicAryuM ke nadInA uparavAsamAM kharekhara koI mahA kalAkAra manuSya hovuM joIe. tenuM A atisuMdara kArya che. tethI te kalAkArane mAnapUrvaka belAvI lAvavA be mANasone jhaDapathI zodhavA mokalyAM. te mANasa zodhatAM zeAdhatAM dhamila hatA tyAM AvI pahoMcyA ane satya hakIkta pUchavA lAgyA he bhAI AgaLanA bhAgamAM ame kamalapatromAM nakhathI karelI kataraNI ame joI che. zuM te Ape karI hatI ? mile kahyuM hA bhAI ! emAM zuM meM koI guno karyo che? tyAre te mANase jaNAvyuM che kalAnA bhaMDAra amArA rAjakumAra sAhebe tamArI kalA joI khuza thayA che ane tamane malavAnI temanI IcchAthI amane teDI lAvavA mokalyA che mATe he mahAnubhAva! amArI sAthe cAle. A sAMbhaLI dhamila khuza thaI gayo ane temanI sAthe gaye. tyAM naranA rAjA kapilanA putrane malyA. rAja. kumAra dhamilane premapUrvaka bheTaye, ane tenI khabaraaMtara pUchI ane kalAnuM sanmAna karyuM. ane pUchyuM ke bhAI tuM kyAMthI Ave che? tAre parivAra kayAM che? dhambile kahyuM he rAjaputra? huM kuzAgranagarathI AvuM chuM. mAre parivAra nagara bahAra eka rathamAM beThela che. rAjaputre temane mATe raheThANanI vyavasthA karavA mANasone
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghanmilane vipula saMsAra kalyAM ane pote dhammila sAthe hAthI upara besI sAme Avate joI vimalA rAjI rAjI thaI ane kamalAne kahevA lAgI ke A mila kharekhara bahu bhAzAlI ane parAkramI che. tyAre mAtAnI vAto sAMbhaLI kamalA duHkhI thatI mAM bagADIne belI he mAtA ! tuM kharekhara mUrNa che. tuM jenA vakhANa kare che te dhamila pratye mane rAga thaye nathI ane thavAne paNa nathI. te mArA manane mAnele priyatama nathI ja. tene uMce Asane beThele I tuM tenA pratye mAnanI draSTithI nihALe che paraMtu mane tenI koIja asara nahiM thAya. parvatanA zikhara upara raheluM zeranuM jhADa kadI kapa vRkSa banI zakatuM nathI eTale tArI vAta mane mAnya nathI. DIvAramAM mimala ane rAjaputre tyAM AvIne temane nagaramAM laI gayA. rAjaputra temane dhAmadhUma pUrvaka nagara praveza karAvyuM ane eka moTA suMdara makAnamAM utAra ApI temane khAvApIvAnI uttamottama prakAranI sukha sagavaDatA karI ApI. dhamila sAthe mitratA karI haMmezA tene pitAjI sAthe laIne ja pharate. te daramyAna dhamilanI kalAkuzaLatAthI saMtoSa pAmata. rAjakumAra ane milanI mitratA khUbaja gADhI thaI gaI ane tethI rAjakumAranA anya mitra varga paNa dhamila sAthe mitro banI gayAM. nagaranA leke paNa temanI mitratA jotAM. Ama dhIre dhIre AkhA nagaranA lokone prema saMpAdana karyo. paraMtu pitAnI sAthe rahetAM loko kamalA tathA vimalAne rAjI karI zake nahi.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra68 dharmI-dhammilakumAra koIka mANase rAjakumArane kahyuM ke tamArA A mitra dhammilanI sAthe rahetI kamalA temanI patni hoya tema lAgatuM nathI. temane vahevAra bhinna bhinna prakArane jaNAya che. tethI rAjakumAre te vAtanI khAtarI karavA mATe badhA mitrone potapotAnI patni sAthe amuka divase bagIcAmAM goThavelI ujANImAM hAjara rahevuM e hukama karyo. dhamila samajI gayo ke cokkasa A prayAsa mArI parIkSA karavA koIe rAjakumArane vAta kahIne uzkerela haze ja, tethIja badhA mitrone potapotAnI patni sAthe hAjara rahevA jaNAvela che have mAre zuM karavuM ? huM kamalAne sAthe laIne jaI zakIza nahi ane mArI badhI vAta jAhera thaI jaze. jethI mArI beIjajatI thavA saMbhava che. ethI e udAsa thaIne ghera AvI eka bAjue mAthe hAtha daIne beThe A joIne vimalA tenI pAse AvI tenI udAsInatAnuM kAraNa pUchavA lAgI. dhammila kahe che mAtAjI ! mArA mAthe dharmasaMkaTa AvI paDayuM che. kamalA sAthe mAro vahevAra amuka leko jANI gayA lAge che ane temaNe te vAta rAja. kumArane kahI haze jethI te vAtanI khAtarI karavA mATe rAjakumAre ujANe goThavI dareka mitra patni sAthe hAjara rahevAnI AjJA karI che. have mAre zuM karavuM. bhayaMkara muMjhavaNa AvI paDI che. kamalA koI rIte mAne tema lAgatuM nathI. ane je A kamalA dveSa rAkhIne mArI sAthe Avaze nahi te huM sarva lokomAM hAsyane pAtra thaIza. mATe he
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra 269 mAtA ! tane huM hAtha joDuM chuM ke tame game te rIte tene samajAve ke prIti vagara paNa mArI sAthe Ave to mAruM saMkaTa TaLe. vimalA kahe tuM ciMtA karIza nahi huM kamalAne samajAvuM chuM IzvaranI IcchA haze te kamalA mAnI jaze. tyAMthI vimalA kamalA pAse gaI ane samajAvavA lAgI, he putrI ! rAjakumArane hukama che ke dhammale strI sAthe savAre bagIcAmAM AvavuM eTale mane ke kamane paNa tAre savAre tenI sAthe bagIcAmAM javAnuM che. beTI haTha nA karIza, kheTo gusse paNa nA karIza savAre patinI sAthe jaje ane kadAca je A pati tane gamatuM na hoya te tyAM bIjA aneka navajuvAne AvanAra che temAMthI pasaMda karI tArI IcchA mujaba game tene pasaMda karI leje para tu eTaluM dhyAnamAM rAkhaje ke svachaMdIpaNuM kadI sukha nahiM Ape have tAre zuM karavuM e tAre jovAnuM che. A mATe eka daSTAMta sAMbhaLavA jevuM che ke svachaMdatAnuM kevuM pariNAma Ave che ! te che vasudattA ane aridamananuM dRSTAMta. kamalA kahe che mAtA kaI vasudattA ane kaye aridamana rAjA? tenI vAta mane kahI saMbhaLAve. vasudattAnuM daSTAMta avaMti nAme eka moTuM nagara hatuM. temAM dhanadatta nAme eka mahAdhanavAna sArthavAha rahetuM hatuM. tene dhana zrI nAme patni hatI. temaja temane dhanavasu ane vasudattA nAme putra putrI hatAM. kauzAMbI nagarIthI vemAra rojagAra nimitta tyAM
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 3 - - - dharmA-mpilakumAra aMvatimAM Avela dhanadeva sAthe temane mitratA thaI. tethI sArthavAhe pitAnI putrI vasudattA temanI sAthe paraNAvI. bhAgyabaLe ane vepAranI AvaDatathI dhanadeve ghaNuM dhana upArjana karyuM. pachI te vasudattAne laI pitAnA nagare gaye. tyAM jaI pitAnA mAtApitAnI sevA karatAM karatAM ane vasudattA sAthe saMsAra sukha bhegavatAM divase pasAra karavA lAge. samaya jatAM vasudattAthI be putro thayAM. samaya jatAM vasudattA trIjI vakhata garbhavatI thaI. te daramyAna dhanadeva dhana kamAvA dezAvara gaye. patinI gerahAjarImAM patni sAsu sasarA sAthe kamane paNa rahetI nathI. eka vakhata avaMtithI ujajenI tarapha koI saMgha jAte hatA. te jANI vasudattAe sAsu sasarAne ujainI jaI pitAnA mAtApitAne maLavAnI IcchA jaNAvI paraMtu tenA sAsu sasarAe kahyuM ke he putrI ! jyAM sudhI tAro pati ahIM Ave nahi tyAM sudhI nA jAya te sArUM? A sthitimAM tAre javuM salAha bharyuM nathI. ane avaMtI ghaNe dUra che temaja A saMghamA keI eDaLakhAtuM paNa nathI. Ama sAsu sasarAnI rajA malI nahiM. tethI teNI manamAM dhuMdhavAtI vaDIlene AjJA lepIne potAnA be bALakone laIne cAlI nIkaLI, sAsu sasarAe vicAryuM ke A bAI keInuM mAnavAnI nathI. tethI teo mauna rahyA vasudattA putrone laIne nagara bahAra pahoMcI tyAre - saMgha te ravAnA thaI gayele hato. have pAchA AvavAmAM tene nAnama lAgI eTale pAchI pharI nahi. pachI saMgha je
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra 271 mAge gaye hato te mArge cAlavA lAgI paNa saMghanI bhegI thaI zakI nahiM. ane AgaLa jatAM be mArga AvatA te beTA mAge caDI gaI. A bAju dhanadevanI dezAvarathI te ja divase padhAryA teNe potAnI priya patni ne joI nahiM tethI potAnI mAtAne pUchayuM tyAre mAtAe kahyuM ke he putra ! tArI patnine ame ghaNuM samajAvI. rekI paNa svacchaMdI vabhAva vALI vasudattA Aje ja ujajayinI jatAM saMghamAM gaI che ane sAthe banne putrone paNa laI gaI che. A sAMbhaLI ghanadeva teNanA avicArI ane svachaMdI kAryanI avagaNanA karato tenI pAchaLa pAchaLa gaye. manamAM vicAre che ke AvA raste--bALake sAthe teNI ekalI zI rIte jaI zakaze ? ema vicArI khUbaja jhaDapathI temanA pagalAM jete jotA temanI pAchaLa gaye. ghaNe dUra jatAM dUrathI patni tathA putrone jatAM joyAM. tethI temanI pAchaLa doDatA gayA ane temane malyA. potAnI patnine maLe. bALakane ramADyAM ane sAthe lAveluM bhojana sau bhegAM besI jamyAM. A samaye sUryAsta thavA lAgyo hato. tethI rAtrie tyAM ja rastAmAM dhULamAM rahI javAno nirNaya karyo. dhULane gAdaluM samajI sau sUI gayAM. vasudattAne svAmI malyAne apUrva AnaMda hato eTale A sthaLa paNa teNIne rAjamahela jevuM lAgatuM. rAtri daramyAna vasudattAe jaMgalamAM ja putrane janma Ape. ghanadeve jhADanI DALIo-pAMdaDA-velA vagere lAvIne
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 dhasI -dhammilakumAra teNIne vAyunA upadravathI rakSaNa karyuM. navina prasavanA gadhe vanamAM rahetA vAgha tyAM AvI caDayA. ane dhanadevane phADI khAdhA. peAtAnA patine vAghe mArI nAMkhyA. te joI vasudattA bebhAna thaI gaI. te daramyAna navajAta bALakane dhAvaNa nahiM malavAthI te maraNa pAmyA. savAramAM teNIne bhAna AvyuM tyAre vilApa karavA lAgI. huM svAmInAtha ! mane jaMgalamAM ekalI rajhaLatI mUkIne kayAM gayA ? ghaNI rAkaLa karI. he vAgha! mArA patine badale mane kema na mArI nAMkhI ? arere! meM mArA sAsu-sasarAnI zikhAmaNa mAnI hAta te| amArI A dazA na thAta ! huM kevI pApaNI ! mane A zuM sUjhayuM ! aMte thAkIne--huArIne anne putrAne laI cAlI nIkaLI. AgaLa jatAM eka meATI nadI AvI. upavAsamAM varasAda thayelA hAI nadI bharapUra hatI ane pravAha oradAra hatA. eTale eka bALakane samajAvI nadI kinAre besADI khIjA bALakane laI nadI utaravA lAgI. nadImAM meTA paththara athaDAtAM tenuM bALaka hAthamAMthI paDI gayuM ane pANImAM DukhI gayu. zArIrika zakti kSINa hatI. suvAvaDI khAI hatI. mAMDa parANe UbhI thaI kalpAMta karatI hatI. te daramyAna khIjo putra nadI kinAre hatA te paNa lapasIne pANInA pUramAM taNAI gayA. teNI gabharAIne muDha anI jatAM pANImAM taNAvA lAgI AgaLa jatAM koI jhADanuM DALu hAtha AvI jatAM te pakaDI lIdhuM, ane taNAtI koI kinAre AvI maMcI gai.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilanA vipula saMsAre 273 te vakhate lIlAnuM eka ToLuM tyAM UbhuM hatuM. temaNe Aine cAlI lIdhI ane davA auSadha karI bhAnamAM lAvyAM. si gRhA nAmanI pallImAM teNIne rAkhI. tyArabAda teo pAtAnA senApatine khuza karavA bheTa tarIke ApI. atyaMta ra0rUpavAna varadattAne te nAyake svakArI ane peAtAnA a MtaHpuramAM mekalI paTTarANI pade sthApI. anya rANIe A navI zAkayane joi baLavA lAgI. ahIM pallIpati sAthe vadhudattA saMsAra sukha segavI rahI. samaya jatAM teNIe putrane janma Apyo. sAmAnya rIte putra pitA jevA ane putrI mAtA jevI hAya che jayAre vasudattAno putra atyaMta svarUpavAna hatA tethI anya strIo irSAne kAraNe game tema elavA lAgI. ane teNInA patine kheDaTI rIte bharamAvIne kahyuM. A putra pitAnA je nathI eTale amane lAge che ke navI rANI svacchaMdI ane cAritrya vinAnI hAvAthI tenI AkRti bihAmaNI hatI. ATI lAMbA hADakALI kAyA je putramAM che. temAMnu tenAmAM kAMI ja na hatu. A sAMbhaLI pakSIpatI paNa mAnI beThA ke A khALaka mAruM nathI ane tethI gustAmAM AvI talavArathI bALakanuM marataka kApI nAMkhyu ane vadattAne deraDAthI jhADa sAthe bAMdhI dIdhI. sau tyAMthI cAlyA gayAM. teNI raDatI raDatI pastAve karavA lAgI. arere ! huM kevI pApINA ke mAtA pitA tulya sAsu sasarAnI AjJA mAnI nahI. jethI pati ane 18
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama-dhammilakumAra putra gumAvI beThI. cAritrya gumAvyuM ane narakagati pAmI. arere ! have mAruM zuM thaze? A nirjana pradezamAM keNuM bacAvaze? Ama raDatI-kakaLatI-kapAta karatI cAra divasa bAMdhelI hAlatamAM rahI nasIba joge keI saMgha ujjayinI tarapha jaI rahyo hato te tyAMthI nIkaLe. te baporanA samaye najIkamAM ja mukAma karyo. pANI zelatAM keTalAka mANaso tyAM thaIne nIkaLyAM. temaNe vasudattAne joI ane dayA AvavAthI deraDAM choDIne chUTI karI. sAthe lAvIne saMghapatine saMpI. saMghapatie pUchaparacha karatAM badhI ja vigata kahI saMbhaLAvI. saMghapatine dayA AvI. temaNe navAM sArAM kapaDAM ApyAM ane bhUkhI hatI tethI jamADI ane zAMtvana ApyuM. tuM amane potAnA mAnaje. ame tArA mAtapitA samA chIe. amArI sAthe tane ujayinI laI jaIzuM. mATe have ciMtA karavAnI kaI jarUra nathI. tyArabAda te saunI sAthe cAlatI cAlatI ujjayinI tarapha javA lAgI. rastAmAM saMghanI sAthe suvatA nAmanA sAdhvI mahArAja ane temanI dhaNI ziSyAo hatI. e sI jIvata vAmane vaMdana karavA jatI hatI temanI sAthe gaI. vasudattAe sAvIne vaMdana karI temano paricaya keLavyuM. temanI pAsethI dharma sAMbhaLe. A saMsAra duHkhathI bhareluM ja che. pUrva janmanA karmone kAraNe A janmamAM pitA-putra-mAtA-patni rUpe sau janme che. leNadeNa pUrI thatAM sau pita pitAnA raste
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra paDe che. rUNAnuM baMdha karmo saune bheLavavAM paDe che. janma jarA ane maraNane Dara haMmezA satAvato rahe che. nAma tene nAza to avazya che ja. janma ke maraNa pAme ja che. A saMsAre taravA mATe dharmanI uttama ArAdhanA karavI joIe ane e mATe saMyama mArge javuM e ja mahatvanuM cheA sAMbhaLI vasudattA bodha pAmI sutratA sAvI pAse dikSA lIdhI. ane vihAra karatAM karatAM te ujajayinI pahoMcI. ujajayinI mAM mAtA-pitAne malI. banela tamAma hakIkta kahI. jethI teo paNa dharma pratye rAgI thayAM. A rIte vasudattAnuM caritra sAMbhaLI kaye mUrkha mANasa mAbApanI AjJAnuM ullaMghana karavA taiyAra thAya ! tema tuM svachaMdI banIza te tAre tenuM phaLa paNa bhogavavuM paDaze. vaDIlenI AjJA tamArA hitamAM ja hoya che. paraMtu te samaye juvAnInA teramAM tame samajI zaktA nathI ane pariNAme khUba sahana karavAnuM AvI paDe che. mATe ravachaMdIpaNuM tyAgIne dhampilakumArane svIkArI le. vimalA kahe he putrI ! tArA magajamAM zuM che tenI mane samaja paDatI nathI. tArI jIda kharekhara nakAmI che. atyaMta durAgraha karavAthI paratAvAno vakhata Ave che. kaMIka samaja, meTAnuM kahyuM mAna te sukhI thaIza. A dhammila keTalA guNe vALe che te tArI najara samakSa joyuM che. anubhavyuM che chatAM AvuM allaDapaNuM tuM kema cheDatI nathI. dhamilamAM aneka guNa che. lakSmI che, rUpa che zaurya che. buddhi che. kalA che ane evA bIjA aneka guNe che.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 dharmI-smilakamAra zeAdhavA jatAM Ave. vara maLavA muzkela che. jyAre A sAmethI AvIne malye! che. tenI tane kaMmata nathI. AnAthI vadhu sAro vara tane kayA maLavAnA hatA ? have tenA pratyenA tArA aNagame te ANaze te tane cheDIne koi bIjI strI paraNaze tyAreja tAru abhimAna UtarI jaze. AvA saguNa sapandra AdamIne te! e kahetAM aneka strIo maLI rahe che. AvA vimalAnA rAdo sAMbhaLIne kamalAnA hRdayamAM teNInA aNagame eche thaye! ane samajI Akhara vimalA kahe che. te sAcI vAta che ane tene svIkAra karavA e mArA peAtAnAja hitamAM che, tethI tarata ja te khelI hai mAtA tArI vAta kharekhara mane gaLe UtarI che. huM mAruM hita samajI zakI chu. atyAra sudhI meM tArA kahyA mujabaja karyu che ane havethI tu jema kahIza ema karavA taiyAra chu. tArI AjJA zirA mAnya che. A sAMbhaLI vimalA rAjI rAjI thaI gaI ane premathI kamalAne bheTI AnaMda vyakta karyAM tyArakhAda ane zAMti pUrvaka sui gayA. haiyAnA beAja haLavA thayela tethI rAtri kayAM pasAra thai gaI tenI paNa khakhara paDI nahi savAre vahelAM UDIne premalAe dhammilane kahyu ke kamalA tArI sAthe Avaze. dhammila paNa khuzakhuzAla thaI gaye.. suMdara vastro suvarNInA alakArA ane AbhuSaNA paherI ane tayAra thai gayAM ane rathamAM besI rAjakumAre khelAvelA bagIcAmAM gayAM. tyAM khIjA aneka kumAre pota
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - ghasmilane vipula saMsAra. pitAnI strI che. sAthe AvelAM hatAM DIvAramAM rAjakumAra ane ka aa karanA samuha mAthe hAthI upara besIne rAkumAM re aneka mitro sahIta khUba AnaMda pUrvaka kaDA karI pachI agAuthI banAvelA maMDapamAM ve mitro parivAra sAthe AvyAM tene khUba ja premabhAvathI Agraha pUrvaka jamADayA, jamanI miThAza sAthe sAthe rAjakumArane premabhAva joI nI prabhAvIta thayAM. pharatAM pharatAM milane khUba surata ane sugadha nehavALI strI sAthe joIne vismaya pApe. niMdraka galI borae dhammila vize mane je vAta karavI te te taddana khoTI TharI. ahIM te pati patni vacce rararara sADI je prema dekhAya che. bhajana patI gayA bAda badhI strI ne bhegI maLI rAsa-garabA gAvA lAgI, dhamile paNa kamala ne garabAmAM sAmela karI. atyAre sarvatra AnaMdanuM ja vAtAvaraNa chavAI rahyuM hatuM. kamalA manamAM vicArI rahI che ke huM kevI bhAgaNI chuM ke AvI uttama kalAvAna ane buddhimAna dhamilane samajI zako nahiM ane tene game tema na bolavAnuM belI tene tiraskAra karyo. ajJAnI evI he jJAnI milane na oLakhI zako jethI AjasudhI meM teozrInuM apamAna karyuM. kharekhara gaMbhIra zUravIra vairyatA guNothI bhatA parAkramI dhamilane mArA aMtaranA praNAma pUrvaka svIkArI mahA ne gANuM chu. dhamilane bhAvathI mArA vaMdana. kharekhara te te mahAna che! teNe mArI bhUlo ke svachaMdI paNa sAme na jotAM mAre premapUrvaka svIkAra karyo.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI-dhampilakumAre rastAmAM aneka ApattiomAM teNe bahAdurI pUrvaka amAruM rakSaNa karyuM che. tema chatAM meM tenI kaI kadara paNa nA karI. mane zuM sUjhayuM tenI mane samaja paDatI nathI. meM ciMtAmaNI ratnane pathara samajI lIdhuM hatuM. Ama chatAM te keTalo mahAna dilano marda che ke badhuM ja bhUlI jaIne mane premathI apanAvI che. have kamalAnA haiyAmAM dhamila pratye premane Ubhare AvyuM ane jAta jAtanA kaTakA karI nayanabANathI ghAyala karavA lAgI. badhAM mitre potapotAnA ghera gayAM tyAre ghamila paNa kamalA ane vimalAne laI ghera gaye. saMdhyA samaye dipakane sAkSImAM rAkhI kamalAe dhammilakumAra sAthe AnaMdapUrvaka lagna karyA ane baMne vilAsabhuvanamAM gayAM. teo tyAM mana-vacana ane kAyAthI paraspara AnaMda pAmyA. rAtri kayAM pasAra thaI gaI. tenI khabara ja paDI nahiM. Ama baMne bhoga-vilAsamAM ane AnaMda-vidamAM divase pasAra karavA lAgyA eka vakhata evuM banyuM ke bhUlathI kamalA zabda bolavAne badale vasaMtatilakA bolAI gayuM A sAMbhaLI kamalA ekadama gusse thaI gaI vijaLI paDI hoya evuM duHkha pAmI. tenA hayAmAM pati pratye je prema rAga hatA temAM bhaMgANa paDyuM. kodhathI tenuM zarIra kaMpavA lAgyuM te belI che dhUrta ! tArI pala tArI jIbhe ja pakaDAI gaI che. tuM mArA pratye je prema dAkhave che te taddana banAvaTI che. atyAra sudhI huM mUrkha te samajI zakI nahotI
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ pasmilane vipula saMsAra 279 paNa Aje sAcI vAtanI khabara paDI gaI che ke tArA hRdayamAM huM nathI paNa koI anya vasaMtatilakAja vasI che. mane je kheTo prema dekhADe che te have samaja paDI gaI che. leka strIonI khATI niMdA kare che. kharekhara niMdavA lAyaka te purUSe ja hoya che. hRdayamAM ekane rAkhe ane bAhya prema bIjI sAthe rAkhe che. potAnI kAma-vAsanA pUrNa karavAnA hetuthI teo strIone ramakaDuM samajIne tenI sAthe mana phAve te vyavahAra kare che ! mATe he luccA? tuM ahIMthI nIkaLa. mAre ne tAre zuM levA devA. che? ema kahI gussAmAM AvI pagathI lAta phaTakArI. A samAjamAM meTA meTA marda bahAdure purUSa moTA adhikArIo bahAra e rUAba dAkhave che ke sau temanAthI thathare che jyAre teo pitAnA gharamAM patni pAse mIyAMnI niMdaDI banI jAya che ane patni jema nacAve tema nAce che. bephAma paNa belatI kamalA ane pATu mAratI kamalAne samajAvavA dhammila manAve che. kSamA mAMge che. paNa vAghaNa jevI kamalA zAMta paDatI ja nathI. ulaTAnI tiraskAre che. AthI kaMTALIne dhamila parata kare che ke meM kevI bhUla karI ! ahIM mAre vasaMtatilakAne yAda karavAnI zI jarUra hatI ? chevaTe kaMTALIne dhamila gharanI bahAra nIkaLI gaye. cAlatAM cAlatAM rAjamArga upara keI nAgadevatAnuM maMdira joyuM tyAM gaye. nAgadevane vaMdana karI. eka bAju jaIne beThe ane strInA AcaraNa viSe vicAra kare che.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 dharmI-dhamilamAra evAmAM majhuma rumajhuma jhAMjharano avAja sAMbhaLe. rUpa rUpanA aMbAra rAmI keI kanya, e nA jhumakhA sAthe AvI paherI. maMdiramAM jaI hAtha joDIne prArthanA karavA lAgI che nAgadeva! tame mane atyaMta - dara vara Ape. he deva? mArA upara kRpA kare che. mArI pUrI je Apa prasanna thayA che te mane uttama mana hara rUpavate dedipya mAna pati Apa. mArI manokAmanA pUrNa karI. A kanyAne joIne jenA haiyAmAM paNa vAnA adhUrA DoDa che te amala belyA che kalyA? tArI tamAma mano kAmanA siddha thaze. tane IrachAvara malazo ne tuM sukhI thaze. nA avAja kayAMthI AvyA te jovA te kanyAe pAchuM vaLIne joyuM ghamila sa tenI najara Take che ane prathama najare ja baMne premamAM paDayAM. kanyAe zaramAtAM zaramAtAM pUchayuM ke he vIra puruSa? Apa ke zuM che ane kayAMthI Ave che? tyAre dhamile javAba Apyo ke he rUpasuMdarI ! huM kuzAgranagarathI AvuM chuM ane mAruM nAma mila che paNa tuM koNa che e vAta to kara ! kanyA kahe- he artha nagaramAM atyaMta samRddhi vALA nAgava, nAme mArAtA sAthe vADa che temane nAgazrI nAme patni che ane temanI huM nAgadattA sAme putrI chuM. nAgadevane pUjIne huM IchAvaranI mAgaNI karatI hatI. tethI deve prasanna thaI mane tuM svAmI tarIke Apela che. je mAruM ahobhAgya che. ema kahIne te nAgadattA ghera gaI paNa dhammilanA virahamAM baLatI rahI. pachI A vRttAMta teNInI
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmilane vipula sasAra 281 bahenapaNIo. mAraphate teNInA mAtApitAe jANye. te khuzI thayAM ane khubaja dhAmadhumathI nAgadattAne dhammila sAthe paraNAvI. 1 on te nagarana! rAjAne tyAM eka putrI hatI tenuM nAma killA hatu. kilA ane nAgadattAne mALapaNathI gADha mitratA hatI. te nAgadattAnA lagnamAM AvI hatI ane mmila viSenI ghaNI ghaNI vAta paNa sAMbhaLI. tethI rAja kumArI ane mana lI uDI ke mArA svAmI te ja mane' ema manathI nakkI karI peAtAnA mAtApitA pAse gaI ane svayaMvaranI vAta karI. rAjAe svayaMvara racAvyeA. mATe maMDapa ma kAvye ane temAM yuobhita aneka khurazIo mUkAvI brAhmaNa ane zeTha zAhukArAnA putrone AmaMtraNe dIdhAM. temAM pammila paNa AvIne beThA hatAM. nata rUpanI khANa sarakhI DipelA pAlakhImAM besIne tyAM AvI. sakhIonA hAthamAM varamALA pakaDAvIne eka pachI eka usedavArane zvetI pammila pAse AvI. ane sukha enA hAthamAMthI varasALA laine smilane paherAvI pachI rAntae rAgasa badhI ane aneka nagarajanonI sAkSImAM mAhara vivAha mahesUla karyAM. divasena dhammila sALA anaivI anyA, ane rAjI thayA. rAe putrI-jamAine rahevA mATe eka AlizAna maMgalA kADhI Ave. tyAM nAgadattA ane kapilA sAthe bhAga-sukha bhAgavatA dhammila divase pasAra karavA lAgyuM.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 dharmI-dhampilakumAra koI koI vAra hAthI upara besIne nagaranI zobhA jevA mATe kapilAne sAthe laIne pharate hate. A bAju dhamilanA gayA pachI kamalA dhAra AMsue raDavA lAgI. pastA karavA lAgI. arere? kevI pApaNa? mane A zuM sUjhayuM ? meM mArA patidevanuM apamAna karyuM. meM temane tiraskAra karyo! meM hAthe karIne mArA paga upara kuhADe mAryo che. jene mAthuM ApuM te paNa ochuM paDe e patine pagathI lAta mArI. meM mArI jAte ja meM amRta kuMbha DhaLI nAMkhe ciMtAmaNuM ratnane pheMkI dIdhuM. have zuM karuM ? Ama retI, kakaLatI ciMtAmAM ane duHkhamAM dahADA kADhavA lAgI. hAthanA kyA haiye vAgyA che. have kone kahevA jAuM ! Ama duHkhamAM khAvuM-pIvuM paNa bhUlAI gayuM. eka divasa dhamila kapilAne sAthe laI hAthI upara besI pharavA nIkaLe. nekaro mAthe chatra dhare che. AgaLa pAchaLa rAjanA sevake cAlI rahyA che, atisuMdara AbhuSaNo ane alaMkArathI dhamila zobhI rahyo hate. te kamalAnA makAna najIka AvyuM. te jANIne kamalA su dara vastro paherI jhAlI hAthamAM laI sAme AvI. patine pradakSiNA daIne haste meM pUjA karI be hAtha joDI praNAma karyA. AthI dhamila khuza thayA ane tene hAtha jhAlI pitAnI pAse hAthI upara besADI ane rAjabhavanamAM gayA. tyAM traNe strIo sAthe malI. ane teo vacce merI baMdhAI. Ama traNa traNa strIo bhegavatA te divase pasAra karI rahyo..
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra 283 eka divasa rAjA darabAra bharIne beThA hatA. tevAmAM keIka mANasa AvIne eka ati suMdara tejIle gheDe bheTa Ave. teNe kahyuM ke haraNa je gativALe A ghaDe doDe che. tyAre pavanavege UDe che. rAjane pitAne ghoDesvArImAM baha anubhava na hatuM tethI vicAryuM ke parIkSA karavA jatAM mArI bInaAvaData chatI thaI jaze tethI pelA mANase je vAta karI te svIkArI lIdhI. moTe bhAge vRddha pitAnAM anubhavathI vAta tarataja samajI jAya che. eTale ke I anya mAraphate tenI parIkSA karavI joIe. ema mAnI te gheDA upara palANa nAMkhyuM. ane rAjAnI AjJA laIne dhammila taiyAra thaI gayo. musA pharane veza dhAraNa karyo ane pukhethI vALane ane paganI eDI aDakADatAMja pavana vege uDavA lAgyA ane jeta jotAmAM to saunI daSTithI aMtardhAna thaI gaye. bIjA koI jAnavaranI tAkAta nahotI ke je tenI pAchaLa doDIne tene AMbI zake eTale so te dizAmAM ghaNo vakhata jotAM UbhA rahyA. chevaTe sau chUTA paDayA. A bAju A ghoDo dhamilane eka nirjana jaMgalamAM laI gaye ane thAkIne nadI kinAre jaI U rahyo. tethI dhamila tyAM utaryo. palANa utArI lIdhuM ane navIna suMdara bhUmi upara pheravavA lAge. ema pharatAM pharatAM teNe eka vRkSanI sAthe laTakatI senAnI muTha upara hIrA jaDIta talavAra joI. tene Azcarya thayuM ke AvI talavAra ahIM
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 dhI-dhasmilakumAra kayAMthI AvI haze ? koNe laTakAvI haze, te te tarataja tyAM gayA ane talavAra lai lIdhI. talavAra hAthamAM lIdhI ane tarataja yAnamAMthI mahAra kADhI tA sUryanA prakAzamAM te cakI rahI hatI. tenI dhAra kevI che te jovA najIkanA vAMsenI jhADI upara lAvI joI. ekaja ghAthI teNe sATha vAMsa kApI nAMkhyA. hAthanI tAkAta ane talavAranI dhAra ane uttama prakAranA hAya pachI zu mAkI rahe ! A joine te talavAranI dhAranA vakhANa karatA ADImAM jubAju ghumavA lAgyA. tevAmAM vAMsanI ADInI bIjI kAju eka mAthu ane thaDa judA thaIne paDelAM joyAM. vaLI te jhuMDanI vacce eka khAtA anila paNa jovAmAM Anya. ahA ! A koi mANasa ahI tapa karI rahyo haze ! ane me ajANu paNe tatvanAthI vAMsanI sAthe tene paNa nArI nAMkhyuM ! arere ! me pApIe A niraparAdhI mANasane mArI nAMkhIne bhayaMkara pApa karyu che, meM mArI jAtane magara-sarpa ane gIdhanI tulanAmAM mUkI che. zastranI dhAranI parIkSA karavA ne Avu gheAra pApa karma yuM. zu naraparAdhInA dha thAya kharA ? arihaMta deve kahyu che ke gRhasthIone A anatha daDane niSedhye che. te tadna ceAgya ja che. AthI teA mArA lamaNe eka hatyAnA bhAra cAMTI gayA ja gaNAya. Ama smila jIvane Thapako Ape che. Ama potAnA ajANapaNe karelA kAryanI niMdA karI rahyo hatA. te zunyamanaska thaine Amatema
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhasmilanA vipula sasAra 285 AMTA mArI rahyo hate. tevAmAM teNe eka vAva che. te vAva khUbaja UMDI hatI ane tenuM pANI amRta kArakhA svAdavALuM hatuM. vaLI pANI khUbaja svaccha ane kacana jevuM hatu. taLIe paDelI vastu spaSTa joI zakAtI hatI. Avu nirmALa pANI joI AnaMda thaye. te vakhate pele kinAre eka khIlelA kamaLa jevA mukhavALI AkarSaka nayane! vALI svanI koI parI AvIne beThI heAya tevI anupama ane hasamukhI koi kanyAne beThelI joi. dhammila viyAre che ke A koi jala devI haze ke vanadevI haze ? AvuM saudarya ane anupama deha sauSThava vALI A kanyA kANu haze? ane te vaLI AvA jaMgalamAM ane ekalI, dhIre dhIre smila teNInI pAse gaye. ane khUbaja prema pUrvaka pUchyuM he devI ? Apa keNu che ? ane ahIM kayAMthI AvyA che? ane kema beThAM che ? tyAre te kanyA belI huM sajana ! tu` keNu chu ane kayAMthI AvI chu te viSe vAta karuM chuM. Ama kahI te khUbaja Ana MdathI hasatI ane madha jevI mIDI vANIthI khelI A bharatakSetramAM atizveta krAMtivALA vatAya pata che. temAM za Mkhapura nAme eka manehara ane vizALa nagara che. te nagaranA mahele upara pharapharatI dhajAo leAkeAne AnaMda Ape che. nagaranA leAke dayALu ane `iSTha che. temanA purUSAnaMda nAme rAjA che. e rAjA mahA-malI ane parAkramI che. duzmane temanA nAmathI thara thara kaMpe che. cAre dizAmAM tenI hApha
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 dharmI-dhammilakumAra vAge che. te rAjAne zyAmalA nAme eka rANI hatI. temane parivAramAM kAmeAnmatta nAme ekanA eka putra, ane vidhunmatI tathA vidyullatA nAme be putrIe hatI. sau sukhamAM divase| pasAra karatAM hatAM. rAjane petAnA parivAra pratye khUba mamatA hatI. eka divasa te nagaranI bahAra udyAnamAM AkAzagAmI tathA munijanAmAM zreSTha priya thaI paDelA evA dhaghASa munirAja padhAryAM. munirAjanA dana karI pAvana thavA leAkeAnA ToLe ToLA umaTayAM te joine munine vaMdana karavAnI bhAvanAvALA te rAjA peAtAnA sakaLa parivAra sAthe tyAM ANye. munirAjane vaMdana karI muni mahArAjanI dhama` dezanA sAMbha LavA beTho. huM mahAnubhAvA ! A jIva anAdi kALathI aneka bhavAmAM bhaTakI athaDAine Aje ahI AvyA che. puNyadaye tame mAnavI tarIke janamyA che. A jIva kI tRpta thatA nathI. khAi khAine kaDhI koI vAtanI tRpta thatI ja nathI. janma - jarA maraNa bhayairaminute vyAdhi vedanA graste jinavara vacanA danyadatra nAsti zaraNa' kvacilloke // bhagavAna umAsvAti 'prazamarati' graMthamAM azaraNu bhAvanAnuM varNana karatAM pharamAve che ke, janma, jarA ane mRtyunA bhayathI gherAyelA ane vyAdhine vedanAthI grasta anelA saMsAramAM jIvane jina vacana athavA jina dharma
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra 287 sivAya anya kaI zaraNa rUpa nathI. janma, jarA ane mRtyu e traNe traNa duHkhanA mukhya hetu che temAM paNa janmanuM duHkha eja duHkhanI para parAnuM mukhya kAraNa che. duHkhanuM mULa janma ApaNe badhA jamyA tethI te A badhI jaMjALa UbhI thaIne? mahAvIra bhagavAnane AtmA ke mokSane pAmelA anaMta AtmAo have pharI kaI kALe paNa janma dhAraNa karavAnA nathI. tethI teo AmAMnI duHkhanI kaI paraMparAne pAmavAnA nathI. dukha rUpI vRkSanuM mULa je keI hoya to te mAtra janma che janma lenArane jarAghaDapaNa paNa Ave, ane chelle mRtyu paNa Ave che. paraMtu ajanmA thayelAone AmAnuM keIja duHkha AvatuM nathI. tame badhA A manuSya bhavamAM evo prayatna kare ke ajanmA thaI javAya paraMtu aphasosanI vAta e ke, moTA bhAganA ja du:khanA mULa ravarUpathI ja ajJAna che. tame badhA zemAM duHkha mAnI beThA che. e samajavA jevI vAta che. eciMtA pasA cAlyA jAya temAM saMsArIo duHkha mAnatA hoya che. zarIramAM vyAdhi utpanna thaI jAya, ekanA eka putrane viyega thAya, temAM saMsArIe tIvra duHkha anubhavatA hoya che, ane temAMthI chUTavA mATe saMsArI AkAza pAtALa eka karatA hoya che. jyAre mahApuruSe pharamAve che ke, e badhAM duHkhe duHkha rUpI viSavRkSanAM DALane pAMdaDAM rUpe che. janmanA duHkhamAMthIja A badhA duHkhenI paraMparA ajamA te che ane e mULa e
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 ' ' - - * * * - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + ka = dhamI-dhammilakumAra sarjAya che mATe prayatna kareja hoya te janmanA duHkhamAMthI ja chUTakAro kare ? ema kare te ekI sAthe badhA duHkhamAMthI chUTI javAya. jamyA na hatA te A badhA dukha zemAMthI UbhAM thAta ? mATe duHkhanuM mULa janma che ane janmanuM mULa karma che. karmanuM mULa rAga dveSa che. rAga ane dveSa ne mULamAMthI ukheDanAkhe, te duHkha mAtranI jaDa ukhaDI jAya. sAcI sanAto saMsAra jema janma, jarA ane mRtyuthI gherAyeluM che. tema vyAdhi ane vedanAthI pa rAsAyelA che. rAhu caMdrane rasI jAya temaja jAta nuM vyAdhi ane vedanAthI grA. celuM che. evA jagatamAM jIvane nirmanuM ja mAtra zaraNa che. bAkI jagata AkhuM azaraNa che bhalabhalA caka vatIo ane mAMdhAtAone paNa aMte keLanuM zaraNu nathI, game evA baLavAna mAMdhAtAo hoya paNa mRtyunA samaye te tevAonI paNa nibaLatA puravAra thavAnI ja che. sanatakumAra cakavatane ociMtA che , mahAbhayaMkara vyAdhi zarIramAM phATI nIkaLe che. vyAdhigrasta banelA cakIne AkhA saMsAra para vAgye Ave che. ane paMcamuSTi leca karIne pravajayA aMgIkAra kare che. muni thayA pachI vihAra kare che. tyAre temanuM AkhuM tera ane pradhAnamaMDaLa vagere dIkSita banelA sanatakumAra maharSine pAchI vALavA mATe cha cha mahinA sudhI temanI pAchaLa pari bhramaNa kare che. chatAM sanatakumAra maharSi pAchuM vALIne juve paNa zenA ? temane yathArtha jJAna thayeluM che ke mArI pAchaLa pharanArAmAMthI mane keI zaraNarUpa nathI.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ basmilane vipula saMsAra 289 juo, sanatakumAra maharSinI zairAgya bhAvanA, caka. vartInA vaibhavanuM varNana te tame ghaNI vAra sAMbhaLyuM haze. "ajitazAMtitavamAM 'kura navA thars nI gAthAmAM cakravatInA lagabhaga badhA vaibhavanuM varNana AvI jAya che. AvA vaibhavavALA sanatakumAra cakravartI dharmanuM zaraNa aMgIkAra kare che. sarvane dharma suzaraNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI, anAtha ekAMta sanAtha thaze, enA vinA koI na bAhyasahAre," sarva prabhue kahele dharma ja suzaraNa rUpa che, mATe he bhavya ! manamAM apUrva vIllAsa ane sarva kahelA dharmanuM tuM ArAdhana kara. ekAMte anAtha e tAro AtmA dharmanA bhege sanAtha banaze dharma pAmyA vagarane AtmA ekAMte anAtha che, jemAM traNa divasanA bhUkhyA siMhanA paMjAmAM sapaDAyelA haraNane jaMgalamAM keInuM zaraNa nathI tema game tevAM tamArA paDakhAM majabUta hoya paNa aMte ke zaraNarUpa nathI, dharmathIja AtmA sanAtha bane che. 'tame ema nahIM mAnatA ke jenI pAse lAkho karoDo rUpiyA che, ane jene tyAM male ane kArakhAnAM cAle che te anAtha che. te paNa je dharmane na pAmyA hoya te moTA anAtha che."
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 dharmI-dhampilakumAra have jo tamArI bhAvanA thatI hoya ke A saMsAra rUpI sAgarane oLaMgI mokSa nagarI che javuM che te dAna zIla tapa ane bhAvana Azare viveka ane vinaya samaje. ane dharmanI mahattA samajo. tamane bacAvanAra eka dharma che. te sivAya badhuM nakAmuM. Pr mAM ra * ke '9. N . IMSata pau -1ptIvArakA TET - ~ MMIHINJHAI .** 11'' '' ''11'' a ne jana: 6 - [ kevaLajJAnI muni mahArAja dezanA Ape che] pharI pharIne A avasara nahiM maLe, mAnava bhava amulya che enI eka eka kSaNane upayoga kare. nakAmI na javA de, A dharma ane A vItarAga prabhunuM suMdara zAsana malyuM che. saMsAra choDI sAdhu na banI zake te paNa zrAvaka dharmanuM pAlana kare. Ama kahI munimahArAje pravacana pUrNa karyuM.
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilano vipula saMsAra tyArabAda jJAnI evA munine rANIe pUchyuM ke prabhu ! Apa te trikALajJAnI che. mArI A be putrIone svAmI keNa thanAra che. e Apa jaNAve. | muni kahe he putrI (rANI) ! e jANavuM eTale hAthe karIne ciMtA vaheravA jevuM thaze. je mANasa tArA A ekanA eka putrane mAraze te mANasa tArI banne putrIono svAmI thaze A sAMbhaLI te guse akaLAmaNa ane saMtoSa mAnI pitAne ghera gaI. te rAjakumAra kAmenmatta potAnI banne bahene vidya~tI ane vidyalatA laIne ahIM AvI vidyA sAdhavA mATe A nadInA kinAre moTo mahela baMdhAvIne rahe che. e sAmeja dekhAya che te mahela che. te mahelamAM rAjAnA vaMzamAM utpanna thayelI atyaMta varUpavAna maMtrIonI zeTha zAhukAranI vidyAdharonI evI seLa kanyAone sumeLa pUrvaka rAkhI che. temAM zrIcaMdrA zrI gAMdhArI zrI somA vicakSaNA-yenA-vijayA-senA zrIdevI- sumaMgalA-sAmamitrA mitravatI-zrImatI-caze matI-sumitrAvasumitrA ane mitrasenA e mujaba e badhI kanyAonA nAma che. tema e vidyAghara ahIMja nadI kinAre vAMsanI jhADImAM dhUmrapAnamAM Asakta banIne vidyAnI sAdhanA karI rahyo che. A tapathI tenI sAdhanA pUrNa thayA bAda te amo seLane paraNavAne che, huM je vAta kahI rahI chuM te mArI kalpanAthI bolatI nathI paraMtu te hakIkta satya che eTale ja kahuM chuM. A sAMbhaLI dhamila vicAra karavA lAgyA ke vAMsanI
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 gharmI-dhampilakumAra jhADImAM gupta paNe je tapa karI rahyo hato tene ajANatA meM mArI nAkhe che te A vidyAghara lAge che. arere! huM ke pApI chuM AvI strIonA Azraya samA vidhAghane meM mArIne teonA vizrAmarUpI vaDale meM ujADI nAkhe. jyAre A strIo te vAta jANaze tyAre emanI kevI hAlata thaze? ane ke kAma kalpAMta karaze ? e vicAre ja huM dhrujI UThuM chuM. Ama vicAra karatA karatA gabharAte duHkhI thatA dhamila khUba dhImethI be he bhadra! e vidyAgharanuM ajANatA mArA hAthe mRtyu thayuM che. mane ene aMge khUba ja duHkha thAya che. kharekhara huM pApI chuM. A vAta kahe : mArI jIbha paNa upaDatI nahatI paraMtu jaNAvyA vagara bIje upAya na hate. te sAMbhaLI te kanyA khUbaja zakAtura banI gaI gadagada kaMThe bolI ke je banavAnuM che te banIne ja rahe che. tuM te mAtra nimittarUpa bane che. bhavitavyatA baLavAna che. dhamila kahe che bAlA! tuM have nakAme aphasosa kare che. kAryanI siddhi te devAdhIna che. temAM zeka kare teno koI artha nathI. nasIbamAM lakhavuM hoya te pramANe bhogavavuM ja paDe che. vidhinA lekhamAM ke I mekha mArI zakatuM nathI. tyAre te kanyA bolI huM sAhasavIra ! he navayuvAna mane te have e vAtanuM saheja paNa dukha nathI. kemake rAnI munirAje agAu kaheluM ja hatuM zuM emanI vAta
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 - 5 mmilane vipula saMsAra beTI paDe kharI? kadApi nahiM juo have huM mahelamAM jAuM chuM. tyAM jaIne tAruM vRttAMta te vidyAgharanI baMne bahenane tathA anya kumArIkAone jaNAvuM chuM. jJAnI munie kahelI hakIkta satya banI che ema mAnI teo banne bahene tane svAmI tarIke svIkAravA tayAra thaze to A mahelanA zikhara upara lAla dhajA pharakAvIza ane je kadAca ichA nahiM hoya te sapheda dhajA pharakAvIza. te dhajA jevA khAtara tuM ahIM besI raheje. mahelanI upara milanI najare sapheda dhajA jovAmAM AvI. dhammila sama ke vidyAgharanI be bahane pitAnA bhAIne haNanAra pratye nArAja thayelI lAge che tethI te tyAMthI lapate chupAte tyAMthI palAyana thaI gaye. ane bhAgatA bhAgane te koI gAmaDAmAM jaI pahoMce. te gAmane pharatA tenI hAramALA hatI tethI divasa meDe ugato ane rAtri vahelI zarU thaI jatI. te gAmamAM caMpAnagarInA rAjA kapiladevane na. bhAI risAIne bhAgI Avela te vasudatta nAme ahIM rAjA hatA. tenI putrI padmAvatI yuvAvasthAmAM paNa kucha rogathI pIDAtI hatI. aneka upacAra karavA chatAM ArAma thata na hato. dhamile te gAmamAM praveza karatI vakhate koika strI phUlarogathI pIDAtI joI. tenI pAse jaIne tenA roga viSe vigata jANI. dhammile tene jarUrI auSadhi maMgAvI davA taiyAra karI ApI ane tethI te bAIne roga maTI
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 dharmI-dhasmilakamAra gayA. AthI sau tene dhanyavAda ApavA lAgyA. A vAta rAjA pAse pahoMcI AthI rAjAe tene khUbaja mAna ApI mahele lAvyA. ane peAtAnI putrInA roga viSe vAta karI ane putrIne batAvI. yasmile kahyuM ke A kuMvarInA roga cokkasa maTADI daIza. tame koi have ci MtA karaze nahiM. ane zubha divase tenI davA zarU karI ane dhIre dhIre teNIne roga maTavA mAMDayA ane thADAkaja divaseAmAM te kuvarI tadna sAja naravI anI gai. teNInA tamAma roga cAlyA gayA Artha rAjA bahu rAjI thayA ane snehapUrvaka te kanyA tenI sAthe paraNAvI. ve eka divasa vasudatta rAjA eNyA ke duniyAmAM kaMi mANasa mArA dhyAnamAM nathI ke je mane mArA bhAI kapIladeva sAthe suleha sapa karAvI zake, pritIne bhaga karAvanAra te ghaNA maLe che, pritI karAvanAra paNa maLe zake che, paraMtu tUTelI pritIne joDI ApanAra teA javalleja maLe, jagatamAM evA vIralA tA bhAgyeja maLI Ave che. AkAzamAM aneka graho che. gurU che zukra che. ane bIjA aneka che paraMtu budha ane caMdra vacce ke zani ane sUrya vacce sudhI karAvanAra koi nathI. mATe huM uttama purUSa ! dhammila ! mAruM kArya tArA sivAya anya koI kara vAne samartha nathI. dhammila kahe he rAjA ! Apa AjJA Apo jethI tamArU kArya nivine patAvI dauM. AthI rAjAnA Adeza mujaba
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasmilanA vipula saMsAra 295 dhammila coMpAnagarIe gayeA. rastA ghaNA lAMbe hatA eTale te khUbaja thAkI gayela hatA. jevA te nagaramAM dAkhala thaye tyAM bhayathI doDAdoDa karatAM lAne joyAM sau peAtAnI jAtanuM rakSaNa karatA hatA. dharmila vicAramAM paDacA ke Ama leAkeA emAkaLA banI nAzabhAga kema karI rahyA haze ? zuM bhayaMkara Aga lAgI haze ke koi anya rAjAnuM lazkara caDhI AvyuM haze ! tethI teNe eka nagarajanane UbhuM rAkhI pUchyu ke bhAI! zu thAya che ? Ama bhAga bhAga kema cAle che? tyAre te mANasa bhAgatAM bhAgatA AlyA ke rAjAne paTTa hastI gAMDe mAnmatta thaine hAthIzALAmAMthI sAMkaLa tADIne bhAgyeA che ane zaheramAM keTalAMya makAne teDI pADayAM ane jhADa teADI pADayAM ane hAhAkAra vartAvI dvIdhe che: leAkA peAtAnA jIva macAvavA bhAgI rahyA che. te sAMbhaLI ghasmila ni ya rIte nagaramAM javA lAgyA aneka mANaso tene zake che paNa smila te cAlye ja jAya che. AgaLa jatAM eka jaNAe meTa! maMDapa mAMdhele joyA. aneka strI purUSane! samuha temAM ekaTho thayela hatA. tethI tyAM pUchyuM ke ahIM lAke kema ekaThA thayAM che ? kAIe kahyuM ke bhAi ! ahIM indradatta nAme sA patinA putra sAgaradattanA lagna che. atyaMta svarUpavAna ane kuLavAna ATha kanyA sAthe lagna che temanA nAma kumudA kumudana dA ghanazrI vasumatI padmazrI vimalA na MdA ane devakI anukrame che. ekI sAthe ADa kanyA paraNavA sAgaradatta jAna laine temaja vizALa parivAra sAthe Avela che. tethI tene A samuha che.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhI -dhammilakumAra karateA hateA. tyAM ja Ama haju teA pammila vAte pelA mAnmatta hAthI garjanA karate, AvI pahoMcyA tenA DathI vararAjA ane tenA dhvajanA tA jIva bacA vavA bhAgI gayAM. nAsatI vakhate pAchuM vALIne kanyA sAme jovA paNa UbhA na rahyo. saMsAramAM sahune jIva vahAlA che. hAthI tA doDatA sAme AvI ubhA rahyo che. TAi AdhAra ke AsarA vagaranI kanyAe gabharAI gai. have te sAmeja kALa dekhAye, hAthI te kanyAo tarapha vaLye, eTale rokakaLa ane rADArADa thaI gai. are e madAnmatta gajarAja ! A nirdoSa ane nikha`ga kanyAone mAravA jatAM tane zarama AvatI nathI ? hiM Mmata hAya tAkAta hoya te. mArI sAme Ava tyAre tArI tAkAtanuM mApa nIkaLaze. AthI hAthI gusse thaIne dhammila tarapha pharyAM, dhagnila te kaLAkuzaLa hatA hAthIne thakavatAM daDatu hatu eTale zarUAtamAM tA DAbI bAjuthI phera phudaDI pheraA. Ama ghaNA samaya sudhI baMnne vacce hariphAI cAlI pachI hAthI khUbaja thAkI gayA. kudaDI pharavAnI gAMte maMda paDI tyAre lAga joine smila chalaga mArI hArthInI upara ArUDha thayA ane aMkuza vaDe hAthInA kubha sthaLa upara aneka prahAro karyAM hAdhI garIba gAya jevA thaI gayA. lAka tenA parAkrama upara AkrIna thaI gayAM pachI hAthIne laI gajazALAmAM bAMdhI dIdheA. leAkeA dhasmilanA be meDhe vakhANa karavA lAgyA. A 296
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra hakIkta jANI rAjA paNa khuza thaye. tyAre dhammile rAjA pAse jaI praNAma karyA. ane rAjA tarata ja oLakhI gayA ke A te jamAIrAja che. tethI UbhA thaIne bAthamAM laI bheTI paDayA. rAjA bolyA he putra? ghoDI tane laIne UDe tyArathI AjasudhI banelI hakIkta mane jaNAva, dhamile te mujaba athathI iti sudhInI tamAma vAta karI ane rAjA te atyaMta AnaMda pAmyA ane kahyuM ke je tArA jevA samartha mANasa ahIM hoya to amAre ToI prakAranI ciMtA rahe nahiM, Ama rAjAe khUba sanmAna ApyuM. tyArabAda te mahele gaye ane potAnI traNe strIone mo. vAta karI sarvatra AnaMda relA. vasamA viyega pachI Aje madhura milana hatuM. mukha duHkhanI vAtAmAM samaya vahI rahyo. A bAju evuM banyuM ke pelI ADa kanyAo sAthe sAgadattanA lagna thavAnA hatA tyAM hAthI ja rahyA pachI sAgaradatta potAnA parivArane laI hoMze hoMze paraNavA AvyuM. ane lagnanI vidhi vagere taiyAra karavA lAge. te samaye AThe kanyAoe tene kahyuM ke he svAthI ! bIkaNa amane motanA mukhamAM mukIne jIva bacAvavA bhAgI nIkaLyA hatA. te samaye pAchuM vaLIne jovAnI paNa tayArI na hatI ane have kayA moDhe paraNavA Ave che! zarama AvatI nathI ! bhale tuM purUSa che paNa kharekhara jotAM te strIo karatAM paNa napAvaTa che, tArA jevA bIkaNa bAyelA purUSa sAthe ame lagna karavA mAMgatA nathI.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI-dhammilakumAra are ! izvarane mAna pADa ke kharA vakhate A hAthI AvI caDaye| ane tArA jevAnu N mApa nIkaLI zakayuM. maMgaLapherA pharyAM hote te! amAruM jIvana kharabAda thavAnuM hatu. tArA jevA svArthI ane kAyara sAthe amAre para Navu nathI paNa jeNe jAnanA jokhame amAruM rakSaNa karyuM. che evA vIra purUSane ame paraNIza. A vAta rAjadvAre gaI. rAjAe banne pakSane sAMbhaLyA pachI kanyAone temanI IcchA mujaba paraNavAnI majurI ApI. ane rAtnae khUbaja dhAmadhumapUrvaka A kanyAe sAthe milane paraNAvyo AThe strIe Ave vara meLa vIne hu` pAmI. ane smila ahIM agira agiyAra strIonA samudAya sAthe sukha bhegavI rahyo. rAjA dhamilane khUbaja cAhatA hatA. samaya joI ne teNe rAjAne samajAvI bhAI bhAI vaccene jhaghaDo patAvI kapiladeva ane vasudattane bhegAM karyAM, je kethI khanI zake tema na hatu te teNe sahelAithI karyuM. ane vasudatte pAtAnI putrIne svAmInA sAnnidhyamAM mokalI dIdhI, have eka divasa dhammila zAMtithI khurasImAM eTa hatA tevAmAM vIjaLInA jhabakArA mAphaka kei strIne AkAzamAMthI UtaratI joi. haju te vicAra kare che te pahelAM te tenI samakSa AvI UbhI rahI, ane cha. vaTI gussA karI elI hai smila ? te niraparAdhI ane dhyAnamAM mauna rahelA mArA bhAIne mAryAM che, te zu tArA jevA pApakArI ane dayAvAna mATe yAgya kahevAya ! vaLI mAru' ane 98
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhasmilanA vipula sasAra 299 mArI bahenanu ane bIjI kanyAonuM mana harIne tuM nAsI gaye. te zuM tane zaiAbhe che ! Ama karI amane satAvavAthI tane zuM phAyado thAya che. dhammila kahe he devI ! tu kahe che te vAta sALe sALa AnI sAcI che. paraMtu ajANatA thaI gayela pApa mATe vAraMvAra meNA mAravA e vyAjabI nathI. huM te khAlI talavAranI dhAra jovA mATe vAMsanA jhuMDane kApatA hatA. te samaye temAM tArA bhAI haze evI mane kayAMthI khabara hoya ? zuM huM jANI joine AvuM karU kharA ? ajANatAMja A ma banI gayu che. have pastAvA karavAthI zuM vaLe ? vaLI tamArA badhAnAM mana haravA badala me jarUra aparAdha karyA cheH tA have e aparAdhanI je zikSA karavI DAya te kare. huM hasate meTa sahana karI laiza. AthI vizeSa zuM kahuM ! A sAMbhaLI te vidyAdharI prasanna thaI gai ane belI citrasenAe tamAru vRttAMta amane kahyu hatuM. bhAinA vadha thavAthI amane du:kha ane gussA jarUra thayA tA hate ja paraMtu muni mahArAjanI vANI yAda AvI jatAM te duHkha ane gussA UtarI gaye che. ame tamane lAvavA mahelanI sIDI upara caDI dhajA pharakAvI hatI paraMtu utsAhanA atirekamAM yAnA raMga joyA vinAja caDAvI dIdhI ane ame sau kAganA DALe tArI rAha joi besI rahyAM, kanyAe aMdaroaMdara vArtA karavA lAgI ke ATalA samaya gayA chatAM te kema
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 dharmI-dhasmilakumAra ke amArI bhUla thaI che. ekane badale khIja dhajA caDAvI che tethI tame ahIthI cAlyA gayA haze. tyAra pachI Du tamane zeAdhavA AvI ghaNA gAma mAga bagIcA Azrama vagere sthaLee tapAsa karI paNa tamArA patto na maLyA. ame sau nirAza thaI gayAM. tame jANA che ke sneha tajavA ati muzkela che. tethI ame tamArI tapAsa cAlu ja rAkhI hatI. evAmAM Aje acAnaka mArI dRSTie tamArA darzana thayAM, mArA tRSAtura thayelA nayanene zAMti malI. have huM mArI bahena ane seLe kanyAe ApanI ja che ema samajo, ma kahuM te AkAza mAge dRzya thaI gaI ane ceDIvAramAM ja tamAma bahenapaNIo sAthe te pAchI AvIne hasato hasatI UbhI rahI. tyArabAda caMdrANInA rUpane bhulAvI de evI e tamAma kanyAe sAthe te paDye.. kAmI mANasA strIethI tRpta thatAM nathI te mujaba rati sarakhI aneka strIcchanA nira Mtara bhAgathI ullAsamAna rahevA lAgyA. Ana nru vinedamAM divasA pasAra karavA lAgyA.. eka divasa badhI strIo bhegI thaIne vAto karI Ana de pAmatI beThI hatI tyAre dhammile hasatAM hasatAM saune vaNu karI ke kamalAe te mane lAta mArI kADhI muka hete| mArA pratye khUbaja nArAja thai gai hatI. tyArabAda eka divasa vAtamAMthI vAta nIkaLatA vidya matIe kamalAne kahyuM ke bahena ? peAtAnA patine lAta
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ kasmilanA vipula saMsAra 301 mAravI e zu Agya kahevAya ? pati game tevA hAya, garIba hoya kadarUpe hAya. vyasanI hAya ke krodhI hAya paNa patine paramezvara mAnIne tenI pUjA karavI joI e. pete mAnItI rANI hoya ane patinI pUrepurI maherabAnI hAya ane patinI avagaNanA karAya ja nahi. jevI rIte DAhyo mANasa peTa bharIne jamyA hAya tAye annane paganI nIce kacaratA nathI. ApaNe game teTalA gusse thaie paNa pahelAM ApaNu sthAna viSe vicAra karavA joie. prajA game teTalI gusse thAya paraMtu rAntane mArI zakatI nathI tevI ja rIte patnie patine lAta marAya ja nahi, tyAre mAM macakoDI kamalA elI hai bahena ? strInA vAMka kADhave! bahu saheluM che. paraMtu jarA lA vicAra kare te samaja paDe ke tiraMga samaye strInI pAse tenI zAkayanuM nAma levuM e zuM UMcIta che? zAkayanuM nAma levu' eTale vagara hathiyA2e mAravu athavA te vagara agnie khALavAnu kAma che, tane khakhara haze ke zAkayane mAMDhethI te ahena jarUra vhIe chIe para Mtu hRdayathI te sAra! lAgatI nathI. gamatI heAtI nathI zeka rupI kAMTA hAya evI sthitimAM koi paNa strIne jIvavuM paNa gamatu nathI. vidyanmatI elI are meTI mhena ! purUSa haMmezA mAlika ja kahevAya eTale je page te lAta mArI hatI te paga kharekhara zikSAne pAtra gaNAya.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 dhamadhammilakumAra tyAre bUma pADIne anya sarva strIone bolAvI kamalA kahevA lAgI ke A mArA paganI pUjA kare. kAraNa ke je A pagathI patine lAta mArI na hota te tamane badhAne A pati maLata paNa nahi e to vicAre ? AvA parama upakArI pagane mAre joIe ke tenI pUjA karavI joIe! mAruM kahevuM mAne te A paganI pUjA karavI joIe, jenA kAraNe ApaNuM bhavuM thayuM hoya te parama upakArI kahevAya ane e parama upakArInI te pUjA ja thavI ghaTe. tyArabAda ekadA vidya~tIe dhamilane kahyuM huM nAtha ! ApaNe mAtra zarIrathI ja judAjudA chIye hRdayathI ekaja chIe. mATe ApanI jIbha upara sadAya jenuM nAma rahe che te vasaMtatilakA keNa che ane kayAM rahe che tenI tamAma hakIkta amane kahe jethI amone paNa AnaMda thAya. tyAre dhammila banAvaTI reSa karIne be he priya jetI nathI ke A kamalA ahIM tArI sAme ja UbhI che, tenI vAta mArA mukhe A sAMbhaLI zakaze nahi eka vAra te lAta khAdhI che have pharI vAra tenuM punarAvartana mAre karAvavuM nathI. tyAre kamalA belI he deva ! mArI thayelI bhulane vAraMvAra mane kahIne zA mATe duHkhI kare. che? tame sukhethI tamArI vasaMta tilakAnuM vRttAMta sarvane kahe mane koI jAtathI vAMdho nathI. huM paNa sAMbhaLavA Atura chuM, AthI saghaLI strIo bhegI karIne dhamile vasaMta
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammilane vipula saMsAra 303 tilakAnI hakIkta kahevA mAMDI. kuzAgrapura nAmanuM nagara che temAM gaNikAomAM sauthI zreSTha gaNikA nAme che, atyaMta manahara sauMdaryavAna ane lAgaNIzIla che, varSo sudhI huM tenA ghera rahyo chuM, eTale huM tene svabhAva barAbara jANuM chuM, jene meM kadI abhyAsa karyo na hate jene meM dIThA na hatA ke sAMbhaLyA paNa na hatA tevA kAmadeva viSenA bhAve ane kalA zikhavanAra e mArI prathama gurU che. bhale te gaNikA rahI paraMtu kharA hRdayathI cAhatI ane kAra dekhADatI mArA kAraNe eNe ghaNuM sahana karyuM che jethI haju paNa huM te vasaMtatilakAne cAhuM chuM. vighamatI kahe he deva ? jo ApanI AjJA hoya ane IcchA hoya to mane rajA Ape te tenI bhALa meLavI khabara laI AvuM. AthI dhamila kahe pahelAM kamalAnI rajA laI le, nahiMtara teNu bahu ja gusse thaI jaze. tethI teNI kamalA pAse rajA mAMgI kamalA. belI svAmInI AjJA malI gaI pachI huM deNa mAtra? mane zA. mATe halakI pADe che ! rajA malatAM vinmatI te tarataja AkAza mArge upaDI gaI ane tene samAcAra laIne pAchI paNa AvI gaI ane sarvanI hAjarImAM ja belI he svAmI purUSa svarUpe huM vasaMtatilakAnA gharamAM gaI, melAghelA kapaDAM paherela dayAjanaka hAlatamAM te eka khUNAmAM paDI hatI. nahatA sArA AbhuSaNe ke nahetA keI alaMkAre paherela.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ + + 304 gharmI-dhammilakumAra mukhethI mAtra dhammilanuM nAma uccAratI hatI. meM teNInI pAse jaIne kSemakuzaLa samAcAra pUchayAM paraMtu mane purUSa veSamAM joIne te kAMI ja bolI nahiM. jethI meM mAruM strI svarUpa dhAraNa karyuM ane tenI pAse jaIne bolI he bahena dhamithe ja mane ahIM mokalI che eTale huM tArA khabara aMtara pUchavA AvI chuM. Ama sAMbhaLatAja teNI atyaMta harSa pAmI ane pUchavA lAgI ke he bahena? mAre haiyAnA hAra sarakhe mila kayAM che ? tene keTale parivAra che? teo zuM kare che ! zarIre te sAja havA che ne ! huM te rAta-divasa emanI ja mALA japI rahI chuM emanA gayA pachI meM koI purUSane saparza paNa karyo nathI. ekaja TAIma jamuM chuM ane eka saMthArIyAmAM suI rahuM chuM. mArA svAmInA Aje samAcAra maLatAM mane apAra harSa thayo che. temaja tamArA vAraMvAra samAcAra pUchatI hatI. meM kahyuM ke dhamilakumAra hAlamAM caMpAnagarImAM rahe che. badhI rIte sukhI che mahAvyAddhivALA che. aneka strIo paraNyAM che ane bhoga-sukha bhegave che. te sAMbhaLIne tenuM mahe ane haiyuM AnaMdathI nAcI rahyuM ane mane kahyuM ke mArA svAmI nAthane ATale saMdeze jarUra pahoMcADaje ke vasaMtatilakA tamArI pAse bIjuM kAMIja mAMgatI nathI, paNa mAtra eTalI ja vinaMti kare che ke mane haiyAmAMthI UtArI nAMkhaze nahiM.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhasmilanA vipula sa'sAra 305 Aje Apa ATalA UMMcA zikhare birAjo che te RNIne AnaMda thAya che. paraMtu mArA koi pU-janmanA pApane kAraNe mAre tamArI judAi bhAgavavI paDe che. ane AzA che ke eka divasa te jarUra Avaze jyAre amAre viyeAga pAchA pharI saMcAga karAvaze. tyArabAda vidhumatI pAchIAvI. vidyunmIe AvIne vasa MtatilakAnA samAcAra ApyAM teNInI lAgaNI prata ane viraha vedanAnI vAta karI tethI yasmilanA hRdayamAM teNIne malavAnI tAlAvelI taMgI. tenA mAM uparanA bhAva joine vidyumatIe pUchyuM ke he nAtha ! Apa teNIne malavA jovAnI abhilASA rAkheA che evu spaSTa mane khAya che. smile kahyuM sAcI vAta che. teNIthI chuTA paDayAne ghaNuM. varSI gai gayAM chatAM kaDI bhUlye nathI. tarataja vidyAdharI vizrvansIe eka meTuM vimAna taiyAra karAvyuM sarva zrIe sAthe dhammila temAM beThe ane gheDIja vAramAM tee sau kuzAgrapura AvI pahoMcyA. pachI vimAnamAMthI na!ce UtarI vimAnane UMce AkAzamAM sthira karyuM ane sau vasa'tatilakA pAse gayAM, AciMtA ja dhammila parivAra sAthe AvI pahoMcatA satra AnaMda chavAyA. naMgaranA rA amitradamanane khakhara paDI ke nagaragreDanA putra smila aneka strIonA parivAra sAthe Avye che tethI rAntae temane khUba mAna-pAna sAthe dhAma-dhumathI praveza mahAtsava karAgye vaLI rAjAe tenu ghara saMpatti ane samRddhithI bharapura karIne pAchuM sapyu. aDhaLaka 20
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI dhammilakumAra lAke vAtA kare che ahA ! jIvatA nara bhadrA pAme te AnuM nAma, gaNikAnA ravADe caDIne mAbApa ghara ane sa'pattine nAza karanAra ja A putra che. Aje khApathI savAyA thaine nagaramAM unnata zaruM karI paNa tene! satkAra kare che. nagara ne! tenI thI joI rahe che. ahA ! zuM enA sarva labhyate ! zake che rAjA sAme AzcayathI puNya ! puNyana ! 306 te vakhate virahamAM taraphaDI rahelI yazeAmatIne laine teNInA pitA dhanavasu AvI ane AnaMda vyakta karyAM ane putrI soMpI. pU. muneipravarazrI e sapAdana karelA prakAzanA x1, kalpasUtra-bhASAMtara (be AvRtti) x2. upadeza mAlA bhASAMtara x3. pethaDakumAra haste jye tiSa xpa. pRthvIcandra guNasAgara *. 6. bhaktAmara AvRtti-4 (navasmaraNu pUjana sahita) zanazAstra 7. karmanI karuNa kahANI yAne bhImasena (AvRtti e) x8. kathA ratna maMjuSA 9. abhayakumAra x10. pradyumnakumAra bhAvi prakAzanA mahAprabhAvika uvasaggahara' tathA vairAgya kalpalattA x nizAnIvALA upalabdha nathI.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 saMyamanA paMthe caritranAyaka nagaranA aDhAre kAmanA mANase tene maLavA AvyA. te darekane dAna ane mAna ApI saMtuSTha karyA ane temanA devAmAMthI mukta banate gaye. pachI pitAnI gumAvelI AbarU pharI pAchI meLavI pitAnuM ghara pAchuM meLavyuM. ane nagaramAM tenI vAha vAha be lAvA lAgI. aneka thaLe e meTAM dAna karyA. ane eka moTuM vaibhavazALI - saMkhyA oDAvALe mATo mahela kharIdyo hajAre dAsa dAsadAsIe tyAM cAkarI rahyAM. eka divasa divAnakhAnAmAM moTAM senAnA bADa Upara dhamila beThAM hatAM tyAre vasaMtatilakA tyAM AvIne bolI he svAmInAtha, Aje ApaNAM bAraNAMmAM meM Apane bIjA veSamAM joyA hatA. Ama kema karyuM ? tyAre dhamila manamAM vicAramAM paDaye hato chatAM hasatAM hasatAM be ke tane manoraMjana karavA mATe ja ema kareluM. tenA gayA pachI dhamila vicAravA lAgyuM ke meM bIje kaI veza karyo nathI ke bahAra gaye paNa nathI tema chatAM A vasataMtilakA Ama kema kahetI haze? jarUra kaI bIje purUSa ahIM AvyA hovA joIe ane kaI gupta vidyAne jaNakAra haze tethI adraSya paNe mahIM Avate jato haze, te sivAya mArA hovA chatAM A gharamAM rahevAnI koinI tAkAta nathI. mAre game te rIte ane mAravo ja joIe.
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 dhamadhammilakumAra ema vicArI tene upAya zodhI kADhI gharanI aMdara ane bahAra badhIja jagAe sigharane bhUko pAvaDara patharAvI dIdhuM ane siMhasamAna baLavAna dhamila khullI talavAra hAthamAM rAkhI saMtAIne Ubhe rahyo. evAmAM adraSya vidyAdhara tyAM AvyA sigharanA pAvaDaramAM paDela pagalAMnI hAra joIne dhIravIra dhamile hAtha cAlAkI vAparIne talavAra ghA karyo. vighAgharanA be kakaDA thaI gayA para lakanA paMthe gaye. tyArabAda dhammile tene bhUmimAM dATI dIdho. vidyAdharane mAravAthI dhamilanA hRdayamAM kaMIka DaranI zaMkA utpanna thaI. AnuM vaira levA jarUra kaMIka Avaze ja, tethI dhammila bahu cetIne cAlate. eka divasa potAna. bagIcAmAM zekavRkSanI chAyAmAM beThA hatA. tyAM koI strIne bagIcAmAM pharatI joi. atyaMta davarUpavAna suMdara ane namaNI dehalatA nAjuka badana joI teNI tarapha AkakaMIne tyAM gaye. ane pUchayuM ke tuM keNa che ? ahIM kema AvI che ? tAre kenuM kAma che? tyAre te strI belI he bhAgyazALI ! sAMbhaLa vaitADhaya parvatanI dakSiNe azokapura nAme nagara che. temAM meghasena nAme rAjA che ane zazi. prabha nAme rANI che. temane meghajava nAme putra ane megha mAlA nAme putrI che temAMnI huM meghamAlA pote chuM. prajJapti vighAthI jANyuM hatuM ke meghajavane mAranAra vyakti A meghamAlAne pati thaze. ane A rAyelakamI bIjAnA hAthamAM jaze. - A sAMbhaLI mArI mAtA zaziprabhAnuM aMtara baLavA
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - saMyamanA paMthe caritranAyaka 309 lAgyuM. tyArapachI ame baMne bhAI-bahena sukha zAMtithI rahetA hatAM. AjathI traNa divasa pahelAM mAre bhAI huM kuzAgrapura jAuM chuM. ema kahIne gaye che. je haju sudhI pAchA AvyuM nathI. tethI tene zedhavA huM ahIM pharI rahI chuM lAke nA mukhethI meM sAMbhaLyuM che ke tamoe mArA bhAIne vadha karyo che. tethI khubaja gusse thaIne huM ahIM AvI chuM. mArA bhAIne mAranArane sIdhe karavA mATe AvI chuM paraMtu tamane joIne mAre guru ogaLI gaye che ane tamArA premamAM paDI gaI chuM. mATe Apa mane svIkAre ane mane premavarSAmAM snAna karAve AthI dhamile tyaja gAMdharva vivAha karI meghamAlAne svIkArI A rIte kula batrIsa kanyAo sAthe paraNyA. ane niraMtara bhaMga bhogavavA lAgyA. Ama bhegamayasaMsAra vahI jatA hatA. keTalAka samaya pachI kamalAe putrane janma Ape. tenuM nAma padAnAbha rAkhyuM. dhIme dhIme putra moTo thavA lAge. sArA vidvAna zikSaka pAse cagya vidyAbhyAsa karAvyA pachI pitanI sAthe rahIne vepAra ane vyavahAramAM kuzaLa banAvyuM. Ama karatAM karatAM te uMmara lAyaka thaye. ane gharane baje UpADI zake evI rIte taiyAra thaI gaye. keTalAka divaso pachI cAra jJAna dharAvanAra dharmarA nAme eka munirAja nagara bahAra udyAnamAM padhAryA. temanI sAthe temanA ziSyone moTo parIvAra paNa hate mahA tapavI ane jJAnI muniothI zobhatA hatA nagaranA rAjA vizAla prajA pUrvaka munirAjanA darzana karavA gayAM. te pahelAM rAjacihe
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 dhama-dhammilakumAra bahAra mUkIne gayAM. AkhuM nagara tyAM UmaTayuM hatuM. A joIne amila paNa pitAnA sakaLa parivAra sAthe darzana karavA gaye. munine behAtha joDI vaMdana karI pradakSiNA karI ane dezanA sAMbhaLavA beDe. | muni mahArAja bolyAM he sajajano ! A saMsAra asara ane malInatAthI bhareluM che. jinedhara bhagavaMtoe kahele dharma to bhAgyavaMtane ja maLI zake che. evA dharmane pAmI pramAda sevazo nahiM. dharmane jANakAroe pramAdane pAMca rUpe samajAvyuM che. te kaSAya, viSaya, magha. nidA ane vikathA ane kaSAyane cAra prakAre batAvyuM che te krodha, mAna mAyA ane lebha. mATe huM bhavyAtmA ! koine tyAga karo koI tamArA puthane nAza kare che. evI ja rIta mAna-mAyA ane lebha mAnavIne adhogatie laI jAya che. viSaye pAMca che tenA rasa-gaMdha-pazarUpa ane zabda eTalA prakAra che. e pAMce viye. mAnavIne haNI nAkhe che. mATe tame viSayethI chUTo. viSaya viSama viSa samA che evI rIte madha, nidrA ane vikathA mAnavIne adhaHpatanamAM lAvI jabarI pachaDATa khavaDAve che. ane e pAMce pramAde- zurA ane vidvAnonA dhama rUpI ratna paDAvI le che. jIvanamAM dharmaja sarvasva che. | he mahAnubhAva ! kAMIka samaje, pramAdane choDe, ALasa chAMDe ane dharmanI ArAdhanA kare, durgatine bhaya te sAme ja khaDe che. tenAthI bacavA samaja pUrvaka prayatna
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA paMthe caritranAyaka 311 AjathIja ane atyArathI ja zarU karo. A suMdara ava. sara pharI pharIne nahiM male. mAnava jIvana amulya che. ane devane paNa durlabha che. deve mekSamAM jaI zaktA nathI. mekSa meLavavA temane manuSya janma le ja paDe che ane manuSya bhavamAM tapa-japa ane sArI ArAdhanA dharma kara. vAthI ja mokSa meLave che. tamane te anAyAse manuSya janma maryo che. tene uttama upayoga karIne jIvana saphaLa kare. muni mahArAjanI AvI hRdaya sparzI vANI sAMbhaLI nagarajane bahuja AnaMdIta ane prabhAvIta thayAM. aneka lokoe gurUmahArAja pAse vrato lIdhA. sarva nagarajano vAya. bAda mike muni mahArAja pAse AvI namratAthI pUchayuM ke...he prabhu! mArI saMpadAnA kSama ane vRddhinuM kAraNe mane kaheze ? tyAre muni hasyA ane boDa che A tAra pUjama phaLa . A bharatakSetramAM bhRgukaccha nAme eka moTuM nagara che. tenI bAjumAM narmadA nadI vahI che. te nagaramAM eka mahAghana nAmane ma sa rahetuM hatuM tenA samagra kuTuMbIomAM te vaDIla gA.ta. maDAna mithyAtvI hate. jIvanamAM kadI dharma karyo na hatA ane dharmanuM eka vAkaya paNa sAMbhaLyuM na hatuM. jainadharmane eka zabda tenA kAne paDaye na hate. dharma zuM che. te paNa samajete na hate. atyaMta mithyAdraSTi vALo hato. jIvanamAM dayA ke hiMsAno taphAvata samajate na hato. tenI patni paNa pApathI malIna hatI. paraMtu temane putra nAme rasunaMda hatA te janmathIja ane svabhA vathI ja uttama cAritravALe hate.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 dharma-dhamilakumAra eka divasa evuM banyuM ke mahAghanane ghera keTalAMka mitre AvyA. temanI bhaktipUrvaka bhajana satkAra karavA vicAryuM. ghaNe vakhate ghera AvelA mitronI UMcA prakAranI AgatA svAgatA karI. temanA mATe bhAjanamAM jarUrI mAMsa kharIdavA eka mahemAnane sAthe sunaMdane bajAramAM mokalya. te kasAI vADAmAM gaye paNa mAMga vecAI gayeluM hatuM. bIjuM mAMsa sAruM na hovAthI teone mAMsa malyuM nahiM. AthI teo macchI bajAramAM gayAM. tyAM marelA mAchalA malI zakayAM nAhiM tethI pelA mahemAna jIvatAM malya sunaMde anicchA darzAvavA chatAM kharIdya. te laIne ghara tarapha vaLatAM eka jaLAzaya pAse AvyA tyAre mAchalAM sunaMdanA hAthamAM ApI Use rAkhyuM ane kahyuM ke huM DI vAramAM AvuM chuM ema kahI te dehaciMtA mATe gaye. sunaMda jaLAzayanA kinAre ubhe Ubhe jaLamAM je rahyo hato tenA hAthamAM mAchalAM pANI vagara taphaDI rahyAM hatAM tethI tenA dilamAM dayA AvI gaI eTale te mAchalAne sarevaramAM chUTA mukI dIdhA. mAchalAM jIva bacI jatAM pANImAM saDasaDATa bhAgI gayA. sunaMda bALaka hovAM chatAM vicAre che ke A badhA mANase kevA che? A mAchalIoe zuM bagADayuM che? zuM emanAmAM jIva nathI ! pitAnA vArtha khAtara AvA abola jInI hatyA kaI rIte vyAjabI kahI zakAya? adhama mANase ziyALAmAM ThaMDInI asara dUra karavA tApaNa saLagAve che. potAnA AtmAnA kSaNika sukha mATe hajAro
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA pathe caritranAyaka 313 nirdoSa jAnI hatyA kare che. saMsAramAM rahI aneka sukhe bhegavI cUkelA mANase jyAre matanI aNIe pahoMcyA hoya che chatAM tenA jIvana mATe keTalAya prANuone jIvatA raheMsI nAkhavAmAM Ave che te zuM dharma che? kharekhara A jagata dayA vagaranuM che. mane samaja nathI paDatI ke je loke pApa kArya karavAnI preraNA Ape che ane narakamAM javAne rasto batAve che tene samAjamAM mitra kahIe chIe to pachI duzmana kone kahevA ? A mitro ja kharekhara duzamane kahevAya paNa saMsAramAM ulaTI gaMgA vahI rahI che. sunaMde mane jaLamAM choDI dIdhA ane temanI kiDA jAte Ubho che. tevAmAM pele mahemAna AvyuM ane pUchyuM ke tene hAthamAM ApelAM mAchalAM kayAM gayA? tyAre teNe javAba Ape ke te mArA hAthamAM iva bacAvavA taraphaDI rahyAM hatAM tethI meM temane A jaLAzaya mAM cheDI dIdhAM. tethI te gusse thaI gaye ane be. are mUrkha ! nAdAna ! tArI chokaramatamAM te zuM dhyuM tenuM bhAna che? sAva buddhi vagaranA pAkya che ! kayAM tArA mAtA pitA ke vaDavAo ane kayAM tuM ? te je vagara vicAre kAma karyuM che tenuM phaLa tAre bhegavavuM ja paDaze. Ama gussAmAM ane kaDavA zabdo ane gALo bhAMDI na kahevAnA zabdo kahyA ane ghera AvI tenA pitAne sarva vAta kahI. tamArA putramAM kei akakala ja nathI. AthI tenA pitA tenA upara khUbaja gusse thayAM ane bolyAM. te zA mATe mane choDI mUkyA ! tane khabara nathI
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 dhama-dhammilakumAra ke mahemAne ghera AvyA che ane temane mATe bhejana vyavasthA karavAnI che ? have huM temane zuM khavaDAvIza? tyAre sunaMda belyA he pitAjI? meM kAMIja beTuM karyuM nathI. jevI rIte tamane tamAre mane mAre ane mitrone temane jIva vahAle hoya che tevI rIte A mane paNa temane jIva vahAle hoya che. temane mArA hAthamAM taraphaDatAM huM joI na zake. tethI meM pANImAM cheDI sakayA. Apa eTaluM kema samajatA nathI ke darekane pitAne jIva vahAluM hoya che? ApaNe pote ke sagAM vahAlA ke mitra parivAra sau pAi pAne cAlatA thAya che paraMtu jIvahiMsA karavAthI utpanna thayeluM bhayaMkara pApa te ApaNe ja bhogavavuM paDe che. te vakhate bAnAra hoI cheDA. vavA AvanAra nathI. kare te bhare AvA zitaLa vacane sAMbhaLI tene pitA samasamI rahyo. haiyAmAM duHkha ane divALe te bolyA are duSTa ! zuM ApaNe jaina chIe? zuM dayA e ApaNe dharma che ? A utsava kare paDe temaja kulAcAra che e badhAM bhegAM maLIne miSTa bhojana karavuM joIe. are dharmiSTha? bhUkha nAdAna? DIka te akakala rAkha, amArA kuLamAM tuM dipaka nahi paNa aMgAro pAka che. tArA kAryathI mAre nIcuM jovuM paDe che. ghaNA samaye AvelA AvA mitrone jamADavA joIe eve samaye tArAmAM dayA kayAMthI kuTI nIkaLI ? mane be AbarU karyo. huM temane zuM moM batAvIza? ema kahI nirdaya pitAe
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA paMthe caritranAyaka 315 putrane lAkaDIthI khUba mAra mAryo ane gharanI bahAra kADhI mUka. ghaNuM lekoe tene samajAvyuM ke bhAI! A te bALaka che. tenAmAM zuM buddhi hoya ! cherU karU thAya paNa mAvatara kamAvatara na thavAya, chatAM tene koI ghaTe nahiM ke bALakane pAcho belA nahiM. AvI rIte pitAe tiraskAra karI kADhI mUkyA chatAM haiyAmAMthI dayAne choDI nahi. ane tyAMthI cAlato thaye. pAtAnA dayALu svabhAvane kAraNe AjIvikA meLavI lIdhI ane jIvanAra dayA dharma pALI moMghere A mAnava bhava prApta karyo. dayA dharmanA pratApe manuSya thayA. kei eka parvatanI guphAmAM eka pallI che. bhayaMkara pApAcAra mATe jANItI che. temAM khUba ja kAMdhI ane dayA vinAne niSThura hRdayavALe maMdara nAme rAjA che. tene pati jevA ja ravabhAva ane guNavALI vanamAlA nAme patni che rAnaMdane jIva tenI kukSIe putra svarUpe janme. tenuM nAma hatuM sabha. dhIme dhIme moTo thato gaye ane pitAnA kuLane vaizya tAlima lIdhI e samaya jatAM te yuvAna . e daramyAna maMdara ekAeka mAMdA paDyA ane javA leNa roga lAgu paDaze, aneka upAyo karavA chatAM te baze nahi ane marIne nIca gatimAM gayA. tyArabAda tenA putra sarabhane tenI mATe sthApana karyo. prajAnuM pAlana poSaNa karate te saune priya thaI paDe. eka divasa potAnA parivAra sAthe hAthamAM zastro laIne najIkanA koI parvata upara gaye. tyAM thoDe dUra
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 dhI -dhammilakumAra keTalAka dubaLa purUSane jamIna upara najara rAkhIne hAthamAM koipaNa prakAranA hathiyAra vinAnA cAlyA jatAM joyAM, te manamAM vicAre che. mArI pallImAM rahetA mANase karatAM taddana judA prakAranA ja A mANaso jaNAya che. ane A kANa dekhAya che? mane lAge che ke A lekAnu dhana khAvAI gayu' haze tethI nIcI najara rAkhIne zeAdhatAM haze ane tenI ciMtAmAM dukhaLa khanI gayA haze AthI ja dhIme dhIme cAle che ane te dhana meLavavA koI devanI bAdhA rAkhI haze jethI mAthAnA vALa paNa UtArelA jaNAya che. temaja ahIM bhamatAM hovA chatAM koinA hAthamAM koija prakAranu hathiyAra paNa dekhAtu nathI. jyAre ma pallImAM hathiyAra vagaranA koi mANasa jAye nathI. Ama vicAratAM te tenI pAse gayA. tyAre teoe dharmalAbha kahI AzIrvAda ApyAM, sarale pUchyu ke tame keNa che! ? ahIM kema AvyA che? tyAre tee mukha upara mupati rAkhI khUbaja premajanaka mIThA madhurA svare melyAM. huM mahAnubhAva ! ame dharma jANanArA dharma karanArA dhamanA upadeza denArA ane dharmanA mArge cAlanArA jaina sAdhue chIe, amane muninA nAne jagatamAM sarve oLakhe che. tyAga mAnA ArAdhaka chIe. ame eka sathavArA sAthe cAlatAM cAlatAM vihAra karI rahyA hatAM paraMtu amArI dhImI cAla hovAthI ame te leAkeAthI chuTAM paDI gayA chIye ane rastAnI koi Na kArI na hAvAthI bhamatAM bhamatAM A raste AvI caDayA
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA pathe caritranAyaka 317 chIe. je ke ame mArga bhUlI gayA chIe paraMtu AgaLa jatAM jarUra amAro mArga maLI raheze. sAdhuone jemAM temanI mIThI vANI sAMbhaLI sarabha AnaMda pAme ane pUchyuM he dharmagra muni mahArAja ? A 5 lAke kaye dharma pALe che ? ane teno sAra zuM che? muni bolyA he vatsa? tuM kharekhara saraLa prakRti vALe che jethI dharma viSe jANavAnI rUcI thAya che. have huM tane TuMkamAM dharma samajAvuM. mAnava mAtrane pitAne jIva vahAluM hoya che tethI prANImAtra para dayA rAkhavI. keIpaNa prANIne duHkha thAya evuM kadI karavuM nahiM. anyAyI ane pApI rAjAne, chaLa kapaTa kare tevA mitrone, pAyA vinAnA makAnano ane je dharma mAM dayA na hoya tevA dharmane tyAga karavo joIe, nirdoSa prANI ke pakSIone vadha karIne mAnavI bhayaMkara pApa karma kare che ane pitAnI jAte potAnI sugatine bhaMga kare che. jevI rIte mastaka vinAnuM zarIra, staMbha vinAnuM ghara, yauvanadhana vinAnuM rUpa, vADa vinAnuM khetara, senApati vinAnuM sainya, putra vinAne parivAra, samaraNa vinA zAstra, jJAna vinAnuM cAritrya ane kamANI vinAnuM ghana kadI zobhatuM nathI ke TakatuM nathI tevI ja rIte dayA vagarane dharma paNa zubhatA nathI, meTA hAthIthI mAMDIne suphama katavA sudhInA tamAma jIvenuM rakSaNa karavuM teja khare dharma samajAvyo. dayA samajAvI ane puNyane mAge caDAvyuM tethI te khuza thaye ane muni mahArAjane mArge caDAvyA
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 dhama-dhammilakumAra ane patnInI hada sudhI mUkI Aje Ama paraMpara baMnee pitAnI pharaja bajAvI. have eka divasa sarabha pallI pati ghaNe bhIlanI ToLI ane hathiyAra laI kaIka sthaLe dhADa pADavA nIkaLe kAraNake teonI AjIvikA mATenuM A ekaja hathiyAra rUpa hatuM. eTale sarva bhalene temAM rasa hate. cAlatA cAlatA dara nIkaLI gayAM. sUryAsta thAya pachI ja aMdhArU thAya tenI rAha joI vanamAM chUpAI rahyAM. evAmAM sarabhane sAdhu munioe Apela upadezanA zabdo yAda AvyAM che parane pIDA jANatA ke ajANatAM paNa na ApavI ane A huM zuM karI rahyo chuM? parapIDAmAM pravRtta thayo chuM. kharekhara dhikkAra che mane ? nirdoSa mANasene mAravAthI temanuM, dhana haravArtha, gAyone temanA nAnA vAcharaDAMone viyAga karAvavAthI mArI paNa tevI ja sthiti thavAnI che. arere ? A hara mATe kudaratI ghAsa maLI rahe che. sarpo vAyuthI peTa bhare che. mAtra mANasane peTa bharavA mATe pApa karavA paDe che. A abhAgI peTa ja evuM che ke je kadI bharAtuM nathI ane ene khAtara aneka pApa karavA paDe che. mArI daSTie bhUkhe maravuM sAru, jaMgalamAM rahevuM paDe te paNa sAruM paraMtu adharmathI ke pApathI meLavelI lakSmI mANasane aghaH patana karAve che. mArI pAse A hathiyAra che. te mArA hAtha vaDe jIvahiMsA ja karAvaze pApanI kamANI karAvaze mATe mAre evA hathiyAra na joIe ema
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 sacamanA paMthe caritranAyaka vicArI hathiyAre! tyAM mukIne eklA ja cAlI nIka. gharamAMthI kAInI rajA levA paNa rahyo nahi ane koi eka jagAe jaine sadAcArI jIvana gALavA lAgyA, dhama ane dha dhyAna ane dhyAnanA sa MskAre haiyAmAM hatA tevI rIte jIvana pUM karyuM`` ane samAdhipUrNAMka maraNa pAmIne kuzAgra puramAM surendradattanA kuLamAM pammila tarIke tu' janma pAmyA. nahi he bhavyAtmAe ? janmanI sAthe mRtyu. sakaLAyelu ja che, mare te nahiM ke je na jo, te mATe te jJAnI ee ajanmA anavApuruSArtha karavAnA kahyo che. je savathA karahita thaine mare te kadApi janme ja janmanI sAthe jema mara ! saMkaLAyela che tema sAthe meAkSa saMkaLAyelA che. paNa temAM taphAvata ghaNA che ke janme te badhA ja mare e nizcita che, jyAre je mRtyu pAme te meAkSane pAme ja evuM nahiM, marIne janma lenArA ghaNA paNa marIne meAkSamAM janArA zuAMja AchA. maraNanI A viSama kALamAM A kSetrAmAMthI marIne mekSa na meLavI zakAya e jJAnInI vAta svIkAryuM che paNa sAthe sAthe sAthe samyak danuM jJAna cAritranI zuddha ArAdhanA karI levAya te mokSa najIka paheAMcI zakAya ke jethI meAkSa ApaNI najIkamAM ja banI jAya. samyagdarzanAdinI amegha ArAdhanAmAM lIna banIne mRtyune paNa sudhArI skrUtine bhAjana anI paraparAe meAkSane pAme che. mATe A jIvanamAM samyag darzana jJAna cAritranI evI zuddha ArAdhanA karU ane mAre mokSe
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 dharmI-kammilakamAra ja javu che, e jenuM raTaNa vAra vAra che te bhiva AtmAe nikaTanA mokSa gAmI paNa banI zake che. dhammilakumAra zuddha bhAvanA pUrNAMka dIkSAnA sayama mAnA rasika anelA vicAre che ke mAre dIkSA levI ja che. mA~ nirA karavI e mokSa gAmI mATe anivAya che. te mATe mAsakSamaNAdi tIvra tapazcaryAM, zuddha sayama, dasavidhati dharmo, pAMcasamiti traNagupti, aSTapravacanamAtAne samarpita khanI sva jIvanane sAdhI lauM. AvI bhAvanAmAM AtmagatabhAvamAM dhammilakumAra ramI rahyo che. jaina kula mAtra ratnatrayInI khANa kahevAya. te khANu mAMthI pattharAddhi bahu ja ochA hAya paNa ratnatrayAdinA ArAdhakA te khANamAMthI jovA maLe, jainakulamAM janmela janmane sudhAravA mATe dIkSA sivAya bIjo koi vikalpa saMkalpa kare ja nahi, A jaina kula e AtmAnuM evaresTa je mekSa sudhI pahoMcADavA mATe bAhedharI Ape che mATe sujJa janAe A jaina kulamAM janmIne mokSa prApti mATene ja gADha purUSArtha karavA joie...... jIvana te| janma mRtyu jarA ane roga evA aneka prakAranA DarathI bhareluM jIvana che. duHkhathI Dare che te mAnava nahi paNa vAnara che, pAMpathI Dare te mAnava che. cAra gati rUpa saMsArathI Dare te ja nArAyaNa yAne mekSa pAmI zake. dharmilakumAra vicAratAM vicAre che ke AgAmI bhava sudhAravA e mArA hAthamAM che. amUlya samaya cAlye! jAya che- jIvana kSaNe kSaNe ghaTatuM jAya che--jIvana purU thatAM
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA paMthe caritranAyaka pahelAM saMyama svIkArI kamanirjarA mATe karavA jarUrI che. jJAnIee jaNAvyu che ke eka divasa'pi jIve, vasuvAgae annunamaNo jai vi na pAvai meAkakha', avasa' vemANuie hAu !! ananya manapUrvaka eka divasa paNa pravajyAne pAmele jIva jo meAkSa na pAme te avazya vaimAnika deva thAya che. te! mAre mArA AAkI rahelA jIvanane sayamamAM pasAra karavu che- (jainamAtrane Aja vicAra hAya ke maravuM te sAdhunA kapaDAmAM) mATe te: kektimAM kahyuM ke "dhanuSyamAMthI chUTelu tIra.. mukhamAMthI khelAyela zabda...ane vahI gayele samaya kadApi pAchA maLata! nathI. tema udbhavelA sArA vicAra vAra vAra pAchA AvatA nathI. 3ra1 gADhapuruSA pApIenA sahavAsamAM kaDhI vasavuM nahi, satyanA vicArathI kadI pAchu haThavuM nahi ! dhammilakumAra bhAgavilAsamAM magna heAvA chatAM have te udAsInabhAve saMsA ramAM rahetA rAjagAdI rAjya zAsana calAvatA rahe che temane mahAnlR kavionI kAI kaDI yAda AvatAM vicAre che ke : seAnerI A jIvananI, ('matI ghaDI paLa jAya che. ni uge ne dina Athame, AyuSya ghaTatuM jAya che. lAkhe| ahIM cAlyA gayA, lAkhe paNa cAlyA jaze mATI taNI A jIMdagI, mATImAM malI jaze... je je dise che najaramAM, kSaNamAM badhuMya kSaya haze. AMkhA mIMcAtA Akhare, madhu mATImAM malI jaze. 21
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAMdhasmilakumAra sA kALa mane laI jAya athavA kALa mArA mArA kALIyA karI jAya te pahelAM huMja khUba sAvadhAna thaI jIvanane saphala manAvuM te mATe mAre A bhAgavilAsa rAjyapAta pApamaya jIMdagI cheDI devAnI jarUra che bairAgI anelA dhammila kumAranA AtmA jANye. jAgrata manelA AtmA puruSA kare che te tenA mATe meAkSa taddana najIkamAM che. 322 vizleSi yadghi saMsArAta meAkSaprApti' cakAMkSakSisa tadvendriyajaya katu, pheraya sphAra pauruSama huM AtmA tuM saMsArathI Dare che, meAkSa prAptinI tArI jo jhaMkhanA, tAlAvelI che. te! indriyAne jItavA mATe parAkrama phorava, pAce indriyAne jItavA tuM sAvadhAnI rAkha (vamAna eTasamenA leAka mukha prazaMsA sAMbha LavA kadAca meca jIte, I ramatamAM jIte, paisAthI, aubhavadhI, jIte paNa indriyothI jIte che te mahAna gaNAya) jeNe gharamAM bhayaMkara sarpa, agni, jaitAla, bhUtAdi joyAM tene te gharamAM rahevu gamatu nathI, tema je bhavyAtmAe A sauMsArane eLakhI lIdhA. ke sAMsAra viSamaya che. jenu mana saMsArathI virakta thayuM te AtmA saMsAramAM kSaNavAra paNa rahI zakto nathI. dhasmilakumAranA rUMvADe rUvADe, aNue aNue jJAnadazA prApta thayela che ke mAre na joie janma ke na joIe maraNa, mAre tA phakta meAkSa ja joie te mATe ratnatrayInI ArAdhanA karavI che.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA paMthe caritranAyaka 323 temAM cAritra e parama dhana che. bheganA tyAga vinA gI banI zakAtuM nathI mATe mokSAthInA haiyAmAM hoya ke dIkSA eTale jaina jIvanane hA, dikSA eTale jaina mAtranI mahatvAkAMkSA. dIkSA eTale jaina kulane jIvana maMtra, jainanuM ghara eTale dIkSAnuM dhAma, he dhammila ! pUrva janmamAM te jIvadayAnuM puNya karyuM. tethI tAre kSINa thayela zaibhava pAcho majabuta thaye. vinaya ane viveka samajato dhammila gurUnA mukhethI tenA pUrva janmanI kathA sAMbhaLIne te yAda karavA lAge. tene vAmajAyuM ke bhego reganuM ghara che, lakSamI caMcaLa che Aje che ane kAle nathI, strI ke sagAMsaMbaMdhI e svArthane sagAM che maryA pachI ke I meInuM koI nathI, pUrva janmanA trANunuM baMdhanA karmone kAraNe A janmamAM bhegAM maLIne pachI bIjA janmamAM koNa kayAM jAya che tenI keIne khabara paNa paDatI nathI. jIvana kSaNabhaMgura che. Ama samajI saMsAra uparathI mana uThAvI lIdhuM ane dharmamAM jeDI vicAra karato rahyo. jema kAmI mANasa halakI durAcArI strI paNa jete nathI. mAtra vAsanA pUrNa karavAnuM sAdhana mAne che tema saMsAramAM meha eTalo badho thaI jAya che ke janma jarA vyAdhi ke mRtyu nakkI hovA chatAM dekhAtuM nathI. jema bharamaka nAmanA rogavALe mANasa game teTalA prakAranA
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 ghamI-ghammilakumAra ane game teTalA pramANamAM bhojana khAya chatAM tene kadI saMteSa thatuM ja nathI. game tyAre kahe te bhUkhe ja bhUkhyA hoya che, tevI rIte saMsAramAM uparA uparI bhega sukha jogavavA chatAM kadI tRpti thatI ja nathI. DAhyA mANase ghaNA kalezevALA vaiSayika sukhane svIkAratA nathI. jIvana paryata cheTuM bolIne chaLakapaTa karIne corIne jhagaDIne ke khUnA marakI karIne game teTaluM dhana bheguM kare paNa te dhana tamAruM thatuM nathI. mRtyu samaye e badhuM ahIM ja paDI rahe che ane pArakuM ja bane che te pachI dayA dAna punyanA kAmamAM kema vAparavuM nahi? je AvatAM janmamAM paNa phaLa Ape che? saMsAramAM mUrkha mAnavI mAruM mAruM karIne mArI jAya che paNa samajato nathI ke AmAM kAMI tAruM nathI. je strIone tenA rUpamAM premamAM paDavAla banIne potAnA zarIra karatAM paNa tArA maraNa vakhate svArtha sAdhavAmAM ja paDI hoya che. tuM mare ke nahiM tenI emane koI ciMtA hetI nathI. je putrone adhika vahAlathI premathI khavaDAvI pIvaDAvI bhaNAvI gaNAvI paraNAvI temanuM piSaNa kare che te paNa tArA nathI. aMta samaye samazAnamAM citAmAM lAkaDAM padharAvI pAchA phare che ane tArI upArjana karelI lakSmI vagerene bhegave che. je zarIrane sAruM khavaDAvI pivaDAvI arajata kare che. cAmaDIe tela vagere mAlisa karI sAcavyuM
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanA paMthe caritranAyaka 35 che. vALane vaLa caDAvI suMdara banAvyA che te badhuM ja kSaNa bhaMgura che. ghaDapaNa AvavAnuM ja che ane e AvatAM badhuM ja naSTa thaI jAya che. maLe A deha mAnavane, bhUlyA kalyANa kAyAnuM, mUvA vakhate thaI samajaNa, pachI patAya to paNa zuM? AvuM badhuM samajIne vicArIne vairAgyanA bhAve dilamAM sakhate te dhammila gurU mahArAja pAse gaye. temanA caraNamAM namIne dikSAnI mAMgaNI karI ane yogya samaya joIne gurU mahArAje mahatsava pUrvaka tene dikSA ApI. TEST caritranAyaka dIkSA vIkAravA varaghoDApUrvaka jAya tyAra bAda sAdhunA tamAma AcAra jANI lIdhA. ane guru sAthe eka gAmathI bIjA gAme vihAra karatAM karatAM agiyAra aMge paNa abhyAsa pUro karyo. vaLI bhaNelAM zAstronA sUtronA artha paNa meMDhe karI nAMkhyA.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamI -dhAmmalakumAra strIo sAthe bhAgavela jema sApa kAMcaLI iMDIne UbhA rahetA nathI. bhAgI ja jAya che tema te sAMsArika sukhAne yAda paNa karatA nathI. hAvA chatAM Ine paNa yAda brahmacaryanI vADa khUba ja dRDha dIdhI hatI jethI kaMI paNa nA upara gaI asara thai nahi khatrIsa khatrIsa zrIe karatA nathI. nava prakAranI ane majabuta rIte bAMdhI kaTAkSa khANanI tenA 36 ghaNA varSoM sudhI aneka sAMsArika sukhano tyAga karyAM. - sAdhupaNuM khuba ja zuddha rIte-aDaga rIte pALatA - TADha taDakA ane varasAda vigere kaSTo upasargAne samabhAva thI sahana kare che. kanirA mATe duHkha bhogavatA manamAM kaleza thate; nathI, bhUtakALanA mahApurUSAne yAda yAda karIne sAdhu jIvananI suvAsa pAmI; gAmegAma vidvAra karI leAkAne upadeza ApatAM dharma samajavatA. ane dhama kAryonI preraNA karatAM suMdara rIte saMyama pALI rahyAM. ane Thera Thera vihAra karatAM peAtAnA aMtaHkALa najIka AvI gayA jANIne anazana grahaNa karI. trI: divasa uttama dhyAnamAM rahI azruta nAmanA devaleAkamAM gayA. pUrvabhavamAM AdarelI krayA AbhavamAM pAmela yA dharmanA prabhAve saMyamI banyA. te devalAkamAM te bAvIsa sAgaropamanu sukha bhayuM... Ayu. bhAgavI mahA-videha kSetramAM janma pAmaze. uttamakuLamAM janmI dIkSA lai AkarI tapazrcA karI - pApane mALI - ajaraamara manI meAkSamAM jaze.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - saMyamanA paMthe caritranAyaka ubhayalakane sudhAravA mATe jIvadayAnuM pUrNa pAlana kare, karAve ane tenA mATe egya kAryavAhI kumArapAla rAjAnI mAphaka kare - Atmika dharmane pAmI zAzvatA sukhane pAme... | vikramAditya rAjAnA zAsanamAM Azare 1462 nA varSamAM manane viSe manehara, Atmika guNone pragaTAvanAruM, janma-pApathI mukta karAvI ajanmA banAvanAra evuM, A caritrane samajAvanArA, batAvanAza, mahAna upakArI, zAstra siddhAMta pAragAmI zrI yazekhara sUrIzvarajI mahArAjAnI zreSTha kRti AbAla vRddhane bhAgya banI rahe ane yAvaccandra divAkara graMthanI alaukikatA rahe, jagatanA ja heya upAdeya samajI heyane choDIne upAdeyane anusare ? ane mekSamArgane pAmI Atma kalyANa sAdhe.... suvicAra te manuSya mahAna che, je AtmAnA AnaMdathI tRpta hovAne lIdhe bIju kaMI IcchatuM nathI. ane je Icche che te anya jIvenuM paNa sAcuM sukha ja Icche che. A AtmAne AnaMda AtmajJAna dvArA saMpanna thAya che. te AtmajJAnanuM mukhya sAdhana pAtratA prApta karI saMta puruSe pAsethI satya tatvane bodha pAma te che. ane prApta thayelA bedha pramANe pitAnA jIvanane eka navIna, divya suMdara ane svAdhIna DhAMcAmAM DhALavA mATe satata puruSArtha
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 dhamadhammilakumAra maya rahevuM te che. jIvanamukta thaI paramAnaMda anubhavI janma-maraNathI rahita thaI jAya che. Atma dravya mULa svabhAve zuddha che. AtmAnA guNa paNa zuddha che. paryAya e dravyane avasthArUpa eka aMza che, paryAya mahAsamarthazALI che, paryAyathI AtmA eALakhAya che. paryAyanI zuddhi e Atma svarUpane pragaTa kare che ane paryAyanI azuddhi AtmAne AvaraNa kare che. samaye samaye paLe paLe paryAya rUpAMtara thayA kare che. jenI eka paLa svAdhIne tenuM jIvana svAdhIna. jIvana svAdhIna tene mekSa svAdhIna che. jaya he zrI jinazAsanane jaya he zrI ya zekharasUrIzvarajIne jaya he samudradatta ane subhadrAne, jaya he dhampilakumArane jyavaMtu rahe dhama-dhampilakumAra vaH sma pAnu
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanae dharmane kayAre paNa na bhUlA-ke jethI AtmA vikRttimAM jAya nahi. AtmA e Atmagata guNo meLavavA e ja kharI AtmAnI prakRtti che. saMsAra-saMsAranA sAdhana tenA uparanA rAga e vikRtti che... mATe ja AmAthIe Amane AmAvaDe AtmAmAM rahelA Atmagata guNe jovA e anivArya che...... tAraka parama gurudeva parama pUjaya AcAryadeva zrI vijaya yazobhadrasUrIzvarajI ma.sA. nA caraNomAM koTi koTi vaMdana muni candragupta vi. zrI jana nagara jana saMdha AvaraNaH papu prinTasa", amadAvAda, phona 2306 3