Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI RskiAliddha zrI ( 4 vAcanI pradAtA: pa.pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sU.ma. prakAzane zrI anekAntaprakAzana jaina rilIjIyasa TrasTa
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dazavaikAlika sUtra (adhyayana 1, 2) A : vAcanA pradAtA : 5.pU. paramazAsanaprabhAvaka pUjyapAda sva.A.bha.zrI.vi. rAmacandrasUrIzvarajI ma.nA pAlaMkAra 5.pU. sva. A.bha.zrI.vi. mukticandrasU.e. nA ziSyaratna pa.pU. sva.A.bha.zrI.vi. amaraguptasUma.nA ziSyaratna pa.pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sUma. - : prakAzana : zrI aneka prakAzana jaina rilIjIyasa TrasTa : Arthika sahakAra : pU.mAtuzrI lakSmIbahena maMgaLadAsa ghaDIyALI vIjApuravALAnA AtmazreyArthe zAha kailAsabahena IndrajitakumAra taraphathI .sA.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dazavakAlika sUtra AvRtti : prathama nakala : 1000 dvi. jeTha vada 1 vi.saM. 2063 : prAptisthAna : zA. mukuMdabhAI ramaNalAla 5, navaratna phleTsa navAvikAsagRha mArga pAlaDI, amadAvAda-7 * pramodabhAI choTAlAla zAha 102, vorA AziSa * 5 solIsITara roDa, malADa (IsTa), muMbaI-97 jatInabhAI hemacaMda zAha komala' chAparIyA zerI mahIdharapurA surata-3 : phoTo kaMpojhiMga : priTala aMTasa, pUnA-411037.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dazavaikAlika sUtra * prathama zrI kumapuSpaka adhyayana ka anantopakArI zrI arihanta paramAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA zAstrakAra paramarSiono prayatna eka ja hoya che ke A asAra saMsAramAMthI ApaNe sau mukta banIe-tevo upAya batAvavo. atyAra sudhImAM AvA aneka mahApuruSoe ApaNA hita mATe prayatna karyo che. e mahApuruSonA prayatnane anurUpa ApaNe paNa ApaNA hitane sAdhavA mATe tatpara banavuM che. e ja AzayathI Aje ApaNe ApaNA paramopakArI caudapUrvI zrI zayyabhavasUri mahArAjAe raceluM "zrI dazavaikAlika sUtra' vAMcavAnI zarUAta karavI che. A sUtra evuM che ke je A pAMcamA ArAnA cheDA sudhI TakavAnuM che. A pAMcamA ArAmAM zrutajJAnano hAsa thato Avyo che ane haju thato rahevAno. chatAM aMte A sUtra rahevAnuM che. pAMcamA ArAnA cheDA sudhI je sUtra TakavAnuM che e sUtra ApaNane sAMbhaLavA maLe, eno artha ApaNane samajavA maLe - e ApaNI paramabhAgyazAlitA manAya ne ? A bhAgyazAlitAne saphaLa karavAnA AzayathI ja A vakhatanI vAcanAzreNImAM ApaNe A viSaya pasaMda karyo che. tema ja kevaLa sAdhubhagavantone uddezIne racAyelA A sUtranAM dasamAMthI cAra adhyayana sUtrathI ane arthathI bhaNavAnI zrAvakone paNa anujJA che-e kAraNathI paNa A sUtranAM cAra adhyayana vAMcavAnuM nakkI karyuM che. A sUtramAM sAdhupaNAnA AcAranuM varNana hovA chatAM zrAvako AgaLa e vAMcavAnuM prayojana e che ke zrAvakapaNAmAM rahevA chatAM zrAvakanI najara to sAdhupaNA upara ja maMDAyelI hoya. sAdhupaNA sivAya kalyANa nathI-evuM jenA haiyAmAM vaseluM hoya tenAmAM sAcuM zrAvakapaNuM Ave. jene sAdhupaNA pratye prema hoya, jene sAdhu thavAnuM mana hoya te sAdhunA AcAra sAMbhaLavA sadA tatpara hoya ne ? zrAvaka kone kahevAya? zrAvakapaNAnA AcAra pALe ane sAdhu thavA mATe sAdhupaNAnA AcAra sAMbhaLe tenuM nAma zrAvaka. AvA zrAvaka mATe A sUtranAM cAra adhyayana bhaNavAnI anujJA che. sAdhu thavuM nathI mATe jeo gRhasthapaNAmAM rahyA hoya temane A adhikAra nathI. sAdhu thavAtuM na hoya mATe gRhasthapaNAmAM rahyA hoya tevAone A adhikAra che. sAdhupaNAno puruSArtha pAMgaLo paDe-e bane, paraMtu tenI IcchA to koI saMyogomAM pAMgaLI na banavI joIe. jiMdagInA chellA zvAsa sudhI - sAdhupaNuM laI na zakIe e bane paNa "sAdhupaNuM levuM che' evI IcchA vinAno eka samaya paNa na javo joIe. jenA zvAsozvAsamAM sAdhupaNAnuM raTaNa hoya tevAne (1)
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhasthapaNAmAM paNa paramapada hatheLImAM hoya. Aje varasothI dharma karanArAe kyAre ya vicAryuM che ke sAdhupaNAnI IcchA keTalI che ane sAdhupaNA mATe puruSArtha keTalo karyo ? Aje moTAbhAganA ArAdhakavarganI e manodazA che ke dharma karavo che paNa sAdhu nathI thavuM. zAstramAM kahyuM che ke - mArgAnusArIpaNAno dharma tene apAya ke jene samyaktva joItuM hoya, samyaktva tene apAya ke jene dezavirati joItI hoya, dezavirati tene apAya ke jene sarvavirati joItI hoya ane sarvaviratI tene apAya ke jene vItarAgatA joItI hoya. jene phaLa joItuM hoya tene upAyamAM pravRtti karAvAya. phaLanI icchA vinA upAyamAM pravarte te upAyane paNa bagADayA vagara na rahe. sAdhupaNAnI icchA vinA je zrAvakapaNAnA AcAra pALe tenA zrAvakapaNAmAM bhalIvAra na Ave. tame gRhasthapaNAmAM rahyA cho, te sAdhu thai zakAtuM nathI mATe rahyA cho ke sAdhu thavuM nathI mATe rahyA cho ? sAdhupaNAnI icchA vagara UMcAmAM UMco gRhasthapaNAno dharma pALavAmAM Ave toya te phaLadAyI banato nathI, mAtra kAyakaSTasvarUpa banI rahe che. dharmanuM phaLa mokSa che ane e mokSane meLavavAno mULabhUta mArga sAdhupaNuM che. jene mokSe javAnuM mana hoya tene e mokSanA mULabhUta mArgane jANavAnuM, jANIne pAmavAnuM mana na hoya e bane ? mokSa mATe dharma karanArane sAdhupaNuM na maLe teno raMja na hoya e kema cAle ? sa. moTI uMmare to sAdhupaNAnI icchA kyAMthI thAya ? moTI uMmare khavAtuM nathI, khAdheluM pacatuM nathI, chatAM khAvAnI icchA thAya che ne ? moTI uMmare kamAvAnuM mAMDI vALyuM ? khAvApIvAnuM mAMDI vALyuM ? ke cAlu che ? pacatuM na hoya to pAcana mATenI goLI laIne paNa khAvAnI taiyArI che ne ? khAvAnI ruci na jAge to tene mATe paNa davA levAnI taiyArI che ne ? khavAtuM na hoya, pivAtuM na hoya to naLI dvArA paNa AhArapANI laIne jIvana TakAvavuM che ane ahIM sAdhupaNAnI mokSanI icchA jIvatI rAkhavA mATe koI prayatna nahi ? moTI uMmare paNa arthakAma vagara na cAle ane dharma-mokSa vagara cAle ? AhArapANI e jIvanano AdhAra nathI, dharmAtmA mATe to mokSanI ane sAdhupaNAnI icchA e ja jIvanano AdhAra hoya. A AdhAra gumAvI beThA hoya ane pAchI enI ciMtA paNa na hoya evAone dharma kaI rIte phaLe ? sAdhupaNA upara najara sthira karyA vagara koI paNa rIte kalyANa thAya evuM nathI. eka vAra sAdhupaNAnuM sAcuM svarUpa tamArI najara sAme AvI jAya to A ja jIvanamAM sAdhupaNuM pAmavAnI icchA thayA vagara rahe nahi. eTale A zrI (2) -
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazavaikAlikasUtranA AdhAre ApaNe bhagavAne bhAkheluM sAdhupaNuM kevuM hoya che te samajI levuM che. A sUtra zrI zaSyabhavasUri mahArAjAe saMsArIpakSe potAnA putra zrI manaka muni mATe AtmapravAda vagere pUrvomAMthI uddharIne racyuM che. tenA upara niyukti zrI bhadrabAhusvAmI mahArAjAe racI che ane bhASyanI racanA zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNe karI che. sUtranI, niryuktinI tema ja bhASyanI gAthAo upara TIkA zrI haribhadrasUri mahArAjAe karI che. mokSe javA mATe nIkaLelA mumukSuone mArganA svarUpanA jJAnamAM tathA pAlanamAM koI paNa jAtanI dvidhA na thAya te rIte spaSTapaNe sAdhupaNAno mArga A cAra cAra mahApuruSoe AmAM samajAvyo che. cAra cAra mahApuruSoe A zrI dazavaikAlika sUtra dvArA mokSane sAdhI ApanAra sAdhupaNAne samajAvavA mATe je puruSArtha karyo che, enA uparathI paNa A sUtranI tema ja sAdhupaNAnI kiMmata ApaNA haiyAmAM aMkAI javI joIe. mokSe javAnI icchA thayA pachI ane mokSe javA mATenuM A suMdara sAdhana che evuM jANyA pachI paNa A jIvanamAM ApaNe sAdhupaNuM pAmI na zakIe ke pAmIne sArI rIte ArAdhI na zakIe to, kAM to ApaNe mUrkhaziromaNi chIe kAM to kamanasIba chIe-ema mAnavuM ja rahyuM. A sUtra vAMcavAnI zarUAta karavA pahelAM tenI racanA kevA saMyogomAM thaI te vRttAnta paNa jANavAjevo che. mahApuruSo potAnA jIvanamAM mahApuruSatAne kevI rIte pAmatA hoya che, te temanA jIvanaprasaMgo uparathI jANI zakAya che. mAtra guNagAna gAvA mATe mahApuruSonA prasaMgo zAstramAM AlekhavAmAM nathI AvatA, paraMtu ApaNI daSTie je azakya ke agharuM lAge te, mahApuruSoe potAnA jIvanamAM keTalI sahelAIthI zakya banAvyuM hatuM te jANavA dvArA ApaNe paNa ApaNA jIvanamAMthI mArga pratyenI udAsInatAne TALIne mArganI ArAdhanAmAM samutsuka banIe - e paNa eka Azaya A kathAnakonAM nirUpaNamAM rahelo hoya che. zAstranA pAne lakhAyelA siddhAnto jIvanamAM apanAvI zakAya evA che - evI zraddhA ApaNA haiyAmAM bese e mATe mahApuruSonA jIvanavRttAMto khUba upakAraka nIvaDe che. A zrI zayyabhavasUri mahArAjAnA kathAvRttAntane jaNAvatAM zrI TIkAkAra paramarSi pharamAve che ke - A covIsInA carama tIrthaMkara zramaNa bhagavAna zrI mahAvIraparamAtmAnA ziSya zrI sudharmAsvAmI nAmanA gaNadhara hatA. temanA zrI jambusvAmI nAmanA ziSya hatA ane temanA paNa zrI prabhavasvAmI nAmanA ziSya hatA. A zrI prabhavasvAmI mahArAjAne koI eka madhyarAtrie e pramANe ciMtA thaI ke mArI pATe koNa Avaze ? AvI (3)
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciMtAthI teozrIe potAnA gaNa tathA caturvidha zrIsaMghamAM upayoga mUkyo. paraMtu koI evo yogya jIvana jaNAyo ke je gacchanI paraMparAne avicchinnapaNe calAvI zake. tyAre anyadharmIomAM upayoga mUkyo ane rAjagRha nagaramAM yajJa karatA evA zaabhavabrAhmaNane joyA. A zayyabhavabrAhmaNane yogya jANIne temane pratibodhavA mATe rAjagRhanagaramAM AvIne be sAdhuone kahyuM ke tamAre yajJamaMDapamAM jaIne bhikSA mATe dharmalAbha Apavo ane te brAhmaNo tamAro tiraskAra kare tyAre tamAre kahevuM ke - "aho rum maho mu, tavaMta jJAyate param !" (aho kaSTanI vAta che, kaSTakArI che, paraMtu tattva zuM che - e jANatA nathI.) A rIte gurunA AdezathI te be sAdhuo yajJamaMDapamAM gayA ane brAhmaNoe temane bhikSAno niSedha karyo tyAre temaNe kahyuM ke - 'prado kham.....' - A vacano dvAramAM UbhA rahelA zayyabhava brAhmaNe sAMbhaLyAM. e sAMbhaLIne teo vicAravA lAgyA ke - "A to upazAnta ane tapasvI evA jaina sAdhu che teo kyAre paNa khoTuM bole nahi, mATe jarUra AmAM kAMIka rahasya che. e vakhate jaino mATe lokonA haiyAmAM kevI chAyA hatI, e samajAya che? jaina ane jUThuM bole e bane ? ame eka sthAne comAsA mATe rahelA tyAre amArA upAzrayanI, nIce be chokarIo ramatI hatI. temAM eka khristInI chokarI hatI ne bIjI jainanI chokarI hatI. e jainanI chokarI ramatAM ramatAM kaMIka khoTuM bolI eTale pelI khristInI chokarI ene kahevA lAgI ke, 'tuM jaina thaIne jUThuM bole che? zarama nathI AvatI ?' e khristI chokarInA manamAM jaino mATe kevI chApa haze ? jaino kadI jUThuM na ja bole ne ? AjanA jaino mATe AvuM kahI zakAya kharuM? anyadharmIonA haiyAmAM paNa jainadharmanI UMcAmAM UMcI chApa hatI te chApa Aje jaLavAya evuM lAge che ? AjanA tamArA vyApAradhaMdhA lagabhaga jUTha upara ja nabhe che ne? jUThuM bolavuM - e to tamAre tyAM vyApAranI hoziyArI gaNAya ne ? AjanA jainone evA vyApAranI phAvaTa paNa vadhAre hoya ne? jUThuM na bole evo jaina Aje maLavo muzkela che ne? vyavahAranI vAta to javA do have to zAstranA viSayamAM paNa jUThANAno pagapesAro thavA mAMDayo che. je zAstranA jJAtA sAdhuo mATe AvI UMcI chApa hatI te zAstranA jANakAra kahevAtA sAdhuo Aje majethI zAstranA manaphAvatA UMdhA artha karI anekone unmArge dorI jatA hoya to te kevI viSamadazA kahevAya ? dharmasthAnamAM, dharmanA viSayamAM paNa, jUThuM na bolanArA maLavA durlabha che. ApaNuM parama sadbhAgya che ke AvA kALamAM paNa ApaNane A zrI dazavaikAlika sUtra tathA teno yathArtha bodha
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ karAvanAra gurubhagavantono bheTo thaI gayo. tame ke ame unmArganA pravAhamAM taNAI na jaIe e mATe zAstranA samyam artha karavAnuM zIkhavanArA mahApuruSanI chAyA ApaNane maLI e kAMI jevItevI bhAgyazAlitA che? bhagavAnanuM zAsana ekavIsa hajAra varasa sudhI cAlavAnuM che. zAsananA cheDe to A sUtranAM mAtra cAra ja adhyayana rahevAnAM che. ApaNane to A sUtranAM dasadasa adhyayana ane uparathI be cUlikA jANavA, samajavA, AcaravA mATe maLI che. Ama chatAM saMsAranA sukha khAtara ke game tevA sAhitya mATe ApaNA kImatI jIvanane veDaphI nAkhavuM-e buddhimattAnAM lakSaNa nathI. anyadarzanI jeTalI paNa zraddhA ApaNane ApaNA paramatAraka deva-guru-dharma upara thaI jAya toya ApaNA jIvanamAM parivartana AvyA vinA na rahe. A bAju zayyabhavabrAhmaNane tattvamAM zaMkA paDavAthI potAnA adhyApaka pAse jaIne pUche che ke, "AmAM tattva zuM che?' temanA adhyApaka kahe che ke-veda ja AmAM pramANabhUta che. tyAre zayyabhavabrAhmaNa kahe che ke - "A jaina sAdhu khoTuM bole nahi mATe jarUra tattva kAMIka juduM che. jo mane sAcuM nahi kaho to tamAruM mastaka chedI nAkhIza.' AthI temanA adhyApake ziracchedanA bhaye kahyuM ke - "A yajJanA staMbhanI nIce arihaMta paramAtmA zrI zAMtinAtha bhagavAnanI sarva ratnamayI pratimA che. e arihaMta paramAtmAe jaNAvelo dharma e ja tattva che. A rIte adhyApake sAcI vigata jaNAvI tethI te zayyabhavabrAhmaNa adhyApakanA pagamAM paDyA ane yajJasaMbaMdhI upakaraNa vagere adhyApakane soMpI pote pelA be sAdhuone zodhatA zodhatA AcArya bhagavanta zrI prabhavasvAmI mahArAja pAse AvyA. tattva ane atattvano bheda samajAyA pachI atattvano tyAga karI tattvano svIkAra karavA keTalI vAra lAge ? jene satyano khapa hoya ane koI paNa jAtano svArtha naDato na hoya tene sAcuM samajAyA pachI varasothI AcareluM paNa khoTuM choDatAM vAra na lAge. Aje sAcuM samajanArA paNa sAcAne svIkAravA ja taiyAra na thatA hoya to tenuM kAraNa temaNe jAte ja vicArI levuM. zaabhavabrAhmaNa AcAryabhagavantane tathA bIjA badhA sAdhu bhagavantane namaskAra karIne kahe che ke - "sAco dharma zuM che - e mane samajAvo'. AthI AcAryabhagavanane te zayyabhavabrAhmaNane, sAdhupaNAno dharma ja tattva che- e pramANe samajAvyuM. e sAMbhaLatAMnI sAthe ja teo pratibodha pAmyA ane AcAryabhagavanta pAse pravrayA (dIkSA) grahaNa karI. AcArya bhagavAna pAse zAstronuM adhyayana karI ane saMyamanuM suMdara pAlana karI anukrame teozrI cauda pUrvanA jJAtA thayA.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre zayyabhava brAhmaNe dIkSA lIdhI tyAre temanI patnI garbhavatI hatI. dIkSA bAda teNIe putrane janma Apyo. lokoe tenuM manaka nAma pADyuM. A putra jyAre ATha varasano thayo tyAre eka vAra teNe mAtAne pUchyuM ke, 'mArA pitA koNa che ?' tyAre mAtAe kahyuM ke 'tArA pitA to dIkSA laIne sAdhu thayA che.' A sAMbhaLI manakane paNa dIkSA levAnuM mana thayuM. AthI tyAMthI bhAgIne te pitAmuni je nagaramAM hatA tyAM pahoMcI gayo. te vakhate AcAryabhagavanta caMpAnagarImAM vihAra karatA hatA. pelo bALaka paNa caMpAnagarImAM Avyo tyAre, AcAryabhagavanta zrI zayyabhavasUri mahArAjA te vakhate bahAra saMjJAbhUmie gayelA hatA te sAme ja maLyA. rastAmAM A bALakane jotAMnI sAthe AcAryabhagavantane tenI pratye sneha jAgyo. pelA bALakane paNa AcArya bhagavantane jotAMnI sAthe sneha jAgyo. snehanA saMskAra kevuM kAma kare che ? paraspara eka bIjAne jANatA na hovA chatAM jovAmAtrathI parasparanI pratye snehane janmAve che. te bALake AcAryabhagavantane vaMdana karyuM eTale AcAryabhagavante tene pUchyuM ke 'hai bAlaka! tuM kyAMthI Avyo che ane tuM kono putra che ?' tyAre pelA bALake kahyuM ke 'huM rAjagRha nagaramAM zayyabhava nAmanA brAhmaNano putra chuM. mArA pitA sAdhu thayA che eTale mAre paNa sAdhu thavuM che. mATe ja mArA pitAne zodhavA mATe huM ahIM Avyo chuM. tame emane jANo cho ? tyAre AcAryabhagavante kahyuM ke 'huM emane jANuM chuM, te mArA mitra che, huM ane e banne ekajevA chIe. tethI tuM mArI pAse ja dIkSA laIza ?' tyAre bALake kahyuM ke - 'sAruM, e pramANe karIza'. A rIte pote ja tenA pitA che e pramANe te bALakane ke anya koI sAdhune jaNAvyA vagara AcAryabhagavante te manaka nAmanA bALakane dIkSA ApI. tyAra bAda temaNe upayoga mUkIne joyuM ke A to mAtra cha mahinAnuM ja AyuSya dharAve che. have zuM karavuM- AvI ciMtAthI temaNe vicAryuM ke - ''caudapUrvIo jo koI kAraNa utpanna thAya to cauda pUrvamAMthI uddhAra karIne sUtranI racanA kare che. mAre paNa A prayojana upasthita thayuM che.'' ema samajIne A zrI dazavaikAlika sUtranI racanA karavAnuM zarU karyuM. enI racanA pUrI thaI tyAre divasa thoDo ja bAkI hato. A rIte vikAle arthAt saMdhyAsamaye tenI racanA thaI hovAthI tema ja tenAM daza adhyayana hovAthI A sUtranuM 'dazavaikAlika' A pramANe nAma paDayuM. zrI manakamunie alpa kALamAM ja sUtrathI ane arthathI A sUtrane kaMThastha karyuM ane enA adhyayana dvArA suMdara saMyamanI sAdhanA karI cha mahinAnA aMte svargaloke sidhAvyA. AcAryabhagavante AtmakalyANano mArga kevI rIte ciMtavyo ? ja - (6)
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prabaLa puNyodaya hoya tyAre AvI ArAdhanA-niyaMmaNA karAvanAra guruno bheTo thAya tema ja parama.suMdara koTinI yogyatA hoya tyAre ATha varasanI uMmare cha mahinAmAM A rIte sUtrathI ane arthathI A sUtra jIvanamAM AtmasAt karI zakAya. ApaNA puNyamAM to koI ja kamInA nathI ne ? have je kAMI khAmI che te yogyatAnI ja che ne ? ke puruSArthanI che ? manaka muni pAse saMskRtanuM, prAkRtanuM, vyAkaraNanuM ke vyavahAranuM koI vizeSa jJAna na hatuM, ramavAnI vaya hatI ane vairAgyano abhyAsa pADayA vagara temaNe dIkSA lIdhI hatI. chatAM A rIte bhaNI zakyA ne ArAdhI zakyA. jyAre ApaNe to jJAnathI, vayathI ane vairAgyathI paNa temanA karatAM caDhiyAtA gaNAIe ne ? chatAM A sUtrane AtmasAt na karI zakIe ? Aje A sUtra keTalAM sAdhusAdhvIne kaMThastha haze ? jene sUtrathI kaMThastha hoya tene artha AvaDe tevo niyama kharo ? jene sUtrArtha AvaDatA hoya tene te upasthita hoya tevAM sAdhusAdhvI gaNyAgAMThayAM ja maLe ne ? ane jene tenA sUtrArtha upasthita hoya ane sAthe e mujaba jIvana jIvanArA hoya tevAM sAdhusAdhvI to bhAgye ja jovA maLe ne ? manakamuninuM jIvanacaritra jenI najara sAme Ave tene A zrI dazavaikAlikasUtra A ja jIvanamAM AtmasAt karI levAnuM mana thayA vinA na rahe. zrI manakamuni kALadharma pAmyA tyAre zrI zayyabhavasUri mahArAjAnAM netro saheja bhInAM thaI gayAM. te vakhate temanA ziSya zrI yazobhadrasUri mahArAjAe pUchyuM ke 'bhagavan ! kyAre ya nahi ne Aje kema Ama ?' tyAre AcAryabhagavante kahyuM ke 'A harSanAM ane snehanAM AsuM che. amAro AnI sAthe pitAputrano saMbaMdha hato ane teNe alpakALamAM suMdara ArAdhanA karI tethI sneha ane haSarnA yoge A AMsu AvyAM.' tyAre zrI yazobhadrasUrimahArAjA vageree kahyuM ke Ape amane jaNAvyuM kema nahi ? tyAre AcAryabhagavante kahyuM ke 'tame tene guruputra mAnIne gurutulya sevA karata to te ArAdhanAthI vaMcita rahI jAta, mATe ja na kahyuM.' AnA uparathI paNa khyAla Ave che ne ke AcAryabhagavande grahaNazikSA sAthe temane AsevanazikSA paNa ApI hatI. kAraNa ke mAtra bhaNavAthI nistAra nathI thato. bhaNavAnI sAthe vaiyAvacca ane bhakti paNa hovAM joIe. bhaNatara ArAdhanAnuM ane nirjarAnuM aMga tyAre ja bane ke jyAre te vinaya, vaiyAvacca, bhaktimAM pariName. bhaNanArA bhaktinA avasare AMkha ADA kAna kare to teo potAnA ja bhaNatarane vagovanArA bane che. zrI manakamuni alpa vayamAM ane alpa kALamAM je sAdhI gayA te ApaNe ATalI moTI uMmare ane ATalA (0)
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryAyamAM paNa na sAdhI zakIe to tenuM kAraNa vicAravuM paDe ne? e bAlasAdhu hatA chatAM temane kayAMya jAheramAM lAvavA mATe AcAryabhagavantAdie mahenata nathI karI. Aje to nAnI uMmare dIkSA letA hoya to tene jAheramAM lAvavAM keTalI mehanata karAya?. chApAmAM camakAve, TI.vI.mAM Ape, parSadAmAM AgaLa besADI paricaya Ape. jANe potAnI prasiddhi karavAnuM eka sAdhana maLI gayuM! AmAM potAnA ane enA (bAlasAdhunA): baMnnenA hitanI ciMtA bAjue rahI jAya che. ApaNe tyAM zrI aImuttA muni, zrI manakamuni, zrI vajasvAmI mahArAjA vagere aneka bAlamuni thaI gayA, paNa koI mahApuruSoe, zAsananA nAme potAnI prabhAvanAnuM sAdhana teone banAvyA na hatA. kAraNa ke evuM karavAthI to UlaTI enI sAdhanA sidAya ane hita jokhamAya. bAlasAdhuonuM hita je haiye vasyuM hoya to temane vizeSa karIne lokasaMparkathI dUra rAkhavA joIe. vartamAnamAM jeo AvuM kare che temanI TIkA mATe A vAta nathI. ApaNe AvuM karanArA na banIe ane AvuM karanArAothI AghA rahIe eTaluM samajAvavA pUratI A vAta che. je mArga nathI tene mArga mAnI tene zAsanaprabhAvanAnuM svarUpa ApavuM e to eka prakAranI AtmavaMcanA che. mArge cAlanArAya mArga kaI rIte bhUle che - e paNa jANavuM jarUrI che. ApaNe mArge cAlavuM hoya to mArganI jema je unmArga hoya tene paNa oLakhI levo paDe ne ? unmArgane unmArga tarIke oLakhavo ke oLakhAvavo e unmArgagAmInI TIkA nathI, ApaNI jAtane bacAvI levAno eka prayAsa che. lokone aTakAvavA e ApaNuM kAma nathI ke ApaNA hAthanI vAta nathI. yogyane samajAvIe, pUchanArane jaNAvIe-e vAta judI che. bAkI to ApaNe pote AvA prakAranI AtmavaMcanA karI mArgathI vaMcita na rahIe-e ja eka AzayathI ATaluM samajI levuM che. zrI manakamuni kALa karI gayA pachI zrI zayyabhavasUri mahArAjAe A sUtrane saMharI levAnI vAta karI tyAre zrI yazobhadrasUri mahArAje vinaMti karI ke A paDatA kALamAM bhaviSyanA jIvone A sUtra khUba upakAraka nIvaDaze. tethI temaNe A sUtra saMdhyuM nahi ane ApaNA sadbhAgye ApaNA sudhI A sUtra pahoMcyuM. pahelAMnA kALamAM zrI AcArAMgasUtranuM paheluM zrI zastraparijJA adhyayana bhaNAvyA pachI vaDI dIkSA apAtI hatI. vartamAnamAM A zrI dazavaikAlika sUtranAM pahelAM cAra adhyayana bhaNAvyA vagara vaDI dIkSA apAtI nathI. (8)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. A sUtranuM adhyayana sAdhupaNAmAM pharajiyAta che ? sAdhupaNuM pharajiyAta che ke nahi e kema nathI pUchatA? ApaNane manuSyapaNuM maLyuM che te sAdhupaNA mATe maLyuM che ane sAdhupaNuM zrAvaka mATe pharajiyAta che - evuM lAgaze to A sUtra sAMbhaLavAnI majA Avaze. sAdhupaNAmAM sAdhubhagavantone sauthI pahelAM A sUtra ja jagasahita bhaNAvavAmAM Ave che. gRhasthapaNAmAM to AnAM cAra ja adhyayana bhaNI zakAya che. dasadasa adhyayana bhaNavAM haze to te mATe sAdhu thavuM jarUrI che. eka vAra gRhasthapaNAnuM pApamaya jIvana najara sAme Ave, bIjI bAju sAdhupaNAnuM niSpApa jIvana najara sAme Ave to sAdhupaNuM levAnuM mana avazya thAya. zrI manakamuni ATalI nAnI uMmare paNa jo potAnA pariNAma sAcavI zakyA to ApaNane kayuM vighna naDe ema che? ApaNane sAdhupaNAnA pariNAma kema nathI jAgatA? IcchA nathI mATe ke zakti nathI mATe : teno vicAra prAmANikapaNe karavAnI jarUra che. A sUtranI racanA kyA saMyogomAM thaI e ApaNe joI gayA. have ApaNe A sUtranA pahelA adhyayananI zarUAta karIe. A sUtranA dareka adhyayanamAM sAdhupaNAnA AcAranI vAta AvavAnI. tamane AcAranI vAta game kharI ? Aje ghaNAne adhyAtmanI vAto game che, tattvajJAnanI vAto game che paNa sAdhu thavAnI ke AcaravAnI vAta Ave to gamatuM nathI, tenuM kAraNa zuM che? adhyAtma ke tattvajJAna e zuM sAdhupaNAthI judI vastu che? zAstramAM kahyuM che ke pApathI AghA rahevuM, sarvathA pAparahita banavuM tenuM nAma adhyAtma. AgaLa vadhIne karmathI AghA rahevuM, sarvathA karmarahita banavuM te adhyAtma. Aje tamAre tyAM adhyAtmanI kaI vyAkhyA che? pApa karavA chatAM pApamAM lepAvuM nahi-tene ja tame adhyAtma mAnI beThA cho ne? pApa karavAnuM gamatuM hoya, majethI binajarUrI pApa paNa karavAnuM cAlu hoya chatAM pApa karyAno DaMkha che - evuM batAvavuM e to eka prakArano mAyAmRSAvAda che. AcAra upara bhAra eTalA mATe Apavo che ke AcAra e dharmano pAyo che. pAyA vinAno khATalo besavA kAma na lAge tema AcAra vinAno dharma taravA kAma na lAge. jJAna ke zraddhA paNa AcAra(cAritra)ne uddezIne hoya to te kAmanAM. jANavAnuM zuM? AcAra. mAnavAnuM zuM? AcAra. pALavAnuM zuM? AcAra. mokSe javA mATe bhagavAne je AcAra batAvyo che tene jANavo-tenuM nAma jJAna ane AcAra ja tattva che evuM - mAnavuM-tenuM nAma zraddhA ane e AcArane sArI rIte pALavo enuM nAma cAritra. jANavuM, mAnavuM paNa karavuM nahi AvI avasthA kyAM sudhI nabhe ? dIkSA levAno
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNAma AcAranA premamAMthI pragaTe che. "saMsAra choDavA jevo che, saMyama levA jevuM che - evuM to dharmadezanA ApanArA bole, tamAre zuM bolavAnuM? "saMsAra choDavo che ane saMyama levuM che' ema ja ne ? koI vyApArI potAnI vastunI jAherAta kare ke "A vastu levA jevI che, TakAu che, vasAvavA jevI che tyAre tame zuM karo ? tame paNa enI jema levAjevI che' ema bolo ke "levI che' ema kahIne levAnI mahenata karo ? paisA na hoya, ochA hoya to vastu vagara calAvI lo athavA ochI kiMmatavALI kAmacalAu vastu kharIdI lo chatAM najara to TakAu, kImatI vastu tarapha ja hoyane? levI che paNa levAtI nathI enuM duHkha hoya ne ? koI pUche to zuM kaho ? "levI hatI to pelI ja, paNa zuM karIe ? ApaNI tevaDa nahi eTale A laI AvyA!' ema ja ne ? jyAre ahIM dezavirati lenArane sarvavirati na levAyAnuM duHkha hoya ? dezavirati uccarIne prabhAvanA laIne ghare janAra, gharanA loko AgaLa prabhAvanAnAM vakhANa kare ke sarvavirati na lIdhAnuM duHkha vyakta kare ? vyakta kadAca na paNa kare paraMtu sarvavirati na lIdhAnuM duHkha enA haiye to sAle ne? sAdhupaNuM na lIdhAnuM duHkha na hoya ane zrAvakapaNAno jevotevo paNa dharma karyAno saMtoSa hoya tevA dharmanuM svarUpa ja samajyA nathI athavA to dharmanA sAcA arthapaNAne pAmyA nathI-ema mAnavuM paDe. mArgAnusAripaNAnA dharmanI zarUAta paNa saMsAranI asAratA samajAvAnA kAraNe saMsArane choDavAnI bhAvanAthI thAya che, jyAre Aje dezavirati-zrAvakapaNAno dharma karIne paNa saMsAramAM goThavAvAnI bhAvanA hoya evA dharmAtmAo AgaLa sarvaviratinI vAta kaI rIte karavI ? sa. sarvaviratimAM doSa vadhAre lAge ne? sarvaviratimAM to mahAlAbha thAya. sarvaviratimAM gAphela rahe to ja doSa lAge. upayoga rAkhe, sAvadhAnI rAkhe ene doSa na lAge. sAvadhAnI na rAkhe to nAno paNa niyama bhaMgAyA vagara na rahe. tame doSanA bhaye saMsAramAM rahyA cho ke saMsAramAM rahIne paNa dharma karI zakAya che, sAdhupaNA vagara cAle evuM che mATe tyAM rahyA cho? karoDono dhaMdho karanAra lAkho gumAve, nokariyAtane kAMI ciMtA nahi-ema kahI dhaMdho karavAnuM baMdha karyuM ? zakti na hoya to keLavI le, AvaData na hoya to meLavI le, koIkanA hAtha nIce kAma karI anubhava le ane pachI potAno dhaMdho calAve; paNa gumAvavAnA bhaye kamAvAnuM baMdha karanArA koI maLe ? ahIM ja kema AvA vicAra Ave che? sarvaviratimAM doSo lAgavAnI saMbhAvanA hoya to doSo TALavA mATe mahenata karavAnI ke sarvaviratine TALIne besI javAnuM? (10)
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. nAnA niyama paNa pALI na zakAya to pAMca mahAvrata kaI rIte paLAya ? nAnAM niyama paNa pALI zakAtA nathI tenuM kAraNa e che ke niyama lIdhA pachI niyamabhaMganAM nimittothI AghA rahevAnI taiyArI nathI. pApanAM nimittonI vacce rahIne, pApatyAganA niyamano abhyAsa pADavA mahenata kare to AkaruM ja paDe ne? mauna lenArA, bolakaNA mitrono saMga choDe ane rAtribhojanano niyama lenArA, rAtribhojana karanArAno saMga choDe to majethI niyama pALI zake ne? to sarva saMgano tyAga karanArA sAdhubhagavanto pAMca mahAvrata kema na pALI zake ? pApa karavAnuM eka paNa nimitta na maLe evuM A sAdhupaNuM che. je pApono tyAga karyo che te pApanuM nimitta na maLe te mATe to sAdhupaNAmAM sarvasaMgano tyAga karavAnuM pharamAvyuM che. saMsArIono saMga choDe, sAdhupaNAnA vAtAvaraNamAM rahe tema ja gurubhagavantanI AjJAnA cokaThAmAMthI bahAra na nIkaLe te pAMca mahAvrata majethI pALI zake. pApanAM nimitto vacce rahevuM che ane pApa choDavuM che - e zakya nahi bane. zAstramAM kahyuM che ke je niyama le teNe adhikaguNI ke samAnaguNInA saMparkamAM rahevuM, niyama vinAnAonA saMparkamAM na rahevuM. pApa karanArano saMga, pApanA saMskArane tAjA rAkhe che, bhUMsAvA nathI deto. ApaNA bhagavAna kevA ? mAtAnI kukSimAM AvyA tyArathI pApathI aTakavAvALA, janmathI virAgI ane mahAsattvazALI ! evA paNa bhagavAna sarvasaMgano tyAga karIne dIkSA le. jyAre ApaNe pApanAM nimittonI vacce rahIne pAparahita banavuM che, rAganAM nimittAmAM rahIne, vairAgya pAmavo che - e zakya banavAnuM? bhagavAne pote kevuM sAdhupaNuM pALyuM ane ApaNane kevuM batAvyuM? anaMtamA bhAge! chatAM tene svIkAravA mATe, pALavA mATe gallAtallAM karIe - e cAle ? jevA vAtAvaraNamAM rahIe evI asara paDe. niSpApa jIvana jIvavAno abhyAsa pADavo hoya to pApa karanArAnA saMgamAM rahevuM joIe ke pAparahitanA ? saM. saMgamAM rahevA chatAM alipta rahIe to? manathI na rahIe to? agninA saMgamAM alipta rahIe to uSNatA na aDe ne? jhALa na lAge ne ? ukaraDAmAM viSTAnI vacce mana vagara besIe to gaMdha na Ave ne? tyAM alisapaNe rahevAnI vAta karo ke choDavAnI vAta karo ? ane ahIM pApa karavA chatAM alita rahevAnI vAto karavI che? saMsAra to agni karatAM ya bhayaMkara che ane ukaraDA karatAM ya nisAra che to emAM rahevAnI vAta karavAnI hoya ke emAMthI nIkaLavAnI? (11)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. zAstramAM Ave che ne ke samakitI saMsAramAM rahe, paNa rame nahi ? e vAta badhA mATe che ke jene rahevuM paDe, je nIkaLI na zake enA mATe che ? tame saMsAramAM rahyA cho ke rahevuM paDayuM che ? je rahevA mATe rahe te ramyA vagara na rahe. je nIkaLI zakato na hovAthI rahyo hoya te rame nahi. jenA hAthapaga bhAMgI gayA hoya te AgamAMthI ke ukaraDA vaccethI khasI na zake e bane paNa sAjo mANasa eka kSaNa paNa tyAM Ubho rahe kharo ? evI rIte nikAcita karmanA yoge jenuM sAmarthya haNAI gayuM hoya te saMsAramAM rahe, bAkI sAjo to AThamA varase ja saMsAra choDI cAlI nIkaLe-tame karmanA yoge rahyA cho ke mananA yoge ? tamane, AThame varase dIkSA levAnuM kahyuM che - e yAda na AvyuM ane 'rahe, paNa rame nahi' e yAda rahyuM : enA uparathI paNa tamArA haiyAno DhALa kaI tarapha che, e jaNAI Ave che. dIkSAnI bhAvanAmAM ramatA mahAtmAo karmayoge saMsAramAM rahyA hoya toya temanI ciMtA nahi. tamArI jAtane e mahApuruSonI sAthe sarakhAvatAM sattara vAra vicAra karajo. dIkSAnI bhAvanA vinAnuM adhyAtma e koruM adhyAtma che, ene UDI jatAM vAra nahi lAge. e adhyAtmamAM bhInAza Ave-evuM karavuM che. 'cAritra vinA nistAra nathI' A pariNAma ja adhyAtmanI bhInAza che. sa. zrAvakadharma paNa che to bhagavAnanA gharano. bhagavAne be prakAranA dharma batAvyA ne ? zrAvakadharma bhagavAne batAvyo e vAta sAcI, paNa te zaktisaMpanna mATe batAvyo ke azakta mATe ? zrAvakapaNAmAM je dharma batAvyo che te sAdhupaNAnA kAraNarUpe batAvyo che. zrAvakadharmanI yogyatA AvyA vinA sAdhudharmanI yogyatA AvatI nathI tethI kramika vikAsa batAvavA mATe zrAvakapaNAmAM paNa dharma batAvyo che; mAtra zrAvakadharmathI paNa nistAra thAya che-e jaNAvavA mATe nahi. saMpUrNa dharma to sAdhupaNAmAM maLe. zrAvakapaNAmAM to dharma ane adharma be bhegA. temAM ya dharma thoDo ne adharma vadhAre. jeo saMpUrNa dharma ArAdhI na zake tevAo sAva dharma vagaranA na rahI jAya e AzayathI tevAo mATe adhUro dharma batAvyo. dezavirati (zrAvakapaNA) mAM paMdara AnI pApa cAlu ane eka AnI jeTalo dharma. eTalA dharmamAM paNa tamane dharma karyAno saMtoSa che ? majUrI karo to paisA maLe, be vakhata peTa bharavA joguM maLI rahe tene kamANI karI kahevAya ? jamavA beso ne be koLiyA khAvA maLe to peTa (12)
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharAya ? be ghUMTaDA pANI pIo to tarasa chipAya ? rAtre be ghaDI AMkha maLI hoya to UMgha karI qahevAya ? bilakula ja na maLe tyAre eTalAthI calAvo e juduM, paNa emAM saMtoSa to na ja hoya ne ? khAvA pUruM joIe, pIvA pUruM joIe, UMghavA pUruM joIe, sukha pUrepUruM joIe ane dharma mAtra adhUro calAvavo che ? eka AnI dharma paNa bhagavAnanA gharano che - ema kahIne saMtoSa mAnavo che ? A to eka prakArano dharma pratyeno aNagamo che - evuM nathI lAgatuM ? sa. tyAM jeTaluM lakSya ahIM nathI. rAkhyuM nathI ema kaho ne ? zrAvakapaNAno badho dharma sAdhupaNuM pAmavA mATe che - ATaluM jo tamArA haiyAmAM aMkAI jAya to A badhI carcA lekhe lAgI ema samajavuM. carcAnA vistAramAM ApaNo mULabhUta viSaya bhulAvo na joIe . zrAvakapaNuM pALe te zrAvaka nahi. sAdhupaNuM jhaMkhe te zrAvaka. mATe ja A sUtra dvArA sAdhupaNAnA AcAra tamane samajAvavA che. A sUtranA pahelA adhyayananuM nAma zrI dhrumapuSpikA adhyayana che. druma eTale vRkSa. vRkSanA puSpanA udAharaNathI AmAM sAdhubhagavantanI bhikSAcaryAno AcAra batAvelo hovAthI A adhyayananuM nAma 'mapuSpikA' che. jema vRkSanA puSpa upara beselo bhamaro puSpane kilAmaNA pahoMcADayA vagara teno rasa le che ane rRma thAya che tema sAdhubhagavanta paNa dAtAne koI paNa prakAranI pIDA pahoMcADayA vagara tenI pAsethI AhArapANI grahaNa kare che ane saMyamajIvanano nirvAha kare che. jenA vagara jIvanano nirvAha zakya nathI evA AhArapANI mATe paNa koI jIvane pIDA na pahoMcADe evA bhagavAnanA sAdhu hoya. eka paNa jIvane du:kha pahoMcADacA vagara ane koI paNa jAtanuM pApa karyA vagara jIvI zakAya evuM suMdara A sAdhupaNAnuM jIvana che. A adhyayananA nAmano artha vicAravAthI paNa sAdhupaNAnuM sarvathA niSpApa jIvana najara sAme Ave evuM che. vRkSanA puSpanuM udAharaNa to bIjI gAthAmAM jaNAvyuM che. tenI pahelAM pahelI gAthAmAM dharmanuM je svarUpa batAvyuM che te samajI laIe. dhammo maMgalamukkiTTha, ahiMsA saMjamo vo / devA vi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo // 1- 1 // ahiMsA, saMyama ane tapa svarUpa dharma e utkRSTa maMgala che. A dharmamAM jenuM * mana sadA lAgI rahyuM hoya tene devo paNa namaskAra kare che. A pramANe pahelI gAthAno zabdArtha che. A gAthAnAM pratyeka padono artha vistArathI TIkAmAM jaNAvyo che. (13)
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyaMtinI gAthAnA AdhAre nikSepAnI carcA paNa AmAM sArI rIte jaNAvavAmAM AvI che. TIkAnA padArthonuM vAstavika koTinuM jJAna meLavavA mATe saMskRta, vyAkaraNa, nyAya (tarkazAstra) vagere graMthano sAro abhyAsa jarUrI che. evA abhyAsa vinA zrAvakazrAvikAne ja nahi, dareka sAdhusAdhvIne paNa A TIkAno akSareakSara samajAvo kaThina che. vartamAnamAM sAdhusAdhvI vargamAM ke zrAvakazrAvikA vargamAM jJAna pratyenI je udAsInatA chavAyelI che tenA yoge Ajano moTAbhAgano dharmIvarga chatI zaktie zAstronA paramArthathI ajANa rahyo che. potAnuM ajJAna khaTake tene jJAnanI kiMmata samajAya. A sUtranA artha sAMbhaLatAM, TIkAnA padArthonuM vistArathI jJAna kadAca na thAya, chatAM ApaNA ajJAnanuM ApaNane bhAna thaI jAya to ya sAMbhaLeluM saphaLa thayuM - ema samajavuM. ApaNe to mAtra TIkAno sArabhUta bhAga ja ahIM samajavo che. bane - eTalI saraLa bhASAmAM samajAvavAno prayatna karIzuM. tame dhyAna rAkhIne, jijJAsAbhAve, kAMIka pAmavAnA bhAve sAMbhaLazo to samajAze, kAMIka hAthamAM paNa Avaze. pahelI gAthAmAM jaNAvyuM che ke dharma e zreSamAM zreSTha koTinuM maMgala che. maMgalanI vyAkhyA karatAM TIkAkArazrI pharamAve che ke jenAthI AtmAnuM hita maMgAya che - prApta karAya che (makyate hitamanena ti ma mI ) tene maMgala kahevAya che. athavA mane eTale ke AtmAne potAne A bhava-saMsAramAMthI gALa-tAre (mAM mAt niyaMti ti mAtaYI) tene maMgala kahevAya. je A saMsArathI tAranAra na hoya ane je AtmAne hitakara na hoya te paramArthathI apamaMgalasvarUpa che. A duniyAmAM zrI vItarAgaparamAtmAe batAvela sarvaviratidharma sivAya bIjuM koI A saMsArathI tAranAra ke Atmahitane sAdhI ApanAra nathI. duniyAmAM bIjAM maMgalo to saMsAramAM DubADanArAM ane AtmAnA ahitane karanArAM che. mATe sarva maMgalo karatAM caDhiyAtuM maMgala A dharma che mATe ja te utkRSTa maMgala che. dharma maMgalasvarUpa kaI rIte che te jaNAvavA mATe dharmanuM svarUpa samajavuM jarUrI che. dharmanI vyAkhyA karatAM jaNAve che ke je, durgatimAM paDatA evA prANIone dhArI rAkhe tema ja teone zubha sthAnamAM sthApita kare tene dharma kahevAya. durgati eTale cAragatimaya saMsAra ane zubha sthAna eTale mokSarUpa sthAna. eTale nakkI che ke A cAragatimaya saMsAramAMthI AtmAne tArIne parama hitakArI evA mokSarUpa sthAnamAM sthApita karanAra dharma hovAthI te maMgalasvarUpa che. jemAM AtmAnI durdazA thAya tenuM nAma durgati. A cAre gatimAM karmanA yoge AtmAnI durdazA thAya che. karmayoge jIva cAre gatimAM bhaTake che, mATe cAre ya gati durgati che. A cAramAMthI eka (14)
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa gati evI nathI ke jyAM karmarahita zuddha AtmA rahI zake, mAtra mokSa ja eka evuM sthAna che. mATe mokSa e sadgati-zubha sthAna che. jyAM AtmAnI zuddha dazA hoya tenuM nAma sadgati. sa. manuSyagati ane devagati : ema sadgatinI paraMparA dvArA mokSe gayA - evuM kahevAya che ne ? e to sadgatirUpa mokSamAM javAnI nisaraNI bane eTalApUratI sadgati kahI. ' tyAM rahevA jevuM che mATe sadgati nathI kahI. nisaraNI e rahevAnuM sthAna gaNAya ke caDhavAnuM sthAna gaNAya? makAnamAM javA mATe nisaraNI gotavI paDe paraMtu nisaraNI maLI gayA pachI tyAMthI upara caDhIe to makAnamAM javAya. upara na caDhIe to nisaraNI upara rahevA na maLe, tyAMthI pAchA nIce UtarI javuM paDe. je nisaraNI, upara caDhavA mATe rAkhI hoya te ya nIce UtaravA paNa kAma lAge ne ? tema je manuSyadeva gati mokSamAM javA kAma na lAge te narakAdigatinuM kAraNa banatI hovAthI durgati svarUpa che. vyavahArathI zubha sthAna tarIke manuSyagati ane devagatine sadgati tarIke bhale gaNI hoya, paraMtu paramArthathI te paNa durgati che - e yAda rAkhavuM. AthI ja derAsaramAM sAthiyo cAra pAMkhaDAMno karavAmAM Ave che. jo be gati sadgati hoya ane TALavAyogya na hoya to mAtra be ja pAMkhaDAMno sAthiyo karavAnuM kahyuM hota. tame caugatibhramaNa nivAravAnI vAta karo ke naraka-tiryaMcarUpa durgatinA bhramaNane ja nivAravAnI vAta karo? zrI namutyusaMsUtramAM zrI tIrthaMkarabhagavantane dhammaracAuraMtacakravaTTaNa kahyA che ne ? teno artha zuM? cAra gatino aMta karanArA hovAthI dharmanA caturaMta cakravartI tarIke temane stavyA che. mATe nakkI che ke cAra gatithI tArIne pAMcamI gatimAM je laI jAya tenuM nAma dharma. je cAragatine nivAravA mathe te devagatine sadgati kaI rIte mAnI zake ? aviratine bhUMDI mAnIne samyagdaSTi, dezaviratidhara ke sarvaviratidhara banelAo pAchA aviratine Icche - e bane ? - sa. sAdhupaNuM ArAdhI devalokamAM gayA - evuM zAstramAM varNana Ave che ne? ' eto je banyuM te jaNAvyuM, tyAM javA jevuM che mATe nathI jaNAvyuM. devalokamAM javA jevuM che - evuM koI zAstramAM Ave che ? tyAM gayelA anuttaravAsI devo paNa potAnA janmane vyartha gaNe che, ne tamAre tyAM javuM che? savAre "zrI vizAlalocana sUtra' mAM bolo ne ke - (15)
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ yeSAmabhiSekakarma kRtvA, mattA harSabharAt sukhaM surendrAH / tRNamapi gaNayanti naiva nAkaM, prAtaH santu zivAya te jinendrAH // jeonA janmAbhiSekakarmane karIne harSanA samudAyathI masta banelA devendro potAnA svargane taNakhalAjevuM paNa gaNatA nathI te zrI jinezvara devo kalyANa-mokSa mATe thAo. tyAM gayelA devo paNa jo potAnA sukhane ghAsathI tuccha mAne to ApaNe mUrakha chIe ke tyAM javA mATe prayatna karIe ? 'cAritra vagara mukRti nahi' ke 'cAritra vagara devaloka nahi' ? devaloka e sAdhupaNAnI sAdhanAnuM phaLa nathI, sAdhanAnI apUrNatAnuM sUcaka che. sAdhubhagavanta devalokamAM jAya to samajI levuM ke ArAdhanA adhUrI rahI mATe devalokamAM gayA. ArAdhanA pUrI thaI hota to mokSamAM ja jAta. eka vAra amadAvAda jJAnamaMdiramAM AcAryabhagavanta birAjamAna hatA tyAre A loka ke paralokanA sukhanA AzayathI dharma na karavAnI vAta vyAkhyAnamAM cAlatI hatI. te vakhate eka bhAIe pUchyuM ke - sAdhubhagavanto paNa sAdhupaNuM pALIne devalokamAM jAya che ne ? tyAre AcAryabhagavante kahyuM hatuM ke-sAdhupaNuM pALatAM na AvaDe to devalokamAM jAya, bAkI pALatAM AvaDe to sAdhubhagavanta mokSamAM ja jatA rahe. lokamAM paNa, jeo kAma adhUruM mUke tene karatAM na AvaDayuM - ema kahevAya che ne ? tema sAdhubhagavantanI paNa ArAdhanA adhUrI rahI jAya to mAnavuM paDe ne ke temAM khAmI rahI che ? devalokamAM javA mATe sAdhupaNAnI jarUra nathI. samyaktvamAtrathI paNa devalokamAM jaI zakAya che. AgaLa vadhIne mithyAtvanI hAjarImAM paNa devalokamAM jaI zakAya che. tethI sarvaviratino upadeza devalokamAM javA mATe nathI Apyo. A pAMcamA ArAmAM A kSetramAMthI sIdhA mokSe to jaI zakAvAnuM nathI ane devalokamAM to samyaktvamAtrathI paNa jaI zakAya che chatAM pAMcamA ArAnA jIvone sAdhu thavAno upadeza bhagavAne zA mATe Apyo - eno vicAra karyo che ? pAMcamA ArAmAM paNa sAdhupaNuM mokSe javA mATe ja pALavAnuM che. mokSa bhale na maLe paNa mokSane nikaTa banAvavAnuM kAma, eka-be bhavamAM mokSane nizcita karavAnuM kAma A sAdhupaNuM ja kare che. sarvaviratithI sarvakarmathI rahita banAya che - e yAda rAkhavuM. sa. manuSyapaNuM paNa durgati ? zAstramAM manuSyajanma vakhANyo che ne ? e to sAdhupaNuM apAve che mATe vakhANyo che, meLavavAjevo che mATe nathI vakhANyo. meLavavAjevo mokSa ke manuSyapaNuM ? manuSyapaNuM durlabha che - e pramANe (16)
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNAvyuM, maLelA manuSyajanmano sadupayoga karI levAnuM jaNAvyuM paraMtu manuSyapaNuM meLavavAno upadeza nathI Apyo. manuSyapaNuM maLe eTale mokSa maLe ja - evo niyama nathI. saMsAramAM anantA bhavo sudhI rakhaDavA mATe paNa A manuSyapaNuM kAma lAge che. narakAdi durgatimAM javAno masAlo khUTe tyAre tene bhego karavA mATe ghaNA jIvo manuSyapaNAmAM AvatA hoya che. mATe manuSyagati paNa durgati che. A saMsAramAM cAra gatimAMthI eke gatimAM sthira rahI zakAya evuM nathI, mATe pAMcamI gatimAM javuM che. tyAM javA mATenI sAdhanAnI anukULatA mAtra manuSyajanmamAM ja maLe che - eTalA pUrato manuSyajanma upAdeya che. mokSanuM kAraNa banAvatAM AvaDe to manuSyajanma sAre. manuSyagati ke devagati zubhagati che, puNyaprakRti che mATe sArI nathI. puNya paNa te sAruM ke je krame karI mokSe pahoMcADe. je mokSe jatAM aTakAve te puNya sAruM nahi, je mokSe pahoMcADe te pApa paNa sAruM. puNyaprakRtino udaya saMsAramAM rakhaDAvato hoya ane pApaprakRtino udaya mokSe pahoMcADato hoya to konI pasaMdagI karo ? narakagatimAM samyakatva maLatuM hoya e sAruM ke devagatimAM mithyAtva hoya e cAlaze? samyakatva jo maLatuM hoya to narakagati cAlaze, dezathI paNa virati maLatI hoya to tiryaMcagati cAlaze paraMtu mithyAtvamAM sabaDavuM paDe evo devaloka nathI joIto : ATaluM bolI zako ? tame bhagavAnanI AgaLa bolo chone ke - ninavanirmo mA purva . cAM veToDapi vidroDapi vinadharmAdhivAsita: // zrI jinezvara bhagavAnA dharmathI rahita cakravartIpaNuM paNa mAre nathI joItuM. bhale daridra banuM ke dAsa banuM paraMtu jinadharmathI vAsita houM to mAre kAMI ciMtA nathI. tema ahIM paNa kahevuM che ke dIkSA apAve evuM raMkapaNuM cAlaze paNa dIkSA na maLe evuM rAjApaNuM nathI joItuM. zrI saMprati mahArAjAne raMkanA bhavamAM dIkSA maLI ane rAjAnA bhavamAM dIkSA na maLI : kayo bhava sAro gaNAya ? saMprati mahArAjAnA bhavamAM jAtismaraNazAna thayuM paNa dIkSA na maLI. zrI mRgAputrane jAtismaraNajJAna thayuM to tarata dIkSA laIne nIkaLI paDyA. mAtAe kahyuM ke dIkSAmAM duHkhano pAra nathI ane tArI kAyA to sukumAla che. tyAre zrI mRgAputra kahe che ke A saMsAramAM duHkhano pAra nathI. atyAra sudhI dIkSA karatAM anantaguNI vedanA narakAdimAM anantI vAra sAkSAt bhogavI Avyo chuM. AthI have e duHkhano Dara kAMI satAvato nathI. have to A saMsAra ja na joIe.... ema kahIne cAlI nIkaLyA. Ama zrI mRgAputrajI jAtismaraNa jJAnathI dIkSA pAmyA paNa zrI saMprati mahArAjA jAtismaraNazAna thavA chatAM cAritra na pAmI zakyA. cAritra pratye (17)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga hato tethI nevuM hajAra jinaprAsAdono jIrNoddhAra karAvyo, chatrIsa hajAra jinaprAsAda navAM baMdhAvyAM, anAryakSetramAM paNa sAdhusAdhvIno vihAra sulabha bane tevI vyavasthA karI. dIkSA levAnI AkaMTha icchA chatAM dIkSA na maLe - e puNya kevuM kahevAya ? sa. rAjApaNAmAM paNa dIkSA pratye Avo rAga hato eTale e puNyAnubaMdhI puNya kahevAya ne ? e puNya to sAruM ne ? puNyAnubaMdhI puNya paNa sAdhupaNuM letAM aTakAvatuM hoya to sAruM kaI rIte kahevAya ? sukhanA DhagalAmAM paNa Asakti na karAve, saMsArane vadhAranAruM na bane eTalApUratuM e puNya sAruM. bAkI saMsArane kApavAmAM kAma na lAgatuM hoya to evA puNyamAM zuM rAcavAjevuM che ? puNyAnubaMdhI puNya nirmaLa ArAdhanAthI baMdhAya che, chatAM e puNyayoge maLatAM bhogasukho ArAdhakane agnijevAM aniSTa lAge ema zAstramAM hyuM che. puNyAnubaMdhI puNyanA udayane TALyA vagara cAritra udayamAM na Ave. kapaDAM dhotI vakhate pANIno yoga to thAya paNa bhInuM kapaDuM paheravA kAma na lAge, e kapaDuM sUkavavuM paDe. tema zubha bhAve dharma karatI vakhate puNyAnubaMdhI puNyano yoga to thAya, paraMtu zuddha cAritradharmanI ArAdhanA karavI hoya to te puNyAnubaMdhI puNyanA udayane TALavo paDe. puNyAnubaMdhI puNyanA uddayathI maLelAM sukho choDayA vagara bhagavAnanuM sAdhupaNuM pAmI na zakAya. tIrthaMkaranA AtmAone chellA bhavamAM je devatAI bhogo maLe che te puNyAnubaMdhI puNyanA yoge ja maLe che ne ? chatAM nikAcita puNya teone paNa dIkSA letAM aTakAve ne ? na sa. nikAcita karma bhogavyA vinA na jAya ? nikAcita na jAya paNa anikAcita vagara bhogavye TaLI zake. AthI ja jyAre bhagavAne joyuM ke karma nikAcita nathI rahyuM tyAre bhagavAna bhogavavA nathI rahyA. bhogasukhamAM taddana virAgI evA paNa bhagavAne jyAre e bhogasukhano tyAga karyo tyAre ja dIkSA maLI ne ? bhagavAna to jANatA hatA ke potAnuM karma nikAcita che ke anikAcita. mATe bhagavAna nikAcita karmane bhogavIne pUruM kare e barAbara che. ApaNe jANIe chIe ke ApaNuM karma nikAcita che ke anikAcita ? nahi ne ? to evA vakhate nikAcita mAnIne bhogavavA karatAM to anikAcita mAnIne dUra karavAno puruSArtha karavo, emAM ja buddhimattA che ne ? ApaNI azAtA nikAcita che ke anikAcita - enI jANa nathI chatAM ya tene nikAcita mAnI bhogavI lo ke anikAcita (18)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnI TALavA matho? lImaDAnA rasamAM, jema sAkarano svAda bhaLI jAya tema zAtA paNa azAtAmAM bheLavIne bhogavAI jAya evuM che - bolo, karavuM che? bhagavAna pariSaha upasargo veThe tyAre IndrAdi devatA stavanA kare, zAtA pUche chatAM bhagavAna kAussagga dhyAne rahe, AMkha UMcI karIne paNa na jue. kAraNa ke puNyodaya bhogavavo nathI. Aje to ko'kanA badale ko'ka Ave to kahe ke padmAvatI AvyAM. evAo puNyanA bhogavaTAne kyAMthI choDI zake? pApanA udaya vakhate paNa puNya bhogavavAnI lAlasA na mare to sAdhupaNuM kaI rIte ArAdhI zakAya? sukha uparathI najara khase, sukha ApanAra puNya uparathI najara khase pachI dharma karavAnI yogyatA Ave. saMsAranA sukhanA AzayathI dharma na karAya tema e sukha apAvanAra puNya baMdhAya evI lAlasAthI paNa dharma na karAya. dharma to karmamAtranI nirjarA dvArA AtmAne nirmaLa banAvavA mATe karavAno che. AtmAnuM e nirmaLa svarUpa pragaTAvanAra cAritradharma e ja utkRSTa maMgala che. kAraNa ke A cAritradharmathI ja AtmAnuM hita sadhAya che ane A cAritradharmathI ja deva, manuSya, tiryaMca ane naraka A cAragatimaya saMsArathI aLagA thaI paMcamagatirUpa mokSamAM javAya che. paramapade pahoMcavuM e A dharmanuM phaLa che ane ahiMsA, saMyama, tapa e dharmanuM svarUpa che. ahiMsA, saMyama ane tapa e ja dharma. sa. AjJA e dharma nahi ? AzA e dharma kharo, paraMtu e AjJA konI ? paramAtmAnI ja ne ? paramAtmAnI AzA kaI ? ahiMsA, saMyama ane tapanuM pAlana karavuM e ja bhagavAnanI AjJA che. dharmanuM svarUpa samajavA mATe bhagavAnanI AjJAnuM svarUpa samajavuM paDe ane AjJAnuM svarUpa samajavA mATe ahiMsA, saMyama ane tapanuM svarUpa samajI levuM jarUrI che. ahiMsA, saMyama ane tapanI vyAkhyA TIkAkAra paramarSie ahIM vistArathI karI che, e jotAM ApaNI vyAkhyA ane zAstrakAronI vyAkhyAmAM ghaNuM aMtara che ema lAgyA vinA nahi rahe. e aMtara kApavA ApaNe kramasara ahiMsA vagerenuM svarUpa samajI levuM che. ahiMsA kone kahevAya? 1. sa. koI paNa jIvane mAravuM nahi. " duHkha pahoMcADIe to vAMdho nahi, paNa mAravuM nahi - ema ja ne? (19)
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. duHkha pahoMce to micchAmi dukkaDaM ApI daie. - tamAro micchAmi dukkaDaM paNa kevo ? sAmAnA duHkhamAM vadhAro kare evo ne ? sAmAnI sAta peDhInI bhUlo yAda karAvIne, 'tamane duHkha thayuM hoya to micchAmi dukkaDaM' kahevuM - e micchAmi dukkaDaM ApavAnI rIta nathI. 'tamAro vAMka nathI, mAro ja vAMka che, mArI ja bhUla che' - evuM mAnavAnI - kahevAnI taiyArI hoya to sAco micchAmi dukkaDaM ApI zakAya. koI paNa jIvane mAravAnuM ke du:kha pahoMcADavAnuM kayAre bane ? te ApaNane duHkha Ape che - evuM mAnIe tyAre ne ? ane koI ApaNane duHkha kyAre ApI zake ? ApaNe pApa karyuM hoya to ne ? nirnimitta koI ApaNane du:kha ApatuM nathI. ApaNe pApa na karyuM hoya to koInI tAkAta nathI ke ApaNane duHkha ApI zake. ApaNe pApa karyuM che mATe bIjA ApaNA du:khamAM nimitta bane che. ApaNe pApa karyuM e ApaNo ja vAMka ne ? chatAM ApaNA pApane AgaLa karavAnA badale e pApayoge ApaNA du:khamAM nimitta bananArane AgaLa karI, sAme tene du:kha pahoMcADavuM - te ApaNI ja bhUla ne ? potAnI bhUla jotAM zIkhe te sAcI kSamApanA karI zake. dharmAtmA te ke je game tevA kaparA saMyogomAM paNa potAno vAMka zodhI kADhe. je potAnAM gunA DhAke ane bIjAno vAMka kADhe te dharmI na hoya. dharmI te ke je bIjAnA vAMka DhAMkIne potAno vAMka zodhI kADhe. saMgame eka rAtrimAM ghora upasarga karyA, chatAM bhagavAne zuM vicAryuM ? 'traNa jagatanA tAraka evA ame AnA saMsAraparibhramaNanuM kAraNa banyA.' ema ja ne ? zrI gajasukumAlamunine mAthe aMgArA mukAyA, zrI jhAMjhariyAmunine jIvatAM dATI dIdhA, zrI khaMdhakamuninI jIvatAM cAmaDI utArAI.... chatAM koIe pUchyuM nathI ke-kayA gunAnI sajA che. pote karelA pApanuM ja A phaLa che ema samajI paramasamatAthI e maraNAnta duHkho sahyAM to kevaLajJAna pAmI paramapade pahoMcI gayA. ApaNA bhagavAna potAno vAMka jue, ApaNA sAdhubhagavanto potAno vAMka jIe ane temanA anuyAyI evA ApaNe bIjAno vAMka kADhayA karIe-e kema cAle ? / je potAnA doSo jue te du:kha majethI veThI zake. je du:kha majethI veThe te ja bIjAnA duHkhane TALI zake. potAnA mana, vacana, kAyAnA yoge koInA paNa mana, vacana ke kAyAne du:kha na pahoMcADavuM tenuM nAma ahiMsA. sUkSma jIva hoya ke bAdara jIva hoya, trasa hoya ke sthAvara hoya, aparAdhI hoya ke niraparAdhI hoya, koi paNa jIvane koI paNa kSetramAM, koI paNa kALamAM, rAgAdi koI paNa bhAvathI; manathI, vacanathI ke kAyAthI karavArUpe, karAvavA5e ke anumodavArUpe duHkha na pahoMcADavuM - te ahiMsA. (20)
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA eTale prANAtipAtanI virati. prANAtipAta eTale hiMsA. indriya, zvAsocchavAsa, AyuSya vagere dasa prANamAMthI koI paNa prANano atipAta eTale ke nAza karavo, pIDA pahoMcADavI tenuM nAma hiMsA. A hiMsAnA dravya, kSetra, kALa, bhAva vagerene AzrayIne aneka prakAra che. temAMthI eka paNa prakAre hiMsA na karavI, dareka prakAranI hiMsAthI virAma pAmavuM - aTakavuM te ahiMsA. sAdhubhagavantonuM paheluM mahAvrata kaho ke ahiMsA kaho banne eka ja che. koI paNa jIvane duHkha pahoMcADyA vagara jIvI zakAya evuM ekamAtra A sAdhupaNAnuM jIvana che. e sivAya A saMsAramAM koIpaNa jIvane du:kha ApyA vagara jIvI zakAtuM nathI. A saMsAramAM moTAmAM moTuM pApa ja e che ke - bIjAne duHkha ApyA vagara jivAtuM nathI. AthI ja bhagavAne sAdhupaNAno mArga batAvyo che. saMsAramAM duHkha ghaNuM Ave che mATe saMsArano tyAga karIne sAdhu thavAnuM pharamAvyuM nathI. saMsAramAM du:kha ApavuM paDe che ane bIjAne du:kha ApavuM te pApa che mATe sAdhu thavAnuM pharamAvyuM che. bAkI duHkha to jema saMsAramAM Ave che tema sAdhupaNAmAM ya Ave che. sAdhupaNAmAM to du:kha UbhuM karIne veThavAnuM che. Aje ghaNAM sAdhusAdhvI mumukSuone samajAve che ke 'saMsAramAM rAMdhavAnuM duHkha, kamAvAnuM duHkha, maraNAdinA prasaMge vyavahAra sAcavavAnuM du:kha, sAdhupaNAmAM kazI kaDAkUTa nahIM...' AvAo pote ja mArganA ajANa hovAthI bIjAne ya unmArge doravAnuM kAma kare che. du:khathI bacavA sAdhupaNuM nathI, pApathI aTakavA mATe sAdhupaNuM che. du:kha ApavuM te pApa ane e pApathI bacavA du:kha majethI veThI levuM te dharma : sAdhu du:kha bhogave paNa du:kha Ape nahi. ApaNane duHkha Ave to rAjI thaie ke rovA besIe ? du:kha Ave to pApano udaya mAnI dIna banI jAya te dharma ArAdhI na zake. du:khane pApakarmanI nirjarA karavAnI taka mAne te dharma sArAmAM sArI rIte ArAdhI zake. du:kha ApavAnA pApathI te ja bacI zake ke je game tevA duHkhane veThI levA taiyAra hoya. potAnA prANanI rakSA mATe bIjAnA prANanI Ahuti na levI, paraMtu avasare bIjAnA prANanI rakSA mATe potAnA prANa mUkI devA - tenuM nAma sAdhutA. tame zrI dharmaruci aNagArane jANo cho ne ? mAsakSamaNanA pAraNe gocarI levA gayA hatA tyAre eka strIe kaDavuM tuMbaDuM vahorAvyuM, te laIne guru pAse AvyA, gocarI AlovIne gurubhagavantane batAvI. jJAnI gurue viSatulya jANI e tuMbaDAnuM zAka niravadya sthAne paraThavavA kahyuM. zrI dharmaruci aNagAra niravagha sthAne gayA. paraThavavA jatAM mAtra eka TIpuM nIce paDayuM, tenI pAse jeTalI kIDIo AvI te tarata ja marI gaI. (21)
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ e joIne temanuM haiyuM dravI gayuM. aneka jIvono saMhAra na thAya te mATe gurunI AjJA anusAra potAnI kukSirUpa niravagha sthAnamAM AhAra padharAvyo ane potAnA prANanA bhoge bIjA aneka jIvonA prANa bacAvyA. ApaNA prANa game teTalA kImatI hoya to ya bIjAnA prANanA bhoge tenI rakSA nathI karavI. A ja zrI dazavaikAlika sUtranA chaThThA adhyayanamAM jaNAvyuM che ke sarve navA vi rUchati nIviDa na manniDa badhA jIvo jIvavAne Icche che, koI paNa maravAne icchatA nathI, mATe ApaNA manavacanakAyAnA yogo bhagavAnanI AjJAthI e rIte pravartAvavA ke jethI koIne paNa duHkha ApavAnuM na thAya. A pariNAma sAcavavA mATe sAdhupaNuM che. sa. ame to jIvadayA pALavI tene ahiMsAdharma kahIe. vartamAnamAM ahiMsAdharma pazu-paMkhI vagere jIva bacAvavAmAM ja samAyo che paraMtu A rIte jIvadayAmAM paisA lakhAvavA mAtrathI ke katalakhAnethI jIva choDAvavA mAtrathI ahiMsAdharma na paLAya. ApaNI ahiMsA to koI paNa jIvane duHkha na. pahoMcADavAnA AtmapariNAma svarUpa che. Aje caNa nAkhavA vagere dvArA DhoranI dayA pALanArA, mANasanI keTalI dayA pALe ? rAtadivasa sAthe rahenArAnI keTalI dayA pALe? eka bAju gharanA lokone - mAtApitA, bhAI, bahena, patnI, saMtAna vagerene - duHkha pahoMcADe ane bIjI bAju jIvadayAno rasa batAve e cAle? jIvadayAno premI to koInI sAthe jhaghaDe nahi. ApaNane duHkha thAya to vAMdho nahi paNa bIjAne kakaLATa thAya, manaduHkha thAya evuM nathI karavuM e sAcI anukaMpA. A anukaMpAnI zarUAta ApaNA gharathI karavAnI. tamArI jIvadayAnI pravRtti baMdha karavAnI A vAta nathI, paraMtu e pravRtti lekhe tyAre lAgaze ke jyAre ApaNA vaDIlonI, gharanA lokonI aprItino - duHkhano parihAra karIe. ApaNA vartananA kAraNe koIneya duHkha thAya tevuM nathI karavuM. ApaNe apamAna veThavuM paDe, nukasAna vahoravuM paDe, ApaNuM jatuM karavuM paDe to vAMdho nahi, paNa gharanA vaDIla kahe to karI levuM che-ATaluM nakkI karavuM che ? sa. gharanA vaDIlane to gharanAne kahevuM ya paDe ne? to vaDIla ahiMsA kaI rIte sAcave? bIjAne kahetAM AvaDe to ahiMsA majethI sacavAya. tame jevuM bIjAne kaho cho evuM tamane koI kahe to tamane game ke nahi - eno vicAra karIne kaho to lagabhaga koIne duHkha pahoMcADavAno vakhata nahi Ave. tame bIjAne-gharanAne kaho to enuM (22)
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ na ahita na thAya evI hitabuddhithI kaho ke 'huM gharano vaDIla, mAruM badhAe mAnavuM joIe' ema vaDIlapaNuM batAvavA mATe kaho ? sAmAnuM hita ghavAtuM hoya eTalApUratuM kahevuM paDe to eka-be vAra kahIne chUTA thaI javuM, paNa tene du:kha thAya, moDhuM paDI jAya, AMkhamAM AMsu Ave tyAM sudhI to na kheMcAya ne ? sAmAne du:kha pahoMce tenI darakAra na karavI tenuM nAma hiMsA. sAmAne du:kha na pahoMce tenI darakAra rAkhavI te ahiMsAno pariNAma. ApaNe vaDIla hovA chatAM vaDIlapaNuM batAvavuM nathI. gharanA loko ApaNane vaDIla mAne e judI vAta che, paNa na mAnatA hoya to ApaNe emane pATha nathI zIkhavavA. nAnAnI pharaja vaDIla na vicAre, vaDIla to potAnuM kartavya jue. e ja rIte nAnAe paNa vaDIlanI pharaja vicAravAne badale potAnA kartavyano vicAra karavo, jethI koIne paNa anyAya karavAnuM na bane. je bIjAnI pharaja vicAravA bese te potAnuM kartavya cUke. ApaNe jo ApaNA kartavyanuM pAlana karIe ane sAmA jIvamAM thoDIghaNI paNa yogyatA hoya to tene potAnI pharajanuM bhAna thayA vinA na rahe. sAmAe hitakArI vAtamAM duHkha na dharavuM joIe-e bIjI vAta, ApaNe hitakArI paNa vAta sAmAne duHkha thAya e rIte na kahevI - te pahelI vAta. vartamAnamAM nAnAo vaDIlanI pharaja vicAryA kare che ane vaDIlo nAnAnI pharaja vicAryA kare che mATe baMnne potAnuM kartavya cUkI jAya che ane ahiMsAdharma sacavAto nathI. tamArI jema amAre tyAM paNa lagabhaga AvI ja viSamatA sarjAi che. enA yoge ahiMsA ke je sAdhupaNAno prANa che te ghUMTAvA mAMDayo che ! koI paNa jIvane du:kha na pahoMcADavAnI pratijJA laI beThelAo, saMjJI paMcendriya, lokottara mArganA ArAdhaka evA sahavartI tathA potAnA parama upakArI evA gurubhagavantanA du:khanIya paravA na kare to temanuM paheluM mahAvrata TakyuM che evuM kaI rIte mAnI zakAya ? eka bAju najare joI na zakAya evA kaMthavA vagere sUkSma jaMtunI jayaNA mATe pUMjavA-pramArjavAnI kriyAo kare ane bIjI bAju saMyamamAM sahAyaka ane bhavanistAraka evA gurvAdine haiye Thesa pahoMce e rIte varte ! khALe DUcA ane daravAjA khullA ! amAre mATe A ja zrI dazavaikAlikasUtranA pAMcamA adhyayanamAM jaNAvyuM che ke amane vahorAvavA mATe gRhasthanI strI potAnA khoLAmAMthI chokaruM nIce mUkI vahorAvatI hoya ane e chokaruM rovA to mAMDe to amAre evo AhAra levo kalpe nahi, to ahIM guru ke sahavartIne rovaDAvI - duHkha pahoMcADI saMyama paLAya ? zrI guruvaMdana bhASyamAM jaNAvyuM che ke gurubhagavanta saMjJAbhUmie javA taiyAra thayA hoya to tevA vakhate vaMdana na karavuM. kAraNa ke vaMdananA kAraNe vilaMba thAya to ja (23)
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIDA thAya. A rIte pIDAno parihAra karavAnuM pharamAvyuM hoya to gurubhagavantAdi sAthe kaI rIte vartavuM joIe ?.... A badhuM gaMbhIratAthI vicAravAnI jarUra che. ApaNI anukULatAne jatI karavAnI ane pratikULatAne veThI levAnI taiyArI vinA tamAre tyAM ke amAre tyAM ahiMsAdharma pALI zakAya evuM nathI. ApaNA kAraNe koIne paNa duHkha thAya tevuM nathI karavuM - A ja anukaMpAno sAco pariNAma che. bhagavAnanA zAsanamAM nava tattvanI AstikatA(zraddhA) pachI sauthI pahelAM A anukaMpAno bhAva pragaTe che. e anukaMpAmAMthI ja nirveda Ave, nirvedamAMthI saMvega eTale ke mokSano abhilASa jAge ane saMvegamAMthI prazamabhAva pragaTe. A saMsAramAMthI bhAgI chUTavAno pariNAma tenuM nAma nirveda, ahiMsArUpa anukaMpAmAMthI A nirveda janme che. A saMsAramAM paMcendriyathI mAMDIne ekendriya sudhInA dareka jIvano AtmA mArA jevo ja che; mane jema sukha game che ane duHkha nathI gamatuM tema dareka jIvone sukha game che, duHkha koIne gamatuM nathI. mATe mAre koIne paNa duHkha ApavuM nathI Avo anukaMpAno pariNAma jAgyo hoya ane A saMsAramAM koIpaNa jIvane duHkha ApyA vagara rahI zakAya evuM nathI : AvuM jene samajAya te A saMsAramAM majethI rahI zake ? nahi ne? Aje AvuM jANavA chatAM saMsAramAM majethI jIvI zakAtuM hoya to te pariNAmanI naThoratAnA kAraNe. pariNAma thoDA paNa kUNA paDyA hoya tene A rIte saMsAramAM rahevuM pAlave nahIM. Aje navatattvanI AstikatA paNa nirvedanuM kAraNa na banatI hoya to te A ahiMsArUpa anukaMpAnA abhAvanA kAraNe. bIjAnuM duHkha TALavuM e ApaNA hAthanI vAta nathI, paraMtu bIjAne ApaNA taraphathI duHkha na ApavuM e ApaNA hAthanI vAta che. bhUMDa vagere pazunuM duHkha jovAtuM nathI - ema kahIne rovA nathI besavuM. jIvamAtranuM duHkha jovAtuM nathI - ema kahIne ApaNI taraphathI sarva jIvone abhayadAna ApavA mATe A saMsAramAMthI cAlI nIkaLavuM che. sa. bIjAnA duHkhe duHkhI thavuM e dharma nahi ? bIjAnA duHkhe duHkhI thavuM e dharma nahi, bIjAne duHkha na pahoMcADavuM, bIjAne duHkha na pahoMce e rIte jIvavuM - tenuM nAma dharma. bIjAnuM duHkha joI na zake te bIjAne duHkha ApI zake kharo ? bIjAnuM duHkha joI rovA besavuM e to eka prakArano moha che - ajJAnadazA che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. karuNA na kahevAya ? e karuNA paNa mohajanya karuNA che. zAstranI paribhASAmAM dravyakaruNA che. prAthamika kakSAmAM A avasthA sArI gaNAtI hovA chatAM eTalAmAtrathI nistAra nathI thato. bIjAnA duHkhe rovA besavAthI enuM du:kha dUra thaI javAnuM hatuM ? bIjAnuM duHkha kharekhara jovAtuM na hoya to nakkI karavuM joIe ne ke koI paNa jIvane ApaNe duHkha nathI ApavuM ? bIjAnA duHkhe du:khI thavA rUpa anukaMpAno pariNAma parAkASThAe tyAre pahoMce ke jyAre koIne paNa duHkha nathI ApavuM - evo pariNAma jAge. sa. bhagavAna saMgamanA duHkhe du:khI thayA ne ? bhagavAna enA du:khe du:khI nathI thayA. 'sakala jIvone A saMsArathI tAravAnI bhAvanAvALA ame AnA saMsAranuM kAraNa banyA' : e pramANe bhagavAnane potAnA nimitte thayela enA saMsAraparibhramaNane joIne tenI dayA AvI hatI. A karuNA dravyakaraNA na kahevAya, Ane bhAvakaruNA kahevAya. duHkhIne joI je dayA Ave tene dravyakaruNA kahevAya ane dharmathI hIna evA sukhI pratye paNa je dayA Ave tene bhAvakaruNA kahevAya. tamane dInaduHkhI pratye jevI dayA Ave tevI dayA saMsAranA sukhamAM rAcIne mojamajA karanArA jIvo pratye Ave ? bIjAnI vAta to javA do, tamArA AtmAnI dayA paNa kyAre Ave ? du:kha Ave tyAre 'mAruM zuM thaze ?' enI ciMtA thAya ke sukhamAM majethI pApa karatA ho tyAre 'mAruM zuM thaze' enI ciMtA thAya ? du:kha bhogavI rahelA AtmAnI dayA Ave ke sukha majethI bhogavI rahelA AtmAnI dayA Ave ? jene potAnA AtmAnI bhAvakaruNA na hoya te bIjAnI bhAvakaruNA na karI zake. potAnA AtmAnI dharmahInatAnI dayA Ave to bIjA dharmahIna pratye dayA jAge. sa. sAdharmikanA duHkhe AsuM pADavA e guNa nahi ? sAdharmika pratye anukaMpAno bhAva na hovo joIe, bhaktino - vAtsalyano bhAva hovo joIe. sAdharmikanuM vAtsalya, tenI pratye bahumAnabhAvathI karavAnuM che, tene madada karavAnA bhAvathI nathI karavAnuM. eka vAra AcAryabhagavantanI nizrAmAM sAdharmikanAM phaMDa mATe eka bhAI UThIne bolavA lAgyA ke - 'jaino keTalA duHkhI che, emanuM duHkha jovAtuM nathI.....vagere.' tyAre AcAryabhagavande e bhAIne besADI dIdhA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane kahyuM ke - 'je jaina hoya te duHkhI hoya nahi ane je duHkhI hoya tene jaina kahevAya nahIM. rovuM e zokamohanIyano udaya che, eka prakAranuM ArtadhyAna che. sAdharmikanuM vAtsalya karavA taiyAra thavuM nahi ane mAtra tenA duHkhane rovA besavuM. A to eka jAtanI banAvaTa che. sa. gurunA virahamAM AMsu Ave to? e AMsu gurunA virahanA che ke svArthanA virahanA-e vicAravAnI jarUra che. gurunA guNo yAda AvavAnA kAraNe guNavAnanA virahane laIne AMkha bhInI thaI jAya e judI vAta. athavA guNavAnane pAmavA chatAM ApaNe guNahIna ja rahI gayA teno vasavaso thavAthI AMkha bharAI jAya, e ya judI vAta. paraMtu evo koI bhAva hoya nahi ane have mAruM koNa ?' evI dInatAnA kAraNe rovuM Ave e guNa nathI; e to eka prakArano moha che, svArtha che, kAyaratA che. guru pAse je svArtha sadhAto hato te have nahi sadhAya, je doSo nabhI jatA hatA te have nahi nabhe. enuM duHkha dhare to te guNa kyAMthI kahevAya? jeo guru pAse svArtha na sAdhatA hoya ane paramArthanI sAdhanA karatA hoya tevAone gurunA virahanuM duHkha thavA chatAM rovA na bese, UlaTA vadhu majabUta thavA mahenata kare. ene "mAruM koNa ?' ethI dInatA na hoya. mohano uchALo AvI jAya toya tene svastha banatAM vAra na lAge. e to; "bhagavAnanuM zAsana mAruM che, bhagavAnanI AjJA mArI che, gurubhagavanta batAvelo mArga mArI pAse che, gurunI hAjarImAM to pramAdapUrNa jIvana nathI jatuM hatuM have to pramAda khaMkherIne sAdhanA karavA lAgI javuM che...' ema vicArIne bIjA yogya gurunI nizrA svIkArIne apramattapaNe jIvavA mAMDe. ApaNA paramAtmAe ane ApaNA gurubhagavate ApaNA para keTalo upakAra karyo ? ApaNA AtmAnI keTalI badhI ciMtA karI che! virAdhanAthI ja jenI zarUAta thAya ane virAdhanAthI ja jeno aMta Ave, evA gRhasthapaNAno tyAga karIne jIvavA mATe evo suMdara sAdhupaNAno mArga batAvyo ke jemAM cAlatAM, UThatAM, besatAM, sUtAM, khAtAM-pItAM, bolatAM..... eka paNa pApa karavuM na paDe. AvuM jIvana batAvIne mahApuruSoe ApaNA para je karuNA batAvI che e karuNA jo jhIlatAM AvaDI jAya to ApaNe kyAre ya mohajanya karuNAnA bhAjana na banIe. mastaka upara bhagavAnanI AjJA hoya, haiyAmAM gurunA vacananI parataMtratA hoya ane koIne paNa duHkha pahoMcADayA vagara jIvavA svarUpa saMyamano pariNAma hoya to e traNanA baLe sahelAIthI saMsAranA pArane pAmI zakIza ATalo vizvAsa jene hoya tene (26)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ A saMsAramAM kayuM duHkha rovaDAvI zake ? zAstramAM kahyuM che ke sAdhu jo potAnA AcAramAM mArgamAM sthira rahe to ArAdhaka paNa bane ane prabhAvaka paNa bane. paraMtu je bhagavAnanI ane gurunI AjJAnA cokaThAmAMthI bahAra nIkaLe te virAdhaka banI pApamAM paDyA vagara na rahe. sa. pApane choDIne AjJA pALavA mATe taiyAra thayelA AjJAne mUkI pAchA pApamAM kema paDe ? duHkha asahya lAgavA mAMDe ane sukhanI bhUkha jAge eTale AjJAnA cokaThAmAMthI bahAra nIkaLIne unmArgagAmI bane. marIcinA bhavamAM bhagavAnanA jIvane duHkha asahya lAgyuM to pAchA pApamAM paDyA ne ? paDyA to kevA paDyA? duHkhanI asahanazIlatA sukhanI bhUkhane paNa kheMcI lAvI ne ? ane e bee bhegA thaIne utsutrabhASaNa paNa karAvyuM ne? eka bhUla kevI bhUlonI paraMparA saI ? sa. to mArgastha banI rahevA mATe zuM karavuM? je choDyuM che te choDI jANavuM. sukhano rAga mAravo ane e mATe duHkha veThavA sahanazIla banI javuM. duHkha bhogavI levAthI saMsAra kapAya che ane duHkhane TALavAthI duHkhanI paraMparAvALo saMsAra vadhe che. sahana thatuM nathI - ema bolavAthI duHkha TaLI nathI javAnuM. AthI duHkhane TALavAne badale asahanazIlatAne TALavA prayatna karavo che. je sukhazIlatAno tyAga kare te sahanazIla banI zake. zAstramAM kahyuM che ke siMhanI jema jIve te sAdhupaNuM pALI zake. je choDyuM che te pAchuM vALIne joyuM nathI. sukhazIlatA TALavAno A ja upAya che. vAparatI vakhate zuM nathI AvyuM te nathI jevuM, je hAjara che te rAga vagara vAparIne UThI javuM che. khAvu, pIvuM, paheravuM, UThavuM, besavuM... vagere koIpaNa pravRtti karatI vakhate temAMthI sukha kema maLe e zodhavA nathI besavuM. sukhano rAga sahanazIlatAno virodha kare che. jene sahanazIla banavuM hoya te sukhanI zodhamAM na nIkaLe. jene ThaMDI veThavI hoya te dhAbaLo ke baMdha makAna gotavA na bese ne ? ThaMDI veThatI nathI - evuM bolavAnA badale 'ThaMDI veThI levI che? e pariNAma keLavavo che. duHkhano paryAya che - evuM mAnI lIdhuM che mATe duHkha TALavAnuM mana thAya che. duHkha bhogavI levA sivAya bIjo koI paryAya nathI - evuM vicArazo to sahanazIlatA keLavAze. ApaNane je duHkha AvyuM che tenA karatAM kaMIkagaNuM adhika duHkha TALavAno paryAya hovA chatAMya samatAthI veThanArA paNa A (27)
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAmAM che. adhika duHkhanI kalpanAmAtrathI paNa vartamAnanuM du:kha sahya banI jAya che. sukha bhogavatA rahIe to sukha bhogavavAnI Teva paDI jAya che ane duHkha bhogavatA rahIe to du:kha koThe paDI jAya che. sukhanI bhayaMkaratA samajAya to sukhazIlatA chUTe. sukhazIlatA chUTe to sahanazIlatA Ave. sukhazIlatA na hoya ane sahanazIlatA hoya to sukha majethI choDAya ane du:kha majethI veThAya. A rIte potAnuM sukha jatuM karI du:khane AvakAre te ja bIjAne duHkha ApyA vagara jIvI zake. je sukha choDe nahi ane duHkha veThe nahi te bIjAne du:kha ApyA vagara na rahe. mATe sukha bhogavavAno pariNAma tenuM nAma hiMsA ane sukha choDavAno pariNAma tenuM nAma ahiMsA. e ja rIte du:kha TALavAno pariNAma te hiMsA ane du:kha veThI levAno pariNAma te ahiMsA. bIjAne duHkha na ApavuM e ahiMsArUpa DhALanI eka bAju che, jyAre A ahiMsAnI DhALanI bIjI bAju to e che ke caude rAjalokanA jIvo du:kha Ape to ya veThI levuM che, pratIkAra nathI karavo. 'duHkha koIne gamatuM nathI mATe mAre koI paNa jIvane duHkha ApavuM nathI ane duniyAno koIpaNa jIva mane duHkha Ape to tene majethI bhogavI laIza' AnuM nAma ahiMsA. huM koIne duHkhI nathI karato chatAM loko mane raMjADe - A kevo anyAya ? AvuM mAne te ahiMsA dharma sAcavI na zake. sa. doSI hoIe ne kahe to vAMdho nahIM, vagara vAMke daMDe e cAle ? vartamAnamAM bhale vAMka na dekhAya, paNa vAMka vagara daMDa kadI koIneya thato nathI A vAta samajI lo. paNa eTaluM ya kharuM ke - doSa karyo hoya to pratIkAra nathI karavo ! emAMya pratIkAra karavAnI zakti hoya to karyAM vagara na raho ne ? pratIkAra thaI zake evo na hoya mATe mauna raho - e bane. paraMtu pratIkAra karI zakAya evuM hovA chatAM guno karyo che mATe mauna rahevuM che, eTaluM ya kharuM ? eTalI taiyArI hoya to ya nistAra thAya. kAraNa ke zAstrakAro kahe che ke vagara gunAnI sajA bhagavAnanA zAsanamAM na hoya, mATe sahana karI levuM che ? ke vartamAnano doSa nathI mATe pratIkAra karavo che ? - sa. pratIkAra karIe e ja vartamAnanI nirdoSatAno purAvo kahevAya ne ? vartamAnamAM nirdoSa hovA chatAM doSI TharavuM - e mUrkhAI na kahevAya ? khaMdhakamunie pratIkAra na karyo, sudarzana zeThe pratIkAra na karyo to mUrkhAI karI ke sAruM karyuM ? vartamAnamAM guno karyo na hovA chatAM khulAso karavo nathI - ATaluM bane ? (28)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. nirdoSa hovA chatAM pratikAra na karIe ane khamI laIe to loko kaheze ke guno karyo hoya to ame ja ne ? kyAM jAya ? sudarzana zeThe evI ciMtA karI ? khaMdhaka munie karI ? loka to ajJAnI che. bhale bole, e ya sahana karI laIzuM. duHkha paNa veThavuM che ne lokonAM kaDavAM vacano paNa sahana karavAM che. kAraNa ke titikSA e ahiMsApAlana mATeno mukhya upAya che. titikSA eTale pratye sanam - dInatA vagara sahana karavAnI vRtti. mAtra sahana karavAnI vRtti te titikSA nathI. dInatA ke kAyaratA dhAraNa karyA vagara sahana karavuM - e ja titikSA kahevAya. duHkha bhogavavAnA avasare jeo kAyara bane che, kAyaratAthI - dInatAthI duHkha veThe che teonA azubhakarmanI vRddhi thAya che, zubha karmanuM azubhamAM saMkramaNa thAya che ane zubhakarmanA rasanI paNa hAni thAya che. jyAre koI paNa jAtanI vyAkuLatA dhAraNa karyA vinA jeo duHkhane veThI le che teo vahelI take duHkhanI paraMparAvALA saMsArathI mukAya che. duHkhano pratIkAra karavAthI ke dInatApUrvaka duHkha veThavAthI saMsAra vadhe che ane dInatA vagara duHkha veThI levAthI saMsAra kapAya che. zuM karavuM che? sahana nathI thatuM ema kahIne pratIkAra karavo che ke saMsAra pUro karavA sahanazIlatA keLavI levI che ? ApaNA bhagavAne pariSaha-upasargo kevI rIte sahana karyA ? meM mAnA peTamAM paNa pApa nathI karyuM, koIne duHkha nathI ApyuM - ema na kahyuM ne? bhagavAnane kUvAmAM utAryA, mAthe ghaNanA ghA paDyA, kALacakra mukAyuM, mAMsanA locA kADhyA chatAM bhagavAne dInatA na karI, pratIkAra na karyo ke bacAva paNa na karyo to bhagavAna sarva duHkhothI mukAI gayA. duHkha na ApavuM e jema bhagavAnanI AjJA che tema koIe paNa ApeluM duHkha veThI levuM e paNa bhagavAnanI AjJA che. paNa e ApaNane gamatI nathI, kAraNa ke ApaNe ApaNI jAtane nirdoSa mAnIe chIe. koI paNa dharma karatI vakhate duHkha paDe, kaSTa anubhavAya to AnaMda thAya ke mAthuM pharI jAya ? tapa karyo hoya ne roga Ave to ? koI apamAna kare to ? "eka to bhUkhanuM duHkha ane emAM A pIDAnuM duHkha..." ema thAya ne ? ke jeTaluM duHkha AvatuM hoya teTaluM bhale AvatuM, badhuM ekIsAthe pUruM karI levuM che - evuM thAya ? sa. tapamAM ugratA kema AvI jAya che? tapanA kAraNe nathI AvatI, duHkha asahya lAgavAnA kAraNe Ave che. (29)
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ . sa. kahevAya che ne ke bhUkhyAne chaMcheDavo nahi? e upadeza to je bhUkhyA na hoya tene ApavAno. bhUkhyAne zuM upadeza ApavAno? samatA rAkhavAno ja upadeza ApavAno hoya. zAstramAM kahyuM che ke sAdhunI AzAtanA na karavI, sAdhune duHkha na ApavuM. sAdhunI AzAtanA karavAthI gADha mohanIyakarma baMdhAya tene yoge bhavAntaramAM sAdhupaNuM durlabha bane. paNa sAdhubhagavantane zuM upadeza Apyo ? 'koI game tevuM duHkha Ape, game te rIte apamAnatiraskAra kare to veThI levuM.." ema ja ne ? ApaNe tyAM ja nahi, anyadarzanamAM paNa sahanazIlatAnA pATha A rIte ApyA che. gautamabuddhanA liMkSao jyAre bhikSAe javA nIkaLyA tyAre gautamabuddha temane kahe che ke - "he bhikSuo! tame je kSetramAM bhikSAe jAo cho e kSetra to jJAtaputra (zrI mahAvIra paramAtmA)thI bhAvita che AthI tamane koI bhikSA nahi Ape to ?' tyAre bhikSuo kahe che ke - "kAMI vAMdho nahi, tiraskAra to nahi kare ne ?' gautamabuddha kahe che ke - "tiraskAra karaze to ?' bhikSuo kahe che ke - "mAraze to nahi ne ?' gautamabuddha kahe che ke "mAraze to ?' bhikSuo kahe che ke - mArI to nahi nAMkhe ne ? gautama buddha kahe che ke - "mArI nAMkhaze to ?' bhikSuo kahe che ke -"bhale mArI nAkhe, AtmAne to nahi ja haze ne ?' tyAre gautamabuddha prasanna thaI kahe che ke - "jo ATalI taiyArI hoya to khuzIthI jAo!' gautamabuddhanA anuyAyImAM jo ATalI kSamatA hoya to, ApaNe to zrI mahAvIraparamAtmAnA anuyAyI chIe ne? bhagavAnanI AjJA pALavA mATe game tevuM duHkha veThavuM paDe to temAM jarAya ya pAchIpAnI nathI karavI. titikSA e sAdhupaNAno prANa che. sAcI anukaMpA lAvavAnuM kAma A titikSA ja kare che. A titikSAguNa pAmavA mATe dInatA karyA vagara sahana karavAnI Teva pADavI che. ApaNAmAM sahana karavAnI vRtti haze to game tenuM sahana karI zakIzuM. zarUAta ApaNA gharathI karavI che. ApaNA gharanA lokonuM, covIsa kalAka sAthe rahetA lokonuM dIna banyA vagara veThatAM thaIe to sAdhupaNAmAM AkhA gAmanuM veThI zakIzuM. jyAM ApaNo svArtha hoya ke mamatva hoya tyAM dInatA vagara veThatAM AvaDe che ne? dhaMdhAmAM gharAkanuM veTho ne ? gharamAM patnInuM paNa veTho ne ? to ahIM gurunuM na veThI zakAya ? gharamAM chokarAnuM majethI veThanArA ahIM sahavartInuM-sAdharmikanuM na veThI zake ? sahanazIlatA navI nathI keLavavAnI. aprazastamArgano badho abhyAsa ahIM kAma lAge evo che. mAtra vRtti joIe. atyAra sudhI svArtha khAtara ghaNAnuM veDyuM have bhagavAnanI AjJA khAtara veThatAM thaI (30)
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ javuM che. svArtha sadhAya ke na sadhAya, bhagavAne kahyuM che ke - badhAnuM veThI levuM paNa duHkhI to koIne pharavA nathI - ema samajIne sahanazIlatA keLavIe to ahIMthI ja sAdhupaNAno abhyAsa zarU thaI jAya. sa. duHkha na ApavuM saheluM, paNa koIe ApeluM duHkha sahI levuM - e kaparuM kAma che. mATe ja to ahiMsAdharma pAmI zakAto nathI. kaSTa paDe evuM karIe to dharma Ave. zAstramAM kahyuM che ne ke "kRSTIya tIkSA ' anukaMpA ane titikSA A be pariNAma bhegA thAya to sAco amAridharma Ave. ekalI anukaMpAthI nistAra nathI. jenI titikSA kAcI te anukaMpA sAcavI na zake. jene duHkha sahana karavAnI vRtti na hoya tene bIjAne duHkhI banAvye ja chUTako thavAno. bIjAnuM duHkha TALavA mATe jAte duHkha bhogavI levA sivAya bIjo koI upAya nathI. je sahanazIla bane te bIjAnuM duHkha majethI TALI zake. zrI zAMtinAtha bhagavAnanA jIve pAravAne abhayadAna kaI rIte ApyuM? pArevAne caNa nathI nAMkhyA, potAnA zarIranA mAMsanA bhoge abhayadAna ApyuM. Aje pArevAne caNa nAMkhanArA, potAnA gharanAne paNa abhaya ApI zake? tamAre zaraNe AvelAne Apo to tamAruM rAkhIne Apo ke tamAruM jatuM karIne Apo ? bhagavAna to AkhA trAjavAmAM besI gayA. ApaNe ApaNI surakSitatAno vicAra pahelAM karIe ne? bIjAno vicAra te karI zake ke je potAnuM jatuM karI zake. potAnA duHkhano ja vicAra karanArA bIjAnuM duHkha kaI rIte TALI zake? sa. duHkha bhogavatAM samAdhi rahevI joIe ne ? nathI rahetI, zuM karavuM ? samAdhi kyAre raheze? duHkha veThavAnI taiyArI karazo to ke duHkhathI chaTakavAnI bArI zodhyA karazo to ? ApaNA karatAM adhika duHkhIne yAda karIe to ApaNA duHkhamAM samAdhi rahe. jeTaluM duHkha AvyuM che enAthI adhika duHkha AvavAnI paNa saMbhAvanA che eTalI kalpanA karIe to asamAdhi na thAya. sukhanI AzAmAM beThA ho ne duHkha Ave to asamAdhi thAya. paNa duHkha AvavAnuM ja che - evI dhAraNA rAkhIne beThA hoIe to asamAdhina thAya ne ? gharanAM bairAM bole to vicAravAnuM ke "chokarAnI vahu ya bolaze'; "mArI mAya bolI nathI ema na vicAravuM to enI meLe samAdhi raheze. duHkha veThavuM hoya to nIce najara rAkhavI, upara nahi. naraka-tiryaMcagati upara najara jAya tene manuSyapaNAmAM-sAdhupaNAmAM eke duHkha nathI. paNa devaloka tarapha (31)
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ najara caTelI hoya tene to duHkhano pAra nathI. narakanAM duHkho yAda Ave to ahIMnA duHkhamAM parama samAdhi rahe ne ? koI kahe ke-sakhata garamI che, sakhata ThaMDI paDe che. to ema thAya ne ke A ThaMDI to kAMI nathI. narakanI ThaMDI juo ! ahIM to mAtra cAmaDI ja phATe che tyAM to gAtra thIjI jAya, TukaDe TukaDA thaI jAya evI ThaMDI hoya. ahIM bhUkha lAge to narakanA jIvonI bhUkha yAda karavAnI. emane to evI bhUkha lAge ke jo tyAMnA jIvane narakamAMthI bahAra kADhIne ahIM lAvavAmAM Ave to e eka dANo bAkI na rAkhe, chatAM kazuM khAvA nathI maLatuM, to veThavuM ja paDe che ne? tyAM parANe veThavAnuM ja hoya to ahIM samajIne veThI na laIe? veThavAmAM dharma che, sahana karavAmAM dharma che, titikSA keLavavAmAM dharma che, pratIkAra karavAmAM dharma nathI. sahana karatAM zIkhavuM hoya to thoDuM thoDuM duHkha veThavA mAMDo. tamArI bhASAmAM, je ghaDAya te samAdhi jALavI zake. ane ghaDAya koNa? je TAMkaNA khame te ke je AghApAchA thAya te duHkha ApaNI sahanazIlatA ke samAdhi joIne nathI AvatuM, e to ApaNA pApakarmanuM moTuM joIne Ave che. "sahanazIlatAnI paNa hada hoya ne ?' ema nathI bolavuM. pApa jo hada vagaranuM karyuM hoya to duHkhanI hada kyAMthI Ave? duHkhanI hada karatAM sahanazIlatAnI hada vadhe evuM karavuM che to samAdhi maLaze. samAdhi sahanazIlatAmAMthI Ave che, sahanazIlatA sattvamAMthI keLavAya che, sattva samajaNazaktimAMthI pragaTe che ane samajaNazakti bhagavAnanA vacanamAMthI maLe che. AvuM paramahitakArI bhagavAnanuM vacana ApaNA sadbhAgye sadgurubhagavanto pAsethI ApaNane maLI gayuM che ne ? to have duHkhane rovAne badale kAme lAgavuM che - bhagavAnanA vacana para zraddhA rAkhIne duHkha veThavAno abhyAsa pADIe to duHkha sahya banaze. duHkha asahya na lAge to asamAdhi na thAya. AtmAmAM anaMtI sahanazakti paDelI che, navI nathI lAvavAnI; mAtra khIlavavAnI jarUra che ane e khIlavavAnuM sAdhana paramAtmAnuM vacana che. e vacanano Adara karavAmAM Ave to game tevA bhayaMkara duHkhamAM paNa paramasamAdhimAM jhIlI zakIe. ApaNo mokSa najIka bane e mATe A jIvanamAM prayatna karI levo che. ApaNo mokSa dUra thAya - evuM ApaNuM jIvana na hovuM joIe. mokSa upAdeya na lAge ane puNyathI maLatuM sukha ja upAdeya lAgyA kare tenAmAM dharma karavAnI yogyatA na Ave. saMsAranA ucchedanI bhAvanA jAgyA vagara dharma karavAnI yogyatA AvatI nathI. A saMsAra cAragatimaya che. mAtra pApanA udayathI maLatI narakatiryaMcagati ja saMsAra nathI. puNyanA udayathI maLanAra devamanuSyagati paNa saMsAramAM ja Ave. jene devagati (32)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane manuSyagati gamatI hoya, joitI hoya teNe naraka ane tiryaMcagatimAM paNa javAnI taiyArI rAkhavI ja paDaze. puNyanA ke pApanA udayathI maLanAra cAre gatimaya saMsArathI bhAgI chUTavAnI bhAvanA jAge tyAre dharmanuM sAcuM athANuM pragaTe. A cAragatimaya saMsArathI tAranAro dharma ahiMsA, saMyama ane tapasvarUpa che. temAM ApaNe be pAsAe ahiMsAdharma joI gayA. have ApaNe saMyamadharmanI vAta zarU karavI che. ApaNe joI gayA ke ApaNe koine paNa duHkha ApavuM nahi te ahiMsAdharmanuM paheluM pAsuM che. ane koIe paNa ApaNane ApeluM duHkha koI paNa jAtanA vikalpa vinA samabhAve veThI levuM-e ahiMsAdharmanuM bIjuM pAsuM che. sa. bIjA sahana karavAnA pAsAmAM to mAtra ApaNA AtmAnI ja ciMtA AvI ne? ApaNe sahana nahi karIe to bIjAne sahana karAvyA vagara nahi rahIe. tethI ApaNA kAraNe bIjAne sahana karavAno vakhata na Ave te mATe A sahana karavAnI vAta che. AmAM bIjA pratyeno dayAbhAva paNa sacavAI gayo ne ? e jIvanI paNa ciMtA samAI gaI ne ? sa. ApaNane duHkha ApavA dvArA sAmo jIva ApaNA nimitte pApa bAMdhetenuM zuM ? ApaNe duHkhano pratIkAra na karIe ane sahana karI laIe evA vakhate bIjA ApaNA nimitte karma bAMdhe, emAM ApaNo upAya nathI. ApaNane bIjAnA karmabaMdhamAM nimitta banyAno doSa tyAre lAge ke jyAre ApaNe sAmethI nimitta ApIe. ApaNe vivekapUrvaka sahana karavAnI vAta karIe chIe. "tuM mane mAra." ema na kahIe paNa koI mAratuM hoya to teno pratIkAra nathI karavo : maitrI bhAvanAmAM koI paNa jIva pApa na kare, koI paNa duHkhI na thAya...' evI bhAvanA bhAvavAnuM kahyuM. paNa sAthe pApa karanAranuM kAMDuM pakaDIne tene aTakAvavAno upadeza nathI Apyo. kAraNa ke bIjA pApa kare temAM ApaNo mokSa nathI aTakato. ApaNe bIjAne pApanI preraNA karIe to cokkasa ApaNo mokSa aTake. gautamabuddha sAme jaIne potAnuM mAthuM siMhanA moDhAmAM dhato zAstrakAroe temane Atmabhari (svArthI, potAnI jAtano ja vicAra karanArA) kahyA ane AvA sAhasane paNa mAtra moha-ajJAnajanita ceSTA kahI. kAraNa ke temaNe siMhane pApa karavAnI preraNA karI. ApaNe bIjAne pApa karavAnI preraNA nathI (33)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavI. paraMtu bIjA je potAnI meLe pApa karatA hoya ane emAM ApaNe veThavAno vakhata Ave to veThI levuM che, pratIkAra nathI karavo. ATalI ja vAta che. jo ApaNe veThIzuM nahi ne pratIkAra karIzuM to zuM sAmo jIva pApa karato aTakI jaze? tame kadAca baLavAna ho ne tenI pravRtti aTakAvo to ya tenA mananA pariNAmane aTakAvavAno koI upAya che? ane tame pratikAra karo to sAmo vadhu ugra bane ne ? je kharekhara sAmAnA hitanI ciMtA hoya toya pratIkAra karavAmAM enuM hita nathI. UlaTuM, tame kAMI paNa pratIkAra karyA vagara sahana karI lo to pelA upara tamArI samatAnI chAyA paDavAthI tene sudharavAnI-pApathI pAchA pharavAnI taka che. tethI nakkI che ne ke sahana karI levAmAM ApaNA AtmAnA hitanI sAthe bIjA-sAmA AtmAnuM paNa hita samAyeluM che..? sa. sAmo mANasa zAsanano droha karato hoya to ya sahana karI levAnuM? atyAre ApaNI jAta upara AvatI ApattinI vAta cAle che temAM zAsana ' uparanI ApattinI vAta vacce kyAMthI laI AvyA? zAsana sparanI Apattine to pahelI take, saghaLA prayatna, ApaNI jAtanA, ApaNA mAnanA, ApaNA sthAnanA bhoge paNa TALavAnI. paraMtu potAnA upara AvelI Apattine zAsananI ApattimAM khatavIne tene TALavI e paNa eka jAtano zAsanadroha kahevAya che - eTaluM yAda rAkhavuM. potAnI avahelanAne zAsananI avahelanA tarIke khatave ane potAnI bhaktine zAsananI bhakti tarIke lekhave teo jAtanA pUjaka che, zAsananA ArAdhaka nathI. zAsananI Apattine potAnI Apatti mAnIne TALavI ane potAnI bhaktine rokI zAsananI bhaktimAM tene pheravavI. loko bhale ApaNI bhakti kare, ApaNe to zAsananI bhakti vadhAravA prayatna karavA. sa. ApaNe bhakti na laIe to bIjAne vinayabhaktinA saMskAra kaI rIte paDe? bIjAne saMskAra ApavA pahelAM ApaNe jAte saMskAra jhIlavAnI jarUra che. ApaNane jo jhIlatAM AvaDe to bIjAne saMskAra ApavA na paDe e enI meLe jhIlato thaI jAya. ApaNe bhakti laIe to karanArane paNa levAnA saMskAra paDe. ApaNe jAte bhakti karIe to jenArane bhakti karavAnA saMskAra paDe. dIkarAne vinayanA saMskAra ApavA hoya to tene kahevAnuM nahi ke dAdAne pANI Apa. ApaNe jAte ja UThIne (34)
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANI ApavAnuM. tame tamArA dIkarAnA bhale bApa ho paNa tamArA bApAnA to dIkarA kharA ne ? tamane bApAnI bhakti karatA joI DAhyo dIkaro enI meLe ja tamArI ya bhakti karato thaI jaze ke "bApujI ! tame rahevA do, huM ja dAdAjIne pANI ApuM chuM amAre tyAM paNa kahyuM che ke upAdhyAya bhagavanta vinayanA bhaMDAra hoya. chatAM koIne vinayanA pATha zIkhavavA na bese. pote jAte AcArya bhagavantano vinaya ja e rIte kare ke jethI nAnA sAdhune thAya ke AmanA jevA jJAnI, padastha paNa jo A rIte AcAryabhagavantanI bhakti karatA hoya to ApaNe keTalA apramattapaNe ApaNA vaDIlonI bhakti karavI joIe ! je yogya hoya te joI-joIne zIkhe, je ayogya hoya tene kIdhA pachI paNa asara na thAya. Aje to tame saMskAra jhIlavAnA badale saMskAra ApavAnI zarUAta karI tethI na to tame saMskArI banyA ne na to bIjAne saMskArI banAvI zakyA. saMskAra ApavA gharamAM rahevAnA badale mahApuruSoe ApelA saMskAra jhIlIne nIkaLI gayA hota to Aje ThekANuM paDI jAta. saMskAra jhIlavAnI keTalI tako jatI karI ? sauthI pahelAM AThamA varase dIkSA levAnuM kahyuM hatuM, te taka gumAvI ne? bIjI taka vIsamA varase saMsAra mAMDavA pahelAM hatI te paNa gumAvI ne ? have trIjI taka che ke pahelAM chokarAnA lagna thatAMnI sAthe gharanI javAbadArI tene soMpIne nIkaLI javuM. A taka paNa jatI karavI che ke lagabhaga gaI ja che- ema samaje? haju paNa saMskAra ApavA mATe saMsAramAM ja rahevuM che? . sa. A umare AvIne zuM karIzuM ? gurubhagavantanuM kahyuM mAnIzuM ! sa. gharamAM koInuM nathI mAnatA to ahIM zuM mAnavAnA ? gharamAM koInuM na mAno chatAM musApharImAM DrAIvaranuM mAno ne ? mAMdagImAM DokaTaranuM mAno ne ? jyAM tamArI garaja hoya ne jyAM tame lAcAra ho tyAM bIjAnuM mAnatAM AvaDe che ne? jenuM arthapaNuM hoya temAM ApaNA karatAM jANakAra maLe to tamAruM DahApaNa na calAvo ne ? tema ahIM paNa guNanuM arthIpaNuM jAge, potAnA ajJAnanuM "bhAna thAya ane gurubhagavantanA jJAna pratye zraddhA jAge to gurunuM mAnavAnuM agharuM nathI. potAnA svabhAvane sudhAre ane gurunuM kahyuM mAne tevAne sAdhupaNAmAM koI muzkelI nathI. amAre tyAM moTI uMmare dIkSA lIdhela eka sAdhubhagavanta hatA, potAno kApa paNa kADhI na zake. paNa beThAM beThAM ghaNAM kAma kare. bIjA mahAtmAonA kApa kADhelA (35)
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapaDAMnI gaDI vALe, upadhi-pAtrAM paleve, ane bAkInA samayamAM makAnamAM jeTalI vAcanA cAle te badhAmAM bese. bahoMtera varasanI uMmareM kALa karI gayA. jene ArAdhavuM hoya tene mATe upAya che. paNa jene ArAdhanA karavI ja na hoya tenA mATe upAya paNa zuM kAma lAgavAnA ? atyAra sudhImAM ApaNe joi gayA ke potAnI mana-vacana-kAyAnI koi paNa pravRttithI koine paNa du:kha pahoMcADavuM nahi- evA pariNAmane ahiMsA kahevAya che. sUkSma nigodanA jIvathI mAMDIne saMzIpaMcendriya paryApta avasthAne pAmelA jIvo sudhInA anantAnanta jIvomAMthI koine ne koine paNa A saMsAramAM duHkha pahoMcADyA vinA jivAtuM nathI. ApaNA jIvananA astitva mATe bIjAnA jIvananuM astitva miTADavuM ja paDe che-eno jene khyAla che evA AtmAo jema bane tema vahelAM A saMsArano anta lAvavA prayatnazIla bane che. AvA AtmAone uddezIne zrI vItarAga paramAtmAe dharmano upadeza karyo che. koI paNa jIvane koI paNa rIte duHkha pahoMcADayA vinA jIvana jIvavAnI zailI A sUtramAM varNavI che. pramAdAdine AdhIna banIne ApaNe kaMi keTalAya jIvone du:kha pahoMcADatA hoie chIe. amiyA, vattiyA, jheziyA, vagere daza prakAre jIvone duHkha pahoMcatuM hoya che. e daza prakArane; ekendriyAdi pAMca prakAranA jIvonI sAthe, manavacanakAyAnA traNa yoganI sAthe ane karaNa-karAvaNa anumodana svarUpa traNa karaNanI sAthe guNavAthI hiMsAnA je bhedo (10454343=450) thAya che te najara sAme Ave to A Akhoya saMsAra hiMsAmaya jaNAyA vinA nahi rahe. 'badhA ja jIvo mArI jema jIvavAne icche che, koipaNa jIva maravAne icchato nathI mATe mAre koipaNa jIvane du:kha ApavuM na joie' - AvI bhAvanAthI sadAne mATe sarvathA hiMsAthI virAma pAmelA sAdhubhagavantono dharma ja ahiMsAsvarUpa che. ApaNe e paNa joi gayA ke mAtra koipaNa jIvane du:kha na ApavAnA pariNAmathI ahiMsAdharma prApta karI zakAto nathI. enI sAthe e pariNAma paNa prApta karavAnI AvazyakatA che ke : 'mane koipaNa du:kha Ape to te huM sahI laiza.' anyathA 'huM koine duHkha Apato nathI, koinI pratye duSTa vartana karato nathI, to mane zA mATe herAna kare che ?....' vagere pariNAma Ave to duHkha ApanArane duHkha pahoMcADavAno pariNAma AvI jaze. AvA prasaMge ema vicAravuM joie ke "A bhavamAM meM koine du:kha na ApyuM hoya to ya pUrvenA bhavomAM du:kha ApeluM ja che. vartamAnanI sA bhUtakALanA aparAdhanuM phaLa che. vagara gunAnI sajA zrI jinazAsanamAM nathI. tethI cauda (36)
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjalokamAM rahelA koipaNa jIvane huM duHkha pahoMcADIza nahi. ane cauda rAjalokamAM rahelA badhA ya jIvo duHkha deze to ya huM majethI veThI laIza...." A pariNAmasvarUpa ahiMsAdharma che. A ahiMsAnuM svarUpa, samajavA mATe khUba ja saraLa che. manane gamI paNa jAya evuM che. parantu AtmasAt karavAnuM ghaNuM ja agharuM che. bIjAne duHkha pahoMcADIne paNa sukha bhogavavAnI vRttine dUra karyA vinA ane duHkha mArA ja pApanuM phaLa che mATe bhogavI ja levuM joIe-evI vRtti keLavyA vinA ahiMsAnuM pAlana zakya nathI. A ahiMsAdharma pachI ahiMsAnA pAlanamAM kAraNarUpa saMyamadharma batAvyo che. jene ahiMsA pALavI haze teNe saMyama lIdhA vinA nahi cAle. saMyama zabdano artha niyaMtraNa rAkhavuM - e pramANe lokamAM prasiddha che. ahIM saMyama eTale sArI rIte virAma pAmavuM. hiMsAdi sarva pApothI sArI rIte virAma pAmavuM tenuM nAma saMyama, A rIte ahiMsA ane saMyama paramArthathI eka ja jaNAya che, chatAM baMnnene judA batAvyA che tenuM kAraNa e che ke ahiMsA e sAdhya che ane saMyama teno upAya che. koIpaNa jIvane duHkhI banAvavA nathI- e ApaNuM dhyeya che ane e dhyeyane siddha karavA mATe te te jIvonI jayaNA-pALavI, rakSA karavI - te saMyama che. saMyama pALyA vinA ahiMsA sAcavI zakAya - evuM nathI. jyaNA pALavA mATe sauthI pahelAM pravRtti upara kApa mUkavo ja paDaze. je ghaNI pravRtti kare te asaMyama ryA vagara nahi rahe. je pravRtti karyA vinA cAle evuM hoya temAM hAtha nAMkhavo ja nathI ane je karyA vinA cAle evuM nathI te pravRtti e rIte karavI che ke jemAM jyaNA sacavAya. AcAryabhagavanta kahetA ke bhagavAnanI AjJA mujaba IryAsamitinuM pAlana karavApUrvaka cAlavuM hoya to eka ke be kilomiTarano vihAra mAMDa karI zake-Ane ja ugravihAra kahevAya. eka divasamAM mAIlonA mAIlo kApavA te ugravihAra nathI. kapaDAM-kAmaLInA cheDA labaDatA hoya to pharakyA kare tethI vAyukAyanI tema ja pRthyAdinI virAdhanA thAya. mATe te cheDA sAcavIne-dabAvIne cAlavuM, yugapramANa bhUmi upara najara sthira rAkhavAnI, AjubAju jotAM ke vAto karatAM na cAlavuM, te ugravihAra. sa. A rIte cAle to sAme gAma kyAre pahoMce ? " ApaNe sAme gAma nathI pahoMcavuM, mokSe javuM che. mokSe je rIte pahoMcAya te rIte sAme gAme pahoMcavuM che. sAmuM gAma najIka Ave ane mokSa dUra thAya- e vihAra kevo? thoDI pravRtti hoya to saMyama sAcavI zakAya. DhagalAbaMdha pravRtti hoya to (37)
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja : - saMyamano bhoga levAya ja ne ? saMyama pALavuM haze to tenA pAlananA je je upAya che te dhyAnamAM levA ja paDaze. zAstramAM saMyamanA sattara prakAra jaNAvyA che. pRthvIkAyAdi pAMca sthAvara jIvonI rakSA karavI(pa), beindriya-teindriya-caurindriya -paMcendriya : A cAra trasa jIvonI rakSA karavI), ajIvanI rakSA karavI arthAr tenI pratye dveSa na karavo tema ja ajIvane AzrayIne rahelA jIvonI virAdhanA na thAya tenI kALajI rAkhavI(10), prekSAsaMyama eTale upayogapUrvaka jovuM(11), upekSAsaMyama eTale ayogya jIvone viSe mAdhyasthya rAkhavuM temane preraNA na karavI(12), pramArjanA eTale pUMjavuM(13), pariSThApanA eTale vastra, pAtra, azanAdi niravadya bhUmimAM paraThavavAM(14), akuzala manavacanakAyAno nirodha karavA sAthe kuzala manavacanakAyayogane pravartAvavA(1) : A pramANe sattara prakAranuM saMyama che. ahiMsAnA pariNAmanI prApti ane rakSA mATe upayogapUrvakanA A saMyamanuM pAlana Avazyaka che. pRthvIkAyAdi ekendriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInA sarva jIvonI rakSA karavAnuM kAma dhArIe chIe eTaluM saheluM nathI. ApaNA prANaM karatAM emanA prANanuM mUlya adhika che - evuM samajAya to ja e zakya che. 'duHkha veThI laiza paNa duHkha ApIza nahi' A pariNAma ja pRthvIkAyAdinI rakSA karAvavA samartha bane che. paththara, bArI vagere ajIvanA nimitte jyAre paNa ApaNane pIDA thAya che tyAre tenI pratye dveSa AvavAno saMbhava che. paraMtu tevA vakhate, temAM ApaNI anupayogadazA ja kAraNa bane che eno jemane khyAla che teo ajIvanI rakSA karI zake che. ajIvanI hiMsA thatI nathI, chatAM tene AzrayIne jIvo rahelA hoya che tenI hiMsA-virAdhanAthI bacavA ajIvano saMyama jaNAvyo che. je je ajIvane grahaNa karavAthI saMyama sacavAtuM nathI tevA vIsa bheda ahIM jaNAvyA che. pAMca prakAranAM pustaka, pAMca prakAranAM vastra, pAMca prakAranAM carma-cAmaDuM ane pAMca prakAranAM tRNaghAsa : A badhA ajIvane grahaNa karavAmAM asaMyama thAya che. utsargamArge sAdhubhagavantane pustaka paNa rAkhavAM kalpe nahi. kALane AzrayIne cAritranA pAlana mATe ane AgamanA jJAnano vyavaccheda na thAya e nimitte jarUrapUratA pustakane jayaNApUrvaka grahaNa karavAmAM saMyama thAya che-e pramANe cUrNimAM jaNAvyuM che. aTavI vagerenuM ullaMghana karatI vakhate carmapaMcaka grahaNa karavAno prasaMga Ave che. bAkI utsargamArge to A badhAM upakaraNo asaMyamanuM kAraNa hovAthI niSiddha che. je upakaraNo bhagavAne vihita nathI karyAM te vasAvavAthI virAdhanA thavAnI ja. vihita karelAM upakaraNo paNa jarUrapUratAM rAkhI tenI pratilekhanA-pramArjanA kare to ajIvanA asaMyamathI bacI zakAya. jarUrathI adhika vastrapAtra rAkhe ane tenI pratilekhanA na kare to ajIvasaMyama nahi paLAya. (38)
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prekSA, upekSA ane pramArjanA saMyama to sAdhubhagavantanA prANajevA che, enAthI zUnya munijIvananI kalpanA paNa karI zakAya ema nathI. je sthAne besavA-UbhA rahevA vagerenI kriyA karavI hoya te sthAnane daSTithI joIne rajoharaNAdithI te sthAnane pUMcha-pramAjIne pachI ja besavA vagerenI kriyA karavI tene prekSAsaMyama kahevAya che. sAmAnyataH prekSA eTale upayogapUrvaka jevuM. prekSA jIvajaMtunI hoya che ane pUMjavApramArjavAnI kriyA sAmAnyataH ajIvane AzrayIne karAya che. ajIvane pUMjavApramArjavAnI takedArI na rAkhavAmAM Ave to chakAyajIvanI hiMsAnuM pApa lAgavAnuM ja. upekSAsaMyama : vyApAra-upekSA ane avyApAra-upekSA ema be prakAranuM che. sidAtA evA sAMbhogikane preraNA karavI te vyApAra - upekSA ane aneka kAryamAM sidAtA evA gRhasthane preraNA na karavI te avyApAra-upekSA. pramArjanAsaMyamamAM gAmanagarAdimAM pesatAM-nIkaLatAM pagane pUMjavAnuM vidhAna che. sAgArikanA dekhatAM pramArjanA na karavI tema ja sAgArika na hoya tyAre pramArjanA karavI tenuM nAma pramArjanAsaMyama. saMyamanI sAdhanA mATe nirupayogI banelAM vastra-pAtrAdi tema ja azuddha AhAra vagere paraThavavAM paDe tyAre niravadha evI bhUmimAM paraThavavAM e paNa saMyama che - Ane parijhApanAsaMyama kahevAya. manavacana-kAyAno saMyama to prasiddha che. AnA uparathI khyAla Ave che ne ke sAdhubhagavaMto kevA hoya? jayaNApUrvaka cAle, joI-vicArIne bole, jayaNApUrvaka sthAna tapAse, pUMcha-pramAIne koIpaNa vastu le-mUke, nakAmI vastu paNa aNujANaha jasugraho kahIne nirjIvabhUmimAM paraThave, paraThavIne vosire vosire kahe... A badho ja bhagavAne batAvelo AcAra najara sAme Ave to lAge ke AvuM jIvana jIvavA mATe pravRtti taddana ghaTADavI paDaze. AhArapANI alpa hoya to kudaratI rIteM laghu-vaDInIti paNa alpa hoya ane tethI sAdhanA sarasa thAya. saMgItakAra, tabalacI, DokTaro, krikeTaro vagere badhA ja potapotAnA kSetramAM sarvocca sthAne javA mATe kevI sAdhanA kare che? khAvApIvAnI pravRtti para kApa mUke, vikathAdi para kApa mUke ane pramAda AvI na jAya evuM jIvana jIve ne ? paisA kamAvavA ke zAkha jamAvavA jevA tuccha svArtha khAtara ja AvI apramattatA AjanA kALamAM paNa keLavI zakAtI hoya to mokSarUpa paramocca svArtha mATe pramAda khaMkherI na zakAya? A badhuM azakya mAnIne tenI upekSA karavAnA badale zakya mAnIne temAM puruSArtha karavAnI jarUra che. saMyamanI upekSA prANaghAtaka nIvaDyA vinA nahi rahe. A sattare ya prakArano saMyama pALavA mATe binajarUrI pravRtti ghaTADe, jarUrI pravRtti paNa upayoga tathA jyaNApUrvaka kare, pramAda (39)
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMkherIne apramattadazA keLave... AvA saMyamI AtmA maLI jAya to temanAM caraNomAM mAthuM mUkIne pUcho ke "bhagavan! Apane saMyama maLI gayuM, mane kema maLatuM nathI ?' sAdhusAdhvI bhagavantanAM darzana thatAMnI sAthe saMyama yAda Ave evuM jIvana bhagavAne batAvyuM che. paMdara kalAka svAdhyAya kare, bAhyapravRtti para kApa mUke ane mahecchA para kAbU rAkhe to saMyama suMdara rIte pALI zakAya. ahiMsAdharma ane saMyamadharma pachI tapadharma batAvyo che. dhyeya tarIke ahiMsA batAvI, tene siddha karavA mATe saMyama batAvyuM, e saMyamane vizuddha banAvavA mATe tapa che. ApaNA taraphathI koI paNa jIvane koI paNa jAtanuM duHkha na pahoMce te mATe vartamAnanA pApathI virAma pAmavuM te saMyama che. vartamAnamAM pAparahita thayA pachI paNa jyAM sudhI bhUtakALanAM pApono nikAla na thAya tyAM sudhI paramapadanI prApti thatI nathI. tethI zrI vItarAgaparamAtmAe bhUtakALanAM e karmonI nirjarA mATe tapa karavAnuM pharamAvyuM che. Ama to tapanuM svarUpa ApaNe sau jANIe chIe chatAM vartamAnamAM ApaNe je rIte tapanI ArAdhanA karIe chIe ane anaMtajJAnIoe je rIte tapa karavAnuM pharamAvyuM che te be vacce ghaNuM aMtara che. IcchAnA nirodhane zAstramAM tapa kaDyo che. Avo tapa vartamAnamAM jovA maLe kharo ? IcchAono aMta lAvavo cheevuM lakSya ja haju keLavAyuM nathI. Aja sudhImAM ApaNI saghaLI zaktino upayoga IcchAone pUrI karavAmAM ja karyo che ne ? ane pAchI e IcchApUrtine ja ApaNe IcchAono ata mAnI lIdho che. IcchA pUrI karavAnA prayatnathI aneka IcchAonI paraMparA cAle che, IcchAo zAMta nathI thatI. asalamAM IcchAone saphaLa banAvavA prayatna na karIe to; baLataNa na maLavAthI jema agni zAMta thAya che tema IcchAo paNa zamI jAya che ane ane vinAza pAme che. e mATe ja tapadharmano upadeza che. AvA prakAranA IcchAnirodha svarUpa tapadharmanA pAlana mATe eka dRDha saMkalpa ane thoDI dhIraja keLavavAnI jarUra che. icchAnI bhayaMkaratA samajAyA vinA e zakya nahi ja bane. AvA prakAranI ahiMsA, AvA prakAranuM saMyama ane AvA prakArano tapa e ja vAstavika koTino dharma che. A sivAyano dharma jo AnA kAraNabhUta hoya to ja te dharma che. ahiMsAnA uddeza vinAnuM saMyama jema nakAmuM che tema saMyama vinAno tapa paNa kAma nathI lAgato. ahiMsA, saMyama ane tapamAM traNe kALanuM pAparahita svarUpa samAya che. bhaviSyamAM pApathI mukta thavA ahiMsAdharma batAvyo, e uddezane siddha (40)
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavA vartamAnanA pApathI virAma pAmavA svarUpa saMyamadharma batAvyo ane bhUtakALanAM pApone dUra karavA tapadharma batAvyo. pAparahita te ja banI zake je sahanazIla hoya. asahanazIlatA gayelAM pApone paNa pAchAM noMtarI lAve che. pApanA tyAga pachI paNa jIvanamAM pracchanna(guptapaNe)pApatA pesatI hoya to temAM moTo phALo asahanazIlatAno che. asahiSNutAno pratikAra e ja sAdhanA che. e sivAyano prayatna sAdhanAne veravikhera karI nAkhaze. aratinuM mULa asahanazIlatA che. tene TALavA mATe ja sakala zAstronI racanA che. sahanazIlatA keLavavA mATe ja tapadharma che. manane mAravA mAMDIe ane sAmAnya Teva pADIe to asahanazIlatA TALavAnuM kAma kaparuM nathI. AcAryabhagavante eka vAra kahayuM hatuM ke 'du:kha veThavA mAMDo, veThatAM veThatAM du:kha koThe paDI jaze....' samarthajJAnI bhagavanto paNa pAchA paDatA hoya to te pramAdapriyatA ane sukhanI lAlacamAMthI janmelI asahanazIlatAnA kAraNe ja pAchA paDe che. 'huM kema na karI zakuM ?' ema vicAre tenA mATe sahanazIlatA du:sAdhya nathI. 'ApaNuM kAma nahi !' evuM vicAravAnA kAraNe asahiSNutA vadhavA mAMDe che. 'mArAthI kema na bane ?', 'huM karI zakIza'... evuM vicArIe to sahanazIlatA AvyA vagara na rahe. saMyogo viparIta hoya to te saMyogone AdhIna banavAne badale tene haThAvavA prayatna karIe athavA maLelA saMyogono upayoga karI laie to siddhine najIka banAvI zakAya. na ja anAdikALathI aneka bhavomAM sukhanA rAge ane duHkhanA dveSe je karmo bAMdhyAM che te; sukha choDavAno ane duHkha veThavAno abhyAsa pADyA vinA dUra karI nahi zakAya. AthI ja e abhyAsa pADavA mATe bhagavAne, cha prakAre bAhaya ane cha prakAre abhyantara : ema bAra prakArano tapa batAvyo che. anazana, UNodarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakleza ane saMlInatA e cha bAhaya tapa che. tema ja prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga e cha abhyantara tapa che. A bAramAMthI ApaNe to mAtra eka ja tapane tapa mAnIe ne ? anazana sivAyano tapa e tapa che- evuM mAnIe kharA ? azana eTale khAvuM, anazana eTale na khAvuM. navakArazIthI mAMDIne cha mahinAnA upavAsa sudhIno tapa anazanamAM Ave. sUryodayathI mAMDIne be ghaDI sudhI AhArapANI na levAnuM paccakkhANa tene navakArazI kahevAya, eno artha e nathI ke rAtre sUryodaya sudhI khAvAnI chUTa che. je navakArazI kare te rAtribhojana TALe 4. (41)
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sa. na TALI zake to ? to pahelAM rAtribhojana TALatAM zIkhe pachI navakArazI kare. rAtribhojana mATe bhAge AhAranI lAlasAnA kAraNe thAya che. saMyogo karatAM paNa mana vadhAre nabaLuM che. navakArazI, ekAsaNAM, AyaMbila... vagere game teTalo tapa karo paNa enI sAthe je khAvAno pariNAma nAza na pAme tyAM sudhI te tapanI kiMmata nathI. anazana karyA pachI paNa UNodarI rAkhI zakAtI na hoya to te AhAranI lAlasAnA kAraNe, UNodarIpamAM AhAranuM pramANa ghaTADavAnuM hoya che. puruSoe batrIsa koLiyAthI ane strIoe aThayAvIsa koLiyAthI be-pAMca koLiyA ochuM vAparavuM te UNodarI. sAmAnyathI 3ra ke 28 koLiyA AhArathI bhUkha zamI jAya. e bhUkha karatAM ochuM vAparavuM te UNodarI. A tapa mATe sauthI pahelAM, bhUkha lAgyA pachI ja khAvuM - A niyama jALavavo paDaze, nahi to UNodarI karavAno prasaMga ja nahi Ave. AthI ja sAdhubhagavantane che kAraNa upasthita thaye chate ja AhAra levAnuM pharamAvyuM che. je, kAraNe vApare te ja tapasvI, akAraNe vApare te UNodarI vagere tapa karavA chatAM tapasvI na gaNAya. chamAMthI eka paNa kAraNa upasthita na hoya tevA vakhate nirdoSa AhAra vApare to ya doSa lAge. ane kAraNa upasthita thaye chate koivAra AdhAkarmAdi doSayukta AhAra vApare to ya doSa na lAge. beMtAlIsa doSathI rahita AhAra lAvyA pachI paNa jo kAraNAbhAva, saMyojanA, pramANAtiriktatA vagere pAMca mAMDalInA doSa TALavAmAM na Ave to nirdoSa AhAra para pANI pharI jAya. AkhuM citra taiyAra thayA pachI enA para zAhIno khaDiyo DhoLAI jAya to citranI zI dazA thAya? sa. koIno AhAra kudaratI vadhAre hoya to? AhAra ghaTADavAno upAya paNa zAstramAM batAvyo che. jeno AhAra vadhAre hoya tene roTalImAM ghI bheLavIne Ape, miSTAnna-bhAre khorAka vadhAre Ape eTale teno AhAra ghaTI jAya. pachI miSTAnnAdi baMdha karAvI de. eTale AhAra pramANasarano thaI jAya. sa. sAdhubhagavantane AhAra maLe to saMyamavRddhi kahI ane na maLe to tapovRddhi kema kahevAya ? na maLe tyAre paNa saMyama to hatuM ja, tapa kudaratI rIte thaI javAthI tapovRddhi che paNa thaI ema samajavuM. tapanI bhAvanA hatI paNa pariNAma na hato mATe vahoravA (42)
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ gayA ane nirdoSa AhAra na maLe tyAre narakAdi gatinI sudhAne yAda karIne, bhagavAnanI AjJAnuM AlaMbana laIne zubha bhAve tapa kare. AhAra na maLavAthI saMyamanI vRddhi bhale na thaI hoya, paNa sAthe saMyama sidAyuM paNa nathI. saMyamanI sAthe tapa paNa bhaLyo mATe tapovRddhi thaI ema kahevAya che. e ja rIte AhAra maLyA pachI paNa A pAMca doSo TALavAmAM Ave to ja sAdhubhagavanta khAvA chatAM tapasvI kahevAya. UNodarI karavA mATe saMyojanA TALavI jarUrI che. saMyojanA kare te UNodarI na karI zake. saMyojanA na kare to UNodarI majethI karAya. koLiyAnuM pramANa sAcavavA mATe vastu pasaMdagI karIne na levI. UNodarI tyAre karI zakAya ke jyAre dravya ghaTADIe, vadhu dravya vAparanAra dhAre toya UNodarI na karI zake. AthI UNodarI pachI trIjo tapa vRttisaMkSepa (dravyasaMkSepa) jaNAvyo ane dravyano saMkSepa karatI vakhate pAMca dravyo paNa sArAMmAM sArAM rasakasavALAM grahaNa na kare te jaNAvavA mATe cotho rasatyAga nAmano tapa batAvyo. navakArazI vagere tapa karanAra paNa jo UNodarI, vRttisaMkSepa ke rasatyAga (vigaItyAga) na kare to teno tapa lekhe nathI lAgato. sAdhubhagavantane paNa nitya ekAsaNAne badale apavAde navakArazI karAve topaNa vigaI vAparavAnI rajA ApavAmAM AvatI na hatI. AyaMbila majethI karanArA AyaMbilanA pAraNe navakArazImAM lUkhA khAkharA na vAparI zake? tapanuM pAraNuM evuM na hovuM joIe ke je tamane dhoI nAMkhe. bhakti mATe sattara jAtanI vastu banAvavAnI, paNa jAta mATe be dravyathI cAle to trIjuM paNa nathI levuM. tapa karyA pachI azakti lAge che mATe pAraNe pauSTika AhAra levAnI jarUra nathI. kAraNa ke azakti lagADavA mATe ja tapa karavAno che. lohI, mAMsane sUkavavA mATe tapa che. AcAryabhagavanta kahetA hatA ke pAraNe viziSTa vastunI apekSA jAge tevo tapa na karavo. tapano abhyAsa pADavA pahelAM pAraNAM karatAM zIkhavAnI jarUra che. roTalI, dALa, bhAta, zAkathI cAlatuM hoya to pAMcamI vastu vAparavI nathI. A abhyAsa pADyA pachI utkRSTa tapa karavAno abhyAsa pADavAno. khAmAM vRttisaMkSepa ane rasatyAga : A be tapa to kudaratI rIte thaI jAya. Aje to vigaIno tyAga karanArA paNa pahelethI sUcanA ApI de ne ? vigaIno tyAga to bhANe besyA pachI kahevAno. je baneluM che temAMthI tyAga karavAno che. ghI nathI vAparavuM mATe DhebarAno vikalpa zodhavo e vigaItyAga nathI. (43)
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. ApaNA mATe banAveluM na vAparIe to gharanA loko kahe ne ke tamArA mATe khAsa A vastu banAvI che, tame nahi khAo to koNa khAze ? ApaNe sAdhu thavuM che ne ? to ApaNA mATe banAvelI khAsa vastu nathI vAparavI. koNa khAze-enI ciMtA nathI. sAdharmikanI bhakti karazuM, gharanA loko vAparaze ane nahi to bhikhArIne ApIzuM. jamAI jamavAnuM nakkI karIne gayA hoya ane kAraNasara na Ave to bagADa thayo-ema lAge ? ane ahIM koi vAra sAdharmikane jamavAnuM AmaMtraNa ApyA pachI bIjo koi ene jamavA lai jAya to du:kha thAya ne ? e duHkha zenuM thAya ? sAdharmikano lAbha na maLyAnuM ke bagADa thayAnuM ? zrAvaka udAra hoya ane vastuno nikAla karavAmAM pAvaradho hoya tethI bagADanI ciMtA tene na hoya. ApaNA mATe banAveluM jo ApaNe nahi khAie to kadAca vastuno bagADa thaze paNa ApaNA mATe banAvelI bhAvatI vastu vAparavAthI ApaNo bagADa thaze. kyo bagADa pAlave evo che ? chatI vastu na vAparavI tene tyAga kahevAya. mATe bhANe pirasAyelI vastumAMthI tyAga karavo. tamAro tapa to A cAramAM ja pUro thai gayo. have AgaLanA kAyakleza ane saMlInatA tema ja abhyantara tapa to sAdhu mATe ja rahyA che ne ? sa. zrAvako loca karAve ne ? loca karAvavA pahelAM sahanazIlatA keLavavAnI jarUra che, svabhAva sudhAravAnI jarUra AjanA mumukSuo khoTI dizAe prayatna karI rahyA che. gharamAM loca karAve ane dIkSA lIdhA pachI guru ane sahavartInA vALa UkhaDI jAya e rIte varte ! locanI Teva pADavA pahelAM bIjAnuM khamI khAtAM zIkhavAnI jarUra che. loca karAvavAnI Teva kadAca nahi hoya to ApaNI AMkhamAM AMsu Avaze, jyAre sahanazIlatA nahi keLavIe to gurvAdikanI AMkhamAM AMsu Avaze. sa. zrAvakothI loca na karAvAya ? loca karAvavAnI nA nathI paNa pahelAM bhAva locano abhyAsa pADavo jarUrI che. sa. zarUAta dravyathI thAya ne ? zuM vAta karo cho ? tame jamavAnuM AmaMtraNa kevuM che e juo ke jamaNavAra kevo che e juo ? tamAre tyAM badhe bhAvathI zarUAta karo ane amAre tyAM bhAvane pAchaLa rAkhavo che ? che. (44)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. bhAva ekAeka kevI rIte Ave ? mokSanI utkaTa icchAmAMthI. sa. e icchA kai rIte thAya ? saMsAra pratye napharata pedA thavAthI. sa. e napharata paNa kevI rIte pedA thAya ? saMsAranI asAratAnuM paribhAvana karavAthI. atyAra sudhI saMsArane sArabhUta mAnyo-enuM ja A pariNAma che. ApaNI daSTithI saMsArane sArabhUta mAnavAnA kAraNe je pariNAma AvyuM che te to ApaNe bhogavI ja rahyA chIe. have kAMika sAruM pariNAma lAvavuM hoya to anantajJAnIonI dRSTithI saMsAranI asAratA samajavA ane mAnavA mATe rAta-divasa prayatna karI levo che. saMsAranI asAratA mAnyA pachI saMsArathI taravAno bhAva jAgyA pachI badhAM ja anuSThAna kAma lAge. nAvaDuM hoya to tarAya ke taravAno bhAva hoya to nAvaDuM kAma lAge ? sa. dravyanI hAjarImAM bhAva na Ave ? dravyanI hAjarIthI bhAva na AvI jAya, bhAvanI hAjarImAM dravya kAma lAgI jAya : AmAM kharI kiMmata konI ? sa. dravyanuM AlaMbana laie to bhAva Ave ne ? abhavyane dravyanuM AlaMbana maLe to ya kAma nathI lAgatuM ne ? jenI pAse bhAvanuM AlaMbana hoya te dravyane le to kAma lAge. sa. bhAva lAvavAno bhAva hoya to dravyanuM AlaMbana kharuM ne ? bhAva lAvavAno bhAva paNa chevaTe bhAva ja che ne ? dravya kAma lAge che, enI nA nahi, paNa enI pAchaLa dravyane bhAvanuM kAraNa banAvavAnI bhAvanA hovI joie. tethI ja zAstramAM 'mAvAvuM mAvapravRtti:' kahayuM che, 'dravyAr mAvaprasUti:' nathI kahyuM. bhAva lAvavAno bhAva na hoya ane corI karavAno bhAva hoya to tenI dravyapUjA tAranArI bane ke mAranArI ? saMsAra taravAno bhAva te bhAva. saMsAranuM sukha meLavavAno (45)
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva te bhAva nahi. saMsAra uparanuM bahumAna ghaTe tenuM nAma bhAva. eka vAra saMsArano bhAva ghaTe pachI mokSanI sAdhanAno bhAva pragaTe. ane sAdhanAno bhAva pragaTayA pachI game tevuM kaSTa paNa kaSTarUpa na lAge. tethI tapamAM paNa AnaMda Ave. bhagavAnanI AjJA mujaba zArIrika kaSTa veThavuM tenuM nAma kAyakleza. Aje niyama ApI dauM ke derAsara ane upAzraya jatI vakhate sAdhanamAM na javuM, pote vasAveluM vAhana paNa na vAparavuM. derAsara-upAzraye khullA page cAlIne jaie to ja uSNa, zIta, kAMTA, kAMkarA vagere kaSTo veThavAno prasaMga Ave. kAyama mATe khullA page cAlo to sArI vAta che paNa e na bane to chevaTe dharmasthAnamAM to ughADA page ja javuM-eTaluM bane ne ? tame DokTara ho ane sAdhusAdhvInI TrITameMTa mATe sAdhanamAM javuM paDe to bhale, paNa vyAkhyAna ke pUjA mATe to page cAlIne javuM. zarIrane kaSTa ApyA vagara bhagavAnano dharma ArAdhI nahi zakAya. lAcArIthI du:kha bhogavavuM te tapa nathI, AjJAthI du:kha bhogavavuM te tapa. Aje vAMdaNAM ApI zake eTalA paNa paga vaLe nahi tenuM kAraNa eka ja che ke Teva ja pADI nathI. kAyaklezatapa abhyAsathI zakya che. abhyAsa pADatI vakhate paNa uddeza dharmano joie, zarIranI kasarata karavAno ke Arogya meLavavAno nahi. Aje to sAdhubhagavanto paNa pATe besIne bolavA mAMDayA ke 'ApaNA bhagavAne ApaNA zarIranI keTalI badhI ciMtA karI che, dharma paNa evo batAvyo ke jethI zarIra sAruM rahe !!' bhagavAne kAyAne sArI rAkhavAnA upAya nathI batAvyA, kAyAne kleza ApavAnA upAya batAvyA che. zarIranI mamatA utAravA mATe zarIrane sAruM banAvavuM joie ke kSINa karavuM joie ? zarIranuM sukha meLavavAnA upAya bhagavAna na batAve. saMsAranuM sukha choDIne duHkha veThavAno abhyAsa pADavo te kAyakleza. saMsAranuM sukha na maLe tethI duHkha veThe athavA sukha meLavavA du:kha veThe te kAyakleza nahi. AcAryabhagavanta kahetA ke bhagavAnanI AjJA mujaba khamAsamaNuM paNa ApIe to kAyAne kaSTa paDayA vinA na rahe. khamAsamaNAM ApatAM jeTalA sAMdhA tUTe teTalAM karmo tUTe. puNyayoge game teTalI sArAmAM sArI cIja maLI hoya topaNa teno upabhoga nathI karavo, tyAga karavo che. ane anAdikALathI kAyayogAdi dvArA karelAM badhAM pApone sAkSAt bhogavavAno vakhata Ave te pahelAM pApamukta banavA mATe A kAyaklezatapane icchAthI(parANe nahi) karI levo che. kAyakleza pachI chaThTho saMlInatA nAmano bAhaya tapa jaNAvyo che. sAmAnyathI zarIranAM aMgopAMga vagere saMkocI rAkhavAM ane sthira Asane besavuM tene saMlInatA (46)
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAya che. mana, vacana ane kAyAnA yogone gopavIne rAkhavAM tenuM nAma salInatA. zarIranAM aMgopAMga pahoLA karIne besavAnI Teva hoya tene saMlInatAtapa Akaro ja paDavAno. saMsAranAM kAryomAM to salInatA rAkhatAM AvaDe ja che. TreInamAM ke basamAM musApharI karatI vakhate kaI rIte beso? mana paNa salIna, vacana paNa salIna ane kAyA paNa saMlIna. mana je saMlIna nahi hoya to vacana ane kAyAnI saMsInatA banAvaTI hovAthI vyartha javAnI. tethI mananI saMlInatA sauthI vadhu jarUrI che paraMtu enI sAthe e yAda rAkhavuM ke mananI saMlInatA lAvavA mATe ane TakAvavA mATe vacana ane kAyAne kAbUmAM rAkhavA ja paDaze. kalAka sudhI gokhe chatAM gAthA na caDhe tenuM kAraNa moTe bhAge mananI asalInatA ja che. kAraNa ke mana jo ekAgra hoya to gAthA jaladI caDhe che- A ApaNo anubhava che ne? chatAM evA vakhate koI pUche kegAthA kema nathI thaI to zuM kahIe ? "Aje to jJAnAvaraNIyano udaya bhAre che." asalamAM A jJAnAvaraNIyano udaya che ke mohanIyano ? sukha gamI gayuM - temAM zuM kAraNa? jJAnAvaraNIya karma ke mohanIya karma? sukha gamI jAya ane duHkha akaLAve eTale mana sthira hoya to ya caMcaLa bane. sa. TenzanamAM manasalInatA lAvavA zuM karavAnuM ? jJAnIe dIThuM haze te pramANe thaze' ema kahIne Tenzana dUra karIne besavuM. je kALe je banavAnuM hoya che te banyA vagara nathI rahevAnuM. ApaNe game teTaluM Tenzana rAkhIe to ya tenAthI kazuM vaLavAnuM nathI. jene jJAnInA vacana para vizvAsa che tene koi Tenzana nathI. kRSNamahArAjA traNa khaMDanA adhipati, chappanna karoDa yAdavanA svAmI ane batrIsa hajAra strIonA bhartA hovA chatAM aMtasamaye koI pAse na hatuM. grISma RtunA tApathI tarasa ane thAka lAgavAthI zarIra ane mana atyaMta vyAkuLa hovA chatAM te vakhate tRNano saMthAro karIne adInapaNe samabhAvamAM lIna banI je bhAvanAo bhAvI teM prabhAva jinavacana paranI avitatha zraddhAno ja hato. AkhuM jagata palaTAI jAya topaNa jinavacana mithyA na thAya- evI avicala zraddhA hovAthI ja potAnI dvArikA nagarI najara sAme baLatI jovA chatAM samatA gumAvI nathI. dvArikA nagarInA dAhano vRttAMta sAMbhaLatAM jarAkumAra rudana karavA lAgyA hatA, kRSNamahArAjA to najare joyelAnuM varNana karatI vakhate paNa svastha hatA. enuM kAraNa zuM? 'jJAnIe je joyuM hoya te thayA vagara na rahe : AvI zraddhA ja ne ?
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. azubha lezmAnA uddayamAM samatA kevI rIte rahe ? azubha lezyAno udaya to chelle thayo ane e paNa bhUtakALamAM narakanuM AyuSya bAMdhyuM hatuM mATe udayamAM Ave. temaNe to narakanuM AyuSya bAMdhI dIdhuM hatuM - e pote jANatA hovA chatAMya aMtima ArAdhanA karavA tatpara banyA ne ? tame AyuSya bAMdhyuM che ke nahi tenI khabara nathI to zA mATe pANImAM besI jAo cho ? azubha AyuSya baMdhAi gayuM che ema mAnIne besI rahevAnA badale nathI baMdhAyuM ema samajIne kAme lAgavuM che. AyuSya baMdhAyuM hoya ke na baMdhAyuM hoya, samatA lAvavA mATe karelo prayatna nakAmo nahi ja jAya. samatAnI upekSA karavI e to azubha karmane cAlanA ApavA jevuM che. enA badale asamAdhinAM nimitto maLatAMnI sAthe UbhA thai javAnuM. ugharANI mATe AvanArAne joine jevI saMlInatA keLavo evI saMlInatA karmane AvatAM joine ahIM keLavavI che. A rIte cha prakAranA bAhya tapa pUrA thayA. bAhya tapa pachI abhyantaratapa eTalA mATe batAvyo che ke bAhyatapa paNa abhyantaratapa mATe karavAno che. bhaNavuM che mATe tapa karavAno che. Aje lagabhaga UMdhuM che. bhaNavu nathI mATe tapa karavo che. gAthA caDhatI nathI, artha AvaDatA nathI mATe tapa kare. zAstrakAro kahe che ke gAthA caDhatI na hoya to bevaDo prayatna karavAno, bhaNavAnuM paNa kharuM ne tapa paNa karavAno. pANInI moTarathI pANI caDhatuM na hoya to zuM karo ? e moTara kADhI nAMkho ke bIjI paNa bhegI lagADo ? te rIte ahIM paNa gokhavAnuM baMdha nahi karavAnuM. gokhavAnI sAthe tapa zarU karavAno. sa. nabaLo hoya e vadhAre nabaLo thai jAya. lakavAnA dardIne DokTara kasarata karavA kahe tyAre AvI phariyAda kare kharo ke eka to lakavA che ane pAchI kasarata karAvo cho ? te rIte ahIM paNa bevaDuM kaSTa veThavAthI kaThina karmanI nirjarA vahelI thaze ane kSayopazama pragaTavA mAMDaze. ekalI mATIthI ghaDo na thAya tema ekalA anazanatapathI nirjarA na thAya. tapathI nikAcita koTinA karmanI nirjarA thAya che ema kahyuM che te bArebAra tapa bhegA thavAthI thAya che. jJAnI zvAsozvAsamAM kaThina karmano kSaya kare che. e pramANe zAstramAM kahyuM che tenA uparathI paNa samajAya evuM che ke ekalA bAhyatapathI nirjarA nathI thatI. (48)
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. ekalA kAyotsargathI nirjarA thAya ? kAyotsargamAM to badho ja tapa samAI gayo. zarIranI mamatA jeNe utArI teNe badhuM ja mUkyuM. khAvAnI mamatA paNa zarIranI mamatAne AbhArI che. zarIrane mAphaka na AvatuM hoya to priyamAM priya vastu paNa na vAparo ne ? zarIranI mamatA bahu kharAba che. zarIranI mamatA naDe to je jJAnI zvAsozvAsamAM kaThina karmano kSaya kare te ja jJAnI samaye samaye cIkaNAM karmo bAMdhato thaI jAya. evA vakhate jJAna paNa kAma na Ave ne anazana paNa kAma na Ave. ane je zarIranI mamatA utAre to vAparanAra sAdhu paNa anazanI gaNAya. eka rAjAnI rANIne sAdhubhagavantane vaMdana karyA vinA AhArapANI na vAparavAno niyama hato. eka vAra varasAdamAM nadImAM pUra AvyuM hovAthI rANI nadIne pele pAra udyAnamAM rahelA sAdhubhagavantane vaMdana karavA jaI na zakI. tethI rANIe AhArapANIno tyAga karyo e jANIne rAjAe rANIne kahyuM ke nadI pAse jaIne kaheje ke "mAro pati brahmacArI hoya to te nadI! mane mArga Apa." rAjAnA kahevA pramANe rANInI vinaMtithI nadIe mArga karI Apyo. sAme kAMThe jaI rANIe sAdhubhagavantane vaMdana karI, AhArapANI vahorAvIne pote pAraNuM karyuM. vaLatAM kevI rIte javuM tenI mUMjhavaNa thatI jANIne sAdhubhagavatte kahyuM ke "sAdhubhagavanta tapasvI hoya to te nadI ! mane mArga Apa'. A pramANe kahevuM. sAdhubhagavantanA kahevA pramANe vinaMti karavAthI pharI nadIe mArga karI Apyo. AnA uparathI samajAya che ne ke rAjAne Asati na hovAthI abrahmanI pravRtti paNa brahmacaryanI bAdhaka na hatI, tema ja sAdhubhagavantane ya Asakti na hovAthI AhAranI pravRtti paNa tapasvIpaNAnI bAdhaka na hatI. te ja rIte zarIra ke AhAra para mamatva na hoya te kAyama mATe tapasvI che.' A rIte ApaNA bAhya tapa pUrA thayA. tene bAhya tapa eTalA mATe kahevAya che ke te tapane loko tapa tarIke jANI zake che. jyAre abhyantara tapa lokanI daSTie tapa tarIke nathI jaNAto. A abhyantara tapanA paNa cha prakAra che. pahelo abhyattara tapa prAyazcitta nAmano che. prAyaH karIne je cittane zuddha banAve tene prAyazcitta kahevAya che. athavA to je pApane chede che tene prAyazcitta kahevAya che. tapa cittanI zuddhi mATe che. tapathI puNya ke devaloka nathI joIto, tapathI nirjarA karavI che. zAstramAM kahyuM che ke tapa karavA chatAM paNa pApa na khaTake to nirjarA thatI nathI. Aje tame ke ame tapa ghaNo karIe chIe chatAM karmonI nirjarA thatI na hoya, karmanI laghutA (49)
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatI na hoya to tenuM kAraNa eka ja che ke pApa khaTakatuM nathI. dharma karanArane pApano bhaya pedA thavo ja joIe. pachI ja prAyazcitta levAnI pAtratA Ave. mAtra pApanI sajA bhogavya nirjarA nahi thAya. pApa khaTakyA pachI AlocanA levAnI. Aje ya pApa to khaTake, paNa koI jANI jAya to! pApa thatAMnI sAthe AMcako lAge to samajavuM ke pApa khaTakyuM. pApanI napharata hoya te ja prAyazcitta karI zake. kapaDAM dhotI vakhate mela pratye napharata kevI hoya ? kapaDuM phATe tyAM sudhI ghasaghasa kare ne ? jyAre ahIM prAyazcitta kevuM lo? sa. mananAM pApa to kahetA nathI ! mananAM pApa paNa yogya ane gaMbhIrAzayI gurune jaNAvavAnAM, ayogya AgaLa nahi. yogya guruno yoga na hoya ane tevA saMyogo na hoya tethI na jaNAvIe-e bane, paNa mananA azubha bhAva gurubhagavanta pAse chupAvavAno bhAva haze to zuddhi nahi ja thAya. sa. pariNAme ja dharma che ne ? eTale pApa na kahIe to cAle ne? pariNAme dharma che enI sAthe yAda rAkhavuM ke IcchA mujabanI pravRtti adharma che. pApa chupAvavAM nathI ane kabUla karavAnA pariNAma che to evI pravRtti zA mATe nathI karatA tenuM vyAjabI kAraNa hovuM joIe ne ? guru ayogya che mATe pApanI kabUlAta nathI karatA ke kharAba dekhAvAno Dara che mATe ? sa. mananA pApanI AlocanA manathI ja karI levI-evuM eka vAra Ape kahyuM hatuM ne? e to mAtra manamAM vicAro AvatA hoya to badhe kahevA na javuM eTalA pUratI vAta hatI. bAkI mananA vicAro amalamAM mUkavAnI IcchA thAya to tarata gurune kahevA javAnuM. mAtra vicAro ja AvatA hoya to paMdara divase, mahine ke varase AlocanA letI vakhate jaNAvI devAnuM ke AvA vicAro paNa Ave che. sAva nirdoSa chIe - evo dekhAva na karavo ane sAthe vAtavAtamAM phariyAda karavAnI jarUra nathI ke bahu kharAba vicAra Ave che. karavuM kazuM nahi ne phariyAda karyA karavI e sudharavAnAM lakSaNa nathI. ApaNe kahIe ke vicAro bhale Ave paNa amala nathI karavo ne ? to gokhavA besI jA ! pelo kahe ke vicAro jAya to bhaNavAmAM citta lAge, ApaNe kahIe ke
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaNavAmAM parANe paNa citta parovo to vicAro jAya : A beno meLa kaI rIte bese ? jene kIdhuM karavuM na hoya, tene guru to zuM bhagavAna paNa sudhArI na zake. jene pApanI khaTaka che tenA mATe prAyazcitta che, bAkI to mAtra upacAra che. prAyazcittanA dasa prakAra batAvyA che : 1.AlocanA, 2. pratikramaNa, 3. mizra, 4. viveka, 5. kAyotsarga, 6. tapa, 7. cheda, 8. mUla, 9. anavasthApya, 10. pArAMcita. 1. AlocanaprAyazcitta : pApa khaTakavAnA kAraNe pApanuM nivedana karavuM te AlocanA prAyazcitta. AjanI AlocanA to mAtra jANa karavA pUratI ja rahI che, temAMthI pApanI khaTaka nIkaLavA mAMDI che- ema kahIe to khoTuM nahi ne? zuddha thavA mATe AlocanA levAya che ke AcAra jALavavA mATe e pUchavuM paDe evI dazA che ne? sAmAnyathI bhikSAcaryAmAM AhArAdi grahaNa karyA bAda te AlovavA te Alocana prAyazcitta kahevAya che. 2. pratikramaNa : eTale pApathI pAchA pharavuM te. samitinuM pAlana barAbara na karavAthI je sAmAnya aparAdha thayo hoya tenI zuddhi micchAmi dukkaDa ApavAthI thAya che. mATe pApa thatAMnI sAthe micchAmi dukkaDuM ApavuM te pratikramaNaprAyazcitta. 3. mizra : mizra prAyazcitta tene kahevAya ke jemAM AlocanA ane pratikramaNa A baMne prAyazcitta bhegAM hoya. mArgamAM jatAM-AvatAM je ekendriyAdi jIvanI virAdhanA thaI hoya te vakhate upayoga rAkhI tenuM pratikramaNa karavuM - IriyAvahI bolavA te mizra prAyazcitta. emAM jIvavirAdhanAnuM nivedana ane micchAmi dukkaDa banne hovAthI tene mizra prAyazcitta kahevAya che. 4. vivekaprAyazcitta eTale gocarImAM Avela azuddha AhArAdi paraThavavA. 5. kAyotsarga : eTale je gunA karyA hoya tenI sajA jAte bhogavI levI. kAyAthI kaSTa bhogavavA taiyAra na thaIe tyAM sudhI kAyAnuM mamatva nahi chUTe. nadI UtaryA pachI, gamaNAgamaNe AlovatAM, azubha svapnadarzana nimitte. ema aneka prakAre karAto kAussagga e kAyotsargaprAyazcitta che. 6. taprAyazcitta: aThThamathI AgaLano tapa A tapaprAyazcittamAM Ave che. ArAdhanA mATeno A tapa nathI. pApanA prAyazcittarUpe, aparAdhanI sajArUpe A tapa che. dAnamAM paisA ApavA ane kara bharavo e bemAM jema pharaka che tema ArAdhanA mATenA tapamAM ane prAyazcittarUpa tapamAM pharaka che. 7. chedaprAyazcitta : rAjA ke rAjamAnya puruSanI hatyA, cothA vratano bhaMga... vagere svarUpa tevA prakArano ghora aparAdha karyo hoya tyAre eka divasathI mAMDIne paMdara, trIsa divasa, varasa, pAMca varasa vagerenA paryAyano cheda karavo arthIeTalo paryAya gaNatarImAM na levo te cheda prAyazcitta. 8. mUlaprAyazcitta:
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ tevA prakAranA aparAdhamAM mULamAMthI badho paryAya kApI nAMkhavo te mUlaprAyazcitta kahevAya. ghAvALA aMganI pATApiMDI karavA jevuM tapaprAyazcitta che, aMganA saDelA bhAgane kApI nAMkhavA jevuM cheda prAyazcitta che ane mULamAMthI saDeluM aMga kApI nAMkhavA jevuM mUlaprAyazcitta che. 9. anavasthApyaprAyazcitta : sarva paryAyano cheda karyA bAda gacchabahAra karIne cha eka mahinA jeTalo tapa karAvyA bAda pharI gacchamAM levo te anavasthApyaprAyazcitta. je vakhate tapa kare te vakhate koi paNa sAdhu tenI vaiyAvacca na kare. azakti AdinA kAraNe cakkara khAine paDI jAya topaNa koi temane UbhA na kare... evuM kaDaka prAyazcitta A che. sa. AvA niba~sa pariNAma sAdhuo rAkhe ? gaMbhIra bimArIvALA dardIne DokTara Ai.sI.yu. mAM rAkhe, AkhA zarIramAM naLIo mUke, saLiyA nAMkhe, khAvA na Ape.... toya te nirbaMsa na kahevAya ne ? tyAM dardInI dayA ja samAyelI che ne ? tyAM jema game tema karIne dardIne jivADavo che tema ahIM paNa pUratA prayatne aparAdhIne sudhAravo che. kaDaka prAyazcitta che, e jovAne badale bhAremAM bhAre aparAdha karyAM pachI paNa jene sudharavuM hoya tenA mATe sudharavAnI pUratI tako bhagavAnanA zAsanamAM che - evuM vicArazo to zAsana pratye bahumAna jAgyA vagara nahi rahe. sa. AjanA kALamAM AvAM prAyazcitta apAya che ? Aje AvAM prAyazcittane yogya gunA vidyamAna hovA chatAM jIvo e prAyazcitta ApavA mATe yogya na hovAthI AvAM prAyazcitta apAtAM nathI. DokTaro paNa kahe ne ke A darda mATe A davA che paraMtu A uMmare ke A sthitimAM A davA na apAyatema ahIM samajavuM. zarIranA Arogya jeTalI bhAvaArogyanI kiMmata samajAya to A badhuM samajI zakAya evuM che. DokTara khAvA-pIvAnuM na Ape, kaDaka carI paLAve toya dayAnA deva kahevAya, navI jiMdagI ApanArA kahevAya tema ahIM paNa prAyazcitta dvArA zuddhi karAvIne gurumahArAja ziSyano bhava sudhAre che. 10. pArAMcitaprAyazcitta : gacchabahAra thai, bAra varasa sudhI sAdhuveSa chupAvIne sAdhupaNAmAM rahevAnuM ane bAra varasa bAda eka rAjAne pratibodhIne pachI pAchuM gacchamAM AvavuM-te pArAMcita prAyazcitta. navakAramaMtranuM saMskRtamAM bhASAMtara karavAnA (52) g
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNe zrI siddhasena divAkarasUri mahArAjane temanA gurue A prAyazcitta A pAMcamA ArAmAM ApyuM.hatuM ane temaNe pUruM paNa karyuM hatuM. prAyazcitta nAza nathI pAmyA, gunA nAza nathI pAmyA paNa yogyatA nAza pAmI che: gaNadharabhagavantoe je bhASAmAM sUtro racyAM che tenuM bhASAntara nathI karavuM. vartamAnamAM je samazlokI anuvAda thAya che te yogya nathI. sa. mahApuruSo je karI gayA hoya temAM pheraphAra na karAya. ane ema chatAM je pheraphAra kare tene mahApuruSa na manAyaH e paNa bheguM yAda rAkhavuM. gaNadharabhagavantone gujarAtI AvaDatuM hatuM chatAM temaNe AvazyakasUtro gujarAtImAM na racyA. temanA pachI paNa ghaNA samartha mahApuruSo thai gayA. temaNe TIkAo racI, graMtho racyA paNa sUtrono samazlokI anuvAda na karyo, to ApaNe evo prayatna zA mATe karavo ? zrI siddhasena divAkarasUri mahArAje A prAyazcitta pUruM karyuM, to Aje amArA jevA sakhaNA rahyA. A rIte e mahApuruSanI bhUla paNa ApaNane unmArgathI bacAvanAra che. sa. Aje navakAramAM NAMO namo lakhe te cAle ? e to lIpIno bheda che, bhASAno nahi. paraMtu emAMya vAMdho che ja. kAraNa ke tyAM 'ta' nA badale 'Ta' no uccAra kare, 'Na' nA badale 'na' no uccAra kare - e na cAle. chokarAne aMgrejImAM navakAra zIkhavavAne badale temane gujarAtI AgaLa vadhIne saMskRtaprAkRta zIkhavIne navakArAdi sUtro bhaNAvavAnI jarUra che. A rIte ApaNe dazeya prAyazcittanuM varNana pUruM karyuM. A prAyazcittonuM svarUpa jene samajAya tene pApanI bhayaMkaratA ane pApazuddhinI mahattA samajAyA vinA na rahe. pApa khaTakyA vinA sAdhanA thai zakavAnI ja nathI. AtmAne zuddha banAvavAnA-pAparahita banAvavAnA upAyo jANavA chatAM ADedhaDa pravRtti kare ane eno koi raMja na hoya tevAo potAnuM Atmahita kai rIte sAdhI zakavAnA ? ayogya jIvonI upekSA karAya, paNa yogyanI upekSA na karAya. tethI yogyane sudharavA mATe A prAyazcittanA prakAra jaNAvyA che. vItarAgaparamAtmAnA zAsanamAM karmanirjarA mATeno zreSThamAM zreSTha upAya hoya to A tapa ja che. zrI tIrthaMkaraparamAtmAnA AtmAo paNa te ja bhavamAM nizce karI kevaLajJAna ane mokSa pAmavAnA che evuM jANavA chatAM tapa karyA vinA rahetA nathI. jyAre ApaNe to aneka bhavothI sukhanA rAge pApono Dhagalo karyo che (53)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja te tapa vinA kai rIte pUro thaze ? vartamAnamAM game teTalA niSpApa banIe, niSkarma banavA mATe tapa karavAmAM Ave to ja kaivalyanI prApti thaze. sukhanA rasiyA pApakarmanuM upArjana karyA kare che. eka vAra sukhano rasa UDI jAya to eka-be bhavamAM tapadharmathI siddha thai javAya. pApa jyAM sudhI khaTake nahi tyAM sudhI atyaMta ghora tapanI paNa koi kiMmata nathI. pApanuM prAyazcitta karavA gurubhagavanta pAse javAnuM. te vakhate vinaya avazya karavA yogya hovAthI prAyazcitta pachI vinaya nAmano tapa jaNAvyo che. rogathI mukta thavA mATe DokTarano vinaya jevo karIe tevo vinaya pApathI mukta thavA mATe guruno karavAno. Aje DokTarano vinaya jevo karo evo vinaya guruno karavAnuM phAve kharuM ? roganI cikitsA mATe je rIte jAo ane rogamuktinI prArthanA je rIte karo te rIte ahIM karavAnuM bane kharuM ? AlocanA levA Ave ane kahe ke lakhI ApuM to cAlaze ne ? DokTaranI pAse roga lakhIne Apo ke moDhe kaho ? tyAM lakhI Apo to na cAle ane ahIM calAvavAnuM ne ? sa. gurubhagavanta to karuNAnA bhaMDAra kahevAya ne ? na guru to karuNAnA bhaMDAra che paNa tame pApanA bhaMDAra kema rahyA tenuM kAraNa vicAravuM paDe ne ? pApa khAlI karavuM haze to vinaya zIkhavo ja paDaze. roga khaTake che mATe tyAM vinaya karavo phAve che, pApa evuM khaTakatuM nathI mATe vinaya zIkhavavo paDe che. DokTarano vinaya kevo kare ? levA jAya, mUkavA jAya, besavA mATe Asana Ape, enI bega hAthamAMthI lai le, doDadhAma kare. guruno jevo vinaya karavAnuM zAstramAM kahyuM che tevo vinaya barAbara tyAM kare ane ahIM guruno na kare. gurunI karuNA pApathI mukta thavA mATe ja joie che ne ? gurune mAthe rAkhavAnuM prayojana ja A che ke ApaNe pAparahita banavuM che. vinaya e jinazAsananuM mULa che chatAM tene ahIM bIjA kramamAM jaNAvyo tenuM kAraNa ja e che ke vinayanI jarUra pApamukta thavA mATe che. tethI ja pahelAM prAyazcitta tapa batAvI tenA sAdhana tarIke vinayatapa batAvyo. vinayanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke vizeSe aSTa ni nIyanta anena - jenA kAraNe ATheya karmo vizeSe karIne arthAt pharI pAchA na Ave te rIte-dUra karAya tenuM nAma vinaya. vinaya karavAnuM to tamane zIkhavavAnI jarUra ja nathI. tamArA lokavyavahAramAM arthakAmanA kSetramAM kevI rIte vinaya karavo e tamane AvaDe ja che. evo vinaya 6 (54)
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokottara zAsanamAM karavAnI jarUra che. eTaluM ja amAre samajAvavAnuM che. A lokanAM kSaNika sukho khAtara paNa jo Avo vinaya karatA ho to zAvitasukha mATe kevo vinaya Acaravo joIe ? A lokanA vinaya karatAM lokottara vinaya caDhiyAto che tene mATe zAstramAM eka dRSTAnta Ave che. eka rAjA ane AcAryabhagavanta vacce vinayaguNanI vAta cAlatI hatI. rAjA kahe rAjakuLamAM vinaya sAro. AcAryabhagavA kahe jaina zAsanano vinaya sauthI caDhiyAto. kono vinaya caDhiyAto tenI khAtarI karavA mATe rAjAe eka rAjasevaka ane eka sAdhunI parIkSA karavAnuM nakkI karyuM. rAjAe potAnA rAjakumArane parIkSA mATe pasaMda karyo. AcAryabhagavate rAjAne kahyuM ke tamane ThIka paDe te sAdhune laI jAo. kAraNa ke AcAryabhagavantane khAtarI hatI ke nAnAmAM nAno sAdhu paNa vinayamAM pAcho nahi paDe. Aje AvI khAtarI ApI zakAya kharI ? rAjAe sauthI nAnA kSullaka sAdhune pasaMda karyo. rAjAe rAjakumArane ane AcAryabhagavate bAlasAdhune kahyuM ke - gaMgAnadI kaI dizAmAM vahe che - tenI tapAsa karI Avo. rAjakumAra vicAre che ke AkhA gAmane khabara che ke gaMgAnadI pUrva dizAmAM vahe che. chatAM AvuM kema pUche che - e ja samajAtuM nathI. paNa vaDIlanI sAme kaMI kahevAya nahi. ema samajIne gaMgAnadInI dizAmAM thoDe AgaLa jaI tapAsa karyAno DahoLa karI pAcho Avyo ne rAjAne kahyuM ke gaMgA pUrvadizAmAM vahe che. A bAju pelA bAlasAdhu vicAre che ke badhA ja loko jANe che ke gaMgA pUrvadizAmAM vahe che chatAM AcAryabhagavateM pUchyuM che mATe nakkI che ke AnI pAchaLa koIka vizeSa kAraNa haze tethI mAre cIvaTapUrvaka A tapAsa karyA vinA nahi cAle...' ema samajIne kAmaLIdAMDo laIne cheka gaMgAnadIne kinAre pahoMcyA. rastAmAM jeTalA maLe te badhAne pUche che ke gaMgA kaI dizAmAM vahe che ? chevaTe nadI pAse pahoMcI naukAmAM beselA nAvikane paNa pUche che. badhA loko ene hase che. ghaNA tene mUrkha samaje che. chatAM tenI koI paravA teo karatA nathI. chevaTe pote paNa nadImAM taNakhalAne vahetAM jue che ane aMte potAno dAMDo pravAhamAM mUkIne khAtarI karIne pAchA phare che. vaLatAM paNa lokone pUchatA pUchatA Ave che. AvIne gurubhagavantane pahelethI chelle sudhIno pote kaI rIte tapAsa karI teno vRttAMta kahe che. ane aMte pote najare joIne khAtarI karIne AvyA pachI paNa kahe che ke - "A rIte gaMgA pUrva dizAmAM vahe che evuM lAge che, chatAM aMte ApazrI je kaho te pramANa che.' vinayanI parAkASThA kone kahevAya e samajAya che ne? najare joyelI, anubhavelI vastune paNa guru anyathA kahe to mAnI levuM che-evuM haiyuM (55)
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ keLavyuM che ? gurunI AjJAnuM pAlana karatAM AkhuM gAma ApaNane mUrkha kahe topaNa tenI paravA na hoya evo vinaya AcaranArA A bhagavAnanA zAsanamAM hatA. Aje to Avo vinaya bIje zodhavA javuM paDe ne? bhagavAnanA zAsanamAM Avo vinaya hoya ja. ApaNA jIvanano vicAra karatAM Avo vinaya zodhatAM paNa jaDe ke nahi- e Aje eka prazna che ne ? vinaya zodhavAne badale ApaNe je karIe tene ja vinaya mAnavo paDe - evI dazA che ne ? kAraNa ke Aje vinayanuM sthAna svacchaMdatAe laI lIdhuM che. jyAM sudhI ApaNI jAta mahAna che evuM lAge tyAM sudhI vinayaguNa pAmI nahi zakAya. ApaNe laghu chIe ane sAmI vyakti mahAna che evuM lAge to vinaya AvyA vinA nahi rahe. eka vAra ApaNI jAta oLakhAI jAya ane sAmI vyakti samarthazAnI che evuM lAge to ahaM ogaLatAM vAra na lAge. ahaMbhAva svacchaMdatAne lAve che. e ahaMbhAva TaLe eTale guNavAnanI parataMtratA AvyA vinA na rahe. bhagavAnanA zAsanano sAra kaho, badhAM phaLanuM kAraNa kaho ke sakala guNonuM mULa kaho - te ekamAtra A vinaya ja che. vinaya jema bhagavAnanA zAsananuM mULa che tema avinaya arthAt vinayanA pratipakSabhUta mAna-ahaMbhAva e A saMsAranuM mULa che. kAraNa ke huM ja sAco' Avo ahaMbhAva mithyAtvane jIvatuM rAkhe che. mithyAtva hoya tyAM sudhI mohanIyakarma salAmata che, e mohanIyakarma majabUta hoya to AThamAMthI eke karma hale nahi. ane ATha karmo vaLagelAM hoya tyAM sudhI saMsAra anAbAdha che. A rIte vinayanI kiMmata samajAya eTale ahaMbhAva ogaLavA mAMDe. ahaM ogaLe eTale mithyAtva cAlavA mAMDe. mithyAtva jAya eTale mohanIya DhIluM paDe. mohanIyanuM jora ochuM thAya eTale bAkInAM cAra ghAtine dhakko lAge. ane eka vAra ghAti jAya eTale aghAtine gaye ja chUTako thAya. A rIte vinayaguNa AThe karmonI nirjarA karAve che. bhagavAnanA zAsananAM badhAM ja anuSThAno AThe karmanI nirjarA karAvanArAM hovA chatAM temAM vinaya sauthI mukhya che. kAraNa ke vinaya vinA vidyA na maLe, vidyA vinA samati na maLe ane samakita vinA cAritra na maLe. tema ja cAritra vinA mukti paNa na ja maLe. cAritra lIdhA pachI paNa vinaya ja mokSe pahoMcADe che. vinayamAtranuM phaLa cAritramohanIyano kSayopazama che. mAtApitAdinA vinayanA phaLarUpe cAritramohanIyano kSayopazama prApta thAya che ane sAdhupaNAmAM karelA gurnAdikanA vinayathI cAritramohanIyanA kSayopazamanI nirmaLatA ane aMte cAritramohanIyano kSaya thAya che. vinaya karyA vinA dIkSA paLAtI ja nathI. (56)
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. paryAyamAM nAnA hoya teno vinaya kai rIte karavAno ? paryAyamAM nAnA hoya chatAM jJAna agAdha hoya, darzana nirmaLa hoya, kaSAyano hAsa sAro hoya, samatA gajaba koTinI hoya to vinaya karavAnuM phAve ne ? cAra mAsanA tapasvI evA munioe paNa kUragaDu munino vinaya kevI rIte karyo ? e rIte namyA ke pote paNa kevaLajJAna pAmI gayA. caMDa udrAcAryanA ziSyanI samatA joine caMDarUdrAcArye potAnA mATe kevA zabdo vAparyA hatAH "vayaM tu AvAryannuvA:' ame to AcArya kahevAie chIe, kharA AcArya to A che... A rIte potAnI laghutAnuM jJAna thavAthI je vinaya Acaryo tenAthI teo paNa kevaLajJAna pAmI gayA. ATha prakAranAM karma dUra karavAM che ane paramapade pahoMcavuM che A saMkalpa majabUta hoya to vinaya-vaiyAvacca Avaze. bhagavAne goThavelo A krama evo che ke anazanatapa kAyotsargane kheMcI lAvyA vinA na rahe. eka guNa jo yogya rIte grahaNa karatAM AvaDe to bIjA badhA guNo aMkoDAnI jema saMkaLAyelA hoya te rIte prApta thAya che. sAco vinayI vaiyAvacca karyA vagara rahe ja nahi. kAraNa ke vinayayogyanI vaiyAvacca karyA vinA ATha karmo dUra na thAya. sa. sevAno lAbha maLaze-evI bhAvanA hoya to ? Aje to e bhAvanI ya achata che. 'huM sevA karuM chuM' A bhAva ja mukhya banavA mAMDyo che. ApaNe evo bhAva nathI joito. taravuM che mATe sevA karavI che, ApaNe sArA dekhAie e mATe vaiyAvacca nathI karavAnI. vaiyAvacca sevAnA lAbha mATe nathI, ApaNI jAtane tAravA mATe che. anukULatA bIjAne ApIne paNa taravuM ApaNe che. amadAvAda jJAnamaMdiramAM AcArya bhagavanta birAjamAna hatA tyAre eka sAdhubhagavanta, AcAryabhagavantane anukULa paDe evI vastu bhara taDake haThIbhAinI vADIthI roja vahorI AvatA hatA. AcAryabhagavantane khabara paDI eTale teozrIe te sAdhubhagavantane bolAvIne kahyuM ke 'mArA mATe ATale dUra javAnuM zuM kAma che ?' tyAre te sAdhubhagavante kahyuM ke 'bhagavan ! ApanA mATe nathI jato, mArA mATe jauM chuM'.... gurunI vaiyAvacca karavI e ApaNuM kAma che gurunuM nahi, Avo bhAva Ave to vaiyAvacca karavAnI majA Ave. zrI yogazatakamAM sAdhubhagavaMtanI vizrAmaNA zrAvaka kai rIte kare te jaNAvatAM pharamAvyuM che ke- sAdhuo to potAnA zarIra pratye niHspRha che, temanI kAyAnI jarUra mane che mATe utsarpaLIyoDyuM jAyaH / sAdhubhagavantanA zarIranI (57)
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSA karavI e ja svArtha che ane e ja paramArtha che. eka vAra mArA gurumahArAjane tAva Avyo hato. ekAsaNuM thai gayuM hatuM, iMjekzana levo taiyAra na hatA. eka bhAi tyAM beThelA hatA. te ciMtAmAM paDI gayA ke zuM karavuM. chevaTe koi ilAja na hovAthI upAzrayamAMthI ghare javA nIkaLyA. dAdara UtaratAM pAcho vicAra Avyo ke A rIte tAvamAM AkhI rAta pasAra karavI muzkela paDaze. AthI pAchA pharyAM ane bAmanI bATalI laine aDadhA kalAka sudhI AkhA zarIre bAma ghasyo. thoDI vAramAM parasevo vaLI gayo ne tAva UtarI gayo. AnuM nAma vaiyAvacca. A tArakanI chAyA nahi hoya to tarazuM kaI rIte ? A pariNAma vaiyAvaccane kheMcI lAve che. gADI nahi hoya to jazuM kevI rIte-evo vicAra Ave to gADInI saMbhALa ApaNe ja levI paDe ne ? AvA bhAvathI karAtI vaiyAvacca e apratipAtI guNa che, bAkI to e majUrI ja che. sa. vaiyAvacca apratipAtI guNa kema kahevAya che ? vaiyAvaccanuM nirjarA e ja eka phaLa che, je nakAmuM nathI jatuM. jyAre svAdhyAyanA phaLa tarIke nirjarAnI sAthe jJAnanI prApti paNa gaNAya che. ane e jJAnasvarUpa phaLa pramAdAdithI jatuM rahe che. mATe svAdhyAya pratipAtI guNa kahevAya che. vaiyAvaccanuM phaLa nakAmuM jatuM na hovAthI te apratipAtI kahevAya che. vaiyAvacca pachI 'taheva sAo' ahIM 'taheva' kahIne svAdhyAya upara bhAra Apyo che, kAraNa ke svAdhyAya aLakhAmaNo lAge che ne ? gurubhagavanta bhaNavAnuM kahe to game ? sa. gurubhagavanta vAtsalyathI jJAna Ape to game ! vAtsalya Ape to lai laizuM, paNa na hoya to zuM karavuM ? ajJAnI rahevuM ? sonAmAM sugaMdha hoya to sAruM paNa na hoya to sonAthI paNa calAvazuM. vAtsalya na hoya ne kaDakAi haze to ya nabhAvazuM paNa jJAna vinAnA nathI rahevuM - ATaluM nakkI karavuM che ? svAdhyAya e sAdhupaNAno prANa che. vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA : A pAMca prakArano svAdhyAya che. pahelAM svAdhyAya AtmasAt thAya pachI dhyAnanI yogyatA Ave. Aje tamAre tyAM ke amAre tyAM UMdhuM che. navakAravALI laine dhyAnamAM besavAnuM game paNa svAdhyAya karavAnuM na game. jyAM sudhI hAtha, paga ane mAthuM cAle che tyAM sudhI jJAna meLavI levuM che. pachI dhyAnanI vAta karavAnI. jJAna vinA dhyAna Ave paNa nahi ane pace paNa nahi. jJAnanI apUrNatAmAM dhyAna dharavA bese to jJAnathI sarvathA vaMcita rahevAno vakhata Ave: eka viSaya para (58)
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ manane sthira rAkhavuM tenuM nAma dhyAna. dhyAna cAra prakAranuM che. ArtadhyAna ane raudradhyAna : A be azubha dhyAna che. dharmadhyAna ane zukladhyAna e be zubhadhyAna che. dhyAna pachI kAyotsarga nAmano chello tapa che. kAyAnI hAjarImAM kAyAnI mamatA utAravI tenuM nAma kAyotsarga. game teTalA jJAnI ke dhyAnI kAyAnI mamatA na utAre tyAM sudhI jJAnAdi kAma na lAge. dhyAnanuM phaLa AtmaramaNatA che. AtmaramaNatA pAmavA pahelAM kAyAnI mamatA TALavI paDaze. - sa. ghaNIvAra bIjA anuSThAna karatAM dhyAnamAM vadhu AnaMda Ave. e to kaSTa nathI paDatuM, mATe. mAthe sagaDI hoya ane smazAnamAM UbhA raho pachI dhyAnamAM majA Ave to kahejo. tame je dhyAnanI vAta karo cho e to mAtra zarIrano vyAyAma che. zrI bhadrabAhusvAmI mahArAjA paNa dhyAna dharavA gayA hatA, paraMtu bhaNavAnuM pUruM thayA pachI gayA hatA. sa. kalAka svAdhyAya karyA pachI dhyAna dharIe to? - eka kalAka dhaMdho karo ane bAkInA TAImamAM UMgho to zuM thAya? jeTalA kalAka dhaMdho thAya teTalo karIne karoDapati thaIe pachI UMghavAnuM. tema ahIM paNa paMdara kalAka svAdhyAya karIne, dhyAnanI mUDI bhegI karIne pachI dhyAna dharavAnuM. jJAnanI tIvra lAlasAmAMthI dhyAnayoga Ave. svAdhyAyanA kAraNe dhyAna Ave ane dhyAnanA kAraNe cittanI ekAgratAno abhyAsa paDavAthI kAyAnI mamatA Utare, khAvApIvAno rasa UDI jAya. vidvAna majethI khAI na zake. jene ciMtA hoya te khAI na zake. jene ciMtA na hoya teno AhAra vadhAre hoya-evuM bane. jene vAcanAmAM javuM hoya, pATha jevo hoya, paMktio besADavI hoya... tene khAvAmAM rasa kyAMthI rahe? kAyAnI mamatA utArI kaSTa veThIne dhyAna dharAya te dhyAnayoga sAco. AjanA dhyAnI kAyAnI mamatA nathI utAratA. eka kAnajIsvAmInA anuyAyIne meM kahyuM hatuM ke - tamAre tyAM svAdhyAyano rasa keLavavAnuM zikhavADAya che paNa kAyAnI mamatA utAravAnuM nathI zIkhavatA. lokamAM paNa kahevAya che ke vidyArthIne sukha na hoya ane sukhArthIne vidyA na hoya. temaNe paNa kabUlyuM ke amAre tyAM zarIrane kaSTa ApavAnI vAta nathI. TADhataDako veThIne bhaNe to kAyAnI mamatA Utare... A rIte bAra prakAranA tapanI vAta sAthe ahiMsA, saMyama ane tapanuM varNana pUruM thayuM. A varNana sAMbhaLIne ema lAge che ne ke Avo dharma sAdhupaNAmAM ja zakya che? (59)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. emAM koI be mata nathI. ema kahIne tamArI jAtane AmAMthI bAkAta nahi karI nAkhatA. tame paNa sAdhupaNAne uddezIne A dharma pAmavA mATe prayatna karo to kAraNarUpa ahiMsAdi dharmanI prApti thAya. AvA prakAranA ahiMsA saMyama ane tapasvarUpa dharmamAM jenuM mana sadA mATe rata hoya tene devo paNa namaskAra kare che. devo ahIM na Ave to paNa tyAM beThA beThA manathI namaskAra kare tema ja sabhAmAM prazaMsA karavA dvArA namaskAra kare che. ahiMsA, saMyama ane tapa svarUpa maMgalamaya dharmane ArAdhanArA pU.sAdhubhagavantoe saMsArano tyAga karyo hovA chatAM hajI zarIrano tyAga karyo na hovAthI sudhA-tRSA to lAgavAnI. e vakhate tene dUra karavA mATe hiMsA vagere pApa karavA paDaze ane tethI temanI pratijJAno bhaMga thaze... AvI zaMkAnA samAdhAna mATe pApa karyA vinA zarIrano nirvAha kaI rIte thAya-te daSTAMtathI bIjI gAthA dvArA jaNAve che : jahA dumassa pupphesu, bhamaro Aviyai rasaM / Na ya puSpaM kilAmei, so a pINei appayaM // 2 // bhamaro jema vRkSanAM puSpomAMthI thoDo thoDo rasa cUse che, paNa puSpone kilAmaNA eTale ke pIDA karato nathI ane potAnI jAtane tRpta kare che... te rIte sAdhubhagavato dAtAnAM gharomAMthI bhikSA le che- ema trIjI gAthAmAM anvaya karavo. prANanirvAha mATe bhikSAe jAya tyAreya potAnI jarUriyAtano vicAra na kare ane bIjAnA pariNAmano vicAra kare tevA bhagavAnanA sAdhu hoya. jIvananirvAha mATe paNa ahiMsA, saMyama ane tapano ghAta na thAya tevo AcAra ahIM batAvyo che. saMyamanI sAdhanA karatI vakhate mULa uddeza haNAya evuM kyAre ya banavuM na joIe. sAdhupaNuM lIdhuM eTalAmAtrathI kRtakRtya nathI banAtuM. sAdhanAnI zarUAta ja have thAya che. pote duHkha veThI levuM paNa koIneya duHkha na ApavuM... e pramANe ahiMsAnuM svarUpa jaNAvyuM. have e ahiMsAnuM pAlana e rIte karavuM joIe ke jethI ahiMsA sacavAya. ahiMsAdharma batAvyA pachI bhagavAne AhAra, nIhAra, vihArAdinI rIta na batAvI hota to ahiMsAdharma sacavAta nahi. mATe AgaLanI gAthAthI sau prathama AhArano AcAra batAvyo che. mArga samajyA vagara AgaLa vadhavAnI koziza kare te paDyA vagara na rahe. pahelA bhagavAnanA cAra hajAra sAdhu mArganuM jJAna na hovAthI tApasa banyA ne ? AthI ja bhagavAne pratijJAnuM svarUpa batAvyA bAda eno nirvAha thAya evo AcAra batAvyo che. (60)
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. bhagavAne zilpakarma vagere bIjo badho AcAra batAvyo to dIkSAno AcAra pahelAM kema na batAvyo? dIkSAno AcAra to kevaLajJAna thayA pachI tIrthanI sthApanA karyA bAda batAvavAno hato, mATe pahelAM na batAvyo. sarvajJa thayA pachI dharma batAve to temAM koI ja jAtanI khAmI na rahe, mATe pAchaLathI batAvyo. ane je laukika AcAra bhagavAne batAvyo te pote tIrthaMkara hatA mATe nathI batAvyo. avasarpiNIkALamAM pahelA bhagavAnano evo kalpa hovAthI batAvyo hato. bAkI utsarpiNI kALamAM to A badho vyavahAra kulakaro ja pravartAve che. laukika AcAra zrI RSabhadeva bhagavAne batAvyo che - evuM nathI, rAjA RSabhe batAvyo che - e yAda rAkhavuM. je bhagavAne gRhasthapaNAmAM agni pragaTAvavAnuM zIkhavyuM, te ja bhagavAne dIkSA lIdhA pachI agnine eDavAnI nA pADI; je agni para pAtra mUkI temAM pANI nAMkhIne rAMdhavAnuM jaNAvyuM, te agni para pAtra mUkeluM hoya to AhAra levAnI nA pADI. zilpakalA vagere zIkhavI, paNa sAdhupaNAmAM te te kaLAne jaNAvanArAM zAstrane pApagruta tarIke jaNAvyAM. laukika AcAra saMsAramAM rAkhanAro che, jyAre lokottara AcAra to saMsArathI tAranAro che, mATe e AcAramAM koI khAmI na ja AvavI joIe. tethI bhagavAne kevaLajJAna pAmyA pachI batAvyo ane AthI ja bhagavAne batAvelA mArgamAM koI paNa jAtanI zaMkA karyA vagara tenuM pAlana koI paNa jAtanI kacAza rAkhyA vinA karavuM che. dravya, kSetra, kALa, bhAva, saMghayaNa vagerene anurUpa ja mArga bhagavAne batAvyo che. have temAM bAMdhachoDa karavAnuM rahetuM ja nathI. jeTalI chUTa ApavAnI hatI teTalI ApI ja dIdhI che. have je bAMdhachoDa karAya che te saMyamanI sAdhanA mATe nathI karAtI paNa te sukhazIlatAne AbhArI che. evuM ja mAnavuM paDe ne? bhagavAne pote sADA bAra varasa sudhI ugra tapa karyo hovA chatAM ApaNane nitya ekAsaNAM karavAnuM jaNAvyuM. bhagavAna bhagavAna thayA pachI paNa A ekAsaNAno tapa kare che. have AmAM chUTa mAMgavAnI ke ene anukULa banavAnuM ? bhagavAne je mArga batAvyo che te duHkha veThavA ane sukha choDavA mATe batAvyo che, paraMtu te gajA uparAMtano nathI batAvyo. mArga kadAca Akaro lAge toya azakya nathI ja. ahiMsA, saMyama ane tapa sahanazIlatAnA pAyA para racAyelA che ane sahanazIlatA tyAre ja Ave ke jyAre ApaNuM jatuM karavAnI vRtti keLavAya. bhagavAne batAvelo AcAra paNa bhagavAnanI AjJA mujaba pALavAno che, ApaNI icchA mujaba nahi. AjanA mumukSuone paNa cAritra game kharuM paraMtu te (61)
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ IcchA mujabanuM game. temane sAdhupaNuM pALavuM che, paNa potAnI kalpanA mujabanuM pALavuM che, AjJA mujabanuM jIvana nathI jIvavuM. e ema kahe ke - loTa(pAtrA)nuM pANI vAparIza, khAdInAM kapaDAM paherIza, kApa nahi kADhuM.. paNa ema na kahe ke gurubhagavAnanI AjJA je haze te pramANe karIza. potAnI IcchA mujaba duHkha veThavA taiyAra thAya paNa gurunI AjJA khAtara potAnI IcchA mUkavA taiyAra na thAya ! tamane paNa kevo dharma game ? AjJA mujabano? ke IcchA mujabano? aSTaprakArI pUjA karavI game paNa savAre karavI game ne ? AyaMbila karavuM game paNa garamAgarama ane marImasAlAvALuM game ne? sa. ThaMDuM phAvatuM nathI. 'mane phAvatuM nathI'-A zabda ja ApaNA moDhAmAM na joIe. phAvatuM na hoya to vaDAvavuM che. jene bhagavAnanI AjJA phAve tene badhuM ja phAve. jyAM sudhI IcchAmAM phAvaTa che tyAM sudhI AjJA nahi phAve. bhagavAne batAvelA AcAra pratye zraddhA ane bahumAna jAge to enuM pAlana Aje paNa ApaNA mATe sukara che. bhamaro jema dareka puSpa uparathI thoDo thoDo rasa cUse che tema sAdhubhagavanta eka gharethI badhI gocarI nathI letA paraMtu dareka gharamAMthI thoDo thoDo AhAra le che. ane te paNa te rIte ke jethI dAtAne koI jAtanI takalIpha na paDe. bhamaro rasa e rIte le ke jethI puSpane kilAmaNA na thAya. sa. puSpanA jIvane avyakta pIDAno anubhava thAya ne ? ahIM kilAmaNA nathI thatI eno artha eTalo karavAno che ke puSpa karamAI nathI jatuM. puSpa upara bhamaro besavAthI puSpa karamAI nathI jatuM tema dAtAnA gharethI sAdhubhagavanta vahore eTalAmAtrathI dAtAnA AhArAdimAM koI ochAza AvI nathI jatI, tene khUTI paDe ke pharI rAMdhavuM paDe tevuM sAdhubhagavanta vahore nahi eTaluM ja kahevAnuM tAtparya che. tame bhaNyA nahi eTale Avo prazna thAya che. dRSTAnta sarva aMze ghaTADavAnuM nathI hotuM, amuka aMze ja sarakhAmaNI karAya che. koI strInuM mukha pUnamanA caMdra jevuM che evuM kIdhuM hoya eno artha evo nathI ke e hoya to rAtrimAM dIvAnI jarUra na paDe athavA to tenA kAraNe roja pUnama kahevAya. ahIM bhamarAnI aniyatavRtti batAvavAnuM tAtparya che. A rIte bhamaro pupe puSpa jAya ane thoDuM thoDuM cUse to te tRpta na thAya - AvuM koI kahe to tenA nirAkaraNamAM jaNAve che ke jo na pIne (62)
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ appaya arthAt puSpane pIDA pahoMcADyA vinA paNa bhamaro jema tRpta thAya che tema sAdhubhagavanta paNa thoDuM thoDuM vahoravA chatAM potAno nirvAha kare che. tame jema zaMkA karo cho ke anIti na karIe to bhUkhyA marIe - tevI koi zaMkA kare te mATe ahIM jaNAvyuM che ke bIjAne pIDA pahoMcADyA vinA paNa nirvAha thai zake che. sa. thoDuM thoDuM vahore tenA badale vadhAre vahore to dAtAne lAbha maLe ne ? je lAbha ApI Ave te bhagavAnano sAdhu na hoya. sAdhu lAbha ApavA mATe na jAya potAnA zarIranA nirvAha mATe gocarIe jAya che. e vakhate potAnI jarUriyAta sAme na jue, sAmA pAtrane joine vahore. dAtAne kilAmaNA na thAya ane lenArane saMtoSa thAya : evo AcAra sAdhuno hoya. sa. sAdhumahAtmA pAtru bharIne ghI vahorI lAvyA hatA, evuM Ave che ne ? kyAre lAvyA hatA ? apavAdapade lAvyA hatA. saMyogavizeSamAM je AcaraNa karAyuM hoya tene mArga na kahevAya. pahelAM utsargamArge cAlyA hoya tenA mATe apavAdapada che. je kaSTa veThavA taiyAra hoya paNa sahiSNu na hoya tenA mATe apavAda che. sukha bhogavavAnI vRttivALA mATe apavAda nathI, du:kha veThavAnI vRttivALA mATe apavAda che. lIMbunI phADa paNa cUsavA kone apAya je doDayA hoya tene ne ? zAstramAM gocarI to gItArthanI kahI che. keTaluM vahoravuM, kone tyAMthI vahoravuM, kyAre vahoravuM... vagere badhuM jenI jANamAM hoya tenuM A kAma che. sAmAno bhAva ane potAno bhava banne sAthe jotAM AvaDavuM joie. zrI ilAtIputra kevaLajJAna pAmyA te A AcAranA kAraNe pAmyA. dAtA tarIke padminI jevI strI, deya vastu tarIke modaka ane AgrahabharI vinaMti chatAM nIcI dRSTi rAkhIne grahaNa karyA vinA pAchA vaLyA... A AcAra jotAMnI sAthe potAnA anAcAranuM bhAna thayuM ane teno pazcAttApa karatAM karatAM kevaLajJAna pAmyA. A zrI dazavaikAlikasUtramAM je AcAra batAvyA che te rIte tenuM pAlana karavAmAM Ave to pAMcaso sAdhuo sAthe hoya to ya ciMtA nahi. AjJAmAM rahelA hajAro nabhe, AjJAthI viparIta cAlanAra eka paNa na pAlave. zrI dazavaikAlikasUtranA pahelA adhyayananI pAMca gAthA mAMgalika tarIke bolAya che. tame tamArAM sAMsArika kAryo karatI vakhate paNa mAMgalika sAMbhaLavA Avo ne ? A gAthAonA arthano vicAra karavAmAM Ave to dhaMdho karavAnuM, musApharI karavAnuM, (63)
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ paraNavAnuM mAMDI vALavAnuM mana thayA vinA na rahe. sAdhubhagavanta vahoravA mATe jAya, tyAre paNa koIne pIDA na thAya teno upayoga rAkhe to ApaNe gRhasthapaNAmAM kaI rIte jIvIe chIe - evo vicAra Ave ne ? gRhasthapaNAnuM koI paNa sukha bIjAne pIDA ApyA vagara bhogavI zakAya evuM nathI. jenI pAse sAta peDhI cAle eTaluM dhana hoya te kamAvA zA mATe jAya che? Aje eTalo niyama ApuM ke trIsa lAkhanI mUDI hoya to bajAramAM na javuM? ATalI mUDI hovA chatAM ugharANI letI vakhate ghara khAlI karAvatAM duHkha na thAya ? tevA vakhate teTalA paisA jatA karAya ke A rIte duHkhI karIne paisA levAya ? bIjAnA sukhamAM aMtarAya karIne, AgaLa vadhIne duHkhI karIne sukhI thavA mATe prayatna karavo te kevI nirdhvasatA je zarIra atyanta upayogI kahevAya tenA mATe paNa sAdhubhagavanta pApa na karatA hoya to ApaNe tuccha sukho khAtara chate paise anArya dezomAM javAnuM pApa kema karIe chIe evuM A gAthA sAMbhaLatAM thAya ne ? sAdhupaNAnA A AcAra najara sAme Ave to tame tamArI pravRttimAMthI pAchA pharo ke na pharo, paga upADo ke na upADo; tamArI pravRttino rasa UDI jaze, mAMDI vALavAnuM mana thaze. kadAca plenamAM javAnuM mAMDI navALo toya temAM besatAM AnaMda nahi thAya. eka vAra pariNAma moLA paDe to pApa nabaLuM paDyA vinA na rahe. - zrI zayyabhavasUri mahArAje zrI manakamuni mATe A sUtranI racanA karI che. bAlyAvasthA hatI, zarIra keLavAyeluM na hatuM chatAM sattva adbhuta hatuM. gujJA vacanane anusAre ArAdhanA karI to cha mahinAmAM AtmakalyANa sAdhI lIdhuM. eka vAra moha mArIe to zarIranI mamatA Utare. moha vadhArIe to zarIranI mamatA na Utare. zarIrano vicAra karavAnuM mAMDI vALIe to AcAra majethI paLAya. ramavAnI uMmaramAM ahIM AvI sAdhupaNuM evuM pALyuM ke jethI mokSa najIka banI gayo. bhUtakALamAM ArAdhanA karIne AvyA haze enI nA nahi, paNa ApaNI pAse ArAdhanA na hoya to have karI levI che ne? A bhavamAM dIkSA na maLe to paNa bhavAMtaramAM dIkSA sulabha bane te rIte jIvavuM che. ane A bhavamAM dIkSA maLI hoya to e rIte pALavI che ke jethI bhavAMtaramAM durlabha na bane. Aje ArAdhanAnuM lakSya nathI ane mokSa meLavavo nathI-mATe A dazA che. A sUtramAM sAdhunA AcAranI zarUAta gocarI vahoravAnI vidhithI karI che. sAdhubhagavanta tapasvI kahevAya ane tapasvI tapa uparathI na oLakhAya, pAraNAM uparathI oLakhAya. mATe AhAra levAnI vidhi pahelAM batAvI. sAdhubhagavanta gocarIe
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ na jAya tyAre 'maLe to vAparavuM che' A pariNAmavALA hoya, vAparavA mATe meLavavuM cheevA pariNAmavALA na hoya. khAvAnI pravRtti ghaTe ke na ghaTe, khAvAno pariNAma ghaTe tenuM nAma tapa. khAvAnuM choDe te tapasvI nahi, khAvAno pariNAma choDe te tapasvI. ekalA paccakhkhANathI virati na Ave, viratinA pariNAma hoya to paccakhkhANa kAma lAge. pariNAma sudharyA na hoya to sudharelI pravRtti paNa bagaDayA vinA na rahe. tethI pariNAma sudhAravA upara bhAra Apavo che. kharcA pramANe Avaka nakkI kare to corI karyA vinA na rahe. enA badale Avaka pramANe kharcA goThave to corI karavAnuM narahe ne ? tema sAdhupaNAmAM paNa vastu nakkI karIne gocarIe jAya to doSa lagADayA vinA na rahe. A AcAra pALavAno abhyAsa gRhasthapaNAmAMthI pADavo che. je maLyuM che te bhogavavAjevuM nathI ane je nathI maLyuM tenI prArthanA karavAjevI nathI : ATaluM je samajAi jAya to sAdhupaNuM jhaTa udayamAM Avaze. maLelAmAM coMTI paDe ane nahi maLelAnI pAchaLa doDe to sAdhupaNuM dUra bhAgaze. dIkSA levI hoya, ArAdhavI hoya, haiyAmAM vasAvavI hoya to ATaluM kotarI rAkhavuM. puNyathI maLeluM sukha bhogavavuM nathI ane nasIbamAM na hoya te mAMgavuM nathI. sa. AzA amara che ne ? paNa ApaNe marI javAnuM che - e yAda che ne ? ApaNe marI jaIzuM pachI zuM? ApaNe marIe e pahelAM AzAne mArIne javuM che. AzA maraze nahi tyAM sudhI, maryA pachI paNa ApaNe janamavuM paDaze. AzA amara haze tyAM sudhI ApaNe ajanmA nahi banIe. mATe AzAne mAravAno saMkalpa vahelI take keLavI levo che. sAdhubhagavantonI dAtAnA gharamAMthI AhAra grahaNa karavA svarUpa bhikSAvRtti arthAt bhikSAcaryA kevI hoya che te bIjI gAthAmAM bhamarAnA dRSTAntathI samajAvyuM. have e dRSTAntanA upanayane jaNAve che. eTale ke bhamarAnuM dRSTAnta sAdhubhagavantanI bhikSAcaryAmAM kai rIte saMgata thAya che-te trIjI gAthAthI jaNAve che : emae samaNA muttA, je loe saMti sAhuNo / vihaMgamA va pupphesu, dANabhattesaNe rayA // 1-3 // bhamarAo je rIte puSpone viSe rata hoya che te rIte jeo gRhastho dvArA apAtA prAsuka(acitta) evAM azana-pAnAdine grahaNa vagere karavAmAM prayatnazIla (65)
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke hoya che teo A lokamAM A pramANe bAhaya ane abhyantara parigrahathI mukta evA zramaNa sAdhubhagavanto che... A pramANe trIjI gAthAno artha che. bIjI gAthAmAM jaNAvyA mujaba vRkSonAM puSpomAM rasane grahaNa karavAmAM bhamarAo jema lIna bane che tema gRhastho dvArA apAtAM evAM azanapAnAdine ja grahaNa karavAmAM pU. sAdhubhagavanto prayatnazIla hoya che. dAtA je vastu ApatA nathI te vastu sAdhubhagavanta letA nathI. dAnamAM rata eTale ApelAmAM rata. ApavAmAM rata evo artha ahIM nathI karavAno. kAraNa ke sAdhubhagavantone mAtra abhayadAna ke jJAnadAnano ja adhikAra hoya che. ahIM dAnamAM rata kahevAno Azaya e che ke dAtA potAnI icchAthI je Ape te ja levuM. dAtA na Ape to sAmethI mAyA karIne mAMgIne na levuM. mAyA kare, yuktio ajamAve, mutsaddIpaNuM kare te dharma na karI zake, saraLa hoya te ja dharma karI zake. najara sAme paDelI vastunI dAtA vinaMti na kare to mAMgavuM nahi arthAt yAcanA na karavI. jenI jarUra hoya te sAme na hoya to yAcanA karavAmAM vAMdho nahi. paNa sAme hoya ne vinaMti na kare tyAre jarUra hoya to ya yAcanA na karavI. kAraNa ke jANI-joine vinaMti na karI hoya ne mAMgIe to dAtAne aprIti thAya ke sAdhu AgaLa kazuM mUkavuM ja nahi, athavA to bhUlI gayA hoya to zaramamAM paDe. AthI dhyAna rAkhavuM. Aje jo vadhAre vahoravuM hoya to ghaNAM sAdhusAdhvI evI yukti ajamAve ke AMkha ADA kAna karIne vahorI le ane pachI kahe ke 'are re ! A zuM karo cho ? ATaluM na' tuM vahoravAnuM !...' AvI mAyA na karavI. sAdhupaNuM ArAdhavAnuM kAma saheluM nathI. je mAyA TALe ne gItArtha hoya tene gocarI javAno adhikAra che. dAtA na Ape te vastu vagara calAvavuM paNa tenA pariNAma bagaDe e rIte na vahoravuM. kAraNa ke tethI tene sAdhupaNA pratye aprIti jAge to sAdhune paNa cAritramohanIya karma baMdhAya. dAtA je vastu Ape te paNa bhakta hoya eTale ke prAsuka, eSaNIya, AdhAkarmAdi (beMtALIsa) doSathI rahita hoya to ja te vastu sAdhubhagavanto grahaNa kare che. bhakta eTale bhojana. prAsuka ke aprAsuka azanapAnAdine sAmAnyathI bhakta kahevAya che. chatAM ahIM evo sAmAnya artha na karatAM 'prAsuka azanAdi' evo vizeSa artha karavAno che. jema dhana badhAnI pAse hovA chatAM badhAne dhanavAna nathI kahetA. viziSTa eTale ke gaNanApAtra dhana jenI pAse hoya tene ja dhanavAna kahevAya. tema ahIM paNa sAdhu mATe je banAveluM na hoya, kApeluM na hoya, chedeluM na hoya tevA prAsuka-eSaNIya AhArane bhakta kahevAya che ane tenI eSaNAmAM sAdhubhagavanta rata hoya. bhagavAnanA sAdhu mahAna che tenuM kAraNa ja A che ke teo potAnA peTa mATe paNa koine pIDA pahoMcADatA nathI hotA. (66)
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM ziSya zaMkA kare che ke potAnA mATe banAveluM na hoya tevuM ja grahaNa karavAnuM hoya to evAM azana-pAnAdi prApta thavAM zakya nathI. kAraNa ke sAmAnyathI dAtA puNyanA arthI hovAthI teo te te sAdhuone uddezIne annAnAdi banAvyA vinA rahetA nathI. tethI bhramaranA jevI bhikSAvRtti paNa zakya nathI. AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM graMthakArazrI jaNAve che ke gRhasthamAtra sAdhuone uddezIne rAMdhavA vagerenI pravRtti kare che - e vAta sAcI nathI. jyAM sAdhubhagavanto bhikSA mATe jatA ja nathI e samaye ane e sthAne paNa gRhastho rAMdhavA vagerenI pravRtti kare che. tethI sAdhubhagavantone nirdoSa AhArAdinI prApti durlabha nathI, azakya paNa nathI. sAdhubhagavanta je AhAra grahaNa kare te navakoTIthI zuddha hovo joIe. hanana, pacana ane krayaNa : A traNa koTi ane kareluM, karAveluM ke anumodeluM A traNa koTi : ema traNa prakAre traNa koTithI zuddha azanAdi nava koTithI zuddha kahevAya che. sAdhu mATe jhADa uparathI toDeluM hoya ke kApeluM-samAreluM hoya te hanana-doSayukta AhAra kahevAya. sAdhu mATe rAMdheluM hoya te pacanadoSayukta AhAra kahevAya ane sAdhunA nimitte kharIdeluM hoya te kroNa doSathI yukta AhAra kahevAya che. A pratyekanA karaNa, karAvaNa ane anumodanarUpa traNa bheda gaNatAM nava bheda thAya che. sa. sAdhubhagavantane anumodanAnuM pApa kaI rIte lAge ? bhakta vagere enI meLe doSita AhAra vahorAve tyAre "A zrAvaka vivekI che, ApaNe kahevuM na paDe, tenI meLe ja badhuM barAbara dhyAna rAkhe che.' ityAdi kahevuM tenuM nAma anumodanA. evA vakhate to lAla AMkha karIne kahevuM joIe ke amArA mATe AraMbhasamAraMbha karo to te azanAdi amane na khape. sa. sAdhuthI ATalA kaDaka thavAya ? zrI AcArAMgasUtramAM kahyuM che ke sAdhubhagavanta je makAnamAM UtaryA hoya . tyAMno gRhapati, sAdhu mATe banAvavAno Adeza Ape athavA to sAdhu mATe gRhasthanI strIo rAMdhe che evI vAtacIta sAMbhaLavAthI sAdhune khabara paDe to sAdhubhagavanta dAtAne tyAM jaIne kahI Ave ke tame amArA mATe rAMdho e amane na kahyuM. chatAM tame rAMdhazo to ame nahi laI jaIe.... A badhuM ja sAdhu-sAdhvI bhaNelAM to che chatAM AhAra ane bhagata pratyenA mamatvanA kAraNe A anumodanAnuM pApa pesavA mAMDyuM che, vadhavA mAMDyuM che. doSone TALavA mATe mamatva TALavuM paDaze ane sukhano rAga (67)
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAravo paDaze. A rIte dAna ane bhaktanI vyAkhyA karyA pachI eSaNAnI vyAkhyA karI che. eSaNA traNa prakAranI che. gaveSaNA eTale zodhavuM, grahaNaiSaNA eTale levuM ane grAsaiSaNA eTale vAparavuM. doSarahita vastu zodhavI te gaveSaNA. doSarahitapaNe grahaNa karavuM te grahaNaiSaNA ane doSa na lAge te rIte vAparavuM te grAsaiSaNA. zuddha zodhavuM pachI zuddha levuM ane zuddha rIte vAparavuM: A traNa prakAranI eSaNA che, temAM sAdhubhagavanta rata hoya che. zodhIne lAvavuM te gaveSaNA che, upADI lAvavuM te to majUrI che. UMcakAya nahi mATe nA pADavI te gaveSaNA nathI. UMcakAya eTaluM nathI lAvavAnuM jarUra jeTaluM ja lAvavAnuM, te paNa nirdoSa hoya to ja lAvavAnuM. nirdoSa zodhyA pachI te letI vakhate doSa na lAge tenI kALajI rAkhavI. nirdoSa AhAra ApatI vakhate DhoLAi jAya ke DhoLatAM DhoLatAM Ape to nA pADavI ke 'na me kappai tArisa' (amAre Avo AhAra levo kalpe nahi.) A sivAya eka paNa zabda ADo-avaLo na kahevo. 'vahorAvatAM AvaDatuM na hoya to AgaLa zA mATe Avo cho, Aje savAre ja kApa kADhyo che, eka vAranA kApamAM eka upavAsanuM prAyazcitta Ave che'... A badhuM bhASaNa karavA na besavuM. mAthuM durvAsAjevuM hoya tevAe gocarI na javuM. dAtA pAtra-dorA bagADe, jhoLI-paDalAM bagADe ke kapaDo-kAmaLI bagADe, ApaNe moDhuM na bagADavuM, mAthuM na gumAvavuM. gocarI janArA ThaMDA magajavALA joie. azuddha AhArAdi vahorAve ke azuddha rIte vahorAve tyAre sAdhubhagavanta zuM kare te jaNAvatAM mAtra eka ja pada jaNAvyuM che ke 'iitaaM paDiAikhe, na me kappai tArisaM.' A vastu jene yAda hoya te gRhasthanA gharamAM ADuMavaLuM bole ja nahi. gaveSaNA ane grahaNaiSaNAmAM beMtAlIsa doSa samAya che. soLa udgamanA eTale ke piMDanI utpatti saMbaMdhI doSa gRhastha thakI lAge che ane soLa utpAdana doSa sAdhu thakI lAge che. A batrIsa doSono samAveza gaveSaNAmAM thAya che. ane dasa eSaNAnA doSo ke je sAdhu ane gRhastha ubhaya thakI je lAge che teno samAveza grahaNaiSaNAmAM thAya che. A rIte nirdoSa zodhIne doSarahitapaNe grahaNa karyA pachI paNa grAsaiSaNA sAcavavAmAM na Ave to dATa vaLI jAya. nirdoSa AhAra lIdhA pachI vAparatI vakhate dAtAnAM, gAmanAM, gharanAM ke potAnA puNyanAM vakhANa sAdhu na kare. grAsaiSaNAnA pAMca doSone mAMDalInA pAMca doSa kahevAya che. rasanI lAlace AhArAdinI saMyojanA karavI, pramANathI adhika AhAra levo, iSTa AhAra ke tenA dAtAnAM vakhANa karavA, aniSTa AhAra ke tenA dAtAnI niMdA karavI tema ja niSkAraNa AhAra levo : A pAMca doSa mAMDalInA che. kSudhAvedanA zamAvavA, na : (68)
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaiyAvacca na thatI hoya, IryAsamitinuM pAlana na thatuM hoya, saMyamanuM pAlana karavA mATe, prANa kaMThe AvyA hoya ke svAdhyAya na thato hoya to ja sAdhu AhAra le. A chamAMthI eka paNa kAraNa na hoya chatAM AhAra le to grAmaiSaNAno doSa lAge. A rIte beMtALIsa ane pAMca, suDatALIsa doSonuM varjana karavAmAM tatpara evA sAdhubhagavA koIpaNa jIvane pIDA pahoMcADayA vinA potAno jIvananirvAha karanArA upara jaNAvyA mujaba sAdhubhagavanto bhamarAnI jema AhArAdine grahaNa karavAmAM rata hovAthI zramaNa-tapasvI che. dhana dhAnyAdi nava bAhya parigraha ane puruSavedAdi traNa veda, hAsyAdi che, mithyAtva ane cAra kaSAya: A cauda abhyantara parigrahathI rahita hovAthI mukta che. tema ja aDhI dvIpamAM rahelA teo jJAnAdi mokSamArganI sAdhanA sadAne mATe kare che tethI temane sAdhu kahevAya che. ahIM zramaNanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke zrAti-tapati ti zrama: saMyamanI sAdhanA karatAM karatAM thAkIne lothapotha thaI jAya te zramaNa. pote thAka paNa bIjAne na thakave, pote tapa kare paNa bIjAne tapa na karAve tenuM nAma zramaNa. pote saMtApa pAme paNa bIjAne saMtApa na pamADe evA sAdhubhagavanta hoya. je potAnA kAma mATe TrasTI, kAryakartA, pUjArI, ghATI vagerene haMphAve tobA tobA karAve te bhagavAnanA sAdhu na hoya. sAdhubhagavanto jema tapa kare che te rIte bAhya tapa karanAra bIjA zAkya vagere paNa zramaNa kahevAya che tenA nirAkaraNa mATe ahIM muttA (muvA) pada ApyuM che. mukta eTale bAhya (nava prakArano) ane atyaMtara (cauda prakAranA) parigrahathI rahita. zAkya, tApasa vagere bAhya tapa karanArA hovA chatAM teo mukta nathI. kAraNa ke teo bAhaya ane abhyantara parigrahathI yukta hoya che. sAdhubhagavanto tApasa vagerethI judA tyAre ja paDe ke jayAre teo dhana-dhAnyAdi bAhya ane mAnalobhAdi abhyantara parigrahathI rahita hoya. sAdhubhagavanta tapa kare paNa tenI jANa koine na thAya tenuM dhyAna rAkhe. tema ja sAdhunuM pAraNuM paNa koIne khabara na hoya. tapanI ke pAraNAnI jANa karavAmAM mAnakaSAya, lobhakaSAya puSTa thAya ne? kadAya koI pUchavA Ave ke pAraNuM kyAre karavAnA to sAdhu zuM kahe ? pAraNuM karuM ya kharo na ya karuM, pAraNuM karavA rahIe. ke nahi khabara nathI ne? sAdhubhagavA to kahe ke jJAnIe dIThuM haze tyAre pAraNuM thaze. (69)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. Aje sAdhubhagavantanA tapanuM paNa ujamaNuM karAya che ne ? ApaNe vartamAnanA AcAra jovA nathI beThA, zAstranA AcAra samajavA mATe prayatna karavo che. oLI vagere tapanAM pAraNAM sAdhubhagavantanAM jAheramAM na thAya. zrI naMdanaRSinA bhavamAM bhagavAnanA AtmAe agiyAra lAkha, eMzI hajAra ane chaso pistALIza mAsakSamaNa karyA hatAM chatAM enuM ujamaNuM nathI karyuM. A tapanI noMdha anantajJAnIoe lIdhI che, temaNe tapa pragaTa nathI karyo. zrI anuttaropapAtika sUtramAM jenuM varNana che evo tapa dhannA kAkaMdIe karyo hato chatAM tyAM ujamaNAnI vAta nathI AvatI. mAtra AhArano tyAga karavAthI tapasvI nathI banAtuM sAthe IcchAono paNa nirodha karavo paDe. A rIte zramaNa ane mukta kahyA pachI pharI 'sAdhu" vizeSaNa ApyuM che. joke je zramaNa ane mukta hoya te to sAdhu ja hoya tethI A vizeSaNa nakAmuM che - evuM lAge, paraMtu e vizeSaNa nihnavonA vyavaccheda mATe che. nikUvo tapa sArAmAM sAro kare, cAritra UMcAmAM UMcuM pALe, vyavahArathI bAhyAbhyantara parigrahathI mukta hoya che chatAM temanAmAM sAdhutA nathI. beMtAlIsa doSathI rahita AhArAdi lAve chatAM paNa utsutrabhASaNa karavAthI teo mithyAtvanA upAsaka banavAthI temanAmAM sAdhutA rahetI nathI. je samyagrajJAnAdinI sAdhanA kare te sAdhu. ninavo samyagrajJAnAdi svarUpa mokSamArganI sAdhanA karavAne badale unmArganI sAdhanA karatA hovAthI sAdhu nathI. tethI temano vyavaccheda sAdhu padathI karyo. pharI ziSya zaMkA kare che ke gAthAmAM kSati pada ApyuM che. sUtra trikALagocara hovAthI kSatti "eTale kAyama hoya che - evo artha thAya. ane nikUvo to kAyama hotA nathI tethI temano vyavaccheda sani padathI ja thaI jaze... AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM TIkAkAra jaNAve che ke vartamAna tIrthanI apekSAe ja A sUtranI racanA che ane A zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM to nava nihanava ane dasamA digaMbara nidbhava thaI gayA che, tethI temanA vyavaccheda mATe "sAdhu' pada jarUrI che... A badhuM ja AcAryabhagavanta zrI zayyabhavasUri samajAvI rahyA che, kone? sa. manakamunine. ApaNane nahi? upalakSaNathI ApaNane ja kahyuM che evuM mAno ne ? evuM mAnazo to ja vistAra thaze. ApaNe susAdhu banavuM che ane e mATe susAdhune oLakhI levA che. bhamarAnI jema Ave ne vahorI jAya te susAdhu. mahemAnanI jema (0)
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave te susAdhu nahi. vartamAnanA sAdhusAdhvInI TIkATippaNa mATe A badhuM nathI kahevAtuM. ApaNI jAtane sudhAravA ane bacAvavA mATe ja A AcAra sAMbhaLavAno che. bhamarAjevuM jIvana jIvavA mATe apramatta banavuM paDaze. sAdhusAdhvIoe to khAsa dhyAna rAkhavuM. game teTalA paryAyavRddha hoya ke prabhAvaka hoya : AjJA na rahI jAya te mATe puruSArtha karyA vinA nahi cAle. saMghasthavira ke saMghAcArya pade birAjamAnane paNa AjJApAlanamAMthI bAdabAkI na maLe : e yAda rAkhavuM. sAdhubhagavanta AhAra, vihAra ke nIhAra AjJA mujaba ja kare. sa. sAdhubhagavanta ugravihAra kare ne? AjJA mujaba be mAIlano vihAra karavo te ugra vihAra. tame ugra dhaMdho kone kaho? thoDA samayamAM ne thoDI mahenatamAM vadhu kamANI thAya che ke parasevo pADavo paDe te? kalAkamAM lAkho kamAya te ugradhaMdho kahevAya tema AjJA mujaba vicaravAthI ghaNI nirjarA sAthe te ugravihAra. bAkI to tame jema majUrI kaho tema amAre tyAM paNa AjJAnI uparavaTa thaI mAIlonA vihAra karavA e gadhdhAmajUrI che. IryAsamitinuM pAlana thaI zake eTalo vihAra karavo. AjanAM sAdhusAdhvI je ugra vihAra kare che tenA kAraNe iryAsamiti ke eSaNAsamiti jaLavAtI nathI. doSita AhAra levAnI ane aMdhArAmAM cAlavAnI pharaja pADe evo A ugravihAra che. bhagavAnanI AjJA para paga mUkvo paDe evuM eka paNa pagaluM nathI bharavuM. ahIM je bhikSAvRttinuM varNana karyuM che e rIte jo nirdoSa AhAra lIdho hoya to pariNAma paNa kevA jAge ? tamArI bhASAmAM kahIe to AhAra tevo oDakAra. dIkSA lIdhA pachI jo pariNAma bagaDyA hoya to te doSo sevyA mATe. bhagavAna nA pADe, guru nA paDe, zAstra nA pADe chatAM levA mAMDyA tethI A dazA thaI che. A avasthAmAMthI bahAra nIkaLavuM haze to AjJAno Adara karavAnuM zarU karavuM ja paDaze. tapa karavAnI utAvaLa karavA pahelAM pAraNAM karatAM zIkhI levuM. sAdhu tapasvI kema kahevAya ? tapa kare che mATe nahi, AhArano pariNAma nathI hoto mATe tapasvI kahevAya che. jene AhArano pariNAma hoya te doSa seve. sAdhune AhArano pariNAma na hovAthI doSita nathI vAparatA. nirdoSa vApare che mATe ja tapasvI che. AhAranI pravRtti hovA chatAM IcchA na hovAthI tapasvI che. je doSita na hoya, je levAmAM pramAda sevAyo na hoya ane jemAM svAda na Ave te nirdoSa sarvasaMpankarI bhikSA che. bAkI to puruSArthano ghAta karanArI bhikSA kahevAya. nirdoSa bhikSAvRtti e paNa eka prakArano tapa che. A tapane AcaranArA zramaNabhagavanto maranI jema ghara-gharathI bhikSAne doSarahitapaNe grahaNa karavAmAM tatpara hoya che. (1)
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA adhyayanamAM dharmanI prazaMsA karI che. duniyAnA dharma karatAM bhagavA bhAkhelo dharma paramocca ane lokottara koTino che-e samajAvavA mATe ahIM nirava AcAranuM varNana karyuM che. A AcAradharma kalpanAthI ramaNIya che. AcaravA mATe agharo che-AvuM koi na kahe te mATe A AcAranuM pAlana zakya banAvavAno upA paNa ahIM batAvyo che. dharma e kevala kalpanAnuM citra nathI. bhagavAne je dharma batAvyuM te AcarI zakAto na hoya to te mAtra kalpanArUpa banI rahe ke upekSAno viSaya bane. pUrvanA rAjAo ke rAjakumAro rAjakumArInuM citra joine Asakta banatA ane citrakArane sauthI pahelAM pUche ke A kAlpanika che ke vAstavika ? tyAre pelo citrakAra kahe ke vyakti hAjara che tene joine A citra banAvyuM che. AvuM jANIne pachI anurAga vadhe ne ? tevI rIte dharma paNa kAlpanika nathI, mahApuruSo svayaM AcarI gayA che. evo A mArga ahIM Alekhyo che. ahIM koi zaMkA kare ke trIjI gAthAmAM kahyuM ke 'bhramaranI jema sAdhubhagavanto dAtA dvArA apAtAM prAsuka azanAdine grahaNa kare'... paraMtu AthI ja sAdhubhagavanto pratye bhaktithI AkRSTa banI dAtAo temanA (sAdhuo) mATe banAvIne azanAdi temane Apaze ane jo sAdhumahAtmA te grahaNa karaze to temane prANIvadhanuM pApa lAgaze ane jo grahaNa nahi kare to temano nirvAha nahi thAya.... AvA saMyogomAM A bhikSAvRtti sukara kai rIte kahevAya ? - tenA nirAkaraNamAM cothI gAthAthI jaNAve che : = vayaM ca vittiM labbhAmo na ya koi uvahammai / ahAgaDesu rIyaMte pupphesu bhamarA jahA // 1-4 // 'ame e rIte AjIvikAne prApta karIe chIe ke jethI koi paNa jIva haNAya nahi'. A rIte sAdhubhagavanto puSpamAM bhamarAonI jema, dAtAe potAnA mATe banAvelA AhArAdinA viSayamAM gaveSaNAdi mATe jAya che. kahevAno Azaya e che ke bhamarAo jema potAnA mATe nahi paraMtu kudaratI rIte khIlelAM puSpomAM phare che tema munibhagavanto paNa, dAtAe potA mATe banAvelA AhArAdine viSe gaveSaNAdi kare che. A rIte dAtAe sAdhuone uddezIne banAvelA AhArAdine viSe sAdhubhagavanto gaveSaNA mATe jatA ja nathI ke jethI prANavadhanA pApano ke anirvAhano prasaMga Ave. AjIvikA maLyA kare ane koi jIva haNAya nahi : evo AcAra bhagavAne batAvyo che. AhArAdi vastunA kAraNe ke zarIranA kAraNe saMyama nathI paLAtuM, saMyama bhagavAnanI AjJAnA kAraNe ja paLAya che, enI nA nathI. paraMtu zarIrane akALe mArIne nistAra (72)
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI thavAno. karmanI nirjarA karavA mATe niSpApa jIvana jIvavuM paDaze, ane jIvana mATe zarIra paNa joize. AthI saMyamapAlana mATe zarIra upayogI hovAthI e zarIra TakAvavA AhArAdinI jarUra paNa paDavAnI. paNa e AhArAdi evAM joie ke je zarIrane TakAve ane pApane TALI Ape. evo upAya te bhagavAnanI AjJA mujabanI bhikSAcaryA svarUpa che. dardIne jema rasakasa vagarano alpa AhAra apAya che tema sAdhubhagavanta aMtaprAMta AhAra pramANopeta laine zarIra TakAve. anyadarzanakAro kahe che ke seMkaDo akarma (pApa) karyA vagara A zarIrano nirvAha thato nathI, enI sAme bhagavAnanA zAsanamAM A niravadha upAya batAvelo che. gRhasthe potAnA mATe banAvelA AhArane yathAkRta kahevAya. sa. sAdhubhagavantane vahoravA mATenI maryAdA che tema gRhastha mATe kartavya zuM ? gRhasthanuM kartavya eTaluM ke enA gharamAM vastunI achata na hoya. gRhasthanuM ghara che to dAnano abhyAsa pADavA mATe vastu to joie ja. game tyAre atithi AvI jAya, dInadu:khI AvI jAya ke sAdharmikano lAbha maLe te mATe gRhasthanA gharamAM pUratI vastuo hoya ja. sAdhunA uddezathI nahi paNa dAnadharmanA pAlananA uddezathI becAra mANasanI rasoi to gRhasthane tyAM vadhAre hoya ja. sa. sAdhusAdhvI mATe rasoDAM khole to ? e pravRtti yogya nathI. niSkAraNa sAdhunA nimitte banAveluM vahorAvavuM te lAbhanA badale doSanuM kAraNa che. pAlItANA vageremAM sAdhusAdhvI mATe bhakti rakhAya che tyAM sAdhusAdhvIthI vahoravA na javAya ane tamAre evI bhakti paNa na rakhAya. sa. to nirdoSa rIte vahorAvavA zuM karavuM ? kuTuMbasahita javuM, sAdharmikavAtsalya karavuM pachI lAbha levo. game teTalAM sAdhusAdhvI Ave paNa vastu tyAre khUTe ke jyAre udAratA khUTe ne bhAva khUTe. tIrthayAtrA mATe AvelA sAdharmikano lAbha maLe e uddezathI Ayojana karavuM. ane eTalI zakti na hoya to jeTalI zakti hoya eTalAno lAbha levo. paNa doSita vahorAvavA mATe Ayojana na karavuM. zAstramAM kahyuM che ke niSkAraNa doSita AhArAdi vahorAvavAthI dAtAne azubha dIrgha AyuSyano baMdha paDe che. Aje tIrthasthAnomAM nirdoSa AhAra durlabha banI gayo che. AthI ja AcAryabhagavande ekavAra kahyuM hatuM ke ekavAra (73)
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlItANAnI yAtrA jeNe karI hoya tevAM sAdhusAdhvIe bIjI vAra karavAno Agraha na rAkhavo. bhavyatvanI chApa to eka vAramAM ja paDI gai che. paraMtu tyAM rahevAthI doSo sevavAnI Teva paDavAthI jIvana barabAda thai jAya che. yAtrAnI yAtrA thAya ne majAnI majA thAya : evI tIrthayAtrA to bhavayAtrA vadhAre ne ? amane dAtAnAM kuLo maLatAM na hovAthI amAre pAlItANA javAnuM nahi. tamAre javAnuM, paNa anukULatA bhogavavA nahi javAnuM. tIrthasthAnamAM anukULatAno rAga choDavA mATe javAnuM che enA badale tyAM jaine ghara karatAM paNa vadhu anukULatA bhogavIe to tIrthayAtrA karatAM bhavayAtrA vadhavAnI. A badhuM barAbara samajI levAnI jarUra che. sAdhubhagavantanA AcAra samajavA sAthe tamArA kartavyane paNa samajI lo. gRhastha sAdhu mATe rAMdhe nahi ane sAdhusAdhvI mATe banAve tevAM kuLamAM sAdhubhagavanta jAya nahi. ekavAra mamatva mAryA pachI koi paNa jAtanuM mamatva na vadhe te mATe sAdhubhagavanto sAvadha rahe. sAdhunI vRtti evI hoya ke jemAM koine haNavAnuM bane nahi. zAsananI laghutA thAya e rIte nirdoSa AhArapANI mATe anya kuLomAM na jAya. tema ja sva (jaina) kuLomAM paNa maMtrataMtradorAdhAgA vagere karavA dvArA anukULa AhArAdi prApta karavAnuM kAma sAdhubhagavanta na kare. mantra tantrAdi karavA dvArA je bhaktavarga Ubho karyo hoya tyAM doSita AhAra ja maLavAno. AjJA paLAya nahi ane potAnA nimitte jIvonI virAdhanA thAya : tethI AvA dhaMdhA sAdhusAdhvI na kare. potAnA mATe banAveluM che - evI jANa thayA pachI sAdhuthI te vahorAya nahi. Avo AhAra gaveSaNA karavAthI maLe ema che, durlabha nathI. A rIte gRhasthe potAnA mATe banAvelo AhAra yathAkRta che. ane gRhastha paNa potAnA mATe ja rAMdhe, kharIde ke chedana vagere kare to sAdhusAdhvI mATe nirdoSa AhArapANI sulabha che. AvA prakAranA yathAkRta AhAranI gaveSaNA karatAM karatAM evuM kuLa maLI jAya to mAMDa mAMDa nirdoSa maLyuM che, mATe khaMkherI levAnuM kAma sAdhubhagavanta na kare-te jaNAvavA mATe pharIthI 'puSTresa bhamarA jahA' ema kahyuM. zodhavAnuM puSpa, paNa pAchuM karamAvA nahi devAnuM. amAre vihArAdimAM Avo prasaMga Ave. je gAmamAM vihAra karIne jatA hoie tyAM be-cAra ghara hoya ke koi vasati na hoya tevA vakhate musApharI karanAra zrAvaka amane rastAmAM acAnaka maLI jAya ane gADI UbhI rAkhI vahoravAnI vinaMti kare to tyAre nirdoSa AhAra samajIne amAre pAtrAM na bharAya. AgaLa vadhIne gurubhagavanta AgaLa-pAchaLa hoya to temane pUchyA vinA amArAthI vahorAya paNa nahi. (74)
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. A rIte to AjJA pALavAnuM kAma agharuM che. agharuM kazuM nathI. tame jAte sahelAIthI pALo cho. moTI moTI ophiso ke mIlo eka ja mANasa calAve, hajAro mANasone pravartAve te AzAnA baLe ja ne? hospiTalomAM sisTaro, vorDaboya badhA ja AjJAmAM hoya ne ? tyAM badhe vyavasthita taMtra hoya che ne ? beganA cokaThAmAM goThavelo sAmAna je chUTo karavAmAM Ave to laI javo phAve ? enA jevuM ja AjJAnuM taMtra amAre tyAM che. A to AjJAne badale IcchA mujaba jIvavA mAMDIe to taMtra khoravAI ja jAya ne? aniSTathI bacavA ane ISTa sthAne pahoMcavA mATe gurunI AjJA che. bhamarAnI jema AhAra lIdho tyAre kahevAya ke jyAre dAtAne koI paNa jAtanI pIDA na thAya. musApharI mATe rAkhelo nAsto pUratA pramANamAM vahorI laIe to zrAvakane pIDA thavAnI saMbhAvanA che ne? sa. sAdhubhagavata bhamarAnI jema bhikSA le, to zrAvaka karatAM bhamaro sAro kahevAya? - ahIM sAdhune bhamarAnI upamA ApI che, bhamarAne sAdhu nathI kahyo ke jethI tene zrAvaka karatAM sAro mAnavo paDe. ane sAdhune bhamarAnI upamA ApIne bhamarAnI prazaMsA nathI karI. temAM je aniyata vRtti che enI sAthe sarakhAmaNI karI che. caMdramukhI strI kahIe tyAre caMdranI prazaMsA nathI karAtI, caMdranI saumyatA vagere guNavALA strInA mukhanI prazaMsA che. daSTAnta haMmezAM amuka apekSAe apAya che. A vastu pahelAM paNa kahevAI gaI che. bAkI bhamaro to tiryaMca che, ajJAnanI mAtrA tenAmAM ghaNI hoya che ane puSpane kilAmaNA na thAya mATe dayAnA kAraNe alpa rasa le che evuM kAMI nathI. mAtra bhavapratyayikI aniyatavRtti che evI aniyata vRtti sAdhunI. puruSArthapratyayikI hoya che - eTaluM jaNAvavAnuM tAtparya che. A rIte koI paNa jIvane pIDA na pahoMcADe, potAno nirvAha kare, yathAkRta AhAra maLe evAM dAtAnAM kuLo zodhe ane evAM kuLo maLyA pachI tyAMthI pUratuM upADI lAvavAnI vRtti na rAkhe. AvA sAdhupaNA pratye bahumAna jAge ne? koIne paNa pIDA ApyA vagara jIvI na zakAya evuM gRhasthapaNuM sAruM ke jIvavA mATe paNa koIne pIDA ApavI na paDe evuM sAdhupaNuM sAruM ? gRhasthapaNAmAM pApano pAra nathI. Aje to bole ke "aviratinA yoge niyama nathI leto eTaluM ja, bAkI pApa karato (75)
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI.' enA badale ema mAnatA thavuM che ke 'pApa karato nathI, paNa pApathI virAma pAmavAno niyama nathI mATe aviratinuM pApa cAlu ja che' - to Aje ThekANuM paDI jAya, sa. niyama bhAMgI javAno Dara che. jene paDI javAno Dara hoya teNe savAre gAdImAMthI UbhA ja nahi thavAnuM kAraNa ke UbhA thaIe ne paDI jaIe to? akasmAtano bhaya hoya to gADImAM nahi besavAnuM. tyAM evo vicAra karo ? tyAM to kahezo ke evuM vicArIe to kazuM karI ja na zakAya. e to thoDuM sAhasa karavuM ja paDe. tema ahIM paNa niyama bhAMgI jaze - enA badale pApa bhAgI jaze evuM vicArazo to satva pragaTaze. asalamAM aviratinA pApano bhaya nathI mATe virati pratye prema jAgato nathI. gRhasthapaNAnA pApano Dhagalo dekhAya to sAdhupaNAmAM AvavAnuM mana thayA vinA na rahe. sarvathA pApathI virAma pAmelA sAdhubhagavanto AjIvikAno nirvAha karatI vakhate paNa A rIte niSpApa jIvana jIve che - evuM jANyA pachI gRhasthapaNA pratye napharata jAge ne ? sAdhupaNAnA AcAra batAvIne tamArI sAme gRhasthapaNAnAM pApono citAra rajU karavAno irAdo sa. ame nivRtta jIvana jIvIe to ? tame pApa na karavuM paDe te mATe dhaMdhe na jAo, mUDImAMthI calAvo paNa AraMbhasamAraMbhanuM pApa to jIvatuM ja rahevAnuM ne? tame kadAca kahezo ke - 'divasamAM cAra-pAMca sAmAyika karuM chuM, dhaMdhAmAM ke chokarAonI bAbatamAM mAthuM mArato nathI'.. e badhuM sAcuM paNa sAthe avirati gaI nathI - e ya sAcuM ne ? sAdhu thavAnuM mana na hoya tene zrAvaka na kahevAya. aviratinuM pApa tamane dekhAtuM nathI mATe tamArI nivRtti nivRtti nathI rahetI. nivRtta thayA pachI paNa sukha ja gamyA kare to pApa kyAMthI jAya? sukhanI lAlaca chUTavAne badale vadhe evI nivRtti zA kAmanI ? dhaMdhAnuM pApa vadhAre ke aviratinuM? sukha game teTaluM maLe paNa pApa na jAya to evA sukhanI kiMmata zuM? sukha jatuM hoya to bhale jatuM, sAthe pApa jAya che to ciMtA nahi. sukhanI sAthe pApa game che ke avirati game che - bane eka ja che. sukha game che mATe tenI sAthenuM pApa game che, ane tethI ja jIvanamAMthI pApa jatuM nathI.. (76)
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhubhagavA mATe bhramaranuM je daSTAnta ApyuM che te kevI rIte saMgata thAya che te jaNAvyuM. A rIte daSTAntano upanaya ghaTADyA bAda nigamana tarIke sAdhubhagavanto sAdhu kaI rIte kahevAya che te pAMcamI gAthAthI jaNAve che - mahugArasamA buddhA je bhavaMti aNissiyA / nANApiMDarayA daMtA teNa vuccaMti sAhuNo tti bemi // 1-5 // madhukara eTale ke bhamarAnI jema aniyatavRttivALA je jJAnI gurubhagavanto koInI paNa nizrAe baMdhAyelA nathI, aneka prakAranA piMDa(AhArAdi)ne grahaNa karanArA che ane indriyonuM damana kare che te kAraNathI teo sAdhu kahevAya che - A pramANe huM (graMthakArazrI zayyabhavasUri mahArAjA) tane (sAme rahelA ziSya manaka vagerene) kahuM chuM. pahelA adhyayanane pUrNa karatI vakhate tenI chellI gAthAmAM bhramara jevI vRttivALA sAdhubhagavantone buddha, anizrita, nAnApiMDarata ane dAnta : A cAra vizeSatAothI varNavyA che. sAdhune bhramaranI upamA pUrve jaNAvyA mujaba sarva aMze nathI apAI, amuka aMze ja apAI che-te jaNAvavA mATe buddha ane anizrita A be vizeSaNa ApyAM che. bhamaro je rIte ajJAnI ane asaMyata che tevA sAdhubhagavata nathI hotA. buddha hovAthI teo saMmUrchAima nathI ane anizrita hovAthI asaMyata nathI. potAnI saMyamanI sAdhanA mATe anivArya evA zarIranA nirvAha mATe paNa koI paNa jAtanuM pApa karatA na hovAthI sAdhubhagavanta kharekhara buddha (bodha pAmelA) hoya che. zarIra game teTaluM upakAraka hoya topaNa zarIra karatAM dharmanI kiMmata vadhAre che. zarIra khaMDita thAya to vAMdho nahi, AzA khaMDita na thavI joIe-e bhAvanAthI sAdhusAdhvI bhagavatoe zarIranI mamatA utArI hovAthI ja teo Avo AcAra sArI rIte pALI zake che. sAmAnyathI bhaNelAmAM ane gaNelAmAM je pharaka che evo ja pharaka jJAna ane bodhamAM che. koI paNa jAtanA pApathI dUra rahevA mATe bodhanI khUba ja jarUra che. evo bodha na hoya to jJAnamAtrathI pApathI dUra rahevAnuM kAma vastutaH azakya che. zAnane pAmelA nahi, parantu jJAnanA phaLane je pAmelA che te buddha kahevAya che. jJAna pAmyA pachI phaLane pAmavA puruSArtha na kare te jJAnI hovA chatAM abudha che. bodha pAmyA pachI paNa keTalIka vAra mamatvAdinA kAraNe sAmI vyaktine ApaNe TALI na rAkIe, e vyakti kahe to nA na kahI zakIe, tenI nizrAe ja ApaNe kAma karavuM paDe - evuM bane, paraMtu sAdhubhagavantone evI koI nizrA hotI nathI - te jaNAvavA (7)
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe anizrita vizeSaNa ApyuM che. gRhastha vinaMti kare mATe tyAM jAya evuM nahi, khapa hoya to jAya ane e paNa jyAM ucita lAge tyAM jAya. bhamaro jema puSpa dhArIne ke rasanuM pramANa nakkI karIne jato nathI tema sAdhubhagavanta amuka dAtAnA kuLamAM niyamitapaNe, niyamita pramANamAM, niyamita vastu levA jatA nathI. potAne anukULa hoya evI nahi paraMtu AjJAne anukULa hoya evI bhikSA teo grahaNa kare che. muMbaImAM hovA chatAM koI suratI gharamAM ja gocarI jAya, koI rAjasthAnI gharomAM jAya to koI vaLI gujarAtInAM gharomAM jAya. A rIte jene je phAve tevAM kuLomAM jAya te nizrita kahevAya. sAdhusAdhvI bhagavanto saMsArInI nizrA svIkAre to temane abudha ja kahevA paDe ne ? je buddha hoya te to anizcita ja hoya. je bhagavAna ane gurunI nizrAe jIve te ja sAdhupaNuM pALI zake. bhagatanI nizrAe jIvanArA sAdhupaNuM pALI na zake. Aje zarama saMkoca naDe to konA naDe? gurubhagavantanA ke bhagatanA? sAdhubhagavanta buddha hovAthI anizrita hoya che ane anizrita hovAthI ja nAnApiMDarata eTale ke aneka prakAranA piMDane grahaNa karavAmAM rata hoya che. aneka prakAranA piMDamAM rakta rahevAnuM che, aneka prakAranI IcchAomAM nahi. icchA to eka ja joIe ke bhagavAnanI AjJAmAM rahevuM che. udayana-rAjarSi rAjarSi hovA chatAM bhUtakALanI sAruM vAparavAnI Teva choDIne aMtaprAMta vAparavAnI Teva pADI ne? roga vakaravA chatAM paNa bhikSAmAM pheraphAra na karyo. AjJApAlana khAtara zarIranI upekSA karavI che, cikitsA karavI nathI - ATalA sudhI kadAca na pahoMcI zakIe topaNa je maLe te vAparI levuM che, jevuM maLe tevuM calAvI levuM che - ATaluM bane ne ? sa. mAphaka na Ave to? mAphaka Ave e mATe prayatna karavo ja paDe. "ApaNane to bhAve ja nahi, ApaNe to joyuM ja nathI evuM sAdhu na bolI zake. jevuM maLe tevuM vAparavAnI Teva pADavI ja paDaze. jamaNavAranA bhojananI paNa Teva pADavI paDe. dAMtathI paNa na tUTe evI purI hoya, kAcA bhAta hoya, tIkhA tamatamatAM zAka hoya chatAM Teva pADI hoya to na naDe. khuda AcAryabhagavanta paNa khaMbhAta jevA gAmamAM vAla lagabhaga Ave to sauthI pahelAM potAnA pAtrAmAM le. sAheba kahetA ke svAdathI na vAparo to kazuM na naDe. IcchAthI ke svAdathI vAparyuM hoya to naDe. A rIte aneka prakAranA piMDa vApare paNa sAthe Asakta na bane te jaNAvavA dAnta' vizeSaNa che. mana ane IndriyonuM damana (78)
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare te dAnta. aniyata sthAne aniyata AhArAdi grahaNa karavA mATe Indriya ane mananuM damana karavAnuM paNa anivArya che. koI vAra koI viziSTa (kerIno rasa vagere) vastu aniyata sthAne javA chatAM niyamita rIte maLatI hoya che - AvA prasaMge damana karavuM joIe. jema bane tema Indriyone anukULa viSayothI dUra-sudUra rAkhI pratikULa viSayomAM keLavavI - tene IndriyonuM damana kahevAya che. maLeluM anukULa choDavAnuM ane pratikULa zodhavAnuM te dhArIe chIe eTaluM saheluM nathI ja.... A badhuM zrI zaabhavasvAmI mahArAjA potAnA saMsArIpaNAnA ATha varSanA putra zrI manakamunine samajAvI rahyA che. je, ziSyanuM anuzAsana karI na zake te sAdhupaNuM paLAvI na zake. putra hovA chatAM bacAva nathI karyo. duHkha veThavAno ane sukha choDavAno abhyAsa pADavAnuM zIkhavyuM. dIkSA ApI to sAcavavA paDe - evuM nathI. dIkSA ApyA pachI sukumAla nathI banAvavAnA, duHkha veThavA mATe pAvaradhA banAvavAnA. sAraNAvAraNA karavA mATe to khuda bhagavAna paNa dIkSA ApyA pachI sthavirabhagavantane soMpe che. mAtra dayA rAkhe te sAraNAvAraNA na karI zake. sa. navA navA sAdhune to sAcavavA paDe ne ? navAnI to koI ciMtA nathI, e to sAmethI hitazikSA mAMgato Ave. ciMtA jUnAnI che. Aje to jUnA, navAne bagADe nahi to nasIba. 'guru mahArAja kahe te sAMbhaLavAnuM ema kahe, paNa karavAnuM na kahe. javAba nahi ApavAno' kahe, paNa AjJAMti banavAnuM, mAnavAnuM na kahe. kAna phUMkIne taiyAra kare tenuM kAma nathI. kAma kare, kAma karAve, AjJAMti banAve tevAnuM kAma che. mAtra cha mahinAnA dIkSA paryAyamAM AtmakalyANa karAvavAnA sAmarthyane jeo A adhyayanamAM joI zake che teoe A adhyayananA arthanI upekSA karavAne badale tene AtmasAt karI levA prayatnazIla banavuM joIe. dvitIya zrI grAmarthapUrvaka adhyayana ka ahiMsA, saMyama ane tapasvarUpa dharmanuM svarUpa pahelA adhyayanamAM varNavyuM hatuM-te ApaNe joI gayA. AvA uttama koTinA sarvaviratidharmane pAmyA pachI enA pAlanamAM avarodha Ave to e avarodhane dUra karIne dharmamAM sthira kaI rIte thavuM te A adhyayanamAM jaNAve che. je guNa pAmyA hoIe e guNane vamI nAMkhavAnuM na bane (9)
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ te mATe avarodhone TALavAnuM atyanta jarUrI che. saMsAranAM sukhono sarvathA tyAga karIne kevaLa du:kha bhogavI levAnA AzayathI sAdhu thayelA nUtana dIkSitane koivAra e sarvaviratidharmanuM ArAdhana akRtinuM nimitta banI jatuM hoya to evA saMyogomAM ati-adhIrAine dUra karIne kRti-dhIraja kevI rIte keLavavI te jaNAvavA mATe A zrAmaNyapUrvikA nAmanuM bIjuM adhyayana che. zramaNa eTale sAdhu. zrAmaNya eTale sAdhupaNuM. A sAdhupaNAnA pUrvamAM dhRti rahelI che. eTale ke dhRti jo hoya to ja sAdhupaNuM pALI zakAya. mATe dhRtine zrAmaNyapUrvikA kahI che. ane e dhRtinuM varNana A adhyayanamAM kareluM hovAthI tenuM nAma zrAmaNyapUrvikA che. sukha choDavA mATe ane duHkha bhogavavA mATe je sattva, je sthiratA joie tene dhRti kahevAya che. sukha choDayA pachI pAchI sukhamAM rita jAge ane duHkha veThatI vakhate ati thavA lAge to dhRti javA mAMDe, tenA kAraNe saMyamanuM pAlana duSkara banI jAya. duHkhanI ati karatAM paNa sukhanI rita vadhu bhUMDI che. sukhanI rita ja duHkhamAM arati janmAve che. ekavAra sukhanI lAlaca marI jAya to duHkhanI ati TALavAnuM kAma sAva saheluM che. AthI ja ahIM adhRtinA bIja tarIke sukha bhogavavAnA saMkalpane pahelI gAthAthI jaNAve che - kahaM nu kujjA sAmaNNaM jo kAme na nivArae / pae para visIdaMto saMkappassa vasaM gao ? // 2-1 // saMkalpane vaza paDelo hovAthI pagale pagale skhalanAne pAmato evo je sAdhu kAmanuM nivAraNa na kare te zramaNapaNuM kai rIte pALI zakyuM ? arthAt nahi pALI zake. saMkalpa eTale aprazasta adhyavasAya. ane sukha bhogavavAnuM mana tenuM nAma aprazasta adhyavasAya. AvA adhyavasAyane AdhIna thayA pachI sAdhaka saMyamanI sAdhanAnA samaye dareka sthAne viSAdane pAme che. A rIte viSAdane pAmanAra, kAmonuM arthAt viSayopabhoganI icchAnuM nivAraNa na kare to te koi saMyogomAM sAdhupaNuM pALI na zake. saMyamadharma pALavA mATe taiyAra thayelAne moTAmAM moTuM vighna hoya to te A icchA mujabanuM jIvana che. hrAmyante rUti AmA:| je icchAya tene kAma kahevAya. pAMceya indriyonA manojJa (manohara) evA zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza - A viSayone dravyakAma kahevAya che ane e viSayonI icchAne bhAvakAma kahevAya che. dravyamAM tAkAta nathI ke nukasAna kare. dravya tyAre ja naDe ke jyAre tenI icchA thAya. AthI bhAvakAmane ahIM vighna tarIke jaNAvyo che. icchAkAma ane madanakAma : ema be prakAre bhAvakAma (80)
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. prazasta evA mokSa vagerenI IcchAne prazasta IcchA svarUpa kAma kahevAya che ane saMsArasaMbaMdhI koIpaNa IcchAne aprazasta IcchA svarUpa kAma kahevAya che. A IcchAkAma lobhamohanIyakarmanA udayathI jAge che, jyAre madanakAma vedamohanIyakarmanA udayathI jAge che. strIvedAdinA udayathI je viSayopabhogAdinI IcchA jAge che tene madanasvarUpa kAma kahevAya che. ahIM mukhyatve madanakAmane AzrayIne vAta karI che. strIne bhogavavAnI IcchA svarUpa kAmarAgane jo dUra karavAmAM na Ave to sAdhupaNuM koIpaNa rIte pALI nahi zakAya. Aje moTA bhAganAM sAdhusAdhvIjInI e phariyAda che ke dIkSA letI vakhate je ullAsa hato te pALatI vakhate nathI. A phariyAdanuM nidAna A adhyayananI pahelI gAthAmAM spaSTapaNe karI ApyuM che. duHkha veThavA mATe sAdhupaNuM laIne nIkaLelA paNa dhRti gumAvIne gharabhegA thavA taiyAra thatA hoya to te A sukhanI lAlacanA kAraNe. A nidAna anantajJAnIoe karyuM che. sAdhupaNAmAM visrotasikAno pariNAma sukhanI lAlasAnA kAraNe jAge che. mokSa tarapha laI janAra pariNAmanI dhArA tenuM nAma strota ane saMsAra tarapha laI janAra pariNAmanI dhArA te vistrota, A pariNAmanI tucchatA jaNAvavA mATe 'Ika' prayatna lAgIne visrotasikA zabda bane che. sAdhu thayA pachI pAchA saMsAramAM javAnI IcchA tenuM nAma visrotasikA. Aje 'duHkha ghaNuM che ema batAve paNa "sukhanI lAlaca naDe che evuM na bole to tevAnI cikitsA kaI rIte karAya ? duHkhe peTa ane kUTe mAthuM to duHkhAvo kaI rIte dUra karAya ? bagaDe mana ane kahe ke guru barAbara nathI, sahavartI barAbara nathI - to tenI phariyAdano nikAla kaI rIte lavAya? khoTuM darda batAve to nidAna paNa khoTuM thAya ane cikitsA paNa UMdhI paDe. jyAre jyAre sAdhupaNAmAM aratinI phariyAda kare tyAre samajI levuM ke sukhanI lAlaca jAgI che. Aje AvI sAcI kabUlAta karanArA keTalA maLe? zrI meghakumAramAM eTalI lAyakAta hatI ke sAdhubhagavantonI bhUla na batAvI, potAnI asahiSNutAne AgaLa karI. mAro saMthAro dhULavALo karyo ema na kahyuM, mane UMgha na AvI - ema kahyuM. sukhazIlatAnA kAraNe ATaluM duHkha veThAya evuM nathI - ema kahIne ghare javA taiyAra thayA hatA. phariyAda karavAnI rIta A che. ApaNe zuM kahIe ? amAro saMthAro dhULathI bharAI jAya, amArI UMgha bagaDe evI rIte A loko cAle che, temanI sAthe kevI rIte phAve? koInI UMgha na bagaDe eTalo to viveka rAkhavo joIe ne ?... evuM evuM kahIe ne ? zrI meghakumAra jANatA hatA ane mAnatA hatA ke sAdhupaNAmAM AvuM ane ATaluM duHkha Ave ja. sAdhupaNAmAM du:khanI phariyAda na hoya, asahanazIlatAnI phariyAda hoya. duHkhanI phariyAda karanArane duHkha TALavAnA upAya batAvavA paDe jyAre (81)
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ asahiSNutAnI phariyAda karanArane sahiSNutA keLavavAnA upAya batAvavAnA rahe. du:kha TALavuM e ApaNA hAthanI vAta che ke sahanazIlatA keLavavI e ApaNA hAthanI vAta che ? asahiSNutAnI phariyAdano nikAla thaI zake che. kAraNa ke emAM ApaNI jAtane sudhAravAnI vAta Ave. jyAre duHkhanI phariyAdano nikAla thai zake ema nathI. kAraNa ke emAM bIjAne sudhAravAnI vAta Ave, je zakya nathI ane e ApaNo adhikAra paNa nathI. ApaNe to e kahevuM che ke A du:khanI asahiSNutAnA mULamAM paNa sukhanI apekSA paDelI che - e ja saMyamamAM thanArI askRtinuM bIja che. Aje tame dIkSA lai na zakatA ho ke ame dIkSA pALI na zakatA hoie to tenuM kAraNa eka ja che ke sukhanI lAlaca maratI nathI. A nidAna zrI zayyabhavasvAmI mahArAje karyuM che, anantajJAnI bhagavantoe kareluM A nidAna che. enI sAme vikalpo UbhA karyA vinA tene haiyAthI svIkAravA jeTalI saraLatA keLavI laie to kAMika rasto nIkaLe ema che. Aje amArA mumukSuo paNa amane pUchavA Ave ke ochAmAM ochuM keTaluM veThavuM paDe ? amAre kahevuM paDe ke bhAi ! sahana ochuM thaze to vAMdho nahi paNa rAga saMpUrNa choDIne Avaje. sukhazIlatA asahanazIlatAne janma Ape che. sAdhupaNuM levA na de ke pALavA na de evI A sukhanI lAlaca che. saMsAranuM sukha game che mATe dIkSA levAtI nathI ane saMsAranuM sukha gamavA mAMDe tethI dIkSA paLAtI nathI. sAdhupaNuM jo pALavuM haze to sukhano rAga mAryA vagara ane duHkha upara prema keLavyA vagara nahi cAle. saMsAranA sukha uparano rAga mAryA vagara ane duHkha upara prema keLavyA vagara samyaktva paNa na maLe to cAritra kevI rIte paLAya ? duHkha veThavAnI sthiratA ane sukha choDavAnI sthiratA enuM ja nAma dhRti che. duHkha to AnA karatAM ya narakAdi gatimAM ghaNuM veThyuM che. je bAkI che te sukha choDavAnuM bAkI che. je gatimAM jeTaluM paNa sukha maLyuM emAM coMTI paDavAnA saMskAra evA gADha che ke e jaladI bhUMsAya evA nathI. AthI ja eka vAra sukha choDayA pachI pAchuM e vaLage nahi - e mATenI dhRti keLavavI - e sAdhupaNAnA pAlana mATe jarUrI che. tamArI AgaLa A badhuM varNana karavAnuM kAraNa e che ke tamane sAdhupaNuM uddayamAM kema AvatuM nathI tenuM vAstavika kAraNa samajAya, sAdhupaNAmAM AvelAne paNa patanane abhimukha banAvanAra sukhanI lAlacanI bhayaMkaratA tamArI najara sAme Ave ane sAthe koipaNa sAdhusAdhvI tamArI AgaLa khoTI phariyAda kare to teno yogya ukela tame kADhI zako. sAdhusAdhvIne gurunI phariyAda karavAno adhikAra nathI tema tamane paNa phariyAda sAMbhaLavAno adhikAra nathI. ja (82)
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamArA paricita hoya, saMbaMdhI hoya ke sagAM dIkarAdIkarI vagere hoya paNa jo te guru ke sahavartInI phariyAda kare to temane spaSTapaNe kahI devuM ke sAdhupaNAmAM AvI phariyAda karavAnI hoya nahi. jo sAdhupaNuM pALavuM haze to sukhanI - anukULatAnI apekSA mUkyA vagara nahi cAle ane du:kha sahevAnuM sattva keLavyA vagara nahi cAle. AthI ja ahIM kahyuM che ke saMkalpane AdhIna thayelo sAdhupaNuM pALI na zake. saMkalpa eTale aprazasta adhyavasAya. sukha meLavavAno ane duHkha TALavAno adhyavasAya aprazasta che. AvA pariNAmavALA saMyamamArgamAM alanA pAmavAnA ja. rasto game teTalo saraLa hoya, paNa cAlavAnuM mana ja jene na hoya te Dagale pagale skUlanA ja pAme ne ? saMkalpane AdhIna thayelAnuM citta kazAmAM coMTatuM nathI. Aje ghaNAnI phariyAda che ke pratikramaNamAM citta lAgatuM nathI. amArA jevA kadAca kahe ke arthano upayoga nathI rAkhatA mATe bhAva nathI Avato. bAkI amane paNa khabara che ke bhAva nathI Avato enuM kAraNa eka ja che ke pApa kharAba nathI lAgatuM ane sukha game che. svAdhyAyamAM citta na lAgatuM hoya tenuM paNa A ja kAraNa che. jene viSayanI Asakti caDhI gaI hoya tene jJAna na caDhe. roga bhale aneka hoya tenuM nidAna eka ja che ane ethI cikitsA paNa eka ja prakAranI che. badhA doSonuM nidAna sukhano rAga arthAt moha che. ane e mohane mAravA mATe "sajhAyasamo nalthi maMto' (svAdhyAyasamAna koI maMtra nathI.) jene sAdhu thavAnI IcchA hoya jene sAdhupaNuM levuM hoya teNe viSayano virAga keLavyA vinA cAle ema nathI. Aje kriyArUci para jeTalo bhAra apAya che teTalo viSayanA virAga para nathI apAto. viSayanA rAgane dUra karavA mATe zAstramAM utkaTamAM utkaTa koTinA upAya batAvyA che. jarUra paDe to anazana karavAnI paNa rajA ApI che. rAganI mAtrA vadhatI hoya to viSayathI dUra rahevuM - evI bhalAmaNa yogazatakamAM karelI che. jene je vastu mAphaka na Ave tenAthI dUra rahevAnuM DokTaro paNa kahe che ne ? dUdhanI ke mAvAnI vastu mAphaka na Ave to DokTaro kAyama mATe baMdha karavAnuM kahe ne ? Aje viSayono rAga jato nathI- evI phariyAda karanArAne sauthI . pahelAM pUchavuM paDe ke rAga kADhavo che kharo ? viSayonI vacce rahe ane pachI rAga naDe che - enI phariyAda kare te cAle ? viSayothI dUra rahevA chatAM naDe che ema kahe to tene upAya batAvAya. zrI yogazatakamAM kahyuM che ke rAga, dveSa ane moha : A traNe bhegA thaIne bhAvarogane utpanna kare che. A traNamAMthI ApaNane kyAre kyo doSa naDe che te tapAsI levAnuM. jene je vastu gamatI hoya tenAthI teNe jiMdagIbhara dUra rahevuM. enuM (83)
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma paNa na sAMbhaLavuM, tenuM smaraNa paNa na karavuM. AjanA mumukSuone viSayanI vacce rahIne rAga mAravo che! saMsAramAM rahIne vairAgya Ave pachI temane nIkaLavuM che! ukaraDAmAM besIne koI kahe ke durgadha dUra thAya to bahAra nIkaLuM - to e zakya bane kharuM? je viSayanI vacce virAgI rahI zake tevA viSayo vacce rahe to vAMdho nahi. jenI pAse evuM sattva na hoya teNe to viSayathI AghAne AghA ja rahevuM. Arogya meLavavuM hoya teNe roganAM nimittothI dUrane dUra rahevuM, tema vairAgya jene joIto hoya teNe rAganAM nimittothI dUra-sudUra rahevuM. jeo rAganAM nimittothI dUra rahevA taiyAra na hoya temane vairAgya joito nathI - ema samajI levuM. ahIM graMthakArazrIe jaNAvyuM ke jeo pAMce IndriyonA anukULa viSayo svarUpa kAmonuM nivAraNa na kare teo saMkalpane AdhIna thaIne Dagale ne pagale skUlanA pAme che. AthI ahIM ziSya zaMkA kare che ke "bhagavan! badhA mATe AvuM bane ?' kAraNa ke jo badhA mATe AvuM na banatuM hoya ane koika jIvane ja AvuM thatuM hoya to ApaNane vAMdho nahi Ave' - ema samajIne ziSya sAdhu thavA taiyAra che. Aje ApaNe paNa pUchIe kharA ke 'badhAne AvuM thAya ?' paraMtu e ApaNI jAtane bAda karavA pUchIe. koIkane AvuM thAya ane emAM ApaNo ja naMbara lAge to? enA karatAM dIkSA na levI sArI - ema kahIne potAnI jAtanA bacAva mATe je pUchIe ne? jyAre ahIM ziSya mArgano arthI che, AthI mArga pAmavAnA AzayathI pUche che. je arthI hoya te caDhanArAnAM AlaMbana le ane je anarthI hoya te paDanArAnAM AlaMbana le. ahIM gurubhagavanta ziSyanI zaMkAnuM nirAkaraNa karatAM jaNAve che ke durbuddhivALA kSullakanI jema koIka ja sAdhu saMkalpane AdhIna thaIne pagale pagale skUlanA pAme che, bAkI buddhizALI mANaso to A ja anukULa viSayomAM vairAgya pAmI, bhava-aTavIne ullaMghI jAya che. AthI ziSya pUche che ke "e kSullaka sAdhu koNa hatA ?' AthI gurubhagavanta te kSullakasAdhunuM kathAnaka kahe che. tamane kathA sAMbhaLavI game ne ? sa. emAM rasa paDe. rasa paDe eTale UMgha paNa na Ave - kharuM ne? eTale nakkI che ne ke rasa nathI paDato mATe UMgha Ave che ane rasa kema nathI paDato? arthakAmano rasa paDyo che mATe. jene arthakAmano rasa hoya tene dharmamokSanI vAtamAM rasa na paDe. ahIM kathAnakamAM jaNAve che ke eka pitAe putra sAthe dIkSA lIdhI hatI. putranA snehanA kAraNe pitAmuni tene je je anukULatA joIe te badhI ja ApatA hatA. te kahe ke mArAthI (84)
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ughADA page calAtuM nathI to tene joDA lAvI ApyA. te kahe ke taDako bahu lAge che to tene mAthe chatra rAkhavAnI rajA ApI. te kahe ke parasevo bahu thAya che to tene prAsuka jaLathI snAnanI rajA ApI. te kahe ke mArAthI gocarI nahi javAya to tene gocarI lAvIne ApavA mAMDyA. kSullaka to jema jema anukULatA maLatI gaI tema tema nIce ne nIce Utarato gayo. aMte eka divasa zullaka munie pota prakAzya ane pitAmunine kahyuM ke huM avirati (strI) vinA nahi rahI zakuM. tyAre pitAmunine potAnI bhUla samajAI. snehanA yoge zithilatA poSI, tenuM A pariNAma AvyuM-ema samajIne potAnA putrane dIkSA mATe ayogya jANIne kADhI mUkyo. pitAmunino sneha UtarI gayo AthI teo to ArAdhanAmAM lAgI gayA. samAdhipUrvaka kALadharma pAmI deva thayA. A bAju kSullaka sAdhu gharamAM Avyo. kazuM kAma AvaDatuM na hatuM, nirvAha kaI rIte kare ? eka ThekANe prasaMga nimitte jamaNavAra hato, tyAre bhikhArIone paNa jamADatA hatA. temAM jaIne khAdhuM. ghaNA divase khAvA maLyuM ema samajIne eTaluM khAdhuM ke tenA kAraNe ajIrNa thaI gayuM. vibhUcikAnA kAraNe tyAM ja marIne pADo thayo. A bAju deva thayelA pitAmunie pUrvanA snehanA yoge avadhijJAnano upayoga mUkIne joyuM. putrane pADo thayelo jANIne tene pratibodhavA mATe devalokamAMthI AvyA. e pADAne atyaMta bhAravALA gADAmAM joDyo. bhAranA kAraNe cAle nahi eTale tene prahAra karatA jAya, Ara bhoMkatA jAya ane je je anukULatA sAdhupaNAmAM mAMgI hatI te anukULatAnI mAMgaNIne jaNAvanArAM vacano kramasara saMbhaLAvatA jAya. ema karatAM chelluM aviratinI mAMgaNInuM vacana sAMbhaLIne pADAne jAtismaraNa jJAna thayuM. bhAranI pIDAthI hAMphI gayelo, trAsI gayelo pADo paNa jAtismaraNa jJAna thatAMnI sAthe zAMta thaI gayo. pUrvabhavanuM sAdhupaNuM yAda AvyuM. aviratinI AsaktinA kAraNe sAdhupaNAnI je virAdhanA karI tenA kAraNe potAnI A dazA thaI che - e jANI pote karela virAdhanAno bhAre pazcAttApa thayo. A pazcAttApanA yoge pratibodha pAmelA te pADAe aNasaNa karyuM ane potAnuM AtmakalyANa sAdhyuM. ApaNI zI IcchA che ? sAdhu thaIne ThekANuM pADavuM che ke pADA thaIne ? sa. javAba nahi maLe. javAba nahi Apo ema samajIne ja pUchyuM che. bAkI to khabara ja che ke ThekANuM pADavuM ja nathI : sAdhu thaIne ya nahi ane pADA thaIne ya nahi. sukha jyAMthI maLe tyAMthI khaMkherI levuM che - A ja manodazA che ne? to kyAMthI ThekANuM paDe ? (85)
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. anukULatA e pApanuM mULa che. sAcuM kaho cho ? haiyAthI bolo cho ? ATaluM jo samajAyuM haze to aThThAI mahotsava karavo paDaze. anukULatA jo pApanuM mULa che evuM lAgatuM hoya to tenuM siMcana nathI karavuM - ATaluM nakkI karavuM che? zAstramAM kahayuM che ke snehanA siMcanathI. rAga vadhe che. tenA kAraNe karmabaMdha thAya che ane karmanA yoge saMsAramAM paribhramaNa cAlu che. kyAre paNa koI anukULatA ApavAnI vAta kare to tene kahevuM. zarIranI ciMtA choDa, AtmAnI ciMtA karavI hoya to kara. sAdhusAdhvI to zarIranI ciMtA choDIne AtmAnI ciMtA karavA mATe ja ahIM AvyA che ne ? to teo guru ke sahavartI pAse zarIranI anukULatA sacavAya evI apekSA na ja rAkhe ne ? UlaTuM zarIranI ciMtA kare tyAre hAtha joDIne, pagamAM paDIne vinaMti karavI ke - zarIranI ciMtA to sagAsaMbaMdhI ghaNI karatA hatA e ciMtA karavI nathI mATe sagAne choDIne ahIM Avyo chuM. Apa mArA zarIranI ciMtA nA karazo. pApa majethI to zuM, paNa ajANatAM paNa na juM - ene covIse kalAka dhyAna rAkhajo. mArAM pApone Apa jJAnI jANo cho. tenAthI mane bacAvo. kyAMka paNa pApa karato dekhAuM, sukha bhogavato dekhAuM to mane kaDakAI karIne paNa tenAthI dUra rAkhajo. mane mAThuM lAge to bhale, paNa mArI-mArA hitanI upekSA na karazo. sa. pApa pApa lAgavuM joIe ne? to pachI anukULatA pApanuM mULa che - e vacana bolavA khAtara ja bolyA hatA, te nakkI ne ? jeo potAnI jAtane chetarIne lokone sAruM lagADavA mATe bole evAonAM vacananI koI kiMmata nathI. je asamAdhinAM nimittothI dUra rahevA rAjI na hoya ane asamAdhinI phariyAda kare tene samAdhi kaI rIte apAya ? atyAra sudhImAM ApaNe joI gayA ke sukha meLavavAno ane duHkha TALavAno pariNAma tenuM nAma saMkalpa. A saMkalpane AdhIna banI jeo pAMce IndriyonA anukULa viSayonI IcchAnuM nivAraNa na kare teo mATe saMyama durArAdhya che. A rIte kAmabhogonuM nivAraNa na karanArA jema sAdhu nathI, te ja rIte AjIvikAdinA bhayanA kAraNe jeoe dIkSA lIdhI che teo dravyathI sAdhukriyAne karatA hovA chatAM saMkliSTa cittavALA hovAthI tyAgI nathI- te jaNAve che. arthAt pUrve kAmano tyAga na karavAnA kAraNe zramaNya-sAdhupaNuM nathI hotuM, te jaNAvyuM. have kAmono tyAga hovA chatAM paNa sAdhupaNuM kaI rIte nathI hotuM te bIjI gAthAthI jaNArthe che : (86)
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatthagaMdhamalaMkAraM, itthIo sayaNANi ya / acchaMdrA je na bhuMjaMti, na se cAitti vuccai // 2-2 // svAdhIne nahi evAM vastra, sugaMdhI dravyo, alaMkAra, strIo ane palaMga vagerene jeo bhogavatA nathI, teo tyAgI kahevAtA nathI : A pramANe bIjI gAthAno artha che. Azaya e che ke viSayano bhogavaTo na kare chatAM paNa bhogavaTAno pariNAma paDyo hoya to te tyAgI eTale ke sAdhu nathI kahevAtA. viSayathI dUra rahevA mAtrathI vistAra nathI thato, viSayanA bhogavaTAnA pariNAmathI dUra rahevuM che. viSayo kharAba nathI, viSayane bhogavavAno pariNAma kharAba che. viSayathI dUra rahevA mAtrathI mokSa maLato hoya to bhikhArI, tiryaMca vagerene sauthI pahelAM mokSa maLe. viSayanA bhogavaTAno pariNAma mAtra viSayanI yAcanAmAM nathI, viSayo mane maLe to sAruM AvI je manathI prArthanA che tenuM ja nAma viSayano pariNAma. saMyogo na hoya mATe pApa na kare tene dharmI na kahevAya. prasannacaMdra rAjarSine pApanA pariNAma jAgyA pachI paNa bhAna AvI gayuM to saMyogo hovA chatAM pariNAmano amala na karyo. AthI bacI gayA. jyAre taMduliyo matsya saMyogo na hovAthI pApanI pravRtti karI zakato nathI paNa pApanI pravRtti na karavA chatAM pApanA pariNAma hovAthI tene narake javuM paDe che. mATe nakkI che ke viSayathI dUra rahe te tyAgI nahi, viSayanA bhogavaTAthI dUra rahe te paNa tyAgI nahi, viSayabhoganA pariNAmathI dUra rahe te ja tyAgI kahevAya che. jene (bhogavavAno) pariNAma ja na hoya te viSayano bhogavaTo kare zA mATe ? ane jene viSayo bhogavavA ja nathI te viSayone rAkhe zA mATe? AthI zarUAta karavI hoya to viSayone dUra karavAthI ja karavI paDaze. viSayonI IcchA nathI mATe viSayothI dUra ja rahevuM che. kadAca viSayo pAse hoya topaNa bhogavavA nathI. jema rogAdinA kAraNe, viSayo maLavA chatAM paNa bhogavatA nathI tema rAgAdinuM kAraNa hovAthI maLelA paNa viSayone je bhogavatA nathI te tyAgI che. koIvAra viSayano bhogavaTo karyA vagara cAle evuM na hoya to paNa bhoganA pariNAmathI dUra ja rahevuM. AthI nakkI che ke mAtra viSayathI dUra rahevAmAM ke tenA bhogavaTAthI dUra rahevAmAM tyAga nathI, viSayanA pariNAmathI dUra rahevAmAM tyAga samAyelo che. viSaya ke bhogavaTAthI dUra rahevAmAM tyAga tyAre manAya ke jyAre pariNAmathI dUra rahevAnuM mana temAM paDeluM hoya. pahelAM viSayo TALavA, viSayo Ave to bhoga TALavo, ane bhogavaTo karavo ja paDe to pariNAma TALavA. jema rastAmAM cAlatI vakhate sAmethI koI bhaTakAya nahi tenI (87)
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALajI sauthI pahelAM rAkhavAnI, kadAca koi bhaTakAi jAya to paDI na javAya tenI kALajI rAkhavI ane te pachI paNa paDI ja javAya to vAge nahIM tenI kALajI rAkho ne ? te ja rIte ahIM samajI levuM. tame paNa ahIM evuM ja karo cho ne ? sAdhu pAse javuM ja nahi. kadAca jaie to paNa dIkSAnI vAta kADhavI ja nahi. ane jo dIkSAnI vAta nIkaLI to ApaNe upekSApUrvaka sAMbhaLIne AMkha ADA kAna karIne UbhA thaI javuM. AnA kAraNe ja sAdhu pAse javA chatAM dIkSA na pAmyA ne ? tame sAdhu pAse jAo to kai vAta karo ? tame kayA gAmanA ? kyAM comAsu karyuM che ?have kyAM javAnA ? AvuM AvuM ja pUcho ne ? Aje tamane niyama ApI dauM ke sAdhubhagavanta pAse jaine ADI-avaLI vAto nahi karavAnI ? sAdhu pAse jaine cAritranI vAta karI hota to atyAra sudhImAM cAritra pAmI gayA hota. enA badale to Aje amArA jevA kadAca pUche ke bAvIsa pariSaha ke dasa yatidharma samajavA che to zuM kaho? kAle AvIza, Aje TAima nathI-ema ja ne ? tame sAdhuthI ne sAdhupaNAthI jeTalA aLagA raho teTalA aLagA viSayathI ane viSayanA pariNAmathI rahe te sAdhu kahevAya. ..... A bIjI gAthAmAM e jaNAvyuM che ke viSayo pAse na hoya mATe na bhogave te tyAgI nathI kahevAtA. amane je brAhmaNapaMDitajI bhaNAvavA AvatA hatA temane ame kahIe ke A sAdhune dUdha kAyama mATe baMdha che, A sAdhune miThAi kAyama mATe baMdha che, A sAdhune zAkabhAjI kAyama mATe baMdha che, tyAre amArA paMDitajI kahetA ke amArA bihAramAM to mANaso mAtra sakku ane maracuM khAine page rIkSA calAve che. dUdha-miThAi to emaNe jiMdagImAM joyAM nathI. Ama chatAM paNa pAchA paMDitajI kahetA ke 'emane to maLatuM nathI mATe khAtA nathI. jyAre tamane to maLe che chatAM paNa tame letA nathI mATe tame tyAgI kahevAo - e barAbara che'. e loko paNa ema samajatA hatA ke chatI vastune na bhogavavAmAM tyAgano pariNAma samAyelo che. AyaMbilamAM be cAra ke pAMca-sAta dravya vApare - emAM navAi nathI. pAraNe keTalAM dravya vAparyAM - e pUchavuM paDe ne ? bhagavAna pAraNuM kare to keTalAM dravyothI kare ? eka ja ne ? ApaNane pAraNAmAM keTalAM dravyo joie ? ekathI phAve to be dravya nathI karavAM ane be dravyathI cAle to traNa nathI levAM ATaluM nakkI karavuM che ? viSayono tyAga nakAmo che - ema nathI kahevuM. paraMtu viSayanA tyAga mAtrathI nistAra thato nathI -e samajAvavuM che. tyAga, tyAganA pariNAmavALo joie. (88)
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ asvAdhIna (a MdA) bhogane je bhogavatA nathI te tyAgI nathI kahevAtA - A viSayamAM ahIM subandhumaMtrInI kathA che. caMdragupta jyAre rAjA thayo tyAre candraguptanA rAjyamAM naMdarAjAno subaMdhu nAmano maMtrI hato je cANakya pratye dveSane dhAraNa karato hato. AthI candraguptarAjAnI najaramAMthI cANakya UtarI jAya e mATe te cANakyanAM chidro joyA karato hato. naMdarAjAne haNIne cANakye candraguptane rAjya apAvyuM hatuM, AthI candragupta cANakyane gurutulya mAnato hato. tethI cANakya mATe sIdhesIdhI to phariyAda na karAya. rAjya kahevAya candraguptanuM, paNa rAjya calAvavAnuM kAma to cANakya ja karato hato. AthI subandhune cANakya upara bhAre irSyA hatI. ekavAra avasara pAmIne subandhumaMtrIe rAjAne kahyuM ke 'tamArA cittamAM bhale amAruM sthAna na hoya paNa sevakanuM kartavya che ke svAmInA hitanI ciMtA karyA vagara na rahevuM....' AvuM bolanAra tamane to saraLahRdayI lAge ne ? A pramANe rAjAne Avarjita karIne kahyuM ke - tamArI mAtAne cANakye marAvI hatI. rAjAe e vAtanI khAtarI mATe potAnI dhAvamAtAne pUchyuM. dhAvamAtAe kahyuM ke kharI vAta che. paraMtu e vakhate rAjAe kAraNa na pUchyuM tethI dhAvamAtAe kAMi spaSTatA na karI. tethI rAjAne cANakya pratye aNagamo thayo. rAjyanA kArya mATe cANakya jyAre rAjA pAse Avyo tyAre rAjAe cANakya sAme najara paNa na karI, moDhuM pheravI lIdhuM. cAlAka cANakya samajI gayo. rAjA nArAja thayA che ane AyuSya pUrNa thavA AvyuM che-ema samajIne pote anazana svIkAravAnuM nakkI karyuM. potAnA parivAranA sabhyone ApavAnuM dhana vagere ApI dIdhuM. eka sugandhI dravyavizeSa taiyAra karI te aMgenI sUcanAno patra lakhIne te dravyanI sAthe te patra eka DabImAM mUkyo. DabIne pAchI eka peTImAM mUkI. e peTI bIjI peTImAM ema cAra peTImAM DabI mUkI ane te moTI peTIne eka gupta jagyAmAM khIlA mArIne mUkI. anne parivArajanone hitazikSAdi ApIne gokuLamAM chANAnI vacce iMginImaraNathI aNasaNa svIkAryuM. rAjAe dhAvamAtAne pUchyuM ke cANakya kyAM che. dhAvamAtAe badhI hakIkata jaNAvI, mAtAne mAravAnuM kAraNa paNa kahyuM ane rAjAnI nArAjI jANI cANakye aNasaNa svIkAryuM che - e paNa kahyuM. e sarva vRttAnta jANI rAjAne potAnI bhUlano pastAvo thayo. parivArasahita cANakyane pAchA bolAvavA gayA. gokuLamAM AvIne cANakyanI kSamApanA karI. bahumAnapUrvaka nagaramAM pAchA pharavA jaNAvyuM. cANakye kahyuM ke meM sarvaparityAga karIne bhagavAnanA zAsananuM aNasaNa svIkAryuM che have pAchA na pharAya. ema kahIne pAchA dhyAnamudrAmAM sthira thai gayA. (89)
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ cANakya koI saMyogomAM pAchA nahi Ave - ema samajI rAjA pAchA pharyA. eTalAmAM subadhue rAjAnI anujJA laIne cANakyanI pUjA karavAnA bahAne dhUpa bALIne teno aMgAro chANA para nAkhyo. e chANA baLavA mAMDyA ane temAM rahela cANakya paNa baLIne samAdhipUrvaka maraNa pAmI devalokamAM gayA. A bAju subaMdhue rAjAne vinaMti karI ke - cANakyanuM ghara mane Apo. rAjAnI anujJA maLavAthI cANakyanA gharamAM gayo. gharamAM badhe najara karI, eka oraDo vAselo joyo. emAM kAMIka paNa hazeevA kautukathI te oraDAnAM bAraNAM toDIne aMdara peTho. temAM pelI peTI joI. e peTIne ughADI. emAMnI eka pachI eka peTI ughADIne chevaTe dAbhaDo kholyo. temAM maghamaghATa karatuM sugandhI dravya patra sAthe joyuM. e dravyane kutUhalathI suMdhIne te patra kholIne vAMcyo. temAM jaNAvyuM hatuM ke A cUrNane je suMghe che te jo snAna kare, zarIra zaNagAre, ThaMDuM pANI pIe, moTI zayyAmAM sUe tema ja AvI jAtanA ISTa viSayone bhogave ane sAdhubhagavantonI jema na jIve to te tarata marI jaze. subadhue tarata ja te cUrNa bIjAne sUMghADIne e pramANe khAtarI karI lIdhI. have subadhu zuM kare ? patranI vigata sAcI hovAnI khAtarI thavAthI maraNanA bhaye subadhu ISTa viSayono tyAga karI sAdhunI jema jIvana jIvavA lAgyo. chatAM te sAdhu na kahevAya ne? tevI rIte jeo asvAdhInapaNe pAMce IndriyonA viSayono bhogavaTo karatA nathI teo tyAgI-sAdhu kahevAtA nathI. asvAdhInapaNe viSayono tyAga karanArAnuM mana viSayamAM lAgeluM hovAthI tene tyAgI nathI kahetA. evI ja rIte svAdhInapaNe viSayono tyAga karanArA koI vAra te te viSayamAM pravRtti karatA dekhAtA hovA chatAM temanuM mana viSayothI UbhagI gayuM hovAthI teo viSayanA bhogI nathI kahevAtA. tyAga ke bhoganuM niyamana pravRttinA AdhAre nathI karAtuM. rAganI pariNatinA AdhAre thAya che. sAdhubhagavano viSayathI ane viSayanA rAgathI virAma pAmelA hovAthI tyAgI kahevAya che. koivAra apavAdapade rasakasavALA AhArAdi viSayamAM pravRtti kare to paNa te bhogI nathI kahevAtA. apavAde viSayonuM grahaNa kyA saMyogomAM, kevI rIte, keTalA pramANamAM karAya te mATe zAstramAM suSamAnuM daSTAnta Ave che. cilAtIputra suSamAnuM apaharaNa karI gayA tyAre suSamAnA mAtA, pitA, bhAI vagere tene pakaDavA tenI pAchaLa paDyA hatA. e lokone najIka AvatA jANI aMte cilAtiputre suSamAnuM mAthuM talavArathI kApIne tenuM dhaDa tyAM mUkI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekaluM mastaka hAthamAM laine doDavA lAgyA. suSamAnA parivArajanoe suSamAnuM dhaDa joine AgaLa javAnuM mAMDI vALyuM. cilAtIputranI pAchaLa doDatAM doDatAM teo khUba thAkI gayA hatA ane jaMgalamAM evA sthAne AvIne UbhA hatA ke jyAM koi phaLanuM vRkSa ke pANInuM sarovara jovA na maLe. bhUkha ane tarasanA kAraNe temanA prANa kaMThe AvI gayA hatA. chevaTe gatyantarAbhAve suSamAnA mAtApitA, bhAi vageree suSamAnA dhaDamAMthI ja tenAM mAMsa ane raktano upabhoga karyo. e upabhoga keTalo ane kevI rIte karyo haze ? potAnI bahena ke dIkarInA mAMsanA upabhoganA pariNAma koine na hoya ne? tema sAdhubhagavantone viSayanA bhogano pariNAma na hoya. sAdhune viSayano paribhoga kevA saMyogomAM ane keTalA pramANamAM hoya te jaNAvavA pUratuM ja A dRSTAnta che. viSayano paribhoga hovAthI pravRtti hovA chatAM lepAtA na hovAthI pariNati nathI. pariNati e manano viSaya che. ane mana hoya tyAM rAga bhaLelo ja hoya. rAga hoya tyAM mana bhaLeluM hoya. manathI je pApa baMdhAya che te rAgathI ja baMdhAya che. manavacanakAyAnI pravRttine rAgadveSanuM paribaLa maLe to ja karmabaMdha thAya. tethI manathI je karmabaMdha thAya te rAgadveSapratyayika ja hoya che. sAdhana mana bane che e vAta sAcI paNa rAga hoya to ja mana sAdhana bane. jyAre rAga na hoya tyAre manavacanakAyA koi karmabaMdhanuM kAraNa banatA nathI. kaSAyapratyayika baMdha ja baMdhamAM gaNAya che. yogapratyayika baMdhane baMdha tarIke gaNatA nathI. kAraNa ke rAga gayA pachI je yogapratyayika baMdha thAya che te mAtra zAtAvedanIyano ane te paNa be samayanI sthitivALo hoya che. tethI je kAMi ciMtA karavAnI che te kaSAyapratyayika baMdhanI karavAnI che. kaSAyapratyayika baMdha zubha prakRtino hoya topaNa te saMsAramAM rAkhanAro hovAthI nathI joito. puNyaprakRti baMdhAi jAya ane tethI saMsAramAM rakhaDavuM na paDe te mATe kaSAyapratyayika baMdha TALavA mATe prayatna karavo che. mananA pApa TALavA mATe sauthI pahelAM rAga kADhavo paDaze. sa. vadhu kharAba zuM ? je naDe te. koine rAga vadhAre naDe, koine dveSa vadhAre naDe, koine moha vadhAre naDe ane koine traNe traNa naDe. ApaNane badhuM ja naDe che - ema samajI kAme lAgavuM che. kone zuM naDe che - e vicAravA nathI besavuM. ApaNe ApaNA rAgAdi doSane ja prAdhAnya ApavuM che. (91)
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. "mana parva manuSyanAM jhAra vamokSayoH' ema kahyuM che ne? jo mana ja baMdhanuM kAraNa hoya to bhagavAnane mana hovA chatAM karmabaMdha kema nathI thato - evI zaMkA na paDI ? manathI je karma baMdhAya te rAganA kAraNe ja baMdhAya che. rAgadveSasahacarita mana ja baMdhanuM kAraNa che. AthI ja zrI vAsupUjayasvAmI bhagavAnanA stavanamAM kahyuM che ke "klaze vAsita mana saMsAra, klezarahita mana te bhavapAra'. kleza eTale saMkleza. ane saMleza eTale rAgadveSanI pariNati. muhapattinA bolamAM 'mana pariharuM nathI AvatuM, kAmarAga, sneharAga, daSTirAga pariharuM Ave che. sa. manadaMDa pariharuM Ave che ne? A mUlocchedI pAMDitya kahevAya. kAraNa ke tamArI je DALa tame kApI rahyA cho. manadaMDa bolyA eTale nakkI che ke mana jenA kAraNe daMDanuM kAraNa bane che teno parihAra karavAno che, ane te rAgadveSa ja che. AthI pratikramaNamAM paNa rAgeNa vA, dosaNa vA' kahyuM. rAga ane dveSa cAlyA gayA pachI mAtra dravyamAna hoya che tyAre kevaLIne kevaLa yogapratyayika baMdha thAya che. AthI temane pratikramaNa nathI hotuM. manane karmabaMdhanuM kAraNa banAvanAra rAgadveSa che. Ama chatAM Aje, mana mAMkaDA jevuM che - e yAda Ave paNa rAga sarpa jevo che - e yAda nathI AvatuM. badhA mananI phariyAda karavA Ave ke mana ThekANe rahetuM nathI, paNa rAganI phariyAda karavA koI AvatuM nathI. rAganA kAraNe mana bagaDe che ane ethI kharAba vicAra Ave che. sAdhu-sAdhvIne kharAba vicAra AvatA nathI kAraNa ke teo rAgane AdhIna banatA nathI. sAdhubhagavano bhaNe e rIte, gurunI nizrAmAM rahe e rIte ane bhagavAnanI AjJA pALe e rIte ke jethI temane kharAba vicAra, nakAmA vicAra Ave ja nahi. sa. mana sAdhyuM eTale zuM? mana sAdhyuM eTale ApaNI icchAne bAjue mUkIne gurunI IcchA pramANe jIvavA taiyAra thavuM. manane gurunI IcchA mujaba vartavA mATe taiyAra karavuM - enuM nAma mananI sAdhanA. Aje bhaktabhaktANI ke sagaparicita pratye jeTaluM bahumAna che eTaluM guru pratye nathI, tethI gurunI IcchA mujaba jIvavAnuM zakya banatuM nathI. jenI pratye bahumAna hoya enI icchAne anusaryA vinA cena na paDe. gurunuM moTuM joIne sAdhupaNAmAM AvelA jo gRhasthonuM moTuM joI jIvyA kare to evAno nistAra kaI rIte thAya ?
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. mATe ja dIkSA dohilI kahI che ne? dIkSA dohilI che mATe tame dIkSAthI AghA rahyA cho ke saMsAramAM rahIne ghI dUdha dohavAnuM mana AkaMTha che mATe gharamAM rahyA cho ? dIkSA duSkara bhale hoya paNa saMsAramAM sukha maLe e to azakya che. je duSkara che tene sukara banAvI zakAya paNa azakya vastumAM hAtha ghAlavo e to mUrkhAibharyo dhaMdho che. dIkSA dohilI che te rAgAdhIno mATe. vairAgyathI vAsita banelAne to dIkSA atyanta sukara che. dIkSA dohilI kahI che e yAda rAkhyuM paNa rAgane sarpajevo kahyo che - e yAda nathI ne ? rAga jherajevo lAge che ke mITho lAge che? pote rAga kare to kharAba na lAge ane kadAca potAne rAga na hoya paNa bIjA je potAnI upara rAga kare to e ya gamI jAya ne ? ApaNI pAse bhamarAnI jema mANaso pharatA hoya to puNyodaya lAge ne ? e bhamarA lohI cUse to ya zera lohI vadhe ne ? krodhane agni jevo mAnyA pachI paNa rAga sarpa jevo nathI lAgato ne ? AthI ja kahyuM che ke viSayanA tyAgI e tyAgI nathI viSayanA rAganA tyAgI e ja tyAgI che. alsarano rogI kAMI khAya nahi chatAM te tyAgI nathI kahevAto. kAraNa ke tene rAga-icchA paDI che. sAdhubhagavanto kAraNe vigaI vApare chatAM teo tyAgI che. kAraNa ke temane IcchA nathI hotI. 'icchA nathI to vApare che zA mATe ? AvI zaMkA paDe to suSamAnuM dRSTAnta yAda rAkhavuM. araNyamAMthI ghare pahoMcavA mATe nA chUTake jema tyAM anicchanIya pravRtti karI hatI tema sAdhubhagavanto paNa saMsAramAMthI mokSe pahoMcavA saMyamadehanA nirvAha mATe AhArAdinI pravRtti kare. sAdhubhagavata vApare to majA che, jalasA che evuM na bolavuM. suSamAnuM daSTAMta yAda hoya te koI divasa evuM pUche nahi ke - IcchA nathI to savAranA pahoramAM pAtro laIne zA mATe nIkaLI paDe che? - jeo evuM bole che teo bhayaMkara ajJAnanA kAraNe bhayaMkara pApa bAMdhe che. sAdhubhagavanto vairAgyavAsita hovAthI IcchA vagara pravRtti karI zake che. sAdhupaNAmAM je majA che te vairAgyanI majA che, rAganI nahi. sAdhupaNAmAM AvIne rAganI majA mANavA mATe mahenata kare tenI vAta judI che, tevAonI to kaphoDI hAlata thAya che. paraMtu eno artha e nathI ke badhA sAdhuo evA ja hoya che. apavAdabhUta sAdhuone laIne sAdhupaNAnI niMdA karanArA mahApApanA bhAgIdAra bane che. A pApamAMthI bacavuM hoya to A badhuM samajIne zAMtithI vicAryA vagara nahi cAle. (93)
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte viSayanI IcchAno tyAga karyA vinA, asvAdhIna evA viSayonA bhogavaTAno jeo tyAga kare che teo tyAgI nathI kahevAtA, to pachI tyAgI koNa kahevAya che te trIjI gAthAthI jaNAve che : je ya kaMte pie bhoe laddhe vi pitttthiikuvvi| sAhINe cayai bhoe se hu cAiti vuccaI // 2-3 // priya ane manohara eTale managamatA evA prApta thayelA (sAmethI AvelA) bhogone je pAchaLa nAMkhe che, bhogo tarapha pITha pherave che arthAt bhogavatA nathI ane potAnI IcchAthI teno tyAga kare che te ja tyAgI kahevAya che. Azaya e che ke manohara ane priya evA viSayo maLI jAya to tene gaLe na lagADe paNa potAnI IcchAthI pITha pAchaLa nAkhe te ja sAdhu-tyAgI kahevAya che. ahIM ziSya zaMkA kare che ke - je kAMta eTale manohara hoya te priya ja hoya to pachI priya' vizeSaNa zA mATe ApyuM che? tenA nirAkaraNamAM graMthakArazrI jaNAve che ke managamatI vastu paNa cAra kAraNosara apriya thaI paDe che. 1. roSa, 2. pratiniveza, 3. akRtajJatA ane 4. mithyAbhiniveza (pUrvagraha). A cAra kAraNone laIne vidyamAna paNa guNo nAza pAme che arthAt guNakArI vastu paNa guNanuM kAraNa nathI banatI. game teTalI managamatI vastu hoya paNa ApaNe gussAmAM hoIe to te priyana lAge ne ? gussAmAM managamatI vastuno tyAga karo tene tyAga na kahevAya, te jaNAvavA mATe A vizeSaNa che. evI ja rIte pratiniveza eTale eka prakAranI vyagratA. prati eTale viparItamAM ane niveza eTale mana joDavuM. viparIta vastumAM mana joDAya tenuM nAma pratiniveza. tamArI bhASAmAM kahIe to InkamaTeksanuM kAma Ave to managamatI pravRtti eka ja jhATake mUkI do ne? anyatra citta Asakta bane to ramaNIya vastu paNa ramaNIya na lAge. AnA uparathI e paNa nakkI che ne ke dharma karatI vakhate citta nathI lAgatuM te, dharma kharAba che mATe ke aramaNIya che mATe nahi, dharma karatAM paNa bIjI vastu caDhiyAtI lAge che - mATe citta nathI lAgatuM. akRtajJatA eTale kRtajJatAno abhAva. kRtajJatAbhAva na hoya uparathI kRtajJatA hoya to manohara paNa na game ne ? karelA upakAranI kiMmata jene hoya tene kRtajJa kahevAya. evA je na hoya tevAo game teTalA kamanIya-suMdara hoya chatAM priya nathI banI zakatA. cotho hetu che mithyAbhiniveza. mithyA abhiniveza eTale pUrvagraha. sArAmAM sArI vastu ke vyakti mATe eka vAra pUrvagraha baMdhAI jAya, pachI koI game teTaluM kahe chatAM na game ne ? AyaMbilanI vastu garamAgarama tAjI hoya (94)
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatAM AyaMbilanuM che mATe sAruM na lAge ne ? enI vAsathI paNa UlaTI jevuM thAya ne? enI jema samajavuM. vastrapAtra vageremAM amuka ja barAbara che evo Agraha baMdhAya pachI bIjI sArAmAM sArI vastu paNa na game te mithyAbhiniveza. A rIte cAra kAraNe kAMta paNa apriya bane e jaNAvyA bAda have 'labdha' vizeSaNano vicAra karIe. kAnta ane priya paNa vastu jo alabdha hoya to teno bhogavaTo koI karatuM nathI. jema sAdhubhagavanto sArAmAM sArI vastu dUranA ghare maLe ema hoya ke 10:12 mALa caDhIne maLe evI hoya tevA vakhate tyAga kare te tyAga na kahevAya. kAraNa ke najIkamAM maLe to vAparavAnuM mana che. durlabhano tyAga karavo te tyAga nahi, sulabha hovA chatAM na le to tyAgano pariNAma che - ema kahI zakAya. e jaNAvavA mATe labdha' vizeSaNa ApyuM. viSayanA vairAgya vinAno viSayano tyAga, tyAganA gharano nathI, te jaNAvavA mATe ahIM bhoganAM cAra vizeSaNa ApyAM che. kAnta, priya, labdha ane svAdhIna. cAramAMthI ekAda vizeSaNa ochuM hoya to tevA bhogono tyAga rAgI paNa koI kAraNasara karatA hoya che. AthI rAgIonA tyAganA vyavaccheda mATe A cAra vizeSaNa che. kAnta, priya ane labdha evA paNa bhogo jo DokTara nA pADe to na bhogavIe ne? AthI chelle 'svAdhIna' vizeSaNa ApyuM. DokTaranA kahevAthI bhogano tyAga kare te svAdhIna bhogano tyAga na kahevAya. managamato viSaya hoya, priya hoya, prApta-sAmethI maLe evo hoya ane koinI rokaToka na hoya ke zarIrAdine hAnikAraka na hoya chatAM eno tyAga karIe to samajavuM ke vairAgyapUrvakano tyAga che. rAgI mANasa je viSayono bhogavaTo na karato hoya to samajI levuM ke A cAramAMthI koIne koI vizeSaNanI khAmI haze. A sUtramAM pade pade UbhA rahevuM paDe evA tarka ane evuM tattva AmAM bhareluM che. ApaNA bhavobhavanA saMskArane vAcA ApavAnuM kAma graMthakArazrIe karyuM che. AvA graMtha pratye bahumAna jAge ane graMthakArazrI pratye AsthA pragaTe to saMsAra choDIne dIkSA levAnuM mana thayA vinA na rahe. A prakAranA zAstrakAra pratyenA tAtvika bahumAnanA prabhAve rAga paNa mare, dveSa paNa mare ane moha paNa mare... ane krame karIne mokSa maLe. rAgAdithI dUra rahevA mATe manane mAravuM paDaze, zarIrane keLavavuM paDaze. rAgAdi doSo enI meLe nathI javAnA, ene prayatnapUrvaka kADhavA paDaze. kSaNamAtranA kAlpanika sukha khAtara jiMdagI veDakvI nathI. ApaNI icchAo mATe AkhI jiMdagI veDaphI nAMkhI. have bacelI jiMdagI zAstronA jJAna mATe ApavI che. A sUtrane saMpUrNapaNe bhaNavAnI yogyatA dIkSA lIdhA vinA pragaTatI nathI, tethI dIkSA levI che ne ? dIkSA kAle maLatI hoya to Aje maLe ane Aje (lpa)
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLatI hoya to atyAre maLe - evuM kAMIka karavuM che. eka vAra saMkalpabaLa majabUta thAya to nakkara pariNAma Ave. have ahIM ziSya zaMkA kare che ke eka vAra "mora' pada ApyA pachI bIjI vAra mo' pada zA mATe ApyuM che? ... A zaMkAnA nirAkaraNamAM jaNAvyuM che ke - saMpUrNa bhogono tyAga karavAnuM sUcavavuM che mATe be vAra jaNAvyuM. tyakta (tajelA) ane upanata (navA AvelA) : ema banne prakAranA bhogono tyAga karavAno che. tapelAne pAchA grahaNa na karavA ane navA AvelAne svIkAravA nahi - e jaNAvavA mATe bhoganuM grahaNa karyuM che. tamArI bhASAmAM kahIe to parasevo pADIne meLavyuM hoya ke vArasAmAM maLyuM hoya te badhAno tyAga karavAno che. kALA-dhoLAM karIne bheguM karyuM hoya ke sAmethI bheTaNAmAM maLyuM hoya : koI paNa bhoga bhogavavA nathI ema samajIne je tyAga kare te tyAgI kahevAya che. sAdhupaNAmAM AvatI vakhate je je bhogono tyAga karIne AvyA evA bhogo sAmethI Ave ke koI dhare chatAM paNa teno svIkAra na kare ane pITha pAchaLa kare tene tyAgI kahevAya. zrI vajasvAmI mahArAjAne paraNavA mATe karoDo rUpiyA sAthe RSidattA nAmanI kanyA sAmethI AvelI. sAdhvIjI bhagavAnA mukhe AcAryabhagavantanA guNo sAMbhaLIne temanA pratye Asakta banI temane ja paraNavAnI IcchAthI AvelI. teNInA pitAe samajAvavA chatAM temanA sivAya bIjAne nahi paraNavAnI haTha laI beThelI hovAthI teNInA pitA tene paraNAvavA mATe AvyA hatA. paraMtu zrI vajasvAmI mahArAjA sAvadha hovAthI cUkyA nahIM. cUkyA hota to kevuM aniSTa pariNAma AvatI paraMtu bhagavAnanA zAsananA paramArthane pAmelA mahApuruSo aniSTa pariNAmanA kAraNa bane nahi. zrI vajasvAmI mahArAjAe tene pratibodha pamADI sAdhvI banAvI. A rIte gRhasthapaNAnA bhogono tyAga kare ane tyAga karyA pachI pharI te bhogo sAme Ave to paNa tene grahaNa na kare te jaNAvavA mATe be vAra bhogonuM grahaNa karyuM che. evI ja rIte gAthAmAM vipakavya padathI tyAga batAvyA bAda pharI vAra vaya padathI tyAga karavAnuM batAvyuM che - enuM kAraNa zuM? AvI ziSyanI zaMkAnA nirAkaraNamAM jaNAve che ke - pratisamaya arthAt kSaNe kSaNe tyAgano pariNAma jeno vRddhi pAmato hoya te kharA tyAgI che, ema sUcavavA mATe be vAra tyAganuM grahaNa karyuM che. eka vAra tyAgano pariNAma jAgyA pachI je emAM maMdatA Ave to te tyAga Aje nahi to kAle bhogamAM pariNAma pAmavAno. AthI ja tyAgIoe tyAganA pariNAmamAM maMdatA na Ave ane enI vRddhi thatI rahe te mATe satata prayatnazIla banavuM joIe. (96)
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ A gAthAmAM 'te haiM pati vunnarU' A pramANe chelle haiM padathI te jaNAvyuM che ke A rIte, chatA bhogono je tyAga kare tevA bharatamahArAjA vagere ja tyAgI kahevAya che, bIjA nahi. A sAMbhaLIne pharI ziSya zaMkA kare che ke jo bharatamahArAjA, jaMbUsvAmI vagerenI jema vidyamAna bhogono tyAga kare teo ja tyAgI kahevAtA hoya to jeo daridra hovA chatAM dramakanI jema bhAvathI dIkSA aMgIkAra karI zramaNapaNAnA pAlanamAM udyata thayA hoya temane atyAgI mAnavA paDaze... AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM jaNAve che ke e dramake paNa traNa karoDa ratnone choDyA hatA. A anusaMdhAnamAM ahIM raMkanI kathA jaNAvI che. zrI sudharmAsvAmIjInI dezanA sAMbhaLIne eka kaThiyAro dIkSA levA taiyAra thayo hato. bhagavAnanA sAdhu zrImaMta ane raMkane ekasarakhI rIte dezanA ApanArA hoya. zrImaMtanI pAse je hoya te paNa choDAve ane navuM na meLavavAnuM zIkhave. jyAre raMkane je maLyuM nathI enI icchA paNa mUkI devAnuM zIkhave. AvI vairAgyabhInI dezanA sAMbhaLI kaThiyArAe vairAgyapUrvaka zrI sudharmAsvAmIjI pAse dIkSA lIdhI. dIkSA koNa le ? kaThiyAro ja le ne ? ke kaThiyAro paNa le ? A to pote levA taiyAra na thAya ane kadAca AvA koi taiyAra thAya to pAchA tenI TIkA karatAM kahe ke bicArAnA be bhava sudharyAM. A bhavamAM khAvApIvAnI ciMtA TaLI ane para bhavamAM paNa lahera che. jene dIkSA pratye bahumAna hoya te AvI TIkA na karI zake. koinA pariNAma jANyA vagara tenA viSayamAM bolavAno ApaNane koi adhikAra nathI. ahIM paNa lokoe sArA pariNAma na joyA ane mAtra pravRtti joine niMdA karavAnuM zarU karI dIdhuM. e sAdhu bhikSA levA jatA tyAre loko gocarIpANI vahorAvavAnA badale kahetA ke-khAvAnuM hatuM nahi mATe dIkSA lIdhI. A sAdhu zaikSa(navA) hovAnA kAraNe A aratipariSaha sahI na zakyA AthI temaNe AcAryabhagavantane kahyuM ke A parAbhava mArAthI sahana nathI thato, AthI ApaNe bIje jatA rahIe... A rIte raMka sAdhunI asahanazIlatA jANIne zrI sudharmAsvAmIjIe tyAMthI vihAra karavAnuM nakkI karyuM. koi saMghanA AgevAnaneM bolAvyA nathI ke koine phariyAda karI nathI. mAtra abhayakumAra maMtrIzvara AvyA tyAre temane kahyuM ke-ame ahIMthI vihAra karIne jaie chIe. tyAre abhayakumAra maMtrIzvare pUchyuM ke-bhagavan ! mAsaka,prAyogya A kSetra che to Ama acAnaka ahIMthI vihAra karI javAnuM prayojana zuM che ? tyAre zrI sudharmAsvAmIjIe kAraNa jaNAvyuM. tyAre maMtrIzvare kahyuM ke-bhagavan ! Apa koi jAtanI ciMtA karyA vinA ahIM birAjo. lokonA apavAdanuM huM koika upAya vaDe (97)
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- nivAraNa karuM chuM. AthI AcAryabhagavante vihAra sthagita karyo. abhayakumAra maMtrIzvara samartha ane mahAbuddhizALI hatA. temaNe koinA upara baLaprayoga nathI karyo, ke DhaMDhero piTAvIne jaNAvyuM nathI ke-je AvuM bolaze tenI jIbha kheMcI kADhIza. loko enI meLe samajIne bolatA aTakI jAya-evuM karavAnuM nakkI karyuM. bIjA divase nagaranI madhyamAM eka eka koTi ratnanA traNa DhagalA karyA. ane nagaramAM udghoSaNA karAvI ke abhayakumAra maMtrIzvara ratnonuM dAna Ape che. jene joie te lai jAya. AkhA nagaranA loko tyAM bhegA thayA. maMtrIzvare lokone kahyuM ke-tene A traNa koTi ratna ApIza ke je agnino, sacitta pANIno ane mahilAno-strIno jIvanabhara mATe tyAga kare arthAt teno sparza paNa na kare. A sAMbhaLIne loko kahevA mAMDyA ke jo A traNane aDavAnuM na hoya to A ratnonuM zuM kAma che ? tyAre abhayakumAra maMtrIzvare kahyuM ke - pelA raMke AjIvana A traNano tyAga karelo che chatAMya te A ratno levA Avyo nathI. to pachI evuM zA mATe bolo cho ke raMka hato mATe dIkSA lIdhI. tame jene daridra hovAthI dIkSA lIdhI-ema kaho cho teNe paNa traNa karoDa ratnono tyAga karelo ja che. A pramANe sAMbhaLIne lokoe potAnI bhUla kabUlIne kahyuM ke he svAmin ApanI vAta sAcI che. tyAra pachI loko niMdA karatA aTakI gayA. AthI samajI zakAya che ne ke potAnI pAse viSayo na hovAthI teno tyAga nahi karanArA paNa mahAtmAo, lokamAM sArabhUta manAtA evA agni, pANI ane strIno to tyAga kare ja che. tethI teo paNa tyAgI ja kahevAya che. jenI pAse viSayo hoya te viSayo choDe ane jenI pAse viSayo na hoya te viSayo meLavavAnuM mana choDe. viSayo joitA nathI mATe viSayo choDavA che ane viSayo joitA nathI mATe viSayo meLavavA nathI. A rIte rAjA hoya ke raMka hoya; bannene 'viSayo joitA nathI' A pariNAma hoya to te banne tyAgI che. AthI nakkI che ke je viSayanA, viSayanA paribhoganA ane viSayanA pariNAma(icchA)nA tyAgI hoya te ja kharA tyAgI che. upara jaNAvyA mujaba viSayo hoya ke na hoya topaNa tenA tyAganA pariNAmane laine ja AtmA tyAgI kahevAya che. AvA tyAgIvairAgI mahAtmAone paNa koi vAra pUrvakRta nikAcita karmanA udayathI pUrve sevelA bhogonA anusmaraNathI athavA to kutUhalavRttithI manamAM asaMyamanA vicAra AvatA hoya che ane tethI teonuM mana saMyama mArgathI bahAra nIkaLatuM hoya che... e vakhate zuM karavuM joie te AgaLanI gAthAthI jaNAve che. Aje ghaNA loko phariyAda kare che ne ke - ApaNe viSayo levA (98)
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ na jaIe, paNa viSayo ja evA che ke sAmethI Ave to levAnuM mana thayA vagara na rahe. na maLe tyAM sudhI vAMdho nahi, paNa maLyA pachI choDavAnuM mana nathI thatuM.... AvI phariyAdano upAya paNa A gAthAthI jaNAve che... samAi pehAi parivvayaMto, siyA maNo nissarai bahiddhA / na sA mahaM no vi ahaMpi tIse, icceva tAo viNaijja rAgaM // 2-4 // jIvamAtramAM samAnadaSTivALA arthAt potAnA AtmAtulya sarva jIvone gaNanArA ane gurubhagavantanA upadezAdi dvArA saMyamamArge prayANa karanAra tyAgI mahAtmAnuM mana saMyamamArgathI bahAra nIkaLe tyAre te mArI nathI ane huM teNIno nathI e pramANe vicArIne tenI pratyeno rAga dUra karavo joIe... A pramANe A gAthAno sAmAnya artha che. ApaNe pahelAM ja joI gayA ke A adhyayanamAM mukhyatayA madanakAmanI vAta che. kAraNa ke moTA bhAge strIsaMbaMdhI rAga ja saMyamIone paNa saMyamamArgathI bahAra laI jAya che. AthI ahIM ene anulakSIne rAgane jItavAno upAya batAvyo che. sAdhubhagavanto samAnadaSTivALA hoya che. mane jema sukha priya che tema bIjAne paNa sukha priya che. mane jema duHkha nathI gamatuM tema bIjAne paNa duHkha nathI gamatuM. A rIte potAnI jAta sAthe bIjAne sarakhAve te ja sAdhupaNuM pALI zake. mane duHkha gamatuM nathI mATe bIjAne nahi ja ApuM ane mane sukha game che mATe bIjAnuM sukha chInavI nahi lauM - AnuM nAma samAnadaSTi. koIne sukha ApavuM ke koInuM duHkha TALavuM e ApaNA hAthanI vAta nathI, paNa koinA sukhamAM ADe na AvavuM ane koinA duHkhamAM nimitta na banavuM e ApaNA hAthanI vAta che. eka saMnyAsIe sikaMdarane kahyuM hatuM ke "ApaNe koInI paNa je vastu laIe, te pAchI ApI zakAya evI na hoya to levI nahi." sikaMdare kahyuM ke - samajAyuM nahi. saMnyAsIe kahyuM ke - koInA paNa prANa laIe to pAchA ApI na zakAya, mATe levA nahi. Aje ApaNane eTalo niyama kharo ke koIno paiso lIdho hoya to pAcho ApI ja devo ? . devuM pUruM karavA jAta ghasI nAkhavI paNa devuM laIne nathI javuM - eTaluM kharuM? Aje devAdAra devuM mApha karavA dIkSA levA taiyAra thaI jAya - e kevI manovRtti kahevAya ? sAdhubhagavanto AvA na hoya. A rIte samAnadaSTithI gurubhagavAnA vacanAnusAre cAritrapAlanamAM rata banelA sAdhune koIka vAra kyAMka rAga thaI jAya to te A rIte e rAgane dUra kare ke - "te mArI nathI, huM eno nathI. jyAre paNa mane bahAra jAya tyAre keTalI tvarAthI tene pAchuM vALavuM te mATe ahIM rAjaputranuM daSTAnta ApyuM che. (99)
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka rAjaputra bahAra pharavA nIkaLelo. eka dAsI te mArgethI mAthe pANIno ghaDo laIne potAnA ghara tarapha jatI hatI. te rAjaputre ramataramatamAM kautukathI te dAsInA ghaDA para kAMkarI nAMkhI. tenAthI te ghaDAmAM kANuM paDyuM. e jANIne dAsI AkuLavyAkuLa thaI gaI, have zuM karavuM.... enI ciMtAmAM mUMjhAvA lAgI. dAsInI e vyAkuLatA joIne rAjaputrane vicAra Avyo ke "jo rakSaka ja bhakSaka bane to konI AgaLa jaIne phariyAda karavI ?, pANImAMthI Aga pragaTe to te bujhAvavI kevI rIte ?' A rIte potAnI bhUlano khyAla AvatAMnI sAthe kAdavanA goLAthI e kANuM hastalAghavakaLAthI pUrI nAkhyuM. tevI ja rIte saMyamamAMthI mana bahAra jAya to prazasta pariNAma vaDe te azubhasaMkalpasvarUpa chidrane pUrIne cAritrarUpI jaLanI rakSA karI levI. vikAra jAgatAMnI sAthe te ja kSaNe tyAMthI khasI javuM. dareka AtmA potapotAnA karmanA phaLane bhogavanArA hoya che. karmanA yoge thayelA saMbaMdha e AtmAno saMbaMdha kyAMthI kahevAya ? je saMbaMdha lAge che te atAtvika ja che. AthI ja tattvanuM darzana karAvavA mATe sA mAM no vi mA tIre A maMtrano jApa karavAnuM jaNAvyuM. A viSayamAM ahIM eka vaNikaputranuM daSTAnta ApyuM che. eka vANiyAnA putra potAnI strIno tyAga karI sAdhu thayA hatA. pAchaLathI te patitapariNAmI thayA. roja te A pramANe gokhatA hatA ke te mArI nathI, huM teno nathI. paraMtu patita pariNAmanA kAraNe te vicAravA lAgyAM ke te mArI che ane huM paNa teNIno chuM... te mArI strI mArA para anurAgavALI che to huM teno tyAga zA mATe karuM.. A pramANe vicArI sAdhunA veSamAM ja potAnI strI je gAmamAM hatI tyAM gayA. tyAM jaIne gAmanA pAdare kUvo hato tyAM UbhA hatA. tyAM temanI saMsArIpaNAnI patnI pANI bharavA AvelI. A vaNiputranI dIkSA thayA bAda te zrAvikA thayelI ane tethI dIkSA levAnI icchA dharAvatI hatI. teNI potAnA patine oLakhI gaI. paNa A sAdhue tene oLakhI nahi. AthI te sAdhue te strIne pUchyuM ke - amukanI putrI jIve che ke marI gaI? kAraNa ke pelA sAdhu vicAre che ke je te jIvatI hoya to dikSA choDuM, nahi to dIkSA choDavAnuM zuM kAma che ?, pelI strI samajI gaI ke A mArA rAge dIkSA choDavAnI IcchA dharAve che. jo AvuM aniSTa thaze to ame baMne saMsAramAM rakhaDIzuM. AthI teNe sAdhune kahyuM ke - e strI to bIjAne paraNAvI dIdhI. A sAMbhaLIne pelA sAdhu vicAravA lAgyA ke - sAdhubhagavantoe mane sAcuM ja gokhAvyuM hatuM ke - te mArI nathI ane huM eno nathI. meM khoTo vicAra karyo. A pramANe vicArIne paramasaMvegane pAmyA. ane pAchA gurubhagavanta pAse AvIne AlocanA karIne cAritramAM sthira thayA. A rIte jema e sAdhubhagavate A (10)
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jApa vaDe potAnuM mana vairAgyathI vAsita banAvyuM tema jenuM mana vairAgyamArganI bahAra jAya teNe potAnA manane sthira karavuM. have tame paNa Aje A jApa karatA karatA ghare javAnA ne ? mAre ane ene koI levAdevA nathI. A bhavano saMbaMdha karmanA yoge thayo che. karmanA yoge patipatnI thayAM chIe bAkI e enA raste ne huM mArA raste.... AvuM AvuM vicAravAnA ne? Aje to RNAnubaMdha yAda karIne laI Ave. pAchA kahe ke - koNa jANe kema, enI sAthe pUrvabhavano saMbaMdha lAge che. sa. koine na hoya ? hoI zake, enI nA nathI. paNa evA pAtranI sAthe ja RNAnubaMdha hoya, sAdhubhagavanta sAthe na hoya ? Aje tamane sAdhu sAthe to jANe dhRNAnubaMdha hoya evuM mAnavuM paDe ne? sa. kAraNa vagara kArya na bane ? rAganA anubaMdha hoya tema draSanA paNa anubaMdha hoya ne? ene kema svIkArI nathI letA ? sarpa karaDe te kAraNa vagara na karaDe ne? to teno pratikAra zA mATe karo cho ? je divase sarpa pAse javAnI taiyArI hoya te divase corImAM javAnI chUTa, bhagavAne je AjJAnuM cokaThuM batAvyuM che temAMthI jarA paNa AghApAchA thayA to mArga cUkI javAze. gayelI taka pAchI nahi Ave. A badhuM sAMbhaLavuM game che e tamAruM puNya che - ene veDaphI nathI nAMkhavuM. puNya to sAdhana-sAmagrI Ape, tene kAme lagADavAno puruSArtha ApaNe ja karavo paDe. je AvA sAdhanane kAme na lagADIe to te ApaNo mahApApodaya che - ema samajI levuM. AvA zAstrano ane guruno yoga maLI gayA pachI have zAstranA adhyayanathI ane gurvAjJApAlanathI ApaNA rAgane dUra karavAno prayatna karI levo che. uttama sthAna pAmyA pachI uttama mArgadarzakano bheTo na thAya ane thAya chatAM emanA mArgadarzana mujaba cAlavAmAM na Ave to e uttama sthAna uttama phaLanuM kAraNa na bane. jene sAdhupaNuM maLyuM nathI evAo paNa, jene sAdhupaNuM maLyuM che enA AcArone jue ane e AcAramAM sthira thavAnA je upAya bhagavAne batAvyA che - e samajavA prayatna kare to tene sAdhupaNA pratye bahumAna jAgyA vagara na rahe. game tevI rAganI pariNatine toDavA mATe, tenA manovi gari tIre' A maMtrano pATha e amogha upAya che. sArAmAM sArI vastu paNa jo bIjAnI hoya to tenI pratye mamatva nathI jAgatuM ne ? tevI rIte strI vagere paNa mArA nathI (101)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ evuM vicAre to tenI AsaktithI dUra thaI zakAya ne? AvA saraLa upAya paNa ajamAvavAnuM banatuM nathI. tenuM kAraNa eka ja che ke ApaNuM mana ja vicitra che. Aje nakkI karavuM che ke - jenI IcchA jAge tene meLavavAnA upAya zodhavA nathI javuM? eka vakhata ISTa vastu ke vyaktino vicAra AvyA pachI enAthI kaI rIte khasI javAya enA mATe prayatna karavAnA badale e kaI rIte prApta thAya enA mATe prayatna karyA kare - evAo rAgAdithI dUra kaI rIte thaI zake? jene zAstrano bheTo karavAnuM mana na thAya, zAstramAM batAvelA upAyo sevavAnuM mana na thAya teone tIrthaMkarabhagavantono bheTo paNa phaLe nahi. sa. bhAvatIrthaMkarano bheTo sthApanAtIrthaMkaranA karatAM mahattvano nahi? ghaNI vAra bhAvajinathI ThekANuM na paDe ane sthApanAjinathI nistAra thaI jAya evuM bane. bhAvajinathI jeTalA AtmAo tare tenA karatAM anaguNA AtmAo sthApanAjinathI tare che. sa. AlaMbananI kiMmata nahi ? bhAvajina AlaMbana to sthApanAjina AlaMbana nahi ? AlaMbananA kAraNe yogyatA pragaTatI nathI. yogyatA pragaTelI hoya to AlaMbana kAma lAge che. e yogyatA karmalaghutAthI ane AtmAnA zuddhikaraNathI vikase che. AlaMbanane jhIlavAno bhAva hoya to AlaMbananI kiMmata. arjunane bhAvanikSepAthI kaLA siddha thaI ane ekalavya sthApanA nikSepathI kaLA AtmasAt karI. nikSepoM kAma nathI lAgato, enuM AlaMbana levAno bhAva kAma lAge che. tIrthakara bhagavantanI AjJA pALavAno bhAva haze to duniyAnA game te khUNAmAM beThAM beThAM paNa tarI zakAze. ane AjJApAlanano bhAva jo nahi hoya to samavasaraNamAM paNa taravAnuM nahi bane. para vastunA AlaMbana karatAM paNa ApaNA AtmAnI bhAvazuddhinuM AlaMbana mahattvanuM che. Azrava paNa saMvara banIne tAre te AtmAnuM AlaMbana majabUta hovAnA kAraNe ane saMvara paNa Azrava banIne DubADe te ApaNA AtmAnA AlaMbananI nabaLAInA kAraNe. A adhyayanamAM je upAya batAvyA che te ApaNA bhAvanI zuddhinA upAya batAvyA che. game teTalI sArI vastu paNa jo pArakAnI hoya to tenA para rAga nathI thato, moTe bhAge temAM udAsInatA hoya che. mAruM nathI' A bhAvanA mamatvane toDe che- A upAya vyavahAra paNa che. nAnA chokarAo koI vastu mATe jIda kare to ApaNe tene ema ja samajAvIe (100)
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ chIe ne ke "e ApaNuM nathI, phalANAnuM che.' ? ane enAthI e mAnI paNa jAya che, zAMta paNa thaI jAya che. sa. bALakamAM eTalI buddhi hoya? bALakane kahevAthI e zAMta thAya ane tame zAMta na thAo to buddhi tenI pAse che - ema kahevAya ke tamArI pAse ? temanI buddhi karatAM paNa temanI saraLatA ane AjJAMkitatA dAda mAMge evI che. ApaNe moTA thayA eTale khoTA thayA, vAMkA thayA. duSTa vicAra AvyA pachI ke aprazasta IcchAo thayA pachI e saMkalpane saphaLa banAvavA mATe mahenata karo ke TALavA mATe ? IcchAo thayA pachI kyAre maLe ?' evuM vicAravAnA badale 'kyAre A saMkalpa TaLe?' evuM vicAre to zAstra paNa kAma lAge, guru paNa kAma lAge, bhagavAna paNa kAma lAge. kAmanI dasa dazAne AdhIna thanArA potAnI dazA besADe che. AthI A kAmanI AdhInatA TALyA vinA sAdhupaNuM kaI rIte paLAya ? jenI pratye rAga thAya tenAM darzana, smaraNa, ciMtana, mananathI dUra rahevuM. mAtra strIsaMbaMdhI viSaya mATe A upAya che - evuM nathI, koI paNa viSayano rAga TALavA mATe tenAthI dUra thayA vinA cAle evuM nathI. je meLavavAnI IcchA thAya tenuM darzana-smaraNa-ciMtana-manana karavuM nathI : ATalo je niyama lo to be bhavamAM nistAra thaI jAya. game teTalA kharAba vicAro Ave paNa jo eno amala nathI karavo, e vicArone cAlanA nathI ApavI ane IcchAone saphaLa nathI karavI to enI ciMtA karavAnI jarUra nathI. paraMtu Aje rAga thayA pachI rAganuM pAtra meLavavA prayatna cAlu karIe ke rAga dUra karavA? ISTaviyoganI aratine iSTaprAptinI rati dvArA TALavAno prayatna karavo-e khoTuM che. Aje mAtra arati TALavA prayatna karAya che, rati TALavA prayatna nathI karAto. bole kharA ke rati-arati pariharuM ane TALe mAtra arati, rati na TALe e cAle? AvA prakAranI IcchA thaI ja kema - evuM vicAre to kyAMkane kyAMka bhUla thaI che - e samajAyA vinA na rahe. prAmANikatAthI AtmAne pUchI jojo ke - rAga thayA pachI tene dUra karavAnuM mana thayuM che kharuM? rAga saphaLa thAya to AnaMda thAya ke duHkha thAya? rAgano saMkalpa bhogavIne pUro karavo che ke TALIne ? sa. viSayanA tyAgathI saMkalpa dUra thAya kharo ? nAnA chokarAono saMkalpa tyAgathI ja dUra karAvo cho ne ? (103)
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. e to bALabuddhi che eTale mAnI jAya. ApaNI paNa bALabuddhi ja che ne? anantajJAnIonI apekSAe ApaNe mahAbALa chIe. temanI AjJA mujaba ApaNane khAtAM-pItAM, UThatAM-besatAM, cAlatAM, UMghatAM, ke spaMDila-mAguM karatAM ya kyAM AvaDe che? bhagavAne trIjA prahare vAparavAnuM, vihAra karavAnuM ane spaMDila bhUmie javAnuM kahyuM che - enA badale savAre ThaMDA pahore badhuM patAvI de ane bapore ArAma kare ! baporanA traNa kalAkamAM vahoravA, vAparavA ane spaMDilabhUmi javAnuM kAma kare to UMgha to kyAMya UDI jAya. sa. sAdhubhagavanto bapore ArAma na kare ? . ' je sAdhanA kare te sAdhu, ArAma kare te sAdhu nahi. zAstramAM kahyuM che ke saMyamanaukAthI bhavasaritAne taravA prayatna kare te yati. ArAma to mAtra temanA dehamAM ja hoya. bIjA koI yogamAM ArAma na hoya. rAtrinA be prahara sivAya sAdhubhagavanta. UMghe nahi. koI vAra gaMbhIra mAMdagI AdinA kAraNe apavAdapade ArAma kare to paNa temanI saMyamanI sAdhanA cAlu hoya. vihAra kalAka-e-kalAka kare bAkI makAnamAM rahyA hoya chatAM vihAramAM che ema kahevAya ne? tema bhagavAnanI AjJA mujaba divase ke rAtre nidrA lenArA sAdhubhagavantanI sAdhanA cAlu ja che - ema kahevAya. bhagavAnanI AjJA mujaba jo na sUe to jyAre jAgatA hoya tyAre ya sAdhubhagavanta sUtelA che. ema kahevuM paDe. Aje to cha kalAkanI nidrA thaI gaI hoya to paNa keTalA vAgyA che- e joine pAchA zAMtithI poDhI jAya. keTalA vAgyA che - e jovAne badale keTaluM aMtara bAkI che - te joIe to UMgha UDI jAya ne ? keTaluM che e jovAnuM ke keTaluM bAkI che e jovAnuM? tame buddhizALI cho ne ?. sa. akkala vagaranA chIe. tame jAte bolyA e sAruM thayuM. paNa sAthe eTaluM dhyAna rAkho ke koi tamane akkala vagaranA kahe to gusso na karatA. anantajJAnInI apekSAe akkala nathI ja - e yAda karAvyuM, te sAruM thayuM - ema samajIne tenA tiraskArane khamI levo. atyAra sudhI ApaNI jAtane buddhizALI mAnIne cAlyA tenA kAraNe ja ThekANuM paDyuM nathI. have ApaNI jAtane bALa mAnIne vItarAgaparamAtmAnI AjJA mujaba jIvatAM zIkhI levuM che. bhagavAna je je kahe, je je upAyo batAve tene ApaNI akkala calAvyA (104)
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinA svIkArI levA che-ATaluM jo samajAi jAya to alpa samayamAM paNa ghaNuM sAdhI zakAya - evuM che. sAdhudharmanI zarUAtamAM ja adhRti thai jAya ane tethI dharmamArgathI pAchA pharI na javAya e mATe A adhyayanamAM adhRtine jItavAno upAya vistArathI batAvyo che. utkaTa koTinA AcAra pALatI vakhate adhIrAi thAya evuM navA mATe banI zake evuM che. A adhyayana evuM che ke jemAM AcAranuM varNana nathI, cAritradharmamAM sthira kevI rIte thavuM te mATenI ja vAta AmAM jaNAvI che. anAdithI A saMsAramAM du:kha ja veTheluM hovA chatAM eno abhyAsa paDyo nathI ane sukha lagabhaga bhogavavA maLatuM na hovA chatAM teno abhyAsa jaLavAi rahyo che A vicitratA sukhanA roga ane duHkhanA dveSanA prabhAve sarjAi che. duHkhamAM arati TALavA mATe duHkha veThI levA sivAya bIjo upAya nathI. zrI araNika muninuM dRSTAnta yAda che ne ? uSNapariSahathI akaLAine ghare gayA. enA kAraNe mAtAne gAMDI thaine pharatI joine potAnA akRtyano bhAre paracAttApa thayo. mAtAnA kahevAthI pharI dIkSA lIdhI. lAMbA kALa sudhI dIkSA pALI zakavA samartha na hovAthI dIkSA letAMnI sAthe aNasaNa karyuM. te paNa vRkSanI chAyAmAM nahi, dhagadhagatI zilA para ! je uSNapariSahathI hAryA te ja pariSahane jItI kevaLajJAna pAmyA. du:kha samajIne bhogavatAM duHkhamAM samAdhi maLe che, duHkha TALIne nahi. jyAM sudhI dharmAtmAo ATaluM nahi zIkhe tyAM sudhI temano karelo dharma eLe javAno. A gAthA roja gokhAvIe chatAM saMyamamAM aratinI phariyAda cAlu ja che ne ? navAne adhRti thAya - e to samajyA, paraMtu jUnA paNa duHkhamAM AMsu pADe ane sukhanI AzAmAM jIve to ATalAM varasomAM karyuM zuM - ema pUchavuM paDe ne ? sAdhubhagavantonuM mana koi kAraNe saMyamamArgamAMthI bahAra jAya to tarata ja tene mArgamAM lai AvavA mATe abhyantara - Antarika upAya cothI gAthAmAM batAvIne have te mATenA bAhya upAya pAMcamI gAthAthI jaNAve che AyAvayAhi caya sogamallaM kAme kamAhi kamiyaM khu dukkhaM / chiMdAhi dosaM viNaeja rAgaM evaM suhI hohisi saMparAe // 2-5 // saMyamamArgamAMthI bahAra nIkaLelA manane mArge sthApana karavA mATe 'AtApanAne grahaNa kara !, sukumAratAno tyAga kara ! kAmonuM atikramaNa kara ! tethI du:kha atikrAnta ja che. dveSane chedI nAMkha ! ane rAgane dUra kara !.... A pramANe karavAthI tuM saMsAramAM (105)
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhI thaIza." A pramANe A pAMcamI gAthAno artha che. ApaNe pahelAM joI gayA ke nikAcita karmonA udaya vagerenA kAraNe koI vAra sAdhubhagavantonuM mana saMyamamAMthI asaMyamamAM jAya che. emAM paNa sukhazAliyApaNuM mukhyapaNe nimitta banatuM hoya che. e sukhazIlatAne dUra karavA mATe anantajJAnIoe parISahone nirantara sahana karavAno upadeza Apyo che. temAM sauthI pahelAM AtApanA levAnuM jaNAvyuM che. enAthI mAMsa ane carabI sukAya che, zarIra kRza bane che, jethI zarIramAM udbhavatA vikAro zAMta thAya che. ahIM gAthAmAM AtApanA levAnuM jaNAvyuM che-eno artha e nathI ke eka ja pariSaha sahana karavAno. graho tajJAtIyapraNam A nyAye uSNapariSahanI sAthe bIjA badhA ja pariSaho sahana karavAnuM jaNAvyuM che. prayoga bhale vizeSano karyo hoya, tAtparya sAmAnyamAM che. koI eka pariSahano ullekha karyo hovA chatAM dareka prakAranA pariSaha veThavAnuM kahyuM che. ThaMDI, bhUkha, tarasa vagere aneka prakAranAM kaSTo veThIne jANe zarIra para atyAcAra gujAravo che. manane sthira karavA mATe abhyantara prayogonI sAthe bAhya prayogo paNa karavA paDe. jema bhUta vaLage to maMtra-jApa vagere abhyantara prayogonI sAthe lIMbumaracuM-dhUpa-dIpa vagere dvArA bAhya prayogo paNa karo ne? tevI rIte A rAganuM bhUta kADhavA mATe bAhya upacAra paNa karavAnA. tame chokarAo mATe AvA bAhya prayoga karo ne? cAmaDI ukhaDI jAya e rIte bAhya prayogo karo ne jAta mATe kazuM nahi? chokaro khoTuM kare to pApa lAge ke bApAne paNa lAge ? eka davA kAma na lAge to bIjI, bIjI kAma na lAge to trIjI davA lo ne? e rIte ahIM paNa eka parISaha rAgane jItavA kAma na lAge to bIjo, bIjo kAma na lAge to trIjo..... ema aneka prakAranA pariSaha veThe to chevaTe rAga dUra thayA vinA na rahe. A rIte pariSaho sahana karavAthI sukhazIliyApaNuM dUra thAya che. duHkha sahana karIe to kudaratI rIte ja sukhanuM arthapaNuM jatuM rahe che, zarIra khaDatala bane che ane tethI sukumAratAno tyAga thAya che. sukha ja mAphaka Ave ane duHkha to saheja paNa phAve nahi: AvI jAtanA svabhAvane sukumAratA kahevAya che. sukumAratAnA kAraNe, ApaNe kadAca rAga na karIe topaNa sAmI vyakti ApaNI pratye rAga kare. pariNAme ApaNane aniSTa thayA vinA rahetuM nathI. tethI sukumAratAno tyAga karavAnuM jaNAvyuM che. AtApanA levAthI zarIranA mAMsalohI sukAI jAya, lAvaNya-sauMdarya-varNa badhuM ja khalAsa thaI jAya, bAMdho ekavaDo thaI jAya... tenA kAraNe kAcopoco rAga (sAmAno) hoya to tarata osarI jAya. baLadevamuni potAnA rUpamAM strIo Asakta (106)
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che evuM jANIne gAma choDIne jaMgalamAM jatA rahyA. tyAM khAvAnuM koNa Apaze, nirdoSa AhAra kevI rIte laizuM.... vagere koi paNa jAtanI ciMtA na karI. kevaLa rAgane dUra karavA mATe prayatna karI lIdho. sukumAratAnA kAraNe bIjAne paNa kAmecchA thAya mATe teno tyAga karavo che. - sa. bhUla strInI ane daMDa ApaNane ? ja garama svabhAva agnino che paNa sAvadhAnI ApaNe rAkhavAnI ne ? strI to agni karatAM ya bhayaMkara che. viSayo ThAre nahi, viSayo to bhavobhava bALavAnuM kAma kare. kulavAlaka munie kevuM kAma karyuM ? AcAryabhagavanta pratye dveSa hovAthI parvata uparathI UtaratI vakhate pAchaLathI temane mAravA mATe temanI para zilA gabaDAvI. eno avAja sAMbhaLatAM ja AcAryabhagavanta sAvadha thai gayA, be paga pahoLA karI nAMkhyA tenI vaccethI zilA jatI rahI, pote bacI gayA. te vakhate kulavAlaka munine kahyuM ke - tAruM strIthI patana thaze. AcAryabhagavantanuM vacana khoTuM pADavA mATe strInuM darzana paNa na thAya tevI jagyAe jaine rahyA. chatAM chevaTe vezyAnA yoge patana pAmyA ne ? kAraNa ke viSayono svabhAva che ke ApaNe sAvadha na rahIe to bALyA vagara na rahe. sa. mayaNAe ThAryA ne ? 1 mayaNAsuMdarIe ThAryA te potAnI ane zrIpALa mahArAjAnI uttamatAnA yoge. AvI strI maLyA pachI paNa tene jatI karavA taiyAra thayA, potAnI rogiSTha kAyAnA saMsargathI enuM sauMdarya haNAya nahi te mATe sAmethI AvelI strIne jatI kare - e zrIpALamahArAjAnI mahattA kevI haze ? bhagavAnanA mArgamAM sthita thayelA hoya to strIya ThAre ane puruSaya ThAre. bAkI to puruSa paNa bALe ane strI paNa bALe. dharma pAmelAM, viSayanI bhayaMkaratA samajelAM strI-puruSa parasparane ThAre. paraMtu eTalAmAtrathI viSayonI mArakatA nAza nathI pAmatI. AthI viSayonI icchA nAza pAme te mATe AkarA upAyo sevavA ja paDaze. zarIra jotAMnI sAthe kAMti ke ojasa vagaranuM lAge evuM banAvavuM che. viSayanI Asakti dUra karavA zarIrane evI rIte keLavavuM che ke jethI viSayo upara koi jAtano rAga na rahe. zarIrane evuM kurUpa banAvavuM che ke jethI saMyama sacavAi jAya. sanatyumAra cakravartI jevuM rUpa hoya to saMyama sacavAya ke dhannAkAkaMdI jevuM banAvIe to saMyama sacavAya ? (107)
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. AtApanAthI komaLatA jAya ? taDakAmAM majUrI vagere karanArAnA hAtha-paga joyA che ? kevA kaThora sparzavALA hoya che ? ApaNA hAtha-paga dabAve to cholAi jAya evA hoya. eka vAra AvA ja eka bhAie rAtre aDadhA kalAka sudhI AcAryabhagavantanA paga dabAvyA. savAre upAdhyAyajI mahArAje joyuM to sAhebanA paga cholAi gayA hatA. AcAryabhagavanta paga dabAvavAnuM paNa na kahe ane paga cholAya e rIte dabAvatA hoya to nA paNa na pADe. sa. e mahApuruSa hatA ne? na tamAre jalasA karavA che mATe temane mahApuruSa kahevA che ne ? ApaNA jalasA jaLavAtA hoya to bIjAne mahApuruSa kahevA taiyAra thavuM ane ApaNA jalasA jatA hoya to mahApuruSane gALa ApavI - A nIti sArI nathI. guNa nathI gamatA ane sukha ja game che, eno A pratApa che. AcAryabhagavanta na bolatA hoya to ApaNe kai rIte bolAya - evuM vicAravAnA badale e to mahApuruSa hatA mATe na kahe ApaNe to kahevuM paDe.... evuM vicAre to sudhAro kyAMthI thAya ? Aje amArAM sAdhusAdhvI to cAlAka che. sArA paga dabAvanAra maLe to tene vAte vaLagADe. tene rasa paDe te mATe tenA aMgata jIvana aMge pUche. kAraNa ke vAte vaLage to page vaLage ne ? AvI sukhanI lAlasAvALA sAdhupaNuM kai rIte pALI zake ? AjanA dharmAtmAnuM A lakSaNa che ke icchA thayA pachI tene mAravA ke haThAvavA mATe prayatna na kare, tene paripUrNa karavA mahenata kare. sa. zrAvaka potAnA mobhA pramANe rUparaMga rAkhe ne ? viSayanI Asakti thAya ke vadhe evA rUparaMga zrAvaka na rAkhe. kAraNa ke zrAvakane sAdhu thavuM che. ahIM tame zenA mATe AvyA cho ? sAdhu thavA mATe ja ne ? ja sa. kaMika pAmavA mATe. kaMika pAmavA mATe ke badhuM ja pAmavA mATe ? ame paNa tamane dezanA saMbhaLAvIe te kaMika pamADavA mATe nahi, sAdhu banAvI mokSe pahoMcADavA mATe saMbhaLAvIe chIe. vepArI dukAna khole to badhuM vecavA mATe ke thoDuM ? dukAnadAra AvelA grAhakane paNa sauthI kImatI vastu pahelAM batAve ne ? pachI e posAya evI na hoya to bIjI (108)
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ batAve ne ? ema amArI paNa icchA tamane sAdhu banAvavAnI che. viSayecchA thatAMnI sAthe ja kyAM maLaze - e nathI pUchavuM. kevI rIte jaze, kevI rIte TALI zakAze - te jevuM che, vicAravuM che. sa. AvI IcchA pApanA udaye thAya ne? AvI IcchA thayA pachI tene haThAvavAnuM mana nathI e mahApApodaya kahevAya. Aga lAge, sarpa karaDe ke roga thAya to pApodaye ja thAya ne? tyAre zuM karo ? kADhavA mATe prayatna karo ne ? te paNa kevo? Aga lAge to uparathI paNa kUdIne nIce paDo ne ? roga thAya to karoDono phUleTa-baMgalo choDIne paNa haoNspiTalamAM jAo ne? tevI rIte ahIM paNa nakkI karavuM che ke zarIranuM je thavAnuM hoya te thAya paNa viSayAsaktine paripuSTa nathI karavI. sa. viSayAsaktithI mohanIyakarma naDe paNa AtApanA levAthI to azAtA vedanIya naDe ne? - azAtAdanIya naDe nahi, bhogavAI jAya. azAtA vedanIyane bhogavIne pUrI karavI e ja upAya che. samasta dvAdazAMgI pheMdI vaLo, azAtA bhogavavI nahi evo pATha kyAMya nahi maLe. ane nAnAmAM nAno graMtha hAthamAM lezo to paNa temAM mohanIyane mAravAnI ja vAta haze. mohanIyane mAravAnA upAya zAstramAM maLaze paNa azAtAne dUra karavAnA-TALavAnA upAya zAstramAM na maLe. kevaLIbhagavantane paNa azAtAno udaya hoI zake, to ApaNane hoya emAM ATalI hAyavoya zuM? je azAtA mArgAnusAritA, samyagdarzana, dezavirati, sarvavirati ke kevaLajJAnane na aTakAve tenI pAchaLa hAtha dhoIne paDyA chIe ne ? azAtAno udaya thAya to ciMtA karavAnI jarUra nathI, puNyano udaya thAya to ciMtA karavAnI jarUra che. samakitIne duHkha Ave enI ciMtA na hoya, sukha maLe tyAre ciMtA thAya. viSayo maLyA pachI tenA vikAra sAthe manane na joDe e samyakatvano prabhAva che. AnuM ja nAma Indriyono pratyAhAra. ApaNI indriyonI lagAma ApaNA hAthamAM che kharI? sArathi avadamana jeTalI kaDakAIthI kare te rIte ahIM indriyonuM damana karavuM paDaze. jene mokSa tarapha ratha laI javo hoya teNe Indriyo para lagAma rAkhavI paDe ne? viSayonuM smaraNa thAya athavA - puNyathI viSayo maLI jAya to teno tyAga karavA, tenI icchAne niSphaLa banAvavA je karavuM paDe te karavAnI chUTa che, paNa viSayono bhogavaTo nathI ja karavo. (19)
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. puNyodayathI mosaMbIno rasa maLyo, pI lIdho, vAta pUrI thaI gaI! nA bhAI nA ! vAta pUrI nahi, zarU thaI. Aje maLI gayuM kAle koNa Apaze, kevI rIte maLaze tenI anuprekSA zarU thavAnI. viSayanA tyAgathI icchA mAravI che ke bhogathI ? eka vArano viSayano bhogavaTo viSayanI anuprekSA zarU karAve. jeo IcchA pUrI karIne IcchA zAMta karavA Icche che teo baLatA agnimAM ghI nAMkhIne tene olavavAno prayatna karanArA jevA che - e pramANe zAstramAM kahyuM che. smazAnabhegA thavAno vakhata Avyo che, have viSayanI vAto baMdha karavI che. viSayanA bhogavaTAthI viSayanI zarUAta thAya che. viSayono tyAga karavAmAM Ave to ja IcchAo mAravAnuM zakya banaze. Aje UgatAMnI sAthe viSayecchAne dabAvI nahi tenA kAraNe ApaNI avadazA thaI che. badhI IcchAo paga nIce dabAvavAnI hatI tenA badale mAthe caDhAvI mATe ja Aje viSayono viya pUro thato nathI. Aje gRhastho paNa pote to tAjuMsvAdiSTa vApare ane pAchA bIjAne ya salAha-sUcana kare ke tAjuM nahi vAparo to Arogya bagaDaze. jene sAdhu thavuM hoya tenI najara Arogya upara hoya ke guNo upara ? Aje Arogya bagaDaze - e samajAya paNa sAthe jIbha bagaDI gaI che - e yAda na kare! Aje sAdhusAdhvI paNa ArogyanI ciMtA kare ke guNonI? mohanIyane dUra karavA mATe AvelA azAtAne dUra karavA maMDI paDyA hoya to mAnavuM paDe ne ke lakSya cUkI gayA che? ahIM je kAMI vAta cAle che te sAdhusAdhvInI kharAbI batAvavA mATe ke temanI pratye napharata pedA karavA mATe nathI, duSTa AcArothI jAtane bacAvI levA mATe A vAta che. AyurvedamAM rogInAM lakSaNa batAvyAM hoya te rogInI niMdA nathI ne? ahIM koInI paNa niMdA ke TIkA karavAno Azaya nathI. zAstramAM jaNAvelA doSo ApaNAmAM che ke nahIM te vicArI levuM. tame jAte vAMco ke jAte samajo to amAre kAMI kahevuM nathI. je pATiyuM vAMcIne mArge cAlatAM hoya tene kAMI kahevuM na paDe ne? AvI rIte AtApanA levAthI ane sukumAratAno tyAga karavAthI pAMce ya iMdriyonA viSayono tyAga saraLa bane che. samartha jJAnI, darzanI ke cAritradhara mahAtmAo paNa A upAyonuM sevana karatA hoya che. jyAre ApaNe to jJAna, darzana, cAritramAM Dagale ne pagale skUlanA pAmIe chIe tethI ApaNe to sukumAratAno tyAga avazya karavo paDaze. eka vAra AcAryabhagavate kahyuM hatuM ke Aje sAdhusAdhvI dIkSA letAnI sAthe siddhayogInI jema varte che. dIkSA lIdhA pachI to kaSTakArI sAdhanAnI zarUAta (110)
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che. enA badale ahIM AvyA pachI anukULatAnI zodhamAM nIkaLI paDe-te kaI rIte cAle ? sAdhupaNAmAM je anukULa hoya te zodhavAnI vAta ja na hoya. AgaLa vadhIne je maLyuM hoya te vAparI levAnI ya vAta nathI, je (bhagavAne) kahyuM hoya te vAparavAnuM che. abhakSya ke apeya na hoya, akathya na hoya topaNa bhagavAna nA pADe te na levAya. bhagavAne arasa-nIrasa AhAra levAno kahyo che. arasa eTale je kudaratI rIte ja arucikara na bhAve evuM) hoya che. ane nIrasa eTale rucikara banI zake evuM hovA chatAM je besvAda hoya che. kariyAtuM arasa AhAramAM gaNAya ane sAkara vagaranI cA ke mIThA vagaranI dALa nIrasa AhAra kahevAya. kUragaDu muni bhUkha asahya lAgavA chatAM bhAta lAvatA. te paNa kevA ? jovA ya na game tevA. grAhya ane tyAjyamAM viveka karavAnI jarUra che. je grAhya lAge teno tyAga karavo ane je tyAjya lAge tene grahaNa karavuM. jeo yatheSTa - anukULa AhAra vAparavA TevAyelA hoya teo tyAga na karI zake. anukULa viSayo vAparavAthI zarIra sukumAla bane ke khaDatala? game tevA bApA hoya ke dIkarA hoya : sAdhupaNAmAM AvIne zarIrane kase nahi te na cAle. zrI AryarakSitasUri mahArAje bApAne dIkSA ApI ane prayatnavizeSa paNa gocarI jatA karyA ne? jene mulAyama vastra ane garamAgarama vastu joItI hoya te pariSaha na veThI zake, tevAnuM patana jaladI thAya. araNikamuninuM patana A sukumAlatAnA kAraNe ja thayuM ne? bApA sAthe dIkSA lIdhI hatI. bApA gocarI lAvI ApatA. tethI pariSaha veThavAno abhyAsa na paDyo. acAnaka bApA kALadharma pAmyA. be divasa to sAthenA sAdhuoe gocarI lAvI ApI. trIje divase sAthe laI gayA. taDako veThAyo nahi. uSNapariSahathI hAryA, tethI patana pAmyA. kAma karavAno abhyAsa na pADyo hoya to patana thAya-e samajAya che ne ? kumaLI vaya jovA na besAya. kAma karIne zarIra karyuM hoya to patanano vakhata na Ave. kaSTa velyA vagara duHkhamAM samAdhi maLaze nahi ane duHkhanI asamAdhi TaLaze nahi. jene narakanAM jevAM duHkho bhogavavAnI taiyArI hoya tene sAdhupaNAmAM lAvavA. jene duHkha TALavuM hoya evAne ahIM AvavA devA nahi. vadhAre duHkha bhogavavA taiyAra hoya tevAne dIkSA ApavI. dIkSA pALavA mATe komaLatAno tyAga karavo paDaze, anukULa viSayono paNa tyAga karavo paDaze, ane kaThoratA lAvavI ja paDaze. bhagavAna paNa saMyamamAM kaThora hatA. ' have ahIM ziSya zaMkA kare che ke anukULa viSayo svarUpa kAmano tyAga karavAno upadeza zA mATe Apo cho ? A saMsAramAM je kAMI sukha che te A anukULa viSayonA (111)
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNe ja to che. AthI enA nirAkaraNamAM jaNAve che ke - anukULa viSayonA tyAgathI duHkhone aMta Ave che. zabdAdi viSayo duHkhanuM ja kAraNa hovAthI du:kharUpa che. viSayonuM atikramaNa je kare che arthA viSayone je oLaMgI gayo che te duHkhone ? ja oLaMgI gayo che. je viSayomAM paDyo te duHkhamAM paDyo - ema samajI levuM. viSayothI duHkha Ave che. viSayo jAya to kAraNa javAthI kArya-duHkha paNa jatuM rahe che. kAma e duHkhanuM prabhavasthAna (utpattinuM sthAna) che. anukULa viSayonI prApti e duHkhanI utpattinuM sthAna che - evuM lAge che ? ke sukhanuM sAdhana lAge che ? viSayonI Asakti ja duHkhanuM kAraNa che - e samajavAnuM ja kharekhara to agharuM che. je divase ApaNane e samajAze te divase ApaNane A saMsAramAM koI rAkhanAra nathI. anantajJAnIoe duHkhane kAmaprabhava (viSayonI IcchAthI utpanna thanAra) varNavyuM che. jyAre ApaNe kAmanA abhAvamAM duHkha mAnIe chIe. taddana ja viruddha koTinI e mAnyatA che ne? e mAnyatA phare nahi tyAM sudhI ApaNe ApaNA hitane sAdhI zakIzuM nahi. viSayo duHkhanuM kAraNa che ke vartamAnamAM duHkha TALIne sukha ApanAra che? sa. vartamAnamAM viSaya maLe to AnaMda thAya ne? e AnaMda vastunA bhogavaTAno nathI, icchAnI pUrtino AnaMda che. viSayanA bhogamAM sukha che ja nahi. jo icchAnI kSaNika paNa tRpti na thAya to viSayano bhoga hovA chatAM AnaMdano anubhava nathI thato : A vastu to anubhavasiddha che ne ? A IcchApUrtinuM sukha paNa tyAM sudhI che ke jyAM sudhI bIjI IcchA UbhI na thAya. eTale vastutaH viSayanA bhogamAM paNa sukha nathI ane IcchAnI pUrtimAM paNa sukha nathI. sukha mAtra IcchAnA abhAvamAM che. sukhanI IcchAne AdhIna thaIne je pravRtti karAya che te mohajanya pravRtti che jyAre IcchAnI uparavaTa thaIne, IcchAno nirodha karIne je pravRtti karAya che te mohanA kSayopazamajanya pravRtti kahevAya. tevA prakAranuM viziSTa koTinuM tathAbhavyatva hoya to vAta judI. bAkI to anukULatAnuM arthapaNuM duHkhI banAve, banAve ne banAve ja. kAmanA bhogavaTAthI asamAdhi vadhe che ane duHkhane bhogavI levAthI samAdhi maLe che. puNyanA udayathI maLeluM sukha paNa bhogavavA jevuM nathI - evuM AcAryabhagavanta kahetA hatA te A AzayathI ja kahetA hatA. puNyathI maLeluM sukha bhogavavA besIe to duHkha Ave che. Ama chatAM Aje ApaNe sukha bhogavavA ane duHkha TALavA mATe ja rAtadivasa mathIe chIe tenuM kAraNa sukha (112)
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparano rAga ane duHkhano dveSa che. AthI ja gAthAnA uttarArdhamAM dveSane chedavAno ane rAgane dUra karavAno upadeza Apyo che. pratikULa viSayo pratyeno dveSa ane anukULa viSayo pratyeno rAga ja ApaNA samagra saMsAranuM mULa che. e dveSa ane rAgano anta karavAthI ApaNA du:khano anta Ave che ane tethI A saMsAramAM ja sukhanA anubhavano prAraMbha thAya che-e vAta 'E muThThI hohiti saMvaraNa' A gAthAnA chellA pAdathI jaNAvI che. dveSa e amUrta vastu hovAthI tenuM talavArAdithI chedana karI zakAya ema nathI. AthI ahIM dveSanA pariNAmane dUra karavo - e ja dveSanuM chedana che. du:khamAM je asamAdhi thAya che te duHkhanA kAraNe nathI thatI, duHkha uparanA dveSanA kAraNe thAya che. AthI asamAdhi TALavA mATe du:khane TALavAnI jarUra nathI, dveSane TALavAnI jarUra che. ane dveSa TALavA mATe najIka javuM paDe. jenI sAthe samAdhAna karavuM hoya tenI pAse javuM paDe ne ? du:khanI sAthe samAdhAna karavuM haze to tenI pAse javuM paDaze. mokSe javuM haze to duHkhanI prIti keLavyA vagara nahi cAle. duHkhanI prIti mokSe pahoMcADe che ane sukhanI prIti narakAdimAM lai jAya, saMsAramAM rakhaDAve. bhagavAnane caMDakauzikanI pAse javAnI lokoe nA pADI topaNa bhagavAna gayA, anAryadezamAM paNa sAme cAlIne bhagavAna gayA. upasargo ane parISahonI sAme gayA. sAme cAlIne javuM tenuM ja nAma dveSa TALavo. sAdhucaryA kaho ke kaSTa kaho banne eka ja che. AthI ja kahyuM che ke 'STAya rIkSA / ' du:khamAM asamAdhi dveSanA kAraNe thAya che. Ama chatAM Aje dveSane dUra karavA mATe upAya batAvavAnA badale duHkha TALavA dvArA asamAdhi TALavAno dhaMdho sAdhusAdhvI lai beThA che. sAdhunA vAsakSepathI jo tAva jato hoya to e sAdhu potAno ja tAva na kADhe ? Aje maMtrataMtra dorAdhAgA karanArA sAdhuo potAnI ane potAnI pAse AvelAnI rAgadveSanI pariNatine vadhAravAnuM kAma kare che. dveSa TALavA mATe du:khano pratIkAra nathI karavo. du:kha sAmethI UbhuM na karI zakAya e bane, AveluM duHkha bhogavI na zakAya to tene haLavuM karIne bhogavIe - e ya bane, paNa du:khano pratIkAra nathI karavo. unALAmAM savAre gocarIe jAya ane ziyALAmAM bapore gocarIe jAya - e na cAle. A rIte dveSa na TaLe. unALAmAM bapore javAnI Teva pADe ane ziyALAmAM savAre javA mATe taiyAra thAya to dveSa jItI zakAya. na je sukha choDIne duHkha veThavA taiyAra thAya te dharma karI zake. enA badale Aje dharma karatI vakhate paNa duHkha paDavuM na joie ane sukha maLavuM joie : AvI apekSA paDI che ne ? kheDUto paNa ApaNA karatAM DAhyA che, kAraNa ke teo bIja vAvyA pachI (113)
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLane Icche che. jyAre ApaNe to vAvatI vakhate ja phaLa khaMkherI levA mATe tatpara chIe ne ? dharmanA phaLa tarIke jeo saMsAranA sukha mAMge che teo to bhUMDA ja che, paraMtu jeo dharma karatI vakhate ja sukha bhogavI levAnI ceSTA kare che teo to temanA karatAM ya bhUMDA che. jeo dharma karatI vakhate paNa sukha ja bhogavI le temanA nasIbamAM zuM bace? duHkha ja bAkI rahe ne? dharmathI sukha maLe - e vAta sAcI, paraMtu jeNe dharma karatI vakhate sukha bhogavyuM na hoya tene ane jene sukha bhogavavAnuM mana na hoya tene maLe. bIjAne dharmathI sukha na maLe ane kadAca maLe to ya na maLyA jevuM thAya. je sukhathI dUra bhAge e ja du:khanI najIka jaI zake. taDakAnI najIka javA mATe chAMyaDAnuM sukha choDavuM paDe ne ? sukhano rAga mAryA vinA duHkhanI najIka nahi javAya ane te vinA duHkhano dveSa nahi TaLe. mATe chindrAdi to pachI viUjJa rA kahyuM. lAge che ne ke pado kramasara vyavasthita goThavyAM che. A rIte arthanA upayogapUrvaka kramabaddha A sUtra bolatA hoIe to mananA pariNAma sAthe meLa jAme. atyAre ApaNe roja A sUtra bolatA hovA chatAM A rIte bolatA nathI tethI bhagavAnanI vAta ApaNA haiyA sudhI pahoMcatI nathI. jo A pramANe bolIe to zAstrakAro je kahevA mAMge che te samajI zakIe, AcarI zakIe, ne AtmasAt banAvI zakIe. A badhuM jo gamI jAya to jiMdagIbhara ahIM(sAdhupaNAmAM rahevAnuM mana thAya ne? roja sAMbhaLavAnuM bane to mananA pariNAma svastha bane, rAgadveSanI pariNati ghaTI jAya. eka vAra duHkhano dveSa TaLe ane sukhano rAga mare pachI A saMsAramAM kAMI duHkha che kharuM ? A adhyayanamAM rAgadveSane mAravA mATenA upAya batAvyA che. rAgadveSane mAryA vagara cAle evuM nathI - evuM jene lAge tenA mATe A upAya che. AjanA dharmAtmAonuM lakSaNa kaho ke dUSaNa kaho te e che ke teo pravRtti sudhAravA mATe mahenata kare che paNa rAgadveSa TALavA mATe mahenata nathI karatA. tenA kAraNe pravRtti sudharavA chatAM mukti maLatI nathI. dharma keTalo karyo e mahattvanuM nathI, dharma karatI vakhate rAgadveSanI pariNati keTalI TaLI e mahattvanuM che. ahIM rAga TALavA mATe je AtApanA levAno ane sakumAlatAno tyAga karavAno upAya batAvyo che e upAya Akaro lAge to chevaTe saMyama choDIne gharabhegA thavAnI IcchA jAge ne ? have evAne kaI rIte sthira karavA e AgaLanI gAthAthI jaNAve che. dardI davA mAMgavA Ave ane davA ApIe to ghaNA dardI kahe ne ke A davA mAphaka Ave evI nathI, evuM ahIM paNa bane ne ? (114)
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. kharekhara mAphaka na AvatI hoya to ? mAphaka na Ave to zarIra keLavavuM paDaze. je roganI je davA hoya te ja levI paDe ne ? pAvara vadhAre hoya to zarUAtamAM ochA pAvaranI laIe, ADa asara na thAya mATe sAthe bIjI davA laIe, pathya pALIe. meleriyAnI davA mAphaka na Ave to thoDI laIne paNa koThe pADI do ne? viSakanyAnuM AliMgana karAvIne zatruo mArI na nAMkhe e mATe cANakya caMdraguptane viSa Apato hato. roja thoDuM thoDuM viSa le to viSa paNa koThe paDI jAya. sa. caMdraguptane khabara hatI ? khabara hatI, chatAM dalIla karyA vinA laI letA. guru viSa Ape to ya vAparI jAya evA e ziSya hatA. gurapAtaMtrya mATe caMdragupta ane cANakyanuM daSTAnta kAyama mATe yAda rAkhavuM. "Arya je kare te mArA hitamAM che Avo bhAva cANakya mATe caMdraguptanA haiyAmAM kAyama mATe hato.Aje 'gurubhagavaH je kahe, je kare te mArA hita mATe ja che Avo pariNAma che? ATaluM pAtaMtrya keLavavAnI taiyArI hoya to ja sAdhupaNAmAM AvavuM, bAkI utAvaLa karavAnI jarUra nathI. je gurubhagavAnuM kahyuM mAnavA taiyAra na hoya tene dIkSA kaI rIte apAya ? viSakanyA mArI na nAMkhe te mATe caMdraguptanuM zarIra keLavI ApavAnuM kAma cANakya karyuM hatuM. AvA gurumahArAja maLe to ApaNane game kharA ? sAdhupaNAnA kaThoramAM kaThora AcAra pALI zakAya, pariSahaupasargo veThI zakAya, game tevA upadravo sahI zakAya - tevI rIte zarIra keLavAve to game kharuM ? virAdhanAnA kAraNe ApaNe pApa na karI besIe e rIte zarIra keLavAya - evo prayatna gurubhagavanta kare to sAruM ja che ne ? duHkha to veThavuM ja paDaze. na mAphaka Ave evuM paNa vAparavuM paDaze - e sivAya vistAra nahi thAya. savAranuM banAveluM sAMje TATuM thaI gayuM hoya, jovuM ya na game - evuM paNa mana bagADyA vinA vAparavuM paDe. sa. evuM bane kharuM? ke mAtra amane utsAhita karavA mATe kaho cho ? nA bhAI nA, veDyuM che mATe kahIe chIe. tame tamAre maLeluM khaMkherI levAmAM mazagula cho ane nahi maLelAnI AzAmAM maro cho mATe AnI kalpanA nathI AvatI. javAnuM kyAM che e nizcita karyuM nathI ane prayANa cAlu che ne ? koI pUche ke kyAM javuM che ? - to zuM kaho ? (115)
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. mokSamAM! saMsAramAM rahevuM nathI ane sAdhupaNAmAM javuM che - e to bolatA ja nathI. . sIdhuM mokSamAM emane ema thoDuM javAze? pahelAM saMsAra choDavo paDaze, sAdhupaNuM levuM paDaze, e paNa sArI rIte pALavuM paDaze ane nahi jevAM nimittomAM sAdhupaNAthI patana na thaI jAya tenI takedArI rAkhavI paDaze. AthI ja ahIM strImAM Asakti thayA pachI samasta sAdhupaNuM choDI javAnI taiyArIvALAne sthira karavA mATe upadeza Apyo che. sa. eka vAra choDyA pachI pAchI IcchA kema thAya ? eka vAra roga gayA pachI pAcho kema Ave che? eka vAra jamI lIdhA pachI pAchI bhUkha kema lAge che? eka vAra UMgha UDI gayA pachI pAchI kema Ave che ? ekavAra paisA maLyA pachI jAya che kema? pramAda sevo, sAvadhAnI na rAkho, TakAvavA mATe prayatna na karo mATe ja ne ? te ja rIte ahIM paNa samajI levuM. ApaNe to e vicAravuM che ke tevA prakAranA karmodaye patanane abhimukha thayelA sAdhune bacAvavA mATe ahIM upakArI mahApuruSoe pUrato prayatna karyo che. paDatAne paDavA de - e karuNA nathI, paDatAne bacAvI levA - e sAcI karuNA. dardI davA karavAnI nA pADe, moDhethI davA jatI na hoya, TakatI na hoya to chevaTe bAhya upacAra paNa karo ne? zarIramAM soMya khosIne lUkojhanA bATalAmAM davA nAMkhIne paNa bacAvavA prayatna karo ne ? te rIte ahIM paNa upakArI mahApuruSo patanane abhimukha thayelAne kaThora anuzAsana dvArA paNa saMyamamAM je rIte sthira kare che te jaNAve che - pakkhaMde jaliyaM joI dhUmakeuM durAsayaM / necchaMti vaMtayaM bhottuM kule jAyA agaMdhaNe // 2-6 // jemAMthI dhumADo nIkaLI rahyo hoya, duHkhe karIne jene abhibhUta (zAMta) karI zakAya evA ane jvALAothI bhaDake baLatA evA agnimAM pravezavAnuM agaMdhana kuLanA sarpo pasaMda kare che paraMtu vamI nAMkhelA viSane grahaNa karavA IcchatA nathI. A pramANe chaThThI gAthAno artha che. Azaya e che ke sarve be prakAranA hoya che. keTalAka sarpe daMza dIdhA pachI mAMtriko vagerenI vidyAthI AkRSTa thaIne mAMtriko pAse Ave che tyAre daMza dIdheluM viSa pAchuM cUsI levA athavA to jvALAonA samudAyathI bhayaMkara evA agnimAM pesavAnuM jaNAve che. e sAMbhaLIne je gaMdhanakuLanA sarpo hoya che (116)
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ teo agnimAM baLI maravAnA bhaye vaseluM viSa pAchuM cUsI le che. jyAre agaMdhanakuLanA sarpo abhimAnI hovAthI baLatA agnimAM praveza kare che paNa vamelA viSane pAchuM cUsatA nathI. A rIte tiryaMcagatimAM rahelA paNa jo abhimAnamAtrathI jIvitanI AzA mUkI marI javAnuM pasaMda kare che, paNa vamelA viSane grahaNa karavAnI IcchA karatA ja nathI to huM zrI jinavacanano jANakAra thaIne vamelA bhogone pharI kaI rIte grahaNa karuM ? enA karatAM to marI javuM sAruM !... A pramANe vicArIne sAdhubhagavanto potAnA manane saMyamagharamAMthI bahAra jatAM rokI rAkhe che. je pratijJA aMgIkAra karI teno bhaMga, prANa kaMThe Ave to paNa nathI karavo - ATaluM nakkI rAkhe teno vistAra thayA vinA na rahe. je choDyuM te kAyama mATe choDyuM - ema samajavuM. mAtApitA, patnI, putra, sagAsaMbaMdhI parivAra, paiso vagere choDyA pachI, tenA pratyenuM mamatva mUkyA pachI temanuM kAma koI paNa rIte na paDe - e rIte jIvavuM che. je choDyuM tene pAchuM nahi icchIe ATalI taiyArI jenI hoya tene sAdhupaNuM apAya. dIkSA letAM zarIranI mamatA choDI to choDI jANavI. zarIra jANe maDaduM che - ema samajIne tenI sArasaMbhALa nathI levI. Aje sAdhupaNuM lIdhA pachI uparathI zarIranI mamatA vadhI ne ? zarIrane ghasAro na pahoMce, mATe kAma karavAnI vRtti ghasAvA mAMDI ne? potAnuM kAma pote karIne bIjAnuM kAma karavAnI taiyArI sAthe AvelA Aje nAnAne ke moTAne kAma bhaLAvatA thaI gayA ane emAM pAchuM saMkocajevuM paNa rahyuM nathI ne? je ratnAdhikone pUjyabhAve jotA hatA temane have samAnabhAve - mitrabhAve jevA mAMDyA ne? Aje niyama ApI dau ke zakti haze to ratnAdhikanI bhakti karIzuM paNa ApaNe temanI pAse kAma nathI karAvavuM! jeno tyAga karyo tene game tevI bimArImAM paNa icchavuM nathI. je bIjI vAra upADavAnuM na hoya tene pUchyuM kahevAya. eka choDIne bIjuM upADe to te choDyuM kahevAya ke badalyuM kahevAya ? Aje vamelAne grahaNa karavAnI pravRtti cAlu thaI gaI che ne ? jemaNe saMsAra choDyo, ghara choDyuM temaNe phUleTa vasAvavAnI zarUAta karI ! jeo gharanA hisAba mUkIne AvyA hatA temaNe karoDonA hisAba rAkhavAnA zarU karyA! sa. eka kalAkamAM tera karoDa bhegA karyA. amAre tyAM aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna maLe ema che - zuM joIe che ? (117)
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. A bhavamAM kevaLajJAna kyAM maLavAnuM che ? A bhavamAM karoDapati - abajopati thavAnI koI zakyatA nathI, to teno prayatna karavAnuM mAMDI vALyuM? jo atyAre kevaLajJAna maLavAnuM nathI to kevaLajJAnanuM nAma zA mATe lo cho ? "mokSa dUra che evuM bolanArAe "siddhA siddhi mama hiratuM balavAnuM paNa mAMDI vALavuM joIe ne? Aje kevaLajJAnanuM arthapaNuM nAza pAmyuM che mATe "A bhavamAM kyAM maLavAnuM che?' ema kahIne tenI ThekaDI uDADavAnuM zarU karyuM che. bAkI jene kevaLajJAna joItuM hoya tene to vAraMvAra tenI vAta sAMbhaLavI game ne ? rAga kone kahevAya? vAraMvAra enI vAto sAMbhaLavAnuM mana thAya - te ja ne ? ApaNe tyAM to kevaLajJAnanI vAta sAMbhaLatAM kevaLajJAna pAmanArA mahApuruSo thaI gayA che. zrI pRthvIcaMdra tathA zrI guNasAgaranuM kathAnaka sAMbhaLyuM che ne ? zrI guNasAgarane lagnanI corImAM kevaLajJAna thayuM te joIne Azcarya pAmelA sudhana nAmanA zrAvakane kevaLI bhagavaMte kahyuM ke AnA karatAM ya adbhuta ayodhyAmAM jovA maLaze. A pramANe kevaLIbhagavantanuM vacana sAMbhaLIne te zrAvaka ayodhyAnagarImAM gayo. ane rAjasabhAmAM zrI pRthvIcaMdrarAjA sAme mastaka namAvIne Ubho rahyo. rAjAe tene pUchyuM ke dezadezAMtaramAM pharatAM kAMIka navuM-AzcaryakAraka joyuM hoya to kaho. tyAre sudhanazrAvake zrI guNasAgaranA kevaLajJAnano vRttAMta jaNAvyo. e sAMbhaLatAM zrI guNasAgarane dhanya kahetAM kahetAM zrI pRthvIcaMdrarAjAne tyAM ja rAjasiMhAsana para kevaLajJAna thayuM. AnuM nAma prabhAvakatA ! prabhAvakatA kyAM gaNAya ? jJAna maLe temAM ke paiso maLe temAM ? mAtra jAhojalAlImAM prabhAvakatA nathI samAI, kevaLajJAnanI najIka javAmAM ane bIjAne laI javAmAM prabhAvakatA samAI che. kevaLajJAna pAmavuM hoya te zAstrajJAna pAmavA mahenata kare ke karoDonA projekTa pUrA karavA ? Aje tamane paNa zAstranI vAto karanArA game ke tamane game evI vAto karanArA game? Aje tame to muhapattI ADI rAkhIne bole tenI bhASA niravadha mAno ne ? muhapattI ADI rAkhe, hAtha ADo rAkhe paNa zAstrane ADuM na rAkhe evAnI bhASA sAvadha che - evuM tame mAnavA taiyAra thAo kharA ? je choDe te tyAgI nathI, choDyA pachI pAchuM mAMge nahi te tyAgI che. sAdhupaNuM letI vakhate zuM zuM choDyuM che te barAbara joI levAnuM. viSayo choDyA, to have bhogavavA nathI. kaSAya choDyA, to have karavA nathI. pApa choDyuM, to pharI pApa karavuM nathI. maLeluM puNya paNa choDI dIdhuM, to have navuM bheguM nathI karavuM. anukULatA mUkIne (118)
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvyA, to have pAchI anukULatA mAMgavI nathI. svajanavarga choDI AvyA to have bhaktavarga Ubho karavo nathI... je nIca kuLanA hoya teo vaselAne pAchuM grahaNa kare. uttamakuLanA to agnimAM baLI mare paNa vameluM pAchuM na grahaNa kare. je choDI dIdhuM che te pAchuM icche nahi tenA mATe khAnadAna kuLanI jarUra paDe. choDavA pahelAM sattara vAra vicAra karavo paNa choDyA pachI pAchuM levAno vicAra koI kALe nathI karavo. tamAre paNa dAna ApatI vakhate sattara vAra vicAravAnuM paNa ApyA pachI pAchuM nahi mAMgavAnuM. tame prabhAvanA karo ane bhUlamAM Dabala jAya to pAchuM mAMgo ne ? lenAra pAchuM Ape to levAnuM, paNa pAchuM mAMgavAnuM nahi. sa. lenArane doSa na lAge ? lenAra to ajANa hoya, to doSathI bacI jAya paNa ApanArane kRpaNatAno doSa lAge che tenuM zuM? sa. sAmudAyika prabhAvanA hoya to ? evI sAmudAyika prabhAvanA karavI nahi. jo karavA lIdhI hoya to pachI udAratApUrvaka karI levAnI. jeo kAma soMpyA pachI hisAba mAMge tevAnuM kAma hAthamAM na levuM. sAmudAyika prabhAvanAmAM prabhAvanA karyAno yaza badhAne maLe ane tame paNatA dAkhavo to AbarU tamArI jAya. je vizvAsathI kAma soMpe tenuM ja kAma hAthamAM levuM, ane udAratApUrvaka karavuM. "ochA paDe to laI jaje paNa udAratApUrvaka Apajo, hisAba mAre jovo nathI.' AvuM kahIne Ape evAnuM ja kAma hAthamAM levuM. ane jenI pAse hisAba paNa mAMgavo na paDe ene ja kAma soMpavuM. zrAvaka to ugharANI mAMgavI paDe evo dhaMdho na kare. rokaDe dhaMdho kare. bhagavAnanI AjJA mujaba dhaMdho kare to kyAre ya devALuM na nIkaLe. kAraNa ke jeTalA dhaMdhAmAM rokyA hoya eTalA pAse jamA hoya ja. sahAya karI hoya to pAchuM maLe evI apekSA na rAkhe. meLavavAnI IcchAthI ApyuM hoya te ApyuM na kahevAya. vamelAnI IcchA pApa karAvyA vagara nathI rahetI. choDelI avirati jo sAdhupaNAmAM pAchI AvatI hoya to A vamelAnI IcchAnA pApe ja, Aje dharma karanArAo anukULatAno tyAga karatA to karI nAMkhe paNa pAchI enI IcchA evI kare ke sAmevALA muzkelImAM mukAya ane emane kahevuM paDe ke AnA karatAM to tapa na karyo hota to sAruM thAta. "anukULatA mAMgavI, e pApa che' - eTale tamArA magajamAM bese kharuM ? sAdhubhagavanto AThamacaudasanA divase ekAsaNuM - AyaMbila kare ane gocarIvALAne sUcanA Ape ke vahelA jajo. (119)
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. mAtra vaheluM mAgyuM - emAM zuM? temAM ja ghaNuM che. A to sUvanati mUtram che. eka sUcanAnI sAthe bIjI ghaNI sUcanAo aMdara samAyelI hoya. vahelA javAnA kAraNe garamAgarama maLe, pUratA pramANamAM maLe ane samayasara vAparavA maLe..... A badhuM zuM che ? je choDIne AvyA tenI ja IcchA che ne ? garamAgarama samayasara bhojana gharamAM maLatuM hatuM tenA badale ThaMDuM aMtarAMta vAparavA mATe ja sAdhupaNAmAM AvyA hatA ne ? agnimAM baLI maravuM sAruM paNa vamelA bhogonI IcchA karavI sArI nahi. sa. agni eka bhava mAre, bhogo to bhavobhava mAre ne? . . bolavuM saheluM che, bhogothI bacavAnuM kAma tame dhAro cho eTaluM saheluM nathI. eka bhava najara sAme Ave to ya pApathI dUra thavAya ema che, to bhavobhava najara sAme Ave tenuM jIvana kevuM thAya ? pelA zreSThaputranI vAta sAMbhaLI che ne ? nAstika jevo hovAthI tene sudhAravA mATe rAjAe khoTA gunAmAM sapaDAvI phAMsInI sajA pharamAvI. ane eka zarata karI ke kAMThA sudhI telano kaToro hAthamAM laI AkhA nagaramAM pharavAnuM, AjubAju khullI talavAravALA sainiko UbhA haze, eka TIpuM paNa nIce jAya to tarata mAthuM chedI nAMkhaze ane je telano kaToro akabaMdha laIne Ave to phAMsInI sajA mApha. e sAMbhaLIne motanA bhayathI ane jIvitanI AzA thI sAvadha banelo te zreSThiputra AkhA nagaramAM nAcagAna vagere cAlu hovA chatAM temAM citta rAkhyA vinA telano kaToro akabaMdha laIne pAcho Avyo. tyAre chelle rAjAe tenI phAMsInI sajA mApha karatAM jaNAvyuM ke "mota to haju paNa mAthe bhame ja che. huM nahi mAruM topaNa yamarAjA Ubho ja che' A lokanA rAjAthI kadAca bacI jaIe paNa paralokanA rAjAno bhaya to kAyama mATe che ja. A rIte mota najara sAme dekhAvAthI pApa karatAM kaMpArI chUTI ane e zreSTha putra pApathI pAcho pharyo. Aje mota najara sAme dekhAtuM nathI mATe ja vameluM pAchuM bhogavavA taiyAra thaIe chIe ne ? tyAga karyA pachI bhoga tarapha najara jAya to tyAgamAM bhalIvAra na Ave. tyAga to sAdhuoe karavAno ne zrAvakoe paNa karavAno ne ? Aje tamAro tyAga kevo che - e tame paNa vicArI lo. eka to tyAga karavAnuM mana na thAya ane kadAca karo topaNa bhogano pariNAma ja emAM dekhAyA kare ne ? sAthiyA mATe pATalA para cokhA mUko te ya vadhAre lAge to pAchA vATavAmAM nAkhI do ne? bhaMDAramAM paisA nAMkhavA mATe khIsAmAMthI noTa kADho (120)
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ te paNa vadhAre lAge to te mUkIne bIjI kADho ne? bhogo viSajevA che, jyAre tyakta bhogo vamelA AhArajevA che. vameluM cokhkhA pAtramAM hoya, tAjuM hoya ne prANa kaMThe AvyA hoya to paNa koI grahaNa na kare ne ? evI ja rIte avirati-bhogo jugupsanIya che. jugupsanIya vastu najara sAme Ave to ya AMkho mIMcI do ne ? tenI bAjumAMthI pasAra thavuM paDe topaNa nAka maraDIne jAo ne? zrI sthUlabhadra mahArAjA kozyAne tyAM bAra varasathI rahelA hatA. temanA pitA zAkaDAlamaMtrInuM akALe mRtyu thavAthI temanI maMtrI mudrA ApavA naMdarAjAe zrI sthUlabhadrane kozyAne tyAMthI teDAvyA. rAjAnA AdezathI Avela zrI sthUlabhadrajI, rAjakAraNanA kAvatarAmAM pitAnuM akALa mRtyu thayeluM jANI vairAgya pAmyA, azokavATikAmAM ja ratnakaMbalanuM rajoharaNa banAvI dIkSA lIdhI ane rAjasabhAmAM AvIne rAjAne dharmalAbha Apyo. rAjAne zaMkA paDI ke - kozyAne tyAM pAchA javuM che tethI maMtrI mudrA na letAM dIkSAnuM nATaka karyuM lAge che. AthI temanI parIkSA mATe rAjA agAsImAM caDhyA. jyAre kozyAnA mahela pAsethI pasAra thayA tyAre jANe saDelA maDadAnI gaMdha AvatI hoya te rIte moTuM ADuM karIne saDasaDATa tyAMthI cAlyA gayA. sa. bAra varasanI prItinI smRti tAjI na thaI? tame bAra varasa bhAgIdArI karI hoya ane pachI bhAgIdAre nukasAnI karavAthI e bhAgIdArI tUTe to zuM karo ? tenuM moTuM paNa na juo ne? tevI rIte ahIM paNa eka vAra samajAI jAya to vairAgya ja nahi, kevaLajJAna AvatAM ya vAra na lAge. bhogo vamelA AhAra jevA lAgavA joIe. Aje amArAM sAdhusAdhvI bhagatanA gharethI AdhAkarmAdi doSathI dUSita gocarI lAve ane pAchA kyuM ke ApaNA mATe ja banAvyuM che - khabara hatI chatAM enA bhAvane AghAta lAge evuM hatuM mATe lAvyo. bhagavAnanI AjJA pALavA mATe dIkSA laIne AvelA, bhagatanA bhAvane sAcavavA AzAne AghAta pahoMcADe to mAnavuM paDe ne ke - vamelAnI IcchA jAgI che? eka vAra bhogono tyAga karyA pachI pAchI enI IcchA karavI enA karatAM to maravuM sAruM A viSayamAM ahIM zrI rAmatIjI ane zrI rahaneminuM daSTAna jaNAvyuM che. zrI neminAtha bhagavAne dIkSA lIdhI tyAre teozrInA bhAI rahanemi, zrI rAmatIjI pratye Asakta hovAthI temanA mATe bheTa-sogAda vagere ApavAnA bahAne vAraMvAra AvavA-javA lAgyA. bhagavAnanI dIkSA bAda kAmabhogathI nirveda pAmelAM zrI (121)
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjImatIjIe temanI ceSTA uparathI temanA bhAvane jANI temane pratibodha pamADavA mATe eka vAra madhura khIra vAparIne mIMDhaLanA prayogathI eka pAtramAM tenuM vamana karyuM ane jyAre zrI rahanemi AvyA tyAre temane te vaseluM pIvA mATe kahyuM. tyAre zrI rahanemie kahyuM ke - A vaseluM to kevI rIte pivAya. tyAre zrI rAmatIjIe kahayuM. ke - jo vameluM na pivAya to huM paNa zrI neminAtha bhagavAna vaDe vamana karAyelI chuM to mane pIvA (paraNavA) kema Icche che?... A ja anusaMdhAnamAM AgaLanI gAthA dhiratthu te jasokAmI, jo taM jiiviykaarnnaa| vaMtaM icchasi AveDe, seyaM te maraNaM bhave // 2-7 // .. zrI rAmatIjI potAne paraNavA IcchatA zrI rahanemine pratibodha pamADavA mATe tiraskArapUrvaka kahe che ke, "he yazanI (apayazanI) IcchA karanAra ! tane dhikkAra thAo, je te jIvavA mATe, vamelI (paramAtmA dvArA tyajAyelI) evI mane pIvA (paraNavA) icche che. AvuM akArya karavA karatAM to tAre maravuM sAruM !' A pramANe sAtamI gAthAno artha che. kulIna AtmAo potAnI maryAdAnuM koI paNa rIte atikramaNa karatA nathI. maryAdAnuM atikramaNa karavuM enA karatAM maravuM zreyaskara che. te ja bhavamAM kevaLajJAna jemane thavAnuM che temane paNa jo AvA pariNAma jAgavAnI saMbhAvanA hoya to jene saMsAramAM bhava bAkI che teNe to keTalI sAvadhAnI rAkhavI joIe ? ApaNane to Dagale ne pagale vamelAnI IcchA thAya che ne ? pAMce IndriyanA viSayono tyAga karI pharI tene Icche te sAdhu hoya, sAdhvI hoya, zrAvaka hoya ke zrAvikA hoya, badhA ja gaMdhanakuLanA banavAnA. je choDyuM che te pAchuM grahaNa nathI karavuM. A pramANe daDha nizcaya jeno hoya te zAsana majethI ArAdhI zake. dharmanuM svarUpa samajAvyA pachI e dharmanuM sevana karatI vakhate viSayamAM mana kheMcAvAnA kAraNe adhRti thAya che, tene dUra karavAno upAya A bIjA adhyayanamAM jaNAvyo che. darda thaI jAya eno vAMdho nathI paNa teno upAya sevavAmAM pAchI-pAnI na kare te dardathI bacI zake. dardanuM kAraNa nAbUda karyA vinA dardane dUra karavA mahenata kare to te dardI sAje na thAya ne? ane kadAca dardI pathya pALavA rAjI na hoya to kaDakAI karIne paNa tene apathyathI dUra karavo paDe ne ? tevI rIte ahIM paNa viSayanA kAraNe jene saMyamamAM arati thaI hoya ane tethI viSaya TALavAnA badale saMyamane TALavA je (122)
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ - taiyAra thayo hoya tene AcAryabhagavanta kaDaka zabdomAM anuzAsana kare. A ja AzayathI zrI zayyabhavasUri mahArAje, zrI rAjImatIjIe zrI rahanemine kaThora zabdomAM je hitazikSA ApI hatI teno ahIM saMgraha karyo che. kSaNika sukha khAtara anantA sukhane Thokara mArIe to mAnavuM paDe ne ke ApaNAmAM akkala nathI ? ApaNA nukasAnane ApaNe joi nathI zakatA jyAre anantajJAnI bhagavanto jANe che. AthI ja teo A rIte kaThora anuzAsana kare che. jene saMyama gamatuM hoya te saMyamamAM thayelI ati sahelAithI TALI zake. paNa jene saMyama gamatuM na hoya te ati TALavAnA bahAne saMyama TALavA taiyAra thai jAya - evA vakhate kSaNika sukha khAtara saMyama gumAvI na besIe te mATe jJAnIo hitazikSA Ape ne ? hitazikSAnA zabdo kevA che te nathI jovuM, kevI rIte Ape che - e ya nathI jovuM, kevI Ape che - e mAtra vicAryA vagara nathI rahevuM. ananyuM sukha kyAM ane A kSaNika sukha kyAM ? e sukha paNa pAchuM maLaze ke nahi - tenI khabara nathI, keTaluM maLaze- e ya bhagavAna jANe ! jenA khAtara saMyama mUkavA taiyAra thayA hoie te sAmI vyaktine rAga keTalo che - enI ya khabara nathI. je maLavAnI khAtarI nathI, TakavAnI khAtarI nathI tenA mATe nizcita prApti jenI che evA sukhane lAta mAravI e mUrkhAi nahi to bIjuM zuM che ? sAdhupaNAmAM AvelAe kayAMya paNa rAga baMdhAi na jAya tenI khAsa kALajI rAkhavI. je gurubhagavantanA yoge taravAnuM che temanI pratye paNa rAga nathI karavAno to bIjAnI vAta ja kyAM rahI ? Aje to rAgane ane bahumAnane eka karIne bahumAnanA nAme rAganI puSTi kare - evAono vairAgya kai rIte Take ? rAganA kAraNe dIkSA kadAca maLI jAya paNa e dIkSA paLAya to bahumAnanA yoge ja paLAya. - sa. rAga thAya to bahumAna pragaTe ne ? rAga thAya to nahi, rAga jAya to bahumAna pragaTe. rAga auyikabhAvano che. bahumAna kSayopazamabhAvanuM che. rAga gaLe lagADavAnuM mana karAve, bahumAna AMgaLI paNa aDADavA na de. guru pratye bahumAna hoya to darzana-vaMdana kare paNa sADA traNa hAthanI aMdara na jAya. jyAre rAganA kAraNe sADA traNa hAthanI aMdara jaine pravRtti zarU thAya. bahumAna AzAtanA TALavAnuM kAma karAve, rAga AzAtanA karAvavAnuM kAma kare. bahumAna AjJA jhIlavAnuM zIkhave, rAga AjJA manAvavAno Agraha rAkhe. 'mAruM paNa mAnatA nathI ?' AvuM duHkha rAganA yoge thAya. jyAre bahumAnanA yoge 'emanuM paNa huM mAnato nathI ?' enuM duHkha hoya. gurubhagavanta sahavartI sAthe beAlavAnI nA (123)
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ pADe tyAre mArA para vizvAsa nathI - evuM vicAravAnA badale, 'gurubhagavanta kahe te rIte tamAre paNa jIvavAnuM ane mAre paNa jIvavAnuM' ema kahIne sahavartIno saMparka TALavA prayatna kare to samajavuM ke gurubhagavanta pratye bahumAna che. gurunA haiyAmAM sthAna meLavavA mATe mahenata karavI te rAga ane gurune haiyAmAM padharAvavA tenuM nAma bahumAna. gurunI pAse ne pAse rahevAnuM mana karAve te rAga ane gurunI AjJAmAM rahevAnuM mana thAya te bahumAna. bahumAna ekataraphI namana karAve jyAre rAga sAmAne namAve. bahumAnamAM pUjyabhAva pragaTe, rAgamAM pUjyabhAva lagabhaga hoya nahi, hoya to ya jAya. rAgamAM guru mane samaje evI apekSA hoya che jyAre bahumAnamAM gurunI vAta samajavA mATeno prayatna cAlu hoya. jyAM sudhI rAga ane bahumAna vacceno pharaka nahi samajAya tyAM sudhI anuzAsana jhIlavAnI yogyatA nahi Ave. kaThoramAM kaThora anuzAsana paNa lAyakanuM karAya. cikitsA paNa konI karAya ? asAdhyarogInI nahi ne ? rAga ane bahumAnanA bhedane je samaje tenAmAM yogyatA pragaTavA mAMDe. ane yogyane kaThora paNa anuzAsana komaLa lAge. guru anuzAsana kare to kaThora lAge, 'kahe to vAMdho nahi, kaThoratAthI na kahevuM joie', 'ekAntamAM kahe to vAMdho nahi, cAra mANasanI vacce na kahevuM joie'... AvuM AvuM bolAya te bahumAnanA abhAvane sUcave che. rAga mArIne dIkSA levAnI hatI tenA badale dIkSA laIne rAga karavA bese, rAganI apekSA rAkhe to have dardI asAdhya thai gayo che - ema mAnavuM paDe ne ? anuzAsana kema nathI gamatuM ? rAga joie che, bahumAna nathI joituM; puNyodaya joie che, hita nathI joituM mATe ja ne ? AjanA mumukSuo dIkSA letI vakhate guru pasaMda kare che, paNa AjJA pasaMda nathI karatA. guru game e barAbara nahi, AjJAM gamavI joie. gurunA rAgathI dIkSA le te mohagarbhita vairAgya che. dIkSAnA rAgathI, AjJAnA rAgathI je dIkSA thAya te jJAnagarbhita vairAgya kahevAya. sa. rAga bahumAnanI bhUmikA para lAve ne ? ya anAjano bhaMDAra e jamaNavAranI bhUmikA che to tyAM jaine beso ? anAja khAvA kAma lAge ke e bhojanamAM pariName to kAma lAge. tevI rIte rAga kAma na lAge, rAga bahumAnamAM pariName to kAma lAge. Aje tamane rAge ya kyAM karatAM AvaDe che ? rAga paNa sAco hoya to tene bahumAnamAM pariNAma pAmatAM vAra na lAge. Aje to rAga paNa banAvaTI che, svArthamUlaka che. gurubhagavanta badhI bhUlo calAvI le to game ane be zabda kaDaka kahe to moDhuM bagaDI jAya, bIjI vAra paga mUkavA rAjI na hoya (124)
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ to te svArthamUlaka ja rAga che ne ? jene bahumAna hoya tene apamAna apamAna na lAge. e to UlaTuM vicAre ke 'bhUla thAya to kahevuM ja paDe ne ? guru nahi kahe to koNa kaheze ?' gurubhagavanta ziSya upara tape tyAre tamane dekhAya, paNa gurubhagavante dasa vAra bhUla jatI karI hoya, cAra vAra zAMtithI kahyuM hoya chatAM na mAnyuM hoya teno khyAla na hoya ne ? sa. guru to karuNAnA bhaMDAra hoya ne ? ApaNe gunAnA bhaMDAra chIe tenuM zuM ? gurunI karuNA e bhaMDArane khAlI karavA mATe joie che ke gunAne bhaMDArI rAkhavA mATe ? ApaNA doSone calAvI levAnA kAraNe guru pratye rAga thato hoya to te guru pratyeno rAga nathI asalamAM doSo pratyeno ja rAga che. ane jyAM sudhI doSo pratye rAga haze tyAM sudhI doSo TaLaze nahi. guNo Avaze nahi, AvelA guNo paNa jatA raheze. caudapUrvI paNa patana pAmyA to pramAdanA preme ja ne ? AjJA pratye bahumAna hota to pramAda karavAjevo nathI - evuM samajAta. samasta jagatane mArga batAvanArA potAnA mArgane na joi zakyA, kAraNa ke rAga AMdhaLo che. pramAdanI bhayaMkaratA jovA na de tenuM nAma rAga. ApaNe gurunA rAge taravA mATe mahenata karIe chIe jyAre pU. yazovijayajI mahArAja kahe che ke 'tuja vacanarAga-sukhasAgare jhIlato...' AjJA sivAya kazuM na game ane eka-mAtra bhagavAnanI AjJA ja game tenuM nAma bahumAna. bhagavAnanI AjJA sivAya bIjuM je kAMi game te rAgamAM samAya. AtmakalyANa sAdhatI vakhate rAga na thai jAya ane bahumAnabhAva keLavAya enI kALajI satata rAkhavI. rAganA kAraNe jeNe dharmanI zarUAta karI hoya tene bahumAna pedA karAvIe paNa jeoe bahumAnathI dharmanI zarUAta karI hoya ane pachI rAgamAM aTavAyA kare to tenA mATe kaThoramAM kaThora anuzAsana karavuM paDe ne ? je nIcethI upara caDhato hoya tene hAthano Teko ApIne caDhAvIe, paNa je uparathI nIce paDato hoya tene to bAvaDuM jhAlIne kheMcavo paDe ne ? nAnuM bALaka sarpa ke agninI pAse jatuM hoya to kevI rIte kheMco ? enA hAthapaga cholAya topaNa tenI ciMtA na karo ne ? tevI rIte ahIM paNa patanane abhimukha thayelA sAdhune AcAryabhagavanta kaThora anuzAsana kare. AcAryabhagavantanuM anuzAsana kaThora che - evuM joyA kare teo saMsAramAM rajhaLavA taiyAra thayA che, ema mAnavuM paDe. saMsAramAM rajhaLavuM na hoya teNe kaThora paNa anuzAsana jhIlavA sivAya bIjo upAya nathI. tevA vakhate ayogyatA batAvavAne badale thoDI yogyatA keLavI laie to (125)
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ upacAra sAro thAya. rAgAdine AdhIna thaIne vartavAnA kAraNe Aje bahumAnathI dUra rahyA chIe. guru to ziSyanuM dhyAna rAkhe paNa ziSya gurunuM mAnavAnuM dhyAna rAkhavAnuM gurune kahyA vagara khAvA, pIvA, UMghavA, vAto karavA, pratibodhavA besI jAya-tenA cAle. taravA mATe AvelAe upadezanI pravRttithI dUra rahevuM. potAnAM pApa TALavA AvelA bIjAnAM pApane dUra karavA bese-e lakSaNa sArAM nathI. aviratidharano paricaya sAdhu na kare. aviratidharano paricaya kare tenI virati jokhamamAM mukAyA vagara na rahe. Aje sAdhusAdhvI mananI vAta gurune kare ke bhagatane kare ? saMyamanI arati dUra karavAnuM kAma guru kare ke bhagata kare ? paDatAne pakaDavAnuM kAma majabUta mANasa kare ke kAcopoco? mAMdagInI sAravAra mATe jema DokTara pAse jAo tema saMyamanI arati TALavAnuM kAma gurubhagavantane soMpavuM. gurubhagavanta ApaNI nADa paNa jANe ane zAstrIya upAya paNa jANe tethI dhAryuM pariNAma Ave. AcAryabhagavanta patanAbhimukha sAdhune je rIte hitazikSA Ape te ahIM zrI rAmatIjInA daSTAMtathI jaNAvI che. diltha teDanokAmI A pramANe ahIM 'ma'kArano prazleSa samajIne he apayazanI IcchAvALA tane dhikkAra thAo. Avo paNa artha thAya che. AvA kaThora vacana koNa bole che? zrI rAjImatIjI satI ! ane kone kahe che ? zrI nemanAtha bhagavAnanA sagA bhAIne ! AvuM bolAya? sa. mArge lAvavA mATe kahevuM paDe. have tamane jo kaThora zabdamAM kahuM ne tame nA pADazo ke A rIte na bolAya to ema samajI lauM ne ke tamAre mArge AvavuM nathI? duSTa avane mArge calAvavA mATe cAbUka paNa mAravI paDe ne ? DhALa upara gADI UbhI rAkhavI hoya to paththara mUkavA paDe ne? Aje gurubhagavanta jo AvA zabdomAM kahe to zuM lAge ? haiyAmAMthI sthAna jatuM rahyuM che - evuM lAge ne ? emane ApaNI kazI paDI nathI - evuM lAge ne? gurubhagavanta kevA zabdomAM bole che - evo vicAra karIe chIe mATe anuzAsana AkaruM lAge che. enA badale AvuM kyA kAraNasara bole che - evo vicAra karIe to AkaruM na lAge. strInuM sevana karavAno abhilASa e narakamAM laI janAra abhilASa che. AthI ja strInI IcchA karavI te apayazanI IcchA karavA svarUpa che. mATe ahIM evuM saMbodhana karyuM che. game teTalA bhogapriya hoya topaNa apayazapriya banavAnI jarUra nathI. jarUra paDe to te mATe bhogano tyAga karavo che. bhoganI IcchA jAgyA pachI paNa yazanI IcchA jo paDI hoya to bhogonI prArthanA na kare. je (126)
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ apayazano kAmI hoya te ja bhogane icche. strInuM sevana to hamaNAM patI jaze paNa apayazanI TIlI to AkhI jiMdagI sudhI mAthe lAgavAnI. sAdhubhagavanta udayamAM AvelA apayazano pratikAra na kare paNa sAthe apayazanA arthI na hoya. eTale ke apayaza thAya evuM kArya na kare. jhAMjhariyA muni, sudarzana zeTha Adine apayaza udayamAM Avyo to veThI lIdho paNa apayaza thAya tevuM kArya na karyuM. karoDo rUpiyA karatAM paNa kImatI evI ApaNI AbarU vecIne koi kAma nathI karavuM. AthI ja kahe che ke seyaM te maLa mave asaMyamathI jIvavuM tenA karatAM to maravuM sAruM ne ? Aje to kahe ke sAdhupaNAmAM asaMyamathI jIvavuM tenA karatAM gRhasthapaNAmAM javuM sAruM - AvAo pratijJA kaI rIte pALI zake ? mAtra sAdhu-sAdhvInI ja nahi tamArI paNa bhegI vAta che. tamArA jIvanamAM paNa nAnI-moTI pratijJA hoya ne ? tenuM pAlana paNa A rIte ja karavAnuM. marI jauM te bane paNa lIdhelI pratijJA nahIM choDuM-eTaluM sattva hoya to ja pratijJA paLAya. Ama rAtribhojanano tyAga kare ne mAMdagImAM rAtre davA le -e cAle ? nAnI pratijJA paNa jo prANanA bhoge pALavAnI taiyArI nahi keLavAya to sAdhupaNA sudhI kai rIte pahoMcAze ? zrI rAjImatIjI kahe che ke asaMyama jIvanamAM jIvavA karatAM maravuM sAruM. Aje gurubhagavanta ema kahe ke - 'saMyamajIvanano ghAta karIne asaMyamajIvana rjIvavuM te tamArA mATe zobhAspada nathI, AnA karatAM to anazana karI levuM sAruM !' to zuM thAya. joke atyAre koi anazana karavAnI vAta karavAnuM nathI. chatAM paNa jo AvuM kahe to zuM vicAra Ave ? gurune to potAnI AbarUnI paDI che, ApaNA prANanI kAMi paDI nathI !' evo vicAra Ave ke 'prANa karatAM paNa dharmanI kiMmata vadhAre che mATe A pramANe ja kahe - e barAbara che,' evo vicAra Ave ? prANa karatAM pratijJA kImatI che e nahi samajAya tyAM sudhI pratijJApAlananuM sattva nahi Ave. koi paNa rIte sthira karavA eno artha e nathI ke sukhanI lAlaca ApIne sthira karavA. sukhanI lAlaca choDAvIne sthira karavA te sAdhupaNAmAM sthira karavAno zAstrIya upAya che. mAtra veSamAM sthira karavAnA upAyanI ahIM vAta nathI. veSamAM TakavAnuM kAma to game te upAyathI thai jAya. sAdhupaNAmAM TakavA mATe zAstrIya upAya kAma lAge. pahelethI gurubhagavantanuM anuzAsana jhIlavAnI Teva pADI hoya to A rIte pariNAma bagaDyA pachI paNa bacI javAya. sauthI pahelAM to gurubhagavantane bolavuM paDe evuM kAma ja nathI karavuM. koi vAra bhUla thAya ane gurumahArAjane bolavuM paDe to bhUmimAM samAvAnuM mana thAya ne ? ke 'bhUla na kare te deva, bhUla kare te mAnava ane bhUla (127)
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ kabUla kare te mahAmAnava. evuM evuM bolavAnuM mana thAya ? gurubhagavantanuM anuzAsana hitabuddhithI ja karAya che, ApaNI pratyenA dveSathI nahi - ATalI zraddhA nahi jAge tyAM sudhI tenI pAtratA nahi Ave. zrI rahanemi uttama pAtra hatA. AthI ja zrI rAjImatIjInI hitazikSA premathI sAMbhaLI. potAne 'vameluM IcchanAra' kahIne zvAna (kUtarA)nI sAthe sarakhAvyo chatAM tene svIkArI lIdhuM. A to zrI rAmatIjI hitazikSA ApI zake ane zrI rathanemijI jhIlI zake ! ApaNuM kAma nahi ne? ke ApaNe paNa ahIM sudhI pahoMcavuM che ? A rIte zrI rAmatIjInAM vacanothI pratibodha pAmI zrI rathanemijIe zrI nemanAtha bhagavAna pAse dIkSA lIdhI ane zrI rAMjImatIjIe paNa tene pratibodhIne bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. paccakhANa pAryA pachI, gocarI laIne AvyA hovA chatAM paNa AhAra vAparavAnuM mana na thAya tevI A gAthAo che ne ? sAdhusAdhvI AvA arthavALI sattara gAthA roja paccakhANa mAryA pachI bolavAnA kAraNe viSaya tarapha kheMcAtA nathI. A zrI dazavaikAlikasUtrano svAdhyAya mAtra be ghaDImAM thAya evo che ne ? to Aje dareka sAdhusAdhvIne niyama ApI dau ke A zrI dazavaikAlika sUtrano moDhe svAdhyAya karyA vinA athavA tenuM vAMcana karyA vinA moDhAmAM pANI nAMkhavuM nahi. ATaluM to banI zake ne? sa. vihAramAM 9 vAge sthAne pahoMce, pachI zuM kare ? tamane khabara nathI. bAvIsa ki.mi.no vihAra karanArA paNa eka kalAka sudhI maMtrajApa karIne pachI nIkaLe che. to zrI dazavaikAlikasUtrano svAdhyAya karIne pachI nIkaLAya ne? ane chatAM tame kahetA ho to vihAramAM chUTa, paNa je divase vihAra na hoya, sthAyI mukAmamAM hoya tyAre to A niyamanuM pAlana majethI thaI zake ne ? A anuzAsana kaThora che ke game evuM che? sa. mokSe javuM haze to gamADavuM paDaze. javuM haze ke javuM che? javuM hoya to AvuM anuzAsana jhIlyA vinA nahi cAle. A dhistha gAthAmAM anuzAsana kevuM che? zrI dazavaikAlikasUtranI bAramI ja gAthAmAM kevA zabdo vAparyA che ? ane te paNa mAtra ATha varasanI umaranA zrI manakamuni mATe A anuzAsana hatuM. Aje to kahe ke-nAnA chokarAone lADathI samajAvIe to bAlamumukSu taiyAra thAya, parivAra kAMI emane ema na thAya. zrI (128)
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaabhavasUri mahArAje lADa na laDAvyA ne ? sAmAnI pAtratA joIne kahevAnuM hoya, avasare kahevAnuM hoya ane e paNa pariNAma pAme e rIte kahevAnuM hoya - enI nA nahi. paNa je anuzAsana karavAnuM hoya te ahitanA mArgathI khaseDanAruM hovuM joIe ane hitamAM pravartAvanAruM hovuM joIe. zrI rAmatIjInA vacanathI pratibodha pAmIne sAdhu thayelA zrI rahanemijI eka vAra dvArikA nagarImAM bhikSA mATe gayA hatA. pAchA vaLatAM varasAda Avato hovAthI eka guphAmAM pesyA. zrI rAmatI paNa te vakhate zrI nemanAtha bhagavAnane vaMdana karavA mATe gayAM hatAM, vaMdana karIne upAzrayamAM pAchAM pharatAM hatAM tyAre varasAdanA kAraNe teo paNa kudaratI rIte e ja guphAmAM pravezyAM. zrI rAmatInAM vastro varSamAM bhIMjAI gayelAM hovAthI temaNe potAnAM vastro sUkavavA mATe mUkyAM. zrI rahanemijI tyAM AvelA che enI jANa na hovAthI zrI rAmatIjIe aSkAyanA jIvonI jayaNAnA nimitte vastro sUkavyAM hatAM. paraMtu te vakhate vastrarahita evI zrI rAjImatIjInAM suMdara aMgopAMganA darzanathI zrI rahanemijIne pUrvano pariNAma pAcho jAgRta thayo. zrI rAmatIjI IMgitAkArane jANavAmAM kuzala hovAthI temane jotAMnI sAthe temanA bhAvane kaLI gayAM. AthI pote tarata vastrone dhAraNa karI lIdhAM ane te vakhate AryA zrI rAmatIjIe pharI zrI rahanemijIne je hitazikSA ApI te AgaLanI gAthAothI jaNAve che : ahaM ca bhogarAyassa, taM ca'si aNdhgvnnhinnoH| mA kule gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuo cara // 2-8 // jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi naariio| vAvidhutra Do, kiMA visi pAra huM ugrasena rAjAnI putrI chuM tuM samudravijayarAjAno putra che. tethI ApaNA bannenAM zreSTha evAM kuLomAM ApaNe ganjanajAtinA sarpajevA na thaIe - e mATe vyAkSiptacittavALo banyA vinA tuM saMyamanuM pAlana kara. bIjuM, je je strIone tuM joiza te te strIone viSe 'A suMdara che mATe tene sevuM AvA bhAvane karIza to pavananA kAraNe je mULamAMthI haNAI gaI hoya tevI haDo nAmanI vanaspatinI jema asthira svabhAvavALo thaIne ahIMthI tyAM aTavAyA karIza. A pramANe A be gAthAno sAmAnya artha che. (129)
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 kAmano Avega Ave tyAre mANasa badhuM bhUlI jAya che. AthI tene bhAnamAM lAvavA mATe AvA zabdo kahevA paDe ne ? tyAga karelI avirati vamelA AhAra jevI jugupsanIya che. AthI ja zrI rAjImatIjI kahe che ke huM bhogarAjAnI putrI chuM ane tame aMdhakaviSNunA putra cho. ApaNe banne viSayAdhIna thaizuM to gaMdhanakuLa jevA nIca kuLanA thaizuM.... potAnI kulInatA upara ghA paDe evAM vacano koIne paNa vasamAM lAge ne ? chatAM paNa yogya jIvone potAnI kulInatAnuM bhAna akAryathI aTakAvanAruM bane che. AthI ja te kahe che ke uttamakuLamAM janmelA potAnI pratijJAnuM khaMDana karatA nathI. gandhanajAtinA sarponI jema vamelAne pharI grahaNa na karatA teo jarUra paDye potAnA prANa tyajI de che. AthI prANo karatAM paNa kImatI evA saMyamamAM koi paNa jAtanI malinatA na Ave, adhUrAza na Ave, doSano lavaleza na lAge te rIte saMyamamAM sthira thaine tuM mokSamArgamAM gamana kara. have jo zrI rathanemijI ema kahe ke huM to svastha ja hato paNa AvA suMdara rUpadarzanathI pAcho mane evo bhAva jAgyo to temAM huM zuM karuM ? Aje ghaNAo kahe che ne ke mana to na hatuM paNa viSaya sAme Avyo to pAchuM mana thai gayuM... to tenA nirAkaraNamAM navamI gAthA che. Aje pApa karanArA moTAbhAge potAnI jAtane nimittavAsI kahIne ja bacAva karatA hoya che ne ? jANe ke pote rAgadveSathI vAsita che ja nahi, nimitto AvI-AvIne ja rAgadveSane UbhA kare che ! ja sa. nimitta maLe to rAgadveSa uchALo mAre ne ? pittano uchALo Ave to zuM karo ? dabAvavA mATe mahenata karo ke kADhavA ? cakkara AvatA hoya to AjubAjumAM je maLe te pakaDIne sthira thavA mATe mahenata karo ke paDI jAo ? sa. enA karatAM nimittathI dUra rahevuM sAruM ne ? e to tamane pahelAM ja kahyuM ke saMsAramAM rAganAM nimitto ghaNAM che mATe teno tyAga karIne sAdhupaNAmAM AvI javuM. paraMtu tamAre dveSanAM nimittothI dUra khasavuM che ane rAganAM nimittonI vacce rahevuM che. ApaNe to e kahevuM che ke nimitto UbhAM nathI karavAM paNa jo nimitta sAmethI AvI jAya to rAga paNa nathI karavo ne dveSa paNa nathI karavo. jo nimittathI dUra ja rahevuM hoya to sauthI pahelAM saMsArano tyAga karavo paDaze. jyAre tamAre to saMsAramAM rahIne ja vairAgya lAvavo che ne ? pRthvIcaMdraguNasAgaranI jema kevaLajJAna pAmavuM che ne ? (130)
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. takalIpha na paDe e rIte pAmavuM che. takalIpha na paDe e bhAva che ke sukha bhogavI zakAya - evI lAlaca che ? sukha bhogavavA chatAM naDe nahi-e avasthA game che tenI pAchaLa paNa sukhanI lAlaca ja kAma kare che ne ? takalIpha na paDavI joIe - evo bhAva hoya tene to haju samajAvI zakAya ke A takalIpha e takalIpha ja nathI. paraMtu jene sukha ja bhogavavuM gamatuM hoya tene kevI rIte samajAvAya? ene to sukhathI dUra ja karavA paDe ne ? sukhanI IcchA mAravAnuM ja zIkhavavuM paDe ne ? A saMsAramAM pAMce IndriyonA viSayo to rahevAnA ja che, e nAza pAme pachI mokSe javAnuM hoya to kyAre ya koIno mokSa na thAya. sukhanAM sAdhano sukhanI icchA nathI karAvatAM. sukhanI icchA sAdhanane kheMcI lAve che. A jagatamAM bhoganAM sAdhanonI koI kamInA nathI. jene jene joIe tenI tenI IcchA karyA karIe to koI paNa sthAne sthiratA prApta nahi thAya. jene mArge cAlavuM hoya te sthira hoya to cAlI zake ke asthira hoya to? asthira to lathaDiyAM khAya. sthiratApUrvaka DagalAM mAMDavAM hoya, AtmaguNomAM sthiratA keLavavI hoya to viSayonI IcchAne dUra karyA vinA cAle evuM ja nathI. jIvaDo nimittavAsI che - evuM bolavAne badale je jIvaDo nimittane jIte te zivalAsI banI zake eTaluM yAda rAkhavuM. zrI rAmatIjInAM AtmahitakArI evAM suMdara vacanothI laghukarmI evA zrI rathanemi pharI saMyamamAM sthira thayA te dasamI gAthAthI jaNAve che - tIse so vayaNaM soccA saMjayAi subhAsiyaM / aMkaseNa jahA nAgo dhamme sNpddivaaio||2-10|| saMyatA evI zrI rAmatIjInAM subhASita arthAt saMveganA kAraNabhUta evAM vacanone sAMbhaLIne, aMkuza vaDe jema hAthI sthira karAya tevI rIte aMkuzatulya hitavacano vaDe zrI rathanemi dharmamAM sthira karAyA- A pramANe A gAthAno artha che. zrI rathanemi patanapariNAmI banavA chatAM saMyamamAM sthira thayA te zenA kAraNe thayA? zrI rAmatIjI maLyA mATe ke temaNe zrI rAmatIjInuM kahyuM mAnyuM mATe ? Aje ApaNuM ThekANuM kema paDatuM nathI ? kumArgathI bacAvanAra guru maLyA nathI mATe ke maLelA gurunuM mAnyuM nahi mATe ? atyAra sudhI gurunuM mAnyuM nahi mATe ja . saMsAramAM rakhaDIe chIe ne? ane haju paNa gurunuM kahyuM mAnavuM nathI ne? sAheba (131)
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pa.pU.A.zrI. rAmacandra sU.ma.) jevA guru maLyA chatAMya ApaNuM ThekANuM kema na paDyuM ? sAhebanuM mAnyuM nahi mATe ne ? sa. sAhebanuM mAnyuM hota to A saMsAramAM na hota. to have jIvaDo nimittavAsI che ke rAgAdithI vAsita che ? ApaNA rAgAdine cAlanA Ape evAM nimitto na maLe to sAruM ja che paNa kadAca jo nimitta maLI ja jAya to tene AdhIna nathI thayuM. e mATe gurunuM mAnI levuM che. ane kadAca koi saMyogomAM AdhIna banI gayA hoie to gurunuM anuzAsana jhIlI levuM che. anuzAsana jhIlavAnI yogyatA keLavI lIdhI hoya tenA mATe bacI javAnI taka che. bhogonI prArthanA karyA pachI paNa bhogothI virAma pAmavAnuM sAmarthya AvyuM te hitazikSA maLI mATe nahi, hitazikSA mAnI mATe AvyuM. Aje ThekANuM nathI paDatuM. kAraNa ke mAnatA ja nathI. gurunI vAta mAnavAne badale ema kahe ke - tame kaho te badhuM sAcuM, paNa mArA mananI hAlata to huM jANuM. vedanA udayanI pIDA jeNe bhogavI hoya tene khabara paDe.... Avu AvuM kahe to ThekANuM kai rIte paDe ? sa. AkarSaNa ane atiparicaya e evI vastu che ke je game tevA camarabaMdhIne paNa pheMkI de ! jene gurubhagavantanuM AkarSaNa na hoya, bhagavAnanI AjJAnuM AkarSaNa na hoya, bhagavAna ane gurunI AjJA pALavAmAM udyata evA sahavartInuM AkarSaNa na hoya tene A viSayanuM AkarSaNa mAryA vagara na rahe. AkarSaNa ke atiparicaya e kharAba vastu nathI. sArI vyaktino paricaya karyo hoya ke sArI-uttama vastunuM AkarSaNa hoya to te pheMkI na de, UlaTuM ugAranAra bane. zAstrano, bhagavAnanI AjJAno, tAraka gurubhagavantano atiparicaya karIe ane te paNa temanuM mAnavA mATe karIe to cokkasa nistAra thAya. UMcAmAM UcuM sAdhana paNa maLavAthI ke gamavA mAtrathI kalyANa na thAya, e sAdhanano yogya rIte upayoga karavAthI kalyANa thAya. cAritrajevuM UMcAmAM UMcuM ane atidurlabha evuM sAdhana bIjuM eke nathI. AthI ja arthakAmanI sAdhanAmAM jAta ghasavAne badale ahiMsA, saMyama ane tapasvarUpa dharmanI sAdhanAmAM jIvana samarpI devuM che. sAcuM jJAna ke zraddhA maLyA pachI paNa A saMsAramAM bhaTakavuM paDatuM hoya to te A cAritranI durlabhatAnA kAraNe. samyagdarzana ke samyajJAna gumAvavuM paDatuM hoya to te saMsArasukhanA rAga svarUpa aviratinA kAraNe ja. chAsaTha sAgaropama sudhI TakAveluM (132)
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyaktva paNa gumAvI devuM paDatuM hoya to te eTalA kALamAM cAritra na pAmI zake mATe ja ne ? je samyagdarzana pAmyA pachI antarmuhUrtamAM mokSe pahoMcAya, enA badale ardhapudgalaparAvarta kALa A saMsAramAM kADhavo paDe e prabhAva A cAritranI aprAptino ja che ne ? badhA jIvo mATe AvuM nathI banatuM paNa jenA mATe AvuM bane tenA mATe samyagdarzana-jJAna kAma na lAgyAM ema kahevuM paDe ne ? samyagdarzana-jJAna maLyA pachI cAritra meLavavA mahenata karyAM vinA nahi cAle. atyAre to ApaNe jeNe sAdhupaNuM lIdhuM che tenI vAta karI rahyA chIe. sarvathA pApathI virAma pAmelA potAnI pratijJA tarapha najara na nAMkhe to maLelA cAritranA paNa bhUkA bolAvyA vinA na rahe ane pariNAme saMsAramAM rakhaDavAno vakhata Ave. cAritra gumAvyA pachI samyaktvane TakAvavAnuM kAma saheluM nathI. uttama sAdhana hAthamAMthI sarI gayA pachI samyagdarzana TakI rahyAno AnaMda hoya ? mATe ja kahevuM che ke samyagdarzana karatAM paNa cAritranI kiMmata kaMikagaNI adhika che. sa. haMsaNabhaTko bhaTyo.... evI vAta Ave che ne ? (saLamaTTo maThTho, vaMzaLamadrassa nathi nivvAI | sijjhati caraNarahiyA, daMsaNarahiyA na sijjhati // samyagdarzanathI bhraSTa thayelo bhraSTa che. samyagdarzanathI bhraSTa thayelAne mokSa nathI maLato, cAritrathI rahita hoya teno mokSa thAya, paNa samyaktva vinAnAno mokSa na thAya). e vAta to paDatAne bacAvavA mATe hatI teno upayoga tame caDhavA mATe karo e cAle ? cAritrathI bhraSTa thayelo samyaktvane paNa gumAvI na bese te mATenI e vAta hatI. samyagdarzana maLI gayA pachI cAritra na meLave to cAle evuM jaNAvanArI e gAthA nathI. tamane lokone samyaktvanI vAtamAM bahu rasa paDe ne cAritranI vAtamAM rasa na paDe ne ? kAraNa ke cAritramAM pApa choDavuM paDe che ane samyaktvamAM pApa cAlu hovA chatAM naDe nahi ane dharmImAM gaNAie... kharuM ne ? sa. samakitIne alpabaMdha kahyo che ne ? tenA Azrava paNa saMvara thAya ne ? samyagdarzanano pariNAma tame dhAro cho evo nathI. jene AzravamAM AnaMda Avato hoya te Azravane saMvara na banAvI zake. Azravane saMvara te banAvI zake jenA (133)
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Azrava TALyA TaLI zake evA na hoya. jeNe Azrava cAlu rAkhyA hoya tenA Azrava saMvara na bane. yuddhamAM jatI vakhate je hAthamAM Ave te zastra banAvavAnI vAta na hoya. jatI vakhate to yuddhanAM ja zastro joIe. jyAre kazuM ja pAse rahyuM na hoya tyAre mugaTa vagerene zastra banAvavAno vakhata Ave. te rIte ahIM paNa saMvara mATe pUrato prayatna karI lIdhA pachI je Azrava rahI gayA hoya te saMvaramAM pariName. samakitIne alpabaMdha eTalA mATe kahyo che ke tenuM citta kAyama mATe viratimAM ja hoya che. cAritra mATe je talase tenuM nAma samaktiI. cAritranI abhilASA vinA samyakatva Take ja nahi. chatAM ahIM sAmo... mAM je vAta karI che te cAritrathI bhraSTa thayelAne sthira karIne pAchA vALavA mATenI che, tame cAritrane gauNa batAvavA mATe teno upayoga karo te kema cAle ? ane emAM je cAritranI vAta che te dravya-apradhAna cAritranI vAta che. "sinheti caraNarahiyA' no artha e che ke - dravyacAritrathI rahitane mukti maLe che. bAkI je bhAvacAritrathI bhraSTa thAya tene mukti na ja maLe. tamane samyagdarzanano mahimA batAvanAro A zloka yAda Avyo paNa "cAritra viNa nahi mukti...' e yAda na AvyuM ne ? e pada uparathI paNa samajAya ne ke bhAvacAritra vinA mukti nathI ? jene bhAvacAritra eka vAra paNa sparze tenI alpa kALamAM mukti thayA vinA na rahe. anantI vAra je cAritra lIdhAnI vAta Ave che te dravya-cAritrane AzrayIne Ave che. badhA jIvo prAya: anantI vAra raiveyakamAM jaI AvelA che - e pramANe zrI paMcasUtramAM jaNAvyuM che te A dravyacAritranI ja vAta che. kAraNa ke dravyathI paNa cAritra lIdhA vinA navamA raiveyaka sudhI na javAya. sa. dravyacAritrI paNa navamA raiveyaka sudhI jaI zake ? tamArI najara pAchI tyAM kyAM gaI? tamArI AgaLa zAstronI vAto samajAvavAmAM jokhama ghaNuM che. kAraNa ke zAstranI vAtomAMthI paNa "sukha kayAMthI maLe?' eTaluM ja yAda rahe ne? bhAvacAritranI mahattA ane durlabhatA jaNAvavA mATe je kahyuM hoya temAMthI paNa dravyacAritranI upAdeyatA samajIne jAo to zuM karavuM? dravyacAritra pradhAna nathI. je apradhAna hoya tenAthI zuM maLe e jovAnI jarUra kharI ? ApaNe to e kahevuM che ke jene bhAvacAritra sparze tene ananto kALa saMsAramAM bhaTakavuM ja na paDe. dravyacAritra maLe eTale bhAva-cAritra AvI ja jAya: evo niyama nathI. acaramAvartakALamAM game teTalI vAra dravyacAritra le topaNa bhAva sparze nahi. caramAvartAmAM paNa ardhapudgalaparAvarta kALa sudhI bhAva na sparze. bAkInA (134)
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ ardhapudgalaparAvartamAM bhAvacAritra sparyA pachI paNa TakAvatAM na AvaDe todravyacAritra kAma na lAge. mATe nakkI che ne ke bhAva hoya ke bhAvane lAvI Ape tevuM hoya to te dravyacAritra kAmanuM che. sa. vartamAnamAM je dIkSA apAya che te dravyathI ke bhAvathI ? dIkSA dravyathI ja apAya paNa te bhAvano Aropa karIne apAya. sa. aMdaranA bhAva kevI rIte jaNAya? zAstramAM bhAva jANavA mATe prazanaparIkSA karavAnuM, pravRtti vagerenI parIkSA karavAnuM jaNAveluM che. praznaparIkSA uparathI te duHkhathI kaMTALIne Avyo che ke saMsArathI kaMTALIne Avyo che te samajI zakAya. tenAM pagalAM parathI paNa pArakhI zakAya. kAcA pANImAM paga kevI rIte mUke che ane kAcavALI jagyAmAM paga kevI rIte mUke che-enA parathI paNa khyAla Ave ne ? dIkSAnI kriyAmAM ogho ApyA pachI muMDana karAvIne veSa paherIne pAcho maMDapamAM Ave tyAre rastAmAM phUla vagere paDyA hoya tyAM kevI rIte cAle che, phoTo pADanAranI sAme jue che ke nahi - e badhA parathI paNa khabara paDe ne ? zAstramAM kahyuM che ke muMDApana karI veSa paherIne AvyA pachI paNa jo ayogya jaNAya to AgaLanI kriyA aTakAvI devI. sa. veSapalaTo thayA pachI huM koNa ?' enuM bhAna na thAya ? veSapalaTAthI ja nahi, mAtra sAMbhaLavAthI paNa huM koNa ?' AvuM bhAna tamane thAya che ne ? paNa te Take che kharuM ? tema ahIM paNa veSa palaTAvyA pachI jo veSa bhajavavA mAMDe to bhAna gayuM che ema ja mAnavuM paDe ne ? mATe nakkI che ke uttama sAdhana maLavAmAtrathI nistAra na thAya e sAdhanano yogya rIte upayoga karavAmAM Ave to kalyANa thAya. cAritra jevuM zreSThamAM zreSTha sAdhana nahi jevA sukhanI lAlacanA yoge hAthamAMthI sarI na paDe - e mATe A zrI dazavaikAlika sUtranA bIjA adhyayananI racanA che. saMsAranA sukha uparathI najara nahi UThe tyAM sudhI dIkSA levAze paNa nahi, paLAze paNa nahi. jenI najara sukha upara ja TharI che tenA mATe A sUtranI racanA nathI. evA loko AgaLa A sUtra vAMcavuM e to baherA AgaLa gAna che. jeNe dIkSA lIdhI che, jene dIkSA pALavI che ane jene dIkSA levAnI bhAvanA che tenA mATe A sUtranI racanA che. tamAre dIkSA levI che ne? (135)
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. dIkSA levAnA bhAva to che. e bhAva kevA che? maLe to sAruM ? ke meLavIne jaMpavuM che? tame dhaMdho karo tyAre bhAva kevo hoya ? paisA maLe to sAruM ke meLavIne rahevuM che? meLavIne ja jaMpavAvALo to Akho divasa apaDAuna kare, cAlavuM paDe to cAle... ane 'maLe to sAruM vALI ophisa kholIne besI rahe. A mahApuruSoe ApaNA upara upakAra karavAmAM kazuM bAkI nathI rAkhyuM. dIkSAno mArga batAvyA pachI tene TakAvavA mATenA upAya paNa pUrepUrA batAvyA. sAdhupaNAmAM jo arati thAya to game te bhoge tene dUra karyA vinA rahevuM nathI. ApaNe joI gayA ke zrI rAmatIjInAM subhASitonA kAraNe zrI rahanemijI saMyamamAM sthira thayA. "parva aaiN nADuM', "jiltha teDanasovAmI', 'sevaM te mAM ma'... A badhAM subhASita kahevAya kharAM? sa. nizcayathI subhASita kahevAya, vyavahArathI kubhASita kahevAya. A nizcaya ane vyavahAranI vyAkhyA kyAMthI zIkhI AvyA? amAre tyAM to eka ja naya che. je mokSe pahoMcADe te naya ane je mokSamAM bAdhA pahoMcADe te badhA kunaya-nayAbhAsa. A vacanone vyavahArathI kubhASita mAne te badhA vyavahArAbhAsamAM rAcI rahayA che - ema samajI levuM. je hitakArI hoya tene kuvacana na kahevAya - evuM mAne to ja zuddhavyavahAra Ave. sa. vyavahAramAM nizcaya dekhAvo ja joIe? ' tame paNa batAvo ja cho ne? nAnA chokarAne paNa gussAthI Apo to na le, mATe premathI Apo ne? gussAthI ApyuM e ApyuM na kahevAya, tema hitabuddhithI bolAyelAM vacana kuvacana na kahevAya. Aje to amArAM sAdhusAdhvIjI roja A gAthAno svAdhyAya kare che. A vacanone subhASita kahe ane pAchAM gurubhagavanta kaThora bole che - evI phariyAda kare ! roja Ano svAdhyAya karanAra, gurunA vacanane kaThora kaI rIte kahI zake? A gAthA badhAM ja sAdhusAdhvIjIne AvaDe che. nUtanadIkSitane paNa be divasamAM zIkhavI daIe chIe. Aje to vaLI gRhasthapaNAmAMthI ja zIkhIne Ave che. atyAranAM sAdhusAdhvI to gRhasthapaNAmAM ja badhI rIte taiyAra thaIne Ave che ! siddhi dIkSA lIdhA pahelAM ja meLavI le ane dIkSA letAMnI sAthe viniyoga karavA besI jAya! eka sAdhumahAtmA dIkSA lIdhA bAda hajI dIkSAnA sTeja upara ja beThA (136)
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatA. sagAsaMbaMdhIo vaMdana karavA mAMDayA eTale tarata nAnA bAbAbebIne ogho batAvIne pUchavA lAgyA ke 'ogho levo che ?' ApaNane kahevAnuM mana thai jAya ke haju Aje lIdho che, ApavA kyAM nIkaLyo ? tuM jAte pALa to kharo ?' dukAna kholo to pahelAM ja divase koIne pUcho kharA ke paisA joIe che ? ApaNe to e kahevuM che ke jo gRhasthapaNAmAM ja A badhuM bhaNIne AvyA hoya tene gurubhagavantanAM vacana AkarAM na lAge ne ? gurubhagavanta game teTalA kaThora hoya topaNa zrI rAjImatIjIjevAM kaThora vacana to nathI bolatA ne ? chatAM AkaruM lAge to zuM mAnavuM ? sa. e amAruM ajJAna. kyAre TALavuM che ? jJAna maLyA pachI ajJAna TaLe-evuM nathI, sAna ThekANe Ave tyAre ja ajJAna TaLe. je sAdhusAdhvI zrI rAjImatIjInAM vacanone subhASita mAne te gurune kaThoravacanI kahI na zake. ahIM zrI rAjImatIjInAM vacano dvArA zrI rahanemijI je rIte saMyamamAM sthira thayA te jaNAvavA mATe eka nUpurapaMDitAnuM kathAnaka ahIM ApyuM che : vasaMtapura nAmanA nagaramAM eka zeThiyAnI putravadhU rahetI hatI. eka vAra te nadI upara snAna karavA gai hatI. snAna karatI e vadhUne joine tyAM Avelo eka yuvAna tenA upara khUba ja rAgI banyo. te vadhU sAthe kAMika vAta karatAM teNIno paNa potAnI pratye anukULa bhAva che - e jANI lIdhuM. pelI strI to potAnA ghare gai, paNa A teNInA virahane khamI zakato nathI. AthI tyAM rahelA yuvAna lokone AjubAjunA tyAMnA jhADa uparathI phUlaphaLo ApIne khuza karyA. ane temanI pAsethI pelI vadhUnuM nAmaThAma jANI lIdhuM. e strIne potAne vaza karavA mATe eka saMnyAsinIne sAdhI. e saMnyAsinIne potAnA ghare lai gayo. sArAmAM sArI bhikSA ApI. AthI saMnyAsinIe prasanna thaine kahyuM ke - tamAruM kAMi kAma hoya to kaho. saMnyAsI ane sAdhusAdhvImAM ATalo pharaka che. sAdhusAdhvIjI AvuM na kare. tame game teTalI bhaktithI pAtrAM bharo topaNa amArAthI ema na kahevAya ke - upAzrayamAM jau chuM, kAMi kAma che ? tamane paNa sAdhusAdhvInA A AcAranI khabara hoya ne ? Aje ghaNA loko AvA AcArathI ajANa hovAthI amane muzkelImAM mUkI de che. gAmanI bahAra skUlanI bAjumAM upAzraya hoya ane ame gAmamAM vahoravA jaie tyAre bahena kahe ke tame upAzrayamAM jAo cho to mArA bAbAne sAthe skUlamAM letA jAo ne ? ... (137)
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ to amAre zuM karavuM ? tamArI ajJAnadazA AgaLa to amAruM jJAna paNa sAva bUThuM thaI jAya evuM che. Aje ame bhale game tema vartIe, bhagavAnanAM sAdhusAdhvI A rIte na varte. saMnyAsinI pUche che ke sevAnuM phaLa zuM karuM? jyAre ahIM gRhasthane sAdhusAdhvI pAse koI apekSA hotI nathI. sAdhune ane gRhasthane arasaparasa upakAranI bhAvanA hotI nathI. upakAra thaI jAya e judI vAta. AthI to zrAvakone mudhAdAyI ane sAdhuone mudhAjavI kahyA che. pelA yuvAne to saMnyAsinIne kahyuM ke pelI strI ane anukULa varte-evuM karI Apa. AthI pelI saMnyAsinIe pelI putravadhUne tyAM jaIne kahyuM ke ': amuka yuvAna tane Icche che. te vakhate te strI vAsaNa mAMjatI hatI. saMnyAsinInI vAta sAMbhaLI banAvaTI gusso karIne rAkhavALA hAthathI te saMnyAsinInA pITha para hAthanA paMjAnI chApa UThe e rIte dhabbo mArIne pAchaLanA bAraNethI saMnyAsinIne kADhI mUkI. enA kAraNe DaghAI gayelI saMnyAsinIe yuvAnane AvIne badhI vAta jaNAvI ane kahyuM ke tuM te strIne bhUlI jA, e tAruM nAma paNa sAMbhaLavA rAjI nathI. paraMtu cAlAka yuvAna e banAva uparathI samajI gayo ke rAkhavALA hAthe paMjo mArIne pAchale bAraNethI kADhI che tethI kRSNa (vada) paMcamInI aMdhArI rAte pAchale bAraNethI mane AvavA mATe teNIe saMketa karyo che. saMketa pramANe te yuvAna pAchale bAraNethI gayo. gharanI bahAra azokavATikAmAM jaIne potAnI IcchA mujaba viSayakrIDA karIne baMne jaNA tyAM ja sUI gayA. te vakhate te putravadhUnA sasarA laghunIti mATe bagIcAmAM gayA. tyAM potAnI putravadhUne parapuruSa sAthe sUtelI joI. e puruSa potAno putra nathI enI khAtarI karIne sasarAe purAvA mATe tenA pagamAthI nUpura (jhAMjhara) dhIrethI kADhI lIdhuM. chatAM paNa putravadhUne khyAlamAM AvI gayuM. AthI tarata yuvAnane kahyuM ke ahIMthI jaladI jato rahe ane Apatti vakhate sahAya karaje. pote purAvA sAthe pakaDAI gaI hovAthI.... have ramakhANa maMDAze, ema samajIne cAlAka evI vadhUe bIjuM nATaka karyuM. yuvAnane ravAnA karIne e strI gharamAM AvIne potAnA pati pAse AvIne sUI gaI. thoDI vAra pachI patine jagADIne kahe che ke - ahIM bahu garamI lAge che - cAlo ne! ApaNe azokavATikAmAM jaIne sUI jaIe. patie paNa te pramANe karyuM. tyAM paNa thoDI ja vAramAM patine jagADIne kahyuM ke - zuM A tamArA kuLane ucita che ke - sasarA mArA pagamAMthI nUpura kADhI le che ? e sAMbhaLIne dhaNIe kahyuM ke - atyAre UMghI jA ! savAre maLaze. savAre teNInA sasarAe potAnA putrane badhI vAta karI ane kahyuM ke (138)
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArI strI vyabhicAriNI che. e sAMbhaLIne putre gusse thaIne kahyuM ke eka to jhAMjhara kADhayuM ane uparathI ene kharAba kaho cho ? ame ja vATikAmAM sUtA hatA. tyAre pitAe putrane kahyuM ke meM parapuruSane najare joyo che. chatAM temanI vAta koI mAnatuM ja nathI. pitAputra vacce ghaNo vivAda thayo. tyAre vacce paDI putravadhUe kahyuM ke huM divya karIza, mAre apavAdavALuM jIvana jIvavuM nathI. tarata ja sasarAe kahyuM ke to divya karo. kAraNa ke temane to khAtarI ja hatI. divya mATe snAna vagere karIne ujjavaLa vastro dhAraNa karI, pUjAnI sAmagrI laIne nagarajanonI sAthe yakSanA maMdiramAM cAlavA mAMDI. divyamAM yakSamaMdiramAM yakSanI mUrtinA paga vaccethI nIkaLavAnuM hatuM. je aparAdhI hoya te nIkaLI na zake, je zuddha hoya te nIkaLI jAya. A bAju A strI divya karavA nIkaLI che evI jANa thavAthI pelo yuvAna gAMDAno DhoMga karIne teNInA raste sAmethI Avyo ane ene vaLagI paDyo. lokoe tene chUTo karyo. tyAra bAda te strIe yakSanA maMdiramAM jaIne tenI pUjA karIne yakSane kahayuM ke mArA pati ane rastAmAM mane vaLagI paDelo pelo gAMDo mANasa : A be puruSane choDIne bIjA koI paNa puruSane jo jANatI hou (arthAt teno sparza meM karyo hoya, to tuM mane jANI le arthAt tAre je karavuM hoya te tuM karI le. te strInI A kuTilatAthI vilakho paDI gayelo yakSa paNa vicAramAM paDI gayo ke - A dhUrta che, ANe to mane paNa chetaryo. A to satI nathI chatAM asatI nahi gaNAya ... vagere vicAre che tyAM to te strI yakSanA paga nIcethI AbAda nIkaLI gaI. AthI sarva lokoe tene satI mAnIne tenA sasarAno tiraskAra karyo. A banAva banavAthI e sthavira puruSane pArAvAra duHkha thayuM jene laIne tene divase ke rAtre UMgha ja AvatI nathI. - A vAta dhIre dhIre rAjAnA kAne gaI. A sthavirane UMgha nathI AvatIe sAMbhaLIne khuza thayelA rAjAe tene antaHpuranI rakSAnI javAbadArI soMpI. rAjAno paTahastI rAjagRhanI nIce baMdhAyelo raheto hato. A bAju eka rANI e hAthInA mahAvatamAM Asakta hatI. rAtre e rANIne uparanA mALethI hAthI nIce utAre ane savAre pAchI upara caDhAve. A rIte keTalAya vakhatathI cAlatuM hatuM. A navo aMtaHpurano rakSaka sUto na hovAthI e divase rANI betraNa vAra AvI ane tene jAgato joI-joIne pAchI pharI. e joine pelA rakSake sUvAno DoLa karyo. AthI tene sUtelo samajIne rANI rojanA krame hAthI uparathI nIce UtarI. roja karatAM vilaMba thavAthI tenI rAha joine beThelA mahAvate AvatAMnI sAthe teNInA pITha para gussAthI (139)
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMkaLano prahAra karyo. tyAre tene rANIe kahayuM ke - mArI upara gusso na kara ! antaH purano rakSaka navo Avyo che te UMghato ja nathI. te joto hato eTale moDuM thayuM. A sAMbhaLIne mahAvatano gusso zAMta thayo... A badhuM joine pelo aMtaHpurano rakSaka vicAre che ke ATaluM kaDaka rIte dhyAna rAkhavA chatAM AvI rANIo paNa jo A rIte varte che to bIjAne zuM kahevuM ?... Ama vicArI te UMghI gayo. ghaNA divasathI sUto na hovAthI evo UMghyo ke savAre UThyo ja nahi. loko bhegA thayA, tene jagADavA mATe prayatna kare che paNa te to UThato ja nathI. eTale rAjAe paNa kahyuM ke - tene UMghavA do ! ghaNI vAre enI meLe jyAre te jAgyo tyAre rAjAe e aMge tene pUchyuM. AthI teNe atyAra sudhI kema UMghato na hato ane Aje kema UMgha AvI - e badhI vAta zarUAtathI mAMDIne cheka sudhI karI. ante kahyuM ke - koi eka rANI duHzIla che, koNa che te huM jANato nathI. - AthI rAjAe durAcAriNI rANIne oLakhI levA mATe eka vAra eka mATIno hAthI banAvarAvyo. enI pUjA karIne badhI rANIone te hAthIne oLaMgI javA jaNAvyuM. badhI rANIoe rAjAnA kahevA pramANe karyuM. parantu eka rANIe kahyuM ke mane Dara lAge che. eTale rAjAe teNIne kamalathI prahAra karyo. tethI te mUrchA pAmI. enAM uparathI rAjAne khAtarI thai gai ke A ja rANI durAcAriNI che. rAjAe teNIne kayuM ke madonmatta hAthI upara caDhe che ane mATInA hAthIthI Dare che ? sAMkaLathI prahAra karAyo chatAM mUrchA na pAmI ane kamalathI prahAra karyo, to mUrchA pAmI ? A pramANe kahIne teNInA zarIra uparanA sAMkaLanA prahAranAM cihno joine cokkasa nirNaya karyo, tyAre rANInA durAcArathI gusse thayelA rAjAe hAthI, mahAvata ane rANI traNene motanI sajA karavAnA irAde parvatanI khINanI dhAra upara caDAvyA ane mahAvatane kahyuM ke hAthIne tyAMthI khINamAM pADa. hAthIe eka paga UMco karyo. eTale lokoe kahayuM ke- 'hAthI to tiryaMca che, e zuM jANe ? eno vAMka nathI, vAMka to A beno che. AthI rANI ane mahAvatane ja mAravA joie...' A pramANe sAMbhaLavA chatAM rAjA roSane choDato nathI. krame karIne hAthIe traNa paga UMcA karyAM ane eka paga upara sthira rahayo. tyAre lokoe Akranda sAthe kahayuM ke AvA ratnasvarUpa hAthIno nAza na karo, na karo. AthI rAjAe mahAvatane kahyuM ke A hAthIne tuM pAcho utArI zakIza ? mahAvate kahyuM ke cokkasa utArI zakIza paNa eka zarate; amane baMnene abhaya Apo to ! rAjAe kahyuM ke tamane abhaya ApyuM. tyAra pachI mahAvate (140)
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMkuzanI madadathI dhIre dhIre te hAthIne nIce utAryo. A rIte aMkuza hoya to motanI khINamAMthI paNa hAthIne bacAvI zakAya. te rIte asaMyamanI gartAmAMthI kADhavA mATe AjJAno aMkuza che. hAthIne vaza karavA mATe aMkuza kevo hoya ? mahAvata jeTaluM kahe teTaluM ja karavAnuM. AvA aMkuzathI hAthI bace tema AjJAnA aMkuzathI sAdhusAdhvI paNa bacI jAya. mAtra gurubhagavanta kahe e pramANe karavAnI taiyArI joIe. jene asaMyamanI gartAmAMthI, AgaLa vadhIne saMsAranI gartAmAMthI bacavuM hoya to tene gurubhagavantano aMkuza gamyA vinA rahe ? zrI rahanemine zrI rAmatIjInAM aMkuzatulya vacano gamI gayAM, AthI teozrI asaMyamanI gartAmAM paDatAM bacI gayA. A sUtrano roja upayogapUrvaka svAdhyAya karanAra sAdhusAdhvI kyAre ya sukhanA rasiyA na bane. sukha Ave te game : e sukhanA rasiyA. sukhanI kalpanAmAM rAce te sukhanA rasiyA. sukha jAya tyAre game ane sukhanI kalpanAmAM rAcavAnuM baMdha thAya tyAre sukhanI rasikatA jAya. sa. badhAM sAdhusAdhvIne sUtra ane arthathI A sUtra AvaDe ? digambara sampradAyanA hoya, terApaMthI hoya, sthAnakavAsI hoya, zvetAmbara mUrtipUjaka saMghamAM paNa ekatithivALA hoya ke betithivALA hoya.. badhAM ja sAdhusAdhvIne A sUtra AvaDe che. sa. ekatithi ane betithi eTale zuM? betithivALA be tithi mAne che ? - tithi e nathI hotI, eka ja tithi lAMbI hovAthI be sUryodayane spa, be divasa sudhI rahe che mATe be tithi kahevAya che. dasa divasa sudhI eka vastu Take eTalAmAtrathI dasa vastu che - evuM na manAya. tema be divasa sudhI rahI mATe tene be tithi na manAya. AthI ja zAstrIya paribhASAmAM tene vRddhi tithi kahevAya che. je tithi 24 kalAkathI adhika AlatI hovAthI be sUryodayane sparze, te tithi parvatithi hoya ke aparvatithi hoya, te badhI ja tithinI vRddhi che - evuM manAya che. A rIte parvatithinI kSayavRddhi e zAstramAnya paraMparA hovA chatAM zAstranI sAthe jemane levAdevA nathI tevAo parvatithinI kSayavRddhi na thAya evo kadAgraha laI beThA che. AthI teo potAne ekatithivALA tarIke oLakhAve che ane parvatithinI kSayavRddhi mAnanArA vargane betithivALA kahe che. (141)
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. ghaNA loko kahe che ke tithinI jhaMjhaTamAM zA mATe paDo che ? tenAthI kyAM mokSa maLavAno che? Ame yadravyacAritrathI mokSa nathI maLavAno, bhAvacAritrathI ja mokSa maLavAno che to cAritra pALavAnI jhaMjhaTamAM zA mATe paDavuM? ane lokone cAritra levAno upadeza paNa zA mATe ApavAno? je loko AvuM bolatA hoya temane ame samajAvavA taiyAra chIe. sa. e loko AvavAnI nA pADe che. to pachI emanI vAtamAM pola che - ema mAnavuM paDe ne ? ame amArI vAta ekAntamAM paNa samajAvavA taiyAra chIe, jAheramAM paNa samajAvavA taiyAra chIe, lakhI ApavA paNa taiyAra chIe. kAraNa ke amAre AmArA gharanuM kazuM kahevAnuM nathI. jeo nA pADe che teo bodA che - ema ja mAnavuM rahayuM ne? jeno Dhola Telo hoya te ja Dhola vagADavAnI nA pADe ne ? asalamAM e lokono uddeza atyAre ekatA karavAno che, mokSano nahi. A ekatA koI kALe thavAnI nathI. jenA uddezamAM pharaka hoya, jenI pratikramaNAdi kriyAmAM pharaka hoya, tevAnI sAthe ekatA kaI rIte thAya. jenI sAthe mAnyatAbheda hoya tenI sAthe ekatA karavI eno artha ja e che ke ApaNI zAstrIya mAnyatA mUkI devI. AvI ekatA karavAnA badale ApaNane je zuddha mArga maLyo che tenI ArAdhanA karI AtmakalyANa sAdhIne jatA rahevuM che. A bIjA adhyayananA ane enA arthanuM samApana karatAM jaNAve che : evaM karaMti saMbuddhA paMDiyA paviyakkhaNA / viNiyaTati bhogesu jahA se purisuttamo tibemi||2-11|| jeo saMbaMdha, paMDita ane pravicakSaNa che teo e pramANe kare che ke jema puruSomAM uttama evA zrI rahanemi bhogothI pAchA pharyA tema teo paNa bhogothI pAchA phare che. A pramANe tane huM kahuM chuM : A agiyAramI gAthAno akSarArtha che. eno Azaya e che ke jeo saMbuddha che eTale ke samyagdarzanane pAmelA che, jeo paMDita artha samyajJAnI che ane pravicakSaNa eTale ke cAritranA pariNAmavALA jeo che teo viSayonA upabhogathI virAma pAmanArA hoya che. AthI spaSTa che ke jeo viSayabhogathI vinivRtta bane che teo ja kharI rIte saMbuddha, paMDita ane (142)
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravicakSaNa che. bodha, jJAna ane AcaraNa : A traNanI pAramArthikatA viSayonI viratimAM che.- eno jene khyAla che tevA mahAtmAo potAnA samyagdarzanAdino upayoga viSayanI virati mATe ja kare che. sAdhupaNAmAM A eka vAta samajAya to pachI bIjuM badhuM ja saraLa che. saMyamamAM sthira thavuM haze, saMyamanI arati ane saMsAranI rati TALavI haze to bhogothI virAma pAmavo ja paDaze. game teTalA hoziyAra hoya, paMDita hoya, saMbuddha hoya to ya bhogo bhogavavAnI rajA na maLe. sa. bhogano tyAga na kare tenAmAM paMDitAI nathI ema mAnavuM? coranI kuzaLatAne paMDitAI gaNo kharA ? tema pApakAryamAM je buddhi vaparAya te paMDitAI na gaNAya. pApathI mukta thavAmAM je potAnI buddhi vApare tene pravicakSaNa kahevAya. sa. sAdhumahAtmA to bhoLAbhadrika kahevAya ne? sAdhumahAtmA bhoLA hoya paNa budhdha na hoya. pApane TALavAnI nipuNatA temanAmAM hoya ja. pApathI dUra rahevA mahenata kare, pApano saraLabhAve ekarAra karI le, AcAryabhagavantane chetare nahi tethI teo bhoLA eTale ke Rju hoya che-ema kahevAya. bAkI koI pApa karavA mATe temane banAvI jAya-evA bhoLA na hoya. doSita AhArane nirdoSa kahe topaNa mAnI le - evA bhoLA na hoya. nirdoSa AhAramAM paNa jo doSanI zaMkA paDe to teno tyAga karanArA sAdhubhagavanta hoya. tamAre tyAM jema zaMti muhUrta na cAle tema sAdhupaNAmAM zaMkita AhAra na kalpa. darzanamAM bodha joIe, jJAnamAM paMDitAI joIe ane cAritramAM pravicakSaNatA joIe. ochI mahenate vadhu lAbha meLavavo tenuM nAma pravicakSaNatA. tamArI bhASAmAM kahIe to dhaMdho karavo joIeevuM lAge te bodha. dhaMdhAnI lAIna zIkhavI ane emAM hAtha besI javo te paMDitAI ane ochI mahenate ghaNA paisA kamAvA te pravicakSaNatA. tevI rIte ochI mahenate vadhu nirjarA cAritra sivAya zakya nathI. gRhasthapaNAmAM mahenata ghaNI ne nirjarA alpa che. aviratino bhogavaTo dharmane nakAmo banAvI de che. AthI ja je nipuNa hoya, bhaNelo - gaNelo hoya, kuzaLa hoya te pAMca IndriyanA viSayothI virAma pAmavA ja tatpara hoya. bodha nirmaLa bane to ja cAritra Ave. bodha, jJAna ane nipuNatA : A traNeno upayoga bhogathI virAma pAmavAmAM karavo che. ApaNI pAse (143)
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ A traNe che ne? eno upayoga kyAM karIe chIe ? aviratithI bacavA mATe ke aviratinA bacAva mATe ? je zraddhAvALo hoya te potAnI aviratino bacAva na kare, aviratithI bacavA mATe mahenata kare. koI pUche ke dIkSA kema nathI letA, to mAthe hAtha devAno ane kahevAnuM ke sAruM thayuM yAda karAvyuM. mane to yAda paNa nathI AvatuM. aviratino bacAva kare te samakitI nahi, avirati mATe royA kare tenuM nAma samakitI. jJAnI te ke je potAnA doSano bacAva na kare. doSa seve e bane, doSanI khANa hoya e ya bane paNa bacAva to na ja kare. koI doSa batAve to ya gusso na Ave. ApaNane tAva Avyo hoya ane koI kahe to gusso Ave ? tema avirati vagere doSo ApaNAmAM paDyA hoya ne koI batAve to gusso na Ave ne ? jJAnI ane zraddhA- saMpanna kyAre ya potAnA doSano bacAvana karI zake. maLelA jJAnano upayoga chaDuM zodhavA mATe nathI karavo, chidrone pUravA mATe karavo che. yuddhamAM gayelo chaDuM zodhe to yuddhano bodha nathI- ema mAnavuM paDe ne? yuddhamAM haNAvuM nahi ane sAmAne haNavuM - evo pariNAma te bodha. yuddhamAM ghA lAge nahi ane acUka ghA kevI rIte karavA tenuM jJAna meLavIne javuM te paMDitAI ane salAmata aMtare rahIne kuzaLatApUrvaka sAmAnA ghAne niSphaLa banAvI acUka ghA karIne jaya meLavavo te pravicakSaNatA. je dIkSA le tene eTalI to khabara hoya ne ke sAdhupaNAmAM jalasA nathI karavAnA, bAvIsa pariSaha veThavAnA che. sAdhupaNAmAM jalasA TALIne pariSaha veThavAnA che- evuM mAnavuM te bodha. kaI rIte jalasA TALavA ane parISaha veThavA zuM zuM karavuM joIe te jANavuM te jJAna ane koI paNa rIte pariSahane jItyA vagara na rahevuM te pravicakSaNatA. je pAMce viSayomAM magna hoya tene bodha paNa nathI, jJAna paNa nathI ne nipuNatA paNa nathI. A traNa guNo hoya to viSayono tyAga hoya ja ane viSayono bhogavaTo na hoya to A traNa guNo che - ema samajavuM. jenAmAM A traNa guNo na hoya ane bhogavaTAno tyAga dekhAto hoya to te tyAga nathI- ema samajI levuM. bahAragAma jatI vakhate peTImAM samAto na hovAthI je sAmAna paDI rahyo hoya teno tyAga karyo kahevAya ke na chUTake mUkI rAkhyo kahevAya? bhogavavuM nathI mATe na bhogave te tyAga kahevAya, bhogavAya evuM nathI mATe na bhogave te tyAga nahi. ApaNe kyAM UbhA chIe - e vicArI levuM. ApaNe tyAga karIe kharA ? karIe to keTalo karIe ? ane te paNa bhogavavuM nathI mATe tyAga karIe? ke bhogavAya evuM nathI mATe karIe ? ApaNA doSonuM nidAna ApaNe jAte ja karavuM paDaze. je potAnA doSano bacAva kare (144)
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ te dharma karavA mATe lAyaka nathI. doSono svIkAra karavo che, te paNa prAmANikapaNe karavo che. koInuM moDhuM baMdha karavA mATe doSo svIkAravAnA nathI. koikane toDI pADavA mATe je ekarAra karAya te ekarAra karyo na kahevAya. doSono ekarAra zA mATe karavo che? pelo batAvato aTake mATe ? ke ApaNA doSo chUTI jAya mATe ? micchAmi dukkaDa paNa ApaNA aparAdhanI zuddhi mATe ApavAnuM che, sAmAnA aparAdhane aTakAvavA mATe nahi. jeo potAnA aparAdhanI zuddhi mATe micchAmi dukkaDa nathI ApatA temanAthI dharma dUra-sudUra che. zAstranA paramArthane pAmavAnuM, samyagdarzana pAmavAnuM kAma keTaluM duSkara che te AnA uparathI samajI zakAya che ne ? Aje to amArAM sAdhusAdhvI paNa aviratino bacAva karatA thaI gayA che. sAdhupaNAmAM AvIne mane AcAra nathI paLAtAM enuM duHkha che - evuM kahe e cAle? mane khyAla na hato - ema kahe - e ya cAle? sAdhupaNAmAM AvanArane jJAna to pUrepUruM ApavAmAM Ave che, kacAza zraddhAnI che. ApaNI bhUla khyAlamAM AvI jAya athavA koI batAve tyAre ema kahe ke jJAna to cokkasa hatuM paNa pramAdanA kAraNe bhUla thaI che. Ape joyuM, batAvyuM to sAruM thayuM. have e bhUla sudhArI laIza, bIjI vAra na thAya tenI kALajI rAkhIza. e pramANe kahe to samajavuM ke samyam darzana che, samyajJAna che ane samyakyAritrano khapa che. - adhyayananI chellI gAthAmAM nahIM re purasuramo kahayuM che. temAM koI evI zaMkA kare ke - "zrI rathanemijIne viSayano abhilASa thayo hato tethI temane puruSottama nahi kahevA joIe... to e pramANe kahevuM barAbara nathI. zrI rahanemiLane viSayano abhilASa thayo hato tenI nA nahi, paraMtu tema chatAM teozrIe evI pravRtti karI nathI. uparathI teo viSayAbhilASathI paNa nivRtta banyA hatA. bodha pAmelA kone kahevAya? je viSayamAM Asakta hoya te? je viSayano chUTathI upabhoga kare che? ke je viSayathI nivRtta thAya te ? kAyara puruSo to AvA vakhate abhilASAne tAbe thaIne viSayamAM pravRtta thAya che. zrI ranemiza tevA na hatA. teozrI viSayathI pAchA pharI, bhagavAna pAse AlocanA karIne prAyazcittanI zuddhi karI aMte siddha thayA hatA. tethI "nahIM te puttamo" A pramANe je kahyuM te ucita ja che, temAM kazuM ja anucita nathI : e yAda rAkhavuM. (145)
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' tRtIya zrI kSullakAcArakathA adhyayana - AtmAno svabhAva game teTalo zuddha hoya to paNa te karmathI AvarAyelo hovAthI tene pragaTAvavA mATe prayatna karyA vagara nahi cAle. AtmAnA e zuddha svarUpane pragaTAvavA mATe zuddha dharmanI jarUra che. A zuddha dharmanuM svarUpa samajAvavA mATe ja mahApuruSoe AgamanI racanA karI che. temAMthI A zrI dazavaikAlika sUtra A pAMcamA ArAnA cheDA sudhI rahevAnuM che. sAmAnyathI AgamasUtro bhaNavAno adhikAra gRhasthone nathI. sAdhubhagavantone paNa yogodvahana karyA bAda te te sUtra bhaNavAno adhikAra maLe che Ama chatAM mahApuruSoe hitabuddhithI karuNA karIne A sUtranAM cAra adhyayano bhaNavAno adhikAra gRhasthone paNa Apyo che. to Aje nakkI karavuM che ke A cAra adhyayana, sUtra ane arthathI kaMThastha karyA vinA nathI rahevuM. A sUtranA pratyeka adhyayanamAM sAdhupaNAnuM svarUpa AMkha sAme AvyA vinA na rahe evuM che. A sUtranA artha sAMbhaLyA pachI sAdhu kone kahevAya e samajAvavAnI jarUra na paDe. ghaNA kahe che ke sAdhunA AcAra zrAvakane zA mATe samajAvavA. ApaNe kahevuM che ke A prApta guNane prApta karavA mATe ja zAstrano AraMbha che. zrAvakane zrAvakanA AcAra prApta ja hoya tethI te samajAvavAnI jarUra nathI. AthI ja zrAvakanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke sAdhunAM samIpe sAdhusamAcAra zuti ti zrAva: sAdhuonI pAse sAdhunI sAmAcArI sAMbhaLe tenuM nAma zrAvaka. saMsArathI bhAgI chUTI sAdhu thavA Icche te zrAvaka. A saMsAra chUTI jAya ane sarvaviratinI upAsanA e rIte karAya che jethI jIvananI pratyeka paLa sarvaviratithI vAsita banI jAya, to ApaNuM jIvana dhanya banyA vagara na rahe. jene dIkSA yAda na Ave, tenuM jIvana taddana vyartha che - ema samajavuM. roja bAMdhI navakAravALI gaNanArane, namo loe savva sAhUNaM bolanArane sAdhupaNuM yAda na Ave? je divase sAdhupaNuM yAda na Ave te divasa nakAmo gayo che evuM lAge ne ? A zrI dazavaikAlikasUtranA pahelA drumapuSpikA nAmanA adhyayanamAM ApaNe ahiMsA, saMyama ane tapa svarUpa dharmanuM svarUpa ane mukhyatve sAdhunI bhikSAcaryAnuM svarUpa joI gayA. tyAra bAda bIjA zrI zramaNyapUrvikA nAmanA adhyayanamAM ApaNe joI gayA ke AvA prakAranA dharmano svIkAra karyA bAda navadIkSitane avRtinA kAraNe saMyamamAM saMmoha na thaI jAya te mATe vRti dhAraNa karavI joIe. dhRti hoya to ja saMyamanuM pAlana thaI zake. have A zrI sullikAcArakathA nAmanA trIjA adhyayanamAM (146)
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNAve che ke A vRti paNa AcAranA viSayamAM karavAnI che, AnAcAranA viSayamAM nahIM anAcAranuM varjana karavuM A paNa eka AcAra che. A rIte AcAramAM dhRti karavI e ja saMyamano upAya che. sAdhupaNAmAM pApanI nivRtti pradhAna che mATe anAcAra batAvavA dvArA AcAranuM varNana karyuM che. dIkSA lIdhA pachI asaMyamanuM jIvana jIvavuM na paDe te mATe A kSullakAcAra adhyayana che. navAne ke nAnAne chUTa ApavI joIe - A vAta magajamAM na rAkhazo. AcArapAlanamAM chUTa koIne na maLe. potAnA ATha varSanA bAlasAdhune hitabuddhithI A kaDaka AcAra batAvyA che. ATha varSanI uMmara hoya ane cha mahinAnuM AyuSya hoya to tame zuM karo ? je khAvuM hoya te khAvA do, pIvuM hoya te pIvA do. chelle chelle je IcchA hoya te pUrI karavAnI vAta karo ne? nAnI uMmara ane alpa AyuSya hoya to sukha choDAvo ke sukha apAvo ? A mahApuruSa to IcchA kaI bAkI che - e nathI pUchatA, pApa kayuM bAkI rahyuM che - e jovAnuM kahe che. AcAryabhagavanto dravyadayAne na ciMtave, bhAvadayAne ciMtavanArA teo hoya che. dravyadayAne ciMtavanArA AvA kaDaka AcAra batAvI na zake. asaMyamanI bhayaMkaratAmAM paDelAne saMyamanuM Arogya keTaluM jarUrI che - e anantajJAnIbhagavanto ja jANe. mahApuruSoe ApaNI jeTalI ciMtA karI che eTalI ja ApaNe emanI upekSA karIe chIe. A badhuM gaMbhIratAthI vicAryA vagara cAle ema nathI. - A trIjA adhyayananuM nAma zullikAcArakathA che. yullikA e AcArakathAnuM vizeSaNa che. AgaLa jaIne je mahAcArakathA kahevAnA che tenI apekSAe A AcArakathA nAnI hovAthI tene yullikA kahI che. A AcAranuM pAlana kevA prakAranA sAdhubhagavanto karavA mATe samartha che te jaNAvavA ahIM pahelI gAthA jaNAvI che. saMjame suaippANaM vippamukkANa tAiNaM / . . tesiyamaUI3vvi nikathA masif iArU saMyamamAM jemano AtmA susthita che, jeo vipramukta che, jeo trAtA che, jeo nirjhanya che ane mokSanA arthI che temanA mATe A (have pachI kahevAze te) anAcAra che. A pramANe A gAthAno artha che. Azaya e che ke zAstrAnusAra saMyamamArgamAM jeo sthira che teo ja bAhya ane abhyantara parigrasthI mukta hoya che. saMyamanI sAdhanA mATe koI paNa jAtanA parigrahanI jarUra nathI, UlaTuM parigrahanA kAraNe saMyamanI sAdhanA avarodhAya che. jeo A rIte vipramukta che teo ja kharekhara (147)
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ svaparanA trAtA che. pratyeka budha (namirAjarSi vagere) svanA trAtA (rakSaka) che, zrI tIrthaMkara paramAtmAo paranA trAtA che ane ubhayanA trAtA sAdhubhagavantAdi che. jeo A rIte trAtA che teo ja nircanthasAdhuo che ane e sAdhuo ja mokSanA AbhilASI che. AvI ja rIte kAryakAraNabhAva UMdho paNa ghaTe che. mokSanA abhilASI ja nirca . bane che, nirgaLyo ja sva para ane ubhayanA trAtA bane che, trAtA ja vipramukta bane che ane vipramukta ja saMyamamAM susthita hoya che A pramANe paNa vicArI zakAya che. A AcAranuM varNana ApaNI jAta sAme AMgaLI cIMdhavA mATe sAMbhaLavAnuM che, bIjA sAme nahi. Aje moTA bhAganA dharmAtmAomAM A apalakSaNa che ke teo zAstramAM batAvelA AcAra bIjAmAM jovA maLe che ke nahi te tapAsavA besI jAya enA badale ApaNe A AcAra kyAre AtmAsAt karIzuM enA mATe mahenata karIe to ApaNuM kalyANa thayA vinA na rahe. ApaNA kalyANanuM kAraNa ekamAtra vItarAgaparamAtmAe batAvelo dharma ja che. e dharma karavo haze to AjJAnI sAme jovuM paDaze. lokonI sAme, saMyogonI sAme, AgaLa vadhIne dravya, kSetra, kALa ke bhAvanI sAme joyuM nathI. jeo dravyakSetrakALabhAva ja joyA kare teo paramapadanI sAme jotA nathI- ema mAnavuM paDe. AjJAnA pAlana mATe dravya kSetra jovAM paDe-e judI vAta, bAkI dravyAdinA nAme AjJA upara kApa mukAya evuM nathI karavuM. AjJA mujaba A AcAronuM pAlana karavAmAM Ave to te paramapade pahoMcADyA vinA na rahe. je sAdhubhagavantanA AcAra ahIM jaNAvyA che te sAdhubhagavantanuM svarUpa ahIM pAMca pado dvArA samajAvyuM che. sauthI paheluM vizeSaNa che saMyamamAM susthitAtmA. jeno AtmA saMyamamAM sustha hoya te ja A AcAro pALI zake. prANAtipAtAdi pAMca AzravathI ane bAra prakAranI aviratithI virAma pAmavuM tenuM nAma saMyama, Aje ApaNe AvA saMyamamAM sustha chIe ke susta? jeo saMyamamAM susta hoya teo A AcAronuM pAlana nahi karI zake. je saMyamamAM sustha hoya tenuM ahIM kAma che. sustha eTale kevA? sa. saMyamamAM rakta. rakta zabda temane vAparatAM AvaDato hato chatAM rakta na kahetAM sustha kahyuM. tenuM kAraNa e che ke rakta eTale rAgI kahevAya. rAgI kahevAmAM vivekitA nathI jaNAtI. jyAre sustha kahevAmAM vivekIpaNuM chatuM thAya che. saMyama pratye mAtra rAga nathI joIto. (148)
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama pratye vivekapUrvakanuM bahumAna joIe che. saMyamano rAgI pote je kare tene saMyama mAne, gurupAtantya na keLave, IcchA mujabanA AcAra pALe-evuM ya bane. jyAre saMyamamAM sustha hoya te vivekI hovAthI AjJAne jhIle, IcchAmAM na rame. ahIM je AcAra batAvyA che te svecchAcArInA nathI batAvyA, je AjJA pALe enA batAvyA che. sAdhubhagavanto pAMca prakAranA AzravathI ane bAra prakAranI aviratithI virAma pAmanArA hoya che. avirati kone kahevAya ? tamArI to eka ja vyAkhyA che ne ke niyama na levo te avirati ane niyama levo te virati. sa. virati na hoya te avirati. ane avirati na hoya te virati. AvI vyAkhyA karo to bemAMthI ekenuM jJAna nahi thAya. pRthvIkAya, apkAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya ane trasakAya : A chajIvanikAyanA hatyAnA pariNAmathI virAma na pAmavuM ane pAMca Indriya ane chaThThuM mana : e chanA viSayane AdhIna thaIne pravRtti karavI : e bAra prakAranI avirati che. e aviratino tyAga karavo tenuM nAma virati. viSayane AdhIna thaIne pravRtti na karavI eTale anukULa viSayomAM lepAvuM nahi ane pratikULa viSayomAM du:kha na dharavuM. Aje badhA bolyA kare che ke aviratinuM pApa ghaNuM che, niyama laIe to aviratinA pApathI bacI javAya. paraMtu niyama levA mAtrathI aviratinuM pApa chUTe nahi ane virati Ave nahi. aviratine bhogavavAno pariNAma nAza pAme to virati Ave. zrI pRthvIcaMdra tathA zrI guNasAgare koI niyama lIdho na hato chatAM paNa aviratino pariNAma chUTI gayo to viratinA phaLane pAmI gayA. sa. temane to viratinA pariNAma AvI gayelA ne ? na temane AvI gayelA evuM na hatuM paNa teo viratinA pariNAma lAvyA hatA. aviratinA pariNAmamAM citta na ApyuM ane viratimAM mana parovyuM hatuM. ane kadAca temane AvI gayelA- ema mAnI laIe topaNa ApaNane AvyA nathI to ApaNe pariNAma lAvavA che kharA ? avirati TALavI che ? bAra prakAranI aviratine TALavA mATe bAra prakArano tapa batAvyo che. A bAre ya prakArano tapa je Adare tenI avirati maravA paDe. bAra prakArano tapa Acaravo phAve ne ? (149)
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. thoDI haLavAza maLe to sAruM ? haLavAza zenA mATe ? saMsAramAMthI nIkaLavuM che ne ? jo nIkaLavuM haze to DhIlAza karyo nahi cAle. kaDakAI karavI ja paDaze. sa. saMsAramAM rahyA chIe tyAM sudhI joIe ne ? saMsAramAM rahyA cho to jalasA karavA rahyA cho ke nIkaLavA mATe ? sa. anicchAe rahyA chIe. anicchAe rahyA cho - e vAta sAcI paNa mokSanI anicchAe rahyA cho ke saMsAranI ? jene mokSanI IcchA ja na hoya te kaI rIte kahI zake ke saMsAramAM anicchAe rahyA chIe ? sa. mokSanI IcchA maMda che. maMda hoya to vAMdho nahi. maMda IcchA hoya to koIkanA kahevAthI paNa nIkaLo : ne? dhIme dhIme paNa pagalAM mAMDo ne ? zrI zAlibhadrajInI IcchA maMda hatI ane zrI dhannAjInI utkaTa hatI AthI zrI dhannAI eka ja jhATake choDIne cAlyA gayA. tamArI IcchA maMda hoya to dhIre dhIre eka eka vastu paNa zrI zAlibhadrajInI jema choDavI che? sa. zrI zAlibhadrajInI IcchA maMda hoya to amArI to temanA karatAM maMdatara maMdatara ja nahi, maMdatama kahezo to ya mAnI laIza paNa tame mAtra banAvaTa na karazo. bAkI to maMda IcchA che - evuM bolatAM duHkha na thatuM hoya to mAnavuM paDe ne ke banAvaTa karo cho ? jo mokSanI maMda paNa IcchA hoya to koI divasa sAdhubhagavAne jaIne pUchayuM che ke - "tame saMsAra kevI rIte choDyo ? mArAthI kema chUTato nathI ?' zrI zreNika mahArAjAe zrI anAthI munine e rIte pUchyuM ke jethI pote samyakta to pAmyA tathA eka bhavanA AMtare tIrthaMkarapada nikAcita karavA dvArA siddhi nizcita karI lIdhI. emanI sAdhanA kevI ane siddhi kevI ? (150)
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. emano thoDo paNa dharma bhAvadharma hato, amAro to dravyadharma che. mAtra dravyadharma che - ema bolIne cAlaze? dravyathI vistAra thavAno? dravya bhojana cAle? roTalInA badale loTa pIrase, bhAtanA badale cokhA pIrase to cAle ne ? dravyathI paNa dharma hoya to tene bhAvadharma sudhI pahoMcADavo che. zrI zreNika mahArAjAnuM duHkha na TaLyuM chatAM siddhi barAbara meLavI lIdhI. ajJAna TALyuM, mithyAtva TALyuM, viratine najIka laI AvyA. sagA dIkarAnA so so phaTakA roja khAvA chatAM ArtadhyAna na thAya tevI samAdhi keLavI lIdhI hatI. jANe narakanAM duHkho bhogavavAnI zarUAta ahIMthI ja karI lIdhI hatI. jene saMyamamAM sustha thavuM haze teNe duHkha veThavAnI taiyArI karI levI paDaze. aparAdhanI sAme na jue ane bhagavAnanI AjJA sAme joyA kare te duHkha majethI veThI zake. kyA gunAnI sajA che - ema koIne pUchavuM nahi ane sAmAno kayo guno che-e paNa jevuM nathI. Aje to gurumahArAja bole to ya pUche ke AmAM mAro zo vAMka che? kadAca vyAkhyAna-vAcanAmAM moghama kahyuM hoya to UDyA pachI kahevA Ave ke mArA mATe vAta karatA ho to ApanI gerasamaja thAya che. ApaNe kahevuM paDe ke tamArA mATenI vAta nathI, A to zAstrakAronI vAta hatI eTalI samajAvI. sa. vagara vAMke daMDe to cAle? e ya veThI levAnuM. gurubhagavanta je kahe te pramANa mAnI levAnuM. sa. gurunuM na mAnavAno bhAva na hoya paNa kAraNa to samajavuM joIe ne ? * ApaNe eka ja bhAva rAkhavAno. bhagavAnanI AjJA pALavI che ane je duHkha paDe te bhogavI levuM che. kAraNano khulAso gurunI pAse mAMgavAnI jarUra nathI. bhUtakALamAM, gayA bhavomAM pApa ApaNe kareluM ja che. ApaNane je duHkha Ave te ApaNI bhUlanA kAraNe ja Ave ne ? bIjAnI bhUlanA kAraNe na Ave ne ? sa. na Ave. koIkanI gADI nIce AvI jAo to vAMka kono ? ApaNo ke gADI calAvanArano ? (151)
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. ApaNo ja. gADI nIce AvyA nathI tyAM sudhI "ApaNo vAMka' bolavAnuM saheluM che. AvyA pachI paNa e pariNAma TakI rahe to samajavuM ke dharma pAmavAnI yogyatA AvI. kyAre paNa duHkha Ave tyAre kayA gunAnI sajA che - ema pUchavuM nathI ane kAryakAraNabhAva vicAratI vakhate paNa mArA bhUtakALanA pApa vagara mane duHkha Ave nahi - eTaluM haiyAmAM kotarI rAkhavuM. sa. bolavA jeTaluM saheluM nathI, azakya jevuM lAge che. azakya kazuM nathI. vyakti gamatI hoya to tenA bacAva mATe AvuM kaho ne? mitranI gADImAM gayA ho ane paga bhAMge to zuM kaho ? mitre bhAMgyo ema kaho ke mArA ja bhUtakALanA pApano udaya-ema kaho? ane vyakti gamatI na hoya to zuM kaho? mAro vAMka batAvo, pachI mArI nAMkhazo to ya cAlaze. sahana karavAnI taiyArI che paNa anyAya karo e na cAle, khoTuM mArAthI sahana na thAya, nahi Apo to nathI joItuM paNa mAro haka nathI ema kaho to nahi sAMbhaLI lauM..... AvuM AvuM bolo ne? sa. barAbara Avo ja bhAva hoya che, AnA kAraNe ja amAro saMsAra Takyo che. Takyo to che ane haju TakAvavo paNa che ne ? ke A kAraNe ja choDI devo che ? sa. choDavo to che. kyAre ? smazAnabhegA thayA pachI ? sa. joIe evo vairAgya nathI, vairAgya AvyA vagara na avAya ne? vairAgya lAvavA mATe paNa avAya. tyAM beThA vairAgyano jApa japyA karazo eTale vairAgya AvI nahi jAya. vairAgya lAvavA mATe paNa saMsAra choDavo paDaze. dhaMdho AvaDyA pachI ghara choDavAnuM ke dhaMdho zIkhavA mATe paNa ghara choDIne bajAramAM javuM paDe? vairAgya kAco haze to pAko ahIM karAze. paNa banAvaTI vairAgya laIne Ave - evAnuM ahIM kAma nathI. saMsAramAM bahu duHkha paDe che mATe saMsAra choDI devo-e banAvaTI vairAgya. saMsAramAM duHkha ApavuM paDe che mATe saMsAra nathI joIto - AnuM nAma nakkara vairAgya. sAmAnA game teTalA aparAdha hoya chatAM aparAdhIne sajA ApavAno adhikAra ApaNo nathI. e adhikAra to enA karmano che. (1para)
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. tAruM karma tane sajA karaze-evuM kahevAya ? evuM kahevAya nahi ane evI IcchA paNa na karAya, prArthanA paNa na karAya. A to mAtra kono adhikAra che - enI vAta che, ApaNo to bilakula adhikAra nathI eTalApUratI vAta che. coro corI kare, temane sajA karavAno adhikAra ApaNo nathI. polIsa sajA kare evI prArthanA nathI karavI. ApaNe ya nathI pakaDavA ane bIjA pakaDe evuM ya nathI IcchavuM. sa. ema to thoDuM cAle, ATalI mahenatathI vasAvyuM hoya ne.... mahenatathI vasAvyuM che ke pApathI vasAvyuM che? jenA nasIbanuM hoya te laI jAya. sa. ema kAMI nasIba para thoDuM choDAya ? A (rajoharaNa) nasIba upara ja choDyuM che ne ? arthakAma joIe che mATe nasIba para na choDAya ane dIkSA nasIba para choDI che ne ? dIkSA nathI joitI ke joie che ? chUTavuM che? choDavuM che ? AvavuM che? sa. arthakAmamAM pratyakSa lAbha dekhAya che, dIkSAmAM nathI dekhAto. - pratyakSa lAbhane ja tame mAnatA ho to pachI tamane nAstika kahevA paDaze. asalamAM peluM game che ne A gamatuM nathI. gamatuM hoya to parokSa lAbha paNa cAle. jene paiso game te nasIba para na choDe. je dharma pAmelo hoya te to arthakAmane nasIba upara choDI de. piMpaLagAmamAM eka sthAnakavAsI bhAI hatA. 25-30 varasanI umara haze. roja mArA guru mahArAjanA vyAkhyAnamAM AvatA. A badhI vAto sAMbhaLIne dharma pratye zraddhAvALA banyA hatA. eka vAra rAtre temanA ghare coro AvyA ane lagabhaga paMdara lAkha jeTalI corI karI gayA. koIne phariyAda karI nathI. bIje divase - savAre rAbetA mujaba vyAkhyAnamAM AvyA. mArA gurumahArAje kahyuM ke - je gayuM tenI AzA choDI de, tenI phariyAda nathI karavI. te bhAIe paNa hyuM ke - choDI ja dIdhuM che. tenuM hatuM te laI gayo. je laI gayo te mAruM hatuM ja nahi. AthI mAre phariyAda nathI karavI. (153)
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa. eka naMbarano nahi hoya. lAIsansa hatuM enI pAse. tamAre jeTalI dalIla karavI hoya teTalI karI lo, nIce koI dalIla nahIM cAle. tyAM gayA pachI game teTaluM sadvartana batAvazo topaNa tamAruM durvartana mApha nahi thAya. kSAyika samyatva laIne tyAM jAya topaNa duHkha ochuM na thAya. duHkha ochuM lAge, ArtadhyAna na thAya, zAMtithI veThI le - e judI vAta. bAkI to nikAcita azAtA ane nikAcita AyuSya hoya che. saMyamamAM susthita thavuM hoya to A be pAyA majabUta karI do ke vagara aparAdhe paNa koI duHkha Ape to sahI levuM che ane koI game teTalo moTo aparAdha kare to paNa tene duHkha ApavuM nathI. pratIkAranI bhAvanA TALavI che ane sahanazakti keLavavI che. A be saMyamamAM susthita thavAnA upAya che. je bAhya ane abhyantara saMyogothI vipramukta hoya te ja saMyamamAM susthita thaI zake. AthI saMyamamAM susthitAtmA pachI bIjuM vizeSaNa vipramukta ApyuM che. bAhya saMyogo hoya ke abhyantara, anukULa saMyogo hoya ke pratikULa : koI paNa saMyogomAM lepAyuM nathI. kAraNa ke A saMyogomAM lepAya, pUrvaparicita mAtApitAdi ke pazcAt paricita vevAI-vevANa vagerenA mamatvamAM taNAya te saMyama pALI na zake. rAga-dveSane AdhIna thavAthI ane tenA sAdhanane AdhIna thavAthI saMyama sacavAtuM nathI. je choDIne AvyA, mUkIne AvyA te pAchuM joItuM na hoya tene vipramukta kahevAya. eka vAra IcchA jAge to asvasthatA AvyA vinA na rahe. jene kazuM joItuM nathI tenI svasthatA kyAre ya haNAtI nathI. sAdhubhagavanta kAyama mATe susthita hoya che tenuM kAraNa eka ja che ke temane A duniyAnI eka paNa cIja joitI nathI. eka choDyA pachI bIjAnI apekSA jAge evA sAdhuo na hoya. je maLyuM hoya te choDI de, nathI maLyuM te joItuM nathI, je choDyuM che te ya nathI joItuM evA sAdhubhagavanta hoya. gharamAM mAtApitA, bhAI-bahena, patnI-putrAdinI lAgaNI maLatI hatI chatAM te choDIne AvyA. have ahIM gurubhagavantanI lAgaNInI apekSA nathI rAkhavI : AnuM nAma saMyogathI vipramukta. sa. gurune lAgaNI na hoya to saMyamamAM AnaMda na Ave ne ? jene saMsAranI lAgaNI na hoya tene saMyamamAM AnaMda Ave. gurune lAgaNI kevI che e nathI jovAnuM, gurunI AjJA kaI che - e jovAnuM che. ApaNI pratye gurune kevo (154)
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva che e vicAravAne badale ApaNA mATe gurunI AjJA kaI che te jovAnuM kAma kare te sAdhupaNuM sArAmAM sAruM pALI zake. ApaNe gurunA bhAvathI nahi, gurunI AjJAthI taravAnuM che. gurubhagavanta hitamAM pravRtti karAve, ahitamAMthI nivRtti karAve, ApaNI pratye mamatvabhAva na rAkhe, ApaNI bhUlo calAvI levAne badale sudhAravA prayatna kare e ja emanI lAgaNI che - ema samajI levuM. saMyamanA pAlana mATe AnAthI vadhu bIjI kaI lAgaNI joie ? viSaya ane kaSAyathI vipramukta thayA vinA saMyamamAM svastha ane susthita nahi banAya. saMyamamAM asthiratA ke asvasthatA AvatI hoya to te viSayanI AsaktinA kAraNe ane kaSAyanI AdhInatAnA kAraNe. game teTalo bhaNelo hoya, akkalavALo hoya ke nipuNa hoya paNa jo tene viSayathI nivRtta thatAM na AvaDe to tenI pAse akkalano chAMTo nathI, nipuNatAno leza nathI ane buddhino aMza nathI. pAMce IndriyonA viSayo bhogavavAdevA nathI-evuM je mAne tene ja sAdhupaNuM samajAyuM che. jeo tyAga karatAM hoya paNa temanuM mana bhogamAM hoya tevA sAdhupaNuM pALI na zake. sa. abhyantara pariNatino khyAla amane kyAMthI Ave ? ne potAnA mATe sArAmAM sArI rasoI banAvI che evuM jANavA chatAM kAraNa vagara vahorI jAya to sAdhupaNAmAM khAmI che - ema mAnavuM paDe ne? bhagatane rAjI rAkhavA mATe tenA Agraha khAtara AdhAkarmAdi doSathI dUSita AhArAdi le tenI abhyantara pariNati sArI kyAMthI hoya? jIrNa zeTha roja vinaMti karavA chatAM bhagavAna pAraNe bhikSA levA temane tyAM na gayA. te bhagavAnanA sAdhu bhagatane rAjI rAkhavA mATe AdhAkarmAdi doSathI dUSita AhArAdi vahore - te cAle? je bhogathI virAma pAme te ja saMyamamAM susthita banI zake. bhogamAM Asakta ane pravRtta saMyamamAM adhIro banyA vinA na rahe. sAdhupaNAmAM rasanendriyano viSaya sauthI vadhAre naDe che. AthI ja rasanendriyanA nigrahathI zarUAta karavI che. saMyamamAM susthita ane vipramukta pachI trIjuM vizeSaNa ApyuM che-"svaparatrAtA'. je svaparano trAtA bane te ja vimukta bane. je svaparanA trAtA eTale ke rakSaka na hoya teo cha javanikAyanI hatyAmAM pravRtta hovAthI vipramukta banI zakatA nathI. anukULatA choDI sukhano rAga mArI duHkha bhogavavA tatpara bane te ja svaparatrAtA (155)
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ banI zake. duHkha bhogavavuM paDe to bhogavI laIza paNa bIjAne duHkha nathI ApavuM ane sukha jatuM karavuM che paNa bIjAnuM sukha jhUTavI levuM nathI : A rIte parano vicAra karavAmAM ja svanuM kalyANa samAyuM che. ApaNe je pravRtti karIe tenI bIjA para zuM asara paDe che teno vicAra karavAnA svabhAvavALo svaparavAtA banI zake. je parigraha rAkhe te bIjAne duHkhI banAvyA vagara na rahe tethI svaparatrAtA pachI nigraMtha vizeSaNa ApyuM che. je nirjhantha hoya te svaparatrAtA bane. je granthi eTale parigrahavALo hoya. te bIjAnA ane potAnA akalyANanuM kAraNa banyA vinA na rahe. jene svaparatrAtA banavuM hoya teNe bIjAnA du:khano vicAra karavo paDaze ane te mATe nircantha banavuM paDaze. ApaNo parigraha bIjAne duHkhI banAvyA vinA na rahe. tamArI bhASAmAM kahIe to jenI pAse sAmAna vadhAre hoya tene majUranI jarUra paDe. Aje siddhagirinI yAtrAe janArA sAmAna UMcakavA mATe ke nAnA chokarAne UMcakIne laI javA mATe rAkhela chokarIno ya kasa kADhI le ne ? thelI paNa Ape, chokaruM paNa UMcakAve ane paisA ekanA Ape. pAchA bole ke tAre e tIrtha. AvAne tIrtha kaI rIte tAre ? jene taratAM AvaDe tene tIrtha tAre. bAkI to e ja tIrtha DubAvanAra bane! taravuM haze to udAratA keLavavI paDaze. jeTalA naMga hoya essA upADanArA karavAnA ane moMmAMgyA dAma ApavAnA, to yAtrA phaLe. jenI pAse lobhano parigraha hoya te bIjAne dubhavyA vinA na rahe. nava prakAranA bAhya parigraha che. traNa veda, hAsyAdi karka, mithyAtva ane cAra kaSAya ema cauda prakArano abhyantara parigraha che. A bAhya ane abhyattara parigraha vagaranA hoya tene nircantha kahevAya. Aje sAdhupaNAmAM paNa A parigraha vadhato gayo che. dIkSA letI vakhate upadhi chAbamAM samAI jatI hatI, have to khokhAmAM paNa samAtI nathI. jenI pAse vastu vadhAre hoya tene mamatva naDyA vagara na rahe. sAdhupaNAmAM paNa binajarUrI vastuono parigraha vadhato cAlyo che. pahelAM amAre tyAM navA sAdhune bhaNavA mATe eka pustaka apAtuM. e AkhuM bhaNAI jAya, kaMThastha thaI jAya eTale te pAchuM ApIne bIjuM levAnuM. Aje to nAnA sAdhu-sAdhvI paNa pustakanA thothA rAkhatA thaI gayA. jenI pAse pustaka vadhAre te vadhu vidvAna : evuM loko mAnatA thaI gayA ane asalamAM 'ThoTha vidyArthIne jhAjhAM vAnAM jevI hAlata che. amArA paMDitajI jyAre bhaNAvatA tyAre ame paMDitajInI sAme jovAne badale pustakamAM joIe topaNa paMDitajI gusse thatA. "kitAba meM kyA dekhate ho, hama kaha rahe hai usa para dhyAna rakho...' ema Takora karatA. Aje pustakonA AdhAre bhaNavAnA kAraNe jJAna pustakamAM rahyuM ane magaja to khAlIne khAlI rahyAM. (156)
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustakano paNa parigraha gaNAto hoya to bIjI vastu mATe zuM kahevuM ? A ja adhyayanamAM aMte sAdhubhagavaMntanuM vizeSaNa ApyuM che - "lahubhUyavihAriNo'. laghubhUta thaIne vihAra koNa karI zake? je parigraha vagaranA hoya te ja ne ? Aje sAdhusAdhvIno sAmAna joIne gRhasthane trAsa Upaje to navAI nahi. A viSama dazamAMthI bahAra nIkaLavuM haze to mamatva mAryA vinA ane binajarUrI samAna ghaTADyA vinA nahi cAle. nirjhantha te ja banI zake ke je maheSI hoya. AthI chelluM vizeSaNa 'mahaiSI' ApyuM che. mahaiSI eTale mahAnane IcchavAnA svabhAvavALA. mahAna zuM che? saMsAranuM sukha ke mokSa? ahIM TIkAmAM mahAna tattva tarIke mokSa batAvyo che. UMcAmAM UMcuM dravya kaho, UMcAmAM UMco guNa kaho ke UMcAmAM UMco paryAya kaho, te eka A mokSa ja che. jene mokSanI IcchA hoya te ja parigraha vagaranA bane. jene mokSanI IcchA na hoya te nircantha na hoya. je nirgastha na hoya te svaparatrAtA na hoya. je svaparatrAtA na hoya te vipramukta na hoya ane je vipramukta na hoya te saMyamamAM susthita na hoya. have mULa pakaDAyuM ne? saMyamamAM arati thatI hoya to tenuM mULa kAraNa eka ja che ke mokSanI IcchA nAza pAmI che. "saMyamamAM arati thAya che tenuM kAraNa mokSecchAno abhAva che... A nidAna varaso pahelAM zrI zayyabhavasUri mahArAje kareluM che. Ama chatAM Aje sAdhusAdhvIne jo kahIe to mAnavA taiyAra thAya kharA ? Aje to tarata dalIla kare ke - "jo mokSanI IcchA na hatI to ahIM AvyA zA mATe ? A to duHkha sahana thatuM nathI mATe arati thAya che. gurubhagavanta ke sahavartI temano svabhAva sudhAre to ame paNa rahevA taiyAra chIe'. A badho ja pAMgaLo bacAva che. mukhya kAraNa eka ja che, mokSamAM javuM nathI. ahIM mahephI padano artha karatI vakhate jaNAvyuM che ke mahASituM zIyastha - ahIM zIlArthaka rUnuM pratyaya karyo hovAthI "mokSane IcchavAno svabhAva che jeno' - evo artha thAya che. ekAda vAra mokSanI IcchA thAya eTalAthI nistAra na thAya. e IcchA svabhAvabhUta banI javI joIe. eka vAra mokSe javAno bhAva AvyA pachI tene TakAvavo paDe. te mATe saMsAra choDavo paDe, sukha uparathI najara haThAvavI paDe, viSayakaSAyanI pariNati mAravI paDe, gurunI-bhagavAnanI AjJA mAnavI paDe to pachI mokSecchA Take ane svabhAvagata banI jAya. AvA guNothI yukta sAdhubhagavanto ja anAcAranuM varjana karI AcAranA pAlana dvArA mokSanI sAdhanA karavA mATe samartha bane che. (157)
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte zrI dazavaikAlika sUtranI pahelI sattara (5 + 11 + 1) gAthAnuM varNana ApaNe pUruM karyuM. A sattara gAthAno svAdhyAya pUsAdhu-sAdhvIjI bhagavantone paccakhANa pAryA pachI, vAparatAM pUrve avazya karavAno hoya che. sattara prakAranA saMyamanA pAlana mATe sattara gAthAno svAdhyAya rAkhyo che. ochAmAM ochA sattara prakAra saMyamanA che. bAkI to sittera ke ekaso cALIsa vagere bhedo paNa saMyamanA batAvelA che. AnAthI vadhu svAdhyAya karo to cAlaze paNa ochAmAM ochI ATalI gAthAno svAdhyAya to karyA vagara na rahevuM. sAdhupaNAmAM anivArya evI AhArAdinI pravRtti karatI vakhate paNa kyAMya rAgadveSanI chAyA AtmA upara paDI na jAya te mATe bhagavAne suMdara caryA goThavI ApI che. upayogapUrvaka A sattara gAthAnA svAdhyAyathI AtmAne bhAvita banAvIe to vAparatI vakhate rAgadveSanI pariNatithI AtmAne dUra rAkhavAnuM kAma khUba ja saraLa che. A sUtranI A sattara gAthAnA svAdhyAyathI bhAvita banI bAkInI paNa badhI ja gAthAonA adhyayana-parizIlanAdinuM sadbhAgya vahelAmAM vahelI take prApta karI rAgAdinI pariNatithI para banI vItarAgadazAne pAmavA mATe prayatnazIla banI raho - e ja ekanI eka sadA mATenI zubhabhilASA.... (158)
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
_