Book Title: Dandak Vrutti Mul Ane Avchuri
Author(s): Atmanandji Jain Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/011631/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthamAlA naMbara 7 mo. daMDaka vRtti. mUla ane avacUMri ( bhASAMtara sahita ). pAvI prasiha karanAra, zrI jaina AtmAnaMda sabhA, nAvanagara. vIra saMvata 2434, vikrama saMvata 1964. Atma saMvata 13. dhI vidyA vijaya mindIMga presa-bhAvanagara, kaamaanyaa lu Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargavAsI zrAvikAratna bAI pAravatIbAI vowego , , - -- che : e. , uwagi:29 as on VR 2 2 - * * 7 , * * * * * * ka * 6 : *, * - - vouw aa aivan _ bhas . . janma vikrama saMvat 1904nA dehotsarga. vikrama saMvat 1964 nA - bhAdaravA vada 4, kArataka chATa 1e Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakAratna bAI pAravatIbAInuM jIvana vRtAMta A pavitra pAravatIbAIne janma vikrama saMvata. 1904 nA bhAdaravA mAsanI zukala caturthIe thayela hatuM. A sAthvI strIne janma ApaNA mAMgalya parva saMvatsarI parvanA roja thavA thI temanA mAtA pitAne atyaMta harSa thaye hatuM jyArathI pAra vatI bAInI nirdoSa bAlyAvasthAno AraMbha thaye tyArathI ja te manA pavitra AtmAmAM dharma zraddhAne udbhava sahaja thaye hatA, temanu bALa jIvana vilakSaNa hatuM. temanA vacanamAM madhuratA cha vAI rahelI hatI. hRdaya para dhAmIkatAnI chApa jANe pUrva janmanA saMskArathI saMpAdita thaI hoya tema dekhAtI hatI. teo svabhAve bheLA ane aMtaHkaraNa ujavaLa hatuM. AvI AvI uttama bhAvanAno anubhava karatAM e bALazrAvikA vaya vRddhi pAmatAM temane vivAha saM 1918nI sAlamAM mAMgarALa vALA zeTha motIcaMdadeva caMdanI sAthe thayuM hatuM, jemAM hAlamAM vidyamAna che. zeTha motIcaMdabhAI paNa zuzila, mAyALu ane dharmaniSTa che. pitAnI buddhibaLathI vepAramAM abhyadaya pAmI sArI lakSamI saMpAdana karI che. ane pitAnI manuSya janamanI sArthakatA aneka dhArmika kAmAM lahamIne sada vyaya karI karelI che. pavitra pAravatI bAI zeTha motIcaMdabhAInA gharamAM paga ru . katAM ja sAtheja lakSamIne lAvyA hatA, eTale ke temanA zeThanA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharamAM AvyA pachI zeThane vepArAdi kAryomAM lakSmInI vRddhi paNa thatI AvI hatI. pAravatI bAI jema jema praDha vacamAM AvavAnI yogyatA dharAvavA lAgyA, tema tema temanI manovRttimAM vividha jAtanA guNe saMpAdana karavAnI IcchA pragaTa thatI hatI. temane svabhAva AnaMdI hate. ane sAthe kSamA ane zAMtIno guNa hate. ane khAsa karIne mATe guNa dayAne hatuM ke jene laIne garIba jena ane bIjA lokone dara varase hajAro rUpIyAnI khAnagI sakhAvata karatA hatA, te sivAya temaNe pitAnI jIMdagImAM tIrtha yAtrA saMgha sevA ane sAdhu sAdhavInI bhakita nimittamAM puSkaLa dravya kharacyuM che. jethI teo eka dharma murti hatA tema kahevAmAM ati kti bIlakula nathI. upara mujabanA dhArmika jIvananA sATha varSa purNa thayA ane jema manuSyanI avicaLa sthiti rahetI nathI te mujaba vikrama saMvata 1994ne kArataka mAsa A je vakhate pAravatIbAInA AyukarmanI avadhine A chelle mAsa hato. pitAnI chellI avasthAnA dIvasamAM pitAnA pati temaja putra vigerene tamAma prakAranI sUcanA karI paramAtmAnuM smaraNa karatAM cAlatI sAlanA kArataka suda 10 nA roja pitAnA pati cAra putre vagere 100 mANasanA kuTuMbane pAchala mUkI A phAnI duniAne tyAga karI A dharma parAyaNa AtmA A kSaNika deha choDI daI sukRtanu phaLa bhegavavA para lekamAM cAlyA gayA. zrI mAna gRhasthanA gharamAM ucharelI zrAvikAoe pitAnuM jIvana kaye mArge sArthaka thaze e jANavuM hoya te temaNe AvI AvI uttama zrAvikAonuM a5 jIvana caritra vAMcI jevAnI ane tenuM anukaraNa karavAnI, temaja duniyAmAM AvA je daSTAMta rUpe Uttama namunAo ( zrAvikAo) hAya temanuM avalehana karI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA cAritra pramANe cAlavAnI preraNuM karavA bhalAmaNa karIe chIe. svargavAsI pAravatI bAInI pAchaLa temanA pati zeTha metacaMda devacaMda taraphathI rU. 15000) nI moTI rakama dharma kAryane mATe vAparavA mATe arpaNa karela che jenA sadaupagathI e svarga vAsI dharmAtmAne udezIne uttama puNya saMpAdana thaze. - Page #8 -------------------------------------------------------------------------- Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodghAta zrI jaina darzana rUpa kalpavRkSane cAra anuyoga rUpa zA khAe che. jemAM dravyAnuyoga mukhya zAkhA che. A gra'tha tenA eka aMza che. A graMthanI avasUrI vikrama savaMta 1579nA varSa mAM zrI pATaSNu zaheramAM zrI jina ha'sasUrinA parivAranA viSe zrIdhavalacadra nAmanA upAdhyAyanA ziSya gajasAra nAmanA munie pUrNa karelI che. jenI sudara ane zuddha prata amArA vAMcavAmAM AvatAM mAluma paDayu' ke A avacaritu sa MskRta evuM teA sarala ane rasika che ke, A graMthanuM adhyayana karanArane AnaMda sAthe kaThAgra karavAnI jIjJAsA thAya tevuM che. jethI tenu mULa tathA avari sAthe bhASAMtara karI prasiddha karavAmAM Avela che; jemAMdareka gAthA ane bhedonI vyAkhyA spaSTa ane sakSipta svarUpamAM matA vavAmAM Avela che. AvA paThana pAThana karavA mATe atyuttama upayogI dravyAnu ceAganA graMthe amArA taraphathI prasiddha thatAM zrI AtmAnaMda prakAzanA grAhakone daravarSe bheTa ApavAmAM Ave che, teja mujaba A varSanA grADukAne pazu bheTa ApavA mATe A graMtha pragaTa karavAmAM Avela che. zahera mAMgarALanA vatanI ane dhavA arthe hAlamAM mu'baimAM vasatA zeTha meAtIcaMdra devacaMdre peAtAnI svargavAsI patni khAI pAravatI khAInA smaraNArthe A graMtha prasiddha karavAmAM eka sArI rakama A sabhAne bheTa Apela che. tethI temane khare khara dhanya vAda ghaTe che. kANu ke peAtAnA priyajananu jJAnadAna ApavAmAM ke tenA uttejana arthe je smAraka karavu tenAthI khIju kAipaNa uttama kArya hAI zake nahIM, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) A graMthanuM bhASAMtara karavAmAM temaja chapAvavAnI bAbatamAM puratI kALajI rAkhelI che, chatAM daSTideSathI koIpaNa bhUla rahI gayelI mAluma paDe te sujJa jane sudhArI vAMcaze ane mApha karaze ane amane lakhI jaNAvaze evI vinaMtI che. vIra saMvata 2434 AtmAnaMda bhuvana vaizAka sudI 11 lI. zrI jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namaH zrIpArzva nAthAya. daMDakavicAra. athavA, vicAra SaT triMzikA. ( svApajJa avacUrNi sahitA. ) S avacUrNi -- zrI vAmeyaM mahimAmeyaM praNIdhAya bAladhIgamyAm / svopadmaM kUrve'haM vicAraSaT triMzikA vivRtim // 1 // mahinAthI na mApI zakAya evA eTale aparimita mahimA vAlA evA zrIvAmAdevInA putra zrI pArzvanAtha prabhunuM dhyAna karI khAla buddhithI jANI zakAya tevI vicAra trizikAnI svapajJa avarNa huM karUchu . 1 iha caturviMzatidarukeSu pratyekaM saMkSipta saMgrahaNI 24 padAnAmavatAraNaM cikIrSitaM taccArhadvijJapti dvArA prakaTayannAha sUtrakRt sUtram A graMthamAM cAvIza daMDakamAM pratyeka daDakanA * saMkSepannAlA saMgrahaNInA cAvIza padmAnuM avatAraNa karavAne icchelu che, te advaita bhagavAnnI vijJaptidvArAe pragaTa karatA sUtrakAra nI cetu sUtra che } Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / (2) daMDaka vicAra. mUla. . . namiuM cauvIsa jiNe tassutta viyAra lesa de " saNao daMDaka paehiM te ciya, thosAmi suNeha bho bhavyA // 1 // bhAvArtha-cavIza jinone namaskAra karIne temanA Agama mAM kahelA je cAre temAMthI lezamAtra kathana karavAne mATe daMDaka nAmanA vIza, avasthAnonI sAthe huM tenI stuti karIza mATe yo, tame sanilI. // 1 // 'natvA manovAkAyaiH pradonUya . . : - namarakAra karIne eTale mana, vacana kAyAthI nagna thaIne __.. kAn ? ne nmH||2 rIna? ... caturviMzatijinAn / vyAvIza tAzana. atra jarate sAMpratInAvasarpiNImAzrityAnyazAtItAnAgatakAlAH paMcadazakarmanamIzca / pratItya jinavaduttvApatteH ahaMtAneva jinAna stoSye / ' A bharatakhaMDamAM hAla cAlatA avasarpiNI kAlane AzrIne zrISabhAdika vIza jinone ja huM stavIza kAraNake, nahIM to atIta anAgata kAle paMdara karmabhUmine vidhe, ghaNAM jine che, 52tu mAnAya virenAnI stuti :rIza... : kutaH Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra:: (3) zA mATe temanI stuti karIzuM ?? teSAM sUtramAgamo jinAgamastaceha " sarIramogAhaNAya saMghayaNA" sammetyAdirUpaM tasya vicAro vicAraNaM tasya lezo'zastasya dezanataH kthntH| te jina bhAgavatanA sUtra je Agama-jinAgama eTale"shriirmogaahnnaay" tyAdi sUtra 35 ma, tanAra vicAra tenA dezamAtra kahevAthI. kaiH saha ? te konI sAthe stuti karIza? . damakapadaiH zrInagavatyAdisUtrokta "nerazyAasu. rAI " ityAdi gAyAkramanivadamakasaMjJita. zva jIvasthAnaH // 45419 gate zrI. marAvatI vigaire sUtramA nerazyA kahelaItyAdi gAthAomAM anukrame bAMdhelA daMDaka nAmanA covIza jenA thAnanI sAthe temane tavIza. zrRNuta no navyAH iti / he bhavya prANIo, te tame sAMbhaLe. ( 520 56 zAmATe yu, te 43.) " apratibujhe zrotari vaktuvAcaH prayAMti vaiphalyaM " itivacanAt zrotRsaMmukhIkaraNArya // 1 // jo to sAvadhAna thaIne sAMbhale nahIM te kahenAranuM vacana niSphala thAya che, evuM vacana che, mATe uparanuM vacana zretAone Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) daMDaka vicAra.. sanmukha karI sAvadhAna karavAne mATe kaheluM che. 1 atha daMDakanAmAnyAha have daMDakanA nAma kahe che. mUla. neraiA asurAI. puDhavAI beiMdiyAdau ceva / gabbhayatiriya maNassA, vaMtara joisiya ve " mA 2 | bhAvArtha-ArakIne eka daDaka, asurAdi vigere daza nikA yanA daza daDaka, pRthvI vigere pAMca bhedavAlA jIvana pAMca daMDaka, be iMdriya vagere traNa vikale driya jIvonA traNa daMDaka, garbhaja evA tiryaMca ane garbhaja evA manuSyanA melIne be Daka, vyaMtaradevatA ne eka daMDaka, tiSkadevatAno eka daMDaka ane vimAnikadevatAne eka daMDaka -e covIza daMDaka thayA. ra sapta pRthivInArakANAmeko damakaH / nArInI sAta pRthvIone eka daMDaka che. navanapatInAmasurAdi dazadaza nikAyanedA daza a | bhavanapationA asura vigere daza nikAyanA bhedathI daza daMDaka che. pathyAdInAM pNc| pRthvI vigere pAMca bheTavAlA sthAvara jInA pAMca daMDaka che. vikalAnAM trayaH / be iMdriya vigere vikaseMdriya jInA traNa daMDaka che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. garnajatiryakamanuSyajyotiSkavaimAnikA ekaikadamakAzcaite sarve 35 / garbhaja tiryaMca, garbhaja manuSya, jayotiSI ane vaimAnikanA eka eka daMDaka che, e sarva malIne vIza daDaka thAya che. iha sUkSmA aparyAptakAzca prAyo nAdhikriyaM te // 2 // - ahIM su ane aparyApta jIva ghaNu karIne lIdhelA nathI ? zarIrAdi caturviMzatidhArANAM nAmasvarupa gaathaahyenaah| have zarIra vigere jevIza dvAronA nAmanuM svarUpa be gAthAthI kahe che. mala. sakhittatharIu imA, sarIra mogAhaNAya saMgha ynnaa| sannAsaM ThANa kasAya, lesa iMdiya du samugdhA yA // 3 // diThI desaNa nANe, jo guvaogo vavAya cava __ NaThi i|||| pajjatti kimAhAre, saMnnIgai Agai vee||4|| bhAvArtha paheluM zarIradvAra, bIjuM avagAhanAra, trIjuM, saMghayaNa 40 ..... Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) ravivAra dvAra, cothuM saMjJAAra, pAMcamuM saMrathAnAra, chaThuMkaSAyadvAra, sAtamu lehyAdvAra, AThamuM IdriyadvAra, navamuM dvimullAtadvAra, dasamuM dRSTidvAra, agIAramuM darzana dvAra, bAramuM jJAna dvAra, teramuM ajJAnakAra, cidamuM gadvAra, 5 daramuM upayogadvAra, soLamuM - upAddvAra, sattaramu avanadvAra, aDhAramu sthitidvAra, ogaNazamu parya sidvAra, vIzamu kiMmahAradrAra, ekavIzamu saMzadvAra, bAvIzamu gatidvAra, trevIsamuM AgatidvAra, ane vIzabhu veda dvAra, A zarIra vagere covIza dvAre sakSepathI kahelA che. 3-4 avacari dAranA kuri kathA yaMtapuraNItatkmihaissaamev padAnAM vicAraNIyatvAt SaTtriMzikAyAM likhitaM / A be hAra gAthA ladhu sa grahaNI nAmanA prakaraNamAMthI lIdhelI che, enA pado vicAravA gya hovAthI ahIM A patrizikAmAM lakhelA che. vyAkhyAlezazca yathA / tenI vyAkhyAne leze A pramANe che. __ svAnAvikAzarIraM audArika ? vaikriya / AhAraka 3 taijasa 4 kArmaNa 5 nedAtpaMcadhA / 1 audArika rakriya ? AhAraka, 4 tajasa ane kAmaNa -e pAMca bhedathI zarIra dvArA pAMca prakAranuM che. eSAcAvagAhanA nacyamAnaM jghnymdhymotkRsstthnnerAtrithI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . phaMDanA vivAra. (1 7) . e zarIranI avagAhanA eTale zarIranI uMcAInuM mAna te jadhanya madhyama ane utkRSTa evA bhedathI traNa prakAre che. karmagraMthakAnniprAyeNa sthiraracanAvizeSaH saMhananaM tajJa potAne - karmagraMthane abhiprAya pramANe je zarIranI eka jAtanI thira racatA eTale bAMdhe te saMhanana kahevAya che te saMhanI cha prakAranuM che. vavaSananArAca 1 SananArAca 5 nArAca 3 aInArAca / kIlikA e sevArna 6nedAt / 1 vajA 8SabhanArAca, 2 jhApabhanArA, 3 nArAya, 4 aThuM, 'nArArca 5 kIlikA ane 6 sevArtA evA bhedathI cha prakAranuM che. saMhananAdilakSaNaM tallakSaNazAstrAdavaleyaM / 3 te saMhanana vigerenA lakSaNa lakSaNane daravanArA zAstramAMthI jANI levA. saMjJAzcatastraH AhAra ? naya 2 maithuna 3 pari'graha / lakSaNAH athavA daza etAsveva krodha mAna 6 mAyA 3 lona loka e ogha saMjJA 10 pAt | 8 | saMjJA cAra prakAranI che. AhAra, 2 bhaya, 3 maithuna, ane 4 parigraha evA tenA nAma che. athavA enI aMdara 5 phodha, 6 mAna, 7 mAyA, 8 lobha, 9 leka ane 10 ogha e cha umeravAthI tenA daza bheda paNa thAya che. atha saMsthAnAni samacaturasra ra nyagrodha zsAdiH3 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) daMDaka vicAra. vAmana 5 kubja, 5 hu~jha 6 nedAt SaDavidhAni, 5 - 1 samacaturansa, 2 nyadha, 3 sAdi, 4 vAmana, pe kujI, 6 kuMDa-evA bhedathI saMsthAna cha prakAranA che. kaSAyAzca krodha 1 mAna ra mAyA 3 lonA zcatvAra :.4 1 krodha, ra mAna, 3 mAyA ane 4 lebha e cAra kaSAya kahevAya che. lejhyAH SaTkRSNa ? nIla 2 kApota 3 tejaH padma 5 zukla 6 rUpAH paramatratA vyalezyA avasthitA vicAryAH na lAvarUpAH 7 lezyAo che che, 1 kRSNa, 2 nIla, 3 kApata, teja, 5 padma ane 6 zukalarUpa, paraMtu e che vezyAo ahIM dravyarUpa che ema samajavuM, bhAva rUpa nathI. iMDiyANi paMcasparzana 1 rasana 2 ghrANa 3 cakuH / zrotra, 5 ruupaanni|| 1 parzana, 2 rasana (jIbha), 3 ghANa (nAsikA) 4 cakSu ane pa tra (kAna) e pAMca iMdriya che. . chau samudghAtau salavahananamAtmapradezavikaraNaM samuddhAtaH sacAjIvaviSayo'cittamahAskaMdharUpaH anyo jIvaviSayaH / samudraghAta be prakAranA che AtmAnA pradeza zarIrathI vikaraNa -bAhara nIkale che te samudraghAta kahevAya che. temAM je ajIva sabadho samuddhAta che, acittano mahAdharUpa che ane bIje jIva saMbaMdhI samRddhAta che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMda vivAra. (1) saHsaptadhA // veyaNa ra kasAya 2maraNe,3 venabviya 5 tenaeya e AhAre 6 / kevalie 7 cevanave, jIvamaNu ssAgasatteveti // 1 // te sAta prakArane che - te nIce pramANe. . 1 pahelI vedanA samudaghAta, 2 bIjI kaSAya samudhAta, 3 trIjI maraNa samudhAta, 4 cothI vaikriya samughAta, 5 pAMcamI taiijasa samudUdhAta, 6 chaThI AhAra samudhAta, ane 7 sAtamI kevalI samudyAta che. -e sAta samudhAta manuSya jIvone heya che. 1 dRSThistridhA mithyAtvasamyatkamizrannedAt / 10 daSTi traNa prakAranI che 1 mithyAtva daSTi, 2 samyakatva dRSTi ane 3 mizra dRSTi, ____darzanaM cahu 1 acakuz avadhi kevala dhanedAt caturvidhe ! 1 cakSu darzana, 2 acakSu darIna, avadhi darzana, ane kevala darzana evA bhedathI darzana cAra prakAranu che. jhAnaM matizrutAvadhimanaHparyAyakevalannedAta 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 mana payajJAna, ane 5 kevalajJAna -evA bhedathI pAMca prakAranuM jJAna che. ana jhAnasAhacaryAdanuktamapyajJAnaM grAhyaM tacca . tridhA matyajJAnaM zrutAjhAnaM vinaMgajhAnarUpaM / 13 / ahI ajJAna kahelu nathI te paNa jJAnanI sAhacaryathI grahaNa Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra, karavuM te 1 matyajJAna, 2 zrutajJAna ane 3 vibhajJAna ema traNa-prakAranuM che. e ja yogA upara cata manorogaH - 5 yoga para prakAranA che, temAM manoyoga cAra prakArano che. . tathA te nIce pramANe che_ * paTe paTo'yamityAdi ciMtayataH satya manoyogaH vane joIne, "A vastra che" ema citavavuM e pahele satya maga kahevAya che. - ghaTe paTo'ya mityAdi ciMtayataH asatyamano maH | ghaDAnI aMdara A vastra che" ema citavavuM, te bIjo asatya mane yoga kahevAya che. nagare dArakapacake jAte paMca saMta dArakA jAtA ityAdyanuciMtayataH styaamRssaamnoyogH|| koI nagaramAM pAMca chokarA thayA hoya, te chatAM "pAMca che karA thayA" ema citavavuM, te satyAgruSA nAme trIjo moMga kahevAya che, devadatto'yamityAdi ciMtayato'tyasAmRSA mano yoga: - - - - A devadatta che" ema citavavuM; te "asatyAmRSA nAme cethe managa kahevAya che. ana vAcA catuSTayamAha... , have cAra prakAranI vANuM kahe che.. . Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / daMDake vicAra. (11) " satyAsatyAsatyAmRSA asatyA'mRSA : iti nASAcatuSTayam / . 1 satyA, 2 asatyA, 3 sAyAbhUSA, 4 25satyAbhUSA, ge cAra prakAranI bhASA che, ghaTe ghaTo'yamiti satyA 1 ghaMTe paTo'yamityasatyA 5 jIrNadhAnyarAzau bahu jIvAn dRSTvA sarve jIvA iti vadataH satyAmRSA mizrAparaparyAyA 3 bhAga no devadatta ityasatyA mRSA / etachAka ghatuSTayaM navati / 1 pAne 3, 21 ghaDA" pahelI satyAbhASA. 2 pAne " 21 varache "ama he, te mI satyA bhASAM3 jIrNa thaI gayelA dhAnyanA DhagalAmAM ghaNI jIvAta joIne "A badhA jIva che" ema kahevuM, e trIjI satyAmRSA bhASA, tenuM mizrA se bhI nAma 55 cha. 4 " vahatta mAnya" mene kahevuM, te asatyA amRpA nAme thI bhASA-evI rIte cAra mAranI bhASA-vANI yAyache. atha tanusaptakamAha / / have sAta prakAranA zarIra kahe che. * audArika 1 audArika mizra 5. vaikriya 3 vaikriya mizra 4 AhAraka 5 AhAraka mizra 6 taijasa kArsaNa rUpaH saptadhA kAyayogaH / 15 / 1 dArika zarIra, 2 dArika mizrazarIra, 3jaikriya zarIra, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) taMtrana vicAra. 4 vaikriya mitra zarIra, 5 AhAraka zarIra, 6 AhAraka mizra, 7 taijasa kArmaNu zarIra--e sAta prakAre kAya cega (zarIra) kahevAyache. upayogo dvidhA tatra jJAnAjJAnanedASTakarUpaH saakaaropye| gazcaturbhedadarzana rUpo'nAkAropayogaH saMyo ne dAyaza | 30 | upayAga be prakArane che. 1 sAkArApayAga ane 2 anAkArApayeAga, sAkArApayeAga jJAna jJAnanA ATha bheda rUpache ane khIjo nirAkAra upayeAga cAra bheda vAlA darzana rUpa che te khanenA bhedane sAthe cAga karavAthI tenA bAra bheda thAyache. ekasamaye utpadyamAnAnAM vyavamAnAnAM ca satyaMti dAra | 26 | 20 | eka samayane viSe utpanna thatA evA jIvA tenI sakhya ane eka samayane viSe cyavatA evA veAnI sakhyA, e upapAta ane cyavana nAme be dvAra jANavA. - zthitirAvutro nadhanyoSTamAnA / ? | AyuSyanI jadhanya ane utkRSTa mAna vAlI sthiti. zrAhArAdigrahaNazaktayaH paryAptayaH / AhAra vigerene grahaNa karavAnI zaktie te pAsikahevAyache. tAzca SaT AhAra 1 zarIra 2 iMDiya 3 zvAsocchavAsa 4 jASA 5 manaH svarUpAH | 1 | te 1 AhAra, 2 zarIra, 7 indriya, 4 zvAseAcchvAsa, 5 bhASA ane manaH--e cha prApti che, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (( 13.) daMDake vicAra. ke jIvAH katibhyo digbhya zrAgatamAdAra 'vyamAhArayatIti kimAhAraH / 20 / kaya jIve kaI dizAmAMthI AvelA AhAra dravyanA AhAra kare che? ema batAvavu, e kimAhAra dvAra kahevAya che. viziSTAH saMjJAstisraH / sa'jJAdvAranA viziSTa evI je sajJA te traNa prakAranI che. tatra yayA trikAlaviSayamarthaM jAnAti sAdIrghakAlika samanaskAnAmeva temAM jenAthI traNa kAlanA viSayanA artha jANI zakAya te pehelI dIrghakAlikI sa`jJA kahevAyache, te sajJA pacendriya paryAmA jIvaneja hAyache. yazva pravartta svadehapAlanAhetoriSTavastuSu te hitAca nivarttate varttamAnakAlaviSayaM ca ciMtanaM yasya tasya hetuvAdopadezikI saMjJA dvIMziyAdInAmeva |2| je jIva peAtAnA dehanuM pAlana karavA mATe peAtAne gamata vastuAmAM pravRtti kare ane ahita vastumAMthI nivRtti thAya, temaja tenu citavana vattumAna kAlane viSe rahyA kare, tene bIjI hetuvAde padezinI sa`jJA kaheche. te sa`jJA beridriya vagere ponena hai| yache. yazca samyag dRSTiH kSAyopazamikajJAna yukto yathAzakti rAgAdinigrahaparaH tasya dRSTivAdo Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) .. daMDaka vicAra. padezikI (31 // je jIva sammadraSTi kSApa zamika jJAnavAle ane pitAnI banatI zakti vaDe rAga vigereno nigraha karavAmAM parAyaNa rahetA hoya tene trIjI dRSTi vAdyapadezikI sattA hoya che. gatiH navAMtaragamanaM / 22 / bIjA bhavane viSe javu, te gatidvAra kahevAya che. AgatiH paranavAt AgamanaM / 23 / para bhavamAMthI je AvavuM te AgatidvAra kahevAya che. vedazca strIpuMnapuMsakaledAt tridhA // // zrIva, 53536, mane na5 save-bhatraNa:prA3 vedvArecha.4 atha etAni dhArANi zva daMDakeSu avatArayIta e covIza dvAra covIza daMDakanI aMdara ghaTADe che. . tatra tAvat zarIradhAraM kathyate // temAM prathama zarIra dvAra kahe che. cau gambha tiriya vAusu, maNuANaM paMca sesa tisriiraa| thAvara cauge duhao, aMgula asaMkha bhA gataNU // 5 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - daMDaka vicAra. ( 2 ) bhAvArtha-garbhaja tiryaMca ane vAyu kAya-ebe da ThakamAMdArika, vaikriya, tejasa ane kAmaNae cAra zarIra hoya che. manuSyanA eka daDakamAM AdArika, vaikriyataijasa, kArmaNa ane AhAraka-e pAMca zarIra hoya che ane bAkInA ekavIza daDakomAM traNa zarIra hoya che eTale devatAne tera daMDaka ane nArIne eka-e cAda daDakamAM vikriya, taijasa ane kAmaNa esaNa zarIra hoya che tathAeka vAya kAya vinA cAra sthAvaranA cAra daDaka temaja traNa vikele driyanA traNa daDaka-e sAta daDakane viSe dArika, vaijaka ane kArpaNa -e traNa zarIra hoya che, vanarapati kAya zivAya bIjA cAra sthAvarane viSe utkRSTathI ane jaghanyathI ema be prakAranuM zarIra che te agulanA asakhyAtamA bhAga pramANe haiyu che. 5 avacUrNI 'vvayaNe bahu vayaNaM ' iti prAkRtalakSaNena garjajatiryakvAyvozcatvAri zarIrANi navaMti saMna va eva na lavaMtyeveti nizcayaH evaM sarvatrApi jJeyaM / e prAkRta vyAkaraNanA niyamathI divacanamAM bahu thAya che tethI garbhaja tiryaMca tathA vAyunA cAra zarIra thAya che e saMbhava chatAM na ja thAya, evo nizcaya che, evI rIte badhe ThekANe jANI levuM. AhArakatyAgena kadAcittayo kriyakaraNe na ca caturNA sNnnvH| te garbhaja tiryaMca ane vAyu kAyane AhAraka zarIranA tyAgathI ane kadAcita vaikriya zarIrane karavAthI cAra zarIrane saMbhava che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ), daMDaka vicAra. manuSyANAM paMcApi / manuSyanA eka daMDakamAM AdArika, vaikriya, taijasa, kArmaNa ' ane AhAraka-e pAMca zarIrA hAyache. zeSA daMDakA strizarIrAH / bAkInA ekavIza da DakanA vene traNa zarIra hAyache. 'praudArikayuktAcyAM vaikriyayuktAnyAM vA taija 1 sakArmaNAbhyAm / dArika sarIre yukta athavA vaikriya zarIre yukta evA taijasa ane kAmaNu zarIrAnI sAthe te jANavuM, (hatI prathama dvAra ) sthAvaracatuSke pRthivyaptejovAyurUpe hatotta dvAbhyAM prakArAjyAM jaghanyotkRSTarUpAbhyAM yaMgulA saMkhyAgamAnA tanuH / ( pRthvI, p teja ane vAyurUpa cAra sthAvarane viSe utkRSTa ane janya e be prakAre agulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANe zarIra hAyache. yadyapi vAdarANAM vAtAgnyapU pRthivInAM zarIrANi mithoMgulA saMkhyaguNadRAni tathApi yathokta mAnAnyeva | | | cA- daDakamAM-vaikriya, thAvanA cAra daMDaka AdAki, taisa 1 nArIne eka daDaka ane devatAnA tera daDaka-e tejasa ane kAmaNa-me zIra che. vAyukAya vinA cAra temaja tra' lei diyanA traNa daDaka-e sAta dakane viSe ane karmaNu-e traNa zarIra hAyache. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka bicAra. joke bAdara evA vAyu, agni, jala ane pRthvIe cAra sthAvara zarIre paraspara aMgulanA asaMkhyAta guNe vadhatA che, te paNa temanuM mAna je kahela che, te pramANe ja che. 5 ,, ,, mUla, savvesaMpijahannA, sAhAviya aMgulassa saMkhasso / ukotavaNasayadhaNu, neraiyAsattahaththasurA // 6 // bhAvAva-sarva bAjhanAvIza daMDakaneviSe paNajadhanyathI zarIranuM mAna svabhAvika aMgula asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM che, ane teomAM, utkRSTathI zarIranuM mAna nArakInA daMDakamAM pAMcase dhanuSyanuM che ane devatAnA tera daMDakamAM zarIranuM mAna sAta hAthanuM che. 6 avacarNi zeSAnAM sarveSAM viMzati daMDakajIvAnAM / bAkI rahelA sarva viza daMDakanA jIvanA (zarIranuM mAna.) svAnnAvikasya maulasya zarIrasya jaghanyAvagA. hanA aMgulasyAsaMkhyAto naagH| jaghanyathI svAbhAvika mUla zarIra-AraMbhatI velAye-tenuM mAna aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM che. natkRSTataH punaH paMcazatadhanuruccA nairyikaaH| utkRSTathI nArakInA eka daMDakane viSe zarIranI UMcAInuM mAna pAMcase dhanuSyanuM che. surAH saptahastoccAH / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) daMDaka vicAra. devatAnA teradaMDake zarIranuM mAna sAta hAthanuM che. 6 ' khUle, gabbhatiri sahassa joyaNa, vaNassai ahiya joyaNa shssN| nara teiMditigAU, be iMdiya joyaNe bAra // - 7 bhAvArtha-gamaja tiryaMcamAM zarIranuM mAna eka hajAra ejananuM che, pratyeka vanaspati kAya jIvanA zarIranuM mAna eka hajAra ejanathI kAMIka adhika che. garbhaja manuSya ane teriMdri jInA zarIranuM mAna traNa gAunuM che ane be iMdriya jInA zarIranuM mAna bAra jananuM che. 7 avacurNi garnajatirazcAM matsyAdInAM yojanasahasraM / garbhaja tiryaMca je maya vagere che tenA zarIranuM mAna eka hajAra ejananuM che. ahIM sAte nArakInuM juduM juduM zarIranuM bhAna samajavuM. sAtamI nArake pAMcase dhanuSya, chaThIe aDhIse dhanuSya, pAcamIe savAso dhanuSya, cothIe sADIbAsaTha dhanuSya, trIjIe savA ekatrIza dhanuSya, bIjIe sADApaMdara dhanuSya, ane pahelIe piNATha dhanuSya ane cha AMgala. e pramANe samajavuM devatAmAM pahelA tathA bIjA, devaleka sudhI sAta hAthanuM, trIjA cethAmAM cha hAthanuM, pAMcamA tathA chaThAmAM pAMca hAthanuM, sAtamAM tathA AThamAmAM cAra hAyanuM, navamA ane dazamAM agIyAramA ane bAramAmAM traNa hAthanuM navacce vepamAM be hAthanuM ane pAMca anuttaramAM eka hAthanuM zarIra samajavuM. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMja nijAra. (12) * vanaspateH sAdhika yojanasahasraM tadUI tu pRthvI vijArA pratyeka vanaspati kAyanA jInA zarIranuM mAna eka hajAra jana jhAjherU che. te uparAMta pachI pRthvIne vikAra che. narA strIMDiyAH trigvyuutoccaaH| manuSya ane traNa iMdriAvAlA jInA zarIranuM mAna UMcA imAM traNa gAunuM che. hIDiyAH joyarAbAratti chAdaza yojanotrayAH // // be iMdriyavAlA jInA zarIranuM mAna bAra jana sudhInuM che. 7 joyaNamegaM cauriM, di dehamucattaNaM sue maLA veuvvivaya dehaM, puNa aMgulasaMkhaM samA raMbhe // 8 // bhAvArtha-cAra iMdriyavAlA jInA zarIranuM UMcAInuM mAna eka jananuM che, ema sUtrane viSe kaheluM che. kriya zarIrane valI AraMbhatI velA eka aMgulano saMkhyAtamo bhAga hoya che. 8 __ caturiMDiya dehaM naccatvena yojanamekaM zrute prajhApanAdau naNitamuktaM cAra Idriya vAlA jInA zarIranI UMcAInuM mAne eka cijananuM prajJApanA vigere sUtramAM kaheluM che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (20'). # vicAra. che . prarattAvAra cAlatA prasaMge jene daMDaka vaikriya zarIra che, tenuM pramANakahe che uttara vaikriyadehaM punaHAraMne prAraMne gulasaMkhyAtanAgamAnaM vaikriya zarIra te valI AraMbhamAM eTale vikRNA karatI velA pahelAM samayamAM aMgulanA saMkhyAmAM bhAga jeTaluM hoya che iSTa tu 1 tyAra pachI utkRSTa eTale kayAM sudhI ane keTaluM vadhe ? tenuM pramANa kahe che. devanaraahiyalarakaM,tiriyANAM navayajoyaNasayAI dugaNaM tu nArayANaM, bhaNiyaM veavviyasarIraM // 9 * bhAvArtha devatA eka lAkhayojananuM vaikriya zarIra vika, manuSya eka lAkha nathI adhika vaikriya zarIra viku, tiryae navojana sudhInuM vakriya zarIra vika, ane nArakIo te potapotAnA zarIrathI bamaNuM vaikriya zarIra vika 9 labdhi vaikriya zarIriNo jIvato'tarmuhurtA parato na vaikriya zarIre'vasthAnamasti / labdhithI vaikriya zarIravAlA jIvane aMtamuhUrta pachI vaikriya zarIramAM avasthAna hetuM nathI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raM vAra. ( 22') punaraudArikazarIrasyAvazyaM pratipatte riti / kAraNake, pharIthI tene AdArika zarIranI avazya prApti che. vaiyi zarIranI vidurvaNA kyA daDakanA jIvone keTalA kAla sudhI rahe che. te kahe che mUla. aMttamuhutaM nirae, muhUttacattAri tiraya maNu devesu adamAso, ukkosa viuvvaNA kAlo 5 10 che. nArInA daMDakane viSe vaikriya zarIranI vikavaNI aMtarmuhUrta sudhI rahe che. tiryaMca ane manuSyanA daMDakane viSe cAra muhurta (eka pihera) sudhI vaikriya zarIranI vikarvaNA rahe che ane devatAonA daMDakane viSe a mAsa sudhI vaikriya zarIra rahe che. (pachI visarAla thaI jAya che. A vikurvaNAne utkRSTa kAla jANa. 10 iti vacana sAmarthyAt aMtarmuhUrta catuSTayaM teSAM dezabaMdha ityucyate tanmatAMtaramityavaseyaM / upara pramANe kahelA vacana che, tenA sAmethI cAra ata muhUrta sudhI temane deza badha che ema je kahe che, te koI bIjA mata pramANe che-ema jANavuM. tRtIyaM saMhananahAramAha have trIjuM saMdhayaNa dvAra kahe che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rara ) ( vivAra. pU. thAvarasuraneraiyA, assaMdhayaNA ya vigala chevaTTa saMghayaNa chagAM gabbhaya, naratirie suvi mu jayavaM 11 bhAvArtha sthAvaranA pAMca daMDaka, devatAnA tera daMDaka, nArakIne eka daDaka-e sarva ogaNIza daMDakanA chatra cha saMdhayaNathI rahita hoya che. be iMdriya ane cAri driya-e nikale driyanA traNa daMDakane ! viSe eka sevA saMhano hoya che ane gabhaja manuSya ane garbhaja tiryaMca jIvanA be daMDakane viSe cha sa dhayaNa che, ema jANavuM 11 avacAra sthAvarasura nairayikAH saMhanana rahitAH asthynaavaadev| sthAvaranA pAMca, devatAnA tera ane nArIne eka-e egaNIza daMDakanA jIvo saMdhayaNathI rahita che, kAraNake, temanAmAM ati (hADakA) hotA nathI. caH samuccaye kiM samuJcinoti / ahiM ja zabda samuccaya arthamAM che. eTale zuM samuccaya kare che ? te kahe che. 1 mAM hADa mAMsa hoya, tyAM saMdhayaNa hoya che, te ogaNIza daMDake hADa mAMsa hotA nathI, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * daMDaka vicAra. ( 12 ) saiddhAMtika matena surAnArakAzca prathamasaMdaninaH / siddhAMtanA mata pramANe devatA ane nArakInA IMDakAnA jIvA pehelI sadhayaNavAlA che, vikalAH sevArttA iti asthisaMbaMdha mAtra saMda nanavaMtaH / vikaleMdriyanA daDakanA chatreA sevAktta eTale mAtra asthi ( hADakA )nA saMbaMdhanI saMdhayavAlA che. garbhajanara tirazvoH saMhananaSaTkaM jJAtavyaM // 11 // garbhaja manuSya ane garbhaja tiryaMcanA daMDakanA jIvone cha saMdhayaNa che ema jANavuM. 11 caturtha saMjJAdvAramAha / ceAthuM saMjJA dvAra kaheche. mUla * savvesiM cau dahavA, saNNA savve surAya ca urasA 1 naratiri cha saMThANA; huMja vigaliMdiM neraiyA // 32 // bhAvArya. sarve cAvIza da MDakane viSe (AhAra, bhaya, maithuna ane pari graha ) e cAra saMjJA heAyache athavA darA ( kAJa, kredha, mAna, mAyA, leba, zeka, Adha ane upara kahelI cAra) saMjJae hAyache, sarve Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24 ) daMDaka vicAra. tera daMDakanA devatAo samacatustra saMsthAnane dhAraNa karanAra heya che. manuSya ane tiryaMca-e be daDakane viSe cha saMsthAna hoya che, vikaleMdriyanA traNa raMkamAM ane nArakInA daMDakamAM ekaja haMDaka saMsthAna haiyache. 12. avacUrNI saMjJA sarvajIvAnAM catasro dazavA / sarva daMDakanA jIvane cAra athavA daza sa jJAo heya che. keSAMcintRNAM SomazApi paramaTapatvAnna vivakSitaM / keTalAeka manuSyane zeLa paNa saMjJAo hoca che, paraMtu aApaNAMthI te kahevAne IjheluM nathI. paMcamaM saMsthAnadhAramAha / pAMcamuM saMsthAna dvAra kahe che. sarve surAzca nImonImasena iti nyAnena samacaturastra sNsthaanaaH| bhIma ATaluM bolavAthI jema bhImasena samajAya che, tema sarva devatAo eTaluM kahevAthI devatAnA tera daMDakanA jI sama - 2sa saMsthAnavAlA che. ___ naratiryaMcau ssttrsNsthaanau| manuSya ane nica-be daMDanA jIva cha saMsthAnavAlA hoya che. vikaleMDyi nairayikA iMDasaMsthAnAH // 12 // vikalaMdriyanA traNa daMDaka ane nArakIno eka daMDaka-e cAra daDaka huMDa saMsthAnavAlA hoya che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (25) - sthirANAMSaDavidhasaMsthAnarAhitye'pi saMsthAnAnAM AkAranedatvAdeva etacarIrAkArAnAha / ' - sthAvaranAM pAMca daDakanA jIvo cha prakAranA saMsthAnathI rahita che, te chatAM saMsthAnA AkAranuM bhedapaNuM hovAthI ja temanA zarIranA AkAra kaheche- nANAviha dhayasUI, bubbuyavaNa vAu teu a pkaay| puDhavI. masUra caMdA, kArA saMThANao bhaNiyA // 13 // lAvArtha. vanaspati kAyanA daMDakane viSe jAta jAtanA AkAra hoya che, vAyukAyanA daDakamAM vajAnA jevo AkAra hoya che, teukAyanA daMDakamAM soyanA jevo AkAra hoya che, apakAyanA daMDakamAM parapiTAnA je AkAra hoya che, ane pRthvIkAyanA daMDakamAM masara nI dAlanA jevo ane caMdranA je AkAra heya che. e pramANe saMsthAne bhagavatI pramukha siddhAMta viSe kahelA che. 13 avacUrNi.. nAnAvidhaM, 1 dhvajaH patAkA, 1 sUcI, 3 budbudAkArANi krameNa vnsptivaayutejo'pkaayriiraanni| . . , . .... .... Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra ) raMja vivAra - - 1 nAnA prakAranA AkAra, 2 dhavaja eTale patAkA, 3 sUcI. seya, 4 parapoTAnA AkAro anukrame vanaspati, vAyukAya, te ukAya, ane akAya jIvanA zarIranA hoya che. . pRthvI aImasUrAkArA naNitA nagavatyAdau / pRthvIkAyane AkAra adhImasuranI dAla jevo che, ema bhaga vatI vagere siddhAMtamAM kaheluM che, SaSTaM kaSAyaghAramAha. 'chaThuM kaSAya dvAra kahe che . .' . . savvepi caukasAyA, lesachagaM gambhatiriya 'nArayateuvAU, vigalA vemANiya tilesA - - - - . 14. I * * - - bhAvArtha - sa cavIza daMDakonA jIvone viSe, dha, mAna, mAyA ane le-e cAra kaSAya hoya che, garbha tiryaMca ane garbhaja manuSya--e be daMDane viSe cha lezyAo hoya che. vikalaiMdriyanA traNa daMDaka ane vaimAnika devatAnA eka daMDakane viSe kRSNa, nIla ane kApata-e traNa lezyAo hoya che. 14 , , , - - - avadhULa. . . . sarveri navA ghag s' . . . .... Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ': : - daMDaka vicAra ( ra7) sarve vIza daMDakanA che ke, mAna, mAyA ane lebha-e cAra kaSAyavAlA hoya che. niH kaSAyAzca kecana manuSyeSu / manuSyamAM keTalA eka kaSAya vagaranA je heya che. ' saptamaM lezyAhAramAha. sAtamuM leNyAdvAra kahe che : lezyASaTkaM grnjtirygmnussyessu| garbhaja tiryaMca ane gaja manuSyomAM cha lezyAo, hAtha che. nArakatejovAyuvikalA vaimAnikAzca trileshyaaH| * nArakI, teukAya, vAyukAya, traNa vikedriya ane vaimAnika devatAo traNa vezyAvAlA haiyache. prathamahitAyayoH pathivyoH kaapotaa| pahelI ane bIjI nArakanI bhUmimAM kApita lezyA che. tRtIyasthAkuri vAta agho ', trIjI nArakanI bhUmimAM upara kapita lezyA ane nIce nIla glezyA che. paMkAyAM nIlo dhUmAyAM nIlA kRSNA ca / cethI paMkA nArakI mAM nIla glezyA ane pAMcamI mAM nArakI mAM nIla ane kRSNa lezyA che, , , , , , , pachI ta cer gvA - - - - - chaThI ane sAtamI nArakImAM kRSNa le che. . . tathA saudharmezAnayostejaH kalpatraye padmA. lAta Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLa citrA. ( 20 ), takAdiSu zuklA eveti / tathA sAdhama ane izAna deva lekamAM tejalezyA che traNa kalpa (daivaleAka) mAM padmA lezyA che ane lAMtaka vageremAM zukala lezyA che. 14 mUha. joisiyateulesA, sesA savvevi hRti caulesA / iMdiyadAraM sugamaM, maNuyANaM satta samuraghAyA // 15 // bhAvArtha caiA tiSNu devAnA daMDakane viSe te jo lezyA haiAyache ane bAkInA deza bhuvanapatinA dA daDaka; agIyArame byatara devatAne daMDaka khAramA pRthvI kAyanA, teramA akAyanA, caudamA vanapati kAyanA daMDaka----e khadhA, daDAne viSepaNa kRSNa, nIla, kApeta ane teja--e cAra lezyA haiAyache. ane AThamuM iMdriyadvAra sugama che ane navamA samudhAta dvAramAM manuSyanA eka IMDakane viSe vensa vigere sAta samuddAta hAyache. 15 ' avacUrNi jyotiSkAH kevalaM tejolezyAvaMtaH / caiA tiSka devanAone phakata teolezyA hAya.. zeSAH sarve'pi pRthivyapUvanaspatijavanapati rAvaLaH pattAzrvatuleravA. avaMti / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( . 29- ). bAkInA sarvopaNa pRthvIkAya, apakAya, naspatikAya, bhavanapati ane vyaMtara devatAe cAralezyA vAlA hAyache. tejolezyAvaMtAM keSAM ciddevAnAM bhUjala vaneSUtpAdAt kiyatkAlaM tavezyAsanavaH / tejolezyAvAlA keTalA eka devatAe pRthvI, jala ane vanamAM utpanna thAyache, tethI keTaleka vakhata sudhI temane te lezyAnA sabhava che. iMDiyadvAraM sugamaM / (yA ) dvidvAra sugamache. navamaM samudghAtadvAramAha, navamuM samuddhAta dvAra kaheche. .. manuSyeSu sapta samudghAtAH manuSyeAnA eka DhaMDakamAM vedanAdika sAtasamuddhAMta hAyache sapta samudghAtAnAM nAmAnyAha / te sAte samuddhAtanA nAma kaheche. mUla. veyaNa kasAyamaraNe, veuvviya teya eya AhAre / kevaliya samugdhAyA, satta ime huMti saMtrINaM 11 98 11 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dudhAta, ( 20 ') daMDaka vicAra. trI. bhAvArtha peThelI vedanA samuddhAta, bIjI kAyasamuddhAta, maraNa samuddhAta, cAthI vaikriya rAmuddAta, pAMcamI taijasa samuddhAta chaThThI AhAra samuddhAta ane sAtamI kevalI samuddhAta--e sAte samuddhAta sajJI paMcedriya 'manuSyane DhAyache. 1 ' ( A gAthA sugama che, tethI avacUNI nathI. ) mUtyu. egiMdiyANa kevala, teDaM AhAraga viNAu cattAri / te viubviya vajjA, vigalA sannINa te ceva // 17 bhAvAe ekadriya vaikriya vAyukAya jIveAne pehelI kevalI, bIjI taijasa ane trIjI AhAraka-ge traNa samuddhAtane varjIne bAkInI eka vedanA, khIjI kaSAya, trIjI maraNu ane ceAthI vaikriya e cAra samudlAta hoya chete cAramAthI eka vaikriya samuddhAta ne varjIne eka vedanA, bIjI kapAya trIjI maraNa-e traNa samuddhAta vAyukAnA daMDaka trinA bAkInA cAra sthAvaranA cAra daDakane viSe hAyache. temaja vikaledriyanA traNa daMDakamAM paNa te traNa samud dhAta hoyache ane saMjJI paceMdriya evA garbhaja manuSyane te te sAte samuddhAta hoyache. 17 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (3.1 ) - mR. paNagabbhatiri suresu, nArayavAUsu caura tira re re ? vigala dudichI thAvara, mitthatI sesaMtiya TTiI 18 bhAvArtha garbhaja tiryaMcanA eka daMDaka ane devatAnA tera daMDakane viSe pahelI AhAraka ane bIjI kevalI-e be samuddhAtane vajIne bAkInI pAMca samudraghAta hoya che. nArakIne eka daMDaka, ane vAyukAyane eka daMDaka-e baMne daMDakane viSe pahelI vedanA, bIjI kaSAya trIjI maraNa "ane jethI vaikriya-e cAra samughAta hoya che ane zeSa eTale eka vAyukAya vinA bAkInA cAra sthAvara jIvonA cAra daMDakane viSe eka vedanA bIjI kaSAya ane trIjI maraNa-e traNa samudhAta hoya che. vikaseMdriyanA traNa daMDakane viSe mithyA dRSTi ane samyam daSTi-e be daSTi hoya che. tathA rathAvaranA pAMca daDakane viSe temaja saMmUIima manuSyamAM paNa mithyA daSTi hoya che ane bAkInA je daMDaka rahayA eTale eka nArakI, eka gaja tiryaMca, eka garbhaja manuSya ane tera devatAnA-e maLIne seLa daMDakane viSe samyakatva, mithyAtva ane mitra- e traNe daSTi hoya che. 18 avacUrNi, garnajatiryakasurayo; pNc| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) daMDaka vicAra garbhaja tiryaMcanA eka daMDakamAM ane devatAnA tera 'Dakane viSe AhAraka tathA kevalI zivAya pAMca samuddhAta hoyache. nArakavAyvozvatvAraH nArakInA eka daMDakamAM ane vAyukAyanA eka daMDakamAM vedanA, kaSAya, maraNa ane vaikriya e cAra samuddhAta hAyache. zeSe sthAvare vikale ca trayaH samudghAtA: sarvatrAnukrameNa / vAyukAya zivAya bAkInA cAra sthAvara jIvAnA cAra DaMkane viSe vedanA, kaSAya ane maraNa--e traNa samuddAta hAyache, e sarvamAM anukrame jANavu. dazamaM dRSTidhAramAha / dazamuM dRSTidvAra kaheche. vikaleSu dRSThidvikaM samyakka mithyAtvarUpaM / vikale driyanA traNa daMDakane viSe mithyA dRSTi ane samyagdRSTie e draSTie hAyache. sthAvarA mithyAvina: pAMce sthAvaranA daMDakane viSe mithyA dRSTi hAyache zeSAH tiryaksuranArakanarAH tridRSTayaH samyag mithyAtvamizrasaditA bhavaMti / uparanA ATha daMDakane muThThI bAkI rahelA eka nArakInA, eka garbhaja tiryaMcanA eka garbhaja manuSyane ane tera devatAnA malI sALa daMDakane viSe samyakatva, mithyAtva ane mitrae traNa STi che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivAra ( ra ) prazaiva nakAmA ' have agIyAramuM darzana dvAra kahe che. F2. ' ?" thAvarabitisu acaraku, cauriMdisu tadugaM suNa maLavA maNuA cau daMsaNiNo, se sesu tigaM tigaM maNi 12 che. bhAvArtha pRthvI vigere pAMca sthAvaranA pAMca daMDaka, be Idriya teMdriyano eka daMDaka, ema sAta daMDakane viSe acakSudarIna hoya che. caturiMdriyane viSe catu darzana ane acakSu darzana-bane darzana siddhAMtane viSe kahelA che. manuSyanA eka daMDakane viSe cakSu, acakSu avAdha ane kevala e cAra darzane haiyacheane bAkInA eTale tera devatAnA eka nArIne ane eka paMceMdriya tiryaMcanA-ema paMnara daMDane viSe cakSu, acahyuM ane avadhi-e traNa traNa darzana siddhAMtane viSe kahelA che. 19 . avacUrNi sthAvarahIMiiyeSu kevlmckudrshn| pAMca sthAvara pAMca daMDaka, be iMdriyane eka daMDaka ane teMdriyane eka daMDaka-e sAta daMDakane viSe kevala acakSu darzana hoya che, Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) daMDaka vicAra. caturihiyeSu tad chike cakuracakurUpam caturiMdriyane daDakane viSe cakSudarzana ane aca@darInamaan hAya che. zrute karmagraMthAdau naNitaM / / ' zruta mesibha yathe koraMgA rahecha. . . . . . . , mnussyshcitturdrshbhinH| .. manuSyAne yAre harzana hAya che. zeSesu suranArakatiryak trika trikaM darzanasya caMkurakuravadhirUpaM / 15 zeSa eTale bAkI rahelA deva nArakI ane tiryaMcane cakSudarzana, acIna ane adhei dIna-e traNa traNa darzana hoya che. 'hArayaM smkmaah| jJAna dvAre ane ajJAna dvArA e be bAramuM ane teramuM dvAra kahe che. bhUla, annANa nANa tiya niya, suratiri niraNa thire anaanndugN| nANanANa duvigale, maNue paNa nANa tia nANA // 20 // bhAvArtha. devatAnA tera daMDaka, tiryaMcanuM eka ane nArakInuM eka ke, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra # daMDaka-e panara daMDakane viSe traNa ajJAna ane traNa jJAta paNa hAya che, eTale mithyA dRSTi jIvane matimajJAna, zruta ajJAna * ane tribhaMgajJAna e traNa ajJAna hoya che ane samyag dRSTi jIvane matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna-e traNa jJAna hAya che. sthAvara jIvanA pAMca daMDakane ke mati ajJAna ane zruta ajJAna e je ajJAna hoya che. vikalendriya jItranA traNa daMDakane viSe jJAna ane ajJAna bane hAya che eTale matijJAna tathA zruta jJAna ane matijJAna tathA zrutaajJAna hoyache. ane manuSyanA eka daMDakane viSe matijJAna vagere pAMca jJAna ane mati ajJAna vagere traNa ajJAna hoya che. 20 apUrNa dvaMdvaikavajJAvAt suratiryagU niraye ajJAnatrikaM jJAnatrikaM ca navaMti samyakaprAptau / . ( 1 ) muratiyAnAya e padamAM ekavadbhAva samAsa thAyache, deva, nirNaya ane nArachInA daMDakamAM traNa jJAna ane traNa ajJAna paNa Aya; kAraNa ke, jyAre samyakatvanI prApti thAya, tyAre traNa jJAna paNa thaI zake che. sthire ajJAna dvakaM / sthAvara jIvanA pAMca daMDakamAM mati ajJAna ane zruta ajJAna e be ajJAna haiAya che. yadyapi nUdakavaneSu saiddhAMtikamatena samyakaM vamatA devAnAM teSUtpAde sAsvAdanasadbhAvAcca zruta matI z2avataH paraM nehA dhikate Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) saMdavivAra ' joke siddhAMtanA mata pramANe te pAMca sthAvaramAM pRthvI kAya, apUkAya ane vanarapati kAyanA daMDakamAM samyakatvane vamana karanArA devatAo temAM utpanna thAya che, tyAre sAsvAdananA sadbhAvathI teone tyAM zrutajJAna tathA matijJAna thAya che, paraMtu te ahIM mAnelA nathI. vikale jJAnAjJAnayokim / - vikalaiMdriyanA traNa daMDakane viSe be jJAna ane beajJAna hoya che. __ manuSyeSu paMcajJAnAni trIpsyajJAnAni navaMti / manuSyanA eka daMDakamAM pAMcajJAna ane traNa ajJAna heya che. caturdazaM yogachAramAha / have cadam yoga dvAra kahe che. mUI. ikkArasa suranirae, tiriesu tera panara magTgg | vigale cau paNavAe, jogatiyaM thAvare hoi - 21 bhAvArtha. devatAnA tera daMDaka ane nArakInuM eka daMDaka-e cAda daMDakamAM satyamanoyoga vigere mananA cAra yoga, satya vacana ega vigere vacananA cAra vega ane vaidiya, tejasa ane kAmaNa e traNa kAthAnA ga maLI agIyAra ga thAya che. tiryaMcanA eka daMDakamAM AhAraka kAya yoga ane AhArakamizra kAga-e be yoga varjIne bAkInA * Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra: ( 37 ) terayeAga hAyache, manuSyanA eka ThaMDakamAM panara cAga hoyache, vikale driyanA traNa daMDakamAM audArika kAya cAya, AdyArika mizrakAya yoga, kAmaNa kAyayoga ane asatyA mRSA vacana cega e cAra cAga hoyache vAyukAyAM eka daMDakamAM AdArika kAyayega, AdArika mizrakAya ceoga, ane kAmaNa kApa cAMga, vaiSkriya kAya coga, vaikriya mizrakAya cega ane kAmaNa kAyayeAga-e pAMcacega hoyache. ane vAyukAya zivAya pRthvI vigere cAra thAvaranA cAra dadaMDakamAM audArika kAya cega, AdArika mitra kAyayega ane kArpaNa kAyayeAga-e traNa yAga hAyache. 21 . savapUrti. praudA rikadvikAhAraka dvikAnAvAt suranirayayorviSaye ekAdaza yogAH / eTale AdArika kAyayeAga ane audArika mizrakAya ceAga AdArika che ane AhAraka che eTale ahAraka kAya yAga ane AhAraka mizrakAya yAga--e cAra yAganA abhAvathI devatAnA teradaMDakane viSe nArakInA eka daDakane viSe badhA maLIne agIyAra ceAga hAyache. tiryakku trayodaza / tiryaMcanA eka daMDakamAM tera cAga hAya che. keSAM cidvai kriyalabdhisaMjJave tat dvikasaMbhavAt / keTalA eka tiryaMcane vaikriyalabdhi thavAneA saMbhava DhAvAthI te ane cAganA sabhava che. paMcadaza manuSyeSu / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. rUdra ) vira. ke siddhAMtanA mata pramANe te pAMca sthAvaramAM pRthvI kAya, akAya , ane vanaspati kAyanA daMDakamAM samyakatvane vamana karanArA devatAo temAM utpanna thAya che, tyAre sAsvAdananA sadUbhAvathI teone tyAM zrutajJAna tathA matijJAna thAya che, paraMtu te ahIM mAnelA nathI. ' vikale jJAnAjJAnayormikam / vikalaiMdriyanA traNa daMDakane viSe be jJAna ane beajJAna hoya che. manuSyeSu paMcajJAnAni trItyajJAnAni navaMti / manuSyanA eka daMDakamAM pAMcajJAna ane traNa ajJAna hoya che. caturdazaM yogchaarmaah| have cadamuM caga dvAra kahe che. ikkArasa suranirae, tiriesu tera pannara maNuesu / vigale cau paNavAe, jogatiyaM thAvare hoi | 21 bhAvArtha. devatAnA tera daMDaka ane nArInuM eka daMDaka-e cida daMDakamAM satyamanovega vigere mananA cAra yuga, satya vacana ega vigere vacananA cAra ane vaidiya, taijasa ane kArmaNa e traNa kAthonA vega maLI agIyAra ga thAya che. tiryaMcanA eka daMDakamAM AhAraka, kAya vega ane AhArakamizra kAga-e be ega varjIne bAkInA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra ( 39 ) teraga hoya che, manuSyanA eka daMDakamAM panara coga hoya che, vikale driyanA traNa daMDakamAM dArika kAyaya, dArika mizrakAya yAga, kAmaNa kAyayAga ane asatyA mRSA vacana yAga e cAra ga hoya che vAyukAyanAM eka daMDakamAM AdArika kAyAga, AdArika mizakAya , ane karmaNa kApa ga, vaikriya kAya ga, vaikriya mizrakA, yoga ane kAmaNa kAga- e pAMcaga heya che. ane vAyukAya zivAya pRthvI vigere cAra sthAvaranA cAra daMDakamAM dArika kAya ga, AdArika mizra kAga ane kArmaNa kAga-e traNa vega hoya che. 21 avacUrNi. audArikaThikAhArakachikAnAvAt suranirayayorviSaye ekAdaza yogaaH| eTale AdArika kAyayoga ane dArika mizakAya yoga AidArika che ane AhAraka che eTale ahAraka kAya kega ane AhAraka mizrAya gae cAra yoganA abhAvathI devatAnA teraThaMDakane viSe nArakInA eka daMDakane viSe badhA maLIne agIyAra ga hoya che. tiryA tryodsh| tiryaMcanA eka daMDakamAM tera vega hoya che. keSAMci kriyalabdhisaMnave tat vikasanavAt / keTalA eka tiryaMcane velibdhi thavAno saMbhava hevAthI te bane vegane saMbhava che. paMcadaza manuSyeSu / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyanA eka daMDakamAM panara kema hoya che. vikale audArikaTikakArmaNAMtimannApArUpaM yogacatuSkaM / vikalaiMdriyanA traNa daDakamAM dAridda kAga, audArika mizra kAyayoga, kAmaNa kAyayoga ane asatyAmRSA vacana-e - cAra yoga hoya che. paMcavAte audArikaThikavaikriyaTikakArmaNarUpaM / vAyukAyanA eka daDakane viSe dArika kAga, dArika mizra kAga, vikriya kAga, kriya mitrakAra ane kAmaNa kAga-e pAMca yoga hoya che. yogatrikaM sthAvaracatuSke navati / pRthvIkAya vagere rathAvaranA cAra daDakamAM dArika kAyayoga : dArika mizra kAga ane karmaNa kAga--e traNa ga hoya che. 21 pNcdshmupyogdhaarmaah| panaram upayoga dvAra kahe che. mUha, te uvaogA maNuesu, bArasa nava niriya . tiriya devesu / vigaladuge paNa chakkaM, cauriMdisu thAvare 'ti che rara Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( 39 ) bhAvArtha. manuSyanA eka daMDakamAM bAra upaga hoya che, nArakInA eka daMDakamAM, tiryaMcanA eka daMDakamAM ane devatAnA tera daMDakamAM mana:paryava jJAna, kevala jJAna, ane kevala dazana e traNa upacAga zivAya bAkIno nava upaga hoya che. vikaseMdriyanA be daMDaka viSe eTale beIdriya ane te iMdriya-e be daDakane viSe matijJAna bhUtAna, matiajJAna, zrutajJAna ane acakSu darzana-e pAMca upayoga hoya che. ridriyanA daMDakane viSe cha upaga hoya che eTale uparanA pAca upagamAM chaThuM cakSudarzana meLavatA che upayoga thAya che. ane sthAvaranA pAMca iMdakane viSe matiajJAna, zrutajJAna ane acakSudAna-e traNa upayoga hoya che. ra2 avacUrNi manuSyeSu chAdaza upayogAH / manuSyanA eka daMDakane viSe bAra upaga hoya che. . aSTau sAkArAzcatvAro niraakaaraaH| temAM ATha sAkAra upayoga che ane cAra nirAkAra upaga che. ete eva manaHparyAyakevalajJAnakevaladarzana rahitA nava nirayatiryag deveSu / . e bAra upayogamAMthI mana:paryAya, kevala jJAna ane kevala darzana-e maNa Upaga zivAyanA bAkInA nava upaga nArInA eka daMDakamAM, tiryaMcanA eka daMDakamAM ane devatAnA tera daMDakamAM hoya che. vikalahike matizrutimatyajJAnazrutAjhAnA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 40) daMDaka vicAra, cakudarzanarUpAH pNcopyogaaH| vikaseMdriya eTale beMdriya ane teMdriya--e be daMDakane viSe mati jJAna, zruta jJAna, matya jJAna, dhRtA jJAna ane acakSu darzana- e pAMca upayoga hoya che. ___ caturiMiiyeSu paMcapUrvoktAH cakurdarzanasahitAH ssddupyogaaH| cariMdriyanA daMDakane viSe upara kahelA pAMca ane temAM cakSudarzana meLavatAM cha upaga hoya che. sthAvare trikam / thAvaranA pAca daMDakamAM matiajJAna, zrutajJAna ane acakSudarzana-etraNa Upayoga hoya che. SomazaM saptadazaMca saMkhyAhAramAha / soLamuM ane sattaramuM saMkhyA dvAra kahe che. mUla saMkhamasaMkhA samae, gabbhayatiri vigala nAraya surAya / maNuA niyamA sakhA, vaNaNaMtA thAvara saMva . rarU . bhAvArtha garbhaja tiryaMcano eka daMDaka, vikaseMdriyanA traNa daMDakanArIne eka daMDuMka ene devatAnA tera daMDaka e sarva saLI aDhAra Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i,pi , daMDakanA jIva eka samayamAM saMkhyAtA athavA asa khyAtA upajatA lAbhe che. garbhaja manuSyanA eka daMDakane viSe eka samayamAM nizcayathI saMkhyAtA jIva upajatA lAbhe che ane pAca sthAvaramAM helA vanapatikAyanA eka daMDakane viSe eka samayamAM anaMtAjIva upaje che ane bAkInA cAra sthAvaranA chanA cAra daMDakane viSe eka samayamAM asaMkhyAtA jIva upaje che. 23 avacUrNi caturdazarajjAtmake'pi loke ekasmin samaye natpadyamAnA niyameti padaM sarvatra grAhyaM tena niyamAnizcayena garnajatiryakavikalanArakasurAzca eko chau trayodaza viMzatiryAvasaMkhyAtA asaMkhyAtAH prApyate ntvnNtaaH| A cida rAja lokamAM paNa eka samayanI aMdara gaja tiryaMca, vikaseMdriya, nArakI ane devatAnA maLI aDhAra daMDakAnA che ahiM (niyamathI) e pada sarva ThekANe levuM eTale nizcayathI eka, be, traNa, daza, vIza, ema saMkhyAtA athavA asaMkhyAtA Upaje che-upajatA lAbhe che, anaMtA upajatA nathI. manuSyAstu niyamAtsaMkhyAtA eva / manuSyanA eka daDakanA jIva nizcayathI saMkhyAtAja upaje che. vnsptyo'nNtaaH| vanaspati kAyanA daMDaka anaMtA jIva Upaje che, "nizcamasaMkho nAgo azaMtajIvo cayaie " Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra ) rara vivAra iti vacanAt zeSAzcatvAraH sthAvarAH asaMkhyAtA eva na saMkhyAtA nacAnaMtAH // 23 // "nitya cAra sthAvaranA jIvomAM asaMkhyAtameM bhAga anaMta jIvavAlo upaje che. evuM zAstranuM vacana che, tethI bAkInA cAra sthAvanA che asaMkhyAtaja che, teo saMkhyAtA nathI tema anaMtA nathI. 23 prstaavaadaah| cAlatAM prasaMgathI te kahe che. asannI nara asaMkhA, jaha uvavAe taheva cvnnevi| bAvIsa sagati dasa vA, sa sahassa ukkiTha puvADyuM che 24 . bhAvArtha manuSyanA daMDaka mahelA je asaMjJI manuSya eTale saMma- * chiMma manuSya che, te eka samayamAM asa khyAtA upaje che. jevI rIte A covIza daMDakane viSe eka samayamAM upajavAnI saMkhyA kahI tevI ja rIte te covIza daMDakanI aMdara cyavavAnI saMkhyA viSe paNa jANI levuM. teukAya zivAyanA pRthvIkAya vigere cAra sthAvaronA daMDakane viSe anukrame bAvIza, sAta, traNa, ane dazahajAra varSanuM utkRSTa AyuSya jANavuM.eTale pRthvI kAyane viSe bAvIza hajAra varSanuM AyuSya, apakAyane viSe sAta Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # jijAra (2) hajAra varSanuM AyuSya. vAyukAyane viSe traNahajAra varSanuM AyuSya ane vanaspati kAyane viSe dazahajAra varSanuM AyuSya jANavuM. 24 vaLa * asaMjhino narA natpadyamAnA asaMkhyAtA lanyate / asaMzI manuSya eTale saMpUrNa manuSyanA daDakanA jIvo asaMkhyAtA UpajatA lAbhe che. atraiva atideshmaah| ahiM atideza kahe che. . yayopapAtahAraM saMkhyAmAzritya vyAkhyAtameva cyavanadhAramavyavasAtavyaM smaantvaa'ppaatcyvnyoH| jevI rIte saMkhyAne AzrIne A upapAta dvAranI vyAkhyA karavAmAM AvI che, tevI ja rIte vyavana dvArA paNa jANuM levuM; kAraNaka, upapAta ane cyavana e baMne dvAra sarakhAja che. aSTAdazaM AyurimAha / aDhAramuM AyuSyanI sthitinuM dvAra kahe che. agre sthitaM Ayuriti padaM srvtraanuvrtniiym| . sApu e pada AgalI raheluM che, te sarve ThekANe joDavu. tena pRthivyAH hAviMzati varSasahasrANi natkRSTa mAyuriti sarvatra yojym| tethI pRthvIkAyanA daMDakanA jInuM utkRSTa AyuSya bAvIza hajAra varSatu che, ema sarva ThekANe joDI devu nadakasya spt| Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) A vivAra apakAyanA daMDakanA jInuM utkRSTa AyuSya sAta hajAra varSanuM che. vaayostriinni| vAyukAyanA daMDakanA jInuM utkRSTa Abu traNa hajAra varSanuM che. vanaspaterdazavarSa sahasrANi / vanaspati kAyanA daMDakanA jIvonuM utkRSTa dazahajAra varSanuM AyuSya hoya che. 24 mUla tidiNaggiti pallAu, naratirisuranirayasA grtitiisaa| vaMtara pallaM joisa, varisalarakAhiyaM paliyaM ! 26 . bhAvArtha anikAya chanuM utkRSTa AyuSya traNa divasanuM jANavuM. manuSya ane tiryaMca e be daMDakane viSe traNa palyopamanuM AyuSya jANavuM. devatA ane nArachInA daMDakanA chanI utkRSTa AyuSyanI sthiti tetrIza sApanI jANavI vyaMtara devatAnuM AyuSya eka pApamanuM jANavuM ane jatiSadevatAnuM AyuSya ekalAkha varSa adhika palyopamanuM jaNavuM temAM caMdranuM AyuSya ekalAkha varSe adhika eka palyopamanuM samajavuM ane sUryanuM AyuSya eka hajAra varSe adhika eka palyopamanuM samajavuM. 25 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' daMDaka vicAra. (45) avacUrNi agnestrINi dinaanyaayuH| agnikAya nuM utkRSTa AyuSya traNa divasanuM che. garnajatiryagnarAH triplyaayussH| garbhaja manuSya ane tiryaMcanA chanuM AyuSya traNa pApamanuM che. devakurvAdiSu suranArakANAM trayastriMzatisAgaropamAni / devakurU vigeremAM devatA tathA nArakInA jInuM AyuSya tetrIza sAgaropamanuM che. vyaMtarANAM paTayopamam / vyaMtara devatAonuM AyuSya eka palyopamanuM che. jyotiSAM varSalavAdhikaM plyopmm|| tiSI devatAonuM AyuSya ekalAkha varSathI adhika eka palyopamanuM che. asurANAmAyuH sthitimAha / asura kumAra devatAnA AyuSyanI sthiti kahe che. mUla. asurANa ahiya ayaraM, desUNa dupallayaM nava nikaae| bArasa vAsuNu padiNa, chambhAsujiTa vigalA u||26|| Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. bhAvArtha asurakumAra nikAya saMbaMdhI devatAnA daMDakane viSe eka sAgarepamathI kAMIka adhika AyuSya jANavuM. ane bAkInA nava nikAyanA devatAnuM AyuSya kAMika UNA evA palyopamanuM AyuSya jANavuM vikaseMdriyamAM beMdriyanuM bAra varSanuM, tedriyanu ogaNa pacAza divasanuM ane cAridriyanuM chamAsanuM AyuSya jANavuM, e AyuSyanI utkRSTa rithati samajavI. 36 avacUrNi asuMrANAM camarAdInAM kiyatApyadhika ataraM saagropmm| asura eTale camara vigere devatAnuM AyuSya, kAMIka adhika evA sAgaropamanuM che. zeSe nikAyanavake dezonapaTyopamAhikam / bAkInA nava nikAya devatAonuM AyuSya eka deze uNA evA be palyopamanuM che. ' . ' dakSiNa dizAmAzritya aIpaTayopamaM uttarasyAM tu dezonapalyopame / - dakSiNa dizAne AzvIne benuM ardha palyopamanuM AyuSya samajavuM ane uttara dizAne AzrIne eka deze uNA evA be palyopamanuM AyuSya samajavuM. DyiANAM karAvagi , ' beiMdriya jIvanuM AyuSya bAra varSanuM samajavuM Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMva vivAra. ( 47 ) trIjhyiANAmekonapaMcAzadinAni / teriMdriya jIvonuM AyuSya ogaNapacAza divasetu samajavuM caturiMjhyiANAM SaemAsA ntkRsstthmaayuH| cariMdriya jIvenuM utkRSTa AyuSya chamAsanuM samajavu. naktotkRSTA sthitiH| A AyuSyanI utkRSTa sthiti kahelI che. gaijyAM tAmavAra 1 have AyuSyanI jaghanya sthiti kahe che. * * puDhavAi dasapa yANaM, aMtamuhattaM jahanna Au Ti dasasahasa varisaThiI, bhavaNAiva nirayaviMta riyA . 27 - 6 bhAvArtha pRthvI vigere daza daMDaka eTale rathAvaranA pAMca daMDaka, vikaseMdriyanA traNa daMDaka, tiryaMca paMcedriyane eka daMDaka ane manuSyane eka daMDaka-e daza daMDakane viSe jadhanyathI AyuSyanI sthiti aMtamuhUrtanI jANavI bhavanapatinA daza daMDaka, nArakIno eka daDaka, ane vyaMtara devatAne eka daMDaka-e bAra daMDakane viSe jaghanyathI AyuSyanI sthiti dazahajAra varSanI jANavI. 27 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra, ... avacUrNi sthAvarapaMcakavikalatrikatiryaknarANAmaMtarmuhUrtta jaghanyAyuH sthitiH| - pAMca thAvara, traNa vikaseMdriya, eka tiryaMca ane eka manuSya-e daza daMDakane viSe jaghanyathI AyuSyanI sthiti aMtabhuNtnii pI. navanAdhipanarakavyaMtarA jaghanyato dazasahastrasthitikA nvNti| bhavanapatinA daza daMDaka, nArakIne eka daMDaka ane vyaMtara devatAne eka daMDaka-e bAra daMDakane viSe jAnyathI AyuSyanI sthiti dazahajAra varSanI jANavI. 27 atha vaimAnikAnAmAyuH sthitimaah| have vaimAnika devatAonI AyuSyanI sthiti kahe che. vemANiya joisiyA, palla tayarchasa AuA huAMta / suranaratiri niraesu, chapajjatti thAvare cau ___ gaM // 28 // bhAvArtha vaimAnika devatAnA daMDakane viSe jaghanyathI eka palyopamanuM AyuSya thAya che ane jyotiSa devatAnA daMDakane viSe jaghanyathI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. eka palyopamanA AThamA bhAga jeTaluM AyuSya thAya che. devatAnA tera daMDaka, manuSyane eka daMDaka, tiryaMcane eka daMDaka, ane nArakIne eka daMDaka-e seLa daDakane viSe cha paryApti hoya che ane sthAvaranA pAMca daMDakane viSe bhASA ane mana-e be paryApti zivAya bIjI cAra paryApti hoya che. 28 avacUrNi vaimAnikA jyotiSikAzca jaghanyataHkrameNa eka paTayopamASTanAgAyuSo navaMti / vaimAnika devatA ane jotiSI devatA anukrame jadhanyathI eka palyopama ane eka palyopamanA AThamA bhAganI AyuSya vAlA heya che, eTale vimAnika devatAnA daMDakanuM jaghanyathI eka palyopamanuM ane jatiSI devatAnA daMDakanuM eka pApamanA nA ATha bhAganuM AyuSya hoya che. athaikonaviMzatitama paryAptihAramAha / have ogaNIzamuM paryAti dvAra kahe che. suranaratiryanirayeSu paryApteSu SaTparyAptayo navanti / pApa evA devatA, manuSya, tiryaMca ane nArakInA daMDakane viSe cha paryAptie hoya che. ___ sthAvare AhArazarIraiMDyizvAsovAsarUpaM pa. ryApticatuSkaM / pRthvIkAya vigere pAMca sthAvaranA pAMca daMDakamAM AhAra, zarIra, iMdriya, ane zvAsavAsa e cAra paryApta hoya che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( 10 ) kuMDaLa-vicAra. aparyAptA pijIvAparyAptitrayaM samApyaiva tri caMte nAyaz2a // 4 // . * pAsA jIva paNa traNa pApti pUrI karIneja mRtyu pAme che, te pehelA mRtyu pAmatA nathI, 28 mUla vigale paMca pattI, chadisi AhAra hoisa vesi paNagAi para bhayaNA, aha sannitiyaM bhaNi sAmi // 2 // bhAvArtha vikasendriyanA traNa daMDakane viSe manaH paryApta zivAyanI khANInI pAMca payApti haiAya che. sarva caiAvIza daMDakane triSe vivaza eTale cAradizA, nIcenI dizA ane ucI dizA-e krizAnA AhAra hAyache. ane pRthvI kAya vigere pAMca sthAvaranA daMDakane viSe bhajanA che eTale cha dizinA AhAra hAya ane na paNa hoya te pachI have huM traNa * saMjJAnuM dvAra kahIza. 29 avavRtti, pUrvoM paryApticatuSkaM jASAparyApyadhikaM vikaleparyAptipatrakam / upara kahela AhAra, iMdriya ane zvAseAzvAsa--e cAra ... Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * daMDaka vicAra pastimAM bhASA payApti adhika-umeratAM vikaseMdriyanA traNa daMDane viSe pAMca paryApti hoya che. atha viNshtitmmaadaardvaarmaah| have vazamuM AhAradAra kahe che. - sarveSAM jIvAnAM Sadikka AhAro navati / / sarva-cavIza daMDakanA ne chadizAno AhAra haiyache. sarve jIvA diSaTkasthAnAhArapudgalAna gRhNtiitinaavH| bhAvArtha e che ke, sarvacha chadizAnA sthAnanA AhAranAM pudgalene grahaNa kare che. - paMcavidi allAre jUnanA , - - - - - - pAMca thAvaranA jInA daMDakane viSe bhajana che. - - yathA lokAtarvartijIvAnAM paMcadikaH / jemake lokanI aMdara rahenArA ne pAMca dizine AhAra ja hoya che. lokaniSkaTasthAnAM tricturdikH| lekanA niSkaTa bhAgamAM rahelA jIvone traNa dizi tathA cAra dizino AhAra hoya che, 29 ekaviMzaM saMjhAchAramAha / - have ekavIsamuM saMjJAdvAra kahe che. ' atha saMjhAtrikaM naNiSyAmi / have huM traNa saMjJA kahIza. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) daMDaka vicAra. mUla cauvihasuratiriyesuM, niraesu adIha kAla nA sanna vigale heuvaesA, sannA rahiyA thirA savve ne rU0 | bhAvArtha. cAra prakAranA devatA eTale bhavanapati, vyaMtara, jotiSI ane vimAnika e cAra prakAranA devatAnA tera daMDakane viSe - tiryaMcanA eka daMDakane viSe ane nArakInA eka daMDakane viSe-e panara daMDakamAM dIrdhakAlikI saMjJA hoya che. vikaseMdriyanA traNa daMDakane viSe eka hetUpadezikI saMjJA hoya che ane pAMca sthAvaranA pAMca daMDakane viSe eke saMjJA hetI nathI. 30 avacUrNi caturvidhasuratiyaku nirayeSuca dIrghakAlikI saMjJA ! cAra prakAranA devatAonA tera daMDakane viSe, tiryaMcanA eka daMDakane viSe ane nArakInA eka daMDakane viSe dIrdhakAlikI 1 amuka kAma karyuM, amuka kAma karuM chuM ane amuka kAma karIzaema atIta, anAgata ane vartamAna-e traNekALanuM jJAna te dIrdhakAlikI sattA kahevAya che. 2 vartamAnakALane viSe iSTa vastumAM pravRtti ane aniSTa vastuthI nivRtti karavAmAM je viSaya jJAna hoya te hetupadezikI saMgA kahevAya che. A saMsAvALAne kAMIka mane jJAna hoya che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (53) saMjJA haioya che. _____ dIrgho'tItAnAgatavartamAnaviSayaH kAlo jheyo yasyA iti vyutptteH| dIrtha eTale bhUta bhaviSya ane vartamAna viSayI kALa jemAM jANavAnuM che, te dIrdhakAlikI saMjJA kahevAya che. evI tenI vyutpatti thAya che. vikale hetUpadezikI sNjnyaa| vikaleMdriyanA traNa daMDakane viSe hetRparikI saMjJA hoya che. kiMcinmanojJAnasahitA vartamAnaviSayA saMjhe. tyrthH| kAMka mane jJAna sahita evI vartamAnakALa viSayI saMjJA te hetUpadezikI saMjJA kahevAya e tene a che. viziSTaitatsaMjhAtrayarahitAH sarve sthirA jheyaaH| badhA sthAvara eTale pAMca sthAvaranA pAMca daMDakanA jI viziSTa evI traNa sa jJAthI rahita che, ema samajavuM. 30 __ mUla maNu ANa dIhakAliya, divhIvAovaesi , A kevi / pajja paNa tiri maNuacciya, cauviha devesu gacchati // 31 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) daMDaka vicAra. bhAvArtha manuSyanA eka daMDakane viSe dIrdhakAlikI saMjJA hoya che. ane keTalA eka (saida pUrva dhArI vigere) ne draSTivA depa dezika nAmanI saMjJA paNa hoya che.* paryApta paMcedriya ane paryApta manuSyanA be daDakanA je cAra prakAranA devatAnA tera daDakane viSe nice karIne jAya che. 31 avacUrNi manujAnAM dIrghakAlikI saMjJA / - manuSyanA eka daMDakane viSe dIrdhakAlikI sa jJA hoya che. dRSTivAdopadezikI kAyopAmikA disamyakta sahitAH kepi / . keTalAeka lApasamika vigere samyaka sahita hovAthI, temane daSTivAdepadezikI sa jJA hoya che. paMceMkhyitiryaMco'pyetatsaMjhAyuktA navaMti / paMce driya tirthInA jIvone paNa e saMjJA heAya che. kecit paramaTAtvAna vivkssitaaH| keTalAeka te ghaNAMja a9pa jIva hevAthI teo ahIM kahevAne icchelA nathI. dvAviMzaMgatihAraM trayovizamAgatidhAraMcAha / have bAvIzamuM gatidvAra ane trevIsamuM A gatidvAra kahe che. paryAptAH paMceMDiyAzca tiryaMco manujAzca caturvia saa. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (55.) paryatA paceMdriya tiryaMca ane paryAptA manuSya--e be daMDakanA jI bhavanapati vigere cAra prakAranA devatAonA tera daMDakane viSe jAya che. na shessjiivaaH| bAkInA je jI rahyA, te devatAnA tera daMDakane viSe jatA nathI. e devatAnA tera daMDakane viSe AgatidvAra kahyuM 31 iti devAnA mAgati hAram / atha devAnAM gati hAramAha / have devatAonA daMDakane viSe gatidvAra kahe che. saMkhAu paja paNiMdi, tiri naresu taheva pa nA bhUdaga patteyaMvaNe, eesu ciya surAgamaNaM // 32 // bhAvArtha saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA paryAptA evA pa seMdriya tica, manuSya, paryatA pRthvIkAya, apUkAya ane pratyeka vanarapatikAya-e pAMca daMDakanA jInA viSe nice devatAnuM gamana thAya che, eTale tera DakanA devatAo AvIne e pAMca daMDakamAM he upaje che, kara avacUrNi sNkhyaataayuHpryaaptpNceNddiytirygnressu| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( di ) virAra. saMkhyAtA AyuSyavALA paryApta paMcedriya evA tiryaMca ane manuSyane viSe. tethavA temaja pryaaptaanuudkprtyekvne| paryAptA pRthvIkAya, apakAya, ane pratyeka vanaspatikAyanA jIne viSe, eteSveva surANAmAgamanamutpAdo navati / eTale e pAMca daMDakamAM devatAonuM Agamana eTale Utpatti thAya che. iti sureSu gtyaagtii| evI rIte devatAnA tera daMDakamAM gatidvAra ane AgatidvAra samajavA. 32 nArakANAM gatyAgatI aah| . have nArakanA jIrA gatidrAra ane AgatidvAra kahe che, mU0. pajjatta saMkhagabbhaya, tiriyanarA nirayasattage naMti che nirauvaTA eesu uvavajjati na sesesu 33 | bhAvArtha saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA garbhana ane paryAptA evA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (57) tiryaMca ane manuSya-e be daMDakanA jIva sAte nArakInA daMDakane viSe jAya che. ane te nArImAMthI nIkaLelA evA te nArakInA jIva, sakhyAtA AyuSyavALA paryatA evA manuSya ane tiryaMca e be daMDakane viSe upaje che, bAkInA daDakane viSe te upajatA nathI. 33 avacUNi. paryAptasaMkhyAtAyuSo garnajatiryagnarAH narakasapta ke yaaNti| paryatA ane saMkhyAnA AyuSyavALA garbhaja tiryaMca ane manuSyae be daDakanA jIva sAta nArakImAM jAya che. asanni khalu paDhamamiti vacanAt asaMjhino'pi prazramAM pRthivIM yaavdyaaNti| asaMjJI jIva nicethI pahelI nArakI sudhI jAya " evuM zAstranuM vacana che, tethI asa zI jI pagapehelI nArakI sudhI jAya che paraM teSAsiha naadhikRttvaat| paraMtu te jIvono ahI adhikAra nathI tethI ahiM kaheluM nathI.) narakAsukRtAzca jIvA etallakSaNeSu eteSveva tiryaGnareghUtpadyate na zeSeSu jIveSu / narakamAMthI nIkaLelA jIva e kahelA lakSaNavAlA eja tiryaMca ane sAnupamAM sanna thAya che. bAkInA mAM utpanna thatA nathI. - ti nArA saMpAmatI ! evI rIte nArInA jInuM gatidvAra tathA AgatidvArA jANavuM33 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) daMDaka vicAra. aya pRthvyapUrvanaspatInAM gatyAgatI aah|| have pRthvIkAyuM, akAya ane vanarapatikAyanuM gatidvAra tathA AgatidrAra kahe che. mUla. puDhavI Au vaNassai, majje nArayavivajji yaajiivaa| savve uvavajjaMti, niyaniyakammANumANeNaM bhAvArtha pRthvIkAyu, apakAya ane vanaspatikAya-e traNe daMDakanI maLe sAta nArakInA eka daDakanA jIva zivAya bAkInA trevIza daMDakanA sarva jI pota potAnA karmanA anumAnathI utpanna thAya che. eTale je che jevA karma karyuM hoya, te te rathAne apara cha. 34 avacarNi, pathivyapavanaspatikAyamadhye nArakavivarjitAH sarve trayoviMzatidaMDakasthA jIvA natpadyate / pRthvIkAya apakAya ane vanarapatikAyanA traNa daMDakanA jIvomAM nArakI zivAnA sarva trevIza daDakamAM rahelA jIva utpanna thAya che. nijanijayathAkRtakAritAnumoditakarmaNAma-numAnena / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (59) pita pitAnI jema karelA, karAvelA ane anudelA karmanA anumAnathI. nijanija iti vadatA sUtrakRtA svayaM kRtaM karma tujyate na parakRtamityAveditam / / sUtrAre bhUgamA " nija nija " me 56 bhuiTuM che, te UparathI ema jaNAvyuM che ke, pote kareluM karma bhegavAya che, bIjAe '42tu movAtu nathI. ___karmAnumAneneti satkarmaNA zunnasthAne asatkamaNAzunasthAne // 34 // ___ sUtradhAre bhUgamA " kAnumAnena " " 56 bhulu che, te UparathI ema jaNAvyuM che ke, satkarma karavAthI zubhathInamAM ane naThAruM karma karavAthI azubhasthAnamAM utpanna thAya che, 34 eteSAmeva gatidhAramAha / e upara kahelA traNa daDakanuM gatidvAra kahe che. mUla. paDhavAi dasa paesu, paDhavI AU vaNassaI 'jti| " M vaDhavAi dasa paNa hiya, teU vAUsu uvavA o|| 35 // bhAvArtha pRthvI vigere daza pada eTale pAMca sthAvara, traNa vikaseMdriya eka manuSya ane eka tica-e daza daMDakane vile pRthvIkAya, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. akAya ane vanarapatikAya-e traNa daMDakanA jIva jAya che. pRthvI vagere dazapadanA dazeThaMDakamAMthI nIkaLelA che teukAya ane vAyukAyane viSe utpanna thAya che. 35 3 vaLa. tasyaiva damakatrayasya jIvAnAM gatihAramAha / te pRthvI, epa ane vanaspatikAyanA traNa daMDakenA. jIvana gatidvAra kahe che - pRthivyAdidazapadeSu anukramasthitiSu pRthivyap vanaspatijIvA yaaNti| pRthvI bagere dazapada ke je anukrame rahelA che. teo mAM pRthvIkAya, apUkAya ane vanaspajhiMkAyanA jI jAya che. na nAraka suressvityrthH|| nArakI tathA devatAnA daDakane viSe teo jatA nathI. iti pathyaparanaspatInAM gtyaagtii| epramANe pRthvIkAya apakAya ane vanaspatikAya daDakanA jIvonuM gatidvAra tathA AganidvAra kahyuM. ; tevAthI rAtiddAmA on huve te UkAya ane vAyukAya jIvonuM AgatidvAra tejovAdyorviSaye pRthivyA didazapadecyaeva ntpraste navA rU5 / teukAya ane vAyukAyane viSe pRthvIkAya vagere dazapadathIja jIva utpanna thAya che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (61) | gai tenovAkyotinA have teukAya ane vAyukAya jIvanuM gatidvAra kahe che. 8. teU vAU gamaNaM, puDhavI pamuhammi hoi paya navane ! puDhavAi ThANa dasagA, vigalAI tiyaM tiAha naMti che rUdda bhAvArtha teukAya ane vAyukAya--ebe daMDakanA jIvonuM Agamana pRthavIkAya vagere pAMca sthAvara, traNa vikale driya, ane eka tiryaMca pacaMdriya-e navapadanAM thAya che pRthvI vagere daza rasthAna eTale pAMca rathAvara, traNa vikale driya, eka tiryaMca pace dri ane eka manuSyae daza thAnakanA jIva cavIne vikale driyanA traNa daDakane viSe Ave che ane traNe vikaseMdriyane jIva marIne e Upara kahelA daza daMDakamAM jAya che. 36 jhavaET. - tejovAdyorAgamanaM pRthivIpramukha padanavake na. teukAya ane vAyukAya jIvonuM Agamana pRthvI vagere nava padamAM thAya che. vati iti tejovaayugtyaagtii| evI rIte teukAya ane vAyukAya jIvonuM gati dvAra tathA Agati dvAra kahyuM. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 62 ) daMDaka vicAra. vikaleMDiyAH pRthivyAdidA sthAnanya evotparya te mRtvAca tatraiva yAMti nAnyatra / vikalaMdriyanA traNa daMDakanA jI pRthvI vagere daza rathAnamAMthIja utpanna thAya che ane mRtyu pAmIne tyAMja jAya che. bIje jatAM nathI iti vikalagatyAgatI // 26 // e pramANe vinaMdriya jIvonuM gatidvAra taNuM AgatidvAra che. ana garnajatiryagamanuSyAnAM gatyAgatI Aha / have garbhaja tiryaMca tathA garbhaja manuSya--e be daDakanA jIvonuM gatiddAra tathA AgatikAra kahe che. gamaNAgamaNaM gAya, tiriyANaM sayalajIva TALavuM savvattha jaMti maNuA, teuvAuhi no aMti bhAvArtha gaja tiryaMcanA daMDakanA ja badhA jIvanA sthAnamAM eTale covIze daMDakamAM jAya che ane temAMthI Ave che ane gabheja manuSyanA daDakanA che AvIne covIze daDakamAM jAya che ane te lokAya ane vAyukAya zivAya bIjA bAvIza daMDakanA jIva Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra (63) AvIne manuSyamAMhe Ave che. 37 . avacUrNi garnajatiryaMco mRtvA caturviMzatidamakeSu yaaNti| garbhaja tiryaca jIva mRtyu pAnIne vIze daDakamAM jAya che. - caturvizatidaMgakenyathotpadyate / ane vize daMDakamAthI utpanna thAya che, iti garjajatirya gtyaagtii| evI rIte garbhaja tiryaMcanA jIvonuM gatidvAra ane A gatidvAra hyu. manujA manuSyAH sarvatra yAMti / manuSya badhA vIze daMDakamAM jAge che. sarvatreti vacanabalAt caturviMzatidamakajIveSu kAladevasaMhananasajAveca simAvapiyAMti / mUlamAM sarvatra evuM pada mukelu che, tenA balathI vIza daMDakanA jIvamAM ane kAla, kSetra tathA saMdhayaNane vega thatAM teo siddhimAM paNa jAya che. AyAMtazca manujAstejovAyuvarjitecyo dvAviMzatiDakenyaH samAyoti / tyAMthI vIne AvatA manue tejhAya ane vAyukAya --e be daDaka zi vAya bAkI che bAvIza daDakomAMthI Ave che. iti samarthite savistaraM gatyAgati chAre / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 64) vaMdanA vivAra. evI rIte gatidvAra ane AgatidvAra viratArathI kahevAmAM AvyA atha caturvizaM veddvaarmaah| have vazamuM vedakAra kahe che. mUla veyatiyatirinaresu, itthI puriso acauviha ' are, A thira vigala nAraesu, napuMsaveo havAiego bhAvArtha paMce driya tiryaMca ane manuSya--e be daMDakane vize strIveda purUSada ane napusakeda-e traNe veda lAbhe che. bhavanapati, tha tara, jayotiSI ane vaimAnika-e cAra prakAranA devatAnA tera daMDakane viSe napusaka veda zivAya strIveda ane purUSada- e be veda lAbhe che. pAMca sthAvaranA pAMca daMDaka, vikale driyanA traNa daMDaka ane nArIne eka daMDaka-e tera daMDakane viSe eka napuMsaka ja hoya che. 38 avacarNi vedatrikaM tiryaG nareSu / padriya tiryaMca ane manuSyane viSe grIveda, puruSaveda ane napuM sakaveda- traNe veda hoya che, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. 565 * strIvedaH puruSavedazca caturvidhasureSu / / .. cAra prakAranA devatAnA tera daMDakane viSe ane purUSada vedaja hoya che. sthiravikalanArakeSu napuMsakaveda eka evaM navati / pAMca thAvara, traNa vikala driya ane nArakInA eka daMDakamAM ekalo napuMsaka vedaja hoya che. 38 , , .. ana saMktisaMgrahaNIgAyAyAnuktamapi sopayogitvAtkiMcijobAlyavahu . daryate / . have saMkSipta sa graDaNInI begAthA mAM kahyuM nathI, topaNa kAMIka upayogI hovAthI ane alpa bahutva dvAra darzAve che. mUla, pajjamaNubAyaraggI, vemANiya bhavaNaniraya vitriaa| joisacaupaNatiriA, beiMdiya teMdiyabhUoM bAu vaNassai ciya, ahiyA ahiyA kameNa - me haMti / savyevi ise mAyA, jiNA mrnnNtsopttaa||40 . sAvArtha sathI DA. gaja paryApta maLe chetethI bAdara agnikAyanA jIva adhika che, tenAthI vaimAsika devatA adhika che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. tenAthI bhavanapatinA daza daMDakanA jIva adhika che, tenAthI sAta nArakInA jIve adhika che, tenAthI vyaMtara devatA Adhaka che, tenAthI jAtiSa devatA adhika che, tenAthI corITriya jIva adhika che, tenAthI paceMdriya tiryaMcanA jIva adhaka che, tenAthI beIdriya jIva adhika che, tenAthI teriMdriya jIva adhika che, tenAthI pRthvIkAyanA jIva adhika che, tenAthI apUkAyanA jIva adhika che, tenAthI vAyukAyanA jIva adhika che, tenAthI vanaspatikAyanA jIva adhika che-evI rIte anukrame eka ekathI adhika jANavA. 40 avacUrNi pajjutipadaM bAyaratipadaMca vadataH sUtrakRto' yamAzayo yadahaM paryAptabAdarajIvaviSayamevATapabadutvaM vadiSyAmi no paryAptasUkSma vissymiti| pUrNa vAyara" e be pada kahenArA sUtrakArano evo ArAyA che ke, je A alpa bahutra dvArA paryAptA ane bAdara chava saMbadhI che te huM kahIza, aparyAptA ane sUkSma jIva saMbaMdhI kahIza nahIM. iha saMsAre stokaH pryaaptmnussyaaH| A saMsAramAM paryApta manuSyanA jIvo sarvathI cheDA che manuSyenyo bAdarAgnijIvAH asNkhyaatgunnaaH| manuSyanA jethI bAdara agnikAyanA jIva asaMkhya gaNAya che. ejyo vaimAnikA asNkhyaatgunnaaH| te bAdara agnikAyanA jIvothI vaimAnika devatA asaMkhya gaNAya che. enyo navanapatayo' saMkhyAtaguNAH / e mAnika devatAthI bhavanapati devatA asaMkhyAtA guNavALA che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vivAra. (7 enyo nArakA asNkhyaatgunnaaH| bhavanapati devatAthI nArakInA jIva asaMkhyAtA guNavALA che. ejyo vyaMtarA asNkhyaatgunnaaH| nArakInA jIthI yaMtara devatA asaMkhyAtA guNavALA che. ejyo jyotiSkAH sNkhyaatgunnaaH| e jaMtara devatAothI jotiSI devatAo saMkhyAtA guNavALA che. ___ ebhyazcaturiDiyAH sNkhyaatgunnaaH| jatiSI devatAothI carI driya jIva khyAtA guNavALA che. ejyaH paMcejhyiA stiyaco vishessaadhikaaH| e cAra driya thI pacaMdri tiryaMcanA jIva vizeSa adhika che. ecyo hIDiyA vishessaadhikaaH|| pacaMdriya tiryaMcanA thI badriya jIva vizeSa adhika che. ejyastrIjhyiA vishessaadhikaaH| beI driya jIvathI teMdriya jIva vizeSa Adhaka che. enyaH pRthvIkAyA vishessaadhikaaH| tadriya jIvethI pRthvIkAya jIva vizeSa adhika che. tato'pUkAyA vishessaadhikaaH| pRthvIkAya jethI apakAya jIva vizeSa adhika che. apakAyakenyo vAyukAyakA asaMkhyAtaguNAH / amukAya jIvathI vAyumaya jIva asaMkhyAtA guNavALA che. tato vnsptyo'nNtgunnaaH| te vAyukAya jIvathI vanaspatikAya jIva anaMta gaNA che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 he vivAra saMkhyAtaguNena asaMkhyAtamuraNena - anaMtaguNenaca yathAsaMnavamima jIvAH krameNAdhikA nvNti|| A che saMkhyAnA guNathI, asa khyAtA guNathI ane anaMta guNathI jema sa bhave tema anukrame adhika thAya che . azra graMthakAro jinAna stauti / ' have graMthakAra jinezveronI stuti kare che. sarve'pi'caM ime pUrvoktA nAvAH teSu teSu jIvasthAnakeSu galanAzamanarUpAH hejinAH mayA lave - mRtA anaMta anaMta chAsa vadhyA tathA. vaira igIH - - - - - he jinezvara bhagavaMta, A saMsAramAM anaMta vAra bhamatA evA me te te jIvonA thAnakamAM javA AvavA rUpa evA pUrve kahelA sarve bhAva ( banAve che ane ta vAra prApta karelA che. jevI rIte meM prApta karelA che, tevI rIte bIjA jIvoe paNa prApta karela che. * tena ravAminaH punaH svapurva niveditA A kahevAtI thakAre prabhunI AgaLa pitAnuM duHkha nivedana karela che. 40 atha tadhmiovacanalakaNAM prArthanAmAha ! . have thakAra te javanA rathAnamAM rahelA gAmanA manarUpa bhavamAMthI chuTavA mATe prArthanA kare che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (69); ja saMpai tumha bhattassa, daMDagapayabhamaNabhagga hiyyss| daMDaniyavirahasulahaM, lahu mama ditu murakapa yN||41|| bhAvAze hejinezvaro, hamaNA e covIza daMDaka rUpa padamAM bhramaNa karavAthI jenuM mana bhagna thaI gayu che evA A tamArA bhaktane manodaMDa, vacanadaMDa ane kAyadaDa- e traNe daMDanA virAmathI sulabha evuM mokSa pada mane satvara Apo. 41 . avacarNi . . . . he jinA iti padaM pUrvasthitamihApi gRhyate / tena he jinAH saMprati iha nave navatAM laktasya trikaraNazujhyA naktimataH / " tethI he jine, suprati eTale hamaNAM A bhavane viSe tamAre bhakta eTale mana, vacana ane kAyAnI zuddhi vaDe tamArI bhakti vALA e. damakapadeSu sUkSmavAdaraparyAptAparyAptarUpeSu / . . bramaNaM punaH punargatyAgatirUpaM tasmAnagnaM nivRttaM hRdayaM manoyasya evaM vidhasyamama vijnyptikrtuH| bhramaNa eTale vAraMvAra javuM AvavuM. temAthI jetu hRdaya Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) pharaja vivAre bhagna thayeluM che e vijJapti karanAra ne huM tene. daMmatrikAt manovAkAyAnarthapravRttirUpAdiratAnAM sulanaM suprApaM damaMtrikaviratasulasaM / mana vacana ane kAyAnA arthamAM pravartavA rUpa traNa daMDathI virAma pAmelA purUSane sulabha eTale sArI rIte prApta karI zakAya evA. mokSapadaM laghu zIdhaM navaMto dadatu vitaraMtu // 41 // mokSapadane tame zIvra Apa 41 graMthakAraH svanAma kathayati / graMthakartA pitAnuM nAma kahe che. siri jiNahaMsa muNIsara, raje siridhavala caMdasIseNa / gajasAreNa lihiyA, esA vinnatti appahi cA che ka2 bhAvArtha jJAnAcAra vagerenI lamIthI yukta evA zrI jinaherA nAmanA AcAryanA rAjayane viSe zrI dhavalacaMdra nAmanA UpAmrAjyanA ziSya gajasAra nAmanA munie zrI vIra zAsananA nAyakane pitAnA AtmAnA hitane arthe A vijJApta racelI che. 42 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (71) avacUrNi zrIjinahaMsasUrinAmAno ye zrIjinasamuzsUri paTTapratiSTitAH munIzvarAH kharataragacchAdhipatayaH / / zrI jina samudra sUrinA paTTa upara beThelA zrI jinahAsa sUri nAmanA kharatara gachanA adhipati je AcAryuM. teSAM rAjyaM gacchAdhipatyalakSaNaM tasmin / teonuM rAjya gacchanuM adhipatipaNe tene viSe. vijayasihatikaziromaNInAM zrIdhavalacaMgapInAM ziSyeNa saMvignapaMmitAjayodayagaNi lAlitapAlitena gajasAragaNinA nAmnA sAdhunA / vijya siddhAMtIomAM ziromaNi rU5 zrIdhavala dra gaNInA ziSya ane saMvegI paMDita abhadayagae lAlanapAlana karelA gajasAra gaNi nAmanA sAdhue eSA vicAraSatriMzikArUpA zrItArthakatAM vijJaptilikhitetipadenau hatyaM parihataM / , A vicAra patrizika rUpa zrI tIrthakarene vijJapti lakhelI che. lakhelI che e padathI thakAre pitAnuM uddhatapaNuM choDI che. yahA pUrva yaMtrapatratayA likhitA tataH sugama. tAyai sUtratayA guMphitA ityarthaH / yadrA pUrve (pahelA) yaMtra patra rUpe lakhelI ane te pachI sugamatAne mATe sUga rUpe guyelI che. evo artha paNa thAya. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) daMDaka vicAra kinnuutaa| : te viyA2 5.vizi4I cha ? ' * AtmahitA anena navati hi dharmaH zrotuH sa. vasyaikrAMtato hitshrvnnaat| AtmAne hitakArI che. eTale enAthI ekAMte hitanuM zravaNa karavAthI sarva zretAne dharma thAya che. bruvato'nugrahabujhyA vaktustvekAMtato navantIti sUktaM sthApitam / . anugraha buddhivaDe vaktA-kahenArane ekAMte dharma thAya che. e pramANe sArI rIte kaheluM sthApita karela che. 42 mala nidhimunizareMdusaMvallipIkRtA pattane'vacarNi riyam / saMzodhyA dhImadbhirmatvedaM bAlacApalyam // 1 // bhAvArtha - rasavata 1578 nA varSamAM pATaNa nagarane viSe A arvayuga lakhelI che tene bAlakanI capalAyamAnI buddhimAn purUe zodhI vI. 1 iti daMgakaprakaraNasyAvacUrNiH samAptA / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatram azuda praNIdhAya zubha praNidhAya pRSTa ? paMkti, 6 a .m kurve . .. - sannAsaMga vikriyA -dAtridhA ahe sannA saMgaNa vAya -dAstridhA wr, adde dara 7 samuddhAta asatya mRSA saMkhyA dignya 17. 20-21 17 12. samudraghAta. jtyasA mRSA saMkhya digmya saMjJA hetuvAdopadezinI avatArayIta veaghiya vakriya -tirmuhurtA aMta Remove saMjJA hetuvAdopadezikI avatArayati venaviya kriya -'tarmuhurtA aMta aMtA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bevahA vargA saMdhyaNa -- urasA nyAnena - pakAya sapi mityattI RNiya catudarzana dezeninaH niraNa javaMti camatA yoya baMdaka upayAga rajjAtmake nicca asugaNa ddeekr baragaM sa ghaNu - naraMsA nyAyena - pakAyA savi mitrattI maNiyaM cakSudarzana dehinaH nirae navati vamatAM yoga daMDaka upayoga rajjavAtmake nitya asugaNaM z z rara 13 15 14 13 25 G 16 10 31 33 33 34 34 35 3 4 8-11-16 35 37 39 40 20 A 11 6 16 13 22 2 122 '' G 41 41 12 45 17 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 27 padiNa sahastra duAta pAyAna (3) paNa dila sahastra 77 iMti bhaG 16 paryApta 48 18 dili 50 13 AhAra, zarIra di para pati pathati lokAnta 51 13 nirae supradIt 55 2 chanizi saMjJA sa jJA dilI AhAra, Idriya paryAti pavA pati lokAta niraema adIha sA e jJA digdo dezikA zivanA paDhavA paDhavI vaDhavA vile pRthvyapa tejovAdyo tejovAdyo dezikI sivAyanA puDhavA 5, 16 puDhavI puDhavA pae 17 vi 58 22 pRzyap tejovAvo 6017-20 tejovAyyo 61 1-13 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) cAmukAya tiha pAnIne havAI gAgrAhayA deve 65 teMdiya stokaH vAyukAya tihiM pAmIne hava gAyAdhyA have teiMdiya stokAH gRhyate bhakitavAlo sulagnaM nauityaM navatIti capalatA - 22R.. gRhayate 6e 12 bhakitavAlA sulasaM nauitthaM navantIti capalAya 71 ra 72 15 7 17