Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAtaHsmaraNIya 1008 zrImanmuktivijaya (mulacaMdajI) gaNibhyo namaH caumAsI vyAkhyAna bhASAMtara tathA terakAThIyAnuM svarUpa. racayitA gaNivarya 1008 zrImanmuktivijaya mulacaMdajI ziSyavarya 1008 zrImAn gulAbavijayajI mahArAjanA ziSya munirAjazrI maNivijayajI mahArAja. prakAzaka:-zrI boru gAmanA saMgha taraphathI zAha goDIdAsa chanAlAla mu. boru. saMvat 2462. ___ AvRtti 2 jI. pratiH 501. san 1936.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // vijJapti kAThIyArnu svruup|| F995Wan 555 amo apa-Tu-DeiTa navI mazInarI navA TAipro suMdara borDaro jAtajAtanA bloko ane kuzaLa kArIgarInA sahakAravALA presamAM saMskRta, prAkRta, hindI, gujarAtI ke iMglIza game te bhASAnA mULa graMtho athavA anuvAda sahita athavA navA anuvAda karI ApI presakaLAnI dRSTie sastA bhAvathI tamAraM game tevU nAnuM moTuM kAma eka sarakhI kALajIpUrvaka TAimasara karI ApIe chIe. dRSTidoSa sivAya banatI kALajIe koipaNa jAtanI azuddhio na rahevA pAme te khAsa khyAla rAkhavAmAM Ave che. koipaNa prathanuM gupha saMzodhana e bahu jarurI vastu che, ane te paNa bahu ja kIphAyata bhAvathI karI ApavAmAM Ave che. vadhu vigata mATe nIcene saranAme pUchAvo. saMghavI amRtalAla mohanalAla vyAkaraNatIrtha-vaiyAkaraNa bhUSaNa ghoghAgeTa-bhAvanagara. 4yoyWan Wan Wan EWan . mudrakaH-zAha gulAbacaMda lallubhAi-zrI mahodaya prInTIMga presa, dANApITha-bhAvanagara.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ itsWan Wan Wan Wan vAMco! vAMco !! vAMco!!! nivedana sujJa vAcakagaNa, A comAsI vyAkhyAna-mUlagraMthanA kartA zrImAn kSamAkalyANikajI mahArAjA che, temaNe saMkSepamAM A graMtha mUlamAM banAvela che, tene viSe kAika vadhArA sAthe meM tenuM bhASAMtara devanAgarI lipimAM taiyAra kayu che, ane kAika vivecana, kAMika bodha, ane dRSTAnto vigere vadhAryA che, temaja mUlamA je dRSTAnto saMkSepamA hatA tene vadhArI moTA karyA che. A graMtha prathama nava varSa pahelA borugAmanA zrI saMghanA jJAna dravyanI sahAyathI pAMcaso pratiyomA chapAyela che, te prato khapI javAthI temaja ghaNA sAdhu-sAdhvIonI vAraMvAra mAgaNI thavAthI bIjIvAra chapAvavAnI jarura paDI che, A pustaka bhASAMtara vAcanArA sAdhu-sAdhvIone bheTa apAya che, paNa mahA kheda sAthe amAre jaNAvaQ paDe che ke keTalAeka sAdhu-sAdhvIyo kevala lobhathI ekane badale ghaNI prato maMgAve che, ane moha karIne rAkhI mUke che prathama AvRttinI prato eka ja samudAyanA sAdhu-sAdhvIyoye judA judA mANasodvArA ghaNI maMgAvela che, ane tema karI jJAnanI AzAtanAnA bhAgIdAra bane che, ane bIjAone ApI zakAtI nathI mATe jenA pAse na hoya ane jene khAsa jarura hoya tene ja | prata maMgAvavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che, balI borugAmanA zrImAn zrI saMghane paNa vAraMvAra dhanyavAda ApavAmAM Ave che ke jyAre jyAre amoye pustaka chapAvavA vAta karela tyAre tyAre zrImAn borugAmanA udAra saMghe te vAtane vadhAvI lai zrI jJAnakhAtAnA rUpIA pustaka chapAvavA mATe ApIne je udAratA batAvI che tene mATe zrImAn borugAmano zrI saMgha jIMdagI paryaMta amArI smaraNazakti bahAra jai zake tema nathI, alaM vistareNa. lekhaka-maNivijaya
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / aSTAhikAvyAlyAma-zuddhipatraka / | patra. pUMThI. 'lITI. azuddhi / 'vigere | 34 1 14 bhogavatA OM kAThIyArnu svruup|| zuddhi. zuddhibhogavavA patra. pUMThI. lITI. azuddhi vyA 5 2 9 vagere 6 1 13 yoge 16 17 muharte .17 1 1 kaSAya yogo muhUrte | 43 | 44 2 1 cm-6 viSe ke yAda AtmA garbhahatyA kaSAyI paNe cilAtIputra paNa payyyy))) 24 2 3 viSTe 11 , kebAda AtmA ghaNI - garbha hatyA 13 bAlaMka 13 moharAjA 11 taNA cilAtI pADava potAnI pakta pAbyu potAnA 26 | 26 1 2 5 13 82 90 1 2 bAlaka mahArAjA tathA
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvIrAya namaH / zrIgautamAya namaH / zrIsadgurave nmH| prAtaHsmaraNIya 1008 zrImanmuktivijaya-mulacaMdajIgaNigurubhyo namaH zrIcaumAsIvyAkhyAna bhASAMtara tathA terakAThIyAnuM svruup| 33434343434 '0'30)Wan Fyms | atha zrIcaumAsIvyAkhyAnaM Arabhyate / have caumAsI vyAkhyAnanI zaruAta karAya cha, yataH. smAraM smAraM sphurajjJAnaM, dhAma jainaM jaganmatam, kAraM kAraM kramAmbhoje, gaurave praNatiM punH||1|| nibaddhAM prAktanaprAjJairvIkSya vyAkhyAnapaddhatim, likhyate lezato vyAkhyA, caaturmaasikprvnnH||2|| bhAvArtha:-sphuraNAyamAna jJAnavAlu, tathA jagatanA jIvoye mAnelaM ehaq jinezvara mahArAjanuM je teja, tenuM smaraNa karI karIne, tathA guru mahArAjanA caraNakamalone vAraMvAra praNati-namaskAra karI karIne, Agala upara thai gayelA mahAnubhAva paMDitapuruSoye bAMghelI evI vyAkhyAnanI paddhatine dekhIne, huM paNa A caumAsI parvanI kathAnuM vyAkhyAna lavalezathI karUM chu. AvI rIte caumAsI vyAkhyAnanA kartA mahAtmAzrI kSamAkalyANaka muni mahArAjA bhavya jIvone upadeza karavA nimitte kathana kare .
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / ce. iMhAM ASADha, kAttika, phAgaNa caumAsI madhye anya bIju koi caumAsI parva Avyu hoya tyAre anyoanya sApekSa vyavahAra ane nizcaya yukta zrI jainazAsanane jANIne, tathA ekAMta vAdane dUra karIne, zrI Avazyaka graMthane viSe kahela samAhita akSara zuddha | kAThIyArnu TaMkarupya lakSaNa, cothA bhAMgAnA samAna dravya bhAvaliMga saMyuktanI icchA karanArA ane syAdvAdanI rucivAlA dharmArthI prANiyoyera khruup|| samyak prakAre dharmakArya karavU, ihAM nizcaya cAra bhAMgA kahelA che te dekhADe che. azuddha rupya che ne chApa paNa azuddha che 1, rupy| azuddha che paNa chApa zuddha che 2, rupya zuddha che paNa chApa azuddha che 3, rupya paNa zuddha che ne chApa paNa zuddha che 4, AvA prakAranA cAra bhAMgAo kahelA che. temA pahelA bhAMgAne viSe carakaparivrAjakAdiko kahelA che, kAraNa ke teono dharma paNa azuddha rupya jevo che, ne temano veSa paNa azuddha che 1, bIjA bhAMgAne viSe pAsatthAdiko kahelA che, kAraNa ke temanI karaNI azuddha rupya jevI che, ane sAdhuno veSa paNa zuddha rupya jevo che. pAsatthAdikonuM svarUpa nIce pramANe che. pAsattho eTale jJAnadarzananI samIpe rahenAro, athavA mithyAtvAdi baMdha heturUpa pAzane viSe baMdhAyelo hoya te. tenA be bhedo kahelA che. 1 dezathI eTale kAMipaNa kAraNa vinA zayyAtarano piMDa le. sAmo ANelo piMDa le, rAja piMDa le, tema ja agrapiMDAdi le, tathA dezane viSe, nagarane viSe, gAmaDAne viSe, kulane viSe, zrAvakAdikanI mamatA rAkhe, te pAsattho kahevAya che 1. ane bIjo sarvathI eTale jJAna-darzana -cAritrathI je sarvathA alago rahelo, tathA kevala liMgadhArI hoya, tathA veSa viDaMbaka hoya ane gRhasthanA AcArane dhAraNa | karavAvAlo hoya che, te sarvathI pAsattho kahevAya che 1 have bIjA osannAnuM svarUpa batAve che. je sAdhu samAcArIne viSe | pramAda karato hoya te osanno kahevAya tathA kriyA mArgane viSe zithilapaNuM dhAraNa kare ane kheda pAme te paNa rupya jevI che, a -4543349Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan . mithyAtvAdi baMdha hetupANalo piMDa le, rAja piMDa lapAya cha 1. ane bIjo saMsthA AcArane dhAraNa
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ osano kahevAya che. tenA paNa ve bheda che. 1 dezathI eTale Avazyaka pratikramaNa paThana-pAThanAdi tathA paDilehaNa mukhavastrikA vastrapAtrAdi bhikSA dhyAna abhaktArtha Agamana nisIhiyA nirgamana sthAna nizidina zayanAdi dasavidha sAdhu sI samAcArI tathA oghapada vibhAga samAcArI pramukha vidhiyukta na kare, tema ja ochI adhikI kare, rAjAnI veThanA mAphaka kare, mA guru AdinA vacana sAMbhalI dumaNo thai vacana khaMDana kare, gurune Akroza kare vigere karanAra osanno dezathI kahevAya. vyA have sarvathI je osanno hoya tenuM svarUpa kahe che. je caumAsA vinA zeSakAle kAraNa vinA pATa bAjoTha vigere bApare tenA upara saMthAro kare, sthApanA piMDa AhAra kare tathA sadAkAla saMthAro pAtharyo rAkhe, prAbhRta eTale koie bheTa tarIke lAvI Apela doSita AhAranuM bhakSaNa kare, ityAdika prakAranA lakSaNayukta hoya te sarvathI osanno kahevAya. 2. have trIjA kuzIlIyAnuM svarUpa kahe che. je jJAna, darzana ne cAritranI virAdhanA karato hoya te tathA kharAba AcAravAlo tathA kharAba zIyalavAlo hoya te kuzIlIyo kahevAya che ane tenA traNa bheda kahelA che. 1 jJAnakuzIla eTale akAle avinayathI abahumAnathI gurune oLakhIne yoga upadhAnahIna sUtra artha tadubhaya hIna ityAdi prakAre AzAtanA karato jJAna bhaNe tathA AjIvikA mATe paThanapAThana kare, saMbhalAve, lakhe, lakhAve, bhaMDAra kare- karAve. naMdI samAcArI AdinA svArthane mATe upadeza kare tathA AjIvikA SAM mATe dharmakathA kahe ne AjIvikA mATe ja jJAna bhaNe, ghare ghare dharma saMbhalAvavA jAya tathA temane potAnA karavA nimitte temanI strI bAlakAdikone bhaNAve, bIjAnA jJAna bhaMDArone oLave, jJAnane oLave tathA pustako lakhI lakhAvI vece, tenI leNadeNa zraddha kare karAve pustako vece vecAve ityAdika lakSaNayukta je hoya te jJAnakuzIla kahevAya che. 1. have bIjA darzana kuzIlanA svarUpane rU bhA 9554555555 kA pa
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan E caumAsI vyAkhyAna // kAThIcArnu svruup|| // 2 // batAve che. zaMkA karanArAnA sAthe, kAMkSA karanArAnA sAthe tathA vicikitsA-vyApana darzana-ninhava-yathAchaMdI-kuzIlIyA veSaviDaMbakAdinA sAthe AlApa saMlApa karanAra, paThana-pAThana karanAra darzana kuzIlIyo kahevAya che.2. have trIjA cAritra kuzIlIyAnA svarUpane dekhADe che. jyotiSa jonAro hoya tathA nimitta kahenAro hoya tathA akSarakarma yaMtra maMtra taMtra bhUtakarma-balIpIMDa ujANI vigere karanAro hoya tathA dAnAdika saubhAgya daurbhAgya karanArI jaDIbuTTI mUlI vidyArohaNAdi pAdalepa AMkhaaMjana cUrNa svama vidyA capaTI vagADavA Adika traNa kALarnu kathana potAnI jAtikuLa vijJAnAdi vigerepotAnA svArtha kAryAdikane pragaTa prakAza kare tathA nakha keza kApe zamAre tema ja zarIranI zobhA kare tathA vastra pAtra dAMDAdika ghaNA mUlyavALA suMdara komala rAkhavAnI vAMchA rAkhe ziSyAdika tema ja parigrahane viSe vizeSa mamatva bhAva karI gADha abhilASA rAkhe tathA niSkAraNa apavAda pada dUSaNa sahita mArgane prakAzita karI tenuM sevana kare te trIjo cAritra kuzIla kahevAya che 3. have cothA saMsaktanA svarUpane batAve che. jo potAne koi vairAgI male to vairAgI jevo DoLa batAve che ane koi anAcArI male to anAcArI jevo DoLa batAve che eTalaM ja nahi paNa te samaye te tenA jevo ja tanmaya bane che. agara mULa uttara guNa doSa ekaThA pravarttAvI dekhADe che. tenA paNa ve bheda kahelA che.1 saMkliSTacitta, prANAtipAtAdika pAMca Azravano sevanAro tathA RddhigArakha, rasagArava, zAtAgArava, gAravasahita strI tathA gharabArAdikanA viSe atyaMta Asakta rahelo, tathA niraMtara durdhyAnane karanAro, temaja pArakAnA guNane nahi sahana karanAro, ane matsarI, ityAdi guNa yukta hoya te saMkliSTa cittavALo kahevAya che 1 have bIjA asaMkliSTa cittavALAne batAve che. potAnA AtmAne je samaye jevo prasaMga maLe tyAre tevo banI jAya che, eTale ke priyadharmI sAdhu jyAre
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tene maLe tyAre sAdhunA AcAro pALe, ane priyadharmI pAsattho maLe tyAre tenA jevo ja thAya che, te asaMkliSTa cittavALo kahevAya che. 2 have pAMcamA yathA chaMdanA svarUpane dekhADe che. zrImAn tIrthaMkara devanI AjJA vinA potAnI icchAye pravartanAro ane potAnI icchA mujaba prarUpaNA karanAro, yathA tathA lavAro karanAro, yAdRza tAdRza utsUtra bolanAro prarUpanAro, ane potAnA svArthano ja upadeza ApanAro, tathA potAnI mati vikalpita karI parajAtine viSe bhaLI janAro, temaja paranI vAta vikathA karanAro, tathA potAnA upakArI dharmAcAryAdikanI avahelanA karanAro, tathA AcArya upAdhyAyAdikanI niMdA karanAro, tema ja jenAthI jJAnAdika pAme tevA bahuzrutanI niMdA jugupsA karanAro, traNe gAravamA masta rahenAro, ane kAraNa vinA vigayarnu bhakSaNa karanAro, yathAchaMdo kahevAya che. tenA paNa aneka bhedo kahelA che. e upara kahelA pAMcane zrIjinezvara mahArAjanA matane viSe vaMdana karavA lAyaka kahelA nathI, eTale avaMdanIya cha, paNa jo jJAna-darzana-cAritranI sahAya mATe sevana karela hoya to tene vaMdanIya jANavA. 5-2.e prakAre pAsatthAdikarnu svarUpa batAvyu, have trIjA bhAMgAne viSe pratyeka buddhone gaNelA che, kAraNa ke jyAre temane bodha thAya che, tyAre temano AtmA zuddha rUpyamaya eTale vivekarUpa, jJAnarUpa, dharmarUpa, banI jAya che, paNa jyAM sudhI | eTale aMtara muhartta beghaDI sudhI dravyaliMgane aMgIkAra nathI karatA, tyAM sudhI azuddha rUpya (veSavALA) kahevAya che 3 ane cothA bhAMgAne viSe sAdhuo zuddha rUpyamaya sAdhu dharmanA pratipAlana karanArA tathA zuddha mudrAmaya zuddha sAdhuveSane dhAraNa karanArA, kahevAya che, kAraNa ke zuddha karaNIthI temano AtmA zuddha rUpyamaya hoya che, ane dravya bhAvathI zuddha veSane dhAraNa karavAthI | zuddha mudrA (chApa) maya kahevAya che. 4 mATe e cAre bhAMgAone viSe dravya bhAvanI zuddhi rUpa cotho bhAMgo hovAthI zuddhatAthI 45134543933
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI cotho bhAMgoja grahaNa karavA lAyaka che. have zAstrakAra mahArAjA prathama zrAvakone niraMtara karavAnA karttavyone dekhADe che. yataHdevapUjA gurupAsti, svAdhyAyaH saMyamastapaH / dAnaM ceti gRhasthAnAM, SaGkarmANi dine dine // 1 // bhAvArtha:- niraMtara khyAna // sI paramAtmAnI pUjA karavI 1, gurumahArAjanI sevA karavI 2, svAdhyAya dhyAna karavuM 3, tathA saMyama iMdriyonuM saMvaraNa vyA // 3 // vyA karavuM, mana vacana kAyAnA yogone ekatra karavA 4, tathA zakti anusAre vividha prakAre tapa karavo 5 ane satpAtrane viSe dAna devu 6 e cha prakAranA kAryoM niraMtara karavAne mATe bhavya jIvone zAstrakAra mahArAjA pharamAna kare che, niraMtara e cha dha prakAranA kAryane dhAraNa nahi karanArA jIvone mahAduHkhe karI jeno aMta Ave evA kaThora karmathI anaMta bhavo sudhI saMsAramAM khyA paribhramaNa karavuM paDe che. ema jANI bhavabhramaNathI trAsa pAmelA ane jaina mArgamAM prIti karI savarttana karanArA zrAvaka varge ThI niraMtara jenA aMdara bahu ja asatya ane pApAdikanuM AvavApaNu hoya tevA pApamaya vyApArone tyAga karavA joiye, kAraNa ke pApamaya vyApArathI buddhi bhraSTa thAya che, ne tethI AtmA adhogatine pAme che, valI vizeSathI phAgaNa mAsathI uparAMta tilAdi dhAnya rAkhanuM na joiye. kAraNa ke tene viSe ghaNA trasa jIvonI utpatti ane nAzanI saMbhAvanA rahelI che. jo ke uttama jIvane to anAja mAtrano vyApAra karavo joiye nahi. temAM asaMkhyAtA jIvanI hAni che, ema karatAM kadAca te dhaMdho karavo paDe to phAgaNa zudi pUrNimA sudhI tilAdikano rAkhI pachI baMdha karI de. anAjane paNa azADa mAsa sudhImAM vecI de paNa comAsAmAM vece nahi, vyApAra paNa kare nahi, jeTha mAsa sudhImAM levuM devaM vigere je kara hoya te karI de. A zivAya comAsAmAM dhAnyano saMgraha rAkhe nahi. kAraNa ke comAsAmAM jIvonI utpatti vizeSa thAya che, mATe zrAvakano dharma nahi. na 5Peng 5 SAM tera kAThIyAnuM ra svarUpa // te kA sva // 3 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 433435343434 tathA athANAdika je boLAdi hoya che, te tathA abhakSya vastuno, bhakSyAdika vastuno, arasaparasa sparzAdika thayela hoya to | teno paNa tyAga karavo. jIvothI vyApta madhukabilvAdi phalo hoya temane tyAga karavA. tathA puSpo, araNi, saragavo, madha, madhuka, ityAdika paNa tyAga karavA. tema ja varSAkAlane viSe tAMjaliyAdika zAka patranI bhAjI thAya che. te paNa abhakSya / hovAthI khAvI nahi, kAraNa ke temAM bahu sUkSma trasa jIvo rahelA hoya che, e pramANe yogazAstrane viSe kalikAla sarvajJa bhagavAn zrI hemacaMdra sUrIzvara mahArAje kumArapAla mahArAjAdika mahAjana pAse sabhAsamakSa kathana karela cha, valI phAgaNa pUrNimAthI AraMbhIne kArtika pUrNimA sudhI prAyaH karIne jIvone patra zAkAdikanuM bhakSaNa karavU na joiye. eTale ke bhAjipAlAdika patramaya zAkone tyAga karavA joiye. bhAjIpAlAnA patromAM bahu ja sUkSma jIvo hoya che, te bhakSaNa karavAthI ghaNA jIvono saMhAra thAya che, tathA ghaNu ja pAkI gayelaM hoya, tathA bahuja zithila eTale-cuMthAi gayela hoya, tathA jenA rasamAM pheraphAra thayela hoya, evA cIbhaDA Adika phalone viSe bahu jIvonI utpatti hovAthI tene tyAga karavA joiye, vaLI chidravAlA, nahi pAkelA phalone viSe paNa ghaNAM jIvono sadbhAva hovAthI tenuM bhakSaNa nahi karatA tyAga karavo joiye. e pramANe nahi jenA nAma ThAma guNa doSo jANelA hoya te Adi samagra abhakSya vastuno zrAvaka vargane parihAra karavo joiye. kathu cha ke. ajJAtakaM phalamazodhitapatrazAkaM, pUgIphalAni sakalAni ca hddcuurnn'| mAlinyasarpiraparIkSakamAnuSANA-mete bhavanti nitarAM kila maaNsdossaaH||1|| bhAvArtha:-ajANyu phala, tathA nahi joyelA eTale sUkSma dRSTithI bArIkatAthI nahi tapAsa karelA, patrAdikanA zAko, 1533 phaWan Wan .
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / | tera kAThIyArnu | svruup|| // 4 // 2Wan Wan Wan Wan Wan . tathA samagra sopArInA phalo, tema ja hATAdikanA cUrNAdika tathA ghaNu ja malIna ghI, vigerenI sAraasAranI parIkSA karyA zivAya bhakSaNa karanAra mANasane niraMtara nizcaya mAMsabhakSaNa karanAranA jeTalA ja doSo lAge che. ajANyA-phalo-kiMpAkAdika agara jIvane upadrava karanArA AtmAno ghAta karanArA, phalotuM bhakSaNa karanArA jIvone zAstrakAra mahArAjA mAMsanA bhakSaNa karanArA kathana kare che. patravAlA zAkomAM-dareka patromAM ane nasomA ghaNA sUkSma jIvo rahelA hoya che tethI bArIkAithI tapAsa karyA zivAya jo tenuM bhakSaNa karavAmAM Ave to nizcaya bhakSaNa karanArane mAMsa bhakSaNano doSa lAge che. hAlamAM vratadhArI je upayogI hoya tenA zivAya tathA jIvadayAnI lAgaNI dharAvanAranA zivAya ne jene viSe jIvo mare che, agara marelA che, te dekhI khAvAmAM sUga caDAvanAra zivAya patravAlA bhAjIpAlAdika zAkonA khAnArA, tema ja bIjA zAkAdika khAnArA, bhAgye ja tapAsa karatA haze, kAraNa ke A jIvone khAvAnIja lolupatA ane hAyaoya hovAthI AnA aMdara jIvo haze, teno ghAta thaze, mhArI buddhi naSTa thaze, mane pApa lAgaze, AvI bhAvanA svamanA aMdara paNa te ajJAnI jIvone rahetI nathI, tethI mAMsa piMDarUpa jIvonA nAzabhUta AhArane abhakSyano premI jIva rAcI mAcIne kare cha, AvA jIvonI dazA sajjana vargane zocanIya bane che, comAsAnI RtumAM to sarvathA prakAre vanaspatine tyAga karavI joiye, koi paNa prakAre phalaphUlonuM paNa bhakSaNa karavu nahi joiye. abhakSa nahI kahevAtA bhIMDA turIyAnA zAkomAM paNa pratyakSapaNe eLo dekhAya che. mATe tamAma zAkAdika choDI devA. valI bAre mAsa ne batrIze ghaDI bAiyo ane bhAionA moDhA pAnanA DUcAthI bharelA hoya che. nahi gaNe rAtri ke nahi gaNe divasa, jAnavaronA peThe cAvyA ja kare. AvA mANasone vrata pratyAkhyAna udaya Ave ja
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Pin mA kyAMthI, ne nAgarakhelanA pAnane tyAga kare ja zAnA, AvA jIvonI jIMdagI zocanIya che, valI sopArI Adika te phalomAM, temaja gAMdhInI dukAnamAM rahelI ghaNI kharI vastuomAM jIvo ghaNA ja utpanna thAya che, tethI te saghaLA phalo sI tema ja vastuone, ane tamAma prakAranA hATanA cUrNAne, jIvAkulapaNAthI tyAgakaravA joiye, chatAM je mANasa tyAga karato nathI ra tene mAMsAhAranA doSavAlo kahela che. valI ghaNA vakhatanuM malIna ghI hoya tenA rasakasamAM pheraphAra thavAthI, malInatAthI vyA khyA ta carabI nAkhavAthI, banAvaTI karavAthI, baTAkAnA cUrNathI - temaja bIjI vastunI zeLabheLa karavAthI, tevA ghImAM jaldI kIDA paDI jAya che. mATe e uparokta prakAranA ghInuM bhakSaNa karanArane mAMsabhakSaNano doSita kahela che, vAste sajjana ane iha paralokamAM potAnA AtmAnA hitaciMtaka bhavya jIvoye sadAkAlane mATe ane na banI zake to comAsAne mATe paNa vizeSathI jarUra tyajavA joiye. batrIza anaMtakAya ane bAvIza abhakSyane varjavA. 1 sUraNakaMda, 2 vajrakaMda, 3 lIlI haladara, 4 Adu, 5 lIlo kacUro, 6 zatAvarI, 7 virAlI, 8 kuMvAra, 9 thora, 10 gaLo, 11 lasaNa, 12 vAMsakArelA, (komalavAMsanI navI kuMpala) 13 gAjara, 14 luNI, 15 loDha, ( kamalakaMda), 16 girikarNikA nAmanI velaDI, 17 sarva vRkSonA komalakuMpalA, 18 nuM khurasANI kaMda, 19 thegakaMda, 20 lavaNa nAmanA vRkSanI chAla, 21 lIlI motha, 22 khIloDA, 23 amaravela, 24 mULA, 25 bilADInA Topa, 26 DhakavA (thulazAka prathama ugela), 27 zukaravAla, 28 palyaMka nAme zAka, 29 komala AMbalI, 30 baTATA, 31 piMDAlu, ane 32 phuTela aMkurAvAlA colAdi dvidala dhAnya e vatrIsa anaMtakAya tathA 1 vaDabIja, 2 pIpaLAnA phalo (TeTA), 3 pIparanA phala (pepI), 4 kacuMbara, 5 uMbarAnA phala, 6 mAkhaNa, 7 madha, 8 madirA, 9 mAMsa, 10 viSa, 11 varasAdanA yA Y sva
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // sAthe kaThoLabhakSaNa Rtune viSe je dravyo.paNakhAvA nahi. e tyAga karavA vAdikanI pheraphArajaNavana viSe, bhavya jIvadhAni, devArcana kAThIyArnu svruup|| Wan iWan ESSWan SE. karA, 12 mulIyA, 13 mATI, 14 rAtrIbhojana, 15 boLa athANu, 16 sarva anaMtakAya, 17 vidala, (kAcA dahIM, dudha, kAcI chAza sAthe kaThoLa bhakSaNa, 18 veMgaNa, 19 sarve tuccha phala, 20 beiphala, 21 bahubIja phala, 22 calitarasa, e bAvIza abhakSyane paNa tyAga karavA, valI grISma Rtune viSe je dravyo jaldIthI bagaDanArA hoya tevA dravyone zIghratAthI upayogapUrvaka vAparI javA. paraMtu varNa, rasa, svAdAdikano pheraphAra jaNAyA chatAM paNa khAvA nahi. e uparokta prakAre comAsAmA pratipAlana karavA bhavya jIvone ujamAla thaq. have A comAsInA parvane viSe, bhavya jIvone vizeSatAye zuM karavU te zAstrakAra mahArAjA dekhADe che. kaDuM che ke, sAmAyikAvazyakapauSadhAni, devArcanasnAtravilepanAni / brahmakriyAdAnatapomukhAni, bhavyAzcaturmAsakamaMDanAni // 1 // bhAvArthaH-zAstrakAra mahArAjA kahe che ke, he bhavya prANi jIvo ! sAmAyika 1, Avazyaka 2, pauSadha 3, devapUjA 4, snAtra vilepanAdi 5, brahmacarya 6, vividha prakAranI kriyA 7, satpAtradAna 8, nAnA prakAranAM tapa karmAdi vagere dharmakarttavyo 9, caumAsInA AbhUSaNo-alaMkAro kahelA che. mATe zrAvaka vargane te avazya sevana karavA lAyaka che. yadyapi jo ke | caumAsI traNa che, topaNa je caumAsIne uddezIne vyAkhyAna karavAmAM Ave tenuM nAma grahaNa karavaM. temAM koi paNa doSa gaNI zakAto nathI. kAraNa ke A caumAsInA aMdara koika puruSa sAmAyikane kare che, koika pratikramaNane kare che. koi pauSadhane | kare che, ityAdi prakAranA dharma kartavyo kareche, mATe iMhAM kAMi virodha Avato nathI. iMhAM prathama tithiyonuM avalokana karavU | joiye. te tithiyo traNa prakAre kahelI che. tathAhi-'cAuddasa muddiSTa puNamAsiNItti' siddhAMte uktatvAt caudaza, AThama,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANaka tithiyo, pUrNimA, eka mAsane viSa be caudaza, ve AThama, amAvAzyA tathA pUrNimA, A cha tithiyone cAritranI tithiyo kahelI che. A tithiyone viSe cAritranuM ArAdhana karavU. zIlAMgAcAryAdi gItArtha mahA puruSoye AdarapUrvaka ArAdhana karela che mATe ihAM kalyANakanI tithiyo, tIrthaMkara mahArAjAdikanI kalyANakanI tithiyo, tathA paryuSaNanI tithiyo levI, tathA bIja, pAMcama, AThama, agyArazane, jJAnatithi gaNavI. A tithiyone viSe jJAna- ArAdhana karavU ane anya darzananI tithiyo je cha, temAM darzananuM ArAdhana karavU, evI rIte samyaktva dhArI jIvoye mithyAtvanA parihAra pUrvaka devapUjA, gurubhakti, jinezvara mahArAja kathita Agamarnu zravaNa, dharmakiyAnuM anumodana, tIrthayAtrA karavI, temaja jinezvara mahArAjanA kalyANakonI bhUmine sparzAdika karavU. vigere kartavyothI niraMtara bhavya jIvone samyaktva nirmala karavu joiye. kathu cha ke jammaM dikkhA nANaM, titthayarANaM, mhaannubhaavaannN| jattha ya kayanivvANaM, agADhaM dasaNaM hoi // 1 // bhAvArtha:-je ThekANe mahAnubhAva zrImAn tIrthakara mahArAjAonA janma, dikSA, jJAna ane nirvANAdika thayela hoya te ThekANe darzana, vaMdana, namana, pUjana, stavana, sparza vigere karavAthI agADha darzananI prApti thAya che, kiMbahunA tIrthakara mahArAjAnA pAMce kalyANakonuM ArAdhana bhavya jIvone darzana zuddhi karAvI zIghratAthI mokSa sukha Ape che. have iMhAM prathama sAmAyikanA svarUpane kahe che. samyak prakAre rAga-dveSa rahita jIvane jenA aMdara jJAnAdika guNano lAbha thAya che tenuM nAma sAmAyika kahevAya che. ane te aMtaramuhUrta be ghaDInA kALarUpa sAmAyikane karanAra jIva mana, vacana kAyAnA yoge ekatra karI sthira citta ane prazAnta mana karI rAga-dveSanA parihArarUpa ane jJAna, dhyAna, kriyAkAMDa yukta je AtmAnA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI mA nirmala adhyavasAyarUpa karaNI karavAmAM Ave che, tathA sarva jIvone viSe temaja sarva vastune viSe sama pariNAma AtmAnA thAya che. vyA- tenuM nAma ja satya sAmAyika kahevAya che, ane te ja arthane zAstrakAra mahArAjA vizeSapaNAthI nIce mujaba puSTa kare che. uktaM caniMdA pasaMsAsu samo, samo ya mANAvamANakArisu / samasayaNa pariyaNamaNo, samAiyaM saMgayaM jIvo // 1 // bhAvArtha:- je jIva niMdA koi kare to tenA upara dveSa karato nathI, ane koi prazaMsA karato hoya to tenA upara rAga karato nathI, paNa bannenA aMdara samAna vRtti dhAraNa kare che, tathA koi mAna Ape to paNa rAjI thato nathI, temaja koi apamAna kare to tenA upara rIsa karato nathI, ne te bannenA upara samavRtti rAkhe che. tathA svajana varga ane bIjA paralokane viSe mhArA hArAnuM citta nahi rAkhatA bannene viSe samAnavRtti dhAraNa karanAra jIva, satya sAmAyikane karanAra kathana karI zakAya che. valI paNa kadhuM che keH jo samosavvabhUesa) tasesu dhAvaresu ya / tassa sAmAyiyaM hoi, imaM kevalibhAsiyaM // 2 // bhAvArthaH -- je mANasa trasa ane sthAvarAdi sarva bhUta prANiyone viSe samAnavRtti dhAraNa karanAra hoya tene ja sAmAyikano lAbha male che, e prakAre kevalajJAnI mahArAje kathana karela che. tethI ja sujJa jIvoye vItarAge kathana karela mArganuM AlaMbana karI sAmAyika karavAthI parama lAbha thAya che, valI sAmAyika laine beThela gRhastha mANasa paNa sAdhu tulya thAya che, kachu che kesAmAiyaM mi ukae, samaNo iva sAvao havai jmhaa| eeNa kAraNeNaM, bahuso sAmAiyaM kujjA // 1 // bhAvArthaH - sAmAyika laine besanAra mANasa sarva sAvadya karmane tyAgIne bese che, ane teja kAraNathI te zrAvaka sAdhunA khyAna // // 6 // 55545Yan 5 55Jiu 5Kai 25Ru zrI Pin te 155 tera kAThIyAnuM svarUpa // // 6 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA jaivo kahevAya che. eTalA mATe ja zAstrakAra mahArAjA kahe che ke, niraMtara vAraMvAra zrAvaka varga sAmAyikane kare ane sAmAyika karanArane sAdhunA samAna kahela che, tethI ja sAmAyikanA aMdara rahela jIvathI devane snAtrAdika karAvayuM temaja pUjanAdi sI karavuM, vigere dravya pUjA karavAne mATe niSedha karela che. kAraNa ke sAmAyikarUpa bhAvastavane viSe dravyastavanuM karanuM te anau- ra citya kahevAya che, vaLI sAmAyikanI durlabhatA kahela che. kadhuM che ke sAmAiyasAmariMga, devAvi ciMtaMti hiyayamajjhami, jai hui muhuttamegaM, tA ahma devattaNaM sahalaM // 1 // bhAvArtha:- devatAo je che te paNa sAmAyikanI sAmagri potAnA hRdayane viSe niraMtara ciMtave che, ane vicAre che ke jo eka muhUrtta mAtra paNa amone sAmAyika udaya Ave to amAruM devapaNuM je te sAphalya bhAvane pAme, evA prakAre bhAvanA rAkhe che. tyAre manuSya vargane to mAnuSya bhavAdikanI sAmagrI tema ja Arya kSetrAdi devaguru dharmanI prApti thayelI hovAthI sAmAyika karavAthI mahAn lAbha thAya che. have ihAM sAmAyika karanAranA ve bheda kalA che. 1 RddhivAlo, 2 nirdhana. tene viSe je Rddhi rahita che te sAdhu samipe agara jinamaMdire upAzraya hoya tyAM tathA pauSadhazAlAne viSe, tathA potAnA gharane nuM viSe, athavA nirvighna sthAnane viSe sAmAyikane kare ane je samRddhivAlo che te rAjAdika hoya, agara koi zeTha-zAhukAra, mahAn RddhivAlA hoya, temane to potAnA gharathakI ja mahA ADaMbarathI' nIkalI upAzraye AvI sAmAyika karavuM te ja ucita che. kAraNa ke tema karavAthI dekhanArA loko jaina dharmanI prazaMsA kare ke jainazAsananA aMdara AvA maharddhika loko paNa che, ta ke jeo mahAn ADaMbarathI dharma karmane kare che. evI bhAvanA yukta thai anumodana karI tema ja bhavitavyatA ane halavA karmI 2 vyA Pin khyA 55 na bhA SAM 1.55 5 5 yA sva rU 5
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // 11:10 11 555554545 zrI paNuM hoya to pote paNa sAmAyikane kare che, agara ujamAla thaha anumodana karavAthI temanA AtmAne lAbhanA sAthe jaina- ta tera zAsananI prabhAvanA thAya che. have sAmAyikanA ATha nAmo che te kahe che. 5 25 5 5 5 2595 damadanta rAjarSi dRSTAnto yathA / hastizIrSa nAmanuM eka nagara hatuM, te nagaranuM rakSaNa damadaMta nAmano rAjA karato hato. te rAjAne ekadA prastAve hasti nApura nagaranA svAmI pAMDavo ane kauravoM sAthai sImA nimitte mahAn kleza thayo, tyArabAda keTalAyeka divase damadaMta sI sAmAiyaM 1, samaiyaM 2, sammavAo 3, samAsa 4, saMkhe vo 5, aNavajjaM ca 6, pariNNA 7, paJcakhANe ya te ahaM 8 // 1 // bhAvArtha:-sAmAyikaM eTale samabhAva. kohapaNa vastu amara jIva hoya tene viSe rAga-dveSa choDI dai samabhAva dhAraNa karavo 1, samadhikaM eTale samyak prakAre mana vacana kAyAnA ekatra yogothI sarva jIvone viSe dayAnuM pratipAlana kara 2, sambacAo eTale samyak prakAre amara rAga-dveSanA parihArane karI yathAsthita jevuM hoya tenuM kahetuM 3, samAsa eTale thoDA akSaramAMja ghaNA prakAranA tattvavAlo ane karmane nAza karanAra tatvabodha Apavo te 4, saMkSepaH eTale thoDA akSaro paNa teno artha mahAn samudro thakI paNa adhika hoya tevI dvAdazAMgInuM melavanuM 5, anavadyaM eTale pApa karmanA rahita niSpApa karaNIne AdaravI 6, parijJAnaM eTale pApanA parihArathI samagra vastu tavone jANavAnuM jJAna 7, pratyAkhyAnaM eTale tyAga karavA lAyaka vastuone tyAga karI tenA paccakhANa karavA 8. e ATha prakAranA nAmo kahelA che. have te AThenA ATha prakAre nuM dRSTAMto kahelAM che te dekhADe che. temAM prathama kAThIyAnuM ra svarUpa // kA || 61 ||
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA prativAsudeva jarAsaMgha rAjAnI sevA karavA gayo, te samayano lAbha lai pAMDavo tathA kauravoye teno deza bhAMgyo aneka | prakAre luTaphATa karI mahAn upadrava kayoM, te vArtA damadaMtanA sAMbhaLavAmAM AvavAthI krodha karI ghaNA sainyane lai damadaMta rAjA zIghratAthI hastinApura nagara upara caDyo ane tyAM bannene arasaparasa mahA ghora raNasaMgrAma thayo. paraMtu raNasaMgrAmamAM bhavitavyatA ane tathA prakAranA karmanA saMyoge pAMDavo ane kauravo hAryA ane potAnA nagaramA praveza karI jai daravAjAnA dvAra baMdha karI beThA. evI rIte parAbhava pAmI gayelA teone dekhI jaya pAmela damadaMta potAnA nagara pratye gayo, ane sukhe karI prajAnA pratipAlana pUrvaka dharma karavA lAgyo. ekadA prastAve rAjAye saMdhyAne viSe lAla, pILa, lIlu, dholaM, kAlaM e pAMca prakAranuM vAdalAnuM svarUpa nIhAlyu ane tenI citra vicitratAthI AnaMda yukta thayo paraMtu thoDAja vakhatamA te pAMca prakAranA vAdalAnuM dRSTa naSTapaNuM dekhI vairAgyane pAmyo ane vicAra karavA lAgyoM ke, aho aho ! A saMsAramA paNa rAjya Rddhi vaibhava sukha pitA putra bahena mAtA striyAdika sarva parivAra A vAdalAnA peThe kSaNa mAtramA nAza pAmavAnA che, chatAM paNa A mUDha jIvo bIlakula nahi samajatA aneka prakAre saMsAramA rAcI mAcIne pApa karmane karI paraloke kugatimA jai paDe che. mATe dhikAra cha ! A asAra saMsArane. AvI rIte vairAgI thai rAjyane choDI pratyeka buddhapaNAye dikSAne aMgIkAra karI nAnA prakAranI tapasyAne AdarI bhUmi maMDalamA vihAra karavA lAgyA ane anukrame vihAra karatA eka divase hastinApura nagaranA daravAjAnA bAhira kAussagga dhyAne rahyA. te samaye krIDA karavA jatAM pAMDavoye rastAmA ja te munine dekhI tathA lokonA moDhAthI A damadaMta rAjarSi che evaM sAMbhalI jANIne pAMce pAMDavoe jaldIthI ghoDA uparathI utarI te munine pradakSiNA karI 4Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan 4)!
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // | tera kAThIyArnu svruup|| // 8 // 434344 | vidhi sahita vaMdana karyu, ane bolyA ke he muni mahAtmA ! Apane dhanya che. saMsAra avasthAmAM paNa amArA jevA balISThone paNa tamoye jItyA hatA. eTale te samaye bAhya zatruone jItavAnuM tamArAmAM saMpUrNa bala hatuM ane A vakhate paNa tamoye mahA balavAn rAga-dveSAdi zatruone lIlA mAtrathI jItI lIdhela che. mATe he mahArAja ! Apane dhanya che. ApanA tapakarma ane dhairyane dhanya che ! ke aneka prakAre parisahone jItI mokSa sukha meLavavA ujamAla thayelA cho? AvI rIte bahuja prazaMsA karI pAMDavo AgaLa cAlyA. tyAravAda duryodhanAdi kauravo AvyA. temAM uparokta pramANe dhyAnastha munine dekhI tathA damadaMta muni jANI duSTa duryodhana tene he muMDa! he pAkhaMDI! he duSTa! te divase tuM amArA hAthamAthI gayo hato. Aje iMhAM DhoMga karI lokone dhutavAne bhrama jALamAM nAkhavA ubho rahela che. tane dhikkAra cha ! AvI rIte aneka durvacanovaDe karI tiraskAra karI, potAnA pAse bIjoru hatuM te muni upara pheMkI AgaLa cAlyo. kahevata che ke yathA rAjA tathA prajA. pAMDavo sArA hatA tethI muninI stuti karI, tethI temanA parIvAre paNa muninI stuti karI ane duryodhana mahA duSTa hato tethI tiraskAra karI bIjoru pheMkavAthI tamAma kauravoye paNa tiraskAra karI muni upara patharA nAkhyA ane muninA upara cotarapha eka moTo patharAno Dhagalo karyo. muni mahArAja munidharma kSamA che, tema jANI niMdaka stutakane viSe samAna citta rAkhI potAnA dhyAnamAMja sthira rahyA, have pAchA jyAre pAMDavo krIDA karIne valyA tyAre munine nahi dekhatA te ThekANe patharAno moTo Dhagalo dekhI lokone pUchathu, tyAre A sarva duSTa duryodhane kareluM che. Aq kauravonuM uddhRtapaNuM jANI jaldIthI tyAM AvI potAnA hAthe ja || tamAma patharA vigere dura karI, munine vaMdana karI, bhAvathI khamAvI, pAMDavo potAne sthAne mayA ane duryodhanane kayuM ke, // 8 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55Wan Wan Wan he kulAMgAra ! munine teM kadarthanA zuM kAme karI? he nirlajja ! RSi hatyAnuM mahA pApa che, tethI kAipaNa bhaya tane na thayo ? te vairAgI, nirAgI, mahAtmA che, tene deha upara mUrchA nathI, vethI paNa tane kAi zarama na AvI 1 hajI prathamanI avasthA tuM bhulI gayo kema ? te balISTha mahAtmAnuM parAkrama kema teM raNasaMgrAmamAM nhotuM dIrcha ? te avasare kutarAnA peThe pUMThamAM puMchaDI ghAlI, bAilAnA peThe daravAjA baMdha karI gharamAM pesI gayo hato. te samaye A mahAtmAnA baLane teM nhotuM joyu ke, atyAre e vairAgI niHspRhi mahAtmAne patharA mAravAnuM baLa thArAmAM Avyu, te vakhate te mahAtmAye khAsa dayAnI ja khAtara tane jIvato rahevA dIdho che. valI atyAre paNa te muni thArA jevA anekane zikSA karavA balavAn che, chatAM paNa pote upasargane sahana karI kevala dayAnI ja khAtara zAMta vRtti rAkhIne rahelA che. mATe evA kSamAnA dariyA muni mahArAjAne gALa ApanAra, tiraskAra karanAra, ane mAranAra tane ane thArA jevA kulAMgAra kauravone dhikkAra che ke tamoe muni mahAtmAne kadarthanA karI mahAn pApakarma bAMdhyu ane te pApa karmanA mAThA vipAko narakamAM jaine bhogavavA paDaze. mATe kadApi kAle koipaNa muni mahAtmAne manathI paNa niMdavA bhaMDavA ke daMDavA nahi to pachI vacana ane kAyAthI to kahevuja zuM ? muniyonI niMdA karanAranI naraka zivAya bIjI eka paNa gati nathI, mATe AtmAnuM hita icchanAre svamane viSe paNa muni mahArAjanI niMdA karavI nahi ne kadarthanA paNa karavI nahi. e prakAre pAMDavoye duryodhanAdika kauravone zikSA karI. e uparokta rIte pAMDavoye muni mahArAjane baMdana, namana, stavana, bahumAna kayuM ane duryodhanAdike gAlipradAna tADanatarjana niMdanAdika kayuM to paNa muni mahArAja teonA upara jarA paNa rAga-dveSa nahi karatA samabhAvI thayA ane tethI ja te sad *Wan Wan -55755
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyA 118 11 kA caumAsI gatinA bhoktA thayA, iti damadaMta rAjarSi kathA. tevI ja rIte sAmAyika karanAra samabhAva karI sAmAyika kare tyAre ja teno aMtarAtmA karmathakI mukta thAya. samabhAva zivAya sAmAyikanA yathArtha lAbhanI bhajanA samajavI. AdhunIka samayamAM sAmAkhyAna // sI yika ghaNAM jIvo kare che, paNa te sAmAyikamAM koi niMdA, koi vikathA, koi ThaThThA, koi marakarI, koi irSyA, koi mAyA, koi ahaMtA, koi mamatA, koi rAga-dveSAdika, koi saMsAranI khaTapaTanI vAto kare che. koi jJAna dhyAna kare nahi ne bIjAne karavA de nahi. kAussagga kare nahi ane bIjAne karavA de nahi. koi pustaka vAMcatA hoya tenuM sAMbhale nahi, ne bIjAne sAMbhalavA de nahi. koi navakAra gaNe nahi ne bIjAne gaNavA de nahi. koi dharma kare nahi, ne karavA de nahi ane pote kleza 5 syA kare ne bIjAne karAve. AvA varttanathI sAmAyika karanAra kevala potAnA AtmAnuM ahita ja kare che. mATe uttama jIvoye sAmAyika lai mauna dhAraNa karI dhyAna kara, paMca parameSThi mahArAjanI mALA gaNavI. jJAna, dhyAna, svAdhyAya karavo, pote bhaNa, bIjAne bhaNAvavuM. mahApuruSonA jIvana caritro vAMcavA, ke jethI karI AtmAne vairAgya dazA prApta thAya. hAsya, ThaThThA, marakarI viSaya kaSAyanA vacano tyAga karavA. dhArmika praznono ane gurumahArAjanA pUchelA prazno zivAya koine uttara paNa Apavo nahi. tema ja pote bIjAne kAMipaNa kahevuM puchavaM paNa nahi, kiMbahunA, koha gALa de, tADanatarjana kare, niMdA SAM vikathA kare to paNa cittamAM zAnti dhAre, teja mANasa zAstramAM kahyA pramANe nIce mujaba phalone melavI zakaze. anyathA nahiM. kahyuM che ke ThI sAmAiyaM kuNato, samabhAvaM sAvao ghaDiadugaM, AuM suresa baMdhai, ittiyamittAiM paliAI // 1 // mA Pin ra yA - tera kAThIyAnuM svarUpa // // 9 //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' Wan Wan Wan Wan s! bhAvArtha:- ghaDI samabhAva dhAraNa karI sAmAyikane karanAra zrAvaka devalokanuM AyuSa eTalA pramANavAlA palyopamarnu bAMdhe che. bANavaikoDIo, lakkhAguNasavisahasapaNavIsaM, navasayapaNavIsAe, satihAaDabhAgapaliassa // 1 // sattahattarisattasayA, satahattarisahasalakkhakoDIo, sagavIsaM koDisayA, nvbhaagaasttpliass||2|| bhAvArtha:-bANu 92 koTI ogaNasATha 59 lAkha pacIsa 25 hajAra navaze 9 ne pacIsa 25 sAta ATha bhAga palyopamanA aMkataH 9259259254 tathA 2777777777771 eTale satyAvIza sAtaso satyotera hajAra lAkha koTI ane satyAvIzaze lAkha koTI nava bhAga sAta palyopamanA e uparokta pramANe samabhAvathI sAmAyika karanAra palyopamanA deva gatinA AyuSane bAMdhe che. have sAmAyika karanArane vicAra karavAno cha, ke rAgadveSa rahita sAmAyika phakta ekaja karavAthI e uparokta pramANe devarnu AyuSa baMdhAya che, to niraMtara vItarAganI AjJA pramANe jo sAmAyika karavAmAM Ave to devatArnu keTaluM lAMbu AyuSa baMdhAya teno khyAla karavo joiye. vinA paisAye, vinA mahenate, vinA upAdhiye, Avo mahAn lAbha malato joi je jIvo tene hAthe karIne tiraskAra kare che, te jIvo aphasosa karavA lAyaka bane cha, ane gharabAranA kAmakAjane rokI sAmAyika lai uparokta pramANe samabhAvathI sAmAyika nahi karanArA kevala ajJAna dazAnA ja himAyatI gaNAya che. koi paisAthI | dAna mAna Ape, ne koi be ghaDInuM nirmaLa manathI sAmAyikane kare, to paNa tene tole te Ave nahi, je mATe kayuM che ke divase divase lakkhaM, dei suvaNNassa khaMDiyaM ego, ego puNa sAmAiyaM, karei na pahuttaye tassa // 1 // 49Wan y ne koi ve ghaDInuM nirmaLa manAha karanArA kevala ajJAna dazAnA nakhAranA kAmakAjane rokI sAmA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 10 // * 2 2 45454545245454 mA te bhAvArtha:- eka mANasa divase divase lAkha khAMDI sonAnuM dAna kare, ane eka mANasa ve ghaDInuM sAmAyika nirmala manathI rAgadveSa rahitapaNe kare, to lAkha khAMDI sonAnuM dAna ve ghaDInA sAmAyikanA tole AvI zake nahi. ahA hA hA, sI keTalo sAmAyikano prabhAva ! pArAvAra, basa kahevuM ja zuM, sAMpratakAlanA jIvone jarura vicArakhuM joiye ke ApaNe sAmAyika grahaNa karatA chatAM paNa je AhaTTadohaTTAdika karIye chIye te mithyA che. je vastuno nAza thayo che agara thavAno che temAM, tema ja je vastu malI che, malavAnI che, melavavI che, temAM tathA sukha duHkhanA AvavAmAM ne jAvAmAM gharabAra vyApAra strI putrAdika ane levaDa devaDanA tema ja saMsArI aneka prakAranI jAlanI ciMtA upAdhimAM dhAryuM nahi banatAM chatAM sAmAyika lai je Artta dhyAnAdika aDhAre pApasthAnonuM dhyAna A jIva kare che, te vAstavika rIte sAcA lAbha ne sukhano bhoktA thato nathI paNa sukha lAbhanI hAni karavAvAlo thAya che. je mANasa sAmAyika laine veTho che te samaye temA gharabAra lakSmI luMTAi jatI hoya, potAnA bAla baccA strI kuTuMba parIvAranuM maraNa thatuM hoya, ane potAnuM paNa maraNa thatuM hoya, vallabhamAM vallabhanuM maraNa thatuM hoya to paNa potAnA sAmAyikanA dhyAnamAM vighna nAkhanAra ArttadhyAnAdika nahi karato, samabhAve samapariNAmI thai dharma dhyAnamAM ujamAla je thAya che, te ja satya sAmAyika karanAra kevalajJAna pAmI mokSa sukhano AsvAdana karanAra thAya che. vaNik dRSTAMto yathA. nuM koi eka zaherane viSe eka zrAvaka raheto hato, ane dharmadhyAna sahita vyApAra karI potAnuM gujarAna calAvato hato. have eka divasa tene ciMtA thai ke paradezanA aMdara gayA vinA mANaso paisApAtra thatA nathI, mATe mhAre paNa paradezanA aMdara ja vyA khyA tera kAThIyAnuM ra svarUpa // bhA kA h ThI 5 yA pa // 10 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan 5Wan 55Wan Wan ! lakSmI upArjana karavI joiye. AvI dhAraNA karI kAMika dharmadhyAna karato hatote paNa mukI paisA kamAvA cAlyo. rastAmAM cAlatA cAlatA vicAra karavA lAgyo ke, are! pAse paisA to cha nahi ne vyApAra zAno karIza, tema ja dhanavAna kema thaiza. mane paradezane viSe paiso koNa dhIraze, AvA prakAranA saMkalpa karato cAlyo jAya che tevAmAM eka aTavI AvI tenI najIkamAM eka pallI hatI temAM sAte vyasananA sevana karanArA pAMcaso coro rahetA hatA. tyAM jai A vANiyo buddhimAna hovAthI vicAra karavA lAgyo ke, jo ApallImAMja rahIne mIThu maracuM vigere paracuraNa vecavAno dhaMdho karIza, to mane thoDA paisAmA ghaNo vyApAra thaze-mane ghaNA rupIyAnI jarurIyAta nahi paDe. valI A cora lokone koi kamAi karavAnI mahenata paDatI nathI. teo to corI karIne lAve che, tathA ahIM koinI dukAna nathI, tema ja tene kAi vyApAra nokarI karavAnI nathI ke zarIre parasevo vaLe ! te to harAmano mAla khAnArA che, mATe huM ahIM dukAna karIza to mane phAvaze, ne ekanA traNa gaNA karIne laiza to paNa te loko ApI deze, kAraNa ke tene kamAvA javU paDatuM nathI. valI huM vANiyo akkalabAja hovAthI mIThaM mIThu bolIza ane ochaM ApIza, vadhAre laiza, valI tene malato rahIza eTale mane ghaNA paisA malaze, tyAravAda ghare cAlyo jaiza. jo ke evA nIca ane vyasanI lokonA bhegA rahevAthI mane geraphAyado cha, valI paramAtmAnA darzana vaMdana namana pUjana gurubhakti dayAdAna upakAra paropakAra kAi paNa ahIM nathI, ahIM to coronI sAthe vasI cora jevU thai pApakarmanA poTalA bAMdhavAnA che. paNa karavU kema? A karttavya zivAya mane paiso malanAra nathI mATe atyAre to ahIM ja rahuM. paiso prApta thayA pachI ghara pratye jaiza ne bAMdhelA pApakarmoMne pachI choDIza. hajI ghaNo TAima che, kAi bagaDI gayu nathI. AvI dhAraNA karI te cora pallImA rahyo ne sarvane malI jai vepAra karavA 14SMS199933
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ F caumAsI * FE vyA tera kAThIyArnu svarUpa // khyAna // // 11 // SEWan Wan Wan lAgyo ane thoDA vakhatamA paisApAtra thayo. A vANiyAe vicAra karyoM ke 'jevo AhAra tevo oDakAra' eka to corapallImAM be | mAthAno thaine rahuM chu, corIno mAla vecAtI laGa cha, cogaNA paisA khAuM chaM, dharma dhyAna kAi karato nathI, kevala pAparnu ja poSaNa karuM chu te ThIka nathI. vipatti AvIne jyAre ubhI raheze, tyAre dharma vinA koi sahAya karanAra nathI. have bIjI dharma kriyA to A aTavImA mhArAthI kAi banI zake tema nathI, kAraNa ke tevA deva guru dharmanA ahIM sAdhano nathI, paraMtu jyAre jyAre avakAza malaze, tyAre jevI phurasada haze te pramANe ekAda ve sAmAyika niraMtara karato rahIza. AvI dhAraNA karI potAno vicAra amalamAM mUkI avakAzanA samaye rAtri divasa sAmAyika karavA lAgyo. anukrame ghaNAM paisA bhegA karyA, paNa ghara pratye javAnI icchA thai nahi, kAraNa ke nIca lokonuM anna, paiso khAvAthI tenI buddhi nIca jevI thai gai. have eka divasa te pAMcase coronA nAyako moTA cAra jaNA hatA teoe badhA corone bhegA karI khAnagI masalata calAvI ke bhAiyo ApaNe coro chIye, ApaNe bIjAnI corI karIne lAvIye chIye. aMdhArAmAM ApaNe kuTAiye chIye. bhukha taraza ne duHkha ApaNe veThIye chIye, valI uMgha vecI ujAgaro ApaNe karIye chIye. kadAca pakaDAi jaiye to daMDAiye kuTAiye marAiye ne phAMsIye paNa ApaNe ja caDavA vakhata Ave, matalaba ke paisAne ja mATe ApaNe ATalA badhA kaSTa sahana karI bhayaMkara jokhamamAM utarIye chIye. tyAre jenA mATe kAipaNa jokhama nathI tevA A vANiyAne ApaNe kema luTatA nathI? kAraNa ke A vANiyo nAgopugo ahIM Avyo hato, ne be mAthAno thai ApaNI ja pallImAM mucho upara tAla dai rahyo che, ne ApaNAja paisA lai khAi pIne tAnA kare che, to hAthamA nidhAnanI prApti thai to te have na laiye to ApaNA jevo bIjo Wan Wan Wan 12Wan EWan 11 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ * FEESED eka paNa mUrakha mANasa na samajavo. mATe have jeTalA ApaNA paisA teNe khAdhA che te lai levA. AvAM vacano sAMbhaLI coro tamAmano eka mata thayo ke vANiyAne atyAre ne atyAre luTo, cAlo, eTale moTA cAra coro hatA te bolyA ke, sabura karo, atyAre ne atyAre ekadama na luTAya, kAraNa ke ghaNA varSano ApaNe pADozIpaNAno saMbaMdha che mATe te na jANe te vakhate ApaNe tenA paisA lai lezu, hAlamAM koi bolazo nahi, gupa cupa besI raho. have rAtrI paDI daseka vAgyAno zumAra thayo te vakhate cAre coro upaDyA ne vANiyAnI dukAnanA bAraNA pAse AvyA. vAraNAnI taDomAMthI coroye joyuM to te vANiyAne sAmAyika laine beThelo ne hAthamA mAlA pheravato dekhyo, tathA eka bAju pATalo ADo mukelo dIvo balato dekhI cAre jaNA AghA jai vAto karavA lAgyA ke, A vANiyo mAro beTo pAko che ho ke ! joyu ke dIvA ADo pATalo mukI ApaNane luTavAnI mAlA pheravI ujAgaro karI kevo paiso sAcave che. game tema ho paNa ApaNe tenA paisA Aje lIdhe ja chuTako karavo che. Avo vicAra karI pharIthI tenA bAraNA pAse jai ubhA rahyA. catura vANiyo cetI gayo manamAM jANyu ke Aje nizcaya mhArA paisA luTAze. kSaNa mAtra tene ADA avalA vicAra AvyA, paNa tevAmAM viveka prApta thayo ne Atma sAkSIye manane samajAvavA mAMDyo ke, are! huM koNa chu, atyAre kevI sthitimA chu, hAlamAM kayA kAryanuM meM AlaMbana kayu che, teno mane vicAra paNa Avato nathI. he jIva ! tuM sAmAyika laine beTho che. tuM ArtadhyAna karIza nahi ke A luTArA mAro paiso lai jAya che. te paiso tAro | nathI, te paNa anyAya adharma karIne tenA pAsethI lIdhela che to te lai jAya to bhale jAya. thAraM vAhya dhana bhale luTI jAya paNa tuM ArtadhyAna karI hArUM sAmAyika rUpI dhana gumAvIza nahi. he cetana! svastha thA, sthira thA, dharmadhyAnamAM tatpara thA. .5545545! -Wan y
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // naWan )Wan Wan kAThIyAnuM svarUpa // // 12 // have tuM te paisApara mhArApaNuM rAkhIza nahi. AvI rIte dRDha thai jIva sthira rahe eTalA mATe moDhethI namo arihaMtANaM vigere saMpUrNa navakAra mahAmaMtra ucca svare vAraMvAra bolavA lAgyo, te sAMbhaLI coro arasaparasa vicAra karavA lAgyA ke aho Ato vANiyo sato thAya che ne kahe che ke hu to jAguM chaM ne paisAnI cokI karuM chu. lAMbA lAMbA barADA pADI ApaNane DarAve che, paNa joiye to kharA te kyAM sudhI ApaNane DarAve che, ne kyA sudhI jAge che. Aje tenA paisA laine ja ghera javu. kAlano vAyado rAkhIzuM to vaLI kyAMika paisA dATI Avaze. Avo vicAra karI gupacupa besI rahyA. zrAvake moTA sAde namaskAra gaNavA zaru rAkhyA. vAraMvAra namaskAra maMtrane sAMbhaLavAthI samakAle cAre corone vicAra Avyo ane ihApoha vicAraNA karatA jAtismaraNa jJAna utpanna thayu. pratyeka jaNA vicAra karavA lAgyA ahAhA hA! bhavAMtare ame zrAvako hatA, devaguru dharmanA upAsako hatA, namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karanArA hatA, sAmAyika pratikramaNAdika kriyAnA karanArA vratadhArI hatA, paNa pApakarmanA udayathI pramAda karI vrato, khaMDana karI marIne coro thayA chIye. pUrve vratanI virAdhanA karI tethI to dharmabhraSTa mahA nIcamAM nIca sAta vyasananA sevanArA thayA. have aghora pApakarma karIye chIye to bhavobhava tiyaMca ne narakagati vinA bIje koi paNa ThekANe amAruM kyAi ThekANuM paNa paDanAra nathI. dhikkAra che, amArA pApI AtmAne phiTakAra che amArA corInA nIca dhaMdhAne! tiraskAra cha amArA duSTa manathI nirAparAdhi lokone duHkha ApanArA amArA pApImAM pApI malInamA malIna pApI dhaMdhAne ke amo aneka prakAre duniyAnA jIvone phogaTa trAsa ApIye chIye. AvI rIte AtmAnI niMdA gardA jugupsA karatA ghaNA karmone kSINa karI kSapaka zreNi upara ArUDha thayA, ane cAra ghAtI karmono nAza karI cAre jaNA kevalajJAna pAmyA. have prAtaHkAle kevala 5-594 // 12 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1955E5' jJAni mahArAjAono mahotsava karavA deva devAMganAo AvyA, ne suvarNa kamalanI racanA karI. Avo banAva joi vANiyo TharI | gayo, ne vicAra karavA lAgyo ke hA hA khedanI vAta che ke, corI karanArA jIvone paNa kevalajJAna prApta thayuM huM nirbhAgI maMdabhAgI hInabhAgI bhArekarmI bahula saMsArI ke je nagaramAM devaguru dharmanu sevana hatuM tene choDI dai kevala A corono paiso dhUtI paisAdAra thavA ahIM AvI coro karatAM paNa ma~Do banyo ! dhikkAra cha mhArA avatArane dhikkAra cha mhArA duSTa lobhane ! AvI rIte AtmaniMdA karatA zubha bhAvanAthI tene paNa kevalajJAna turata utpanna thayu. pAMce kevala jJAni mahArAjAono mahotsava koM. pallInA coro dekhI rahyA che ke A zuM thai gayuM vigere vicAraNA karanArA samagra corone dharmopadeza ApI kevalIye bodha karavAthI tamAme dikSA lIdhI. devatAye samagrane sAdhuveSa arpaNa karyo, ne munimahArAjane vaMdanA karI svasthAne gayA. kevalI mahArAjAo bhUmimaMDala upara vicarI ghaNA bhavya jIvone bodha karI mokSamAM gayA ne zAzvata sukhanA bhoktA thayA. ___ sujJa vAcakavRMda ! kema dekhyu ke AnuM nAma sAmAyika kahevAya. game tevA kaTokaTInA samayamAM paNa je jIva ArtadhyAna | nahi karatA sthira cittathI sAmAyikanuM pratipAlana kare che, teja jIva mahAn lAbhane melabI zake che, mATe dareke sAmAyika lai vinaya viveka vicArapUrvaka vartana karI jJAna dhyAnamAM ja kALa kADhavo joiye, paNa sAmAyika lairAga-dveSa, krodha, mAna, | mAyA, lobha, niMdA vikathA, hAMsI, ThahAmazkarI, viSaya kaSAyanI vAto, mada, moha, mAna, matsara vigere karavA joiye nahi. mATe he uttama jIva ! thAre jo sadgatimA jai zIghratAthI mokSamA jaq hoya to vhAra bhaTakatA manane rokI, rAga-dveSa tyAga karI, samatAthI sAmAyika karavA ujamAla thA. 495443
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA kAThIyArnu svruup|| khyAna // // 13 // Wan Wan yyyy have bIjaM dRSTAnta samyak prakAre jIvonA para dayA karanArAnuM kahevAmAM Ave che, eTale ke sujJa ane bhavabhIru jIvoye | evA prakAre dayA pAlavI ke AtmAnuM kalyANa zIghratAthI thai jAya, jemake mahAtmA metAraja muniye potAnA prANa arpaNa karIne paNa krauMca pakSInA prANa bacAvyA AnuM nAma sAcI dayA kahevAya che. metAryamuni dRSTAnto yathA / A bhArata bhUmine viSe sAMketa nAmarnu eka manohara nagara hatuM ane te nagaramAM caMdrAvataMsaka nAmano rAjA rAjya karato hato, tene pahelI sudarzanA ane bIjI priyadarzanA nAme be rANIyo hatI. pahelI rANI sudarzanAne sAgaracaMdra tathA municaMdra nAmanA ve putro hatA. bIjI rANI priyadarzanAne guNacandra tathA bAlacandra nAme be putro hatA, candrAvataMsaka rAjAye moTA putra sAgaracandrane yuvarAja padavI ApIne yuvarAjapade sthApyo ane avaMtInuM rAjya bIjA municaMdra kumArane Apyu. anyadA prastAve caMdrAvataMsaka rAjA potAnA gharane viSe kAussagga dhyAne rahyo ne evI rIte niyama koM ke gharane viSe A dIpaka-dIvo jyAM sudhI bujhAi na jAya tyAMsudhI mhAre kAussagga dhyAna karavU, Avo abhigraha dhArI pote dhyAnamA rahyo. have aMdhakAra thaze to mhArA svAmIne kaSTa thaze, Aq samajI pahero bharanAra mANasa-pahore pahore dIvAmAM tela nAkhato gayo, tethI dIpaka prakAza karavA lAgyo. AvI rIte rAtrinA cAre pahora tela nAkhavAthI dIpaka prAtaHkAla sudhI rahyo. te TAimamAM rAjAye zreSTa dhyAnarUpI dIpikAne Agala dharI bhAva vratane viSe ArohaNa thai rAtrimA parisaha sahana karavAthI vRkSanI zAkhA jema tuTI paDe tevI rIte potAnA banne pago AkhI rAtri ubhA rahevAthI jakaDAi gayA ne bhRmi upara paDyo ane uttama bhAvanA bhAvato
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! Wan 3 * FEEEEEEEEE.! thako devalokane viSe gayo. te samaye maMtrI Adi rAjyanA sAmaMtavarge rAjya gAdI upara sAgaracaMdrane sthApana karavA mAMDyo paNa dikSA aMgIkAra karavAnI vRttivAlo te rAjyane viSa harSa pAmyo nahi. A avasare tenI oramAna mAtAne sAgaracaMdre kayu ke, he mAtAjI! ra tamArA putrane hu~ rAjya ApuM chu te tamo grahaNa karo, mhAre to dikSA levI che, AvI rIte kahyA chatAM paNa A chokarA hajI bAlaka che rAjya kevI rIte karaze ema dhArI aparamAtAye rAjya ApatA chatAM paNa lIdhuM nahi, anyadA niraMtara sAgaracandranA rAjyanI vRddhi thatI joi sAgaracandranI aparamAtA duSTa buddhivALI thai duSTa vicAro karavA lAgI ke, rAjyane ApatA chatAM paNa meM lI, nahi, te bahu ja khoTuM kayu che. have mhArAthI rAjya mhArA putra mATe mAgI zakAya nahi, mATe sAgaracaMdrane mArI nAkhU to mhAro putra rAjyano mAlIka thAya, AvI duSTabhAvanA dhAraNa karI sAgaracaMdrane mAravAnA upAyo zodhavA lAgI. eka divasa sAgaracaMdra rAjA udyAnane viSe gayo tyAre rasoiyAne kaheto gayo ke siMha kesarIyA lADu udyAnamA dAsInA sAthe mokalAvaje, tema kahIne udyAnamA javAthI rasoyAye dAsIne siMha kesarIyA modaka ApI vidAya karI, evAmAM dAsInA hAthamAM modaka dekhI aparamAtAye kayuM ke thArA hAthamAM zuM che ? lAva jouM ema kahI dAsInA hAthamAthI modaka lIdho ane hAthamAM jhera rAkhekheM hatuM te vaDe karI lADune viSamizrita koM ne dAsIne pAcho Apyo. dAsIye te lADu sAgaracaMdra rAjAne Apyo. rAjAye te lADu potAnA pAse krIDA karanAra aparamAtAnA kSudhAtura bane putrone ardha ardha vheMcI Apyo. te modakanA bhakSaNa karatAnI sAthe ja viSanA vegathI banne bALako mUrchA khAi jamIna upara paDayA. rAjAye mahAvaidyone bolAvyAthI turata teo -17SEWan Wan .
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI nyAkhyAna || kAThIyAnuM svarUpa // 'Wan Wan Wan Wan Wan AvyA ane svarNapAnAdika karAvI banne bAlakone mUrchA rahita viSamukta karyA. rAjAye viSaY kAraNa dAsIne puchavAthI teNIye | kaDaM ke he svAmin ! bIjuM huM kAMi jANatI nathI paNa A lADu laine AvatI hatI tyAre bane bAlakonI mAtAye mhArA hAthamAMdhI lADu lIdho hato ane mane pAcho turata Apyo hato te avasare rAjAye tenI aparamAtAne bolAvI kayuM ke he pApiNi ! A teM zuM kayu. huM tane prathamathI ja rAjya Apato hato chatAM teM lIdhuM nahi, ane hAlamAM teM lagAra mAtra paNa dharma jeNe karyo nathI evA mane mArIne narke pahoMcADayo hota, mhArI zI dazA-zI gati thAta, AvI rIte kahI vairAgyavaMta thai tenA putrane rAjya ApI sAgaracaMdre dikSA aMgIkAra karI. ____ anyadA prastAve avaMtI nagarIthI AvelA munimahArAjAone sAgaracaMdre kaDaM ke tyAM sukha cha ? tyAre muniyo kahevA | lAgyA ke tyAM sukha zAnuM hoya, kAraNa ke rAjAno putra tathA purohitano putra banne muniyone pAkhaMDIyonI jema pIDA bahu ja kare che, mATe muniyone te nagarImAM upadrava bahu ja thAya che, sAdhuonA AvA prakAranA vacano sAMbhaLI sAgaracaMdra muni zIghratAthI avaMtI nagarIne viSe AvyA ne bIjA munimahArAjanA bhegA utaryA. have te muniyo navIna Avela sAgaracandra muninI bhakti karavA mATe sAgaracaMdra munine AhAra lAvavA saMbaMdhI puchavA mAMDyA tyAre temaNe kayu ke huM mhAre hAthe ja mhAro AhAra lAvIza ema kahI teo gocarI cAlyA, tathA rAjA purohitanA putro jyAM rahetA hatA te sthAna jovA mATe eka nAnA munine sAthe lIdhA, durathI sthAna dekhADI sAthe Avela nAnA muni pAchA pharyA pachI 'dharmalAbha' AvA prakAranA ja zabdano uMce svare | uccAra karatA jaldI tenA gharane viSe peThA, te avasare he mahArAja! tame uMce svare bolo nahi ema kahetI turata rANIyo bahAra | // 14 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI ane muninA zabdane sAMbhaLI rAjA tathA purohitanA putro turata uparathI nIce AvI jaldIthI banne jaNA sAgaracaMdra munina upara lai jai kahevA lAgyA ke, tane nAcatA AvaDe che tyAre uttaramA muniye hA jaNAvavAthI teoye nAcavAnuM kartuM, tyAre muniye kahyu ke huM nAcu chu, paNa tame tAla vagADo. te vakhate banne jaNAne hastatAla barAbara nahi vagADatA AvaDavAthI te banne duSTone hAtha paganA talIyAthI mAMDIne zarIranI saMdhiyo sAMdhAnI naso utArI dai muni udyAnane viSe gayA, te samaye banne jaNAnI AvI sthiti joi rAjAye jANyu ke kyAMkathI sAgaracaMdra muniye AvIne A karttavya kareluM che. ema jANI udyAnane viSe jai muniyone namaskAra karI kayuM ke he mahAnubhAvo ! bAlakanA upara dayA karI sajja karo, tyAre muniyoe kayuM ke amAro aparAdha karyo hoya te amo sahana karIye, paNa amoye to tene kAi karela paNa nathI, tema ja ame kAMi jANatAM paNa nathI, paraMtu bIjA muni Aje ahiM AvelA che, tene tamo pucho. AI kahevAthI sAgaracaMdra muni pAse jai namaskAra karI putronA upara dayAbhAva rAkhI sajja karavAnuM kayuM, tyAre sAgaracaMdra muniye kayu ke he rAjan ! tuM to tenA aparAdhane sahana kare che, paNa huM to tenA aparAdhane kadApi sahana karanAra nathI. muniyonI niMdA karavI, temane kaSTa Apaq te zuM thoDo julama che, mATe tenuM pApa tene bhogavavA dyo. rAjAye bahu ja kahevAthI, AjIjI ghaNI karavAthI muniye kahyu ke banne jaNA dikSA le to ja teno chuTako che, anyathA nahi. have rAjAye jai banne jaNAne pUchayu ke dikSA lIdhA vinA tamo sajja thanArA nathI. sajja nahi thAo to mahA duHkha veThI tamo maraNa pAmazo. tethI banneye hA pADI, tyAre muniye temane saMdhiyo sAMdhA besADI sajja karyA ane bannene dikSA ApI bIjI jagyAe vihAra karyo, tyArabAda rAjAno putra hato te to vicAra karavA lAgyo ke, aho A dikSA mane mahAn yWan Wan Wan Wan Wan Wan Wan ! paNI karAdhA binA tamo majacAya basADI saja karyA anebAmene maha
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ y caumAsI vyA khyAna / 355EWan Wan Wan s hita karavA vAlI che, mATe mhAre barAbara tenuM pratipAlana pUrNabhAvathI karavU ema vicArI saMyamarnu ArAdhana karavA lAgyo, paNa purohitano putra vicAra kare che ke aho ! A sAdhuo aparajAti che, kyAM to hu~ uttama jAti zaucAdi kiyAvAn pavitra kAThIyArnu brAhmaNa ane kyAM to A malIna veSavALU sAdhupaNuM ? AvI rIte jugupsA karI sAdhu dharmanI niMdA karavA lAgyo ane | ra svarUpa // tevIja sthitimA sAdhupaNuM aNamane pALavA lAgyo. anukrame banne jaNA marIne svarge gayA, tyAM banne jaNAye arasaparasa evI rIte saMketa kayoM ke, ApaNA bannemAthI prathama cave tene pAchala devalokane viSe rahelAye AvI pahelAne bodha karavo. have karmanA yoge prathama brAhmaNano jIva cavyo ane saMjamanI pUrva bhavane viSe niMdA karavAthI rAjagRha nagarane viSe metI veDhaDInI kukSine viSe uptanna thayo. kayuM che ke, jAti Adino mada karanAra prANI nIcakulane viSe utpanna thAya che. zrImAn hemacaMdrasUrIzvara mahArAjAe yogazAstramA kayuM che kejAti-lAbha-kulaizvarya-bala-rUpa-tapa-zrutaiH / kurvanmadaM punastAni, hInAni labhate jnH||1|| bhAvArthaH-koi paNa mANasa jAtimada 1, lAbhamada 2, kulamada 3, jaizvaryamada 4, balamada 5, rUpamada 6, tapamada 7, na ane jJAnamada 8, e ATha madamAMthI harakoi madane kare che, to te bhavAMtarane viSe tethI ulaTAM uMcakula vigere sArApaNAno tyAga karI nIcApaNAne pAme che. tevI ja rIte A brAhmaNano jIva je jAtimada karanAro hato te metInI kukSine viSe utpanna thayo, tyAM dhana nAmano zreSTi vasato hato, tenI strI niMdu hatI (eTale jeTalA saMtAna thAya teTalA marI gayelA utpanna thAya tene niMdu kahe che.) te niMdurnu // 15 //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5EEWan Wan 39 ghara metInI jhupaDInI sAmu hA~, zreSTinI strInA gharanuM kAMi kAmakAja karatA. metIne teNInA sAthe prIti thai. have bannene sAthe garbha rahevAthI eka ja divase prasava thayo. prItivAlI metIye zreSTinI strIne ekAMtamA potAno putra Apyo ane maraNa pAmelI putrI pote lIdhI metIno putra hovAthI zreSTinIye tenuM nAma metArya pADathu. have metArya tyAM vRddhi pAmyo ne sArI rIte vidyAo ne kalAnA kalApane jANavAvALo thayo, te metAryane dikSA apAvavA mATe devatAye ghaNo bodha koM paNa pUrva bhavamA cAritrane viSe saMyamanI bahu ja niMdA-jugupsA karavAthI tene lavaleza mAtra paNa bodha na thayo, jethI devatAye vicAra ko ke kaSTamAM nAkhyA zivAya bodha nahi pAme, have zreSTiye ATha sArA zeThIyAonI ATha kanyAo sAthe metAryano vivAha kayoM. jyAre zubha muharte lagna divase metArya zivikAmAM besI AThe kanyAogeM pANigrahaNa karavA cAlyo, tyAre devatAye temane bodha karavA te metInA dhaNI veDhanAM zarIramA praveza karyo, tethI te rudana karato bolyo ke arere ! mahAre putrI jo jIvatI rahI hata to, huM paNa tene mhArI jJAtimAM ADaMbara sahita paraNAvI saMsArano lhAvo laheta. metIye AvA prakAranA potAnA svAmInA vacano sAMbhalI teNIye putra putrIno adalo badalo karavAnI sarva vAta potAnA svAmIne kahI tethI DheDha tuSTamAna thayo ane bharabajAra vacce metAryane zivikAthI nIco pADI kahevA lAgyo ke he loko ! tamo sAMbhalo, A mAro putra che. dhUrta evI zeThanI strIe mhArI strIne bhoLavI chokaro pote lIdho ane maraNa pAmelI putrI.mhArI strIne ApI che. mhAro putra bIjAthI kema levAya. A mhArA putrane meM aMgIkAra kayoM che. DheDe metAryane kahyu ke cAla beTA ApaNe ghera, tane huM ApaNI nAtanI sarasa kanyA paraNAvI huM kRtArtha thaiza. vANiyAonI kanyAthI ApaNI nAta vaTalAha jAya, ema kahI baLAtkAre potAne
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / kAThIyArnu khruup|| Wan Wan Wan 999 ghera lai gayo. Avo dekhAva joi A zreSTi paisApAtra cha ema jANI koi kAi bolyA nahi ane sarveye mauna dhAraNa kayu. kayuM che ke je mANasanA pAse lakSmI hoya che te mANasa game tevI prakRtino agara game tevI pariNatino hoya che, to paNa loko tenI lakSmInA tejamA dabAi jai kAMi paNa bolI zakatA nathI. kayu cha ke vaMdyate yadavaMdyo'pi, yadapUjyo'pi pUjyate / gamyate yadagamyo'pi sa prabhAvo dhanasya tu // 1 // bhAvArtha:-je kAraNathI nahi namaskAra karavA lAyaka hoya che te paNa namaskAra karAya cha, nahi pUjA karavA lAyaka hoya che te paNa pUjAya cha, nahi gamana karavA lAyaka hoya che tenA pratye paNa gamana karAya che. A sarva paisAno ja prabhAva che vaLI paNa kayuM che. vayovRddhAstapovRddhA ye ca vRddhA bhushrutaaH| sarve te dhanavRddhasya, dvAre tiSTanti kingkraaH||1|| bhAvArtha:-je mANaso vayovRddha eTale avasthAye karI vRddha hoya te, tathA tapasyAye karI zarIranuM jeNe zoSaNa kayuM hoya te, tapovRddhA kahevAya, evA tapovRddha hoya te, tathA bahuzruta vRddha hoya eTale siddhAMtanA jANavAvAlA bahuzruta hoya tevA bahuzruta vRddho te sarve paisA pAtra mANasanA gharanA AMgaNAnA dvAra-bAraNA pAse bhikSA mAganArA lokonA peThe kiMkarA dAso thaine bese che. A sarva paisAno ja prabhAva che. paisA pAtra mANaso vyasanI hoya to paNa nirvyasanI kahevAya che. ajJAnI hoya to paNa jJAnI kahevAya cha, lobhI hoya to paNa nirlobhI kahevAya che, mUrkha hoya to paNa DAhyo kahevAya che, asatyavAdI hoya to paNa satyavAdI kahevAya che, nirguNI hoya to paNa guNI kahevAya che, aMdha hoya che to paNa dekhato kahevAya che, zaTha 4333349Ay!
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ gay. sWan Wan Wan 994.! | hoya to paNa sarala kahevAya che, mAnI hoya to paNa mahattvavAlo kahevAya che ane kaSAya hoya to paNa niSkaSAyI kahevAya che. sarva vAte khoDa khApaNa lAMchana doSAdiyukta hoya to paNa bhalo sAro lAyaka samayano jANa bAhoza vigere alaMkArone dhAraNa karavAvAlo thAya che, te sarva lakSmIno ja prabhAva che. balihArI che lakSmIbAinI ke, nirguNIne paNa aneka guNanA puMchaDA coTADe che. ___have A avasare metArajane zivikAmAMthI nIce pADI phajetI karI devatA metAryane kahe che kema hajI mAnavu che ke nathI mAnavaM. ATalaM ATalaM duHkha hArA mastaka para paDathu chatAM tane vairAgya kema thato nathI ne tuM dikSA kema aMgIkAra karato nathI. metArya kahe che ke he deva ! thAru kahevU satya che. paNa tuM mhAre mAthe kalaMka nakhAvI, apayaza apAvI, duHkhamAM mane DUbAvI, sArA gAmamAM dhikkArane pAtra banAvI, mhArI lAja luMTAvI, mane dikSA apAvavA lebarAvavA taiyAra thayela che, to te kAipaNa bananAra nathI, paNa prathama tuM mane apayazarUpI karmakalaMkanA naraka kUvAmAthI mane prathama bahAra kADha. valI mhArA je sthAne hato tyAM sthApana kara, valI mhAro gayelo yaza mane pAcho meLavI Apa, tathA rAjAnI putrI tathA te ATha kanyAornu mane pANigrahaNa karAva. tyArabAda nizcaya huM cAritrane aMgIkAra karIza. metAryanA AvA vacano sAMbhaLI temanI manokAmanA pUrNa karavA nimitte viSTAne ThekANe ratnone utpanna kare tevo bokaDo eka devatAye metAryane Apyo, te thakI utpanna thayelA ratnono thALa bharI metArya potAnA pitAne ApI kA ke A ratnono thALa bharI rAjAne bheTa karI mhArA mATe tenI putrInI mAgaNI karo, tenA pitAye tema karavAthI rAjAye krodha karI potAnA sevako pAse tenuM gala pakaDAvI kADhI mukyo, to paNa 49yWan 5Wan Wan Wan ya!
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / Wan kAThIyArnu svarUpa // . yWan y4 rAjAnA tiraskArane nahi gaNato prathamanA peThe ja ratnano thALa bharI rAjAne bheTa karI niraMtara tenI putrInI mAgaNI karavA maMbyo. anyadA abhayakumAre metAne pUchathu ke AvA amUlya ratno tuM niraMtara kyAthI lAve che, tyAre teNe karvA ke mhArA pAse eka bokaDo che, te viSTAne badale ratnone ja utpanna kare che. tyAre abhayakumAre kahyu ke tuM te bokaDo mane Apa tyAre metAye Apyo. te lai abhayakumAre prAsAdane viSe bAMdhyo, eTale ratnane badale durgaMdhamaya viSTA karavA lAgyo. abhayakumAre devatAye karelI mAyA jANI tene bokaDo pAcho Apyo ane kahyu ke thArA putrane mATe jo thAre rAjaputrInI icchA che to vaibhAragirino mArga mahA viSama che, to sugamatA mATe tenA upara zIghratAthI caDI zakAya tevA pagathIyA karAvI de, tathA amArA nagaranA rakSaNa mATe sonAno killo gaDha cotarapha karAvI de, tathA thArA putrane snAna karAvavA mATe hAlamAM turata samudra ihAM lAvI de. abhayakumAranA kahevAthI temaNe devanI sahAyathI turata sarva karI dIdhu. have samudranA pANithI snAna karAvI rAjAye metArya zreSTine soMpI dIdho, tathA potAnI putrI metAryane ApI mahA adbhuta rIte pANigrahaNa karAvyu, tyArabAda te AThe zeThIyAoye paNa potAnI AThe kanyAo metAryane paraNAvI, metArya nava striyonA sAthe pAMca prakAranA sukhone bhogavato bAra barSane eka kSaNanI peThe vyatIta karavA samarthamAna thayo, e rIte cAra varSa pUrNa thavAthI devatAye AvIne kayuM ke have pramAda na kara, jaldIthI dikSA le, tyAre tenI striyoye hAtha joDI karagarIne kardA ke he deva! amArA upara kRpA karI bIjA bAra varSa amArA svAmIne gharamA rahevA dyo, tethI deve tenI prArthanA saphala karI. covIsa varSane aMte metArya tathA striyo vigereye e sarve jaNAye dikSA lIdhI ane metArya muni navapUrvI thai ekalavihArIpaNe vihAra karavA lAgyA. ekadA prastAve mAsakSapaNanepAraNe rAjagRha nagarane
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ +9Wan Wan viSe gocarI pharatA metAraja muni sonIne ghera gayA, te sonI niraMtara zreNika mahArAjane jinezvara mahArAjanA pUjana karavA nimitte eka so ne ATha suvarNanA java karato hato, tevAmAM munine akasmAt gharanA AMgaNAne viSe gocarI AvatA dekhI sonI uThI ubho thayo ne munine kahevA lAgyo, padhAro mahArAja! Aje mhArA gharaceM AMgaNuM pavitra thayu. Aje vAdala vinAno varasAda thayo. sonAno sUrya ugyo ne motInA mehulA varasyA, padhAro ! mahArAja !! padhAro ema kahI gharamA jai modakano thALa bharI lAvI kahevA maMDayo, ke lyo A AhAra Apane sujhato-kalpanIya cha mATe grahaNa karo, mane bhavasamudrathI tArI mhAro uddhAra karo, Ama kahI jevo dRSTipAta sonI Agala pAchala kare che, tevA samayamAM te gharane viSe gayo | tyAre krauMcapakSI AvIne suvarNanA javo galI gayo. tene sonIye ghara bahAra AvI nahi dekhavAthI sonI vicAramA paDayo, ke javalA kyAM gayA. zaMkAzIla thai teNe metArya munine pUchyuM ke he mahArAja! iMhAthI javalA kyAM gayA. have muniye vicAra kayoM ke jo hu~ kahIza ke krauMcapakSI carI gayo che to sonI teno ghAta karaze, mATe mhAre mauna dhAraNa kara te yogya cha, ema vicArI kAMi paNa nahi bolatAM mauna dhAraNa karyu, tethI sonIne vadhAre zaMkA thai tethI cAmaDAne pANimAM | bhIMjAbI muninA mastakapara co tarapha vIMTI munine tApamAM ubhA rAkhyA. have jema jema tApathI cAmaDuM sukAvA mAMDayuM tema | tema muninu mastaka paNa saMkocAvA mAMDathu, zarIramA vedanA asahya thavA mAMDI, banne netro hatA te nIkalI paDayA ane AvA asahya duHkhamAM paNa duHkha nahi gaNatA kRpAnA samudra nIce mujaba bhAvanA bhAvavA lAgyA kaDuM che ke: saha kalevarakhedamaciMtayan , svavazatA hi punastava durlbhaa|
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ te tera caumAsI vyAkhyAna / / // 18 // Wan yyyWan Wan Wan 4 bahutaraM ca sahiSyasi jIva he, paravazo na ca tatra guNosti te // 1 // bhAvArtha:-he jIva ! tuM zarIranA khedane sahana kara, kAraNa ke hAre ne pudgalane kAMi paNa saMbaMdha nathI. pudgala jaDa IS kAThIyAnu vastu che. sAta dhAturUpa mATIthI utpanna thayeluM che, ne mATIne viSe ja malavAnuM che. he jIva ! tuM jJAna-darzana-cAritra sahita svruup|| che, tema ja pudgalathI bhinna che, mATe kAyakleza sahana kara, kAraNa ke pharIthI tane svataMtrapaNAnI prApti thavI durlabha che. re cetana ! ati paravaza thai aneka prakAranAM duHkho sahana karIza temAM tane lagAra mAtra guNa yA lAbha nathI. A AtmA dareka padArthane mhArA mAnI huM ane mhArApaNAmAM aneka prakAranA pApakarmane bAMdhI tiyaca tathA narakAdikanA mahA sairava duHkhane | bhogave che. narakAdikanAM bhayaMkara duHkho sAMbhalatAM paNa trAsa thAya che, to pachI sAkSAt jene udaya Avela hoya tenI vedanAnuM to kaheQ ja , tiyaMcamAM paNa kSudhA, tRSA, aMkana, dahana, nAthana, chedana, bhedana, paMDhIkaraNa, Ara-paroNAdikavaDe karI tADana-tarjanAdi aneka durvacanone sahana karavA paDe che. narakAdikane viSe paNa kuMbhIpAkane viSe utpanna thaq. aMdarathI kIDA khAya cha, uparathI kAgaDA cuMthe che. siMha, vAgha, varu, zvAna, bilADAdikanA rUpone paramAdhAmI karI vividha prakAre karelI vedanA sahana karavI. vaLavU, jhaLavU, vaitaraNImAM bhaLag, svamAMsa rudhirAdikanuM khAvaM, pIvu, tRpta trapurnu pAna karavU, zakti, tomara, mudgara, vajrAdikonA prahAro sahana karavA, aMdhArAmAM vasavaM, anaMtI durgadhimAM vAsa karavo, paramAdhAmI kRta vedanA, tathA kSetravedanA, tathA arasa parasanI vedanA, sahana karI duHkhe karIne dUra thAya tevA palyopamo ne sAgaropamo sudhI mahA AkraMdone karatA kALa vyatIta karavo. tevA paravazapaNAthI AtmAne lavaleza mAtra guNa thato nathI. mATe ja vedanIno udaya AyyyWan Wan Wan y // 18 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Ay Wan Wan 4. 35Wan Wan Wan ! pAmyAthI svataMtratA paNa lagAra mAtra paNa kheda karyA zivAya dhairya-dRDhatA dhAraNa karI zAMta mane sahana karavU te ja AtmAno uttamottama dharma che ane AvI rIte ja udaya Avela karmane vedavAthI ghaNA karmanI nirjarA thAya che. mATe re jIva ! zAMta thA, zAnti kara. sonIno doSa nathI, tArA karmano ja doSa che. AvI bhAvanA bhAvatA metAraja munimahArAjA vizeSa bhAvanAye caDayA. he jIva ! dhyAnArUDha mahAtmA zrIgajasukumAla munimahArAjAnA mastake cotarapha mATInI pAla bAMdhI aMdara kheranA aMgArA bharI temane temanA sAsarAye saMtApyA. topaNa dhyAnathI nahi calAyamAna thatA kevalajJAna pAmI mokSe gayA. sukosala munine mastakathI paga paryaMta vAghaNe valUrI nAkhI bhakSaNa karavAthI sadgati pAmyA. araNika munimahArAjAye aNasaNa karI, jvAjvalyamAna agninA jevI grISmaRtune viSe tapI gayela zilA upara saMthAro karI mAkhaNanA samAna mahA komala evA potAnA dehane bAlI bhasmIbhUta karI icchita sukha melavyu. pApiSTa evA pAlake skaMdhaka munimahArAjanA pAMcaso mahAnubhAvo muniyone ghANImAM ghAlI pIlavAthI samagra muniyo kevala pAmI mokSe gayA, tema ja aMbaDatApasanA sAtaso ziSyo tRSAne sahana karI sadgatigAmI thayA. mATe he jIva ! sarva jIvone potAnA karyA karmoM ja bhogavavAnA che, tenA aMdara bIjA koino doSa nathI, AvI rIte bhAvanA bhAvatA kSapaka zreNipara ArohaNa thai aMtagaDa kevalI thai mokSane viSe gayA ane janma jarA maraNanA mahAn duHkhothI mukta thayA. have koi mANasa lAkaDA kApato hato temAthI lAkaDAno TukaDo uchalI javalA carIne beThela krauMca pakSInA galAmAM lAgavAthI tene bhaya thayo ane te bhayabhItapaNAmAM teNe javalA vamI kADhyA. te javalAne dekhI sonI kheda karavA mAMDyo ke, 41954
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI dhyA Wan | tera kAThIyArnu svruup|| // 19 // Wan EWan Wan Wan Wan Wan ! hA hA ! huM haNAi gayo-meM mRDhapaNAthI mahA akArya kayu. loko ekatra thai gayA. metArya munine maraNa pAmelA dekhI tiraskAra dhikkAra karI loko tene mAravA maMDyA, zreNika rAjAne khabara paDavAthI sevakone Adeza karyo ke muninI hatyA karanAra te pApI sonIno kuTuMba saha vadha karo. AvA samaye jIvitavyanI icchA karanAra sonIye potAnA kuTuMba sahita dikSA aMgIkAra karI, te dekhI rAjAe kayuM ke he adhama ! dikSA levAthI tane ne hArA kuTuMbane jIvatA mukuM chu, paNa jo vratane choDI daiza to lokhaMDanA kaDAyAnA aMdara tane pakAvIza, evI rIte rAjAye kahevAthI sonI paNa muni veSamA sthira thai muni hatyAnu pApa AlocI-niMdI-gahIM tapasyA karI AtmAne zuddha kayoM ne sadgatimAM sonI gayo. jevI rIte mahAtmA metAraja muniye eka jIvane bacAvavA khAtara potAnA prANane paNa arpaNa karyA, tevI rIte tamAma jIvoye jIva dayAnuM pratipAlana karavU joiye. zAstrakAra mahArAjA evA kRpAlu metArya muni mahArAjane namaskAra kare che. kayu cha ke jo kuMcakAvarAhe, pANi dayA kuMcagaM tu nAikkhe, jIviyamaNupehaM taM, meajaM risiM nmsaami||1|| bhAvArtha:-kroMca pakSIno aparAdha chatAM paNa prANiyone viSe dayA karanArA metArya munine javanA bhakSaNa karanAra kroMca pakSInuM nAma sonI pAse dIdhuM nahi, tevA mahAn dayAlu ane jIvitavyanI paNa upekSA karanAra parama kRpAlu mahAtmA | zrI metArya munine huM namaskAra karuM chu vaLI paNa. kaDuM che kenippheDiANi dunnivi/sIsAveDheNa jassa acchINi, naya saMjamAo calio, meanja maMdaragirivva // 2 // bhAvArtha:-je mahA pApiSTa sonIye cAmaDAne pANinA aMdara bhIMjAvIne jenA mastakanA upara vIMTavAthI jemanA banne Wan 795).
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ "598Wan Wan Wan Wan ! netro bhUmipara paDI gayA, to paNa jeo meru parvatanA samAna dhairya dhAraNa karI rahelA ane saMyamathI nahi calAyamAna thayelA mahAtmA metArya munimahArAjane huM namaskAra karuM chu. AvI rIte metArya muni mahArAjanuM dRSTAMta sarvathA prakAre jIvadayA pAlavA saMbaMdhi pUrNa thayu. 2 sujJa jIvoye paNa te ja prakAre jIvadayArnu pratipAlana karavAthI A comAsAnA cAra mAsa temanA kRtakRtya thayelA | gaNAya cha, matalaba ke bIna zraddhAthI saMsAranI upAdhithI agara game te kAraNathI bAra mAsamAM niraMtara ATha mAsa jIvadayA na pAli zakAya, to paNa comAsAnA cAra mAsamAM jarUra yatanA pUrvaka jIvono bacAva karavo. jIMdagI sudhInA jIvonA vadha karavAnA paccakkhANa karavAne sUkSma jIvono bacAva comAsAmAM bahu ja sAvacetIthI karavo, kAraNa ke te RtumAM jIvonI utpatti ghaNI ja hoya che. sujJeSu kiMbahunA. have satyavAdanA upara trIjuM mahAtmA zrI kAlikAcAryanuM dRSTAMta kahe che. kAlikAcArya dRSTAnto yathA. turamiNi nagarIne viSe kAlika nAmano brAhmaNa raheto hato, ane tene bhadrA nAmanI vhena hatI. tema ja datta nAmano bhANeja hato. eka divasa guru mahArAjano samAgama thavAthI ane teno dharmopadeza zravaNa karavAthI kAlikane vairAgya utpanna thayo, tethI saMsAranI asAratAne ciMtavatA kAlike guru mahArAja pAse dikSA aMgIkAra karI, have temaNe dikSA aMgIkAra karavAthI dattane koi zikSA karavAvAlaM raghu nahiM, tethI datta atyaMta bagaDI gayo, mAtelA sAMDha mAphaka nirargala thai jyAM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 20 // Wan Wan Wan Wan Wan : tyAM bhaTakavA lAgyo ane anukrame sAta vyasanono sevanAra thayo. koi sadbhAgyathI jitazatru rAjAno sevaka thayo ane evA prakAre rAjAnI bhakti karI ke rAjAye prasanna thai tene pradhAnapada Apyu. tethI te balISTha thayo, anukrame sarva rAjamaMDalane vaza karI rAjyano svAmI je jitazatru rAjA hato tene gAdI uparathI utArI pAMjarAnA aMdara pUrI te pote rAjA thai beTho ane niHzaMkapaNe paralokaparamAtmA pApakarmanA bhaya rahita thai mana mAne tema kahI mana pramANe pApakarma yukta kAryonA aMdara dravya vyaya bahu ja karavA maMDayo. have kAlike dikSA lIdhA pachI gurvAdikanA vinaya pUrvaka sArI rIte jJAna meLavI bahu zruta thavAthI guru mahArAje tene mUripada Apyu. eTale sUrIzvara mahArAjA pRthvI upara vIcarI aneka bhavya jIvone dharmopadeza ApI upakAra karatA karatA, ne grAmAnugrAma vihAra karatA, dattanI rAjyadhAnImAM gayA. have mithyAtvI hiMsaka lokonA svArthamaya bodhathI datta aneka jIvonA vadha rUpa yajJo karAvavA maMDayo ane yajJomA homelA aneka jIvone dekhI AnaMda mAnavA lAgyo, tene satya deva, guru, dharmanA upara bIlakula svapnane viSe paNa prema na rahyo, kAlikAcArya potAnA mAmA muni AvyA che tenuM mukha jovAnI paNa icchA na thai. paNa tenI mAtA bhadrAye tene vAraMvAra TokavAthI duSTa buddhivAlo datta vaMdana karavA cAlyo, tyAM jai mana vinA namaskAra karI gurunA pAse beTho ne bolyo ke he mAtula ! eTale he mAmA ! tuM bola mane kahe ke, yajJa karavAnuM phala zuM ? AvI rIte puchavAthI guruye jIvonA rakSaNabhRta dharma kahyo, tyAre datta bolyo he prabho! huM tane dharmarnu phala puchato nathI, huM to pucha chu ke yajJa karavAnuM zuM phala ? AvI rIte vAraMvAra puchavAthI guruye kahyu ke he datta ! zuM tuM nathI jANato ke, yajJa karavAnu phala mahA narakanI prApti thAya che, mATe thArI narakagati thaze. tuM marIne nara-! 4Wan ay / // 20 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ FF5Wan ES5E. | kane viSe jaiza. kahuM che ke yataH-purANAdau,uktam asthina vasati rudrazca, mAMse cAsti jnaardnH| zukre vasati brahmA ca, tasmAnmAMsaM na bhakSayet // 1 // bhAvArtha:-hADakAne viSa mahAdeva vase che, mAMsane viSe kRSNa vase che, tema jaM vIryane viSe brahmA vase che, te kAraNa mATe mAMsanuM bhakSaNa karavu nahi. vaLI paNa kayuM che ke uktaM ca mahAbhArate mAMsAdhikAreyAvajjIvaM ca yo mAMsaM, viSavatparivarjayet / vaziSTo bhagavAnAha, svargaloke'sya sNsthitiH||1|| bhAvArtha:-vasiSTa RSi kahe che ke, je mANasa jIvat jAgata sudhI viSanA peThe mAMsane tyAga kare che, tenI sthiti svargalokamAM thAya che, te marIne devalokamAM jAya che..." yo bhakSayitvA mAMsAni, pazcAdabhinivartate / yamasvAmiruvAcedaM, so'pi sadgatimApnuyAt // 2 // bhAvArtha:-yamasvAmI kahe che ke, kadAca mANase bhUlane pAtra thai prathama mAMsa bhakSaNa ajJAnavRttithI karelu hoya, paNa jyAre tene mAMsa bhakSaNathI thatA geraphAyadA ane pracaMDa pAparnu upArjana karavApaNuM vigerenI mAhitI thAya che, tyAre te mAMsane pAchaLathI paNa tyAga kare che, to paNa te jIvanI sadgati thAya che. kRSNa mahArAjA yudhiSThirane kahe che ke
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / kAThIyArnu svruup|| // 21 // *Wan Wan SSESSWan . yAvanti pazuromANi, pazugAtreSu bhArata / tAvadvarSasahasrANi, pacyante narake nrH||3|| bhAvArtha:-he bhArata ! pazunA zarIrane viSe jeTalA ruMvADA che teTalA hajAra varSa mAMsa bhakSaNa karanAra narakamAM jai duHkho bhogavanAra thAya che. zukrazoNitasaMbhUtaM, mAMsaM ye svAdate nraaH| te janAH kurute zaucaM hasaMte tatra devtaaH||4|| bhAvArtha:-vIrya-rudhirathakI utpanna thayela mAMsane je mANaso bhakSaNa kare che, tathA je loko tenAthI pavitrapaNuM mAne cha, tevA jIvonI devatAo hAMsI kare che.. kamAMsaM ka ziva bhaktiH, ka madyaM ka zivArcanaM / madya-mAMsAnuraktAnAM dUre tiSTati shNkrH||5|| bhAvArtha:-vaLI keTalAka mUDha mANaso mAMsad bhakSaNa karI mahAdevanI bhakti kare che, tathA madya-dAruceM pAna karI zivarnu pUjana kare che, keTalAka ajJAniyo to madya-mAMsathI zivarnu arcana kare che. to AvI rIte madya-mAMsamAM gADha gRddhi Asakta rahelA jIvothI zaMkara sadAye dUra rahe che. kiM jaaphomniymaistiirthsnaanshubhaashubhaiH| yadi svAdaMti mAMsAni, sarvametannirarthakam // 6 // bhAvArtha:-jo koi mANasa mAMsanuM bhakSaNa karI jApa, homa, tapa, niyama, tIrthasnAna ane zubhAzubha kAryoMne kare, to tema karavAthI paNa zuM! arthAt kAMi ja nahi. tenuM karelu te sarva, mAMsa bhakSaNathI nirarthaka thAya che. prabhAsaM puSkaraM gaMgA, kurUkSetraM srsvtii| vedikA-caMdrabhAgA ca, siMdhuzcaiva mahAnadI // 7 // 155557Wan Wan Wan . // 21 //
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ etaistIdharmahApunyaM, yaH kuryAdabhisecanaM / abhakSaNaM ca mAMsasya, na ca tulyaM yudhisstthir!|| 8 // bhAvArtha:-kRSNa mahArAja yudhiSTirane kahe che ke, eka mANasa prabhAsa, puSkara, kurukSetra, gaMgA, sarasvatI, vedikA 143294.943933 mAMsa bhakSaNano tyAga kare to, he yudhiSThara ! te barAbara kadApi kAle thai zakatA nathI. arthAt uparokta punya karatAM mAMsane tyAga karavAnuM mahApunya kathana karela che. tilasarSapamAnaM tu, mAMsaM yo bhakSayennaraH / sa yAti narakaM ghoraM, yaavccNdr-divaakrau||9|| bhAvArtha:-je mANasa tala ane sarasavanA dANA pramANa jeTalaM paNa mAMsanuM bhakSaNa kare che, te jyAMsudhI caMdra-sUrya | tape che, tyAMsudhI ghorAtighora narakane viSe jaine vAsa kare che. kedAre yaH jalaM pItvA, punyamarjayate nrH| tasmAdaSTaguNaM proktaM, madyAmiSavivarjane // 10 // bhAvArtha:-kedArane viSa pANirnu pAna karI je mANasa puNyane upArjana kare che, tenAthI AThagaNuM punya madya mAMsane tyAga karavAnu kaheluM che. dhruvaM prANivadho yajJe, nAsti yjnystvhiNskH| tato'hiMsAtmaka kAryaH, sadA yajJo yudhiSThira // 1 bhAvArtha:-nizcaya yajJane viSe prANiyono vadha thAya che ane ahiMsA vinAno yajJa nathI. eTale yajJamAM dayA hotI nathI, te kAraNa mATe niraMtara dayAmaya yajJane karavo. AvI rIte kRSNa mahArAja yudhiSThirane kahe che. 153EMEE Wan Wan :
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyaakhyaan|| kAThIyArnu ra | svruup|| // 22 // mATe he datta ! nizcaya yajJa karanAra narakane viSe ja jAya che, naraka vinA bIjI eka paNa tenI gati nathI. Aq sAMbhaLI | vaLI datte kadhu ke huM marIne kyAM jaiza ? tyAre guruye kahyu ke, he rAjan ! tuM AjathI sAtame divase marIne narakamAM jaze. te paNa kuMbhIpAkamAM paDI mahAvedanA sahana karato narakamAM tuM jaiza. pharIthI datte pUchyu ke temAM pramANa zuM! tyAre guruye kaDaM ke maraNa pahelA thoDA vakhatamA thArA moDhAmAM manuSyanI viSTA paDaze, ne tyArabAda hAruM maraNa thaze. baLI pharIthI datte pUchyu ke thArI kai gati thaze, te he mAmA ! tuM mane kahe, tyAre guruye kayuM ke, huM iMhAMthI kAladharma pAmI svargane viSe jaiza evA gurunA vacano sAMbhaLI krodha karI taravArathI gurunu mAthu kApI nAkhavAno vicAra karI datta ciMtavanA karavA lAgyo ke, hu~ sAta divasathI vadhAre divasa jIviza to tenuM mastaka kApI nAkhIza, tyAravAda sUrIzvara cAlyA na jAya tethI tenA upara ghaNAM prakAranA cokIperA mukI potAnA mahelamA jai saMnaddhabaddha thayelA rakSaNa karanArA koTI puruSothI vIMTAi rahyo. evI rIte cha divasa teNe purA karyA, have divasa sAtamane hato chatAM paNa tene AThamo divasa buddhinA viparyAsathI jANI. harSa pAmelo dattarAjA ghoDA upara besIne pharavA rAjamArgamAM nIkalyo te avasare rAjamArganI zuddhi nimitte potAnA sevakone | ghaNAMne rAjamArga zuddha karavA nimitte rAkhyA hatA, te loko kacaro, pattharA, kAdava vigere aneka durgadhI vastuone dUra karI rAjamArgane sApha karIne cAre vAju tapAsa karI rahyA hatA. tevA samayamAM koika mAlI puSpano karaMDIyo bharIne rAjamArgane viSe cAlyo jato hato, evAmAM bherInA zabdane sAMbhalyo, te zabdane zravaNa karatAnI sAthe ja tene akasmAt vaDI nItinI zaMkA thai, tethI eka pagalaM paNa Agala bharI na zakyo, tema ja loko paNa rastAmA bahu ja bhemA thayelA hatA, tethI Agala // 22 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ' ' ' vadhI zakAya tema hotuM, eTale koine paNa khabara na paDe tema zIghratAthI ja kSaNavAramA vaDI nIti karI, tenA upara phulano Dhagalo karI ekadama tyAMthI cAlyo gayo, have rAjA datta ghoDA upara besI cAlyo Ave che, tevAmAM tenA ghoDAno paga te viSTA upara phula DhAMkelA DhagalA upara paDayo, tethI viSTAno choTo uDIne rAjAnA mukhamA paDyo, tethI rAjAye jANyu ke Aje hajI to sAtamo ja divasa cha, paNa AThamo nathI, huM mati bhramathI ja Aje mahelanA bAhAra nIkalyo chu, mATe jaldIthI mahelamAM pahoMcI jAuM, Avo vicAra karI jevo pAcho phare che, tevAmAM datte rAjya thakI bhraSTa karela jItazatru rAjAnA bhakta lokoye rAjAne pAMjaru toDI nAkhI bAhAra chuTo koM, eTale te rAjAnA uttama sevako hatA, tene maMtrIye. Adeza kayoM ke jAo dattane gAMdhI lAvo. eTalaM kahetAnI sAthe sevakoye mahelamAM jatA evA dattane pakaDI bAMdhI muzkeTATa karI jitazatru rAjAne soMpyo, eTale harSa pAmelA rAjAye tene kuMpIpAkamAM pacAvI atyaMta muMDe havAle mAryo, tethI mahApApa karanAra datta Arta-raudra dhyAnathI marIne narakamAM gayo ane aneka duHkhano bhoktA thayo, kAraNa ke hiMsA karanAra jIvonI sArI gati thatI nathI ane kAlakAcAryasUri mahArAjA satyavacanathI svargagatine viSe gayA. duniyAmA satyanA samAna bIjo eka paNa dharma nathI, kAraNa ke satyane viSe ja sarve dharmono samAveza thai jAya che. kayuM che ke pAradArika-caurANAmasti kAcitpratikriyA / asatyavAdinaH puMsaH, pratikAro na vidyate // 1 // bhAvArtha:-parastrI sevana karanArAno tathA corI karanArAnI pratikriyA kAMika che, paraMtu asatya bolanAra mANasanI kAi pratikriyA nathI. mATe ja uttama jIvone asatyapaNuM tyAga karI satya vacana bolavu ucita che. kayuM che ke ' ' ' '
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA // 23 // 55C/5SS5cm5Shi 55Kuang 5Ya 5 vizvAsAyatanaM vipattidalanaM devaiH kRtArAdhanaM / mukteH pathyadanaM jalAgnizamanaM vyAdhoragastaMbhanam / zreyaH saMvananaM samRddhijananaM saujanyasaMjIvanaM / kIrttaH kelivanaM prabhAvabhavanaM satyaM vacaH pAvanam // 1 // bhAvArtha:- pavitra evaM satya vacana vizvAsanA sthAnabhUta che, tathA vipattine dalI nAkhanAruM che, vaLI tenuM devatAye paNa ArAdhana kareluM che temaja muktipurInuM to eka anukula bhojana samAna che, vaLI pANi tathA agninA bhayane zAMta vyAkaranAruM che temaja duSTa vyAghrAdi temaja sarpAdikane staMbhana karanArUM che, vaLI kalyANane to vazIkaraNa karanArUM che, tema ja nAnA prakAranI samRddhine utpanna karanAruM che, tathA saujanyapaNAnuM to samyak prakAre jIvanabhUta che, tathA kIrtine kriDA karavAnA bana samAna che, vividha prakAranA prabhAvanAnA ghara samAna che. evaM satya vacana sajjana vargane vizeSe karI ThI bolavA lAyaka che. mA khyAna // sI khyA ta satya bolanAra mANasano devatAo paNa pakSapAta kare che, tathA satya bolanAranI AjJA moTA moTA rAjAo paNa vahana kare che, temaja satya bolanArAnA prabala punyodayathI aneka prakAranI duSTa upAdhiyo, hiMsaka jAnavarono bhaya, sarve kSINatA pAme che. eTaluMja nahi paraMtu devatAo paNa satya bolanAranuM dAsatvapaNuM aMgIkAra kare che. satya bolanArA mANasanI tamAma dhAraNA siddha thAya che. satya bolanArA mANaso gharabAra dhanadolata rAjya Rddhi strI bAlabaccAne tyAga karI duHkhada avasthAne paNa dhAraNa kare che. paraMtu prANAMte paNa asatya bolatA nathI ane tethI ja satya bolanArA jIvo bhagavAna bhadrabAhu svAmI mahArAjanA peThe sukhI thai sadgati meLavI svalpa samayamAM mokSanA sukhane AsvAdana karavAvALA thAya che ane asatya bolanArA tera kAThIyAnuM ra svarUpa // kA 1 // 23 //
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shi Chang SESSESSR555niRuo i! berA, muMgA, bobaDA, totaDA, buddhihIna, dharmahIna, vaibhavahIna, sukhahIna, bhAgyahIna, jJAnahIna, yaza-mAnahIna, sadgatihIna thai dattanA peThe kugatigAmi thai narakanA ne tiryacagatinA duHkhone bhogavanArA thAya cha, mATe duHkhane-nahi dekhavAnI abhilASAvALA jIvone satya vacananA ja premI banavAmAM kaTIbaddha tharbu joiye. e pramANe trIjuM bhadrabAhu svAmInuM dRSTAMta kahyu.3 have akSara thoDA hoya paNa tenA bhAvArthane viSe tatvajJAna vizeSa rahela hoya che, tevA tattvajJAnane viSe cilAtI putranuM dRSTAMta kahe cha: cilAtIputradRSTAnto yathA / kSitipratiSTa nAmanA nagarane viSe yajJadeva nAmano brAhmaNa vasato hato te nirmala ehavA jinezvara mahArAjanA matane niMdato hato, tema ja potAnA AtmAne paMDita mAnato hato. ekadA prastAve abhimAnI te yajJadevane vAda karavA mATe eka kSullaka sAdhuye bolAvyo, tethI te bolyo ke vAdamAM mane koi jItaze teno hu~ ziSya thaiza. AvI mhArI pratijJA che. tyAravAda kSullaka sAdhuye vAdane viSe jItavAthI te teno ziSya thayo. ekadA prastAva zAsanadevatAye tene karyu ke jema cakSuvALo mANasa dekhatA chatAM paNa sUrya vinA joi zakato nathI, tema ja jJAnavAn jIva paNa zuddha cAritravinA dekhI zakato nathI, te kAraNa mATe tuM saMyamamA sthira thA. AvI rIte zAsana devatAye kayAM chatAM paNa brAhmaNa jAtino hovAthI dugaMchAne tyAga karato nathI, valI tenI strI hatI te paNa temanA uparanA snehane tyAga karatI nathI tyAravAda teNIye te sAdhune vaza karavA mATe kAmaNa TumaNa karAvyu. tethI zarIranA aMdara pIDA pAmela yajJa devamuni samyak prakAre dharmarnu ArAdhana karI kAla dharmane pAmI devalokane
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ * F caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 24 // FESWan 09| viSe devapaNe utpanna thayo. tenI strI hatI teNIye paNa potAnA karAvelA kAmaNathI ja tenuM maraNa thayelaM jANI nirvedabhAva dhAraNa karI vratane aMgIkAra karyu. temaja karela pApakarmanI AlocanA lIdhA sivAya marIne te paNa devalokamAM gai. tyAravAda devalokanA AyuSyane pUrNa karI te brAhmaNano jIva tyAMthI cavI rAjagRhanagarane viSe dhana nAmanA sArthavAhanI cilAtI nAmanI dAsI hatI tenI kukSImAM putrapaNe utpanna thayo ane lokoye tenuM nAma cilAtI pADadhu, tenI strI je hatI te paNa svargathI cavIne te ja dhana sArthavAhane tyAM tenA pAMca putronA upara putrI thai ane tenuM nAma susumA pADayu, tyAravAda susumAne krIDA karAvavA mATe dhana sArthavAhe cilAtI putrane rAkhyo ane banne moTA thavAthI cilAtI putra badaAcaraNa susumanA sAthe karavA lAgyo. tevA prakAranI ceSTA dekhI dhana sArthavAhe potAnA gharathI tene kADhI mukyo, tyAravAda te siMhaguhA nAmanI corapallIne viSe gayo, tyAM pallIpati hato, teNe tene putra karIne rAkhyo, ane potAnA maraNa samaye tene pallIno nAyaka banAvyo, te avasare cilAtI putra kAmadevathI pIDA pAmI susumArnu smaraNa karavA lAgyo ane pApiSTa buddhinA dhaNI teNe corone nIce pramANe kayuM ke, he coraloko ! Aje cAlo ApaNe rAjagRhanagarane viSe dhanasArthavAhane ghera corI karavA jaiye, tyAMthI jeTaluM dhana Ave te tame lai lejo ane susumA nAmanI tenI kanyA che te mArI. e pramANe vyavasthA karI sarve cora loko tyAM gayA, ne dhananA gharamA peThA. dhana zreSTi Adine teNe avasvApinI nidrA ApIne bIjA coroje hatA te dhana laine gayA ane cilAtI susumAne upADI cAlavA mAMDatho. tyArabAda zreSTi jAgyo, tene khabara paDavAthI pAMca putro sahita kakalATa karI koTavAlane sAthe lai coro pachADI cAlyo. cora lokoye potAnA pAchaLa AvatA lokone dekhI bhayathI trAsa 191999- // 24 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan SEWan 33 | pAmI dhanane choDI dIdhuM ane tamAma loko cotarapha nAsavA mAMDayAM. koTavAla vigerene dhana hAthamA AvavAthI te dhana lai pAchA pharyA, paNa dhana sArthavAha to pAMce putro sahita cilAtInI pAchaLa cAlyo. hAthamA taravArane dhAraNa karelA dhanane pAMce putro sahita potAnI pAchaLa Avato dekhI taravArathI kanyA- mAthu kApI dhaDa tenuM tyAM ja paDatuM mukI hAthamAM kevala susumArnu mAthu rAkhI AgaLa cAlavA mAMDayo, tyAravAda dhana tyAM Avyo. mastaka vinAnI susumAne dekhI thoDIvAra vilApa karI zreSTI putro sahita tyAMthI ghara tarapha pAcho pharyo, tyAravAda te bhagavAna zrImanmahAvIra mahArAjA pAse dharma zravaNa karavA Avyo ane tene karuNAnA samudra evA bhagavAne dezanA ApI. eSa' me' janayitA jananIyaM, bAndhavaH parijanaH svajano vaa| dravyametaditijAtamamatvo, naiva,pazyati, kRtAntavazaM svam // 1 // 'bhAvArtha:-A mhAro pitA cha, A mhArI mAtA cha, A mhAro baMdhava cha, A mhAro parivAra cha, A mhAro svajana varga che, A mhAraM dravya cha, e prakAre tamAma vastuo viSe mamatva bhAvane dhAraNa karanAro mohI jIvaDo potAnA AtmAne maraNane zaraNa thayelo dekhI zakato nathI.. * AvA prakAranI vItarAga bhagavAnanI vANIne sAMbhalI prabodha pAmI dhana sArthavAhe dikSA lIdhI ane tIvra tapa tapI svargane | viSe gayo, tenA pAMce putroye samyak prakAre zrAvaka dharmane grahaNa karyo. tyAravAda susumAnA mastakane hAthamA rAkhavAthI jenuM zarIra lohIthI kharaDAyela che evA cilAtI putre Agala cAlatA eka munine mArgane viSe kAussagga dhyAne rahelA dekhyA, 24-94544-4999
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ % caumAsI vyAkhyAna // Ji Ting Yin Pian Cai 20 kAThIyAnuM // 25 // SNE555555~ tethI core tene kardA ke he muni! tuM dharmane zIghratAthI mhArA pAse kahe. anyathA A khaDgavaDe karI A svInA mastakanA peThe thAru mastaka kApI nAkhIza, tyArabAda tene yogya satpAtra jANI samAsathI TuMkAmAM ja upazama 1, viveka 2, saMvara 3, e traNa padone bolI namaskAra pada bolI muni AkAza mArge cAlyA gayA. have sAdhuye kahelA traNa padane sAMbhalI cilAtI putra vicAra karavA lAgyo ke upazama A padano artha zuM thAya che tenI kAMi samajaNa paDatI nathI. valI vIjIvAra vicAra karavA lAgyo ke, upazama eTale krodhanI upazAMti te mane hAlamA kyAM che ? kAraNa ke mahAkrodhI mANasa hoya che te ja mhArA | peThe potAnA hAthamA yaSTi, muSTI, bANa, zakti, tomara, mudgara, trizUla, khaDga vigere rAkhe che, tethI te krodhI kahevAya che, mATe mhArA pAse to khaDga che. vAste mane krodhanI zAMti nathI, mATe ja krodhane zAMta karI mhAre upazamI thaq joiye. AvI citavanA karI hAthamAMthI khaDga pheMkI dIdhuM vaLI pharIthI vicAra karatA teNe vivekano artha jANyo. kRtya ane akRtya tene aMgIkAra karavApaNuM eTale ke kRtyano Adara karavo, akRtyano anAdara karavo. tenuM nAma viveka kahevAya che, ane evA | prakAranA vivekathI dharma thai zake che. to te viveka mane kyAM che ? kAraNa ke mhArA hAthamAM duSTapaNAne sucavanAruM lohI 5 kharaDita strInuM mastaka raheDhuM che. mATe ja huM mahA avivekI chu. vAste te mhAre dUra karavU joiye, ema ciMtavI te mastakane pheMkI | | dIdhuM. vaLI pAcho saMvaranA arthane citavavA lAgyo. ke saMvara eTale zuM ? mana ane iMdriyono rodha karavo, pApa mArgane viSe jatA temane aTakAvavA tenuM nAma saMvara kahevAya. te to mhArAthI dUra che, huM to AzravathI bharapUra bharela chu, mATe ja mhAre Azravano tyAga karI saMvarano Adara karavo joiye, AvI ciMtavanA karatA temaNe te ja muninI jagyAye kAussagga dhyAnanuM // 25 //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ AlaMbana kayuM ane muni mahArAjanA peThe sthirabhAve tyAM ja sthiratA pakaDI. valI zubha bhAvanA jAgRta thavAthI citavanA karI ke jyAM sudhI strI hatyAnuM pApa mane yAda Ave tyAM sudhI mhAre AhAra pANi tema ja bolavA cAlavAnI tamAma kriyAo sI baMdha che, eTale teTalI avadhi sudhI mane kAussagga dhyAna ho. e prakAre abhigrahane karyo. tyArabAda rudhiranI gaMdhathI ghaNI kIDIyoye AvI tenuM zarIra cAlanInA jevuM karyu. te kIDI pagathI peThI ne zarIrane khAtI khAtI mAthethI nIkalI. AvI rIte vyA aDhI divasa sudhI tIvra vedanAne sahana karI, paraMtu zubha dhyAnathI calAyamAna na thayo. tyArabAda potAnI AyuSyanI samApti kA thavAthI zubha dhyAne maraNa pAmI cilAtI mahAtmA AThame sahasrAra devaloke gayA. AvI rIte sadvAkyanA arthanI bhAvanAne bhAvatA ehavA cilAtI mahAtmAye bahu pApakarmane kSINa karyA, evI ja rIte je bhavya jIvo vItarAga mahArAjanI AjJA potAnA mastaka upara dhAraNa karI vivekI banI pApAraMbha avivekathI rahita thai potAnA AtmAne saMvare che, teo paNa cilAtI putranA 55 peThe sadgati meLavI mokSa sukhanA bhoktA thAya che. e pramANe thoDA akSara ane ghaNo tattvajJAna bhAvArtha te upara cothuM cilAtI putranuM dRSTAMta pUrNa thayuM. 4 thoDA akSara ane artha mahAn te upara laukika cAra paMDitonuM pAMcamuM dRSTAnta kahe che. ||| cAra paMDita dRSTAnto yathA. vasaMtapura nagarane viSe jitazatru nAmano rAjA rAjya karato hato. tene ekadA prastAve zAstrane zravaNa karavAnI icchA thaha tethI cAra paMDitoye jUdA jUdA lakSa lakSa zlokanA cAra mahAn pustako banAvyA ane rAjAne zAstro sAMbhalavAnuM kanuM. tyAre khyA 45. na bhA +5 -
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svruup|| rAjA bolyo ke, te cAre graMtho bahu ja moTA che mATe thoDA samayamAM mhArAthI te sAMbhaLI zakAze nahi, kAraNa ke rAjya kAryanA mahAn vyavasAyane laine te lAMbAkALa sudhI mhArAthI sAMbhaLavAnI avakAza melavI zakAya tema nathI, mATe tene saMkSepIne lAvo. rAjAnA AvA vacanathI paMDitoye poNo poNo lAkha zlokanA graMtho karyA, paNa rAjAye nA pADI. pacAsa pacAsa hajAra, pacIsa pacIsa hajAra, pAMca pAMca hajAra, eka eka hajAra, chevaTe eka eka zloka karIne lAvavAthI paNa rAjAye hajI paNa samAsa karavAnuM kahevAthI, cAre paMDitoye potAnA nAma ane cAra lAkha zlokanA pramANavALA graMthono sAra eka ja anuSTup zlokamAM AvI jAya te prakAre banAvI nIce mujaba saMbhaLAvyo... jIrNe,bhojanamAtreyaH, kapilaH prANinAM dayA, bRhaspatiravizvAsaH, pAMcAlaH strISu mArdavaM // 1 // bhAvArtha:- / / jIrNe bhojanamAtreyaH, ___ Atreya nAmano paMDita kahe che ke, prathama bhojana karela hoya te pacyA pachI ja bIjIvAra bhojana karavaM. zivAya kara, nahi. AvI rIte lAkha zlokano sAra Atreya nAmanA paMDite phakta pAMca akSaramA kaho. kapilaH prANinAM dyaa| bIjo kapila nAmano paMDita kahe cha ke sarve prANiyonA para dayA karavI. koipaNa jIvanI hiMsA karavI nahi AvI rIte lAkha zlokano sAra pakta pAMca ja akSaramA kapila nAmanA paMDite rAjAne karo. *Wan yyyyyyyy.! // 26 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ FFERESTLty! bRhaspatiravizvAsaH, trIjo bRhaspati nAmano paMDita kahe cha, ke duniyAmAM koino vizvAsa karavo nahi, kAraNa ke vizvAsa karavAthI mANaso | duHkhanI paraMparAne pAme che, AvI rIte lAkha zlokano sAra phakta cAra ja akSaramAM bRhaspati nAmanA paMDite rAjAne kahyo. pAMcAlaH strISu mArdavaM // 1 // cotho pAMcAla nAmano paMDita kahe che ke, strIyone viSe komalatA dhAraNa karavI, paNa kAThInyavRtti rAkhavI nahi, kAraNa ke tema karavAthI ghaNA prakAranA anarthoM thAya che, ne komalatAthI lAbha thAya che, e pramANe lAkha zlokano sAra phakta pAMca ja akSaramA pAMcAla nAmanA paMDite rAjAne kahyo. pahelA Atreya nAmanA paMDite je varNana karyu ke, prathamarnu bhojana pacyA pachI ja khAvu te barAbara che. keTalAyeka ve samaja jIvo vagara vicArye khAdhA ja kare che, tema karavAthI ajIrNa thAya cha, ane sarva rogono mAbApa ja ajIrNa che. ajIrNathI ja jIvone tamAma rogo prApta thAya cha, ne tema karavAthI pIDA, paisAnI hAni, ArtadhyAna, ane paralokane viSe kharAba gati thAya che, mATe sujJa jIvoye prathamarnu anna pacyA vinA bhojana karavU ja nahi. A prakAre vaidakazAstranA lAkha zlokano sAra Atreya nAmanA paMDite pAMca akSaramAM batAvyo. 1 bIjo kapila nAmano paMDita sarve jIvone viSe dayA dhAraNa karavAyU~ kahe che, te paNa satya che. je jIvo jIvono ghAta kare che, tene mAre cha, pIDe che, te malIna pApakarmane bAMdhI ihalokane viSe apayaza dhikkArane pAtra thai, paralokane viSe tiryaca nara | ASMgyWan yyyy)
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA kAThIyArnu svarUpa // // 27 // Aggy994 kAdinA dAruNa duHkhono bhoktA thAya che, ane mAnuSya bhavane viSe paNa dinadusthita dAridrayAdi aneka durguNone, tema ja sarogI | kurUpI tathA aneka prakAranI vyAdhiyothI vyApta thai pApakarmanA dhaMdhAne karI valI narakane viSe jAya che, tema ja uttarottara duHkhada bhavone ja aMgIkAra kare che, mATe ja uparokta karaNine jalAMjali ApavA, sadgati pAmavA, tamAma jIvonI dayA pALavArnu | pharamAna kare che AvI rIte kapila nAmanA paMDite phakta pAMca ja akSaramA lAkha zlokano sAra dharmazAstranA sArAMzabhUta batAvyo.2 | trIjo bRhaspati nAmano paMDita kahe che ke, koino vizvAsa karavo nahi, kAraNa ke A haDahaDatA kalikAlanA sAmrAjyane viSe jIvo, asatyavAdI, prapaMcI, mAyAvI, chalabhedI, vizvAsaghAtI, devaguru dharmanA drohI, sajjanonI niMdA karanArA, mukhanA mIThA ane pariNAmanA dhIThA, mananA melA, ghaNA jIvo hoya che ane evAono vizvAsa karanArA mANaso marAya che, kuTAya che, daMDAya cha, bhaMDAya che, niMdAya cha, saMDovAya che, vagovAya che, buddhibaLa lakSmI auzvarya thakI hInatA pAmI, paraloka tema ja | Alokano bagADo karI saMsAramA paribhramaNa karavAvALA thAya che. mATe ja bRhaspati nAmano paMDita lAkha zlokanA sArane nItizAstranA sArabhUta, phakta pAMca akSaramA jaNAve che ke, koino vizvAsa nahi karatA jIvoye cetIne cAlavU ke, potAnA AtmAne koipaNa pazcAtApanA bhAgIdAra thai duHkhI thavA samaya Ave nahi. e prakAre nItizAstrano sAra kahyo. 3 have cotho pAMcAla nAmano paMDita kahe che ke svIone viSe komaLapaNuM dhAraNa kara, yukta che, kAraNa ke strIyono aMta levAthI kAMto strIyo ApaghAta kare che, agara gharanI vastuo bIjAne ApI de che, agara bAlavaccA dhaNI vigereno nAza kare che, agara parane Adhina thAya che, athavA svaparanA AtmAne bahu ja bojAmA utAre cha ane duniyAmAM koipaNa na kare, tevA // 27 //
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. Wan Wan Wan Wan Wan Wan | anarthanA khADAmAM lai jai pheMke che, iha loka paraloka bannene DUbAvI saMsAramA dIrghakAla paryaTana karAve che, mATe ja kAmazAstranA lAkha lokanA sArane pAMcAla nAmanA paMDita rAjAne phakta pAMca ja akSaramAM batAvyo. rAjA teonA graMthono bhAvArtha jANI khuzI thayo ane teone bahu dravya ApI vidAya karyA. te ja prakAre thoDA akSara ane bahu arthavAroM dvAdazAMgI rUpa saMkSepa sAmAyika pAMcamuM jANavU. 5 ___have chaTuM niSpApa karma AcaravA mATe mahAtmA dharmaruci muni mahArAjAnuM dRSTAMta dekhADe che. dRSTAnto yathA. caMpA nAmanI nagarIne viSe somadeva, somabhUti, somadatta, nAme traNa bhAiyo vAsa karatA hatA, te traNene anukrame nAgazrI, yajJazrI, bhUtazrI, nAmanI traNa strIyo hatI. have te traNe bhAiyonI gharanI vyavasthA evI hatI ke, eka eka divase sarve jaNAye eka ja ghare jamavU, ane pratyeka divase jeno vAro hoya, te strIye rasoi karavI, AvI rIte sukhe karI divaso vyatIta thavA lAgyA, eka divase nAgazrIno vAro hato, tethI teNe ajAnatA kaDavA tuMbaDArnu zAka banAvyu, temAM sArA prakArano mazAlo nAkhyo. ane te pUrNa raMdhAi rahyA pachI kAMika parIkSA karavA teNe te cAkhyu, tethI tene mahA kaDavU jANI, eka bAju mukI | rAkhyu ane vicAravA lAgI ke, mane ghaNA dravyano vyaya AnA aMdara thayela che, mATe te nAkhI paNa kema devAya. tema ja potAnA mANasone khAvA paNa kema apAya. tema karavAthI potAnI caturAi vigerenI niMdA thAya. AQ jANI te zAka rAkhI mukI bIju zAka rAMdhIne potAnA mANasone bhojana karAvyu, tyArabAda dharmaghoSasUrIzvara mahArAjanA ziSya mahAtmA, niraMtara
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / / tera kAThIyArnu svruup|| // 28 // mAsakSapaNa karanArA, mAsakSapaNane pAraNe tenA gharane viSe peThA, te dekhI nAgazrI vicAra kare che ke, mhArA dravyano vyaya phogaTa na jAya to sAruM, ejANI duSTa buddhithI dharmaruci munine te kaDavA tuMbaDAna zAka vhorAvyu. aho aho! svInI buddhine dhikkAra cha ! ke potAnA gharamAM sAkSAt kalpavRkSa, kAmaghaTa, kAmagavI, ciMtAmaNiratna, sUrya ane punyanA samudra samAna, munine AvelA jANI, A svIye tene AkaDAnA vRkSa samAna, rAhu samAna, kuMbhAranA ghaDA samAna, khAbocIyA samAna, ane patharA samAna, gaNI kaDavA tuMbaDA- zAka vhorAvyu, sarala buddhivAlA te mahAtmAye zuddha buddhithI te lIdhuM ane upAzraye potAne sthAne AvI te guru mahArAjane dekhADadyu, guru mahArAje te dekhI kahyu ke, he mahAnubhAva ! A zAka to viSaprAya-viSamaya cha, te vAparavA lAyaka nathI, mATe zuddha sthAna jIvajaMtu vinAnuM hoya, te sthAne A zAkane paraThI Avo. guru mahArAjanI AvA prakAranI AjJA thavAthI mahAtmA dharmarucI anagAra zuddha bhUmI pratye tene paraThavavA cAlyA. kuMbhAranA nIMbhADAmAM ghaNI ja rAkha hovAthI tyAM gayA ane rAkhanA DhagalAmAM jevA paraThavavA mAMDe che, tevAmAM te zAkanA rasarnu eka biMdu mAtra nIce paDaghu, tethI tenI sugaMdhathI AkarSabhAva pAmI, ghaNI kIDIo tyAM AvI, ane tenI gaMdhathI ja tamAma maraNa pAmI, evA prakAre ghaNI kIDIyonA maraNane dekhI pApanA bhIru te muni mahAtmA vicAra kare che ke, arere ! A mahAn akArya thAya che. eka biMdunA paDavAthI ATalI kIDIyonI hAni thai, to saMpUrNa zAka paraThavavAthI asaMkhyAtA jIvono nAza thaze, tenuM prabala pApakarma mhAre mastaka coTaze. huM mahAvratadhArI chu, sarvathA prakAre jIvahiMsA karavAnA meM paccarUkhANa karyA che. chatAM jo huM hiMsA karIza to jIvonA nAzanI sAthe ja mhAru saMyama naSTa thaze, eTalaM ja nahi, paNa huM mahAn pApakarmano bhAgIdAra thai paralokane viSe raurava 4Wan Wan Wan 4999 -Wan AAy // 28 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan y ane dAruNa tiryaca narakAdika gatine pAmI anaMta saMsAra rajhalI marIza. mATe A jIvono ghAta thato bacAvavo. vaLI guru mahArAje mane AjJA karI che, te jIvono ghAta karavA mATe nahi, paNa zuddha bhUmi upara paraThavavAne mATe ja karela che, have bhUmi jIvAkula hovAthI zuddha to cha ja nahi, mATe ja hu~ mhArA udara rUpI zuddha bhUmimAM paraThavI dai, guru mahArAjanI AjJA sAthe asaMkhyAtA jIvono bacAva karUM. AvI zuddha bhAvanA dhAraNa karI sarva jIvone khamAvI deva-guru-dharmanuM zaraNa karI, te kaDavA tuMbaDAnA zAkane vAparI jai, anazana cAra AhAranA paccakhANa karyA, te vAparatAnA sAthe ja mahAtmAne romeroma viSa vyApI javAthI, zubha lezyAvALA te muni mahAtmA tatkAla kAladharmane pAmI sarvArtha siddha vaimAnane viSe utpanna thayA. tyAravAda dharmaghoSasUri mahArAjAye te vAta jJAnathI jANIne lokonA samakSa nAgazrInI niMdA karI. tyAravAda samasta vajana varge tiraskAra karI nAgazrIne gharanA vhAra kADhI mukI, tethI sarva jagyAye rakhaDatI bhaTakatI koika vanamA dAvAnala lAgavAthI temAM baLI jai, muni hatyAnA pApathI marIne chaThI narake gai, tyAMthI eka eka bhavo tiryaconA karI, samagra narakane viSe babevAra gai, ane evI rIte anaMtakAla bhaTakI anukrame draupadI thai. vizeSa vRttAMta draupadInuM jJAtAsUtrathI jANavU. e prakAre niSpApanA AcaravArUpa dharma ruci aNagArarnu chaTuM dRSTAMta pUrNa thayu. ____ have pApakarmanA tyAga karavAthI je vastu tattvanu jJAna thAya che, tenA upara sAtamu ilAputranuM dRSTAnta kahe che.. abhirUDho vaMsagge muNipavare daGakevalaM patto, jo gihavesadharo,vi hu,,tamilAputtaM namasAmi // 1 // bhAvArtha:-je nATaka karavA mATe vAMsanA agrabhAgane viSe caDI navanavA khelo khelanAro ilAputra, gRhasthane ghare 49Wan Aya194999999
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyaan|| 944 kAThIyArnu svruup|| // 29 // AhArAdikane grahaNa karatA evAzrI munimahAtmAne dekhI, zuddha bhAvanA bhAvatA gRhasthano veza chatAM paNa nizcaya kevala jJAnane pAmyA te ilAputrane huM namaskAra karuM chu. koi eka gAmane viSe koika brAhmaNe potAnI strI sahita dikSA lIdhI ane te banne jaNA arasaparasa prema sahita tIvra tapasyA karavA lAgyA. have je brAhmaNI sAdhavI thayelI hatI, te zudra jAti vigere anya strIyonI jugupsA karavA lAgI, ema karatA AyuSya pUrNa thavAthI banne jaNA kAladharmane pAmI devalokane viSe gayA ane tyAM sukhe karIne kALane nirgamana karavA lAgyA. A bharatakSetrane viSe pRthvInA AbhUSaNarUpa ilAvarddhana nAmarnu manohara nagara hatuM, tene viSe yathArtha nAmayukta eTale satyopamAnitA je mANaso tenI mAnatA kare che te mAnatAne satyatAthI saphala karanArI ilAdevI nAmanI eka devI hatI, have te gAmane viSe dhanadatta nAmano eka dhanADhya zeThIyo vasato hato, tene putra hoto tethI strI puruSa banne jaNAye aneka devadevIyonI mAnatA karI, paraMtu putranI prApti thai nahi, eTale chevaTe te ilAdevInI mAnatA karI ane tenI bhakti karavA mAMDayA, tyArabAda devalokathI cavIne brAhmaNano jIva je hato te zeThANIne putrapaNe utpanna thayo, tethI mAtA pitAye utsavapUrvaka te putranuM nAma ilAdevIye Apela hovAthI ilAputra pADayu, anukrame te bAlaka vRddhi pAmyo, ane kalAkauzalyano jANakAra thai yuvAna avasthAne pAmyo, tema ja brAhmaNI khIno je jIva hato te paNa devalokanuM AyuSa pUrNa thavAthI, tyAMthI cavIne svIyonI jugupsA karavAthI, nIca gotra bAMdhavAthI nIca nATakIyA loko je hatA tene ghare putrIpaNe utpanna thai, ane te paNa yauvana +24. rU // 29 //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ding Ting Yin Pian Cai Pian A Pian Wang avasthA pAmI, ekadA prastAve te nATakIyA loko te putrIne lai te ja nagarane viSe AvI nATaka karavA mAMDyA, te dekhIne pUrva bhavanA snehathI ilAputrane te nATakaNInA upara gADha rAga thayo ane nATakaNIne paNa ilAputra upara tevoja rAgamoha | thayo. pratikUla jAtimA utpanna thayA chatAM paNa banne jaNa arasaparasa tIvra rAgamA raMgANA. kartuM che keyaM dRSTvA varddhate prItiH, krodhazca parihIyate, sa vijJeyo,manuSyeNa, eSa me pUrvabAMdhavaH // 1 // bhAvArtha:-jene dekhIne prIti vRddhi pAme cha, temaja krodha nAza pAme che, te dekhI mANasoye jANavu ke, A mhAro pUrva bhavano bAMdhava cha vaLI paNa kayuM che ke:yaM dRSTrA varddhate krodhaH, snehazca parihIyate, sa vijJeyo,manuSyeNa eSa me puurvshtrukH||2|| bhAvArtha:-jene dekhI krodhanI vRddhi thAya che, tema ja snehanI hAni thAya che, tene dekhI mANasoye jANavU ke, A mhAro pUrva bhavano zatru che. - AvI rIte dhika jAti evI nATakaNIne viSe paNa uttama jAtivAlo ilAputra viSayavAsanA dhAraNa karavA vAlo thayo, kAraNa ke zrImAn zAstrakAra mahArAjAye strIyone mahA mohanA sthAnane kahela che. kA che ke-, darzanAt'harate cittaM,' sparzanAt harate blN| saMbhogAt harate vIrya nArI pratyakSarAkSasI // 1 // bhAvArtha:-striyonA darzana karavAthI eTale strIyone dekhavAthI ja, te dekhanArAnA cittane haraNa kare cha, arthAt viSayavAsanA utpanna kare cha, tathA sparza karavAthI paNa bala parAkramane haraNa karI le che, jema lohacuMbaka lokhaMDane AkarSaNa karI Shu Chuan Ting Ting
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan 4 caumAsI vyAkhyAna // // 30 // 143434Wan 999) jema potAnA tarapha kheMceche, temaja strIyone sparza karanAra prANInA parAkramane striyo tatkAla haraNa karI le cha, tathA| te || tera temanA sAthe maithunAdikanA sevana karavAthI vIryane paNa haraNa karI le che, mATe ja zAstrakAra mahArAjAoe strIne pratyakSa rAkSasI kAThIyArnu kahela che, te upamA barAbara ghaTI zake che, kAraNa ke rAkSasaNIne je mANasa dekhe che tenuM hRdaya muMjhAi jAya che ane bhakSaNa svruup|| karavA mATe rAkSasaNI sparza kare ke turata mANasa nisteja thai parAkramahIna thai jAya cha, valI je vyaMtarIyonI jAti rakhaDatI hoi manuSyone najare paDe to tene viSayavAsanAne viSe lalacAvI tenA sAthe maithuna sevI tenuM kAlajeM utaraDI khAya che, tevI jarIte strIne paNa tevI ja samajavI, je mATe kayuM che ke:madirAto guNajyeSThA, lokdvyNvirodhinii'| kurute dRSTamAtrApi, mahilAgrathilaM jagat // 1 // bhAvArthaH-madirA kahetA dArunA guNa karatA paNa jene vizeSapaNuM rahelaM che, arthAt madirA karatA paNa kepha tathA unmattapaNuM jene viSe ghaNuM ja raheluM che, evI strI je te ihaloka tathA paraloka bannene virodha karavAvALI che, banne bhavone bagADavAvALI che, jema madirA pAna karanAra mANasa gAMDo thai ihalokane bagADI paraloke durgatino bhoktA thAya che, tema ja | strI paNa manuSyone A bhavamAM divAnA banAvI paraloke kugatimA lai jai nAkhe che, valI madirAnuM pAna karI mANasa unmatta | bane che, temAM Azcarya nathI, kAraNa ke teto kephI vastu che ja, paraMtu strI to pote potAne dekhanAra jagatne tatkAla unmatta banAvI de che, teja Azcarya che ane tethIja strIne madirAnA kepha karatA paNa vizeSa unmatta kahela che, kAraNa ke strIyo potAnA mohapAzamAM sArA jagatane jakaDAvI de che, kayuM che ke: // 30 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ FEESEF muMDaM ziraM vadanamatadaniSTagaMdha, bhikSATanena bharaNaM ca hatodarasya / gAnaM malena'malinaM gatasarvazobha, citraM tathApi manaso madane'pi vAMchA // 1 // bhAvArthaH-kAmadevanI balIhArI che, kAraNa ke je vividha prakAranA bhojana karanArAnA, nAnA prakAranA vastrAlaMkArane dhAraNa | karanArAnA, puSpagaMdhamAlyAdikanA zokhInonA, tema ja iMdriyo prabala hoya tenA, manane viSe to viSayavAMchanA utpanna kare che, to tema banI zakavA saMbhava rahe che, kAraNa ke uparokta tamAma viSaya vRddhi karanArAja che, paraMtu tyAgIyonA manamAMje viSayavAMchA thAya che, teja vicAravA lAyaka ane Azcarya utpanna karanAra che, kAraNa ke mastaka muMDana karAvyu hoya, vadana kahetA mukha durgadhathI bharelu hoya temaja bhikSA mAgI aMtaprAMta lukho suko AhAra karavAthI jenuM peTa pAtAlamA pesI gayuM hoya tathA zarIra paNa | mahAmalIna malathI malIna thayelaM hoya, to paNa tevA tyAgIyonA cittane viSe viSaya vAMchA utpanna thAya che, te ja Azcarya thAya che. valI kA che ke, kAmI puruSo dhairyane dhAraNa karI zakatA nathI. valI jeNe strIyone nahi dekhela hoya tene strIyone dekhavAnuM mama thAya che ane dekhyA pachI AliMgana karavAnuM manathAya che ane AliMgana karyA pachI paNa chuTA paDavAnI icchA thatI | nathI, AvI rIte anyoanya lapaTAya che, temAM paNa strIyo to, pUrNa rIte kevala puruSone unmatta ja banAu~che, kaDaM. che kesammAneM tAvadAste prabhavati puruSastAvadeveMdriyANAM, lajAM tAvadvidhatte vinayamapi samaliMbate taavdev| bhrUcApAkRSTamuktA zravarNapathaMgatAnIlapakSmANa ete, yAvallIlAvatInAMnahArdidhRtimuSo dRSTibANA:pataMti // 1 // 450499999 . .
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI Wan ary kAThIyArnu svarUpa // ruuyaan|| 'Wan Wan Wan yWan Wan ! bhAvArtha:-bhrakuTIrUpI dhanuSathI AkarSaNa karIne kheMcIne mukelA evA, tathA kAna paryaMta pahoMcelA evA, tathA dhairyavaMtanA dhairyane paNa nAza karanArA evA, strIyonA dRSTirUpI bANo jyAM sudhI paDatA nathI, tyAM sudhIja prANiyo samArgamA rahI zake cha, tathA tyAM sudhIja iMdriyone paNa damana karI zake che, tema ja lajAne paNa tyAM sudhIja dhAraNa kare che, tema ja vinayane paNa | tyAM sudhI jarAkhI zake che, paNa strIyonA dRSTibANanA sanmukha Avyo eTale uparokta tathA bIjA tamAma guNo nAza pAmI jAya che, kahevAno sArAMza e che ke, strIyo je puruSo pratye kaTAkSa netravANa pheMke che, tenA vinaya, viveka, dhairya, mati, buddhi, parAkrama sarve haNAi jAya che ane tethI kevala svIyonA ja pAzamAM paDe che, have AvI rIte sArI duniyAnA jIvo jyAre svIyonA mohapAzamAM muMjhAi jAya che tyAre jene pUrva bhavano gADha sneha rahela che, evo ilAcI putra uttama kulamA utpanna thayA chatAM paNa nATakaNIne dekhI moha pAme temAM kAMi paNa Azcarya nathI, nATakaNIne ja viSe jenuM citta tanmaya banI gayela che, evA ilAputrane tenA mitroye kayu ke, ghare cAla, paraMtu te to paththaranA peThe tyAM ja coTI rahela che, mitroye vAraMvAra kahevAthI paNa tyAMthI eka pagalaM mAtra cAlyo nahi ne nizvAsa nAkhI bolyo ke, jo tamo mhArA sAcA mitro ho to te nATakaNI mane melavI Apo, anyathA mhAre maraNatuM zaraNa cha, mitroye tene tema karavAthI aneka prakAranA apavAdo batAvyA, paraMtu te sarva rAkhanA DhagalAnA aMdara ghInA homavA jevU thayu, eTale mitroye ghare pahoMcADavA kA ke, hamo harakoi prakAre melavI ApIzu paNa tuM ghare cAla, ema kahI ghare lai gayA. tyAM paNa kAi paNa nahi bolatA, anna pAnano tyAga karIne beTho, tenA mAtA pitAye bahu prakAre puchavAthI nATakaNI mane paraNAvI Apo. ebuM bolyo, tethI mAtApitAye kayu ke, he putra ! kulavAna zeThI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! | yAonI mahA rUpavatI kanyAonuM pANigrahaNa karAvaM. paNa nIca kulane viSe utpanna thayela nATakaNI ApaNAthI paraNAya nahi, kAraNa ke tema karavAthI ApaNA vaMza, kula, zIla, dharma lAje, ihalokane viSe dhikkAra, phiTakAra, apayaza, apavAda, paralokane viSe durgati thAya che, mATe tuM jUTho haTha-kadAgraha choDI de. AvI rIte vAraMvAra kahyA chatAM paNa nahi mAnavAthI tenA mAtApitAye upekSA karI. chevaTe pote ja te nATakIyA pAse jaine kahevA lAgyo ke, tamAre jeTalaM dravya levu hoya teTalaM lyo, agara tenA bhArobhAra suvarNa A, paNa tamArI kanyA mane Apo, eTale nATakIyAe kayuM ke e kanyA amAre vecavA lAyaka nathI, e amAre akhUTa khajAnA tulya cha, mATe thAre mAgaNI karavI vyartha che. chatAM paNa thAre teNIno khapa hoya to tuM amArA nATakIyA TolAmA malI jA. amArI nATakanI kalA zIkhI huzIyAra thA ane koika zaheramA jai, te nagaranA rAjAne nATakanI kalAthI raMjana karI, ghaNuM dravya upArjana karI amone Apa voja te kanyA amo tane ApIye. AvA nATakIyAonA vacano sAMbhaLI lajjA, maryAdA, kula, zIla sarvane tyAga karI, nATakIyAnA TolAmA peTho. aho ! aho ! dhikkAra che viSayavAsanAne ke viSayAMdha thayela mANasa janmAMdhanA peThe kAi paNa dekhI zakato nathI, tyArabAda sarve nATakanI vividha prakAranI kalA zIkhI kuzala thayo ane anukrame te sarve benAtaTe AvyA. tyAMnA rAjA pAse jai potArnu nATaka jovAnI vinaMti karavAthI rAjAye tenuM vacana mAnya rAkhyu. have rAjA nATaka jovA sajja thayo. aMtaHpuramAthI rANIne paNa nATaka jovA bolAvI, te paNa paDadA aMdara beThI. nagaranA aDhAre varganA loko nATaka jovA AnaMdathI megA thayA,te samaye ilAcIkumAre madhya cokamAM eka jabarajasta uMco vAsa sthApana karyo, tenA madhya bhAgane viSe eka pATIyu mukyu, tenA madhya bhAgane viSe babe khIlIyo jaDI, 45Wan 4.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna / / sI tathA cheDAo upara pATIyAmAM sAta sAta khIlIyo banne bAju jaDI ane bane pagamAM chidravAlI pAvaDIyo paherI, hAthamAM DhAla taravAra lai, jaldIthI te uMcA vAMsa upara caDyo, ane moTA moTA paisAvAlAnA mahAn mahelonA zikhara upara mhoTo pavanano sapATo lAgavAthI jema upara rahelA banAvaTI mayUro-moro nAca kare, tenA peThe ilAcI kumAra nAcavA lAgyo. te uMce uchalI uchalI vhAra nIce khIlIyo che, temAM paganI pAvaDIyonA chidro bharAvavA lAgyo ane jema jema vividha prakAranI kalAthI nAce che tema tema potAnI manakAmanA pUrNa karavAnI icchAvAlI naTaDI paNa nIce rahI Dhola vagADI madhuraM dhvanIthI gAna tAna karI sabhAnA lokonA manane raMjana karavA sAthe, ilAcI kumArane zUrAtana caDAvavA lAgI. tyArabAda potAMnA nATakanI kalAthI prekSaka lokone raMjana karI dAna levAnI icchAvAlo ilAcI kumAra vAMsa thakI heTho utayoM, tamAma lokone dAna ApavAnI icchA thai gai, paNa rAjAye prathama dAna ApyAthI amo ApIye te ucita gaNAya, evaM samajI rAjA zuM dAna Ape che te jovAne mATe Atura thaMi rahyA, have jyAre ilAcI kumAra dAna levA gayo, bhA tyAre rAjAnI dAnata bagaDI ke jo huM ene dAna ApIza to te laine cAlyo jaze A rUpAlI nATakaNI mhAre hAtha Avaze nahi, AvuM rUpa, Arbu gAnatAna, AvA nakharA, AvA hAvabhAva, Avo madhuro kaMTha, devAMganA samAna bIjI strIyomAM hoya nahi, A strIratna, nATakIyAne tyAM na zobhe, A ratna to mhAre ghare ja zobhe, paNa kema karavuM. duniyAnI lAja ADI Ave che. mATe kAMika vhAnuM kADhI pharIthI nATaka karAvaM. mhArA punya karmanA udaye koi paNa prakAre nAcato nATakIyo heTho paDe ne tenuM maraNa thAya to, A nATakaNI vinA prayAse mhArA hAthamAM Ave AvI duSTa bhAvanA rAkhI dAna levA AvanAra // 32 // mA vyA khyA na tera kAThIyAnuM ra svarUpa // 4. e // 32 //
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 sI mA ilAcI kumArane kaghuM ke, A vakhate mhAruM citta vyagra hovAthI huM barAbara nATaka jor3a zakela nathI, mATe pharIthI nATaka kara, ka eTale huM saMtuSTa thaha tane bahu dAna ApuM. rAjAnA vacanathI dAnanI abhilASAvALo ilAcI putra pharIthI pAvaDIyo paherI vAMsa upara caDatho ane gaganamAM uchalI uchalI apramattapaNe Agala pAchalanI khIlIyomAM pAvaDIyonA chidro bharAvI, vividha prakAre nATAraMbha karI parizrama pAmelo rAjA pAse dAna levA Avyo, paNa naTavImAM jenuM citta lubdha thayuM che, tevA rAjAye kahAM ke meM barAbara nATaka joyuM nathI, mATe ekavAra pharIthI nATaka kara eTale vhArA dAridrane dUra karUM. A vakhate samagra loko samajI gayA ke, rAjAnI badadAnata naTavInA upara thaha che; tethI A vicArAne dAna nahi ApatA tene mAravAnI icchA kare che, AvI rIte aMtaHkaraNathI rAjAne sarva loko dhikkArakhA lAgyA. tathA rAjAye ApyA zivAya ApavAnI icchAvAlA loko paNa dAna ApI zakyA nahi. ilAcI kumAra hatAza banyo, mukha upara zoka saMtApanI chAyA chavAha gara, te vakhate tene varavAnI icchAvAlI naTaDI kahe che ke he svAmin! zuM juvo cho. trIjIvAra nATaka karo ke rAjA jaldI dAna Ape, ane huM paNa thAruM pANigrahaNa karI mA thArI mana kAmanA pUrNa karUM, AvI rIte naTaDInA utsAha bharelA vacanathI sateja thayelo ilAyacI kumAra pharIthI trIjIvAra DhAla taravAra lai, pagamAM pAvaDIyo herI nATAraMbha karavA lAgyo ane nATakaNI paNa ati zorajorathI Dhola bajAvI, gAnatAna karI zUrAtana caDAvavA lAgI, te avasare vAMsa upara nAcatA nAcatA ilAcIkumAre najIka bhAgamAM rahelA, evA koika sva gRhasthanA gharane viSe rUpa lAvaNyanA samudra samAna, suMdara navayauvana avasthAvAlI, temaja potAnA caMcala netrone cautarapha phelAvanArI, tathA madhura vacanonA varasAdane varasAvatI, sAkSAt devAMganA samAna, koi eka strI ghaNA hAvabhAvapUrvaka muni SAM 455
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ tera caumAsI vyArUyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 33 // mahArAjane uttama prakAranA AhArAdika vahorAvatI najare paDI ane muni mahArAja paNa tenA sanmukha nahi jotA, potAnA nAsAvaMza nAzikAnI dAMDI upara dRSTi nAMkhI kAika AhAranA agrapiMDa upara dRSTi avalokana karatA AhArane levA lAgyA, tene joi kAika vairAgyaraMgIta thai ilAcI kumAra vicAra karavA lAgyo ke, aho ! aho ! A mahA munirAjane dhanya che ke, A sAkSAt devAMganA samAna svInA upara paNa potAnI dRSTine nAkhatA nathI, kharekhara muniyono mArga AhAra grahaNa karavAno vItarAga mahArAje AvI rIte ja kahela che. kayuM che ke, kAcicaMdramukhIsametisakalAlaMkArabhArAnvitA, durAnveSaNakAritarNakakRte kRtvAnnapiMDIkare, piMDImAtramavekSate'sa hi yathA rUpAdinIrAgahag', dRSTAMtaH kathito'yameva yatinAM bhaktaSaNAdau jinaiH // 1 // bhAvArtha:-sarva vastrAlaMkAranA samUhathI yukta thai, koi caMdramAnA samAna mukhavAlI strI, annapiMDane hastakamalamAM grahaNa karI tarNaka kahetA gAyano vAchaDo, agara laghu bALakane jema khavarAvavA Ave che, to te vAchaDAne tema ja laghu bAlakane te anna piMDavallabha hovAthI, te piMDa upara ja potAnI dRSTi sthApana kare che, paNa rUpAdikane viSe dRSTi sthApana karatA nathI, tema ja muniyone AhArapANi grahaNa karavAne mATe teja pramANe dRSTAMta kahela che eTale ke phakta AhAra piMDanA upara draSTi nAkhI AhArane grahaNa karI cAlyA jAya che, paNa strIyonA sanmukha jotA nathI, te ja kharekharA tyAgI kahevAya che. kayuM che keyasya yanAsti rucitaMna tatra tasya spRhA manojJe'pi ramaNIye'pi sudhAMzo na nAmakAmaH srojinyaa||1|| bhAvArtha:-jene je je rucatuM nathI, tene te te manohara hoya to paNa tenI spRhA hotI nathI, icchA thatI nathI, kAraNa 11913.49-5453
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ s ' ke caMdramA manohara che, to paNa kamalinIne tenuM kAMipaNa prayojana nathI, kAraNa ke sUrya vikAzinI kamalinI sUryano udaya thAya tyAre ja praphullita thAya che ane sUryanA asta thavAthI pote bIDAi jAya che, saMkocapaNAne pAme che ane manohara zItala evA caMdramAno udaya thAya, to paNa vikasvara thatI nathI, kAraNa ke tene tenuM kAMipaNa prayojana nathI, tema ja tyAgIyo paNa game tevI strI rUpAdikathI bharapUra bharelI hoya, to paNa tenuM prayojana nahi hovAthI svInA sanmukha paNa jotA nathI, mATe | dhanya cha, muni mahAtmAone. vaLI vicAra karavA lAgyo ke- . | eko rAgiSu rAjate priyatamAdehArdhadhArI haro, nIrAgISu jino vimuktalalanAsaMgoM na' ysmaatpr| durvArasmarabANapannagaviSAsaktazca mugdho janaH, zeSaH kAmaviDaMbito hi viSayAn bhoktuM na moktuM kSamaH // 1 // bhAvArtha:-rAgiyone viSa ziromaNi evo hara kahetA mahAdeva je te, potAnI strI pArvatIye jenu aMga suzobhita kareluM che, te zivanA khoLAmAM pArvatI beThelI hovAthI tenuM ardha zarIra rokAyelaM che, evo mahAdeva rAgiyone viSe phakta ekalo ja zobhe che, arthAt te mahArAgI che. tema ja jeNe mana vacana kAyAnA yogathI sarvathA prakAre strInA saMgane tyAga karela che, te nirAgIne viSe ziromaNi phakta eka ja jinezvara mahArAja zobhe cha, arthAt jevI rIte jinezvara mahArAjAe rAga-dveSa-moha-mada-kAma-kaSAya jItelA che, tevI rIte bIjA koiye jItelA nathI, mATe ja satya nirAgI eka ja jinezvara mahArAja che. zivAya duHkhe karIne vAraNa karI zakAya ebA, kAma bANarUpI sarpanA viSamaya viSayanA AvezamA Asakta thayelo evo, strIrakta bholo janasamudAya kAramI viDaMbanAne pAmI, viSayone bhogavatA, tema ja tyAga karavA, zaktimAn ' ' ' 49 MWan 1941 354Wan ' -'
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 34 // 5 mAthato nathI, kevaLa addhara ja laTakI rahe che. tera svarUpa ilAputra vicAra kare che ke dhanya che ! A mahAtmAne ke madanamaMdira kahetA kAmadevanA gharanA samAna A strI che, 5 kAThIyAnuM sI tenA sanmukha paNa A muni jotA nathI. to viSayavAMcchA to A mahAtmAne kyAMthI ja hoya ! dhanya che ! aho ! aho ! kyAM A nirviSayI mahAtmA ane kyoM huM viSayano kIDo pApI jIvaDo ! are re mhArI sthiti kharAbamAM kharAba je duSTamAM duSTa che, kahAM che ke vyA khyA 5 5 5 na bhA ajAnan dAhAtmye patati zalabhastIvadahane, sa mInopyajJAnAdvaDizayutamaznAti pizitaM / vijAnato'pyete vayamiha vipajjAlajaTilA, na muMcAmaH kAmAnahaha gahano mohamahimA // 1 // bhAvArtha:- pataMgIyo ema jANato nathI ke huM agnine viSe paDIza to maraNa pAmIza, tethI ajANa evo pataMgIyo agnine viSe paDI maraNa pAme che. mIna-mAchaluM je che, te paNa vaDiza eTale matsyane pakaDavAnA kAMTAne nahi pIchANatA te kAMTAnA agra bhAgapara mAMsa agara loTanA piMDane sthApana karI pANimAM nAkhI rAkhI dhivaro bese che, tenuM bhakSaNa karavA Avela mAchaluM jetuM motuM lagAve che ke tatkAla te vIMdhAi jaha maraNa pAne che ane ajANatA ja maraNa pAme che, paraMtu amo to jANatA chatAM ja ApattinA samUhavaDe karI vyApta thayelA kAmone mukI zakatA nathI, to ahAhA ! mohano mahimA mahA gahana gaMbhIra rahelo che. have ilAputra vairAgya raMgIta yaha vicAra kare che ke, kyAM A nirviSayI muni mahAtmA ne kyoM huM mohagrasta viSayano 5 kA 5531545 // 34 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIDo. hA hA ! mane dhikkAra cha ! dhikkAra che ! ke meM vItarAganI ANa lopI, viSayAdhina thayelA meM kulamaryAdAne tyAga karI, nIca manuSyonA aMdara malyo, dharmathI bhraSTa thayo, pApakarmamA rakta thayo, viSayavAsanAmAM mhArI zuddhabuddha gai, mhAruM jJAna darIyAmA Drabyu, ihaloka paralokano bhaya visAryoM, naraka tiryaca nigodAdi duSTa gatino bhAgIdAra thayo ne meM anaMta saMsAra upArjana karyo. koTI bhavone viSe paNa mhAro AtmA uMco AvanAra nathI. dhikkAra che viSayone! dhikkAra cha mane ! dhikkAra che saMsArane ! dhikkAra cha mhArA jevAnI kubuddhine! hA hA! mhArI rauravagati thavAnI che, duniyAmA sarva svArtha vRttivALA che, hu~ koino nathI, koi mhAraM nathI, AvI rIte vairAgya zreNithI ghaNA karma kSINa karI, kSapaka zreNipara ArohaNa thai, cAra ghAtI karmane kSINa karI, mahAtmA ilAputra vAMsa upara ja kevalajJAna pAmyA. have rAjAnI kubuddhithI loko rAjAnI niMdA karavA lAgyA, te sAMbhaLI rAjA lajjA pAmyo, manamA vicAra karavA lAgyo ke mane dhikkAra che! mhArA gharamA aneka guNa yukta rUpavatI rANI che, to paNa viSaya mUDha thayelA mane tRpti na thai mATe kharekhara hu~ bahula karmI chu, AvI rIte vairAgyavAsanA vAsita thavAthI rAjAne kevalajJAna prApta thayu. have rANI paNa vicAra karavA lAgI ke rAjAne mhArA jevI devAMganA samAna rANI che, tene paNa tyAga karI, nIca evI A naTaDInI vAMchA kare che! arere mohano mahimA mahA kaThora che! satI mhArA jevIne choDI rAjA naTaDInI icchAne karI kula maryAdAne tyAga karI viSayI rAjA judA ja prapaMcamAM rame che, to dhikkAra cha saMsArane ! AvI rIte bhAvanA bhAvatA rANIne paNa kevalajJAna prApta thayu, tyArabAda naTaDI vicAre che. hA hA, mahA anarthanI vAta che. huM rAMDa pApaNI nIca kulamA utpanna thayA chatA ati rUpAlI thai. mhArA rUpe A bicArAye mAtA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // 5555555 te // 35 // kA pitA, kulavaMza, lakSmI, sukha, lajjA, dharma tyAga karI, ihaloka paraloka bane bagADyA, to paNa tenI manakAmanA to pUrNa thai nahi, mhArA mAtApitA lobhI che, tethI dhana vinA AnA sAthai paraNAvatA nathI, AnA pAse dhana nathI, tethI mane meLavavA paiso upArjana karavA maraNanA bhayane tyAga karI A trIjIvAra nATaka karavA vAMsanA upara caDyo, to paNa rAjA tuSTamAna to nathI ne ulaTA mhArA rUpathI mohita thaha mane meLavAvA A mhArA svAmIno ghAta karavA cAhe che. duraMta viSayone vyA dhikAra che! mhArA pApI rUpane dhikkAra che ! ke A mahAtmA ilAputrane AvA prakAranA kaSTa ApavAvAlI huM thai, AvI rIte AtmaniMdAnA sAthai vairAgya vAsanAvAlI thai, zuddha bhAvanA bhAvavAthI te naTaDIne paNa kevalajJAna thayuM. kSetra devatAye vAMsanA upara kevalajJAna thayela ThekANe suvarNa kamalanI racanA karI, tenA upara kevalI mahArAjA zrI ilAputra besI dharmopadeza ApavA ThI lAgyA. loko AvA prakAranaM apUrva Azcarya rUpa nATaka ane kevalajJAna dekhI bahu AzcaryanA sAthe ghaNA AnaMdane pAmyA, eTalaM ja nahi paNa viSaya viSane vinAza karavAvALI, vairAgya bharapUra amRta karatA paNa adhika rasika, ilAputra kevala muninI dharmadezanA sAMbhaLI ghaNA jIvoye saMsAra tyAga karI dIkSA lIdhI, ghaNA jIvoye zrAvakonA bAravratone aMgIkAra karyA, ghaNA jIvo bhadrika thayA ane bhagavAna ilAputra kevalI mahArAjA pRthvI upara vicarI ghaNA jIvone tArI zivazayyAne viSe ArUDha thayA. e prakAre parijJAne viSe ilAputranuM sAtanuM dRSTAMta pUrNa thayuM. zrI sI ra tera kAThIcAnuM svarUpa // have pariharaNIya vastunA tyAga karavA mATe tetalIputranu AThamuM dRSTAnta kahe che. tetalIpuranagarane viSe kanakaratha nAmano rAjA rAjya karato hato. tene tetalIputramaMtrI hato, te nagarane viSe vasanAra zreSTinI putri poTTilAne viSe moha pAmyo ane rU // 35 // L
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ke Ting Ting Shi Ting Ting Ke Pian Pian Xie Xian Ke Jian t tenu pANi grahaNa kayu. have rAjA rAjyano lobhI thayo. tethI jeTalA putro utpanna thAya che, te badhAne mArI nAkhavA lAgyo. | AvI rIte kAla vyatIta thatA, ekadA prastAve kamalAvatI rANI sagarbhA thai, tyAre teNe potAnI dAsInA sAthe maMtrIne kahe varAvyu ke, koi paNa rIte ekAda putranu rakSaNa kara, ke Agala upara koi paNa prakAre sAhAyabhUta thAya, te vAta maMtrIye mAnya | rAkhI. evA avasare anyadA bhavitavyatAnA yoge poTTilAye putrIne ane kamalAvatIye putrane, samakAle janma Apyo. maMtrI tene potAnA khAsa gupta mANaso pAse adalo badalo karAvI dIdho, tyArabAda rAjAye pUchyuM ke rANIne zu janmyu, tyAre parivAranA lokoye kayu ke, he mahArAjA, putrIno janma thayo che. maMtrIye kumAranuM nAma kanakadhvaja pADayuM, anukrame rAjAnuM maraNa thavAthI kamalAvatI rANIye ne maMtrIye tene rAjya gAdI upara sthApana karyo, te kanakadhvaja kRtajJa hato, tethI tamAma rAjya kAryone viSe maMtrIne ja joDato hato, have poTTilA maMtrIne prathama vallabha hatI, paNa koi kAryathI pAchalathI tenA upara aprIti | thai, tethI teNIye potAnA svAmi maMtrIne vaza karavA mATe koika sAdhavIyone kahyu, tyAre sAdhavIyoye dharmopadeza dIdho, tethI bodha pAmI, ane dikSA levAne mATe maMtrI pAse AjJA mAgavA lAgI, tyAre maMtrIye kayu ke, dikSA lai devalokane viSe vrata pAlIne jAya, tyAre mane AvIne bodha kare to tane rajA ApuM. poTTilAye te vAta mAnya karI ane dikSA lai | pAlIne devalokamA gai, tyAravAda jJAnavaDe karI potAnI pratijJA karelI che te jANI, tene satya karavA mATe te vAraMvAra | | maMtrIne bodha kare che, paNa maMtrI viSaya lolupI hovAthI sAdhu dharma tema ja zrAvaka dharma A bannemAthI eka paNa dharmane | | aMgIkAra karato nathI. tethI deve vicAra karyo ke, duHkha vinA dharma udaya Ane AvanAra nathI. tema ja bodha paNa |
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA kAThIyArnu svarUpa // khyAna // By // 36 // bavAno nathI, evaM jANI eka divasa rAjA mahA krodha pAmelo hai evaM svarUpa dekhADayu, jyAre maMtrI rAjAne namaskAra karavA gayo, tyAre maMtrInA sanmukha nahi jotA rAjA avalu mukha karIne beTho, tyAravAda kheda pAmela maMtrI nagaranI bahAra nIkalI maravAnI abhilASA karI tAlapuTa viSanuM makSaNa karI gayo, te paNa amRta thai gayu, agnimAM praveza karavAthI galAphAMso khAvAthI, parvatanA zIkhara uparathI paDavAthI, zastrathI paNa maraNa na pAmyo, maravAnA jeTalA jeTalA upAyo karyA te vadhA niSphala gayA, te cAlato hato tenA pAchala madonmatta hasti doDyo ane tethI vyAkula cittavALo maMtrI moTA khADAmA paDI gayo ane mUrchA pAmyo, tyArabAda cetanA pAmIne kahe che ke, hA poTTilA ! huM konA zaraNe jAuM, tyAravAda dayAne pAmI poTiladeva pragaTa thayo, ne kahyu ke, he tetalIsuta! tane bodha karuM huM to paNa bodha pAmato nathI, te kAraNa mATe meM Aq kArya tane duHkha devAnuM karyu che. maMtrIye kahyu ke ajJAna dazAthI meM jANyu nahi, have pachI thoDo samaya zrAvakapaNuM bAra vrata pAlIne pachI sAdhudharma aMgIkAra karIza, paNa rAjAne tuSTamAna kara, deve tenA kahevAthI tema kayu tethI tuSTamAna thayelA rAjAye tyA AvI maMtrIne khamAvyo, tyAravAda maMtrI ghare AvI dAnAdika karI, zrAvaka dharmanuM pratipAlana karavA lAgyo, bAda vrata pAlavA lAgyo, ekadA guru mahArAjane namaskAra karI potAno pUrvabhava puchyo, tyAre guruye kA ke, mahAvidehe puMDarikINInagarIne viSe mahApadya rAjA hato, te guru mahArAjanA upadezathI dharma pAmyo, ne dikSA lIdhI, temaja pUrvanuM jJAna melavyuM ane eka mAsarnu aNasaNa karI mahAzukra devalokane viSe devatA thayo, tyAMthI cavIne tetalI maMtrIno putra tetalIsuta tuM iMhAM thayo che. evA guru mahArAjanA vacano sAMbhaLI jAtismaraNa jJAna pAmI, pote pUrvabhavane viSe bhaNelA pUrvane smaraNa karI zuddha cAritra 195033Wan Wan Wan Ess :559 / 36 //
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMgIkAra kayuM ane anukrame kevala jJAna upArjana karI zAzvata sukha prApta kayu. e prakAre pratyAkhyAna upara tetalI suta maMtrInuM AThamuM dRSTAMta samApta thayuM ane e prakAre sAmAyika padanI ATha prakAre vyAkhyA samApta thai. have zAstrakAra mahArAjA Avazyaka padanI vyAkhyA kare che. je ubhayakAla eTale prAtaHkAle ne sAyaMkAle avazya karavA lAyaka kArya te Avazyaka pratikramaNa kahevAya che, tenuM phala A prakAre kaheluM che. AvassaaNa'eeNa, sAvao jaivi'bahurao'hoi, dukkhANamaMtakiriyaM, kAhIacireNa kAleNa' // 1 // bhAvArtha:-jo ke zrAvaka bahu ja pApayukta hoya, to paNa jo ubhayakAla Avazyaka pratikramaNane kare to thoDA ja kAlane viSa duHkhonA nAzane kare che. matalaba ke pratikramaNa karanArA duHkhathI jaldI mukta thAya che. vaLI paNa kadhuM che keAvassa'ubhayakAlaM, osahamiva je karaMti ujjuttA, jirNavijakahiryavihiNA, akammarogAyate huMti // 2 // bhAvArtha:-zrAvako upayoga yukta thai samyaka prakAre prAtaHkAle tathA sAyaMkAle jinezvara mahArAjArUpI vaidye kathana karela vidhi pramANe auSadhanA jema ja jo Avazyaka pratikramaNane kare che, te karmaroga rahita thAya che. jema koika daradI daradathI duHkhI thai sArA vaidyanI zodhakhoLa karI, temaNe batAvela vidhi pramANe davAnuM bhakSaNa karI nirogI thai duHkhathI mukta thAya che, tema ja bhavya prANi je che te anAdikAlathI bhAvarogathI pIDAya che. te jinezvara mahArAjArUpI uttama vaidyane pAmI temanA kahela vidhividhAna paNa pratikramaNarUpa auSadhanA karavAthI, teo bhAvaroga thakI mukta thai duHkhonA aMtane karI ajarAmara padane pAme che. . Wan Wan yar 49054 4
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svruup|| // 37 // FWan Wan y pratikramaNanA niyamane viSe sAjaNasiMhanA dRSTAMtane kahe che. sAjaNasiMha nAmanA zrAvakane banne vakhata pratikramaNa karavAno niyama hato ane tethI te pratikramaNa karyA zivAya bannevAra bhojana karato nahi. ekadA pIroja pAtasAhane koiye kahyu ke, A zrAvaka roje pratikramaNane kare cha, potAnA niyamane koI divasa choDato nathI, tethI parIkSA karavA nimitte eka divasa koika rAjAne jItavAne mATe ghaNuM lazkara ApIne tene mokalyo, have potAne niyama hovAthI laDAi cAlatI hoya to paNa pacAsa yoddhAone AjubAju cotarapha rAkhI pote pratikramaNa karI leto hato, zatrune jItIne AvyA bAda pIrojazAhe zreSTinA pratikramaNanA samAcAra koikane pUchayA, | tethI te mANase kayuM ke sAheba amo bIjaM kAMi samajatA nathI, paNa prAtaHkAle tathA sAyaMkAle A zreSTi potAnA AjubAju so pacAsa mANaso goThavI dai, egeMdiyA, beiMdiyA, AvA akSarono babaDATa karato hato, AvI rIte teNe roja sAMja savAra nimAja paDhela che, Aq sAMbhaLI pIrojazAhane tenA upara irSyA thai, tethI kAMika aparAdhanA aMdara lAvI, te zreSTine kedakhAnAmAM nAkhyo ane vicAyu ke have kevI rIte pratikramaNa karaze, te huM dekhI laiza. duniyAmAM ghaNAM mANaso adekhA, jherIlA ne irSyAkhora hoya che ke, je bIjAnA jJAnaguNa sukha dharma dekhI zake nahi ne vIjA lokone bharamAve, phasAve ane khADAmAM paDavA rUpa kubuddhi Ape, niMdAve, bhaMDAve ne daMDAve, tethI tenA ja jevA bhArekarmI jIvo hoya, te, tenA vacanathI hA bhA hA karI banne DUbanArA thAya che. pArakAnI irSyAthI saMsAramA rajaLavArnu sAruM mAne che ane pArakAnA upara matsara dhAraNa karavAmAM sukha mAne cha, dhikkAra cha ! AvA pArakA sukhe duHkhIyA thai irSyA karanAra kuTila mAnavone, have zreSTine jyAre yyyyy // 37 //
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan ' pratikramaNa karavAno TAima thayo tyAre kedakhAnAnA rakSaNa karanArAone pacAza pacAza sonA mahoro ApI pratikramaNa kayu. eka divasa paNa nahi choDatA jyAMsudhI kedakhAnAmA rahyo tyAMsudhI uparokta pramANe pratikramaNa kayu, ekadA pIrojazAnA hAthamA koike ve ratno ApyA teNe zreSTine parIkSA karavA ApyA, tethI zreSTiye tenI yathArtha parIkSA karI eTale pIrojazAhe kahyu ke, trIju ratna tuM ema kahI prasanna thai tene kedakhAnAthI mukta kayoM ane hasIne kaddu ke kedakhAnAnA aMdara thAro pratikramaNano niyama kyAM gayo. tyAre teNe kayuM ke mhAro niyama koi divasa khAlI jAya ja nahi. pIrojazAhe kayuM ke kevI rIte ? tyAre zreSTiye kahyu ke ema na kahevAya. abhayadAnanuM vacana Apa. pIrojazAhe vacana ApavAthI yathAsthita vAta kahI, tethI pIrojazAha prasanna thai gayo ne zreSTine bahu ja inAma Apyu. AthI kedakhAnAnA rakSaka loko bahu ja bhaya pAmyA ne zreSTine sonAmahoro pAchI ApI paraMtu zreSTiye ghaNAM ja AgrahapUrvaka te sonA mahoro teone ja pAchI ApI ane kahyaM ke aho ! A dhana te a' hisAbamA che, kAraNa ke tamArI sahAyathakIM meM to amUlya pratikramaNa kareluM che, mATe he mahAnubhAvo! tamAro upakAra mArnu cha, AvI rIte kahI teone AnaMdita karyA ane pote pratikramaNanA dRDha niyamane pALI sadgatigAmI thayo.. eka samaye jIvo evA hatA ke sonAmahorone kAMkarA gaNIne paNa pratikramaNa karatA, Adhunika samaye jIvo evA che ke pratikramaNa karatA tene peTamA pIDa Ave che, pote karatA nathI, bIjAne karavA detA nathI, trIjAnA praNAma pADI nAkhe che ne cothAne bharamAve che ke, mAthAphoDa zAne phokaTa karo cho. temAM kAMi paNa nathI, AvI rIte pote vaTalI bIjAne vaTalAvI gappA sappA mArI vinA kAraNe pApanA poTalA bAMdhe che, paNa pApanA poTalAnA nAza karanArA, sArI gati Apa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ye caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 38 // Wan Wan )Wan y4 nArA, karmoMne kSINa karI mokSanagaramAM pahoMcADanArA, pratikramaNane karatA nathI, tethI te bicArA ajJAni ane dayA karavA lAyaka jIvo, saMsAramA paribhramaNa lAMbA kAla sudhI karanArA thAya che. AvA pratikramaNamAM rucimaMda prItimaMda jIvone uparatuM zreSTinuM daSTAMta khAsa karI manana karavA lAyaka cha, eTaluja nahi paNa te pramANe vartana karI Atmahita karavA ujamAla tharbu te ja zreyaskara che, have zAstrakAra mahArAjA pauSadhanA svarUpane kahe che. je dharmanI puSTi kare te kAryane pauSadha kahevAya che ane te pauSadhane zAstrakAra mahArAjA cAra prakAranA kathana kare che. AhAra pauSadha, eTale AhArAdikanA tyAga karavA rUpa pauSadha 1, tathA bIjo zarIra satkAra pauSadha, eTale pauSadha aMgIkAra karyA pachI koi paNa prakAre zarIrane, satkAra eTale snAna mAna tela phulela lagAvavA, vastrAlaMkAra vividha prakAranA dhAraNa karavA rUpa kriyAne niSedha karavA rUpa bIjo zarIra satkAra pauSadha kahevAya cha 2, have trIjo gRha vyApAra pauSadha, eTale pauSadhane aMgIkAra karanAra mANasa aDhAre pApasthAnano parihAra karanAro hoya che, tethI tene pauSadha aMgIkAra karI koi paNa | prakAre mana, vacana, kAyAnA yogothI saMsAra vyApArano yoga karavU karAvaIM ane anumodana karavU vigeremAthI eka paNa prakAre | thai zake nahi, te gRha vyApAranA tyAga rUpa trIjo pauSadha kahevAya che 3. have cotho abrahma tyAga, eTale brahmacaryanA pratipAlanarUpa cotho pauSadha kahevAya che, eTale ke A pauSadhane viSe abrahmane tyAga karI sarvathA prakAre brahmacarya, pratipAlana | karavU. mana, vacana, kAyAne kAbumA rAkhavA, lavaleza mAtra paNa iMdriyonA vikArone avakAza Apavo nahi, te abrahma varjaka cotho pauSadha kahevAya che 4. have zAstrakAra mahArAjA pauSadhanA phalane dekhADe che. kayuM che ke: Wan Wan Wan Wan Wan Wan A 4Wan ) 1 // 38 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ * Wan ' ' ' posahiyasuhe bhAve, asuhAi khaveha natthi saMdeho, chidei nirayatiriyagaI/posahavihi appmtennN||1|| bhAvArtha:-pauSadhAdikane zubha bhAvathI karanAra azubhAdi karmono nAza karI zubhAdi karmone bAMdhe che, temAM kAi paNa | saMdeha nathI ane apramattapaNe pauSadha karavAthI nizcaya narakatiryaca gatino rodha kare che. pauSadhavratane viSe sthairyavRtti dhAraNa karanAra kAmadeva zrAvakanuM dRSTAMta DhUMkAmAM zAstrakAra mahArAjA kahe che. bhagavAn mahAvIra svAmi mahArAjAno parama zrAvaka kAmadeva, bAravratotuM pratipAlana karato, zrAvakonI paDimAnuM vahana karato, ne pauSadhAdikane potAnI pauSadhazAlAne viSe dhAraNa karI dharma dhyAnamA tAna lagAvI beThela che, A samaye iMdra mahArAje tenI potAnI sabhAmA prazaMsA karI ke, pauSadhavratamA sthiratA dhAraNa karanAra kAmadevane amArA jevA iMdrAdika paNa tene calAyamAna karavA zaktimAn nathI, to bIjAnI to gaNanA ja zI. AvA iMdranA vacana sAMbhaLI koika mithyAdRSTideva iMdranA vacanane nahi gaNato, calAyamAna karavA kAmadeva pAse rAtrine viSe Avyo ane duSTa hAthInA 1, tathA sarpanA 2, tathA vyaMtaranA 3 vigerenA aneka prakAre rUpo karI bahu kadarthanA karI, paNa te zuddha zrAvaka kAmadeva mana vacana kAyAthI lagAra mAtra paNa kSobha pAmyo nahi, tethI deva pratyakSa thai iMdra mahArAja saMbaMdhI bAta karI tene khamAvI, pote samyaktvane aMgIkAra karI tenA dehane sAro karI svarge gayo ane kAmadeva paNa samyak prakAre zrAvakonA bAravratotuM pratipAlana karI agyAra paDimAnuM vahana karI kAla dharmane pAmI saudharma devalokane viSe aruNAbha nAmanA vaimAnane viSe cAra palyopamanA AyuSe devapaNe | utpanna thayo, tyAMthI mahAvidehakSetrane viSe jai siddhi pAmaze. 14 ' '
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyaan|| // 39 // 3gyWan Wan 494y34 vartamAnakAlane viSe pauSadha karanAranI saMkhyA paNa bahu ja kamI jovAmAM Ave che. pauSadha karanArA jIvone pauSadhane divase saMjamarnu phala Ave che, mATe ja mahAnubhAva jIvoe vizeSe karI aSTamI, caturdazI, zuklapaMcamI vigere tithine divase kAThIyArnu pauSadha karavo joiye ane pauSadha grahaNa karIne paNa AzravonuM sevanapaNuM to naja joiye. keTalAka jIvo pauSadha laine vikathA, svarUpa // kaSAya, nidrA, pramAdAdikanuM AcaraNa kare che, te kevala bhUla gaNAya che, kAraNa ke kaSAyAdikane dUra karI dharmanI vRddhi karavA mATe to pauSadha che, to temA valI vikathAdika karavAmAM Ave to mANaso vizeSa pApanA bhAgIdAro thAya che, mATe pauSadha aMgIkAra karanArA jIvoye jJAna, dhyAna, kriyAkAMDa, paMcaparameSTinA dhyAnapUrvaka apramattapaNe pauSadhane vahana karavo joiye, A vAta khAsa lakSamA rAkhavA jevI che. have zAstrakAra mahArAjA paramAtmAne snAtrapUjA vilepanAdikavaDe karI pUjA karavI joiye te dekhADe che. zrImAn vItarAga mahArAjAnI sugaMdhi dravya eTale vAsakSepanI pUjA 1, tathA pANivaDe karIne arcana karavU te jalAdi pUjA 2, tathA caMdanAdikavaDe karI vilepana karavU te caMdana vilepana pUjA 3 karavI, e traNa prakAre samagra pUjAno prakAra kahela che. have te pUjA karyAnuM phala zAstrakAra mahArAjA dekhADe che. kayuM che ke: sayaMpamajaNe punnaM, sahassaM ca vilevaNe, sayasAhassiyAmAlA, aNaMtaM gIyavAiyaM, // 1 // bhAvArthaH-vItarAga mahArAjane pramArjana karavAnuM punya sogaNuM kaheluM che ane vilepana karavAnuM punya hajAra gaNuM || kaheluM che, mALA caDAvavAnuM punya lakSagaNuM kaheluM che, ne madhura dhvanIthI gItagAna, nATAraMbha, vAjiMtra vagADI bhagavAnanI 194233349 // 39 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99Wan Wan Wan bhakti karavAthI anaMtagaNuM phala kaheluM che. e pramANe vItarAganI pUjA karavAnA phalanA dRSTAMto zAstrakAra mahArAjAye jaina pustakone viSe aSTaprakArI, sattaramedi, ekavIzaprakArI pUjAone viSe aneka kahelA che. mATe uttama jIvoye Atmahita | sAdhavA hastakamalane viSe prApta thayela nidhAnanA samAna pUjAne ghaNAM ja AdaramAna ane AtmAnA satya tema ja zuddha bhAvathI AnaMda sahita karavI joiye. paramAtmAnI pUjA saMbaMdhe devapAlanuM dRSTAMta kahe che. acalapura nagarane viSa siMharAjAne mAnya jinadatta nAmano zreSTi vasato hato, teno eka devapAla nAmano nokara hato, te niraMtara tenA gokulane lai vagaDAne viSe cAravA jato hato, eka divasa varSARtune viSa gAyone cAratA nadInA kAMThAne viSe retImAM dabAi rahela zrI RSabhadeva svAmInI manohara mUrti dekhIne bahu ja AnaMda pAmyo, tyArabAda nadInA kAMThAne viSe eka vRkSanA nIce tRNanI jhupaDI-parNakuTI bAMdhI ane temAM AdinAthajInA biMbane sthApana karI, niraMtara mhAre A prabhunI pUjA karavI ane te zivAya mhAre bhojana karavU nahi Avo niyama ko ane niraMtara paramAtmAnI jala tathA puSpavaDe pUjA karavA mAMDayo, AvI rIte potAnA niyamane pratipAlana karatA varSARtuno samaya Avyo ane ativRSTi thavAthI nadImAM bahu ja pANi Avyu, tethI paramAtmAnuM pUjana karavA sAme kAMThe jai zakyo nahi. tethI zokasahita potAne ghare ja rahyo ane niyama hobAthI bhojana tyAga karyu. tyAre zreSTiye kayuM ke he bhadra ! amArA gharane viSe jinezvara mahArAjAnA biMbo |che tenuM pUjana karI bhojana kara. tenA vacanathI jinapUjA to karI, paNa bhojana na kayu, have AThame divase pANi nadImAM ochu thavAthI prAtaHkAle uThI pUjA karavA cAlyo, tyAM jaine pUjA karavA tRNa kuTIramA praveza kare che tevAmAM bhayaMkara siMhane
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan caumAsI vyAkhyAna // jaWan kAThIyArnu svruup| FEE // 40 // dekhyo, tene zIyAlanA samAna gaNI, bhayane tyAga karI, prabhu pAse gayo, eTale siMha adRzya thai gayo, teNe paramAtmAnI pUjA karI nIce mujaba kahyu. tvadarzanaM vinA svAmin, mamAbhUt saptavAsarI / akRtArthA ythaarnnybhuumirhphlaavliH||1|| bhAvArtha:-he svAmin ! thArA darzana vinA mhArA sAta rAtra divaso jema araNyane viSe rahelA vRkSonA phalono samudAya vyartha jAya che, tema ja mhArA paNa sAta divaso kRtArthatA vinAnA niSphala gayA, Aje ja hArA darzanathI mane kRtArthapaNuM prApta thayu. Aje ja mhAro divasa saphala thayo. AvI rIte tenI bhakti tema ja sAtvika vRttithI adhiSTAyaka deva tuSTamAna thayA ane tene kayu ke tuM vara mAga, eTale devapAle kaDaM. devapAlo'bhyadhAdrAjyaM mahyaM dehi suro'bravIt / saptame divase rAjyaM, tava bhAvi na sNshyH|| bhAvArtha:-tuSTamAna thayelA devane devapAle kaDaM ke mane rAjya Apa, eTale deve kaDaM ke tane sAta divasamA rAjya malaze, temAM vIlakula saMzaya karavo nahi. te avasarane viSe putrarahita rAjA maraNa pAmyo. eTale pradhAnAdike rAjya ApavA mATe pAMca divyone zaNagAryA. temaNe devasAye kahela divase devapAlane rAjya Apyu, have devapAla rAjA thayo, chatAM paNa te nokara prathama hato, eTale koiye tenI // 40 //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 AjJA mAnI nahi, tethI kheda pAmelA devapAle jaine devane kahyaM ke, jyAM kAipaNa prakAraceM mAna pAna sacavAtuM nathI evA rAjyavaDe karIne mhAre sayuM, mhAre to nokarapaNuM ja bhaluM che. eTale deve kA ke, tuM kuMbhAra pAse jA ane tenA pAse mATIno hAthI karAvI tenA upara besIne pharavA jA. AvI rIte dekhIne samagra rAjAo thArI AjJA mAnaze, devapAle tema karavAthI devatAnI preraNAthI gaMdha hastinA peThe te hAthI devapAlane potAnI pITha upara besADI rAjamArgane viSe cAlyo, tethI sarve loko | AzcaryanA sAthe AnaMda pAmyA ane tamAma rAjAoye devapAla rAjAnI AjJA mAnI ane pote jene ghera prathama nokara hato, te zeThIyAne maMtrinA pada upara sthApana kayoM, tathA pote mahAmanohara jaina maMdira baMdhAvI, nadI kAThethI yugAdi devanA biMbane lAvI, te navIna prAsAdane viSe sthApana karI, trikAla pUjAne niraMtara karato jainazAsananI prabhAvanA karavA lAgyo, have eka divase devapAla rAjAye prathamanA rAjAnI kanyAnuM pANigrahaNa kayu, te rANI eka divase rAjAnA sAthe potAnA mahelanA jharukhAne viSe beThI hatI, teNIye rastAne viSe jato koi vRddha puruSane dekhyo ane tene dekhI jAtismaraNa jJAnathI mRrchA pAmI, zItala upacArathI mUrchA nAza pAmI. cetanAne pAmelI teNIye te vRddha puruSane rAjA pAse bolAvI potAnA pUrvabhavatuM svarUpa kahIne kahyu ke, he svAmin ! huM pUrvabhavane viSe A vRddha puruSanI strI hatI. A jinezvara mahArAjanA vibanI pUjA karavAthI he rAjan ! huM thArI rANI thaha, pUrvabhavane viSe meM Ane prabhu pUjA karavA mATe ghaNuM kahevA chatAM mAnyu nahi, tema ja dharmane paNa aMgIkAra na karyo, tethI hajusudhI AnI AvI ja dazA rahelI che, te sAMbhaLI te vRddha paNa kAika dharma kriyA karavA ujamAla thayo. devapAle paramAtmAnI pUjA zuddhabhAvathI karavAthI tIrthakara gotra bAMdhyu ane cheDe dikSAne lai devalokane 3gynyyyyy Wan Assa. y 4 45 45
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI viSe gayo, AvI rIte eka nokarano jIva paNa prabhu pUjAnA dRDha dhyAnathI rAjya pAmyo ane tIrthakara nAmakarma bAMdhavAvALo thayo, dikSA lIdhI ane svarge gayo. to vartamAna kAlanA jaina baccAone vicAra karavAno che ke, pote jaina chatAM paramAtmAnuM khyAna // sI pUjana nathI karatA te keTalaM zocanIya che, zrAvaka vargane paramAtmAnA darzana pUjA vinA mukhane viSe pANi nAkhavaM paNa kalpe nahi. to jeo pUjA nathI karatA teo rAtri divasa khAnapAna kare che ne potAnA divasone vyartha gumAve che, A kevuM // 41 // lajjAspada che. je paramAtmAnI pUjA sanmati ApanArI che, kumati kApanArI che, rAgaroSAdikane nAza karanArI che, mohane droha karanArI che, icchita sukha arpaNa karI duHkha daurbhAgya dAlidrane dalI nAkhanArI che, tema ja tiryaca nigoda narakagatino syA rodha karI, svarganA sukha ApI, vAsudeva, baladeva, tIrthaMkaronI tema ja deva-deveMdranI padavIyo ApI, janma, jarA, maraNanA duHkhone nivAraNa karI, mokSamAM lai jai tenA anaMta sukhane prApta karAvanArI che. tevI pUjA dareka uttama mahAnubhAva jaina jIvoye niraMtara sAcA bhAvathI karavI joiye, karmanA yoge koipaNa prakAranI dharma kriyA kadAca manuSya na karI zake, to paNa zuddha bhAvanAthI eka ja paramAtmAnI pUjA kare to paNa teno aMtara AtmahelAvaDe karI saMsAranA pArane pAme che, mATe dareka mAnavoe paramAtmAnI pUjA karavAno niyama aMgIkAra karI potAno mAnava janma saphala karavo joiye. | yA nuM vyA 55Ke ! mA | vyA ~555555 have brahmacarya 1, dAna 2, tapakarma 3 AdinuM zAstrakAra mahArAjA vivecana kare che. brahmacarya te eka uttamottama vrata che, enA samAna bIjuM eka paNa mahAn vrata nathI ane te ja kAraNathI zAstrakAra mahArAjAye brahmacaryane samudranI upamA ApI che ane bIjA vratone nadIyonI upamA ApI che, nadIyo jema samudrane viSe male che, tevI ja rIte bIjA nadIrUpa tamAma vrato te ra kA rU tera kAThIyAnuM svarUpa // 41 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA brahmacaryarUpI samudrane viSe maLe che. koi mANasa game teTalaM dAna punya kare paNa te brahmacaryane tole AvatuM nathI, sarva karatA brahmacarya ja baghe che, kahAM che ke sI jo deha kaNayakoDiM, ahavA kAreha kaNayajiNabhavaNaM / tassa na tatti a punnaM jattiya vaMbhavvae dhari // 1 // bhAvArtha:- je koi mANasa dAnane viSe koTI suvarNanuM dAna Ape, athavA sarvathA prakAre suvarNanuM jainamaMdira baMdhAve, to paNa jeTalaM punya brahmacaryanA dhAraNa karavAthI thAya che, teTalaM punya uparanA kArya karavAthI paNa thatuM nathI. 52525 kA A uparathI siddha thAya che ke, brahmacaryanuM punya karma mahAn che, brahmacaryanA sevana karanArane tamAma prakAranA duHkho tyAga kare che, ihalokamAM ghaNo ja yaza pAme che, jyAM jAya tyAM brahmacaryanA pratipAlana karanAranA varNavAdane devatAdika paNa bole ThI che ane agni pANi viSazastro roga zokAdikanA tamAma bhayo brahmacaryadhArInA dUra thAya che. brahmacaryadhArI suMdara rUpa zIla nuM meLavI svalpa samayamA karmanA aMtane kare che, mATe ja sarva AbhUSaNone viSe brahmacaryane parama AbhUSaNa kahela che, kahyuM che kezIlaM nAma nRNAM kulonnatikaraM zIlaM paraM bhUSaNaM, zIlaM hyapratipAtivittamanaghaM zIlaM sugatyAvahaM / zIlaM durgatinAzana suvipulaM zIlaM yazaH pAvanaM, zIlaM nirvRtihetureva paramaM zIlaM tu kalpadrumaH // 1 // bhAvArtha:- nAma iti AmaMtraNe ! zIyala je te manuSyonA kulanI unnatti karanAruM che, zIyala manuSyonA parama AbhUSaNa samAna che, zIyala koi paNa prakAre nahi nAza pAmanAra pApa rahita uttama dhana samAna che, zIyala sadgatine karavAvALu ta che, tathA zIyala durgatine haNanAruM che ane zIyala vistAravALA nirmala yazane ApanAruM che, zIyala mahA pavitrapaNuM utpanna 654
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI cyA kAThIyArnu svruup|| khyAna // 0 zakAya ch| tarAga mahArAje jAiye, mohajanya viTamA pUrNimA, tathA abhAva tathA caitra zudi se 199Wan Wan 5955Wan . karI vizuddha kIrtine phelAvanAruM che, zIyala kevala muktinA hetubhUta che, kiMbahunA ? zIyala sAkSAt kalpadrumanA samAna chai. vaLI paNa kayu cha kezIlena prApyate saukhyaM zIlena vimalaM yazaH zIlena labhyate mokSaH, tasmAt zIlaM varaM vratam // 2 // bhAvArtha:-zIyalathI sukhanI prApti thAya che, zIyala thakI nirmala yaza maLe che, tema ja mokSa paNa zIyalathI ja meLavI zakAya che, mATe zIyalane uttamamA uttama vrata kahela cha, Aq jANI uttama jIvoye zIyalanA pratipAlanane viSe AdaravALA tharbu joiye, vItarAga mahArAje brahmacaryanA pratipAlana karavAne viSe athAga lAbha kahela che. tethI karI dareka strI puruSone cothA vratanA paccakhANa karavA joiye, mohajanya viTaMbanAthI tema kadAca na banI zake to eka mAsa aMdara rahelI tithiyo, be bIja, be pAMcama, be AThama, be agyAraza, be caudaza, pUrNimA, tathA amAvAsyA e prakAre bAra tithiyone viSe jarurAjarura brahmacaryanuM pratipAlana karavU, tema ja phAgaNa zudi sAtamathI pUrNimA sudhI 1 tathA caitra zudi sAtamathI pUrNimA sudhI 2 tathA azADa zudi sAtamathI pUrNimA sudhI 3 tathA zrAvaNa vadi bArazathI bhAdaravA zudi cotha sudhI 4 tathA Aso zudi sAtamathI pUrNimA sudhI 5 tathA kArtaka zudi sAtamathI pUrNimA sudhI 6 A cha aThAiyone viSe avazya brahmacarya, pratipAlana karavU. valI potAne je divase ekAsa' AMbila besaNuM hoya upavAsAdika tapasyA hoya tyAre paNa brahmacarya avazya pAlavU, vezyA parastriyAdikanA sarvathA prakAre paJcakhANa karavA ane svastrIne viSe paNa niyama karavo, AvI rIte karyAthI vItarAganI AjJAnuM pratipAlana thAya che. zarIramA bala TakI rahe che, rogAdika utpanna thatA nathI, tethI mahAnubhAva jIvo dIrghAyuSI thai, vizeSa 4519549-52Wan Wan AyA // 42 //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan yWan Wan Wan Wan Wan Wan | dharmakriyA karI, ghaNA karmano nAza karI, zubha gatinA bhoktA thAya cha, mATe sujJa jIvoye sudarzananA peThe avazya brahmacaryana pAlana karavU, paraMtu prANAMte paNa zIyalane khaMDana karavU nahi. brahmacaryanA khaMDana karanArA, iha lokanA aMdara dhikkAra, tiraskAra phiTakArane pAme che, paralokane viSe narakAdika kugati, tathA svalpa AyuSya, kurUpa, nirdhanatA, apayaza, niraMtara rogIpaNuM, avahIlanA ane koTI duHkhanI paraMparAne pAme che. evaM samajI bhAgyazAlI jIvoye brahmacarya pALavA ujamAla thaq. keTalAyeka jIvoye brahmacaryanA pratyAkhyAna karela hoya che, to paNa svajAti tema ja vijAtinI strIyonI mazkarI kare che, ane tema karatA hAsyaceSTA, sparza ane brahmacarya khaMDana karatA zIkhe che, kAraNa ke brahmacarya khaMDananA mukhya kAraNo khAsa karIne mazkarI ne hAMsI ja che, mATe ja dareka jIvoye hAMsI, ThaTThA, mazkarI, strIyoye puruSonI ane puruSoye strIyonI, karavI ja nahi. eTale potAnA brahmacaryano niyama akhaMDapaNe pAli zakAya. mATe bhaviSyanA lAbhanI icchA karanArA jIvoye, aticAra doSAdika na lAge, te prakAre brahmacaryana pratipAlana karavU. sudarzana dRSTAnto yathA caMpA nagarIne viSe RSabhadAsa zreSTi vAsa karato hato, tene suzIla ane patibhaktA arhadAsa nAmanI strI hatI, anyadA prastAve mAgha mAsane viSe subhaga nAmano teno mahiSIpAla je hato te zreSTinI bhezone cAro carAvI ghare Avato hato, tevAmAM sAyaMkAle mArgane viSe vastra rahita munine zItathI pIDA pAmelA kAussagga dhyAnane viSa rahelA dekhyA. tethI tenI prazaMsA karI ane ghare Avyo, tyArabAda rAtrine vahana karI prAtaHkAlane viSe vahelo uThI bhezo laine cAlyo,
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 43 // 44 te to te jagyA muni dekhyA, tethI tenA pAse beTho, tyArabAda sUryanA udaya thayA pachI te cAraNa muni mahArAjA 'namo arihaMtANaM ' e padanA uccAra pUrvaka AkAzane viSe upaDI gayA, tethI teNe, A AkAzane viSe uDavAno maMtra sI che, ema jANI te pada potAnA hRdayane viSTa sthApana karyu, te pada teNe zreSTi pAse eka divasa kaM, eTale zreSTaye tene pUchayuM ke A pada teM kyAMthI melavyuM, teNe kartuM ke muni pAsethI, ema kahI sarva hakIkata kahI, tethI tuSTamAna thayelA zreSTiye tene saMpUrNa namaskAra zIkhavyo have AvI rIte niraMtara namaskArane gaNato divaso vyatIta karavA lAgyo, evAmAM varSAkAla Avyo, tyArabAda megharAjAye muzaladhArAthI vRSTi evA prakAre karI ke, jalamArga ne sthala mArga, ekAkAra samudra samAna thai gayo, te vakhate pote zone cAravA gayo. te vakhate madhya bhAgane viSe nadI hatI, temAM pANi bahu ja AveluM hatuM, tethI teNe AkAzagAminI vidyAnI buddhithI, te padanA uccAra pUrvaka nadIne viSe jhapApAta karyoM temAM madhye khIlo AvavAthI tenAthI viMdhAi jai, zubha bhAvanAthI maraNa pAmI te ja zreSTine ghare putrapaNe janmyo, tenuM nAma mAtA pitAye sudarzana pADayuM, anukrame yauvana avasthA pAmavAthI mAtApitAye zreSTinI putrI pavitra manoramA sAthai pANigrahaNa karAvyaM. ThI 15 5 5 5 5 have te sudarzanane rAjAnA purohita kapilanA sAthai prIti baMdhANI, anyadA prastAve sudarzananA guNagrAma kapile potAnI strInA pAse ghaNA gAyA, tethI te kapilA sudarzanane malavA mATe Atura thai, paNa koi ThekANe sudarzanano melApa thayo nahi. eka divase kapila kArya prasaMge kyAMika javAthI kapilA sudarzanane ghare gai ane kAM thArA mitranuM zarIra sAru nathI. mATe tu mhAre ghare zIghratAthI cAla, ema kahevAthI paramArtha nahi jANanAra sudarzana tenA ghara tarapha cAlyo, eTale kapilA ra sva tera kAThIyAtuM svarUpa // // 43 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ AyaWan Wan Wan Wan Wan yWan Wan tene guptadvArathI lai jai gharanA bAraNA baMdha karI, lajjA maryAdAne choDI viSayanI prArthanA karavA lAgI, tethI parastrI sevanamAM napuMsaka samAna sudarzana potAnuM brahmacarya rakSaNa karavA bolyo ke, he bhadre ! huM to napuMsaka hu~ mATe koinA pAse vAta karIza nahi, tuM ne huMbe jaNA jANIye. Abu sAMbhaLI vilakhI thayelI kapilAye tene choDI mukavAthI sudarzana ghare gayo ane have pachI vagara vicArya koine ghare javu nahi tevA pratyAkhyAna karyA... anyadA prastAve rAjA purohita sudarzana vigere udyAnane viSe krIDA karavA gayA, tyAre kapilAnA sAthe abhayA rANi paNa rathamAM besI udyAnane viSe gai, tyArabAda sudarzananI strI manoramAne cha putro sAthe dekhI kapilAye abhayA rANIne puchyu ke, A strI konI che, tyAre rANIye kahyu ke A sudarzananI strI che, ne A tenA cha putro che tyAre kapilAye kayuM ke te to napuMsaka che. Ama kahI potAnI banelI tamAma hakIkata kahI, eTale abhayA bolI tuM bholI che, ANe tane kapaTa vRttithI ThagI che. te thArA jevIne mATe napuMsaka che, paNa potAnI strIne mATe nathI, ema kahI tenI mazkarI karavAthI lajjA pAmelI kapilAye kA ke, tuM bahu DAi thAya che te ThIka, paNa tuM tenA sAthe krIDA kare tyAre ja hAru DahApaNa huM sAcuM mArnu, tethI abhayA rANIye abhimAnamAM bagara vicArya ja kahI dIdhuM ke vAda rAkhaje huM tenA sAthe ramu tyAre ja tuM mane sAcI abhayA jANaje, AvI rIte pratijJA karI. je mUrkha mANaso vagara vicArye pratijJA kare che, te potAnA AtmAne mahA nukazAnanA khADAmA utAre che. ekadA prastAve rAjAdi varga vanane viSe krIDA karavA gayA, tyAre sudarzana rAjAnI AjJAthI zUnya gharane viSe 45Wan Wan yWan Wan jaWan )
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAThIyArnu svarUpa // caumAsI kAussaga dhyAnamA rahyo, samaya jANI abhayAye sva dhAvamAtA paMDitAne sudarzanane potAnA pAse lAvavAnuM kahyu. paMDi vyA- tAye ghaNI samajAvI ke e kAma na kara te thArA sanmukha paNa jonAra nathI, rAjAne khabara paDaze to thArA ne tenA para julama khyAna / / gujAraze. ema kahyA chatAM paNa abhayA rANI nahi mAnavAthI kAmadevanI mUrtinA bAnAthI vAhananA upara sudarzanane caDAvI // 44 // lAvIne abhayA pAse mukyo, teNe vAraNAdika baMdha karI viSaya mATe prArthanA karI chatAM paNa lagAra mAtra sudarzana Dagyo nahi, tyAre potAnA samagra zarIrathI tenuM AliMgana kayu, chatA paNa lavaleza mAtra calAyamAna na thayo tethI krodha pAmelI abhayAye potAnA nakhathI potAnuM zarIra valUrI nAkhI pokAra pADayo ke, doDo re doDo, A pApI mhArI lAja luMTavA Avela che, tethI rakSaka lokoye pokAra sAMbhalI tyAM AvI tene pakaDI bAMdhI rAjA pAse lai gayA. dhikkAra cha ! strIyonA pApiSTa caritrane ! rAjAye vicAyu ke A puruSane viSe Aq apalakSaNa saMbhave nahi, chatAM paNa mhAre pUchaq joiye. have rAjAye vAraMvAra pUchavAthI sudarzane abhayAnI dayAthI mauna kayu, tethI krodha karI rAjAye tene doSita jANI zUlI upara caDAvavAno hukama karyo ane kahyu ke rAsabhanA upara caDAvI viDaMbanA karI teno nAza karo. tethI A rakSaka loko tenI viDaMbanA karatA karatA lai jAya cha, te tenI strI manoramAye dekhyo tethI teNIye paramAtmA pAse jai jyAMsudhI upasarga thakI mukta na thAya, tyAMsudhInuM anazana dhArI kAussagga karyo, tyArabAda rAjAnA lokoye tene zUlipara caDAvyo. te zUlI siMhAsana thai gai, tethI te lokoye teno 5 vadha karavA khaDganA prahAro karyA. te mastakane viSe mugaTa thai gayA, galAne viSe hAra thai gayA, kAnane viSe kuMDalo thai ta] gayA, hAthane viSe kaDA thai gayA, devatAo AkAzane viSe guNa gAvA lAgyA, AvI AzcaryanI vAta A rakSaka lokoye raWan Wan Wan Wan Wan Wan Wan // 44 //
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAjaine rAjAne kahI, tethI harSa ne bhaya pAmelo rAjA jaldI tyAM doDI Avyo, tene nIce utArI page lAgI potAnA aparAdhanI mAphI mAgI khamAvI satkAra karI hAthI upara besADI mahotsava pUrvaka rAjAye potAne ghare pahoMcADatho, te jANIne sI tenI strI manoramAye kAussagga pAryo, have rAjAye sudarzananA mukhathI rANIno vRttAMta jANyo, paNa tenA vacanathI abhayAne abhayadAna ApI hAthI upara besADI tene ghare mokalyo, te vAta jANI abhayA paMDitAnA sAthai nAzIne pATalIpura nagarane yA viSe jai rahI, sudarzanane atyaMta vairAgya AvavAthI dikSA lIdhI ne anukrame pATalIpure gayA, tyAM bhavitavyatAnA yoge sudarzana muni tenA ja ghara pratye jar3a caDyA, tyAM paNa teNI vAraNA baMdha karI muninI prArthanA karI, paNa lagAra mAtra paNa calAyamAna na thayA, eTale kadarthanA karI sAyaMkAle munine choDI mukyA, lokone khabara paDavAthI abhayA galAphAMso khAi maraNa pAmI vyaMtarI thai, sudarzana muni smazAna bhUmine viSe jar3a kAussagga dhyAne rahyA. tyAM AvIne paNa moha pAmeLI vyaMtarIye prathama viSayanI vAMchA dekhADI, chatAM calAyamAna nahi thavAthI krodha karI pUrvanuM vaira vALavA ghaNAM upasargo karyA, paNa te mahAtmA muni merunA peThe sthira rahyA, tethI karmakSINa thatA kevalajJAna pAmyA ane ekatra thayela deva devAMganAdika tema ja abhayA vyaMtarIne bodha dIgho, tethI te vyaMtarI samyaktva pAmI paMDitAne paNa bodha karI dharma pamADyo, ane lAMbAkAla sudhI ghaNAM jIvone bodha karI, sudarzana kevalajJAnI mahArAjA muktipurImAM sidhAvyA. nuM R khyA na bhA ~545 saMsArI temaja tyAgI avasthAmAM paNa aneka vyAghAto AvyA chatAM paNa sudarzana na DagyA, to deva sahAya thayA ne potAnA para Avela asatya kalaMka TalyuM, tema ja kevalajJAna prApta thayuM, A vAta vAMcI sAMbhalI vartamAnakAlanA jIvone kA 55 pa
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ y caumAsI vyAkhyAna // kAThIpArnu svruup|| // 45 // zoca karI, vicArI AlocI manana karI, brahmacaryanA pratipAlananA niyamane evA prakAre grahaNa karI pAlavo joie ke, | devatAo paNa tenI dRDhatAthI DolAyamAna karI zake nahi ne jaldIthI saMsArano phero vinAza bhAvane pAme. have zAstrakAra | mahArAjA dAna ApavAne mATe upadeza Ape che ane dAnanA svarUpane nIce prakAre batAve che. yataH abhayaM supattadANaM, aNukaMpA uciakiittidaannaaii| dunnihiM mukkho bhaNio, tinniyaM bhogAi yaM viti||1|| bhAvArtha:-karuNAnA samudra bhagavAn zrI jinezvara mahArAjA, abhayadAna 1, supAtradAna 2, anukaMpAdAna 3, ucitadAna 4 ane kIrtidAna 5. A pAMca prakAranA dAnane kathana kare che. temA pahelA be dAnathI mokSaphalanI prApti kahe che, ane traNathI bhogAdikanI prApti kahe che. ___abhayadAna, eTale sarve nAnA moTA jIvone ApaNA AtmAnA samAna gaNI koi paNa jIvone kIlAmaNA duHkha utpanna nahi karavU, eTalaM ja nahi paNa tene prANathI rahita paNa karavA nahi, valI paNa vicAra karavo ke, ApaNane kAMTo kAMkaro agara kAipaNa lAkaDaM loDhuM vAgela hoya to kevI vedanA thAya che, to vicArA jIvone mAratA, kuTatA, kilAmaNA karatA ane prANathI rahita karatA, te vicArAne keTaluM duHkha thatuM haze, mATe ja koi jIvane manathI paNa haNavo nahi, to vacana kAyAnuM to kahevU ja , matalaba ke mana vacana kAyAthI hiMsAne karavI-karAvavI nahi, tema ja anumodana paNa karavU nahi, kAraNa ke hiMsA duHkhanI khANa che, hiMsA anarthanuM mULa che, hiMsA durgatinuM mULa kAraNa cha, hiMsA karanArA jIvo tiryaca naraka 45 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ji Ting Yin Pian Cai Pian Pian Pian "Ting Jiao Gu Jiao : nigodAdika duSTa gatine viSe lAMbA kAla sudhI vAsa kare che, ane kadAca mAnava gati pAme che topaNa hIna kulane viSe utpanna thAya che. vAmaNo kubaDo jaDa khaMja lulo laMgaDo bADo bobaDo totaDo muMgo aMdha aMgopAMga hIna kukaMThI kurUpI kunarakhI kuTila gativAlo kuTila kezavAlo vakra mukhavAlo lAMbI nAsikAvAlo moTA kAnavAlo poholA jADA hoThavAlo jvara, kAsa, zvAsa, bhagaMdara, rAjayakSmA rogavAlo, hIna punya, lokone nahi rucavAvAlo, svalpa AyuSavAlo ane kevala mAnuSyanA bhavane viSe paNa narakanA duHkhone ekAMta rIte bhogavanAro thAya che ane anaMta saMsAra rakhaDanAro thAya che, paNa koi paNa bhavane viSe saMsAranA pArane pAmavAvAlo thato nathI mATe sujJa jIvoye jIvahiMsAnA mahA raurava phalane nihAlI, jANI, vAMcI, sAMbhalI samajI koi dIvasa hiMsAne karavI nahi, paNa ahiMsA dayArnu ja pratipAlana karavU, kAraNa ke dayA je te prANiyone ekAMta rIte mahA hita karanArI che. dayA manuSyone rUpa, bala, vaibhava, Rddhi, siddhi, kIrti, kAMti, yazasvIpaNu, tejasvIpaNuM, vacasvIpaNuM, tyAgIpaNuM, bhogIpaNuM, nirogIpaNuM, dIrgha AyuSa mAnuSya janmane viSe paNa vAsudeva, baladeva, cakravartipaNu, tema ja deva deveMdra vidyAdharanI padavIo Ape che, Adeya nAmapaNuM Ape che, tema ja ati durlabha evaM tIrthakara padane paNa Ape che, mATe ja suzIla jIvoye yAvajjIva sudhI jIvadayArnu pratipAlana karavU. jIvadayAnA pratipAlanathI jIvo | A bhavane viSe ja pratyakSa sukha dekhe che. dRSTAnto yathA. koi eka.nagarane viSe eka rAjAne sAta rANIyo priya hatI ane ekanA upara aprIti thavAthI tene alaga karI, potAnI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan caumAsI vyAkhyAna / kAThIyAnuM kharUpa // 46 // mAnelI rANIyo sAthe rAjA jarukhAne viSe besI hAsyavinoda karato hato, tevAmAM koTavAla koika corane bAMdhI zUlI upara caDAvavA lai jato hato, tenuM dIna mukha dekhI eka rANIne dayA AvavAthI rAjAne kayuM ke svAmin ! tame mane pUrve vara Apelo che te Apo, eTale rAjAye ApavAthI teNe corane eka divasa choDAvyo ne potAne ghare lai jai navarAvI dhovarAvI khAnapAna karAvI so rupIAno kharca karyo, teja pramANe bIjIye bIje divase rAjA pAse mAgaNI karI baso rupIAno kharca | kayoM, trIjIye trIje divase traNasono kharca karyo, evI ja rIte cothIye pAMcamIye chaThIye ane anukrame sAtamI rANIye hajAra rupIAno kharca karI sAtame divase corane bacAvyo, have te vAtanI AThamI aNamAnetI rANIne khabara paDavAthI te rAjA pAse AvIne kahe che ke, meM to tamArA pAse koi divasa kAMipaNa mAgyuM nathI, mATe jo tame mane Apo to mAgaNI karUM? rAjAe kayuM khuzIthI kara. tyAre AThamI aNamAnItI rANIe mAMgaNI karI ke, A corane jIvitadAna dyo. teNInA vacanathI tathA coranA AyuSyanA prabalapaNAthI tene choDI mukyo, tethI tene rANI potAne ghare lai gai ane sAmAnya bhojana karAvI, teNIye tene hitazikSA ApI ke, corI karanArano koi vizvAsa karatuM nathI, gharabAra dukAnanA AMgaNA upara koi caDavA | detuM nathI, ihalokane viSe apavAda apayaza yaSTi muSTi daMDAdikanA prahAro zastronA ghA ane zUlInI vedanA bhogavavI paDe che, paralokane viSe raurava narakAdinA dAruNa duHkhone bhogavavA paDe che, ane saMsAramA paribhramaNa karavu paDe che, mATe corI karavI yukta nathI. te sAMbhalI cora tenA pagamA paDIne kahe che ke, he mAtAjI ! thAraM kaheQ satya che. teM mane jIvitadAna ApI bacAvyo che, to hu~ corInA paccakhANa karuM chu, tuM mhArI parama upakArI che. te mane na choDAvyo hata to mhArA 34 |Wan gya // 46 //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 E jIvanA sAthe corI paNa jAta, ane durgati thAta. to mhAre marIne paNa corI mukavI to paData ja. tyAre A to tuM mane kugatithI tathA maraNathI bacAvIne corInA pratyAkhyAna karAve che, to hu~ kema corI nahi tyAga karUM, arthAt karIza ja, tuM mhAre mAtApitA baMdhava samAna che. kiMbahunA ? tuM mhAre paramadeva ane utkRSTa guru samAna cha, thAruM vacana mhAre pramANa cha, ema kahI rANInI prazaMsA karavA lAgyo. have sAte rANIyo megI thai AThamIne kahevA lAgI ke, ame tene khAnapAna ane vastrAlaMkAranuM sukha Apyu che, teM to koi kayuM nathI, eTale AThamI bolI ke meM sukha tene Apyu tevu tame koiye ApyuM nathI, AvI rIte AThene paraspara jhagaDo karatI dekhIne rAjAye corane kahyu ke, kahe bhAi ! tane khalaM sukha koNe ApyuM che, tyAre te bolyo he mahArAjA ! A tamArI sAte rANIyoye mane eka eka karatA adhika rIte khAnapAna vastrAlaMkArathI poSela cha, paNa mhAre mAthe maravAno bhaya hovAthI meM te sukhane kiMcit mAtra paNa jANela nathI, paNa Aje tamArI AThamI rANIye jIvita| dAna ApyuM che, tethI hu~ svarganuM sukha mArnu cha. coranA AvA vacana sAMbhalI rAjA prasanna thayo ne aNamAnetIne mahApunyazAlI mAnI tene paTarANI pade sthApI. dekho jIvonI dayA pAlavAnA phala pratyakSa Alokane viSe ja pAme che, cora paNa rANIne page lAgIne gayo ane koi suguru pAse jai dikSA lIdhI, pAlIne devaloke gayo. avadhijJAnathI jANIne potAnA | dharmaguru te rANInA pAse AvI namaskAra karI potAnuM svarUpa kahI tathA ihaloka paraloka mhAro tame ja sudhAryo che, teno badalo mhArAthI tamAro bhavobhavane viSe paNa vale tema nathI, ema kahI svarge gayo, ane rANI paNa abhayadAnanA pratApathI sadgatigAmI thai, mATe ja uttama jIvoye jIvadayArnu avazya pratipAlana karavU, valI paNa kayuM che ke gy). shay4134) I
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 47 // mA dRSTAnta bIjaM. rAjagRha nagarane viSe zreNika rAjA rAjya karato hato, te ekadA prastAve sabhA bharIne beTho hato, tethI teNe sabhAsadone pUchayu ke, hAlamA nagarane viSe svAdiSTa ne suMdara vastu zI male che, eTale kSatrIvarge kAM ke hAlamAM svAdiSTa vastu mAMsa bahu soMdhu maLe che. AvA vacano sAMbhaLI abhayakumAra manamAM ciMtavanA kare che ke, A tamAma loko nirdaya che mATe jyAM sudhI tene zikSA nahi thAya, tyAMsudhI hiMsAne tathA mAMsa bhakSaNane choDaze nahi, AvI vicAraNA karI rAtrine viSe tamAma kA kSatriyonA gharane viSe jar3a tamAma judA judAne kadhuM ke, Aje rAjAnA zarIramAM mahA vyAdhi utpanna thayo che, bahu upAya syA karyA paNa zAnti thatI nathI, vaidyoye kahelaM che ke mANasanA kALajAnuM mAMsa phakta ve TAMka mAtra jo davAnA sAthe vAparaze to ja tene sAru thaze, zivAya nahi. mATe tamo loko rAjAno pagAra khAine jIvo cho, mATe jaldI ve TAMka tamArA kALajAnuM mAMsa Apo, kAraNa ke tema karavAthI ja tamo rAjabhakto gaNAzo, abhayakumAranA vacano sAMbhaLI kSatrIyo TharI ja gayA. eke kaM ke hajAra sonAmahora lyo paNa mane mukIdo, bIjAne gherathI maLaze, tema kahevAthI abhayakumAra sonAmahora lar3a bIje ghare gayo, tyAM paNa tevI ja rIte thayuM, AvI rIte abhayakumAre sArI rAtrI bhamI bhamIne eka lAkha sonAmahoro bhegI karI. ha prAtaHkAle rAjAnI sabhA bharANI tyAre abhayakumAre AvIne sarva sabhA vacce sonAmahorono Dhagalo karyo. rAjAye Azcarya pAmIne sva tene pUchayuM ke, A sonAmahoro tuM kyAMthI lAgyo, tyAre abhayakumAre sarve kSatriyone dhamakAvIne kadhuM ke, kAle ja tamo kahatA hatA ke mAMsa bahu sastu maLe che ne Aje to lAkha sonAmahoro ApatA chatAM paNa phakta ve TAMka mAtra mAMsa paNa maLatuM rU // 47 // sI 45454545 bhA tera te Pin pa kAThIyAnuM svarUpa //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 - 51 nathI, AvuM sAMbhaLI teo sarve lajjA pAmyA, nIcA mukha karIne rahyA, eTale abhayakumAre tiraskAra karI kahyuM ke, re re ! duSTo ! pArakAnuM mAMsa bhakSaNa karanArAne mAMsa sulabha che tevuM bolatA tamone zarama nathI AvatI ke, jene potAnuM mAMsa vhAluM lAge che to te pramANe parane potAnuM mAMsa vhAluM nahi lAgatuM hoya ke, te vicArA niraparAdha jIvone prANathI rahita karI tenA mAMsane bhakSaNa karo cho ? tevA abhayakumAranA vacanathI mAMsane tyAga karI mAMsabhakSaNanA tamAme pratyAkhyAna karyA, tethI vyA pharIthI paNa abhayakumAre kadhuM ke yataH khyA na SAM svamAMsaM durlabhaM loke, lakSeNApi na labhyate / alpamUlyena labhyeta, palaM parazarIrajaM // 1 // bhAvArtha:- lokane viSe lAkha sonAmahorothI paNa nahi malatu potAnuM ja mAMsa durlabha hoya che ane paranu mAMsa ja alpa mUlyathI melavI zakAya che, AvI rIte upadeza karI mAMsa bhakSaNa choDAvI ghaNA jIvone jIvadayA pAlanArA banAvyA. te jANI varttamAna samayanA jIvoye paNa jIvadayAnuM pratipAlana karavA cukavuM nahi. have bIjaM supAtradAna kahe che. supAtra mukhya vRttithI jinezvara mahArAjAnI AjJA pAlanArA sAdhu-sAdhvI, zrAvakazrAvikA kala che. temAM paNa kaMcanakAminInA tyAgI, paMcamahAvratane pAlanArA, SaDjIvanikAyanA rakSaNa karanArA, sAta bhayanA nivAraNa karanArA, ATha pravacana mAtAnA pratipAlana karanArA, navavidha brahmacaryane vahana karanArA ane dazavidha yati mArganuM AcaraNa karanArA, niraMtara jJAna dhyAnamAM rakta rahenArA, nAnAvidha tapa karmanuM AlaMbana karI karmakSINa karavAmAM kaTIbaddha thai, saMsArI manuSyonA paricayAdikane tyAga karI, ekAMta rIte saMyamakriyA anuSTAnane viSe apramattapaNe vartti, svapara 5 5 5 5 5
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA kAThIyArnu svruup| khyAna / // 48 // Wan Wan EWan Wan 9) jIvone taraNatAraNa rUpa kATanI nAva samAna, je mahAtmAo hoya che, te ja supAtra kahevAya che ane te pAparahita mahAtmA one vastu pAtra, vastra, kAMbala, auSadha, pustakAdinuM dAna karavU tenuM nAma ja supAtra dAna kahevAya che. zivAya mithyAtva kujJAna kuzIlapaNAne dhAraNa karanArA hoya che te, tathA maMtra taMtra jaMtra yaMtra karI mAraNa mohanasthaMbhana uccATana karI vazIkaraNAdi kriyAyuktaM auSadhAdika karI aneka prakAranA pApAraMbha rakta rahI, nimittajyotiSya sAmudrikazAstrathI anugrahanigraha karI, pracura | pApakarmavAlA aDhAre pApasthAna sevI paththaranI nAva samAna thai, svaparane buDADavAvAlA thAya che, teone kuguru kahelA che ane AvAone sadgurunI buddhithI supAtra mAnI dAna ApanArA jIvo buDe che, mATe ja uparokta prakAre kahela suzIla mahAtmAone je dAna Apaq te ja supAtra dAna kahevAya che. jema caMdanavAlAye bhagavAn mahAvIrasvAmI mahArAjane yAdRza tAdRza aDadanA ja bAkalA kalpanIya zuddha vhorAvyA to te bhagavAnanI prathama sAdhvI thai, mokSa sukhane pAmI, tema ja satpAtrane viSe kalpanIya dAna ApavAthI jIvo mokSa sukhane pAme che, mAnava loka ane svarga lokanA sukhone helA mAtramA prApta karI, lIlA mAtramA muktinA sukhone supAtradAna ApanArA jIvo meLave che, tethI vItarAga mahArAjAye abhayadAna ane supAtradAnane mahAn gaNelA che. have trIjA anukaMpAdAnane kahe che. anukaMpA eTale dayA. koi atithi abhyAgata yAcaka jIva ApaNAM ghara pratye Avela hoya, to aMtaramA anukaMpA lAvI tene kAMine kAMi ApIne pAcho vALavo, paraMtu khAlI javA devo nahi, kAraNa ke tema karavAthI kadAca te mithyAtvI varga pAse jai niMdA jugupsA kare to, jainazAsananI niMdA uDDAhanA thAya, vaLI jinezvara mahArAjAye paNa anukaMpAdAna niSedha karela nathI, paraMtu mAnya karela che. mATe ja dIna dusthita koipaNa hoya to paNa anukaMpA // 48 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55C/5Shao 5cm5Ke 5Gan 5m255 'lAvIne tene thoDAthI paNa thoDaM ApakuM, jethI mAnava janmanI sArthakatA gaNAya. te have cothuM ucitadAna kahe che. ucita eTale zuM 1 mANasone tathA prakArano vicAra ane viveka hovo joiye ke, jene tyAM sI jevo prasaMga hoya tene tevuM Apa joiye, jema ke koi sAdhu Avyo to tenA sAdhupaNAne lAyaka ApakuM, bhikSu Avyo to bhikSupaNAne lAyaka ApakuM, bIjo koi Avyo to tenI anukulatAthI ApavuM, agara potAnA ghare avasara hoya, vRddha mAbAponA kharce karavAnA hoya, tyAre tathA putra-putrIyonA lagnonA samaye, strI-kanyA - vhenanA zrImaMtonA samaye, temaja putra-putrIyonA janma samaye gharane viSe AvelA teDelA lokone vastupAtra vastra dara dAginA vigere je ApavAmAM yogyatA pramANe Ave che, tene paNa eka rIte ucita gaNI zakAya che. mATe e uparokta prakAre bane rIti nItithI yathA samaye dAna apAya che te, ucita dAna kahevAya che. SAM yA nuM have pAMca kIrttidAna kahe che. loko seMkaDo hajAro ne lakSa rupIyAo potAnI kIrti mATe uDADe, mAtApitAnA maraNa bhA pachADI, kAraja ne cokarA karI, phulaNajI thaha rUpIyAno dhUmADo kare. loko lADa, zIropurI, kacorI, motIcUra, jalebI, sATA, khAjA, bhajIyA, khamaNa DhokaLA, rAyatA, caTaNI vigere khAi khAine bole ke, vAha bhAha vAha ! nAthAbhAi jevA dIkarA thoDA thavAnA che ! tenA suputrapaNAne dhanya che, jeNe mAbApanA pAchala rUpIyA kAMkarAnA peThe uDADI ane ghI pANinA peThe vAparI, sva 5 bApadAdAnI kIrttine amara karI che, AvI rIte vAhavAha ghaDIka bole che, lagnAdika prasaMgamAM paNa, nATakAdika, tAyaphA, vezyAo nacAvavAmAM, varaghoDAnI dhamAlamAM dArukhAnAmAM, vAjAgAjAmAM ne khAnapAno tema ja zaNagAra zobhAmAM ghaNA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 49 // yWan 4Wan Wan 999) rUpIyAnuM pANi kare cha, valI bhATa bhAMDa bhavAyA ne bAroTa cAraNo bIrudAvali bole che, bhale bApAne bhale, kalikAla kalpavRkSa phalANA zeThane tyAM suputra ciMtAmaNi ratna pAkyo, duniyAnA dAridro dUra karyA, jagatamA karaNano avatAra, dAtAra dikaro pAkyo, khamA bApune khamA ! sAbAza che ! sAbAza !! jagatanA jIvana sukhI karanArA tamone dhanya che! agara tamo to pitA karatA paNa caDyA, tamArA pitAye hajAro arpaNa karyA hatA, bApujI ! tamoye to lAkhonA lekhAne paNa gaNyA nahi. | vAha ! annadAtA vAha ! AhAhA hA ! AvA dAnathI bApA devatA paNa DolavA lAgyA che, ghaNuM jIvo! amara raho ! acala raho! e bApunA gharamAM mehera lakSmInI raho, akhUTa bhaMDAra raho, pUraNa tapo, vigere prakAranI birudAvalI sAMbhalI phulI jai, je paisA uDADavAmAM Ave che, tenuM nAma kIrtidAna kahevAya che. keTalAka ajJAni nirguNI jIvo paisAnuM pANi karI, jagatane viSe potAnI jUThI virudAvalI bolAve che, tenI duniyA hAMsI kare che. kAi lAbha malato nathI ne lakSmIne lAkho game luMTAve che. AvA phulaNajIne koi dharma mArge lakSmI vAparavAnuM kahe to, peTamAM pIDa Ave, kAM to gALo de, kAM to bacakA bhare, kAM to mAravA doDe, AvA jIvone dharma buddhi nahi hovAthI kevala kIrtinI ja prApti thAya che, duniyAmAM AvA jIvo paNa ghaNAM ja hoya che. anukaMpA, ucita ane kIrtidAna, traNe bhogAdikane ApanArA che. to paNa bAhulyatAthI supAtra dAna, tathA abhayadAnanAM jIvoye rasIyA thai, manuSyajanmanI sAphalyatA karavI. ___ have zAstrakAra mahArAjA tapa phalane kathana kare cha. tapakarmanuM phala koika alaukika prakAraceM cha. tapathI iMdriyonI zAMti thAya che, vikAro nAza pAme che, mana kAbumA rahe che, citta svastha bane che, deha nirmala bane che, malIna ane cIkaNA // 49 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmo nAza pAme. A tapa bAhya ne abhyaMtara bAra prakAre kahela cha, vidhisahita zAMtithI tapa karma karavAthI, nAnA prakAranI labdhiyo prApta thAya che, kiMbahunA AThe prakAranA karmone tapakarma lIlAmAtramA haNI nAkhe che. mATe ja mahAnubhAva jIvoye DhaprahArInA peThe pUrNabhAvathI zAMti sahita tapa, ArAdhana kara, jethI karIne paramapadanI prApti thAya. sAMpratakAlanA keTalAyeka jIvone tapa upara zraddhA ja thatI nathI, keTalAkane tapakarma tIkSNazastranI dhArA jevo lAge che, keTalAko hAya ! hAya ! bala parAkrama ghaTI jaze, AvA bhayathI tapakarma karatA. nathI, keTalAko bole cha ke, mAnavajanma malyo che te, mojazokha uDAvavA mATe, tema ja khAvApIvA ne khelavA mATe, to nAhaka evI kaTAkaTa koNa kare, keTalAka kahe cha ke goLa ghI mIThA paraloka koNe dIThA. hAthamAM Avela sukhane tyAga karanArA mahA mUrkhAo kahevAya che. koika jIvo svabhAvathI ja tapakarmanA rasIyA hoya che, koika jIvo tIthiparyone viSe ja tapakarma kare che, koika jIvone tapakarma iSTa ja nathI hotuM, koika jIvo rAtri bhojana hoTala cAha bIDI pAna sopArI soDA lembana barapha AisakrIma tamAku kokInanA rasIyA hovAthI ane temAM phasIyA hovAthI, tapakarmane karatA nathI ane tethI bicArA mAnava janmane hArI jAya che. tapa karavAmAM paiso besato nathI, paNa zarIranI sukhAkArI sAthe karmanI nirjarA thAya che ane AtmA pApabhArathI halako thAya che, eTaluMja | nahi paNa sarvathA prakAre karmathI halako thAya che ne mokSane viSe zIghratAthI jAya che. | have tapa eTale vikAranA hetubhUta je vigaya-vikRtiyo dUdha, dahI, ghI, tela, goLa ane pakvAnnAdika kahevAya che, teno tyAga karavo tenuM nAma tapa kahevAya che. upavAsa, chaTTha, aTThamAdika tapakarma karmanI nirjarAnA hetubhUta che. AyaMbila, ekAzana,
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 50 // Wan Wan Wan Wan gy besaNAdika tapane viSe temaja koipaNa prakAranA tapa sivAya khulle mukhe bhojana karanArA manuSyone paNa unodarI tapa to joie | ja kAraNa ke unodarIpaNuM paNa eka prakArano tapa ja che ane tethI paNa mahAn lAbha thAya che. have dravyathI e unodarI tapanI | vidhi nIce pramANe che. prathama to batrIza kavalano AhAra kahela che, temAMthI paNa ochA kavala AhAra karavAthI unodarapaNuM kaheluM che. yataH battIsaM kirakavalA, AhAro kuchipUrao bhnnio| purisassa mahiliyAe, aThAvIsaM bhave kavalA // 1 // bhAvArtha:-zrImAn zAstrakAra mahArAjAye puruSone nizcaya batrIsa kavalano AhAra kahela che, tema ja strIyone aTThAvIza kavalano AhAra kahela che ane uparokta pramANe ja AhArane aMgIkAra karavAthI kUkSine pUrNa kare che. keTalAyeka strI-puruSone AhAranA pramANanI khabara nathI hotI ane tethI ja teo kadAca prazna pRcchA kare ke, kavala koliyo, keTalA ane kevA pramANano gaNavo, tethI zAstrakAra mahArAjA kavalanuM pramANa dekhADe che. yataH kavalassa ya parimANaM, kukkuDiaMDagapamANamittaM tujaM vA avigiyavayaNo, vynnmmichubhijvisNto||2|| bhAvArtha:-kavalanuM pramANa kukaDInA iMDA pramANa mAtra kahela cha, athavA je kolIyo mukhane viSe nAkhavAthI mukha vikriyA na pAme, eTale ke mukhanA aMdara koLiyo nAkhavAthI gAla sakhata phulI javA na joiye, tema ja mukhane viSe koLiyo // 50
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5Ke 555555Jiu 5Shi 5 nAkhavAthI mukhane viSe mAto nathI, temAMthI nIce paDI jAya che, jethI karI mukhanI vikriyA thAya che, AvI vikriyA thAya tevo kavala joiye nahi, agara mukhanA aMdara nAkhavAthI mukhane sparza kare, tevA ja pramANano koliyo joiye, paraMtu pramANa sI thakI adhika joiye nahi. mA na trIzakavalano AhAra ko che. te karatA paNa ocho AhAra karanArA unodarI tapa karanArA kahevAya che. eka kabavyA lathI ATha kakla sudhI AhAra karavo te viziSTa prakAre unodara kahevAya che, nava kavalathI soLa sudhI AhAra karavAthI madhyama unodara kA che, sattara kavalathI covIsa kavalano AhAra karavAthI jaghanya unodara kahevAya che ane paccIza kavalathI aDAva sudhI sAmAnya unodara kahevAya che. ogaNatrIzathI trIza ekatrIza kavala sudhI yat kiMcit unodara kahevAya che ane batrIza kavalano AhAra pUrNa kukSI saMbala kahevAya che. batrIza kavalamAMthI paNa ekAda ve kavala ochA na rAkhe to aticAranA bhAgIdAra thAya che. atyAre te vidhi thoDI ja dekhAya che. atyAre to kavalanA parimANane tyAga karI, cheka nAka, galA ne AMkho sudhI bharavAmAM Ave che. bhojana karatA AMkhomAM AMsu Ave, peTa taNAya, pANi pIvAnI jagyA na rahe, ne potIyA dIlA mukavAmAM Ave to paNa A jIvane tRpti na thAya. jANe ke badhuMye gaTaragasa karI jAuM AvI bhAvanAvAlA unodaratA jANatA nathI, te upavAsAdika tapa to kyAMthI ja kare. mATe ja bhAgyavAna jIvoye prathama potAnA dehanA hitArthe unodaratA sva pragaTa karavA nimitte, vItarAganI AjJAnA pratipAlana karavA nimitte, karmane kSINa karavA nimitte ane mokSa sukha meLavAvA nimitte, unodaratA karatA zIkhI dhIme dhIme upavAsAdika mahAn tapasyA karatA zIkhavaM joiye. have satya upavAsa kone kahe te batAve che. bhA te SAM 5 25 5 25 25 5 ThI yA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna || Wan y kAThIyArnu 4546435S4 yataH kaSAyaviSayAhAra tyAgo yatra vidhiiyte| upavAsaH sa vijJeyaH, zeSaM laMghanakaM viduH||1|| bhAvArtha:-jene viSe kaSAya, viSaya ane AhAra A traNe tyAga karavAmAM Ave che, te ja upavAsa kahevAya che. A| ra zivAya je upavAsa karavAmAM Ave che, te upavAsa kahevAto nathI, paNa Dhora lAMghaNa kahevAya che. ghaNAkharA jIvo samaje cha ke AhAra tyAga ko eTale upavAsa kahevAya che, paNa tene samajaNa paDatI nathI ke, krodha, mAna, mAyA to choDyA nahi. temAM paNa krodhane to vizeSe karIne choDatA ja nathI. tapasyA karI krodha karavAthI tapasyAnuM phala uDI jAya che ne Dhora lAMghaNa thAya che, mATe ja sujJa strI-puruSoye upavAsAdika tapa karI krodha, mAna. mAyA, lobhAdika kaSAyane sevana karavA nahi. valI ghaNA strI-puruSo viSayanA kIDA banI upavAsAdika tapa karIne paNa maithunAdikanuM sevana kare che. A jIvo bahu ja ajJAni kahevAya che. e tapa karma karI brahmacarya- khaMDana karanArA lAMghaNa karanArA banI ulaTA cIkaNA pApakarma bAMdhe cha, mATe ja suzIla strI-puruSoye tapasyA hoya te divase avazya brahmacarya pAlavU. evo ja tapa karanAra mahAtmA jIvoye, tapanA sAthe uttama bhAvanA paNa rAkhavI. uttama bhAvanA bhAvanAra tapasvI dRDhaprahArInA peThe karmane kSINa kare che. dRSTAnto yathA. zrI vasaMtapura nAmanA nagarane viSe eka brAhmaNa raheto hato, teNe haDahaDatA sapta vyasananA sevana karanAra banI, viSaya Wan SWan Wan 357Wan . // 51 //
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ FEEEEEEEEE. kaSAyAdikanA aMdara ekAMta rakta thai jai, potAnA gharanI samagra lakSmIne vinAza karI hatI. have duHkhada sthiti AvavAthI te corI karI AjIvikA calAvavA lAgyo. lokoye bahu zikSA karI paNa mAnyo nahi ne pApa karmathI pAcho haTyo nahi, tethI rAjAye tene potAnA nagaranI bahAra kADhI mukyo, eTale te corapallIne viSe gayo. tyAM pallIpati hato te putra rahita hato, mATe Ane putra karIne rAkhyo. have te jenA upara prahAra kare che ke turata te mANasa nizcaya maraNa pAme che. mATe lokoye tenuM nAma dRDhaprahArI pADyu, te dRDhaprahArI anyadA prastAve luTArAonA sAthe kuzasthala nAmanuM gAma luTavAne mATe gayo. te gAmane viSe koi daridri brAhmaNa vase che, tene daridrapaNAthI ghaNA bAlabaccA che. ekadA te bAlabaccAye tenA pAse khIra mAgI, tethI koi dhanADhyane ghare jai, dudha, cokhA, sAkara, mAgI lAvI ghare jai potAnI strIne khIra banAvavAnuM kartuM ane Aje moTo utsavano divasa che ke mane kSIranuM bhojana malaze, ema mAnI madhyAhna samaye snAna karavA jevo gayo, tevAmAM akasmAt tyAM dhADu paDayuM ane keTalAyeka coro tenA gharane viSe AvyA, paNa kAMi nahi dekhatA khIranuM bhareluM bhAjana dekhIne te upADayu, eTale bAlako uMce sAde pokAra pADatA tenA pachADI doDyA, eTale teno pitA paNa snAna karIne Avyo, tamAma svarUpa jANIne ruSTamAna thayelo te brAhmaNa gharanA vAraNAnI bhogala lai rAkSasanI peThe tenA pachADI doDayo ane prahAra karI teNe keTalAyeka corone mAryA. tevI khabara dRDhaprahArIne paDavAthI jaldI tyAM Avyo ane vicAra kayoM ke A amArA coro je mANaso cha tene mAre che, mATe tene zikSA karuM ema karI, krodhathI dhamadhamI jai khaDgathI teNe te brAhmaNa- dhaDa mastaka judu kayu. tyAra bAda te brAhmaNanA gharane viSe javA lAgyo, eTale gAya hatI teNe rokyo, tethI tenA paNa taravArathI TukaDA UE ELS US
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 52 // mA karyA, te dekhIne tenI strI brAhmaNIye tene tarjanA karI ke, re re pApiSTa ! tuM zuM kare che ! he krUra ! AvA karma karanArA ! tane lAja nathI AvatI ! AvI rIte tarjanA karavAthI krodhita thaha draDhaprahArIye taravArathI tenuM peTa cIrI nAkhyuM. eTale tenA peTamA rahelo bAlaka ve TukaDA thai taraphaDato bhUmi upara paDatho. te cArene tatkAla haNelA jANIne, tathA tenA bAlakone hAtAta ! tAta ! hA mAta ! mAta ! e prakAre bolatA dekhI draDhaprahArI ciMtA karavA lAgyo ke, aho ! aho ! AvA pracaMDa pApakarma karanArA mane dhikkAra che ! phiTakAra che ! AvA julmI pApa karanArA mane narakane viSe paNa sthAna malanAruM nathI. arere! A vicArA bAlakonuM rakSaNa koNa karaze ! huM zuM agnimAM praveza karUM ! agara zuM parvatanA zIkharaparathI jaMpApAta ThI karUM ! agara zuM haDahaDatA viSanuM bhakSaNa karUM ! huM zuM karUM, ke AvA aghora pApakarmathI mhArI zuddhi thAya ! arere huM sadAcArane tyAga karI duSkarma karI narakagatino gAmI thayo chu, AvI rIte ati vairAgyane dhAraNa karI te grAmanI vhAra nIkalyo, te gAmanI vhAra muniyone dekhI namIne teone kahevA lAgyo ke, he bhagavan ! AvA aghora pApakarmathI mhArI kevA prakAre bhA mukti thaze ! eTale munimahArAjAye kahyuM ke saMyamane viSe yatna kara. yA nuM sI vyA khyA 55 5 5 5 yataH egadivasaMpi jIvo, pavvajjasuvAgao aNUNamaNo / jai vi na pAvai mukkhaM, avassavemANio hoi // 1 // te tera 5 kAThIyAnuM ra svarUpa // bhAvArtha:- A jIva jo eka ja divasanuM phakta saMyama zuddha manathI pAle che, te jo mokSe na jAya to paNa avazya vaimAnika gatine viSe to jarura jAya che. kAraNa ke game tevA pApakarmanA nAzane mATe ane sadgati melavavAne mATe saMyama ja kA pa // 52 //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAn upAya che. AvI rIte munimahArAjanA mukhathI potAnA pApakarmanA nAzano upAya jANI teNe munimahArAjanA pAse dikSAne aMgIkAra karI ane abhigraha kayoM ke, huM A gAmane viSe ja eTale ihAM rahIne ja kAussagga dhyAna karIza, tathA loko mane je tADanA, | tarjanA, Akrozane karaze te sarvene sahana karIza ane A cAre jIvonA ghAtarnu pApakarma mane jyAMsudhI yAda Avaze tyAMsudhI mhAre AhAra karavAnA pratyAkhyAna che, AvI rIte dRDhaprahArIye pratijJA karI.. AvA prakArano abhigraha karIne te muni tyAM ja vihAra karavA lAgyA. have tene dekhIne nagaranA loko bolavA mAMDayA ke A pApiSTa AtmA ghaNI garbhahatyA, bAlahatyA, strIhatyA, gauhatyA karanAro che, A duSTa gAmane luTanAro che, A DhoMga karIne have gAmane ThagavA mATe Avo veSa karIne phare cha, vigere prakAranA kuvacanothI tene tarjanA kare che, pASANathI lAkaDIthI niraMtara tADanA kare che, te sarve upadravo zAMtithI pRthvInA peThe sahana kare che, tathA potAnA pApakarmane saMbhArI bhojanane karatA nathI, AvI rIte mahAtmA draDhaprahArIye cha mAsa vahana karyA, ghaNAM pApakarma khapAvyA ane tyArabAda uttamottama bhAvanA bhAvavA | lAgyA ke, he Atman ! jevA prakAraceM bIja vAvIye tevA prakAraceM phala pAmIye, mATe A lokono doSa nathI, paNa A loko | potAnI kaThora bhASAdikavaDe karI mhArI duSkarmanI gAMTha che tenI cikitsA karI toDe che, mATe mhArA te mitro che, mATe mane tADanA roje karo, kAraNa ke suvarNane ujvala karavU hoya to agnino yoga lagAvavo ja joiye, kAraNa ke tema karavAthI ja suvarNa- malInapaNuM dura thAya che. mATe mhAro AtmA paNa tADanA tarjanAthI ja karmathakI halako thaze, valI A loko mane jaWan yWan yAyay
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svruup|| 3333Wan 45: Wan a kugatirUpI kedakhAnAthI mukta karI potAnA AtmAne tenA aMdara nAkhe che, mATe paropakAra karanArA evA te loko para huM krodha kema karUM, valI te loko potAnA punyakarmano vyaya karI mhArA pApakarmane dUra kare che, mATe mhArA te parama bAMdhavone | mhAre dUSaNa Apaq lAyaka nathI, valI paNa temaNe preraNA karI karela vadhabaMdhanAdi mane saMsArathI mukta karanArA hovAthI mane harSane mATe thAya che, paNa A lokone ja te anaMta saMsAranA hetubhUta thAya che, te ja mane bahuja pIDA karanAra thAya che, valI paura lokoye mane tarjanA karI che, paNa mAryo nathI, kadAca mAryo hoya, to paNa mhArA aMgopAMgane chedyA nathI. kadAca tema kayu hoya, to paNa mhAro jIva lIdho nathI, kadAca jIva leze, to paNa bAMdhavajanonA peThe luTela nathI, mATe A mahAnubhAvo mhArA AtmArUpI gharane viSe anAdikAlathI praveza karI anAdikAlathI vAsa karI nirAMte beThela, evA bhAva corone kADhavAmAM sahAyabhUta thAya che. e prakAre zubha bhAvanAne bhAvatA kSapaka zreNi upara ArohaNa thayelA draDhaprahArI mahAtmA kevalajJAna pAmyA. aho! mahAn AzcaryanI vAta che ke, taparUpI agasti koi lokottarapaNe pragaTa thAya che ke, jenA pragaTa thavAthI karmarUpI samudra pharIthI pragaTa thato nathI. lokone viSe kahevata che ke mATI jyAM utpanna thAya che tyAMja paDe che, tevI ja rIte A mahAtmAye jyAM karma bAMdhela hatA tyAM ja choDayA. devatAono samUha Avyo, suvarNa kamalanI tyAM racanA karI, temanA upara besI dRDhaprahArI mahAtmAye dharmadezanA dIdhI. ghaNAM jIvo AzcaryanA sAthe pratibodha pAmyA ane kevalI mahAtmA ghaNAM bhavya jIvone bodha karI zAzvata sukhanA bhoktA thayA. e draSTAntane dekhI je mahAtmA jIvo bhAvanA sahita tapakarmane kare che, te mahAtmA draDhaprahArInA peThe sukhI thai kalyANa maMgalanI mAlAne pAme che. // 53 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30Wan - 91535Wan : have zAstrakAra mahArAjA kahe che ke, dharmanI ciMtA karanArA jIvoye paranI niMdA karavI nahi. kAraNa ke paranI niMdA karI avarNavAda bolanAra mahApApano bhAgIdAra thAya che. paranI niMdA karavAthI sAmA dhaNI sAce vaira thAya che temAMthI vaira vRddhithI zarIrano ghAta thavAno prasaMga Ave che ane paralokane viSe durgati thAya che, te to jUdI. mATe uttama jIvIye paranI niMdA karavI nahi, niMdA karanAra kevala asatyavAdi thAya che, ane duniyAnA jIvone niMdA karanArano vizvAsa uThI jAya cha, valI paNa eka divasa niMdA karI, eTale bIje divase vadhAre niMdA karavAnuM mana thAya che ane ema dinapratidina niMdAnI kuTeva paDI jAya che ane te kuTevathI jema AMdhalo mANasa rAtri divasa ane kharaMkhoTuM joi zakato nathI, temaja niMdA karanAra paNa lAbha, toTo ne bhalA muMDAne dekhI zakato nathI, dharma-adharmane jANI zakato nathI, AtmAnA hita-ahitane pIchANI zakato nathI, sajjana-durjananI parIkSA karI zakato nathI ane sAcuM te mhAraM nahi gaNatA, mAruM te sAcuM mAnI, mahA kadAgrahI bane che. AvI kuTevathI vItarAganA syAdvAdanI vAta koi sAMbhaLavAmAM AvI hoya ane teno paramArtha potAnA ajJAnapaNAthI agara haThavAdathI barAbara samajavAmAM na Avyo hoya to, pariNAme mithyAbhimAni thAya che ane tethI devane, gurune, dharmane, sAdhune, mahApuruSone, pustaka siddhAMtane, utthApe che, tene niMde che, bhaMDe che, daMDe che, khaMDe che, asatya AkSepo karI temanA upara haDahaDatA asatya kalaMko caDAve che ane tethI utpanna thayelA aghora pApathI bhava aTavImA dIrghakAla sudhI bhaTakyA kare che paNa saMsArano pAra pAmI zakato nathI, mATe sujJa jIvoye prathamathI ja potAnI jIbhane paranI niMdA karavAno avakAza Apavo ja nahi, ne jo kadAca phakta eka ja divasa lagAra mAtra paNa avakAza Apyo, to pachI jIMdagI janmojanmane mATe rada thAya che.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ | paranI niMdA karanArane devaguru dharmanI niMdA karavI paNa sulabha thai paDe che ane tethI tenI mAThI dazA thAya cha, kaDuM che ke, caumAsI vyAkhyAna // yata: kAThIyArnu svruup|| // 54 // -Wan Wan Wan Wan Wan 954 devaniMdA ca dAridrI, darzananiMdA ca pAtakI / dharmaniMdA bhavet kuSTI, sAdhuniMdA kulakSayam // 1 // bhAvArtha:-devanI niMdA karanAra daridri thAya che ane daridrapaNAthI pApa kare che, pApa karavAthI narakane viSe jAya che, tyAMthI nIkalI daridrI thAya che, AvI rIte deva niMdA karyAnA phalonI prApti thAya che. darzananI niMdA karavAthI mahApAtakI thAya che, darzana niMdA karanAra jIva samyaktvane malIna kare che, nAza kare che, kiMbahunA. koipaNa bhavane viSe samyaktva prApta thAya tevu rahevA deto nathI, eTale durlabhabodhI thAya che, dharmanI niMdA karanAra kuSTi thAya che. kuSTirogathI aneka prakAranA bIjA rogo paNa pragaTa thAya che ane tethI paNa mahA duHkhanI paraMparAne pAme che. sAdhunI niMdAthI kulano kSaya thAya che, kadAca pApAnubaMdhI punyodayathI dhAro ke vaMzavRddhi hoya ane manamAM abhimAna mAnI sAdhunI niMdA kare to, puMchaDe paNa phala to male ja, nahi to paralokane viSe to te kulanA kSaya karavAvAlo thAya che, mATe uttama jIvoye uparokta koinI niMdA karavI nahi. kAraNa ke niMdA karavAnA mAThA phalo zAstrakAra mahArAjAye kahela che. AjakAla niMdAnI vAto to ora ja che. niMdAye koipaNa jIvone viSe potAnuM sthAna nahi kayu hoya, eSu bhAgye ja malI zakaze-bhAgye ja dekhAze tenuM mUla kAraNa zuM, tenI jo tapAsa karavAmAM Avaze, to mAluma paDaze ke irSyA ja che, matsara ja che, bIjaM kAMipaNa samajavU nahi. pArakAnuM jJAna, pArakAnuM mAna, pArakAnI unnati, pArakAno yaza, pArakAnuM sukha, pArakArnu 434Wan Wan Wan Wan Wan // 54 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya Ayg4Wan g dhana, koipaNa rIte bhalu thatuM hoya, te dekhIne adekhA ane jherIlA tema ja nirguNI jIvo, rAtadivasa balyA ja kare, Aja kAraNa moTuM che, koinuM sAraM thAya ane koi potAnI punyAithI pUjAya, manAya, temAM balatarA karI nAhaka zuM kAme zekAvU joiye, tenuM bagADavA agara tene vagokvA, asatya bolI zuM kAme bIjAne kubuddhi ApavI joiye ane nAhaka temanA upara vera jhera karI, jUThA ALa temanA para zuM kAme caDAvavA joiye. ApaNAthI koirnu hita bane to ThIka ne nahi bane to zAMti rAkhI potAnA kAmamAM sAvadhAnI rAkhI paramAM paDavAnuM choDI devU joiye. AvI rIte je jIva paramAM praveza karavo choDI dai, paranI niMdA karato nathI, te jIvane uttama kahyo che, mATe DAhyA ane sujJa jIvoye paranI niMdAno tyAga karavo, paraniMdA prANIyone anartha kare che. kaDuM che ke, yataH - tibvakasAyANa iha, purisANaM saahuniNdaapraannN| iMdiyavasANugANaM, niyameNaM dogaigamaNaM // 1 // bhAvArthaH-ihalokane viSe tIvra kaSAya karanArAjo tathA sAdhu niMdA karavAmAM tatpara rahelAo tathA iMdriyone vaza| varti jIvo je hoya che, teo niyamA nizcaya kAladharma pAmIne durgatimAM jAya che, valI paNa kayuM che ke, yataH rAgeNa vA doseNa vA, jo dose jaNavayassa bhAsei / so hiMDai saMsAre, dukhasahassAi aNuhu~to // 2 // __ bhAvArtha:-je koipaNa rAga agara dveSa vaDe karI bIjAnA tema ja janapadanA doSone bole che, te hajAroM duHkhano anubhava karato saMsArane viSe paribhramaNa kare che. 10
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ api ca. / / 55 / / diTTho suovadoso / parassa na kayAi so kaheyavvo / jiNadhammAhirayeNaM, puriseNaM mahiliyA evA // 3 // bhAvArtha:-- jaina dharmane viSe je puruSa agara strI rakta hoya, temaNe paranoM doSa dITho hoya, agara sAMbhalyo hoya, to paNa potAnA mukhathI koinA pAse kahevo nahi. aparaM ca vyA logo kuDilasahAvo, paradosaggahaNaniyayatattilo / ajjavajaNamacchario, duggahahiyaopaTho ya // 4 // bhAvArtha:- AjakAlanA aMdara keTaloka janasamudAya kuTila svabhAvano thai, pote duSita chatAM potAnA guNa gAi, paranI niMdA karanAro, tema ja sarala jIvonA upara irSyAne dhAraNa karanAro, tema ja duSTa manavAlo hoya che ane koipaNaM prakAre tenuM kuTilAi karanAruM mana duniyAne jANI zakavAmAM AvatuM nathI, evA ghaNAM loko varttamAna samayamAM maLI Ave che, arthAt paranI niMdA ane potAnA AtmAnI prazaMsA karanArA atyAre ghaNAM jovAmAM Ave che. A jANI duniyAnA jIvonI tema ja deva guru dharmanI niMdA karavI nahi, chatAM kare che to mahA viTaMbanAne pAme che. caumAsI vyAkhyAna // yataH bodhibIjaM no muktirna svargaH satkulaM nahi / zukladravyasya no labdhi-rdevaniMdAparasya tu // 1 // bhAvArtha:- devanI niMdA karanArA jIvone bodhivIjanI prApti thatI nathI, tema ja muktinI paNa prApti thaMtI nathI, tema ja svarga paNa malatuM nathI ane sArA kulane viSe janma paNa prApta thato nathI ane sAraM dravya paNa maLI zakatuM nathI. Zhen ra svarUpa // 254 55 51 ThI tera kAThIyAnuM yA // 55 //
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan ESEWan ESWan Wan tathA ca. mUkatvaM kAhalatvaM ca, luutaakussttaadidossjaaH| mukharogAH saptaSaSTirjAyate jinniNdyaa||2|| bhAvArtha:-jinezvara mahArAjanI je mANaso niMdA kare che, te mANaso muMgA thAya che, gAMDA thAya cha, tathA lUtAdoSa | ane kuSTAdi doSathakI utpanna thayelA, saDasaTha prakAranA mukhanA rogovALA thAya che. vizeSamAM sarva prakAranA rogavALA thAya che. api ca. ayazo'kAlamaraNa-dukhaM vktrvigNdhtaa'| lUtAtaMtumukhAdoSA, bhavaMti guruniMdayA // 3 // bhAvArtha:-guru mahArAjanI niMdA karanArane koipaNa kAle yazanI prApti thatI nathI, paNa apayaza ja maLe che, tema ja | akALe maraNa prApta thAya che ane mukhane viSe durgadhapaNuM prApta thAya che, tema ja lUtAtaMtu Adi aneka doSonI prApti thAya chai. | punarapi. ___ saMsArI narake tiryagbhave syAt sa punaH punH| dharmANAM niMdako naiva, labhate mAnuSaM bhavam // 4 // bhAvArthaH-dharmanI niMdA karanAra mANasa marIne narakane viSe jAya che ane tyAMthI tithaMca gatine viSe jAya che, tyAMthI narakane viSe jAya cha, AvI rIte vAraMvAra narakagati ane tiryaca gatimAM bhaTakyA ja kare che, paraMtu kadApikAle mAnava janmane pAmI zakato nathI. aparaMca. trayANAmapi yasteSAM, niMdako ghorapAtakI / tasya saMsargamAtreNa, malinIsyuH pare
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyaakhyaan|| bhAvArtha:-evI rIte deva, guru, dharma A traNenI je mANasa niMdA karanAra hoya che, te mahA ghorAtighora pAtakI kahevAya che ane evA mahAn pAtakI jIvonA saMsarga mAtrathI paNa bIjA jIvo malIna thAya che. Aq jANI bhavabhIru jIvoye deva guru dharmanI niMdA karavI nahi. tema ja paranI niMdA paNa karavI nahi, kAraNa ke paraniMdAmAM pApa che.. kAThIyArnu svruup|| // 56 // . paraniMdAmahApApaM, gadaMti munayaH khalu / iha loke parAbhUtiH, paratra narako yathA // 1 // bhAvArthaH-muni mahArAjAo paranI niMdA karavI te mahApApabhUta gaNe che. paranI niMdA karanArA jIvo ihalokane viSe parAbhava pAme che ane paralokane viSe narakagati meLave che. mATe ja sujJa jIvoye paranI niMdAno tyAga karI potAnA AtmAnI ja niMdA karavI te sArabhUta che, kayuM che keH yataH AtmaniMdAsamaM puNyaM, na bhRtaM na bhaviSyati / paraniMdAsamaM pApaM, na bhUtaM na bhaviSyati // 2 // bhAvArtha:-bhUta, bhaviSya, vartamAna, AtraNe kAlane viSe potAnA AtmAnI niMdAnA karavA samAna bIjaM eka paNa punya nathI ane paranI niMdA karavAnA samAna bhUta, bhaviSya, vartamAnakAlane viSe bIjuM eka paNa pApa nathI. zrImAna zAstrakAra mahArAjAoye, bhavya jIvonI bhUlo sudhArI sadamArgane viSe sthApana karavA mATe aneka graMthomAM deva guru dharmanI niMdAne tyAga karavA mATe ane svazlAghA paraniMdAnA nivAraNa karavA mATe bahu ja bodha Alekhela cha, mATe 4Wan yayWan Wan Wan AWan ! // 56 //
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan S-Wan ' mokSArthI jIvoye AtmAnI niMdA karavI ane paranI niMdA choDI devI, tethI AtmaniMdaka jIvo citrakAranI putrInA peThe puNyanI paraMparAne pAmI sukhI thAya che. __ koi eka nagarane viSe eka rAjAne potAnI sabhA citrAvavAnuM mana thavAthI, temaNe sArA citrakArone bolAvyA ane te tamAmane sabhA citravA mATe sarikhA bhAgo vaheMcI ApyA. have te citrakAromA eka vRddha citrakAra hato, tene eka yauvana avasthAvAlI putrI kumArikA hatI te jyAre bhojana laine tenA pitAnA pAse Ave, tyAre te kAyaciMtAye laghunIti karavA kAyama jato hato. anyadA prastAve te kumArIkA citrakAra pAse hatI, te samaye sabhA keTalI ane kevI citrAyelI che, te dekhavA mATe rAjA Avyo ane bhIMta upara moranuM pichu citreluM hatuM, tene citrela nahiM jANatA, sAkSAt jANI, rAjAye te levA | bhIta upara hAtha nAkhavAthI tenA nakhe vAgyuM, eTale pAse ubhelI citrakAranI putrI, te joi hasIne bolI ke, mUrkhatA rUpI mAMcAno cotho pAyo pUrNa thayo. eTale rAjAye kahyu ke, te kevI rIte, te tuM mane kahe, eTale citrakAranI putrI bolI ke eka divasa huM mhArA pitAne mATe bhojana laine AvatI hatI, tevAmA koika ghoDesvAra ghoDA upara besI ghoDo rAjamArgamAM doDAvato Avato hato, tenA sapATAmAM huM AvI javAthI, mahAmusIbate bacI chaM. rAjamArgane viSe strI bAlabaccA vRddha glAna mAMdagIvAlA nAnA moTA aneka jIvo AvatA hovAthI ane josabhara ghoDo doDAvavAthI, mANasonA khUna thai jAya che, mATe ja rastAmA ghoDA doDAvanArA mAmUrkhA kahevAya che, tethI mUrkhatArUpI mAMcAno pahelo pAyo, | bhara bajAramA ghoDo doDAvavAvAlo thayo, balI bIjI vAta e che ke, huM jyAre bhojana laine Aq chu, tyAre ja sadA '
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / 43 kAThIyArnu kharUpa // 57 // E mhAro pitA kAyaciMtAye jAya che. tene ema khabara nathI ke, chokarI yuvAna avasthAvAlI thai che, mATe Agala pAchala | javaM, paNa tema nahi karavAthI hu~ Aq tyAre ja jAya che mATe mUrkhatArUpI mAMcAno bIjo pAyo mhAro bApa thayo. trIjuM kAraNa e che ke, kAma karAvanAra mANasa buddhivAlo hovo joiye ane mANasanI zakti pramANe kAma karAvaQ joiye, chatAM teno vicAra nahi karatA, yuvAna avasthAvAlA citrakArone, tathA mhAro bApa vRddha che tene, sarikho bhAga ja citravA Apela che, mATe samajaNa vinAno te mANasa je cha te, mUrkhatArUpI mAMcAno trIjo pAyo thayo ane cotho pAyo tuM, kAraNa ke eka nAnAmAM nAnuM bAlaka paNa jANe che ke, bhIMta upara kyAi paNa pIchaM rahI zake nahi, chatAM teM te levA hAtha pasAryo, mATe thAre nakhe vAgyu, tethI ja mUrkhatArUpI macAno cotho pAyo tuM thayo, te sAMbhalI rAjA citrakAranI putrInI buddhi joi raMjana thayo ane tenA bApanA pAse mAgavAthI te citrakAre paNa rAjAne potAnI putrI paraNAvI, rAjAye teNInA upara prasanna thai, uttama mahela, vastrAlaMkAra, vaibhava dAsadAsI vigere tene Apyu ane te divasa teNInA mahelamAM rAtri rahyo. bhoga sukhathI parizrama pAmelo rAjA jyAre suto, tyAre prathamathI ja zIkhavI rAkhelI dAsI bolI ke, bAi sAheba eka kathA kaho. te sAMbhalI nidrA nahi pAmelo rAjA nidrA pAmyAnA peThe DhoMga karI suto suto sAMbhalavA lAgyo ane rANIye kathA zaru karI. have rANI dAsIne kahevA lAgI ke, koieka zaharamA eka vyavahArI raheto hato, tene eka kumArikA moTI thavAthI te kanyAnA mAvApo ane bhAi, traNe jaNA ciMtA karavA maMDayA. kArya prasaMge te traNe jaNA koi divasa alaga alaga gAmamA 93Wan Wan | // 57 //
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan ' ' ' ' | jai, arasaparasa samAcAra nahi jANatA, jude jude ThekANe kanyAnuM sagapaNa karI AvyA. kanyA moTI hovAthI lagna paNa najIka divasamAja Avyu ane bhavitavyatAthI traNe varone samakAle eka ja divase lagna AvavAthI traNe jaNA samakAle paraNavA AvyA ane kanyAne paraNavA mATe mAhomAMhe vivAda karavA lAgyA. evAmAM akasmAt kanyAne sarpa karaDavAthI maraNa pAmI. tethI eka jaNa tenI sAthe ja agnimAM balI muo, bIjo te citAnA rAkhanA DhagalA pAse upavAsa karIne beTho, trIjo paradezane viSe kanyAne sajIvana karavAnI vidyA auSadhi levA gayo. tene rastAmA pharatA rakhaDatA keTalAyeka divaso thayA, tethI paNa kAi vaLyu nahi. eka divasa koika gAmane viSe gayo ane tyAM koika strI pAse roTalA karAvavA teNe loTa tene Apyo. te strI roTalA ghaDavA beThI. eTale chokaro bahu ja rudana karavA mAMDayo, eTale teNIye chokarAne upADIne cUlAne viSe nAkhyo te dekhI te mANasa hA hA karato bolyo ke, he mUrkhi ! A teM zuM kayu. bAlaka upara Avo krodha karI bAlakane cUlAmAM te kyAi nakhAto haze ke ! dhikkAra che ? thArI strIpaNAnI buddhine ! eTale te bolI ke, prathama tuM roTalA khAi le, pachI badhu sAru thaze. eTale teNe bhojana kayu, tyAravAda amRtano kuMpo gharamAMthI lAvIne tenA upara chAMTavAthI chokaro sajIvana thayo, te dekhI bhAisAhebanI DAgalI casakI. rAtriye te kuMpo upADI cAlato thayo ane anukrame kanyAnI rAkha paDI hatI, tenA upara amRta chAMTavAthI, kanyA ane balI gayela puruSa beThA thayA. eTale upavAsa karIne beThela hato te ane jIvato thayo te, tathA jIvADanAra traNe jaNA kanyAne mATe vivAda karavA lAgyA. eTale saMketa karI rAkhelI dAsI bolI ke, he svAmini! tuM mane kahe ke, te kanyAne traNemAMthI koNa paraNavAlAyaka bane. tyAre rANI bolI, Aje to nidrA 55Wan Wan Wan FWan Wan Wan ' '' ' ' /
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / kAThIyArnu svarUpa // // 58 // *Wan Wan Wan Wan EWan 995 Ave che mATe kAle kahIza. ema kahI nidrA karI gai. bIje divase adharI kathAne pUrNa sAMbhalavAno premI rAjA, tenA ghareja Avyo ane viSaya sukha bhogavI, kapaTa nidrA karI suvAthI, dAsIye apUrNa kathAne pUrNa karavAnu kahevAthI, rANI bolI ke, | je puruSe amRta chAMTIne kanyAne jIvADI, te teno pitA kahevAya, tathA je kanyAnA sAthe jIvato uThayo te, teno bhAi kahevAya ane je upavAsa karIne beTho hato, te teno dhaNI thaha zake. mATe kanyAnA mAvApe te upavAsa karanArane kanyA paraNAvI. vaLI dAsIye bIjI kathA kahevArnu kahevAthI rANI bolI. eka rAjAye, sonI loko sonu core nahi, mATe potAnA mANaso sahita khAnapAnanA sAmAna sahita, tene bhoMyarAmA baMdobasta karIne rAkhyo. jyAre ghATa ghaDI rahyA pachI rAjAye keTalA divaso majurInA thayA che tevaM puNyaM, eTale sonIye cha mAsa batAvyA. tyAre dAsI bolI ke, bhoyarAmA jyAM sUrya caMdra nathI, tyAM rAtra divasanI ane mAsanI gaNatrI thai kevI rIte zake 1 mATe mane to Azcarya bahu ja thAya cha, tethI jaldI kahe ? rANIye kaDaM ke nidrA baha ja Ave che, mATe kAle kahIza. balI vAtoM sAMbhalavAno rasIo trIja divase rAjA Avyo ane sUtA pachI dAsIye adhUrI kathA pUrNa karavA mATe kahevAthI rANI bolI ke, te sonI ratAMdhalo hato, tethI rAtri paDyAnI khabara tene paDI jatI ane savAra thAya tyAre dekhato hato, tethI teNe tamAma divaso gaNI rAkhyA hatA. pharIthI dAsIye kathA kahevAna kahevAthI rANI bolI-jaMgalane vipe eka jabarajasta phalaphula patrothI bharapUra bharela azokavRkSa hatuM, paNa tenI chAyA nIce paDatI hotI, eTale dAsI bolI, ema kema bane, mane to mahA Azcaye thAya che ke, valI chAyA te bhUmi upara na paDe tevaM hoya kharUM ke ? mATe kahe ke teno paramAthe zuM che. 5Wan ES). // 58 //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43.Wan Ags rANIye kahyu ke kAle kahIza. Aje to nidrA Ave che. valI cothA divase kathA sAMbhalavAno premI rAjA tyAM ja Avyo ane sUto eTale dAsInA kahevAthI kahyu ke te vRkSanA nIce jabarajasta kUvo hato, tethI vRkSanI chAyA te kUvAne viSe paDavAthI, bhUmi upara chAyA dekhAtI hotI, valI rANIe kahyu ke, eka vanane viSe eka hAtharnu deharu hatuM ane termA cAra hAthanA devaM hatA! dAsI bolI vAha ! mhArI vAhAlI svAmini vAha ! tuM to roje navI navI lerakhaDI vAto kADhe che mane to bahu ja kautuka thAya che ke eka hAthanA deharAnA aMdara cAra hAthanA deva samAya kevI rIte. rANIye kayuM kAle kahIza. Aje nidrA Ave che, pharIthI pAMcamI rAtriye paNa rAjA tyAM AvI zayana karI gayA pachI, pharIthI dAsIye adhUrI vAta pUrNa karavAnuM kahyAthI, rANI bolI ke cAra hAthanA deva eTale, cAra hAtha lAMbA deva nhotA, paNa cAra hAthavAlA deva hatA, tethI eka hAthanA deharAmAM te praveza karI zakelA hatA. AvI rIte chamAsa sudhI rAjAne citrakAranI putriye navanavI vAto karIne rokI rAkhyo, have bIjI rANIyonA sAmu cha mAsa sudhI nahi jovAthI tamAma ekatra thai vicAra kayoM ke, te dhRtArIye kAmaNa karI rAjAne vaza kayoM che, mATe ApaNe tene mArIye to sukha thAya. tevI citavanA karI chidra jovA zaru karyA, paNa kAMi hAthamAM AvyuM nahi. have citrakAranI putrI niraMtara prathamanA phATAtuTA kapaDA paherI, ekAMtamAM jahadvAra baMdha karI, potAnA AtmAnI niMdA kare che. he cetana! tuM abhimAna karIza nahi ke, huM rAjAnI rANI thai chu, cha cha mAsathI rAjA mhArA mahelamAM Ave che bIjI rANIyonA sanmukha joto nathI. paNa te thAre vicAra karavAno cha, ke rAjAye to tane hamaNAM ja rANI banAvI che, nahi to hArA bhAgyamAM AvAja kapaDAM hatA. valI rAjA Wan Wan Wan Wan 7 yyy.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA // 59 // jo ruSTamAna thAya to tane kSaNamAtramAM eka rAMka dAsI banAvI de, valI thArI zokya vhenopara paNa tuM sukhIpaNAno garva agara matsara gharIza nahi. tuM madathI paranI niMdA karIza nahi. e rAjya Rddhi lakSmI vastrAlaMkAra viSayasukha e rAjAnA pratApathI ja khyAna // sI male che ane te paNa kSaNika che, mATe tuM zAMti rAkhI abhimAnane tyAga karaje, evI rIte niraMtara potAnA AtmAnI niMdA kare che. eka divasa akasmAt bIjI rANInI dAsI te zuM kare che te jovA AvI caDI, eTale bArabaMdha karI beThela rANIne vyA babaDatI dekhI, teNIye rANIyone moDhe vAta karI, te to rAjAne vaza karavAno maMtra babaDe che, samagra rANIyone chidra hAthamAM ka AvavAthI rAjAne vinati karavA lAgI ke tuM amAre tyAM Avato nathI, paNa teno amane zoka nathI. paraMtu A tArI navI ANelI rANI che, te niraMtara vAgharAnA veSa jevA lugaDA paherI, maMtra babaDI kAmaNa kare che, mATe jo je kyAMika tuM jIvano jAya nahi, mATe amo to thArA hitane mATe kahIye chIye, khoDaM mAne to jA tapAsa karI jo. rAjAne AvI rIte bharamA - vavAthI tapAsa karI to prathamanA mAphaka AtmaniMdA karatI dekhI, rAjA vicAra karavA lAgyo ke, A rANI mahAguNI che, paranI niMdA nahi karatA kevala AtmAnI ja niMdA kare che, mATe dhanya che ? A rANIne ! ema vicAra karI bIjI rANIyone kadhuM ke tamo- sarve durjana cho ! uttama jIvonI niMdA karI, ALa kalaMka caDAvI, tenA pApa dhoi, tame narakanA khAtA bAMdho SAM cho, ne tenA upara mane tiraskAra karAvavA bharamAvo cho, mATe dhikAra che ! tamArA kuTilapaNAne ! ema kahI sarvenA ziromaNi te citrakAranI putrine paTarANI banAvI. citrakAranI putrI paNa dharmanuM ArAdhana karI, tema ja potAnA AtmAnI niMdA karI sukhI thai. tevI ja rIte paranI niMdA karavAno je svabhAva jeno paDhyo hoya, te dura karI je bhavya prANi potAnA ja ( nuM mA bhA - tera ra kAThIyAnuM ra svarUpa // 45 sva rU // 59 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ *Wan Wan Wan FFE' AtmAnI niMdA karaze, te pApamelane dhoi, svarga mokSano zIghratAthI adhikArI thaze. have caumAsI parvanA ArAdhana karanArA bhavya jIvoye comAsInA divasone viSe pote je je aticAro lagAvyA hoya, te samagrane guru mahArAjanA samakSa AlocanA karavI ane micchAmi dukkaDaM devo, temAM sAdhuone caraNa sittarInA 70 ane karaNa sittarInA 70 malI 140 aticAro thAya che. kayuM che ke, yataH samaNadhamma 10 saMjama 17 veyAvaccaM ca 10 bNbhguttio9| nANaitiaM3 tava 12 koha niggaho 4 hoi caraNameyaM // 1 // bhAvArthaH-dasa prakAre zramaNa dharma 10, sattara prakAre saMyama 17, dasaprakAre vaiyAvacca 10, navaprakAre brahmacarya 9, jJAnAdika traNa 3, bAra prakAre tapa 12, krodha nigraha cAra prakAre 4 e prakAre caraNa sittarI kahevAya che. yataH piMDavisohI 4 samai bhAvaNa 12 paDimAya 12 iMdiyaniggaho'5 . paDilehaNa 25 guttio 3 abhiggaho4 ceva karaNaM tu // 2 // bhAvArtha:-piMDa vizuddhi 4 samiti 5 bhAvanA 12 paDimA 12 ane iMdriyano nirodha 5 paDilehaNA 25 guptio traNa 3 abhigraha 4 e karaNa sittarInA bhedo kahevAya che. teno vistAra graMtha moTA thavAnA bhayathI iMhAM lakhatA nathI, tathA Agggggy is
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // tera kAThIyArnu svruup|| zrAvakonA ekaso ne covIsa 124 aticAro je cha, tenuM saMkSepathI varNana karavAmAM Ave che. yataH paNasaMlehaNa 5 pannarasakamma 15 nANAiaThapatteyaM / 24 bArasatava 12 viriyatigaM3 paNasamma5vayANapatteyaM 60 // 1 // bhAvArtha:-saMlekhaNAnA pAMca aticAro nIce pramANe che. hu ihAM tapakarma karuM chu mATe A lokane viSe huM manuSyarAjAdika thAuM, evA prakAranI AzaMsA kare te ihaloka AzaMsA 1, valI iMhAM huM vividha prakAranA dharmanA anuSTAnone karUM cha mATe paralokane viSe huM deva thAuM, evI AzaMsA kare, te paraloka AzaMsA kahevAya 2, ahiMyAM aNasaNa karavAthI loko mhAruM pUjana bhalI rIte niraMtara karaze, mATe lAMbo vakhata jI evI AzaMsA kare, te jIvita AzaMsA kahevAya 3, mane koI mAnatuM pUjatuM nathI, tethI agara niraMtara zarIramA rahIne pIDA karanArA rogo, mane bahu ja duHkha de che, mATe huM marUM to sAru, AvI je maraNanI AzaMsA kare, te maraNa AzaMsA kahevAya 4, valI mhAru rUpa tathA mhArA zabdo sArA thAya, tathA mane kAmanI prApti thAya, tathA gaMdha rasa sparza bhogAdika vigere sArA sArA mane malo, AvA prakAranI vAMcchA thAya te kAma- bhogAzaMsA kahevAya 5, saMlekhanAne karIe. uparokta pramANe AtmAnA adhyavasAya kare to, tene e pramANe aticAro lAge che. to te uparokta aticArone viSe mane koipaNa aticAra traNe kAlane viSe lAgelo hoya to hu~ mana vacana kAyAthI guru mahArAja samakSa micchAmi dukaDaM mAgu chu, evA prakAre Agala upara jANI levu. yyyWan Wan ngs M // 60 //
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan 943933 have paMdara karmAdAnanA aticAro nIce pramANe batAve che. potAnI AjIvikA calAvavA mATe, lAkaDAne bALI tenA | aMgArA kolasA karavA, tathA tene vecavA, tathA iMTo Adikane pakAvavI. te aMgAra karma kahevAya 1. vRkSAdikanA patro, puSpo, phalo ityAdikane chedavA-chedAvavA ane teone vecavAdika karma je karavA te vanakarma kahevAya 2. gADA Adika, tathA temanA aMgAdika eTale paiDA, dhoMsarA, vigere banAvavA ane vecavA, te zakaTa karma kahevAya 3. gADA tathA baladAdikone bhADe ApavA vigere, te bhATaka karma kahevAya 4. hala tathA kodAlAdikathI bhUmine khodavI, tathA paththara Adine ghaDavA, tathA jayavAdika dhAnyAdika je hoya, tene muMjavAdikanI kriyA karavI, te sphoTaka karma kahevAya 5. prathamathI ja mlecchAdika vargane dravyAdika ApI, hastiyonA dAMta Adine maMgAvavA ane vecavA, tema ja pote jaine lAvavA ane vyApAra karavo, vecavA, | te daMtavANijya kahevAya. 6. lAkha, gaLI, maNazIla ityAdi tathA saDI gayelA dhAnyAdikano vyApAra karavo, vecavo, te | lAkSa vANijyAdi kahevAya. 7. madya, mAMsa, ghI, tela ityAdi je rasa padArthoM che, teno vyApAra karavo, tene vecavA te rasavANijya kahevAya 8. jenA bhakSaNa karavAthI manuSyo maraNane pAme, te viSa kahevAya ane evA viSano je vyApAra karavo te viSa vyApAra kahevAya 9. ve pagavAlA ane cAra pagavAlA jIvAdikano vyApAra karavo, te keza vANijya vyApAra kahevAya 10. tala tathA zelaDI Adine yaMtranA aMdara pIlavA, te yaMtra pIlanakarma kahevAya 11. baladAdikanA vRSaNo, tathA karNAdi| kane chedana karavA, te nilAMchana karma kahevAya 12. kSetrAdikanA aMdara agni lagADI bAlavA te davadAhana karma kahevAya 13. gahu, juvAra Adino poMka pADavo ane sarovara, drahAdikano zoSa karavo te prasiddha che, te kahela che. 14 asatI, tema ja
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // sI ka // 61 // vyA mA 5 khyA 45 phra kuzIla strI, tathA dAsI Adika, strIyonuM poSaNa karavuM, te asati poSaNa karma kahevAya 15. e prakAre paMdara karmAdAnanA aticArone AlovavA ane micchAmi dukkaDaM devo. have jJAnanA ATha aticArone batAve che. akAla velAye agara je divasa niSedha karela hoya te divase, zrutanuM adhyayana kare 1. guru mahArAja tathA jJAna tathA jJAnanA upakaraNAdikane paga Adi vaDe karI saMghaTTo karI AzAtanA kare, avinaya kare. 2. tathA te uparokta sarvenuM bahumAna na kare. 3. upadhAna tathA yogAdika vahana karyA vinA zrutanu adhyayana kare 4. jenA pAse je prakAre zrutano abhyAsa karyo hoya te gurunA nAmane lope, uDAvI de. 5. devavaMdana ane pratikramaNAdikane viSe zuddha akSarane bole nahi, azuddha bole. 6. te uparokta azuddha akSaro bolavAthI zuddha arthane paNa bole nahi, azuddha arthane bole. 7. tene viSe ja azuddha sUtrone tathA azuddha arthane bole. 8. have darzananA paNa ATha aticArone dekhADe che. devaguru dharmane viSe zaMkA kare 1. sarve darzano sArA che ema jANI sarvene viSe zaMkA kare 2. huM dharma karuM huM to te dharmanuM phala mane thaze ke nahi tevI zaMkA kare 3. mithyAdRSTiyonA mAna mahatvapaNAne dekhI tenA upara tIvra rAga kare 4. sAdhu AdikanA guNo ane tenI prazaMsA kare nahi 5. navIna pratibodha pAmelA zrAvakAdikane sthiratA kare nahi 6. svAmIbhAiyonA vAtsalyane kare nahi, 7. potAnI zakti hoya chatAM jainazAsananI prabhAvanA unnati na kare 8. e prakAre darzananA ATha aticAro kahyA. have pAMca samitinA, iryAsamiti AdinA, tathA manogutyAdi traNaguptinA, te prakAre pratipAlana nahi karavAthI cAritranA tera kAThIyAnuM ra svarUpa // te // 61 //
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ AyAs4yWan Wan 994 ATha aticAro kahyA cha, tathA anazana, unodarI, ityAdi bAra prakAranA tapa bhedone samyak prakAre nahi karavAthI, tapanA cAra aticAro kahyA che, tathA manabala, vacanabala, kAyabala, vigerene devavaMdana, pratikramaNa, svAdhyAya, dAna zIlAdikane sI| viSa nahi phoravavAthI vIryanA traNa aticArone kahelA che. tathA samyaktvanA pAMca aticArone kahelA che, te dekhADe che. zrIjinezvara mahArAje kahelA padArthone viSe saMdeha karavo te zaMkA 1. anyadarzananI abhilASA karavI te kAMkSA 2. dharmaphalanI prApti viSayamAM saMdeha karavo te cikitsA athavA malIna zarIravAlA sAdhuone dekhI jugupsA karavI te vicikitsA. 3 mithyAdRSTiyonI prazaMsA karavI te kuliMgi prazaMsA 4. mithyAdraSTiyonA sAthe paricaya karavo te kuliMga saMstavaH 5. have bAra vratonA sATha aticArone dekhADe che. temAM prathama sthUlaprANAtipAta viramaNavratane viSe pAMca aticAro kahelA che. nirdayapaNAthI, kaSAyAdikavaDe karI pazU Adikane tADanA karavI te vadha. 1. doraDA AdikathI teone gADha baMdhanathI bAMdhavA te baMdha. 2. zastrAdikathI karNAdikanuM chedana karavU, vRSaNa Adikane chedavA, cAmaDIno cheda karavo athavA chaviH | zarIra kahevAya che teno cheda karavo te chavicheda. 3. gAya AdikanA skaMdhane viSe, tathA pRSTane viSe, temanA sAmarthya, parAkrama adhika bhAra bharakho te bhAra. 4. vRSabhAdikane khAnapAna AdikanI velA thayA chatAM paNa anna, pANi, ghAsa vigerenuM nivAraNa karavU, Apaq nahi te bhattapAna vyavaccheda. 5.. sthUlamRSAvAda viramaNavratane viSe pAMca aticAro dekhADe che. tuM cora cha, tuM jAra che, ityAdika vagara vicArye bIjAne
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyaakhyaan|| kAThIyArnu svruup| // 62 // Wan i Wan Wan yWan Wan y kahevaM te sahasA abhyAkhyAna 1. ekAMtane viSe rahelA bIjAone dekhI A loko rAjya viruddha kAMi ciMtA kare che, evA vacano lokone viSe bolavA, prakAzavA, te raho abhyAkhyAna 2. vizvAsa pAmelI svastrIye, agara vizvAsa pAmela potAnA mitroye, kAi paNa je gupta kahela hoya, te sarve bIjAnA pAse prakAza karavA te svadAra maMtrabheda kahevAya. 3. kaSTane viSe paDela koine duHkhI thato joi tuM A prakAre bola ityAdika pramANe tene khoTI zIkhAmaNa ApavI te mRSopadeza 4. tathA kUDA lekho karavA te prasiddha che. 5. have sthUla adattAdAna viramaNavratane viSe pAMca aticAro dekhADe che. core corI karIne ANela vastune grahaNa karavI te stenAhRtaM 1. corone zaMbalAdikanA ApavAvaDe karI tenI sahAya karavI te stenaprayoga 2. ghI Adika vastuone viSe tenA samAna vastuonI melavaNI karavI te tatpratirUpakSepa 3. viruddha rAjyAdikane viSe lAbhane arthe vastuone vecavAne mATe gamana karate viruddhagamanaM 4.lokane viSe prasiddha tUlA mApo hoya tene viSe pheraphAra karI vadhAre ochA karavA te kUTa tUlA kUTa mAna. 5. have sthUla maithunaviramaNa vratane viSe pAMca aticArone dekhADe che. vezyAne viSe 1, vidhavAne viSe 2, kanyAne viSe 3, | gamana karavU te aparigRhItAgamanaM 1. bhADu ApIne thoDA kAlane mATe potAnI karI tene viSe gamana karavU te itvarIgamanaM 2. aMga eTale strIpuruSonA cinho ane te thakI anyAni bIjA aMgopAMgAdi, stana, kAkha, sAthala, mukha Adini, tene viSe ramaNaM gamanaM te anaMgakrIDA 3. potAnA bALaka bAlikAnA ja peThe paranA bAlaMka bAlikAne paraNAvavA te para vivAhakaraNaM 4. kAmabhogane viSe gADha abhilASA dhAraNa karavI te tIvrAnurAga. 5. rU // 62 //
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ __ have sthUlaparigraha parimANavatane viSe pAMca aticArone batAve che, gaNima 1, dharima 2, meya 3, parichedya 4, bhedathI cAra prakAre dhananA, zAlI ane ghaMu Adika dhAnya, samargha mahA mUlyavAlA hoya, tenA satyaMkArAdikathI svIkAra karIne niyamanI avadhi Ave tyAMsudhI tene te ja jagyAye sthApana karatuM te vyavasthApaga.1 kSetra vAstunA madhyavarti vRttyAdikanu durI kara te durIkaraNaM. 2 avadhi pUrNa thaze tyAre huM grahaNa karIza, iti prakAranI buddhivaDe karI, suvarNa ane raupyAdika je te, potAnI strIyAdikane Apa. 3 kuSyasya sthAlakAdikAdikone dazakAdika hoya teno saMyoga karI, pAMcakAdika karavU. 4 prathama sAmAnyathI niyamAdikane karIne, pachI madhyamAM peTAbhAgamA dvipada catuSpadAdikane gaNavA. 5. have chaThA dizA parimANa nAmanA guNavatane vipe pAMca aticArone kahe che. uMce nIce ane tiraccha tiyaMga pramANane atikramaNa karI koi vastune lAvavA mATe ane mokalavA mATe,traNa aticArone kahelA cha.3. anya dizAnA yojanone saMkSepa karI bIjI anya dizAone viSe vadhAravAthI kSetravRddhi thAya che. 4 pote kAika potAnI mele ja dizAnuM parimANa kayu hoya, te visarI jAya te smRti aMtardhAnaM. 5 e prakAre pAMca aticAro chaThA vratanA kahyA che. have sAtamA bhogopabhoga vratane viSe pAMca aticArone kahe che, je mANase sacitta bhakSaNa karavAno niyama lIdhelo hoya, teNe agara, jeNe sacita bhakSaNa- pramANa parimANa karela hoya, te mANasane dADimAdi sacittAdikanA bhakSaNa karavAthI aticAra lAge. 1 pAkI gayela AmraphalAdi sacitta vastuthI pratibaddha hoya tenA bhakSaNa karavAthI aticAra lAge. 2 cAlyA vinAnA kaNikAdikane appola kahe che, tenuM bhakSaNa karavu te aticAra lAge. 3 tathA pRthukAdi poMkane duppola kahe che, tenuM bhakSaNa
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ S kara te aticAra lAge. 4 jene viSe nAnA nAnA jIvo hoya ane bhakSaNa karatAM chatAM paNa tRpti thAya nahi, sUkSma bIjovAlI auSadhiyo bhakSaNa karavAthI aticAra lAge. 5 e pAMca aticArone kahelA che. caumAsI vyAkhyAna // sI AThamA anartha daMDa viramaNa vratane viSe pAMca aticAro kahelA che. kAmanI vRddhi karanArA zAstrono abhyAsa karavo, te kaMdarpa 1, mukhacakSu bhrakuTI vigerenI ceSTApUrvaka vikriyarUpa bhAMDa ceSTA karavI te kaukucya 2, gALo ApIne asaMbaddha vc|| 63 // vyA nono pralApa karavo te maukharya 3, saMyukta rahela khAraNIyo muzala ghaMTI AdIne, eka bIjA sAthe dhAraNa karavA te saMyuktAdhi karaNaM 4 snAnAdika karavAnA samaye tela ane mATi Adika adhika sAmagrI melavavI ane tethI sarovarAdikane viSe strAsyAnAdikanA karavAthI pRthvIkAya apkAyAdikanI virAdhanA karavI, te bhogopabhogAtirekaH 5 na bhA SAM atha navamA sAmAyika vratane viSe pAMca aticAro kahe che. manane viSe pApa vyApAranuM ciMtavana kara te manoduHpraNidhAnaM 1, vacana vaDe karI vikathA karavI te vAgduH praNidhAnaM 2, jyAM pUMjyA - pramArjyA vinAnuM sthAna hoya te ThekANe hastAdikano prakSepa karato te kAyaduHpraNidhAnaM 3, sAmAyikane karIne muhUrtta mAtra paNa temanI sevanA karavI nahi, eTale sAmAyika lai sAmAyika levAmAM je kAryoM karavAthI ja sAmAyikanA phalanI prApti thAya che, tevA kAryoM nahi karatA geralAbha thAya tevA kAryo karavA, te anavasthAnaM 4, tathA meM sAmAyikane kayuM ke nahi, tenA smaraNane visarjana karavuM bhUlI januM te smRtivihInatA 5 have dazamA dezAvakAzika vratane viSe pAMca aticArone kahe che. bIjAnA pratye kahevuM ke, tuM amUka vastu lAva, ema kahI abhigraha karela dezathI vastune maMgAvavI, te Anayana prayogaH 1, thAre A mhArI vastu gharAkone viSe lai javI, ema kahI kA 45 5 tera kAThIyAnuM svarUpa // 63 //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7555952525#5Jiu 5a5 khyA potAnA pAse rahelI vizeSa vastu potAnA abhigraha karela dezathI sthAnAMtare mukAvavI, te preSyaprayogaH 2 koika kAryathI bolAvato dekhI, potAnA kAryane mATe zabda karIne bolAvavo te zabdAnupAtaH 3 teja prakAre bIjAnA pratye potAnuM rUpa dekhADaM te rUpAnupAta: 4 abhigraha karela dezanA vhAra kArya jaNAvavA mATe, paththara Adino prakSepa karavo te pudgalakSepaH 5 kA ed agyAramA pauSadhatane viSe pAMca aticArone kahe che. nahi paDilehaNa karela, tathA barAbara tapAsa nahi karatA, jevI tevI rIte upara coTalI pratilekhanA karela, pATa ane saMthArA upara saMthAro karavo 1, pUjyA vinAnI pATa tathA saMthArA upara saMthAro karavo 2. bhUmizuddhi joyA vinA azuddha bhUminA upara laghunIti vaDInIti paraTharavI 3. pramArjana karyA vinAnI zraddha azuddha bhUmine viSe laghunIti vaDInItine paraThavavI 4. prAtaHkAlane viSe huM amUka prakAranA AhArane banAvIza e prakAranI ThI. citavanA karavI. bAramA atIthi saMvibhAgane viSe pAMca aticArone kahe che. sAdhune potAnA ghara tarapha AvatA dekhI dAna nahi ApavAnI buddhithI, ApavA lAyaka dravyane sacita vastunA upara sthApana karavu 1. sacitta phalAdika vastune ApavA lAyaka padArtha upara DhAMkavI 2. modakAdika dravya potAnuM hoya chatAM paranuM che ema kahevu. 3. A daridrI che topaNa dAna Ape che, to tenAthI SAM huM zuM hIna chu, evI rIte mAtsarya dharIne dAna Apa. " AhAra lAvIne AhAra karI rahelA ane AhAra karatA evA sAdhuone kahetuM ke, jema mhAro abhigraha paNa bhAMgyo nahi ane sAdhuo vastuone paNa grahaNa karatA nathI evA prakAre kahetuM te. 5 e prakAre bAra vratonA sATha aticAro thayA, sarvene ekatra karavAthI 124 aticAro thayA. te aticArone viSe je koha
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / kAThIyA svruup|| // 64 // aticAra lAgyo hoya, teno mane micchA mi dukkaDaM ho, e prakAre zrI saMghAdikanA pAse kahe. AvI rIte satya micchA mi dukkaDaM zrIsaMgha samakSa ApavAthI sarve iSTa arthonI siddhi thAya che. iti zrItapAgacchagagananabhomaNiH, zrIjainazAsanazrRMgArabhUta, niraMtara zuddhadhyAnArUDha zrImAna 1008 buddhivijayajI (bUTerAyajI) mahArAjanA munimaMDalamukuTamaNiH, gaNivarya zrImAn 1008 muktivijayajI ( mUlacaMdajI ) mahArAjanA ziSyavarya zAntinA sAyara zrImAn 1008 gulAbavijayajI mahArAjazrInA ziSya munirAjazrI maNivijayajIe comAsI vyAkhyAna nAmanA graMtharnu bhASAMtara zrI borugAme vItarAga bhagavAna zrIpadmaprabhu mahArAjanI kRpAthI saMvat 1981 nA Aso mAsanI zukla pUrNimA ane zukravAre pUrNa karela che, te zrotA, vaktA, mahAnu bhAvone cirakAla sudhI kalyANa-maMgalikanI mAlA arpaNa karanAra thAo. Wan yaas.Wan Ayyy // 64 //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAtaHsmaraNIyazrImanmuktivijaya mUlacaMdajIgaNigurubhyo namaH terakAThIyAnuM svarUpa. AWan 4.39499Wan Wan : yataH traikAlyaM jinapUjanaM pratidina saMghasya sanmAnanaM, svAdhyAyo gurusevanaM ca vidhinAdAnaM tthaavshyk|| zattayA ca vratapAlanaM varatapo jJAnasya pAThastathA, hyeSaH zrAvakapuMgavasya kathito dharmo jineMdrAgame // 1 // bhAvArtha:-zAstrakAramahArAjA bhavyajIvone upadeza kare che ke, je zrAvakavargane viSe zreSTa zrAvaka hoya, teno dharma che ke, jinezvara mahArAjanA Agamarnu zravaNa karavu ane te zravaNa karavAthI tene zuM lAbha thAya che, tathA jainAgamane viSe zuM svarUpa batAvela cha ne temAM kevA prakAranI karaNI karavI batAvela cha ke, te karaNI karavAthI zrAvaka zreSTapaNAnI chApane melave te kahe che, prAtaHkAlane viSe sugaMdhi dravya padArthothI vAsakSepAdikathI prabhupUjA kare, madhyAhna samaye kesara barAsa sugaMdhi puSpAdikathI pUjA kare, sAyaMkAle dazAMga Adi dhUpAdikathI pUjA kare, vizeSamAM banI zake to niraMtara aSTaprakArI pUjA kare, AvI rIte trikAla prabhupUjA karavAno tathA dinapratidina zrI saMgha che, tenu sanmAna ane nirmala bhakti karavAno, tathA niraMtara karmagraMthAdika prakaraNa Adino khAdhyAya dhyAna karavAno, tathA zraddhA sahita sadgurunI sevA karavAno, tathA vidhipUrvaka supAtrane viSe dAna devAno,
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // // 65 // F555cm555,5Tian 5m255 tathA vidhi sahita AvazyakAdika kriyA karavAno, tathA niraMtara potAnI zakti mujaba tapa karma karavAno, temaja yathAzakti vrata kriyAne aMgIkAra karI tenuM pratipAlana karavAno, temaja niraMtara jJAna dhyAna karI navIna jJAna zIkhavAno, tathA zIkhelAne sI yAda karavAno dharma zrIjinezvara mahArAjanA Agamane viSe zrAvaka zreSTano dharma kahela che, arthAt e uparokta pramANe dhArmika prakriyA karanArane zAstrakAra mahArAjA zrAvaka vargane viSe zreSTa gaNe che. vyA khyA Da SAM ra tera kAThIyArnu svarUpa // kA tyAre have siddha thayuM ke, dharmahIna mANasa kadAca zrAvakapaNAno dAvo karavA jAya, to uparokta vacano tenA zrAvakapaNAne dura kare che, mATe ja dharmarahita prANi zrAvakanI gaNatrImAM gaNAi zakato nathI. varttamAnakAlane viSe dharmaguruo bhavyajIvone bodha 5 ApavA bese to, prathama tene sAMbhalavA ja Ave nahi, kadAca sAMbhalavAnA bhAva hoya, to paNa sAMbhalavA javAnuM mana na thAya, kadAca mana thAya to, saMsAranA aneka prakAranA AvaraNo ADA Ave, kadAca AvaraNone haThAve to, pramAda udaya Ave, thAya che, jaie chIye, ghaNo TAima che. Aja nahi to kAle, aThavADIye, pakhavADIye, hajI dharmaguru rahevAnA che, vigere bhAvanAthI Alasu bane, kadAca mAtApitA bhAI bahena bhAryA mitra pADozI vigerenA dabANathI jAya, to zUnya citte sAMbhale eka kAnethI sAMbhaLI bIje kAne kADhI nAkhe, dharmaguru puche agara bIjA puche to, zuM karIye, kema karIye, ghaNI upAdhi, ghaNI jaMjAla che, kAMi gama paDatI nathI. bIjA sAMbhaLIne Thapako Ape tyAre kahe ke, karamanA kAThIyA valagyA che. te kAMipaNa dharma karavA sAMbhalavA detA nathI, karmanA kAThIyA pAse amAruM kAMipaNa jorazora cAlatuM nahi hovAthI jiMdagI eke jAya che, thayuM tyAre kema karIye jema banavAnu haze tema banaze, AvA parAkrama zUnya vacanone bolI dharmakriyA nahi karato pApanA poTalA bAMdhI, = 11 & 144 11 45.5
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAranI vRddhi karI, dIrghakAla sudhI bhavATavImAM paribhramaNa kare che, kAThIyAnuM svarUpa nIce pramANe che. dharmakriyA karanArAone bacce aMtarAya nAkhanArA terakAThIyAonuM svarUpa. sI ekadA prastAve carama tIrthaMkara bhagavAn zrImanmahAvIra mahArAjA, grAmAnugrAma vihAra karatA ghaNAM bhavya prANione 5 bodha karatA, midhyAtvarUpI aMdhakArane viSe aMdha banelA jIvone, potAnA vacanAmRta rUpI aMjanazalAkAthI janasamudAyanI vyA cakSune viSe aMjana karI, taccarUpa netromAM tejasvIpaNuM pragaTa karatA, koTAkoTI devonA samUhathI sevAyelA, gautamAdika parama labdhimAn ane kevalI, manaH paryavajJAni, avadhijJAni zrutakevalI, vAdi, vigere, caudahajAra muni maMDalanA parivArathI, yA tema ja pracaMDa prabala prakharazIla sannAha saMpanna, pravarttanI caMdanabAlA mahattarAdika, chatrIza hajAra sAdhvI vargathI stavAyelA, samagra parivArathI vyApta thayelA, rAjagRha nagaranA udyAnane viSe AvI samavasaryA, te samaye bhagavAnane vaMdana namana stavana karavA nimitte, cosaTha iMdro potapotAnA parivAra sahita tyAM AvyA, eTalAmAM udyAnapAle jai zreNika mahArAjane mahAvIra svAmI padhAryAnI vadhAmaNi ApavAthI, ati AnaMda samudramAM snAna karelA rAjAye tene bahu dAna-mAna ApI vidAya karyo ane pote bhagavAna je dizAmAM hatA, te dizA tarapha sAta ATha pagalA jar3a bhagavAnane vaMdanA karI tyArabAda snAnamAnathI pavitra thai, dedIpyamAna vastrAlaMkArane dhAraNa karI, samagra parivArathI bhUSita thai, paTTahastinA upara ArohaNa karI, vAjiMtranA nAdathI gaganamaMDala ne pUrNa karato, zreNika rAjA bhagavAnane vaMdana karavA cAlyo. te samaye bhuvanapati jyotiSI vaimAnika | devoye samavasaraNanI racanA karI, prathama vAyukumAra devatAye eka yojana bhUmi zuddha karI, meghakumAra devatAye sugaMdhi pANino mA 55.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ / tera caumAsI vyAkhyAna // chaMTakAva kayoM, RtukumAra devoye paMcaprakAranA sugaMdhi puSponI samavasaraNamAM dIMcaNa sudhI dRSTi karI ane devoye rajata suvarNa ane ratnamaya prAkAra, traNa koTa, killA, banAvyA, bacce suvarNamAM hIrAmaNi mANikya ratnaghaTIta sapAdapITha siMhAsana | kAThIyArnu racyu, upara azoka vRkSane sthApana karyo, cAra dizAonA cAre bAraNAomA banne bAju eka eka, ema kula babe devatAo svruup|| cAmaro lai khaDA thayA. chaDIdAra devo khaDA thayA, banne bAju dhUpanI ghaDIyo sthApana karI, banne bAju vAvaDIyo sthApana karI, eka bAju bhagavAnane vizrAMti levA devacchaMdo racyo, karuNAnA samudra bhagavAn mahAvIra mahArAjA, bhavya jIvarUpI kamalone vikasvara karI sadgatimA sthApana karavA, AThamahAprAtihArya yukta, cotrIza atizaya Rddhi, ane pAMtrIza vacanavANI saMyukta, devaracita suvarNanA nava kamalone viSa potAnA caraNa kamalane sthApana karatA, he nAtha, tuM jIva ! he deva tuM jaya, he prabhu ! tuM cirakAlanaMda ! he devAdhideva ! tuM ghaNA varSa A bhUmimaMDala para vicara ! he karuNAsAgara ! jagatanA jIvasamUhano saMsAra samudrathI uddhAra kara ? e prakAre iMdranareMdranAgeMdra deveMdranA janasamudAyathI khamAkhamA thayelA bhagavAn mahAvIra mahArAjA, caitya vRkSane pradakSiNA karI, pUrva dizA sanmukha mukha karI, pAdapITha para potAnA caraNa kamalane sthApana karI siMhAsananA upara vardhamAna svAmI bIrAjamAna thayA ane bhagavAnanA pachADI bhAmaMDala siMhAsanane viSe hatuM, temAM bhagavAnapratibiMba paDavAthI, tamAma deva ane manuSya vargAdika bhagavAnanA rUpane sukhe karI nihAlavA lAgyA. bhAmaMDalanA aMdara rUpanuM saMkramaNa na thAya to, koi bhagavAnanA rUpane joi zake nahi, kAraNa ke tIrthaMkara mahArAjA anaMtarUpanA dhaNI che, mATe tema karavu ja joiye te samaye vyaMtarAdi devoye traNa dizAmAM vIjA traNa rUpo bhagavAnanA karyA. zreNika mahArAjA paNa
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan 995Wan 3553Wan | tyAM AvyA, hAthI uparathI nIce utarI, chatra, cAmaro, mukuTa, upAnaha ane vAhana tAMbulAdikane tyAga karI, samavasaraNamA praveza karI rAjAye tathA iMdroye, devoye, devAMganAoye sAdhu-sAdhvIyoye manuSyo ane manuSyanI striyo vigereye, bhagavAnane pradakSiNA karI potapotAnI dizAthI praveza karI, sarve ucita Asane beThA, A prakAre bAra parSadA beThI, have zAstrakAra mahArAjA bAra parSadAnuM varNana kare che. ___ yata uktam zalAkApuruSacaritre bhagavadbhihemacandraprabhupAdaiH pravizya pUrvadvAreNa, niSeduH sAdhavaH kramAt / vaimAnikastriyaH sAdhvya-zcordhvA evaavtsthire||1|| bhAvArtha:-sAdhu-sAdhvIyo ane vaimAnikanI devIyo pUrva dizAne viSethI praveza karI bhagavAnane namaskAra karI | agni khUNane viSe beThA, paraMtu sAdhvIyo ane vaimAnikanI devIyo bhagavAnanI vANI ubhA thakA ja sAMbhale Avo krama che. pravizyapAcyadvAreNa, natvA'rhataM ca nairute / atiSThan bhvnpti-jyotissk-vyNtrstriyH||2|| - bhAvArtha:-bhUvanapati, vyaMtara ane jyotiSInI devIyo, dakSiNa dizAthI praveza karI bhagavAnane namaskAra karIne nairuta khUNe beThI. pravizya pazcimadvArA-hataM ntvaavtsthire| bhavanAdhipati-jyoti-dhyaMtarAzca maruddizi // 3 // bhAvArthaH-bhUvanapati, vyaMtara ane jyotiSInA devo pazcima dizAthI praveza karI, bhagavAnane namaskAra karI vAyavya khaNe beThA. 50Wan yWan Wan Wan Wan yWan :
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svruup|| 67 4Wan ayyyyyy)Wan pravizya cottaradvArA, bhagavaMtaM praNamya ca / krameNa tasthuraizAnyAM, vaimAnika-narastriyaH // 4 // bhAvArtha:-vaimAnika devo manuSyo ane striyo uttara dizAthI praveza karI, bhagavAnane namaskAra karI izAna khUNe beThA. e uparokta pramANe bAre parSadA goThavAi gai. tiryaco bIjA prAkAramA beThA. A samaye zarad RtunA pUrNimAnA samAna, ujvala yaza kIrtivAlA bhagavAn, sajala meghanA gaMbhIra garjAravanA nAda samAna madhura divya dhvanithI mAlakoza rAgamA dezanA devA lAgyA, te bhagavAnanA madhura rAgane, devatAo vINA vAMsalI Adika vAjiMtronA madhurarAgathI pUravA lANyA. have bhagavAn dezanA Ape che. anityAni zarIrANi, vibhavo naiva zAzvataH / nityaM saMnihito mRtyuH, kartavyaH dhrmsNgrhH||1|| bhAvArtha:-bho bhavyAH ! A AtmA anaMtakAlathI saMsAra cakravAlane viSe paribhramaNa karato, sUkSma bhavo, nigodane | viSe anaMtA kare che, temAM kAMika kone kSINa kare che, valI temAMthI vyavahAra rAzimAM Ave che, valI keTaloyeka kAla beiMdri, teiMdri, cauriMdrine viSe phare che, valI tiyaMcapaMceMdriyamAM gamana kare cha, valI tyAM jIvonI hiMsA karI narakane viSe jAya che, valI tyAMthI cavI tiryaMcamAM jAya che, tyAMthI valI pAcho narakane viSe jAya che, AvI rIte paNa ghaNo kAla jIva rakhaDanAro thAya che, ema anaMtakAla rakhaDatA ghaNA karmanI nirjarA karI, A jIva nadI ayogola ane ghuNAkSara nyAyathI mAnavajanmane pAme che, mAnava janmamAM paNa dharmanI prAptivAlA AyakSetranI prApti thavI durlabha che. kAraNa ke batrIza hajAra vijayo kahelA che, temAM ekatrIza hajAra navasone sADIcummottera 31974 to anArya ja che ke, jemAM dharma A eka zabda ane be akSarano gaMdha sarikho svamAM Wan yWan Wan Wan gy): // 67 //
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ AyayAyWan Wan gy tarane viSe paNa nathI, tevA anAryane viSe utpanna thAya cha, ane valI tyAM sAta vyasanAdikane sevana karI, valI naraka tiryacAdikanI gatimAM dIrghakAla sudhI rakhaDyA kare che, mATe ja mAnava janma pAmanArane AryakSetranI prApti bahu ja durlabha che, kadAca AryakSetranI prApti thAya to, zreSTa kula malavaM muzkela che, bhArekarmI jIva mAnuSa janma pAmyA chatAM paNa, karmayogathI kolI, | nAlI, camAra, caMDAla, aMtyaja, hIna jAtimA utpanna thAya che, tema chatAM paNa kAika punyodaya hoya to, te thakI uttama, vaiSNava, brAhmaNAdikanA kulane viSe utpanna thAya che, tyAM kudeva, kuguru, kudharmarnu AlaMbana karI, haDahaDatA mithyAtvanuM sevana | karI, valI anaMta saMsAra rakhaDavAvAlo thAya che, mATe tevA kulomAM nahi utpanna thatAM kadAca bhAgyodayathI sArA jaina kulamAM | janma pAme, topaNa nirogI deha, ane paMceMdriyanu paTupaNu prApta tharbu bahu ja muzkala che, kadAca paMceMdriyanA paTupaNAne paNa pAme, topaNa zuddha deva, guru, dharma malavA bahu ja muzIbata che, vItarAgadevane choDI rAgI, dveSI, krodhI, mAnI, mAyI, kapaTI, anugrahi, nigrahi hari, harabrahmA, bhairava, gaNeza, kSetrapAla, kArtikasvAmI, hanumAna, yakSa, rAkSasa, bhUta, preta, pizAca, vyaMtara, bhavAnI, aMbAjI, yakSiNI, vyaMtarI, pizAcinI, AzAvarI, melaDI, khoDIyAra Adi deva-devIyonI upAsanA karavAvAlo | thAya che, tathA viSayI, parigraha, kapaTI, maMtra, taMtra, jaMtra mAraNa, sthaMbhana, uccATana, mohana, chedana, bhedana, vazIkaraNa kAmaNa, TumaNa, jyotiSa vaidaka nimittAdika, pAkhaMDI, bhagataDA, jogIyA, saMnyAsI, bAvA, atita, vAdi, phakIra, gAruDika, iMdrajAliyA Adika kugurunI upAsanA kare che ane satyavAdi sadgurune niMde che, bhaMDe che, daMDe che, khaMDe che, valI vaiznava, zaiva, kApAlika, parivrAjaka, cakrAMkI, romana, poTestha, ketholika, bauddha, sAMkhya, Adi anuyAyIonA dharmanuM tema ja vaidika Adi mahA mithyAvI, ane kevala, 19Wan Wan Wan 4)Wan Wan g:
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ s caumAsI vyAkhyAna || sI kAThIyArnu kharUpa // 68 // naramedha, strImedha, pazumedha, gomedha, azvamedha, ajamedhAdika, jIvahiMsAmaya dharmane pAmI, tene ane musalamAnanI kabaronI, mAnatA, pUjA karanAro thAya che, AvI rIte mAnava janmane pAmyA chatAM paNa, kudeva, kuguru, kudharmanI upAsanA karavAvAlo thAya che, tethI pAcho anaMta saMsAra rajalanAro prAyaH karIne bane che, kadAca sudeva, suguru, sudhanI prApti punyodayathI male che, to temanA upara zraddhA thavI bahu ja duSkara che, kadAca punyodayathI ruci thAya, to paNa dharma zravaNa karavAmAM prema bilakula thato nathI, nATako, bhAMDa, bhavAyA ane rAjadharI, rAmalIlA, bhAratAdika purANonA jUThA taDAkAmAM tallAlIna bane che, tethI zuddha dharma sAMbhalavAnI ruci thatI nathI, kadAca punyodayathI tema paNa bane to, tattvanI jINI moTI vAto samaja nahi paDavAthI zuddha saddahaNA | thatI nathI, naraka kyA, ane kevI rIte haze, nigodamAM anaMtA jIvo cha, tenuM pramANa zuM ? pANinA eka biMdumAM asaMkhyAtA jIvo che, te sAcu kema manAya ? devaloka koNe dekhyuM, vrata pAlavAmAM kevala kAyakaSTa, ane bhogavaMcanA sivAya kAipaNa dekhI | zakAtuM nathI, apUrva karaNa zuM ? kSapakazreNi zuM? pudgalaparAvartana zuM? palyopama ane sAgaropamanA draSTAMtono pratyakSa AdhAra koNa, ane kevo, vigere vigere aneka zaMkAo karyA kare, tethI saddahaNA thavI muzkala che, kadAca karmanA zubha udayathI saddahaNA thAya, to paNa AyuSa alpa hoya che ane tethI ja vItarAga mahArAjA mahAvIrasvAmI kahe che ke, zarIro anitya che, pipalAnA pAkA pAMdaDA jevA che, zarIrone paDatA lavaleza mAtra paNa vAra thatI nathI, mATe bhavyajIvoye zarIrane, kSaNa mAtramA zaTanapaTana vidhvaMsa bhAvanA svabhAvavAlu jANI, niraMtara dharmano saMgraha karavo joiye, kAraNa ke asAra zarIra thakI dharmabhUta sAratattva che, te ja kheMcavAthI mAnava janma saphala thai zake che, valI vaibhava paNa zAzvata nathI, vaibhavanI prApti punyodaya vinA Wan aWan Wan na 68 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34.9AWan 993 thatI nathI, kadAca vaibhava malyo to, sthAyIbhAve nahi rahetA svalpa samayamAM draSTa naSTa thai jAya che, lakSmI pANinA parapoTA samAna che, jema pANimAM pragaTa thayela parapoTo kSaNa mAtramA vinAza pAme che, tema ja mAnavonI lakSmI paNa cirakAla rahetI nathI, ane aDhAre pApasthAno sevI je lakSmI upArjana karavAmAM Ave che, te kevala jIvone durgatimAM lai janArI che, evaM samajI mahAnubhAvoye nyAya nItithI lakSmI upArjana karI, deva guru dharma, sAta kSetra, paropakAra, dInaduHsthita, svAmIbhAiyonI bhakti, jJAnoddhAra, tIrthoddhArAdikane viSe kharcI vaibhava pAmyAnuM sArthaka karavU te ja zreyaskara che. valI vaibhavane coro core che, agni bAle che. bhAgIdAro luTe che, rAjA daMDe cha, yakSo haThathI paNa haraNa kare che. AvA anitya vaibhavanA svarUpane jANI, sujJa jIvo temAM mamatvabhAvane dhAraNa nahi karatA, paralokane viSe hitakArI thAya tevA mArgamA joDavAthI sukhI avasthAne pAme che, balI maraNa to niraMtara sAthe ja phare che. A mohi jIvaDo ema manamA samaje cha ke, huM badhuM paravArIne maraNa pAmIza, paNa tene khabara paDatI nathI ke, AyuSa vIjalInA jabakArA samAna caMcala che. jema vIjalI kSaNa mAtramA draSTanaSTa thAya che tema ja A duniyAmAM jIvo paNa lagAra vAramA mRtyune zaraNa thai hatA hotA thai jAya che. mATe ja uttama jIvoye dinapratidina dharmano saMgraha karavo. jIvone samagra sukho ane sAmagrI malyA chatAM paNa, pramAdI banI dharmakriyA na kare to te pAchalathI bahu ja pazcAtApanA bhoktA thAya che. pramAda prANiono zatru che, pramAda parama dveSa karanAro che, pramAda sugatino nAza karI kugatinA aMdara lai janAro che. pramAda evA prakAracaM duHkha ApanAro che ke, tenuM varNana karavU thoDA TAimamA banavU saMbhavita nathI. kadAca jIvo pramAda tyAga kare, to paNa tene moharAjAnA tera senApatiyo, ADA AvI aMtarAya kare che, te yyyyyy
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI tera kAThIyA ja che, ane tenuM svarUpa nIce pramANe che. vyA kAThIyArnu svruup| khyAna / // 69 // BE F F = 98 8 8 8 95 + m + S + Wan ry Alassa mohavannA, thaMbhA kohA pamAya kivnntaa| bhayasogA annANA, vakhkheva kouhalA ramaNA // 1 // bhAvArtha:-Alasa 1, moha 2, avajJA 3, ahaMkAra 4, krodha 5, pramAda 6, kRpaNatA 7, bhaya 8, zoka 9, ajJAna 10, cittavikSepa 11, kutUhala 12, strIvilAsa 13, e terakAThIyA che, te jIvone dharma zravaNa karavA detA nathI. ___ have te tere kAThIyAnuM varNana pratyeke pratyekanuM karavAmAM Ave che ane teo samagra jIvone kevo vyAghAta kare che, te | jovAna che. . A jIvane samagra sAmagrI malyA chatAM paNa koi tyAgI mahAtmA pAse dharma zravaNa karavA javAnA bhAva kadAca bhavitatavyatAnA yoge thAya to, tyAM prathama Alasa nAmano kAThIyo AvIne khaDo thAya che. jemake koi eka nagarane viSe koi | | suvihita mahAtmA jinezvara mahArAjanA ahiMsAmaya satya dharmano upadeza ApatA hatA. te sAMbhaLI ghaNAM jIvo vrata pratyAkhyAnA| dika karavA lAgyA. e samaye moharAjAne khabara paDI. teNe uparokta terakAThIyArUpI tera senAnI ane rAga-dveSAdika, krodha, lobhAdika, subhaTo, kumati kuTilatAdi ane ahaMtA mamatAdika, tema ja nidrA vikathAdika, paMDitANIyonA vholA potAnA pari| vAranI sabhA bharI. potAnI sabhAne cikAra bharAi gayelI, tema ja potAnA caraNakamalamAM zira jukAvI rahelI joi, AnaMdane viSe magna thai, mucho para hAtha pheravato, ane bhujAvala upara draSTi pheravato, moharAjA bolyo. mhArA pyArA sabhAsado! ane mhArA 3gynyyysaWan !
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA ThI bahAdura laDavaiyAo ! Aje huM tamone jor3ane, tema ja tamoye svaparAkramathI sArI dunIyAne AkarSaNa karI, mhArI sAmrAjya ddha sthitimAM je vRddhi karI che, tene mATe tamArA para huM phidA phidA huM. potAnA svAmIpara akhaMDa prema rAkhI nirmala sI citte je potAnA svAmine sevana kare che te svAmI kema tenA para prasanna na thAya, arthAt thAya ja ane tethI ja Aje huM tamone koTIzaH dhanyavAda ApuM huM ke, duniyAmAM cotarapha tamoye tamAro svAmI je moharAjA hu~, tamArA pAse beThela chu vyA tenI jayapatAkA pheravI che. tamoye cAritra rAjA ane sadAcAra maMtrI, tathA viveka musaddI ane sumati rANI AdinuM, jaDAmUla 'kADhela che, teno mane tamArA taraphathI pUrNa saMtoSa che, have ApaNane koI jItanAruM nathI, tema ja ApaNane bhaya paNa koino nathI, paraMtu Aje eka navIna samAcAra sAMbhalyA che ke, ghaNe kALe zrI jinezvarano eka adhipati Avelo che, teNe lokone phasAvI potAnI jALamAM nAkhavA mAMDela che, mATe teno upAya karavo joiye ane hAMkI kADhavo joiye, AvA moharAjAnA vacano sAMbhalI sabhA saghalI mAro mAro, kuTo kuTo, pITo pITono pokAra karatI gAjI uThI, zastro sajI sannaddhabaddha thai gai, eTale moharAjAye siMhAsanaparathI ubhA thai, potAnA ve hAtha uMcA karI kahyuM, basa karo ! mhArA zUrA sAmaMto ! basa karo ! tamArI rAjyabhaktinI vaphAdArIne dhanyavAda ghaTe che ! eka bicArI kIDIpara moDhuM kaTaka lai javAnI AvazyakatA nathI, valI te adhipati game teTalaM lokone bharamAve, samajAve, paNa ApaNe to evI bAjI raco ke, tenA pAse koi jai ja zake nahi, ane dharma sAMbhalI ja zake nahi. tema thavAthI te jinezvara mahArAjano adhipati lajjA pAmI cAlyo jaze ne hAtha ghasaze, vIlo thaze, jhAMkho thaze, duniyA tenI hAMsI karaze ane ApaNuM jIMdagInuM zalya jaze, mATe kaho have koNa koNa rU khyA bhA te ka ra kA yA nuM ha sva
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4) caumAsI vyAkhyAna // / tera kAThIyArnu svruup|| // 70 // Dang Xue Wan Ag taiyAra thAya che. AvA moharAjAnA vAkyane sAMbhaLI prathama Alasa nAmano kAThIyo ubho thayo ane moharAjAne namaskAra | karI kahevA lAgyo ke, svAmin ! koi bIjArnu kAma nathI, huM ekalo ja jaine toDI pADIza ! zuM tene mhArA parAkramanI khabara nayI! moharAjA bolyo sAbAza! mhArA zUrA saradAra ! sAbAza! huM tane pichANuM chu ke jagatane dhUjAvanAra tuM eka ja che, jA jA, vIra ! vege jA ! duzmanonuM jaDamUla kADhI vehelo Avaje ! tane mArga kalyANakAri ho ! sabhA sarva dekhe cha, ne moharAjAye AjJA karela Alasa nAmano kAThIyo sabhAthI bhAra nIkalyo ane gurumahArAja pAse dharmazravaNa | karavA janArAnA zarIramAM zIghratAthI peTho. jema madirA ne dhaMturAnA pAnathI cetanA naSTa thAya, tema bhavyajIvanI buddhirUpI cetanA nAza pAmI, eTale Alasa AvavA mAMDo, AvI rIte thavAthI bhavyajIva aMga maraDavA mAMDayo, bagAsA khAvA lAgyo, hAtha paganA AMgalA maroDI TacAkA phoDavA mAMDayo, DacakArA karavA lAgyo, ubho thai paga tarachoDavA lAgyo ane vicAra karavA lAgyo ke, ThIka tyAre jaiye chIye, javAya cha, thAya che, hajI to ghaNo TAima che, atyAre Alasa thAya che. to kAle jaizeM, hajI to gurumahArAja Aje ja padhAryA che mATe Aja nahi to kAle paNa jaiza. temAM cUka paDavAnI nathI haze tyAre saMsArI jIvaDA chIye, roje kAMi ApaNAthI thoDo ja dharma sAMbhalI zakAya tema hato! Aje to Alasa Ave che, AvI rIte potAnA sajjaDa pratApe Alase tenA upara saMpUrNa sAmrAjya calAvyuM ane tethI maMdatA dhAraNa karI rahyo, eTalAmA viveka musadIye, temanA zarIramA praveza karyo, tethI valI vicAra badalANo, ane citavanA karavA lAgyo ke, are mUrkha! thArI te buddhi balI gai cha ke ! koika divase dharmaguru malyA, toye tuM hajI kAla kAla kare che ! tane khabara che ke kAle zuM Wan gy)) // 70 //
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaze ! kAla koNe dIThI che, kAle tuM jIvato hoiza te kone khabara che, kAle tu sukhI hoiza, te koNe tane kaheluM che. kAle te tuM nirogI hoiza tenuM pramANa zuM ! kAle tuM kuTuMbaciMtAthI rahita hoiza, teno AdhAra zuM ? ne kAle dharma sAMbhalIza te sIkevA hisAve ! AjanI kAla karIza to, valI kAla kAryaprasaMgathI kAla karIza ! ema kAla kAla karatA gurumahArAja to cAlyA jaze ne tuM hAtha ghasato rahIza, valI bhagavAnanA to e ja vacana che ke, kAla karavuM te Aja kara. Aja karakhuM te vyA atyAre kara. kSaNa eka paNa jIvitavyano bharoso nathI. valI gurumahArAja to apratibaddha vihArI che, te kAMi vhArA mATe kahArI rAha joine vezI nahi rahe ! mATe cAla uTha ! Alasa choDa, taiyAra thA ane gurumahArAjanA vacanAmRtanuM pAna karI AtmA kAMika nirmala kara. eka core dhana luMTI lIdhuM hoya to keTalaM duHkhadAyaka thAya che, to Ato A eka ja bhavamAM duHkhadAyaka che, paNa AlasarUpI coraTAye dharmarUpI dhana luMTayuM hoya to, AtmA bhavobhava pIDA pAme che, mATe cAla uTha dharma sAMbhalavA. jo nahi sAMbhale to maratI vakhate pastAvo thaze, Avo vicAra karI cAlavAno upakrama kare che, tenI khabara moharAjAne paDatA, kolAhala macI rahyo. AkharamAM moha nAmano bIjo kAThIyo, AvIne bhavyajIvane viSe peTho, eTale valI tenI buddhi behera mArI gaI. nAnA nAnA bAlabaccA AvIne bApA ! bApA ! kAkA ! kAkA ! aMaMaMaM jAva cho kyAM, ghare raho ! ame nahi javA daiye ! ema kahI koike kholAmAM bezI dADhI pakaDI, koiye mucha pakaDI, koiye kAna pakaDayA, koiye hoTha ane moDhuM pakaDa, koiye hAtha ane paga pakaDayA ane kAlAghelA vacano bolavA mAMDayA, hamaNAM dehare upAzraye javA nahi daiye, dharma karavA nahi daiye, sAmAyika pratikramaNa paNa karavA nahi javA daie, A vakhate to vyAkhyAna SAM mA Luo Wu bhA ThI ( sva rU Pin
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 71 // kA sAMbhalavA paNa javA devAmAM nahi Ave, mATe beso ihAM ramakaDA lAvo ! khAvAnuM lAvo ! lugaDA lAvo ! navarAvo ! dhovarAvo ! erIMga ghaDAvI do ! cuDI maDhAvI do, DhIMgalI banAvI Apo ! vigere vigere aneka kadarthanAthI dharma zravaNa karavo bhulI gayo, valI chokarAo kahevA lAgyA ke, kAle to kahetA hatA ke, navA citro tamArA mATe lAvIzuM, mATe te lAvo nahi to ame roiyuM, basa o o o lAvI Apo, gharanA bahAra pagaluM bharavA nahi daiye, valI tenI strI AvIne kahevA lAgI ke, tamo zuM karo cho ! kyAM jAo cho ! tamArI te akkala kAMi ThekANe che ke nahi, tamAruM te bhAna balyuM che ke nahi ! Akho divasa deharUM deharuM upAzraya ! upAzraya, karIne raghavAyA thai gayA, paNa A chokarAo khAze pIze zuM ? mhArA kALajA ! paheraze oDhaze zuM ThIkarA ! A cAlyA paNa chokarA roze to sAcavaze koNa ? mane te kAMr3a kAmadhaMdho haze ke nahi ! huM te rAMDa ThI ekalI zuM karUM ! A peTa paDelAne pALavA, ke mArakhA ! tamane to kAMi dhaMdho ja nathI, paNa ghara mAMDIne beThA cho, tenuM kAMi sujeche ? mATe jAva joiye, lagAra vhAra jaine chokarAne ramADI Avo ! ghaDIka hekho pheravo A gagInI ghoDIyAnI jarA dorI khecatA jAo, chokarAne kAMika khAvA apAvo ne vadhAre paisA pedA thAya evo udyama karo, pachI dehare upAzraye jajo, AvI rIte kahI cenacALA nakharA evI rIte karyA ke, bhAisAheba TADhATam thai gayA, ne badhuMye bhUlI gayA. mohamAM muMjhAi gayA, rANI sarakAranA vacana vANathI vidhAi gayA. chokarAorUpI nAgapAzathI vIMTAi gayA. eTale have vicAra karavA mAMDyo ke, vAta to bAiDInI kahevI kharI che. badhI vAra kAMi bairAo badhuMye jUTuM na bole, dharma sAMbhalavA javAnuM to mana ghaNuMye thAya che, paNa zuM karUM A jaMjAla jabarI coTI che. te mukIne javAya paNa kevI rIte, A bAlabaccAne rotAye kema mukAya ! SAM rU // 71 // mA sI vyA bhA ta ra yA tera kAThIyAnuM svarUpa //
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ najAuM chu. valI bAjA cha ! AkhI dunAye saMsAramA rahI ane bAiDI tapI gai cha, tene rIsAvIne javAya paNa kevI rIte ! mATe hamaNAM to mane kAi sujatuM nathI, mATe AvA kaTA| kaTInA vakhatamA huM dharma sAMbhalavA kevI rIte jAuM, AvI rIte mohamAM muMjAyela AdamI kSaNa mAtra cakSu mIMcI vicAra | karavA lAgyo ke, are jIva ! tuM A zuM vicAre che! tuM strI bAlabaccAnA mohamAM mohita zAne mATe thAya che ! tenI upAdhi tane maratA sudhImA kaye divase maTavAnI hatI! bAra mAse ve varSe eka eka vadhatA ja jAya che ! tene pALavAmAM ne vadhAre kamAvAmAM, dhaMdho paNa huM dhapAvye ja jAuM chaM. valI bAiDI paNa dukAnanA kAmano bojo chatAM, gharanA kAmano bojo mhAre mAthe avanavo nAkhatI ja jAya che ! mATe A sarve svArthanA sagA che ! AkhI duniyAne bAiDI chokarA vyApAra ghaMdho valagyA che, | ke mane ekalAne! mATe mhAre mohamAM ekadama AMdhaLA banI javU lAyaka nathI, badhAye saMsAramA rahI vyavahAra, nIti ane dharmanA kAmo kare che ! to huM zuM kAme mhAro dharma hArI jAuM, ATalA dIvasathI badhu karato Abu chu, to badhuM sacavAya cha ke nahi ! tyAre Aje zuM kAme mhAro dharma lAbha nAkhI dauM! khoi nA! huM ghare hoiza to ja chokarA chAnA raheze ke ! A to badhuM polaM dekhIne lAkaDaM vadhAre pese che, valI mhAre kAMi sAro divasa to tyAM besI rahevU nathI. ghaDI be ghaDInuM kAma che ! Avo ratnaciMtAmaNi samAna jaina dharma ane kalpavRkSa samAna guru mahArAjano saMjoga kAMDa vAraMvAra malato nathI, mATe cAla jIva ubho thA! thatuM haze tema thayA karaze! thAre mUrkhAi karI hAthamAM Avela amRtano dhuMTaDo choDI devAmAM phAyado nathI! mAthA phoDatA hoya tene phoDavA de! guru mahArAjanI vANI ve ghaDI sAMbhaLI manakho pavitra karavA de ! Avo | vakhata pharI pharI vAraMvAra nahi Ave! ema vicArI sarvane choDI dai cAlyo, ane gurunA pAse jai vaMdana karI dharma sAMbhalavA vAya cha | Wan Wan Wan Wan 5. Wan Myyyyyyy)
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / Wan 44 kAThIyArnu svarUpa // // 72 // beTho. evAmA moharAjAne khabara paDavAthI Akalavikala thai haiyAbhapha levA mAMDatho ane tene jItavAne mATe, avajJA nAmanA, trIjA potAnA senApatine mokalyo, te trIjA kAThIyAye AvI tenA zarIramA praveza karavAthI, valI bhavya jIvanI buddhi bhraSTa thai. are ! A zo utpAta ! duniyA kahe che ke sAdhu bhAiDA koinA nahi, te sAcI vAta che, gharane viSe memAna paroNA Ave che, to bolAva, calAvaq, khavarAvaQ, pIvarAvaq, navADavU, dhovADavU, suvADavU, ane sukhaduHkhanI vAto kahevI, puchavI, vigere vigere keTalA prakAranI bhakti jukti hoya che ane A to sAdhu thayA eTale kAMi ja nahi, bIjUM to uMdhI gayuM, paNa eTalaM to kahevU joiye ke, Avo bhAi beso, temAM beso kahevAmAMthI paNa gayA, valI Agala AvelA paNa mane kahetA nathI ke bhalA bhAi Agala Ava, tuM beTho ubho che tyAM to khAsaDA paDelA che, mATe sAdhune zrAvaka sarikhA ja che, koine vyavahAranuM to bhAna ja nathI, gharabAra vyApAra vaNaja choDIne AvyA, to paNa AnI A dazA. bAiDI chokarAne tyAgIne AvyA to paNa AvI avajJA ne avajJA ja, basa kAMi ja nathI, badhuM bagaDI gayu. koimAM kAMi ja prApti rahI ja nathI, vigere kharAba buddhithI cetanA naSTa thai ane manamAM ne manamA avajJAnA vacano babaDavA mAMDayo. dekhyA dekhyA sAdhu ! AnA karatA ApaNuM ghara ja bhalaM. avajJAye jANyu ke, ApaNo jaya have thai cUkyo, phikara nathI, moharAjA pAse jai hamaNAM inAma melaQ chu. ema jevAmAM avajJAkAThIyo malakAya che, tevAmAM valI mahAmuzIbate vicAra badalANAM ane vicAra karavA lAgyo ke, arere ! huM mahA mUrkha chu, mhAre dharma sAMbhalavAnI garaja hatI, to mhAre vahelu AvaQ joiye, te to navarAza nathI ne muni || mahArAjanI niMdA karuM chu, to mhArA jevo ajJAnI koNa! valI muni mahArAjano to Ava jAva kahevAno dharma nathI, tema 4. Wan 9 4Wan ngs
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan ) Wan 44999 ja valI eka dhyAnathI vyAkhyAna Ape che, tema ja zrAvako paNa eka dhyAnathI sAMbhale che, teo mane kevI rIte Ava jAva | kahe, mhArA jevA navarA nakhoda aDhArasone eMzI Ave, to vAMcatA sAMbhalatA koNa bolAve ane koNa besAre, tenA vAcavA sAMbhalavAmAM skhalanA paDe, mATe AmAM koino doSa nathI, mhAro ja doSa cha, ke huM prathamathI ja kema na Avyo, AvI rIte avajJA karavAthI hu~ mahApApano bhAgIdAra thAuM chu. mATe mhAre avajJA karavI lAyaka nathI, tema ciMtavI avajJAne hAMkI kADhI dharma zravaNa karavA beTho. valI pAchI moharAjAne khabara paDavAthI chAtI kuTI AMkhophATa rovA lAgyo, eTale ahaMkAra nAmano kAThIyo bolyo ke, svAmin ! A tamArA baccAnuM parAkrama juvo, te sarvene kSaNa mAtramA jItIne huM ThAra mArUM chu. Ama kahevAthI moharAjAne bhAna ThekANe AvyuM ane jaldIthI tenI pITha thAbaDI. cothA kAThIyA ahaMkArane mokalyo tethI tyAM jai tenA zarIramA praveza karavAthI, valI paNa bhavya jIvane sannipAta thayo, tenI buddhi nAza pAmI ane vicAra karavA lAgyo ke, A kevI vAta che! Avo beso kahI AdaramAna devu joiye, te to sui rahyaM, paNa dharmalAbha paNa dIdho nahi, sukhazAtA paNa puchI nahi, rAja darabAramA jaiye chIye, tyAM sArI duniyAno rAjA hoya to paNa ApaNe tene page lAgyA eTale ApaNane kuzala samAcAra sAmI salAma vAlIne puche che to A to varNamAMthI paNa gayA. nAtajAtamA moTo huM, mAnamaratabAmAM moTo hu~, paisA ane kulavaMzamAM moTo hu~, jyAM jAuM tyAM mane khamA khamA ane AdaramAna male che ! to iMhAM AdaramAna Avo beso ne padhAro kahevU to sui gayu, paNa dharma lAbhamAMthI paNa gayo, kyAM bhoga lAgyA mhArA ke A apamAnanI jagyApara AvI caDayo, valI A vANiyA mArA beTA matalabIyA ane garajanA yArI cha, matalaba garaja hoya to kAkA MWan Wan Wan Wan Wan 3
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma | caumAsI vyAkhyAna // tera kAThIyArnu svruup|| // 73 // 1434345 bApA karatA Ave che ane atyAre A sAdhunA hAMjIyA hAM thaine beThA che, kAMi duniyAdArInuM bhAna paNa nathI ke, A zeTha padhAryA che, mATe sareDe caDAvI, tenuM mAna vadhArIye ! te to nAnA moTAnI maryAdA ja nathI arere ! huM koNa ! mhAraM kula koNa ! mhArUM ghara koNa ! mhArI Abaru koNa ! bhaTha paDo AvI samAne ! mhAre to dharma sAMbhalavo nathI. e dharma sAMbhalyA vinA mhAre cAlaze, paNa Avaru mAnapAna pramANe mAnayaza nahi male to mhAre cAlavAnuM nathI, AvI rIte citavanA karI uThavA mAMDyo, eTale balI vicAra sAro Avyo. eTale ciMtavanA karavA lAgyo ke, are pAgala jIvaDA ! madirAnuM dhenabena tane caDadhu che ke zuM? sAdhu mahArAja hArA bApanA devAdAra thoDA hatA! te tane mAna Ape! valI cAlatA vyAkhyAnamAM tane dharmalAbha Ape to, tArA jevA teraso teMtAlIza vyAkhyAnamA Ave, to badhAne dharmalAbha Ape to vyAkhyAna kyAre ane | kevI rIte vAMce! thAre jaq hoya to jA, cAlyo jA, guru mahArAje kyAM tane tilaka teDhuM karIne teDavA mokalyo hato, thArI sAMbhalavAnI garaje Avyo hato! to na sAMbhaLaq hoya to jA uTha, A rasto paDayo. temAM tane geraphAyado thaze. kAMi guru mahArAjanuM javAnuM nathI. te to koine AdaramAna detA nathI. tene to garIba tavaMgara nAnA moTA raMkarAjA barAbara che, tene to sarve sarikhA cha, tene to rAgadveSa kAi nathI, tene to harakoi prakAre lokone dharmI banAvavAnuM che, to abhimAna karI phogaTa vyAkhyAna gumAvyuM, ane tuM thAro dharmamArga bhUlyo, hajI paNa sthira thaiza to tane lAbha malaze, guru pAse nAnA moTA karI abhimAnI tharbu te dharma dhananI hAnI mATe ja thAya che ! moTAimAM maravu, tenA karatAM guNIjanonA guNonuM anu- | karaNa karavU temAM ja zobhA che, mATe ahaMkAra choDI hajI paNa dharma sAMbhaLa ke, thArA AtmAnuM kalyANa thAya. AvI rIte | 3925999 // 73 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA ahaMkArane hAMkI kADhI, vaLI zAntithI dharma sAMbhaLavA beTho, te vAtanI moharAjAne khabara paDavAthI vaLI temaNe krodha nAmanA pAMcamA kAThIyAne mokalyo, teNe jai te bhavya jIvanA zarIramAM praveza karavAthI vaLI te ullaMTha thayo ane vicArakhA lAgyo sI ke, are ! iMhAM to mhArA duzmano che, tene paNa besavAnuM ThekANuM maLe che, mhArA duzmano joDe mhArAthI besI kema zakAya ! zuM karUM, ihAM sAdhu ane sabhA che ! nahi to mhArA duzmanonuM hamaNAM gaLaM pakar3e ! duzmanane mAravAmAM ja punya che, Avo vicAra vyA ANI krodhathI dhamadhamyo, zarIra kaMpavA lAgyuM, cakSu lAlacola thai gai. krodhe jANyuM ke ApaNo amala barAbara thai gayo che ! ApaNe jIti cUkyA chIye, have kAMi phIkara nathI. eTalAmAM to vaLI tene viveka Avyo ane tethI te vicArakhA lAgyo, arara ! 5 A meM zuM ciMtayuM ? huM kai bhUmipara huM huM konA pratye krodha karuM huM ! krodhathI kroDa puravanuM saMyama hoya to paNa naSTa thAya. krodha mahA jAjvalyamAna ani jevo che, sarve guNa zreNine bALI bhasmIbhUta kare che, pote tape che ane bIjAne tapAve tevo krodha che. vaLI krodha pote baLe che ane pAsenAne bALe che. avaguNo pragaTa kare che, guNone DhAMke che, pote AMghalo bane che ane bIjAne banAve che: krodha mahA pApIyo che. krodhI pote buDe che ane bIjAne buDADe che. krodhI pote durgatimAM paDe che ane sAmAne durgatimAM pADe che. sarala mArgane krodhI bALI de che. krodhI mANasanuM koi paNa bhavamAM kalyANa thatuM nathI. SAM svarga mokSa to zuM paNa mAnava janmane krodhI mANasa pAmI zakato nathI, mATe he jIva ! tane ghikAra che ! koi thArA zatru ka nathI, sarve thArA mitro che. bIjI jagyAmAM paNa koinA upara ane vaLI potAnA svAmI bhAiyopara to vizeSe krodha karavo ta joiye nahi, vaLI A dharmanI jagyA che. to ihAM krodha karavAthI zrIguru mahArAja tathA zrI saMghanuM apamAna thAya ! are tuM bhA sva
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI te vyAkhyAna // // 74 // vyA mA punya bAMdhavA iMhAM Avyo che, ke punyane bALIne bhasmIbhUta karanArA krodhane aMgIkAra karavA Avyo che ? cAla sthira thA ! eka citte dharma zravaNa kara. AvIrIte krodhane paNa mArI mukavAthI moharAjAne khabara paDI, te bhUmi upara hAtha pachADI trADa mArI bolyo ke, arere mhArA pAMca subhaTone mAryA, to tene dhULamAM roLI nAkhanAra koi che ke ? eTalAmAM chaTTho kAThIyo pramAda nAmano uThyo, teNe tyAM jaine zatrune jItavAnI pratijJA karI bIDaM jaDapyuM. moha mahipatine namaskAra karI kahe che ke, he nAtha ! tuM thArA sevakanuM parAkrama have jo je moTA moTA deva dAnava ane mAnavanI mhArA pAse kazI tAkAta nathI, moTA muniyone paNa kSaNa mAtramAM lar3abahAvI mukuM kuM, to A rAMkaDo vIcAro zA hIsAbamAM che. moharAjAye sAbAzI ApavAthI te jaldI tyAM gayo, ane tenA zarIramAM nidrArUpe praveza karI gayo. tethI bhavya jIvane darzanAvaraNI karmanA udaye nidrA AvavA lAgI, nidrAthI moMyapara mAthu namAvavA mAMDyuM, jhokAM khAvA lAgyo, mukhamAMthI lALa paDavA mAMDI, bagAsA upara bagAsA AvavA mAMDayA, badhI iMdriyono vyApAra rokANo, cetanA naSTa thai gai ane uMdhamAM ne uMghamAM pAgalanA bhA peThe jIhAM, jI jI lavavA mAMDayo. hAthamAM mAthu rAkhI bhUmI saMghavA lAgyo. svapnanA peThe pokAra pADavA mAMDyo, nAsIkArUpI vINA vAgavA mAMDI, pADAnA peThe lAMbA TAMTIyA poLA karIne paDyo, jANe ke have maravAnI taiyArI che, tevI SAM rIte gaLA ane nAsikAmAMthI gharaDa gharaDa zabda thavA mAMDayA, kiMbahunA sAkSAt maDadA jevI dazA nidrAye tenI karI dIdhI ane nidrA jayazIla banI gai ane moha mahipatine samAcAra ApyA tethI teNe bahu ja khuzI thaine tene svarga, mRtyu ane pAtAlanuM rAjya ApI, temAM rAjyagAdi karI vasavAnI AjJA ApI, evAmAM bhavya jIvanI kAMika sthiti badalAi teNe nuM sva tera kAThIyAtuM ra svarUpa // khyA kA ThI yA ru // 74 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ ) ) ) | uThavAnuM bala kayu, te sAvadha thayo ane vicAra karavA lAgyo ke hA hA! meM gurumahArAjanI AzAtanA karI, iMhAM mhAre uMgharbu na joiye, A nidrAmAM mhArI zuddhabuddha rahI nahi, vyAkhyAnano zabda kAne paDayo nahi, bhagavAnanA vacano che ke nidrA mahA pApINI che, nidrA pizAcInI che, nidrA punya khajAno luTanArI che, kiMbahunA nidrA sarvane ghAta karanArI che. hA hA hA ! meM anartha kayoM, bhagavAnanA bhAkhela vacanone bhUlI gayo. bhagavAna mahAvIra svAmI mahArAjA, jJAni evA gautamasvAmI jevA mahAtmAne paNa kahe che ke, he gautama! eka samaya paNa pramAda kara nahi, pramAdathI tapa japa jJAna dhyAna kriyAkAMDa saMyamAdika guNa gaNo nAza thAya che, eTalaM ja nahi paNa cauda pUrvadharo paNa nigodamAM utarI gayA che mATe kSaNa mAtra paNa pramAda nahi | karatA Atmahita karavAmAM tatpara rahevU te ja kalyANakAraka che. AvI rIte pazcAtApa karI, durgati dUra karI, sadgatimA pahoMcADanArA dharmanuM zaraNa levA dhArI, pramAdane mArI toDI, tenI jaDamULa ukheDI, vIjalInA samAna asthira jIvitavyano sAra melavavA sajja thai dharma zravaNa karavA lAgyo, vaLI te vAtanI moharAjAne khabara paDavAthI mahA ciMtA ubhI thai. te | vicAra karavA lAgyo ke julama thai gayo. jeNe devatAone paNa DolAvyA cha, tevA mhArA cha senApatiyo to jotajotAmAM jItAi gayA. have mhAre zuM karavU, agara ciMtA karavAneM kAma nathI, udyama sukhanuM mULa che, mATe udyama karavo ema dhArI teNe kRpaNa nAmanA sAtamA kAThIyAne mokalyo, teNe ekadama dharma zravaNa karanAranA zarIramA dhasAro karI praveza kayoM, tethI valI tenI buddhi vhera mArI gai ane vicAra karavA lAgyo ke, roja uThIne A hoLI, A sAdhune to kAMDa dhaMdho ja nathI, roja uThIne e ja upadeza de che, tamo paiso vAparo, paisA vAparo, sAta kSetramA paiso vAparo. jina maMdira banAvo. aMdara mUrtiyo -gaya
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // y M75 // Wan ASHAyyyy padharAvo. mUrtinA pachADI cAMdInI chatrIyo karAvo. mAthe chatro dharAvo, chaDI cAmaro maMgAvo, dhUpa dhANA karAvo, AMgIyo mukuTa bAjubaMdha kuMDala kaMdoro zrIphalo karAvo, cakSu TIlA jaDAvo, pATa pATalA siMhAsana karAvo, bhaMDAra karAvo, ujamaNAkAThIyArnu karAvo, caMdravA pUThIyA toraNa bharAvo, makhamalanA pAThA banAvo, jJAnanA pustako lakhAvo, chapAvI, sAdhuone kapaDA ra ! svruup|| | kAmalIyo, auSadhipAtranA dAna Apo, saMgha kaDhAvo, tIrthoddhAra karAvo, jJAnoddhAra karAvo, dAnazAlA davAkhAnA vyAkhyAna hola baMdhAvo, saMgha svAmI bhAiyonI bhakti karo, paherAmaNI karo, jIvadayA pAlo-palAvo, mAchalAnI jALo choDAvo, ghAMcInI ghANIyo choDAvo, amArIno paDaha vajaDAvo, dAna Apo, punya karo, paiso vAparo, hAya ! roja uThIne loi pIdhA. phalANuM karo, DhIMkaNuM karo, puMchar3e karo, muzala karo ! paNa kevI rIte karavu ? paiso te kAi vATamAM paDayo che ! eka pAi pedA karatA pUMThe relo Ave che, ne A sAdhu to hAthapaga dhoine amArA pAchaLa ne pAchaLa lAgelA che. emane bolI nAkhavU che, paNa kamAvA jaq hoya to khabara paDe ke, keTalI vIze so thAya che, tenI tene khabara zAnI paDe, koika dina kAika, ane koika dina kAMi, nATakIyAnA peThe navA navA veSa ane kissA kADhyA ja kare che. koika divasa kahe che ke dharma mArgamA paiso vAparanAra tIrthakara thAya che, cakravarti thAya che, vAsudeva, baladeva, mAMDalIka, rAjA sukhI dhanADhya thAya che, iMdra nAgeMdra, deveMdra thAya che. valI koika dina kahe che, lakSmI pApI che, nathI kharcatA te naraka nigodamA jAya che. valI koika dina kahe che, tenA upara moha karanAra marIne tithaMca thAya che, tenA upara phaNidhara maNidhara thAya che. mhAruM beTu roja navanavA kissA. e gurune moDhe cokaDuye nathI raDuM, mhArA bhAi, e dharma sAMbhalavo rahyo. iMhAM AvaQ ja nahi. AvIye tyAre ja lamaNAphoDa Myyy))) paiso vApanAkA, nATakIyAnA peThe nA , keTalI vIze so thAyApAra // 75 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAyane ! ane bIjAnA kharAkhoTA sAMbhaLavA paDene ! evo vicAra kare che, temAM valI zrAvakoye eka TIpa guru mahArAjanA upadezathI zaru karI, te dekhI kRpaNanA kAkAne peTamAM zUla ubhI thai ane Adho jaine eka bAju beTho, ane kRpaNa kAThIyAye pUra jorazorathI jakaDela hovAthI valI vicAra karavA lAgyo ke, A balA kyAMthI valagI, navarA nakhoda roje TIpo laine | bese che, to amane te bhIkha mAMgatA karavA che ke ? teNe dhAyuM che zuM? AnI mane kAMi samajaNa paDatI nathI. lohIna pANi karavAthI eka paiso male che ane iMhAM to navalazA hIrajI lAkho luTAya che. have kema kara, sAdhu coTaze, zrAvaka coTaze, nA pADIzuM temAM kAMi ApaNI Abaru javAnI nathI. gharanA chokarA ghaMTI cATe, ane pADozIne ATo, A to evI vAta bane che. jarA bhabhako dekhe, eTale luTavAnI vAto. paradezathI AvyAne motIDe vadhAvyA, kharcI khuTI ne TANe sadhAvyA; Ato A ukhANAvAlI vAta thai che vaLI chappanna vakhAra ne bhAro kuMcI, vepAra thoDo ne najaro uMcI. evA prakAraceM amAre che ane Ane to paisA ja paDAvavA che, paNa ApaNe to eka pAi paNa tene ApavI nathI, Avo | vicAra karIne te kRpaNa vegalo beTho cha, tenA pAse zrAvako kharaDo lai gayA, eTale valI pAcho vicAra sAro Avyo ke, gurumahArAjane AnA aMdara kAMDa nathI, te to paropakArI che, paropakAra mATe upadeza Ape che, te mAnavo na mAnavo zrAvakone hAtha che, lobha mahA buro che, lobha caMDAla che, lobhathI keika samudramAM, keika girivaromAM, keika vagaDAmAM, aTavImAM, keika Wan yyyWan Wan yWan Wan !
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna / Wan // 76 // Wan gWan 9Wan 13 hiMsaka prANiyonA phaMdamAM rakhaDathA che, phasAyA che, dukhI thayA cha, tiryaca narakamAM gayA cha ane ihaloka paralokamA bahuja | tera duHkhI thayA che, te kahevu gurumahArAjanuM vyAjabI che, te zAstrakAra mahArAjAnuM vacana che, kAMi te gurumahArAjanA gharanuM nathI, 9 kAThIyArnu mATe mAre paiso TIpamAM bharavo ja joiye, mhAro punyano udaya haze to ja paisAno lobha chuTaze ane sAre mArge vaparAze, kharUpa aDhAre pApasthAna sevI lokonA gaLA kAtarI paiso bhego karela che, te punyadAna nahi karUM to, Takaze kema. huM ane kuTuMba badhA narake jaijhuM, mATe lobhane toDI paiso TIpamAM mhAre bharavo ucita cha, valI huM paiso vadhAre TIpamAM bharIza, to vIjA loko paNa sArI rIte bharaze, tethI rakama vadhAre thavAthI mahA punyano bhAgIdAra thaiza ! kAla savAre AMkha mIMcAi jaze, to hAtha ghasato narake jaiza ane pachADI kAgaDA kutarAdivAlI thaze, mATe lobha choDI devo, Ama samajI kRpaNatA tyAga karI udAra thai moTI rakama bharI, te joi zeThIyAoye ane gurumahArAje tene dhanyavAda Apyo ke dhanya che ! dhanya che ! tamArI nirlobhatAne ! dhanya che tamArA mAtapitAne ! AvI aDhalaka lakSmI vAparI devalokanA AyuSya bAMdho cho! ane mokSamAM paNa jaldI jazo, have tamAre svarga mokSa dura nathI, AvI rIte lokoye kahI, tamAma zeThIyAye pote paNa sArI rakama | bharavAthI eka jabarajasta rakama thai ane tethI aneka prakAranA dharmanA kAryo saMpUrNa thayA. have moharAjAne khabara paDI ke sAtamA kRpaNa kAThIyAne paNa jItIne bhavyajIva dharma sAMbhaLavA beTho, tethI te dharma zravaNa karI saMsArane tarI jaze, mATe tene durgatimAM nAkhavAno upAya karUM (duniyAnA jIvonI te sthiti ja che ke, parAyu sukha dekhI baLavaM, paNa rAjI to na ja thaq ) eja nyAyathI moharAjAne valI caTapaTI thai, mukhethI huMkArapUrvaka niHzvAsa // 76 //
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAkhyo ane bolyo ke, have koNa zUravIra che, ke bhavyajIvane vItarAganI vANI sAMbhalato baMdha karI nIco pADe ! te sAMbhalI bhaya kAThIyo ubho thaine bolyo ke, khudAviMdanI AjJAthI huM javA taiyAra hUM, ema kahI mohe rajA ApavAthI te vividha prakAranA zastro dhAraNa karI bakhatara paherI, hAthamAM calakatu bhAlu laD cAlyo ane jyAM bhavyajIva dharma sAMbhale che, te ThekANe jai bolyo ke, are duSTo ! ihAM zuM kAme megA thayA cho ? cAlo nIkalo iMhAMthI, tamAro svAmI moharAjA bolAve che, ema kahI dhamakI ApavAthI bhavyajIva DarI gayo, tethI jaldI tenA zarIramAM bhaya peTho, tethI tenI cetanA naSTa thavAthI vicArakhA lAgyo ke, ApaNe ihAM badhAne bhegA thavAnuM zuM jarura che, Ajano samaya kharAba che, lokonA manamAM kAM kAMi vhema Ave ke, A loko Akho divasa bhegA kema thAya che ! valI rAjAne khabara paDaze to daMDa karaze, A sAdhu paNa navarAdAMDa thaine beThA che, tene kAMi dhaMdho ja nathI, tene mAna joiye, mATe sabhAno DAyaro bhego karIne paDAro kare che, paNa tene gatAgama nathI ke lokonI AMkhe caDIye chIye, upadeza devo hoya to bhAbadhAne judo judo Ape, temAM bhegA karavAnuM zuM kAma hatuM ! tene to zrAvakanA gharanA roTalA khAvA, ane upadeza devo ! paNa A dhAMdhala to ApaNane gamatuM nathI, roja uThIne megA thayuM ne najare caDavuM, mane to lAge che pA ke A sAdhue loko upara bhabhUtI nAkhI lAge che ! tethI ja ToLeToLA iMhAM megA thAya che ! bIje ThekANe kema megA thatA nathI, mahA upAdhi ! mahA duHkha ! cAla jIva ubho thA, valI kAMi binA veThanI balA coTaze ! AvA prakAranA bhayathI dharma dharmane ThekANe rahyo, ane vyAkhyAna vyAkhyAnane ThekANe radhuM bhaya to potAnI jayapatAkAnA vArjitro vagADavA mAMDayo, ta na 5 5 25 25 25 25 25 25 ra nuM sva rU
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ tera sI ra svarUpa // // 77 // vyA syA ThI paNa tevAmAM valI kAMika sAro vicAra Avyo ke arere! huM mahA mUrkha hUM, koi game tema bhaya batAve, temAM mhAre zuM ? meM phogaTanA khoTA vicAro karyA ! paNa bhaya zAno ! jeNe koino aparAdha karyo hoya, koinI corI karI hoya, koinuM 5 kAThIyAnuM kAMi bagADa hoya, tene bhaya che, paNa bInagunhegArane bhaya zAno ! are ! valI mUrkhAone te buddhi hotI haze meM phogaTa gurumahArAjano upadeza rasa nahi pItA DholI nAkhyo, khera eTalaM bhAgyamAM nahi. cAla jIva ! sajja thA, ane dharmazravaNa karI bhAgyazAlI thA, AvI rIte bhayane nivAraNa karI zAstrazravaNa karavA beTho, te khabara moharAjAne thavAthI roSAruNa netra karI 5 bolyo ke, are ! koi che ke. eTale zoke ubhA thaha hAtha joDI kahyuM ke, jI hAM, annadAtA, A sevakapara nigA thAya ke turata jAuM chaM. moharAjAye tene rajA ApavAthI gayo, ane dharmazravaNa karanArAnA zarIramAM peTho, eTale valI pAcho uMcI AMkho karI jove che, teTalAmAM to navanavA vastrAlaMkArane dhAraNa karanArI striyonuM maMDala AvatuM dekhyuM, temAM uttama prakAranA to tenA rUpo che, temAM valI snAna mAnane karavAthI adhika zome che, temAM paNa pAMcaso pAMcaso, hajAra hajAra, rupIyAonI sADIyo paherI che, temAM paNa eka jAtanI nahi, paraMtu lIlI, pIlI, lAla, gulAbI, dholI, vigere prakAranI paherelI che. valI makhamalanA kaMcuAmAM jhIMka ane jharIyAnanA buTTA bharelA che. valI temAM paNa kaMThamAM kimatI muktA phalanI mAlAo paherI che, hAthamAM camakatA suvarNanA kaMkaNo ane bAMhe baherakhA lAkITo zobhI rahelA che. nAkamAM motInI suMdara vALIyo, ane kAnamAM erIMgo paNa laTakI rahelA che, dase AMgalIyomAM veDha vIMTIyo hIrAjaDIta zobhI ta rahelI che, ne pagamAM jhAMjhara jhumajhumI rahelA che. evIyo, jhAMjharanA jhamakArA, ane ghugharIyonA dhamakArAne, karatIyo caumAsI vyA khyAna // bhA SAM kA yA sva rU // 77 //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ ) Wan ) ) ane prekSakanA mana maMdiramA ratipati madananA raNaraNATane utpanna karatIyo, kammaramAM, aMgulIye, bAlakone dhAraNa karatI, suvarNa thAlamAM akhaMDa cokhA, sopArI, badAma, rUpA nANAne dhAraNa karatI ane gurujI pAse AvI, akhaMDa akSatano sAthIyo karI, upara zrIphala mukI, gurune motIye vadhAvatI ane kokilanA kalakaMTha samAna manohara svarathI maMdamaMda hAsya AnaMda pUrvaka gAnatAna karatI ane laLI laLI guru mukha jotI, sAkSAt devAMganA samAna striyonA maMDalane joi, viveka rahita thayelo ane zoke grasita karelo jIva, vyAkhyAna sAMbhalavU bhUlI jai vicAra karavA lAgyo, hA hA hA hatAza ! vidhi ! A duniyAmAM teM mane kAMi sukha Apyu nahi. AvI zazivadanI, mRgalocanI, gajagAminI, siMhalaMkI, kRzodarI, cittaharaNI, manamohanI, dilaraMjanI, apasarA samAna, patriNI, citraNI, hastinI, samAna mane strIto cha ja nahi. AhA hA ! zuM tenuM rUpa, zuM teno dedAra ! zuM teno Thamako! zuM teno ramako! zuM tenA nakharA ! zuM tenA gAnatAna, zuM tenA sukho, dhanya che! te striyonA ane tenA bhartAronA janmArAne mAnavapaNuM tenuM pAmyuM | paNa sArthakanuM che. hAya hAya ! mhAro janmAro to eLe gayo, mane to rAMDa bhamarAlI, vikarAlI, kAlajA bALanArI, loi ukALanArI, zokALI, kALI, kubaDI, uMcA DAcAvAlI, vAMkA moDhAvAlI, cIpaTA nAkavALI, pohaLA hoThavALI, cIpaDAvAlI AMkhovAlI, vIMchaNanA peThe DaMkha mAranArI, sarpanA samAna vakra gativAlI, karakaDA moDanArI, gALo bhAMDanArI, gadheDAnA jevA kaMThavALI, taMtIlI, haThIlI, krodhIlI, khaMdhilI, jerilI, verilI, khArilI, khoDelI, terasone tere lakSaNe pUrI, rAMDa zaMkhaNI malI che. ema chatAM paNa saMtAna paNa eke nathI, ema chatAM paNa paisoye nathI, hA harAmI daiva ! tane dhikkAra cha / teM ) ) ) ) AWan
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // sI te // 78 // vyA yA ThI mane AvA saMkaTamAM kema nAkhyo ! vigere prakAranI upAdhigrasta thai zoka sAgaramA Dubyo, mAthu hAthamAM rAkhI nIcuM moDhuM karIne rahyo ane sarva bhAna bhulI gayo. zoke barAbara gheryo ane uthalAvI nAkhI, jaya meLavI khuzI thayo. eTalAmAM valI kAMi cetyo, vicArakhA lAgyo, dAruDIAnA peThe meM A zuM vicAro karyA, pudgalIka sukhanI meM mamatA karI te jUThI che, jIvo punya karma karavAthI rAjyaRddhi ramaNI bhoga bhaMDAra hAthI ghoDA vigere melave che, tuM punyakarma kare to tane paNa male, dharma sarva koino che, tene je Adare te sukhI thAya. AyuSya meghanA garjAkhanA peThe kSaNika che, lakSmI pANInA kallolonA peThe caMcala che, vaibhava hastinA kAnanA peThe asthira che, kayo mUrkha mANasa hoya, ke vinAzi sukhanI AzA kare ane zoka samudrane viSe Dube ! prathama karma karatI vakhate vicAra karavo ane vagara vicArye karma karyA pachI, udaya Ave tyAre saMtApa karavAthI zoka vadhe che ane zoka karanArA mAnavone narakanI chApa kahelI che. zokI mANasane koipaNa prakAranuM sukha hotuM ya nathI, mATe tuM sAvadha thA, zoka choDI de ane punya melava, ke tane manaicchita sukho male ane tuM sukhI thA ema vicArI bhA zokane nivArI dharmopadeza zravaNa karavA beTho. valI te samAcAranI moharAjAne khabara paDavAthI chAtI kuTI pokAra pADavA lAgyo ke are ! koi che ke, eTale ajJAna kAThIyo hAjara thayo ane hAtha joDI mastaka namAvI bolyo ke ApanI zI AjJA che, eTale je hoya te pharamAvo, tyAre moharAjA bolyo ke zuM tamane khabara nathI. mhArA nava senApati jItANA che. have mhArA hAtha paga bhAMgIne heThA paDavA AvyA che, peTanI pIDA kone kahevI, A to kahevata che ke, paDI tene pIDA ane vAyuM tene vedanA, e ukhANAvALI vAta thaha che, mane hAya hAya che ane tame badhA tankArA karo cho. A pelo jinezvara mahA nuM tera kAThIyAnuM ra svarUpa // na sva Pin pa i2 111211
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa mArI bAju kAI, yathA na hota Wan 9/yyy rAjano adhikArI, iMdrajAlIyo Avyo che, te vadhAne bodha ApI ApI mhArI ANA toDAvI, keikane dezavirati, keikane sarvavirati, keikane bhadraka pariNAmI banAvI, keikanA punya khajAnAo jotajotAmAM bharI dIdhA ane keikane to mokSamAM paNa pahoMcADI dIdhA. mhArA bahAdura laDavaiyAone paNa mArI toDI pADayA, mhArA sainyamAM bhaMgANa paDadyu. mhAruM mAna paNa luMTAi gayu, tyAre mhAre to have mAkhIyo ja uDADavAnuM rahyu ke bIjuM kAMi, te tamo kaho, Ama karI uMDo nIsAso mukyo. kAraNa ke nIsAso che te ja duHkhanA nivAraNa- kAraNa kahela che. yathA nisAso bhale sarajIyo, je Adho duHkha shNt'| nisAso na sarajyo hota to, haiDaM phuTI maraMta // 1 // AvI rIte nisAso mukI bolyo, zuM karuM bhAi ! koi mhAre kAmanA nathI, sonAnI charI pAse rAkhavAnI hoya, paNa peTamAM mAravAnI na hoya, eTale ajJAna kAThIyo dasamo hato te bolyo ke, basa karo! mahArAjA basa karo! amAru zira paNa Apane mATe jhumajhumI rayuM che. ApanI AjJA laine jAuM chu ane dharma karanArane toDI pADI, vijayapatAkA melavI hAlamAM pAcho Aq chu. e prakAranA vacano sAMbhalI mohe tene sAbAzI ApI vidAya koM, eTale teNe jai dharma zravaNa karanArAnA zarIramA praveza evA prakAre karyo ke, kSaNamAtramA tenA sADA traNa kroDa ruMvADAmAM, kSIranIra pramANe ajJAna kAThIyo otaprota thai gayo. tethI bhamela bhUtanA peThe te jIva vicAra karavA lAgyo ke, A guru zuM babaDe che, zuM vAMce che, tenI kAi khabara paDatI nathI. AvA vyAkhyAna vaMcAtA haze ke, cAla jIvaDA uTha ghare cAla ! gharanuM cUka te zA kAmarnu che. vyAkhyAna vyAkhyAna karIne guruye ane lokoye jIva lIdho, ane iMhAM to kAMi tattvae nathI, prathama to khabara ja nathI paDatI. khabara 451 Ayyyay! 14 ias
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khyAna // // 79 // phra mA Luo ra vyA tyA ThI paDe tyAre ja tenI bhUlo kAhIye ke nahi ! te kharaM vAMce che ke khoDaM bAMce che, athavA to jevo jahalo jogI tevI makavANI mAlaNa A banne sarakhA malyA che, jevA guru tevA celA, vANiyA, sarakhe sarakhA malyA ne bhavanA duHkhaDA DhalyA, evo ghATa sI thayo che, ema kahI uThavA mAMDyo, ajJAne jaine mohane vadhAmaNI ApI ke, moha mahArAjAno vijaya thAo ! je raho ! tethI mohe bahu ja mAna ApyuM ane nizciMta thayo, tevAmAM bhavyajIvane zuddha cetanA AvI, ane vicArakhA lAgyo ke arere! A meM zuM citavyaM, mANasomAM jyAre ajJAna bharAya che, tyAre bhAna bhulI jAya che ane buddhi bala uDI jAya che, tethI vicAra 5 karavAnI cetanA rahetI nathI, guru mahArAja to sAru vAMce che, spaSTa bole che, ane te sAMbhalI zrotAjanonA mastaka Dole che. zuddha prarUpaNA kare che. ajJAnapaNAno ghora aMdhakAra che, temAM gherAyelA jIvone atyaMta ajJAnadazA rahelI che, ane tethI ja avyavahArarAzImAM anaMtakAla jIvone bhaTakaM paDe che. ajJAni mANasane ja sAra asAranI khabara paDatI nathI. ajJAni mANasa ja hitAhitane nahi jANatAM bhalAne jhuMDa kahe che. A guru mahArAjano upadeza ! mANasane to zuM paNa jaDane paNa caitanya utpanna kare evo che. chatAM mhArI ajJAna dazAno ja doSa che, ema jANI AturatAthI jinezvaranI vANI sAMbhalavA lAgyo. tethI tene romeroma harSa thavA lAgyo, potAnI bhula kabula karI pazcAtApa karavA lAgyo. ane guru mahArAjanA vacane vacane potAnA kAnane pavitra karI te vacano aMtaHkaraNamAM sthApana karI, tene manana karavA lAgyo. jeno artha nahi samajAyo te puchavA lAgyo ane tema karatAM jotajotAmAM ajJAna naTa thayuM, jJAna vadhyuM, ane kSayopazama jAgRta thayo, ane sarANa upara caDAvela hIro jaima calakATa mAre tema teno AtmA tejasvI banyo ane vItarAganA vacanAmRtarUpI samudramAM rucipUrvaka snAna 445 P Bian bhA ka yA sva Pin ka tera kAThIyAnuM svarUpa // / / 79 / /
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan EEWan karI apUrva AnaMda mAnavA lAgyo. valI koiye jahane moharAjAne kayuM ke, are rAjA sAheba ! jAgo cho ke uMgho cho, tamArA ajJAnAdika dasa senApatine to mAryA, toye tamArI uMca nA gai ke, AvI vartaNukathI rAjya zI rIte karazo. duzmano pUrajosamA AgaLa vavI tamArI senAno kacaravANa kADhatA jAya che! mATe ceto! nahi to tamAruM rAjya javAnI taiyArImA che. e sAMbhalI moharAjA, hAyare bApa ! karato doDatho, ane ekadama ghAMTo pADI bolyo ke, koi mhArA AtmAne AnaMda karAbyA | vanAra vIrapuruSa che ke ! eTale vyAkSepa kAThIyo agyAramo uThIne bolyo ke, khudAviMda duzmanone dhULa na caTADaM to hu~ duniyA pAra jAuM, ema kahI pratijJA karI zvAsabhara doDayo, ane zIghratAthI dharma sAMbhalanAranA zarIramA peTho. tethI te zuddha buddha bhulI vicAravA lAgyo ke, sAdhu vyAkhyAna to vAMce che ! paNa samajaNa barAbara paDatI nathI, kaMTha paNa barAbara nathI, sabhAne pahoMcI vale tevo kaMTha paNa nathI. kAi ramata gamatanI vAtonA gapATA sapATA paNa gurujI hAMkatA nathI. iMhA Avadyu nakAmuM che, jyAM AnaMda na thAya, tyAM kAna phoDA toDa zI, kAMi kathA vArtA kahetA hoya, kAi duhA TucakA choDatA hoya, toye lagAra manane saMtoSa, paNa AmA kAMi ja nathI, mATe cAlo uTho mAi raste paDo, valI badhuye mUi raghu, paNa | pahelA to upAzraya ja sAro nathI, havAnuM ane bArI bAraNAnuM to nAma ja nathI, jIvaDAnI utpattino to pAra ja nathI, nathI sArA caMdravA pUMThIyA, nathI sArA rumAlo, nathI uttama toraNo, ThavaNI to jANe pelA kAlanI, pAThu pATalI ke cAbakhI to cAMdaraDAmA, gurune puruM vAMcatAye AvaDatuM nathI. to sabhAraMjana kevI rIte thAya ! bApu ! sabhAne khuzI karavI te kAi nAnI sunI vAta nathI, mahAjJAna joie chIe. te to kAi dekhavAmAM AvatuM nathI. valI sArI sArI striyo banIThanIne '
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Pin mA caumAsI vyA kAThIyAnuM // 80 // AvatI hoya, toye dhUla nAkhI, tenA rUpa raMga ane DhaMga to jovAmAM Ave ! ane ve ghaDI jIvaDo to khuzI thAya. te paNa nathI, A to banne bAjunuM cUkavAnuM che, mATe iMhAM besavuM nathI ane pharIthI AvakuM nathI. cAla uTha bhAi ghara bhego thA, agara khyAna // sI ghare jAvuM che, zAka lAvavuM che, ugharANI karavI che, chokarAo rotA haze, bAiDI bolAvatI haze, chokarI moTI thai che ra svarUpa paraNAvavI che. nAnA chokarAne nIzAle mokalavo che, moTA chokarAnI vahUnuM zrImaMta AnyuM che, kharca kyAMthI kADhavo, kAvAdAvA karavA che, japtIyo laha javI che, vAraMTo kaDhAvavA che, vigeremAM evo vyAkSipta cittavAlo banI gayo ke, huM kyAM kuMtenuM paNa tene bhAna rahyuM nahi, vyAkSepa kAThIyAye tene jItI moharAjA pAse jaha jaya jaya zabdathI tene vadhAvI ne duzmanane dura karavAnI vArtA kahI, mohane bahu ja raMjana karyo evAmAM valI cetanA AvI ke, meM durdhyAna karyu. prathama to guru mahArAja upadeza Ape che, te tenA gharano ApatA nathI, paNa vItarAganI vANino ja Ape che, te vItarAganI vANI, mohavallI kRpANI samAna che, amRtanI khANI che, valI sUtrane viSe guMthANI che, bhAva bhaktithI sAMbhalanArA bhavya prANI che, karma kaMdane bhA haNanArI che. mohane dhULadhANI karanArI che, saMsAra samudrane tAranArI, bhava bhramaNa vAranArI, anaMtajJAna darzana ApanArI ane naM mokSanagaramAM ujANI karAvanArI che, te ja vANIne guru mahArAja vAMce che, valI tenA kaMThanuM mhAre zuM kAma che, mhAre to dharmopadeza te Ape che tenuM ja kAma che, valI samajaNa paNa khAsI paDe che. juvone vacane vacane kema samajyAne ! khabara paDIne ! jANyuMne, jANavAmAM AvyuM ne ? Ama vAraMvAra babe traNa traNa vAra to ekanI eka bAta samajAve che. to AthI vadhAre te valI keTaluM samajAvakuM hatuM, bicArA jImanA to kUcekUcA karI nAkhe che. valI caMdravA, pUThIyA, toraNa, pAThA, vyA te tera SAM kA sva rU // 80 //
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ | cau mA pATalI, bAjoTha ane ThavaNInuM paNa mhAre zuM prayojana hartuM ? hoya to jainazAsananI zobhA che ! ane te vicAra saMghanA agresarone karavAno che, kAMha mhAre karavAno nathI ! valI zrImaMto Avo ke nirdhana Avo temAM ApaNe zuM ? paisAdAronA sI bApano kAMi dharma nathI, dharma to sAMbhale teno che. valI rUpAlI striyo nathI AvatI te bahu ja sAruM che. kAraNa ke apalakhaNI A mhArI AMkha sakhaNI rahetI nathI ane mAruM sALu manaDuM caMcala rahe che, mATe striyo nathI AvatI te paNa ThIka che, mane ka sukhe karI dharma saMbhalAze ! valI kathAvArtA sAMbhalavAnI icchA dharAvuM chu, temAM mhAruM kalyANa zuM thavAnuM hatuM ! enAthI khaDakhaDATa hasavAthI, hAsya mohanI karma baMdhAya che mATe mhAre tenuM paNa kAMi kAma nathI, mhAre to saMsAra thakI virakta karanArI anityAdika bhAvanAnI ja jarura che. mhAre sarva saMsArane asAra samajavAnI jarura che, dharmabodha pAmavAnI AvazyakatA che sarve jIvonA para mitratA prema dhAraNa karI, rAgadveSAdine mArI, cittane sthira karavAnI khAsa jarurIyAta che. mATe dharmaguru pAsethI bodha sAMbhalI saMsArathI mukta thavAno udyama karUM, ema ciMtavI sthira thara vyAkhyAna sAMbhalavA beTho, tenI mohane khabara paDI. prathama to moharAjA pokepoka mukIne royo, teno pokAra sAMbhalI kutUhala bAramo kAThIyo doDato Avyo, nuM ane khamA ! annadAtA ! khudAviMdane khamA ! AjJA karo. zo hukama ! dilagira na thAo ! mohe bhavyajIvane bhraSTa karavAnuM kavAthI mahArAja ! bolavu kahetuM nahi, paNa karI batAvakuM sAruM mATe huM jAuM chaM, ema kahI doDyo, ne dharma zravaNa karanArAnA zarIramAM zIghratAthI peTho, eTale bhAi sAhebanI DAgalI caskI, kAMika kautuka jovAmAM Ave to sAruM, evo vicAra kare che, tevAmAM bahArathI mANasonuM ToLaM AvyuM, temAMthI eka jaNe bIjAnA kAnamAM kayuM ke, bahAra kautuka jovAnuM che. te sAMbhalI vyA khyA na bha 5 25 25 5 5 5 5 5 - SAM ra kA sva pa
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtera caumAsI vyAspAna / Wan 4Wan ) Wan ay. Wan Wan 43) mana tyAM doDayuM eTale laghunItiye javu che, tevU bahArnu kADhI uThavA mAMDadhu, eTale samaju mANasoye kaDaM ke, tyAM te zuM jovAnuM che. sAkara, drAkSa ane zelaDInA rasa karatA mIThI madhurI guru mahArAjanI vANImAM je amRtarasano svAda che, tevu bahAra kAMi- | kAThIyArnu paNa nathI, mATe beza! na jA, eTale bolyo ke, kema laghunIti karavA paNa na javA devo ke ! ema kahI uThIne bahAra jovA rsvruup|| | gayo. bhAMDa bhavAyA nATakAdika karatA, hAMsI mazkarI karatA-karAvatA hatA. bAjIgaro khela karatA hatA. moDhAmAMthI agninA bhaDakA kADhI, loDhAnA golAne chAtImA mukko mArI moDhethI bahAra kADhI, galI jatA hatA, te tathA vAdiyo sone | kA kADhI ramata gamata karatA hatA. temAM rakta banyo, paga hAtha kammarano dukhAvo gayo ne uMgha AvatI maTI gai, bhukha taraza maTI gai, laghunIti vaDInIti maTI gai, sAMja paDI, loko potapotAne ghera cAlyA gayA, ne kutUhalamA phaselo tene joi, moharAjA pAse kutUhale jai AzIrvAdapUrvaka kahyu ke, moharAjA jayavaMto varto ! bhavyajIvane bhraSTa karI dIdho che. evA samAcAra kahevAthI te bahu ja khuzI thayo. evAmAM bhavya jIvane bahu ja pazcAtApa thayo, hA hA ! hu~ mahApApI chu, meM mUrkhe amRtarasano kuMpo DholI nAkhyo. vyAkhyAna choDI bhAMDa bhavAyAnI ceSTA joi. meM ghaNAMnA dhakkA khAdhA, koNIyo khAdhI, pATuo khAdhI, ghaNI kadarthanA sahana karI, TADha taDako sahana karyo, dahere upAzraye lagAra koino Tallo vAge che to laDavA doDuM chu, dhikkAra che mane meM to eka ukhANuM sAdhu kayu. kayuM che ke-- puWan 434 mAkhI caMdana parihare, duSamala upara jAya | pApI dharma na sAMbhale, uMghe ke uThI jAya // 1 // .
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ mI to ane phulI jato tema ja hahi san cha, tevAmAM tene koike jaSH paDayo, tethI jema vRkSanI . meM pApIye paNa te duhArnu anukaraNa kareluM che, mATe mane dhikkAra cha ! arara ! bhAMDa bhavAyA nATakAdika coraTAye mhAraM dharmarUpI dhana luTI lIdhuM che. hajI paNa bagaDI gayu nathI, jAgyA tyAMthI savAra ane bhUlyA tyAMthI pharIthI karavU, ema jANI micchA mi dukkaDaM ApI sajja thai guru mahArAja pAse dharma sAMbhalavA beTho. have moharAjA siMhAsana upara muchonA vALone AmaLA deto ane phulI jato temaja harSanA AvezamA AvI jai ThIka thayu, sAraM thayu, pApa gayu, vaira valyu, bhalu thayu, sudharI gayu ! vigere prakAranA havAi killA uDAvato beTho che, tevAmAM tene koike jaine kahyu ke, kutUhalane jItIne bhavyajIva dharma zravaNa kare che. A vacano sAMbhalatAnA sAthe ja mohamahipatinA peTamAM moTo dhAsako paDayo, tethI jema vRkSanI kApelI zAkhA tuTI paDe, tema siMhAsana uparathI nIce paDayo, mUrchA AvI gai, hAhAkAra macI rahyo ane tenuM maMDala ekatra thayu. pANIthI, pavanathI, caMdanathI, tene sAvadha kayoM, eTale dIrgha nisAso mukI, hA hA hA, huM haNAi gayo. mhAraM rAjya gayuM, mhArI prajA vinAza pAmI, mhAraM bala ghaTadyu, mhAraM maraNa najIka AvyuM, are! koi che ke, ema kahetAnI sAthe teramo ramaNa kAThIyo temanA sanmukha.hAtha joDI khaDo thai ubho rahyo. tene moha puchavA lAgyo ke tuM kyA rakhaDe che, tane mhArA rAjya sAcavavAnI paNa paravA nathI ke zu? tyAre ramaNa kAThIyo bolyo ke, mahArAjA! huM hAlamAM iMhAM tIhAM krIDA karyA karUM chu, ane AnaMdamAM pharyA | karuM chu. eTale moharAjAye bhRkUTI caDAvIne kayuM ke, hAre mana dIvAlI che, paNa mhAre mana hoLI che, te tane thoDIka ja khabara | paDavAnI hatI, mhAre mAthe duHkhanuM vAdaLa gherAyuM che, te to arihaMta bhagavAna kevalajJAni moharAjA jANe che. te zivAya bIjo koNa jANe? aMtaranI vAta jene dAjhatuM hoya tene ja kahevAya, vIjAne kahI zakAya nahi, eTale ramaNa kAThIyo namana yyy45)Wan yyy +9Wan E
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svruup|| // 82 // tana teNe paTarANIpade sthApI viveka teno mitra che. mAtra cha. iMdriyono rodha karanAra jagWan 4.Wan Wan ba karIne bolyo ke, bApajI! hukama karo, AjJA karo, nivedana karo! mane jaNAvo, eTale Apano tAbedAra sevaka ApanA duHkhanA vAdalone vikherIne, cuMthI nAkhavA samarthamAna che. tyAre moharAjA bolyo ke, he ramaNa! prathama samagra vAta sAMbhaLI | vAkephagAra thA. A manuSyarUpI nagarImAM jinezvara moharAjano adhipati hodAdAra AvIne keTalAeka divasathI paDayo che. | tenA pitAnuM nAma dhairya che, tenI mAtArnu nAma kSamA che, tene zAMti nAmanI strI che, tene teNe paTarANIpade sthApI che, dayA nAmanI tene bahena che, ane satya nAmano putra che. iMdriyono rodha karanAra dama je cha, te teno bAMdhava che. sadAcAra teno pradhAna che ane viveka teno mitra che. temanA pAse sumatirUpI vArAMganA, bAra bhAvanA rUpI nATaka kare che ane te potAnA kuTuMba sahita keTalA divasathI AvIne paDela che. te lokone bholavI dharmopadeza ApI potArnu jhuMDa jamAve che, meM mhArA bAra sAmaMtone mokalI tenA pAse dharmopadeza zravaNa karavA jatA jIvone aTakAvavA mokalyA, paNa e iMdrajAlIyo evo to prabala cha ke, teNe tamAma mAnuSone kSaNavAra paNa upadezathI rahita nahi karavAthI, tenA sAMbhalanArAye moTA jamajoddhA jevA AlasAdika mhArA bAra yoddhAne hAMkI kATyA, ane AjakAlamAM mhAro paNa nAza karaze. badhA jIvo sArI gatimA cAlyA jaze. mATe jo thArI sattA hoya to tuM tyAM jA ane bAre senApatine harAvyAnuM vaira vAla, have tuM eka ja mhAre AMdhalAnI AMkha ane pAMgalAnA paga samAna rahelo cha,-tevU zravaNa karI ramaNa kAThIyo bolyo ke, jo huM te sarvene na jItuM to kAle pANiye utarI jaiza, ema pratijJA karI, moha rAjAnI rajA lai dharma zravaNa karanArA jIvane viSe praveza karI gayo. eTale tene vicAra avalo Avyo. vAha, bhAi vAha ! Ajano dina to majAno ugyo che, Aje to sonuM sugaMdha beha 1413929
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan yyyyy AvI malyA che. Ato gamata ramatarnu ThAma che. valI medanI paNa bahu ja malI che, A nAjukaDA dedAra, ane dedIpyamAna rUpavAlA muni mahArAja paNa ramakaDA jevA che. temAM sAdhana to badhA nATakanA jevA ja malyA che. sInerI jarInA paDadA samAna caMdravA pUMThIyA che. sonAnA siMhAsana, sonA rUpAnI ThavaNI che. hAthamAM pheravavAnI lagaDI samAna sonA rUpAnuM pAThu che. nATaka dekhanArAonA peThe A zrAvaka-zrAvikA che. ekTaronA aMdara A sAdhu mahArAja che, te gAna tAnarUpe samAne raMjana kare che. ghaDIkamAM AkSepaNI kathA kahe che, ghaDIkamAM vikSepaNI kathA kare che. ghaDIkamAM saMvedinI kathA kare che ghaDIkamAM | nirvedinI kathA kare che, ghaDIkamAM viduSakanA peThe bahu ja hasAve che, ghaDIkamAM zUravIronA peThe zUra paNa bahu caDAve che, ghaDIkamAM mAgadhI gAthAo bole che, ghaDIkamAM suMdara saMskRta zloko bole che, ghaDIkamAM majAnA duhA bolI AnaMda upajAve che. ahAhA! zuM suMdara kaMTha, zuM madhurI vANI, zuM navanavI kathAo? zuM avAranavAra AkhyAnonA TucakAo, AvI majA, Aq kautuka, AI sukha? devatAone paNa durlabha che. ThIka bahu sAru ApaNe to roje sAMbhaLavA Avadyu, ApaNane Aq bahu game che. kharuM puchAvo to AvA vyAkhyAno ja A jamAnAnA jIvone saMsAranA aMdara vizrAMtibhUta che ane tethI ja saMsAranA duHkhone vIsarI jAya che, mATe AvI vakhata ApaNane sadAye malajo ane AvA laTakALA caTakALA sAdhuono paNa rAphaDo phATajo, ke duniyA tenA raMgarAgathI sukhI thAya. AvI bhAvanAthI bhavya jIva bhAna bhulyo, guru mahArAjano upadeza eLe gayo-vyartha | gayo-niSphala thayo. hamaNA tene ragarage-AtmAnA pradeze pradeze ramaNakAThIyo evo vyApta thai gayo ke, A uparanI bhAvanA vinA tene samagra triloka zUnya bhAsavA mAMDayuM, tene potAne Adhina thayelo joi AnaMdasAgaramA DubakA mArato ramaNa, moha Wan ) Wan
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Chai mA // 83 // caumAsI vyA khyAna // sI te rAjA pAse gayo. jItanA nIzAna caDAvIne Avela ramaNane dekhI siMhAsana upara besArI traNa jagatanuM sAmrAjya ApI, moha rAjAye motIDe vadhAvyo, ane zAMti sAgaranI lheromAM lhera karavA lAgyo. evAmAM valI tenuM citta ThekANe AvyuM, ane te vicAra karavA lAgyo ke, are bhAi / mane to ema ja lAge che ke, tane sanepAtano cALo thayo che ? tuM te rAgaraMga sAMbhalavA Avyo che ane khaDakhaDa hasavA Avyo che ke ? vyAkhyAna sAMbhaLavA ? nATakIyAnA rAgo nATakazAlAmAM ghaNA sArA gavAya che ane bhAMDaceSTA vigere karanArA bhavAyA lokonA ane gAruDIka lokonA ghaNA sArA rAga hoya che. temAM kalyANa zuM thayuM. jIvone mArgapara caDAvavAnI tenI sattA nathI, te to mArgathI bhraSTa karanArA che. valI sArAmAM sArI cIjo thAre jovI hoya khyAto, muMbainI kApaDa mArakITamAM, jarIyAna, jhIMka, tuha, satArA, kInakhAba, makhamala, sATama, hIrAgala, dhotI, potI, pitAMbara, ThI vyA paTolA, rezamI phenazI dezI-paradezI vastro ghaNA bharelA che. ramaNIyonA rUpa raMgamAM zuM che ? bahAranI cAmaDI rUpAlI che, bAkI to mala-mUtra - viSTAthI bharapUra temanA zarIro bharelA che, hADakA, mAMsa, rudhira, majjA, meda zivAya kAMi. nathI. phakta cAmaDI upara maDhAyelI che, tethI te DholanA peThe manohara uparathI ja che, zivAya aMdara AtmAne AnaMdanA badale keza upajAve tevuM che. valI ghareNAM gAMThA jovA hoya to jhaverI bajAramAM teno paNa kAMDa toTo nathI, paNa A sarve kevala mohanI karmane baMdhAvI, durgatine viSe nAkhanAra che. kharI bAta to e ja che ke, ApaNe to guru mahArAjanA vacanAmRtanuM ja pAna karavAnuM che. havalI te sAkSAt amRta ja che, kiMbahunA amRta karatA paNa vadhAre hitakArI che, amRta to ekalA A bhavamAM ja rogAdikano nAza karI, pIDA aTakAve che, paNa guru mahArAjanA upadeza rUpI amRta to bhavobhava sudhI maraNane aTakAve che, janmajarA SAM ta na ra svarUpa // 55125 tera kAThIyAnuM rU // 83 // pa
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan AyyyWan Wan g4 maraNanA pherA TAle che. aNAhArI pada Ape che, anaMta sukhane Ape che ane jIvane anaMtakAla sudhI vizrAMti paNa bakSIsa kare che, mATe te meLavavAno ja mhAre prayatna karavo joiye, capala citta karavAthI-ramaNa svabhAva karavAthI-krIDAmA jIva rAkhavAthI, lobha dazAmA mana joDavAthI ane saMsAranI prapaMca jAlamA phasAvAthI, koNa mANasa Akho ugarelo cha ? koNa mANasa maraNathI bacelo cha, ane koNe vAstavika sukha meLavelaM che ? basa koiye nahi ? AvI rIte bhAvanA dRDha thavAthI have dharma zravaNa karavA beTho. te samaye guru mahArAje je upadeza dIdho te tene saMpUrNa lAbhadAyaka thayo. moha rAjAne khabara paDavAthI puMchaDaM lai manuSya nagarI choDI dai, anArya dezamA jai nivAsa karyo. iMhAM gurujI dharmadezanA devA mAMDayA, jIvone dharma te ja guNakArI che. dharma aneka prakAre kayA che-dAna, zIyala, tapa ane bhAvanAthI paNa dharma thAyache, mArgAnusArI guNothI paNa dharma thAya che. paropakAra karavAthI paNa dharma thAya che. mAMsa, madirA, mAkhaNa, madhano tyAga karavAthI dharma thAya cha, abhakSya anaMtakAyanA bhakSaNane choDavAthI dharma thAya che. tyAka ane rAtri bhojanAdika tyAga karavAthI paNa dharma thAya che. hoko, bIDI, cuMgI, neco, kokIna, gAMjo, tamAku vigere kephI vastuono tyAga karavAthI paNa dharma thAya che. jugAra, saTTo, zIkAra, vezyA, parastrI tyAga karavAthI paNa dharma thAya che. hiMsA, asatya, corI, parigRha, chala, prapaMca, vizvAsaghAta, kUDI sAkSI, kUDA khatapatra vigere anyAyI kAryo choDI devAthI dharma thAya che. gaMjIphA, sogaTAbAjI vigere ramavAne choDI devA temAM paNa dharma thAya che, ahAre pApasthAnanA mArgo choDI devAthI dharma thAya che, vinA kAraNe vanaspatirnu chedana-bhedana karavAnuM choDI devAthI dharma thAya che, pANi gaLIne pIvA vAparavAthI dharma thAya che, naukArazI, porasI, ekAsaguM, besaj, AMbela,
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan caumAsI vyAkhyAna / / tera kAThIyArnu svruup|| // 84 // 29994 | nIvI, upavAsa, chacha, ahamAdika tapa karavAthI karmanI nirjarArUpa dharma thAya che. bhagavAnane vaMdana, namana, stavana, pUjana vigere karavAthI dharma punya thAya che, paramAtmA pAse cokhA, badAma, phala, phula, naivedya, pAi, paiso caDAvavAthI dharma thAya che, to uparokta vastuomAM kathana karelA tyAga karavA lAyaka padArthone tyAga karI, aMgIkAra karavA lAyaka padArthone aMgIkAra karI, jIva, jayavaMta dharmiSTa bane che. punyazAlI bane che. punyodayanA baMdhathI mAnuSa devagatinA sukho bhogavanAro thAya che. karmanI nirjarA thavAthI ajarAmara thai zAzvata akhaMDa avyAvAdha amaMda AnaMdamaya ekAMta sukhano bhoktA bane che, Avo upadeza zravaNa karI terakAThIyA nivAraka bhavya jIvo bodha pAmyA, vairAgya pAmyA ! nirveda pAmyA ! saMsArathI udvega pAmyA, satya mArga samajAyo, viveka jAgyo, karmabaMdhana zithila thayA. kaika cAritrIyA thayA kaika gRhi dharma sevana karavAvAlA thayA. munirAjane paNa upakAra thavAthI bIjI jagyAe dharmopadeza karavA cAlyA gayA. have bhagavAna mahAvIra mahArAjA bAre parSadAne kathana kare che ke, A AtmAne dharma udaya Avavo bahu ja muzIbata che. sahaja praNAma thAya dharma zravaNanA, temAM to terekAThIyA avAranavAra eTalA aMtarAyo lAvIne home che ke, temAMthI phAragata jIva thato nathI, ane dharma karI zakato nathI. eTalAmAM jIMdagI pUrI thai jAya che. mATe pramAdane tyAga karI dharmarnu ArAdhana karavU te ja bhavyajIvone lAbhakAraka che. dharma karavAnI icchA karanArA manuSyone amUka amUka vastuo hoya che, tyAre ja te dharma sAdhI zake che, kAraNa ke keTalAka kAraNo dharmanA hetubhUta che, jemake, pote prApta karelA vrata niyama tapa japa vizeSano pAragAmI kulahIna mANasa thai zakato nathI, mATe kula paNa dharmanA 1451945453 // 84 // 4
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5He 5 ra kA hetubhUta che. valI adhika tathA hIna aMgopAMgavAlo mANasa prAya: karI viSama svabhAvavAlo hoya che. tevA mANasone viSe te guNo hotA nathI, tethI saMpUrNa yathArtha aMgopAMgavAlo rUpayukta mANasa paNa dharmanA hetubhUta che. tathA kuSTa, jalodara, sojA, Da kAsa, zvAsa, jvarAdika rogavAlA mANasathI potAnuM zarIra duHkhayukta hovAthI temanAthI vrata pratyAkhyAnAdika sAmagri melavI zakAtI nathI. mATe nirogIpaNuM je che, te paNa dharmanA hetubhUta che. valI je mANasa alpa AyuSavAlo hoya che, tenAthI ka saMyama, tapa ane jJAnanI vRddhi thai zakatI nathI. mATe dIrgha AyuSa paNa dharmanA hetubhUta che. je mANasa nirmala buddhi vinAno hoya, te mANasa heya, jJeya ane upAdeya tema ja dharmanI parIkSA karavI jANI zakato nathI. te buddhihIna mANasa AtmasAdhananA rastAne paNa samajI zakato nathI, to AtmAnuM sAdhana karavAnuM to sAdhana kevI rIte sAdhI zake ! arthAt na ja sAdhI zake ! mATe nirmala buddhi paNa dharmanA hetubhUta che. valI saMveda, nirveda tathA jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama tema ja tatvAdikano adhigama ityAdika vigere, guru mahArAjanA upadezathI zravaNa karavAnuM phala che. tene je mANasa guru mahArAjanA mukhathI bhA upadeza zravaNa karato nathI, te mANasa upadeza zravaNa karavAnuM phala kevI rIte jANI zakanAro hato ! arthAt na ja jANI nuM SAM zake, mATe gurumahArAjanA upadezane sAMbhalavo, te paNa dharmanA hetubhUta che. valI jevI rIte chidravAlA ghaDhAne viSe nAkheluM pANI nIce DhalI javAthI kAMipaNa vizeSa guNanA hetubhUta thatuM nathI, tevI ja rIte gurumahArAjanA upadezane zravaNa karI avadhAraNA karyA zivAya, gurumahArAjanI vANIrUpI vAri hRdayarUpI ghaDAne viSe kevI rIte TakI zakanAruM hatuM ! arthAt Take ja nahi. mATe avadhAraNA paNa dharmanA hetubhUta che, tathA gurumahArAjanA upadezane zravaNa karI hRdayamAM rAkhyo, paNa zraddhA phra 15 mA
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyA khvAna // sI mA jIvo sukhanI abhilASA kare che, paNa dharma vinA te satyasukha malI zakatuM nathI, valI dharma binA mukti nathI, manuSyo deva ane manuSyapaNAnA sukhanI abhilASA kare che, paraMtu lAMbI dRSTithI vicAra karatA, tiryaMca, naraka, deva, manuSya koipaNa // 85 / / yA gatimAM sukha ja nathI, sAdhuM sukha mokSamAM ja che ane tene melavavA mATe bhavya jIvone kaTIbaddha thavuM joiye, avinAzI sukha kevala muktimAM ja che, zivAya bhajanA, bIje ThekANe samajavI. hA eTalaM to kharuM ja ke, jema viSTAno kIDo temAM ja AnaMda ane sukha mAne, tevIja rIte, te manuSyone paNa deva, manuSya, tiryaMca, narakagatimAM samajavAnuM che, pariNAme to deva, manuSya, tiryaMca, narakane viSe vedanA ja che. juo tapAso. naraka vedanA khyA 195 bhA te rahita jIvone te zuM upakAra karanAro hato ! arthAt kAMi ja nahi, mATe deva guru dharmanA upara zraddhA pUrNa rAkhavI te paNa dharmanA hetubhUta che. SAM tera kAThIyAnuM ra svarUpa // niraMtara zarIra ane manathakI tIvra duHkho vaDe karI duHkhI thatA jIvone narakane viSe cakSu mIMcIne ughADe teTalaM mAtra paNa sukha nathI. pApakarma karI sAMkaDA mukhavAlA ghaDAne viSe utpanna thayelA jIvone narakane viSe sANasA vaDe karI paramAdhAmIyo bahAra kADhe che, te dAruNa mahA ghorAtighora narakanA jIvone paheluM duHkha che. valI uSNa narakane viSe utpanna thayelA narakanA jIvane uSNa narakathI upADI koika deva, grISma Rtune viSe prajvalita citAne viSe nAkhe to te jIva sukha mAne sva che, kAraNa ke uSNa narakane viSe uSNatAnI asahya uSNatA hoya che, valI iMhAM zItalatA hoya che, tenA karatA asaMkhya gaNI zItalatA narakane viSe hoya che, te zItalatAmAM kadAca koika hajAra bhAra lokhaMDano goLo nAkhe, to paNa te gaLI jAya che. rU 5 pa // 85 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 te tevI zItalatA paNa narakanA jIvone asahya sahana karavI paDe che. vaLI koika paramAdhAmIyo kuMbhIpAka, bhaTitrapAka, aSTapAka, lohIpAka vigerethI narakanA jIvone vedanA utpanna kare che. koika paramAdhAmI jIvone jaMtramAM nAkhI tANe che. koika para sI mAdhAmI ghANImAM nAkhI jIvone pIle che. koika paramAdhAmI banne bAju sAmasAmA rahI karavatathI mastakane vere che, koika paramAdhAmI ve paga pakaDI nIce kAMTAvAlI zillApara tenuM mAthu pachADI dhobInA peThe dhove che. koika paramAdhAmI jIvone asIpatra banane viSe khIjaDAnA jADa nIce rAkhe che, tenA uparathI patrarUpI taravAranA jATakA paDavAthI zarIranA khaMDokhaMDa karI nAkhe che. koika zUlI upara jIvone caDhAve che, koika talavArathI, charIthI, barachIthI, bhAlAthI, kAtarathI, kuhADAthI, dhyA cakrathI, karavatathI, nArakInA jIvonA hAtha, paga, kAna, nAka, hoTha, bAhu, galu, kammara, peTa, vigerene kApe che, koika jIbhane ThI mA lyA na ra che che, koika AMkhone kADhI le che, koika peTane cIrI AMtaraDA bahAra kADhe che, koika kAkhane bhede che, koika paththarathI, mudgarathI, trizUlathI, gadAthI, ghaNathI mastakane viSe haNI nAkhe che. koika kAMTAnI vADamAM nAkhI de che, koika agnimAM nAkhe che, koika mala-mUtra-rudhira-paruthI bharapUra bharela vaitaraNI nadImAM nAkhe che, tenI asahya durgaMdha nahi sahana karavAthI, temaja anaMtI vedanA thavAthI kADho re kADho evA prakAranA pokAro dAruNa duHkhathI pADe che, tene bahAra kADhI talavArathI TukaDe TukaDA karI SAM nAkhe che. koika tRSA pAmelA jIvone rudhira, sIsu, tAMbu, tapAvI pAya che, tethI kalakala karatA trAhi trAhi pokAre che. koika sva ti |Ruo kA ati tapAvela velune viSe nAkhI tapAve che, koika mAMsanA bhakSaNa karanArA hatA, tene tenuMja mAMsa kakaDA karI agnimAM tapAvI khavarAve che. koika parastrInA sevana karanArAone lokhaMDanI jyAjvalyamAna putalI tapAvI AliMgana karAve che. koika agnithI rU
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan caumAsI vyAkhyAna / kAThIyAnuM kharUpa mA prabala dhoMsarAne tapAvI te jIvonA khAMdhe caDAvI, ratha joDI upara pote bezI mudgaranA mAra mAratA calAve che, doDAve che, koika vAgha, varu, zIyAla, siMha, citro, riMcha, kutaro, geMDo, vigerenA rUpa karI jIvone bhakSaNa kare che. koika uMce paga bAMdhI nIce agnimAM mAthu rAkhI, uparathI mAra mAre che. koika uMce uDADI nIce zIllApara pADI cUrecUrA karI nAkhe che. koika lekhabaddha zabdonA peThe mAro, haNo, kApo, chedo, bhedo, guMdo, chaMdo, bALo, jALo, kuTo, vigere zabdothI trAsa utpanna karI mahAraurava duHkha utpanna kare che, te sAMbhalI nArakInA jIvo, hA tAta ! hA mAta ! hA jAta! hA bhAta ! hA nAtha ! hA prabhu! hA svAmI, mane mAro nahi ! mAro nahi ! mhAraM rakSaNa karo! kRpA karo! dayA karo, huM namaskAra karuM chu ! be hAtha joDuM ! mAphI mAguMchu! zaraNe Avelo cha. mane choDI dyo, mukI dyo! mAro nahi, bacAvo! duHkhathI mukta karo! tamAro dAsa cha! tamAro sevaka chaM! tamAro nokara chu ! tamAro gulAma cha ! dIna chu! anAtha cha! aparAdhi chu! AvI rIte bhayaMkara karuNAjanaka cIso pADanArA jIvone paNa paramAdhAmI karuNA rahita thai atyaMta vedanA kare che. evI rIte narakanA aMdhArIyA kedakhAnAmA rahelA jIvo kSetra vedanAnu, paraspara vedanAnu, paramAdhAmIye karela vedanAnu, dAruNa, asahya, anaMtu duHkha, narakane viSe je vede che, tene jJAni mahArAjA zivAya carma cakSuvAlo jIva dekhI zakato nathI. tiryaMca vedanA. ___ ekeMdriyathI te tiryaMca paMceMdriyanA jIvone paNa aneka prakAre duHkha raheDhaM che. zItakAlane viSe zItalatAnuM duHkha, uSNa kAlane viSe uSNatAnuM duHkha ! varSAkAlane viSe paNa varasAdanI jaDI paDavAthI aneka prakAranuMduHkha raheluM che. valI ati pavanane 451433 - -
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan 493Wan y sahana karavo, tema ja kSudhA-tRSAne sahana karavI, tema ja zastra, paroNA, Ara tAjanA, dora, yaSTi muSTi vigerenA mAronuM duHkha sahana karavApaNuM tathA vAhana-bahana, dohana dAhana, aMkana chedana bhedana, galakartana, pAzabaMdhana, vAgurAbaMdhana, pAMjarAbaMdhana, vigere, ane durvacanothI tADanA rUpa, dAruNa duHkhone tiryaco paNa dIna manavAlA thai sahana kare che, temAM paNa keTaluka manuSyoye karelu, tathA keTaluka paraspara karelu, tema ja keTaluka kAlAdikanA bhAvathI utpanna thayelaM, svayameva tiryaco duHkhane vede che. manuSya vedanA. __ manuSya gatine viSe paNa viSTAne viSe paDelA kIDAnA peThe, azUcimaya garbhane viSe paNa, atizaya saMkocita aMgavAlA jIvane ghaNuM duHkha to prathama garbhane viSe ja utpanna thAya che ane kahyu cha ke, atyaMta tIkSNa evI sADAtraNa koTI soyone agnimAM sakhata tapAvI koi deva manuSyanI samagra romarAjI ruMbADAmAM samakAle cAMpe ane tenAthI jeTalI vedanA thAya che tethI ATha gaNI vedanA garbhane viSe rahelA jIvane thAya che. valI garbhathI yonimArge vhAra nIkalavAthI te prasUti samaye paNa tIvravedanA thAya che ane te paNa yaMtramA nAkhI koi jIvane pIlavAthI je vedanA thAya che, tenAthI sogaNI ane hajAragaNI vadhAre thAya che, valI bAlakapaNAne viSe dAMta Ave tyAre paNa mahAduHkha utpanna thAya che, tema ja yauvana avasthAne viSe paNa iSTa vastunA viyogamAM ane aniSTa vastunA saMyogamAM paNa mahAduHkha utpanna thAya che, valI iMdriyonI hAnI thavAthI, tema ja karmanI praNati prabala thavAthI, vRddhA avasthAne viSe paNa mahAduHkha che ane maraNa samayanI vedanAnA tIvraduHkhone to jJAnI mahArAja vinA koNa jANI zakanAra che. tathA duHkha, daurbhAgya, icchita viyoga, artha nAza, mana saMtApa, dAsatvapa', prezyapaj, parasevA yyyyyyyy)
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI karavANuM, ityAdika Apattiyo, tathA ciMtA, zoka, roga, vyAdhiyo, upAdhiyo, tathA kugrAmavAsa, kurUpa, kubhojana, kuputra, kustrI, kusaJjana, kuzayana, kuvAhana, kutrastra, kusvara, vigerenI prApti, tema ja svajana virodha, bahukanyA, dAridrapaNaM, tathA zIta khyAna // sI vAta, Atapa, kSudhA, tRSNA, ityAdinuM dAruNa duHkha paNa manuSyone viSe che. vyA // 87 // mA 9545 Rs deva vedanA. krodha kapAthI tIvra tapelA ane kaluSita cittavAlA devone paNa sukha nathI ane tethI ja devone zAstrane viSe duHkhanA kAraNabhUta kahelA che, te dekhADe che. je krodha che te svapara ubhayane saMtApa utpanna karavAvAlo che. tathA mAThI gatine viSe gamana karavAnA hetubhUta che, tema ja prItine viccheda karanAro che, mATe krodhane mahAduHkhano hetubhUta kahelo che. tathA mAna je che, tene apamAnanA hetubhUta kathana karela che, ane mAnI jIvonI paNa avajJA karavAnA kAraNabhUta che, tema ja guru mahArAjanA vinayano bhaMga karanAro che, mATe mAna paNa duHkhanA hetubhUta che. balI mAyA je te, kuvikalpo vaDe karI bIjA mANasAne duHkha devA tathA ThagavA nimitte cittane vyAkulapaNuM utpanna kare che, mATe mAyA paNa duHkhanI hetubhUta che, tathA paisAnI vRddhi karavI, sAcavaNI rAkhavI, tathA hoya na hoya tene viSe paNa ADA avaLA mananA ghoDA doDAvavA, tathA jIva paghAtAdika pApasthAnonuM sevana kara ane anArya pApavyApAro karavA, tethI lobha paNa mahAduHkhanuM kAraNa che. te krodha, mAna, mAyA ane lobha devatAone prabala hoya che, tema ja irSyA, bhaya, vizAda, kheda, nokarapaNu-kiMkarapaNuM, sevakapaNuM, keTalAyeka devone hoya che, tathA keTalAyeka devone kilbiSipaNuM hoya che, tathA keTalAyeka devone potAnI iSTadevInA vyavanathI tenA virahanuM vyA khyA tera kAThIyAnuM ra svarUpa // kA ka 4. rU // 87 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan y mahAduHkha thAya cha, balI devAMganA ruSTamAna thavAthI ane rIsAvAthI paNa mahAduHkha devone thAya che. tathA bIjA maharddhika devatAonI devAMganA, ratno, vigere uThAvI lAvavAthI te devatAo prahAra kare che, tenI paNa vedanAnuM duHkha cha mAsa sudhI rahe che. tathA vargathI cyavana samaya jANI, kaMpAyamAna thayelo, svarga sukhanA saraNane karato, mala-mUtrathI bharapura bharelA azucimaya garbhane viSe javAnuM jANI, mahAduHkhane bhogave che, mATe devatAone paNa sukha nathI. evI rIte naraka, tiyaMca, manuSya ane devagatimAM, paNa duHkha ja che, ema jANI bhavya jIvone mokSa melavavA ati Adarasahita dharmane sevana karavo, te ja kalyANakArI che. valI janma, jarA, maraNa, vyAdhi, viyoga, zoka, duHkhAdikathI saMpUrNa bharela A saMsArane viSe, aSTa prakAranA karmovaDe karI jIva anAdikAla sudhI paribhramaNa kare che. temAM jJAnAvarNI, darzanAvarNI, vedanI, mohanI, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAya e ATha prakAranA jJAnI mahArAjAye karma kahelA che. temAM pAMca, nava, be, aThAvIza, cAra, beMtAlIza, be ane pAMca, e uparokta AThe karmonI anukrame uttara prakRti kahelI che ane mithyA darzana, avirati, kaSAya, yogo, te sarve baMdhanA hetubhUta che, ane opathI nIce pramANe kahelA che. pratyanIkapaNuM, aMtarAya, upaghAta, tatpradveSa, ninhavapaNuM, vigere, jJAnAvarNIya ane darzanAvarNIya karmane baMdhAvanArA che. tathA prANiyone viSe anukaMpA karanAra, tathA | jinezvara mahArAjanI bhakti saMyukta, tathA kSamA, dAna, dayA, vinayane viSe tatpara jIva,zAtA vedanIya karmane bAMdhe che ane te thakI viparIta azAtA vedanIya karmane bAMdhe che, tathA arihaMta, siddha, caitya, tIrthAdikane viSe, pratyanIka, zatrupaNuM, jaWan Wan Wan Wan Wan Wan g Wan Wan
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 caumAsI vyA kAThIyAnuM svruup|| khyAna / // 88 // dhAraNa karanAra jIva saMsAranI vRddhi karanAra mithyAtva mohanIya karmane bAMdhe che. tathA kharAba AhArAdikane grahaNa karanAra, tathA mithyAtva, mahAparigraha, AraMbhane viSe rakta, raudra pariNAmI ane pApa buddhivAlo narakanA AyuSane bAMdhe che. tathA unmArgano darzaka ane mArgano nAza karanAra, ArtadhyAnane dhAraNa karanAra, bahu ja kapaTa rakta jIva, tithaMca gatinA AyuSpane bAMdhe cha, tathA svabhAvathI ja svalpa kaSAyI, dAna rakta, prakRtithI bhadrika vinita, madhyamAdika guNothI, jIva manuSyanA AyuSyane bAMdhe che, tathA aNuvrata ane mahAvratAdikanuM pratipAlana karavAthI, bAla tapa tathA akAma nirjarAthI, je jIva samyaka dRSTi hoya, te devatAnA AyuSane bAMdhe che. tathA mana, vacana, kAyAthI vakra prakRtivAlo, tathA guNa dveSI, tathA | gAravathI baMdhAyela jIva, azubha nAmakarmane bAMdhe che, ane tethI viparIta je hoya te zubha nAmakarma bAMdhe che, tathA arihaMtAdikane viSe je bhakta hoya tathA supAtrane viSe rucivAlo. tema ja pratarnu kaSAya ane guNarAgI jIva, uMcagotrane bAMdhe che ane tenAthI viparIta jIva nIca gotrane bAMdhe che, tathA prANi vadhane viSe rakta, tathA jinapUjA dAna bhogAdikane viSa vighna karabhA | nAra jIva, aMtarAya karmane bAMdhe che ane tethI icchita lAbhane pote meLavI zakato nathI. e prakAre pApakarma baMdhanA hetubhUta, ane bhava bhramaNa karAvanArI je prakRtiyo che, tene vivekI ane AtmahitanA icchaka puruSoye tyAga karavA lAyaka che. vaLI jJAnAdika guNanA vaza vartipaNAthI samagra karma kSaya thAya che ane jIvone nirvANa prApta thAya che, mATe jJAnAdikane viSe udyama karavo | yukta cha, saMsAra dAvAnalane viSe balatA jIvone zAMta karavAmAM jJAna amRta samAna che. jJAna mithyAtvarUpI aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya samAna che, jJAna iMdriyorUpI mRgalAne bAMdhavAmAM pAza samAna che. jJAna cittarUpI sarpane vaza karavAmAM gAruDI maMtra 4)Wan Wan Wan Wan gy) Wan Wan y // 88 //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma samAna che, jJAna saMsArarUpI zatrune nAza karavAmAM khaDga samAna che, jJAna samagra tattvane prakAza karavAmAM tRtIya netra samAna che. jJAna mokSa lakSmIne vAsa karavAmAM kamala samAna che, jJAna kAmarUpI hastine mAravAmAM siMhasamAna che, jJAna manarUpI macchane sI pakaDavAmAM jALa samAna che, jJAna vyasanarUpI meghane dUra karavAmAM pavana samAna che. jJAna zuddha padArtho dekhADavAmAM dIpaka ka samAna che. jJAna viSayarUpI agnine zAMta karavAmAM vArI samAna che, jJAna karmarUpI lAkaDAne bAlavAmAM anala-agni samAna yA che, jJAnathI bhAvane jANe che. tathA samyakadarzana guNathI sahahaNA vRddhi pAme che. cAritrathI karmoMno nAza thAya che, tathA tapa karma karavAthI karmanI zuddhi thAya che, ane tethI kevala jJAnanI prApti thAya che. tyAvAda AtmA mokSamAM jai ekAMta sukhano khyA bhoktA thAya che. valI vizeSamAM jIvone mAranAra, paradhana tathA parastrIno nAza karanAra, caMDa, mahAAraMbha, mahAparigraha Asakta muni niMdA tatpara, kharAba AhArano bhakSaka, raudra pariNAmI, mithyAdRSTi jIva taMdulIyA macchanA peThe, duHkhadAyaka narakane viSe jAya che. temAM paNa asaMjJiprathama narake jAya che. sarisRpA bhujaparI bIjI narake jAya che, tathA pakSIyo trIjI bhA narake jAya che. tathA siMhAdika cothI narake jAya che, tathA sarvAdika pAMcamI narake jAya che, tathA manuSyanI striyo chaThThI DaM narake jAya che, tathA manuSyo ne macchAdika sAtamI narake jAya che. A pramANe utkRSTa narakane viSe utpatti kahelI che. tathA ArttadhyAnane vaza thayelA, tathA parane duHkha utpanna karanArA, tathA bahu ja kapaTIyo, tathA ghaNo moha ane ajJAnamAM tatpara rahelA jIvo marIne tiryaMco thAya che. tathA alpakaSAyI, tathA dAna devAmAM tatpara udyamavaMta, tathA kSamA, vinaya, mArdavAdika guNavaDekarI pradhAna, tathA dAkSiNyatA tatpara tathA prakRtitho ja bhadrika bhAvI jIvo, marIne manuSyo thAya che. jeo mahAvrata dhArIyo SAM 15 te na ra sva rU
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyArnu svarUpa // // 89 // 5)Wan yyyy hoya, tathA avirati samyakadRSTi hoya, tathA dezavirati hoya, tathA jinezvara mahArAjanI pUjA karavAmAM, tema ja dAna devAmAM rakta hoya, tathA bAla tapasvI hoya, tathA akAma nirjarA karanAro hoya, tathA vizuddha pariNAmI manuSyo, ane tiryaca paMceMdri jIvo, devagatinA AyuSyane bAMdhavAnA yogya, pariNAmanI vizuddhivaDe karI devagatinA AyuSane upArjana kare che. valI paNa sAdhu saudharma devaloka tathA sarvArthasiddha vaimAna yAvat jAya che. tathA zrAvako paNa saudharmathI te acyuta bAramA devaloka paryaMta jAya che. tathA vyApanna darzana mithyAdRSTi liMgadhArI muni abhavI jevA, yAvat graiveyaka sudhI jAya che. tathA tiryaMca paMceMdriya guNadhArI sahasrAra AThamA devaloka sudhI jAya che, tathA parivrAjaka Adi pAMcamA brahma devaloka sudhI jAya che, tathA tApaso jyotiSImAM jAya che. balI bAla tapasyAne viSa pratibaddha thayelA, tathA utkRSTa krodha karanArA, tathA tapakarmavaDe karI garvamAM magna thayelA, tathA vairabhAvane dhAraNa karanArA, marIne asura kumArane viSe jAya che. tathA galAphAMso khAnArA, tathA viparnu bhakSaNa karanArA, tathA agnimAM paDIne baLI maranArA, tathA pANimAM paDI DUbI maranArA, tathA kSudhAtRSA vaDe karI vedanA pAmanArA, marIne vyaMtarAo thAya che, tathA azaThA, saralA zreSTa vinayavAlI susvabhAvayukta, tathA satyavaktA tathA alpa lobhI, tathA capalatA rahita, AvA guNoyukta striyo hoya, te paNa marIne puruSo thAya che, jUThA kalaMko caDAvanAra, tathA asatyanuM bhASaNa karanAra, tathA caMcala svabhAvI, tathA sAhasa kArya karanAra, tathA parane ThaganAra puruSa, marIne strinA avatArane pAme che. je krUra mANasa, ghoDA, vRSabha, pADA, ityAdika jIvonA nilAMchanAdika karmane kare che, tathA je mANasa utkRSTa mohavAlo hoya | che, te napuMsakapaNAne pAme che. tathA pRthvIkAyAdika jIvonI hiMsA karavAmAM rakta, tathA paralokane nahi mAnanAra, tathA ati Wan
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33499999 saMkliSTa karma karanAra, mRDha puruSa, alpa AyuSavAlo thAya che. tathA brahmacarya- pratipAlana karanAra, tathA kSamAvaDe karI saMyukta, tathA anukaMpAne dhAraNa karanAra, tathA miSTa vacanone bolanAra, tathA prANi vadhathakI nivartamAna thayelA jIvo dIrgha AyuSavAlA thAya che, tathA zayana, Asana, vastra, bhakta pAna auSadha pAtra vigere je mANasa, tuSTamAna thai sAdhuone Ape che, te bhogI thAya che. tathA je potArnu hoya te Ape nahi, ane bIjo Apato hoya tene vAre, baMdha kare, tathA kharAba Ape, temaja ApalaM hArI jAya, te mANasa bhogarahita thAya che. tathA je mANasa nirguNI chatAM paNa abhimAnane dhAraNa kare, tathA potAnA AtmAnI stuti kare, tema ja guNavaDe karI bharela jIvonI niMdA kare,te mAnI mANasa, viDaMbanA pAmanAra durbhaga puruSa thAya che. deva gurunI bhaktimA rahenAra, tathA vinaya tatpara, tathA kSamAyukta, tathA komala bhASaNa karanAra, tathA sarva lokone priya karanAra mANasa, subhaga thAya che. je mANasa bhaNanAro, tathA zravaNa karanAro, tathA vAMcanAro, citavanA karanAro, bIjAne bhaNAvanAro, upadeza ApanAro, tathA siddhAMta guru vigerenI bhakti karanAro hoya, te marIne buddhimAn thAya che. je mANasa tapa guNa tathA jJAnaguNa vaDe karI vRddhi pAmelane tiraskAra kare, tathA vighna karavAmA pravarne, eTale vAMcavA bhaNavAmAM zravaNa karavAmAM aMtarAya kare te mANasa marIne duSTa buddhivAlo thAya che, je mANasa pakSIonA bAlakone tenA mAtapitAthI viyoga karAvato nathI, tathA prANiyone viSe dayA kare che, tenA bAlako maratA nathI. tathA je mANasa pote dekhelA, ane nahi dekhelA, pArakAnA chidrone khole che tathA paranA marmane bole che. tathA zobhAsthAna sukha vigerethI bhraSTa karavAmAM tatpara thayelo hoya, te anArya mANasa marIne janma thakI ja | aMdha thAya che, tathA je mANasa pote nahi sAMbhaLela chatAM paNa sAMbhalyuM che, ema bolanAro hoya, tathA lokonA pAse dharmaviruddha
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ FWan ) caumAsI vyAkhyAna // te ra. ) kAThIyArnu svruup|| // 9 // kahenAro hoya, tathA cADI khAnAro hoya, tathA pArakAnA dUSaNo sAMbhaLavAmAM, tema ja parAi vAta karavAmAM tatpara hoya, te mANasa marIne bahero, tathA muMgo, thAya che. dahana, aMkana, ghAtana, chedana, vigere prakAranA duHkho jIvone karanAra mANasa, bahuja rogI thAya che, tathA tenAthI viparIta hoya te nirogI thAya che. je mANasa paisA upArjana karanAra mANasane aMtarAya karanArohoya, tathA paranI thApaNone oLavanAro hoya, tema ja haraNa karanAra hoya, tema ja para dhanane haraNa karavAmAM ekAMta rIte Asakta hoya, te mANasa durgati pAme che, tathA je mANasa madhano ghAta karanAro hoya, tathA agnidAha dAvAnala lagADanAro hoya, tathA striyAdikano vadha karanAro hoya, tathA bAla vanaspatino ghAta karanAro hoya, te mANasa marIne kuSTI thAya che. je mANasa pADA upara, UMTa upara, gadheDA upara ghaNAM bhArane caDAvanAro hoya, tathA temane pIDA karanAro hoya, tema ja manuSya jAtine pIDA karanAro hoya, te mANasa marIne vAmana thAya che. je mANasa sAdhuonI AjJAne nahi mAnanAro hoya, tathA vikSobha ubho karanAro hoya, te mANasa AMgalIyo vinAno vAmana, kubja, thAya che, tema ja koipaNa prakAre sthiratA ane zAMti vinAno thAya che. tapa ane zIyala guNane dhAraNa karanArAonu, je mANasa viparIta vAMku ane asatya bole che, te durgadha mukhavAlo, TuMkI jIbhavAlo taNA buMTho ane zarIramAM ghAtAdikavAlo thAya che. e rIte vItarAga mahAvIra mahArAjA dezanA ApatA kahe che ke, je jIvo e prakAre samajI rAga-dveSAdika, kAma krodhAdika mAna madamohAdika, vaira virodhAdikane, tyAga karI, mahAtmA zrI jinezvara mahArAjanA kathana karela dharma mArgarnu AlaMbana karI, mana, vacana, kAyAnI zuddhithI, jo dharmarnu ArAdhana je bhavya prANi kare che, te kalyANa maMgalikanI mAlAne prApta kare che. bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI amRtamaya vANIthI parSadA sIMcAi gai. gheDA upara ghaNA bAla vanaspatimA ghAta karanAro hoya, maja para dhanane haraNAranAra mANasane aMtarAya mANasa, bahuja gheDA upara ghaNAM bhArane caDAyamAno ghAta karanAro hoya, te mANasa mavAnala lagADanAro hoya, tathA striyAda 4Wan Wan Ayy43 14134 gaha. | // 9 //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvega raMgamA raMgAi gai. vairAgyabhAvathI vIMTAi gai. romerome advitIya AnaMdamaya thai gai. dhIravIra puruSo siMhasamAna parAkramI thayA, teoye saMsAranA baMdhano toDI nAkhyA, te ja samaye paMcamuSTi loca karavA bhAgyazAlI thayA, dikSA bhagavAnane haste lIdhI, koika samyaktva pAmyA, koike yathAzakti niyamo lIdhA. zreNikAdika bhadrika bhAvI jIvo, bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA guNa gaNagAna karatA svasthAne gayA. karuNAnidhi, dayAsAgara, vardhamAna svAmI, paNa bhavyabhAvIka bhaktajanone bodha karavA ane jagatanA duHkhI jIvone bodha karI tAravA, saMsArano pAra pamADavA, potAnA parivAra sahita anyatra vihAra karI gayA, ane sthale sthale vicarI, ghaNAM bhavya jIvone sadgatigAmI karyA. uttama jIvone pramAda tyAga karI, terakAThIyA tyAga karI, evI rIte dharmanuM pratipAlana karavU ke, zIghratAthI mokSanI prApti thAya. itizrI tapAgacchagagananabhomaNiH, zrIjainazAsana zrRMgArabhUta, niraMtara zuddha dhyAnArUDha, zrImAn 1008 buddhivijayajI (bUTerAyajI) mahArAjanA munimaMDala mukuTamaNiH, gaNivarya zrImAn 1008 muktivijayajI (mUlacaMdajI ) mahArAjanA ziSyavar2yA, kSamAnAsAgara zrImAn 1008 gulAbavijayajI mahArAjanA ziSya, munirAja zrImaNivijayajIye, prathamanA kAThIyAnA svarUpane dekhI vistAra yukta kAMika banAvela terakAThIyAnuM svarUpa, borugAmane viSe, zrIpadmaprabhu mahArAjanI pUrNa kRpAthI saMvat 1981 nA Aso mAsanI zukla pUrNimA, ane zukravAre lakhela che, ane tenI bIjI AvRtti 1992 nA Aso zuda 10 vijayAdazamIe pharI chapAvI che. te vaktA, zrotA, mahAnubhAvone kalyANa maMgalikanI mAlAne arpaNa karanAra thAo. 44.94Wan gy
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ caumAsI vyAkhyAna // kAThIyAnuM kharUpa // 91 // INEgyyWan Wan Wan yWan 11 BiH MONSTUJANOV