Book Title: Bhagwan Adinath
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Jaibhikkhu Sahitya Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034270/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna AdinAtha lekhaka kumArapALa desAI zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380007 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna AdinAtha. ghaNAM varSo pahelAMnI vAta che. AjanA karatAM e jamAno ghaNo judo hato. e samaye koI gAma ke nagara nahotAM. koI samAja ke rAja nahotAM. badhA loko jaMgalamAM vasatA ane phaLa khAIne nirAMte jIvana jIvatA. A samaye chokaro ane chokarI ekasAthe janmatAM ane teo yugaliyA'ne nAme oLakhAtAM. A sAthe janmelAM chokarA ane chokarI ekabIjAnI sAthe ja dAmpatyajIvana gALatAM ane sAthe ja mRtyu pAmatAM. AthI koIno koIne viyoga sahevAno vAro Avato nahi. loko sIdhuMsAduM jIvana jIvatA. sajA karavAnI koI jarUra paDatI nahi. mAtra saheja Thapako ApatAM ja mANasa sudharI jato hato. loko sukhI hatA, paNa emanAmAM ajJAnatA ane aNasamaja moTA pramANamAM hatAM. eka bAju kyAMya kaMkAsa nahi to bIjI bAju eTalI ja jaDatA hatI. paraMtu dhIre dhIre sthiti badalAvA lAgI. kalpavRkSo pahelAM jeTaluM ApatAM hatAM eTaluM ApatAM baMdha thayAM. jhADa pahelAM phaLathI lacI paDatAM hatAM tyAM maryAdita phaLa AvavA lAgyAM. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 bhagavAna AdinAtha dhIre dhIre lokomAM saMtoSane badale asaMtoSa zarU thayo. kalpavRkSanI mAlikInI takarAra zarU thaI. ekAda vakhata kayuM jhADa konuM, e aMge bolAcAlI thaI. dhIre dhIre kajiyo, kaMkAsa ane svArtha AvI gayAM. pahelAM "hA, hA, tame A zuM karo cho ?" evA ThapakAthI sahu zAMta thaI jatA ane e rIte 'hakAranIti' amalamAM AvI. paNa e pachI mAtra Thapako ApavAthI kAma na cAlatAM "tame AvuM kAma mA karo, mA karo" evI 'makAra nIti' amalamAM AvI. e nIti paNa samaya jatAM kAragata na nIvaDatAM 'dhik, teM A zuM karyuM ?' evI 'dhikkAranIti' amalamAM AvI. A hakAra, makAra ane dhikkAra e traNe nIti jagatamAM cAlavA lAgI. AvA kALamAM nAbhirAjAnI rANI marudevAe eka atyaMta tejasvI bALakane janma Apyo. marudevA mAtAe bALaka garbhamAM AvatI vakhate cauda svapna joyAM hatAM ane temAM paheluM svapna zveta RSabhanuM hatuM. vaLI bALakanA sAthaLa pradezamAM paNa RSabhanuM cihna hatuM. Ane pariNAme bALakanuM nAma RSabhadeva rAkhavAmAM AvyuM. bALakanI sAthe bALakI paNa janmI hatI ane tenuM darzana maMgala hovAthI tenuM nAma sumaMgalA rAkhavAmAM AvyuM. te baMne AnaMdathI UcharavA lAgyAM. A samaye eka yugaliyAmAMthI bALapuruSa mRtyu pAmyo ane kanyA ekalI ane vikhUTI paDI gaI. e kanyA kALakrame yuvAna thaI. enuM rUpa khIlI UThyuM. paNa ToLAmAMthI haraNI vikhUTI paDI hoya tema te ekalI paDI gaI hatI. loko tene nAbhi kuLakara pAse laI gayA. kuLanA vaDAe kahyuM ke A kanyA ghaNI suMdara che. te RSabhane ja paraNAvIzuM. kanyAnuM nAma hatuM sunaMdA. Ama yogya bhagavAna AdinAtha avasare sumaMgalA ane sunaMdAnAM RSabha sAthe lagna thayAM. e vakhate A dezamAM pahelI ja vAra lagnanI prathA astitvamAM AvI. sumaMgalAne eka putra-putrInuM joDuM hatuM jenAM nAma hatAM bharata ane brAhmI. sunaMdAne paNa putra-putrInuM joDuM hatuM. tenAM nAma hatAM bAhubali ane suMdarI. vaLI sumaMgalAne bIjA paNa ghaNA putro thayA. Ama RSabhane kula ekaso putro ane be putrIo hatAM. samaya ghaNo badalAI gayo hato. have makAra ke dhikkAranI nIti paNa nakAmI nIvaDatI hatI. AthI nAbhi kuLakare RSabhanI eka rAjA tarIke sthApanA karI. iMdre AvIne ullAsabhera prabhuno rAjyAbhiSeka Ujavyo. dharatImAMthI amRta jevAM phaLo ghaTI gayAM hatAM ane amRta jevAM pANI ochAM thaI gayAM hatAM. loko pAMdaDAM, phaLaphUla ane jaMgalamAM UgeluM anAja khAtAM, paraMtu emanI pAse pahelAMnAM loko jevI pAcanazakti nahotI. anAja khAya paNa pace nahi tethI teoe eka divasa zrI RSabhane kahyuM, "tame amArA rAjA cho, tame koI rasto zodhI Apo. A khorAka amane pacato nathI. peTanI pIDAno koI pAra nathI." A samaye zrI RSabhe kahyuM, "anAjane hAthathI masaLo. pANImAM palALo ane pachI tene pAMdaDAnA paDiyAmAM laIne khAva to apaco nahi thAya." lokoe tema karyuM. ane emanA AnaMdano pAra na rahyo. nirAMte bhojana pacavA lAgyuM. thoDA vakhata bAda pharI A ja phariyAda zrI RSabha pAse AvI. tyAre temaNe kahyuM, "palALelA anAjane muThThImAM rAkho ane Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke.-----bhagavAna AdinAtha -------- pachI khAjo." A rIte rAjA RSabhadeve prajAnuM suMdara rIte pAlana karyuM. anAja kaI rIte vAvavuM ane pakAvavuM te paNa zIkhavyuM. rahevA mATe makAno taiyAra karatAM zIkhavyuM. jhADanI chAlanAM kapaDAM banAvatAM zIkhavyuM. lokone agninI oLakha ApI ane dhIre dhIre kuMbhAra, suthAra, vaNakara, citrakAra ane zilpIo badhAMne taiyAra karyA. zarIra DhAMkavA valkala ane vastrono upayoga karatAM zIkhavyuM. zrI bhadeve potAnA moTA putra bharatane vividha kalAo zIkhavI. nAnA putra bAhubaline gaja parIkSA, azva parIkSA jevI aneka jAtanI vidyA zIkhavI. brAhmIne jamaNA hAthathI lakhavAnuM zIkhavyuM ane aDhAra prakAranI lipio batAvI. suMdarIne DAbA hAthathI DAbI bAjuthI zarU thatuM gaNita zIkhavyuM. A rIte potAnA kuTuMba dvArA ja jJAnano pracAra karavA mAMDyo. rAjanI vyavasthA mATe cAra prakAranAM kuLo karyA. Ama mAnavajAtine saMsAramAM vyavahArano mArga vyavasthita karI Apyo. RSabhadeve rAjA thaIne prajA mATe aneka kAryo karyA, paNa teo vicAra kare che ke bALakane ramavA ramakaDuM ApyuM, paNa e juvAna thAya toya ramakaDe ja ramavA devuM ? eNe jIvananA judA judA dharma jarUra adA karavA joIe. prajAne mAtra bhautika sukha ApI emAM ja rAcatI rAkhIe to to eka kALe eno vinAza thAya. bhautika sukha pachI AdhyAtmika sukhanI vicAraNA thavI joIe. prajAne e batAvavuM joIe ke A badhAM sukho meLavyAM te mahattvanAM che, paNa enAthIya mahattvanI bIjI vastu che ane e che tyAga. __ bhagavAna AdinAtha _ prajAno deha puSTa thAya eTaluM pUratuM nathI, paNa eno AtmA paNa puSTa thavo joIe. AthI RSabhadeve vicAryuM ke have kharI jarUra dharmatIrtha pravartAvavAnI che. pRthvI dharmathI ja dhAraNa karAze. dharma nahi pravartAvuM to A nazvara sAmrAjyane ja loko sAcuM mAnaze. A kSaNabhaMgura dehanI ALapaMpALa pAchaLa mAnavI macyo raheze. dharma nahi hoya to mANasa enI mANasAI gumAvaze. ApavAnI mahattA bhUlI jaze. bIjAnuM laI levAmAM ke paDAvI levAmAM masta raheze. RSabhadeve potAnA vyavahArathI ja dharma AcaravAnuM nakkI karyuM. A samaye pAMcamA devalokane aMte vasanArA aruNa, Aditya, sArasvata Adi lokAMtika devo AvyA ane temaNe RSabhadevane namaskArapUrvaka prArthanA karI, "he nAtha ! have dharmatIrtha pravartAvI ja gatanuM kalyANa karo." pRthvInAtha RSabhadeve smitapUrvaka teno pratyuttara vALyo. lokAMtika devo saharSa vidAya thayA. dharmatIrtha pravartAvavAnI icchAvALA pRthvIpati RSabhadeva zAMta citte rAjamahela tarapha padhAryA. AnaMdamAM garakAva thayelA rasiyAoe nirAMte vasaMtotsava UjavyA karyo, paNa rAjamahelamAM AvIne zrI RSabhadeve rAjatyAgano ne saMyamadharma svIkAra karavAno potAno nizcaya jAhera karyo. A samAcAra thoDI vAramAM badhe prasaratAM bharata vagere kumAronI, vaphAdAra sacivAdi sevakonI ane nAnAM bALa mAphaka UcharelAM prajAjanonI ciMtAno pAra na rahyo. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna AdinAtha -------- lokone dharmaviSayaka kazuM jJAna nathI. dharma zuM te loko jANatA nathI. kevaLa potAnA prANapyArA prabhuno viyoga temane vyAkuLa banAvI rahyo che. zrI RSabhadeve potAnA rAjyanI barAbara vaheMcaNI karI. yuvarAja bharatane rAja daMDa grahaNa karavA AjJA karI. bIjI rAjakIya vyavasthA paNa karI dIdhI ane eka varSa mATe bhagavAne sAMvatsarika dAnanI zarUAta karI. catuSpatha tathA daravAjAo para ghoSaNA karAvI ke, "je eno arthI hoya, teNe AvIne te laI javuM. bhagavAna moMmAMgyuM Apaze." zrI RSabhadeva jevA dAtA kyAMthI maLe ? Ama dAna detAM eka varSa vItyuM ane rAjabhAgano samaya AvI pahoMcyo. lokone joItI vastu maLI rahetI hatI tema chatAM lokoe paNa RSabhadevanuM thoDuM dAna svIkAryuM. eka varSa daramiyAna 388 karoDa ane 80 lAkha sonaiyAnuM dAna karyuM. caitra vadi AThamane divase pRthvInAthe rAjavaibhavano aMcaLo utAryo ane saMyamadharmano svIkAra karyo. mastaka paranA kezakalApano cAra muSTi vaDe loca karyo. deva, dAnava ane mAnave apalaka dRSTie A adbhuta dRzya joyuM. chaThanI tapazcaryAvALA RSabhadeve cAritrya grahaNa karyuM. A samaye ja emane mana:paryavajJAna prApta thayuM. sAdhunuM jIvana keTaluM kaThina hoya che ! emAM khAMDAnI dhAra para cAlavAnuM hoya che. ughADuM mAthuM ane ughADA paga sAthe vihAra karavAno, TADha ane taDako veThavAno, bhikSA mAMgIne khAvAnuM ane bhoMyapathArIe sUvAnuM. RSabhadeve kaccha ane mahA kacchanA rAjAone __ bhagavAna AdinAtha _ _ _ _ _ _ 9 saMskArI banAvyA hatA. e cAra hajAra rAjAo paNa emanI pAchaLa rAjapATa tyAgIne cAlI nIkaLyA. dIkSA vakhate karelA upavAsanA pAraNAno samaya thaI gayo, paNa bhagavAna kazuM grahaNa karatA nathI. rasALa jhADanAM jhuMDa to phaLathI jhUmI rahyAM hatAM, paNa ene jANe kiMyAka phaLa samajI ene sparza karatAM nathI. svAdiSTa jaLanAM navANa bharyA che. paraMtu khAro dhUdha dariyo bharyo che ema samajI prabhu enuM Acamana paNa karatA nathI. koIe bhojananA thALa dharyA to koIe sonArUpAnA thALa ! RSabhadeva koInI bhikSA svIkAratA nathI. e to satata dharmadhyAnamAM rata che. Ama ne Ama eka Akho mahino vItI jAya che, paNa bhikSAno yoga thato nathI. zrI RSabhadeve potAnI dhyAnasAdhanA ema ne ema cAlu rAkhI. meru caLe paNa temano nizcaya caLe tevo nahoto. teo to mAtra mauna seve che ane AgaLa ne AgaLa vadhyuM jAya che. koI hAthI dhare che to koI ghoDA bheTa dhare che. koI yuvAvasthAmAM AvelI kanyA arpaNa kare che, paNa prabhu jaLakamaLavat sahuthI dUra ja rahyA. teo to aparigrahI hatA. A parigrahano to temaNe tyAga karyo hato. Ama ne Ama bAra mAsa vItI gayA. jema dIpaka tela vinA prakAzato nathI, vRkSa jaLa vinA jIvatuM nathI tema deha AhAra vinA TakI zakato nathI. bhagavAnane AhAranI jarUra hatI, paNa sAthe sAthe evI pratijJA hatI ke AhAra nirdoSa maLe to ja svIkAravo. tyAgIne yogya, niravadya ane eSaNIya khorAkanI jarUra hatI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =------___ bhagavAna AdinAtha e samayanI khAdhepIdhe sukhI prajA A samaje kyAMthI ? gAmegAma vicaratAM bhagavAna hastinApuramAM AvyA. ahIM bAhubalinA pautra zreyAMse bhagavAnane joyA. emane pUrvajanmanuM jJAna thayuM ane bhikSA ApavA mATe utsuka banyA. zreyAMsakumAre RSabhadevane be hAtha joDI vinaMtI karI, "prabhu ! Apa mAruM AMgaNuM pAvana karo. Apane levA yogya ikrasa (zeraDIno rasa) svIkAro." A ilurasa nirdoSa ane beMtAlIsa doSathI mukta hato. RSabhadeve karapAtra laMbAvyuM ane zreyAMsakumAre ghaDAomAMthI zeraDIno rasa vahorAvyo. Ama eka varSanA upavAsa bAda prabhue e divase izurasathI pAraNuM karyuM. nagarajanoe jayajayakAra karyo. AkAzamAM paMcadivya pragaTa thayA. vAtAvaraNa duMdubhinAdathI gAjI UThyuM. sAmAnya evA zeraDInA rasamAM zreyAMsakumAra bhavobhavanI bAjI jItI gayA. vastunI mahattA nathI, bhAvanI mahattA che e vAtano jagatane e divase khyAla Avyo. A divasa vaizAkha suda trIjano hato, je akSayadAnane lIdhe akSayatRtIyAne nAme prasiddha thayo. Aje paNa varasItapa karanArA enuM pAraNuM A ja divase zeraDInA rasathI kare che. dIkSA lIdhA pachI teo dezanA judA judA bhAgomAM vicaratA hatA. kyAreka khaMDeramAM to kyAreka smazAnamAM dhyAna lagAvatA hatA. teo aMtaranA zatrune jItatA hatA. ayodhyA najIka AvelA puritatAla nAmanA eka parAnA bagIcAmAM teo dhyAna dharatA hatA. A samaye temaNe aMtaranA zatruo para pUrepUro vijaya meLavyo. dIkSA lIdhA bhagavAna AdinAtha _ ___ _ bAda eka hajAra varSa pachI bhagavAnane kevaLajJAna prApta thayuM. temaNe lokone upadeza Apyo, "koI jIvane mAravo nahi. badhAnI sAthe hetathI rahevuM. juThuM bolavuM nahi. corI karavI nahi. ziyaLavrata pALavuM. saMtoSathI rahevuM." ghaNA loko A dharma pALavA lAgyA. RSabhadeve eka saMgha sthApyo. A saMghane tIrtha paNa kahevAya che ane tethI AdinAtha pahelA tIrtha karanAra eTale tIrthaMkara thayA. AdinAtha bhagavAnanA parivAramAM coryAzI hajAra sAdhuo, traNa lAkha sAdhvIo, cAra hajAra sAtaso pacAsa cauda pUrvadhArI, vIsa hajAra kevaLajJAnI, traNa lAkha pacAsa hajAra zrAvako ane pAMca lAkha copana hajAra zrAvikAo hatAM. potAnA nirvANano samaya najIka Avelo jANI teo aSTApada nAmanA pahADa para gayAM. tyAM sarva AkAMkSAo choDI samabhAvamAM sthira thayAM. chaThThA divase temanuM nirvANa thayuM. Aje paNa loko savAre UThIne bhagavAna AdinAthanuM smaraNa kare che.