Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 UUUUUUUU 10000 zrI kundakundAcAryaviracitA bArasa aNuvekkhA Shi zrI satzruta-sevA-sAdhanA kendra zrImada rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra kobA - 382009 ( jilA gAMdhInagara) gujarAta
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ RAING samarpaNa OF saMsAra samudrakA kinArA jinakA sannikaTa hai, jinake antaHstalameM sAtizaya vivekajyoti prakaTa huI hai, samasta ekAntavAdarUpa avidyAkA abhiniveza jinakA asta huA hai, pAramezvarI anekAMta-vidyAke jo pAragAmI haiM, samasta pakSaparigrahase mukta ho jAnese jo atyanta madhyastha haiM, sarva puruSArthomeM sArabhUtapanA honese AtmAke lie atyanta utkRSTa, parama hitarUpa, bhagavAna paMcaparameSThIke prasAdase upajanya paramArthasatya avinAzI mokSalakSmIko jinhoMne upAdeyarUpa nizcita kiyA hai aise sAtizaya bhedavijJAnI, adhyAtmavidyAvizArada, yugapradhAna, apramatta yogIzvara zrI kundakunda AcAryake ati pAvana caraNoMmeM yaha grantha sAdara samarpita hai|
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya kundakunda-dvisahasrAbdi varSake upalakSameM prakAzita bhagavad AcArya kundakundaviracitA bArasa aNuvekkhA ( dvAdaza anuprekSA ) hindI padyAnuvAda : AcAryazrI vidyAsAgarajI gujarAtI padyAnuvAda : bra.zrI cunIlAlajI desAI (rAjakoTa) zraddheya zrI AtmAnandajI (kobA) prakAzaka zrI satzruta-sevA-sAdhanA kendra mukhya sthala : zrImad rAjacanda AdhyAtmika sAdhanA kendra kobA - 382 009 ji. gAMdhInagara (gujarAta)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAptisthAna : zrImad rAjacandra AdhyAtmika sAdhanA kendra, kobA- 382 009 (ji. gAMdhInagara) gujarAta phona : 02712-22958 prathamAvRtti 2000 vi.saM. 2045, vIra.ni.saM. 2515. IsvI san 1989 mUlya : pAMca rupaye mudraka : rAkeza ke desAI candrikA prinTarI lesara TAipaseTiMga yuniTa mirajhApura roDa ahamadAbAda - 380 001 phona - 20578, 24188
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ apramatta yogIzvara AcArya zrIkundakundadeva
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmamaMgala munidIkSA : adhyAtmayugapravartaka AcArya zrI kundakunda vIra ni.saM.514, IsukI prathama zatAbdImeM anantapura jile (Andhrapradeza) ke guNTUkala sTezanase lagabhaga cAra mIla dUra koNDakuNDameM jnme| vIra ni.saM. 525, jinazAsanakI prabhAvanA evaM AdhyAtmika krAntikI janmaghUTI pIkara, use sAkAra karane hetu mAtra 11 varSakI AyumeM hI munivrata aMgIkAra kiye| : AcAryapada : vIra ni.saM. 558, sAtizaya jJAna, uttama saMyama aura sarvatomukhI pratibhA ke balase kevala 44 varSakI AyumeM AcAryapadakI garimA evaM dAyitvakA anadekhA nivarhana / svargArohaNa sAhityanirmANaHH AcAryazrI mUlasaMghake agraNI hue evaM bhagavAna mahAvIrake jagahitakArI upadezako sUtrabaddha kiyA / tatkAlIna janabhASA prAkRtameM lagabhaga caurAsI pAhuDoMkA prnnyn| jinameM samayasAra, pravacanasAra, paJcAstikAya, niyamasAra, aSTapAhuDa, rayaNasAra, bArasa aNuvekkhA Adi pramukha tathA upalabdha grantha haiN| vizruti hai ki parikarma' nAmaka vizAlakAya granthake praNetA bhI Apa hI haiN| vizvaprasiddha 'kuralakAvya kI racanA bhI ApakI mAnI jAtI hai| apUrva prabhAva : pazcAdvartI sabhI AcAryoM para kundakundakA amiTa prabhAva rahA hai| A. amRtacandra, A. jayasena, A. padmaprabhamaladhArideva, A. devasena Adi sabhI prabhAvazAlI AcAryoMne unakA anusaraNa kiyA hai| : vIra ni.saM. 609, karIba 95 sAlakI umra meM, kundAdi parvata (karNATaka) /
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA sacce jJAna aura vairAgyake mAdhyamase dehadevalameM sthita AtmAke vikAsako siddha karake zAzvata atIndriya AnaMdako prApta karanekI paramparA hamAre dezameM ati prAcIna kAlase sucAru rItise calI AyI hai / tIrthakarone, RSi-muniyoMne aura saMtone isI mArga para calakara jIvanake carama lakSya ko siddha karanekA divya, mahAna, AzcaryakAraka evaM anupama parAkrama kiyA hai| unhIMke dvArA digdarzita pAvana patha para calakara Aja bhI sAdhakagaNa apane jIvanako divya jJAna aura atIndriya AnaMdakI ora agresara kara rahe haiN| vairAgyabhAvakI utpatti, saMrakSaNa evaM saMvardhanako lakSyameM rakhakara zramaNa paramparAmeM bAraha bhAvanAoMkA bahuta bar3A mahattva hai| prAg-aitihAsika kAlase lekara prAcInayugameM, madhyayugameM evaM arvAcIna yugameM mahAna AcAryone, santa-jJAnI puruSoMne evaM vidvAnoMne koDIbaddha uttama racanAeM gadya-padya maya zailImeM kI hai / donoM AmnAyoMke Agama-granthoMmeM, tatvArthasUtrakI sabhI mukhya TIkAoMmeM, madhyayugIna AcAryoMke granthoMmeM, pUjAgranthoMkI jayamAlAoMmeM tathA arvAcIna yugameM prAkRta, saMskRta, hindI aura prAntIya bhASAoMmeM likhita racanAoMkI saMkhyA eka zatakase bhI adhika hogii| mUlagranthoMke bhAgarUpa honese bAraha bhAvanAeM aise to pracura mAtrAmeM paDhI jAtI haiM phira bhI pRthakarUpase paDhI jAnevAlI aura vizeSa pracalita evaM lokapriya racanAeM zrI svAmikArtikeyakI, zrI kundakundAcAryakI, zrI umAsvAtike prazamaratiprakaraNakI, zrI vinayavijayajIkI evaM paMDita bhUdharadAsajIkI rahI haiN| prastuta pustikAmeM AcAryapravara, adhyAtmavidyAvizArada zrI kundakundasvAmIkI racI huI bAraha bhAvanAoMko prastuta kara rahe haiN| una mahApuruSakA mAnavamAtra | para mahAna upakAra hai, kyoMki zAzvata AnandakI prAptikA mArga unhoMne apanI anubhava vANIse hama sabake sAmane prastuta kiyA hai| unakI 2000 vIM janmajayantimahotsavake upalakSyameM unakI yaha kRti unhIMke pAvana caraNakamaloMmeM samarpita karate haiN| isa laghukRtimeM pratyeka pRSTha para eka eka gAthA avatarita kI hai| sabase
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Upara mUla gAthA aura bAdameM hindI padyAnuvAda, gujarAtI padyAnuvAda, hindI gadyAnuvAda evaM gujarAtI gadyAnuvAda aisA anukrama rakkhA hai| hindI padyAnuvAda pUjya AcAryazrI vidyAsAgarajI mahArAja racita hai, jabaki gujarAtI padyAnuvAdakI racanA lekhakadvaya bra. zrI cunIlAlajI desAI evaM zraddheya zrI AtmAnaMdajI kI haiN| inameM harigIta chaMda ke racayitA sva.bra. zrI cunIlAlajI (rAjakoTa) aura 'vasaMtatilakA ke racayitA isa prakAzaka-saMsthA ke preraka evaM AdhyAtmika mArgadarzaka zraddheya zrI AtmAnandajI (Do. sonejI) haiN| gujarAtI gadyAnuvAda bra.zrI cunIlAlajI evaM zrI prakAzabhAI zAha ne kiyA hai| mUla granthakA pratipAdya viSaya, jaisA ki usake nAmase hI vidita hotA hai, vairAgya hai| yaha vairAgyakA viSaya jagatake samasta sAdhakoMko abhipreta hai kyoMki vivekajJAna/AtmajJAna/samyakatva kI utpatti usake binA saMbhava nahIM hai| eka aura vizeSatA isa granthakI yaha hai ki usameM korA vairAgya pratipAdita nahIM kiyA gayA hai| yadyapi isa granthakI udbhUti eka mahA vairAgyavAn yugapuruSase huI hai, phira bhI usameM jagaha jagaha vairAgyarUpa sAdhanase prApta karane yogya zuddha-buddha-caitanyaghana-AnaMdaghana svabhAvavAlA jo Atma-tattva, usakI ora lakSa karanekI, usako dhyAnameM rakhanekI aura usIke sAkSAtkArake udyamameM jAgRta rahanekI AjJA dI gaI hai, tAki vairAgyakA saccA phala bhI AtmAke atIndriya Anandako prApta karanA hI hai - yaha draSTi chUTane na paave| hameM pUrNa vizvAsa hai ki prakAzaka saMsthAkI nItike anurUpa pragaTa huI isa kRtiko pAThaka-abhyAsI-vidvAna-tyAgIgaNa svAgata kareMge aura pustakameM jo kucha bhI kSatiyAM mAlUma paDeM to usakI ora bhI aMgulinirdeza kareMge jisase ki agale saMskaraNameM unako sudhArA jA ske| aisI bhI bhAvanA hai ki abhI taka hamAre prakAzana (kula saMkhyA lagabhaga 25), jo mukhyarUpase gujarAtI mAdhyamase prakaTa hue haiM, unameM hindI evaM aMgrejI prakAzana bhI sammalita hoMge jisase ki sva-para jIvanake bahulakSI vikAsameM upayogI ye prakAzana vizAla pAThakagaNa taka saralatAse pahuMca skeN| pUjya AcAryazrI vidyAsAgarajI mahArAjane unakI kRtiko prakAzita
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanekI hameM sammati dI, ataH hama unake RNI haiN| saMsthAke prakAzanoMmeM jinakA hArdika sahayoga hamezA rahetA hai aise bra.zrI prakAzabhAI DI. zAhane isa kRtiko prakAzita karanemeM kAphI prema-parizrama kiyA hai, isa viziSTa sahayogake lie hama sadhanyavAda unake AbhArI haiN| bahanazrI bindabahena pArekhane bhI isa granthake prakAzanameM acchA sahayoga diyA hai, ataH hama unake bhI AbhArI haiN| AzA hai ki Ageke prakAzanoMmeM bhI ve aise hI sakriya rahakara apane jJAnArjanakI evaM sAhityarucikI vRddhi kreNge| granthake prakAzanameM zrImatI muktAbahena pArekha haste. uSAbahenabindubahena- nayanAbahena pArekha (rAjakoTa), zrImatI zAntAbahena DI. zAha haste. zrI prakAzabhAI evaM zrI prakAzabhAI esa.zAha (gAMdhInagara) kA Arthika sahayoga prApta huA hai, jisake lie hama unake AbhArI haiN| __ granthakA lesara kampojhiMga kArya baDI tatparatA se zrI rAkezabhAI, candrikA prinTarIvAloMne kiyA hai, ataH ve dhanyavAdake pAtra haiN| prUpharIDIMgake kAryameM zrI bAbulAla sidvasena jaina ne jo sahayoga diyA hai, usake lie hama unake AbhArI antameM abhyAsI aura sAdhakasamudAya isa uttama granthakA adhyayanaadhyApana karake sva-para kalyANameM lageMge aisI bhAvanAsahita, adhyAtmasAdhakoMkI sevAmeM tatpara, grantha prakAzana samiti, zrImad rAjacandra AdhyAtmika sAdhanA kendra, kobA, gAMdhInagara (gujarAta) * viSaya-sUci * 1. anityabhAvanA 8 7. azucibhAvanA 48 2, azaraNabhAvanA 13 8. AmravabhAvanA 52 3. ekatvabhAvanA 19 9. saMvarabhAvanA 66 4. anyatvabhAvanA 26 10. nirjarAbhAvanA 71 5. saMsArabhAvanA 29 11. dhamabhAvanA 73 6. lokabhAvanA 44 12. bodhidurlabhabhAvanA 88 M
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvItarAgAya namaH zrImatkundakundAcAryaviracitA bArasa aNuvekkhA ( dvAdazAnuprekSA ) NamiUNa savvasiddhe jhANuttamakhavidadIhasaMsAre / dasa dasa do do ya jiNe dasa do aNupehaNaM vocche||1|| maMgalAcaraNa pratijJAvAkya vasaMtatilakA utkRSTa dhyAna balase bhava baMdha toDA, ve siddha, Dhoka unako dvaya hAtha joDA / caubIsa tIrthakarakI kara vaMdanA maiM, pazcAt kahUM sukhada dvAdaza bhAvanAeM / / 1 / / (pasaM:15t) utkRSTa dhyAnabaLathI avadha toDI, siddhi varyA vaMdu huM yahAtha joDI. covIza tIrthapatine karuM chuM praNAma, pazcAdda kahuM chuM bhAvanA sukhakAra bAra. 1 artha- apane paramazukla dhyAnase anAdi anaMta saMsArako kSaya karanevAle sampUrNa siddhoMko tathA caubIsa tIrthaMkaroMko namaskAra karake maiM bAraha bhAvanAoMkA svarUpa kahatA huuN| paramazukla dhAnathI anAdi anaMta saMsArano kSaya karavAvALA sarva siddha-bhagavaMtone tathA cauvIsa tIrthaMkarone namaskAra karIne huM bAra bhAvanAnuM svarUpa kahuM 6 bArasa aNuvekkhA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAraha anuprekSAoMke nAma adbhuvamasaraNamegattamaNNasaMsAra logamasucittaM / AsavasaMvaraNijjaradhammaM bohiM ca ciMtejjo // 2 // saMsAra, loka, vRSa, Amrava, nirjarA hai, anyatva au azuci, adhruva, saMvarA hai / ekatva au azaraNA avabodhanA ye, bhAve sudhI satata dvAdaza bhAvanAeM || 2 || saMsAra, loDa, vRSa, khAsrava, nirjarA che, anyatva ne azuci ava saMvarA che, ekatva ne azaraNA avabodhanA je, A bAra bhAvanAne sudhI nitya bhAve. ra artha - anitya, azaraNa, ekatva, anyatva, saMsAra, loka, azucitva, Amrava, saMvara, nirjarA, dharma aura bodhidurlabha ina bAraha bhAvanAoMkA cintavana karanA cAhiye / khanitya, khazarAera, kheDatva, anyatva, saMsAra, boDa, azuyitva, khAsava saMvara, nirjarA, dharma ane bodhidurlabha A bAra bhAvanAonuM cintavana karavuM joie. bArasa aNuvekkhA 7
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha anityabhAvanA varabhavaNajANavAhaNasayaNAsaNa devamaNuvarAyANaM / mAdupidusajaNabhiccasaMbaMdhiNo ya pidiviyANiccA || 3 || sarvottamA bhavana vAhana yAna sAre, ye AsanAdi zayanAdika prANa pyAre / mAtA pitA svajana sevaka dAsa dAsI, rAjA prajAjana sureza vinAza rAzI ||3|| (harigIta) manu deva rAjananA mahela ratha zayana Asana vAhano, mAtA pitA strI svajana dAsa anitya sarva saMbaMdhIo. 3 artha- devatAoMke, manuSyoMke aura rAjAoMke sundara mahala, yAna, vAhana, seja, Asana, mAtA, pitA, kuTumbIjana, sevaka, sambandhI ( riztedAra) ora kAkA Adi saba anitya haiM arthAt ye koI sadA rahenevAle nahIM haiN| bhavadhi bItanepara saba alaga ho jaaveNge| devatAkho, manuSyo bhane rAbhakhonA sundara bhaDela, yAna, vArDana, sena, khAsana, mAtA, pitA, kuTuMbIjana, sevaka, saMbaMdhI ane kAkA vagere sarva anitya che. arthAt A koI kAyama TakavAnAM nathI. samaya pUro thaye badhAM alaga thaI jaze. 8 bArasa aNuvekkhA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmaggiMdiyasbaM AroggaM jovaNaM balaM tejaM / sohaggaM lAvaNNaM suradhaNumiva sassayaM Na have // 4 // lAvaNya-lAbha bala yauvana rUpa pyArA, saubhAgya indriya sateja anUpa sArA / Arogya saMga sabameM pala AyuvAle, ho naSTa jyoM suradhanU budha yoM pukAre / / 4 / / indra dhanu sama iMdriyo Arogya yauvana balapaNuM, saubhAgyane sauMdarya kAMti koI nahi zAzvata kahyuM : artha- jisa tarahase AkAzameM pragaTa honevAlA indradhanuS thoDI hI dera | dikhalAI dekara phira nahIM rahatA hai, usI prakArase pAMcoM indriyoMkA svarUpa, Arogya ( nirogatA ) jobana, bala, teja, saubhAgya aura saundarya ( sundaratA ) sadA zAzvata nahIM haiN| arthAt ye saba bAteM nirantara ekasI nahIM rahatI haiM- kSaNabhaMgura haiM / jevI rIte AkAzamAM dekhAtuM meghadhanuSya ghoDI ja vAramAM dekhAIne adrazya | otu OM, tepI zata pAya Thandriyonu 2135, 2225, yupAnI, 40, , sau24 ane suMdaratA kAyama TakatAM nathI. arthAt A badhI ja vastuo kSaNabhaMgura che. bArasa aNuvekkhA 9
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jalabubbudasakkadhaNUkhaNarucighaNasohamiva thiraM NaM have / ahamiMdaTThANAI baladevapyahudipajjAyA ||5|| ho ke miTe ki baladeva narendrakA bhI, nAgendrakA supada tyoM na surendrakA bhI / ye megha drazya sama yA jalake babUle, vidyut sureza dhanuse nasate samUle ||5|| (vasaMtatilaDA) banIne maTe che baLadeva narendranI paNa, nAgendra temaja surezanI padavIo paNa, A megha jema vaLI, pANI taraMga jevA, AkAza cApa vijaLI sama naSTa thAtAM. 5 artha - ahamindroMkI padaviyAM aura baladeva, nArAyaNa, cakravartI Adika. paryAyeM pAnI ke bulabuleke samAna, indradhanuSakI zobhAke samAna, bijalIkI camakake samAna aura bAdaloMkI raMgabiraMgI zobhAke samAna sthira nahIM hai| arthAt thoDe hI samayameM naSTa ho jAnevAlI haiM / ahamindranI padavIo ane baladeva, nArAyaNa, cakravartInI paryAyo pANInA parapoTAnI mAphaka, meghadhanuSyanI zobhA samAna, vIjaLInA jhabakArA samAna ane vAdaLonI raMgaberaMgI zobhAnI samAna sthira nathI. arthAt thoDA ja samayamAM naSTa thavAvAjI che. 10 bArasa aNuvekkhA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvaNibaddhaM dehaM khIrodayamiva viNassade sigdhaM / bhogopabhogakAraNadavvaM NiccaM kahaM hodi // 6 // lo! kSIra nIra sama mizrita, kAya yoM hI, jo jIvase draDha baMdhA naza jAya mohI / bhogopabhoga agha-kAraNa dravya sAre, kaise bhale dhruva raheM vyayazIla vAle // 6 / / je kSIranIravat eka sthaLe rahe che te deha jIva thaI zIgha judA bane che bhogopabhogakaraNa A sau bhinna dravyo kSaNa jIvI jANI re re! to moha bhavyo: 6 artha- jaba jIvase atyaMta saMbaMdha rakhanevAlA zarIra hI dUdhameM mile hue pAnIkI taraha zIghra naSTa ho jAtA hai, taba bhoga aura upabhogake kAraNa dUsare padArtha kisa taraha nitya ho sakate haiM? abhiprAya yaha hai ki, pAnImeM dUdhakI taraha jIva aura zarIra isa taraha milakara ekameka ho rahe haiM ki jude nahIM mAlUma paDate haiN| paraMtu itanI saghanatAse mile hue bhI ye donoM padArtha jaba mRtyu honepara alaga 2 ho jAte haiM, taba saMsArake bhoga aura upabhogake padArtha jo zarIrase pratyakSa hI jude tathA dUra haiM sadAkAla kaise raha sakate haiM ? kSIra nIravata jIvanibaddha deha zIgha nAza pAme che to bhogopabhoganA sAdhana bIjA padArtho kevI rIte nitya hoI zake? bArasa aNuvekkhA 11
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramaTTheNa du AdA devAsuramaNuvarAyavivihehiM | vadiritto so appA sassadamidi ciMtaye NiccaM // 7 // hai vastutaH nara surAsura vaibhavoMse, AtmA rahA pRthak bhinna bhavoM bhavoMse / aisA karo satata ciMtana, jI rahA hai, AtmA vahI amara zAzvata hI rahA hai || 7 || (harigIta) che sura asura nara bhUpa vaibhava bhina AtmasvarUpathI; nija Atma zAzvata jJAnarUpa nita dhyAvavuM paramArthathI 7 artha- zuddha nizcayanayase ( yathArthameM ) AtmAkA svarUpa sadaiva isa taraha cintavana karanA cAhiye ki, yaha deva, asura, manuSya aura rAjA Adi vikalpoMse rahita hai| arthAt isameM deva dika bheda nahIM haiM - jJAnasvarUpamAtra hai aura sadA sthira rahanevAlA hai| deva, asura, manuSya ane rAjAonA vaibhava AdithI AtmAnuM svarUpa sadA bhinna che, ane potAno AtmA sadA zAzvata jJAnasvarUpa che, ema zuddha nizcayanayathI dhAvavA yogya che. 12 bArasa aNuvekkhA
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha azaraNabhAvanA maNisaMtosaharakkhA hayagayarahao ya sayalavijjAo / jIvANaM Na hi saraNaM tisu loe maraNasamayamhi ||8|| choDe baDe ratha khar3e maNi maMtra hAthI, vidyA davA sakala rakSaka saMga sAthI || pai mRtyuke samayameM jagameM hamAre, hoMge nahIM zaraNa ye budha yoM vicAre ||8||| nahi maraNa samaye jIvane koI zaraNa traNa lokamAM, ratha hAthI ghoDA rakSako Ni maMtra auSadhi bodhimAM. 8 artha- marate samaya prANIyoMko tInoM lokoMmeM maNi, maMtra, auSadhi, rakSaka, ghoDA, hAthI, ratha aura jitanI vidyAeM haiM, ve koi bhI zaraNa nahIM haiM / arthAt ye saba unheM maranese nahIM bacA sakate haiM / bharAga samaye chapone bhAga sor3amAM ratha, hAthI, ghoDA, rakSako, bhAga, maMtra, dhA, auSadhi Adi koI paNa zaraNa nathI. bArasa aNuvekkhA 13
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ saggo have hi duggaM bhiccA devA ya paharaNaM vajjaM / airAvaNo gaiMdo iMdassa Na vijjade saraNaM // 9 // hai svarga-durga-suravarga subhRtya hotA, hai vajra zastra jisakA vaha indra hotA / airAvatA gaja gajendra savAra hotA, nA! nA! use zaraNa aMtima bAra hotA / / 9 / / che svarga killo indrane vaLI vajanAM hathiyAra che, gajarAja airAvata chatAM nahi Indrane ko zaraNa che. 9 artha- jisa indrake svarga to kilA hai, deva naukara cAkara haiM, vajra hathiyAra hai, aura airAvata hAthI hai, usako bhI koI zaraNa nahIM hai| arthAt rakSA karanekI aisI zreSTha sAmagriyoMke hote hue bhI use koI nahIM bacA sakatA hai| phira he dIna puruSo ! tumheM kauna bacAvegA ? Indrane svargarUpI killo che. devaloka jenA nokara cAkara che, vajaya jenAM hathiyAro che, ane airAvata jevo zreSTha gajendra che, chatAM tene koI zaraNa nathI 14 bArasa aNuvekkhA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ NavaNihi caudaharayaNaM hayamattagaiMdacAuraMgabalaM / cakkesassa Na saraNaM pecchaMto kadidaye kAle // 10 // azvAdi pUrNa bala hai caturaMga senA, do sAta rala, nidhiyAM nava raMga lenA / cakrezako zaraNa ye nahiM antameM ho, khA jAya kAla lakhate lakhate inheM vo // 10 // caturaMgI senA cauda ratno navanidhi Adika rahe, nahi caDIne ye zaraNa koI mRtyu java AvI grahe. 10 artha- he bhavyajano ! dekho, isI taraha kAlake A dabAnepara nau nidhiyAM, caudaha ratna, ghoDA, matavAle hAthI aura caturaMginI senA Adi rakSA karanevAlI sAmagrI cakravartIko bhI zaraNa nahIM hotI hai| arthAt jaba mauta AtI hai, taba cakravartIko bhI jAnA paDatA hai| usakA apAra vaibhava use nahIM bacA sakatA hai| cakavartana caturaMgI senA, caudarano, navanidhi Adi sAmagrIo hovA chatAM | koI maraNa samaye bacAvI zakatuM nathI bArasa aNuvekkhA 15
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAijaramaraNarogabhayado rakkhedi appaNo appA / tamhA AdA saraNaM baMdhodayasattakammavadiritto // 11 // lo rogase jananamRtyu jarAdikoMse, rakSA nijAtma nijakI karatA aghoMse / trailokameM isalie nija AtamA hI, hai vastutaH zaraNa lo agha khAtamA hI // 11 / / rakSA kare AtmA svayaM jani mRti jarA bhaya rogathI, tethI zaraNa nija Atma che bhinna baMdha sattA udayathI 11 artha- janma, jarA, maraNa, roga aura bhaya Adise AtmA hI apanI rakSA karatA hai; isaliye vAstavameM ( nizcayanayase ) jo karmokI baMdha, udaya aura sattA avasthAse judA hai, vaha AtmA hI isa saMsArameM zaraNa hai| arthAt saMsArameM apane AtmAke sivAya apanA aura koI rakSA karanevAlA nahIM hai| yaha svayaM hI karmoko khipAkara janma jarA maraNAdike kaSToMse baca sakatA hai| potAno mAma! o Trma, 12, ma29, roga, mayayI potAnI 26 // 3re cha. karmonAM baMdha, sattA, udayathI potAno AtmA bhi4 jANI, potAno AtmA ja potAne zaraNa che. 16 bArasa aNuvekkhA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ aruhA siddhA AiriyA uvajhAyA sAhu paMcaparameTThI / te vi hu ceTThadi jamhA AdA hu me saraNaM // 12 // ye pAMca iSTa arahaMta susiddha pyAre, AcAryavarya uvajhAya susAdhu sAre / AtmA nijAtmamaya hI karatA inheM hai, AtmA ataH zaraNa hai jamatA mujhe hai // 12 / / / arihaMta siddha AcAryane muni upaguru parameSThi che, te AtmAnA pariNAma tethI Atma mAro zaraNa che. 12 artha- arahaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya aura sAdhu ye pAMcoM parameSThI isa AtmAke hI pariNAma haiN| arthAt arahaMtAdi avasthAeM AtmAhIkI haiN| AtmA hI tapazcaraNa Adi karake ina padoMko pAtA hai| isaliye AtmA hI mujhako zaraNa hai| ahaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhue pAMca parameSThio paNa mArA AtmAnAM ja pariNAma che, tethI mAro AtmA ja mane zaraNa che. bArasa aNuvekkhA 17
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sammattaM saNNANaM saccArittaM ca sattavo ceva / cauro ceTThadi Aye tamhA AdA hu me saraNam // 13 // sadjJAnaM aura samadarzana bhI lakhe haiM, saccA caritra tapa bhI jisameM base haiN| ' AtmA vahI niyamase samajho kahAtA, AtmA ataH zaraNa ho mama prANa trAtA // 13 / / suna, darzana, yati, ta5 ni mAtmanA paryAya che; tethI zaraNa muja AtmanuM muja Atmane ja sadAya che. 13 artha- isI tarahase AtmAmeM samyagdarzana, samyagjJAna, samyakcAritra aura uttama tapa ye cAra avasthAeM bhI hotI haiN| arthAt samyagdarzanAdi AtmAhIke pariNAma haiM, isaliye mujhe AtmA hI zaraNa hai| samagdarzana, samyajJAna, samyakyAritra ane samyaktapa e cAra avasthAo paNa AtmAnI ja thAya che, tethI mAro AtmA ja mane zaraNa che, tema he jIva! tuM orl. 18 bArasa aNuvekkhA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha ekatvabhAvanA ekko karedi kammaM ekko hiMDadi dIhasaMsAre / ekko jAyadi maradi ya tassa phalaM bhuMjade ekko // 14 // AtmA yahI vividha karma kare akelA, saMsArameM bhaTakatA cirase akelA / hai eka hI janamatA maratA akelA, hai bhogatA karamakA phala bhI akelA // 14|| jIva ekalo kare karma bhramaNa kare anaMta bhava eklo, vaLI ekalo janma mare, phaLa bhogave paNa ekalo. 14 artha- yaha AtmA akelA hI zubhAzubha karma bAMdhatA hai, akelA hI anAdi saMsArameM bhramaNa karatA hai, akelA hI utpanna hotA hai, akelA hI maratA hai aura akelA hI apane karmokA phala bhogatA hai| isakA koI dUsarA sAthI nahIM A (potAno ) AtmA ekalo ja karma bAMdhe che, eklo ja dIrdha saMsAramAM bhramaNa kare che, ekalo ja janme che, ekalo ja mare che ane ekalo ja potAnAM karmanuM phaLa bhogave che. bArasa aNuvekkhA 19
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekko karedi pAbaM visayaNimitteNa tivvaloheNa / / Nirayatiriyesu jIvo tassa phalaM bhuMjade ekko // 15 / / hai eka hI viSayakI madirA sadA pI, au tIvra lobhavaza ho, kara pApa pApI / tiryacakI narakakI duHkha yoniyoMmeM, bhoge sva-karmaphala eka bhavoM bhavoMmeM ||15|| -iMdriya viyavaza tIvra lobha pApa karato ekalo, phaLa bhogave tiryaMca nAraka yoninuM du:kha ekalo. 15 artha- yaha jIva pAMcaindriyake viSayoMke vaza tIvralobhase akelA hI pApa karatA hai aura naraka tathA tiryaMca gatimeM akelA hI unakA phala bhogatA hai| arthAt usake duHkhoMkA baTavArA koI bhI nahIM karatA hai| A jIva, pAMca indriyanA viSayone vaza thaI, tIvra lobhathI ekalo pApa kare | che ane naraka tiryaMca gatimAM ekalo ja tenuM phaLa bhogave che. 20 bArasa aNuvekkhA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekko karedi puNNaM dhammaNimitteNa pattadANeNa / maNuvadevesu jIvo tassa phalaM bhuMjade ekko // 16 // de pAtra dAna usa dharma nimitta AtmA, hai eka hI karata puNya aye mahAtmA / hotA manuSya phalataH divi deva hotA, pai eka hI phala lakhe svayameva DhotA // 16 / / (saMtati) supAtra dAna daI dharma nimitta AtmA, saMyaya 73 puSya nAgo mahAtma, . te manuja divyapada pAmI bane devAtmA, bhogave svayaM sura-sukho paNa te ja AtmA 16 artha- aura yaha jIva dharmake kAraNarUpa pAtradAnase akelA hI puNya karatA hai aura manuSya tathA devagatimeM akelA hI usakA phala bhogatA hai| A jIva dharmanA nimittathI pAtradAna dvArA ekalo ja puNya saMcaya kare che ane manuSya tathA devagatimAM eklo ja tenuM phaLa bhogave che. bArasa aNuvekkhA 21
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ . pAtrake tIna bhedoM tathA apAtrakA varNana uttamapattaM bhaNayaM sammattaguNeNa saMjudo sAhU / sammAdiTThI sAvaya majjhimapatto hu viNNeyo // 17 // utkRSTa pAtra vaha sAdhu aho rahA hai, samyakatvase sahita zobhita ho rahA hai / samyakatva dhAra ika dezavratI suhAtA, hai pAtra madhyama suzrAvaka hI kahAtA // 17 / / utkRSTa pAtra aho! sAdhu gaNAya che je samajjaratna saha zobhita je virAje, je zundraSTisaha saMyamane grahe che, te ekadezavratI zrAvaka madhyamA che. 17 artha- jo samyaktvaguNasahita muni haiM, unheM uttama pAtra kahA hai aura jo samyagdRSTI zrAvaka haiM, unheM madhyama pAtra samajhanA caahiye| samyakatvaguNa sahita munine ( pAtradAna mATe ) uttama pAtra gaNavAmAM Ave che. samyaphadraSTi zrAvakane madhyama pAtra jANavuM. 22 bArasa aNuvekkhA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ NididaTTho jiNasamaye aviradasammo jahaNNapattotti / sammattarayaNarahiyo apattamidi saMparikkhejjo // 18 // samyakatva pA aviratI rahatA sarAgI, hotA jaghanya vaha pAtra na pApa tyAgI / samyakatvase rahita mAtra apAtra jAno, bhAI apAtra aru pAtra sahI pichAno / / 18 / / samyakatva pAmI paNa, vrata nahi dhAriyuM che, pAtra jaghanya ne jinamatamAM kahyo che; banena H IS cha sampa3 pratAti, - . tene apAtra gaNavAnI che jaina nIti. 18 artha- jinabhagavAnake matameM vratarahita samyagdRSTIko jaghanyapAtra kahA hai aura samyakatvarUpI ratnase rahita jIvako apAtra mAnA hai| isa taraha pAtra apAtroMkI parIkSA karanI caahiye| jinaparamAtmAnA matAnusAra avratI saphadRSTine jaghanya pAtra kahyuM che ane samyakatvarUpI ratnarahita jIvane apAtra kahyuM che. A rIte pAtra apAtranI parIkSA karavI go'yo. bArasa aNuvekkhA 23
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ dasaNabhaTTA bhaTTA daMsaNabhaTTassa Natthi NivvANaM / sijhaMti cariyabhaTTA daMsaNabhaTTA Na sijhaMti // 19 // ve bhraSTa haiM patita darzana bhraSTa jo haiM, nirvANa prApta karate na nijAtmako haiM / cAritra bhraSTa puni cArita le sijeMge, pai bhraSTa darzanatayA nahiM ve sijeMge ||19|| te bhraSTa che patita darzanabhraSTa je che, tene na prAmi nirvANanI thaI zake che; yAtriTa qii prAsa puna: rIna, . sIjhe caritra, nahIM darzanabhraSTa sIjhe. 19 artha- jo samyagdarzanase bhraSTa haiM, ve hI yathArthameM bhraSTa haiN| kyoMki darzanabhraSTa puruSoMkA mokSa nahIM hotA hai| jo cAritrase bhraSTa haiM, ve to sIjha jAte haiM, parantu jo darzanase bhraSTa haiM, ve kabhI nahIM siijhte| abhiprAya yaha hai ki jo samyagdRSTI puruSa cAritrase rahita haiM, ve to apane samyakatvake prabhAvase kabhI na kabhI uttama cAritra dhAraNa karake mukta ho jaaveNge| parantu jo samyakatvase rahita haiM arthAt jinheM na kabhI samyakatva huA aura na jabataka hogA ve cAhe kaisA hI cAritra pAleM, parantu kabhI siddha nahIM hoMge- saMsArameM rulate hI rheNge| je samyakadarzanathI bhraSTa che te ja vAstavamAM bhraSTa che kemake darzanabhraSTa puruSano mokSa thato nathI. je cAritrathI bhraSTa che te to kyAreka sIjhI zake che. (puna: cAritra grahaNa karI sidhdha thaI zake che.) paraMtu je darzanathI bhraSTa che te kyAreya sIjhatA nathI. 24 bArasa aNuvekkhA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuSTupazlokaH ekkohaM Nimmamo suddho NANadaMsaNalakkhaNo / suddheyattamupAdeyamevaM ciMtei savvadA ||20|| maiM hUM vizuddhatama nirmama hUM akelA, vijJAna darzana sulakSaNa mAtra merA / ekatvakA satata ciMtana sAdhu aisA, Adeya mAna karate rahate hamezA ||20|| (harigIta) huM eka zuddha mamatvahIna huM jJAna darzana lakSI chuM, nita ciMtave sAdhu zuci ekatva upAdeya chuM. 20 artha- maiM akelA hUM, mamatArahita hUM, zuddha hUM aura jJAnadarzanasvarUpa hUM, isaliye zuddha ekapanA hI upAdeya ( grahaNa karane yogya ) hai, aisA nirantara cintavana karanA caahiye| huM eka chuM, mamatA rahita chuM, zuddha chuM, jJAnadarzana lakSI chuM, tethI zuddha ekatvaja upAdeya che, ema saMyamIe ciMtavavuM joIe. bArasa aNuvekkhA 25
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha anyatvabhAvanA mAdApidarasahodaraputtakalattAdibaMdhusaMdoho / jIvassa Na saMbaMdho NiyakajjavaseNa vaTuMti // 21 // mAtA pitA suta sutA vanitA va bhrAtA, haiM jIvase pRthaka haiM rakhate na nAtA / ye bAhyameM sahacarI dikha bhI rahe haiM, mohAbhibhUta madirA nita pI rahe haiM // 29 // mAtA pitA baMdhu sahodara putra strI Adika lahuM, nahi te saMbaMdhI jIvanAM nija kAryavaza varte sahu. 21 __ artha- mAtA, pitA, bhAI, putra, strI Adi bandhujanoMkA samUha apane kAryake vaza ( matalabase ) sambandha rakhatA hai, parantu yathArthameM jIvakA inase koI sambandha nahIM hai| arthAt ye saba jIvase jude haiN| mAtA, pitA, bhAI, putra, strI Adi baMdhujano te jIvanA saMbaMdhI nathI, potAnAM kArya vize teo varte che. 26 bArasa aNuvekkhA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNNo aNNaM soyadi madotti mamaNAhagotti maNNaMto / appANaM Na hu soyadi saMsAramahaNNave buDDhe // 22 // svAmI marA mama, rahA mama prANa pyArA, yoM zoka nitya karatA jaDa hI vicaaraa| pai DUbatA bhava payonidhimeM nijIkI, ciMtA kabhI na karatA galatI yahI kI / / 22 / / nahi zocato saMsAramAM DUbela prANI Atmane, paranI kare ciMtA e mAruM svAmInuM ema mAnIne. 22 artha- ye jIva isa saMsArarUpI mahAsamudrameM paDe hue apane AtmakI cintA to nahIM karate haiM, kintu yaha merA hai aura yaha mere svAmIkA hai, isa prakAra mAnate hue eka dUsarekI cintA karate haiM / A saMsArarUpI mahAsAgaramAM DUbelo Ava, potAnA AtmAnI to jarAya ciMtA karato nathI, paNa bIjAonI ciMtA kare che; vaLI A mAruM che, e mArA svAmInuM cha, mema mAnyA 3re che. bArasa aNuvekkhA 27
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNNaM imaM sarIrAdigaMpi jaM hoi bAhariM davvaM / NANaM daMsaNamAdA evaM ciMtehi aNNattaM // 23 // maiM zuddha, cetana, acetanase nirAlA, aisA sadaiva kahatA sama draSTivAlA / re! deha neha karanA ati duHkha pAnA, choDo use tuma yahI gurukA batAnA ||23|| A AtmathI bhinna zarIra Adika bAhya sarve dravya che, che jJAna pradarzana Atma emaja, bhAva-anyatva bhAva je. 23 .. artha- zarIrAdika jo ye bAhirI dravya haiM, so bhI saba apanese jude haiM aura merA AtmA ..jJAnadarzanasvarUpa hai; isa prakAra. anyatva bhAvanAkA tumako cintavana karanA caahiye| '2226,l64 partho cha 155 mArAthI Y1 : anemAro AtmA jJAnadarzanasvarUpa che. ema anyatvabhAvanA ciMtavavA yogya che. 28 bArasa aNuvekkhA
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha saMsArabhAvanA paMcavihe saMsAre jaaijraamrnnrogbhypure| . jiNamaggamapecchaMto jIvo pariMbhamadi cirakAlaM // 24 // saMsAra paMca vidha hai dukhase bharA hai, hai roga zoka mRti janma jahAM jarA haiN| jo mUDha-mUDha nijako na nihAratA hai, saMsArameM bhaTakatA cira 'hAratA hai ||24|| nahi jANato jinamArgane jIva paribhrame cirakAlathI, paMcavidha A saMsAra janma jarA maraNa bhaya rogathI 24 artha- yaha jIva jinamArgakI ora dhyAna nahIM detA hai, isaliye janma, buDhApI, maraNa, roga aura bhayase bhare hueM pAMca prakArake saMsArameM anAdi kAlase bhaTaka rahA hai| jinamArgane nahi jANato jIva, janma, jarA, maraNa, roga ane bhayathI pAMca prakAranA saMsAramAM anaMtakAlathI paribhrame che. bArasa aNuvekkhA 29
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravya parivartanakA svarUpa savvepi poggalA khalu ege muttujhiyA hu jIveNa / asayaM aNaMtakhutto puggalapariyaTTasaMsAre // 25 // saMsArameM viSaya pudagalameM anekoM, bhoge taje bahuta bAra nitAnta dekho / saMsAra dravya parivartana vo rahA hai, adhyAtmake viSayameM jaga so rahA hai ||25 / / (vasaMtatima51) saMsAramAM viSaya pugala che aneka tayiA che sarva bhogI jIve vAra aneka choDo aho ! bhramaNanI AvI jUThI vidhi pAmo svarUpa sukhane grahI satya rIti. 25 artha- isa pudgalaparivartanarUpa saMsArameM eka hI jIva sampUrNa pudgalavargaNAoMko anekavAra-anantavAra bhogatA hai, aura chor3a detA hai| bhAvArtha-koI jIva jaba anaMtAnaMta pudgaloMko anaMtavAra grahaNa karake choDatA hai, taba usakA eka dravyaparAvartana hotA hai| isa jIvane aise 2 aneka dravyaparAvartana kiye haiN| A yugala parivartanarUpa saMsAramAM eka ja jIva saMpUrNa pudagalavaNAone anekavAra- anaMtavAra bhogave che ane choDe che. 30 bArasa aNuvekkhA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetra parivartanakA svarUpa savvamhi loyakhette kamaso taNNatthi jaNNa uppaNNaM / uggAhaNeNa bahuso paribhamido khettasaMsAre // 26 // aisA na loka bharameM thala hI rahA ho, tUne gahA na tanako kramazaH jahAM ho / choTe bar3e ghara sabhI avagAhanoMko, saMsAra kSetra palaTe bahuzaH anekoM / / 26 / / evuM na kSetra jagamAM koI bAkI che jyAM, te janma vAra bahu grahI nahi choDiyo jyAM, UMca nIca sarva kuLamAM tuM upajyo chuM, saMsAra kSetra parivartanamAM lyo chuM. ra6 artha- kSetraparAvartanarUpa saMsArameM anekavAra bhramaNa karatA huA jIva tInoM lokoMke sampUrNa kSetrameM aisA koI bhI sthAna nahIM hai, jahAM para kramase apanI avagAhanA vA pariNAmako lekara utpanna na huA ho| bhAvArtha-lokAkAzake jitane pradeza haiM, una saba pradezomeM kramase utpanna honeko tathA choTese choTe zarIrake pradezoMse lekara baDese baDe zarIra takake pradezoMko kramase pUrA karaneko kSetraparAvartana kahate haiN| kSetra parAvartanarUpa saMsAramAM anekavAra bhramaNa karato thako A jIva, traNe lokanAM saMpUrNa kSetromAM evuM koI paNa sthAna nathI jyAM vArApharatI vividha avagAhanA ke pariNAmane kAraNe utpanna thayo na hoya. bArasa aNuvekkhA 31
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAla parivartanakA svarUpa avasappiNiussappiNisamayAvaliyAsu NiravasesAsu / jAdo mudo ya bahuso paribhamido kAlasaMsAre // 27 // utasarpiNi va avasarpiNikI anekoM, kAlAvali baratatI ayi bhavya dekho / yoM janma mRtyu unameM bahu bAra pAye, , ho mUDha kAla parivartana bhI karAye // 27 // utsarpi jIva avasarpiNInA aneka kalAvali satata saMcaratI vimaMge A janma-mRtyu ghaTamALa mahIM DULyo chuM he mUDha! koLiyo kALa taNo thayo chuM. 27 artha- kAlaparivartanarUpa saMsArameM bhramaNa karatA huA jIva utsarpiNI avasarpiNI kAlake sampUrNa samayoM aura AvaliyoMmeM aneka vAra janma dhAraNa karatA hai aura maratA hai| bhAvArtha- utsarpiNI aura avasarpiNI kAlake jitane samaya hote haiM, una sAre samayoMmeM kramase janma lene aura maraneko kAlaparAvartana kahate haiN| kAlaparivartanarUpa saMsAramAM bhramaNa karato jIva utsapiNI avasarpiNI kALanAM saMpUrNa samayo ane AvaliomAM aneka vAra janma-maraNa karI cUkyo che. 32 bArasa aNuvekkhA
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhava parivartanakA svarUpa NirayAujahaNNAdisu jAva du uvarillavA(gA)du gevejjA / micchattasaMsideNa du vahuso vi bhavaTThidIbbhamidA // 28 // tUne jaghanya narakAyu lie bitAye, graiveyakAMtataka aMtima Ayu pAye / mithyAtva dhAra bhavake parivartanoMko, pUre kiye bahu vyatIta yugoM-yugoMko / / 28 / / pAmI jaghanya narakAyu bahu bhramAyo, raiveyako sudhInuM Ayu tuM dIrdha pAmyo; mithyAtva dhArI parivartana bhava taNAM A, pUrAM karyAM bhaTakatAM bahu yugayugomAM. 28 artha- isa mithyAtvasaMyukta jIvane narakakI choTIse choTI Ayuse lekara Uparake graiveyika vimAna takakI Ayu kramase anekavAra pAkara bhramaNa kiyA hai| bhAvArtha- narakakI kamase kama Ayuse lekara graiveyika vimAnakI adhikase adhika Ayu takake jitane bheda haiM, una sabakA kramase bhoganA bhavaparAvartana kahalAtA hai| narakanI jadhanya AyuzI mAMDI raiveyika vimAna parvatanI utkRSTa AyumAM vArApharanI anekavAra mithyAtvasahita A jIve paribhramaNa karyuM che. bArasa aNuvekkhA 33
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva parivartanakA svarUpa savve payaDiTThidio aNubhAgappadesabaMdhaThANANi / jIvo micchattavasA bhamido puNa bhAvasaMsAre // 29 / / lo sarva karma sthiti yoM anubhAga baMdho, bAMdhe pradeza vidhike suna bhavya baMdho ! mithyAtvake vaza hue bhavameM bhramAye, aise anaMta bhava bhAvamayI bitAye / / 29 / / hA! sarva karmasthitine anubhAgabaMdho. --wiyA pradeza vidhinA sura (mapya pA; mithyAtvane vaza thaI bhavamAM bhramAyo, AvA anaMta bhava bhAvamayI kamAyo. ra9 artha- isa jIvane mithyAtvake vazameM par3akara prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezabaMdhake kAraNabhUta jitane prakArake pariNAma vA bhAva haiM, una sabako anubhava karate hue bhAvaparAvartanarUpa saMsArameM aneka vAra bhramaNa kiyA hai| bhAvArthakarmabaMdhoMke karanevAle jitane prakArake bhAva hote haiM, una sabako kramase anubhava karaneko bhAvaparAvartana kahate haiN| A jIve mithyAtvane vaza thaIne prakRti, sthiti, anubhAga ane pradezabaMdhanA kAraNabhUta jeTalAM prakAranAM pariNAma ke bhAva che, te sarvano anubhava karIne bhAva parAvartanarUpa saMsAramAM anekvAra paribhramaNa karyuM che. 34 bArasa aNuvekkhA
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ puttakalattaNimittaM atthaM ajjayadi pAbabuddhie / pariharadi dayAdANaM so jIvo bhamadi saMsAre // 30 // strI putra moha vaza hI dhana hai kamAtA, pApI banA viSama jIvana hai calAtA / to dAna dharma tajatA nija bhUla jAtA, saMsArameM bhaTakatA pratikUla jAtA / / 30 / / (&20Ita) je jIva putra kalatra arthe dhana kamAye pApathI, te dayA dAna tajI bhaTakato dIrdha bhava saMtApathI 30 artha- jo jIva strIputroMke liye nAnAprakArakI pApabuddhiyoMse dhana kamAtA hai, aura dayA karanA vA dAna denA chor3a detA hai, vaha saMsArameM bhaTakatA hai| je jIva putra, strI nimitte pApa buddhithI dhana kamAya che ane dayA tathA | dAna choDe che. te saMsAramAM bhaTake che. bArasa aNuvekkhA 35
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ mama puttaM mama bhajjA mama dhaNadhaNNotti tivvakaMkhAe / caiUNa dhammabuddhiM pacchA paripaDadi dIhasaMsAre // 31 // strI putra dhAnya dhana ye mama koSa pyAre, yoM tIvra lobha mada pI saba hoza TAre / sadadharmase bahuta hI basa Uba jAte, mohI agAdha bhavasAgara DUba jAte ||39 / / A putra mArI patnI mArI dhAnya dhana mAAM kahe, jIva tIvra mohe dharma choDI dIrdha saMsAre vahe. 31 artha- 'yaha merA putra hai, yaha merI strI hai aura yaha merA dhana dhAnya hai| isa prakArakI gADhI lAlasAse jIva dharmabuddhiko choDa detA hai aura isI kAraNa phira saba orase anAdi saMsArameM paDatA hai / A mAro putra che, A mArI strI che, ane A mArA dhana-dhAnya che, evI ! tIvra kakSAthI jIva dharmabuddhine choDe che ane te kAraNe dIrdha saMsAramAM paDe che. 36 bArasa aNuvekkhA
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ micchodayeNa jIvo NidaMto jeNNabhAsiyaM dhammaM / kudhammakuliMgakutitthaM maNNaMto bhamadi saMsAre // 32 // mithyAtvake udayase jinadharma niMdA, pApI sadaiva karatA nahiM AtmaniMdA / jAtA kutIrtha, va kuliMga kudharma mAne, saMsArameM bhaTakatA, suna tU sayAne ||32|| mithyAtva udaye jina kathita jIva dharmanI niMdA kare, kudharma guru tIrtha mAnI bhava mahIM bhaTakyA kare. 3ra artha - mithyAtva karmake udayase jIva jinabhagavAnake kahe hue dharmakI niMdA karatA hai aura bure dharmoM, pAkhaMDI guruoM aura mithyAzAstroMko pUjya mAnatA huA saMsArameM bhaTakatA phiratA hai / mithyAtvanA udaya vaDe jIva, jina bhagavAne kahelA dharmanI niMdA karI, kudharma kuguru ane kutIrthone mAnI saMsAramAM bhaTake che. bArasa aNuvekkhA 37
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ haMtUNa jIvarAsiM mahumaMsaM seviUNa surapANaM / paradavvaparakalattaM gahiuNa ya bhamadi saMsAre // 33 // ho krUra jIvavadha bhI kara mAMsa khAtA, pItA surA madhu cakhe tana dAsa bhAtA / pApI parAya dhana strI haratA sadA hai,, saMsArameM gira, sahe duHkha ApadA hai ||3|| (saMtatima51) je krUratAthI hiMsA karI mAMsa khAto, madhu-bhaya-matta anI nipane vAsarato; 52-aMganA-pana paNI 55 chInapI seto, saMsA2-dho2-2524. ma&i te 24to. 33 artha- yaha prANI jIvoMke samUhako mAra karake, zahada (madhu) aura mAMsakA sevana karake, zarAba pIke, parAyA dhana aura parAI strIko chIna karake saMsArameM bhaTakatA hai| A AtmA jIvarAzine krUratApUrvaka haNIne, madha mAMsanuM sevana karIne, zarAba-pAna karIne, paradhana tathA parastrInuM haraNa karIne saMsAramAM bhaTakyA kare che. 38 bArasa aNuvekkhA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ jatteNa kuNai pAbaM visayaNimittaM ca ahaNisaM jiivo| mohaMdhayArasahio teNa du paripaDadi saMsAre // 34 // saMsArameM viSayake vaza jo rahegA, so yatna rAta-dina bhI aghakA karegA / mohAMghakArayuta jIvana jI rahA hai, saMsArameM bhaTakatA laghudhI rahA hai // 34 // saMsAramAM viSayane vaza je bane che, te rAtridina adhavaza karaNI kare che; mohAMdhadraSTiyukta jIvana jIvato che, alpajJa lokahi te bhaTakyA kare che. 34 - artha- yaha jIva moharUpI aMdhakArase aMdhA hokara rAtadina viSayoMke nimittase jo pApa hote haiM, unheM yatnapUrvaka karatA rahatA hai aura isIse saMsArameM patana karatA hai| moharUpI aMdhakArathI aMdha evo A jIva rAtadivasa viSayone nimittathI thatA pApamAM yatnapUrvaka lAgelo rahe che ane tethI ja saMsAramAM tenuM patana thAya che. bArasa aNuvekkhA 39
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ NiccidaradhAtusatta ya tarudasa viyaliMdiyesu chacceva / suraNirayatiriyacauro codadasa maNuve sadasahassA // 35 // donoM nigoda cau thAvara sapta sapta, haiM lakSa ho vikala indriya hai SaDatra / haiM vRkSa lakSa daza caudaha lakSa matyaM, caurAsi lakSa saba yoni sujAna matyaM // 35 / / banne nigoda cau sthAvara sAta sAta, --lAmo tathA pichandriya cha: pichAno; che vRkSa lAkha dasa mAnava cauda jANo, corAzI lAkha sau. bAra umerI jANo. 35 artha- nityanigoda, itara nigoda aura dhAtu arthAt pRthvIkAya, jalakAya, agnikAya aura vAyukAyakI sAta sAta lAkha (42 lAkha), vanaspatikAyakI daza lAkha, vikalendriyakI (dvIndriya, teindrI, coindrIkI) chaha lAkha, deva, nArakI aura tiryaMcoMkI cAra cAra lAkha aura manuSyoMkI caudaha lAkha, isa taraha saba milAkara caurAsI lAkha yoniyAM hotI haiM / nitya nigoda, itara nigoda ane dhAtu arthAt pRthvIkAya, jalakAya, agnikAya ane vAyukAyanI sAta sAta lAkha ( 4ra lAkha ) vanaspatikAyanI dasalAkha, vilendriyanI (be,traNa cAra indriyanI) cha lAkha, deva nArakI ane tiryaMcanI cAra cAra lAkha ane manuSyanI cauda lAkha A rIte badhI maLIne 84 lAkha yonio thAya 40 bArasa aNuvekkhA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMjogavippajogaM lAhAlAhaM suhaM ca dukkhaM ca / saMsAre bhUdANaM hodi hu mANaM tahAvamANaM ca // 36 // mAnApamAna mila jAya alAbha hotA, hotA kabhI sukha kabhI duHkha lAbha hotA / hotA viyoga viniyoga suyoga hotA, saMsArako nirakha tU upayoga jotA ||36|| (harigIta) saMsAramAM sahu prANIne saMyoga viyogo thAya che, sukha du:kha lAbhAlAbhane mAnApamAno thAya che. 36 artha- saMsArameM jitane prANI haiM, una sabako milanA, bichuranA, naphA, ToTA, sukha, dukha aura mAna tathA apamAna (tiraskAra) nirantara huA hI karate haiN| A saMsAramAM sarva prANIone saMyoga, viyoga, lAbhAlAbha, sukhadu:kha ane mAna apamAna thayAM ja kare che. bArasa aNuvekkhA 41
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ kammaNimittaM jIvo hiMDadi saMsAraghorakAMtAre / jIvassa Na saMsAro NiccayaNayakammaNimmukko // 37 // haiM karmake udayase jaga jIva sAre, digamUDha ghora bhavakAnanameM bicAre / saMsAra tattva nahi nizcayase tathApi, haiM jIva mukta vidhise cirase apApI // 37|| paNa nizcaye nathI baMdha nathI saMsAra AtmAne khare, jIva karma kAraNa ghora vana saMsAramAM bhaTakyA kare. 37 artha- yadyapi yaha jIva karmake nimittase saMsArarUpI baDe bhArI vanameM bhaTakatA rahatA hai parantu nizcayanayase (yathArthameM) yaha karmase rahita hai, aura isIliye isakA bhramaNarUpa saMsArase koI sambandha nahIM hai / A jIva karmanA nimittathI saMsArarUpa ghora vanamAM bhaTakyA kare che, paraMtu nizcayanaye AtmA karmabaMdha rahita che, tene saMsAra nathI. 42 bArasa aNuvekkhA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAramadikkaMto jIvovAdeyamidi vicitijjo / saMsAraduhakkaMto jIvo so heyamidi viciMtijjo ||38|| hotA atIta bhavase par3ha AtmagAthA, Adeya - dhyeya vaha jIva sadA suhAtA / saMsAra duHkha sahatA dina raina rotA, aisA vicAra vaha kevala heya hotA ||38|| saMsArathI atikrAnta jIvanuM dhyAna karavA yogya che, saMsAra du:khAkrAnta jIvanuM dhyAna tajavA yogya che. 38 artha- jo jIva saMsArase pAra ho gayA hai, vaha to upAdeya arthAt dhyAna karane yogya hai, aisA vicAra karanA cAhiye aura jo saMsArarUpI duHkhoMse ghirA huA hai, vaha heya arthAt dhyAnayogya nahIM hai, aisA cintavana karanA cAhiye / bhAvArthaparamAtmA hI dhyAna karane yogya hai, bahirAtmA nahIM hai / saMsArathI atikrAnta ( pAra pAmelA ) jIva upAdeya che ane temanuM dhyAna karavA yogya che. paNa saMsAra du:khathI AkrAnta ( gherAyelA ) jIvanuM dhyAna karavA yogya nathI. bArasa aNuvekkhA 43
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha lokabhAvanA jIvAdipayaTThANaM samavAo so Niruccaye logo / tiviho havei logo ahamajjhimauDDhabheyeNa // 39 / / jIvAdi dravya-dala zobhita ho rahA hai, hai loka svIkRta suno tuma vo rahA hai / pAtAla madhya puni Udhva prabheda dvArA, so loka bhI trividha hai duHkhakA piTArA // 39 / / jIvAdi SaTu dravyo taNo je samUha che te loka che, te adho Uddha sumadha bhede traNa prakAre loka che. 39 artha- jIvAdi chaha padArthIkA jo samUha hai, use loka kahate haiM aura vaha adholoka, madhyaloka aura Udhvalokake bhedoMse tIna prakArakA hai / jIvAdi cha padArthono samUha che te loka kahevAya che. ane te adholoka, madhyaloka ane uSyalokanA bhedathI traNa prakAre che. 44 bArasa aNuvekkhA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'NirayA havaMti heTThA majjhe dIbaMburAsayosaMkhA / saggo tisaThi bheo etto ur3aDhaM have mokkho // 40 // nIce jahAM naraka, nAraka nitya rote, haiM madhyameM jaladhi dvIpa asaMkhya hote / haiM Udhva meM svaraga tresaTha bhedavAle, lokAntameM parama mokSa, munIza pAleM // 40 // che adho loke naraka, TIpa sAgara asaMkhyA madhyamAM, tresaTha prakAre svarga ne che mokSa Urdhva vilokamAM 40 artha - naraka adholokameM haiM, asaMkhyAta dvIpa tathA samudra madhyalokameM haiM, aura tresaTha prakArake svarga tathA mokSa UdhvalokameM haiM / naraka adholokamAM che, asaMkhyAta dvIpa tathA samudra madhyalokamAM che ane tresaTha prakAranA svarga tathA mokSasthAna urdhvalokamAM che. bAra aNukkhA 45
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ iMgitIsa satta cattAri doNi ekkekka chakka cadukappe / tittiya ekkekkeMdiyaNAmA uDuAditesaTThI // 41 // haiM ekatIsa puni sAta va cAra do haiM, hai eka eka chaha yoM kramavAra jo haiM / au tIna bAra tra haiM ika eka sAre, RjvAdi ye paTala (pasaMtatisaDA) che ekatrIsa vaLI sAta ne cAra cAra vaLI eka eka bar3a e kramavAra je che traNa traNanuM trika vaLI ekanuM eka jema javAdinA paTala tresaTha jANo ema. 41 artha - svargaloka meM Rtu, caMdra, vimala, valgu, vIra Adi 63 vimAna indraka saMjJAke dhAraNa karanevAle haiN| unakA krama isa prakAra hai, - saudharma IzAna svargake 31, sAnatkumAra mAhendrake 7, brahma brahmottarake 4, lAMtava kApiSTake 2, zaTha haiM ujAle ||41|| zukra mahAzukrakA 1, zatAra sahasrArakA 1, Anata, prANata, AraNa aura acyuta ina cArakalpoMke 6, adhomadhya aura Udhva graiveyikake tIna tInake hisAbase 9, anudizakA 1 aura anuttarakA 1 saba milAkara 63 / svargalokamAM Rtu, caMdra, vimala, valku, vIra Adi tresaTha vimAna indUka saMjJAne dhAraNa karavAvALAM che. temano krama A pramANe che- saudharma izAna svargamAM 31sAnakumAra mAhendranA 7- brahma brahmottaranAM 4 - lAMtava kApiSTanA 2 - zukra mahAzukranA - 1 - zatAra sahasrAranA 1 - Anata, prANata, AraNa ane acyuta A cAra kalponA 6 - adho madhya ane urdhva traiveyikanA traNa traNanA hisAbe 9 - anudizanA 1 ane anuttaranA 1 Ama badhA maLIne kula 63 vimAna thayAM. 46 bArasa aNuvekkhA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ asuheNa NirayatiriyaM suhaubajogeNa divijaNarasokkhaM / suddheNa lahai siddhiM evaM loyaM viciMtijjo // 42 // svargIya matya sukha ho zubhase suno re ! zuddhopayoga balase ziva ho guNo re / pAtAla ho azubhase pazu yA vicAro, yoM lokaciMtana karo aghako visAro ||4|| (rigIta) jIva azubha bhAve naraka pazu, zubha deva nara sukha bhogave, ne mokSa prApti zuddhathI e lokabhAvo cittave. 42 artha- yaha jIva azubha vicAroMse naraka tathA tiryaMcagaMti pAtA hai, zubhavicAroMse devoM tathA manuSyoMke sukha bhogatA hai aura zuddha upayogase mokSa prApta karatA hai, isa prakAra loka bhAvanAkA cintavana karanA caahiye| A jIva azubha bhAve naraka ane tiryaMcagati pAme che. zubhabhAve deva tathA manuSyanAM sukha bhogave che ane zuddha bhAvathI mokSa prApta kare che. ema lokabhAvanAnuM ciMtavana karavuM. bArasa aNuvekkhA 47
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha azucibhAvanA aTThIhiM paDibaddhaM maMsavilittaM taeNa occhaNNaM / kimisaMkulehiM bharidama, cokkhaM dehaM sayAkAlaM // 43 // pUrI DhakI caramase bahu asthiyoMse, kAyA baMdhI valipaTI pala peziyoM se / kIDe jahAM vilavilA karate sadA haiM, mailI ghRNAspada yahI tana saMpadA hai // 43|| che asthithI pratibaddha, mAMsa vilima carma maDhela che, bharapUra kRmionA samUhe deha satata malina che. 43 artha- haDDiyoMse jakaDI huI hai, mAMsase lipI huI hai, camaDese DhakI huI hai, aura choTe 2 kIDoMke samUhase bharI huI hai, isa tarahase yaha deha sadA hI malina hADakAMothI pratibaddha, mAMsathI vilita cAmaDIthI maDhela ane kRmionA ! samUhathI bharapUra evo deha sadA malina che. 48 bArasa aNuvekkhA
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ duggaMdhaM bIbhatthaM kalimala(?) bharidaM aceyaNo muttaM / saDaNapaDaNaM sahAvaM dehaM idi ciMtaye NiccaM // 44 // bIbhatsa hai tana acetana hai vinAzI, durgandha mAMsamalakA ghara rUparAzI / dhArA svabhAva saDanA galanA sadA hI, aisA suciMtana karo ziva-rAha-rAhI // 44 / / durgaMdhamaya bIbhatsa tana maLamUtrathI bharapUra che, jaDa mUrta patana skUlanazIla nita bhAvanAnI jarUra che. 44 artha- yaha deha durgadhamaya hai, DarAvanI hai, malamUtrase bharI huI hai, jaDa hai, mUrtIka (rUpa, rasa, gaMdha, sparzavAlI )hai aura kSINa honevAlI tathA vinAzIka svabhAvavAlI hai, isa taraha nirantara isakA vicAra karate rahanA caahiye| A deha durgamaya, bIbhatsa (cItarI caDe tevo) aniSTatama, mUtrathI bharapUra, | 17, bhUti cha bhane 25pana (patana) samAvI cha, mema saha ti15|| yoya che. bArasa aNuvekkhA 49
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ rasaruhiramaMsamedaTThImajjasaMkulaM muttapUyakimibahulaM / duggaMdhamasuci cammamayamaNiccamaceyaNaM paDaNam // 45 // majjA va mAMsa rasa rakta va medavAlA, hai mUtra pIba kRmidhAma zarIra kArA durgandha hai azuci carmamayI vinAzI, jAno acetana anitya are vilAsI || 45|| (vasaMtatilA) majajA ne mAMsa rasa raktane medavALI parUthI bharela vaLI mUtra-kRmi bharelI durgaMdha azucimaya carmathI che maDhelI he ajJa ! jANa jaDa deha aho vinAzI. 45 artha - yaha deha rasa, rakta, mAMsa, medA aura majjA ( carbI) se bharI huI hai, mUtra, pIba aura kIDoMkI isameM adhikatA hai, durgandhamaya hai, apavitra hai, camaDese DhakI huI hai, sthira nahIM hai, acetana hai aura antameM naSTa ho jAnevAlI hai| khA heDa rasa, rakta, mAMsa meghA khane yajarthI bharelo che. bhUtra, pa3 khane mi (DIDAkho ) nI tenAmAM adhikatA che, durgaMdhamaya che, apavitra che, thAmaDAthI bhaDheso che, asthira che, acetana che ane aMte naSTa thavAno che. 50 bArasa aNuvekkhA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ T dehAdo vadiritto kammavirahio aNaMtasuhaNilayo / cokkho havei appA idi NiccaM bhAvaNaM kujjA // 46 // hai karmase rahita hai tanase nirAlA, hotA ananta sukhadhAma sadA nihAlA / AtmA sacetana niketana hai anokhA, bhA bhAvanA satata tU isa bhAMti cokhA ||46 || (harigIta) A dehathI che bhinna AtmA karmahIna vizuddha che, e bhAvanA bhAvo niraMtara sauSyadhAma samRddha che. 46 artha- vAstavameM AtmA dehase judA hai, karmoMse rahita hai, ananta sukhoMkA ghara hai, aura isaliye zuddha hai, isaprakAra nirantara hI bhAvanA karate rahanA caahiye| AtmA dehathI judo, karmarahita, anaMta sukhanuM dhAma che, tethI te zuddha che ema nitya bhAvanA bhAvavI joIe. bArasa aNuvekkhA 51
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmravAnuprekSA micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya AsavA hoti / paNapaNacautiyabhedA sammaM parikittidA samae // 47 // mithyAtva au aviratI va kaSAya cAroM, au yoga Asrava raheM inako visAro / ye pAMca pAMca kramazaH cau tIna bhAte, satazAstra zuddha inakA zuci gIta gAte // 47 // mithyAtva ne avirata kaSAyo yoga Asava dvAra che, paMca paMca catuvika bheda samakathI kahyA jinazAsane. 47 ___ artha- mithyAtva, avirati (hiMsA, jhUTha, corI, kuzIla, parigraha) kaSAya aura yoga (mana vacana kAyakI pravRtti) rUpa pariNAma Amrava arthAt karmoke Aneke dvAra haiM, aura unake kramase pAMca, pAMca, cAra aura tIna bheda jinazAsanameM bhale prakAra kahe haiN| bhAvArtha-AtmAke mithyAtvAdirUpa pariNAmoMkA nAma Amrava mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogarUpa pariNAma AsravAra che. tenA kramaza: pAMca, pAMca, cAra ane traNa bheda jinazAsanamAM samyakAre kahyA che. 52 bArasa aNuvekkhA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ eyaMtaviNayavivariyasaMsayamaNNANamidi have paMca / aviramaNaM hiMsAdI paMcaviho so havai NiyameNa // 48 // ekAnta au vinaya au viparIta cauthA, ajJAna saMzaya kare nijarIta khotA / mithyAtva yoM niyamase vaha paMcadhA hai, hiMsAdise aviratI vaha paMcadhA hai / / 48 / / (pasaMtati) ekAMta ne vinaya ne viparIta cothuM ajJAna saMzaya kare nija jJAna khoTuM, mithyAtva Ama niyama paMcavidha dhAro, hiMsAdi pAMca vaLI pApa prasiddha mAno. 48 artha- mithyAtvake ekAnta, vinaya, viparIta, saMzaya aura ajJAna ye pAMca bheda haiM, tathA aviratike hiMsA, jhUTha, corI, kuzIla aura parigraha ye pAMca bheda hote haiN| inase kama baDha nahIM hote haiN| mithyAtvanA ekAna, vinaya, viparIta, saMzaya ane ajJAna A pAMca bheda che tathA aviratinA hiMsA, jUTha, corI, kuzIla ane parigraha A pAMca bheda niyamathI bArasa aNuvekkhA 53
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ koho mANo mAyA lohovi ya cauvihaM kasAyaM khu / maNavacikAyeNa puNo jogo tiviyappamidi jANe // 49 // mAyA pralobha puni mAna va krodha cAroM, hote kaSAya duHkha de, inako visAro / vAkkAya aura mana ye traya yoga hote, ve siddha yoga bina ho upayoga Dhote ||49 || mAyA pralobha vaLI mAna ne krodha cAre te che upAya huH mahAyI aho ! te tyAge; bhAkhyAM triyoga mana caMcaLa deha vANI bhavyo aho ! avadharo upayoga ANI ! 49 artha - aisA jAnanA cAhiye ki, krodha, mAna, mAyA aura lobha ye cAra kaSAyake bheda haiM aura mana, vacana tathA kAya ye tIna yogake bheda haiM / krodha, mAna, mAyA ane lobha A cAra kyAyanA bheda che ane mana, vacana tathA kAyA e traNa yoganA bheda che, ema jANo. 54 bArasa aNuvekkhA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ asuhedarabhedeNa du ekkekkaM vaNNidaM have duvihaM / AhArAdI saNNA asuhamaNaM idi vijANehi // 50 // hotA dvidhA vaha zubhAzubha bheda dvArA, pratyeka yoga samajho gurune prakArA / AhAra Adika rahI vaha cAra saMjJA, hotA vahI azubha hai 'mana' mAna ajJA // 50 // te hoya che dvividha zubha-azubha prakAre pratyeka yoga guru teja rIte pramANe saMjJAo je turIya kahI AhAra Adi te azubha cittarUpa bhavyajane pramANI. 50 artha - mana, vacana aura kAya ye azubha aura zubhake bhedase do do prakArake hai / inameMse AhAra, bhaya, maithuna aura parigraha ina cAra prakArakI saMjJAoM ( vAMchAoM) ko azubhamana jAnanA cAhiye / bhAvArtha- jisa manameM AhAra AdikI atyanta lolupatA ho, use azubhamana kahate haiM / mana, vacana ane kAyAnA azubha temaja zubha ema be prakAra che. temAM AhAra, bhaya, maithuna ane parigraharUpa cAra saMjJAone azubhamana jANo. aNuvekkhA 55
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiNhAditiNNi lessA karaNajasokkhesu gididariNAmo / IsAvisAdabhAvo asuhamaNaMtti ya jiNA veMti // 51 // lezyA saMgI azubha jo pratikUla bAnA, dhikkAra indriya sukho nita jhUla jAnA / IrSA viSAda inako jinazAstra gAtA, ye hI rahe azubha so mana duHkhadAtA // 51 / / lezyA badhI azubha ne pratikULa jANo sukha indrinA viSarUpe karI nitya mAno IrSA viSAda kevaLa duHkharUpa mAno bhAvo badhA azubha A saune pramANo. 51 __ artha- jisameM kRSNa,nIla, kApota ye tIna lezyA hoM, indriyasambandhI sukhoMmeM jisake lolupatArUpa pariNAma hoM aura IrSA (DAha) tathA viSAda (kheda) rUpa jisake bhAva rahate hoM, use bhI zrIjinendradeva azubha mana kahate haiN| jenAmAM kRSNa nIla, kApota A traNa lehyA hoya, Indriya sukhomAM lolupatArUpa pariNAma hoya ane IrSA tathA viSAdarUpa jemanA bhAva rahetA hoya tene zrI jinendradeva azubha mana kahe che. 56 bArasa aNuvekkhA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgo doso moho hAssAdI-NokasAyapariNAmo / thUlo vA suhumo vA asuhamaNotti ya jiNA veNti||52|| nau nokaSAyamaya jo pariNAma honA, saMmoha roSa ratiko avirAma DhonA / / ho sthUla sUkSma kucha bhI jinakA batAnA, ve hI rahe azubha so mana duHkha bAnA ||52 / / nau nokaSAya rUpa je pariNAma thAya vaLI moha roSa rati bhAva vibhAva thAya, te sthULa sUkama vaLI mizrapaNe virAje te sarvane azubharUpa jino nivAje. para* artha- rAga, dveSa, moha, hAsya, rati, arati, zoka, bhaya, jugupsA, strIveda, puruSaveda aura napuMsakavedarUpa pariNAma bhI cAhe ve tIvra hoM, cAhe manda hoM, azubhamana hai, aisA jinadeva kahate haiN| rA, dveSa, moDa, khAsya, rati, 22ti, zo5, maya, zugupsA, strI36, puruSaveda ane napuMsakavedarUpa pariNAma- bhale pachI te tIvra hoya ke marja hoya - azubhamana rUpa che, ema jinadeva jaNAve che. bArasa aNuvekkhA 57
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhatticchirAyacorakahAo vayaNaM viyANa asuhamidi / baMdhaNachedaNamAraNakiriyA sA asuhakAyetti // 53 // strI rAja cora aru bhojanakI kathAyeM, mAnA burA vacana yoga kareM vyathAyeM / au chedanAdi vadhanAdi burI kriyAyeM, so kAyakA azubha yoga yatI batAyeM // 53 / / strI rAja cora vaLI bhojananI kathAo aprazasta vANIrUpa yoga prabhue bhAkhyo ne cheda-bheda-vadha rUpI burI kriyAo te kAyayoga du:khadAyI azubha gAyo. 53 artha- bhojanakathA, strIkathA, rAjakathA aura corakathA karaneko azubhavacana jAnanA caahiye| aura bAMdhane, chedane aura mAranekI kriyAoMko azubhakAya kahate haiN| bhojanakathA, strIkathA, rAjakathA ane corakathArUpa vacanavyavahArane azubhavacana jANo tathA chedana-bhedana-baMdhanarUpa kriyAone azubhakAya jANo. 58 bArasa aNuvekkhA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ mottUNa asuhabhAvaM puvvuttaM Niravasesado davvaM / vadasamidisIlasaMjamapariNAmaM suhamaNaM jANe // 54 // pUrvokta jo azubha bhAva unheM visAre, chor3e tathA azubha dravya azeSa sAre / ho saMyamI samiti zIla vratoM nibhAnA, jAno use zubha rahA mana yoga bAnA // 54 / / pUrvokata je azubhabhAva sahu visAre ne pApakArI sau dravyavaLI nivAre thaI saMyamI samitizIla-vratAdi pALe tene prazasta manayoga jinendra bhAkhe. 54 artha- pahale kahe hue rAgadveSAdi pariNAmoMko aura sampUrNa dhanadhAnyAdi parigrahoMko choDakara jo vrata, samiti, zIla aura saMyamarUpa pariNAma hote haiM, unheM zubhamana jAnanA caahiye| pUrvokta rAgadveSAdi pariNAmone ane saMpUrNa dhana-dhAnyAdi parigrahone choDIne | je vrata, samiti, zIla ane saMyamarUpa pariNAma kare che tene zubhamana jANo. bArasa aNuvekkhA 59
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsArachedakAraNavayaNaM suhavayaNamidi jiNuddiTTha / jiNadevAdisu pUjA suhakAyaMtti ya have ceTThA // 55 // bolo vahI vacana jo bhava duHkhahArI, so yoga hai vacanakA zubha saukhyakArI / sadadeva zAstra guru pUjana lIna kAyA, so kAya yoga zubha hai jina Iza gAyA || 55 || bolo sahu vacana je bhaya du:khahArI -ne vANI yoga zubha che ziva saukhyakArI, sat deva-zAstra-gurupUjanayukta kAyA te kAya yoga zubha jina prabhune batAyA. 55 'artha - janmamaraNarUpa saMsArake naSTa karanevAle vacanoMko jinabhagavAnane zubhavacana kahA hai aura jinadeva, jinaguru tathA jinazAstroMkI pUjArUpa kAyakI ceSTAko zubhakAya kahate haiN| janmamaraNarUpa saMsArano nAza karavAvALAM vacanone jinabhagavAne zubhavacana kahyAM che ane jinadeva, jinaguru tathA jinazAstronI pUjArUpa zarIranI ceSTAne zubhakAya ihe che. 60 bArasa aNuvekkhA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ jammasamudde bahudo (sa-vIciye) dukkhajalacarAkiNNe / jIvassa paribbhamaNaM kammAsavakAraNaM hodi // 56 // jo duHkharUpa jala jaMgamase bharA hai, le doSarUpa lahareM laharA rahA hai // khAtA, bhavArNava jahAM yaha jIva gotA, hai karma-Asrava sahetu sadIva hotA // 56|| je jaLataraMga bahu duHkharUpe bharelo sudhA tRSAdi doSe vidhavidha bharelo tevA bhavATavImahi jIva khAya gotA te mAsa ghaDI 45 sema tA. 56 - / / artha- jisameM kSudhA tRSAdi doSarUpI taraMgeM uThatI haiM, aura jo duHkharUpI aneka macchakacchAdi jalacaroMse bharA huA hai, aise saMsArasamudrameM karmoke Amravake kAraNa hI jIva gote khAtA hai| saMsArameM bhaTakatA phiratA hai| jenAmAM sudhA-tRSAdi doSarUpI taraMgo UThatI rahe che, je duHkharUpI aneka jalacarothI bharelo che. evA saMsAra-samudramAM karmAsavanA kAraNe ja jIva gonAM khAya bArasa aNuvekkhA 61
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ kammAsaveNa jIvo vUDadi saMsArasAgare ghore / jaNNANavasaM kiriyA mokkhaNimittaM paraMparayA // 57 // jyoM hI kudhI karama-Asrava khUba pAtA, tyoM hI agAdha bhavasAgara DUba jAtA / sadjJAnamaMDita kriyA kara tU jarAse, hai mokSakA vaha nimitta paraMparAse // 57 / / (&20Ita) che jJAnapUrvaka je kriyA te mokSanuM kAraNa bane; saMsArarUpa aMdhAramAM jIva karma AsavathI DUbe. 57 artha- jIva isa saMsArarUpI mahAsamudrameM ajJAnake vaza karmokA Amrava karake DUbatA hai| kyoMki jo kriyA jJAnapUrvaka hotI hai, vahI paramparAse mokSakA kAraNa hotI hai ( ajJAnavaza kI huI kriyA nhiiN)| jIva, A bhayaMkara saMsAra sAgare karmono Asrava karIne DUbe che, kemake je kiyA jJAnapUrvaka hoya che te ja paraMparA mokSanuM kAraNa thAya che. 62 bArasa aNuvekkhA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsavahedU jIvo jammasamudde Nimajjade khippaM / AsavakiriyA tamhA mokkhaNimittaM Na ciMtejjo // 58 // jyoM hI kudhI karama Amrava khUba pAtA, tyoM hI agAdha bhavasAgara DUba jAtA / jo AsravA vaha kriyA zivakA na hetu, aisA vicAra kara nitya nitAnta re tU / / 58 / / jIva AsavonA kAraNe saMsAramAM bhaTakyA kare; tethI kadI Asrava kriyA nahi mokSanuM kAraNa bane. 58 artha- jIva Amravake kAraNa saMsArasamudrameM zIghra hI gote khAtA hai| isaliye jina kriyAoMse karmoMkA Agamana hotA hai, ve mokSako le jAnevAlI nahIM haiN| aisA cintavana karanA caahiye| jIva AsavanA kAraNe saMsArasamudramAM gothAM khAya che, tethI Asava kiyA mokSa nimitta nathI, ema ciMtavavuM joIe. bArasa aNuvekkhA 63
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAraMpajjAeNa du AsavakiriyAe Natthi NivvANaM / saMsAragamaNakAraNamidi NiMdaM Asavo jANa // 59 // ho sAsravI vaha kriyA na paraMparAse, nirvANa hetu tuma to samajho jarA se / saMsArake gamanakA vaha hetu hotA, hai niMdya Asrava hameM bhavameM DubotA // 59 // pUrve kathita Asrava kriyAthI prApti nahi nirvANanI, te gamanarUpa saMsAra kAraNa tethI niMgha pIchANavI. 59 artha - karmokA Asrava karanevAlI kriyAse paramparAse bhI nirvANa nahIM ho sakatA hai| isaliye saMsArameM bhaTakAnevAle Asravako burA samajhanA caahiye| karmano Asrava karanArI kriyAthI paraMparAe paNa nirvANanI prApti thatI nathI, mATe saMsAramAM bhaTakAvavAnA kAraNarUpa Asravane niMgha jANa. 64 bArasa aNuvekkhA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ puvvuttAsavabheyo NicchayaNayaeNa Natthi jIvassa / uhayAsavaNimmukkaM appANaM ciMtae NiccaM // 60 // pUrvokta Amrava vibheda nire nire haiM, AtmA vizuddha nayase unase pare hai| AtmA rahA ubhaya Amrava mukta aisA, ciMte sabhI taja pramAda sudhI hamezA // 60 // pUrvokta Asava bheda te nizcayanaye nahi jIvane, te ubhaya Asava rahita AtmA nitya ema vicAraje. 60 artha- pahale jo mithyAtva avrata Adi Amravake bheda kaha Aye haiM, ve nizcayanayase jIvake nahIM hote haiN| isaliye nirantara hI AtmAko dravya aura bhAvarUpa donoM prakArake AmravoMse rahita citavana karanA caahiye| pUrvokta AsavanA bhedo nizcayanaye AtmAmAM hotA nathI, mATe AtmAnuM dravya ane bhAvarUpa banne prakAranuM Asravarahita ciMtavana sadA karavuM joIe. bArasa aNuvekkhA 65
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha saMvarabhAvanA calamaliNamagADhaM ca vajjiya sammattadiDhakavADeNa / micchattAsavadAraNiroho hoditi jiNehiM NididaLaM // 1 // samyakatva kA dRDha kapATa virATa pyArA, jo zUnya hai calamalAdi agADha dvArA / mithyAtvarUpa usa Asrava dvArako hai, jo rokatA jina kaheM jaga sAra so hai ||61|| cala mala agADha rahita samaja daDha kamADe thAya che, mithyAtva Asava baMdha, jinathI ema nirdezAya che. 61 artha- jo cala, malina aura agADha ina tIna doSoMse rahita hai aise samyakatvarupI saghana kibADoMse mithyAtvarUpa AmravakA dvAra banda hotA hai, aisA | jinabhagavAnane kahA hai| bhAvArtha- AtmAke samyakatvarupa pariNAmoMse mithyAtvakA Amrava rukakara mithyAtva- saMvara hotA hai| cala, mela ane agADha evA traNa doSa rahita jenA sa tva kamADo dRDha che, temAM mithyAtvarUpa AsavonA pravezadvAra baMdha thAya che, ema zrI jinendra bhagavAne 5jcha. 66 bArasa aNuvekkhA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcamahavvayamaNasA aviramaNaNirohaNaM have NiyamA / kohAdiAsavANaM dArANi ksaayrhiypllgehiN(?)||6|| pAle munIza-mana paMca mahAvratoMko,. roke sahI aviratImaya AmravoMko / jo niSkaSAyamaya pAvana bhAva dhAre, roke kaSAyamaya Asrava dvAra sAre // 62 / / vrata ahiMsAdikathI khare aviramaNa rokAya che, baMdha dvAra AsavanAM badhAM yama niSkaSAye thAya che. dara artha- ahiMsAdi pAMca mahAvratarUpa pariNAmoMse niyamapUrvaka hiMsAdi pAMcoM avratoMkA Agamana ruka jAtA hai aura krodhAdi kaSAyarahita pariNAmoMse krodhAdi / AmravoMke dvAra banda ho jAte haiN| bhAvArtha- pAMca mahAvratoMse pAMca pApoMkA saMvara hotA hai aura kaSAyoMke rokanese kaSAya saMvara hotA hai| ahiMsAdi pAMca mahAvratarUpa pariNAmothI hiMsAdi pAMca AgnavonuM Agamana nizcayapUrvaka rokAya che ane koMdhAdi kaSAyarahita AsavonA dvAra baMdha thaI zake che. bArasa aNuvekkhA 67
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ suhajogesu pavittI saMvaraNaM kuNadi asuhajogassa / suhajogassa Niroho suddhavajogeNa saMbhavadi // 63 // aucitya hai ki zubha yoga vikAsa pAtA, sadyaH svataH azubha yoga vinAza pAtA / zuddhopayoga zubhayoganako nazAtA, aisA vasaMtatilakA yaha chanda gAtA // 63|| . zubha yoganI pravRttithI saMvara azubha yoga thAya che, zubha yogano nirodha te zuddhopayoga thAya che. 63 artha- mana vacana kAyakI zubha pravRttiyoMse azubhayogakA saMvara hotA hai aura kevala AtmAke dhyAnarUpa zuddhopayogase zubhayogakA saMvara hotA hai| mana, vacana, kAyAnI zubha pravRttiothI azubha yogano saMvara thAya che, ane zuddhopayogathI zubha yogano nirodha thAya che. 68 bArasa aNuvekkhA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ suddhavajogeNa puNo dhamma sukkaM ca hodi jIvassa / tamhA saMvarahedU jhANotti viciMtaye NiccaM // 64 // zuddhopayoga bala vo milatA jise hai, to dharma zuklamaya dhyAna mile use hai / hai dhyAna hetu vidhi saMvarakA isIse, aisA karo satata ciMtana bhI rucI se // 64 / / zuddhopayoge dhyAna zukla dharma jIvane thAya che, tethI niraMtara saMvaronuM dhyAna kAraNa thAya che. 64 artha- isake pazcAt zuddhopayogase jIvake dharmadhyAna aura zukladhyAna hote haiN| isaliye saMvarakA kAraNa dhyAna hai, aisA nirantara vicArate rahanA caahiye| bhAvArtha- uttama kSamAdirUpa daza dharmoke cintavana karaneko dharmadhyAna kahate haiM aura bAhya paradravyoMke milApase rahita kevala zuddhAtmAke dhyAnako zukladhyAna kahate haiN| ina donoM dhyAnoMse hI saMvara hotA hai| vaLI zuddhopayogathI jIvane dharmadhyAna ane zukladhyAna thAya che. tethI saMvaranuM kAraNa dhyAna che, ema niraMtara vicAravA yogya che. bArasa aNuvekkhA 69
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvassa Na saMvaraNaM paramaTThaNaeNa suddhabhAvAdo / saMvarabhAvavimukkaM appANaM ciMtaye NiccaM // 65 // jIvAtmAmeM na vaMra saMvara bhAva hotA, vo to. vizuddhanayase zuci bhAva DhotA / AtmA vimukta vara saMvara bhAva se re! aisA suciMtana sadA kara cAvase re! // 65 / / paramArtha zuddha nizcayanaye saMvara nahi kadI jIvamAM, saMvara rahita nita ciMtavo nija Atma zuddha svarUpamAM, 65 artha- parantu zuddha nizcayanayase (vAstavameM) jIvake saMvara hI nahIM hai| isaliye saMvarake vikalpase rahita AtmAkA nirantara zuddhabhAvase cintavana karanA caahiye| bhAvArtha- Amrava saMvara Adi avasthAyeM karmake sambandhase hotI haiM, parantu vAstavameM AtmA karmajaMjAlase rahita zuddhasvarUpa hai| parama zuddha nizcayanaye jIvamAM saMvara ja nathI. tethI saMvaranA vikalpa rahita AtmAnuM zuddha bhAvapUrvaka niraMtara ciMtavana karavA yogya che. 70 bArasa aNuvekkhA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha nirjarAbhAvanA baMdhapadesaggalaNaM NijjaraNaM idi hi ji (Navaropa)ttam / jeNa have saMvaraNaM teNa du NijjaraNamidi jANe // 66 // jo bhI baMdhA pRthaka ho vidhi AtamAse, so nirjarA jina kahe nijakI prabhAse / ho saMvarA jisa nijI pariNAma dvArA, ho nirjarA vaha usI pariNAma dvArA // 66 / / gaLI jAya baMdha pradeza tene nirjarA jinavara kahe, pariNAmathI je thAya saMvara tene nirjaraNA kahe. 66 artha- karmabandhake pudgalavargaNArUpa pradezoMkA jinakA ki AtmAke sAtha sambandha ho jAtA hai, jhaDa jAnA hI nirjarA hai aisA jinadevane kahA hai| aura jina pariNAmoMse saMvara hotA hai, unase nirjarA bhI hotI hai| bhAvArtha - Upara kahe hue jina samyakatva, mahAvratAdi pariNAmoMse saMvara hotA hai, unase nirjarA bhI hotI hai| bhI kahanekA abhiprAya yaha hai ki, nirjarAkA mukhya kAraNa tapa hai| karmabaMdhanA pradezonuM galana te nirjarA che, ema zrI jinendroe kahyuM che, ane je pariNAmathI saMvara thAya che tenAthI nirjarA thAya che, ema he jIva! tuM jANa. bArasa aNuvekkhA 71
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ sA puNa duvihA NeyA sakAlapakkA taveNa kayamANA / cAdugadINaM paDhamA vayajuttANaM have bidiyA // 67 // so nirjarA dvividha eka asaMyamImeM, hotI sabhI gatinameM ika saMyamImeM / AdyA svakAla vidhikA jharanA kahAtI, dUjI tapazcaraNakA phala rUpa bhAtI // 67|| vaLI be prakAre nirjarA savipAka ne avipAka che, - saqiu5 yAtuti po vi5 pratasaMyutane. 67 __ artha- Upara kahI huI nirjarA do prakArakI hai, eka vaha jo apanA kAla pUrNa karake pakatI hai arthAt jisameM kArmANavargaNA apanI sthitiko pUrI karake jhar3a jAtI haiM, aura dUsarI vaha jo tapa karanese hotI hai arthAt jisameM kArmANavargaNA apanI baMdhakI sthiti tapake dvArA bIcameM pUrI karake- paka karake khira jAtI haiN| inameMse pahalI svakAlapakva vA savipAka nirjarA cAroM gativAle jIvoMke hotI hai aura dUsarI tapakRtA vA avipAkanirjarA kevala vratadhArI. zrAvaka tathA muniyoMke hotI hai| vaLI nirjarA be prakAranI che. eka to je potAno kALa pUrNa karIne pAke che che, ane bIjI tapa karavAthI thAya che, temAM pahelI savipAka nirjarA cAre gatinA jIvone thAya che ane bIjI avipAka nirjarA vatIone thAya che. 72 bArasa aNuvekkhA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha dharmabhAvanA eyArasadasabheyaM dhamma sammattapuvvayaM bhaNiyaM / sAgAraNagArANaM uttamasuhasaMpajuttehiM // 68 / / hai dharma gyAraha tathA daza bhedavAlA, samyakatvase sahita hai nijavedazAlA / sAgAra aura anagAra jise nibhAte, pA zreSTha saukhya jina yoM hamako batAte / / 68 / / sAgAra ne anagAra samyapha sahita dharma jino kahe, bahu bheda tenA kramaza: ekAdaza ane daza rUpa che. 68 58 artha- uttama sukha arthAt AtmIka sukhameM lIna hue jinadevane kahA hai ki, zrAvakoM aura muniyoMkA dharma jo ki samyakatvasahita hotA hai, kramase zrAvakoMkA gyAraha prakArakA hai aura muniyoMkA daza prakArakA hai| zrAvaka ane munino dharma je samyakatva sahita che tenA kamaza: agiyAra ane daza prakAra che. te uttama Atmika sukhamAM lIna che, evA zrI jinendroe kahyuM che. bArasa aNuvekkhA 73
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ dasaNavayasAmAiyaposahasaccittarAyabhatte ya / bamhAraMbhapariggahaaNumaNamudidaTTha desaviradede // 69 // sadadarzanA suvrata sAmayakI samakti, au proSadhI sacita tyAga divAbhibhukti, hai brahmacarya vrata sArthaka nAma pAtA, AraMbha saMga anumodana tyAga sAtA, uddiSTatyAga vrata gyAraha ye kahAte, haiM ekadeza vrata zrAvakake suhAte // 69 / / (saMtatima) sadarzanA suvrata poSadha sAmabhAva .. sacitta tyAga saMga-AraMbha divAnuM bhoja che brahmacarya vrata sArthaka nAma kevuM udriSTAhAra vaLI anumati tyAga revuM dasa-eka rUpa kahI zreNI je dharmamAMhi vivekathI anusarI lahe zreya prANI. 69 artha- darzana, vrata, sAmAyika, proSadhopavAsa, sacittatyAga, rAtribhaktatyAga, brahmacarya, AraMbhatyAga, parigrahatyAga, anumatityAga aura uddiSTatyAga ye gyAraha bheda dezavrata athavA zrAvakadharmake haiN| ye bheda zrAvakoMkI gyAraha pratimAke nAmase prasiddha darzana, ana, sAmAyi5, pro5yo5pAsa, sayittatyA, EiqAbhimunityA, brahmacarya, AraMbha oga, parigrahatyAga. anumatityAga ane udaSTAhAratyAga A agiyAra bheda dezavrata athavA zrAvakadharmanA che. A bheda zrAvakanI agiyAra pratimAnA nAmathI mogamAya che. 74 bArasa aNuvekkhA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttamakhamamadadavajjavasaccasauccaM ca saMjamaM ceva / tavatAgamakiMcaNhaM bamhA idi dasavihaM hodi // 7 // pyArI kSamA mRdulatA RjutA sacAI, au zauca saMyama dharo tapa dhAra bhAI / tyAgo parigraha akiMcana gIta gA lo, to ! brahmacarya sarameM DubakI lagA lo // 70 // (harigIta) uttama kSamA Arjava mRdutA satya saMyama zauca ne, tapa tyAga akiMcana ane brahmacarya dazavidha dharma che. 70 artha- uttama kSamA, mArdava, Arjava, satya, zauca, saMyama, tapa, tyAga, AkiJcanya aura brahmacarya ye daza bheda munidharmake haiM / uttama kSama, mAI1, mApa, satya, zauya, saMyama, 25, tyAga, mAyina bhane brahmacarya e daza bheda munidharmanA che bArasa aNuvekkhA 75
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ .kohuppattissa puNo bahiraMgaM jadi havedi sakkhAdaM / Na kuNadi kiMcivi kohaM tassa khamA hodi dhmmotti||71|| sAkSAtakAra yadi ho usase, khar3A hai, jo krodhakA janaka bAharameM aDA hai / pai krodha lezataka bhI manameM na lAte, pAte kSamA dharama ve, muni haiM kahAte // 71 / / (pasaMtati45) sAkSAt kodha utpatti karAvanAruM kAraNa bhale upajI pratyakSa sAmuM AvyuM to paNa nahIM Akroza leza jene zrI jinavaro vRSa kSamAnidhi keche tene. 71 artha- krodhake utpanna honeke sAkSAt bAhirI kAraNa milane para bhI jo | thoDA bhI krodha nahIM karatA hai, usake uttamakSamA dharma hotA hai| chodhanI utpattinAM sAkSAt bAhya kAraNa maLavA chatAM jenA aMtaramAM kiMcita mAtra chodha utpanna thato nathI tene bhagavAne uttamakSamA dharma kahyo che. 76 bArasa aNuvekkhA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ kulasbajAdibuddhisu tavasudasIlesu gAravaM kiMci / jo Navi kuvvadi samaNo madadavadhamma have tassa // 72 / / hUM zreSTha jAti kulameM zrutameM yazasvI, jJAnI suzIla atisundara hUM tapasvI / aisA nahIM zramaNa ho mana mAna lAte, aucitya ! ve parama mArdava dharma pAte / / 72 / / chuM zreSTha jAti-kuLamAM zrutamAM yazasvI jJAnI suzIla atisuMdara chuM tapasvI evuM nahIM zramaNa je mana mAMhi ANe maucitya ! te 52ma bhAI dharma pAme. 72 . artha- jo manasvI puruSa kula, rUpa, jAti, buddhi, tapa, zAstra aura zIlAdike viSayameM thor3AsA bhI ghamaMDa nahIM karatA hai, usIke mArdava dharma hotA je zramaNa kuLa, rUpa, jAti, buddhi, tapa, zAstra ane zIlAdi saMbaMdhI alpa paNa ahaMkAra rAkhatA nathI temane uttama mArdava dharma hoya che bArasa aNuvekkhA 77
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ mottUNa kuDilabhAvaM NimmalahidayeNa caradi jo samaNo / ajjavadhammaM taiyo tassa du saMbhavadi NiyameNa // 73 // kauTilya choDa muni cArita pAlatA hai, hIrAbha sA vimala mAnasa dhAratA hai / so tIsarA parama Arjava dharma pAtA, hai antameM niyamase zivazarma pAtA / / 73|| kauTilya choDI muni cArita dharma pALe, citta pAradarzI nita je avadhArI rAkhe te tRtIya dharma ArjavamahiM nitya rAce | ziva saukhya pAmI nija Atamane ugAre. 73 __ artha- manasvI (zubhavicAravAlA) prANI kuTilabhAva vA mAyAcArI pariNAmoMko choDakara zubda hRdayase cAritrakA pAlana karatA hai, usake niyamase tIsarA Arjava nAmakA dharma hotA hai| bhAvArtha- chala kapaTako chor3akara mana vacana kAyAkI sarala pravRttiko Arjava dharma kahate haiN| je zramaNa kuTilabhAva athavA mAyAcAranAM pariNAmone choDIne zuddha hRdayathI cAritranuM pAlana kare che, tene niyamathI Arjavadharma hoya che. 78 bArasa aNuvekkhA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ parasaMtAvayakAraNavayaNaM mottUNa saparahidavayaNaM / jo vadadi bhikkhu tuiyo tassa du dhammo have saccaM // 74 // mizrI mile vacana ve rucate sabhIko, saMtApa ho zravaNase na kabhI kisIko / kalyANa ho svaparakA muni bolatA hai, so satyadharma usakA draga kholatA hai ||74 || TADhaka maLe vacanathI saune ruce je, klezita bane na mana koInuM je thakI te, muni te vade sva-parahita upajAvanAruM te dhAranAra sat dharma batAvanAruM. 74 artha- jo muni dUsareko kleza pahuMcAnevAle vacanoMko choDakara apane aura dUsare ke hita karane vAle vacana kahatA hai, usake cauthA satyadharma hotA hai| jisa vacanake kahanese apanA aura parAyA hita hotA hai tathA dUsareko kaSTa nahIM pahuMcatA hai, use satya dharma kahate haiN| je muni bIjAne kaSTa pahoMcADanArA vacanono tyAga kare che ane svaparahitakAraka vacanone uccAre che temane satyadharma hoya che. bArasa aNuvekkhA 79
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMkhAbhAvaNivittiM kiccA veggabhAvaNAjutto / jo vaTTadi paramamuNI tassa du dhammo have saucaM // 75 // bhogAbhilASa jisane manase haTAyA, vairAgyabhAva draDhase nijameM jagAyA / aisA mahA munipanA muni hI nibhAtA, so, zauca dharmamaya jIvana hai bitAtA ||75 / / bhogAbhilASa sau citta thakI haTAvI vairAgyabhAva manamAM draDha upajAvI evuM mahA munipaNe muni je nibhAve te dhIra-vIra sAdhu zuci dharma dhAre. 75 artha- jo paramamuni icchAoMko rokakara aura vairAgyarUpa vicAroMse yukta hokara AcaraNa karatA hai, usake zaucadharma hotA hai| bhAvArtha- lobhakaSAyakA tyAga karake udAsInarUpa pariNAma rakhaneko zaucadharma kahate haiN| je paramamuni icchAone rokIne vairAgyabhAvayukta AcaraNa kare che, temane zaucadharma hoya che. 80 bArasa aNuvekkhA
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadasamidipAlaNAe daMDaccAeNa indiyajaeNa | pariNamamANassa puNo saMjamadhammo have NiyamA ||76 || jo pAlatA samiti indriya jItatA hai, hai yoga-rodha karatA, vrata dhAratA hai / aisA mahA zramaNa jIvana jI rahA hai, sadadharma saMyama - sudhA vaha pI rahA hai ||76 || je pALato samiti indriya jItato je vaLI yoga-rodha karI suvratane dhare je evA mahAmuninuM jIvana dIpatuM che sadadharma saMyama-sudhArasa veratuM che. 76 artha- vratoM aura samitiyoMke pAlanarUpa, daMDatyAga arthAt mana vacana | kAyakI pravRttike rokanerUpa, aura pAMco indriyoMke jItanerUpa pariNAma jisa jIvake hote haiM, usake saMyamadharma niyamase hotA hai| sAmAnyarUpase pAMco indriyoM aura manake rokane se saMyamadharma hotA hai| vrata, samiti, gupti isIke bheda hai| vrata-samitinA pAlana3ya, mana-vayana-DAyAnI pravRttinA nirodha35, paMcendriyanA viSayone jItavArUpa je jIvanAM pariNAma hoya che, tene niyamathI saMyamadharma hoya che. bArasa aNuvekkhA 81
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ visayakasAyaviNiggahabhAvaM kAUNa jhANasijjhIe / jo bhAvai appANaM tassa tavaM hodi NiyameNa // 77 // phor3A kaSAya ghaTako manako maror3A, lo sAdhune viSayako viSa mAna choDA / svAdhyAya dhyAna balase nijako nihArA, pAyA nitAnta usane tapadharma pyArA // 77 / / phoDI kaSAya-ghaTane manane maroDI jeNe jyAM viSayane viSa jema ghoLI svAdhyAya-dhyAna-baLathI nijane nihALe nitAna dharma tapamAM muni te virAje. 77 artha- pAMcoM indriyoMke viSayoMko tathA cAroM kaSAyoMko rokakara zubha dhyAnakI prAptike liye jo apanI AtmAkA vicAra karatA hai, usake niyamase tapa hotA hai| viya-kaSAyano nirodha karIne dhyAnanI siddhi arthe je jIva potAnA AtmAno | vicAra kare che, tene niyamathI tapadharma hoya che. 82 bArasa aNuvekkhA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ NivvegatiyaM bhAvai mohaM caiUNa savvadavvesu / jo tassa haveccAgo idi bhaNidaM jiNavariMdehiM // 78 / / vairAgya dhAra bhava bhoga svadehase vo, dekhA svako yadi sudUra vimohase ho / to tyAgadharma samajho usane liyA hai, saMdeza yoM jagatako prabhune diyA hai ||78 / / vairAgya dhArI bhava bhoga svadehathI je nirmama banI sva, svamAM svathI dekhato je te jANajo dharama tyAga rUDo dhare che tene jinAgama mahI munivara kahe che. 78 artha-- jinendra bhagavAnane kahA hai ki, jo jIva sAre paradravyoMse moha choDakara saMsAra, deha aura bhogoM se udAsInarUpa pariNAma rakhatA hai, usako tyAgadharma hotA hai| je jIva sarve paradravyomAMthI moha choDIne saMsAra, deha ane bhogomAM udAsIna | pariNAma rAkhe che, tene tyAgadharma hoya che ema jinendra bhagavAna kahe che bArasa aNuvekkhA 83
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoUNa ya NissaMgo NiyabhAvaM Niggahittu suhaduhadaM / NideNa du vaTTadi aNayAro tassakiMcanhaM // 79 // jo aMtaraMga bahiraMga nisaMga naMgA, hotA duHkhI nahi sukhI basa nitya caMgA / nirdvandva ho vicaratA anagAra hotA, bhAI vahI vara akiMcanadharma DhotA // 79 // je aMtaraMga bahiraMga nisaMga bhAve nidranuM thaI vicarato nirlobhI rAhe du:khI nahi sukhI nahi nija mastI mAMhe nirmamata dharma munipuMgava tene dhAre. 79 artha- jo muni saba prakArake parigrahoMse rahita hokara aura sukha duHkhake | denevAle karmajanita nijabhAvoMko rokakara nirdvandvatAse arthAt nizcintatAse AcaraNa karatA hai, usake AkiMcanya dharma hotA hai / bhAvArtha - antaraMga aura bahiraMga parigrahake choDaneko AkiMcanya kahate haiN| je muni sarva prakAranA parigrahono tyAga karIne sukha-du:kha utpanna karavAvALA karmajanita bhAvone rokIne nidraMndratArUpa AcaraNa kare che temane AkiMcanadharma hoya che. 84 bArasa aNuvekkhA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ savvaMgaM pecchaMto itthINaM tAsu muyadi dubbhAvam / so bamhacerabhAvaM sukkadi khalu duddharaM dharadi / / 8 / / sarvAMga dekhakara bhI vanitA janoMke, hote na mugdha unameM muni haiM anokhe / to brahmacarya vratadhAraka ve rahe haiM, kandarpa-darpa-apahAraka ve rahe haiM / / 8 / / saga dekhI paNa je vanitA janonA, lavaleza bhAva nahIM moha taNo Uge jyAM, to brahmacarya vrata dhAraka te bane che - apakSA25 te 43 cha. 80 artha- jo puNyAtmA striyoMke sAre sundara aMgoMko dekhakara unameM rAgarUpa bure pariNAma karanA chor3a detA hai, vahI duddhara brahmacaryadharmako dhAraNa karatA hai| je puNyAtmA, strIonAM suMdara aMgonuM nirIkSaNa thavA chatAM rAgarUpa pariNAma | karato nathI, tene duddhara brahmacaryadharma hoya che. bArasa aNuvekkhA 85
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvayadhammaM cattA jadidhamme jo hu vaTTae jIvo / so Na ya vajjadi mokkhaM dhamma idi ciMtaye NiccaM // 8 // sAgAra dharma taja ke anagAra hote, zAstrAnusAra yatike vratasAra jote / rIte rahe na zivase anivArya pAte, yoM dharma ciMtana karo ayi ! Arya tAteM // 8 // (20Ita) tajI gRhastha dharma muni dharama samyaka prakAre pALato, prApti kare te mokSanI je dharma nitya vicArato. 81 artha- jo jIva zrAvakadharmako choDakara muniyoMke dharmakA AcaraNa karatA hai, vaha mokSako pA letA hai, isa prakAra dharmabhAvanAkA sadA hI cintavana karate rahanA caahiye| bhAvArtha- yadyapi paramparAse zrAvakadharma bhI mokSakA kAraNa hai, parantu vAstavameM munidharmase hI sAkSAt mokSa hotA hai, isaliye ise hI dhAraNa karanekA upadeza diyA hai| je jIva zrAvaka dharma choDI yatidharma Acare che, te mokSane prApta kare che. ema | dharma bhAvanAnuM sadA ciMtavana karavuM. 86 bArasa aNuvekkhA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ NicchayaNaeNa jIvo sAgAraNagAradhammado bhiNNo / majjhatthabhAvaNAe suddhappaM ciMtaye NiccaM // 8 // sAgAradharma yatidharma nire nire haiM, Atama vizuddhanayase unase pare hai / madhyasthabhAva unameM rakhanA isIse, zuddhAtmaciMtana sadA karanA rucIse // 82 / / nizcayanaye sAgAra ke anagArathI jIva bhinna che, mAdhyastha ura zuddhAtmanuM nita dhyAna karavA yogya che. 82 artha- jIva nizcayanayase zrAvaka aura munidharmase bilakula judA hai isaliye rAgadveSarahita pariNAmoMse zuddhasvarUpa AtmAkA hI sadA dhyAna karanA caahiye| jIva nizcayanaye zrAvakadharma ane munidharmathI bhinna che, mATe mAdhyasthabhAva zuddhAtmAnuM ja sA dhyAna karavuM joIe. bArasa aNuvekkhA 87
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha bodhidurlabha bhAvanA uppajjadi saNNANaM jeNa uvAeNa tassuvAyassa / ciMtA havei bohI accattaM dullahaM hodi // 83 // sadjJAna hoya jisabhAMti upAya dvArA, ciMtA kareM usa upAyanakI sucArA / ciMtA vahI paramabodhi aho kahAtI, so bodhidurlabha atIva mujhe suhAtI // 83 // | koI upAye ratnatrayanI prApti maLavAnuM karo, atyaMta durlabha bodhinA upAyanuM ciMtana karo. 83 artha - jisa upAyase samyagjJAnakI utpatti ho, usa upAyakI cintA karaneko atyanta durlabha bodhibhAvanA kahate haiN| kyoMki bodhi arthAt samyagjJAnakA pAnA bahuta hI kaThina hai| je koI upAyathI ratnatraya (samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatA) nI utpatti thAya te upAyanuM ciMtana karavuM tene atyaMta durlabhabodhibhAvanA kahe che. 88 bArasa aNuvekkhA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kammudayajapajjAyA heyaM khAovasamiyaNANaM khu / sagadavvamuvAdeyaM Nicchayado hodi saNNANaM // 84 // jo bhI kSayopazama jJAnanakI chaTAyeM, haiM heya karmavaza lo upajI dazAyeM / Adeya mAtra nija Atamadravya hotA, , sadjJAna so yaha sunizcaya bhavya hotA / / 84|| (pasaMtatima) je paNa kSayopazamajJAna janita chaTAo, te heya, karmavaza thaI banatI dazAo, Adeya mAtra nija Atama dravya jANe, sajJAna nizcaya thakI jina ema bhAkhe. 84 artha- azuddha nizcayanayase kSAyopazamikajJAna karmoke udayase jo ki paradravya haiM utpanna hotA hai, isaliya heya arthAt tyAgane yogya hai aura samyagjJAna (bodhi) svakadravya hai arthAt AtmAkA nija bhAva hai, isaliye upAdeya (grahaNa karane yogya ) hai| azuddha nizcayanayathI kSAyopathamika jJAna karmodayavaza utpanna thAya che, tethI. | heya che ane samagajJAna AtmAno niravabhAva che, tethI upAdeya che. bArasa aNuvekkhA 89
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUluttarapayaDIo micchattAdI asaMkhalogaparimANA / paradavvaM sagadavvaM appA idi NicchayaNaeNa // 85 / / hote asaMkhyatama lokapramANa sAre, mUlottarAdi vidhi ye paradravya nyAre / AtmA vizuddhanayase nija dravya bhAtA, aisA jinAgama niraMtara nitya gAtA ||85|| upaje asaMkhyatama lokapramANa sArA, mULotarAdi prakRti paraba nyArA, AtmA vizuddha nijadravya rahI suhAya, e gAna jinAgama niraMtara nitya gAya. 85 artha- azuddha nizcayanayase karmokI jo mithyAtva Adi mUlaprakRtiyAM vA uttara prakRtiyAM ginatImeM asaMkhyAtalokake barAbara haiM, ve paradravya haiM arthAt AtmAse judI haiM aura AtmA nija dravya hai / azuddha niyanathI karmonI je mithyAtvAdi mULa athavA uttara pravRtio che te asaMkhyAna lokapramANa che, te sarva paraba che, AtmAthI bhinna che ane AtmA | nija dravya che. ___ 90 bArasa aNuvekkhA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM jAyada gANaM heyamubAdeya Nicchaye Natthi / ciMtejjai muNi bohiM saMsAraviramaNaTThe ya // 86 // aisA suciMtana jabhI dina rAta hotA, Aya heya vaha kyA vaha jJAta hotA / Aya heya nahi nizcayameM sayAne, ciMto subodha muni so bhavakUla pAne ||86|| evuM suciMtana thatuM dinarAta jyAre, Adeya heya taNuM jJAna thatuM ja tyAre, Adeya heya nathI nizcayamAM ahoho! cinmAtrarUpa anubhUti muni laho jo. 86 artha - isa prakAra azuddhanizcayanayase jJAna heya - upAdeyarUpa hotA hai, parantu pIche usameM (jJAnameM) zuddha nizcayanayase heya aura upAdeyarUpa vikalpa bhI nahIM rahatA hai| muniko saMsArase virakta honeke lie samyagjJAnakA (bodhibhAvanAkA) isI rUpameM cintavana karanA cAhiye / A rIte azuddha nizcayanayathI jJAna heya-upAdeyarUpa hoya che, paraMtu zuddha nizcayanayathI to jJAnamAM heya-upAdeyarUpa vikalpa paNa raheto nathI. saMsArathI virakta thavA mATe munie A rIte samyajJAnanuM (bodhibhAvanAnuM) ciMtavana karavuM joIe. aNuvekkhA 91
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ bArasaaNuvekkhAo paccakkhANaM taheva paDikkamaNaM / AloyaNaM samAhI tamhA bhAvejja aNuvekkhaM // 87 / / hai vastutaH sakala bAraha bhAvanAyeM, AlocanA sukhada zuddha samAdhiyAM ye / yehI pratikramaNa hai basa pratyakhyAnA, bhA bhAvanA nita ataH inakI sayAnA ||87|| (harigIta) pratikramaNa pratyAkhyAna Alocana samAdhirUpa che, dvAdaza anuprekSA niraMtara dhyAna karavA yogya che. 87 artha- ye bAraha bhAvanA hI pratyAkhyAna, pratikramaNa, AlocanA aura samAdhi (dhyAna) svarUpa haiM, isaliye nirantara inhIMkA citavana karanA cAhiye / A dvAdazAnuprekSA (bAra bhAvanA ja) pratyAkhyAna, pratikamaNa, AlocanA, | samAdhisvarUpa che, mATe niraMtara anuprekSAnuM ciMtavana karavuM joIe. 92 bArasa aNuvekkhA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ rattidivaM paDikamaNaM paccakkhANaM samAhiM saamiyN| AloyaNaM pakuvvadi jadi vijjadi appaNo sattI // 8 // AlocanA susamatA va samAdhi pAle, saccA pratikramaNakA zucibhAva bhA le / au pratyakhyAna kara re dina rAta bhAI, hai cAMdanI kSaNika to phira rAta AI // 88 // jo Atmazakti hoya to pratikamaNa pratyAkhyAnane, nizadina karo AlocanA sAmAyika temaja dhAnane. 88 artha- yadi apanI zakti ho, to pratikramaNa, pratyAkhyAna, samAdhi, sAmAyika aura AlocanA rAtadina karate rho| jo potAnI zakti hoya to pratikamaNapratyAkhyAna, samAdhi, sAmAyika ane AlocanA rAtadina karo. bArasa aNuvekkhA 93
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokkhagayA je purisA aNAikAleNa bAraaNuvekkhaM / paribhAviUNa sammaM paNamAmi puNo puNo tesiM // 89 // bhA bAra bAra basa, bAraha bhAvanAyeM, ve bhUtameM ziva gaye jina bhAva pAye / maiM bAra bAra unako praNama trisaMdhyA, merA prayojana yahI taja dUM avidyA / / 8 / / mokSe gayA je anAdithI karI dhyAna dvAdaza bhAvane, samyaka prakAre vAra vAra praNAma karuM huM temane. 89 artha- jo puruSa ina bAraha bhAvanAoMkA citavana karake anAdi kAlase | Ajataka mokSako gaye haiM, unako maiM manavacanakAyapUrvaka bAra bAra namaskAra karatA 106 je mahApuruSo A bAra bhAvanAnuM ciMtavana karI mokSe gayA che, temane huM samaprakAre vAraMvAra namaskAra karuM chuM. 94 bArasa aNuvekkhA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiM palaviyeNa bahuNA je siddhA NaravarA gaye kAle / . sejhaMti ya je (bha) viyA tajjANaha tassa mAhappaM // 10 // jo bhI hue vigatameM ziva aura Age-, hoMge nitAnta puraSottama aura jAge / mAhAtmyamAtra vaha dvAdaza bhAvanAkA, kyA artha hai aba sudIrgha prarUpaNAkA // 90 / / bhUtakAla je gati siddha pAmyA ne bhaviSya pAmaze, mahimA ja dvAdaza bhAvano cunibhAvaze te pAmaze. 90 artha- isa viSayameM adhika kahanekI jarUrata nahIM hai| itanA hI bahuta hai ki bhUtakAlameM jitane zreSThapuruSa siddha hue haiM aura jo Age hoMge ve saba inhIM bhAvanAoMkA citavana karake hI hue haiN| ise bhAvanAoMkA hI mAhAtmya samajhanA caahiye| bhUtakALamAM jeTalA zreSTha puruSo siddha thayA che ane bhaviSyamAM je siddha thaze che te A bhAvanAnuM mAhAtma che. bArasa aNuvekkhA 95
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ idi NiccayavavahAraM jaM bhaNiyaM kuMdakuMdamuNiNAheM / jo bhAvai suddhamaNo so pAvai paramaNivvANaM // 11 // jo kundakunda muni nAyakane nibhAyA, hai nizcayAdi vyavahAra hameM sunAyA / bhAtA vizuddha manase isako vahI hai, nirvANa prApta karatA zivakI mahI hai // 91 / / muni kuMdakuMde bhAvanAo zreSTha je bhAvI ahIM vyavahAra nizcayanaya vaDe te sarvane gUMthI ahIM, nija zreya arthe bhajana jo bhAvazo uramAM sadA, to zIgha sukha nirvANa lahI vara prApta karazo pada mudA 91 artha- isa prakAra nizcaya aura vyavahAra nayase yaha bAraha bhAvanAoMkA svarUpa jo muniyoMke svAmI zrIkundakundAcAryane kahA hai, use jo puruSa zuddhacittase citavana karegA, vaha mokSako prApta kregaa| A prakAre nimAya vyavahAranayathI A bAra bhAvanAonuM svarUpa muninAtha zrI kuMdakuMdacArye kahyuM che. je puruSa zuddhacittathI tenuM ciMtavana karaze te avazya paramanirvANane pAmaze. idi bArasaaNuvekkhA 96 bArasa aNuvekkhA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ hindI padyAnuvAdaka AcAryazrI vidyAsAgarajIkI jIvanajhAMkI janma nAmakaraNa : vidyAdhara janmatithi : Azvina zuklA pUrNimA vi.saM. 2003; 10-10-1946 janmasthala : grAma sadalagA (ji.belagAma) karNATaka pitRnAma : zrI mallappAjI (muni zrI mallisAgarajI) mAtRnAma : zrI zrImatIjI (AryikA samayamatIjI) mAtRbhASA : kannaDa muni dIkSA : aSADha zuklA paMcamI vi.saM 2025 tadanusAra 30 jUna 1968 ajamerameM / AcAryapada : magasira kRSNa dvitIyA vi.saM. 2029 tadanusAra 21 navambara 1972 nasIrAbAda (rAja.)meM / zikSA-dIkSA guru : AcArya zrI jJAnasAgarajI mahArAja / ___cAritra cakravartI A.zrI zAntisAgara mahArAjake upadezAmatane bacapanameM viraktike bIja boye aura AjIvana brahmacaryavrata A.zrI dezabhUSaNajIse grahaNa kiyA / A.zrI jJAnasAgarajIse zikSA aura munidIkSA prApta kii| _ A.zrI vidyAsAgarajIko jahAM prAkRta, saMskRta, apabhraMza, marAThI, hindI, aMgrejI, baMgalA, kannaDa Adi aneka bhASAoMmeM prakANDa pANDitya prApta hai, vahIM darzana, itihAsa, saMskRti, nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, manovijJAna aura yoga vidyAoMmeM anupama vaiduSya bhI upalabdha hai| ApameM Azukavitva aura pratyutpannamatitva atyanta prazasya guNa haiN| AcAryazrI svasAdhanAke sAtha, nirantara jJAnAbhyAsameM pravRtta rahate haiN| Apane bhavya jIvoMke AtmakalyANa hetu aneka granthoMkA praNayana kiyA hai aura mAM bhAratIke bhaNDArako bharA hai| Apake dvArA likhita evaM anuvAdita racanAoMkI saMkhyA karIba 50 hai| Apase dIkSita karIba 50 sAdhu-sAdhvIjI evaM 100 ke karIba bAlabrahmacArI bhAI-bahana haiN|
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ bha. kundakundAcArya-stuti vandyo vibhurbhuvi na kairiha kauNDakundaH kundaprabhA-praNayi-kIrti-vibhUSitAzaH / yazcAru cAraNa karAmbujacaJcarIkazcakre zrutasya bharate prayataH pratiSThAm // (candragiri parvatakA zilAlekha) kundapuSpakI zobhAko dhAraNa karanevAlI jinakI kIrtise dizAeM vibhUSita huI haiM, jo caraNoMke - cAraNaRddhidhArI mahAmuniyoMke - sundara hastakamaloMke bhramara the aura jina pavitrAtmAne bharatakSetrameM zrutakI pratiSThA kI hai, ve vibhu kundakunda isa pRthvI para kisake dvArA vaMdanIya nahIM ? he kundakundAdi AcAryoM ! Apake vacana bhI svarUpAnusaMdhAnameM isa pAmarako parama upakArabhUta hue haiM isake lie Apako atizaya bhaktipUrvaka namaskAra karatA huuN| - zrImad rAjacandra jAsake mukhAravinda prakAsa bhAsa vRnda syAdavAda jaina baina iMda kundakundase tAsake abhyAsateM vikAsa bhedajJAna hota mUDha so lakhai nahIM kubuddhi kundakundase / deta haiM asIsa sIsa nAya iMda caMda jAhi moha-mAra-khaMDa-mArataMDa kundakundase visuddhi-buddhi-vRddhidA prasiddha-riddhi-siddhidA hue na haiM na hohiMge muniMda kundakundase // - kavivara vRndAvana