Book Title: Ashtvakra Gita
Author(s): Anil Pravinbhai Shukla
Publisher: Anil Pravinbhai Shukla
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008123/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gujarati Ashtavakra Gita Gujarati (As Is) Simple Translation By Anil Pravinbhai Shukla (Inspiration by Mom Indu) January-2014 www.sivohm.com -Emaillalaji@sivohm.com -OR-anilshukla1@gmail.com aSTAvakra gItA aSTAvakra munie janakarAjA ne Apela AtmajJAna (gujarAtI saraLa-artha sAthe-tenA mULa rUpe) saMkalana anila praviNabhAI zukla (mA indu nI preraNAthI) jAnyuArI-2014 www.sivohm.com -Emaillalaji @sivohm.com -OR-anilshukla 1@gmail.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dedicated to-In loving Memory Of Mom-Induben (Inda) Grandpa-Labhshanker Grandma-Santok Baa Dad-Dr.Pravinbhai : From: Anil and Renuka Son-Manan-and-Daughter in law--Anne aSTAvakra munie janakarAjA ne Apela upadeza, te aSTAvakra gItA tarIke oLakhAya che. | mukti kevI rIte maLe ? AtmajJAna (satyajJAna) ane vairAgya kevI rIte maLe ? evA janakarAjA nA prazna nA javAba mAM aSTAvakra munie khUba suMdara rIte AtmA nI oLakha ApI che. anukramaNikA Page # | # | prakaraNa Page # # | - 17 - 0 5 = prakaraNa-1...... prakaraNa-2...... prakaraNa-3... prakaraNa-4. prakaraNa-5. prakaraNa-6. prakaraNa-7... prakaraNa-8 prakaraNa-9... prakaraNa-10............. 11 | prakaraNa-11. 12 prakaraNa-12........ prakaraNa-13. prakaraNa-14...... prakaraNa-15.. 16 | prakaraNa-16. prakaraNa-17.. prakaraNa-18. 19 | prakaraNa-19... 20 | prakaraNa-20............... 9 0 0 0 2 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-1 janakarAjA,aSTAvakra muni ne prazna kare che - --mukti kevI rIte maLe che.? --jJAna ane vairAgya kevI rIte prApta thAya che? (1) aSTAvakra muni javAba ApatAM kahe che ke-rAjana, jo tuM mukti ne Icchato hoya to--viSayo ne (indriyo nA viSayone) viSa (jhera) jevA samajI ne choDI de.ane --kSamAM, saraLatA, dayA,saMtoSa ane satya nuM amRta nI jema sevana kara (2) te paMcamahAbhUta (pRthvI,jaLa,agni,vAyu,AkAza) nathI ke -tuM paMcamahAbhUta thI baneluM zarIra paNa nathI, tuM vizuddha AtmA che, tethI --muktinA mATe A badhAnA sAkSIrUpa (tArAmAM) rahelA AtmA ne jANa (3) jo tuM AtmA ne zarIra thI (deha thI) chuTo pADIne --AtmA mAM ja sthira thai ne raheze to--hamaNAM ja tuM sukhI, zAMta ane baMdhana thI mukta banIza.(tane mukti maLaze) (4) tuM koI varNa (brAhmaNa, vaizya, kSatriya, zudra) nathI, tuM koI AzramI (brahmacaryAzrama ,vagere) paNa nathI, ane --tuM indriyo (AMkha-kAna vagere) thI pAmI zakAya tevo nathI. paNa --tuM to "asaMga", "nirAkAra" ane AkhA vizva no "sAkSI" che -ema vicArIne sukhI thA. (5) dharma ane adharma, sukha ane duHkha -to mana ne lAge che tane nahi, --tuM to kartA (karmo no karanAra) nathI ke bhoktA (phaLa no bhogavanAra) paNa nathI. --eTale tane koI baMdhana nathI, --paNa tuM to sadA-sarvadA (haMmeza) mATe mukta ja che. (6). tuM sarva no eka mAtra draSTA (sAkSIrUpe jonAra) che, ane tethI tuM sarvadA mukta ja che.paNa, --tuM, potAne (AtmAne) draSTA tarIke jovA ne badale, bIjA ne draSTA tarIke jue che, --te ja tArA baMdhana nuM kAraNa che. (7) huM karmo no kartA chuM (huM -mAruM zarIra-karmo no karanAra che) evA --"ahaMbhAva" rUpI moTA kALA sarpa nA jhera vaDe vaDe daizita thayelo (phaMsAyelo) tuM, --"huM kartA nathI" te kathana para vizvAsa rAkhI, tevA vizvAsarUpI amRta ne pI ne sukhI thA (8) "huM eka "AtmA" chuM (huM zarIra nathI) ane vizuddha jJAnarUpa chuM" evo nizcaya karI ne-te --"nizcayarUpI -agni vaDe "ajJAnarUpa- gahana vana" ne saLagAvI daI,tuM --zoka vagarano (ciMtA vagarano) banIne sukhI thA. (9) A jagata-rUpI doraDAmAM, kalpanAthI (ajJAnathI) jema sarpa no bhAsa thAya che, tene tuM, --"huM to AnaMda-paramAnaMda jJAna sva-rUpa chuM" tevA jJAna no anubhava karI, te bhAsa ne miTAvI) --jJAna nA prakAzamaya rastA para sukhapUrvaka vihAra kara (10) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je potAne mukta mAne che-te mukta che ane je potAne baMdhAyelo mAne che te baMdhAyelo che--evI jagata nI kivadaMtI (lokavAda) che te sAcI che, --jenI jevI mati (buddhi) tevI ja tenI gati thAya che. (11) A AtmA e sAkSI,sarvavyApaka,pUrNa,eka, caitanyasva-rUpa,akriya,asaMga, nispRha ane zAMta (AnaMdamaya) che. --paraMtu bhrama (ajJAna-mAyA) ne lIdhe te saMsAravALo (zarIravALo) hoya tema bhAse che. (12) "huM AbhAsAtmaka (zarIra chuM tevo AbhAsa) chuM" evA bhrama ne ane, --bAhya temaja aMdara nA bhAvo ne (sukha-du:kha...vagere) choDIne, --parvatanA jevA acaLa thaIne (phUTastha)-tuM, --acaLa,jJAnarUpa,atarUpa -AtmAno ja vicAra kara. (13) he putra, dehAdhyAsa rUpI (huM zarIra chuM-tevA) baMdhana vaDe lAMbA samayathI tuM baMdhAyo che, --te pAza ne (baMdhana ne) "huM jJAna-rUpa chuM" evA --"jJAna-rUpI" khaDaga (talavAra) vaDe chedI (kApI) nAMkhI tuM sukhI thA. (14) tuM asaMga,akriya (koI paNa kriyA vagarano),svayaMprakAza ane nirdoSa che. --tuM je samAdhi (samAdhi-vagere nI kriyA) karI rahyo che --te ja tAruM baMdhana che (AtmA to akriya che) (15) tArA vaDe ja A vizva vyApta thayeluM che ane tArA mAM ja vizva vaNAyeluM che, --kharI rIte jotAM to tuM zuddha jJAna-svarUpa ja che, mATe --tArI mudra cittavRttine (manathI huM baMdhAyelo chuM tevI cittavRttine) vaza nA thA. (16) tuM kazAnI paNa IcchA vinAno,koI paNa jAtanA vikAro vinAno, --zAMta aMtaHkaraNa vALo,agAdha UMDI) buddhivALo,kSobha vagarano. ane --mAtra caitanya (AtmA) mAM ja niSThA (vizvAsa) rAkhanAro thA, (17) tuM sAkAra (zarIra..vagere) ne khoTI mAna,ane --nirAkAra "tatva" (AtmA-paramAtmA) ne nizcala mAna, --A tatva nA jJAnathI saMsAramAM pharI janmavAno saMbhava raheto nathI. (18) jevI rIte arIsA nI madhyamAM pratibiMbita thayelA, --pratibiMba nA rUpa nI aMdara,bahAra,ane cAre bAju mAtra arIso ja rahelo che (bIjuM kAMi nahi) tevI rIte --A zarIramAM paNa aMdara,bahAra ane cAre bAju e eka mAtra caitanya (Izvara) ja raheluM che. (19) jevI rIte ghaDAmAM raheluM AkAza (ghaDAkAza) ane --bahAra raheluM sarvavyApaka AkAza (mahAkAza) e eka ja che, --tevI rIte samasta prANI mAtra mAM (jIva mAtramAM) aMdara (AtmA rUpe) ane bahAra, --nitya,avinAzI,brahma (paramAtmA) raheluM che. (20) prakaraNa -1-samApta Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-2 janaka kahe che kezuM huM nirdoSa, zAMta, jJAnarUpa,ane prakRti thI para chuM? paNa (aho). --A to AzcaryanI vAta che ke ATalA samaya sudhI huM moha vaDe ThagAyo chuM !! (1) jevI rIte A dehane eka mAtra "huM" ja (AtmA tarIke prakAzamAna karuM chuM, --tevI rIte jagatane paNa "huM" ja (AtmA-paramAtmA -tarIke) prakAzamAna karuM chuM. AthI, --samasta jagata mAruM che,(AtmA tarIke) athavA mAruM kaMI nathI (sarva paramAtmA nuM che), (ra) aho, jagata e paramAtmA thI juduM nA hovA chatAM, (je vAta Aje jANI) paNa, --A vAta jyAM sudhI jANI nahotI tyAre te vakhate jagata ne sAcuM ja mAnyuM hatuM. paraMtu, --have upadeza nA jJAnathI tenuM mithyAtva samajAI ne temAM paramAtmA nuM darzana thAya che. (3) jema pANI mAMthI ja utpanna thayelA taraMgo, phINa ane parapoTA, e pANI thI judA nathI, --tema AtmA mAMthI bahAra nIkaLeluM A jagata AtmA thI bhinna nathI, (4) jema vicAra karatAM jaNAya che ke-kapaDuM e tAMtaNArUpa (dorA rUpa) che eTale ke, --tAMtaNA thI ja kapaDA nuM astitva che, tAMtaNA e kapaDA thI judA nathI, tema, --A jagata paNa AtmA no ja aMza che.jagata AtmA thI juduM nathI. (5) jema zeraDI nA rasamAM kalpita rIte paNa sAkara to rahelI ja che, ane, --sAkara mAM zeraDI no rasa kalpita rIte vyApta rahelo ja che, tema --AtmA mAM kalpAyeluM jagata AtmA vaDe ja vyApta rahe che. (6) jema doraDA nA ajJAnathI ja te doraDA mAM (aMdhArA ne lIdhe) sarpa no bhAsa thAya che, paraMtu --doraDAnuM jJAna thatA ja (ajavALuM thatAM) temAM sarpa bhAsato nathI, tema, --AtmAnA (sva-rUpanA) ajJAna ne lIdhe jagata bhAse che, paNa AtmajJAna thatAM jagata bhAsatuM nathI (7) prakAza (jJAna) e ja "mAruM potAnuM sva-rUpa che" jethI "huM" prakAza thI judo chuM ja nahi, --eTale jagata jayAre prakAze che, tyAre "huM" (AtmA) ja jagata rUpe bhAse che. (8) jema ajJAna ne lIdhe chIpalA mAM cAMdI bhAse (dekhAya) che, doraDAmAM sarpa bhAse che, ane --sUrya nA kiraNo mAM jema mRgajaLa bhAse che, tema, --ajJAnathI ja kalpAyeluM jagata mArAmAM "huM" mAM bhAse che. (9) jema mATImAMthI banelo ghaDo mATI mAM, pANImAM thI upajelo taraMga pANImAM ane, --sonAmAMthI baneluM kaDuM sonAmAM ja laya pAme che (maLI jAya che, tema, --mArA mAMthI ("huM" mAM thI) udbhava pAmeluM jagata mArAmAM ja ("huM"mAM ja) laya pAme che. (10) brahmA thI mAMDIne taraNA (tRNa) sudhI no jagata no nAza thAya che paNa --"huM" (ahaM-AtmA) no vinAza thato nathI,tevA --"huM" ne namaskAra karuM chuM, aho,te "huM" (AtmA) keTalo Azcarya sabhara che ?! (11) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho, huM mane eTale ke mArAmAM rahelA "huM" (ahaM-AtmA) ne namana karuM chuM, --huM dehadhArI hovAM chatAM "eka" ja chuM. (huM ane AtmA eka ja chuM), --je nathI kaze jato ke nathI kaze Avato, paraMtu huM jagata ne vyApIne rahyo chuM. (12) aho, huM, mane eTale ke mArAmAM rahelA "huM" (ahaM-AtmA) ne vaMdana karuM chuM, --mArA (mArA AtmA) jevo koI catura nathI ke jenA vaDe (je AtmA vaDe) --A zarIra sAthe saMsarga sAdhyA vinA paNa A vizva cirakAla thI dhAraNa karAyuM che. (13) aho, huM mane eTale ke mArAmAM rahelA "huM" (ahaM-AtmA) ne namaskAra karuM chuM, --je "mArA" mAM ("huM"-AtmAmAM) kAMi ja (kazuMya) nathI,ane (chatAM ya paNa) --te "mArA"mAM ("huM"-AtmAmAM) mana ane vANI jevA viSayorUpa badhuM ye che (paNa kharuM) !! (14) pheya (je jANavAnuM che te-Izvara), jJAtA (jANanAra) ane jJAna(satya nuM jJAna), e tripuTI, --jyAM AgaLa vAstavika rIte nathI (traNe judI nathI),paraMtu ajJAna ne lIdhe te bhAse che, --(paNa satya nuM je jJAna che) te nirAkAra niraMjana (advaita) te "huM" (AtmA) chuM. (15) aho,je ta thI utpanna thatuM duHkha che, tenuM satyajJAna sivAya koI osaDa (davA) nathI, --A samasta daya-prapaMca (jagata-drataupAdhi) mithyA che, ane mAtra, --"huM" eka (advaita) ane zuddha "caitanya" rasa (AtmA) chuM. (16) "huM" kevaLa bodha rUpa (jJAnarUpa) ja chuM, paraMtu, --"meM kevaLa ajJAna thI ja A upAdhi (daya prapaMca=jagata=dvaita) nI kalpanA karI che"..... --Avo nitya vicAra karatAM karatAM nirvikalpa sthiti (advaitanI sthiti) thai gaI che. (17) aho,mArAmAM raheluM vizva kharuM jotAM mArAmAM raheluM ja nathI, --mane baMdhana paNa nathI ane mokSa paNa nathI, ane --koI paNa AdhAra (Azraya) vinA ubhI thai gayelI "jagata-rUpa bhrAMti" (ma) zAMta thai gaI che. (18) zarIra sAthe A vizvane (jagatane) kazuM lAgatuM vaLagatuM nathI, --(kAraNa zarIra mAM rahelo) AtmA to zuddha "caitanya" mAtra ja che, to pachI, --jagatanI kalpanA zAmAM karavI ? (jagata mithyA che) (19) zarIra-jagata,baMdhana-mokSa,svarga-naraka,bhaya--e badhuM kalpanA mAtra ja che, to tenI sAthe, --"huM" ke je "cidAtmA-rUpa"(AtmA-rUpa) chuM, tene te badhA sAthe) zo saMbaMdha? (20) aho, (A rIte) A samasta jagatanA jana-samudAyamAM (manuSyomAM) paNa, --have mane "DheDha" dekhAtuM nathI (huM ata joto nathI-sarva jagyAe eka paramAtmA dekhAya che) eTale, --mArA mATe te badhuM (jana-samudAya) jaMgala jevuM thai gayuM che, to pachI huM zAmAM Asakti rAkhuM ? (21) huM deha (zarIra) nathI, te ja rIte deha e mAro nathI, ane huM jIva (manuSya) paNa nathI, --kAraNa ke huM zuddha "caitanya" chuM. --jIvana pratye jIvavAnI je IcchA (spRhA) hatI te ja mArA mATe baMdhana hatuM. (22) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho,anata mahAsAgara-rUpa mArAmAM citta-rUpI (mana-rUpI) vAyu (pavana) vAtAM, --jagata-rUpa (jagatanA jevA) vicitra taraMgo ociMtA uThayA (23) anaMta mahAsAgara-rUpa mArAmAM cittarUpa (mana-rUpa) vAyu zAMta banI jatAM, --jIva-rUpa (manuSya-rUpa) vepArI nuM jagata-rUpa vahANa kamanasIbe bhAgI gayuM. (24) AzcaryanI vAta che-ke-anaMta mahAsAgara-rUpa mArAmAM --jIva-rUpa (ane jagata-rUpa) mojAMo ApoApa ja utpanna thAya che, --athaDAya che, rame che ane chevaTe laya (nAza) pAme che. (15) prakaraNa-2-samApta Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-3 aSTAvakra bolyAAtmA ne vAstavika rIte eka (advaita) ane avinAzI jANyA pachI, --AtmajJa (AtmA ne jANanAra) ane dhIra evA tane, --dhana nI prApti karavA pratye prIti kema thAya che? (1) aho,jema chIpa nA ajJAnathI-bhramathI (bhamathI chIpalA para cAMdI dekhAya che.paNa te cAMdI nathI) --tenA para dekhAtI cAMdI kADhI levAno lobha (prIti) upaje che, tema --"AtmA" nA ajJAna thI viSayo-rUpa bhUmAtmaka (bhrama vALI) vastumAM (dhana-vageremAM) prIti thAya che. (2) jemAM (je AtmA mAM) jagata, e samudra nA taraMga nI jema skUre che, (samudra nA taraMgo anitya-asthAyI che) --te (AtmA) "huM" ja chuM, (jagata e taraMgo che-anitya che) ema jANyA pachI paNa, --tuM pAmara (dIna-mUrkha) manuSya nI jema zA mATe doDAdoDa kare che ? (3). AtmA ne zuddha "caitanya-rUpa" ane "atyaMta suMdara" jANavA chatAM, --je manuSya viSayomAM (svAda-vagere) Asakata bane che, te --malinatAne (suMdara AtmA ne nahi paNa gaMdakIne) ja pAme che. (4) potAnA AtmA ne sarva bhUto mAM (jIvo mAM) ane --sarva jIvo ne potAnA AtmA mAM jANanAra munio mAM paNa --jo, mamatva (huM-mAruM) cAlu rahe -to te Azcarya che. (5) parama advaita mAM sthira thayelo ane mokSa ne mATe prayAsa karato manuSya paNa, --manamAM rahelI sUkSma vAsanAo ne AdhIna thai,vyAkuLa banI, --jo, kAma ne vaza thAya to, te Azcarya che. (6) yoga thI utpanna thayelA "jJAna" nA zatru ne (vAsanAo-viSayabhogane) jANato hovAM chatAM, --aMtakALa ne prApta thayelo manuSya ati durbaLa banI, --jo, viSayabhoga nI IcchA kare, to te Azcarya che. (7) A loka ane paraloka pratye virakta, --nitya ane anitya vastu nA bheda ne samajanAra, ane mokSa nI IcchA rAkhanAra, -- manuSya ne jo, mokSa thI ja bhaya lAge, to, te Azcarya che. (8). dhIra manuSya, bhogo bhogavavA chatAM ane bhogo bhogavavAthI pIDAyukta banato hovA chatAM paNa --te haMmezanA mATe kevaLa "AtmA" ne joto hoya che, eTale te, --nathI "prasanna"(harSamaya) thato ke nathI "kopita" (gusse) thato. (9) je manuSya potAnA pravRtti yukta (pravRtti karatA) zarIra ne, --koI bIjA nA zarIra nI jema jue che, potAnuM zarIra pravRtti karatuM nathI tema jue che) --evo mahAtmA puruSa "stuti" thI (vakhANathI) ke niMdAthI kevI rIte kSobha pAme ? (10) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A samasta jagata e 'mAyA mAtra" (mAtra mAyA ja che) ema samajI ne jagata ne jonAra ne, --jagata nI koI kutuhalatA rahetI nathI, tethI tenI buddhi zAMta thai che ane tevA manuSya ne, -jo mRtyu pAse Ave, to paNa te mRtyu,tene kevI rIte trAsa Ape ? (11) je mahAtmA nuM mana nirAzA nA prasaMge paNa, --taddana nispRha (anAsakta) rahe che, tevA, --AtmajJAna thI saMtuSTa mahApuruSa nI tulanA konI sAthe thai zake ? (12) A dRzya-jagata,sva-bhAva thI kaMI ja nathI, (jagata mithyA che) -ema jANanAra, --e zAMta buddhivALo manuSya zuM ema jue che ke - --A grahaNa (levA) karavA yogya che ke A tyAgavA yogya che?? (13) viSaya vAsanA rUpa maLano (gaMdakIno) jeNe aMtaHkaraNathI tyAga karelo che, --je DhaMda (sukha-duHkha vagere) ane AzA vagarano thayo che, tenA jIvanamAM sahaja-paNe AvatA bhogothI, --te nathI harSa pAmato ke nathI duHkhI thato. (14) prakaraNa -3-samApta Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prakaraNa-4 janaka kahe cheaho, bhoga-rUpa "lIlA" karatA,(bhoga pratye anAsakata rahI bhoga bhogavatA) evA --dhIra,AtmajJAnI puruSa nI sAthe --saMsArI (saMsAramAM otaprota-Asakta thayelA) mUDha manuSya nI koI samAnatA che ja nahi. (1) je pada (Atma-pada) nI IcchA karatA indra vagere devo, te pada nI prApti nA thatAM, --dInatA ne prApta kare che,zokAtura bane che, tyAre --te Atma-pada mAM sthira thayelo yogI harSa paNa pAmato nathI,te Azcarya che. (2) e Atma-pada ne jANanAra ne tenA aMtaHkaraNa mAM puNya ke pApa no sparza thato nathI, --jema AkAzamAM dhumADo dekhAya paNa AkAza ne vAstavika rIte dhumADA no sparza thato nathI tema. (3) A samasta jagata "Atma-rUpa" che, ema jeNe jANyuM che, tevA mahAtmA nI sahaja-kriyAo mAM (sahaja karmomAM) --vidhi-niSedha rUpa baMdha no (A karma thAya ke A karma nA thAya tevo) amala koNa karAvI zake ? (4) brahmA thI mAMDI tRNa (taraNA) sudhInI ane cAre prakAranI jIvajAti omAM (aMDaja,svedaja..vageremAM) --mAtra jJAnI ja IcchA ne anicchA ne dUra haTAvavAmAM samartha che. (5) A jagata mAM koIka ja potAnA "AtmA" ne ane "paramAtmA" ne ekarUpa (advaita) jANe che, anubhave che), --ane e je jANe che,tene ja je AcaraNa mAM mUke che tene kazethI paNa bhaya Avato nathI. (6) prakaraNa-4-samApta Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 prakaraNa-5 aSTAvakra kahe che-ke tAro kazAnI ya sAthe "saMga" nathI, --tuM zuddha (AtmA) che, to pachI tuM zAno tyAga karavAnI IcchA rAkhe che? --A pramANe "dehAbhimAna" no nAza karI "sva-rUpa" mAM lIna thai jA. (1) samudra mAM jema (pheNa thI pANI no parapoTo udaya pAme che pedA thAya che, tema, --tArAmAMthI tArA AtmAmAMthI) vizva (jagata) udaya pAme che (pedA thAya che) -e pramANe, --AtmA ne "ekamAtra" jANI "sva-rUpa" mAM lIna thai jA. (2) avyakta mAMthI vyakta baneluM jagata, pratyakSa hovA chatAM,avAstavika ( mithyA) hoI, --te jagata doraDAmAM dekhAtA sarpa nI jema tArA nirmala AtmA mAM che ja nahi, --AthI tuM (jagata nA vicAro choDI ne) "sva-rUpa" mAM lIna thai jA. (3) sukha-duHkha ne sarakhAM gaNI,AzA-nirAzA ne samAna gaNI,temaja --jIvana ane maraNa ne paNa sarakhAM gaNI ne, --pUrNatA ne prApta karI ne, tuM "sva-rUpa" mAM lIna thai jA. (4) prakaraNa-5-samApta Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prakaraNa-6 aSTAvakra kahe che-ke "huM" (ahaM-AtmA) AkAzanI jema "anaMta" chuM.ane jagata ghaDAnI jema prakRtijanya che.A satya "jJAna" che. -- to pachI A jagata-vagere no tyAga paNa thai zakato nathI, -- ke te jagata ne grahaNa paNa nathI karI zakAtuM, --vaLI te jagata no laya paNa saMbhavita nathI. (1) "huM" (ahaM-AtmA) mahAsAgara jevo chuM, ane A jagata (prapaMca) taraMga jevo che,A satya "jJAna" che, --to pachI A jagata-vagere no tyAga,grahaNa ke laya saMbhavato nathI. (2) "huM" (ahaM-AtmA) chIpa samAna chuM, ane jagata nI kalpanA "rUpA samAna" (vivarta) che,A satya "jJAna" che. -- to pachI A jagata-vagere no tyAga,grahaNa ke laya saMbhavato nathI. (3) "huM" (ahaM-AtmA) ja sarva bhUtomAM (jIvomAM) chuM ane sarva bhUto mArAmAM che,A satya "jJAna" che. -to pachI A jagata-vagare no tyAga,grahaNa ke laya saMbhavato nathI. (4) prakaraNa-phasamApta Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-7 janaka kahe che ke "mArA-rUpa" (ahaM-AtmA-rUpa) mahAsAgara mAM. --"mana-rUpa" pavana vaDe,"jagata-rUpa" vahANa Amatema bhame che (Dole che), --paraMtu mane teno "uga" (asahiSNutA-asahanazIlatA) nathI. (1) "mArA-rUpa" (ahaM-AtmA-rUpa) mahAsAgara mAM. --enI meLe ja "jagata-rUpa" taraMgo uThe ke taraMgo zAMta thai jAya, paraMtu tenAthI, --nathI "mArAmAM" (ahaM-AtmAmAM) nathI vRddhi thavAnI ke nathI kazuM ochuM thavAnuM. (2) "mArA-rUpa" (ahaM-AtmA-rUpa) mahAsAgara mAM. A "jagata" to "kalpanAmAtra" ja che, --ane tenA (te jagatanA) Azraya-rUpa "huM" (ahaM-AtmA) to, --atyaMta "zAMta" ane "AkAra vagarano" (nirAkAra) ja chuM. (3) "AtmA" e "jagata" mAM nathI,ane te anaMta-niraMjana sthiti mAM rahela "AtmA" mAM "jagata" nathI. --AthI tenA (te jagatanA) Azraya-rUpa "huM" (ahaM-AtmA) to, --"Asakti vagarano" "nispRha" ane "zAMta" chuM. (4). aho, "huM" (ahaM-AtmA) to "caitanya" mAtra chuM, ane "jagata" (saMsAra) indrajAla (mAyA) jevuM che, --AthI mAre mATe tyAjya tyAga karavAno) ane grAhya (grahaNa karavAno) nI, --"kalpanA" paNa kyAM thAya? ane kalpanA kevI rIte thAya ? (5) prakaraNa-7-samApta Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-8 aSTAvakra kahe che ke jayAre citta (mana) kAMi-- Icche--ke--zoka-- kare, --kAMi--choDI-de--ke -kAMi-grahaNa--kare, --kAMi--harSa--kare--ke--kopa (gusse) -kare, tyAre ja "baMdhana" thAya che. (1) jayAre citta IcchA karatu nathI, zoka karatu nathI, --choDI detuM nathI ke grahaNa karatu nathI, --harSa nathI pAmatuM ke kopa nathI karatuM, tyAre ja "mokSa" thAya che. (2) jayAre citta koI paNa dRSTi thI (najarathI) viSayo mAM "Asakta thai jAya che, --tyAre "baMdhana" thAya che, ane --jayAre citta badhIya daSTi thI viSayomAM "anAsakta" thai jAya tyAre "mokSa" thAya che. (3) jayAre "ahama" (huM zarIra chuM tevuM -dehAbhimAna) nathI, tyAre "mokSa che, ane, --ahama (dehAbhimAna) che, tyAre "baMdhana" che, --ema sahaja vicArI,tuM kazAnuM paNa grahaNa ke tyAga kara nahi. (4) prakaraNa-8-samApta Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 prakaraNa-9 aSTAvakra kahe che-ke-kRta (karavA jevAM) ane akRta (nahi karavA jevA) karmo, temaja, --sukha-duHkha jevA kaMdo, konAM ane kyAre zAMta thayAM che ? AvuM jANI ne --A saMsAramAM vairAgyazIla thaIne,vrata-karma vagarano ane tyAga-parAyaNa thA. (1). utpatti ane vinAza-rUpa, jagatanAM loko nA vartana (lokaceSTA) nA avalokana vaDe, --koIka ja "dhanya-puruSa" (mahAtmA) --jIvana jIvavAnI,jIvana bhogavavAnI,ke jIvana nA jJAna nI "IcchA"--pratye, --"vairAgya" ne pedA karI ne zAMta bane che. (2) A badhuM daya jagata (saMsAra) anitya, trividha tApa (AdhyAtmika,Adhidaivika,Adhibhautika) thI doSayukta, --sAra vagaranuM, niMdavA-yogya ane tyAjya (tyAga karavA jevuM) che, --ema nizcaya karI ne te "dhanya-puruSa" (mahAtmA) zAMta bane che. (3) jIvana mAM (saMsAramAM) evo koI kALa (samaya) ke jIvana nI evI koI avasthA nathI ke jyAM manuSya ne. -sukha-duHkha vagere jevA ThaMdo no sAmano karavo paDato nA hoya, eTale ja, --yathAprApta (je maLI jAya te) vastuomAM vartavAvALo manuSya siddhi (mokSa) ne pAme che. (4) maharSionA, sAdhuonA ane yogIo nA judA judA prakAranA mato ne sAMbhaLI, --vairAgya ne pAmela kayo manuSya zAMta thato nathI? (eTale ke manuSya zAMta thAya che) (5). vairAgya,samatva ane yukti (yoga vagere) dvArA --"caitanya" nA "sva-rUpa" nuM jJAna prApta karI je potAne saMsAramAMthI tAre che, (mukta bane che), --te zuM pote ja potAno gurU nathI ? (athavA -zuM tene bIjA gurunI jarUra paDe ?) (6) tuM bhUto (jIvo) nA vikAro (deha,indriyo vagere nA kAryo) ne yathArtha (vAstavika) rIte, --te ja jIvo mAM dekha. (tema karavAthI te vikAro thI udbhavatI baMdhanAlka azAMti,asAratA tane dekhAze) -- ne Ama tuM karIza tyAre) te kSaNe ja tuM baMdhana mAMthI mukta banI sva-rUpa mAM sthira banIza. (7) vAsanA o ja saMsAra (baMdhana) che, tethI te badhI vAsanAo no tyAga kara, --vAsanAonA tyAga thI,saMsArano (baMdhana no) paNa tyAga thai jaze,ane, --je sthiti (paramapadanI-mukti nI) thavI joIe te Aje ja (hAla ja) thai jaze. (8). prakaraNa-9-samApta Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-10 aSTAvakra kahe che ke zatru-rUpa kAmane ane anartha thI bharelA artha (dhana) ne, --tema ja A baMne nA kAraNa-rUpa dharma ne paNa tyajI daI, --sarvatra (sarva karmo no) anAdara kara. (1) mitra,jamIna,dhana,ghara,strI,putra,sagAMsaMbadhI vagere ne,tuM, --te badhAM svapna ke indrajAla (jAdugIrI) nI jema mAtra traNa ke pAMca divasa mATenAM ja che,tema jo. (2) jyAM jyAM tRSNA che,tyAM saMsAra (baMdhana) che,ema samaja.mATe, --baLavAna vairAgya no Azaro lai ne tRSNA vagarano thai sukhI thA. (3) tRSNA e baMdhana nuM sva-rUpa che,ane tRSNA no nAza e ja mokSa che. --saMsAra pratye nI anAsakti mAtrathI ja vAraMvAra AtmA nI prApti ane tRpti thAya che. (4) tuM eka zuddha ane cetana (AtmA) che ane jagata jaDa ane asat che, --je avidyA (ajJAna) karIne kahevAya che te paNa kAMi nathI (asat che) to pachI, --kAMi jANavAnI (ke banavAnI) IcchA tane kema hoI zake ? (5) rAjya,putro,patnIo,zarIro ane sukho mAM tuM Asakta hato, --chatAM paNa janmo-janma mAM te badhAM nAza pAmI gayAM. (6) artha,kAma ane sukRta karmo paNa have basa thayAM, A badhAM thI paNa, --saMsAra-rUpa vanamAM (tAruM) mana zAMta thayuM nahi. (7) keTalAye janmo mAM teM zarIra,mana ane vAcA vaDe,parizrama ApavAvALAM --duHkha dAyaka karmo karyA che,to have to zAMta thA!!! (8) prakaraNa-10-samApta 16 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-11 aSTAvakra kahe che ke"bhAva ane abhAva rUpa (utpatti ane nAza rUpa-sRSTino) vikAra svabhAva thI ja (mAyAthI ja) thAya che" --ema jeNe nizcaya karyo che,tevo, --"nirvikAra" ane "kaleza (azAMti vagarano "manuSya sahelAIthI ja zAMta bane che. (1) "sarva jagatanuM nirmANa karanAra Izvara ja che,bIjo koI nathI" ema jeNe nizcaya karyo che, --ane jenI badhI "AzA" o potAnA aMtaHkaraNa mAM thI nAza pAmI che, --tevo manuSya kaze "Asakta" thato nathI. (2) "samaye (samaya para) AvatI,Apatti(duHkha) ane saMpatti (dhana) daiva (prArabdha) thI ja Ave che" --ema jeNe nizcaya karyo che, tevo "saMtoSI" ane "zAMta indrIyovALo" manuSya, --kazAnI "IcchA" karato nathI, tema ja kazAno "zoka" karato nathI. (3) "sukha-duHkha ane janma-mRtyu, daiva (prArabdha) thI ja Ave che" ema jaNe nizcaya karyo che. --ane mAtra "sAdhyane" (Izvarane) ja jonAro, (mAtra Izvara mATenA ja karma karanAro) manuSya, --anAyAse AvI paDatAM karma karato hovAM chatAM karma thI lapAto nathI. (4). "A saMsAramAM bIjI koI rIte nahi paNa mAtra "ciMtA" thI ja du:kha ubhuM thAya che" --ema jeNe nizcaya karyo che, tevo "ciMtA vagarano" ane --sarvatra "spRhA vagarano" (anAsakta) manuSya sukhI ne zAMta bane che. (5) "huM deha nathI,deha mAro nathI,paNa huM to kevaLa bodha-rUpa (jJAna-rUpa-AtmA-rUpa) chuM" -evo jeNe nizcaya karyo che, tevo "mokSa" ne prApta thayelo manuSya, --karelAM ke nA karelAM "karmo" ne saMbhALato nathI (yAda karato nathI) (6) "brahmA thI mAMDI tRNa (taraNA) sudhI sarva mAM "huM" (AtmA) ja rahyo chuM" --evo jeNe nizcaya karyo che, tevo manuSya "saMkalpa vagarano" "pavitra" ane "zAMta" bane che, ane, --tenA mATe jagata mAM kazuM prApta (meLavavAnuM) ke aprApta (khovAnuM) rahetuM nathI. (7) "A aneka Azcarya vALuM (camatkAra jevuM) jagata kAMI ja nathI (che ja nahi)" -evo jeNe nizcaya karyo che, tevo "vAsanA vagarano" ane "caitanya rUpa" manuSya, --saMsAra jANe che ja nahi (saMsAra mithyA che, ema samajI ne "zAMta" bane che. (8) prakaraNa-11 samApta Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-12 janaka kahe che ke pahelAM zArIrika (kAyika) karmo no,pachI vANI nA karmo no (vAcika) ane tenA pachI, --mAnasika karmo no tyAga karI, have huM sthita (sthira) chuM. (1) zabda vagere viSayo mAM Asakti nA abhAva thI (viSayo pratye anAsakta) ane, --AtmA to adRzya (joI nA zakAya tevo) hovAthI, --kadIka "vikSepa" to "ekAgra" hRdaya vALI sthiti mAM sthita (sthira) chuM. (2) "vikSepa" dazAmAM rahelA ne mATe samyaka abhyAsa karI " samAdhi" sudhI pahoMcavAno niyama che, --ane "samAdhi" dazA mAM rahenArA mATe paNa ulTA niyama- vyavahAro che,te niyamo joI ne, --(huM to) AtmAnaMdamAM (nijAnaMdamAM) sthita (sthira) chuM. (3) tyAjya (tyAgavAnuM) ane grAhya (grahaNa karavAnuM) -have rahyuM nathI, --tethI "harSa" ane "zoka" nA abhAva vALI sthiti mAM sthita (sthira) chuM. (4) Azrama mAM rahevuM ke Azrama thI para thavuM, dhyAna karavuM ke dhyAna nA karavuM, mana ne mAnavuM ke nA mAnavuM, --vagere vAto mAM mAtra "huM" ja vikalpa (mArI marajI anusAra) ApuM, ema sthita (sthira) chuM. (5) jema karma karavAM e ajJAna nuM kArya che,tema karma nA karavAM te paNa ajJAna nuM kArya che, --A "tatva" ne jANI lai "huM" sthita (sthira) chuM (6) aciMtya (brahma) nuM ciMtana karanAro paNa "ciMtana-rUpa" thAya che, e samajI ne, --te "aciMtya" (brahma) nuM ciMtana choDI ne sthita (sthira) chuM. (7) jeNe A pramANe sthiratA nI sthiti karI che,te kRtakRtya thayA che, ane --jeno AvI sthiratA no "sva-bhAva" banyo che te paNa kRtakRtya ja che. prakaraNa-12-samApta (8) 18 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 prakaraNa-13 "kAMi paNa nA hovAnI "(zUnyatA) sthiti thI utpanna thatI mAnasika svasthatA, --kapIna dhAraNa karavAthI (ke mAtra,bhagavAM paheravAthI) paNa aprApya che, --tyAga ane grahaNa e baMne nA vicAra choDI daI ne huM sukhapUrvaka sthita chuM. (1) kazAmAM kyAMka zarIra nuM duHkha,kazAmAM jIbha nuM duHkha,to kazAmAM kyAMka vaLI mana nuM du:kha,eTale, --A badhuM choDIne huM mAtra AtmaprApti nA puruSArtha mAM sukhapUrvaka sthita chuM. (2) "koI paNa karma karI zakAtuM ja nathI (karAtuM ja nathI" ema "tatva-daSTi" thI vicArIne, --je vakhate je karma sahaja AvI paDe te karI ne huM sukhapUrvaka sthita chuM. (3) karma-rUpa ane naiSpharmsa-rUpa (akarma) baMdhana nA khyAlo dehAbhimAna vALA yogI ne ja lAge che, paraMtu, --mane to deha -vagere nA saMyoga ane viyoga no abhAva hoI,huM sukhapUrvaka sthita chuM. (4) besavAthI,cAlavAthI ke sUI javAthI, mane koI lAbha ke hAni thatI nathI, AthI, besavA, cAlavA ane suvA chatAM -huM sukhapUrvaka sthita chuM. (5) kazuM paNa karyA vagara sUI rahuM to mane koI hAni nathI,ane yatna karuM to mane koI siddhi prApta thatI nathI, --AthI "lAbha" ane "hAni" e baMne ne tyajI daI,huM sukhapUrvaka sthita chuM. (6) jagatanI vastuomAM rahelA sukha-du:kha ane anizcitapaNA ne vAraMvAra joI ne, --te zubha ane azubha no parityAga karI huM sukhapUrvaka sthita chuM. (7) prakaraNa-13-samApta Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prakaraNa-14 je prakRti-svabhAvavata, zUnya-citta (cittavRtti vihIna) che, tevo manuSya. --pramAda (majA) ne khAtara ja jagatanI vastuo nI bhAvanA karato hoya tevuM lAge,ane, --bhale te jAgatA jevo lAgato hoya chatAM te, (jJAna niMdrAmAM) UMghato ja hovAthI,(zUnya-citta hovAthI) --tenuM saMsArarUpI baMdhana kSINa thayeluM che. (1) jayAre mArI kAmanA (spRhA) naSTa thai gaI che, tyAre, --mArA mATe dhana zuM? mitro zuM? viSayo rUpI cora zuM? --zAstra zuM ? ke vijJAna zuM ? (2). sAkSI-puruSa "AtmA" ane Izvara (paramAtmA) temaja nairAzaya (AzA vagaranA) ane baMdhana-mokSa, --A badhA zabdo nuM mane jJAna thayuM che, (A sarva no huM jJAtA chuM) --eTale mukti ne mATe mane have ciMtA nathI. (3) je puruSa nuM aMtaHkaraNa saMkalpa-vikalpa vagaranuM che, jenA aMtaHkaraNa mAM viSaya-vAsanAo nathI), ane , --bhale te bahAra thI svachaMda-paNe (svecchA-pUrvaka) vicarato (pharato) hoya, tema chatAM te jJAnI che. --AvA jJAnI puruSa ne jJAnI puruSa ja jANI zake che, ajJAnI puruSa nahi. (4) prakaraNa-14-samApta Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 prakaraNa-15 aSTAvakra kahe che-keeka satva-buddhi-vALo puruSa mAtra thoDA upadeza thI ja kRtArtha (dhanya) thai jAya che, jayAre, --asat buddhi vALo bIjo jIvanaparyata jijJAsu hovA chatAM moha ne pAme che. (1) viSayomAM thI rasa jato rahevo (vairAgya)e jamokSa che, --viSayomAM rasa hovo-e ja -baMdhana che, --TUMkamAM A ATaluM ja mAtra "jJAna-vijJAna" che, te samajI tArI IcchAmAM Ave tema kara. (2) A tatvajJAna atyaMta bolavAvALA,pravRtti maya,mahAjJAnI paMDita puruSa ne --mUMgo,pravRtti vagarano(jaDa), ane jagatane te bahAra thI ALasu dekhAya tevo karI nAkhe che, --AthI jagatanA bhogAbhilASI (bhogo nI IcchAvALA) manuSyo vaDe te tatvajJAna tyajAyeluM che. (3) tuM deha nathI ke deha tAro nathI,tuM bhoktA (bhogavanAra) nathI kartA (karmo no karanAra) nathI, --tuM zuddha caitanya-rUpa (AtmA-rUpa) ane sAkSI-rUpa che, eTale (ane tane koI IcchA paNa nathI) --koI paNa jAtanI IcchA rAkhyA vagara sukhapUrvaka vicara. (sukhI thA) (4). rAga ane dveSa (dvaita) e to mana nA dharmo che, tArA (AtmAnA) nahi, --ane (eTale) mana to tAruM kadI che ja nahi, paNa tuM to, --nirvikalpa vikalpa vagarano) nirvikAra,ane bodha (jJAna) sva-rUpa che,mATe sukhapUrvaka vicara. (5) sarva bhUtomAM (jIvomAM) potAnA AtmA ne ane potAnA AtmA mAM sarva bhUto ne (jIvone) jANI ne, --ahaMkAra ane mamatva (mamatA-Asakti) vagarano thai ne tuM sukhI thA. (6) samudramAM jema taraMgo thAya che, tema A jagata TUre(bane) che, (jagata e samudranA taraMga jevuM che) --ane e ja tuM che, tuM ja e samudra ane e samudranuM taraMga paNa che-baMne judA nathI) --mATe,he,caitanya-sva-rUpa tuM saMtApa vagarano thA. (7) he priya (tAta-saumya) tuM zraddhA rAkha, tuM zraddhA rAkha, ane ahIM (jagatamAM) moha nA pAma, (kAraNa ke), --tuM jJAna-sva-rUpa, AtmA (paramAtmA) sva-rUpa che ane prakRti thI para che. (8). guNo (satva-rajasa-tamasa) thI lapaTAyelo (DhaMkAyelo) A deha, --kyAreka sthita, to kyAreka Ave ane jAya che, paNa --AtmA to nathI Avato ke nathI jato, to zA mATe tuM teno zoka kare che ? (9) cAhe A zarIra kalpa (samayanuM eka mApa=abajo varSa) nA aMta sudhI rahe ke Aje ja paDe, paNa --tuM ke je caitanya-mAtra-sva-rUpa che, tenI zI vRddhi che ke zI hAni che ? (10) tArA-rUpI anaMta mahAsAgara mAM jagata-rUpI taraMga ApoApa (sva-bhAvathI), --udaya thAya (bane) ke asta thAya (nAza pAme) paNa tethI, --tArI vRddhi paNa thatI nathI ke nAza paNa thato nathI. (11) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 he priya, tuM caitanyamAtra-sva-rUpa (AtmA) che, ane A jagata tArAthI bhinna (juduM) nathI, to pachI, --tyAjya (tyAgavuM) ane grAhya (grahaNa karavuM) nI kalpanA, --kone, kevI rIte ane kyAMthI hoI zake? (12) tuM "eka", "nirmaLa", "zAMta", "avyaya" (avinAzI), "cidAkAza" (caitanya-rUpa-AkAza) che, --ane AvA tArA mAM janma kyAMthI? karma kayAMthI? ane ahaMkAra paNa kyAMthI?(hoI zake ?) (13) je je tuM jue che tyAM tyAM tuM ekalo ja bhAyamAna (dekhAya) thAya che, vadhu zuM kahuM ? --sonAnA bAjubaMdha ane sonAnA jhAMjhara, zuM sonAthI bhinna (judAM) bhAse (dekhAya) che kharA ? (14) je "A" che te "huM" chuM, ke "huM" nathI-evA bhedabhAva (dvaita) ne choDI de,ane, --badhuM ya "AtmA" (advaita) che-ema nizcaya karI,saMkalpa vagarano thai sukhI thA. (15) tArA ajJAna thI ja A jagata bhAse (dekhAya) che, paraMtu, --vastutaH to (sAcamAM to) tuM ekalo ja (eka-advaita) che ane tArAthI judo koI --saMsArI (baMdhana vALo) ane asaMsArI (mukta) che ja nahi. (16) A saMsAra e bhrAMtimAtra che, bIjuM kaMi nahi,evo nizcaya karanAra, --vAsanAo vagarano ane kevaLa caitanya-rUpa manuSya,jagata mAM jANe kAMi che ja nahi, --ema samajI ne zAMta bane che. (17) saMsAra-sAgara mAM eka tuM ja che,hato, ane hoIza.tane baMdhana paNa nathI ane mokSa paNa nathI, --mATe tuM kRtArtha (dhanya) hoI sukhI thA. (18) he,caitanya-rUpa janaka, saMkalpa-vikalpa thI tArA cittane (mana ne) kSobhita (duHkhI) nA kara,paNa, --mana ne zAMta karI,AnaMda rUpa potAnA AtmA mAM sthira thA. (19) dhyAna (manana) no sarvatra tyAga kara ane hRdayamAM kAMi paNa dhAra (dhAraNA) kara nahi, --tuM AtmA hoI mukta ja che, pachI vicAro karIne zuM karavAno che ? (20). prakaraNa-15-samApta Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-16 aSTAvakra kahe che kehe priya, vividha zAstro ne tuM anekavAra kahe athavA sAMbhaLe,paraMtu, --te badhuM bhUlI javA vinA tane zAMti thaze nahi. (1) he, jJAna-svarUpa, tuM bhale,bhoga,karma ke samAdhi,game te kare, ke, --bhale ne tAruM mana AzAo vagaranuM banyuM hoya, tema chatAM tAruM mana tane atyaMta lobhAvaze. (2) parizrama thI (bhoga,karma, samAdhi...vagere) badhAya manuSya duHkhI thAya che, paraMtu --ene mana ne) koI jANI zakatuM nathI, je mana lobhAve che-te-mana ne jANo-A upadeza che) ane --A upadeza thI dhanya (kRtArtha) thayelo manuSya nirvANarUpa parama sukha ne pAme che. (3) je puruSa AMkha nI mIMcavA-ughADavAnI kriyA (pravRtti) thI paNa kheda pAme che, tevA, --ALasunA saradAro (nivRttizIla-Izvara mAM tanmaya) ne sukha prApta thAya che, bIjA ne nahi. (4) A karyuM ane A karyuM nahi-evA DhaMdo thI mana jayAre mukta bane che, tyAre te, --(puruSArtho) dharma,artha,kAma ane mokSa pratye udAsIna (IcchA vagaranuM) bane che. (5) viSayo no dveSI (dveSa karanAra) manuSya virakta (anAsakata) che, --ane viSayo mAM lolupa manuSya "rAgI" (Asakta) che, paraMtu --A baMne thI para thayelo jIvanamukta (mukta thayelo) manuSya nathI virakta ke nathI rAgI. (6) jyAM sudhI spRhA (tRSNA-mamatA) jIvatI hoya, ane aviveka nI sthiti hoya, to tevI sthiti, --eTale ke- tyAga ane grahaNa nI bhAvanA e saMsAra rUpI vRkSa no aMkura che. (7) pravRtti mAMthI Asakti janme che, ane nivRtti mAMthI dveSa (viSayo no dveSa) janme che. --AthI buddhimAna ane ThaMda vagarano puruSa "je che te" paristhiti mAM (bALaka nI jema) sthira rahe che. (7) rAgI (Azakti puruSa (Asakti thI maLelA) duHkha thI dUra thavAnI IcchA thI saMsAra ne choDavA Icche che, --paraMtu anAsakata puruSa duHkha thI mukta thai ne saMsAra mAM (rahevA chatAM) paNa kheda pAmato nathI. (8) jene mokSa viSe paNa Asakti che, temaja dehamAM paNa mamatA che, ane jene deha nuM abhimAna che, --te yogI nathI ane jJAnI paNa nathI, paraMtu te to kevaLa du:kha ne ja pAme che. (9) jo tArA upadezaka ziva hoya, viSNu hoya ke brahmA hoya, to paNa, --badhuM bhUlI gayA vinA (badhAnA-eTaleke badhA jJAna no tyAga vinA) tane zAMti maLavAnI nathI. (10) prakaraNa-16-samApta Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-17 aSTAvakra kahe che-ke je puruSa saMtoSI ane zuddha indrIyovALo che ane sadAya ekalo (asaMga) tathA AnaMda mAM rahe che, --mAtra teNe ja jJAnanuM ane yogAbhyAsa nuM phaLa prApta karyuM che. (1) tatva (satya) ne jANanAro A jagata mAM kadI kheda ne pAmato nathI, te vAta sAcI che,kema ke, --tenA ekalA thI ja samasta brahmAMDa-maMDaLa vyApta che.(tenA sivAya bIjuM kazuM che ja nahi) (2) zallakI nAM (eka jAtanI madhura rasavALI vanaspatinAM) pAna khAI ne AnaMdita thayelA hAthI ne, --jevI rIte lIMbaDAnAM kaDavA pAna AnaMda (harSa) pamADatAM nathI, tema, --"AtmA" rAma puruSane koI viSayo harSa pamADatA nathI. (3) je manuSya bhogavAyelA bhogo mAM Asakta thato nathI ane, --nA bhogavAyelA bhogo pratye AkAMkSA rAkhato nathI,tevA manuSya saMsAramAM durlabha che. (4) ahIM saMsAramAM bhogecchu (bhogo nI IcchA vALA) ane mokSecchu (mokSa nI IcchA vALA) dekhAya che, --paraMtu bhoga ane mokSa -e baMne pratye AkAMkSA vagara nA viralA mahAtmA koIka ja che. (5) koI udAra mana (buddhi) vALA ne ja puruSArtho (dharma,artha,kAma,mokSa) pratye ane, --jIvana tathA maraNa ne mATe tyAjya (tyAgano) ke grAhyabhAva (grahaNa karavAno) hoto nathI. (6) jagata nA vilayanI (nAzanI) jene IcchA nathI ke te jagata rahe to paNa jene duHkha nathI, evo, --dhanya (kRtArtha) puruSa,sahaja maLatI AjIvikA vaDe sukhapUrvaka (saMtoSamAM) rahe che. (7) satya jJAnane pAmelo ane je jJAna ne pAmavAthI, jenI buddhi (jJAnamAM) laya pAmI gaI che, --tevo kRtArtha (dhanya) puruSa,indriyo nA viSayo (joto,saMbhALato,sparzato,suMghato,khAto) --bhogavato hovAM chatAM (te viSayo pratye anAsakta hovAthI) sukhapUrvaka rahe che. (8) jayAre saMsArarUpa sAgara kSINa thAya (saMsAra jato rahe) tyAre dRSTi zUnya bane che, --sarva kriyAo (karmo) nirarthaka bane che,indriyo kSubdha bane che, ane --nathI Asakti rahetI ke nathI virakti rahetI. (9) aho,manathI mukta thayelA nI kevI utkRSTa dazA che !! ke,je, --nathI jAgato,nathI sUto,nathI AMkha baMdha karato ke nathI AMkho kholato. (10) badhI vAsanAothI mukta banelo,jJAnI mukta puruSa, sarva ThekANe svastha (zAMta) dekhAya che, --sarvatra nirmaLa aMtaHkaraNa vALo rahe che ane sarvatra zobhe che. (11) icchAo ane anicchAo (ne rAga-dveSa) thI mukta e mahAtmA,bhale, --joto,sparzato,suMghato,khAto,grahaNa karato,bolato ke cAlato hoya chatAM mukta ja che. (12) te nathI koInI niMdA karato, ke nathI koInI stuti (vakhANa) karato, 24 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 --nathI khuza thato ke nathI nAkhuza (krodhita) thato, --nathI koIne Apato ke nathI koInI pAsethI leto, ane sarvatra rasa vagarano thaIne rahe che. (13) prItiyukta (suMdara) strI jenI pAse Ave ke mRtyu pAse Ave, paNa tene joIne je mahAtmA nuM mana, --vihavaLa thatuM nathI, paNa svastha rahe che, te mukta ja che. (14) AvA,badheya samadarzI,dhIrajavAna puruSane, sukhamAM ke duHkhamAM strImAM ke puruSamAM, --saMpatti mAM ke vipattimAM kazo ja pharaka hoto nathI. (15) jeno (jenA manamAM) saMsAra nAza pAmyo che-tevA manuSyamAM, --nathI hiMsA ke nathI karuNA,nathI uddhatAI ke nathI namratA,nathI Azcarya ke nathI kSobha (16) mukta puruSa, nathI viSayomAM Asakta thato ke nathI viSayo ne dhikkArato, paNa --sadA anAsakta thai prApta ane aprApta vastuo no upabhoga kare che. (17) jenuM mana nAza pAmyuM che, te samAdhAna ke asamAdhAna, hita ke ahita,vagere nI --kalpanA ne paNa jANato nathI, paraMtu te kevaLa kaivalya (mokSa)mAM ja sthira rahe che. (18) mamatA vagarano,ahaMtA (abhimAna) vagarano,ane jagatamAM kAMIja nathI (jagata mithyA) evA, --nizcaya vALo,ane aMdarathI jenI badhI AzAo laya (nAza) pAmI gaI che, --tevo manuSya karma kare chatAM te karma thI (karma nA baMdhanathI) lapAto nathI. (19) jenuM mana kSINa banyuM che, ane je mana nA prakAza-aMdhakAra,svapna ane jaDatA (suSupti) thI --rahita che (vagarano che), te koI avarNanIya dazA ne prApta thAya che. (20). prakaraNa-17-samApta Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 prakaraNa-18 aSTAvakra kahe che keje bodha (teja rUpI-jJAna) nA udaya thI,jagata eka bhrama ke svapna jevuM thai jAya che, --te eka mAtra zAMta ane AnaMdarUpa-teja (paramAtmA) ne namaskAra ho(1) sarva dhana kamAI ne manuSya puSkaLa bhogo prApta kare che, --paraMtu te badhAnA parityAga vagara te sukhI thato ja nathI. (2) "karma-janya duHkha (karmo thI pedA thatAM du:kho) -rUpI" "sUryanI javALAothI" jenuM mana bhasma thayuM che, --teNe "zAMti-rUpI" "amRtadhArA" nI vRSTi (varasAda) vagara "sukha" kyAMthI maLe ? (3) A saMsAra "bhAvanA-mAtra" (saMkalpa-mAtra) che, ane "paramArtha-dRSTi" thI te kaMI ja nathI,( mithyA che) --kAraNake bhAva-rUpa (saMkalpa-rUpa=jagata) ane abhAva-rUpa (vikalpa-rUpa-pralaya) padArtho mAM --sthira thayelA evA "sva-bhAva" no koI abhAva (vikalpa) hoto nathI. (4) AtmA nuM "sva-rUpa" dUra nathI ke samIpa (najIka) mAM nathI,(AtmA to sarva-vyApaka che)--te (AtmA) saMkalpa-rahita,prayatna-rahita,vikAra-rahita, du:kha-rahita ane zuddha che, --te (AtmA) to haMmeza ne mATe prApta che. (noMdha- rahita=vagarano) (5) "moha"nA nivRtta (nAza) thavAthI, thatA potAnA "sva-rUpa" (AtmA) nA grahaNa-mAtra thI, --puruSa "zoka-rahita" thAya che, ane --Avo AvaraNahIna (mAyA vihIna-anAsakata) puruSa, zobhAyamAna (dhanya) thAya che. (6) "A badhuM jagata kalpanA mAtra che,ane AtmA mukta ane nitya che --ema jANyA pachI dhIra (jJAnI-paMDita) puruSa,zuM bALaka nA jevI ceSTA kare ? (7) "AtmA" e "brahma" (paramAtmA) che, ane bhAva-abhAva (jagata ane pralaya) kalpanA-mAtra che, --evo nizcaya karyA pachI tevA niSkAma puruSa mATe,pachI, --jANavAnuM zuM? bolavAnuM zuM? ke karavAnuM zuM ? (bAkI rahe che?) (8) A badhuM "AtmA" ja che, evo nizcaya karyA pachI, zAMta banelA (jIvanmukta) yogI nI, --"A huM chuM ane A hu nathI" evI kalpanAo naSTa thai jAya che. (9) zAMta banelA yogI (jIvanmukta) ne, nathI vikSepa ke nathI ekAgratA, --nathI jJAna ke nathI mUDhatA (ajJAna) , nathI sukha ke nathI duHkha. (10) nirvikalpa (vikalpa vagaranA=jIvanmukta) banelA,sva-bhAva vALA yogI ne, --sva-rAjya mAM (potAne svarga nuM rAjya maLe to temAM) ke bhikSAvRttimAM, --lAbhamAM ke hAnimAM,lokomAM rahe ke jaMgalamAM rahe--kaMI ja phera hoto nathI. (11) baMdo (sukha-duHkha vagere) thI mukta banelA, yogIne, kAma zo? ane artha zo? --ane "A karyuM ane A karyuM nahi" evo viveka zo? (12) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanmukta banelA AvA yogI ne mATe kazuM kartavya che ja nahi, vaLI, --tenA aMtaramAM koI Asakti nahi hovAne kAraNe te --jagatamAM yathAprApta (je maLI jAya temAM AnaMda mAnI) jIvana jIve che. (13) sarva saMkalpo nA aMta ne pAmelA, yogI ne,mATe, moha zuM ? ke jagata zuM ? --dhyAna zuM ? ke mukti zuM? (14) je A jagatane jue che, te ema kahI zakato nathI,ke "jagata nathI" (kAraNa tenAmAM vAsanAo che), --paraMtu jenAmAM vAsanAo rahI nathI tevo puruSa jagata ne joto hovA chatAM joto nathI (15) je puruSe zreSTha "brahma" joyuM che,tevo puruSa "huM brahma chuM" evuM ciMtana paNa kare che, paNa, --je bIjuM kazuM joto ja nathI evo (mAtra AtmA ne ja joto hoya) puruSa zAnuM ciMtana kare ? (16) je puruSa potAnAmAM vikSepo jue te bhale teno nirodha (dhyAna,samAdhi vagere) kare, --paNa jene koI vikSepo nathI te sAdhya nA abhAva thI (kAMi sAdhavAnuM rahetuM nA hovAthI) zuM kare ? (17) loko sAthe raheto ane loko nI jema vartato hovAM chatAM loko thI judo evo dhIra (jJAnI puruSa, --nathI potAnI samAdhine joto,nathI vikSepa ne joto ke nathI koI baMdhana ne joto. (18). je puruSa tRpta che,bhAva-abhAva (saMkalpa-vikalpa) ane vAsanA vagarano che,te, --loko nI najare karmo (kriyAo) karato hovA chatAM kAMi karato nathI. (19) je vakhate je karavAnuM AvI paDe te karI ne AnaMda thI rahetA, --jJAnI ne pravRtti ke nivRtti mAM koI ja durAgraha hoto nathI. (20) vAsanArahita,koInA para AdhAra nahi rAkhanAro,svaccheda ane baMdhana mAMthI mukta thayelo manuSya, --"saMsAra-rUpI" pavana thI prerita banI, (pavanathI sUkAM pAMdaDAM jema ahIM tahIM jAya che,tevI) --sUkAM pAMdaDAM nI jevI ceSTA (vartana) kare che. (21) asaMsArI (jJAnI) ne kaze paNa nathI harSa ke nathI zoka, --zItaLa (zAMta) manavALo te haMmeza deha rahita (deha nA hoya tevA) nI jema zobhe che, (22) zAMta ane zuddha AtmA vALA ane AtmA mAM ja sthira banelA dhIra(jJAnI puruSa ne, --nathI kazuM tyajavAnI IcchA ke nathI kazuM meLavavAnI IcchA (AzA) (23) "sva-bhAva" thI ja "zUnya cittavALA" ane sahaja karma karatA dhIra (jJAnI) puruSa ne, --sAmAnya manuSya nI jema mAna ke apamAna lAgatAM nathI. (24) "A karma mArA deha vaDe thayuM che, nahi ke mArA AtmA vaDe" ema je satata ciMtana kare che, --tevo puruSa karma karato hovA chatAM kAMIja (karma) karato nathI. (25) sAmAnya manuSya nI jema te (jJAnI) karmo kare che, paNa tema chatAM, te nAdAna (mUrkha) hoto nathI, --karmo mAM Asakti nahi hovAthI te jIvanmukta puruSa saMsAramAM zobhe che. (26). Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 aneka prakAranA vicAro karIne aMte thAkI gayelo,ane tethI ja zAMta thayelo, dhIra(jJAnI puruSa, --nathI kalpanAo karato,nathI jANato,nathI sAMbhaLato ke nathI joto. (27). Avo jJAnI puruSa samAdhinA paNa abhAva ne lIdhe mumukSa (mokSanI IcchA rAkhanAra) nathI, --(tenAthI viruddha) koI paNa vikSepa nA abhAva thI baddha (baMdhana vALo) paNa nathI, --paraMtu nizcaya karI ne A badhAne kalpanAmaya joto,te "brahma"-rUpe ja rahe che. (28) jenAmAM ahaMkAra che te kAMi nA kare to paNa karma kare ja che, --jayAre ahaMkAra vagaranA dhIra puruSane mATe to "kAMi nA kareluM ke kareluM "(karma) che ja nahi. (29) evA jIvanmukta nuM citta (prabhumaya-mana) ke je prakAzamaya che, temAM svaita nathI tethI udvega nathI, --nathI koI saMkalpa-vikalpa tethI duniyA tarapha nirAza dRSTi che. --nathI koI ajJAna ke jethI nathI koI saMdeha. (30) dhIra puruSanuM citta (IzvaramAM tanmaya-mana) dhyAna karavAne ke koI kriyA karavA pravRtta thatuM nathI, --paraMtu kAMi paNa nimitta nA hovA chatAM yathAprApta dhyAna ane kriyA kare paNa che. (31). "satya-tatva" ne sAMbhaLIne jaDa manuSya mUDha (ajJAnI) bane che ane saMkoca (gabharATa) prApta kare che, --tevI ja rIte koI jJAnI nI dazA e ajJAnI nI jema ja --bAhyadRSTi thI mUDhatA jevI ja dekhAya che.(bAhyadRSTi thI jJAnI nuM mUDhanA jevuM vartana lAge che.) (32) mUDha (ajJAnI) manuSyo ekAgratA athavA citta-nirodha no vAraMvAra abhyAsa kare che, paraMtu, --jJAnIo to Atmapada mAM "sUtelA nI jema" sthira banelA hoI ne, --kazuM paNa (ekAgratA-ke cittanirodha- vagere) karavApaNuM jotA ja nathI. (33) prayatna nA karavAthI athavA prayatna vaDe,paNa mUDha (ajJAnI) manuSya sukha pAmato nathI,tyAre, --mAtra tatva no nizcaya thatAM ja dhIra (jJAnI) manuSya sukhI bane che. (34) te zuddha, priya, pUrNa, prapaMcarahita, du:kha rahita, caitanya AtmA puruSa ne , --saMsAra mAM rahelA abhyAsI (mUDha-ajJAnI) loko paNa jANatA nathI (jANI zakatA nathI) (35) mUDha (ajJAnI) puruSa abhyAsa-rUpa karma (yoga-vagere) vaDe mokSa ne prApta karI zakato nathI,jayAre, --dhIra (jJAnI) puruSa vijJAna (jJAna) mAtra thI ja mukta ane nirvikAra bane che. (36). mUDha (ajJAnI) puruSa "brahma" ne meLavavAnI ne "brahma-rUpa" thavAnI IcchA rAkhe che, tethI ja, --te te "brahma" ne meLavI zakato nathI ke brahma-rUpa thai zakato nathI, jayAre --dhIra (jJAnI) icchato nA hovA chatAM paNa "brahma-rUpa" ja che. (37) koI AdhAra vagaranA ane durAgrahI mUDho (ajJAnIo) ja saMsAra-rUpI mULa nuM poSaNa karavAvALA che, --jayAre te anartha nA mULa-rUpa saMsAra nA mULa no jJAnIoe uccheda (nAza) karyo che. (38) mUDha (ajJAnI) manuSya zAMta banavA Icche che, tethI ja te zAMti pAmato nathI, --dhIra (jJAnI) puruSa "tatva" no nizcaya karI,sarvadA zAMta cittavALo ja hoya che. (39) Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhya-daya padArtho (saMsAra) nuM avalaMbana (AdhAra) karato hoya tevA, --mUDha (ajJAnI) ne "AtmA" nuM darzana kyAMthI thAya ? --jJAnI puruSa te dRzya padArtha (saMsAra) ne nA jotAM,avyaya (avinAzI) AtmA ne jue che. (40) je haThathI prayatna kare che, te mUDha (ajJAnI puruSa ne citta no nirodha kyAMthI thAya ? paNa, --AtmAmAM ja ramaNa karanAra jJAnI ne e citta nirodha sarvadA ane sahaja hoya che. (41) koI eka bhAvarUpa (prapaMca-mAyA) ne "satya" mAnavAvALo che, --to bIjo koI abhAvarUpa "kazuja nathI (mithyA)" mAnanAro hoya che, jayAre --koI virala e baMne (bhAva-abhAva) ne nahi mAnavA vALo "je ne temAM sthiti mAM zAMta rahe che. (42) 1NI, durbuddhi puruSo zuddha ane advitIya "AtmA" nI "bhAvanA" kare che, paNa, --"moha" ne lIdhe te AtmA ne jANatA nathI ke jANavAno prayatna karatA nathI, ane ethI, --sArA ye (AkhA) jIvana daramiyAna te "sukha" vagaranA rahe che. (43) mumukSa (mokSa ne icchanAra) nI buddhi, saMsArika viSayonA AlaMbana (AdhAra) vagara rahI zakatI nathI, --jayAre mukta nI buddhi sarvadA niSkAma ane viSayonA AlaMbana (AdhAra) vagaranI hoya che. (44) viSayo-rUpI vAgha" ne joI ne,gabharAyelA ane potAnA zarIranI ciMtA thI potAnuM rakSaNa karavA, --zaraNuM icchatA tevA mUDho (ajJAnIo) "citta nA nirodha ane ekAgratA" nI siddhi mATe, --jaldI thI parvatanI guphA mAM praveza kare che. (45) jayAre "vAsanArahita (vAsanA-vagaranA) puruSa-rUpa" siMha ne joIne "viSayo-rUpI vAgha" nAsI jAya che, --ane asamartha ane kriyAmAM Asakta rahenArA te mUDho (ajJAnIo) khuda AvI ne,te, --vAsanA vagaranA mukta-jJAnI puruSo nuM sevana (satsaMga-vagere) kare che. (46) nizaMka (zaMkA-saMzaya vagarano) ane sthira manavALo, jJAnI-mukta puruSa, --mokSa ne mATe kriyAo (sAdhanAo-karmo) karato nathI (kriyAono Agraha rAkhato nathI) paNa, --joto,sAMbhaLato,sparzato,suMghato,khAto -(kazAmAM Asakta thayA vinA) sukha mAM rahe che. (47) yathArtha vastu (satya) nA zravaNa mAtra thI ja zuddha banelI buddhivALo, ane svastha cittavALo,manuSya, --karma ke akarma (vikarma-udAsInatA) ne joto nathI. (48) zubha ke azubha ,jayAre je kaMI paNa karavAnuM Ave, te e saraLa (mukta-jJAnI) manuSya kare che, --ane teno vyavahAra ane ceSTA (vartana) bALaka nA jevuM hoya che.(bALaka jevuM dekhAya che) (49) svataMtratAthI (jJAnI) "sukha" ne pAme che, svataMtratAthI "para-brahma" ne meLave che, -- svataMtratAthI paramAnaMda ne prApta kare che, svataMtratAthI parama-pada nI (sva-rUpanI) prApti thAya che. (50) jayAre manuSya potAnA AtmA ne akartA (karma nahi karanAra) ane abhoktA (phaLa nahi bhogavanAra) mAne che, --tyAre tenI badhI citta vRttio no nAza thAya che. (51) dhIra (jJAnI) puruSa nI zAMti vagaranI (ucchaMkhala) svAbhAvika sthiti zobhe che,paNa, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 --spRhA (IcchA) yukta citta vALA mUDha (ajJAnI) nI zAMti kRtrima hoI zobhatI nathI. (52) jeoe "kalpanA" no tyAga karyo che,je baMdhana vagaranA che ane jemanI buddhi "mukta" che, --evA dhIra (jJAnI) puruSo paNa kadIka (prArabdha vazAta) --moTA bhogo bhogave che ane parvata nI guphAomAM paNa praveza kare che. (53) paMDita,devatA ke tIrtha nuM pUjana karatAM, ane strI,rAjA ke putro vagere ne jotAM, --dhIra (jJAnI) puruSa nA mana mAM koI vAsanA hotI nathI. (54) nokaro, putro, putrI, patnI,bhAI ke sagAsaMbaMdhI o mazkarI kare ke dhikkAre,tema chatAM, --yogI (dhIra-jJAnI) jarA paNa vikAra (krodha-duHkha) pAmato nathI. (55). dhIra (jJAnI puruSa saMtuSTa (saMtoSI) che, chatAM saMtuSTa nathI, ane, --khinna (krodhita-du:khI) hovA chatAM paNa kheda (duHkha) pAmato nathI, --tenI evI Azcarya-bharI avasthA to enA jevA ja jANI zake !! (56) kartavyatA (mAruM A kartavya che evuM mAnavuM) e ja saMsAra che,paNa e kartavyatA ne, --zUnyAkAra, AkArarahita,vikArarahita,ane du:kha rahita jJAnIo (tema) jotA" nathI. (57) muDha (ajJAnI) karmo,nA, karato hoya, tema chatAM kSobha (saMkalpa-vikalpa) ne lIdhe badhe vyAkuLa bane che, --jayAre kuzaLa (jJAnI puruSa karmo karato hovA chatAM vyAkuLa thato nathI. (58), jJAnI (zAMta buddhi vALo) vyavahAramAM paNa sukhe bese che, sukhe sue che, sukhe Ave che-jAya che, --sukhe bole che ane sukhe khAya che. (59) sAmAnya loko nI jema vyavahAra karavA chatAM paNa jene sva-bhAva thI ja du:kha thatuM nathI, --te manuSya moTA sarovaranI jema kSobha-rahita,kaleza-rahita (vagarano) hoI zobhe che. (10) mUDha (ajJAnI) nI nivRtti paNa pravRtti ja bane che, jayAre, --dhIra puruSa nI pravRtti paNa nivRtti nuM phaLa Ape che. (61). ghara,strI vageremAM (parigrahomAM) (dekhIto) vairAgya vizeSa karIne mUDha (ajJAnI) no ja dekhAya che, paNa, --dehamAMthI ye jenI AzA kSINa (nAza) thai gaI che tevA jJAnI ne rAga zuM ke vairAgya zuM ? (62). mUDha (ajJAnI) nI dRSTi,sarvadA dRzya (saMsAra) nI bhAvanA ane abhAvanA mAM lAgelI rahe che, --paraMtu zAMta (jJAnI) manuSya nI dRSTi,daya nI bhAvanA karavA chatAM adRSTi-rUpa ja rahe che. (13) je muni (jJAnI) sarva AraMbhomAM (kriyAomAM) bALaka nI jema niSkAmapaNe varte che, --te zuddha muni ne karAtAM karmo mAM paNa lepa thato nathI. (64) te AtmajJAnI dhanya che ke je sarvabhUtomAM samAna dRSTi rAkhe che ane je, -sAMbhaLatA,sparzato, suMghato,khAto chatAM tRSNA (AzA-Asakti) vagarano che. (15) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMmezAM AkAza nI jema nirvikalpa vikalpa vagaranA) jJAnI ne, --saMsAra zuM ke saMsAra no AbhAsa zuM ?sAdhya zuM ane sAdhana zuM ? (16) te karmaphaLa nA tyAga vALo ane pUrNa AnaMda-svarUpa mahAtmA jaya pAme che, --jenI svabhAvika (akRtrima) samAdhi tenA pUrNa svarUpa mAM hoya che. (17) ahIM vadhu kahI ne zuM phAyado? jeNe tatva ne jANyuM che,tevo mahAtmA, --bhoga ane mokSa baMne pratye nispRha (AkAMkSA vagarano) ane haMmeza badhe rasa-hIna hoya che. (68), mahata-tatva thI zaru thayeluM, A jagata (dvaita), nAma-mAtra thI ja ubhuM thayeluM che, --te jagata nI kalpanA choDyA pachI,zuddha jJAna-sva-rUpa banelA ne zuM karma bAkI rahe? (69) A badhuM jagata "bhrama-rUpa" hoI kAMi ja nathI, evA nizcayavALo,ane brahma nuM jeNe phuraNa thayuM che tevo, --zuddha puruSa sva-bhAva vaDe ja (sva-bhAva thI ja) zAMta banI jAya che. (70) zuddha Atma-sva-rUpa nA phuraNa- rUpa,ane dRzya-bhAva (jagata-mAyA) ne na jonAra ne, --vidhi (karmo nI vidhi) zuM ane vairAgya zuM ?tyAga zuM ane zama (nivRtti) zuM ? (71) anaMta-rUpe skUratA ane prakRti (mAyA) ne nA jotAM yogI ne, --baMdhana zuM? ane mokSa zuM ? harSa (sukha) zuM ke viSAda (du:kha) zuM ? (72). buddhi paryata (buddhi thI) jotAM A jagata mAyAmAtra ja dekhAya che,(AvuM samajanAra) --yogI mamatA-rahita,ahaMkAra rahita,ane niSkAma banI ne zobhe che. (73) AtmA ne avinAzI ane saMtApa-rahita (zoka rahita) jonArA muni ne, --vidyA zI? ke vizva zuM ? deha zo? ke ahaMtA-mamatA zI ? (74) (paNa) jo jaDa-buddhivALo (mUDha-ajJAnI, manuSya,citta nirodha vagere jevA karmo tyAgI de, --to te kSaNathI ja tenA manoratho vadhe che, ane te vANI nA pralApo karavAno prAraMbha kare che. (75) mUDha (ajJAnI) e "parama vastu" ne sAMbhaLI ne paNa mUDhatA choDato nathI, jo ke bhale eNe , --bahAra nA prayatno karI ne nirvikalpa (saMkalpa vagaranI) sthiti prApta karI hoya, --tema chatAM aMdara thI te viSaya vAsanA vALo ja rahe che. (76). je jJAna vaDe "kSINa (nAza) banelA karma" vALo che, ane mAtra "loka-dRSTi" thI karma karavAvALo che, --tene kAMi paNa karavA no ke kAMi bolavAno prasaMga ja prApta thato nathI. (77) haMmeza nirvikAra ane nirbhaya dhIra puruSa mATe aMdhakAra zuM ke prakAza zuM ?ke hAni (nukazAna) zuM? (78) anirvAcya svabhAva vALA ane svabhAva-rahita yogI ne mATe, --pairya zuM? viveka zuM ? ke nirbhayatA zuM ? (79) Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 svarga ke narka kazuM nathI,ke jIvana- ke mukti paNa nathI, --ahIM vadhu kahI ne zuM kAma? yoga-dRSTi thI kazuM paNa nathI. (80) (tatvanA) amRta vaDe pUrNa ane zItala (zAMta) thayeluM dhIra (jJAnI puruSa nI citta (mana) --lAbha nI IcchA rAkhatuM ja nathI,tema ja hAni (geralAbha) thI zokAtura paNa thatuM nathI. (81) sukha ane duHkhamAM samAna, saMtoSI ane niSkAma puruSa, --(bIjA) koI zAMta (jJAnI) ne vakhANato nathI,ke koI duSTa nI niMdA paNa karato nathI, --ane potAne koI kartavya karavAnuM bAkI che, evuM paNa joto (vicArato) nathI. (82) dhIra (jJAnI puruSa,saMsAra no dveSa karato nathI,ke AtmA ne jovAnI IcchA paNa rAkhato nathI, --paraMtu te harSa ane dveSa vagarano hoIne,te nathI marelo ke nathI jIvato. (83) putra,strI vagere mAM sneha vagarano (anAsakta),viSayo pratye niSkAma ane --potAnA zarIra pratye paNa nirAza,evo nizcita thayelo jJAnI zobhe che. (84). yathAprApta vartana karatA,svecchA-anusAra pharatA,ane jyAM sUraja Athame tyAM sUtA, --dhIra (jJAnI) puruSa ne badhe ya saMtoSa che. (85) potAnA "sva-bhAva-rUpI sthAna" mAM vizrAMti levA ne lIdhe, jene samasta jagata bhulAI gayuM che, --evA mahAtmA ne deha paDo ke prApta thAo, tenI ciMtA hotI nathI. (86) jenI pAse kazuM paNa nathI, je icchAnusAra phare che, je nirbada (vaMda vagarano) che, ane, --jenA zaMzaya nAza pAmyA che, ane je sarvabhAvomAM azakta che,evo jJAnI ramaNa kare che. (87) mamatva-rahita,mATI,sonA ane paththara ne sama gaNanAra,ane jenI, hRdaya nI gAMTho chUTI gaI che, tevo, --tathA jeNe rajoguNa tathA tamoguNa ne dUra karyA che tevo dhIra puruSa zobhe che. (88) sarvatra anAsakta rahenAra nA hRdayamAM,kazI ja vAsanA hotI nathI, --muktAtmA ane saMtuSTa manuSya nI kalpanA ke sarakhAmaNI konI joDe thAya ? (89) evA vAsanA-rahita sivAya bIjo koNa evo manuSya hoI zake ke,je, --jANato hovAM chatAM jANato nathI,jovA chatAM joto nathI,bolato hovAM chatAM bolato nathI. (90) vastuomAMthI jenI "sArI-narasI" bhAvanA dUra thai che, ane je niSkAma che, --te bhikhArI hoya ke rAjA hoya to paNa zobhe che. (91) niSkapaTa, saraLa ane kRtArtha yogI ne, svacchaMdatA kyAM? ke saMkoca kyAM ? --athavA to "tatva" no nizcaya paNa kyAM ? (92). AtmA mAM vizrAMti thavAthI,saMtuSTa banelA,nispRha ane duHkha-rahita puruSa vaDe, --"je aMdara anubhavAtuM hoya" te kevI rIte kone kahI zakAya ? (koNa samaje?) (93) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 dhIra puruSa sUto hovAM chatAM, suSuptimAM nathI,svapna mAM nathI, --jAgato chatAM,jAgRti mAM nathI, paNa dareka kSaNe saMtuSTa rahe che. (94) jJAnI ciMtA-sahita hovAM chatAM ciMtA-rahita che,indriyo thI yukta chatAM indriya- rahita che, --buddhi thI yukta chatAM buddhi- rahita che,ahaMkAra -sahita chatAM ahaMkAra-rahita che. (95) jJAnI du:khI nathI tema sukhI paNa nathI, virakta nathI -tema Asakata paNa nathI, --mumukSu nathI-tema mukta paNa nathI, te nathI kaMI che-ke kAMi paNa nathI. (96) evo dhanya-puruSa,vikSepa mAM vikSipta nathI,samAdhi mAM samAdhivALo nathI, --mUDhatA mAM mUDha nathI ke paMDitAI mAM paMDita paNa nathI. (97) mukta puruSa jevI hoya tevI sthiti mAM zAMta che,ane kRtakRtya hoI sukhI che, temaja, --sarvatra "sama" hoI, tRSNA rahita-paNA ne lIdhe kareluM ke na kareluM-kazuM saMbhArato nathI. (98) jJAnI ne koI vaMdana kare to khuza thato nathI, ke koI niMdA kare to ciDAto nathI, --te (jJAnI) maraNa thI udvega (duHkha) pAmato nathI ke jIvana thI harSa pAmato nathI. (99) tevo zAMta buddhi vALo, loko thI vyApta dezamAM paNa jato nathI,ke bhAgI ne jaMgala mAM paNa jato nathI, --paNa, jyAM je sthiti mAM hoya tyAM te sama-bhAva thI rahe che. (100) prakaraNa-18-samApta Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-19. janaka kahe che keApanA tatvajJAna nA upadeza thI mArA hRdaya mAMthI aneka prakAranA, --saMkalpa-vikalpa rUpI tIro (kAMTAo) mArA potA vaDe ja kheMcI kaDhAyA che. (1) potAnI mahimA mAM sthita thayelA mArA mATe have, --dharma zuM ?artha zuM ?kAma zuM ?viveka zuM? daita zuM ? ke advaita zuM ?(have kazuM rahyuM nathI) (2). potAnI mahimA mAM sthita thayelA mArA mATe have, bhUtakALa zuM? bhaviSyakALa zuM?vartamAnakALa zuM ?deza zuM ?ke nityatA paNa zuM ?(have kazuM rahyuM nathI) (3) potAnI mahimA mAM sthita thayelA mArA mATe have, --AtmA zuM?anAtmA zuM?zubha zuM?azubha zuM ? ciMtA zuM? ke ciMtArahitapaNuM zuM ? (have kazuM rahyuM nathI) (4) potAnI mahimA mAM sthita thayelA mArA mATe have, --svapna zuM?suSupti jAgrata ke turIya avasthA zuM?ane bhaya paNa zuM ? (have kazuM rahyuM nathI) (5) potAnI mahimA mAM sthita thayelA mArA mATe have, --dUra zuM ke najIka zuM? bAhya nuM ke aMdara nuM zuM? dhULa ke sUkSma zuM ? (have kazuM rahyuM nathI)(6) potAnI mahimA mAM sthita thayelA mArA mATe have, --mRtyu ke jIvana kevuM ?loko ane laukika vyavahAra kevo? laya kevo ke samAdhi kevI ? (have kazuM nathI) (7) huM AtmA mAM vizrAMti pAmelo hoI (AtmA nA AnaMda mAM nimagna thayelo hoI) --trivarga (dharma-artha-kAma) nI vAta basa thai gaI (vAta patI gaI) --yoga nI ane vijJAnanI vAta paNa basa thai gaI. (8) prakaraNa-19-samApta Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 prakaraNa-20 janaka kahe che kemAruM sva-rUpa niraMjana nirmaLahoI, mAre mATe have, --bhUto(jIvo) zuM? deha zuM? indriyo ane mana zuM ? zUnya zuM? ane nirAzA zuM? (1) haMmeza taMda-rahita evA mAre mATe have. zAstra kevuM?AtmajJAna kevuM?viSaya-rahita mana kevuM?tRSNA-rahita paNuM kevuM? ke tRpti kevI? (2) vidyA-avidyA kevI? mArA mATe) huM kevo? ke mAruM kevuM? --baMdha kevo ke mokSa kevo? temaja "sva-rUpa paNuM" paNa kevuM ? mArA mATe have kazuM nathI) (3) haMmeza nirvizeSa (sarvatra sama-bhAva vALA) ne mATe have, prArabdhakarmo paNa zuM ? --jIvana-ke-mukti paNa zuM? ke videha-mukti paNa zuM? (mArA mATe have te kazuM rahyuM nathI) (4) haMmeza sva-bhAva-rahita (mAtra sAkSI-rUpa AtmA) banelA mArA mATe have, --kartA (karma no karanAra) zuM? ke bhoktA (karma nA phaLa bhogavanAra) zuM? ke niSkriyatA (akarma) zuM? --ane tamAre mATe) phuraNa paNa kevuM? ane pratyakSa phaLa paNa kevuM ? (mArA mATe have kazuM nathI) (5) "ahaM-rUpa" (Atma-rUpa,mArA-rUpa) advaita ane potAnA sva-rUpa mAM nimagna banelA mArA mATe, --loko zuM?mumukSu zuM? yogI zuM? jJAnI zuM? mukta zuM? ke baMdhana zuM? (mArA mATe have kazuM nathI) (6) "ahaM-rUpa" (Atma-rUpa,mArA-rUpa) advaita ane potAnA sva-rUpa mAM nimagna banelA mArA mATe, jagata (sRSTi) kevI ane saMhAra kevo? sAdhya, sAdhana,sAdhaka ke siddhi kevI? (mArA mATe have kazuM nathI) (7) haMmeza nirmaLa evA mArA mATe, pramANa,prameya,pramA ke pramAtA, zuM?je kazuM paNa che te paNa zuM? ke je kazuM paNa nathI te paNa zuM? (8) haMmeza niSkraya evA mAre mATe, -vikSepa kevo?ekAgratA kevI?jJAna ke mUDhatA kevI? harSa ke zoka kevo? (mArA mATe te kazuM nathI) (9) hiMmeza vicAra rahita evA mArA mATe, --vyavahAra kevo? ke paramArthatA kevI? sukha zuM ke duHkha zuM? (mArA mATe te kazuM nathI) (10). haMmeza nirmaLa evA mArA mATe, --mAyA ke saMsAra zuM? prIti ke aprIti zuM? jIva ke brahma zuM ? tamArA mATe te kazuM rahyuM nathI) (11) haMmeza parvatanI jema acala, vibhAga rahita,ane svastha evA mAre mATe, --pravRtti ke nivRtti zuM ? mukti ke baMdhana zuM ?(mAre te kazuM nathI) (12) upAdhirahita ane kalyANarUpa,evA mAre mATe, upadeza zuM?zAstra zuM? ziSya ke gurU zuM? vaLI puruSArtha (mokSa) zuM? (mAre te kazuM nathI) (13) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 (mAre mATe) "che" paNa kevuM?(zuM?) ane "nathI" paNa kevuM (zuM?), --advaita ke dvaita zuM? ahIM mAre vadhu kahIne zuM ? mAre mATe to kAMi paNa che ja nahi. (14) prakaraNa-28- samApta aSTAvakra-gItA-samApta.