Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApo bhasmIbhUta karAve AptavANI ! praznakartA: AptavANI vAMcatAM ja be kalAka saMsAra adrazya thaI gayo! e dAdAzrI : te AvA be kalAka AvatA ja nathI. saMsAramAM hAjarI toDavI e to bahu moTI vAta che ane AptavANI vAMcavAmAM jagata bhUlAya to naya pApa dhoI nAkhe, AmAM to pApo badhAM bhasmIbhUta thaI jAya. kAraNa ke AmAM to nathI saMsAramAM ne nathI mokSamAM, vacalA gALAmAM hoya. AmAM saMsAra bilakaleya nathI, eTale AptavANI kAma kADhI nAkhe evI che. A AptavANI lokone bahu helpa karaze, jo AgaLa lokonA hAthamAM Avaze to ! kAraNa ke dareka khUNAnI samaja emAM mukelI che. evo koI khUNo nathI ke je samaja makavAnI bAkI rahI hoya. ane hajato AvI badhI cauda sudhI AptavANIo Avaze, te ora jAtanI Avaze! -dAdAzrI AtmavijJAnI 'e. ema. paTela.' nI mahIM pragaTa thayelA dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho LM AptavANI zreNI-12 uttarArdha) (uttarArdha) | | TEES H Ika 9 RET2gam
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ | prakAzaka dAdA bhagavAna prarUpita : dAdA bhagavAna phAunDezana vatI zrI ajita sI. paTela 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta koleja pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda. : saMpAdakane svAdhIna svarUpajJAna sAkSAtkAra pAmelA akrama mArganA mahAnAo mATe kevaLajJAnanI zreNIo caDhAvato graMtha : 5000 varSa : 1999 AptavANI bhAva mUlya : 'parama vinaya' ane | 'huM kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! dravya mUlya : 50 rUpiyA (rAhata dare) zreNI - 12 (uttarArdha) prAptisthAna : dAdA bhagavAna phAunDezana 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta koleja pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda. phona - (079) 6421154, 754,408, 7543979 pheksa - 6431728 E-Mail : dimple@ad1.vsnl.net.in lesara kaMpojha: dAdA bhagavAna phAunDezana, amadAvAda saMpAdakaH DaoN. nIrubahena amIta prinTara : mArUti prinTarsa, amadAvAda.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNa sthaLamAMthI sUkSma tarapha, pesADe bAramInAM Aptavacana; nathI mAtra paThana kAje, mAMge UMDuM parama arthaghaTana ! AjJAonuM mahattva, svacchaMda nim lana; zIre dAdA laI le mokSa sudhInuM saMrakSaNa ! jJAtA-draSTA saheje saMprApya, zuddha upayoganuM nirAvaraNa; bAramAM guNasthAnadhArIo ! pAmo anaMta bhedI A samajaNa ! pragatinA sopAna caDhAve, zikhare lakSa draDhIkaraNa eka ja zabda pacce maMDAve, mokSanA gabhAre pagaraNa trimaMtra aho aho dAdA ! tamAruM vacanabaLa, zabdazabda bhede AvaraNa; vAmaNI lAge pracaMDa zakti, ajamAvI je 'pokharaNa" ! jJAnInI jAgRtinI jhalako, jhUkAve zISa jJAnI caraNa; aho ahonI azrudhArA, vAMcatA na sukAvA de nayana ! bAramuM guThANuM vyavahArathI pAmavA, karo nitya ArAdhana; bAramI AptavANI kAje, mahAtmAone vinavaNa ! jAgRti yajJanI akathya sAmagrIonuM kalekzana; samarpaNa samarpaNa, akrama mahAtmAone samarpaNa !
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAdA bhagavAna koNa ? pragaTyA "dAdA bhagavAna' 1958mAM ! jana ogaNIsso aThThAvananI e samI sAMjano chaeka vAgyAno samaya, bhIDamAM dhamadhamatuM suratanuM sTezana , pleTaphomI naM: 3 paranAM relvenAM bAMkaDA para beThelA aMbAlAla mULajIbhAI paTela rUpI maMdiramAM kudaratI krame akrama svarUpe kaMIka janmothI vyakta thavA mathatA 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa thayA! ane kudarate e samaye saryuM adhyAtmanuM adbhuta Azvarya! eka kalAkamAM vizvadarzana lAdhyuM! jagata zuM che? kevI rIte cAle che? ApaNe koNa? bhagavAna koNa? jagata koNa calAve che? karma zuM? mukti zuM? vi.vi. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA! Ama kudarate, jagatane caraNe eka ajoDa pUrNa darzana dharyuM ane tenuM mAdhyama banyA zrI aMbAlAla mULajIbhAI paTela , carotaranAM bhAdaraNa gAmanAM pATIdAra, kaMTrAkTano dhaMdho karanAra, chatAM pUrNa vItarAga purUSa ! kamamArganI adbhuta kudaratanI bheTa ! emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja kalAkamAM, anyane paNa prApti karAvI ApatAM, emanA abhUta jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAnuM ! akrama eTale krama vinAno, liphTa mArga ! zorTakaTa !! dAdA bhagavAta koNa ? teozrI svayaM pratyekane "dAdA bhagavAna koNa 'no phoDa pADatA kahetAM, "A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' hoya. dAdA bhagavAna to caudalokanA nAtha che, e tamArAmAM ya che, badhAmAM ya che. paNa tamArAmAM pragaTa nathI thayelA, tamArAmAM avyaktarUpe rahelA che ne " ahIM' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che! huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM." huM koNa chuM? anaMta avatArathI 'pote' potAthI ja gupta rahelo che ! pote 'koNa che e jANavA mATe A avatAra che. e jANavAnI zuM methaDa? huM koNa? mAruM zuM ? 1 e vastu svarUpa che ne My saMyoga svarUpa che. 1 e bhagavAna ne My e mAyA. nAmane My name kahIe. Body My body. My mind, My speech, My ego, My intellect, My wife, My children, My money, My house kahevAya. paNa I an house kahevAya ? jagatamAM je je che e badhuM My mAM jAya che.1mAM zuM Ave che ? bIjuM kaMI ja nahi. I ekalo ja che. Absolute che. e I ApaNe pote ja chIe, rIyala chIe , paramenanTa chIe ne My badhuM pArakuM che, rIleTIva che, TempararI che. rIyalamAM ApaNe je chIe te jANavAnuM che. e AtmA che, My e saMsAranI vaLagaNo che. jJAtInAM lakSaNo prakAzyAM bALapaNathI ja... pUjyazrIno janma 6 navembara 1907, vaDodarA pAsenA tarasALI gAmamAM. pitAzrI mULajIbhAI ane mAtA jhaverabA, patnI. hIrAbA, bALapaNathI ja dIvya lakSaNo. mAtAe kaMThI bAMdhavAnI kahI to teozrIe nA pADI! mAtAe kahyuM ke "kaMThI baMdhAvIza nahIM to. nugaro (gurU vinAno) kahevAIza.'pUjyazrIe kahyuM, 'mane je jJAna Ape, te mArA gurU. kaMThI bAMdhavAthI thoDA gurU thaI jAya?!' te temaNe vaiSNavanI kaMThI nA baMdhAvI te nA ja baMdhAvI. kulamAM la.sA.a. (L.C.M.) prathamavAra zikSake zIkhavyuM ke A badhI rakamomAM nAnAmAM nAnI avibhAjya tathA badhAmAM samAyelI hoya, te rakama khoLI kADho. e eno la.sA.a. kahevAze. pUjyazrIe tarata ja UbhA thaIne bolyA, 'mAstara, mAstara! A vyAkhyA parathI to mane bhagavAna jaDI gayA! badhAmAM samAyelA, nAnAmAM nAnA ne avibhAjya to bhagavAna ja che ne! terame varase eka saMte emane ArzivAda ApatAM kahyuM, 'jA baccA, bhagavAna tumako mokSameM le jAyegA.' tyAre emaNe kahyuM, bhagavAna mane mokSe laI jAya evo mokSa mAre nA joIe. bhagavAna mokSe laI jAya eTale mAthe e uparI Tharyo. uparI ane mokSa be virodhAbhAsa che!'
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmajJAna prAtinI pratyakSa lIMka ! 'huM to keTalAka jaNane mAre hAthe siddhi karI ApavAno chuM. pachI pAchaLa joIe ke nA joIe ? pAchaLa lokone mArga to joIzene ?" - dAdA bhagavAna parama pUjya dAdAzrI gAmegAma-dezavideza paribhramaNa karIne mumukSu jIvone satsaMga tathA svarUpajJAnanI prApti karAvatAM hatAM. teozrIe potAnI hayAtImAM ja pUjya DaoN. nIrubahena amInane AtmajJAna prApti karAvavAnI jJAna siddhi Apela. meTrIkamAM jANI-joIne nApAsa thayAM! kema? pitAzrI ne baMdhuzrI) ne vAta karatA sAMbhaLI gayA ke meTrIka pAsa thAya eTale aMbAlAlane vilAyata mokalI sUbo banAvIzuM. eTale pote nakkI karyuM ke meTrIkamAM jANI-joIne nApAsa thavAnuM. kAraNa ke nokarI to jIMdagImAM karavI nathI! mAthe bosa nA joIe. paraNatI vakhate mAthethI sApho khasyo ne vicAra Avyo, " A lagnanuM enDa rIjhalTa zuM? bemAMthI ekane to rAMDavAnuM ja ne!' paiNa caDhayuM hoya evA mohanA prasaMge utkRSTa vairAgyano kevo adbhuta vicAra! bAbA-bebI jamyA pachI .... vIsame varase bAbo jamyo. mitrone hoTalamAM pArTI ApI. be varasa pachI pAchI hoTalamAM pArTI ApI. badhAe pUchayuM, "zenI pArTI?' pUjyazrIe kahyuM, 'mahemAna AvyA te gayA!" pAchI bebI janmI te vakhate paNa pArTI ApI. cha mahinA pachI bIjI pArTI ApI. zenI? 'mahemAna AvyAM, te gayAM!' adhyAtma tarapha vaLyuM jIvana ! bAvIsame varSe zrImad rAjacaMdranuM pustaka vAMcavAmAM AvyuM. tyArathI AtmAnI khoja cAlu thaI, te pUrI thaI 1958mAM. hajArone tyArabAda jJAna ApI mokSanA dvAre pahoMcADyAM! jIvana sAduM, saraLa, koIpaNa jAtanAM bAhya ADaMbara rahita. koInA gurU thayA nahIM. laghuttama padamAM ja sadA rahyA. koI vADo nahi, saMpradAya nahi. kevaLa AtmadharmanI ja prApti karAvAno abhUtapUrva sidhdhAMta! - 1988mAM sthULa dehavilaya. sUkSyadehe vizvamAM vyApI jagata kalyANanuM avirata kArya vadhu vege vadhAvI rahyA che! paisAnA vyavahArato dAdAzrIno sidhdhAMta 'vepAramAM dharma ghaTe, dharmamAM vepAra na ghaTe' e sidhdhAMtathI teo AkhuM jIvana jIvI gayAM. jIvanamAM kyAre ya emaNe koInI pAsethI paiso lIdho nathI. urdu dhaMdhAnI vadhArAnI kamANIthI bhaktone jAtrA karAvatA! - jaya saccidAnaMda parama pUjaya dAdAzrInA dehavilaya bAda Aje paNa pUjya DaoN. nIrubahena amIna gAmegAma, deza-videza pharIne mumukSu jIvone satsaMga tathA AtmajJAnanI prApti nimitta bhAve karAvI rahyA che, jeno lAbha hajAro mumukSuo laIne AtmaramaNatA anubhave che ane saMsAramAM rahIne javAbadArIo pUrI karatAM paNa mukta rahI zake che. graMthamAM aMkIta thayelI vANI mokSArthIne gAIDa tarIke atyaMta upayogI nivaDe, paraMtu mokSa meLavavA mATe AtmajJAna meLavavuM jarUrI che. akrama mArge AtmajJAna prApti Aje paNa cAlu che, te mATe pratyakSa AtmajJAnIne maLIne AtmajJAna prApta kare to ja thAya. pragaTa dIvAne dIvo aDe to ja pragaTe.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAdA bhagavAna phAunDezananA prakAzano AptavANI - 1 thI 12 17. bhogave tenI bhUla (gu, aMga, hiM.) 2. AptasUtra 18. banyuM te nyAya (gu., e., hiM.) 3. huM koNa chuM? 19. eDajasTa evarIvhera (gu, aM., hiM.) 4. pratikramaNa (graM, saM.) 20. athaDAmaNa TALo (gu, aM, hiM.) 5. nijadoSa darzanathI, nirdoSa 21. dAdA bhagavAnanuM AtmavijJAna 6. karmanuM vijJAna 22. vartamAna tIrthakara zrI sImaMdhara svAmI 7. ciMtA 23. paisAno vyavahAra (graMtha, saMkSipta) 8. krodha 24. pati-patnInodivya vyavahAra (graM, saM.) 9. prema 25. mA-bApa chokarAMno vyavahAra (graM, saM.) 10. ahiMsA 26. samajathI prApta brahmacarya (graM, saM.) 11. camatkAra 27. vANIno siddhAMta (graM., saM.) 12. pApa-puNya 28. mRtyu samaye, pahelAM ane pachI 13. guru-ziSya 29. DAvA mAvAnavA mAtmavijJAna 14. vANI, vyavahAramAM... 30. Who am I? 15. satya-asatyanA rahasyo 31. Ultimate Knowledge 16. bhAvanA sudhAre bhavobhava saMpAdakIya akrama vijJAnI parama pUjya dAdAzrInA mahAtmAone AtmajJAna prApta thayuM che. have kevaLajJAna sudhInI prAptinI kSapaka zreNIo mAMDavAnI che. saMsAranI bAkInI javAbadArIo pUrI karatAM karatAM eTale ke nizcayamAM rahIne zeSa vyavahAra pUro karatAM karatAM TheTha kevaLajJAnane pAmavAnuM che. pUjayazrIe Thera Thera mahAtmAonI vyavahAranI mUMjhavaNo, AjJAmAM rahevAnI muzkelIo temaja sUkSma jAgRtimAM kaI rIte rahevuM tenA khulAsAo karelA che. vidha vidha ThekANethI vidha vidha nimittonA AdhIna vANI nIkaLelI tene TeparekarDamAM jhIlelI che. pachI oNDiyo keseTomAMthI dAdAnI vANIne utArI, vikharAyelA maNakAonI mALA parovI che ! mahAtmAone mokSapatha para pragati mATe khUba ja upayogI nivaDaze. vAMcatA ja keTalIya vastuono aMdarathI ughADa thaI jAya che. parama pUjya dAdAzrI ja ApaNane pratyakSa kahetA hoya tema lAge che. sujJa vAcakoe dAdAnA priyapAtra 'caMdu'nI jagyAe potAnuM ja nAma mUkI vAMcavuM. caMdu eTale nAmadhArI, ApaNe pote ja. vAkya vAkya 'huM caMdu chuM'nI mAnyatAmAMthI 'huM zuddhAtmA ja chuM', 'akartA ja chuM', 'kevaLa jJAtA-draSTA ja chuM'. AtmA sivAyanuM bIjuM badhuM ja nhoya mAruM'. bIjuM badhuM pAchaLa cArja kareluM. tenuM DiscArja ja che. bharelo mAla ja nIkaLe che, emAM navA kaoNjhijha utpanna koI saMjogomAM thatAM ja nathI, mAtra iphekTone ja tame 'juo cho. A ThokI ThokIne kahevAyuM che. vAMcatA vAMcatA mahIM AnuM jabarajasta draDhIkaraNa thaI jAya che. jJAna maLyA pachI mahAtmAone niraMtara pAMca AjJAmAM rahevA sivAya bIjuM kaMI ja karavAnuM rahetuM nathI. kAraNa ke tIrthaMkaroe zuM kahyuM che ? AjJA e ja dharma ane AjJA e ja tapa. pachI bIjAM koI tapa karavAnAM rahetAM nathI. A pAMca AjJA jJAna lIdhelA mahAtmAo mATe ja che, anyane phAyadAkAraka nathI. pAMca AjJAmAM ejhekTa rahe, te bhagavAna mahAvIra jevI dazAne pAme ! ekAvatArI padane pAme ! hA, pAMca AjJAo prajJAthI pALavAnI che, buddhithI nahIM. buddhithI AjJA pALelI karmomAMthI choDAvI nahIM zake ! mahAtmAoe prastuta AptavANInA pUrvArdha ne uttarArdhano talasparzI 'sTaDI' karavAno che. aMdarano ughADa nA thAya tyAM sudhI manana-ciMtana temaja dAdAvANI' megejhina dara mahine prakAzita thAya che
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ satsaMgamAM pratyakSa prazno pUchIne paNa choDavAnuM nathI. DIpa sTaDI(UMDo abhyAsa) karavAno che. vANI vAMcatAM aho aho aho thaI jAya che ne jJAnI puruSa' daraasala kevA hoya, tenI yathArtha samaja UbhI thaI jAya che. potAne kahevaDAvatA jJAnIo, zuSkajJAnIonI vANI sAthe dAdAnI vANI sarakhAvatAM ja khabara paDI jAya ke asalI hIrA ne kAcamAM keTalo pharaka ?!!! AvA ekjhakTa phoDa ATalI sUkSmatAnI sacoTa samaja kyAMya khullI thayelI jovA maLatI nathI. dhanya che A ajoDa 'jJAnI puruSa'ne ! 'na bhUto na bhaviSyati' e sArthaka kare che emanA anubhavone vAMcIne ! ThekaThekANe pote kaI rIte jAgRtimAM, zuddha upayogamAM, judApaNAmAM temaja vItarAgatAmAM rahe che, tenAM anubhavanuM varNana karyuM che. je ApaNane lakSa baMdhAvAmAM ane ApaNe kyAM bhUla khAIe chIe, te samajavAmAM dIvAdAMDI sama banI rahe che ! tyAre hRdaya aho aho'nA bhAvathI bharAIne pokArI UThe che, 'dAdA, dhanya che tamane ! A kALanA sarvasva rIte hatabhAgI lokone Ape A adbhuta AptavANI apa mokSanI prApti ati ati ati sulabha karI dIdhI che !" A kALanA adhyAtmanA zikhare pahoMcelAnI saMpUrNa anubhava vANI vAMcatA, bIjI badhI kanphayujha karanArI vANI vAMcavAnA bhAramAMthI mukta karI de che ne 'dAdAvANI' hAthamAM AvatAM ja hAtha-paga ne haiyuM thana thana nAcavA maMDI jAya che !!! - mahAtmAone eka khAsa lAlabattI dharavAnuM rokI zakAtuM nathI. parama pUjya dAdAzrInI vANI vyavahAralakSI temaja nizcayalakSI, bannenI che. have vANInI sImA evI che ke eTa e TAIma be vyu poInTane kliyara nA karI zake ! jema biliyarDamAM eka sTrokathI aneka bola gabbImAM naMkhAya tema ahIM vANIthI nathI thaI zakta. eTa e TAIma eka ja vAta nIkaLe. tethI jyAre nizcayanI vANI nIkaLe che tyAre 'kevaLa AtmamAM ja sthira rahevAne arthe kahevAmAM Ave che ke caMdubhAInuM game tevuM AcaraNa bane, toye tame zuddha ja cho zuddhAtmA ja che. ane te sivAyanA ekeeka paramANuo 'nhoya mArAM', DiscArja ja che, navuM cArja mahAtmAone thAya ja nahIM." I. I. kahe che. vAstaviktAmAM e karekTa ja che, paNa vyavahAranI vAta Ave tyAre caMdubhAIne 'kaI jAgRtimAM rahevuM" te paNa kahyuM che. Adarza vyavahAra kevo hoya ? koIneya gharamAM-bahAra kyAMya duHkharUpa nA thAya tevo ! koIne duHkha thAya to caMdubhAIe pratikramaNa karavuM paDe. tyAM satya hakIkata che ke e caMdubhAInuM DiscArja ja che paNa caMdubhAInA sAmI vyakti mATenA roMga abhiprAyane toDavA, tenA paDaghA pyaoNra karavA caMdubhAI pAse pratikramaNa karAvavuM ne 'huM zuddhAtmA ja chuM, mAre pratikramaNa karavAnuM nathI paNa caMdue to karavuM ja paDe'. nahIM to durupayoga thaze ne vyavahAra bagaDaze ne jeno vyavahAra bagaDyo, teno nizcaya bagaDavAno ja. have mahAtmAo dAdAnI nizcayavANI ekAMte laI le agara to vyavahAravANI ekAMte laI le to ghaNo goTALo thaI jaze ane gADI karyo gAma jatI rahe, tenI khabara nA rahe. akrama vijJAnanuM tAraNa TUMkamAM zuM che ? 'huM zuddhAtmA ja chuM', kevaLa jJAtA-draSTA ja chuM ane je potAnA jIvanamAM banI rahyuM che e pAchalo bharelo mAla nIkaLI rahyo che, ene 'joyA" karavAnuM che. have tyAM kyAM bhUla thAya che ? (1) bharelo mAla che tenI khabara nA paDI to pUrI khoTa. (2) khabara paDI eTale jANyuM ke A bharelo mAla che paNa tene juduM joyuM nahIM to pArziyala khoTa. AmAM e bhUlane cAlavA de che. virodhamAM paDato nathI. eTale e jovA-jANavAmAM kyAre cUkI javAze e khabara nahIM paDe. (3) "huM zuddhAtmA chuM' e sivAyanuM je kaMI paNa nIkaLe che, bharelo mAla nIkaLe che. tene judo jANavAno ne jovAno eTaluM ja nahIM paNa sAthe sAthe ApaNo prajJA taraphathI sTroMga virodha harasamaye hovo ja joIe ke "A khoTuM che, A nA hovuM joIe' to ApaNe jItyA ne bharelo mAla ghara khAlI karIne jAya. - ghaNIvAra 'bharelo mAla che' ema juduM joyA kare, jANyA kare paNa thoDIka ja vAramAM buddhi avaLacaMDI pAchI kyAre bhUlathApa khavaDAvI deze, tenI khabara nahIM paDe. eTale khyAlamAM raheze ke A 'bharelo mAla" che, paNa buddhi calaNamAM AvIne khyAlane khyAlamAM rahevA devAne badale pote ja sarvesarvA banI jaze. pariNAme sUkSmathI mAMDIne sthULa sudhInA bhogavaTAmAM mUkI deze ! chatAMya AnAthI navuM cArja to nathI ja thatuM, paNa jUnuM pUruM DiscArja thatuM nathI ne Atmasukha hoIe chIe eTalo samaya. A badhAmAMthI ekjhakTanesamAM rahevA ATalI sAdI, saraLa ne sahelAmAM sahelI cAvI vAparyA karaze to akramanI liphaTamAM saDasaDATa ekAvanArI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pada pAmI mokSe pahoMcI javAze, geranTIthI ! e cAvI kaI ? bharelA mAlano virodha karyo eTale tanmayAkAra thavAnI zakyatA UDI. pachI caMdu je kaMI kare, sAruM kare, kharAba kare, koI rUpALI strI joIne mahIMlI TAMkaNIo hAlI UThe jema lohacuMbaka AgaLa bane tema, toya paNa te DiscArja che, paramANuonuM galana ja che, 'mAruM svarUpa nhoya' e ane ApaNe virodha karyo ja rAkhavAno. ATalI jAgRtimAM satata rahevAthI cokkasapaNe badho mAla khAlI thaI ja jAya che. akramanI ATalI samajaNa jene kAyama mATe phITa thaI gaI, te jJAnIonI jema niraMtara nirAkuLatAmAM, jIvanamukta dazAmAM AvAM kALamAM paNa jIve zake che ne mokSane eka ja avatAramAM pAmI zake che. je hakIkata che. pUjyazrIe eka jagyAe kahyuM che ke caMdubhAI kharAba kAma kare ke sAruM kAma kare, bannene 'joyA' karo. kAraNa ke jonArAne doSa nathI, kharAba-sAruM nathI. jonAro jJAna prakAza svarUpe che. jema lAITane phUla sugaMdhita karatuM nathI ke kAdava kharaDatuM nathI, durgaMdha pesADatuM nathI, tema AtmA sArA-kharAba kAmamAM nirlepa che. eTale huM evo nirlepa chuM, paNa caMdubhAIthI kharAba thaI jAya to tene juduM rAkhIne pratikramaNa karAvavuM athavA Thapako Apavo. caMdubhAI nirlepa rahe te guno che. AtmA eTale ke pote nirlepa che. eTale Ama nizcayAtmaka vANI ne vyavahArAtmaka vANInuM suMdara belensa karyuM che. Ama koI vAta ekAMte nathI. mokSe javuM hoya to vyavahAra ane nizcaya, rileTiva ane riyala banne pAsAM sarakhA rahe to ja zakya bane. AmAM durupayoga thAya to lAbha nA maLe ne khoTa jAya. vaLI vyavahAramAM badhAM karmone DiscArja kahyAM paNa aNahakkanAM viSayo, mAMsAhAra, dArU - A traNano niSedha kahyo che. e haze tyAM sudhI mokSanI ke dharmanI vAta nA hoya tyAM. eTale samagra rIte samaje tyAre pragati maMDAya tema che, ekAMte nahIM. ghaNI vAra vyavahAra prathama pachI nizcaya evuM samajIne mahAtmAo phAIlono nikAla karavAno to kahyo ja chene ema karIne sagavaDIyuM laIne potAnA e phAIla pratyenA mohane chAvare che. Ama karIne satsaMgamAM AvavAnuM TALe che. dAdAe phAIla eTale polIsavALo daMDA mArIne mAMsa khavaDAve to tene phAIla kahI.. A to 'game che ne karIe chIe' ne phAIlano nikAla karIe chIe, ema kahIe, tene jJAnano durupayoga thayo gaNAya. 13 parama pUjya dAdAzrInI apUrva vANI dravya-kSetra-kALa ne bhAva ane nimittane AdhIna sahajapaNe nIkaLelI che. sujJa vAcakane kyAMka temAM truTi ke virodhAbhAsa lAge, paNa hakIkatamAM jJAnInuM ekeya veNa virodhAbhAsavALuM nA hoya. mokSamArga e vyaktigata siMcanano mArga che. vyakti vyaktinI prakRtine khapAvavA tenI prakRtinuM jema che tema skrInIMganI jema joIne pUjyazrI tene samajaNa phITa karAvatA. e emanI ajAyaba zakti hatI ! prastuta graMthamAM judI judI prakRtinuM juduM juduM mAraNa dekhADyuM che tyAM kadAca virodhAbhAsa bhAse ! jema so dardIone tAva ekasarakho ja 104 no hoya, paNa anubhavI DaoNkTara darekane judI judI davA Ape - koIne meleriyAnI, to koIne TAIphoIDanI, to koIne vAyarasanI, to koIne kiDanI inphekzananI ! sAmAnya mANasane AmAM virodhAbhAsa lAge ke nA lAge ?! pUjyazrIe kyAreka koI vyaktie bhAre guno karyo hoya ane Ama sTroMga mAInDano hoya to tene pote potAne jabarajasta Thapako ApavAno kahyo. to vaLI koIne kahyuM, 'Thapako ApavAnI jarUra nathI, pratikramaNa karI leje.' te bahu sensiTIva ke DipresIva necarano hoya tenA mATe, nahIM to bahu Thapako Ape to menTala DiprezanamAM jato rahe ! vaLI jJAnanI ucca kakSAnI vAtamAM kahyuM che ke jJAtA-draSTA rahe, tene pratikramaNeya ka2vAnI jarUra nathI. have jJAtA-draSTA rahevAtuM nA hoya ne A vAkya ekAMte, svacchaMde pakaDIne 'pratikramaNa karavAnI jarUra nathI mAre' karIne cAle to kyAM jaIne paDe e ?! hajAro mahAtmAo sAthe vIsa varasamAM ThekaThekANe nIkaLelI vANIne jhIlIne eka ja pravAhamAM lAge tema saMkalita karavAnA prayAso thayA che. sujJa vAcakane kyAMya kaMI kSati lAge to te saMkalananI khAmIne kAraNe che, nahIM ke jJAnInI vANI kSativALI che. jJAnInuM eka eka vAkya to traNe kALe koI chekI nA zake evuM hoya ! pUjyazrInI vANI sahajapaNe carotarI taLapadI bhASAmAM nIkaLelI che. tene jema che tema ja rAkhavAmAM AvI che, jethI zrImukhe nIkaLelI vANInI vAstavikatA vikRti vinA jaLavAI rahe. ane tenI mIThAza, tenI hRdayabhedI asaronI to vAta ja kaMI ora chene ! e to je mANe te ja jANe ! DaoN. tIrubaheta amIta 14
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ upoddhAta - DaoN. nIrubahena amIta [1] AjJAtI mahatvatA svarUpa jJAnanI prApti karAvyA bAda jJAnI puruSa parama pUjya dAdAzrI vyavahArane saMpUrNa zuddha karI, ene pUro karavA pAMca AjJAo Ape che. jeno jIvanamAM harapaLe upayoga karI saMsAranA sarva baMdhanothI chuTI javAnuM hoya che. e pAMca AjJAnuM mahattva eTaluM badhuM che ke dAdAzrI kahe che ke, "pAMca AjJA pALe to mahAvIra bhagavAna jevI dazA rahe, e huM lakhI ApuM. pAMcane badale eka pALone, toye javAbadArI amArI che." A pAMca ja vAkyomAM AkhA varlDanuM sAyansa AvI jAya che. svarUpa jAgRtimAM satata rahevA pAMca AjJA ja mukhya che. pAMca AjJA e jJAnane rakSatI vADa che ! dAdAzrIe je akrama vijJAna jagatane ApyuM che te ekadama zorTa che, mahenata vagaranuM che. sahajAsahaja AMtarika jAgRti rahyA kare ane karmo khapI jAya ! jJAnInuM vacanabaLa jabarajasta hovAthI pAMca AjJAo svayaM hAjara thaI jAya ane te pratyeka avasthAmAM sarva samAdhAnI nIvaDe ! A vijJAna che - vijJAna eTale svayaM kriyAkArI ! niraMtara svayaM bhUlo sAme cetave ! akrama vijJAna, pAMca AjJAnA AdhAre, paraNelAMone paNa, bairI-chokarAM, dhaMdhA-nokarI sAthe mokSe javAno mArga khullo kare che. mAtra paraNelAMo sAme viSayanI bAbatamAM eka lAlabattI dhare che ke potAnA hakkanuM ja ane teya tAva caDhe tyAre ja davA pIjo !" ane pAMca AjJA pALajo. dAdAzrI geranTI Ape che ke amArI pAsethI jJAnavidhi karAvyA bAda je pAMca AjJA pALaze, teno geranTIthI mokSa che ! pAchI so TakA pALo temeya nathI kahetA, paNa sittera TakA pALe to ya bahu thaI gayuM. bAkInI nA paLAya tenI mAphI mAMgI levAnI. dAdAzrI to kahe che ke amArI pAMca AjJA pALe, tene amAruM rakSaNa hoya. amAre tyAM hAjara thavuM paDe. DaoNkTara carI pALavAnuM kahe che to tyAM pALe ja chene ? tema A mokSa mATe pAMca AjJA pALavAnI carI che. dAdAzrI to tyAM sudhI kahe che ke amArI pAMca AjJA pALene, tene jo eka ciMtA thAya to mArI para be lAkhano dAvo mAMDajo ! AjJA nA paLAya tenuM zuM ? sinsiyaralI jene AjJA pALavI che chatAM paLAtI nathI, tenI javAbadArI dAdA le. durupayoga kare, tene mATe nathI. AjJA nA paLAya teno vAMdho nathI. mAtra AjJA nA pALe, tenI javAbadArI jJAnI nA le. AjJA ApanAranI (jJAnInI) jokhamadArI kharI ? nA. kAraNa parahetu mATe ja che. tethI temane kiMcitmAtra coMTe nahIM. japa-tapa-tyAga vigere kazuM ja karyA vinA mokSanI geranTI maLe tevo A akrama mArga maLyo, teNe pUro karI levo ja ! saMsAramAM rahyA chatAM aMdarano AnaMda eka kSaNa paNa cUkyA vinA jIvavuM e eka ajAyaba labdhi che ! jJAnInI AjJAmAM rahyo teno svachaMda samULago gayo. adhyAtmamAM nija mate cAlavuM, enuM nAma svachaMda ! jJAnInI AjJAmAM rahyA sivAya svaccheda koI kALe jAya nahIM. jJAnanI jAgRtimAM rahevA mAtra nizcaya ja karavAno che, jJAnamAM ne AjJAmAM rahevAno ! jAgRti kema nA rahe ? AmAM abhyAsanI ke kriyAnI kyAM jarUra rahI ? jema gADI calAvanArane TrAphikanA kAyadAo lakSamAM hoya ja, tema mahAtmAne pAMca AjJA niraMtara lakSamAM ja hovI ghaTe. AjJA nA paLAya teno vAMdho nathI, paNa nathI pALavI evuM manamAM nA hovuM joIe. AjJA pALavAno nizcaya to so TakA ja joIe. pratyakSa jJAnInuM sAnidhya nA hoya tyAre temanI AjJA e ja temanI hAjarI barAbara che ! bhayaMkara karmanA udayo Ave tyAre AjJAmAM rahe to badhuM sArI rIte ukalI jAya ! AjJA pALe tene bIjuM kazuM ja karavAnuM rahetuM nathI. koI kriyA ke zAstra paThana karavAnuM rahetuM nathI. jJAnInAM AzIrvAda ane temanI zakti meLavIe pachI AjJA pALavI agharI nathI. puruSa thayA pachI puruSArtha kema nA thAya ? nizcaya e ja mukhya vastu che. dararoja nizcayathI pAMca vakhata bolo ke "mAre nizcayathI AjJA pALavI ja che, je thAya te !' ne pachI jo nA paLAya to 16
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ te ame bonasamAM ApIe chIe. AjJA barAbara samajI le, enA jevuM ekuMya nahIM. pachI te svayaM hAjara thAya ja ! AjJA saMpUrNa pALato hoya to tene dAdAne ya maLavAnI jarUra nathI. paNa maLavAnuM eTalA mATe ke spIDilI badhAMno ukela AvI jAya ! mATe jJAnIno paricaya rAkhavo. temanA sAnidhyamAM rahevuM ati ati jarUrI che ! e ja mokSa che ! satsaMge ya zenA mATe karavAno ? AjJAmAM rahevAya tenA mATe. A kaLiyuganA kusaMgathI bacavA AzA e vADa che. dAdAnuM nididhyAsana karavAthI dAdA game tyAM hAjara thAya. AjJArUpI phalAyavhIla 180deg sudhI pheravatAM jarA kaSTa paDe paNa 181deg e pahoMcyuM ke enI meLe saDasaDATa 360deg pUrA karI nAkhe, enA potAnA ja phorsathI ! AvuM jJAna ne AvAM jJAnI pharI koI avatAre maLe tema nathI, mATe emanI pAMca AjJAmAM rahI kAma kADhI levA jevuM che ! kAma kADhI levuM eTale zuM ? pAsa evI rIte thAya ke koIne AjIjI nA karavI paDe. mATe khUba mahenata karo, sArI rIte bhaNo. AjJA paLAtI kema nathI ? pAchalAM karmone kAraNe. karmo khapAvyA sivAya akramanI rIte A jJAna maLI gayuM che. AzA AtmAnI rakSA mATe che. karmanA udayo AjJAmAM rahe, tene halAvI nA zake ! AzA so TakA pALe te to thaI gayo bhagavAna ! AjJA cUkAya to tenuM tarata pratikramaNa karI levuM, toya pAsa thaI javAya ! AjJAmAM rahe eTale saMsArI kAmo sahajabhAve ukalI jAya. tyAre bhAviko kahe, 'dAdA, tamArI kRpAthI thayuM ' are, kRpAthI nahIM, AjJA pALI tethI thayuM ! kRpA to ko'ka dahADo bahu bhAre aDacaNa hoya tyAre hoya ! AjJAmAM rahe tene zuddha upayoga rahyo kahevAya ane enAthI zuddha vyavahAramAM rahevAya. dAdAzrI AjJA cUkanArAone lAlabattI dhare che ke "amArI AjJAmAM nA raheto hoya, ene dhIme dhIme prakRti caDhI bese pachI.' dAdAnI kRpAthI ene zAMti rahe, paNa te be-pAMca varSa sudhI rahe. pachI prakRti e khAI jAya. eTale prakRti potAnA svarUpa karI nAkhe. - 17 AjJA cUkyAnI pArAzIzI kaI ? mahIM tarata ja gUMgaLAmaNa thavA mAMDe. aMdaranI samAdhi tUTe. AjJAmAM rahe tene to Adhi, vyAdhi ne upAdhimAM ya rahe samAdhi ! jJAnInI AjJAmAM rahIe chatAM kaMI vartAya nahIM to ? to emAM jJAnInI ja khAmI ! ane AjJAmAM nA rahe to tyAM potAnI ja bhUla ! pAchaluM jJAna gUMcavI mAre che, te AjJAmAM rahevA detuM nathI. jJAna maLyA pachI zuddhAtmAnuM 'lakSa' besI jAya che, paNa AjJA nA pALe to te "lakSa' UDI jAya. eTaluM ja nahIM paNa UMdhI jagyAe jAya. strIone dAdAnI bhakti rahe eTale emane UMdhe javAnuM jokhama nahIM. emane AjJA ne jJAna bahu nA samajAya. AjJA e ja mukhya che. chatAMya AjJAthI bahAra dharmadhyAna ne aMdara zuddhAtmAnI jAgRtithI zukladhyAna varte. badhAMno ukela to Avaze. AjJA pALe eno be-pAMca bhave mokSa thAya ja ane nA pALe to vadhAre avatAra thaI jAya. sauthI vadhAre AzAnI kiMmata che, jJAna karatAMya. mahAtmAo mATe TopamosTa jAgRti eTale pAMca AjJA pALe te. nahIM to dAdA niraMtara yAda rahe che. emAM AjJAmAM rahe te puruSArtha che. dAdA niraMtara yAda rahe, temAM zo puruSArtha ? eTale AjJA e ja sarvazreSTha che ! jJAna lIdhA vagara pAMca AjJA paLAya ? dAdAzrI kahe che, "nA, jJAna vinA te zakya nathI.' AjJA nA pALe teno doSa nathI lAgato paNa mokSaphaLa gumAve. AjJAmAM rahe te sarva duHkhothI mukta ja rahe ! dAdAnI pAMca AjJAmAM AkhA varlDanuM dohana che. tamAma dharmo, tamAma zAstro emAM samAI jAya che ! kaMI ja bAkI rahetuM nathI. pAMca AzAmAM pahelI be AjJA nizcayanI che ne bAkInI traNa vyavahAra mATenI che. dAdAzrInA dehavilaya pachI pholoarsanuM zuM ? enA uttaramAM pUjyazrI kahe che, "ApaNe to kAyamanA dAdA khoLI kADhavAnA. A dAdAno to deha chUTIya jAya. pAMca AjJA ApI dIdhI che, pachI ApaNane zuM ? AjJA e dAdA pote ja chene !" pAMca AjJAthI pragati spIDI ane aizvarya sahita thAya ! jAtajAtanI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaktio pragaTa thAya, AvaraNo tUTIne ! jJAnInI kRpA hoya to AjJA paLAya ane AjJA pALe eTale kRpA maLe ! AmAM paheluM rAjI karavAnuM Ave ! AjJAthI ja rAjIpo maLe. jJAnIne rAjI karavA enAthI uttama dharma varlDamAM bIjo koI nathI. jJAnIno rAjIpo dareka para judo judo hoya. temane koI joDe bheda nA hoya chatAM Ama bheda kema ? sAdhakanA parama vinayanA AdhAre hoya. niraMtara parama vinayI para vizeSa kRpA hoya ! vizeSa kRpA eTale zuM ? saMpUrNa kAma nIkaLI jAya. ane kRpA 'dAdA bhagavAna'nI jJAnInI nahIM. dAdAzrIne dilathI prArthanA karavI, 'dAdA, amArA saMsArano bhAra tamArA mAthe ne tamArI AjJA amArA mAthe !" AjJA pALIne pratItimAM AvelA AtmAno pUrNa anubhava karI levAno che. AjJA pALe che koNa ? pratiSThita AtmA ? nA. prajJA jAgRta thaI che te. ajJA AjJA pALavA nA de. AjJA pALavAno nizcaya koNa kare che ? eya prajJAzaktinuM ja kAma. pAMca AjJA e pudgala che, paNa rileTiva-riyala che. AtmAnA tamAma sopAno e rileTiva-riyala kahevAya ne AtmA pote riyala che ! dAdAnuM zaraNuM le, tenA jevuM ekuMya nahIM. 'je dAdAnuM thAya te mAruM thajo.' dAdAnA kahyA pramANe rahevuM. jene mokSe javuM che, tene koI kriyAnI jarUra nathI. tene to jJAnInI AjJA ane svarUpajJAna benI ja jarUra che. AjJA manane zuddha rAkhe ne jJAna sarva saMjogomAM samAdhAna Ape. A pAMca AjJAo e. ema. paTelanI nathI, jJAnInI nathI paNa khuda dAdA bhagavAnanI che, je cauda lokano nAtha che. pAMca AjJA e to vItarAgonA vakhatathI cAlI Ave che. dAdAzrI to nimitta che. akrama vijJAna e moTo siddhAMta che. AmAM kyAMya pustakanuM vAkya nathI. svamAM satata rahevAya kyAre ? pAMca AjJA pALe tyAre. AjJAnI kiMmata pUrepUrI samajAI nathI tethI sarakhI paLAtI nathI. jJAnInI koI vizeSa AjJA maLe to tenA mATe "aho aho' thaI jAya ! 19. dAdAnI sevA karavI eTale AjJAnI sevA karavI te ! ane AjJAnI sevA karavI ane dAdAnI sevA karavI, eka ja. dehanI sthaLa sevA karavA karatAMya AjJA pALavI caDhI jAya ! [2] riyala-rileTivatI bhedarekhA svarUpajJAna pAmyA pachI riyala ane rileTiva be judAM paDyAM. riyala e puruSa ne rileTiva e prakRti. puruSa thayA pachI pAMca AjJArUpI puruSArtha karIne, puruSamAMthI puruSottama thavAnuM che ! 'huM zuddhAtmA chuM' e khyAlamAM, lakSamAM rahevuM joIe. ene zukladhyAna kahyuM. zuddhAtmA e zabda svarUpa nathI ke japa svarUpe ya nathI. dareka jIvamAtramAM zuddhAtmA jovA evuM aDatAlIsa miniTa sudhI ekadhAryuM jovAya to tene puNiyA zrAvakanuM sAmAyika thayuM kahevAya. saMpUrNa zuddha upayoga rahyo kahevAya. Ane ja dIvyacakSu kahyAM. 'tuM hI', 'tuM hI', nahIM paNa 'huM hI', 'huM hI karavAnuM che. darekamAM 'huM ja chuM, huM ja chuM' e ja jovAnuM, 'huM' 'tuM'nA bheda nathI tyAM. eka vAra dAbaDImAM hIro mUkyo pachI vAsIne kabATamAM mUkI dIdho hoya to te khyAlamAM ja rahene ke A dAbaDImAM hIro che ! ene vAreghaDIye kaMI kholIne jovo paDe ? tema eka vAra jJAna maLe pachI badhAMnI aMdara zuddhAtmA ja che e khyAlamAM besI ja jAya. huM zuddhAtmA chuM' ema zA mATe bolavuM paDe ? 'huM caMdubhAI chuM, huM caMdubhAI chuM' karIne jeTaluM avaLuM cAlyA, teTaluM 'huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' karIne pAchuM pharavAnuM che. paNa pachI to e lakSamAM saheje rahe ja. citta zuddha thaI jAya eTale saheje varta. AtmA jAgRta thayA pachI ja 'huM zuddhAtmA chuM' bolAya. UMghamAM nA bolAya ! A upayogapUrvakanuM che, mikenikala nathI. huM zuddhAtmA chuM' e jApa nathI. jJAtA-zeya saMbaMdha sAthe hovuM joIe. jApa jape to mana TATuM paDe paNa jJAtA-zeya saMbaMdha nA rahe ! siMhanuM baccuM bhUlathI janmatAM ja gheTAMnA ToLAmAM bhaLI gayuM te gheTAM jevuM ja thaI jAya. paNa ko'ka dA'Do siMhane jue ne troDa enI sAMbhaLe ne poteya evI ja trADa pADe ke svabhAva tarata jAgI jAya. tema 'huM caMdubhAI chuM' AkhI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jiMdagI mAnanAro, jJAnInI jJAnavidhimAM eka ja trADe 'huM zuddhAtmA chuM'nuM bhAna, jJAna pAmI jAya che ne sadAkALa jAgelo ja rahe che ! eka kSaNa paNa AtmA thaIne 'huM AtmA chuM' ema bole te chUTyo ! huM caMdulAla chuM' rahyA kare, tenAthI viSanA TapakAM dina-rAta paDyA kare ne 'huM zuddhAtmA chuM' ema lakSamAM rahyA kare eTale amRtanAM TapakAM dina-rAta paDyA kare ! pachI vANI, vartana ne vicAro amRtamaya enI meLe ja thaI jAya ! jovA-jANyA sivAya bIjI koI kriyA nahIM, enuM nAma riyala. riyalarileTiva avinAbhAvi saMbaMdhe che. eka hoya to bIjuM hoya ja ! riyala-rileTiva jonArI che. prajJA ! e atIndriya pratyakSa che ane rileTiva indriyagamya che ! riyala-rileTiva juduM pADe che e prajJA ! ApaNe zuM thavuM che ? koI kahe, mAre dAdA jevA thavuM che. koI vaLI bIjuM kahe, trIjuM kahe ! kharekhara ApaNe zuddha thavAnuM ja rAkhone ! mokSa sivAya kaMI ja na khape. enAthI UMcuM bIjuM koI pada varlDamAM che ja nahIM. bIje kyAMya aTavAvA jevuM nathI. 'huM mAMdo chuM' ema cIMtave to tevo thaI jAya. 'huM anaMta zaktivALo chuM" bole to tevo thaI jAya ! nikAcita karmanA udaya vakhate potAne 'huM zuddhAtmA chuM' e lakSamAM rahe agara chevaTe "huM zuddhAtmA chuM' bola bola kare toya te karma haLavuM thaI jAya ! ne ApaNane aDe nahIM. suMvALuM to badhAMyane phAve paNa kakaruM Ave te phAvatuM thAya to kazuM naDe ja nahIMne ! riyalanI sITa para besatAM ja nirAkuLatA vartAya ne rileTivanI sITa para to zaoNka lAge ! jJAna pachI banne vacce bhedarekhA paDI gaI eTale riyalanI ja sITa para besI rahevuM. AtmA zuddha ja che. trikALa zuddha ja che. e pada pAmyA pachI game tevuM kharAba kArya thAya to te 'caMdubhAIthI thAya, zuddhAtmAthI - mArAthI nahIM e cUkavuM nA joIe. chatAMya mane kazo vAMdho nathI have ema mAnyuM toya laTakyo. mATe DaratA rahevuM. paNa bhaya nA rAkhavo. AveluM karma to jatuM raheze ne AtmA tevo ne tevo ja raheze, zuddha ja ! avaLuM-savaLuM kare che pudgala, zuddhAtmA nahIM ! chatAMya koIne caMdubhAIthI duHkha thaI jAya to tenuM pratikramaNapratyAkhyAna karavuM ghaTe. paga nIce koI jIvaDuM marI jAya toya be juduM ja rahevuM joIe. mAranAro ne maranAro ane pote zuddha ne sAmo ya zuddha ema rahevuM joIe. dAdAzrIe be dhAtu judI pADI ApI, lokhaMDa ne sonuM. pachI lokhaMDa kaTAya, temAM ApaNane zuM levAdevA ? chatAMya game te karavAno caMdubhAIne hakka nathI maLato. je kaMI avaLuM thaI jAya temAM so TakA icchA viruddha ja hovuM joIe. tema chatAMya pratikramaNa to acUka karavuM paDe caMdubhAIne ! A bahu gahana vAta che. upara uparathI ja eTale ke vyavahAra draSTithI jue to tadana viparIta lAge paNa tattvadraSTithI A so TakA parama satya che ! AtmAmAM kaI rIte rahevuM ? pahelAM caMdubhAImAM kevA rahetA hatA ? caMdubhAInI badhI ja asaro thatI hatIne ? te have koI asara ja nA thAya, te AtmAmAM rahyA ! mAna-apamAna, napho-khoTa kaMI aDe nahIM. 'huM zuddhAtmA chuM' e nizcaya che. nizcaya enuM nAma ke pharI kyAreya phare nahIM. svarUpa sthiti thayA pachI aMtaradAha na rahe. paNa pelo nirjIva ahaMkAra rahyo che te pADozInuM mAthe laI le to mAthe Ave. A ghamasANa bahAranA vartuLamAM che. ene 'joyA' karavAnuM. bAkI kharekhara aMtaradAha to ajJAnadazAmAM ja hoya. mahIM ilekTrisiTInI jema saLagAve. mahIM jIva baLe che evuM bhogave. sahana nA thAya. kevaLajJAna prAptinA puruSArthamAM Ave tyAre aMtaradAha jAya. game tevuM vAvAjhoDuM Ave toya have mahAtmA to zuddhAtmAnI sTroMga rUmamAM pesI jAya ! eTale kaMI ja aDe nahIM. mokSamAM kyAre javAnA enI khabara paDe ? hA, paDe. AtmA tharmomiTara jevo che. jema pezAba ke saMDAsa javAnI khabara paDI jAya che tema A ya paDe tema che. khabara nathI paDatI, tenuM kAraNa ke ApaNe saMsArI pakSamAM paDI gayA chIe. emAM khovAI gayA chIe, tethI AtmA bAjunuM kazuM dekhAtuM nathI. jJAnI puruSa jJAnavidhi karAve pachI deha ne AtmA judA anubhavAya. pachI e koI kALe pAchAM eka thaI zake ja nahIM ! dahIM valovI mAkhaNa ne chAza judA paDyA pachI koI paNa rIte e beu ekAkAra thAya ja nahIM evuM A vijJAna che. ane dAdAzrIe A vijJAna ApyuM jagatane. mULa vijJAna 21
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaronuM paNa ApavAnI emanI Dhaba akramanI ! pahelAM AtmA pudgalanA AdhAre bhaTakato hato. have jJAna maLyA pachI AtmAnA AdhArI thayA. sanAtha thayA ! AtmAnA AdhArI thayA eTale kaSAyo nirAdhAra thayA ! huM caMdubhAI chuM' e pratiSThA chUTI ne 'huM zuddhAtmA chuM' e draDha thaI gayuM. have mAtra pAchalI gunegArI bhogavavAnI rahI. huM zuddhAtmA chuM' e bhAna thayuM eTale jIvamAtra kharekhara riyalamAM zuddhAtmA ja che e draSTi khullI thAya che. eTale "Atmavat sarva bhUteSu" thaI jAya. sarvAtmA e zuddhAtmA samaje e ja paramAtmA ! jJAna pachI paramAtmA thavAnI zreNI maMDAI kahevAya ! [3] samabhAve nikAla, phAIlo ! viSamabhAve khaDuM jagata, te samabhAve UDe ! phAIlono nikAla karatAM mahIM "zuddhAtmA chuM' e dhyAnamAM hovuM joIene ? muMbaI javAnuM nakkI karIe eTale e saheje dhyAnamAM rahe ja ke muMbaI javAnuM che ! phAIlo kone kahevAya ? UMgha, bhUkha, ThaMDI, garamI lAge e badhuMya phAIla. bhIDamAM dhakkAmukkI lAge, gharamAM bairAM-chokarAM e badhAMya phAIla kahevAya. manamAM mAtra nakkI ja rAkhavuM ke phAIlono samabhAve nikAla karavo ja che, basa. AnI vaijJAnika asara sAmA mANasa para paDe che ane vaijJAnika rIte helpa thAya che ne pariNAma Ave che ! ene badale "sAmo zuM samaje che enA manamAM ? ene sIdho karI daIza !' to viSamabhAva Ubho thAyane, to tenI sAmAM para asaro paDe ne tenAM pariNAmo evAM ja Ave. phAIlo vadhyA ja kare. kaLiyuganI phAIlonA hisAbe zastranI sAme zastra ugAmavuM ke nahIM ? nahIM. samabhAve nikAla ja karavAno. A zabdo ja evA vacanabaLavALA che ke "phAIlono samabhAve nikAla karavo che" eTaluM ja manamAM rAkhe to eka duHkha aDe tema nathI ! "mAruM" kahyuM to vaLagyuM. rAga thaze ne phAIla kahetAM ja juduM ne juduM. enAthI samAdhi raheze. ApaNe nakkI karyuM ke mAre samabhAve nikAla karavo che, enuM nAma ja samabhAve nikAla. pachI sAmAne samAdhAna thayuM ke nA thayuM, te jovAnuM nathI. A AjJAmAM ja rahevuM che e nizcayane vaLagI ja rahevAnuM che ! ane jarA emAM mahIM AghuMpAchuM thAya to 'dAdA' pAse zakti mAMgye rAkhavAnI. e mAMgIne pachI enI rAha nahIM jovAnI. rAha jovI e guno che pAcho ! pariNAma je Ave te, pratikULa ke anukULa tenA ApaNe javAbadAra pachI nathI ! khUba nakkI kare samabhAve nikAla karavAnuM, chatAMya kyAreka moTA moTA bomba dhaDAkA thaI paNa jAya teno vAMdho nahIM. gabharAvAnuM nahIM, bombaneya jovuM ne caMdubhAIne TokavA ke "kahevuM paDe, Aya mAla nIkaLe che ! sTezane jAva to pAchaLa vaLIne nA jozo, evI AjJA karIne tamane mokalavAmAM AvyA hoya ne tame tevuM nakkI karIne nIkaLo tema chatAMya bhUlathI eka-be vakhata pAchuM vaLIne jovAI gayuM, te kaMI guno nathI gaNAto ! nakkI to rAkheluM ja che ne ke nathI jovuM? basa ! samabhAva eTale zuM ? vakhANanAra para nathI rAga ne vakhoDanAra para nathI draSa, enuM nAma samabhAva ! korTa jaIne laDAya paNa rAga-dveSa nA hovAM joIe. DiscArjamAM rAga-dveSa nA hoya, cArjamAM rAga-dveSa hoya ! gALo koNa kone Ape che ? A to banne pudgalanI kustI che ane teya karmanA AdhIna che ! bahAra paisA kharcani kustI jovAnI kyAM rahI have ?! 'huM caMdulAla chuM tyAM viSamatA AvI ja jAya ne 'huM zuddhAtmA chuM thayuM ke samatA saheje vartAya ! samatA ne samabhAvamAM zuM phera ? koI dholo mAre toya mahIM pariNAma saheje badalAya nahIM ne uparathI ene AzIrvAda Ape, enuM nAma samatA. ane samabhAvamAM pariNAma badalAya, teno paNa nikAla karI nAkhe ne rAga-dveSa AgaLa vadhavA nA de. ane sahajabhAve nikAla eTale vagara prayatna, sahejA saheja ja nikAla thaI jAya te ! evuM dAdAzrIne hoya ! sahajabhAva to gayA bhavamAM bhAva karelo hoya, tenuM Aje sahaja utpanna thAya te, pragameluM hoya te. sahajabhAva e AjanI kriyA nathI.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ kauzalya jJAnIne hoya. jJAnInuM kauzalya kevuM hoya ? evI jagyA hoya ke eka mANasa bole ne sAtane duHkha thAya tyAM jJAnI evuM kauzalya vAparIne evo zabda bole ke bolanArane duHkha nA thAya ne pelA sAta sAMbhaLanArAnuMya duHkha UDI jAya ! kauzalya e buddhikaLAmAM jAya. zarUAta samabhAve nikAlathI karavAnI, te dhIme dhIme vItarAgatA pariName. vItarAgoe Ama ja kareluM ! samAdhAna vRtti ane samabhAve nikAlamAM zuM phera ? ApaNI vRtti kevI hoya ke jyAM ne tyAM samAdhAna ja khoLe, nyAya ja khoLe. ane samabhAve nikAla karavAmAM to samAdhAna thAya ke nA thAya toya samabhAve nikAla ja karavAno. ApaNe koIne pAMcaso rUpiyA uchInA ApyA hoya ne te pAchA mAMgavA jaIe to sAmo UlTo gaLe vaLage ke 'tame kyAM ApyA che ? UlaTA mArA pAMcaso rUpiyA tamAre mane pAchA ApavAnA che !' have AvuM hoya tyAM jene chUTavuM che teNe nyAya nA jovo ne tarata ja ApI devA, to chUTAze. koI dahADo samAdhAna thAya ema nathI. AtmajJAna hoya te ja samabhAve nikAla karI zake ane dAdAzrIne te saMpUrNa jJAnathI nikAla thAya. jJAnI to AkhA brahmAMDanA rAjA hoya evA dekhAya ! koI thappaDa mAre tyAre zuM karavuM ? tyAre khuza thavuM ke Aje InAma maLyuM ! athavA to e koNa che ? ApaNe koNa chIe ? koNa kone mAre che ? ane A badhAyane 'jovAnuM'. pUjyazrIe to eka phero InAma kADheluM ke 'koI mane eka dhola mAraze, tene pAMcaso rUpiyA ApIzuM' paNa koI dhola mAravA AvyuM nahIM. AkhA jagatanA lokone lIdhe nahIM paNa baso-pAMcaso phAIlone lIdhe mokSa aTakyo che. ATalAM joDe ja samabhAve nikAla karo ke mokSa maLI jAya ! akrama mArgamAM jJAnavidhi pachI zuddhAtmA grahaNa thAya che ne ahaMkAra ne mamatAno tyAga thAya che. eTale pachI Akho saMsAra tyajAI gayo. pachI grahaNa-tyAganI kaDAkUTa na rahe ! kramikamAM pado-bhajano gAya te grahaNIya ne akramamAM pado gAya te nikAlI. akramamAM to badhuM ja nikAlI hoya che. e kevI rIte khabara paDe ? kramikamAM pada gAto hoya tene aTakAve to gAnAro gusse thaI jAya, jyAre akramamAM kaMI ja phera nA paDe ! 25 saMsAranI badhI kriyAo nikAlI ne 'A' satsaMga e grahaNIya bAbata. akramamAM kartAbhAve kazuM thatuM nathI. sADIo pahere, dAgInA pahere paNa nA maLe to kazuM nahIM. AtmAmAM ja rahe ne pelAmAM to nA maLe to rIsAya. jagata verathI khaDuM che. samabhAve nikAla karavAthI pAchaluM vera chUTe ne navuM nA baMdhAya. eka mANasane dukAna khAlI karI chUTI javuM hoya, te kevI rIte kare ? mAMgatAvALAne ApI de ne levAnuM chevaTe jatuMya karIne chUTI jAya ! vera baMdhAyuM hoya, enI joDe samAdhAna karI nAkhavuM pratikramaNa karIne, mAphI mAMgIne. pudgalanA AnaMdathI vera vadhe ne AtmAnA AnaMdathI vera chUTe. gamatI ke nA gamatI vyaktio badhI phAIlo ja che. sarakhuM ja che. bannethI chUTavAnuM che. nA gamatA joDeya DrAmeTika prema rAkhavo. mAphI mAMgIne verathI chUTI javuM ! sAmAno ahaMkAra poSIneya veramAMthI chUTI jAva ! koI mANasa khUna karavA Avyo hoya paNa A phAIlano samabhAve nikAla karavo che ema ja bhAva mahIM jenA rahyA to khUnInA paNa bhAva pharI jAya ne charI, gana(baMdUka) mUkIne jato raheze. phAIla pratyeno pUrvagraha choDI devAya to phAIla ApaNA kahyA pramANe cAlaze. phAIlone choDIne sAdhu thaI javAthI chUTAtuM nathI. aMdaravALA dAvA mAMDe. bahAranA dAvA to eka bhavamAM chUTe, aMdaranA to bhavobhava rakhaDAve ! A jagata verathI khaDuM che, premathI nathI. samabhAve nikAla karavAthI chUTI javAya. eka jaNa dAdAzrIne kahe ke mAre badhI phAIlothI jaldI chUTI javuM che. pUjyazrI tene kahe ke, A to jyAM sudhI bAvaDAmAM tAkAta che tyAM sudhI badhI phAIlone kaho ke Avo ne vasUla karI jAva. ghaDapaNamAM kyAMthI cUkavAya ? ApaNo ja hisAba che te cUkate karI done ! samabhAve nikAla kaI rIte karAya ? sAmo hasato Ave ke ciDhAyelo Ave, bannenI joDe ApaNe sarakho ja bhAva, samabhAva. phAIlone khuza karavA javAnuM nathI, e ApaNAthI nAkhuza nA thAya to bahu thaI gayuM ! tyAM samabhAve raheze. sAmo kleIma choDIne gayo toya ApaNe chUTyA. pachI jeTalAthI ke jenAthI e mAnI gayo to chUTyA. jagatanA satyAsatyamAM paDAya nahIM. sAmAne samAdhAna thayuM ke chUTyA. 26
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNI phAIla naM. 1 khAya, tene ApaNe 'joyA' karavAnuM. enI joDe vAtacIta karatAM karatAM patAvavAnuM. cA-nAsto, jamavAnuM je mAMge te ApI daIne chUTI javAnuM. cAmAM khAMDa nA AvI to pI levAnuM. akramamAM udAsInatA nahIM paNa DAyarekTa vItarAgatA ja pAmavAnuM che. jeTalo phAIlono samabhAve nikAla thayo eTalo vItarAga thaI gayo. jyAre kramikamArgamAM vairAga pachI udAsInatA ne pachI vItarAgatA Ave ! homa DipArTamenTanI phAIlone phorenamAM ke bIje nA laI javAya ne phorenanI phAIlone homamAM nA laI javAya. ghera dhaMdho yAda nA karo, dhaMdhA para ghara yAda nA karo ! pAchuM koIneya AnI khabara nA paDe ! AtmAmAM rahyA te homamAM ne vyavahAramAM te phorenamAM gayA. phorenamAM suparaphalyuasa rahevAnuM che. AvuM jabarajasta akrama vijJAna maLyuM che, chatAM mokSe kema nathI javAtuM atyAre ? to kahe ke pahelAMnA gunAo hatA, tenA kesa cAlavAnA bAkI che. A badhI gunegArIo pUrI thAya pachI mokSe javAya ! potAnA ja doSo jovAthI gunegArImAMthI chUTAya che ! tamAma phAIlone eka ja zabdamAM mUkAya ane te che saMyoga ! saMyogo pAchAM viyogI svabhAvanAM che. mATe tene 'joyA' ja karavAnuM. enI meLe ja chUTI jaze. jagatamAM zuddhAtmA ne saMyoga be ja che. zuddhAtmAnA jJAnamAM rahyA eTale badhuM svayaM kriyAkArI bane che ! gamatuM ke nA gamatuM - banneno samabhAve nikAla karavAno ! rastAmAM gaTaro gaMdhAya to sarakArane gALo devAya ? nAke rUmAla mUkI nIkaLI javuM, enuM nAma samabhAve nikAla. saLagatA kolasA ApaNA para koI nAkhe to te zuddhAtmA che ne kolasA paDyA te ApaNA karmano hisAba ! Aje emAMthI eNe ApaNane choDAvyA ! tyAre ApaNane e veravI lAge ne koI premI lAge ! pratikULa vyavahAra Ave te ApaNI zaktio pragaTAvI jAya ! DrAmeTika rahIe to phAIlono samabhAve nikAla thAya. DrAmeTika pAchuM hArTilI hovuM joIe. phAIlono nikAla karavA Aropita bhAve 'huM chuM" evo DrAmeTika bhAva rAkhavo ! vyavahAramAM koIne Thapako Apavo paDe to tenA zuddhAtmAne vidhi karI bahAra besADavA. pachI pudgalanA gunAne Thapako Apavo ke zikSA ApavI. enA mATe ApaNane rAga-dveSa lagIreya na hovA joIe. pachI ApaNane kaMI ja aDe nahIM sAmAnuM ! kahovAyelAM papaiyAno bhAga kApIne kADhI nAkhavo, enuM nAma samabhAve nikAla. ApaNA gharamAM bheMsa ghUsI gaI hoya to tene, 'bheMsabena, jarA bahAra jatAM rahone, bahAra jAvane !' evuM kahevAthI kazuM vaLe ? tyAM to bheMsanI bhASAmAM vAta karavI paDe. ene eka DaphaNuM dekhADavuM ke pachI pagamAM jarAka mAravuM to bheMsa tarata samajI jaze ne bahAra nAsI jAya, AnuM nAma samabhAve nikAla. nAlAyaka mANasa joDe bahu vyavahAra nA rAkhavo. e ene ghera ApaNe ApaNA ghera. ApaNA samabhAve nikAlano koI durupayoga kare to ? 'vyavasthita'nI sattA koI ekanA hAthamAM che ? koInI svataMtra zakti nathI. mATe bhaDakavAnI koI jarUra nathI. phAIlano samabhAve nikAla karavo ja che, chatAM nA thAya to tyAM zuM karavuM ? pachI ApaNe levA-devA rahI nahIM. ApaNe AjJA pALI eTale ApaNe javAbadAra nA rahyA ! sAmo nA choDe to ? ekataraphI nikAla thaI zake ? hA, thaI zake. kaI rIte thAya ? vItarAgatAthI thAya. cIkaNI phAIla AvatAM pahelAM ja DagI javAya ke A ApaNane nahIM choDe, evuM nA hovuM joIe. pariNAma jovAnuM nathI ApaNe, phAIlano samabhAve nikAla karavo che ema nizcaya pakaDI rAkhavAno che. pachI ApaNI javAbadArI rahetI nathI enI geranTI ! cIkaNI phAIlo hoya tyAM mauna rahevuM uttama. chatAMya phAIla khuza nA thAya, to ApaNe chetarAIneya phAIlamAMthI chUTI javuM. paNa eka satsaMganI bAbatamAM ApaNe javAnI pakaDa pakaDI rAkhavI. enI je khoTa Avaze, te dekha leMge ! rAgavALI phAIlane kevI rIte bhegI thAya AgaLa upara ? nA. e phAIla to bIjAnA bhAge bIjA bhave jatI raheze paNa mahIM rAga rahyo teno niveDo lAvavAno che, teno nikAla karavAno hoya che ! pachI phAIlane kaMI levAdevA nA rahe. 28
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ game tevI cIkaNI phAIla hoya paNa ApaNe to TheTha sudhI bhAvane pakaDI rAkhavo ke mAre eno samabhAve nikAla karavo che. e bhAvane choDavo nahIM. pachI je banyuM te vyavasthita. pachI gunegAra 'vyavasthita', ApaNe nahIM. mahIM AtmAnI anaMta zaktio che. mAtra nakkI rAkhavAnuM ke mAre cIkaNI phAIlano samabhAve nikAla karavo ja che. te thaze ja. cIkaNI phAIla bahu tyAre be-cAra ja hoya ! jema DuMgaLInA paDonA paDa hoya tema cIkaNI phAIlanuM hoya. dareka phera samabhAve nikAla karatAM karatAM eka eka paDa khasatuM jAya ne aMte mukta thavAya ! cIkaNI phAIla to ApaNane mokSanA mArge caDhAve ! dAdAzrI emanA bhAbhIne kAyama emanI cIkaNI phAIla kahetAM ke 'tame cho to A huM pAmyo chuM'. jJAna pachI badhAMyane cIkaNI phAIla upakArI che. guMdara cIkaNo ke copaDanArA cIkaNA ke paTTI cIkaNI ? je zuddha che, ene cIkAza kemanI aDe ? cIkaNAM karmo kaI rIte khape ? zuddhAtmAmAM rahIe, jJAtA-drA rahIe to jaladI khapI jAya ! cIkaNI phAIla AvavAnI hoya to tenA AvyA pahelAMthI zuddhAtmA jovAnA cAlu karI devAnA. pachI manamAM nakkI karI rAkhavuM ke eno samabhAve nikAla karavo ja che. pratikramaNa karyA karavAnAM. enAthI samabhAve nikAla thaI ja jAya. A phAIloe ja AMtaryA che. samabhAve nikAla thAya ke chUTI javAya ! jJAna maLyA pachI nizcayathI rAga-dveSa chUTe che paNa vyavahArathI rahe che. to tene joyA karavAnAM, rAga-dveSa thAya tyAre. enAthI rAga-dveSa khalAsa thaI jaze. samabhAve nikAlamAM ApaNane asara nA thAya te khAsa jovuM. tenA mATe ja AjJA pALavAnI che. ApaNo samabhAva rahyo ke eno nikAla thaI gayo. phAIla pAchI bhegI thAya, te bIjuM paDa AvyuM tethI. paNa AgaLanuM to gayuM ja ! kuTuMbamAM badhAM ja ApaNA viruddha hoya ne game tema bole to tyAM mauna rahevuM. kALa ThaMDA pADaze. samabhAve nikAla karavA jatAM ekane sAruM ne ekane kharAba lAge to tyAM zuM karavuM ? ApaNe samabhAve nikAla karavo che ema nakkI rAkhavuM. pachI je DilIMga thAya te sAcuM. pachI javAbadArI nA rahI. jyAM athaDAmaNa thaI hoya tyAM, chevaTe gAMDA kADhIneya chUTI javuM. are, chokarA AgaLeya bhUla thaI hoya to svIkArI chUTI javuM, nahIM to te manamAM DaMkha rAkhe ! bApa bhUla svIkAre chokarA AgaLa to chokaro kaMI bApa thaI javAno che ! samabhAve nikAla karatAM bhaviSyamAM nukasAna thaze evuM aMdara bhaya lAge, tenuM zuM karavuM ? ApaNe napho-nukasAna karavo che ke mokSe javuM che ? A draSTi to du:khI karyA vagara nahIM rahe. ApaNe to samabhAve nikAlanI AjJA pALavAnI che. pachI je banyuM te karekTa ! korTamAM kesa laDavAno vakhata Ave to tyAM prakRti prakRti joDe laDhe che, emAM ApaNe zuM ? ane kazuM banyuM ja nathI ema rahevuM. korTamAM rAga-dveSa nA thavA joIe to vAMdho nahIM. korTamAM vivekapUrvaka vartana karavuM. vivekapUrvaka eTale sAcuM-khoTuM karyA vagara vakIla kahe tema karavuM, rAga-dveSa vagara. pote mazIna banAvyuM hoya chatAM AMgaLI emAM AvI jAya to te choDe? milakata mATeya bhaya rAkhyA vagara samabhAve nikAla karo. pachI korTe javuM paDe toya vAMdho nahIM. vaiSa nA thavo joIe. ApaNe paisA mAgatA hoIe paNa tenI pAse paisA nA hoya to choDI devuM. korTe jAva, vakIlo karo, te UlaTo kharco mAthe paDe ! samabhAve nikAla karatAM karatAM phAIlo mATe ApaNane avaLA vicAro Ave to tenuM tarata pratikramaNa karI nAkhavuM. eno paDagho enA para paDaze. pratikramaNathI ApaNo abhiprAya badalAya che. enA mATeno. kudaratano e ajAyaba niyama dAdAzrIe Apyo ke, chatuM karavAnuM nA hoya, 'karavAthI' to UMdhuM ja thAya haMmezAM. ane chatuM enI meLe thAya evo niyama che ! pati-patnI vacce joradAra vaimanasya(vara) hoya tyAM A phAIlano samabhAve nikAla kaI rIte karavo ? ekapakSI ja jJAnamAM rahevuM ? koI rIte sAmI vyakti samajatI ja nA hoya to ? chUTA thaI javAnuM ? chUTA thaIneya zuM sukhI thavAnuM ? nakkI rAkhavuM ke samabhAve nikAla karavo ja che. pachI vyavasthita para choDI devAnuM. ane ApaNe chUTavuM che, mATe sAmAnuM jovAnuM nahIM. enA mATenA abhiprAyo toDatA jaIe to ukela saraLa thaI jaze. samabhAve nikAla karavAnI kaLA joIe ? kaLA nahIM paNa nizcaya joIe. 29
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaLA to dhaNI thavAnI koIne AvaDatI nathI. lAkhomAM ekAda-be jaNA dhaNInI parIkSAmAM pAsa thAya ! chokarAMonI sAthe samabhAve nikAla karatAM kyAreya hiMsaka nA thavuM. mAravuM nahIM. chokarAMo koI kIMmatI vastu mATe rIsAyA hoya to tyAM nirAMte 'joyA' karavuM. ane paisAno kArabhAra patnIne soMpI devo. emane e phAve. chokaro corI karato hoya toya enI joDe evI rIte DIlIMga karavuM ke ene potAne mahIM riyalAijha thAya ke A khoTuM che. to eka dA'Do e pAcho pharaze. samabhAve nikAla karavo ja che ema nakkI haze, tenuM kAma thaI jaze. A chokarAM e ApaNA nathI, e phAIla che. ApaNI pharajo che te bajAvavAnI emanA pratyenI. mahIM mohanI coMTa nathI rAkhavAnI. pote potAnI phAIlano samabhAve nikAla kaI rIte kare ? kyAreya akaLAya nahIM. akaLAyA teneya joyA karavuM ne phAIla naM. 1 joDe vAto karI TADhA pADavuM. jJAnI kyAreya akaLAya nahIM. phAIla naM. 1ne cetava cetava karavAnuM. e ghaDIkamAM eliveTa thAya to ghaDIkamAM Dipresa thaI jAya. banne vakhate ene samatAmAM rahevA cetavavuM. ahaMkAra zuM kahe ke ame AvAM ne tevAM, tyAre prajJA zuM kahe phAIlane ke tame AvA ne tame tevA ! keTalAMka kahe che ke amAre ghaNI badhI phAIlo che. alyA, kArakUna moTo ke phAIlo moTI ? ane pAchI pote ja vaLagADelI chene ? phAIlo jeTalI che. eTalI ja AvavAnI. kaMI navI vadhI nathI jatI. 'samabhAve nikAla karavo ja che' rahe, to tema thaze ne 'nahIM thAya' evuM thayuM ke bagaDaze. je je phAIlo ApaNane bhegI thAya che e badhI jUnI ja che, navI nathI. navI phAIlo jJAna pachI nA thAya. bhAvakarma e ja navI phAIla che. phAIlano jaladI jaladI nikAla thaI jAya ? nA. '80nI '80mAM ja thAya, '81nI '81mAM ja thAya. Trena vaDodarA Ave tyAre vaDodarAno Dabbo kapAya. surata Ave tyAre ja suratano Dabbo kapAya. nikAla kyAre thAya, kyAre thAya emAM buddhi UMdhA raste gaI kahevAya. jema jema phAIlo ochI thatI jAya, tema tema upayoga vadhato jAya. jyAM jyAM upayoga cUkyA, tyAM tyAM pharI dhovuM paDaze. navuM nathI baMdhAtuM have. phAIlone lIdhe "sva"mAM ochuM rahevAya. phAIlo Ave temAM jAgRti vaparAI jAya. saMpUrNa phAIlo khatama thaI jAya eTale apAra AnaMda ubharAze ! AtmajJAnInA paricayamAM, satsaMgamAM jema vadhu ne vadhu rahevAya, te bahu lAbha thaI jAya ! jene niveDo lAvavo ja che, tene AvyA vagara rahe ja nahIM ! Atmazaktino lAbha letAM AvaDavo joIe ! phAIlono hisAba patyo kyAre kahevAya ? ApaNane rAga-dveSa nA thAya, e Ave to ApaNane bojo nA lAge, ijhInesa rahe eTale jANavuM ke have phAIlo chUTI gaI ! cIkaNI phAIlano pUrNa vilaya thayo kyAre kahevAya ? phAIla ApaNA mATe game evuM avaLuM bole toya manamAM duHkha nA thAya. eTale dveSa gayo kahevAya. mana kliyara rahe haMmezAM. vicAroya baMdha thaI jAya enA mATe. mahAtmAo-mahAtmAo vacce vaDhavADa thAya te zuM kahevAya ? dAdAzrI kahe che mahAtmAo laDhe-kare paNa aMdara pratikramaNa kare, pazcAtApa kare eTale phAIlamAMthI chUTI jAya ! mahAtmAonI bhUla jovAya nahIM. dAdAzrIne eka jaNe pUchyuM, 'dAdA, ameya badhAM tamArI phAIlo ja ne ?" tyAre pUjyazrIe kahyuM, 'hA, phAIlo ja ne ! paNa A badhI phAIlo bojArUpa nA lAge. A badhI marajiyAta phAIlo kahevAya ne pelI pharajiyAta phAIla. te rAtre be vAgeya nA choDe ! phAIla to Diprezana ne elivezana karAve ! dAdAzrI kahe che jagatanA tamAma dharmonA tamAma sAdhu-AcAryo, saMto-bhaktone bhegAM kare toya A mahAtmAone je pada maLyuM che e pada nA hoya kyAMya ! kramika mArgamAM bAvIseya pariSahane jItavAnuM kahyuM che ane akramamAM samabhAve nikAla karI nAkhavAno che ! phAMsI AvI paDe to zuM puruSArtha karavAno ? samabhAve nikAla. AtmajJAna prApti pachI mUDhAtma dazAmAMthI aMtarAtma dazA, indrima gavarmenTanI dazAmAM avAya. e badhI phAIlono nikAla thaI jAya eTale phula gavarmenTa, eTale ke paramAtmA dazAnI prApti thaI jAya !! jyAM sudhI gunegArI che tyAM sudhI indrima gavarmenTa. 32
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajJAna dazAmAM mArAthI bhUla thaI, mArAthI jIvaDuM vaTAI gayuM tema hatuM. have jJAnadazAmAM phAIla naM. 1thI badhuM thayuM ema rAkhavAnuM. eTale 'ApaNI' javAbadArI nathI. pahelAM kartA hatA, have "ApaNe" jJAyaka chIe. have je svarUpa thayA, te svarUpamAM rahevAmAM zo vAMdho ? UlluM paramAnaMda rahe. vyavahAramAM moDhethI bolIe ke mAruM che paNa aMdarathI hRdayathI koI cIja mArI nathI. eTale mamatA gaI. dehAdhyAsa gayo eTale dehanuM mAlikIpaNuM gayuM. phAIla naM. 1nA DakhAne jovAthI ja e jatA rahe. sAme koI phAIla kleIma mAMDe to tenuM pratikramaNa karavuM paDe. paNa phAIla naMbara 1mAM koNa kleIma mAMDe ? eTale jovAthI ja jAya. phAIla naM. 1ne joyA ja karavAnuM. hoLIne jovAthI kaMI AMkha dAjhe ? phAIla naM. 1no avaLo mAla nIkaLato hoya to temAM ApaNe sahamata nA thavuM. teno sakhata virodha satata karye rAkhavo. phAIla naM. 1no samabhAve nikAla thayo kyAre kahevAya ? phAIla naM. 1 jabarajasta UkaLe tyAre ApaNane A saMyoga che ne viyogI svabhAvano che e jJAna hAjara rahe ane samatA rahe tyAre thayo kahevAya. phAIla naM. 1no samabhAve nikAla kevI rIte karAya ? A to keTakeTalI rIte phAIla naM. 1no samabhAve nikAla nathI karyo ! sabhAmAM beThAM hoya ke bhASaNa ApatA hoya tyAre thuMka gaLI jAya ke nahIM ? pezAba ke saMDAsa kalAka-be kalAka rokI rAkhene ? peTa bharAI gayuM hoya chatAM hoTalamAM, pArTImAM ke Agrahavaza thaI vadhAre khAI le ke nahIM ? AvuM badhuM karIne zarIrane sahaja nathI rahevA dIdhuM. thAkI gayo hoya toya cAla cAla kare. parIkSA AvI hoya ke gamatI copaDI hoya to rAta jAgIne coTalI bAMdhIne ya vAMcyA kare. bhIDamAM gADImAM thAkyo hoya toya Ubho ja rahe, nIce nA bese. AbarU jatI rahene ! khUba bhUkha lAgI hoya toya kAmane lIdhe ke vAtomAM paDyA hoya to te ghaDIye nA khAya. garama garama cA pI jAya, gADI UpaDI javAnI thAya tyAre ! te asahaja thaI jAya. Ama phAIla naM. 1no samabhAve nikAla nathI karyo. kharekhara to phAIla naM. 1no ja samabhAve nikAla karavAno che ! A phAIlo konI ? AtmAnI ke zarIranI ? bemAMthI ekeyanI nahIM, A to prajJAzaktinI che. ane phAIlano samabhAve nikAlaya prajJAzakti ja karAve che. phAIla naM. 1 kahyuM ke tarata chUTuM ja varte. emAM eka senTa paNa cetana nA rahyuM. e ajAyabI che. phAIla naM. 1 kahetAM ja adhyAtma vijaya thaI gayo ! kAraNa pote AtmA thaIne bAkInA sarva bhAgane phAIla naM. 1 kahI ! phAIla naM. 1 nA kahe tyAM sudhI chUTTApaNuM vartAya nahIMne ! 'phAIla' zabdaprayoga thatAM ja mamatA UDI jAya pachI eka kalAkanI jJAnavidhimAM ja AtmA ne dehanuM chUTApaNuM vartAya che ! kAraNa ke A tadana vaijJAnika Dhaba che ! 'nikAla' zabdaya bhAre asara UbhI kare che. grahaNa nahIM, tyAga nahIM paNa 'nikAla' ! "nikAla' zabda bolatAM ja pariNAma samajAI jAya ke A badhuM chUTuM have. jyAre 'tyAge usako Age' evo kudaratI niyama. kAraNa grahaNatyAgamAM ahaMkAra che ne akramamAM jJAnavidhi pachI ahaMkAra saMpUrNa phrekTara thaI jAya che. eTale nikAla karavAno rahe che, khAlI thavAnuM rahe che, nirahaMkAra padamAM rahIne ! A akrama vijJAna che. eka eka zabdanI pAchaLa jabarajasta vacanabaLa che. parama pUjya dAdAzrInA anaMta avatAronI zodhakhoLanA pariNAme A vijJAna prApta thayuM che, je anubhavagamya che. tethI jabarajasta kriyAkArI nIvaDe che. kALane AdhIna keTalAMka aMgrejI zabdo mUkAyAM che. jema ke riyala, rileTiva, phAIla, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa vi. khUba ja sacoTa che. ane AjanA yuvAnone tarata ja soMsaravuM UtarI jAya che. saMskRtanA ke zAstronA pAribhASika zabdo samajAtAM ja nathI, to pachI teno upayoga zI rIte thaI zake ? mahAtmAnI dazA ne mahAvIranI dazAmAM zuM phera ? mahAvIrane phAIla ja nathI ne mahAtmAone phAIlo bAkI che. bAkI ciMtA vagaranAM to banneya che ! mahIM beThA che te zuddhAtmA bhagavAna. phAIla vagaranA zuddhAtmA te bhagavAna ane phAIla che tyAM sudhI zuddhAtmA. badhI ja phAIlono samabhAve nikAla karIne mukta thayA ke thaI gayA siddha bhagavAna ! [4.1] bharelo mAla ! AtmajAgRtimAM AvyA bAda ghaNIvAra evuM bane che ke bhUlo thAya che tyAre khabara paDe che ke A khoTuM che. A nA karavuM joIe, chatAM thAya che e
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuM ? dAdAzrI samajAve che ke A bharelo mAla nIkaLe che. tene prajJA jue che ane pratikramaNa karAve che. A 'nhoya mAruM' kahe toya ghaNuM thayuM. ajJAnadazAmAM to A khoTuM thAya che evuMya kyAM bhAna hoya che ? pote barAbara ja che ema rahe. A badho bharelo mAla che te koI jJAnIne pUchyA vagara bhara bhara karelo. te have jJAna pachI nIkaLe che tyAre sahana nA thAya. paNa have to eno samabhAve nikAla karye ja chUTako. have mahAtmAne navuM cArja nA rahyuM. bharelI TAMkI khAlI ja thayA kare che. ene khAlI thavA devAnI ne ApaNe je nIkaLe, tene joyA karo. A mana-vacana-kAyAnI traNa beTarIo cArja karIne lAvelA, te have DiscArja thayA karaze. navI cArja nahIM thAya. TAMkImAM jevo mAla bharyo haze tevo nIkaLaze. mAnano, viSayano, lobhano, hiMsAno - je bharyo haze te nIkaLaze. kharekhara bharelA mAlano nikAla karavAno nathI, thaI rahyo che oTomeTika. jyAM sudhI 'huM zuddhAtmA chuM' ema pratItinA pada sudhI che, tyAM sudhI bharelA mAlano nikAla karavAno che. pachI AgaLa jJAnamAM pariNamyuM to pachI nikAla thaI rahyo che ema rahe. eTale bharelo mAla nIkaLavo ja joIe to ja mukta thavAya. kothaLAmAM je bharyuM te nIkaLe. je chelluM bharyuM hoya, te paheluM nIkaLe ! A badhAM devAM karelAM, te cUkavavAM to paDazene ? ne devuM bharAya, te prophiTamAM ja jAyane ! devuM vaLyA pachI kevI majhA ?! pote paramAtmA ja che paNa pAchalA devAMne kAraNe badhuM gUMcAyeluM che ! jema jema pratikramaNo thatAM jaze tema tema cokhkhuM thaze. meIna vaoNTara varkasamAMthI pANIno koMka baMdha karyo toya so mAIla dUra sudhI pANI to AvyA ja karaze. kema ? tyAre kahe, pAIpomAM bhareluM che te to khAlI thAya ja ne ! mATe gabharAvAnuM koI kAraNa nathI. pAIpamAM bhareluM khAlI thaye baMdha thaI jaze. mana-citta-buddhi-ahaMkAra badhuMya have khAlI ja karavAnuM che. navuM nahIM bharAya tenI geranTI. bharelo mAla pachI sAro hoya ke kharAba hoya paNa beu nikAlI che ! beune 'joyA' karavAnuM che ! sAmo AjJAmAM rahe che ke nahIM te ApaNAthI nA jovAya. sahue potAnuM 35 jovuM joIe. pote AjJAmAM rahevAnuM che. dAdAzrI kahe che ke amArI sUkSma hAjarImAM eka paNa vRtti AghIpAchI nahIM thAya. pratyakSa hoya to uttama ane te nA hoya to dAdA dekhAyA kare te sUkSma hAjarI. ApaNe mokSe janArAMone to paropakAra, puNya badhuM nikAlI mAla. dAdAnAM ya doSo dekhADe, te ya bharelo mAla. tene 'joyA' karavAnuM. tenAM pratikramaNa caMdubhAI pAse karAvavAnAM. bharelo mAla nIkaLe tyAre DakhoDakhala nA kare, eTale e enI meLe kharI paDe. [4.2] cArja - DiscArja AtmajJAna maLyA pachI zuM karavAnuM ne zuM nahIM karavAnuM ? jiMdagI kaI rIte jIvavAnI ? A praznanuM samAdhAna pUjyazrI Ape che ke jiMdagI zI rIte jIvAya che e 'jovAnuM'. mahAtmAne vAraMvAra A prazna mUMjhave che ke aMdara ghaNI nA hovA chatAM bahAra khoTuM kAma thaI jAya che to tyAM zuM karavuM ? tyAM dAdAzrI kahe che ke caMdubhAI je kaMI kare che e badhuM DiscArja che, emAM pheraphAra nA thaI zake. caMdubhAI je kaMI kare che, enI joDe ApaNe kaMI ja levAdevA nathI. chatAMya mahAtmAne prazna thayA kare che ke enAthI navuM karma cArja to nahIM thAyane ? tyAM pUjyazrI vaijJAnika samaja Ape che ke tamane 'huM zuddhAtmA chuM' e lakSa UDI jAya ane pAchAM nizcayathI, kharA dilathI 'huM caMdubhAI chuM' e AvI jAya to karma cArja thAya, nahIM to nA thAya. 'huM zuddhAtmA chuM' ne 'A caMdubhAI kare che' teya vyavasthitanI sattAmAM rahIne eTale tame enA kartA nA rahyA. eTale cArja nA thAya. ane chatAMya ApaNA DiscArjathI koIne duHkha thAya athavA ApaNane akaLAmaNa thAya toya tenuM pratikramaNa karI levuM, toya chUTI javAya. rAga dveSa vinA ukela lAvavAno che. cArja ane DiscArjanI bhedarekhA zuM ? cArja ahaMkArathI thAya. chatAM mahAtmAne zuM ghaNIvAra prazna thAya che ke mane ahaMkAra AvI gayo, zuddhAtmAnI jAgRti nA rahI, bhogavaTo khUba AvI gayo, to cArja thaI gayuM kahevAyane ? tyAM pUjyazrI samajAve che ke Ama thAya toya tamane cArja thatuM nathI. hA, jeTalAM karmono jAgRtipUrvaka nikAla nA karyo e sTokamAM rahyA, paNa navuM karma cArja 36
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatuM nathI e nakkI. badhuM karavA chatAM akartA, sarva pravRttimAM nivRtti te Ane kAraNe ja ! bahAranI pravRtti badhI DiscArja che ne mahIM navuM cArja thatuM ja nathI mATe ahIM nivRtta. mahAtmAone nA gamatuM thaI jAya teno khUba kheda rahe che. AvuM kema Ave che, tema rahyA kare che. tyAre emane pUjyazrI hiMmata Ape che ke nA gamatA karmAne to bUma pADIne kaho ke "badhAM Avo bhegAM thaIne'. navuM cArja thAya to gabharAvAnuM. A to DiscArja thaI jAya che tyAM kaMTALavAnuM zuM ? tyAM to vahelAmAM vaheluM AvIne pUruM thaI jAya che evI khuzI manAvavI. 'huM zuddhAtmA chuM' evuM ghaNA lAMbA samaya sudhI bhUlI javAya to zuM cArja nA thAya ? dAdAzrI kahe che, nA thAya. ApaNuM nAma thoDIvAra bhUlI gayA tethI kaMI navuM nAma dhAraNa nathI thaI jatuM. e to pAchuM khyAlamAM AvI gayuM eTale e pAchuM cAluM thaI gayuM gaNAya ! DiscArja svabhAvathI ja thAya, ene karavuM nA paDe. jema pANI svabhAvathI ja enI meLe ThaMDuM thaI jAya, ene karavuM nA paDe. mahAtmAono prazna che ke A badhuM DiscArja che emAM kyAMka ahaMkAra to Ubho nathI thaI jatone ? dAdAzrI emane samaja Ape che ke "mahAtmAnI ame jhINavaTathI badhI ja tapAsa rAkhIe chIe. emane cArja nathI thatuM. e ahaMkAra kare teya DiscArja ahaMkAra che." mahAtmAo AjJA nizcayathI pALe che eTale e AjJAne nikAlI nathI gaNAtI, mATe eTalA pUratuM ja cArja thAya che. kAraNa ke hajI eka-be avatAra thavAnAne ! dAdAnI sevA karavI, paga dabAvavA A to kharI rIte DiscArja che paNa kahevA mATe e puNyanuM phaLa che. DiscArjamAM je kaMI sevA kare, enuM phaLa A bhavamAM ja maLe. ane AjJA pALIne cArja karo, tenuM phaLa AvatA bhavamAM maLe. koI ajJAnI gALo de, tenuM phaLa tene AvatA bhave maLe ne mahAtmA koIne gALo de, tenuM phaLa tene A bhave ja maLe. kAraNa ajJAnInuM cArja thAya che ne mahAtmAnuM DiscArja kampliTa che. DiscArja eTale bhogavaTo ne cArja eTale navuM bI nAkhavuM te ! mahAtmAno puruSArtha kyAM ? mahAtmAe to have svarUpano puruSArtha karavAno che. puruSa thayA pachIno puruSArtha, jJAtAdraSTA e kharo riyala paraSArtha ! karavAnuM e bolavuM paDe paNa riyala puruSArtha e svAbhAvika puruSArtha che, tyAM karavApaNuM hotuM ja nathI kaMI ! mahAtmAne bhAvakarma nA thAya. bhAvakarma eTale krodha-mAna-mAyA-lobha. krodhamAna-mAyA-lobha mahAtmAne thAya kharAM paNa temAM temano zuddhAtmA judo rahe, bhaLe nahIM eTale e bhAvakarma nA kahevAya. krodha thAya paNa mahIM thAya ke Ama nA thavuM joIe', to e tarata ja UDI gayuM kahevAya. mahAtmAone DiscArjanuM cArja hoya. navuM cArja nA hoya. DiscArjanuM cArja eTale zuM ? bhUkha lAge e DiscArja. pachI khAIe e cArja ane saMDAsa jAya e pAchuM DiscArja, e DiscArjanuM DiscArja Ama thAya. A rIte mahAtmAo dAdA pAse zaktio mAMge, nava kalamo bole, te badhuM DiscArjanuM cArja gaNAya ! mahAtmAthI DiscArjano durupayoga kaI rIte thAya ? bhUla thAya tenuM dilathI pazcAtApa karI pratikramaNa kare to te dhovAI jAya, to tyAM durupayoga nA kahevAya. paNa pazcAtApa karavAne badale 'A to DiscArja che, kazo vAMdho nahIM" e thayuM ke durupayoga thayo kahevAya. tyAM AvuM thAya to pazcAtApe ya tarata UDI jAya. akrama mArganA mahAtmAne mana-vacana-kAyAthI je kaMI thAya che te badhuMya nirjarA ja che. navuM cArja thatuM nathI mATe saMvarapUrvakanI nirjarA kahevAya ane ajJAnadazAmAM baMdhapUrvakanI nirjarA kahevAya. ghaNIvAra mahAtmAne prazna thAya che ke moTI mAMdagI Ave to davA karavI ke nahIM ? dAdAzrI kahe che, davA maLI teya DiscArja nA maLI teya DiscArja. mAtra hAyavoya nA karavI. akrama vijJAne to tamAma mAnyatAo para bulaDojhara pheravI sApha karI nAkhyuM che ! nahIM to kharapaDIthI kyAre pAra Ave ?! [4.3] kaoNMjha-IphekTa zuddhAtmA padanI prApti pachI navAM kaoNjha UbhAM thatAM nathI. pAMca indriyothI, manathI je je anubhavAya che te badhuM ja iphekTa mAtra che. kaoNjhIjhamAM zuM Ave ? krodha-mAna-mAyA-lobha, rAga-dveSa e badhAM kaoNjhIjha che ! paNa tenA hArTilI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratikramaNa kare to mahAtmAne mATe e iphekTa thaI jAya che, kaoNjha nathI paDatAM. kaoNjhanI khabara kevI rIte paDe ? mahIM pazcAtApa thAya, pratikramaNa thAya enAthI kaoNjha AkhuM pharI jAya. zuddhAtmA thayA pachI zuddhAtmAne kaoNMjheya nA rahyuM ne iphekTeya nA rahI. je rahyuM te badhuM caMdubhAInuM, tene joyA karavAnuM. ane aMte to pAchuM che badhuM 'vyavasthita' ja ne ! [5] 'nhoya mAruM' samyak darzana zuM kahe che ? je dahADAthI jANyuM ke 'huM caMdulAla nhoya', 'huM zuddhAtmA chuM', tyArathI je je kacaro nIkaLe che te nhoya mAruM' ! game tevI phAIlo hoya paNa 'nhoya mAruM' kahyuM ke tarata chUTI jAya. 'nhoya mAruM' kahe che tyAM rAga-dveSa nA hoya ne 'mAruM' kahyuM ke rAga-dveSa thaI ja jAya. DiscArjamAM rAga-dveSa thAya, kaSAyo thAya, paNa tyAM ene 'nhoya mArAM' kahetAM ja e aDe nahIM. paNa Ama ene kahevuM paDe ke, 'eya, kyAMthI peTho ? ahIM tAruM zuM kAma che ?' jyAM kaMI paNa gUMcavADo Ave ke tarata 'nhoya mAruM' kahI devuM. badhuM vikharAI jaze. 'mAruM nhoya' kahetAM ja pote svarUpamAM ja sthira thaI jAya. koI paNa saMyoga Ave tene 'nhoya mAruM' kahetAM ja e chUTI jAya ! mana, bhaTakatuM citta badhuM saMyoga svarUpe ja che ! tanmayAkAra thaI gayA pachI bIjI ja miniTe bole ke 'mAruM nhoya' toya chUTuM paDI jAya ! pachI bole to thoDI jAgRti ochI paNa toya vAMdho nahIM. upAdhi Ave, karmo Ave to 'nhoya mArAM' kahI devuM. eTale asara nA kare kaMI. AtmA ne karmo beu judAM ja che. A mahIM vArtAlApa kare che te koNa ? prajJA. prajJA mahIMthI kahyA kare caMdulAlane ke tame judA ne ame judA. amAre ne tamAre kaMI ja levAdevA nathI. ja mananI avasthAomAM 'pote' tanmayAkAra thAya che, tethI saMsAra Ubho rahyo che. eTale mananA paryAyone toDa toDa karavAM paDe. e kevI rIte toDAya ? tene to 'nhoya mArAM, nhoya mArAM' kahetAM ja chUTe. anAdinA abhyAsane kAraNe chUTAtuM nathI, kAraNa ke ahaMkArane emAM mIThAza varte che, tethI 'nhoya mAruM' kahetAM ja chUTe. 39 Diprezana Ave tyAre 'nhoya mAruM' kahetAM ja AtmAno anubhava thAya. bahAra Diprezana ne mahIM AnaMda. 'mAro svabhAva nhoya' kahetAM ja AtmAmAM sthira thavAya. sAro ke khoTo, saMyoga mAtra pudgalano che. AtmAno ekuMya nathI. saMyoga mAtra bAhyabhAvo ja che. ApaNane je je saMyoga bhegA thAya che, te ApaNI pAchalI gunegArInuM pariNAma che. 'mAruM nhoya' zabdanI sAyanTiphika iphekTas che. pachI tyAM jJAtA-draSTA rahevAya ke nA rahevAya paNa 'nhoya mAruM' bolatAM ja chUTuM paDI jAya che ! je koI ApaNane duHkha de che, te ApaNuM kaI rIte hoI zake ? je ApaNane duHkha de che e oramAyuM che, ApaNuM saguM nathI. sago mAnI beThAM tethI duHkha che. pArakAM mAne to duHkha nathI. koI paNa vyasana 'mArI, mArI' karavAthI baMdhAya che ne 'nhoya mArI, nhoya mArI' lAkha lAkha vakhata bolavAthI chUTAya che. 'sigAreTano vAMdho nahIM' kahetAM ja sigAreTane AyuSyanuM eksaTenzana maLe che, ene jabarajasta rakSaNa maLI jAya che ! zarIramAM vIkanesa hoya toya 'mane kazuM thatuM nathI' kahe ke kaMI asara nA aDe. 'nhoya mAruM" kahe tyAMthI ja asaramukta thavAya. ApaNuM ghara vecAI gayuM, paisA pUrA AvI gayA pachI samAcAra maLe ke e baLI gayuM to ApaNane kaMI duHkha thAya ? kema nA thAya ? tyAM 'nhoya mAruM' e thaI gayuM tethI. ghara baLatuM hoya ke koI vyakti joDe bahu rAga-dveSa hoya to khUNAmAM besI pAMca hajAra vAra bolo ke 'nhoya mAruM' to chUTuM thaI jAya. dAdAzrI kahe che ke ame saMpUrNa mamatA vagaranA. sAITha hajAra loko joDe amAre mArApaNuM hoya, mamatA hoya, paNa te DrAmeTika. huM Akho dahADo DrAmA ja karuM chuM. DrAmA eTale zuM ? huM jonAro rahuM chuM. DrAmA karanArane pote koNa che e bhUlI jAya ? mamatva vagaranI mAlikI DrAmAmAM hoya. tema ApaNe paNa DrAmeTika vyavahAra karI nAkhavAno. mAlikIbhAva kono ? ahaMkArano. game tevAM karmo, zAtA-azAtA vedanIya Ave tyAre 'nhoya mAruM' kahevAthI aDe nahIM. ene uDADAya nahIM paNa bhogavaTAmAMthI mukta rahI zakAya. 'mAruM svarUpa avyAbAdha svarUpa che' e hAjara rahevuM joIe. 40
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] krodha-gusso akrama vijJAne karIne krodhane navI ja jJAnadraSTithI samajI levAno che. jJAna maLyA pachIya je krodha thAya che te nirjIva che. bharelo mAla khAlI thAya che. te khAlI thaI jAya to ja mukta thavAya. e nIkaLe tyAre ene juduM joyA karavAnuM ane prajJA mahIM dekhADyA kare ke A khoTuM che, pratikramaNa karo ! enAthI saMpUrNa mukti thAya. krodha-mAna-mAyA-lobha e pudgalanA guNo che, AtmAnA nathI. eTale ene ApaNA mAthe nA levAya. jenA che tenA mAthe rakhAya. je vadhaghaTa thAya, te AtmaguNa kaI rIte kahevAya ? krodha ane gussAmAM phera che. krodha e navuM cArja kare che ne gusso e DiscArja che. krodhamAM tAMto hoya, hiMsakabhAva hoya. kAraNa temAM te samaye AtmA tanmayAkAra hoya. kaSAya baMdha thAya eTale pragaTe zIla ! zIlavAnano bahu tApa hoya ! kaSAyo e nabaLAI che. tAMto pahelAM mithyAtvano hato, te have samyaktvano tAMto besI gayo. eTale ja AtmAnI niraMtara pratIti rahe che akramamAM ! 'caMdubhAI' game teTalo krodha karatAM hoya paNa te 'mane thAya che' evuM jarIkeya nA thAya to 'tame' jokhamadAra nathI. ApaNAthI koIne duHkha thAya tyAMya bahu cokkasa rahevuM, juduM rAkhavuM ane caMdubhAI pAse jene duHkha thayuM hoya, tenuM hArTilI pratikramaNa karAvavuM. gusso e pudgala vibhAga che ane jANe e Atma vibhAga che. eTale jJAna pachI akrama mArgamAM krodha jAya che badhAno. kAraNa AtmA krodhamAM bhaLato nathI. AtmA eTale ahIM pratiSThita AtmA mATe che. mULa AtmA to kyAreya kyAMya tanmayAkAra thato ja nathI. e daraasala mULa AtmA te ja ApaNe pote chIe. bIjo badho ja bhAga anAtmAno che ! pratiSThita AtmAya tanmayAkAra nA thAya eTalI jAgRti ja mAtra rAkhavAnI che ! [7] saMyama mahAtmA kone kahevAya ? AMtarika saMyama rahe tene. bahAra caMdu krodha kare 41 ne aMdarathI rahe 'A na thavuM joIe.' e AMtarika saMyama. saMyamI to tenuM nAma ke sAmo asaMyamI hoya, tene ya kiMcitmAtra duHkha nA thavA de te ! pote baLato hoya, te ja sAmAne dajhADe. pote ThaMDakamAM hoya, te koIne nA dajhADe ! saMyamI apamAna kare, teneya nirdoSa jue. dAdAzrInuM jJAna pAmelA keTalAMya mahAtmAonA jIvana prasaMgomAM sAMbhaLavA-jovA maLe che ke koI gADIvALo ke rIkSAvALo mahAtmAne pADI de ne tene phrekcara thaI jAya toya mahAtmA nukasAna karanArAne kahe ke, 'bhaI, tuM nAsa ahIMthI. nahIM to loko tane TIpI nAkhaze. mAruM to hau thaze.' ema karIne pelAne bhagADI de ! Ane saMyamI kahevAya ! prakRtithI judo paDyo te saMyamI. mahAtmAthI kaMI kharAba thaI jAya paNa mahIM enA mATe eno abhiprAya judo hoya tethI tene saMyama kahyo. dehAdhyAsa gayo te saMyamI. ArtadhyAna-raudradhyAna aTakI jAya, enuM nAma saMyama. krodha-mAna-mAyA-lobhanA saMyamane saMyama kahyo. jJAna maLyA pachI pAMca AjJAo pALe tenAthI saMyama rahe. mahAtmAne niraMtara saMyama rahevAno. emane AMtarika saMyama hoya, je mokSe laI jAya. sAdhu-AcAryone bAhya saMyama hoya, je bhautika sukho apAve. ahaMkAra che tyAM sudhI kharo AMtarika saMyama nA Ave. jagatanA loko saMyamano artha vRttiono, indriyono kaMTrola karavo ene mAne che. jyAre dAdAzrI ene haThayoga kahe che. ahaMkAre karIne karavA jAya e to. ane ahaMkAra kyAre jAya ? AtmajJAna thAya tyAre. ane tyAra pachI ja kharo saMyama Ave, je mokSe laI jAya. pAMca AjJAmAM rahevAno puruSArtha kare to teya saMyama kahevAya. bharelo mAla nIkaLe tyAre tene vItarAgatAthI jovo. eka phera apamAnanA prasaMge saMyama rahyo to ene kharo pyaoNra saMyama kahyo. jJAnIo enAthI khUba rAjI thAya ane keTalAMya pagathiyAM caDhAvI de e ! ane eno anubhava paNa thAya potAne! [8] mokSanuM tapa tamAma zAstroe tapa karavAnuM kahyuM che. upavAsa karo, pANImAM UbhA rahIne 42
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ japa karo, dehane damana karo vi. vi. AnI sAme dAdAzrIe akrama mArgamAM tapano navo ja abhigama Apyo che. emaNe kahyuM, 'prApta tapane bhogava'. kaLiyugamAM tapa UbhAM karIne karavAnI jarUra nathI. ghera beThAM ja DhagalebaMdha tapa AvavAnA. gharamAM, oNphisamAM, badhe kakaLATa, Akho dahADo tapa ja hoya che. koI apamAna karI gayuM ke khIsuM kApI gayuM tyAM hRdaya lAla lAla thaI jAya, bhayaMkara akaLAmaNa thaI jAya, tene pote zAMtabhAve nikAla karI nAkhe, koIne manathI paNa sAmo eTeka karyA vagara, e kharuM tapa kahevAya. ane kadAca manathI eTeka thaI jAya to tenuM hRdayapUrvaka pastAvo karI pratikramaNa karI nAkhavAnuM ! ArtadhyAna-raudradhyAna thavAnA prasaMgomAM paNa pote samatAmAM rahe ne tene nA thavA de, te kharuM tapa. Ane aMtaratapa kahyuM. tapa be prakAranA - eka bAhyatA ane bIjuM AMtaratA. jyAM juo tyAM bAhyatapa karavAnuM zIkhavADe ne te ja kare. AMtaratapanuM mahattva dAdAzrIe ja khUba ApyuM che. AMtaratapathI mokSa maLe. samyak jJAna, samyak darzana, samyaka cAritra ane samyaka tapa - e mokSanA cAra pAyA che. 'huM zuddhAtmA chuM' e samyak darzana. eno anubhava thAya e samyak jJAna kahevAya. ane anubhava jeTalA pramANamAM thAya eTalA pramANamAM vItarAgatA rahe eTaluM ja samyak cAritramAM gaNAya. ane cothA tapano pAyo. hRdaya lAla lAla tape tene judA rahIne "joyA' kare, te mokSa apAvanAruM samyak tapa kahyuM. AkhuM aMtaHkaraNa baLavo pokAratuM hoya toya tene judAM rahIne 'joyA' karavuM, "jANyA' karavuM e aMtaratapa, adITha tapa. mokSanuM tapa dekhAya evuM nA hoya. A tapathI kaSAyanI nirjarA thAya. pUjyazrI potAnA vize tapanI judI judI veLAe judI judI vAta karatAM jaNAya che. kyAreka amane niraMtara tapa hoya to kyAreka amane tapa jevuM hoya ja nahIM. tyAM sujJa vAcakane virodhAbhAsa bhAsita thAya ema che. paNa judI judI jagyAe, judA judA nimittAdhIna nIkaLelI vANI che. tethI tene samajIne artha karavI. 'amane tapa ja nA hoya' tyAM kahevAno aMtaraAzaya e che ke game te Aje paNa temane have mAnasika bhogavaTArUpI tapa kyAreya nA hoya. e pUruM thaI gayuM che. ane "amane niraMtara tapa hoya tyAM kahevAno Azaya e che ke jJAna ane ajJAnanA sAMdhAne kyAreya eka nA thavA de, tanmayAkAra nA thAya, e sAMdhA para sadA jAgRta ja rahe. e aMtima sUkSmatama tapa che, je kevaLajJAnanA najIkanA jJAnIone ja niraMtara hoya evuM dAdAnuM sUkSmatama tapa hatuM ! tapa zUrAtanathI karavAnuM che. mokSano mAraga che zUrAno. ane A mokSanuM adITha tapa thAya eTale ke mahIM mana, buddhi, citta ne ahaMkAra kUdAkUda kare, tene samatAbhAve 'joyA' ja karI tanmayAkAra na thAya. tyAre Atmaaizvarya jabarajasta pragaTa thAya. aizvarya to dareka AtmAmAM che ja paNa te pragaTa thAya tyAre pUrNAhuti thAya, mokSa thAya !! dAdAzrI kahe che ke amane zArIrika duHkhamAM, svAdamAM, apamAna ke agavaDamAM jarAya asara nA thAya. bhayaMkara vedanA thatI hoya tyAre tene 'ame' 'jANIe'. chatAMya tIrthakarone saMpUrNa hoya ne amane cAra DigrI ochuM hoya ! aMtaratama pyaoNriTIthI karavuM tethI vadhAre pyaoNra thavAya. tethI kacaro baLI jAya badho ! have temAM ApaNe ApaNI jAtanuM rakSaNa karIe, bacAva karIe, sAmA thaI jaIe, are bacAvano bhAva paNa thAya to e tapano pUrepUro lAbha nA lIdho kahevAya. lAMca lIdhI kahevAya. sAmA mATe mana paNa jarAka bagaDe, 'mArI joDe Ama kema karyuM ?' ema thAya to e lAMca levAI gaI kahevAya. eTaluM tapa kAcuM paDyuM, pharI e tapa karIne nikAla karavo paDaze. cokhkhA thavuM paDaze. tapa eTale baLatarA. eTale tapa vakhate mahIM baLatarA thAya, tape. tyAre manane khorAka joIe. oNphakorsa mITho ja khorAka joIe. mahIM ciMtA thatI hoya tyAre ene AtmabhAve 'jovAne badale sinemA joI Ave, TIvI jue, moja kare, te sonI noTanA be rUpiyA karI nAkhyA ne tapa kare to sonA hajAra thaI jAya ! AvA akaLAmaNanA samaye badhAnA zuddhAtmA jovA nIkaLI paDIe, traNAnubaMdhIonA pratikramaNa karIe to aMdaranI moTI kamANI thaI jAya. ghaNIvAra muzkelIo Ave, zarIra mAMduM paDe, tAva Ave to ApaNe koIne vAta karIe ne AzvAsana meLavIe, tenAthI tapa karavAnuM kAcuM rahI jAya. dAdAzrI kahe che ke "ame AvuM tapa sahejeya jatuM nA karIe. amane to tapa jevuM ja nA lAge. uparathI InAma jevuM lAge. AvuM tapa to ame khoLIe.' ane kharekhara dAdAzrIe AkhI jiMdagImAM kyAreya koIne zarIranI takalIpho jANavA nathI dIdhI. UghADI dekhAya toya "kaMI ja nathI mane ema karI uDADI detA. ane badhAMne zIkhavADatA ke tameya bhAvanA karo to tamaneya prApta thaze. 'mArAthI tapa nathI thatuM bolyA ke bagaDyuM. bahu tyAre vivekapUrvaka, jJAnapUrvaka
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ bolavuM ke A caMdubhAIne ghaNuMya kahuM chuM, paNa enAthI tapa thatuM nathI ! tapa "vyavasthita'mAM Ave ? nA. 'vyavasthita' e DiscArja bhAga che ane tapa karavAnuM, pratikramaNa karavAnuM tyAM DiscArja che karIne pratikramaNa baMdha nA karAya, e misayujha(durupayoga) thayo gaNAya. kharuM tapa thayuM kone kahevAya ? bahAra duHkha hoya ne tenI aMdara jJAtA-draSTA rahe ne eNTa e TAIma ene mahIM jabarajasta AnaMda varte. [9.1] bhogavavuM - vedavuM - jANavuM jJAnIo zArIrika duHkhano nikAla karI nAkhe. bIjA loko du:kho davAothI besADI de. jJAtA-draSTA rahe eTale vedanA aDe nahIM. 'lAkho vedanAo Avo' kaho. vedanA bhAgI jaze ! ane 'duHkha Avaze to zuM thaze ?' thayuM to pachI evuM. dukhe che kone ? "mAthAne, pADozIne, mane nahIM. huM to zuddhAtmA chuM.' ema zAne hAjara rahe to duHkha nA aDe. ane 'mane dukhyuM kahe to du:kha Dabala thaI jAya. anekagaNuM paNa thaI zake ! vedakatA caMdubhAIne lAgu thAya ane vedakatA eTale jANapaNuM, AtmAne paNa lAgu thAya. mahAtmAne prazna thAya che ke oparezana karAvAthI karma AvatA bhave pAchuM pUruM karavuM paDe ? dAdAzrI kahe che, nA. A pUruM thayuM ja gaNAya. banyuM te 'vyavasthita'. oparezaneya karma bhogavavAnuM pUruM thavAnuM hoya tenuM nimitta bane. badhuM ja saMyogo che. deha e pADozI che. enA jJAtA-draSTA rahevAnuM che. dehanIya kALajI rAkhavAnI che. mahAtmAno prazna che ke mAMdagImAM judApaNAnI jAgRtimAM kevI rIte rahevAya ? dAdAzrI sacoTa javAba Ape che ke "jamatI vakhate judA raho cho? jeno svAda cAkhe te phaLa to Ape ja ne ! svAdamAM sukha cAkhyAM to mAMdagImAM du:kha bhogavavuM ja paDene ! AhArI, AhArane ane nirAhArIne judA ja rAkhavAnA che !' to mAMdagImAM paNa judApaNuM rahe. vedakano nikAla kevI rIte thAya ? vedIne ! jJAnIo zAne karIne nikAla kare. mahAtmAo vedIne kare paNa jJAnanA upAya karyA karavAnA ke zarIra 'nhoya mAruM', deha joya ne huM jJAtA vi.vi. tIrthaMkaro ne jJAnIonI rIta zIkhavA jevI che. teo to du:khane ja sukha mAne ! pachI rahyuM ja kyAM du:kha ?! vedanA anubhavavAthI TheTha jANavA sudhI rahe. jJAnIo duHkhane vede nahIM, mAtra jANe ja ! tethI aMdara AnaMda jAya ja nahIM. mahAtmA ghaDIka vede ne ghaDIka jANe, Ama To & Fro thayA kare. ane ajJAnI saLaMga vedanAne anubhave, bhogave ! mahAtmAo dhIme dhIme mAtra jANapaNAmAM sthira thaI jaze, tyAM sudhI caMdulAlane judA rAkhavA, dhIraja ApavI, arIsA AgaLa thAbaDIne kahevuM, 'ame chIene, zuM kAma phIkara karo cho ! maTI jaze badhuM !' game tevI bhayaMkara vedanA Ave paNa tenAthI alaga rahe e tapa. A tapamAM Ave tyAre kharuM jANavApaNuM kahevAya. vedaka judo ne jJAyaka judo. jJAyaka svayaM AtmA ja che ! vade che ahaMkAra ne jANe che prajJA. duHkhane vede teya pote nahIM. pote to mAtra jANanAra. vedakanoya jANanAra ane vedanAnoya jANakAra, banneno jJAyaka. loko vedanAnA jJAyaka thAya paNa vedakanA nA thAya. "mAthuM have UtaryuM' ema kahI zake. kAraNa ke vedanAnA jANakAra thAya che. paNa vedanAranA jANakAra nathI thatA. potAne duHkha thAya, tenuM pratikramaNa kemanuM karavAnuM ? enuM pratikramaNa nA hoya. bIjAne duHkha thAya potAthI, to ja tenuM pratikramaNa karAya. bAkI to potAnA duHkhane to mAtra 'joyA' karavAthI ja chUTI javAya ! mahAtmAne dADha dukhe tyAre juduM rAkhe paNa ekAda joradAra saNako Ave tyAre tanmayAkAra thaI jAya. pachI pAchuM tarata ja jAgRta thaI jAya ne judA paDI jAya. jhokuM khAdhuM to khAdhuM paNa pAchAM jAgI to gayAne ! e paNa eka ajAyaba pada prApta thayuM che. mahAtmAone A kALamAM ! [.2] pudgala sukha - Atmasukha A bhogavaTo zAthI Ave che ? ajJAna dazAmAM jeTalo pudgalamAMthI AnaMda meLavyo, sukha bhogavyuM. tenuM A rIpemenTa AvyA vagara rahe ja nahIM. dehamAMthI, manathI, vANIthI, vastuomAMthI ne vyaktiomAMthI keTaluM badhuM sukha mAthuM ! temAMya mana, vANI ne bahAranI vastuo ne vyaktio du:kha de che evo anubhava anekavAra thaI jAya che. ane temAMthI bodha laI chuTeya che paNa deha duHkha che e pratIti keTalo samaya rahe che ? deha kAyamano duHkhadAyI che evuM jJAnIone rahe. te mATe dAdAzrI ThaMDImAM oDhavAnuM khaseDI nAkhe, 45 46
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAvA-pIvAmAMthI sukha nA le vi. upAyo karatAM. kAraNa emane lakSamAM ja hoya ke badhuM bAhyasukha UchInuM che. rIpe (cUkta) karavuM ja paDaze. manathI bhogaveluM sukha eTale khAya-pIve ne mahIM majA paDe, TesTa paDe te. vANInuM sukha eTale dhaNI TaiDakAve ne pachI thoDIka ja vAramAM mIThuM mIThuM bolato Ave to te kevuM sarasa lAge e vANInuM sukha.. pudgalamAMthI rasa cAkhe, tenAthI kevaLajJAna aTake. mahAtmAone enI khabara ja paDatI nathI. A UMghamAMthI, khorAkamAMthI, mAnamAMthI, sagavaDomAMthI, viSayamAMthI keTalo badho rasa haju levAya che ? A khoTuM che evI prathama pratIti bese pachI emAMthI rasa levAnuM ochuM thatAM thatAM khalAsa thAya. mahAtmAone jJAna maLe eTale saMsAranA tamAma duHkhono abhAva vartAvA mAMDe che. e pahelA sTejano mokSa. pachI deha paNa na rahe. kevaLa AtmAnuM ja sukha vartavA mAMDe, tene svabhAvika sukhano saddabhAva ja hoya, te bIjA sTejano, siddhakSetrano mokSa kahevAya. [10] samaja, dhyeya svarUpanI ! vAstavikatAmAM hetu zabda saMsAra mATe vaparAya ane dhyeya zabda AtmA mATe. AtmA e ja dhyeya che. dhyeya eka ja hovo joIe ke mAre zuddha ja thavuM che. e sivAya bIjuM kaMI ja nA hovuM joIe. 'mAre dAdA jevA thavuM che, tIrthaMkara thavuM che" e badhAMthI paNa UMco dhyeya eTale mAre AtmAsvarUpe ja rahevuM che, mokSa svarUpamAM ja rahevuM che e. ane enA mATe dAdAnI pAMca AjJAmAM rahe to pUrNAhUti thAya. jJAna maLe eTale AtmAno dhyeya prApta thayo ane AtmA jJAtA thayo. have eTale dhyeyapUrvaka cAlavAnuM. dhyAtA dhyeyanuM dhyAna kare to dhyeya svarUpa thaI javAya. bhayaMkara ThaMDI-garamInA ke bIjA pariSaha Ave, temAMthI bacavAnA upAya karavAne badale AtmAmAM ja ghUsI jAya to moTo UghADa thaI jAya. dhyeya ane nizcayamAM bahu phera. nizcaya nAnI vastu che, jyAre beya eTale AtmA prApta karI mokSe ja javuM te. [11] satsaMganuM mAhAbhya ! jJAnavidhi pachI AtmAmAM vizeSa rahevA satsaMgamAM AvavAnI khUba jarUra che. jema dhaMdhA para dhyAna nA ApIe to ? tema AtmA mATe satsaMgamAM javuM paDe. ghaNAM kahe che ke huM ghera satsaMga karI lauM chuM, copaDIo vAMcI lauM chuM. to pachI skUlamAM javAnI koIneya zuM jarUra ? nizcaya sTroMga rAkhavo ke satsaMgamAM javuM ja che, to anukULatA thaI ja jAya. ane dAdAzrInI to geranTI hatI ke ahIM satsaMgamAM Avo to dhaMdhAmAM khoTa nahIM jAya. AtmAno satsaMga ahIM chellAmAM chellA sTezanano che. AnAthI AgaLa kazuM ja rahetuM nathI. ahIM khAlI besavAthI ja sthaLa-sukSma pheraphAra thaI jAya. satsaMgamAM mAra paDe, gALo maLe toya satsaMga nA choDAya. A satsaMga AtmAno che, je karavAthI AtmAnA ja ekAunTamAM jAya. A satsaMga to evo che ke devo paNa sAMbhaLavA Ave ! bhayaMkara karmono udaya Ave tyAre satsaMga karI levo, karmo TADhA paDI jaze. mahAtmAoe pUrNapadanI prApti mATe zuM karavuM ? dAdAnI pAse jIvana kADhavuM eTaluM ja. dAdAnI visInITImAM(draSTimAM AvIe evuM) rAta-dahADo pAsene pAse rahevuM. AtmAnI vizeSa jAgRti mATe zuM upAya ? satsaMgamAM paDyA rahevuM te ! kusaMgano kyAreya bharoso nA karAya. sAyanAIDanA pArakhAM karAya ? oberoya hoTalamAM eka kapa cA pIvA jAva. pachI juo, enI asara ! are, enA pagathiyAM caDho tyAMthI ja asara thavA mAMDe. eka kaLI lasaNane ghImAM garama kare to bahAra zuM asara thAya ? kusaMgamAMthI satsaMga bhaNI laI jAya che puNya ! tyAM AtmA ke prajJA nahIM. mULa AtmA to koI paNa saMgano saMgI thato nathI. svabhAvathI ja te asaMga che. tene loka asaMga karavA doDadhAma kare che, badhuM choDIne jatA rahe che. satsaMga e vyavahAramAM jarUrI che. satsaMgamAM paDelAno niveDo che, kusaMgamAM paDelAno niveDo kyAMthI Ave ? ghaNAM mahAtmAone prazna thAya che ke amArI pAchalI jiMdagImAM jJAnanI pragati mATe zuM karavuM ? dAdAzrI kahe che ke Akho vakhata AjJAmAM kaI rIte rahevAya ? gharamAM, bahAra, dharmasthAnomAM Dagale ne pagale A kALamAM kusaMga pesI jAya. tethI ekAvatArI padanI prAptinI taiyArImAM jemaNe jiMdagI homI che, eNe to pAchalI jiMdagI mahAtmAonA vAsamAM ja vItAvavI joIe. 48
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmAonA ToLAmAM kusaMga aDe ja nahIMne ! badhAM ja mokSanA ja theyI hoya, eka dhyeyI hoya ! [1] tirmayatA, jJAtadazAmAM ! bhayanI gAMThane kaI rIte chedavI ? jJAna maLyA pachI ghaNAMkharA bhaya enI meLe ja ochA thaI jAya. ane saMpUrNa nirbhaya thavA mATe cAra-cha mahinA jJAnInI joDe ne joDe ja rahevuM paDe. 'vyavasthita' jema jema samajAtuM jAya tema tema bhaya jatAM jAya ne 'vyavasthita' saMpUrNa samajAI jAya tyAM kevaLajJAna pragaTa thAya ! ajJAnIne jyAM ne tyAM bhaya, bhaya ne bhaya ja lAge. jyAre jJAnIo nirbhaya hoya sadA ! "AtmA vItarAga che, nirbhaya che' - gItA. pUjyazrI potAnA jIvananA prasaMganuM varNana karatAM kahe che ke "eka phero maneya phojadAre jelamAM ghAlI devAnI dhamakI ApI. meM dilathI kahyuM, ghAlI dene koTaDImAM. ghera to mAre bAraNuM vAsavuM paDe, A to sipAIo roja vAsI Apaze.' te phojadAra camakyo. jyAM sthiratA hoya tyAM bhaya nA lAge. koI ene halAvI nA zake. jJAna pachI bhaya nA hoya, bhaDakATa hoya. bhaDakATa e dehano guNa che. ociMto moTo avAja thAya to zAnIno deha hAlI UThe, paNa mahIM AtmAmAM ja hoya. Ane saMgI cetanA kahI. saMgathI pote cetanabhAvane pAmelI che. mahAtmAone pUjyazrI kahe che ke 'dukha nA khase to tame khasI jAva. AtmA prApta thayo che mATe AtmAnI guphAmAM pesI jAva ! bomba paDe toya AtmAne kazuM ja nA thAya, thAya to te pudgalane ja thAya chene ! bomba paDe tyAre evuM jJAna hAjara rahe, to pUrNAhuti thaI kahevAya. [13] nizcaya-vyavahAra akrama mArgamAM mahAtmAono vyavahAra 'ucita' vyavahArathI mAMDIne TheTha 'zuddha vyavahAra' sudhIno hoya che. ucita vyavahAra eTale zuM ? koIneya kiMcitmAtra khoDa kADhavA jevo nahIM te. dAdAzrI kahe che ke mahAtmAono vyavahAra ucita vyavahArathI mAMDIne zuddha vyavahAra sudhInA bheda hoya che. Ama jJAna maLyA pachI vyavahAra zuddha thavaghara ja hoya paNa bhedapaNe rahe che. ucita zuddha vyavahArathI mAMDIne zuddha zuddha vyavahAra sudhIno hoya. eTale zarUAta ucita zuddhathI thAya che ne enDa zuddha zuddha vyavahArathI thAya che. zuddha vyavahAra eTale zuM ? koI apamAna kare, nukasAna kare toya ApaNe temane zuddhAtmabhAve ja joIe, nirdoSa joIe, doSitane ya nirdoSa joIe e zuddha vyavahAra, mahAtmAono Avo zuddha vyavahAra, bahAra dekhavAmAM Ave, tene yathArtha zuddha vyavahAra kahyo ane bahAra dekhavAmAM nA Ave, tene ucita vyavahAra kahevAya. dAdAzrI kahe che ke amAro zuddha vyavahAra 356no hoya ne tIrthaMkarono zuddha vyavahAra 3600no hoya. ane te sahejA saheja hoya. paraphekTa zuddha vyavahAra kevo hoya ? manathI, vANIthI ke vartanathI koIne kiMcitmAtra nukasAna nA thAya. dAdAzrInI pAMca AjJA pALe to bilakula zuddha vyavahAra kahevAya. jeTalo bhAga pALe teTalo zuddha vyavahAramAM jAya ne nA paLAya teTalo bhAga ucita vyavahAramAM jAya. ane tenuM pratikramaNa karI aMte pAchuM mahAtmAo zuddha to karI ja nAkhe che. akrama mArgamAM zuddha vyavahAra che, paramArtha ke savyavahAra nathI. zuddha vyavahAra kAco paDI jAya to teno sadvyavahAra gaNavo hoya to gaNAya. koI gALo bhAMDe, bhayaMkara apamAna kare to mahAtmA mahIM nakkI kare ke mAre Ano samabhAve nikAla karavo che, e eno vyavahAra che. mAre mArAmArI' nathI karavI evI je eNe jAgRti rAkhI, e ja eno vyavahAra che. e bolyo e vyavahAra gaNAto nathI. aMdarano je vyavahAra che e Adarza che, zuddha che ane gALo bolyo e DiscArja che, bahAranA bhAgano che. A vAtano Azaya bahAranA lokone kaI rIte samajAya ? bahAra gusso thato hoya ane aMdara joDe joDe ema rahetuM hoya ke Ama nA thavuM joIe' e zuddha vyavahAra che. evuM cetavanAra vacce prajJA che ane AtmA badhAMno jANakAra che ! gALo bhAMDe tenA mATeya mana nA bagaDe te zuddha vyavahAra ane te ja pratyakSa mokSanuM kAraNa che ! 49
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAdAzrInI pAMca AjJA pALe pachI bahArano sarva vyavahAra zuddha vyavahAra ja che. jJAnIo zuddha vyavahAramAM mUkI de ! zuddha vyavahAranAM lakSaNo kayA kayA ? krodha-mAna-mAyA-lobha vaparAya nahIM. gusso thAya paNa krodha nA thAya. krodhamAM tAMto hoya ne hiMsakabhAva hoya. te mahAtmAmAM nA hoya. dehane ja phAIla naM. 1 gaNe ne sagAvahAlAM badhAMne phAIlo tarIke jue eTale judA ja paDI gayo ! khAya-pIve chatAM zuddha vyavahAra. kAraNa 'AhArI AhAra kare che e nirAhArI evo huM mAtra tene jANuM chuM' e jAgRti sahita che tethI. zuddha vyavahAramAM AtmA mAtra jANyA ja kare, bIjo kaMI ja Dakho nA kare ne vyavahAra cAlyA kare. zuddha vyavahAra hoya tyAM mamatA nA hoya. mamatA nA hoya tyAM kaSAya paNa nA hoya. jhADa, pazu, paMkhI, manuSyo, jIvamAtranI aMdara zuddhAtmA dekhAya, te zuddha vyavahAra tharyA kahevAya. AtmajJAna vinA zuddha vyavahAra nA thaI zake. jIvamAtramAM zuddhAtmA tyAra pachI ja dekhAya. zuddha vyavahAramAM kartAbhAva ja nathI, ahaMkAra nathI. kaSAya nathI, niraMtara AMtarika saMyama rahe, bAhya saMyama hoya ke nA hoya. sarvyavahAra, sadAcAra, zubhAzubha vyavahAra emAM ahaMkAra hoya. savyavahAra kone kahevAya ? jemAM kaSAyo koIne nukasAna karatA nA hoya, potAne ekalAne ja kare ene. koI du:kha Ape to jamAM karI le. zuddha vyavahAra kaSAyo rahita hoya. kramika mArgamAM zAstronA AdhAre potAno vyavahAra rAkhavo te savyavahAra. mokSe javAnA sAdhano vyavahAramAM hoya e saDyavahAra ane saMsAranA sAdhano hoya te zubha vyavahAra. zubha ane zuddha vyavahAramAM zo phera ? AtmajJAnIne zuddha vyavahAra hoya ne ajJAnIne zubha vyavahAra hoya. jJAnI akartA bhAvamAM hovAthI emane zuddha ke zubha vyavahAra karavo paDato nathI, svayaM thaI jAya che. ane zubha vyavahAra to karavo paDe. temAM ahaMkAra hovAthI karavo paDe. azubha vyavahAra A kALamAM khUba cAle che. jema ke gajavAM kapAya, mAramArI, gALAgALI vigere. pachI azuddha vyavahAra ko'kane ja hoya. narka laI jAya evo vyavahAra te azuddha vyavahAra kahevAya. zuddha vyavahAra che tyAM ja zuddha nizcaya che. vyavahAra zuddhi kone kahevI ? kaSAyarahita vyavahAra e vyavahAra zuddhi che. koI mANasane mArIne tenuM mAMsa khAya e azuddha vyavahAra kahevAya. agara to zokhane khAtara haraNAM mAre e azuddha vyavahAra. ane chokarAnAM peTa bharavA haraNAM mArIne khavaDAve e azubha vyavahAra. ane trIjAe chokarAMne khavaDAvavA haraNAM mAryA ane dilathI pazcAtApa karyo to e zubhAzubha vyavahAra kahevAya. azubha UDI jaIne zubheya thaI zake kharA pratikramaNathI ! zuddha vyavahAranA pAyA para zuddha nizcaya hovo joIe. jyAM zuddha vyavahAra nathI tyAM zuddha nizcaya nathI. nizcayane nizcayamAM rAkhavo ne vyavahArane vyavahAramAM rAkhavo, enuM nAma zuddha vyavahAra. akrama mArgamAM zuddha vyavahAra ane zuddha nizcaya beu sAthe rAkhavAmAM Ave che. beune sarakhuM ja mahattva apAya che. chatAM nizcaya grahaNIya che ne vyavahAra nikAlI che. jJAna maLyA pachI jeTalo vyavahAra DrAmeTika karyo e sAco zuddha vyavahAra cA pItA nA hoIe ne koI bahu dabANa kare to kheMcAkheMcI karIne, kaSAyo karIne nA pIvo tenA karatAM zAMtithI thoDIka pI jAvane ! vyavahAra eDajasTebala hovo joIe. DrAmeTika hovo joIe. koI bumo nA pADe evo hovo joIe. koI gALo bhAMDe toya te zuddhAtmA ja dekhAya, phUlahAra caDhAve, page lAge toya te zuddhAtmA ja dekhAya, enuM nAma zuddha vyavahAra. zuddha vyavahAra e zuddha nizcayanuM phAunDezana che. zuddha vyavahAra koIneya harakata nA kare. nizcaya prApta thayA pachIno vyavahAra zuddha vyavahAra. tyAM sudhI vyavahArane vyavahAre ya kahevAto nathI. jyAM nizcaya che tyAM vyavahAra ghaTe ne jo vyavahAra nathI to nizcaya prApta thayo nathI. paNa tethI karIne vyavahAranI kheMca nA hovI joIe. vaLagavAnuM 52
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcayane che ne vyavahAra nikAlI che ! akrama vijJAna samabhAve nikAla karo e vyavahAranA bejhamenTa para UbhuM raheluM che. kevaLajJAna thatAM sudhI vyavahAra che. lAkha avatAre koTI upAye na prApta thAya, te nizcaya-vyavahAra mahAtmAone cAra-pAMca varasamAM akramajJAnathI prApta thaI jAya che ! vyavahAra-nizcayane koI sagAI nathI. vyavahAra e iphekTa che. potAnA svarUpanI ajJAnatAthI deha khaDo rahyo che. ajJAna chUTyuM tene deha ane vyavahAra chUTI jaze ! nizcaya prApta thayAnI nizAnI zuM ? vyavahAramAM vItarAgatA AvatI jAya. nizcaya to zuddha ja che paNa vyavahAra zuddha thaze tyAre badho lAbha maLaze ! vyavahArane UDADaze teno nizcayeya UDI jaze. ekalo nizcaya hoto haze ? nizcayane UDADaze teno vyavahAreya UDI jaze. nizcayanI mahora vAgyA vinAnA vyavahAranI kIMmata koDInI kahevAya ! zuddha vastu, avinAzI vastu e nizcaya kahevAya ane avasthAone, vinAzI vastuone vyavahAra kahyo. svarUpajJAna prApti pachIno vyavahAra Athamato hoya ane te pahelAMno vyavahAra Ugato ne Athamato banne hoya. vyavahAra-nizcaya bane jyAM nathI, tyAM Atmadharma nathI. nizcaya dharmavALo kyAreka pAra jaze paNa vyavahAravALAno to Aro ja nathI. nizcaya dharmavALo puNya bAMdhe, bhautika sukho maLe ane vyavahAravALo 'huM pApI chuM' bole to pApa baMdhAya. akrama mArgamAM vyavahAra-nizcaya banne sAthe ja che. pudgala vyavahAra che ne nizcaya cetana che. koI ekAMte AgaLa vadhavA gayo te pAcho paDyo ane bannemAM udAsIna che teno mokSa thAya. nizcaya eTale svabhAvika ane vyavahAra eTale vibhAvika, badalAyA kare. vyavahAra hoya to te karanArA sahita hoya. eTale kartA pote che ja nahIM. kevuM ajAyaba jJAna dAdAzrIe khulluM pADyuM che. A eka ja vAkyamAM ! jamavuM hoya to tenI pAchaLa AMgaLA enI meLe kAma karatAM ja hoya. kAraNa badhuM mikenikala che. akrama vijJAna vyavahAra karanArAne dekhADe che. eTale ApaNe joyA' karIe ne vyavahAra karanAro hoya ja, pachI ApaNe kyAM Dakho karavAno rahyo ? vyavahAra choDAya ke kApI naMkhAya nahIM. e bhAgeDuvRtti kahevAya. kaMI mULa nakha kApI naMkhAya ?! vadhArAnA nakha kApI naMkhAya. vyavahAra nikAlI che akrama mArgamAM. kansTrakzanamAM senTiMga e vyavahAra che ne sleba nAMkhe e nizcaya che. senTiMga kAyamanuM nA hoya paNa enA vinA slebeya nA bharAya. senTiMga kaMI sAganA lAkaDAthI ne kAviMga karIne karAya ? e to sleba pUro thayA pachI tarata kADhI nAkhavAno ja hoya. jJAna maLyA pachI, AjJAmAM rahetAM rahetAM dhIme dhIme vyavahAra Adarza thato jAya. jeTalo vyavahArano bhAga Adarza nathI e potAne kheMcyA kare, je nIkaLI jaze. jeno vyavahAra Adarza thaI gayo e saMpUrNa zuddhAtmA thaI gayo. pachI AjJA pALavAnIya pUrI thaI gaI ! Adarza vyavahAra eTale harakoI khuza thaI jAya. dAdAzrIno vyavahAra tIrthakaronA vyavahAranI najIkano hoya. athaDAvAnI jagyAe athaDAya nahIM ne athaDAI jAya to mAphI mAMgI le rUbarUmAM agara to manamAM e Adarza vyavahAra. Adarza vyavahAra to tenuM nAma ke ADozI-pADozIo, sagA-saMbaMdhIo, gharamAM bairI-chokarAM, paiDA mAjI paNa kahe ke caMdubhAI to bahu sArA mANasa che. koIne harakatakartA ke duHkhadAyI nA hoya. Adarza vyavahAra e jIvanano dhyeya hovo joIe. jeTalo vyavahAra Adarza eTalo nizcaya pragaTa thayo kahevAya. jJAnIono vyavahAra Adarza hoya. bhagatono vyavahAra kAco paDI jAya. tethI e bhagata kahevAya. bhaktimAM bhagato ghelA hoya tethI vyavahAra bhUlI jAya. patnIe khAMDa lAvavAnuM kahyuM hoya ke chokarAMe phI mAgI hoya te lAvuM chuM karIne bhagata jAya, te bhajana maMDaLI dekhe ne bhUlI jAya badhuM ne besI ja rahe tyAM. ghera badhAM ema ne ema rahe rAta sudhI ! jeno vyavahAra bagaDyo teno nizcaya bagaDyo. 54
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAdAzrIno vyavahAra Adarza hato. gharamAM hIrAbA joDe pacAsa varasathI eka matabheda thayo na hato !!! mahAtmAone vyavahAramAM Dekorezana karatAM nA phAve. DekorezanavALA to ghaDIkamAM kahe, 'huM tamane prANa ApI dauM'. te pAchAM e ja ghaDIkamAM laDhavADa kare ! mahAtmAne AvuM badhuM nA phAve. maskoya nahIM ne ADuavaLuM ya nA bole kazuM ! dAdAzrI kahe, 'ame lagnamAM jaIe paNa tanmayAkAra thaIe nahIM. vItarAga rahIe. tame tanmayAkAra thaI jAva. dAdAzrI kahe, amArAM vANI, vartana ne vinaya manohara hoya. virodhIone paNa amArA mATe mAna hoya ! A akrama vijJAna vyavahArane uvekhatuM nathI. Akho siddhAMta che. avirodhAbhAsavALuM che. vItarAga banAvanAruM che. moTuM Azcarya sarjyuM che A kALanuM ! jagatane sauthI vadhu upakArI koNa ? saMpUrNa vItarAga ! mahAtmAoe vyavahAra kaI rIte saMbhALavo ? bahu vyavahAra saMbhALavA jAya to nizcaya rahI jAya. vyavahAramAM rAga-dveSa mahIM nA thAya eTaluM ja saMbhALavAnuM che. bIjuM badhuM vyavasthita che. mahAtmAne to dIkarI paiNI taiya vyavahAra ne te rAMDI teya vyavahAra. A rileTivamAM che, riyalamAM nathI. kapAya upara saMyama che te vyavahAra yathArtha kahevAya. jene vyavahAra sparze ja nahIM e vyavahAra vyavahAra kahevAya. saMpUrNapaNe sparze nahIM e thaI gayuM kevaLajJAna ! samasaraNa mArgamAM A vyavahAra khAlI Ubho thaI gayo che. jema arIsA sAme cakalIne vyavahAra khaDo thaI gayone ? DakhoDakhala vagarano, saMpUrNa rAgadveSa vagarano vyavahAra e vyavahAra rUpe rahyo. eTalo vyavahAra chUTato gayo. sarvAMze vyavahAra chUTe tyAre pragaTe kevaLajJAna ! jaya saccidAnaMda 55 prAptisthAna muMbai : pUjya DaoN. nIrubahena amIna, 904-bI, navInaAzA epArTamenTa, dAdA sAheba phALake roDa, dAdara (se. re.), muMbaI-400014 phona : (022) 4137616 Mobile : 9820-153953 amadAvAda : zrI dIpakabhAI desAI, 5, mamatApArka sosAyaTI, vaDodarA rAjakoTa surata U.S.A. U.K. Canada Africa navagujarAta kolejanI pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-380013. phona : (079) 7540408, 7543979, 6421154. pheksa : 6431728 E-Mail : dimple@ad1.vsnl.net.in : zrI dhIrajabhAI paTela, 'jJAnAMjana', sI-17, pallava pArka sosAyaTI, vI.AI.pI. roDa, kArelIbAga, vaDodarA. phona : (0265) 441627 : zrI rUpeza mahetA, e-3, naMdanavana epArTamenTa, gujarAta samAcAra presanI sAme, rAjakoTa. phona H (0281) 234597 : zrI viThThalabhAI paTela, 35, zAMtivana sosAyaTI, laMbe hanumAna roDa, paMcaratna TAvara pAchaLa, surata. phona : (0261) 544964 : Dada Bhagwan Vignan Institue : Dr. Bachu Amin, 902 SW Mifflin Rd, Topeka, Kansas 66606. Tel. : (785) 271-0869 Fax : (785) 271-8641 E-mail : amin0@ibm.net Dr. Shirish Patel, 2659 Raven Circle, Corona, Ca 91720 Tel. : (909) 734-4715. Fax : (909) 734-4411 : Mr. Maganbhai Patel, 2, Winifred Terrace, Enfield, Great Cambridge Road, London, Middlesex, ENI 1HH U.K. Tel : 181-245-1751 Mr. Ramesh Patel, 636, Kenton Road, Kenton Harrow. Tel. : 181-204-0746 Fax :181-907-4885 : Mr. Suryakant N. Patel, 1497, Wilson Ave, Appt.#308, Downsview, Onterio, Toronto. M3M 1K2, CANADA. Tel. : (416) 247-8309 : Mr. Manu Savla, PISU & Co., Box No. 18219, Nairobi, Kenya, Tel : (R) (25411)744943 (0) 554836 Fax : 545237 Internet :WWW.dadashri.org
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 anukramaNikA 1.1 AjJAtI mahatvatA paMcAjJA pALe te pAme mahAvIra dazA ! 1 korI pATI para ekaDo svaccha ! 31 AjJAthI ja jAgRti ne mokSa ! 2 jJAna pachI na pALe AjJA tyAM.... 32 AjJA e ja dharma ane tapa ! 2 rakSaNa, TikiTa vagaranA dAdAnuM ! kiMmata AjJAnI ja ! 3 AjJA samaje te samajyo sarva ! dAdA vizeSa ke AjJA ? 3 naDe pAllA karAro ! AjJA pALavI jarUrI ! 4 TikiTa TheThanI ! sAgara ThAlavyo gAgaramAM ! 4 jJAna vinA AjJA samAdhAna karAve te jJAna ! 5 AjJA vinA jJAna ! AtmaprAptinI geraMTI ! 6 AjJA tyAM sarva duHkhonI mukti ! AjJA pALe teno mokSa gerenTeDa ! 7 pAMca AjJAmAM tamAma dharmonuM dehana ! AjJA pALe tenI javAbadArI amArI ! 8 AjJA samaja samaja karo ! ArA e ja pratyakSa hAjarI amArI ! 10 ekamAM samAya pAMceva ! zakti pAmavI jJAnI kanethI ! 12 nizcaya-vyavahAra samAya pAMcevamAM ! 42 A te kevA briliyanTa ! 14 ArAnA AdhAre avatAra ora eka ! 43 AjJA ApanAranuM jokhama ! 15 AjJAthI pragati jhaDapI ! 44 svachaMda rokAya jJAnI zaraNe ! 15 jJAnIno rAjIpo maLe AjJA pALe ! 44 jAgRti varte saheje ! 16 AjJA e che rileTiva-riyala ! AjJA vaLI che phreza ! 16 dhyeya pramANe, mana pramANe nahIM ! 47 khape lakSa AjJA pALavAnuM ! 17 AjJAthI jAya cAritramoha ! nizcaya ja khape AjJA mATe ! 17 kiMcitmAtra buddhi nahIM te jJAnI ! 49 svamAM satata rAkhe paMcAjJA ! 17 dAdAnI AjJA e ja sarvasva ! viralo pAme vizeSa AjJA ! 18 A AjJA che dAdA bhagavAnanI ! 51 AjJAthI kusaMga haTe ! 24 AjJA pALe koNa ? AjJAnuM na khape raTaNa ! 25 AjJAnuM tharmomiTara ! jJAnInuM sAnidhya e ja mokSa ! 26 AzA cUkyA tyAM caDhI bese prakRti ! 54 akramanuM phlAyavhIla ! ra7 AzA tyAM saMyama ne samAdhi ! 55 jarUra jAgRtinI ja ! 28 kAma kADhI levuM, kaI rIte ? AtmAne rakSe AjJA ! 2. riyala-rileTivanI bhedarekhA jJAna lIdhA pachI . 57 zarUAtamAM mAravuM paDe henDala ! 58 pAmyA mAtmAo bhedajJAna ! 57 AtmadraSTinI asara svane ja ! pa9 zuddhAtmA e nathI zabda svarUpa ! 58 A che puSiyA zrAvakanuM sAmAyika ! 59 prekTisathI khUle divya draSTi 62 zuddhAtmA sadA zuddha ja ! tuM hI tuM hI nahIM, huM hI huM hI... dura AtmA jevo ciMtave tevo thAya ! rahe lakSamAM sAmAnA zuddhAtmA ! 63 avaLuM-savaLuM e prakRti mAtra ! 'zuddhAtmA chuM e vANImAM ke lakSamAM ? 64 to ya zuddhAtmA zuddha ja ! jAgyA pachI ja bolAya ! 65 AtmAmAM kevI rIte rahevuM? na hoya mahAtmAne mikenikala ! 65 baMdha thayo aMtaradAha. zuM e sUkSma ahaMkAra nathI ? 66 sTroMga rUmamAM sephTI ! e khyAlamAM rAkhavAnuM ! 66 vaijJAnika Dhabe akrama vijJAna ! na hoya, raTaNa zuddhAtmAnAM... 67 tUTo AdhAra kaSAyono ! jJAnamAM na karAya jApa ke tapa ! 68 riyala avinAzI, rileTiva vinAzI ! mULa svabhAvamAM Avo ! 69 beu avinAbhAvi ! gupta tattva ArAdhdha, mokSa ! 69 be ne juduM pADe te prajJA ! AjJA keTalA TakA pALavI ? 70 riyala-rileTivanI DimArkezana lAina ! khorAkathI ajAgRti AjJAnI ! 70 sarvAtmA e zuddhAtmA ! enAthI haLavo bane bhogavaTo ! 71 3. samabhAve nikAla, phAiloto ! virame vizva samabhAvathI ! 86 nikAla eTale nahIM Dispojha ! khAvAnI phAilano samabhAve nikAla ! 87 cAvIo nikAla karavAnI ! 108 phAilo kahevAya kone ? 88 saMsAra Takyo veranA pAyA para ! nizcaya ja kare kAma ! 89 gamatI - nA gamatI phAilo joDe samabhAvamAM zastro upADAya ? mokSanA vijhA hAthamAM 'phAila' zabdamAM keTaluM vacanabaLa ! (c) paNa bAkI kliyaransa sarTiphikeTa ! 111 samaja samabhAve nikAlanI ! 91 verathI khaDo saMsAra ! 112 na toDAya bhAva, samabhAvano ! 92 hisAba cUkavI nikAla lAvavo ! 113 nikAlane nA jozo ! 94 kai rIte nikAla karavo ? 113 vaLagI raho nizcayane ! 95 khuza nahIM parU nAkhuza rahevAnuM nahIM ! 114 rAga nahIM, dveSa nahIM e samabhAva ! 96 sAmAnuM samAdhAna e ja chUTaTyA ! 114 pudgalanI kustI, jevI samabhAvathI ! 97 nikAla nahIM to baMdhana kharuM ? 115 rahasya - samabhAva, sahaja, samatA. 98 akramamAM udAsInatAnI nahI jarUra ! 116 samAdhAna vRtti ke samabhAve nikAla ? 101 phAilo, homanI ne phorenanI ! 117 e sahana karavuM ke gaLI javuM 103 jJAnI kare samabhAve nikAla ! dhanya divasa, inAmano ! saMyogo svabhAve ja viyogI ! to ukela AvI jAya ! 105 akrama jJAna svayaM sakriya ! 120 pada gAvAM te nikAlI ke rahaNIya ? 105 gamatA - nA gamatAno kara samabhAve.... 122 57 19 110 119 56
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 166 174 134 175 176 177 232 181 ApaNA ja hisAbo ! 125 chokarA joDe nikAlano rAha ! avaLo thavaghara, khIlave Atmazaktio ! 125 chokarAMne Thapako apAya ke nahIM ? meTika rahIne karo nikAla ! 126 corI kare tyAre nikAla ! Thapako paNa upayogapUrvakano ! 127 phAila che, sago nahIM ! spezyala rIto nikAla taNI ! 128 kArakuna moTo ke phAilo ? rAkho zuddha bhAvanA ja ! 130 samI phAilono samabhAve nikala ! kohavAyeluM kApavuM jJAna pachI narTI navI phAilo ! e ja samabhAve nikAla ! 131 jaladI jaladI ke rAiTa yaie ? bheMsanI bhASAmAM nikAla ! 131 phAilo pUrIno purAvo ! vyaktigata abhiprAya ! 13ra phAilo ochI tema zuddha upayoga vadhe ! geranTI eka avatAranI ! 133 phAilonI gUMce jAgRti DIma ! pachI naI javAbadArI tamArI ! 134 phAilothI aTakyuM spaSTa vaMdana ! na jovAya pariNAma ! 13pa zuM hisAba patyo ? cIkaNI phAilonI sAme samabhAva ! 136 phAilono vilaya kyAre ? pakaDe samabhAva, cheDo phAilono bhAra ! 138 mahAtmAo vaccenI vaDhavADe (!) phAila jaze paNa rAga raheze ! 139 mahAtmAo dAdAnI phAila ! A bhava samabhAve nikAlamAM ! 140 dAdA jevA nA thavAya ! _bolatAM ja paDa khasatAM jAya phAilonA ! 142 rahyo nikAla karavAno parISahano ! molane dhakke caDhAve cIkaNI phAilo ! 143 phAMsIno ya samabhAve nikAla ! jALavIne 'paTTI' ukhAya ! 144 sthApanA have indrima gavarmenTa tathvI ! phAila cIkaNI ke guMdara ? 14pa karavI vAto, phAila naMbara vana joDe ! cIkAza kai rIte khape ? 146 oLakha bhinna ahaMkAra ne prajJA taNI ! 'jovAthI ja khase paDo phAilonAM ! 148 deha joya ne ApaNe jJAyaka ! phemilI joDe samabhAve nikAla ! 149 phAila ekano nikAla ! ekane sAruM ne ekane khoTuM ?! 150 phAila ekano nikAla, sukSmatAe ! chUTI javuM, gAMDA kADhIne ya ! 151 phAila konI ? komanasensathI TapaTa nikAla ! 153 tyAM thAya che AdhyAtma vijaya ! nikAlamAM no-oTa nA jovAya ! 154 phAila kahetA UDe mamatA ! korTe laDe chatAM samabhAve nikAla ! 154 nikAla zabdanI iphekTa ! korTe lAya, paNa samabhAvathI ! 15pa dAdAnuM che A vijJAna ! thAya 'karavAthI UMdhuM. 'jovAthI chatuM ! 158 ao aho ! A akrama vijJAna ! sAcI samaja samabhAve nikAlanI ! 159 dasa lAkha varSa pragaTyuM A vijJAna ! kaLAnI nahIM, nizcayanI jarUra ! 163 phAIla vagaranA e bhagavAna ! 4.1 bharelo mAla. 'joya mAruM kahyuM, chUTe ! 205 sAro-khoTo beu nikAlI ! 214 A to che siddhAMta ! 206 ghadAnI sUkSma hAjarIthI ya mukti ! ra14 nikAla karavAno ke thai rahyo ?! 209 bhalo mAla dekhADe ghadAno ya doSa ! 215 bharelo mAla nikaLavo ja joie ! 210 DakhoDakhala nahIM, tyAM 'kharI paDe' ! 216 devAnA kAraNe na jaNAya napho ! 211 vicAro ya bharelo mAla ! 218 pratikramathI thAya cokho bhalo mAla ! 212 niHzaMka thAva, palU udhdhata nahIM ! 219 rahyuM pANI have pAipa lAinanuM ! 213 4.2 cArja-DiscArja zAne maLyA pachI . 222 AmAM bhaya kone ? 229 samaja cArja-smiArja bhAva taNI ! 223 jJAna pachI ahaMkAreya nirahaMkArI ! 230 DiscArjane gALavAnuM, zAne karIne ! 224 AjJA pALo te ja cArja ! chUTo pratikramaNa karI ! 224 DiscArjanuM DiscArja ! 234 tethI ja to thayA naphikarA ! 225 DiscArjano durupayoga ! 235 pravRtimAM ya nivRti ! 226 akramamAM nirjarA saMvarapUrvakanI ! 236 he karmo ! Avo, padhAro ! 227 pratikramaNathI bhUMsAya DijhAina ! 239 vAta che dhaNI jhINI ! 228 bhoLA karmo to bhogavaTo haLavo ! 240 bAMdhe bAunDrI parigrahanI ! 229 4.3 kaoNjha-iphekTa sahIM thAya to ya iphekTa ! 242 zuM e paNa iphekTa ? 245 rAga -dveSa e che kaoNjhIjha ! 243 e che bhIDavALI asaromAM saphAna ! ra46 prathama pheraphAra kajhamAM ! 244 5. 'nhoya mAruM' pachI to javuM ja paDaze mokSe ! 247 tyAM sthira thAya AtmAnubhava ! 255 'veya mAruM, tyAM na hoya gaya ! 247 saMyoga mAtra pudgalano ! 256 have muMjhave vyavahAra kaSAyo ! 248 'mAruM naveya' zabdonI sAyanTIphIka asaro ! 257 'oya mAruM kahetAM ja UDe ! 248 duHkha de te 'hoya mAruM ! 258 'oya mAruM kahyuM ke beTho "sva"mAM ! 249 dukhe tene jANa oramAyuM ! 258 e nA thavA de eka ! 251 vyasanathI Ama thAya mukta ! 259 karmo judAM ne AtmA judo ! 252 jAgRti DIma tyAM asaro cAlu ! ra60 prajJA pADe juduM ! 253 baLyuM ghara, vecyA pachI ! 261 toDavo paDe jaga AdhAra ! 254 'hoya mArI'vALo aMte jIte ! 263 aDacaNamAMya akhUTa AnaMda ! 255 mamatA paNa DrAmeTika ! 263 184 185 59
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ mamatva rahitanI mAlikI ! zAtA-azAtA nhoya mAruM' ! he deha, tAre javuM hoya to jA ! bharelo krodha thAya khAlI ! jJAna pachI kaSAyo anAtmAnA ! kapAyothI mukti akrama mArge ! krodha e cArja ane gusso e DiscArja ! kiMLagamAM tapa, ghera beThAM ! bheda, bAhya tapa-aMtaratapa tAM ! jJAna-darzana-cAritra-tapa ! prApta tapamAM cUke samatA... samajaNa tapa samayanI ! dhyeya viruddha tyAM hoya tapa ! dAdAneya adITha tapa ! tapa, mokSa taNuM ! manane manoraMjana to tapamAM khaMDana ! avaLuMsavaLuM e ja paulika bhAva ! AzvAsana levAthI tapamAM kacAza ! satsaMganA aMtarAye tapa ! 264 265 266 6. krodha - gusso jJAnIo daihika vedanAmAM... azAtA vedanIyamAMya samAdhi ! dukhe pADozIne, "mane' nahIM ! dAdAno upayoga jamatI vakhate... sukha cAkhe tene duHkha bhogavavuM paDe ! asaMyamI sAme saMyama te saMyamI ! apakArIne paNa bhALe nirdoSa ! saMyama tyAM ja karma nikAlI ! prakRtithI paDyo abhiprAya nokho te saMsthama !282 dehAdhyAsa tyAM nathI saMyama ! 281 82 283 274 275 276 273 pachI pragaTe zIla ! 276 tAMtAne kahyo krodha ! 277 bhinna che. krodha vibhAga ane AtmA... . 279 na bhaLe pratiSThita AtmA te kharuM ! 279 saMyama 7. 280 mAlikIbhAva AmAM kono ? baMdhAtI vakhate hAjara, chUTatI.... have pudgala mAge zuddhikaraNa ! 200 291 8. mokSanuM tapa 88 92 292 293 295 293 300 302 phara 303 kaSAyano saMyama te kharo saMyama ! Ata-raudradhyAna nahIM te saMyama ! pAMca AjJA e ja saMyama ! AtmajJAnathI varte saMpUrNa saMyama ! 316 316 317 321 phera che tapa ane ArtadhyAnamAM ! dAdAe karyA AvAM tapa ! nathI tapa vyavasthitamAM ! cAritramAM AvatA roke koNa ? 9.1 bhogavavuM- vedavuM - jANavuM ! zUravIra jhaDape tapanuM bIDuM ! tapathI pragaTe Atmaaizvarya ! 267 68 230 soc akramamAM tapa, aMdara ! mAMgIe tapa ke sukha ? Bo 310 samabhAve nikAla karatAM thAya tapa ! jJAnInuM tapa ! 311 chokaro, ApaNo ke tapanAM kAraNo ? 312 313 315 jamatAM judA to vedatAM ya judA ! tIrthaMkaronI rIta vedanIyamAMya ! vedanA, anubhavavAthI ThaM jANavA sudhI vedanAthI alaga rahe e tapa ! 323vedaka ne jJAyaka banne bhinna ! 60 284 285 285 287 303 304 306 307 323 _*_*_* * 9.2 pudgala sukha-Atmasukha 332 333 335 336 341 42 343 sAcuM sukha zemAM ? godA mAranAra mahA upakArI ! pratIti, duHkhadAyI dehanI ! sagavaDo banAve zAtAzIliyA ! jojo, rIpe karavAM paDaze ! Ama hoya mananA ne vANInAM duHkho ! samaja keLave 'berIMga pAvara' ! sUkSma bheda, hetu ane dhyeyamAM... zuM thavuM che ? 'huM zuddhAtmA chuM' e ja dhyeya ! 10. samaja, dhyeya svarUpatI ! 353 354 354 11. na bI vAvyAM pachI pANI nA Aya tyAM... nizcaya sTroMga to aMtarAya breka ! geranTI satsaMgathI, saMsAra naphAnI ! dAdAnA satsaMganI alaukikatAo ! chUTe jJAnInA saMgathI tamAma bhayo ! bhayanI sAthe rakSaNa hoya ja ! nijadharamAM sadAya nirbhaya 12. nirbhayatA, 369 390 371 372 373 3 362 362 363 UMdha eTale AtmAne pUryo kothaLAmAM ! 343 pudgala rasa aTakAve kevaLajJAna ! 346 prathama pratIti pUrepUrI khape ! satsaMganuM mAhAtmaya ! ucita vyavahAra-zuddha vyavahAra ! nIkaLato mAla e nahIM vyavahAra ! nakkI karyuM te ja vyavahAra ! jJAnI ja pamADe zuddha vyavahAra ! AtmA jANe ne vyavahAra cAle ! nathI zuddha vyavahAra AtmajJAna vinA ! 346 kaLiyugamAM duHkhano abhAva e ja sukha ! 348 mokSa, prathama sTejano ! 351 anubhavyo . AtmAno AnaMda ! upara bhayaMkara pariSaddha Ave tyAre... dhyeya, nizcaya ne niyANuM... 382 385 386 387 388 389 jJAta dazAmAM ! mahAtmAone bhaya nahIM paNa bhaDakATa ! cAra jItyA teNe jItyuM jagata ! duHkha na khase tyAre khase pote ! bomba paDe tyAre jJAna pUrNa ! mRtyu samaye jJAnamAM ke bhayamAM ? 35tyAre vijJAna thAya pUruM ! satsaMgInI gALo ya hitakArI ! na rakhAya vizvAsa viSIlA sarpano ! kusaMgamAMthI satsaMgamAM kheMce puNya ! vaso mahAtmAonA vAsamAM ! bho vagaranA hoya jJAnI ! sthirane na halAvI zake koI ! koI bhaya nA pAme evuM jIvana banAvo ! 13. tizvaya-vyavahAra zubhano kartA, te sarvyavahAra ! sarvyavahAranI UMDI samaja ! zuddha vyavahAra ahaMkArarahita ! phera, zubha ane zuddha vyavahAramAM ! 355 359 364 365 366 366 36 370 377 378 339 381 389 390 391 392 zubha, azubha ane azuddha vyayAra ! 393 zuddha sivAyano badho vyavahAra ahaMkAra... 393 61
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 415 416 419 419 422 kaSAyo virame pachI zuddha vyavahAra ! 394 na kapAya vyavahAra adhavacce ! vidha vidha dAkhalAo vidha viva vavAranA ! 396 vyavahAra nikAlI bAbata ! zuddha thavAranA pAyA para zuddha nizcaya ! uka7 seTiMga e vyavahAra, sleba e nizcaya ! pAMca AzAmAM saMpUrNa vyavahAra dharma ! 39 Adarza vyavahAra tyAM purNAhUti ! meTika e ja zuddha vyavahAra ! 4jI AvI hoya Adarza vyavahAra ! na aTake have mokSanuM gADuM ! 4jI bhagatono vyavahAra akrama vijJAna vyavahArane kare pAra ! 41 vyavahAranA korezana paNa ahaMkArathI ! gALo bhAMDanArAmAMya dekhAya zuddhAtmA ! 4La mahatmAono loka vyavahAra ! nizcaya prApti pachI ja zuddha vyavasthara ! 4ra vItarAgo vadhu upakArI vizvakAje ! na ghaTe kheMca vyavahAranI ! 43 mAtmAono nikAlI vyavahAra ! TheTha sudhI rahyo vyavahAra ! 404 akramamAM vyavahAra barapha jevo ! thavAranizcayane nahIM I sagAI ! 45 anaMta avatArathI, karoDo jIvo na uDADAya vyavahArane ! 408 kheMce tane doraDAthI ! pAla vyavahAra ne cetana nizcaya !! 449 virodhIne paNU mAna te zuddha thavasthara ! svabhAvika eTale nizcaya vyavahAra sattA mAnya jJAnIne ya ! ne vibhAvika e vyavahAra ! 410 rasALavo vyavahAra, jJAnIno ! thavAra heya vyavahAranA karanArA sahita !411 thavahAra spa ja naI te kevaLajJAna ! 424 424 428 4jI 430 431 433
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ rs B ( dAdA bhagavAna phAunDezananA prakAzato ) 1. bhogave tenI bhUla (gu, aMga, hiM.) 24. satya-asatyanA rahasyo 2. banyuM te ja nyAya (gu., e., hiM.) 25. ahiMsA eDajasTa evarIvaThera (gu,aM., .) 26. prema athaDAmaNa TALo (gu., e., hiM.) 27. camatkAra ciMtA (gujarAtI, aMgrejI) 28. vANI, vyavahAramAM.... 6. krodha (gujarAtI, aMgrejI) 29. nijadoSadarzanathI,nirdoSa 7. mAnavadharma 30. guru-ziSya 8. sevA-paropakAra 31. kleza vinAnuM jIvana 9. huM koNa chuM ? 32. AptavANI - 1 thI 13 10. dAdA bhagavAna? 33. AptasUtra 11. trimaMtra 34. The essence of all religion 12. dAna 35. Generation Gap. 13. mRtyu samaye, pahelAM ane pachI 36. Who aml? 14. bhAvanA sudhAre bhavobhava (gu..) 37. UltimateKnowledge 15. vartamAnatIrthakara zrI sImaMdhara svAmI (gu.hi.) 38. Harmony in Marraige 16. paisAno vyavahAra (graM., saM.) 39. Pratikraman 17. pati-patnIno divya vyavahAra (graM, saM.) 40. FlawlessVision 18. mA-bApa chokagaMno vyavahAra (,) 41. The Science of Karma 19. pratikramaNa (graMtha, saMkSipta) 42, DhAkA mAvAna vakrI AtmivijJAna 20. samajathI prApta brahmacarya(gaM., saM.) 43. sarva Tu: mukti 21. vANIno siddhAMta 44. karma kA vijJAna 22. karmanuM vijJAna 45. jJAnI puruSa zrI padavIta 23. pApa-puNya 46. Atmabodha (gu.-gujarAtI, hi.-hindI, aM.-aMgrejI, gaM.-graMtha, saM.-saMkSipta) 'dAdAvANI' megejhina dara mahine prakAzita thAya che
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ : dAdA bhagavAna phAunDezana vatI zrI ajita sI. paTela pa, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta koleja pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-38O14. phona : (09) 2754408, 2754399, 2397414ra. : AlIRights Reserved. DaoN. nIrubahena amIna, trimaMdira, aDAlaja. prathama AvRti : 5000 dvitiya AvRti : 2000 varSa : varSa : julAI, 1999 jUna, 2004 saMparkasUtra) pUjaya DaoN. nIrubahena amIna tathA Aptaputra dIpakabhAI desAI aDAlaja : sImaMdhara sITI, trimaMdira saMkula, amadAvAda-kalola hAIve, aDAlaja, jI. gAMdhInagara-382421. phona : (079) 23974 100-200 amadAvAda muMbaI dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, 904-bI, navInaAzA epArTamenTa, navagujarAta kolejanI pAchaLa, usmAnapurA, dAdAsAheba phALake roDa, dAdara (se.re.), amadAvAda - 380014. muMbaI - 400014. phonaH (079)27540408, 27543979| phona : (022) 241376 16 E-Mail: info@dadabhagwan.org rAjakoTa : zrI atula mAladhArI, mAdhavaprema epArTamenTa, mAI maMdiranI sAme, 11, manahara ploTa, rAjakoTa. phona : (0281) 2468830, 2238924 surata : zrI viThThalabhAI paTela, 35, zAMtivana sosAyaTI, laMbe hanumAna roDa, paMcaratna TAvara pAchaLa, surata. phona : (0261) 2544964 godharA : zrI ghanazyAma varIyA, sI-11, AnaMdanagara sosAyaTI, sAyansa kolejanI pAchaLa, godharA. phona : (02672) 251875, 94260-14003 U.S.A. : Dada Bhagwan Vignan Institue : Dr. Bachu Amin, 100, SW Redbud Lane, Topeka, Kansas 66606, U.S.A. Tel : 785-271-0869, E-mail: bamin@cox.net Dr. Shirish Patel, 2659, Raven Circle, Corona, CA 92882 Tel. : 909-734-4715, E-mail : spatelspatel@yahoo.com U.. : Mr. Maganbhai Patel, 2, Winifred Terrace, Enfield, Great Cambridge Road, London, Middlesex, ENI 1HH, U.K. Tel: 020-8245-1751. Mr. Ramesh Patel, 636, Kenton Road, Kenton Harrow. Tel.:020-8204-0746, E-mail: dadabhagwan_uk@yahoo.com Canada : Mr. Bipin Purohit, 151, Trillium Road, Montreal, Quebec H9B 1T3. Tel. :514-421-0522 Africa : Mr. Manu Savia, PISU & Co., Box No. 18219, Nairobi, Kenya. Tel: (R) 254-2-744943 (O) 254-2-554836 Website : www.dadabhagwan.org, www.dadashri.org bhAva mUlya : 'parama vinaya' ane 'huM kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! dravya mUlya : 50 rUpiyA (rAhata dare) lesara kaMpojha: dAdA bhagavAna phAunDezana, aDAlaja. : mahAvideha phAunDezana (prinTIMga DIvIjhana), pArzvanAtha cembarsa, navI rijharva beMka pAse, InkamaTeksa, amadAvAda. phona : (079) 27542964, 27540216|
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-12 (uttarArdha) AtavANI zreNI 12 (uttarArdha) [1] AjJAnI mahatvatA paMcAjJA pALe te pAme mahAvIra dazA ! praznakartA: amane to tame AtmajJAna ApyuM che, pAMca AjJAomAM rahevAnuM kahyuM che ane caraNavidhi karavAnI kahI che. ethI vizeSa bIjuM kAMI amAre karavAnuM rahe che ? dAdAzrI : pAMca AjJAo ame je ApI che ne emAMthI eka jo niraMtara pALo to ya bahu thaI gayuM. praznakartA : to amane liphaTamAM besADI dezone ? bAkInI javAbadArI tamArIne ? AjJAmAM rahyAne eTale basa thaI gayuM. AjJA e A bhavamAM ja saMpUrNa pada Ape evI che. bhale pachI A bhavamAM daza varSa jIvavAnuM hoya ke pAMca varSa, paNa emAM pUruM karI Ape. AjJAthI ja jAgRti te mokSa ! praznakartA : A svarUpanI jAgRti satata rahe, enA mATe zuM karavuM? dAdAzrI : A AjJA ApI che e jAgRti ApanArI che. e AjJAmAM rahene, toya bahu thaI gayuM. pAMca AjJA e ja jJAna che, bIjuM koI jJAna nathI. praznakartA : A "kAraNa-mokSa thaI gayo kahevAya ? dAdAzrI : "kAraNa-mokSa thaI gayo, paNa ApaNuM jJAna kevuM che ke e jJAna ene AjJApUrvaka rahe to ja kAmanuM. jo AjJAmAM nA rahyo to jJAna UuDI jaze. kAraNa ke AjJA ja mukhya che. vADa nA hoya to UDI jAya badhuM. eTale pachI A jJAna lIdhA pachI tame AjJAmAM AvI jazo ane tyAre mokSe ya maLI gayo haze. AjJA e ja dharma ane tapa ! ApaNe ahIM hajAro mANaso evA haze ke tame emane jaIne pUcho ke dAdA tamane yAda Ave che? tyAre e kahe, 'covIse kalAkamAM eka sekanDa paNa dAdA bhUlAyA nathI !!! koI evo divasa nathI gayo ke ame dAdAne eka sekanDa bhUlyA hoIe ! ane nA bhUlyA hoya pachI emane duHkha hoya ja nahIM tyAM AgaLa. jyAre dAdAne bhUle ja nahIM to jagata vistRta ja rahyA karene ! ekanI smRti to bIjAnI vismRti. dAdAnI smRti to jagatanI vismRti. keTalAka mANaso dAdAnI bhaktimAM caDhI jAya. niraMtara dAdAne yAda karIne bhaktimAM caDhI jAya. bIjAM keTalAka jJAnamAM rahenArA mANaso. ane temAMya pAchA pUrepUrA AjJAmAM rahenArA amuka ja mANaso, paNa badhAMno eka avatArI, be avatArI, pAMca avatArI thaIne paNa ukela dAdAzrI : badhI javAbadArI amArI. pAMce AjJA pALe to mahAvIra bhagavAna jevI dazA rahe, e huM lakhI ApuM. pAMca AjJA pALene to huM geranTI lakhI ApuM ke mahAvIra bhagavAna jeTalI samAdhi raheze tane ! paNa pAMcane badale eka pALone, toya javAbadArI amArI che. ame jJAna ApIe pachI bIjuM kazuM karavAnuM hotuM nathI. amArI pAMca AjJA hoya che ne te AjJAmAM ja rahevAnuM che. e pAMca ja vAkyomAM AkhA varlDanuM sAyansa AvI jAya che. emAM koI jagyAe kaMI bAkI rahetuM nathI. ane AkhA divasamAM pAMceya AjJA ene kAma lAge !
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA AvI jAya. ane pelA bhaktimAM caDhyA che, emanoya ukela to Avaze. kAraNa ke bIjI upAdhi maTI gaIne ! kiMmata AjJAtI ja ! praznakartA : jemaNe jJAna lIdheluM che, emanI be-pAMca bhave mukti to thavAnI ne ? 3 dAdAzrI : hA, paNa jJAna joDe AjJA pALe to. AjJA nA pALe to vadhAre avatAra thaI jAya. AjJAnI ja kiMmata che, jJAnanI kiMmata nathI. AjJA e ame chIe ane AjJA pALI eTale ame joDe ja hoIe. dAdA covIseya kalAka hAjara rahe. ApaNe yAda nA karavA hoya toya yAda rahyA kare, AvyA ja kare yAda. ane keTalAkane to roja svapnamAM AvavAnA. atyAre InDiyAmAM keTalAyane svapnAM AvatAM haze, mane kAgaLeya Ave ke svapna AvyuM hatuM. dAdA vizeSa ke AjJA ? praznakartA : mahAtmAo mATe TopamosTa jAgRti kaI ? dAdAzrI : A pAMca AjJA jeTalI pALe e jAgRti. nahIM to dAdA ja niraMtara yAda rahe, te jAgRti ja kahevAya. praznakartA : AjJAmAM rahe e jAgRtine vadhAre ke niraMtara dAdAnuM dhyAna rahe e jAgRtine vadhAre ? emAMthI kayuM jAgRtine vadhAre ? dAdAzrI : AjJAmAM vadhAre rahe te. dAdA jo yAda rahe che, e to emAM eno puruSArtha nathI. praznakartA : emAM eno puruSArtha nathI to e bhaktibhAva vadhAre che ? dAdAzrI : je kaho te paNa e eno puruSArtha nathI ane A che te puruSArtha che Akho, pAMca AjJA pALI te. ane puruSArtha e ja mukhya vastu che. peluM to ene prApta thayelI vastu che ne UDIye paNa jAya. * AptavANI-12 (uttarArdha) AjJA pALavI jarUrI ! AjJAmAM rahyA, enuM nAma ja jAgRti. nahIM to peluM chatuM rahI gayuM ane ApaNe UMdhuM karIe, enuM nAma jAgRti nahIM. enuM nAma ughADI AMkhe UMghe che. tane AjJA pALavAnI game che ? praznakartA : AjJA pALavI, to pALanAro rahyone ? dAdAzrI : hA, pALanAro rahyo. to have zuM karIza tuM ? praznakartA : pALanAro ja rAkhavo nathI. dAdAzrI : oho ! eTale ApaNe A suratathI have gADI ja choDI devI, eTale viramagAma pahoMcI javAya. keTalAka AjJAmAM nA rahyA e to UDI ja gayA ahIM AgaLa. AjJAmAM rahyo to soliDa thaI gayo. nahIM to A globa UDI jAya che. A jJAna ApeluM sAva nakAmuM jatuM nathI. enAM pApo bhasmIbhUta thayelAM hoya che ne, te emAM bhAvanA sArI rahe che pachI, pahelAM karatAM bahu DAhyo thaI gayo hoya paNa mokSamArgI nA rahyo. mokSamArgI kyAre rahe, AjJAmAM rahe to. A badhA amArI AjJAmAM rahe che niraMtara, covIseya klAka. jeTalI paLAya eTalI pALo. prayatna karo, na paLAya teno vAMdho nahIM paNa na paLAya to eno kheda karyA karo. pastAvo thavo joIe ke Ama na hovuM joIe, basa. ene ame pUrNAhuti kahIe chIe. sAgara ThAlavyo gAgaramAM ! mArga badhA prakArano ApaNe Apelo che ane pAcho lAMbo nahIM. praznakartA : lAMbo nahIM, eTale jyAre enA upara dhyAna bahu kendrita karIe chIe tyAre ema lAge che ke dAdAe keTaluM TUMkAmAM ApI dIdheluM che. dAdAzrI : nahIM to A kALamAM bhUlI jAya bicArA. praznakartA : paNa have keTalIka amArI prakRti evI hoya che ke Ama sIdhI maLelI vastune paNa ame lAMbIlaca karavA mAgIe chIe.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA dAdAzrI : lAMbuM jJAna ApyuM hoyane, to ArAdhavAnuM hoya te rahI jAya ane nA ArAdhavAnuM ArAdhyA kare evuM thAya. paNa A TUMkuM che eTale ArAdhavAnuM eka ane nA ArAdhavAnuM eka, to kyAM jAva ? ATalo traNa ja phUTa pahoLo hoya eka khADo, Ama pharuM toya e ane Ama pharuM toya e. jauM ja nahIM ne bahAra ! eTale A badhuM ApaNuM jJAna evuM ApeluM che. ame jANatA hatA A kALanA jIvone jo kazuM lAMbuM jJAna ApIe ne to veSa thaI paData. zuM ArAdhavAne badale zuM ya ArAdhe ? eTale vijJAna bahu hAiklAsa ApeluM che badhuM ane kazuM vAMcavAnuM nahIM, mahenata nahIM, kazuM nahIM. te ene jAgRti rahyA ja kare ane saMsAranI muzkelIomAM ya paNa pAMca AjJA sarasa paLAya. praznakartA : paNa dAdA, A eka bahu mahattvanuM vAkya je Ape amane ApyuM ke have zuddhAtmAnuM lakSa karAvyA pachIthI, have tamAre A pAMca AjJAomAM rahevAnuM che, bAkI bIjuM kazuM ja tamAre karavAnuM nathI. dAdAzrI : hA. kazuM karavAnuM nathI. A pAMca AMgaLI jeTaluM ja ne ! kaMI vadhAre Dakho che ? A vIsa AMgaLI jeTaluM hoya to e bhAMjagaDa UbhI thaI jAya. paNa A to pAMca AMgaLI ja ! ane pAMcamAMthI ekAda AMgaLI jhAlI rAkhe toya bahu thaI gayuM. samAdhAta karAve te jJAta ! A amAro zabda ja jJAnarUpe che, te kazuM vAMcavuM ja nA paDe. bhUlAtuM ja nathI A. tamAre kazuM vAMcavuM paDyuM che tyAra pachI ? praznakartA : nA, dAdA. dAdAzrI : paNa badhuM jJAna hAjara che ne ? praznakartA : hA. samajaNa AvatI jAya vadhAre. dAdAzrI : badhe hAjara che ja. pAMca vAkyo hAjara hoya. amAruM vacanabaLa kharuMne ? eTale e bhUlAya nahIM. jyAre samaya Ave ne tyAre jJAna hAjara ja thaI jAya te ghaDIe. AptavANI-12 (uttarArdha) A sarva samAdhAnI jJAna kahevAya. koI paNa jagyAe, koI paNa dazAmAM, koI paNa avasthAmAM samAdhAna karAve, enuM nAma ja jJAna. ane asamAdhAna thayuM e jJAna ja kema kahevAya ? jyAM gUMca rahI ene jJAna ja kema kahevAya ? praznakartA : e to joyuM ke jJAna lIdhuM che, ene dhIme dhIme aMdara jJAnakriyA kAma karatI hoya che. A moTAmAM moTuM Azcarya che. dAdAzrI : niraMtara kAma karyA ja kare mahIM. vijJAna eTale caitanya jevuM. enI meLe ja kAma karyA kare. tamAre pAMca AjJA pALavI nA paDe. e pAMca AjJA mahIMthI ja paLAvaDAve. A to ajAyaba vijJAna che ke aMdara niraMtara cetave che. are ! ApaNe ADAM kAmamAM paDyA hoya tyAre e aMdarathI cetavIne UbhuM rahe, haDahaDATa ! eTale tamAre kazuM karavuM nA paDe. A jJAna ja iTaselpha karI le che. tamAre to DIsIjhana ja levAnuM ke amAre to dAdAjInI AjJA pALavI che. e AjJA badhA prakAranA vAtAvaraNomAMthI bacAvanArI che, proTekzana che e to. ApaNe UMghI gayA hoya toya e cetave. have ethI vadhAre kazuM joIe kharuM ? AtmaprAptitI geranTI ! praznakartA : zuddhAtmA prApta thayo che enI to dAdA geranTI Ape che. dAdAzrI : hA, enI geranTI ApIe chIe. ame tane Apyo che zuddhAtmA, tane pragaTa thayo e sAco zuddhAtmA. have sAcavavuM e tArA hAthanI vAta. praznakartA : pAchuM tame A badalyuM. liphTamAM besADI dIdhA eTale mokSe javAnAM ja cho, evuM paNa tame kaho cho. dAdAzrI : e to evuM nA kahe to pachI gADuM ja nA cAle. paNa A tadana navI vAta che ne, te samajaNa ja nA paDe, evuM nA kahe to. bIjI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) badhI ja javAbadArI amArA mAthe. khAje-pIje, majhA karaje. amArI pAMca AjJA tuM pALaje, basa. AjJA pALe teno mokSa gerenTeDa ! praznakartA H jJAnI puruSa badhAMne mokSamAM ja pahoMcADe ke jevI bhAvanA laIne Avyo hoya, te jagyA Ave eTale choDI de ? dAdAzrI : nA, evuM kaMI nahIM. AjJA pALo amArI, to mokSamAM ja pahoMcADe ne nA pALe to enI meLe chUTo thaI gayo. paNa thoDAM pApa to dhovAI gayA enAM. halako thaI gayo, paNa AjJA nA pALe to pachI rahyuM zuM ? amuka kALa vadhAre rakhaDavuM paDe. e jJAnI puruSanI pAMca AjJA pALe eTale ene mokSamAM ja pahoMcADe enI cokkasa geranTI ! praznakartA: amArA badhAMmAMthI koNa koNa mokSe javAnuM ? dAdA to jANene ? dAdAzrI : hA. evuM samajAI jAya. nA samajAya evuM nahIM. paNa e AjJA je pALatA hoya te so TakA huM kaheto nathI. so TakA koI pALI zake nahIM, pALe to eMsI TakA sudhI pALI zake koI mANasa, bahu jora kare to, paNa pAMsaTha-sittera TakA pALe toya bahu thaI gayuM. toya mArI phUla AjJA pALyA barAbara che. bIjI tamAre ema kahI devI ke mArAthI paLAtI nathI nirbaLatAne lIdhe, paNa mAphI mAguM chuM eTale thaI gaI, so TakA. pAMsaTha TakA pALI meM ane bIjI pAMtrIsa mATe mAphI mAguM chuM. mArAthI paLAtI nathI eTale. te so TakA thaI gaI, nabaLAI che ne e to ! ekabe avatAra vadhAre thAya. praznakartA : ApaNA mahAtmAo UThe tyArathI vyavahAra to cAlato ja hoya che. ane vyavahArika vAto badhI karavI paDatI hoya, to e vyavahArika vAto karavI ane A draSTi na rahevI e UMghamAM gayuM kahevAya ? dAdAzrI : amArI AjJA pALato hoya to e jAge che. sittera TakA, haMDreDa parasenTa (so TakA) nahIM. haMDreDa parasenTamAM to badhAya nApAsa thAya. e to loka ema kahe ke bhaI, haMDreDa parasenTa zI rIte mANasa pALI zake ? mANasanuM gajuM zuM ? tyAre meM kahyuM nA bhaI, huM to sittera Take pAsa karuM chuM. pachI kaMI amAro doSa kharo, sittera TakAe chUTa ApIe to pachI ! temAM sittera TakA pALI toya huM so TakA karI daIza. kAraNa ke huM jANuM ke atyAre kaThaNa kALa che, emAM lokothI thaI zake nahIM AkhuMya, ATaluM ja thaI zake eTale mArka vadhAre mUkavA paDe ! AjJA pALe tenI javAbadArI amArI ! praznakartA : ApanI jJAnagaMgA prApta karyA pachI alaukika zAMti che. jenI rakSA karavA mATe amArAthI je thaI zake te karIzuM paNa Apa paNa A jJAnagaMgAnI rakSA karo cho ke kema ? dAdAzrI : ame rakSA karIe paNa tame AjJA pALo to amArI rakSA hoya ja. jo AjJA pALe to amAre hAjara thavuM paDe. tame AjJA pALo ke te vakhate hAjara ja hoIe ame. eka bola nA pALavo joIe ? A dAdAzrI : badhAMya, mokSe javA mATe mArI pAsethI jJAna lIdhuM che ane mArI AjJA pALe che enI mokSanI geranTI mArI che ja. praznakartA : jaya saccidAnaMda. (AtmollAsathI) dAdAzrI : ane AjJA te pUrI nahIM, sittera TakA pALe tene mokSanI geranTI pUrI pALe to mArA jevo thAya. pUrI nA paLAya to vAMdho nahIM, sittera TakA pALa ! praznakartA : amAre dAdA jevA thavuM che. dAdAzrI : to pachI so TakA pALavI joIe ane teya che te pAMca TakA bAda ApuM chuM, paMcANuM Take ! praznakartA H traNa varasathI jJAna lIdhuM che, tyArathI mane potAne ema lAge, bAhya rIte lAge ke huM AjJA pALuM chuM. have mane joIne Apane lAge ke huM AjJA pALuM chuM ke nahIM ?
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA DaoNkTaranuM kaheluM karavuM paDe che, nahIM ? hamaNe khAMDa khAzo nahIM, dahIM ne roTalo be ja khAjo, kaheze. to ApaNe kahIe ke 'kema Aje A badhA zrIkhaMDa khAya che ne tame nahIM khAtA ?" DaoNkTare nA kahI che ne ! tyAre mUA, DaoNkTaranuM kaheluM, eka avatAramAM maravA hAru ATaluM badhuM ceta ceta karuM chuM, to anaMta avatAranuM maraNa che, eTalA hAru cetane amatho ! atyAre to alaukika zAMti thaI gaI che ne ! evI ne evI raheze, ethI vadhaze UlaTI. A badhA mArga ahIM bhegA thAya che e dAdA bhagavAna tamane batADe che ane tamane tyAM AgaLa mokSamArga upara caDhAve che. amArI AjJA pALo eTale javAbadArI amArI. eTale ame kahIe chIe ne ke amArI AjJA pALo ne jo eka ciMtA thAya to amArI upara be lAkhano dAvo mAMDajo. eka ciMtA nA thAya evuM A jJAna che, sAcavajo. have AjJA nA pALe to pachI zuM thAya te ? AjJA pALavAmAM vAMdhA jevuM che kaMI ? tamane kema lAge che ? praznakartA : amArAthI AjJA pUrepUrI nA paLAya, amuka bhAga rahI jAya pALavAmAM to Ape kahyuM che ne, ame amuka javAbadArI laIe chIe. dAdAzrI : nA, tamArI dAnatakhorI nahIM hoya to ame javAbadArI laIzuM. dAnatakhorI hoya to nahIM laIe. amane tarata khabara paDI jAya ke A dAnatakhorI karI rahyA che. 'dAdA bhagavAne kahyuM che ne, hau thaze' e ame tarata jANI jaIe. tarata amArI pAse phona AvI jAya ke A dAnatakhorI karI. tamAre aDacaNane laIne evuM thaze, teno vAMdho nahIM. udayakarmano dhakko hoya ne evuM thaI jAya to vAMdho nahIM. praznakartA : Apa kaI rIte e javAbadArI sAcavo cho ? dAdAzrI : amArA kahyA pramANe cAle, tenI badhI javAbadArI amArI. te bIjI bAbatamAM nahIM, pAMca AjJAmAM ja. bIjuM, tamAre je AiskrIma khAvo hoya te AiskrIma khAjo ane je karatA hoya te karajo. amArI pAMca AjJA pALe te sittera TakA upara to pALelI hovI ja joIe. have eTalI badhI chUTa ApIe, nahIM to AjJA to AkhI hovI joIe. 10 AptavANI-12 (uttarArdha) AjJA e ja pratyakSa hAjarI amArI ! praznakartA H pAMca AjJAmAM nathI rahevAtuM. hAlI javAya che emAM bahu. dAdAzrI : ema ? AjJA rahevA detI nathI ke ApaNe nathI rahetA ? praznakartA : ApaNe nathI rahetAne ! dAdAzrI : to pachI AjJA emAM zuM kare ? AjJA sahelI-saraLa che. praznakartA : pAMca AjJA pAlana karavA mATe zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : karavAnuM kazuM nA hoyane ! eno bhAva nakkI karavo joIe ke mAre pALavI che. praznakartA : avarodha bahu Ave che. dAdAzrI : avarodha to hoyane ! avarodha vagara duniyAnA loko hoya ja nahIMne, paNa enI sAme anaMta zaktivALo che ! praznakartA : ApanI hAjarImAM bahu zAMti rahe che paNa bahAra jaIe pachI bahu avarodho rahe che. dAdAzrI : pAMca AjJA e mArI hAjarI ja che. e AjJA hAjarI jeTaluM ja phaLa Ape. eTale jene A AjJAmAM rahevuM che, tene kazuM aDatuM nathI. jene A saMsAramAM locA vALavA che, tene bhAMjagaDa che. praznakartA : dAdA, paNa hajI vyavahAramAM bahu gUMcavAI javAya che. dAdAzrI : e to karmanA udaya Ave, paNa te vakhate ApaNe AjJAmAM rahIe to badhA gUMcavADA UDI jAya. AjJA to . bahu UMcI vastu che. AjJAmAM thoDuM-ghaNuM rahevAya che mahIM ? praznakartA : rahevAya che dAdA, thoDuM thoDuM rahevAya che. dAdAzrI : nahIM to zemAM raho ? vyavahAra dhakko mArIne bhUlADI de, AjJA.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) bAkI A pAMca AjJA koI paNa jagyAe ane game te TAIme sarva samAdhAna Ape evI che. mATe A hoya to samAdhAna raheze. eTale e sephasAiDa che tamArI, kampliTa sephasAIDa ! bahu saheluM thaI gayuM che A, jo vAta samaje to. A jJAna ApavAthI bilakula saheluM. tamAre zAstro vAMcavAnI jarUra nathI. A pAMca AjJA jo kadI paLAya to ghaNuM che. ApaNAthI puruSArtha thayo che mATe have pakaDI zakAya evuM che. temAM aMtarAya karanArAM che, evuM huM nA nathI kaheto. pAchalAM haju rijhalTa che. temAM dhakkA mAra mAra kare, paNa te ApaNe jAgRta rahyA karavAnuM. pratikramaNa karyA karavuM, to jAgRti rahe. jeTalI jAgRti eTaluM phaLa maLe ane saMpUrNa jAgRti, enuM nAma kevaLajJAna. pAMca AjJA pALato hoya to e amArI pratyakSa hAjarI che ! pratyakSapaNuM sUcave che A. to pachI A dAdA amerikA gayA to temAM ApaNe zuM ? ApaNane pAMca AjJA ApIne gayelA che, pachI ApaNane zuM? e pote ja che ne ? praznakartA: A dAdA jaze pachI ApaNe zuM karIzuM, eno A javAba dAdA Ape che. dAdAzrI : haM, ApaNe to kAyamanA dAdA khoLI kADhavAnA. A dAdA to chottera varSanA ne deha chUTe ne gabaDI paDe, enuM zuM kahevAya ? enAM karatAM ApaNe kAyamanA dAdA khoLI kADhyA hoya to bhAMjagaDa kharI pachI ?! pachI rahyA to so varSa chone jIve, ApaNane vAMdho nathI. paNa ApaNe ApaNuM khoLI kADhIne besavuM. praznakartA : Apa to dAdA, ApanI pAse AvanArane keTalA badhA nirAlaMba banAvI do cho ! zakti pAmavI jJAtI kalethI ! praznakartA : AjJA pALavA mATe bahu zakti joIe. dAdAzrI : ApaNuM jJAna rahe to bahu thaI gayuM, basa. eTaluM ja jovAnuM. ApaNuM jJAna zuddhAtmAne copaDe sArI rakama jame kare. pAMca AjJA jeTalI vadhAre pALe eTaluM vadhAre jame thAya. tame ochuM jame karAvo cho? te vadhAre karAvo to zo vAMdho che ? emAM kaMI AjJA bhAre, agharI koI che nahIM. praznakartA: tamArA AzIrvAda ane zakti maLe to kaMI agharuM nathI. dAdAzrI : AzIrvAda ne zakita amArA niraMtara cAlu ja hoya che. praznakartA : bAkI AjJA eTalI sahelI nathI. ApanI zakti maLe to ja thAya ema che. dAdAzrI : eTale zakti amArI eTalA mATe ja cAlu rAkhelI che. e enI meLe ja naLa baMdha kare to ene baMdha thAya. bAkI cAlu ja rAkhelI che. nahIM to AjanA A mohanA tophAnamAM zI rIte A mANasa jIvI zake ? kevaDuM moTuM mohanuM tophAna ! praznakartA : AmAM AgaLa javAya to zuM kAma nA javuM? dAdAzrI : javAya evuM che, mArga karI ApuM. A puruSa thayA pachI puruSArtha jeTalo karo eTalo tamAro. praznakartA : puruSArthamAM kacAza nA rahe, evuM baLa paNa tamAre ApavuM joIe sAthe. dAdAzrI : ame to A vidhimAM dareka vakhate ApIe chIe. praznakartA: to evA AzIrvAda ApI do ke thaI jAya. A ja joIe che e ApI do. dAdAzrI : evuM ja ApeluM che, paNa tame bIjuM kaMI AghuMpAchuM karavA dAdAzrI : tyAre zuM kare ? hiMmata to rAkhavI joIene ! ApaNe sthira rahevuM joIene eTale ApaNe besavAnA pATiyA upara besavuM. AjJA pALI ke besavAnuM pATiyuM maLI gayuM, basa.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 13 14 AptavANI-12 (uttarArdha) jAva eTale peluM AghuMpAchuM thayA kare. badhAne e ja ApeluM che cokhkhuM, eTale have pAMca AjJAmAM jarA jora ekadama rAkhIe to e bAju AvI jAya pAchuM kampliTa ! pAMca AjJA pALavAmAM jora jarA vadhAre Apo. A pUruM karI levuM che ke nahIM ? jhapATAbaMdha. bAkI zakti to meM ApI dIdhI che. have pAMca AjJAmAM raho eTale zaktio pragaTa thAya. phakta amArI AjJA jo barAbara nA paLAya, eTalI ja kacAza jo hoya to pAkI karajo. kAraNa ke puruSa thayelA cho, puruSArtha sahita cho. ane AjJA pachI kazuMya bAkI rahetuM nathI. dAdAnI AjJAmAM jene rahevuM che, evuM jene nakkI hoya che, tene A duniyAmAM koI mUMjhave evuM nathI. pachI paLAya to ThIka ane nA paLAya to ThIka, evo ja bhAva thayo to bagaDyuM badhuM. A AjJAo pote ja TheTha mokSe laI jAya evI che. tamAre kazI gADI calAvavI nA paDe, e gADI ja evI che ! praznakartA ane bIjuM e nakkI kare ke have AmAM upayoga cUkavo nathI, to... dAdAzrI : hA, nizcaya karIe te bahu kAma kare. 'thAya to ThIka che, nahIM to kaMI nahIM' to nahIM thAya kAma. ane "thavAnuM haze te thaze, karavuM. ja che" evuM nakkI thayuM to bAra AnI ye thaze. praznakartA : nizcaya thaI jAya ane pachI ApoApa badhuM e rItanuM thaI jAya ? dAdAzrI : nizcaya karo eTale e bAju badhI zaktio vaLI. ApaNe nizcaya karIe ke nIce javuM che, eTale pachI pagathiyAM-bagathiyAM, badhAmAM sAcavI sAcavIne laI jAya. praznakartA : nizcaya to che ja. dAdAzrI : paNa nizcaya hoya to vAMdho nahIM. badhAMne nizcaya che pachI e sittera TakA pALato hoya ke sAiTha TakA pALato hoya to vAMdho nathI. roja pAMca vakhata nizcayathI bolo ke "mAre nizcayathI AjJA pALavI ja che, je thAya te.' ne pachI jo nA paLAya to te ame bonasamAM ApIe chIe. paNa koI evo nizcaya karato ja nathI. - A te kevAM briliyanTa ! praznakartA: je AjJA ApI che e AjJA nathI paLAtI, to je avajJA thAya che enA sAme dAvo nathI ! dAdAzrI : teya che te jene AjJA pALavI che so TakA ane nA paLAya tenI tame mAphI mAMgI lo toya paLAI barAbara thaze. praznakartA : e pAcho bIjo phAyado. dAdAzrI : hA, bIjo phAyado, sekanDarI paNa jene pALavI che tene. nAgu thavuM hoya, khoTuM bolavuM hoya, UMdhuM karavuM hoya tene mATe nathI A. jene pALavI che ne na paLAya tenI javAbadArI ame laIe. pachI keTalI chUTa ApavI joIe ? ATalI badhI chUTa ApatAM jo mokSa nA thAya, to pachI eno upAya ja nathI ! AjJA thoDI ochI paLAya teno vAMdho nathI, paNa AjJAnI bahAra raho tenI jokhamadArI mArI rahetI nathI. e to kAyado che ne ? huM kyAM sAcavavA AvuM tamane ? A AjJA ApI che ane badhI chUTa ApI che. kiMI bAkI rAkhyuM che ? sinemA jovAnI chUTa nathI ApI ? praznakartA : sinemA jovAnI chUTa ApI che paNa amAro rasa badho jato rahyo aMdarathI ! dAdAzrI : e game te kaho, e bhogavavA badhuM tamArI pAse ApyuM che, paNa kUMcIo mArI pAse rAkhelI che. e moTAmAM moTuM Azcarya che A akrama vijJAnanuM. amArI AjJAmAM rahe to kAma kADhI nAkhe evuM che ane AjJA sahelI che, agharI nathI. khAvA-pIvAnI chUTa, muMbaI zaheramAM mohamayI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 15 AptavANI-12 (uttarArdha) nagaramAM moha aDe nahIM, have phorTa eriyAmAM jAya to koI cIja levAnI icchA ja nA thAya, AkarSaNa ja nA thAya. pahelAM to Ama DAphAM mAre, Ama DAphA mAre. have e AkarSaNa UDI jAya ! saMsAra cAle paNa aDe nahIM, naDe nahIM ne kAma thAya evuM che. phakta amArI AjJA ArAdhana karavAnI che. AjJA ApatAratuM jokhama ! amArI AjJAmAM rahe eTale tamane aDe nahIM kazuMya. kAraNa ke jokhamadArI konI ? tyAre kahe, AjJA ApanAranI. tyAre kahe, AjJA ApanArane jokhamadArI coMTatI haze ? tyAre kahe, nA. emane parahetu mATe che. eTale emane potAne coMTe nahIM ne kAma thaI jAya ane DIjholva thaI jAya badhuM. nahIM to eka vAra to lAkho avatAreya A samyak darzana nA thAya. te A sahajAsahaja samyak darzana maphatamAM maLI gayuM che ! AnaMdamAM raho cho, japa-tapa kazuM karyA nathI, tyAga karyA nathI, strI sAthe rahIne ! eTale A lahAvo che, te pUro karI lyo have. A lahAvo akramano che. T 5 . svacchaMda nIkaLI gayAnI dazA che, potAnuM DahApaNa ja nA rahyuM pachI. tethI mane je badhAM bhegAM thayA che ane je AjJAmAM ja rahe che, enAM svaccheda tUTI gayA che. svachaMda nAmano roga nIkaLI gayo Akhoya. ahIM A jJAna lIdhelAo amArI AjJAmAM covIseya kalAka rahe che. mATe temane saMsAra baMdhana nathI. nahIM to saMsAra baMdhana svarUpe ja hoya. AjJA pALe eTale eka kSaNavAra emano svarachaMda nathI. mATe kahIe chIe ke mokSa hatheLImAM AvI gayo. A so TakA svaccheda gayo. e to mokSa ja che. tamArI pAse ja tamAro mokSa che. tamAro mokSa mArI pAse nathI ane mokSa ahIM ja thaI javo joIe. tame mArI AjJA pALo tyAMthI ja mokSa. bAkI, jJAnInI AjJA atyAra sudhI pALI nathI. jo pALI hota to mokSa thayA vagara raheta nahIM. AjJAmAM rahe teno svachaMda rokAya. jAgRti varte saheje ! praznakartA : jJAnanI jAgRti satata rAkhavA mATe bIjA koI abhyAsanI jarUra kharI ? dAdAzrI : jJAnanI jAgRti satata ja rahe che. bIjA koI abhyAsanI jarUra ja nathI, phakta tamAre nizcayamAM ema rahevuM joIe ke A satata rahevI ja joIe. kema satata nathI lAgatI ? to bIjA badhAM kAraNo zuM aMtarAya kare che, te jovA joIe. eTale jJAnanI jAgRti satata rahe che, paNa ApaNe nizcaya baLa joIe. e jAgRti nathI rahetI evuM bolyo ke nA rahe. 'rahevI ja joIe. kema nA rahe to raheze. ne vipno AvavAnAM cheya nahIM. tame satsaMgamAM rahejone ! AjJA vaLI che phreza ! A ApaNI pAse je jJAna lIdhuM che ne, e badhAMne to bahu sAruM che ke pAMca AjJAo je Ama phreza che, jema phreza jamavAnuM hoyane ! varSonI AjJAo te nahIM jANe keTalAMya vakhatanI, e to keTalI badhI junI thaI gayelI hoya. A to phreza, tAjI ane suMdara, khAvAmAM majhA Ave evI ! e AjJAo pALe che, enAM jevo mokSa nathI bIjo koI. svachaMda rokAya jJAtI zaraNe ! praznakartA: paNa have to amane jJAnI puruSa maLyAne ? dAdAzrI : to have thaI gayuM tamAruM cokhkhuM. paNa te amArI AjJA pALazo to jokhamadArI amArI. jJAnI puruSa maLyA pachI AjJA pramANe cAlene, to pachI svacchaMda rahyo ja nahIMne ! A ame tamane AjJA ApI te AjJAmAM raho eTale tamAro svachaMda gayelo ja kahevAya. potAnA DahApaNathI cAlavuM che e jatuM rahyuM. ochuM-vadhatuM rahevAya, e vAta judI che. paNa tamArI draSTi zuM hoya ? tamAro potAno emAM mata nahIM, AjJAmAM rahevAnuM ja nakkI hoya. tamArI vRtti kevI hoya ? AjJAdhIna hoya eTale svacchaMda nahIM ane amArI A
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) pAMca AjJA pALe, enuM nAma jJAna pAmyo kahevAya ane pAMca AjJA nA pALe e kazuM jJAna pAmyo ja nathI. jJAna to badhuM hisAba vagaranuM hoya paNa AjJA nA pALe to kazuMya nahIM. khape lakSa AjJA pALavAtuM ! ApaNe to dAdA pAse jJAna jANyuM che ne, eTaluM ja jANavAnuM. A to manamAM ema thAya ke haju to ApaNe jANavAnuM badhuM bahu bAkI che. nA, kazuM jANavAnuM bAkI nathI. A jeTaluM kahyuM eTaluM ja jANo. A to bIjuM karavA jAya to pelI mULa vastu bhUlI jAya. ApaNe to pAMca AjJA pALe ke mokSa. bIjo badho to Dakho kahevAya. pachI AjJA ochI-vadhatI paLAya teno vAMdho nahIM paNa pAMca AjJAnuM lakSa rahevuM joIe. jema A ahIM AgaLa roDa upara DrAIvIMga kare che, enA lakSamAM ja hoya ke TrAphikanA kAyadA zuM che ! te lakSamAM ja hoya, nahIM to athaDAI paDe. ahIMnuM athaDAyeluM dekhAya paNa tyAMnuM athaDAyeluM dekhAya nahIMne ! ne kaccaraghANa vaLI gayo hoya. lokone khabara nA paDe. nizcaya ja khape AjJA mATe ! AjJA nA paLAya teno vAMdho nathI paNa nathI pALavI evuM manamAM nA hovuM joIe. pALavAno nizcaya basa ke mAre pALavI ja che. pachI na paLAya teno guno tamane lAgu nathI thato. tame pALavI che evuM nakkI karyuM che ene mATe javAbadAra huM ! pachI na paLAya enI jokhamadArI amAre mAthe Ave. tame nakkI karyuM ne pachI nathI paLAtI, emAM koNa gunegAra ? huM ema nathI kaheto pAMceya AjJA pALo. pAMca nahIM eka paLAya toye bahu thaI gayuM. ane tamAre phakta 'pAMca AjJA pALavI che" evuM nakkI rAkhavAnuM che, e draDhatA tamArI ekuMya dahADo tUTavI nA joIe. ane AnA sAmAvALiyA thavuM che, evuM nA thavuM joIe. svamAM satata rAkhe paMcAjJA ! praznakartA : svamAM satata kema rahevAya ? dAdAzrI : pAMca AjJA ApI che emAM rahe eTale svamAM satata ja rahene ! e pAMca AjJAmAM jo satata rahyo, eka dahADo rahyo to, eka dahADo mArA jevI sthiti thAya enI. huM ya pAMca AjJAmAM ja rahuM chuM ane tameya pAMca AjJAmAM raho cho. jo tame eka dahADo AjJAmAM raho to tame eka dahADAnA dAdA thaI gayA. be dahADA AjJAmAM raho to be dahADAnA dAdA. huM niraMtara je AjJAmAM rahuM chuM, te AjJAmAM tamane rAkhuM chuM. mAre AjJAmAM rahevuM nathI paDatuM. AjJA to mArI che paNa huM je raste cAlyo chuM e rastA para ja tamane calAvaDAvuM chuM, bIjo rasto nathI. eTale zorTakaTa che ne, nahIM to bIjo zorTakaTa hoya kyAMthI ? vIralo pAme vizeSa AjJA ! tamArA manamAM ema nA thavuM joIe ke Akho dahADo roja satsaMga kara kara karAve che. eTalo badho manamAM vicAra karavo ke ohoho ! mArI upara AjJA thaI ! nahIM to AjJA ja kyAMthI lAve ! Aja AjJA thaI A dAdAnI ! ApaNe to premanI khAtara karavuM che. ApaNA potAnA mATe karavuM che. AjJA e ja dharma che ane enAthI ja mokSa thAya. tame eka bahAragAmathI ahIM Avo ane eka ja kalAkamAM vidhi karIne pachI huM kahuM ke jAva pAchA, to manamAM eTalo badho AnaMda thaI javo joIe ke oho, mane AjJA maLI ! eTale pALuM ja, evuM nakkI thavuM joIe. te vakhate je AnaMda thaze ! ahIM to zuM karo tame ? praznakartA : dAdAe kahyuM eTale karekTa, ema karIne ja jatA rahIe. dAdAzrI : nA. paNa eno artha nahIM, e lAbha nA thAya te vakhate. praznakartA : hA, A samaja hovI joIe. dAdAzrI : "mane AjJA maLI ! e AjJA to mane jIMdagImAM maLe nahIM koI dahADo." eTalI badhI AjJAnI kiMmata che. koI jagyAe mane nA pADe nahIM. mATe AjJA maLI ! keTaluM moTuM ujaLuM mAruM puNya haze !
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) e khUba AnaMda thavo joIe nahIM. e vicAra ja Ave ke oho ! AjJA maLI Aje. eno hetu jue, jJAnI puruSanI AjJA e ja dharma ne e ja tapa. potAnI icchAthI karavuM e ja jokhama che. emanI AjJA nA pALI eTale potAnI icchAthI karavA gayo. pALavI hoya to pALe paNa A moTuM. kaThaNa karIne karavI, keTaluM badhuM jokhama che ! enAthI dAdA mATe abhAva AvI jAya koI vakhata. AjJA e to moTAmAM moTuM lahANuM kahevAya. kone maLe ? tyAM darzana karavA Avyo vaDodare, keTalI harakato veThIne, paNa dAdA AvuM kahe che ?! e mAruM puNya keTaluM jabarajasta haze ! kahe ja nahIM ? gAMDA hoya toya dAdA nA kahe. kahe evA kaMI che ? evuM kahe dAdA ? paNa keTaluM badhuM puNya ke mArI upara AjJA AvI thaI. AjJA pALavAthI mokSa thaI jAya, bhayaMkara pApo bhasmIbhUta thaI jAya. mATe samajo AjJAne. bhagavAne kahyuM che AjJA e ja dharma che ne AjJA e ja tapa che. potAnI samajaNe nA cAlavuM. praznakartA: to potAnI pachI risponsibiliTI(javAbadArI) nahIM rahI. dAdAzrI : pratikramaNa thavA mAMDyA che kharAM have ? badhuM thAya che kharuM? thoDuM jAgrata thayuM che mahIM ? praznakartA: hA, AvyuM che thoDuMka. paNa joIe evI jAgRti nathI. dAdAzrI : narI caMcaLatA ja hatI. e jAgRti bahu eTale pelAmAM thAya nahIMne ! ahIMyA jema caMcaLatA ochI thAya tema peluM thAya. praznakartA: jema jema dAdAnI AjJA paLAya, pachI ghera badhA joDenuM eDajasTamenTa, e badhuM thAya, tyAra pachI jAgRti vadhazene ? dAdAzrI : pachI rAge paDaze. tyAM sudhI rAge paDe nahIMne ! potAnA mate cAlyA kare. atyAra sudhI je bhUlo thaI e khoLI kADha ! ame tamane pAnA ramavAnI AjJA karIe to te tamAre pALavI joIe. pAnA ramo tenI kiMmata nathI, AjJA pALo tenI kiMmata che. tame nA kaho eTale thaI rahyuM. AjJAthI dareka cIja maLe. amArI AjJA e ja dharma ne e ja tapa. atyAre tamane be jaNane dAdA ekadama kaheze, jAva, jaIne suI jAva. tamAre javuM joIe ane manamAM zuM mAnavuM joIe jatAM jatAM ke, AjJA maLI ! mane AjJA maLI !! Aje mane AjJA maLI !!! jagatano sAra zuM ? tyAre kahe, AjJA. pachI Dabala khAvAnuM kahe to Dabala khaI levuM joIe, nA khAvAnuM kahe to nahIM khAvAnuM. praznakartA: paNa AjJA pALavAnI. dAdAzrI : te ghaDIe AjJA maLI, enA upara bahu ja AkhI rAta AnaMda Ave evuM hovuM joIe. AjJA maLavI bahu muzkela vastu che, maLe nahIM ! praznakartA: A jJAnI puruSano eka zabdaya nIkaLavo e AjJA rUpe ja svIkAra thaI javo joIe Akho. dAdAzrI : toya e AjJA karI hoya e vAta judI ! e AjJAne zAstrakAroe cokhkhuM lakhyuM, AjJA e ja dharma ane AjJA e ja tapa. dAdAzrI : risponsibiliTI nahIM, potAnI samajaNe ja cAlavuM che. potAnI samajaNa karavA gayA eTale cAle nahIM, dAdAe kahyuM eTale javuM paDe, paNa jaIe paNa moTuM caDhAvIne jaIene, e badhuM barakata vagaranuM thaI jAya, potAnA vicAre, potAnI ja dhAraNA pramANe kare, e svachaMda kare che. brahmacaryanI AjJA ApI hoyane, to AkhI jIMdagI sudhI aho aho ! e AjJAnI kiMmata bahu rahe ! AjJAnI kiMmata tane samajAya thoDI ghaNI ? te ghaDIe kharuM tapa karavAnuM Ave ane AnaMda tyAM hoya, kiMmata samaje to. praznakartA : evuM thAya ke ApaNe dAdAnI AjJA pALavI joIe ane paLAtI nathI enuM duHkha paNa rahe. dAdAzrI : e AjJAnI kiMmata samajAI nathI. praznakartA: kiMmata samajAya to paLAya ja.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA 21 AptavANI-12 (uttarArdha) emAM badhuM AvI jAya. AjJAmAM rahevAnuM bhAva thAyane, niraMtara ? atyAre tane kahe ke tuM amadAvAda cAlyo jA, to ? praznakartA : jato rahuM. dAdAzrI : tarata ? AjJA bahu kAma kare. jeTaluM bane eTaluM AjJAmAM raho to sAruM. eTale AjJAnI ja kiMmata che. Aja AjJA maLI hoya te Akho dahADo AnaMda rahe pachI bhalene ahIMthI kADhI melyo hoya paNa evI AjJA maLIne ! enI bahu khumArI rahe. kAraNa ke e ja dharma ne tapa, bIjuM A badhuM karo cho, e dharma ne tapa nahIM. pelI pAMca AjJA pALo cho te dharma ane bIjI tamane chUTaka maLyA kare e moTo dharma ! praznakartA : Ape je AjJA ApI hoyane emAM rahIe eTale kharekhara khUba AnaMda Ave che. dAdAzrI : javAbadArI nahIM tamArI, amArI javAbadArI ane e ja dharma ne e ja AnaMda ne e ja sukha. praznakartA ane Ape kahyuM hoya to emAM rahevAnuM paNa bahu saheluM paDe. dAdAzrI : rahevuM che tene to saheluM che. praznakartA: dAdA, je AjJA pramANe cAlato hoya e pote AtmA ja thaI gayo ? dAdAzrI : AtmA thavAnAM kAraNo sevavA mAMDyAM. jevAM sevAya evAM. eMsI TakA sevAya ke sATha TakA. praznakartA : to pachI bAkInI eTalI AjJAmAM raheto nathI evuM thayuMne ? kAraNa ke pelo to potAnI rIte cAle. dAdAzrI : potAnI rIta AvI ke badhuM bagaDyuM, e svachaMda. potAnA DahApaNe cAlavuM. hamaNe khabara nA paDe, e to Uge tyAre khabara paDe. praznakartA : dAdA, e kevuM ke Ape AjJA karI eTale mahIM virodha nA hoya paNa tapa rahe, paNa enI dhanyatA nA lAge. dAdAzrI : e samajaNa nahIM tethI. mane eka AjJA maLI hoya to Akho dahADo UMgha nA Ave. mane AjJA maLI ! eno AnaMda thaI jAya ! UlaTo A amAre AjJA maLe nahIM ane AjJA maLe to huM ahobhAgya mAnuM. maLe ja nahIM. vidhio maLe, bIjuM badhuM maLe paNa AjJA nA maLe. praznakartA: e pachI enuM phaLa zuM Ave, dAdA ? ullAsamaya AjJA pALe, enuM pariNAma zuM maLe ? dAdAzrI : e ja mokSane ! praznakartA ane ullAsamaya nA pALe ane nA chUTake pALe to enuM zuM phaLa Ave ? dAdAzrI : nA chUTake pALe eno artha ja nahIMne ! e to bheMsane bAMdhIne davAkhAne laI jAya ane pAchaLa mAre, enA jevuM. jJAnI puruSanI AjJA to kyAMthI maLe ? loka AzA sAru to mArI pAse besI rahyA hoya che. kaMIka AjJA karo. dAdAnI sevA karavI eTale AjJAnI sevA karavI te ! AjJAnI sevA karavI ane dAdAnI sevA karavI eka ja. praznakartA : sevA karatAM AjJA caDhI jAya ? dAdAzrI : AjJA caDhI jAya. e ja AjJAnI sevA. e ja A dAdAnI sevA. bIjuM badhuM to phAMphAM. tuM sAruM samajI gayo ? meM kahyuM, jA, dAdA tArI joDe vAtacIta karaze. helpaphUla, sarasa vAto karaze ! praznakartA : mahAvIra bhagavAne AjJA e ja dharma kahyuM che ne ! dAdAzrI : badhAMya bhagavAne kaheluM evuM. ane AjJAmAM to bahu baLa hoya, jabarajasta baLa hoya. bhayaMkara rogo kADhI nAkhe. eka ja AjJA jo rAjIkhuzIthI pALe, to keTalo badho phAyado thAya ! A badhA brahmacarya pALe che te AjJAne lIdhe pALI zake, nahIM to
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 23 AptavANI-12 (uttarArdha) lAge che bAkI ? rastAmAM kaMI khUTe che. nAsto-bAsto kazuM khUTI paDe che ? khUTe evuM nathI ApyuM, TheTha mokSe jatAM sudhI kazuM khUTe evuM nathI ! paNa kahyA pramANe poTalI choDIne pachI khAvuM joIe. je AjJA ApI chene pAMca, e poTalI choDIne khAvuM joIe. praznakartA : ane pAchuM navuM navuM maLyA kare che roja. dAdAzrI : navuM navuM paNa vastu e pelAmAM ne pelAmAM madada kare. je ApyuM che ne temAM madada kare. A badhuM navuM navuM, jAtajAtanuM navuM hoyane ! paLAya nahIM. AjJAmAM to jabarajasta baLa hoya. potAnuM DahApaNa karavA gayo ke marI gayo. AjJA eTale potAnuM DahApaNa nahIM. A DahApaNa hota to AvuM gAMDI sthiti ja nA thAyane ! A to puruSo ya gAMDA ne A strIo ya gAMDI, te ja duHkhI chene bicArAM ! AjJA Ave eTale badhAM du:kha uDADI de. AjJA to cetana che. nahIM to A javAna uMmaranA chokarAo brahmacarya zI rIte pALI zake ?! game tyAM AgaLa AjJA eTale hAjara ja thaI jAya ne rakSA kare. maLe nahIM koIne AjJA. A pAMca maLI che te. spezyila AjJA maLe nahIM. praznakartA H dAdA, A pAMca je AjJA ApI che ne, e eno khyAla nathI raheto eTale enI kacAza bahu rahe che. dAdAzrI : e dhIme dhIme Avaze. pahelAM nididhyAsana kyAM thatuM hatuM ?! enAM aMtarAya tUTI jAya eTale Ave pachI. e badhI cIjo AvavAnI.. praznakartA : e TAIma badho nakAmo jAya che atyAre. dAdAzrI : nA, nA. TAIma nakAmo nA jAya. kaDhI karavA mUkI to kaMI nakAmo gayo TAIma ? kazuM nakAmuM jatuM nathI e nakkI mAnaje. jene TAIma bagADavo nathI, tene bagaDe nahIM. nididhyAsana sarasa rahe che ne ? praznakartA : hA dAdA. jevuM dhAruM evuM rahe che. dAdAzrI : ane AjJA maLe eTale bahu thaI gayuM. AjJA maLe eTale jANavuM ke Aje mAre dhanya divasa che have. e badhuM buddhi dekhADe ke nakAmuM jAya che. ene bAjumAM besADavI. sAcA dilathI je kareluM, koI dahADo nakAmuM jAya nahIM. A pAMca AjJA pALavAmAM jarAka majabUtI rAkhavAnI jarUra. bIjuM kazuM nahIM. praznakartA : dAdAe badhuM ApI dIdhuM che ke haju kaMI ApavAnuM bAkI rAkhyuM che ? dAdAzrI : badhuM ApI dIdhuM che. kazuM bAkI nathI rAkhyuM. tamane kazuM AjJAthI kusaMga haTe ! A je jJAna ApIe chIene, tyAre pAMca AjJAo ApI che te abhyAsa mATe ApelI che. A saMsAra e abhyAsanuM pariNAma che. A saMsArano abhyAsa karyo, tethI adhyAsa thaI gayo. adhyAsa zAthI thaI gayo ? pelo abhyAsa karyo tethI ane pharI A abhyAsa karIne chUTI jAya. praznakartA: eTale pUrNatA enI meLe thayA kare. e kayA poInTa upara ApaNI pariNati hoya, to tyAMthI pUrNatA thAya ? dAdAzrI : AjJA pALavAnI upara, bIjA koI upara nahIM, AjJA pALavAnI upara pariNati hoya to tyAM TheTha pahoMce. basa, bIjuM kazuM jarUra nathI. AjJA pALavAno eno dhyeya hoya, tene TheTha pUrNatva enI meLe thayA ja kare. ene kazuM karavAnI jarUra nathI. bIjuM kazuM darzana karavAnuM nahIM. vAMcavAnI jarUra nathI. jo AjJA pALato hoya to dAdAne maLavAnIya jarUra nathI. praznakartA : maLavuM to paDe. eya AjJAmAM AvI gayuM. dAdAzrI : A to dAdAne maLavAnuM eTaluM ja kAraNa che ke spIDI ukela Ave, jaladI. ane mArI joDe cha mahinA phare to khalAsa thaI gayuMne ? sIDI eno meLa paDI jAya.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA 26 AptavANI-12 (uttarArdha) ApaNe to AjJA pALene, e ja dAdA ane rUbarU Ave to vAta judI che, nahIM to AjJA pALe to dAdA na hoya toya cAlaze. kiMmata AjJAnI che, rUbarU to phakta DirekTa zaktio maLe eTalA mATe che. AjJAnI inDirekTa zaktio maLe ane pelI DirekTa zakti. praznakartA : satsaMga je karavAno che te AjJA pALavA mATe ja karavAno che ? dAdAzrI : badhuM AjJA pALavA hAru che. satsaMgathI badhAM karmo DhIlAM thaI jAya. DhIlAM thaI jAya eTale AjJA pALavAmAM saraLatA thAya. nahAyA pachI mANasa kevo lAge che? ALasa-bALasa enI jatI rahene ? evI rIte satsaMgathI badhI ALasa chUTI jAya. saMsAra eTale naryu kusaMganuM ToLuM ! nA gamatuM hoya toya emAM paDI rahevuM paDe. praznakartA: A pAMca AjJA ekabIjAne saMkaLAIne zuddhAtmAnA phevaramAM kaI rIte kArya kare che, te samajAvo. dAdAzrI : pAMca AjJA e to proTekzana che. nahIM to A kusaMganA vAtAvaraNamAM badhuM khAI jAya. A AjJA proTekzana che. A AjJA AtmAne kazI harakata karatI nathI. bAkI gharamAM-ophIsamAM badhe ja A kaLiyugamAM kusaMga che. A AjJA pALe to kazuM sparza nahIM ne niraMtara samAdhi rahe. AjJAnuM na khape TaNa ! praznakartA eTale pAMca AjJAo je rIte svAbhAvika yAda rahe e rIte ja rAkhavI ? enuM manana ke raTaNa karavA TrAya na karavo ? dAdAzrI : manana karAya ja nahIM e. enA guNanuM manana kevI rIte thAya ? mana to phijhikala che. te cetana mana tamArI pAse rahyuM nathI. A badhuM kyAM pAchuM DahApaNa karavA jazo ? A mana je tamAruM rahyuM che ne, te phijhikala mAInDa che. have phijhikala ne cetana beno meLa maLe ? rahe kharo ? praznakartA : nA. dAdAzrI : cetana mAInDa je cetana kharekhara hatuM nahIM e pAvara cetana hatuM, te paNa UDI gayuM che AkhuMya. duniyAmAM je cIja koI dahADo nA maLe e cIja maLI, have amArI AjJA pramANe raho, basa. ane A AjJA sahelI che ke agharI ? jJAtItuM sAnidhya e ja mokSa ! haju keTalA kalAkano tamAro mAro paricaya kaho ? badho mULa to loka paricaya, enA mATe AkhI jiMdagI kADhatA hatA. mokSamArgane pAmavA hAru kADhatA hatA. paNa A to rokaDo mokSa maLe che enA mATe, pelo mokSamArga to AgaLa pAcho bhUlAya paDe, chatAM tene mATe AkhI jIMdagIo kADhatA hatA. to Ane mATe paricaya nA joIe ? jJAna maLyuM eno artha evo ke ApaNe loka paricayathI mukta thaI gayA. chatAM ApaNe evI sTroMga bhAvanA joIe ke jJAnIno paricaya maLavo joIe. niraMtara AvatAM-jatAM game tyAre, jeTalo A paricaya eTalo lAbha. praznakartA : bIjuM zuM thAya che ke mArI tabiyata jarA nabaLI rahene eTale dAdAno lAbha levAya nahIM, e jarAka aMtarAya che. dAdAzrI : evuM che ne, A dAdAno lAbha to jeTalA dahADA maLyo eTalA dahADA kharo. eTale jeTalo levAya eTalo levo. have ahIM Ave ke tarata levo. nA Ave tyAM sudhI nididhyAnamAM rahevuM. dAdA eTale koNa ? nididhyAsanathI dAdA hAjara thAya, paNa AjJA e mukhya dAdA. emanI AjJA pALavAno ja moTo dhyeya rAkhavAno, bIjuM kazuM karavA jevuM nathI. A dekhAya che e dAdA hoya. A dAdAthI 'ame" to chUTA thaI gayA chIe. tame saMbhAro to 'dAdA' tamArI joDe ja hoya. praznakartA: A dAdAthI paNa Apa chUTA thayA cho ? dAdAzrI : chaTA rahIe chIe. tethI tamane badhAne lAbha thAyane ! ahIMyA je saMbhAre tenuM tyAM. ame bolIe chIene, ke bhaI, ame chUTA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 28 AptavANI-12 (uttarArdha) chIe. A dAdA e dAdA joya. A to pablika TrasTa ! jenA hAthamAM AvyuM tenA bApanuM. amArA hAthamAMya nathI. akramanuM phlAyavhIla ! AjJAnuM phalAyavhIla ekaso ekyAsI sudhI pharyuM eTale gADuM cAlyuM. ekaso eMsI sudhI che te rakama jame karAvavAnI che. ekaso ekyAsI thayo eTale enA potAnA jorathI cAlaze. e to A moTA phalAya vahIla hoya chene te AmathI Ama, te ahIM aDadhe sudhI UMcuM karyuM pachI e enI meLe, enA potAnA jore phare pachI bIjuM aDadhuM. evuM Aya bIjuM aDadhuM enI meLe ja phare. ApaNe tyAM sudhI jora karavAnuM che, basa. pachI to enI meLe sahaja thaI jAya, AkhuM hIla pharavAnuM. eTale tamAre A ekaso ekyAsI sudhI jAyane, pachI DaravAnuM koI kAraNa rahe nahIM. te pachI enI meLe pharaze pachI. ame nAnI uMmaramAM e zodhakhoLa karI hatI ke A AkhuM traNaso sAiTha che to kyAM sudhI pheravAya ApaNe ! pachI zodhakhoLa karI ke ekaso ekyAsIe pahoMce ane pachI enI meLe phare che. e to ApaNe tyAM milanA phalAyavhIla hoya che ne evAM. te evuM A phalAyavahIla che akramanuM. akramanuM phalAyavahIla UMcuM nA thAya paNa ekaso ekyAsImAM laI jAya to ukela AvI gayo. chatAMya loko kahe che ke, dAdA, AjJA soe so TakA zI rIte paLAya ? meM kahyuM, so TakA nahIM, eMsI TakA pALane tuM ! eMsI TakAvALo kahe chene, eMsI TakA zI rIte paLAya ? tyAre meM kahyuM, sAiTha TakA pALa tuM. ekAvana TakA upara pALaje, bAkInA ogaNapacAsa amAre umerI ApavAnA. kAraNa ke meM joyeluM. eka moTuM phalAya vhIla hatuMne milamAM, emAM ene aDadhe sudhI UMcakIne laI jAya, sTeTa ve thI. pachI enI meLe ja phare, enA potAnA phorsathI, ekAvana upara jAya to, pacAsa upara nahIM. ane ogaNapacAsa thAya to "pAchuM phare". AvI duniyAmAM kaMIka helDiMga to hazene, koI kAryanI pAchaLa helDiMga hoya ja. helDiMganuM bhAna nA rAkhIe, to ApaNe sAyanTisTa nA kahevAIe. huM to eTale sudhI kahuM ke AvuM pharI pharI A dAdA maLavAnA nathI ane A dAdAnuM jJAneya maLavAnuM nathI. A akrama vijJAna pharI pharI jovAnuM nahIM maLe, mATe AnuM ekAvana TakAe kAma kADhI lejo. nahIM to A duniyAmAM koI Aro nathI. have to eTaluM ja ke mokSano bIjano caMdramAM thayo che, have enI trIjacotha thavI joIe. mATe have kAma kADhI lo. jarUra jAgRtinI ja ! praznakartA : evuM AjJA mATe kema sahaja nathI thaI jatuM ? dAdAzrI : e to potAnI kacAza che. praznakartA : zuM kacAza che ? dAdAzrI : kacAza e jAgRtinI, upayoga devo paDene thoDo ghaNo. eka mANasa sUtAM sUtAM vidhi karato hato. te jAgatAM che te paccIsa miniTa thAya beThAM beThAM. te sUtAM sUtAM aDhI kalAka thayA ena. zAthI ? praznakartA : vacce jhokuM khAI jAya. dAdAzrI : nA, pramAda utpanna thAya ne eTale pachI kyAM sudhI bolyo e pAchuM bhUlI jAya. pAchuM pharI bole. ApaNuM vijJAna evuM sarasa che. kaMI Dakhala thAya evuM nathI. thoDuMghaNuM rahe che ? praznakartA : pAMceya AjJA eTa e TAIma pALavI eTaluM saheluM nathIne ! peluM kheMcI jAya manane ! dAdAzrI : AmAM raste jatAM jatAM zuddhAtmA jotAM jAya, emAM zenI agharI ? zuM agharI ? DaoNkTare kahyuM hoya ke Aje jamaNA hAthe jamazo nahIM, ATha-dasa dahADA sudhI. te yAda rAkhavuM eTaluM ja kAma che ne ? eTale jAgRti thoDI rAkhavI eTaluM ja kAma chene ? jAgRti nA rahe eTale pelo hAtha jato rahe e bAju. anAdino avaLo abhyAsa che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA 3) AptavANI-12 (uttarArdha) A pAMca vAkyo to bahu bhAre vAkyo che. e vAkyo samajavAne mATe e bejhika che. paNa bejhika bahu bhAre che. dhIme dhIme samajAtAM jAya. Ama dekhAya che halakAM, cheya sahelAM paNa te bIjA aMtarAyo badhA bahu che ne ! mananA vicAra cAlatA hoya, mahIM dhULadhANI UDatI hoya, dhumADA UDatA hoya, te e zI rIte rileTiva ne riyala jue ? praznakartA : dAdA, ApanI je pAMca AjJAo che, tenuM pAlana jarA kaparuM kharuM ke nahi ? dAdAzrI : agharuM eTalA ja mATe che ke ApaNane pAchalAM karmo che, te godA mAra mAra kare. pAchalAM karmone laIne Aje dUdhapAka khAvA maLyo. ane dUdhapAka vadhAre mAge ane tene lIdhe DojhiMga thayuM eTale AjJA paLAI nahIM. have A akrama che. kramika mArgamAM zuM kare ke pote badhAM karmo khapAvato khapAvato jAya. karmane pote khapAvI, anubhavI ane bhogavI ane pachI AgaLa jAya. ane A karma khapAvyA sivAyanI A vAta che. eTale ApaNe ema kahevAnuM ke 'bhaI, A AjJAmAM rahe, ne nA rahevAya to cAra avatAra moDuM thaze, emAM khoTa zuM javAnI che ? AtmAne rakSe AjJA ! AjJAmAM bahAruM paDe pachI gAya-bheMsa badhuM khAI jAya. eTale proTekzana to paheluM joIene ? praznakartA : AjJA e ja proTekzana ! dAdAzrI : moTAmAM moTuM proTekzana ja e che. jJAna to pragaTa thayuM ane A bahAra pAMca AjJA proTekzana mATe ApI. evuM haju be-cAra varSa 'phUla' rAkhe to pachI cAle. pachI rahI gayuM hoya toya sahaja thaI jAya. pachI kALajI rAkhavAnI jarUra nahIM. jema A choDavo moTo thatAM sudhI ja, pachI kALajInI jarUra nahIM evuM. praznakartA : dAdA, A pAMca AjJAno je nizcaya che to e zemAM gaNAya ? dAdAzrI : e badhuM AtmAmAM nahIM, AtmAnI rakSA mATe. pudgala gaNAya e. praznakartA : eTale pudgala emAM bhaLI nA jAya enA mATe che ? dAdAzrI : ekAkAra nA thaI jAya ane bahAranuM vAtAvaraNa aDe nahIM AtmAne, e vacce rakSA-vADa che ! basa vADa, proTekzana ! praznakartA: eTale karmanA udaye ame kadAca bhaLI jatAM hoIe, paNa A jo nakkI hoya to A amane helpa kare. dAdAzrI : hA, udaya vakhate rakSaNa kare. tame AjJA pALo eTale karmanA udaya tamane aDe ja nahIM. jene AjJA pALavI che, ene kazuM aDe nahIM. praznakartA : dAdA, haMDreDa parasenTa AjJA eTale so TakA upayoga thaI gayone ? dAdAzrI : so TakA hoya ja nahIM mANasane ! meM kahyuM chene, sittera TakA pALe to bahu thaI gayuMne ! so TakA pALe to bhagavAna thaI gayo kahevAya. praznakartA: dAdA, eTale ame jyAM jyAM AjJA cUkIe chIe, tyAM tyAM upayoga cUkIe chIe ? dAdAzrI : cUkyAne vaLI e to ! e bahu ciMtA nahIM karavAnI. ApaNe have pragati kema maMDAya te jovAnuM. cUkyA e to cUkavAnuM to che ja, bhUlo to thavAnI ja che. bhUlo to jeTalI "jovAI" eTalI jatI rahe ane jatI rahe eTalI zakti ApIne jAya. bhUlane laIne je azakti AvI hatI, e bhUla javAthI zakti utpanna thAya. bhUlo uparI che, bIjuM koI uparI nathI. bleDarsa to gayuM ! ApaNuM jJAna evuM che ke enI meLe niraMtara sahaja thatuM ja jAya. jema jema vakhata jAyane, tema sahajatAne pAmatuM jAya. tamAre phakta amArI AjJA ArAdhavI che evuM nakkI rAkhavuM. nA ArAdhAya ke ArAdhAya eno savAla nathI mAre. tamAre nakkI rAkhavuM ke ApaNe AjJA cUkavI nathI. pachI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 32 cUkI javAya, tene mATe tame jokhamadAra nathI. A duSamakALamAM ATalI badhI chUTa Ape nahIM to koNa mokSa pAme ? praznakartA: ko'kavAra AjJA bhUlI javAya kharI, paNa aMtaramAM to kharuM ke pALavI ja che. dAdAzrI : e bhUlI javAya tenuM pratikramaNa karavuM. haMmezAM jeTaluM mANasa bhUlI jAya, temAM teno guno nathI. tyAre meM tamane upAya batADyA chene ke e bhUlI gayA evuM yAda Ave tyAre tamAre pratikramaNa karavuM ke, 'dAdA, mAre to AjJA paLAI nahIM. be kalAka to samULagA ema ne ema nakAmAM gayA. mane kSamA karajo. pharI AvI bhUla nahIM karuM.' eTaluMya jo bolone to e AkhuMya badhuM pAsa thaI gayuM. haMDreDa parasenTa mArka mUkI daIzuM, navvANuM nahIM karavAnA. pachI have vadhAre zuM joIe ? AjJAmAM raho eTale tamArAM kAmo sahaja bhAve nIkaLyA ja kare. temAM loka kahe, 'dAdA, tamArI kRpAthI nIkaLI gayuM." alyA, AmAM kRpA nA hoya. kRpA to ko'ka dahADo muzkelI hoya tyAre hoya. A to AjJAmAM rahe tethI sahaja bhAve nIkaLI jAya. A to vijJAna che. AptavANI-12 (uttarArdha) amAre to ahIM keTalAMya lokone jJAna ApyuM che, te niraMtara samAdhimAM ja rahe che. kAraNa ke Dakho nahIMne ! eNe nakkI karyuM ke, je vAta ApaNe mAnatA hatA e vAta dAdAnA kahevAnA hisAbe badhI khoTI nIkaLI. mATe e vAta bAjue mUkI do. ahIM kazuM nA samajato hoya to teno vahelo ukela AvI jAya. jJAnI puruSanI pAMca AjJAmAM rahevuM paDe. pAMca AjJA pALe to niraMtara samAdhi. ame geranTI bonDa lakhI ApIe. niraMtara samAdhi rahe evuM che ! AjJA paLAya che kaMIka ? praznakartA : paLAya che, paLAya. dAdAzrI : AjJA badhI pALe tyAre kalyANa thAya. keTalI pALI te ? praznakartA: jema yAda Ave ema pALuM, dAdA. dAdAzrI : yAda Ave tyAre ? pAMca AjJA dhamadhokAra pALo. haju jIvAya evuM che thoDo vakhata, karone kaMIka, pachI nahIM jIvyA hoya tyAre zuM karIza ? dehano zo bharoso ? koNa bacAvaze ? A jJAnaya jatuM raheze ane mokSe jato raheze, pAMca AjJA paLAya nahIM to, A dhAMdhalamAM ne dhamAlamAM. AjJA pALyA vagara dahADo vaLe nahIM. A kaMI gapyuM che ? A to vijJAna che. jJAta pachI ta pALe AjJA tyAM ... praznakartA : zuddhAtmAnuM jJAna ApIne te vakhate lakSa" karAvo cho pachI pAMca AjJAo Apa Apo cho. have e pAMca AjJAo ame bilakula nA pALIe ane Ape je lakSa ApyuM e lakSa thaI gayuM che, ema mAnIne cAle to ? dAdAzrI : te lakSa jatuM rahe. hamaNe to cAlu rahe, paNa dhIme dhIme grejyualI jatuM rahe. praznakartA eTale pAchA jyAMthI amane UMcakyA'tA, tyAM ja rahIe ? korI pATI para ekaDo svaccha ! eTale tame jarA barobara paddhatisara samajI lejo. bahu gUMcaLAvALuM lAvyA hoya ane dAkhalo pote jAte gaNavA mAMDyA te zuM thAya ? nahIM to jJAnI puruSanI AjJAmAM jo rahene, to hamaNe samAdhi rahe. paNa AjJAmAM rahevAya nahIMne ! zI rIte AjJAmAM rahe ? pAchaluM jJAna ene gUMcavI nAkhene ? pAchaluM jJAna badhuM phrekTara karI nAkhyuM hoya to kazuMya Dakho nA thAya. ame AjJA ApI che ne e AjJAmAM rahene to niraMtara samAdhimAM rahe evuM che. e AjJA agharI ya nathI. emAM virodhAbhAsa lAge che kaMI ? ApaNe ahIM to jeno koro kAgaLa eno jaladI ukela Ave. ane pAchuM pustako bhaNa bhaNa karyA'tA. jo pustako nA bhaNyA hoyane to ethI bahu UMcI dazA hota. A to pustako pAchAM ThebAM mAra mAra kare.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA dAdAzrI : nA, te jagyAe nahIM. te UMdhI jagyAe jAya. hA, kAraNa ke te jagyAe hato te sAro hato. A to eka to jJAna lIdhuM ne pAchuM AjJA nA pALI. AjJA nA pALI eTale jokhama. te UMdhI jagyAe jAya. A keTalIka strIo AmAM bAkAta. strIone to bhakti ja rahe che. AmAM A jJAna pahoMcatuM ja nathI, emane khAlI dAdAnI bhakti ja rahe. dAdA Akho dA'Do yAda rahyA kare. tyAre kRpALudeve kahyuM che ke jJAnI puruSa e potAno AtmA ja che. eTale strIone che te A je rahe che ne, te barobara che. emane AjJA barobara samaja nA paDe. 33 praznakartA : emane to bhakti ja rahe ? dAdAzrI : hA. emane bhakti rahe. A puruSone AjJA nA pALe, to jokhama. AjJAthI rakSaNa che badhuM. e anubhava, lakSa ne pratItinuM rakSaNa zenAthI ? tyAre kahe, AjJAthI. praznakartA : eTale dAdA, mahattvanI to AjJA thaIne ? dAdAzrI : mahattvanI AjJA ja che. eTale AjJAthI dharmadhyAna utpanna thAya bahAra ane aMdara zuddhAtmAthI zukladhyAna utpanna thAya. eTale aMdara zukladhyAna ne bahAra dharmadhyAna, AvI rIte varte e. vadhatIochI AjJA paLAya te judI vAta che; paNa je pALato ja nathI, jene bhAna ja nathI, e to kyAMya pheMkAI jAya, enuM ThekANuM ja nahIMne ! kAraNa ke peluM zuddhAtmAnuM lakSa jatuM rahe, dhIme dhIme. rakSaNa, TikiTa vagaratA dAdAtuM ! evuM che ne, strIone nAmasmaraNa karavAthI cAle. A puruSone pAMca AjJAmAM rahevuM joIe. kAraNa ke emane jAgRti che ane strIone jAgRti ochI hoya. puruSoe pAMca AjJAmAM rahevAya evI goThavaNI karavI joIe. praznakartA : lagabhaga Akho divasa dAdA yAda rahe che. dAdA bhUlAtA ja nathI ! dAdAzrI : jene bhUlavAnI jarUra nA paDe evuM che A. e bhUlavAno AptavANI-12 (uttarArdha) jo prayatna kare to vadhAre yAda Ave ane tyAM sudhI enuM rakSaNa che. AmAM A badhuM jJAna kAma nathI karatuM, eTaluM dAdAnuM rakSaNa bahu moTuM che. TheTha atyAre amerikAmAM badhAMne rakSaNa dAdAnuM, niraMtara hAjara. hAjara rahe mATe rakSaNa kare. hAjara rahevAnI zI jarUra che ? nahIM to bIjuM pesI jAya, e hAjara nA rahe to. 34 praznakartA : e to Apa eraporTa upara je bolI gayA te badhAMne bahu suMdara lAgyuM ke TikiTavALA dAdA jAya che ane TikiTa vagaranA dAdA to tamArI pAse ja che. dAdAzrI : TikiTa vagaranA dAdA tamArI pAse ja che, barobara ! AjJA samaje te samajyo sarva ! praznakartA : A pAMca AjJAmAM rahevuM che, evo je bhAva kare ane AjJAne barobara samajI le, to e bemAM phaLa konuM vaheluM maLe ? dAdAzrI : AjJA samajI le ne, te enA jevuM to ekuMya nahIM !! samajyA pachI enI meLe saheje paLAya. ane samajyA vagaranI AjJA pALavA jAya to bhalIvAra nA Ave ! chatAMya mahAtmAo kaMIka ne kaMIka karaze, enI pAchaLa paDyA che ne ! praznakartA : eTale have mAtra AjJA ekjhekTa samajavAnI che ane je AtmA pUrNa svarUpe che ene paNa ekjhekTa samajavAno che. dAdAzrI : AtmA to meM ApI dIdhelo ja che. A AjJA samaje to badhuM AtmA enI pAse samajelo ja hoya. eTale have AjJA e ja dharma ne AjJA e ja tapa. paNa e to tamane navarAza maLe ja nahIMne koI dahADo ? praznakartA : AjJA vastu evI che ke emAM TAIma phekTaranI jarU2 ja nathI. dAdAzrI : hA. emAM TAIma phekTara ja nahIMne !
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : jayArathI anusaMdhAna tUTayuM hoya to tyAMthI pharI sAMdhIne paNa AzA cAlu rakhAya evuM che. dAdAzrI : hA. sAMdhI le. praznakartA : dAdAnuM je sAyansa che e pahelAM samaje to pAMca AjJAmAM rahI zakAya ke pAMca AzA samaje to dAdAnA vijJAnanI zarUAta thAya che ? dAdAzrI : paheluM vijJAna sAMbhaLe ane samaje, tyAra pachI enuM rakSaNa karavA mATe pAMca AjJA che. peluM vijJAna khovAI na jAya, eTalAM mATe pAMca AjJA che. praznakartA: have A che mana-buddhi-citta ene ApaNe kyAre samajI zakIe ? jyAre saMpUrNa pAMca AjJAmAM raheto hoya to pachI enI para upayoga AvI zake ? dAdAzrI : evo upayoga nA rahe to kazo vAMdho nathI. mana-buddhinI ApaNane jarUra nathI. pAMca AjJAmAM rahene, to phAvI gayA. pAMca AjJA pALe to bahu thaI gayuM. mana-buddhinI kaMI jarUra ja nahIMne ? praznakartA : ghaNIvAra ema thAya ke dAdAnuM pahelAM vijJAna samajI laIe to pachI AjJA 'oTomeTika' paLAya evuM che ! dAdAzrI : pALavA mAMge to paLAya. e pote mAne, nizcaya hoya to paLAya. vijJAna pUruM samajI le to AjJA pALavAnI zakti utpanna thAya. taDe pAchalA karAro ! praznakartA : AjJA agharI nathI, paNa pALavAno prayatna to karIe paNa keTalIka vakhate ema lAge ke AjJAmAM nathI rahevAtuM. dAdAzrI : nathI rahevAtuM, e ApanI icchA che ja nahIM, nathI rahevAtuM mATe koInI Dakhala che. have huM zuM kahuM eka bAju ke A jagatamAM koI tamArAmAM Dakhala karanAra che nahIM, paNa tame A je sahIo karI ApI che. pahelAMnI, te bUmAbUma kare che tenI Dakhalo che. sahIo karelI ke nA karelI jJAna thatAM pahelAM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : te tamArI potAnI ja UbhI karelI A Dakhalo che ane e ja Dakhala kare che. e Dakhalano to aMta Avavo ja joIe. tame badhAMye puruSArtha mATe taiyAra ja cho. huM jANuM chuM ke puruSArtha karI zako ema cho. chatAM puruSArtha nathI thato tenuM zuM kAraNa ? pahelAM je sahIo karelI, karAro karelAM, te karAro pAke te savAre AvIne Ubho rahe. alyA, tuM zuM karavA Avyo ? have huM sukhamAM paDyo chuM.' tyAre kahe, "nA, te amAro hisAba to cUkavI do. pachI sukhamAM paDo." praznakartA : evAM to bahu hisAbo cUkavavAnA che te lAMbu cAle. dAdAzrI : nA, lAMbu cAle evuM nahIM. eno niyama che evo, A jeTalI AMbAnI kerIo hoyane te keTalI ? gaNavA jAya to pAra nA Ave, paNa aSADha mahino thayo ke AMbA upara nA hoya. eTale bhaDakazo nahIM. A kerIone joI bhaDakazo nahIM, kyAre UtarI raheze ne kyAre gaNIe ne khalAsa kyAre thAya. kazuM gaNatAM nahIM. eno TAImiMga hoya che eTale e bAbatomAM bhaDakazo nahIM. phakta e ja ghaDIye Ave karAravALo. tyAre kahIe, 'Avo bA, have dAdA maLyA che, have badhAM karAra mAre pUrAM karavA che. tamAruM pemenTa laI jAva. haju laI jAvo. bIjA, haju cAra ja jaNa kema AvyA cho. rAtre bAra vAgyA sudhI pemenTa karIza, paNa laI jAo have.' pemenTa karyA vagara chUTako ja nathI. je kArya karyA vagara chUTako nathI ane te Dakhala karanAra che, to Dakhala karanArano pahelo nikAla karavo joIe. ApaNane kahe, 'jamavA cAlo, bhUkha lAgI chene', tyAre kahIe, 'bhaI, A DakhalavALAne nikAla karavA dene., pachI nirAMte jamavA besuM." te A Dakhala nIkaLI gayA pachI puruSArtha kharekharo thAya.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA A je raste amane Dakhalo nIkaLI gaI chene e rasto huM kahuM chuM tamane A. amane Dakhalo badhI nIkaLI gayelI e badhI joyelI meM. te A rasto meM tamane batAvyo che. ane aSADha mahinAmAM kerIo nA dekhAyane AMbA para ? praznakartA : nA. dAdAzrI : kema eTalI badhI hatIne ? are, hamaNAM vaizAkha mahinA sudhI dekhAtI hatI, pachI upara nahIM rahe, e to kALa pAkyo eTale UbhI nA rahe. ene vedanA nA hoya ke nIce paDI javAya, paNa kazI UbhI nathI rahetI. khAnAra nA hoya to cakalA khaI jAya, paNa eno Ukela AvI jAya badho. mATe Dakhala mATe gabharAzo nahIM. te pemenTa cUkavavAnAM Ave tyAre UlaTuM ema kahevuM, Avo, jaladI pemenTa laI lo. AvI jAo.' ApaNe karAra karyo te pUro karavo paDene ? tuM kahe ke mAre AvuM AvyuM. have mArA sAsu pajave che. alyA, sAsu joDe karAra evo che te ene pUro karane. A kaMI sAsu pajave che ? A to karAra ja karelo che. karAra jevo karyo hoya te karAra to ApaNe pUro karavo paDene ? praznakartA : hA. 37 dAdAzrI : eTale karArI mAla che. emAM zuddha upayoga tamAro jato nathI raheto. e jema jema samabhAve nikAla thAya tema tema saMyama vadhato jAya. saMyamane ja puruSArtha kahelo che ane jema jema saMyama vadhato jAya tema tema pelo nikAla jaladI thato jAya. nikAla jaladI thato jAya ema saMyama vadhato jAya. oTomeTika badhuM thatuM thatuM kevaLajJAna para AvI jAya. tamAre kazuM karavAnuM nahIM. dAdAnI AjJA pALavI che ane teya AjJA na paLAya tenIya ciMtA nahIM karavAnI. AjJA pALavI che evo draDha nizcaya. tamAre AjJA pALavI. tame kaho ke dAdA, mArAM sAsu laDhe che. to tamAre sAsu dekhAya te pahelAM manamAM nakkI karavAnuM, phAIla AvI, te dAdAnI AjJAthI, samabhAve nikAla karavo che nakkI karavuM ane pachI samabhAvathI nikAla nA thAya tenA jokhamadAra tame nathI. tame AjJA pALavAnA adhikArI. AptavANI-12 (uttarArdha) tamArAM nizcayanA adhikArI, e kAryanA adhikArI tame nathI. zenA adhikArI cho ? tamAre nizcaya hovo joIe ke mAre AjJA pALavI ja che, pachI nA paLAI ane pachI eka dhola marAI gaI to teno kheda tamAre nahIM karavAno. dhola mArI devAya to pachI bIje dahADe mane pUchI jaje ke zuM karuM have ? te huM tane dekhADuM ke pratikramaNa karo. atikramaNa karyuM mATe pratikramaNa karaje. ATaluM saraLa, sIdhuM, sugama mArga ja samajI levAno che. TikiTa TheThatI ! 38 praznakartA : A ahIM mahAtmAo badhA beThAM che to emanuM zuM thavAnuM che ? dAdAzrI : emanuM je thavuM hoya e thaze. dAdA mAthe che ane dAdAnI pAse vijhA lIdho che eTale ene je sTezane javuM che, te jagyAe jaIne Ubho raheze. praznakartA : ame AvyA dAdA pAse, dAdAe kIdhuM ke amArI pAse AvyA eTale eka bhavamAM, be bhavamAM mokSe javAnA ja cho. to pachI bIje javAnI vAta ja kyAM che ? dAdAzrI : ame pAlaghara sTezane, senTralanI TIkITa badhAMne ApI. eTale tamAruM senTralanuM nakkI thaI gayuM. have tamAre jyAM javuM haze tyAM jaI zakazo. vacce je sTezana Ave te tamAre jyAM utaravuM hoya tyAM utarI zako cho. mana to ema kaheze, 'haze, have A ApaNe ahIMyA kaMIka AgaLa to javAze !' to borivalI utarI paDe. eTale mArI AjJA phUla pALe to TheTha avAya. jevI pALe evuM potAnuM mana ja kahI Ape ke ApaNe pUruM thatuM nathI, have tyAM utarI paDe. te koI aMdherI utarI paDe, koI dAdara utarI paDe. mAre utAravA nA paDe, enI meLe utarI paDe. praznakartA : jo vacamAM utarelA hoya, te pAchAM vaLI AgaLa jAya kharAMne ?
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : enI bhAvanA hoya to jAya. bAkI ame to A TheTha sudhI jAya evI TikiTa ApI che e. hA, amuka TAIma sudhInI TikiTa che. praznakartA: paNa keTalA TAIma sudhInI TikiTa che A ? dAdAzrI : e to kyA sTezane utare che te upara AdhAra rAkhe che ne ! AjJA sittera TakA pALaze tene TheTha sudhInI TikiTa. ko'ka dA'Do arIsAmAM joIne Thapako ApIe ke, 'have to pAMsarA raho, AvuM chelluM sTezana pharI nahIM maLe. kramika mArgamAM e dareka enA sTezane to utare che, paNa AgaLa TikITa kaDhAvavI paDe che. ne A to lAsTa sTezana che ane ahIM kevI zAMti che ! vacalAM badhAM sTezane UkaLATa che. eTale ahIMthI AgaLa gADI javAnI nathI. to khAvA-pIvo ne dAdAnI AjJAmAM rahIne ! jJAta vitA AjJA ! praznakartA : dAdA, mAro savAla che ke jJAna lIdhA vagara pAMca AjJA koI pALe ane jJAna lIdhA pachI pALe e bemAM zuM pharaka che ? dAdAzrI : jJAna lIdhA vagara pAMca AjJA koI pALI zake ja nahIMne ! riyala kevI rIte dekhI zake? riyala dekhAya zI rIte ? riyala nA dekhAya tyAM sudhI vyavasthita samajAya nahIM, samabhAve nikAla thAya nahIM. AjJA vinA jJAta ! praznakartA: jJAna lIdhA pachI AjJAmAM nA rahe to zuM? dAdAzrI : A ahIM varasAda paDyA pachI pelAe nA vAvyuM to zuM thaI javAnuM ? jamIna kaMI laI javAnuM che koI ? jamIna to rahIne ApaNI ema ne ema ja. ane jo AjJAmAM rahe to mokSanuM sukha bhogave. praznakartA : AjJA nA pALe to bIjA enA doSo thAya ? dAdAzrI : kazuM thAya nahIM. A jamIna che, varasAda paDyA pachI A varasAdamAM bI nA nAkhyAM ApaNe, to jamIna kaMI jatI rahevAnI nathI. bI gayAM ApaNAM. A to evuM che ne ke jeTaluM ApaNe ArAdhana pUruM karIe AjJAonuM, eTaluM ja phaLa Ape. AtmA to prApta thaI gayo. have ene AjJA e proTekzana che. saMpUrNa AtmAnuM proTekazana che. e proTekzana jeTaluM rAkhyuM eTaluM ApaNuM, nahIM to thoDuM likeja thaI jAya. pachI AtmAnuM kazuM jatuM nA rahe, paNa likeja thaI jAya eTale ApaNane sukha AvatuM hoya te nA Ave ane sAMsArika jaMjALa pAchI gUMcave. saphokezana thayA kare ane peluM AjJA pALe to saphIkezana nA hoya ne te svataMtra lAge potAne ! AjJA tyAM sarva duHkhothI mukti ! A pAMca AjJA jo pALene, pachI AmAM tamAre saMsAra joDe laDAI cAlatI hoya, laDAImAM lAkho mANasa marI jatAM hoya to vAMdho nathI. AjJAmAM hoyane tene kazuM aDatuM nathI. pAMca AjJA pALe tene saMsArI duHkha aDe nahIM. A vijJAna evuM che ke saMsArI duHkha ja aDe nahIM. e pahelI mukti ane pachI nirvANa thAya tyAre bIjI mukti. muktinA be bheda. pahelI mukti thaI gaI, sarva duHkhothI mukta thayA. jo amArI AjJA pALo to duHkha aDe nahIM. du:kha hovA chatAMya nA aDe. hA, upAdhimAM samAdhi rahe. Adhi-vyAdhi-upAdhinI aMdara, sakhata upAdhi hoya to paNa samAdhi rahe. evuM A covIsa tIrthakaronuM vijJAna che atyaMta kalyANakArI ! pAMca AjJAmAM tamAma dharmonuM dohata ! have te zuddha upayoga to ApaNI AjJAmAM AvI jAya che ke nathI AvI jato ? praznakartA : Ave che ne ! dAdAzrI : eTale AjJA e ja zuddha upayoga che ne ! tamane kema lAge che ? ke AjJA pharI sudhAravI paDaze ? rimolDiMga karavI paDaze ?
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA: kaMI bAkI ja nA hoyane tyAM ? dAdAzrI : hA. dhIjha Ara dhI phanDAmenTala senTensisa. A zuM che ? AkhA varlDane tArI le evAM A senTensa che. vyavahAra-nizcayanAM bheda sahita che. nahIM to bIjAM to kAM to A khADAmAM hoya ne kAM to A khADAmAM hoya. basa, A pAMca vAkyomAM AkhA varlDanuM badhuM sAyansa AvI jAya che. koI jagyAe ene kaMI bAkI rahetuM nathI. A pAMca AjJAmAM badhAM zAstro samAI jAya che. praznakartA : badhAMnuM A dohana tattva che ema kahIe to cAle. dAdAzrI : AkhA varlDanuM dohana ja che A ! mahAvIranA pIstALIsa AgamonuM dohana ! pAMca AjJAmAM badhuM AvI ja jAya che, A to badhuM hamaNe phoDa pADavA mATe, samajaNa mATe kahuM chuM. bAkI jhINavaTathI juo to badhI ja cIja AvI jAya che. koI bAkI nathI rahetI. AjJA samaja samaja karo ! dAdAzrI : A ja moTuM moTuM samajI levAnuM ane ApaNuM kAma thAyane, ApaNA kAmane harakata nA Ave eTaluM samajI levAnuM vadhAre samajavA gayA to gUMcAya. praznakartA : game tyAre samajavuM to paDaze ja ne ? dAdAzrI : hA, paNa e ja samajavAnuM. bIjuM samajavAnuM nahIM. je ATaluM samajI lene, ene peluM ughADa thaIne tarata ja badhuM dekhAI jAya. chevaTe saMpUrNa ughADa thaI jAya. Ama TUkaDe TUkaDe pAra Ave. praznakartA : e kyAre thAya ? dAdAzrI : A pAMca AjJA pUrI thAya tyAre. pAMca AjJA pUrI thaI jAya eTale ughADa thaI jAya. bAkI lokaphasAmaNamAMthI to chUTyA ApaNe ! A pAMca vAkyo ApI dIdhAM. vadhAre kazuM nahIM. eTale gUMcAvAnuM kAraNa ja nA rahyuM ! ekamAM samAya pAMceya ! praznakartA : A pAMca AjJAo je che, e pAMca AjJAonI aMdara Ama eka, be, traNa, cAra ne pAMca lakhyuM che, paNa eka AjJAno vicAra jo saMpUrNapaNe karavAmAM Ave to pAMcepAMca aMdara AvI jAya che. dAdAzrI : pAMcepAMca aMdara AvI jAya. paNa A dareka AjJAmAM che zuM, ke je AjJA mukhya che ne, emAM pacAsa TakA e AjJAnuM che ane pacAsa TakAmAM bIjI cAranuM che. evuM darekamAM che A. eTale jyAMthI tuM bolIza tyAMthI tane pariNAma pAmaze. eTale pacAsa TakA to je eka AjJA tuM pakaDe tenAM paDe. paNa bIjA badhAmAMthI thoDA TakA maLe kharA. eTale badhAne helpa karI Ape. A to vaijJAnika Dhaba che ne A to vijJAna che ne ! nizcaya-vyavahAra samAya pAMceyamAM ! praznakartA : gaIkAle satsaMgamAM AvyuM ke pAMca AjJAmAMthI traNa vyavahAranI che ne be nizcayanI che te jarA samajavuM che. kevI rIte ? mULa vastu tame samajI gayAne, pAMca AjJAne ? basa, TUMkamAM samajI jaIne e bAju cAlavA mAMDavuM. A to eTalAM badhAM sAdhana che ke na pUcho vAta. eka mazIna hoya che, to ATalAM sAdhana hoya che. mazIna jo kholyuM hoyane pharIthI phITa karavuM hoya to bhAre paDI jAya. to Ane phITa karavA jAya to zuM thAya ? ApaNe kAma sAthe kAma rAkhone ! A pAMca vAkyo laIne heMDyA ke gADuM cAlyuM ApaNuM. ane samajI levAnuM che, e samajI gayo. A badhuM pUrepUruM samajI lIdhuM tame badhAMye. pachI have bIjuM UMDuM nahIM utaravuM, basa. UMDe pachI jhINI jhINI mazInarI Ave. praznakartA H Apa kaho cho samaja samaja karavAnuM. to pachI amAre zuM samajavAnuM ?
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 43 ja AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : e pAMca AjJA e ja cArja che. kAraNa e amArI AjJApUrvaka karo cho. e AjJA pALo cho, karo cho eTale eTaluM cArja che paNa amuka ja cArja che. bIjuM badhuM cArja baMdha thaI jAya. ane eTalAM pUratAM ja eka avatAra, be avatAra ke traNa avatAra thAya. AjJAthI pragati jhaDapI ! praznakartA : ApaNe jJAna pAmyA pachI je ApaNI pragati thAya mahAtmAonI, te pragatinI spIDa zenA upara AdhAra rAkhe che ? zuM kare to vahelI jhaDapI pragati thAya ? dAdAzrI : pAMca AjJAo pALe to badhuM jhaDapI ne pAMca AjJA ja enuM e kAraNa che. pAMca AjJA pALe eTale AvaraNa tUTatuM jAya. zaktio pragaTa thatI jAya. te avyakta zakti che, e vyakta thatI jAya. pAMca AjJA pALavAthI aizvarya vyakta thAya. badhI jAta jAtanI zaktio pragaTa thAya. AjJA pALavA upara AdhAra che. dAdAzrI : eTale zuddhAtmA jovuM ane rileTiva enuM khokhuM jovuM e be nizcaya svarUpa che. ane traNa vyavahArika che phakta. e traNa vyavahAra ne A be nizcaya. vyavahAra-nizcaya sAtheno ApaNo A mArga badho. nizcayathI zuddhAtmA che ane vyavahAra draSTithI bakarI ekalI ja dekhAya. mATe e baMne nizcayamAM ja jAya che ane pelAM traNa vyavahAranAM che ane vyavahAra-nizcaya baMnenI samatulA rAkhe. A pAMca AjJA TheTha mokSe laI jatAM sudhI kAma karyA kare ane saraLa-sIdhI, vAMkI nahIM, cUMkI nahIM. kazuM choDavA karavAnuM kazuM kaheluM nathI. AjJAtA AdhAre avatAra ora eka ! tamane karma baMdhAya ja nahIM. eka amArI AjJA pALavA pUratuM ja karma baMdhAya. te eka avatAra thAya. praznakartA : pAMca AjJAo jJAnI hayAta hoya tyAM sudhI ja pALavAnI ke pachI paNa ? dAdAzrI : pachI paNa. e to kAyamanI pALavAnI. praznakartA : AvatAM be ke traNa bhavamAM AnI liMka rahe ke nahIM ? dAdAzrI : gayA avatAramAM je bAkI rahI hatI, te lIMka A avatAramAM pUrI thAya che ane je A avatAranI bAkI haze, te AvatA avatAramAM pUrI thaze. have to tamAre phakta eka avatAra AmAM kADhI nAkhavAno. bIjo avatAra to enI meLe AjJA pALyA badalano Avaze. bIjo avatAra AjJAnA AdhAra upara che ane AzAnA AdhAravALo avatAra to evo gajabano avatAra hoya ! bhavabIjano AdhAra zuM che ? AjJA. pratyakSa jJAnInI AjJArUpI bIjano AdhAra che. praznakartA : Ape kahyuM ke mane have navuM karma cArja thatuM baMdha thaI gayuM. have phakta DiscArja ja rahyuM. paNa Ape je pAMca AjJA ApI che, enuM pAlana karatAM karatAM paNa cArja to thAya che, ema paNa Ape kahyuM. amArI AjJAne sinsIyara rahevuM e to moTAmAM moTo mukhya guNa kahevAya. amArI AjJAthI je abudha thayA te amArA jevo ja thaI jAyane ! paNa AjJA jyAM sudhI seve che tyAM sudhI AjJAmAM pheraphAra pachI nA thavo joIe. to vAMdho nA Ave. jJAnathI AjJA pALe eTale badhe pariNAma pAmeluM hoya ane buddhithI AjJA pALe eTale pariNAma pAme nahIM kazuM ! jJAtIto rAjIpo maLe AjJA pALe ! amArI AjJA jeTalI pALe che teTalo tene avazya amAro rAjIpo maLe che. ApaNI draDha icchA che ke jJAnInI AjJAmAM ja rahevuM che to temanI kRpA thakI AjJAmAM ja rahevAya. AjJA pALe tyAre AjJAnI mastI rahe. praznakartA : ApanI kRpA hoya to AjJAmAM rahI zakAya ne AjJAmAM rahevAthI kRpA maLe. to A sAcuM zuM ?
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArAnI mahatvatA AptavANI-12 (uttarArdha) rAjI hoyane ? ane nArAjI hoya enI pAse aMgUThA pakaDAve ane upara kAMkaro mele. dAdAzrI : kRpA hoya to AjJA paLAya, ne AjJA paLAya to kRpA vadhe. praznakartA : paheluM zuM Ave ? dAdAzrI : rAjI kare te. praznakartA: rAjIpo pAMca AjJAthI thAya ? dAdAzrI : pAMca AjJAthI to thAya ja. nahIM to emanI pAse rahevAthI, emanI sevA karavAthI amAro rAjIpo maLe. tame amArI AjJAmAM raho cho eTale huM bahu khuza chuM. AjJAmAM nA rahe te Dakho karI nAkhe. jJAnI puruSane rAjI rAkhavA tenAthI uttama bIjo dharma duniyAmAM nathI ane amAro rAjIpo utpanna karavo tamArA ja hAthamAM che. tame jema jema amArI AjJAmAM rahI UMcA AvatA jazo, tema tema tamArI upara amAro rAjIpo vadhaze. have jJAnI kRpAno to zenA mATe bheda paDato haze ? jene kazuM joItuM nathI, ene kapAno bheda badhAM upara kema ? tyAre kahe che, "jJAnI puruSanA upara parama vinaya jene koI dahADo cukAto nathI e dhyAnamAM ja hoya jJAnI puruSanAM, ke A parama vinayamAMthI vinayamAM koI dahADoya Avyo nathI. tyAre tyAM kapA vizeSa hoya.' kAraNa ke parama vinayamAMthI vinayamAM Avelo mANasa kyAre avinayI thAya e kahevAya nahIM. pAMca AjJAmAM niraMtara rahevuM che e bhAva, eTalo ja aMdara rahevo joIe. bIjI koI kRpA kaMIthI ApavA-karavAnI che nahIM. tyAre kaMI paga dabAve tenI para kapA vadhAre utare ne nA dabAve tenI para ochI utare, evuM kazuM che nahIM. e bhAva ane parama vinaya, eTaluM ja ApaNe samajavAnuM che ane pote je dAdAe kahyuM che, evI ja AjJA pALavAnI majabUta icchA. amane mAlUma paDI jAya ke AnI icchA majabUta che ke moLI che. khabara paDe ke nA paDe ? A skUlamAM mAstara bese che, teonI skUlanA 25-30 chokarAM hoyane, temAM be-cAra jaNa upara emane vadhAre kRpA hoya. je emanA kahyA pramANe karI lAve, lesana ne badhuM. enA para praznakartA : ghaNIvAra kahe che ke, pAMca AjJAmAM rahe to amArI vizeSa kRpA utare. dAdAzrI : amArI AjJAmAM jeTalo rahe eTalI kRpA Utare. praznakartA : e vizeSa kRpA eTale zuM ? dAdAzrI : vizeSa eTale saMpUrNa, kAma nIkaLI jAya. praznakartA : A je vizeSa kapA utare che te A dAdA bhagavAnanI utare che ke ApaNI mahIM je che e dAdA bhagavAnanI utare che. dAdAzrI : mArI nahIM, dAdA bhagavAnanI. huM to kahyuM ke, AvI sarasa AjJA pALe che, kRpA utAro. 'dAdA, amArA saMsArano bhAra tamArA mAthe ne, tamArI AjJA amArA mAthe !' ApaNe to AvuM bolavuM. praznakartA : ApanI pAMca AjJAmAM huM barAbara rahuM chuM ke nahIM, e jarA kahone. dAdAzrI : raho cho ne barobara, eTale sArI rIte raho cho. vaDhavA jevA nahIM, vaDhavuM nA paDe. sArI rIte AjJAmAM rahe che eTale bahu thaI gayuM. have e kahe che pUrepUrI AjJA pALuM chuM ! tyAre huM kahuM, vaDhavA jevA nathI. praznakartA: hA. e to amane khabara che ke pUrepUrI AjJA pALavuM kaMI saheluM che ! dAdAzrI : are, e to kaMI lADavA khAvAnAM khela che ! nahIM to khuda bhagavAna mahAvIra ja thaI jAya. e AjJA meM ApelI che ane mAruM ja che ane huM niraMtara AjJAmAM ja houne ! meM ApelI che, paNa chatAM huM mahAvIra nA thaI zakuM. paNa e mahAvIra thaI zake. kAraNa ke Azraya
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 47 48 AptavANI-12 (uttarArdha) mAro che ne ! eTale AzrayadAtA pote emAM nA Ave padamAM, pelo padamAM AvI jAya. praznakartA : e kevI rIte dAdA ? dAdAzrI : hA. jo pUrI AjJA pALe to mahAvIra jevI emanI dazA hoya, emane mArA karatAM UMcI dazA hoya. amArAM pAMca vAkyomAM rahe te bhagavAna mahAvIra jevAM rahI zake ! AjJA e che rileTiva-riyala ! praznakartA : pAMca AjJA e to paulika nahIM ? dAdAzrI : e pudgala kevuM che? pudgala kharuM, paNa e rileTiva-riyala che ! e riyala che paNa rileTiva-riyala ! kAraNa ke pUruM riyala nahIM. pUruM riyala to AtmA ekalo ja che. AtmAnA badhAM sopAna te rileTivariyala ! dhyeya pramANe, mata pramANe nahIM praznakartA : nizcaya karyo hoya ke dAdAnI pAse rahIne kAma kADhI levuM che. pAMca AjJAmAM rahevuM che ane chatAM emAM kAcA paDI javAya, ene mATe zuM karavuM joIe ? - dAdAzrI : le. zuM karavuM joIe eTale ? mana kahe ke "Ama karo' to ApaNe jANIe ke A ApaNA dhyeyanI bahAra che UlaTuM. dAdAjInI kRpA ochI thaI jaze. eTale manane kahIe ke 'nahIM, A Ama karavAnuM dhyeya pramANe." dAdAjInI kRpA zI rIte Utare e jANyA pachI ApaNe ApaNI goThavaNI hovI joIe. eTale mananA kahyA pramANe cAlavAthI, A badhI bhAMjagaDa thAya che. ghaNAM vakhatathI bolyo chuM Ane. A ja samaja pADa pADa karuM chuM. eTale pachI mananA kahyA pramANe nahIM cAlavAnuM. ApaNA dhyeya pramANe ja javuM joIe. nahIM to e to kaye gAma javuM. tene badale kaye gAma laI jaze ! dhyeya pramANe cAlavuM, enuM nAma ja puruSArtha ne ! e to mananA kahyA pramANe to A aMgrejo-aMgrejo badhA cAle ja che ne ! A badhA phorenaronuM mana kevuM hoya ? lAInasaranuM hoya ane ApaNuM DakhAvAnuM mana. kaMInuM kaMI UMdhuM hoya. eTale ApaNe to ApaNA mananA pote svAmI thavuM paDe. ApaNuM mana, ApaNA kahyA pramANe cAle evuM hovuM joIe. praznakartA : A vAta nIkaLe eTale paMdara-vIsa divasa e pramANe cAle. pAchuM kaMIka evuM banI jAyane, to pAchuM pharI jAya. dAdAzrI : pharI jAya paNa te mana pharI jAya. ApaNe zuM karavA pharI jaIe ? ApaNe to enAM e ja ne ! praznakartA : e AjJA ya pachI keTalIka vakhata sahaja thaI jAya che. dAdAzrI : dhIme dhIme badhI sahaja thaI jAya. jene pALavI che, tene sahaja thAya che. eTale potAnuM mana ja evI rIte vaNAI jAya che. jene pALavI che ne nizcaya che, ene muzkelI koI che ja nahIM. A to UMcAmAM UMcuM sarasa vijJAna che ane niraMtara samAdhi rahe. gALo bhAMDe toya samAdhi jAya nahIM, khoTa jAya toye samAdhi jAya nahIM, ghara baLatuM dekhe toya samAdhi nA jAya. praznakartA: prajJAzaktino eTalo vikAsa thAya che ke AjJAo mahIM aMdara badhI vaNAI jAya che ? dAdAzrI : vaNAI jAya. prajJAzakti pakaDI ja le. A pAMca AjJA, A phanDAmenTala senTensa pAMca che ne, te AkhA varlDanA badhAM zAstrono arka ja che badho ! AjJAthI jAya cAritramoha ! jene mokSe javuM hoya, tene kriyAonI jarUra nathI. jene devagatimAM javuM hoya, bhautika sukho joItAM hoya tene kriyAonI jarUra che. mokSe javuM hoya tene to jJAna ane jJAnInI AjJA A benI ja jarUra che. darzanamoha jJAnI puruSanA jJAnathI jAya ane cAritramoha jJAnInI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA AjJAthI jAya. eTale ame jJAna ane AjJA beu ApIe chIe. jJAnInI AjJA mananuM zuddhikaraNa kare che. svarUpajJAna manane game te saMjogomAM samAdhAna Apaze. 49 kiMcitmAtra buddhi tahIM te jJAtI ! ApaNAM pAMca vAkyomAM badhuM AvI jAya che. AkhA varlDanuM sAyansa AvI jAya che. A pAMca AjJAmAM eTaluM badhuM baLa che ke bhagavAnanAM, tIrthaMkaronAM pistALIseya Agamo, A AjJAmAM AvI gayAM che. pistALIsa Agamo AvI jAya evI AjJA ApI che. te niraMtara ArAdhe che. AjJA pachI niraMtara rAkhavI joIe. eka kSaNavAra cUkavI nA joIe. ane AjJAnuM ArAdhana e ja mokSa. kAraNa ke konI AjJA ? tIrthaMkaronuM je jJAna e jJAnInI mAraphata nIkaLeluM ane jJAnInI AjJA e mokSa kahevAya. jJAnI to hindustAnamAM joIe eTalA che badhA. paNa e jJAnI kahevAya nahIM. jenAmAM saheja paNa buddhi hoya e jJAnI nA kahevAya. bilakuleya buddhi nA hoya e jJAnI kahevAya. koNa jJAnI kahevAya ? buddhi nA hoya te. dAdAtI AjJA e ja sarvasva ! praznakartA : mArI buddhi ke dehazakti eTalI nathI ke huM prazno UbhA karI zakuM, mane to dAdAnuM zaraNuM maLI jAya to basa che eTaluM. dAdAzrI : hA, badhI vAta to evuM che ne ke A vAta have bahAra karIe to jarAya pahoMce nahIM e vAta, A vAto bahu judI jAtanI. AvI vAta hoya nahIM duniyAmAM. ApaNe tyAM je vAtacIta thAya che badhI, te AtmA ne paramAtmAnI vAta thAya che. jyAre jagatamAM bahAra AtmA ane pudgalanI vAta cAle che. eTale ahIMnI vAta tyAM bahAra hoya ja nahIMne ? ApaNane vAta pahoMce nahIM ne nakAmA bola bola karIe, eno zo artha thAya ? sAMbhaLa sAMbhaLa karavuM ane zaraNuM levuM. samajaNa nA paDe ne to sArAmAM sAruM zaraNuM, ke je dAdAnuM thAya e AptavANI-12 (uttarArdha) mAruM thajo. dAdAnA kahyA pramANe rahevuM. e kaheze, Ubho thaI jA, to UbhA thaI javuM. e kaheze, nA paiNIza, tyAre kahe, nahIM paiNuM. e kaheze, be paiNa. tyAre kahIe, be paiNIzuM. tyAM evo Dakho nA kare ke sAheba, zAstramAM nA kahyuM che ne tame be paiNavAnuM kaho cho te ? to mokSa mATe tuM anaphITa thaI gayo. 50 jJAnInI AjJA AgaLa zAstranI tulanA nA karAya. jJAnI to zAstranA uparI che. jJAnanA ya uparI jJAnI. e je AjJA kare, e AjJA pramANe cAlavuM. tethI ApaNe pAMca AjJA ApIe chIene ? agharI bahu che nahIMne pAMca AjJA ? praznakartA : mAne to agharI ya che ane paLAya evI ya che. niSThA rAkhe barobara ApanAmAM ane manamAM ema rAkhe, draDha thaI jAya ke mAre pALavI ja che, pachI bIjuM kaMI karavAnuM rahetuM nathI. paLAya pachI. dAdAzrI : ane khAMDa ekalI khAvAnI nA kahI hoya ne to ? AjJA ApI hoya ke khAMDa nA khAzo, to zuM kare badhAM ? nA, paNa e agharI paDe ke nahIM ? praznakartA : nA paDe. dAdAzrI : khAMDa khAzo nahIM ema kahyuM to ? eka saMta puruSe AjJA ApelI enA jevAne ke tamAre khAMDa khAvAnI nahIM. eTale saMta puruSe jabarajastI nahIM karelI. rAjIkhuzI thaIne mAgaNI karelI ke mane AjJA koI eka Apo. tyAre kahe, 'zuM tane phAvaze ? A tane phAvaze ? A phAvaze ? khAMDa nA khAvAnI tane phAvaze ?' tyAre kahe, 'khAMDa nA khAvAnI phAvaze mane.' te AjJA lIdhA pachI, cAlIsa varSa pachI mane bhegA thayA. amAre joDe jamavA besavAnuM thayuM. tyAre pelA mANase jamavAmAM zrIkhaMDa banAvelo. te mane kahevA mAMDyo, mAre khAMDanI bAdhA che. eTale huM jANuM ke have, zrIkhaMDa nahIM khAya e. te zrIkhaMDa to Avyo emano ATalo badho ane maMgAvyo goLa ne bhego karI khAdhuM ! toya vAMdho nahIM ! pachI evuM bolyA be-traNa jaNane ke bhaI, koI khAMDanI bAdhA lezo nahIM. meM to lIdhI te lIdhI paNa khAMDanI bAdhA koI jagyAe lezo nahIM. te evI bAdhA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzAnI mahatvatA 51 AptavANI-12 (uttarArdha) Amane ApI hoya to A loko zuM kare? meM to sahelI ApI che, jarAya agharI nathI, UlaTuM pAna khAvAnI chUTa ApI. jJAnI pAsethI AjJA levI nahIM ane levI to pALavI pUrepUrI. jJAnInI AjJA e to sacoTa vastu kahevAya, bheLaseLa vagaranI. nirbheLa vastu kahevAya. pALI to kAme ya kADhI nAkhe ane jo mahIM bagADa karyo hoya to bagaDI ya jAya. tame goLa lo kharA ? zrIkhaMDamAM goLa ? have emAM zrIkhaMDa nA khAdho, dALa-bhAta-zAka badhuM khAI le to zuM vAMdho ? pachI be-cAra jaNane pAchuM kahyuM ke koI AvuMtevuM karazo nahIM. koI khAMDanI bAdhA lezo nahIM. huM to bahu herAna herAna thaI gayo. AvuM nA bolAya. AjJA lIdhI hoyane, te evuM kazuM bolAya nahIM. AvuM mana bagaDI jAya, enA karatAM AjJA nA levI sArI. ane le to cokhkhI rAkhavI, karekTa, sAcI joIe. jJAnI puruSa pote karekTa kahevAya. karekTa eTale tIrthakara jevA karekTa kahevAya. phakta eka-be-cAra mArke nApAsa thayA, mATe kaMI guno nathI. bIjI badhI rIte tIrthaMkara jevA karekTa. nApAsa thayA mATe kaMI guno che ? tamAre badhAMne kAma lAgyA. nApAsa nA thayA hota to ahIM tamAre bhAge ya kyAMthI Avata ? A AjJA che dAdA bhagavAnanI ! ane dAdAnI AjJA pALavI eTale A 'e. ema. paTela nI AjJA nathI. khuda dAdA bhagavAnanI, je cauda lokano nAtha che emanI AjJA che. enI geranTI ApuM chuM. A to mArI mAraphata badhI vAta nIkaLe che A. eTale tamAre e AjJA pALavAnI. A pAMca vAkyo mahAvIranA ya nahIM, dAdAnA nahIM, e to vItarAgonA vakhatathI cAlyAM Ave che. dAdA to nimitta che. amArI hAjarImAM A amArI pAMca AjJA pALane, agara to amAro bIjo koI zabda, ekAda zabda laI jazene to mokSa thaI jaze. eka ja zabda, A akrama vijJAnano koI paNa eka zabda jhAlI pADe ane enI mahIM vicAraNAmAM paDyo, ArAdhanAmAM paDyo to e mokSe laI jaze. kAraNa ke akrama vijJAna e sajIvana jJAna che, svayaM kriyAkArI vijJAna che. ane A to Akho siddhAMta che. AmAM koI pustakanuM vAkya ja nathI. eTale A vAtano eka akSareya jo samajene, to e badhA akSara samajI gayo te ! AjJA pALe koNa ? praznakartA : puruSe puruSArtha zuM karavAno hoya che ? dAdAzrI : A AjJArUpI, bIjo kayo ? tamAre AjJArUpI, mAre AjJA vagara. enI e ja vastu. mAre AjJA vagara thAya, tamAre AjJAthI thAya. chevaTe pachI AjJA jatI raheze dhIme dhIme ane tenuM mULa rahI jaze, jema jema prekTisa paDaze tema tema ! praznakartA : dAdA, Ape ajJAna dUra karIne puruSa banAvyA, te puruSa kayo bhAga kahevAya ? dAdAzrI : jJAna e ja puruSa ane ajJAna e che te prakRti. jJAnaajJAnanuM bheguM svarUpa e prakRti ane jJAna e ja paramAtmA, e ja puruSa. praznakartA : paramAtmAno jJAtA-draSTAno svabhAva kharo ke ? dAdAzrI : mULa eno svabhAva ja jJAtA-draSTAno. paNa puruSa eTale zuM? haju puruSottama thayo nathI. puruSottama thAya e paramAtmA kahevAya. A puruSa thayA pachI e puruSottama thaI rahyo che. praznakartA : AtmA to zuddha ja che, pachI ene puruSottama thavAnuM kyAM rahyuM ? dAdAzrI : AtmA zuddha che te to tamArI pratitImAM che, nahIM ke tame thaI gayA cho. tamAre thavAnuM che evuM. zI rIte thavAnuM? tyAre kahe, AjJA pALIne. praznakartA H AjJA koNa pALe che ? pratiSThita AtmA pALe che ?
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA dAdAzrI : pratiSThita AtmAne pALavAno savAla ja kyAM che AmAM ! A to tamAre je AjJA pALavAnI che ne, te tamArI je prajJA che te tamane badhuM karAvaDAve che. AtmAnI prajJA nAmanI zakti che te. eTale bIjuM kyAM rahyuM te ! vacce Dakhala ja nathI ne koInI ! e AjJA pALavAnI. ajJAzakti nahotI karavA detI ne prajJAzakti karavA de. e AjJA pALavI eTale tamAre che te pratItimAM che 'huM zuddhAtmA chuM' e ane lakSamAM che paNa anubhavamAM thoDo che paNa te rUpa thayA nathI haju. e thavA mATe pAMca AjJA pALe tyAre te rUpa thAya. praznakartA : nizcaya koNa kare che ? 53 dAdAzrI : e prajJAzaktinuM ja badhuM kAma che ne badhuM prazAzaktinA tAbAmAM che. enA tAbAmAM rahIne badhuM thAya che. AjJAnuM tharmomiTara ! praznakartA : A savArathI sAMja sudhIno badho vyavahAra je cAle che bolavAno-cAlavAno, je vAtacIta kare che, emAM sittera TakA pAMca AjJAmAM rahyA, e kevI rIte potAne khabara paDe ? dAdAzrI : le, pote pAsa thavAnA ke nahIM e jANatAM hoya keTalAMka mANaso ! keTalAMka to ema kaheze, haMDreDa parasenTa gerenTIthI pAsa thavAno ja. badhuM potAne khabara che ke keTalA TakA rahyo ! TakA hau jANe. AtmA tharmomITara che. badhuM ja jANe che ! praznakartA : AjJAmAM rahIe chIe ke nahIM e kevI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : e to badhuMya khabara paDe ke A AjJAmAM ja rahe che eTale samAdhi rahe niraMtara. koI gALo bhAMDe ke bIjuM kaMI bhAMDe, tene paNa kazuM asara ja nA rahene ! AjJAmAM rahe enI to vAta ja judIne ! e to enI vAta parathI khabara paDI jAya, enI vAtomAM kaSAya nA hoya. bahu ja jAgRti hoya. AjJAmAM rahyone, e zuddha upayogamAM rahyo kahevAya. ApaNe AptavANI-12 (uttarArdha) zuddhAtmA ane pAMca AjJA emAM ja upayoga rAkhavAno. AmAM upayoga kyAre nA rahe ? bahu ja dADha du:khatI hoya to. to ame calAvI laIe. amArI AjJAno durupayoga kare te khoTuM. ochI paLAya teno vAMdho nathI. amArI AjJA tamane zuddha vyavahAramAM rAkhe. 54 AjJA cUkyA tyAM caDhI bese prakRti ! praznakartA : ApanI pAse Avyo, jJAna lIdhuM, ene nirAkULatA to utpanna thaI ja jAya che. pachI e AjJAmAM rahyo hoya toya ane nA raheto hoyane to paNa enI eTalI badhI mastI hoya che ! dAdAzrI : paNa, AjJAmAM nA raheto hoyane, ene dhIme dhIme prakRti caDhI bese pachI. praznakartA : hA, basa, A poInTa joIe. dAdAzrI : prakRti caDhI bese. ane AjJAmAM rahe eTale pachI koI enuM nAma nA le. peluM to khaI jAya. dAdAnI kRpAthI e ghaDIe zAMti rahe, bIjuM rahe, be-be varSa, pAMca-pAMca varSa sudhI rahe che. paNa eno artha kazoya nahIM, khaI jAya prakRti. praznakartA H prakRti khaI jAya eTale ? prakRti caDhI bese eTale ? dAdAzrI : prakRti potAnA svarUpa karI nAkhe, pAchI mArI-ThokIne. ane sahelAmAM sahelI AjJA che, kaMI agharI nathI. ame pAchI badhI chUTa ApI che. AjJA pALI nirAMte jalebI ane bhajIyA banne khAje pachI. AthI vadhAre zuM ? bhAvatuM khAvAnI chUTa ApI che. jo tyAM baMdhana karyuM hoya to, badhI vAtamAM A jJAnInuM baMdhana ApaNane zI rIte poSAya ? paNa sahelI-saraLa AjJA che. jema che ema jovAnuM, zuM vAMdho ? praznakartA : jovAmAM vAMdho nathI paNa jovAtuM nathIne ! dAdAzrI : pAMca indriyonA ghoDAM badhAM jo pote hAMkato hoya, te pote lagAmane kheMcavI paDe ane Ama jarA UMcuM-DhIluM karavuM paDe. enA karatAM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAnI mahatvatA meM kahyuM, 'mUkI dene, bA. ghoDA evA DAhyA che ke e ghera laI jaze ane mUA, tuM UlaTo e ghoDAne lohI kADhe che.' 55 AjJA tyAM saMyama te samAdhi ! praznakartA : AjJA cUkI gayA che, enI pArAzIzI kaMI haze ? dAdAzrI : mahIM saphokezana, gUMgaLAmaNa badhuM thAya. e AjJA cUkyAno ja badalo. AjJAvALAne to samAdhi ja rahe, niraMtara. jyAM sudhI AjJA che tyAM sudhI samAdhi. ApaNAM mArgamAM ghaNAMya mANaso che ke je AjJA sarasa pALe che ane samAdhimAM rahe che. kAraNa ke Avo saraLa ne samabhAvI mArga, sahaja jevuM ! ane jo e nA anukULa Avyo to pachI pelo to anukULa AvavAno ja zI rIte ? eTale badhI ja bhAMjagaDo AghI mUkIne, mananI bhAMjagaDomAM dhyAna devAya ja nahIM. khAlI zAtA-zeyano saMbaMdha ja rAkho. mana enA dharmamAM che, emAM zuM karavA Dakho karavAnI jarUra ? niraMtara AjJAmAM rahevAya, samAdhimAM rahevAya evo mArga che. jarAya kaThaNa nahIM. kerIo-berIo khAvAnI chUTa. praznakartA : jJAnInA Azraye AvyA pachI je koI khAmI jaNAya che to e potAnI samajavI ke sAmAnI samajavI ? ApaNane to ema thAya ke ApaNe AjJA pramANe rahIe chIe, paNa emAM phera kaI jAtano rahI jAya che ? dAdAzrI : phera rahI jAyane, eTale ApaNane pachI badhI upAdhi paDyA kare, ApaNane aNagamo thAya, kaMTALo Ave, evuM badhuM thAya. phera rahI jAya to AvuM thaI jAya, nahIM to jo amArI AjJAmAM rahene to samAdhi jAya nahIM pachI. A jJAnano evo pratApa che ke akhaMDa zAMti rahe ane eka-be avatAramAM mukti maLI jAya ane aMdara niraMtara saMyama rahe, AMtarika saMyama. bAhya saMyama nahIM. bAhya saMyama to, A dekhAya che e bAhya saMyama kahevAya. paNa aMdarano saMyama, koInuM ahita nA thAya. potAne gALa de to paNa enuM ahita nA kare. krodha-mAna-mAyA-lobha thAya nahIM evo AMtarika saMyama rahe. A jJAnano pratApa ! ne bhUlacUka thaI to sudhArI le. AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : sat puruSanI AjJA pramANe cAlIe chatAM kaMI vartAya nahIM to konI khAmI gaNavI ? sat puruSanI ke ApaNI ? 56 dAdAzrI : nA. AjJAmAM raheto hoya ne nA vartAya to AjJA ApanAranI khAmI ane AjJAmAM nA rahIe ne nA vartAya to ApaNI bhUla. kAma kADhI levuM, kaI rIte ? praznakartA : dAdA, ApanI pAse AvIe chIe tyAre Apa ghaNI vakhata evuM kaho cho ke 'tamAruM kAma kADhI lo, tamAruM kAma kADhI lo'. e amAre amAruM kAma kevI rIte kADhavuM ? dAdAzrI : kAma kADhI lo eTale zuM kahIe chIe ame ? ame ema nathI kahetAM ke tame pUrI ja AjJA pALo. evuM roja gA gA huM karuM nahIM. paNa kAma kADhI lo eTale ApaNe samajI javuM ke ApaNane AjJA vadhAre pALavAnI kahe che, AzAmAM jAgRta rahevAnuM kahe che. eTale jAgRta raho AjJAmAM, evuM huM kahevA mAMguM chuM. eTale ApaNuM kAma nIkaLI gayuM. parIkSAmAM prophesara zuM kahe ke bhaI, evI parIkSA Apo ke mArka umeravA nA paDe, koIne AjIjI nA karavI paDe, evI rIte parIkSA Apo. eTale pelAMe samajI javuM joIe ke vadhAre vAMcavuM paDe. badhuMya paddhatisaranuM hovuM joIe. evuM huM kahevA mAMguM chuM, kAma kADhI lo e ! A AjJA jo pALene, to kAma kADhI nAkhe evuM che. jyAre tIrthaMkaro hoya che hAjara, tyAM sudhI zAstra-dharma-tapanI nA pADe che. e AjJA Ape e AjJAmAM ja raheje. AjJA mokSe laI jaze. ema ame atyAre zAstra vAMcavAnI nA kahIe chIe. AjJA pALaje ne ! kAma thaI jaze. kAma kADhI levAnuM eTale amArI AjJAmAM barAbara rahevAtuM hoya to be-cAra mahine ekAdavAra AvIne darzana karI jAya to cAle ne jo nA rahevAtuM hoya to ahIM AvIne darzana karI jAo vAreghaDIe, roja. //////////
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-12 (uttarArdha) [2] riyala-rileTivanI bhedarekhA ! jJAta lIdhA pachI.. praznakartA: riyala ane rileTiva be juduM pADyuM, to have juduM pADyA pachI zuddhAtmAnI pragati karavA mATe zuM karavAnuM? - dAdAzrI : e ja A juduM paDyuM ne, eTale riyala e puruSa che ane rileTiva e prakRti che. te puruSa ne prakRti be judA paDyA. eTale A puruSa puruSottama thayA ja kare. niraMtara thayA kare, svabhAvathI ja thAya. pelo vibhAva hato ne, tyAM sudhI vadhI zakAtuM na hatuM. paNa have saMpUrNa puruSottama thaIne UbhA raheze. tyAre kahe, e mATe zuM karavAnuM ? tyAre kahe, A pAMca AjJA che te pALavI. e svabhAvamAM rahevA devAne mATe A pAMca AzA che. svabhAvamAM rahe eTale pachI A enuM lAITa vadhatuM ja jAya ne pUrNa prakAza thAya. pAmyA mahAtmAo bhedajJAta ! rAtre jAgo cho tyAre zuddhAtmA cho evuM lakSa AvI jAya che ne ? dAdAzrI : kahevAyane ! pAmI ja gayA, emAM zaMkA nahIM ! zuddhAtmA e tathI zabda svarUpa ! praznakartA : "zuddhAtmA chuM' enI mALA karavAnI jarUra kharI ? dAdAzrI : e mALA karavAnI kazI jarUra nathI. AtmAnI mALAo pheravazo nahIM. mALA svarUpa nathI e. zabda svarUpa nathI e. 'huM zuddhAtmA chuMe ApaNane khyAlamAM rahevuM joIe, basa. ane e "zuddhAtmA chuM' evuM lakSa rahe, enuM nAma zuddhAtmAnuM dhyAna kahevAya. e zukladhyAna varta che. kalyANa thaI gayuM, bIjuM kazuM have AghuMpAchuM karavAnI jarUra nathI. pelI copaDI-bopaDI vAMco cho ? caraNa vidhi. praznakartA : hA, badhI vAMcuM chuM. dAdAzrI : vAMcajo. eTaluM ja karavAnI jarUra che. bIjuM A zuddhAtmA jovAnA badhA lokomAM ! bahu sAruM rahe. A to besTa ve che. praznakartA : have roja caraNa vidhi-namaskAra vidhi che e vAMcuM chuM. dAdAzrI : hA. paNa AjJA pALone, to bahu suMdara raheze. AjJA enI vADa che, nahIM to kohavAI jAya badhuM A to ! zarUAtamAM mAravuM paDe heDala ! praznakartA : AjJAo khyAlamAM hoya, paNa je sahajabhAve thavI joIe e nathI thatI. enuM zuM ? dAdAzrI : tamAre e dhyAna devAnI jarUra. bAkI sahajabhAve nA thAya evuM agharuM nathI. bahu sahelAmAM sahelI che vastu, paNa Teva pADavI joIe. eno pahelA abhyAsa karavo paDe. anabhyAsa che ! anabhyAsa eTale ApaNe riyala ane rileTiva jovAno abhyAsa ja nathIne ! eTale eka mahino tame abhyAsa karo pachI saheje thaI jAya. eTale pahelAM henDala mAravuM paDe. A riyala ane A rileTiva, e bahu jAgRtivALo nA mAre praznakartA : hA. dAdAzrI : enuM nAma sAkSAtkAra kahevAya. praznakartA H eTale dAdA, amane A bhedajJAna pamADyuM kahevAya ?
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! pa9 60 AptavANI-12 (uttarArdha) to cAle. paNa A lokone eTalI badhI jAgRti hotI nathIne ? bahu jAgRtivALAne to kazuM ja karavAnuM nathI. henDaleya mAravAnI jarUra nathI. A to badhuM sahaja rahe ja ! AtmadraSTinI asara svate ja ! bheMsane, gadheDAne, badhAMne zuddha ja jozo to tamane zuddhatAno lAbha maLaze. tame bheMsa jozo toya cAlI jaze ane tene zuddhAtmA jozo toya cAlI jaze. hamaNe koI mANasa hoya, ApaNe enA zuddhAtmA joIe toya cAlyo jaze ane 'nAlAyaka che, badamAza che" evuM kahIzuM toya cAlyo jaze. game tevI draSTi tamArI haze, tenI to sAmAne paDelI nathIne! praznakartA : paNa ApaNA AtmAnA je bhAva hoya, te sAmAnAM AtmAnA bhAvane asara nA kare ? dAdAzrI : kazuM nA asara kare. sAmAne ne ApaNe kazuM levAdevA ja nathI. phakta jo levAdevA hoya to tame pratikramaNa karo cho te. pratikramaNeya samajAvuM joIe. kAraNa ke AtmA vItarAgI svabhAvano hovAthI e pratikramaNa pahoMce che. e amArI jAta anubhavIne mUkyuM che A. tamaneya thoDA ghaNA anubhava to thayA haze ? ApaNe zuddhAtmA chIe ane eya zuddhAtmA che. ApaNe lUgaDAM joDe zuM levAdevA ? lUgaDAM to rezamIya hoya ne kakarAya hoya. A zarIra e to badhAM lUgaDAM che ! A che puNiyA zrAvakanuM sAmAyika ! A badhAmAM zuddhAtmA juo cho ? praznakartA : jouM chuM paNa koka vakhata vismRta thaI jAya. dAdAzrI : ko'ka vakhata vismRta thaI jAya ema nahIM, paNa ko'ka vakhata juo cho kharAMne ? praznakartA : hA, jouM chuM. dAdAzrI : e jovAno abhyAsa kare eTale mahIM puNiyA zrAvaka jevuM sAmAyika thAya. Akho dahADo samAdhi rahe ! eka kalAka Ama bahAra nIkaLyA, zuddhAtmA jotAM jotAM jaIe, to koI vaDhe ApaNane ke zuM juo cho ! A AMkhe rileTiva dekhAya, aMdaranI AMkhathI zuddhAtmA dekhAya. A divyacakSu che. tame jyAM jozo tyAM dekhAze. eno paNa abhyAsa pahelo karavAno, pachI sahaja thaI jaze. pachI ema ne ema sahejA saheja dekhAyA karaze. pahelo abhyAsa karavo paDene ? abhyAsa pahelAMno to avaLo hato. eTale Ano abhyAsa karavo paDe ne ? eTale thoDA dahADA henDala mAravuM paDe. pAMca vAkyomAM rahevAya teTaluM avazya rahevuM ja ane nA rahevAya to mahIM kheda rAkhavo thoDo ghaNo, ke evAM te mahIM zuM karmanA udaya lAvyA ke mahIM ApaNane Aja jaMpIne besavA nathI detAM ! dAdAnI AjJAmAM rahevAne mATe, karmanA udaya pAchA sahiyArA joIe ne ? nA joIe ? nahIM to eka kalAka Ama heDatAM heDatAM, zuddhAtmA jotAM jotAM javuM. te kalAka kADhI nAkhavo. heDatAM-cAlatAM puNiyA zrAvakanuM sAmAyika thaI gayuM ! praznakartA : jenI sAmAyika bhagavAna mahAvIre vakhANI, emAM zuM rahasya che, samajAvo jarA. dAdAzrI : e zuddha sAmAyika hatI. evI sAmAyika manuSyanuM gaju ja nahIM ne ! zuddha sAmAyika, A jevuM meM tamane ApyuM che, e divyacakSu sAthenuM sAmAyika hatuM. e gharamAM rahe, bahAra phare toye paNa enuM zuddha sAmAyika, divyacakSunA AdhAre emane sAmAyika hatuM. e rU laI Ave. enI puNio karIne pachI ene vece, eTale puNiyA zrAvaka kahevAtA'tA. puNio kAMtatI vakhate, enuM mana je hatuM, te AnI mahIM, tAramAM hatuM ane citta bhagavAnamAM hatuM ane A sivAya bahAra badhuM kazuM joto-karato nhoto. Dakhala karato ja hoto. vyavahAramAM mana rAkhato'to ane nizcayamAM cittane rAkhato'to. to e UMcAmAM UMcI sAmAyika kahevAya !
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala rileTivanI bhedarekhA ! AptavANI-12 (uttarArdha) thayo phAyado ? tyAre kahe, sAmAyikanuM phaLa samAdhi rahI. eTale A AjJA pALajo badhI. eka kalAkeya chevaTe kADhajone ! nA nIkaLe ? prekTisathI khIle dIvya draSTi have bahAra jazo to vAparazo ne divyacakSu? evuM che ne, anAdino ajJAna paricaya che, te AnA mATe thoDuM prekTisamAM levA mATe be-cAra vakhata abhyAsa karazo ne pachI cAlu thaI jaze. pelA puNiyAe zreNika rAjAne kahyuM ke, 'huM sAmAyika ApIza." tyAre zreNika rAjAe kahyuM, 'kiMmata zuM ? kahI de." tyAre kahe, 'kiMmata bhagavAna nakkI karaze, mArAthI to kiMmata nakkI nA thAya." eTale zreNika rAjAe jANyuM ke bhagavAna apAvI apAvIne pAMca karoDa apAvaze, daza karoDa apAvaze. eka sAmAyikanA keTalA rUpiyA apAvI devaDAve ? eTale enA manamAM hisAba ja nahIM e vAtano. AvIne bhagavAnane kahe che ke 'puNiyA zrAvake ApavAnuM kahI dIdhuM. sAheba, have mAro kaMI nikAla karo, have narkamAM nA javuM paDe evuM." tyAre kahe, 'paNa puNiyA zrAvake ema ne ema ApavAnuM kahyuM ? phrI oNpha kosTa ?" tyAre kahe, "nA, bhagavAna je kiMmata kare e.' tyAre bhagavAna kahe, "zuM kiMmata thAya zreNika rAjA jANo cho ? A tamAruM rAjya enI kiMmatamAM dalAlImAM jAya !' eTale rAjA bhaDakyA ke mAruM rAjya dalAlImAM jAya, to huM lAvuM kyAMthI bIjA ! eTale eTalI badhI kiMmata hatI ! evuM A meM tamane rileTiva ne riyala ApyAM che vAkyo, e jo tame eka kalAka upayoga karo e sAcA manathI ane sAcA cittathI, to manathI che te AgaLa jotAM javAnuM, Thokara nA vAge e rIte ane cittathI A joyA karavAnuM, rileTiva ne riyala to tamAre enA jevuM ja sAmAyika thAya evuM che. paNa have jo e tame karo to tamAruM. ATalI badhI kiMmata A sAmAyikanI che, mATe lAbha uThAvavo. sAmAyika karatI vakhate nahIM samAdhi sarasa rahe che ne ? have AmAM saheluM che, agharuM ye nathI. Ama besavAnuM ya nathI. sAmAyika eTale karavAnuM zuM? A be vyu poInTa ApyA che ne, te badhAnI aMdara zuddhAtmA jotAM jotAM jaIe zAka levA, te koI gadheDuM kazuM hoya, pachI baLada jato hoya, bIjuM jatuM hoya, jIvamAtra, gAya-bakarI jotAM jotAM javuM AjJApUrvaka ne AjJApUrvaka pAchA AvyA, to eka to gharanAM mANase kahyuM hoya ke zAka laI Avo. te ApaNe cAlIne laI AvyA. paiso kharca thayo nahIM ane bIjuM zuM phAyado thayo ? tyAre kahe, dAdAnI AjJA pALI. trIjo zo phAyado thayo ke sAmAyika thayuM. cothuM zuM praznakartA : manuSyamAM to khabara paDI jAya ke AmAM zuddhAtmA che, paNa A jhADa-pAnane jovAnI amane prekTisa utaratI nathI ! dAdAzrI : e prekTisa ApaNe pADavI paDe. anAdithI avaLo abhyAsa, te avaLo ne avaLo cAlyA kare. DaoNkTare kahyuM hoya ke jamaNA hAthathI jamazo nahIM tame, toya ApaNo jamaNo hAtha pesI jAya. jamavA mATe thoDIka cAra divasa jAgRti rAkhavI paDe. eTalo Ano atyArathI abhyAsa karI lejo. divyacakSuthI jotAM jotAM jajone ! dhIme dhIme goThavaNI ApaNe karatAM javAnuM, eTale phiTa thatuM jAya. gAyo-bheMso badhAmAM che. e zuddhAtmAmAM cenja thayo nathI. A pekIMga cenja thayuM che, zuddhAtmA to e ja che, sanAtana che. tuM hI tuM hI tahIM, huM hI huM hI.. bAkI 'tuM hI.. tuM hI... tuM hI' gA gA kare, tene badale have 'zuddhAtmA chuM' gAya ke nA gAya ? huM to ApaNA mahAtmAone ghaNI vakhate dekhADuM chuM. bahAra Ama gADImAM pharatA hoya, tyAre 'huM hI, huM hI' bolatA bolatA jAva. 'huM ja chuM, huM ja chuM." tame zuddhAtmA cho ne, eya badhA zuddhAtmA che ema jotAM jotAM jAva. 'huM, "tuM"no bheda nA rahyo ne pachI 'huM 'tuM' no bheda che tyAM AgaLa juduM che ane bheda buddhithI thAya che. praznakartA dehAdhyAsa jeTalo ocho thAya eTalo bheda ocho thAya ! dAdAzrI : hA, bheda ocho thato jAya. A bheda ja kADhavAno che ne ! vA.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! 64 AptavANI-12 (uttarArdha) rahe lakSamAM sAmAtA zuddhAtmA ! praznakartA : caMdubhAI ane AtmA judA che, e sahaja rIte khabara paDavI joIe ke ApaNe prayatna karavo joIe prekTikalathI ? dAdAzrI : nA, e to jAgRti ja karI Ape. jAgRti rahyA ja kare che. jema ApaNe eka DabbAmAM che te hIro mukyo hoya to jyAre Dabbo kholyo hato, te dahADe hIro joyo hato, paNa pachI vAselo hoya ne paDelo hoya toya mahIM ApaNane hIro dekhAya. na dekhAya ? praznakartA : dekhAya. dAdAzrI : A 'dekhAya che' eno artha zuM che ? pachI tamane hIro kAyama khyAlamAM rahene ke A dAbaDInI mahIM hIro che. A dAbaDI ja che evuM kaho ke pachI A dAbaDImAM hIro che evuM bolo ? praznakartA H kyAreka yAda AvI jAya, dAdA. evuM bane ke rastAmAM jaIe ane zuddhAtmA jotA jaIe paNa jema eka vastu joI che ke A DabbImAM hIro ja che ane jevuM dekhAya, evuM spaSTa dekhAya nahIM. dAdAzrI : spaSTa dekhavAnI jarUreya nahIM. praznakartA : e to eTale pachI mikenikalapaNuM lAge. dAdAzrI : nA, nA. joyelo che ApaNA lakSamAM ja hoya, ke hIro ja che. e to ApaNane lAge che. praznakartA : savAre bahAra cAlavA jaIe tyAre huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' ema bolIe ane pachI AjubAju jhADa-pAnane badhuM joIe tyAre bolAI javAya ke zuddhAtmAne namaskAra karuM chuM, to e bemAMthI kayuM vadhAre sAruM ? dAdAzrI : peluM je bolo cho, karo cho e badhuM barAbara che. e jyAre pachI dhIme dhIme bolavAnuM baMdha thaI jaze, tyAre ethI vadhAre sAruM. bolavAnuM baMdha thAya ane ema ne ema ja thayA kare. praznakartA : to A bemAMthI kayuM sAruM ? dAdAzrI : banneya bolavAnuM jarUra nathI, paNa chatAM bole che to sAruM che. bAkI dhIme dhIme bolavAnuM nIkaLI jAya to sAruM. bolyA vagara ema ne ema namaskAra nA karAya. paNa aMdara bole che teya vAMdho nathI. manamAM evuM thAya, toya vAMdho nahIM. 'huM zuddhAtmA chuM' e vANImAM ke lakSamAM ? praznakartA : jJAna letAM pahelAM ApaNe "huM caMdubhAI chuM' 'huM caMdubhAI chuM' evuM bolatA nahotA. paNa samajIe chIe e pratItimAM ja hoya che. have jJAna lIdhA pachI zuddhAtmAnuM Ape lakSa je ApyuM, pachI vAraMvAra ' zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM', evuM je Apa bolavAnuM kaho cho, enI pAchaLano marma zuM che ? enI pAchaLanuM rahasya zuM che? dAdAzrI : devuM thayeluM hoya to bolavAnI jarUra. ane 'huM zuddhAtmA chuM e ApaNe je jagyAe chIe te jagyAe, mULa kSetramAM zuddhAtmA bolIe chIe. eka phero jANyuM e lakSamAM rahe, basa thaI gayuM. paNa ApaNe to ahIMthI hajAra mAIla avaLA cAlyA chIe ane tyAM ApaNe jANyuM ke "huM zuddhAtmA chuM' to pAchuM AvavuM paDene A. tyAM AgaLa tame ema kaho "huM zuddhAtmA thaI gayo sAheba ? tyAre mUA, ATaluM avaLuM cAlyo mATe avaLuM pAcho jaIza tyAre mULa zuddhAtmA thAya. eTale tenuM 'zuddhAtmA, zuddhAtmA' bolavuM paDe che. tenuM A badhuM karavuM paDe. A to thoDuMka sAdhAraNa kahe, "huM zuddhAtmA chuM, zuddhAtmA chuM' thoDI be-be miniTa, pAMca miniTa to ThIka che ane ahIM AgaLa vidhi karatI vakhate bole che te barobara che. jema tame caMdulAla cho te agAzImAM caDIne "huM caMdulAla chuM', 'huM caMdulAla chuM evuM gA gA karo tyAre loka kaheze, 'te to A tame cho ene pachI zuM kAma gA gA karo cho ?" evuM tame zuddhAtmA cho ja, chatAM huM zuddhAtmA chuM' eTalA mATe bolavAnuM ke avaLo vadhAre cAlelo eTale ATalo pAcho phare che. bAkI 'huM zuddhAtmA chuM' e lakSamAM rahyA ja kare che. A je 'huM caMdubhAI chuM' te avaLuM gayuM hatuM. eTale 'huM caMdubhAI chuM' evuM bolatA
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! AptavANI-12 (uttarArdha) hatA, te have 'huM zuddhAtmA' bolo cho. eTale ema karatAM karatAM peluM pAchuM phayuM. 'huM caMdubhAI" bolatA hatA to caMdubhAInI asara thatI hatI ane atyAre 'huM zuddhAtmA' bole to zuddhAtmAnI asara thaze. pachI abheda thaI jaze. be eka thaI jaze. chUTuM paDyuM hatuM A pote, te eka thaI jaze. citta je azuddha thaI gayuM hatuM. have e pAchuM pharyuM, eTale citta zuddha thaI jAya eTale eka ja thaI jAya. pachI sukha evuM varte. eTale ko'kane mahIM kAcuM paDatuM hoya to 'huM zuddhAtmA chuM, zuddhAtmA chuM' bolavuM. ApaNe chIe e bolavAmAM vAMdho zo ? jAgyA pachI ja bolAya ! praznakartA: 'huM zuddhAtmA chuM' bolavAthI zuddhAtmA thaI javAya ? dAdAzrI : ema nahIM thaI javAnuM. ema to A keTalAka loko bole che ne ke huM zuddhAtmA chuM' paNa kazuM vaLe nahIM. A UMghato mANasa bole ke huM tamane rUpiyA ApuM chuM, to e sAcuM manAya ? praznakartA : nA manAya. dAdAzrI : jAgato hoya to bole to kAmanuM. evuM huM tamane jAgatA karIne 'zuddhAtmA chuM' bolAvaDAvuM chuM, ema ne ema nathI bolAvato ane eka kalAkamAM to Akho mokSa dauM chuM ! mokSa eTale koI dahADo ciMtA nA thAya evo mokSa Apelo che. chatAM A kAraNamokSa che. pelo chello mokSa bAkI rahyo. ta hoya mahAtmAte miketikla ! praznakartA: 'zuddhAtmA chuM bola bola karavAthI mikenikla nA thaI jAya ? dAdAzrI : ApaNA mahAtmAone mikenikala nA thAya paNa bahAra bIjAne thaI jAya. bIjA pote mikenikala che, tethI te mikenikala ja thAya. praznakartA H koI ajJAnatAmAM mikeniklapaNe 'huM zuddhAtmA chuM' bole to ? dAdAzrI : emAM kazuM vaLe nahIM ane jJAna Apelo mANasa mikenikala bolato nathI ane mikenikala jevuM lAge kharuM paNa mikenikala bolato nathI. ane A jJAna nA ApeluM hoya to 'huM zuddhAtmA, zuddhAtmA' AkhI rAta gAya toya kazuM nA vaLe. praznakartA : e sIdhuM bole toya mikenikala thAya ? dAdAzrI : haMa. te A sIdhuM bole toya mikenikala. kAraNa ke tuM je chuM, haju tArI e mAnyatA tUTI nathI. ane tuM kahuM ke 'huM nagInadAsa chuM', pAcho emeya boluM chuM. zuM e sUkSma ahaMkAra nathI ? praznakartA : 'huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' evuM ApaNe bolIe chIe, to e paNa eka sUkSma ahaMkAra rahyone ? dAdAzrI : nA, nA. ahaMkAra kyAre kahevAya ke pote che e nathI jANatA. jyAM nathI tyAM Aropa kare tyAre ahaMkAra kahevAya. tame zuddhAtmA cho, temAM 'huM zuddhAtmA' bolavAmAM ahaMkAra che ja nahIM. paNa 'huM zuddhAtmA' hovA chatAM tame 'huM caMdulAla chuM' bolyA eTale tyAM AgaLa tame Aropa karyo A khoTo. potAnuM svarUpa jANatA nathI ane caMdubhAI lokoe nAma pADyuM ne tame caMdubhAI mAnI lIdhuM. pachI A bAIno dhaNI thauM, Ano mAmo thauM, Ano kAko thauM, badhI jALo vaLagI pachI e ahaMkAra. jyAM pote nathI tyAM Aropa karavo, enuM nAma ahaMkAra. A to potAnA svarUpamAM bolIe tene ahaMkAra nathI kahevAto. e khyAlamAM rAkhavAnuM ! praznakartA: 'huM zuddhAtmA chuM' e navarA paDyA hoya to bolIe ane jApa karIe to cAle ke kema ? dAdAzrI : e jApanI vastu nhoya, e jApa karanAro koNa AmAM ? eTale e jApanI vastu hoya, khyAlamAM rAkhavAnuM. 'huM zuddhAtmA chuM" e khyAlamAM rahevuM joIe.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 AptavANI-12 (uttarArdha) riyala-rileTivanI bhedarekhA ! praznakartA : paNa evuM bolIe to vadhAre khyAlamAM nA Ave ? dAdAzrI : thoDIvAra bolavAnuM hoya. meM "jJAna" ApyA pachI tame zuddhAtmA thaI gayA. have zuM gA gA karavAnuM che ?! ta hoya, sTaNa zuddhAtmAnAM.... praznakartA: 'jJAna' lIdhAM pachI, 'huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' enuM raTaNa ane 'rAma, rAma" evuM nAma smaraNa, e bemAM zuM phera che ? dAdAzrI : ohohoho, raTaNanI to bahu jarUra ja nathI hotI. raTaNa to rAtre thoDIka vAra mATe karIe, paNa kaMI Akho dahADo ya, 'huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' evuM gA gA karavAnI jarUra hotI nathI. praznakartA : evuM kare nahIM. paNa 'huM zuddhAtmA chuM' e enI meLe AvI jAya che. dAdAzrI : nA, paNa raTaNa karavAnI jarUra nathI. raTaNa karavuM ane AvI javuM, e bemAM phera che. enI meLe Ave ane raTaNa karavAmAM phera kharo ke nahIM ? zo phera ? praznakartA : peluM sahaja Ave. dAdAzrI : hA, sahaja Ave. eTale e sahaja je Ave che tamane, e to bahu kiMmatI che. raTaNa karavuM e cAra AnA kiMmatI hoya to AnI kiMmata to abajo rUpiyA che. eTalI badhI pheravALI vAta, A be bhegI tame mUkI. atyAre tamArA dhyAnamAM "huM caMdubhAI chuM' evuM rahe che ke, kharekhara huM zuddhAtmA chuM' e rahe che ? praznakartA: 'huM zuddhAtmA chuM'. dAdAzrI : to e zukladhyAna kahevAya. tamArA dhyAnamAM zuddhAtmA che, ene zukaladhyAna kahyuM che ane zukladhyAna e pratyakSa mokSanuM kAraNa che. eTale tamArI pAse je sillaka che, e atyAre hindustAnamAM, A varlDamAM koI jagyAe nathI, evI che ! mATe A sillakane sAcavIne vAparajo. ane ene AnI joDe sarakhAmaNI nA karazo. tame konI joDe sarakhAmaNI karI ? praznakartA : "rAma" nAma. dAdAzrI : e to jApa kahevAya. ne jApa to eka prakAranI zAMtine mATe jarUrI. jyAre A to sahaja vastu che. jJAtamAM na karAya jApa ke tapa ! praznakartA : dAdA, kramikamArganI aMdara mananI sthiratA mATe ema kahyuM ke japayajJa karo. have ApaNe zuddhAtmA chIe, zuddhAtmA chIe, ema raTaNa karIe eTale ApaNane paNa mananI sthiratA maLene e rIte ? dAdAzrI : nA, ApaNe jarUra ja nathIne, mananI sthiratAnI. praznakartA : paNa, e paNa eka jAtano japayajJa ja thayone ? dAdAzrI : nA, ApaNe to japayajJa hoya nahIMne ! japayajJa eTale zuM ? nAnA chokarAnI ramata. bALamaMdiranI eTale mananI zAMti nA rahetI hoya, to rAma rAma rAma', 'soham soham soham kazuMka bole eka zabda, tyAre pachI kaheze, huM 'soham ja bola bola karuM chuM. tyAre meM kahyuM, nA, 'khIMTI' bola bola karaje. toye e phaLa maLaze. 'soham bolIza toye e phaLa maLaze. e japayajJa eTale zuM? koI zabda bola bola karyA karavo eTale manamAM je phaNagA phUTe te sAMbhaLavAmAM Ave nahIM. pelA vilaya thaI jAya. ene ekAgra kahevAya. ekAgra rahe eTale zAMti rahe. te pachI "rAma"ne badale 'khIMTI, khIMTI' bole toya cAle. A zabdanI ekAgratA thaI. ApaNe to evuM hoya ja nahIMne ! ApaNe mana mAravAnuM nathI. ApaNe to manane vizleSaNa karavAnuM che te jovAnuM che e zuM mAla bharI lAvyuM che te. e joya che ne ApaNe jJAtA chIe. ne zeya che to jJAtAnI kiMmata che. ApaNe japa-tapa kazuM karavAnuM rahyuM nahIM. chevaTe to jJAtA-zeyamAM ja rahevAnuM. emAM jApa japAya nahIM.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! AptavANI-12 (uttarArdha) mULa svabhAvamAM Avo ! eka siMhanuM banyuM che, te gheTAM joDe pharyA kare, joDe ne joDe. gheTAM caravA jAya to eya mahIM jAya. eTale gheTAM jevuM ja thaI gayuM. pachI saMskAra ane saMyogo maLyAne ! gheTAM enuM rUpa jue paNa emAM ene bhaya nA lAge, gheTAMne. kAraNa ke joDe ne joDe pharanAruM ane enAmAM hiMsakatA dekhI nahIM, eTale pachI bhaya pese nahIM. ane peluM baccuMya che te ene herAna nahIM karatuM eTale premALa thaI jAya pachI, joDe rahevAthI prema saMdhAI jAya. temAMthI eka dahADo che te nadI upara badhAM gheTAM pANI pItAM hatAM ane A bacceya pANI pItuM hatuM ane sAmA kinAre eka siMhe trADa pADI, garjanA karI. ane A baccAe sAMbhaLyuM, te eno svabhAva jAgI UThyo. pelAnuM sAMbhaLI eno potAno mULa svabhAva te jAgI UThyo. te eNeya garjanA karI. eTale A gheTAM badhAM nAsI gayAM muA haDahaDATa, ekeeka ! te pelAno hiMsaka svabhAva jAgrata nahIM thayelo, eTale enI pAchaLa doDe nahIM. paNa pelAM gheTAM to bhAgI gayAM. pharI gheTAM UbhAM nA rahyAM have enI pAse. kAraNa ke svabhAva jAgrata thaI gayo. evI rIte A tamAro svabhAva jAgrata thaI gayo. evA sTeja upara beThA cho ke ajAyaba sTeja, A to evuM che ne bALakane samajaNa nA paDe. paNa sTejanI kiMmata jatI rahe kaMI ? nA jatI rahe, nahIM ? samajaNa nA paDe toya ? gupta tatva ArAdhe, mokSa ! zAstrakAroe kahyuM che ke eka samaya paNa jo AtmA pAme, to bahu thaI gayuM. eka samaya paNa "AtmA' thaIne bole to kAma thaI gayuM. tamane jJAna ApyA pachI tame 'zuddhAtmA' pharI bolo cho, te tame AtmA thaIne 'huM zuddhAtmA chuM' bolo cho ane e enI meLe Ave che. mATe tame AtmA thaI gayA. - eka kSaNa paNa jo AtmA thaIne AtmA bolyo eTale mahAvIra bhagavAne kahyuM chUTyo. evuM tame thaIne to keTalAMya vakhatathI bola bola karo cho. ane A bIjAM loko "huM zuddhAtmA' e thaIne nathI bolatA. " zuddhAtmA chuM' evuM AtmA thaIne eka ja phero bola. eTale basa thaI gayuM. ane samajI gayo ke A mAruM ne A bIjuM badhuM takalAdI, mAruM hoya ! toya kAma thaI gayuM. praznakartA: 'e gupta tattvane je ArAdhe che, te pratyakSa amRtane pAmI abhaya thAya che.' evuM kahyuM che ne ! dAdAzrI : hA, zuddhAtmAne je ArAdhe che, zuddhAtmA thaIne zuddhAtmA bole che te pratyakSa amRtane pAme ane nirbhaya thAya che. kAraNa ke ahIM AgaLa niraMtara jyAM sudhI jJAna nA prApta hoya zuddhAtmAnuM, tyAM sudhI huM caMdubhAI chuM tyAM sudhI mahIM viSanAM TapakAM paDyA kare niraMtara, eTale badhI vANI viSavALI, vartana viSavALuM, mana-vicAro viSavALA ane ApaNe jJAna ApIene, te aMdara pachI e tarata ja amRtanAM TapakAM paDavAnAM zarU thaI jAya. te jo vicAro, vANI, vatana dhIme dhIme amRtamaya thatuM jAya. AjJA keTalA TakA pALavI ? praznakartA: 'tame zuddhAtmA cho ja, paNa tenuM bhAna thavuM joIe samajAvo. dAdAzrI: tame zuddhAtmA to cho. meM tamane jJAna ApyA pachI zuddhAtmA cho paNa bhAna thavuM joIe. AjJAmAM rahevAya to huM jANuM ke bhAna che Amane pacAsa TakA AzAmAM, vadhAre nahIM. are, paccIsa TakA AjJAmAM rahene, toya huM kahuM ke Ane bhAna che ane keTalA TakAe pAsa karavA ? kaho. praznakartA : barAbara che. paccIsa TakA to rahevuM ja joIe. dAdAzrI : have cAnA kapamAM paccIsa TakA khAMDa nAkhIe to cAle? to tyAM so TakA khAMDa joIe ane 'A' karatI vakhate paccIsa TakA ! khorAkathI ajAgRti AjJAtI ! praznakartA H dAdA, Apa kaho cho AjJA bahu sIdhI che, saraLa che. e vAta barobara che, paNa pahelI ne bIjI AjJAnI aMdara niraMtara rahevuM e kaMI saheluM che ?
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! 1 dAdAzrI : rahevAne mATe vAMdho nathI, paNa evuM che ne upavAsa karIne jojo, rahevAya che ke nahIM rahevAtuM ? praznakartA H e nA samaja paDI, dAdA. dAdAzrI : Akho dahADo upavAsa karIne jojo, rahevAya che ke nahIM ? kAraNa ke A to khorAka Avyo ke DojhiMga thavA mAMDyuM. ame tamane eTaluM ja kahIe ke A vijJAna koI avatAramAM maLyuM nathI. maLyuM che to sAcavajo. akrama che A, ane kalAkamAM AtmajJAna pAme evuM che. kyAreya paNa azAMti nahIM thAya evuM, niraMtara samAdhimAM rahevuM hoya to rahI zake. khAtAM-pItAM, besatAM-UThatAM, strI sAthe rahetAM rahI zake ema che. mane pUchajo, jo nA rahevAya to mane pUcho ke bhaI, amuka kaI jagyAe naDe che, te huM kahI ApIza ke A poInTa dabAvajo. 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bolavAnI jarUra nathI. rileTiva ne riyala joyA karajo. etAthI haLavo banne bhogavaTo ! praznakartA : koI vakhata nikAcita karmano udaya hoya, tyAre 'huM zuddhAtmA chuM' e japayajJa mAMDe, to peluM karma haLavuM thaI jAya ? dAdAzrI : hA, haLavuM thaI jAya ne ! pachI zuddhAtmA bola bola kare eTale potAnI sthiratA Dage nahIM, eTale haLavuM thaI jAya. nikAcitano artha evo ke uparathI bhagavAna ene dUra karavA Ave to ya e dUra nA thAya, evAM nikAcita karma hoya che. bhogavye ja chUTako thAya. paNa ApaNe zuddhAtmA bola bola karIe, to ApaNane aDe nahIM. karma karmanI jagyAe paudgalika rIte eno nikAla thaI jAya. ApaNane aDe nahIM. zuddhAtmA sadA zuddha ja ! have jo 'huM zuddhAtmA chuM' joInTa thayuM eTale pachI ene kazuM aDe nahIM ne naDe nahIM. e nizcayathI zuddha ja che. pachI have pharI badalAya ja nahIM. e prakRti nizcayathI ja udayakarmane AdhIna che, e ApaNA AdhIna che nahIM. AptavANI-12 (uttarArdha) eTale zuddha ja che, te 'huM chuM' e nakkI kareluM hoya. ane nizcayathI pAchuM zuddha ja che. e zuddhatA nahIM badalAvI joIe ke A mArAthI AvAM kAma thayA. caMdubhAIthI kAma thayA hoya ne pote potAnA upara laI le ke mArAmAM AvuM thayuM. tame zuddhAtmA thayA te nizcayathI, nahIM ke bIjI rIte. nizcayathI zuddhAtmA eTale have pachI tamArAthI amuka saMjogomAM evuM na bolAya ke A huM zuddhAtmA hoIza ke nahIM ? kharAbamAM kharAba kAma thayuM hoya, to e prakRtinA AdhIna che, tamAre zuM levAdevA ? e paNa zuddhAtmA thaIne loko cUkI jAya che ne ! ke have huM zuddha rahyo nathI, kaheze. praznakartA : hA. paNa e evuM kema cUkI jAya ? dAdAzrI : hA. te cUkI nA javuM joIe, e ja eno puruSArtha ! praznakartA : ApaNe zuddhAtmA chIe tyAM dvaMdva nathI e barAbara che paNa zuddha zabda zuM kAma vAparavo paDe che ? 72 dAdAzrI : hA, e bahu ja jarUriyAta che, e to bahu vaijJAnika zabda che, zuddha bolavAnuM. kema AtmA nA bolyA ? bIjo zabda kema nA mUkyo ? tyAre kahe che, jJAnI puruSe tane zuddhAtmA pada ApyuM. ane te pachI caMdubhAIthI duniyA AkhI niMdA kare evuM aghaTita kArya thayuM toya tuM zuddha chuM e choDIza nahIM, to tane koI vALa vAMko karanAra nathI. tane tArI zraddhA DagI ke mAra khAdho. tuM zuddhatA choDIza ja nahIM. e karma jatuM raheze. karma enuM phaLa ApIne jatuM raheze. nahIM to manamAM rahI jAya ke A kharAba kAma thayuM eTale huM bagaDI gayo. bagaDyo eTale gona. eTale game tevuM kharAba kArya thAya, AkhuM jagata niMdA kare toya tamAruM zuddhAtmA pada tUTatuM nathI. evuM A amAruM jJAna meM ApeluM che. chatAM manamAM koI jo ema kahe ke mane have kazo vAMdho nathI AvavAno toya e laTakyo. hA, DaratAM rahevuM. DaratAM to rahevuM ja joIe. ApaNe kahevuM, 'caMdubhAI DarIne cAlo, mahAvIra bhagavAna paNa DarIne cAlyA hatA.' zuM kahevAnuM pADozIne ? Daro. bhaya nA rAkho paNa Daro. praznakartA : e pote to zuddha ja che paNa mAnyatA avaLI hatI.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! 73 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : hA, zuddha ja che. mAnyatA avaLI hatI, te have savaLI thaI. te pharI pAchI mAnyatA avaLI na pese, eTalA mATe tuM zuddha chuM e choDIza nahIM. kAraNa ke AtmAno svabhAva kevo che ? bhagavAna mahAvIre kahyuM ke "zuddhAtmA samajaNa pADajo. je sAdhaka sAdhyapaNuM prApta kare, tene sAdhyapaNAmAM zuddhAtmA ja che evuM samajAvajo." tyAre kahe, 'zuddhAtmA kahIe chIe ene badale bIjuM kaMIka, AtmA ekalo kahe to nA cAle tyAre kahe, "nA cAle. kAraNa ke kaMIka evo karmano udaya Avaze, te ghaDIe ene potAne ja ema lAgaze ke meM AvuM karyuM, meM AvuM karyuM' ema kahetAMnI sAthe ja e laTakyo. kAraNa ke kartA koNa che ? vyavasthita. konuM karyuM ? to kahe, rileTivanuM. huM riyala chuM. have AtmAno guNa zo ? tyAre kahe, jevuM ciMtave tevo thaI jAya. eTale jo zuddhAtmA ciMtavana thayuM to zuddhAtmA rahyo ane nahIM to thaI jAya pelo. AtmA jevo ciMtave tevo thAya ! eka AtmA ekalo ja evo che, kAraNa ke pote jevI kalpanA karene tevo thaI jAya. 'huM lephaTananTa chuM', kahe to evo thaI jAya. 'huM ajJAnI chuM' kahe to evo thaI jAya, 'huM krodhI chuM" kahe to tevo thaI jAya. jevuM kalpanA kare tevo thaI jAya. tethI ApaNe emane zuM karAvIe chIe ? 'huM zuddhAtmA chuM' e, to tevo thato jAya. ApaNe je dekhADyuM che e tevo thato jAya che. pAMca vAkyo ApyAM che. badhAM pApa to che te A caMdunAM, tAre zuM levAdevA ? eTale pArakI vastu ApaNe mAthe laIe to ApaNe pAchAM, te rUpa thaI jaIe. A vijJAna che. AtmA ekalAno ja svabhAva evo che ke jevo ciMtave tevo thaI jAya. tarata pAcho, vAreya nahIM. atyAre caMdulAla kahe, 'sAheba, huM to bahu mAMdo thaI gayo chuM, huM bahu mAMdo." huM kahuM ke "nA, tuM nA bolIza AvuM. ApaNe to evuM kahevAnuM caMdulAla mAMdo che." ApaNe 'huM mAMdo' kahIe eTale ApaNe mAMdA ja thaI jaIe, te ghaDIe bolatAMnI sAthe ja. thaI jAya ke nA thaI jAya ? 'ane huM anaMta zaktivALo chuMbola joIe, te ghaDIe zuM thaI jAya ? anaMta zaktivALo thaI jAya. avaLuM-savaLuM e prakRti mAtra ! 'huM zuddhAtmA chuM' bolyo, tyArathI nirvikalpa thavA mAMDe ane te sivAya bIjuM kaMI bolyo, huM Ama chuM, tema chuM" e badhuM vikalpa. enAthI badho saMsAra Ubho thAya. ane pelo nirvikalpa padamAM jAya. have tema chatAMya che te A caMdubhAIne to beu kAryo cAlu rahevAnAM. sArAM ne khoTAM beu cAlu rahevAnAM ke nahIM rahevAno ? avaLuM-savaLuM beu karyA vagara rahe nahIM, prakRtino svabhAva. koI ekaluM savaLuM karI zake nahIM. koI thoDuM avaLuM kare, koI vadhAre avaLuM kare. nA karavuM hoya toya thaI javAnuM eTale e zuM kahe che ke "tuM zuddhAtmA chuM' e nakkI karIne A badhuM avaLuM-savaLuM 'jo'. kAraNa ke tene avaLuM thayuM eTale tArA manamAM ema kalpanA nahIM karavAnI ke mAre avaLuM thayuM. zuddhAtmA mAro bagaDyo. zuddhAtmA eTale mULa tAruM svarUpa ja che. A to avaLuM-savaLuM thAya che, e to pariNAma AvelAM che. pahelAM bhUla karI'tI tenAM pariNAma che. e pariNAmane joyA karo, samabhAve nikAla karo ane avaLuM-savaLuM to ahIM AgaLa lokonI bhASAmAM che. bhagavAnanI bhASAmAM avaLuM-savaLuM kazuM che nahIM. to ya zuddhAtmA zuddha ja ! praznakartA : kAyama 'zuddhAtmA chuM" evuM bhAna rahevuM joIe. dAdAzrI : "zuddha ja che' e bhAva chUTe nahIM. ane sAmo ApaNane gALa bhAMDato hoya ne mAra mArato hoya toya e 'zuddha ja che" evo bhAva nA choDavo joIe. pote zuddha ja che. caMdubhAInA hAthe kaMI jIva marI gayo to paNa potAnI zuddhatA na cUke, enuM nAma jJAna kahevAya. potAne bhrAMti utpanna nA thAya ke A meM mAryo. kAraNa ke mAranAra ApaNe chIe ja nahIM. zuddha svarUpa chIe ApaNe. kartA-bhoktA ApaNe chIe ja nahIM. kartA-bhoktA che teno A guno che. eTale tamAre to caMdubhAI zuM kare che e joyA karavAnuM. ane jIva temanA hAthe marI jAya to ApaNe jarA salAha
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! ApavI ke 'caMdubhAI, jarA sAcavIne cAlo to sAruM.' jo sAyanTiphika rIte jJAna rahetuM hoya to mauna raho toya vAMdho nathI paNa sAyanTiphika rIte ApaNA lokone rahetuM nathI. eTale tamAre AvuM kaMIka bolavuM joIe. kAraNa ke e bole che te zuddhAtmA nathI bolato, e che te prajJA nAmanI zakti bole che. eTale zuddhAtmAne bolavAnuM hoya ja nahIMne ! eTale prajJA nAmanI zakti kahe ke, "AvuM kema karo cho ? AvuM na hovuM joIe ?" eTaluM kahe to basa thaI gayuM. agara to ko'kane kharAba lAge evuM vartana thayuM to prajJA nAmanI zakti caMdubhAIne kahe ke 'tame pratikramaNa karI nAkho, pratyAkhyAna karo. basa, eTaluM ja. AmAM kaMI agharuM che kazuM ? praznakartA : nA, nA. tadana saheluM. dAdAzrI : ane AvI vakhate pratyAkhyAna nA thayuM hoya to be avatAra vadhAre thAya paNe AgaLa. paNa ahIM AgaLa karavuM sAruM. AmAM agharuM nathI kazuM. AtmAmAM kevI rIte rahevuM ? praznakartA : have bahAra nathI rahevuM, AtmAmAM ja rahevuM che to e kemanuM rahevuM? dAdAzrI : pahelAM caMdulAlamAM kevI rIte rahetA hatA ? enI kaMI oraDI-boraDI hatI ? pahelAM caMdulAla hatAne tame ? kharekhara caMdulAla hatA ? praznakartA : hA. dAdAzrI : caMdulAlanA nAmanI koI vAta kare ne e vAta kAnathI sAMbhaLavAmAM AvI, vacce bhIMta hoya to ya sAMbhaLIne pachI moDhuM bagaDI jAya. eTale tame caMdulAla hatA e vAta nirvivAda thaI gaI. have tame AtmA cho to caMdulAla bilakula nathI, caMdulAlanI game eTalI vAto hoya. moDhAmoDha vAto thAya paNa ApaNe AtmA ! caMdulAlane ne ApaNe zuM levAdevA ? eTale tyAM kaMI rUma-buma kazuM che nahIM. evuM AtmAmAM rahevAno A upayoga goThavavo. 'huM caMdulAla chuM" e upayoga jato rahyo AptavANI-12 (uttarArdha) ane 'huM zuddhAtmA chuM' e upayoga rahyo. A upayogamAM pelo upayoga pesI na jAya e jANavAnuM, tyAM jAgRtimAM rahevuM. che kaMI vAMdho Ave evuM ? basa, eTaluM ja. jema caMdulAla hatA, te kaMI ApaNe rUma rAkhavI paDatI na hatI. ema ne ema ja, mahIM hAtha-paga badhuM AkhuM zarIra caMdulAla ja hatuM. ane have badhuM AtmArUpe thaI javuM joIe. 'huM AtmA chuM' te e badhuM vartana thAya ke nA thAya, e ApaNe levAdevA nathI. paNa " AtmA chuM" e bhAna niraMtara ApaNane rahevuM joIe. kAraNa ke dArU caDhyo hato tyAre e badhAmAM ja phelAI gayo hato. ane zuM kahe che ? huM che te presiDanTa opha inDiyA chuM. alyA mUA, hamaNe be kalAka pahelAM to tuM kaheto hato ke ame to caMdulAla zeTha chIe ane AvuM kevuM boluM chuM ? tyAre kahe, koInI kazI asara che ene. e asarathI AvuM bolI rahyo che. e asara jatI raheze eTale pachI e hato teno te caMdulAla kaheze pAcho. eTale tamane A jagatanI asara peThelI che, lokonI jema. tethI tame caMdulAla bolyA paNa kharI rIte tame zuddhAtmA ja cho. paNa e pelI asara utarI jAya ema ne ema, be kalAka pachI. A nathI utare evI. kAraNa ke roja khorAka khAvAnone ! peluM pIdhA pachI baMdha kare eTale utarI jAya. paNa A to sAMja-savAra Thokya ja rAkhavAno, caDyuM ja jAya ane pachI pAMca jaNAM evuM kahenArA maLe ke 'zuM caMdubhAInI vAta karo cho ? be lAkha rUpiyA kharca karyo eTale pachI caMdubhAIne pAcho eno dArU caDe, A sAMbhaLe ke tarata ! A dArU caDAvyA ja kare loko. tyAre koI utAranArA ya maLI Ave. 'kazuM akkala nathI tamArAmAM', eTale pAcho dArU utarI ya jAya, thoDIvAra. te utare te pelAne game nahIM pAchuM. alyA mUA, dArU utaryo e UlaTuM sAruM thayuM. tyAre kahe, "nA, e to paNa mArI AbarU gaIne.' caDelo bhale rahyo paNa AbarU hatIne ? apamAna kare to utarI jAya dArU, paNa joDe joDe e vera bAMdhI de. mArA tAlamAM Avavo joIe, kaheze. eTale ApaNe A caMdulAla chIe nahIM ne A zuddhAtmA thaI javAnuM che. bIjI zuM jarUra che ? tamane ema khAtarI thatI gaI kharekhara
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! AptavANI-12 (uttarArdha) ke caMdulAla huM chuM nahIM. ane caMdulAlanI milkata e to enI che, mAre zuM levAdevA ? ane te ya milakata badhI joI ApaNe. e badhI vinAzI milakata hatI. khovAI gayA pachI jaDe nahIM ane jaDe to ya pAchI pharI khovAI javAnI che ane A mArI milakata to vinAzI nathI, avinAzI che. e mArI milakata judI che. 'huM zuddhAtmA thayo' e paheluM bhAna thAya pachI enA pramANamAM AvatuM jAya ne te rUpa thato jAya. eTale zAstrakAroe zuM lakhyuM ke eka sekanDa paNa AtmA thA ane tuM AtmA thaI, pachI bola ke huM AtmA chuM. thayA sivAya bolIza nahIM. to AtmA thAya kyAre ? jJAnI puruSa ene sthita besADe tyAre. e thAya pachI e kahe ke huM AtmA thayo have. pachI AvuM bola. 'huM zuddhAtmA, zuddhAtmA' bolyA kara, paNa thayA vagara gA gA karIza emAM zuM dahADo vaLavAno che ? Ama to nagInabhAI chuM, paNa AkhI rAta gA gA kare 'huM zuddhAtmA chuM' ema. paNa nagInabhAIne gALa bhAMDI ke pAchA hatA tenA te ! phakta A che te AjJA pALavAno hetu zuM ke naryo kharAba kALa badhe, jayAM juo tyAM lUMTa, lUMTa ne lUMTa. eTale e kusaMga ja che badho. saMga ja kusaMga thaI paDyo che. eTale ApaNe A AjJA pramANe rahIe to pachI kusaMga eDe nahIM ane te ya AjJA pAchI sahelI, evI kaMI khAsa bahu agharI nathI. baMdha thayo aMtaradAha.. praznakartA : je prApta thayuM che temAM AgaLa vadhavA je mahIM icchA thAya, tene aMtaradAha kahevAya ? dAdAzrI : tamane aMtaradAha to thAya ja nahIMne ! aMtaradAha to pharI UbhuM ja nA thAya. jyAM svarUpasthiti thaI tyAM aMtaradAha baMdha thaI jAya. have bIjA eka prakArano aMtaradAha hoya che ke je joDenA gharanuM baLe che, tenuM mAthe laI le to bane. e pAcho pelo nirjIva ahaMkAra to baLato hoya che, tenuM mAthe laIe to mAthe Ave. e ApaNe joyA ja karavAnuM ke bahAra ghamasANa cAlI rahI che. have aMtaradAha nA thAya, svarUpasthiti thayA pachI aMtaradAha nA hoya. nahIM to AkhA jagatane svarUpasthiti thayA pahelAM aMtaradAha hoya ja. have je aMtaradAha dekhAya te to bahAranA bhAgamAM AuTara phesamAM thAya che, tene ApaNe mAthe laI laIe chIe. ApaNane to kazuM aDe nahIM ne naDe nahIM evI vastu che. eka phero AtmAno AnaMda thAya pachI e jIvane aMtaradAha kyAreya nA thAya. aMtaradAha eTale zuM ? mahIM baLatarA khabara paDyA kare. eka paramANu pote jale ane jalI rahevA Ave tyAre bIjAne saLagAve. te bIjo jalI rahevA Ave tyAre trIjAne saLagAve. evuM niraMtara krama cAlyA kare. ilekTrisiTInI peThe jale. ane te ApaNe vedanAya bhogavavI paDe. ene aMtaradAha kahe ne pachI vizeSa paramANu saLage tyAre loko kahe che ke mAro jIva baLe che, mAro jIva baLyA kare che. e che te badhuM paramANu baLyA kare, zI rIte sahana thatuM haze ? jo ke meM ya joyeluM che. sahana zI rIte thAya ? aMtaradAha gayo ane kaDhApo-ajaMpo baMdha thayo eTale chUTyA ApaNe. praznakartA : dAdA, aMtaradAha gayo kharo, sAcI vAta che. kevaLajJAna prApti karavAno aMtaradAha jAge che, enuM kema karavAnuM ? dAdAzrI : pelo vepAra baMdha thaI gayo. have navo vepAra zarU thayo. A vepAramAM napho vadhAre kema thAya ? e to bhAvanA hoya ! jeTalo tamAro puruSArtha, eTalAM kevaLajJAnanAM aMzo badhAM jamA thaI rahyAM che. puruSArtha zAne kahevAya che ? jeTalI jAgRti rahe ane jeTalI amArI AjJA pALe tene. ane puruSArtha thayo eTale kevaLajJAnanA aMzo mahIM umerAyA kare. kevaLajJAnanA aMzo vadhatAM vadhatAM 360deg thAya tyAre kevaLajJAna pUruM thAya ! tyAM sudhI aMza kevaLajJAna kahevAya. aMza kevaLajJAna che evuM potAne khabara paDe ke mane aMza kevaLajJAna che. kevaLajJAnanA aMza zarUAta thavAnA thAya to ja aMtaradAha maTe, nahIM to aMtaradAha nA maTe. aMtaradAha evo che ke koI dahADo maTe nahIM. dazamA guMThANAM sudhI aMtaradAha hoya. sUkSma pramANamAM, bahu nAnA pramANamAM tyAM e hoya. jeTalA enA kaSAya hoyane eTalA pramANamAM aMtaradAha hoya, te alya kaSAya hoya che. tyAM AgaLa sUkSma kaSAya hoya. dazamAM guMThANAMmAM chellAmAM chello lobha, nAnAmAM nAno lobha hoya e dazamAmAM. tyAM sudhI A Dakho che.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! AptavANI-12 (uttarArdha) sTroMga rUmamAM sephTI ! have tame jyAM sUI raho tyAM AnaMda. TADhamAM agAzImAM sUvAnuM thAya toya tyAM AnaMda. tame tamArI rIte mahIM zuddhAtmAnI guphAmAM pesI jAvane, te TADha nIkaLI jAya ane zeThane baMgalAmAMya TADha vAyA kare. kAraNa ke e bahAra ne bahAra ja phAMphA mAra mAra karyA kare. alyA, tArI rUmamAM jAne nirAMte ! paNa rUma joI nathI te kyAM jAya ? ane tame to 'rUmamAM sUI jAva, te bahAra chone varasAda paDavAno hoya ke TADha paDe ! vAvAjhoDuM moTuM Ave to Dagazo nahIMne have ?! praznakartA : jarAya nahIM ! dAdAzrI : ApaNI pAse zuddhAtmAno sTroMga rUma che, koI nAma ja nA le tyAM evI sTroMga rUma che A to. potAnA homa DipArTamenTamAM pesI javAnuM, A to badhuM phorena che. te phorenamAM bhalene bUmo pADe, ApaNe homanA sTroMga rUmamAM pesI gayA, pachI koI nAma lenAra ja nathI. have anubhava thaze ne pahelAM homamAM beThA pachI ja anubhavanI zarUAta thAyane ! tyAM sudhI haju phorenamAM ne phorenamAM jatuM rahevAya. haju to zuddhAtmA thayA pachI aMdara nathI jatA, bahAra jatA raho cho. kAraNa ke abhyAsa nathI aMdara javAno. anUabhyAsa che ne ? te pahelo abhyAsa thoDo karavo joIene ? haju to jAtajAtanAM mahIM vAvAjhoDAM Ave to tyAM paNa sthiratApUrvaka ukela lAvavo ! vAvAjhoDAM zenA zenA AvavAnA ? pUrvakarmanA. eTale bharelo mAla che. pUraNa thayeluM te galana thatI vakhate vAvAjhoDuM UbhuM thAya. te vakhate ApaNe sthiratA pakaDavI joIe ke vAvAjhoDuM AvyuM che. ApaNe zuddhAtmA, ApaNe homa DipArTamenTamAM besIne joyA karavuM. kAraNa ke tamAre AtmA judo varte che, haMDreDa parasenTa ane pudgala juduM varte che ane zuddhAtmA dazA ApelI che. have Ane kazuM bagaDe nahIM, kyAreya paNa nA bagaDe. tame jANI joIne ukhADavA mAMgo to ukhaDI jAya, nahIM to ukhaDe nahIM. samajaNa vadhatI-ochI paDe, teno savAla ja nahIM. samajaNanI jarUra ja nathI. jJAnI puruSanI kRpAnuM ja phaLa che. A akrama vijJAna eTale kazuM tamAre karavAnuM nahIM. ahIM bahu mANaso phAvyA ane emanA jAta anubhava hoya pAchA ke jJAna pahelAM amArI zI dazA hatI ane atyAre zI dazA che ! vaijJAnika Dhabe akrama vijJAna ! eka phero jJAnI puruSanA mAraphata apAyelo zuddhAtmA hovo joIe. eTale A sAyanTiphika che, vaijJAnika Dhaba che A to. nahIM to be kalAkamAM AvuM baneluM sAMbhaLavAmAM AvyuM che koI dahADoya ? be kalAkamAM tame zuddhAtmA thaI gayA evuM sAMbhaLavAmAM AveluM ? paNa vaijJAnika Dhaba che A ane tIrthakaronuM jJAna che A. A mAruM AgavuM nathI. A Dhaba je che ne te mArI AgavI che, ekramanI Dhaba ! A vijJAna che, A to traNe kALanuM vijJAna che A. bhUtakALamAM hatuM, vartamAnakALamAM che, bhaviSyakALamAM badalAze nahIM, evuM vijJAna che. A to. tamane nathI lAgatuM A vijJAna che dAdAnuM ? tALo meLavI jotA hoya to khabara paDe, avirodhAbhAsa saiddhAMtika rIte nathI lAgatuM evuM ? praznakartA : dAdA, enA javAbamAM ema ke kaSAya kyAMya pAtaLA thaIne UDI javA mAMDyA. Aje koI kaMIka bagADI nAkhavA Ave to e caMdubhAInuM bagaDe che ema thAya che. eTale e ja amArI pAse sAbitI che. dAdAzrI : game tevAM kharAba pariNAma hoya toya 'joyA' karavAnuM, DagavuM nahIM. kAraNa ke kartA tuM chuM nahIM. Aje eno kartA tuM nathI. tUTyo AdhAra kaSAyoto ! 'huM caMdubhAI chuM' bolyA, tethI tame krodha-mAna-mAyA-lobha badhAMnA AdhAra thaI paDyA. have 'huM zuddhAtmA' kahe eTale e badhA nirAdhAra thaI gayA. nirAdhAra thayA pachI koNa rahe ? koI paNa vastu nirAdhAra sTejamAM rahe nahIM koI dA'Do. paDI ja jAya. pahelAM to 'mane gusso Avyo', 'mane
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala rileTivanI bhedarekhA ! AptavANI-12 (uttarArdha) Ama thayuM, tema thayuM" karato'to. have nirAdhAra thaI gayA ane e gusso badho nirAzrita jevo dekhAya ApaNane. nirAzrita mANasa hoya ne bIjo eka mANasa Azrita hoya, bemAM phera paDe, eTalo badho paDe ke gusso maDadAla jevo lAge. bhalIvAra nA hoya emAM. have e krodha-mAna-mAyA-lobha bIjuM kazuM nuksAna nahIM kare, sukhane Avare. mahIM je sukha, svayaMsukha utpanna thavuM joIe, te nA AvavA de. pratiSThA eTale zuM ke chokarAnI vahunA sasarA thaIne beThA hoya. sasarA ja kahevAyane chokarAnI vahu AvI eTale ? paNa pachI dIkSA le eTale A che te ahIMthI pratiSThA toDI sasarAnI. ane dIkSA le eTale huM sAdhu, e pAchI pratiSThA UbhI karI. A pratiSThA choDIne pAchI pelI pratiSThA ghAlI. pratiSThA to enI e ja ghAlIne ? jo zuddhAtmA thaI gayo, to kazo vAMdho nathI. A eka pratiSThA choDI ane bIjI ghAlI. pachI vaLI AgaLa jarA bhaNe zAstro, eTale pAchI e pratiSThA choDAvaDAve ane upAdhyAyanI Ape. upAdhyAya choDAvaDAvIne AcAryanI Ape. AcAryanuM choDAvaDAvIne sUrInuM Ape. paNa enI e pratiSThAmAM rahevAno. te jyAM sudhI A pratiSThAmAM che, tyAM sudhI krodha-mAna-mAyA-lobha jAya nahIM. | 'caMdubhAI chuM' e pratiSThAne lIdhe A krodha-mAna-mAyA-lobhanI sRSTi UbhI rahI che. 'huM caMdulAla' ema tamArA jJAnamAM badhuM hatuM ane Ano phAdhara thauM, tyAM sudhI pratiSThA kahevAya. paNa e pratiSThA tame choDI nAkhI ke huM to zuddhAtmA ane caMdulAla to mArA pahelAMnA karmano badho jUno phoTo che, e ja bhogavavAnuM che. e daMDa che mAro, gunegArI che. A gunegArI bhogavavAnI che. bAkI e kaMI, huM kharekhara caMdulAla nhoya, pratiSThA kare to ja pelAM UbhA rahe. paNa huM zuddhAtmA thaI gayo eTale pratiSThA tUTI gaI. riyala avinAzI, rileTiva vinAzI ! eka vinAzI draSTi che ane eka avinAzI draSTi che; be jAtanI draSTio che. kharekhara mULa potAnI draSTi to avinAzI che. paNa A vinAzImAM draSTi ghAlI pAchI. tethI UlaTo vinAzI bhAva ApaNo utpanna thayo ! 'huM caMdulAla chuM' evuM bhAna, loko kahe ne ApaNe mAnIne A badhuM phasAyA ane draSTi 'rileTiva' thaI gaI. eTale vinAzI chuM evuM bhAna thayuM. paNa pAchuM mahIM kheMcyA kare ke gayA avatAra hato. te pAchuM boleya evuM. jo gayA avatAra hato, to avinAzI che ja ne ! ApaNe gayA avatAre hatA, to ApaNe vinAzI nathI. A to deha vinAzI che. ApaNe avinAzIpaNuM to che ja. kAraNa ke ApaNe zuddhAtmA chIe, e 'riyala' vastu che. ane jeTalI 'riyala' vastu che e badhI avinAzI che. jeTalI 'rileTiva' vastu che e vinAzI che. praznakartA : ghaNI vakhata ApaNe saMsAranI amuka bAbatomAM, A rileTiva che evuM upalaka rahIe, to mahIM bahu AnaMda rahe che. dAdAzrI : rileTiva bole tyAMthI ja AnaMda. rileTiva bolyo mATe pote riyala che e vAta khAtarI thaI gaI. 'huM zuddhAtmA' nA bole ne A badhuM rileTiva bolene ke A badhuM rileTiva che, to tame zuddhAtmA cho e muva (sAbita) thaI jAya che. beu avitAbhAvI ! praznakartA : zuddhAtmAnI je sthApanA eTale riyala vastu thaI. dAdAzrI : hA. riyala vastu. praznakartA : eTale enA upara to ene jAgRti rAkhavI ja joIe. e AjJA naMbara vana. bIjuM badhuM rileTiva che ane pote riyala che. dAdAzrI : ane e to AkhA jagatane rileTivamAM mUkI dIdhuM, haDahaDATa. have tame ekuMya AjJA pALo cho ke ? kaI AjJA pALo cho ? praznakartA : riyala jovAnuM. dAdAzrI : ema ? riyala ekaluM ja ke rileTiva hau ? riyala ane rileTiva be joDe hoI zake. ekaluM nA rahe. eTale A dekhAya to peluM dekhAya. peluM dekhAya to A dekhAya.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 AptavANI-12 (uttarArdha) riyala-rileTivanI bhedarekhA ! praznakartA : eTale riyala dekhAya to rileTiva dekhAya. dAdAzrI : rileTiva hoya to ja riyala dekhAya ane riyala dekhAya to rileTiva dekhAya ja. e avinAbhAvI saMbaMdha che, eka hoya to bIjuM hoya ja ! riyala enuM nAma kahevAya ke rileTivane joto hoya. praznakartA: riyala thaIne riyalane paNa joI zake ? dAdAzrI : joI zake, hA. rileTivane jovA-jANavA sivAya koI bIjI kriyA nA hoya e riyala. jagata AkhuM rileTivamAM, jovA-jANavA sivAyanI bIjI badhI kriyAmAM paDeluM. praznakartA: eTale rileTiva mAtrane jovA-jANavAnI kriyA ekalI riyalanI ja che ? dAdAzrI : hA. bIjuM to joI zake ja nahIM. be te juduM pADe te prajJA ! praznakartA : riyala-rileTiva bahAra joto joto jauM, to pachI e koNa jue che ? zuddhAtmA jue che ? dAdAzrI : e to prajJA jue che, AtmA joto nathI. ane prajJA jue eTale AtmA khAte ja gayuM. buddhi ane prajJA, benA jovA-jANavAmAM phera che, pelI indriyagamya che ne A atIndriyagamya che. badhuM vinAzI to oLakhAyane ApaNane ! mana-vacana-kAyAthI je A badhuM AMkhe dekhAya che, kAne saMbhaLAya che, e badhuM ja rileTiva che. - praznakartA : e barobara che. paNa A riyala ane rileTiva juduM koNa pADe che ? dAdAzrI : e mahIM prajJA che. e beu judA pADe che. rileTivanuM juduM pADe ne riyalanuM ya juduM pADe. praznakartA : riyala, rileTiva ne prajJA, A traNa vastu che evuM thayuMne, to prajJA riyalathI judI vastu chene ? dAdAzrI : e prajJA riyalanI ja zakti che, paNa bahAra paDelI zakti che. e jyAre rileTiva bahAra nA hoya tyAre ekAkAra thaI jAya. skila-rileTivatI DimArkezata lAIta ! tIrthaMkaroe ekalAe ja che te rileTiva ne riyala benI lAIna opha DimArkezana nAkhelI che. bIjAM koIe pADelI nathI. kundakundrAcArye nAkhelI, te paNa sImaMdhara svAmInA anusaMdhAnathI. ApaNuM riyala che eTale, rileTiva ne riyala beu vacce DImArkezana lAIna nAkhI che ! tyAMthI ja pachI nitya thayo e. DimArkazana lAIna, bahu sarasa paDI gaI ! enI ja kiMmata che ne ! loko rileTivane riyala mAne che. keTalIka bAbatamAM riyalane rileTiva mAne che. e bhrAmakatA nIkaLI gaIne ? tethI A jJAna laIne bIje dahADe jIvato thaI jAya. enuM kAraNa ja e ne ! nahIM to jIvato thAya ja nahIMne ! ApaNuM rileTiva ne riyalanuM DimArkazana bahu ekyureTa AvI gayuMne ! ane jagata AkhuM emAM ja badhuM phasAyeluM che. rileTiva ne riyalanI je lAIna oNpha DimArkezana joIe te khabara nathI, A lokone, eTale ekyureTa DimArkazana lAIna paDatI ja nathI ne phasAI gayuM che. rileTiva-riyalanA jhagaDA baMdha thatAM nathI. eTale AtmA prApta thato nathI. praznakartA : rileTivane rileTiva tarIke tyAre ja jANe, jyAre riyalane jANe. dAdAzrI : riyala jANe tyAre rileTiva jANe. athavA to AkhuM rileTiva jANI le to riyala jANe. jema ghauM-ghauM ekalA jANI zake eTale pachI zuM rahyuM ? kAMkarA. kAMkarA ekalA jANIe to zuM rahyuM ? ghauM. ghauMkAMkarA be bheLAM che, evuM mAlama paDI jAyane ? praznakartA : lokoe rileTivane rileTiva paNa nathI jANyuM Aje ema thayuMne, dAdA ?
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] samabhAve nikAla, phAIloto ! virame vizva samabhAvathI ! riyala-rileTivanI bhedarekhA ! dAdAzrI : kazuM ja jANyuM nathIne ! rileTiva pUruM jANe to bahu sAruM, rileTivano eka aMza jANyo nathI lokoe. kazuM jANyuM ja nathI. A to UlaTI khoTo khAdhI che. rileTivanuM jANe eTale to riyala A jANyAmAM ja rahe. nahIM to lAIna opha DimArkazana barobara paDe nahIMne ! ATalo A bhAga riyalano ne A rileTivano. praznakartA : pote potAnAthI thaI zake nahIM. dAdAzrI : nahIM, potAne bhAna ja nathIne ! zAstromAM lakhyuM che e khabara nathI. zAstramAM pUro zabda Ave nahIM. praznakartA : to chevaTe jJAnI puruSa maLe to ja kAma thAya. dAdAzrI : nahIM to nA thAya. thayuM ja nathI. atyAra sudhI koIne thayuM ja nathI. kAraNa ke cAra veda iTa selpha bole che. dhIsa ijha noTa dheTa, dhIsa ijha noTa dheTa. pustakamAM utare evo nathI AtmA ! sarvAtmA e zuddhAtmA ! badhA AtmAmAM zuddhAtmA dekhAto thayo, tyArathI pote paramAtmA thayo. nahIM to A mAro sALo thAya, A mAro mAmo thAya, A mAro nokara che, A mArI sekreTarI che, A mAro zeTha che, e badhuM bhrAMti. badhAmAM zuddhAtmA che, evuM jene samajaNa paDI gaI, ene paramAtmapada prApta thayuM. paNa te haju zreNI mAMDI, paramAtmAnI. have sAcAM pagathiyAM have caDhavAnAM Ave che. mokSanA daravAjAnI mahIM peTho, ne have zreNI mAMDI kahevAya. badhA dharmone ahIM AgaLa bhegAM thavAnuM. A mokSanA daravAjAmAM pesatI vakhate badhAe bheguM thavuM paDe, zreNI mAMDatI vakhate. te A zreNI mAMDI kahevAya. jyAM zuddhAtmAnuM lakSa beThuM, tyAMthI zreNI mAMDI, te pachI AgaLa AgaLa anubhava thayA ja kare, sTepa bAya sTepa ! eTale 'sarvAtmA e zuddhAtmA che' evuM samajaNa paDI, tyArathI ja paramAtmAnI ApaNane zreNI maMDAI gaI. viSamabhAvathI jagata UbhuM thayuM che, samabhAvathI nIkaLI jaze. praznakartA : phAIlo badhI bahu hoyane, te Ave eTale. dAdAzrI : phAIlo Ave teno vAMdho nathI. paNa tamArA dhyAnamAM hoya che ke nahIM ke 'huM zuddhAtmA chuM' e ? ApaNe jema ahIMthI nakkI karIe ke mAre muMbaI javuM che sAMje. eTale ApaNA dhyAnamAM hoya ke nA hoya muMbaI javAnuM che evuM ? praznakartA : e to dhyAna hoya, lakSa hoya. dAdAzrI : te e ja lakSa. e lakSa nA cUkAvuM joIe. niraMtara jAgRti hoya ja. phAIlo to Ave ne jAya, Ave ne jAya. pachI dhIme dhIme halakuM thaI jazene ! A jema jema satsaMga tame sAMbhaLatA jazone, tema tema badhA paDaLo UDI jaze. have satsaMga sAMbhaLavAnuM rahyuM tamAre. praznakartA : samabhAve nikAla karatAM kyAreka be-cAra kalAka vAra lAgI jAya. dAdAzrI : vAra lAgI jAya, paNa samabhAve nikAla kare kharo ?
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyala-rileTivanI bhedarekhA ! 71 [8] mokSatuM tapa dAdAzrI : rahevAne mATe vAMdho nathI, paNa evuM che ne upavAsa karIne jojo, rahevAya che ke nahIM rahevAtuM ? praznakartA : e nA samaja paDI, dAdA. dAdAzrI : Akho dahADo upavAsa karIne jojo, rahevAya che ke nahIM ? kAraNa ke A to khorAka Avyo ke DojhiMga thavA mAMDyuM. ame tamane eTaluM ja kahIe ke A vijJAna koI avatAramAM maLyuM nathI. maLyuM che to sAcavajo. akrama che A, ane kalAkamAM AtmajJAna pAme evuM che. kyAreya paNa azAMti nahIM thAya evuM, niraMtara samAdhimAM rahevuM hoya to rahI zake. khAtAM-pItAM, besatA-UThatAM, strI sAthe rahetAM rahI zake ema che. mane pUchajo, jo nA rahevAya to mane pUcho ke bhaI, amuka kaI jagyAe naDe che, te huM kahI ApIza ke A poInTa dabAvajo. 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bolavAnI jarUra nathI. rileTiva ne riyala joyA karajo. enAthI haLavo bane bhogavaTo ! praznakartA : koI vakhata nikAcita karmano udaya hoya, tyAre 'huM zuddhAtmA chuM' e japayajJa mAMDe, to peluM karma haLavuM thaI jAya ? dAdAzrI : hA, haLavuM thaI jAya ne ! pachI zuddhAtmA bola bola kare eTale potAnI sthiratA Dage nahIM, eTale haLavuM thaI jAya. nikAcitano artha evo ke uparathI bhagavAna ene dUra karavA Ave to ya e dUra nA thAya, evAM nikAcita karma hoya che. bhogavye ja chUTako thAya. paNa ApaNe zuddhAtmA bola bola karIe, to ApaNane aDe nahIM. karma karmanI jagyAe paulika rIte eno nikAla thaI jAya. ApaNane aDe nahIM. zuddhAtmA sadA zuddha ja ! have jo 'huM zuddhAtmA chuM' joInTa thayuM eTale pachI ene kazuM aDe nahIM ne naDe nahIM. e nizcayathI zuddha ja che. pachI have pharI badalAya ja nahIM. e prakRti nizcayathI ja udayakarmane AdhIna che, e ApaNA AdhIna che nahIM. kaLiyugamAM tapa, ghera beThAM ! zAstrakAro kahe che zuM ane mArgadarzako kare che zuM ? vepAra vadhArAvaDAve. tapa karo, japa karo. bhagavAne kayuM tapa kahyuM hatuM ke kaLiyugamAM ghera beThAM AvI paDe, e tapa karaje. A maphatamAM tapa AvyuM. koNa choDe ? hamaNAM koIka gajavuM kApI gayo basamAM beTho hatone ane A gajavAmAM pAMcaso hatA ne AmAM agiyAraso hatA. agiyArasovALuM kApI gayo eTale pachI tarata mahIMthI vRttio bUmo pADe, pelAne ApavAnA che traNaso, pelAne pAMcaso ApavAnA hatA. ApaNe samabhAve nikAla karIene tyAre vRttio zuM kahe ? nA, nA. A zuM samabhAve nikAla karo cho ? tyAre te ghaDIe ApaNe tapa karavAnuM. te ghaDIe hRdaya lAla lAla thaI jAya. tene joyA karavAnuM. mahIM akaLAmaNa thAya. tethI ApaNe evuM samajavAnuM ke kAlanA jeTaluM lAla nathI Aja. ane pachI lAla ochuM thAya tyAre jANavuM ke hA, ghaTyuM have. jema A grahaNa thAya chene, te grahaNa vadhatuM vadhatuM ApaNe samajIe ke haju vadhe che, haju vadhe che. ane pachI vadhI gayA pachI Utare, tyAre ApaNe kahIe, 'have grahaNamukta thavA mAMDyuM che. have kalAka pachI ApaNe badhuM karIe" paNa A kalAka pachI grahaNamukta thaI jaze, evuM ApaNe jANIe ke A tapa ghaDIvAra pachI khalAsa thaI jaze. paNa hRdaya tape. ane jagatanA lokone tapene, te tape e sahana nA thAya
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 83 praznakartA : hA, kare to kharo. dAdAzrI : nA thAya to ya vAMdho nahIM. samabhAve nikAla karavo eTaluM tamAre bhAvamAM rAkhavA jevuM che. thayuM ke nA thayuM e tamAre jovAnuM nahIM. pachI phAIlano samabhAve nikAla karyo che ne koI ? praznakartA : hA, e to thaI ja gayo. dAdAzrI : e jeTalo ka2zone ema pachI zakti malTiplikezana thaze. khAvAtI phAIlato samabhAve tikAla ! sAMbhara sAMbhara kare, yAda AvyA ja kare, enuM nAma phAIla. yAda nA Ave, enuM nAma phAIla nA kahevAya. caMdulAla nAstAnI bUmo pADe, to nAsto ApI daIe. e patI gayuM eTale enA taraphanI pachI koI bUma nahIM rahe. enI bUma nA rahevI joIe eTale savAramAM nAsto karAvIe pachI ApaNe pUchIe, 'cA lezo ?" tyAre e kahe, 'nA, cA to kyAM pIuM chuM ?" tyAre ApaNe kahevuM, 'sAruM tyAre !' ane cA pItA hoya to ApaNe ApI daIe. nahIM to enI bUma hoya vagara kAmanI. eTale pachI ApaNe koI joDe vAto karatAM hoya, to e mahIM cA pIvAnI kacakaca karyA kare eTale ene patAvI devAnuM badhuM, samabhAve nikAla ! 'phAIla naM. 1' khAya-pIve, e phAIle zuM khAdhuM-pIdhuM ene 'pote' 'joyA' kare. basa, eTaluM ja. e enA dharmamAM che. jovuM-jANavuM e ApaNo dharma che ane khAvuM-pIvuM e phAIlano dharma che. kriyA badhI che te phAIlanI che, bAkI akriyatA 'ApaNI' che. koI kriyA 'ApaNI' nathI Ama. ApaNe jJAtA-draSTA jovuM-jANavuM. kriyA badhI ja jAtanI hoya, te badhI phAIla naMbara vananI. savAramAM cA-pANI AvyA, eTale phAIlano nikAla karavAno. cAmAM jarA khAMDa ochI che, to ApaNe samajI javAnuM ke A phAIlano samabhAve nikAla karavAno che. kaMI bolavAnuM nahIM, pI javAnuM. samabhAve nikAla karavAno. pachI pelAne khabara paDe ke, ohoho ! A to bolatAMya AptavANI-12 (uttarArdha) nathI. e pIe eTale khabara to paDene ? te UlaTuM emanA manamAM ema thAya ke A to bolatAMya nathI. te ApaNuM khoTuM che. pharI e pote bhUla sudhAre. ApaNe koIne sudhAravAnI jarUra nathI. ApaNe kahIe tyAre kacakaca kare. 'tame bhUla nathI karatAM koI dahADo ?" evuM kahe. evI AbarU le, tenAM karatAM vagara AbarUe AbarUdAra rahIe te zuM khoTuM ?! 88 bahu sahelo rasto che. zAstro vAMcavAnI jarUra nathI. badhI phAIlo ja che. A jamavAnuM AvyuM teya phAIla, A cA AvI teya phAIla. teno samabhAve nikAla karavo. 'huM cA nathI pIto, ne mane Ama nathI ne tema nathI...' evuM nahIM. paNa cA nA pIto hoya to e kapa mUkI dene, te khabara nA paDe koIne ! bUmAbUma zuM karavA kare che te ?! 'huM cA nathI pIto ne' kaheze ! keTalAM badhAM bakheDA kare, nahIM ? Dakho kare ! kramika mArgamAM to ukela nA Ave. A to ApaNo 'akrama mArga' evo che ke jaladI ukela AvI jAya. zarIra, potAnI jAtathI mAMDIne badhAne phAIlo kahe che. bairI-chokarAMno rAga choDAya, baMgalAno rAga choDAya, paNa bhUkhano rAga choDAya kaMI ? phAIlo kahevAya kote ? UMghanI phAIlano to samabhAve nikAla karI nAkhyone have ? praznakartA : hA, e karyo. dAdAzrI : eya phAIla ja che. jo emAMya nikAla nA karIe to beThA beThA UMghI jAya. eTale e phAIlano nikAla karIe to rAge paDe. evI rIte bhUkha lAge teya phAIla. je badhAM duHkha de e badhA phAIla. saMDAsa javuM hoya ne peNe lAIna hoya to e phAIla kahI. upAdhi ! jamavA beso teya phAIla che. are, garama pavana Ave toya phAIla che. samabhAve nikAla karavo paDene ? ThaMDI havA AvI toya phAIla che. kaI phAIla nathI ? praznakartA : TrenamAM dhakkAmUkkI thaI, ene phAIla gaNavI ? dAdAzrI : phAIla gaNIe to ja nikAla thAyane ! phAIlono samabhAve
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! AptavANI-12 (uttarArdha) nikAla karavAno, tethI phAIla pachI UbhI rahe nahIM. e khAtuM pUruM nA thAya tyAM sudhI copaDA cokhkhA nA thAya, tyAM sudhI pUrepUro nikAla thAya nahIM. A RNAnubaMdha che. copaDAmAM nAma che, phalANA-phalANA. "kema cho, caMdubhAI' evuM kahenArA ya phAIla kahevAya. bIjA badhAM loka kahe che kaMI ? levAya nahIM ne devAya nahIM. A badhuM pAMca-pacIsa hajAra mANasa hoya te ja, tenI joDe levA-devA. eTalAM khAtAM hAra badhI AkhI duniyAnI joDe ApaNe vyavahAramAM AvavuM paDe. eTale khAtAM cokhkhAM karyA hoya, samabhAve phAIlano nikAla karI nAkhyo eTale UDI gayA. pappA ya phAIla kahevAya. pappA pachI bIjA naMbaranI phAIla Avene ? badhAM phAIla kahevAya ne ? praznakartA: ApaNe phAIlano samabhAve nikAla karavAnI kema jarUra paDe ? puruSa thayA pachI puruSArthanI ja jarUra che. phAIlano to enI meLe nikAla thaI ja javAno. tamAre kazuM karavAnI jarUra nathI. ApaNA manamAM je pahelAM rahetuM hatuM ke A mANasa zuM samaje che enA manamAM, e ApaNA bhAva avaLA thatA hatA. e have nA hovA joIe. e tamane game te kare, sAmo mANasa kUdAkUda karato hoya to ApaNane vAMdho nathI eno; ApaNe samabhAve nikAla karavo che evuM nakkI karavAnuM. pachI evuM ja thayA kare. samabhAvamAM zastro upADAya ? praznakartA : AjanA jamAnAmAM samabhAve nikAla karavAnuM Ape je kahyuM che e zakya kevI rIte thAya ? rojanI jiMdagImAM ame kevI rIte jANI zakIe ke ahIMyA zastro upADavA jevuM che ke nahIM ? dAdAzrI : pahelAM avaLo karyo che, eTale have savaLo karavAnI jarUra che. samabhAva nathI karyo ane UMdhA raste karyo che, mATe have samabhAva karIe. pahelAM guNAkAra karelI rakama hoya, teno ApaNe bhAgAkAra karIe eTale hatI tenI te ja AvI jAya ane pahelAM bhAgAkAra karelI hoya. teno guNAkAra karIe to pharI enI e AvI jAyane ?! eTale e beune niHzeSa karI nAkhavAnA. eTale samabhAve nikAla karavAno. nizcaya ja kare kAma ! praznakartA: samabhAve nikAla karavAno emAM koI kriyA che? dAdAzrI : zastro upADavAnAM nahIM. e sAmo upADe toya ApaNe upADavAnAM nahIM. nA upADe toya nahIM upADavAnAM. ApaNe to nikAla ja karI nAkhavAno. ApaNe kazuM jANavA-karavAnI jarUra nahIM. samabhAve nikAla karavo che eTaluM ja vAkya tamAre manamAM rAkhavAnuM. A to akrama vijJAna che. AjJAmAM ja rahevAnuM, to tamAruM koI ATaluMya nAma nA de. 'phAIla' zabdamAM keTaluM vacanabaLa ! tame amAro zabda bolone ke phAIlano samabhAve nikAla karavo che, to sAmo game tevo nAlAyaka mANasa hoya to ya samabhAve nikAla thaI ja jAya. A zabdo evA che, A vAkyamAM eTaluM badhuM vacanabaLa mUkeluM che ke mANasa jo vAkya vApare to bIjI koI jAtanuM duHkha sparze nahIM, duSamakALe ya sparze nahIM, eTaluM badhuM mahIM sAyansa mUkeluM che. 'phAIla' kone gaNAya ? jemAM ApaNe kaMI levA-devA nathI e phAIla nathI. A amerikAvALA kaMI ApaNI phAIla che ? amerikana loko ahIMthI jatA-AvatA hoya to ApaNane rAge ya nA thAya ne dveSe ya nA thAya. ApaNane rAga-dveSa thAya che te ApaNI 'phAIla". jyAM Asakti che te badhI 'phAIlo'. te ApaNe samajI javuM ke A ApaNI phAIla AvI. dAdAzrI : kriyA kazuM che nahIM. manamAM nakkI karavAnuM ke mAre dAdAnI AjJA pALavI che. samabhAve nikAla karavo che, e ja basa. pachI kriyA kazuM karavAnI nathI. samabhAve nikAla karavo che e ja tamAro bhAva. pachI zuM thayuM e judI vastu che. paNa enI sAyanTiphika asara che e. tame jo mahIM nakkI karo A pramANe, to enI che te sAmA mANasa upara asara paDe che ane sAyanTiphika raste helpa thAya che ane tame nakkI karo mahIMthI ke mAre ene Aja sIdho karI nAkhavo che, toya enI asara pelA upara paDaze. eTale A bahu suMdaramAM suMdara hathiyAra ApyuM che, samabhAve nikAla karo.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! pahelAM to ema kahetA hatA ke, 'A mArI sALI AvI'. te UlaTo enI para rAga thato hato. 'mArI sALI' bolatAMnI sAthe rAga thAya. paNa A phAIla bolatAMnI sAthe rAga tUTe. phAIla AvI bolyo ke rAga tUTyo. 'riyalI' to ApaNane (mahAtmAone) rAge ya chUTI gayo che ane dveSe ya chUTI gayo che, vItarAga thaI gayA che. paNa have vyavahAranAM hisAba badhA nikAla karavAnAM ne ! peDhI moTI hoya to jarA vAra lAge. 91 Adhi, vyAdhi ne upAdhi phAIlonI sAthe ja hoya badhI. A mAruM, mAruM' kahezo to tamArI phAIlo tamane vaLagaze, Adhi-vyAdhi-upAdhi vaLagaze ane 'A phAIla che' ema kahyuM ke e juduM ne tamAruM juduM. eTale samAdhi raheze. jene Adhi-vyAdhi-upAdhi aDe nahIM, tene samAdhi kahI ! samaja samabhAve tikAlatI ! praznakartA : AmAM mukhya vastu ApaNe lakSamAM rAkhavAnI rahI ke samabhAve jagatamAM varSA karo. dAdAzrI : basa, ApaNe samabhAve nikAla karavAno. tamAre to phakta AjJA pALavAnI, enuM nAma ja samabhAve nikAla thaI gayo. pachI sAmo mANasa nA kare e vAta DipharanTa meTara che. sAmo avaLo cAlato hoya, temAM ApaNane eno vAMdho nathI. ApaNe javAbadAra nathI. sAmo koI mANasa Avato hoya, ApaNe jANIe ke A mANasa hamaNAM tapI jaze. eTale ApaNe manamAM pahelethI nakkI karavAnuM ke samabhAve nikAla karavo che. chatAMya e mANasa tapI gayo ane enI joDe caMdubhAI paNa tapI gayA. tame nakkI karyuM hatuM, chatAMya caMdubhAI tapI gayA, enuM nAma ja samabhAve nikAla karyo kahevAya. tamAruM Disijhana zuM hatuM ? samabhAve nikAla karavo hato. chatAMya tIra chUTI gayuM, emAM tame risponsibala nathI. praznakartA : paNa ApaNe sAmI phAIlane eDajasTa thaI jaIe, ene samabhAve nikAla karyo kahevAyane ? AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : ApaNe to e phAIla Ave ke manamAM nakkI thAya ke phAIlanI joDe bhAMjagaDa che, te have samabhAve nikAla karI nAkhavo che. evuM tame nakkI karyA pachI je thAya e karekTa. e to badhI kudaratI racanA che. eno vAMdho nathI mane. nA thAya to pharI nikAla karavo ja che, emAM puruSArtha bhAva rahelo che. tamane kahyuM hoya ke A je slopa chene e cIkaNI jagyA che, paDI jazo. mATe A phAIlano samabhAve nikAla karajo. pachI tame samabhAve nikAla karavAnuM nakkI karIne aMdara jAva ane lapasI paDo to teno vAMdho nahIM. mArI AjJAmAM rahyo ke nahIM ? ane AjJAmAM rahyo tene bIjo guno nathI lAgato. ta toDAya bhAva, samabhAvato ! 92 praznakartA : have e phAIla mokSamArgamAM rUkAvaTa karatI hoya, ane samabhAve nikAla thato nathI, to e phAIlane pachI lAla lUgaDe bAMdhIne abharAI upara mUkI daIe. pachI kahIe 'huM jyAre sAvadhAna thaIza tyAre joIza. paNa hamaNAM tuM jA.' to cAle ke nA cAle ? dAdAzrI : evuM kaMI karavAnuM nahIM. 'samabhAve nikAla karavo che' evI tamAre bhAvanA rAkhavAnI, bIjuM kazuM nahIM. eTale sAmA mANasane mATe ApaNo bhAva bagaDe nahIM. thayo ke nA thayo, enI tamAre zI bhAMjagaDa ? saheluM mUkIne agharuM zuM karavA karo cho ? eTale AvuM saraLa che, saheluM che. saraLa eTalA mATe ke AjJA ja tamAre pALavAnI che. tamAre bIjuM jovAnuM nathI. bIjuM to mANasathI banI zake nahIM. Ama samabhAve nikAla to nA thAya tyAre zuM karavuM tyAM ? mAthuM phoDavuM ?! nALiyera vadherIe ema kaMI mAthuM vadherAya ? je thayuM e sAcuM, karekTa. paNa tamAro bhAva ekjhekTa hovo joIe. praznakartA : keTalIka vakhata ame evuM ApanI pAsethI mAgIe chIe ke dAdA, A phAIlono nikAla karavA mATenI Apa zakti Apo. dAdAzrI : hA, e mAMgaNI ya karavI. paNa mAMgaNI karIne pAchAM ApaNA kAmamAM paDI rahevuM. mAMgaNI choDavI nahIM. mAMgaNI to phAIla
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! AptavANI-12 (uttarArdha) joradAra hoya eTale ApaNe mAMgaNI karavI paDe. paNa mAMgaNI karIne rAha nahIM jovAnI, rAha jovI e guno che. praznakartA : dAdA, evuM che ke sAmAnA mananuM samAdhAna jyAre nA thAya tyAre bUmo pADe ? dAdAzrI : evuM kazuM nathI ! e bUmo badhuM karmanA AdhIna pADe che. samAdhAna thayA pachIya pADe, baLyuM. ApaNe zuM nakkI karavAnuM ke dareka phAIlanuM samAdhAna karavuM che. e sAme game te thAya, e vaLI game te hoya to paNa samAdhAna ja karavuM tevo nizcaya rahevo joIe. thayuM ke nA thayuM e jovAnuM nahIM. e to kayA karmane udaye zuM thAya e tane nA samajaNa paDe. paNa A tame koIkano guno nahIM karavAnuM nakkI karyuM. tyArathI ja tame binagunegAra TharyA. game tevI phAIla kharAba hoya, game tevI sArI hoya, mAro guno hoya ke eno guno e mAre jovAnuM nahIM, phAIlano samabhAve nikAla ja karavAno mAro dharma. ApaNe nakkI karyuM che eTale pachI vAMdho ja nahIM. ApaNe javAbadAra keTalA chIe, ApaNe nakkI nathI karyuM tenA javAbadAra chIe. loka to avaLA joDe avaLuM, savaLA joDe savaLuM, UMdhuM-chatuM kara kara kare, paNa ApaNe to avaLA joDeya savaLuM rahevuM joIe ne savaLA joDeya savaLuM rahevAnuM ne badhAM joDe savaLuM rahevuM che. kAraNa ke ApaNe bIjA gAmanA pravAsI chIe, A gAmanA pravAsI nathI. ApaNe mokSamArganA pravAsI chIe, saMsAramArganA pravAsI nathI. saMsAramArganA pravAsI hoya to khoTuM choDavAnuM ne sAruM karavAnuM che pAchuM. praznakartA : dAdA, chatAM ko'ka divasa ekadama bomba phoDI de che. dAdAzrI : e to phUTI jAya, vAMdho nahIM. evuM gabharAvAnuM nahIM rAkhavAnuM. phUTI jAya te jovuM ke "ohoho ! caMdubhAI, tamAruM to kahevuM paDe'. caMdubhAI joDe jarA mAthAkUTa karavI, teya bahu vaDhavuM nahIM. ApaNo nizcaya nA tUTavo joIe. A Avo ne AnI bhUla, tArI bhUla che ne mAro zAno guno ? e badhuM nA hovuM joIe. bhUla ApaNI ja. konI bhUla che, teno savAla nathI. samabhAve nikAla karavAno. nikAlate tA jozo ! praznakartA H ApaNane ema lAge ke A rItanuM sAmAne samAdhAna thAya to ApaNe samabhAve nikAla thaI gayo kahevAya. paNa udayamAM evuM nathI AvatuM hotuM. dAdAzrI : samAdhAna thAya ke nA ya thAya e ApaNe jovAnuM nathI ! evuM meM tamane nathI kahyuM. meM to tamane e AjJA karI che ke samabhAve nikAla karajo. mArI AjJA tame pALazo pachI nikAla thayo ke nA thayo e AI DonTa vaoNnTa, e to sAmAnI prakRti upara AdhAra rAkhe che. ulle samabhAve nikAla karavA jAya to e bUTa laIne pharI vaLe. e enI prakRti para AdhAra che. evI ApaNI AjJA nathI. ApaNI AjJA to tame samabhAve nikAla karo, evuM tamAruM Disijhana hovuM joIe. Disijhana nahIM badalAvuM joIe. samAdhAna thAya ke nA thAya e ApaNe jovAnuM nahIM, ApaNe dAdAnI AjJA pALI ke nahIM ? pachI ApaNe zodhakhoLa karavI hoya ke kevI rIte samAdhAna karavuM, eno vAMdho nathI. paNa te ghaDIe to e nA ya thAya samAdhAna. e to sAmAnI prakRtine AdhIna che. praznakartA: jo sAmAnuM samAdhAna nA thAya to pachI badhAMne zaMkA paDe ke ame samabhAvamAM chIe ke nathI ? dAdAzrI : nA. samabhAvamAM che ke nathI e jovAnI jarUra nahIMne ! dAdAnI AjJA pALavI e ApaNuM nakkI che ke nahIM ? zaMkA rAkhavAnI ApaNe zI jarUra ? ApaNe dAdAnI AjJA pALI che. meM kahyuM ke ahIMthI A bhAIne tyAM jAva, pAchaLa jozo nahIM. to tame nakkI karyuM hoya ke pAchaLa nathI jovuM chatAM AMkhe joI lIdhuM e vAMdho nahIM. tamAruM nakkIpaNuM joIe pachI be vakhata joI lIdhuM, teno mane vAMdho
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! AptavANI-12 (uttarArdha) nathI. tamAruM nakkIpaNuM nA chUTavuM joIe. joI lIdhuM te ghaDIe zaMkA nA paDavI joIe ke sAluM jovAI gayuM, te dAdA zuM kaheze ? evuM nahIM. dAdAnI AjJA mAre pALavI ja che. prakRti to joI le, badhuM joI le. tamAre to dAdAnI AjJA pALavI che ema nakkI karavuM e ja moTAmAM moTI vastu. praznakartA : roja savAranA UThIne nizcaya karuM chuM ke dAdAnI AjJAmAM ja rahevuM che. pachI prakRti e pramANe thavA de ke nathI ya thavA detI. dAdAzrI : nA thavA de, ethI karIne ApaNe ema nA mAnavuM ke prakRti e nathI thavA detI. mATe ApaNe DhIluM karavuM? prakRtine kahIe 'tAre je karavuM hoya te kara." ApaNe eTaluM ja sTroMga rahevuM. praznakartA: pachI manamAM ema thAya ke ApaNe nizcaya karyo che chatAMya AjJAmAM nathI rahevAtuM, to te dAdAnI avajJA to nathI karatAMne ? dAdAzrI : nA. e avajJA nathI karatAM paNa e joDe joDe prakRti tamane phasAve nahIM e jojo. e to pote galIpacI karaze. prakRti to zuM nA kare ? e nizcetana cetana che. jevI tevI vastu nathI. ApaNe to AjJA pALavI che ema nakkI rAkhavuM. vaLagI raho nizcayate ! praznakartA : ghaNIvAra samabhAve nikAla karavAno cUkI javAya che. dAdAzrI : cUkI nA javAya tyAre kharuM kahevAya. praznakartA : mane kheda rahyA kare che ke dAdAnuM jJAna maLyA pachI samabhAve nikAla kema nathI karI zakato ? dAdAzrI :tAre samabhAve nikAla karavo che, evo tAro nizcaya joIe. nA rahevAya tene mATe ame tane leTa go karIe chIene ! A phAIlano nikAla karatI vakhate e nizcayane te ghaDIe bhUlI jauM, evI ajAgRti nA hovI joIe. tyAM puruSArtha dharma joIe. bhUlI javuM nA joIe. praznakartA: nA. paNa huM ema kahevA mAMguM chuM ke huM nizcaya karyuM ane satata mArA bhAvamAM rAkhuM ke mAre A phAIlone samabhAve nikAla karI nAkhavo che, to e barAbara kahevAya ? dAdAzrI : nizcaya e barAbara che. paNa dhIme dhIme pachI AgaLa pAchuM nizcaya pramANe varte che ke nahIM, te paNa 'jovuM paDe ! praznakartA : e to huM joIza, emAM koI problema nathI. dAdAzrI : to vAMdho nahIM, to karekTa. nizcaya e svAdhIna che, vyavahAra parAdhIna che ane pariNAma to parAdhInanuM ya parAdhIna che. vyavahAramAM to ApaNe chIe, A badhuM che paNa pariNAmanuM zuM thAya ? eTale ApaNe nizcaya ekalo karavo. vyavahAranuM parAdhIna che. vyavahAranI kazI mAthAkuTa nA karavI. ApaNe nizcaya karavAno ke dAdAnI AjJA pALavI che, pachI vyavahAramAM paLAI ke nA paLAI e vyavahArane AdhIna. tamArA manamAM jarAya pola nA AvavI joIe ke haze, AmAM DhIlI karI nAkhone ! DhIlI karavAnI tamAre jarUra ja nathI. - tame nizcaya karo, ke pAMca AjJA mAre pALavI ja che. nathI paLAtI teno bojo nahIM rAkhavAno. huM ya nathI jANato kaMI ? huM ya jANuM chuM ne ke vyavahAra parAdhIna che. paNa jANI joIne durupayoga karavo nahIM. mahIM evuM nA rAkhavuM ke nahIM pALIe to zuM thaI gayuM ? paLAze to ThIka che, evuM ya nA rAkhavuM. AjJA pALI ame kone kahIe chIe ke jeTalI paLAya eTalI sahelAIthI pALo. nA paLAya eTaluM manamAM jAgRti rAkho ke Ama nA hovuM ghaTe. basa, eTale e pALyA barobara che ! rAga nahIM, dveSa tahIM e samabhAva ! praznakartA : dAdAe phAIlono nikAla karo evuM nA kahyuM ane phAIlono samabhAve nikAla karI kahyuM, enuM zuM kAraNa ? samabhAvanI aMdara zuM Ave ?
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 97 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : samabhAva eTale ApaNane tenA para vahAla Ave te khoTuM kahevAya. vahAla nahIM AvavA devAnuM. nA gamatuM kare to enA para dveSa nahIM AvavA devAno. rAjI-itarAjI nahIM thavAnuM. praznakartA : paNa Ape je samatAbhAva kahyone, e raheto nathI. dAdAzrI : samatAbhAva rAkhavAno nathI. samabhAve phAIlano nikAla karavAno che. samabhAva kone kahevAya ke tamane koI gALo bhAMDe ne to enI para dveSa nA thAya ane koI sAruM bole to rAga nA thAya. sArA upara rAga nahIM ane khoTA upara dveSa nahIM, enuM nAma samabhAva. evI rIte samajAve nikAla karo. samabhAve nikAlano artha to samajavo joIene ? te jJAnI puruSa pAse samajavo joIe. A bAju gALo bolato hoya ne A bAju phUlAM caDhAvato hoya, to phUlovALA para rAga nahIM ne gALo bolanAra para dveSa nahIM. manamAM rAga-dveSa rahitapaNe nikAla karavAno che, bIjuM kazuM karavAnuM che nahIM. koI tamane korTe laI jAya to tyAM ya rAga-dveSa nahIM karavAno. sAmA mANasa upara kyAreya paNa, koI paNa kriyAmAM rAga-dveSa na thavo joIe. bhagavAnane ghera sAruM-khoTuM che ja nahIM. A DiscArja karmono nikAla karavAno che. DiscArjamAM rAga-dveSa nA hoya. DiscArja e bharelo mAla kahevAya. emAM ApaNe bhaLatA nathI, eTale rAga-dveSa nA kahevAya. navo mAla bharavAno hoya tyAM rAga-dveSa hoya. jJAnadazAmAM DiscArja hoyane, eTale samabhAve nikAla karI nAkho ! samabhAva eTale naphAne ane khoTane sarakhuM nA kahe. paNa naphAne badale khoTa Ave toya vAMdho nahIM, napho Ave toya vAMdho nahIM. naphAthI uttejanA nA thAya. pelAthI DIprezana nA Ave. eTale kazuM nahIM. laMkAtIta thayelA hoya. A to badhuM ThaMdramAM phasAyeluM jagata che ! pudgalatI kustI, jovI samabhAvathI ! praznakartA : e eTalo ja vAMdho Ave che. sAmo gALa bhAMDe tyAM samabhAva nathI Avato. dAdAzrI : e vAMdho have nahIM Ave. have bolIza nahIM pAchuM. pahelAM caMdubhAI hatone, tyAre vAMdho Avato hato ne ? te have tuM zuddhAtmA thayo, Akho ja phera thaI gayo tArAmAM eTale have vAMdho nA Ave. eya vyavahArathI, bAya rileTiva vyu poInTathI e nAmathI che ane riyala vyu poInTathI zuddhAtmA che. jo e zuddhAtmA che to e je gALa bhAMDe che e to rileTiva kare che. ane te tamane nahIM kahetAM gALa pAchAM, A rileTivane kahe che. eTale pugalanI kustI karmane AdhIna thAya che, ene joyA karo. be pudgala kustI kare, tene tame joyA karo. koNa jItyuM ne koNa hAryuM ne koNe lapaDAka mArI e joyA karo. nA jovAya ? bahAra kustIo jovA nahIM gayelo ? te have A joje. eTale A muddagalanI kustI, pelAnA pudgalane tAruM pudgala bAjhe, e karmanA udayane AdhIna, emAM koIno guno kharo ? e zuddha ja dekhAvuM joIe. evuM kazuM dekhAya che ke nathI dekhAtuM tamane ? praznakartA : e ja hajI vAMdho Ave che, tyAM samabhAva nA rahe. dAdAzrI : kema karIne nA rahe ? kone nA rahe ? e to caMdubhAIne nA rahe, te tamAre zuM levA-devA ? vagara kAmanA caMdubhAInuM ATaluM badhuM kheMca kheMca karo cho. praznakartA : e juduM ja nathI paDatuM ne ? dAdAzrI : thaI gayeluM che juduM. e tAre vartanamAM goThavavuM paDe. Ama khasI jAya to ApaNe pAcho dhakko mArIne khaseDIne samuM karavuM paDe. juduM thaI gayuM eTale be dahADA henDala nA mAravuM paDe ? 'huM caMdulAla chuM' eTale viSamatA thayA vagara rahe ja nahIM ane 'huM zuddhAtmA chuM' eTale pachI samabhAve nikAla thaI gayo. rahasya - samabhAva, sahaja, samatA te nikAla taNuM. praznakartA : phAIlano nikAla karavo che paNa emAM tame eka ja bhAva kIdho, samabhAve.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 10 AptavANI-12 (uttarArdha). dAdAzrI : e samabhAve manamAM nakkI karone eTale pelA mANasanI upara asara thAya, enA mana upara. praznakartA : pachI bIjA zabdonA artha mane samajAvo. bIjuM, samatA. dAdAzrI : vItarAgatA rahe to bahAra samatA rahe. vItarAgatA haju lAvavA mATe A samabhAve nikAla karavAno kahyo che. samabhAve nikAla karIe eTale e je pariNAma pAme tyAre vItarAgatAnA aMza bAjhe thoDA thoDA. jema jema samabhAve nikAla karato jAya ne tema tema vItarAgatAnA aMza bAjhatA jAya. praznakartA: paNa samatA ane samabhAva e bemAM zuM phera ? dAdAzrI : phera. samabhAve to nikAla karavAno che. praznakartA: paNa e samatA rAkhIneya nikAla thAyane ! A bhAI mane godA mAre, paNa huM ema kahuM ke namaskAra, to AkhI samatA thaI gaIne ! dAdAzrI : nA, e samatA nA kahevAya. e samabhAve nikAla karyo kahevAya. samatA to kevuM hoya ke dholo mArato hoya ane pote ene AzIrvAda Apato hoya che, tyAre samatA hoya. mahIM sahejeya pariNAma phare nahIM e samatA ane A to nikAla eTale to kazuM pariNAma pharI jAya, paNa nikAla karI nAkhe. pharI AgaLa vadhAre nahIM. e vadhavAnuM nahIM, e ghaTI jAya. samabhAva eTale zuM? A trAjavuM A bAju namyuM eTale bIjI bAju thoDuM kazuMka nAkhIne sarakhuM kare. te A deDakAMnI pAMcazerI keTalo vakhata Take ? chatAMya samabhAvane uttama bhAva gaNyo che. belensa rAkhavA prayatna kare chene ? ane samatA eTale to phUla caDhAve tenI para rAga nahIM ne paththara mAre to tenA para dveSa nahIM, uparathI ene AzIrvAda Ape ! praznakartA : have trIjo zabda, sahaja bhAve nikAla e samajAvo. dAdAzrI : sahaja bhAve nikAla e amAro hoya, keTalIka bAbatamAM. sahaja bhAva eTale vagara prayatna ja thaI jAya. praznakartA : eTale amAro saMsArIono nahIM bane ? dAdAzrI : kharuMne ! eya kharo mAla ! paNa amAre to ghaNo kharo sahaja bhAvano hoya. praznakartA: sahaja bhAve nikAla karavA mATe, saMsArIono dAkhalo Apo. dAdAzrI : sahaja bhAva eTale zuM ? pragameluM joIe. pragameluM eTale gayA avatAramAM bhAva karelo atyAre sahaja utpanna thAya. e nikAla eTale atyAre tamAre banI zake. tamArAmAM jo kaMIka jUnA bhAva karelA hoya, te Aje helpa kare. paNa e jUnA bhAvo che, e badhA sahaja bhAva. sahaja bhAva eTale AjanI kriyA nathI emAM. praznakartA : barobara. tamAre e bahu ijhIlI thAya che. dAdAzrI : sahajAsahaja. praznakartA : hA, have cothuM rahyuM. cAturya, caturAI, kauzalya ! dAdAzrI : hA, e kauzalya be prakAranuM. eka saMsArI kauzalya ane eka adhyAtma kauzalya ! jJAnInuM kauzalyajJAnInuM kauzalya kevuM hoya ke eka mANasa bolyo tethI sAta jaNane duHkha thAya evuM che, tyAre jJAnI evuM kauzalya vApare ne evo zabda bole ke ene e bolanAraneya duHkha nA thAya ane pelA sAtanuM duHkha UDI jAya. ene kauzalyatA kahevAya, te ene ApaNAmAM buddhikaLA kahe che. jJAnakaLA ane buddhikaLA. kauzalya e buddhikaLAmAM jAya. e buddhinI eka prakAranI kaLA che. thoDA zabdomAM badhA lokone saMtoSa thaI jAya. praznakartA : have je phAIlono nikAla e A cAramAMthI tame eka je kIdho samabhAve. A bIjA je zabdo che tene aDavA jevuM nathI. dAdAzrI : nA, e samabhAva rAkhavo. samabhAve nikAla karazo to e badhAM pagathiyAM tamane Avaze. samabhAve nikAla samajI gayAne tame ? e ja, ApaNe bIjuM kazuMya nahIM AmAM. ekaluM vItarAgoe je karyuM'tuM, te ame karIe chIe ne e tamane dekhADIe chIe.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10ra AptavANI-12 (uttarArdha) samabhAve nikAla, phAIlono ! 101 samAdhAta vRtti ke samabhAve nikAla ? praznakartA: samAdhAna vRtti ane samabhAve nikAla e bemAM pharaka zuM? dAdAzrI : pharaka kharo. samabhAve nikAla ane samAdhAna vRtti. ApaNI vRtti kevI hoya ? samAdhAnavALI. eTale jyAM ne tyAM samAdhAna khoLe. ane A samabhAve nikAla eTale ApaNane samAdhAna na thAya toya nikAla karavAno ane samAdhAna thAya toya nikAla karavAno. eTale eno nikAla ja karavAno, samabhAvathI. eTale samAdhAnavRtti to kyAre ? regyulara korsamAM hoya to ja samAdhAna ApaNane rahe, nyAya-anyAya banne jue. A samabhAve nikAlamAM nyAya-anyAya e jovAnuM nathI. ame eka phero eka oLakhANavALAne pAMcaso rUpiyA ApelA. A to jJAna thatAM pahelAMnI vAta karuM chuM. te pachI ame to koI dahADo mAMgIe nahIM. pachI mane amArA mahetAjIe eka dahADo kahyuM, "A AnA be-eka varSa thayA, te A bhaIne kAgaLa lakhuM ?" tyAre meM kahyuM, "nA, kAgaLa nA lakhazo. khoTuM lAge emane.' ane mane rastAmAM bhegA thayA e. tyAre meM kahyuM, 'mahetAjI kAgaLa lakhavAnuM kahetA hatA. pelA pAMcaso rUpiyA mokalI Apajo.' tyAre kahe, 'kayA pAMcasonI tame vAta karo cho ?" tyAre meM kahyuM, 'tame be varSa pahelAM hotA laI gayA ? te vakhatanA copaDAmAM joI jAva.' 'e meM tamane ApelA, tame A to bhUla khaI gayA cho' kahe che. meM jANyuM ke AvI DijhAIna AkhI jiMdagImAM pharI jovAjANavA nahIM maLe. mATe ApaNe A dhanyabhAgya Aje, moTAmAM moTo upadeza ApavA A mANasa Avyo. eTale meM ene zuM kahyuM ? A mArI bhUla thaI hoya vakhate, Aja bapore Avo ghera tame. pachI cA-pANI paIne pAMcaso ApI pAvatI lakhAvI lIdhI. Avo mANasa pharI AkhI jiMdagImAM maLavAno nathI. te muA pAMcaso nahIM ne hajAra gayA, paNa ATalo upadeza maLyone ke AvAM paNa mANasa hoya che ! mATe cetIne jarA cAlavAno bhAva thAyane ApaNane ! paNa te kevo mANasa maLI gayo mane ! svapnAmAMya kalpanA nA karI hoya ApaNe. upakAra to kyAM gayo ! have tyAM AgaLa tame kaho ke samAdhAna vRtti, tyAM zI rIte meLa paDe ?! ame nikAla karI nAkhIe, samabhAve nikAla. tamane samajAyuMne, huM zuM kahevA mAguM chuM te ? AphaTara ola ApaNe A bhAMjagaDomAM paDI rahevuM nathI ane pAchuM e pAMcaso je laI gayo te ko'kanA hAthanI sattA nathI, e vyavasthitanI sattAnA AdhAre e nimitta che. ene Avo vyApAra karavo che eTale A vyavasthita ene bhego karI Ape che, enI dAnata AvI che eTale ane ApaNA hisAbamAM javAnuM hoya. ane ApaNane bodhapATha maLe che. tame jiMdagImAM joyelo nA hoyane Avo ?! tyAra pachI A te ghaDIe tamArA manamAM keTalA badhA Diskareja thaI jAva, A pAMcasonI bAbatamAM ! Ama ApaNe hoTalamAM pAMcaso rUpiyA kharcI nAkhIe. kharcAe ke nA kharcIe ? muMbaI gayA hoya ane sArI hoTala hoya to be dahADA rAkhIne paNa pAMcaso rUpiyA kharcI nAMkhIe. ane Ama pAMcaso gayA te ApaNane chAtIe ghA lAge. kAraNa ke peluM ApaNe samAdhAna vRtti khoLIe chIe ! koI dahADo samAdhAna nA thAya, kema thAya ?! A sAva AvuM UMdhuM ja bole tene ! eTale samabhAve nikAla karI nAkho. kharuM ke khoTuM paNa kesa UMco mUkI devAno ! vera nA bAMdhe ne kazuMya nahIM ! UMdho coMTI paDe to UMdho coMTI paDa, chato to chato coMTI paDa ! ame lobhiyo hoyane tyAM chetarAIne ene khuza karIe ! mAnI mANasa hoya tene mAna ApIne khuza karIe. jema tema khuza karIne AgaLa jaIe ! ame A lokonI joDe UbhA nA rahIe. eDajasTa evarIvhera, evI koI jagyA nathI ke ame eDajasTa na thaIe. praznakartA: AvI rIte jyAM eDajasTa thavA jaIe, tyAM vyavahAra zuddhi rahe kharI ? dAdAzrI : cokkasa rahe. vyavahAra zuddhi eTale zuM ? koIne du:kha na thAya, enuM nAma jIvana. kaMI nyAya toLavo, enuM nAma vyavahAra zuddhi nathI. ane nyAya-anyAya karavA gayA to ekane duHkha thAya ne ekane sukha thAya. samAdhAna vRtti ane samabhAve nikAla, ene ekjhakTa huM zuM kahevA mAguM chuM e samajAI gayuMne !
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 13 104 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : hA. dAdAzrI : basa, basa. samAdhAna vRtti to kyAreya nA thAya. samAdhAna khoLa khoLa karuMne to dasa jagyAe thAya ne be jagyAe nA thAya, e phrekTara karI nAMkhe ApaNuM mana pAchuM. amArA manane eka DAgha nathI paDyo. ko'ka hamaNe kahe ke badamAza mANasa cho. huM kahuM ke bhaI, barobara che. tAre bIjuM kazuM kahevAnuM che ? zAnA AdhAre tuM kahuM chuM badamAza, e mane samajAya have. tyAre kahe, 'tamArA koTanI pAchaLa lakhyuM che, badamAza che !" tyAre kahe, barobara che. * e sahana karavuM ke gaLI javuM ? praznakartA: to samabhAve nikAla karavo eTale gaLI javAnuM? eTale evo bhAva rAkhavo ke vartanamAM AvavuM joIe ? dAdAzrI : gaLI javuM e samabhAvamAM rahyo nA kahevAya ! ApaNe manamAM bhAva ja karavAno samabhAve nikAla karavo che. ApaNe amuka gAma javuM che evuM nakkI karIe tethI karIne nA javAyuM te eno vAMdho nathI, paNa tamAre nakkI karavAnuM. pahelA tame nakkI nahotA karatA ke mAre samabhAve nikAla karavo che, evuM. eTale A paraMparA thaI. have tame nakkI karo pachI eksiDanTa thaI jAya e vAta judI che. paNa dareka phera nakkI karavAnuM. gaLI nahIM javAnuM. te gaLI javAyuM ke bahAra nIkaLI gayuM e vAta judI che. beu UlaTI che. UlaTI thatI hoya tene dabAvavI nahIM. UlaTI thatI hoya ene dabAve to roga thAya. ApaNe A samabhAvathI nikAla karIe enuM nAma ja zuddhAtmA hAjara, bhale dekhAtuM nA hoya. pachI caMdubhAI ciDhAI gayA, e vAta judI che ne ApaNe samabhAve nikAla karanArA, te judA che. praznakartA: dAdA, samabhAve nikAla koNa karI zake ? jJAna lIdhuM te karI zake ke bIjA koI karI zake ? dAdAzrI : bIjAne samabhAve nikAla zabda ja nA hoyane ! bIjo to sahana kare bicAro. paNa sahana karavuM e to guno che. sahana karavuM e to sahejAsateja thoDuMghaNuM, e nAnI nAnI bAbatomAM sahana karI levuM. paNa moTuM sahana kare to pachI spriMga kUde pachI. kUde eTale badhAMne mArI nAkhe, UDADI mele. eTale sahana nahIM karavAnuM, gaLI javAnuM nahIM, samabhAve nikAla karavo. A badhAMya samabhAve nikAla kare ! praznakartA : dAdAjI pote gaLI jAya ? A badhAM mahAtmAo game te karatAM hoya, to dAdAjI tame gaLatA nathI ?! dAdAzrI : gaLavAnuM amAre nA hoya. amAre to kazuM gaLavAnuM nA hoya. amAruM jJAna ja evuM che ke mahAtmA game te karatAM hoya toya amane phITa thaI jAya. amAruM jJAna ja evuM che. jJAna eTale prakAza. mahAtmA lIlA raMgano to e lIlA raMgano dekhAya. A lAla hoya to lAla raMgano dekhAya. amane prakAza ja dekhAya ane te ya mahAtmA e to zuddha prakAzano che. enI prakRti ame jANIe, ke AnI A prakRti che. amane kazuM gaLavuM nA paDe. ame gaLIe tyAra pachI te Tenzana UbhA thAya. ame to mukta rahIe Ama, eya rophabhera ! AkhA brahmAMDanA rAjA hoya evI rIte rahIe. dhanya divasa, InAmato ! praznakartA : koI thappaDa mAre tyAre zuM karavAnuM? dAdAzrI : e thappaDa mAre, te dahADe InAma maLyuM che ema lakhI levuM. noMdha karavI ke Avo divasa koI divase Avyo nathI. te dhanya che A ! e thappaDa mAranArano divasa ja kyAMthI hoya te ?! ApaNe bhAge kyAMthI Ave ? ApaNe bhAge ja nA Ave ane te dahADe ApaNe dhanya divasa kahevo, dhanya divasa ! praznakartA H ane tyAre ApaNe vyavahAra kevo karavo ? samabhAve nikAlamAM ApaNe zuM karavuM ? e je thappaDo mArI gayo te 'jovAnuM' ? dAdAzrI : e koNa che? ApaNe koNa chIe ? koNa mAre che? kone mAre che ? A badhuM 'jovuM'. tamAre 'jovAnuM ke A caMdubhAIne A phAIla mAre che. eya jue ke A phAIla A phAIlane mAre che, "jonArane vAge nahIM.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 samabhAve nikAla, phAIlono ! 105 praznakartA : paNa ene sAmI mAravAnI nahIM ? dAdAzrI : have e caMdubhAI sAmI thappaDa mArato hoya toya ApaNe 'jovuM', emAM sAme mAravAnI ke nA mAravAnI ciMtAmAM nahIM paDavAnuM. 1961-62mAM eka phero meM kahyuM hatuM ke eka dhola mArI jAya, tene pAMcaso rUpiyA ApuM.' to koI dhola ja mAravA nA Ave. meM kahyuM, 'alyA, bhIDa hoya to mArane !' tyAre kahe, "nA, bA. mAruM zuM thAya ?' koNa mAre ! evuM koNa kare AvuM ! e to maphatamAM Ave che, te dahADe moTuM puNya gaNavuM joIe ke A AvuM moTuM InAma ApyuM. A to bahu moTuM InAma ! teya pahelAM ApaNeya ApavAmAM bAkI nathI rAkheluM ne, tenuM pAchuM AvyuM che. A badhuM. to ukela AvI jAyate ! samabhAva AkhA jagata joDe ApaNane che ja. phakta ApaNI joDe je basso-pAMcaso mANasa che, je ApaNA RNAnubaMdhavALA che ne, enI joDe ja bhAMjagaDa che. enI joDe ja nikAla karavAno che. A ATalAM hAru anaMta avatAra bhamIe chIe, ne AkhI duniyAnI jokhamadArI laIe chIe. praznakartA : dAdAe moTAmAM moTI zodha ApI che ke AkhA jagata joDe tame vItarAga cho ane tamArI basso-pAMcaso phAIla joDe ja tamAre rAga-dveSa che. dAdAzrI : basa, bIjI bhAMjagaDa che ja nahIM. basa, ATaluM ja che. ATalAM hAru besI rahyA cho ! jo badhAnI joDe hotane, to to ApaNe jANIe, "cAlavA do ne ! hau thaze, e kharuM' paNa ATalAM baso-pAMcaso mANasa hAru aTakyuM che. pAMca abajanI vastI che, temAM badhA joDe ApaNe kazI bhAMjagaDa nathI. basso-pAMcaso joDe ja ne ? te eTalA hAru samabhAve nikAla karo ne ! mAro akSara mAno ne ! to ukela AvI jAya ne ! pada gAvAM te tikAlI ke grahaNIya ?! pUrve kyAreya sAMbhaLeluM nA hoya, vAMceluM nA hoya evI vastu bane AptavANI-12 (uttarArdha) kyAre, e zuM kahevAya ? apUrva. akrama to apUrva vastu che. ahaMkAra ne mamatAno tyAga karavAno hato, e thaI gayo ane grahaNa karavAnuM hatuM potAnuM svarUpa zuddhAtmAnuM, te grahaNa thaI gayuM. have grahaNa ne tyAga beu kAma pUruM thaI gayuM. eTale have grahaNa-tyAgano kaDAkUTo rahyo nahIM. samabhAve nikAla karavAnuM rahyuM have. badhI nikAlI bAbata, badho samabhAve nikAla karI nAkhavAno. bIjuM kAma ja zuM karavAnuM rahyuM ? nikAla ja karavAno che. praznakartA: pelA bhaI kaMI pada gAtA hatA, pachI Ape pUchyuM ke A pada to kramikamAMya badhAM gAtAM ja hazene ? to pada to tyAMya paNa gavAyane, ahIMyA paNa gavAya, banne jagyAe sarakhI rIte gavAya, emAM phera zuM ? dAdAzrI : e che te grahaNa kare che ane ApaNe nikAla karIe chIe, e bemAM phera eTalo ja che. e grahaNa kare che teya phoTAgrAphI AnAM jevI ja hoya, e bemAM phoTogrAphImAM phera nahIM. loko phoTogrAphImAM phera mAMge che. nA, phoTogrAphImAM phera eTale to upAdhi. praznakartA : paNa pelA loko gAya e grahaNa kare ne ApaNe pada gAIne nikAla karIe chIe e kevI rIte kaho cho ? dAdAzrI : ApaNuM nikAlI che. A je pada gAya che ne e nikAla ja karavAno che ne ! nikAla karavA gAya che. A badhuM je je karIe chIe e badhuMya nikAlI. praznakartA: e to tame kaho cho pada gAvAnA e jJAnanI kleriTI (zuddhatA) mATe che. jJAnane draDha karavA ke kleriTI mATe che. dAdAzrI : nA. draDha karavA nahIM. enAthI jJAna draDha nathI karato. paNa je A udaya Ave che ne, te je pada gAvAnuM hAthamAM Ave to eno nikAla karI nAkhe, basa. draDha karavAnuM rahyuM ja nahIM. jJAna to meM ApeluM te ja jJAna, bIjuM koI jJAna hotuM nathI. ne A pAMca AjJA enI vADa ane A bIjuM badhuM udayamAM Ave, e nikAla ja karI nAkhavAno. praznakartA : ane nikAlI che eTale e vAtano khyAla paNa Ave
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! che ke pelAmAM kramikamAM je mANasa pada gAto hoya, ene jo koI vacce roke agara koI aTakAve to e eno gusso nA mAya, upAdhi thaI jAya. 107 dAdAzrI : ene to moTI upAdhi thaI jAya. ane A nikAla karavAvALA to nikAla baMdha rAkhe. eTale A to khabara paDI jAya ke A judI jAtanuM che, A kvaoNliTI judI che. kramika mArganA hoya te ya sAsarImAM jAya ane akramavALo ya sAsarImAM jAya, paNa pelo che te sAsarImAM badhuM grahaNa karyA kare ane A che te nikAla karyA kare. phera eTalo ja, bIjo koI nahIM. eka nikAlI bAbata ne A eka grahaNIya bAbata. basa, be ja rahIne ? DIpArTamenTa keTalAM rahyAM ? khAvuM-pIvuM, kamAvavuM, saMsAra e badhI nikAlI bAbata ane 'A' satsaMga ekalI grahaNIya bAbata. be ja DIpArTamenTa, trIjuM DIpArTamenTa karIne zuM kAma che ? bIjuM badhuM to udaya che. A to nikAlI bAbata che, grahaNIya bAbata nathI. A to DiscArja svarUpe thAya che. kartAbhAve thatuM nathI. pelA kaheze, 'Ama.' tyAre kahyuM, 'hA, ema !' kramamAMya khAtA-pItA hatA ne sADIo paheratA'tA, sonuM paheratA'tA ane akramamAMya paheravAnuM. akramanI rIta judI ane pelI rIta judI. pelI kaheze, mAre AnA vagara nahIM ja cAle ne cAra dahADA rIsAya. AmAMya rIsAya paNa toya pote samabhAve nikAla kare. AtmA judo raheto hoya. samabhAvathI nikAla ja karavAno. grahaNeya nahIM karavAnuM ne tyAgeya nahIM karavAnuMne ! khaI-pIne moja kara paNa tuM samabhAve nikAla karaje, bA ! tikAla eTale nahIM Dispojha ! praznakartA : nikAla karavo eTale Dispojha karI nAkhavuM ? dAdAzrI : nA. Dispojha nahIM karavAnuM. Dispojha to nAnAM chokarAM ya bole. nikAla karavo te moTuM ! e Dispojha to mAlamAM kahevAya. paNa AmAM kaMI Dispojha nA kahevAyane ! Dispojha to enA mULa bhAva(kiMmata)ne aDe che ane ochAM AptavANI-12 (uttarArdha) bhAvaneya aDe che, paNa e mAlamAM. AmAM phasAyelAono nikAla karavAno che, paNa A karmono nikAla che. gamatuM hoya tenoya nikAla karavAno, nA gamatuM hoya tenoya nikAla karI nAkhavAno. gamatuM hoya enuM grahaNa nahIM, nA gamatuM hoya teno tyAga nahIM. nA gamatuM hoya teno dveSa nahIM, gamatuM hoya tenI para rAga nahIM. nikAla karIne AgaLa cAlyA javAnuM, enuM nAma nikAla. cAvIo tikAla karavAtI ! 108 nikAla eTale navI vastu kharIda karavAnI nahIM ane bIjI badhI kADha kADha karavAnI ane ugharANI hoya te dhIme rahIne aTAvI-paTAvIne kAma kADhI levAnuM ane jenuM jamA hoya te ApI do. kAraNa ke ugharANIvALA to rAte be vAge Avaze. ene to game tyAre AvavAnI chUTa. ane tamane e nahIM Ape to tamAre kaSAya nahIM thAya. kAraNa ke tamAre gAma javuM che ane ene ahIM rahevuM che. tamAre tamArA dezamAM javuM che. te dezamAM nahIM javA de e, jo tame kaSAya karazo to. eTale tamAre to, hisAba ApaNo haze to choDI daIne cAlyA AgaLa. ane udhAra rAkhyuM hoya ne nA Ape to bane eTalo prayatna karavo. chevaTe aTAvI-paTAvIne kAma levuM. sAhaba, bahota takalIpha hai. pAMca-daza nIkaLyA e sAcA, somAMthI. nahIM to rahyuM pachI, nikAla karI nAkhavAno. eTale dukAna nikAla ja karavAnI che A kaLIyugamAM. ane huM e ja kahuM chuM ! A akrama vijJAna eTale zuM ? saMpUrNa vijJAna, nikAla karI nAkhavAno, basa. kazuM karavAnuM nahIM. vakhate jJAnI nA hoyane ane 'amArI dukAna kADhI nAkhavAnI' AvI vAta samajI gayo koI mANasa, toya ukela lAvI nAkhe. dukAna ja khAlI karavAnI che have. dukAna bharavAnI hoya, navI karavAnI hoya to badhI bhAMjagaDo thAya. dukAna khAlI karavAnI, emAM kabATa khAlI thaI gayuM, vecI dIdhuM. tyAre kahe, "e mAla trIsamAM ?" 'are trIsa nahIM ne aThThAvIsa, ApI dene ahIMthI. ApaNe javuM che ApaNA dezamAM have'. tyAre kahe, 'paisA zA hAru lo cho ?' tyAre kahe, 'ko'kanAM bAkI hoya tene ApavA paDaze ne !' jame-udhAra badhuM 'levala' karavAnuM, kaMI rasto kADhIe to jaDe.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 109 110 AptavANI-12 (uttarArdha) saMsAra Takyo veratA pAyA para ! phAIlono samabhAve nikAla karyo hato ke evuM ja badhuM ? samabhAve nikAla karyo to koInI joDe vera nA baMdhAya. vera bAMdhazo nahIM ne jUnAM veranAM nikAla karajo. jo tamane kazo puruSArtha karatA nA AvaDe to chevaTe ATaluM karajo; verano nikAla karajo. koIkanI joDe vera baMdhAyuM hoya to ApaNane khabara paDe ke AnI joDe vera ja che. huM ene nathI pajavato toya e mane pajava pajava karyA kare che. eTale enI joDe vera baMdhAyeluM che evI khabara paDe, to enI joDe nikAla karajo. ane e verano nikAla thayo e moTAmAM moTo puruSArtha kahevAya. A jagata verathI ja UbhuM rahyuM che. AnuM 'bejhamenTa' bIjI koI vastu nathI, jagatanuM 'bejhamenTa' ja vera che. A jagata rAgathI UbhuM nathI rahyuM ke premathI nathI UbhuM rahyuM, paNa verathI ja UbhuM rahyuM che. koIkane saheja chaMcheDyo eTale e pote badalo levA niyANuM kare. A loko kevA mANaso che, "mAruM badhuM tapa emAM jAva, paNa Ane to khalAsa karI nAkhuM" evuM niyANuM kare. mATe vera nA bAMdhazo. ApaNI bhUla thaI to mAphI mAMgI lejo ane e bhUlano ukela lAvajo. paNa kesa UMco mUkI dejo. A jagata verathI UbhuM rahyuM che eTale koI jagyAe vera UbhuM rahyuM hoya to ApaNe ene kSamApanA karIneya, mAphI mAgIneya, ene page aDIne paNa enI joDe vera nA bAMdhavuM. ane enI joDanAM vera choDAvI nAkhavAM ke e mANasa khuza thaI jAya ke 'nA bhaI, have vAMdho nathI". enI joDe samAdhAna karI levuM, jethI ApaNane aTakAve nahIM. evuM che, A jJAna tamane maLyuM pachI vera le, te zAnuM vera le che ? veranuM vera le che. pachI AtmAe karIne vera nA le. AtmA tarIke tame jANazo ke A vera le che paNa toya ukela AvI jaze. A jJAna prApta thayA pachI jo so veravI hoyane toya nikAla thaI jAya. ane jJAna prApta thayuM nA hoya to eka ja varavI hoyane toya pharI pAchAM keTalAMya veranAM bIja paDe. jJAna pachI have veranAM bIja nA paDe. karma 'cArja nA thAya, karma baMdhAya ja nahIM. eTale pachI vAMdho ja nahIM ! bhagavAne kaheluM ke A avatAramAM tuM navuM vera vadhArato nahIM ne jUnuM vera choDI deje. jUnuM vera choDIe to kevI zAMti thAyane ! nahIM to ApaNA loka to pahelAM mUcho maraDatA jAya ne vera vadhAratA jAya, paNa have vera vadhAravAnuM nahIM. dahADe dahADe vera ochuM karavAnuM. A 'dAdA'ne koI varavI nathI. kAraNa ke verano nikAla karIne AvelA che. badhAM verano nikAla karIne A bhavamAM AvelA ane tamane e ja zIkhavADIe chIe ke A bhavamAM verane have vadhArazo nahIM. koI pezanTa evA hoya ke te paisA nA Ape ne tamane UlaTAM TaiDakAve. ApaNe kahIe ke, 'bhaI, paisA nahIM Ape to cAlaze toya e zuM kaheze, 'DaoNkTara, huM tamane joI laIza". "alyA, amane joIne zuM kAma che ? amane to joI lIdhelA ja che. jema tema karIne kesa UMce mUkI devo. korTamAM tArIkho paDe evuM nA rAkhavuM. ApaNe to je dahADe tArIkha AvI hoyane, te dahADe nikAla karI ja nAkhavAnuM. nahIM to korTamAM tArIkho paDyA kare ane pachI kesa laMbAyA kare ne vera vadhyA kare. evuM ApaNe rAkhavuM ja nahIM. have vera kyAre chUTe ? potAne AnaMda rahe to. te kevo AnaMda ? AtmAnA aMgeno AnaMda, pelAM paugalika AnaMda nahIM. pudgalanA AnaMdamAMya vera vadhyA kare ane AtmAno AnaMda eTale jJAnI puruSa pAse satsaMgamAM, game tyAM AgaLa e AnaMda mahIM utpanna thayo ke pachI badhAM vera chUTI jAya. gamatI - tA gamatI phAIlo joDe... have ApaNane gamatAvALAM e paNa 'phAIla' ane nA gamatAvALAM e paNa 'phAIla"nA gamatA joDe vahelo nikAla karavo paDe. gamatAvALA joDe nikAla thaI jAya. nA gamato che, mATe pUrvabhavanI jabarajasta "phAIla che. ApaNane dekhatAM ja nA game. te AvIne bese, tyAre ApaNe zuM karavuM ? manamAM nakkI karI nAkhavAnuM ke 'phAIlano samabhAve nikAla karavo che'. pachI kahIe, 'tame AvyA, bahu sAruM thayuM. ghaNAM divase AvyA. amane bahu gamyuM. jarA bhAI mATe cA laI Avo, nAsto laI Avo.' 'phAIlano nikAla' karavA mAMDyA eTale nikAla thavA mAMDe. paNa badhuM suparaphalyuesa
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 111 112 AptavANI-12 (uttarArdha) karavAnuM, DrAmeTika ! e jANe ke ohoho, mArA para bahu bhAva darzAve che. e khuza thaI jAya ane vera badhuM bhUlI jAya. vera chUTI jAya eTale 'samabhAve nikAla' thaI jAya. e UThe tyAre ApaNe kahIe ke, 'jo jo bhaI, amAro kaMI doSa thayo hoya to...' tyAre e ja kaheze ke 'nahIM, nahIM, tame to bahu sArA mANasa cho." eTale cUkate thaI gayuM. A lokone kazuM joItuM nathI. ahaMkAra poSAyo eTale bahu thaI gayuM. koI mANasa mAravA Avyo hoya, khUna karavA Avyo hoya, paNa 'phAIlano nikAla' karavo che evAM tamArA manamAM bhAva utpanna thayA ke tarata enA bhAva pharI jaze ane talavAra ke charI haze, te nIce mUkIne jato raheze. phAIla pratye priyuDIsa choDI do eTale e phAIla tamArA kahyA pramANe kare evuM che. amArA kahelA zabdamAM rahene to saMsAra sarasa cAle evo che ane mokSe paNa javAya. eTaluM suMdara vijJAna che A ! ane kSaNe kSaNe vijJAnano upayoga thAya evuM che, paNa vijJAna vAparatAM AvaDavuM joIe. mokSatA vijhA hAthamAM paNa bAkI kliyaransa sarTiphikeTa ! suSamakALa to sAro paNa A to duSamakALa. eTale ke du:kha mukhyatA. navvANuM TakA du:kha ne eka Tako sukha. eTalA hAru kyAM sudhI besI rahevuM ? rAja hoya toya Akho dahADo mana koca koca karyA kare, emAM zI rIte jIvavAnuM ? bAkI coryAsI hajAra varSa gayA pachI ajavALuM thaze, tyAM sudhI aMdhArA gharamAM kyAM sudhI bhaTakavAnuM ? enA karatAM potapotAnA sthAnamAM besI javuM. dAdA maLyA che ne TikiTa kADhI ApI che, vijhA kADhI ApyA che te javAya, nahIM to javAya zI rIte ? nahIM to AzA ja nA rakhAyane ! e badhI phAIlono nikAla thAya tyAre javAya. sAdhu thAya toya phAIlono nikAla nA thAya. te sAdhu thaIne phAIlono zI rIte nikAla kare ? ane A to gharamAM rahIne phAIlono badho nikAla thAya. kaMI nAsI javAthI nikAla thato haze ? atyAre e nAsI jAya, to zuM badho nikAla thaI jAya ? praznakartA : phAIlo to pAchaLa paDe, dAdA. dAdAzrI : phAIlo to pAchaLa nA paDe paNa mahIM aMdarathI dAvA to maMDAI jAyane ! bahAranA nA maMDAya paNa aMdaranA dAvA choDe nahIMne ! bahAranA dAvA sArA, te A bhavamAM chUTAya paNa aMdaranA dAvA sArA nahIM. vethI khaDo saMsAra ! mATe vera choDo. premathI UbhuM rahyuM nathI A jagata. loko samaje che ke premathI UbhuM rahyuM che. paNa nA, phAunDezana ja veranAM che A. eTale to ame verano nikAla karavAno kahIe chIe. samabhAve nikAla karavAnuM kAraNa ja e che. prema karazone, to enI meLe ja vera thaIne UbhuM raheze. kAraNa ke AsaktinuM zuM thAya ? vera lAve ! ane samabhAve nikAla karavAnuM eTalAM ja mATe ke verathI jagata UbhuM rahyuM che. rAga to, 'huM caMdubhAI chuM' e ja rAga che. te 'huM caMdubhAI chuM' e to chUTI gayuM, eTale rAga gayo. have vera kema choDavAM A loko joDe ? tyAre kahe, samabhAve nikAla. hA, e gALo bhAMDato hoyane, toya ApaNe UlaTuM tamAre ema kahevuM ke 'caMdubhAI, kaMIka tamArI bhUla haze, tyAre ja gALo bhAMDene bahAra ?" hA, nahIM to koI mUrakha mANase ya navaro nathI. eka dahADo tamArA gAmamAM jaIne badhAMne tame jAherAta karI do ke, bhaI, mane gALa bhAMDI jAya tene so rUpiyA ApuM. paNa koI garIbamAM garIba mANaseya nA Ave. nA bApA, enA karatAM ame majUrI karIne pAMca rUpiyA lAvIzuM, paNa AvuM nA kare koI. je kare che e tamAro pUrvano hisAba che eTalA pUratI leNa-deNa che. A be gALo ApI hoya, eTale be tamane pAchI jame karAvI jAya. tyAre tame jANo ke A mane be gALo zenI ApI ? alyA muA, A copaDAno nahIM to AgalA copaDAno hisAba haze, sarabhara khAtuM karI dene ahIMthI. hisAba vagara to kazuM che ja nahIM. mATe A badhI phAIlono nikAla karavAno, khAtAM sarabhara karI devAnAM. A to AvaDene, khAtuM sarabhara karavAnuM !
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 113 hisAba cUkavI tikAla lAvavo ! praznakartA : je kaMI phAIlo che, teno vahelI take nikAla thaI jAya to sAruM evo bhAva rahyA kare che. dAdAzrI : e to rahe ja ne ! evuM che ke ApaNI bhAvanA che ne vaheluM thavAnI, eTale vahelo ukela AvI jaze ane keTalAMka mANasa zuM kahe che ke sAheba, hamaNAM aDacaNa nA Ave to sAruM.' tyAre ene e moDI Avaze. maratI vakhate Avaze. maratI vakhate jyAre zarIra majabUta haze nahIMne, tyAre aDacaNo Avaze. eTale alyA, moDuM nA bolAvIza. badhAne kaho ke 'Aje haju che mArAmAM zakti. zarIra majabUta che. badhA Ave to huM pemenTa karI dauM. dAdAI beMka khullI che. laI jAva badhA, have mArAmAM zakti che. have huM tamane dhakkA nahIM khavaDAvuM.' A to dAdAI beMka che, dhakkA beMka nathI. A to keza pemenTa. dhIsa Ijha dha keza beMka Ina dhI varlDa. mATe ApaNe have ukela lAvI nAkhavAno che. A to ApaNo ja hisAba che. ApaNA ja khAtA che ne ApaNI ja sahI che. te laI jAva. eTale koI ApaNI sahIvALo kAgaLa dekhADe tyAre tene kahevuM paDe ke laI jA, bhaI. bArasonI sahI haze to baso ApIe to eTalA ochA thayA, hajAra rahyA. pAchAM baso ApIe to AThaso rahyA. ema karatAM karatAM kazuM ja nA rahe tyAre ApaNe e lokone kahIe ke, 'have laI jAva ?' tyAre e kahe, 'have zenA laI jaIe ? ame have mAgatAM ja nathIne !' ApaNe ene kahIe ke, 'tuM duHkhIyo che to coMTI paDane ! vadhAre mAgane !' tyAre e kahe ke, 'nA, ema te kaMI coMTI paDAtuM haze ? kaMI tamAro ne mAro hisAba haze to huM coMTI paDuMne ! pAMca rUpiyA ya tamArA bAkI hoya to huM pAMcaso mATe coMTI paDuM. paNa mahIM kaMI levA ya nathI ne devA ya nathI, tyAM huM zuM coMTI paDuM ?!' eTale hisAba nahIM hoya to koI coMTI paDavA Ave ya nahIM evuM kAyadesaranuM jagata che ! kaI rIte tikAla karavo ? Disijhana goThavI dIdheluM hoya ke A samabhAve nikAla karavo che AptavANI-12 (uttarArdha) ApaNe. eTale pahelAM je hasato Avato hato to enI joDe hasIne nikAla karatA hatA. ciDAIne Avato hato to enI joDe ciDAIne nikAla karatA hatA. paNa have to e hasato Ave toya samabhAve, e ciDAyelo Ave toya samabhAve. ApaNe samabhAve nikAla ja karavo che. ApaNe ahIM polIsavALAnI lAIna UbhI hoya ane e ghAMTAghAMTa karatAM hoya, ciDAtA hoya to ApaNe zuM karIe ? samabhAve nikAla karatAM karatAM jaIene ! samabhAve nikAla nA karIe to zuM thAya ? polIsavALo daMDo mAre. e tyAM AgaLa ApaNe DAhyA thaI jaIene ! evuM A samabhAve nikAla karavAnuM ne DAhyuM thaI javAnuM. eTale have saMpUrNa rahe evuM karo. khuza nahIM, paNa tAkhuza rAkhavAtuM nahIM ! praznakartA : bIjAne khuza karavAmAM ane samabhAvamAM kazo taphAvata che ? dAdAzrI : sAmAne khuza karavAnuM nahIM paNa nAkhuza nA kare to samabhAva rahe. evI rIte ApaNe vartavuM ke sAmo nAkhuza nA thAya, to samabhAva rahe. nAkhuza thAya to samabhAva nA rahe. 114 praznakartA : sAmAne khuza karatI vakhate ApaNe potAnuM hita jovuM ke nahIM ? dAdAzrI : sAmAne khuza karavAno nahIM ne nAkhuza nahIM rAkhavAno. koI nAkhuza nA thAya ame evI rIte vartIe chIe. ame badhAne kyAM khuza karavA AvIe !! praznakartA : e jeTaluM khAya eTaluM tame khAva to e khuza thAya, paNa mAre to mAruM hita jeTaluM ja khAvuM ke nahIM ? dAdAzrI : ApaNA hita jeTaluM ja khAvuM. sAmAnuM samAdhAta e ja chUTayA ! phAIlano samabhAve nikAla karavo eTale zuM ? enA mananuM samAdhAna karI ukela lAvavo. pachI evuM nathI so che te so nA ApuM to
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! asatya gaNAya. satya eTale satya ja hovuM joIe evuM nahIM. e pUMchaDAM che mUA. ApaNI pAse sonI sagavaDa nA hoya ane nevuMnI sagavaDa hoya to ApaNe kahIe ke bhaI, jo kaMI ThekANuM nathI atyAre, Amatema. cAlaze ke nahIM cAle ? 'are, cAlaze. calegA, calegA.' to basa thaI gayuM. satyanA pUMchaDAM nahIM pakaDavAnAM. kAraNa ke A jagatanuM je satya che te ahIM asatya che. jagatanuM je satya mAneluM che, sAmAjika satya che te bhagavAnanuM satya nathI, rileTiva satya che ane jyAM sudhI saMsAramAM rahevAnuM che, tene mATe e kAmanuM che. jene mokSe javAnuM che, tene to jema tema ukela lAvI nAkhavAno. phAIlono nikAla ema zAthI kahyuM ke kAyado-bAyado nA ghAlIza, mUA. jema tema karIne UMcuM ja mUkane Ane ahIMthI. chevaTe kazuMya samajaNa nA paDe to, Ama dADhImAM hAtha ghAlIne paNa ene rAge pADI dene ! are, chevaTe kazuM ja nA apAya to page lAgIne kahIe ke choDI dene mane. choDI de to basa, enuM nAma nikAla kahevAya. kapaTathI rahita. ApaNI pAse hoya to badhuM ApI devuM ane kaMIka phasAyA hoya to chevaTe A lokone page lAgIne paNa, eTale basa thayuM. 'hA, A gayA, calegA. kAgaLa phADI nAkhIza' kahe che ane jo laDavA jaIe to pelA bheMsanA bhAI jevuM laDe evA che, 'AvI jA' kaheze. 115 praznakartA : sAmA pakSe pachI evuM lAge ke ApaNe sAcuM nA bolIe ne khoTuM karIe to e kapaTa kahevAya. dAdAzrI : jevI rIte maga caDhe evI rIte caDAvavAnA. mIThA pANIthI nA caDe to khArA pANIthI caDAvavA. khArA pANIthI nA caDe to game te pANIthI, chevaTe gaTaranAM pANIthI ya caDAvavAnA. maga caDAvI levAnAM. kAma sAthe kAma. A saMsAranA loko evuM nA kare. e amuka Agraha rAkhe ke 'Ama ja karavuM che' ne A ApaNuM AtmAnA hetu mATe che. pudgalanI bhAMjagaDamAM paDI nA rahevuM. tikAla tahIM to baMdhata kharuM ? praznakartA : jyAM sudhI phAIlano nikAla nA thAya tyAM sudhI ApaNe baMdhAyelA rahIene ? AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : nA, ApaNe kazuMya baMdhAyelA nahIM. ApaNe to AvuM bolavuM ke phAIlano samabhAve nikAla karavo che. evuM nakkI rAkhajo. praznakartA : saMbaMdha toDavAthI tUTato nathIne ? 116 dAdAzrI : toDavAthI saMbaMdha vadhe UlaTo, nikAla karavAthI ukela Avaze. pArlAmenTamAM rahIne saMbaMdhano nikAla lAvavAno che, pArlAmenTathI juduM thaIne nahIM ! phAIlano samabhAve nikAla karavAno eTaluM ja kAma karavAnuM che. A to 'vyavasthita' ja che, emAM ciMtA-upAdhi karavA jevuM che ja nahIM. kAma karye jAva. ApaNe zuM kahIe chIe ? kAma jeTaluM thAya e karyA karo. pachI vyavasthita che. paNa tamAre bhaya rAkhavAnuM koI kAraNa nathI. phAIlono samabhAve nikAla karavAno, eTaluM karavAnuM che. praznakartA : samabhAve phAIlano nikAla to karIe paNa chatAMya manamAM udvega thAya to zuM karavuM ? dAdAzrI : manamAM udvega thAya ke A adhovega thAya, je vega thAya e 'joyA' karavAnuM. ApaNe jJAtA-draSTA svabhAvamAM rahevuM. bIjI badhI vastuo jaDa vastuo che. cetana jevI dekhAya che, paNa che jaDa. akramamAM udAsItatAtI tahIM jarUra ! praznakartA : svarUpajJAna thayA pachI, saMsAramAM udAsInatA ja rahene ? pachI to kyAMya rasa nA Avene, anubhava thayA pachI ? dAdAzrI : udAsInatAnI jarUra ja nathI. udAsInatAno mArga ja hoya A. A to nikAla karavAno. kerI ghoLIne rasa lAvatA hoyane, to ApaNe kahIe, 'juo, mahIM phalANA masAlA-basAlA nAkhajo, rasamAM huM.' ane pachI khA. A evuM nahIM ke thALI sArI AvI to lokone ApI devAnI. A to bhogavatAM bhogavatAM javAnuM. A evuM udAsInatA lAvavAnI jarUra nathI.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 117 praznakartA : udAsInatA lAvavAnI nahIM, sahaja udAsInatA thAya. dAdAzrI : paNa sahaja udAsInatAnI jarUra ja nathI, A lAInamAM. A to amArI AjJA pALIne samabhAve nikAla karo. kerI Ave to kerI khAva, je Ave e khAva. badhuM vicAra nahIM, thALImAM je Ave e khAva. udAsInatA thaI jAyane, e to A vairAga mArgamAM. vairAgathI udAsInapaNuM Ave. AmAM vItarAgapaNuM Ave. ApaNe ahIM udAsInapaNuM bilakuleya nA hoya, sIdhI vItarAgatA ja. A veDhamI-lADavA badhuM ja khAvAnI chUTa ApI, tenuM kAraNa zuM ? nahIM to, nA kahI deta ke bhAI, AvuM tevuM badhuM khAvAnuM nahIM ? badhuM khAva je Ave e, ame e jJAnathI joyeluM che ke voTa ijha DiscArja enDa voTa ijha cArja. e ame joIne kahyuM chene, DiscArjane DiscArja kaheluM che. DiscArjamAM ame tamane AghuMpAchuM karo, evuM kazuM kahetA nathI. jagata AkhuMya DiscArjane cArja samaje che. eTale udAsInatA thavAnI jarUra jagatane che. phAIlo, homatI te phorevatI ! A badhI phorenanI phAIlo homanI oNphisamAM nA laI javAnI hoya. te phorenanI phAIlo bahAra mUkI devAnI ne pachI homanI oNphisamAM javAnuM ApaNe. e bhUla thAya tethI A Dakho thAya. tamane kahyuM hoya tamArI oNphisamAM, ke bhaI, amuka A phAIlo A amArI oNphisamAM lAvazo. nahIM. A phAIlo tamAre tyAM rAkhajo. eTale pharIvAra evuM karo ke nA karo? evuM AmAM karavAnuM che. bIjuM zuM karavAnuM che ? phorenanI phAIlo bahAra mUkI rAkhavAnI. homanI oNphisamAM beThA hoya te vakhate nahIM. pachI bahAra AvIe chIe, tyAra pachI ame joIe chIe, tapAsa karIe chIe. paNa homanI oNphisamAM beThA hoya te ghaDIe phAIla-bAIla aMdara nahIM. evuM ApaNe ahIM vyavahAramAM karIe chIe. ApaNe phAIlo oNphisamAM sahI nathI karatA ? praznakartA: karIe chIe. dAdAzrI: hA, evo hisAba rAkhavo joIe ApaNe. tame oNphisamAM 118 AptavANI-12 (uttarArdha) laI jAva cho ? pelAne khabara ja nA paDe ke A Amane phorena tarIke bahAra mUke che A. ApaNe ekalA ja jANIe ke A phAIlo bahAra mUkIe chIe. e to ema ja jANe ke emanI oNphisamAM laI jAya che ! evuM nATaka bhajavavAnuM che. ame evuM nATaka bhajavIe ! loko ema jANe ke oho ! emanI heDa oNphisamAM laI gayA phAIlo. ame bahAra mUkI rAkhIe ! A jagatamAM koI paNa evuM kAraNa nathI ke je kiMcitmAtra paNa phleza karavA yogya hoya. eTale mahIM duHkha pariNAma thAya evuM koI kAraNa nathI. kAraNa ke AtmA pote sukha pariNAmavALo che ! pote AtmA che, enuM sukha koI laI zake evuMya nathI, avyAbAdha svarUpa che. jAhojalAlI che potAnI pAse ane A parabhArI vastumAM, 'phorena DIpArTamenTamAM' eTaluM badhuM na rAkhavuM joIe ApaNe. phorena eTale phorena, tyAM suparaphalyuasa rahevuM ! bAMglAdezamAM pUra AvyA hoya to hindustAnanA pArlAmenTamAM pelA bAMglAdezavALAne lakhe ke amAre ahIM bahu ciMtA thAya che. ane ApaNe ahIM AgaLa cA-nAstA cAlatA hoya Tebala upara. A vaDApradhAna ne ApaNA paradezanA pradhAna hoya, te cA-nAsto karatAM jAya ne lakhatAM jAya. e suparaphalyuasa kahevAya. evuM ApaNe rAkhavuM. zuM joDe laI javAnA chIe te ? dAdAe jJAna ApyuM, apanI koI cIja rahI nahIM have ! UlaTuM A mana-vacana-kAyA hatA te dAdAne soMpIne AvyA, traNa-traNa poTalAM soMpI dIdhAM. have dAdAne soMpyA, temane pUchyA sivAya ApaNe vaparAya ja nahIM, Ama jovA jAya to paNa ame chUTa ApI ke bhaI, phAIlono nikAla karajo. jJAtI kare samabhAve nikAla ! eka zabda evo bolo ke jemAM badhI phAIla AvI jAya, koI phAIla bAkI nA rahe. eTale eka ja zabdamAM kahevuM hoya to je je ApaNane saMyoga thAya e badhI phAIla. saMyoga zabdamAM badhI phAIlo AvI jAya ke nA AvI jAya, gaNatarI karatAM ?
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 AptavANI-12 (uttarArdha) samabhAve nikAla, phAIlono ! 119 jeTalA saMjogo eTalI badhI phAIla. e pachI manuSya rUpe ho ke bIjA rUpe ho ke A rUpe ho. jeTalA saMjogo eTalI phAIla ane te viyogI svabhAvanA che. mATe samabhAve nikAla karajo. A traNa jaNa AvyA, samabhAve nikAla karI nAkhyo, che kAMI bUmAbUma ! amAre dasapaMdara phAIla AvatI haze ke nahIM AvatI hoya roja ? praznakartA : ghaNI badhI. dAdAzrI : e badhAMno niveDo lAvuM, samabhAve nikAla karuM. koI avaLA svabhAvano hoya, koI evA svabhAvano. samabhAve nikAla to karavo paDene ?! e to amArA lakSamAM hoya ja ke A zuddhAtmA che ane atyAre A phAIla rUpe che mAre. phAIlane mAre zuM karavuM, te mAre samajavAnuM ! be draSTi hoya amArI, nizcayathI to nirdoSa che, vyavahArathI ya nirdoSa che ane pachI A phAIlano samabhAve nikAla karavAno. have mArA nAmano kleima nA noMdhAya koI jagyAe. eTale koI saMyoga naDato nathI evuM vijJAna ApyuM che. eTale sudhI saMyoga ke potAnI bega UThAvI jato hoya to vyavahArathI kacakaca kare, paNa aMdarathI peTamAM pANI nA hAlavuM joIe. badhuM saMyoga ja che ne ! ane e kaMI kAyamane mATe hotuM nathI. saMyogo viyogI svabhAvanA ja che. koI paNa saMjoga tane bAjhaze, e viyogI svabhAvanA che. mATe tamAre khaseDavo nahIM paDe ene. nahIM to vItarAga koI thAta nahIM. saMyogo svabhAve ja viyogI ! praznakartA : phAIlonuM dabANa sakhata Ave, tyAre emAMthI kevI rIte chUTAya ? dAdAzrI : phAIlonuM dabANa Ave e saMyoga che ane te saMyoga pAchAM viyogI svabhAvanA. ApaNe kahIe, nA chUTAya to sAruM have, paNa toya e chUTIne jatAM raheze. kevI rIte chUTAya evuM pUchavAnuM nahIM. ApaNe kahIe ke have A phAIlo UbhI raho, toya e bhAgI jaze. kAraNa ke viyogI svabhAvanI. evuM nathI kahyuM meM ? praznakartA: paNa dAdA, lAvyA che e to pUruM karavuM paDazene ? dAdAzrI : phAIlono nikAla to karavo paDazene ! praznakartA : dareka kSaNano saMyoga e phAIla ja che ne? dAdAzrI : badhAM ja, saMyoga mAtra phAIla che. paNa ochI samajaNavALAne A moTA moTA mANasonI phAIla lAge. vadhu samajaNavALAne peluM AkarSaNane phAIla samaje ane pUrI samajaNavALAne saMyoga mAtra phAIla. zuddhAtmA ne saMyogo be ja che. te badhI phAIlono samabhAve nikAla karone ! ane saMyogo viyogI svabhAvanA che. tyAga karavAnI jarUra nathI. jo tyAga karIza to pharI vAra Avaze. tyAga karIza to sAme Avaze. tyAge so Age ! akrama jJAta svayaM sakriya ! ApaNuM jJAna svaye karyA ja kare che. ApaNA svayaMthI thatuMya nathI. jJAna pote ja karyA kare che. A sakriya jJAna kahevAya che. A jagatanuM je jJAna che e akriya jJAna che, tamAre karavuM paDe. jUThuM bolazo nahIM e jJAna che te tame jaThuM nA bolo to cAle, nahIM to e jJAna nakAmuM jAya. ane A to je jJAna che, te enI meLe jJAna ja kare, e pote ja karyA kare. ko'ka avaLuM bolyo, te ghaDIe mahIM jJAna pote ja kahe ke ApaNe samabhAve nikAla karo ane peluM to thAya nahIM. ane saMyogo vagara kriyA thatI nathI. saMyoga e ja kriyA che ane kriyA e ja saMyoga che. ane e ja pudgala che. AtmA ne pudgala be ja, AtmA ane saMyoga be ja che ane te saMyoga pAchAM viyogI svabhAvanAM che. eTale tamAre e saMyogane khaseDavo paDe ane tame khaseDavA jAva to AtmA tarIke rahetA nathI. AtmAnuM pada khoI nAkho cho. saMyogane khaseDavA jAva to ahaMkAra Ubho thAya. mATe saMyoga viyogI svabhAvanA che, mATe 'joyA' karo to nikAla enI meLe ja thAya.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 121 122 AptavANI-12 (uttarArdha) A ochuM gaNyuM che ahIM AgaLa, A to vaijJAnika che. ahIM to koInI Dakhaleya nA cAle. bhagavAnanIya Dakhala nA cAle AmAM. vaijJAnika thiyarImAM bhagavAnanI kema karIne Dakhala cAle ? to e bhagavAna hoya ! kAraNa ke DakhalavALA bhagavAna hoya ja nahIM haMmezAya ! page phrezcara thayuM'tuM, page saMyoga bhego thayo'tone, nathI calAtuM evo, paNa te enI meLe ja jatuM rahyuMne ? game te saMyogo bhegA thaIne paNa jatAM rahe che ne ? e kaMI rahevA mATe AvatAM nathI. AnaMdamAM nA hota to takalIpha Dabala thAta. ApaNe to AnaMdamAM ja chIe. takalIpha AvI che, pachI jatI raheze dhIme dhIme. kAraNa ke takalIpha AvI e saMyoga che, te viyogI svabhAvanA che. ApaNe ene kADhI nahIM mUkavAnI, e AvyA che te jatA raheze. eTale ApaNe dhIraja rAkhavAnI jarUra. kADhI melo to guno Ubho thAya, pelo dAvo mAMDe ! praznakartA : khUba samatA rahe che. gamatA - tA gamatAno kara samabhAve nikAla ! dAdAzrI : basa, basa, e to Ave. A pavana nathI bahu Avato ? pavana vAya ke nahIM ? e pachI dharDadhaDA UDADe chene ! e to pachI eya baMdha thaI jaze ne hatA tenA te. je je prakArano saMyoga bhego thayo e badhI phAIla. ahIMthI jatAM hoya ane vAMdarAnI khADI Ave eTale saMyoga bhego thAya. e phAIla nA kahevAya ? tyAM ApaNe kahIe, "A sarakAra juone, gaTaro samI nathI karatI ne A badhuM...' e bagaDyuM. phAIlano samabhAve nikAla karavAno. nA phAve to nAka dAbI rAkha thoDIvAra. nahIM to pachI ApaNe samabhAve nikAla karavo hoya to gaMdhAtuM hoya toya ApaNane vAMdho nA Ave. A duniyA gaMdhAtuM ja badhuM calAvI le chene ! sugaMdhIvALuM to koI jagyAe hotuM ja nathIne ? ozIkuM kharAba AvyuM, tyAM AkhI rAta rahevAnuM to ApaNe zuM karavAnuM ? kakaLATa karavAno ? to zI rIte eno samabhAve nikAla karo ? praznakartA : dAdA, hamaNAM to vAvAjhoDA jevuM AvyuM che. dAdAzrI : vAvAjhoDA Ave. pachI vAvAjhoDuM jatuM rahe e pachI sephasAIDa. eTale badhAMne Ave vAvAjhoDuM. A to vacce jarA peluM vAvAjhoDuM Ave to bAraNA baMdha karIne besI rahevuM. paNa be kalAka pachI vAvAjhoDuM baMdha thAya eTale pachI bAraNA ughADIe. evI rIte ApaNe tyAM vAvAjhoDuM Ave to eka dahADA- be dahADA to ApaNe bAraNA baMdha karIne mahIM homa DipArTamenTamAM besI rahevuM. ane bahAra caMcaLatA thayA karaze e joyA karavI. evuM nA bane ? praznakartA : eTale ApaNe dhIraja rAkhavAnI, samatA rAkhavAnI. dAdAzrI : basa, bIjuM zuM ? ApaNe che te joyA karavAnuM ne samabhAve nikAla karavAno ane e phAIla kahevAya, vAvAjhoDuM AvyuM che. samabhAve nikAla karavAno eTale jatuM rahe pachI. ane jeTalA che hisAbamAM teTalA ja Avaze, bIjA nahIM Ave. praznakartA: ene eDajasTa thaI javAnuM. dAdAzrI : hA. eDajasTa thaI javAnuM. A nathI sAruM tyAM ApaNe kahevAnuM ke 'bahu sAruM che. A bAju sAruM che, Ama pheravI nAkhone ! Ama sAruM che' ema kahIne pachI sUI javuM. AtmA sivAya bIjuM zuM ? tyAre kahe, saMyoga. e saMyoga eTale zuM? tyAre kahe, e phAIla. phAIlano samabhAve nikAla karo. praznakartA: eTale mananA vicAra paNa phAIlo ja thaI gaIne ? dAdAzrI : badhI phAIlo. kazuM phAIla vagara bAkI nathI. te saMyoga badhAM phAIlo che. bhAvatuM AvyuM hoya to ene goThavaNI karo ane samabhAve kema karIne naDe nahIM, nukasAna na thAya ane ApaNAM manane tRpti thAya
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 AptavANI-12 (uttarArdha) choDavAnI eTalA mATe nahotI kahI. rAga-dveSa karavA hAru nahotI kahI. te to UlaTo dveSa ja karyo ane be TukaDA khaIza tethI kaMI marI javAno nathI ke bhagavAnane khoTuM lAgavAnuM nathI. samabhAve nikAla karane ! A to mane bhAve che eTale ATaluM badhuM khaI jAya. nathI bhAvatuM e aDavAnuM nahIM. ApaNe zuM kahIe ? samabhAve nikAla karo. nA gamato mANasa hoyane, 'jhITa, kITa, haTa' kare. 'alyA mUA, AvuM karavAnuM rahevA de !" ene badale kahIe, 'kyAranA AvyA cho ? beso. cA pIzo?" nA gamatuM to ApaNe aMdara chene ? paNa ene khabara nA paDe evuM rakhAya ke nA rakhAya ? samabhAve nikAla karavo hoya to rakhAya ke nA rakhAya ? praznakartA : rakhAya. samabhAve nikAla, phAIlono ! 123 evo badho rasto khoLI kADho. bhAvatuM vadhAre khAvAmAM vAMdho nathI. paNa pachI ene badale bIjuM bAda karo, ematema karIne nikAla karo. eTale e nukasAna na kare ApaNane. pachI baTAkAnuM zAka bheguM thayuM to e phAIla. nA bhAvatuM zAka bheguM thayuM to e phAIla. te eno samabhAve nikAla karavAno. bhAvatuM zAka bheguM thayuM teya nikAla karavAno. gamatuM khamIsa bheguM thayuM teya nikAla karavAno. hA, eTale badhI phAIlono nikAla karavAno che. A tame amuka ja phAIlono nikAla karo cho ne, huM baTAkA nathI khAto, baTAkAne vagove. e baTAkAno samabhAve nikAla karavAno. ane baTAkAno zI rIte samajAve nikAla karavAno, khAto nathI to ? bhagavAnanI AjJAmAM ja chIene nahIM khAtA te. tyAre e baTAkAnuM zAka mUkyo hoya to thoDuM mukajo kahIe. emAMthI eka phoDavuM laI ApaNe khAvuM. e samabhAve nikAla thaI gayo. kaMI bhagavAnane rIsa caDavAnI nathI. bhagavAne kaMI sAva choDI devAnuMya nahotuM kahyuM, ikonomI karajo. choDI dezo to tamane kepha caDaze ke meM baTAkA choDyA che ane baTAkA jyAM dekhazo tyAM rIsa caDaze. A DuMgaLI choDI hoya ane DuMgaLI jyAM dekhAya tyAM zuM thAya ? rIsa caDhe. pachI tyAM zuM bole e ? A jyAM ne tyAM DuMgaLA kema bharI rAkho cho ? mUrakha, tAruM zuM gayuM ? DuMgaLIe tAruM nAma nathI dIdhuM. DuMgaLI tAruM khaI gaI nathI ane mUA DuMgaLIne zuM karavA gALo bhAMDuM chuM ?! A DuMgaLI joDe dveSa karelo choDe ke DuMgaLI ! jo samabhAve nikAla karyo hoya to ? ukela Avene? tamane A akrama vijJAna kevuM lAge che ? praznakartA : ghaNuM sacoTa che. dAdAzrI : eTale kAcuM na paDe pachI kaMI. praznakartA : eTalo badho vicAra karIne karyuM che ke ema lAge ke AmAM buddhithI badhuM nakkI kareluM che. pachI bhalene buddhine choDI dIdhI hoya. dAdAzrI : hA, paNa anubhavamAM to lIdheluM che ne ? nahIMtara pachI zuM karavA DuMgaLA bharI rAkhyAM che ? kaheze. alyA mUA, bhagavAne DuMgaLI dAdAzrI : e kapaTa gaNAtuM nathI. kapaTa to ApaNe enI pAse kazuM levuM ke eno lAbha UThAvavo hoya tyAre kapaTa kahevAya. eno samabhAve nikAla karavo ne e kapaTa nathI paNa UMcAmAM UMcI vastu, thiyarI che. praznakartA : enA ahaMkArane ApaNe tiraskAra karatA nathI... dAdAzrI : e je pelo tiraskAra kare che e mUo adharma karI rahyo che ane ApaNe dharma karI rahyA chIe. "Avo bhaI, beso. bahu sAruM thayuM, Aje bhegA thayA ghaNe dahADe.' ane ApaNe zuM kahIe chIe ? nATakIya ja kahIe chIene, nATakIya bolajo. nA gamatuM Avene eno samabhAve nikAla karavo te moTAmAM moTuM tapa kahevAya. samabhAve nikAla karavo eTale zuM? sAmA mATe abhAva nA thAya, bIjuM kazuM nA thAya. nA gamatAnuM proTekazana karIne jatA rahevAno bhAva nA kare, jatAM rahevuMya nA phAve. palAyana thaI javuM teya khoTuM kahevAya. Ano nikAla karavo ja joIe. keTalAka mANaso kaheze, nA, nathI gamato. A ThaMDo, UThone ahIMthI. e bahu bhayaMkara bhUla kahevAya. nA gamatuM Ave, tyAM besI ja rahevuM paDe.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 125 ApaNA ja hisAbo ! saLagatA kolasA ApaNI para paDe to badhuM jJAna ApaNane tarata hAjara thAyane ke nAkhanAro mANasa e zuddhAtmA kharone ? tamAro hisAba A. tame zuddhAtmA, tamArI para nAkhyuM nathI. caMdulAla para nAkhyuM che. te caMdulAlano hisAba hato. te A eNe hisAba cUkate karyo. te caMdulAlanA karmano udaya, te pelo nimitta che. tamAre samabhAve nikAla karavAno. te UlaTo AzIrvAda Apa ke mane e karmamAMthI teM mukta karyo. sAmo mANasa to karmathI mukti ApavA mATe Avyo che. A jagata AkhuM karmathI tamane mukti ApavA phare che. tyAre tamane ema lAge che, ke A mAro veravI che ne A mAro premI che. jagata AkhuM karmathI mukta karavA mAge che. loko pachI vadhAremAM vadhAre labadAIne pachI nikAcita karI nAkhe che. avaLo vyavahAra, khIlave Atmazaktio ! koI roMga vyavahAra Ave nahIM to ApaNI zakti khIleya nahIM. eTale A upakAra mAnavo ke, "bhaI, tAro upakAra. kaMIka zakti teM mane Devalapa karI ApI.' praznakartA : barobara che, hA. e parama satya che. dAdAzrI : samaje to ukela Ave. nahIM to ukela nathI Ave evo. dharma kaMI pustakomAM nA hoya, dharma to vyavahAramAM ja hoya. dharma pustakamAM hoto haze ? phakta tamAre ema rahevAnuM ke mAre vyavahAramAM Adarza rahevuM che. evI bhAvanA rAkhavI. vyavahAra bagaDavo nA joIe. pachI bagaDyo to eno samabhAve nikAla karI nAkhavo joIe. ApaNe tyAM saheje Dakho ke Dakhala kazuM hoya che ? jarA matabheda thAya, bhAMjagaDa thAya, badhuM thAya, paNa te nikAlI bhAva, peluM tAMto nahIM. ane pachI savAramAM cA pharsTa klAsa thAya pAchI. sAMjanA laDyo hoyane, mIThuM nAkhyuM hoyane dUdhamAM ane savAranA cA thAya e dUdhanI ! dUdha phATI gayeluM nA hoya, bAra kalAkamAMya. AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : ApaNe ApaNuM mokSanuM kAma karI levuM. phAIlo to ApaNane choDe nahIM. 126 dAdAzrI : koI ApaNuM thAya nahIM. A AtmA ApaNo thAya, bIjuM koI nA thAya. mokSe javAno e ja ApaNo bhAva thAyane ! te pArakuM kAma lAge ? praznakartA : nA lAge. dAdAzrI : chatAMya vyavahAra choDI nA devAyane ? nikAla karI nAkhavo. lokone khoTuM nA dekhAya tevuM. ame nA gamatA joDe nikAla karIe chIene, nathI karatAM ? DrAmeTika rahIte karo nikAla ! koI kahe ke, 'tame to nAlAyaka cho ?" tyAre kahIe, 'bhaI, teM to Aje jANyuM, ame to pahelethI jANIe chIe A.' eTale nikAla thaI gayo. e ApaNe pahelethI nA jANatA hoIe ? praznakartA : ApaNe ema kahIene, ke 'ame to pahelethI ja nAlAyaka hatA, teM Aje jANyuM.' to kaheze ke, 'nAlAyaka to cho. pAchAM zarama vagaranAya cho.' ema kahe pAchAM. dAdAzrI : to kahevuM, 'bhaI, bAkI amane to AvI samajaNa paDI.' bAkI banatAM sudhI bolavuM nahIM. maunathI pate to patAvI devuM. paNa A to ApaNA manane kahevuM. mana samAdhAna mAge ke nA mArge ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale DrAmeTika enuM nAma ke e hArTilI ja hoya. hArTa ja AkhuM DrAmAmAM jAya che. ApaNe DrAmAnI bahAra chIe. hArTilI DrAmA ! praznakartA : to hArTilI DrAmeTika vAtacIta karIe tyAre e paNa jAgRti hovI joIene ke bIjAne kiMcitmAtra duHkha na thAya ?
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 127 128 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : e jAgRti enI meLe hoya ja. hArTilI vANI nIkaLene ! rAmeTika tame bolazone eTale tamane hArTilI hoya ja. e to jAgRti ochI hoya to DrAmeTika kahevAya nahIMne ! jAgRti phUla, enuM nAma ja DrAmeTika. huM bhartuhari rAjA, aMdara huM lakSmIcaMda taragALo, A badhI jAgRti hovI joIe. DrAmeTika bolaze to koI phAIla joDe bagaDaze nahIM ane A phAIla joDe AvavAnI che. A phAIlo kaMI ekadama Disamisa thavAnI nathI. e joDe AvavAnI che. hA, kAraNa ke riekTa thaI che ne ! mATe phAIlo bagADazo nahIM. e chUTI javAnI nathI A. A phAIlano nikAla karavA mATe Aropita bhAve 'huM chuM', emAM DrAmeTika bhAva rAkhavo. DrAmAno nikAla to karavo paDene ? Thapako paNa upayogapUrvakato ! praznakartA : pharaja bajAvatAM khoTuM thayuM hoya, te pratye aMgulinirdeza karavAmAM, thoDuMka zikSAtmaka pagaluM bharI levAmAM Ave, tyAre khoTuM karanArane du:kha thAya. ApaNA mATe manamAM dhRNA paNa kadAca upaje, to tyAM zuM karavuM? kevI bhAvanA bhAvavI ? dAdAzrI : tame to jJAna lIdheluM che, tyAM enA zuddhAtmAne bahAra besADIne ApaNe kahevuM ke 'dehadhArI bhAInA mana-vacana-kAyAno yoga dravyakarma-bhAvakarma-nokarmathI bhinna evA he zuddhAtmA !" je bhAI hoya tene AvI rIte, enAM zuddhAtmAne kahIe bahAra beso. mAre A pudgala guno kare che, eTale pudgalane jarA zikSA ApavI che. eTale pachI vAMdho nahIM ! ane zikSA to ApavI ja paDene ! zikSA vagara cAle nahIM ne pharajothI baMdhAyelA chIene ? A beMka sAcavanArA gurakhA hoya, te badhAne javA de to zuM thAya ? praznakartA : corI vadhAre thAya. dAdAzrI : hA, DyuTIvALI joba. pharaja to pALavI ja joIe. eTale vAMdho nahIM, paNa A bhagavAnane bahAra besADavAnA ! praznakartA : e sAmI vyakti pachI ApaNA mATe dhRNA kare, to ApaNane kazuM nahIMne ? dAdAzrI : ApaNane kazuM nahIM. enA AtmAne bahAra besADIe eTale ApaNe kazuM levA-devA nahIM ane pachI dhRNA karene, to enA AtmA vagara kare, emAM bhalIvAra hoya nahIM ne ?! AtmA bAra beThelo che ! AtmA thaIne kare tyAre javAbadArI Ave. spezyala rIto nikAla taNI ! praznakartA : dhAro ke ApaNA hAthanI nIce koI kAma karatI vyakti hoya oNphisanI, e oNphisa TAIme nA AvatI hoya athavA to je ophisanuM kAma hoya e barAbara nA karatI hoya, have e phAIlane ApaNe samabhAve nikAla karavA jaIe to pharajanI rUe ene Thapako paNa Apavo paDe. eTale sAmo pAcho eno pratyAghAta ApaNane maLavAno ja che, to enuM ApaNane paNa karmabaMdhana thAya ? dAdAzrI : jJAna lIdheluM hoya, to karmabaMdhana thAya nahIM. paNa pratyAghAtI IphekTa na paDe eTale tamAre sAcavavuM paDe. kAraNa ke e mUrkha che eTale pratyAghAtI IphekTa laI le. eTale tamAre eka kAgaLa para lakhI ane kahevuM, bhaI, A vAMcIne mane pAcho Apa. ApaNe Tebala AgaLa jaIne kahIe ke vAMca, be vakhata vAMca pachI mane pAcho Apaje. te zuM bhAvArtha che te tame samajyA ? A badhA sensiTIva mAInDanA che. te uzkerATa thAya, eTale avaLA thAya. ame tane mArIe to zuM karuM ? praznakartA: kazuM nA thAya. mahIM kazuM bhAva nA bagaDe. dAdAzrI : pharI mArIe to ? praznakartA : to ya nA bagaDe. dAdAzrI : ane ame kahIe ke ame A mArIe chIe e khoTuM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 AptavANI-12 (uttarArdha) samabhAve nikAla, phAIlono ! 129 karIe chIe tyAre zuM kahuM tuM ? praznakartA : to bIjo vadhAre mAra khAvAnI IcchA thAya. dAdAzrI : amAruM syAdavAda hoya. ame Ane kahI kahIne mArIe ke bhaI, have tane anukULa Ave che A vAta ? ane ene kahI kahIne sTepiMgathI caDhAvIe. sensiTIva amAruM nA hoya AmAM. jayAM buddhi hoya tyAM sensiTivanesa hoya ane sensiTiva eTale uzkerATa, ane uzkerATa hoya eTale sAmo mANasa che te vera bAMdhe. eTale jyAM uzkerATa che e lokoe ejha phAra ejha posIbala, jo bIjI rIte kahetAM na AvaDe to lekhita ApavuM, lakhavAmAM uzkerATa hoto nathI. sAmAne AghAta lAge evo uzkerATa nA hoya. e lakhIne ApaNe kahevuM, 'le, vAMcI le. tane daMDa karIza, tane saspenDa karIzuM.' ene evuM kaMI kahevuM joIe tamAre. emAM vAMdho nahIM ane aMdarakhAne bhAva kevo rAkhavo ke enuM bagaDe nahIM. praznakartA : hA, e to barAbara che. dAdAzrI : aMdarakhAne eka bAju enuM bagaDe nahIM evuM rAkhavuM ane eka bAju kahevuM ja joIe, nahIM to UMdhe raste cAlyo jAya. praznakartA : dAdA, haju thoDuMka AgaLa kleriphikezana mAre joIe che ke, Ape kahyuM ke ene lakhIne Apo, tane saspenDa karIza. dhAro ke ekabe vakhata maukhika kahyuM. ApaNe jANIe ke e zuddhAtmA che, ApaNe samabhAve nikAla karavA prayatna karIe chIe. ene lakhIne ApyuM. kaMI javAba nA Apyo, eNe mUkI dIdhuM ne enI je dararojanI rIta che e pramANe eNe cAlu rAkhyuM. pharI pAchuM lakhIne ApyuM to paNa e pramANe cAlu rAkhyuM. pharI ekzana levA kahyuM. have ekzana laIe eTale tarata e evuM grupa UbhuM kare athavA to e pote ema kahe ke jo A jJAna lIdhuM paNa jJAnano chAMToya dekhAto nathI. A jAtanI vAta kare ane pharI ekzana levAya eTale ApaNo virodhI thaI ja bese. pharajanI rUe A badhuM karyuM che. aMdara ApaNe zuddha bhAva che to AvA saMjogomAM zuM karavuM ? dAdAzrI : ApaNe emane kahI devuM ke huM ekzana levAno chuM AvatI phere ane ekzana evuM levuM ke ekzana lIdhA pachI vALI levAya evI sthiti to rAkhavI. badho ApaNe prayatna rAkhavo ane tame vALI levAnI sthiti rAkho tyAM sudhI tamAro guno gaNAto nathI. tamAre dAnata ene kharAba karavAnI nathI hotI. enuM sAruM karavAnuM eTaluM ja jovAmAM Ave che. pachI e tamAre hAthe kaMDama thaI gayA, toya enI kiMmata nathI. globa UDI jAyane toya kiMmata nathI. rAkho zuddha bhAvatA ja ! praznakartA: tame kaho cho dAdA, ke ApaNe samabhAve nikAla karavo. dAkhalo ApuM Ama dhAro ke koI jagyA che, enAM para eka ja mANasane levAno che. eka pojhizana khAlI che ane cAra jaNA ene mATe TrAya kare che, e cAramAM eka huM ja chuM dhAro ke, have huM mahenata karuM, barAbara kAma karuM Amatema ane che ne huM silekTa thaI jAuM dhAro ke ane pelA traNa jaNA duHkhI thAya ane e traNa jaNAno huM vagara leva-deve duzmana thaI gayo. have eno kevI rIte IlAja karavo ? dAdAzrI : A amAruM vijJAna kevuM che ke tamane pharajiyAta evuM nathI kahetuM ke tame AvuM karI ja nAkho. tamAre to phakta manamAM nakkI karavuM ke mAre A samabhAve nikAla karavo che. tamAre to phakta bhAvanA ja eTalI karavAnI, thAya ke nA thAya e tamAre jovAnuM nahIM. e mAre jovAnuM. praznakartA : paNa ApaNe to pelA loko joDe levA-devA nA hoya. dAdAzrI : e tamAre jovAnuM nahIM. praznakartA : paNa toya ApaNe te lokone dubhavyA. dAdAzrI : e enuM game te thAya ke tamAruM nA thAva eno savAla nathI, tamane e vakhate bhAvanA zuM hatI ke mAre samabhAve nikAla karavo che. basa e ja. tame AjJA pALone amArI, eTale javAbadArI amArI thaI gaI ane pachI 'yu Ara noTa bAunDa'. amArI pAMca AjJA pALene ene
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! varlDamAM koI aDacaNa Ave tenI jokhamadArI amArI ane eka ciMtA thAya to be lAkhano dAvo jo mAMDo to maLaze ema kahyuM badhe. geranTI ApuM chuM. kohavAyeluM kApavuM e ja samabhAve tikAla ! 131 praznakartA : ApaNA hAtha nIcenA mANasane kADhI mUkyo, to tyAM samabhAve nikAla kevI rIte karavo ? koIne phAyara karIe to ene to duHkha thAya ne ? dAdAzrI : nA. te to tamAre samabhAve nikAla karavAno. e duHkha thatuM hoya evuM tamane ema lAge, zaMkA paDe ke Ane duHkha thaze to ? to tamAre enuM nAma yAda karIne enuM pratikramaNa karavAnuM ke bhaI, mAre to nA chUTake karavuM paDe che. evAM pratikramaNa karavAnA. paNa je je duniyAmAM pharajo che e to bajAvavAnI. praznakartA : vyavahArano prinsipala che ke, peluM papaiyuM AkhuM hoya, paNa amuka bhAga saDI gayo hoya to e kApIne bAjue mUkI devuM. e barobara che prinsipala ? dAdAzrI : hA, barobara che. praznakartA : ene samabhAve nikAla kahevAya ? dAdAzrI : hA. bheMsatI bhASAmAM tikAla ! bheMsa che ne A bAraNA AgaLa AvI ane Ama jotI hoya, eTale tame samabhAve nikAla karo ke, "eya jatI rahe ahIMthI, jatI rahe ahIMthI'. e mahIM pese to UlaTI gUMcAya bicArI. gUMcAya to phAyado ke bahAra rahe to phAyado ? praznakartA : bahAra rahe to phAyado. dAdAzrI : have e ene bicArIne bhAna nathI, mahIM peThI eTale ApaNe zuM karavuM paDe ? bena, tame bahAra jAva, tame bahAra jAva' ema AptavANI-12 (uttarArdha) samabhAve nikAla nahIM karavAno. eka lAkaDI laIne pagamAM dhIme rahIne ThokI devI. kAraNa ke ApaNe 'bena' kahIe to e samaje nahIM. enI bhASAmAM vAta karIe, ApaNe mArIene, eTale e samaje ke ahIM AgaLa A nA kahe che pesavAnuM. eTale vadhu nukasAna thatuM aTakAvyuM, enuM nAma ahiMsA. 132 ahiMsA konuM nAma kahevAya ? vadhu nukasAna thatuM aTakAvyuM, bheMsane ane ApaNane, bannene nukasAna thatuM aTakAvyuM, enuM nAma ahiMsA. ane nahIM to pachI pelI ahiMsA pALIne mahIM pesavA dIdhI ane pachI A peluM mUMjhAyA kare bicArI ane ApaNeya mUMjhAyA karIe, emAM zuM svAda kADhavAno ? ane samabhAve nikAla karavAmAM vAMdho nA rAkhazo. badhuM thaI zake. vijJAna che A, dharma nathI A. dharmamAM badhA vAMdhA hoya. vyaktigata abhiprAya ! praznakartA : dAdA, ApanuM jJAna lIdhA pachI tame kahyuM samabhAve nikAla karavo, to koI nAlAyaka mANasa hoya to enI AgaLa ApaNe samabhAve nikAla karavo ? dAdAzrI : ApaNe zuM ? nAlAyaka che te ene ghera. ApaNe enI joDe bahu navo hisAba goThavavo nahIM. praznakartA : A to amArI cokhkhI dAnata che, paNa sAmo je pratibhAva Avyo tenI vAta che A. dAdAzrI : e Ave to ApaNe samabhAve nikAla ja karyA karavo. ane e mANasane mATe kharAba vicAra Ave to mahIM pratikramaNa karavuM ke, 'Ama kharAba vicAra zuM karavA karo cho enA mATe ?!' ApaNAmAM ene mATe kharAba vicAra Ave, eno pachI paDagho sAmAne paDe. praznakartA : evI ene pratIti thAya kharI ? dAdAzrI : pratIti eTale sArI rIte. tethI to A jagata UbhuM rahyuM che. A eka ja vastuthI jagata UbhuM rahyuM che. kharAba vicAra Avyo ke
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 133 134 AptavANI-12 (uttarArdha) tarata pratikramaNa karo. pachI juo ke e mANasa zuM kare che tamArA mATe ! A vijJAna che. A vijJAnanI draSTie kahuM chuM. kharAba vicAra Ave, tene zuM karo atyAre ? ene aMdara poSo cho ? praznakartA : ene dUra karavA mATe prayatna karIe. dAdAzrI : dUra zuM karavA karavAnuM ? e AvyA ne dUra ja che. ApaNe ene pratikramaNa karIe eTale enuM nAma dUra thayA kahevAya. pratikramaNa karyuM eTale e abhiprAya ApaNo nathI. pratikramaNano artha zuM ? vicAra Avyo, teno abhiprAya ApaNo nathI A. pratikramaNa AkhuM nA AvaDe to 'nA bhaI, enI mAphI mAguM chuM ane AvAM vicAra nA Avazo.' game te bolavuM. TUMkamAM be zabda bolo to cAle, paNa enAthI abhiprAya phera paDI javo joIe. geranTI eka avatAratI ! praznakartA : sAmI pArTI jo taiyAra nA hoya to samabhAve nikAla kevI rIte karavo ? eka hAthe tALI kevI rIte pADavI ? dAdAzrI : tamAre tamArA manamAM nakkI karavAnuM ke mAre A phAIla Ave che, eno samabhAve nikAla karavo che, eTaluM ja karavAnuM. sAmo tALI pADe ke nA pADe te ApaNe levA-devA nathI. tame tamArI bhAvanA pheravo ke tarata badhuM rAge paDI jaze. praznakartA: have A je phAIlo hoya che, e to badhI pUrI karavI paDaze ne ? nAnI ke moTI badhI ja phAIlo ? dAdAzrI : e to pUrI karye ja chUTako. praznakartA : paNa keTalIka phAIlo ekataraphI nikAla kare to ? ekataraphI phAIla nikAla thAya ? dAdAzrI : nA, evuM kazuM nahIM. phAIlano nikAla thaye ja chUTako che. praznakartA : paNa ghaNI vakhate ApaNe chUTavuM hoya ne sAmo nA choDato hoya, to pachI ekataraphI pote chUTI zake ke nA chUTI zake ? dAdAzrI : e chUTI jAya. praznakartA: kaI rIte ? dAdAzrI : ApaNI vItarAgatA joIne. e to ApaNI vItarAgatA hoya to badhuM chUTI jAya. sAmo ja kare ke nA kare, tenI ApaNe jovAnI jarUra nathI ! nahIM to evuM hoya to koI chUTe ja nahIM jagatamAM. praznakartA : ApaNe samabhAve nikAla karIe, eno durupayoga kare to karavA devo ? dAdAzrI : durupayoga karavAnI koInI zakti nathI. ane je durupayoga thavAno, emAM koI baMdha thavAno nathI. jeTalo durupayoga thavAno che, emAM kazuM pheraphAra thAya evuM nathI. ane navo durupayoga karavAnI koInI zakti nathI. eTale bhaDaka rAkhazo nahIM. bilakula bhaDaka kADhI nAkhajo. eka avatAra pUratI to bhaDaka kADhI nAkhajo tame. enI geranTI amArI pAse che. pachI tahIM javAbadArI tamArI ! praznakartA : dAdA, have bhAre phAIlo Ave che. dAdAzrI : bhAre Ave paNa e nikAla thaze, tamArI evI taiyArI rAkho ke mAre koI paNa prakAre gamo-aNagamo karavo nathI. evI keDa majabUta rAkho. praznakartA : chatAMya jo samabhAve nikAla nA thAya to pachI e kudarata upara choDI devuM ? dAdAzrI : pachI ApaNe kazuM levA-devAnuM rahyuM nahIM. ApaNe samabhAve nikAla karyo. ApaNe AjJA pALI eTale yu Ara noTa risponsibala !
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 135 136 AptavANI-12 (uttarArdha) na jovAya pariNAma ! cIkaNI phAIlonI sAme samabhAva ! praznakartA: keTalIka vakhata evuM lAge ke amuka amuka phAIlo hoya, te bahu bhAre che. Ano ApaNe nikAla karI zakIzuM ke kema ? A kaMI agharuM lAge che, A nahIM thAya evAM je vicAra Ave.... dAdAzrI : hA, ene cIkaNI phAIla kahevAya. bahu cIkaNI hoya e to ! cIkaNI phAIla ApaNI najIkamAM ja hoya pAchI, bahAra AghIpAchI na hoya. cIkaNI eTale Ama dho dho karIene, sAbu laIne dhoIe toya nA jAya. jema DAmaravALuM kapaDuM thayuM hoyane, ene sAbu ghasIe to zuM thAya ? UlaTo DAmara sAbu para coMTI jAya. A AvI phAIlo ! tyAM AgaLa jAgRti mUkavI paDe che ke sAheba, have huM zuM karuM ? mAro to sAbu UMcA bhAvano ane A sAbu ghasyo to sAbune A coMTe. jyAre jJAnI puruSa ghAsaleTa lAvaze enI mahIM boLI nAkhavAnuM. be lITara bagaDe, paNa A boLI nAkhavAnuM ke patyuM. jJAnI puruSa rasto dekhADe. nahIM to e pANIe jAya nahIM. jema jema pANI reDo tema vadhAre cIkaNuM thAya. ApaNA loko pANI reDa reDa kare, cIkaNI phAIla mATe ! praznakartA : hA. eTale e vakhate A DagI javAya che ke A thaze ke nahIM ? A phAIla ApaNane nahIM choDe. dAdAzrI : e tamAre DaravAnI jarUra nahIM. e choDe ke na choDe, tenI ciMtA rAkhavAnI nathI. ApaNe to tame atyAre zuM karavA beThAM cho ? tyAre kahe, phAIlano samabhAve nikAla karavo. enuM pariNAma tame jovA mAMgatA nathI. tamane meM pariNAma jovAnuM nathI kahyuM, meM tamane AjJA pALavAnuM kahyuM che, phAIlano samabhAve nikAla karo. e tame pariNAma juo cho ke A phAIla choDe evI nathI agara A phAIla nathI chuTatI, e pariNAma jovAnuM meM tamane kahyuM nathI. pariNAma jozo to kAdavamAM ghUsI jazo. A phAIlano samabhAve nikAla eTaluM karIne tame chUTA. bIjI javAbadArI mArI, caDhI besaze to. praznakartA : cIkaNI phAIlono nikAla karavA janmojanma to levA ja paDe che ne ? A phAIlone laIne ja bhAMjagaDa che ne ? dAdAzrI : kharuM kahe che, phAIlonA nikAla mATe ja che ne ! jo jo phAIlo sAthe pharIthI vera nA baMdhAya. verane laIne A hisAbo UbhAM rahyAM che. phAIlo chevaTe mukIne ja javAnI che ne ? cIkaNI phAIla nA hoyane to saMsAra sAro lAge. mokSa mATe e nukasAna kare che. praznakartA : dAdA, AvI cIkaNI phAIlo hoya, eno nikAla karavAnI kaLA dekhADo. dAdAzrI : eno nikAla karavAno. eka ja vAta ke jANe magaja ApaNuM bobaDuM nA thaI gayuM hoya evuM mauna pakaDavuM joIe. bIjo koI upAya nahIM, bolyA ke bagaDyuM. praznakartA : ApaNe mauna rahIe chatAMya sAmevALAno Dakho ApaNane rahyA ja kare.. praznakartA : basa, samajAI gayuM. emAM mArI thoDI bhUla hatI samajavAmAM. dAdAzrI : samabhAve nikAla karuM chuM eTaluM ja, pachI thAya ke na thAya eya jovAnuM nathI. sahelI ne sarasa vAta che ne ! Amane sAruM, ekuMya cIkaNI phAIla nahIM. eTale pachI bhAMjagaDa nahIMne ! ko'ka lIMTa nAkhelI hoyane to ApaNe kapaDuM Ama dho dho karIe to ApaNo hAtha bagaDe paNa e cIkAza jAya nahIM, enuM nAma cIkaNI phAIla. le kADha svAda ! e cIkaNI phAIla. dAdAzrI : hA, rahyA ja kare.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 137 praznakartA : to evI kaLA zIkhavADo ke sAmevALI phAIla khuza rahe ane nikAla thAya. dAdAzrI : khuza rahevuM e bahu agharuM. emanuM dhAreluM nA thAya eTale e khuza rahe ja nahIM. praznakartA : dAdA, mArA prasaMgamAM evuM che ke sAmenA mANasane khuza karavo hoya to jANIne ja chetarAvuM paDe che, to ja e khuza thAya, nahIM to nA thAya. eTale atyAre ApaNane je duHkha varte che athavA to ene duHkha varte che, te ApaNe ApaNI pakaDa rAkhIe chIe ane e enI pakaDa rAkhe che. dAdAzrI : pakaDa ja rAkhe, basa. pakaDa choDI daIene eTale ukela Ave. praznakartA : dAdA, jo ApaNe ApaNI pakaDa choDI daIe to satsaMgeya gumAvavo paDe. gharanAM emanI pakaDa rAkhe ne ApaNe ApaNI pakaDa choDI daIe to satsaMga gumAvavo paDe. dAdAzrI : e jo satsaMga gumAvAto hoya to ApaNI pakaDa rAkhIe paNa satsaMga nA gumAvavo. pachI dekha leMge. ochAmAM ochI khoTa jAya evo dhaMdho karavo. ochAmAM ochI khoTa eTale zuM, ke satsaMgamAM jAya to so napho maLe. tyAM pakaDa pakaDyAnA trIsa rUpiyA daMDa thAya to ya sitera ApaNA gharamAM rahyAne ! praznakartA H kahevuM paDe vItarAganuM vijJAna ! barAbara, toya napho rahe ! dAdAzrI : eTale ApaNe napho kaMIka raheto hoya to bhale, A to bIjuM kazuM napho-khoTa jatAM ja nathI. e to ahaMkAranuM projekzana che. saMsAra eTale zuM ? ahaMkAranuM projekzana sAmAne mAravuM ne jItavuM. praznakartA : satsaMgamAM AvuM chuM te gharavALAne gamatuM nathI. bAkI ApaNe emanI sAthe koI dahADo avaLo vyavahAra karatAM nathI, chatAM ya khuza kema thatAM nathI ? 138 thAya ? AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : tAre hisAba bhogavavAno che, tyAM sudhI khuza kema karIne praznakartA : khuza nA thAyane toya vAMdho nahIM, paNa normala rahene toya ApaNane game ? dAdAzrI : normala rahe ja nahIM. normala hoya to ya ApaNe 'khuza ja che' ema mAnavuM. emane ApaNe nathI gamatA. ApaNA AcAra-vicAra che e emane gamatA nathI evuM jANIe chatAM ya ApaNe emanI joDe besIne khAvuM paDe, rahevuM paDe, UMghavuM paDe, hA kahevI paDe. zuM thAya ? chUTako ja nahIMne ? e karma bhogavye ja chUTako. je kALe, je kSetre, je dravya-bhAva badhuMya sAthe thaIne je bhogavavuM, emAM cAle ja nahIM. nAsI jAva to kyAM sudhI nAsI jAva ? A ApaNI joDe Azaro levA AvelA hoyane, e loko Azaro levA AvyA che ne ApaNe ApavAno che, beu egrImenTa to pUruM thavuM joIene ? rAgapUrvaka nahIM, TAImapUrvaka. TAIma javo joIe. leNAdeNA cUkate karI nAkho. phAIlo ja chene ? phAIlone 'mAruM, mAruM' karIne chAtIe vaLagADI, nahIM ? A pustakane huM 'mAruM' na kahuM tyAM sudhI pustakane sAruM lAge. mAruM kahyuM ke pustakane kharAba lAge, rIsa vALavA taiyAra thAya. badhAnuM evuM ne ? mAruM kahyuM ke coMTyuM, bhUta vaLagyuM. chatAM mAruM bolavAno vAMdho nathI. DrAmeTika mAruM bolavAnA hoya to bolone ! DrAmAmAM bole ja chene ! A mAruM rAjya, AvaDuM moTuM che, Ama che, tema che. evuM badhuM nATaka ja karAvavAnuM che paNa sAvacetIthI ! pakaDo samabhAva, choDo phAIlato bhAra ! praznakartA : dAdAjI, A jJAna Ape ApyuM, have na bolavAnI kaLA ane badhAmAM ApaNe zuddhAtmA joIe ane aMdara ene namaskAra karIe, eTale cIkaNI phAIlano nikAla thaI jAyane ?
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 AptavANI-12 (uttarArdha) bhogavavAnI Ave pharI ? dAdAzrI : haiSavALI cIkaNI ane rAgavALI cIkaNI. beu sarakhI cIkaNI, keSavALI vadhAre cIkaNI hoya evuM nahIM. e to ApaNA rAgadveSane ja baMdha karavAnA. tamArA rAgano ja niveDo karavAno thaze. pelI phAIlane levA-devA nahIM. A rAga rahyo ne pelI phAIla to gaI. have mahIM rAga Ubho rahyo, te pharI nikAla karI, pharI sahI karI ApavI paDaze. praznakartA : e game te rIte nIkaLe. ApaNe enI sAthe saMmata nathI evuM juduM rAkhavuM ? dAdAzrI : nA, bIjA koInI sAthe, game tenI sAthe saMbaMdha thaIne, A ja rIte Ama rAgano ja saMbaMdha thAya pAcho ane pachI eno niveDo AvI jAya. pelI phAIla joDe kazI levA-devA nahIM, e phAIla to gaI badhI. samabhAve nikAla, phAIlono ! 139 dAdAzrI : phAIla eTale vicAra AvyA vagara rahe nahIM, bolyA vagara rahevAya nahIM. nA bolavAnI kaLA tyAM cAle nahIM. praznakartA: paNa enI rIta to hazene, dAdAjI. dAdAzrI : e to ApaNe niyama rAkhavAno ke vakhate ApaNe bolavuM nathI. chatAM bolAI javAya e phAIlanI nizAnI. jeTalI phAIla cIkaNI hoya eTaluM bolAya. nahIM to ApaNA dhAryA pramANe nA bolavuM hoya to nA ya bolAya. e phAIla je cIkaNI che tenI sAthe nA bolavuM hoya to bolAI javAya. paNa A nathI bolavuM evuM nakkI rAkhavuM joIe. ene mATe ApaNe nathI bolavuM, nathI vicAravuM ke nathI vartavuM, e ApaNA manamAM nakkI rAkhI ane pachI e phAIlano nikAla karavo. phAIlo kahI, A phAIlo gaNAya. 'phAIla mAre Ama naDe che" evuM bolAya nahIM ! phAIla to enI meLe nikAla thaI ja jAya. naDe che zuM ? jAgRti kAcI rahI e naDe. phAIla to nikAla thaI jAya, je AvI e phAIla cha mahinebAra mahine paNa nikAla thaI jAya. ene dhyAnamAM levAnI nahIM bahu. nikAla karavo che evuM nakkI rAkhavuM. to jyAre bhegI thAya tyAre nikAla karavo che e nizcaya hAjara rahe. praznakartA : eTale jAgRti pUrI hoya to phAIla kaMI naDatI ja nathI. ane A je naDe che e jAgRtinI kacAza che haju. dAdAzrI : ApaNe nikAla karavo che ane ene nathI nikAla karavo, toya kahIe 'AvI jA', amAre nikAla karavo ja che. toya paNa ApaNe jItIzuM, e jItavAnA nathI. kAraNa ke e paugalika kAyadAnI bahAra che. A to paugalika kAyadAnI aMdara che. e kaheze, mAre mokSe javA devA nathI. ApaNe kahIe, mAre javuM che. to ApaNe jaIzuM ane e thoDo vakhata harAvaDAvI, haMphAvaDAvI ane pachI bhAgI jaze. kamaTha tarIke daza avatAra sudhI pArzvanAtha bhagavAnano bhaI thayo. paNa chevaTe ene bhAgavuM paDyuM, bhagavAna nA bhAgyA. phAIla jaze paNa raNa raheze ! praznakartA : rAgavALI je phAIlo che, e kaI rIte AgaLa A bhava samabhAve nikAlamAM ! praznakartA: bhAva ghaNo hoya, chatAM samabhAve nikAla na thAya to zuM karavuM ? dAdAzrI : samabhAve nikAla na thAya, tenI jokhamadArI nahIM. ApaNe bhAva che, ApaNe nakkI evuM rAkhavuM joIe ke na thAya, toya paNa ApaNe ApaNuM pheravavAnuM nahIM ke have samabhAve nikAla nathI karavo. baLyo, have nikAla nathI karavo, evuM nahIM. mAre samabhAve nikAla karavo ja che. ApaNe bhAva choDavo nahIM. na thAya e 'vyavasthita'nA tAbAnI vAta che. praznakartA : paNa koI vakhata thAyane bhale Aje na thAya, kAle-parama divase to thaze ja ! dAdAzrI : eMsI TakA thaI ja jAya. eMsI TakA to enI meLe ja nikAla thaI jAya. A to koIne daza-paMdara TakA jarA bAkI rahI jAya. eya bahu cIkaNI phAIla hoyane to nA thAya, to vyavasthitanA AdhIna
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 141 142 AptavANI-12 (uttarArdha) che. tenuM gunegAra 'vyavasthita' che, ApaNe gunegAra nathI. ApaNe to nakkI karyuM ke mAre samabhAve nikAla karavo ja che. ApaNA badhA prayatno samabhAve nikAla karavAnA hovA joIe. - cIkaNI tamAre ja nahIM, A to badhAM lokone cIkaNI hoya. atyAre to loka cIkaNI ja laIne AvyA che ! ane cIkaNI nA lAvyA hoya to jJAnI pAse kaMI niraMtara besI rahevAya ?! paNa keTalI cIkaNI lAvyA che phAIlo ?! praznakartA : evuM kaMIka karo ke phaTa daIne UDI jAya, ogaLI jAya ! dAdAzrI : evuM karIe to AtmAnI je zakti chene, te pragaTa nA thAya. jyAM sudhI huM karI ApuMne, tyAM sudhI tamArI zakti pragaTa thayA vagara rahe. ApaNe pragaTa karavI ja chene ! AvaraNa ApaNe toDavA hoya to, ApaNe A phAIlano nikAla karavo che, evuM nakkI karIe tyArathI e AvaraNa tUTaze. emAM tamAre kazuM AmAM mahenata che nahIM. bhAva ja karavAno che, manamAM nakkI ke phAIlano nikAla karavAno che. pelI phAIla vAMkI thayA kare toya ApaNe phAIlano nikAla karavo. nahIM to AtmA nirAlaMba nA thAyane ! phAIlanA nikAla bAkI hoya tyAM sudhI avalaMbana rahI jAya. avalaMbana rahI jAya tyAM sudhI eNbsolyuTa nA thAya. nirAlaMba AtmA e ebsolyuTa AtmA, te tyAM sudhI ApaNe javAnuM che. bhale A bhavamAM nahIM javAya, teno vAMdho nathI. Avate bhava to thaI ja javAnuM, paNa A bhavamAM ApaNe AjJA pALIne, e ja ukela che. samabhAve nikAla karavo, e bahu moTI AjJA che. ane te keTalIka cIkaNI hoya te ? kaMI basse-pAMcase ochI hoya che ? be-cAra ja hoya che. paNa te kharI majhA ja tyAM Avene ?! praznakartA : A badhuM karatAM karatAM cAra DigrI tAva AvI jAya ghaNI vakhata. dAdAzrI : nahIM, e tAva AvI jAya chene, te ja nirbaLatA nIkaLI jAya che badhI. ane jeTalI nirbaLatA nIkaLI eTaluM baLavAnapaNuM ApaNAmAM utpanna thAya. pahelAM hatuM, tenA karatAM vadhAre baLavAna lAge ! .. bolatAM ja paDa khasatAM jAya phAIlota praznakartA : eTale ghaNIvAra ApaNe amuka phAIla hoya eno nikAla ApaNI buddhi pramANe, samajaNa pramANe, samabhAve karavA prayatna karIe. pelo bhAva AvI jAya ke samabhAve nikAla karavAno che, paNa hakIkatamAM e samabhAva nathI dekhAto. dAdAzrI : e samabhAva nathI dekhAto, chatAM enuM nAma ja samabhAva. e samabhAva nathI thayo, chatAM paNa ApaNe zabda bolyAne ke ApaNe samabhAva nikAla karavo che. basa eTalI ja tamArI javAbadArI, bIjI rIte nikAla thAya che. A guDha sAyansa che. A jema DuMgaLI hoya chene, te ApaNe samabhAve nikAla karIe eTale eka paDa enuM jatuM rahe paNa ApaNane to e paDanA paDa dekhAya pAchAM. eTale A je rIte samabhAve tame nikAla karo cho, enAM hajAro paDe che. mATe tamAre ema nA jovuM ke A pharI pAchuM enuM e ja dekhAya che. hajAro paDe che eTale ekavAra e tame jeTaluM karyuM eTalAM paDa ochAM thaI gayA. praznakartA : eTale ApaNe evuM mAnavAnuM ke A paDa ApaNe ochuM karyuM che. dAdAzrI : hA. tene cIkaNI phAIla kahI. jenA paDa vadhAre che, ene cIkaNI phAIla kahI. praznakartA : dAdA, samabhAve nikAla karavo che e bhAvanA thaI eTale e amalamAM AvavuM joIe, paNa eno amala kema nA thAya ? dAdAzrI : nA, e nikAla thaI gayo. tame jevuM bolyAne eTale thaI gayo tyAM, eka paDa pelAnuM UtarI gayuM. dekhAya evuM ne evuM pAchuM. paNa ema karatAM karatAM hajAro paDa haze e jatAM raheze. ApaNe saMtoSa mAnavo ke meM samabhAve nikAla karyo. dAdAnI AjJA pALI che. ekjhakTa vijJAna ja chene ? praznakartA: paNa emAM je sTeja laIe dAdA, pahelAM bhAva thayo ke samabhAve nikAla karavo. pachI kharekhara samabhAve nikAla thAya to e AnaMda je Ave e kaMI judo ja thAya !
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 143 144 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : nA, paNa kharekhara nikAla thAya ke nA thAya enI jarUra ja nathI. ApaNe to khAlI AjJA pALavAnI jarUra che. bIjA koInI vastuno adhikAra ApaNane nathI. praznakartA : nA, dAdA, huM zuM kahuM chuM ke ApaNe bhAvanA karI eTale vAyabrezana UbhA thayA. enuM phaLa je AvyuM ke samabhAve ja nikAla thayo. sAmAne saMtoSa thaI gayo. dAdAzrI : emAM sAmAne saMtoSa thAya ke nA thAya, ApaNe samabhAve nikAla karIe tyAre e gALo bhAMDato hoya to ApaNe jANavuM ke haju A paDa vadhAre che. eTale vAMdho nahIM. ApaNe kahIe ke jeTalI bhAMDavI hoya e bhAMDI lo ne pachI cA mUko, evuM dhIme rahIne ApaNe kahevuM. hA, e to kaMI potAnA AdhIna ochuM che, pelo gALo bhAMDe che te ? praznakartA : sAmAne jo ApaNo paDagho paDe to ja ApaNane saMtoSa maLe ne ke bhaI samabhAve nikAla thayo. dAdAzrI : eTale ene saMtoSa nA thAya to ya ApaNe saMtoSa laIne kahevuM ke cA-bA mUko ane nAsto kADho pelo. pachI khaIne jaIe bahAra. mokSane dhakke caDhAve cIkaNI phAIlo ! mokSe javA mATe upakArI vadhAremAM vadhAre koNa ? to kahe, cIkaNI phAIla. ane moLI phAIla ApaNane nIkaLavA nA de. moLI eTale mIThI lAgatI hoyane, te ApaNane mokSe javAmAM madada nA kare. tamAre javuM hoya to jAva, nahIM to kaMI nahIM. nahIM to nAsto karo nirAMte, eTale meM to jame kareluM. eTale amArA bhAbhIne roja kahuM, 'tame cho to A huM pAmyo chuM, nahIM to nA pAmuM'. cIkaNI phAIlo che ne ! tame jo vicArI jozo to tamane khabara paDaze ke cIkaNI phAIlo ApaNane helpa kare che. jJAna nA maLyuM hoya to ApaNane magaja khalAsa karIne ApaNane A UMdhe raste laI jAya, nIce adhogatimAM laI jAya. paNa jJAna maLyuM hoya to upakArI che ! phAIla eTale tRtiyama bole. evuM tRtiyama bole eTale ApaNuM mAthuM duHkhe, heDekanA zabdo A. mAthAno dukhAvo Ubho thaI jAya. have e zAthI bole che ? tyAre kahe, e ja phAIlo che, cIkaNI phAIla. pachI manamAM samaje ke A jJAna maLyuM eTale A na thavuM joIe. nahIM to coMTe ja ke "kharI chuM', evuM jANene ! A to tarata 'huM khoTI chuM" evuM tarata samaja paDe. tane kalAka pachI samajaNa paDe ne ke A bhUla thaI ! praznakartA : tarata khabara paDe. dAdAzrI : tarata ! le, tyAre A jJAnanuM baLa kevuM che ?! A jJAneya keTaluM asara kare A ! jALavIte "paTTI' ukhADAya ! A cIkaNI paTTI hoya ne, te ahIM AgaLa coMTI gaI hoya to ApaNe Ama UkhADavA jaIe to vALa hale ukhaDI jAya. mATe bahu cIkAza hoya tyAM to jarA vasamuM paDI jAya ne ! moLI phAIla hoya to bahu sAruM, Ama bolatAMnI sAthe chUTI jAya. tyAM kazI bhAMjagaDa ja nahIM ne ! cIkaNI phAIla to bahu vasamI. ApaNe paTTI ukhADIe to vALa hala tUTe, tevI cIkAzavALI phAIlo bahu thoDI hoya. te e phAIlo joDe jarA sAcavIne kAma levuM. e paTTI upara pANI reDavuM, bhInI karIne dhIme dhIme ukhADavI. nahIM to vALa sAthe paTTI ukhaDene to keTalI lhAya baLe ! pelI eka paTTI jo ATaluM duHkha de che, to 'A' paTTIo to keTaluM du:kha deze ? A phAIlo e ya paTTIo ja che. eno AtmA judo che, paNa A phAIla eTale paTTIo. paTTI ukhADatAM utAvaLathI ukheDe to ? vALa hale ukhaDI jAya. te loka kaheze, alyA, AvI jozathI nA ukhADAya.' ne ukhADanArAne vaDhe ne ! te ApaNe to kahyA pramANe karIe. garama pANI karAvIe, paTTInI para dhIme dhIme pANI copaDIe, aTAvI-paTAvIne dhIme dhIme kADhavAnuM. A badhI paTTIo ja coMTelI che, te kevI che ? vALa hala joDe ukhADaze eTale vera bAMdhaze. eTale sAcavIne kAma laIe to ekeya vALa ukhaDe nahIM. pahelAM to
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 145 TapAlanI TikiTa paNa jo sikko nA mAryo hoya ne to tene ukheDI letA hatA, te koIne khabara nA paDe evI rIte ukheDI detA hatA. juo, akkalavALA che ne ! phAIla cIkaNI ke guMdara ? A to tamArA hAthanuM hoyane ! A tame karyuM ke caMdubhAIe karyuM? praznakartA : caMdubhAInA hAthanuM. caMdubhAIe karyuM. dAdAzrI : to tame zuM karavA coMTI paDo cho ? praznakartA : nA dAdA, bhUla thaI gaI. ukhaDI gayo, nA coMTAya. dAdAzrI : AnuM nAma phAIlane ! e guMdara cIkaNo hoya che. copaDanArA cIkaNA nathI hotA. paTTI cIkaNI nathI hotI. praznakartA : e phoDa pADIne, e guMdara nIkaLI jAya evuM karI Apone. dAdAzrI : nIkaLI gayelo ja che. meM tamane zuddha ja karI ApyuM che. tamane samajaNa nA paDe to huM zuM karuM ? praznakartA : be zabdamAM moTuM sAyansa kahI dIdhuM. guMdara cIkaNo hoya che, copaDanAro cIkaNo nathI, paTTI cIkaNI nathI ane Apa kaho cho, meM tamane zuddha karI ApyA che, paNa tame coMTo cho. dAdAzrI : potAne khyAla nA rahe, temAM ame zuM karIe ? paiNAvyA hoya chatAM e kahe, sAheba, mane kema paiNAvatA nathI ? evuM bole tyAre loko zuM kahe ene ? praznakartA: samajato ja nathI ! dAdAzrI : trIjA klAsamAM mUkI do kaheze, menTala hospiTalamAM. praznakartA : bahu sarasa vAta kahI. chuTuM pADI nAkhe evI vAta kahI. 146 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : chUTuM pADI nAkheluM che. juduM thaI gayuM che ane tamane pariNAmamAM badhuM ya ahaMkAra-mamatA jatI rahelI, tame eksepTa karo cho ne ? guMdara jato rahyo che evuM tame eksepTa karo cho ne ? guMdare ya amAro hoya evuM. paTTI cIkaNI hotI nathI. paTTI ukhaDatI ja nathI. e paTTIne zuM karavA toDo cho ? mUA, paTTI evI nathI. aMdara guMdara evo che. moLo guMdara lagADyo hoya to moLI. paTTI evI nathI. moLI ya nathI ne cIkaNI ya nathI ane copaDanAro ya evo nathI. kevo guMdara vAparyo te tuM jANuM, bA. kaDhAIyo guMdara vAparyo che ke bIjo vAparyo che ? cIkAza kaI rIte khape ? praznakartA: Apane prazna pUchelo ke anubhava thAya che paNa AnaMda thato nathI. to Ape kaheluM ke cIkaNAM karmo che tethI, to e cIkaNAM karmo kevI rIte jaldI khape ? dAdAzrI : zuddhAtmAmAM rahIe to jaladI khapI jAya. jo cIkaNAM karmomAM ApaNe nA coMTIe ne ApaNe peluM 'joyA" karIe eTale jaldI khapI jAya. praznakartA : e prosesa to cAlu ja che. dAdAzrI : basa, to khapI javAnAM, vAra nahIM lAge. gharanI phAIlo joDe cIkaNAM karma lAvyAM hoya, bahAranI phAIla joDe moLAM hoya. gharanI phAIla joDe cIkaNAM hoya evo anubhava kharo ? hamaNe koI joDe gADImAM oLakhANa thaI ne koIe cA pAI, to e badhI moLI phAIlo. paNa A cIkaNI phAIlono nikAla karavo bahu agharo hoya. tame samabhAve nikAla karo toya pharI pharI cIkAza Ave pAchI. 'samabhAve nikAla ja karavo che eTaluM ja tamAre bolavAnuM, enI meLe thaI jaze. kAraNa ke ghaNAM kALanI A phAIlo coMTelI che ! ane ghaNo hisAba goThavAI gayelo che !! eka cIkaNI phAIla AvavAnI hoya ne teno samabhAve nikAla karavo hoya to, have ene mATe AvatAM pahelAM ja ApaNe eno zuddhAtmA pahelo
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 AptavANI-12 (uttarArdha) samabhAve nikAla, phAIlono ! 147 joI levo joIe. rileTiva ne riyala joI lIdhuM. pachI ApaNe eno samabhAve nikAla karavAnuM nakkI kareluM hoya, te samabhAve nikAla thaI jAya. sAmI phAIla vAMkI hoya to nikAla nA thAya. te tamAre e jovAnuM nathI. tamAro to nizcaya ke samabhAve nikAla karavo che, pachI zuM banyuM e jovuM. praznakartA : ApaNe kahIe chIe ke amuka phAIlo cIkaNI che, paNa e cIkAza konI ? e cIkaNI kare koNa ? dAdAzrI : e to karanAra bhogave chene atyAre. cIkaNI karI tyAre to A karanArane bhogavavI paDe ! praznakartA : dAdA, cIkaNI to anyonyanA kAraNe hoyane ? ekalAnA kAraNe na paNa hoyane ? dAdAzrI : e to anyonya kAraNa. praznakartA : cIkaNI phAIlo hoya to ene dUra kevI rIte karavI ? dAdAzrI : dUra karAya ja nahIM. praznakartA dUra eTale cIkAza dUra kevI rIte karavI ? dAdAzrI : vItarAgatAthI. cIkAza to ogaLyA ja kare niraMtara, paNa ApaNe cIkAza karIe to pachI pharI UbhI thAya. ApaNe vItarAgatA dAkhavIe eTale chUTyA kare. eTale ApaNe samabhAve nikAla karavAno che, e vItarAgatAno ja bhAga che. praznakartA: paNa vadhAre paDatuM ApaNAthI cIkaNuM thavAnuM thayuM to pachI pratikramaNa karavuM paDene ? dAdAzrI : hA. jo jarUra paDe to pratikramaNa karo, teya ApaNe karavAnuM nathI. teya caMdubhAIne kahevAnuM, 'bhaI, pratikramaNa karo !" A atikramaNa ApaNe kyAM karIe chIe ! atikramaNa caMdubhAIe karyuM tyAM caMdubhAIne kahevAnuM pratikramaNa karo. praznakartA saMsAranuM moTAmAM moTuM kArya samabhAve nikAla karo. dAdAzrI : basa, A phAIlonI ja bhAMjagaDa che. A phAIlothI ja tame aTakyA cho. A phAIloe ja AMtaryA che, bIjA koI AMtaranAra nathI. bIje badhe vItarAga cho tame. "jovA'thI ja khase paDo phAIlatA ! praznakartA : amane jJAna maLyuM eTale rAga-dveSa to jatA rahyA evuM kaho cho, paNa cIkaNI phAIla Ave tyAre to rAga-dveSa thAya che, te zuM ? dAdAzrI : eTale e to nizcayathI rAga-dveSa gayA, paNa vyavahAranA rahyAne ! vyavahAramAM ciDAI jauM chuM ne lokonI upara ? e badhuM khalAsa thaI jaze tyAre kAma thaze. jJAtA-draSTA rahe tyAre jatA rahe badhAM. 'caMdubhAIne thaI jAya ne 'tame" "joyA karo to e jatA rahe. praznakartA : eTale A ciDAya toya ApaNe 'joyA' karavuM ? dAdAzrI : e 'joyA' karavAnuM bane nahIMne tamArAthI A to. mULa vAta A che. praznakartA: ame 'jotAM' hoIe ke A caMdubhAI gusso kare che toya buddhi amArI ema kahe ke A phAIla UbhI rahI hajI. dAdAzrI : UbhI rahe to phAIla pharI Ave. praznakartA : te vakhate ApaNe gusse thaIe toya ApaNe 'jotAM' rahIe to phAIlano nikAla thayelo kahevAya ? dAdAzrI : cokhe cokhkhuM 'joyuM hoya to pachI kazuM nA thAya. paNa ApaNe manamAM potAnI meLe mAnI laIe to UbhuM rahyuM, kAraNa ke kharekhara 'joyuM' nA hoya ! praznakartA : ApaNe ejhekTa 'jotAM hoIe to sAmAne asara thAya ? dAdAzrI : sAmAne asara to badhI thAya. ApaNane asara nA thAya. jonArane asara nA thAya.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! praznakartA : to ApaNe phAIlano samabhAve nikAla karIe chIe, te ApaNane asara thAya enA lIdhe che ? 149 dAdAzrI : tyAre bIjA konA hAru ? enA hAru ? praznakartA : dAdA, eTale ApaNA hisAbe pelo bhego thayo'to ane e samaye A je nIkaLyuM ene ApaNe 'joyuM', eTale e pachI ApaNo nikAla thayelo kahevAya ? jo karekTa joyuM hoya to ? ekjhekTalI 'joyuM' hoya to ? dAdAzrI : e to ApaNo samabhAva rahyo eTale ene nikAla thaI gayo. praznakartA : A nikAla thaI gayo to pachI pAcho e nimitta bhego nahIM thAya ne ? dAdAzrI : thAyane ! pharI bIjuM paDa hoya, bIjo pAcho hisAba hoya to bhego thAyane ! praznakartA : e to bIjuM, paNa AnA mATe nahIM hoyane pAcho ? dAdAzrI : nA. e gayuM. phemilI joDe samabhAve nikAla ! praznakartA : dAdA, ApaNe joInTa phemilImAM rahetA hoIe ane sAmenI pArTI 'huM zuddhAtmA chuM' jANatI na hoya to ApaNe zuM karavuM ? e savAla AvI jAya che A jagyAe. dAdAzrI : sAmI pArTI jANe tenI ApaNe jarUreya nahIMne ! praznakartA : ApaNe zuddhAtmA jANIne bolIe nahIM, sahana karIe to pachI sAmo eno durupayoga kema kare che ? dAdAzrI : sAmo to bhrAMtivALo che eTale durupayoga kare ne sadupayoga kare, te paNa ApaNe jANavAnuM ke A phAIla naM. 1nI upara kare AptavANI-12 (uttarArdha) che, mArI upara nahIM. phAIla naM. 1 to jyAre tyAre choDavAnI ja che ne ! phAIla naM. 1nI sAthe ApaNe levA-devA nathIne ! enI joDe hisAba che eTalA cUkavaze. bhrAMtimAMya cUkavAya che paNa pelo kahe che, meM bhogavyuM. 150 praznakartA : meM jJAna lIdhuM che ane mArA gharamAM derANI-jeThANI, hasabaMDa badhAMne A vAtamAM jarAya rasa nathI ane emane che to huM ahIM AvuM teya gamatuM nathI. eTale AkhI phemilImAM-kuTuMbamAM badheya che to kharAba vAto karIne TIkA karyA kare, to have Ano zuM upAya ? kevI rIte ApaNe emAM rahevuM jJAnathI ? atyAre to huM cUpa rahuM chuM, kazuM bolatI nathI. dAdAzrI : hA, cUpa ja rahevAnuM ane e vaDhavuM hoya toya bhale vaDhe, cUpa rahevuM hoya to bhale cUpa rahe. ApaNe 'joyA' karavuM. emanI meLe ThaMDA thaI jaze eka dahADo. cUpa rahevAthI ThaMDA raheze evuM ya mAnavuM nahIM ane vaDhavAthI ThaMDA raheze tevuMya mAnavuM nahIM, e kALa ThaMDA karaze. A to ApaNuM vijJAna che ! eka kSaNavAreya koI jagyAe phasAya evuM nathI, aTake evuM nathI, jo pUrepUruM samaje to. ekajhekTa vijJAna che. je vijJAnamAM huM rahuM chuM e ja vijJAna tamane ApyuM che. ekane sAruM te ekate khoTuM ?! praznakartA : Ape je kahyuM ke phAIlono samabhAve nikAla karo to emAM gharamAM be phAIlo hoya, emAM ekano samabhAve nikAla karavA jaIe to bIjAne khoTuM lAge. bIjAne evuM thAya ke mane anyAya thAya che, sAmAno pakSa le che, to tyAM zuM karavuM ? dAdAzrI : samabhAve nikAla karavAnuM e to ApaNA manamAM rAkhavAnuM, pachI je thAya e kharuM. bIjI evI badhI goThavaNI nahIM karavAnI; vakIlAta nahIM karavAnI. mAre phAIlono samabhAve nikAla karavo che, eTaluM manamAM tame rAkhone eTale pachI je bolAya, enA javAbadAra tame nahIM. tamArA manamAM nakkI hovuM joIe ke mAre samabhAve nikAla karavo ja che. e to
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 151 pachI sAme koIne khoTuM lAge, ekane Ama karIe, evuM karavAnI jarUra nathI. tamAre manamAM ja karavAnuM. pachI badhAM joDe je 'DiliMga' thAya e sAcuM. e 'DiliMga'nI javAbadArI tamArI nahIM. tamAro bhAva ja joIe ke mAre samabhAve nikAla karavo che. vera vadhAravuM nathI. praznakartA: te chatAMya vera vadhe to ? dAdAzrI : evuM tamane lAge. paNa tamAre nikAla karavo che evuM tame nakkI rAkho chone ! vera vadhI jAya tema tamAre jovAnI jarUra nathI. tamAre to A eka ja siddhAMta choDavo nahIM, ke samabhAve mAre nikAla karavo che. chUTI javuM, gAMDA kADhIte ya ! koIne duHkha thAya evo zabdaya bolAya e guno che. jo bolyA hoyane to ApaNe kahevuM, "are bhaI, mAruM magaja-bagaja kaMI khasI gayuM te UMdhuM-khoTuM kaMIka A pesI gayuM che. tethI Ama bolAI javAyuM mATe mAThuM lagADazo nahIM." evuM kahIene eTale pelo choDI de pachI. nahIM to pelo choDe ja nahIM pachI. huM zuM kahevA mAMguM chuM te samajyA tame ? gAMDAghelA thaIne chUTI javuM. vahuye ema kaheze, 'tame cakkara chApa cho.' to kahIe 'hA, kharekhara mAruM khasI gayeluM ja che. nahIM to AvuM te bolAtuM haze mArAthI ?!' tyAre kaheze, 'kazo vAMdho nahIM. paNa AvI bahu bhAMjagaDa karazo nahIM.' eTale vALI levuM joIe. praznakartA: te A ja mukhya vAta chene, vALI letAM AvaDavAnI e je kaLA, e ApanI pAse zIkhavAnI maLe. dAdAzrI : e to ame zIkhavADIene ! ame tamane zIkhavADIe, paNa 'huM cakkara chuM' evuM bolatAM AvaDavuM joIe ne ! huM to hIrAbAne ya khuza karI nAkhyuM AvuM bolIne. hIrAbA uparathI mane kahe, 'haM, tame to bahu sArA mANasa, AvuM zuM bolo cho ?!" Ama karIne vALI levuM. ApaNI dAnata khorI nathI. vALI levAmAM kadI saMsArI 15ra AptavANI-12 (uttarArdha) cIja ApaNe enI pAsethI paDAvI levI hoya to khoTuM. ApaNe to enuM mana svaccha karavA mATe vALI levuM. ApaNe je patharA nAkhyA che, e patharA to vera bAMdhe, mUA ! game evo DhIlo mANasa hoya, ApaNI joDe enuM cAlatuM nA hoya, to paNa jo enA manane paththara vAgyA hoyane to vera bAMdhe. eTale tyAMya ADAavaLI karIne mana cokhuM ja karI nAkhavuM. 'pahelethI ja Avo hato huM ane A cakkara chApa chuM.' tyAre e kaheze, 'sAro mANasa che paNa A thaI gayuM.' tarata ApaNuM nAma copaDImAMthI phADI nAkhe Ama. noMdha phADI nAkhe che. tamane bolatAM nA phAve, A cakkara che evuM ?! phAIlono samabhAve nikAla karavAthI badhuM zuddha thaI jAya. kliyaransa karI nAkhavAnuM. amAre to bhUla calAvAya nahIM ekeya rIte. bhUla thatAMnI sAthe ja amAre mazIna cAlu hoya nahIM. eTale bhUlo ja nA rahe. gharamAM jamIne tarata ciDhAI be-cAra zabdo ApIne gayA ahIMthI, eTale pachI eneya bojo rahe Akho dahADo TheTha sudhI, tame pharI bhegA nA thAva tyAM sudhI rahe ane tamaneya tyAM sudhI bojo rahe. ane ApaNe e dhIme rahIne pachI besI jarA davAkhAnAmAM moDuM thAya to vAMdho nahIM. lAvo, jarA mahIMthI IlAIcI lAvo, laviMga lAvo, kahIne pachI badhuM saMkelI levuM ane 'amArI bhUlo thAya che. vaLI tame bahu sArA mANasa cho. juone, utAvaLamAM amArI kevI bhUla thaI gaI ?!' eTale niveDo AvI jAya. vAMdho kharo emAM ? tamArI joDe mAre kaMI athaDAmaNa thaI hoya pachI huM kahuM, 'caMdubhAI, mArI bhUlacUka hoya to mApha karajo.' eTale ukela AvI jAya ke nA AvI jAya ? praznakartA : AvI jAya. dAdAzrI : pachI tame choDI do ke nA choDI do ? ane pachI ene badale huM tamane kahuM ke mArI vAta tame samajayA nahIM. mUA, mUrakha chuM !
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 153 154 AptavANI-12 (uttarArdha) tuM zuM samajavAno che, baLyuM !" A samajyA hota to A Dakho ja nA thAtane ! nathI samajyA tyAre to Dakhala thAya che. eTale ApaNe nikAla karI nAkhavAno. cIkaNuM karIe to zuM thAya pachI ? gUMcAya A badhuM. A badhAM jagatanA lokone gUMcAyelA karma tethI chene ! e niveDo lAvone ! chokarA joDe ApaNI bhUla thaI vakhate, eTale tyAM AgaLa chokaro che mATe ApaNe e bhUlano svIkAra na karIe to pachI zuM thAya emAM ? chokaro DaMkha to rAkhene manamAM ke tame sAcI vAteya mAnatA nathI. te ApaNe kahI daIe ke bhaI, mArI bhUla thaI. e to kaMI samaja phera thaI gayo. tarata ja ukalI jAya. AmAM vAMdho kharo ? bhUla svIkAra kare to chokaro bApa thaI jAya kharo ? chokaro chokaro rahene ! ane jo tame bhUla nahIM svIkAro to chokaro bApa thaze ! tALAM UghADavAnA ya nA hoya. meM te bahu vAseluM hoya Ama. eTale mane AvaDI gaI e kaLA. tamAre to bhAMjagaDo nahIMne ? ApaNe to mokSa javAnuM che, badhuM cokhkhuM karIne. tikAlamAM napho-khoTa tA jovAya ! praznakartA : A samabhAve nikAla karavAnI prakriyAmAM bhaviSyamAM nukasAna thaze evuM ApaNane lAge toya ApaNe evI rIte ja karavuM ? dAdAzrI : e nukasAna thAya ke napho thAya, ApaNe samabhAve nikAla karavuM. nukasAna aTakAvavA nathI AvyA ApaNe, napho karavA nathI AvyA, ApaNe mokSe javA AvyA chIe. tamAre A badhAM duHkhamAMthI mukta thavuM che ke du:khamAM paDI rahevuM che ? praznakartA : vastu sAcI che. dAdAzrI : paNa A samabhAve nikAla karavo' e AjJA pALavI, nukasAna thatuM hoya ke game te thatuM hoya. ane nahIM AjJA pALone, to vadhAre nukasAna thavAnuM. korTe laDe chatAM samabhAve nikAla ! komanasensathI jhaTapaTa nikAla ! e huM abhyAsa karIne zIkhelo. mArA bhatrIjA bharUca milanA mAliko-zeThiyAo, te e kahe, 'kAkA, tame A dharmamAM pesIne badhuM bagaDI gayA. tamArA vicAro badhA pheraphAra thaI gayA.' kahyuM, 'kema zuM thayuM?" tyAre kahe, 'pahelAM to bahu sArA hatA, nAma kADhavA jevA mANasa hatA". tyAre meM kahyuM, 'bhAI, tamane zuM khabara? tame kaMI emanI joDe ochAM raho cho ? e to huM joDe rahuM, te huM jANuM ke A kevA che te ! A to pahelethI ja AvA ne AvAM ja che." eTale pelA khoLe, tame konI vAta karo cho A ?! e paNa koNa che ? e gUMcAya badhuM, pachI mApha karI de. e lokone khuza karI nAkhyuM. A pAchalAM nA phAvatA hoyane tene cUMTI khaNIneya khuza karI AvuM. A manuSya to bicArA bahu sArA hoya che. enuM vasAI gayeluM tALuM ApaNane UghADatAM nA AvaDe, temAM koI zuM kare ? mane to badhAM tALAM UghADatA AvaDe. kAraNa ke meM zuM kahyuM che ke mArI pAse evA prakAranI komanasensa che, ke je evarIvhera eplIkebala che. badhAM tALAM UghADI nAkhe. have e tame mArI joDe beso eTale thoDAM thoDAM tALAM UghADatAM to AvaDI jAya ane chevaTe tamAre bahu vAselAM nahIMne ! te samabhAve nikAla karatAM karatAM korTa thAya, bIjuM thAya toya paNa AgaLa cAlavAmAM to eno vAMdho nathI. e to bhaI pahelAMno hisAba tame karelo, gAMDo hisAba, te goThavaNI thAya badhI. te ApaNe ekalA karavuM paDe. manamAM emeya thAya ke baLyuM, A korTa ne evuM A karavAno vakhata Avyo ! te pachI saMjoga UbhA thaI jAya. paNa ApaNe to jarAya kazuM banyuM nathI evI rIte ja raho. prakRti prakRti joDe laDe che, emAM ApaNuM zuM ? ane lAkha rUpiyA ApyA che eTale pAchA levA mATe laDe che A prakRti ane pelI prakRti lAkha nahIM ApavA mATe laDe che e jovAnuM. enI phariyAda ja nA hoya. phariyAda karavI e guno che. A mazInanA gIyara hoya che, enI mahIM AMgaLI Ave to e kaMI
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 AptavANI-12 (uttarArdha) samabhAve nikAla, phAIlono ! 155 choDI de ? ApaNe banAveluM hoya, to ApaNane kaMI choDI de ? tyAM bUmAbUma karIe ke bhaI, meM banAveluM che tane. to e gIyara choDI de ? praznakartA: nA choDI de. dAdAzrI : A gIyaro che badhA. mANaso dekhAya che, chatAM paNa gIyaro che. to bUma pADavAno arthaya nahIMne ! e TAIma pUro thaI jaze. pachI evo TAIma pAcho Avaze ja nahIM. hisAba cUkate karavAnA che. tyAM sudhI zuM karavuM paDe ApaNe ? maunam... dhArayate ! korTe laDAya, paNa samabhAvathI ! praznakartA : dAdA, have ethI UlaTo prazna kahIe ke ApaNe korTe javAnI bhAMjagaDa nA karIe. ko'ka ApaNane korTamAM ghasaDI jAya, to te vakhate zuM ? dAdAzrI : ApaNe che te caMdubhAIne laI gayA, e joyA karavuM paDe ane caMdubhAI kaMTALe to caMdubhAIne kahevuM ke "kaMTALo cho zuM karavA ? hisAba cUkta karI nAkhone ! e laI jAya che, ApaNe zokhathI nathI gayA. A pelo kheMcI jAya che e to." praznakartA : emAM bharapUra kaSAya che enA. dAdAzrI : hA, ene kaSAya thaI jAya che ne A kaSAya rahita, e vAta ja judI che ne ! praznakartA : koI samasyA evI ja hoya ke korTe gayA vagara ukela Ave ja nA to ? dAdAzrI : hA, to javuM paDe. javAba nA hoya ane tamAre koInI sAthe korTe javuM paDe te javAnuM ja. te ApaNe caMdubhAIne kahevAnuM ke "sAro vakIla karajo, to bahu doDadhAma nA karavI paDe. ane thoDuM jaThuM bolavuM paDe to bolajo, paNa korTane rItasara lAge evuM karajo. te korTamAM gAMDuM dekhAya evuM nA karatA vivekanI khAtara. jUThuM-sAcAno niyama nathI, vivekapUrvaka karajo.' A vijJAna e akrama che. nahIM to loko gAMDA kaheze ke korTamAM Avo purAvo apAto haze ? "mArA bApanI vahu thAya' evuM kahevAya ? praznakartA : e to jyAM jyAM je je yogya che te pramANe karavuM. dAdAzrI : badhuM ja karavuM paNa rAga-dveSa rahita thAya, ema bhagavAne kahyuM. hareka kriyA karo, rAga-dveSa rahita thatI hoya e kriyAnA jokhamadAra, tame nathI ane A je vijJAna ApyuM che e vijJAnamAM je pacAsa TakA AjJA pALe che, ene vItarAgatA rahe che evuM ame mAnIe chIe. eTale A vijJAna judI jAtanuM che. eTale ja koIne kazuM kahIe nahIMne ! nahIMtara ame vaDhIe nahIM lokone, ke korTamAM kema gayo chuM ? Ama kema karyuM? praznakartA : vivekapUrvakavALI vAtane jarA samajavAnI jarUra che. dAdAzrI : vivekanI ja vAta che. korTamAM vivekapUrvaka eTale zuM ? vakIle kahyuM hoya ke A pramANe bolajo ne tyAM tame kaho ke huM je thayuM che e bolIza bA, bIjuM nahIM boluM. emAM loko pachI hasaze. eTale ApaNe vakIle kahyuM ema kahI devAnuM. praznakartA : A gAmaDAmAM amArA lokone A milakatonI bAbatamAM ja prazno UbhA thAya che. have samabhAve nikAla karIe to ApaNI milakata jatI rahe che, hakka choDI devo paDe, to zuM karavuM ? dAdAzrI : jatI rahe evuM hotuM ja nathI. evuM kazuM banatuM ja nathI. A samabhAve nikAla karazo, to phAyado thaze. tema viSamathI karazo to sarvasva A milakata jaze ne tameya jazo. bhaya rAkhyA vagara samabhAve nikAla karo. kazuM jatuM rahetuM nathI. mane pUchajo pAchA, tamAre zuM thayuM che hakIkata kahejo. samabhAve nikAla karavAno te mane puchajo ke bhaI, sAmo gajavuM kApe eTale samabhAve nikAla karavo eTale ene joyA karavuM ? tyAre kahe, nA, pakaDIne polIsavALAne soMpavo. ane cappa dekhADe to choDI devo.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! ApaNo dhaMdho zuM ? rAga-dveSa nahIM karavA. have tame paisA mAgatA hoya, jo enI pAse sagavaDa nA hoya, agavaDa hoya to choDI devA. kAraNa ke rAga-dveSanuM kAraNa che badhuM. AgaLa vadhIene, vakIlo khoLavA jaIe. vakIlo kaMI maphata maLe che ? jatAM pahelAM poNo so rUpiyA lAvo to huM arajI lakhI ApuM, kahe che. alyA mUA ! poNo so rUpiyA ? je hindustAna dezamAM salAha to phrI oNpha kosTa ApatA hatA, jamADatA'tA UlaTAM salAha ApIne. tyAre kahe, 'nA, poNo so rUpiyA ApI do ! eTale e duHkhadAyI che. paNa chatAMya ApaNI pAse bIjI sagavaDa nA hoya to dAvo mAMDavAmAM vAMdho nathI, paNa rAga-dveSa nA thAya. teya samabhAve nikAla karavAno. dAvo mAMDavAno kAyadesara, samabhAve nikAla karavAno. tame mane pUchajo, huM badhuM dekhADIza. rastA badhA hoya ahIM. samabhAve nikAla karavo eno artha evo nathI thato ke hapuccuM choDI devuM. 157 praznakartA : je kIdhuMne ke samabhAve nikAla karavAmAM jatuM karavuM paDe, e mArA magajamAM nahIM UtaryuM. dAdAzrI : jatuM karavAnuM nathI. jatuM karavAno hetu nathI ApaNo. samabhAve nikAla karavAno. enI joDe akaLAvuM nahIM. badhI vAtacIta karavI ane akaLAI javAtuM hoya to vAta nA karavI ApaNe. samabhAve nikAla karavo. enA tarapha dveSa nA thavo joIe. game evuM nukasAna karato hoya toya dveSa nA karavo. tame nukasAnane mATe dAvo mAMDo, badhuM ja karo paNa dveSa nA thavo joIe. kAraNa ke enI aMdara zuddhAtmA che e vAta to cokkasa chene ? praznakartA : hA, e barobara. dAdAzrI : ane e dveSa zuddhAtmAne pahoMce. eTale samabhAve nikAla karavo. eTale tamAre dAvo mAMDavAno vAMdho nahIM. vakhate be dhola mAravI paDene, to mAravI to nahIM ja banatA sudhI. paNa mAravI hoyane to eka kalAka vidhi karyA pachI mAravI. 'he bhagavAna, tame bahAra beso, Aja to mAre be dhola mAravI che' kahIe. paNa eka kalAkanI vidhi karavI paDe, 158 AptavANI-12 (uttarArdha) enAM karatAM e dhaMdhAmAM paDavuM nahIM e sAruM. praznakartA : paNa dAdA, eka kalAka vidhi kare tyAM sudhI e UDI ja jAya mAravAnuM, mAravAno bhAva ja UDI jAya. dAdAzrI : ema nahIM, eka klAka vidhi kare ane pachI mAre tenI jokhamadArI huM lauM chuM. eka kalAka vinaMtI kara, e bahAra besI jaze. nahIM to bhagavAna bahAra bese nahIM e to. dAtaNa joItAM hoya to bAvaLiyAne kahevuM ke 'bhagavAna, bahAra beso. mAre dAtaNa be TukaDA levAM che. vadhAre vesTeja nA karavuM. e be TukaDA ApaNe laI levA. dAtaNa mATe eka phero bolavAnuM, tyAM kalAka nahIM. ane bhagavAnane bahAra besADIne eTaluM karajo, nahIM to dAtaNa toDyAnI e jokhamadArI che. kAraNa ke AtmA che. vAMdho kharo AmAM, kahevAmAM vAMdho kharo ? thAya 'karavA'thI UMdhuM, 'jovA'thI chatuM ! eka senTa tIrthaMkaronuM vijJAna bahAra nathI koI jagyAe, ATaluMya nathI rahyuM. kAraNa ke ovaraTarna thaI gayeluM che badhuM. duSamakALa, kALeya thaI gayo duSama ane jJAneya duSama thaI gayuM badhuM, eTale loka baphAI UThyuM che A badhuM. eTale mULa vastu A che. eTale niraMtara ahIM mokSa ja rahe. praznakartA : paNa dAdA, amuka amArI kuTuMbanI phAIlo che teno nikAla nathI thato, pUMchaDe aTakI gaI che. to amAre zuM karavuM ? dAdAzrI : sTezane rAha joyA karIe paNa gADI to enA TAIme ja javAnI. bahAra jo jo karIe to mUrkha kahevAIe. A vItarAgonuM vijJAna che, mokSamAM rahIne kAma karo. badhuM kAma thaI jaze ! vItarAga vijJAna hoya tyAM kaMI paNa priya nA hoya, trAsa nA hoya, duHkha nA hoya, kazuMya nahIM. kevuM vijJAna ! covIsa tIrthaMkaro kevA thaI gayA ?! loko jo samajyA hota to kalyANa thaI jAta. eka akSare jo mahAvIrane oLakhyA hota to kAma thaI jAta.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! chatuM karavAnA vicAra nahIM karavAnA, enI meLe chatuM thayA ja kare. ane bahu upAdhi thatI hoya to ahIM AvIne AzIrvAda laI javA eTale thaI jAya. chatuM karavAnuM nA hoya, karavAthI UMdhuM ja thAya. haMmezAM kaMI paNa 'karavuM' te UMdhuM ja thAya ane chatuM enI meLe thAya evo niyama. 159 praznakartA : 'byuTIphUla' ! kevuM suMdara ApyuM. A to sAva saheluM karI nAkhyuM, dAdA. dAdAzrI : tyAre zuM badhuM ? chatuM enI meLe thAya, karavAthI UMdhuM thAya. praznakartA : A to moTuM rahasya bahAra pADyuM, dAdAe. loko to badhA chatuM karavA jAya che. dAdAzrI : karavAthI to badhA UMdhuM karI rahyA che ne ! UMdhuM karavuM hoya to 'karo'. chatuM karavuM hoya to jJAtA-draSTA raho, AjJAmAM raho. sAcI samaja samabhAve nikAlatI ! praznakartA : e samabhAve nikAla nathI thato. dAdAzrI : nathI thato ? to zuM thaI jAya che ? praznakartA : have mAre evuM che, phAIla naM. 2 mArAthI ekadama viruddha che. tethI tenI sAthe mAre saMgharSa thAya che ane samabhAve nikAla nathI thaI zakato. dAdAzrI : paNa ApaNe che te caMdubhAIne kahevAnuM ke 'samabhAve nikAla karone'. paNa bahu cIkaNuM haze, nikAcita haze to vAra lAgaze. praznakartA : bIjA sAthe hoya to sahaja thaI jAya che paNa ahIM nathI thato. dAdAzrI : sAcavI sAcavIne karone have. A jema paTTI UkhADIe chIene ane lahAya nA baLe ne evI rIte dhIme rahIne. praznakartA : amAre to phAIla joDe vaicArika matabhedo vadhatA jAya che. AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : matabhedo paNa zAne mATe vadhatA jAya ? ApaNe samabhAve nikAla karavAnI AjJA pALavI joIene ? 160 praznakartA : paNa samabhAve nikAla karavAnI AjJA pALavA chatAMya A ja paristhiti rahyA kare. dAdAzrI : nA, evuM kazuM nathI. samabhAve nikAla karyo che, e AjJA pALe to koI UbhuM rahetuM nathI. e vAkyamAM eTaluM badhuM vacanabaLa che ke na pUcho vAta ! praznakartA : paNa samabhAve nikAla karavAmAM ekapakSI ja vicAraNA thaIne ? dAdAzrI : e ekapakSI bolavAnuM nahIM. ApaNe to samabhAve nikAla karavo che eTaluM nakkI karavAnuM. eTale enI meLe thayA ja kare. na thAya toya DuMgaLInuM eka paDa to UtarI ja jaze. pachI DuMgaLInuM bIjuM paDa dekhAya. paNa bIje vakhate bIjuM paDa Utaraze ema karatAM karatAM DuMgaLI khalAsa thaze. A to vijJAna che. AmAM tarata ja phaLavALuM che, ekjhekTanesa che. A caMdubhAI zuM kare e tamAre joyA karavAnuM. sAmI vyaktimAM zuddhAtmA jovAnA ane phAIla tarIke samabhAve nikAla karavAno ! praznakartA : hA, paNa samabhAve nikAla karavAmAM ApaNane vyavahArika muzkelI paDatI hoya to... dAdAzrI : vyavahArika muzkelI to Ave ne jAya. eNba enDa TAIDa, pANI vadhe ne ghaTe, roja dariyAmAM e to beu vakhata vadha-ghaTa thayA ja kare. praznakartA : amArA matabheda e kakSAnAM che ke bhegA rahI ja na zakAya. dAdAzrI : toya samabhAve nikAla karIne loko eTalA sarasa rIte rahI zakyA chene ! ane chUTuM thaIneya zuM phAyado kADhavAno ? praznakartA : enI samajavAnI taiyArI ja nA hoya, dareka sagAvahAlAM
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! sAthe phAvatuM ja nA hoya ane vyavahAra ja nA rAkhavo hoya e rIte phAvatuM hoya, to zuM karavuM ? 161 dAdAzrI : rIta rAkhavAnI nahIM, kaI rIte rahevAya che e jovAnuM. DijhAinano rasto hoya A. A jJAna DijhAInavALuM hoya. kaI rIte rahevAya che e jovAnuM. praznakartA : e rIta vyavahArika rIte yogya hoya ke ayogya hoya ? dAdAzrI : e tamAre jovAnuM nathI. tamAre to A rIte rahevAnuM. zAMti joItI hoya, AnaMda joIto hoya, to A rIte raho. ane nahIM to ApaNe pelI rItamAM Utaro. DijhAIna karo to mAra khAzo. bIjuM kazuM navuM maLI javAnuM nathI. ajJAnatAnI nizAnI mAra khAya, bIjuM kaMI nahIM ! Ane ovaravAijha kahevAya che ! uparathI doDha DahApaNa potAnuM karavA jAya che ! tattvadraSTi maLyA pachI zA mATe bIjuM jovuM ? nA maLI hoya to bIjuM hatuM ja ne ! praznakartA : paNa pachI Ane karmabaMdha mAnIne sahana karyA karavuM A paristhitine ?! dAdAzrI : kazuM mAnavAnuM ja nahIM. mAnavAnuM ApaNe zAnuM ? ApaNe jJAtA-draSTA, jovAnuM ja. zuM bane che e jovAnuM. voTa hepansa ! kAle ghera gayA pachI khAvAnuM maLyuM hatuM ke hotuM maLyuM ? praznakartA : e to maLe ja che khAvAnuM ! dAdAzrI : to zI upAdhi ? khAvAnuM maLe che, sUvAnI jagyA maLe che ! pachI zuM joIe che ? vahu nA bolatI hoya to 'rahe tAre ghera, Aja pelI bAju sUI jA' kahIe. e nA bolatI hoya to ene kaMI bA kahevAya ? nA kahevAya. eTale navI ghaDabhAMja to karavI ja nahIM. eka ja avatAra jJAnInI AjJA pramANe cAlI jAya to lahera thaI jAya. ane te potAne sukha sahita hoya che ! praznakartA : koI paNa saMjogomAM samabhAve nikAla ja karavAno ? AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : samabhAve nikAla karavo eTalo ja ApaNo dharma. koI phAIla evI AvI gaI to ApaNe nakkI karavuM ke samabhAve nikAla karavo che. bIjI phAIla to eDajasTamenTavALI hoya, tene to kazuM bahu jarUra nathI. praznakartA : paNa jyAM ToTala DIeDajasTamenTa hoya tyAre zuM karavuM pachI ? 162 dAdAzrI : samabhAve nikAla karavAno bhAva ApaNe manamAM nakkI karavAno ! samabhAve nikAla karavo che' eTalo ja zabda vAparavAno ! praznakartA : sAmo koI eDajasTamenTa nA le to zuM karavuM ? dAdAzrI : e na le to ApaNe jovAnuM nahIM. praznakartA : paNa ApaNe pachI zuM karavuM ? ApaNe chUTuM thaI javuM ? dAdAzrI : ApaNe joyA karavAnuM. bIjuM to enA ke ApaNA tAbAmAM nathI kaMI ! mATe je thAya e ApaNe juo. chUTA thaI jAya toya vAMdho nathI. ApaNuM jJAna evuM nathI kahetuM ke tame chUTA nA thazo ke chUTA ke thAva emeya nathI kahetuM. zuM thAya che e joyA karavAnuM. chUTA thaI jAva toya koI vAMdho nahIM UThAve ke tame kema chUTA thaI gayA ne bhegA raho cho toya koI vAMdho nathI UThAvatA ! paNa A DIeDajasTamenTa e khoTI vastu che ! praznakartA : svabhAva ja virodhI hoya to e cenja kevI rIte thaI zake pachI ? dAdAzrI : jagatanuM nAma ja virodhI svabhAva ! jagatano artha ja virodhI svabhAva. ane e virodhIno nikAla nahIM karIe to virodha roja ja Avaze ne Avate bhaveya Avaze ! enA karatAM ahIM ja hisAba cUkavI do, te zuM khoTuM ? AtmA prApta thayA pachI hisAba cUkavI devAya. 'AjJA pALavI che' eTaluM bolavuM, basa. bIjAM eDajasTamenTa to konA hAthamAM che ? vyavasthitanA hAthamAM che !
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! tame 'samabhAve nikAla karavAnuM' nakkI karazo to tamAruM badhuM rAge te enI meLe badho niveDo lAvI Apaze. paDaze. e zabdamAM jAdu 163 praznakartA : samabhAve nikAla karavo eTale sAmI vyakti je kaMI kahe e hA e hA karavuM ? dAdAzrI : e kahe ke ahIM beso to besIe. e kahe ke bahAra jatAM raho, bahAra jatAM rahIe. e vyakti kaMI nathI karatI, A to vyavasthita kare che. e to bicArI nimitta che ! bAkI hA e hA karavAnI nahIM, paNa caMdubhAI zuM hA kahe che ke nA kahe che, e 'ApaNe' jovuM ! pAchuM hA e hA karavI evuM kaMI tamArA hAthamAM sattA nathI. vyavasthita tamane zuM karAvaDAve che e jovuM. A to sahelI bAbata che, ene loko gUMcave che. praznakartA : paNa sAmo mANasa chUTA thavAmAM rAjI hoya to ApaNe chUTA thavuM ? dAdAzrI : e to sAro kahevAya, ghaNo sAro kahevAya. bIjI jagyAe to mArI mArIne dama kADhI nAkhe ! tamane mAryA to nathIne ?! to bahu sAruM ! mArA to dhanyabhAgya kahIe ! praznakartA : pachI e to emane emanI rIte rahevuM hoya. dAdAzrI : tame kalpanAo zA mATe karo cho ke e AvuM karaze ? praznakartA : e karI ja rahyA che, ene anubhavI ja rahyA chIe. dAdAzrI : nahIM. anubhava thAya che, toya tamAre kalpanA nahIM karavAnI. A kalpanAthI ja badhuM UbhuM thayuM che, gAMDuM ! bilakula sIdhuM che ane samabhAve nikAla karavAnI amArI AjJA pALene, to eka vALa jeTalI muzkelI nathI AvatI ane te badhAM sApanI vacce hau ! ane A to e sApaNa hoya, e to strI chene ?! ane kazuM nathI, A to tame ja A badhuM cIkaNuM karyuM che ! kaLAtI nahIM, nizcayatI jarUra ! jIvana jIvavAnI kaLA jANavI paDe ! AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : dAdA, to pachI samabhAve nikAla karavAmAM amuka kaLA paNa joIe evuM thayuMne ! 164 dAdAzrI : e kaLA nahIM hoya, to paNa evuM bolaze toya ene kaLA AvaDI jaze pachI. eTaluM bolene 'dAdAnI AjJA pALavI che !' pachI kaLA nahIM AvaDatI hoya toya AjJA pALe che mATe AvaDaze. praznakartA : paNa e pUrepUruM nikAla nA thAyane, AvI rItanA kaLA sAthe eDajasTamenTa jo nA AvaDyuM to ? dAdAzrI : vaLI kaLA kyAMthI hoya te A kALamAM ?! jIvatAM ja nathI AvaDatuM to tyAM kaLA kyAMthI AvaDe ?! A badhI strIo mArI pAse Ave che ane kaheze, A dhaNInI parIkSA lo joIe. to lAkhomAM betraNa pAsa thAya, temAM niSpakSapAtI lauM toya ! dhaNI thAya to kakaLATa kema thAya che ? matabheda kema paDe che ? matabheda paDe che, mATe tane dhaNI thatAM AvaDatuM nathI. A to samabhAve nikAla karavAno kahyo, eno artha eTalo ja ke je paiNyA cho, ene to ukela lAvavo ja paDene ! ane teya che te chUTakAro thAya to enA jevuM uttama ekuMya nathI ! chUTakAro to karavo ja paDazene jyAre tyAre ! tyAM sudhI navamuM guMThANuM (saMpUrNa brahmacaryanuM) UMcakAya ja nahIMne ! ne navamuM guNasthAnaka jAya nahIM ne dahADo vaLe nahIM ! chokarAM joDe tikAlato rAha ! praznakartA : chokarAMo DimAnDa kare ke skuTara levuM che, TI.vI. levuM che. have varSano pagAreya eTalo nA hoya ! to ahIMyA samabhAve nikAla kevI rIte karavo, dAdA ? dAdAzrI : chokarAMone kahIe, lAvone ! kamAIne lAvo. mAre vAMdho nathI. huM mArI kamANI pramANe lAvyo chuM. tame tamAruM kamAIne lAvo. mane vAMdho nathI. huM vaDhIza nahIM. pachI zuM karyuM ? beMkamAMthI lona lIdhI ?
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! praznakartA : nA. nA pADI eTale moDhuM caDhAvIne pharyA kare. have tyAM kevI rIte nikAla karavo ? 165 dAdAzrI : enuM moDhuM caDheluM hoya e jovuM 'ApaNe' ke A DijhAIna kevI dekhAya ! ApaNe koIne kahIe ke tAruM moDhuM caDhAva, to e caDhAveluM kAma nA lAge. e to ekjhekTalI caDhI javuM joIe. tyAre DijhAIna jovAnI majhA Ave. te ApaNe nirAMte jovuM ne khuza thavuM ! jovuM ne jANavuM' e dAdAjIe kahyuM che e pramANe karuM chuM, ema emane kahIe ! 'tame phIkara nA karazo, mAre kaMI tamane vaDhavuM nathI. paNa jouM chuM ne jANuM chuM' kahIe. jo khavaDAvI-pIvaDAvIne moTA karyA tyAre pheNa mAMDatA zIkhyA ! ahIM ja, pAchAM gharamAM ja ! alyA, bahAra pheNa mAMDone ! tyAM to bakarI !! gharamAM ja pheNa mAMDe. tame bahu nasIbadAra ke pheNa mAMDanAra che ! choDIo to pheNa mAMDe nahIM bicArI ! A chokarAM pheNa mAMDe. praznakartA : chokarAM sinemAnA paisA mAge. dAdAzrI : te keTalA ? pAMca rUpiyA letA haze ! praznakartA H vadhAre thaI jAya, dAdA. bahu moMghuM thaI gayuM che badhuM have. dAdAzrI : hA, te mahinAmAM be-traNa joto haze ! praznakartA : mahinAmAM dasa-paMdara philama joI kADhe che ! dAdAzrI : paisA to enI mA pAsethI laI jato hazene ? praznakartA : hA. koIka vAra mArI pAse mAge. dAdAzrI : nA, ApaNe nA ApavA. ApaNe to enI mAne ApavuM. chokarAMne bhAMjagaDa, vaDhavADa thAya to enI mA joDe thAya. ApaNe kyAM karIe A badhuM ?! keziyara joDe vaDhe haMmezAMya. "kema ApatI nathI, kema ApatI nathI ?' kaheze. tyAre e ema kahetI hoya ke TAMkImAMthI Ave to ApuMne ? paNa chokaro to nimittane ja bacakAM bharI le. eTale ApaNe AptavANI-12 (uttarArdha) to enI mAne ApIe. te enI mA ene Ape. pachI nA Ape to enI mA ne e, be vaDhavaDhA kare. ApaNe dekhIe ke kaisI duniyA calatI hai ! ane vAipha khuzeya thaI jAya pAchAM ke mArA hAthamAM ropha soMpyo ! eTale beu rIte phAvIe ApaNe. mane AvaDe AvuM badhuM. 166 nAcalaNiyuM nANuM eTale je nANuM bajAramAM cAlatuM nA hoya, bajAramAM koI gharAka nA thAya, te pachI bhagavAna pAse paDI rahe. gharamAM calaNa calAvavuM, enA karatAM ApaNe calaNa choDI do ! huM to calaNa choDI dauM, eTale pachI bhAMjagaDa ja nahIM. praznakartA : paNa peluM rahene, dAdA ! gharamAM huM vaDIla, huM bApa, mAruM calaNa hovuM joIe. dAdAzrI : A chokarAMno tApa khAvA bApa thavAnuM ? AvI pIDAmAM koNa Utare vagara kAmanAM ? loka to samaje ke A to bahu pakkAI karI che kaMIka ! gavidyA karI haze kaMIka ! tIrthaMkaro evA pAkA hatA ! lakSmIne aDavA karavAnuM nahIM. kema karIne nAsI chUTavuM e jANe tIrthaMkaro ! ane AbarUbhera jAya. AvA bhavADA nA kare. chokarAMte Thapako apAya ke nahIM ? praznakartA : ApaNo chokaro khoTuM karato hoya to ene Thapako Apavo, phAdhara tarIke kahevuM joIe ke pachI karmAdhIna che ema rAkhavuM joIe ? dAdAzrI : tamAre che to caMdubhAIne kahevuM ke 'zuM joIne tame phAdhara thayA cho ? A chokarAne kaho to kharA. AvuM kema cAle ? Ama phAdhara tarIke ApaNe pADozI dharma nA bajAvIene to ApaNe hau khoTA dekhAIe.' praznakartA : chokarAne cokhkhuM kahIe to ApaNane karma baMdhAya ? dAdAzrI : ApaNane zAnAM baMdhAya ? A to hisAba che. te jeTalo hisAba haze, eka bhavano lAgavo haze to lAgaze. ApaNe to ene kahI chUTavuM ke, bhaI, tame A chokarAne sudhAro. AvuM nA cAle.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 167 pote phAdhara che, javAbadAra che eTale chokarAne kahevuM-karavuM. chatAM mAravAnI sisTama nA rAkhavI. mAravAthI chokarAM jaDa thaI jAya. vadhAremAM vadhAre ame zuM kahIe ? samajAvo ene. jo tuM corI karIza ne pakaDAIza to polIsavALA zuM kare te jANuM chuM. tuM ? eTale samajaNa pADIe. te bahu dahADA samajaNa pADIe tyAre ene phITa thaI jAya jJAna, ane jJAna phITa thayA pachI karato hoya to e pastAvo karyA kare ke A khoTuM thAya che. e basa tyAM sudhI laI javo. ApaNe ene dhIba dhIba karIe, paNa nhoya dhIbavA jevo. e to karmAdhIna kare che bicAro. ene bhAreya nA hoya te ghaDIe. praznakartA : paNa evA saMjogonI aMdara paNa ApaNe samabhAve nikAla karavAnI AjJA barobara paLAI ema kahevAya kharuMne ? dAdAzrI : pALIne ! jyArathI nakkI karyuM ke mAre samabhAve nikAla karavo che, enuM nAma pALyuM. praznakartA : dAdA, paNa samabhAve nikAla karavo evuM nakkI karyuM tyAM 'huM to chUTo ja paDI jauM chuM, eTale caMdubhAI karyA kare. dAdAzrI : te badhe chUTuM ja paDI javAnuM che ApaNe ! praznakartA : paNa pachI caMdubhAIne kahevuM paDe ke tame Ama karo. dAdAzrI : hA, te caMdubhAIne ApaNe kahevAnuM paNa ApaNe zuM levAdevA ? pADozIne ApaNe kahevAnI pharaja che. A huM to eTale sudhI kahyuM ke, bhaI, meM tAruM pUrvabhavamAM zuM bagADyuM che, te tuM mArI pAchaLa paDyo che ?' ema kahIne ene pAcho vALuM. tyAre e ja kaheze, 'nA dAdAjI, tame kazuM ja bagADyuM nathI.' pAcho vALuM. ame vaDhatA hoIzuM ke nahIM lokone ? praznakartA : hA, vaDho cho ne ! dAdAzrI : mArI joDe rahenArAne vaDhavAnuM hoya, te kevuM ? DrAmeTikalI. eTale ene bIjI kharAba asara nA thAya, enI sArI asara ene paDe. 168 AptavANI-12 (uttarArdha) corI kare tyAre nikAla ! evuM che ne, ApaNe tyAM zuM zIkhavADavAmAM Avaze ? eka mANasa badhI rIte doSita thayelo hoya, enA doSo kApavA jaIe to doSa e AcAra che ane AcAra udayAdhIna che. eTale kazuM vaLe nahIM ane ApaNe vahyA karIe ne e vaLe nahIM. vahyA kare ne pelo UlaTo bhAva avaLA kare. bApa chokarAne vaDhe, roja hoTalamAM jauM chuM. pelAne javuM nathI chatAM jAya che, bicArAne chUTako nathI. javuM nathI chatAM udaya ene laI jAya che. pAcho A bApa kahe che, tuM gayo kema ? eTale chokarAne pachI bahu kahe kahe karene, te chokaro bApane kahe ke, 'huM javAno nathI.' paNa manamAM nakkI kare, ApaNe javAnA ja chIe. chone bole ! UlaTA bhAva bagADIe chIe. A lokone hajI bApa tarIke jIvatAM nathI AvaDatuM. mA tarIke jIvatAM nathI AvaDatuM. guru tarIke jIvatAM nathI AvaDatuM. tyAre to mAre bUmo pADavI paDe che baLI A, kaMI AvaDe che jIvatAM ? A to badhA khAya che, pIve che ne phare che ! praznakartA : ApaNo dIkaro hoya ane corI karato hoya to ApaNe corI karavA devI ema ? dAdAzrI : nA. eTale virodha rAkhavAno. dekhAvamAM virodha, aMdara samabhAva. bahAra dekhAvamAM virodha ane corI kare tenI upara ApaNe nirdayatA saheja paNa na thavI joIe. jo aMdara samabhAva tUTI jaze to nirdayatA thaze ane jagata AkhuM nirdaya thaI jAya che. pachI ene kahevAnuM. e chokaro aMdarakhAne samajI jAya ke mArI upara e bumo pADe che paNa mArA bApane dveSa nathI. pelo samabhAva aMdarathI che eTale, samabhAva rAkhene, eTale pachI bApa zuM kare ? pachI dIkarAne besADIne kahe che, "besa bA, besa, ho. Ama hAtha-bAtha pheravene ! eTale ene bicArAne ThaMDaka lAge. dila Thare enuM. pachI ApaNe kahIe, 'bhaI, ApaNI zuM AbarU ? ApaNe koNa khAnadAna ?" eTale bhAva pherave. eTale nA ja karavuM joIe evuM e nakkI kare. A karavA jevI vastu ja joya. A jhera khAvA jevI vastu che, evuM ene phITa thaI jAya.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 169 170 AptavANI-12 (uttarArdha) nakkI kare to ene upara caDAvyo kahevAya, nahIM to adhogati kare che. A to bApane bApa thatAM AvaDatuM nathI. mAre lakhavuM paDyuM ke anakvoliphAiDa phAdharsa enDa anakvoliphAiDa madharsa. he hindustAnanA jIvo ! AvuM lakhavuM paDe, sAruM lAge ? - paheluM to ApaNe pUchavuM paDe, tuM jANI joIne karuM chuM ke thaI jAya che ? tyAre kahe, mAre nathI karavuM. be-traNa vakhata na'tuM karavuM toya tyAM javAI gayuM. eTale chokaro e samaje ke A mAre nathI karavuM chatAMya thaI jAya. mATe trIjuM ko'ka bhUta che. e karmanA udayanuM bhUta che. eTale nathI karavuM ema chatAM thaI jAya evuM kahene tyArathI ApaNe jANIe ke pharyo A. enI samajaNa pharI tyAra pachI ApaNe ene zuM kahevuM joIe ke have pratikramaNa karaje, jyAre jyAre bhUla thaI jAya. tyAre 'he bhagavAna, Aje mArAthI A thayuM, enI mAphI mAguM chuM. pharI nahIM karuM have.' pratikramaNa zIkhavADIe, basa. bIjuM kazuM nahIM. phAIla che, sago nahIM ! ene tethI ja phAIla kahevAya. ajugato godo mAre, enuM nAma phAIla. tethI ame phAIlanuM nAma amathuM nathI pADeluM. eka chokaro navadaza varSano hato, te darzana nhoto karato. te enA bApe UMcakIne mAthuM aDADI devaDAvyuM. pachI e chokarAe bApane mAryo che, mAryo che, te khuba mAryo ! phAIlane samabhAve nikAla karI nAkho. A phAIlo che, sagAI hoya. AmacA-tumacA karavA rahyAne, te mAra khAIne marI gayA, mUA. suvAvaDa karavI eTalI pharaja ApaNI. pachI ene dhavaDAvavo ane nA dhavaDAvavo hoya to dUdha lAvIneya paNa pAIne moTo karavo, e badhuM karavuM, e badhI ApaNI pharaja. pachI skUlamAM bhaNAvavAno, paisA ApavA e badhI ApaNI pharaja. e sArI rIte pAsa thaI gayo, nokarI maLI, e kaheze, 'have mane pagAra maLe che.' to ApaNe e bAju dizA baMdha. e AITama pUrI thaI gaI, ApaNI have. AITama kampliTeDa ! praznakartA: e phAIla pUrI thaI gaI. dAdAzrI : hA, phAIla pUrI thaI gaI. have e phAIlamAM pAchA lIsaraDA mAra mAra kare tyAre zuM thAya ? ApaNe samabhAve nikAla karavo eno artha ja badho judo che. evuM kaMIka banyuM to samabhAve nikAla karo ane ApaNe zuddhAtmA tarIke to koI jAtanI sagAI ja nathI. A to hisAba ja che sAmasAmI levA-devAnA. te ya rUpiyAnA levA-devA nahIM. zAtA vedanIya ne azAtA vedanIya e ja che, te cUkavavAnuM che. chokaro jarA sArAM kapaDAM paherIne pharsTa klAsa pAsa thaIne Avyo hoya, te dahADe ApaNane zAtA vedanIya varyA kare. ane pachI koI dahADo chokaro garlaphrenDane laIne Avyo hoya eTale pAchuM azAtA vedanIya cAlu thAya. ApaNe kahIe koNa che A ? tyAre kahe, mArI phrenDa che, bolazo nahIM.' tyAre azAtA vedanIya varte. basa vedanIya cUkavAya che. duHkha devA Avyo che ke sukha devA Avyo che, mAluma paDe. tenA parathI mApa kADhI jovuM ke leNAno che ke aleNAno che. loka nathI kahetA, amAro chokaro leNe paDyo che ? leNe eTale vadhAre zAtA Ape che. kaMIka to samajavuM paDazene chevaTe ? kArakuna moTo ke phAIlo ? praznakartA : amAre to bahu nikAla karavAno che haju. dAdAzrI : hA, paNa phAIlono nikAla karavAno chene ? kArakuna moTo ke phAIlo moTI ? praznakartA : kArakuna moTo. dAdAzrI : hA, kArakuna to kahe ke have eka rUmanI phAIlono zo hisAba che, bIjI pAMca lAvo. kArakuna kaMI kaMTALI jAya ? tAre cAhe eTalI lAvane ! praznakartA : huM phAIlone choDavA mAguM chuM to phAIlo vadhe che, karavuM zuM? dAdAzrI : phAIlone choDavI che ane choDavAno prayatna nA karIe to ?
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 171 172 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : nA, nahIM paLAya evuM nahIM. jema jema ApaNe samabhAve nikAla karavAno prayatna karIe chIe ema vadhAre Ave che evuM lAge che. praznakartA: to vadhe. paNa A to choDavAno prayatna karavA jatA bAjhatI ja jAya to zuM karavuM, dAdA ? dAdAzrI : A phAIlo che evuM jANatA ja hotA, tyAM sudhI choDavAno prayatna nhotA karatAne ! jANatA nA hoya to ene phAIlanuM du:kha lAgeya nahIM. jANyuM A badhI phAIlo che mATe duHkha thAya che, mATe bojo jaNAya che, nahIM to bAra chokarAvALAne bojo nA lAge paNa ApaNe kahIe ke bAra phAIlo che, to bojo lAge. eTale 'phAIla' jANavI, e jJAna thavuM e kaMI jevI tevI sahelI vAta nathI, pachI chone badhI phAIlo vadhe. vadhe to nikAla thaI jaze. praznakartA : eka phAIlamAMthI bIjI phAIla UbhI thAya che. dAdAzrI : phAIlo to Avane ! phAIlo to ApaNe UbhI karelI chene, e to Avane ! jo bIjA ko'ke UbhI karI hoya to ApaNe tene vaDhIyeya kharAM.. dAdAzrI : ApaNe nakkI ja karavAnuM ke dAdAnI AjJA mAre pALavI che, basa. prayatna nahIM karavAno. pachI enI meLe sahaja thAya. praznakartA : vyavahAra vadhI jAya eTale AjJAmAM ochuM rahevAya. dAdAzrI : e jeTalo che eTalo vyavahAra ja che, bIjo navo kaMI utpanna thavAno nathI. mATe ukela thAya che A badho. gabharAvAnuM koI kAraNa nahIM. badhI AjJA paLAya evuM nakkI karavuM ! jJAta pachI tahIM tavI phAIlo ! praznakartA: dareka phAIlano samabhAve nikAla, je phAIla che e khabara che paNa emAM eka vAkya evuM Ave che ke navI phAIla UbhI nahIM karavI. dAdAzrI : navI to thAya ja nahIM. sAmaTI phAIlono samabhAve nikAla ! praznakartA: eka phAIlano samabhAve nikAla haju karI nA rahyA hoya tyAra pahelAM bIjI be to AvI gaI hoya te amuka vakhate evo kaMTALo AvI jAya che ke Ano game tema nikAla karI daIe. eTale A AjJAo je pALavAno prayatna karIe chIe, paNa pALI zakAtI nathI to have zuM karavuM ? dAdAzrI : e to phAIlono bhego nikAla karavo. praznakartA : paNa nikAla na karI zake, eTalI tAkAta nathI. to ovara-ovara thaI jAya che. dAdAzrI : nA, e to tame kaho ke phAIlano samabhAve nikAla karavo che ne, e thaI jaze. e to lAge evuM ApaNane ApaNA manamAM ema thayuM ke nahIM paLAya, eTale bagaDe. praznakartA : A je navI phAIla e ame UbhI nathI karatAM, chatAM navI phAIla Avye ja jAya che. dAdAzrI : navI phAIla to e bane nahIM. tamane haMDreDa parasenTa vAta karIe chIe. je navI lAge che te ApaNe e cogaradamamAM hajI enI tAravaNI kADhI nathI eTale evuM lAge che. jyAre tAravaNI kADhazuM tyAre sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ja haze enI pAchaLa. ane sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che mATe e hatI jUnI. praznakartA: pachI ApaNA kuTuMbIomAM je membarsa che emAM eka navuM eDIzana thAya, koI bALaka janme agara to merejathI Ave to e ApaNe navI ja phAIla kahevAya ? dAdAzrI : nA, jUnI phAIla vagara to A bALaka janme nahIM. ApaNane bhegI thaI e jUnI phAIla.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : ApaNe navuM kAma vadhArIe to 'phAIlo' vadhe ? dAdAzrI : evuM che, ke 'phAIlo' jeTalI chene teTaluM kAma vadhaze. have navI 'phAIla' UbhI nahIM thAya. kAma vadhe to ApaNe jANavuM ke ApaNI pAse phAIlo hajI paDI che. mATe 'phAIla' nathI to kAma ja nathI ne ! dhaMdho moTo cAle paNa phAIla nA hoya to kazuM kAma ja nA rahe. samabhAve nikAla, phAIlono ! 173 praznakartA : ApaNane khabara nathI ke A phAIla che ApaNI. dAdAzrI : nA, e to pahelAMnA hisAbathI ja bhegA thayA. bheguM thavuM e phAIla hoya to ja bhegA thAya, nahIM to bhegA nA thAya. praznakartA : eTale navI phAIlano artha e ke A jIvanamAM ApaNA saMsargamAM jeTalA Ave e badhI ApaNI jUnI ja phAIlo che, navI phAIla che ja nahIM. dAdAzrI : jUnI vagara bhegA nA thAya ApaNane. bhegA thavuM e sAyanTiphika saraksasTenziyala eviDansa che. praznakartA : tyAre have tame navI phAIla kone kaho ? dAdAzrI : navI phAIla hoya ja nahIM. navI phAIla to jene jJAna nathIne, ene navI phAIla UbhI thAya. ene bhAvakarma kahevAya che. bhAvakarma eTale zuM ? e jene cArjakarma kahe che e navI phAIla. jyAM cArjakarma nathI karatA, ene navI phAIla hoya nahIM. eTale je jUnI phAIla hoya e bhegI thAya. geDa besI gaIne ? praznakartA: hA, have besI gaI. have khyAla raheze. dAdAzrI : eTale jJAna nA hoya, te cArja karIne navI phAIlo UbhI kare. ApaNe to jUnI che e DiscArja thayA kare. A je bALakano janma thayo teya ApaNI jUnI phAIla. praznakartA : AjJAmAM samajAvo cho ke phAIlono samabhAve nikAla karavAno ane navI phAIla UbhI nahIM karo to A nikAla thaI jaze ? dAdAzrI : hA. navI phAIla nahIM UbhI karo eTale zuM ke ApaNe enI upara cArja nahIM karo koI jAtanuM, to pachI A phAIlano nikAla thaI jaze. emAM cArja karavAnuM che ja nahIM paNa, A to eka sAdhAraNa vAta kahevA mATe ene kahIe chIe. jarA kAco rahe nahIM. bAkI cArja thatuM ja nathI tyAM AgaLa. jaladI jaladI ke rAITa TAIma ? praznakartA : paNa dAdA, A vyavahAranI badhI 'phAIlono' jaladI jaladI nikAla thaI jAya evuM kaMIka karone ? dAdAzrI : evuM che, A 'phAIla' to enI meLe vakhata thAyane eTale pUrI thayA ja kare che. 1979mAM pUrI thavAnI te '79mAM pUrI thaze, '80mAM thanArI '80mAM thaze, '81mAM thanArI '81mAM thaze. A ijInane ane DabbAne kaMI kAyamanuM lagna nathI hotuM. je DabbA joDyA, te pAchA jayAM AgaLano hoya, vaDodarAno hoya to tyAM te Dabbo pAcho kApI nAkhe. ijIna to enI meLe haMmezAMya AgaLa cAlyA ja kare che. amAre ya badhA DabbA che pAchaLa ne badhuM cAlyA kare che. phAIla pUrIno purAvo ! praznakartA : paNa dAdA, ema thAya ke A phAIlono have nikAla jaladI kema thaze ema manamAM thayA kare enuM zuM ? dAdAzrI : e ja bhAMjagaDa A nukasAna kare che. eno nikAla thavAno ja che. mATe tame bIjA kAryamAM paDo. chUTako ja nathI ene, phAIlone potAne ja chUTako nathI nikAla thayA vagara. eTale bIjuM kazuM kAma karavAnuM rahI jaze, AnI rAha jozo to. eTale bIjuM kAma karo tame. nikAla thAya enI rAha juone, to e phAIlo jANe ke ohoho ! ApaNo ropha to bahu vadhyo che ! nahIM to e nikAla thaI ja javAno che. mATe tamAre enI mahIM bahu eTaluM badhuM rAkhavAnuM nahIM.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! praznakartA : eTale A badho upayoga phAIlono nikAla karavAmAM je rAkhIe chIe, tene badale upayoga bIje rAkhavo ? 175 dAdAzrI : hA, upayoga bhale tyAM rahyo, nikAla thaI ja javAno che, TAIma thayone to ghaMTaDI vAgaze. e tamAre hAjara thaI jajo. tamAre phAIlone kahevuM ke jyAre AvavuM hoya tyAre ghara tamAruM che. ane tarata vItarAgatAthI nikAla karavAno, saccidAnaMda. praznakartA H eTale phAIlono nikAla karavAnI aMdara upayogamAM lAI javo nA joIe. dAdAzrI : e 'A kyAre thAya ? jaladI thAya', e to buddhi UMdhA raste kahevAya. phAIlo ochI tema zuddha upayoga vadhe ! praznakartA : dAdA pAse AvyA pachI amArI phAIlo ochI thatI jAya. dAdAzrI : tema tema potAnI Atmazaktio pragaTa thatI jAya. pote AtmA rUpa thato jAya. phAIla pUrI eTale tarata ja zakti vadhatI jAya. phAIlo ochI thAya, tema upayoga vadhe UlaTo. jema atyAre je upayogamAM raho chone, te pUro upayoga rahI zakato nathI A phAIlone lIdhe. jema jema phAIla ochI thatI jAya tema tema upayoga vadhato jAya. e phAIla pUrI thaI gaI eTale upayoga zuddha thayo, Akho saMpUrNa thaI gayo, emAM bIjuM zuM rahevAnuM ? praznakartA : pachI niraMtara upayogamAM ja rahevAzene ? dAdAzrI : jeTalI phAIla ochI thaI eTale upayoga Akho thaI gayo. praznakartA : e kevI rItano upayoga hovo joIe ? dAdAzrI : rIta nA hoya enI. pote zuddha che ane gALo bhAMDanAro 176 AptavANI-12 (uttarArdha) zuddha che. e gALo bhAMDato hoya caMdubhAIne, te vakhate zuddhatA enI jAya nahIM, to e zuddha upayoga kahevAya ane te vakhate manamAM ema thAya ke nAlAyaka che, eTale upayoga cUkyA. mATe eTaluM pharI dhovuM paDaze. kAraNa ke A vijJAna che. bilakula jatuM na rahe, paNa pharI dhovuM paDaze. phAIlane pharI sahI karavI paDaze. ajJAne karIne bAMdhelAM, te jJAne karIne dhovAM paDaze. ane jJAne karIne nahIM dhovAya ane ajJAnathI thaze to pharI e ja phAIla pAchI dhovI paDaze. tamane karma nahIM baMdhAya paNa dhovI to paDaze ja tamAre. praznakartA : dAdA, phAIlo jema ochI thatI jAya, tema ahIMyAM upayogamAM vicAro paNa vadhAre AvatA jAya ? dAdAzrI : evo koI niyama nathI. vicAro to keTalAkane hapUcI ekuMya phAIla ochI nA thaI hoyane, tene Akho dahADo covIseya kalAka vicAra rahe. mATe eneya ApaNe ema kahevuM ke bhaI, Ane phAIla ochI thaI gaI che ? nA. e to tamane A klIyara thatuM jAya eTale vicAra nA dekhAtA hoya teya dekhAvA mAMDe. eTale tamane ema lAge ke A vadhatuM jAya che. vadhatuM nathI, hatAM ja paNa dekhAtA na hatA ane niveDo Avato jAya. AvyA mATe eTalo niveDo Avaze. saMyoga viyoga thayA vagara raheto nathI. mATe jo jJAnapUrvaka viyoga thAya to tamAre cokhkhuM thaI gayuM ane e kyAMka bIjI jagyAe dhyAna rahI gayuM, to pharI dhovuM paDaze. phAIlotI gUMce jAgRti DIma ! praznakartA : nija svabhAvamAM ApaNe tanmayAkAra thaIe eno artha evo ke ApaNe nija padamAM ja chIe ? dAdAzrI : hA, nija svabhAva e ja nija pada ! praznakartA : eTale A nija svabhAvamAM sthiratA nathI rahetI, eno artha e ke AjJA pAlana nathI thatI ? dAdAzrI : nA, nA. pelI phAIlo chene ! phAIlomAM che te gUMcAya,
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 177 178 AptavANI-12 (uttarArdha) te ghaDIe jAgRti pelI tyAM AgaLa ja vaparAI jAya ghaNIkharI. eTale A jarAka maMda paDe. eTale e to phAIlano nikAla karavA mATe javuM ja paDazene jyAre tyAre ! e TAIma to bagADavo ja paDazene ? jyAre phAIla vagaranI jagyA thaze tyAre majA ora Avaze. ane je khAlI thavA mAMDI eTale phAIlo khAlI ja thaI javAnI. daza-paMdara-vIsa varSa pachI to phAIlo rahetI ja nathI badhI. phAIlothI aTakyuM spaSTa vedata ! praznakartA : dAdA, ApaNA jJAna pachI mahAtmAone eTalI khabara paDI ke AtmA anaMta sukhanuM dhAma che. have e je spaSTa vedana anubhavamAM AvavuM joIe, tyAM bAdhaka kAraNa kayuM che ? dAdAzrI : e vedanamAM bAdhaka kAraNa phAIlonuM bahu jora che. e phAIlonuM jora jo vadhAre nA rahe to anubhava vadhato jAya. evuM chene, koI bapore doDha vAge kahe ke mAre bahAra javAmAM zuM harakata che ? tyAre kahe, bhaI, atyAre doDha vAgyo che. pAMca vAge jajene, nahIM to akaLAmaNamAM dama nIkaLI jaze tAro ! eTale A phAIlonuM jora che ne tene lIdhe badhuM Ama thayA kare. phAIlo ochI thaze eTale enI meLe ja phera paDaze. phAIlo ochI thAya evuM karo. pAMca AjJA pALo. basa eTaluM ja karavAnuM, bIjuM karavAnuM che nahIM. A badhI phAIlo ochI thazene, pachI to AnaMda mAze nahIM. AnaMda UbharAze ne pADozavALAneya lAbha thaze. kAraNa ke koI paNa vastu UbharAya eTale bahAra nIkaLe, ne bahAra nIkaLe e bIjAMne kAma lAge. te pADozIne ya lAbha thaze. atyAre phAIlano nikAla karavAmAM ja AnaMda Avato nathI. A DakhA badhA e AnaMdane cAkhavA detA nathI. praznakartA : phAIlano nikAla jJAna maLyA pachI keTalA vakhatamAM thaI jAya ? dAdAzrI: e to jevI cIkaNI, Ama bahu cIkaNI hoya to AkhI jiMdagI cAlyA kare ane moLI hoya to dasa-bAra mahinAmAM UDI jAya. praznakartA : nA, paNa eTale eka lAIphamAM thaI jAya ke be-cAra lAIphamAM thaI jAya ke keTalo vakhata lAge jJAna maLyA pachI ? dAdAzrI : nA. eka-be avatAra. jene nikAla karavo che, tene vAra nA lAge. nikAla nathI karavo, tene bahu vakhata jAya. niveDo lAvavo che, ene vAra nathI. mULa Atmazaktino svabhAva zuM che ke jo tamAre niveDo lAvavo che, to e niveDo lAvavAmAM helpa karaze. niveDo lAvavo hoya to akramamAM AvI javAnuM ane atyAre AvI ja gayo che. mArga. paNa tame paricayamAM rahetA nathI ? ahIM keTalA kalAka mArA paricayamAM rahelA e kaho ? praznakartA : daseka kalAka pUrA rahyA hoIzuM. dAdAzrI : have dasa kalAkamAM tame AvaDuM moTuM jJAna mAMgo cho ! atyAre tamAre tyAM AvyuM che e ja moTuM ajAyabI che. daza kalAkamAM AvaDuM moTuM phaLa bhogavo cho, nahIM ? jJAnI puruSanI joDe eka-be kalAka kADhavA hoya to bahu puNya joIe. daza kalAkanuM phaLa ATaluM maLe che, to pachI chasso kalAka kAtyAnuM phaLa keTaluM haze ? mArI joDe AvyA hatAne, joDe ne joDe rahyA hatAne, enuM phaLa to maLyA vagara rahe ja nahIM. zuM hisAba patyo ? praznakartA : ApaNA pAchalAM janamano hisAba patAvI devo. have ApaNe evuM karIe eka vakhata copaDo khole to ApaNe cala bhaI, tAruM barAbara che ema karIne javA daIe. bIjI-trIjI-cothI vAra AvuM ApaNe keTalI vAra karyA karavuM ? dAdAzrI : jyAM sudhI e saMyoga hoya tyAM sudhI. saMyoga pachI enI meLe chUTo thaI jAya pachI ApaNane bhego nA thAya. hisAba pUro thaI gayo. pachI pharI bhego ja thAya nahIM. praznakartA: ema kyAre khabara paDaze ke AnI joDe pUro thaI gayo hisAba ?
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 179 180 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : e to ApaNane enI upara rAga-dveSa nA thAya, kaMI thAya nahIM, ApaNane eno bojo nA lAge. e Ave to ijhInesa, jAya to ijhInesa evuM rahe tyAre chUTuM thaI gayuM. phAIlono vilaya kyAre ? praznakartA : dAdA, je ApaNI A vyavahAranI phAIlo kharI, cIkaNI phAIlo kahIe, to eno saMpUrNa vilaya thayo kyAre kahevAya ? dAdAzrI : ApaNe mATe e avaLuM bole toya manamAM du:kha na thAya to ApaNe to vilaya thaI gayo. ApaNA taraphanuM paheluM thAya pachI enA taraphanuM thaI jAya. eka bAju ApaNe che te avAja karIe eTale peluM pratiavAja thAya. paNa amuka hada sudhI pachI ApaNo avAja baMdha thaI jAya eTale pachI e baMdha thaI jAya. eTale ApaNane e game te avaLuMsavaLuM kare to ya paNa enI para dveSa thavo na joIe. eTale ApaNe chUTI gayuM. praznakartA : ApaNA taraphathI vilaya thaI gayo hoya, paNa sAmA taraphathI thayo nahIM hoya to ? dAdAzrI : e ApaNe jovAnuM nahIM. duHkha ApaNA taraphathI nA thayuM hoya, to duHkha ApaNane thAya nahIM. ApaNane dveSa hoya to duHkha thAya. dveSa nA hoya tene du:kha ja nahIMne ! praznakartA : phAIla pUrepUrI ukalI gaI, eno nikAla thaI gayo evuM kyAre kahevAya ? praznakartA : eTale ApaNane enA mATe vicAra paNa nA Ave evuM? vicAra AvatA baMdha thaI jAya enA mATe. dAdAzrI : hA. mahAtmAo vaccenI vaDhavADa (!) praznakartA : A badhA mahAtmAo je che, ene aMdara aMdara koIvAra UMcuM mana thaI jatuM haze, to eno tAMto rahe, to emAM kevI rIte nikAla lAvavAno ? dAdAzrI : e to samabhAve nikAla ja karavAno, bIjuM kazuMya nahIM. e to je mAla bharelo che e to nIkaLyA kare. paNa ApaNe aMdara samajI levuM ke A mAla nIkaLyo. kacaro nIkaLe eTale ApaNe jANavuM. ane te athaDAyuM to ApaNe jovuM joIe. athaDAyA to kare ja, emAM cAle nahIM. je mAla bharelo che e athaDAyA vagara rahe nahIMne ! praznakartA : paNa ApaNA je mahAtmAo che dAdAnA.. dAdAzrI : mahAtmAne ja thAya. bahAranAM to athaDAya, ene to laDhavADa ja che ne ! A ahIM athaDAmaNa e laDhavADa nathI. praznakartA : mahAtmA dhAro ke AvezamAM AvI jAya ane e paNa eka sAme ApI de, to emAM bemAM bhUla konI ? dAdAzrI : bhUla kazI jovAnI ja nahIM. e to mahAtmA, jene jAgRti hoya, te pratikramaNa kare ke mArI A bahu bhUla thaI gaI, AvuM nA thAya. eTale zuM thAya che, e 'joyA' karo. praznakartA: AvezanA prasaMgamAM pelAe paNa eka ApI dIdhI, paNa aMdara e pratikramaNa kare, pazcAtApa kare, pachI jAgRti rahe, to e eno samabhAve nikAla thayo kahevAya ke nahIM ? dAdAzrI : hA, samabhAve nikAla ja thaI gayo. phakta ene bIjI Dakhala karavAnI jarUra zuM che ? dAdAzrI : manamAM nA rahe enA sAthe eTale thaI gayuM. ApaNA manamAM ane enA manamAM nA rahe eTale thaI gayuM. praznakartA : enA manamAM paNa nA rahevuM joIe ! dAdAzrI : rahe to ApaNe vAMdho nahIM, ApaNA manamAM bilakula klIyara thAya eTale thaI gayuM.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 182 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : phemilI-bemilI badhuM AkhuM ToLuM ! ghaNI phAIlo, paNa amArI samajaNa judI tethIne ! e badhI bhUlane kADhI nAkhuM. praznakartA : paNa ekeya phAIla sAthe rAga-dveSa nahIMne, vItarAga phAIla che A to. dAdAzrI : vItarAga. eTale kharekhara A badhAM amAre phAIla nathI kahevAtA. amAre ne tamAre cIkAza nahIMne koI jAtanI. cIkAza hoya e phAIla kahevAya. amAre phAIla nA hoya. ame tamArI phAIla nahIM ne tame amArI phAIla nahIM. phAIla to ghaDIkamAM Diprezana ne eliveTa karAvaDAve te. dAdA jevA tA thavAya ! dAdAzrI : tane A satsaMgathI phAyado thayo che ke nahIM ? praznakartA : have phAIlono nikAla rahyo. mahAtmAo dAdAtI phAIla ! praznakartA : paNa ahIMyA tame ghaNIvAra je phAIlano nikAla karone e jovAnI khUba majhA Ave. dAdAzrI : te to samajaNa paDe tyAre ne ke A phAIlano nikAla karyo, kevo karyo eya samaja paDavI joIe ne ? eTale A joI joIne zIkhavAnuM che. praznakartA : ekeeka mahAtmAo tamArI phAIla ja ne ? dAdAzrI : hA, phAIlo che badhA. praznakartA : Apane eno nikAla samabhAve karavo paDe. kAraNa ke amAro ahaMkAra game tyAre vAMko thAya. dAdAzrI : are e to, game tevuM cakkara bole. jevuM phAve evuM bole, paNa enuM zuM thAya have ?! praznakartA : ame badhA tamArI phAIlo chIene ? dAdAzrI : A phAIlo kharI. paNa A phAIlo mane bojArUpa nA lAgene ane bIjI hoya teya bojArUpa nA lAgene, eTale nirboja jevuM lAgyA kare. bAkI, khaIe-pIe badhuM phAIlo ja kahevAya paNa nirboja jevuM, asara nahIMne ! mAre phAIlonA nikAla ghaNAkharA thaI gayelA, to ya paNa A ya phAIlo ja kahevAyane pachI ? paNa A badhI marajiyAta phAIla kahevAya. AmAM muzkelI nA paDe. ane pelI pharajiyAta phAIla, rAte be vAge choDe nahIM ApaNane ! praznakartA : eno artha e ke A hisAbe tamAre phAIlo ghaNI ? dAdAzrI : bahu pAra vagaranI. praznakartA: mahAtmA ne mahAtmAnAM phemilI badhAM phAIla ? dAdAzrI : bahAranI phAIlo nA hoya to mahIMlI phAIlo hoya. saMpUrNa jJAnI thAya tyAre phAIlo nA hoya. amAre phAIlo nA hoya. praznakartA : dAdA, tamAre nahIM paNa amane jyAM sudhI kevaLajJAna nahIM thAya tyAM sudhI phAIlo rahevAnI ? dAdAzrI : nA, kevaLajJAna to haju AgaLa rahyuM. mArAthI AgaluM sTezana rahyuM. paNa mArA sudhI Avaze to ya bahu thaI gayuM. praznakartA : A janmanI aMdara mahAtmA tamArI dazA sudhI pahoMcI zakaze ? dAdAzrI : nA pahoMcI zake. are, A pada je tamane maLyuM che ne te badhA sAdhuo, jainone, vaiSNavone badhA bhegAM kare ane tamAruM pada kahe to e kaheze AvuM pada hoya ja nahIM. e to satyugamAMya nahotuM. A tamAruM pada ja koInI dhAraNAmAM nA Ave evuM gajaba pada che, UMcuM pada che. have vadhAre AgaLa AvavAnI icchA nA karavI. amArI AjJAmAM
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! raho. pAMca AjJA je che ne emAM rahevAya to basa thaI gayuM. TAIma thAya eTale sTezana Ave. ApaNe gADImAM besI rahevAnuM. ApaNe javAnuM nathI. e enI meLe Avaze sTezana. dAdara sTezana para ApaNe gADImAM beThAM eTale beThAM. te beThelAM hoIe to ya auraMgAbAda Ave che. ApaNe jatAM nathI to ya auraMgAbAda Ave che ane bIjA loka jAya ja che. 183 praznakartA : ahIMthI khasavAnuM ja mana nA thAya bilakula ! dAdAzrI : thAya nahIM te paNa chUTako ja nahIMne ! phAIlo che eTale phAIlano niveDo to lAvavo paDene ! praznakartA : dAdA, evo samaya Avaze ke niraMtara, covIsa kalAka ApanI pAse ja rahevAya. dAdAzrI : hA, Avazene, jeNe bhAvanA evI karI che. A Trena to jAya che, pachI jene muMbaI javuM hoya te muMbaI jAya che, surata javuM hoya te surata jAya che. jyAM javuM hoya tyAM. pote potAnA dhAryA pramANe ja javAya chene ! ApaNI bhAvanA haze to pAse rahevAze. rahyo tikAla karavAno parISahato ! kramika mArgamAM to badhA parISahane jIto, kaheze. TADha vAya te parISaha. have TADha to bahAra vAya che paNa parISaha mahIM utpanna thAya che, baLyA. tApa bahAra lAge paNa mahIM akaLAmaNa thaI jAya. mahIM e thaI jAya. bhUkha lAge e parISaha, tarasa lAge te parISaha. tarasa lAgI hoyane, jagatamAM pANI nA maLe to ! strInuM nAma de ke pANI mAge ? pachI strI e paNa parISaha che. ene jIto kahe che. paNa A to dAdAnuM vijJAna che, e zuM kahe che ke parISahano nikAla karo. jItavAnuM kyAre ? ApaNI pAse hathiyAra nathI. ApaNe ahiMsaka banI gayA. zuddhAtmA eTale ahiMsaka. eTale hathiyAra hoya to lo, jIto. paNa hathiyAra nathI, te have nikAla karI nAkhavAno. parISaha have kyAre A jIte ? eka jItAya evo nathI. bahu TADha vAtI hoya, himano barapha paDe evuM hoya, oDhavAnuM hoya nahIM, te TUMTiyuM AptavANI-12 (uttarArdha) vALIne sUI jAo. vicAra nA karazo ke te dahADe godaDAmAM sUI gayA hatA tyAre kevI majhA paDI hatI ! 184 parISaha eTale zuM ke A caMdubhAIne vaheluM UThavAnI Teva che, temane kahIe ke ahIMthI ATha vAgyA sudhI palaMgamAMthI khasavAnuM nathI te parISaha. ane Amane moDuM UThavAnI Teva che, temane savAranA vahelA UThADIe to parISaha utpanna thAya. amane parISaha utpanna thAya nahIM. tamAre parISaha nikAla karavAno rahyo ! rAtre UMgha nA AvI toya samabhAve nikAla ane UMgha AvI toya samabhAve nikAla. zuM bane che e joyA karo. ame je raste gayA chIe te ja rasto batADIe chIe, bIjo rasto nathI batADatA. eTale anubhavano ja rasto batADIe chIe. emAM vAra ja nA lAgene ? karavAnuM kazuM ja nathI, jANavAnuM che badhuM. phAMsIto ya samabhAve tikAla ! praznakartA : ArtadhyAna ne raudradhyAna atyAre mane nathI thatAM ApanA jJAna maLyA pachI, paNa dhAro ke thatAM hoya to enA mATe kevI rIte puruSArtha karavo amAre pachI ? dAdAzrI : te puruSArtha e ja karavAno. tamane to ArtadhyAnarodradhyAna hoya nahIM. phAMsIe besADI dIdhA toya tamAre puruSArtha zo karavAno ? samabhAve nikAla karavAno. praznakartA : ArtadhyAna-raudradhyAnano samabhAve nikAla karavAno. dAdAzrI : ArtadhyAna-raudradhyAna to kazuM hisAbamAM ja nathI. phAMsInI sajA Ama UghADI jAhera karI. e kahe, have traNa kalAka pachI phAMsI che, toya samabhAve nikAla karavAno tamAre. kAraNa ke nikAla kono karavAno che ? je nikAlI che teno nikAla karavAno kahyo che. je nikAlI nathI e nikAla karanAro che ane nikAlI bAbato, e be judI che. nikAla karanAro
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 185 186 AptavANI-12 (uttarArdha) sthira che, kAyamano che. nikAlI bAbato asthira che te cAlI javAnI che. e nikAlI bAbatamAM ArtadhyAna-raudradhyAna hoya che. nikAla karanAramAM nathI hotuM. A samajaNapUrvaka badhuM hovuM joIe. pachI aNasamajaNathI jeTalI bhUla thAya eTale tame dAjho. A vijJAna che tamane bhUla thAya to tame dAjho, emAM huM zuM karuM? bAkI samajaNapUrvaka hovuM joIe ! sthApatA have indrima gavarmenTa taNI ! ApaNe zuddhAtmA thayA, tyAre kahe, 'A phAIla naMbara vana.' je ApaNI gunegArI hatI, te ApaNe eno nikAla karI nAkhavAno che, bIjA koInI gunegArI nhotI emAM. A gunegArI che tyAM sudhI ApaNe zuddhAtmArUpa thaI gayA nathI. kAraNa ke A phAIlano nikAla karavo, tyAM sudhI ApaNe zuddhAtmA thaIe nahIM, tyAM sudhI aMtarAtmA thavAya. aMtarAtmAnA be kAma, phAIlono nikAla karavAno nA hoya to zuddhAtmAnAM dhyAnamAM jAya ane phAIlano nikAla karavAno thAya to phAIlano nikAla kare. be kAma karavAnA eTale indrima gavarmenTa kahevAya ane phAIlanA nikAlanuM kAma thaI gayuM eTale phUla gavarmenTa. aMtarAtmA to kevaLa eka ja vastu para Avyo ke A phAIlono nikAla karavAno ne huM zuddhAtmA. e zuddhAtmA prApta thayA pachI aMtarAtmA prApta thAya. praznakartA : paNa jeNe jJAna lIdhuM hoya tene zuM ? dAdAzrI : tene ja aMtarAtmA prApta thAya, bIjAne aMtarAtmA prApta nA thAya. praznakartA : A je tame kahyuM ne ke, puruSottama thavuM hoya to phAIlono jyAM sudhI nikAla nA thAya tyAM sudhI indrima gavarmenTa raheze, to badhI phAIlomAMthI nIkaLI javAya, nikAla thaI jAya, enA mATe jhaDapImAM jhaDapI rasto kayo ? dAdAzrI : jhaDapI karanArA ja pote aTavAI paDyA che. tamAre phAIlo baMdha thaI jAyane, te bUmAbUma karI melazo hamaNAM. sinemAnI philamanI peThe juo to vAMdho kharo, jovA mATe ? jyAM sudhI pUrNa thayuM nathI, jyAM sudhI phula gavarmenTa thaI nathI, tyAM sudhI semI gavarmenTa to rahezene ? semI gavarmenTa kyAM sudhI ? phAIlano nikAla nahIM thAya tyAM sudhI. phAIlono nikAla thaI rahyo eTale tame indrima gavarmenTamAMthI phUla gavarmenTa thaI jazo. indrima gavarmenTa zAthI ? tyAre kahe, phAIlonuM kAma bAkI che tethI, nahIM to phUla gavarmenTa, pratIti phula gavarmenTanI tamane che ja. lokone e pratIti ja AvavI muzkela che. pratIti AvI nahIM, jo AvI hota to A kAma bAkI nA rahe. karavI vAto, phAIla naMbara vata joDe ! praznakartA : phAIla naMbara vana che potAnI. ene che to, henDala karavAnI bahu agharI paDe che ghaNI vakhata. ene pachI vaDhavI-karavI paDe. dAdAzrI : samajAvI-paTAvIne kAma levuM. jarA upara beThA hoya to 'nIce beso, DAhyA thAva' ema kahevuM paDe. praznakartA evuM badhuM kahIe toya phAIla nA mAne. ghaNIvAra evuM bane. dAdAzrI : e to thaI jAya dAdAnA nAmathI, ke dAdAnuM to mAno kahIe. e thoDuMghaNuM kAcuM haze to pharI karavuM paDaze. pachI eno vAMdho nahIM. paNa tame kaho cho kharAne ene ? phAIla naMbara vanane tame kaho cho tyAMthI ja, tame zuddhAtmA thaI gayA e ajAyabI ja kahevAyane ! e purAvo ocho che kaMI ? tame ene kaho cho tyAMthI pote zAmAM cho ? praznakartA : zuddhAtmAmAM. dAdAzrI : tyAra pachI e ochuM kahevAya kaMI ? ApaNe to phAIla naMbara vana kahIe ne, eTale zuddhAtmA pUrNa thaI gayo. bAkI have phAIla naMbara vana sivAya bIjuM zuM rahyuM ? tyAre kahe, 'zuddhAtmA ekalo ja !" e jo bahu kUdAkUda karato hoya to kahIe, 'caMdubhAI, jarA dhIrA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 187 188 AptavANI-12 (uttarArdha) paDo. Ama nA karo. dhImA rahIne kAma karo." be juduM ja che. kahenAra ne karanAra badhuM juduM che. kahenAra eTale cetavanAra. cetave che koNa ? cetana. cetavanAra ane karanAra be judAM che. eTale ApaNe kahevAnuM, "zAne mATe A bhAMjagaDa karyA karo cho, dhIme dhIme rahIne kAma lone !" jo eka dahADo akaLAyelAM hoya to pAMca jaNanA kesa bagaDI jAya. eTale ApaNe emane kahevuM paDe ke tame gherathI akaLAIne AvyA cho, mATe ahIM utAvaLa karazo nahIM. evuM badhuM kahevuM paDe. samabhAve nikAla karyA vagara to zI rIte cAle ? tame akaLAyelA hoya ne khAvA-karavA beso to cAle kaMI ? khAvAnuM to badhuM paddhatisara karavuM paDe. akaLAmaNa to thaI jAya. manuSyadeha che te kone na thAya ? eka jJAnI ekalAne akaLAmaNa nA thAya. bIjAM badhAMne akaLAmaNa to thaI jAyane ! akaLAmaNa thaI jAya che ? praznakartA : ghaNI vakhata Dipresa paNa thaI javAya che. dAdAzrI : e tamAre kahevuM ke 'Dipresa thazo nahIM. zA mATe Dipresa thAva cho, ame chIene tamArI joDe." praznakartA : phAIla naM. 1 Dipresa thAya kharI ? dAdAzrI : thAya ne, Dipresa nA thAya to bIjuM zuM thAya ? eliveTa thAya to Dipresa thAya. khuza thAya ne rAjI thAya ke nAkhuza thAya e ja dhaMdho eno. ApaNe kazuM nahIM. oLakha bhinna ahaMkAra te prajJA taNI ! te ApaNe pote kevA hatA, te ApaNane jotAM phAve. A pUrvabhavano phoTo che A. A je kriyA thaI rahI che e pUrvabhavanuM projekzana che, projekzana gayA avatAranuM. atyAre A philma cAlu che. eTale pahelAM kevA hatA e khabara paDe. praznakartA : A khabara kone paDe ke ApaNe pahelAM AvAM hatA. atyAre AvAM chIe. kAraNa ke je jJAtA-draSTA che, ene to Avo koI prazna Ave ? dAdAzrI : A badhuM che te prajJAnuM. ahaMkAra emeya bole che ke mUA, ame AvA hatA. prajJA kahe che tame AvA hatA. e beu ame ne tame che ja. tame e phAIla ne ame e ame. phAIla na. vana tame, eTale eka naMbaranI phAIla to tame oLakho ke nA oLakho ? praznakartA : hA, oLakhIe. deha zeya te ApaNe jJAyaka ! dAdAzrI : phAIla naM. vana je che e to karmAdhIna che. eTale phAIla na, vanathI kaMI khoTuM thAya, temAM ApaNe zuM ? Aje ApaNe zuddhAtmA thayA chIe. e jANe ke te dahADe thaI haze AvI phAIla. paNa have to ApaNe zuddhAtmA thayA ne A phAIla che te vyavasthitanA AdhIna. eTale have phAIlathI UMdhuM thaI jAya, kaMIka moTuM jIvaDuM vaTAI gayuM, to pachI emAM ApaNe zuddhAtmA chIe eTale ApaNI javAbadArI nathI. ApaNe to jJAyaka chIe. Aje ApaNA dharmamAM rahevAnI jarUra che. te dahADe ajJAnatAmAM ApaNo je dharma hato te karyo hato, kartApadano. have jJAyaka dharma karavAno. have kartApadano dharma nA thAya. e vyavasthitanA tAbAmAM kahyuM. zuddhAtmAno jJAyaka svabhAva che, kartA svabhAva nathI. je svarUpa thayA, te svarUpa rahevAno zo vAMdho ? te ja ApaNe svabhAvamAM rahevAnuM. jJAyaka svabhAvanuM phaLa zuM maLe ? tyAre kahe, paramAnaMda. te ApaNane joIto hoya, te ApaNane maLyA kare. ane A phAIlano nikAla samabhAve thayA kare. phAIlo ApaNI ja bolAvelI chene ? bhUlathI bolAvelIne ? have "mAruM che' moDhe bolIe kharA, paNa kaMI aMdarathI nahIMne ! hRdayathI koI cIja mArI che, ema nahIM ? mamatA paNa chUTI gaIne ? eka kalAkeya A dehanuM mAlikIpaNuM koIne chUTe nahIM. dehanI vAta karIene tyAre kahe, deha to mArone eTale mane ja du:kha thAya ne ! mane lAgyuM che, mane saNakA mAre che evuM bole. sAdhu-AcArya mahArAja evuM ja bolene ? emAM kaMI cAle ja nahIMne ! kAraNa ke jyAM sudhI 'huM chuM' e dehAdhyAsa che, tyAM sudhI bIjuM bolAya ja nahIMne ! ane tame to kaho ke mArI phAIla
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 189 10 AptavANI-12 (uttarArdha) bagaDI che, phAIla naMbara vana. e kaMI ochuM jJAna nathI, jevuM tevuM jJAna nathI. A jJAna evuM saraLa ne saheluM che ! praznakartA : bIjI badhI phAIlo che, eno to samabhAve nikAla ApaNe karIe chIe. paNa A phAIla naMbara vanano samabhAve nikAla kevI rIte karavo e vigatavAra samajAvo. kAraNa ke phAIla naMbara vananA ja badhA DakhA hoya che. dAdAzrI : e DakhAne jovAthI ja jatAM rahe, phAIla jovAthI ja. vAMko hoya ke sUko hoya, ene phAIlanI joDe bhAMjagaDa bahu nA hoya. e jovAthI ja jatAM rahe. sAmo phAIlavALo kleima mAMDe to enuM pratikramaNa karavuM paDe. AmAM dAvA mAMDanAro koI nahIMne ! eTale ene 'jovAthI ja jatAM rahe, kharAba vicAra manamAM AvatAM hoya, thoDA ADA AvatAM hoya, buddhi kharAba thatI hoya, e badhuM 'joyA ja karavAnuM. je je kArya karatA hoya teno vAMdho nahIM, e 'joyA ja karavAnuM. A to saraLamAM saraLa mokSamArga che, sahelAmAM sahelo mokSa. praznakartA: 'joyA" karavuM eTale enI sAthe sahamata nahIM thavAnuM? dAdAzrI : sahamata to hoya ja nahIM tyAM AgaLa. joyA karane ! praznakartA : paNa ApaNAthI je Dakho thayo, ene ApaNe 'joyo' ane 'jANyo', to ApaNA DakhAthI sAmevALAne duHkha thayuM hoya to ApaNe pratikramaNa karavuM paDe ? dAdAzrI : atikramaNa kema karyuM, sAmAne duHkha thAya evuM ? enuM pratikramaNa karavuM paDe. sAmAne duHkha thAya evuM nA karavuM joIe. praznakartA : roja pratikramaNa kare che, chatAMya sudharatuM nathI. dAdAzrI : nA, e to bahu mAla bharelo. jabarajasta mAla bharelo. pratikramaNa kare e ja puruSArtha. praznakartA : A bahu mAla bharyo che, e to bacAva nathI thaI jato ? - dAdAzrI : nA, nA. bacAva AmAM hoya ja nahIMne ! jagata AkhuM pratikramaNa nA kare. jagata AkhuM eka to godo mAre ne pachI pAchuM kahe ke meM kharuM karyuM che. phAIla ekato tikAla ! praznakartA : phAIla naMbara ekano kharekharo nikAla kyAre karyo kahevAya ? dAdAzrI : khUba UkaLI hoya phAIla naMbara eka, te ghaDIe ThaMDuM paDe tyAre jANavuM ke A phAIlano kharo nikAla thayo. praznakartA : e samajAvo barobara. dAdAzrI : UkaLe to kharI, paNa have to baMdha thaI javAnuMne ! haMmezAMya A je saMyoga chene viyogI svabhAvanA che. eTale enI meLe viyoga thaI ja javAno. tyAM sudhImAM sthiratA choDavI nahIM ApaNe. e jatuM raheze e to, e to ApaNA karelA che. ahIM koIkanI ochI Dakhala che ? koIkanI Dakhela hoya to vAta kahevA jaIe ke AvuM mane thAya che. A to bolAyeya nahIMne ? ApaNI DakhalanuM pariNAma ApaNe samajavuM nA joIe ? ane cheTA rahIne juo eTale jatuM rahe evuM che. praznakartA : dAdA, A phAIla naMbara ekano nikAla karuMne, have aMdara je kaMI thatuM rahe che e barobara draSTimAM AvyA rAkhe to eno matalaba e thayo ke phAIla naMbara ekano nikAla thAya che ? dAdAzrI : kema nA thAya paNa ? pahelAM to ApaNI joDe phAIla naMbara eka bAju evI draSTi ja nahotI. je karatAM hoya te 'huM ja karuM chuM" kahetA hatA. have to phAIla naMbara eka kare che, tene tame jANo cho. praznakartA : eka to jANe zuM che ke aMdarathI kleza utpanna thato hoya ane ApaNe jANatA paNa hoIe. dAdAzrI : phleza thAya ja nahIM. A vijJAna ja evuM che ke kleza nA thAya.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 191 praznakartA : to je kaMI aMdara thAya che e zuM che to ? dAdAzrI : e saphokezana che, gUMgaLAmaNa che. gUMcavADA UbhA thAyane, kazuM samajaNa nA paDe tethI, e tamane mahIM gUMcAya. praznakartA : dAdA, A saphokezana dUra kevI rIte thAya ? dAdAzrI : e to badhuM jJAnI puruSanI AjJAo barobara paddhatisaranI pALo. phAIla ekato tikAla, sUkSmatAe ! A pahelA naMbaranI phAIlanI joDe kazI bhAMjagaDa nahIMne ? koI jAtanI nahIM ? ahoho ! ane guno nahIM karelo pahelA naMbaranI phAIlano ? huM pUchuM chuM ApaNA mahAtmAone ke, "pahelA naMbaranI phAIlano nikAla karo chone samabhAve ?' tyAre kahe che, 'pahelA naMbaranI phAIla upara zuM nikAla karavAno hoya ?" alyA, kharI phAIla ja pahelA naMbaranI che. ApaNe je duHkhI chIe, ApaNane ahIM je duHkha lAge chene, te asahajatAnuM duHkha che. mane koIke pUchyuM hatuM ke 'A pahelAM phAIla naMbara 1, te ene phAIla nA gaNIe to zuM vAMdho ? e zuM kAmanuM che ? emAM kaMI bahu khAsa e helpIMga nathI.' tyAre meM Avo javAba Apyo ke, 'badhuM bahu ja A phAIla joDe to mAthAkUTa karI che A jIve. asahaja banAvI dIdho che.' tyAre kahe che, 'A bIjI phAIlo joDe ApaNe kaMI nukasAna karyuM hoya to samajAya paNa ApaNI phAIla joDe, pahelA naMbaranI phAIla joDe zuM nukasAna karyuM e samajAtuM nathI.' A badhAM nukasAna karyA hoya te A phoDa pADIene tyAre samajAya baLyAM. 'samabhAve nikAla karIe chIe A badhI phAIlo joDe. pachI A bIjA naMbaranI phAIla joDe to jhaghaDA thayA hoya, bhAMjagaDa thaI hoya to eno nikAla samabhAve karIe, paNa A phAIla naMbara eka amArI ja phAIla. AnI joDe zuM nikAla karavAno ?' paNa A lokone khyAlamAM ja nahIM ke zuM nikAla karavAno che. badhAM pAra vagaranA nikAla karavAnA che. AptavANI-12 (uttarArdha) te meM ene samajaNa pADI. tyAre eya kahe che, 'Aya vAta bahu vicAravA jevI thaI A to.' 192 bahAra bhASaNo cAlatA hoya e badhAM, vaDApradhAna ne emanA. te ghaDIe thUMkavAno thayo hoyane te thUMke nahIM. sabhAmAM beTho hoya, pezAba karavA javuM hoya to be-doDha kalAka sudhI jAya nahIM. bane ke nA bane evuM ? saMDAsa javAnuM hoya toya hamaNe kalAka pachI have. nahIM to sabhAmAM UThe to AbarU jAyane ? ane saMDAsa javAnuM hoya to AMtare kharo klAkeka ? praznakartA : hA. toya AMtare. ene nA cAle tyAre jAya. dAdAzrI : paNa A je badhuM karyuMne, sahaja je svabhAva hato dehano, te sahaja svabhAva tUTI gayo. Ane sahaja rahevA dIdho ja nathI. eTale badhI bahu bAbatamAM evuM karyuM che. eTale pahelA naMbaranI phAIlane bahu nukasAna kareluM hoya. A zarIrane sahaja nathI rahevA dIdhuM, te ja che te A tamArI pahelA naMbaranI phAIlano samabhAve nikAla karavAno che. asahaja thaI gayo che badhI vRttio dabAya dabAya karIne. thAkI gayo hoya toya cAla cAla kare. koI hoTalamAM khAvA beTho hoya, pahelA naMbaranI phAIla dharAI gaI hoya ne pelo sAro svAdiSTa khorAka hoya to Thoka Thoka kare, e nukasAna kare. pahelA naMbaranI phAIlane to bahu herAna kare ApaNA loko. sAruM pustaka hoya to vAMca vAMca karyA kare, TAIma thayo hoya UMghavAno toya. thoDo InTaresTa paDyo chene ! praznakartA : paNa dAdA, A pahelA naMbaranI phAIla AvI haze evI kalpanA ja kyAMthI Ave ? dAdAzrI : hA, 'huM ja chuM' badhuM. praznakartA : hA. e to ApanI pAse AvyA ane Ape evo kaMIka jAdumaMtara karyo tyAre khabara paDI ke have amArI A phAIla che. nahIM to
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 193 194 AptavANI-12 (uttarArdha) ameya e ja hatA. dAdAzrI : 'ja chuM tyAre tuM coTalI zuM karavA bAMdhe che ? tyAre kahe, "mAre parIkSA cAle che hamaNe. alyA "tuM chuM" eTale karane, vAMcane ? tyAre kahe, "nA, UMghI javAya che'. tyAre te tuM nahIM ? tyAre e ene pachI bheda samajAto nathI.. nATaka jovA javuM hoya to pahelA naMbaranI phAIlane UMghavuM hoya to UMghavA nA de ane nATaka jovA jAya. traNa vAgyA sudhI nATaka jue ane nATakamAM ekAda jhokuMya Ama AvI jAya. tyAre ko'ka kaheze, 'bhaI. nATaka juone, amathA Ama zuM karavA karo cho ?" pAcho jAge. pAcho nA hoya to kazuM AMkhomAM copaDIne bese. paNa AnI pAse game tema karIne mArIThokIne kAma lIdhuM. A phAIlane UMghamAM osTrakTazano (avarodha) kayAM. zemAM ? nATaka jovA te UMghamAM osTrakTazana kare. A aniyamita thaI gayuM. aniyamita eTale asahaja thAya. asahaja thAya eTale AtmAne asahaja kare. jeno deha sahaja, teno AtmA sahaja. eTale pahelA phAIla naMbara vanane ja sahaja karavAnI. jAgaraNa kare ke nA kare ? puNyazALI cho, tamArA hisAbamAM nATako-bATako che nahIM. amArA bhAgamAM to bahu nATako hatAM. pahelA naMbaranI che koI bhUla ? pahelA naMbaranI phAIla jovA jevI kharI ke nahIM ? praznakartA : kharI, dAdA ! pahelA naMbaranI ja phAIla. dAdAzrI : ahIMthI muMbaI jAya gADImAM to UMghane osTrakTazana kare ke nA kare ApaNA loka ? UMghavAmAMya che te gADImAM beTho, muMbaI javA hAru, AkhI rAtano ujAgaro. zarIra to Ama Ama halAhala kare. ko'kanI upara paDe Ama, joDe hoyane ! te ApaNane thAya ke tame A AvaDA moTA mANasa thaI, konTrAkTara jevA tame A mArI upara paDyA ! ApaNA koTane pAcho e telavALo kare. have emane zuM kahIe ? kahevAya zuM ApaNAthI ? kAraNa ke eno kaMI guno che nahIM. ApaNe beThA eTale ApaNo guno. emano zuM guno ? e to sahaja rIte UMghe che bicArA. paNa dehane sahaja nA thavA dIdho ne asahaja thayo, teno A badho hisAba che. bhagavAna zuM kahe che, "dehane sahaja karo'. tyAre AmaNe asahaja karyo. gADImAM che te thAka lAgyo hoya to nIce nA bese. pahelA naMbaranI phAIla zuM kahe, 'bahu thAkI gayo chuM toya A AbarUdAra mANasa nIce nA bese. bane ke nA bane evuM ? huM kahuM ke 'besa ne have, besa." A loka jozene ! paNa loka tane koNa oLakhe che AmAM ane oLakhatA hoya to zuM paNa ? koI AbarUdAra che AmAM ? gADImAM koI AbarUdAra dekhAyo tane ? AbarUdAra hoya to ApaNI AbarU jAya. meM to bahu AbarUdAra joyelAM. eTale mane to samajaNa paDI gayelIne, te tharDa klAsanI musApharI karato hato tyAre che te bega hoya to nIce mUkIne enI upara besuM, bega bagaDaze to vAMdho nahIM. eTale mAruM kahevAnuM A asahaja dehane karIe ne pachI kahe che, have mane bhUkhe nathI lAgatI. bhukha lAgI hoya te ghaDIe thAya che, utAvaLa zuM che ? vAtacIta hamaNe cAlavA do. doDha kalAka nIkaLI jAya ane pachI AvuM ne AvuM karene roja. pachI kahe, 'mane have bhUkha bilakula marI gaI che'. tyAre mUA, zI rIte jIvatI rahe che ? te prayoga ja e karyA chene ! alyA, bhUkha lAge tyAra pachI be kalAke khAya, evuM pattA ramavA beTho hoya. keTalAMka mojazokhamAM rahI jAyane, thAya che, thAya che. te be kalAka pachI bhUkha marI jAya pachI khAya. eTale AvI rIte badhuM asahaja thaI gayuM che. ' are, eka mANasa to meM joyo hato AjathI trIseka varSa upara. te cA maMgAvI sTezana para ane pelAe kapamAM cA enA hAthamAM ApI. tyAre gADI UpaDavAnI thaI. have enA manamAM ema thayuM ke A cAnA paisA nakAmA jaze, eNe moDhethI reDI dIdhI ahIM mArA hArAe, dajhAI maryo. te to meM jAte joyuM hatuM. hA, Akho kapa ja reDI dIdho mahIM cAno. pahelI rakAbI pI lIdhI ane pachI poNA bhAgano kapa rahyo ane gADI UpaDavAnI thaI eTale pelo dukAnavALo kahe, "eya, pI lo, pI lo." to ANe pI lIdhI. pI lIdhA pachI je lhAya baLI, bahu muzkelImAM mUkAyo hato bicAro. ApaNA loka to hoMziyAra loko, bahu paisA nakAmA na javA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! - 195 196 AptavANI-12 (uttarArdha) dene ?! eka paisoya nakAmo nA javA de. eTale samajaNa pADI te kahe che, "ohoho, AvI cIjo bahu karI che". tyAre meM kahyuM, tuM Ava. huM tane TUMkuM samajAvuM, enA parathI samajI jAne ?" samabhAve nikAla nathI karyo phAIla naMbara eka joDe. A phAIlane te pAchI sahaja karavAnI che, samabhAve nikAla karIne. phAIla konI ? praznakartA : Ape AjJA ApI ke samabhAve phAIlano nikAla karavo, to have e phAIlano samabhAve nikAla koNa kare che ? riyala kare che ke rileTiva kare che ? kAraNa ke riyalane to khAlI joyA karavAnuM che ane rileTiva to vyavasthita che pAchuM. dAdAzrI : prajJAzakti karI le che, mokSe laI javA. praznakartA : A phAIla naMbara eka che te konI zuddhAtmAnI ke mULa AtmAnI ke konI ? dAdAzrI : mahIM je prajJAzakti che ne tenI. prajJAzakti ene mokSe laI javA sthApelI, je baMdhAyelA hatA tene, eTale A caMdubhAI che te e prajJAzaktinI phAIla che. kAraNa ke 'ene' mokSe laI javA mATe A phAIla aMtarAya kare che. paNa AtmA hAtha ghAlato nathIne, sIdho-DirekTa ! tyAM thAya che adhyAtma vijaya! praznakartA: 'huM caMdubhAI chuM" ema kahuM, enA karatAM 'A phAIla naMbara eka che" enAthI vadhAre chUTApaNuM rahe che. - dAdAzrI : hA, vadhAre chUTApaNuM rahe, juduM ja rahe. caMdubhAInI pAchaLa to badhAM bahu lapharAM rahyAM. phAIlanI pAchaLa to lapharuM ja nathI rahetuM ne ?! phAIla eTale kliyaransa bIjuM badhuM. AtmA kliyara, enuM nAma phAIla. praznakartA : phAIla naMbara eka eTale eTa e TAIma chUTuM ja hoya. dAdAzrI : chUTuM ja. praznakartA: 'huM caMdubhAI chuM' enI smRti karatAM, A phAIla naMbara ekanI smRti vadhAre hoya che. dAdAzrI : caMdubhAInI pAse to badhuM bahu e rahyuM. caMdubhAI akkalavALo che, ochI akkalavALo che, vadhAre akkalavALo che. UMco che, nIco che, kALo che, zAmaLo che e badhuM keTaluM caMdubhAInI pAse lapharAM ane phAIla kahyuM eTale badhuM AvI gayuM enI maha. praznakartA : enuM varNana nA karavuM paDe, AvI jAya badhuM. dAdAzrI : F.... I... L... E.... phAIla kahyuM ke badhuM AvI gayuM. A to phAIla che ne ! phAIla naMbara vana, e AkhI phAIlamAM AtmA che ja nahIM. ane A phAIla khaseDI emAM koI jAtanuM milcara nathI. ane A phAIlamAM senTa paNa AtmA che nahIM. samajAya evI vAta che ke nahIM ? praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : tethI ApaNe kayo bhAga phAIla kahyo ? tyAre kahe, jemAM senTa cetana nathI evuM. ane phAIla sivAya kayo bhAga zuddhAtmA ? tyAre kahe, emAM senTa paNa acetana nathI e. hA, cokhe cokhkhuM, kliyara. A phAIla naMbara vana bolyA e to adhyAtma vijaya kahevAya. e to pote AtmA thaIne bole ! ane A to 'phAIla" che. dehane to potAno mAnyo ja nathIne ? 'phAIla' ja thaI gayelI chene !! phAIla eTale juduM. pote judo ne phAIla judI ! pachI kaMI sATuM-sahiyAruM rahe ? deha e phAIla, ghara e phAIla, vIMTI e phAIla, jaNaso e phAIla, kapaDAM phAIla, peTI phAIla, badhuM phAIla. huM ane A phAIlo be judA chIe. eTale deha e phAIla che, deha mArAthI judo che. mana e phAIla che, to mana juduM che. AvuM juduM bhAna rahevuM joIe. ene moTAmAM moTuM jJAna kahyuM
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : basa, enAthI ja badhuM e thaI jaze. AmacA poTa AmacA hoTa to kyAM sudhI AmacA poTa. poTa zene kahe che e ? praznakartA : poTa eTale peTa ! dAdAzrI : kramika mArgamAM potAnA dehane mAro deha mAnatA'tA, potAnA pagane mAro paga mAnatA'tA ane tethI AgaLa joI joIne bahu cAlatA'tA, jIvaDuM vaTAI jaze mArAthI. ane A ApaNuM akrama te sIdhuM ja prApta thaI gayuM ane Ane phAIla gaNavA mAMDyA ApaNe. koI sAdhu-AcArya mahArAja zarIrane phAIla kahe nahIM. e mAruM zarIra che. phAIla kahe kharAM ? mAruM zarIra, A dAMta mArA che, nAka mAruM che, AMkha mArI che ane A mAruM zarIra jADuM bahu thaI gayuM che, mAruM zarIra pAtaLuM bahu che, te sUkAI gayo chuM. huM Ama chuM, tema chuM. te badhI zarIranI ja bhAMjagaDa ne ? samabhAve nikAla, phAIlono ! 17 che. tamane badhuM phAIla lAge chene ? A phAIlo ja che evuM jANe tyArathI to e mokSe javAno. ene mATe koI vAMdho nA UThAvI zake. bAkI jagatamAM koI moTo saMtapuruSeya zuM karI zake ? mAruM peTa, mArA paga. e badhuM phAIlo jo jANe tyAre kAma thaI ja gayuMne ! jeNe phAIlo jANI, tyAre enuM kAma thaI ja gayuMne ! jeNe phAIlo jANI, phAIla zabda iTaselpha bole che ke huM ne A judAM che ! A jJAna keTaluM saraLa mUkeluM che A badhuM. pahelethI ja phAIla kahevAmAM Ave che ane e tyAre eksepTa kare che. pelo hA ya pADe che. praznakartA : loko bhaNelA to hoyane, te A bhASA tarata ene khyAlamAM AvI jAya ke nA, A to phAIla che. dAdAzrI : paNa evI puNya kyAMthI lAve ? be mahinAmAM paccIsa karoDa kamAya evI puNya kyAMthI bhegI thAya ? evI purve A lokonI bhegI thaI che, karoDo avatAre je nA prApta thAya te kalAkamAM prApta thAya che. praznakartA : ane AvA kALamAM ! dAdAzrI : AvA kALamAM, hA. ApaNe ahIM pahele ja dahADethI judo pADIe chIe. e ema kahe che ke huM to zuddhAtmA chuM ane A caMdubhAInA nAmanI phAIla che. phAIla kahyuM tyArathI ja AtmA judo paDyo. bAkI koIe phAIla nahIM kaheluM. ApaNe phAIla kahyuM che te sAruM che, nahIM ? phAIla naMbara eka kahyuM eTale thaI gayo AtmA.. praznakartA : A badhuM sAyansa evuM che ne, oTomeTika ja chUTuM paDAvI de. dAdAzrI : vijJAna judI jAtanuM che. praznakartA : e phAIla zabdathI ja loko vicAratA thaI jaze. huM AtmA chuM, judo chuM evuM bolene to e AtmA AtmArUpe hoto nathI ane A badhuM phAIla che bole to AtmArUpe che. kAraNa ke phAIlamAM AtmA sivAya badhI vastuo AvI jAya che ane phAIla naM. vana enI sAthe AtmA pUravAra thaI gayo, huM AtmA ja chuM, zuddhAtmA chuM. bahu moTuM vijJAna che A to. A phAIla che evuM ja bhAna nathI A jagatane ! tyAre mane eka jaNe kahyuM hatuM, 'AmAM phAIla zabda mUkIe te eno artha eTalo ja thaI gayo ke AtmA sivAya badhI vastu bAkI rahI, tene phAIla tame kaho cho ! eTale A phAIla naMbara vana kaho eTale tame zuddhAtmA thaI gayA. kAraNa ke e judo paDI gayo. phAIla naMbara vana bolatAMnI sAthe ja AtmA judo paDI gayo pachI. kAraNa ke ApaNe zuddhAtmA ane sAmI phAIla naMbara vana, be ja che. phAIla naMbara vananI joDe mAre samabhAve nikAla karavo che, e kone bhAva hoya ? tyAre kahe, 'bIjo, je judo paDe tene'. tyAre kahe, 'AtmAmAM e bhAva che kyAM ?" tyAre kahe, 'prajJA che tyAM sudhI prajJAno
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 199 AptavANI-12 (uttarArdha) bhAva hoya tyAM. prajJA utpanna thAya che ne prajJA kAma karI le che. mULa AtmA kAma karato nathI. jyAre samyak darzana thAya tyAre prajJA utpanna thAya. jene kRSNa bhagavAne sthitaprajJa kahyuM che e judI. sthitaprajJa dazA e judI che ane A to sahaja prajJA che. mokSe laI jatAM sudhI choDe ja nahIM, tamane cetava cetava cetava kare. eno svabhAva ja mokSe laI javAno che. mArI-jhUDIne AmathI-temathI halAvI karIne paNa chevaTe rAge pADI de. phAIla kahetAM UDe mamatA ! praznakartA paNa emAM Ape je phAIla zabda mUkyo chene, e phAIla zabdanuM aMgrejI arthaghaTana eTaluM badhuM moTuM che ke phAIla zabda Ave eTale lAge ke A mAruM nahIM. eTale samabhAva karavAnuM aMdara jarA pojhiTiva thavAya. dAdAzrI : phAIla zabda eTale phAIla naMbara vana evuM je bole che e AtmA che, e vAta nakkI thaI gaI. eTalI badhI UMDI vAta che e. praznakartA : eka manovRtti utpanna thAyane, ke samabhAve nikAla karavo che. eTale draSTAbhAva Akho Devalapa thAya che ane aham UDI jAya che. dAdAzrI : hA, e UDI jAya. praznakartA : eTale pachI 'hA, khabara pADI dauM, Ama joI laIza" e vastu nathI AvatI. dAdAzrI : hA, jAya badhuM. praznakartA: eTale je prayoge vaparAyelo che A jJAnanI aMdara ke phAIla ane samabhAve nikAla. e phAIla bolavAthI aMdarathI evI eka jAtanI samajaNa UbhI thaI jAya che ke A potAnuM nathI, A pArakuM che ane eTale A samabhAve nikAla karavAnI saraLatA thaI jAya che. potAnuM mAnyuM hoya to samabhAve nikAla karavAmAM kaThaNa paDe. dAdAzrI : phAIla eTale judI che evI vastu, badhAne khabara paDe. e zabdo evA nIkaLyA che ne badhA ! praznakartA : e A dAdA, je Apa kaho cho te ema lAge che ke Apa je bolelA te bhaviSyamAM enAM zAstro thaze. te A zAstranuM ja A jANe vAkya che evuM ja lAge che. phAIla zabda je mUkyo, have enuM vivaraNa karanArA karaze ke phAIla eTale zuM ?! dAdAzrI : jeTalAM zabdo nIkaLyA eTalAM badhA ekkekTa thaI gayAne ! praznakartA : ekkekTa thaI gayA che. dAdAzrI : chokarAne ne potAne saMbaMdha che. paNa A phAIlone ne ApaNe saMbaMdha nathI. kAraNa ke phAIla haMmezAM vegaLI ja hoya. praznakartA : phAIla zabda vApare to mamatA nA rahe. dAdAzrI : mamatA nahIM, to ja phAIla ane tyAM mamatA ya UDI jAya pachI, AkhI Dhaba ja vaijJAnika che. eno rasto ja vaijJAnika, tethI kalAkamAM phaLa Ape ! tamane jJAna letI vakhate kalAka ja thayo hato ke vadhAre lAgyo hato ? paNa kevuM UgI nIkaLyuM ? nahIM to keTalA avatAre jJAna pragaTa thAya ! e to ApaNuM akrama vijJAna che te e ema samaje che ke A phAIla naMbara Tu, A phAIla naMbara vana, A vana naMbaranI phAIlane oLakhe. vijJAna bahu pharsTa klAsa che A. praznakartA : A phAIla naMbara vana che, e to gajabanI zodha che. dAdAzrI : evuM che ne, A badhI, eka eka zabda e zodhakhoLa che, nahIM to karoDo avatAreya chUTo nA thAya mANasa. nikAla zabdatI IphekTa ! praznakartA : Ape nikAlI zabda je prayojyo che, emAM mANasane sAyakolojikala iphekTa ja thAya che. A nikAla zabda ja evo che. dAdAzrI : iphekTa ja thAya che, nikAla zabdanI. A ekeeka zabda iphekTiva che, nikAla ekaluM nahIM, riyala ne rileTiva to eTaluM badhuM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! 201 202 AptavANI-12 (uttarArdha) iphekTiva mANasane paDI jAya che, eTale A badhAM zabdo iphekTiva che ane nikAla to bahu moTo zabda che. A eka eka zabda, A to Aje nahIM enuM pAchaLeya enuM pRthakkaraNa thaze haju to. | 'nikAla' zabda sAro lAge che ne ? A 'nikAla' zabda zAstramAM koI jagyAe nathI. koI zAstramAM hoya nahIM ne ! 'samabhAve nikAla karajo !' e akrama vijJAnano pratApa ! ane loko to evA khuza thaI gayA che, A vijJAnathI. praznakartA : A 'nikAla" zabda vAparyA pachI koI ThekANe pakkaDa nathI, nahIM to badhe ja pakaDI hatI. dAdAzrI : hA, pakaDa ja hoya ane A to nahIM grahaNa, nahIM tyAga, nikAla ! ApaNuM A samabhAve phAIlanA nikAlamAM japa-tapa-tyAga badhuM ya emAM AvI jAya. Ama vAto karatAM hoya ke 'have A dukAnono badho nikAla karI nAkhavo che eTale ApaNe samajI jaIe ke zuM nikAla karavA mAge che ane pachI enuM kevuM thaze pariNAma, te paNa ApaNe samajI jaIe. 'nikAla' zabda bole tyAM samajI jaIe ane 'vecI devuM' kahe to samajaNa nA paDe. kAraNa ke zuM sAmAna haze ne vecAtI kone kahe che ? paNa 'nikAla' kahe eTale tarata samajI jAya ke A nikAla karI nAkhavAno hoya. nikAlI che eTale tArI nikAlI ne AnI nikAlI. ApaNe judA ne A nikAlI juduM eTale abhedatA utpanna thAya. A eTalI badhI sAyanTiphika vastu che ke jyAre AnuM pRthakkaraNa karaze ne, jayAre e sAyanTisTo phorenanA bhegA mane thaze, tyAre A vAta vadhAre samajAze. jo evuM jogAnujoga beTho ne, mane bhegA thayA to ene badhI AgaLanI rUparekhA badhI ApIza. pachI bairI-chokarAM e vastu to nikAlI bAbata che, enI grahaNIya bAbata nathI A. tyAganI bAbata hoya toya e vaLagaNa thayuM. grahaNanI bAbata hoya toya vaLagaNa thayuMne ! e nikAla bAbatanuM vaLagaNa nA rahyuM. tyAga hoyane, to tyAgamAM ne nikAlamAM phera kharo ke nahIM ? zuM phera kaho ?! tyAga vastu zuM kahe che? ApaNAmAM kahevata che 'tyAge iku Age' evI kahevata sAMbhaLelI ? 'tyAge so Age'. eka bairI ahIM choDI koIe to pachI devagatimAM ane bIjI vadhAre sArI bairIo maLe. eTale je tame choDyuM tethI enuM puNya baMdhAya ane tenuM vadhAre phaLa maLaze. A samajamAM AvyuMne ? 'tyAga isaku Age jeTaluM tyAga karo, tenuM phaLa AgaLa ene maLaze. ApaNe ahIMthI gharamAMthI dasa maNa anAja khetaramAM nAkhI AvyA. e tyAga karyuM. pachI enuM phaLa AgaLa Avene ! te A duniyAmAM tyAge so Age. jo tAre joItuM hoya to tyAga kara, kahe che. ane A nikAla eTale levAya nahIM ne devAya nahIM. nikAla karI nAkho, bhaI. ApaNe have levA-devA nA rahyuM. eTale nikAlI bAbatanuM vijJAna judI jAtanuM. nikAla ne phAIla nikAla zuM kahe che ke je vijJAnamAM tyAga karavAnuM na kahe, grahaNa karavAnuM na kahe, tyAM nikAla karavAnuM hoya. ApaNe tyAM to grahaNeya karavAnuM nahIM, tyAga karavAnuM nahIM. grahaNa-tyAga ahaMkArI karI zake. jagata AkhuM grahaNa-tyAgamAM ja paDeluM che. gRhasthInA AcArono tyAga kare sAdhuo ane pAchA sAdhupaNAnA AcAro grahaNa kare. eTale mukti kyAreya paNa na maLe. A mukti maLe evI vastu ja nathI A. mukti to evuM hovuM joIe ke pahelethI ja vAkyoya eka eka mukta lAge ApaNane. mukta lAge, mIThAzavALAM lAge vAkyo. eTale enI vAta judI che. A bIjuM to badhuM jaMjALa che, A to bhaMgajALa che. dAdAnuM che A vijJAta ! have A ekaluM ja karavA jevuM che. A vijJAna che, A dharma nathI. eTale tame ahIM mane pUcho ne pachI tamane je kahIe e pramANe ja karavuM. samabhAve nikAla karavAno. bahu baLa che emAM to. eka zabdamAM to eTaluM badhuM vacanabaLa mUkeluM che ke chUTakAro meLavAya. ane nukasAna kazuM thavAnuM nathI. nahIM to nukasAna to A duniyAmAM AvyA tyArathI napho ne nukasAna rahevAnuM che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhAve nikAla, phAIlono ! samabhAve nikAla karavo che evuM kahIe, eTale A mahIM badhuM pheraphAra thaI jAya. amArI vANInuM vacanabaLa che A. e vAkyamAM vacanabaLa mUkeluM che. enAMthI bahu sarasa kAma thAya. ane chevaTe be varase-pAMca varase paNa samabhAve nikAla enI joDe thaI jaze. enI joDe vyavahAra saMbaMdha ja nahIM rahe, rAga-dveSano saMbaMdha ja nahIM rahe, 'phAIla' nahIM rahe. 203 have samabhAve nikAla karyo e eka zabda zuM kahe che ? eTaluM puNya baMdhAya, te AvatA bhavamAM ukela AvI jAya. A phAIlono samabhAve nikAlano artha ja evo che e AtmAne AtmA banAvanAro che. koI kALe hotuM ja nathIne ! Aje koI mAne nahIM A vAta ?! e cAkhe tyAre mAne. aho aho ! A akrama vijJAta ! eTale A kahuM chuM A akrama vijJAna bahu sAyanTiphika che, vijJAna che. e to jyAre bahAra paDaze tyAre khabara paDaze ke A zuM che ! AkhuM jagata eka dahADo so-baso varSe, pAMcaso varSe paNa ApharIna thaze AnI para. ane vijJAna eTale avirodhAbhAsa, siddhAMta. siddhAMta enuM nAma kahevAya ke asiddhAMtapaNAne kyAreya paNa na pAme. bAkI siddhAMta che kaI jagyAe ? koI jagyAe siddhAMta jovAmAM ja Avyo nathIne ! paccIsa pAnA vAMco tyAre virodhAbhAsa thaIne UbhuM rahyuM hoya. A to virodhAbhAsa vANI ja koI dahADo nathI nIkaLI. phreza hoya, navuM hoya, ene helsiMga karatuM hoya. enuM e ja, paNa phreza hoya. phAIla zabda to bahu sAro aMgrejImAM mUkyo che paNa ! kAraNa ke loko pachI pAchaLa tapAsa karavAnA ke A kayA yugamAM thayuM haze ? eTale aMgrejonA yugamAM A thayuM haze evI zodhakhoLa karaze. pachI koI bApoya racanAra nathI, carotaramAM thayeluM che A. eTale A bhASA iTaselpha badhuM kahI Apaze. khoLanArane jaDI Avaze. dasa lAkha varSe pragaTyuM A vijJAta ! praznakartA : dAdAnuM je A vijJAna che, tenI aMdara amane maulika vastu evI lAgI ke dAdA ahamnuM virecana karI nAkhe. ahamanuM nirasana karI nAkhe che ane bIjI koI ThekANe ahamanuM nirasana nA joyuM. AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : hoI zake nahIM, banI zake nahIM. baneluMya nahIM kyAreya paNa ethI dasa lAkha varSa kahyA. akrama dasa lAkha varSe AvyuM che. te A aham UDI javAthI tamArI ane bhagavAna mahAvIranI dazAmAM phera keTalo ke mahAvIranI dazAmAM emane nikAla karavAnuM hotuM nathI. emane phAIla ja nathI hotI ane tame phAIlomAM gUMcavAyelA cho eTalo ja phera che. bAkI ciMtA vagara e hatA ne tameya ciMtA vagaranAM cho ! 204 phAIla vagaratA e bhagavAta ! bIjuM koI che ja nahIM. tyAM ApaNI bhUlonuM phaLa ApaNane bhogavavAnuM. mAlikI ApaNI, uparI ya koI nahIM. mahIM beThA che te ja bhagavAna ApaNA. A zuddhAtmA e ja bhagavAna. phAIla vagaranA zuddhAtmA bhagavAna kahevAya ne phAIlavALA zuddhAtmA, e zuddhAtmA kahevAya. caMdubhAIne phAIlo che tyAM sudhI ApaNe zuddhAtmA. phAIlo che tyAM sudhI buddhi rahevAnI, paNa ApaNe A badhAthI judA chIe. ApaNe AmAM ekeya nathI. dAdAe je A judA pADyA tyArathI phAIla hoya to mahIM besavuM, besIne ToLAmAM pharavuM, nathI gamatuM chatAM joDe rahevuM paDe eTale mahIM jarA kheMcyA karaze paNa mahIMthI chUTA paDyA pachI chUTuM ja che. e phAIlono samabhAve nikAla karIe eTale badhAthI chUTatAM jaIe. praznakartA H tamArI sthiti pAmavI che dAdA, badhI phAIlo hoya toya aDe nahIM. dAdAzrI : hA, eTale have phAIla rUpe lAvyA chIe. have phAIlano samabhAve nikAla lAvI nAkhavAno. basa, eTale patI gayuM, badhuM kAma patI jAya. //////////
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 AptavANI-12 (uttarArdha) [4.1] dAdAzrI : meLa have to paDyo ja kahevAya. evo kaI jAtano meLa pADavAno ? praznakartA : A bhUlomAMthI. dAdAzrI : aMdara cokhkhuM thaI jAya. haju nIkaLyA karavAno mAla to. kacaro je bharelone, te to nIkaLe ja ne ? nahIM to TAMkI khAlI nA thAyane ? pahelAM to kacaro nIkaLe che evuM jANatA na hatA. sAruM nIkaLe che evuM jANatA hatA ?! enuM nAma saMsAra ane A kacaro mAla che evuM jANyuM e chUTA thavAnI nizAnI. evuM che ne, jema jema varSo jAya tema tema moha ocho thato jAya, vadhe nahIM. pachI amuka varSe to bilakula khalAsa thaI jAya. ApaNe TAMkImAM tyAM jovA jaIe to kazuMya nA hoya. tyAre te ghaDIe A vAMdhA nA Ave, te ghaDIe bahu majA Ave. A to che siddhAMta ! praznakartA : mane lAge che ke upara sAro dekhAuM chuM, paNa mAro svabhAva emano ema ja che. bharelo mAla 'hoya mAruM' kahyuM, chUTe ! praznakartA : ApaNe jANIe chIe ke A karavA jevuM nathI, A khoTuM che chatAM bhUla thAya che. te pAchalAM je badhAM karmo laIne AvelA che, ene lIdhe ? dAdAzrI : e to mAla kacaro bharI lAvyA'tA. pUchayA vagarano mAla. ajJAnI lokone samajaNa paDe te mAla badho. e ApaNe kADhavo to paDazene ? jevo bharelo mAla hoya te. je samajaNa paDe che ke A khoTo mAla bharI lAvyA che, tyAM AgaLa AtmavijJAna che, tyAM prajJA che e "jue che. jonAramAM e prajJA che. pratikramaNa karIne A 'mAruM hoya eTaluM bole toya bahu thaI gayuM. 'mAruM kahIne vaLagADyuM. have A "mAruM hoya' kahIne choDI devuM. jJAna ApyA pachI sarasa rahe. jJAna ApyA vagara nA thAya. jJAna ApIe tyAre badhA pApo bhasmIbhUta thaI jAyane ! tyArathI halako thaI gayo. nahIM to bicArA satsaMga sAMbhaLyA kare paNa bhalIvAra nA Ave. praznakartA : jJAna lIdhe pAMca-pAMca varSa thayA to ya haju amAro meLa nathI kema paDato ? dAdAzrI : ame jANIe ja chIe ke A mAla Avo ja che. eka eka zIzI (jJAnanI) pAIe ja chIe, roja. e svabhAva Akho cenja thaI jaze. kuTuMbamAM khoLaze ke bhaI ApaNA kyAM gayA ? kAraNa ke pAvaraphula A jJAna to badhuM. e kaMI goTALiyuM nathI badhuM, paNa have mAla kacaro bharelo tenuM zuM thAya ? pachI mane koI kaheze ke 'dAdA, A to enA gharamAM takarAra karato hato." e takarAra karIneya bharelo mAla khAlI kare che ! kaMI navuM bhare che ?! ene vAparavA mAMDyo eTale e khAlI thaI jAya. ApaNI pAse navI Avaka nathI. navI Avaka nA hoya ne vaparAya eTale rahe ke ?! bAkI A to siddhAMta che. e siddhAMta koI jagyAe brekaDAuna thato
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla 207 208 AptavANI-12 (uttarArdha) selane ocho vAparIe to lAMbo cAle ane khUba vAparIe to jaladI ukela AvI jAya. sela chUTA thaI jAya ne ApaNeya chUTA thaI jaIe. A manavacana-kAyAnI traNa beTarIo che. te A pAvara bharelo che mahIM. e pAvara have vaparAI rahyo che. navo pAvara bharAto nathI. eTale pAvara jo vahelo vaparAI jAya to jaladI ukela AvI jAya. pachI to ekadama niraMtara samAdhi rahe ne ApaNo dhaMdho cAlyA kare badho. hoya to mane kaho ! ApaNo siddhAMta brekaDAuna thato nathI. bharelo mAla lAvyA hatA, te mane pUchIne lAvyA hatA ? praznakartA : pUchyA vagara. dAdAzrI : hA, badhuM pUchyA vagara bhara bhara karelo. sToramAM gayA te je Ave te lIdhuM potAne phAve e, paNa dAdAne nahIM pUchyuM ke A lau ke A lauM. mane pUchIne lIdhuM hota to coMTata nahIM kazuM. kAraNa ke mArI AjJA thaI kahevAya ne ! have coMTa e UkhaDI gaI, paNa bharelo mAla nIkaLe che. praznakartA : ApaNe A gADIne kaMTrolamAM rAkhavA mATe enA amuka niyamo hoya che e pALIe chIe. amuka spIDanI bahAra nA jatA rahIe. nevuM-paMcANuMnI spIDa karIe to ThokI daIe. evI rIte ja ApaNA jIvanamAM, eTale caMdubhAIne, kAyAne amuka kaMTrolamAM rAkhavA paDene ? dAdAzrI : e gADI to eno kaMTrolara chene ! te kaMTrolara thAva to pachI niyamamAM rAkhavAne mATe prayatna karavo paDe, paNa toya rahetA nathI niyamamAM. kAraNa ke A parasattA che, ApaNI sattA ja nathI. pote ene potAnI mAnI ane loko Thoka Thoka karyA kare che. potAnI sattA mAnI ne, eTale ene kaMTrolamAM karavA jAya che. TAMkI bharelI hoyane, te khAlI nA karo ane eno jo kaMTrola karo to AgaLa upara tamAre che te lAMbuM laMbAze. A DiscArja eTale bharelI TAMkI. praznakartA : haju barAbara samajAyuM nathI. dAdAzrI : ApaNe A cArja nA rahyuM have. karmano kartA nA rahyo. kaoNjhijha nA rahyAM. phakta iphekTa rahI. iphekTa eTale bharelI TAMkI. eTale ApaNe jo ene ochuM karavA jaIzuM to AgaLa lAMbuM laMbAze. enAM karatAM nIkaLI javA do jaladI jema bane tema. je nIkaLatuM hoya ene 'joyA karo. iphekTa haMmezAM kevI hoya ke ApaNe beTarInI aMdara sela pUrIene, have TAMkI bharelI hoya, te jenI moTI bharI hoya teno moTo mAla ne nAnI bharI hoya to nAno. amuka jAtano mAla bharyo hoya, viSayono vadhAre bharyo hoya to ene viSaya vadhAre nIkaLe. jeNe mAnano vadhAre bharyo hoya to mAna vadhAre nIkaLe. jeNe hiMsAno vadhAre bharyo hoya to hiMsA vadhAre nIkaLe. jeNe je bharelo hoya, te mAla nIkaLe badho. e 'joyA' karavAnuM ApaNe. kartApaNuM chUTyA pachI have karavA jaIe, e kazuM bane evuM nathI. ema paNa koIthI kazuM thaI zakyuM nathI. A to ITa hepansa, thaI rahyuM che ene pote kartA mAne che. A traNa beTarIomAM pAvara bharelo che. navo pAvara baMdha thAya to pachI beTarIo DiscArja thaI gaI. eTale mukta thaI gayA ane atyArathI du:khamukta thayA chIe. have duHkha rahe ja nahIM. rAgadveSa thAya nahIM, vItarAgatA rahe. te caMdubhAI zuM kare che e tAre 'joyA' karavAnuM, basa eTaluM ja kAma ! A avatAramAM kSAyaka samakita prApta thayuM che. have e amArI AjJAmAM jeTaluM rahevAya eTalI samAdhi rahe. have e AjJAmAM tamAre rahevuM hoya niraMtara, paNa mahIM mAla bharelo te rahevA nA de. eTale ApaNe bane eTalo prayatna vadhAre rAkhavo. mAlano svabhAva zuM che ? AjJAmAM na rahevA devuM. have e mAla zuM bharelo che ? tyAre kahe che ke, AmathI mUrchAnA paramANu bharyA, AmathI ahaMkAranA paramANu bhayAM, AmathI lobhanA paramANu bhaya, badhA je paramANu bharelAMne, have e paramANu che te, emano vakhata pAkyo hoya ne, to e pAchAM DholakI vagADe. 'mUA, tame kema DholakI vagADo cho ?" tyAre kahe, "ame chIene mahIM." te emano samabhAve
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla 209 2 10 AptavANI-12 (uttarArdha) nikAla karI nAkhavo. nikAla karavAno ke thaI rahyo ? jema jema pelo mAla nIkaLato jAya, tema khAlI thato jAya. bharelA mAlane dravyasaMgraha kahevAya che. e sAroya hoya ne khoToya hoya, beu hoya. bhAvajAgRti thayA pachI nIkaLe, nahIM to nIkaLe nahIM. eTale A lokone bhAvajAgRti hoya nahIM eTale peluM dravyasaMgrahamAM ja paDyA rahevAnuM. sAruM Ave to sAruM ne khoTuM Ave to khoTuM. praznakartA : ane bhAvajAgRti AvyA pachI sAruM-khoTuM bannevano nikAla ja thayA kare. dAdAzrI : nikAla ja thayA kare. praznakartA: have dAdA, Ape bhAvajAgRtinI vAta karI. bhAvajAgRti thayA pachI nikAla thayA kare che. have koIno sAro DiscArja hoya to ya e bhale sAro hoya, sugaMdhIdAra hoya paNa e ya purepuro DiscArja jyAM sudhI nA thAya tyAM sudhI.... dAdAzrI : tyAM sudhI nikAla ja nA kahevAya ne ! paNa sAruM-khoTuM to ApaNe ahIM kahIe chIe paNa tyAM nathI ne ! praznakartA : e to dAdA, paNa Ape A nikAlanI vAta kIdhI ke A sAro che te ya nikAla karavo paDaze. to sArAnI aMdare ya pachI abhiniveSa bilakula rahe ja nahIM ne ? dAdAzrI : e to hoya ja nahIM ne ! praznakartA: haM. kAraNa ke Aja game tevo sAro che toya paNa eno nikAla karavAno che. dAdAzrI : nikAla karavAno che. tethI 'nikAla' zabda mUkelo. eno nikAla karI nAkhavAno. sAruM-khoTuM tyAM hoya ja nahIM ne ! eTale A to DiscArja karavAno, eno nikAla karI nAkhavAno. praznakartA: have nikAla karavAno teya ApanuM jJAna to evA prakAranuM che ke nikAla karavAno nathI, paNa nikAla thaI ja rahyo che, pote jo jJAtA-draSTA rahyo to. dAdAzrI : e zabda ene samajamAM AvI javo joIe. nikAla thaI rahyo che. nikAla karavAnuM kahevAthI zabda enI samajamAM AvI jAya ane e nikAla kare ja che. kAraNa ke DiscArja ahaMkArathI DiscArja nikAla thayA kare che. eTale nikAla kare ja che. pachI 'e thaI rahyo che e jarA AgaLanAM sTejamAM che, e jonAra taiyAra thAya tyAre. eTale 'huM zuddhAtmA chuM' evuM pratItimAM hoya tyAM sudhI huM A nikAla karuM chuM ema kahe. pratIti pachI jJAnamAM pariNAma pAme, tema tema potAne dekhAtuM jAya ke nikAla thaI rahyo che, ema pachI rahe ! bharelo mAla nIkaLavo ja joIe ! praznakartA : dAdA, je prasaMga banyo hoya, e ApaNA dhyeyane nukasAna karato hoya, ene ApaNe vicAra karIne Akho ene samajI laIe. jethI pharI e vastu nA banavI joIene ? dAdAzrI : nA. e bane ja. banavI ja joIe. nA bane to khoTuM kahevAya. mahIM jeTalo mAla bharelo che eTalI banaze. nahIM bharelo hoya e nahIM bane. tAre to pratikramaNa karyA karavAnA. nA banavI joIe, e pAcho karanAra koNa che Ano ? karanAra to akartA kiratAra thayo. A to samajaNa nahIM tyAre AvuM bole che ne ! praznakartA: dAdA, evuM thaI jAya che. tethI meM pUchyuM, ke A pharI AvuM kema thaI jAya che ? dAdAzrI : ApaNe UMdhuM ne avaLuM kareluM eTale pachI zuM thAya ? dareka kAmamAM nA thAya, amuka ja kAmamAM thAya. praznakartA : e bodha levAnI ane tAraNa kADhavAnI e zakti kevI rIte khIle, dAdA ?
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla 211 212 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : che ja zakti mahIM. bodhe ya lIdhelo che. khoTuM che e ya jANe che paNa aTake nahIM ne ? mAlano jaththo vadhAre bharelo, te aTake nahIM ane ocho bharelo hoya to aTakI jAya. tamArA devAne laIne tamAruM gUMcAyeluM rahe che. A to paramAtmapada tamane ApeluM che ! amAruM devuM pUruM thaI gayeluM. ame paramAtmapada bhogavIe chIe. tamAre pUruM thavA mAMDyuM chene ?! pratikramaNathI thAya cokhkho bharelo mAla ! praznakartA: amAruM svarUpa ATaluM badhuM zuddha thaze tyAre amAro ekabe avatAra pachI mokSane ? dAdAzrI : svarUpa to zuddha thaI gayuM. have dukAna kADhavAnI bAkI rahI che. dukAnadAra mANasa hato, te dukAna vadhAryA karato hato. pachI mahIM thAkI gayo ane bahu duHkhI thayo. tyAre kahe, 'baLI, have dukAna kADhI nAkhavI che.' eTale dukAna kADhI nAkhavAnI zarUAta karI. paNa e pUrepUrI kADhI zI rIte nAkhe ? e to koI jJAnI puruSa A janmamAM maLI Ave to. jJAnI puruSa enA rastA dekhADe ke dukAna kevI rIte pachI kADhI nAkhavI ! je zarato badhI jJAnI puruSe kahI hoya, e zaratothI pachI samabhAve nikAla karI nAkhavo badho. devAMnA kAraNe ta jaNAya tapho ! praznakartA : dAdAnuM jJAna maLyA pachI jJAna prakAzanA badhAya pravAha khullA kema nA thaI jAya ? dAdAzrI : badhA thaI gayA che, paNa tamArA pahelAnA je DebITa sAIDanAM devAM chene, te prejhanTa thayA kare che. bAkI badhAM jJAna khullAM thaI gayA che. have A devAM vaLAya chene, jyAM sudhI A devuM vaLe chene, tyAM sudhI ApaNane joIe evA rUpiyA vAparavA maLatAM nathI. haju hAtha to kheMcamAM ne kheMcamAM ja rahe. evuM che A ! pAchaluM devuM pAra vagaranuM che, A badhAya devuM vALe che. jema jema devuM ochuM thaI jAya, tema tema halako thato jAya ! vAta to samajavA jevI che, nahIM to eka ja phero A jJAna maLyA pachI kalyANa thaI jAya. paNa kAM to e dila lAgeluM nathI. bAkI A bAju dila lAgeluM hoya to ene eNkajhekTa mahIM lAITa thaI ja javuM joIe. praznakartA : savAranA UThIne huM nakkI karyuM ke mAre pAMca AjJAmAM ja rahevuM che, koIne du:kha nathI devuM. toya pAchuM devAI jAya evuM kema ? dAdAzrI : devAI jAya e to badhuM mahIM mAla bharelo che eTale. pachI ApaNe have nakkI karyuMne, navesarathI vyApAra cokhkho karavo che eTale have cokhkho thaI jaze. praznakartA : ghaNI vakhata ApaNe game eTaluM nakkI karyuM hoya toya bolI ja javAya. dAdAzrI : nA bolavuM hoya toya bolI ja javAya. goLI chUTI jAya, ApaNA hAthamAM nathI e goLI. e be-cAra kalAka sudhI vALI rAkhIe ane be-cAra kalAka sudhI dabAvI rAkhIe toya pAchuM phUTe. praznakartA: huM Ama manamAM nizcaya karuM ke AvuM nahIM karavuM joIe, chatAM bolAI jAya. dAdAzrI : e cAle nahIM. phakta ApaNe enuM pratikramaNa karavuM eTalo upAya. bIjo koI upAya nA maLe. e baMdha karavAnuM nathI paNa 'AvuM nA hoya to sAruM', evuM ApaNe caMdubhAIne kahevAnuM. chatAM je mAla che te nIkaLyA vagara raheze ja nahIM. TAMkImAM DAmara bharelo haze to DAmara nIkaLaze ane kerosIna bharyuM haze to kerosIna nIkaLaze. je bharyuM haze evuM nIkaLyA karaze. paNa A akrama vijJAna che eTale potAnA karmo khIcokhIca bharelAM che, nikAla karavAnAM badhAM bahu bAkI che ne A jJAna pragaTa thayuM che eTale zuM thayuM ? te potAne ciMtAo ne e badhuM baMdha thaI gayuM ane A nikAla karavAno ekalo bAkI rahyo. nikAla karI rahe, tema AnaMda
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla 213 214 AptavANI-12 (uttarArdha) vadhato jAya. ciMtA baMdha thaI jAya, upAdhi baMdha thaI jAya. tamAre koI upAdhi-ciMtA rahe che ? praznakartA : nA. dAdAzrI : eTale pelo phAIlono nikAla thayA kare tema tema bojo ochAM thatAM jAya. cauda varSe phAIlo khalAsa thaI jAya. kAraNa ke TAMkI bharelI che, bIjI Avaka nathI. pachI e TAMkI khAlI thAya che ane amuka varSe eno ukela Ave che. bahu cIkaNo mAla bharelo che, te pAMca-sAta varSa vadhAre thAya, paNa khAlI ja thayA kare. praznakartA : cauda varSa pahelAM khAlI na thAya ? dAdAzrI : thAya ne ! e to jevo jeno puruSArtha. traNa varSamAM khAlI kare. eka kalAkamAM khAlI karI nAkhe evA mANaso hoya che. evo puruSArtha paNa hoya che. paNa cIkaNo mAla evo lAvyA cho ke e puruSArtha tamAro jAgrata ja nA thAya. ratuM pANI have pAIpa lAItatuM ! evuM che ne, A mahIM TAMkImAM mAla bharelo che. have kayo mAla bharelo che ? tyAre kahe, sAtaso mAIla cheTe moTuM sarovara che, tenuM pANI ahIM bombemAM AvatuM hoya ane ApaNe ahIM AgaLa eka nAnuM taLAva che te bharI levuM che. te myunisipAliTIvALAe kahyuM ke tyAMthI ahIM pANI AvavA do. eTale tyAMthI pANI Ave che ne A taLAva bharAI javA AvyuM, thoDuM bAkI rahyuM eTale ANe phona karIne kahyuM ke tame tyAM baMdha karI do. eTale pelAe baMdha karyuM. tyAra pachI paNa pANI AvyuM ne pachI UbharAIne bahAra nIkaLavA mAMDyuM eTale ANe kahyuM, 'baMdha karo, baMdha karo." tyAre pelA kahe, 'mUrakho chuM, kyAranuM baMdha karyuM." te A sAtaso mAIlanuM pANI Ave che. eTaluM to samajavuM paDene ? eTale tyAM sudhI dhIraja pakaDavI paDe, eTale A mAla nIkaLI jatAM sudhI. navuM AvatuM nathI, jUnuM nIkaLe che e pachI. dhIraja to pakaDavI joIe ne ? tAre nIkaLatuM nathI ? DahoLuM nIkaLe che ke sAruM nIkaLe che ? praznakartA : DahoLuM. dAdAzrI : eTale have e je mana che ane citta che, te caMdubhAIno bharelo mAla che. tame zuddhAtmA cho eTale tamAre caMdubhAInA tAbAmAM zuM mAla che e joyA ja karavAnuM. mana kaI bAju phare che, citta game tyAM bhaTakatuM hoya to paNa vAMdho nathI. khAlI thayA kare ne khAlI thaI gayA pachI kazuM raheze ja nahIM. pachI tame pANI khoLo to jaDaze nahIM. eTale tamAre vAMdho nahIM rAkhavAno. sAro-khoTo beu tikAlI ! 'huM zuddhAtmA chuM' e upayogamAM rahIe, enuM nAma zuddha upayoga kahevAya. te pachI game tevo mAla bharelo hoya, game tevA baMdha paDelA hoya, mana to nirjarA thayA ja karavAnuMne ? temAM ApaNuM zuM jAya che ? jyAM sAro ne khoTo beu mAla nAkhI devA taiyAra thayA chIe, to pachI enI pIDA zI ? mArI pAse bahu sAro upayoga rahe evuM che. mAruM citta sAruM che to ya nAkhI ja devAnuM ane tamAruM ya nAkhI devAnuM. tyAre beunI kiMmata sarakhI ja thaI gaI ne, mATe emAM zuM kAma upayoga pesavA devo ? caMdubhAI kevA che te joyA karavuM ane bharelA mAla vagara to A kaMI nIkaLatuM haze ? dAdAtI sUkSma hAjarIthI ya mukti ! praznakartA : dAdA, evuM kema A tamArI hAjarImAM eka paNa vRtti bilakula uchALA mAratI nathI ne jevA tame jazo eTale pAchaLa A bhAI jANe ke TheranA Thera, badhuM zarU thaI jAya pachI rojiMdo krama ! dAdAzrI : amArI sUkSma hAjarI rAkhI zako, to evuM nA thAya.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla 215 216 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : dAdA, sUkSma hAjarI eTale kevI rIte rAkhavAnI ? dAdAzrI : AMkha mIMcIe ne dekhAya. jyAM juo tyAM dAdA dekhAya. dAdA dekhAya eTale tamAre jokhamadArI nahIM. A to AjJAmAM raho eTale jenI AjJA pALone tenI jokhamadArI. praznakartA: AjJA pAlana karanAra mahAtmAthI koI paropakAra thaI jato hoya to tenuM zuM ? dAdAzrI : paropakAra thaI jato hoya ane para-apakAra thaI jato hoya to ya teno nikAla thaI gayo. je nikAlI bAbata hoya, ene saMbhAravAnI ja nA hoya ne ? para-upakAra karyo ke para-apakAra karyo e badhuM DiscArja ! jJAna nA hoya to pArakAM upara upakAra karavo, paropakAra karavo e to puNyane mATe che. paNa jJAna lIdhA pachI kaMI paNa koIne apakAra karavo ne ko'kane paropakAra karavo be ya sAmasAmI zabdo che. ene ne AjJA pALavA joDe levA-devA nathI. AjJA pALavAnI joDe to koI vastu aDe nahIM. AkhA zAstramAM koI vastu evI nathI ke je AjJAnI joDe aDe. paNa AjJA ApanAra ekjhakTa hovo joIe. kAma kADhI levAnuM che. pachI bhale ApaNuM mana jADuM hoya to ApaNe vadhAre besI rahevuM. paNa ukela lAvone ! kaLiyugano mAla chene, te bahu mAla bharelo hoya. ApaNe to A jJAna pAmyA te ja moTI puNya kahevAya, jabarajasta puNya kahevAya. bharelo mAla dekhADe dAdAno ya doSa ! praznakartA : dAdAnI upara bahu bhAva che, chatAM mane koI vakhata dAdA mATe jarAka avaLA bhAva thaI jAya che pachI bahu AMsuDAM paDe. dAdAzrI : te eno vAMdho nathI. A vijJAna ja evuM che ke je thatuM hoya e joyA karavAnuM. eTale A vijJAna ja tamane choDAvaze. A vijJAna ja eTaluM badhuM suMdara che ke TheTha sudhInuM kAma kADhI nAkhaze. A jJAna ApyA pachI meM hiMsakabhAva tamArAmAM utpanna thayelo joyo ja nathI. praznakartA : chatAM Apa evI koI kRpA karo ke AnAthI have chUTAya. dAdAzrI : evuM che, tamane to zuM nahIM thatuM hoya e huM badhuM ya jANuM. tamane to mArA mATe bhAva bagaDyA kare te ya huM jANuM paNa chatAMya huM jANuM ke tame chUTazo. kAraNa ke tamane khabara paDe che ke A khoTuM thayuM che. e bhAva je mArA mATe utpanna thAya che, enuM zuM kAraNa ? e pUrvabhavanI nirjarA che. e nirjarA tamane khabara paDI jAya ke A khoTuM thayuM, Ama nA thavuM joIe. praznakartA: hA, e to tAbaDatoba khabara paDI jAya che. dAdAzrI : eTale huM tamane oLakhuM, huM to sArI rIte jANuM ke tamane mArA para Avo bhAva ja thAya. have enuM zuM kAraNa ? mArAmAM kazuM kharAba dekhAtuM nathI paNa e pUrvabhavano ahaMkAra che. A badho je mAla nIkaLe che e pUrvabhavano kacaro mAla nIkaLe che ane ApaNuM jJAna dekhADe che ke A khoTuM che, Ama nA hovuM joIe. A avaLA bhAva dekhAya che chatAM emAM hiMsakabhAva nathI, e tamane kahI dauM. eTale tame kAma kADhI nAkhavAnA e to mane khAtarI ja che. A vijJAna je ApeluM che e jJAna ja kriyAkArI che. te A jJAna ja enI meLe badhuM kAma karyA kare che. nahIM to lAkho avatAre ya nA chUTAya evuM che tyAM have eka ja avatAra bAkI rahe, evuM A eka avatArI vijJAna che. DakhoDakhala nahIM, tyAM "kharI paDe' ! A vijJAna kevuM che, enI meLe kharI paDaze, kADhavAnuM nathI. kAraNa ke jIvatuM nathI. A saMsAranI Tevo chene, jene jJAna nathI maLyuM tene e jIvatI che ane AnI Tevo maDadAla che eTale jyAre tyAre enI meLe, jema gIloDI(garoLI)ne enI pUMchaDI kapAI gayelI hoya to ya hAlyA kare, paNa Ama te kAyama hAlyA karaze ? kyAM sudhI ? emAM jIvana nathI, emAM bIjA tattvo che, e tattvo nIkaLavA mAMDyA, eTale pachI baMdha paDaze. evuM ahIM choDavAnuM nathI. bilakula kazuM choDavAnuM nathI, enI meLe chUTI jAya che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla 217 218 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA: A 'kharI paDe' je kahyuMne, e zabda mane bahu gamyo. evo vicAra karuM chuM ke keTalo sahaja bhAva che, "kharI paDe' emAM ! dAdAzrI : ane 'kharI paDe' tyAM sudhI tamAre "joyA' karavuM paDe. praznakartA : prayatno nahIM karavAnA. dAdAzrI : nahIM. DakhoDakhala ja nahIM. praznakartA : eTale eno yogya samaya Avaze tyAre kharI paDaze ? dAdAzrI : enI meLe ja kharI paDaze. bhalene, loka AmanuM bolavuM hoya to Ama bole ne temanuM bolavuM hoya to tema bole. paNa ApaNe jo Dakho karIene, to badhuM Dakhala thaI jaze. praznakartA : paNa dAdA, tame jhADanA mULiyAnI aMdara pelI davA mUkI ApI che ne, eTale pAna-bAna dekhAya paNa badhAM kharatAM ne kharatAM rahyAne ! have to dhIre dhIre amArAM badhA kabATo khAlI thaI jaze. praznakartA : e to Ape dAkhalo Apyo che ne ke aDadhA iMcanI naLI sAme AMgaLI rAkho to rahe, paNa doDha iMcanA pAIpa sAme na rahe. dAdAzrI : ko'kane pAMca iMcanI hoya to zI rIte rahe ? evuM Akho dahADoya nA rahe. paNa toya satsaMgamAM paDI rahevAthI e badhuM khAlI thaI jaze. kAraNa ke joDe rahevAthI, amane jovAthI amArI DirekTa zaktio prApta thAya, eTale jAgRti ekadama vadhI jAya ! praznakartA thaI gayA pachI jovAya che, paNa jyAre thatuM hoya che tyAre eTalI jAgRtimAM nathI rahevAtuM ke tyAre ne tyAre paNa judApaNuM dekhAya. dAdAzrI : mahIM te ghaDIe judApaNuM jotA hatA, paNa A je karmono dhakko vAgyo eTale khasI gayuM. | vicAro ya bharelo mAla manamAM kharAba vicAra Ave te ya saMyoga ne sAro vicAra Ave te ya saMyoga. kharAba ne sArA to A lokoe nAma pADyAM che. bhagavAnane tyAM evuM kazuM che nahIM. e joya che ane tame jJAtA cho. tamAre joyA karavAnuM ke kharAba vicAra Ave che. A bhAIne mATe sArA vicAra Ave te ya zeya che. sATha varSe ya paiNavAno vicAra Ave. ene ya nikAla kahyo. pUraNa karyuM'tuM e galana thAya che. galana thatI vakhate ApaNe nikAla karavAno. praznakartA : dAdA, sATha varSe udaya Ave to lagna karI levA ke vicArone khAlI joyA karavAnuM, khAlI jJAtA-draSTA rahevAnuM ! - dAdAzrI : have bharelo mAla, eTale ApaNe joyA karavAno ke zuM ghAlelo che. A mAla ? A sATha varSe AvuM DheDaphajetA jevI vAta kahe mahIMthI ! eTale e bharelA mAla para rAga-dveSa nahIM karavo ane ajJAnI bharelo mAla jyAre khAlI thAya che tyAre rAga-dveSa kare che, tethI navo bharAya che. eTale A bharelo mAla Azrava thaIne e khAlI thavAnI taiyArI kare che ane nirjarA thaI gaI, e khAlI thaI gayuM kahevAya. e arasAmAM dAdAzrI : hA. eTale kabATa to badhAM khAlI ja thaI javAnAM ne ! te ApaNane mokSe javAnI icchA thaI eTale A saMsArabhAva tUTyo, enI meLe ja tuTyo. ApaNe ahIMthI mAmAnI poLa javuM che, e tarapha gayA eTale ApaNe TAvara tarapha nahIM jaIe, e nakkI thaI gayuM. eTale A bAju mokSa bhaNI vaLyo eTale pelo tyAga ja thaI gayo, bhAvatyAga ja varyA kare. eTale enI meLe kharI paDavuM joIe. 'kharI paDavuM' zabda samajyA tame ? praznakartA : hA. dAdAzrI : mUrchA nA hoyane eTale bharelo mAla badho kharI paDe. eno kALa Ave eTale khalAsa thaI jAya ! praznakartA: dAdAjI, e pAcho prazna Ave ke ajAgRti kema thaI jAya ? dAdAzrI : paNa thaI jAyane, pelo phorsa vadhArene !
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla che te, A rAga-dveSa kare che eTale baMdha paDe che. 219 praznakartA : yAda Ave, te ene mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : yAda Ave to ApaNe joyA karavuM ke ohoho, haju to mahIM Avo mAla bharelo che. evuM joyA karIe eTale ukela AvI jAya. have ApaNe emAM tanmayAkAra nA thaIe. bharelA mAlane joIne javA devo. ApaNe jarUra nathI Aje. vakhata thAya eTale jato rahe pachI. praznakartA : paNa nIkaLatI vakhate ene zuM karavAnuM ? dAdAzrI : zuM bharyuM te joyA karavAnuM. praznakartA : AvuM badhuM nIkaLe to game nahIMne paNa ? dAdAzrI : kema nA game ? UlaTuM sAruM, game evuM che. ochuM ja thaI jAya ne ! nA nIkaLe to mahIM ne mahIM rahI jAya. jeTalo mAla bharelo hoya eTalo mAla nIkaLyA kare. je paristhiti pudgalanI thAya ene juo. gUMgaLAmaNa thaI hoya ke bIjuM thayuM hoya ene joyA karone ! e pachI game tevuM thayuM hoya te DiscArja che. kacaro AvavAno ne jato rahevAno, ApaNe joyA karavAnuM che. kacaro khape che e jANI javuM joIe. A kyA goDAunano mAla ? goDAuna naMbara eka, goDAuna naMbara nava.... ? tiHzaMka thAva, paNa uddhata nahIM ! praznakartA : dayA ne ahiMsA e manamAM AvyA ja kare che, e kaI rIte AvyA kare che ? dAdAzrI : e to badho mAla ja e bharelo. jema ko'ka mANase mArkeTamAMthI mAravAno mAla bharyo hoya, dveSano bharyo hoya tyAre dveSa Ave, ahiMsAno bharyo hoya to ahiMsAno Ave. dayAno bharelo hoya to dayAno Ave. je mAla vadhAre bharyo hoya e vadhAre Ave. AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : dhaMdhA-udyoganA kAraNe keTalAka prakAranI jIvahiMsA thAya to eNe kevI jAgRti rAkhavI ghaTe ? kevA bhAvo enA hovA joIe ? dAdAzrI : jJAna nA hoya tene to doSa bese ja potAne. jJAna hoya, tene doSa zI rIte bese ? 220 praznakartA : paNa dAdA, e nimitta to banato hoyane ? dAdAzrI : e nimittanA phaLa maLyA kare. navo doSa besavo eTale zuM ? bIjAM bIja nAkhavA. A bIjAM bIja nA nAkhe eTale doSa bese ja nahIMne ? praznakartA : eTale dAdA, to A udayakarmane ja kAraNe che ema ja mAnI le, ne evuM mAnIne aTakI javuM ? dAdAzrI : udaya ja che. paNa evuM mAnIne aTakI javAnuM nahIM. vadhu paDatuM koIne duHkha thatuM hoya to caMdubhAIne kahIe ke, bhaI, AvuM kahyuM, enuM pratikramaNa karo. praznakartA : hA. ane A to udaya che. dAdAzrI : rijhalTa che A to. paNa koI vakhata koIne duHkha thAya evuM bolatA hoyane to ApaNe caMdubhAIne kahIe eTale enI asaro thAya che rijhalTamAM ya. kAraNa ke ApaNe puruSArthI chIe. eTale ApaNe kahevuM ke e pratikramaNa karo. kema bIjAne duHkha thAya che ? ane bIjuM sAdhAraNamAM to kazuM karavAnuM che ja nahIM. sAdhAraNa nikAla karye ja javAno. evuM dhaMdhA-rojagAramAM tamAre pratikramaNa karAvavAnuM ! praznakartA : dAdA, eTale je koI jIvatI vyakti sAme hoya, enI bAbatamAM to pratikramaNa karIe paNa je dhaMdhA vyavahAramAM pelI jAtanI jIvahiMsA cAlu hoya che, jema ke kapAsano dhaMdho che, dALano dhaMdho che. badhAya dhaMdhAomAM jIvahiMsA amuka rIte hoya che. dAdAzrI : hiMsAvALA ja dhaMdhA hoya badhAM. e tamane aDe nahIM. zaMkA
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharelo mAla paDe to ja aDe. 221 praznakartA H zaMkA konA potAnA vize ? dAdAzrI : potAne bahu DAhyo hoya to zaMkA paDI jAya ke dAdA kahe che tenI upara vaLI navI zaMkAvALo koNa ? praznakartA : dAdA kahe che e bAbatamAM niHzaMka hoya. dAdAzrI : e to AtmAnI bAbatamAM niHzaMkapaNuM rahevuM joIe. praznakartA : hA. paNa A vyavahAranI vAta chene ? dAdAzrI : AmAMya jo tamane meM kahyuM hoya ke bhaI, Ano AmAM kaMI vAMdho Avato nathI. A rijhalTa che ane pote che te tyAM pAcho zaMkA kare ke kyA AdhAre A thatuM haze ? praznakartA : hA. eTale ApanI pAse besIne A pAkuM thAya ke peluM udayanuM che. e vAtamAM zaMkA nahIM rAkhavAnI. zaMkA na hovI ghaTe. dAdAzrI : zaMkA paNa na hovI ghaTe. joDe joDe uddhatAI paNa nA AvavI joIe. mANasano svabhAva che ke bemAMthI ekabAju Ama nA hoya to uddhata paNa thaI jAya pAcho. rijhalTa che mATe uddhatAI nA hovI joIe ke mAre zuM levAdevA ? evuM nA hovuM joIe. zaMkA kADhavAnuM ame kahIe chIe, eno artha evo nahIM ke uddhata thavAnuM mANase. jo zaMkA nA hoya to uddhata thaI jAya. bemAMthI A mANasane enA levalamAM rAkhavA mATe mAre bahu AvuM tevuM kahevuM paDe che. paNa AvI jaze, badhuM ThekANe AvI jaze. ////////// [4.2] cArja-DiscArja jJAta maLyA pachI... praznakartA : A jJAna lIdhA pachI A duniyAmAM karavAnuM zuM ane nahIM karavAnuM zuM ? jiMdagI jIvavAnI kevI rIte ? dAdAzrI : zI rIte jIvAya che e jovAnuM. praznakartA : to sAcuM-khoTuM enuM kevI rIte Disijhana levAnuM ? kevI rIte nakkI karavAnuM ? dAdAzrI : tamAre sAcA-khoTAnuM zuM karavuM che have ? tamAre to caMdubhAI zuM kare che e joyA karavAnuM. praznakartA : caMdubhAI kare to vAMdho nahIM ? dAdAzrI : caMdubhAI je kare e DiscArja svarUpa che. emAM pheraphAra thAya evo nathI. DiscArja haMmezAM pheraphAra thAya nahIM. praznakartA : paNa khoTuM kare to bIjA janmamAM takalIpha paDene ? dAdAzrI : nA paDe. tamAre to phakta caMdubhAIne ema kahevAnuM ke pratikramaNa karo. have kartA ja nA rahyAne ! sAruM ke khoTuM 'ApaNa'ne kaMI levA-devA nathI. ApaNe nikAla karI nAkhavAno che. A dukAna kADhI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 223 224 AptavANI-12 (uttarArdha) nAkhavAnI che. eTale sAro mAla hoya ke rAzI mAla hoya, te dukAnamAMthI kADhI nAkhavAno. A pariNAma che have ! samaja cArja-DiscArja bhAva taNI ! A jJAna maLyA pachI tame cArja karatA baMdha thaI gayA ane DiscArja ekaluM rahyuM che. eTale have tamAre A vyavasthita ja che. have tamAre AtmA bhaNI puruSArtha karyA karo. A enI meLe vyavasthita thayA ja karaze. tamAre kazuM karavApaNuM rahyuM nathI. AmAM evuM samajAya ne, DiscArjamAM ? praznakartA H A bhAva DiscArja che ane A bhAva cArja che, evuM ApaNane aMdara pharaka kevI rIte khabara paDe ? - dAdAzrI : "huM caMdubhAI chuM' eTalI ja tamane zraddhA hoya, tyAM sudhI cArja bhAva thAya. paNa tame 'zuddhAtmA cho', e cArja bhAva baMdha thaI gayo, navA karmo baMdhAtAM aTakI gayA. praznakartA : mahIM cetave che ke khoTuM thaI rahyuM che, chatAMya khoTuM thatuM jAya che, enuM zuM karavuM? dAdAzrI : thaI jAya e to caMdubhAI kare che, tamAre zuM levA-devA ? enA tame kartA nathI ane te DiscArja che pAchuM, e cArja nathI. A caMdubhAI je karI rahyA che, e badhuM DiscArja che. cArja to tame pote ja caMdubhAI hota to ja thAya. have tame zuddhAtmA cho. atyAre tamane koI kharA dilathI pUche ke tame kharekhara koNa cho, to zuM kaho ? praznakartA : zuddhAtmA. dAdAzrI : to pachI e tamAre cArja thAya nahIM. vyavahArathI ja A to, caMdubhAI to oLakhavA mATenuM sAdhana, paNa teno kartA nahIM, kartA to vyavahArathI ! kharekhara 'huM caMdubhAI chuM', 'kartA chuM', enAthI karma baMdhAyA kare. kharekhara 'caMdubhAI chuM' evuM pahelAM kahetA hatA ne ! bIjuM jANatAM nahotA eTale. have e chUTI gayuM ! cArja thayA pachI DiscArja thayA vagara chUTako ja nahIM. e DiscArja thayA pachI cArja thAya ke nA thAya, enI kaMI jarUra nathI. DiscArja che te cArjanI apekSA rAkhatuM nathI. cArja che te DiscArjanI apekSA rAkhe che ja. ApaNuM jJAna ApyA pachI DiscArja ekaluM rahe. paNa jJAna nA ApyuM hoya to pachI DiscArjamAMthI pachI cArja UbhuM thavAnuM. kaoNjhIjha enDa iphekTa, iphekTa enDa kaoNjhIjha, kaoNjhIjha enDa iphekTa, iphekTa e DiscArja che ane cArja e kaoNjhIjha che. DiscArjate gALavAtuM, jJAte karIne ! A pavana Ave che, ahIM beThA cho te ya DiscArja karma chUTe che ane paNe AgaLa jAva ane garamI khUba lAgatI hoya ne akaLAmaNa thatI hoya te ya DiscArja chUTe che. akaLAmaNa thAya ne herAna thaI jAya, te ya DiscArja che. ko'kanI upara akaLAva te ya DiscArja che. rAga-dveSa rahitapaNe badhuM ukela lAvavAno che. rAga-dveSa hoya kyAM sudhI ? ahaMkAra hoya tyAM sudhI rAgadveSa hoya. AtmA thayA pachI rAga-dveSa kevo ? badhA rAga-dveSa ahaMkAranA che. kIrti-apakIrtinI have vAMchanAo nA rahI kazI. have chUTavA sAthe ja kAma che. chatAM apakIrti Ave to te DiscArja che ane kIrti Ave toya DiscArja che. eTale A DiscArja rahyuM have thoDuMka. Akho dahADo navarAza maLe to A jJAna karIne gALa gALa karavAnuM. juThuM bole che teya DiscArja che ane sAcuM bole che teya DiscArja che. eTale khAvAnI badhI chUTa zAthI ApI ke tuM tArI khAvAnI thALI bIjAne ApI dauM te ya DiscArja che. ane tuM jAte khauM te ya DiscArja che. paNa bIjAnuM laI le, te ghaDIe enuM samAdhAna karaje. moDhAmoDha samajAvIne, vinaMtI karIne, pratikramaNa karIne paNa samAdhAna karaje. moDhAmoDha nA samaje to pratikramaNa karaje khAnagImAM. DiscArja eTale amuka sArAM ja karmo evuM nahIM, jevAM hoya evAM, e to jevAM haze enAM e ja. bIjA ene kaMI badalI zakAya nahIM ne ?! chUTo pratikramaNa karI ! eka mANase bIjA mANasane sukha ApyuM. eka mANase A mANasanuM jarA apamAna karyuM. tyAre kahe che ke ApaNA jJAna karIne Ano zo
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 225 nyAya ? ema kahe che ke A chUTyo ne eya chUTyo. A enA cArja karelAM bhAvamAMthI chUTI gayo. eNe AvuM cArja karyuM te evAmAMthI chUTI gayo. e banne chuTI gayAne ? sAte gumyA hoya. navathI bhAgIe to nA bhagAya. e to sAte ja bhAgIe to ja bhagAya. praznakartA : eTale dAdA e jJAnathI pote alipta rahe chene ? enAthI nirlepa rahe che e ! dAdAzrI : hA, paNa che ja nirlepa pachI, nirlepa che, asaMga che paNa A Aya joDe joDe kharuMne ! hisAba cUkate thatA jAya. paNa apamAna cArja karelA. te DiracArja apamAna karIne ja UDI jAyane ? mAnanA karelA cArjiga e mAne karIne ja UDe. A bene UDAvavA mATe, e to nikAla karavAM paDene ? praznakartA : paNa dAdA, je apamAna kare che, enA manamAM bhAvo zuM rahevA joIe ? dAdAzrI : apamAna kare eTale enA e pratikramaNa kare. pote caMdubhAIne kahe ke "atikramaNa kema karyuM, pratikramaNa karo.' ane peluM sAruM karyuM hoya, tenuM pratikramaNa karavuM nathI paDatuM ! tethI ja to thayA tAi ! praznakartA : e cArja che ke DiscArja che, enI kaMI bhedarekhA kharI ? dAdAzrI : kharIne ! cArja ahaMkArathI thAya. ahaMkAra vagara cArja nA thAya. praznakartA : keTalIka vakhate khyAla nA Ave. dAdAzrI : nA, paNa have tamane cArja thAya ja nahIM ! khyAla hoya ke nA hoya ! praznakartA : jAgRti nA rAkhIe to ya cArja to nA thAya ne ? 226 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : cArja nA thAya. paNa enA e ja karmo pachI joDe Ave, pAchAM Ave. jeTalAM jeTalAM karmono nikAla nA karyo, e sTokamAM rahyA. paNa karma cArja kyAre thAya ke tame "huM caMdulAla chuM evuM nakkI thAya tyAre pAchuM pharI cArja thAya. atyAre "huM zuddhAtmA chuM' e nakkI che ne vyavahArathI caMdulAla che ne, eTale cArja nA thAya. praznakartA : e zabdothI kahevAya, paNa samajaNathI pUruM pakaDAtuM nA hoya to ? dAdAzrI : pakaDAya ke nA pakaDAya e amAre jovAnuM nahIM. amAre to karAra zuM thayo eTaluM ja jovAnuM hoya. e karAra enuM phaLa ApyA ja karaze. karAra tame karyA pachI tame vAMkA cAlo ke sIdhA cAlo, amAre zuM jovAnI jarUra ? praznakartA H to to badhA naphIkarA thaI jAya. dAdAzrI : thaI ja gayA che ne ! koIne ya ciMtA ja kyAM che te ?! pravRtimAM ya tivRti ! DiscArja eTale A pAMca indriyonuM je badhuM kArya thAya che, e pAMca indriyo pote ja DiscArja svarUpe che ane enAthI je je kAryo thAya che. e badhuM DiscArja svarUpe che. eTale ame 'vyavasthita kahyuM. eTale A dekhAya che te Akho dahADo kAma kare che ne, chatAMya ApaNane cArja thatuM nathI. pravRttimAM nivRtta rahe che ane lokone to nivRttimAM ya pravRtti. ghera jaIne nirAMte beThAM hoya ne sUI gayA hoya, tyAre mahIM saheja mana caMcaLa thayuM e pravRtti cAlu thaI. eTale nivRttimAM pravRtti rahe che ane ApaNane pravRttimAM nivRtti rahe che. kayuM sAruM? eTale cArja nathI thatuM, DiscArja ekaluM rahe che ! DiscArja eTale jeTalo hisAba cokkasa goThavAyelo che eTalo ja bhogavavAno, bIjo vadhAre nahIM. praznakartA : je cArja kare e badhuM phAIna kare, to e sAcI vAta ke ene DiscArja badhuM phAIna Ave ?
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 AptavANI-12 (uttarArdha) ke A nA thayuM, to UbhuM karavuM ApaNe. eTale evuM kaheto hato, uparathI bolAvo, 'Avo padhAro' kahIe, eTale enI kALajI rAkhavI. vAta che ghaNI jhINI ! praznakartA : paNa covIseya kalAka to evuM rahetuM nathI ke 'huM zuddhAtmA chuM'. dAdAzrI : nahIM, covIsa kalAkamAM eka miniTa paNa ochI nathI thatI. eka phero nakkI thaI gayA pachI potAnuM nAma bhUlI gayA hoya to ya zuM thaI gayuM ? to ya te kaMI bIjuM nAma dhAraNa kare nahIM e. covIseya kalAka tuM zuddhAtmA ja chuM. praznakartA : eTale A bahu jhINI vAta che ApanI. ghaDIkamAM khyAlamAM Ave evuM nathI. A samajavA jevI vAta che. cArja-DiscArja 227 dAdAzrI : nA. evuM kazuM nahIM. DiscArja to phAIna ne nA phAIna banne ya Ave. evuM kazuM nahIM. DiscArja je pahelAMnuM cArja khoTuM kareluM, te badhuM atyAre khoTuM Ave. te enuM pastAvo karIne dhoI devAnuM. praznakartA : pahelAM eTale A jiMdagImAM ke be-traNa-cAra jiMdagI pahelAMnuM paNa hoya ? dAdAzrI : pAchalI eka ja jiMdagInuM ane tyAranI ApaNI bhUlo hoya tenuM DiscArja kyAreka khoTuM ya Ave ne sAruM ya Ave. ApaNAM bleDarsa hoya to khoTuM pariNAma paNa Ave. have navesara khoTuM nA thAya, paNa jUnuM khoTuM hoya te to Ave ne ? eTale DiscArja sAruM ya Ave ne kharAbe ya Ave. nikAla karI nAkhavAno. he karmo ! Avo, padhAro ! praznakartA: dAdAnuM jJAna lIdhA pachI keTalAka vyavahAranA je DiscArja hoya che e gamatA nathI hotA, to ene kaI rIte manAvavuM? dAdAzrI : e gamatA hoya te ApaNA, to nA gamatA hoya te pArakAM ? nA gamatA ne gamatA A beuno samabhAve nikAla karavAno ane nA gamatA hoya tene to upara agAsImAM jaIne buma pADavI, ke 'badhAM Avo bhegAM thaIne." bAkI ciMtA na karavAnI nahIM cArjanI to. praznakartA : tame bolyA hatA ke DiscArjanI ciMtA nA karavI koIe. dAdAzrI : A DiscArjane A loko zuM kahe che ? "kema mane Ama thAya che, te AvuM haju A krodha thAya che, evuM thAya che. are mUA, A to DiscArja thayuM, te sAruM thAya che. e ja DiscArja nA thAya, to tenI bhAMjagaDa che. ApaNe ema kahIe chIe ke DiscArja thaI rahyuM che tyAre tame che te kaMTALo cho. to ApaNe to kharI rIte to DiscArja vahelAmAM vaheluM thaI jAya evuM rAkhavuM joIe evuM kahevA mAgIe chIe. eTale DiscArja thAya che te UlaTuM ApaNane khuzI thavI joIe ke ohoho ! bahu sAruM thayuM. jaladI nIkaLI gayuM. nA thatI hoya tenI UlaTI bhAMjagaDa karavI joIe dAdAzrI : samajavuM paDe ne ! eTalA hAruM to ahIM besI rahe che. tamAre samajavAnI icchA hoya to huM taiyAra chuM. vAta bahu jhINI che ane saraLa che, sahelI che. cArja karanAra koNa hoya ke jJAna lIdhA pahelAM je che te huM caMdubhAI ja chuMevuM mAnatA hatA. ApaNe kahIe ke, "nA, tuM caMdubhAI nathI. tuM zuddhAtmA chuM ja.' to ya kaheze, "nA, huM caMdubhAI ja chuM." e cArja karanAro hato. e cArja karanAro cAlyo gayo ane DiscArja karma enI meLe thayA kare. DiscArja karanAro ya rahyo nathI, e DiscArja karanAro je che te vyavahAra caMdubhAIno. te DiscArja svabhAvathI thaI rahyuM che. pANI garama karavuM e cArja karyuM kahevAya. ane pachI e garama pANInI TAMkI ThaMDI karavI hoya to ApaNane koI pUche ke "sAheba, mAre zuM upAya karavAno ?" tyAre kahe, "nA, tuM sUI jA bA. e svabhAvathI ja enI meLe ThaMDuM thaI jaze." DiscArja evuM ApaNe kahevA mAgIe chIe.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 229 bAMdhe bAunDrI parigrahatI ! vAta samajavAnI che. ApaNo vyavahAra rahyo TUMko. have peluM to AkhA jagata joDe vyavahAra rAkhe. kAraNa ke eNe haju limiTa bAMdhI nathI tyAM sudhI zuM thAya ? tethI jaina zAstro limiTa bAMdhI Ape che ke bhaI, tane jJAna nA hoya paNa limiTa to bAMdhaje ke ATalI hadanI bahAra mAre nIkaLavuM nathI. eTale eTalAmAMthI ja tAro hisAba baMdhAze. nahIM to A to e AkhI duniyA joDe phelAvo ja rahyA kare ane ApaNI to A limiTa AvI gaI. DiscArjanI limiTa AvI gaI ke ATalAM ja. praznakartA : basa, A pUrvanAM je bAkI che e. dAdAzrI : haM. e paramANuno nikAla karavAno che. praznakartA : to A parigrahane saMkocavo e limiTa ke parigrahanI maryAdA bAMdhavI ? dAdAzrI : badhuMya DiscArja che. parigraha vadhAravo te ya DiscArja ane parigrahanI maryAdA karavI te ya DiscArja ane aparigrahI rahevuM te ya DiscArja. kAraNa ke aparigrahI rahevAno je bhAva karyo hato, tethI aparigrahI AvyuM. paNa e ya DiscArja che, e ya choDI devuM paDaze. e ya tyAM mokSe nA Ave kaMI joDe. e to je sTezane e helpa karatuM hoya te sTezane helpa kare, A sTezane helpa kazuM kare nahIM. A sTezane to tAre eno ukela lAvavAno che. ene solva karI nAkhavAnA che badhAne. 230 AptavANI-12 (uttarArdha) DiscArja ene kaoNjhIjha lAge che ane kaheze, 'AvuM kema vartana karo cho ?" alyA mUA, amane bhaya nathI lAgato ne tane zAno bhaya lAge che ? ane lAge to dAdAne bhaya lAge ke, bhaI, A badhAM mArA pholoarsa AvAM kevA che ?! paNa huM to jANuM chuM ke A je mAla bharelo che te nIkaLe che. navo kyAMthI kADhavAno che ? jJAta pachI ahaMkAreya tiahaMkArI ! praznakartA: ApaNA jJAnanA hisAbe ApaNuM DiscArja che ema kahIe to enI ADa laIne chaTakI to nA javAya ne ? dAdAzrI : chaTakI javAya evuM rAkhyuM ja nathI. zaMkAspada rAkhyuM ja nathI. praznakartA : huM zaMkAspada nathI kaheto. huM zuM kahuM chuM ke, emAM paNa eka jAtano ahaMkAra nathI thaI jato ke A mAruM to DiscArja che. dAdAzrI : nA, evuM nathI. e ema nirahaMkAra che ! e ahaMkAra che ne te ya nirahaMkAra che. praznakartA : Apane jJAna to barAbara che, paNa amArI badhA mahAtmAonI zuM hAlata che emAM ? dAdAzrI : emanI sarasa hAlata che, hAiklAsa hAlata che. huM tapAsa karuM pAchuM, badhuM mArI jhINavaTathI tapAsa karuM, nA, paNa bahu sarasa hAlata che. pachI mahIM amuka kAcA ya paDe ! e to mAre tapAsa karavAnI ja. DiscArja eTale DiscArja, pachI bhAMjagaDa ja zAnI ? je ahaMkAra kare che teya ahaMkAra nathI, e ya DiscArja che. praznakartA : ema jo joIe, vAstavikatAmAM joIe to badhe jagata AkhAmAM DiscArja che ne ! dAdAzrI : nA, e DiscArja hoya ! e cArja vattA DiscArja. AmAM bhaya kone ? eTale A duniyAmAM badhuM DiscArja che. have DiscArjanI khoDa kADhavI, emAM kazo svAda nahIM Ave. DiscArjanI khoDothI to A jagata UbhuM rahyuM che. jene tame pariNAma kaho cho, tene jagata kaoNjhIjha kahe che ane tethI ja jagata gUMcAI rahyuM che. ane "A tame ja karyuM" kaheze ane tame kaho ke "nA, A pariNAma che, A DiscArja che." eTale tamane bhaya nathI. tamArA
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 231 232 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : paNa ahIM ahaMkAra kare to cArja nathI thato ? dAdAzrI : nA. ahaMkAra kone kaho cho ? A jJAna pachI ahaMkAra thato nathI. ahaMkAra thAya e to khalAsa thaI gayo che. A to kliyara DiscArja che ! AvuM ghaNAM lokonA manamAM khyAla hoya che ke A mane ahaMkAra to nathI thatone ? meM kahyuM, "nA thAya bhaI, emAM ahaMkAra zI rIte thAya ? mane pUchyA vagara tuM zI rIte ahaMkAra karavAno ? mane pUchavuM paDaze tAre ahaMkAra karavA mATe, cAvI mArI pAse che.'' praznakartA : paNa dAdAjI, e sarakhI rIte cAvI ApI nA hoya to ? dAdAzrI : nA, e game te rIte cAlaze. eNe jUThI ApI to ya meM kheMcI lIdhI che. eTale kahuM chuM ne nirbhaya rahejo bhaI, mArI AjJAmAM raho phakta, bIjuM kazuM nahIM. mAre bhAMjagaDa nathI. mArI AjJAmAM raho, pachI ahaMkAra thAya teno vAMdho nathI. praznakartA : e to Ape emeya kIdhuM che ne AjJAmAM na rahevAya to ya AjJAmAM rahevuM che evuM nakkI karavAnuM. dAdAzrI : te rahevuM eTaluM nakkI ja karavAnuM e rahevuM evuM nathI kaheto. eTaluM tamAre nakkI ja karavAnuM ! A to siddhAMta che, AmAM siddhAMtamAM phera hoya nahIM. praznakartA siddhAMtamAM phera nathI, enA eplikezanamAM ja DakhA che. dAdAzrI : nA, game evuM eplAya karyuM haze, eplikezana roMga karyuM haze to cAlaze. kAraNa ke A raghA sonIno kAMTo nathI, A kAruNyatAno kAMTo che. raghA sonIno kAMTo to kaheze, 'e ya ochuM thayuM, jatA raho.' are ! thoDuM ochuM thAya, emAM zuM bagaDI gayuM? praznakartA : jo ApaNe jAgRta nA hoIe to je bIjA bhAva thaI jAya, to tyAM cArja thaI jAya ne ? dAdAzrI : jAgRta nA hoya evuM banatuM ja nathI. jAgRtimAM hoya che. praznakartA paNa koI koI vakhata evA saMjogonuM bahu dabANa hoya ? dAdAzrI : dabANa vakhate ya jAgRti hoya che. saMjogonA dabANane ya e jANe che. mATe e to jAgRta ja hoya che. praznakartA: AtmAnuM to huM barobara samajuM chuM. paNa A je pratiSThita AtmA navuM cArja nathI karato, e bAbatanuM huM samajavA mAguM chuM. dAdAzrI : ene cArja karavAno adhikAra nathI. pratiSThita AtmAne cArja karavAno adhikAra ja nathI. amArI AjJAmAM raho to tamAre kazuM cArja nA thAya. kUMcI amArI pAse hoya che, cArja karavAnI. zI rIte tame cArja karI zako ? AjJA pALo te ja cArja ! praznakartA H jyAM AjJA barobara nathI pALatA, tyAM amuka e cArja karI de che ne ? dAdAzrI : nA, cArja thatuM nathI. AjJA ApI che te ja cArja karAvaDAve che. have tame kartA nathI. AjJA ApI che ne mArI AjJA pramANe tame karo cho, te cArja thAya che. AjJA proTekzana mATe che, rakSaNa ApavA mATe. proTekzana karyuM che A AjJAthI eTale enA mATe eka-be avatAra thAya. praznakartA H eTale dAdA, tamArI AjJA pALavAmAM kartApada che? dAdAzrI : hA, emAM kartApada che. te amArI AjJA pALe che ne e badalanA A eka-be avatAranA karma baMdhAya. emAM kartApada che, bhAva che. eTale eka-be avatAramAM sephasAIDa thaI jAya. AjJA pALavI che e bhAva, e ekajhekTa bhAva che. e DiscArja nathI. eTale e to AvatA bhavane mATe. eka-be avatArane mATe che. dAdAnI sevA karavI, paga dabAvavA A to kharI rIte DiscArja che. kAraNa ke A bhavamAM ja enuM phaLa maLe. DiscArjamAM e je kare che ne, enuM phaLa A bhavamAM maLe ane cArja che tenuM
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 233 234 AptavANI-12 (uttarArdha) AvatA bhavamAM maLe. je pAMca AjJA pALo cho, tenuM AvatA bhavamAM phaLa maLe ane A sevAnuM phaLa A bhavamAM maLe. koI bIjo koIne gALo de to AvatA bhavamAM phaLa maLe ane tame gALo do to A bhavamAM phaLa maLe. praznakartA: kema evuM, dAdA ? dAdAzrI : tamAre DiscArja che ane ene cArja che. A sevAthI puNya baMdhAya paNa DiscArja puNya che. A to DiscArja paNa te A bhavamAM phaLa maLe enuM. DiscArja eTale bhogavaTo ane cArja eTale bIja nAkhavuM. bIja nAkhIe tethI ApaNA gharamAM bIja ochuM thayuMne, ghauM eTalAM ochA thayAne ! pachI phaLa Ave tyAre ?! e DiscArja kahevAya, phaLa Ave te. ane A cArja kahevAya, AvatA bhavanA karma tuM bAMdhe ane pachI karma bhogavavAnA. e kaDavA-mIThAM be jAtanA phaLa Ave. praznakartA : dAdA, have Ape A je kahyuM ke jJAna pachI bhAvanA bhAvavAnI nathI ane kaoNjhIjha paDavAnA nathI to pachI puruSArtha kayAM Avyo? dAdAzrI : puruSArtha to, ApaNe potAnA svarUpano puruSArtha karavAno che. puruSa thayA mATe puruSArtha karavAno che. eTale jJAtA-draSTA e puruSArtha. e puruSArthane Ama svabhAva kahevAya che. svabhAva ja che eno jJAtAdraSTAno. karavAnuM kazuM rahetuM nathI. svabhAva che, paNa vyavahAramAM zabda bolavA paDe, puruSArtha ! bAkI svabhAva che eno jJAtA-draSTAno. praznakartA : paNa jJAna pachInA je bhAva hoya e DiscArja bhAva, cArja bhAva nahIM ema eno artha thayo ? dAdAzrI : e badhAM DiscArja bhAva. bhAvakarma kayA kahevAya ? tyAre kahe, 'krodha-mAna-mAyA-lobha, rAga-dveSa jenI mahIM hoya e badhAM bhAvakarma. e je krodha-mAna-mAyA-lobha thAya che, paNa tame to enAthI judA raho cho eTale bhAvakarma thatAM nathI. zarIra DiscArja karma kare ke gusse thAya, tyAre tame kaho, "nA, Ama nA thavuM joIe.' eTale UDI gayuM. bhAvakarma to baMdha thaI gayA tamArA. jo bhAvakarma hota to Aje ya tamane che te ArtadhyAna raudradhyAna lAgata ane tamAro dA'Do vaLata nahIM. ArtadhyAna-raudradhyAna baMdha thAya, tene ApaNA jainanA badhA sAdhuo kahe ke e have mukta puruSa kahevAya. paNa atyAre tame badhA sAdhuone kahevA jAva ke sAheba, mane ArtadhyAna-raudradhyAna baMdha thaI gayAM che. to sAdhuo mahIM-mahIM vAta kare, 'jarA gAMDo che', ema kahe. AvI tyAM samaja che ! bolo have ! praznakartA : ema kahe, A kALamAM zakya nathI evI vAta karo cho? dAdAzrI : badhuM game evuM te kahe. nahIMtara A AvA paDaghama jevA chIe, ApaNane nA thayuM ane Amane kevI rIte thayuM ? koNa svIkAra kare AvI vAta ? praznakartA H atyAre je bhAvo Ave amArA lokone, e badhI IphekTa che, e navuM cArjiMga nathI ? dAdAzrI : nA. navuM cArjiMga to mArI AjJA pALo e che. eTale tamAre eka-be avatAra emAM jAya. eTale AjJA pALavI enA jevuM dharmadhyAna bIjuM che nahIM. eTale bahu moTuM puNya baMdhAya. te puNya kevuM ke jyAM janma thaze ne te, makAna bAMdhavAno vicAra nA karavo paDe, nA gADI lAvavAno vicAra karavo paDe. gADIo taiyAra, makAno taiyAra, saba kucha taiyAra ! sImaMdhara svAmI pAse mukI Ave roja ne levA Ave. badhuM taiyAra maLe ane puNya barobara nA hoya to baMgalo jAte khodIne karavo paDe, moTara vecAtI lAvavI paDe. puNyavALAne to badhuM taiyAra. DiscArjatuM DiscArja ! praznakartA : A zakti mAMgIene badhI, nava kalamomAM badhI zakti mAgIe, enI anubhUti kevI rIte thAya ? dAdAzrI : e bola bola karavAnuM, bIjI anubhUti zI karavAnI ? A mAMga mAMga karene, eTale zakti pragaTa thaIne e aMdara cAlu thAya. vyavahAramAM e karavAnI cIja nhoya A ke ApaNe laIne pharIe. kAraNa ke karavuM e DiscArja che ane A cArja che.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 235 236 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : zakti mAMgavI e cArja che ? dAdAzrI : hA, cArja che zakti e. eTale ApaNe zakti mAMgIe e cArja eTale ke DiscArjanuM cArja che. eTale DiscArjanuM cArja ya karIe, eTale pAchuM DiscArja thoDo vakhata pachI cAlu thAya. praznakartA : DiscArjanuM cArja zuM ? e samaja nA paDI. dAdAzrI : A badhuM DiscArja che, temAM khaIe to bhUkha maTane ? praznakartA : paNa bhUkha lAge e DiscArja che ke khaIe DiscArja che ? dAdAzrI : bhUkha lAge e DiscArja, pachI khaIe e DiscArja che, paNa e DiscArjanuM cArja che pAchuM. ane pachI saMDAsa jaIe e DiscArja che pAchuM. eTale e DiscArjanuM DiscArja, eTale tamArA hAthamAM sattA nathI. paNa AvuM nava kalamo karo to thoDA vakhata pachI pelI zakti cAlu thAya. tamAre to A nava kalamo roja bolyA ja karavAnI. praznakartA : paNa emAM ApaNane anubhUti kevI rIte thAya ? dAdAzrI : e ja anubhUti thayA kare ne pachI ! DiscArjato durupayoga ! praznakartA : zene DiscArja nA mAnavuM ? dAdAzrI : e kyAM avaLuM pUchyuM? AvuM badhuM je te, tuM karuM chuM tethI tArA doSo jatAM nathI, enuM kAraNa ja e che ne ! pazcAtApa karIne dhoI levuM joIe. pazcAtApa tArI jiMdagImAM karyo ja nathI ne ! DiscArja ja kahyuM, eTale avaLuM thaI gayuM. DiscArja kahIne Ama haMDyo enI AgaLa eTale e bagADI nAkhyuM. 'amAre A DiscArja ane pelAne cArja" evuM nA bolAya. DiscArja to tamAre jANavAnuM che ke bhaI, A DiscArja che ane ApaNane harakatakartA nathI. e koIne kahevAne mATe nathI. ApaNA ahIMyA AgaLa eka chokarAe che te enA kaoNlejamAM koIka bIjA chokarAne bahu moTuM nukasAna karyuM haze, pelAnI keriyara bagADe evuM. potAnI keriyara prApta karavA mATe bIjAnI keriyara bagADavA kareluM. te pachI e chokarAne meM khUba kahyuM, 'A kaI jAtanA mANaso che ? bIjAnI keriyara para...' eTale ene jarA mahIM pazcAtApa thavA mAMDyo. to eno bhaI moTo hatone, teNe pelAne samajaNa pADI ke e to DiscArja che. eno vAMdho nahIM have. eTale pelo pazcAtApa karato hato teya baMdha thaI gayo. tamAre zuddhAtmAe pazcAtApa nahIM karavAno, paNa caMdubhAI pazcAtApa nA kare to zI rIte dhovAya e ? lUgaDuM to dhovuM ja paDaze ne ? e pelAe DiscArja kahyuM ke pazcAtApa paNa UDI gayo. Avo durupayoga karavAno che. A DiscArjano ? akramamAM tirjara saMvarapUrvakanI ! praznakartA: eTale kramika mArgamAM krodha-mAna-moha-cAritramoha ne darzanamoha che evuM ja A akrama mArgamAM paNa kharuM ne ? dAdAzrI : badhuM ya kharuM ! hA, e badhuM ja. praznakartA : tyAM nirjarA thavI joIe evI ahIMyA paNa thavI joIe ne ? dAdAzrI : badhI thAya, ahIM AgaLa phakta phula sTopa eTale saMvarapUrvaka nirjarA thAya, tyAM baMdhapUrvaka nirjarA thAya. deha je kare che te nirjarA che, mana je kare che teya nirjarA che, vANI je kare che teya nirjarA che. tuM joyA kara, zuM thAya che nirjarA te ? akrama vijJAna zuM kahe che ? badhuM nirjarA che. nirjarA kyAMthI AvI, sAheba ? to kahe, baMdha pADyA'tA te. have tAre baMdhathI chUTavuM che, to A baMdhanI nirjarA thaI rahI che enI meLe. jeTalo baMdha paDyo che, eTalI nirjarA thaze. pachI kaMI nirjarA thavAnI che ? praznakartA : nA.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 237 238 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : baMdhanI ja nirjarA thAyane ? jagatane nirjarAmAMthI pAcho baMdha paDe che. jagataneya nirjarA thAya che. jIvamAtrane nirjarA thayA kare che. paNa nirjarA thatAM pharI baMdha paDe che. have manamAM game te vicAra Ave te badhI nirjarA, caMdulAla je kaMI kare te badhI nirjarA che. emAM ApaNe DakhoDakhala nahIM karavAnuM ne khAlI jANavuM ne joyuM ke bhaI, caMdubhAIe A pramANe karyuM. praznakartA : nirjarAmAMthI pUraNa thAya che ke galana thAya che e khabara paDe ? dAdAzrI : tame zuddhAtmA ane pUraNa-galaneya juduM che ne nirjarA ne baMdha e be judI vastu che. pUraNa-galana to A pratyakSa dekhAya che te. paNa baMdha baMdhAyelo te nirjarA eTale vicArarUpe nirjarA. A pUraNa-galanarUpe nirjarA. khAvAnuM pUryuM. baTAkA khAdhA ne vAyu thayo. te vAyu thayo te jANyuM ne pUryo teya jANyuM. A badhuM jANavAnuM. A baMdhanI nirjarA che ane tame zuddhAtmA cho e dhyAnamAM che to tamane to koI baMdha nathI. zuddhAtmAnuM dhyAna e zukladhyAna che. eTale zukladhyAnamAM baMdha nathI. dharmadhyAnamAM baMdha che. zarIramAM to pUraNa-calana thayA ja karavAnuMne ? game te khAtA hoya paNa nAkathI havA to jAyane e pUraNa kahevAya. pAchuM galana paNa kare. e pUraNagalana e dehanI nirjarA che. jema jema nirjarA thatI jAya tema tema halakuM thatuM javAya. have rAga-dveSa nA karo eTale nirjarA rahe, baMdha nathI paDatA. saMvara eTale cArja baMdha thaI gayuM. praznakartA : to rojanI kriyAmAM zuM karavAnuM ? dAdAzrI : e kriyA ApaNe joyA karavAnI. caMdulAla zuM kare che Akho dahADo. savArathI sAMja sudhI, pathArImAM sUI jatAM sudhI, A caMdubhAI zuM kare che, e ja joyA karavAnuM. kharuM karato hoya ke khoTuM karato hoya, te ApaNe joyuM ne jANavuM. e ApaNane baMdha nA paDe. praznakartA : eno baMdha kone paDe ? dAdAzrI : baMdha ja nA rahyo ne, nirjarA ja kahevAya. joyA karIe eTale svabhAvamAM rahyo. svabhAvamAM rahyo eTale nirjarA rahI joyA ja karavuM, caMdubhAI UMdhuM kare ke chatuM kare, ugra thaI gayA hoya. lobha ne mahIM e UbhAM thayA hoya te badhuM joyA karavuM ke hA, haju lobha to bharelo che ! 'huM zuddhAtmA chuM' e dhyAna rahyuM ke niraMtara saMvara rahe. ane "huM caMdulAla chuM' e jyAM sudhI dhyAna hatuM tyAM sudhI Azrava ne baMdha. ane A have Azrava ne saMvara rahe. jenuM Azrava thayuM, te nirjarA thayA vagara rahevAnuM nathI. e tame caMdulAla hatA to ya nirjarA thatI hatI ane tame zuddhAtmA thayA to ya nirjarA thayA kare che. phakta caMdulAla hatA tyAre navo baMdha paDato hato ane atyAre have navo baMdha paDato baMdha thaI gayo. A ApaNuM sAyansa che. sAyansamAM Dakho karavA jaIe to Dakhala thaI jAya. jevo mAla bharyo hoya tevA bhAve nirjare. zAMta bhAve baMdha paDyo hoya to zAMta bhAve nirjare. kaSAya bhAve paDyo hoya to kaSAya bhAve nirjare. eTale jevA bhAve baMdha paDyo hoya evI nirjarA to thAya ne ! paNa tame phakta joyA karo ke saMvara bhAva rahyo, eTaluM ja kahevA mAge che ApaNuM vijJAna. praznakartA : kaSAya bhAve baMdha paDyo hoya ane kaSAya bhAve nirjara, e vakhate kaSAya bhAvano baMdha nA paDe ? - dAdAzrI : nA. baMdha nA paDe. je bhAve baMdha thayo hoya, te bhAve nirjare. te A jAnavarone ya nirjare ane ApaNane ya nirjare. nirjarAmAM phera nathI, phakta draSTimAM phera che lokonI ke ahIM mane thAya che A. ajJAnatAmAM manamAM mAne che ke mane thAya che ane AvuM thAya che. paNa A jJAna pachI huM judo chuM, judApaNuM anubhave, ene saMvara kahevAya. chatAMya jo kahIe, kaSAya bhAve nirjaratuM hoya ane ko'kane ghA vAge evo zabda bolI gayA to ApaNe kahevuM ke "caMdubhAI, atikramaNa kema karyuM, pratikramaNa karo." ApaNe koIne kaMI ghA lagADavA mATe nathI AvyA. nahIM to eno
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja- DiscArja 239 240 AptavANI-12 (uttarArdha) ema thAya che ke A khoTuM che, to e iphekTane nirjarA thavA devI ? dAdAzrI : nA, e te vakhate nirjarA thayA kare che. e nirjarA thAya che badhI vastunI, emAM kaMI puruSArtha nathI. "khoTuM che evuM mAne to ya nirjarA ane nA mAne to ya nirjarA che. praznakartA eTale mAno ke huM pAMca DaoNlara koInA khissAmAMthI laI lauM chuM, e iphekTa thaI rahI che. have ApaNane ema lAge che ke A khoTuM che, to pAMca DaoNlara levA ane IphekTane nirjarA thavA devI agara to pAMca DaoNlara nahIM levA ane.... ? hisAba cUkate nA thAya. ApaNane khabara paDe ke nA paDe ke A atikramaNa thaI gayuM ? pratikramaNathI bhUMsAya DijhAIta ! A janmanI iphekTane laIne jarAka kacAza rahyA kare. ekadama iphekTa badalAya nahIM ne enI ! Adata hoya ne, te ekadama sudhare ?! praznakartA : ApaNe iphekTa je bhogavIe, tyAre koIka vAra ema thAya kharuM, ke A mArAthI thaI gayuM. dAdAzrI : nA, e to thAya to kharuM paNa e to tarata jANIene mArAthI eTale konAthI ? tyAre kahe, 'caMdubhAIthI thayuM. e vakhate khabara to hoya ne ! mAro kayo bhAga ne caMdubhAIno kayo bhAga ?! praznakartA : paNa have je beDa iphekTa thAya, to.... ? dAdAzrI : e thAya ja, iphekTa to thAya ne paNa ! e iphekTane jANe pote ke A iphekTa thAya che atyAre caMdubhAIne. TheTha sudhI e jANakAra rahe che pote. praznakartA : paNa e sArI-khoTI je iphekTa thAya che, have e vyavahAranI draSTie ema lAge ke A khoTuM che, to... dAdAzrI : "khoTuM che" ema lAge, e to paNa caMdubhAIne lAge che ne, vyavahAra draSTithI che ane e ya jANe ke 'A khoTuM che'. praznakartA : barAbara. e ApaNe jANIe badhuM, paNa chatAM ene bhAva karIne, e iphekTane sTopa karavAnI ke nirjarA thaI javA devAnI ? dAdAzrI : nA, A "ApaNI hoya' eTalo khyAla rahevo joIe. e khyAla nA raheto hoya to ene kahevuM ke 'ApaNuM hoya', eTale chUTuM ja. praznakartA : mAruM kahevAnuM zuM ke dhAro ke huM corI karuM chuM, have ApaNe jANIe ke iphekTa che ke pUrvabhavane lIdhe thaI, paNa e corI karatAM ApaNane dAdAzrI : e zuM bane che e jovuM. nahIM levA ke levA, eno nizcaya nahIM karavAno ApaNe. levAI jAya to ya nirjarA ane nA levAI jAya to ya nirjarA. praznakartA : have ApaNe je corI karIe chIe, tyAre je aMdara bhAva thAya che ke A corI nahIM thavI joIe, to e puruSArtha kahevAya ? dAdAzrI : nA, e to AtmA nA maLyo hoya to e puruSArtha kahevAya. AtmA maLyA pachI nirjarA, iphekTa che e. paNa pastAvo thAya to sAruM ke e DIjhAIna jaldI bhUsAI jaze. nahIM to DIjhAIna bhUsAze nahIM, pastAvo nahIM thAya tyAM sudhI. eTale pratikramaNa karavAthI phAyado thayo. bhoLAM karmo to bhogavaTo haLavo ! praznakartA : dAdA, tame eka vAta karI ke tamAre je bhogavavAnuM che e atyAre ja bhogavI lo cho eTale nirjarA thAya. have amAre lokone saMsAramAM rahevAnuM. A kaMIka vAgyuM ke mAthuM du:khyuM to tarata goLI laI ane pAchAM kAma para jaIe, to e nirjarA kahyuM kahevAya ke e bhogavavAnuM rokI rAkhyuM kahevAya ? dAdAzrI : nA. nirjarA thaI kahevAya. davA maLI toya nirjarA, davA nA maLI ne pAMca dahADA moDuM karIe to ya e nirjarA. davA mATe hAyavoya
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArja-DiscArja 241 [4.3]. kaoNjha - iphekTa nahIM karavI. te vakhate nirjarA nA thAya. je saheje maLyA kare ne e badhuM nirjarA ja thAya che. je karma ApaNe bAMdhyuM hoyane, te bhoLuM hoya, te davAo enI jaladI maLI Ave ApaNane ane vANiyA jevuM cIkaNuM karma hoyane to moDuM, vAra lAge, davAo nA maLe. bhoLAM karma hoya ke nA hoya ? je mANasa bhoLo che ne, ene bhoLAM karma hoya. lucco hoya, tene luccAM karma hoya. nAlAyaka hoya, tene nAlAyaka karma hoya. lAyaka hoya, tene lAyaka karma hoya. eTale jevo che evo ene karmano udaya hoya. bIjAnuM tela kADhI nAkhato hoya e, enuM potAnuM tela kADhI nAkhe enAM karmo. e potAnA karmano udaya chene, te nikAla thaI javAno. bhogavIne chUTako thAya. kaDavuM-mIThuM phaLa cAkhIe pachI jAya che. hamaNe ApaNe baMdha karIe, to pachI cAkhavuM paDaze. to enA karatAM dahADe ja cAkhI lo, te rAte cAkhavuM tenA karatAM. praznakartA: A jagatamAM cAlelI mAnyatAo, enA upara dAdAnA jJAnathI bulaDojhara pharI gayuM. dAdAzrI : bulaDojhara nA pherave to lAkha avatAreya chUTAya nahIM. A badhuM kramika eTale Ama kAnabuTTI pakaDavI. ane akrama eTale Ama pakaDavAnI. badhuM bulaDojhara pheravI nAkho tyAre. paNa A jJAna ja jo pakaDI lene to ya kAma thaI jAya. daraasala vijJAna jema che tema bahAra pADyuM che. keTaluM thaI rahyuM che ? keTaluM karavuM paDe che ? keTaluM thaI jAya che ? badhuM kahI nAkheluM che. DiscArja koIe kahyuM ja nathI. DiscArjanuM svarUpa A pahelAmAM paheluM ApaNe kahIe chIe. akrama vijJAnamAM badhuM ja je kahIe chIe te badhuM pahelI vAra ke prathama che vastu. sahI thAya to ya IphekTa ! praznakartA : to pachI e dareka iphekTamAM kaoNjha oLakhIe to ja amArA je navA kaoNjha barAbara sarakhA nakhAya ne ? dAdAzrI : nA. navA kaoNjha to tamArA baMdha karI dIdhA che, paNa tame jANI-joIne A cItaro tene koI zuM kare ? praznakartA : amane dareka judA judA prasaMge, jUnA mAlanA AdhAre amArA pratibhAva to thAya ja che ne ke A mANasa trAsa Ape che. have e pratibhAva upara sahIo to thaI jAya che ne ? dAdAzrI : e to thAya. teno ya vAMdho nahIM. praznakartA : pachI amane jo jJAna hAjara rahe, to ame e sahI pAchI kheMcIe athavA to sAMje pratikramaNa karIe. paNa e mANasa trAsa kare che, evuM manamAM rahyuM to to have e cArjIgamAM AvI jAya ke nahIM pAchuM, ame pratikramaNa nA karyuM ke pAchuM nA kheMcyuM to ? - dAdAzrI : kazuM ya cArja-bArja thAya nahIM. e jo pote ema kahe ke nA, huM caMdubhAI ja chuM,' to ja cArja thAya. praznakartA: paNa mane koIe thappaDa mArI to e vakhate kSaNika to evI asara thaI jAya che ne, ke 'huM caMdubhAI chuM'.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaoNjha-IphekTa 243 244 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : e kazuM banatuM ja nathI. e badhuM iphekTa che. A jeTaluM tame bolo cho ne e badhI iphekTa che. A jagatamAM je jovAmAM Ave che, sAMbhaLavAmAM Ave che, e badhI iphekTa che. A vyAkhyAna kare che te ya iphekTa che, sAMbhaLanAre ya iphekTa che. praznakartA: barobara che, paNa ame e iphekTamAM sahI karIe chIene ! dAdAzrI : hA, sahI karo cho te ya iphekTa che. praznakartA : hA, pachI chUTIe kevI rIte ? dAdAzrI : chUTyA ja cho. paNa tamane to A manamAM vahema paDe che ke A zuM thaI gayuM ? ko'kane che te lADavA-jalebInI icchA thAya, te paNa iphekTa che. AMkhe dekhAtI, kAnathI saMbhaLAtI badhI iphekTa ja che. rAga-dveSa e che kaoNjhIjha ! kaoNjhijhamAM zuM che ? krodha-mAna-mAyA-lobha, rAga-dveSa e badhA kaoNjhijha che. praznakartA : e to haju Dhagalo che. dAdAzrI : nA. e tamane thatA ja nathI, e tamane lAge che. koI phero thAya che tamane ? praznakartA : thAya che paNa pratikramaNa thaI jAya che. dAdA, caMdubhAIne to badhI bahu icchAo ane bahu bhAva rahelA che ke haju ghaNuM bhogavavuM che, Amatema badhI icchAo Ama dekhAyA kare. dAdAzrI : e badhI icchA mAtra iphekTa che. praznakartA : to pachI e pUrI thavA mATe paNa kaMIka amuka TAIma joIe ne ? dAdAzrI : pratikramaNa karo cho ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : pachI noTa risponsibala. praznakartA : koI lobhanI vRtti udaya pAmI ane e lobhane amalamAM mUkAvavA kapaTa UbhuM thAya ja aMdara. have je udaya thayo, enA saMskAra bahu baLavAna hoya to ja e amalamAM mUkAya. to e saMskArane nirmULa karavA mATe zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : evuM chene, A DiscArja svarUpa che. DiscArja eTale iphekTa. IphekTa to joyA ja karavAnI hoya. praznakartA : paNa enI iphekTa paDe kharIne ApaNA para ? dAdAzrI : A jJAna nA lIdhuM hoya, tene badho pheraphAra karavo paDe. e saMskArane pheraphAra karavA paDe eNe ahaMkAre karIne. paNa AmAM ahaMkAra rahyo nahIM ane have che te DiscArja eluM rahyuM. te A DiscArja che te game tevA kapaTa kare, badhuM kare, to ya paNa e DiscArja che. prathama phephAra kajhamAM ! kaoNjha pahelAM badalAya ne pariNAma pachI badalAya. eTale 'jaNasobaNaso(dAgInA) badhuM have kAmanuM ja nathI ane A saMsAranA paisA-baisA koI cIjanI jarUra nathI', evI pratIti besI jAya ene. paNa gaNatI vakhate to cokkasa hoya. kAraNa ke gaNatI vakhate pelAM pAchalAM pariNAma che ane A pratIti e kaoNjha che. A mATe ame pariNAmane nA joIe, ame pratIti zuM beThI e joIe. pachI khasI jaIe, ame jANIe ke A kaoNjha thayuM, eTale pelAM Avaze pariNAma. ame pachI vaDhIe nahIM ane pelAM to kacakaca kare. 'dAdAnuM jJAna lIdhuM to ya AvI ne AvI rahI." bhaI, A to pariNAma che enAM. paNa e samajaNa nA paDe eTale paNa pelI ciDAya, pachI kaheze, 'melane chAla, AnA karatAM pahelAM hatAM te sAruM hatuM.' eTale pratItimAM AveluM hoya teya UDI jAya. eTale A avaLuM dekhAya che, te pariNAma che pahelAMnAM. vartana badhAM pariNAma che ane aMdara pratIti e puruSArtha che. e puruSArthanuM phaLa Avaze. ane A pahelAMnA puruSArthanuM atyAre phaLa AvyuM. hajI to koI jagyAe dhaMdhAmAM khoTa jAya to akaLAmaNa thaI jAya, enuM zuM kAraNa che ? akaLAmaNa e pahelAnuM pariNAma che, A AjanuM pariNAma nathI.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ kajha-IphekTa 245 246 AptavANI-12 (uttarArdha) zuM e paNa IphekTa ? praznakartA: jJAna lIdhA pachI sArA bhAvo UbhA thAya, sArI vastu karavAnA bhAvo utpanna thAya, to e paNa iphekTa kahevAya ne ? dAdAzrI : iphekTa ja che e to. praznakartA : iphekTa che to pachI enuM phaLa AvavuM joIe ne ? dAdAzrI : nA, A sAruM karavAnA bhAva utpanna thAya ne, eTale pachI e enuM phaLa AgaLa Ave ja. paNa te A sArA bhAva thAya che te ya iphekTa che ane phaLa Ave che te ya iphekTa che. AmAM kaoNjhijha nathI, kaoNjhijha to, kartA thAya ke 'A jAtanA bhAvano huM kartA chuM.' to kaoNjhijha thAya. bAkI sArA bhAva AvavA judI vastu che ane kartA thavuM judI vastu che. kartA hoya e kaoNjhijhapaNuM ane mamatA hoya e kaoNjhijhapaNuM. - A jJAna ApyA pachI kaoNjhIjha utpanna thatA nathI. pAchalA bhavanA kaoNjhijhanuM ja Aje pariNAma hoya che. A pariNAma badalAya nahIM. eTale pariNAmane 'joyAM' karavAnA che. jo kaoNjhijha hoya to amAre tamane kahevuM paDe, 'jo jo Ama rAkhajo, tema rAkhajo'. paNa A kaoNjhIjha nathI, A pariNAma che. khAlI iphekTa che. te ya vyavasthita che pAchuM. te caMdubhAIne zuM iphekTa thatI hoya, te badhuM joyA karavAnuM. koI mahAtmAne enI vAipha mArI bese to mahAtmA mane AvIne kahe. eTale huM kahuM ke ApaNe samabhAve nikAla karI nAkhaje. kAraNa ke pariNAma che A to badhuM. ane mahAtmAo samatA rAkhe che paNa kharA, ajAyaba samatA rAkhe che ! praznakartA : A iphekTa che te zenI ? pUrve saMcitanI che ? dAdAzrI : pUrve je kaoNjhIjha paDelAM, tenI iphekTa che A. have navA kaoNjhIjha baMdha thaI gayAM eTale pharI have bIjI navI iphekTa AvavAnI nahIM. A jUnI iphekTa je Aje bhogavavI paDe che, ene ApaNA loko prArabdha kahe che. praznakartA: mokSa meLavavA mATe meM je badhAM pAchalAM karmo karelAM che, te mAre badhAM khapAvavA paDaze ne ? dAdAzrI : e iphekTa che. iphekTa eTale enI meLe thayA kare. ApaNe che te Dakhala pharI nahIM karavAnI. e che bhIDavALI asaromAM saphokezata ! praznakartA : e jJAnamAM sthira rahIne jo mANasa rojanuM jIvana jIve, to badhuM sthira thaI jAya, pAkuM thaI jAya ke maravA-jIvavAnuM hotuM nathI, paNa e jJAna koI vakhata khasI jAya che ne ? khasI jAya che eTale saMsAra Ubho rahyA kare che ne ? dAdAzrI : evuM che ne, ke je iphekTa bahu bhIDavALI Ave ne, eTale jarA enuM che te saphokezana karAvaDAve. tamArI iphekTa AvavAnI nahIM bhIDavALI, eTale tamAre khase ja nahIMne, AghuMpAchuM khase ja nahIMne ?! eTale jene bhIDavALI iphekTa Ave che, tene A badhuM khasI jAya. kharekhara e khasI jatuM nathI, saphokezana ja thAya che khAlI. ane kaoNjhijha ne ipheTsa to ApaNe ja kahIne ! koIe kahI ja nathIne atyAra sudhI ! ane iphekTane gaNakAra nA karyo hoya to ApaNe. bAkI AkhuM jagata ipheTsamAM ja paDyuM che. e kaoNjhijhane gaNakAratA ja nathI. kaoNjhijhamAM je thavuM hoya te thAya, paNa iphekTane paMpALa paMpALa karyA kare che ane tethI pachI kaoNjhijha utpanna thayA kare che ne naryA pApa baMdhAyA kare che aMdarakhAne. iphekTa sArI hoya tene zuM karavAnI ? mela pULo ahIMthI ! A jagata zAthI UbhuM thAya che ? kaoNjhijha ane iphekTa. kaoNjhijha baMdha thaI jAya to iphekTa pachI rahe. te vakhata thaye bharelo mAla khAlI thaI jAya. kaoNjhijha baMdha thaI gayA, te A iphekTo 'joyA' karavAnI. iphekTa e philama che ne tame philamane jonAra cho. A badhuM have rahyuM e 'vyavasthita' rahyuM, e badhuM iphekTa che. caMdubhAI bhogave, e badhuM iphekTa !
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 AptavANI-12 (uttarArdha) 'hoya mAruM pachI to javuM ja paDaze mokSe ! ApaNuM to kSAyaka samakita che. eTale samyak darzanathI ye ghaNuM UMcuM che. have samyak darzana eTale zuM ke je dA'DAthI jANyuM ke A huM hoya, huM zuddhAtmA chuM, tyArathI je je kacaro nIkaLe te mAruM hoya. samyak darzana je dahADe thAya, eka guMThANuM je sukha cAkhyuM te huM, bIjuM badhuM A kacaro, bIjuM badhuM udayakarma che. ko'ka phero sAruM nIkaLe, ko'ka kharAba nIkaLe, bagado nIkaLe paNa te ApaNI jAtane kahI devAnuM, ke bhaI A badhuMya che te 'nhoya huM." tethI samyak darzana zuM kahe che ke mane pAmyA pachI jo tAre mokSe nahIM AvavuM hoya toya AvavuM paDaze. mATe ahIM AvatAM pahelAM vicAra karaje ! 'hoya mAruM', tyAM na hoya rAga-dveSa ! praznakartA : mahIMthI je preraNA thAya che e phAIla kahevAya eTale e phAIlano samabhAve nikAla karavo paDe ? dAdAzrI : samabhAve nikAla kare agara to evuM bole ke "mAruM joya' toya chUTe, nahIM to coMTe. juduM joIe toya chUTI jAya. e to zuM kahe che, tame rAga-dveSa karo to tamane coMTaze, nahIM to nahIM coTe. ene juduM juo te ghaDIe rAga-dveSa nA hoya agara 'mAruM hoya' ema kahe te ghaDIe rAga-dveSa nA hoya. mArI cIja upara rAga-dveSa hoya ? hadhe mUMjhave vyavahAra kaSAyo ! kaSAyo dhIme dhIme moLA thaI jAya. A kaSAyo, khAlI vyavahAra kaSAyo che. kharekhara nizcaya kaSAyo nathI A. paNa te moLA thatAM jAya. chevaTe vyavahAra kaSAye ya na hovA joIene ? praznakartA : A je vyavahAra kaSAyo che e ja bahu mUMjhave chene ! dAdAzrI : nA, ApaNA jJAna pachI kaSAyo mUMjhavatA haze ? praznakartA : e kaSAyo thAya che A phAIla naMbara ekamAM, e bahu mUMjhave che. eTale AkuLatA thAya, kleza thayA rAkhe pachI. dAdAzrI : e tamane thato nathI ne paNa ? praznakartA: mAnyatAmAM to ema che ja ke mane nathI thato. paNa toya anubhava je che ne, e anubhava gamato nathI. dAdAzrI : e tame eTaluM ja kaho ke, A 'mAruM hoya eTale tamane aDe ja nahIM. je mAnyatAmAM che e ja tame bolo to aDe nahIM ke A mAruM hoya'. e tame 'mAruM nahIM' nahIM bolo to mahIM pesI jaze. praznakartA : paNa e ghaDI ghaDI bolavuM paDe ? dAdAzrI : hA, e to bolavuM ja paDene te ghaDIe. pelAM mahIM pasavAnI taiyArI kare to ApaNe nA samajIe ke, "eya, mAruM nahIM. pArakA gharanuM ahIM kyAM pesavA Avyo chuM ?" AvI rIte bolavuM paDe. vyavahAra enuM nAma ke zabdezabda bolavo paDe. praznakartA : kalAka pachI khyAla Ave ke A 'mAruM nathI'. dAdAzrI : paNa e bolIe to pharI Ave ja nahIMne ! 'jatuM rahyuM chuMja kahe. ApaNane aDe nahIM A to. 'hoya mAruM' kahetAM ja UDe ! eTale A badhA khullAsA karI lo ne ! A to badhuM vijJAna che. ane te pramANe rahe ja pAchuM. A jJAna ApeluM che ne tyArathI ja badhuM
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'nhoya mAruM 249 250 AptavANI-12 (uttarArdha) ekjhakTa chUTuM paDI jAya. agara to kazI aDacaNa thAyane to "mAruM svarUpa nhoya" ema kahone, toya chuTuM paDI jAya. kAraNa ke mAruM ane tamAruM benI vacce lAIna opha DImArkazana nAkhI che. eTale kaMIka jhaghaDo thAya e beno pAcho, eTale A "mAruM hoya' kahe, to chUTuM thaI gayuM. manano bagado, cittano bagado, game tevAM vicAromAM mana caDhI gayuM hoya, to 'mAruM nhoya" ema kahIe ke chuTuM thaI jAya, eka ja zabdathI. e bolavAnI ja jarUra. eTale aDe nahIM ApaNane ! che ja nahIM ApaNuM svarUpa e. mahIM gUMcAva to coMTI paDe, eno bojo rahe pachI. ane gUMcALo Ave to "mAro nhoya" ema kahevuM. kAraNa ke tamAro hoya A badho gUMcALo. gUMcALA to caMdulAlanA che badhAM. jagata 'amAruM che, amAruM" karIne A vaLagyuM che bhUta ! kharI rIte emanuM che nahIMne, chatAM 'amAruM mAne che ane tamAre kharekhara 'nathI amAruM' eTaluM kahevAmAM vAMdho zo che ? ApaNuM nathI ja. 'hoya mAruM' kahyuM ke beTho "sva'mAM ! praznakartA : Ama to jene upayoga nA raheto hoya e svarUpanI bahAra ja kahevAya ? dAdAzrI : koI paNa rileTiva vastu Ave to A "mArI nhoya" ema kahe e "svarUpamAM che. tyAre ahIM svarUpamAM besIne bole che. nahIM to bolAya nahIM. bahAra Ubho hoya to bolAya nahIM. A 'mAruM nhoya'. A eTale A svarUpamAM che. cokhyuM che to pachI kazuM rahyuM ? praznakartA : paNa badhA saMjogomAM 'mAruM hoya evuM nA rahe, dAdA. dAdAzrI : te 'tAruM che' evuM lAge che tane ? praznakartA evo kazo bhAva nA hoya ke A mAruM che ke nathI, evuM. dAdAzrI : eTale upayogapUrvaka nathI rahetuM ema. ema ne ema to rahe che, paNa upayogapUrvaka rahevuM joIe ke "jhoya mAruM'. ApaNe 'nhoya mAruM bolIe eTale mahIM bIjA badhA beThA che e sAMbhaLe ne kaheze. ohoho ! ApaNI sAthe cokhkhuM ja bole che have. buddhi, mana ne citta ne emane khAtrI thaI jAya ke have A "e" pakSanA thaI gayA, have ApaNe cAle nahIM. praznakartA : zarUAtanI avasthAomAM bolavAnuM, pachI to paramenanTa evuM thaI jAyane ? eTale hamaNAM bolya rAkhavAnuM? dAdAzrI : paNa haju zarUAta to hamaNAM ja thaI chene ! kahevAmAM zuM vAMdho che, 'mAruM hoya'. basa dhIme rahIne manamAM, moTethI nahIM bolavAnuM ! manamAM bolavuM ke "mAruM hoya". A tijorInI AsapAsa polIsavALA hoya che. te rAte bAra vAge to bAra vAgyAnA ghaMTa vagADe. eka vAgyA hoya to ekano ghaMTa vagADe ane pAchuM kalAke kalAke bole, 'ala bela.. ala bela." evuM bole. eTale pachI e badhAya polIsavALA sAMbhaLe, badhAya ArAmathI sUI jAya. 'ala bela' eTale zuM kahe che ? 'ala bela" eTale "ola vela'. have eTaluM bole che, eTale pelAM pAchAM nirAMte sUI jAyane pachI ? nA bole to tyAra pachI zaMkA paDe ke kema haju sADA bAra thayA toya bolyo nahIM. Takore Takore bolavAnuM, evuM ApaNe e bolavAnuM. bolavAthI pUravAra thAya ke, pote svarUpamAM che, jAgRtipUrvaka che ane 'mAruM joya' kahe che. svarUpamAM rahyA, enI khAtrI zuM ? tyAre kahe, koI DhekhALo mAre, te ghaDIe ene tarata ja ema thAya ke A 'mAruM svarUpa hoya. eTale zuM ? ke pote svarUpamAM besIne bole che A. game tevuM rileTiva Ave to mAruM svarUpa hoya" bole ke chUTyo. praznakartA : ghaNI vakhata jAgRti rahe che ke, A 'mAruM svarUpa nhoya', sahaja rIte rahe che. ghaNI vakhata jAgRti rahetI nathI ane tanmayAkAra thaI javAya e rileTiva vastumAM. dAdAzrI : hA, to AvuM kahene ! "mAruM svarUpa nhoya' ema kahevAno abhyAsa karIene eTale jAgRti AvI jAya. abhyAsa karavo joIe. praznakartA: ghaNIvAra koI rileTiva vastu athavA saMyoga hoya nahIM tyAre evuM lAge che ke huM svarUpamAM chuM. dAdAzrI : hA, barobara che. vAMdho nahIM. saMyoga Ave to ja che te
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 AptavANI-12 (uttarArdha) 'joya mAruM 251 AghuMpAchuM thavAno saMbhava che. to saMyogane ApaNe kahI devuM ke 'mAruM svarUpa joya'. praznakartA : saMyoga na hoya tyAre ApaNe svarUpamAM hoIe ? dAdAzrI : saMyoga nA hoya eTale, e vAtane samajyo nathI. mana paNa nA hoya te ghaDIe ! paNa mana jo vicAratuM hoya, to e saMyoga kahevAya. toya tame jJAyaka svarUpamAM ja cho. bhaTakatA cittane tame joyA karo, te ghaDIe tame svarUpamAM cho. jema ApaNI gAya hoya, te Ama doDe, Ama doDe, te paNa ene tame joyA ja karo, to e tame svarUpamAM cho. cittano svabhAva bhaTakavAno paNa enI joDe tanmayAkAra thAya to e bagaDyo. koI dA'Do thayelo tanmayAkAra ? praznakartA : thayelo. atyAra sudhI tanmayAkAra ja hatA. dAdAzrI : ene tanmayAkAra kahevAya, tadAkAra kahevAya, te che enAM AkArano A thaI jAya. praznakartA : dAdA, ghaNI vakhate ekAda miniTa tanmayAkAra rahevAya ane bIjI ja miniTe jAgRti Ave ke A mArA vicAra hoya. dAdAzrI : to vAMdho nahIM. pachI bIjI miniTe bolIe toya vAMdho nahIM. te ghaDIe chIMka AvatI hoya to nA kahevAya. chIMka khAdhA pachI ApaNe kahevAya. pachI bolo cho te jAgRti ochI jarA, paNa vAMdho zo che ? paNa tarata kahIe chIene pachI. e tA thavA de eka ! praznakartA AtmA ne anAtmAnA sAMdhAne eka nA thavA de, e mATe kyo upAya karavo ? dAdAzrI : ApaNe A khetara hoya emAM DImArkezana lAIna nAkhI ke bhaI, A che te AnuM ane A ApaNuM. have te pelA khetaravALAne bhrama pesI jAya, ko'ka kahe AvIne ke tArA khetaramAMthI bhIMDA laI gayo eka jaNa. te ene peluM kahyuM eTale magaja pharI gayeluM hoya, pharI jaIne jue eTale pAchuM potAnuM ja evuM lAge, kAraNa ke potAnA najIkanuM che ne ! eTale tarata bUmAbUma kare, upAdhi karato hoya, gALo deto hoya ne badhuM... to pachI koI jJAnI Ave te kahe che, "bhaI, zuM karavA upAdhi karuM chuM vagara kAmano ?!" "are, mArA bhIMDA gayAne, huM upAdhi nA karuM ? tamane hala thAya." "are, bhaI tuM joto kharo ! jo ATale sudhI tAruM ne A AnuM', eTale pachI khUba AnaMdamAM AvI jAya. eTale ApaNe "zuddhAtmA chuM' e homa DIpArTamenTamAM hoIe to kaMIka jarA upAdhivALuM spaMdana thavA mAMDyuM, kaMI aDacaNavALuM, te 'mAruM svarUpa hoya' kahyuM ke chUTI jAya. jema A khetaramAM mAruM hoya, A bAjunuM, ema kahyuM ke chUTI gayuMne ! mArI che" ema kahyuM tyAM sudhI upAdhi AvavAnI. eTale evuM bolavuM paDe. zuM bolavuM paDe ? 'mAruM hoya'. te ghaDIe yathArtha rahe pachI. ANe kazuM aDADyuM ke tarata jo hAtha khaseDI lIdhone, peluM galIpacI thaI e pudgalano svabhAva che, paNa Ama hAtha laI lIdho e pudgalano svabhAva. paNa bIjI ja miniTe meM kahyuM "A mAruM hoya' ke tarata pachI kazuMya nA thayuM, mArApaNuM rahI gayuM hoya koI jagyAe, tyAre mAruM hoya? e kahevAya to pachI bhAMjagaDa nahIM thAya. 'mAruM hoya' kahyuM eTale beu chUTuM thaI gayuM pAchuM. karmo juAM te AtmA judo ! praznakartA : hoTalamAM pahelAM kyAreka khAI Avyo houM, evI vastu khAvAnA bahu vicAra Ave ke biskITa khauM ke A khauM ke te khauM, to emAM pratikramaNa karavAM paDe ke khAlI joyA karavAnAM ? dAdAzrI : tyAM 'nhoya mAruM evuM kahevAnuM. joyA karavAnuM nahIM. 'nhoya mAruM', e to caMdubhAInuM. 'caMdubhAI, tAruM duHkheya ame letAM nathI" evuM kahevAnuM. praznakartA : eTale kaMI banyuM, tene mAthe nA levAya.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'nhoya mAruM 253 254 AptavANI-12 (uttarArdha) hoya". to kazuM ja nA thAya. eka phero bolI to juo ! evuM pAMcapaccIsa vakhata bolI juo, pachI prekTisa(Adata) paDI jaze ! "mAruM hoya' kahyuM ke tarata juduM. ApaNuM che ja nahIM, je juduM paDI gayuM, ene mAruM hoya' ema kahevAmAM vAMdho zo che ? ane A cAritra mohanIya che. game tevo paNa moha che e. dAdAzrI : hA, mAthe nA levAya. tame judA ane ameya judA. eTaluM kahI dIdhuMbasa thaI gayuM ! eTaluM kahevuM paDe. ame judA, te ghaDIe ApaNuM jJAna gulAMTa nA khaI jAya eTalA mATe bolavuM paDe. zuddhAtmA judo che ne A ya judo che, beu judI ja vastu che ne eTale jema che ema bolavuM ApaNe. je jANyuM che eTaluM. pachI asara nA kare jarAya. mahIM jarAka kaMIka pheraphAra thayo ke emAM tame judA ne huM judo, basa thaI rahyuM ! ApaNe chIe evuM gamyuM nahIM bolavAnuM. A kalpita nathI vastu ! ApaNe zuddhAtmA chIe ne A karma che. te karma e vastu che te paristhiti che. te badalAyA kare. te ApaNe 'tame judA ne ame judA' bolIe, tethI karIne ApaNane asara nA thAya. karma karmano bhAga bhajavyA kare. paNa asara nA thAya, aniphekTiva ane peluM mAthuM mArIe to kaMI sudharatuM nathI e, ApaNuM je sukha hoya te aMtarAya che UlaTuM. mAthuM mAravAnI Teva pahelethI paDelIne, te haju jatI nathIne ! ApaNe have A Teva pADavI joIe, 'tuM judo, huM judo. huM tane che te pAchaLa helpa(madada) karIza.' evuM kahIe. prajJA pADe juduM ! praznakartA: aMdarathI A vArtAlApa thAya, e paNa pratiSThita AtmA ja karene ? jyAre saphIkezana-gUMgaLAmaNa thaI jAya, to kahevuM, 'hoya mAruM'. jo ke saphokezana bahu nukasAna nathI karatuM, paNa sukha AvatuM aTakI jAyane ! je ApaNuM nathI, tene ApaNe kema kahevAya juduM pADyA pachI ? nahIM to pahelAM kahetA hatA ja ne, "A mAruM, A mAruM.' 'A mAruM" nhotA kahetA ? have je ApaNuM nathI e nakkI kareluM eTale pachI e "ApaNuM nhoya' ema kahI dIdhuM ke te ghaDIe chuTuM. ko'kane mATe mahIM gussAnA paramANu AvyA hoya caMdubhAIne, te ghaDIe tame kaho "mAruM hoya' to enI meLe TATuM paDI jAya tarata. paNa tamane asara to nA thAya. vakhate UkaLe toya tamane asara nA thAya. je potAnuM nathI ene nathI potAnuM kahevAnuM, jyAre A loko to potAnuM nathI tene potAnuM kahe che. ApaNe nathI tene nathI kahIe chIe ane je potAnuM che ene che kahIe chIe. e ApaNe sIdhesIdhI DAyarekTa vAta karIe chIe. toDavo paDe jaga AdhAra ! praznakartA : Ape eka vakhata kahyuM'tuM ke nizciMta ane nirbhaya nA thAya to Apelo AtmA ya jato rahe. dAdAzrI : e to emAM paDI rahyuM ja nahIMne ! e ApaNe tyAM bane nahIM. paNa vastusthitimAM prayoga karavA joIe ke anAdikALathI A saMsAra zenA AdhAre Ubho rahyo che? je AdhAra hajU tUTyo nathI. eTale eno AdhAra toDa toDa karavo paDe. ApaNuM jJAna lIdhA pachI zuM toDa toDa karavuM paDe ? jenA AdhAre A jagata UbhuM rahyuM che, saMsAra Ubho rahyo che e AdhAra toDavo joIe. have keTalAkane AdhAra tUTI jAya che ane keTalAkane AdhAra Ubho rahelo che. te AdhAra toDa toDa karavAno che, bIjuM kazuM che nahIM. dAdAzrI : A peluM je prajJA svarUpa che ne, e prajJA badhuM kAma karI ja le che. AtmAne kazuM karavuM paDe nahIM. jyAM sudhI ahIM saMsAranA karma svarUpa che, tyAM sudhI prajJA che. karma svarUpa pUruM thaI gayuM ke prajJA baMdha thaI gaI. tyAM sudhI prajJA kahI de, ke 'bhAI, tame judA ne ame judA, ApaNe kaMI levAdevA nahIM." praznakartA : e karmonI iphekTa paNa arucikara ghaNI thaI jAya che. dAdAzrI : e to tame ene aDavA do eTale aruci thAyane ! haMmezAMya eno sparza thAya eTale tarata ene ApaNe kahIe ke "mAruM
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'nhoya mAruM' have zenAM AdhAre jagata UbhuM rahyuM che ? tyAre kahe, manamAM je paryAyo che, mananI avasthAo, temAM AtmA(vyavahAra AtmA) tanmayAkAra thAya che, tethI Ubho rahyo che. nathI buddhi pajavatI, nathI koI pajavatuM. eTale mananAM paryAyone toDa toDa karavAM joIe. 'A mArA nhoya, mArA nhoya', tyAM ja beThAM beThAM halAya halAya ja karavuM joIe. e toDa toDa kare ke chUTo thaI gayo. anAdino abhyAsa che ne, chUTo thavA deto nathI. te ene mIThAza varte che, e zuddhAtmAne nathI vartatI. ahaMkArane varte che, eTale e toDa toDa karavuM paDe. bene chUTuM jovuM paDe. 'mAruM nhoya' kahyuM toya chUTuM pADyuM kahevAya pachI jovAya. 255 aDacaNamAM ya akhUTa AnaMda ! ane manamAM Diprezana Ave to enAmaya nahIM thaI javAnuM, tyAM sAmA thavAnuM. koI paNa kAmamAM jyAre Diprezana thAya tyAre AtmAno anubhava thAya, jo ApaNuM A jJAna lIdheluM hoya tene ! e DiprezanamAM ya satata AnaMda raheto hoyane te jagyA ApaNI. evI zodhakhoLa karI zake evuM A jJAna che. koI vakhate bahAranI aDacaNa AvI toya mahIM AnaMda raheto hoya te jagyA ApaNI, ema jagyA khoLI kADhe ke A jagyA ApaNI ne A jagyA ApaNI hoya, baLI. nahIM to game tevuM karma hoya to kahI devAnuM 'A mAruM nhoya' ke chUTayuM. kAraNa ke A tamAruM ne A bIjAnuM. ema juduM pADI ApyuM che ne ! praznakartA : mAruM svarUpa nathI evuM bolAya ? dAdAzrI : svarUpa nA bolo to cAle. praznakartA : A phere anubhava sAro thayo paNa ! dAdAzrI : sAro thayo, nahIM ? anubhava vadhato hoya to kAmanuM ! tyAM sthira thAya AtmAnubhava ! praznakartA : bahAranA athavA aMdaranA prasaMgamAM koI paNa udaya hoya tyAre ApaNe jANIe, A mAro svabhAva nathI tyAre anubhava sthira thAyane ? AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : hA, thAya ne ! mAro svabhAva nathI, tyArathI ja anubhava sthira thayo. e jAgRti rahI, te ghaDIe anubhava sthira ja thAya. mAro svabhAva nhoya, A eTaluM je samaje che ne, te potAnAM svabhAvamAM sthira thAya che. mArA-tArAno bheda paDyo, mAruM kayuM ne tAruM karyuM, nizcayathI mAruM A ane A vyavahArathI mAruM, te tArAmAM gayuM. vyavahArathI AkhuM e ApaNAmAM gaNAya nahIM. ApaNI draSTie vyavahAramAM bolavA mATe bolavuM paDe. paNa ApaNI draSTie to e parAyu-parabhAryuM kahevAya. saMyoga mAtra pudgalato ! 256 have e je bolyo e ApaNe konI TapAla che e tapAsa karavI, ke A TapAla pudgalanI che ? pudgalanI badhI saMyogI TapAla hoya. ane koI paNa saMyoga e TapAla AtmAnI nA hoya, eTale koI paNa saMyoga Avyo te pudgalano. have pelo UMdhuM bolyo e paNa saMyoga thayone ? e pudgalanuM eTale 'mAruM nhoya' ema kahI devuM ke chUTuM. kAraNa ke anAdinI Teva, abhyAsa chene paDelo, te chUTe nahIM. eTalA mATe thoDo vakhata be-traNa mahinA 'mAruM nhoya' ema kahIe eTale pachI rAge paDI jAya. paheluM 'mAruM nhoya' ema kahevuM joIe. kAraNa ke zuddhAtmA thayA pachI ApaNI koI vastu che nahIM. eka phakta A je prakRti caMdubhAInI che e ApaNI pahelAMnI gunegArInuM phaLa che A. e have ene samabhAve nikAla karIne eTale cokhkhA karIne javA devA jevuM che. eTale kRpALudeve kahyuM che ke, ajJAne karIne bAMdhelAM zAne karIne gALa. zuddhAtmAnA hisAbathI ja A badhA gALI nAkhavAnA eTaluM ja, bIjuM badhuM kAma pUruM thaI gayuM che have. have phakta je saMyoga bhego thAya e 'mAro hoya' ema kahI dIdhuM, e saMyoga bAhyabhAvane laIne bhegAM thayelAM che. saMsAra bhAvane laIne e che, saMyoga bhegA thAya eTale 'mAro nhoya' ema kahI devuM eTale chUTyo. je jenI TapAla hoya, te tene ApavI. vagara kAmanI ApaNe TapAla laIe to pachI pelAM ciDhAya ke mArI TapAla badhI phoDI nAkhI che. ame to kahIe ke 'lo, aMbAlAlabhAI, A tamArI TapAla AvI.' A to vijJAna che. AmAM eka jarAya, kiMcitmAtra peTamAM pANI hAle nahIM evuM meM jJAna
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'nhoya mAruM' ApyuM che. paNa A amArA zabdo jo pakaDI lyo to pachI kazo vAMdho nahIM. paNa pahelAMnI Adata kharIne ! pahelAM e phorenane homa mAneluM e Teva haju jatI nathI. haju phorenamAM pesI javAya che. paNa e jAgRti rAkhavAnI eTalI ke koI paNa saMyoga Avyo, e AtmAno nhoya. AtmA asaMyogI che ane saMyoga bahAranA che, te philma che e joyA karavAnI ApaNe. ane saMyoga joDe caMdulAla bAjhe tenoya vAMdho nathI. ema ApaNeya joyA karavAnuM. caMdulAla koI joDe bAjhatA hoya toya joyA karavAnuM. pachI e pelA gayA pachI ApaNe kahevuM, 'caMdubhAI, AvuM nA karavuM bahu. jarA ochuM rAkho.' pelo hoya tyAre kahIe te khoTuM dekhAya. e kaheze, A be jaNa koNa che vaLI pAchA ? pote potAnI jAtane vaDhe che.' 257 'mAruM nhoya' zabdotI sAyanTiphika asaro ! praznakartA : badhuM karavA chatAM paNa jyAre sAmuM dabANa Ave che, tyAre dabANanI asara zarIra upara ane Ama aMdaranA aMtaHkaraNa upara dekhAya to tevA vakhate zuM karavuM ? dAdAzrI : koI paNa TAIme kazuMka paNa AvyuM hoya, game evuM gUMcavAyeluM hoyane, kalAka gUMcAyelo hoya paNa kaho ke 'mAruM nhoya' ke chUTuM. kAraNa ke A tamAruM ne A mAruM evuM bhAga pADelA che, ApaNe vaheMcaNI karI che. te ghaDIe ene kaheluM ja che ke bhaI, A mAruM nhoya, A mAruM ne A tamAruM. praznakartA : je saMjogo AvyA e saMjogone anusarIne prakRti e to UMcInIcI thayA ja karavAnI, enA upara 'mAruM nhoya' kahyuM toya kazuM kaMTrola to nA thAyane ? dAdAzrI : paNa 'mAruM nhoya' kahIe eTale chUTuM thaI jAya. A jJAna ApeluM che emane. jJAna nA ApeluM hoya tene nahIM. praznakartA H eno artha A 'mAruM nhoya' kahyuM, enI sAthe ApaNe Ama jJAtA-draSTA bhAvamAM ja hoya evI rIte ApaNe rasto karIe chIe. AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : nA. e aMdarathI jJAtA-draSTA rahevAya ke nA rahevAya e judI vastu che, paNa 'mAruM nhoya' kahIe eTale e chUTuM thaI jAya che. e zabdomAM bahu sAyanTiphika asara ja thaI jAya tarata. duHkha de te 'nhoya mAruM' ! 258 ApaNuM nahIM tene ApaNuM mAnIe tyAMthI bhUla thAya che. ApaNuM vijJAna zuM kahe che ke A lAIna opha DimArkezana paDI. pachI A choDavo ApaNo nahIM. ene ApaNo mAnIe to du:kha thAya. A choDavo kema sUkAyo ? alyA bhaI, paNa hoya ApaNo. A to bIjAno che. praznakartA : have khyAla Avyo ke ene choDI ja devuM ke ApaNuM che nahIM pachI zuM ? e to mAlikI laIne beThA hatA. dAdAzrI : ApaNe mAlikI choDI devAnI. vagara kAmanuM A bojo.... praznakartA : dAdA, Ape jJAna amane ApyuM te vakhate to ame samarpaNa karI dIdheluM che, paNa chAnAchapanAM ame laI jaIe pAchAM. dAdAzrI : kAraNa ke avaLo abhyAsa che. dAktare kahyuM hoya ke jamaNA hAthe jamazo nahIM. jarA ahIMyAM thayuM che e dukhAvo vadhI jaze. toya pAchuM jamatI vakhateya mahIM jamaNo hAtha pesI jAya. eTale lAIna opha DimArkezana nAkhelIne, e 'ApaNuM nhoya'. ane eTaluM khyAlamAM rAkhavuM ke je kaMI duHkha Ape, kaMI avaLI asara kare e 'ApaNuM nhoya'. ane ApaNuM e avaLI asara kare nahIM. basa, A be vAta samajI lo. sahelI che ne, basa ! duHkhe tene jANa oramAyuM ! oramAyuM jema ApaNe jANIe tyArathI ApaNuM mana juduM paDI jAya. ApaNe mAmA sagA jANatA hoyane tyAM sudhI mAmAne tyAM ghAlamela ghAlamela karyA karIe. paNa mA eka phero kahe ke mUA A mAmA to oramANa che. sagA nathI tArA. tyArathI mana juduM paDI jAya. nA paDI jAya ? A badhuM oramAyuM che.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'joya mAruM 259 260 AptavANI-12 (uttarArdha) eka jaNa kahe che, A paga mAro bahu du:khe che. du:khe che tene zuM karavuM ? tyAre kaMIka hAtha pheravI Apone ! meM kahyuM, le ne, hAtha pheravI ApuM. tyAre kahe che, kaMI ochuM thatuM nathI. tyAre meM kahyuM, A paga to tAro oramAyo che, tAro sago nathI. A tuM sago mAnI beTho chuM, te A oramAyo che. meM kahyuM, bola, pAMca vakhata. A oramAyo paga che ne A mAro sago. A mAro sago ane A mAro oramAyo, je du:khe te oramAyo. te bolyo, to jo maTI gayuMne ? praznakartA: dAdA, te dahADe mane tAva Avyo hato, tyAre tame mane A dAkhalo Apyo, to pAMca miniTa besIne karyuM to tAva UtarI gayo. dAdAzrI : UtarI jAya, ApaNe kahIe ke A sago ane A oramAyo tyAMthI ja tenA bhAva badhA tUTatA jAya ne badhuM besI jAya. eTale oramAyuM karajo, have mananuM nA rahe. Ama jarA rUbarU dekhADavuM paDe. praznakartA : arIsAmAM jouM chuM ema ? dAdAzrI : e upAya sAro paDaze ke nahIM paDe ? dAdA je cAvIo Apane, tenAthI badhAM tALAM UghaDI jAya. e mAMhyarAmAM beTho hoya ne tyArathI mArI' kahI, tyAMthI AMTo vAgyo. te dasa varSathI AMTA mAra mAra karyA, 'mArI, mArI" karIne, emAM vAIphanA marI gayA pachI raDeya pelAM. alyA, mAMhyarA pahelAM to sagAI ye na hatIne ! eTale pachI ApaNe kahIe ke "hoya mArI, hoya mArI' to chUTI jAya, baLyuM. praznakartA : koI paNa kuTeva hoya teya jatI rahe ? dAdAzrI : baLyuM, "mArI'thI baMdhAI ne 'nA mArI'thI chUTI jAya. jarA vadhAre jora hoya to vadhAre vakhata bolavuM paDe. paNa chevaTe chUTI jAya. rasto ja e ne baLyo A. A jagata ja sAyakolojI iphekTa ja che khAlI. poNo lAkha vakhata tame bolyA hoya, have pachI chUTavAnI taiyArI paccIsa hajAra bole to. tyAre horA ko'ka kaheze ke A sigareTa to chaTatuM nathI. zAnA bhagata thayA che dAdAnA te ? tyAre kahe, sigareTano kazo vAMdho nahIM. 'vAMdho nahIM" kahetAMnI sAthe e badhuM sajIvana thaI gayuM. praznakartA : nA, paNa evuM nahIM kahIe ame. ema kahIzuM ke ame choDavAnI taiyArImAM ja chIe to? dAdAzrI : hA, e to 'amArI nabaLAI ja che ane e mArI ja nhoya'. kahIe. 'e amArI nabaLAI, paNa mArI nhoya e.' ekadhAruM bolavuM paDe. bedhArA bolIe to nA cAle. tyAM enuM rakSaNa karIe to ya cAle nahIM. ApaNI AbarU sAcavavA mATe enuM rakSaNa thAya. praznakartA : koI vastune A to nikAlI che ema karIne paNa ApaNe ene poSaNa ApIe chIene? dAdAzrI : poSaNa ApyuM. peluM to ApaNe kahIe ke bhaI, A nabaLAI che mArI. to peluM rakSaNa nahIM ApavAthI jIvatuM nA thAya. jAgRti DIma tyAM asaro cAlu ! praznakartA : saMpUrNa nIDaratA nathI AvatI. nirlepatA nathI eTale nIDaratA nathI eTalI. thoDIka ochI kahevAya. vyasanathI Ama thAya mukta ! mane game che" ema karIne sigareTa joDe paiNyA. 'nathI gamatI" karIne chUTI jazo. pAMca-dasa dahADAmAM thaIne lAkheka vakhata bolI javuM joIe ane eka kalAka nirAMte besIne. dahADAmAM eka kalAka ke sAMje eka kalAka ema be kalAka thaIne paNa besIne karavuM joIe. sigareTa to Ama sAme mUkIne ke mAre nathI pIvI have A sigareTa. mAre pIvI nathI A, mAre pIvI nathI.... praznakartA : dAdAjI, evI rIte koI paNa vyasana lAkhavAra bolavAthI chUTI jAya, sAme mUkIne karyuM hoya to ? koI paNa vyasana sAme.. dAdAzrI : badhuMya chUTI jAya evI rIte kare to.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ "oya mAruM 261 262 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : bahAra game eTaluM joIe paNa ApaNane aMdara asara na thAya, enuM nAma nirlepatA. kAraNa ke ApaNe zuddhAtmA, zuddhAtmAne asara nA hoya koI paNa prakAranI. kAraNa ke e iphekTiva nathI. paNa Ama iphekTa thaI jAya che ne, tyAM AgaLa tamArI jAgRti jarA kAcI paDI jAya che. tyAM AgaLa tamAre ema karavuM joIe ke 'caMdubhAI, tame zA sAru mAthe lo cho ke tamAre zuM levAdevA AmAM.' basa, eTaluM ja kahI devuM joIe. eTale chUTuM paDe. eTalI "jAgRti" ApaNe rAkhavI joIe. agara to bIjuM kazuM nA phAve to "mAruM svarUpa hoya' ema kahIne chUTI javAnuM. praznakartA : dAdA, evuM to jJAna hAjara rahe che pAchuM. A huM AmAM kyAM paDyo, A rileTiva che. dAdAzrI : toya paNa thaI jAya che. thayuM eTale rileTiva kahyA karatAM mAruM svarUpa hoya' kahIne badhuM chUTuM. ApaNe zuM kahyuM che ke A tAruM svarUpa ne A nhoya. te have tame A 'mAruM nhoya' kahezo eTale chUTuM. pachI to ene coMTAya ja nahIM. praznakartA : jeTalI vastuomAM tanmayatA eTaluM kAcApaNuM ja ne ? dAdAzrI : hA, e ja to ! eTale have tanmayatA e bIjuM koI kAraNa nahIM. phakta jAgRti maMda thaI jAya che. jAgRti maMda kema ? tyAre kahe, pahelAMnA abhyAsane laIne. eTale ApaNe jarAka vadhAre paDatuM AmAM jAgRti rAkhIe ke tarata besI jAya, chuTuM thaI jAya. huM to game evI tabiyata kharAba hoya to loka kaheze ke Aja to dAdA, tamArI tabiyata vIka che. to ame kahIe, mane kazuM thayuM nathI. zuM thavAnuM che A ? praznakartA : hA. dAdAzrI : keTalAM gAma pharuM chuM paNa kazuM thatuM nathI. zuM thavAnuM che? ApaNe kahIe ke mane thayuM eTale coMTyuM ! baLyuM ghara, vecyA pachI ! ApaNe nakkI thayuM ke bhaI, pelo A vepAra joya ApaNo. tyArathI ApaNe ApaNA vepAramAM ja che te ApaNuM kAma cokkasa hoya. pelo je nA hoya ApaNo vepAra, tyAM ApaNuM cokkasa nA hoya. pachI tyAM rakama ApI AvIe evuM nA bane. pahelAM ApI dIdhI hoya te joI levAya. paNa have navesarathI nA apAya. eTale ApaNe kahyuM ke bhaI, ApaNo A vepAra hoya. tyArathI ja mana pharI jAyane ? hamaNe eka mANasane makAna baLI jAya to keTaluM badhuM duHkha thAya ene ? paNa Aje vecyuM ne pachI Aje rUpiyA laI lIdhA ane dastAveja karyo ane pachI kAle baLI jAya to ? praznakartA : to kaMI na thAya, dAdA. dAdAzrI : evuM? enuM e ja makAna. nakkI karyuM hoya ApaNe ke ApaNe A have vecI khAdhuM che ane paisA hAthamAM AvI gayA. pachI bhalene paisA bIjAne ApyA ne nA ApyA pelAe. paNa ApaNuM vecAI gayuM, kaheze. eTale pachI emAM citta nA hoya. pachI raDe nahIM. ulyuM potAnI jAtane khuza mAne ke ohoho ! huM to bahu akkalavALo. jone vecAI gayA pachI nathI raDatone ? vecAI gayA pachI paisA hAthamAM nA AvyA hoya to manamAM ema thAya ke sAluM, kaMI loco paDaze to ? vecAI gayuM, dastAveja badhA thaI gayA, paNa paisA ApyA nahIM. tyAre pelo ADo thAyane, nA Ape tyAre ? e pAchuM zaMkA pesI jAya. paisA hAthamAM AvI gayA pachI bUma nA pADe. A tamAre to mUDI hau meM hAthamAM ApI dIdhI. badhuM hAthamAM ApI dIdhuM che. tame kahyuM hatuM ke have kaMI rahyuM nathI. tyAra pachI to meM tamane chUTA karyA. A ApaNuM ne A parabhAyuM, ApaNe je mAnatA hatA e bhUla hatI. e bhUla bhAMgI gaI eTale tyAM AgaLa enI mahIM badhuM e nA hoya ApaNuM. enA hisAba pUrato ja, jeTaluM enuM bAkI hoya ne eTaluM ApIne baMdha karI daIe. bIjI kaMI bhAMjagaDa vadhArAnI nA karIe. praznakartA : eTale A rileTiva vepAra ane A riyalano vepAra e beunA vacce sAmyatA jevuM chene ?
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'joya mAruM 263 264 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : sarakhuM ja che ne ! ene levAdevA ja ! A to ApaNI bhUla hatI, teno mAra khAtA hatA eTaluM ja. bhUla bhAMgI gaI eTale mArA khAtA aTakI gayA. 'hoya mArI'vALo aMte jIte ! cA-pANI karavA, nAstA karavA, badhA lokone bolAvavA, makAnane raMgAvavuM, badhuM ja karavuM ane A makAna baLavA mAMDyuM eTale khUNAmAM besIne pAMca hajAra vakhata bolI javAnuM, "hoya mAruM, hoya mAruM' ke chUTuM thaI gayuM ! praznakartA : 'nhoya mArA, hoya mArA', paNa pelo dhaNI 'mArI, mArI' karyA kare che, tyAM zuM thAya ? dAdAzrI : toye 'nahoya mAruM kahe tene chUTuM che. praznakartA : paNa A vAipha che te kahe ke "nhoya mArA, hoya mArA', huM kahuM ke "mArI, mArI', te have zuM thAya ? dAdAzrI : toya 'hoya mArAMvALuM jIte, "mArI'vALo jIte nahIM. 'nhoya mArI'vALo jIte. bhegA besIe eTale mamatA UbhI thAya ane cheTA thaIe eTale mamatA UDI jAya. e thoDA vakhata bahAra pharene eTale mamatA chUTI jAya pachI. eTale ema karatAM karatAM pelo badho adhyAsa UDI jAya. mamatA paNa DrAmeTika ! praznakartA: ApaNA upara koI mamatA rAkhe, tenI ApaNA upara zuM asara thAya ? ApaNe vyavahArika mamatA to rAkhavI paDene ? e mamatA rAkhe eTale ApaNe paNa rAkhavI paDe ? dAdAzrI : e to rAkhIe nahIMne, enI meLe hoya ja. ene kADhavAnI che, mamatA kADhavAnI che. mamatA to hoya ja. kUtarAneya mamatA hoyane ! paNa teya nAnA kurakuriyA hoya tyAM sudhI huM ke, pachI moTuM thayuM eTale nahIM. praznakartA : e badhuM nATakIya rAkhavAnuM, DrAmeTika rAkhavAnuM ? dAdAzrI : DrAmeTika badhuM. sAITha hajAra mANasa joDe, badhAM joDe mamatA hoyane, paNa te kevuM ? mArApaNuM hoya, mamatA hoya paNa nATakIya ! A to jagata DrAmA ja che. varlDa ijha dhI DrAmA iTaselpha ! A DrAmA thayelo che. DrAmA bhajave che temAM mamatA kare che. "A mAruM ne A tAruM !" te mAruM bolavAmAM vAMdho nathI, paNa DrAmeTika rIte bolo. zAdI karo toya DrAmeTika. paNa A to daraasala zAdI kare che. eTale pachI rAMDavuM paDe ! e kAMNa-mokANa karavI paDe pachI ! eTale daraasala kazuM nahIM karavAnuM. badhuM DrImAM ja che. A huM Akho dahADo DrAmA ja karyA karuM chuMne ! DrAmA eTale zuM? huM jonAro rahuM chuM, huM AmAM judo rahuM chuM. pelA DrAmAmAM zuM hoya che ? bhartuharIno pATha bhajave che, paNa ApaNe te ghaDIe pUchIe ke, 'tuM koNa che, e yAda hatuM?" tyAre kahe, 'huM lakSmIcaMda chuM e bhUluM ja nahIM ane ApaNe khIcaDI khAvAnI che teya bhUluM nahIM !" khIcaDI khAvAnuM lakSamAM hoya ke nA hoya ? evuM DrAmeTika rahevAnuM che ! mamatva rahitanI mAlikI ! nATakamAM mArI rANI kahe ane pachI nATaka pUruM thAya ane ApaNe kahIe, 'haMDo ghera" to Ave ? nA Ave, nahIM ? evuM A thayuM che badhuM. AnI nATakanI mAlikI eTale kevI ? mamatva vagaranI mAlikI. lokone rUbarU dekhADIe-kahIe kharA ke "A mArI piMgaLA ne ema tema', paNa mamatva rahitanI, AMkaDo nahIM. pachI nATaka pUruM thAya eTale kahIe, 'heMDo dAdAzrI : ApaNA upara zuM asara thAya ? ApaNe mahIM involva thaIe to thAya. ApaNe dhyAnamAM nA laIe to kazuM asara nA thAya. eTale tamAruM koI nAma lenAra nathI, jo tame sIdhA ho to. tame involva nA thAvane ! e to mahAvIra upara keTalA keTalA lokoe bhAva karelA paNa cAle nahIMne ! praznakartA : ApaNAM bairI-chokarAM hoya, have emanA upara to
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'oya mAruM 265 266 AptavANI-12 (uttarArdha) ghera.' to kahe, 'mArAthI ema nA bolAya'. AMkaDo nahIM, chUTo. eTale mamatva rahitanI mAlikI. e jJAnI puruSa pote mamatva rahitanI mAlikImAM rahe. badhI mAlikI hoya paNa mamatva nA hoya ane tamAre e zIkhavAnuM emane joIne. pelI pAchalI Tevo chene, pAchalI TevonA AdhAre jarA DhIlo thaI jAya. cA pIvAnI Teva bhalene rahI. e cA pIne. eno vAMdho nathI paNa cAne tuM jANIne pI. A to eTalo badho tanmayAkAra thayo, bebhAna thaI jauM chuM, te naDe che. mAlikIno vAMdho nahIM paNa A to mamatvavALI mAlikI. ane pAchI tyAM AgaLa guruNI thAya tyAMye mamatvavALI mAlikI. kAraNa ke mamatA che TheTha sudhI rahevAnI. A mAro upAzraya ne mAruM e che ne mArI ziSyA ne mArI celI. ane e mAlikI vagaranI hoyane, mamatva vagaranI mAlikI to vAMdho nahIM. upAzraya 'amAro bole ane pachI upAzrayamAMthI kADhI mele to kazuMya nahIM. A kaMI bahu agharuM nathI. loko mAlikI rAkhe phakta. A mamatAno AMkaDo kADhI nAkhavAno pachI mAlikI rAkhone ! praznakartA H A mamatva je che ne e jJAnI puruSa vagara nIkaLe nahIM. dAdAzrI : nA nIkaLe. paNa koInuM mamatva nIkaLI gayeluM juo tyAre tamane hiMmata Ave. nahIM to himmata AvatI haze ke ? koInuM mamatva gayeluM dekhIe tyAre himmata Ave ke ohoho ! Amane nathI A ! tamane zraddhA beThI ke amane mamatAmAMthI bahAra kADhI nAkhyA che e zraddhA ja tamane mamatA kADhI Ape. kazuM karavuM nA paDe ! jJAnI puruSane maLyA pachI kazuM karavuM na paDe. zAtA-azAtA 'hoya mAruM' ! praznakartA : A je AyuSya, azAtA vedanIya, nAma, gotra e cAra aghAtI karmo pote enAlIsIsa karI karIne ghaTADI zake ? dAdAzrI : ghaTADI zake eTale aDe nahIM evuM karI zake. zAtA zAtArUpe nA aDa, azAtA azAtArUpe nA aDe. amane zAtA vedanIya hoyane, to ame e bhUta pesI nA jAya, eTalA mATe kahIe, ame jJAnamAM hAjara rAkhIe, ke A sukha mAruM hoya ane sakhata taDakAmAM hoya, to A ye hoya amAruM pariNAma. zAtAvALuM ane azAtAvALuM ke amAruM pariNAma hoya, evuM amArA jJAnamAM hAjara thaI jAya. kerIno rasa khAtA hoya, te ghaDIe A pariNAma amAruM hoya. eno je svAda Ave che ane svAdamAM ene zAtA vedanIya thAya. tIrthaMkaro ekAkAra bilakuleya nA thAya, kazAmAMya nA thAya. eTale AtmA avyAbAdha svarUpe che. enA avyAbAdhane saheja paNa harakata kare e badhuM parabhAyuM. saheja harakata thAya to "A parabhAyuM che, mAruM hoya, mAruM hoya', bole to tarata ene chUTuM paDI jaze. kAraNa ke AtmA tadana judo pADelo che. vakhate eTalI jJAtA-draSTA rahevAnI keTalAkamAM zakti nathI hotI, to evuM nA AvaDe to 'mAruM nhoya' ema kahI dIdhuM, ke chUTuM. paNa e nA bole to vaLage e, eno bojo lAgyA kare, khUMcyA kare. praznakartA ane vyavahAramAMya keTalIka vakhata ke mAre kaMI lAgatuMvaLagatuM nathI evuM bolavAthI e phera paDI jAya che. dAdAzrI : hA, lAgatuM-vaLagatuM nathI e bolyo ke tarata chUTA thAya. te evuM A. ApaNane parabhAyuM kahetAM nA AvaDe to 'mAruM nhoya" ema kahIe to e parabhAyuM thaI gayuMne ! "mAruM hoya' kahe eTale patI gayuM. avyAbAdha svarUpane saheja harakata thAya to "mAruM hoya' ema kahI devuM. enuM avyAbAdha svarUpa jatuM ja nathI eka kSaNavAreya. he deha, tAre javuM hoya to jA ! AtmA sivAya badhI saDelI vastu che. AtmA ekalo ja saDe nahIM. ene kazuM thAya nahIM evo che. te ApaNe AtmasvarUpa thaI gayA to kAma thaI jaze. nahIM to kAma badhuM nakAmuM. AtmasvarUpa thavAnI jarUra che, bIjuM kazuM nahIM. A deha kapAya ke game te thAya, ApaNe dehasvarUpa thavuM nahIM. parakSetramAM pese to saMsAra kaDavo jhera jevo lAge. have dehane ApaNe kahevuM, 'tAre javuM hoya to jA, ame amArA
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'nhoya mAruM' mukAmamAM rahIzuM.' enI bahu hAyavoya nA karavI. anaMta avatArathI dehanI suvAvaDa ja kara kara karI che. eka avatAra jJAnI puruSane deha soMpI de ane suvAvaDa nA kare to thaI gayuM, cokhkhuM thaI gayuM. ame to A dehanI eka kSaNavAra suvAvaDa karI nathI. eka kSaNavAra A deha amAro che, evuM amane khabara nathI. A jJAna pragaTa thayA pachI amAruM che nahIM, e pArakI vastu che. e pArakI vastu ApaNA hAthamAM rahe nahIM ne ApaNe joItI ye nathI. potAnI vastu e potAnI, pArakI e pArakI. 267 lokanAM khetarAmAM pANI pAIe chIe. A to ApaNe mahenata karI karIne marI jaIe ane pANI lokonA khetaramAM jAya. ApaNA khetaramAM kaMI UgyuM ja nA hoya. e loko kaheya kharA ke alyA bhaI, pANI te kADhyuM to tAruM kyAM gayuM ? tyAre kahe, "bhaI, mane to khabara nathI.' te bIjA raste ja vaLI gayuM. pArakA khetaramAM pesI gayuM. evuM A pArakAM khetarAMmAM pANI jAya che. jyAre ApaNe jANyuM ke pArakuM khetara che, te hakka choDI dIdho. eTale ApaNe emAM pAka levA-bevAno nahIM. samajaNa pADIe tyAre bhAnamAM Ave to pAcho kaheya kharo. hA, vAta to sAcI che. pachI pAchuM bhAna UDI jAya ne pAchuM hato tevo ne tevo. mAlikIbhAva AmAM kono ? praznakartA : mAlikIbhAva kono che ? dAdAzrI : ahaMkArI puruSano, ahaMkArIno. je 'huM' chene teno. huM avaLI jagyAe bese eTale mAlika. A che te pudgalano mAlikIbhAva thAya. ane huM savaLI jagyAe bese to potAnA guNano mAlikIbhAva thAya. pArakuM badhuM vecI deje, pachI baLe to ApaNe to ciMtA nahIM, pachI zAMti. kharuM ke khoTuM ? praznakartA : kharuM kahyuM. AkhuM mAnyatAthI ja mAlikIbhAva Ubho thayo chene ? mAnyatA ja pheravavAnI rahIne ? dAdAzrI : mAnyatA ya nA phare ema ne ema. ApaNe rItasara paisA gaNIne laIe. tyAra pachI mAnyatA phare. nahIM to ema ne ema mAnyatA AptavANI-12 (uttarArdha) jo pharatI hoya, to makAna baLe toya ApaNe manamAM ema kahIe, are bhaI, evuM mAnone kAle vecI dIdhuM hatuM ApaNe. paNa nA mAne e kaMI. e to rUpiyA-bupiyA gaNIne levA paDe. pachI bhalene e rUpiyA bIje dahADe saTTAmAM vaparAI gayA e judI vAta. paNa e potAne ema to khAtarI thAya ke meM to rUpiyA lIdhA che. mana samAdhAna mAge che. peluM mAneluM samAdhAna nA cAle. atyAre tame badhAM mAno ke ApaNe paiNI lIdhuM che eTale thaI gayuM kazuM ? mAnyAthI kaMI thAya ? e to paiNI lAvo tyAre samAdhAna thAya mananuM. tamane zuM lAge che ? 268 praznakartA : A makAnano dAkhalo Apyo, emAM paisA laIne vecI dIdhuM, eTale ene potAne khAtarI thAya che, ke A mAruM nathI. eTale ene duHkheya nathI thatuM, mamatA chUTI gaI enI, evuM ApaNuM A riyala vastumAM zuM hoya che ? dAdAzrI : e to potAnuM mAlikIpaNuM kyAM che kharekhara, te jANe eTale chUTe. potAnI bAunDrInuM mApa joI Avyo hoya pachI pelAM bIjAnI bAunDrImAM hAtha nA ghAle. jyAM sudhI ene samajaNa nathI paDI tyAM sudhI mAlikIpaNuM rAkhe. ene samaja paDe ke tarata ApI de. tAre zemAM mAlikIpaNuM che have kahene ? praznakartA : mAlikIpaNuM to peluM dAdAe kahyuMne, potAnI bAunDrInI mAlikI khabara paDI eTale pachI bIje kyAMya mAlikI rAkhe ja nahIMne ! dAdAzrI : potAnI mAlikIvALI jagyA ploTa joI laIe ane tyAM AgaLa ApaNe bANasAMdha joI laIe. pachI ApaNe bIjAnI levAdevA zuM che te ? jene potAnuM ne pArakAMnuM nakkI thayuM che, ene koI jagyAe, bIje kyAMya mamatA hoya ja nahIMne ! A pudgalanuM che ane A AtmAnuM che ema nakkI thaI gayuM, tene zI rIte hoya pachI ! baMdhAtI vakhate hAjara, chUTatI vakhate gerahAjara ! praznakartA : karma baMdhAyuM, tyAre pote saMkaLAyelo hato, paNa chUTatI
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 270 AptavANI-12 (uttarArdha) ekkekTa potapotAnuM AvI ja jAya. ahIM ciMtA nA thAya, nahIM to ciMtA thayA vagara rahe nahIM. koI paNa bahAranA vyavahAramAM kramika mArganA jJAnIne ciMtA thayA kare. 'joya mAruM vakhate paNa eTalo ja pote emAM saMDovAI javuM paDe che ? dAdAzrI : nA. praznakartA : tyAre kharekhara chUTo ja rahI zake evuM hoya che ? dAdAzrI : rahI zake. amuka hisAbamAM chUTo thaI zake che. e tuM tArI mAlikInuM badhuM chUTuM laI jA ane ApaNI benI sahiyArI mAlikIno hisAba cokhkho kara. karmamAM AkhuM mAlikI sAthe soMpeluM hoya badhuM. praznakartA: haM, eTale udaya Akho mAlikI sAthe opana thAya che ? dAdAzrI : e udaya to e vakhate pachI jJAna pramANe mAlikI. jo pUrNa jJAna hoya to potAnuM mAlikIpaNuM badhuM kheMcI le. pote potAnuM ja mAlikIpaNuM, bIjAnuM nahIM, pudgalanuM nahIM. praznakartA : huM, eTale udaya zarU thAya tyArathI pote potAnuM mAlikIpaNuM kheMcI zake ? dAdAzrI : jeTaluM jJAnanuM pramANa, eTalA pramANamAM mAlikIpaNuM kheMcAI ja gayeluM hoya. praznakartA : paNa udaya thatI vakhate to sAthe opana thavAnuM ne ? udaya thatI vakhate pote emAM hAjara hoyane ? udaya zarU thavA mATe. dAdAzrI : ApaNe kazuM levA-devA nahIM. jema ApaNe UMghatA hoya paNa toya sUryanArAyaNa Ugyo hoya. praznakartA: haM, eTale badhuM juduM che ane eTale atyAranA udayamAM navo mAlikIbhAva pese che ? dAdAzrI : jeTaluM jJAnanuM pramANa ochuM eTalo mAlikIbhAva rahyA kare. 'huM zuddhAtmA chuM" ane A AvI rIte huM judo chuM, e jJAna thayuM eTale tAruM mAlikIpaNuM chUTayuM ane jeTalI emAM kacAza eTale ahIM mAlikIpaNuM rahyuM. paNa te ApaNuM A jJAna ekkekTa che, kevaLa jJAnasvarUpa che. eTale have pudgala mAge zuddhikaraNa ! praznakartA: karmanA udayanA pariNAme jela AvI, paNa have potAno mAlikIbhAva saMpUrNa kheMcI levo, e jAgRti kevI hoya vacce ? dAdAzrI : mAlikIbhAva to kheMcAI gayelo che. te have pudgala zuM kahe che ? hisAba cUkate karavA mATe joyA kara. huM zuM karuM chuM e 'joyA' kara. mana zuM kare che, buddhi zuM kare che, e badhuM joyA kara. bIjuM kazuM 'jovAnuM nathI. cUkIza nahIM te ghaDIe, ajAgRta nA rahIza. tuM tArA bhAnamAM rahe ane huM mArI kriyAmAM rahuM. banne potapotAnI kriyAmAM rahe. pachI e udayane 'jovo' joIe. udayanA badhA paryAya jovA ja paDe. 'jovAthI e zuddha thAya. praznakartA : paNa eka vakhata vAta evI rIte nIkaLI hatI ke udaya enuM nAma ja kahevAya ke pote tanmayAkAra hoya te ghaDIe ? dAdAzrI : hoya. praznakartA ane pachI puruSArtha enuM nAma kahevAya ke pote potAnI jAtane chUTI pADe. dAdAzrI : e chUTo thaI ja jAya, e to 'huM zuddhAtmA chuM' bolyo ke chUTo thaI jAya. e pudgala zuM kahe che ke "tuM zuddhAtmA thaI gayo, e mATe tuM chUTo thaI gayo evuM mAnIza nahIM. te mane bagADyo hato, mATe tuM amane zuddha kara eTale tuM chUTo ane ame chUTA." tyAre kahe, "zI rIte chUTA karuM ?" tyAre kahe, 'ame je karIe e tuM jo. bIjuM Dakhala nA karIza. rAga-dveSa rahita joyA kara basa. eTale ame chUTA. rAga-dveSathI ame melA thayA chIe, tArA rAga-dveSane laIne. have vItarAgatAthI ame chUTA." zuddha
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'hoya mAruM' 271 272 AptavANI-12 (uttarArdha) paramANu thAya. pUraNa thayuM e galana thayA vagara rahe ja nahIMne ! pUraNagalanamAM kazuM ApaNI milkata nathI. ane ApaNI milkata che temAMthI kazuM pUraNa-galana thatuM nathI evo cokhkho vyavahAra che. zenI upara che mAlikIbhAva ? tane to kazAya upara mAlikIbhAva nathI ! A amArI upara tane mAlikIbhAva Ave e mAlikI nA kahevAya. mArI upara mAlikIbhAva, te karavAno hakka che badhAMne. kAraNa ke ahIM to prazasta rAga hoya ja. ane A prazasta rAga te ja che te badhA rAgone nAza karanAro che. bIjA badhAya rAgo uThI jAya. nahIM to uThe nahIM, jo ahIM rAga nA thayo to ! praznakartA : to vItarAganI Dephinezana zuM kahevAya ? dAdAzrI : dehathI saMpUrNa chUTo thaI gayo e vItarAga. dehane lIdhe A badhuM chene ! deha vyavahAramAM mAlika chene badhAno. e mAlikathI chUTo thayo eTale badhAthI chUTo thayo eTale vItarAga thaI gayo. jema pelAmAM mAnyatA mAlika che ema A deha mAlika chene ?! praznakartA: eTale A vyavahArano ? A deha mAlika zemAM kahyo? dAdAzrI : A jagatanI badhI cIjomAM. enAthI chuTA thayA eTale chUTo thaI gayo. A dehathI chUTo thayo e badhAthI chUTo thayo. badhAno mAlika deha che. kahevAya ? dAdAzrI : avalaMbana badhuM vyavahArathI ja che ne ! nizcayamAM to kazuM hotuM ja nathIne ! ApaNe chIe vyavahAramAM ja, te nizcayanI to pratIti beThI che. paNa chIe vyavahAramAM ja ne ? khaIe chIe, pIe chIe, ApaNe A chIe nakkI thaI gayuM. paNa have kaMI ekadama thaI gayuM. kaMI kabajo soMpI devAyo. kabajo soMpI devAya ? kabajo soMpAya tyAre kazuM rahyuM nahIM. pachI ApaNe nirAlaMba thaI gayA. praznakartA: e to TheTha siddhakSetre jAya tyAre saMpUrNa nirAlaMba thAya. dAdAzrI : jayAM sudhI kabajo nA soMpo tyAM sudhI zI rIte javAya ? mahAvIra bhagavAneya kabajo soMpyo tyAre gayA. bottera varSa bhADAnI jagyA lIdhI'tI, bhADuM cUkavI dIdhuM, ApI dIdhI jagyA khAlI karIne. praznakartA : eTale mahAvIra bhagavAna bottera varSa sudhI bhADAnI jagyAmAM rahyA. paNa e soMpAvA sudhI zuM mahIM karatA hatA ? dAdAzrI : dhIme dhIme mAlikIbhAva uThAvatA jAya. badho uThAvI rahyA eTale pachI kabajo soMpI dIdho haDahaDATa bhaI. jevo uThAI rahyo eTale e pote cAlyA Ama. A Ama kabajo soMpI dIdho. kabajo soMpAya eTale loka laIne bALI mUke. mAlikI vagarano hoya te kacaro, pachI ApaNe bALavAnuM nahIM. enI meLe loka bALI mele, nahIM ? praznakartA rahenAra bALe nahIM ? dAdAzrI : rahenAra zI rIte bALe ? rahenAra to rophathI gayA, cAra nALiyera sAthe, pANIvALAM hoya ke pANI vagaranAM hoya ! te keTalA varSa bhADe lIdhI? soeka varSa kaMI jIvane, lokonuM kalyANa thAya ! kharuM ke khoTuM ? AnI hau icchA che ne A lokone, ke jagatanuM kalyANa karavuM. Ama phare eTale to kAma kADhI nAkhe. praznakartA : eTale A jagatano vyavahAra che enuM badhuM kendrasthAna deha kahevAya. eTale evuM kaho cho? dAdAzrI : deha ja chene mAlika, bIjuM koNa ? deha e ja, dehAdhyAsa kahe che ke, pote eno kharekhara mAlikeya nathI A. e ja roMga bilipha che. praznakartA : pote eTale koNa ema ? dAdAzrI : selpha, AtmA. atyAra sudhI je tamArI jAtane pote gaNo cho te. praznakartA: dehano mAlikIbhAva nA hoya to avalaMbana lIdhuM nA
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 AptavANI-12 (uttarArdha) [6] krodha-gusso bharelo krodha thAya khAlI ! praznakartA : phAIlano nikAla nathI thato ne phAIla sAthe krodha thaI jAya che. dAdAzrI : e krodha to thAya. mahIM bharelo mAla che. ApaNe jANavuM ke caMdubhAIne krodha thAya che. e to mahIM bharelo chene ! ApaNe caMdubhAIne kahevuM ke, 'bhaI, AvuM zA hAru karo cho ?" paNa A bharelo mAla e nIkaLI jAya to sAruM. bharelo mAla khAlI thaI jAya to ukela AvI jAya. TAMkImAM che e krodha bharelo hoya. pachI TAMkImAMthI kADhIe nahIM to pachI rahe to bagADe UlaTuM. enI meLe nIkaLatuM hoya to zuM khoTuM ? nIkaLI jAya, bhale thoDI vakhata gaMdhAze. eTale badho nIkaLI javo joIe. khabara paDI jAyane, tarata ! praznakartA : tarata. enAthI evuM lAge ke ApaNuM nathI ja. dAdAzrI : hA, basa. e to joyA karavAnuM. lobhanI ya khabara paDe. eTale bagaDe nahIM. A to badhuM dahADe dahADe sudhare. doSo badhA jJAnamAM vadhAremAM vadhAre jhabakArA mAre. praznakartA : jyAre phAIla Ave che to phAIlanI sAthe krodha kare pachI e kArya patyA pachI khyAla Ave ke A khoTuM thaI gayuM che. dAdAzrI : hA, paNa khoTuM thaI gayuM e khyAla pahelAM Avato'to, A jJAna letA pahelAM ? praznakartA: nA. dAdAzrI : hA, hoto Avato, mATe ko'ka che AmAM. e vAta nakkI thaI gaIne ? e ja AtmA che. e prajJAzakti che te dekhADe che. e AtmAnI zakti che evI. jyAM sudhI mokSa nA thAya tyAM sudhI prajJAzakti kAma kare e ja AtmA. jJAta pachI kaSAyo atAtmAtA ! praznakartA : potAnA svarUpamAM AvI jAya, eTale pachI krodha nA thAya, mAna nA thAya, mAyA nA thAya, kazuM ja nA thAyane ? dAdAzrI : krodha-mAna-mAyA-lobha pudgalanA guNo che, AtmAmAM evAM guNo che nahIM. eTale ApaNAM guNo nathI. tene ApaNe mAthe zuM kAma laIe ? je vadha-ghaTa thAyane e badhA ja pudgalanA guNo. ane je vadhe nahIM, ghaTe nahIM, jADo nahIM, pAtaLo nahIM, TUMko nahIM, lAMbo nahIM, vajanadAra nahIM, halako nahIM e AtmAnA guNo. bIjuM badhuM pudgala. praznakartA : AtmA pote potAnA svabhAvamAM rahe, te bIjAM badhAM joDe vyavahAra kare, tene zuM samaje ? dAdAzrI : bIjo vyavahAra thAya ja nahIMne ! potAno svabhAvika vyavahAra thAya. jeno je svabhAva che teTalo ja vyavahAra thAya. jJAtA-draSTA, paramAnaMdI, te potAno svabhAva che eTale evo ne evo ja vyavahAra thAya. bIjo vyavahAra hoya ja nahIMne ! vyavahAra to vaLagaNa che. ahIM amArI pAse jJAna le to emane krodha-mAna-mAyA-lobha pudgalanA guNa che ane jJAna nA lIdhuM hoya to AtmAnA guNa che. kharekhara AtmAnA guNa nathI. paNa e ja pote bole che ke "huM caMdulAla chuM'. je nathI te bole che. evuM A guNeya nathI potAnA, te pote mAthe le che. eTale evuM che, amArI pAse jJAna laI amArI AjJAmAM rahe,
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodha-gusso pachI krodha-mAna-mAyA-lobha thAya toya ApaNane aDe nahIM, kazuM thAya nahIM, samAdhi jAya nahIM. 275 kaSAyothI mukti ama mArge ! A tamane ATalo vakhata jJAna lIdhAne thayo, emAM badhA je uchALA mahIM mAratA hatA e keTalA baMdha thaI gayA. thoDuMghaNuM baMdha thaI gayuM ke nathI thaI gayuM ? praznakartA : pacAsa TakA upara. dAdAzrI : have A uchALA baMdha karavA, enuM nAma / mukti. mahIM kazuM rahe nahIM eTale A muktino mArga evo suMdara che ApaNo. eka-be avatAramAM ukela lAvI nAkhe ! praznakartA : dAdA, e to pariNAma dekhAya che. kaSAya maMda paDelA anubhavAya che. dAdAzrI : nahIM. kaSAya maMda nahIM, kaSAya mukta thayelA cho. praznakartA H have saMpUrNa rIte mukta ema kahevuM e jarA vadhAre paDatuM che. dAdAzrI : kahevAyane ! vadhAre paDatuM nathI. praznakartA : e maMdatA to vartAya ja che. dAdAzrI : jo tame caMdubhAI cho to kaSAyanI maMdatA che ane tame 'zuddhAtmA' cho to kaSAya mukta cho. praznakartA : hA, e to barobara. to e rIte kaSAya mukta ! dAdAzrI : caMdubhAI cho to maMdatA che. kAraNa ke maMdatA je che caMdubhAInI ne te DiscArjarUpe che ane DiscArja to koIne chUTako nA thAyane ! have tamArAmAMthI krodha-mAna-mAyA-lobha badhAMya gayA. tamArAmAM kazuM rahyuM ja nathI. tame zuddha thaI gayA cho. have caMdubhAImAM je mAla che bharelo, e have DiscArjarUpe nIkaLyA karaze. have navo mAla cArja thato baMdha thaI gayo. eTale je bharelo che e nIkaLyA karaze. te DiscArja mAla nIkaLe 276 AptavANI-12 (uttarArdha) che. emAM krodha-mAna-mAyA jevuM lAge tamane, paNa kharekhara e krodha-mAnamAyA-lobha che nahIM ! DiscArja bhAva che. caMdubhAI ukaLe koInI joDe, gusse thAya e DiscArja che, cArja nathI. A vijJAna che. vijJAna samajavAnI ja jarUra che. eka kSaNa pachI ciMtA nA thAya, upAdhi nA thAya, evuM nirUpAdhi ! krodha e cArja ane gusso e DiscArja ! jyAre caMdubhAI gusso kare, e pote mahIM pastAvo karyA kare ke are, Ama kema thAya che, Ama kema thAya che ? potAne A gamatuM nathI, chatAM thaI rahyuM che A. kAraNa ke iphekTa che. tamane game te ghaDIe ? nA game. eTale pote chUTA rahe. potAne game nahIM ane A thayA kare che. emAM potAno eka paNa abhiprAya nathI, ekatA nathI A. AtmA chUTo paDI gayo. pahelAM ekatA hoya tyAM sudhI krodha hato. jenI pAchaLa hiMsakabhAva hoya, enuM nAma krodha. ane jenI pAchaLa hiMsakabhAva nathI eTale AtmA judo che, AtmAne gamatuM ja nathI A, tyAM krodha nA kahevAya. zuddhAtmAne gusso che ja nahIMne ! gusso kone Ave che ? caMdubhAIne gusso Ave che, emAM tuM to bhaLato nathI. tanmayAkAra nA thAya eTale krodha nA kahevAya, gusso kahevAya. e gusso to thAya. e gusso mahIM bharelo che, te DiscArja thayA vagara rahe nahIMne ? krodha nA thavo joIe. krodha to pote tanmayAkAra thAya, AtmA bhego thAya tyAre krodha thAya ane e krodha kahevAya. gusso e DiscArja che, krodha e cArja che. DiscArja thayA vagara to chUTako ja nathIne ? pachI pragaTe zIla ! praznakartA : have A chokarAo kaMIka tophAna kare tyAM AgaLa gusso karavo hoya to thato nathI. dAdAzrI : nA, paNa karavAnI jarUra ja nahIMne ! gusso jyAre nahIM karo tyAre tamAro tApa vadhaze. A huM gusso nA karuM to mAro tApa eTalo
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodha-gusso 277 278 AptavANI-12 (uttarArdha) badho lAge, mArA najIkamAM rahenArA badhAne tApa sakhata lAge ane gusso e to nabaLAI che ughADI. khAlI ema ne ema ja tApa lAge evo che. gusso karavAnI jarUra ja nA hoya, tApa ja lAge che emane. praznakartA: dAdA, pahelAM thato hato ane have thato ja nathI. prayatna karavA jAya toya nathI thato. dAdAzrI : hA, eTale pachI zIla utpanna thayuM kahevAya ne zIla thayuM eTale pachI tApa lAge. ene pratApa utpanna thAya ! ane krodha hoya tyAM hajI lIkeja thaI gayuM eTale yujhalesa thaI jAya che ane bahu krodha thAya tyAM mANasa sAva khalAsa ja thaI jAya. krodhita thAya te to Ama Ama hAle haue keTalI badhI nirbaLatA kahevAya ane bhagavAna mahAvIra kevA haze, Ama pelo mAre, gALo de toya kaMI nahIM ! ApaNe evuM joIne thaI javAnuM che. ApaNe tyAM koIne gusso Avato hoya to e pratikramaNa kare eTale gusso potAne Avato nathI. pote judo ane A gusso judo che. e jJAna hovA chatAM pAchuM pratikramaNa kare che. paNa pratikramaNa karavAthI zuM thAya ke sahejeya maLa coMTe nahIM. tAMtAe kahyo krodha ! A to kSaNe kSaNe AtmAno anubhava hoya. kAraNa ke jyAre caMdubhAI koInI joDe akaLAya te ghaDIe mahIM che e AtmA zuM kahe ? 'AvuM na thavuM joIe.' eTale pote judo ne judo rahe che e AtmAno anubhava che. ane A caMdubhAI je kare teya juduM ne A juduM, e be bheda nathI dekhAtA ? praznakartA : e to dekhAya che. dAdAzrI : pahelAM ekAkAra hoya, krodha thayo ke tenI sAthe manamAM tanmayAkAra thaI jAya. eTale pote potAno krodha baMdha karI zake nahIM. A krodha kahevAya nahIM. have tamane krodha-mAna-mAyA-lobha rahetAM ja nathI. caMdubhAIne je thAya che e krodha-mAna-mAyA-lobha gaNAtAM nathI, kAyadesara. tyAre ko'ka kaheze, 'kema ema nathI gaNAtA ?" tyAre krodhanI vyAkhyA che ke krodha haMmezAM hiMsakabhAva sahita hoya ane tAMtAvALo hoya. tAMto eTale rAte A bena joDe kaMI kakaLATa thayo hoya tamAre, to savAramAM e cA mUke to cAno pyAlo Ama TakarAve, jarA Ama. e tAMto kahevAya. rAtano tAMto atyAre che. tyAre tameya tAMtAmAM bolo, 'haM, haju to pAMsarA thatA nathI !" e badhuM tAMto kahevAya. have rAte ApaNe jhaghaDo thayone, te savAramAM kazuM nA hoya. bhUlI jAya pachI. enI joDe tAMto ja nA hoya. nahIM to tAMto to paMdara varSa upara nukasAna karI gayo hoya mANasa, pachI tame pote bhUlI jAva paNa jo e kadI ahIMthI bharuca tame gayA ane bharUcanA bajAramAM e dekhAya ke tarata ja tAMto yAda Ave. eTale tAMto jAya nahIM ane ahIM Avo tAMto nA hoya. have krodha-mAna-mAyA-lobha gayA, tenI nizAnI zuM ? tyAre kahe, ApaNane tAMto nA rahe, nahIM to cAlIsa varSaya tAMto jAya nahIM. A to koI nAka kApI gayuM hoya to enI upareya, bIje dA'De tAMto nA rahe. bhayaMkara virAdhanA karI gayo hoya toya tAMto nA rahe. ane peluM to thoDuMka ja nukasAna karI gayo hoya to cAlIsa varSa sudhI tAMto nA jAya. bhego thAya ke tarata yAda Ave ke A pelo Avyo. ane have to sAMje kazuM bhAMjagaDa thaI hoyane, to savAramAM ene tAMto nA rahe. rahe che have tAMto ? eTale lobhano tAMto nA rahe, krodhano tAMto nA rahe, kazAno tAMto nA rahe. ApaNane evuM tevuM tAMto-bAMto nA hoya. saraLa thaI jAya, jANe rAte kazuM banyuM ja nathI. e rAte ne rAte phAIlono nikAla na thaI jAya. tAMto nA rahe. bhagavAne krodha-mAna-mAyA-lobha, tAMtAne ja kahyuM che. jo tAMto che to krodha-mAna-mAyA-lobha che ane tAMto nathI to ajIvanA guNa che, nirjIvanA guNo che. eTale tAMto kone rahe che jene mithyAtva hoya. AkhA jagatanA jIvone mithyAtva tAMto rahevAno ane A tamane samyakatva tAMto besI gayo kAyamano, niraMtara samyakatva. eTale kSAyaka darzanano tAMto besI gayo, eTale pelo tAMto UThI gayo. tamane A tAMto rahyo, eTale A vadhAre yAda rahe. jyAM tAMto hoya, tyAM AtmA hoya. eTale A lAyaka darzana besADyuM che AkhuM. niraMtara, Ano taMta rahevAno, niraMtarano tAra. kSAyaka samakita kahevAya A. eTale A pratItine tAMto kahe che, niraMtara pratIti. 'huM zuddhAtmA chuM' enI pratIti niraMtara beThelI che.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodha-gusso 239 bhinna che krodha vibhAga ane Atma vibhAga ! caMdubhAI game eTalAM krodha karatAM hoya paNa jo tamane che te 'mane thAya che' evuM bhAna nA utpanna thAya, to tame jokhamadAra ja nathI. evuM A vijJAna che. bahu cokkasa rahevuM joIe ane te vakhate enAthI koIne duHkha thAya, ApaNA bhAvothI kaMI du:kha thAya sAmA mANasane to ApaNe kahevuM, 'caMdubhAI, pratikramaNa karI lo, atikramaNa kema karyuM ?" ApaNe judA ne caMdubhAI judA ! eka gusso kare che ne bIjo nA kahe che. je nA kahe che e Atma vibhAga ane A kare che e pudgala vibhAga. praznakartA : e badhuM khyAla Ave che. ta bhaLe pratiSThita AtmA te kharuM ! dAdAzrI : eTale ApaNe badhAnAmAM krodha hoya toya gayo che ema kahIe chIe. evuM zAthI kahIe chIe ? kAraNa ke krodha kyAre kahevAya ? AtmA krodhanI aMdara tanmayAkAra thAya to krodha kahevAya. nahIM to krodha kahevAto ja nathI. tanmayAkAra thAya to sAmAne khoTuM lAge, nahIM to sAmAne khoTuM nA lAge. have tanmayAkAra be prakAranuM che. mULa AtmA to jANe tanmayAkAra thato ja nathI. A je AtmA Apyo che, te tanmayAkAra thato ja nathI. paNa pratiSThita AtmA je chene, e tanmayAkAra thAya to khoTuM lAgene koIne ! pratiSThita AtmA je bhaLe chene, pachI kadarUpuM lAge. nahIM to sAmA mANasane kadarUpuM kema karIne lAge ? pratiSThita AtmA ya nA bhaLavo joIe, tyAM AgaLa jAgRti rAkhavI joIe. ame vaDhIe, Thapako ApIe, badhuM karIe, paNa koIne khoTuM nA lAge. amArA zabdothI koInA manane gobo nA paDe ane A lokono krodha che, tenAthI vAsaNa baLI jAya. jyAre A AnAthI gobo nA paDe. gobA vagara bahAra nIkaLe, vaDhIe-karIe toya ! ////////// [9] saMyama asaMyamI sAme saMyama te saMyamI ! have saMyamI konuM nAma kahevAya ? e to je sAmo asaMyamI hoya, tene kiMcitmAtra duHkha nA thavA de. sAmo to asaMyamI che ja bicAro. huM upara beTho ne e nIce beTho tyArathI. e nA samajato hoya ? saMyamIne du:kha hotuM nathI ane asaMyamIne duHkha thAya che. mATe asaMyamIne duHkha na thavuM joIe e ApaNo saMyamIno rivAja. barobara che kAyado ? atyAranA loko to badhA sAmAne duHkha thAya evuM ja karI nAkhe. e vAra ja nA lAgene ! ane ko'ka kahe ke emaneya duHkha thaI jAya. eTale haMmezAM dAjhelo mANasa bIjAne dajhADe. tame dAjhyA nathI. to tame zA mATe dajhADo ? tamane duHkha ja nathI. tamane have kyAM duHkha thAya che ? praznakartA : nA. nathI thatuM. dAdAzrI : to pachI bIjAne dajhADavAno zuM phAyado ? ene sukhI karavo joIe ApaNe. bAkI ema ne ema ApaNe kahIe ke mAre saMyama che, e saMyama cAle nahIM. tamAre badhAe dhyeya rAkhavAno ke bhaI, A dhyeya che amAro ane mAre e dhyeya pUro thayelo che ane koI jagyAe kAcuM hoya toya
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama 281 282 AptavANI-12 (uttarArdha) huM pheraphAra karI nAkhuMne pAcho. kAcuMya paDI jAyane koI vakhata. badhAmAM ochuM kaMI samAdhAna thAya ? e kevAM kevAM bhejAM Ave che ! paNa ApaNo dhyeya Avo hovo joIe evA bhAvamAM hoya. eTale kahevAnuM zuM ke icchA-bhAvanA tamArI A ja che, vakhate bhUla thaI jAya. paNa tamArI bhAvanA A ja che, tyAMthI ame tamane saMyamI kahIe chIe. thaI jAya e vastu judI che paNa tamArI bhAvanA zuM che ? AjanA saMyamamAM lokone evI bhAvanA ya nathI hotI. apakArIne paNa bhALe tirdoSa ! ko'ke gALa dIdhI, te ghaDIe svAdhyAya badhuM saLagI jAya. bhagavAne AvA svAdhyAya karavAnI nA pADI. pahelAM vADa kara. nahIM to svAdhyAya to bahu anaMta avatArathI karyA ja chene ! AkhA dahADAno saMyama lIdhelo hoyane teya eka apamAna kare to AkhI rAta UMghavA nA de. mUA, melane paiDa. temAM te zuM karyuM ? tAruM kareluM badhuM phogaTa, eTale bhagavAne AvuM nA kIdhI hatI. bhagavAna juduM kahevA mAgatA hatA. bhagavAna to 'saMyamI thA' evuM kahe che. saMyamI to enuM nAma kahevAya ke koI gALa de, koI apamAna kare toya paNa e badhA nirdoSa dekhAya ! koI doSita nA dekhAya ! A bhaIne eka skUTaravALo athaDAyo, te page phreksara thayuM. eTale pelo gabharAI gayo bicAro. lokoe ene pakaDyo. tyAre Amane potAne jJAna pragaTa hatuM ja. emaNe kahyuM ke bhaI, ene javA do. ene bilakula sephasAIDa javA do. te emaNe badhAMne vinaMtI karIne choDAvaDAvyo, nahIM to mArata. have AnuM nAma saMyama kahevAya. e moTAmAM moTo saMyama. e saMyama mANasane paramAtmA banAve. AtmAmAMthI paramAtmA banato jAya. jarAya tamAro vicAreya bagaDyo nathI, nahIM ? praznakartA : nA. bilakula nahIM, dAdA. dAdAzrI : mANasane paramAtmA thavAno rasto ja ATalo saMyamano che ! saMyama tyAM ja karma nikAlI ! saMyama hoya to ja nikAlI kahevAya, nahIM to nikAlI kahevAya ja nahIMne ! saMyama pahelo hoya, tyAra pachI nikAlI, saMyama vagara to mokSa ja nA hoya ! saMyamapUrvaka ja nikAla hoya. jemAM nikAla zabda hoya to jANavuM ke A saMyamathI kare che ane teya sAmAne duHkha thAya evuM hoya to ApaNe kahyuM che ke caMdubhAIne kahevuM ke bhAI, A sAmAne duHkha thAya evuM zuM karavA karo cho ? pratikramaNa karo. krodha thayo enuM nivAraNa thaI zake che. kAraNa ke nikAlI bAbata che e. eTale gunegArI nathI AvatI. paNa sAmAne duHkha thayuM eTalA pUratuM eno hisAba cUkate karavo joIe, enuM pratikramaNa karavuM joIe. saMyama hoya to ja nikAlI krodha hoya, nahIM to nikAlI krodha nA hoya. krodha be prakAranA, eka nikAlI krodha ane eka nikAlI nahIM tevo sAco krodha. nikAlI krodha eTale jIva nIkaLI gayelo mahIMthI ane pelo jIvavALo ! tamane krodha AvyA pachI mahIM aMdara ema nathI thatuM ke Ama nA hovuM joIe ? praznakartA : hA. bahu pastAvo thAya ke A khoTuM thaI gayuM. dAdAzrI : e je thAya che tyAM saMyama thaI rahyo che ane A eno bahArano bhAga A pATha bhajave che. eno tame saMyama karI rahyA cho ke Ama nA hovuM joIe. bahArano bhAga to enI meLe je che e nIkaLyA kare che, TAMkImAM je mAla che te. tyAre e potAne to gamatuM nA hoya, eTale e kahe che ke AvuM nA hoya, A nA zobhe !" prakRtithI paDyo abhiprAya tokho te saMyama ! saMyama eTale caMdubhAI je kaMI kare, ko'kane ahitakArI hoya evuM kare, chatAM tamAro abhiprAya tadana judo ja hoya, enuM nAma saMyama kahevAya. caMdubhAI koIkane gALo bhAMDe to tamAro abhiprAya judo ja hoya ke "Ama nA hovuM joIe. A zA mATe AvuM kaho cho ?" eTale jema be mANasa judAM hoya evI rIte varte, enuM nAma saMyama.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama 283 saMyamamAM raho chone barobara ? basa tyAre. ApaNe saMyama joIe, basa. saMyamathI mokSa. caMdubhAI je kare che e tamane anukULa nA Ave, tamAro abhiprAya judo ja paDene ! ko'kanI para gusse thaI gayA hoya caMdubhAI, tamane game nahIMne ? cena paDe nahIM ? e saMyama. prakRtithI potAno abhiprAya judo paDI javo, enuM nAma saMyama. dehAdhyAsa tyAM nathI saMyama ! bhagavAne kahyuM hatuM, dehAdhyAsa che tyAM saMyama nathI, saMyama hoya tyAM dehAdhyAsa nA hoya. chatAMya juone, atyAre saMyamanI bhASA kaI cAle che ?! praznakartA : jJAtA-draSTAmAM raho e saMyama kahevAya ? dAdAzrI : nA. e jJAtA-draSTAmAM raho e saMyama nahIM, jJAtAdraSTAmAM raho e jJAna kahevAya. jJAtA-draSTAmAM raho eTale e chelluM pada, jJAna kahevAya. ane saMyama eTale zuM ? ArtadhyAna-raudradhyAna aTakI jAya, enuM nAma saMyama. dehAdhyAsane bhagavAne saMyama nathI kahyo. bhagavAna ane saMyama nA gaNe. dehAdhyAsa nA hoya tyAre saMyama hoya. A to e pote ja kahe che ke dehAdhyAsane ame mAnIe chIe, dehAdhyAsa ja mAnIe chIe, paNa dehAdhyAsa zabda nA bole e. e zuM bole ? azubha choDo ane zubha karo. zubha karo e dehAdhyAsa. dehAdhyAsa vadhAryo kahevAya UlaTo. e ocho hato te vadhAryo. have A nA samajAyane badhuM ? kevI rIte samajAya eTa e TAIma ? A to jJAnI puruSanI draSTi ghaDIkamAM to kyAMnI kyAMya pharI vaLe ! plasa-mAInasa karIne mULa jagyA upara AvI jAya. kAraNa ke nirmaLa draSTi thayelI che. A to jarAya saMyama ja nahIMne, chatAM loka kahe ke saMyamI AvyA. kAraNa ke e laukika saMyama che. lokoe mAnelo, evA saMyamano bhagavAne svIkAra karelo nathI. bhagavAna svIkAra kare to ApaNA mahAtmAo badhA saMyamI. kAraNake gusso thAya ane saMyame ya hoya. asaMyamamAM ya saMyama hoya. praznakartA ghaNAM pUche che ke A vartanamAM kyAM phera paDyo ? 284 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : e vartanamAM mAre jovAnuM nathI. asaMyama thAya to saMyamane ApaNe joI zakIe ke A saMyama cAlyo. ApaNe saMyamamAM chIe evuM lAge ApaNane. caMdubhAI asaMyamamAM hoya ane tame saMyamamAM ho. amAre ghaNuMkharuM banne kliyara hoya. bahAreya saMyama hoya ane aMdareya saMyama hoya. nahIM to pachI ApaNA jJAnIo kaheze, 'dAdA, tamArA ane amArAmAM zo phera rahyo ?" praznakartA : ApaNI jAgRti pUratI che ke nathI e kaI rIte khabara paDe? dAdAzrI : e to vAreghaDIe khabara paDe ApaNane ApaNA saMyama uparathI. caMdubhAIne ko'ka mANasa AvIne kaheze, 'tame A chokarAne bhaNAvo chone, te bilakula bahu ja kharAba rIte bhaNAvo cho." evuM te badhuM bleIma karyA karato hoya tamAre moDhe, te vakhate A caMdubhAI che te ene pAchuM bleIma kare. ane tene tame jANo ke A caMdubhAI asaMyamI thayA. e jene asaMyama thayo e jANe che e jANanAra saMyamI che. eTale A jAgRti che ke nahIM, e khabara paDe ke nA paDe ? gALa bhAMDe to ApaNI jAgRti mahIM khabara paDI jAya. agara to sarasa kapaDAM paherIne lagnamAM jatA hoIe ane koI upara thuMke to enA upara bacakAM nahIM bharavA jatAM jAgRti mahIMthI utpanna thAya. A caMdubhAI e vakhate bacakuM bharI le, paNa toya mahIM aMdarathI ema thAya ke A na hovuM joIe. e jAgRti ane e ja saMyama. asaMyamane jovo e ja saMyama ! kaSAyato saMyama te kharo saMyama ! praznakartA : dAdA, aMdara taNuM eTale paheluM tapa UbhuM thAya, pachI saMyama Ubho thAya ? dAdAzrI : saMyama to jayArathI ApaNe zuddhAtmA thayA ane caMdubhAI chUTyA tyArathI ja saMyamanI zarUAta thaI gaI. praznakartA : tapeya saMyogo Ave tyAre UbhuM thAyane ? dAdAzrI : tyAre tapa UbhuM thAya. paNa A saMyama to zarUAta thaI
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama ja gayelI. badhAM saMyamI ja kahevAya. bAkI, A saMyamanI to ahIMthI zarUAta thaI gaI, jJAna ApyuM tyArathI ja saMyamI. 285 krodha-mAna-mAyA-lobhane saMyamamAM levA, enuM nAma saMyama. kAraNa ke jagata AkhuM krodha-mAna-mAyA-lobhathI baMdhAyeluM che, ane e kaSAyo ja ene duHkha de che, niraMtara. bhagavAna kaMI duHkha detA nathI. eTale krodha mAna-mAyA-lobhano saMyama hoya tyAre saMyama kahevAya. e ahaMkArano saMyama thAya tyAre saMyama kahevAya. ahaMkArano saMyama kyAre thAya ke 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bhAna thAya tyAre. tyAM sudhI saMyama ja nA hoyane ! paNa e laukikamAM evuM kahevAya ke A saMyamI che. vyavahAramAM evuM kahevAya, 'A saMyamI AvyA' ! kharekhara saMyamI nathI. Arta-raudradhyAta tahIM te saMyama ! praznakartA : A ciDhAI UThavuM e zuM che ? dAdAzrI : e prakRti che, ene ApaNe joyA karavuM. te paNa eka saMyama che paNa potAne kharAba che ema lAgyA kare. tyAM A AjJA pALene eTale saMyama utpanna thAya. e saMyama e ja puruSArtha. eTale A ApaNA akrama vijJAnanA AdhAre ke jenAthI ArtadhyAna-raudradhyAna jAya e saMyama kahevAya. ArtadhyAna-raudradhyAna na thAya, enuM nAma saMyama kahevAya. krodha-mAna-mAyA-lobha caMdubhAIne thAya, paNa potAne ema thAya ke A nA hovuM joIe. svarUpe karIne tamane ema ja lAge ke A nA hovuM joIe. banne kriyA sAthe thatI hoya. caMdubhAI krodha karatA hoya ane tamane mahIM aMdara ema thatuM hoya ke A nA hovuM joIe. e be kriyA sAthe thAya, enuM nAma saMyama. asaMyama upara saMyama, enuM nAma saMyama. A jagatanA lokone zuM thAya ? asaMyama upara asaMyama. eTale vAta che TUMkI ne samajyA vagaranuM baphAyA kare che badhuM. pAMca AjJA e ja saMyama ! kSAyaka samakita eTale niraMtara aMtara saMyama rahe. bAhya saMyamanI jarUra AptavANI-12 (uttarArdha) nathI. bahAra to cAritramoha che, vartanamoha che. eTale e moha utpanna thayA vagara rahe ja nahIM. cazmA paheravAM ja paDe. ghaDiyALa paheravuM paDe, khamIzo paheravA paDe, vALa oLavA paDe paNa aMdarano moha jato rahevo joIe. 286 caMdubhAIno je mAla hoya saMyamavALo ke asaMyamavALo, tene ApaNe vItarAgabhAve jovo e saMyama. caMdubhAI ciDhAya to enI upara ciDhAvAnuM nahIM ApaNe, ene jovAnuM. ane bahu tyAre 'Ama na zobhe' evuM bolavAnuM. evo bhAva rahe sAdhAraNa, bolavAnuM to hotuM nathI ! ApaNI pAMca AjJA e saMpUrNa aMtara saMyama ja che ! eTale jo pUrepUrI Adarza paLAya to, nahIM to pachI e jeTalI ochI paLAya eTalI AdarzatA ochI. tethI ja A badhAMne aMdara saMyama rahe che ne ! koIpaNa phAIlanI joDe samabhAve nikAla ja kare che. samabhAve nikAla karavA mATe keTalo badho saMyama rAkhavo paDato haze ? A aMtara saMyama niraMtara rahevAno ! A jJAna maLe tyAre zuddhAtmA thayA pachI saMyamI kahevAo. have tame saMyamI kahevAo. paNa loko kabUla nA kare. loko to kahe, kapaDAM badalyAM nathI, bairI che, Ama che, tema che, bahAnAM kADhe badhAM ! paNa ApaNAM mahAtmAone niraMtara saMyama rahevAno. eTale AMtarika saMyama rahevAno, bAhya saMyama nahIM. eTale A pAMca AjJA pALo, temAM AMtarika saMyama ja hoya niraMtara tamane. e saMyama mokSabhaNI laI jAya. ane bAhyasaMyama bhautika sukho Ape. saMyama beu hitakArI che, paNa A bhautika sukhano lAbha thAya ne pelo mokSa Ape. aMdarano saMyama hoya, bahAra nA paNa hoya, teno kaMI vAMdho nathI. bAhya saMyama hoya ne aMdara nA hoya to vAMdho che. Avo TAIma nathI Avato, nahIM to bAhya saMyamadhArIne kaMI dA'Do vaLe nahIM. aMtara saMyamathI mokSa, bAhya saMyamathI badho saMsAra, sonAnI beDI jevo ! praznakartA : paNa jagatamAM to saMyamano artha bIjo kare che. kaMIka kaMTrola karavo, potAnI je vRttio para kaMTrola karavo.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama 287 [8] mokSanuM tapa dAdAzrI : nahIM, e to haThayoga che. e manamAM jora kare eTaluM ja. A eka chIkaNuM chUTatuM nathI, sopAruM chUTatuM nathI ane zuM saMyamane karavAnA hatA ? ahaMkAra kare eTaluM ja. saMyama to judo ja dekhAvo joIe. je ahaMkAre karIne karavAmAM Ave che e saMyama nA kahevAya ! ApaNo saMyama kayo ke jJAnamAM na rahetA hoya, ne pAMca AjJAmAM rahevA prayatna karyA karavo e saMyama kahevAya. eTale krodha-mAna-mAyAlobhane aTakAvavo, enuM nAma saMyama. te ApaNe jJAnamAM rahIe to krodhamAna-mAyA-lobha aTakI jAya ! AtmajJAtathI varte saMpUrNa saMyama ! eka phero tamane koI gALa bhAMDe ne tame saMyama rAkho to ene bhagavAne pyaoNra saMyama kahyo. bhagavAna to pyaoNra saMyamanA bhUkhyA che. pyaoNra saMyama karI to juo, keTalAM pagathiyAM caDhAvI deze. eka ja saMyama karavAthI dasa-vIsa pagathiyAM ema ne ema caDhI jAya, enuM nAma liphaTamArga ! ApaNane potAneya khabara paDI jAya, "ohoho, huM to ahIM hato ne A to ahIM sudhI pahoMcI gayo !" have tamAre saMyama karI zakAya evuM che. tamArI pAse evuM jJAna che ke sArI rIte saMyama karI zakAya. ane eka phero saMyama evo thayo hoya paddhatasara, to keTalAMya pagathiyAM caDhAvI de ! tamane ema lAge ke A havA AvI jarA dugaMdhavALI hatI, te A sugaMdhIvALI havA kyAMthI AvI ? jema UMce caDhato jAya tema sugaMdhI havA AvatI jAya, havAmAM phera nA thAya ? tAre Ave che ke evA pagathiyAM ? tAre saMyama to badhA bahu Ave che ne ? saMyamanA sTezana bahu Ave chene ?! kaLiyugamAM tapa, ghera beThAM ! zAstrakAro kahe che zuM ane mArgadarzako kare che zuM ? vepAra vadhArAvaDAve. tapa karo, japa karo. bhagavAne kahyuM tapa kahyuM hatuM ke kaLiyugamAM ghera beThAM AvI paDe, e tapa karaje. A maphatamAM tapa AvyuM. koNa choDe ? hamaNAM koIka gajavuM kApI gayo basamAM beTho hatone ane A gajavAmAM pAMcaso hatA ne AmAM agiyAraso hatA. agiyArasovALuM kApI gayo eTale pachI tarata mahIMthI vRttio bUmo pADe, pelAne ApavAnA che traNaso, pelAne pAMcaso ApavAnA hatA. ApaNe samabhAve nikAla karIe tyAre vRttio zuM kahe ? nA, nA. A zuM samabhAve nikAla karo cho ? tyAre te ghaDIe ApaNe tapa karavAnuM. te ghaDIe hRdaya lAla lAla thaI jAya. tene joyA karavAnuM. mahIM akaLAmaNa thAya. tethI ApaNe evuM samajavAnuM ke kAlanA jeTaluM lAla nathI Aja. ane pachI lAla ochuM thAya tyAre jANavuM ke hA, ghaTyuM have. jema A grahaNa thAya chene, te grahaNa vadhatuM vadhatuM ApaNe samajIe ke haju vadhe che, haju vadhe che. ane pachI vadhI gayA pachI Utare, tyAre ApaNe kahIe, 'have grahaNamukta thavA mAMDyuM che. have kalAka pachI ApaNe badhuM karIe" paNa A kalAka pachI grahaNamukta thaI jaze, evuM ApaNe jANIe ke A tapa ghaDIvAra pachI khalAsa thaI jaze. paNa hRdaya tape. ane jagatanA lokone tapene, te tape e sahana nA thAya
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 289 290 AptavANI-12 (uttarArdha) eTale eTeka kare pelA upara. tame eTeka nA karo ne tapavA do. evuM bane ke nA bane ? eTeka karene eTale tapavAnuM baMdha thaI jAya. eTale navI lona laI ane jUnI rIpe karavI. ane A tapa eTale to navI lona lIdhA sivAya jUnI rIpe karavAnI. AkaruM paDI jAya, nahIM ? AkaruM paDe. - eka amerikAvALo mane kahe che, "e tapa kyAre vadhAre karavuM paDe ?" meM kahyuM, 'joba jatI rahe te dahADe !" amerikAmAM joba jatI rahetA vAra nathI lAgatI. eTale ApaNe te dahADe kharekharuM tapa Ave. te ghaDIe to khUba tape mahIM, rAtre UMgha nA Ave evuM tape. e tape chatAMya eTeka nahIM, no eTeka, mAnasika eTeka nahIM, hAthathI eTeka nahIM, vANIthI eTeka nahIM. traNe prakAranA eTeka nahIM. A jJAna nA hoya to keTalA prakAranA eTeka kare mANasa ? manathI eTeka kare, palaMgamAM sUto sUto kahe, savAramAM Ama karI nAkhuM ne tema karI nAkhuM. praznakartA : dehathI ne vANIthI nA thAya paNa mAnasika eTeka to thaI jAya. dAdAzrI : thaI jAya to ApaNe pratikramaNa karI levAnuM. kharI rIte nA thAya, paNa bahu tapyuM hoya tyAre jarA mAnasika thaI jAya to pachI pAchA pratikramaNa karavAnA. Ane samyaka tapa kahevAya. koInI Dakhala vagaranuM tapa, ApaNe te karyA karavAnuM. e tapa to badhAMneya Ave. koIne chUTako ja nA thAyane ! eka phero tapavuM paDe te bAbatamAM, e tapa gayA pachI pharI tapavuM nahIM paDe. eTale jeTalA tapa ochA thaI gayA eTalo niveDo AvI gayo. mAre ghaNAMkharAM tapa ochA thaI gayA. mAre tapa hoya ja nahIM. kAraNa ke mAreya hatA tapa. ane e ja tapa huM tamane dekhADuM chuM. no eTeka. mAnasika eTeka nahIM, vANIno eTeka nahIM, dehano eTeka nahIM. tapa nA karavuM paDe eTalA hAru loko traNeya eTeka karI nAkhe. adITha tapa eTale koI pArTI DUbI ane mahinA upara ja lAkha rUpiyA jame mUkyA hoya ne pArTI DUbI te sAMbhaLatAnI sAthe mahIM tapa zarU thaI jAya tamAruM. ApaNe te vakhate tapa karI levuM. ApaNe tapa karIe ne samatA rAkhIe bilakula ane kharAba vicAra emane mATe Ave tenuM pratikramaNa karIe, eTale tame kliyara rAkhyuM. e kliyaranesanI asara emanI upara thAya. ArtadhyAna-raudradhyAna nA thAya ! tapa zarU thaI jAya. jyAM jJAna nA hoya, tene ArtadhyAna-raudradhyAna thAya. ane A tapa tape. evuM tape kharekharuM ! eTale tamArAM tapa to AvuM koIe apamAna karyuM ke tapa tape. A jJAnI puruSa phoDa pADI Ape. kaLiyugamAM prApta tapane bhogavajo. je AvI paDe tapa, eTalA bhogavo to bahu thaI gayuM. paNa te bhogavatA nathI, tyAM AgaLa mAramAra ne eTekIMga badhuM karIne sAmo vepAra karI nAkhe che. bheda, bAhyatA - aMtaratapa taNAM ! praznakartA na bhAvatuM khAvAnuM Ave ane khAI laIe toya tapa ? dAdAzrI : hA, tapa. paNa kharuM tapa to A aMtaratA kahevAya. A bAhyatapa to ApaNe loko jANI jAya ke A AmaNe khAdhuM nathI. Aje upavAsa karyo che. eka page UbhA rahyA che, e tapa badhA kare, bIjA koI padmAsanavALIne tapa kare e badhAM bAhyatA. enuM phaLa A saMsAra maLe ane aMtaratapa enuM phaLa mokSa. adITha tapa, aMtara tapa. adITha eTale dekhAya nahIM koIne. praznakartA : aMtara tapa ne prApta tapa e eka ja kahevAya ? dAdAzrI : prApta tapa juduM che. prApta tapa to ApaNe enI meLe ja AvIne UbhuM rahe ane peluM karavuM paDe ApaNe. prApta tapa eTale atyAre khAvAnuM nA maLyuM. atyAre kazuM ThekANuM nA paDyuM. kazuMya nA maLe, te dahADe kahevuM ke 'bhaI, Aje ApaNe UpavAsa' e prApta tapa. 'Aje prApta tapa thayuM. mATe A tapa karo' kahIe. tapa maLyuM. praznakartA koI apamAna kare ne sahana karIe to eya tapa gaNAya pachI ?
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 AptavANI-12 (uttarArdha) mokSanuM tapa 291 dAdAzrI : eya prApta tapa kahevAya. tamAruM tapa zAthI vaheluM AvyuM ke jaladI ukela AvavAno che, cokhkhA thaI javAnA che, svIDilI ! ukhADatI vakhate nahIM tapa thAya chene ! cittamAM duHkha thAya che ? e tapa kahevAya. e tapane joyA karavuM. ene du:kha nahIM mAnavuM. duHkha mAno to tapa UDI jaze te ghaDIe. jJAta - darzana - cAtri - tapa ! 'huM zuddhAtmA chuM" e darzana. eno anubhava thAya e jJAna. jeTalA pramANano anubhava, eTalA pramANamAM vItarAgatA, eTaluM ja cAritra. eTale A jJAna-darzana cAritra ne tapa, e cothA pAyAno nikAla to karavo ja paDazene ? te aMdara hRdaya tape, ene ApaNe joyA karavAnuM, enuM nAma tema kahevAya. praznakartA : tapa eTale zuM, aMdara gharSaNa thAya ? dAdAzrI : nahIM, mahIM ajaMpo thAya ne akaLAmaNa thAya. moDhe bahAra nA bolIe paNa aMdara ne aMdara akaLAmaNa thaI jAya. te tapa sahana karavuM paDe. bahAra to phAIlono nikAla karIe samabhAve, paNa mahIM akaLAmaNa thaI jAya e sahana karyuM ne pelAne sAmAne dajhADyA sivAya zAMtithI sahana karyuM, enuM nAma tapa kahevAya. ene adITha tapa kahyuM. amane ApaNA mahAtmAo kahe, ATaluM badhuM amAruM vartana kharAba thaI jAya che, toya paNa tamane kazuM thatuM nathI ?" meM kahyuM, 'mAre zuM thAya che ? e to anubhavamAM AvI gayeluM hoya, emAM bIjuM zuM thavAnuM hoya ? e to tame kaho cho ke mane kahejo tethI kahuM, nahIM to moDhe boluMya nahIM tamane." paheluM tapa kare jabarajasta, tyAre pelo darzanamAMthI jJAna bhego thAya. praznakartA: tapa paNa peluM nA chUTake kare ane samajaNathI kare, emAM phera paDI jAyane, dAdA ? dAdAzrI : nA chUTake kare toya ema karatAM karatAM to enI khoTa ochI thaI jAya. prApta tapamAM cUke samatA. eTale ame je karIe chIe e ja tamane kahIe chIe. praznakartA : prApta tapa karavAnuM e prasaMga potAnA upara Ave che tyAre yAda na rahe, tyAre to kaSAya Ubho thaI jAya. dAdAzrI : e thoDo vakhata evuM thaIne pachI eDajasTa thaI jAya. ApaNane ema thAya ke AvuM ja thayA kare che. pachI e badhuM bagaDI jAya. eka miniTamAM kaDhI UtArI le to cAle ? Ubharo AvavA devo joIe, UkALIne dUdhapAkanA jevA aDhAra UbharA Ave tyAre kaDhIpAka thAya. evI rIte ApaNe e mahenata to karavI paDene ! jAgRti mATe bhAvanA karavI joIe. 'Ama kema thAya che', kahIe ! e caMdubhAIne kahevuM paDe ke AvelA prApta tapa bhogavo ne Ama kema karo cho ?' praznakartA : paNa pelI sthiratA zAthI nathI rahetI ? dAdAzrI : AvuM boluM eTale evuM thaI jAyane pachI ! 'huM rAMDI chuM' eTale rAMDI jAya. praznakartA : peluM eka vakhata halI jAya badhuM. pachI... dAdAzrI : hAlI jAya te ghaDIe pratikramaNa karIe. haMmezAM hAlI gayA pachI pratikramaNa karIe eTale pharIthI hAlI javAnuM ochuM thAya. ema karatuM karatuM sthira thAya ane pachI A zarU thAya. pratikramaNa kara kara karyA karavAnuM. moTAmAM moTo puruSArtha pratikramaNa. samajaNa tapa samayanI ! praznakartA : tapa vakhate samajaNa kevI hovI joIe ? dAdAzrI : mArA hitanuM A thAya che. dAdA kahe che e badhuM mAruM ane dAdA nA kahe che e mAruM hoya, evuM juduM pADI de mahIM. praznakartA : eTaluM badhuM saLagatuM hoya ne Ama lAge ke A sahana
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 293 nahIM thAya. to ya peluM mahIM hoya ke A hitanuM che, kAmanuM che, Ane olavI nathI nAkhavAnuM, evuM rahyA kare pachI. dAdAzrI : jJAna nahIM jale, je ajJAna che e bhAga jalaze. eTale tAre kALajI rAkhIne sUI javuM. jalavA devuM, chone jalI jAya badhuMya. jJAnanuM jalaze nahIM, enI ame geranTI ApIe chIe. aMtara tapa to bhagavAna banAve. aMtara tapa hoya tyAre jANavuM ke jJAna-darzana-cAritra-tapa cAra pAyA che, evuM nakkI thaI jAya. ekaluM jJAna-darzana hoya tyAre cAra pAyA pUrA nA hoya. mATe puNyazALI chuM ke tAre aMtara tapa cAlu rahe che. e UbhuM karavAthI thAya nahIM. ApaNe saLI karIne UbhuM karIe to thAya kaMI ? hamaNe koI Ama karIne hAtha jhAlene kahe, 'kyAM jAya che, cAla.' tyAre tyAM aMtara tapa UbhuM thaI jAya. amAre niraMtara tapa hoya. tamAruM tapa jADuM tapa che, amAruM to bahu sUkSma tapa. paNa A jADuM baLaze tyAra pachI e dhULamAMthI sUkSmamAM tapa Avaze, sUkSmamAMthI sUkSmatara tapa Avaze. tyAra pachI e je mAruM tapa che, enI pAse tamAruM tapa Avaze. eTale A jema sAMbhaLazo tema tamane samajaNa paDaze. tamAre kyAM tapa karavAnuM ? A to tapa karavAnuM tyAM uzkerATa karo cho ! bIjAne tapa karAvaDAvo cho !! bIjo tapa karI le pachI. samabhAve nikAla karI lene ! amAre to rAta-dA'Do tapa ja. tame to tapa ja karyA nathI, sUI gayA eya ghasaghasATa, te savAra paDe ! dhyeya viruddha tyAM hoya tapa ! tapa thAya to ja anubhava thAyane ! nahIM to anubhava zI rIte thAya ? aMtara tapa eTale, je bAbatamAM ApaNuM aMtara tape, enAthI chUTA rahevA pharIe ane aMtara tape e bAbatathI ApaNane anubhava thAya ja. praznakartA : eTale ke je bAbatanuM tapa UbhuM thAya e bAbata chUTI jAya pachI ? 294 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : e chUTI jAya ne te anubhava eno. e ja AtmAno anubhava, basa ! sukha ane prakAza vadhato jAya, basa. praznakartA : e zuM UbhuM thAya ke tapa karavuM paDe ? dAdAzrI : mana-buddhi-citta ne ahaMkAranI viruddha ApaNe karavA pharIe, te ghaDIe pelAM jora kare te ghaDIe ApaNe tapa karavuM paDe. baLe te ghaDIe. praznakartA : paNa ApaNA dhyeya pramANe hoya to tapa UbhuM nA thAyane ? dAdAzrI : tyAM nA thAya. dhyeyanA viruddha hoya to tapa ane te hovuM ja joIe, e kAyamane mATe nahIM, paNa tapa hovuM joIe. tapa nA hoya to pachI pAyA ja khoTA che. cAreya pAyA hovA joIe. A viSaya gamato nathI. dhyeya nakkI karyo hoya ke mAre have to brahmacArI rahevuM che, e koI strI jue pachI ene tapa nA karavuM paDe ? e te vakhate barobara samyak tapa tapyo, jarAya lalacAyo nahIM. te tarata anubhava thAya. tapa ene kahevAya. praznakartA : eTale mIThAza lAgatI hatI tyAM have potAnuM darzana UbhuM thayuM ke huM A hoya, eTale peluM tapa zarU thayuM tyAM. emAM pAchI mIThAza lAge ne pAchuM tapa jatuM rahe. dAdAzrI : nA. pachI sahana nA thAya, tyAre pAcho mIThAza upara pesI jAya. tapa to nizcaya baLa joIe. eka mANasa che te mane kahe che, "lo, aMgUTho dharo joIe." meM kahyuM, 'le, dharyo'. tyAre kahe, 'sigareTa cAkhuM chuM." 'divAsaLI saLagAvane ?" meM kahyuM. te be divAsaLI saLagAvI te ema ne ema Ubho rahyo ! te zA AdhAre tapa tape ? mahIM ahaMkAra. je thavAnuM hoya te thAya evI rIte pelAmAM nizcaya. je thavuM hoya te thA. ame have tArI joDe phasAIe nahIM. ATalA anaMta avatAra phasAyA, have nA phasAIe, evo nizcaya. ame have dhyeyane toDavA mAMgatA nathI. nizcaya nA hoya to mIThAza kheMcI jAya tarata.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 AptavANI-12 (uttarArdha) mokSanuM tapa 295 khUba pavana phUMkAyo ne mANasane uDADI mUke, te ApaNo nizcaya hoya to besI jaIe, paNa nizcaya hoya ke nathI uDavuM, kaMI ja thavAnuM nathI. to ApaNe rahI jaIe. ane pelo kaheze, "heya uDI javAze, uDI javAze, te uDyo haDahaDATa, AkAzamAM uDe ! praznakartA : pelAmAM pavana uDADe, AmAM koNa uDADI de ? dAdAzrI : Aya evo pavana ja vAvAno ne, AkarSaNano pravAha te kheMcAI jAya. AkarSaNa ene gamatuM hatuM, eTale AkarSaNa thayA kare. potAno dhyeya sAkAra karavo hoya to gamatuM choDI devuM paDe ane dhyeya adabada haze tyAM sudhI kazuM vaLe nahIM ! praznakartA : e anaMtakALanI Tevone lIdhe ne ! dAdAzrI : caMdubhAInI Tevo. tyAre bIjuM zuM che ? A Tevo paDI che, tenI ja A bhAMjagaDa chene ! Teva nA hoya to kazuM vAMdho ja nathI. paNa jyAre hoya tyAre uparANuM le ja, e prakRtine vaza thaI jAya. tyAM AgaLa tame kahetAM hatAMne, ke mIThAza Ave che. e to tapamAM nA paDe, adITha tapamAM nA paDe. garvarasa cAkhe ane majA kare ane uparathI avaLuM bolyA kare, ame zuddhAtmA ja chIe. to amAre kyAM bhAMjagaDa che ? eTale badhAya mahAtmAone AvuM ame kahI chUTIe. pachI have je UMdhuM kare to tenI javAbadArI che ! dAdAteya adITha tapa ! amAreya adITha tapa karavuM paDe, amAre amArA pramANamAM karavuM paDe. TheTha sudhI adITha tapa karavAnuM che, mana ciDAya, buddhi ciDAya toya paNa ApaNe joyA ja karavAnuM. e te ghaDIe amAruM tapa thAya. praznakartA : ema kahe che A adITha tapa karavuM ja paDe evuM kharuM? ApaNe mana-buddhi ne e badhAne samajAya samajAya karIe, to pachI ene je cacarATa thAya, te baMdha nA thaI jAya ? dAdAzrI : baMdha to thAya ja nahIM. e tamAre tapa mahIM karavAnuM che, e to tapa thAya ja enI meLe. have tyAM e jo caMdubhAI sAmAne vaDhe, tyAre manamAM saMtoSa le ke ApaNe ene vatyA chIe te barobara che, to ene tapa rahyuM nahIM. e ApaNane kaMI kahe, paNa ApaNe ene vaDhyA eTale ApaNane te ghaDIe tapa nA karavuM paDe. eTale tyAM peluM vaDhavAnuM nahIM ApaNe, eTale tapa ja thAyane ! mana akaLAyA ja kare ne ! praznakartA : paNa dAdAnA jJAnathI e akaLAmaNa jatI nA rahe ? dAdAzrI : e jatI rahe, paNa dhIme dhIme jatI rahe. eka-be phero akaLAyuM ane pachI trIje vakhate e jatuM raheluM hoya, to pachI bIjI bAbata Ave tyAre pAchuM bIjAmAM akaLAya ane pachI prekTisa vadhu thAya eTale jatuM rahe. paNa AvuM kahetAM jaIe tema tema dahADo vaLe. tapa thayeluM tamane ? keTalA vakhata thayeluM ? praznakartA : hisAba vagaranuM, ghaNI badhI vAra, bahu vAra, dAdA. dAdAzrI : oho ! hajI bahu vAra thayA kare che ? jyAM sudhI ApaNe pUrA jJAnamAM nA AvIe tyAM sudhI thayA karavAnuM. praznakartA : to tapa nA hoya evI dazAmAM kevuM hoya ? dAdAzrI : e vItarAga dazA, saMpUrNa tIrthakara bhagavAna ! amane amuka bAbatamAM tapa hoya, amAre AvuM nAnI nAnI bAbatamAM, amane gALo bhAMDe ke evuM tevuM thAya to amane tapa nA hoya. praznakartA: Apa evuM kaho chone, amAre niraMtara aMtara tapa hoya. dAdAzrI : hoya ja amAre. amAre niraMtara tapa hoya. amAruM tapa koI duHkhamAMya pariNAma nA pAme, svAdamAMya pariNAma nA pAmavA de, koI sukha pariNAma nA pAmavA de evuM hoya. amAruM tapa khUba sUkSmamAM hoya. praznakartA : pariNAma nA pAme eTale zuM ? dAdAzrI : vastu amane asara na kare. A jagatanI badhI vastuo
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 297 298 AptavANI-12 (uttarArdha) je che, ane tyAM AgaLa e vastuothI cheTA ja rahIe. svAdamAMya nA pariNAma pAmIe, duHkha vedanAmAMya pariNAma nA pAmIe. dAMta dukhavAnI vedanA thatI hoya, te vedanAmAM pariNAma nA pAmIe. ene ame jANIe. praznakartA : tamane kevI bAbatanuM tapa hoya, dAdA ? dAdAzrI : have e banatAM sudhI hotuM nathI, ko'ka vakhata hoya, paNa amAre cAra DigrI bAkI che eTaluM karavuM paDe. ko'ka vakhata Ave, nahIM to Ave nahIMne ! amAre AvuM tevuM, kaMIka phasAyA hoya plenamAM... zarIrathI anuberebala hoya tyAM tapa karavuM paDe ! e to dADha dukhe tene khabara paDe, nahIM ? praznakartA : anuberebala peInane berebala karIe e tapa ja chene ? dAdAzrI : e tapa kahevAya. bumAbuma nA kare, kakaLATa nA mAMDe paNa zarIrane peluM thayA kare, temAM Dakhala nA hovI joIe ApaNI. tapa eTale zuM ? game tevA saMjogomAM, hAtha kApato hoya to potAnA svarUpanuM bhAna khase nahIM te tapa. te ghaDIe hRdaya tapI jAya, to paNa te ghaDIe tapa tapavuM. tapa, mokSa taNuM ! have tamAre tapa zuM karavAnuM ? tyAre kahe, A jeTalA tapa je AMkhe dekhAya che, kAne saMbhaLAya che, e badhA tapa 'saphaLa' che. saphaLa eTale phaLavALA che, bIja rUpe che. eTale phaLa Apaze. mATe tAre jo chUTavuM hoya to 'saphaLa' tapa nahIM cAle, niSphaLa tapa joIze. phaLa jenuM Ave nahIM ane tapavuM paDe. te A badhI je tapanI kriyA cAlI rahI che jagatamAM, emAMthI to AvatA bhavanI puNya baMdhAI jAya. A tame je jJAna lIdhuM eTale tamAre rahevuM che tamArA jJAnamAM ja. paNa ko'ka che te AvIne aDapaluM kare, 'tame sAheba, AvuM kema amAruM bagADyuM ane Ama ne tema." eTale tamane gUMcavADo to che nahIM, A jJAnathI. tame solyuzana karI zako cho, paNa caMdubhAIne thoDuM ghaNuM asara thAya, eTale e potAnuM ja nahIM pachI hRdaya tape caMdubhAInuM. ane te vakhate pahelAM tanmayAkAra thaI jatA hatA, te have na thavuM e tapa. pahelAM to saheja hRdaya tapyuM ke tanmayAkAra. paNa AmAM tanmayAkAra na thavuM e tapa. eTale A tapa e ja mokSe laI janAruM che. eTale bhagavAne A tapa karavAnuM kahyuM. tyAre jo ApaNe kahIe ke bhaI, ApaNe kazuM bAhya tapanI jarUra nathI. to loka samaje ke A bhagavAnanuM tapa ja emaNe uDADI melyuM. nA, mUA, tapa vagara mokSa thAya ja nahIM. loka avaLuM samaje tyAre ApaNe zuM karIe pachI ? ane eTa e TAIma eka zabda nIkaLe, te negiTiva ne pojhiTiva banne bheguM na batADI zake. kAM to pojhiTiva batADe kAM to nagiTiva batADe. pharI negiTiva bole e vAta judI che, paNa eTa e TAIma banne bhAva batADI zake nahIM ? ApaNA mahAtmAo lagabhaga pAMca ja TakA tapa kare che. tapa to karavuM joIene ? atyAre tamAre samabhAve nikAla karavo paDe che, te ghaDIe tapa nathI karatAM ? praznakartA : karavuM ja paDene, dAdA. dAdAzrI : te nAnA nAnA. paNa pachI moTA tapa thavAM joIe. ApaNo chokaro marI jAya, koIke rastAmAM dAgInA lUMTI lIdhA eka lAkha rUpiyAnA toya asara nahIM, peTamAM pANI nA hAle, te dAdAnuM vijJAna. jo buddhinA kahyA pramANe karyuM, to hatA tenA te ja thayAne pAchAM. tyAM tapa karavuM. rastAmAM lUMTAyA hoya to zuM karo tame ? praznakartA : hAya hAya to nA karIe, peluM pAchuM Ave ke nA Ave, enI bahu paDI nahIM paNa mane lUMTI gayo evuM to manamAM Ama rahyA kare. dAdAzrI : e ApaNane zo phAyado kare ? ApaNane helpa zuM kare e jovAnuM ne ! e lUMTI jatA nathI, emanuM e laI jAya che. ApaNuM koI laI jAya nahIM. praznakartA: tapa aMdara kevI rIte UbhuM thAya ? lUMTI gayA pachI mahIM zuM karavuM ?
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 AptavANI-12 (uttarArdha) mokSanuM tapa 299 dAdAzrI : e peluM tapI jAya eTale tapa sahana nA thAya eTale e pote bUmAbUma kare e hau tapI jAya, tyAM jJAnathI tapa karavAnuM. praznakartA : jJAnathI eDajasTa thAya, pAMca AjJAthI. paNa peluM lUMTI lIdhA evI bUmo pADyA ja kare aMdarathI. dAdAzrI : te ghaDIe hRdaya tape. sahana thAya nahIM. vicAra upara vicAra, vamaLo phUTe badhuM. te ghaDIe joyA ja karavAnuM tapeluM. te ghaDIe mana bagaDavuM nA joIe sAmAne mATe. sahejeya mana bagaDe to tapa ja kema kahevAya ? game te sthitimAM samatA ja rahe to e ja adITha tapa ! bIjuM zuM ? badhuM ja potAnuM che, pArakAnuM che nahIM. pArakAnuM hoya to tamAre bhogavavuM paDe evuM bane nahIM. eTale emAM pyaoNra rahevAnuM. pyaoNra thavAnuM che, icyaoNriTI nA rahevI joIe. kacaro badho nIkaLI jAyane, dAdAnI pAse to badhuM nIkaLI jAya che. dAdA badhAne bhagavAna banAve che. e tame pheraphAra nahIM joyelo ! A bahAranAM tapa to lokone dekhAya ane aMtara tapa to ApaNe ekalA ja jANIe. nA gamatuM hoya tyAM AgaLa sthira thavuM. nA gamatuM hoya, chatAMya koIne herAna nA thAya evI rIte zAMtithI rahevuM. ane loko tapa Ave eTale sAmA thaI jAya. potAno bacAva kare, ApaNe bacAva nahIM karavAno. bacAvavAno bhAva thayo eTale e tapano pUrepUro lAbha lIdho nahIM. e lAMca lIdhI ApaNe. praznakartA : adITha tapa karIe, to samabhAve nikAla thaI gayo kahevAyane ? dAdAzrI : badhuM nikAla thaI gayuM. emAM lAMca laIe to e jarA bAkI rahI jAya tyAM, jeTalA pramANamAM lAMca laIe eTalA pramANamAM bAkI rahyuM. ane nikAla karo eTale e gayA. te ghaDIe AtmA halako thayo eTale AnaMda ja hoya. bahu tapI jAya pachI zuM karuM ? bUmAbUma karI meluM ? pelo kakaLATa karelo ? ko'kanI dAjha ko'ka upara kADhe pachI. je phAIla hoya te phAIla rUbarU ja patAvI devAnI. bIjI phAIlane ne ene kanekzana nahIM, nahIM to ko'kanI dAjha koInI upara kADhe. 'pelA'mAMthI judo rAkhavo 'ApaNe'. bhego thavAno thAya, Ama to pote judo rahe che, paNa ko'ka kahe, 'tame amAruM pAMca hajAranuM nukasAna kyuM." evuM kahe, te ghaDIe bhego thaI jAya. te ghaDIe tapa karavAnuM. te ghaDIe dhakko vAge ke, "to karyuM nathI.' zAthI dhakko vAge che ? manamAM ema thAya ke ANe mArI para Aropa mUkyo. eTale pachI 'huM zuddhAtmA' raheze ke e rahe ? te vakhate tapa karIne pachI 'huM zuddhAtmA chuM' rahevuM joIe. matate manoraMjana to tapamAM khaMData ! ApaNuM tapa eTale kevuM tapa hovuM joIe ke tapavuM, manane tapAvavuM. eTale manamAM jyAre TAIma e thaI gayo ne, mana tapavA mAMDyuM eTale manane khorAka joIe. te vakhate to ene mITho lAge evo khorAka bhego karI Apo pachI gharanI kaMI vastu yAda karIne ene mahIM manamAM ghAlI do ke bIjuM ghAlI do, to e tapa nA kahevAya. tapa to te ghaDIe AtmAmAM joDI daIe, AtmAno zuddha upayoga karIe, to tapa kahevAya. A chokarAMone huM pUchuM, 'alyA, mahIM upAdhi-ciMtA thAya tyAre zuM karo ?" tyAre kahe, 'vakhata kADhI nAMkhIe sinemA-binemAmAM jaIne." eTale vaTAI khAya. jyAre tapa karavAno vakhata Avyo tyAre sinemAmAM jaIne moja karI Ave. eTale sonI noTa be rUpiyAmAM ApI dIdhI. ApaNe to sonI noTa hajAranI thAya evuM karavuM joIe. eTale evuM thAya te ghaDIe e beThelA badhAnI aMdara zuddhAtmA jovA. bIjuM jovuM, trIju jovuM agara to ApaNA gharanA sagAvahAlAnA pratikramaNa karavAM. ApaNA AjubAjunA sagAvahAlA badhA yAda karIne, sagAvahAlAnA to badhA DakhA thayelA ja hoya che ? te badhAMnA, pADozInA phalANuM juo, trIjuM juo, cothuM ghara, pAMcamuM ghara, A bAjunAM gharo. navarAzamAM badhAnA pratikramaNa karIe. evuM badhuM goThavI devuM. badhuM sApha karyuM ke cokhkhuM. tamAre to karavuM paDaze. koI karavA lAgaze nahIM ne ? Ama kaMI bIjA karavA lAge ? tyAre vAIpha karavA lAge ? e emanuM kare ke tamAruM kare ? eTale AvuM tevuM goThavavuM paDe, tyAre tapa kahevAya. tapa eTale manane gamatI vastu nahIM ApavI, bIje raste caDAvI devuM. manane gamatI vastu ApI dauM chuM ne ?
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 301 302 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : koka ja vAra ApI devuM paDe. dAdAzrI : e ThIka vAta che. ko'kavAra to vAMdho nahIM. nahIM to tapa maLe nahIMne AvuM. te tame tyAM AgaLa kaho cho, tyAM hoTalamAM laI jaIne manane AnaMda karAvo, e cAle nahIM. avaLuM-savaLuM e ja paudgalika bhAva ! praznakartA: avaLA saMyogomAM cetanabhAva paugalika bhAvane pAme che, pachI jAgRti Ave che ke paugalika bhAva pAmyA to tyAM jAgRti mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : evuM chene, zuddhAtmA ane saMyogo, be ja che. emAM koI avaLoya nathI ne savaLoya nathI. saMyoga ApaNe ene avaLo kahIe tyAre avaLo thAya ne savaLo kahIe tyAre savaLo thAya. kaDavuM ne mIThuM be to rahevAnuM ja, paNa A kaDavuM kahe to kaDavuM lAge. iphekTa thAya tyAre. kaDavuM-mIThuM to rahevAnuMne ? sau sauno svabhAva che. praznakartA : eTale avaLuM ke savaLuM e jo dekhyuM to te paugalika bhAva AvI gayo. dAdAzrI : avaLuM-savaLuM e ja paugalika bhAva. avaLuM che ja nahIM. A dekhAya che te ja haju kacAza che. saMyogo che ane pAchAM viyogI svabhAvavALA che. koI kaheze ke, sAheba, ahIM devatA paDyo ane A bAju barapha paDyo. beumAM phera nathI ? tyAre kahe, phera kharo, beu saMyogo ja che. paNa avaLA-savaLA koI che ja nahIM ane pAchAM viyogI svabhAvanA che. barapha ahIM paDyo hoyane, to koI khaseDI nA nAkhe. ahIM devatA paDyo hoya to huM nA khaseDuM to bIjA khaseDI nAkhe. eTale e saMyogo emanI jagyA khAlI karavA AvelA che. to pachI tamAre dhIraja to pakaDavI paDene, tapa karavAnuM bhagavAne kahyuM che. jJAna-darzana-cAritrya ane tA. e avaLo nathI, tamAre tapa karavAmAM kyAza che. cAra pAyA to karavo ja paDe ne ? traNa pAyAno khATalo hoya to eka bAju paDI ja jAya ne ! cAra pAyAno khATalo joIe. tethI lakhyuMne ke, dAdA adITha tapa kare che. adITha tapa e chelluM tapa kaheluM che. ame chelluM tapa karyA karIe. AtmA ne anAtmAnA benA sAMdhA vacce, anAtmA bhaNI jAya ja nahIM. phorena DipArTamenTamAM jAya ja nahIM, homa DipArTamenTamAM ja rahe. tyAM tapa rAkhavAnuM, e adITha tapa. te tamAre A tapamAMthI tapatAM tapatAM pachI AgaLa adITha tapa sudhI Ave. AzvAsata levAthI tapamAM kacAza ! praznakartA : paNa koI vakhata evuM bane ke bahu bhAre karmano udaya Ave ane sahana nA thAya tyAre ApaNe ApaNI bIjA naMbaranI phAIlane vAta karIe, jethI karIne ApaNane AzvAsana jevuM maLe. to e karavAthI ApaNI kaMI kacAza rahI jAya kharI bhogavavAmAM ? dAdAzrI : te A bIjAnuM AzvAsana laIe to kAcuM ja rahI jAyane ! A huM dAjhayo to pelo dAjhayA para jarA pANI copaDI Ape. e to pUruM ja bhogavI levuM paDe. chatAM paNa sahana nA thAya to kahI devuM. praznakartA : sahana nA thAya eTale ApaNe A vAta karIe. AzvAsana laIe to e bolI javAya che, to e TeparekarDa nahIM ? dAdAzrI : TeparekarDa kharI ja ne ! te upAya khoLyo ne ! sahana thatuM hoya to nathI kahetA ne ! sahana nathI thatuM mATe kahe che. te upAya khoLyo ! amane to traNa DigrI tAva hoya tyAM vaDodarAmAM toya hIrAbAne koI dahADo khabara nathI ApI ke tAva Avyo che. e AzvAsanano zuM phAyado ? hIrAbA to jhaTa 'Ama laI AvuM ne tema laI AvuM ne phalANuM lAvuM" karI muke. UlaTAM lokone kahe. loko jovA Ave ne bahAra mAre upAdhi thaI paDe. enA karatAM 'eka nanno so du:khane haNe'. lokothI kazuM thAya nahIM, bhAI. vagara kAmanI upAdhi ! pAcho jovA Avyo hoya, te ApaNe 'Avo' kahevAnuM, joDe besavuM paDe. are mUA, te A pAchI Dakhala kyAM UbhI karI ? jovAvALo jANe ke huM nA jauM to emane kharAba lAgaze. huM jANuM ke atyAre A kyAM Avyo ? kema che ne badhuM pUchavuM paDene,
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 303 304 AptavANI-12 (uttarArdha) vagara kAmanuM. nahIM to enI meLe ApaNe to besI rahIe. hIrAbA kahe, 'tamane tAva che ?" to huM kahuM, 'nA bA. jarAya tAva nathI.' praznakartA: dhAro ke Ama hAtha lagADe ne kahe ke tAva Avyo che, pachI zuM karavAnuM ? dAdAzrI : to ApaNe kahIe ke, "A Avyo che, te hamaNAM UtarI jaze. ane bahAra hamaNAM A vAta karavA jevI nathI. tyAre kahe, "sAruM tyAre.... nahIM to amukano ukALo karI lAvo eTale utarI jaze. teno vAMdho nahIM. paNa bahu enI jAherAta karIne zuM karavAnuM ? ane loka je Ave e koI laI le duHkha ? paNa A jene tame vAta karo, e duHkha laI le ?!. A badhA mahAtmAo, emAM koI mane kahe ke, 'dAdA, AvuM thayuM ne mane tevuM thayuM." te huM kahuM, 'kazo vAMdho nahIM, huM chuM ne.te kaMI huM laI levAno chuM emAMthI ? paNa AzvAsana rahe mANasane ! satsaMganA aMtarAye tapa ! praznakartA: satsaMgamAM AvavAno saMyoga bhego nA thAya to e vakhate tapa karavAnuMne ? dAdAzrI : tyAre tapa karavAnuM. gharanA mANaso AMtare e vakhate tapa karavAnuM. AMtare te ApaNA aMtarAyo hoya tethI, to te ghaDIe koI paNa jAtanuM UMdhuM-catuM nahIM karavAnuM, te ghaDIe tapa karavAnuM. praznakartA : koInA pratye evo vicAra nA Avavo joIe ke A loko mane kema nA pADe che ?!. dAdAzrI : evuM badhuM kazuM nahIM, UMdhuM karyA sivAya tapa ja karavAnuM. e to nimitta che bicArAM. phera che tapa te ArtadhyAnamAM ! praznakartA : mana peluM kUdAkUda karatuM hoya to jJAna karIne tapAve, to e ArtadhyAnamAM koI vakhata jAya, evuM bane ? - dAdAzrI : nA, ArtadhyAna ene kahevAya ja nahIM ne ! tapa kahevAya e to. ArtadhyAnamAM jAya ja nahIM ne ! ArtadhyAna to karanAro joIe, huMpaNuM joIene ! praznakartA : dAdA, eTale mokSe javA evuM tapa karavuM jarUrI che ? dAdAzrI : nA, e to enI meLe hoya ja. jarUra nahIM, hoya ja. e nA hoya, to chUTe ja nahIMne ! jJAna-darzana-cAritra ne tapa, cotho pAyo hoya ja ane nA kare to pAcho paDe, to pharI pAchuM enuM e rahe. dAdAe karyo AvAM tapa ! ame upavAsa karIne peTa nA bALIe. mahIM che tapa e ja karavA dene ! vaLI pAchuM peTa bALIne zuM kAma che te ? ahIM sUI jaIe rAtre, tyAre je tapa Ave, e ja tapavAnA badhAM, e ochAM che kaMI ? praznakartA : e zuM Ave ? e kayA Ave ? dAdAzrI : bahu jAtanAM tapa Ave. Udharasa Ave to UMgha nA Ave. phalANuM thAya to dhoLe dahADeya UMgha nA Ave. praznakartA : emAM kevI rIte tapa karo ? dAdAzrI : basa, e pAchAM ApaNA jJAnamAM rahIe, je che te. 'kaze banyuM ja nathI" evuM ! tame badhA nididhyAsanamAM raho, ame jJAnamAM rahIe. ame konA nididhyAsanamAM rahIe ? praznakartA : jJAnamAM eTale kevI rIte ? dAdAzrI : amAruM jJAna juduM hoya ne tamAruM jJAna juduM hoya. amAruM che te spaSTa vedana hoya. eTale nirAlaMba hoya. tamAruM aspaSTa vedana hoya eTale tamAruM avalaMbanavALuM hoya, zabdanuM avalaMbana ke 'zuddhAtmA chuM' ane amAruM juduM, enI kyAM vAta thAya ? praznakartA : spaSTa vedana ne aspaSTa vedana e jarA spaSTa rIte samajAvo.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 305 306 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : A tame page aDyA cho, te mane page aDelA dekhAya e spaSTa. ane pelAne manamAM ema rahe ke, "zuM thayuM haze A, koNa aDatuM haze ?" A aspaSTa. e to tamane ApeluM chene ? e kaMI tamAruM kamAyeluM che ? dhIme dhIme kamANI bhegI karavAnI che. jAte kamAyelA nahIMne ! jAte kamAyelo hoya, tene che te prApta tapa bhogavatAM AvaDe. kAraNa ke e rastesara Avyo hoya. ame rastesara gayelA. A kAgaLa AvyA chene, dAdA tamane goLI mArIza. to amane kevuM tapa karavuM paDe ?! amAre Ama anubhava dazAne, tethI tapeya nA karavuM paDe. evuM e bicArA aNasamajaNathI lakhe che ! e bicAro kahe che, 'mArI pAse sattA hoya to huM tamane geTa AuTa karuM'. e sattAvALAya koI nIkaLe, koI nA nIkaLe, evAM ochA che kaMI ?! praznakartA: paNa AvI jAtano kAgaLa A pahelo Avyo che ! dAdAzrI : hA, pahelo Avyo. InAma chene, A to ko'ka phero InAma AvuM maLe. praznakartA : A InAma maLyuM, tapa AvyuM, A badhA zabdo ja eTalA badhA sarasa hoya chene, 'A InAma maLyuM. evuM peluM hAjara thAyane, to pelo problema ja nA rahe ! dAdAzrI : AvuM to ame khoLIe paNa koI kahe ja nahIMne ! ame kahIe ke ame koIne dasa hajAra ApIe toya nA kahe. kaheze, 'mArI zI dazA thAya ?" rUpiyA ApIe toya kAma kare nahIM. evuM A ema ne ema kare che, to InAma kahevAya ? praznakartA: 'InAma AvyuM" AvAM zabdo je chene, A eka ja zabda hAjara rahene, to bahu sarasa samAdhAna rahe. dAdAzrI : tame pAsa thayA nathI, pAsa karyA che. thayA hota to AvaData. ATaluM je che e ja ghaNuM che. paNa have bhAvanA karo to thaze evuM, hajuya bhAvanA karone, pratikramaNa karatAM jAva, bhAvanA karatAM jAva. paNa 'nathI thatuM" ema bolyo ke bagaDyuM. 'nathI thatuM' bolavuM to vivekapUrvaka bolavuM ke "A caMdubhAIne ghaNuMya kahuM chuM, paNa ene thatuM nathI'. praznakartA : tyAMya jJAnamAM rahIne upayogapUrvaka bolavAnuM ? dAdAzrI : hA, eTale pachI ApaNane asara nA kare. A to nathI thatuM', enI asara paDe. pachI te rUpa thaI jAya AtmA, jevo ciMtave tevo thaI jAya ! tathI tapa vyavasthitamAM ! praznakartA : A tapamAM bhAvanA kyAM karavAnI ? A to oTomeTika thaI jAyane ? dAdAzrI : oTomeTika thatuM haze ? tapa to karavAnuM che. puruSArtha karavAno che. oTomeTika e thatuM haze ? DiscArja che e vastu ?! kevA mANaso cho ? AvuM khoLo cho ? puruSArtha che e to. A to puruSa thayA teno puruSArtha, A to jabarajasta puruSArtha che. jo jo puruSa thayA pachIno puruSArtha kayo rahyo ? tyAre jJAna-darzana-cAritra ane tapa ! praznakartA : tapa vyavasthitamAM nA Ave ? dAdAzrI : nA. vyavasthitamAM tapa hotuM haze ? jJAna-darzana-cAritra ane tapa vyavasthitamAM nA hoya. e puruSArthanI vastu che. vyavasthitamAM to prArabdha che, DiscArja vastuo ! A bhAIthI moTI bhUla thaI gaI hatI, tethI bhUlano kheda karato hato ane tapa karato hato. te pachI ANe bhaIne kahyuM, to AnA bhAIe kIdhuM ke, DiscArja che. eTale pachI A tapa karato'to teya baMdha thaI gayuM. Ane bhAna nahIM, te eNe bagADI nAkhyuM. eka bAju tapa karavAnuM, eka bAju pratikramaNa karavAnuM. ane A DiscArja jovA ja beTho chuM ne ! paNa A to durupayoga karyo. badhuM DiscArja kahe che, tene bahu asara ja nathI thatI. evo ne evo ja rahe che pachI. A jyAM tapa che, tyAM puruSArtha karavAno rahI jAya che ane peluM vyavasthitamAM mUkI de che. 'DiscArja che', kaheze.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 AptavANI-12 (uttarArdha) mokSanuM tapa 307 praznakartA : puruSArtha thAya nahIM, to kaMI bIjo kaMIka zorTakaTa batAvI Apo. dAdAzrI : A zorTakaTa batAvyone ! zorTakaTa ja che A. peluM DiscArja che. AnA pachI tapa che. puruSArtha tapathI karavAno che. A durupayoga karavAno zabda nathI. tapa karo. zuM karIe to tapa kahevAya ? mana mahIM pajave, tyAre tapa karavAnuM. DiscArjano artha e che ke tapa sahita DiscArja hoya haMmezAM. ema ne ema DiscArja kahI dIdhuM to cAle nahIMne ! A evuM karavAthI to dazA A thaI gaI, be-traNa varSa nakAmAM gayelAM. dAdAzrI : e ja cAritra. tamane joyuM-jANyuM e ja cAritra. praznakartA : paNa darzana, jJAna, cAritra ne tapa, tapane chelluM kema mUkyuM? dAdAzrI : AmAM evuM che ne, tapa AnI joDe bese bicAruM, paNa jJAna-darzana-cAritra enI joDe tapanI zI kiMmata ? A eka vacce jarUrI che. ApaNuM paheluM darzana che, A tamane jJAna ApIene, te darzana ApyuM pUruM thaI gayuM. te ghaDIe amuka jJAna to thayuM ja hoya, bIjuM jJAnanI pUrNAhuti A vAtothI thAya. Ama vAto karIe tethI, satsaMgathI ane jJAna-darzana be bheguM thayuM eTale cAritra ApoApa UbhuM thAya ane tapa to mahIM thayA ja kare, je nathI gamatuM tyAM tapa karavAnuM. bIjuM kaMI bhUkhe maravAnuM nathI ! cAra pAyA joIze, jJAna-darzana-cAritra ane ta5. jyAM jyAM je jarUriyAta che te joIze. je tamane darzana-pratIti thayelI che. je pratIti thayelI te anubhavamAM AvavuM, enuM nAma jJAna thayuM kahevAya. ane jJAna thayeluM hoya ne pratIti thaI'tI e be bhegA thAya eTale cAritra phaLa Ape. paNa vacce cAritramAM AvatA roke koNa ? peluM tapa nathI karato tethI ! tapa kare eTale cAritramAM Ave. cAritramAM AvatAM roke koNa ? kramika mArgamAM jJAna-darzana-cAritra ne tapa ane A akramamAM darzana-jJAna-cAritra ne tapa. tamAruM jJAna ja kyAM hatuM ? zAstranuM kazuM jJAna nhotuM ne koI jAtanuM jJAna ja nhotuM ane ekadama darzana thaI gayuM. eTale A darzana, pachI jJAna, pachI cAritra ne tapa. jJAna to lAvyA vagara chUTako ja nahIM. A jJAna bIjAne upadezI zako evuM hoya. kAraNa ke anubhavapUrvakanuM. ne pelAnI anubhavapUrvakanI pratIti hoya. kramika mArgamAM jJAna pramANe, jJAnanA anubhavathI pratIti prApta thAya. ApaNane A akrama mArgamAM pratIti pramANe anubhava thAya, eTaluM jJAna pragaTa thAya. praznakartA : tapa to cAritranI pahelAM karavuM paDe che ne ? dAdAzrI : hA. e to pahelAM ja karavuM paDe ne, tyAre ja cAritra udaya thAya ne ? A traNa pAyA cokhkhA, enuM cAritra cokhkhuM. tapa vagara cAritra nA hoya. tamAre tapa karavuM nahIM paDyuM hoya ? tethI che te anubhava thayo. have pharIthI evuM nA karavuM, e anubhava tane bhUlAya nahIM evo hoya. praznakartA : tapa AvyuM tyAre cAritra che, e kaI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : hoya ja cAritra. praznakartA H eTale tamane jovuM e cAritramAM gaNAya ? akramamAM tapa, aMdara ! A cAra pAyA jenA pUrA thayA, ene badhuM ja pUruM thaI gayuM che. ahIM bahAra tame game evA attaro ghAla-ghAla karI mane vAMdho eno nathI, aMdaranuM tapa joIe ApaNe. bahAranA tapathI saMsAra, bhautika phaLa maLe che ane AMtarika tapathI mokSa. te AMtarika tapanI jarUra che, bahAra tapavAnuM nathI. AkhA jagate bAhya tapane ja khoLa khoLa kayuM che. akrama eTale aMdara tapa ane kramika eTale bAhya tapa. daLeluM hoya tene pharI daLavuM, enuM nAma bAhya tapa. gayA avatAre daLeluM ane atyAre kahe che, huM daLuM chuM, e kramika tapa kahevAya. enuM phaLa A saMsAra phaLa
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa Ave. AkhuM jagata emAM ja phasAyuM che badhuM ne temAM UMDA Utara Utara ja karyA kare che. koI dahADo e pAra pAmatuM nathI ane dehAdhyAsa jato nathI, krodha-mAna-mAyA-lobhanI nabaLAI jatI nathI, matabheda ocho thato nathI, ciMtA to baMdha thayelI joI ja nathI emaNe. tamAre ciMtA baMdha thaI gaI ke nahIM thaI gaI ? praznakartA : baMdha thaI gaI. 309 dAdAzrI : thaI gayuM tyAre ! ciMtA baMdha thaI gaI, eno mokSa najIkamAM ja che. A tapa koNa karI zake, aMtara tapa ? bahAranA tapa to bAvAo badhAMya kare. aMtara tapa to bhagavAna mahAvI2 karatA'tA ane emanA agiyAra gaNadharo karatA'tA. A tapa to je kare che ne loko dekhe evAM, e to ene puNya baMdhAya. peluM loka dekhe nahIM. adITha tapa lakhyuM chene, dAdAnuM adITha tapa, te phorenamAM nyuyorkanA eraporTa upara dAdA utare, te garama koTa paherIne utare paNa mahIM tapa karatA hoya, adITha tapa ! mAMgIe tapa ke sukha ? praznakartA : ApaNI je caraNavidhinI copaDI che, emAM jJAna-darzanacAritra ane sukha evuM lakhyuM che ! dAdAzrI : darzana thayA pachI tapa e ja puruSArtha. enuM phaLa zuM ? tyAre kahe, cAritra ane sukha ! paheluM tapa, puruSArthamAM. praznakartA : tapa e puruSArtha ane sukha e phaLa. paNa Ape A caravidhimAM ema kema lakhyuM che jJAna-darzana-cAritra ane sukha ema lakheluM che, tapa nathI lakhyuM ? dAdAzrI : e barAbara che, tapanuM phaLa che sukha e badhuM. kAraNa ke jJAna-darzananuM ja phaLa che e sukha, paNa paheluM tapa joIe, e cotho pAyo che, puruSArthano. ane e ApaNe bhAvanA karIe chIe, mAMgaNI karIe chIe. tamane je rijhalTa che e rijhalTa mane ho. jJAna-darzana-cAritra ane tapa, cAra pAyA. eTale e jJAna-darzana be hoya, toya kahe che ke cAritra AptavANI-12 (uttarArdha) nahIM Ave. tyAre kahe, cAritrya kyAre Avaze ? jeTaluM tapa karazo eTaluM cAritrya Avaze. jeTalo bojo ocho thayo eTaluM cAritrya. darzana to AvyuM tyArathI ja che, have jJAna jema anubhava thato jAya, tema have cAritrya mahIM AvatuM jaze. e tapa jeTaluM karo eTaluM cAritrya utpanna thAya ! 310 cAritramAM Ave kyAre ? tapa thAya to. tapa thavuM e bhAga cAritramAM gayo. jeTalAmAM tapa thayuM, enuM nAma cAritra. praznakartA : dAdA, cAritra je pariName che e tapanI sAthe ja pariName chene ? sAthe ne sAthe ja hoya chene ? dAdAzrI : have tapa pUruM thayA pachI ja cAritra hoya. jyAre jyAre cAritra hoya tyAre tapa pUruM thaI gayuM. tapa Ave ne tapa nA thAya to cAritrane bahAreya mUkI de. praznakartA : aMtara tapa paNa pachI baMdha thaI jAya, evI dazA Ave kharI ? dAdAzrI : aMtara tapa baMdha thAya tyAre cAritramoha pUruM thayuM hoya. jyAM sudhI cAritramoha che tyAM sudhI e tapa che. praznakartA : eTale jyAM sudhI cAritramoha hoya tyAM sudhI tapa hoya ja. dAdAzrI : hA. tapa hoya ja. jeTalo cAritramoha gayo, moha kSaya thayo eTale pachI kSINamoha thayo. praznakartA : cAritramoha pUro thAya, aMtara tapa pUruM thAya ne pachI kevaLajJAna thAya ? dAdAzrI : e pachI kevaLajJAna thAya. tyAM sudhI ene kSINamoha kahevAya che. pachI kevaLajJAna thoDA kALa pachI thAya. samabhAve tikAla karatAM thAya tapa ! praznakartA : paNa tapamAMya AnaMda hoI zake ke nahIM ? dAdAzrI : tapamAM haMmezAM eka bAju duHkha le ane tapanA jJAtA
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa draSTAno AnaMda hoya. tapamAM tape kharuM pAchuM paNa AnaMda hoya. A caMdubhAInuM ko'ke emanI ophisamAM AvIne apamAna karyuM ke 'tamane dhaMdho karatAM nathI AvaDatuM ne tame amane herAna karI nAkhyA.' AvI rIte ema tema kaMIka game te zabda bolyo. eTale tarata jJAna upara ApaNI draSTi 311 Ave ke A ApaNuM jJAna zuM kahe che ? tyAre kahe, 'A phAIlano samabhAve nikAla karo.' evuM thAyane ? have paNa pelo bolyo, te A zarIramAM je mana ne e badhuM rahyuM che te pakaDI lene tarata, aMtaHkaraNa pakaDI le tarata. ane eno sAmo javAba ApavA mATe, hiMsaka javAba ApavA mATe mahIM badhuM lAla lAla thaI jAya. paNa te ghaDIe A javAba Ape nahIM ne nakkI ja rAkhe ke samabhAve nikAla karavo che. eTale e "ohoho, aMdara lAla lAla lAla thaI gayuM che', e jue te ghaDIe A AtmA kliyara thaI gayo. je tapane jue che e kliyara AtmA. e lAla lAla jue pachI ene TADhuM paDI jAya. haMmezAM koI paNa saMyoga jAmyo te lAlano hoya ke ThaMDakano hoya tyAre ja e viyogI svabhAvanuM hoya che. e Ubharo thoDIvAra pachI besI jAya. paNa eka vakhata to bahu ja tape. ene pachI ema A abhyAsathI joIe, tyAre AnaMda thaI jAya che, paNa tapa to jatuM ja nathI. tapa to peluM rahe che ja. praznakartA : Ape kahyuM ke eno samabhAve nikAla karavo ane eka vakhata Ape zikhavADyuM'tuM ke ApaNuM ja pAchuM AvyuM. dAdAzrI : e samabhAve nikAla karavAnuM kema kahyuM ? kAraNa ke e pAchuM AvyuM. eTale eno samabhAve nikAla karavAno. ene anulakSIne hoya che badhA. eka eka vAkyane anusaMdhAnamAM hoya che ! jJAtInuM tapa ! sthULamAM tapavAnuM to amAre koI dA'Do bane ja nahIM. mahIM tapavAnuM hoya ja nahIMne ! tape ja nahIM kazuM. niraMtara sUkSmamAM tapa hoya. praznakartA : eTale cAritramAM AvI gayuM che mATe ? dAdAzrI : cAritramAM AvI gayeluM che tethI. e vAta cAritranI AptavANI-12 (uttarArdha) jANI zakatAM chatAM paNa cAritra koI kAraNathI rahetuM nathI, jevuM joIe evuM. cAritravALA bole nahIM A badhuM. 312 praznakartA : zuM bole nahIM ? dAdAzrI : bhagavAna bolatA'tAne, te A huM boluM chuM paNa bhagavAna mahIM Dakhala nhotA karatA, huM Dakhala karuM chuM. eTale eTaluM cAritra DakhalavALuM kahevAya. praznakartA : to e vakhate tapa hoya ? dAdAzrI : nA, tapanI jarUra nahIM ! tapa to koI thayeluM ja nahIM. tapa thAya tyAre to moDhuM bagaDI jAya, baLyuM. tapanuM to Tenzana rahe. praznakartA : Apa kaho cho ne ke sva ane para - be joInTa nA ke thAya evuM amAruM tapa varSA karatuM hoya. dAdAzrI : e to amAruM jJAna ja vartyA karatuM hoya. tapa pUruM thaI gayuM hoya. e be joInTa kyAreya paNa thAya nahIM. A pratIti ne A anubhava be phare nahIM evuM amAruM cAritra hoya. aMdara ja tapa to bilakuleya rahyuM nahIM pachI. chokaro, ApaNo ke tapatAM kAraNo ? praznakartA : paNa koIne ekadama evuM tapa tapavAnuM nA AvatuM hoya to ? jeTaluM bhAge Ave, teTaluM ja ne ! dAdAzrI : e to Avaze ne paNa. atyAre nA AvatuM hoya to pachI AvavAnuM. atyAre kaMI evI vyavasthA nA AvI tethI karIne kaMI e vyavasthA kAyama ochI jatI rahe badhI ! praznakartA : eTale badhAMne evI vyavasthA Ave ja ? dAdAzrI : Ave ja. hoya to Ave, nA hoya to nAya Ave. kAle savAre chokaro sAmo thayo te ghaDIe ? have koNa sAmo nahIM thAya, zuM
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa A to sAmo thaze evuM thayuM, nahIM kahevAya ? ahIM koI potAnuM che nahIM, mAraze haju to. kaLiyugano mAla che A to. mAne mAre, bApane mAre, badhAne mAre, te ghaDIe tapa karavuM nA paDe ke ? mATe 'bI keraphUla', tapa karavAne mATe. 313 tapa eTale zuM ? game tevuM thaI gayuM, chokaruM marI gayuM pachI mahIM mana-buddhi-citta ne ahaMkAra kUdAkUda kare, loko hau kahe kahe kare ke A vAraso koNa khAze, phalANuM koNa khAze, nAma zuM raheze ? A badhAmAM tapa karyA karavAnuM. A duniyAdArInI cIja mATe zA hAru hAyavoya, hAyavoya karavAnI ? chokarA ne chokarI, rAMDyo ke nA rAMDyo ? marI gayo to gayo. anaMta avatArathI konA chokarA hatA ? kisakA laDakA thA ? deha ja kisakA ? pahelethI plasa-mAInasa karIne beThA hoya to bhAMjagaDa maTI jAyane ! kharuM ke khoTuM ? pachI copaDAmAM kaMI chetarAvAnuM rahyuM nahIMne ! huM to pahelethI plasa-mAInasa karIne beThelo. sephasAIDa hovI joIene ! chokaro marI gayo tyAre pachI tarata dAdAnuM jJAna hAjara ! AvuM tapa to lokone yAdeya nA Ave, te ghaDIe kakaLATamAM rahe. duniyAdArInI cIja evI che ke Atmaaizvarya pragaTa kare evI che ! paNa A to Atmaaizvarya laI lIdhuM UlaTuM. ane chokarA e to mAMgatA leNA che. e kaMI tamArAM chokarAM che ! eka phero TaiDakAvajo eka kalAka, kalAka ja TaiDakAvI juo joIe. badhI kADhajo khabara ! amathA vagara kAmanA hAyavoya hAyavoya kare. khaI-pIne moja karo. dAdAe aizvarya ApyuM che. hAyavoya zI ATalI badhI ?! tapa karo, tapa karo, tapa karo ! zUravIra jhaDape tapatuM bIDuM ! tapanI vAta ja Aje nIkaLIne, te A tapa pakaDI lo ekavAra. tapano puruSArtha mAMDo. mahAvIra bhagavAne A tapa kahyuM che. meM kahyuM tene, tyAre loko samaje che ke bahAranA tapa karyA vagara mokSe zI rIte javAya ? te A hoya tapa. A tapa to saMsAramAM bhaTakavAnuM sAdhana che. AptavANI-12 (uttarArdha) tapa karavAnI bhAvanA thAya che koIne ? AMgaLI UMcI karo, zUravIra dekhAya che. kaMI zUravIratA rAkho. A pharI pharI tAla maLavAno nathI. pharI A darzana maLavAnAM nathI. A dAdo pharI bhego thavAno nathI ! 314 praznakartA : Avo dAdo have pachI bheTavAno nathI', to emAM amAre zuM samajavuM ? dAdAzrI : pharI nahIM maLe eTale A maLyA che, tenI pAsethI jeTaluM zIkhavuM hoya eTaluM kAma kADhI lo. pharI nahIM zIkhavADe koI AvuM eka AMkaDoya, koNa Avo navaro hoya te ?! koNa navaruM hoya AvuM ?! AvuM tapa karAvanAruM koNa hoya te ?! A to tapanI vAto to bahu kADhIe nahIM. mANasanuM gaju nahIM. nahIM to pachI A ko'ka phero kahIe tyAre. mANasanuM gaju zuM A ! A to zAka bagaDI gayuM hoya to Akho dA'Do kacakaca karyA kare. samabhAve nikAla eTale zuM ? tapa karavuM. sAmuM aizvarya keTaluM badhuM moTuM pragaTa thAya che. eka moTuM sAmrAjya maLe che ! jeTaluM A bAju javA do cho, eTaluM ja sAmrAjya maLe che. ane zuM javA devAnuM che A AmAM ? hatuM ja nahIM tamAruM kaMI ! hamaNAM marI jazo TaiDa thaIne, to tyAM mUkI Avaze saDasaDATa, cAra nAriyeLa bAMdhIne, koI bApoya pUchanAra nathI. to kAma kADhI leje. A dehe kAma kADhavA jevI jagyA maLI che. to A kAma kADhI lone ! tamAre nathI kADhavuM ?! to UbhA thaIne bolo, zUrAtanamAM bolone, zuM Ama bolo cho ! kADhavuM che ke nathI kADhavuM ? praznakartA : kAma kADhavuM che, dAdA. dAdAzrI : hA, to kAma kADhI lo have. nakAmA TaiDa thaIne marI javAnuM. koI bApoya jovAya nA Ave. are, joIne AvIne deha jovAno che. AtmAne kaMI jovAno che ? nakAmI hAya hAya hAya ! anaMta avatArathI bhikhArIpaNuM karyuM'tuM ne ApaNe ApaNI duniyAmAM. jJAna nA hoya tene nA kahevAya, akSareya nA kahevAya. e ja emanuM sarvasva. A to jJAna che tene ja kahevAya ane te ja tapa karI zake, bIjo koI kare nahIMne !
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSanuM tapa 315 tapathI pragaTe Atmaaizvarya! praznakartA : dAdA, te adITha tapa karIe, te kartApadamAM nahIM jAya ? dAdAzrI : nA, adITha tapa eTale AtmAnuM ja tapa, puruSano puruSArtha. dAktare kahyuM hoya ke have be dA'DA Take evo nathI ane pelo Take evo hoya, enA manamAM ema thAya ke vaLI A hAruM zuM thaze ? te mahIM ghAlamela ghAlamela karyA kare, e ghaDIe tapa karavAnuM. mana-buddhi-citta ne ahaMkAra badhAM kUdAkUda kare, te joyA karavAnuM. ApaNI vAta che ke bIjI cIjanI che ? hA, to TakavAnI. to e jaze to jaze paNa tapa karyA karavAnuM ApaNe. ApaNI vastuo pragaTa thAya che. UlaTuM aizvarya pragaTa thAya che. kevuM aizvarya pragaTa thAya ? eka phero tapa karavAthI to keTaluM badhuM aizvarya pragaTa thAya. AkhuM ghara baLatuM hoya, ekanuM eka ghara hoya te baLatuM hoya, e javAnuM tyAM AgaLa. Dolo jhAlIne badhuM pANI nAkhavAnuM. bahAra bAhya kriyA badhI karavAnI paNa mahIM tapa rahe. AmAMthI ApaNuM che ja kayuM che ? A ApaNuM nathI evuM rahe ! [9.1]. bhogavavuM - vedavuM - jANavuM jJAtIo daihika vedatAmAM... praznakartA : jJAnIneya zarIranuM duHkha bhogavavAnuM hoya ? dAdAzrI : jJAnIne ja bhogavavAnuM hoya. bIjA to InvekzanadavAo laIne du:kha besADI de. teno ovaraDrAphaTa le. ame ovaraDrAphaTa nA laIe. nikAla karI nAkhIe. kRpALudevane pAra vagaranuM du:kha hatuM. laghurAja svAmIne varasothI saMDAsamAM lohI paDatuM. bhagavAna mahAvIrane ya pAra vagaranuM du:kha paDyuM. tethI to mahAvIra kahevAyA. vicAra evo Avavo joIe ke A jJAnI zArIrika vedanAno kevI rIte nikAla kare che ! tapa thayuM ke Atmaaizvarya pragaTa, paheluM to A samyak darzanathI thayuM Atmaaizvarya pragaTa. A jJAna ame ApIe, te emAM to tamAro kaMI puruSArtha nahIMne ? pachI jJAnamAM puruSArtha thaze dhIme dhIme, e anubhavamAM Ave tema tema. A dAdAnuM aizvarya, te A pragaTa thayeluM che. A badhuM aizvarya, pAra vagaranuM aizvarya pragaTa thayuM, te A lokoe joyuM nathI haju to ! eTaluM badhuM aizvarya pragaTa thayeluM. jema jema nIkaLe tyAre khabara paDe ke A kaI jAtanuM aizvarya !! ane eTaluM ja aizvarya dareka AtmAmAM che. aizvarya pragaTa thayuM nathI ane pragaTa thAya tene vyakta kahe che. atyAre tamAre avyaktabhAve paDeluM che ! amAre aizvarya vyakta thaI gayuM che. azAtA vedanIyamAMya samAdhi A jJAna ja jJAtA-draSTAnuM che. azAtA vedanIyamAM niraMtara hAjara rahe evuM A jJAna che. A pAMca AjJA pALe to enI pAse azAtA vedanIya AvI ja na zake. AtmA prApta thayA pachI UMghamAMthI jAgIe ke tarata ja AtmA hAjara thAya, enuM nAma AtmA prApta thayo kahevAya. ane evo AtmA prApta thayA pachI kazuM bAkI rahetuM ja nathI. eTale tamAre kazAthI bIvuM nahIM. 'lAkhogaNI vedanIya Avo' kahIe. paNa vedanIya Ave
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogavavuM - vedavuM - jANavuM 317 318 AptavANI-12 (uttarArdha) eTale sahu sahunA gajA pramANe dhIraja hoya. jo ke mahAvIra bhagavAna kevaLa jANatA ja hatA. e mAMkaDa emane karaDe, tene pote jANe eTaluM ja, vede nahIM. jeTalo ajJAna bhAva che, eTaluM vede che. tamane A jJAna to badhuM thaI gayeluM che. paNa A zraddhAe karIne zuddhAtmA thayA cho. haju jJAna karIne AtmA thazo tyAre jANavAnuM ja raheze, tyAM sudhI vecavAnuM kharuM. vedavAmAM to ame tamane kahIe chIene ke judA besavuM. ApaNA 'homa DipArTamenTa'mAM AghuMpAchuM karavuM nahIM. game teTalI ghaMTaDIo mAre to ya homa DipArTamenTa choDavuM nahIM. cho ne ghaMTaDIo mAre, bAraso ghaMTaDIo mAre to ya ApaNe zuM kAma choDavI ApaNI ophisa ? praznakartA : paNa emAM vedanA vadhAre thAya che. dAdAzrI : vedanA bilakula thAya ja nahIM. vedanA thAya che, enuM kAraNa ke tame caMdubhAI thaI jAva cho. evuM nahIM thavAnuM tamAre. caMdubhAIne vedanA thAya, te ApaNe joyA karo ke vedanA baMdha thaI jAya. ja nahIM. azAtA vedanIyamAM ya samAdhi rAkhe evuM A jJAna che. paNa tame pahelAM ja bolo ke, 'Avaze to zuM thaze ? Avaze to zuM thaze ?" to evuM pariNAma Ave ! nahIM to kahIe, 'Ava'! invAiTa karo to kazuM naDe nahIM ! praznakartA ane pAcho AnaMda Ubho thAya ! dAdAzrI : AnaMda Ubho thAya. A to mAthuM dukhyuM, mAre to bahu mAthuM dukhe che. 'alyA, paNa tAruM dukhe che ke caMdubhAInuM dukhe che ? tuM to zuddhAtmA.' to kahe ke, 'hA, huM to zuddhAtmA. e to caMdubhAInuM dukhe che." have caMdubhAInuM mAthuM dukhe, emAM enuM dukhavA mAMDyuM. 'mane mAthuM dukhyuM" ema kahe ke malTIplAya bAya Tu. 'mAruM du:kha' ema kahyuM eTale malTIplAya thAya. ane 'mAruM svarUpa nA hoya' to chUTyo. potAnI tabiyata sArI che ke nahIM evuM pote jANe. mATe zarIrathI pote judo che ke nahIM, enI khAtarI thAya che. pahelAM sArI rahetI hatI, tene ya jANe. sArI rahetI nathI tene ya jANe. have sArI che ene ya jANe. badhuM ja jANe. dukhe pADozIne, "mane' nahIM ! praznakartA : je je mahAtmAo jJAna le che, emane ja pariSaha ne upasargo kema Ave che. pahelAnAM ? dAdAzrI : zuM thAya che ? baMdha thaI jAya ? emane che te vedanA ochI thAya. so maNano goLo vAgavAno hoya tene badale eka kAMkaro vAgyo hoya, paNa asara to thayA vagara rahe nahIM. nimitta choDe nahIMne ! mahAvIra bhagavAna zuM bolyA ? bhagavAnane kahe che, 'tamane sAheba, devalokoe parIkSA karI, tamane aDacaNa nahotI paDI ?" tyAre kahe che ke, 'jJAnI vede dharyathI, ajJAnI vede roI." praznakartA : jJAnI vede dharyathI, paNa e vede to kharone ? dAdAzrI : vedanA to jAya ja nahIM. paNa e vede zairyathI. pairyathI praznakartA: e vedanA joIe chIe eTale ja thAya che ke A caMdubhAIne vedanA kema thAya che ? dAdAzrI : caMdubhAIne vedanA thavI ja joIe. kAraNa ke A vedanAnAM pote kAraNo sevyA hatA. mATe A kAraNamAMthI kAryaphaLa Ape che. e thavI ja joIe. tamAre ene kahevuM paDe ke caMdubhAIne thavI ja joIe. kema thAya che evuM kahe che, te e ApaNo koI uparI nathI ke koIe goThaveluM nathI. eTale ko'kanI Dakhala hoya to ApaNe kahIe ke kema thAya che ? te ApaNe kahevAnuM, 'caMdubhAI, A to tame AnA ja lAyaka cho'. evuM che, kramika mArgamAM vedakatA e AtmAne kahI, have e vedaktAnA ApaNe ahIM be artha thAya che. vedakatA caMdubhAIne lAgu thAya ane veda e vedakatA eTale jANavApaNuM tamane lAgu thAya. vedakatAno artha jANavApaNuM ya thAya ne vedavApaNuM ya thAya. e jANavApaNuM tamAruM ke A caMdubhAIne ATalI vedanA utpanna thaI. have jo jAte tame ahIMthI slIpa
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogavavuM - vedavuM - jANavuM thaIne pelA vedanAnA mAryA emAM ekAkAra thaI jAva, to vedanAnI vadhAre asara lAgaze. peluM jarA cheTA rahezo to ochI lAgaze. paNa chevaTe e niveDo to lAvavo paDaze ne ?! 319 have tame siMhanA saMtAna cho. A to badhAM gUMcaLAM vALyA ja kare, 'peTamAM kema dukhyuM ? zAthI dukhyuM ?" tyAre kahIe, "e maTavA hAru dukhyuM.' nahIM to du:kha mahIM paDI ja raheluM hatuM. eno udaya kALa Avyo na hato. te A udaya kALe A maTI jaze thoDA vakhata pachI, sUI jAva nirAMte. hatuM te to khAlI thaI javuM joIene ? amane ya zArIrika vedanA ko'ka ko'ka dahADo thAya. nA thAya evuM nahIM. ame jANIe ke ohoho, A maTavA hAru AvyuM. e dahADe koI mAravA nathI AvyuM. mAravA AvyuM tene ya oLakhIe ne maTavA AvyuM hoya teneya oLakhIe chIe. praznakartA : atyAre mArI tabiyata dhAro ke kharAba thaI gaI ne mAre koI oparezana karAvavuM paDyuM, zarIra sAru rahe e mATe, to AvatA bhavamAM paNa mAre pAchuM evuM karma bhogavavAnuM rahe ? dAdAzrI : nA, nA, evuM kazuM ya nathI. tamAre eTaluM dhyAna rAkhavAnuM ke A huM caMdubhAI chuM ke zuddhAtmA chuM ? pachI huM kartA chuM ke vyavasthita kartA che ? pachI tamane kazuM aDe nahIM. tamAre bIja nA paDe. atyAre to kaDavAM-mIThAM phaLa bhogavavA paDe. kaDavuM Ave to kaDavuM ya bhogavavuM paDe ane mIThuM Ave to mIThuM ya bhogavavuM paDe. praznakartA : oparezana karAvyuM eTale ke pUrepUruM karma meM nA bhogavyuM, to pAchuM mAre AvatA bhave bhogavavAnuM ? dAdAzrI : nA. evuM kaMI nathI. jemAM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa maLyA to e karma pUruM thaI gayuM, e pachI davAkhAnuM maLyuM hoya ke game te maLyuM hoya. e che te ene phakta have navI vedanA utpanna thavAnI nathI. A jUnI vedanA chene, te iphekTa che. kaoNjhijhanI iphekTa che A. kaoNjhijha navA UbhA nA thAya. AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : hA, paNa e iphekTa kyAM sudhI cAlaze ? dAdAzrI : e to jIvatAM chIe tyAM sudhI. basa, ApaNe joyA karavAnI vedanAne. navI vedanA UbhI thAya nahIM ane jUnI joyA karavAnI. ApaNe jJAtA-draSTA chIe enA ! 320 praznakartA : ApaNe zuddhAtmA chIe, ApaNe jJAtA-draSTA chIe evuM ApaNane lAge paNa chatAMya A manamAM je vedanA thAya che sukha-duHkhanI, to e zA mATe thAya che ? dAdAzrI : e to thavI ja joIe. ApaNe jeTalA cAnA pyAlA pIvAvAnA che, eTalA mahIM laIne AvyA chIe, e to kaDavuM-mIThuM beu pIvuM paDaze. mIThuM lAge tyAre manane jarA sAruM lAge. kaDavuM Ave tyAre jarA manane kharAba lAge, ApaNe to bannene jANIe. rAga-dveSa nA karIe. praznakartA H e bannene ApaNe jANIe, paNa pachI pAchAM pagalAM to nathI letAMne ApaNe ? dAdAzrI : pAchuM pagaluM nahIM, eDavAnsa pagaluM laIe chIe. tame to bahu jozathI vadhI rahyA cho AgaLa. nahIM to huM vaDhavA ghera Avata ke amAruM jJAna laIne AvuM zuM karavA karo cho ? chatAM tamane vakhate kheda thayA kare toya paNa mArA manamAM che ke kazo vAMdho nahIM. tyAre zAstrakAroe kaheluM che ke samajaNa che eno lAbha nathI UThAvI zakato, to enuM zuM thAya ? tyAre kahe che, aNasamajaNathI kAma karelAM, aNasamajaNathI puNya karelAM e bhogavatI vakhate aNasamajaNa ja hoya. praznakartA : e dAdA, jarA vistArathI kahone. dAdAzrI : aNasamajaNathI puNyakAma karelAM hoya, e bhogavatI vakhate aNasamajaNathI ja hoya. ane samajaNapUrvaka pApa karelAM hoya, e bhogavatI vakhate samajaNapUrvaka ja pApakarma bhogavavAM paDe. eTale enA AdhAre vedanIya che te A thoDuM herAna kare. te kone ? caMdubhAIne. ene ne ApaNane kazuM levAdevA nahIM. ApaNe to mahIMthI AtmA zuM kahe ?
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 AptavANI-12 (uttarArdha) bhogavavuM - vedavuM - jANavuM 321 'Ama nA hoya, AvuM nA hovuM joIe' e vItarAga. e ApaNuM svarUpa. ane pahelAM 'Ama hovuM joIe, barobara ja che, A barobara ja che', pahelAM jene puSTi ApatA hatA, tyAM ApaNe aLagA rahIe chIe. jeTaluM tame jJAtA-draSTA hazo, to A tamArA pADozInA hAlahavAla thAya, tenA jANanAra cho. eTale e hAlahavAla "mane thAya che evuM nA hovuM joIe. praznakartA : paNa dAdA, tameya jJAtA-draSTA to kharA ja ne ? dAdAzrI : hA, tyAre bIjuM zuM ? jJAtA-draSTA sivAyanuM bIjuM kazuM 'ene' che ja nahIM. ethI AgaLa koI dazA ja nathI. jJAyakatA, jJAyaka svabhAva ! jJAyaka svabhAva eTale jJAtA-draSTA. e sivAya bIjuM kazuM che ja nahIM ane tameya emAM ja cho. tamAre phakta A pADozInuM dhyAna rAkhyA karavAnuM. pADozI raDe to ApaNe kaMI raDavAnuM nathI. pADozIne hAtha pheravI ApavAno ke ame chIe tArI joDe ! dAdAno upayoga jamatI vakhate.. ame jamatI vakhate zuM karIe ? jamavAmAM TAIma vadhAre thAya, khaIe thoDuM ane jamatI vakhate ame koInI joDe vAtacIta nA karIe, tophAna karIe nahIM. eTale jamavAmAM ekAgratA ja hoya. amArAthI cavAya che eTale ame cAvIne khaIe ane emAM zuM svAda che ene vedIe nahIM, jANIe. e jagatanA loka vede, ame jANIe. keTalA sarasa jhINAM svAdane kADhe, te jANIe ke Avo hato. ekjhakTa jANavuM, vedavuM ane bhogavavuM. jagatanA loko kAM to bhogave kAM to vede. praznakartA : bhogavavuM ane vedavuM e bemAM zuM taphAvata dAdA ? dAdAzrI : sthULa vastu bhogavavuM kahevAya ane sUkSma vedavuM kahevAya. ane A badhAnI upara thaIne pote jANe. ane jANavAthI badhuM chUTayuM. vedayuM eTale coMTayuM. te A jeNe vedayuM enI joDe ema kahyuM ke "A zuM karavA tame khAva cho ?" eTale chUTuM peluM. khAnAra joDe tame vAto karo to tame chUTA cho. praznakartA : gaye vakhate vAta thayelIne ke jamatI vakhate ame upayogapUrvaka jamIe ke kaDhImAM zeno vaghAra che ? badhI dareka vastuno ame judo judo svAda laIe to A badhuM sUkSma puruSArtha che, ke ethI paNa AgaLa sUkSma puruSArtha che ? dAdAzrI : hoya che, hA. e sUkSma puruSArthamAM vastuonI jarUra nA hoya emAM ! A to vastu che; bhAta che, zAka che, dALa che. te ApaNe khAIe te ghaDIe dALa-bhAta ne badhuM bheguM karIne khAIe to bhAta bAsamatIno asala kevo sugaMdhIdAra che khabara paDe nahIM. eTale ghaNIkharI vakhata huM badhuM juduM ja khauM chuM. pachI thoDI vakhata thoDuM bheguM karIne te pachI huM cAkhuM. badhuM jamavAnuM juduM juduM ja. juduM karavAthI zuM thAya che ke koLiyA mUkanAra judo, cAvanAra judo, cAkhanAra judo. cAkhe che teya judo. cAkhIne pachI tRpti meLavanAra te ya judo ane A badhAne tRpti thaI che ke nahIM te jANanAro judo. praznakartA : te A badhI kriyA karanAra judA judA ? dAdAzrI : Ama bhAga pADIe to judA judA, nahIM to eka ja. bhAga pADIe to samaja paDe ke A hAtha jamADe che, pachI dAMta cAve che. have dAMta cAvavAnuM kAma jo nA kare to je pelo tRptivALo chene te bUma pADe ke barobara svAda Avato nathI. eTale koInI bUma nA paDe evI rIte cAvIe. oranAro ore, cAvanAro cAve, pachI cAkhe ke bahu tIkhuM-khAruM nathIne ! pachI svAda lenAro svAda le. saMpUrNa svAda le. jANe bahu suMdara svAda che, paNa te tRpti enI hoya. tRpti lenAro tRpti le ane A badhAne je jANe che e AtmA. have AtmA hAjara rAkhavo hoya to ApaNA akrama vijJAnamAM AvuM thAya, juduM juduM khavAya. kramikamAM nA khavAya, kramikamAM coMTI paDe. kAraNa ke kramikamAM hAtha mAro, khAnAro huM, cAkhanAroya huM, cAvanAroya huM ane svAdano levAvALo teya huM ane tRpti nA thAya eTale AtmA nA hoya, A tRpti ene nA thAya. AmAM tRpti sahita thAya. kAraNa ke AtmA pUro
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 323 bhogavavuM - vedavuM - jANavuM chene jANakAra. pelAmAM AtmA hoya nahIM. aMze hoya, aMze AtmA ane aMze badhuMya bheLaseLa ne bheLaseLanuM eTale tRpti nA thAya, saMtoSa thAya. sukha cAkhe tene du:kha bhogavavuM paDe ! praznakartA : jAgRtinI vAta karIne Ape, te vakhate upayogamAM rahIne havA khAvAnI e kaI rIte ? e amane samajAvone, dAdA. dAdAzrI : upayogamAM rahe nahIM to havA jema pelAne sukhanI asara karAvaDAve che, tema A bIjI vastu duHkhanI asara karAvaDAve. eTale duHkha utpanna thAya. AtmA koI paNa asarathI mukta hoya. praznakartA : eTale jevuM bahAranuM rileTiva sukha pote risiva kare, evuM ja du:kha Ave to e paNa risiva thaI jAya. dAdAzrI : sukha Ave eTale pelo upayoga cUkI jAya, have ahIM sukha lIdheluM eTale duHkha levuM ja paDaze. niyamathI ja levuM paDe. ahIMnAM rileTiva sukhanA gharAka nahIM to du:khanA ya gharAka nahIM. ane tenuM sAcuM sukha to potAne maLyA ja karata. praznakartA : dhAro ke ApaNe jamavA beThA ne peluM zAka sAruM lAgyuM to sArI rIte khAvAmAM vAMdho nathI, sAruM che evuM kahevAmAM ya vAMdho nathIne ? dAdAzrI : sAruM cAkhavAmAM, sAruM anubhavavAmAM ya vAMdho nathI, paNa tene jANavuM joIe. praznakartA : kaI rIte jANavAnuM, dAdA ? dAdAzrI : e jAgRti, enuM nAma ja jAgRtine, enuM nAma upayoga. e koI rIta nA hoya enI. jamatAM judAM to vedatAM ya judAM ! ApaNe juduM rahevAnI kaLA jANatA hoya to vedanA aDe nahIM. e to pachI juduM rAkhatAM AvaDe. praznakartA : to zarIranI vyAdhio aDe nahIM ? 324 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : hA. eTale zarIranAM je A duHkho che, te juduM rahevAnI kaLA je jANatA hoya, tene A vAtAvaraNa aDe nahIM pachI. sAruM hoya ke khoTuM beu pachI tene aDe nahIM. praznakartA : kaLA kevI rIte jANavI ? mAMdagI Ave tyAre judu rahevAtuM nathI, tame zIkhavADo. dAdAzrI : paNa juduM zI rIte rahevAya te ? tame jamatI vakhate judA raho cho ? A to jamatI vakhate ekAkAra thaI jAya che. teno svAda cAkhe tyAra pachI e phaLa to Ape ja ne ! e to tame khAtI vakhate judA raho to ja A vedanAmAM judA raho. praznakartA : paNa e kevI rIte juduM rahevuM ? dAdAzrI : kaheluM ja chene ke bhaI, A to koNa AhAra grahaNa kare che ? ene tamAre mahIM Dakho nahIM karavo joIe. praznakartA : barobara. A sAITha varSathI sAInasano roga che emane, have enAthI mukta kevI rIte rahevuM ? dAdAzrI : potAnI jAtane nIrogI che evuM jANe, tyAre e mukta ja thayone ! pote rogiSTha nathI ja evuM ene khAtrI thAya to pachI mukta ja che ne ? praznakartA : paNa e roga hoya ne nIrogI che, enI khAtrI kevI rIte kare ? dAdAzrI : e ja jovAnuM che ne ke roga hoya chatAMya paNa nIrogI che evuM potAne khAtrI thAya eTale pachI nIrogI ja rahe. praznakartA : nAkamAMthI pANI paDatuM hoya ne ApaNe kevI rIte rahI zakIe ? e nIrogI kevI rIte bane ? dAdAzrI: paNa jo Amane dharTamAM eTeka noto Avyo ? temAM pote judA rahetA hatA ne ? evI rIte e rahI zake che. Amane eTeka Avyo hato to ya kahe che, "e hoya huM, huM to judo.' evuM bhAna thavuM joIe ne ? gappA cAle nahIM. A to 'mane thaI gayuM, A mane thaI gayuM', to asara thAya.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 AptavANI-12 (uttarArdha) bhogavavuM - vedavuM - jANavuM 325 praznakartA: e to Ama vicArIe ke nA, A mane nathI thayuM, A Ane thayuM. paNa jyAre pIDA thAya che, tyAre aMdara pAcho bhaLI jAya che. dAdAzrI : pAchuM potA para laI le. hA, e pachI thAya ke pIDA mane thaI. AtmA kaMI ocho thato nathI ke vadhI nathI jato pIDA thavAthI, to pachI bIjuM zuM thAya che mahIM ? praznakartA : ApaNe satata vicAra karatA hoIe ke mane nathI, mane nathI, ne jyAM dukhAvo Ave ekadama tyAM pAchuM bheguM thaI jAya. dAdAzrI : eTale jeTaluM A dehe svAda cAkhyo che eTaluM A deha besvAdapaNuM cAkhavuM paDaze. hA, kAraNa ke A dehanAM sukho che te tamAre pAchAM hapto bharavAnI zarate ja levAnAM che. A hapto bharavo paDaze pAcho. je sukha cAkhyuM hoya, tenuM phaLa to bhogavavuM ja paDe. emAM paNa tame judA ja cho. AtmA to tevo ne tevo rahe che. praznakartA : AtmA to eno e ja rahe. paNa mane pIDA thaI, e na thavuM joIe. dAdAzrI : tame to nA hoya to A pIDAne bolAvo. e mAthe caDhyuM. te kyAM caDhayuM ? AkAzamAM beThuM che kaMI ? A to eTale sudhInuM vijJAna che te aMgUTho kApyo hoya to ya nA aDe. paNa eTaluM badhuM A kALamAM sthira rahI zake ema nathI, kALa vicitra che ne ! bAkI jANanAra to jANyA ja kare che niraMtara, vedato nathI. vedaka vede che ke mane Ama thayuM, e AvyuM ke e veDhyuM. praznakartA: to e vedakano nikAla kevI rIte lAvavo pachI ? dAdAzrI : vedIne. e vedIne ja nikAla thavAno. A kALamAM peluM jJAna rahe evuM nathIne ? e to jJAnIne rahe. bAkI bIjAne, darekane rahe nahIM ? e to vede ja chuTako. paNa enA upAya AvA jarAka karavA ke 'oya mAruM'. Amatema badhuM kare, eTale pachI thoDuM ochuM thaI jAya ! tIrthaMkaronI rIta veratIyamAM ! ame to pAchA jJAnIonI rIta zIkhI gayelA, tIrthaMkaronI rIta zIkhI gayelA ke du:khane sukha mAneluM hoya. eTale dADha dukhe tyAre ame jANIe ke sukha che Aje, sarasa thayuM ! kAraNa ke sAyakolojikala iphekTa evI che ke AtmA jevo kalpe tevo thaI jAya. mane dunuM kahyuM ke tema varte. tame eTaluM kaho ke A caMdubhAIne dukhe che to vAMdho nA lAge ! ane duHkha thatuM hoya ene to ema kahe ke mArA jevI sukhiyo nathI koI, to tevoya thaI jAya paNa bhAva tUTe nahIM to ! paNa thoDIvAra pachI bhAva toDI nAkhe. ApaNe AtmA tarIke kahIe ke deha bhalene mAMdo thAya ! AtmA to tevo ne tevo ja rahe che kAyama. ane ApaNe AtmArUpa thayA chIe. eka phero AtmArUpa thayA pachI niraMtara lakSa rahe che. keTalAM pApo dhovAya tyAre e vastu niraMtara thAya ! A badhAM pApo khalAsa thaI gayelAM che. varALa rUpanAM khalAsa thaI gayAM, pANI rUpanAM khalAsa thaI gayAM. barapha rUpanAM khalAsa nA thAya. e phakta barapha rUpanAM rahyAM che, je cIkaNAM che. eTale bhogavye ja chUTako che ! e to mAreya bhogavya chUTako che. vedatA, anubhavavAthI TheTha jANavA sudhI ! praznakartA: vedano artha to jANavuM eTaluM ja thAya che paNa vedavuM eTale anubhavavuM nahIM ? dAdAzrI : vedano artha kharI rIte jANavuM ekalo ja thAya. paNa loko to vede che. vede eTale anubhave che, tanmayAkAra rIte anubhave che. eTale ene vede che ema kahevAya. A dardanI je vedanA thAya chene, te vedanAno artha kyAM sudhI che ? anubhavathI mAMDIne jANavA sudhIno artha che eno. have 'amane' yu vedanA thAya ane A bhaIne ya vedanA thAya. paNa huM jANapaNAmAM raheto houM ane e vedanAmAM rahetA hoya. praznakartA: jANe eTale vedavAnuM aTakI jAya pachI ? dAdAzrI : nA, jANe eTale tanmayAkAra nA thayo ane eTale potAnuM
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogavavuM - vedavuM - jANavuM vedanaphaLa nA maLe, jANavAnuM ja phaLa maLe. A badhuM zuM thaI rahyuM che zarIramAM, te badhuM joyA karavAnuM ApaNe. ApaNe zuddhAtmA, lakSa beThuM che te ane mahIM zarIramAM zuM thaI rahyuM che te joyA karavAnuM. pagamAM saNakA mArene teya joyA karavAnuM, dADha dukhe che teya joyA karavAnuM. duHkha de to Teliphona to pahoMce che. kharekharo Teliphona paNa pADozIne tyAM pahoMce che, paNa joDe ema thayuM ke 'mane dukhyuM' to tyAM AgaLa cAlyuM. 'mane nahIM, dADhane dukhe che' ema kahevuM. hAsto, ApaNane kyAM dukhe che ? ApaNane kahyuM to bahu sIdhI asara thAya. ApaNe AtmasvarUpa thayA pachI 'mane' kone AropIe ? to mane dukhe che te zuM ? eTale ApaNe ema kahevuM ke 'caMdubhAIne dADha dukhe che.' 327 A dukhatuM hoya to jANIe kharA eTale ApaNe kahevuM. ApaNane vedanA pahoMceya kharI. jeTaluM AmAM bhAva che ne pahelAnA, e karmanA udayabhAva che. eTalI vedanA ApaNane pahoMce kharI, paNa jema jema bhAva chUTatAM jaze, tema vedanA ya nahIM pahoMce. phakta jANe ekaluM ja. A to bhalene vede, beu thAya. paNa pahelAM je 'huM caMdubhAI chuM ne mane A thayuM' kahetAM je du:kha thatuM hatuM evuM nA thAya. atyAre pADozIne kahetA hoya ema 'caMdubhAIne dukhe che' ema kahevAya, vAMdho nathI. pADozIne dukhe, temAM ApaNe zuM ? pADozInA chAMTA UDe. paNa bahu gA gA karIe to zuM vaLe ? gAvAthI kaMI ochuM thAya ? vadhe e vAta cokkasa. gAvAthI ochuM nA thAya paNa vadhe. enA karatAM ApaNe kahIe, 'caMdubhAIne dukhe che.' 'TADha kone vAya che ?" to kahe, 'caMdubhAIne TADha vAya che. to lAva bhaI oDhavAnuM.' vyavahAra ja pADozI jevo karI nAkhavo. chevaTe vyavahAra to cokhkhuM ja kahe che ne, ApaNe Ane mUkIne jatuM rahevAnuM ne ? ApaNe jANIe ja chIe, to pachI pahelethI vyavahAra judo karI rAkhyo hoya to zuM khoTo ? praznakartA : hamaNAM je vede che ne paNa pachI phakta jANe che, evuM thaI jAya. dAdAzrI : hA, pachI dhIme dhIme phakta jANe eTaluM ja thaI jAya. kAraNa ke asaro badhI ochI thatI jAya. asaro kharekhara AtmAne pahoMcatI nathI. pahelAnuM je rIekzana Ave che, tenuM pariNAma bhogavavuM AptavANI-12 (uttarArdha) paDe che. eTale vedanA thoDI thAya, paNa ene ochI karavAno kayo saraLa upAya ? kahevuM ke 'caMdubhAIne dADha dukhe che.' pachI vadhAre dukhatI hoya to kahevuM ke 'dADha kaMIka ochI thaI che.' ochI thaI bolyA ke ochI thAya, e jevuM tame bolo tevuM pariNAma pAme evuM che A. ane ko'ka kaheze ke 'o bApare ! huM marI gayo.' to evo ja bhogavaTo thAya ! 328 AtmA vyathita nathI have. pahelAM je vyathita thato raheto hato, te pote nathI. zarIranI vyathA to thayA kare, mAthuM dukhatuM hoya to ApaNe kahevuM, 'caMdulAla ame chIene tamArI joDe !' zarIra vyathita thAya, mAthuM vyathita thAya, mana jarA kUdAkUda kare paNa AtmAne kazuM thAya nahIM. e AtmA ApaNuM svarUpa che. A badho parabhAryo mAla che, e to vAMkoya nIkaLe ne phUMkoya nIkaLe. vedatAthI alaga rahe e tapa ! ane pAchuM jJAna-darzana-cAritra ane tapa cAra pAyA sahita hovuM joIe. emAM ApaNAthI nA ya nA kahevAya. have tapa kyAre karavAnuM ? tame pote zuddhAtmA, paNa caMdubhAI to UbhA ja che. pote judA thayA caMdubhAIthI, paNa caMdubhAI to hatA tenA te ja ne ? eTale caMdubhAIne akaLAmaNa thAya mahIM. te hRdaya tape. paNa pelo sahakAra tUTI gayone banneno ? ApaNe zuddhAtmA tarIke judA paDyAne eTale have caMdubhAIne sahana karavuM paDe, paNa enI vedakatA AtmAne paDe pachI. kAraNa ke haju jyAM sudhI saMpUrNa anubhava thayo nathI, tyAM sudhI vedakatA rahe. e anubhava jo saMpUrNa thaI jAya, tyAre e jANavApaNuM kahevAya. ane jANavApaNAnuM saMpUrNa nA thayuM, kAcuM rahyuM to coMTeluM rahe, eTale dajhAya. paNa tyAM juduM rAkhavuM, enuM nAma tapa. tapa enuM nAma ke mahIM garama garama thAya. garama nA thAya ? ko'kavAra AvatuM hazene ? tapa to Ave chene ? praznakartA : hA, tape, vedana thAya. dAdAzrI : have e vedanamAMthI alaga rahe e tapa ! to e jANavApaNuM kahevAya. e vedanAmAMthI alaga nA rahevAya to e vedakatA,
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 AptavANI-12 (uttarArdha) bhogavavuM - vedavuM - jANavuM 329 vedavApaNuM ! kramikamArgamAM vedakatA ja hoya. vedavAnuM ja, jANavAnuM nahIM. ahIM ApaNe jANapaNAmAM hoya paNa pelo pAchalo mAla, jarA cIkAza eTale jarA vedakatA thaI jAya. chatAMya goThavIne bese ke nA, huM to jANe chuM, to evuM rahe pachI. bIjuM zuM che ? jJAyakapaNAno eno dharma ja che. praznakartA : vedavAnuM caMdubhAIne chevaTa sudhI rahene ? dAdAzrI : paNa tamAre jovAnuM e. e rahe, paNa tamAre jANakAra tarIke rahe. praznakartA : hA, paNa caMdubhAIne to vecavAnuMne ? dAdAzrI : chUTako ja nahIM. e ko'ka dahADo vede ne ? e to ApaNe pachI arIsA sAmuM teDI jaIne kahIe ke ame chIe. paNa evA kesa kaMI roja so nA Avene ? be-traNa kesane ! caMdubhAIne to davAnuM badhuM bahu hoya, eTale sAruM-mIThuM vadhAre hoya. kolDa badhuM bahu hoya, pachI hoTa to ko'ka phero Ave. kolDa to AkhI rAta hoya tyAre UMgha e badhuM Avene ! tyAre hoTa ko'ka di Ave tyAre niveDo lAvI nAkhavAno. niveDo lAvI nAkhazone ?! vedaka te jJAyaka banne bhinna eTale A vedakamAM jo ApaNe bhaLIe to bahu duHkha thAya. eTale jo jJAyaka rahevAya to duHkha bilakula ochuM thaI jAya, du:kha ja nA rahe. vede te pote nahIM. pote to mAtra jANanAra, vedakano paNa jANanAra, vedanAno paNa jANanAra. eTale pote vedakanoya jJAyaka ane vedanAnoya jJAyaka che. tyAre loko to vedakanA jJAyaka nathI thatA ane vedanAnA jJAyaka thAya. te 'mane jarA mAthuM utaryuM lAge che" kaheze, tyAre vedanAno jJAyaka, tyAre vedakano nahIM. tyAre kahe, "nA, mane caDyuM che'. tamAre to kahevAnuM ke 'caMdubhAInuM mAthuM caDyuM che." tuM jANanAro ane vedanAra vede mahIM. jenuM mAthuM hoya te veda. ApaNe nahIM levA, nahIM devA, nathI khAtAM, nathI pItA, te zAnuM ApaNuM mAthuM dukhe ? eTale jo e vedanAne jANe che. vedanAne e jANe che ke haM, A vedanA vadhI-ghaTI. badhuMya je jANe che, te vedaka kema karIne thAya ? vedakano e jJAyaka hoya. dADha dukhe che, te kone dukhe che ? tyAre kahe, vedakane dukhe che. ane vedakane zuM dukhe che, vedakane zuM thAya che, e jJAyaka jANe che. ATalo bhedabhAva hoya tyAre du:kha vedanA zAyakane na pahoMce. vacce kAunTara pUlI nAMkhe to vedanA jJAyakane pahoMce nahIM. kAunTara pUlIo nathI nAMkhatA ?! eka pUlI Ama nAMkhI ane eka pUlI Ama nAMkhe che, to pachI vajana aDadhuM nathI thaI jatuM ? praznakartA : thaI jAya che. dAdAzrI : evuM A eka pUlI nAMkhe to vedaka ja bhogave ane ApaNe jANIe ke atyAre vedakane vadhAre paDatI vedanA che. eTale bhagavAna mahAvIrane anArya dezamAM DhekhALA mAryA, apamAna karyA, paNa lokoe joyuM, tethI lokonA manamAM thayuM ke, oho, bhagavAnane bahu du:kha thAya che. paNa e jue nahIM ke A 'vedaka' koNa che ane A 'jJAyaka' koNa che. e pote to jJAyaka hatA. praznakartA : sAmAne duHkha thAya tyAre to ApaNe pratikramaNa karIe. paNa have jyAre potAne ja zArIrika vedanA hoya ane duHkha thAya, praznakartA : vedanIya karmanA udaya vakhate vedanA vede che e koNa. te ja vakhate vedanA thAya che te jANe che koNa ? dAdAzrI : vede che ahaMkAra ne prajJA jANe che, prajJA che te vedakane paNa jANe che. ane A vedaka che te vedanA vede che. vedaka eTale ahaMkAra kahone ! ahaMkAramAM badhuM AvI gayuM. ahaMkAra che te mAne che ke A mane ja du:kha paDe che. eTale e vede che. tethI vedaka kahevAya. vedaka eTale vedana karelo mAne che, vedelo ! ane prajJAzakti jANe che emAM. have ghaNAMkharAM ApaNA mahAtmAone prajJAzakti rahI jAya che ane vedakabhAvamAM AvI jAya che, te du:kha vadhe. bIjuM kazuM nahIM. 'pote' tanmayAkAra thAya to du:kha vadhe.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogavavuM - vedavuM - jANavuM 331 tanmayAkAra thaI jAya to tyAM pratikramaNa karavAnuM? kevuM karavAnuM ? dAdAzrI : e vedanA tamAre joyA karavAnI. veda eTale jANavuM ane veda eTale bhogavavuM. te bhogavavAthI mAMDIne jANavA sudhInA badhAM padamAM jJAnIo hoya che. praznakartA : tanmayAkAra thaI jaIe to emAM ? [9.2] pudgala sukha - Atmasukha dAdAzrI : hA, tanmayAkAra thaI jAya. mAre dADha dukhatI hoya ne, to mAre tanmayAkAra nA thavuM hoya toya mahIM thaI javAya. praznakartA : te vakhate zuddhAtmA bhUlAI javAya. dAdAzrI : bhUlAI nA javAya zuddhAtmA. potAne tanmayAkAra nathI thavuM, e jJAna ja 'zuddhAtmA chuM', e pUravAra kare che. praznakartA : e pachI khyAla Ave che ne ? te vakhate to tanmayAkAra thaI jAya che. dAdAzrI : hA, paNa pachI ya eka sekanDa pachI, eka miniTa pachI Ave ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale ApaNI pAse jJAna hAjara chene ? bhale jhokuM khaI gayo, paNa pachI jAgRti AvI gaI te ApaNe jovuM. praznakartA : to enuM kaMI sparze ? kaMI karavAnI jarUra nahIM ? dAdAzrI : kazuM nathI sparzatuM, AvuM pada ja nathI thayuM. AvuM pada zAstramAM nathI thayuM, e pada zI rIte A prApta thAya ?! A pada je maLyuM che tamane, e ajAyaba pada maLyuM che. mATe evuM sAcavajo, evuM sAcavajo, kAraNa ke AvuM pada duniyAmAM utpanna thayuM ja nathI kyAMya ! sAcuM sukha zemAM ? sukhanI zodhakhoLa karo cho ? kayA DipArTamenTamAM tamane sukha lAgyuM? kyAM kyAM nathI lAgyuM ? praznakartA : bahAra badhuM kyAMya sukha dekhAtuM nathI. pudgalamAM badhe baLatarA ja dekhAya che. dAdAzrI : lagnamAM, badhAmAM ? bebIno phAdhara thayo, emAM baLatarA che ? pahelAM ya AvI baLatarA joyelI ? praznakartA H AkhI jIMdagI baLatarA ja joI. A baLatarA je thAya, teno kaMI enDa hoya che ke kema ? dAdAzrI : eno enDa che. jeTalo pahelAM ajJAnatAmAM AnaMda meLavyo hato, eTalA pramANamAM baLatarA hoya. praznakartA eno artha e ke ajJAnatAmAM khUba AnaMda meLavyo che. dAdAzrI : tenuM ja A che. badhAne sarakho nA hoya. A to bhogaveluM bahu suMdara rIte, eTaluM ja sAmuM rIekzana hoya ! jyAM tadana sAcuM mAnyuM, te ja tadana khoTuM nIkaLyuM ! cUsta bhogavaTo karelo mana phAvato, pachI rIekzana evuM ja Avene pachI.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 333 praznakartA : have to saMsAra bilakuleya poSAto nathI, evuM thAya che. dAdAzrI : zI rIte poSAya ? pariNAma bhogavyA vagara chUTako che ? paNa jJAtA-draSTA rahIne 'joIe' to cAlI jAya ane ApaNe kahIe ke 'ohoho, caMdubhAI tame to bahu bhAre karyA che mATe bhogavo have.' eTale ApaNane nA aDe. agara to e UbhuM thAya to 'mAruM nhoya' ema kahIene toya nA aDe ! godA mAratAra mahA upakArI ! te eka bhAI to kahe che, 'mane godA lAge evuM thAya che zarIramAM ! evo kaMI upAya karo ke jethI mane maTI jAya.' meM kahyuM, 'A godA mAranAra maLe nahIM.' e godA mAranAra zuM kahe che ? 'mokSe jAva ! ahIM zuM karavA sUI rahyA cho ?" e bahu sAruM kahevAya. mATe A godA mAranAra hoya to teno upakAra mAnajo. ahIM maTADavA nA Avazo. A davAvALA pAse davA levAya nA jazo. godA mAranAra kyAMthI maLI Ave ?! mahAna bhAgyazALIne godA mAranAra maLe ! praznakartA : e upakArI kahevAya. dAdAzrI : hA. nahIM to hArTa pheIla bheguM thAya, bhAgyazALIne to ! paNa godA mAranAra nA bhegA thAya. godA mAranAra to mokSe janArA hoyane, tene godA mAra mAra kare. ghera bairI hau godA mAre ! juone, A bhAIne keTalA godA loko mAre che ! cha-sAta varSathI emane godA mAre che. tyAre A bhAI be-traNa varSathI kahe che, 'have mokSe ja javuM che. have kyAMya nathI javuM.' e nakkI thaI gayuM have. kAraNa ke roja roja godA mAre, pachI moha to raheto haze ke ? moha rahe pachI ? praznakartA : pachI moha nA rahe. dAdAzrI : jyAM tyAMthI godA mAre. have godA mAravAnI davA karIe to pachI moha rahI jAya. mahAparANe godA mAravA mATe lokone bhADe AptavANI-12 (uttarArdha) rAkhavA paDatA hatA. paNa bhADAvALA godA mAre nahIMne, barobara ! tamaneya godA mAranArA to haze ja ne ? sahune ghera godA mAranAro hoya. A zabda samajavA jevo nathI ? 334 praznakartA : hA, bahu sarasa vAta che. dAdAzrI : je ApaNane duHkhadAyI lAgatuM hatuM, te sukhadAyI thaI paDyuM. ohoho AvuM ! A sukhadAyIne ApaNe duHkhadAyI mAnatA hatA, e bhUla hatI. e bhUla bhAMgI jAya, enuM kAma thaI jAya. ame to AkhI jiMdagI ja evI rIte rahyA chIe. godA mAravAnI davA nahIM karelI, bA ! ame to koI godo nA mArene, to ene Ubho karI ApIe. eTale bena kahe che, 'dAdA, rAtre oDheluM tame zuM karavA kADhI nAkho cho ? eTale meM kahyuM, 'oDhIe eTale pachI UMgha Ave che. jarA ThaMDuM lAgene, TADha lAge tyAra pachI jAgRti rahe. godA mAranAra joIe. te AkhI rAta godA mAra mAra kare ne ApaNe ema karIe. 'tuM chuM ne huM chuM', kahIe. kyAre sUI nathI gayo ? anaMta avatAra sUI ja gayo hatone ! bIjuM zuM hatuM te ? praznakartA : zAtAzIliyA hoya te pahelI davA kare. dAdAzrI : A tame TikiTa coDIne ahIM AvyA'tA. tyAre meM kahyuM, 'A zenI TikiTa coDI che ?' praznakartA : meM dAdAne kahyuM ke, 'A vAgyuM'tuMne eTale mAkho bahu baNabaNatI hatI. eTalA mATe paTTI lagADI che. tyAre tame kahyuM ke A to upAya tame kADhyo ! dAdAzrI : loko kahe che, 'dAdA, udharasanI davA huM tamane ApuM.' meM kahyuM, 'baLyuM, udharasa to huM UbhI karuM chuM ne vaLI pAchuM davAthI sAruM karo cho ? tuM to maTADavAnI davA ApuM chuM pAcho ! A udharasa mahIM Ave, to pachI kAma thaI jAyane ! A godA mAre che e khabara paDene ? have enI davA pIe eTale godA mAranAro baMdha thaI gayo. eTale godA mAranAra joIe A kALamAM. meM tamane hAthamAM mokSa Apyo che. have godA mAranAra
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 335 hoya to gADuM sAruM cAlyuM pAchuM. tamAre ya godA mAranArA bahu AvyA, nahIM ? moTA moTA Ave ne nAnAne nAnA Ave. apamAna game che ? praznakartA : apamAna koI kare to jAgRti vadhAre rahe. dAdAzrI : to pachI bAdhA kema nahIM rAkhatA ? koInI A bAdhA rAkho to loko apamAna kare, laDavAnI zarUAta kare. koI karanAra maLI Avato nathI, nahIMne ? eTale, eka bhAI kahetA'tA, 'AkhI rAta mahIM godA mAratuM hoya evuM koIka mAre che. tenI vidhi karI Apone." kahyuM, 'godA mAre to bahu sAruM. tArI putye jAgI mUo. godA mAranAra zuM kahe che? mokSe jAva ! to e godA mAranAro to sArone ? pratIti, du:khadAyI hatI ! A zarIra du:kha Ape che ke nathI ApatuM ? te tamane zraddhA beThI che ke nathI beThI ? A zarIra niraMtara du:khadAyI che. chatAM e paNa zraddhA beThI che ? praznakartA : hA, zarIra du:khadAyaka che. dAdAzrI : zuM du:kha de che e ? praznakartA : mAthuM dukhe ! dAdAzrI : e to mAthuM nA dukhe tyAre to sukhadAyI ja che ne ! zarIra zuM duHkha Ape che ? te A hamaNe bapore tApamAM A erakaMDizana baMdha thaI jAyane to khabara paDe, evI rIte te vakhate jAgrata raheto nathI ane Ama che te sukha khoLo cho ! eTale AnI upara zraddhA besI jAya ke niraMtara duHkhadAyI ja che A ! "ene' kahIe, AmAM zuM sukha khoLa khoLa kare che ? A roja UThIne saMDAsamAM javuM paDene, A du:kha paDene, A du:khadAyI che tyAre ja ne ? sukhadAyI to nA ja kahevAya ! chatAM ApaNe A sukha laIe chIe, tethI ja A badhI bhAMjagaDa che ne ! enI pAse sukha khoLIe chIe. 336 AptavANI-12 (uttarArdha) ame kahIe chIene, ziyALAmAM rAtre oDhavAnuM ghaNI vakhata bahu TADha hoyane to ame khaseDI nAkhIe. pachI ThaMDI lAgyA kare evuM karyA karIe. eTale niraMtara e zraddhA rahyA kare ke A duHkhadAyI che. zraddhA to besavI joIe ne ! ghaDIvAreya sukha che ja nahIM zarIramAM ! mana to du:khadAyI che, e zraddhA bahu besI gayelI ane vANIya du:khadAyI che e ya zraddhA bahu besI gayelI, paNa A zarIra du:khadAyI che e zraddhA nathI beThelI. erakaMDizana baMdha thaI jAyane tarata khabara paDe, agara to bahAranuM vAtAvaraNa ThaMDuM thaI gayuM hoya ane A cAlu rahyuM te ghaDIe, kaheze "eya baMdha karo, baMdha karo, huM to TADhe TharI gayo." kharI rIte to mAnasika du:kha ja vadhAre che ! zarIre ya du:khadAyI to niraMtara che, e to puNyanA AdhAre badhuM A maLI Ave che, eTale e cAle che gADuM. bhajiyAM khAya, jalebI khAya ane eno TesTa vadhyo ! AiskrIma khAvAnuM maLe, eya mahIM peTa TATuM thAya ! praznakartA : dAdA, e badhuM to maLI Ave, ene lIdhe jAgRti ghaTe ja ne ! dAdAzrI : nA, A zarIra du:khadAyI che e zraddhA besavA nA de, eTale thAya zuM ? eTale enA karmanA hisAbamAM lakhyuM eTaluM Ave ja ! sagavaDo batAve zAtAzIliyA ! vAtane samajavAnI che, AmAM bIjI kazI bhAMjagaDa kAma ja nA lAgene ? ApaNe to upAdhi ochI karavI jema bane tema. A ApaNI pAMca AjJA chene, te upAdhi ja rAkhe evI nathI. emAM kazuM upAdhivALuM che ja nahIM. A to paMkhAno mArI jAta upara anubhava lIdhelo che ke mAre zuM thAya che ? ke pahelAM paMkho rAkhato nahIM. chappana sudhI titikSA nAmano guNa keLavelo. eka zetaraMjI upara sUI raheto hato kAyama ane paMkho rAkhato nahIM. te badhA mitramaMDaLa Ave, te kahe ke tame paMkho nA rAkho. kAraNa ke tame to tapasvI puruSa cho, paNa amAruM zuM thAya ? tyAre meM kahyuM, goThavo. e goThavavAthI pachI A zAtAzIliyuM thayuM zarIra.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 337 eka kheDUta mANasa roja joDA pahere, to pachI joDA nA hoya te ghaDIe dajhAya e mANasa. nahIM to zarIra dajhAya nahIM evuM thaI jAya. eTale have zAtAzIliyA thayA to paravaza thavuM paDe. jyAre paMkho nA hoya to paravaza thavuM paDe. ane mAre upayoga bahAra rAkhavo e muzkelI paDe. A thayuM zuM te mArI vAta huM karuM chuM. eTale A vAtane tame samajajo. paMkho baMdha karazo nahIM, paNa A paMkho e hitakArI nathI, evuM mAnajo. eTale ApaNA mahAtmAone e anubhava hitakArI nathI. bahAranA lokone to ApaNAthI kahevAya nahIM. bahAranA loko bAhyasukha khoLe che ane tame AMtarika sukha khoLo cho, sanAtana sukhane khoLo cho. eTale A to mArA anubhavanI vAta karI. praznakartA : paMkho ekalo kema ? ghaNI vastuo hitakArI nathI. dAdAzrI : bIjI vastuo jovAnI nathI. A paMkho ekalo vadhAre che te. bIjI vastumAM to tamane DirekTa sparza nathI karato. A ekaluM DirekTa sparza kare che. bIjAno vAMdho nahIM. bIjuM to gharanA mANaso phrIja lAve, temAM ApaNane zuM nukasAna ? e kaheze, A baraphanuM pANI pIo. to e ApaNane nA pIvuM hoya to nA kahI daIe. gharanA mANaso reDiyo, phona vAparatA hoya, temAM ApaNe zuM levAdevA ? kakaLATa thAya to emane thAya, ApaNe zuM levAdevA ? A paMkho ekaluM potAne sparza kare evI vastu che. 338 AptavANI-12 (uttarArdha) mANasa. pachI sagavaDa nathI hotI tyAre upAdhi kare che. A zarIrane to jevuM tame rAkho ne tevuM rahevA taiyAra thaI jAya. nesesiTI nathI, A to jANIne Teva pADI ApaNe. UMdhI Teva pADI paMkhAnI. te UlaTo huM TADho thaI gayo, tyAra pachI ! A te kaMI rIta che ? ane amadAvAda jaIe che tyAre erakaMDIzana kare. kaheze, 'dAdAjI, mAre tyAM utaravAnA che." e loko erakaMDIzana karI nAkhe. ene khabara nathI ke erakaMDIzana mATe jarUra nathI. mAre to evuM erakaMDIzana joIe che ke tAre ghera erakaMDIzana hoya paNa pAchuM satsaMgamAM jatI vakhate tyAM sudhI erakaMDIzana hoyane evuM joIe che. tyAre e to bahAra nIkaLyA eTale pAchuM dhakhadhakhatuM... ApaNe ThaMDAmAMthI bahAra nIkaLIe to zuM thAya bahAra ? dhakhadhakhatuM aMgArA jevuM lAge. te A zuM? tethI bhagavAne kaheluM ke zAtAzIliyA nA thazo. Ane zAtAzIliyA kahevAya. kaMIka to A zarIrane keLavavuM joIene. bAvIsa prakAranA pariSada sahana karavAnuM kahyuM che. te to huM nA pADuM chuM, tamane kaheto nathI. e kahuM to tame badhAM ya gabharAI jAva, enA karatAM nA kahuM e sAruM che. praznakartA : paNa dAdA, A zarIra bAhya sukha khoLe chene ? dAdAzrI : paNa sukha ApaNe khoLavAnuM nA hoya. ApaNane aMdaranuM sukha maLyuM che. nA maLyuM te to bahAranuM khoLe. aMdaranuM maLyuM hoya, tene A bahAranuM nA hoya to cAle ke nA cAle ? aMdaranuM nA maLyuM hoya, tene amAruM kahevAnuM nathI. nA maLyuM te zuM kare ? paNa ahIM to phAMphAM mArato ja hoya bahAra. Ama keTalAka to rAha jue, 'e pavana Avyo haMa e Avyo, A Avyo, A Avyo'. jo jato nA rahevAno hoya, to bhogavI le, paNa 'e gayo' kaheze ! A jAtanuM paravazapaNe mANasamAM rahe. jo A bhagavAne bAvIsa prakAranA pariSaha sahana karavAnA kahyA che. lakhyuM che ke nathI lakhyuM ? praznakartA : hA. pariSaha veThavAnuM kIdhuM che. jene kaMI bAhya upAdhinI jarUra hotI nathI ane chatAM kare toya ApaNe vAMdho nathI. ApaNo mArga kevo che ke vAMdhA vagarano mArga che. e to jyAM mAne che tyAM ja che ane e kaheze, amArAthI pavana vagara rahevAtuM nathI. ApaNe kahIe, barobara ema ja hoya. bane to paMkho lAvajo, ema kahIe ApaNe. jene je khape, tene te vastunI ja jarUriyAta che. praznakartA : zAtAzIliyA nahIM thavAnuM, evuM kahyuM Ape ? dAdAzrI : bahAranI sagavaDone laIne zAtAzIliyA thaI jAya che
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 339 340 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : hA. te to huM tamane kaheto ja nathI. phakta tamAre to ATaluM ja, AvuM jarAka hoya to tamAro upayoga aMdara raheze. nahIM to upayoga pachI bahAranI bahAra ja bhamyA karaze. jarAka baphAro thayo eTale upayoga bahAranI bahAra rahyA kare. chatAM paMkho enI meLe cAlato ja hoyane, ene baMdha nA karazo. hoya to samabhAve nikAla karI nAkhajo, paNa AmAM sukha che evuM mAnazo nahIM. emAM sukha che evuM mAnyuM eTale pelAmAM duHkha che evuM mAnyuM. eTale upayoga bIjI jagyAe pharyA kare. erakaMDIzanamAMthI bahAra nIkaLelA mANasanI zuM sthiti haze ? e kaho. A to koNe paMkhA-baMkhAnI zodhakhoLa karelI ? A to phorenavALA. zI rIte ? e emane mATenI zodhakhoLo, ApaNe tyAM e pesI gaI. nahIM to ApaNe tyAM to rAjAne tyAM paMkhA hoya. bIje badhe to amathA paMkhA hoya sAdhAraNa, te ya zeThiyo hoya to. nahIM to kAma karato hoya Akho dahADo, to zeno paMkho joIe ? ane kudarata to badhI rIte tamane helpa karI rahI ja che. jyAre pavananI jarUra hoya to dhImo pavane ya Ave che, bIjI badhI helpa kare ane pasIno jeTalo nIkaLavo joIe eTalo nIkaLavA de. pachI akudaratI jIvana jIvIe, teno zo artha che ? A kaMI ApaNe dharmanA aMgenI vAtacIta nathI A. A to eka jANavA khAtara. - paMkho hoya ene pA-aDadho kalAka baMdha karI ane upayogamAM rahI juo joIe, to tamane paMkhAnI jarUra nA paDe. upayogamAM raheto hoya, tene paMkhAnI jarUra ja nA paDe. A paMkhAnI jarUra bAhya jyAM sudhI hoyane tyAM sudhI, ane tema chatAMya ApaNe nA nathI kahetA. ene bhale tAruM bAhya hoyane to ya tuM bAhyamAM, 'huM AtmA chuM' evuM bhAna raheze to bahu thaI gayuM. to ya vAMdho nathI, paNa thoDuM AgaLa vadhavAmAM vAMdho zo ? vAMdho kharo ? praznakartA : gharanI aMdara je kaMI vastuo hoya che, e jyAre khoTakAI jAya che, tyAre Akho jIva emAM jato rahe, mArI vAta karuM ke sittera varSa sudhI phrIjanI khabare ya na hatI. pachI phrIja AvyuM. te eka dahADo bagaDyuM eTale AkhuM ghara UMcuM nIcuM karI nAkhyuM. dAdAzrI : hA, e evuM ja hoya. A badhI Aphata che. upAdhi vastu judI che ne Aphata vastu judI che. upAdhi to vaLagelI hoya. ane Aphata to vaLagADelI hoya. tamane thAya e svAbhAvika che, e to A badhI Aphato che. jJAna na hatuM ane hIrAbA kaheze, pelo naLa bagaDyo che e upAdhi mAre. pachI bolAvA javAnuM, teDI lAvavAnuM, A upAdhi. e jarUriyAtanI vastu hoyane ? paNa A to bInajarUriyAta Aphato. TIvI lAve ne phalANuM lAve ne kaMI ochuM lAve che loko ? AMkho jAya ane pAchuM Aphata. praznakartA : A TIvI khare TAIme bagaDI gayuM, eTale AjubAjuvALA badhAMya 'TIvI nathI cAlatuM ?" TIvI nathI cAlatuM, to AtmA-bAtmA badhuM emAM. dAdAzrI : hA, badhuM emAM. have chatAMya ApaNAthI ene tiraskAra to hovo ja nA joIene ? kAraNa ke e bIjAne phAvatuM hoya, e game te kare. ApaNA gharano chokaro ja game te karato hoya, ApaNAthI nA kahevAya ? nA kahezo to tamane vaiSa thaze. ane jyAre upayogamAM hoya tyAre kazuM rahetuM nathI. upayogamAM hoIene tyAre khyAle ya nA rahe ke A garamI che ke ThaMDI che evuM kazuMya nahIM. hamaNe chokaro parIkSAmAM pepara lakhato hoya ne ane paMkhA baMdha thaI gayA hoya to ene khabare ya nA hoya. vakIlonuM je kAmakAja cAlatuM hoya ane jaja barobara sAMbhaLatA hoya, te ghaDIe paMkhA baMdha thaI gayA ne khabare ya nA paDe. A to navaro paDyo ke khabara paDI. ene bAhya upayoga kahe che. bhaTaka bhaTaka bhaTaka karyA kare. chatAMya huM to kahuM ke kazo vAMdho nahIM. ATaluMya paNa kaMIka karajo. pAMca AjJAmAM rahe chene ? paMkhA pheravajo paNa pAMca AjJAmAM rahejo. paNa A jANI rAkhajo ke A vastu bhUlavALI che. huM ya kaMI nathI pheravato evuM nathI. huMye pheravuM A. have emAMthI thoDI thoDI bAda karatAM karatAM pachI mULa jagyAe avAya. have A bUTa paherIne pharIe ane pachI eka divase koI phero bUTa rastAmAM ko'ka bahAravaTiyAe laI lIdhA ane pachI e taDakAmAM pharavAnuM
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha thAya. pelA roDa, retI upara zI dazA thAya ? have kheDUtonA je paga chene, te phITa ja thaI jAya che. ene to kazuM thAye ya nahIM ne jarUra nahIM. kudaratano niyama che ke jene jeTaluM je joIene te phITa ja thaI jAya. to pachI ApaNe e niyamano kema lAbha na uThAvavo ? kudaratano niyama ja che evo. kAraNa ke tame svataMtra cho. kudarata tamAre AdhIna che. tame kudaratanA rAITa bagADo cho. 341 mArI saMpUrNa svataMtratA meM joyelI che. anubhavelI che. tyAra pachI mane jJAna thayuM che. jojo, rIpe karavAM paDaze ! ApaNuM sukha emAM pese che. pachI emAMthI pAchuM ApaNane sukha prApta thAya che. eTale have e pudgalamAM ApaNe sukha mAnI laIe chIe. paNa jyAre e ja pudgala duHkha Ape che tyAre manamAM ema thAya che ke A kema AvuM kare che ? e ja jalebI nA bhAve pAchI. eTale pAchuM rIpe(cUkate) karavuM paDe ApaNe. A AmAM sukha nathI ne temAMthI laIe eTale, pAchuM rIpe ja karavuM paDe. mULa hatI tyAM mUkI daIe to ApaNe cokhkhA thaIe, nahIM to thAya nahIMne ! A badhI tamArI kalpanA ja che. jeTalI ahIMthI AMTIo mArI, eTalI peNe pharI pAchI rIpe karavI paDaze. tamArI goThavaNI che. e kaMI navuM utpanna thatuM nathI kazuM. praznakartA : pudgalamAMthI je je sukha lIdhuM e rIpe karavuM ja paDe ? dAdAzrI : game e rIte karavAM paDe. kAraNa ke e tyAM ApaNA bApanI kaMI beMka hoya. e to ame kazuM laIe nahIM eTale amAre rIpe ya karavAM nA paDe. praznakartA : ApaNA mahAtmAone to A kliyara che, mana-vacanakAyAmAMthI sukha nathI AvatuM. dAdAzrI : Amane Ama rIpe ja karI rahyA che, A bIjuM kazuM karI rahyA nathI. nA chUTake karavuM paDe che. nA gamatuM hoya toya karavuM paDene ? e badhuM rIpe kahevAya. 342 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : to pachI enuM pharIthI rIpemenTa nathIne ? dAdAzrI : A ja rIpe che. praznakartA : eTale A pachI je manathI sukha cakhAI jAya, vANIthI cakhAI jAya, dehathI cakhAI jAya, to ApaNe ene jANavAnuM che. jANIe to pachI coMTe nahIMne e vastu ? dAdAzrI : 'jANanAra'ne kazuM aDe nahIM. bhogavanArane aDe badhuM. bahAranuM sukha ApaNe laIe, te karyu rIpe nathI karavuM paDatuM ? tyAre kahe, mane kaMI paNa mAgyA sivAya Apene, vagara mAgye dUdha Apene, icchA sivAya ane huM pI jauM, tenuM rIpe nahIM karavAnuM. bIjuM badhuM rIpevALuM. Ama hoya matatA te vANItAM duHkho ! praznakartA : manathI sukha lIdhuM evo dAkhalo Apone, ke manathI sukha lIdhuM Ane kahevAya Ama. dAdAzrI : A badhAya manathI ja lIdhelA kahevAyane ! Ama khUba garamI hoyane te ghaDIe pavana Ave, te ghaDIe sukha lAge. te e sukha kyAMthI AvyuM ? praznakartA : manathI. dAdAzrI : hA. dajhAyo hoyane, to davA ThaMDI copaDIe to ? hAza. UMghI jAya hau mUMo. e sukha utpanna thayuM. praznakartA : vANInA sukha kevI rIte kahevAya ? dAdAzrI : hamaNAM dhaNI TaiDakAve ne pachI kaheze, 'mAruM mana ja vicitra thaI gayuM che, kharAba thaI gayuM' eTale sAruM lAge pAchuM. pahelAMnuM kyAMya bhUMsAI jAya, e vANInuM sukha. dhaNI kahe ke, 'mAruM magaja bagaDI gayuM che huM, tane bahu du:kha ApyuM.' te pelI kaheze, 'nA, evuM kazuM thayuM nathI. kazo vAMdho nahIM !' badhA meNAM mArelAM bhUlI jAya. evI cAvI AvaDavI joIe.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 343 344 AptavANI-12 (uttarArdha) samaja keLave 'berIMga pAvara' ! paMkho Ave eTale UMgha AvI gaI, ne eTale mANasamAM ne jAnavaramAM phera kazo rahyo zo te ? ApaNo UlaTo TAIma nakAmo gayo eTalo. sukha levAya ja kema emAMthI ? A to paranuM sukha kahevAya. jyAre paranuM sukha bhogave tyAre svanuM AvatuM baMdha hoya. praznakartA : dAdA, eno kharo artha evo thayo ke ApaNe sukha hoya ne bhogavIe eno vAMdho nahIM paNa enA vagara na rahevAya athavA to emAM otaprota nahIM thaI javAnuM ? dAdAzrI : sahana karavAnI zakti jo ghaTI na jatI hoya to tame vAparo. e to ghaTI jAya pachI. mANasanAmAM badhuM berIMga pAvara che. e berIMgo ghasAI jAya pachI, A jema gADImAM berIMgo ghasAI jAya ne evI rIte AmAM ya berIMgo ghasAI jAya. nahIM to berIMga pAvara hoya ja. praznakartA : dAdA, to e berIMga pAvara keLavavA zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : karavAnuM zuM ? samajavAnuM. ane nakkI karavAnuM ke have e che ne ApaNe chIe. cAlo Avo, kahIe. UMdha eTale AtmAne pUryo kothaLAmAM ! praznakartA : dAdA, cha kalAkanI UMgha kevI kahevAya ? ke traNa-cAra kalAka ke enAthI paNa ochI joIe ? dAdAzrI : UMghavAnI to jarUra ja nathI. UMghavAnuM to enI meLe ja AvI jAya. eka pA kalAkamAM to mANasa cAra kalAkanI UMgha kADhI nAkhe. Ama jhokuM Ave ne ! chatAMya suI javuM. paNa mahIM aMdara sthiti jAgRta rAkhavI. aMdara goThavI karIne sUI javuM. praznakartA : aMdara jAgRti kevI rAkhavI ? dAdAzrI : goThavaNI karIe to rahe. mahIM aMdara dAdA besADI, pachI 'zuddhAtmA chuM' ema karyA karIe. dAdAnuM nididhyAsana roja rAtre UMgha Ave tyAM sudhI karavuM. pachI UMghI javuM. UMgha nA Ave eTale upayogamAM rahevuM. upayoga kevI rIte rakhAya ke dAdAnA nididhyAsanamAM rahevuM. e rahetAM rahetAM UMgha Ave to pharI UMghI javuM. pharI jAgIe tyAre pAchuM upayogamAM rahevuM. mokSane mATe upayoga rAkhavAnI jarUra che. UMghamAMthI je sukha Ave che, e parAdhIna sukha che. ApaNuM sukha hoya. parAdhIna sukha che ne te indriyo tathA A dehane AdhIna che. keTalAka loko to caMTIo khaNIne upayogamAM rahe che. to tamAre sahajAsahaja rahevAya evuM che, mATe A pramANeno upayoga rAkhajo. bAkI, UMghanuM sukha e pudgalanuM sukha kahevAya. mokSe nA javA de. jagADanAra joIe, nahIM to oDhIne sUI rahe. A AtmAne kothaLAmAM bAMdhI nA rakhAya. kothaLAmAM bAMdhIne A rAte jo sUI jAya chene ! e TAIma bagADAya kema AvuM, dAdA maLyA, jJAnI maLyA pachI ! AkhuM vIMTALIne sUI jAya nirAMte, kothaLe bAMdhIne ! praznakartA : evuM dAdA bhAna ja nahIMne ! jAta ja sAcava sAcava karIe eTale. bhogavI ja levAno zokha eTale ! dAdAzrI : zuM bhogavavAnuM paNa A ? e zraddhA tUTe nahIM ! ApaNI zraddhA AnI parathI tUTI javI joIe ke UMghamAM sukha che. UMgha pudgalanuM sukha che, e ApaNuM sukha nhoya. e to pelI je ApaNI zraddhA haju pudgala upara che ! te A pudgala to koI jagyAe sukhadAyI hoya ja nahIM ! eka UMgha ne eka viSaya, be vadhAre pajave. chetaranArA A be hoya che. praznakartA : dAdA, paNa UMgha to necarala gIphaTa hazene ? dAdAzrI : e to jene saMsAramAM bhaTakavuM hoya tene mATe. ame to ahIM ThaMDImAM amane oDhADavAmAM Ave to huM jarA Ama zAla khaseDI nAkhuM. jo ThaMDo pavana lAge to jAge, Ama AkhI rAta jAgIe. ane nA hoya to pharI udharasa Ave tenAthI jagAya. pachI upayogamAM rahIe. be zAla karatAM eka ja zAla oDhato hatone ! jANI joIne, nahIM to ThaMDI nA lAge to pachI AkhI rAta UMdhyA kare eTale thoDo camakAro to
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 345 rahevo ja joIe zarIrane, hA. nahIM to pachI UMghamAM jAya badhuM sAruM khAvAmAM AvyuM hoya to vadhAre khAIne pachI ghasaghasATa UMdhe. evuM nahIM thoDo camakAro joIe ja. oDhavAnuM to jagata Apaze badhuM suMdara suMdara, koNa nahIM Ape ?! loka oDhIne sUI rahyuM che ane ApaNaneya oDhADaze paNa ApaNe oDhIe to ApaNuM jAyane ! khoTa jAya. ApaNe oDhIe tyAre jAyane ! ame keTalAMya varSathI rAtre tabiyata bagaDI hoya, rAtre game te thayeluM hoya, paNa ekkekTa sADA cha eTale UThI javAnuM. ame UThIe tyAre sADA cha vAgyA ja hoya. paNa ame to sUtA ja nathI jo ke amAre to aDhI kalAka to vidhio cAle mahIM rAtre sADA agiyAra sudhI to satsaMga cAle. Ama bAra vAgye sUI jaIe. sUvAnuM sukha, A bhautika sukho ame laIe nahIM. A bhAIne UMgha sArI Ave, to manamAM zuM kahe, 'Aje sarasa UMgha AvI'. paNa sukha kyAMthI AvyuM te jANato nathI. A pudgalamAMthI AvyuM, A AtmAnuM hoya. A pudgalamAMthI sukha cAkhone tyAre AtmAnuM sukha baMdha thaI jAya. kAraNa ke haju to UMghavA joDe sobata kharI ke nahIM ?! UMghamAMthI sukha le kharA A loko ! haju bhautika sukhanI to Adato gaI nathI. e Adata nA javI joIe ? e strI karatAM bhAre che A UMghavuM. strI to vaDheya kharI. paNa A to UMdhe nirAMte, soDa ghAlIne sUI jAya. tame soDa ghAlIne sUI gayelA koI dahADo ? praznakartA : huM be oDhavAnA laIne sUI jato'to, A dAdAnuM sAMbhaLIne meM eka karI nAkhyuM. dAdAzrI : sAruM karyuM. tamAre kaMI karavAnI jarUra nathI, A jJAna ja kAma karaze. A jJAna ja tamane khUMcaze mahIM AvIne. ane ame to e jyAM UMghavAno vakhata thAya eTale thoDuM Ama paga AgaLathI zAla kADhI nAkhIe eTale pachI ahIM jarA, koI godo mAravAnI jarUra nA rahe. eTale ame kahIe chIene, ame UMghatA nathI. bhagavAna eka kSaNavAra UMdhyA nathI. kAraNa ke niraMtara jAgRta sthiti. kevI sthiti haze ? AMkho mIMcelI hoya. deha UMgheya kharo ne mahIM jAgRta hoya. enuM nAma ghasaghasATa nahIM. lokonuM ghasaghasATa joyeluM tame ? savAramAM UThIne kaheze, "Aje bahu 346 AptavANI-12 (uttarArdha) sarasa UMgha AvI !' eTale sukha vadhAre AvyuM. tyAre mUA, UMgha to kaMI bIbI hatI te mUA UMgha joDe sUI gayo ? UMghanI joDe sUI rahe loko. zAstramAM AvuM bivaDAvyA nathI, hoM ke ! pudgala stra aTakAve kevaLajJAta ! praznakartA : pudgalamAMthI rasa cAkhe to kevaLajJAna aTakI jAya. dAdAzrI : kevaLajJAnanI vAta kyAM karo cho ?! A jJAna ja badhuM tenAthI aTakyuM che. A tame AjJA pALo te ja, bIjuM zuM ? jJAna to have anubhava thAya eTalA sAcA. e darzana thaI gayuM. bIjuM jJAna ja kyAM che te ?! kyAre rasa pUro thavAno che ? je pUruM nA thAya e pUchIe, eno zuM artha che ? praznakartA : pudgalamAMthI rasa nathI cAkhavo evo nizcaya karyo che. dAdAzrI : A ja rasa tuM cAkhuM chuM. khabara nA paDene ! e dhIme dhIme AgaLa vadhatAM vadhatAM javAze. eka kAma pUruM thaI jAya pachI, bIjuM kAma jhAlavAnuM, Aje zI rIte ochuM thAya e karavAnuM che. Aje zuM karo cho, eTaluM ja dhyAnamAM levuM. atyAre UMghamAMthI sukha lo cho ke ? sArI UMgha AvI ? majA Ave che ! praznakartA: Ama UMgha Ave emAM majA Ave paNa emAM have nakkI karIe ke pAMca vAge UThavuM, cAra vAge UThavuM. dAdAzrI : e badhuM nahIM, e to ajJAnIya kare che. A pudgala sukha che, basa ene juduM jANo ! mahAtmAone khabara ja nathI ! rasa cAkhavAnuM khoTuM che evuM samajyA hoya, to game tyAMthI te ochuM karatAM jAva. prathama pratIti pUrepUrI khape ! tamAre mokSe javuM che e vAta nakkIne ke pachI badalAze jarA ? praznakartA : nA, nA. e to badalAya ja nahIMne ! draDha nizcaya thaI gayo che. nizcaya na badalAya, enA mATe potAnA taraphathI kevuM hovuM joIe ?
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 347 348 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : AtmA sivAya bIjI koI jagyAe sukha che nahIM, evI pratIti hovI joIe. praznakartA: e pratIti pUrepUrI besavA mATe AdhAra zo ? dAdAzrI : sAcuM jJAna maLe, pratIti sAcA upara besI ja jAya. cA UkaLatI reDIne lAvyA, to tuM ekadama pIvA nA mAMDune ? nA. kAraNa ke tane pratIti beThelI che ke jIbha zekAI jaze. pratIti bhUlAve nahIM kazuM. pratItinuM jJAna bhUlAve nahIM. gAMDo hoya to ya bhUle nahIM pratIti thaI gaI eTale. praznakartA : e cAnI bAbata to eka ja che paNa A mokSamArganI bAbatamAM to zuM zuM hoI zake ? dAdAzrI : A badhuM ja je che, te pratIti beThelI ja che. praznakartA : eTale dareka bAbatamAM ene AtmasukhanI pratItimAM rahevuM paDe ? dAdAzrI : hovuM ja joIe. pratIti hoya to ja cAle. praznakartA : AtmA sivAya sukha nathI evI pratItipUrvaka cAlavAnuM che mokSamArga mATe, to bIje InTaresTa Ubho thAya to enuM solyuzana zuM karavuM? dAdAzrI : kazuM na joIe eTale UDI jAya e to. AtmA sivAya bIje sukha maLavAnuM nathI evI pratIti jene rahe che, te pelAM sukha UDI jAya. - have evI pratIti beThelI hoya ke cevaDo khauM chuM ne udharasa thAya che, to cevaDo dekhe tyAMthI ene khabara paDI jAya ke bhaI, Aphata AvI. pratIti enuM nAma kahevAya. e mUchita sthitimAM ya bhUlAya nahIM. dArU pIdho hoya toya bhUlAya nahIM. pratIti eTale pratIti hoya. kAM to pratIti nathI agara pratIti kAcI che, pAkI nA hoya e. praznakartA H to A bIjo InTaresTa Ubho thAya to e pratIti nathI evuM ja thayuM ne ? dAdAzrI : nA, e pratIti judI che ne InTaresTa judo che. pratIti hoya ane InTaresTe ya Ubho thAya. beya sAthe hoya. praznakartA : e kaI rIte ? dAdAzrI : pratIti che tyAM InTaresTa nathI ne InTaresTa che tyAM pratIti ene nathI. emAM loko gUMcavAI gayA. InTaresTa ne pratIti beu hoya. pratItivALo che te judo che ne InTaresTavALo che teya judo che. praznakartA : e koNa koNa che ? dAdAzrI : e to oLakhI kADhavA beu tarata. tapAsa karavI ke InTaresTa kone che ane pratIti kone che ? praznakartA to InTaresTa Ubho thAya, ene cheda uDADavo kevI rIte ? dAdAzrI : enI rIta nA hoya. e to DisaInTaresTeDa thaI javAnuM. kaLiyugamAM duHkhato abhAva e ja sukha ! praznakartA : to caMdubhAIne kaMI paNa thAya che e ame joIe chIe paNa AnaMda kema utpanna nathI thato ? dAdAzrI : thAya che ne AnaMda. AnaMda jo nathI thato to zuM thAya che ? kaho. ciMtA thAya che ? tame AnaMda judo khoLo cho. be prakAranA AnaMda. eka saMsArI du:khano abhAva, enA jevo moTo AnaMda koI che nahIM. ane bIjuM, potAnA svabhAvika sukhano sadbhAva. e tyAM AgaLa che, ahIM nA maLe, deha hoya tyAM. potAnA je sukhano sadbhAva e to tyAM AgaLa. eTale ahIM AgaLa saMsAramAM rahevA chatAM du:khano abhAva ene moTAmAM moTo AnaMda kahyo che. e AnaMda kevo khoLe che ? galIpacI thAya evo ? te e to nA cAle. e to badhuM bahAra che ja ne, tyAM galIpacI karAvI lAvane ! bAkI AnaMda eTale heya... AkuLatA nahIM, vyAkuLatA nahIM, nirAkuLatA e AnaMda, nirAkuLatA e siddhano guNa, te AnaMda, nirAkuLatA. nirAkuLatA rahe kharI ? e tame AnaMda pelo galIpacIvALo khoLo cho haju ?
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 349 350 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : satsaMgamAM eka vAta thayelI ke pahelo du:khano abhAva thato jAya ane pachI sukhano sadbhAva lAge. to e je duHkhanA abhAvanI prakriyA pUrI nA thAya, tyAM sudhI pelo sukhano sadbhAva Ave ja nahIM ? dAdAzrI : jagatamAM du:khano abhAva ene ja sukha kahe che. kAraNa ke sukha bIjuM hoya nahIMne ! peluM to paramAnaMda utpanna hoya, svAbhAvika AnaMda hoya. praznakartA : paNa e AnAthI judo hoya ne ? A duHkhanA abhAvane lIdhe je sukha lAge, enAthI je sukhano sadbhAva hoya, e tadana judI ja prakriyA hoyane e ? dAdAzrI : e sukha ja nahIM. e to svAbhAvika AnaMda, badhA prakArano AnaMda rahyA kare che. praznakartA : e atyAre je duHkhanA abhAvane lIdhe sukha lAge, eTale pelA AnaMdanI prakriyA atyAre samajamAM nA Ave. dAdAzrI : evuM chene, sonuM zuddha thayeluM hoya chatAM bhaThThImAM hoI zake. chatAMya zuddha thayelA sonAne kazuM asara nA thAya bhaThThImAM. paNa pachI bahAra nIkaLIne lagaDI thAya tyAre kevI hoya ? bhaThThI chUTI jAyane ? evuM A bhaThThI che kharI. bhaThThInuM du:kha nathI. deha hoya paNa dehanuM duHkha nA hoya. jagata AkhuM du:khano abhAva khoLe che. duHkhanA abhAvane sukha kahe che. e kharI rIte sukha maLatuM nathI. be duHkha thAya tenI vaccenI jagyAne ApaNA loko sukha kahe che. hamaNe duHkha utpanna thayuM ne pUruM thaI gayuM ane bIjuM utpanna thayuM nathI, tyAM sudhI eTalAmAM sukha lAgyA kare. kharekhara sukha hotuM nathI. paNa du:kha nahIM, du:khano abhAva e ja sukha. evuM sukha khoLe che loko. ane AtmA svabhAvika rIte ja sukhiyo che. paNa bhaThThImAMthI nIkaLelo ane bhaThThImAM mahIM hoya te bemAM jevo pheraphAra, eTalo pheraphAra AmAM. sukhano sadbhAva utpanna nA thAya. praznakartA : bhaThThImAMthI nIkaLelo e pelo sukhano sadbhAva, dAdA. dAdAzrI: e AnaMda ja rahe. ane bhaThThImAM hoya tyAM sukhano sadbhAva zarUAta thaI jAya, paNa saMpUrNa AnaMda to jyAre chUTo thAya tyAre Ave. jeTalo che te saMsAramAM mahIM Utarato gayo, eTaluM duHkha ene vadhyuM. Utare nahIM eTale duHkha nahIM. jJAna nahotuM tyAre to dhaMdho ja e hato. A ja huM ne A ja mAruM. jJAna lIdhA pachI A huM e hoya ane A mAruM hoya ! praznakartA : eTale saMsAramAM eTalo UMDo Utarato baMdha thaI gayo, enA lIdhe ene sukha vartAvA mAMDyuM. dAdAzrI : tyAMthI ja sukha vartAvAnI zarUAta. ane pApo ame bhasmIbhUta karI nAkhyAMne ! pApo bhasmIbhUta karyo. eTale badhuM halakuM lAge ane jAgRti rahe, nahIM to jAgRti ja nA hoya ! jagata AkhuM UMdhe che, ema kaheluM zAstrakAroe. e kramikamArgamAM TheTha sudhI duHkha 2he, chellA avatAra sudhI ane ApaNe ahIM A duHkhano abhAva ja thaI jAya che. kAraNa ke Akho AtmA prApta thayo che, pelo to krame krame AtmA jeTalo bAkI hoya eTaluM ene du:kha hoya. ahIM to akrama eTale Akhoya AtmA prApta thAya. praznakartA : paugalika duHkhano abhAva e dAdAnuM jJAna lIdhA pachIthI jJAna pariNAma pAme, eTale tAtkAlika e to thAya che ja. dAdAzrI : thaI jAya che. praznakartA: hA, pachI have je potAnA sukhano je sadbhAva thavo joIe, e te jema jema ApaNe jJAnanI aMdara vizeSa AjJAo pALIe tema.. dAdAzrI : pAchalo mAla bharI lAvyA cho te jema jema khapato jAya, tema tema sadbhAva thato jAya, UghaDatuM jAya e sukha. praznakartA : have peluM sukha je che e ane A sukha, pelAmAM sAMsArika duHkhono abhAva e sukha ane A sadbhAva, e be sukhanI aMdara koI phera haze kharo, dAdA ?
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ pudgala sukha - Atmasukha 351 upara AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : phera kharo. A duHkhano abhAva thayone e bahu nirAMta jevuM lAge. ane pelo sukhano sadbhAva thavo e to vAta judI ja che. svAbhAvika sukhamAM Avyo. du:khano abhAva thavo e svAbhAvika sukha nathI. praznakartA : sukhano sadbhAva je thavAno, te enA puruSArtha upara rahyuMne ? dAdAzrI : mAla aMdara khalAsa thAya to. praznakartA : jJAnI puruSano sahavAsa maLyA kare to e badho mAla oNTomeTikalI khAlI thayA ja kare. dAdAzrI : to khAlI thaI jAya, e ja rasto. bIjo koI rasto nathI. emano joga maLe to bahu thaI gayuM. mokSa, prathama sTejato ! A jJAna zuM che ? saMsAramAM mukti che. A muktadazA saMsAramAM. saMsAramAM beThA mokSa, vItarAgatA. rAga-dveSa nahIM thAya have, have saMsAramAM mokSa eTale zuM, eno artha samajAvuM tamane. tame je khoLo cho, te hamaNe khoLazo nahIM. e to enI meLe AvI UbhuM raheze. saMsAramAM mokSa thavo eTale saMsAranA duHkhothI mukti ! A jagata AkhuM duHkhathI ja pIDAI rahyuM che ane mAgaNI zuM kare che, "he bhagavAna, mane A duHkhathI mukta kara." A sarva duHkhono kSaya karanAro vItarAga mArga, e sarva duHkhono kSaya thaI gayo che have. paNa peluM utpAdana cAlu thayuM nathI. zAthI ? pAchalAM ovaraDrAphaTa laIne AvyA cho, te beMkamAM bharavA paDe che rojeroja. pAMca-daza varSamAM pUrA thaI jaze. A ovaraDrAphaTa lAvyA che, koI vadhAre ovaraDrAphaTa lAvyo hoya to daza-paMdara varSamAM paNa pUruM thaI jaze. te A duHkhothI mukti, enuM nAma pahelo mokSa ! saMsAramAM beThA mokSa ane pachI sthaLa dehathI mukti e chello mokSa. eTale e khoLazo nahIM, enI meLe AvIne UbhuM raheze. ApaNA ovaraDrAphaTa bharAI jaze eTale ! anubhavyo AtmAno AnaMda ! jJAna letAM pahelAM je AnaMda hatone, te to vinAzI AnaMda hato. jJAna pachI have sAco AnaMda utpanna thAya. pahelAM amArA satsaMgathI ane vAtacItathI AnaMda thAya, paNa e kAyama Take nahIM. have A potAno svabhAvika AnaMda utpanna thAya. praznakartA H AnaMda eTale sukha nA kahevAya ? dAdAzrI : nA. AnaMda ane sukhamAM to bahu phera. sukha e joyeluM hoya, paDachAyo paNa nhoya, A sukha to vedanA kahevAya. jene sukha ApaNA loko kahe chene, te vedanA kahevAya. A mIThI vedanA ane kaDavI vedanA paNa beu vedanA che. praznakartA : AnaMda Ave che te kyAMthI Avato haze ? dAdAzrI : AtmAno svabhAva ja AnaMda che. eTale bahArathI lAvavAno nathI. jo AtmarUpa rahe to AnaMda ja niraMtara rahe. bahArathI kaMI lAvavAno nathI ane zAMti bahArathI lAvavI paDe. jalebI khAya tyAre ene zAMti thAya. praznakartA : pachI e AnaMda kema jato rahe che ? dAdAzrI : jato ja rahe ! barobara pUrepUruM karI laIe nahIM eTale. niraMtara AtmasvarUpa rahevuM, evuM karI levuM joIe. eTale e pAkuM karI le eTale pachI pUruM, te kAyama rahe. niraMtara AtmAmAM ja rahevuM joIe. ramaNatA ja AtmAnI hovI joIe. praznakartA : to pachI vyavahAramAM goTALo thaI jAyane ? dAdAzrI : vyavahAra jene nA jarUra hoya to ja e AtmAmAM rahene ! vyavahAra to pUro karavo paDazene ! eTale ja jarA ochuM sukha thAyane ? pachI ema karatAM karatAM vyavahAra pUro thaI jAya eTale pachI sukha Ave. niraMtara AtmaramaNatA joIze.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 [10] samaja, dhyeya svarUpatI ! sUkSma bheda, hetu ane dhyeyamAM... jagatanA loko badhA hetu vagaranI kriyA kare che. hetu kaMI nakkI hoya ja nahIM.. praznakartA : hetune dhyeya kahI zakAya ? dAdAzrI : dhyeya ne hetu be judA. praznakartA : to A badhI ya kriyA to dhyeya vagaranI ja che ne ? dAdAzrI : dhyeya vagaranI nA kahevAya, paNa hetu vagaranI kahevAya. dhyeya to hetuvALAno ya hoya ke nA ya hoya. praznakartA : hetu ane dhyeya e be vacce kevI rIte phera paDe che ? dAdAzrI : hetuvALAne dhyeya hoya ke nA ya hoya. eTale dhyeya to chellAmAM chellI vastu che. bhautika sukho prApta karavAno hetu hoya che, ene dhyeya nA kahevAya. dhyeya eTale to chellA sTezane laI jAya, enuM nAma dhyeya. praznakartA : to bhautikamAM dhyeya vastu na ja rahI ? dAdAzrI : e beya bole eTaluM khoTuM. ene dhyeya nA kahevAya, hetu AptavANI-12 (uttarArdha) kahevAya. dhyeya bole, paNa dhyeya zabda ene phITa thato nathI. hetu eTale ApaNo e viveka, saviveka sacavAya, enuM nAma hetu kahevAya. saviveka eTale zuM ? potAne je sukhanI bhAvanA che. eTale dareka jIva pratye hetupUrvakanuM rAkhe eTale ke viveka rAkhe ke AnAthI du:kha thaze. kAraNa ke dareka jIva sukhanI IcchAthI varte che, sukha ja khoLe che, du:kha gamatuM nathI. thavuM che ? tAro dhyeya zuM thavuM che ? praznakartA : dAdA jevA thavuM che. dAdAzrI : e pAchuM kyAM ghAlyuM ? dAdA jevA thaIne zuM kADhavuM che? zuddha thavAnuM rAkhane ! ApaNe mokSe javAnI vAta karo. Ama dAdA jevA thavuM che, Ama thavuM che evo bhAva kazo nA karavo joIe. e maryo jANo, laTakyo. ApaNI pAse zuddha upayogane e badhAM sAdhana che ane zuddha thayA eTale dAdAthI vadhyA. dAdA jevA nahIM, dAdAthI vadhyA. ApaNe Ama thavuM che, zA mATe ? Avo hetu bAMdhavo nahIM. zuddha ja raho. praznakartA : pachI je thAya te. dAdAzrI : enuM phaLa je Ave che. bAkI Ama thavuM che e bhAva to baMdhanakArI che. praznakartA : amuka dhyeya nakkI kyuM hoya to e pramANe thoDuM jaladI cAlyA kare. dAdAzrI : dhyeya A ja nakkI karavAno, zuddha upayoga. ne zuddha ja chIe ApaNe. nahIM to peluM potApaNuM rahyA kare tyAM. tamAre zuddha upayoga potApaNArahita kahevAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e ja dhyeya ! praznakartA: eTale dhyeyapUrvaka rahevAnuM ane A prakRti khapAvavAnI, e kevI rIte bane ?
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaja, dhyeya svarUpanI ! 355 3pa6 AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : AjJAmAM rahe to. AjJA evI cIja che ke badhuM tamAruM pAra lAvI de ane pAchuM ApaNe kaMI nA khAvAnuM ochuM kahyuM che. thALImAM AvI rasa-roTalI to samabhAve nikAla karajo. e phAIlano zuM vAMdho che ? praznakartA: kazo vAMdho nathI. dAdAzrI : haM. A be bAbA che te paiNAvajo, bebIne paiNAvajo, kaMI nA pADIe chIe ? paNa samabhAve nikAla karajo. dasa-paMdara lAkha rUpiyA kharca karIne nahIM. rItasarathI normala mANaso kare evuM. praznakartA : mahAtmAone AjJA pALavI e dhyeya gaNAya ne ? dAdAzrI : nA, AjJA pALavI e dhyeya nahIM. dhyeya to AtmA, paNa dhyeya prApti mATe AjJA pALavAnI. nahIM to dhyeya prApta nahIM thAya. praznakartA: 'zuddhAtmA chuM bhAna thayuM mahAtmAone, eTale dhyeya prApta thayo kahevAya ? dAdAzrI : paNa e dhyeyanI pUrNAhuti thavI joIene ! pUrNAhuti dhyeyanI. eTale 'huM zuddhAtmA chuM', e dhyeyapUrvaka ja cAlavAnuM. bhayaMkara pariSaha Ave tyAre... sakhata ThaMDI paDI hoya to oDhavAnuM yAda nA Ave ne AtmA ja yAda rahyA kare. praznakartA : e dhyeyapUrvaka kahevAya ? dAdAzrI : e dhyeya. praznakartA H have AjJApUrvakavALo kevo hoya tyAM ? AjJAmAM raheto hoya, to ene ThaMDI paDe ne to e kevI rIte eDajasTamenTa hoya enuM ? dAdAzrI : e to AjJApUrvaka raheto hoya, tene vAMdho nahIM, samabhAve nikAla karato hoya. paNa kharo dhyeyavALo to pelo kahevAya. bahu ja ThaMDI paDe tyAre oDhavAnuM khoLe nahIM paNa AtmAmAM hoya. chatAM AtmA prApta karavAthI kakaLATa gayo e bahu moTAmAM moTo tamane phAyado, kakaLATa nahIMne ! praznakartA : to paNa peluM kIdhuMne, peluM dhyeyapUrvaka nA hoya to e gAdI uDADI de. dAdAzrI : thoDA avatAra vadhAre thAya. praznakartA : thoDA eTale keTalA ? dAdAzrI : paNa e gaNatarInA avatAramAM AvI gayo. eka ja avatAra kleza vagaranuM jIvana jIvyo to ya limiTamAM AvI gayo. praznakartA : sakhata ThaMDI paDatI hoya tyAre oDhavAnuM nA khoLe ne ! ane AtmAmAM AvI jAya.. dAdAzrI : oDhavAnuM yAda nA AvavuM joIe. praznakartA : haM... to e AtmAmAM kevI rIte pesI jAya to ? dAdAzrI : tyAre AtmA ja chene e. praznakartA: e dhyeyanI jAgRti kIdhI. dAdAzrI : AtmA to che ja, A oDhavAnuM hoya eTale bahAra nIkaLe che. praznakartA: eTale vadhAre ThaMDI paDe to AtmA thaI jAya. dAdAzrI : mULa svarUpamAM AvI jAya. praznakartA: A dehathI chUTo paDI jAya te vakhate. dAdAzrI : che ja chUTo, chUTo to meM pADI Apelo che. have A oDhavAnuM hoya eTale rophathI pachI bahAra nIkaLe che. ane e svAda cAkhe che, te ghaDIe pelo svAda baMdha thaI jAya che. koI paNa viSayano svAda cAkhe eTale AtmAno svAda Avato baMdha thaI jAya. tethI brahmacArIone kaheluM ne, brahmacaryanuM sukha alAyaduM hoya.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaja, dhyeya svarUpanI ! praznakartA H kramika mArgavALo hoya, ene A AtmAno dhyeya hoya ? enI jAgRti kevI hoya ? 357 dAdAzrI : bahu sarasa hoya. AtmAnA dhyeyavALA bahu jUja mANaso hoya. kAraNa ke ghaNAMkharAM A saMsAranA bhautika sukhonI lAlacamAM ja paDelA hoya badhA. UMce jAya tema UMcI lAlaco, TheTha sudhI lAlaco. praznakartA : A kramika mArgamAM pelA tapa badhA kare che. peluM jaMgalamAM jaIne ekAMtano bhaya ne badhA upasarga-pariSaha sahana kare e AtmAnuM eTale A dhyeyapUrvaka ? dAdAzrI : zuM dAnata che e khabara paDe nahIM ApaNane ?! kRpALudevanuM te AtmAnuM, e sivAya koI bIjI koI vastu ja nahIM. praznakartA : eTale evA kaThina upasarga-pariSahamAM AtmA tarIke rahI zakIe evI jAgRti keLavelIne ? dAdAzrI : hA. praznakartA : bIjA lokonuM kaMI kahI nA zakAya. bIjA evAM tapa karatA hoya, enuM kahI nA zakAya ? dAdAzrI : nakAmuM jAya. hAthI nhAya kharo paNa pachI dhULa uDADe che. gajasnAnavata.... ApaNe kahIe chIene ke, 'mohanIya aneka prakAranI hovAthI tenI sAme huM anaMta sukhanuM dhAma chuM.' e mohanIya aneka prakAranI eTale kaI kaI prakAranI ? je tyAga karyo e mohanIya, pelAM kapaDAM pahere che e mohanIya, A badhuM kare che e badhI ja mohanIya. praznakartA : ThaMDI paDatI hoya ane oDhavAnuM sAMbhare e ya mohanIya ? dAdAzrI : mohanIya. praznakartA : eTale je je bAbata AtmA cUkAve... dAdAzrI : e mohanIya. aneka prakAranI mohanIya hoya. A je loko moha choDavA nIkaLyA che ne, te ya eka prakAranI mohanIya ! choDavA nIkaLe mohanIya ane choDavAnI kyAM jarUra hatI ? tuM tArI jagyAe jato rahene ? AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : eTale dhyeyavALo mohanIya khaseDavAmAM nA jAya. pote che te rUpa thAya. dAdAzrI : aneka prakAranI mohanIya che. praznakartA : paNa A prakRti to mohanIyavALI ja kahevAya ne ? dAdAzrI : badhI mohanIya ja hoya. 358 praznakartA : peluM jaMgalamAM jAya, vAgha-siMha beThA hoya tyAM ya potAnI sthiratA Dage nahIM. dAdAzrI : e badho ya moha kahevAya. praznakartA : e paNa moha ? dAdAzrI : jo A bhagavAnane pUche che ke, sAheba, A huM karI rahyo chuM e zuM kahevAya ? to kahe, A moha che. paNa A moha e dhyeyane mATe che. praznakartA : moha khaseDavAnA prayatno kare che, tyAga karavAno prayatna kare che, emAM dhyeya na kahevAya ? dAdAzrI : ene dhyeya zI rIte kahevAya ? e to zuM che ? ekane khaseDe to bIjAne ja saMghare. A huM jJAnI puruSa chuM, to ya huM A je pharuM chuM e badho moha ja kahevAya. ane ApaNe koIka pUchIe bhagavAnane ke sAheba, Ane zuM kahevAya ? to kahe, A moha kare che. praznakartA : have ApanuM to dhyeyapUrvakanuM hoya. dAdAzrI : dhyeyapUrvaka nahIM, dhyeyarUpa ja thaI gayo houM to ya paNa A kriyA bahAra dekhAtI e to mohanI ja hoyane ! praznakartA : to A mohanI kriyA thatI hoya ane dhyeyasvarUpa rahevuM e kevI rIte banI zake ?
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 AptavANI-12 (uttarArdha) samaja, dhyeya svarUpanI ! 359 dAdAzrI : banyuM ja chene ! praznakartA : kevI jAgRtipUrvaka hoya ? dAdAzrI : A kriyA DiscArja che. eTale enI meLe ja thayA kare. potAne karavI nA paDe. karavI paDe tyAM AgaLa che te moha. e dhyeyapUrvaka nA kahevAya. dhyeyarUpa thAya to kazuM che ja nahIM. pudgala mohI ja hoya ane te pudgalanA svabhAvamAM ja che. pudgala pulanA svabhAvamAM che ane AtmA AtmAnA svabhAvamAM rahe che ja nahIM, beu judA che. dhyeya, nizcaya ne tiyANuM... praznakartA : dhyeya ane nizcaya, e be ne kaMI saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : nizcaya to nAnuM kahevAya. dhyeya to judI vastu. nizcaya to judA judA karavA paDe. dhyeya to eka ja AtmA prApta karavAno ne mokSa javAno je kaho te, eka ja zabda dhyeya. nizcaya to jAtajAtanA. praznakartA : nizcaya badhA vyavahArika paNa hoya ? dAdAzrI : nizcaya e gaNatarImAM ja gaNAya. praznakartA : A niyANuM kahe che, mokSanuM niyANuM. dAdAzrI : niyANuM eTale atyAra sudhI badhuM je je karyuM hoya ApaNe, AtmA mATe tapa-japa badhuM karyuM hoya, te ApaNe karyuM eTale ApaNI pAse che sillaka, ene jenA mATe vAparavI hoya temAM vAparavAnI chUTa hoya ApaNane. eTale kahIe ke amerikA khalAsa thaI jAya, evuM niyANuM karene eTale pachI badhI ApaNI sillaka tyAM vaparAI jAya. praznakartA : eTale saMsAra hetumAM vaparAI jAya, niyANuM. dAdAzrI : hA, pote Ama ahaMkAra kare ne te vaparAI jAya. Ama karI nAkhuM, emAM vaparAI jAya pachI. praznakartA: traNa zabdo mokSanuM niyANuM, zuddhAtmAno nizcaya ane kalyANanI bhAvanA, eTale ke A traNano zuM saMbaMdha ema ? dAdAzrI : niyANuM mokSanuM karavuM, nahIM to koI joDe caDasAcaDasI thaI jAya. mokSa sivAya bIjuM kaMI ja joIe nahIM evuM niyANuM hoya. eTale ApaNI badhI kamANI emAM vaparAya pachI. 'huM zuddhAtmA chuM' e nizcaya Dagavo nA joIe. e je nirNaya thayo che e nirNaya badalAvo joIe nahIM. praznakartA H ane jagata kalyANanI bhAvanA ema. dAdAzrI : basa, ApaNuM je kalyANa thayuM evuM lokonuM ho. praznakartA : A mahAtmAone zuddhAtmAno dhyeya prApta thayo che, mokSano dhyeya, to A dhyeyamAMthI calita thAya, to pharI dhyeyamAM sthira thavuM hoya to kevI rIte banI zake ? dAdAzrI : calita thAya, enuM nAma dhyeya nA kahevAya. dhyeya eTale badhuM ja mAruM A, sarvasva badhuM. praznakartA : eTale pahelAM dhyeya majabUta thavAnI jarUra. to e majabUta kevI rIte thaI zake ? dAdAzrI : dhyAtA che te dhyeyanuM dhyAna karI ane dhyeya svarUpa thaI jAya. praznakartA : emAM dhyAtA koNa ? dAdAzrI : pote. praznakartA H ane dhyeya ? dAdAzrI : AtmasvarUpa. praznakartA : e dhyeyasvarUpa thavA mATe kevI rIte dhyAna kare ? dAdAzrI : A AjJA ApI che. e huM zuddhAtmA chuM' e dhyAna rahevuM joIe.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 [11] satsaMganuM mAhAbhya ! bI vAvyA pachI pANI nA chaMTAya tyAM.. praznakartA : jJAna lIdhA pachI paNa 'huM zuddhAtmA chuM' evo AiDiyA lAvavo paDe che e thoDuM agharuM che. dAdAzrI : nA, e thavuM joIe. rAkhavuM paDe nahIM, enI meLe ja rahe. e che ke ene mATe zuM karavuM paDe ? e pachI mArI pAse AvavuMjavuM paDe, ane pANI je chAMTavAnuM e chaMTAtuM nathI. eTale A badhuM e agharuM thaI jAya che. ApaNe dhaMdhA upara dhyAna na rAkhIe to zuM thAya dhaMdhAnuM ? praznakartA : DAuna thaI jAya. dAdAzrI : hA, evuM A paNa che. jJAna laI AvyA, eTale Ane pANI chAMTavuM paDe, to choDavo UMco thAya. choDavo hoyane nAno, teneya pANI chAMTavuM paDe. te koI dahADo mahine-be mahine jarA pANI chAMTIe ApaNe. praznakartA: ghera chAMTIe chIe. AptavANI-12 (uttarArdha) rUbarU jJAnI ahIM AvyA hoya ne ApaNe enI velyu ja nA hoya ! skUlamAM gayelA ke nahIM gayelA ? keTalAM varSa gayelA ? praznakartA: daza varSa. dAdAzrI : tyAre zuM zIkhyA emAM ? bhASA ! A aMgrejI bhASA hAru daza varSa kADhyA, to ahIMyA mArI pAse to cha mahinA kahuM chuM. cha mahinA mArI pAchaLa pharene to kAma thaI jAya. nizcaya sTroMga to aMtarAya breka ! praznakartA bahAranA progrAma nakkI thayelA che. eTale AvavAnI takalIpha paDe evI che. dAdAzrI : e to ApaNo bhAva sTroMga hoya to peluM tUTI jAya. mahIM ApaNo bhAva sTroMga che ke DhIlo che e joI levAnuM. enA jJAtA-draSTA rahevAnuM. geranTI satsaMgathI, saMsAra taphAtI ! mAre tyAM badhA vepArIo Ave che ne, te bahu UMcA vepArI hoya. te kalAka dukAne moDA jAyane, te rUpiyA pAMcaso-hajAranuM nukasAna thAya evA. te meM kahyuM, ahIMyA Avazo teTalo vakhata nukasAna nahIM jAya ane jo vacce rastAmAM koI dukAnamAM aDadho kalAka UbhA rahezo, to tamane nukasAna thaze. ahIM Avazo to jokhamadArI mArI. kAraNa ke AmAM mAre kaMI levA-devA nathI. mATe ahIM tamArA AtmA mATe ja AvyA cho. eTale kahuM chuM badhAne, tamane khoTa nahIM jAya koI rIte, ahIMyA Avazo to. praznakartA : buddhivALAne buddhino tyAga karI zakAya toya e ghaNuM kahevAya ! dAdAzrI : e to emaneya buddhi herAna to kare-chetare. Ama kare, tema kare. paNa e amane choDatAM ja nathIne ! dAdAzrI : nA, paNa e ghera che te evuM nA cAle. e cAlatuM haze ?
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ u64 AptavANI-12 (uttarArdha) satsaMganuM mAhAtmaya ! 363 evuM chene, A zuddhAtmA pada to koI choDeya nahIMne ! ahIM to roja cIpiyA mAra mAra kare to ya A pada nA choDavuM joIe ! dAdAtA satsaMganI alaukkitAo ! e jo karmanA udaya bahu bhAre Ave tyAre ApaNe samajI levAnuM ke A udaya bhAre che, mATe zAMta raho. udaya bhAre eTale pachI to TADho pADI daIne satsaMgamAM ja besI rahevuM. evuM cAlyA ja kare. kevA kevA karmanA udaya Ave e kahevAya nahIM. ahIM beThA eTale kaMI na karo toya mahIM pheraphAra thayA ja kare. kAraNa ke satsaMga che. sat eTale AtmA, eno saMga ! A pragaTa thayeluM sat, te tenA saMgamAM beThA e chellAmAM chello satsaMga kahevAya. bIjA badhA satsaMga kharA paNa chellAmAM chello satsaMga nahIM. jema A bombe senTrala che, pachI A gADI AgaLa javAnI nahIM ! praznakartA : vizeSa jAgRti vadhe eno upAya zuM? dAdAzrI : e to A satsaMgamAM paDyA rahevuM te. paNa parivartana to thayuM ja nathI ! praznakartA : mahAtmAoe zuM garaja rAkhavI joIe, pUrNapada mATe ? dAdAzrI : jeTaluM bane eTaluM dAdAnI pAse jIvana kADhavuM e ja garaja, bIjI koI garaja nahIM. rAta-dahADo, game tyAM paNa dAdAnI pAse ne pAse rahevuM. emanI vIsInITImAM(draSTi paDe ema) rahevuM. praznakartA : ApaNe A je satsaMga karIe chIe e puSyanA khAnAmAM jAya ke zuddha karmanA khAnAmAM jAya ? dAdAzrI : e to evuM chene ke A je zuddha thayA che, ahaMkArathI vimukta thayA che, ene zuddhanA ja khAnAmAM jAya. ane jene ahaMkAra che, A huM chuM tyAM sudhI AnuM phaLa ja joItuM hoya to puNya ekaluM ja hoya. ane jo A pramANe varte to mukti ya pAmI jAya. bAkI, phaLa to bahu moTI puNya baMdhAya. sAcA AtmAnI vAta sAMbhaLavI, enI para thoDI ghaNI zraddhA besavI, e kaMI jevI tevI vAta che ? ApaNe ahIM satsaMga karIe chIene, A je vAtacIta thAya chene, te ghaDIe devo sAMbhaLavA Ave che ! AvI vAta to duniyAmAM kyAreya banI ja nathI. A zenI vAta cAle che? ahIM AgaLa saMsAranI kiMcitmAtra vAta nathI, A vAtamAM saMsArano bhAga bilakula nathI eka senTa paNa. praznakartA : ApanI pAse cha mahinA bese tyAre enuM sthaLa parivartana thAya, pachI sUkSmamAM pheraphAra thAya, evuM kaho cho. satsaMgItI gALo ya hitakArI ! tAre dAdA yAda rahyA kare che ke ? dAdAzrI : hA, khAlI besavAthI ja pheraphAra thayA kare. praznakartA : sthULa parivartana eTale zuM ? dAdAzrI : cULa parivartana eTale bahAranA bhAganI ene muzkelIo badhI UDI gaI, aMdaranI rahI phakta ! pachI pharI jo eTalo satsaMga thAya to aMdaranIya muzkelIo UDI jAya. beu khalAsa thaI gayuM, to saMpUrNa thaI gayo. eTale A paricaya karavo joIe. be kalAka, traNa kalAka, pAMca kalAka. jeTalA jame karyA eTalo to lAbha. loko jJAna maLyA pachI ema samajI jAya che ke have ApaNe kAma to kaMI rahyuM ja nahIM ! praznakartA : dasa TakA vyavahAra-dhaMdho karuM, bAkI nevuM TakA dAdAnuM nididhyAsana rahyA kare che. dAdAzrI : barobara. eTale nevuM TakA rahe ahIM ne dasa TakA jevuM ja sarvisamAM rahetA hoya che ne ! tyAre kharuM. kAma kADhI nAkhyuM che ne ! praznakartA : have to ame chUTA ja thaI gayA chIe. have dekhAya ja
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 AptavANI-12 (uttarArdha) ke A satsaMga chene ! kusaMga kyAre kaiDI khAya e kahevAya nahIM. ekAda avaLo vicAra mahIM pesI gayo to e vIsa varSa nA nIkaLe. mahIM UgavA mAMDyo to jhADa thAya moTuM. e kusaMganI vAto badhI mIThI hoya, ekadama pesI jAya evI. satsaMganuM mAhAtmaya ! 365 che, chUTuM ja lAge che. dAdAzrI : hA, paNa haju A jagatano bho kharone, kusaMga tamane maLI Ave to. navuM kusaMganuM ja vAtAvaraNa che. eTale kusaMgamAM jo kadI taraboLa thaI jAya, to thoDo mAra khaI jAya. praznakartA: paNa have joIe ja nahIMne, kusaMga ja nA joIe have. dAdAzrI : e nA joIe paNa ahIM koI mANasa evA jhaMpalAI jAya ne to paDI jAya, mATe kusaMgathI cheTA rahevuM, evuM amAruM kahevAno bhAvArtha che. bAkI koI AmAM nAma nA de evuM A jagata che. atyAre A je goThavaNI kare ne, temAM eTaluM A cetavuM. bIjuM badhuM vyavasthitamAM che, jyAM ciMtA karavAnI jagyA nathI. tuM muMbaImAM oberoya hoTalamAM jaIne eka vAra cA pI Ava. joke, keTalI badhI mana upara kharAba asara thaI jaze ?! ane e loka badhAM bhegA thAya e nahIM, paNa paramANu badhAnI asara to rahe. praznakartA : khAlI eka cAnI ATalI asara thatI hoya, to... dAdAzrI : ekalI cAnI asara nahIM, tyAM jauM, pagathiyAM caDhyo tyAMthI ja asara thayA kare. ATalI lasaNanI kaLI ghImAM nAkhe ne, to bahAra zuM thAya ? kusaMgamAMthI satsaMgamAM khece paya ! kusaMga thaI jAya to pachI bhAMjagaDa paDI jAya koI phero. teya thoDo TAIma mATe satsaMganI vadhAre paSTi maLe to peluM UDI ya jAya. te koka phero jokhama che. haMmezAM apavAda to hoyane ! mATe kusaMgathI cheTA rahevuM. praznakartA : kusaMga to joIe ja nahIM have. praznakartA : kusaMgamAMthI satsaMgamAM javuM e prajJAno puruSArtha kahevAya ? dAdAzrI : paNa toya jema bane tema, vadhAre satsaMgIomAM paDI rahevuM. bhale gALo de toya enI joDe paDI rahelA sArA. gALo de toya vAMdho nahIM, satsaMgIone tyAM. ta rakhAya vizvAsa viSIlA sarpato ! praznakartA: paNa kusaMga, kusaMga tarIke asara nA thato hoya to e kusaMga kahevAya nahIMne ? dAdAzrI : toya e vizvAsa rakhAya nahIM eno. sApa pALyo hoya to eno vizvAsa rakhAya nahIM. kyAre enA svabhAvamAM jato rahe e kahevAya nahIM. e to A satsaMga sAro ApaNo, game tevo gAMDoghelo hoyane, AmanI joDe paDI rahevAnuM thAya toya vAMdho rAkhavo nahIM. kAraNa dAdAzrI : nA, prajJA tyAM AgaLa AvatI ja nathI. tyAM to evuM kaMIka puNya karyuM hoya, te puNya te ghaDIe jora kare. bAkI, mULa AtmA to koI paNa saMgano saMgI thato nathI. asaMga ja che, svabhAvathI ja asaMga che. tene loka asaMga thavA mATe doDadhAma kare che. vyavahArika rIte satsaMga hovo joIe. kAraNa ke kusaMga ane satsaMga be prakAranA je bhAva hoya che, temAM je ahIM satsaMganI aMdara paDelo haze. teno ko'ka dahADo niveDo Avaze. kusaMgamAM paDelAno niveDo nA Ave. vaso mahAtmAotA vAsamAM ! praznakartA : eTale dAdAnA mahAtmAone A prazna paNa goThavavo paDaze. vyavahAra kevI rIte rAkhavo? ane jenuM lAMbuM AyuSya hoya to kaI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ satsaMganuM mAhAtmaya ! 367 rIte bAkInuM AyuSya jaLavAI rahe ane A zuddhAtmAno upayoga rahe ! dAdAzrI : nA, e to pAchaluM AyuSya to che te ja ahIM AgaLa, jyAM badhA satsaMgIo rahetA hoya, mahAtmAo rahetA hoyane, emanI joDe ja rahevuM joIe. eTale kusaMgathI cheTA, enuM nAma satsaMga. praznakartA : paNa emAM TakI rahevAya ? dAdAzrI : TakI rahevAyane ! kazuM nukasAna thAya nahIM ne khoTa nA Ave, napho thayA kare. praznakartA : dAdA, be rIte emAM bhayasthAno che ke pAchaLa je phAIla mUkIne AvyA hoya e badhI kheMcyA karatI hoya, phAIlo jo vyavasthita na thaI hoya, jo potAnI Arthika vyavasthA paNa kaMIka na thaI hoya to dAdA tyAMthI pAcho kheMcIne laI jAya. dAdAzrI : e to Ave. Ave-jAyane to ene pAchuM niveDo lAvato jAya. pote chUTavA mATe je prayatna kare chene, enA badhA prayatna chUTavA mATe saphaLa thAya che. praznakartA : ene saMjogo maLI Ave ! dAdAzrI : baMdhAvuM che tene, jene badhI zaMkA che tene A badhuM bAjhI paDe. bAkI to Ama mahIM kazuM vastu bAMdhatI nathI. game eTaluM e kare toya ! praznakartA : akramamAM to baMdhAya ja nahIMne karma. dAdAzrI : akramanI je pAMca AjJA pALato hoya, ene baMdhAya ja nahIMne ! praznakartA : pUrepUrI AjJA na paLAtI hoya ne bhAvamAM hoya to ? dAdAzrI : sittera TakA paLAtI hoya toya cAle. AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : paNa eka rIte to dAdAjI Ape jyAre juduM pADyuM ke tuM AtmA chuM ne A anAtmA che, tyArathI ja cArja baMdha thaI gayuM ne bhAvakarma uDADI dIdhuM. 368 dAdAzrI : nA, paNa toya A bahAra che te A kusaMga kharone ! naryo kusaMga che. eTale pAMca AjJAmAM rahe to e vADa che. vADa tUTI to e jJAnane khalAsa karI nAkhe, dhULadhANI karI nAkhe. A kALa kevo che ke badhe kusaMga che. rasoDAthI mAMDIne ophisamAM, gharamAM, rastAmAM, bahAra, gADImAM, TrenamAM, evI rIte badhe ja kusaMga ja che. kusaMga che eTale A jJAna meM tamane be kalAkamAM ApeluM e A kusaMga khaI jAya. kusaMga nA khaI jAya ? to ene mATe pAMca AjJAonI proTekzana vADa ApI ke A proTekzana karyA karazo to mahIM dazAmAM mInamekha pheraphAra nahIM thAya. e jJAna ene ApelI sthitimAM ja raheze. eTale A AjJA e tamane pALavA mATe ApI. eTalo bhAga tamArI pAse rAkhyo. Ama ekalA rahyA karo to dara vakhate to proTekzana rahe nahIMne ! e ToLuM, AkhuM gAma ja satsaMganuM hoya to proTekzana rahI zake. //////////
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 AptavANI-12 (uttarArdha) [12] nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! chUTe jJAtInA saMgathI tamAma bhayo ! praznakartA : dAdA, bhayanI gAMTha kevI rIte ogALAya ? dAdAzrI : ApaNuM jJAna maLyA pachI bhaya badhA ochA thaI jAya. praznakartA : kAlpanika rIte koIne Ama bhaya rahetA hoyane ? dAdAzrI : nA. ghaNAkharA bhaya, eTale je moTA hAu, bhaya lAgatA hatA, e badhA UDI jAya. praznakartA : paNa Ama bilakula nirbhaya kyAre thAya ? dAdAzrI : nirbhaya to, jJAnI puruSanI joDe rahevuM paDe. be mahinAcAra mahinA bhegA rahevuM paDe. joDe ne joDe rahene eTale pelo bhaya pachI UDI jAya badho. bhaya e pote kaMI 'vastu nathI, samajapherathI che. paNa te jJAnI pAse rahevAthI mAlUma paDI jAya ke A samajaphera thaI ane peluM ekalA rahevAthI samajapheranuM tyAM gUMcAI jAya. praznakartA : je bharelo mAla hoyane, e bharelo mAla nIkaLato... dAdAzrI : A navo mAla nathI, bharelo mAla che eTale nIkaLI javAnuM e badhuM. ApaNe ahIM mArga ja evo chene ke badhuM nIkaLatuM ja jAya. eka pachI eka nIkaLatuM jAya. nIkaLyA ja kare badho ! nirbhaya badhuM saMpUrNapada ApyuM. mArga ja evo suMdara ne svataMtra, inDipenDanTa mArga. eka to keTalA badhA bhaya kADhavA mATe to 'vyavasthita' ApI dIdhuM. keTalA badhA bhaya dUra karI dIdhA ! koI bhaya rAkhavAnuM kAraNa nathI. praznakartA : keTalA badhA bhaya kADhavA mATe vyavasthita ApyuM. paNa badhA ja bhaya kADhavA mATe vyavasthita chene ? dAdAzrI : hA. paNa te vyavasthita jeTaluM samajAtuM jAya tema bIjA bhayo jatA jAya ane vyavasthita saMpUrNa samajAya eTale kevaLajJAna thaI jAya. praznakartA : hA. eTale saMpUrNa vyavasthita samajAya, eTale badhA prakArano bhaya jato rahene ? dAdAzrI : javA ja joIe. vyavasthitane jema che tema jANavuM, tethI badhA bhaya jatA rahe. ATale sudhI to jANyuM ApaNe. have joDe besavAthI jANatA jaIzuM. koI vakhata paMdara dahADA bheguM rahevAnuM thAya to ghaNuM badhuM jANI levAya. taiyArI karI rAkhI hoya to pachI paMdara dahADA bheguM rahevAnuM thAya. joDe besavAnuM, joDe khAvAnuM, joDe pIvAnuM, joDe sUI javAnuM, joDe vAto karavAnI. eka ja makAnamAM hoIe. cakalAM phaphaDe ema taraphaDATa-taraphaDATa. ghaNA kharAM taraphaDATa UDI gayA chene ? A jJAnathI UDI gayAne badhA ? praznakartA : hA, UDI gayA badhA. bhayatI sAthe rakSaNa hoya ja ! dAdAzrI : have jJAna vadhe che ke nahIM, te badhuM kahone. evI vardhamAna sthiti kahone ! praznakartA : jJAnanI to vardhamAna sthiti che. paNa jeTalI jAgRta avasthA thAya, to eno bhaya eya vadhAre pedA thAyane ?
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! dAdAzrI : paNa jeTalA bhaya dekhAya, teTaluM emAM rakSaNa maLene pAchuM. evuM che, jeTalI jAgRti teTalA bhaya ne enuM rakSaNa maLene, enI meLe ja bhAna utpanna thAya. eTale jeTalI jAgRti che eTalA bhaya dekhADe che ane eTalI ja nirbhayatAnI jagyA dekhADI de che. gharamAM sApa peTho hoya, e joyo tene to UMgha nA Ave. e sApa nIkaLI jAya evuM jue to UMgha Ave. tijagharamAM sadAya nirbhaya ! 371 plenamAM javuM paDe che ne, te beThA pachI loko sigAreTa phUMke che. ApaNA mahAtmAonA manamAM vicAra Ave ke kyAre tUTI paDaze zuM kahevAya ? mATe ApaNe AtmAmAM raho. vimAnamAM bhaya lAge kharo ?! bhayamAM majA Ave kharI ? praznakartA : emAM to majA Ave ja nahIMne ! dAdAzrI : tyAre zemAM majA Ave che tamane ? kaI jagyAe bhaya nathI e mane kaho ! nirbhaya jagyA khoLI kADho tame. rastAmAM AvatA hoya, tame roDa upara cheTA ho, to pelo UMdhI gADI pheravIne AvIne kacaDI jAya. sephasAIDa kyAM che tamArI ?! onlI phora 'AI', dhera Ijha olarAITa, sephasAIDa enDa 'mAya' Ijha anasepha. eTale majA Ave AmAM ? kArakhAnuM kyAre baLI jAya ? Aje zeTha majA karatA hoya ne kAle khalAsa thaI jAya. bane evuM ke nA bane ? te ghaDIe samAdhAna kevI rIte meLavavuM ? rAtre tamAre ghera javuM paDe che ke game tyAM sAruM lAge, jyAM AnaMda Ave tyAM besI raho ? sADA bAra vAge bahu AnaMda Avato hoya, to e jagyA choDI devI paDe ane ghera javuM paDene ke nA jaIe to cAle ? praznakartA : ekAda divasa hoya to cAle, paNa roja to nA cAle evuM. AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : evuM A tamAre 'ghera' (mokSa) to javuM ja joIene, 'A' (saMsA2) che e tamAruM ghara hoya. ahIM AgaLa mojamajA karo, ekAda dahADo hoya to ThIka che, paNa roja ?! eTale A tamAre ghera javuM paDe. potAne ghera jAya tyAre sephasAIDa thAya. e huM badhAne kahuM chuM ke bhaI, ghera jAva, ghera jAva. A ghara hoya, zvAsa levA jevI jagyA hoya A. majA to bahu paDe. mane hau majA paDatI hatI paNa zuM thAya ! plenamAM besuM to A loko sigareTanA dhumADA kADhe, e zenA dhyAnamAM che, e huM samajI jauM. ane amane manamAM ema thAya ke kyAre tUTI paDaze ! eTale evuM bhayapUrvaka besavuM paDe. gADImAM besIe toya manamAM ema thAya ke A kyAre athaDAze, kyAre eksiDanTa thaze ? eTale jyAM joIe tyAM bhaya, bhaya ne bhaya dekhAya amane. 372 ApaNuM svarUpa to koI kazuM nAma nA de, bhaya jene aDe nahIM, vItarAga, nirbhaya ! kRSNa bhagavAne gItAmAM kevuM sarasa kahyuM che ke AtmA vItarAga che, nirbhaya che ! bho vagaratA hoya jJAtI ! jyAre chevaTano bhaya jaze tyAre kAma thaze. lokone bhaya nA jAya. game tyAM paNa e bhaya jAya nahIM. niraMtara taraphaDATa, bhaya rahyA ja kare. rastAmAM javAnuM hoya, koI kaheze, AgaLa bahAravaTiyo maLe evuM che. have tyAM gayA vagara cAle evuM nA hoya, eTale mahIM zuM thAya pachI ? jJAna sAMbhaLyuM eTale taraphaDATa. ApaNA jagatamAM taraphaDATa kema Avyo ? A jagata ApaNuM, mAlika ApaNe ane taraphaDATa kema Avyo ? kAraNa ke ene pArakuM jagata dAbI rAkhavuM che. nahIM to taraphaDATa hoto haze jarAya ? cora-bahAraviTayA badhA Ave, e to emano dhaMdho che. emAM taraphaDATa zo ? dhaMdho nahIM emano ? vepAra che ane te ApaNe gharAka sArA hoIe to ApaNane mAla Ape. nahIM to mAla nA ya Ape ! kaheze ke baLyo, Amane kyAM ApIe mAla ! nakAmo jAya !! koI paNa prakArano bhaya nA rahevo joIe. bhaya che tyAM sudhI kazuM pAmyA nathI. have tamane to jJAna maLyA pachI bhaya utpanna thAya to tamAre
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! 373 374 AptavANI-12 (uttarArdha) ene jJAna karIne pheravI nAkho eTale nIkaLI jAya. AtmAne bhaya zo ? AtmA e kaMI corI javAnI vastu nA hoya. ene koI goLIbAra karI zake nahIM. ene koI kazuM karI zake nahIM. ene bhaya kyAM rahyo ? tyAre kahe, "lUMTAI javAno bhaya to paNa A caMdubhAIne che, gajavuM jenuM che tene, enA mAlika tame thayA cho. ema ne ? ane e jANe ke ciMtA-upAdhi karIe to pachI nA lUMTe, nahIM ? tArA mAthe upAdhi joIne vahelo lUMTaze, mUA. mArI mArIne dama kADhI nAkhaze ! ane mane to phojadAreya evuM kahetA'tA, koTaDImAM ghAlI daIza. tyAre meM kahyuM laI jAvane, mAre ghera to ekalo hato te bAraNuM vAsavuM paDe. A sipAIo roja vAsI Apaze, kharekhara paNa aMdareya evuM. e to camakyo. AvuM be-traNa vakhata zabda bolyone, to e camakyo ane pachI eNe bIjA phojadArane kahyuM ke koI moTA pradhAnano sago che . AvuM bolatuM haze koI ? koI rAjA ya duniyAmAM nA bolyo hoya. vaDApradhAnaneya AMbI jAya ! A phekTa vastu kahuM chuM. bhaya to kyAM gayo, paNa cA pAI kanTrAkTara jANIne. daseka maLaze evI AzA rAkhato'to. e to gayA khAte ja ne ! are mUA, amArI pAse AzA rAkhI ? satI para AzA rAkhe. satI ne sato be, enI para tame dAnata bagADI ? jyAM bhagavAnaneya cheTuM UbhuM rahevuM paDe. bhagavAnaneya maryAdA sAcavavI paDe, bahu cheTuM UbhuM rahevuM paDe !! sthirate ta halAvI zake koI ! ApaNe sthira hoIene, to duniyAmAM koI zakti ApaNuM nAma de evI nathI. ApaNe saheja hAlyA to bIjI badhI zakti khaI gaI. ApaNe hAlavAnI jarUra nathI. ahIM bhaya lAge toya dAdA mAthe che ne, mane kaMI thAya nahIM ema karIne raho. ApaNe hAlavAnuM nahIM, to koI zakti nAma nahIM le. zakti zuM jue che ke hAlyo ?! hAlyo e joI le. saheje hAlavAnI jarUra nahIM ! ApaNe hAlIe to caMdubhAInuM AvI bane. ApaNe hAlIe ja nahIM to ? praznakartA : to kazuM nA Ave. dAdAzrI : hAlavAnA saMjogo to hoya ja, enuM nAma saMsAra. saMsAra zenuM nAma kahevAya ke niraMtara hAlavAnA saMjogo ja hoya. halAva halAva halAva kare, paNa hAlanArane halavA devuM, ApaNe nA hAlavuM. sthiratA rahene evI ? praznakartA : hA. dAdAzrI : koI bhaya lAgato nathIne ? A badhAne bhaya lAgato nathI, to e ajAyabI chene ! kAraNa ke sthiratA hoya eTale pachI bhaya nA lAge. praznakartA : evA be-cAra jaNa polIsavALA oLakhANamAM rAkhavA joIe ke mahAtmAone AvI AvIne TesTa karI jAya. dAdAzrI : ApaNA amuka mahAtmAono TesTa thaI jAya. e badhA taiyAra thaI gayA. koI cIjathI Dare nahIM. kAraNa ke rAta-dahADo taiyAra karelA, godA mArI mArIne ! praznakartA : e to TesTiMgano sAmAna paNa maLato raheje ! dAdAzrI : hA. eTale mane khAtarI thaI gaI ke A loko taiyAra, reDI ! game te karone ! phAMsInI sajA mATe taiyAra thAya evA taiyAra thayA che. 'caMdubhAI che ke ?" karIne hAthakaDI laIne Ave to ? praznakartA H to 'laI jA' kahuM. dAdAzrI : ema? yAda nA Ave ke A loko zuM mane kaheze, e badhuM. ame phojadArane kahyuM hatuM ke "sAruM thayuM doraDuM laIne AvavuM hatuMne, vAMdho nahIM. UlaTAM loko kaheze, aMbAlAlabhAI AvA che. te lokone AnaMda thAya bicArAne !" eTale phojadAra to gabharAI ja gayo. eTale badhI paristhiti mATe taiyAra thAva. game te paristhiti Ave. kAraNa ke vyavasthita chene ! vyavasthitanI bahAra nathIne kazuM ? have samabhAve nikAla to karavo paDene ? to zuM javAba ApIe e laIne Avyo hoya to ? e jAte laIne Avyo che ?! nA, eneya bAya orDara ! ko'kano orDara che.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! 375 376 AptavANI-12 (uttarArdha) e poijhanasa hoya to "kha mAruM kaheze. ane enAmAM kaMI e nA dekhAya, to e kaMI karyA vagara cAlyo jAya che. praznakartA: bIjAne bhaDakAvI mAre e zuM kahevAya ? kevuM phaLa Ave ? dAdAzrI : enAthI ApaNe bhaDakavAnI jarUra che nahIM. bIjAne bhaDakAvavAnI icchA ja nA hoya. koI bhaya nA pAme evuM jIvana hovuM joIe. evuM jIvana ahIM banAvo. joDe zuM laI javAnuM che, nakAmuM bhaya pamADIne ? praznakartA : enA hAthamAM nathI kaMI. dAdAzrI : eneya bAya orDara ane pelo orDara karanAra sAhebanA hAthamAMya kaMI nathI, badhuM ApaNA karmAdhIna. praznakartA : AmAM to aMdaranuM paramANu na halavuM joIe. dAdAzrI : eka paramANu hAlavuM nA joIe. e ja vAta hovI joIe. jagata AkhuM bhaDakIne parasevo thaI jAya, vagara unALe. ziyALAne dahADe parasevo thAya ! mArI-ThokIne kaDaka karuM chuM te, mArI joDe besI rahelA badhA. AmathI Ama athADuM, AmathI Ama athADuM. bhaya rAkhavA jevI cIja ja kyAM che ? koI bhaya nA pAme, evuM jIvata batAvo ! kAraNa ke meM to jagata nirdoSa joyeluM, doSita koI che ja nahIM. e joyeluM meM ! A jagatamAM koI jIva doSita nathI, e mArI draSTimAM rahyA ja karavAnuM niraMtara. je kaMI doSa che te mArA ja karmanuM pariNAma che. koI jIva evo nathI ke tamArI cItarelI DijhAInane toDI nAkhe. tamArI DijhAIna ja che A badhI. koInIya Dakhala nathI. aDadhoaDadha lUMTanArA e rastA upara hoya toya lAkho rUpiyAnA dAgInA paherIne tame jaI zako paNa koI tamAruM nAma nA le evuM A jagata che. koI rIte bhaDakavAnI jarUra nathI. jayAM pote potAno bhaDakATa koIne lAge nahIM evuM karI nAkhyuM hoya, tene A duniyAmAM koI rIte bhaDakavAnI jarUra nathI. potAno bhaDakATa lAgavo nA joIe. A to cakalIe jatAM pahelAM UDI jAya. alyA mUA, evo kevo pAkyo ke cakalI UDI jAya !? pachI enI caMcaLatA - nA caMcaLatA e judI vastu che. paNa cakalAneya thoDo vizvAsa Ave, jAnavarane paNa vizvAsa Ave. nA Avavo joIe !? atyAre lAkha sApa Ave to e jue che zuM ke A kevo poIjhanasa mANasa che e jue che, AMkho tarapha. e pote to poijhanasa che evuM jANe ja che, paNa jo mahAtmAone bhaya nahIM paNa bhaDakATa ! ApaNe have zuddhAtmA padane pAmyA chIe. zenI khoTa rahI che have ? kazAnI khoTa rahI nathI. praznakartA : khoTa koI dekhAtI nathI. paraMtu jarA bhaya rahe che. dAdAzrI : e bhaya nathI raheto duniyAmAM. A jJAna nA ApIe tene bhaya lAge. AkhuM jagata bhayamAM sapaDAyeluM che. ane ApaNA mahAtmAo A jJAna pachI bhayamAM na hoya, paNa bhaDakATamAM hoya. bhaya e ajJAnathI che. bhaDakATa e dehano guNa che. praznakartA : bhaDakATa eTale zuM ? dAdAzrI : dehano guNa che eTale eka ramakaDAmAM cAvI ApI hoya, te jevI cAvI ApI hoya tevuM ja ramakaDuM cAle. eno mULa guNa nathI. tevI rIte dehamAM bhaDakATa vaNAI gayelo che. eTale ApaNe nA karavuM hoya toya thaI jAya che. ahIMyAM koI bhaDAko kare to ApaNI AMkha baMdha Ama nA thavuM hoya to thaI jAya, evuM e bhaDakATa che. te jJAna ApyA pachI bhaDakATa rahe ane ajJAna hoya to bhaya rahe. bhaya ajJAnathI che. A jagatane bhaya rahe che, te ajJAnano bhaya che. ajJAnano bhaya gayo eTale bhaya rahyo nahIM, bhaDakATa rahyo.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! 377 378 AptavANI-12 (uttarArdha) be-traNa maccharAM hoya to kema AkhI rAta maccharAMmAM jAya ? dAdAzrI : A du:kha khaseDavuM che, eTale lAva khaseDavA jauM ane A khaseDavuM ja nathI eTale mUke bAjue ahIMthI. praznakartA : pahelAM peluM du:kha khaseDavA jAya, pachI pote ja khasI jAya. atyAre koI navI jAtano avAja thAyane tyAM amAruM zarIra hala kaMpI jAya, Ama Ama. have ko'ka kaheze ke bhaI, dAdA kharekhara kaMpyA che. tyAre kahe, nA, dAdA mahIM peTamAM pANI hAle evA nathI ! paNa A bhaDakATa. e saMgI cetanA kahevAya che. saMgI cetanA kevI ? saMgathI pote cetana bhAvane pAmelI che. cAra jItyA teNe jItyuM jagata ! je cAra bahAravaTiyAthI Dagato nA hoya, paNa paMdara-vIsanuM ToLuM bUma pADavA Ave ne jo dhrUjI jAya to pachI thaI rahyuMne, khalAsa thaI gayuMne ! je cArathI nA Dagyo to cAlIsathI nA Dagyo ne cAlIsathI nA Dagyo, e cAra hajArathI nA Dagyo ne cAra hajArathI Dagyo nahIM eTale cAra lAkhathI nA Dagyo, ne cAra karoDathI nA Dagyo ane chevaTe Ano aMta Avaze ! cAra abajathI mANasa vadhAre nathI. je koIthI Dagyo nahIM eTale Dage ja nahIM ! je DagI gayo nathI, ene mUA cArano zo hisAba te ? AvAM cAra lAkha hoya toye zo hisAba ne cAra abaja hoya toye zo hisAba ? dAdA e ja kahevA mAge chene ke bhaI, ATalo A ajJAnano bhaya gayo ke sarva bhaya gayA. bhaya ajJAnano che. bhaya bIjA koI che ja nahIM. lokono bhaya zuM rAkhavAno ? A to bicArAM bhamaraDAM che, e emanI meLe pharyA kare che. koIkane vAgIya bese, ko'ka phero. paNa emanI potAnI sattA nathI koInI. 'huM caMdubhAI chuM tyAM sudhI bhayavALA cho. 'huM zuddhAtmA chuM' to nirbhaya cho. ApaNe zuddhAtmA, pachI rahyo A paDozI. te pADozIne koI vaDhavA Ave to nyAyathI che. duHkha na khase tyAre khase pote ! A to bahu phUla jevo suMvALo che, huM ke ! paNa e mArI pAse zIkhI gayo ke bahu bhaya Ave ke tarata nirbhaya thaI jAya. ane thoDoka bhaya hoyane, be macchara karaDatAM hoya, to AkhI rAta emAM maccharamAM kADhe. ane have badhA so maccharAM hoyane, to sUI jAya. praznakartA : dAdA, e samajAvone, e kema pudgalamAM pesI jAya ? dAdAzrI : kharuM kahyuM. duHkha nA khase to pote khasI jAya ! ane ApaNo A AtmA prApta thayelAno niyama zo hoya che ke jyAre e bahu muzkelImAM mUkAya che, tyAre potAnI guphAmAM ja pesI jAya che, AtmA. bahAra sahana na thaI zake evuM darda hoya, e du:kha sahana nA thAya evuM hoya, tyAre guphAmAM pesI jAya. ane ApaNA lokone jyAre muzkelI nathI hotIne tyAre bahAra pharavA nIkaLe. tyAre te A cAro care che e. e muzkelImAM to aMdara pesI jAya. e muzkelI nathI, teno A durupayoga thAya che. praznakartA to muzkelI na hoya tyAre ja dhyAna bahu rAkhavuM paDe ne ? dAdAzrI : hA. tyAre vadhAre dhyAna rAkhavuM joIe paNa te baLyuM nathI rahetuM, te paNa Ama ne Ama ukela Avaze. kAraNa ke mArga saraLa chene ? vaijJAnika mArga che A ! atyAre koI ekadama kahe ke tamArA pAMca lAkha rUpiyA dhIrelA, te gayA. eTale pachI zaoNka lAge evuM thAya ke AtmAmAM pesI jAya. sahana nA thAyane ? A AtmAno A mukhya guNa bahu sAro che. praznakartA : AtmAnI aMdara guphAmAM pesI jAya evuM hoya to enAthI uttama zuM ? nahIM to jJAna na lIdhuM hoya to kaMInuM kaMI thaI jAya. dAdAzrI : hA ! bomba paDe tyAre jJAta pUrNa ! ajAyaba jJAna ApeluM che. rAte jyAre jAgo tyAre hAjara thaI jAya
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! ke 'huM zuddhAtmA chuM'. tame jyAM kahezo tyAM hAjara thaze. ane bahu muzkelI Ave to niraMtara jAgRta raheze. bahu moTI muzkelI AvI ane ethI vadhAre muzkelI AvI, bomba paDavA mAMDyA'tA to pachI guphAmAM pesI jaze. kevaLajJAnI jevI dazA thaI jaze. bahAra bomba paDavA joIe to kevaLajJAna jevI dazA thaI jAya evuM jJAna ApeluM che. 379 chatAM ApaNe kahIe, 'bomba paDe to sAruMne !' tyAre loko kaheze, nA, nA paDavA dezo bhAIsA'ba, bomba nA paDavA dezo.' 'alyA, kevaLajJAnI jevI dazA thAya evuM che, paDavA dene ahIMthI !' ane be maccharAM hoyane maccharadAnImAM, to AkhI rAta jAge. 'alyA, kema pAcho uThyo ?' 'lAITa karI to maccharA pesI gayA.' 'mera gAMDIyA, A maccharAM che to guphAmAM nA rahevA de ne bomba che te guphAmAM rahevA de to kayuM sAruM ?! bomba paDe e ! paNa bA ! jhaTa ukela AvI jAya. Ama Tapale Tapale mAthuM kANuM thAya, enA karatAM uDADa eka phero saDasaDATa ! Tapale Tapale kANuM thAya, kahovAya, saDAya, enA karatAM ukela lAvI nAkhane ! tyAre kaheze, 'A bomba paDavAno che. he bhagavAna, hamaNe bomba nA paDazo !' alyA mUA, paDavA dene, taiyAra thA ! ApaNe mAMgIe to ya nathI paDe evA. ane kiMmatI bomba koNa nAkhe ? kiMmatI bomba che, badhA paDatA hoya to ApaNA mahAtmA dhanya divasa kahI, guphAmAM pesI jAya. kevaLajJAna thaI jAya. kevaLajJAna thAya evuM nathI, paNa guphAmAM pesI jAya. bomba paDe tyAre AtmAno bhUkko nA thAya, paNa badhI vAsanAono bhUkko thaI jAya. ajJAnI, jene jJAna nA maLyuM hoya te mUo, 'mAro chokaro paiNAvAno hato, baMgalo bAMdhavo'to, badhI vAsanA adhUrI rahI.' te mUA adhUrI vAsanAe marene, te janAvara thAya pAcho. ekane bomba paDe to janAvara thAya mUo ane ekane bomba paDe to mokSanA jevuM thAya, kAraNa ke vAsanAo phrekacara thaI jAya. e jAte phrekacara kare evo che nahIM ! mRtyu samaye, jJAtamAM ke bhayamAM ? A AtmA Apelo chene, te bhaya Ave tyAre aMdara pesI jAya. AptavANI-12 (uttarArdha) bhaya nA hoyane, tyAre to bahAra jarA e laI Ave, te laI Ave. paNa bomba paDavA mAMDyA ke mahIM pesI jAya. bhaya nA hoya evI jagyA khoLe, te mahIM ja pesI jAya. eTale A bhayamAM bahu suMdara rahe. maratI vakhate suMdara rahe che agara to maravA jevo bhaya hoyane tyAre bahu suMdara rahe. praznakartA : bhaya Ave to AtmAmAM pesI jAya ? 380 dAdAzrI : e to je bAhya bhAva chene e badhA AtmAmAM pesI jAya, jAgRti je bAhya varte che e jAgRti AtmAmAM parovAI jAya ane 'huM zuddhAtmA chuM' thaI jAya. pachI to bahAranuM peluM e choDI nAkhe badhA, badhA kAgaLo lakhavAnuM baMdha karI de ane jyAM sudhI bhaya nA Avene, tyAM sudhI to kaheze, 'A heMDo, thoDI jalebI laI AvuM chuM, thoDo nAsto laI AvuM.' ane bhaya Avyo ke mahIM gharamAM pesI jAya ane maraNano bhaya Ave te ghaDIe 'ghara'(AtmA)mAM hoya che. praznakartA : eTale bhayamAM jAgRti hajAro gaNI vadhI jAya ? dAdAzrI : vadhe kharI, jAgRti vadhe, paNa e haMmezAM jJAtA-draSTA tarIke bhAva rahevAnone ! paNa te jyAre bahAra Aphata Avaze, te ghaDIe aMdara pesI jaze. ane aMdara pesI jAya tyAre saMpUrNa AnaMda ja hoya. du:kha ja nA rahene ! A jJAna maLyA pachI koI paNa bhaya ene satAvI nA zake. niraMtara nirbhaya rahI zake. bane ke nA bane ? koI nirbhaya joyelA ? praznakartA : nirbhaya Apa je sensamAM kaho cho, e sensamAM nathI joyA. dAdAzrI : nirbhaya hoya nahIM. e to A kRSNa bhagavAna thaI gayA, A mahAvIra bhagavAna thaI gayA. bAkI koI hoya nahIM. mANasanuM zuM gajuM nirbhaya thavAnuM ? eTale vItarAgatA hoya to ja nirbhaya thavAya. rAga-dveSa na hoya tyAre nirbhayatA thAya. ja
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 381 nirbhayatA, jJAnadazAmAM ! tyAre vijJAta thAya pUruM ! koI paNa saMyogamAM bhaya nA lAge, game tevA eTamabomba nAkhe, game te e thAya paNa bhaya nA lAge. mahIM peTamAM pANI nA hAle tyAre jANavuM ke vijJAna pUruM thaI gayuM che. agara to jeNe AvuM lakSa bAMdhyuM hoya ke koI paNa saMjogomAM mane bhaya na lAgavo joIe, te raste cAle che, te mANasane vijJAna pUruM thavAnI taiyArI che. bhaya nA lAgavo joIe. koI raste bhaya nA lAgavo joIe. kAraNa ke jyAM mAlika ja tame cho, bhaya vaLI kono te ? mAlika cho, dastAveja che, TAITala che, badhuM ja tamArI pAse che paNa tamane khabara nathI, te zuM thAya te ? eTamabomba paDavAnA hoya, toye paNa eTama bomba nAkhanAro bhaDake paNa jenI para paDanAro che e bhaDake nahIM, eTalI badhI tAkAtavALuM vijJAna che A ! [13] nizcaya-vyavahAra ucita vyavahAra - zuddha vyavahAra praznakartA : dAdA, akramanI aMdara to ApaNo je vyavahAra che te badhoya Ape ene nikAlI ja kIdhone ? dAdAzrI : ApaNo vyavahArane ? e bhale nikAlI kahyo ke grahaNIya kahyo. eno savAla nathI tamAre, paNa ApaNo vyavahAra che A. ucita vyavahAra. ucita vyavahArathI mAMDI ane TheTha zuddha vyavahAra sudhIno vyavahAra che ApaNo. praznakartA H e beno, 'ucita' ane 'zuddha'no phoDa pADone ! dAdAzrI : ucitathI zarUAta thAya. ucita eTale khoDa kADhavA jevo nahIM. koI gALo bhAMDato hoya sAmasAmI toya paNa e vyavahAra ucita che. tyAMthI AgaLa pachI zuddha vyavahAra. praznakartA : e kevuM ? Ape ucita vyavahAranI vyAkhyA kahI ke, koI khoDa nA kADhe' ane A bIjI bAju kahyuM ke ucita vyavahAra eTale koI gALo bhAMDe toya e ucita vyavahAra kahevAya. dAdAzrI : ahIM tame ciDAyA hoyane koInI joDe toya ApaNe ahIM badhAM samaje, 'nikAla karatAM haze, kaMIka samabhAve.." evuM ja kahene ?
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 AptavANI-12 (uttarArdha) nizcaya - vyavahAra 383 badhAM noTaDAuna nA kare, nahIM ? tame noTaDAuna karyuM evuM koInuM kaMI ? praznakartA : nA. noTaDAuna nA thAya. dAdAzrI : enuM zuM kAraNa che ? kema ucita vyavahAra che e ? tyAre rAga-dveSa rahita che, rAga-dveSa nathI. rAga-dveSa rahita vyavahAra, pachI mAramAra hathoDA mAratA hoya paNa e ucita vyavahAra kahevAya. emAM tiraskAra jarAya nathI Avato. evuM bane kharuM ? praznakartA : eTale dAdA, amAre mahAtmAo mATe to A ja vastune ke Apa amane AtmA Apyo. have amAro vyavahAra zuddha thavo joIene ? dAdAzrI : thaI gayo chene ! paNa ucitathI mAMDIne zuddha vyavahAra sudhI thaI gayo che. praznakartA: have e vyavahArane zuddha vyavahAra rAkhavAno evuM kaMI have A ApaNo ucita vyavahAra che paNa lokone kema samajAya ? ApaNo vyavahAra mokSa mATe ucita vyavahAra che, paNa lokone anucita lAge. have zuddha vyavahAra eTale zuM? A bhaI mAruM apamAna kare che, e emano vyavahAra azuddha che. paNa mAre emane zuddhAtmA bhAve joI ane emanI joDe zuddha vyavahAra rAkhavAno. mAro vyavahAra nA bagaDavA devo. kAraNa ke e je gALa bhAMDato hoya, e je kaMI A AvuM apamAna kare che e pote nathI karato A, A mArA karmanA udayo enI mAraphata nIkaLe che. mATe hI Ijha noTa risponsibala eTa ola. e tame samajI gayAne ! have e zuddhAtmAmAM hoya yA nA paNa hoya, paNa ene zuddhAtmA tarIke ApaNe jovo joIe ane nirdoSa jovo joIe, enuM nAma zuddha vyavahAra. doSitane ya nirdoSa jotAM AvaDyuM. badhuM jagata jene doSita kahe che tene ApaNe nirdoSa joIe e evI rIte, pote zuddha che ne sAmo zuddha ja che, evI draSTi jenI che e zuddha vyavahAra ! A pAMca AjJA pALene e bilakula zuddha vyavahAra. pAMca AjJA eTalA mATe ja che. A ucita vyavahAra chene, te zuddhatAne pakaDe eTalA mATe che. ane A pAMca AjJA nathI paLAtI e ucita vyavahAramAM jAya che. praznakartA : ApaNe tyAM e pramANe ja cAle chene ! paNa ucitanI je bhUmikA kIdhI tame, paNa emAM tame zuddhanI vAta karI te ? dAdAzrI: A pachI amAro vyavahAra zuddhanI najIkano hoya bilakula. ene zuddha kahe to cAle. paNa zuddhanI najIkano hoya, sahajAsahaja. praznakartA : tyAre paraphekTa zuddha kevo hoya ? pahelAM e kaho. dAdAzrI : kiMcitmAtra zabdathI paNa koIne nukasAna nA thAya, manathI nukasAna nahIM, manathI nukasAna to tameya nathI karatA paNa zabdathI ane dehathI nukasAna na kare e bilakula zuddha vyavahAra. praznakartA ? tyAre tame je kaho cho, tamAro lagabhaga zuddha, to e ane saMpUrNa zuddha, beno taphAvata zuM ? dAdAzrI : hA. zuddha vyavahAra to e zuddha vyavahAra ja rahyo. paNa e zuddha dekhAya nahIM tyAM sudhI e ucitathI mAMDIne zuddha sudhIno eno bheda che. che to zuddha ja, paNa ucita zuddhathI mAMDIne zuddha zuddha sudhIno bheda che. evuM chene, ApaNo A zuddha vyavahAra ja kahevAya. paNa zuddha vyavahAra dekhAvamAM nathI Avato tyAM sudhI ucita vyavahAra kahevAya. ane dekhAto thAya tyAre zuddha kahevAya. ucita vyavahAra bahAra lokone hoya nahIM. bahAra to je e cIDAvAnuM hoya to cIDAya ne raDavAnuM hoya to raDe ane hasavAnuM hoya to haseya kharo. eTale ApaNo vyavahAra ucita vyavahArathI biginiMga thAya che ane aMte zuddha vyavahAra sudhI pahoMce ! zuddha nizcaya ane zuddha vyavahAra. have jeTalo vyavahAra zuddha thayo eTalo zuddha nizcaya tamArI pAse pragaTa thaI gayo. saMpUrNa zuddha vyavahAra thaze eTale zuddha nizcaya, saMpUrNa. eTale pUrNAhuti !
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 385 nizcaya - vyavahAra dAdAzrI : A koI phero ame kahIe chIene, cAra DigrI ochI te eno phera paDe. nIkaLato mAla e tahIM vyavahAra ! A jUno paDI rahelo mAla nIkaLe. tene ja jo vyavahAra kahe, paNa A jUno mAla to pachI gaMdhAya. eTale bharelo mAla te vyavahAra nathI. vyavahAra kayo che ? atyAre 'e' zemAM che te vyavahAra. atyAre A bhAI che te ko'kane TaiDakAvato hoya, to huM ene vaDhuM nahIM. huM jANuM ke e TaiDakAvavAmAM nathI e pote. kAraNa ke TaiDakAvavA pAchaLa potAne pastAvo thAya che, A khoTuM thayuM, AvuM nA thavuM joIe. have A UMDANa sudhI e lokone samajaNa paDe nahIMne ? A keTalI badhI UMDAI che AnI, te lokone samajaNa paDe nahIM. evuM Ama dekhAya te to uparachalluM juene ? suparaphalyuasa juene e to. have A UMDAI eTale e emane gALo bhAMDatA hoyane toya huM jANuM ke e emAM nathI. e pote gALo bhAMDato nathI atyAre. pote pastAvo kare che eTale vyavahAra eno UMco che. paNa A to mAla pAchalo bharelo te nIkaLI jAya che. ene kADhavo to paDaze ja ne ? praznakartA : Ape suMdara draSTAMta ApeluM. tAnasAnuM peluM pANI je che, tyAMthI baMdha karI dIdho pelo kaoNka. pAIpamAM bhareluM pANI nIkaLe che. dAdAzrI : A lokone Avakano e to kaoNka baMdha thaI gayo, paNa jAvakanuM to rahyuMne ! have pANI jatuM hoya, temAM thoDo DAmara paDyo hoya to DAmaravALuM nIkaLe. emAM kaMI have te ghaDIe ene vaDhavAnuM hoya ? e to mUA pahelAM bharyuM hatuM te atyAre nIkaLyuM che, temAM tuM zuM karavA vaDhuM chuM ? khAlI to karavuM paDazene ? eTale A badhAno ucita vyavahAra. kAraNa ke tamane gusso thatAMnI sAthe aMdara zuM thAya che ? A nA thavuM joIe. evuM thAya chene ? A eka bAju che te gusso kare che ane eka bAju e pote che te 'Ama na AptavANI-12 (uttarArdha) thavuM joIe' evuM mahIM pastAvo thayA kare. e abhiprAya pheraphAra thaI gayo, e vyavahAra tamAro. Ama na thavuM joIe, enuM nAma ucita vyavahAra. tyAre loka bahAranuM jue. eTale mane kahe che, tamArA mahAtmAomAM koI bahArano vyavahAra bahu pharato nathI. tyAre meM kahyuM, 'e nahIM pheravavAno amAre'. tyAre kahe che, 'evuM to cAlatuM haze ?" tyAre meM kahyuM, 'e badhuM to amAre cAle, bhaI'. kAraNa ke ene samajaNa pADavA besuM to nA paDe ane mAre TAIma bagaDe cAra kalAkano. nakkI karyuM te ja vyavahAra ! 386 praznakartA : paNa ApaNo je vyavahAra che ane paramArtha mULa vyavahAra je kIdho che, e kevo ? dAdAzrI : nA, evuM nahIM. ApaNo vyavahAra to zuddha vyavahAra che eTale paramArtha mULanI vAta ja nA rahI. paramArtha mULa vyavahAra to kayo kahevAya ? sadyavahAra. eTale paramArtha sudhI javAnuM, e to sarvyavahAramAM. ApaNe to sarvyavahAra nahIM, ApaNo A to zuddha vyavahAra hoya. te kAco paDato haze, eno sarvyavahAra thaI jato haze. paNa sarvyavahArathI nIce nA jAya. ApaNe tyAM zuddha nizcaya ne zuddha vyavahAra che. kAraNa ke pAMca AjJA e zuddha vyavahAra rUpe ApelI che. sAmo gALo bhAMDaze, paNa tuM phAIlano samabhAve nikAla kara. pachI A sAmo avaLuM bolI jato hoya, toya pote nakkI karyuM hoya ke mAre samabhAve nikAla karavo che. e nakkI karyuM che, e ja vyavahAramAM gaNAya che. A bolyo e vyavahAramAM gaNAtuM nathI. vaDhavaDhA, mArAmArI thaI te vyavahAra nathI, paNa 'mArAmArI nathI karavI' evuM eNe je nakkI karyuM che, ke samabhAve nikAla karavo che, e ja eno vyavahAra che. praznakartA : A tame je kahyuM, e Azayane pahoMce keTalA ? dAdAzrI : Azayane pahoMce to ochAM paNa toya kaMIka hapUruM sAva verAna thaI gayeluM, emAMthI kaMIka to Ugaze kharuMne !
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra praznakartA : vyavahAra je DiscArja rUpe che, to pachI e zuddha vyavahAra karavAnI ke thavAnI vAta kevI rIte AvI ? 387 dAdAzrI : e DiscArja rUpe che. te ApaNe jJAna ApyuM hoya tenA mATe che. ane chatAMya ApaNo aMdarano je vyavahAra che, te Adarza che. A bahAranA bhAgano DiscArja che. aMdarano zuddha vyavahAra che. praznakartA : aMdarano vyavahAra e jarA spaSTa karo, e jarA samajAyuM nahIM. dAdAzrI : e che te 'Ama na hovuM joIe' e vyavahAra che. bahAra gusse thatA hoya e joDe joDe aMdara 'Ama na hovuM' e vyavahAra che. A zuddha vyavahAra che. AtmA jANakAra ane 'Ama nA hovuM joIe' e vacce hoya che. praznakartA : Ama na hovuM joIe, e kahenAra koNa ? dAdAzrI : e badhuM A prajJAmAMthI che, paNa te zuddha vyavahAra che e jAtano. eTale koI gALa detuM hoya to paNa aMdara ApaNo enA taraphano vyavahAra UMco hoya. mana bagADyA vagarano vyavahAra hoya. jJAtI ja pamADe zuddha vyavahAra ! zuddha vyavahAra pratyakSa mokSanuM kAraNa che. amArI AjJA pALe to vyavahAra che e badho zuddha ja che. praznakartA : zuddha vyavahAra lAvavo che koI mANasane, to emAM jJAnInI pratyakSa hAjarI to joIze ja ne ? dAdAzrI : jJAnI vagara to A thAya kevI rIte ? jJAnI vagara AtmA ja prApta nA thAyane ! pachI AgaLa vAta ja nahIM. paNa zuddha vyavahAra tamane badhAMne utpanna thaze. koIne pAMca varSe, koIne dasa varSe, koIne paMdara varSe paNa jema AjJA pALazone tema vyavahAra zuddha thato jaze. zuddha vyavahAra eTale kaMI koIneya trAsa nA thAya, aDacaNarUpa nA thAya evo ! eTale jJAnI vagara zuddha vyavahAra hoya ja nahIMne ! sadvyavahAreya jJAnI vagara nathI. AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : A paccIsa varSa pachI jJAnI nA hoya to pachI zuddha vyavahAra baMdha thaI jaze. 388 dAdAzrI : A badhAMne to, huM nA houM toya thayA karaze. enuM jJAna che ne, pAchaLa lagAma che pachI. ane jene jJAnI puruSa joDe saMbaMdha thayo che, ene jJAnI puruSa AkhI jIMdagI, pote hoya tyAM sudhI raheze ja joDe joDe. eTale ene kazuM kalpanA ja karavA jevI nathI. jene nathI saMbaMdha thayo ke nathI oLakhANa thaI, tene mATe bIjA rastA maLI Avaze. praznakartA : pachI zuddha vyavahAra baMdha thaI jaze ? dAdAzrI : nA, e to pelA kramikanA jJAnIo pAke toya zuddha vyavahAra cAlu raheze. tIrthaMkaro Ave che tyAre babbe lAkha mANasone zuddha vyavahAra hoya che. bAkI bhagavAna mahAvIra to zuddha vyavahArapUrvaka ja hatA. ane bhagavAnanAM 'pholoarsa' badhA je hatA, je mokSe gayA, teya zuddha vyavahAra-pUrvaka gayA. zuddha vyavahAra sivAya to mokSe jAya nahIMne ! AtmA jANe te vyavahAra cAle ! jagatano kalpita vyavahAra che. sahu sahunI kalpanAmAM Avyo, e kalpita vyavahAra. ApaNe ahIM zuddha vyavahAra che. eTale je vyavahAramAM krodha-mAna-mAyA-lobha vaparAvAnAM nA hoya, e zuddha vyavahAra kahevAya. ApaNe tyAM krodha-mAna-mAyA-lobha vaparAya ja nahIM. ane je gusso karo e krodha nathI evuM ApaNe sAbita karI ApyuM, eTale ApaNo vyavahAra e zuddha vyavahAra che. pachI tamArI vAIphane tame vyavahArika draSTie vAIpha kaho, paNa te mahIM tame evuM jANatA hoya ke A 'phAIla naMbara Tu' che ! ane tame chokarAMneya 'phAIla naMbara thrI' kahyuM. A dehane 'phAIla naMbara vana' kahe. eTale 'phAIla' kahyuM tyArathI ja AtmA ne deha be judAM rahe che ja. e vAta badhAMne dhyAnamAM ja rahe che. cokhkhI UghADI dIvA jevI spaSTa vAta ! eTale bahu suMdara vAta che A, enI samAdhi jo niraMtara rahe chene, AghIpAchI thatI nathIne !
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra khAo-pIo cho to ya tamAro zuddha vyavahAra che ke azuddha ? zuddha vyavahA2. kAraNa ke tamAre khAvAnuM ja nahIMne ! ApaNo vyavahAra zuM kahe che ? AhArI AhAra kare che. eTale bahu suMdara vijJAna chene ApaNuM ? nahIM to kalAkeya samAdhi kevI rahe ? jJAna vagara to koIno ya mokSa thAya nahIM. A bahAra che e zubhAzubhano vyavahAra kahevAya, e jJAneya nA kahevAya. 389 zuddha vyavahAra eTale AtmA kaMI paNa Dakho nA kare. AtmA jANyA kare ne vyavahAra cAlyA kare, enuM nAma zuddha vyavahAra. pachI e game te hoya, DaoNkTaranuM davAkhAnuM calAvatA hoya ke khetI karato hoya ke vyApAra hoya e jovAnuM nathI. AtmA kayAM varte che eTaluM ja jovAnuM che. bIjI hiMsA kharI rIte to riyalI spikiMga che ja nahIM. koI jIva maratoya nathI ne janma pAmatoya nathI. A to badhAM pudgalanAM pUtaLAM UbhAM thAya che ne spaMdano vAge che. te e sAmAM bIjA spaMdano mAre che. paNa emAM pelAne evI bhrAMti che ke 'A huM chuM' eTale ja potAne eno doSa bese che ! zuddha vyavahAra konuM nAma kahevAya ke vyavahAramAM mamatA nahIM, enuM nAma zuddha vyavahAra. pachI game tevo hoya, enI sAthe ApaNe jarUra nathI. jo vyavahAramAM mamatA hoya tyAM kaSAya hoya ane te zuddha vyavahAra kahevAya nahIM. tathI zuddha vyavahAra AtmajJAta vitA ! praznakartA : paNa jo AtmAnI pratIti barobara bese, to ja zuddha vyavahAra thaI zake. dAdAzrI : hA, ane nahIM to vyavahAra zuddha thaI zake ja nahIM. zuddha vyavahAra kyAre kahevAya e kahuM tamane ? gadheDAmAM AtmA dekhAya, kUtarAmAM AtmA dekhAya, bilADImAM AtmA dekhAya, jhADamAM AtmA dekhAya, evuM badhAne AtmArUpe jue tyAre e zuddha vyavahAra che. zubhato kartA, te sarvyavahAra ! praznakartA : laukika vyavahAramAM, sadvicAra ne sadAcAranI vAta je thAya che, e pAMca AjJAmAM rahIe to e niraMtara hoya ja ne ? AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : pAMca AjJA niraMtara pALato hoya to sadAcAramAM e pote nA ya hoya, sarvyavahAre nA hoya paNa zuddha vyavahAra to hoya ja. pAMca AjJA pALIe eTale vyavahAra zuddha ja hoya. sadAcAra e zubha vyavahAra che. sadAcAra ane sarvyavahAra, e beu ahaMkAranA AdhIna che ane zuddha vyavahAra nirahaMkAranA AdhIna che. zuddha vyavahAramAM zuM zuM bane ke caMdulAla chokarAne TaiDakAve, paNa tame pote aMdara kaho ke 'caMdulAla, A zuM karo cho ?" have ahIM tamAro zuddha vyavahAra che. praznakartA : eTale zuddha vyavahAramAM zuM zuM karavAnuM haze ? dAdAzrI : ka2vAnuM kazuM hotuM ja nathI. kartAbhAva e bhayaMkara brAMti che. ane je kartAvALA che, zubhanA kartA che e sarvyavahAra ane azubhanA kartA che e asavyavahAra. ane tame koI cIjanA kartA nathI, te A tamAro zuddha vyavahAra che. koI karmanA kartA nathI evuM tamane bhAna rahe chene ? e bhAna rahyuM eTale zuddha vyavahAra thayo. vyavahAra zuddha thayo eTale nizcaya zuddha thayo. 390 eTale ApaNe A pAMca AjJA pALe e zuddha vyavahAra che, bilakula zuddha vyavahAra. sarvyavahAra to ethI nIceno stara kahevAya, ghaNo nIceno. jagate zuddha vyavahAra joyo ja nathI. sadyavahAra sudhI AveluM jagata. sarvyavahAratI UMDI samaja ! praznakartA : sarvyavahAranI vyAkhyA zuM ? dAdAzrI : jemAM potAnA kaSAyo sAmAne nukasAna nA karatA hoya, potAnAM kaSAyo potAne ekalAne nukasAna kare, paNa bIjA koIne nukasAna na kare e sarvyavahAra. ane bIjAne kaSAyo nukasAna kare, e zubhAzubha vyavahAra. ghaDImAM kaSAyo phAyadoya kare ne ghaDImAM nukasAna kare te zubhAzubha vyavahAra. A zubhAzubha vyavahAra e to vyavahAreya nathI. vyavahAra sarvyavahAra joIe. zuddha vyavahAra to jANe ke jJAnI puruSanI pAse emanI AjJA pALavAthI thAya, paNa saMsAramAM sarvyavahAra joIe. have
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 391 392 AptavANI-12 (uttarArdha) sadvyavahAra e kevo hoya ke loko duHkha Ape to pote jame karI levA ane pote koIne du:kha ApavuM nahIM evo bhAva hovo joIe. ajANapaNe apAI jAya, bAkI manamAM evo bhAva hoya, ke du:kha to ApavuM ja nathI. paNa chatAM apAI jAya e badhuM pUrvakarmanA udayanA AdhIna che. tyArathI e savyavahAra kahevAya ane zuddha vyavahAra to kaSAyarahita hovo joIe. zAstronA AdhAre eTale mahAna puruSo je bolelA, tenA AdhAre vyavahAra rAkhavo te sadvyavahAra. zuM vyavahAra rAkhe ? tyAre kahe che ke mokSa javAno rasto, mokSamAM javAnA sAdhano e badhuM. e vyavahAramAM paDe tyAre savyavahAramAM paDyo kahevAya ane saMsAramAM savyavahAra, zubha vyavahArane kahevAya che. hetu para AdhArIta che. saMsAramAM paDelAM Avo savyavahAra kare, tene zubha vyavahAra kahevAya che. ane A savyavahAra e adhyAtma vyavahArane kahevAya che. praznakartA : savyavahAranuM pharI eka vakhata kaho. dAdAzrI : mokSe javAnA sAdhano badhA vyavahAramAM hoya, e sadvyavahAra ane saMsAranA bhautika sAdhano hoya e zubha vyavahAra. sadvyavahAra saMsAramAM hoya nahIM. sadvyavahAra eTale zuM ke dayA, zAMti, samatA, kSamA, satya, tyAga, vairAga e badho sadyavahAra kahevAya. pelo sAmo kare ke nA kare paNa potAnAmAM A guNa hoya, e savyavahAra. zuddha vyavahAra ahaMkAra rahita ! kharo yathArtha vyavahAra kone kahevAya ? zuddha vyavahArane. nizcaya prApta thAya pachI je bAkI rahe, enuM nAma zuddha vyavahAra. 'je vyavahAra nirahaMkArI hoya che, jemAM ahaMkArano chAMToya nA hoya e zuddha vyavahAra." zuddha vyavahAra ane sarvyavahAramAM phera che. sarvyavahAra ahaMkAra sahita hoya ane zuddha vyavahAra ahaMkAra rahita hoya. ApaNe A ahaMkAra rahitano vyavahAra kahevAya. bhalene te Ama dekhAvamAM kharAba dekhAto haze, kharabacaDo dekhAya, paNa te ahaMkAra rahita kahevAya che. eTale ApaNo A to zuddha vyavahAra kahevAya che, sadvyavahAra nahIM. zuddha vyavahAra eTale aMdara niraMtara saMyama rahe. AMtarika saMyama, bAhya saMyama nA paNa hoya. bAhya saMyama to A bahAra jagatamAM badhe hoya, tyAgIone hoya. AMtarika saMyama hoya to ja mokSa thAya, pachI bAhya saMyama nA hoya to paNa cAle. AMtarika saMyama Ubho thaI gayo eTale kalyANa thaI gayuM. phera, zubha ane zuddha vyavahAramAM ! praznakartA: zuddha vyavahAra ane zubha vyavahAra, AmAM phera zuM ? dAdAzrI : zubha vyavahAra to ajJAnI ane jJAnI banne karI zake. kAraNa ke jJAnIne zubha vyavahAra karavAno hoto nathI, thaI jAya enI meLe. ane pelo kare che e. ahaMkAra kharone eTale zubha vyavahAra kare. eTale tame che te emane kaho ke tame amane nukasAna karo cho. mAre tamArI joDe kAma nathI karavuM, to pelo bhaI zuM kahe ? nukasAna thayuM hoya te bhUlI jAva, paNa have navesarathI ApaNuM sAruM kAma karone ! eTale ApaNe azubha karyuM, paNa pelo zubha kare che. jyAM cIDhAvAnuM tyAM cIDhAto nathI ne UlaTuM ApaNane vALI le che. hamaNAM atyAra sudhI je thayuM e bhUlI jAva ane navesara jANe kazuM thayuM nA hoya, kazuM guno nA karyo hoya, AvuM bhUlADI dene ? to gADI AgaLa cAle, nahIM to gADI UbhI rahe DIrela thaIne. DIrelamenTa thayelA tame joyelA badhA ? eTale A e zubha vyavahAra ajJAnI ane jJAnI banne karI zake che. jJAnIne sahajabhAve thAya che, ajJAnIne karavuM paDe che. vyavahAra jAgRtipUrvakano hoya, tene AtmAno upayoga kahevAya. pachI zubhAzubha vyavahAra jAgRtipUrvakano hoya to ya AtmAno upayoga. ane zuddha vyavahAra hoya teya jAgRti che. pelo zuddha vyavahAra e AtmAnA anubhava sahitano vyavahAra che ane pelo zubha vyavahAra AtmAnA anubhava sivAyano vyavahAra che. paNa AtmAno svIkAra karelo che, tyAra pachI jAgRti Ave.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 393 zubha, azubha ane azuddha vyavahAra ! praznakartA : azubha vyavahAra e zuM ? zubhanI sAme azubha ? dAdAzrI : azubha vyavahAra to A badhAM cAle chene ! gajavAM kApI jAya che, A mAra mAre, gALo bhAMDe che. azubha vyavahArathI to kaMTALo ja Ave. e kaMTALo Ave, te zubha jatuM rahyuM. te vakIla tethI rAkhavA paDe. praznakartA : azuddha vyavahAranI aMdara zubha ane azubha be vyavahAra AvI jAya ? dAdAzrI : nA, azuddha vyavahAra to hoya ja nahIM. bahu jUja mANasane hoya. yujhalesa, sAtamI narka javA jevA mANaso. A to zubha ane azubha. azubheya sAro. azubha vyavahAra eTale pApI ane zubha vyavahAra e puNyazALI. paNa e pApI thaIne pAcho puNyazALI thAya koIka dahADo. paNa azuddha vyavahAravALAnuM to ThekANuM ja nA paDe. zuddha sivAyano badho vyavahAra ahaMkArI... praznakartA : dAdA, eTale je pelo 'vyavahAra mULa vyavahAra" je kIdho che ane 'paramArtha mULa vyavahAra' je kIdho che, e rIte vyavahAra mULa vyavahAra' eTale zubha-azubha vyavahAra ? dAdAzrI : hA, vyavahAra mULa vyavahAra e to zubhAzubha vyavahAra kahevAya ane A paramArthano vyavahAra hoyane tyAM pAcho ahaMkAra hoya, poIjhanasa hoya. kramika mArgamAM paramArtha vyavahAra hoya, te paNa poIjhanasa hoya. praznakartA : eno artha evo thayone ke nizcaya prApta thayA vagarano vyavahAra e ahaMkArI vyavahAra evuM thayuM ? dAdAzrI : ahaMkArI ja kahevAyane ! tyAre bIjuM zuM kahevAya ? A zubhAzubha vyavahAra eTale ahaMkArI vyavahAra. 394 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : to savyavahAramAM ahaMkAra hoya ? dAdAzrI : hA, sadvyavahAramAM ahaMkAra hoya. ane ahaMkAra nA hoya to sahaja bhAve hoya. praznakartA : sarvicAra ne savyavahAramAM ahaMkAra nA hoya te vadhAre sAruM ne ? dAdAzrI : ahaMkAra nA hoya to to enA jevuM uttama koI nahIMne ! ahaMkAra ja poIjhanasa che. praznakartA: e sadvyavahAramAM ahaMkAra che tyAM sudhI e kacAza to kharIne ? dAdAzrI : kacAza eTale kevI kacAza ? A kAcA baTAkAnuM zAka khaIe evI kacAza ! praznakartA : dAdA, savyavahAramAM ahaMkAra to hoya ja ne ? jJAna nathI thayuM tyAM sudhI. dAdAzrI : hA, e to hoya ja. ApaNane ahaMkAra vagara sahajabhAve e vyavahAra hoya ne ApaNo je nikAlI vyavahAra chene, te sahajabhAve che. kaSAyo vie pachI zuddha vyavahAra ! praznakartA : A zubha vyavahAra ne A azubha vyavahAra. e paNa vyavahAra zabda ja mUkyo chene tyAM ? dAdAzrI : e vyavahAra che ja kyAM ? e vyavahAra kahevAya nahIM. e to kahe eTaluM ja che, nAma ja pADI dIdhuM che. bAkI zubhAzubha vyavahAra eTale ahaMkArI vyavahAra. praznakartA: have kramika mArgamAM A badhuM karatAM karatAM keTalAMya janma vahyA jAya. jyAre ahIMyA tame zuM karo cho ? pahelAM chUTuM pADI dIdhuM pachI
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 395 396 AptavANI-12 (uttarArdha) houM toya Ama paga nIce rAkhyo hoyane to loko vidhi karavA besI jAya. ema nahIM ke A halaze to zuM thaze ? are, jamatI vakhate vidhi nathI choDatAMne ? chatAMya zuddha vyavahAra che. ame jANIene ke A kaSAyarahita pariNAma che. ene mana bagaDyA vagara kahyuM hoya, ke hamaNe vidhi nahIM karavAnI, jatAM raho, toya kazuM nahIM. have kaSAya kyAM UbhA thAya ? jyAM kAyadA hoya tyAM kaSAya thAya. eya jamatI vakhate javAnuM nahIM, tyAM gaDabaDa karazo nahIM." mana mahIM avaLuM phare, pachI kaSAya bacAva khoLe. eTale ahIM to kaSAya ja nahIMne ! jyAre AvavuM hoya tyAre pAchAM Ave. ane vakhate mahIM bhUla thaI hoyane, te tarata pAcho pratikramaNa karato ja hoya. pratikramaNa kare ke nahIM tarata ? ane enI meLe ja thaI jAya pratikramaNa. vidha vidha dAkhalAo vidha vidha vyavahAratA ! kahe ke have tAro zuddha vyavahAra rAkhaje, zubha vyavahAra rAkhaje, savyavahAra rAkhaje..... dAdAzrI : e badhuM AmAM tamane AvaDI jaze have. zubha vyavahAra ane vyavahAra sahajabhAve utpanna thaze ane zuddha vyavahAra potAnA puruSArthathI thaze. zuddha vyavahAra kyAre gaNAya ke jyAre AjJApUrvaka jIvana thAya che ane kaSAyo jayAre asara karatAM nathI, kaSAyo jyAM AgaLa zAMta thaI gayA che, tyAM AgaLa zuddha vyavahAra jANavo. nizcaya zuddha che. vyavahAra zuddhi zene kahevI ? kapAyarahita vyavahAra e vyavahArazuddhi che. pachI jADo hoya ke pAtaLo hoya ke jhINo hoya, kALo hoya ke goro hoya e emane jovAnI jarUra nathI paNa kaSAyarahita che ke ? tyAre kahe, hA, tyAre e zuddha vyavahAra che. bhAdaraNa javAnuM hatuM, te moTara ahIM AgaLa UbhI rahI. te pAMcacha kalAka moDI thaI, to ya koInA peTamAM pANI hAlyuM nathI. hA, te pelA bhAIne kahetA'tA ke ame to saMsthAvALA to kalAka-aDadho kalAka moDuM thAya to vaDhavaDhA karIe, A to eka mANasane kiMcitmAtra peTamAM pANI nathI hAlya, pAMca-pAMca kalAka leTa thayuM toya ! A che te zuddha vyavahAra kahevAya. ahIM koI Avyo hoya ane AcAra jarA avaLo hoya, te bIjAne khaseDI nAkhIne vidhi karI le. paNa emAMya kaSAya nathI. te AcAra avaLo-savaLo hoya. ahIM khaseDI nAkhavuM e khoTuM nA kahevAya ? ame badhuM samajIe, ahIM beThAM beThAM badhuM ja jANIe ke koNa zuM kare che, paNa ame jANIe ke bhalene tAro AcAra vAMko che paNa mahIM kaSAya nathIne ? avaLo AcAra e prakRti che, prakRti guNa che. gothuM mAratI vakhate nA nAma laIe to ya gothuM mAryA vagara rahe nahIM, eTale ahIMthI Ama be jaNane khaseDI nAkhIne badhAM vidhi karavA besI jAya. amAre to keTalAMya prasaMga thavAnAM ne ! are, huM to dADhI karato praznakartA : A addha vyavahAra, azubha vyavahAra, zubha vyavahAra, zuddha vyavahAra, enA eka eka saheja nAnA nAnA dAkhalA Apo. dAdAzrI : azuddha vyavahAra eTale zuM ? te Akho dahADo hiMsAo ja karyA kare. mANasa thaI ane Akho dahADo hiMsAmAM ja varte. chellI greDano nAlAyakIno vyavahAra. nAlAyakInI paNa chellI greDa. eTale koI mANasa, mANasane mArI nAkhIne enuM mAMsa khaI jAya tyAre ApaNe kahevuM paDe, Ano vyavahAra ja azuddha che. koI jIvane, haraNAMne mAre to potAnA zokhanI khAtara ja mAre e azuddha vyavahAra che. paNa e badhuM lAgu kone thAya che ? je bahu vicAravAna nathI, vagara kAmanA mUrkhAI kare che, phUlizanesa kare che, tyAM AgaLa badho A azuddha vyavahAra thAya che. have haraNuM jo potAnA chokarAone khavaDAvavA mATe mAre to azubha vyavahAra kahevAya. hiMsA karatI vakhate bhAnamAM hoya ene ke A huM khoTuM karI rahyo chuM.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra ane trIjA mANase potAnA chokarAMone khavaDAvavA mATe haraNuM mAryuM, paNa bahu pastAvo karyo. arere.. mAre bhAge A kyAMthI AvyuM ? te azubhamAMthI mAInasa thayuM. eTale zubhAzubha bheguM eTale mikScara. juone, Ama bhAva keTaluM badhuM kAma kare che ! 397 pachI zubha vyavahAra eTale hiMsA sAmo karato hoya toya paNa e nA kare. ane eka zuddha vyavahAra. vacce sarvyavahAra kharo A sAdhuone. sAdhunA badhA ja vyavahAra zubhanI upara. ane zuddha vyavahAra, te ApaNo A zuddha vyavahAra kahevAya. zuddha nizcaya Ama haMDreDa parasenTa che, zuddhAtmA, eTale vyavahAra paNa zuddha che. zuddha vyavahAra eTale zuM ke caMdubhAI sAmAne gALo detA hoya ane te tame che te caMdubhAIne trAhita mANasa hoya evI rIte juo to e zuddha vyavahAra kahevAya. eTale gALo detI vakhate haMmezAM joI zakAya nahIM, paNa amuka vyavahAra sudhI mANasa joI zake che. pote potAnA vyavahArane jovuM, e zuddha vyavahAra. evI icchAvALA che ApaNA mahAtmAo. jeTaluM bane eTaluM emAM prayatna kare che, nahIM toya vyavahArane jANe che to kharAM ja ke A vyavahAra che, A huM nhoya. tyAMthI zuddha vyavahAra pakaDAya che. zuddha vyavahAratA pAyA para zuddha nizcaya ! zuddha vyavahAra upara zuddha nizcaya Ubho rahyo. te sAmo vyavahAra zuddha hovo joIe, ne upara zuddha nizcaya hovo joIe. vyavahAra nathI tyAM nizcaya nathI ! praznakartA H to dAdA, AmAM pahelo nizcaya AvI jAya, pachI vyavahAra cAlu thAyane ? dAdAzrI : nA, beu sAthe ja hoya. be judA paDe nahIM koI dahADoya. praznakartA : paNa nizcaya pahelAM prApta thAya, te pachI vyavahArane ? dAdAzrI : e to vyavahAranI hAjarImAM ja nizcaya prApta thaI jAya. AptavANI-12 (uttarArdha) nizcaya prApta thavo eTale anubhava thavo. anubhava nA thAya to nizcaya prApta thayo nathI. 398 praznakartA H zuddha vyavahAra jene kahIe chIe, e to anubhava thayA pachI ja Avene ? dAdAzrI : tyAra pachI zuddha vyavahAra Ave. praznakartA : eTale nizcayanuM jJAna nA hoya tyAM sudhI zuddha vyavahAra gaNAya ja kyAMthI ? dAdAzrI : nizcaya zuddha che mATe vyavahAra zuddha thaI gayo. eTale enuM bejhamenTa kyAre thAya ke nizcayamAM Ave to ja vyavahAra zuddha thAya. eTale je vyavahAra hato te nizcayamAM AvyA pachI zuddha ja thaI gayo ne atyAre bejhamenTa zuddha vyavahArano che. bejhamenTa nA hotane to zuddha nizcaya je kahe chene ke meM AtmA prApta karyo che, to zenI upara beTho che tAro AtmA, e mane kahe. koI kaheze, 'vyavahAranI zI jarUra che ?" tyAre kahe, 'AtmA ya gayo, bA. vyavahAra nathI tyAM AtmA nathI.' eTale A vyavahAra vagara calAvyuMne lokoe ke vyavahAranI kaMI jarUra nathI. upAdAnanI ja jarUra che, nimittanI jarUra nathI. praznakartA : have vyavahAra Akho DiscArja vastu kahI ApaNe, to pachI enA bejhamenTa upara nizcaya Ubho rahyo e kevI rIte banI zake che ? dAdAzrI : vAMdho zuM Ave che paNa ? A vyavahAra che tyAM sudhI besene ! nahIM hoya tyAre pachI vyavahAra cheya nahIMne, jarUre nathIne ! je A DiscArja karyo che, tyAM sudhI AtmA philma joyA karaze. pachI tene AkhA jagatanI philma joyA karavAnI che. paNa A karmo khape kyAre ? zuddhanI joDe ja hoya tyAre. vyavahAra cokkasa joIze. tyAM AgaLa koI bUma pADe ke sAheba, AtmA-bAtmA thaI gayo, have vyavahAranI zI jarUra che ?
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 399 praznakartA : e to bahAranA lokonI vAta thaI. dAdAzrI : ahIMnA lokonI. bahAranA lokone zuM che bhAMjagaDa ? jyAM nizcaya ja nathI tyAM AgaLa, bahAranA lokone to vyavahAra ja chene ! A to nizcayavALAne mATe kahyuM. vyavahAra sahita nizcaya hovo joIe. vyavahAranA bejhamenTa upara nizcaya hovo joIe. jyAM nizcaya che paNa vyavahAra nathI tyAM nizcaye nathI. eTale ApaNo A akrama mArga che, e to vyavahAranA bejhamenTa upara nizcaya Ubho rahyo che. eTale zuddha vyavahAra ane zuddha nizcaya che. bIje badhe AtmAnI vAta hoya, koI vakhate tyAM vyavahAra nathI hoto. vyavahAra nA hoya, te AtmAnI pUrNa dazA nathI. nizcayane nizcayamAM rAkhavo ne vyavahArane vyavahAramAM rAkhavo, enuM nAma zuddha vyavahAra. chatAM vyavahArane ane nizcayane lAgatuM-vaLagatuM nathI. pAMca AjJAmAM saMpUrNa vyavahAra dharma ! jyAM zuddha vyavahAra nathI, jyAM vyavahAranuM phAunDezana ja nathI, tyAM nizcaya jevI koI vastu ja nathI. ane vyavahAra zuddhi vagara nizcaya koI dahADo kAma kare ja nahIM. zuddha vyavahAranA A bejhamenTa upara zuddha nizcaya Ubho che. zuddha vyavahAranuM bejhamenTa jeTaluM kAcuM eTaluM nizcaya pAmazo nahIM. kAraNa ke nizcayano niyama evo che ke zuddha vyavahAra thAya to ja nizcaya zuddha thAya. ane ApaNe ahIM to 'phUla' vyavahAra sAtheno dharma che. 'phUla' nizcaya ane 'phUla' vyavahAra. amArI je pAMca AjJA ApI chene, e saMpUrNa vyavahAra dharma che. eTale ApaNe to zuM kahIe chIe ke ApaNe zuddha vyavahAra ane zuddha nizcaya evo mArga che A, akrama vijJAna che. ame je AjJA ApI che e AjJAne AdhIna tamAro zuddha vyavahAra che. pachI na pALe, ochI pALe e vAta judI che. paNa AjJAdhIna vyavahAra che e zuddha vyavahAra che. 40 AptavANI-12 (uttarArdha) DrAmeTika e ja zuddha vyavahAra ! huM to zuM kahuM chuM, AtmA kyAre tadana sAco prApta thayo ema kahevAya ke zuddha vyavahAra hovo joIe. vyavahAra DrAmeTika hovo joIe. ko'ka kaheze, 'cA pIvI paDaze tamAre'. tyAre e nA pADe ke huM nathI pIto. e pelA bAthaMbAthAmAM AvyA. pelo kahe 'nA, pIvI paDaze.' pelo kahe, 'nathI pIvI.' te kapa paDI gayA, kapa ne rakAbI ya beu bhAMgI gayA. Avo vyavahAra hovo joIe ? huM to kahuM ke 'lAva bA, keTalI pIvuM ?' to kahe, 'eka rakAbI'. te pI laIe. nA pItA hoya toya cA pIe. kevo suMdara DrAmA dekhAya ! ane ApaNo vyavahAra to asala vyavahAra che, zuddha vyavahAra che. zuddha vyavahAra upara zuddha nizcaya che. zuddha vyavahAra eTale tamAre ghera bahAranA loko Avene, te emane jJAna nA hoya tene tame kaho ke "bhaI, jarA cA-bA pIne jAva.' 'alyA, tamAre zI jarUra have ? tame to jJAnI thaI gayA.' tyAre kahe, "nA, vyavahAra chene ?" bahAravALA emane ema bUma pADavA nA joIe ke caMdubhAI to dAdAnI pAchaLa paDyA che ne, te have vyavahAranuM dhyAna ja nathI rAkhatA.' evuM nA hovuM joIe. vyavahAra DrAmeTika hovo joIe, badhI bAbatomAM. choDI paiNAvIe upara TopI-bopI paherIne TIlAM-TapakAM karI, navuM dhotiyuM-botiyuM paherIne ! ta aTake have mokSanuM gADuM ! vyavahAramAM to racyA-pacyA rahevuM joIe ane nizcayane choDavuM nA joIe ne vyavahAramAM racyA-pacyA rahIne nizcayane dhyAnamAM rAkhavo joIe. tame caMdubhAI cho ane DAkorano chuM e bhUlavuM nA joIe ane tame navasArI nokarI karavA jAva to kaho ke huM navasArIno chuM, paNa tethI tamAruM mULa e nA chUTavuM joIe. bAkI jeTalA veSa Ave eTalA karavA ja paDene ? e to chUTako nahIM evuM kahIe. pAchA ApaNe ja badhA veza UbhA karIe chIe. e to have sAruM thayuM A jJAna maLyuM. te veza baMdha thaI jaze, nahIM to veza ja cAlyA kare che. Ama karatAM karatAM ApaNuM gADuM mokSe jaze. be baLada joDyA chene ! be kayA baLada ? vyavahAra ane nizcayanA. e jeNe be baLada rAkhyA che, tenuM koI dahADo gADuM aTakaze nahIM.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 401 402 AptavANI-12 (uttarArdha) akrama vijJAta vyavahAra kare pAra ! ApaNA A vItarAga vijJAnamAM, ApaNuM akrama vijJAna e saMpUrNa vyavahAra-nizcayano mArga che. kAraNa ke vyavahAra bilakule ya saMyamapUrvaka thAya che. vyavahAra kevo thAya che ? gALa bhAMDe te caMdubhAI, pote nA kahe che, 'ema nahIM hovuM joIe.' e saMyama tamAro. ane tamArA saMyamanI kiMmata che, caMdubhAInA saMyamanI kiMmata nathI. eTale A saMyamapUrvakano vyavahAra che eTale A vyavahArane zuddha vyavahAra ame kahIe chIe ane zuddha vyavahAranA bejhamenTa upara zuddha nizcaya kampliTa Ubho rahyo che. zuddha vyavahAra che, tyAM AtmA che. jyAM saMyamapUrvakano vyavahAra nathI, tyAM AtmA prApta thaze evuM mAnI zakAya nahIM. vyavahAra saMyamapUrvakano hovo joIe. dAdAzrI : eTale evuM joIe. eTale A bhavamAM e pote samajyA che. chatAM e vyavahAra UMco che te phITa thaI gayo, te AvatA bhavamAM evo thaI jAya. ane bIjA je hisAba Ape, te ApaNo hisAba che. koI che te mALA caDAvavA Ave, page lAge teya ApaNo hisAba. ane pachI koI mArato hoya teya ApaNo hisAba. tamane koI gALa bhAMDe, te phero enAmAM zuddhAtmA ja tamane dekhAvo joIe. peluM vyavahAra nA dekhAya. vyavahAra tamAro hisAba che. tamAro je hisAba hato bhogavavAno, te pUro thaI rahyo che. tethI e eno vyavahAra karI rahyo che, paNa e pote to zuddha ja che. eTale emanA tarapha zuddhatAnI draSTi rahe to e zuddha nizcaya kahevAya. ApaNe zuddha ane jagata zuddha. jeTalo zuddha upayoga, enuM nAma zuddha nizcaya, e ja zuddha AtmaramaNatA ane to ja zuddha vyavahAra rahe. jeTalo zuddha nizcaya hoya eTalI vyavahAra zuddhatA rahe. nizcaya eka bAju kAco, azuddha thAya eTalI vyavahAra azuddhatA. praznakartA : eTale mahAtmAone samajavAmAM jarA garabaDa thAya che. dAdAzrI : nA. A jJAna ApyA pachI tamAro zuddha vyavahAra ja hoya che, paNa e mAne che avaLuM. kriyA hiMsaka dekhAya che ane vyavahAra zuddha ja che. nizcaya prApti pachI ja zuddha vyavahAra ! praznakartA : evI rIte paNa kahyuM che ke nizcaya prApta thayA pachI bAkI rahyo e zuddha vyavahAra, ene ja vyavahAra kahevAya che ? dAdAzrI : hA, nizcaya prApta thayA pachI, paNa nA thayo hoya tyAM sudhI badho vyavahAra aTake che. tyAM sudhI vyavahArane vyavahAreya nathI kahevAto. praznakartA : dAdAnuM jJAna maLyA pachI aMdarathI saMyama pariNAma utpanna thAya che. dAdAzrI : saMyama ja che. pote judo ja che. eTale mahIM saMyama pariNAmane lIdhe e zuddha vyavahAra ja kahevAya che. A pariNAma, enI para saMyama hovAthI e zuddha ja kahevAya che. A alaukika vijJAna che ! e to vyavahAramAM Ama ArapAra nIkaLI javo joIe. ApaNuM jJAna vyavahArane ArapAra kare evuM che. alaukika vijJAna che, vijJAna jo jANavAmAM Ave to kalyANa thaI jAya AkhA jagatanuM ! gALo bhAMDatArAmAM ya dekhAya zuddhAtmA ! amAre vyavahAra kevo che ? praznakartA : Topa, UMcAmAM UMco. praznakartA : samajAyuM nahIM jarA. peluM kahyuMne ke 'nizcaya prApta thayA vinAnA vyavahArane vyavahAra nathI kahevAto', to kahe che ke "pahelo to vyavahAra ne pachI nizcaya prApta thayone ? dAdAzrI : pahelo vyavahAra hato ja nahIM. jagatanA loko vyavahAra kahe che, e to samajyA vagaranI vAta kare che. vyavahAra eTale AdhArita hovo joIe. zAthI A vyavahAra e kharekhara vyavahAra hoya ? tyAre
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 403 404 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : varanI ja ne ! dAdAzrI : jAnamAM vara laMgaDo hoya toya cAle ane jAnaiyA rUpALA hoya toya nA cAle. praznakartA : eTale vyavahAra e pahelI jarUriyAta che. dAdAzrI : hA, eTale vyavahAranI jarUra che, chatAM vaLagI rahevAnuM nathI ene. vaLagI rahevAnuM nizcayane, paNa jarUra AnI che. vyavahAra vagarano nizcaya pAMgaLo che. cAra pAyA vagarano palaMga zuM kAmano ? AtmA Avo che, AtmA tevo che, Ama che, tema che, to paNa e che e zabda bolavAthI kaMI dA'Do vaLI gayo nathI. e tamAro vyavahAra dekhADo ? vyavahAranuM bejhamenTa hoya to ja nizcaya dIpe. vyavahAra ApaNo Adarza hovo joIe. kahe, 'A je vyavahAra chene, te AdhArita che eTale jo nizcaya prApta thayo hoya, 'huM to AtmA thaI gayo, to have zuM rahyuM ?" tyAre kahe, 'vyavahAra bAkI rahyo.' 'tane AtmA prApta thayo, have ekadama mokSe jatA rahe ?" "nA, bA, haju vyavahAra to bAkI rahyo." eTale tyArathI vyavahAranI zarUAta thAya. mahIMthI nizcaya kADhI lIdho, e bAkI rahyo te vyavahAra. tAro Ubho karelo vyavahAra che A. yu Ara risponsibala. eTale Ano niveDo lAvIne nikAla karI nAkha badho. praznakartA : ane nizcaya prApta thayA pachIno zuddha vyavahAra kahevAyane ? dAdAzrI : hA, pachI zuddha vyavahAra kahevAya. vyavahAra-nizcaya vagara koI paNa mokSamArga nA hoya. vItarAgo vyavahAra ne nizcaya baMne pAMkhethI mokSe gayelA ! ta ghaTe kheMca, vyavahAratI nizcaya nA Avyo to vyavahAra gayo nakAmo. vyavahAra nizcayane lAvavA mATe che ane jo nizcaya Avyo nahIM to nakAmo gayo. ane nizcaya AvyA pachI vyavahAranI kheMca hoya nahIM. kheMca tUTI jAya. dara varSe amuka jagyAe ApaNe jatA hoIe eTale javuM ja paDe, evuM-tevuM kheMca nahIM. evA saMjogo bAjhe to javAnuM. bIje javAnA saMjogo bAjhe to tyAM bIje paNa jAya, teno vAMdho nahIM paNa te vyavahAranI kheMca nA hoya. nizcaya Avyo nahIM hAthamAM, to vyavahAranI kiMmata ja nathI. bAkI vyavahAranI kiMmata nizcaya AvyA pachInI che. gavarnaranI sahI vagaranI noTo e badhI nakAmI noTo. ApaNe jAna to pAMcaso mANasanI laI gayA paTelanI, vararAjA guma thayo to ApaNe kone tyAM javuM ? pelA lokone tyAM jaIe tyAre kahe, 'vararAjA vagara zuM karavA AvyA cho ? jAva, laIne Avo." eTale A vyavahAra badho vararAjA vagaranI jAna jevuM che. vyavahAra sAcave kyAre ? vara sAthe jAna jAyane tyAre. jAnanI kiMmata che ke varanI ? TheTha sudhI rahyo vyavahAra ! vyavahAra sivAya je nizcaya che e nizcaya khoTo che. 'ApaNuM" vijJAna samabhAve nikAla karavo, e bejhamenTa upara UbhuM raheluM che. vyavahAra zuddha haze eTale nizcayamAM AvI gayo ja jANo ! nizcayamAM kazuM kAcuM nA rahevuM joIe. nizcaya eTale nizcaya. emAM kazuM kacAza nA rAkhavI joIe. paNa vyavahAramAMya kAcuM rahe to bhUla kahevAya. vyavahAra cokhkho, nirmaLa joIe. vItarAga, rAga-dveSa vagarano, saheje koIne duHkha nA thAya. vyavahAramAM kAcuM rahe to nizcayamAM paNa kAcuM paDI jAya che. akaSAyI vyavahAra te sAco vyavahAra che. potAnA svarUpanuM lakSa e nizcaya che ane enAthI mokSa thAya. have loko vyavahAra choDIne bhAgyA. te rAMDelA rahyA. bairI nA hoya to zuM karo ? vyavahAra choDavAno kyAre kahyo che ? bhagavAne evuM nathI kahyuM, A to huM kahuM chuM ke jyAre A khorAka baMdha thaI jAya tyAre vyavahAra choDI dejo. vyavahAra jo nathI to nizcaya che ja nahIM. vyavahAra che to nizcaya
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra che, nahIM to vyavahAra tame dUra karazo to nizcaya che ja nahIM. ApaNe to pAMca vAkyo chene, te saMpUrNa vyavahAra che ane te zuddha vyavahAra che. chatAMya jalebI khAvA daIe chIe, dahIMvaDA khAvA daIe chIe ! 405 praznakartA : paNa Aje vyavahAramAM koInA lagnamAM dAdAjI jAya ke Ama che, tema che. paNa dIkSA lIdhA pachI jyAre badhuM choDI dIdhuM, tyAra pachI to e vyavahAramAM nahIM jatA hoyane kyAMya ? eTale e ApaNAmAM ne emAM ATalo pharaka chene ? dAdAzrI : vyavahAra ja hatone, nizcayamAM AvyA ja kyAM hatA ? eTale lokone ema lAge ke A badhuM choDI dIdhuM, paNa e to karmanA udayathI chUTI gayuM. have mAre A karmanA udayathI chUTI gayuM eTale ghera nA jauM. paNa te A vyavahAra nathI ? have A bIjA gharomAM ja pharuM chuMne ! jyAM sudhI A dehamAM chuM tyAM sudhI vyavahAra. praznakartA : paNa dAdAno je vyavahAra che evo ja mahAvIra bhagavAnano vyavahAra hato, ema pUchuM chuM. dAdAzrI : emane vyavahAra jarA UMco hato. tIrthaMkara bhagavAna hatA, te mULathI ja, janmathI ja vyavahAra UMco hato. janmathI ja traNa jJAnanA dhartA hatA e. eTale emanI vAta to thAya ja nahIM ApaNAthI. bahu suMdara, e to emanI vAtanI sarakhAmaNI nA karI zakAya ! vyavahAra-tizcayane tahIM koI sagAI ! praznakartA : sAna jANanAra koNa ? dAdAzrI : e che te jANanAro, A je jANavAnI icchA dharAvene te. jene icchA che jANavAnI te. AtmAne evI icchA nathI. vyavahAra AtmAne icchA che A jANavAnI. eTale enI icchA che. praznakartA : baMne judA che ke eka che ? dAdAzrI : vyavahArathI judA che, nizcayathI eka che. jJAna maLyA pachI AptavANI-12 (uttarArdha) tuM eka ja thaI gayo have. hamaNe tuM tyAM gayo tyAM be dekhAtA hatA judA. ahIM pAcho besI gayo to eka thaI gayuM pAchuM. 406 vyavahAra to judo che ja ne ! A tame judA beThA cho ne A sAheba judA beThA che, eka ja jagyAmAM be nA rahI zake ? enuM nAma vyavahAra judo. ane nizcaya eka ja che. AtmA eka ja svabhAvano che, eka ja sarakho che. vyavahAra vagara nizcaya nakAmo che, laMgaDo kahevAya. vyavahAra sAro joIe pachI na rahe e vAta judI che, paNa ApaNe sAro rAkhavo. na rahe e 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. praznakartA : vyavahAra ne nizcaya be judA lAgatA nathI, eka ja che, to pachI e vyavahAranI vAta karavAnI jarUra ja zuM ? dAdAzrI : vyavahAranA AdhAra upara to ApaNe rahIe chIe. khAvuM-pIvuM e badho vyavahAra nathI bAkI ? praznakartA H to A vyavahAra kyAMthI Avyo ? enuM bejhIjha zuM che ? dAdAzrI : badhAM A ApaNA ja karyo che. je karmo badhAM khapAvAnAM bAkI rahyAM che te. mokSe jatAM jeTalo hisAba cokhkho karavAno bAkI rahyo che, e vyavahAra che. praznakartA : paNa vyavahAra konA AdhAre che, nizcayanA AdhAre nahIM ? dAdAzrI : nizcaya to judI vAta che ja, paNa vyavahArano AdhAra kaMI nizcaya nA kahevAyane ! vyavahAra badho iphekTa che. eTale kaoNjhijhanA AdhAre vyavahAra thayelo che ne A iphekTa che eTale bhogave ja chUTako thAya e. AmAM to cAle ja nahIMne ! eTale ApaNe kaheluM ke A phAIlono badho samabhAve nikAla karo, ApaNe jJAtA-draSTA ! praznakartA H paNa sAro vyavahAra e nizcayamAMthI janme chene ? dAdAzrI : nA. nizcayamAMthI janme tyAre to pAcho nizcaya enI
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 407 408 AptavANI-12 (uttarArdha) madhara kahevAya. nizcaya to eno sago ja nathI. nizcaya koInI madhareya thatuM nathI ne phAdhareya nahIM. deha ane AtmA beya jema ekabIjAnI joDe ja che, evuM A vyavahAra ne nizcaya be joDe ja rahevA joIe. AtmA nizcaya che ane deha e vyavahAra che, bannenuM kAma pUruM thavuM joIe. dehano bhAga bhajave e badho vyavahAra kahevAya. eTale saMpUrNa nizcaya thaI jAya, pachI ene vyavahAranI jarUra nathI rahetI. paNa jyAM sudhI deha che tyAM sudhI vyavahAranI jarUra che. najIkamAM ja mukti thavAnI hoya to thoDo vyavahAra hoya. vadhu cheTe bahu vAre mukti thavAnI hoya to vadhu vyavahAra hoya. paNa vyavahAra to hovo ja joIe. vyavahAra vagara to cAle ja nahIMne ! praznakartA : deha che tyAM sudhI vyavahAranI jarUra kharIne ? dAdAzrI : deha che tyAM sudhI vyavahAra rahe che. ApaNe nA rAkhavo hoya toya rahe. mahAvIra bhagavAna che te tyAM AgaLa upadeza ApatA hatA teya paNa deha che tyAM sudhI e vyavahAra hato ane atyAre emane kahIe ke have upadeza Apo, to zI rIte Ape ? praznakartA : deha anAdikALathI che ? kyAMthI AvyuM che ? dAdAzrI : anAdikALathI hoya e vastu kyAMthI AvyuM kahIe tyAre to enuM Adi thaI gaI kahevAya. praznakartA : deha anAdikALathI che ke nahIM ? dAdAzrI : anAdikALathI ja chene, A anAdikALanI vaLagaNa che. A deha eTale vaLagaNa. mana-vacana-kAyAnA vaLagaNa che. te emAM jhADane che te mana nathI hotuM. emane A kAyA ekalI ja hoya che ane mahIM mana bahu jUja hoya che. te koI kApe tyAre khabara paDe. tyAM sudhI evI khabara nA paDe Ama. amuka jhADa ja evAM hoya che AsopAlava jevAM, ene strIo hAtha aDADe tyAre mahIM khIlI UThe che ane A lajAmaNIne hAtha aDADIe eTale lajAI jAya. praznakartA : ane pAcho deha anAdikALa sudhI rahevAno ? dAdAzrI : ajJAnatAthI deha Ubho rahyo che. ajJAna jaze eTale deheya chUTI jaze ne A vyavahAreya chUTI jaze. ajJAnathI A vyavahAra Ubho rahyo che. potAnA svarUpanuM ajJAna tenAthI A UbhuM rahyuM che. praznakartA : to vyavahAra ane nizcaya beumAMya jAgRti rAkhavI paDazene ? dAdAzrI : nA. nizcayamAM tamAre kazuM karavAnuM nahIM. nizcayamAM mAre jovAnuM, tamAre vyavahAra ekalo ja. nizcayamAM tamAre jovAnuM nahIM. vyavahAramAM vItarAgatA nA AvatI hoya, to e nizcaya prApta thayo nathI ! nizcaya to zuddha ja che paNa tamane lAbha nahIM maLe. jeTalo tame vyavahAra zuddha karazo eTalo lAbha tamane pragaTa thaze. praznakartA ane nizcaya thayA vinA vyavahAra Avato ja nathI. dAdAzrI : e vyavahAranI kiMmata ja nathI. jyAM sudhI upara nizcayanI mahora vAgI nathI, tyAM sudhI vyavahAranI kiMmata ja nathI. na uDADAya vyavahArane ! praznakartA : eTale vyavahAra uDADI de, te cAle evuM ja nathI. dAdAzrI : vyavahAra vagara nizcaya zI rIte ? nizcaya eTale zuM ? koI bIjI anizcayavALI vastu hovI joIe to nizcaya, ekalo nizcaya hoto haze ? eka anizcayavALI vastu hoya to nizcaya. eka che te takalAdI vastu hoya to bIjI paramenanTa vastu hoya, sanAtana vastu hoya. praznakartA : jayAM kalcarDa motI hoya, tyAM sAcAM motI che. dAdAzrI : atyAre badhAM kalcarDa motI hoya, to ApaNe ema samajI jaIe ke pahelAM ko'ka dA'Doya sAcAM haze kharAM, nahIM to kalcarDa bane nahIM. enA parathI A samajI levAnuM. eTale A vyavahAravALAe zuM kahyuM ke nizcayanI jarUra nathI. nizcayavALAe zuM kahyuM ke vyavahAranI jarUra nathI.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 409 410 AptavANI-12 (uttarArdha) te beu rakhaDI maryA. hindustAnamAM banneva rakhaDI maryA che. AtmAnI vAto kare paNa bhaTaka bhaTaka karavAnuM, anaMta avatAra sudhI chUTe nahIM. jyAM vyavahAra ne nizcaya samAnatApUrvaka che, paddhatasara che tyAM ja mokSa. vyavahArano paNa nizcaya thaI jAya to bhUla thaI jAya, rakhaDI maravAno dhaMdho. e jo nizcayano ja nizcaya thaI gayo to kalyANa thaze. vyavahArano nizcaya karavA jatAM kaMIka rakhaDI marelAM. praznakartA : kAraNa ke e vyavahAra enA hAthamAM ja nathI, e to parasattA che. dAdAzrI : hA, parasattA che. karmo ApaNane svasattA manAvaDAve. je kyAreya potAnI sattAmAM nathI Avyo ene. tene to svaccheda kahyo ! praznakartA : nizcayano nizcaya eTale zuM. dAdA ? dAdAzrI : nizcaya eTale A je kharI tAravaNI che. ane vyavahAra eTale upalaka ane nizcaya e AtmA. zuddha vastu nizcaya kahevAya, tattva vastu nizcaya kahevAya ane avasthAo vyavahAra kahevAya. je avinAzI hoya, tene nizcaya kahevAya. eno ja jo nizcaya besI gayo eTale kAma thaI gayuM ane AkhuM jagata badhuM vyavahArano ja nizcaya beTho che, tenI rajhaLapATa che. have AtmA thaI gayo, kaheze. pudgalane ja AtmA mAne. koI kriyAjaDa thaI rahyA. kriyAjaDa e kone kahyA ? tyAre kahe, kriyAne ja AtmA mAnyo. dehAdhyAsane ja AtmA mAne e rajhaLapATa. have dehAdhyAsa chaTe to nizcaya hAthamAM Ave. eno nizcaya besI gayo ke thaI rahyuM. tamAre nizcaya to kevo beTho, pAcho Dage nahIM evo ! eka pakSamAM nahIM paDavuM joIe. A zarIramAM banne rahyA che, vyavahAra ane nizcaya. eka jagyAmAM banne rahyA che. pudgala vyavahAra che, cetana nizcaya che. koIneya kazuM vadhatuM-ochuM che ja nahIM. A pudgala zeya ne drazya che ane cetana jJAtA ne draSTA che. bIjuM kazuM phera nahIM. A benI samaja nahIM hovAthI bhrAMti UbhI thaI che. tyAre kahe, mugala pote ja jANanAro thaI gayo, eNe jANyuM, "A huM ja jouM chuM." alyA bhaI, to kare che koNa ? tyAre kahe, 'karyuM ya meM'. karavuM ane jANavuM be bheguM thavuM, enuM nAma banne dhArA eka thavI. svapariNAma ane parapariNAma be dhArA bhegI cAlI, enuM nAma brAMti. banne dhArA nija nijarUpe rahe, enuM nAma jJAna. banne dhArA potapotAnA svabhAvamAM ja rahe. jonArI dhArA joyA kare, te jovAnuM ane drazya drazyabhAvane choDe nahIM ! svabhAvika eTale nizcaya te vibhAvika e vyavahAra ! vyavahAra zuM che, eTaluM ja jo samaje toya mokSa thaI jAya ! A vyavahAra badho rileTiva che ane ola dhIsa rileTisa Ara TempararI eDajasTamenTa ane riyala Ijha dhI paramenanTa, AtmA ekalo ja A jagatamAM nathI. bIjI badhI vastuo paNa jagatamAM ja che. jeTalI riyala che e badhI paramenanTa che ane jeTalI rileTiva che e badhI TempararI eDajasTamenTa che. eTale A rileTiva e badho vyavahAra che ane vyavahAra badho nAzavaMta che. e nAzavaMta potApaNAno Aropa karavo e roMga bilipha che. 'huM caMdubhAI chuM, A baIno huM dhaNI chuM' ema tame nizcayathI mAno cho e roMga bilipho che ! praznakartA : nizcaya eTale zuM ? dAdAzrI : nizcaya eTale zuM ke je svabhAvika cenjabala. dareka vastu cenja thayA ja kare che. eTale enA paryAya badalAyA kare paNa svabhAvika badalAyA karatAM hoya e nizcaya ane vibhAvika badalAyA karatA hoya e vyavahAra. A pudgalanI vibhAvika dazA che. eTale e vyavahAramAM AvyuM ane AtmAnuM svabhAvika che, e nizcaya kahevAya. eTale svabhAvika enA dravya-guNa-paryAyamAM Ave, tyAre e nizcaya kahevAya. pudgala vyavahAra te cetata nizcaya je nizcayamAM vistAra karavA gayA, te vyavahAra kAco paDI gayo. teno mokSa nahIM thAya. je vyavahArano vistAra karavA gayA, te nizcaya kAco paDyo. teno mokSa nahIM thAya. vyavahAra ane nizcaya bannemAM je udAsIna che, teno mokSa thaze.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 411 412 AptavANI-12 (uttarArdha) praznakartA : avinAzI bhAgane nizcaya kahyo. dAdAzrI : hA. ane vinAzIne vyavahAra kahyo. avinAzI, vyavahAramAM kazuM karato nathI ane vyavahAra avinAzIne kazuM karato nathI. beu juduMjudA che ! vyavahAra hoya vyavahAratA karatAra sahita ! praznakartA : ame nizcaya ane vyavahAramAM gUMcavAIe chIe. dAdAzrI : haM. barobara. zI bAbata ? zAthI gUMcAva cho ? nizcaya e nizcaya che ane vyavahAra e vyavahAra che. vyavahAra drazya ane zeya che ane nizcaya e draSTA ane jJAtA che. beu judI ja vastu che pachI gUMcAvAnI jarUra ja kyAM rahI ? praznakartA : vyavahAra karavA jaIe to nizcayamAMthI cUkI javAya che. dAdAzrI : nA cUkAya. kAraNa ke vyavahAra che e enA jANanAra sahita che. jANanAra nA hoya to vyavahAra paNa nA hoya. vyavahAra che to eno jANakAra hovo joIe ane nizcaya che eTale pote jANavA jevuM na paDe. nizcaya pote jANakAra hoya ja pachI. ApaNe zA sAru jANavA jevuM paDe ? ApaNe vyavahAranA jANakAra chIe. praznakartA : paNa vyavahAra ocho thAya to nizcaya tarapha ekAgratA Ave. dAdAzrI : evuM nahIM, nizcaya zuM kahe che ? dhera Ijha no kaMDIzana Ina nizcaya. kaMDIzana (zarata) paNa nathI emAM. kaMDIzana nahIM hoya tyAre e nizcaya raheze. koI paNa prakAranI kaMDIzana nA hoya. A badhA vyavahAranuM kArya karavAmAM tanmayAkAra hatA ane pote nizcayamAM rahetA hatA, e joyuM ke nA joyuM ? have jo nizcaya jANakAra che ne vyavahAra karanAra che, to vyavahAra ene karanArA sahita hoya. vyavahArano karanAro hoya to ja e vyavahAra hoya, nahIM to vyavahAra zI rIte hoya ? e karanArane tame oLakhatA nathI, eTale ema jANo ke huM ja karavA besuM chuM A. paNa vyavahAra karanAro hoya ja. eTale vyavahAra, vyavahAranA karanArA sAthe ja hoya che. jema ApaNe jamavuM hoyane to AMgaLA enI meLe ja kAma karyuM ja jAya. tame nizcayamAM raho e badhuM kAma karyuM jaze. ane jo tame AmAM peThA to bhUlacUka thaze pAchI. vyavahArane vyavahAra rahevA do, bahu ja suMdara karaze. kAraNa ke mikenikalI che. mikenikalImAM bhUla nA thAya. paNa mikenikalamAM pote pAcho Ama henDala mAre che. are mUA, e nA mArIza. e cAle ja che. paNa A Dakho kare ! A jagata AkhuM Dakho ja kare chene ? vyavahAra cAlyA ja kare che. enI mahIM Dakho ja karyA kare che. Ama vyavahAramAM karanArA joDe hoya ja. vyavahAra pote ja ema kahe ke amAre have jamavA javuM che. tyAre ApaNe kahIe, cAla. paNa e vyavahAra ja jamI rahyo che. inpharmezano hala Ape. amAre bhUkha lAgI che, inphorma kare che. tRSA lAgI hoya teya inphorma kare. vyavahAra pote ja inphorma kare. te vyavahArane joyA karavAno. bhUkha lAgI. zuM khAya che ? zuM nahIM ? be hAthe jame che ke eka hAthe jame che ? utAvaLa che to kahe, 'lAvane be hAthe khaI jaIe ?" nA ! A thAka lAge che, tyAre kaMI ApaNe UMghI javAnuM che ? e thAka lAge chene ? te ApaNane inphorma kare che ke huM A sUI jauM chuM. tyAre ApaNe kahIe, 'sUI jAva, hA, jarA pathArImAM ozikuM eka che, bhaI, be lo nirAMte. haM... ArAmathI sUI jAvane ! cAdara badalavI hoya to badalI nAkho." e enI meLe ja A badho vyavahAra ane vyavahArano karanAro, vyavahAranI sahita hoya ja. nahIM to vyavahAra kema karIne hoya ? vyavahAra hoI zake nahIM ! praznakartA : eTale dAdA, Akho ja pharaka AvI gayo ke vyavahAra huM karato nathI. ane A vyavahAra huM karuM chuM ema karIne cAlatA hatA.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra dAdAzrI : nahIM, paNa A nathI ane teya karato nathI hoya ja, tene ApaNe joyA 413 'huM' karavAno savAla ja nathI. huM karato paNa savAla nathI. vyavahAra karanAro e karavAnuM. koNa kare che A ? ApaNuM jJAna evuM che ke vyavahAranA karanArAne dekhADaze ke A banyuM, juone. A vAkya ghaNuM UMcuM che, samajavA jevuM che. Aje ja vAkya nIkaLyuM, ameya vicAramAM paDI gayA ! amAre khyAlamAM hatuM paNa zabdarUpe na hatuM. e to pUchavuM paDe tyAre. A to vagara pUche nA nIkaLe. paNa pUchIne levAnuM, A reDiyo nhoya. vyavahAra vyavahAranA karanArAnA sahita ja hoya. eTale pachI emAM Dakho ja nA rahyo ne ApaNe jANyuM ke oho, vyavahArano karanAro che. pachI A kyAM ApaNe Dakho rahyo ? e joyA karIe eTale vyavahArano karanAro karyA ja karato hoya. paNa peluM vacce DahApaNa karavA jatA hatA mahIM, vyavahAranA karanArAnA AvatA pahelAM pesI jAya. eTale vyavahArano karanAro bahAra Ubho rahe bicAro ! vAkya ghaNuM sarasa che. koI koI vakhata nIkaLI jAya che AvuM. A 'jJAna' amArA lakSamAM kharuM paNa e jJAna zabdamAM AveluM nahIM. vyavahAra, vyavahAranA karanArA sahita ja hoya. eTale tamAre Dakho nahIM karavAno kaMI. vyavahAramAM utaravuM ja nA paDe. nizcaya-vyavahAra AvyA eTale tyAM AgaLa vyavahAra judo ja paDe. praznakartA : pachI AgaLa ema nahIM kaho ke eno karanAro huM nathI. dAdAzrI : nA, evuM kahIe tyAM to upAdhine ! vyavahAra karanArA sahita ja hoya, ema kahyuM eTale tyAMthI samajI javAnuM. e pAchA huM nathI kahevAmAM zuM thAya che, pelA badhAne rIsa caDhe. ame koI dA'Do evuM nA bolIe ke A huM nathI karato. e pelA badhA nahIM kare pachI. emeya A ApaNe 'huM nathI karato ne huM karuM chuM' e kahevAnuM te ApaNA pAse hatuM ja kyAM AgaLa ? ApaNe jJAtA-draSTAvALAne A vAta, A zabda kyAMthI hoya ! jJAtA-draSTA thayA pachI ApaNI bhASA ja badalAI javI joIe. AptavANI-12 (uttarArdha) vAkya ghaNuM UMcuM che ke vyavahAra, vyavahAranA karanArA sahita ja hoya. eTale bojA vagaranI vAta thaI. vyavahAra nibbeja thaI gayo. 414 praznakartA : paNa dAdAjI, huM zuM samajyo chuM ke, e karanAro vyavasthita ja chene ? dAdAzrI : vyavasthita che, paNa te A enA karanArA sahita ja che. praznakartA : hA, e kharuM dAdAjI, paNa vyavahArano karanAro koNa che ? dAdAzrI : e ja enI sahita ja che, eTale A je tamane manamAM pIDA che ke A have huM tanmayAkAra thaI gayo, e khoTuM che. e vyavahArano karanAro ja tanmayAkAra che. tame karanArA nathI to tanmayAkAra thAva zI rIte ? praznakartA : jeno vyavahAra vyavahAra nathI, eno nizcaya nizcaya nathI. dAdAzrI : e ja A vAtane lAgu thAya che. vyavahAra vyavahAra nathI eTale vyavahAramAM huM karuM chuM ema mAne che e vyavahAra vyavahAra nathI. vyavahAra, vyavahAra sahita ja hoya. eTale eno karanAro paNa sahita hoya. ane to ja nizcayamAM hoya. nahIM to raphe-daphe thaI gayuM. ahIMnuM tyAM ne tyAMnuM ahIM. praznakartA : jeNe vyavahArane vyavahArarUpe rahevA nathI dIdho... dAdAzrI : ene nizcaya rahe ja nahIM ! na kapAya vyavahAra adhavacce ! praznakartA : paNa mahAvIra bhagavAne saMsAra choDyA pachI, vyavahAramAM hatA ja nahIMne ke hatA ? dAdAzrI : saMsAra choDyo ja nathI emaNe. e to udaya Avene, jJAnIthI mAMDIne tIrthaMkara sudhInA badhAM udayAdhIna vartatA hoya. potApaNuM nA hoya. eTale jema udaya Ave tema varte. emane evuM nathI ke Ama
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra ja karavuM. eTale bhagavAna mahAvIra vyavahAramAM TheTha sudhI, ekatrIsa varSa sudhI rahyA hatA. paddhatisara sAsarI hau kahetA hatA ane choDI(dIkarI) thayelI, e te kaMI vyavahAra karyA vagara choDI thAya ? vyavahAra nathI naDato tamAro, tame vyavahArathI bhAgo cho, e naDe che. ane tamArI palAyanavRtti hoya che, kyAMthI bhAgI chUTavuM duHkhanA mAryA ! ame jo gharamAM rahyA, amane che kaMI palAyanavRtti, bhAgeDu thavAnI vRttio thAya che ke lAva, bhAgI chUTIe have ahIMthI ! 415 A bhaI kahe che, A huM vakIlAta choDI dauM. eTale je vyavahAra choDI devA mATe taiyArI karI eTale ApaNe jANIe ke Amano nizcaya barobara nathI. vyavahAra choDI de eTale kAla nizcaye choDI de. jyAM sudhI deha che tyAM sudhI vyavahAra che ane tyAM sudhI vyavahAranuM bejhamenTa hovuM ghaTe. deha nA hoya ne choDI de tyAre vAta judI che. zuM choDI dezo paNa ? vadhArAnA nakha kApI nAkhaze paNa pelA nakha kApI naMkhAya ? tamArA vALa haju je mahIMthI nIkaLyA nathI, tene kapAya ? jeTalA nIkaLyA che, ene toDI nAkho. paNa mahIM je haju aMdara che, tene kApI naMkhAya ? zuM choDI dezo te ? choDI deze eTale pharI Avaze vAraMvAra. eTale vAta samajo. praznakartA : dAdA, eTale Ama to A prapaMca chUTe to sAruM evA bhAva hovA ghaTe, paNa huM kAle choDI dauM e nahIM. A bheda samajavAno che. dAdAzrI : jene saMDAsa javAnI zakti nathI te bUmAbUma kare, huM Ama karuM ne tema karuM ! eTale samajavuM joIe. jyAM zakti nathI tyAM zaktino Aropa zA mATe kare che te ! jyAM anaMta zakti che tyAM AgaLa, tyAM bolane, 'huM anaMta zaktivALo chuM.' nathI zakti tyAM Aropa karIne zuM phAyado thAya ? vyavahAra tikAlI bAbata ! praznakartA : Ape to jJAna ApyA pachIthI amane evuM batAvyuM ke have A tamAro vyavahAra badho nikAlI che. AptavANI-12 (uttarArdha) dAdAzrI : hA, nikAlI che. tethI A akrama vijJAnanA pratApe mokSe javAyane ?! nahIM to mokSe kevI rIte jAya ? jyAM vyavahAra nikAlI hoya nahIM, tyAM mokSe kevI rIte jAya te ? ane rAga-dveSa rahita kare evuM A vijJAna che ! rAga-dveSa rahita rahI zake. thALI uThAvI le toya aMdara ene mATe dveSa na thAya, to rAga to hoya ja nahIMne ! dveSa to, huM jJAna ApuM chuM tyArathI jato rahe che !! 416 A tamAre to aMdara je AMtarika saMyama che, e ja vyavahAra che ane te zuddha vyavahAra che. have bahArano vyavahAra e nikAlI vyavahAra che. khAlI samabhAve nikAla ja karavA jevo che, bIjuM kazuM karavA jevuM nathI. vyavahAra nikAlI bAbata che, nizcaya grahaNIya bAbata che. grahaNa karavA jevo nizcaya che, pelo nikAla karI nAkhavAno. cIkaNuM hoya, moLuM hoya, jADuM ke pAtaLuM hoya, paNa pakaDIne rAkhavA jevuM nathI. seTiMga e vyavahAra, sleba e nizcaya ! sleba nizcaya che ApaNo ane seMTiMga e vyavahAra che. have e sarTiMga to karavuM paDe. paNa seMsTriMga kADhI nAkhavAnuM evuM jANavAnuM. pelo sleba rahevA devAno che pachI. eTale AvI rIte A seMnTiMga nikAlI che evuM samajamAM Ave. choDI devAnuM che evuM nA kahevAya. nikAla karI nAkhavAno che. pachI bhAMgI karIne TukaDA karIne game tema nikAla karI nAkhavAno. paisA AvyA eTale sAcA, nA AvyA to kaMI nahIM. ApaNe sleba ja karavo'tone ! eTalI samaja besavI joIene ! vyavahAra-nizcayanA bhedanI vAta samajavI paDene ! atyAre to vyavahArano pakSapAta ja cAlI rahyo chene ? vyavahAra kare to ja nizcaya thAya, kahe che. eTale seMTiMga karIne upara pharyA kare che nirAMte. A cAlaze have, kahe che. slebanuM jANatA ja nathI. praznakartA : barAbara, dAdA. dAdA pAse AvIe ane e je pachI draSTAMta maLene, e draSTAMtathI vAtane vadhu pakaDAya che !
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 417 418 AptavANI-12 (uttarArdha) vyavahAramAM ja kheMcIne besI nahIM rahevuM joIe. eTale nizcaya tarapha tamAruM valaNa ane peluM nikAlI bAbata paNa jarUra kharI. tyAre A dAkhalo Apyo ke A seTiMga kare che e vyavahAra che. e potAnuM kAma kADhI levA mATe. zuM kAma kADhI levuM che ? tyAre kahe, sleba karavo che. evI rIte AmAM potAno nizcaya, AtmA prApta karavA mATe A vyavahAranuM seMnTiMga karIne pachI kADhI levAnuM mALakhuM. nikAla karI nAkhavAno che pachI. dAdAzrI : huM draSTAMta Apene, tenAthI vAta pakaDAI jAya ke zuM zuM vaLagyuM hatuM ne zuM nahatuM vaLagyuM, e khabara paDe. jo ApaNuM jJAna che te seMTiMganI joDe saMbaMdha dharAve che ke nathI dharAvatuM ? sAmA mANasane samajamAM, geDamAM bese eTalA mATe dAkhalo Apyo. Avo dAkhalo koI jagyAe vAMcavAmAM nahIM Avyo hoya ! ApaNo badho vyavahAra nikAlI che. eka vastu je nikAla karavAnI hoyane, tenI upara ApaNo prema hoya nahIM. rahevA devAnuM che, tenI para prema hoya. chatAMya nikAla karene, tene ya raMgAve to kharA ja. raMgAvavuM to paDene ene AkhuM. ko'ka ene jue to ya khoTuM dekhAyane ! nA raMgAvavuM paDe ? nizcaya hAthamAM Avyo hoya to kharA-khoTA vyavahArane tame cIkaNo nA karazo. kharo-khoTo karI cIkaNo karazo to nizcaya rahI jaze. eTale emAM seMTiMga ja karyuM che. ekaluM majabUta karyuM che ene raMgyuM, kayuM ne kaheze, kevuM sarasa saeNnTiMga banAvyuM ! tame joyeluM ke seMTiMga ? A TekA mUkIne Ama seMTiMga pATiyAMbATiyAM mUke che, e zA hAru zobhA haze ? zenA hAru kare che ? Ama TekA mUkIne, pATiyAM uparathI goThave. paNa zene AdhAra ApavAno ? kone upara besADavAnA che, lokone ? nA, e sleba bharavA mATe, ane pachI kADhI levAnuM. A sleba bharavAno hoya ne tyAM TekA mUkIne upara pATiyAM goThavIne taiyAra kare. eTale ApaNe jANIe ke A zuM karyuM pAchuM navuM ? tyAre kahe, sleba bhare upara, enA para AdhAra laIne. pachI badhuM kADhI le. thoDAka dahADA thAya eTale kADhI le. te A vyavahAranuM nirUpaNa karyuM. meM zuM kahyuM ke vyavahAranA bejhamenTa upara nizcaya rahyo che. eTale vyavahAra cokhkho ja joIze. chatAM vyavahAranI kheMca nahIM karavAnI, nizcayanI kheMca karavAnI. vyavahAra e nikAlI che. atyAre loko vyavahAramAM ja coMTI paDyA che. tyAre ahIM keTalAka loko kahe che vyavahAra-nizcaya be samatulA rAkhavI joIe. ekalA A badhuM jagata A jhINI vAta nahIM samajAvAthI vyavahArane vaLagI rahyuM che. paNa vadhu pakaDyuM hoya ne mULa vastu rahI jAya. tethI ApaNe kahyuM ne ke vyavahAra nikAlI che, AtmA prahaNIya che. tyAre tyAM AvIne ko'ka kahe, A TekA sAganA kema nathI ? alyA, melane mUA, sleba bharavA hAru A TekA che. A kaMI kAyamane mATe che ? eTale vyavahAra nikAlI che A. te lokoe sAga te kevuM lAvyA ? sarasa sAga lAvIne TekA kare che. pachI sleba bharAze to bharAze paNa atyAre to lAve che. te lokoe oranAmenTala lAkaDAM mUkavA mAMDyA ane raMgavA mAMDyAM, polIza hala karavA mAMDI, e jANe ke banAvavAnuM eTaluM ja che, bIjuM kazuM kAma nathI. ane ApaNe zuM jANIe ke amAre to sleba bharavo che, A lAkaDAM kyAM pakaDIe ! vyavahAra nA hoya to kAma thAya nahIM. kAraNa ke deha che tyAM vyavahAra hovo ja joIe. eTale vAta samajavAnI che. mULa rasto ApaNe samajIe to rastA cUkI nA jaIe. A vyavahAra to Adarza hoya yA nA paNa hoya. e to jevo bharelo mAla che tevo nIkaLe. DAmara nAkhelo hoya pachI ApaNe kahIe ke ghI nIkaLatuM nathI, A DAmara nIkaLe che ! te banyuM e karekTa che. eTale karuNAjanaka sthiti che. te ko'ka mANasano sAro mAla nIkaLe, tethI karI e vyavahAra sAro karato nathI, che bharelo mAla. chevaTe e badho mAla samabhAve nikAla karavAno.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 419 420 AptavANI-12 (uttarArdha) Adarza vyavahAra tyAM pUrNAhuti ! have jJAna maLyA pachI vyavahAra dahADe dahADe Adarza thato jAya. atyAre Adarza nathI eTalo bhAga tamane kheMcyA kare che. kayo kayo bhAga khUMce che? vyavahArano je bhAga Adarza nathI, te tamane khUMce che. eTale pachI e khUMcelo bhAga nIkaLI jaze ane Adarza raheze. vyavahAra Adarza thayo e saMpUrNa zuddhAtmA thaI gayo. pachI AjJA pALavAnI nA rahI, AjJA pUrI thaI gaI. tyAM sudhI javAnuM. vyavahAra Adarza thaI javo joIe. A to kramika mArgamAM amuka lokoe vyavahAra Akho ukhADIne pheMkI dIdho. jarUra ja nathI. vAteya kharI. kramika mArga ja evo che. jo vyavahAramAM citta gayuM to paNe rahI jAya. kAraNa ke e mArga kevo? jJAtA-zeyano saMbaMdha nathI. ApaNo jJAtA-zeyano saMbaMdha che ane vyavahAra Adarza joIe ApaNe tyAM. ane tyAM to vyavahAramAM utare ja nahIMne ! bIjI vAta ja nA kare. huM to ene jJAnanI vAta karuM, lagnanI bAbata hoya toya vAta karuM. eTale bahAranA je jJAnIonAM anubhava chene, te to ahIM Ave eTale kramika mArganA anubhavIo kaheze ke A jJAnI hoya. kAraNa ke eNe joyelA hIrAmAM, Avo hIro joyelo nahIM. praznakartA : evuM thAya che. dAdAzrI : bahu buddhimAM gUMcAyelo hoya, tene AvuM thAya. kAraNa ke vyavahAramAM hAtha ghalAya nahIMne jJAnIthI. ane ame to badhI bAbatamAM hAtha ghAlIe chIe ! Avo hoya Adarza vyavahAra ! vyavahAra ApaNo Adarza hovo joIe. Adarza vyavahAra je koI jainano nA hoI zake, koI sAdhuno na hoI zake evo vyavahAra, amAro vyavahAra tIrthaMkara jevo hoya, Adarza ! vyavahAra ja barobara nA hoya to ene zuM karavAnuM ? vyavahAra kevo joIe ? Adarza joIe. loko khuza thaI jAya evo joIe. nA joIe? tamAro vyavahAra pharyo nahIM, ApaNe ahIM AvyA pachI ? praznakartA : pharI gayo dAdA, ghaNo pharI gayo. dAdAzrI : e pharI jAya. have ko'ka ciDAyane toya tame ene premathI bolAvyA karo. nahIM to duniyAno vyavahAra kevo ? e ciDAya to ApaNe ciDAvuM, e hasato Ave to ApaNe hasatA javuM. to mUA vyavahAra ja jo Ama rAkhI melazo to khAlI kyAre thAya A ? e to nizcaya lAvIe ke bhaI, e ciDAya ne ApaNe nahIM ciDAvAnuM to khAlI thAya. e ciDAya ne ApaNe ciDAIe to cAlu ja thaI gayuMne? evuM ja hatuMne ? pelo ciDAto Avyo, AMkha joI ke taiyAra ! have ApaNuM vijJAna zuM kahe che? e ciDAto Avyo eTale ApaNe ThaMDA. Adarza vyavahAra hoya. tamane lAge che vyavahAra Adarza hoya evuM ? praznakartA : A pahelI be AjJAnI aMdara ja Akho vyavahAra Adarza AvI jAya che. Ama zuddhAtmA dekhAya ane Ama che te pelA udayakarma dekhAya. dAdAzrI : ha. Adarza vyavahAra Ave. zuddha vyavahAra hoya to ja zuddha nizcaya che, nahIM to nizcaya nathI ema manAya. samabhAve nikAla karato nA hoya ane pachI kaheze, 'amane nizcayathI AtmA prApta thaI gayo che. e cAle nahIM, bejhamenTa joIze. AjubAjuvALA bUma pADe ane A kaheze, 'huM AtmA thayo', zI rIte cAle ? mArI joDe rahenAra badhAM hoya ene pUchIe, 'dAdAjI, tamane herAna karI nAkhatA haze ?" tyAre kahe, 'nA'. athaDAvAnI jagyAe nA athaDAya to pachI thaI rahyuM ! eTale tyAM tapAsa karavI, athaDAvAnI jagyAe athaDAya che ke nahIM ? e sAco vyavahAra. ane athaDAmaNa thAya toya mAphI mAMge sAmasAmI, e sAmo mANasa jANe nahIM toya mAphI mAMga paNa pahoMcI jAya che. enI gerahAjarImAM tame mAphI mAMgo toya pahoMcI jAya evo ApaNe suMdara vyavahAra che, zuddha vyavahAra che. Adarza vyavahAra eTale AjubAju pADozamAM pUcho, gharamAM pUcho, enI era'(game tyAM) kyAMya paNa pUcho, to amAro vyavahAra Adarza hoya.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 421 422 AptavANI-12 (uttarArdha) gharamAM, strI joDe, sagAMvahAlAMmAM badhe koI jagyAe koIne duHkhadAyI nA hoya evo vyavahAra hoya, nahIM to pachI e to nizcaya ja kema pAmyo che ? vyavahAra Adarza joIe. ane nahIM hoya to Adarza eno dhyeya hovo ja joIe ! jeTalo vyavahAra Adarza eTalo nizcaya pragaTa thavA mAMDyo. huM eka phero eka pradhAnane tyAM gayo hato. te emanA DozImAne pUchyuM to kahe ke "javA done emanI vAta ! Akho dahADo mane AvaDuM AvaDuM bole che !" have Ane te kema pradhAna kahevAya ? vyavahAra keTalo kharAba kahevAya ? Ama bahAra che to moTI moTI vAto kare ane gharamAM badho vyavahAra barAbara nA hoya, te zuM kAmanuM ? koIne saheja paNa trAsa na thAya ne ApaNo vyavahAra gharamAM suMdara rahe evo Adarza vyavahAra hovo joIe. paheluM ghera cokhkhuM thavuM joIe. jema "ceriTI bIginsa phroma homa' evo Adarza vyavahAra 'bIginsa phroma homa' hovuM joIe. amAro vyavahAra suMdara hoya. huM Akho dahADo Adarza vyavahAramAM ja rahuM chuM. AjubAju pUchavA jAva to badhAya kaheze, koI dahADo e laDyA ja nathI. koI dahADo bUma pADI ja nathI. koI dahADo koInI joDe gusse thayA nathI. evuM badhA kahe to e Adarza kahevAya ke nA kahevAya ? mAre ghera vAIphane pUchavA jAva to kahe ke e to bhagavAna ja che ! are, e to amArAM darzana hau kare. ahIM page mAthuM aDADIne darzana kare. vyavahAra Adarza-zuddha lAge, pachI zuM bhAMjagaDa che ! toya eka phero koIne vyavahAramAM mArI kaMI bhUla dekhAI. te mane kahe che ke 'tamAre Ama karavuM joIene ? A tamArI bhUla kahevAya.' kahyuM ke 'bhAI, tame to Aje jANyuM, paNa huM to nAnapaNathI jANuM chuM ke A bhUlavALo che tyAre kahe ke, "nA, nAnapaNamAM evA nahotA, hamaNe thayA cho'. eTale A badhuM potapotAnI samajaNathI che. eTale ame amAruM paheluM ja dekhADI daIe ke ame ja kAcA chIe pahelethI ! eTale athaDAmaNa thAya ja nahIMne, pelAne ya TAIma bagADavAno rahyo ja nahIM ! ne ene duHkhe ya thavAnuM rahyuM nahIM ! bhagatono vyavahAra.. vyavahAranAM bejhamenTa vagara nizcaya karanArA mANaso e badhA bhagata kahevAya. bhagata vyavahAramAM ghelo hoya. jamavAnA TAIme ThekANuM nA paDe. bapore traNa vAgeya jamavAnuM ThekANuM nA paDe. bhagatane enI vAIphe kahyuM ke A so rUpiyA lo ane dasa rUpiyAnI khAMDa lAvo ane navuM rUpiyA pAchA laI Avo. chokarAnI phI ApavAnI che. 'A hamaNe laIne AvuM" kahe che. have pelI khAMDa che te cA mUkavAnI hatI. te enI vAIpha 'khAMDa laIne vahelA pAchA Avo, eTale cA mUkIe' kahe che. bhagata bahAra nIkaLyo, khAMDanI dukAna AvI te pahelAM ja bhagatane bIjo bhagata, 'jaya hari, jaya hari nArAyaNa' karato maLI gayo. pelo bhagata to bicAro bhUlI gayo, khAMDa lAvavAnuM. bhajana kyAM che ? peNe che ? te bhajanamAM besI gayo, haDahaDATa. ghera bairI cA mUkavA mATe khAMDanI rAha joIne besI rahI ane chokarAMnI phI ApavAnI'tI. te pelA nevuM Ave to phI Apene ! te chokarAMne daza vAgI gayA, te skUlamAM javAyuM nahIM. phI vagara zI rIte jAya ? mAstare kahyuM'tuM ke kAle phI laIne Avaje. te dasa vAgyA, agiyAra vAgyA, bAra vAgyA hoya toya bhagata nA Avyo. te aDhI vAge jyAre tyAM baMdha thayuM tyAre Avyo. te khAMDa vagara, cA vagara rahyuM. te A bhagata to badhA AvA hoya ! bhagatano vyavahAra gAMDo hoya. ane jeno vyavahAra gAMDo, eno mokSa kyAreya thAya nahIM. vyavahAra Adarza hovo joIe. A jagatanA lokono vyavahAra Adarza hoya ja nahIM. ene to vyavahAra ja kyAM che ? bane ke nA bane evuM ? e ghelA kahevAya bhagata. ane A to bejhamenTa ! vyavahAra bilakula karekTa rAkhe. vyavahAra bagaDyo eTale pachI nizcaya bagaDI jAya. ane e vyavahAranA phAunDezana upara ApaNe A mArga rahelo che ane saMpUrNa Adarza vyavahAra ! mAro A vyavahAra Adarza gaNAya che. kAraNa ke huM ciDAvuM nahIM. koI UMdhuM bole to ya ciDAvuM nahIM. vyavahAratA Dekorezata paNa ahaMkArathI ! praznakartA : samyak draSTi jIvano ane mithyA draSTi jIvano je
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra vyavahA2 che, te jonArane jarA mUlyAMkana karatI vakhate meLa bese nahIM. have samyak draSTi jIva je che, teNe A vyavahAra karatI vakhate upayoga kevI rIte ne kaI jAtano rAkhavo ? e vyavahAramAMthI pAchA AvI javuM ke pachI vyavahAra DiscArja che, ema karIne karye javuM ? 423 dAdAzrI : nA, nA. kazuM pAchAMya haTavAnuM nathI ne bIjI bhAMjagaDe ya nathI. evuM chene, samyaka draSTi ane mithyA draSTi bannene vyavahAra hoya che. ane vyavahAra udayakarmanA AdhIna che. je vastu tamArI svAdhInatAmAM che nahIM ene mATe tamAre kyAM, kevI rIte rahevuM ne kevuM nahIM, e pUchavAnuM hoya kharuM ? mithyAtvI ho ke samyaktvI ho, bannene vyavahAra udayakarmane AdhIna che. mithyAtvIno vyavahAra jarA sAro dekhAya. enuM kAraNa ke e ahaMkArathI Dekorezana kare che, e bIjA avatAranI javAbadArI le ane ApaNe Dekorezana nA karIe. paNa saravALe che te ApaNuM ja caDhe. chevaTe pelo ja kahe ke tamArI joDe mAre to anukULa sAruM rahe che. pelAnuM DekorezanavALuM eTale enuM sAruM lAge. paNa ene AvatA bhavanI enI javAbadArI che. ApaNe javAbadArI nathI. eTale Dekorezanano ApaNI pAse sAmAna nathI, eTale zI rIte zaNagArIe ? pelo to badhuM zaNagArIne beTho hoya. have huM A zaNagAravA jAuM, te zI rIte dahADo vaLe ? Dekorezanano sAmAna nahIMne tyAM AgaLa ? ane pelA to zaNagArene ! ahaMkAra zuM nA kare ? are, huM tane mAro prANa ApI dauM, evuM hau kahe ! have AvuM badhuM pelAne rUpALo dekhAya ! ane ApaNe to evuM kazuM bolAya nahIM. nAguM kazuM bolAya nahIM AvuM. e maskAvALo zabda ApaNAthI bolAya nahIM. e to maskoya bole ne badhuMya bole. ane pachI sAMje pAchAM laDeya kharAM. ane ahIM ApaNI pAse laDhavADa nA dekhe. eTale chevaTe e kahe ke nA, mANasa to A sArA ! AtmajJAna kone kahevAya che ke AtmajJAnIno vyavahAra jagatanA manuSyo karatAM UMcAmAM UMco hoya. AtmajJAna vyavahAra sahita hovuM joIe. ane vyavahAra suMdara hovo joIe. loka vakhANe evo vyavahAra joIe ke gALo bhAMDe evo vyavahAra joIe ? tamane kevuM lAge che, AptavANI-12 (uttarArdha) vyavahAra kevo joIe ? vyavahAra UMco, Adarza hoya to jANavuM ke AtmajJAna che e, nahIM to AtmajJAna kahevAya nahIM. 424 mahAtmAoto loka vyavahAra ! praznakartA : to dAdA, lokone upakAraka thavA mATe mahAtmAone A bAbatamAM kaMIka mArgadarzana Apone. kAraNa ke A loko to vyavahAra ja jue che. dAdAzrI : vyavahAra jue, paNa ApaNe evuM chene, mArgadarzana e hovuM joIe ke potAnAmAM bhale vyavahAra game te hoya paNa saMyamamAM Avelo hovo joIe. saMyama sudhI to javuM ja paDazene ! puruSArtha thavo joIe saMyamano. saMyama potAnA hAthamAM che. vyavahAra eTale AcAra ne vANI, e badhuM parAdhIna che paNa saMyama to potAnA hAthamAM chene ! saMyama hoyane to loka khuza thaI jAya. pelA so mANasa ugra thayA hoya ne ApaNe ugra na thaIe, zAMta rahIe, to khuza nA thaI jAya ? chApa nA paDe ke dhera Ijha samathiMga. eTale A dhIme dhIme ApaNA mahAtmAomAM Avaze, zaktio Avazene ! A AMtarika zakti utpanna thaI che emane. paNa bAhyasukha, bAhyazaktio bahAra pragaTa thaze tema tema A loko eksepTa karaze. nahIM to eksepTa kema kare te ? bahAranI zaktio pragaTa thAya nahIM, to zI rIte eksepTa kare ?! vItarAgo vadhu upakArI vizva kAje ! A huM lagnamAM AvuM tethI lagna mane coMTI gayuM ? A ame lagnamAM jaIe paNa saMpUrNa vItarAga rahevAya. jyAre mohanA bajAramAM jaIe ne tyAre saMpUrNa vItarAga thaI javAya ane bhaktinA bajAramAM jaIe tyAre jarA vItarAgatA ochI thaI jAya. praznakartA H tyAre upakAraka dazA to pelIne ke jyAM mohanI vacce jyAre vItarAganuM kevuM darzana maLe jovAnuM ! dAdAzrI : ko'kanAM lagnamAM juone, to tamane khabara paDe, saMpUrNa
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 425 426 AptavANI-12 (uttarArdha) vItarAgatAne ! bhAMjagaDa ja nahIMne ! to ja darzana karene ! vItarAgatA hoya to darzana thAya, nahIM to thAya nahIM. navI jAtanuM karI batAvyuMne ? lagnamAM jatAMya mokSa thAya ! rAgadveSa nahIM e vyavahAra. e vyavahArano vAMdho ja nathI. kramika mArgamAM sinemAmAM gayo to A sinemA para rAga-dveSa ane ApaNe kahIe, akramano vyavahAra nikAlI che. ApaNe kahIe, e nikAla karavA gayo'to. pelo grahaNa karavA gayo'to ne A nikAla karavA gayo'to. lagnanAM, vyavahAranAM prasaMgo patAvavAnAM che. te vyavahArathI huMya patAvuM chuM ne vyavahArathI tameya patAvo cho, paNa tame tanmayAkAra thaIne patAvo cho ne huM ene judo rahIne patAvuM chuM. eTale bhUmikA pheravavAnI jarUra che, bIjuM kazuM pheravavAnI jarUra nathI. bhagavAna mahAvIreya thoDoka kALa sudhI vyavahAramAM rahyA hatA. janmathI ja 'jJAnI' hatA e, chatAMye vyavahAramAM bhaI joDa, mAbApa joDe rahyA. strI joDe paNa rahyA, dIkarI paNa thaI. vyavahAramAM rahyA chatAM tIrthaMkara gotra pUruM karyuM ane eTalI zakti tamArAmAM ya che paNa e zakti AvaraNamukta thaI nathI. e AvarAyelI paDI che. eTale lagnamAM jaIe-karIe, paNa e ema nathI kahetA ke tame tanmayAkAra raho. tamAro moha tamane tanmayAkAra kare che. nahIM to tame tanmayAkAra nA raho, tethI karIne tamane koI vaDhe nahIM ke tame kema tanmayAkAra nathI rahetA. ame paNa lagnamAM jaIe chIe. paNa mane koI vaDhe nahIM. e to jANe ema kahe ke tame mAruM kalyANa karI nAkhyuM. e tanmayAkAra raho to kaMIka bhUla thaI jAya. to loka tamArI joDe bUmAbUma kare. eTale vadhu upakArI koNa che ? je tanmayAkAra nathI rahetA, te saMsArane vadhu upakArI che. potAne upakArI che ane parane paNa upakArI che. badhI rIte upakArI che. tamane paNa ame tanmayAkAra na rahevAya evo rasto karI Apyo che. potAnI bhUmikAmAM rahevAya, pArakI bhUmikAmAM nA javAya evuM ApaNe A jJAna che. pArakI bhUmikA eTale caMdubhAI. mahAtmAono nikAlI vyavahAra ! praznakartA : mahAtmAono vyavahAra nikAlI rahyo. to nikAlI e vyavahAra ane mahAtmAono AtmA grahaNIya thayo. to A bhUmikAmAM vyavahArane keTalo saMbhALavo ? vyavahAra kyAM sudhI saMbhALavo? dAdAzrI : vyavahAra nA hoya to ApaNe jovAnuM zemAM rAkhIe? savyavahAra para rAga nahIM, asavyavahAra para dveSa nahIM. sa ho ke asad ho, paNa vyavahAra hovo joIe. jJaya nA hoya to jJAtA jue zuM ? vyavahAra e zeya che, nizcaya e jJAtA che. vyavahArane keTalo saMbhALavo ? vyavahAra saMbhALavA jazo to nizcaya rahI jaze. vyavahAra zuM thaI rahyo che e "joyA" karavuM. rAga-dveSa na thavo joIe, e saMbhALavAnuM. bIjuM kazuMya nahIM saMbhALavAnuM. chokarAthI kazI bhUla thaI gaI ane ApaNAthI ekAda dhola vAgI gaI e vyavahAra, te ApaNe" "joyo' ke chokarAne dhola mArI dIdhI. to paNa e dhola mArI enI para dveSa nahIM ane chokarA upara rAga nahIM. caMdubhAIne kahIe, pratikramaNa karo. eTale ukela Ave ne jhaTapaTa ! ane pachI gharanA mANasa nyAya kahe, 'bahu khoTuM kahevAya, tamArAmAM akkala nathI. tyAre ApaNe manamAM ne manamAM kahevuM, 'caMdubhAI, pahelethI ja akkala kyAM hatI ? huM to pahelethI oLakhuM tamane. e to sAruM che, Aje badhA kahe che !" ApaNe manamAM ne manamAM kahevuM, nahIM to pAchA e jhAlI paDe. roja gA gA kare. bhAI, nabhe ke nA nabhe ? ukela lAvone jyAM tyAM, eka avatAra mAthe jaDyA hoya to mAthe jaDelAnI joDe ukela nA lAvavo joIe ? eTale vyavahAra zuM thaI rahyo che e "jovuM'. emAM rAga-dveSa nA thavo joIe. vyavahAra eTale jJAnI zuM samaje ke bebI paiNI, te paNa vyavahAra ane bebI bicArI rAMDI, te paNa vyavahAra. 'riyala' na hoya A. e banne vyavahAra che, 'rileTIva' che ane koIthI pheravI nA zakAya evuM che pAchuM ! mATe Ane joyA karo ! have A loka zuM karaze ? jamAI marI gayone, pAchaLa mAthAM phoDe ! te UlaTA DaoNkTarane bolAvavA paDe. eTale e rAgavaiSane AdhIna chene ! vyavahAra vyavahAra samajAyo nathI tethIne !
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra ahIM game te vyavahAra karIe to paNa koInA taraphanI bUma nA Ave, to e yathArtha vyavahAra kahevAya. paNa te yathArtha kyAre kahevAya ? bhagavAnanA kahyA pramANe hoya tyAre, bhagavAnanI AjJApUrvaka hoya tyAre, emAM krodha-mAna-mAyA-lobha na hoya. tyAM AgaLa vyavahAra sAro cokhkho hoya. agara to jyAM AgaLa krodha-mAna-mAyA-lobha upara saMyama raheto hoya tyAM sudhI bhagavAne calAvI lIdheluM che ! akramamAM vyavahAra barapha jevo ! 427 praznakartA : Aje ame vyavahAramAM kAma karIe ane koI mANasa khoTuM karato hoya to e phaMkazanalI khoTo che ke sAco che evuM to amAre vyavahAramAM rAkhavuM ja paDene ? dAdAzrI : vyavahAramAM evuM chene, jyAM sudhI tamArI draSTimAM tamane e vAta game che, tyAM sudhI tame vyavahAra karo. jyArathI tamAro e vyavahAra UDI jaze eTale e vastu tamane gamaze ja nahIM. vyavahArano svabhAva kevo che ? A akrama mArgano vyavahAra kevo che ? akrama mArgano vyavahAra barapha jevo che. eTale eka maNano moTo barapha hoya to e lAvyA pachI kaheze ke 'ame to vhera dabAvIzuM', tyAre huM kahuM ke 'tamane phAve te dabAvajone paNa chevaTe e ogaLIne khalAsa thaI jaze.' e tame game eTalo bacAvavA prayatna karazo paNa eka dahADo ogaLIne khalAsa thaI jaze. vyavahAra eka avatAramAM cokhkho thavo joIe. chellA avatAramAM to vyavahAra cokhkho ja hovo joIe. tyAM kaMI polaMpola cAle nahIM. atyAre pola cAlaze. paNa A ekAvatArI jJAna che. bahu lobhiyA hoya to traNa avatAra karaze, pAMca avatAra karaze. vyavahArano vAMdho nathI, vyavahAramAM ekarUpa thaI javAya che te vAMdho che. ekarUpa potAnA svarUpamAM hovo joIe ane vyavahAra to upalaka che, suparaphyuasa che. AptavANI-12 (uttarArdha) anaMta avatArathI, karoDo jIvo kheMce tate doraDAthI ! bhagavAna eTaluM ja kahe che ke vyavahAramAM koIne bAdhakarUpa nA thAya evo vyavahAra hovo joIe. vyavahArane lokoe riyala mAnyo to ya vyavahAra AvaDyo nahIM. vyavahAranA pakSamAM thaI gayA toya vyavahAra pUro cokhkho thayo nahIM. vyavahAra kevo hovo joIe ? Adarza hovo joIe. lokone ema lAge ke kahevuM paDe ! A to ghera ghera DakhA thayA kare che. Dakho thAya, ene vyavahAra kema kahI zakAya ? vyavahArano artha zo ? ApIne lo, nahIMtara to laIne Apo, cokkasa. enuM nAma vyavahAra ! vyavahAra to levA-devAno vyavahAra che. huM koIne Apato nathI ane huM koInuM letoya nathI. mane koI ApatuM nathI ane huM mArA svarUpamAM rahuM chuM. 48 praznakartA : huM to ApanA caraNamAM AvI gayo, chevaTe e ja rahyuM, e ja upAya rahyo. dAdAzrI : basa. evuM koI paNa eDajasTamenTa hovuM joIe ApaNuM ke niraMtara ApaNI rakSA thAya badhI rIte, vyavahAra-nizcayamAM. vyavahArathI DAgha paDatA baMdha thAya ane nizcayathI DAgha paDatA baMdha thAya ane bojArahita thaIe, halakAM phUla jevA. ahIM mukti anubhavIe. jeTalA khUNA tUTyA, jeTalA kheMcANa tUTyA eTalA to chUTA thayAne, mukta thayAne ! jeTalAM kheMcANa badhAM chUTyA, karoDo jIvo kheMce che ApaNane doraDethI. ane jeTalAM doraDAM chUTI gayA eTalA chUTA thayAne ! jeTalA bAkI che, te pachI choDaze. rasto A che, AnAthI chUTI jaze badhuM. evuM chene, ApaNo mArga saraLa che, sahaja che. dhaMdho cAlatAM, gharanA mANasane harakata karyA vagara, kAma nIkaLe evuM che. badhAMne samAdhAna karI, saMtoSa karo pachI mokSe javAnuM. koInI Dakhala rahe ne ApaNe mokSe jaIe evuM bane ja nahIMne ! ApaNe ahIM A zuddha vyavahAra kahevAya che ApaNo. loka kaheze, tamAro vyavahAra barobara nathI paNa A amAro zuddha vyavahAra che. AcArasaMhitAnI kiMmata tamane bhale ho. eka AcArasaMhitAnI kiMmata
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 429 430 AptavANI-12 (uttarArdha) jagata AkhAne hoya. kAraNa ke AcArasaMhitA e ja emanuM bIja che. jyAre ApaNe AcArasaMhitA phaLarUpe kADhI nAkhyuM che, bIjarUpe nathI. eTale nikAla karI nAkhavAno ane emanuM saMsAranuM bIja AcArasaMhitA che. eTale e ema ja kahe ne ke AcAra to joIze ja ane ApaNuM A to juduM che, e emane zI rIte phITa thAya ? nA thAya. e phITa thaze, tyAre tamAro AcAra badho mArI peTha khAlI thaI jaze. tyAre kaheze, "nA, A to sAcuM kahe che.' A AcAra ja khAlI thaI javAnA. praznakartA : A to kartAbhAvane kADhIne AcAra khAlI thAya che. dAdAzrI : hA. te ja kahuM chuMne ! kartAbhAva kADhIne AcAra khAlI thaI jaze. tyAre loko kaheze, 'zuM vAta karo cho ! kevuM suMdara che !' mane badhAM kahe che ke, 'tamArA bhaktonuM sAheba amane mAnyAmAM nathI AvatuM, paNa tamAruM mAnyAmAM Ave che.... kAraNa ke mAruM badhuM khAlI thaI gayeluM che. bAkI mAnyatA to mArIya e che ke nikAla ja karavAno. akrama vijJAna che A to ! virodhIte paNa mAta te zuddha vyavahAra ! juone, ame maMca para beThA hatAne, amAre vaiSa hoya nahIM. AvA vyavahAramAM to amAre AvavAnuM nA hoya banatAM sudhI, paNa hoya tene ame tarachoDIe nahIM. badhuM tyAMya evuM nATaka bhajavIe. amAre Ama karavuM ne tema karavuM evuM nahIM. ApaNe vyavahArane tarachoDavAno nahIM. je vyavahAra banyo, emAM 'aMbAlAla mULajIbhAI' e vyavahAra sattAne AdhIna che. 'ame' nizcaya sattAne AdhIna chIe. 'ame' to nizcaya sattAmAM ja chIe, svasattAdhArI chIe. eTale vyavahArane kiMcitmAtra tarachoDa nA vAgavI joIe. eTale ke vyavahAra udayakarmane AdhIna che paNa vyavahAra sattA ame kyAre kabUla karIe ke Adarza hoya to, nahIM to nahIM. eTale vyavahArane kiMcitmAtra chaMcheDAya nahIM. koIne saheja paNa duHkha to nA thAya, e chellI 'lAITa' kahevAya. virodhIne paNa zAMti thAya. ApaNo virodhI hoyane, e ema to kahe ke, "bhAI, Amane ane mAre matabheda che paNa emanA tarapha mane bhAva che, mAna che.' evuM kahe chevaTe ! A "vijJAna vyavahArane chaMcheDatuM nathI. dareka 'jJAna' vyavahArane tarachoDe che. A vijJAna vyavahArane kiMcitmAtra tarachoDatuM nathI. ane potAnI 'riyAlITI'mAM saMpUrNa rahIne vyavahArane tarachoDatuM nathI ! A vyavahArane tarachoDe nahIM te ja saiddhAMtika vastu hoya. saiddhAMtika vastu kone kahevAya ke je kyAreya paNa asiddhAMtapaNAne nA pAme. koI paNa jagyAe asiddhAMtapaNAne nA pAme. tenuM nAma siddhAMta kahevAya, koI evo khUNo nathI ke asiddhAMtapaNAne pAme. eTale A 'riyala sAyansa' che, kampliTa sAyansa' che. vyavahArane kiMcitmAtra nA tarachoDAve ! je jJAna vyavahArane tarachoDe, e jJAna nizcayane pAme nahIM. praznakartA : e to sIdhI vAta che. dAdAzrI : eTale amAro vyavahAra Adarza ja hoya. jagate joyo nA hoya evo amAro vyavahAra hoya. amAro vyavahAra manohara hoya. jenuM vartana paNa manohara hoya, vinaya paNa manohara hoya. vyavahArane khaseDIne koI che te AtmA pAmelo nahIM. ane je pAmavAnI vAto kare che e che te zuSkajJAna che. tarachoDyo eTale rahyuM ja kyAM ? nizcaya kyAM rahyo ? praznakartA : vyavahArane tarachoDe to oTomeTika nizcayane tarachoDAya ja jAya che. dAdAzrI : nizcaya utpanna ja nA thAyane, vyavahAra tarachoDelo hoya to. vyavahAra eTale bejhamenTa che, to bejhamenTa kAcuM to nizcaya Ubho nahIM rahe. vyavahAra sattA mAnya jJAtIne ya ! vyavahAra sattAne mAnya karIe chIe. vyavahArane samabhAvathI 'nihALIe chIe ! vyavahAra sattAne mAna ApavAnuM eTale zuM ? A koI zeTha che, te keTaloya paiso dharmamAM kharce che. eTale e ahIM Ave to
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 431 432 AptavANI-12 (uttarArdha) ApaNe temane "Avo padhAro' kahIne gAdI para besADIe, e badhuM vyavahAra sattAne mAna ApyuM kahevAya. paNa draSTimAM amArI te ghaDIe samabhAva rahe. pachI A moTA zeTha ho ke eno DrAyavara ho, draSTimAM samabhAvamAM amAre phera nA paDe ! vyavahAra sattA to bhagavAne eksepTa karavAnI kahelI che. zreNika rAjA hatA, temane bhagavAna mahAvIreya rAjA kahIne bolAvatA. kAraNa ke emanI e jagyA che, e padavALA che, evI puNya che ne ! paNa draSTi to samabhAva ! vyavahAra sattAne eksepTa karavI ja paDe. dharmamAM paisAnI madada karatA hoya teya eksepTa karavuM paDe. dharmamAM dehanI sevA karatAM hoya toya eksepTa karavuM paDe. jenI jenI vadhAre sevAo hoya teya eksepTa karavI paDazene ? paNa draSTimAM samabhAva hoya ! amAre badhAMnI khabara pUchavAnI. magaja meDa thaI gayeluM hoya, teneya enI khabara pUchavAnI. kAraNa ke magaja meDa che, AtmA meDa nathI ! magaja to eka avatAra pUratuM ja ke amuka TAIma pUratuM ja hoya che ne AtmA to paramenanTa che. dAdAzrI : gapoTI nA jAya mArI pAse. e gapoTe nahIM mArI pAse. gapoTe zabda vAparo ke nA vAparo ? e bahu jUnA jamAnAno zabda che. gapoTe eTale daza lAIna bolavAnI hoya ne emAM cAra lAIna bhUlI jaIne AgaLanI bole tyAre bIjA chokarA zuM kahe ANe gapoTI cAra lAIna. eTale ATaluM gapoTI lIdhuM. bolavAnuM hoyane, temAM ATaluM gapoDhyuM. eTale ApaNo vyavahAra rasALavo hovo joIe evuM mAruM kahevAnuM. sAmo mANasa kevo vyavahAra rAkhe che, ene samajI jauM chuM ke A gapoDhyuM eNe. paNa ApaNe to rasALavo rAkhavo, e mukhya vAta. A gharamAM vyavahAra rasALavo ja hoya che. nathI hotA ? ghaNA kAyadA jotA nathI. rasALavo eTale zuM ? aMdara kapaTa vagaranuM, zuddhatAvALo. eTale ApaNo vyavahAra rasALavo hovo joIe. samabhAve nikAla karavAthI rasALavo guNa utpanna thAya che. te ApaNA mahAtmAone rasALavo che ja. paga-baga khUba dabAyo hoyane toya avaLuM nA bole enuM. samabhAve nikAla to kare roja. ATalA badhA loko che paNa kaMI athaDAmaNa thaI nathI koInI. praznakartA : rasALavo vyavahAra eTale sinsiyara vyavahAra ? dAdAzrI : e to A badhA kArakUno lakhe chene sinsiyaralI ! paNa e lukhkho vyavahAra kahevAya. ane rasALavAnI mahIM sinsiyArITI AvI jAya kharI, paNa sinsiyorITImAM rasALavuM nA Ave. sinsiyArITInI Dola che, enI mahIM rasALavAnI Dola AvI zake nahIM, rasALavAnI DolamAM sinsiyorITInI Dola AvI zake. e rasALavo zabda jo yAda rahe to kAma kADhI nAkhaze. rasALavo, eTaluM mahIM yAda rahezene toya bahu thaI gayuM ! amAro rasALavo vyavahAra hoya. eTale tamane zuM lAge ke A koI Aptajana lAge che, bIjA vAta kare to Aptajana nahIM lAge. huM Amane TeDakAvuMne toya rasALavo vyavahAra. TeDakAvAnuM te to mahIM mAla nIkaLyo, te sAmAno hisAba hoya to zuM thAya ? mArI icchA nahIM ne ! sALavo vyavahAra, jJAnIto akrama vijJAna zuM kahe che ke vyavahAra to badhAya rAkhe che, paNa vyavahAra rasALavI rAkho, rasALavo. gharamAM kevo vyavahAra hoya che ? rasALavo vyavahAra ! eTale mAro svabhAva to, huM niraMtara vyavahAra rasALavo ja rAkhato. joDe beTho hoya tenI joDeya rasALavo. koIne koI khoTa gaI nathI koI jAtanI. rasALavA vyavahAramAM mane khoTa AvI nathI. vyApArIne tyAM jauM toya vyApArInI joDe rasALavo vyavahAra. eno poliDa hoya paNa mAro vyavahAra sAro hoya. enA polizkaneya oLakhuM, pAcho rasALavAne ya oLakhuM. mArA jevo rasALavo maLe, tene oLakhuM pAcho. oLakhavAno svabhAva kharo bIje. praznakartA : rasALavo vyavahAra eTale kevo hoya ? jarA vadhAre vigatavAra samajAvo.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya - vyavahAra 433 vyavahAra sparze ja nahIM te kevaLajJAta ! je mANasane jeTalo vyavahAra sparze nahIM eTalo vyavahAra vyavahAra kahevAya. ema karatAM karatAM Akho vyavahAra ja sparze nahIM, eTale thaI gayuM kevaLajJAna ! jeTalo sparza kare nahIM, e vyavahArane ja vyavahAra kahe che. haju to je sparza karato hoya, te vyavahArane vyavahAra kema kahevAya ? vyavahAra eTale sparze nahIM. lokone ema lAge ke AmaNe karyuM ne ApaNane ema lAge ke "A caMdubhAIe karyuM. ApaNe nathI karyuM !' vyavahAra eTale lokane to A bhAIe zuM karyuM, e dekhAya badhuM, eTale e to ema ja kahene ! A to khAlI vyavahAra Ubho thayelo che, samasaraNa mArgano. jema arIsA AgaLa vyavahAra Ubho nathI thato ? arIsAmAM kazuM dekhAya ke nahIM ? to have e ekkekTa vyavahAra nathI ? ApaNe eka AMgaLI UMcI karIe to e eka AMgaLI UMcI kare. ApaNe be UMcI karIe to e be UMcI kare, ekjhakTa vyavahAra nathI ? e vyavahArane ghoLIne loko pI gayA. enA jevo ja A vyavahAra che, bIjuM kazuM che nahIM. jeTalA rAgadveSa gayA, eTalo zuddha vyavahAra utpanna thaI gayo. saMpUrNa rAga-dveSa gayA eTale badho vyavahAra vyavahArarUpe rahyo. Dakhalorahita vyavahAra rahyo kahevAya. A lokone dhIme dhIme rAga-dveSa ghaTatA jAya che ne amuka amuka bAbatamAM chUTatA jAya che ! amuka ja bAbatamAM eTale jeTalA rAga-dveSa chUTe eTalo ja vyavahAra chUTane ? ekadama chUTato nathI A. dhIme dhIme aMze aMze chUTe che. e savAze chUTakAro thAya tyAre kevaLajJAna thAya. jaya saccidAnaMda