Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Batia Series No 6 dazavaikAlikasUtra vAGgAlA padyAnuvAda gArgya zrI. ramaNIbhUSaNa bhaTTAcArya zAstri - vidhAratnakAvya-vyAkaraNa-sAMkhyatIrtha-praNIta / 'malinasya yathAtyantaM jalaM vastrasya zodhanam / " antaHkaraNaratnasya 'tathA zAstraM vidurbudhAH // Dasha Baikalika Sutra (Translated into Bengali Poetry) By R. B. Bhatta Cafe >> Kabya-yakaran-Sankhya Bidyaratna Seth Chandmall Batia, trustee Parswanath Jain Library (Jaipur City) '
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'mudraka : madanakumAra mehatA rephila ArTa presa (prAdarza-sAhitya-saMgha dvArA saMcAlita 31, bar3atallA ndrITa klkttaa| 000.. seTha cAMdamala bAMThiyA TraSTara TraSTi adhikArI pArzvanAtha jaina lAibrerI ' . jayapura
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ - kathArambhaM - "uddharedAtmanAtmAnaM nAtmAnamavasAdayet / Atmaiva hyAtmano vandhurAtmaiva ripurAtmanaH / / " vaMgadeze dArzanika-sAhityera zivArathAya jainadarzanera AlocanA aprAsaMgika nahe eirUpa dhAraNAra vazavI haiyA Ami "daza vaikAlika sUtra" vAlA padya anuvAda karite' pravRtta hi| vAlAbhApAya anabhijJa pAThakavRndera pakSa ihA samadhika upayogI nA haileo vAlAra sUkSmadarzI paNDitagaNa ye ihAdvArA jainadarzanera tAtparyya hRdayaGgama karite pArivena evipaye vodha haya kAhAra matadvadha naai| jaina Agama-zAstra samUha prAkRtabhApAya (arddha mAgadhIbhApAya ) racita haileo uhA saMskRta, hindI, gujarATI evaM iMrAjI bhApAya anUdita hiyaache| vartamAne bhAratIya kartR pakSa hindIbhApAke rASTrabhApArUpe nirdhArita kariyAchena valiyA eigrantha vaMgavAsigaNera janya vAlA akSare evaM aparera janya devanAgarI akSare mudrita hiyaache|, jainadharma ati praaciin| yIzukhIpTera AvirbhAvera 680 zata vansara pUbve gautama buddha janmagrahaNa kren| zrIvarddhamAna mahAvIra buddhara samasAmayika chin| tIrthaMkara zrI mahAvIrera AvirbhAvara pUrva
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] pUjyapAda RSabhAdi trayovizaMti tIrthaMkara AdhyAtmikatAra samujvalAloke bhAratabhUmike paramazAntira pathe saJcAlita karAiyA eka abhinava yugera prAdhAnya sarvvatra pracAra karena / jainagaNa sAdhAraNataH duibhAge vibhakta / zvetAmvara o digamvara / zvetAmvaragaNa tinabhAge vibhakta :- yathA; mUrtipUjaka, sthAnakavAsI evaM terApanthI / karmmayoga, jJAnayoga evaM bhaktiyoga mokSalAbhera parama sahAyaka ihA vahUzAstre ullikhita Ahe | jainAcAryagaNa ukta trividhayogera prAdhAnya upalabdhi kariyA evaM ukta triveNIra pUtadhArAya siJcita haiyA mokSArNavera ananta zAntira suzItala pravAhe nijadeha - manaprANa arpaNa kariyA chilena / jainadarzane ukta trividha yogera prAdhAnyai vidyamAna Ache / jJAnamArgera prAdhAnya varNanAkAle jainAcAryagaNa valiyAchena " jJAnadarzana cAritrANi mokSamArgAH" jJAna darzana o cAritra mokSamArgagamanera ekamAtra patha / jainadarzane jaina tIrthaMkaragaNa gurudevara stuti vihita Ache, uhAi bhaktiyoga | sAdhudera sanyAsa o tapasyA evaM zrAvakara tapasyAo niyama pAlanai karmmayoga | ataeva valite haive ye jaina darzane ukta trividhayogera samAveza rahiyAche / zubhAzubha karmmavaddhana haite svakIya AtmAke mukta karAiyA uhAra vizuddhi sampAdana mokSaprAptira ekamAtra upAya ihAi jaina- dArzanikagaNaira abhimata / jainazAstre ullikhita Ahe : "dagghevIje yathA'tyantaM prAdurbhavati nAkuraH / karmmavIje tathAdagdhe na rohati bhavAGkuraH // " ye prakAra zasyavIja dagdhIbhUta haile uhAra aGkurodgama hayanA seirupa yAhAra carnavIja dagdhIbhUta haiyAche tAhAra mAyAcchanna saMsAre janmalAbha karite
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] haya naa| karmavandhana haite muktIccha : sAdhaka ahiMsA saMyama evaM tapasyAra prabhAve AtmAra mAlinya dUra kariyA AtmadhyAne rata thAkivena ihAi jainatIrthakaragaNera upadeza / zrImadbhagavadgItAya airupa ukta haiyAche yathA : yastvAtmarati revasyA dAtma tRsca mAnavaH / Atmanyevaca santuSTa stasya kArya navidyate / / " . ye mAnava Atmavipaye prIta, AtmaparitRpta evaM AtmAtei santuSTa hana, tAhAra kona katrtavya kArya nAi (gItA iya adhyAya 17 zloka ) / uhAdvArA pramANita haya ye Atmadarzana muktira sarvotkRSTa upAya / janasAdhugaNa karmavandhana haite mukta haiyA sAMsArika samasta bhogavAsanA tyAga karite- sarvadAi ytnshiil| gItAra caturthAdhyayanera 20 o 21 zloka paDilei jainadharmera prakRtasvarupa upalabdhi haive / "tyaktvA karmaphalAsaMgaM nityatRpto nirAzrayaH / karmaNyabhipravRtto'pi naiva kiJcitkarotisaH / / 27 nirAzI yaMtacitAtmA sktasarca parigrahaH / zarIraM kevalaM karma kurvannApnoti kilvipam // 21 sAghugaNa karmao tatphale Asakti parityAga karena; tAhArA nityatRpta arthAt AtmAnubhUtite paritRpta sutarAM aprApta-vipayalAbhe athavA prAptavipayera parirakSaNe prayatnarahita haiyA dhyAnAdi karttavya karme pravRtta haileo tAhArA kichui karena nA; tAhAdera kRtakarma kAbhAva prApta hy| 20 zloka / yini niSkAma haiyA antaHkaraNa o dehake saMyata kariyA sarvaprakAra parigraha (bhogyavastu) tyAga kariyAchena, tini kevala zarIra rakSAra nimitta kartRtvAbhinivezarahitabhAve karmAnuSThAna
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 4 ] karileo saMsAra vandhana prApta huna nA ( 21 zloka ) jainadarzane pUrvokta upadezagulira tAtparya yathAyatharUpe sannivezita hayA / ihAdvArAi pratipanna haya, ye jainadarzanera mokSopAyapaddhati zAstra sammatao mAnava mAtrera upayogI / AIta pravara zrIharibhadra sUri viracita jaina darzana samucaya nAmaka janatIrthaGkarera yerUpa lakSaNa udAhRta haiyAche tAhA sakaleraDa praNidhAnayogya evaM uddAdvArAi jainagaNa kona pathera pathika tAhA spaSTarUpe pratibhAta haya / jinendro devatA tatra rAgadve pavivarjitaH / hatamoha-mahAmallaH kevala - jJAnadarzanaH // surA - surendra-saMpUjyaH sadbhutArthe padezakaH / kRtsna karmma kSayaM kRtvA saMprAptaH paramaM padam // ukta zlova.dvayera tAnpadvArA pramANita huya ye jinagaNa rAgadve pahIna arthAt tAhArA sAMsArika sneharAgAtmaka rAga evaM nigrahAtmaka pa jaya kariyAchena / ukta rAgadvepa ubhayai muktira pratirodhaka | jinagaNa hiMsAdi mohazUnya evaM jJAnadarzana cAritra dvArA sadasana nirNaya karite samartha / jainazAstre zubhAzubhakarmma pravRtti bandhanera hetu valileo AtmAra Udvarva krAntira pathe ahiMsA saMcana tapasyAdi AdhyAtmika karmera pravRti dharmma baliyA abhihita hajhyAche / ihAdvArA spaSTai pratIyamAna hatha ye, ye kammara anuSThAnaphale jIvera naradevatAdirUpe avatIrNa haiyA pApapuNya janita phalabhoga karite haya, tAdRza karmakei bandhanasvarUpa valiyADena / tAdRza kanmera kSaye AdhyAtmikatAra prabhAva anubhUta hy| AdhyAtmika karmmatyAgera kathA jainazAstra nAi /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 5 ] AdhyAtmika karmma o jJAna eha ubhayera anuSThAna atyAvasyaka / anyRthA 1 nirvANa-lAbha sadUra parAhata / yoga vAziSTa rAmAyaNeo airupa likhita Ache; yathA :-- "ubhAbhyAmeva pakSAbhyAM yathA khe pakSiNAM gatiH / tathA jJAna karmmabhyAM jAyate paramaM padam / / pakSigaNa pakSadvaya dvArA AkAza mArge uThite pAre / ekaTi pakSa nA thAle uhAdera ur3ivAra ceTA vRthA haya / tadrUpa mAnupera muktimArge uThivAra duiTI patha; AdhyAtmikakarmma o jJAna; uhAdera ekaTira abhAve mAnupa nirvANalAbhe samartha nahe / jainadarzane karmmalAga vA kSayara ye kathA ullikhita haiyALe ur3AdvArA AdhyAtmika karmmatyAga bujhAya nA / bhogera paripoSaka ye karmmadvArA jIvara janma maraNa dukha pAite haya, sei karmmake kSaya karite jaina tIrthaGkaragaNa bhUyobhUyaH upadeza pradAna kariyAyena / AdhyAtmikakarmma karmma nahe uhA dhrmm| ejanyai ahiMsA saMyama tapasyA prabhRti AdhyAtmika kAryyagulike jainAcAryagaNa dharmma nAme abhihnita kariyAlchena / hindu darzaneo airupa ukta haiyAche : yAvannakSIyate karma zubhAzubhameva vA / tAvanna jAyate mokSo nRRNAM kalpazatai rapi // yathA lauha mayaiH pAzaiH pAzaiH svarNamayairapi / tAvadvaddho bhavejjIvaH karmabhizca zubhAzubhaiH // zubhAzubha karma kSya nA haile zatakalpeo mAnupera mukti haya nA / yerUpa mAnava lauha zRGkhala dvArA vaddha haya seirUpa svarNazRGkhala, dvArAo dva haya / jIvagaNao seirUpa pApapuNya karnsadvArA vRddha hayA thAke /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] zrImadabhagavadgItAo adhyAtmika karma vyatIta anyAnya karmaphe vandhanera hetu baliyA ullikhita hiyaache| yathA :-- "yajJArthAt karmaNo'nyatra loko'yaM krmvndhnH| tadarthaM karma kaunteya ; muktasaGgaH samAcara // paramezvarera ArAdhanA vyatIta anyAnya karmera anuSThAna saMsAra vandhanera hetu-bhUta haya ataeva he pAya ! tumi niSkAma haiyA bhagavAnera prItira nimitta vihitakamara anuSThAna kr| pUvokta zloke AdhyAtmika kama vyatIta anyAnya karmadvArA jIva vaddha haya ihAi pramANita haya / jainasiddhAnta dopikAra praNetA pUjyapAda AcArya zrImat tulasI rAmajI mahArAja dharmera vyAkhyA nimna prakAra kariyAchana / ____ "AtmazuddhisAdhanaM dharmaH / " Atmazuddhira sAdhanai dhrm| tatpara dharmake tini duibhAge vibhakta kariyAchana : ___" saMvaro nirjraa|" sambara saMyama o nirjarAtapaH ei duiTike dharma valiyAchena / emanaki kSAnti mukti saralatA brahmacarya prabhRtikeo dharmAGga valiyA nirdeza kariyAchena / ataeva jainAcAryagaNa AdhyAtmika kammake kakhanao vandhana hetubhUta karma valiyA svIkAra karena nAi ihA spaSTarupe anumita haya / zAstrokta vidhi pAlana karite haile zAstrokta vAphyagulira vahirAvaraNa bheda kariyA uhAra gRhAthaM hRdayaGgama karite ceSTA karite haya / vaktAra prakRta uddezya ki tAhA praNidhAna sahakAre bujhiyA kartavya sthira karite haive / seijanya zAtrakAra valiyAchena :
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [5] kevalaM zlokamAzcitya vicAraM naiva kArayet / yustihIna vicAretu dharmahAniH prajAyate / / kevalamAtra zlokera padagulira artha samanvaya kariyA vyAkhyA karilei prakRta tAtparya nirNaya haya naa| vaktAra prakRta uddezya ki tAhA savizeSa cintA kariyA sthira karite haya / yuktihIna vicAra dvArA dhamahAni haya / seijanyai AIta zrIharibhadra sUri zrImahAvIrera / yukti o tAnaparya jJAnera prazaMsA kariyAchena : "asti vyaktavyatA kadacittenedaM na vicaaryte| nirdoSaM kAJcana ca tasyAt parIkSAyA vibhetikim / / pakSapAto na mevIre na dvapaH kapilAdipu / yuktimadvacanaM yasya tasya kAryaH parigraha / / " tini zAstrera vibhinna matagulira grAhyAgrAhya vipayagulira tAtparya bujhivAra janya sarvAntaHkaraNe yatnavAn chilena; pare AtmasAdhanAra pathake sAdare grahaNa kariyA aparera bhrAtadhAraNA vidUrita kariyAchilena / tAhAra nikaTa ye jainadarzana ati Adarera sAmagrIrupe parigRhIta haiyAchila evipaye kAhArao kichumAtra sandeha naai| AtmAra mAlinya dUrI karaNai jainagaNera mokSamArga gamanera pradhAna upaay| sei janyai tAhArA AtmAra uddharva gamane guNasthAnera vicAra kariyA uhAra utkarpatAra tAratamya dekhAiyAchena / guNasthAna mokSaprAsAda gamanera sopaansvrup| saMyamAdi vyatIta mokSamArga agrasara haoyA atyanta kaThina / zrImara bhagavadgItAra paSThAdhyAyera 36 zloke likhita Ache: "asaMyatAtmanA yoga duSprApa iti mematiH / "
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] aMsacatAtmAra paMkSe yoge siddhilIbhaM karI atyantai kaSTasAdhya / Atmadarzanai jIvera uddharva krAntira ekamAtraM pth| ahiMsA di uhAra sAdhana / sadasat vicArai ajJAnAndhakAra dUra karivAra sarvotkRSTa upAya eI amogha tatvaguli jaina sAdhugaNa sarvatra pracAra kariyA cilena / zrutiteo Archa : "AtmA vA are draSTavyaH zrotavyomantavyo nididhyAsitavyaH / " / mumukSu sAdhu AtmAke darzana karivena yahetu mukti-kAmIra pakSe Atmadarzanai abhISTalAbhara upAyaravarupa / Atmadarzana ki prakAre sambhava hahave eirupa prazna utthApita haile palite have ye Atmadarzana karate haile AtmAra zravaNa, mananao nididhyAsana atyAvazyaka / jainAcAryagaNa pUrvokta zrutira tAtparya sAdhanAvale anubhava kariyA evaM Atmadarzanai dharmara mUlabhittiravarUpa hRdayagama kariyA AtmaglAnisUcaka vedAdigRhota-hiMsAtmaka niyama paddhatigulike parityAga karena evaM vizuddha AtmAra vimalaprabhAya dedIpyamAna haiyA saMsArANavera vinataraGgara ghAtapratighAta vidUrita karite vaddhaparikara hana / jainAcAryagaNa AdhyAtmikatAya viziSTasthAna adhikAra kariyA ahiMsAdharmara jAjvalyamAna pramANa pradarzana kariyAlilena / uhAdera nyAya anuSThita AdhyAtmikarmAnuSThAnera kaThoratA Ara kothAyao parilakSita haya nA / AtmacetanA-samutsuka sAdhurA paJcamahAvrata trividhakaraNa yoga pAlana kariyA saccidAnanda AtmAra vimalaprabhA anubhava karena / jainagaNa mukta AtmA bhinna svatantra Izvarera astitva svIkAra karena nA kintu AtmAkei paramezvara valiyA svIkAra kariyAchena /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ [] prAmANyasvarUpa esthale jainasiddhAntadIpikAra paJcama prakAzera 40 sUtra uddhata kritech| "apunarAvRttayo'nantA muktAH // 40 // siddhaH vuddhaH muktaH paramAtmA paramezvara Izvara ityAdaya ekArthAH / AtmAke jainAcAryagaNa vuddha mukta paramAtmA paramezvara Izvara prabhRti nAme abhihita kariyAchana / ataeva ihAdvArA pramANita haya ye jainagaNa AtmAkei Izvara valiyA svIkAra kariyAchana / AtmAke yAhArA IzvarasvarUpa mAnena tAhArA nirIzvaravAdI kirUpe hailena ihAi AmAra sudhIgaNera nikaTa jijJAsya / AtmavAdake nirIzvaravAda valile vaidAntikera AtmavAdao dopAvaha haiyA utthe| janagaNera zAstra Agama vA siddhAnta nAme pricit| nimne uhAra bhAga vibhAga pradarzita haila / siddhAnta (Agama ) moTa 45Ti / aMGga (12) upAGga (12) prakIrNa (10) chedasUtra (6) mUlasUtra (4) nandI(1) aGga-AcAroGga, sUtravRttAGga, sthAnAGga, samavAyAGga, bhagavatI vivAha. pannati vA vyAkhyAprajJapti, jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, . . antakRtdazA, anuttara upapAtikadazA, praznavyAkaraNa, vipAka suutr| (11) 'upAGga-opapAtika, rAyaprasenIya, jIvAbhigama, prajJApanA, jambudvIpa prajJapti, candraprajJapti, sUryaprajJapti, nIrayAvaliyA, kalpAvataMsikA puSpikA' puSpicUlikA, vahnidazA / (12) / gUlasUtra-daza vaikAlika sUtra, uttarAdhyanasUtra nandI, anuyogadvAra / (4) cheda sUtra-vyavahAra, bRhatkalpa, nizItha, dazAzrUtarakandha (4)
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ avakAzasUtra - ( 1 ) dRSTibAda nAmIya dvAdazAGga aprApya / 44 Ti sUtrera madhye kRtakagulisUtra yathAyatha o sampUrNa nA pAoyAya evaM aGgasUtragulira sahita sthAnesthAne uhAdUra bheda parilakSita haoyAya jainagaNera kataka sampradAya 32 Ti sUtra prAmANika valiyA grahaNa karena / tAhAdera bheda eirUpa : - aGga ( 11 ), upAGga ( 12 ), mUlasUtra (4), chedasUtra (4), AvazyakasUtra (1) (moTa 32 Ti sUtra ) 1 uparilikhita-matAntara parilakSita haileo dazavekAlika sUtrake sakalei mUlasUtra ra antargata baliyA svIkAra kariyAchana / mAtra 1 dazavaikAlika sUtra jaina sampradAyera ekaTi amUlya dharmagrantha / ihA mUlasUtra ra aMza vizeSa / AtmAra mUlguNa pradhAnataH cAriTi yathA: -- jJAna, darzana, cAritra evaM tapasyA / ye zAstra ukta mUlaguNa samUha popaNa kare uhAkei mUlasUtra caleM / daza vaikAlika sUtra dazadi adhyayana evaM duiTi cUlikA Ache / dazavaikAlika sUtra sarga - ' viratirupacAritra dharmera pUrNa vivaraNa pAoyA yAya / dazavekAlika sUtra praNetA jainAcArya zrIzayyambhava bhaTTa vIra samvat 36 sAle rAjagRha janmaprahaNa karena / tIhAra pUrvavartiguru -- sthAnIya AcArya ra nAma ninme likhita haila | tIrthaGkara zrIvarddhamAna mahAvora / zrI sudharmA svAmI / zrI jambu svAmI / 1 zrIprabhava khAmI / 1 zrIrAgyambhava svAmI taziSya. 17 "3 [ 10 ] 33 :
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] zrI zayyambhava svAmI kartRka daza vaikAlikasUtra vIrasamvat 72 sAle racita haya / vora sambat 68 sAle ukta granthakAra nirmANa prApta hana / ___ daza vaikAlika sUtrare praNayane manakamunii pradhAnakAraNarUpe prakhyAta hiyaachen| yakhana zrIzayyambhava bhaTTa jainadIkSA grahaNa karena, saMi samaye tAhAra dharmapatnI garbhavatI chilena / ekadA jJAtivarga ukta dharmapatnIke jijJAsA karena- "ApanAra garne kichu Ache ki? taduttare tini valena "managam arthAt alpa kichu aach| kiyatkAla pare yathAkAle zayyambhava patnI ekaTi susantAna prasava karena / mAtAra pratyuttarakAle "managam" zabda uccArita haiyAchila valiyA putrare nAma manaka rAkhA hy| manaka dainandina zazikalAra mata varddhita haiyA aSTama varSe upanIta hana / ekadina manaka svIya jananIke jijJAsA karena "mAtaH ! "AmAra pitA ke ? tini vartamAne kothAya Achana ? manaka-jananI putrera nikaTa pitAra pravrajyAra samasta ghaTanAvalI yathAyatharUpe varNanA karena / manaka mAtamukhe pitAra saMnyAsa grahaNavRttAnta zravaNa kariyA tAMhAra darzane samutsuka hana evaM zubhadivase mAtAra caraNavandanA kariyA tohAra Adeze pitRdarzane Alaya haite vahirgata hn| AcArya-pravara zrI zayyambhava svAmI tatkAle campA nagarIte vihAra kritecilen| manaka kona prakAre campAnagarIte upanIta . haiyA pitAra darzana lAbha karena evaM pUrvajanmakRta-zubhasaMskAravazataH bhaktira sahita pitAra caraNavandanA karena / manakera bhaktira Adhikya nirIkSaNa kariyA zrazayyambhava svamI manakera paricaya jijJAsA karena / vAlakera paricaye zrIzayyambhava svAmI vujhite pArilena ye manaka tAhArai putr| manaka pitAra nikaTa kiyankAla avasthAna kariyA pitA haite jainadIkSA grahana kareNa / znIzayyambhava svAmI taparayA vale manakera AyuH
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] . chaya mAsa mAtra avaziSTa Ache ihA bujhite pAriyA svalpakAle jJAnabRddhi evaM mukti kAmanAya ei grantha dazaTi aparAhna velAya (vikAle) likhiyA zepa kren| racanAkAlera vaiziSTya rakSAra nimitta ei grantha "dazavakAlika sUtra" nAme abhihita hy| ei granthe jaina bhikSukagaNera dharmarotinIti vizadarUpe varNita hiyaache| ahiMsA, saMyama, tapasyA, bhogavAsanA-nivRttira upAya, anAcIrNadopa, paT kAyika jIva, paJcamahAvrata, bhikSAvidhi, bhApAra vicAra, AhAra vidhi, gurusevA, vinaya, khAdyAkhAca vicAra, rAtri bhojana tyAga prabhRti vipaya ihAte dRSTAntasahakAre sarala o.prAJjala bhApAya lipivaddha karA hjhyaache| ei grantha prAkRta bhApAya gadya o padya likhita hiyaa|| ukta granthakhAni caGgabhApAya padyAnuvAda kariyA prakAza karAite dharmaprANa udArahRdaya jayapura nivAsI zeTha zrIcA~damala vAThiyA mahodaya kRtasaGkalpa hana evaM padyAnuvAdera bhAra AsAra upara nyasta karena / Ami ukta granthera vivRttiguli yathArIti vAlApadya likhiyA uhAra saMzodhanArthe vikramasambat 2007sAle kArtika mAse cAturmAsya udyApana kAle hAMsIsthita jaina zvetAmbara terApanthi-sampradAyera pUjyapAda AcArya zrItulasIrAmajI svAmIra zaraNApanna hi| tAhAra kRpAya evaM parAmarzAnusAre vaGgabhApAya abhijJa zrImad dulIcA~da svAmIra nikaTa yAiyA prathama o dvitIya adhyayanera sandigdha aMzagulira saMzodhana kari / tatpara vikAnorera antargata prasiddha sahara "saharasahare" upanIta haiyA kAvyavizArada vaiyAkaraNa zrImat mohanalAla svAmIra sAhAyye granthera prAya adhikAMza sandigdha aMzaguli saMzodhana kariyA lai / AmAra paramAtmIya sahodara pratima zrIjaina zvetAmbara terApanthi-mahAsabhAra suyogya sabhApati zrIchogamalajI copar3A vi, ela, mahodaya
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ . [13] * AmAke sarvaviSaye sarvAntaHkaraNe sAhAyya karena / sardArasahara vAstavya zrImada gAdhiyA tAhAra nija vAr3Ite AtmIyabhAve AmAke rAkhiyA evaM AmAra abhAva anuyoga yathAsAdhya dUra kariyA nirvighne padyAnuvAda karivAra suyoga pradAna karena / ei granthera aitihya uddhata karivAra samaya svadharmmaparAyaNa sabhApati mahAzayera yogyaputra zrIgopIcA~da copar3A bi, ela, mahAzaya sarvAnta karaNe AmAra sAhAyya karena / paNDita pravara svanAmadhanya cikitsaka Azukavi zrIraghunandana zAstrI curUvAstavya zrIghanazyAma zAstrI evaM lADnu nivAsI zrIpAnnAlAla bhaMzAlI AmAra yatheSTa sAhAyya karena / yAhA dera sAhAyye ei granthakhAnira padyAnuvAde kRtakArya haiyAki, tAhAdigake Ami AmAra Antarika dhanyavAda pradAna karitechi / uhAdura sAhAyya vyatIta AmAra ei durUha kArya sambhavapara haita nA / uhAdera sasneha dRSTipAte AmAra videzavAsao sukhaprada haiyA chila / hiMsA nivRttira upAyasvarUpa ei pranthakhAni par3iyA yadi kAhAra prANe ahiMsA sAdhane o saMyame vindumAtrao preraNA janme tAhA ess AmAra parizrama sArthaka jJAna kariva / vinItaanthakAra /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravandhera nAma 1 | bhUmikA 2 / prathama adhyayana . 3 / dvitIya adhyayana 4 / tRtIya adhyayana 5 / caturtha adhyayana 6 / pazcama adhyayana 7. / yaSTha adhyayana 8 / saptama adhyayana hai| aSTama adhyayana 10 | navama adhyayana 11 / dazama adhyayana 12 / prathama cUlikA 13 / 14 / dvitIya cUlikA pariziSTa sUcIpatra | :: ... 2.4 : ' : ... : ... :: ... ... ... ... ... 008 0.0 pRSThAGka - -6 6- 11. 12-16 17-24 25-48. 46-84. 85- 100 101 - 115. 116 - 130 131-153. 154-161 - 162 - 170 171 - 177 178 - 184
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza vaikaaliksuutr| . azuddhi-saMzodhana azuddha pRSThAGka paMkti ... ... zuddha saca jIvahatyA varjana jIvavirodhanA strI ... 16 saba ... jovahatyA ... vajana z2ovavirodhanA stro viSeSa ... viNayora dharmatmAge ... dyutakriyA ... cariTi ... karAiNA ... vimvA .... bhAvAzakti . zudda ... kammakSaya ... vAcAiyA. vizeSa vinayIra dharmatyAge dhU takriyA ... cAriTi karinA .... kimvA bhAvAsakti zuddha ... karmakSaya vAMcAiyA . ... " mor 03 or ur 14May ...
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ * paMkti M ... . 75 [ 16 azuddha . zuddha pRSThAMka sAbhISTa ... svAbhISTa vajana ... varjana .... . 50 calite calite valite valite zAnti .... zAsti mukSmakITa ... sUkSmakITa kadama maya . kardamamaya yohAte ... yAhAte * * apariNatA apariNatA vA pUrNarupa ..... pUrvarupa vyAdhihINa vyAdhihIna pRvikAya pRthvIkAya danDera .... dantera . tula ... torthaGkara ... tIrthaGkara . AsaktiI Asaktii satataH .... satata ... .61 Ahata ... AhRta ... 65 sAdha ... sAdhu ... 110 Urdhva ... urdhvaM . ... 114. savAkyare . svavAkyera .. .... 114. ihAte ... haite . ... ... 127 yAanumodino pApAnumodinI.. .... sajyoti sajyoti .. ... y 88 3.5 5 5 tela ... - 15 ... 13... ... . :1. .... . . .... 12
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ [17]: azuddha pRSTha * paMkti 133 zuddha kachapa ... kacchapa .... 124 vayakrama ... kyaHkrama : 127 dukha ... duHkha dukhamaya ... duHkhamayaH 138 bhatsanAdi ... bhatsanAdi ... 136 140 . kaNTakaau ... * kaNTakao 145 . apriya yAhA ... yAhA apriya .... mabhye ... madhye 146 Sade ... pade ... 147 zusAdhu ... susAdhu ... 150 . sanAdhira samAdhira AkrAzA .... Akroza vilatechi ... valitechi ... 161 bhogapAre ... bhogapare ___... 157 pRSTha .... paMkti . kathArambha / azuddha zuddhi tIrthakaragaNa gurudevera tIrthaMkara-gurudevera tRptasca tRptazca pravRkti ... pravRtti ... atyAvasyaka ... atyAvazyaka .... taraca ... 4 ... 19
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ maGgalAcaraNa / cidAnandamaya prabhu vyApta craacr| zuddha-buddha-yatilabdha jJAnera gocara // sarvadhIvRttira sAkSI nitya nirvikAra / ajara amara AtmA nami koTivAra / / jainadharma-pravarzaka ahiMsa - sAdhaka, yAMhAderaM kRpAvale pravuddha zrAvaka, apabhAdi pUjya trayoviMzati-saMkhyaka, nami Ami bhaktibhare vizvera rkssk| jIva mukti hetu yini. kRcchuvratadhArI! sAdhu zreSTha mahAvIre namaskAra kri|| zAnta zuddha jitendriya pravINa aagme| sabhakti sAJjali nami zrItulasI rAme //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA | daza-vaikAlika-sUtra siddha- pUrNa- jJAna / sAdhurA pUjiche yAhA kariyA dheyAna || savvaviratirUpa cAritra dharmera / vikAzaka ei grantha sakala lokera || santoSa labhive vahA par3i sAdhu jana / dUra have pApa tApa karile zravaNa // AcArya tulasI pade kari namaskAra / zuna pUNya kathA eve haye zuddhAcAra || daza vaMkAlika nAma ati suzobhana / kemane haila tAra zuna vivaraNa // zayyambhava nAme muni AcAyye sujana / menasAratattve raci daza adhyayana // vikAle pratthera zeSa kareNa valiyA / - vaikAlika nAma haya pRthivI vyApiyA // manaka nAmete muni putra chila tAra / chaya mAsa AyuH chila avaziSTa Ara //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / tAhAra jJAnera tare grantha saGkalana / kareNa sAdhakavara kariyA cintana / / prathamAdhyayane Ache dharama prakRta / ahiMsA saMyama tapaH jainendra kathita / / zramaNera vRtti Ara bhramara tulnaa| mAdhukarI vRtti tathA hayeche yojanA // 1 dvitIyAdhyayane Ache vAsanA jar3ita / mAnava kemane pAle kRcchra sAdhuvrata / bhogIra bhogete mati tyAgIra varjana / suvistRtabhAve sAdhu karahe zravaNa / / manera cAJcalyarodhe Ache dviprkaar| vahiraGga antaraGga vidhi dharmAcAra / / rAjImatI upadeze muni rathanemi / kemane halena cira satata saMyamI / / rathanemi tulya kAra yadi vA kakhana / bhogera nivRtti haya saphala jIvana // 2 tRtIyAdhyayane Ache doSera vaartaa| saMyamete sthiracitta-munira vyarthatA / / audezika Adi vahuM ana.cIrNa doSa / teyAgi kirUpe. muni labhive santoSa // 3 adhyayana caturthate 'hayeche. pracAra / gurU ziSya praznottara prArambhe yAhAra / / paMD jIva varNanaM Ache paJca mhaavrt| rAtrira bhojana tyAga hayeche varNita / /
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | pRthvI jala teja: vAyu vanaspatti Ara / nasa nAme chaya jIva Ache nAnAkAra // jovahatyA mahApApa hayeche likhita | ki upAye rakSA pAya jIva zata zata // sugati durgati sAdhu kena bhuja bhave / kemane mukati pAya tapasyA prabhAve // 4 adhyayana pazcamera nAma piNDaipaNA / uddazadvayete uhA hayeche yojanA | bhikSukera bhikSAvidhi varSAkAle sthiti / vizrAnti cintana Ara bhojanera rIti / / prathama uddeze uhA bhAche suvistAra | yAhA dvArA sAdhudera have upakAra || dvitIya uddeza kathA valiva ekhana / manoyoga sahakAre karive dharmakAya jIvagaNa karite ki upAye labhe sAdhu pAnIya bhojana // bhikSAra grahaNakAle kirUpe thAkive / kirUpe AhA sAdhu grahaNa karive // krodha pUjA ki prakAre karive varjana / ki ki khAdya karivenA bhikSArthI grahaNa || bhikSAlA kAlAkAle kirUpa vicAra / AcArya bhikSArthI hale kihave bhikSAra || ityAdi viSaya Ache varNita ihAte / ceSTita haive uhA pAlana karite // 5 zravaNa || rakSaNa | By
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | SaNTha adhyayane Ache aneka viSaya | varNita haive uhA jainatattvamaya // praznottara guruziSye sAghura AcAra | doSa sthAna aSTAdaza hayeche pracAra // ahiMsA khyApana Ara doSAdi varNana / parigraha vyAkhyA tyAjya rAtrira bhojana // . varNita hayeche Ara jotravirodhanA / cAriTi abhojya vastu hayeche yojanA | AhAM grahaNa rIti varjana vidhAna / pazcAt Ara puraH karmma dopera vyAkhyAna | snAnAdi varjana Ara nirjarA grahaNa | siddhilAbhakathA ithe hayeche varNana // 6 adhyayana saptamete bhASAra vicAra | cAri saMkhyA parimita uhAra prakAra || uhA hate dui grAhya dui tyajanIya | satya vinayAdi grAhya tyAjya karive / prANi bhede bhASA bheda kirUpe vRkSAdike ki prakAra bhASAte kahive || strI puruSa kathanera ki prakAra rIti / sAvadha bhASAra tyAga zraddhAra prakRti // kharida vikraye bhASA kirUpe kahive / asAdhura saha kathA kena nA balive || yuddha kAra jaya lAbha kakhana ghaTila | subhikSa durbhikSa adya kothA vA haila | = dUpaNIya //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika suutr| pUrvokta praznera tyAga Agamavihita / zuddha bhASA Ara phala hayeche varNita // 7 adhyayana aSTamete nimnokta viSaya / jainendra maharSi dvArA lipivaddha haya / / AnArAdi abhinera kartavya sAdhana / jIvabheda, paDjIvera hiMsAdi tyajana // sUkSma ATa jIva prati hiMsA tyAga vidhi / pratilekhanera phala ki vA niravadhi // ubArAdi visarjana bhikSArthIra kthaa| lAbhAlAbha carcA tyAga bhojanApriyatA / / paripahasAphala nizA khaadytyaag| dAnta bhAve viSayete rAkhiyA viraag| sAdhu kare AtmotkarSa kirUpe gopana / zrutalAbhe gAvodha karive varjana // pApa kALa kRta hale karive nA aar| svapApera manda phala karive prcaar|| AcAra upadeza vinaye paalive| AyUra alpatA jJAne kirUpe calive / / krodhAdi kapAya cArityAgera aadesh| vRthA kathA apRSThera niSedha viSepa / / aprItijanaka phimyA krodhera kAraNa / vAkya rAzi prayogera raheche varjana // nAkSatrika gaNanAdi bhAvi bhaagyvaannii| nArIra saMsarga bhave kata kare hAni / /
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-rvakAlika sUtra | * vacana | sAdhugaNapAlanera Adeza saMyamera phala vyAkhyAM Ache agaNana // 8 adhyayana navamete Ahe bahu nIti / caturvidha uddezera raheche vivRti || krodha Ara vinayera viSaya varNana | guru prati zraddhAbhAve zipyera patana // nAgera upamA dvArA yAhA vicArita | mumukSu munira kA hayeche varNita || guru sevA vinayIra kivA haya phala | tulanA indrare saha gurUra kevala // kathita | varNita / / upamA sudhAMzu saha gaNIra gurura santoSa phala hayeLe dharmera upamA Ache vRkSera kapaTatA mahAdoSa hayeche vinayora bhAvi phala avinaye doSa / zArIrika mAnasika janme asantoSa || AcAra AjJA mAni kirUpe sAdhaka / unnati carama sthAne uThiche sevaka // zilpAdi niSedha vidhi namratAra guNa / kSamAra kirUpa zakti hayeche varNana || guru sevA bhikSA lAbha indriyera jaya / apriya bhASaNa tyAga varNita viSaya // rAgadve SakaSAyera tyAgera suphala / nindA tyAge sakalera janme dharmma bala // . sahita / kathita //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | mAnanIya ziSya saha kanyAra upamA | barNita hayeche ati saMyamagarimA !! pAlane / pA~caTi samiti Ara trigupti kaSAyera parityAga parama yatane !! pUjya haya sAdhuvara bhuvane satata / varNita // gurura zuzrUSAphala hayeche caturtha uddeze Ache vinaya samAdhi / tIrthaGkara mahAvIra racita suvidhi // zruta tapaH samAdhira prabhAva vistAra / jJAna yoga ekAgratA vividha AcAra || gurura zuzrUSA vidhi samAdhira bala / varNita hayeche satya jaina nIti phala // 6 adhyayana dazamete hayeche barNita / bhAva sAghubara saMjJA ati suvistRta // 10 prathama cUlikA dhare rativAkya nAma / sAghurA par3iyA have siddha manaskAma // prathama cUlikA madhye Ache suupAya | kirUpe saMyama sadA sthira rAkhA yAya // duHkhete udvigna sAdhu svakarttavya cyuta / saMyama tyajite zIghra yakhana udyata // aSTAdaza sthAna tadA kariyA manana / saMyamete yukta hana kirUpe takhana // dharmAtmAge kivA phala pAya sAdhujana / upamAra pradarzane santApita hana // 9
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | cAritratyAgete tApa paryAyete rati / dharmabhraSTa bhula sAdhu kirupa durgati // saMyame sahile kaSTa kivA phalodaya / varNita hayeche hethA ati sukhamaya // cUlikA vivikta caryA dvitIyasthAnIyA / uhAra parama tattva zuna manadiyA // upadeza / cUlikAra dvitIyete Ache kirUpe saMsAramArge have nA praveza || pratisrotaH kArI kevA bhikSura vihAra / ekaca jAgaraNe Atma samAcAra | pratibuddhajIvI kevA Ara upadeza / kathita hayeche spaSTa ithe samAveza // 2
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| prathama adhyyn| vipanna AtmAke yini kareNa dhAraNa / zreSTha hitakArI yini sadA sakSiNa | dharmA nAme tini hana vikhyAta dharAya / ahiMsA saMyama tapaH dharma balA yAya // jIvahiMsA mahApApa slshaastrmte| prANIra hananatyAga ahiMsA jagate / / indriya sakala hayaM pApera Alaya / pApadvAraruddhakArI saMyama nizcaya // bahujanme jIva kari karma aSTavidha / zoka tApa duHkha denya bhuje nAnAvidha // yAhA dvArA aSTa karma haya santApita / pRthvImAjhe tAhA zuddha tapaH nAme khyAta / / . cAha o Antara tapaH haya dviprkaar| anazana Adi vAhya dhyAnAdi Antara / / dharame Asakta raya yAhAra parANa / vAhAke praNAma kare devatA pradhAna // 1
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza - vaikAlika - sUtra prathama adhyayana / dehete Azrita dharmma deha khAdyapara / kirUpa AhAryyarata sAdhaka pravara // vakSyamANa upamAra mammartha bujhive / sAdhaka, bhojanavidhi vujhiyA calive, // maMdhura kusuma rasa bahuviTapIra / bhramara yemati pive kSudhArtta sudhIra // pIr3ana kareNA kabhu puSpamadhyabhAga / AtmAra tarpaNahetu zudhu anurAga // 2 vAhya dhana kanakAdi mithyAtvAdi rUpa / Abhyantara-grantha- zUnya zAntira svarUpa / zramaNa tapasyArata ghAilokavAsI / ati zuddha AhAryera hana : abhilASI / / puSpopari basi : kare madhu aNveSaNa / sadoSa mukta haye bhramara yemana ! gRhasthera dattakhAdya tathA doSahIna / khujite tatparaH hUna sAMdhaka pravINa 113 pUrvokta AhAyyakathA zuni ziSya bhASe / kariva nA kAro nAza jIvikAra Aze / puSpera upare thAki madhu kari pAna 1 - dvirepha kareNA puSpa kakhanau mlAna ! 'seirUpa sAdhugaNa pratijJA kariyA / * bhikSA yAce doSazUnya gRhete yAiyA ||4 mUlatatva kathA sAdhu ina avgtH| : sarvendriya vazavartI rAkhena saMtataH || . *
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra prathama adhyayana / madhukara yathA bhrame bhedabuddhihIna / jAti kula bheda tAra tathA haya kSoNa // sthAvarAdi sa jIvahite yatnavAn / tucchAhAre paritRpta hana mahAprANa / / 5 tIrthakara mahApujya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA / / smari sei upadeza tyaji svklpnaa| calitechi pUrvarUpa kario dhAraNA / / // iti duma puSpikAdhyayana samApta / /
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| dvitIya adhyayana / pAreNAko nivArite vAsanA yaahaaraa| satata apAra duHkha pAive taahaaraa|| anitya vAsanArUpa arira adhIna / haye duHkha pAna sAdhu saMyamavihIna / / rAjyarakSA nA karile yemana rAjAra / duHkha dainya zoka tApa Ase vAraMvAra // 1 tyAgI bhogI bhinnapathe bhave kare bAsa / bhogI bhoge kariteche satata prayAsa // cInAMzuka vakha Adi nArI alngkaar| dhUpa puSpa gandha dravya paryaGka AdhAra / / bhogIra pUrvokta dravya bhogera sAdhana / tyajiyA vAsanAyuta sAdhu tyAgI nana // 2 surasa sundara priya bhogya rAzi rAzi / tyAga kare cira sAdhu teyAga pryaasii|| sAdhukAche priya khAya kabhu vo Asile / grahaNe vimukha hana tAi tyAgI vaLe // 3
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra dvitIya adhyayana / AtmaparasamadRSTi . sAdhaka sujana / kemane vipathe yAna valiva ekhana // bhogyatarebhrAnta citta vismari sAdhana / saMyamera vahirdeze kariche gamana / / asaMyame vahu duHkha haya AvirbhAva / AtmadhyAne nAze sAdhu manera prabhAva / / sei strI AmAra naya Ami nai striir| bhramapUrNa ubhayera sambandha gabhIra / / anitya viyaya tyAgI mohaja bujhiyaa| bhoga rAga dUra kare dhyAnastha haiyA // 4 manera nigrahe pUrve yAhA antaraGga / valiyAchi eve pali zudhu bahiraGga // munivara kara tapaH zubha AtApanA / saukumAr2yA tyAgakara AtmAra yAtanA / / saMyama haite uhA bhraSTa kare nre| sei hetu sAdhugaNa heya vale tAre / / vAsanA duranta ripu duHkhera AMdhAra / teyAgile yAve duHkha asIma apAra // kAmera Azraya dvaSa Ara rAga moha / apanIta kara sava ati bhayAvaha / / / dRr3ha bhAve pU kathA smariyA calive / saMsAre thAkiyA divya Ananda labhive // 5 bar3ai caJcala mana sthira rAkhA daay| saMyama saMzliSTa deha chADivAre cAya / /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra dvitIya adhyayana / dRSTAntu nehAri sAdhu havaM sthiramati / bAMdhave caJcala mana prakAzi zakati // dhUmaketu dIptAnale karile praveza. / prANimAtra pAya duHkha asahya azeSa || Agame raheche tAra dRSTAnta atula / cumicA caliMbe sAdhu saMhAya vipula !! agandhana sarpa rAz2I pur3ite anale / tabu nAhi tole viSa zatamantra vale // sei rUpa sAdhu yama kariyA grahaNa | mRtyupaNe pAle uhA tyaMjenA kakhana // 6 yazaskAmina he kSatriya dhikkAra tomAke / jIvana saMyata nahe vidhira vipAke // bhogarUpa viSa piva jovikAra lAgi / utkrAnta garala pAne hao anurAgI // dhAraNa apekSA hena malina jIvana ! tomAra saMsAre ei prazasya maraNa | rAjakanyA rAjImatI' kulAbhimAninI / parakAzi kulakhyAti valena bhAminI // bhogarAja ugrasena AmAri janaka / dhanamAne suzAsane prajAra pAlaka !! yaduvaMza - narapati samudra vijaya / tahAra Apani putra atyucca hRdayaH // 1 pariziSTe rAjomatIra upAkhyAna lipivaddha Ahe /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'daza-vaikAlika-sUtra dvitIya adhyayana / ehena pradhAna kule klngkropnn| gandhana sara mata ati azobhana / tAi vali sthira citta ha'yesa kSaNa / karUNa munira kAmya saMyama pAlana // 8 caJcala manera- gati samIraNa prAya / sei hetu jIva bhrame yathAya tathAya // cittare- cAJcalya dUra kare nA ye jnH| bahu dophe dopI sei zAsnera vcn|| sundara lalanA bhave Ache agaNana / tAdera lAgiyA ghaTe kata - aghaTana / / nehAri lalanA yadi kaammtt-mn-| haya kAmAvege tava cittare spandana / pavana 'pravAhe / haDaH tarura. matana / saMyama :haite : hace AtmAra patana / / tAi bali rathanemi saMyamete. vrtii| saMyama sopAne citta sthira kara ati / / nA rAkhile citta sthira pramAde par3ive; saMsArasAgare par3i hAbuDubu khAve nAha * rAjAra kumArI sei nAme raajiimtii| janamiyA :rAjakule atidharmamati / / , saMyamAdi. zikSA kari pvitrhRdyaa| pracAre saMyama dharma vihAre yAiyA / / saMsArera moha heri kariyA krandana / jIvera muktira vArtA yathA tathA kn|
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 dama-vekAlika-sUtra dvitIya adhyayana / rathanemi nAme khyAta kSetriya nandana | rAjImatImukhe zuni saMyama vacana // vipathe calile karI aMkuza AghAte / yathA Ane sucAlaka nija hitapathe // rathanemi nijakarme kare anutApa / rAjImatI vAkyavANe ghuce yAya pApa || cAritraya dharmete na atisthiramati / ciraanurakta hana saMyamera prati // 10 viSaya vAsanA hate dUre thAkA dAya / samasta vipad Ane vAsanA dharAya // narazreSTha rathanemi vikhyAta jagate / banete // rAjImatI upadeza pAiyA bhogaja vAsanA moha durvAra nehAri / saMyamo halena tini bhamatA pAsari // ehena dRSTAnta heri paNDita sujana / viSaya vAsanA tyaji bhogamukta hana // 11 tItheGkara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // hamari sei upadeza tyati svakalpanA / valitechi pUrNarupa kario dhAraNA // iti dvitIya zrAmaNyapUvikAdhyayana samApta |
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / tRtIya adhyayana | Agama kathita, sadAsthita, saMyamete / Abhyantara kimbA vAhya mukta pranthahate // svapara-rakSaka yArA, tAra kathita / anAcIrNa doSa karA nA haya ucita // 1 anAcIrNa doSa ati dharmmavigarhita | bujhi uhA hate sAdhu haive vajjita // AhArera kAla sadA vicAra kariyA / ullikhita cAri dravya tyajive smariyA || sAdhura uddezye yAhA prastuta haive / athavA sAdhura lAgi kiniyA laive // ei dui dravya sadA barjana karive / AmantraNe kothA nAhi sAdhurA yAive // kothA hate Ani kona dravya nA laive / snAna Ara rAtrikAle bhojana chAr3ive // puSpamAlya gandhadravya karpUrAdi Ara / uttApe vyajana tyAga karive pAkhAra // 2
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 dazakAlika sUtra | tRtIya adhyayana | sAdhugaNaparityAjya pracura triSaya | tva jite kariye paNa chAr3iyA saMzaya // ghRda gur3a Adi dravya kariyA saJcaya / rAkhivenA nizAkAle sAdhu mahodaya // nA karive gRhasthera pAtrete AhAra / doSAvaha uhA bujhi yati zuddhAcAra // rAjabhogya priyakhAdya kavana grahaNa | karivenA bhramakrame vijJa sAdhu jana // icchAme kRtakhAdya sAdhu nA laive / sukhArthI deha nA kabhu marchana karive // prakSAlana nA karive danta sAdhujana / aMgulira sahayoge bhrameo kakhana // nA karive kona prazna gRhastha nehAri / "ki prakAra Acha tumi " mukhe vyakta kari // nA herive mUrti nija Adarza kakhana / mukti hetu kari sAdhu sannyAsagrahaNa // 3 juyA kheli nara sadA labhe paritoSa / bali adhunA tAi aSTApada dopa || gRhasthera zikSAdAna kabhu aSTApade / nA karitre mukta sAdhu par3iyA prasAde // pAzAra sAhAyye kabhu dyUtakriyA kari / nA laive artha sAdhu nIti parihari //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya vayoga meM dhAraNa chatrera sAdhu baJjana krive| nija parakIya svArtha yehetu bAr3ive // vyAdhipratikAre kabhu tapAratajana / karivenA cikitsAra Azraya grahaNa / / saMyamete samAhata suzIla sujana / kabhu nA par3ive jutA yati tapodhana / / agnira Arambha doSa varjana karive / pAliyA pUrvokta nIti sAdhu siddha have // 4. valiva vistAri Ara sAdhudera nIti / pAlive satata sAdha ati zuddha mati / / ye kare vasati dAna sAdhure kakhana / tAra datta AhAryA nA karive grahaNa / / atikSudra khaTTAmadhye paryAGka kakhana / vasivenA karivenA sAdhurA zayana / / nehAri sAdhurA gRhI vyAkula kAjete / nA yAve tAdera gRhe vinA kAraNete / / gRhamadhye kabhu kimbA gRhasannidhAne / vasivenA sAdhujana vihIna kAraNe // karivenA kabhu sAdhu zarIragharSaNa / mayalA karite dUra sayale kakhana / / 5 annAdira sampAdane sevA karivenA / gRhasthera konakAle tapAratamanA /
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika-mUtra / tRtIya adhyyn| 360 nija guru vA dharmera karive pUjana / nA laive zrAvakera vinIta bhajane // jAti kula kammai Adi kariyA khyApana / karivenA sAdhujana bhikSAra grahaNa // uSNa jala sAMdhugaNa pAnArthe laDave / sacitta zItala jala varjana krive|| pipAsA vA kSudhArsa haiyA kakhana / nA karive pUrva bhukta dravyera smaraNa / / kSudhAte rogate sAdhu AkrAnta yakhana / nA laive zrAvakera kakhana zaraNa ii6 .anAcIrNa doSa sadA parokSA kriyaa| laMive satata khAdya avasthA bujhiyaa| saMjIva mUlaka AMdA ikSukhaNDa Ara / karivanA bhramakrame sAdhurA AhAra / / saTTImUla kA~cAphala vIja sAdhugaNa / karivanA varcakanda jIvita grahaNa / / grahaNaM karile uhAM sAdhurA kakhana / aMnAcorNadIpe have pa.pete magana 7 nimnasthitaM kathA sAdhu smariyA satata / lavaNaira vyavahAra have avagata / / AMche evaM dharAdhAme vividha lavaNa / cikitsaka roga nAze kareNa grahaNaM //
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / tRtIya adhyayana / sAdhurA karile tyAga kathita lavaNa | anAcIrNa doSamukta have sa kSaNa / saJcala saindhava yAhA panatete jAta / rumAkhya sambari kRSNA samudrasambhUta // pAMzukSAra yAhA haya apara bhuumite| kRSaka saMgrahi rAkhe Apana sacitta lavaNaM sAdhu kabhu nA laive / anAcIrNa doSa hate mukati pAive // 8 anAcIrNa dopa jainazAstre ullilita / AMche vahu mahAvratI sAdhura varjita / / dhUpAdipradAna vastre aMthavA shriire| kabhu nA karive sAdhujana akaatre|| aupadhasevana - dvArA nipiddha vamana / vastikarma virecanaM. karive varjana // neote kAjala kabhu nA par3e sujana / saundaryAvRddhira tare sAdhurI kakhana // nA karive dantakASThe sAdhurA dAMtana / nA karive tailadvArA aGgara mana / dehera saundaryora lAgi kabhu alngkaar| nAM par3ive sAdhujana bhUSaNa dharAra // 8 pUrNa ullikhita saMva ayogya aacaar| anuSThAna yogya nahe vidita savAra / /
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 daza - vaikAlika sUtra | tRtIya adhyayana | saMyame satata yukta nirgantha suryAti / mahAvIra mahAprANa sadA zuddha mati // aprativaddha - vihAra pavana - sadRza / karena satata bhave tapaH paravaza ||10 pAMcaTi Asrave atitattvajJa satata / triguptite susaMyata paTakAye saMyata // jitendriya rUjumati nirganthaM yAhArA / anAcIrNa dopamukta hayena tAhArA // mithyAtva avrata Ara pramAda kapAya | ihAI azubhayoga Asava nizcaya // paJcAsravatyAge sadA vaddhaparikara / haivena sAdhujana svAdhyAya tatpara // manogupti vAkyagupti kAyagupti Ara / trividha viSaye nitya saMyama yAhAra // sarvvaprANi hiMsA tyaji haiyA saMyamI / tyajena pUrvokta dopa haye muktikAmI // 11 grISme sahe sUryyatApa dhyAnastha haiyA / zIte zaMtya bhuJja sAdhu vasana tyajiyA // varSAkAle sAdhugaNa deha susaMyata / kariyA nA bhrame kothA AtmadhyAne rata // 12 sAdhugaNa kona kA hana agrasara / valiba adhunA tAhA zuna hitakara // y
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-kaalik-suutr| 23 tRtIya adhyyn| karama nirjarA lAgi kapTera udaya / parISaha nAme tAhA khyAta vizvamaya // tajanya pipAsA kSudhA ripu bhayaGkara / sandA hayena sAdhu damane tatpara / / tyajiyA vicitra moha dhvaMsera kAraNa / sAdhurA tapasyA dhyAne thAke anukSaNa / durdAnta indriyagaNa kare duHkhadAna / jaya kari sAdhu kare duHkha avasAna // zArIrika mAnasika dukhera vinaashe| yena tatpara sAdhu saMyamera aashe||13 tyajiyA duSkara dopa anAcINe Adi / AtApana Adi duHkha sahi niravadhi / / sAdhurA karena kAle tridive gamana / karamera avazepa thAkAra kAraNa / aSTavidha karma yAhA prakRta vandhana / mukta haye mokSapathe karena gamana / / 14 devaloka puNyamaya ati manohara / bhuJja sAdhu puNyaphale sukhera Akara / / karmakSaye uhA chADi manuSya lokete| A'se save kSuNNamane mana deya hite| saMyamatapasyA vale paubika karama / kSaya kare sAdhaMgaNa labhi damazama //
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra tRtIya adhyyn| sva parera trANa hetu kareNa yatana / Atmamukti kari sAdhu yoge siddha hana // 15 tIrthakkara mahApUjya sAdhaka yaahaaraa| diyAchena upadeza hitArthe tAhArA / / smari sei upadeza tyaji svklpnaa| valitechi pULarUpa karimo dhaarnnaa|| // iti kSullikAcArAcyayana samApta / /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-baikaalik-suutr| caturtha adhyayana / sudhA nAmaka guru balena ekadA / jambuziSye kathA eka prmshubhdaa|| he AyuSman AmAhate karaha zravaNa / jainendrakathita eka susatya vacana / / SaDjIvanikAnAme eka adhyayana / kevala jJAnera vale kari Alocana / / balechena tIrthaGkara siddha mhaaviir| kAzyapaMgotrIya yini svabhAvasudhIra / / pare uhA yukti dvArA ati spaSTarupe / diyAchena bujhAiyA tiniI saMkSepe / dharamaprajJapti haya sarjazAstrasAra / pAThakarA hitakara ekSaNe aamaar.|| jijJAse gurura kAche jambu suvinIta / jJAnalAbhe samutsuka haiyA praNatta / / SaDjIvanikAdhyayana-niyama rAzite / dharamaprajJapti Ache kona niymete||
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 daza-kAlika-sUtra | caturtha adhyayana | gharamaprajJaptipATha mama hitakara | ataeva more uhA valuna satvara // guru kana priya ziSya zuna mana diyA / liva sakala kathA evaM vistAriyA | kevala jJAnera vale kAzyapa zramaNa | mahAvIra tIrthaMkara satyaparAyaNa // SaDjIvanikAnAma bujhi adhyayana | prakRta dharama tattva kari nirUpaNa | vujhAiyA dena sarve mArjitabhASAya / dharamaprajJapti pAThe tAi citta dhAya // zuna ziSya bali sei jIvara prakAra / chaya rupe jIva bhave kariche vihAra // pRthvIkA apaskAya keha tejaskAya / vAyuvanaspatikAya keha trasakAya // 1 AtapAdi dvArA pRthvI AhatA nirjIva / tadanya pRthivI haya satata sajIva || aneka jIvera vAsa pRthvIra bhitare / bhinna bhinna AtmA thAke jovara zarIre // zItAtape jala haya kakhana nirjIva / taGginna salila haya. satata sajIva // aneka jIvera vAsa jalera bhitare / . bhinna bhinna AtmA thAke jIvera zarIre //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza- vaikAlika sUtra | caturtha adhyayana | mATI jala nirvApita nirjIva anala | tadbhinna anala haya sajIva pravala // aneka jovera vAsa analabhitare / bhinna bhinna thAke AtmA jIvera zarIre // jIva zUnya vAyu dRSTa haive kakhana | sajIva lakSita have kabhu samIraNa / aneka jIvera bAsa vAyura bhitare / raheche aneka AtmA jIvera zarIre // vanaspati jIvahIna vahni Adi yoge / tadbhinna uhArA haya sajIva bhUbhAge // aneka jovera bAsa uhAra bhitare / aneka raheche AtmA jIvera zarIre // vanaspati Ache vizve anekaprakAra | baliva uhAra bheda kariyA vicAra // agrabIja mUlavIja keha parNabIja / bIjaruhA saMmUcchimA keha skaMdavIja || tRNalatA sakalei vanaspati - kAya / savIja sacitta vali prakhyAta dharAya // bahuvIja bhinnasattvA ihArA sakala | anala prabhRti dvArA nirjIva kevala ||2 bahuvidha sa prANI Ache ejagate / kehajanme aNDa hate keha pota hate // 27
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| caturtha adhyayana / jarAyu haite janma kAhAra vA haya / rasa hate keha svede kAhAra udaya / / saMmUchane janme keha bhUmi bheda kari / zayyAdite upapAta rUpa keha dhari / / basera vividha rUpa prakRta lakSaNa / baliba ekSaNe uhA karahe zravaNa // yejIva Asite pAre prANIra smmukhe| . pichane Asite pAre dekhiyA svacIkhe // dehera karite pAre saGkoca vikAza / kathA vali yevA kare bhAvara prakAza // phirite pAre ye jIva edike odike| duHkhete vibhora hya bhaya yAra thAke / / bujhe yevA sakalera gamanAgamana / sajIva tArA haya cujhive sujana / / ihAdera madhye Ache kiitt-ptnggaadi| dvIndriya keha vA Ache keha trIndriyAdi / cariTi indriyadhArI paJcendriya keha / pUrvokta nAmete tArA dhare nija deha / / .tiryAka nAraka deva manuSya prabhava / sakalei suna cAya lAlasAsambhava // ullikhita puravera . jIva paSThavidha / sanAme..khyAta haya jAnive vibudha / 3
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-kAlika-sUtra / caturtha adhyyn| saMghaTana paritApanAdi daNDa bhave / divenA svayaM sAdhu pRthvI Adi jIve / / karAve nA kAhA dvArA daNDera vidhAna / nA karive danDakAryo anumatidAna / / pULa vidhi yathArIti bujhi sAdhujana / nimnarUpe aGgIkAra karive pAlana / / "AjIvana karivanA daNDera vidhAna / kAyamanovAkye jIva duHkhera nidAna / / aparera dvArA jove daNDa nAhi div| anumatikrame daNDe nAhi utsAhiva / / prAktana sAvadyayoga haite nizcita / ziSya bale guro! Ami halAma nivRta / / atIta daNDera kartA AtmAre Apana / nindi garhi pApa hate kari vimocana // 4 varNita ekSaNe have mahAvrata pUta / sAdhuparijJeya ihA Agamalikhita / / ziSyavale guro! pUjya ! haya mahAvata / prANihiMsAdUrakArI jagate pUjita / / pujanIya guro! Ami sakala prakAre / jIvahiMsA tyajitechi thAki esaMsAre / / 7sa sthAvarAdi prANI sAdhu nA nAzive / kAhA dvArA prANinAza nAhi karAive / /
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / caturtha adhyyn| prANinAze yatnazIle nA dive prazraya / satata prANIra prati haive sadaya / / trividha karaNa yoge thAki AjIvana / ' kAyamanovAkhye thAki Ami abhAjana / / 'kariNA vA karAiNA deI nA sammati / jIvahiMsA mahApApa bhAvi divArAti // jIvahiMsAkArI, Ami, AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana / / esechi prathama nite zreSTha mahAvrata / hiMsAvRtti hate mukta hayechi kathita / / Aja hate have mora hiMsAra nivRtti / hRdaye Asive mora ahiMsA pravRtti // 1 mRSAvAda - vinivRttirUpa - mahAvrata / dvitIya sthAnIya ihA Agama kathita // mama pUjya he bhagavan ! doSera Akara / chAr3itechi mRSAvAda sakala prakAra / / karivenA sAdhu krodhe lobhe hAsye bhye| mRSAvAda doSAvaha ye kona samaye // valAite para dvArA mithyAra bhaassnn|| bhrameo kabhunA sAdhu karive yatana / / trividhakaraNayoge Ami AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana || .
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 . dsh-vaikaalik-suutr| caturtha adhyyn| kariNA vA karAiNA dei nA sammati / mRSAvAda mahApApa bhAvi divArAti / / prAktana sAvadha yoga haite nivRta / haitechi he bhagavan ! Ami marmAhata // mRSAvAdakArI Ami AtmAke ekhana / nindi garhi pApa hate kari vimocana // ese chi dvitIya nite zreSTha mahAvrata / mRSAvAda hate mukta hayechi kathita // 2 ziSya ghale guro ! Ami tyAga zikSA cAi tRtIya laite cAi mahAvrata tAi / adattAdAnera tare ati pApAcAra / tyajitechi uhA Ami nimnokta prakAra / / grAme vA nagare vane. kariyA gamana / adattapadArtha sAdhu lave nA kakhana / padArtha aneka Ache alpa agnnn| acetana sacetana vicitragaThana / / choTa var3a laivenA adatta kakhana / karAvenA paradvArA adatta grahaNa // anumati nAhi dive adattagrAhIke / adatta grahaNe doSa kahe sAloke / / trividhakaraNayoge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana / /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra caturtha adhyyn| kariNa vA karAiNA deinA sammati / adattagrahaNa pApa bhAvi divA rAti / / kRta vA kArita thAhA vA anumodita / pApahetu haitechi pratikramarata // adattAdAnera dope AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana / / esechi tRtIya nite zreSTa mahAvrata / doSa hate mukta Ami hayechi kathita // 3 maithuna viratirUpa Agama kathita / caturtha sthAnIya guro! ei mahAvrata // he guro ! maithuna haya ati pApAcAra / tyajitechi Ami eve sakalaprakAra / / devatA - mAnuSa-pazu - samandhI maithuna / karive nA sAdhu kabhu jIvane kakhana // karAvenA kAra dvArA sammati divenaa| maithana atyanta pApa kari vivecanA / / trividhakaraNayoge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana / / karAiNA vA karAiNA deinA sammati / maithuna sarjathA jane kare adhogati / / he guro! kariyA thAki yadi ukta pApa / pratikrama karitechi kari manastApa //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza - kAlika-sUtra | caturtha adhyayana | 1 maithunajanitadoSe AtmA ke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana || esehi caturtha nite guro ! mahAvrata / ukta doSa AmAhate hayeche vigata // 4 parigrahatyAgarUpa Agama kathita | paJcama sthAnIya guro ! ei mahAnata // parigraha haya guro ! ati pApAcAra | chAr3itechi Ami eve sakalaprakAra // parigraha alpa bahu aNu sthUla haya / citta acitta kimbA ye kona samaya // laivenA uhA nije jIvane kakhana / karAvenA nara dvArA uhAra grahaNa // anumati nAhi dive parigrAhi - jane / parigraha mahApApa AgamavidhAne // trividhakaraNayAMge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana || kariNA vA karAiNA deinA sammati / parigraha yei hetu kare adhogati // he guro ! kariyA thA ki yadi ukta pApa / karitechi pratikrama kari manastApa || parigraha - doSayukta - AtmAre ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana // 33
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 daza-vaikAlika-sUtra | caturtha adhyayana | esechi paJcama nite zreSTha mahAnata / parigrahadoSamukta hayechi kathita // 5 rAtri bhojanatyAga sAdhuzuddhAcAra / SaSTha mahAvrata vali hayeche pracAra // rAtri bhojana haya ati pApAcAra / tyajitechi guro ! Ami sakalaprakAra // svAdya khAdya pAnAhAra rAtrite sumati / karivenA karAvenA divenA sammati // trividhakaraNayoge thAki AjIvana | kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana || kariNA vA karAiNA deinA sammati / jIva nAza kari jova pAya adhogati // he guro ! kariyA thAki yadi ukta pApa / karitechi pratikrama kari manastApa // rAtri bhojanaduSTa AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana // esehi laite SaSTa zreSTha mahAvrata / doSa hate mukta Ami hayechi kathita // 6 AtmAra hiteratare paJca mahAvrata / rAtri bhojana tyAga SaSTha ullikhita || grahaNa kariyA eve Ami abhAjana | Agama-vidhAna - mate kariva bhramaNaM // * *
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | caturtha adhyayana | mAtra yukta bhikSu bhikSukI vA bhave / saptadaza - saMyamete yukta sarvvabhAve // dvAdazavidhAne yArA tapasyAnirata / pratihata pratyAkhyAta pApakarmma zata || divasera Agamane kimbA rAtrikAle / ekAkI jAgrata supta sabhAgata hule / pRthvI bhitti zilA loSTra vastra vA zarIra / dhUlidvArA samAcchanna nirakhi sudhIra // hasta pAda kASTha kimbA kAlikha aMgulI / zalAkA zalAkAta hastadvArA bhuli // likhivenA ghATivenA bhedivenA tArA / airUpa karAvenA kabhu anya dvArA // karmmarata kAhAkeo divenA sammati / pAlice pUrvokta prathA jainadharmyamati // trividha karaNayoge thAki AjIvana | kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana // kariNA vA karAiNA deinA sammati / jIvanAza kari jIva pAya adhogati || he guro ! kariyA thAki yadi ukta pApa / karitechi pratikrama kari manastApa // pUrvokta-dopete yukta AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana // 1 35
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / caturtha adhyyn| saMyata sAdhaka bhikSu bhikSukI vA bhave! saptadaza saMyamete yukta sarjAbhAve // dvAdazavidhAne yArA tapasyA - nirata / pratihata pratyAkhyAta pApakarma sht|| divasera Agamane kimbA raatrikaale| ekAkI jAgrata supta sabhAgata hle| jalera jIvera hiMsA kabhu krivenaa| thAkive ahiMsApathe kari vivecanA / / tupAra varaphajala kUpasthita jl| zizira kUyAzA hima varSAra salila / / jalasikta deha vastra kabhunA sparzive / vAraMvAra sparza kari nAhi niDAive / / jhADivenA mArivenA kadApi aachaadd'| zukAvenA vAraMvAra zukAvenA aar|| mAniyA calive sAdhu pUrava paddhati / karivenA karAvenA divenA sammati / / trivadhakaraNayoge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana / / kariNA vA karAinA deinA sammati / jIvanAza hetu loka pAya adhogati / / he guro ! kariyA thAki yadi ukta pApa / kariteci pratikrama. kari manastApa / /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 dsh-vaikaalik-suutr| caturtha adhyyn| pUrvokta dopete yukta AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana // 2 mahAvratayukta bhikSu bhikSukIvA bhave ! saptadazasaMyamete yukta sanabhAve / / dvAdazavidhAne yArA tapasyAnirata / pratihata pratyAkhyAta pApakarma sht| divasera Agamane kimvA raatrikaale| ekAkI jAgrata supta sabhAgata hle| aGgAra anala ulkA bhaSmAci ulluka / Urdhva-mArga kSepivenA vizuddha pAcaka / / ghATivenA jvAlAvenA nivAve nA yati / anya dvArA kabhu uhA karAvenA prtii|| tArazakarame heri kAre agrasara / sammati divenA kabhu sAdhaka pravara // trividhakaraNayoge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana / / kariNA vA karAiNA deinA sammati / yAhAdvArA pAya loka ati adhogati / / he guro kariyA thAki yadi ukta pApa / karitechi pratikrama kari manastApa / / pUrvokta dopate yukta AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana // 3
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra caturtha adhyyn| mahApratayuktaM bhikSu bhikSukI vA bhave / saptadazasaMyamete yukta sanabhAve // dvAdaza vidhAne yArA tpsyaanirt| pratihata pratyAkhyAta pApakarma sht|| divasera Agamane kimbA raatrikaale| ekAko jAgrata supta sabhAgata hale / / cAmara vyajana kimbA taalvRnt-yoge| tAlapatra bhannapana zAkhAra pryoge| bhagnazAkhA mayUrera pAkhA sahakAre / athavA mayUra pAkhA samanvita kre| vastra vA vastrera aMza kari saMcAlana / athavA prayogakari sahasta vadana // nijadeha vimvA vAhya dravya samudaya / yAhAte sajIva prANo sadA vaddha haya / / karivenA uhAdere phutkAra vyajana / karAvenA anya dvArA uhA sampAdana / / tAzakarame heri kAre agrasara / sammati divenA kabhu sAdhakapravara / / trividhakaraNa-yoge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana / / kariNA vA karAiNA deinA sammati / yAhA dvArA pAya loka ati adhogati / /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 1 daza-vaikAlika-sUtra / caturtha adhyayana / he guro ! kariyA thAki yadi ukta paap| karitechi pratikrama kari manastApa / pRnvokta doSate yukta AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana // 4 mahAvrata yukta bhikSu bhikSukI vA bhave / saptadaza - saMyamete yukta sa bhAve / / dvAdaza - vidhAne yArA tapasyAnirata / pratihata pratyAkhyAta pApakarma zata // disasera Agamane kimbA rAtrikAle / ekAkI jAgrata supta sabhAgata hle| karive nA hiMsA kabhu vnsptikaaye| vIora upare, vIjasthita dravya caye // aMkurastha dravya kimcA aMkura kathita / kSudravRkSa kona dravya uhAra Azrita / / dUrvAdi harita kimbA dravya tadAzrita / chinna vRkSa phala-phula zAkhA smnvit|| sajIva uhArA kimvA dravya tadAzrita / aNDAdi kASThAdi kimbA kITAdisaMyuta / / ihAdera uparete kariye - sujana / gamana dA~DAna vasA sa thA vajana / / cAlAvenA sthApivenA divenA sammati / mAniyA calive sAdhu dharama paddhati / /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 dsh-vaikaalik-suutr| caturtha adhyyn| trividhakaraNayoge thAki AjIvana / kAyamanovAkye kabhu Ami abhAjana || kariNA vA karAiNA deinA sammati / yAhA dvArA pAya loka ati adhogati / / he guro kariyA thAki yadi ukta pApa / karitechi pratikrama kari manastApa / / pUrvokta dopete yukta AtmAke ekhana / nindi garhi pApahate kari vimocana / / 5 mahAvratayukta bhikSu bhikSukI vA bhave / saptadaza-saMyamete yukta sanabhAve / / dvAdazavidhAne yArA tapasyAnirata pratihata pratyAkhyAta pApakarma zata / / divasera Agamane kimvA raatrikaale| ekAkI jAgrata supta sabhAgata hle|| sakAya - jIvahiMsA kabhu nA krive| jIvahiMsA mahApApa sAdhurA bujhive // sakAya jIvagaNa bahu nAma dhre| varNiva uhAra nAma eve suvistaare|| kITa kunthu pipIlikA-pataGga vA thAke / haste pAde jaMghA-bAhu-udara-mastake / / vastra bhATA gucche pITe unduka daNDake / pAdaprocchane kamvale pAne sNstaarke|
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtraM / caturtha adhyayana / anyopaikaraNe yadi uhArA vAM thaaNke| yadi uhAM sAdhugaNa nija netre dekhe // nirakhiyo uhAdereM ekaMtra krive| nirApada sthAne sAdhu laiyA yAive / / suvidhAjanakasthAne yatane rAkhive / asahya saMgharNa duHkha kabhu nAhi diveM // 6 adhyayana caturthete Ache bahu kathA / jIverai prakAra bheda kavitAye gthii| jIvAjIba-svarUpAdi uhAte vicAri / upadeza dharmaphalaM cAritraM prcaari|| diyochene granthaMkartI sAdhure cetnii| ullekhi vizeSarUpe jIvera vedanA / asaMyata caMle jIva sAvadhAna nyN| pApete tatpara saMdA ati duHkhamaya / / trasaM-sthAvarAdi jIve hiMse saMkSaNa | caMddha haya pApakarme jIva agnnn|| pariNAme duHkha pAya azeSa prakAra / narakera. pathe yAya vismari vicAra // 1 daur3AiyA ayatane nara nAze sht| sa-sthAvarAdi jIva pApakArye rt|| pApakAyeM baMddha haya jIva kari bhrama / pariNAme atiduHkha.pAya narAdhama 2
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / caturtha adhyyn| vasi ayatane jIva sthAvarAdi zata / nAza kare durAcAra narAdhama yata / / pApe vaddha haye sadA duHkha bhayaGkara / pariNAme pAya sadA pApAsakta nara // 3 ayatane divArAtri kariyA zayana / nAze basasthAvarAdi jIva naragaNa / / pApavaddha haye bhave vivekavihIna / pariNAme pAya duHkha pApete malina // 4 haMsakAka jambukAdi khAya ye prkaar| se prakAre kheye khAdya vividha prakAra // caJcalaprakRti nara uhAdera mata / nAze sthAvarAdi jIva jagate satata / / pApavaddha nara sadA viveka - vihIna / pariNAme bhuJja kleza pApI punnyhiinH||5 yAhArA kakhana sAdhu bhASAra pryog| kare nAi durAcAra kari dhana bhoga / / yAhA tAhA sadA bale buddhihInaM nara / usasthAvarAdi jIva nAziche vistara // pariNAme. pApavaddha haye . sarvvakSaNa / ati du.kha pAya sadA bhave naragaNa / / 6 baddha haye hiMsA. Adi pApe sarvakSaNa / ki rUpe dharmera kAja kare naragaNa 1 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vkaalik-suutr| caturtha adhyayana / calite thAkite pApa avazya krive| vasite zuite pApa bhakSaNe haive // zarIrera saJcAlana karive uhaate| sthagita kirupe hiMsA have nrite||7 hiMsA bhinna jIvagaNa kona kArya kre| hiMsA pApe vaddha nara avniimaajhaare| bhramaNe zayane nara kimbA avasthAne / bhakSaNe kariche pApa kevA kata jAne / pratikAra kivA nara jAnenA dharAya / sAdhumukhe kabhu sei tattva jAnA yAya // kaSTaprada bhikSuvrata sAdhurA liyaa| calive ahiMsa sAdhu satarka haiyA / / itastataH hasta pada kabhu nA phelive / saMyame tatpara haye sAdhu dauDAive // 8 ye sAdhu prANIke saba dekhe samajJAne / hiMsA Adi Asravera tatpara damane // jitendriya thAke sadA tapasyA liyaa| Agamokta vidhipAle satarka haiyA // pRthvI Adi jIva heri Apana samAna / sukha duHkhe haya bhAgI prazastaparANa // sei bhave tyaji pApa kare vicaraNa / haivenA tAra pApa-kammara - bandhana 18
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 daza-vaikAlika-sUtra | caturtha adhyayana | pAlana karile dayA. sAdhu siddha haya / sujJAnera prayojana tave kena raya ? // eirUpa zaGkA sadA sAdhura hAive / jIvadayA kA jJAna saphala buddhive // eirUMpe buke sAdhu vicAra kariyA / pavitra upAya kana santoSa labhiyA / prathamete jJAnalAbha sAdhurA karive / jIvarakSA hetu pare dayA prakAzive // andhatulya hale tara kirUpe calive / pApa puNya kemane vA vicAra karive ? ||10 jJAnalAbhe ki upAya zAstrakAramate / varNiva ekSaNe tAra tattva prakAzite // kalyANaM svarupa dayA pavitra parama | uhAke bukite pAre par3iyA Agama // asaMyama atipApa duHkhera kAraNa / pApera carama phala narakagasana || saMyama o asaMyama vahe bhinna phala / hitakara pathe yAya sAdhurA kevala // svakIya hitera tare saMyame thAkiyA / bhuje sAdhu cirasukha praphulla haiyA // 11 pRthvIkA Adi jIva nA jAne yejana | hiraNyAdi ajIva ye bunA kakhana // i
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vkaalik-suutr| caturtha adhyayana / tAhAke rakSite pAre kirupe.sez2ana / kemanevA se karive saMyame yatana ||12 jIvAjIva-jJAne yave tattvajJAna lbhe| saMyama bujhite pAre sAdhu sanabhAve ||13 jJAnete kariyA kabha, dhari mnovl| sAdhurA labhiche tAi kriyAya suphala / jIvAjIva-tattve yace abhijJa huive / narakAdi jIvagati bujhite pArive / / 4 karmera vicitra gati jIva prApta haya / narakAdi vahuvidha ati duHkhamaya // jAni sAdhu karmaphala jIvera satata / pApapuNya vRndha mokSa bujhe samAhita // 5 pApapuNya vandha mokSe labhi zuddha jJAna / mAyA mukta hana sAdhu sthira kare prANa // ejagate devatAra kimbA maanuper| duHkhaphala bujhe yogI sakala bhogera // 16 devatAra mAnavera sArazUnya bhoga / bujhive yakhana sAdhu labhi aatmyog| ghRNAbhAve dekhiveka vicitra vipaya / thAkivenA krodha mAna Adi viSamaya / / Abhyantara vAhya dravya Adi bhogacaya / ___ uhAra saMyoga sAdhu chADive nizcaya //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra caturtha adhyyn| saMsAre saMyoga Ache vividha prkaar| vAhya Ara Abhyantara alIka asAra / / mastaka - muNDana sAdhu bAhyataH karive / bhAvAzakti dUra kari svagRha tyajive // 18 dravyabhAva muNDanete haye zudda mati / gRhatyAga kari yAya mukti-kAmI yati // hiMsA Adi-ripu bala nAzi sAdhu dhAya / dhammapathe sambarAdi pAliyA dharAya / / 11 utakRSTa samvara dhamma labhiyA sAdhaka / mithyASTi-prApta karma, rajaH anarthaka // AtmAte saMlagna yAhA cedanA daayk| AtmA hate suvichanna kare sAdhu lok|| dRr3ha rUpe AtmamUkti karma vajaH hte| kari sukha bhUje sAdha vizuddha jagate // 20 mithyA kammarajaH dUre tyajiyA sAdhaka / tyaje moha AvaraNa, zamAdi nAzaka / / divya-jJAna labhe sAdhu, jJeya vissyer| ananta azeSa dRzya vastu samUhera // 21 sAdhura hRdaye yave pUrNa jJAnodaya / sampUrNa darzana zakti sAdhu prApta haya / / jina sAdhu hana jetA rAgera dvaSera / kevalI vijJAnI hana bujhi tatva Dhera / /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / caturtha adhyyn| caturdaza-rajjU-mita loka suvistAra / aloka ananta sAdhu jAnena apAra // 22 loka alokera jAni tattva sAdhujana / kAya mano deha vRtti karena damana // acala-parvata-mata dRr3ha - vaddha - mana / sasthira avasthA eka sAdhu prApta hana / / 23 nirodhiyA citta sAdhu yogera prabhAve / acala-pavaMta-mata sthiracitta yve|| sarvavidha kamme kSaya kari tapobale / karma rajaH hate sadA cira mukta hle|| mahAn puruSa rUpe dharAra bhUSaNa / nirvANera zubhapathe karena gamana // 24 kammakSaya kari sAdhu karma mukta hana / AtmAra siddhira pathe karena gamana / / triloka upare thAki yogI yogarata / labhe siddhi cirantana nUsura-bandita ||25 akSara sukhera AzA kare yeI jana ! bhAvi sukha lAbhe yAra lAlAyita mn|| atikrami zubhavelA karena zayana / zarIra zobhAya jale aGga prakSAlana / / asAdhu valiyA bhave kIrtita yejana / sagati jAnio tAra nA have kakhana // 26 .
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 deza-vaikAlika-sUtra 1 caturtha adhyayana / kSudhA vA pipAsA sadA jaya pheri ati / kSamA saMyamete cAra veddha maMti gati // tapasvI sarala tini labhena sugati / pAliyA sarvvadA zAstra pUtarIti nIti // 27 vRddha kAle kAhario nA thAke zakati / tyaMniyA saMyama kSamA lebhena durgati // IdRza vArddhakyaM kAle yejana saMyata / brahmacarya - saMyamete tapasyAyaM rata // cale yAna tini kSitra amarera dhAme / mRtyukAle ukta Ahe prasiddha Agame // 28 labhiyA cAritra dhamma~ durlabha jagate / samadRSTi pAta kari sAdhaka jIvete // kabhu nA karive hiMsA pramAdera vaze / dhvaMsa zIla jIva chaye pApera paraze // 26 tIrthaGkara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // smari seI upadeza tyaji svakalpanA / valitechi pUrvarUpa kario dhAraNA // iti SaD jIvanikA nAmAdhyayanaM samApta |
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana prathama uddeza / adhyayana paJcamera nAma pinddaissnnaa| uhAra samyak vyAkhyA kariva adhunaa| thAkenA zarIra sustha bhojana-vyatIta / bhojana niyama muni pAlive niyata / / AhArya-grahaNe Ache vahuvidha-nIti / pAlana karive sAdhu uhA yathArIti / / dharmakAya AhArera vidhAna mAniye / AhArya-viSaya sadA vicAra krive|| bhikSAra samaye muni ye anaakul| gamana karive pathe nA have vyAkulaM / sthiracittahaye sadA piNDa shbdaadite| vidhimata anuSThAna kari nija hite // AhArya pAnIya dravye pripaattii-ruupe| kariveka gaveSaNA muni mukta pApe // 1
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 daza-vaikAlika sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / bhikSAra samaya hale sAdhurA kemane / yAivena zuddhAcAra-gRhastha - bhavane // varNiva adhunA sei prakRta vidhAna / pAli yAhA sAdhugaNa have phullaprANa // gamana karive sAdhu pathe ati dhIre / udvega - rahita haye mukhya - bhikSA-tare // grAme vA nagare bhikSA karite grahaNa | zAnta haye sthira citta karibe gamana // 2 gamana-samaye sAdhu zarIra pramANa / nirakhive agravanta gamanera sthAna // pRthvIkAya apaskAya vanaspatikAya | gamanasamaye prANI bahu dekhA yAya || vAcAiyA uhAdera prANa mUlyavAn / calive sAbhISTa - pathe zAstrera vidhAna ||3 Urdhva kASTha gartta Adi uccanIcasthAna / kardama saMyukta patha kariva vajana // pASANa vA kASTha yukta pathe sAdhugaNa / nA yA ive, anyapathe karive gamana // nA thAkile anyapatha sepathe calive | jIvarakSA kari sAdhu satarphe yAve // 4 pUrava kathita sthAne patita haiyA / pAda praskhalane kimbA vedanA - pAiyA ||
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / sthitatrasa-sthAvarAdi prANigaNa prati / sAdhurA karive hiMsA ati ruSTamati // 5 saMyata susamAdita sAdhaka sajana / nA karive ukta pathe kadApi gamana / / nA pAile bhinna patha upAyavihIna / yAve santapaNe pathe sAdhaka pravINa // 6 dhUlimaya pAdaya hale sAdhugaNa / ki ki dravya tyaji sadA karena gamana / / baliva uhAra kathA ati vistArita / pAliyA calive sAdhu vrate samAhita / / aGgAraka kSArarAzi kimbA tuSacaya / gomaye rAkhile pada dhUli-rAzimaya / / dhUlimadhye rahiyAche yata jIvagaNa / avazya marive sparza bujhi tapodhana / / dhUliyukta pada dvArA sAdhu aharniza / karivenA atikrama pUrvokta jiniSa // 7 varSAra varpaNa heri vijJa saadhujn| nehAri dharAya kabhu tuSAra patana // dhUmAchanna cAridik andhakAre gheraa| mahAvAte kope jIva haye dizAhArA / asaMkhya pataGga pAta, sAdhu nirkhiyaa| kothA nA yAive zudha bhikSAra lAgiyA // 8
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / niSedha gamane kothA sAdhura ekSaNe / varNanA kariva tAhA Agama vacane / yAive nA kabhu sAdhu vezyAgRha paashe| kaluSita sei sthAna pApera prshe|| aSTAGgamaithunatyAga, brahmacaryA nAma / yAhAra Azraye sAdhu hana siddhakAma // vezyAdvAre upajive cittare vikAra / pariNAme tyajiveka sAdhu zuddhAcAra // jitendriya sAdhU hana brahmacArata / dhyAna-japa-parAyaNa thAkena satata / / sei hetu sAdhujana veshyaagRh-paashe| yAivenA kona kAle kArya-vyapadeze || vezyAgRhe sAdhujana karile gamana / punaH punaH saMsargate haive patana / / por3A virAdhanA haya sAdhara nishcy| dravya-cAritre janme atyanta saMzaya // 10 mokSArthI ekAntavAsI saMyata sAdhaka / vezyAgRha jAni sadA durgati-kAraka // varjana karive uhA vahu dUra hte| nA yAive kadApio vezyAra gRhete // 11 nava prasavinI-gAbhI kukkura valadaH / vAlakera krIr3AsthAna ghoTaka dvird.||
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana prathama uddesh| raNabhUmi bhayaGkara kalahera sthAna / tyajivena dUrahate sAdhU mahAprANa // 12 jAtyAdira abhimAna sAdhu nA krive| tyaji hAsya parihAsa gambhIra thaakive|| krodhAdi duranta ripu jAni saadhulok| teyAgive sadA yAhA Ane duHkhazoka / / sparzAdi indriya doSa kariyA daMsana / tapasyAya rata hana sAdhu mahAjana // 13 prayojana bodhe kimbA lAbhera AzAya / calivenA drata pade sAdharA kothAya // calite calite kathA kAhAra kaachete| athavA kAhAra kAche hAsite haasite|| yAive nA sAdhuvara tapasyA nirata / rAkhivenA bhedajJAna sAdhu hitavrata / / ejana prasAda vAsI kuTIre e thAke / ejana brAhmaNa jAti zUdra vA amuke / / uhAra sumiSTa svara karkaza uhAra / parama sughrANaM ei puSpa manohara / / erUpa vicAri sAdhu kothA nA calive / vidhihIna hale sAdhu vipade par3ive / / 14 yakhana bhikSAra lAgi vAhire yAive / sAdhuz2ana vakSyamANa vastu nA herive //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana prathama uddeza / jAnAlA vA citrapaTa, gRhabhitti, dvaar| taskara-vihitasiMda, jalera AgAra / / zaGkA sthAna bujhi uhA varjana krive| bhramakrame bhikSAkAle kabhu nA herive / / 15 rAjyera unnati tare ati bar3ha mana / kotayAla zeTha Ara narapatigaNa / / kirUpa kAhAra zAnti, ki daNDa uhAra / ei kAryoM karA yAve, kirUpa vicAra / / mantraNA kariyA sthira kare yei sthaane| lokera ajJAta sAre atyanta gopane // klezakara sei sthAna karive varjana / dUrahate hitatare vijJa sAdhu jana // 16 abhojya sUtaka yukta gRhete gamana / karivenA kabhu sAdhu bhikSAra kAraNa / Asio nA mora gRhe ihA ye vlive| sAdhujana tAra gRhe kabhu nA yaaive|| yathA gele mane janme aprItira bhAva / yAve nA sekhAne sAdhu srlsvbhaav|| . yathA gele haya prIta maanv-skl.| bhikSArthe yAive tathA mane rAkhi bala // 17 gRha dvAra DhAkA Ache cika pardA dvaaraa| vinAze uThAvenA kakhana. sAdhurA !!
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-kAlika sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / zrAvakera ruddha dvAra sAdhurA bhavane / AjJA peye khulivenA vizeSa kAraNe // 18 malamUtra tyAga kari punaH bhikSAkAle / mala o mUtrera vega sAghura haile / karivenA uhAdera vegera dhAraNa / nA have dvitIya vAre niyama lakhana || AjJAkrame gRhasthera jIva zUnya sthAna / khujiyA laive sAdhu pAne paritrANa // 16 yAve nA bhikSAra lAgi kirUpa gRhete / varNiva adhunA tAhA jainazAstra - mate // ye ghare darajA nIcA ghora andhakAra | mRkSmakITa dRpTa kabhu nA haya kAhAra // ye ye sthAne netrazakti naSTa huye yAya / praveza sAdhura naya ucita tathAya // 20 yAive kirUpa gRhe kothA nA yAive / kona gRha hate sAdhu phiriyA Asive // varNiva ekSaNe sei niyama pradhAna / zunile sAdhurA have praphulaparANa // gRhe vA gRhera dvAre vikSipta thA kile / sajIva kusuma vIja ArdrA mUmi-tale // lepanera jale dvAra giyAche. bhijiyA / yAive nA tathA sAdhu bhikSAra lAgiyA // 21 * 55"
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / kSudra vRSa meSa Ara kukura vAlaka / gRha dvAre yadi thAke pravezavAMdhaka / / haTAiyA pada dvArA kari ullaMghana / karenA praveza gRhe sAdhurA kakhana / / 22 doSahIna gRhe sAdhu bhikSArthI yAiyo / karive kirUpa kArya kahiva vrnniyaa| heriyA strIjana kabhu zrAvakera ghre| karivenA sthiraSTi strIcakSu upre|| uhA dvArA aparera manera vednaa| kadApi janmite pAre karive dhaarnnaa|| . nAnA roga dvArA kabhu sAdhu kaSTa paay| pUrvokta kAraNe sAdhu nArInA tAkAya / / dAnakAri-sthita sthAna nayane herive| ati dure kabhu sAdhu dRSTi nA krive|| cakSu vistArita kari dekhivenA dhana / gRha paricchada Adi sAdhurA kakhana / / nA pAile sAdhu bhikSA phirive tkhn| karive nA dIna vAkya kabhu uccAraNa // 23 avasthAra tAratamya samyak jaaniyaa| bhikSA yogya sthAna kothA dekhive bujhiyA // . uttama madhyama kimbA ke haya adhama / bhikSA dAne zakti kAra Ache ki rakama / /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza vaMkAlika sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / vicAri pUrvokta tattva laye anumati / bhikSAra nirdiSTa sthAne yAna siddha-yati // 24 dA~r3Aive konasthAne suvijJa sAdhaka / varNiva ekSaNe tAhA maGgalakAraka // parimita sthAna heri sAdhu dAMr3Aive / snAna-sthAna pAyakhAnA kabhu nA herive // 25 jitendriya sAdhu sadA kariva varjana / vakSyamANa sthAnaguli hamari pravacana || bhUmimAga yAhA haya jIva pUrNa sadA / jalapUrNa patha nAlA yathA kare kAMdA // harita varNera yathA thAke vanaspati / sajIba vRkSera vIja yathA kare sthiti ||26 gRhadvAre upasthita bhikSAra kAraNa / yadi dekhe kona bhikSu, sAdhu tapodhana // Anile sAdhura lAgi pAnIya AhAra | uhA hate laivenA aprAhya savAra // laivAra yogya yAhA grahaNa karive / varjanIya vastu sAdhu sAmahe tyajive // 27 gRhiNI kakhana bhikSA anivAra kAle / bhikSA hate kichu yadi kSipe bhUmitale // ghaTile emana karmma gRhasthera vAr3I / calive takhana sAdhu dAtrIke nehAri //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana prathama uddeshH| ayogya tomAra bhikSA laivattA aaj| : karivanA kabhu Ami dharmahIna kAja // 28 prANI vIja vanaspati harita-varaNa.! pAda:- dvArA ye gRhiNI karena maddena // sAdhura bhikSAra lAgi jIvara.saMhAra / karite prayAsI nitya chADi zuddhAcAra / asaMyamI sei yadi bhikSA dine aase| .. kabhunA laive bhikSA yAhA dharma nAze // RE jovayukta pAtra madhye AhArya ye raakhe| tuccha vodha kari sadA SaDjIve dekhe.|| nikSepe adeya vastu prANIra upre| saJcAlita kare yevA sajIva pusspere|| jIvayukta jaladAne haya agrasara 1. lavenA tAhAra bhikSA sAdhakapravara // 30 sajIva salile dAtrI yadi kare snAna / / saJcAlita kari jala nAze jIva prANa // Atmamukha AkarSaNa kare laya jl| AhAyera saha deya bhikSuke kevala.!! nA karine kabhu sAdha se bhikSA grahaNA! . . abhipreta nahe bhikSA. balive takhana // 31 bhikSAkAle yadi kare gRhI. prkssaaln| jovayukta jale hasta hAtA vA bhAjana !!
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | 1 atha paMcama adhyayana prathama uddeza / i hastAdi arpita bhikSA dUSita vujhine / abhipreta nahe bhikSA sAdhakaM valive // 32 vindu vindu jala kSare yAra hasta hate / sajIva salila raya yAhAra karete // dhUli vA kadamabhaya karatala yAra' / istamadhye yAra thA hiGga pAMzukSAra // haritAla manaHzilA kimbA rasAJjana / istete raheche yAra samudra - lavaNa // sei haste bhikSA dile kabhuM nA laive / abhipreta nahe bhikSA baliyA calive // 33 dhAtu, pIta, zveta mATI phiTakArI Ara Ama o taNDula, piSTa, thAke kare yAra // haritAdi dravya, zAka, bhraSTa dravyaM caya / " masalyA - jar3ita hasta, yadi dRSTa haya // vyaJjana samUhe yukta, alipta vA yAra / karatala, dRSTa hayaM kAlete bhikSAra // sei haste bhikSA dile lavenA kakhana / abhipreta he bhikSA va liMve takhana // 34 annAdi - alipta haste hAtA vA bhAjane / bhikSA dena zrAvakerA nitya sAdhugaNe // bhikSA dAna pare jale, kare prakSAlana / yadi hasta hAtAM, bhrame athavA 'bhAjana || i. * 59
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ , dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana prathama uddeza / tAhAra nikaTa hate AhArya grahaNa / kabhu nA karive jaina sAdhu vicakSaNa // 35 jIvazUnya dravya dvArA, yadi lipta haya / Ajana vAhasta hAtA, bhikSAra samaya / / uhA~dera dvArA gRhI bhikSA yadi dey| yadi tAhe anya kona doSa nAhi raya // sei bhikSA sAdhugaNa sAdare laive / sAdA bhikSAra rIti sAdhurA smarive // 36 eka saGge dui vyakti bhojane tatpara / henakAle kona sAdhu yadi agrasara / bhikSAra prArthanA kari dAMDAya smmukhe| eka jana bhikSAdAne zudhu icchA rAkhe / nA laive sei bhikSA.kamu saadhujn| dvitIya vyaktira bhAva vumive takhana // 37 eka saGge dui vyakti bhojane vsiyaa| bhikSAdAne icchA kare bhikSuka dekhiyaa|| yadi anya kona doSa nA thAke tkhn| sei bhikSA sAdhu jana karive grhnn-1||38 aparera saMgRhIta, laye grbhvtii| miThAI miSTAnna dravya pAnIya prabhRti / / bhojaneH pravRtta. yadi manera hrpe| :. AkaNTha,puriyA khAya santAnera aashe|| .
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / sei bhakSya dravya hate Ani konajana / kichu mAtra deya yadi sAdhure kakhana // sei bhikSA nA karive sAdhurA grahaNa | khAdya-zepa dile zudhu lave sAdhujana // 36 dor3AiyA yadi kona pUrNagarbhA nArI / bhikSAdAna - kAle vase niyama vismari / / athavA AsInA pU dA~r3AiyA pare / Atithya Azrama dharmma pAlivAra tare // pAnIya miSTAnna dravya yAhA tAra Ache / samutsuka haye dAne, yAya sAdhu kAche / ayogya tAdRza bhikSA kabhu nA laive / abhipreta nahe bhikSA, sAdhaka balive ||40|41 bAlaka bAlikA yadi stanyapAna ratA / parama sukhete thAke kor3e virAjitA // mAtA kimbA anya nArI stanya dugdha dAne / santAne pAliche snehe vasi phulla mane // nehAri sahasA eka bhikSuka sujana / chAr3iyA apatya yadi karena gamana // bhikSA dite sAdhu jane pAnIya bhojana / stanyahArA zizu kintu Arabhe krandana // nirakhi zizura duHkha kabhu sAdhu jana / nAri nArI hate se bhikSA grahaNa || 61
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / valive tomAra bhikSA agrAhya AmAra / bhaliyA giyAcha tami yati vratAcAra ||4242 doSayukta pAnAhAra bahuvidha Ache / zaGkAra' kAraNa uhA sAdhudera kAche / / udgamAdi doSayukta kimbA dosshiin'| zaGkAra kAraNa yAhA, bujhanA pravINa // nA laive sei bhikSA gRhastha bhvne| balive zaGkita bhikSA 'laiva kesneN| abhipreta nahe bhikSA vali sAdhu jn| zaGkA sthAna parityaji karive gamanaM // 44 sacitta jalIyaM kumbha zilA kASThAsana / / mRttikA cikkaNa varatu-AvRta bhaaNjn|| tAra madhye sAdhutare yadi khAdya raakhe| lavenA se bhikSA sAdhu nehAri svacokhe / DhAkA bhikSA-pAtra khuli bhikSAra samaye / " bhikSA dite cAya keha tattva nA bujhiye| balive ayogya bhikSA vidhi-vahirbhUta / laivanA ihA-mora nahe abhipreta // 4 // 46 AhALa, pAnIya gRhI khAdha, svAdha, Adi / prastuta kariyA rAkhe dAna hetu yadi . jAne yadi sAdhu ihA~ nij-buddhivle| gRhasthera mukhe kimbA ucaarithle|| . .
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / sei bhikSA dravya, sAdhu lavenA kakhana / abhipreta nahe bhikSA balive takhana || 47|48 ei rUpa, yadi gRhI puNyera lAgiyA / / svAdya, khAdya, pAnAhAra, prastuta kariyA || sAdhugaNe dite. cAya haye hRSTa mana, / laivenA sei. bhikSA sAdhurA kakhana // abhipreta nahe bhikSA baliyA takhana / dvAra chAr3i cale yAve jaina sAdhuguNa // 46 // 50 kRpaNera janya khAdya, svAdya, vA pAnIya | prastuta hayeche gRhe, tAhAdera priya / / jAne yadi, sAdhu ihA, nija buddhivale. / gRhastha kAhAra, mukhe zruta yA huile || iSTa nahe ei bhikSA. vali sAdhujana / dvAra chAr3i anyasthale karive gamana // 51/52 kona gRhI khAdya, khAdya, pAnIya azana | rAkhe yadi karAite sAdhara bhojana // svayaM jAniyA sAdhu, mukhe vA kAhAra, zune yadi ukta kathA, viruddha AcAra // doSayukta pAnAhAra, kabhu nA laive / abhipreta nahe bhikSA dAtAre valive // 53 // 54 dudhi bhAta milAiyA ye khAdya have. | 1. kraya kari ye ye khAdya gRhastha Anive // 63
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 daza - kAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / ayogya AhAra yAhA AdhA-karma-dope / sva grAma haite yAhA AhRta vA Ase // sAghura uddezye yadi kabhu pAkakAle / randhanaM pAtrete punaH Ara dravya dile || 'haiveka bhramakrame ye khAdya prastuta / zrAvakera gRhe yAhA vidhAna varjita // nijera sAdhura janya ekatra mizrita / khAdya yAhA kona gRhe haive prastuta // nA karive kabhu sAdhu se khAdya grahaNa / doSayukta pAnAhAra karive varjana // 55 bhikSAra grahaNe kabhu, zaGkAra udaye / jijJAsA karive sAdhu saMyata hRdaye // ki prakAra samudbhava kAhA dvArA kRta / kAhAra uddezye ihA hayeche rakSita || jAniyA prakRta tattva saMyata sujana / niHzaGka AhAra zuddha karive grahaNa // 56 pAnAhAra khAdya svAdye yadi bhramavaze / sajIva kusuma vIja vanaspati mize // kalpita nahe e bhikSA vali tapodhana / cale yAve anya sthAne bhikSArakAraNa || 57/58 azana pAnIya khAdya, vAdya vA rAkhile / jalopari picchala vA kAiyukta jale //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza | laivenA sei dravya kabhu sAdhujana / kalpita AhA nahe baliye takhana ||56 60 pAnAzana khAdya svAdya agnira upare / rakSita pUrave Ache gRhastha - AgAre // ukta agni sparza kari yadi bhramakrame / AhA pAnIya deya sarala sAdhuke // nA laive uhA kabhu vijJa sAdhujana / akalpita khAdya tyAjya baliye takhana ||6162 cullI madhye deya yadi pAcaka haiyA / agnira nirmANa bhaye kASTha vAr3AiyA // khAdya ra jalIya aMza zopaNa bhayete / vAhira karite thAke, kASTa A~khA hate // yadi vA sahasA haya abhiranirvANa / bhayete cullIte kASTha kare vA pradAna || agnitApe pAtrajala uthaliyA par3e / uhA hate kichu jala rAkhe anyAdhAre // ye pAtre vyaJjana chila tAhA Ani punaH / rAkhe yadi anya pAtre gRhastha kakhana // pUrvokta vidhAnekRta pAnIya bhojana / nA laive vijJa sAdhu bhrameo kakhana // AMkhAra upare khAdya rAkhiyA yatane / bhikSA dite uhA ha' te yadi kichu Ane // 65
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika-sUtra / / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / khAdya-jala-vRddhi-bhaye agnira uttApe / uhAte kizcit jala yadi vA nikSepe / / karivenA kabhu sAdhu se khAdya - grahaNa / abhipreta nahe bhikSA valive takhana / / 63264 varSAkAle pArApAre kona sthAne yadi / lambA kASTha, var3a zilA, jamA iSTakAdi / dekhe sAdhu kampamAna, gamana - samaye / sAdhu tathA yAivenA jIvahiMsA-bhaye / / ye patha prakAzazUnya antaHsAra-hIna / jitendriya yAivenA sepathe kakhana ||6sh66 nirgamana siDi pITha cokI vA khATiyA / kIlaka kakhana dAtrI ukrete tuliyA / / hAdi upare uThi sAdhura kAraNa / AhA- pAnIya yadi kare Anayana / / ati dure ArohaNa kari siDi. yoge| hayena patita yadi bhUmi nimn-bhaage| hasta pAda bhanna haye hiMse pRthvI jIve / pRthivo Azrita kimbA anya jIve bhave / eta var3a dopa sAdhu jAnile kkhn|| uccAhRta bhikSA kabhu nA kare grahaNa // 6768 sUraNa prabhRti kanda kaTupatra shaak| vidArikA Adi mUla, kAMcA vA Adraka / /
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza | kalpita ||71/72 kAMcA ghIyA zAka, tAlaphala Adi / pralamba tulasI, Ama sAdhu satyavAdI // aniSTakAraka jAni karive varjjuna / sarvvendriya- samAhita sAdhu tapodhana // 70 ApaNera kulacUrNa tilapApar3I Ara / chAtu, dravagur3a, piThA modaka kAhAra // dokAne vikrIyamANa dhUlipUrNa yadi / sthApita rahecha yAhA dIrghakAlAvadhi // nA laive kabhu sAdhu jinipa kathita / afed dAtrI ke nahe AhA pranthiyukta sItAphala bahu kA~TAyuta / animiSa, phala vilva asthika kathita || tendurukI phala kimbA ballAdira phala / ikSukhaNDa nA laive sAdhu satyavala // pUrvokta phalera kena niSedha vacana / nimne tAra hetu vAda have prakaTana || phalAdite khAdya thAke ati alpasAra / avaziSTha pheli kare jIvera saMhAra // pUrvokta AhAryyaM kabhu sAdhu nA laive / abhipreta he bhikSA dAtrIke valive // 73 74 varNAdi saMyuta jala kimbA tadrahita / gur3a-ghaTa - dhautajala susvAda - varjita // 67
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / . piSTaka taNDula vAri adhunA vA dhauta / pAnIya tAza sAdhu karive bajita ||75 cira dhauta zaGkAzUnya, ye tnndduul-jl| svabuddhi-pratyakSa-jJAta, zruta vA vimala // sAdopa-zUntha yAhA sAdhurA bujhive / sei jala atiyale grahaNa karive / / 76 jovazUnya, pariNata yadyapi udaka / karive grahaNa uhA nirbhaya sAdhaka / / yadi zaGkA thAke tArate laive AsvAda / vinizcaye dUra have sAdhura pramAda // 77 nizcaya - karaNa vidhi jalera ekhn| ei sthale spaSTa rUpe haive varNana // yeye sAdhu gRhi-gRhe vinaya - sahita / valive nimnokta kathA aagm-vihit|| dina jala more kichu hastera upr| kalpita mAnasa zaGkA ghucAite mora / / yogya yadi vujhi uhA AsvAda kariyA / grahaNa kariva uhA svabhaya tyajiyA / / kaTu vA durgandha yukta udaka asAra / tRSNAdUre haive nA samartha AmAra / / 78 kada vA durgandhayukta, yadi keha jl| tRSita bhikSura kAche Ane manda-phala / /
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / tRSNAra nivRtti yAhA karivAre naare| valive Iza jala dionA AmAre / dAtrI hate hena jala nA kari grahaNa / abhipreta nahe ihA balive takhana // 76 tanmanaska anyabhAve thAki sAdhujana / bhrame yadi ukta jala kareNa grahaNa / / nA karive pAna uhA tRpA- hiyaa| karAvenA samarpaNa anyake bhuliyA / / 80 ekAnna nirjIva sthAna kari nirIkSaNa / nikSepive tyAjya jala, kariyA yatana / / . nijera vasatisthAne kari Agamana / pratikrama kariveka siddha tapodhana / / 81 prAmAntare bhikSA labhi sAdhaka saMyata / pipAsAdi dvArA hale ati abhibhUta / / bhojanera icchA yadi mane haya tAra / sAdhara basati sethA nA thAke aavaar|| bhittimUla maThAdi vA jiyA laive / dhUli Ara bIjAdira varjana karive // 82 prAjJa sAdhu bhUsvAmIra Adeza liyaa| IrSyA pratikrama kari mukhe vastra diyA | yathArIti hastAdira kariyA maarjn| karive saMyata haye AhAra grahaNa ||83
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 daza-vaMkAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza | bhakSaNa samaye haya yadi khAdyacaca / kaNTaka-kaGkara- asthi-tRNa-kASThamaya // akhAdya apara vastu khAdya thAke yadi / kirUpe uhAra tyAga karivena sudhI // 84 hasta dvArA tyAjya dravya Urdhve uThAiyA / nikSepa karenA sAdhu niyama bhuliyA // thuthu pheli tyAjya vastu nA kare varjjana / hasta-yoge kona sthAne rAkhe sAdhujana // 85 zrAvaka - Aye sAdhu jIvazUnya sthAne / tyaktadravya mATi dvArA DhAkiyA yatane // IrSyA pathikera sUtre jJAnI sAdhujana / kareNa tathAya vasi supratikramaNa // 86 AhAryya pAtra resaha vAsamthAne Ati / yadi sAdhu khAivAre hana abhilASI / / AhArera sthAna yatna parIkSA karive / matyaeNavaMdAmIti gurUke valive // savinaya pradeziyA gurura sadana / IrSyApathikera sUtra karive paThana // pATha kari pUrNa mantra sAdhu akapaTa / kariveka kAyryotsarga gurura nikaTa ||87188 kAyotsarga bhikSukera vaTiva ekhana / yAhAte bhikSura doSa haive khaNDana ||
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana prathama uddesh| pAnAhAre yAtAyAte aticAra dop| vujhiyA dekhive sAdhu labhiyA santoSa // udvega - rahita - sAdhu sarala - hRdaya / sthira citta guru kAcha kahe samudaya / / bhikSAra grahaNe sAdhu yerUpa kreche| uhAte kirUpa dopa sAdhura ghaTecha / / ityAdi viSaya sAdhu guruke vlive| guru sane AlocanA sAdhurA karive // 86 // 60 ajJAne vA vismaraNe sambandhe bhikSAra / pUrve karma parakarma nA kari vicAra / / dopayukta hale sAdhu smari nija bhrama / AlociyA kariveka zubha prtikrm| kAryotsarge vasi sAdhu kariva cintana / vakSyamANa kathA sAdhu kari uccAraNa // 61 samyagadarzana jJAna o cAritra-sAdhane / sthita - sAdhudera deha-dhAraNa-kAraNe // mokSera sAdhana janya aho jingnn| karena apApAvRtti nitya pradarzana // 92 namo arihaMtANaM manne kariyA praNati / logAsa ujjo agare mantrora saMstuti / / caturviza - parimita sayale par3ive / svAdhyAya kariyA sAdha vizrAma labhive // 3
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 daza-vaikAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana prathama uddeza / nirjarAdi- lubdha sAdhu vizrAma kariyA / nimnokta karive cintA svahita lAgiyA || "anugraha prakAziyA AmAra upara / yadi kona sAdhuvara tapasyA - tatpara / / laitena kichu khAdya AhAryya haite / pAritAma bhavArNava Ami uttarite // 64 bhojanera kAle sAdhu sneha-prIta-prANa | kariveka yathAkrame sAdhuke AhvAna || bhojanecchuka ke thAkile sekhAne / tatpara haive sAdhu ekatra bhojane // 65 nimantraNe sAdhu khAdya nAhi laya yadi / rAgAdi rahita haye tyaji makSikAdi // nIce khAdya nA pheliyA harata mukha dvArA / prakAza - pradhAna-pAna khAive sAdhurA // 66 zAstrokta vidhAne prApta mokSera sAdhaka / aparera janya kRta dehera dhAraka // / tikta kaTu amlayukta athavA madhura / kaSAya lavaNayuta bhikSAnna sAdhura // samabhAve pUta - mane sAdhaka laive / madhu- ghRta- samatulya bhAviyA khAive // 67 arasa virasa kimbA vyaJjana saMyuta / tadrahita akathane kathane arpita //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-kAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddesh| Ardra zuSka kulacUrNa Ara siddha mApa / alpamAtra vividatta, zuddha yavamAsa / / nindivenA avaheli ukta khAdya cye| anidAnajIvI sAdhu saMyata thAkiye / / khaTikA caTikAdi vinA yAhA prApta / saMyojana Adi doSa hate yAhA mukta / / sei rUpa khAdya sAdhu bujhiyA laive / vizuddha AhArya sAdhu sAdarebhuJjive ||68188 svArthahIna bhikSAdAtA niHsvArtha bhikSuka / ' jagate durlabha ati ubhaye bhAbuka / / niHsvArtha ye bhikSA deya niHsvArthe ye laya / parakAle zubhagati dohe prApta haya // 100 tIrthakara mahApUjya sAdhaka yaahaaraa| diyAchana upadeza hitArthe taahaaraa|| smari sei upadeza tyaji sva-kalpanA / valitechi pUrvarUpa kari o dhAraNA // iti paMcama piNDapaNAdhyanera prathamoddezAvacUNi samApta /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana dvitIyoddaza / ; tarjanIra dvArA pAtra niHzeSaM muliyA / tarjanI- saMlagnaM khAdya AsvAda laMiyA || durgandha sugandha ha'ka nA kaMri vicAra | pUrvokta vidhite prApta nirdoSa AhAra | saMyata sAdhaka uhA bhojana karive / uhA hate kadApio kichu nA tyajive // 1 svAdhyAya bhUmite kiMvA AvAse AsiyA / svAdhyAya AvAse kimbI gaMmana kariyA || nikaTastha maThAdite atyalpa AhAra / kari yadi prANarakSA nA haya kAhAra // tAhA hale ki karive sAdhu mahAzaya / varNita haive tAra vidhAna -nicaya // 2 AhArera punarvAra hale prayojana / ki karive sAdhuvara kahiMva ekhana //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana dvitIyoddeza / prathamokta vidhi kimbA vaktavya vissye| kariveka gavepaNA samAhita haye // 3 bhikSAkAle sAdhugaNa bhikSAya yAive / bhikSAzepeM yathAsthAne phiriyA Asive / / svAdhyAya bhikSAdi kArya nirdiSTa samaye / kariveka sAdhujana saMyata - hRdaye / / 4 akAle zrAvaka gRhe bhikSAra lAgiyA / yAiteche eka sAdhu dekhite pAiyA / / bolateche anya sAdhu tAhAke, vinaye / yAo tumi bhikSA lAbhe kena asamaye / / vicAra karanA tumi nija kAlAkAla / yohAte zAstrara dRSTi raheche vizAla / karitecha ihA dvArA AtmAra pIr3ana / prAmAdira nindA-kathA vali sAkSaNa / / 5 pUrva ukta doSa sAdhu akAla bhrmnne| vujhiyA kemane cale valiva ekhane // bhikSAkAle bhikSAtare sAdharA yaaive| . yathAzaktiM purupArtha prayoga krive|| . alAbhe bhikSAra sAdhu cintA nA krive| ArAdhanA kari kaSTa yatane sahive // 6 bhakSaNa - kAraNe pathe aneka prkaar| / zobhanA-zobhana prANI heri zuddhAcAra / /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vkaalik-suutr| atha paMcama adhyayana dvitIyAdeza / . yAive nA kabhu sAdhu sammukhe haar| nA diyA uhAre kaSTa karive vihAra / 7 gRhastha bhavane gata bhikSArthI kkhn| valivenA dharmakathA lavenA Asana / / 8 argala parikhA. dvAra kapATa dhriyaa| thAkivenA daur3AiyA bhikSArthe AsiyA 18 daridra kRpaNa nara, vipra vA zramaNa / bhikSArthe zrAvaka gRhe kareM Agamana / / bhikSArthI sAdhaka yeye gRhasthara dvaare| . dekhe yadi sei saba zramaNAdi nre| atikrami . ullaGghane sAdhaka sujana / karivenA gRhamadhye praveza kakhana / dRSTipAta kari dvAre bhikSukaM upare / dauDAiyA thAkivenA gRhastha AgAre / / yathAgele bhikSukera. haya : bhdrshn| dA~DAive ekadhAre pUta sAdhajana / / 10 / 11 ullaGghi apara bhikSu sammukhe vA gele| bhikSuka, dAtAra kAche sAdhu dA~DAile / lAbhe vighna ubhayera upasthita haya / dAna kleza pAya gRhI aprIta -hRdaya / / pravacana - laghutAra haya AvirbhAva / yAhA dvArA naSTa haya sAdhura prabhAva /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza- vaikAlika - sUtra | atha paMcama adhyayana dvitIyaddaza / sei hetu munivara bhikSAra samaye / dAive ekadhAre saMyata haiye // 12 bhikSAya niSedha dAna bhikSuka pAiyA / nivartita haiyAche sAdhurAM heriyA || AhAra pAnIya dravya sAgrahe laive / saMyata sAdhaka pare caliyA yAive // 13 kamala kumuda kimbA phala mallikAdi / sajIva AniyA dAtrI chinna kare yadi // tAdRza AhArya Ara pAnIya gRhIra / akalpita sAdhudera Agama vidhira // sei hetu uhA dile sAdhu nA laive / abhipreta nahe bhikSA vinaye valive ||14|15 mallikA utpala padma puSpa agaNana | sajIva maddana kari gRhiNI kakhana // AhA pAnIya dravya prastuta kariyA / bhikSA dite Ase kabhu sunIti bhuliyA // valive agra hA bhikSA' nahe abhipreta / laite nA pAre sAdhu vidhAna varjita / / 16 / 17 utpalera kanda zAlu kanda- palAzera / utpala 'nAlikA ikSudaNDa vA padmare // kanda ramya mRNAlikA sacitta pallava | sarpa nAlikA fear vRkSa tRNodbhava // 77
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 dsh-vaikaalik-suutr| . . atha paMcama adhyayana dvitiiyoddesh| . apariNatA haya yadi arUNaka / pravAla vA vanaspati haritavarNaka / / kumuda vA paLavalli carjana karive / bhikSA nA laiyA sAdhu caliyA yAive // 18 16 asiddha vaMza-varelA zrIparNI vdr| vajana kariva sAdhu yativratadhara / / 20 kAMcA nimba nA khAive tilera paapdd'ii| saMyata sajjana sAdhu niyama vismari // 21 zItala sacittodaka piSTaka. tnddul| tilera piSTaka kAMcA sariSAkhaila / / pUrvokta padArtha sAdha vajana krivH| AhArera vidhi sAdhu mAniyA calive // 22 kapitya vA vijorekA phala vA mUlaka / mUlaka kandera phalI, apakva, sAdhaka // azastrapariNata vA, kabhu nA khAIve / bhrameteu mane mane kabhu nA cAhive // 23 vibhItaka phala, kimbA phala priyaaler| yavAdira cUrNa, kimbA cUrNa vadarera // . bhikSA dvArA labdha, hale sAdhu, satyapaNa / aMsiddha vA sacetana karive vajana // 24 muni ucca nIca kule yAive sNyt| . . sAmUhika zuddha bhikSA, pAite satata 1.. . . .
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'dsh-vaikaalik-suutr| 79 atha paMcama adhyayana dvitIyodazaM / yAivenA uccakule nIca kula tyji| ucca nIca kule yAve, muni bhikSAbhojI // 25 dInatA vihonamurti kariyA dhAraNa / kareNa jovikAvRtti muni anvepaNa / / kabhu nA hayena tini duHkhadainyamaya / yogyAhAra nA milile prazAnta hRdaya // lobhahIna AhArera bhAvi pariNati / zuddhAhAra anvepaNe nirata suyati // 36 AhALavAhulya thAke tadi zrAvakera / gRhamadhye vahuvidha khAdya svAdha Dhera | nA deya AhALa kRta gRhastha kRpaNa / munike manera bhrame yadi vA kasana / karive nA ithe rAga sAdhu mahAmati / khAdya dAna gRhasthera yehetu svakRti / / gRhasthara deya bhikSA nA kari vicAra / laive AhArya kari krodha parihAra // 27 nA, deya pratyakSadarzI gRhavAsI yadi / zayyAsana vastrAhAra kimbA pAnIyAdi / bhramakrame nIti bhuli, uMhAra kAraNa / karivenA krodha muni yati tapodhana / / 28 bhikSArthI sAdhakavara kAra gRhe gele / strI-puruSa yuvA vRddha vandanA karile / /
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha paMcama adhyayana prathama uddeza / nA cAhiye bhikSA kabhu viziSTa sAdhaka / cAhile haive doSa viparinAmaka / / yAcanA karile yadi bhikSA nAhi deya / valive nA kaTu vAkya kadApi kothAya 26 nA haive Rddha sAdhu vandanA abhaav| karivenA, ahaGkAra, rAjAdira stave / / bhagavadAjJA sAdhu ye kare pAlana / akhaNDa sAdhutAyukta tAhAra jIvana / / 30 sarasa AhA- yAhA madarthe Anota / dekhAile uhA svayaM AcArya pUjita / / laivena bhAvi uhA kariyA gopana / rAkhe kona sAdhu yadi karite bhakSaNa // 31 AtmArthe kalmaSakArI, lubdha seijana / kare pApa bahuvidha karite bhojana // nA janme AhRta khAdya santoSa yAhAra / nA haya dhairaja tyAge, mukati tAhAraM // 32 AhArya pAnIya labhi vividha prakAra / pathe kheye ghRtayukta uttama AhAra / / virasa vivarNa khAdya Anayana kreN| gurura nikaTe kona sAdhu akAtare // 33 pUrNarUpa kArya kari sAdhu akaatre| vakSyamANa cintA sAdhu puSiche antre||
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ : daza vakAlika sUtra | atha paMcama adhyayana dvitIyodda eza | 'eI rUpa kAryyaM sAdhu kare ki kAraNa / tAhAra prakRta N tattva karitra varNana || karuNa dhAraNA mora prati sAdhugaNa / mokSArthI haiyA eI saMyamI sujana // lAbhAlAbha prItaM kari asAraM sevana | sAdhAraNa khAdya haya santoSa pravaNa // 34 sammAna suruyAti, sAdhu pUjAra kAraNe / mAyA zalya Adi pApa karena jIvane ||35 kevalyAdi sAkSiyukta sAdhaka pravara / AtmAra saMyama rakSA karite tatparaM // nA pivena surA kiMmbA mAdya rasacayaM / merakAdi vigarhita dravya samUdaya // 36 adhArmika caura sAdhu madya pAna kare / bhAve yadi mora karmma ajJAta saMsAre // aihika vA pAratrika doSadarzI tAra / samuddhAra AmA hate zunaM saMvistAra ||37 madya - pAyI sAdhudera Asakti o prIti / madya vArDa, hayaM pare svapara akhyAti // madyabhAve azAntira vRddhi haya ati / asAdhutA nirantara vAr3e, adhogati // 38 madyapAyI sudurmati svIya karmmabhIta / caurera saMdRza haMya udvigna satata // 81 ng
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 daza - vaikAlika - sUtra | atha paMcama adhyayana dvitIyodaza / kliSTasatva, haIyAo, maraNa - kAlete / saMvarera ArAdhanA karanA bhramate // 36 tathAvidha madyapAyI nA pUje kakhana / bhaktibhare karor3a AcArya zramaNa || dRSTa zIla tAre jAni gRhabAsigaNa / nindAkare nirantara tAke AjIvana // 40 durguNa dhAraNa kare madyapAyI jana / anAyAse kare zubha-sadguNa barjana // kliSTasatva ihayA o maraNa kAlete / saMbarera ArAdhanA karenA bhramate // 41 medhAvI tapasyA kare tyaje snigdha rasa / madirA - pramAda - zUnya sAdhu analasa || Ami haI sutApasa eIrUpa bhAvi / kadApi utkarSa bodha karenA medhAvI // 42 yAhA iya, jJAnazAli - sAdhurapujita / karama nirjarArUpa, tatva - samanvita // mokSare kAraka, seI, guNera AdhAra / saMyama, kIrttiva, Ami ati zuddhAcAra // dhArmika, sujana prAjJa, yati tapodhana / AmAhate uhA eve karuna zravaNa // 43. dhari guNa apramAdi, sAdhu mahAjana / karena maraNa-kAle durguNa : varjana //
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 dsh-vaikaalik-suutr| atha paMcama adhyayana dvitiiyodsh| saMvara-dharama sAdhu karena pUjana / nija-hita-pradazubha muktira-kAraNa / / 44 sAdhu yArA guNavAn AcArya prbre| pUjA kare tArA bhakti-zraddhAsahakAre / sevAkare gRhastherA parama yatane / saMyamI sAdhuke dRDha-bhaktiyukta mane // 45 japa, tapaH, vrata, rupa,bhAva vA aacaar| prabhRti-guNate hIna yAra vyavahAra / / kapaTatA kari sAdhu nije guNavAn / apara nikaTe sadA dekhAIte cAna // devatAra madhye tAra atinIca sthAna / labdha have kAle IhA AgamavidhAna // 46 deva-bhAva-prApta sAdhu pApi-devarUpe / labhena janama pare kapaTatA pApe / bujhite akSama tavu ki kAraNe Ami / pAItechi hena phala nimnapathagAmi / / 47 deva loka ha'te sAdhu bhraSTa bhave hana / chAgabhApA bale nitya bobAra matana / / tiryaga o nArakI yoni kAle prApta hy| jaina dharma prApti tAra darlabha nizcaya // 48 valechana mahAbIra sAdhaka pravara / Upadezacchale tAI Agama bistara //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 daza-vekAlika-sUtra | atha paMcama adhyayana dvitIyoddaza / aNumAtra, nirakhiyA, nitya- sAdhujana / mithyAchala kapaTatA karena varjana // 46 AhAra zuddhira tattva uttama jAniyA / saMyata-sAdhaka-ha'te zikSita haIyA // uttama saMyamI sAdhu guNazuddhAcAra / jitendriya hase sadA karive vihAra // 50 tIrthaGkara mahApujya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // smari seI upadeza tyaji- svakalpanA / valitechi pUrvvarupa kario dhAraNAH / / iti paMcama piNDeSaNAdhyayanera dvitIyo ddezAvacUrNi samApta |
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha SaSTha adhyyn| jJAna o darzane yukta, tapasyA saMyame / Asakta, viziSTa zrutadhara, dharAdhAme / / sAdhura taraNa-yogya-udyAne, saMsthita / dharmopadeza pradAne niyata pravRtta / / IdRza, AcArya vare karayor3e kana / rAjavRnda, rAjAmAtya kSatriya brAhmaNaadhuttA prabho janendra , pUjya aapnaar| dhamakriyA kalApAdi, cale ki prakAra ? sh2| rAjAdi ka ka pRSTa, sAdhu jitendriya / AcArya pravara, ati prazAnta-hRdaya / / zAstra-jJAne vicakSaNa, jIvahiterata / sarvadAI Asevana-sukhete saMyuta // sthiracitta, saMyamete sta, tapodhana / puNyasayI dharma-kathA karena varNana // 3
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha SaSTha adhyyn| cAritrya dharme vA mokSe kAmanA saMyuta / vAhya-Abhyantara-granthi rahita, satata / / sAdhudera eve zuna kriyaa-klaapaadi| bhIma durAzraya, seI anta hate Adi // 4 daSkara, saMyama dharma, uhAra AcAra / pAIvenA, pravacane, kakhana kAhAra / / 'saMyama-bhajanakArI, mumukSu, sujana / yAhArA raheche vizve, tAdera kAraNa / ekhAne AcAra dharma yerUpa varNana / jina matabhinna zAstre pAvenA kakhana / / 5 dravyabhAve samAsakta haye saMsArera / vyAdhi-hINa rogayukta vAlaka vRddhre|| deza virAdhanA-tyAge akhaNDa, satata / sarca virAdhanA tyAge ati asphuTita / / ye ye guNa rAzi haya kartavya dhAraNe / zuna mana diyA tAhA baliva ekSaNe // 6 vakSyamANa aSTAdaza sthAnera Azraya / kariyA vAlakerAo aparAdhI haya / / pramAdavazataH yadi eka doSa 'raya / nirgantha dharama hate sAdhu bhraSTa haya // 7 doSera nidAna, seI aSTAdazasthAna / varNaNa kariba ebe zuna puNyavAn / /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vkaalik-suutr| atha SaSTha adhyyn| jIvera virodhI haya dvAdazasthasthAna / chaya vrata, chaya kAyA, dopare nidAna (12) akalpanIya piNDara kabhu AharaNa, (13) gRhastha-bhAjana hate khAdya re grahaNa, (14) pAlaka zayana, kimbA Asana grahaNa, (15) akAraNe gRhi-gRhe, samupavezana, (16) (17) jalete pramAde snAna,zobhAya nirata, (18) aSTAdaza-sthAna eve hala ullikhita // 8 sAdhaka zrI varddhamAna, prathama sthAnIya / valechana ahiMsAke sUkSmarUpe jnyy|| AdhA-karmA-paribhoga kRtAdi rahita / ahiMsAI sUkSmA vali hayeche kathita / / sarvabhUta-viSayete saMyama-pAlana / ahiMsA vratera hya pradhAna lakSaNa / / 6 jJAtA-jJAta, pRthvikAya-Adi yata praannii| trasa Ara sthAvarAdi nA karive hAni // nije vA parera dvArA hatyA nA karAve / yathArIti jIvakule yatane pAlive // 10 bA~cite sakala jIva abhilApa kre| marite kabhu nA cAya, vishvcraacre|| sAdhugaNa jIvabhAva kari nirIkSaNa | prANi-badhayogya kArya karena vajana / / 11
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 daza-vaikAlikai-sUtra / atha SaSTha adhyayana 1 nirjara parera janya krodhabhayayukta / / balivenAM mithyA kathAM hiMsake saMyata // aparera dvArA kaMbhu anRta bhASaNa | valA venA sAdhugaNa bhrameo kakhana // 12 ejagate sarvva sAdhu kartR ke nindita / sarvatra sakale jAne bhASaNa anRta // anRtaM bhAMpaNe heya vizvAsera nAMza / sAdhu chAr3ibeka, mithyA kathana prayAsa // 13 saMcetana yAhA haya acittaM, athavA / yAMhA kimvA mUlyamApe atyalpavahuvA // daNDe zodhane tAhA laMIvenA yati / vinAdeze kakhanao ati zuddhamati // purvokta, adatta vastu, yati tapodhana / dopakara, apavitra, vujhiyA takhana // nije svIya prayojane nA kare grahaNa | grahaNa karAte pare nA kare yatana // parairaM grahaNe kabhu nA dena prareNA grahaNera anumati kAhAra thAkenAM // 15 durgatira hetubhUta, brahmacaryyanAza | durAzraya, pramoda vA, pApera vikAza // nA karena bhramakrame vismari sunIti / cAritrAticAre bhIta, taporataM yati // 16
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ davA vakAlika suutr| atha SaSTha adhyyn| maithuna- saMsarga haya, pApera kAraNa / mahAdoSa uhA dvArA haya pravarddhana // nirgantha bujhiyA sadA adharma maiyuna / sarvabhAve, yathArIti, karena vajana // 17 mahAvIra vAkye rata, sAdhu mahodaya / rAtrite rAkhenA kAche nimnadravyacayaM / / tula, ghRta, dravagur3a, sAmudra lavaNa / yAhA haya acetana kimbA sacetana // 28 tIrthakara, gaNadhara, brahAcarya-raMta / manete dhAraNA, hena karena satata / / saJcayera lobha-hetu kare ye saJcaya / gRhastha valiyA tAre sarvaloke kaya / / pratrajita sAdhuvara nA kare saJcaya / tyAgadharma rata sAdhu lobhamukta haya // 16 saMyama lajjArtha, sAdhu pAdera puJjana / vastra, pAtra, kambalAdi karena' dhAraNa / / satata saMyata-citta, prAjJamunigaNa / mUchAdi-rahita hAye bhoge rata hana / / 20 vastrAdira vyavahAra, sAdhurA krive| parigraha nahe uhA nizcaya jAniye / / / kAraNavazataH uhA vyavahRta haya / AsaktiI parigraha, nAhika saMzaya // 21
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-rvkaalik-suutr| atha SaSTha adhyayana / yogya kSetra, yogyakAle, aagm-vidhaane| vastrAdi-sahita yukta, hana sAvadhAne / / jIvikA-nivAha-kalpe tatpara hiyaa| parigraha lana sAdhu mamatA sajiyA / / dhamma-kArye rata, sAdhu jJAtatattvasAra / karenA mamatAvuddhi dehete tAhAra // 22 aho ki vismayakara, sAdhura vidhAna / zravaNe ullAse magna savAra parANa // dopare abhAva, guNa-vRdvihetu, aar| cittasthirakArI tapaH-kammara prcaar|| karechena, tIthaMkaragaNa edharAya / sAdhudera dharma, bhAvi-zubha kAmanAya / / anukUla vRtti haya saMyama-rakSaNa / dravyabhAve ekavAra AhAryagrahaNa / / nityatapaHkarma uhA vale sAdhujana / ihAte saMzaya kAro hayanA kakhana / / 23 trasa o sthAvara prANI ati sUkSma deha / rAtrite bhojane vyasta ghure aharaha / / divAte sAdhaka jIva dekhibAre pAya / sAvadhAne cale tAI, jIvera rakSAya // nA heriyA uhAdera rAtrite bhojana / kemane karive sAdhu. kari vicaraNa // 24
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha SaSTha adhyyn| savIja, jalArdra, khAdya Ara sUkSma praannii| bhUmite patita yArA, sAdhaka sujnyaanii| pAre vara dibasete bajana krite| rAtrikAle kirupete pAribe calite / / 25 mahAvIra uccArita, hiMsArupa pApa / AtmabirodhanA Adi atimanastApa // nirIkSaNa kari sAdhu rAtrira bhojana / bhramakrame kadApio nA kare grahaNa // 26 . trividha karaNa yoge, saMyata sAdhurA / tapaHsamAhita-kAyamanovAkya dvArA / / karenAko hiMsA kabhu pRthvI jiivgnne| tatpara thAkena sadA jIvera rakSaNe // 27 pRthvIkAya-jIvagaNa-hiMsaka mAnava / tadAzrita-bahuvidha-dRzyAdRzya sb| basa-sthAbarAdi-jIvadigake sttH| hiMsAkare pApamati, jagate niyata // 28 durgati barddhaka, ati hiMsA dopa ghora / Acari kirupa phala haive sAdhura / bujhi tAra pariNAma, sAdhu AjIbana / pRthvIkAya-jIve hiMsA karive vajana // 26 trividha karaNa yoge saMyata sAdhurA / tapaH samAhitakAyamano bAkya dvaaraa||
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 daza-kAlika-sUtra | atha SaSTha adhyayana / hiMsA nA karive kabhu jalakAyagaNe / tatpara thAkive sadA jIvera rakSaNe ||30 jalakAya - jIvagaNa -- hiMsuka mAnava / tadAzrita --bahuvidha - dRzyAdRzyasava // trasa sthAvarAdi jIvadigake satata / hiMsA kare pApamati jagate niyata // 31 durgati varddhaka ati hiMsA doSa ghora / Acari kirupa phala haive sAdhura // bujhi tAra pariNAma sAdhu AjIvana / jalakAya jIve hiMsA karive varjana ||32 cAridike tIkSNadhAra astra ye prakAra / hastete grahaNe kaSTa haya durnivAra // seIrupe pApakara agniprajvAlana / karite cAhanA sAdhu dharmaparAyaNa // 33 pazcima uttara pUrvva UrdhvAdhaH dakSiNa / sarvvadike, agnikare dAhya re dahana // 34 prANIra AghAta hetu, agni durAzaya / eaiye kAhArao nAhika saMzaya // AlI hetu, zItanAze, agni prajvAlana / karivenA kona kAle sAdhurA kakhana // 35 durgativarddhaka, ati hiMsA - doSa ghora / Acari kirupa phala haive sAdhura /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ IT HAI atha bujhi tAra pariNAma sAdhu AjIbana / agni prajvAlana-kriyA karibe varjana ||36 tAlavRnta Adi dvArA zarIre vyajana / bahu- pApa-doSayukta, bahira matana // bujhiyA vizeSarUpe sAdhaka sujana / kabhu nA karena bhrame bAyura sebana // 37 vRkSazAkhA helAiyA, tAlavRnte, patre / vyajana karenA sAdhu abhiprAya mAtre // apara janera sukhe sAdhurA kakhana / nA karena dharmmata kahAke vyajana ||38 pAda prakSAlanakara gAmachA, kambala / bastra, patra, haya yAhA sAdhura sambala || 'uhA dvArA vyajanAdi karenA kakhana / rAkhena yatane uhA zudhu tapodhana // 46 durgati varddhaka ati hiMsA dopa ghora / Acari kirupa phala haive sAdhura // 'bujhi tAra pariNAma sAdhu AjIvana / 'vAyu- saJcAlanakriyA karive barjana // 40 trividhakaraNa yoge saMyata sAdhurA / tapaH samAhita, kAyamano bAkyaM dvArA // hiMsA nA karave ' vanaspati kAye / kari uhAre rakSA' manaprANa diye // 41 93
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika suutr| *** artha SaSTha adhyyn| baNaspatikAyagaNa-hiMsuka mAnava / tadrAzrita bahuvidha dRzyAdRzyasava / / bahuvidha trasa-jIbadigake satata / hiMsA kare pApamati jagate satata // 42 durgati barddhaka, ati hiMsA doSa ghora / Acari kirUpa phala haive sAdhura / / bujhima tAra pariNAma sAdhu AjIvana / banaspati kAye hiMsA karive vajana / / 43 trividha-karaNa-yoge saMyata sAdhurA / tapaH samAhita-kAyamano vAkya dvaaraa|| hiMsA nA karibe kabhu bhrame trasa-kAye / karive uhAre rakSA manaprANa diye // 44 trasa-kAya jIvagaNa hiMsuka-mAnava / tadrAzrita bahubidha ghazyAdRzya saba / / vahuvidha trasakAya digake satata / hiMsA kare pApamati jagate niyata / / 45 durgati barddhaka, ati hiMsA doSa ghora / Acari kirupa phala haibe saadhur| bujhi tAra pariNAma sAdhu AjIvana nasa kAya jIba hiMsA karibe bajana / 46 cAri prakArera khAdya, abhakSya yatira / biruddha satata uhA Agama. vidhira / /
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha SaSTha adhyyn| teyAgiyA pApa khAdya sadA munignn| saMyama-dharama-puNya karive pAlana // 47 nA laive vastra, pAtra, khAdya kiMvAsthAna / akalpita ukta yAhA kabhu matimAn // kalpanIya yAhA bhave sAdhurA laive / yogyAyogya savasthale vujhiyA dekhive / 48 nitya Amantrita piNDa, krIta vA Ahata / zrAvaka zrAvikA dvArA sAdhu janya kRt|| emana AhArya kare ye anumodana / sthAvarAdi vadhe tini dravya sAdhu hana / / 46 nimantrita uddezika krIta pAnAhAra / grahaNera yogya nahe kariyA vicAra // mahAsattva, dharmajIvI, saMyama-pradhAna / nA kari grahaNa uhA karena vajana // 50 kAMsAra bATI vA thAlA, pAtre vA mRNmaya / pAnAhAre, sadAcAra bhraSTa, sAdhu haya // 51 pokta bhojana pAne, kariyA aahaar| zItala sacitta jale kari pariSkAra / / prakSAlana mAjanete vArikAya haay| . jIvana tyajiche kata saMkhyA karA dAya / / gRhIra pAtrete tAi bhojane niratajanera, saMyamahAni dRSTa haya ktH||52
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 : -mAlika-sUtra / atha SaSTha adhyyn| AhAra karile pAtre gRhIra kakhana / pare gRhI prakSAlane nAze jiivgnn.|| puraH karma AhArera prArambhe satata / pAtra.prakSAlane gRhI nAze jIva zata / / ehena dUSita karma ghRNita . svaar| gRhi pAne sAdhuloka karenA AhAra / / 53 Asana, paryyaka kursI, gRharatha-kalpita / siMhAsana kimvA maJca ati suzobhita // ullikhita dravyopari sAdhurA kakhanaM / vasivenA zuIvenA karive varjana // 54 tIthakara vANI yArA pAlane tatpara / nirgantha saMyamI sadA sajjana prbr|| AsandI pAlaka gadI vetera aasne| kabhu nA vasive tArA sukhera kAraNe // 55 AsandI paryakaM Adi Asana pracaya / prakAza-rahita haya, jIvera Azraya // utpIr3ana ghaTe sadA basile Asane / kSadra kSudra jIvadera bhave srvkssnne|| bumi muni doSa hetu siddha tapodhana / AsandI pAlaka Adi karena vajana // 56 gRhasthera gRhe yadi vase shuddhaacaar| mithyAtva-arjane tAra haya anAcAra // 57
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | SaSTha adhyayanaM / basile gRhastha - ghare kata anAcAra, / sAdhu bhAgyete ghaTe varNiva evAra // vasuna ekhAne eI AjJA bhaMga kari, brahmacaryaM sadAcAra nAze brahmacArI, niSiddha prANIra vadha hetu sAdhujana / saMyama hArAna zubha sadA sarvvakSaNa | pratikUla vArtAlApe krodha upajaya / gRhasthera ghare vasA kabhu bhAla naya // 58 indriyAdi nirIkSaNe gRhastha bhavane / kAma bhAve nAza pAya brahmacaryya mane // utphulla locana nArI kari darazana / vahubhaya, patanera, haya sarvvakSaNa // kubhAva varddhanakArI sthAna azobhana / dUra hate sAdhuvara karive varjana // 56 abhibhUta, jarA dvArA vRddha sAdhugaNa / vyAdhi dvArA samAkrAnta tapaH parAyaNa // pUrvokta trividhabhAve haye samanvita / afsavena gRhigRhe zAstrera kalpita || bhikSATane asamartha sAdhu zaktihIna / basena bhikSArthI labhi gRhastha bhavana ||60 nIroga rogI vA sAdhu abhilASI sthAne / haibe AcArabhraSTa AcAra vihane //
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 daza - kAlika sUtra | SaSTha adhyayana | jalakAya jIva Adi-hiMsAra kAraNa / saMyamera nAze haya sAdhura patana // 61 supira o polI bhUmi - sthita nadI jale | dvIndriyAdi sUkSmajIva yathAtathA cale // snAnakAle bahujana jala Alor3ane / cAlita kAhAre kare DUvAya kAhAre // 62 jIvera rakSAra hetu vrataparAyaNa / varjana karena sAdhu snAna AjIvana // * zItala uttapta jale nA kariyA snAna / dAruNa asnAna vrata karena rakSaNa ||63 candanAdi kalka loghra kuMkuma kesara / nAnAvidha gandhayukta dravya vA apara // nA kari lepana dehe nA kari mArjjuna / sAdhu kare AmaraNa snAnera varjana // 64 kezera muNDana saha manera muNDana / kari ciratare ye . vA. kare viharaNa | dIrgha keza nakhayukta, virata. maithune / ehena sAdhura zobhA kona prayojane. 1. 65 zArIrika zobhA bRddhi karivAra tare / * dAruNa azubha bhikSu. karama Acare // pUrvokta karama phale, bandhanera tare / pavita. hate. bhava dustara sAgare // 66
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| SaSTha adhyyn| tAdRza bhIpaNa karma-hetubhUta haya / zarIrara zobhAvRddhi sakala samaya / zArIrika zobhA dvArA yatira azepa / citra mAlinya dopa haya samAveza / / svakIya vA aparera rakSaka sujana vibhUpAsevAya, kabhu nAhi rata hana / / tIrthakara pUrvarUpa dhAraNA kriyaa| diyAchana upadeza prasanna haiyA // 67 saMyama o saralatA-guNa vibhUpita / . yathArtha-tattvate jJAnI sAdhaka pUjita / / azAnta-AtmAke zAnta pavitra kariyA / niramala bhAvanAya Asakta thAkiyA / purAkRta pApacaya karena vinAza / nava pApA ne thAke nAhi amilApa // 68 pravala, mAnava ripu, krodha, durnidAra / vazIkRta, suvijita hayeche yAhAra / / vandha hetu, mohakara-mamatA asAra / teyAgiyA sadA yArA karena vihAra / / dhanadhAnya Adi kata Ache naanaakaare| parigraha Abhyantara vAhya craacre|| virata satata yArA parigraha hote| AtmAra vandhanamukta satata krite|
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwe' daza-vakAlika-sUtra / SaSTha adhyyn| ihaloka sukhaprada - kuvidyA vihIna / paraloka hitakarI vidyAya pravINa // SaTkAya jIvera sadA rakSaka yAhArA / zAradIya canda tulya rAjena taahaaraa|| tAhAdera karmaphala haya avasAna / siddhi mArge cale yAna lami devayAna // 66 tIrthakara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA / / smari sei,upadeza tyaji svakalpanAM / balitechi pUrva rUpa kario dhAraNA / / iti SaNTha dharmArthakAmAdhyayana samApta /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-caikAlika-sUtra / saptama adhyayana / zabdAvadhAraNe Ache bhASA caturvidha / svarUpa - nirNaye rata havena vibudha / / satya-vyavahArikera zuddha ye prayoga! uhAtei karivena cittera niyoga / / asatya, sarva prakAre mithyA styyut| balivenA bhApA dvaya nIti vahirbhUta / / 1 bhASA yAhA satya kintu, piidd'aaprdaayinii| avyaktavya yAhA bhave azlIlarUpiNI / / satya mithyAyukta bhApA, pallIte kathita / miyA yAhA zAstramate haya abhihita // tIrthaGkara mate yAhA vyavahata ny| sei bhASA valivenA prAjJa mahodaya // 2 ye bhASA mizrita nahe satya o mithyAya / pApahIna, satya yAhA komala dharAya / / prazasta sumiSTa sei bhASA cmtkaar| .. asandigdha valivena sAdhaka udAra // 3
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 daza-vaikAlika sUtra | saptama adhyayana | kakaza vA pApapUrNa sadA - kAlavyApI / mokSa - pratikUla yAhA satya o yadyapi // ehena bhASAya ukti nIti. vahirbhUta / kabhu nA kariva dhIra jaina - dharmarata // 4 Asiteche ei nArI gAhiche saGgIta / tathAmUrtti bhASA rUpe hayeche varNita // tathAmUrtti bhASA kimvA nahe tathyamaya / vAkya ye vA vale sei pApayukta haya / / mithyA vAkyaM valA sadA abhyAsa yAhAra / tAra kathA sudhI mAjhe ki baliva Ara // 5 tathAmUrtti bhAMpA haya kintu satyayuta / pApera kAraNa haya tathya - virahita // prAnta uhAra nimne varNiva ekSaNe / mammArtha bujhine tAra sAdhu nija jJAne // "saMsArera vahuvidha vighnera kAraNe / yAiva AgAmI kalya valitra sevAne // avazya have. kRta kAryyaM Ti AmAra / kalya vA kariva Ami samApti ihAra // eMs sAdhu sevArata dharmaparAyaNa 1 karive avazya sevA AmAra ekhana" // 6 bhaviSyate zaGkAyukta, ye bhASA kathane / kimvA bhItipradA yAhA, bhUta varttamAne //
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| 103 saptama adhyyn| teyAgiyA sei bhApA dhIra saadhuvr| valivena zuddha bhASA sAdhanAtatpara / / 5 ajJAta trikAle artha Ache ye bhApAra / vicAriyA jJAta nahe kimvA tattva tAra / / "nizcita erUpa uhA" prakAzi gaurave / aGgIkAra kari uhA kabhu nA balive / / 8 zaGkA yadi haya, bhApA kakhana valite / bhavya vartamAna kAle athavA atIte / / "erUpa haive bhApA" aGgIkAra kari / kabhu nA valive sAdhu bhAvArtha viramari / / 6 bhavya vartamAna kAle athavA atIte / trikAlei zaGkAzUnya ye bhApA vlite|| "eilpa eibhApA" nirbhaye vlive| konarUpa dope sAdhu lipta nA haive // 10 ye bhApA AghAta deya paJcamahAbhUte / niSThura atyanta yAhA asahya jagate // yadio se bhApA nare, satya vali kaya / valivenA sei bhApA sAdhu mahodaya // 11 kAnAke sAdhaka kabhu valive nA kaanaa.| chinna munke klIva nAme kabhu valivenA / / vyAdhita janere sAdhu valive nA rogii| caurya kArye rata jane valive nA dAgI // 12
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ daga-vakAlika suutr| saptama adhyayana / ihA bhinna anya artha bhApA vyvhaare| yadi vA kAhAra mana mahita kre|| AcAra o bhAvadopa-tattvajJa suyati / valivenA sei bhASA ati zuddhamati // 13 murkhake hAlika kimvA jArajake gol| durbhaga, kukura, nAme athavA chInAla / / DAkivenA sAdhu kabhu ststrtpnn| yAhAte AdhAta mane pAya naragaNa // 14 balive nA sAdhu kabhu avAcya vacana / he Arthika he prArthika kari sambodhana / / piSimA mAsimA, amba duhitaH kakhana / putra pautrI bhAgineyI kari ucAraNa // 15 hale hale anye bhar3e vasule svAmini / he hole adhadhA gole athavA gomini / / sAdhujana nA karive ukta sambodhana AvAse pathete sadA nehAri strIjana // 16 jJcAri bIloka-nAma sAdhurA khiye| devadatta dharmatrate vali smbodhive|| vismari prakRta nAma gotra ullikhive| prazasya kAzyapa gotre ityAdi vlive|| guNa doSa vicAriyA vayasa jaatir| Adhipatya dhanezvarya vastu prabhRtira //
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| saptama adhyayana / dharmazIle dhanavate kari sambodhana / AlApa karive sAdhu yati tapodhana // 17 DAkivenA pitAdike baliyA Aryaka / 'prapitAmahAdi ke vA kakhana prAryyaka / / pitRvya mAtula putra pautra bhAgineya / bApa sambodhana sadA sAdhu-varjanIya // 18 he bho bharta, anya, gomina, hala sambodhiyA / svAmin vasula, vA hola gola uccaariyaa|| purupera saha sAdhu satyaparAyaNa / karive nA kona sthAne kabhu AlApana // 16 yathAyogya deza kAla guNAdi bujhiyA / nAma vA gora nAma ullekha kariyA // sAdhu svIya prayojane AlApa krive| ekavAra bahuvAra dopa nAhi have // 20 dUra deze avasthita paJcandriya praannii| strI puruSa dhumivAre akSama ye muni|| pathe kadA kahivAre hale prayojana / e haya amuka jAti balibe takhana // 21 pazu, pakSI, sarIsRpa kimbA naragaNa / heri muni valivenA nimnokta vacana // nAzayogya ei prANI kimbA sthUlakAya / medayukta eijIva kAlaprApta prAya // 22
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ davAvakAlikA-sUtra / saptama adhyayana / heri sthula manUSyAdi pathe vA bhavane / valice sAdhakavara nimnokta vacane / / mAMsala ejIva: ini praphulla hRdaya / ini hana syula deha ini mahAkAya // 23 dohanera yogyA gAbhI erA dmniiyaa| rathera vAhana cogya valad bliyaa| kArakAche bhramakrame yakhana takhana / AlApana nA karive kabhu sAdhujana // 24 dhenuke rasadA nAme sAdhurA ddaakiye| dasanIya vRpagaNe yuvaka khive|| nehAri valada choTa hasva nAma dive / kimvA mahallaka nAme var3ake ddaakiye| vaDavalIvaI sAghu pathate heriyA / DAkine tAhAke nimna nAma uccaariyaa| rathere vAhana yogya sakala samaya / ejIva saMvahanIya nAhika saMzaya / / 25 . valivenA sAdhujana pravezi JcAne / jyAna ihAra nAma kAhAra sadane / / parvate uThiyA sAghu ihArA bhUdhara / valivenA kabhu bhrame sAdhaka pravara / / . nehAri prakANDa vRkSa ati Urdhvagati! ati bar3e ei vRkSa valivenA yati // 26
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra i saptama adhyayana / prAsAda toraNa stambha parighA argala / arahaTTa yAhA dvArA tule kata jala // taraNI prabhRti sRSTiyogya ei vRkSa / balivenA kakhanao sAdhaka sudakSa ||27 kASThAsana kASThapAtra hAla vA mayikA / valad zakaTa tumva ghAnI vA gaNDikA // ye vRkSe prastuta haya tAdere kakhana / valivenA nAma kabhu sAdhaka sujana // 28 rathAdi, paryaGka Adi, kapATa Asana / gRhadvAra yei vRkSe haive gaThana // jIvera nAzaka bhASA sei vRkSa nAme / kabhu nA caliye sAdhu kakhanao bhrame // 26 udyAna parvvata kimbA vana taruvara | darzana kariyA sAdhu gamana tatpara // kirUpa bhApAya prAjJa tAdere valive / nimne tAhA valitechi avazya zunive ||30 jAtimanta dIrghavRnta sundara darzana / mahAlaya zAkhAyukta, ei tarUgaNa // prazAkhA - viziSTa haya ei vRkSarAzi / valave sAdhakavara svabhAva prakAzi // 31 pakka heri Amra phala - Adi, konasthAne / pakka ihA pAkabhakSya valivenA jane // . * 207
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 daza-vaikA lika-sUtra |. saptama adhyayana | kATivAra yogya ihA pakka madhyabhAga / komalatA yukta ihA have duibhAgaM // eirUpa kathA sAdhu kabhu nA vlive| ahiMsA pAlane sadA satarka thAkive ||32 asamartha Amra vRkSa phalera dhAraNe / ihArA aneka phala dhare kSaNe // grahaNera kAlayogyaM phala dhare erA / sukomala phala dhari raheche ihArA // pathe sAdhu pUrvvarUpa nehAri pathike ! patha paricaya sUtre valive tAhAke // 33 zAlyAdi oSadha pakka, nIla e zavaya / kATana ropaNa yogya dhAnyAdi nicaya / bhAjivAra yogya ihA vAlabhakSya haya / valivenA uktarupe sAdhu sahRdaya || 34 patha pradarzana Adi kAryye sAdhugaNa / nimnarupe valiveka ati vicakSaNa / / prAdurbhUta haiyAche heyA kata dhAna / niSpAdanaprAya ihA kara praNidhAna || Arao rahecha kata niSpanna nirgata | nirvAta zIrSaka ihA kimvA viparIta / / sAta taNDula AdisAra eisthAne / rahiyA valiveka para bhASaNe // 35
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ deza - vaikAlika sUtra | saptama adhyayana / "saMkhar3I nAmaka kriyA pitRdeva tare / karite icchuka Ami" valivenA kAre // caurake vadhera yogya sAdhu valive nA / dustara sutara nadI kabhu kahivenA // 36 saMkhar3Ike valiSeka saMkIrNA saMkhar3I / caurake valive sAdhu prANa rakSAkArI // prayojane haye pRSTa nadIra viSaya / afe nadI tIrtha samatala - maya // 37 sAdhudera varjanIya dharAya satata / pravartana nivarttana Adi dopa yata // nehAri taTinI kabhu sAdhu tapodhana / valivenA nadI pUrNA bhrameo kavana // santaraNa yogyA nadI athavA nadIra | jala peya, balivenA taTastha prANIra ||38 valiye salilarAzi nehAri nadIra / jalapUrNA nadI ei agAdha gambhIra // atizaya vegazIla ihAra udaka / vistRta rahecha jala, svasvArthe sAdhaka ||36 parera nimitta kRta kimvA kriyamANa | pApayuta kArya jAni bhAvI varttamAna || uhAra sambandhe kabhu kAhAre kakhana | 'pApavAkye valive nA sAdhu tapodhana // 40 109
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaza-dhakAlika-sUtra / saptama adhyyn| nimnarupe kathAcchale kAhAke kkhn| . valivenA nimnarUpa sAvadha vacana // sabhAdi sundara rUpe sampanna hyche| pAkAdite bhAlapAka pAcaka kareche / vanAdi sundara bhAve hayeche kartita / kRpaNera dhana veza haiyAche hRta / / . sundara bhAvate tArA sekhAne Ahave / prANatyAga kariyAche nijera gaurave // asAvAdya vAkya yadi vale sAdhugaNa / haivenA kona dopa zAstrera vacana // nimnarupe yadi sAdhu kabhu kathA vle| asAvadha bhASA vali bujhive sakale / / "sAdha sevA bhAlarupe hayache hethaay| brahmacarye paripakka e sAdhu dharAya // * snehera vandhana sAdhu kareche chedana / : upasarga dUrIkRta hoche ekhana / / paNDitera haiyAche adha sumaraNa / asAvAdya rUpe gaNya pUrvokta vacana" / / 41 niSedhera apavAda haive ekhAne / abhihita sAdhudera cetanA kAraNe / / rogijanya pakka yAhA, prayatna laiyA / .. paphka ihA balivenA sAdhurA vujhiyA //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUba 111 saptama adhyyn| kartita vraNAdi heri prayatna sahita / chinna kimvA zudhu chinna haive kathita / / sundarI kanyakA heri sAdhurA valive / dIkSitA sukanyA ei pAlanIyA have / / kRta karma heri sAdhu valive takhana / kamahetu ei kArya hayache emana / / zarIre kAhAra heri prahAra dArUNa / pragAr3ha prahAra kimvA gAr3ha sAdhu kana // 42 antarAya Adi dopa-prasaMga-kAraNe / nimnarupe valive nA sAdhurA kathane / svabhAvataH manorama ihA dRssttikonne| bahumUlye krIta ihA atula bhuvane // sarvatra sulabha ihA bahuguNa yut| prItikara nahe ihA lokera vAcchita / / 43 "valiva sakala kathA ekhana uhAke / vala sava kathA tumi ekhAne AmAke" / valivenA eirupa yehetu kakhana / karite pArenA keha spaSTa uccAraNa // svara vyaJjanAdi yoge vaktavya vipaya / dharAdhAme kAhArao valA sAdhya naya / / seijanya prAjJa kathA vujhiyA dekhive / . mRpAvAdAdi sAvadha avazya tyajive // 44
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 . daza vaikaalik-suutr| saptama adhyayana / prItikara nahe kintu yAhA dopayuta / nA hya kathane uhA sAdhura ucita / / valivenA nimnarupe sAdhu tapodhana | smarireka sadA satya Agamavacana / / "suvikrIta vA sukrIta kraya vA akry| ei paNya sakalera eve grahaNIya / / samAna thAkive mUlya kinile ihAra / tyAgakarA sei hetu maGgala tomAra ||45 paNya vastu kraya kAle athavA vikrye| ihA ki alpa vA vahu mUlya pRSTa ye|| valive sAdhaka ei vipaye aamaar| valivAre konakathA nAhi adhikAra / / 46 prajJAzIla sAdhu kramu asaMyata jne| valivenA nimnarUpe kakhana bhASaNe // "ei sthAne kara tumi samupavezana / ei sthAne esa, heyA thAkio ekhana / saJcayAdi kara hao nidrArthe zAyita / grAme yAo uparete hao avasthita" // 47 vizvamAjhe Ache bahu ghRNita asAdhu / kintu tArA abhihita haya vali sAdhu / / asAdhuke sAdhujana sAdhu nA balive / sAdhuke satata yati sAdhui kahive / / 48
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ * daza-vaikAlika-sUtra / saptama adhyayana / | jJAna darzana sampanna satata saMyamI / tapasyAya rata sadA mokSapathagAmI // ehena sAdhuke sarvva-sAdhaka sujana / sAdhu vali DAkivena zAstrera vacana // 46 devatAra manuSyera tiryyak jAtira / / saMgrAma nehAri sAdhu saMyata sudhIra // balivenA amukera hauka vijaya / amukera nA hauka saMgrAmete jaya ||50 adhikaraNAdi dopa - hetu sAdhuvara / dharmma dvArA abhibhUta huye kalevara || kakhanao balivenA nimnokta vacana / dopera kAraNa saba kariyA cintana | " malaya mAruta Adi, haive varpaNa | zItoSNa, kuzalarAjye, subhikSa ekhana // kakhana vAtAdi have havenA kakhana / upasarga yAhA chila hayeche damana" // 51 mithyAvAda - lAghavAdi dopete mAtiyA / megha nabhaH mAnavAdi Azraya kariyA || balivenA manuSyake deva deva kathA | * dopa samAviSTa tAhA chAr3ive sarvvathA // kirUpe balive megha Urdhvasthita heri / valitechi zuna sAdhu doSa parihari // 113
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 dsh-vkaalik-suutr| saptama adhyyn| "unnata payoda uhA Urdhva avasthita / megharAzi eikSaNe haive varpita // 52 AkAzake antarikSa, surera sevita / valiveka dhanijane tArA Rddhiyuta / / 53 sAvadyA ye bhASA kimvA yA anumodinii| nizcaya kAriNI yAhA paropaghAtinI / / valivenA sei bhASA kimbA hAsyakathA / krodha lobha bhaye kabhu mAnava sarvathA // 54 svavAkya-vizuddhi kimvA savAkyera zuddhi / bujhiyA laive sAdhu vikrAzi svabuddhi / dopera AkAra yAhA serUpa kakhana / satata saMyata muni karena varjana // parimita dopahIna saMyata vacana / vali haya sAdhu madhye prazaMsAbhAjana // 55 doSa guNa vicArajJa duSTa bhASA tyaagii| paTakAya prANIte nitya sNymaanuraagii|| zramaNa bhAvete ha'ye yatanatatpara / hitamanohArI vAkya vale sAdhuvara / 56 susamAhitendriya, ye parIkSita bhaassii| pragataM, kapAya cAri, yAhAra, manIpI / / dravyAbhAva-dvaya-mukta, purvapApa tyaagii| ihaloka paraloka puje mokSarAgI / / 57 .
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | saptama adhyayana | tIrthakara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // smari sei upadeza tyaji svakalpanA / valitehi pUrvvarUpa kario dhAraNA // iti saptama vAkya zuddhayadhyayana samApta | 115
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha aSTama adhyayana / AcAre prakRta niSThA labhi sAdhujana / bhikSura kartavya yAhA kariva pAlana / / ApanAdigake Ami uhAi kahiva / haprAnta sahita uhA prakAza kariva / / ziSyavarga gotamAdi valena ekhana / / uhA krame AmA hate karUNa zravaNa / / pRthivI udaka agni vAyu vanaspati / savIja prabhRti, basa Ache nAnAkRti / / maharpi varNita uhA Agama kathita / ihA haya varddhamAna mukhe uccArita // 2 sAdhujana SaDjIvera hitera laagiyaa| ahiMsaka have, kAyamanovAphya diyA / / ahiMsAya vartamAna ye sAdhu pravara / saMyamI hayena tini tpsyaattpr| 3
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-kAlika-sUtra / aSTama adhyayana / trividha karaNa kimvA trividhayogete / vizuddha saMyata muni tatpara dhyAnete / / mRttikA iTera khaNDa bhitti shilaatiir| bhedana dharpaNa kabhu karivenA dhIra / 4 vasivenA sAdhujana sajIva maattiite| athavA sacittadhali-purNa Asanete / / bhUsvAmIra abhimata sAdhaka laive / yatane mArjita kari Asane vasive // 5 karivenA pAna sAdhu salila, .saMyata / sacitta udakahima-zilA-vRSTijAta // . tridaNDa udvata jala kimvA uSNodaka / laivena jIvahIna ahiMsA sAdhaka // 6 bhikSAkAle vRSTipAte bhijile zarIra / vastrAdi vA hasta dvArA mulivenA niirH|| nirakhi svakIya deha jalasiktamaya / karivenA kabhu sparza sAdhu sahRdaya / / 7 lauha piNDa yukta agni, agAra prabhRti / kASThera agrastha vahi arcivA sajyoti / / karivenA sAdhUjana uhA nirvApaNa / uttajana saMvaTTana athavA kkhn|8 tAlavRnta kimbA pAkhA laiyA sAdhurA / / athavA pAre patravRkSazAkhA dvaaraa||
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 dA-vakAlika sUtra / aSTama adhyyn| vyajana kare nA sAdhu Apana shriire| vAhya vA pudgale, kabhu sukha lAbha tare 18 kadambAdi vRkSa Ara darbha Adi tRNa / kATivenA chiDivenA phalAdi kakhana / / zastrAdhAta-zUnya vIja sAdhu tapodhana / nA cAhive mane mane bhramea kakhana / / 10 vananikuJja - madhye sAdhu dUrvAdite / prasArita zAlyAdira utpannavIjate / ananta zarIra dhAri-sacitta slile| vasivenA kAimadhye tRNAgrastha jale // 11. vAkye kArye sAdhuvara saprANigaNe / varjana karive hiMsA sadA prayatane / kamAMdhInA ei pRthvI sakalei ky| bhAvile avazya have vairAgya udaya / / 12 nehAriyA vakSyamANa aSTa sUkSma praannii| * satarke vasive zuve dA~DAive muni / / pratyAkhyAna parijJA vA jJaparijJA vle| aSTasUkSmabhAvagati samasta bujhive // sarvabhUte sAdhugaNa dayAzIla hana / ihAte nAhika kAro saMzaya kakhana // 13 dayA-paravaze sAdhu jijJAsA krive| ki ki haya aSTa sUkSma prANI ei bhave //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / 119 aSTama adhyyn| meghAvI o vicakSaNa valive takhana / aSTa sUkSma ki ki prANI kariyA varNana // 14 sneha sUkSma puSpasUkSma, prANi-sUkSma traya / uttiGga paNaka sUkSma, vIja sUkSma chaya / / saptama haritasUkSma aSTa aNDa haya / ukta aSTasUkSma sAdhu karena nizcaya // 15 aSTavidha sUkSma jJAna lami sAdhujana / sarvabhAve susammata apramatta mana // sarvendriya samAhita kari tapodhana / kAya manovAsye jIva karena rakSaNa // 16 zeSaupadhi, kAlabhUmi, zayyA kASTAsana / athavA uccAra bhUmi tRNamaya sthAna // sacitta acitta ki nA parIkSA krite| bhAla rUpe dekhiveka sAdhu zuddha cite // 17 viSThA mUtra nAkamala dehamala - cy| nirjIva bhUmite sAdhu phelive nirbhaya / / 18 para gRhe praveziyA sAdhu zuddhajJAna / pAna vA bhojana hetu kari avasthAna / / gavAkSAdi tAkAiyA kabhu nA dekhine / prayojane parimita suvAtya balive / / divenA Apana mana cira sAdhuvara / kAhAra sundara ati rUpera Upara / / 11
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| aSTama adhyayana kari bhAlamanda kathA satata zravaNa / pahu kArya vizvamA heri bhikSu jana / / vinakArI, dRSTa zruta sesava viSaya / valivenA kAra kAche saMyata-hRdaya / / 20 sAdhakera zruta gocara vipaya / valivenA kAra kAche sAdhu mahodaya / / upadhAtakArI haya "se caura ityaadi| gRhi yoga bAlakrIr3A, gRharakSA aadi| uparokta ubhayera karive varjana / nA karivaM gRhasthara sambandha rakSaNa ||21 sarvaguNa yukta khAdya ihA cmtkaar| pApayukta ei khAdya ati kadAhAra / / pRSTha vA apRSTa haye svayaM saadhk| balivenA bhAlamanda pApera janaka // 22 sAdhaka lolupa lAbhe uttama bhojana / karivenA, dhanigRhe - bhikSArthe gamana // bhAlamanda nA bhAviyA jJAta vA ajJAta / paragRhe yAivena sAdhaka sNyt|| auddezika krIta khAdya sacitta AhRta / ' laivenA sAdhuvara haiyA AhUta / / 23 . padminI patrete jala yathA vaddha naya, padmapatre sthita haye sakala samaya ;
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ deza - vaikAlika sUtra | * aSTama adhyayana / gRhi saMge tathA haya sambandha asthira / rAkhe nA sAdhakavara sambandha gabhIra || aNumAtra vastu kabhu unnata - hRdaya / nijera hitera lAgi karenA saJcaya // carAcara saMrakSaNe sAdhaka sujana / jitendriya saMyamete prativaddha hana // 24 vipAka pratipAdaka, krodhera satata / - vItarAga vAkya zuni sAdhurA saMyata // rukSmavRtti parituSTa alpAhArI have | kadApio kAra prati krodha nA karive // 25 zruti sukhaprada zabde venu vINAdira | karivenA premarAga sAdhaka sudhIra // dAruNa karkaza sparza zarIra upare / par3ile sahive tAhA sAdhu akAtare // 26 kSudhA vA pipAsA sAdhu zItoSNa arati vipama karkaza zayyA nAnAvidha bhIti // avyathita phulamane avazya sahive / dehe duHkha mahAphala smaraNa karive // 27 astamita divAkare prabhAta pUrave / mao AhArya vastu sAdhu nA cAhive / 'valivenA kona kathA alAbhe bhikSAra / alpabhASI alpabhojI sAdhu zuddhAcAra / 121
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 * daza-vakAlika-sUtra | aSTama adhyayana / sthira sAdhu AhArete yekona prakAra / tRpti vodha kariveka haiyA udAra // alpa lAbhe bhikSAsthale yeye sAdhujana / nindivenA deya kimvA dAtAke kakhana ||26 karivenA nindA sAdhu kabhu aparera / teyAgive ciratare prazaMsA nirjara || zaktizAlI Ami vijJa pravINa paNDita | eirUpa zrutajJAne havenA gavvita // ucca jAti tIkSNabuddhi Ami taporata / karivenA eirUpa garvva samAhita // 30 rAga o dvepera sAdhu haye vazIbhUta / jJAtasAre ajJAne vA yadi pApa'rata // mUla o uttaraguNa virAdhanA ha'le / ghaTitre anartha bahu avazya bumile || adhArmika pada tyaji sAdhaka pravara / AtmasaMvaraNe sAdhu haive tatpara / 31 sarvvA prakaTabhAva, nirmala hRdaya | jitendriya asaMsakta sAdhu mahodaya || sAvadya yogaja, kari, ghRNya. anAcAra / . murura nikaTe kare prakAza uhAra // kimAtra uhA hate nA kare gopanaM / konarUpa apalApa kare nA kakhana ||32 *
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | aSTama adhyayana | karivenA vyartha zreSTha AcArya vacana / vinIta sAdhaka kabhu bhrameo kakhana || guruvAya yathArIti kariyA zravaNaM / karive vacanakarme uhAra pAlana ||33 jIvana anitya bhave, jJAnAdi vipaya / sAdhura siddhira patha, karive nizcaya // zatavarSa Ayu sAdhu kevala pAive / bujhi ihA bhogahate nivRtta haive ||34 mAnasika vala aura daihika dRddh'taa| kSetrakAla vicAriyA zraddhA nIrogatA || AtmAke saMyama mArge niyukta karive / sAdhura kAmanA siddhi avazya ghaTive ||35 yata dina vyApi jarA nA kare pIr3ita / yata kAlAvadhi vyAdhi nAhaya varddhita || kSINa zakti nAhi haya indriya samUha | dharmma Acariva sAdhu tyati mAyAmoha ||36 krodha mAna mAyA lobha ei dopa cAri / sarvvadAi mAnavara aMti pAMpakArI // samAhita Atmahite pApera vardhaka / tyajive cAriTi dopa saMyata sAdhaka // 37 krodha prIti nAza kare, vinayaghna mAna / 'mitra hantrI mAyA, lobha sarvva vinAzana // 38 123
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 daza-vaikAlika-sUtra 1 aSTama adhyayana | kSAnti dvArA, krodha ripU vinAza karive / mArdava, prakAzi mAna, svavaze anive // saralatA - bhAvadvArA mAyAke jitine / lobhake santopa dvArA Ayate Anive ||36 asaMyata krodha mAna durdvAra jagate / varddhamAna mAyA lobha Ache sakalete // cAriTi kapAya nAme uhArA kathita / klezakArI manuSyera adharmma jar3ita / punarjanma-rUpataru - mUla siva hAya / kubhAva salila dvArA satata kapAya // 40 vinayAdi guNayukta-sAdhaka sujate / cira-sudIkSita-sAdhu tupive pUjane // nA chAr3ive sAdhu zIla, AThAra hAjAra / taporata sAdhujana bhUpaNa dharAra // svIya aGgopAGga, sAdhu kachapa matana / surakSita karivAre karive yatana // parama dharama kArya tapasyA saMyama / tAhAte dekhAve. sAdhu ati parAkrama // 41 karena nidrAke sAdhu ati anAdara / aTTahAsa parihAre hayena tatpara // anRta bhASaNa hote hayena virata / thAkena. sAdhaka. sadA svAdhyAyete rata ||42 * *
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika-sUtra / 125 aSTama adhyayana / analasa sAdhujana kSAnti Adi kata / zramaNa-dharame sadA thAkena saMyuta / / zrAmaNya-dharmete yukta hayena yakhana / labhena takhana sAdhu zreSTha jJAna dhana / / 43 ihaloka paraloka hitera janaka / jJAnAdi labhena yini sugati kAraka / / yatane sevena yini ati phullamane / Agama - pravINa vRddha vahudarzI jne| sei sAdhu taporata udAra - hRdaya / guru kAche jijJAsena artha vinizcaya / / 44 susaMyuta kari sAdhu hasta pAda kAya / parama durindriya kariyA vijaya / / gurura Adeza laye saMyata sAdhaka / vasivena guru kAche vinaya pULaka // 45 vandanAdi asuvidhA hetu sAdhujana / vasivenA guru pArzve pRSTe vA kakhana / gurUra sammukhe sAdhu. Urura upara / rAkhive nA anya Uru sAdhaka pravara / 46 valive.nA, sAdhu, kathA pRSTa nA haile / kahivenA kona kathA kathanera kAle / karivanA parokSete dopera kIrtana / valivenA sakapada anRta vacana / / 47
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vkaalik-suutr| aSTama adhyyn| aprItijanaka yAhA, krodhera kAraka / ubhayera virodhinI ahita janaka / / tAza bhApAya valA niSiddha zAstrera / valivenA ukta bhASA Akara dopera // 48 cha, alpa parimita, sandeha rahita / svarAdite pUrNa yAhA sAdhu prakaTita / / anuba anIca svare .yAhA uccArita / udvaga rahita, yAhA sadA paricita / / sei rupa bhASA sadA sacetana muni / balivena savinaye maGgaladAyinI 1188 strIliGgAdi jJAne paTu AcAra dhAraka / prakRti pratyaya Adi prayoga-kAraka / / yadi kare kathA chale vAkyera skhalana / upahAsa nA kariye tAhAre kakhana // 50 yAtrAkAle zubhAzubha nakSatrara nAma / svapnajAta bhAlamanda kivA pariNAma ) vazIkaraNAdi yoga maMtrAdi auSadha / valivenA gRhi pRSTha sAdhaka suvodha // 55 prasravana Adi yukta zuddha vAsasthAna / paraM hetu sunirmita prakRta * bhavana // : para dvArA vyavahRta zayyA aasnaadi| strI pazu varjita sthAna prayojana ydi||
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza- vaikAlika sUtra | aSTama adhyayana / vyavahAre nAhi doSa jAnive sarvathA / mahAvIra ukta ihA Agamera kathA // 52 zayyA AsanAdi yAhA haya prayojana / janazUnya sthAne sAdhu kariva sthApana | valivenA tathA thA ki nArIra viSaya / karivenA gRhasthara sAthai paricaya // sAdhu saGga e sadA kari sAdhu- paricaya | nirdoSa AlApe sAdhu kATAve samaya // 53 kukkuTa - zizura bhaya vir3Ala haite | se hetu bhItaM zizu thAke divArAte // brahmacArI seirUpa nArIra zarIra / ihAte prabhIta hana sAdhaka - sudhIra // 54 citrayukta bhitti kimbA svalaMkRtA nArI / kabhu nA dekhine sAdhu saMyama pAsari // yathA dRSTi tyaje jana zIghra sUrya heri / darzane virata tathA sAdhu heri nArI // 55 hasthapAda ye nArIra haye karttita / karNa o nAsikA hate yini vivarjita || zata vapaM vayaHkrama ativRddhA nArI / kabhu nA heri tAke yati brahmacArI ! yuvatI nArIra kaMthA ki baliva AraM / darzane aniSTa have jAnive uhAra // 56 127
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 daza-vaikAlika-sUtra / aSTama adhyayana / nArIra saMsarga AraM sarasa bhojn| . nakha keza prabhRtira satkAra sAdhana / tAlapuTa - vipatulya bujhi sAdhujana / pUrvokta kukarma muni kariva vajana / / 57 . ziraH nayanAdi aGga pratyakSa vinyaas| madhura vacane strIra kaTAkSa vikAza / / kabhunA herive uhA yati brhmcaarii| bujhi uhA kAmaM rAga pravarddhanakArI // 58 zabda rUpa rasa gandha-sparza, guNAnvita / pudgala samUha haya anitya kathita / / pariNAma bujhi sAdhu manojJa vipye| karivenA premarAga, samAsakta haye // 56 pudgalera pariNAma vividha prakAra | zabdAdi vipaye sadA avasthAna tAra // eka rUpa tyaji puna anya rUpa dhre| . pudgala anitya vizva satata vicare / / bujhi sAdhu tyaji krodha lAlasA bhiissnn| vihAra karena kari AtmAra cintana // 60. pramAdA - virati rUpa 'kardama haite / ye zraddhA vAhira kari mAnava jgte|| gRhAbAsa teyAgiyoM sAdhutva aacreN| sei zraddhA haya zreSTha guNera sviikaare||
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra / 129 aSTama adhyayana / sei zraddhA Ara guNa gurura sammata / pAlivena sAdhuvara ati zuddha cita // 61 anazana Adi tapaH saMyama pAlana / Agamera pATharUpa svAdhyAya karaNa / / . pUrvokta vidhAna sAdhu karite pAlana / satata vizuddha citte-karena yatana / / indriya kapAya Adi caturaGga senaa| avarodhi deya tAre katai yAtanA / / tapasyAya ari jiti vIrera matana / sAdhaka karena sadA svapara-rakSaNa // 6 agnitApe rajatera mala dUra hle| vizuddha rajata pAya mAnava sakale / / sei rUpa yogivara svAdhyAya nirata / zAntipriya dharmAvalI atizuddhacita / / tapasyA - nirata haye pUrva karma mala / dUra kari zuddha hana vandhana prvl.||63 kRSNamegha antarhita ha'le ye prkaar| himAMzu virAje labhi sundara AkAra / / seirUpa pUravara guNete saMyuta / parIpaha Adi duHkha sahane nirata // zruta jJAnI jitendriya mamatA-vihIna / daridra sAdhaka-vara Agama pravINa ||
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 daza-vaikAlika sUtra | aSTama adhyayana / karmarUpa megharAzi hale tirodhAna / jJAnAloke dIpta huna ati puNyavAn // 64 tIrthaGkara: mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAna upadeza hitArthe tAhArA // smari sei upadeza tyaji svakalpanA / ' valitehi pUrvvarUpa kario dhAraNA // iti aSTama AcAra praNivyadhyayana samApta |
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| atha navama adhyayana / prthmoddesh| ammiAna krodha mAyA pramAda vshtH| gurura nikaTe yeye haiyA vaJcita / / grahaNA-vinaya-zikSA, kari-vAre nAre / durguNe sAdhuke sadA adhogati kre| vaMzera yakhana hayaM phalera saJcAra / yemana takhani haya vinAza uhAra // temani durguNe haya guNara sNhaar| grahaNA vinaya-zikSA-haya nA tAhAra // 1 satprajJA-vihIna, guru, maMne kari bhrame / aprApta vayaska guru, nirvAdha aagme|| ei rUpa bhAvi yArA guru anAdare / gurura durnAma kathA sarvadA pracAre // tAhArA guruke kare ati duHkhadAna / uhAdera zAnti lAbhe nAhi kona sthAna // 2
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 dsh-vkaalik-suutr| navama adhyayana / prathama uddesh| . kammara vaicitrya hetu vayovRddha jana / hRdayete manda buddhi karena dhAraNa / AvAra jagate heri atyalpa vayase / keha dhare tIkSNa buddhi shrut-jnyaanvshe|| sei janya kAro hya atti shuddhaacaar|| dayA. dAkSiNyAdi guNa virAje kAhAra / / karivenA anAdara sAdhurA gurure| yehetu manera duHkha vAr3he anAdare / / anala yemati bhaSma kariche indhana / anAdara bhaSma kare guNake temana // 3 sarpake ye duHkha deya kari kSudra jJAna / krodhonmatta bhujaGgama nAze tAra prANa // sei rUpa yei jana du.kha kare dAna / atyalpa vayaska jIve bhuliyA vidhAna // du.kha bhogI jIca tAra nAzera kAraNa / haive nizcita ihA zAstrera vacana / / sei rUpa yArA kare nindA atizaya / atyalpa-vayaska heri AcArye nirdaya.. mandabuddhi tArA.haye dvIndriyAdi jAti / .. aMsAra saMsAre bhrame duHkha divArAti // 4
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.5 mantrA navama adhyayana / . prathama uddeza / kAhAra jIvana nAza haite adhika / ki kare bhujaga labhi krodha samadhika // AcAryazrI aprasanna hale sAdhujana / mithyAtva ajJAne hana pApera bhAjana / / apamAne yevA deya guruke vedanA / mokSalAbha tArapakSe zudhu viDamvanA // 5 jvalanta Ane yevA vicaraNa kare | janmAya ye loka krodha avAdhya sapaire || jIvitArthI yevA kare sarpa vipa pAna / hArAya tAhArA yathA Apana parANa // 'temani guruke yevA kare apamAna / anAyAse bhane tAra kare du khadAna || tAhAra have nA mokSa bhave konakAle / vinAza tAhAra have nizcaya akAle || 6 mantravale bhujaGgama daMzenA kupita / dAhazakti chAr3e vahni mantravalayuta // mArite pAre nA kabhu halAhala vipa / hate pAre pUrvvarUpa bhave aharniza // avajJA guruke kari mokSa nA pAive / kammara bandhane sAdhu vipade par3ive // 7 133
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 daza vakAlika sUtra " navaMma adhyayana | prathama uddeza / guruke ye mane kare avajJA bhAjana / pAhAr3a phelive sei mastake Apana || kezarIke jAgAive dhvaMsera kAraNa / tIkSNadhAre kariveka muSTi praharaNa // 8 yadi o phATiyA yAya kadApi pAhAr3a / par3iyA mastakopari jagate kAhAra // nAhi khAya siMha, kAreM haiyA vivrata / nAhi kATe tIkSNa dhAra muSTikRMta hAta // sambhava haite pAre, laiva mAniyA / mokSa nAi gurujane avajJA kariyA // 6 jAnio AcAryyapAda aprasanna hale / avajJAya haive nA mokSa kona kAle // avAdha sukhera tare abhikAMkSI yArA / guruke prasanna sadA karive tAhArA // 10 ghRtAdi Ahuti - pUta jvalanta Aguna / yathA name AjIvana sAgnika brAhmaNa || sei rUpa vahu jJAne jJAnI sAdhujana / AcAryyake bhaktibhare karena - pUjana // 11. zikhAna dharamazAstra - yini zuddhAcAra / pradarzive suvinaya nikaTe tAhAra // V
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra | navama adhyayana | prathama uddeza / kAya manovAkye sadA bhakti thor3a kare / praNata mastaka kari sevive tAMhAre // 12 lajJA dayA saMyame vA brahmacaryya pUta / karmmamala dUrakArI nRkalyANe rata // mumukSu jIvera karmma malApanayane / more dena. upadeza yAhArA bhuvane // pUji Ami hitakArI sei gurujana / bhaktira sahita sadA kari zuddha mana // 13 tapana marIcimAlI prabhAte yemati / * sampUrNa bhArata kare samujjvala ati // Agama svarUpa zruta - vuddhiyukta haye / . sura madhye indra yathA tathA virAjiye / / jIvAdi parama tattva kariyA prakAza / AcArya karena pUrNa ziSya abhilApa // 14 pavitra kArtikI paurNimAse samudita / nakSatra - tArakA - gaNe haye parivRta // vimala-vArida-mukta sudhAMzu AkAze / zobhita yemana haye supamA vikAze // seirUpa gaNI pUjya siddha - tapaHrata / zobhA pAna bhikSumadhye haye virAjita // 15 135
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 daza- caikAlika-sUtra | navama adhyayana | prathama uddeza / guNera Akara yA maharSi sujana / zruta-zIla- buddhi-yukta, samAdhi magana / mokSera kAraNa tAreM zlAdhyaM tapodhana / jJAnAdi lAbhera tare karive pUjana // santoSive tAhAdere prakAzi vinaya / dharmmArthI ziSyera ihA karttavya nizcaya // 16 nidrAdi pramAda zUnya medhAvI sAdhaka / zuni gurupUjAphala mokSapradAyaka // gurura sevAya sadA thAkena tatpara / ArAdhiyA vahu guNa labhena sattvara // gurura kRpAya pare mukati kAraka / sarvvazreSTha siddhi lAbha karena sAdhaka // 17 tIrthakara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // smari sei upadeza tyaji svakalpanAM / valitechi pUrvarUpa kario dhAraNA // 18 ti navama vinaya samAghi adhyayanera prathamoddezAvacUrNi samApta /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha navama adhyayana | dvitIya uddeza / * 20 1. vRkSa mUla. hate haya' skandhera udaya / zAkhAra utpattiM puna skandha ha' te haya // samudbhava zAkhAhate haya prazAkhAra / krame haya puSpa phala rasera sabhcAra // 1 dharmakalpa - vRkSamUla, temani vinaya / uhAra pradhAna rasa vimukti nizcaya // sAdhaka vinaye labhe zIghra yathocita ! patrarUpa kIrtti Ara puSparUpa zruta // 2 krUddha mUrkha jar3a jIva mRgera matana / nA zune kakhana kAro svahita vacana // jAtyAdira mAnemaMta, karkaza vacana / avinayI, asaMyamI, mAyA matta mana // nadI srote te kSipta kASTha ye prakAra / tarakara prabhAvete ghure vAraMvAra //
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 dadha-kAlika sUtra / navamaM adhyayana Ainiston ! dvitIya uddeza 5* Me tathA tArA avinIta - AtmAra prabhAve / janma mRtyu vIci madhye ghure, bhavArNave // 3 vinaye vizeSa- rUpe upadeza peye / kupita hayena yini avinIta haye // svargIya lakSmIra heri gRhe Agamana / daNDa dvArA bAdhA dena tini abhAjana // 4 rAjAdi vAhaka azva gaja Adi yata / avinaye bhAra vahi duHkha pAya kata // 5 rAjAdi vAhaka azva gaja Adi yata / vinaya guNete khyAti Rddhi pAya kata // 6 avinIta - AtmA nArI puruSa jaMgate / jarjarita haya kabhu cAvuka AghAte // nAkAdi karttitaM haye kadAkAra haya / .. jIvana yApana kare ati dukhamaya // 7 avinayI kaTu vAkya zune sadA hAya / sarvvadA pIr3ita haya kSudhA pipAsAya || ati dIna kAntihIna parAdhIna tArA / . dekhAyAya avinaye haya lakSmI chAr3A // 8 suvinIta AtmA bhave naranArI caya / sampatti mukhyAti sukha labhe dRSTa haya // .
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ dakSa-vaikAlika sUtra. navamaM adhyayana / dvitIya uddaza / 75 amara guhyaka yakSa sevakera nyAya / haiyA avinItAtmA ati duHkha pAya // 16 amara guhyaka yakSa vinIta yAhArA / sampatti sukhyAti sukha bhave pAya tArA // 1 upAdhyAya AcAyyaira zuzrUSA tatpara / tA~dera Adeza pAli yArA agrasara !! zikSA vRddhi tAhAdera haive acire !.. jalera secana dvArA vRkSa yathA vAr3e // 12 ihaloke bhoga-lAbha dhAvita haiyA / nijera parera hita cintana kariyA / asaMyata gRhigaNa thAki edharAya / yena tatpara zilpa - citrAdi zikSAya ||13 garbhezvara rAjaputra Adi mugdhakAya / niyukta haiyA sadA zilpAdi zikSAya / / kaSAghAta utsanAdi rajjUraM vandana / paritApa sudAruNa pAna sarvvakSaNa // 14 zilpa zikSA pAivAre tAhArA guruke / vandhAdi kAraka jAni pUje ihaloke // satkAre vastrAdi dvArA sAJjali praNAma. / , kare phullahaye AjJA pAle avirAma // 15 139
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'daza-kAlika-sUtra / navama adhyyn| dvitIya uddesh| Agama vA mokSarUpa ananta hiter| kAmanAya, sAdhu bhikSu haye agrasara / guruke kariveM bhakti mokSera kAraNa / vinIta' AcArya vAkyaM karive pAlana // 15 AcArya zayyAra nIce svazayyA paative| AcAryera piche thAki sarvadA calive // vasi nIce AMcAyyara Asana sthaapive| nanaM haye saMvinayeM caraNa vanduive / / . vaMddhAJjali haye sadA sAdhaka viniit| guruke pUjive haye bhakti zraddhAnvita // 17 svadeha pAtrAdi dvArA gurura shriire| pAtre vA AghAta kari balive acire / he pUjya AmAra doSa kSama kRpA kari / karivanA eirUpaM vinaya vismari // 18 * aziSTa valaMda kare rathera vahana / ArIdaNDai vaddha haye' kASThete yemana // Agama zAstrete ajJa karttavyavihIna / tathA ziSya duvuddhi paramArthahIna / AcAryyAdi abhihita haye vaarNvaar| sampAdana kare kArya kartavya tAhAra // 16.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ . daza-vaikAlika-puSa / navama adhyayana / dviyIya uddeza / gurUra sevAya rata ziSya ,tapodhana / kare sadA guru AjJA AMgrahe pAlana / / AkAra iGgite jAni gurura vAsanA / zAradAdi kAla bujhi kariva arcanA // AhAyaM laive sAdhu anukUla gunn| yAhA dvArA haiveka pitta vinAzana // 20 guNera vipatti pAya avinIta bana / vahuMguNa lAbhakare vinIta sujana / / vinaya oM aMvinaye labhiM tattvajJAna / grahaNAsevana zikSA tini prApta hana // 21 yini hana ati krodhI haiyA dIkSita / sampattira gaLakArI paranindArata / / duSkarma karaNe yAra atyanta sAhasa / guru AjJA apAlane yAhAra prayAsa / / vinayete anabhijJa zrutAdi varjita / gocarAdi laye yevA zAstra vidhimt|| nA dena samatA jJAne anya sAdhujane / nA haya mukuti tAra kadApi bhuvane / / 22 gurura Adeza yArA karena pAlana / vidita zrutArtha yArA vinIta vacana / /
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. . . sarvakAlika sUtra navama adhyayana dvitIya uddeza mahA parAkramI sAdhu dharAra bhUSaNa / dustara saMsAra abdhi kari uttaraNa / / nAziyA sakala karma pUtakare dharA / parama kaivalya lAbha karena tAhArA // 23 tIrthakara mahApUjya sAdhaka yaahaaraa| diyAchana upadeza hitArthe tAhArA / / smari sei upadeza tyaji .svklpnaa| valitechi pUrvarUpa kario dhAraNA // 24 iti navama vinaya samAdhiadhyayanera dvitIyoddezAvaNiH samApta .
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-mUtra / atha navama adhyayana / atha tRtIya uddeza / . . agnira rakSAra tare sAgnika braahmnnH| ati sAbadhAna haya sAdA yemana / / sei rUpa sAdhujana prabuddha satata / sayana hayena guru zuzrUSAya rata / svagurura dRSTimAtre bujhi abhiprAya / .. tAra kArya kari rata gurura pUjAya // etAdRza ziSya bhave sadA pUjya haya / nAhAkei yogya ziSya sarvaloke kaya // 1 upadiSTa guruvAphya yini shunivaare| abhilASI hana sadA jJAnalAbha tre| vinaya saMyama yini karena grahaNa / gurura avajJA tyaji tini pUjya hana // 2 ye sAdhaka dIkSA-jyeSTha munira sadana / yathAyogya namra bhAva kare pradarzana |
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 deza - kAlika sUtra / atha navama adhyayana | 19 tRtIya uddeza | alpa yAra vayaHkrama avijJa Agame / dIkSA jyeSTha hale tAre sakale praName || Agame adhika vidyA labhi zuddhAcAra / dIkSA jyeSThye kare yevA namra vyavahAra // guru- pUjArata yini susatya vacana | pAlena gurura AjJA tini pUjya hana // 3 saMyamera bhAravAhI deha rakSAtare / kevala bhikSAta yevA abhilASa kare / nA rAkhi kAraNe anyaM sadA anurAga / bhikSAlabdha bastu kari nitya samabhAga // paricaya nAvaliyA yevAM bhikSA layaM / vizuddha * AhAra kareM sAdhu mahAzaya || bhikSAnte kona cintAraM nA haya udaya | ahaGkAra zlAghAzUnyaM haye ye hRdaya // tinii dharAya dhanya sAdhaka sujana / sakalera nikaTei sadA pUjya hana // 4 * , AhAra Asana zayyA saMstAraka jala / aneka yakhana Ase sAdhura saMmvala // nehAri prAcuryya yini sAmAnya kalpita / laivAre abhilASa karena satataM // *
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| navama adhyyn| tRtIya uddesh| rAkhena santuSTa AtmA kalpita AhAre / santoSa-pradhAna tini pUjya carAcare // 5 mAnava "pAiva artha" e rUpa AzAya / lauhamaya kaNTako sahe e dharAya // kintu tIkSNa vANIrUpa AghAta bhISaNa | pAre nA sahite bhave mAnava kakhana // nirAza ye sAdhu sahe karkaza vacana / dharAdhAme kare tAre sakale puujn|6 muhUrta kAlera tare haya duHkhamaya / kaNTaka narera dehe kabhu lauhamaya // anAyAse kintu uhA kari uttolana / duHkhadUra kari haya sukhara bhAjana / / vintu vANIrUpa kAMTA vidhile hRdye| uThAite haya uhA bahu kaSTa diye / / ihaloke paraloke vacana kaNTaka / mAnavera ati-vairi - bhAvera varddhaka / / kugati kAraka uhA ati durnivaar| bhayaGkara kivA Ale matana uhAra ||7. karkaza vacanAMghAta yadA karNe laage| upaje atIva duHkha nija mne-bhaageN|
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 daza-vakAlika-sUtra / navama adhyyn| tRtIya uddesh| vAkya sahya karA dharmA vali mAni saMyama-pravIra yini jitendriya muni / / sahena vacanazara haiyA Ahata / dharAya sarvatra tini hana supUjita // 8 pratyakSa kuzalahInA duHkha prdaayinii| nizcayarUpiNI apriyA yAhA kuvANI / / parokSe azlAghya yAhA kathita dhraay| . tyajiyA sAdhaka uhA sadA pUjya haya / / 6 alolupa zuddhavRtti yini apizuna / amAyI o sthiracitta kuhaka vihIna // kabhu nA valena svIya prazaMsA vacana / yini parakALe kabhu, athavA kakhana / parera anRta vAkya valiyA uttama / kabhu nA kahena yini Amode akSama / / saMyama - pAlanerata sei tapodhana / saMsAre mAnava mabhye sadA pUjya hana / / 10 vinayAdi guNa dvArA nara sAdhu hy.| vinayAdi hIna yevA asAdhu nishcy|| ataeva sAdho guNa karaha grahaNa / . asAdhu ye guNacaya karaha vajana //
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| 147 147 navama adhyayana / tRtIya uddeza / AtmajJAne nija AtmA jAne yei jana / rAgadva pa-samajJAna tini pUjya hana // 11 yuvaka athavA vRddha sanyAsI zrAvaka / nArI vA puruSa jana kimvA napuMsaka / / kAhAke kare nA nindA kimvA apamAna / cher3achena sadA yini rAga abhimAna / Agama-vidhAna - rata zuddha tapodhana / tinii dharAya sadA ati pUjya hana / / 12 ziSya hate yini sadA labhiyA sammAna / karena ziSyera hite. zruta jJAna dAna / / yemana jananI pitA kanyAke Apana / zikhAiyA kari tAra yogyatA varddhana // saMsArera sarva - sukha - vRddhira kAraNa / gRhiNIra pade yatna karena sthApana // sei rUpa yini ziSye Agama zikSAya / pAradarzI karAiyA azeSa ceSTAya // AcAryyara zreSTha pade vasAna acire| upakArI sei guru dhanya craacre|| tAza sammAnapAtra guruke yejana / karena sammAna ati kariyA yatana //
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 daza - vaikAlika - sUtra | navamaH adhyayana / ' tRtIya uddeza / indriya kariyA jaya sei sAdhujana / satya-pathagAmI nitya ati pUjya huna // 13 sarvvaloka pUjanIya guNera sAgara / gurugaNa ha'te zuni vijJa sAdhuvara // subhASita muktiprada saMsAra - tAraka mahAvrata lana yini mukati kAraka // trigupti pAlena yini yatane satata / cAriTi kaSAya-mukta huna satyavrata // azeSa guNate guNI lavdha jJAnadhana / pUjita hayena sei sAdhu vicakSaNa // 14 gurura sevAya rata sadA sarvvakSaNa | / Agama-pravINa yini sArthaka jIvana // sAdhura satkAre yini dakSa atizaya / purAkRta raz2omala yAra dhvaMza haya // tejomayI anupamA siddhi-rUpAgati / labhena tinii siddha apUrvvazakati // 15 tIrthaGkara mahApUjya sAdhaka yAhArAH / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // smari sei upadeza vyaji svakalpanA / valitechi pUrvvarUpa kario, dhAraNA // iti navama vinaya samAdhi adhyayanera tRtIyAddazAvacUrNi tamA
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 . daza-vaikAlika-sUtra atha navama adhyayana / caturtha uddezaM / samboMdhiyA jaMmbuziSye sudharmA pravINa / valena AyuSman mora zUna suMvacana / / bhagavAn zrI mahAvIra kathita suvANI / zunile jJAnera vRddhi haive ekhani / vinaya samAdhi sthAna haya caturvidha / abhijJa chilena tAte sthavira vivudha / / vinaya samAdhi, zrutaM, prathama dvitiiy| tapaH saMmAMdhira nAma hayeche tRtIya / caturtha samAdhi haya vikhyAta AMcAra / sakala samAdhi mArge dhAyaM shuddhaaNcaar|| ukta cAri samAdhite vijJa satyavrata / jiMtendriya hanaM AtmA kari samAhita // 1
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 daza-vaikAlika sUtra | navama adhyayana | caturtha uddeza / AdiSTa zuzrUSA haya prathama sthAnIya / sampratipAdana uhA kathita dvitIya // zrutArAdhanA Ara AtmotkarSa sampAdana / tRtIya caturtha vali kahena sajjana // nimnoddhRta zloke uhA haya ullikhita / vinaya samAdhi phala uhAte kathita // vinaya samAdhi dvArA mokSArthI bhikSuka / hayena gurura AjJA zunite icchuka // uhAra mamrmmArtha sAdhu bujhiyA takhana / zrutalAbhe yathArIti kari ArAdhana // vinIta sAdhu Ami eirUpa jJAna / nA kariyA sAdhu chor3e nija abhimAna // 2 zruta samAdhira bheda cAriTi prakAra / nimne uhA yathArIti haive pracAra // zrutavAkya adhyayana, ekAgra cintana / svAtmAra sthApana dhammai parakeo temana // nimnoddhRta zloke uhA vivRtta har3ave / sAdhurA uhAra tattva vujhite pArive // adhyayane tatparera jJAnodaya haya / ne haya sadA sthittare udaya //
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza - vaikAlika - sUtra ! navama adhyayana | caturtha uddeza | / AtmA haya dharmesthita cittasthiratAya / Atmastha dharame jane sthApana karAya || zruta jJAna lAbha kari sAdhu tapodhana / zruta samAdhite sadA anurakta hana // 3 caturvidha bheda haya tapaH sanAdhira / zuna manoyoge ihA sAdhaka sudhIra // karivenA tapaH iha paraloka tare / saMsAra sambandha saba tyajive acire // kIrti varNAdi zlAghArthe tapasyA tyajive / nirjarA vyatIta anya tapasyA chAr3ive || zloke ihA punarvAra hayecheo varNita / zuna uhA sAvadhAne sAdhu satyavrata // trividha guNera sthAna - tapasyA nirata / haivena sAdhuvara bhave avirata // nirjarA lolupa haye vAsanA chAr3ive / pUrvva pApa tapovale vinAza karive / / ei rUpe taporata labhi jJAna dhana / tapaH samAdhite rata hana sAdhujana ||4 caturvidha AcAra | sAdhu uhA thA susAdhya savAra // 151
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / navama adhyayana / caturtha uddesh| karivenA uhA iha paraloka tre| kIrti varNAdi te sadA khyAti pAivAre / / mUla guNottaraguNa-maya ye aacaar| chADive uhAre sAdhu kariyA vicAra // jinaM vacanete rata haive sAdhaka / valivenA punaH kathA asUyA sUcaka / prIti pUrNa thAkiveka sutrAdira yoge| mokSArthI haive sadA AcAra pryoge|| karive Asanna mokSa, indriya dmive| . AcAra samAdhi sAdhu avazya pAlive // 5 jAniyA samAdhi cAri pUrvokta riitite| pAlana karena yini pApamukta hate // . kAyamanovAkye saMdA vizuddhahRdaya / samAdhite yukta hana ati puNyamaya / / * saMyama - valete tini karena svahita / apUrva Atmaja sukha labhena satata // 6 samAdhite siddhilAbha kari sAdhujana / janama maraNa hate cira mukta hana / / nArakAdi caturvidha saMsAra kAraNa / varNa saMsthAnAdi sava karena varjana / '
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ / daza-vaikAlika-sUna / 153 navama adhyayana / caturtha uddesh| sthAyirUpe siddha hana vicitra jagate / kAMTAna samaya tini apAra sukhete / / avaziSTa karma yAra thAke mohamaya / maharddhika devarUpe tAra janma haya / / 7 tIrthaGkara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe taahaaraa.|| smari sei upadeza tyaji svakalpanA / valiMtechi pUrvarUSa kario dhAraNA / / 8 iti navama vinaya samAdhi adhyayana samApta /
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra / atha dazama adhyayana / AcArya Adeze kari pravajyA grahaNa / karena praphulla yini tadAjJA pAlana / / : nitya samAdhite hana ekAgrahRdaya / citta hate dUra kari lobha duraashyH|| bhukta bhogya nA karena kakhana grahaNa / ei bhave sAdhu bali tini khyAta. hanaM // 1 ye sAdhu sacitta pRthvI karenA khanana / nA karAya anya dvArA uhAvA kakhana' khanane pravRtta jane nA dena sammati / trividha karaNe yAra haya nA pravRtti / / zItodaka yevA sAdhu nA karena- pAna / nA karAn anya dvArA pAna sumahAn / / anumati nAhi dena pipAsu mAnave / trividha-karaNa - yoge saMyama prbhaave||
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika sUtra / dazama adhyayana / khaDgAdi nizita astra rUpa bhImAnala | jvAlenA vA jvAlAya nA kakhana pravala // kare nA sammatidAna agni prajjvAlane / sadA nivRtta yini trividha karaNe // sei sAdhu dharAdhAme satata pUjita / bhAva sAdhu nAma dhari hayena vikhyAta ||2 pA~khA dvArA deha yevA nA kare vyavana / nA karAya anya dvArA uhA vA kakhana // vyajane tatpara jane nehAri kakhana / nAhi dena anumati yini tapodhana / kare nA karAye nA ye durvyAdi chedana | chedane sammatidAna kare nA kakhana // kare nA sajIva khAdya ye sAdhu grahaNa | bhAva sAdhu vali vizve tini pUjya hana // 3 pRthvI tRNa kASTha Adi Aye satata / sa sthAvarAdi kITa nAza haya kata || audezika AhArete vujhiyA yejana / audezika bhojya dravya kare nA grahaNa || annAdi svayaM kabhu kare nA pAcana / nA karAya para dvArA yevAM sAdhujana // dena nA sammati kAke pAke agrasara / bhAva sAdhu tini pUjya sAdhaka pravara // 4 * 155
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ irA-vaikAlika-sUtra / dazama adhyyn| zrI mahAvIra-vacane, bar3hAsakta mana / paDjIve karena jJAna AtmAra matana / / paJca mahAnata yini mora kAraNa / saMyata hadayA. sadA. kareMna pAlana // hiMsA Adi paJcAnava rodhena satata / bhAvasAdhu vali bhave tini hana syAta // 5 krodha Adi bhayaGkara cAriTi kpaay| tyAga kara sAdhu yevA prathita dhraay|| tIrthaGkaraH upadeze saMyamenizcalaM / haiyA ye sAdhu chir3e mAghAra zRGkhala catuSpada svarNa ropya tyaje.tuccha bhAvi / gRhastha sambandha chAr3e mamatAnudhAvI / / . bhAva bhikSu vali tAre bhava sAjana / tAhAraM sukhyAti kare zlAghya tini hana // 6 atIndriya vipayete rahiyAcha jJAna / saJcita karmara kSaye yAhAra dheyAna // . karmavandharodhakArI saMyame- nirt| . tapasyA-prabhAve. yAra pApa duuriikRtH|| azubha: pravRtti yAhA pApera aavaas| . . kAya sanovAkye yAra hayeche vinAza / / . bhAva bhikSu vali tini hayena puujit| tAMhAke zraddhA kare mAnava stt.||7|
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-rvakAlika sUtra | dazama adhyayana AgAmI parazva dina-tare konasthAne / nA rAna ekarAtri svIya prayojane // aneka prakAra yini AhA pAnIya / khAdya svAdya bahuvidha vividha jAtIya // nA rAkhAna naradvArA denanA sammati / saJcaya vAsanA mukta hana bhAva yati // 8 prApta haye khAdya svAdya pAnIya azana ' samAna dhArmika jane kI mantra |! ye sAyu arpeNa uhA ani samAdare ! karena. bhakSaNa yini kAre // svAdhyAyete rata timi dharAra bhUSaNa / prakRti bhikSuka vali supUjita chana / haya nA mukhete yAra kanu udhAraNa / kalahera kathA sadA azAnti kAraNa // sadvAr3ha kathAya yAra nAhi haya krodha / karena indriya zakti satata nirodha // kAya - manovA yini saMyamete rata / prazAnta-hRdaya yini Akula- rahita // anAdara nAhi. yA karttavya sAdhane / bhAva sAdhu vali tini khyAta ebhuvane // 10 dazendriya- kaNTakera AkrozA prahAra / sarjana sahena yini ati atyAcAra // 157
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 'daza-vaikAlika-sUtraM // dazama adhyayana / vetAlAdi kRta zabda aTTahAsa Ara / zuniyAo sukhaM khe samabhAva yAra / / tinii prakRtasAdhu sarvvaguNAdhAra / bhAva sAdhu vali tini pUjita savAra // 11 zmazAne pratimA kimbA dRzya bhayaGkara / nehAri ye sAdhu hana nirbhaya antara || sAdhuvara yini hana vahu guNa yuta / dina rAta hitakara tapasyAya rata // nA karena abhilApa zarIra dhAraNe / varttamAna o bhaviSyat sukhera kAraNe // IdRza saMyata muni mamatA - vihIna / bhAva sAdhurupe khyAtaM hana ciradina ||12 zarIre mamatA kari zarIrera zobhA / ...yana ye sAdhuvara ati manolobhA // saMta mahaMta kimbA karttita bhakSita / haiyA sahanazIla pRthivIra mata || karenA kAmanA yevA sAdhaka pravINa / kutUhala dekhAzunA - sambandha vihIna // bhAva sAdhu vali tini bhave khyAMta hana / tAhAkei loke kareM saMbhakti pUjana // 13 sAdhu dharA thA ati anurAge / kleza rAzi jaya kare zarIra prayoge // F
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra dazama adhyayana / janama saraNa rUpa - saMsAra hite| uddhAra karena AtmA tapasyA - valete // bhayaGkara bujhi yini janama maraNa / sAdhu sadAcAre thAki tapasyA magana / / bhAva sAdhu vali bhave tini khyAta hana / ' sarvaloke kare tAre sabhakti pUjana // 14 hasta pAda vAsye yini satata saMyata / jitendriya sAdhu yini dharma-dhyAne rata / / haiyAche samAhita AtmA yAra bhave / adhyAtma carcAya yini lipta sarvabhAve Agama sUtrera artha yAra suvidita / bhAva sAdhu vali tini jagate vikhyAta // 15 ye sAdhu pAtrAdi vastra - svIyopakaraNe / mamatA lAlasA tyAga karena yatane // vinA paricaye gRhe bhikSAtare yAna / dIpahIna bhikSA lAbhe santuSTa parANa // pulAka o nispulAka dopa hAte duure|. thAkena saGkalpavaddha saMyamera tre|| kharida vikraye kimvA, saJcaye virata / haiyA sakala saGga tyajena stt||' bhAva bhikSu tAra nAma saphala jIvana mokSa lAbhe nitya tini karena yatana // 16
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ deza-kAlika-sUtra / dazama adhyyn.| alabdha vastura yAcanA-lobhate virt| . . lAme o uhAra rase nAhi yini prIta / / bhAvate vizuddha ha'ye gocrii-prvnn| saMyamavihIna prANa nA cAna kakhana / / sthira citta, Rddhistuti satkAra pUjana / 'cAhenA ye sAdhu tini bhAva bhikSu hana // 17 ye sAdhu valenA kasu amuka kushiil| . krodhera janaka vAkya athavA azlIla / / pApApuNya-janya - dAha vedanA prakhara / pratyeka AtmAra haya jAni ytivr|| nija AtmA sarvaguNe utkRSTa aamaar| abhimAna etAza mane nAhi yaar| tAhAkei naragaNa karenaM puujn| bhAva sAdhu vali bhave tini khyAta hanaM // 18 jAtimatta rUpamatta nA hayena yini / / lAbhe o zrutera jJAne apramatta muni // . sarvavidhaH garva tyaji dharmAdhyAne rt| . sAva bhikSu vali hana tini supUjita // 16 mahAmuni zlAnya yini vinaya pradhAna / parahite. upadeza karena pradAna / / sthira thAki nija dharme apare utsaahe| ' . karAna susthira pareM. dharame Agrahe / /
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ darza-vaikAlika-sUtra / 161 dazama adhyyn| kuzIla Arambha Adi cepTA teyAgiyA / hAsyakArI kuhakete yukta nA haiyA / / pravaJcA laiyA yini hana samAhata / bhAva bhikSu vali tini hayena pUjita / / 20 azuci anitya dehe mamatA tyjiyaa| rAkhi hite nija AtmA Agama smariyA / / saMsArera vandha hetu janama maraNa / usayera hetu yini karena chedana / / siddhigati, tini bhaveM sAdhu prApta hana / bhAva sAdhu nAma tAra saphala jIvana / / 21 . tIrthakara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA / / nari sei upadeza tyaji svakalpanA / valitechi pUrvarUpa kario dhAraNA / / 22 iti dagama sabhizvadhyayana samApta /
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | atha prathama cUlikA | bhikSu bhikSuguNa yukta tapovale haya / dazamAdhyayane uhA ullikhita raya // pUrNa karmma phale sAdhu yadi duHkha pAya / cUlikA dvayete Ahe uddhAra upAya // guru mahArAja kahe he ziSya ! AmAra / saMyama tyajiyA yadi duHkha haya kAra // saMyama tyajite punaH kare vA prayAsa / aSTAdaza sthAna citte karive vikAza // lAgAma dharile ava supathete dhAya / aGkuza AghAte hastI hitapathe yAya // patAkAra cale naukA cale nAnApathe / patAkA laiyA cale tAi sAthe sAthe / sei rUpa yadi keha aSTAdaza sthAna / bujhiyA satata rAkhe saMyame dheyAna // tAhAra patana bhave kabhu nA sambhave / saMsAra sAgara hate sei uddhArive //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| prathama cuulikaa| he ziSya ! sakala prANI thAki e saMsAre / duHkhamaya samayete duHkha bhoga kre| gRhastha Azrame vAsa yadi du.khtre| tathAya thAkite icchA kena nara kare ? // 1 gRhasthara kAma bhoga ati tuccha haya / alpakAla sthAyI uhA ati duHkhamaya // 2 naragaNa mAyAvaddha haya cira dina / avizvasta haye haya santopa vihIna / bhogera vAsanA dvArA sarvadA vihvala / ehena gRhasthAzrame thAki kivA phala // 3 saMyamete uddhagera haile saJcAra / cinti yatane sAdhu nimnokta prakAra / / zArIrika mAnasika duHkha cirakAla / thAkivenA karmavandha parama jaJjAla / / gRhAzrame lAlasAya kivA have phala / saMyamete har3a thAki haive saphala // 4 arcanA satkAra kare saMyamI sAdhuke / var3a var3a mahArAja thAki iha loke // dIkSAtyAgI sAdhujana kA- siddhitare / sAdhAraNa lokagaNe khozAmoda kare / / ehena durdazA heri kona sAdhu jana / yAite icchuka hana gRhastha bhavana ? // 5
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika-sUtra! , prathama cUlikA / .. tyaji bhAgavatI dIkSA gRhI yevA haya / gRhasthera sukhabhoge Asakta hRdaya / vamana kariyA punaH ye kare bhojana / tAramata tini hana tucchara kAraNa // 6 , saMyama tyajiyA punaH gRhI hana yini / . durgati lAbhera pathe calivena tini // 6 bhAryA putra mitrAmitra yukta e sNsaare| dharmalAbha kona jana karite nA paare| calile sAdhaka laye saMyama. durlabha / dharmalAbha tAra pakSe atIva sulabha / / 8. ye gRhastha asaMyamI haya kssititle| saMsargaja roga tAre nAze avahele // 8 saGkalpa vikalpa Adi AtaGka manera / gRhasthera sadA haya kAraNa nAzera // 10 jIvikA nirvAhe gRhI satata cintita / 'vANijyAdi sadA kare abhAva tAr3ita // kata kaSTa pAya sadA gRhe kari vaas| saMyamIra vinA kleze mojhate prayAsa // 11 yathA kITa Atmakoze vaddha sadA raya / gRhAvAsa mahAvandha jAniye nizcaya // upakleza cintA nya saMyami-jIvana, sukhamaya saMdA haya mokSera sAdhana // 12..
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 daza-vaikAlika-sUtra / prathama cUlikA / gRhAvAse gRhI duHkhI pApera kAraNe / saMyamI niSpApa haya ahiMsA pAlane // 13 caura pazu Adi yathA kAma bhoga kre| gRhigaNa tathA kAma bhuJja e saMsAre // 14 vahu dvArA pApa puNya anuSThita haya / anuSThAtA bhune phala nAhika saMzaya / / 15 kuzAgrare jalaviduH yathA kSaNa raya / mAnava jIvana tathA anitya nizcaya / / 13 kariyAchi bahupApa Ami durAzaya / cArina mohanIyAdi sakala samaya / / anyathA hata nA mora eta adhogati / nA haive lubdha mana gRhAzrama prati / / 17. . kariyAchi pApa puNya pUraba jnme| pramAda kapAya Adi vaze paDi krame // mithyAtva o avirati karma mora ati / parAkrAnta hayechila tAhe pa durgati // karmaphala musli pare yadi tapasyAya / pUrava karama kari ekavAre kSaya / / tAhA hAle mokSamArga pAiva nizcaya / / karma bhoga nA karile nAhi phlodyH|| saMyamai zreSTha ithe nAhika saMzaya / aSTAdaza sthAna sadA kara paricaya // .
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 daza-vakAlika sUtra | prathama cUlikA | hayA evaM mora mohera bhaJjana | gRhAbhrame Ara mora kivA prayojana 118 cAritryAdi dharmma chAr3e bhogera kAraNa / ye anAyya tyAgI bhogevaddha mana || jAnenA se pariNAma bhAvI narAdhama / nivvoya vAlaka mata chAr3iyA saMyama // 1 saMyamera vahirdeze kariyA gamana / indrAsana chAr3i yathA indrare patana // sarvvaM dharmma hate tathA sAdhu bhraSTa hana / anutana hana pare mohera kAraNa // 2 saMyamAdi sAdhukA kari sAdhujana / surendra narendra dvArA supUjita hana // kintu sAdhu dharmma hate bhraSTa yadi hanaM / keha nAhi kare tAre sabhakti pUjana // sthAnacyuta deva yathA santapta hRdaya / dharmabhraSTa tathA sAdhu anutapta haya // 3 saMyamI pUjita haca tapasyA nirata / dharmma bhraSTa sAdhu kabhu nA haya pUjita // rAjya bhraSTa rAjA yathA anutapta haca / dha ye sAdhu viSaNNa hRdaya // 4 bhraSTa dharata sAdhu haya sadA mAnanIya / dharmahIna have punaH ghRNAra sthAnIya //
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra | prathama cUlikA | kugrAmete parityakta zreSThIra matana / ye sAdhu anutapta huna // 5 asaMyamI atikrami sundara yauvana / vArddhasya avatthA manda yave prApta huna // giliyA bar3azI manusya yathA sahe phleza / tathA vRddha lobhe pAya santApa azepa // 6 asaMyamI vRddha yave hayena pIr3ita / kukkuTumba - dopakara - cintAya nirata // zRhula vandhanyuta hastIra matana / anutApe dagdha hana vRddha AjIvana // 7 asaMyamI vRddha hare putradArAnvita | darzana o moha ANi kammaite vyApRta // karhama patitapana gajera matana ! anutApAnale dagdha huna sarvvakSaNa // 8 asaMyamI vRddha jana cintena satata / nimnokta prakAre bhave haye santApita || "yadi Ami thAkitAma sAdhubhAve sthira / pravajyA te rati mora thAkita gabhIra || bhAvitAtmA ca ye ei kSaNe | vasitAma sarvvapUjya AcArya Asane" | saMyamete rata sadA mahapiM paryyAya / sukhera pradAnakArI tridivera nyAya || * 167
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 daza-vaikAlika sUtra | prathama cUlikA / saMyata vihIna jana pravajyA rahita / dAruNa naraka kaSTa pAya avirata ||10 sAdhura AcAre rata maharSi sakala | deva tulya zreSTa sukha bhukha avirala // sAdhura AcAra bhraSTa loka narAdhama / naraka sadRza duHkha pAya suvipama // , bukiyA pUrvokta phala sadasadvivekI / sadAcAre rata hana mokSamArge thAki // 11 yajJa zepe bhaSmAnala alpa tejoyuta / uddhata - dazana sarpa ghora vipa mata / / dharmabhraSTa dopakArI tapolakSmI hIna / nara ke avajJA kare svabhAva malina // 12 ye jana dharamabhraSTa, adhameM cAlaka / akhaNDanIya cAritra - khaNDana kAraka // ihaloke adharmAtmA tAre save kaya / parAkramAbhAve tAra kIrtti nAza haya // patita baliyA tAre sAmAnya mAnava / durnAma karite thAke ati asambhava // viziSTa lokera kathA ki valiva Ara / lAJchanA pAite haya atyanta tAhAra ||13 kRpyAdi svarUpa ati santoSa vihIna / saMyamavihIna kA mana yAra lIna //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ darza-vaikAlika-sUtra / prathama cUlikA / aheli dharmapatha bhujhe ye vipaya / du.khaprada vinapathe tAra gati haya / / bahujanma dhUri phiri karile yatana / jinadharma prApti tAra nA haya kakhana // 14 narake yAiyA jantu bahudu.kha pAya / ati phleza yAtAyAta kare tathA hAya / / palya vA sAgaropama bahu kAla thAke / kata ye yAtanA pAya vipama nrke| arati svarUpa du.kha saMyame AmAra / he guro satata haya ki kariva Ara // 15 saMyame arati rUpa dukha cira dina / thAkicenA mamalAgye prasukha bihIna / bhogera pipAsA vAr3e yauvana smye| vRddhakAle hrAsa pAya zaktihIna hye| vRddhakAle deha hate nA gele pipaasaa| AyuHzepe dUra have ei mora AzA / / 16 ye jana sarvadA thAke saMyamete rt| tAra AtmA haya bhave ati dRr3hanata // Asanna vipade tyaje se deha kevala / karenA se parityAga dharama sambala // yemana pravala vAyu utthita haile / helAite nAre kabhu sumeru acle||
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 daza - vaikAlika sUtra | prathama cUlikA / temani indriyagaNa pApera nidAna / kadApi kAMpAte nAre dhAmikera prANa // subuddhi sAdhaka bujhi aSTAdaza sthAna / jJAna o darzanAdite haye jJAnavAn // uhAra sAdhanarIti sayatne bujhiyA / kAyamanovAkye sadA saMyama rAkhiyA || triguptite gupta haye jainendra kathita / zAstrokta kriyAya haya tatpara satata // 18 tIrthaGkara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArA // smari sei upadeza tyati svakalpanA / valitehi pUrUpa kario dhAraNA // 1 iti rativAkya cUlikA samApta / *
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sA atha dvitIya cuulikaa| dvitIya cUlikA kathA kevalibhApita / zuna mana diyA save, haiyA saMyata / / kurakaNDaka nAmaka chila ekajana / jaina dhamma bhaktiyukta yati tapodhana / / sAdhvIra Adeza, tini kari anazana / itakAle karmaphale hArAna jIvana / / mRtyuvArtA zuni sAdhvI udvignA rmnnii| sImandhara gurukAche calena takhani / / bhAvena udvignA mane kisera kAraNa / karilAma anazane muni vinAzana ? guruke balena sAdhvI Ami abhaaginii| tavAdeze kathA kahi mokSa-vidhAyinI / / eka sAdhu mamavAkye kariyA vizvAsa / hArAyeche prANa ihA hayeche prakAza / /
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ d d daza- vaikAlika sUtra | dvitIya cUlikA | nAhi dopa ithe mora guro zuddhAcAra | tomAra pradatta jJAna karechi pracAra // zuniyA pUrvokta kathA puNyazIlajana / cAritra dharmete rata hana sarvvakSaNa ||1 viSaya-vikAra rUpa pravAhe patita / sAMsArika jIva sava hatecha vAhita // pratikUla: pravAhete pAliyA saMyama / zuddhacitta puNyaphala labhena parama // suyoga saMyame kAro haile kakhana / nA karive vyartha uhA. vijJa sAdhujana // mubhukSu sAdhakavara mokSalAbha tare / . satata saMyame sthira rAkhena - AtmAre // 2 anukUla vipayAdi sukha Ache yata / nimnagati jalarAzi patanera mataH // saMsAraI anusrota zAstre ukta haya / pratisrota viparIta jAnive nizcaya // * indriyAdi jayakArI Asrava bhavoddhAre pratisrota jAnive bhUtale / sakale // viSama | janama maraNa rUpa saMsAra anusrota vali uhA haya anugama // saMsArera bhoga lisA haite nistAra / pratisrota rUpe bhave haye -pracAra // 3
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vaikAlika-sUtra 173 dvitIya cuulikaa| jJAnAdi AcAre nitya parAkramayuta / indriyAdi nirodhaka saMvare susthita / / saMyama vizuddhitare dekhive sAdhaka / cA guNa o niyama pavitra kAraka / / gRhera vizuddhi jJAna, aniyata vAsa / vizuddha vastura prApti nirjana nivAsa / / vasana pAtrAdi vastu-alpa saMrakSaNa / kalaha vyApAra hate dUre Agamana / / apratihata vizuddha sAdhura vihAra / pUrvokta kAryera nAma caryA zuddhAcAra / guNa haya dviprakAra zuna sAdhu jana / mUla o uttara guNa saMyama nidAna / piNDera vizuddhi Adi AsevanA rUpa / zAstrate kathita haya niyama svarUpa // 4 aniyata pAna Ara bhikSA bahurathAne / vizuddha vastura lAbha saMsthiti vijane // vastra pAtra upadhika, alpa srkssnn| kalaha vyApAre hAte dUra Agamana // viharaNa gatisthiti prazasta muniraH / pAlive satata uhA kari buddhi sthira / / 5 janatAya paripUrNa kolaahlyutH|.. rAjAra daravAra kimvA sabhA samAhUta / /
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 daza vaikAlika-sUtra / dvitIya cuulikaa| athavA yathAya bhaya Ache lAMchanAra / svapakSa vA parapakSa hate avicAra / / vihAra caryAya sAdhu pUravera sthAna / - teyAgiyA anyasthAne karive prasthAna / / kathita sakala sthAna sadopa jaanive| AkIrNa sthAnete sadA AghAta pAive // . apamAna sthAne lAbha hayanA kaahaar| AdhA karma Adi dopa ghaTe vAraMvAra // tyajiyA pUrvokta doSa AhArya grahaNa / kariveka yathArIti yati tapodhana // hasta mAtrakAdi dvArA saMsRSTa vidhite / bhikSA Aharive bhikSu jnshaastr-mte|| niravadya AhArate hAta lAgAive / sAvadha vastute hAta kabhu nA phelive // 6 madya mAMsa khAivenA kabhu sAdhujana / karivenA paradvaSa bhrameo kakhana / / sarasa vikRta ghRta Ara dugdhapAna / karivenA sAdhujana pAperaM nidAna / / yAtAyAte kimbA paribhoge vikRtira / kAryotsargakArI have sAdhu mahAvIra / / vAcanAdi kArye sAdhu have ytnshiil| pAlive pUrvokta vidhi sAdhaka suzIla // 7
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-vakAlika-sUtra / 175 . dvitIya cuulikaa| mAsAdi kalpa samApti hale zuddhaprANa / karivanA sei sthAne sAdhu avasthAna // svAdhyAya bhUmi o zayyA bhaktapAna eve / AmAke sAdare tUmi arpaNa krive|| karAvenA eirUpa pratijJA kakhana / gRhasthake sAdhujana ramari satyapaNa // prAme vA zrAvakakule deze vA nagare / karivenA mAyA kona vastura upare / / 8 gRhasthara bhojanAdi sevA nA krive| vandanA praNati pUjA sAdhurA tyajive / / ye sAdhu-gaNera saGga nA haya kakhana / cAritrera hAni kabhu jAni sarvakSaNa / / tAhAdera saMge thAki sAdhaka sumati / kariveka mitrabhAve ekatra vasati / / sAdhu guNAdhika kimbA samaguNa skhaa| vihAra kAlete yadi nAhi pAya dekhA // tAhale ekAkI tyaji pApaja aacaar| anAsakta haye kAme karive vihAra / / 10 varSARtu kAle sAdhu zudhu cAri mAsa / RtubaddhakAle punaH ekamAsa vAsa // . ekasthAne kariveka saMyama-pradhAna / Agama kathita ihA utkRSTa pramANa / /
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ * daza-kAlika sUtra | dvitIya cUlikA / atIta nAhale punaH samaya higuNa / tathAya kabhu nA kare sAdhurA gamana // cArimAsa Rvaddha mAsera dviguNa / samaya nA le gata sAdhurA kakhana // cAturmAsya mAsakalpa karivenA tathA / Thika pathe caliSeka sUtre Ahe yathA // vidhi vA niSedha vAkya sUtre ullikhita / pAlana kariva sAdhu haye suvidita // 16 rAtrira prathama bhAge athavA antime / AtmA dvArA AtmA dekhe ye sAdhu marame // tAhAra kalpita Alacintana prakAra / lipivaddha karitehi zuna eivAra // yathAzakti kariyAhi kona tapotrata / avaziSTa Ahe kona karttavya vihita // Agamokta vaiyAvRtti Adi karmma kata / sAmadhye dhAMkite jahA hayaM nAi kRta" // 12 apara, kona ki truTi, dekhena AmAra / alpa vairAgya kivA hayeche AtmAra // kona bhrama doSayuta ajJAnajar3ita / kari nAi tyAga Ami mAyAya mohita // ityAdi vAkvera artha haye sAvadhAna / Agamokta vidhivale bujhi bhramajJAna //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza- vaikAlika sUtra | - dvitIya cUlikA | bhaviSyate janmAvenA vAdhA saMyamete / bujhiyA caliye sAdhu yaha pRthivIte ||13 niyamita gatipathe azva cAlAite / cAlaka azvake yukta kare lAgAmete // tathA kAya manovAkye saMyama - vicyuta / svakIya AtmA heri pramAda saMyuta || - dhIra sAdhu avarodha, AtmAra vikAra / karena saMyata AtmA haye zuddhAcAra // 14 dhairyazIla jitendriya ye sAdhu puruSa / svahitAlocanA - matirUpa yoga Ase // kAya - manovAkye sadA tAhAke sakale / saMyamete sAvadhAna sAdhu zreSTha vale || pUrvvarUpa guNe yukta sei sAdhuvara / satata saMyame huna vaddhaparikara // 15 saMyata - indriya-yukta saMyamI sAdhaka / svapara AtmAra hana satata rakSaka // paraloka samutpanna apAya haite / kareNa AtmAra rakSA tini saMyamete / saMsAre Avaddha haya AtmA arakSita / sarvvadu:kha mukta haya AtmA surakSita || tIrthakara mahApUjya sAdhaka yAhArA / diyAchena upadeza hitArthe tAhArAM // smari sei upadeza tyaji svakalpanA / valitechi pUrvvarUpa kario dhAraNA // viviktaca nAmaka dvitIya cUlikA samApta | - 177
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh-vaikaalik-suutr| prishisstt| rathanemi o rAjImatIra upAkhyAna ugrasena nAme chila rAjA mithilAya / dhAriNI tAhAra rANI vikhyAta dharAya / / kaMsa nAme eka putra, kanyA rAjImatI / prasava karena rANI ati buddhimatI / / atyanta suzIlA chila kanyA rAjImatI / sundarI paramA dhanyA lakSmIra mUrati // yaduvaMze dazabhrAtA chila shauryaapure| atula pratApazAlI vikhyAta samare // vasudeva nAme chila eka sahodara / sakala kaniSTa yini svadharmatatpara / / rohiNI devakI chila dui rANI taar| pati-sevAratA sadA ati zuddhAcAra // * rohiNI - putrera chila valabhadra nAma / kezava devakIputra chila abhirAma / /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza vaMkAlika sUtra | . pariziSTa / rathanemi o rAjomatora upAkhyAna / vasudeva - jyeSTha bhrAtA samudravijaya / pAlana karena rAjya udAra hRdaya // samudravijaya patnI zivA puNyavatI / prasava karena eka putra sumUrati // ariSTanemi nAmete tini khyAta hana / kAlakrame pAna tini sundara yauvana || rAjImatI kanyA saha ariSTanemira | vivAha prastAve yAna kezava sudhIra // zuni vArttA vivAhera rAjA ugrasena / praphulla haiyA ati kezave valena // Asile thAya vara vivAhera dine / rAjImatI samarpiva ullasita-mane // raft vivAhavArttA pracAra haila | mAGgalika kAryya sabai Arambha karila || zaMkhera dhvanite kA~pe prAsAda raajaar| udhvani deya nArI kare gRhAcAra // ariSTanemike dena sundara bhUSaNa / sajjita karena tAre varayAtri - gaNa // hAtI ghor3A sainya saha zipikArohaNe / agrasara huna tini vivAha bhavane // 179
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 dsh-vkaalik-suutr| pariziSTa / rathanemi o rAjomatora upAkhyAna / pathe heri bahu dIna pazu pakSigaNa / khoyAre Avaddha haye kariche krandana / nehAri ehena dazA sArathike vara / jijJAse ihAra vala kAraNa vistara / / 'sArathi vinItabhAve kle neminaathe| vivAhe eseche vahu dhanijana rthe| mAMsa khAdya vyavahRta bhojane hiye| rAjasika prANi vadhe santopa labhive / / zuni hiMsAvAphya nemi sArathira mukhe / cintita halena ati janatA sammukhe // bhAvena arienemi AmAra kAraNa / haiveka pazu - pakSi - jIvera nidhana / / paraloke nA haive maGgala AmAra / alIka bhogera tare jIvera saMhAra // tyajiyA kuNDala Adi bhUpaNa sakala / dvArikAya cale yAna haiyA vihvala / / tathA hate raivatake yAna kSunnamana / karena arienemi keza - uttolana // pravajyA laiyA hana dhyAnete tatpara / bhulena saMsAra-mAyA sAdhu yogpr|
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 daza-vaikAlika-sUtra / pariziSTa / rathanemi o rAjomatIra upAkhyAna / vAsudeva hena kAle prasanna vdne| AzIrvAda dena tAke nimnokta vcne| haive abhISTa siddhi zIvra ApanAra / darzana cAritra jJAna Asive susaar|| nirlobhatA Adi dvArA havena unnt| . haivena bhUbhArate sarvatra vikhyAta / rAmabhadra kezavAdi yAdava skl| neminAtha - vandanArtha hayena villala / / yAdava sakala Ase tvarA dvArikAya / arienemira khyAti uccasvare gAya / / edike rAjAra kanyA satI rAjImatI / dIkSita arienemi jAni buddhimatI / / zoke duHkhe atizaya haye niyamANa / hAya hAya vali hana vihala - parANa / / janaka jananI tAra nirakhiyA bhaav| anyasaha vivAhera karena prastAva / / se prastAve rAjImatI hana asvIkRtA / dharamete sthira - mati halena vanitA / / vicAri svAmIra kAryo tyAga zikSAdAna / dhanyA haye tyAga dhamma hana AguyAna /
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 daza-vaikAlika sUtra | pariziSTa / rathanemi o rAjImatIra upAkhyAna nija mohe rAjImatI nijake dhikkAre / tyAgadharmma upajila tAhAra antare // neminAtha labhechena paramArtha jJAna / karechena caturvidha saMghera sthApana || zuni hena vArttA tAra upajila mane / neminAtha tulya. sAdhu nA Ache bhuvane // neminAtha hate dIkSA karite grahaNa | rAjImatI mane mane karena cintana || sArthaka haive mora tuccha e jIvana / neminAtha hate dIkSA karile grahaNa | bhAvena saMsAre thAki Ami ki kariva / dIkSA lAbhe zreSTha pathe sattvara caliva // jitendriya rAjImatI dIkSitA haite | vahirgata hailena Alaya haite // kezava AziSa dena ati phullacite / uttIrNa haive tumi bhavArNava' ha'te // rAjImatI zIghra kari sannyAsa grahaNa | karena pavitra citte saMyama pAlana || ekadA zrI neminAthe karite darzana / raivataka abhimukhe karena gamana //
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza-rvakAlika-sUtra / pariziSTa / rathanemi o rAjImatIra upAkhyAna / musula dhArAya pathe vRSTi Arambhila / rAjImatI-dehavastra sakali bhijil|| avazepe konamate ekAkinI hAya / layena Azraya tini bhIpaNa guhAya / / janazUnyA guhA ihA bhAvi nija kre| zukAite nija vastra kSipena vaahire|| ariSTanemira bhrAtA saMyama - tatpara / guhAte dhyAnasta chila bhramaNera para / / nagna dehA rAjImatI nirakhiyA tini / kAmabhAve vicalita halena amani / / nehAri tAhAke kAMpe bhItA rAjImatI / lajjAsthAna kare DhAki vasilena satI / / bhayabhItA kumArIke kariyA darzana | kAmamatta rathanemi valena vacana / / surUpe candra - vadane sucAru-bhApiNI / svAmitve varaNa kara more abhAginI / / nirbhaye uttara dAo bhUla pUrva kathA / dohe bhuji bhogasukha dUra kara vyathA / / manuSya janama haya atIva durlabha / bhogapAre jainamArga haive sulabha / / 11111
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 . .. prishissttN| rathanemi o rAjImatIra upAkhyAna / rathanemi manovala :naSTaprAya, heri| valena sumiSTasvare rAz2Ara kumArI // . jAnio jagate .save kAlera, kvleN| par3ive maraNakAla Agata haile / / : dharmAdharma vicAre ye zakati vihIna / jAti kula rakSAkarA tAhAra kaThina // . vaizravaNa indra nala hate yadi tumi / . anAdara karitAma rAjImatI Ami / / /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
_