Book Title: Agam 01 Ang 01 Acharang Sutra Chintanika Author(s): Labdhi Vikramsuri Sanskruti Kendra Ahmedabad Publisher: Labdhi Vikramsuri Sanskruti Kendra Ahmedabad Catalog link: https://jainqq.org/explore/011555/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka tathA prAptisthAna : zrI ladhi-vikamasUrIzvarajI saMskRti kendra C/o. saMskRti bhavana caMdrakAnta e. dalAla T|7|A zAMtinagara, vADaja, amadAvAda-380013. prAptisthAna : zrI jaina dharma phI peDhI zrImALI piLa, zrI munisuvrata mArga, bharUca-392001 vi. saM. 2044 Ase vada 0)) budhavAra tA. 9-11-88 prata - 3 ha - 2006 mUlya vecANa mATe nathI. dharaNIdhara prInTarsa - 42, bhadrezvara sesAyaTI, dIlhI daravAjA bahAra, amadAvAda-380 004 phona Resi. - 78979 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ce Phone: 87.26877 AATILAL CHIMANLAL SHAH 6-48/172-A, Moricha Lane, *A, 1 -: [1780 ) || ziSadAtA - pekarI pUrUdeva ApaNuM eTale saMyamInA divase ArAdhanAnA divase che. ArAdhanAnuM sAdhana aMtaHkaraNa che. e sAdhana jeTaluM nirmaLa ane vizuddha rahe teTalI ArAdhanA ujajavala bane. manane zuddha rAkhavA tanuM ciMtana levuM joIe. e tatvonuM ciMtana bAhyasaMbadha sAthenuM gADha mamatva na rahe te jabane. bAhyasaMbadhanuM mamatva ApaNuM ArAdhanAmAM avarodhaka che.e samajAya..ne pachI te mATe prayatna sajAga rahevAya tyAre ArAdhanA suMdara thAya. basa. A trIjA najara jAjama . manaH (lAgu bahAdura banIne ciMtana kara. (saMtanA 57mAMthI sAbhAra) zrI tIrthAdhirAja bharUcamAM aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava vi. saM. 204pa mahA suda 13 zanivAra tA. 18-2-1989 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa pustakano lAbha lenAra mahAnubhAve pustaka lAbha lenAra 1000 zrI sikaMdrAbAda gujarAtI jaina vetAMbara mUrtipUjaka saMghanA jJAnakhAtAmAMthI 100 zrI naMdalAlabhAI tArAcaMda verA muMbaI 100 zrI bhAnubhAI ke. bhaNasANI muMbaI 100 zrI jaya jInendra ha. zrI jasavaMtalAla maganalAla vorA 100 zrI jasavaMtalAla zAMtIlAla zAha mATuMgA, mubaMI. 50 zrI caMdrakAMtabhAI ratIlAla bekara sikaMdrAbAda ' 25 zrI harakhacaMdabhAI cheDA, vAlakezvara 25 zrI suzrAvaka taraphathI pa00 kacchanA saMgha taraphathI 200 zrI savItAbena mahetA madrAsa 200 zrI navanItabhAI paTela pAzvanAtha korporezana amadAvAda , 100 zrI baLadevabhAI DosAbhAI paTela amadAvAda 5. zrI dhIrajalAla vRjalAla zAha amadAvAda 100 pU. sA. sarvodayAzrIjI ma. sA. nI preraNAthI zrI maNubena kAMtIlAla jhaverI pAlanapuravALA 35. zrI labdhi, vikramasUrIzvara saMskRti kendra Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 3 Dem o crammar Ansar * Part KantingulaLizarmathemaintainleonimamsionasanseminatmahamanimandarmenimamalnistamendmentaliactinentaminine Asheelkantusineshmandamad JMLund -- .. . -the-k mamalmemadamadnaa i E- SERarsi - m anandimamanalaansaademandinbaabedkan HAawaiiamule SM EmaiCinedaaman meanewdesilameenetmakmandacocommissionaDramananews a SECRDal | kssmii khuNjulaangkh bhaal bhI kuMthunAtha jaina maMdira sikandrAbAda Drainrn PATEL.' . . : SALE YLE RAJ Sad Subunakabaanandad imandauliwomsneededalendsexdawunism - mleone to.doasadda mbaramamalanket ' ANA-4.. . La . .. State k Man - SAND Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdapUrvaka anumAdanA zrI sikadrAkhAda kuMthunAtha jaina sagha" pU. pA. gurudeva vikramasUrIzvarajI ma. sA. nA anaMta upakArathI vikasita thayela A sagha che. pU. gurudevanI kRpA satat A sa`gha upara vI che. . pU. gurudeve traNa cAturmAsa dvArA sikaMdrAkhAda kuMthunAtha jaina saMghanA dhakA nuM nirmANa karyAM che. pU. AcArya bhagavaMta. rAjayarAsUrIzvarajI ma. sA. nI pravacaneAnI akha dhArAe jina mAnA parama rahasyA A sa'dhane prApta thayA che. pU. sAdhvIvaryA savediyAzrIjI ma. sA. tathA temanA vizALa sAdhvI samudAye A saghanI ugatI dazAmAM zrAvikAene jaina AcAra sahitAnA patha darzAvyA che. te zrI sikadrAkhAda gujarAtI jaina ve. mU. sa'ghe gurubhakata zrI rAjendrabhAI dalAlanI preraNAthI zrI saghanA jJAna khAtAmAMthI zrI AcArAMga sUtra citanikAnI 1000 nakalanA prakAzananA lAbha lIdhA che. ame saskRti kendranA TrasTIgaNe bhAvapUrNa anumeAdanA karIe chIe. deva-guru pratyenI sahaja bhakita yukata A zrI sa`ghanI sadA abhivRddhi thAya tema zAnadevane prAthanA. karIe chIe. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anumodanA guNanurAganI-zAsanabhAvanI.... prabhunA zAsanamAM guNa AtmAo che. guNAnurAgI. AtmAo che. mArA-tArA paricaya-aparicaya gauNa bane che. sadA smRtimAM rahe che-zAsanabhAva-zAsana rAga-zAsana prema. zAsana bhAvamAM niSpakSapAta daSTi pedA thAya che. muMbaI vAlakezvaramAM nivAsa karatAM vAvRddha suzrAvaka naMdalAla tArAcaMda verA kharekhara prabhunA zAsananA rAgI, Agama sUtranA anurAgI suzrAvaka che. varSo pahelAM zrI dazaukAlika sUtra citanikA pragaTa thaI ane temanA hAthamAM AvI vAMcI-vaMcAvI aneka vyakitane preraka banAvyA. bAdamAM zrI dazavaikAlika sUtra ciMtanikA, zrI uttarAdhyayana sUtra citanike temanI preraNA dvArA aneka bhAvike dvArA pragaTa thaI ane Aje zrI AcArAMga sUtra citanikA paNa satata temanI mAMgaNuM ane lAgaNInA kAraNe pragaTa thaI che. temanA dvArA prakAzanamAM lAbha lenAra mahAnubhAvonI yAdI sAthe saharSa anudanA karIe chIe-mAdhyastha majurabhakata zrI baLadevabhAI DesAbhAI paTelanI, navanItabhAI paTela temaja zAsana anurAgI jayaMtikAsiMdhavInI. A Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa pustakano lAbha lenAra mahAnubhAve pustaka lAbha lenAra 1000 zrI sikaMdrAbAda gujarAtI jena vetAMbara mUrtipUjaka saMghanA jJAnakhAtAmAMthI 100 zrI naMdalAlabhAI tArAcaMda verA muMbaI 100 zrI bhAnubhAI ke. bhaNasANuM muMbaI 100 zrI jaya jInendra ha. zrI jasavaMtalAla maganalAla verA 100 zrI jasavaMtalAla zAMtIlAla zAha mATuMgA, mubaMI. 50 zrI caMdrakAMtabhAI ratIlAla bekara sikaMdrAbAda 25 zrI harakhacaMdabhAI cheDA. vAkezvara 25 zrIsuzrAvaka taraphathI 500 kacchanA saMgha taraphathI 200 zrI savItAbena mahetA madrAsa 200 zrI navanItabhAI paTela pAzvanAtha korporezana amadAvAda : * 100 zrI baLadevabhAI DesAbhAI paTela amadAvAda 50 zrI dhIrajalAla vRjalAla zAha amadAvAda 100 5. sA. sadiyAzrIjI ma. sA. nI preraNAthI zrI maNIbena kAMtIlAla jhaverI pAlanapuravALA 35. zrI labdhi vikramasUrIzvara saMskRti kendra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: , mamtaminimummmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmshinatha Radima n sankramammilaristmiummer --45 maamarpa V ka .. PREM bhe-a Patna . - - - meani Twfonnamratanakartamilanantrwardominamaintamamakalamuhuriyarminationsansamundernationalitiemam PAN. N Mantrasounismaratsmeariner' / : .. m mmmm imamtnamdheraimamaARAMAdrenameaparmnimalanileonistaminamailosbalantindiatrian n Martmemummmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm ania MMENamana + . . . - " . ne OFUKia MC-STA PM COM N The RYANA ... miremendmamremiemamakosmatamasinindmmsdemamalendana sometimamtarka. inrintinerar i a - .. . , Twseriment ma - COM shrii khRngkh bhaal zrI kuMthunAtha jaina maMdira sikandAbAda - - Page #10 -------------------------------------------------------------------------- Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta upakArI pU.pA. dAdAgurudeva * ta' 1 , 1 41 - - - ? : 4 : che " ' AnA ka '' na ke . . . kai che * * * * . *Page #12 -------------------------------------------------------------------------- Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta upakArI vAtsalyavAridhi pU. gurudeva ka TEE : - ApanA zubhAziSathI ApanI zubhanizrAmAM AlekhAyela zrI AcArAMga sUtra citanikA ApanA divya karakamalemAM..ApanuM Apane... " ApanI ziSyA vAcayamAM... Page #14 -------------------------------------------------------------------------- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvikam lekhaka zrI, ladhivikama gurukapA prApta pU. A. deva rAjayaza sU. ma. sA. vItarAgapadanI prApti bAda ja sarvajJatA-kevalajJAna prApta thAya che. jyAre sarvazatA prApta thAya tyAre ja jagatanA padArthanuM saMpUrNa jJAna thAya che. jyAM sudhI sarvajJatA prApta na thAya tyAM sudhInuM jJAna bhale samyagU jJAna hoya chatAM paNa te jJAna saMpUrNa jJAna nathI hotuM. A siddhAMtane vAgoLatA samajAya che ke sarvajJatA meLavavA mATe kevIvavA jevI vItarAgItA ja che. ' zAstramAM carcA karI che ke vItarAgItA prApta thayA vagara sarvajJatA prApta thatI nathI ane vItarAgItA prApta thAya te sarvajJatA avazya prApta thAya ja che to pachI zA mATe mehanIya kamane jJAnanuM-kevalajJAnenuM AvAraka karma na mAnavuM? * zAsakAree javAba Ape che ke mehanIya karmanuM kArya mAtra meha pedA karavAnuM hovAthI tene mehanIya karma ja kahevAze. paNa jyAM sudhI moha nahIM haTe tyAM sudhI kevalajJAnAvaraNuMya kama nahI ja haTe. A vAta nirvivAda che: Ama.mohanIya bhale kevalajJAnanuM AvArake na hoya paNa meha te kevalajJAnane AvAraka che ja. A vAta ni saMzaya che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvabaLavAna prabaLa mehanuM bhedana kevI rIte karavuM ? e prazna che. vItarAgI dazAne kevI rIte pragaTa karavI e mekSAbhilASakanI muMjhavaNa che. paNa tene sAde sIdhe raste eka ja che ke. vItarAgI dazAne jIvanamAM abhyAsa karo. AvA abhyAsa mATe agAdha zrutajJAnanI jarUra che ja. zrutajJAnamAM ziramaNa che "aMgasU.prabhu mahAvIra svAmInA upadezane gaNadhara bhagavatee sUtrarUpe guMcyA che. te che dvAdazAMgI...bAra aMgo. A dvAdazAMgI e ApaNuM vItarAgIdazAnI sAdhanAno mULa AdhAra che. mATe ja saphaLa. sAdhujIvana mATe, saMpUrNa sAdhaka jIvana mATe A dvAdazAMgInuM jJAna anivArya che. je mahAtmAo A jJAnane pAmyA che teo dhanya che. vartamAna kALamAM te bAra aMgomAMthI eka aMgane vichera thatAM mAtra agIyAra ja aMga rahyA che ane temAM ya te aMgonA vistAra ane je ulekhe maLe che te karatAM ghaNuM ochuM pramANa upalabdha thAya che. chatAMya Agama vANuM e AgamavANuM ja che. vItarAgI dazAne prApta karAvavA mATe atyAre prApta thatAM Agamo paNa samartha che. temAM ullekhAyelA AcAronuM pAlana avazya vItarAgI dazAne bakSe che. paNuM.A Agama jJAnanuM vividha apekSAothI ciMtana karI tenA arthane pAmIne tenuM manana karavuM jarUrI che. lekhikA sAthvIvaryA rAyamAzrIjIe ciMtana-manananI dizAmAM eka sarasa paripATIne prAraMbha tIrthaprabhAvaka pU. pAda gurudeva vikramasUrIzvarajI ma. sA. nI zubha nizrAmAM ja karela che. temanI AvA prakAranI be ciMtinikAo prasiddha thaI cUkI. che jenAnAma che... "zrI dazavaikAlika sUtra ciMtanikA tathA " zrI uttarAdhyayana sUtra ciMtinika.' Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have teoe pitAnI ciMtanayAtrA calAvI che. prathama. aMgasUtra "zrI AcArAMga sUtra para. zrI AcArAMga sUtra jevA aMgasUtra para citana karavuM ane temAMthI vItarAgIdazAne cokkasa kheMcI lAve tevI virAgItAnI vAtane sAdhakanA haiyAmAM sthApita karavI te saheluM kAma nathI. pU. gurudeva vikamasUrIzvarajI mahArAja sAheba kahetA ke zrI dazavaikAlika sUtra citanikA tathA zrI uttarAdhyayana sUtra ciMtanikAnA prakaraNa meM vAMcyA che. temAM suMdara bhAvAnI bhavya duniyA khaDI karI de tevuM tenuM suMdara Alekhana che. AgamanA sUtro para jyAre ciMtana thAya che. tyAre te sUtra eka anokho rasathALa banI jAya che. AvA rasAsvAdanI aMdara vibhora banelo AtmA pokArI uThe che. he prabhu ! alpajJa AtmAo paNa A viSaya para AvA ciMtana pravAha relAvI zake che. te vizeSajJa AtmAo AgamanA artha samudramAM magna thaI jAya temAM Azcarya zu? A jagatamAM bhavyajI tarIke keInuM dIghamAM dIrgha AyuSya kahevAtuM hoya te sarvArthasiddha vimAnamAM rahelA anuttara devAnuM che ane te AtmAo AvA zAstranA ciMtanamAM ja petAne samaya pasAra kare che. je zAstraciMtana tetrIsa sAgaropama jevA dIrghakALane paNa jhaDapabhera pasAra karI zake tema hoya te zAstra ane zAsaciMtana mATe ApaNuM vartamAna jIvananI-sAdhupaNunI jIdagI keTalI? alpa che? A nAnI jIdagImAM paNa AvuM ciMtana karavAno abhyAsa cAlu rahe te jIdagI e sukhanI lhANI banI jAya. che ane anaMta arthanA khajAnA jevA zrutajJAna para eka- atizAyI zraddhA pedA thAya che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA ciMtana bIje sahu sAdhakanA cittataMtra paNa anaMta -rautanyane jhabakAve e ja bhAvanA che. lekhikAe AvA ciMtana bIje mArA nirIkSaNa pramANe nimULa rIte vikasAvelA nathI paNuM...cUNi-TIkA-bhASya ke niyukita graMthanA AdhAra pramANe vikasAvelA che. AthI A ciMtinikA vItarAgI dazAnA mArgadarzananI sAthe kRtavistAra paNa che. sAdhu-sAdhvIjI vargamAM AgaLanI baMneya ciMtanikAe je rasa jagADayo hato tethI mane hatuM ke A dizAmAM have ghaNuM ghaNuM sAdhu-sAdhvIjIo ciMtana pravAha phelAvaze. paNa mane haju e dizAmAM khAsa pragati thayelI jaNAI nathI. AzA che ke A "AcArAMga sUtra citanikA? hajI paNa ghaNAne ciMtananI dizAmAM prerikA bane. lekhikAne pU. dAdA gurudeva ladhisUrIzvarajI ma. sA. tathA pU. gurudeva vikamasUrIzvarajI ma. sA. nA zubhAziSa maLyA che. je zruta vAMcanA ane zravaNanI prApti thaI che te jotAM A ciMtanikAnI eka hAramALA taiyAra karavAmAM teone avazya saphaLatA maLaze. ane aMte prabhu pAse eja prArthanA ke lekhaka-caMtaka, vicAraka sahu vItarAga dazAne pAmI anAdi anaMta kALathI cAlatA kaleza pravAhano aMta lAve ane samartha jinazAsanane -samartha nAda "jaina jyati zAsanama " jagatamAM siddhi pAme. AcAya rAjayazasUri zrI jhaveracaMda pratApacaMda vi. saM. 2044 supArzvanAtha jaina upAzraya. bhA. va. 13 101 Indrabhavana. tA. 8-10-88 vAlakezvara reDe. muMbaI-400006 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMIka vAta..... zrI siddhAcala girirAjanI zItala chAyA hatI. jagatanA . kAi khArA mIThAM anubhavA hajI sparSyA na hatA. evI . AlyAvasthAmAM pU. dAdA gurudeva labdhisUrIzvarajI ma. sA. nA zubhAziSathI anaMta upakArI pU. gurudeva vikramasUrIzvarajI ma. sA. nI punita kRpAe pU. tAraka sAdhvI suvratAzrIjI ma. sA. nI nizrAmAM vaDIla bhaginI pU. ratnacUlAzrI ma. sA. sAthe vi. sa. 2006 mAM pravajyA thaI. kayAM pU. ratnasUlAzrI . ma.nA svAdhyAya prema ane jJAnarUci ane kayAM mArI kutuhala vRtti ane nAdAniyata ! ! ! paNa dhanya bhAgya mArA cAturmAsa utare, jhaghaDIyA tI'mAM . AvyA. pU. dAdA gurudeva la idhasUrIzvarajI ma. sA. saparivAra mahArASTramAMthI gujarAtamAM padhArI rahyA hatA. sAdhu jIvanamAM prathamavAra ja tArakazrInA darzana karavAnA hatA. manamAM ekaja prazna thatA hatA pUjyazrI prathama prazna zu' pUchaze ? teozrI prazna. pUchaze teA zu javAkha ApIza? pUjyazrInI teja kiraNa vistAratI eka divya pratibhA AMkha sAme khaDI thatI maneAmana aneka vArtAlApa thaI jatA, koikavAra e kalpanA sRSTimAM bhAva vibhAra manI pUchI letI pUjya gurudeveza ! vAca'yazAmAMthI mane vAcayamA tarIke kema samAdhI ? Apa mane vAcayamA manAvaze ne ? Ama.... satya sAkAra manyu'. netraMgathI vihAra karI pUjyazrI jhaghaDIyA padhAryAM. amArUM. sAdhvI maDaLa dana karI dhanya banyuM. pUjyazrIe sau prathama prazna pUchyA. sAdhu AcArane anurUpa gocarI-pANI sulabha maLe che ne ? amArA vaDIla guruSIjIe javAba ApyA. mAdyamAM amane e menAne Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pachI samara aMge INi jyA hoya tyAM ja pUchayuM.saMskRtamAM vAta karazone? AMkho sajaLa banI nIcI - namI gaI.pU. gurudevezanI mArAamArA mATenI bhAvanA zuM ane huM-ame kayAM? rUdana bharI AMkhe kahyuM. ApanI zubha* bhAvanA sAkAra karIzuM. samasvae aparAdhaM... jJAnAbhyAsanI lagana lAgI paNa manamAM thayuM pUjyazrIe gaucarI mATe kema prazna karyo...divase vItatAM varSo vItyA......dazake vItyA bAda samajAyuM... pUjyazrIe gaucarI mATe prazna pUchI samasta sAdhu jIvananI AcAra saMhitA aMge Igita karyuM. sAdhvAcAra mujaba jyAM hoya tyAM ja nivAsa thAya. sAdhvAcAra sUkSmatAthI samajavAnI bhAvanA jAgI. vi.saM. 2009mAM siddhAcala cAturmAsamAM pUjyazrIe zrI uttarAdhyayana, AcArAMganA gaddavahana karAvyA, varSo vItatAM zrI uttarAdhyayana sUtra kaMThastha thayuM. have zrI AcArAMga sUtro krama AvyA. vi.saM. 2014mAM pU.pA. dAdA gurudeve zrI AcArAMga sUtrane prAraMbha karAvyA. pU. gurudeva vikamasUrIzvarajI ma. sA. abhyAsa pUrNa karAvyo. vi. saM. 2020 mAM ahamadanagara cAturmAsamAM zrI AcArAMga sUtranI vAMcanA ApI. zrI AcArAMga sUtra upara ciMtananA dvAra kholyA. pUjyazrInI anupama kRpAe.pU. gurubaMdhunI preraNue... amArA pU. meTA ma. sA. nA gakSeme, 5. vaDIla bhaginInA sahakAre, laghubhaginInA AnaMde, amArA sAdhvI maMDaLanA puNya zrI puDalatIrthamAM jApa sAthe zrI dazavaikAlika sUtra ciMtanikA pU. gurudevanA samayama paryAyanA 50 mAM varSa nimitte AlekhAI. kulpAkatIrthamAM prabhu mANijya svAmInI ArAdhanA sAthe zrI uttarAdhyayana sUtra ciMtinikA AlekhAI. pU. gurudeve zrI 'uttarAdhyayana sUtra ciMtanikAnI kAcI presa kepI vAMcatAM ja AjJA karI have zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA lekhana prAraMbha karo. gurvANA alaMdhanIyA, paNa huM pramAdI aniyamita varSe . Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 vItyA. pU. gurudevanI AjJAthI IDarathI cha sAdhvIjI sAthe bharUca tInA kA. aMge bharUca javAnuM nakkI thayuM. pU. gurudeva tathA pU. guruba' temaja aneka hitecchuoe kahyuM, "bharUcamAM zrI AcArAMga sUtra citanikA lakhavAnu zarU karo." ' prabhu munisuvrata svAmInA sAMnidhyamAM jApa khAdya zrI AcArAMga sUtranuM ci'tana cAlyu'. jANe lAgyuM. pU. gurudeva mArA jevI 'aSuSane sadha ApI rahyA che. ane 15 'divasamAM pU. gurudevanA 55 mAM dIkSA varSoMnA AlaMbane zrI AcArAMga sUtra ci MtanikA AlekhAi. cANasmAmAM pU. gurudevanA caraNamAM raju karI. pU. guruSa' navInasUrIzvarajI ma. sA. pU. gurvAjJAthI amadAvAda-zAMtinagaramAM khUkha zrama lai sapAdana karI ApyuM. paramAtmA mahAvIra svAmInA Agama upara ciMtana karavAnI zakti nahi paNa gurukRpAnA Alakhane eka nAnA zA prayatna karyAM. A ciMtanamAM je bhUla-truTI aparAdha hAya te mAre che. je kaI paNa sArUM zreSTha hoya te gurukRpAnuM phaLa che. jJAnI hitecchu mArI bhUle age mane mAdana Ape. jinAjJA e ja ArAdhya che, sAdhya che, gurvAnA sadA ala dhanIyA che. satta kathita AcArA ja virAgI ane vItarAgI manAve che. vItarAgI manavAnI jhaMkhanA che. paNa kama ane AtmAnA jaga cAle che. kayAreka ka vijayI ane che-kayAreka dharma vijayI bane che asa....lekhananu A puNyakA mArA AtmAnA anaMta deSa dUra kare-pUjyenI kRpA sadA mane pAvana kare. A ci'tanikA prakAzana samaye dilamAM eka hRda avazya che. mArA pramAdanA kAraNe pU. gurudevanI prakAzananI zubha bhAvanA pUrNa na karI zakI. lekhana bAda pAMca vaSaeN prakAzana Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 thAya che. paNa devalAkamAM rahela pU. gurudeva mane kSamA kare... kRpA varasAve.... Aje pU. zAMtamUrti AcArya deva navInasUrIzvarajI ma. sA. nA zubhAziSa, pU. AcArya deva rAjayazasUrIzrvarajI ma. sA. nA zubha nirdeza mujakha ciMtanikAnu' prakAzana thaI rahyuM che. A zubha prasaMge zAsana-devane prAthanA karU chuM. A mArA zirachatra pU. sAdhvI sarvodayAzrIjI ma. sA. nuM sAnidhya rahe, bhUlI kema zakuM'. amArA-jJAnapriya vinayI--vivekI sAdhvI maDaLane....saujanya bhAve yAda karU chuM A citanikAnI prathama kApI karanAra vinayI sAdhvI tItha yazAzrI tathA vinayI. sAdhvI aha tyajJAzrI, prajJaptiyazAstra, ane divyayazAzrIne.... prAMte punaH eka ja prArthInA gurukRpA sadA mArU' ma gala kare. hutu-mAr"--tArUM' khadhu vismaraNa thAya ane AtmA paramAtmabhAvamAM lIna ane e ja zubha AzIrvAdanI akhanAe viramuM chuM. gurUcaraNa reNu vAcayamAMnA vRdmana 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya : zrI labdhi-vikrama-surIzvara saMskRti kendra taraphathI pU. gurudeva vikamasUrIzvarajI ma. sA. nA zubhAziSathI aneka graMtha ratno bahAra paDayA che. prastuta "zrI AcArAMga sUtra citAnakA pAMca varSa pUrve lakhAI cUkI hatI. paNa amArA kendra upara aneka vidha javAbadArI hatI. zrI tatvArthasUtra vivecana, patra pAtheya, zrI bhaktAmara stotra sArtha, pAtheya keInuM zreya sarvanuM, abhinava mahAbhArata, saMtanA pa7, vikama gurunI amara kahAnI, vikama bhakti sudhA, vikrama rAjasudhA, zrI munisuvrata jina paMcakalyANaka pUjA vagere aneka pustaka prakAzana thayA. zrI mahAprabhAvika bhaktAmara stotra citra Alabama pustaka prakAzananA jagatanuM navuM najarANuM haze te pustaka prakAzananI gatividhi cAlu che. te vacce aneka zAsana prabhAvanAmAM rata pU. AcAryadeva rAjayasUrIzvarajI ma. sA. saMsthA upara khUba upakAra karI prastAvanA lakhI ApI che. tathA saMpAdana kArya karI ApyuM che. A zubha prasaMge pU. gurudeva vikamasUrIzvarajI ma. sA. nA divya caraNa kamalamAM vaMdana karIe chIe tathA vartamAna pU. gurudeva rAjayazasUrIzvarajI ma. sA. ne vinayapUrvaka vaMdana karIe chIe. amArI saMsthAne prakAzana kAryamAM pU. sAdhvI jyAzrIjI ma. sA. nI preraNAthI udAra dAnavIrane sahakAra maLe te kAraNe ja ame zrI rAThaukAlika sUtra ciMtinikA be AvRtti zrI uttarAdhyayana sUtra ciMtanikA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA atyAre zrI AcArAMga sUtra citanikA pragaTa karI zakIe chIe. prastuta prakAzanamAM zrI sikandrAbAda gujarAtI jaina ve. mU. saMgha tathA zrI naMdalAla tArAcaMda rAnI preraNAe aneka saddagRhasthoe lAbha lIdho che. amArI saMsthA A kRtapremInI hAdika anumodanA kare che. zrI "AcArAMga sUtra citanikA" caturvidha saMghamAM AgamajJAnAbhyAsanI preraka bane e ja zubhAzA. zrI labdhi vikama saMskRti kendra mukhyamaMtrI zrI rAjendrabhAI e. dalAla (sikandrAbAda) prakAzanamaMtrI zrI dInezabhAI esa. zAha (koImbatura) Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAkIya nAma :- zrI ladhi vikamasUrIzvarajI saMskRti kendra uSNa - pustaka prakAzana-zibira-Ajana-temaja sabhya jJAna pracAra. sthApanA :- bijApura A suda 10 vi. saM. 2033 AzIrvAda dAtA - zAMtamUrti pUjya AcAryadeva zrImad vijaya navInasUrIzvarajI ma. sA. preraka :- pUjya vidvAna munirAja zrI rAjayazavijayajI mesA hAla. pU. A. deva rAjayazasUrIzvarajI ma. sA. TrasTIgaNuM zrImAna mANekacaMdajI e. betAlA madrAsa zrI rAjendra e. dalAla (menejIga TrasTI) siMkadrAbAda (3) zrImAna tArAcaMdajI ceraDIyA. haidrAbAda zrI dinezabhAI zAMtilAla zAha prakAzana maMtrI : keImbatura zrI caMdrakAnta e. dalAla. amadAvAda mAnada kAryakara : zrI mahendrakumAra tulasIdAsa kendrAkaTara. pAlaDI, amadAvAda-7. saMsthAnA peTrano : (yAdI AgaLanA pRSTha para Apela che.) sa : aneka vizeSa dAtAo sahita bhAratabharamAM A saMsthAnA 475 lagabhaga dAtA che. saMparka sthaLa : zrI rAjendra e. dalAla 51, javAhara kelenI pI. jI. reDa sikaMdrAbAda (e. pI.) naM. 3. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI labdhi-vikamasUrIzvarajI saMskRti kendra. amadAvAda-13. saMsthAnA dAnavIra TrinI zubha nAmAvali (1) zrI. esa. kapuracaMda (haste zrImAna DuMgaramalajI) beMgalora (2) zrI khImacaMdajI * (3) zrI mIzrImalajI navAjI (ha. lAlacaMdajI) madrAsa (4) zrImatI jayAbena kapuracaMda sutarIyA (ha. ramezabhAI) ,, (5) zrImAna durlabhajIbhAI raNachoDadAsa TakArAvALA , zrImAna kAMtilAla je. zeTha (7) zrImAna zeThazrI mANekacaMdajI amaracaMdajI betAlA ,, (8) zrIdrA enDa ku. (ha. mehanacaMdajI) (9) zrI maMgaladAsajI caudharI (ha. sUrajamalajI) kalakattA (10) zrImAna vacharAjajI megharAjajI (kavarADAvALA) madrAsa (11) zrI vinodakumAra bAbulAla zAha. (ha. suMdarabena) , (12) zrImAna milApacaMdajI jetamalajI jaina (dilhI) (13) zrImAna rUpacaMdajI maraDIyA (ha. latAbena) madrAsa saMsthAnA anya dAnavIronI nAmAvali (1) zrI beo sTIla hAusa. madrAsa, (2) zrI hIrAcaMda ratanacaMda nAhara. (3) zrI jatanacaMdajI DAgA. (A sivAyanA A saMsthAnA lagabhaga 450 sabhya che.) amArA A dAtAone zatazaH dhanyavAda! " ! ' , Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA peja naH (1) surya me Ausa teNe bhagavayA eva maphakhAya- 1 sUtra-1 (2) jAe saddhAe nikhate tameva AzupAlittA. 7 sUtra-10 AtarA assei paritAti. sUtra-14 (4) puNe puNe guNasAe vaMka samAyAre. sUtra-44 19 je ajajhatya jANaI se bahiyA jANaI je bahiyA jANaI se ajajhastha jANaI. sUtra-pa7 AraMbha sattA pakati saMga. sUtra-61 30 paNuM jANudi paMDie. sUtra-71 36 araI AuTTe se mehAvI. sUtra-73 9) maMdA maheNa pAuDA. sUtra-74 46 (10) vimuttA hate jaNA je jaNa pAragAmiNe sUtra-75 51 (11) ke gAyAvAI ke mANavAI sUtra-78 (12) na me deIna kukhrijA. sUtra-85 (13) kAlANuThAyI. sUtra-89 (A) (14) apaDi. sUtra-89 (B) 71 (15) kAsa kAse khaluM ayaM purise. sUtra-94 (16) alaM bAlasa saMgeNuM. sUtra-96 (17) vIrA sakhkhata dariNe. sUtra-99 (18) nirivaMda nAdi Iha jIviyarsa. sUtra-100 (A) 98 (19) muNI maNuM samAyAya dhuNe kammu sarIranaM. 100 sUtra-100 (B). 40 56 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A 20 (20) jahA puNssa katthaI tahA tucchasa katthaI. 116 (21) esa vIre paMsasie je yudhdhe DimeAyae. sUtra-102 sUtra-103 (22) se ja ca AraNe ja ca nAraze. sUtra-104 (23) suntA amuNI sayA muNiNA jAgara'ti, sUtra-106 123 (24) jAgaraverevarae. sUtra-109 (25) uvehamANA sarvesu ujajI. sUtra-110 (26) aSNa ca mUla ca vigica dhIre. sUtra-111 (27) saccami dhii" kuvvahA. sUtra-113 (28) aNuga citte khalu aya. purise, se keyaNu ahie pUrittae. sUtra-114 129 133 140 146 152 (29) arae payAsu, sUtra-115 (30) samaya' tatkSavahAe, apANu visAyae. -- 10 ha 111 sUtra-117 (31) purisA tumameva tuma mitta, ki mahiyA mitta 100 micchasi. sUtra-118 (32) sahie dukhamattAe puTTu nA jhajhAe. 174 sUtra-121 (33) sae pamattasa bhaya, savvae apamattassa 182 nadghi bhaya. sUtra-124 ca 193 (34) asthi satya' pareNu para. sUtra-125 (35) kimasthi AvAhI pAsagasa. sUtra-126 - (36) apamatte sayA parikaminAsi. sUtra-130 (37) ativijajo na paDisajalijajAsi. sutra-137 203 (38) nA nihaNija vIriya. sUtra-152 (39) IhaM ANAmI pati RSi 198 208 158 164 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 223 21 (40) judhdhArituM bahu dulhaha. sUtra-155 (41) jaya vihArI. sUtra-158 (A) (42) citta nivAI. sUtra-158 (B). 229 (43) unnayamANe nare mahayA maheNa mukjhaI. 235 sUtra-158 (44) ajajhape saMvaDe parivajaI sayA pArva. 241 sUtra-160 (45) vitigacchA samAvaneNuMne lahaI samAhi- 247 sUtra-162 (46) se uDDiyasa gaI samaNupAsaha. sUtra-164 2para (47) aMju ceva DibuddhijIvI. sUtra-165 258 (48) je maNuM ahimaNe, sUtra-168 (A) 263 (4) pavAoNa pavAya jANijajA. sUtra-168 (B) 269 (50) apayazma payaM naOi. sUtra-172 276 (51) jahA se diyA pie evuM te sirasA, 282 diA ya rA ya aNupuNa vAIyA. sUtra-184 (52) jahA se dIva asaMdINe evuM sa bhavaI saraNuM 288 (5) umu sUtra-1 viati karie. 295 (53) kAla pariyooM se tattha viati kArie. sUtra-212 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jaina jayati zAsanama ; jene jayati zAsanam jaina jayati zAsanama Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 "sura" e Ausa" teNu bhagavayA e evamakakhAya " * paramAtmA mahAvIra svAmIe dvAdazAMgI nirUpI temAM sauthI prathama AgamasUtra zrI AcArAMga sUtranu prathama sUtra prathama puruSa ekavacana huM ne vismaraNa karavAnI adbhuta kaLA zIkhave che ane huM kANu te jANavAnI adbhuta prakriyA batAve che. vyaktitvanA viziSTa mUlyAMkana IcchatA yugamAM pratikSaNa pratipaLa ApaNe mArA abhiprAya A pramANe che ema kahIe chIe. paNa 'huM' bhUlAtA nathI... hu'nI zodha thatI nathI 'huM" bhUlAI jAya ane 'hu''nI zeAdhathaI jAya te ApaNA itihAsa aneAkhA lakhAya. . AdhyAtmika jJAnanA prArabha * hu''nA vismaraNuthI thAya ane AtmAnA sa'smaraNuthI thAya. zrI AcArAMga sUtra, kahe che. ahaMkAranuM visarjana kara... AtmadarzananA prArabha thaI jaze. jyAM mamatva rahe tyAM ahaMkAra Ave.... jyAM ahaMkAra rahe tyAM prabhu na Ave.... prabhu na Ave te prabhunu' samakti kayAMthI Ave ? jyAM prabhu Ave tyAM ahaMkAra-mamakAra jAya ane zraddhAnI sthApanA thAya. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ] mokSane adhikArI veza mAtra nahi paNa samabhAvI AtmA. prabhu Ave tyAM sadAgraha Ave...jyAM ahaMkAra Ave tyAM kAgraha Ave, huM kahuM chuM-mAro abhiprAya A pramANe che. mArI vAta sAMbhaLe mane sAMbhaLe-mArI vAta mAna-mane sanmAna Ape. AvuM jenA mukhethI vAraMvAra saMbhaLAya te game teTalI namratAnI vAta karate heya, aMjali karIne praNAma karate hoya ke paMcAMga praNAma karIne vAta karato hoya paNa te ahaMkArane vArasadAra che. vItarAga paramAtmAne vArasadAra nathI. vItarAga paramAtmAnA vArasadAra zrI sudharmAsvAmInA zrImukhe pragaTa thayeluM prathamasUtra sAdhakane eka anokhA mArganuM darzana karAve che. surya me..evamakhAya." "he AyuSyamAn ! bhagavaMte A pramANe kahyuM che te meM sAMbhaLyuM che. zrI sudharmA- svAmI AgamasUtranA prAraMbhamAM svanI vAta karatA nathI. sarvasanI vAta kare che. Aja sAdhakane mArga batAve che. sarvajJanI vAta vinA Atmadarzana thAya nahi. sarvajJanI vAta vinA ahaMkAranuM visarjana thAya nahi. ahaM bhUlavuM heya ane Atmadarzana karavuM hoya teNe sarvajJa caraNe samarpita thavuM ja joIe. suya e maMgalakArI zabda kahI rahyo che jeNe upadeza sAMbhaLe che te ja upadeza ApavAne gya banI zake che. "suya' me" kalyANakArI zada ApaNane samajAve che. jeNe sadgurunA caraNe sAcI ziSyavRtti svIkArI che te ja AtmA sadguru banavAne cagya che. zrI sudharmAsvAmInA sukhane maMgalakArI zabda "suya Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [3 me" kahe che. gurunA caraNakamalamAM amanacamana karavA nahi rahevAnu, dIkSA khAda zikSA avazya levAnI, zikSA dvArA anAdinA abhimAnane tyAga karavAne....namratAnI abhivRddhi karavAnI peAtAnI ziSya paraparAne te ja guruvara jJAnI dhyAnI anAvI zake je gurudeve peAtAnA gurunA caraNakamalanI sevA karatAM zAstrajJAna meLavyu heya. " suyaM me " zrI sudhAM-- svAmIne zabda ApaNane kaI bhAvanAtIta sRSTimAM laI jAya che. sadgurunA caraNukamalamAM nivAsa karatAM 'hu--aha* * visarAI gayA. te kAraNe guruvara sAthe ziSyanA abheda sabadha sthapAI gayA che. eTale koIpaNa vAta kAIpaNa vicAra keIpaNa graMthanA prAra'bhamAM gurudevanI smRti thAya che, ane mArA gurudeve mane keTalu zAstrazravaNa karAvyuM hatuM tenI madhurI cAda mAruM hRdaya bhIMjavI de che eTale mArA mukhamAMthI prathama zabda nIkaLe che suya me ', ' paMcama gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAMsvAmInA zabda suya... me'kahe che. upakArI niSkAraNa vAtsalyamUrti guruvara dIkSA ja ApatAM nathI paNa zikSA sAthe Ape che. guruvara zAstrAbhyAsI paNa mArA jevA alpajJa ziSyane paNa zAstra rahasya prApta karAvavA rAja zAstrazravaNa karAvyuM. zAstrazravaNu karAvI hitane mAge mane preryAM. mukhya se" zabda khelatAM yAda Ave che. mArA gurudevanI mArA pratyenI bhAvakaruNA. kAna heAvA mAtrathI kalyANu nahi, zAstrazravaNu dvArA ja tenI sAkatA " ziSya ! tuM paNa zAstrazravaNu dvArA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] kathAnuga e mekSano Long way tArA kAnanI zebhA prApta karaje." surya e zabda kahe che-gurunuM vacana sAMbhaLavA mATe sahanazIlatA joIe. guru hamezA mIThuM nA kahe.. guru haMmezA kaDavuM nA kahe.guru haMmezA hitakara kahe.. ziSyane ajJAnanA kAraNe gurunI vAta sArI paNa lAge ane kharAba paNa lAge...paNa meM guruvacana sAMbhaLyuM che eTale krodha upara guru kRpAe vijaya meLavyA che. guruvacana zravaNa karatAM mArI sahanazIlatA vadhI che guruvacana zravaNa karatA mArI samatA vadhI che. samatA dvArA huM ziSya ja rahyo nathI paNa guruvAranA hRdayamAM nivAsa karI zakuM te sugya ziSya banyo chuM. guruvAre temanA haiyAnI addabhuta vAta mane zAstrazravaNa dvArA karAvI che. suya e zabda kahe che guruvara sAthe ziSyanI vAta nA hoya....vicAra vinimaya nA hoya paNa guruvara pAse ziSyane mauna hAya. guruvara pAse temanuM vacana zravaNuM karavAnuM heya.bAdamAM guruvacananuM anusaraNa karavAnuM suyame zabda kahe che-guru caraNamAM maunamAM mahAlavAnI ja anupama majhA Ave che. gurukulavAsamAM ajJAnIone maunanuM zaraNa... jJAnIo mATe guru pUchArUpa svAdhyAya-bhUmi, jJAnI pAse zAstrazravaNa karavAnuM ApaNuM DaphAse tyAgavAnI.zrI sudharmAsvAmI jevA mahAna gaNadhara paNa bhagavatanI dezanA zravaNa kare, te ApaNe jevA ziSyae hAya, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA guruvaranA zrImukhe zAstrazravaNa karavA keTale prayatna kare joIe? suya e zabda kahe che-zAstra abhyAsanI jema zAsanano zelI, anupama vAMcanathI jJAna prApta nahi karavAnuM paNa zAstra zravaNathI-eTale gurukulamAM nivAsa, guruvaranA zrImukhe zAstrazravaNa thAya te zAstra paraMparA jIvaMta rahe. ziSya paraMparAmAM zAstra parikamita buddhi pragaTa thAya. surya me zada kahe che--guruvara mArA para sadA prasanna hatA. guruvaranI kRpAne pAtra huM banyuM hatuM eTale teo pitAnI ArAdhanA-sAdhanAmAMthI paNuM samaya kADhIne mArA jevA ziSyanA ghaDatara mATe zAstra zIkhavatA hatA. suya me' zabda kahe che-zabdaccAra karanAra A mAruM mukha che, paNa mane rahasya te prApta thayuM che. gurudevanI kRpAe suya e zabda kahe che-guruvara sAthe mArI eTalI nikaTatA hatI ke guruvAre temanA haiyAmAM rahela zAstra jJAnano zAzvata khajAne mane Ape. suya e zabda kahe che-suziSyanI guru pAse eka " ja apekSA-AzA-cAhanA heya. Apa zAstrajJa che....mane tamArA jJAnane pUjArI banavA de. gurunA vacananuM zravaNa karavA dvArA gurupUjAne huM adhikArI banyo chuM. guru ane ziSyane pavitra saMbaMdha vastra-pAtra-AhAranA AdAna pradAna mAtrathI nabhate nathI. guru-ziSyanI pavitra paraMparA zAstrazravaNathI sadA saphaLa bane che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6] durguNa pratye karuNA ane saguNI pratye bahumAna rAkhe tene "aya me' zabda kahe che-sAcuM kahuM mArA gurudeva mane zAstra zravaNa karAvavA dvArA temanA zAstrajJAnane mArAmAM zakitapAta karyo che. eTale huM guruvAranA jJAnane uttarAdhikArI banyA. jJAnI hato nahi, paNa jJAnI banI gayA. eja paraMparAne jIvaMta rAkhavA tamane paNa zAstrazravaNa karAvuM chuM. zrI AcArAMgasUtranuM prathama sUtra ane prathama zabda kahe che-ziSya jIvananA maMgala prAraMbha thayA guruvaranA zrImukhe zAstrazravaNa dvArA. navajAta zizune mAtA hAlaraDAnAM gIta dvArA mahAna banavA preraNuM Ape che tema suziSyane paNa sadguru zAstrazravaNa dvArA mukitane maMgala pathika banavA udbodhana kare che. suziSya ! gurukRpA dvArA dhanya bana* zrI AcArAMgasUtrane prathama zada yAda rAkhI leje- kayAre paNa vismRti nA karate... ziSyanI saphaLatA guruvaranI hitazikSA zravaNa dvArA gurukRpA meLavavAne rAjamArga paNa zAstrazravaNa, zAstrazravaNa dvArA tuM dhanya bana! ane tArI guru paraMparAne ane ziSya paraMparAne paNa dhanya banAvIe aMtaranA tane zubhAziSa che. gurudeva! kRpA karo..mane maMgala varadAna Apo.. zAstrazravaNane egya banuM eTale sadA gurunizrAmAM mArA jIvananA gakSema thAya eja mane siddhi-prasiddhi ane mahAsiddhi joIe. nahi mAMguM ApanI pAse maMtra...nahI mAMguM vidyA mAMgu eka sadA ApanA zrImukhe zAstrazravaNa, ApanI lAgaNI che.mArI Apa caraNamAM namra mAMgaNI che. svIkAraje mArI vinati Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** * ** jAe sadhAe ni khAte tameva azupAlijajA" vikI vyakti keIpaNa kArya prAraMbha kare tyAre tenI pAchaLa tenuM kaI preraka baLa avazya heAya che ane prAraMbha karela kArcanI pUrNAhuti paNa suMdara tyAre ja thAya, jyAre te preraka baLa paranI tenI zraddhA akhUTa-atUTa rahe. zraddhAnuM zabala khUTe eTale zaMkA thAya. zaka samasyA pedA kare ane jyAM samasyA pedA thaI tyAM utsAha osarI jAya ane kArya kherabhe paDI jAya-kAI jAya. kArya-pragati raMbhe paDI eTale vyakti prAraMbha karyo hato tyAM punaH AvI jAya, ane khUba nirAza banI kartavya zUnya banI jAya che. sahaja mAnava svabhAvanI paristhiti AvI hoya che. mAnava svabhAvanI viziSTatA ane truTinA abhyAsI hitasvIo hoya che. hitasvIo hitabharyA mArganuM sUcana pahelAM karI de che. mAnavInA patana bAda kuzala pUchanArane kayAreya toTo hotuM nathI. paNa mAnavIne patana sthAna batAvI tenA sarakSaNa karanAra hitasvIo sarva kALe alpa ja hoya che. tethI ja hitasvInA mArgadarzana para vicAra kare te vyaktinuM jarUrI rtavya che. - vatsa! te saMyama jIvanane prAraMbha karyo te keInAnI sUnI vAta nathI. tArI saMyamanI zarUAta e paNuM eka parAkramanI-utsAhanI maMgalagAvyA che. paramAtmAnI dezanA sArI-sAcI tathA svIkAravA jevI kahenAra asaMkhya che. paNa asaMkhya deve tyAga mATe alpa paNa puruSArtha karI zaktA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : AtmAnI niMdA + paranI prazasA = jJAnane prakAza. - nathI. koThA samyag dRSTi mAnava prabhu vANI upara phIdA phIdA thaI jAya che, vAha...vAha....teA peAkArI UThe che, paNa jyAM tyAgavairAgyanA jIvanamAM pAlana karavAnA vicAra Ave che tyAM pANI-pANI thaI jAya che ane khelI UThe che, ApaNI tAkAta nahi. ApaNuM kAma nahi" tyAre keTalAka puNyAtmAne paramAtmAnuM tattvajJAna priya lAge che. tyAgamAga AcaraNIya--AdaraNIya-anukaraNIya-anusaraNIya lAge che. paNa manamAM tyAga mA aMge vicAra karavA jAya che tyAM utsAha pragaTatA nathI ane tyAga mAga sAme eka hAu pedA thAya che...zuM huM. A mAge... cAlavA sama anI zaku? ane chevaTe mana pAsethI vAma na maLavAthI mAnava tyAM ja rokAI jAya che. jo mAnavane tyAga mAga pratye AMtarika prema ane ruci heAya, tyAganI jIvanamAM jhaMkhanA tIvra ane eTale apUrva utsAha pragaTa thAya. jenA haiyAmAM utsAhanA pUra umaTayA hoya tene koI rekI nA zake....kAI AMdhI nA zake....utsAha vyaktine puruSArtha karavA prayatnazIla anAve. ate sAmAnya mAnava mahAmAnava banI jAya. ahiMsA-sayama ane tapa tenA jIvanavrata manI jAya. A adbhuta vratAthI jenu jIvana jhaLakI UThe, prakAzI UThe tenA caraNAmAM deve AvIne paNa jhUkI paDe ane kahe, " sAthe tame mahAtmA ame pAmara AtmA, HH 27 pravrajyAnA para puruSAtha vItarAga pratyenI vItarAga mA pratyenI ananya zraddhAthI thAya. pravrajyA grahaNanu preraka baLa zraddhA che. zraddhAthI sAdhu khanela sa Mta banela A mahAtman! tamArA lakSyane tame prApta kare. paNa.... " A mahAmArga zUrAnA che, kAyaranu nahi ''....maThThAna mA kaThIna heAya-agharA hAya, asAdhya A kAma Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA ane du:sAdhya jevuM lAge te hoya, temAM kyAreya puSa na bichAvela heya. mahAmArga hamezA kaMTakathI chavAyela heya. mahAmArganA pathike ja keIka kaLA siddha karavI joIe. kaTaka lAge nahi ane patha pasAra karI zakAya. sAdhanA mArganA badhA vinasthAne te tAraka tIrthaMkara paramAtmA ja pragaTa karI zake. huM ke tuM ApaNuM anubhavanI bahu te ekAda vAta raju karI zakIe. paNa sAdhanA mArganA samasta bhaya-vina-aMtarAyane kema samajI zakIe? ApaNI apagratA ane kAyaratA te sarvajJa ane vItarAga ja pIchANe ane te daI nAzanI auSadhi paNa teo ja Ape. paramAtmA mahAvIra prabhunI prathama dezanAnuM prathama Agama AcArAMga sUtra tenu 10muM sUtra eTale tyAgI jIvananI naiyA mATe dIvAdAMDI jAe sadAe nikakhate tameva azupAlijajA? je zradhAe te pravajyA grahaNa karI je mahAna lakSyathI te mahAbhiniSkramaNa karyuM, te ja zradhA-te ja utsAhathI saMyamanuM pAlana karaje. saMyama jIvanamAM kayAreya pradhAnuM baLa-utsAhanuM baLa osaravA nahi te... prabhunI hitazikSA hamezA hitaciMtA pUrNa heya. ApaNe saue anubhavelI vAta che. ApaNe musApharI karIe tyAre TikITa rAkhIe. TikITane saMbhALIe paNa-pelI gharaDI mA ApaNane bhAthAne Dao Ape che-e sagAM vahAlAnAM nAma ane saranAmAM Ape che tyAre ApaNuM meMDha jarA kaTANuM thaI jAya che. AvA cIkaNuDAM ane te nA game. chevaTe bhAthAMnA DabbA sAthe prayANa prAraMbhIe. ghaDI ghaDI te bhAthAMnA DabbA sAme joIe ane manamAM thAya Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] tapa-japa sAdhanA e pataga che, anumodanA e derI che. nakAmo bAja UcakavAne...paNa gADI adhavacce zekAI jAya tyAre pelo nakAme lAgate bhAthAne DabbA ane nirupAgI lAgatA saranAmAnI sahAre ja ApaNuM yAtrA AgaLa vadhI zake, hitazikSAnuM paNa AvuM ja che. kayAreka upacAgamAM Avaze paNa evA samaye prabhunI hitazikSA upayogamAM Avaze ke tamane sadA UrdhvapaMthane Arehaka banAvI deze. prabhunI hitazikSA ja eka sUcita kare che. dIkSA svIkAratA. tAre utsAha anupama haze. paNa saMyama e yAtrA che. yAtrAmAM moTe bhAge caDavAnuM heya-AhaNa karavAnAM heya. eTale saMyama yAtrA prAraMbha karyA bAda adhavacce hAMphI jaIza, thAkI jaIza, thAka tArAmAM nirAzA ane nizArA pedA karaze. jyAM nirAzA pedA thAya tyAM zaMkA pedA thAya-sAcA mA AvyuM ke beTA mAge? zaMkA thatAM ja paga DhIlAM paDI jAya. A ApaNI manovRttinA jJAtA paramAtmA che. tethI ja pharamAve che-"viyahinA vimotiya" zaMkAne tyAga. karI je zraddhAe sanmAge saMcaryo teja zraddhAthI sanmArganuM pAlana kara. sanmArganI yAtrA tArI AgaLa vadhAra, Red light kyAreya mAtra gati rekI devA mATe hotI nathI. sAvadhAnIthI pragati karavA sUcana kare che. UbhA rahe nahi paNa AgaLa vadhavA mATe namra sUcana kare che. prabhu pharamAve che saMyama yAtrAnA suMdara pAlana zraddhAthI thAya, zraddhA vagara saMyamanA jatana nA thAya, utsAha vagara te eka pagaluM paNa eka mAIla jeTaluM lAMbuM lAge. saMyamasthAnonI vRddhi-hAni te thavAnI zapazama bhAvathI. Atma-pariNAma kaMI sadA samAna na rahe. vRddhi Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 11 hAni, hAni-vRddhi thavAnI e hakIkata che, paNa Atmapari. NAmanI sadA vRddhi thAya zraddhAthI. zradhA majabUta ane gurunA AlaMbanathI, zAstrAbhyAsathI, sadgavinA zradhA baLano sahAre keI nA bane, zAstrAbhyAsa vagara zraddhA zuddha nA bane, majabUta nA bane, zAstra adhyayana-zAsa zravaNa vinA varSollAsa pragaTa nA thAya, eTale ja mArA suziSya tane punaH punaH prabhunI hitazikSA yAda karAvuM chuM.' zAstrAbhyAsa ane sadgurunI AjJAthI tArI sayama yAtrA saphaLa bane. prAraMbhane utsAha pUrNAhuti sudhI te. | muktipaMthanA mahAyAtrI ! tArA tyAganI prazaMsA traNa lekamAM thAya che, paNa tyAga jIvanamAM siddha thaI jAya che tyAre traNa lekanuM sAmrAjya maLI jAya che. basa, jadI bana "trijagataH paramezvara che? o! gurUdeva ! aMjalibaddha praNAma ja nahi, paNa paMcAMga praNAma karI svIkAra karuM chuM-vItarAga-paramAtmA ane Apa samAna guru sivAya ke mArA saMyamanA yoga-kSema kare! sAce Apa mArA nAtha che, mArA ja nahi, taravAnI jhaMkhanA karatAM samagra AtmAnA. iMdra mahArAjAnI paribhASAmAM ja stuti karuM chuM. namukuNuM arihaMtANu bhagavaMtANuM lAganAhANuM? vinati karUM chuM-mArA yogakSema karavAnI. avazya kRpA karaje, upekSA nA karatA, rakhe mane visArI nA detA, bhUlI nA jatA. i.* arihaMtANasa karavAnI. ane Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 "AurA assei paritAti" vRddho moTe bhAge kacakaca adhika kare. nizAsA vadhAre nAMkhe. dareka bAbatamAM khUba lAMbo vicAra kare. vadhu ciDAya. vadhu rIsAya. vadhAre khoTuM lAge ane vadhAre dInanA batAve. Ama kema? umarathI vRddha thayelA vRddhone A svabhAva heya paNa khare ane na paNa hoya. vaya vadhavA sAthe temanAmAM paripakavatA Ave, anubhavathI ghaDAyela paNa hoya, paNa je vyakti AzA. jhaMkhanA, cAhanAthI vRddha thayA hoya tenA jevA keIneya ciDiye svabhAva na hoya. AzA, jhakhanA, lAlaca vyaktine vRddha banAve che. puNaya alpa hoya ane tRSNA samudra jeTalI vizALa hAya, AzA IcchA pUrNa na thAya tyAre mANasanI zAMti naTa thaI jAya ane mAnasika zAMti haNAya, eTale mAnava duHkhI pAgala thAya tenI pravRtti paNa pAgala jevI. pAgala mAnava jyAM jyAM jAya tyAM tyAM kaI ne kaI bhAMgaDakaMIka TALe te kare ja. ' he zramaNa ! - zrI AcArAMgasUtra tane khUba majAnI hitazikSA Ape che. "AurA alsi paritAti duHkhI saune pIDA kare che, saMtApe che, bALe che ane chevaTe pote ja jagAvela "mahAjavALAmAM bhasmIbhUta thaI jAya che. tuM zramaNa che ke, sumana che tAruM mana puSpa samAna, puSpa pamarATa phelAve, tema nuM sAdhu paNa zubha bhAvanAne pamarATa phelAva. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 13 bhAvanAne pamarATa tyAre ja phelAyaH viSayanI gaMdI gaTara tarapha mana na kheMcAya te. viSayanI gaMdakI jenA manamAM phelAya tenA manamAM bhAvanAne pamarATa viSayanI AkAMkSA strImAM janme ke puruSamAM janme paNa te katavyathI bhraSTa thaI jAya. brahmadatta cakravatI nI mAtA culanImAM viSayanI bhAvanA pedA thaI te pitAnA sagA putranA nAza mATe mAtA ja khUnI banI. mAtAe ja putranA nAzanuM kAvatru racyuM. pradeza rAjA ane sUryakAMtA rANI daMpatI hatA. sukha ane duHkha baMnemAM sarakhA bhAga pADe te pato. paNa sUryakAMtAnI viSayanI jhaMkhanA e mAjhA mUkI tyAre sUryakAMtA patine viSapAna karAvIne paNa thAkI nahIM. ane gaLAne ToTe kSaNavAramAM nakha mArI pIsI nAMkhe. Ama kema? jyAre AvI paristhiti sarjAya tyAre vyaktine gauNa gaNavI joIe. paNa vyakti AvuM hINapatabharyuM-halakI nIca vRtinuM kArya kema karI zake tene vicAra kare joIe. mahAkALanA khapparamAM saMzodhana karIe to AvA eka nahi aneka pAtra maLe. aMdha brahmadatta cakravatIne zuM niyama hato? reja eka thALabharI mAnavanI AMkhone be hAthathI dabAvavI- masaLavI ane belavuM, basa, huM ekale aMdha nahi, keTalA badhA adha. Ama jagatane pIDavAnuM mana kema thayuM? AMkhe gaI che paNa vAsanA gaI nathI, eTale vAsanA gaI nathI eTale pite vAsanAthI saMtapta che, duHkhI che-pIDAyela che. duHkhI che eTale bhayaMkara AtaMka phelAve che. maMtrIone hukama ka che - prAtaHkALa thatAM mArI pAse thALa bharI mAnavInA. AMkhanA DoLA lAve. huM adha ane duniyA dekhatI kema? - duniyAne aMdha karavAthI pote dekhate thaI jaze? nA... Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] hRdayamAM mUcha heya te phATeluM vastra paNa parigraha bane. nA... duHkhI avasthAe viveka bhraSTa karyo che. prazna mArI sAme nahi karavAne. mArI AjJAne amala kare. DAhA maMtrIo vicAre-rAjA-mAlikane hukama zirasAvadya karavAne. rAjAnA sukha mATe badhuM ja karavuM paDe, karavuM joIe paNa janatAnenirdoSa janatAne duHkhI karIne zuM karavAnuM ! A mAlikano hukama ke khUnIno hukama? viSayAdhIna vyakti mAtra khUnI che. rUpa-rasa-gadha-zabda-sparzanI cAhanA thAya eTale tenI prApti mATe AkAza pAtALa eka karavA mAnava udhAmA kare. ekendriya, beindriya, indriya, caurindriya, pacendriya, saMjJI, asaMjJI, garbha ja, saMmUrNima, vRddha navajAtazizu niravadya suMdarI badhuM ja visarI jAya. keIneya viveka na rAkhe. mArI icchA tRptinuM sAdhana mArI pAse ja joIe. mane ja maLavuM joIe. huM ja tene upaga karI zakuM. mArI cIja mArI pAse ja rahevI joIe. A bhAvanA chevaTe ghelachAmAM pariName che. caMdarya premI prakRtinA bAlasamA pupAne prakRti mAtAnI gaMda choDAvI kyAMka puSpathI bAla zaNagAre che. kayAMka kaThaze bhAve che. kayAMka sabhAkhaMDa bhAve che. aMte premInA hAthe tenA premapatranuM khUna thAya che. A che premI duniyAnI rIta rasama. premI premapAtra upara mAlikI sthApe ke premI pAtranA caraNe potAnA jIvananuM sumana samarpita premI prema pAtra upara mAlikI hakka sthApavAnA bahAne tene khUnI banI jAya che. puSya-jala-agni-pavana A badhAnA premIne pUchajo, tame zuM kare che? premanA nAme pAgalatA karI te padArthano nAza. bAdazAho rUpanA-saudayanA premamAM ghelA banI tapuramAM zuM karatA hatA? rUpa suMdarI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 15 ene kedI banAvatA ane chevaTe aMtaHpura eja temanA kabrastAna banyA. A te premI ke khUnI? vizvane sanAtana kAyado che saMyama vagarane prema-premapAtrane nAza-vinAza karyA vinA rahe nahIM!! samasta vizvanA ItihAsanA pAnAM uthalAvI de, jyAM cuddho thayAM, lUMTaphATa thaI tenA mULa tapAse, kAraNa eka ja maLaze. sattAnI bhUkha, sAmrAjyanI bhUkha, rUpanI bhUkha, pratyeka bahAravaTiyA, lUMTArA, DAku, khUnakhAra khUnIone ItihAsa vAMce. keIpaNa khUnI ke bahAravaTIo bALapaNamAM khUnI na hate, bahAravaTIye na hatA, guMDo na hato paNa samaya jatAM tenA haiyAmAM jhakhanA jAgI, meLavavA prayatna karyo, Icchita vyakti nA maLI, icchita padArtha nA maLyo, Icchita rUpa nA maLyuM. duHkhI duHkhI thaI gaye. ane sRSTimAM keIne sukhI na sAMkhI zako. sahune duHkhI karavAnI jANe pratijJA karI. AtmAmAM mehane zetAna jAgI UTho. mehanA zetAne prathama kAma karyuM mAnavane viveka diIpaka naSTa karavAnuM, pachI cAlI tenI bhayaMkara kAramI lIlA. DAkune-guDAne pUcha-"tamArA haiyAmAM karuNa janmatI nathI?" "karuNuM pedA thatI nathI? guMDo kaheze, "are tame zuM vAta kare che? amArA haiyAmAM paNa kayAreka karuNuM janme che tethI ja ame sArA vAtAvaraNathI dUra bhAgI jaIe chIe. amArAM hadaya ghavAyelAM hoya che eTale satenI upadezavANune cepa amane jaladI lAgI javAne eTale amane tenI bIka lAge che, sasAhityane Dara lAge che, sajajanane bhaya lAge che, eTale ame te badhAthI dUra bhAgIe chIe. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] jAta pratye kaThora bane ane jagata pratye kemaLa bane. ItihAsa prasiddha rohiNIyA ceranA pitAe reNiyA cAra pAsethI zuM vacana lIdhAM hatAM beTA! hiNIyA ! mArA A cerInA dhaMdhAne tAre vaphAdAra rahevuM hoya te kayAreya vIra vardhamAnanI vANuM nA sAMbhaLate, vacana Apa, lehakhura je rIDhA gunhegAra samaje che, saMtanI vANunI tAkAta hoya che zetAna saMta bane che. ane lehakhura jevA anubhavInI vAta paNa sAcI ja thaIne! hiNayAe vIra vamAnanI vANI sAMbhaLI te cAramAMthI vIra paramAtmAne caraNeyAsaka banI gaye. gurudeva! ApanA caraNamAM AvyA pachI huM kyAM Ave zetAna banavAne chuM? mArA mATe zuM Apane bhaya lAge che? e ziSya! mane kayAreka bhaya mArA mATe paNa lAge ane tArA mATe paNa lAge. mAnavanI hatyA kare te ja khUnI, AvI badhI vAte prabhu vItarAganA zAsanamAM na heya. ahIM te pRthvI-jala--agni-vAyu-vanaspati-trasa kAIpaNuM jIvanI hiMsA kare te khUnI, tema karkaza vacana marmabhedI vacana e paNa khUna, abelA e paNa khUna, aprasanna mukha e paNuM khUna. koIpaNa jIvane duHkha thAya, saMtApa thAya, pIDA thAya te badhAM ThaDA khUnanA prakAra. paramAtmAe trasa ane sthAvara ane prakAranA jIvamAM jIva tatva samAna pharamAvyuM che. A badhA jIvone sukhI karavAnI prakiyA te saMyama. ahiMsAnuM pUNa pAlana saMcama vagara thAya ja nahi. saMcamanuM zuddha pAlana viSayanI bhAvanA dUra na thAya te ja thAya. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citaniko : * [ 17 saMyamanuM zuddha pAlana pramAda dUra thAya te ja thAya, zAstra kahe che-viSaya-kaSAyaprasAdanI bhAvanA te ArtatA. viSayI, kaSAyI, pramAdI pitAnI bhAvanA pUrNa karavA chae javanikAyane nAza kare. pramAdane parAdhIna banI sAdhu pujyA-pramajyA vagara besavA jevI bhUla karI de te zuM thAya? dravya hiMsA thAya paNe kharI ane na paNa thAya paNa bhAvahiMsA to thAya ja. bhAvahiMsAmAM dayAne pariNAma ja na heAya. zrI AcArAMga sUtra te sAdhu bhagavatenI mAtA karatAM paNa adhika kALajI le che. chakAyano hiMsaka satApaka-duHkhadAyaka keNa bane ? AtadhyAnI. - sAdhu eTale chakAyane rakSaka, pAlaka, vAtsalyavAhaka chakAyanI rakSAnA vratana, pAlana karavA haze, jatana karavAM haze te AtadhyAnanA nimittane dUrathI ja tyajavA paDaze. ArtadhyAnanI A bhayaMkaratA. te pachI raudradhyAnanI bhayaMkaratAne vicAra AvatAM karuNazIla haiyuM kaMpI UThe ja ne ! tuM paNa karuNazIla che. dayAtA sahaja svabhAva che, tane vadhu zu kahuM? sAdhvAcAranA pAlana mATe jarUrI dayAguNane TakAvavA AdraudradhyAnanA nimittane dUrathI ja gacchatti karavAne vaTahukama bahAra pADI deje. nahitara vayathI vRddha thayela jema kacakaca kare che tema AzA, lAlasAthI gherAyela tAruM mana paNa bhayaMkara dhamAla macAvI deze. vatsa! ! ! Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] jagatane jJAnanA dAna kare te sAdhu tuM zAMti sAmrAjyano samrATa bana. e ja mArI mahecchA che. e gurUdeva ! Apa vinA keNuM mane jJAnacakSunA dAna kare? zrI AcArAMgasUtranI hitazikSA ApI mane samajAvyuM, dIkSA bAda zikSA avazya levI joIe. ApanI zikSA mane na maLI heta te pramAdane parAdhIna banI kayAreka huM paNa chakAyajIvane khUnI banI jAta, e zabda bolatAM paNa zarama Ave che paNa ApanI kRpAe pakAyanI virAdhanAnA bhayaMkara akasmAtamAMthI bacI gaye chuM. - have eka dhanya divase Apa kRpAe dharmadhyAnanA sahAre zukaladhyAnane dhyAtA banIza. basa, gurudeva ! e maMgaladinanA zubhAziSa mane arpo eja vinati, ( Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNo puNo guNasAe vaMkasamAyAre jIvanayAtrAnI gati avirata rAkhavA khAvuM-pIvuM-sUvuM -UThavuM -bAlavuM-besavuM-levuM-mUkavuM, AvI badhI prakriyA saune karavI paDe che, saMtane paNa jIvanayAtrA mATe pravRtti jarUrI che. zetAnane paNa jIvanayAtrA mATe amuka pravRtti jarUrI che. vartana samAna hoya paNa vicAranuM kSetra vibhinna hoya eTale pariNAmamAM bahu pharaka Ave. DekaTara paNa charIno upaga kare ane guDo paNa charIno upayoga kare. DokaTara Arogya pradAna karavA charIne upayoga kare ane guDe prANa nAza karavA charIno upayoga kare. okaTara peTa cIre teya dayALu kahevAya. Do charI pAse rAkhe te paNa khUnI kahevAya. pravRtti samAna chatAM padavI kema alaga ? banenA vicAramAM AsamAna-jamInanuM aMtara che. samAna pravRtti hovA chatAM vicAranA pharakanA kAraNe ekane samAja gauravathI nihALe ane ekane samAja dhikAranI najare nihALe. mAtra pravRttithI vyaktinI mahattA siddha thatI nathI. paNa jevA vicAra hoya tevA vizuddha vartanathI vyakti vizva vaMdanIya-pUjanIya ane anusaraNaya bane che. suMdara vana- suMdara vicArathI ja abhivRddhi pAme ene Take. vicAra zunya paNa sudara vartana kayAreka mahAmAyAjALa hoya che. ... ziSya tuM sAdhaka!tAre te mana-vacana ane kAyA traNene Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] gurunI hitazikSA sAMbhaLe te ziSya. samyaga banAvavAnA. daMDa banatA vatana-vANu-vicArane tAre mokSamArganA saMrakSaka (gupti) banAvavAnA. vatana-vicAravANIne samyaga cega banAvavAnA. tenA dvArA ja tAre agI banavAnuM che. jIvanayAtrAno pathika asAvadha bane khalanA pAme-ThAkara khAya to vizvanA samasta jIvone nukazAna thAya, jene pada mahAna jenI sattA vizALa tenuM taya paNa mahAna, paNa te vyakti kartavyathI bhraSTa thAya to? nukazAna paNa aparaMpAra, sAdhaka! tuM caudarAjane pratinidhi. caudarAja lekanA jIvonuM saMrakSaNa karavAnuM tAruM kaparUM kartavya, tuM kartavya bhraSTa thAya tyAre caudarAja lekanA anaMta jIve bhayamAM mUkAI jAya. tethI sAdhaka! tAruM vatana paNa pavitra hovuM jarUrI ane vicAra paNa atyaMta pavitra hovA jarUrI. vicAranuM patana khUba jaldI thAya che, tethI zrI AcArAMgasUtra eka khalanA pada batAve che. "puNe puNe guNasAe vaka samAyAre ? vAraMvAra je viSayamAM lubdha bane che te asayAnuM AcaraNa kare che. zAsakAre mAnava sahaja nabaLAIne kSamA kare che. paNa viSayanI lAlaca-lAlasAne asaMyama anuSThAna kahe che saMyamanI bhayaMkara bhUla kahe che. akSamya aparAdha lekhe che. ' viSayanI lAlasA pachI cAhe e zabdanI bhUkha, rUpanI bhUkha yA svAdanI bhUkha laIne AvI hoya paNa te pApamAM ja prere. Azravane AmaMtraNa Ape. saMvarane nAza karAve. lAlaca-lAlasA-tIvra abhilASa e kaSAya mehanIyanAM udaye- atyaMta kaSAya mehanIyanA udaye cAritra ja bhayamAM nahi paNa ' makite ya bhayamAM mUkAya. * * Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA | 21 agnine kaNa e kyAre paNa upekSAne pAtra nahi. agni vRddhi pAme te eka divasa savanAza thAya tema viSayanI vRddhi kyAre ane upekSAne pAtra nahi te pachI viSayanI lAlasA age pUchavAnuM ja zuM ? viSayanI lAlasA saMcamInA tapadhana-tyAgadhana-ArAdhanA dhana, savicAra dhanane sarvanAza karIne ja rahe. zrI uttarAdhyayanasUtranuM cittasaMbhUI jaja" adhyayana kayAre paNa vismaraNa nA karate. mahAmuni saMbhUti aNusaNa svIkArI ArAdhanAmAM layalIna banyA che. dehamAM paNa adehI bhAvanA bhAvI rahyA che. sAruM ye nagara cakravatInuM aMtaHpura muninA saMyama dharmanI anumodanA karI rahyuM che. strIratana sAthe aMtaHpuranI aneka rANIo muninA darzana karavA Ave che. dhanya dhanya tapasvI belatAM muninA caraNamAM dUrathI vaMdanA kare che. paNa strIratnanA zyAma-kamaLa ane dIrgha kezapAsane muninA caraNe sparza thaI jAya che. vALane sparza thayo are mahAna AtmA bAla jevA banI gayA. keTalo suMdara sparza ? ke mRdu sparza? keTale romAMcaka spaza? Ama pharI pharI e vALanuM-kezanuM TarNa karavA lAgI gayA. je yuvatInA vALa ATalA sukamaLa che te te yuvatInA aMga keTalA sukemI haze ? AvI kemalagI mArI pAse nahi? mane nA maLe? huM kemalAMgIno cAhaka nA sparzanA lAlacuM. lAlaca pedA thaI eTale pitAnI pAse rahelI cIjanA lekhA-jokhA thavA lAgyA. muni aNasaNa bhUlyA ArAdhanA bhUlyA ane chevaTe ArAdhanAne dAva lagAvI temaNe tIvra saMkalpa karyo. mArA A dIrgha cAritranuM je kaI phaLa heya. mArA bhayakara tapa-tyAga ane je kaI ArAdhanAnuM phaLa hoya, te bIjA janmamAM mane AvI ja kemalAMgI strIratna prApta thAva. varSonI sAdhanA-saMyama Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] AgamanuM jJAna buddhinI tIvratAthI nahi paNa vinayathI prApti thAya che tapa-tyAganA munie sparzamAM labdha banI hararAjI karI, kaMI paNa khacakATa-anubhava karyA vagara, saue samajAvyA paNa pAchA na haTayA. jJAna-darzanacAritrarUpI mahAna ratnanuM lIlAma karyuM. ane aMte eka suMvALe mATIne piMDa mA. A suMvALA mATInA piMDe strInA dehe muninA cAritrane te nAza karyo ane samakita paNa dUra bhAgyuM. ' utsavamAgane anusaranAra cothA ArAnA ju ane prANa AtmAnI paNa durdazA sparzanI lAlasAe karI. je viSaya lAlasA mahAtmAone paNa pAmara AtmA banAve te mArA sAdhaka ziSya mAruM ane tAruM zuM gajuM ? , ApaNe te viSayane dUrathI ja so gajanA namaskAra. sIdhA viSa..! ! ! tame keIpaNa svarUpe Ave paNa tamAruM rodrarUpa zAstramAM joI lIdhuM che. mahAtmAonI avadazA karanAra tamArA saMbaMdha ame rAkhIe ? nA..nA.nA tame samasta sAdhu kuLanA duzamane che, tamArI sAthe saMbaMdha nahi paNa svAnamAM ya tamAruM nAmoccAraNa nahi karuM. abrahmaNya.abrahmaNya..sIdhA... viSayAM sIdhA....gacchanti kare.... , mArI mitratA-neha saMbadha-lAgaNI hoya te sAdhukuLanA mitra sAthe. huM paNa evadha banI viSayane haTAvavA mera mAMDIza. kaNendriyane zAstra zravaNamAM layalIna banAvI daIza. sarvajJanA upadezamAM raMgAyela sAdhaka strInA mehayukta - vacana sAMbhaLavA samaya kyAMthI kATe? mArA cakSune vItarAgatA karuNa yukta darzanamAM sthira viSace sIdhA saMbadhI viSaya banAvI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 23 karI daIza. rAgI sAme cakSu madha thai jase, Ama eka eka indriyane samajAvI samajAvI sAdhanAmAM sahAyaka banAvI daIza, viSayAnA vicAra karavAnA ja mane samaya nahi rahe, te temanI punaH punaH smRti kyAM ? pachI viSaya pratye AsaktinA savAla ja kAM ? prabhunA tattvajJAnanA sahAre jIva ane jaDanA bheda samajI laIza. pachI mane pudgala pratye Asakti bhAva pedA nahi thAya. paNa pudgalane ya dhama ArAdhanAmAM sahAyaka manAvIza. A divya vicArazreNImAM tuM lIna mana....tArA sayamanI vatsa ! tane je citA thAya tenA karatAM mane adhika thAya che. mAnava janma durlabha-zAstrazravaNa dubha zraddhA durlabha-sayama prApti dubha-te cAra mahAna dubhatAne te sAdhya karI. sAdhanA mAnA musAphara manyA, meM tArA saMyamanu rakhavALu karavAnA paNa niyama lIdhe. guru khanavuM eTale naitika rIte-zAstra paddhatie ziSyanA sayama jIvananA yAgakSema karavAnI mAMhedharI, catuvidha sagha vacce mArA gurudeve mane tArA sayama jIvananI javAbadArI ApI ane me svIkArI. have te tuM sayama jIvanamAM vijayI anetA ja huM. gurunA jIvanamAM vijayI anu. mAre mArI pharaja bajAvavAnI che tAre tAru kanya karavAnu che. paNa sacamanA ceAgakSema karavAnA che. sayamanA ceAgakSema mATe viSaya bhAvanAne tArA hRdayarUpI sAmrAjyamAMthI dezanikAla kara e ja mArI tArA pratyenI zubhAbhilASA che. cala vatsa....! tArA ane mArA sayukta vijayanA prayatna prArabhI daI e. zudeva ! huM teA. ApanA caraNamAM abhaya chuM, niya chuM, ApanI zururekhAnA rakSaNe mArAmAM viSaya praveza kare tevu" kyAreya lAgatu' yathI. jema lakSmaNarekhAnu` rAvaNa ulla - Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 : keInA zabdothI hase ane koInA zabdothI raDe te mUkha ghana nA karI zake tema viSaye paNa gururekhAnuM ullaMghana karI zakatA nathI. ApanA caraNamAM paMca mahAvrata samAna eka vrata svIkAruM chuM. kayAreya huM gurekhAnI bahAra nahi jAuM, gururekhA nahi ullaMghana karuM, mAruM A vrata pAlana thaze te viSaye kayAre paNa mane bAMdhI nahi zake. gurudeva ! -aMtaranA AziSe Aje ziSyane navAje, ApanA atara vaibhavane vArasadAra banAve, Apa viSayanA jagamAM vijayI banyA, Apa mane vijayI banAvaze eja zraddhAe saMcama svIkAryuM che. basa, mArI zraddhAnuM rakSaNa karavA kRpA karo. eja yunaH punaH prAthanA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88888 * je ajajhalyuM jANuI se bahiyA jANuI je bahiyA jANaI se ajajhalyuM jANuI jagatamAM meTe bhAge be prarArane jana samudAya maLe che Astika ane ane nAstika AdhyAtmika ane bhautika, jJAnI ane ajJAnI, bairAgI ane rAgI. : , ghaNuM vyakti potAnI mahattA darzAvavA uccakeTinI. gyatA batAve che. ghaNI vyakti potAnI bauddhikatA darzAvavA nIcakeTi batAve che paNa hakIkatamAM sAcI regyatA ane sAcI agyatAvALA khUba ja durlabha heAya che. baMne paristhitimAM mAnava kaika AhanuM piSaNa karatA hoya che. athavA mAyAnAM kavaca dvArA potAnI jAtane DhAMkavAno prayatna karate hoya che. keTalIka vyakti pitAne Astika kahevarAvatA hoya che, tenI pAchaLa e ja bhAvanA che bhAI! huM badhuM samajuM chuM tame mArI AgaLa eka lAMbu bhASaNa nA calAve, keTalIka vyakti nAstika kahevarAvatI hoya che paNa hakIktamAM nAstika hetI nathI. paNa keInuM kahela nahi karavAne svabhAva. A kAraNe jhaTa daIne kahI de che-"huM nAstika chuM. huM mAnate. nathI." sAmA mANasanI lapamAMthI chuTavA A bahAnuM che. keTalAkane vaLI adhyAmI kahevarAvanAnA abharakhAM thAya che. eTale vAta vAtamAM kahe che huM adhyAtmI chu. adhyAtma elavAthI pragaTa thatuM nathI paNa AvuM belIne abhimAna Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] mAMgaNuM jJAnanI nahi paNa jJAnInI prasannatAnI kare. pragaTa thAya che. AvI vyakti prAyaH adhyAtmI hotI nathI paNa potAne sarvazreSTha manAvavAnA svabhAvavALI heya che. vatsa...! yogya AtmA pitAnA mukhathI kyAreya pitAnI yogyatA jAhera karavAnuM pasaMda karatA nathI. teonA kartavya ja temanI cagyatAnI prazasti karI le che. tema keInI paNa agyatA e jAhera karavAnI hakIkata nathI. agyatA pitAnI rIte ja siddha thaI jAya che. udyAna ane gaTara ne svaya potAnI viziSTatAthI siddha thaI jAya che. udyAna ane gaTaranI oLakhANa ApavI paDe che ane sUkAI gayela heya te ja. udyAna ane gaTaranI kiti dUra-dUra phelAvavA pelo pavana sadA taiyAra ja che. tema AdhyAtmika vyakti ane bhautika vyakti tenI jIvanacaryAthI oLakhAI jAya che. ekAMtamAM besavAthI mA bhArekhama rAkhavAthI. TIlA TapakAM karavAthI melAMghelAM kapaDAM paheravAthI, daSTi namAvI devAthI kaMI AdhyAtmikatA AvI jatI nathI, paNa Dhaga te AvI jAya che. adhyAtma kone kahevAya ? adhyAtmI kene kahevAya? tenI khUba mananIya gahana vyAkhyA AcArAMga sUtramAM prabhu pharamAve che. je atyaM jANaI se bahiyA jANu-je ahiyA jANaI se ajawtya jANuI." je adhyAtmane jANe che te jagatane jANe che, je jagatane jANe che te adhyAtmane jANe che, gurudeva ! A te vaLI taSa navI vAta adhyAtmI jagatane jANe ke bhUle? je jagatane jANe te adhyAtmI hoI zake? gurujI ! mane budhu mAnI ulaTuM te samajAvatAM nathI ne? Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 27 eka samaye avazya mu-mU hatA paNa have ApanI sAthe rahI mArI gheADIka mUrkhatA te dUra thai che. gurudeva ! zrI AcArAMgasUtranI A hitazikSA huM samajI zakatA nathI. ApanI hitazikSA sAMbhaLI na heAta tA ema ja kaheta ke A mArA magajamAM utaratuM nathI, paNa ApanA sahAre rUpanI kRpAe samajI zakIza. vatsa....! ! ! ! adhyAtma kAI mahAranI avasthA vizeSanu nAma nathI. adhyAtma jJAna eTale AtmAnu jJAna, AtmAmAM thatAM sukha duHkhanA abhilASa jANavA, AtmAmAM pedA thatAM rAgadveSanA pariNAma jANavA, AtmAnI sAcI sukha prAptineA mA jANavA. AtmAnA duHkha nivAraNanA prayatna karavA. tananA ga alaga, mananA rAga alaga ane AtmAnA rAga alaga. tanamAM rAga azAtA vedanIya karmanA udaye thAya. AtmAmAM rAga mehanIyakama nA udaye ane jJAnAvaraNIya kanA udaye thAya manamAM rAga azAtAvedanIya karmAMnA uce ane mAhanIya karmanA udaye thAya. ghAtIkama sIdhA AtmA upara prahAra kare che, aghAtIka zarIra dvArA indrio dvArA ja peAtAnA prabhAva matAvI zake che. adhyAtma jJAna eTale AMtarika jJAna. peAtAnA AtmAnA pariNAmane jANe tema jIvamAtranA paGgiAmane jANe. peAtAnA sukhanA meLavavAne je prayatna kare te ja bIjAne sukha ApavA prayatna kare. AtmAnuM jJAna tane jIvamAtranuM jJAna karAvaze. pachI tu sahune AtmAnA sukhanI lahANuM karIza. sAcuM adhyAtma eTale jagatanuM jJAna, jagatanuM jJAna eTale bIjA jIvanA sukha-duHkha jANavA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] zAsana rathanA be cakra che samarpaNa ane tyAga. jagatanA jJAna dvArA AtmAnuM jJAna eTale vizvanA jIvamAganA janma-maraNa, sukha-duHkha, karmanA vipAka joI pitAne mATe paNa jJAna karavuM. A jIvane janma samaye je vedanA sahana karavI paDI haze tema te vedanA mAre paNa sahana karavI paDaze. mArI sAme rahela bIjI vyakti kSaNavAramAM hatI nA hatI thaI gaI. deha rahyo ane dehIe vidAya lIdhI, tema mAre paNa deha raheze ane AtmA vidAya thaI jaze. hiMsAjuTha cerI. abrA-parigrahanA kAraNe bIjI vyaktine sajA bhogavavI paDe che to mAre paNa bhegavavI paDaze. sama ne bhalA sAdhaka ! sAcuM AtmajJAna te adhyAtma jJAna, je AtmAne jANe te jagatane jANe, ane je jagatane jANe te AtmAne jANe vItarAganuM tattvajJAna nirALuM che. adhyAtma avasthA Ave eTale AzA. IcchA...meha ....mAyA.... mithyAnA badhA daMbhe haThI jAya. svArtha dUra thaI jAya....paramArthanI parama prIti lAgI jAya. adhyAtma jJAna thayuM hatuM paramAtmA iSabhadeva prabhunA putra bharata mahArAjAne. ArIsA bhuvanamAM eka AMgaLIe vITI na dekhAI jaDanI vicitratAnuM sAcuM jJAna thayuM. jaDanI vicitratAnA jJAnanA sahAre sAcA AtmadarzananI jhaMkhanA jAgI ane bharata mahArAjA kevaLajJAnI banyA. Aja sAcI AdhyAtmiktA "rAganA maMdiramAM paNa vItarAgItAnuM maMgala prabhAta," sAcA AdhyAtmika hatA pRthvIcaMdra ane guNasAgara. lagnanA maMDapane zukala yAnane maMDapa banAvyuM. hasta meLApa dvArA Atma meLApa karAvyo. jIva ane jaDa banenI zaktine samajI Atmazaktine jAgRta karI. - - 1 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra cittanikA { 29 jaDamAM muMjhavu" nahi-sALu' nahi--te ja sAcu adhyAtma jJAna. vatsa ! sAcu' kahuM' chuM... zAstradvArA AtmajJAna prApta kara. lAkasthitinuM jJAna prApta kara. SaDUdbhavyanuM jJAna prApta kara, adhyAtma meLavavA tAre koI giri kadarAmAM nahi javu paDe, phAi zaktipAta ceAganI prakriyAmAMthI pasAra nahi thavu paDe. ghAtIkanA kSaya thAya tyAre ja sAcuM adhyAtma pragaTa thAya. AtmajJAna thAya. A AtmajJAna dvArA jagatanuM jJAna thAya che ane A jagatanA jJAna dvArA ja AtmAnuM jJAna thAya che. nahitara A vizvamAM adhyAtmanI vAta karanAranA kayAreya tATA na hatA ane Aje paNa tATA nathI, khATI adhyAtmanI mAyAjALamAM sAta nahi. gurudeva ! have huM mArI buddhine, hAMziyArIne, puNyane, pradhAne samajI gayA chu. mArI jAtane samajatA na hatA tyAM sudhI abhimAna mAyAne vaza thaI tAkAna karatA hatA. have e adhAthI dUra rahevA ahaMkAra ane samakAranA visarjana karatAM ApanI zaraNAgati svIkArI che. jema zivAjI mahArAjanI chAyAmAM strInA zIla surakSita, tema ApanI zaraNAgatimAM mArA AtmA surakSita che. zaraNAgata vatsala Apa che, zaraNAzrita hu chu", mArI surakSA nizcita che tethI nirbhaya banI lalakAru chuM' " abhuTThieha" tava teya sirie.....natharissAmi" tr naM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 AraMbha sattA pakati saMga nAgaravelanuM pAna ane sAmAnya pAna baMne sAthe paDayA hoya tyAre baMnemAM keI pharaka dekhAtuM nathI. paNa jyAre dAMta nIce dabAya che tyAre tarata saune pharaka dekhAya che. nAgaravelanA pAna dAMta lAla karaze, haTha lAla karaze, jIbha lAla karaze ane jyAM bhUkaze tyAM paNa lAla thaze. nAgaravelanuM pAna khAdhA pachI chupuM rahe ja nahi. teno raMga kayAMka te lAgI ja jAya ne raMga pAna khAnAranI cADI khAya. pApavRttine paNa AvAM ja svabhAva che. vyakti vicAre che-pApa pravRtti thaI te zuM? zAstra turaMta kahe che-pApa pravRttine ame sadA mApha karI zakIe chIe. paNa pApavRttithI prerita pravRttine ame mApha karI zaktA nathI. tenuM phaLa avazya maLe che. gurudeva ! mane samajAve. vRtti sAthenI pravRtti eTale zuM ? ziSya ! "huM tane zuM samajAvuM ? mAre. ane tAre hajI te ghaNeya prayatna karavAno che. zAstranA rahasyane prApta karavA. yAda rAkhaje-zAstrane ekAda vakhata vAMcavAthI tenA rahasya prApta na thAya. keIpaNa gratha traNa vAra vAMcIe tyArabAda tene paricaya thAya ane vAraMvAra vAMcIe tyAre graMtha AtmasA thAya pachI tenI pakti manamAM dhoLAyA kare. vAraMvAra smRti pathamAM zAsapakti Ave tyArabAda tenuM rahasya pragaTa thAya. tethI svAdhyAyamAM sadA prayatnazIla rahevuM. svAdhyAya AtmAne tIrthaMkara paramAtmAnInajadIka laI jAya. svAdhyAya vairAgyanI mastI pedA kare ane utkRSTa vairAgya Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yeog zrI AcAraga sUtra ciMtanikA | 31 bhAva ja vItarAgabhAvanA janaka mane che. ApaNe sau vairAgI chIe, vItarAgI manavAnI cAhanA che, teA vItarAganI vANI samA zAstra A kalikAlamAM paNa maLyA che, teA zAstranA niddidhyAsana dvArA vItarAgatA prApta karavA ApaNe kema puruSA na karIe ? tuM zAstra adhyayana mATe puruSArthAM kara. huM paNu tane zAstra adhyApana karAvavA prayatna karIza. Aje ApaNe zrI mAcArAMga sUtranuM 61mu. sUtra vicAravuM che. * Arabha sattA pakara'ti sa'ga' > ArabhamAM Asakta pApanA saga kare che-pApathI lepAya che. vatsa ! zAstranA zabdo khUma ja mahtvanA heAya che. pahelAM Arasa eTale zu' ? te samaja. Arabha eTale pApa-pravRtti....sAvagha pravRtti.... pApanI kriyA. zrI AcArAMga sUtra Arabhane sa`ganuM kAraNa nathI kahetA paNa ArasanI Asaktine saMganuM kAraNa kahe che. zu* pApa pravRttinI saMganu kAraNa nahi ?....nA.....!... tI kara paramAtmA paNa kevaLajJAna mAda vicare jIvana vyavahAra kare. temAM cAlavA vigerenI pravRtti avazya paNu, karmAM 'dha phakata eka samayanA prathama samaye zAtA vedanIya kama bAMdhe khIje samaye vede, ane trIje samaye karyAM nirA kare. pravRtti ja karyuM madhunu kAraNa hAya teA tIrthaMkara paramAtmAne paNa ka`aMdha thAya eTale ja zrI AcArAMgasUtranA mArmika zabda punaH punaH vicAravA jevA che. Arabha sattA -pApa pravRtti kama adhanu' nimitta ane paNa kharI ane na paNa bane paNa ArabhanI Asakti ka-madhanuM nimitta avazya ane. ArabhanI Asakita eTale zu? : pApa pravRtti sAthe pApavRtti, pApa pravRtti pAMca Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] mAnasika zreSathI paNa rahita bane te ja sAce ahiMsaka. miniTa, daza miniTa chevaTe kayAreka paNa rekAya. tyAre pApavRtti sAthenI pApa pravRtti kayAre paNa rekAya nahi, rekI zakAya nahi ki mahArAje rAja kema mArA badhA pilA zreNika mahArAje vicAryuM_"A bicAre kAlasekarika kasAI 500 pADA ja kema mAre? tenA hAtha- pagane Adata paDI gaI che. lAva, tenA hAtha-paga baMdhAvI kuvAmAM pUrI dauM. bicAre eka divasa te 500 pADAnI hiMsAthI bacazene! eka divasa mATe paNa kAlasaukArika kasAI nakahevAya ane kAlasaukarika ahiMsaka kahevAya te mATe prayatna kare. zreNika mahArAje bhAvadayAthI prerita thaI prayatna karyo. zreNika mahArAjA vicAre che-"cale, Aje te zAMti kAlasaukArika eka divasa mATe te kasAI nahIM. kahevAya ne keI nahi te huM kahIza-kAlasaukarika ahiMsaka che. zreNika mahArAja samajyA-kAlasaukarike kAlane divasa ahiMsA pALIne ! hiMsAthI dUra rahyo ne! kAlasaukarika kasAI pitAnA manamAM samaje che, zuM huM namAluM chuM, kAyara *, za mane kaI bAMdhI zake, mArA manane bAMdhI zake? zuM kAlasaukarikanA hAtha-paga ene pApa karAve che, hAtha-paga te kayAreya pApa karatAM, khoTuM karatAM ya thAke paNa mana hiMsAnuM vyasanI banI gayA pachI manane hiMsA vagara cAlata nathI. zarIra te sAme hiMsA yeAgya padArtha Ave tyAre hiMsA kare. hiMsAnI sAmagrI pUrNa thAya eTale zarIra dvArA thatI hiMsAnI pravRtti rekAya, paNa manane hiMsAnI Adata paDayA pachI tenA mATe kaI padArthanI jarUrata paDatI nathI. AMkhe je dekhAya, sAme AvyuM, temAM Icchita padArthanI kalpanA karI pApa pravRtti avirata cAlyA ja. kare. kalpanAthI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 33 nirmANa karela padArtha khUTe nahi ane hiMsAne pariNAma khUTe nahi-tUTe nahi, satata avirata hiMsAne pariNAma rahe. kAlasakarika kasAI kahe che-"kUvAnI bahAra hatA tyAre 500 pADA mAravAnI mArI nakakI maryAdA hatI. paNa ahI meM eTalA ja pADA mAryA A mATInA kaNa jeTalAM, tame mane jeTalAM samaya kUvAmAM rAkhyo eTalA samaya tame mArA zarIrane bAMdhI zakayA manane to nahi. mArI mAne sRSTimAM mATInA pADA banI gayA, e tamAma pADAno huM nAza karate raho. mArA manamAM hiMsAne pariNAma eTale tIvra banI gaye che ke have huM kayAMya kayAreya hiMsA vagara rahI zakto nathI. hiMsA mAre svabhAva banI gayo che. rApADA banI gai, manune te mahilA samaya to, vatsa! kAlasaukarikanI pravRtti hiMsAmaya hatI tenA karatAM adhika kAlasaukarikanI vRtti hiMsAmaya hatI. tethI tenI hiMsaka pravRtti kayAMya paNa rokAtI nathI. AnuM ja nAma AraMbhanI Asakti. pApa pravRttimAM ja tatparatA, pApa pravRtti pratye aMtaranI bhAvanA eja AraMbhanI Asakti, zrI AcArAMga sUtra pharamAve che. pApanI pravRtti karmabaMdha nahi karAve paNa pApanI Asakti avazya karmabaMdha karAve che. tethI ApaNe saue pApa pravRttinuM sagapaNa toDatAM pahelAM pApanI vRtti dUra karavI joIe. pApavRtti jatAM pApa pravRtti pAMgaLI banI jAya che. ane kyAreka to karma nijerAmAM paNa sahAyaka banI jAya che. zuM yuddha karatAM kevaLajJAna na thAya? zuM yuddhanA medAnamAM kevaLajJAna na thAya ? javAba jarA zAMtithI sAMbhaLa. . yuddha karatAM pahelAM kevaLajJAna thAya paNa yuddhanI bhAvanAmAM Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] satsaMga = sadguNenuM pravezadvAra kevaLajJAna na thAya. yuddhanA medAnamAM kevaLajJAna thAya paNa manamAM je kurukSetra hoya te kevaLajJAna pedA na thAya. je ne pelA mahAtmA prasannacaMdranuM zarIra te kAusagga dhyAnamAM ja hatuM ne? paNa mane vidroha karyo te zarIranI avasthA saMtanI paNa manamAM mehanI jALa bichAvI, mahAtmA sAtamI narakanA atithi banI rahyA hatA kAraNa zuM? tananI nivRtti, paNa mana jemAM lAgeluM rahe temAM chevaTe vacana sahakAra Ape ja. AraMbha-pApa thoDA kalAka, thoDA divasa thAya paNa AraMbhanI Asakti, AraMbhanI abhilASAnuM pApa sadAkALa-sarvadA, sarvatra rahe. tethI jyAM AraMbhanI Asakti tyAM pApane saMga karmano saMga, kama tyAM dharma nahi. ziSya! tAre dharma ArAdhanA karavI che te tAre karmaaMdhanuM kAraNa zuM? te khAsa samajavuM ja joIe. aDhAra pApasthAnaka mAtra tyAga karIza te nahi cAle. hisAnA sAdhane choDIza eTale ja nahi cAle, tAre hajI khUba tyAga karavA paDaze. AraMbhamAM-pApamAM tatpara manane tyAga kara ane karmabaMdhathI dUra jA. vhAlA vatsa! karma sAme kezarIyA karyA che te have dharmarAjAne vijayanA maMgalagIta saMbhaLAva, huM e sAMbhaLavA Atura chuM rasAthe mArA priya ziSyanI yazagAthA sAMbhaLavA-gAvA tatpara chuM. vatsa, vijayane vara, zuddha, buddha, mukta, nirajana thA. gurudeva! sAce Apa mArA para kRpA karatA rahe. mane zAstrArtha samajAvatA raho-zAstra nahi samaju to mArA saMgrAmanI kathA parAjayano dardabharI kathA banI jaze. Aje Ape mArA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 35 para keTale upakAra karyo? keTaluM suMdara samajAvyuM? pravRtti dvArA karmabaMdha kadAca na paNa thAya paNa vRttipUrvakanI pravRtti thAya te dArUNa kamabaMdha thAya. gurUdeva ! huM to mArI vRttimAruM mana ApaNu caraNamAM ja samarpaNa karI dauM chuM, pachI mane bhaya zAne? - o nAtha ! nirbhaya banya, abhayanA maMgalatUra bajAvatA gIta gAuM chuM. "sAha8 nityarissAma" mArI maMgala bhAvanA. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaNuM jANahi paMDie , zrI AcArAMgasUtranuM siramuM sUtra eTale paMDitane AhUvAhana. mahApuruSanuM-vItarAganuM AhvAhana. udhana eTale aMtaranA UMDANamAM paDelI anaMtazaktinuM pragaTIkaraNa vItarAganA AgamanI te vAta ja nyArI-anekhI advitIya, paNa vItarAga prabhunuM eka vacana, eka sAdhana, eka vAkaya, eka sUtra eTale paNa anaMta AtmAnI uddhAra kAmanAe nAbhimAMthI pragaTele brahmanAda jenI dhIra gaMbhIratA vAtAvaraNamAM ja nahi paNa pratyeka bhavya vyaktimAM jJAnanA divya tejanI zaktine jAgrata karanAra, zrI AcArAMga sUtranuM mahara ramaNIya sUtra. khaNa jANahi paDie.' paMDita kSaNane jANa, paMDita kSaNane sArthaka kara. paMDita zAga dvArA zAzvata kArya ne siddha kara gurudeva! zraNane zuM jANavAnI? kAlanuM gaNita e te mane AvaDe che? divase ane mahinAnuM ja nahi, yuganuM, pa- pamanuM. sAgaropamanuM, kAlacakkAnuM are! samasta pudgala parAvatanuM mane jJAna che. ane te AnaMda thAya. tuM kAla jANa ema kahe te athavA kALanuM jJAna prApta kare ema kaho te prajananatA thAya. prabhu! AzIrvAda Apa ke trikALa jJAnI thAuM? kSaNane jANuM? kSaNane huM zuM sArthaka karuM? kSAnuM mUlya zu? kaNa te vicAramAM vitI jAya. samayanI maryAdA vadhAro. mArA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ci'tanikA [ 37 jevA prArabhika citakane ATalI nAnI cIjanu mUlya kema sAMdhA che ! prabhu mAruM avamUlyAMkana nA kare! huM mahAna ane mArUM kA paNa mahAna mane koIka sahAna kAya IMgita karI, pharamAve, mane a5thI thADAthI satASa nA thAya. mArU" jevu vyaktitva che tevu kAya prabhu mane cIdhA. pratyeka vyaktinA atala U'DANamAM eka vAta ghara karIne beThI che. mArA sAma ne yAgya kAryo hAya te huM karU? mAre ceAgya kArya ja mane kaI cIMdhatu' nathI. mAnavamAtranI phariyAda sAme traNa jagatanA guru, prabhu vItarAga pharamAve che - khaNu' jANuAhi paDie '' paDite kSaNane jANavI joie, samajavI joI e, kSaNane saphaLa karavAnI zakti vikasita karavI joie. prabhunu vacana eka ghaTasphoTa kare che. paDitA, vidvAna, AtmajJA, sAdhako ja kSaNane saphaLa karI zake, bhUkha kSaNa nahi, varSoM nahi, yugA nahi, janme nahi, janma janmanI rAzine paNa saphaLa sAtha ka karI zakatA nathI, kAraNa te mU che. avicAraka che, tenI cetanA mUti che, kSaNane kayAMthI samaje ke sAka kare ? pati kANu ? je janmane ja nahi yugane ja nahi, varSane ja nahi, mAsane ja nahi, divasane ja nahi. muhUrtane ja nahi, paNa kSaNane ya saphaLa kare te pati. pati che eTale citaka che, vicAraka che, vivecaka che. pratyeka prasa`ganA pratyeka paristhitinA pratyeka padArthonA mUlyAMkana karavAmAM kayAMya cUke nahi, bhUle nahi. hIrA nIlama ane pannAnuM mUlya karanAra jhaverI tA pRthvIyanA kalevaranA TukaDAnI ja Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38] dareka niSphaLatA saphaLatAnA paMthane najIka kare che kimata karI zake tyAre pati te vizvanA tamAma paribaLone samajI tene sArthaka karanAre bane. je vyakti aNunI zakita nA samajI zake te pudagala vijJAnane pAraMgata kevI rIte banI zake ? je vyakita AtmAnuM mUlyAMkana na karI zake te vyakti paramAtmAnuM mUlyAMkana kayAMthI karI zake? AtmAmAMthI paramAtmA banavA kaI kaI prakriyAmAMthI pasAra thavuM paDe te prazna tenA manamAM pragaTe ja zAne! - zrI AcArAMga sUtra eTale jenAgamanA prAraMbhanA mULAkSara ane prAraMbhanI ebIsIDI. zrI AcArAMga sUtra eTale sAdhunA. bALamaMdirano pATha. paramAtmA pratyeka vyaktinI suSupta zaktine nava caitanya ape che. kSaNane jANe te paDita tuM paDita, "zuM huM pati? javAba meLava tArA pitAnA AtmA pAsethI. zAstrAe paMDitanI paribhASA tArI samakSa raju karI che. A paribhASAne pAraMgata hoya te avazya paMDita. prabhu! prabhu! mArI mati muMjhAI jAya che, sAdhupaNAne savIkAryuM che ane zuM huM kaMI samajato nathI ? kaIka te avazya samajuM chuM, jANuM chuM te mane thoDu paNa kALanuM jJAna na hoya, prabhu mane tamArI vAte vihvaLa karI dIdho che. zuM huM kSaNane na jANuM? mahAtmA : tuM badhuM samajI zake, saphaLa karI zake, tArI anaMta zakita, tArI zaktine svIkAra karuM chuM tyAre ja kahuM chuM. - kSaNane jANa tArA A sAdhujIvananI kSaNane vicAra, dravya kSetra , kALa ane bhAvathI samaja. A kSaNa manuSya jIvananI, A Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 39 kSaNa AryakSetranI. A kSaNa prabhunA sAMnidhya kALanI (AgamanI) A kSaNa cAritra mohanIya karmanA kSapazamane pedA karavAnI. vizvanA anaMta anaMta jIvane AvI divya kSaNa nA maLe. tane dravya kSetra kALa ane bhAva cAre prakAre ucca kSaNa maLI che. vizvanA anaMta jI AlaMbana pAme evI senerI kSaNa, je kSaNa tane siddhanI duniyAmAM saphara karAve tevI. je kSaNa tane anaMtajJAnanA mahApaMthe laI jAya tevI. mahAtmA! tArI DAyarImAM varSanI-mahinAnI nahi paNa kSaNanI saphaLatAnI paNa neMdha heya. tArI kSaNanI saphaLatA joI pelA anuttaravAsI deve paNa svAdhyAyanA rasamAM lAgI jAya. sAgarepama sudhI svAdhyAyamAM lIna rahe, paNa kevalajJAna nA prApta thAya. anuttaravimAnanI thaDe dUra rahela mekSamAM nA pahoMcI zake. tArI kSaNathI sAta rajaju dUra rahela mekSanI musApharI thaI zake. tuM paMDita che, eTale tane kSaNa jANavAnuM kahevA dvArA tane maLelI amUlya kSaNane saphaLa karavAnA AzIrvAda ApyA che, samaje ne ? - "prabhu! prabhu! huM buddhine vAmana! ekaja dhUnamAM raho-huM jANuM chuM" paNa Ape mArA ajJAnanA paDalane dUra karyo jANe tenuM nAma ja sArthaka karavuM. prabhu! prabhu! mane AzIrvAda Ape, pratyeka vastunA jJAna dvArA, cAritranI ArAdhanA dvArA kSaNane saphaLa kare. huM to AzIrvAdane Icchuka chuM. prabhu mane dhanya banAve ? * mAnava janmanI kSaNane sArthaka karavAnuM igita karyuM , mArA upara addabhuta upakAra karyo. ka Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 "araI AuTTa se mehAvI" jagata vividha graMthanA abhyAsIne-aneka zAstranA jANakArane buddhimAna kahe che, tyAre mahAjJAnInI dRSTie medhAvItI buddhimAnanI ane hoMziyAranI vyApayA alaga che. auSadha ArogIe ane roga na jAya te auSadhamAM goTALe, gArUDI maMtra bhaNe ane sApanuM jhera na utare te gArUDImAM goTALe, tema buddhimAna mohathI pAcho na haTe te kema bane? zrI AcArAMga sUganI paribhASA alaukika che. "aratithI pIchehaTha kare te medhAvI." bhalA, sAdhaka! saMsAranA cakramAM ane jIvananA pravAhamAM te keTalIvAra pIchehaTha karI che. gAjI-bajAvI magalaranA nAda sAthe AgekUcanA zapatha lIdhA, chatAM keTalIya vAra mAnasika rIte hArI thAkI parAjaya pAmIne te AgekUca choDI dIdhI che. pIchehaTha e to tAre juga jUne ItihAsa che; hArI-thAkI parAjita banI pIchehaTha karanAra bhalA sAdhaka! have zAstra upadezela rIte ekavAra pInDaTha karatA eka na ItihAsa lakhAze. mUrkha banIne. asthira banIne, karelI pIDaMDa tArA vijayanuM nimitta banI nathI, paNa buddhimAna, jJAnI ane tatvanA rahasyane samajanAra banI ekavAra tuM pIchehaTha kara. A pIchehaThamAM ja tArA vijayanI ghoSaNuM che. A vijaya paNa mehanA bhayaMkara ghATamAM tane nahi saMbhaLAya. paNa Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA 42. sAdhaka! tArA kalyANa mATe tAre A navI vAta sAMbhaLavI paDaze. tArU taka gheluM mana pUchI UThaze. are pIchehaTha ke AgekUca ?" tame mane zuM bhaNAvavA mAMDayuM-" mArI buddhimAM bese nahi ane huM hA kahuM? mArAthI nahi bane." tArA mananI vAta huM samaju chuM-samaju chuM ema nahi tArA karatA paNa huM tane adhika oLakhuM chuM, paNa mAre tene samajAvavuM che ke "tuM buddhimAna bana, tarkavAdI nA bana. kutarkanA Ide nA caDha." buddhimAna tatvane jANakAra heya... buddhimAnanI daSTi haMsa jevI vivekapUrNa heya... buddhimAna vizva tatvane darzaka heya... buddhimAna vizva tatvane vivecaka hAyabuddhimAna vizva sauMdaryane nAzaka na hoya buddhimAna kayAreya vizvadarzanathI pathabhraSTa na thAya buddhimAna ! te anatakALathI eka vaNathaMbhI kUca prAraMbhI che te mehanIyakarmanI che. jyAM vyakti dekhAI jyAM padArtha dekhAya, jyAM sAro utpanna thAya tyAM tarata ja gamatAM ane aNagamatAMnA cakkaramAM phasAI gaye. sAruM-Tu-pasaMda-nApasaMda ISTa-aniSTa-suMdara-kharAba vigerenI vivecanAmAM e gherAI jAya che ke tArA azarIrI-arUpI asaMgI svabhAvane bhUlI jAya che. zarIra, rUpa ane saganI dumimAM bhUle bhaTake che. zAha vikI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] akhaDatA ane vyApakatA tyAganA niyamamAM hoya che. zukala lezyAnA adhikArI.... zukala dhyAnanA svAmI....! ! ! tu kRSNu lezyA ane A dhyAna-raudradhyAnanI gartAmAM dhakelAI jAya che. temAM paNa kadAca ISTa prApti mATe tu* jeTalA prayatna nathI karateA tenAthI anaMtaguNA adhika aniSTa nivRtti mATe kare che. AkAza-pAtALa eka karIne paNa tu aniSTane dUra kare che tyAre tane hAza !!! thAya che. paNa tArI hAza kSaNajIvI nIkaLe che. sAce e hAzanuM maheAruM laI ne AvelI hAya hatI. jyAM sudhI ati meAhanIya ka chUTe nahi tyAM sudhI sAcI zAMti maLe nahi. 8 arita che mATe rita che. ati ane ritanA taphAna che tethI mAha che ane mAha che tethI janma-maraNanA du:kha che." tArA jevA vicArakane zu' pharI samajAvavu paDe ??? " aratithI nivRtta thA, aratithI virama, atithI pIchehaTha kara, '' sAce mAre te tane e samajAvavu' che ke me' tane aratithI nivRtta thavA dvArA kahyu- pudgalanI maitrI cheDe. " azAzvata sAthe tArI dAstI nA hAya. tu zAzvata paMthane upAsaka... zAzvatanI prApti e tArA jIvana maMtra..... pachI arita tane zobhe ??? viSaya ane kaSAyanI duniyAmAM ja atinA vAsa-- meAhanA nivAsa. '' jyAM mehanA nivAsa tyAM satyane kayAMthI sthAna hAya? jyAM mAhane nivAsa tyAM AtmAnA utthAna kayAMthI ? Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [43 jyAM mehane nivAsa tyAM viveka daSTine kyAMthI sthAna heya? tuM buddhimAna che-hita ane ahitane samajanAra che. eTale ja tane kahuM chuM ke "aratithI thAkavirama" arati aTakaze eTale viSaya-kaSAyane palAyana thavuM ja paDaze. viSaya-kaSAya jaze eTale te pote bahirAtma dazA vaTAvI aMtarAtmadazA dvArA sthira-vicAraka banI mahAtmadazAmAM sAdhanA-ArAdhanAnuM anokhuM pAtheya meLavI paramAtmadazAnA pavitra paMthane pravAsI banI jaIza. aratithI nivRtta thaye eTale tArI duniyA badalAI jaze. asthiratAno vAvaTeLa tArA sAdhanA maMdirane bha. nahI karI zake. sthiratA tArI sahacarI banaze. jJAna tAre baMdhu banI jaze. vRti tArI sahadhamiNuM banI jaze" jIvanamAM dhRtino sahAre kayAreya tu choDIza nahi. mRti tArA mekSa pravAsamAM bhemiyAnI jema pathapradarzikA banaze-tane AzvAsana Apaze... preraNuM Apaze ane sAdhanA mAgano keI zIdhra ane laghu raste batAvaze. hitI !" ApanI vAta to madhurI che. ApanI hitazikSA svIkAravA jevI che, paNa "zuM aratithI nivRtta thavAya?" AMkha sAme padArtha Ave-paristhiti Ave ane huM joyA karuM? zuM huM mUrkha chuM? vivecanA te kayAreya karate nathI paNa thaI jAya che. manamAM ja game-aNagame thaI jAya. ane pachI te mArI zuM bhAMgapheDa? zuM udhAmA ? sAce ja kahuM chuM tame kaho te tapa karI lauM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =4 ] pratijJA = AtmAmAM rahelI anata zaktinA papa tame mane kaheA tA 6 mahinAnA upavAsanA prayatna .... tame mane AjJA karA tA jIvanabhara 6 vigaI ne tyAga karI lauM. paNa, atithI kesa aTakAya ?,... agharU che...kaThIna che...mArAthI.... sAdhaka ! khasa--AgaLa na khelatArI vAta huM samajI gayA '' kahe che ke atithI aTakavuM azakaya paNa, mULa mATe--tArA jevA medhAvI mATe nahi. tu meghAvI eTale te' tattvanA rahasyane prApta karyAM che. AtmAmAMthI paramAtmA anavAnI prakriyA samaje che ane puTTugala tattvano zu ajIva tattvanI dRSTA na banI zake! pudgalane samajavA sahaja zaktino sadupayeAga kara, paNa tenA kAraNe viSaya-kaSAyanI vaNajhArI ii nItara....AmatraNa na Apa.... tArAmAM jema mamattvanA kAraNe kharAkhane sArU kahevAnI ane sArAMne kharAma kahevAnI eka zakti vikAsa pAme che tema nihi-ni`ma dazAthI paNa eka zakti peTThA thaze- purNagalanI sahAyaka zaktinA sadupayeAga karavAnI. " - niviSa sApa jema kazu na kare, mArelA pA! kazu nA kare tema meAha vagara, bhAvanagara paTTA tArI sAdhanAmAM kyAreya vikSepa nahi kare. sAce tane atithI pIchehaTha karavA dvArA eka AzIvAda ApyA che. " tuM vItarAga ana, tuM kaSAyaneA pakSapAtI che, have samatAnA pakSakAra khana. jarUra A sAdhanA sahelI nathI, kaThIna jarUra che, paNa azakya tA nathI ja. mArA ziSyane azaya mArge derI ja evA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 45 acaiAgya guru nathI. mArA haiyAmAM paNa tArA hitanA aneka koDha che. sAdhaka ! " taiyAra thaI jA, 'ati sAthe tArA saMbadha teDI cittaprasannatAnI ma'galalerIthI tArA AtmAne gajavI de. " gurudeva ! huM te ApanA caraNa sevaka Ape mane buddhimAna kahyA tA have mAre buddhimAnane ucita-suyeAgya ja kA karavA joie. ApanI haiyAnI hitazikSA che te mArI paNa mApanA haiyAnI hitazikSAne anusaravAnI maneAbhAvanA che. " prayatna karIza "e mArA nirNaya che. siddhi tA ApanI kRpAne AbhArI che. ApanA ziSya mAhunA ja*gamAM vijayI ane tevA zubhAziSa varNavA, eja punaH punaH prAthanA.... 5 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka ****** 9 maMdA maheNa pAuDA" sArA e vizvane prakAzane patha darzAvanAra vizvacakSu samo sUrya vAdaLAMthI kaI jAya tyAre eka kSaNe mATe prazna thAya ke vAdaLAM zakitamAna ke sUrya?" paNa jyAM joradAra pavana Ave ke hajAre kiraNathI sUrya prakAzI UThe tyAre ghaDI pahelAMnI samasyAnuM samAdhAna thaI jAya. sUrya te tejasvI ja che. prakAzaka ja che paNa tenA tejane ya haNanAra keI AsurIbaLa vizvamAM vilasI rahyuM che. jagat eTale ja jyAM AsurI rAjasU ane sAtvika bhAvane tribheTe. tribheTAmAM na bhaTake evuM kayAreya na bane. keka bhUmi ja sIdhA mAge jAya. duniyA bhAvane tribheTe che, rAga-dveSanuM draDha che. A vizvamAM keTalIyavAra ane keTalAMya mahArathI sAme rAga-SanA dva khelAyA. rAga-dveSanA sAthI banyA ane AtmarAjanA duzmana banyA. hAra ane jItane itihAsa anAdine che. paNa, vizvanI keIpaNa vyakitathI hAravAmAM mAnavane nAnapa lAgatI nathI. mahArathI jANe che cuddha eTale emAM ekanI hAra ane ekanI chata heya. paNa, mAnava jyAre svathI hAre che tyAre mUMjhAya che. gabharAya che. akaLAya che, ane raghavAye thAya che. raghavAye thaIne doDatAM mArgamAM aTavAI jAya che. aTavAyelA na sarvane uddhAraka banI zake na para uddhAraka banI zake. aMte " tinA tArayANa padane mAlika AtmA patananI UMDI khINamAM jAya che ane anekane patananI UMDI khINa tarapha kheMcI jAya che. A che UrdhvagAmI AtmAnI dardabharI kahAnI. vikAsazIla AtmAnI dardabharI kahAnI kene na raDAve? hitecchune te avazya raDAve paNa... . pa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA 47. ekaluM raDI jANe te hitecchu nahi; AMsune-daIne dabAvIne paNa kartavya paMthe kaparA caDhANa caDhAve te hitecchu." gaNadhara bhagavaMta sudharmA svAmI Aje ApaNe jevA AtmAnA hitecchu banIne AvyA che, ApaNuM kahAnI avazya sAMbhaLe che ane AzvAsana Ape che paNa hAjIne sUra pUrAvatA nathI. sudharmAsvAmI paramAtmA mahAvIranI raNahAka mAre che madA meheNuM pAuDA". ajJAnI mehathI DhaMkAyela che. mahe tArA AtmA upara adhArapaTa chAyo che paNa, moha tArA upara kema rAjya karI zake? zu jaDa jIte ane cetana hAre? tane kema prazna thata nathI? e cetana ! tuM kema acetana cuddhano mUka sAkSI bane che? nA. zuM tuM acaitanya pudgalabhAvanI zehamAM Ave? cautanyanA parAjayane kema sahaja gaNI le che? jJAnIo tArI A lAcAravRtti para AMsu sAre che. tane tArI parAjaya kathA zaramAvatI nathI. rUdana karAvatI nathI paNa, mahAtmAone saMtapta karI mUke che. paramAtmA A tArI daI bharI kathA upara karuNAne strota vahAve che ane kahe che-"daSa AtmAne nathI, AtmA ajJAnathI-meha vaDe DhaMkAyela che." siMhaziza bakarAnA ToLAmAM pesI gayuM. siMhanI gajanA bhUlI gayuM. bakarAnI jema be be karavA lAgyuM. kAraNa, rAta divasa teNe bakarAnI be be ja sAMbhaLI che. siMhanI trADa sAMbhaLI nathI te kyAMthI kare? ajJAnI AtmA meha vaDe rAI gaye che. svanA teja vismaraNa thaI gayA che tenA AMkhe pATA bAMdhyAM. satyane asatya samajAvyuM, asatyane satyane burakhe paherAvyuM. khATAne sAcuM ane sAcAne che, mAnavuM te mudrAlekha thaye. Agane jala mAnI laIe eTale Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] mamatva e sAdhanAnuM moTAmAM moTuM vina che. zu? Aga jyAre raudra rUpa pakaDe tyAre bALe ja, tema mithyAne sAcuM mAnI laIe eTale zuM? micyA eka divasa mArgathI bhraSTa kare ja e mukti pipAsu! mAruM kAma to tane akasmAtamAMthI bacAvavAnuM che. lAlabattI ( Red light) thAya eTale samajavuM joIe sAvadha thaI jAva, mAga viSama che. khADA-TekarA-kaMTaka gherAyelA mArgathI AgaLa vadhI zakAya paNa, mithyA mArgamAMthI nIkaLI nA zakAya. mithyAmArgane te choDa ja paDe. mithyA chUTe ne ja samyagra pedA thAya. ane samyagU utpanna thatAM Atma sUrya anaMta zaktithI vikasita banI jAya. tane pharI pharIne vRddhonI jema eka ja vAta kahuM chuM "mohane haTAva." vAraMvAra apAtI zikhAmaNa akArI lAge che paNa yAda rAkhaje hitazikSA pariNAmamAM te ISpharasa jevI ja che. tArA kalyANanI ja kAmanA che. prabhu! ApanI vAta sAcI. Apa mArA ekavAra nahi paNa eka vAra mArA hitAcaMtaka. mArA karatAM ya Apane mArA --, hitanI ciMtA adhika... paNa prabhu! huM ajJAnI... mehathI rAle. mane mArga nA maLe. zuM Apa mane ugAre nahi, tAre nahi, mArI rIte mehane jeTalA dUra karavAnA meM prayatna karyA temAM mane to lAge che mehanuM eka bhUta dUra thAya che ane bIja 10-12 bhUta mane vaLage che. A mehanI baha' rUpI vidyAthI kaMTALe chuM, paNa mArga ja mane maLatA nathI, ghAkI gaye, hArI gaye, prabhu! huM zuM karuM? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 49. A ddhAraka ! tArI kathanI satyathI dUra nathI paNa, sAcuM kahuM te sAdhana badalavAno prayatna karyo che paNa sAdhyane samajavAno prayatna karyo nathI. zu veza badalAya eTale vyakti badalAya ? mRgasiMhacarma paherI le eTale vanarAja banI jAya? tuM duHkhathI kaMTALe che paNa duHkhanA kAraNathI kaMTALatuM nathI? tuM vyaktine tiraskAre che paNa vyaktimAM rahelI adhamavRttine tiraskAra karI zakatuM nathI. A samajAvavA dvArA mAre tane mehane-mithyAne-ajJAnane dUra karavAno mArga batAve che. moha dUra rahe vItarAganA sAMnidhyamAM... meha bhAge gurunI kaDaka cekImAM.... mehanI najhadazAnA sAcA darzana thAya zAstracakSu dvArA meha palAyana thaI jAya samyagU dharmanA sahavAsamAM... mAre tane samajAvavuM che ke tAre mehane mithyAne dUra kara hAya zaraNAgati svIkArI le "arihaMtanI mehane vidAya kare che te guru sevAnuM kaThIna vrata AdarI le ha sAme tAre lAla AMkha rAkhavI hoya te svAdhyAyanI dhUNI dhakhAvIne besI jAmaha tArI sAme AMkha paNa UMcI nahIM kare. mehane udaya ja nahi jAya paNa, mehanIya karmanA baMdha-hetuone paNa gacchAnti karavI paDaze. pachI te mehanIya karmanI aThThAvIse aThThAvIsa prakRti baMdhaudaya-upazama sattAmAMthI cAlI jaze. mehane haTAvavA tAre yUha racanA karavI paDaze; abhedya duga" bAMdha paDaze. vividha prakArane tapa mAha sAme yUha racanA che? anityAdi 12 bhAvanA meha sAme abhedya durga che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] tyAgI = sarva IcchAone rodhaka zubha-zuddha sAtvika bhAvanAne kille meha bhedI nahIM zake. udyamI banakAyara na thA... prabhu ! tamArA caraNamAM Avyo chuM...bhakta tamAre sevaka gurunedosta sAdhujanene zAstrAbhyAsa mAruM vyasana have te ajJAna ane meha mane nahi DhAMke ne? mArA kevalajJAnano sUryodaya jevA huM Atura chuM, zraddhArUpa kUkaDe mArA prAtaHkALanI Tahela nathI pADate prabhu ApanI kRpAe mAre zraddhArUpa kUkaDe kUka re kUka kare che. mane vizvAsa che ghAtikarmanI rAtrI dUra thaze. jAjavalyamAna kevaLajJAnane sUryodaya vizvane tejathI bharI deze. nata mastake mAMguM chuM ApanA zubhAziSa...mArI ajJAna rAtri dUra thAya ane jJAnanA tejathI anaMta Atma zaktinA sAkSAtkAra karuM. mArI Aju....ApanI karuNAthI eka dhanya divase meha palAyana thaze...kevaLajJAna pragaTa thaze. have te Apane sAro ziSyane ! ! ! ! Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ###### 1 0 vimuttA hu te jaNuM je jaNuM pAragAmiNe % naiyA samudramAM tarI jAya che ane paththara DUbI jAya che, kAraNa, niyA vajanamAM halakI che ane paththara vajanadAra che. adhika vajanavALI cIja Debe ane halakI cIja tare te vizvane niyama. roja-barojanA nitya-niyamita ApaNI vacce ja rahelAM sAdhane haMmezA ApaNane kaIka saMdeza Ape che. nityanA sAdhanamAM sAvadhAnIne sUra hoya te vItarAganI vANImAM kevI adbhuta bhAvanA hoya ? paramAtmA mahAvIranA saMdezAne pragaTa karatuM zrIAcArAMga sUtra ane e zrIAcArAMga sUtranuM eka suMdara sUtra "visattA huM te jaNa je jaNa pAragAmiNe A sUtratA sahasaMpuTa auSadha jevuM che. sAmAnya eka hajAravAra lasoTAya ane adbhuta rasAyaNa banI jAya. tema vItarAganuM vacana svAdhyAyanI kharalamAM lasoTAya eTale AtmAne puSTi karanAra anupama amara auSadha saMdeza banI jAya. koNa saMsAra samudrane pAra pAmI zake ? je baMdhanathI mUkAyela hoya, karmanA vajanathI rahita heya, leha jevA nikAcita karmavALe saMsAra samudramAM DUbI jAya. dhULa jevA lAgelAM pRSTa karmavALe AtmA tarI jAya. - mArI vAta sAMbhaLI tuM kahevAne-karmanuM tatvajJAna ! tenI rUparekhA meLavavAmAM be-cAra varSa vItI jAya ane karma siddhAMtanA niSNAta banavAmAM pAMca-pacIsa varSa nIkaLI jAya. mArI juvAnI eLe jAya. mAratha kalapanA banI jAya Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ] svAdhyAya e sAdhunI mAtA che. ane karma mArI mazkarI karatAM thaI jAya. "tAre mekSe javuM hatuM ne ? kema kathA mAge ? chevaTe, tuM muMjhAI jaIza. ane kahIza mArI kalpanA hatI, saMkalpa nahi. saMkalpane siddha karanAre tuM siddha sAdhaka nirAza banI mAthe hAtha daI besI jaIza. mAre tane nirAzAthI ghera nathI. mAre te tArI saja na zaktinuM pragaTIkaraNa karavuM che. mArA, tArI sAme thoDA prazno che. praznonA javAba Apa. zuM tuM zivecchuM ? tuM saMsAra samudrane taravAnI jhakhanAvAze ? tuM yati ? tuM saMyamI ? tuM yegI ? "mahAtmA"! tamane zu zaMkA lAge che ? mArA keza vaMcita che. mArA hAthamAM prabhune dharmadevaja ane mukhatrikA che. mukhamAM dharmalAbha che. sAdhake ! | mArA prazno tArI pravRtti mATe nathI. mArA prazno vRttinuM saMzodhana karanAra che. ane tArA javAba pravRttinuM nivedana karanAra che. kaMI nahi, huM ja vyAkhyA karuM..sAMbhaLa... ziveccha" ! mekSa sukhanI cAhanA karanAra, Atmika sukhane abhilAyuka, paugalika jIvanathI parA mukha AtmAnuM tana saMsAramAM paNa mana mekSamAM saMsAra samudrane taravAnI icchAvALe ! eTale saMsAranA duHkhathI ja kaMTALela nahi. saMsAranA sukhane sAre mAnanAra nahi paNa rAgadveSanA bhayaMkara samudrane pAra thavAnI jhaMkhanAvALe... Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 53 aMta = meAkSane mATe prayatna karanAra..Atma guNane mATe avirata prayAsa karanAra...sad prayatnathI kyAre pazu nahi thAkanAra....nahi kaTALanAra....paNa kALanI jema satata pravRttizIla-kALa vaNatha bhe vahe jAya, tema sadA zubha-zuddhanA udyama karanAra....te ti. sacamI = iMdriyane samyag rIte nirodha karanAra, pAMce iiMdriyAnA nAza na kare....paNa....pAMcekameIndriyane jJAnendriya manAvI de....sayama sAdhanAnI sahAyikA banAvI de....jJAna dazana caritra-tapa-tyAga--vinaya- vaiyAvacca-sevA- suzruSA dvArA iMndriyane zivamA'nI anuyAyI banAvI de te sacamI. cAgI = tana-mana-vacanane meAkSanI sAdhanAmAM joDI de te ceAgI. kanA sAdhanane meAkSanA sAdhana manAvI de te yegI. A paribhASAne ceAgya tArU jIvana che te tuM saMsArane tarI zakIza. sAcI samajathI kayAreya Daravu' na joI e, bhAgavu. na joI e. sAcI samajathI vRtti baddalAze, vicAra badalAze ane chevaTe AcAra madalAze ane tArI pratijJA che ke-" sa*sAra samudrane pAra pAmavuM"--e siddha thaze. tArA jIvanamAM preraka banavA AvyA che. sahAyaka banavA AnyA che. paramAtmA mahAvIrane zAzvata saMdeza laI ne AvyA chuM. je mukta che te sa'sAra pAragAmI che." 6608 meAkSa prApta karavA, saMsAra sAgarane pAra pAmavA tAre cheDavA paDaze vividha prakAranA sAdhanA ane sAdhanAnu' mamatva. sAdhana haze te mamatva Avaze ane mamatva haze teA sAdhuneAnI bhUtAvaLa karI UbhI thaI jaze. eka nizcita hakIkata che. ke niraka binajarUrI paNa cIja rAkhI te tenuM mamatva Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] vAMcana e sAdhune pitA che. thavAnuM ane mamatva haze to manathI paNa tArI duniyAmAM cauda rAjalokane parigraha AvI jaze. Ama bAhyA ane atyaMtara parigrahamAM mUDha banele tuM ISTa, aniSTa, sArUM kharAba, mAruM, tAruM ahaMkAra ane mamakAramAM mugdha banI punaH kaSAyAtmA banI jaIza. ane duHkha nivAraNa mATe gI thaye te duHkha te pAchuM paDachAyAnI jema tane lAgI jaze eTale pharI pharI tane kahuM chuM....punaH punaH yAda apAvuM chuM. ...viyukta cA"...."vimukta thA*... " vimukta thA". bahArathI jagatanA saMgane tyAga kara ane aMtarathI jagatanA saMgano tyAga kara." mamatvanI AchI pAtaLI rekhAnI e tAkAta tArI varSonI cAdhanAne nirarthaka karI de che. ratnAkara pacIzInA racayitA mahAtmAne rane zuM kAmanA hatA ? rane rAkhIne mahAtmA zuM karavAnA hatA ? zu teo rane joIne AbhUSaNamAM ratnane upayoga karavAnA hatA ? nA.are ! prasanna thavAnuM ane e prasannatA dvArA nikAcita karma bAMdhavAnA-e te mahAtmA hatA te paNa temane bAhyA ane atyaMtara parigraha bane. jakaDe... pAmara ! AtmAnI paristhiti zuM ? pAmara AtmAe- sAdhaka AtmAe sAdhanAthI prAthamika avasthAnI eka Adata banAvI devI joIe. khUbaja jarUriyAta ghaTADe, jIvana jarUrIyAtanI cIjamAM paNa sAdAI, jarUriyAta ane maryAditatAne kyAreya na bhUle... bAhya abhyatara parigrahanA tyAga dvArA tuM saMsAramAM paNa zivasukhane AnaMda meLavI zakIza. tArI phakIrInA sukhanI rAjA-mahArAjA-samrATa cakravatI-indrone paNa IrSyA Avaze..... Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [paya tuM bAhyA-abhyatara parigrahathI mukta banIza eTale tane jema kaMcana ane kAminI pasaMda na Ave. tema tuM kItine paNa tyAgI thaIza. tuM kahIza "kIti e paNa paugalika che. kIti-caza thazanAmakamanA udayanA kAraNe prApta thAya. audayika bhAva mAtra paugalane AviSkAra che. mAre te nA joIe." bepAMca lekee sArA kahyA tethI zuM thayuM? prazaMsA verIne tArI sAdhanAne abhaDAvI jAya. tArI masta phakIrImAM kItine paNa jAkAro maLe che. A sAdhanA mATe mukta nahi vimukta banavuM paDe. ane vimukta bane te ja kamanA bhAra rahita hovAthI halake banavAthI saMsAra samudrane tarI jAya che. cala, tyAre sAdhaka.."taiyArI kara viyukta bane vAnI?' zreyane mAga kayAreya suvALA heta nathI. kaparA caDhANa caDha ane advitIya guNa meLava gurudeva ! " huM sAdhaka chuM tema kahuM te karatAM mane lAge che huM ema kahuM te barAbara che.... "huM ziSya chuM." ApanI hitazikSAne bhikSuka chuM. ApanI hitazikSAnI bhikSA levA ApanA dvAre yAcaka banIne Avyo chuM. mArA AtmAnuM akSayapAtra hitazikSAnA amRtathI bharI de. ApanI hitazikSAnuM amRta mane ajara-amara ane zAzvata banAve tevA varadAna Ape. huM Apane ziSya chuM. e sadA smRtimAM rAkhaje.... mArA gurudeva ! e ja vinaMtipUrvaka viramuM chuM. ApanI li. hitAnuM akSayapAla hare yAcaka Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke gAyAvAI ke mANAvAI" janmabhUmi kadAca gauravane viSaya hoI zake paNa abhimAna nane viSaya te na ja hoI zake ! kaI ApaNane zuM mAna Ape che te ApaNuM guNavattAno mApadaMDa nathI paNa ApaNe saune keTaluM mAna ApIe chIe te ApaNuM guNavattAne sAce mApadaMDa che. paNa mAnavane mAna karavA mATe keTalAM nimitta maLe che ! keTa-keTalAMya nAnA moTA nimitto-prasaMge-smaraNenI samRti karI mAnava mAna kare che, AbhamAna kare che ane abhimAna dvArA Atmika pragatino nAza kare che. vatsa! zrI AcArAMga sUtra pharamAve che ke geyAvAI ke mANAvAI ?" keNa getravAdI keNu mAnavAdI? kyA gotrane UMcuM kahevuM ? kayA kuLane nIcuM kahevuM? manuSyalakamAM kaI evI jagyA ke evuM keI sthAna batAve ke jayAMthI kaI paNa eka AtmA mekSe na gaye heAya? kaI evuM sthAna batAve ke jayAMthI keI AtmA narake na gayo hoya? mokSe javA ke narake javA mATe keI nizcitta sthaLa nathI, keI nizcitta jati nathI, niyata kuLanathI.....paNa, jyAM kartavya mukhya bane, kIti gauNa bane tyAMthI meze jaI zakAya. zuM tuM ema samaje che ke tIrthakaranA kuLamAM badhAM tIrthakara ja pedA thAya ane tIrthakaranA kuLamAM pedA thavA mAtrathI tIrthakara thavAnuM hoya te 24 ja tIrthakara nA rahe... zuM kevaLajJAna-vItarAganA ziSya banavA mAtrathI mele Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | pa7 jaI zakAya te pachI jamAli ninhava na banata. prabhunA haste dIkSita banela ane prabhunA ziSya paNa prabhunA ja virodhI banI durgatimAM gayA.. ucca gotra, zreSTha kuLa, suMdara mAtApitA e dvArA ja tArI prazaMsA hoya te paNa eTalI ja ke tuM bhUtakALamAM ghaNe sAro hato, te ghaNuM sArU karela. paNa vartamAnamAM kuLa-zetramAtapitA vigerenuM abhimAna kare to? e badhAM tane tAranArA nahi DubADanArA - tArI pragatinA nimitta nahi..tArA utkarSanA sAdhana nahi....paNa apakarSanA sAdhana... puMDarika ane kaMDarika eka ja mAtApitAnA putra eka ja gurudevanA ziSya...sarvajJa bhASita saMyamanA bane pAlaka paNa ekane saMyamanI sAdhanA - ArAdhanAthI mekSa .. ekane virAdhanAthI naraka. abhimAnathI zuM ?? adhaHpatana... "mAna tyAgathI zuM?? UThavagamana... gotra ja. mAtApitA ja, tAraka banatAM hoya te puMDarIka- kaMDarIkanI alaga-alaga kathA na banata... ApaNe svAvAda zAsananA upAsaka chIe. gotra kamanA paNa ucca ane nIca bheda mAnIe chIe. puNya ane pApamAM baMnemAM gAtra kama che. ucca zetra zubha-zuddha saMskAra prApta karavAmAM madadagAra che. nIca gotra kusaMskAra tarapha preranAra che. tema mAnIe, paNa ucca ane nIcagetrane AtmAnI urdhvagati ke adhogatinuM nimitta na mAnIe. preraka-sahAyaka udhaka mAnIe. gotranuM gaurava sRtimAM rAkhIne asat mArgethI pIchehaTha karavI joIe. gotranuM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] saMyamInI mahAnamAM mahAna zakti che gurukRpA garava smRtimAM rAkhI sanmAge AgekUca karavI joIe. paNa tenAthI abhimAnanI te kayAreya vRddhinA karavI joIe. kAdavamAM kamaLa paNa pidA thAya che ane deDake paNa pedA thAya che. mAnava ja mokSe jaI zake che ane mAnava paNa marIne sAtamI narake jaI zake che. tItha kamakSayanuM nimitta paNa bane che ane karmabaMdhanuM paNa kAraNa bane che. te gotrakuLanI zI vizAta ? ucca kuLamAM pedA thavA mAtrathI uMcA-nIcA nathI banI zakatuM. nIcakulamAM pedA thavA mAtrathI nIca nathI banI javAtuM gotra ane kuLanuM abhimAna rAkhavuM te karma siddhAMta mAnanArane zuM yogya kahevAya ? - ucca gotra ke nIca netra e paNa karmano ja bheda che. mekSe javAmAM baMne na joIe. saMpUrNa zetra kama kSaya thAya tyAre ja siddhAvasthAnA sukha maLe. ucca getranuM abhimAna saMsAramAM paribhramaNa karAve. na gAtrano tiraskAra paNuM saMsAramAM paribhramaNa karAve. jagatamAM kayA kuLamAM janma lIdhe e bahu mahatvanuM nathI. tame zuM kartavya karyuM ? e khUba mahatvanuM che... gurUdeva ! eka prazna karuM ?.......aparAdha samaje te mApha karopaNa, mArA hRdayanA samAdhAna mATe prazna pUchuM chuM. paramAtmA mahAvIra svAmIne devAnaMdA brAhmaNanI kukSImAMthI garbhApahAra thaye ane trizalA kSatriyANanI kukSImAM paramAtmA mahAvIra svAmIne sthApana karyA. kapasUtranA AgamapATha sAkSI Ape che. tIrthakara bhagavata aMta-prAMta bhAgamAM janma letA nathI. je ucca gotranuM mahatva na hota to A ghaTanA banata ?.... Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | pa " ziSya ! tAre prazna mane khyAlamAM che, vamAnanA mAnavanI A ja paristhiti che, tenI peAtAnI vAta Ave tyAre te leAkeAttara puruSanI vAta kare. uccageAtra ane nIca geAtranA bheda mAnavA e jainazAsananI satya hakIkata, paNa ucca geAtranu abhimAna ane nIcageAtranA tiraskAra e jainazAsa nathI viparIta hakIkata....pANI ane jaLanI paribhASA kahevAmAM pakSapAta nathI, tenu' vivecana che. tema tIrthaMkara paramAtmAne ceAgya kuLa karyu ? te kalpasUtramAM vivecana che. kalpasUtranI garbhApahAranI vAta yAda rAkhanAra tu* prabhunA marIcinA janmanI vAta kema bhUlI jAya che. tyAM paNa paramAtmA mahAvIra svAmIe zrImukhe kmAvyu - meM nIca geAtra kevI rIte khAMdhyu " ... spaSTa kahyuM ke " kuLanu abhimAna karavAthI '.... " ke gAyAvAI " AcArAMga sUtranu pada geAtrakanA bhedane apalApa karatuM nathI....paNa samajAve che " kAI kuLa abhimAna karavA lAyaka nathI, koI kuLa tiraskAra karavA lAyaka nathI." "kuLa kadatta che, puruSA e AtmAnI dena che." vartamAna paristhitimAM harSoMthI bahAvarA ane che te paNa siddhisAdhaka anatA nathI. vartamAna paristhitimAM zekathI vyAkuLa mane che te paNa mekSa meLavI zakateA nathI. ka mAtrane samajI tenA upara je vijaya meLave che te ja meAkSa prApta karI zake che.... mArA ziSya ! gAtra kuLanuM abhimAna nathI karavAnuM. tema jJAna, guru vigerenu paNa abhimAna karavAnu... nathI.... sAce kahu? jyAM te abhimAna karyuM eTale ja te dhanA bhayakara vizadhI kaSAyane-kanA pakSa karyAM, pachI tu sAdhu paNa nahi....zrAvaka paNa nahi... ane sadgRhastha paNa nahi... ja Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 }. ArAdhanA eTale svabhAvanuM parivartana tethI ja tane kahuM chuM have badhA vAda-vivAda choDa. tArA puruSArthathI tArI ArAdhanAthI tArA AtmAne oLakha tuM anaMta siddha paramAtmA je zuddha AtmA che - A zuM tArI ochI oLakhANa che?" "tuM anaMta tIrthaMkara paramAtmAe varNavela mAnavadehane ghAraka che. e tArI ochI prazaMsA che. tArA mAnava janma ane paMcendriyanI prazaMsA tIrthakara bhagavata kare-sAdhu mahAtmA tArA puNyanA guNagAna kare. AnAthI adhika tuM zuM karavAnuM hatuM ? dehanA piMjarAmAM pUrAyela mAnavanA mATe kuLa-tramAna-sanmAna AzvAsana che. bAkI to badhA tArA AtmarAjanI anaMta zaktinA avarodhaka karma. e kamanI tuM kayAreya prazaMsA na kare basa adhika zu kahuM ? sAvadha bana...jAgRta bana... kaI paNa bahAnAthI krodha ane mAna tArA sAdhanA gharane abhaDAve nahi samatA ane namratAnI rakSA karI le. jyAM krodha ane mAnane praveza ja maLe nahibasa, jaldI kara... "siddhi tAre satkAra karavA Atura che ... kevaLajJAna tArA dilanA daravAje DekiyAM kare che.A meMza atithinI padharAmaNI karAvI tu dhanya bana... gurudeva ! meM te ApanA nAmathI kezarIyA karyA che... tvameva zaraNaM mamatvameva zaraNaM mama"--e ja mArA maMtra che. mane have zAnAM aramAna hoya ? eka ja ApanA hukama pAlananA...Apane hukama mAnavAthI mane be lAbha pele krodha paNa DarIne dUra bhAge che-peluM mAna paNa DarIne dUra bhAge che. basa, Apo AzIrvAda anAdi zatru sAme vijaya va ! ! ! sama ! Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 name I na ppuijjA hRdayamAM amRta bharyuM hAya tA ja mukhamAMthI mIThI vANI nIkaLI zake. saMskArI vANI e saMskArI hRdayanI dyotaka che. hRdayamAM aneka zubha bhAvanA sagrahita thaI hAya, vartamAna paristhitithI vyakti vihavaLa na manI hAya, khudanA ka`vyanI sastI heAya tyAre vANImAMthI amRta jhare che. * vacana jema mahAbhAratanA yuddhanuM sarjana kare che tema vacana vizvazAMtinu paNa sarjana kare che.' vacana e evu zastra che, dUrathI upayega thAya chatAM strIjI vyaktine ghAyala ja nahi, kyAreka pAyamAla paNa karI de che. vacana e eka amRta che ke jenA zravaNa mAtrathI vyaktinA haiyAmAM rahela dveSanA irSyAnA pUrvagrahanA rAga zAMta thaI jAya che. zrI AcArAMga sUtranI prarUpaNA karatAM prabhu pharamA veche sAdhaka ! tane sAdhanAnA mAga cIdhyeA che. sAdhya siddhine utsAhI lakSya prAptine akhate tu' teA mArA vacanathI cAlavA nahi...doDavA mAMDIza. paNa, mAre tane samajAvavuM che, sAdhanA mAnI eka bhavyatA samajI le, sAthe vicArI le-'sAdhanA mA suvALe nathI, sAdhanA mAmAM paNa kayAMka AreAha- avarAha Avaze, khADA-TekarA paNa Avaze. sAdhanAmArga eTale jIvana 'genI jarUriyAta sau jevI sAmAnya paNa, jIvana aMgenI jarUriyAtAne prApta karavAnI upayeAga karavAnI paddhati anAkhI,.. sAdhu banavAnu eTale AtmahatyA nathI karavAnI, AtmaghAta nathI karavAnA paNu, sAdhu thavuM eTale kruSNa"skArAnA nAza karavA kanA ghAta karavA...janma-maraNanA nAza karavA,' Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara ] vinaya eTale vyakti mAtrane keza karavAnI kaLA. jIvana TakAvavAnuM-nabhAvavAnuM paNa, AjIvikAnI vRtti jema anekhI tema pravRtti paNa anekhI. jIvana dvArA sAdhanAnI siddhi karavAnI... cAritranuM pAlana karavAnuM eTale te mATe deha Takavo joIe. deha Ave eTale pAchI dehanI pAchaLa chUpAyela dehanA mamatvanI mRgamarIcikA AvavAnI. jIvavAnuM eTale zvAsa levuM paDe, zvAsa mUka paDe, sUvuM paDe, besavuM paDe, belivuM paDe, khAvuM paDe. bhajana ane bhApaNa A be pravRtti eTalI badhI viSama che ke viveka na hoya te vyaktinI varSonI sAdhanA kSaNamAM bhasmIbhUta karI de." sAdhu jIvanamAM kaI parIkSA ochI che ? gRhasthanI kaleTI te bhajana karatAM thAya. sAdhunI kasoTI te bhejana lAvatAM-gaucarI lAvatAM ja thaI jAya. zayana-utthAna-viharaNa zvAsocchavAsa AvI aneka pravRtti che jemAM bIjAnA sAthasahakAra sahArAnI jarUra paDatI nathI jyAre sAdhu jIvananAM AhAra age sAtha sahakAranI apekSA rahe che. grahastha pAsethI sAdhue AhAra meLavavAne paNa AsvAda nahi meLavavAne gRhastha pAsethI sAdhue AhAra meLavavAne paNa tenA upara adhikAra sthApita nahi karavAne. sAdhue AhAra levA dvArA jIvana TakAvavAnuM. jIvana dvArA sAdhyanI siddhi prApta karavAnI rojanI jarUriyAtamAM vyakti "je maLe te cAle e siddhAMta apanAvI zakatuM nathI. alpane svIkArI zakato nathI. jIvana jarUriyAtanI ane temAM pratidinanI Avazyaka cIja mAre te suMdara joIe, svaccha * ! joIe, zuddha joIe sAtvika joIe, manapasaMda joIe, * puSTidAyaka joIe, vipula pramANamAM joIe, khudanI prakRti Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA | 3 ane jIbha baMnene behakAve tevI joIe, je samaye jevI jeTalA pramANamAM joIe tevI prApta thavI joIe. AjanuM saMkucita vizva jyAM khudanA parivAranI ciMtA bhUlI gayuM che. vyavahAramAM saune yAda kare che paNa, AhAramAM te daravAjA baMdha karI tvane ja mugya gaNuM vyavahAra kare che te vizvamAMthI sAdhune jIvananI Avazyaka cIjo prApta karavAnI, sAthe khudanA mahAnatratAnI pratijJA pAlana karavAnI. dharmalAbha mATe AhAra levAne, dharmalAbha mATe AhAra AgavAno, ane AhAra ArogyA bAda dharmalAbhanI ja sAdhanA karavAnI. duniyAnI dareka vyakti kahe che. "khAvAnI bAbatamAM besavuM zuM ? khAvAnuM zuM ame dekhyuM nathI ? khAvAnI bAbatamAM jhaghaDe karIe tevA ame nAdAna nathI. khAnadAnanA nabIrA chIe." A keI eka vyaktine saMvAda nathI paNa, ajJAna ane abhimAnathI gherAyela pratyeka vyaktine saMvAda che. sAthe A saMvAda nathI, visaMvAda che, AlApa nathI paNa pralApa che, 'vAda nathI paNa vitaraDA che. khUba zAMta ane svastha bana. mArA eka nAnA praznano javAba Apa. A dharatI upara tAre janma thayo, hajI te AMkha ughADI na hatI. muThThI kholI na hatI. tyAM te te rUdana karI mUkayuM. A rUdana zAnA mATe hatuM ? tAruM rUdana kaI rIte baMdha thaI gayuM ? javAba Apa. tArI A ceDA varSo pahelAMnI A vAta che. kadAca, tArA jIvananI A mahAna ghaTanA tuM bhUlI gaye haze paNa, saMsAramAM sau sAthe jIve che ane jue che. bhalA! janma lIdhe tyArathI AhAra mATe jhaghaDavAnuM te zarU karI vadhu che, AhAranI bhAvanA e to anAdikALathI tArI pAchaLa lAgelI che. AhAra mATe havAtiyAM mAravA e tArI juga Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 1. sazune saMrakSaka che saMyama junI vRtti che. have aAhArI banavAnI nUtana zakti vikasita kara. sAdhu banIza te paNa kayAreka AhAra nahi maLe te gusso karI daIza. tArI A junI Adata-junI Teva ema bhUlAya tema nathI. eTale ja tane pATha bhaNAvuM chuM, navakAra maMtranI jema raTaNa karI le. punaH punaH AvRtti karI le. na e deI na kupUijA sAdhu eTale keI AhAra na Ape te paNa gusse na kare. sAdhu thayA eTale te karmanA nAzane prayatna prAraMbhe che paNa, karmane nAza nathI thaI gaye ne? karma udayamAM te Ave ne? yAda rAkhaje. sAdhu jIvanamAM paramAtmA kahaSabhadevane paNa eka varSa AhAranI prApti thaI na hatI. kSAyika samakitI zrIkRSNanI dvArikA nagarImAM mahAtmA DhaDhaNaRSine cha mahinA AhAra na maLe. dvArikAmAM keI dAnanI bhAvanAvALuM na hatuM eTale gaucarI nA maLI ke draDhaputrASine aMtarAyakamano udaya hate? tuM khUba utAvaLathI javAba ApIza, dvArikAmAM dAnavIra hatA te ja neminAtha prabhu aneka sAdhu-sAdhvI sAthe vicaratAM paNa DhaMDhaNaSinuM aMtarAya kama joradAra. bhalA ! mahAtmAone paNa aMtarAyakarmane udaya Ave ane tane na Ave ? mAre tane samajAvavuM che AhAra na maLe eTale raDavuM-lavuM e anAdinI vRtti upara tAre vijaya meLavavAne che. karmane udaya tAre. pazcAttApa tAre karavAne. tAre prAyazcitta karavAnuM. tAre karavuM joIe ke nahi ? A te kevI mUrkhAI ! bhUla ApaNuM ane gusso bIjA upara. khUdanI bhUle gusso bIjA upara kare te ajJAnI, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 65 khudanI bhUla vicAre ane sudhAre te jJAnI. . mArA sAdhaka ziSya ! mArA haiyAmAM tArI hitaciMtA che, eTale kahuM chuM pratyeka paristhitimAM tuM kArya-kAraNa vicAraje. pratyeka prasaMgamAM mAhAdaSTi ane bAhya paristhitine deSa na kADha. tu jJAnI aMtarajJAnI jJAnacakSuthI zubhate divyadRSTine svAmI, tArI nirIkSaNuzakti anerI ane tArI parIkSaNazakti paNa anerI. - tuM AhAra na de, na Ape tenA upara gusse na kare. mAna-sanmAna na kare tenI upara paNa gusse na kare. basa, ziSya ! siddhimAge saMcara. gurudeva ! gurudeva ! huM zuM karuM? mArI jAta mane chetarI rahI che paNa, Apa mArA sAcA nADI parIkSaka-vaidya che. huM te eka ja vinavuM-Apa mArI prakRti jANe che. mArAmAM vikRti pedA na thAya, tevA AziSa Ape. bAkI Aje mane chAtI phATa rudana karI levA do. huM te eTale tuccha chuM, AhAra nahi denAra upara te gusso karuM chuM paNa, niSkAraNa upakArI gurujane upara paNa gusso karuM chuM. mArI karuNa vyathA kone kahuM? dayA Ave te dAna karaje. zakti Apaje- jagat sAthe laDAI baMdha karuM ane durguNa sAthe laDAI zaru karuM. nAtha ! svIkAre... mArI hRdayanI vinati Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .') 13 kAlAgurRda ',' jIvane zarIranA sakha"dha te anAdikALathI che. kA jeTalA junA ItihAsa che, eTaleA ja kAyAne junA itihAsa che, dehanA rUpa raMga DhaMga badalAyA che. paNa deha vagaranA A dehI rahyo nathI. dehI jenA svabhAva che. paNa dehamaya anela AtmA kayAreka te| .lI jAya che. huM... AtmA " ane dehamAMja, AtmAnI kalpanA karI bese che, tethI dehI AtmAne DhALavA zrI AcAra`ga sUtranu` mu` sUtra che, kAlANudraDhAI " kanya pAlana mATe tatpara thA. t cr pratyeka vyaktine tyAre kaI hitazikSA Ape che, tyAre pahelAM te thAya che, tame kaheA hu' sAMbhaLu chuM, paNa tA mAre ceAgya ka`nya pharaja bajAvuM chuM. bhalA, mAnava ! kanya dharma e kAyaranuM kAma nathI. zUrA e kSetre sa'carI zake che. tu: kIti dharmonu pAlana kare che ke kartavya dhanu? zAMta svastha thaI ne javAba Apa.. jyAM katavya karyAM meM pharaja bajAvI, AvI vAta thAya che kare che, te kanya pathane yAgI nahi, kIti pathanA caiAgI. pRthvIe kayAre kIdhu huM adhAne dhAraNa karu chu? vRkSa e kyAre kIdhu huM chAyA ApuM chu? sUya e kyAre kIdhu pApakAra mATe prakAza pAtharuM chuM ? paramAtmAe kayAre kIdhu vizvanA upakAra mATe huM tapa karU chuM bhAvanA bhAvuka chu? Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 67 nA-nAnA-e badhAM bele ja nahi bole te ene mArga rudhAye. kAraNa-kAryanI prazasti gAvAmAM paNa samaya vyatIta thAya ne? katavya dhamane varelA zarAne to A paNa kartavyabhraSTatA lAge eTale teo te mUMgA moDhe pitAnI pharaja pAchaLa ja lAgelAM heya. pharaja pAchaLa phanA thaI jatA hoya. kartavyanI vedI upara svanA samarpaNa karavA mATe ja emanA jIvana hoya. mahAtmA! tamArI vANamAM jema che, gusse che. e ju mArI aMdara paNa jAgRti pedA kare che. huM paNa kartavya paMthe kadama baDhAvIza. vatsa! mAre tane deDAva nathI, deDanAra thAkI jAya che ane pathabhraSTa thAya che. dhyeya bhraSTa thAya che. mAre tane calAve che. cAle che te thAkatuM nathI. ane kartavyapathane pathika bane che, khudanI maMjhila sara kare che. paNa vatsa! A AcArAMga sUtra eTale prabhunA sAdhujIvananI bAlamaMdiranI bAlapathI. A keI kavino kAvyavikAra nathI, A kaI chedazAstra nathI, jyAM upamA ane alaMkAra heya. A te paramAtmAe prarUpela AcArAMga sUtra. zrI AcArAMga sUtranA arka jevuM abhUta sUtra vatsa! "kAlAIjha kartavya kara, evI vAta nahi, kartavyazIla tAre-svabhAva banAva, paNa AgaLa raheluM vizeSaNa "kAla .. khUba majAnuM che, suMdara che, AtmAnA uDANane sparzI . jAya tevuM che. "kAlAhAI? je samaye je kartavya karavA gya che te samaye te Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68] jIvana e sukhaduHkhanI saMtAkUkaDI che. kartavya bajAvavAnA svabhAvavALo bana. prakRti kayAre paNa samayanI maryAdA cUke che? varSAnA samaye ja megha ghaTA, unALAnA samaye ja taDakA ane ThaMDInI RtumAMja ThaMDI. prakRtinA bAlasamA vRkSoe kayAre ya ALasa karI che? puSpAe kayAre pramAda karyo che? sUryodaya thaye puchapa vikasita thayA. sUryAsta thaye puSpa bIDAI gayA. prAtaHkALa thaye pakSInA madhura kalarava zarU thaI gayA. devamaMdiramAM ghaMTanAda thaye. prakRti ane prakRtijIvI kahe che amAre jagata sAthe zu levA devA ? mAnava moDe vahelo uThe-sue-mAnava meDe vahele khAya paNa A te sahaja ane nitya niyamita. sAdhu zu prakRtivI! tuM to prakRti vijayI! tArI jIvana praNAlI addabhUta. dharma AcaravAnA samaye tuM svAdhyAyI banavAnI pUna nA rAkhe. svAdhyAyanA samaye niMda nA le. kSamAnA samaye AkramaNa na kare. ane mA-enanI AbarU lUMTAtI hoya tyAre "kSamA vIrasya bhUSaNamU"nuM khoTuM bakhtara nA pahere. gurU gautamasvAmInA je bana. AjJA pAlananA samaye prazna nA kara. paNa pRchA nAmane svAdhyAya karato hoya tyAre vAkAnuM samAdhAna kara ane prazna paraMparAnI zreNi khaDI kara. jyAM zraddhAthI svIkAravAnuM hoya tyAM zaraNAgati svIkAra. dvidaLa samajavA mATe kaThaLa samajavA mATe tuM khUba nAne bALaka che. tIrthakara bhagavaMta upara zraddhA rAkhI svIkArI le. paNa jyAre nyAyane abhyAsa kare tyAre buddhinA medAnamAM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA ' [ 29 utarI jAya eTalI taka ane dalIla kara. pUrvapakSa ane uttarapakSa sthApita kara, samayanI maryAdA nA bhUla. * samaye kareluM kartavya ja jIvaMtadAnanuM preraka bane che. samayane pArakha. samayanuM mUlyAMkana kara. dazArNabhadrae dIkSA lIdhI temAM iMdrane zuM ? paNa dazArNabhadranI dIkSAe Idrane kema namAvyA? IndramAM kema Adara pedA karyo? Idra, prabhunA sAmaiyA bAda karavAnuM anuSThAna prabhunI AjJAnA pAlanarUpa pravajyA nA svIkArI zakayA. dazArNabhadrae vicAryuM, prabhunuM svAgata kevI rIte thAya? ane tene gya tatkALa ucita kartavya zu? dIkSA levAnI? hA, hamaNAM ja levAnI, kAla upara vAta mUlatavI nahI rAkhavAnI. prabhunA sAmaiyAnI sAthe kAle-samaye svIkArelI dIkSA e dazArNabhadrane jItADI dIdhAM. mAre tane A vAta samajAvavI che. paNa tuM zAMta thaIza, sthitaprajJa thaIza, te ja samajI zakIza. nahitara huM tane oLakhuM chuM. mAre kakko ja khare ema kahyA karIza. 60 vaSe abhyAsane prAraMbha kare te egya nahi, paNa zizu jIvanathI vidyAne vyAsaMgI banI jA. yauvanAvasthAmAM Indriya vijetA bana, vRddhAvasthAmAM kahe meM IdriyanA bhAga cheDayA. are gAMDA! te bhege cheDayA nahi. Idriya mATe bhege rego banyA. cheDayuM zu? re! dharAne dhajAve tevI satva ane saMpatti che tyAre namratA ane dAnavIratAthI vizvane dhanya banAvI de, tArI namratA joI keTalAyanA mehanIya kama dhrujI jAya. sAcuM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] moTAmAM moTA pApane sArI rIte reke te maryAdA kahuM chuM banI jA aImuttA suni jeve, IriyAvAhiyA karatAM bhava AlecanAnA mahAgI. - je pApa lAgyuM te ja ghaDI, te ja paLa, pAya nivAraNanI dhanya ghaDI je samaye IriyAvahiyA karyA, teja samaye * kevaLajJAnanI prApti tuM khUba sAdhanA kare che, paNa kALanuM mahatva samajatA nathI, kALanuM mahatva samajAze tyAre tuM kAla vijetA banIza. kAla tArA jIvanamAM nahi Ave. - prabhu! huM te Apane adane sevaka, na samaju kartavya tA kayAMthI samaja kartavya kALane? huM te samaju ApanI zaraNAgati, zaraNamAM Avyo chuM. caraNamAM Avyo chuM ... mane vizvAsa che, zraddhA che, ApanA caraNakamaLamAM, eka advitIya zakti che. je kAlavijetA bane te rAgadveSane. vijetA bane che. basa, mane Apa ApanI AjJAdhInatA. ApanI AjJA ja mane samaye samaye avasare kartavya zIla banAvI kAla vijetA banAvaze. huM kAla vijetA banuM e mAre mana bahu mahatvanuM nathI. paNuM he prabhu! huM ApanA caraNano sevaka banIza. mAruM ApanA sevaka bana. vanuM samaNuM siddha kare. * eja punaH prArthanA... - 1 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ###### 14 "apaDise" pratyeka vyakti mukta-svataMtra jIvananI jhaMkhanA kare che. na joIe keI baMdhana...na joIe keInA baMdhana...paMkhI jevA uDDayana karavA mAnava cAhanA kare che. svataMtratA- svataMtratA - svAdhInatA - svAdhInatA-zabda belatAM mAnavI pipaTa je banI gayo che. zabda barAbara yAda rahyo che ane artha sAva vismaraNa thaI gayela che. svataMtratA eTale AtmAnuM taMtra. kayAMya AdatenI parAdhInatA nahi, parataMtratA nahi, paNa svataMtratA prApta karavA, AtmarAjya meLavavA jinarAjanA AjJAtatrene svIkAra karA atyaMta Avazyaka che. sAdhu mAtra sAcA svataMtratAnA cAhaka ane svataMtratA prAptine rAjamArga jinAjJA svIkAra che. jinAjJAnI pratijJA svIkAre te svataMtra bane. paNa Aje zrI AcArAMga sUtranuM 8bI. muM. sUtra tane kahe cheapaDaze" apratijJa bana, pratijJA rahita bana, pratijJAne tyAga kara. ziSya : " zAstranI paMkti sAMbhaLatAM ja tArI buddhi cakarAve caDhI jaze. ane tuM barADI uThIza, meM te chedo sthApanIya cAritra grahaNa samaye pratijJA karI che, " AI paMca mahatvayAI uvasaMpajittANuM viharAmi". zuM huM pratijJA bhraSTa thaG? Apa guru thaIne mane zAstranA nAme AvuM samajAve che? pratijJA rahita bana. tAre guNa prakopa Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra 3 vega eTale jIvana jIvavAnI rIta prajajavalita banI jaze. paNa tArI haiyAnI pratijJA pAlananI bhAvanAthI mane avazya Anada thaze. cala, have ApaNe prastuta viSaya para AvIe. zAstravacana-zAstrazravaNa zAMta citte karavuM joIe. zabda ke zabdArthanI ApaNI vyAkhyA zAstramAM na karavI joIe. je zrI AcArAMgasUtra pAMca mahAvratanuM rakSaNa kema karavuM? sAdhu jIvananuM saMrakSaNa ane pAlana kema karavuM? tenuM mahAmUluM zikSaNa Ape che te zrI AcArAMga sUtra tArA mahAvratanA cegamanI vAta nA kare e kevI rIte bane? pratijJA rahita banavAnA rahasyane ApaNe samajavuM ja joIe. dareka pratijJAne uddeza samajavuM joIe. zAstrIya pratijJA kene kahevAya? azAstrIya pratijJA kone kahevAya? sAdhaka ! samabhAvathI prerita banI pratIjJAne svIkAra kara. kaSAyathI prerita banI karelI pratijJAno tyAga kara. hI pratijJA kedha-mAna-mAyA-lebhathI paNa kare che. kaI tapa-tyAga saMyamanA kuLa dvArA laukika abhilASAnI pUrti mATe paNa pratijJA kare che. keI kadAgraha-haThAgrahamAM AvIne paNa pratijJA kare che. A badhI pratijJAno tyAga karavAne che. je pratijJAmAM zarata hAya, haTha hoya, misyA khumArI hoya, keIne utArI pADavAnI bhAvanA hoya, AvI pratijJAne tyAga karavAnuM che. mahAtmA chaMdakAcA gussAmAM pratijJA karelI-mArA ziSyonA nAzamAM je sahAyaka che te rAja-maMtrI nagarazeTha-senApati-purohita ane sarva nagarane nAza karuM, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 73 A pratijJA AtmakalyANakAraka nathI, A pratijJA saguNanI nAzaka che. tethI A pratijJAne tyAga pariNAma AvyA pahelA kara joie. mahAtmA skaMdake gussAmAM AvI bhayaMkara pratijJA karI eTale tenA dezanI saune khabara paDI. paNa, ApaNe gussAmAM AvI reja kevI kevI pratijJA karIe chIe tene vicAra kara. A pratijJAthI tane lAbha ke nukazAna ? je pratijJA ApaNuM jJAna-darzana-cAritrane hAni pahoMcADe tevI pratijJAne tuM tyAga kara. - eka mahAna jJAnI AcArya bhagavaMtane ziSya vAraMvAra zAstranA prazno pUchavA Ave che. nidrAmAM vikSepa thAya che. mahAtmA vicAre-"je hu jJAnI thaye te ke duHkhI. sukhe 'nidrA paNa nahiM. mAre e bhAI ajJAnI che te kevo sukhI ! basa, have huM keIne bhaNAvIza nahi. adhyayana-adhyApana nahi karAvavAnI AjathI pratijJA. balavAne ja tyAga. bela, ziSya ! A pratijJA jJAnathI prerita banIne karI ke ajJAnathI prerita banIne karI ? A pratijJAthI AtmAne zuM lAbha? sAMbhaLatAM tArA manamAM thaI jAya che A te jJAnane vikAsa ke ajJAnane vikAsa paNa ApaNe ApaNuM AtmAnuM saMzodhana karavuM joIe. maunanI te pratijJA lIdhI che. paNa dveSa bhAvathI ke samajathI ? dveSabhAvathI abelA rAkhavAnI je pratijJA lIdhI hoya tene tyAga karI samaja ane AtmakalyANanA zubha bhAvathI mauna rahevAnI pratijJA lIdhI hAya tenuM pAlana kara. * 'abhimAna-ahaMne vaza thaI jana nahi karavAnI pratijJA lIdhI hoya te cheDI de. A pratijJAmAM bhejana tyAganI Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] yAga eTale AtmAnuM paramAtmA sAthe joDANa bhAvanA nathI paNa manAmaNAnI mAMgaNuM che. mArA mAna-sanmAna kare te ja bhejana karIza; A pratijJA tArA kamane puSTa kare che. tene tyAga kara. mArAthI keI apamAna thaze te huM bhajana nahi karuM AvA pavitra uddezathI pratijJA kara. mAna bhUlAve che tema mAyA paNa mAnavane bhramaNa karAve che. mallinAtha svAmI tIrthakaranA AtmA temane paNa traNa ziva pahelAM mAyA sujAvI gaI. tapa karuM paNa mArA sAthI sAdhuone khyAla na Ave tema karuM. nahitara ame badhA sarakhA thaIe. tapanA paracakkhANa mAyAthI karyA. pratijJA avazya thaI paNa lAbha zu ? A che muni vizvanI koI vyaktine chetare nahi, keInI sAthe kapaTa kare nahi, keIno vizvAsa bhaMga na kare, to sahAyaka sAthe muni sAthe kapaTa kare? munine keTaluM nukazAna? apramatta guNasthAnakamAM nivAsa karanAra muni strIveda baMdhAyA tevA pariNAmathI mithyAtva sudhI pahoMcI gayA. "ApaNe AtmA kapaTI bane tevI pratijJAno tyAga kara. * * A badhA mahAtmAoe jIvanamAM ekAdavAra kapaTathI pratijJA karI, paNa ApaNe te divasamAM ekavAra te pratijJA karatAM ja haze ke "jeje, have tamane banAvuM nahi te mAruM nAma nahi ? huM zuM karuM chuM e tamane khabara ja nahi vaDavA dau. mAyAmAM masta banI gurujIne paNa UMdhA pATha bhaNAvI daIe chIe. divase nidrA levI hoya, paNa divase sUIe te pramAdI, kahevAIe eTale bahAnuM zodhI laIe thuM dukhe che te sUI jAu ? peTamAM dukhe che te sUI ', uM? basa pachI te mAyAmAM kuzaLa banI keTalIya pratijJA karIe chIe. . Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AcArAMga sUtra cittanikA [ 75 zuM A pratijJAthI ApaNA AtmA zuddha ane ? " je pratijJAthI AtmA azuddha bane te pratijJAne! tyAga kara." keTalAMka AtmA parigrahanuM parimANa kare che, paNa manamAM mAne che--parigrahanu parimANu kare tene dhana maLe. A pratijJAnI pAchaLa zuM chUpAyela che ? leba. lAbhathI karelI pratijJAthI tyAga bhAvanI abhivRddhi thaI ke rAga bhAvanI ? ApaNe paNa kayAreka iSTa paTTAnI lAlacathI aniSTa padAnA tyAganI pratijJA karIe chIe. te pratijJAthI Asakti ghaTI ke vadhI ? AsaktinI abhivRddhi karanAra pratijJAnA tyAga kara. kayAreka mahAmUDha manI atyaMta ajJAnI khanI ApaNA ucca suyamanA phaLanI pratijJA karIe chIe. jema zrIkRSNanA pitA vAsudeve gata janmamAM kadarUpa paNAthI trAsI sayama svIkAryuM hatu. utkRSTa sevA kare che, paNa atima niyANuM kare che mArA tapa-tyAganuM mULa hAya teA hu` bIjA janmamAM strIvallabha anuM. A pratijJAthI zu lAbha ? sayama vecAI gayu'. ApaNe keTalIvAra AvI jhakhanA karIe chIe. gurunI--samudAyanI--guru bhaginInI sevA karI mArI zu gaNatrI thaI ? have te huM evuM karuM A tapa-tyAgathI mArA anAdara dUra thAya. sapUrNa karma kSaya karanAra tapane Adara mATe vecavAnA "apratijJa ana, " zrI AcArAMga sUtranI hitazikSA kahe che samabhAvamAM AvI jinezvara bhagava tanI AjJA mujamanI pratijJA svIkAra kara. kaSAyanA udayathI ajJAnathI prerita anI je pratijJA karI hAya tenA tyAga kara. hakIkatamAM te pratijJA nathI. huThavAda che. pratijJA guNanI prApti mATe karavAnI, pratijJA dvASAnA nivAraNa mATe karavAnI. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] vega eTale adhyAtmanuM iMdhaNa eka tama uDAga- parva pU. zrI AcArya bhagavaMta zIvAMkAcArya A sUtranI TIkAmAM kahe che-"prabhunuM zAsana anekAMtavAdI che. prabhunA zAsanamAM ekAMte kaI pratijJA nathI te ekAMte keI apratijJA nathI. pratyeka vratamAM utsaga ane apavAda che, eka caturtha vratane choDIne, caturtha vratanuM khaMDana rAga vagara thatuM nathI eTale temAM keI apavAda nahi. bAkI rAga-dveSa vagara AcaraNa karatAM AzravasthAna nijArAnA sthAna bane. rAga-dveSapUrvaka nijAnA Alabane paNa kamabaMdhananA nimitta bane che. A badhAM zAstrArtha vicArI mArA ziSya! tane kahuM chuM-tuM pratijJAno tyAga paNa kara ane pratijJAne svIkAra paNa karI tArA AtmaguNemAM sahAyaka saMyama yAtrAmAM vikAsaka pratijJA pAlana kara. tArA huguNAnI abhivRddhi karAvanAra-saMsAra yAtrAne sudIrgha banAvanAra pratijJAno tyAga kara. gurudeva ! " huM zuM karuM? zuM nA karuM ? tenI mane dvidhA rahe che. chevaTe Aje Apane upadeza sAMbhaLI eka nirNaya karuM chuM. ApanI AjJA pramANe jIvana jIvavAnI pratijJA karuM chuM. mArI IcchA pramANe cAlavAnI-jIvavAnI mArI pratijJA hatI teno tyAga karuM chuM." mane pratijJApAlananA ane pratijJAnA tyAga mATe AzIrvAda Ape. "Apa kRpAe saphaLa banuM." Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kAsa kAse khalu ayaM purIse vyaktinA aneka zaktinA bIja hoya che. anukULa paristhiti hoya che chatAM kayAreka jovA maLe che phaLazruti zakti chatAM zunyatA kema ? jala hovA chatAM pipAsA kema ? AMkha hovA chatAM adazana kema ? kAna hovA chatAM azravaNa kema ? sAdhake AtmA zrI AcArAMga sUtranuM A 5muM sUtra tArA ciMtananA dvAra khullA karI de che. tArA puruSArthane preraNuM kare che. sAthe. khUba ja agatyanI sAvadhAnI ame dhIra-gaMbhIra banavAnI tane cetavaNI Ape che "kAsaM kAse khalu ayaM parise. eTale zuM? prAraMbha karyo ArAdhanA sAdhanAne, svIkAra karyo sAdhune veza, pratijJA karI mahAvratanI, dhuNI dhakhAvI jJAna prAptinI. guru kRpAe DuM jJAna paNa meLavyuM. paNa sAdhaka tuM samajavA lAgyuM, are huM te jJAnane samudra !!! have mAre zuM karavAnuM ? dhyAna karuM ? jApa karuM ? tapa karuM ? sevA karuM ? zAsana prabhAvanA karuM ? mauna karuM ? guru banuM ? ziSya banuM? ' Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] "tame ane "mauna e ja sAdhu jIvananI zebhA che sthiravAsa karuM? vihAra karuM? kavi banuM? lekhaka banuM? vyAkhyAnakAra banuM? cAganI siddhi karuM ? AtmAnI siddhi karuM ? tane sAdhanAnA-ArAdhanAnAM aneka mArgo dekhAya che. kayA mArge javuM? temAM aTavAya che. mana kahe che-sIdhe, sAde ane jaldI kAma pate te mArga lene, kAma ochuM che ane nAma adhika thAya tevA mAge deDI jA. vicAra zuM kare che? bhAI vicAra mane vicAra karatAM AvaDe ? are, kharekhara kahuM ? ATalA badhA mArgo, ATalI badhI siddhi joI huM te muMjhAI ja jauM chuM. mArI vyathA-darda kahuM? sAruM joIne deDavA mAMDuM chuM. paNa mAruM gajuM mApatA nathI. chevaTe hAphI jauM chuM. pAMca-daza kSaNa zAMtine zvAsa lauM chuM. ane mana kahe che-tArI pAse kazuM nahi ! tAruM keNa? tAruM nAma kayAM? tArA astitvanI pratIti zuM ? pharI pAcho vicAramAM caDhIza. ane manathI vyAkula banele tuM je mAga sAme dekhAya te tarapha deDavA mAMDIza. ane aMte hArI-thAkI nirAza thaI bicAra, garIba banIne besI jaIza ane AMkhamAMthI Tapa-Taya AMsu pADIza.. huM huM kazuM ja nA karI zake .... zuM ja nA banI zake. paNa, tArA A AMsu lUchI nAMkha kAyarane asatya nA samajAya. davA levAthI ghara mATe ke roganuM nidAna karAvI davA levAthI dara maTe ? - Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ci'tanikA [ ve sAcuM kahuM ? kaDavu kahuM ? nApasa kahuM' ? svIkArI te* adhyAtmanI pravRtti, paNa tArA haiyAmAM bhAganI vRtti, bhAganI abhilASA, meAhanI jhAkajhamAla jarA paNa AchI thaI na hatI. te' adhyAtmI manavA prayatna karyAM na hatA. adhyAtmI kahevarAvavA DhoMga karyAM hatA. jJAna prApta karavA tuM svAthI manyA na hatA. paNa pada meLavavA te jJAnInA svAMga sajye| hatA. tArA jJAnane tArI preraNAne kAvya dvArA amara banAvavA icchatA na hatA. paNa kavimAM tArU nAma gaNAvavAne mathatA hatA. lekhaka banI sarasvatI mAtAnI upAsanA e tArA siddhAMta na hatA. paNa siddha hasta lekhakanA nAmamAM tArUM' nAma paNa AMgaLInA veDhe gaNAya tevI cAhanA hatI. pravacanakAra manavA te aneka prayatna karyAM, enI nA nahI. keTalIkavAra te zrotAnI AkhamAMthI AMsunI dhArA vahAvI paNa tuM pravacanakAra manye ke bhASaNa khAra anyA ? pravacana-prakRSTa vana-zreSDa vacana-kevalajJAnInu vacana. 'AtmAne ajavALanA vacana-svaparatAraka vacana-svaparanu uddhAraka vacana-AvuM pracana karanAra tu` nA khanyA. kAraNa vyAkhyAna daramyAna te* prabhunA siddhAMtanA vicAra na karyAM. ekalI sattAne vicAra karyAM. tArA zrotAoe tAlI pADI dvIdhI. e' avAja tane brUma gamyA. aMte tAlInA gaDagaDATamAM tArA AtmAne avAja rUdhAI gaye. ane chevaTe tane tArI - ' jAMta khAlI lAgavA mAMDI. ane tuM jAya ane dhyAna mArganA musAphara anyA. duniyAmAM prapaca ane leAkeAnA svabhAvanI phariyAda karatAM tuM guphAmAM beThA. paNa jJAna vagara dhyAnamAM majA kevI ? AtmadarzananI jhaMkhanA vinA dhyAnamAM sthiratA kayAMthI? chevaTe samAdhinA nAme nidrA levA lAgyA. dhyAnanA nAme tArA svabhAvanI vicitratA DhAMkavAnA te eka geTa * 1 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] rAga e svArtha che, vairAgya e paramArtha che prayatna prAraMbhyo ane chevaTe paramAtma dhyAna bhraSTa thayele tuM jamane satya mAnI temAM aTavAvavA lAgyo ane anekane padabhraSTa karyA. keI AcArya bhagavaMtanA darzana karyA. gacchAdhipati gurujananA vaMdana karyA. tArUM mana kahevA lAgyuM. guru banuM to kevuM sAruM ? guru banavuM saraLa che. guru banavAnI laganIthI pAMcapacAza bheLAM bhaktane zodhI lAvyA. be-pAMca divasa te AnaMdamAM gayA. paNa pachI te pAMca-pacIza tArAM upara savAra thaI gayAM ame tamArAM nahi. tame amArAM- tamArI vAta rahevA de. amArI vAtamAM sAtha sahakAra Ape. are, A zuM ? huM guru ba ? pAMca-pacIza mArA ke pAMca pacIsathI huM kazuM nahi-cupa rahe-ToLAmAM satya hAya nahi, TeLAmAM zista hAya nahi. basa, pazuvRtti e ja TeLAne svabhAva. eka vAta cAlu rAkho tame guru, ame ziSya. jaya te tamArI lAvIe chIene? kAma te tamAruM ja karIe chIe ne ? guru gabharAI UThayA, barADI uThayA. mAruM nAma kare che ke mArA nAme carI khAya che. basa, cUpa raho tame ane ame badhA sarakhA ja chIe. tene thayuM. Ama kema thayuM? guru kema nA banI zaka? pAyA vagaranuM maMdira bane ? ziSya bhAvane pAye majabuta thAya pachI ja guru bhAvanuM maMdira caNAya. ane sAdhaka chevaTe mRtyu kALe eka nizAse nAkhe che. ' meM prApta zuM karyuM? jamA pAsuM jevA jAya che tyAre tArA haiyAmAM vyathA thAya che, te vyathA vizvanA pratyeka paramAthI - hitasvI adhyAtmIne sparzI jAya tevI che. mATe ja bAlapothI samA AcArAMga sUtramAM tArakadeva pharamAve che. zakti chatAM siddhi kema nahi? Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ci'tanikA [ 81 vikalpanI jALamAM phasAyeA. zuM karavA temAM vyAkula anya. tArI jAte ja tArA manamAM Avyu tema dADhayA pachu... sAdhu thavuM eTale jJAnanA samudramAM snAna karavAnuM, nijAnaMdanI mastI mANavAnI; vikalpamAM phasAvavAnuM nahi, kata vyathI pIchehaTha karavAnI nahi, prItinA mArge doDavAnu hi, sthiratA dhIratA-vIratA vaDe lakSyanI siddhi karavAnI ane abhilASA-icchA-AzAjI"khanA cheADavAnI ane sAthe kahu...? mahatvakAMkSA paNa dUra karavAnI. 'prabhu ! khUba azakaya, AzA IcchA nahi rAkhavAnI paNa rahe che tenu zu ? Ape ja pharamAvyuM hatuM mAhanIya kama dazamA guNasthAnaka sudhI heAya. mArA sakalpa huM nahi bhUla. paNa vikalpa mane bhUlAvI deze. zu' huM. sAdhaka nahi rahe ? sAyaka ! tArI nitya noMdhamAM lakha, je AzA icchA rAme tenA mAkSa nahi. paNa kAsa kase' eTale icchAne vikalpane peAtAnA hRdayamAM rAkhe che te sa`sArane peAtAnA tarapha kheMce che, khela, jyAM sa`sAra tyA meAkSa khare ? : * jyAM rAgadveSanA bhAva tyAM vItarAgitAnA bhAva kharA ? ' jyAM janma-maraNa tyAM zAzvatA kharI ? vikalpA karI tuM ane Ama'traNa Ape che te vicArI leje. vikalpa tyAM mAha...jyAM mA tyAM parAjaya,.. saMkalpa tyAM sAdhanA jyAM sAdhanA tyAM siddhi. }, gurudeva ! samanye vikalpa ane sakalpavikalpA cheDavA suDha zAnA sakalpa karI ? mArA AtmA mane kahe che. - devagurunI zaraNAgatinA sapa svIkArI le," prabhu ! sakalpapUrvaka zaraNe AvuM chu.-khasa,,vikalpa dUra thAya tevA zubhAziSa Ape...e ja prAthanA.... 5 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaunI alaM bAlasa saMgeNuM mA mAnava ekale rahI zakato nathI. mAnava ekale pragati karI zakato nathI. tema vikAsa sAdhI zakatuM nathI. hasavA mATe tene sahAre joIe chIe. raDavA mATe paNa sahAre jaIe chIe. vyakti vyaktinA sahArAthI ja pragatinA zikhara sara kare che, te vyakti vyaktinA sahAre ja patananI UMDI khINamAM DUbI jAya che. asaMga asAmI Atma svabhAva paNa karmanA kAraNe AtmAne mULaguNa haNAI gaye, ane saMgamAM AtmA e aTavAI gaye, keI tenI sAthe na hoya, keI tene sahakAra na Ape te AtmA ekalatA dInatA anubhave che. ekalatA tene kerI khAya che. ane saMgathI parAdhIna banela AtmA anukULa sAga maLatAM ratinehanIya karma bAMdhe che. pratikULa saMga maLatAM arati mehanIyakarma bAMdhe che." ISTa viga thatAM ArtadhyAna kare che. aniSTa saMvega maLatAM paNa ArtadhyAna kare che, paraMparAe raudradhyAna sajI muktine pathika kayAreka narakane mahemAna banI jAya che. AtmAnI A karUNakathA ApaNane ekAda kharAba cAtubhava bAda samajAya che. tyAre jJAnI mahAtmAne patana ane punarUtthAna mAga pahelethI ja dekhAya che, eTale jema dariyAmAM jatI sTImarane lAITa pola-dIvAdAMDI mArga cIpe che. A mArga che A kumAga che, tema aphATa bhava samudramAM saMyamanA sTImaramAM beThela yAtrikane mATe zrI AcArAMga sUtranuM 5muM sUtra dIvAdAMDInI garaja sAre che. ala bAla sagezuM. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 83 sAdhu-bAlakanA saMgane cheDI de. bALakane dUrathI namaskAra karI de." sAdhakamAM utAvaLa na hovI joIe, paNa varSono abhimAnano saMga utAvaLa karAve che, keInI zikhAmaNa tene pasaMda AvatI nathI. zikhAmaNa nahi sAMbhaLavAnI uddAma vRtti jera kare che. ane vyaktinA mukhamAMthI sahasA zabda sarI paDe che. bALaka bALakanI sebata kare. mArA je kaI bALakanI sAthe ramavA besavAno che ? - bALakanI sAthe ramatA mArI laghutA na thAya? tame mane zuM nA kaho. mane ja nAnA sAthe besavuM-UThavu-ramavuM nA game. huM te meTA mANaso sAthe besuM UThuM temanI vAta sAMbhaLuM! basa tamArI vAta to meM tamArA kahyA vagara pahelI ja svIkArI che ne ! barAbara che ne ! khuza che ne ? sAdhaka hajI tAre dehAdhyAsa chUTa nathI. AtmAnI ArAdhanA sAdhanA prAraMbha karI che, paNa anAdinA kusaMskAranA cheda ema sahelAIthI chUTatA nathI. satata parizrama bAda ja durguNa jAya che. ane sadaguNa pragaTa thAya che. mahAna banavAne jhakhanAra mahAtmA mane eka javAba Apa. bAlaka keNuM ? bAlaka koNa. A te kaMI prazna pUchavA jevuM che. umaramAM je nA hoya te bALaka. bIje prazna pUchavAnuM tamane kaSTa na paDe eTale mArI jAte ja tamArA manane bIjo prazra samajI javAba ApI dauM "uMmara jenI vadhAre hAya te mATe mahAna dhIre paDa bApalA...ema ahI utAvaLa nA cAle. mArA praznanA javAba ApavAnI utAvaLa karavA karatAM te sArA praznane samajavAnI keziSa kara calatane huM zAMtithI majAvuM. dhyAnathI sAMbhaLa . . . Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84] sAdhanA sAdhanAthI nahI paNa samajathI thAya che. uMmara vadhe eTale zarIra vadhe paNa umara vadhe eTale sadguNa vadhe. evuM koNe kahyuM? dehanI UMcAI jADAI umara mATe tene samajAvavI nathI e badhA siddhAMta te galInA guMDA paNa jANatA hoya che. tAre dehazAstrI banavAnuM nathI ke dehanA siddhAMta raTaNa kare che ! tAre to AtmavAdI ane adhyAtmavAdI banavAnuM che eTale prabhue AcArAMga. sUtramAM prarUpelI paribhASA samajAvuM chuM. paNa bALaka..huM paNa bALaka ane 100 varSane vRddha paNa bALaka paNa kayAre ? mArAmAM ajJAna hoya te huM paNa bALaka. tArAmAM ajJAna hoya te tuM paNa bALaka ane 100 varSanA vRddhamAM ajJAna hoya to te paNa bALaka. Ajane janmelA bALaka paNa paMDita hoya, je jJAna hoya te tIrthaMkara prabhu mAtAnA garbhamAM AvyA tyArathI unmukta bAlabhAva kAraNe traNa jJAna sahita, 9 varSanA aI muttAjI bALaka nahi kAraNa kevalajJAnanA svAmI. ajJAnIne paricaya-sahavAsa-vAda-saMvAda - AlApa - saMlApa ApaNAmAM ajJAnanI ja abhivRddhi kare. tethI tene kahuM chuM, je tAre anaMtajJAnanA svAmI banavuM hoya ! kevalajJAnanuM svAgata karavuM hoya ! te ajJAna ane ajJAnInI ebata svapnamAM paNa karIza nahi. bALakamAM dIrghadraSTi hotI nathI-viveka hete nathI pUrvAparanI vicAra karavAnI zakti hotI nathI. tema ajJAnImAM paNa phakta vartamAna dRSTi hoya che, aviveka ja tene mitra heAya che. tyAM vicAra dRSTine ja abhAva hoya tyAM lAbhanukazAna-ArAdhanA-virAdhanA-AzAtanA-apabhrAjanA prabhAvanAvigere tene kayAMthI samajAya. eTalA mATe ja AcArAMga tra pharamAve che. ajJAnI te bALaka ajJAna te bAlyAvasthA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA kAcArAMga [ 85 ja La tuM tema -ajJAna ane ajJAnIne saMga tuM che, A ajJAna keI jAti-vyakti kaI avasthAmAM rahe che tema mAnIza nahiajJAna pratyeka pudgala premImAM rahe che. jaDanI AsaktipudgalanuM mamatva ja ajJAna utpanna kare che. AcArya maMgusUrI asamartha na hatA, samartha hatA. aneka ziSyathI zobhatAM suguNa guru hatA. paNa temane ya pudgalanuM mamatva jAgyuM. to AkAramAM sarasatA ane virasatA pragaTa thaI. Idriya piSaNanI bhAvanA jAgI. saMyama sAdhanA jJAna gauNa banyA. jJAnI hatA paNa saMga karyo ajJAnane. saMga kaye AsaktisaMga karyo jugalanI mamatAne pakSa karyo jahAne ane upekSA karI dharmalAbhanI, ajJAnano saMga, bAlakane saMga mahAnane paNa tuccha banAve.....bALaka sAthe vATa karatAM meTAnI laghutA thAya to bALakane saMga karatAM je maMgu AcAryanA jJAnanA sahArAthI mekSamAM svargamAM svAgata thavAnA hatA, te aMgu AcArya kALa karI gaMdI gaTaranA adhiSThAyaka deva banyA. AtmAnI AnAthI kaI adhika viTabanA heya, mATe ja ataranA zubhabhAvathI prerAIne hitazikSA ApuM chuM. AcArAMga sUtrane mahAmaMtra yAda rAkha. "ala mAlaksa saMgeNuM* tuM jene yunivarsala phula kahe che vizva siddhAMta paNa keI paristhitine AdhIna banI keI apUrNa jJAnIe nizcita karela kAyade che. tyAre A te sarvajJa bhagavate pharamAvela "vizvanA samasta jIvanI maMgalakArI mahA AjJA che. ajJAnInA saMgathI dUra jAtene mahatva nA Apa. haTI jA. bhAgI jA. jyAM ajJAna ane ajJAnI hoya te dizA tarapha jete paNuM nahi. ajJAna khUba lebhAmaNuM ane bihAmaNuM che, e vAta kyAreya bhUlatA nahi. ajJAna ekaluM, nathI AvatuM paNa Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] AtmAnI AjhAdI eTale niraticAra jIvana 2 tenI senA ane senAnAyakA sAthe Ave che. sAdhakane sAvavAnA aneka vyUha yeAjanA laIne Ave che. J yuddha vidyA pAraMgata droNAcA pAse paNa 18 gRha hatA. A ajJAna pAse anaMta gRha che, mithyAtva-avirati pramAda-kaSAya-yAga tenA mukhya senApati che. mAtA-pitA, bhAI-bena, snehI-svajana, zatru-mitra vigere aneka samaye tenI keLavAyelI senA che. rUpa-2sa gadha-zabda-spa'anukULatA-pratikULatA- svamAna kIti --lAgaNI--saMkhadha--A adhAM tenA zastra che. eka zastra lAgyuM teA paNa ghAyala-tethI ja punaH punaH kahuM chuM. " ala. mAlessa sagaNa 1 ajJAna mALake tArA AtmAmAM paNa praveza karyAM haiAya che, ane tArA AjubAjunA vartulamAM paNa hAya che. jema AMkhamAM eka kacarAnuM taNakhaluM khaTake.... na rakhAya....taNakhalu rahe te paNa AMkha miMcAI jAya. AMkhamAM paDelA taNakhalAne dUra karavA je prayatna kare, tenAthI adhika ajJAna ane ajJAnInA saMgane cheDavA prayatna karavA jarUrI che. he prabhu ! he guru ! huM zuM karU ? ApanI vAta sAcI che, hitakAraka che. paNa huM thADA kAcA chuM, jhaverI anavuM che, paNa hajI te kAca ane hIrAnA bheda samajI zakatA nathI. paNa rAja rAta divasa jhaverInI pAse bese, UThe, averInI rItarasama jue teA eka divasa hIrA pArakhu banAya. tema hu' paNa jJAnanA premI chuM. kevalajJAnanA vidyAthI chu". paNa jJAna ajJAnanA spaSTa bheda samajI zakatA nathI, jJAnI ajJAnInI bheda-rekhA samajatA nathI. pudgala ane caitanyanA bheda-vijJAnanA pAraMgata thaye nathI. tyAM sudhI pratijJA karU chuM. he jJAnamUrti bApanI chAyAmAM ja rahIza. ApanI pratiSThAyA manIne ja Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 87 . rahIza. ApanA sAMnidhyathI ajJAna-ajJAnI mArI pAse Avaze nahi. ApanI kRpA mane jarUra eka divasa jJAnAnaMdI banAve tevA zubhAziSa Ape... Ape te ajJAnIne saMga dUra karavAnA bahAne mane karmabaMdhanamAMthI mukta thavAnI cAvI batAvI, bhavabhava traNa chuM, ApanA upakArane "svIkAre ApanA sAMnidhyamAM e ja maMgala yAcanA.* Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E MA E (1) vIrA sanmAdaMsiNe che che ke vIra keNa ? bahAdura kaNa? sAhasika keNa ? -A prazna paraMparA zarU thAya ane ApaNe rUDhithI TevAyela rUddhinA ja javAba ApIe ? zuM ekAda baMduka- pistolane vinA khacakAye upayoga karI zake te vIra ? bhalabhalAne DarAvI de. paNa keIthI Dare nahi te bahAdura ? zuM game tevI muzkelImAM gabharAya nahiakaLAya nahi paNa AgaLa vadhe te vara........ mAnava game teTale pitAne sudhArAvAdI-pragatIzIla navI vicAraNAvALe sudhAraka kahe paNa te vicAranI bhedarekhA oLagI kayAre ya muktabhAve svataMtra rIte vicArI zakatuM nathI. AcAranI ekAda pavitra maryAda- praNAlI enI pitAnI jAtane sudhAraka manAvanArane duniyAmAM kayAreya teTa hite nathI. paramAtmA vIranA zAsanamAM mahAtmA ! tamAre AvA vIra banavAnuM nathI. AvA vIranI pUjA karavAnI nathI. AvA varanA upAsaka banavAnuM nathI. sadguNa ziSya ! tu AcArAMga sUtrane anupama aka meLavI rahyo che. paramAtmA zrImukhe pharamAve che-vIra kene kahevAya? AgamasUtranI paribhASA ane khI che advitIya che-alaukika che. paramAtmAnI dRSTi zastra calAvanArane vIra kahetI nathI, paramAtmAnI dRSTi zastra vidyAnA niSNAtane vIra kahetI nathI. sAmAnya vyakti sAmAnya vAta kare. asAmAnya vyaktinI vAta paNa asAmAnya-asAdhAraNa hiya. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA alaukika jJAnInI dRSTi paNa alaukika. temanA upadeze paNa alaukika. [, prabhu pharamAve che "vIrA sanmatta dasi." rAga-dveSathI dUra hoya te vIra. samyagU daSTi hoya te vIra... tava dRSTi hoya te vIra... paramArtha daSTi hoya te vIra . huM vIra, mArI mAtA vIra, mArA pitA vIra, mAre putra vIra-potAnI sAta peDhIne vIra kahevaDAvanAra ApaNe prabhunA praznanA javAba ApavAnA che bhalA ! tuM vIra ghaNuM sAruM tArI vIratAne lAkha karoDo nahi anata abhinadane... paNa, jarA javAba Apa. tArI upara keI gusse kare te tArA manamAM zuM thAya che? tAro ke tiraskAra kare te tArA manamAM zuM thAya che? | tArU keI apamAna kare te tArA manamAM zuM thAya che? emAM zu pUchavAnuM ? mane gusso Ave ja ne. ' huM kaImana vagarano chuM? vicAra vagarane chuM? kaMI pAgala e che zuM ? meM kaMI bhUla karI che ? te ema guhe. gAranI jema sAMbhaLyA karuM ? sAcesAca evuM samajAvI uM ke bhAI sAba, ApaNuM nAma levAnuM ja bhUlI jAya. svAbhimAnane savAla hoya tyA zarama zAnI rAkhavAnI. te vakhate ja barAbarano pATha bhaNAvI devAne. te murabbIvaranI mAre kaMI jarUra nathI. bhalA, sAdhaka !! A svabhAva eka saMsArIne * A rIta eka sadagRhasthanI. A svabhAva-A paddhati sajajananI paNa nahi, sadgRhasthanI paNa nahi. te sAdhunI kevI rIte ? prabhu sAdhakane sAdhunesthatine-munine vIra kahe Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] dharma durguNonuM saddaguNAmAM parivartana karanAra che ane vIranI paribhASA kahe che-"rAgadveSa rahita bane te vIra kAyara kahevarAvavuM gamatuM nathI ne vIra banAtuM nathI. zuM karuM? Ama te ghaNeya zAMta rahuM-prazAMta rahuM-vItarAgano ja vArasadAra chuM. paNa prasaMga Ave tyAre mArA raudrarUpa pragaTa thAya. mArI dazA mayUra jevI che. AgaLathI khUba sehAmaNe paNa pAchaLathI juo te nagna svarUpa. basa mArUM paNa karmanuM rUpa bhayaMkara raudra che-bihAmaNuM che. eka divasamAM keTalIvAra kAyara banuM chuM-hArUM chuM, mArI parAjayanI kathA mArA mukhe na belA. anukuLa paristhiti AvatAM manamAM galagaliyA thAya che. pratikuLa. paristhiti pedA thatAM mArU-marUnI bhAvanA pragaTita thaI jAya che. rAga-dveSa sahita chuM, huM vIra ke ? nA...nA...kAyara chuM. mArI kAyaratA chUTe tevI nathI. basa, kaI nahi javA de. mane mArI rIte jIvavA dehuM vIra nathI. vIra banI zakavAne nathI. Apa, takalIpha nA lyA...mAro svabhAva nA badalAya...svabhAva AgaLa liAcAra chuM. mApha kare ApanA samayane mArI pAchaLa durUpayoga na kare. - sAdhaka ! A ja vakatA ane jaDatA che. ATaluM lAMbu varNana karI te saraLatAnA mArge nathI AvatuM. tuM jIvanathI bhAgavA mAMge che. prabhunA upadezathI tuM za dUra javA mAMge che ? kAyaratAnuM kavaca zuM tuM bhedavA mAMgatA nathI ? pahelAM mArA eka praznano javAba Apa. * prabhu azakaya kahe che ke zakya : prabhu kayAreya azakya na pharamAve, je sAhajika tArAmAM gyatA che. tArI sahaja zakti che tenA je vikAsanI vAta kare che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 91 acA. pra. gAla ke tArI zake tIrthakaro-mahAtmAo-anaMta siddhAtmAo badhAne ja karma herAna karatA hatA. temaNe lakSya nizcita karyuM te vIra banyA. prabhue jIvanamAM jene vijaya karyo tene ja vijaya karavA kahe che. gabharA nahi, akaLA nahi, tuM vIra banI zake avazya mahAvIra banI zake, tArI daSTine samyaga banAva daSTi samyagra banatA sRSTi aMge tArI kaI phariyAda nahi rahe. tuM gunhegAra banIza nahi. tuM keIne gunhegAra banAvIza. nahi ane tuM keIne gunahegAra mAnIza nahi. bALaka hoya te agni sAthe ceDA karavA jAya ane dAjhe, je agninI zakita jANatuM hoya te agnithI kema kArya karI levuM te vicArI le. bahene kevI suMdara kaLA jANe che. hAtha baLe nahi-roTalI baLe nahi ane agni dvArA relIne pakAvI de. kaI gusse kare apamAna kare tyAre AvI kaLA siddha karI le.. paristhitine pArakhI le. je A vyakitane gusso karavAne svabhAva ja che mArA gussAthI e kaMI guso choDavAnA che?nA te pachI huM zA mATe gusso karuM? | kaI vyakti mArA upara gusso kare che tyAre tenA haiyAmAM mArA pratye asamaja-gerasamaja thaI che te gusse kare. paNa e vyakitae gerasamaja UbhI karI te mAre zuM? tenI sAme gerasamaja karI zu kare ? keI vyakitae mArA upara gusso karI tenuM lohI garama karyuM, te zuM mAre tenuM jeI H B P nA pezanTa banavuM ? zu mane Ama rogI banavuM pAlave ? koI vyakitae mArA upara gusso karI bhayaMkara kama baMdha karyo, te zuM mAre tenA upara gusso karI bhayaMkara karmabaMdha karavuM ? dekhAdekhI te te kare jenAmAM buddhi na hoya, mArAmAM buddhi che, huM zuM kAma vicAra na Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 1 vaDIlonA AzIrvAdanI jhaMkhanA eja saphaLatAnI zobhA karuM ? kaI vyakitae mArga upara gusso karyo te tenAmAMAvega pedA thaye che. AveganA kAraNe tenA viveka cakSu naSTa thayA te zuM mAre mArA haiyAmAM Avega pedA thayo nathI paNuM tenA zabdathI Avega pedA karI vivekapathathI bhraSTa thavuM ? kaI vyakitanA gussAne joIne sAme tuM tenA upara gusso karIza te jANe ajANe te gussAnI mahattA vadhArI nathI deto ? tArI kSamAnI mahattA vadhAravAnI javAbadArI nathI ? keI vyakita rastA upara paDI jAya te tuM bacAvavA deDI jAya ane keI samatAnA maMdiramAMthI paDI jAya te tuM paNa tene bacAvavAnA badale samatA maMdiramAMthI jANI joIne paDatuM mUke." je vyakti gusse kare che te taravajJAnI nathI, paNa tuM te tatvajJAnI che. tane gusse ? tuM AgaLa prazna karIza. tatvajJAnI gu kare tyAre te huM gusse karI zakuM ne? nA...bhAI nA.... tuM ema kema kahe che....tavajJAnIe gu karyo. tuM ema kema nathI vicArate A vyakitamAM jJAnAvaraNIya karmano kSopazama che. paNa mehanIya karma thADuM satAvI gayuM. tatvajJAnInA gussAne joIne te ApaNe sAvadha thaI javuM joIe. A jJAnI mahAtmAne gussAo herAna karyA to mane gusso keTale herAna karaze? Da - eka vicAra bIje paNa kara. keI pradhAna sattA upara : - heya te paNa tuM tene bhUtapUrva pradhAna kahI mAna-sanmAna Ape che te zuM tAre jJAnI nA mAna-sanmAna-pUjA nahIM* karavAnA? gusse jJAnI upara na karAya. ajJAnI upara paNa na karAyaguru garIba upara paNa na karAya.. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 93 gusse zrImaMta upara paNa na karAya gusse moTA upara paNa na karAya gussA nAnA upara paNa na karAya tArI upara paNa gusso na karAya. keInA upara paNa gusse na karAya . gusase karAya kama upara, gu karAya karma - dhanA hetu upara... , hajI tane eka vAta samajAvavAnI che. te gusse kare che. tenI pAchaLanuM tuM paNa kAraNa samajatA nathI. tArA haiyAmAM rAga che-mamatva che eTale ja tane gusso Ave che. huM tane paristhitine ghaTasphoTa karI samajAvuM chuM. tArA haiyAne rAga e ja zreSane janaka che-mATe kahuM chuM "rAga ane dveSathI dUra thaIza te ja vIra banI zakIza." samadaSTi pedA thaze... tatvadaSTi pedA thaze pachI padArtha padArthanI dRSTie joI zabadajayI bana.... paristhiti para kAbU laI le. vIra banavAnI kaLA tane hastagata thaze. prabhu ! ! mAre vIra banavuM che, mahAvIra banavuM che, tamArA jIvana caritra upara ciMtana-manana karIza. tamArA tatvajJAnane abhyAsI banIza. tatvajJAnamAM niSNuta banIza. mArI bhAvanA ane ApanA AziSanuM subhaga milana thaze te mAruM vIra banavAnuM svapna avazya sAkAra thaze. Ape mane vIra banavAnuM svapna sevatA zIkhavADayuMhave ravapnasiddha karavAnI kalA Apo" eja vinati. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 nizvida naMdi Iha jIviyassa jJAnI ane ajJAnInI vAta karavAnI paddhati ja alaga. jJAnInI vAta, jJAnIne paricaya paNa hitakAraka-kalyANakAraka ane maMgalakAraka heya. ajJAnInI vAtamAM ja nahi paNa vatanamAM ya vyavasthitatA na heya. AzIrvAdamAM paNa zrApa jevI paristhiti hoya. jJAnInuM eka ja vAkaya kema na hoya? paNa temAM tene jIMdagImAM je jJAna prApta karyuM hoya tene nIcoDa heya. jJAnInA vacana kimatI... te mahAjJAnI sarvajJa bhagavatanA vacana-AgamanI to vAta ja zI karavI? paramAtmAnA te eka-eka vacana upara jIvana chAvara kavuM joIe. paramAtmAnuM vacana eTale ja vizva maMgaLanuM janakapAlaka ane rakSaka. kadAca pitAnA hAthe putranuM apamaMgala-ahita thAya paNa vizvapitA paramAtmAnA vacananuM anusaraNa sva-para saunuM hita sAdhaka bane. A zraddhA-A vizvAsathI prabhunA Agamana adhyayana karavuM joIe. Agama abhyAsamAM tallIna banavuM joIe. vatsa ! zrI AcArAMga sUtra ane tane ghaNIvAra kahuM chuM. A sUtra sAdhu jIvananA maMgala mATe hita samudra samAna che. paNa rane kinAre UbhA rahI samudra nihALanArane nA maLe. nA prApta thAya. paNa samudramAM marajIvA banI DubakI mAranAra mahAnubhAvane prApta thAya zrI AcArAMga sUtrane vAraMvAra svAdhyAya kara. punaH punaH athanuM ciMtana manana kara. adbhuta Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA hasya rU5 ratnanI prApti thaze. ane te dvArA saMyama jIvananI sArthakatA thaze. zrI AcArAMga sUtranA 100 A mAM sUtranuM eka para eka nAnuM vAkya che. "nirivaMdanAdi Iha jIviassa "A jIvananA AnaMdanI jugupsA kara.. tiraskAra karI sAdhu jema keInA mAna-sanmAna na kare tema te keIneya paNa tiraskAra na kare. sAdhunI mastI te samabhAvamAM che. keIpaNa padArtha pratye Adara-prema te aMtaranA rAganI cADI khAya che. keIpaNa padArtha pratyeno tiraskAra aMtaranA dveSabhAvanI cADI khAya che. sAdhu-suninA zabdakeSamAM prema-neha-lAgaNuM-Adara jevA suMvALA zabda zobhatA nathI te apamAna-tiraskAragussA jevA kaThera zabda paNa zebhatA nathI. sAdhunuM jIvana alaukika hoya. muninI mahattA alaukika hAya. rAga ane dveSajanaka vicAra, vAta ane vartana muni jIvananI majA bagADI nAMkhe. muni jIvananI suMdaratA samabhAva -madhyastha bhAvamAM nikharI UThe. khIlI UThe. AvA sAdhune hitazikSAmAM zrI AcArAMgasUtranuM maMgala vacana "niviMda nAda Iha chaviyaraksa" zuM kahe che ? sAdhune kayA dhanyamAgane pathika banAvavA cAhe che te ApaNe vicAravuM rahyuM ja. * jugupsA eTale tiraskAra -apamAna-anAdara-tucchakAra keIpaNa vyaktine, paristhiti ke padArthane tiraskAra thAya kayAre? haiyAmAM arUci-aNagamA vagara tiraskAra na thAya. - ApaNuM mana ghaNIvAra ApaNane ThagI jAya che. mArA manamAM kaI TurbhAva na hatuMpaNa tamane duHkha thAya tevuM Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] duSTanuM piSaNa eTale sajanenuM zeSaNa malAI gayuM. bhalA-kuvAmAM mIThuM jaLa hoya te havADAmAM mIThuM jaLa ja Ave. bagaDI gayelAM phaLanI ja badabu Ave ne ? sArA phaLanI te sugaMdha Ave. haiyAmAM asadubhAva na hoya te vacanamAM tiraskAra Ave kayAMthI ?" - sAdhakanI jIvana paddhati sahaja samabhAvathI sabhara che teNe tiraskAra karavo eTale zuM svabhAvathI viruddha karavAnuM ne ? hA bhAI hA... tArI vAta sAcI viruddha karavAnuM virodha karavAne paNa sAdhanA mArganA virodhI tatvane... anurodha karavAne sAdhanA mArganA sahAyaka tattavo. muni samabhAvanA samarthaka muni viSama bhAvanA virodhaka.... jenAthI muni samatAnI sAdhanAmAM mahAlI zake te badhI vRtti-pravRttinA muni anuredhaka pravartaka... samathaka. paNa je vRtti-pravRttithI samabhAva jokhamAya te dareka vRtti-pravRtti mATe muni hamezA virodhaka. , zrI AcArAMgasUtranuM "naviMda nAdi Ihi jIviyalsa sUtra paNa AvuM ja uddha ka ane hitakAraka che. sAdhu jIvanamAM jIvananI abhilASA karAya nahi-huM khUba dIrdhAyuSI banuM.." kAraNe dIrdhAyuSa e paNa AyuSya karmanuM AtmAne baMdhana che. sAdhu to mukata gaganano mukata vihArI. dIgha jIvananI cAhanAmAM jema karmanA pakSanuM samarthana che. tema mRtyunI cAhanAmAM paNa karmanA pakSanI puSTi che. AvI jIdagI jIvavAthI zuM ? Ama mRtyunI vAMchA-IcchA e paNa karAya nahi. maraNanI IcchA dukha kaMTALAmAMthI janme che; , duHkha mAnavuM, kaMTALe, lAva e mehanIya karmane kAca che. sAdhu mahAtmA keIpaNa karmanA samarthana karanAra ja nahi. "samasuha duHkhe samajIviyamara - samasanu minI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA 97 maMgala bhAvanAvALA muni A jIvana upara kaMTALo kevI rIte kare? jIvananA AnaMda upara kaMTALe kevI rIte kare? sAdhaka! samasyA tArI che te samAdhAna tAre ja karavuM joIe. pratyeka samasyAnA samAdhAna hAya che ja, sAcI samasyAnA samAdhAna thAya paNa beTA pUrvagrahathI prerita praznanA javAba na maLe. A jIvananA AnaMda upara kaMTALe kara... A jIvananA AnaMda upara tiraskAra kara eTale zuM? AnaMda zabdane artha vaibhava-ezvarya karavAne. A vaibhavane tiraskAra eTale rAga utpanna thAya tevI tArI avasthAnI upekSA kara. bhUtakALamAM vaibhavanI anumodanA karI hoya tene "micchAmi dukakaDaApa... vartamAnamAM vaibhava pratye arUci utpanna kara. bhaviSya mATe vaibhavanI jhaMkhanAne tyAga kara... eTale A jIvananA AnaMdane tiraskAra saMsAranI dRSTie jIvana zaibhava eTale zarIranuM saudarya. saMsAranI dRSTie jIvana zaibhava eTale zarIrane sukhakArI tA. saMsAranI dRSTie jIvana zaibhava eTale zarIranA pakSakAranI senA..... jIvananA AnaMdane tiraskAra eTale zarIranA mamatvano tyAga. zarIranuM mahatva-dehanA jatananI bhAvanA ja AtmAne kara mAga parathI kamaLa mArga para sarakAvI de che. dehanI Asakita ja pramAdane protsAhana Ape ne! kAyAnuM mamatva ja kaSAyane nimaMtraNa Ape ne! kAyAnuM mamatva ja roga nivAraNanI abhilASA karAve ne! suni jIvanamAM guru AjJAthI roga nivAraNa mATe auSadhi levAnI, paNa dehanI puSTi mATe kaMI paNa karavAnI sakhata manAI. mahAtmAo te rogamAM, dardamAM paNa AtmAnI mastI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98] samarpaNa e jIvananI kaThaNa chatAMya sacci kaLA che. mANe.... bimAra sAdhu mahAtmAne joI keI sajjana auSadha pathya mATe prAthanA kare tyAre jAgRta sAdhu mahAtmA pharamAve "bhAI ! A ghara bimAra thayuM che. huM nahimAre AtmA nahi. zarIramAM vyAdhi che paNa mAre AtmA nirAmaya chenigI che. mArI cittanI prasannatA cittanI svasthatA ghaTI nathI. A rega-dadanI acAnaka savArI joI gabharAye nathI paNa sAvadha banyo chuM. zAstra svAdhyAyanA amIrasa ghUMTavA mAM chuM. A azAtA vedanIya karmane ja nahi paNuM sarva kamane bhAgavuM paDe. mArA AtmA uparathI karma adhikAra cheDe tevI sAdhanA karavI che. A jIvananA AnaMda upara tiraskAra eTale zuM? nadi-taSTi-pramAda jIvanamAM Anada eTale ISTa prAptinI khuzI. ISTa prAptinI khuzI eTale mAruM baLa keTaluM suMdara mAruM rUpa kevuM mane hara... mAruM lAvaNya kevuM advitIya mArA zarIranuM saudarya keTaluM AkarSaka A khuzI. A AnaMda e rAgane pakSa che. . muni tuM rAgano samarthaka nahi, virodhaka, zAstra te tane eka kAMkare be pakSI uDADavAnI anekhI rIte darzAve che ke je rAgane tiraskAra karIza te dveSano tiraskAra thaI ja jaze. Sa kahe che ke huM te rAgane paDachAye-pratibiMba chuM. rAganI pAchaLa chUpAIne rahela ja chuM. mAruM rUpa raudra che eTale jyAM huM pratyakSa rUpe rahuM tyAM sahu trAsI UThe. paNa A mAre baMdhu rAga-neha-mamatva bhayakara ThaMDe khUnI che. khUna thAya paNa kaI kalpanAya na Ave. rAga rahe tyAM saMyamanuM khUna thAya rAga rahe tyAM samakitanuM paNa khUna thAya, rAga ane jJa manapasaMda padArthamAM thAya che eTale jIvanamAM cAhanA thAya. jhakhanA thAya tevA aibhavAtmaka padAthano tyAga kara. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA | 99 mahAtmA sanat kumAranA zarIramAM bhayaMkara roga thayela. sAdhanA karatAM rega dUra thAya tevI adbhuta labdhi pedA thaI pitAnuM thUka lagADe te paNa zarIranuM sauMdarya soLe kaLAe khIlI UThe. paNuM suni kahe "saudarya e zarIrano vaibhava... karmano vaibhava. te karmane tiraskAra karanAra, zarIranA saudarya mATe labdhine upayoga karuM? bane nahi regane nimaMtraNa apAya, reganI dostI thAya. rega sAthe rahevAya. paNa rAga sAthe nA rahevAya. A jIvananA AnaMda vaibhavane tiraskAra eTale rAganI upekSA. gurudeva! ApanI hitazikSA suMdara, samaju chuM jJAnI maMgaLa kare, paNa anAdithI ajJAna ane ajJAnInI dastI thaI gaI che. mane AziSa Ape, sadA jJAnIne saMga karavA maLe, jJAnIne saMga jarUra eka divasa mane asaMga banAvaze. bAkI sAcuM kahuM, jIvana yAtrAmAM gabharAI jAuM chuM. zuM karavuM? zuM nA karavuM? kenI sAthe mitratA karavI?kenI sAthe duzmanAvaTa karavI? khUba mAthAkUTa che, eTale ja pharI pharI kahuM chuM. mArI jIvanayAtrA saddagurunI nizrAmAM pUrNa thAya tevA zubhAziSa Ape. saddagurunA ciMdhyA mArge siddhine sAdhaka banuM eja cAhanA. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasalA 1lI muNI maNuM samAyAya dhuNe kammu sarIragaM 3% kAra karI devA mAtrathI brAhmaNa na thavAya. 3 kAra te divAla upara paNa thAya, je jJAnamaya banI jAya dhyAnamaya banI jAya to brAhmaNe banAya. mastaka upara vALa na rAkhavAthI sAdhutA kahevAtI hoya te jagatanA badhA TAliyA sAdhu ja kahevAya paNa samatA vaDe ja sAdhu banAya. kSamA jIvanane sudrAlekha bane te ja sAdhu zobhe. jaMgalavAsa-araNyavAsa karavAthI muni na kahevAya. ekalA zArIra sUkavavAthI tapasvI na kahevAya. paNa kamane tapAve, kamane bALe te ja tapasvI kahevAya. he sAdhaka! A AcArAMga sUtra tane pUche che zuM te muni che ? sAdhu che ? pati che ? to mane javAba Apa. muni kone kahevAya ? . mahAtmA !! mauna rAkhe te sunibele nahi te muni vatsa tu AvA javAba kayAM sudhI ApyA karIza? zuM tAre bhASAzAstrI banavuM che ? ' zabdane pakaDIne AgamanI paribhASA na samajAya. zabdArthane valavIe te ja tene paramArtha prApta thAya. mauna rAkhe te munibele nahi te muni". mauna te e kendriya paNa rAkhe che. pRthvI-pANI-agnivAyu-vanaspati kayAM bole che? zuM te muni ? jenI pAse chaThThA Indriya na hoya te muni ? athavA je bole nahi- mauna rAkhe te suni. muMge kayAM bele che? zuM je aMge che te suni ? Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcAraga sUtra ciMtinikA | 101 ' gussAmAM-rIsAmaNa, manAmaNAmAM abelA laI le te muni! gussAmAM te mANasa vIza, trIza, cAlIza, pacAsa varSa ane kayAreka jIdagI vItAvI de che. zuM tene muni kahevAya? nAbhAI nAmuni nahi paNa keTalAka vacanAgane nahi prApta karela, keTalAka vacana yuganuM mUlya nahi samajela. keTalAka abhimAnathI prerita thaIne jIbhane dabAvanAra !! suni e te kaI adbhuta vyakti ane divya zaktino svAmI che. temAMya paramAtmAnA zAsanamAM muninI vyAkhyA te atyaMta suMdara hoya. sAdhaka ! yAda rAkhI le. "mauna rAkhe chatAM muni nahi ane bele chatAM muni." A sAMbhaLIza eTale tuM belI UThIza, kevI vicitra vAta. "maunadhArI te muni nahi ane vAta karanAra muni tArA praznonI paraMparA tArA haiyAmAM thatAM bhayaMkara tophAna kaIka te jANuM jAuM chuM. samajI lauM chuM. eTale ja tane samajAvuM chuM kahuM chuM. AcArAMga sUtra pharamAve che. muNi meNuM samAyAya dhuNe kammu sarIragaM." | muni mauna svIkArI karmane nAza kare che. mahAtmAnA maunanI zakti samaja. maunane tuM mahatva samajatA nathI eTale akaLAya che. zAstra kahe che-"karma nAzanI zakti pedA kare te mauna. -karma baMdha karAve te mAna nahi. -vANIno upayoga na kare te mauna nahi paNa vANIne saMyama rAkhave te mauna. -vANIne sadupayoga kare te mauna. bhASA samiti pUrvaka vacana cAgane vyavahAra kare te sauna. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 102 ] mitra aneA tA DAhyAnA banajo, dADha DAhyAnA nahI --saunA magala ane kalyANa mATe vANInA vyavahAra paNa sona. karavA te vANIne rAkavI te mauna nahi, paNa vANInuM sayamana karavu'. vANInA kANu rAkhavA. duHkhakAraka na melavuDa, ma bhedaka na khAlavu. te mauna. vacananA upayAga karavAnA paNa tenI sakitane vikasita karIne tenI asad zaktine rokIne bhalA ! te kaDavA kArelAnu zAka joyu che ne ? bahenA kevI kaLA siddha kare che. kArelAnA tyAga karatI nathI paNa kArelAnI kaDavAza dUra karI tenI rAga nivAraNa zaktinA lAbha laI le che. kaDavA kArelAne paNa mIThA banAvI de che, tema tu paNa vANI zaktinI kaLA samajI le. vANImAM teA tIthaMkara nAmakama sAthaka karavAnI zakti che. vANInA prabhAve ja tIrthaMkara paramAtmA zAsana sthApI zakayA. tArA rAjanA vyavahAramAM jotA nathI. vANInA prabhAve mahAtmAe uddhAraka ane tAraka banyA. phakata vANI-vacana uddhAraka na manAve paNa vANIne sayama vacananA sayama uddhAraka banAve, paramAtmA pharamAve che "tu muni kayAre? vacanane ja sayama rAkhe tyAre...nA...nA. mana-vacana ane kAyAne sayamamAM rAkhe tyAre muni, zAstramAM muninA bhAva te mauna kahyu che. zAstramAM maunane sayama kahyuM che. eTale mana-vacana ane kAyA traNa dvArA azubha Azrava, azubha ka baMdhana kare te muni nahi te mauna karatA hAya paNa tene mauna heAya nahi. * mana-vacana-kAyAnA sAdhana dvArA vizvanA upakAra kare te maunI. mA--vacana--kAyAne mokSanA sAdhana khAve te maunI " mauna eTale vANInA ja nirodha nahi, paNa kama nA nirodha eTale mauna." tr Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA ! 103 ke "jyAM AzravanuM Agamana tyAM mauna nahi, paNa jayAM saMvara bhAvanI sAdhanA tyAM mauna." : - "sarva saMvarabhAva te ja sAcuM mauna" "yathAkhyAta cAritra te ja sAcuM mauna" zailezI avasthA sivAya sarva saMvara bhAva pragaTa thAya nahi. ane sarva saMvara bhAvanI siddhi vagara maunanI sAdhanA apUrNa mauna siddha thAya eTale deha ja thAya. deha bhAva naSTa thAya. muni! tAre mauna dvArA karmo nAzanI siddhi prApta karavAnI che. A che AcArAMga sUtranI hitazikSA ' muni mauna svIkAra karI zarIrane alaga kare. "deha doDAvI AmabhAvanI siddhi sAdhI Ape te mauna. | muni jagatanI kaI paNa cIjane nAza kare nahi te zarIrane nAza kema kare? bhalA! zarIrane nAza nahi zarIra pedA karAve te karmane nAza. audArika zarIrane nAza evI skUla vyAkhyA nahi, paNa zarIra utpanna thAya tevA karmo nAzamamatvane nAza. jyAM Rtva tyAM kama-jyAM nirmama bhAva tyAM kAma kSaya. muni! mauna dvArA tAre nirmama bhAvanI siddhi karavAnI che. yuni! mauna dvArA tAre karmakSayanI prakriyA siddha karavAnI che. saunI eTale mahAsaMyamImaunI eTale nispRhI niSkAMkSI. adhika zuM kahe maunI eTale mahAjJAnI., vacana zaktine saMyamamAM rAkhe te ja tIrthakara banI zakAya. mauna eTale tIrthakara banavAnI prakriyA, maunI eTale siddhatvane sAdhaka. sAdhaka!tuM eka maunane siddha kare te sarva siddhi vazIbhUta thaI tArAM caraNa cUmaze. gurudeva! Apane caraNa sparza karI mArA hRdayanA aramAna kahuM chuM. mastakanuM muMDana avazya karAvyuM che. mananuM muMDana karavAnI Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] jIvane zivanI pAchaLa dore te anubhava ja bhAvanA-cAhanA che. Ape mane mana-muMDanane mahAna mArga dekhADo. maunanI sAdhanA Aja sudhI samajatA na hate. mauna karavuM emAM zuM? paNa, Ape samajAvyuM. mauna e mahAsAdhanA che. mauna dvArA prApta thatI siddhi paNa alauki che. maunanI sAdhanA siddha thAya te bIjI koI sAdhanA ArAdhanA karavI nA paDe. prabhu ! guru ! Apa siddha sAdhaka che. siddha sAdhakanA caraNamAM rahevAthI ja sAdhanA siddha thAya. AjathI kaThIna vrata svIkAruM chuM. nAnA svIkArela vratanI-mahAvatanI mahattA samajAI eTale sAdhanAnI ghelachA ane sarva siddhionI ghelachA choDI, lAge. jAuM chuM maunanI sAdhanAmAM. tatpara banuM chuM, kaTibaddha banuM chuM. maunane siddha karavAnI siddha sAdhaka mahAtmAnA zubhAziSa mane siddha banAvaze. ! mArI sAdhanA, ApanA AziSa, maMgala ghI najIka. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jahA puNusa kaWI tahA tucchassa kanjaI ti cikitsakanI dRSTimAM kALAdhoLAnA bheda nA hoya. sauMdaryavAna ke kadarUpatAnA bheda nA hoya. cikitsakane cAmaDI nahi jovAnI paNuM darda jevAnuM. darda ochuM te upekSA karAya, paNa daI bhayaMkara te davA tenI ja pahelAM karavAnI. eka deha cikitsakane paNa A dharma..A niyama... A siddhAMta hoya te eka Atma cikitsakane dharma keTale bhavya ane udAtta hoya? sAdhaka! A AcArAMga sUtra pharamAve che tArI daSTimAM karmathI pedA thayela bheda na Avavo joIe. tArI dRSTi vartamAnakALa pUratI maryAdita na rahevI joIe. deha ane kamaranA paDalane bhedI AtmAnI yogyatAnA nirIkSaNa ane parikSaNa tAre karavAnA che. je utAvaLa karIza-adhA kare che tema karIza te vItarAga paramAtmAnI mahAna vaijJAnika paddhatithI tuM khUba dUra thaI jaIza. yAda rAkha... vItarAga paramAtmAnuM bheda vijJAna. garIba-zrImaMta, sukhI-duHkhI, regI-nirogI. zeTha- nekara, rAjA-bhikhArI A badhAne tArI dRSTimAM kayAreya bheda nA have joIe. AvA tuccha vagIkaraNa tArA jevA sAdhuputrane kayAreya nA zeze. te tArI dRSTimAM be ja bheda siddhAtmA ane saMsArI AtmA, sadguNI AtmA ane durguNI AtmA, rAgI AtmA ane virAgI AtmA, kamapIna AtmA ane karmamukta AtmA, dehanA saudaryane ane Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] duSTane saMga ane durjanonI sevA te jIvatI naraka che karmanA udayane tuM kayAreya mahatva na Apata. jema tuM zrImaMtane upadeza Ape tema tuM garIbane paNa upadeza Apaje. jema tuM rAjAne upadeza Ape tema tuM raMkane paNa upadeza Apaje. jyAre caMdra tsanA prasArita kare tyAre te garIba zrImaMtanA vibhAga kare? caMdra kiraNa dvArA saune samAna ja ThaMDaka Ape. vRkSa sahune sarakhI ja chAyA Ape. temAM garIbazrImaMtanA bheda nA hoya te sAdhune mana kamajAnata bheda nA heya. jevI rIte puNyazALIne dharmopadeza Ape tevI rIte ja garIbane dharmopadeza Ape. jema garIbane AzvAsananI buddhie dharmopadeza Ape tema zrImaMtane paNa AzvAsananI buddhie dharmopadeza Ape. garIbane upadeza ApyAthI kaI hInapatanI bhAvanA nahi zrImatathI keI pratyupakAranI jhaMkhanA nahi, haiyAmAM eka ja zubhabhAva mahApuNaye prabhunA AgamanA rahasya mane maLyAM che sau jIvane A mahAna tatvajJAnanA rahasya prApta karAvuM e ja bhAvanA...e ja cAhanA sau AtmA pratye sAdhune sAce nehabhAva. kayAMya nAnI evI bhedarekhA nahi rAkhavAnI. bhedarekhA tane guru rahevA nahi de paNa bhATa-cAraNuM banAvI de. bhATa-cAraNa je dAna Ape-sanmAna Ape tenA guNa gAya. bhATa-cAraNa je dAna ke InAma na Ape tenI niMdA kare. sAdhu mahAtmA AvuM na kare. zatru-mitra sama gaNe, samagaNe raMka rAyatu karmanA bhedane gaNa gaNe ane Atmatatvane sanmukha karI prabhune mArga cIdhe te tuM sAce sAdhu cakravatI-samrATane tuM saMsAranA-kama baMdhanA hetu samajAve, teo paNa saMsArathI tare te bhAvanAthI kahe. tevI ja - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA 1 107 rIte garIbane paNa A ja bhAvanAthI kahe. tArAmAM jarA jeTalI paNa bheda bhAvanA AvavI na joIe. bheda bhAvanA Ave to te prabhune tatvaSTi sAdhu mahAtmana kahevAya? gurudeva! sAru, ApanI hitazikSA zirasAvagha. saune eka rIte eka ja paddhatie dharmopadeza ApIza. kayAMya bhedabhAva nahi rAkhuM. basa, gurudeva ! prasanna thAo. vatsa! mane lAge che adhyAtmanI duniyAe tuM bALaka che. adhyAtmane ekaDe hajI tAre ghUMTa paDaze, gurunI vAta pakaDIne besI jAya che, paNa gurunI vAtanuM tuM rahasya samajatA. nathI. gurudeva ! Apa A zuM kaho cho ? ApanI AjJA zirasAvadha karuM, chatAM mArA para Apa nArAja ! are ! avakRpA ! ziSya! tuM mArI vAta svIkAre che, paNa mArI vAtanA rahasyane samaja, mArA bhAvane grahaNa kara. meM tane saune hRdayanA samabhAve eka sarakhe upadeza ApavA kahyuM ane tu eka ja paddhatie upadeza ApavA mAMDe to bhayaMkara anartha thaI jAya. bhAva ane paddhatimAM bahu pharaka che. bhAva ane paddhati khene eka karI de te bhayaMkara geTALa thaI jAya. bhAva e hRdayamAM rAkhavAne Atmika pariNAma che. temAM kayAreya koI vyakti pratye jarAya adhika alpa bhAva na thavA devAya. saunA hita ane maMgaLanI ja bhAvanA rAkhavAnI heya. upadeza-dAnanI paddhati vyakti vyaktie alaga alaga hAya, samaye samaye alaga hoya. paramAtmA mahAvIra prabhunI paNa upadeza dAnanI paddhati vividhatA sabhara che. gautamasvAmI samavasaraNamAM AvyA ane prabhu vidyA-"he indrabhUti gautama! ki sukhena samagataH ? paNa badhAja Ave ane ema na kahe ema nAmapUrvaka ne bolAve. abhayakumArane samajAvavAnI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] vRddhanI AzAne svIkAra e jIvananuM magala che. paddhati alaga hoya ane ajunamALIne samajAvavAnI paddhati alaga heAya. paddhati alaga rAkhavAmAM te AtmAnI yegyatAne vicAra karavAmAM Ave che. bhAva samAna rAkhavAmAM upadezakanA Atma pariNAmane vicAra karavAmAM Ave che. tatvanA cAhakane vArtAthI na samajAvAya. kathA premInI sAme tatvajJAnanI sUma carcA na karAya. zretAnI pAtratA-cegyatA zrotAnI ruci -RotAnI auddhika kakSA-zrotAnI mAnasika paristhiti-zrotAnI vartamAna kAlIna paristhiti A badhAne vicAra karI zrotAnA Atma kalyANa mATe paddhati alaga apanAvavI jarUrI che. sarva sthaLe lAkaDIno upayoga kare te bharavADa. sarva samaye mIThAI vecavAne Agraha kare te kaMI tAre saunA hita mATe upadeza dAna karavAnA che. eTale haiyAmAM bhAva samAna rAkhIne paNa zrotAnI sthiti anumAna karavuM rahyuM. svAmIne upadeza Ape tyAre AgAmanA pramANu apAya. paradhamIne upadeza Ape tyAre tene mAnya zAstranA pramANathI upadeza apAya. paramAtmAe paNa vedazAstra niSNAta gautama svAmIne veda parathI samajAvyuM. rAjAne upadeza ApatAM tenA abhiprAyane khyAla kare joI e. kadAgrahIne upadeza ApatA tenA aMtargata abhiprAyane khyAla rAkhavo joIe. mithyAmatine upadeza ApatA tenA aMtaranuM nirIkSaNa karavuM joIe. praznakAra Ave ane prazna pUche te vicAravuM joIe jijJAsunI daSTie AvyuM che ke AgrahI banIne Avyo che te khyAlamAM AvavuM joIe. bhadrika pariNAmI ane kuTila AtmAne taphAvata samaja joIe. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 109 zretAnA aneka prakAra che. te upadeza dAnanI paddhati paNa aneka prakAranI svIkAravI joIe. A bAbatamAM vRddhavAdi sUrIzvarajI ma.sA. ane mukuMda paMDita (siddhasena divAkarajI)ne prasaMga sadA smRtimAM rAkhaje. mukuMda paMDita paSadAno bheda samajyA nahi ne bharavADe sAme saMskRtabhASAmAM nyAyanI paribhASAmAM samajAvatAM parihAsane pAtra banyA. e ja bharavADI zrotAne vRddhavAdi sUrIzvarajI mahArAje temanI bhASAmAM teo samajI zake tevA tatvane samajAvyuM. bharavADe kahe-sAjI jItI gayA. gharaDA guru jJAnI. juvAna ziSya ghamaMDI-pAgala. jJAna banemAM hatuM paNa sabhA zretAne yegya jene rajuAta karatAM AvaDI te vijayI banyA. sAdhaka! tAre garIba-zrImaMtanA bhedabhAva vinA upadeza ApavAne, paNa je vyakti je rIte samaje tevI rIte samajAvavAnuM. upadeza ApatA zrotAnA kalyANa ane maMgalanI bhAvanA rAkhavAnI. AtmAnI unnatinI cAhanA karavAnI. sanmAna karavAnuM saune AtmAnuM. karmathI bheda paDela avasthAne gauNa rAkhavAnI paddhati tane je anukULa lAge te tuM apanAvI rAke, paNa sau AtmAnA kalyANanI bhAvanA samAna ja joIe. jema megha varase tema mukta mane varasa. nadI haze, taLAva haze tyAM pANIno saMgraha thaze. pahADa haze-TekarI haze te bhIMjAIne sUkAI jaze. muni ! tAruM upadeza dAnanuM vrata paNa megha samAna banAva, bhavyAtmA-laghukamI AtmA saduupadezathI-sabreraNAthI mokSamArgano maMgaLa musAphara banaze. abhavyAtmA aAgya AtmAne tIthakera paNa tArI zakayA nahi. chatAM prabhue te AtmAnI upekSA na karI. karuNA vicArI. tema tIrthaMkara paramAtmAne parama anuyAyI banI sau pratye vAtsalya bhAve Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] vRddhonI sevA e puNya meLavavAnI phekaTarI che. upadeza dAna Apa. kayAMya sva-paranA, pApI-puNyazALInA bheda na karate. A ja tane vAraMvAranI hitazikSA che. prabhu! prabhu! mAre gya banavuM che. yaMgya svabhAve upadezanA dAna karavA che. prathama mAMgaNuM karuM? huM ApanA upadezadAnane ceAgya banuM, bIjI mAMgaNI karuM? prabhu mArgano sA-sugya kalyANakara upadezaka banuM. mArA haiyAmAM saunA AtmakalyANanA aramAna jAge tevI ja zubhecchA preraze. eja. nata mastake punaH vijJapti! ! ! Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM hari1 esa vIre pasaMsine je badhe paDiyAe ewsx Ret vIra padavI saune priya lAge. vIra zahada ja e cetanavaMta che ke ekavAra te kAyaranuM leAhI paNa garama thaI jAya. vIra eTale sAhasika bahAdura-paropakArI-parArthe jhajhUmanAra... A ApaNI vyAkhyA che. ane manamAM rUparekhA che vIranA haMmezA vadhAmaNuM thAya che. vIrane sau biradAve che. vIranI kIrti sau saMsAra gAya che eTale kayAreka kAyarane paNa vIra banavAnuM mana thaI jAya. vIra kahevarAvavuM te kene pasaMda na Ave ? vatsa! mane paNa sahu vAra nahimahAvIra kahe te khuzI thAya. tane paNa khuzI thAya. jyAM sudhI mAna mehanIya kamane udaya che tyAM sudhI prazaMsA ane kItinI bhUkha rahevAnI. kIrtinI bhUkha prAyaH unmAge ApaNane laI jAya che. vIranI vyabhUmi ApaNI mane bhUmikAmAM che. A manobhUmikA zrI AcArAMgasUtra kahe che. tArI mane bhUmikAne spaSTa kira Alekha eka surekha mane ramya citra. esa vIre pasaMsio badhe parimeyae te vIra kItine egya che je baMdhanamAMthI anekane mukta karAve che. svayaM badhu-svaya baMdhanamAM rahela bIjAne baMdhanamAMthI mukta kema karI zake? eTale satya hakIkta e che ke je khuda dhanarahita hoya te bIjAne baMdhanathI mukti apAve che. vIra valayane dhAraNa karanAra...varanI biradAvalI prApta Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] vyAkhyAna e jIvanaparivartananI aNumAla cAvI che karanAra....samazerane calAvanAra....aneka yuddhomAM vijayanI varamALA paheranAra vIra nahi....vIra te te je khudanA kanA nAza kare ane khIjAnAM krama nAzamAM sAyaka thAya. kanA-kSaya-nAza vagara maLelI vIra padavI azAzvata hAya che. jayane parAjayamAM palaTAvanArI hAya che. kSaNika Aveza ane unmAda pedA karanArI hAya che. sattA AvatA zANapaNa khAnAranA vizvamAM tATA rahetA nathI. vizvamAM satra AvI vyakti maLe che. zrI AcArAMgasUtra tane aneAkhA vIranA mArge prere che, kSatriyANInI preraNAthI ja kSatriya yuddha karavA utsuka ane che. tema zrI AcArAMgasUtranI hitazikSA paNa tane vIra manavA preraNA karI rahela che. jema zrI AcArAMgasUtranI viziSTatA aneAkhI tema tenI vIranI vyAkhyA paNa aneAkhI; apUva. eDI kAI nI teADI zakAya paNa ka" kAInA kevI rIte teADI zakAya ? bIjI khAju thAya * khudanA karranA adhana teDe ane bIjAnA kama khadhana teDAve te vIra * A vyAkhyA zrI AcArAMgasUtranI 'huM zAstranA vIra manu ke laukika vIra anuM' ! " vatsa ! tArI rIta rasama huM jANu' chuM. tuM sahelA rastA ja pasaMda karI laIza. paNa sahelA rastA bhUla-bhUlAmaNA ane pariNAme amArga ja khanI jAya che. tArI puruSArthanI prakriyAne niSphaLa anAve che. eTale kahu chu.--kaThIna agharA paNa zrI AcArAMgasUtranA magane mAre ane tAre nee anusaravuM joI e. " khuda karma madhanamAMthI mukta mane ane bIjAne pha baMdhanamAMthI mukta karAve te vIra...." eTale kanA nAza dvArA svanA ne kSaya karela Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 113 dhanyAmA athavA Agama dvArA jeNe kama kSayanA nAzanA upAyane jANyA che te khudanA karmanA kSaya karavA mATe vIra paNa, bIjAnA kamane nAza kevI rIte? samajavAnI majA to tyAM ja che. pratyeka vikasvara padArtha sUryanA kiraNa dvArA vikasita bane che, ane sUryane jIvana jagadAdhAra kahe che. vikasita thavAnI zakti jene prerI te ja vikAsaka. tema vIra thavAnI zakti-jene vikasita karavAnI preraNuM ApI te vIra. vIra eTale dharmopadezaka, dharmopadezaka tIrthakara bhagavata paNa hoI zake gaNadhara bhagavata paNa hoI zake ane AcArya bhagavaMta AdimAMthI paNa kaI hoI zake. upadeza vaDe preraNA vaDe samajAvavA vaDe-prANIone nehanI karmanI beDImAMthI mukta karAve te vIra. samajavuM jeTalA aMzamAM saheluM che teTalA aMzamAM samajAvavuM khUba ja kaThIna che. svanuM ghaDatara AsAna hoya paNa paranuM ghaDatara karavuM khUba duSkara che. khudamAM keThA sujha pragaTayA vinA bIjAnA kaThe utAravAnI samaja zakti pedA na thAya vaktA ane zrotA vacce asAdhAraNuM pharka hoya che, eka jJAnanA himAlayane zikhare rahela che te eka jJAnarUpa himAlayanI taLeTIe rahela che. zikhare rahelAe taLeTIvALAne sAda pADe. sIda ja pADe nahi. zikhara upara besIne tene zikhara upara lAva, te khUba kaThIna sAdhanA mArga che. vaktAnI upakAranI bhAvanA na hoya, karuNuM na hoya te zrotAnA hadayane vaktAne upadeza asara nA kare. jenuM jJAnanuM samAna dhAraNa hoya te carcA-vicAraNA kare te jaldIthI satvanA niSkarSa upara AvI zake. paNa asamAna jJAnanA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 1. bhUlane paMpALe te pIDita dhoraNavALA zrotAne vaktAe khudanA haiyAnI vAta samajAvavI eTale nimnagAmI jalane urdhvagAmI banAvavA jeTaluM kaThIna, nIce vahI jatAM jalane UMce caDhAvavA ilekaTrika mazInanI jarUra tema adhyAtmana ni taramAM rahela zrotAne ucca adhyAtma zikhara Arohaka banAva eTale mahAkaThIna sAdhanA. satya-samarpaNa-ahiMsA-svAduvAdanA mUlyAMkana jenA manamAM nathI tene te mArgane upAsaka banAva. eTale umarabhUmimAM dhyAnanI jhaMkhanA. raNane hariyALA banAvavA samAna paNa eka divasamAM hariyALA na bane, varSonI mahenata bAda hariyALA bane. che je manamAM kaSAye ghara karIne beThA hoya, satattva pratye dhRNA hAya-saddatattva pratye tiraskAra hoya tene zAMta-saMta banAvavA e koI sAmAnya prakiyA nathI. zrotAnA manamAM thatA dareka saMvedane samajI tenA AghAta-pratyAghAta A badhuM vicArI upadezanuM dAna karavA keTaluM vizALa jJAna joIe? hRdayanI keTalI udAtta bhAvanA joIe. ' jJAnI aneka banI zake paNa upadezaka virala ja banI zake. zAsana sthApaka upadezaka te eka utsarpiNa ke eka avasarpiNamAM 24 ja banI zake. kALacakramAM zAsana sthApaka 48ja banI zake. siddhAtmA anaMtA paNa tIrthakaranA AtmA te saMkhyAtA , , heI zake. upadezaka pAse jJAna hovuM jeTaluM jarUrI che teTale ja jarUrI che samabhAva. upadezakanA manamAM zrImata-garIba-- jJAnI-ajJAnInA pakSapAta rahe che te kadAca bhASaNa karanAra banI zake paNa upadeza dvArA uddhAraka nA banI zake. upadezakanI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMgasUtra ciMtanikA [ 115 bhUmikA khUba kaThIna che. zrImaMta-garIba-jJAnI ajJAnIne tene * viveka rAkhavuM ja paDe. nahitara te puNya-pApa-jJAna-ajJAnanuM vivecana kema karI zake. upadezakane guNane pakSapAta kare ja paDe. upadezakane deSane dezavaTo Apa paDe. vyaktinA mUlyAMkana karatA tenA durguNanA mUlyAMkana na thaI jAya tene khyAla rAkhavAne. mithyAtvI kahAgrahI bhAre kamI hamezA sauthI adhika virodha kare te kene kare? sanmArga pravartakane upadezakane. - * paNa upadezake sauthI adhika karUNuM mamatA kenA upara rAkhavAnI? je upadezakane niSphaLa banAvI rahyo tenA upara eTale ja zrI AcArAMgasUtra kahe che. "dharmopadezanI preraNA dvArA saune sanmArge sthApe te vIra vaidyane pUchajo sauthI bhayaMkara asAdhya roga ka? vaidya kaheze "vAyuno ga" vAyune rega asAdhya te duvicAranA vAyune rAga keTale asAdhya? upadezakane zAstranA sAdha dvArA zrotAnA vicAra vAyune asAdhya roga haTAvavuM paDe che. e roga haTAve nahi te karmane nAza kevI rIte thAya? upadeza svIkAravAnI prakriyA sahelI che paNa upadeza dAnanI prakriyA vyakti pAse aneka yogyatA mAMgI le che." tethI ja upadezakane zAstra vIra kahe che ane vIra birudathI tene navAje che. ziSya! tAre paNa vIra banavAnuM che ane mAre paNa vIra banavAnuM che. mArA upara paNa kANu che ane tArA upara paNa raNuM che tIrthakara bhagavaMtanuM.. gaNadhara bhagavaMtanuM... AcArya bhagavatanuM zAsananI paraMparA vAhaka aneka mahAtmAonuM. kaTibaddha thaI jA. taiyAra thaI jA. jaladIthI anRNa mana... Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] bhUlane pakhALe te paMDita gurudeva! Aje eka vAta karatAM mane harSa thAya che. Apa te anRNa banI gayA. ApanA zira para tIrthakara gaNadhara gurunuM devuM nA rahyuM, kAraNa, mArA jevA abudhane sanmArge sthA eTale Apa te vIra. e niHzaMka hakIkata. have rahI mArI anRNa banavAnI vAta.... paNa mane vizvAsa che Apa jevA anuNunA zubhAziSa mane paNa anuNI vIra banAvaze. kRpA karo. mArA mastaka para hAtha mUke. eja vinati. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * rarase je ca Ara jaMcanAra : jagatu e te vividha vicAra dharAvatA vividha pravRtti karatAM lekena meLe che. jyAM ghaNAM bhegA thayA hoya tyAM uddeza pUchAya nahi. prAyaH jyAM vyakti vadhe tyAM uddeza lakSya gauNa bane ane pravRtti adhika thAya, paNuM lakSya vagaranI pravRttinuM pariNAma zuM AvatuM nathI. kyAreka vihAra karatAM eka gAmamAM Avela. cUMTaNIne pracAra cAlato hato. nAnA-nAnA bALake zerImAM nAcatAMkUdatAM bolI rahyA hatA. janatA pArTI jidAbAda" thelIvAra thaI eka moTara AvI. kaIka bALakane ApyuM. bALaka bolavA lAgyA. 8 IMdirA gAMdhI jidAbAda" " koMgresa jiMdAbAda" pA-kalAka, aDadho kalAka gagana bhedI avAja sAthe sUtre pokAryA. moTara gaI. jyAM moTara najarathI dUra gaI tyAM pAchA pele avAja Avyo. "janatA pArTI jiMdAbAda mArI Avazyaka pravRtti cAlatI hatI te ghaDIbhara mATe vicAranA kAraNe bhI gaI. zuM A bALake keMgresa ane janatA pArTImAM samaje che? zuM A bALakone paNa potAne Aga avAja che? AM bALaka paNa kamAla che. bALako khUba hoMziyAra lAge che. DIvAra bAda mAre nIce javAnuM thayuM, mArA mananI vAta meM bALakane pUchavA prayatna karyo "bALake. ahI Ave, tame badhA khUba hoMziyAra che. eka javAba Ape. tamane kesa game ke janatAmArA prazna sAMbhaLI bALake khUba moTe-moTethI hasavA lAgyA ane adAaMdara prazna karavA lAgyA. kesa game, ke janatA? eka netA je bALaka AgaLa A. "mahArAja! Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] sattAnI sAme mauna rAkhe te DAhyo amane kesa pATIe nA game ane janatA pArTIe nA game! " are bALake! A tame zuM kahe che? hamaNuM te sUtre belatA hatA, eka chokaro kahe mA...jI... ame sUtre belatA hatA. sUtra sAthe mananI pasaMdagI Ave? sAcuM kahI daIe. amane A be pATImAM zuM che te khabara ja nathI, paNa je pATI amane gamatI, managamatI cekaleTa Ape che tenI jaya bolIe chIe. eTalI vAramAM te bIjI gADI AvI. huM te vicAra karatI ja UbhI chuM. tyAM te bALake gADI pAchaLa doDI gayA. zuM A bALaka jevI A jagatanA jInI dazA nathI. keI vyakti, kaI paristhitinA adhika mUlyAMkana tene nathI. phakata TANuM kahe che-ame tamArI sAthe pravRttimAM sAtha ApIzuM. paNa amArA uddeza alaga che ame pravRttimAM sAtha ApIe te amane manapasaMda padArtha maLe. mATe ja tamArI sAthe rahIe chIe. bAkI tamArI sAthe zuM levA devA? , prAyaH pratyeka vyaktinI vRtti ane pravRtti vacce samAnatA hetI nathI. eya-lakSya ane kyAreya mAnava zAMta ane svastha banI vicAravAnI zakti vikasita karatA nathI. deDakA jagata sAthe mAnava paNa deDe che. mUThIvALIne deDe che paNa kayAreya mAnava khudanI jAtane pUchato nathI. kartavya zu? akartavya zuM? cAgya zu? artha zuM? tyAga karavA lAyaka zuM ? zuM ? svIkAravA cAgya zuM ? ArAdhya tava zu? anArAdhya tava zuM? mudra mAnava vizvanA mAMdhAtA sAthe vAta karatA Dare nahi, bhaya pAme nahi te bane che paNa khudanI jAta sAthe vAta karatA-vicAra karatAM Dare che. duniyAnA keI nyAyAdhIzanA nyAyathI nahi DaranAra-bhaya pAmanAra mAnava ataranA devathI tharathara dhruje che. aMtarane deva kayAreya agya-nyAya Apate Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 119 nathI. badhA cUkAdA, badhA abhiprAyanI avagaNanA karavI sahelI che. paNa hRdayanA devane apalApa kare, tenA abhiprAyanI upekSA thaI zakatI nathI eTale mAnava kayAreya khudane manI sAthe vAta karatA nathI. sAdhaka! zrI AcArAMgasUtrane kahe che mAruM kAma bahArane avAja zAMta karavAnuM ane tArA aMtara sAthe vAta karAvavAnuM. sAdhaka eTale vizva sAthe maitrI. sAdhaka eTale sadA aMtarAtmA sAthe saMbhASaNa karanAra. je jagata sAthe mauna rAkhe te AtmA sAthe vAta karI zake, je vizva sAthe saMbaMdha cheDI zake te ja AtmA sAthe saMbaMdha joDI zake. - "AtmA sAthe saMbaMdha joDAya eTale kartavya akartavyane da turata samajAya. samajanuM sukha pragaTa thAya eTale asamajanuM duHkha dUra thAya ja. . "samaju jyAM jAya tyAM sukhI, aNasamaju jyAM jAya tyAM duHkhI. ajJAnIne kyAMya sukha maLe nahi, ajJAnIne kayAMya duHkha heAya nahi." "ajJAnIne duniyA gunhegAraaparAdhI lAge jJAnIne pitAnI jAta aparAdhI-gunhegAra lAge." "ajJAnI saunI phariyAda kare jJAnI keInIya phariyAda nA kare; phariyAda kare te pitAnI. zAnI samaje che-"ha' sAcuM samajAvI zakatA nathI. mArI zakti satya samajAvavA vikAsa pAme te duHkha jagatamAM che ja kyAM? - sAdhaka ! tArI A manodazA hovI joIe. tuM AvI viziSTa manasaMpattine ekachatrIya adhikArI-svAmI mAlika. eTale ja zrI AcArAMgasUtra kahe che. tArI pravRtti ke nivRtti pAchaLa udezya hAya, kartavya ke akartavya pAchaLa lakSya hoya. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] AcAra zAstrAne jIvatu rAkhatu sAdha tuM kaI paNa kare teA tArA niyata uddeza hAvA joIe, kai na paNa kare te tenI pAchaLa paNa bhavya lakSya hAvu jarUrI che. sAdhu eTale vizvanu niyAmaka khaLa, vizvanA niyAmaka khaLamAM pheraphAra thAya te vizvanI zAMti sukha bhayamAM mUkAya. vizvanAM koipaNa vyaktinI bhUla mApha karAya. pachI bhale te rAjA haiAya ke raka hAya, zrImaMta hAya ke garIba hAya, te badhA kSamAne pAtra. teenI bhUlathI nukazAna temanA kSetranA lAkane, paNa....sAdhu bhUla kare te ? gunhA kare tA ? aparAdha kare ? vizvamAM adhAdhudhI phelAI jAya. vizvanA prANI mAtranI zAMti harAI jAya. sUryAM pAMca miniTa meADA uge tA? pRthvI pAMca miniTa mATe hAlavA mATe te ? samudra pAMca miniTa mATe maryAdAnA tyAga kare te? vizva bhayamAM sUkAi jAya. kalpanA karatAM paNa dhrUjI javAya zuM paristhiti thAya ? vizvanA niyAmaka tattva kayAre paNa avyavasthita na hAya. sadA vyavasthita ja hAya, ' sAdhaka ! tuM cauDharAjaleAkane niyAmaka, cauDharAja leAkanA ana'ta jIveAnA caiAgakSemanI javAmadArI tArI, kanya mArgathI jarApaNa pIchehaTha thaI te ? anaMtajIveAnA bhAvaprANa bhayamAM. eTale ja zrI AcArAMga sUtra kumAve che. sAdhunA mudrAlekha. se ja ca Arabhe ja' ca nArale - kuMtavya ja kare....akartavya nA kare? svIkAra ane tyAga pAchaLa sAdhunA uddeza majabUta che. -sAdhakane kAryo karyAM bAda pazcAttApa karavA paDatA nathI. cuM mAda duHkha-niHsAsA kAne nAMkhavA paDe jene utAvaLathI adhIrAIthI samaja vagara vicAryA vagara kArya karyu hAya tene, keTalAka saMsArI sevA karyAM pachI ceAdhAra AMsue raDe r. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 121 che. ame ATalI sevA karI ane samAje zuM amane A badale Ape? amArI sevAne nahi paNa amArI sevA bhAvanAne ya nA svIkArI? tyAre sAdhaka mahAtmA kartavya bAda AnaMdanI anubhUti kare che." meM keInA mATe karyuM na hatuM, sevA kartavya mArA AtmAne AnaMda Ape che mATe karuM chuM. mArA AtmAne AnaMda thaI gaye. huM zuM kAma keInI sAthe praznottarI karavA jauM? sAdhaka ! tuM paDita che..tu buddhimAna che tuM kuzaLa che. te je cAritra grahaNa karyuM che te vicArIne ja grahaNa karyuM che. eTale tArA tyAgamAM divyatA che. tArA svIkAramAMya divyatA che. tuM je kArya kare-anuSThAna kare-je ArAdhanA kare te mekSa mAga hAya... karmakSayane upAya hAya... kama nijArAmAM sahAyaka hoyasaMyamanuM maMgala anuSThAna hAya... jayAM tArI pravRtti na heya. pI chehaTha hoya te mithyAtva heya, nirarthaka hoya, nirUpAgI hoya, karmabaMdhanuM kAraNa Azrava hoya, tArI pravRttimAM nijarane nivAsa hoya... tArI nivRttimAM Azrava tyAganI unnata bhAvanA heya. sAdhaka ! mokSa mATe tArI pravRtti saMsAra mATe tArI nivRtti... ArAdhanA sAthe tArI mitratA... virAdhanA sAthe tArI zakutA... saguNa sAthe AtmIyatA.... guNa sAthe anAtmIyatA.... sAdhaka ziSya ! tArI kartavya parAyaNatA tane lakSyanI siddha Ape eja mArI sadAnI bhAvanA che. guradeva! huM bhUla kema karuM? kartavya mAge zithila kema banuM? akartavyamAge udyata kema banuM? je Apane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 | AcAra zAstrane jIvatuM rAkhatuM sAdhana te kaMI paNa kare te tAre niyata udeza hovA joIe, kaI na paNa kare te tenI pAchaLa paNa bhavya lakSya hevuM jarUrI che. sAdhu eTale vizvanuM niyAmaka baLa. vizvanA niyAmaka baLamAM pheraphAra thAya te vizvanI zAMti sukha bhayamAM mUkAya. vizvamAM keIpaNa vyaktinI bhUla mApha karAya. pachI bhale te rAjA heAya ke 2ka hoya, zrImaMta hoya ke garIba heya. te badhA kSamAne pAtra. teonI bhUlathI nukazAna temanA kSetranA kene, paNa...sAdhu bhUla kare te? gunha kare to? aparAdha kare te? vizvamAM aMdhAdhuMdhI phelAI jAya. vizvanA prANuM mAtranI zAMti harAI jAya. sUrya pAMca miniTa meDe uge te? pRthvI pAMca miniTa mATe hAlavA mAMDe to? samudra pAMca miniTa mATe maryAdAne tyAga kare te? vizva bhayamAM mUkAi jAya. kalpanA karatAM paNa dhrUjI javAya zuM paristhiti thAya? vizvanA niyAmaka tara kayAre paNa avyavasthita na hoya. sadA vyavasthita ja hoya. sAdhaka! tuM caudarAja lekane niyAmaka. cauda rAjalekanA anaMta jInA yogakSemanI javAbadArI tArI. katavya mAgathI jarApaNuM pIchehaTha thaI te? anaMtajInA bhAvaprANa bhayamAM eTale ja zrI AcArAMga sUtra pharamAve che. sAdhune mudrAlekha. e ja ca AraMbhe ja ca nArale * "kataya ja kare akartavya nA kare. - 'ra ane tyAga pAchaLa sAdhunA udeza majabUta che. dhakane kArya karyA bAda pazcAttApa kare paDatuM nathI. bAda duHkha-niHsAse kene nAMkhavuM paDe jene utAvaLathI erAIthI 'samaja vagara--vicAryA vagara kArya karyuM hoya ne keTalAka saMsArI sevA karyA pachI codhAra AMsue raDe Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 121 che. ame ATalI sevA karI ane samAje zu' amane Ave khadale ApyA? amArI sevAne nahi paNa amArI sevA bhAvanAne ya nA svIkArI ? tyAre sAdhaka mahAtmA kanya khAda AnadanI anubhUti kare che." me keInA mATe karyu" na hatuM, sevA kanya mArA AtmAne AnaMda Ape che mATe karu chu'. mArA AtmAne AnaMda thaI gayeA. hu' zu* kAma keInI sAthe praznottarI karavA jau ? sAdhaka ! tuM pati che....tu. buddhimAna che...tu kuzaLa che. te je cAritra grahaNa karyu** che te vicArIne ja grahaNa karyuM che. eTale tArA tyAgamAM divyatA che. tArA svIkAramAMya divyatA che. tu je kAryo kare--anuSThAna kare--je ArAdhanA kare te mAkSanA mArga hAya.... kakSayanA upAya hAya.... kama nija`rAmAM sahAyaka hAya.... saMyamanu` ma`gala anuSThAna hAya... jayAM tArI pravRtti na hAya... pIchehaTha hAya te mithyAtva hAya, niratha ka hAya, nirUpayAgI hoya, kama madhanu kAraNu Azrava hAya, tArI pravRttimAM nirAnA nivAsa hAya... tArI nivRttimAM Azrava tyAganI unnata bhAvanA hAya. sAdhaka ! mekSa mATe tArI pravRtti....sasAra mATe tArI nivRtti... ArAdhanA sAthe tArI mitratA... virAdhanA sAthe tArI zatrutA... saguNa sAthe AtmIyatA.... durguNu sAthe anAtmIyatA.... sAdhaka ziSya tArI kavya parAyaNatA tane lakSyanI siddha Ape eja mArI sadAnI bhAvanA che. hu bhUla kema karu ? kartavya mArge zithila kema anu' ? kanyamArga udyata kema khanuM ? jo ApanA gurudeva ! Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] mAnavajIvanamAM kharIdavA lAyaka cIja che viveka ziva na hota to badhuM ja, ulaTuM karata paNa, Apane ziSya banya. ApanA jJAna dIpake mane prakAzita karyo che. ApanA upadezanA sahAre huM sajAga banyo chuM. sAvadha banyo chuM dhyeyalakSI banyo chuM. Ape pharamAvela hitamAga anusaravAnI ane akartavyamALe Daga paNa na bharAI jAya tenA maMgaLanI bhAva mAre, prabhAva tamAre, basa, dhanya banAvo ApanA ziSyane.. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 suttA amuNuM sayA muNiNe jAgati Arogya zAstrI kahe che - "nidrA ArAma Ape, skRti Ape." zarIra nidrA bAda skUti anubhave paNa je mane zAMta hoya che. manamAM aneka vicAra-tANuM-AvezanA Ave chete nidrA paNa rIsAmaNA le. sukhanidrA paNa AjanA yugamAM durlabha banI che. kaSAya ane viSayanA Avege mAnava jIvananI zAMti haNuM lIdhI che. nathI tene jAgatAM ya sukha, nathI tene niMdamAMya sukha. muni ! AcArAMga sUtra tane eka nave pATha bhaNAve che. sadA jAgarUka keNa? muni-saMyamI sadA nidrAdhIna ke? amuni saMsArI samajI le nidrAnI vicitratA ane vividhatA. nidrA be prakAranI che. dravya nidrA ane bhAva nidrA jAgRti paNa be prakAranI che. dravya jAgaraNa ane bhAva jAgaraNa. muni tuM sarvajJanA kuLano vArasadAra ! tane bhAva nidrA na heya, tane dravya nidrA na hoya. tArA jAgaraNa bhAva jAgaraNa heya, tAruM lakSya dravya jAgaraNa na hoya. AMkha mIMcAyelI hoya te dravya nidrA. A nidrA karmabadha karAve paNa kharI ane na paNa karAve. dravya nidrA mahAtmAne ArAdhanA-sAdhanAmAM sahAyaka bane che. pApAtmAne dravya jAgaraNa paNa virAdhanAnuM kAraNa bane che tethI ja samajI le dravya ane bhAva nidrAnA bheda. tAre niMda- levAnI nathI. tAre sadAnuM jAgaraNa karavAnuM che. zabda sAMbhaLIne anusaravAno prayatna nA karate, bhAva samajIne "zubhe yathAzakaryA vatanIya ". Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126] gI=prasannatAnA rasanuM paripUrNa pAtra gurudeva! yAda rAkhaje, DAhya, gAMDe, zANe, pAgala, mUrkha, jJAnI, ArAdhaka virAdhaka paNa ziSya te Apane ja. tvameva zaraNuM me" - A mArI maMtra dIkSA che. mArI nidA thaze ke prazaMsA thaze. emAM have bahu harSazoka thata nathI. paNa eka vicAra avazya Ave che kahuM? nA...nA.. nA..nahi kahuM. Apa, te mArA aMtaryAmI che. manamAM na thavuM joIe paNa kaIvAra thaI jAya che. "zuM huM Apane aLakhAmaNe chuM? zu ApanI kRpAne egya nathI?? ane A vicAra AvatA kyAreka khUNAmAM besIne AMsuM paNa sArI lauM chuM. gurujI! mApha kare. meM te ApanA praznano javAba ApavAnA badale eka moTuM bhASaNa karyuM. suziSya! meM tane pahelAM kahyuM. "belavAnI Adata ochI kara ane vicAravAnI adhika Adata pADa. tarka-vitarka ochA kara ane AjJAne anusara. ziSya kayAre ya gurune apriya na heyaziSya sadA gurunA vAtsalyane adhikArI hoya." ane tuM paNa mArA vAtsalyane adhikArI che. mAre mArI pharaja bajAvavAnI che game te paristhitimAM tArA ga-kSema karavAnI. tAre tArI pharaja bajAvavAnI che. sarva samaye AjJAnukuLa vRtti ane pravRtti karavAnI. - cale, have pAchA ApaNe mULa viSaya para AvIe. me tene kahyuM "sAdhune ja saMvatsarI ane tuM cha cheDAI gaye. saMvatsarI eTale zuM? varSamAM ekavAra te pApathI pAchA haThavuM. pitAnA pApane ekarAra karavo ane saune samAna dAna karavA. barAbarane? have; AgaLa reja saMvatsarI eTale pratidina pApathI pAchA haThavuM. pratidina Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 127 pApane ekarAra kara. pratidina saune kSamAnA dAna karavAnA samane? pratidina saMvatsarInI ArAdhanA karanAra sadA jAgRta rahe. pratidina saMvatsarInI ArAdhanA nahi karanAra sadA sUtela rahe. muni! niMda tane nA hoya. muni ! tuM te sadA Atma svabhAvamAM sthira eTale sadA jAgRta. bhAva jAgRti baMdha AMkhe paNa Ave. lagnanA maMDapamAM paNa Ave ane smazAnamAM paNa Ave ane khadhaka muninA ziSyanI jema ghANIe pIlAtAM ya Ave. pApI pAlaka eka nahi, be nahi, traNa nahi. se nahi, base nahi, pAMca pAMcaso munine pIlIne paNa thAka nahi. ATha varSanA sukemaLa bAlamunine paNa ghANImAM pIlyA. munine na Ave reSana Ave dInatA, na kare rudana. muni na kare tiraskAra, na Ape upAlaMbha-na Ape Thapakena Ape zrApa. munine deha bALakane hato paNa mane mahAtmAnuM hatuM. AtmA te Asanmasiddha hatA. eTale muni sadA jAgRta rahyA. munie zukaladhyAnanA jAgaraNa prAraMbha karyo. munine Arta-raudradhyAnanA raNa nA caDhayA. bhAvanidrAnI paristhitimAM paNa munie bhAva jAgRti siddha karI ane AcArAMga sUtranI paMktione jIvanamAM sajIvana karI. "suttA amuNI sayA suSei jAgatI gurudeva! gurudeva! keItamithyAtvanI rAtrimAM pramAdanI, viSaya-kaSAyanI niMda le che tyAre huM te saMyamajIvana samA prAtaHkALe pramAdanI-kaSAyanI niMda lauM chuM. jAgavAnA samaye Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124] parizrama e mAnavajIvanane mahatvane siddhAMta che bhAva nidrA - mithyAtva, ajJAna, bhaya, pramAda, kartavya, zUnyatA, sajJAna na thavA de te bhAva nidrA. vAraMvAra Dara, bhaya pidA thAya te bhAva nidrA, khudanuM kartavya yathAyogya na kare te bhAva nidrA. nirarthaka jIvana vyatIta karI de, paNa khudanA satkartavya mATe prayatna na kare te bhAva nidrA. - zrI AcArAMga sUtra pharamAve che-"suttA amuNI sayA muNiNe jAgarati." muni sadA jAgRta heya-sAvadha heya. saMsArIamuni sadA suSuptAvasthAmAM hoya-nidrAmAM hoya. sAva batAvasthA :- zraddhA-jJAna-cAritra-katavyaparAyaNa ane niSpamAda jIvana. sAdhaka ! paramAtmA sunine jAgRta kare. kevI suMdara jIdagI jyAM sadA jAgRti. paNa, tuM javAba Apa. zuM tuM jAgRtimAM che? kAyarano-namAlAne javAba na Apate. nahiMtara kayAreka sArI vAta karIzuM. tyAre tuM zuM kahevAne. kahuM? "huM zuM karuM? prayatno te ghaNuM karuM chuM, paNa, pAcho paDuM chuM ane chevaTe hArI jAuM chuM-thAkI jAuM chuM. A ja javAba ApavAne ne? hitazikhAmaNa ApanAre zAMtithI vAta karavI joIe. vAtsalya bhAve samajAvavuM joIe. kaDaka banIne na kahevuM joIe, paNa tArI vevalI vAta sAMbhaLI vicAra Ave che ke ekavAra te saNasaNate javAba Apavo joIe. sAcuM kahekartavya mATe tuM vAte adhika kare che ane prayatna khUba e che kare che, darda bhayaMkara hoya te davA akasIra levI joIe. samayasara levI joIe. pramANu purassara levI joIe. niSNAta DekaTara kahe te ja levI joIe. bela! jAgRti mATe tAro keTale puruSArtha ke puruSArtha keTalo vakhata puruSArtha ? keTalA varasa puruSArtha ? Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ci'tanikA | 125 keTalA pramANamAM puruSA ? jJAnInI AjJA mujamanA keTalA puruSA` ? jIvana ceAgya pravRtti karatAM jema kaMTALatA nathI, thAkatA nathI, tema thAkyA vagara satata jAgRti aMge puruSArtha karavA joI e. tuM devAdhidevanA muni ! tArI vezabhUSA zubhraM-zuddha ane sAdAI pU. tema tArUM hRdaya paNa ni`La-ujjavaLa pavitra ane saraLa. tArA vastra melAM thAya, gaMdAM thAya, phATI jAya, kANIyAM thAya, paNa tArUM' hRdaya kayAreya sela' na thAya, gaMduM nA thAya, kadhANIyuM na thAya. manamAM kaSAya Ave te hRdaya melu thAya, manamAM viSayanI bhAvanA jAge teA hRdaya gaduM thAya, manamAM mithyAtva bhAva Ave te hRdaya phATI jAya. manamAM dhIThAIniSThuratA Ave te hRdaya kadheANIcuM thaI jAya. - jAgRti cAhatA mahAtmA !! kSamA vaDe tArA hRdayanA mela haTAvI le. nirmaLa banAvI de. sayama vaDe tArA hRdayanI gaMdakI dUra karI de. hRdayane niLa banAvI de. samyaktvanI zuddhi vaDe tArA hRdayanI kALAza dUra karI le. hRdayane ujjavaLa banAvI de. karUNA ane kAmaLatA vaDe dhananI IThAI dUra karI de. hRdayane suMdara ane suzAbhita banAvI de. zAstra pharamAve muni sadA jAgRta. zrAvaka te varSamAM ekavAra khamAvavAnu' Ave ema samaje eTale te ekavAra pApanI AlecanA kare. ekavAra micchAmi dukkaDa' Ape, sAdhu ! tAre rAja saMvatsarI-pratidina savatsarI, tAre pratidina savatsarInI ArAdhanA karavAnI. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 1 gI=prasannatAnA rasanuM paripUrNa pAtra gurudeva! yAda rAkhaje, DAhyo, gAMDe, zANe, pAgala, mUrkha, jJAnI, ArAdhaka virAdhaka paNa ziSya te Apane ja. tvameva zaraNuM me" - A mArI maMtra dIkSA che. mArI nidA thaze ke prazaMsA thaze. emAM have bahu harSa-zeka thata nathI. paNa eka vicAra avazya Ave che kahuM? nA..nA... nA nahi kahuM, Apa, te mArAM aMtaryAmI che. manamAM na thavuM joIe paNa keIvAra thaI jAya che. zuM huM Apane aLakhAmaNe chuM? zu ApanI kRpAne cagya nathI ?" ane A vicAra AvatA kayAreka khUNAmAM besIne AMsuM paNa sArI lauM chuM. gurujI! mApha kare. meM te ApanA praznano javAba ApavAnA badale eka moTuM bhASaNa karyuM. suziSya! meM tane pahelAM kahyuM. "balavAnI Adata ochI kara ane vicAravAnI adhika Adata pADa. tarka-vitarka ochA kara ane AjJAne anusara. ziSya kyAre ya gurune apriya na heya. ziSya sadA gurunA vAtsalyano adhikArI hAya." ane tuM paNa mArA vAtsalyano adhikArI che. mAre mArI pharaja bajAvavAnI che game te paristhitimAM tArA ga-kSema karavAnI. tAre tArI pharaja bajAvavAnI che. sarva samaye AjJAnukULa vRtti ane pravRtti karavAnI. ' cale, have pAchA ApaNe mULa viSaya para AvIe. me tene kahyuM "sAdhune reja saMvatsarI ane tuM cha cheDAI gaye. saMvatsarI eTale zuM? varSamAM ekavAra te pApathI pAchA haThavuM. pitAnA pApane ekarAra kare ane saune kSamAne dAna karavA. barAbarane? have, AgaLa reja * saMvatsarI eTale pratidina pApathI pAchA haThavuM. pratidina Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 127 pApano ekarAra kara. pratidina saune kSamAnA dAna karavAnA samAne? pratidina saMvatsarInI ArAdhanA karanAra sadA jAgRta rahe. pratidina saMvatsarInI ArAdhanA nahi karanAra sadA sUtela rahe. muni ! nida tane nA hoya. muni! tuM to sadA Atma svabhAvamAM sthira eTale sadA jAgRta. bhAva jAgRti baMdha AMkhe paNa Ave. lagnanA maMDapamAM paNuM Ave ane samazAnamAM paNa Ave ane baMdhaka muninA ziSyanI jema ghANIe pIlAtAM ya Ave. pApI pAlaka eka nahi, be nahi, traNa nahi. se nahi, base nahi, pAMcase pAMcaso munine pIlIne paNa thAka nahi. ATha varSanA sukamaLa bAlamunine paNa ghANamAM pIlyA. | munine na Ave reSa--na Ave dInatA, na kare rudana, muni na kare tiraskAra, na Ape upAlaMbha- Ape Thapake- na Ape zrApa. munine deha bALakane hate paNa mana mahAtmAnuM hatuM. AtmA te Asanmasiddha hato. eTale muni sadA jAgRta rahA. munie zukaladhyAnanA jAgaraNa prAraMbha karyo. munine ArtA-raudradhyAnanA gheraNa nA caDhayA. bhAvanidrAnI paristhitimAM paNa munie bhAva jAgRti siddha karI ane AcArAMga sUtranI paMktione jIvanamAM sajIvana karI. "suttA asuNI sayA suNiNe jAgatI gurudeva! gurudeva! keImithyAtvanI rAtrimAM pramAdanI, viSaya-kaSAyanI niMda le che tyAre huM te saMyamajIvana samA prAtaHkALe pramAdanI-kaSAyanI niMda lauM chuM. jAgavAnA samaye Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ' mAna ane apamAna e paya ane pApane khela che jAgavAnA sthaLe niMda lau chuM ane niMda levAnA samaye niMda levAnA sthaLe jANuM chuM A che mArA pariNAmanI avaLacaMDAI-zuM karuM? kenI pAse mArI darda ane vyathAbharI kathA raju karuM ? paNuM yAda Ave che ApanI hitazikSA ke saMyama svIkAryo bAda rUdana na karAya, hAsya paNa na karAya. saMyama svIkAryA bAda kartavya paMthe makkama Daga bharavA joIe. gurudeva! Aje bAlamuninA rUpake mArI niMda uDADI che ane huM paNa pelAM sadA jAgRta anaMta siddhonA milana mATe siddhi maMdiramAM praveza karIza. mAre vizvAsa ane ApanI preraNuM, azakya paNa zakaya bane, nizcala rahevAnuM baLa Ape. eja pratidinanI-pratikSaNanI prArthanA. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PP E rakA jAgara verevarae raha katavyanA kaThodharmane svIkArela mahAtmA sadA zAzvata ahelaka jagAve che. niMdamAMthI Dha DhaLe che ane pachI tenA kartavya tarapha AMgaLI cIdhI IzAre kare che, paNa vizvanuM eka sanAtana satya che. niMdamAM sUtA. heAya ene jagADAya, paNa je nidane DhoMga karate heya tene na jagADI zakAya. tema je jAgavAne Dhaga karate heya-samaja hevAne khoTo dA karatA hoya tene ktavyanI keDI para na caDhAvI zakAya. - mahAtmAo ApaNane pharI pharI kahe che-"tuM niMdane Dhaga na kara-jAgRtine paNa DhaMga na kara." prAyaH dareka vyaktine eka praznano javAba "nA" mAM Ave che. mANasa beThAM beThAM nida lete heya-jhokAM khAte hoya ane ke tene pUche-Udhe che? nAnA jANuM chuM. paNa hakIktamAM te vyakti niMdamAM ja hoya che. zrI AcArAMga sUtramAM prabhu zrImukhe pharamAve che-"jAgara verevara." samavasaraNamAM beThelAM zrotAmAM mArI tulanA karI javAba ApuM chuM prabhu! zuM huM sUto chuM? sUte hAu te samavasaraNamAM kayAMthI hAuM? Apa, mane hitopadeza Ape che. pharamAve che te ja sAbita nathI karatuM ke huM niMdamAM nathI. mArI AMkha khullI che. zayAmAM nahi, samavasaraNamAM chuM." , ApanA vAkyane, pUrvApara belAyela vAkayane paNa barAbara samajI zakuM chuM. "prabhu ! huM nidamAM nathI-jAgRtimAM chuM. rtimAM chuM-pharamAve mArA nAtha !" - sAdhaka ! hajI tuM tArI rIte ja adhyAtma zAstranA paNa artha kare che. adhyAtma zAstranA ane bha taka zAstranA banenA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] davA rigIne sudhAraze, dayA pApIne tAraze zabda eka heI zake paNa artha alaga che. tuM "jAgavuM ? artha tene kare che jemAM AMkha khullI heya. amAruM adhyAtma zAstra kahe che-jAgRti eTale AMkha khullI heya paNa kharI ane na paNa hoya, paraMtu hRdaya jenuM khulyuM hoya tenuM nAma jAgRti." bela, tAre hadaya khule che ? tArA hadayamAM mitranuM jevuM sthAna che tevuM zatrunuM sthAna che ? durguNene dUra karavA tu tatpara che ? sadguNane sanmAnavA taiyAra hoya te jAgRti anyathA niMdavizvanA samasta jI kamanI bhayaMkara nidamAM poDhI rahelA che. pramAda kuMbhakarNanI nida saune lAgI che. kuMbhakarNanI niMda janavAyakA pramANe 6 mahine pUrNa thAya, paNa viSayakaSAya ane pramAdanI niMda sAgarepama zuM ? kAlacako vItI jAya te paNuM UDatI nathI. prabhune parama upadeza ApaNane DhaDhaLe che, "UTha Ubho thA, have niMda, gherAtI AMkho nA zobhe!" khudanA AtmAne DhaDhaLa. thAkatI AvatI nida 6-8 kalAke pUrI thAya. darzanAvaraNIya karmanA udaye AvatI siMda Ama pUrI thAya jyAre mehanIya karmanA udaye AvatI niMda sira keDAcheDI sAgarepama sudhInI dII heca ane pachI karma. adha vaNa thaMbhyo cAle tenI mudata kahI ja nA zakAya. abhavyane mATe mehanIya karmanI nida anAdi anaMta. zarUAta paNa nahi ane aMta paNa nahi. paNu, tuM bhavyAtmA ! tArI mehanI niMdanA ghena pUrA kema na thAya? jAgRta thAmahanI nida tArI pAse Avaze. * jyAM durguNanI puSTi ane saguNanuM paNa tenuM nAma moha da" badhA mATe te vikrama neMdhAvyuM hoya Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanakA [ 131 ke nahi paNa A meha niMdamAM te vikrama neMdhA che, have tane niMda uDADa ema kahetA nathI paNa "jAgRta thA" jAgrata kArya prati gati karAve che. kArya vagara tuM muMjhAI pAcho UMdhI na jAya eTale kahuM chuM "bhalA jAga ane bhAga." * tArI jAte ja te eka bhUla-bhulAmaNuM UbhI karI che e che- veranI paraMparA." tane lAge che mArI sattA kevI joradAra mAre rUAba ke bhArI. mArA be zabdanI keTalI tAkAta, saune samajAvI dIdhA. paNa, tane khabara nathI koIe DaryuM ke nahi, paNa tAre Atma svabhAva DarI gaye. pelI bicArI samatA te tArA AtmagharamAMthI vidAya thaI gaI. samatAnI sahacarI zAMti ane samAdhi kahe-"ame paNa cAlyA." samatAzAMti ane samAdhi dvArA jyAM saMsAranA Adhi-vyAdhiupAdhinA traNa tApa zamI jatA hatA tyAM have kaidha-adhIrya ane asamAdhi bhAvanA aDDA jAmI gayA. karuNapUrNa tArI - AMkhe vidAya thaI gaI. prasannatAthI sabhara tAre phula gulAbI cahere vidAya thaI gaye. sAdhunA svAMgamAM paNa tArI mukhAkRti ke kaDaka amaladAra jevI thaI gaI. sohAmaNe tuM have bihAmaNuM thaI gaye. kadAca tArI mukhAkRti tuM na jUe te paNa chaLI UThe-"are ! A mArUM mukha ! ! ! hA, bhAI ! veranI viSamatA e ja che. A janmamAM zAMti haNe che bIjA janmamAM sugatine haNe che. vaira bhAva tIvra bane che tyAre niSkAraNa bIjAne apakAra karavAnuM, bIjAne duHkhI karavAnuM ane herAna karevAnuM dila thAya che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra | sAdhu prasannatAne sAgara yAda rAkha vicAra karakAdaMbarI aTavImAM kAusagna dhyAne rahelA pAzva prabhu kamaThane zu nukzAna karatA hatA? kamaTha meghamALI thayo paNa prabhu pratyenuM vaira nA bhUlya...prabhu upara dhULanI vRSTi karI. jalanI vRSTi karI. meghamALIne zuM lAbha? kazuM nahi, paramAtmAne upasarga karyAnuM pApa. chatAM ya AtmAnI kaluSita vRtti dUra thaI? Ama, verabhAvathI gusse jAge che. te abhimAnathI matsara-IrSyA pedA thAya che. eTale huM tane kahuM chuM "vere varae paNa, A kaSAyanI jAta ja khUba bhayakara che. pachI e ekalA krodha-mAna-mAyA ke lebhanuM rUpa laIne na Ave. paNa eka Ave te cAranA aDDA lAgI jAya. zAstranuM vAkaya che "jAgara verovarae." "jAga ane verathI viramI jA" "uparata thA." tArI pAse kaSAyanA keI svarUpane na AvavA dete. tArI sAdhanAnA maMdira mATe A cAre javALAmukhI che. javALAmukhI phATe ane dharatIkaMpa thAya, tema "kaSAyano javALAmukhI pheTe te sAdhanA maMdiramAM dharatIkaMpa thAya. ja sAdhaka ! tane cetavuM chuM, sAvadha karuM chuM, uThADuM chuM. pharI pharI eka ja vAta, jAga ane bhAga. viSaya-kaSAyathI jAga, viSayakaSAyathI bhAga. gurudeva! ApanA upadeze jAgye te chuM, paNa bhAgavAnuM baLa Apo. doTa mUkuM chuM kSamAnA rAjamahelamAM praveza karavA. mAruM haiya nA khUTe, mArUM preraka baLa nA tUTe ane samAnA dvAre pahoMcI jAuM-tevI mArA mATe maMgaLa kAmanA karaje. mArI vinaMtine hakarAve e kema cAle? mArI mAMgaNI na svIkAre te cAle? paNa zu mArI AjIjIne ThukarAvazo? karagaruM chuM - mane kSamAnA dvAre pahoMcADe. ApanI rakSA mAro prayana, kSamAnI siddhi, eja mAruM jIvanavrata. basa, Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa umANe sadasu ujajU pratyeka vyaktinI pratyeka avasthA e pratyeka padAthanI vyAkhyA judI hoya che. nAnA bALakane mAtAnI vyAkhyA eTalI ja "mArI jarUriyAta pUrI pADe te mAtA" eTale ja bALakane bAlyAvasthAmAM mAtA ane dhAvamAtAne bheda samajAtuM nathI. tethI rAjakumAra je tejasvI bALaka paNa mAtAne cheDI dhAvamAtAne vaLagI paDe che. satya hakIkata samajAya te vyakti satyane svIkAra kare che ane asatyane parihAra kare. asatyanA parivAra mATe satyanuM jJAna jarUrI che. sAdhaka ! A AcArAMga sUtra tane eka adbhuta jJAna Ape che-uvehamANe savesu ujajU" zabda-rUpa-rasa-gadha ane sparzanI upekSA kare te te sAdhu-yati-trAju " tArA manane prazno samaju chuM-have tuM zuM prazna karavAne ? jIvana vyatIta karavAnuM ane jIvana jarUriyAtanA padArthanI upekSA karavAnI." A zuM kahyuM ? jIvavAnuM ke maravAnuM ? Ano artha te e ja thAya. sAdhu thavAnuM eTale marI javAnuM. tArI A mAnasika paristhiti huM samaju chuM. tethI ja mAre tane eka pATha vAraMvAra bhaNavA paDe che. tuM kayAM sudhI utAvaLa karIza? tuM kayAM sudhI zabdo tarapha kheMcAyA karIza? bALaka zabdane pakaDe, vicAraka rahasyane pakaDe. mUrkha kAcanA TukaDAne saMgraha kare, buddhimAna ratnano saMgraha kare, puMThAne vepArI ekasa joIne paNa khuza thaI jAya. jhaverI mAla jUe, parIkSA kare ane hIrA sAcA lAge te ja khuza thAya. jhaverIne hIrA parakhavAnA che tema tAre ya zuM parIkSaNa karavAnA che? te tane khabara che? Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] sajjana : va dvArA sarvanI ciMtA karanAra sAdhaka tAre Atma jhaverAtanA nirIkSaNa ane parIkSaNa karavAnA che. sAdhu eTale bALaka nahi. "vizALa jJAna jenAmAM hoya te mahAna? agAna jenAmAM hoya te bALaka ? mAre ziSya ajJAnI kadApi na hoya. mAro ziSya ajJAnI rahe te mArI guratA zA kAmanI? vatsa! vaka na bana, saraLa bana, sIdhA bana, saraLatA vagara sAdhutA durlabha. jyAM saraLatA tyAM sAdhutA A vacana sadA smRtimAM rAkhaje. zrI AcArAMga sUtra tane zabdarUpa-gadha-rasa-sparzanI upekSA karavAnuM kahe che. jIvananI upekSA karavAnuM nathI kahetA. mahAtmA kayAre ya saMzayajanaka vAkaya na bele. mahAtmA kayAreya amArI vacana na bole. paNa mahAtmA gaMbhIra ane ciMtanAtmaka vacana bole. - mahAtmAnI vANI paNa hitakAraka haya, upakAraka heya te paramAtmAnI vANuM keTalI hitasAdhaka hAya!!! zrI AcArAMga sUtra paramAtmAnI vANuM che. sAdhaka mATe hitanI saravANuM che., samajavAnI-vicAravAnI keziza kara. prabhue padArthanI upekSA nahi kahI, paNa zabda-rUpa AdinI upekSA kahI. padArtha te sahAyaka che ane sahAyaka banaze ane padArthane tuM sahAyaka tarIke jarUra Avazyaka upayoga kara...paNa javAba Apa. padArtha sahAyaka ke zabda-rUpAdi sahAyaka? padArthamAM Asakti pedA thatI nathI, paNa rUpAdhimAM AsAkata pedA thAya che. eTale ja prabhu tane rUpAdi pratye upekSA karavAnuM pharamAve che. rUpa-raMga-sparza vigere viSaya, padArtha viSaya nahi, paNa sAdhue viSayanI upekSA karavI ja joIe. A vizvanA bhayaMkara saMgrAme zuM padAtha meLavavA thayA che ? Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI AcArAMga sUtra citanikA ru 135 bhAI vaze. A vizvamAM bhAI-bhAI vacce, pitA-putra vacce, mAtA-putra va, jAti ane deza mATe je jhaghaDA thayA che te zuM padArtha mATe thAya che? nAnA Asakti ja mahAyuddhane AmaMtraNa Ape che. rAvaNe yuddha karyuM. bhayaMkara saMgrAma saryo, zuM strI mATe? nA... strIo te enA aMtaHpuramAM eka nahi eka lAkhathI paNa adhika hatI. paNa sItA jevI nahi. rAvaNanA jIvanamAM sItAnI jarUriyAta hatI ke Asakti hatI? "jarUriyAta prayatna karAve, viveka rakhAve, mAMgaNI karAve, vinaMti karAve." Asakti khUMcavI levarAve, baLAtkAra karAve, laDAIjhaghaDA karAve." vizvanA ItihAsanA eka nahi aneka pRSTho pheravI le kyAMya jarUriyAta mATe jhaghaDA thayA tevuM vAMcavAmAM nahi Ave Avyakti mATe laDAI thaI te ja Avaze. cAhe rAmAyaNa ke mahAbhArata hoya ke vizva yuddha hoya ke gRha kaleza hoya. tyAM kayAMya paNa jarUriyAta mATe jhaghaDA' nathI, Asakti mATe ja jhaghaDA che. * prabhue tane zabda-rUpanI upekSA karavAnuM pharamAvyuM paNa ne dvArA tane zAMtidUta banAvyA. zAMtidUta khudanA jIvanamAM zAMti anubhave. saune zAMti karAve. * paramAtmAne sAdhu-muni Asakti rahata-anAsakta mahAtmA. anAsakta mahAtmAmAM rAgadveSanA nahAya. anAsakta mahAtmA te advitIya zAMtinA pratinidhi hoya ane jyAM jAya tyAM paNa zAMtinA sAmrAjyanI sthApanA kare." bela sAdhake! have samajAya che ne paramAtmAnA vacananuM rahasya gurudeva!sAcuM kahuM? paramAtmA game che. paramAtmAnA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] AMkho eTale aMtaranI pAMkhe vacananA rahasyane samajavAnI sadA keziSa karuM chuM. paNa mane samajAtuM nathI. padArthane upaga thAya ane Asakita na Ave? sAdhaka! e ja addabhuta kaLA che. A kaLA sAmAnya vyaktine siddha thatI nathI. mahAtmAo ja A bhavya kaLAnA svAmI bane che. mahAjJAnI zAstrarata aneka graMthanA sarjana dvArA vizvanA rAnAtana guru samA AcArya bappabhaTTa sUrIzvarajI ma. AmarAjAnI sabhAmAM pratibaMdha karavA padhArela che. rAjya sabhAmAM Aje nagarInI prasiddha nartakInuM nRtya prathama hatuM. bAda dharma sabhA hatI. sau beThA che. AcArya bappabhaTTasUrIzvarajI ma. paNa birAjyA che. AmarAjAnA bAlamitra AcAryazrI che, paNa sAthe AmarAjA AcAryazrInI sarasvatInI upAsanA, nirmaLa saMcama sAdhanAne bhakta banI gayela che. gurucaraNane upAsaka ane ArAdhaka banela nartakInA adUbhuta nRtya vacce paNa Amara jAnI dRSTi AcAryazrInA sukhadazana mATe talatI hatI. rAjAnI dRSTi AcArya zrI upara gaI ane rAjA vismaya pAmI gaye. " A zu caMdranI jyotsanAmAMthI AganI jvALA??? - mahAtmA bappabhaTTasUrIzvarajI ma. animeSa nayane zaheranI rAjanartakI vArAMganAne nihALe? vArAMganAne ja nihALatAM nathI. paNa AcAryazrI ekITase joI rahyA che lIlA kaMcukI badha ne sAdhu strI sAme na jue te strInA vikAra preraka aMga tarapha ninimeSa nayane nihALe? sarasvatI putra samA AcArya zrI bappabhaTTa sUrIzvarajI ma. nI vikAra dRSTi? je A sAcuM hoya te vizvanI saMta zakti rasAtaLamAM gaI , rAjAnI jema maMtrI-sAMmate-purohita rAjyanA adhikArI varganI AMkhoe A seMdha laI lIdhI che. keI kazuM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA 137 jIhA para lAvI savA kara" belatAM nathI paNa saunI AMkhe ja vAta karI rahI che. jeNe Aje sabhAmAM je dazya joyuM te samudranI maryAdA ullaMghananuM hatuM. khalAsa..... khalAsa, lebAza sarasvatI putrane paNa AcAryazrIe kAvyanA bahAne sAdhanA karI kAmazAstranI." AMkhanI vAta chaThThA para AvI. AmarAjAne AcArya ne mApavAnI bhAvanA thaI. vArAMganAne belAvI kahe-"Aje rAtre AcAryazrI pAse jA. temanA caraNakamalanI sevA kara." AMkhe dekhyo ahevAla banaze te huM paNa kSatriyaputra ja chuM ne? pachI joI laIza. rAjA gupta rIte upAzrayamAM saMtAyA AcAryazrI svAdhyAya dhyAna karI piyA. vArAMganA veza pari. vartana karI upAzrayamAM AvI. dhIme dhIme caraNa sevA karavA lAgI. sparza thatAM ja AcArya zrI sAvadha anyA. hAthamAM mALA lIdhI ane muni bolyA - meM vizvanuM darzana karyuM che, padArtha vijJAnane abhyAsI chuM. padArthanI jIvanamAM jarUra paDe che, paNa rUpanA ghena mane nahi caDhe. sukemalatA mArI sAdhanA nahi cUkave. jyAMthI AvyA heya, tyAM sIdhAvI jAva." - AcAryazrI dhyAnamAM lIna banyA. rAjA pragaTa thaIne kahe che -"guruvara ! mane samajAve, mAro bhrama dUra kare. rAja sabhAnA apabhaTTasUrIzvarajI ma. kayAM gayA? ane e zuM hatuM? ane A zuM? ekAMta rAtri, sukemala spaze tamane AkaSI nA zako ? tame mahAtmA nahi, siddha gI! paNa mArI zaMkAnuM samAdhAna karo. rAjasabhAmAM zAnI ArAdhanA-sAdhanA karI hatI? prabhu! huM viSayanI gaTarane sudra jatu. meM paNa Apane mArA jevA tuccha mAnyA. vAmana virATane samajI zake ? jJAnInA sevaka banavAnuM hoya paNa huM parIkSaka banI gaye. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] duSTetu' pASaNa eTale sajjanenu' zeSaNa have samajAyuM, Apa tA mahAtmA zudhdhAtmA, paNa kRpA karo. mane bhUla sudhAravAnI taka Ape. zAMta samudramAM taraMga Ave ane ghUghavATa thAya tema rAjAnI vAta sAMbhaLA zAMta-mahAzAta AcAya zrI mukta mane hasyA, are ! rAjA ! khapeAranI rAjasabhAnI vAta ? hA, jone mavArathI vAMcana ane lekhanamAM lAgI gayela tADapatrIya patra vAMcatAM ane lakhatAM AMkheA thAkI gayela. AMkhane davAnI jarUrata hatI, AMkhane ArAmanI jarUra hatI. rAjasabhAmAM AnyA, samaya hateA. bena prabhAzrI nRtya karatI hatI. te vakhate tenA uparanA lIlA vastra para dRSTi sthAyI rahela, lIlA raga AMkhanI DhavA che. AMkhane ArAmadAyaka che. tethI AMkhanI auSadhi maLI gaI teA upayega karyAM. rAjA AmanA zabdakozamAM aneka zabda hatA paNa mukhamAMthI zabdo risAi gayA. bALakanI jema rAjA AcAryazrInA caraNamAM ALATatAM kahe che Apa, sAcA sAdhu, sAcA jJAnI, sAcA brAhmaNa, padmA dvArA jarUriyAtane pUrNa karI paNa AsakitanI upekSA karI... vhAlA muni ! vizvamAM aneka lAbhAmaNAM ane seAhAmaNAM rUpa Avaze. rAja-rAja tAre parIkSAmAMthI pasAra thavu* paDaze. eTale ja AcArAMga sUtra kamAve che vehamANA sad vesu ujA '' padA ne upayegI manAvavAnA - AsakitanI upekSA karavAnI. sAdhananI apekSA sAdhanAmAM AsakitanA tyAga te sAdhu, bhalA ! sAdhaka ! tane viSayanI upekSA dvArA prabhu pharamAve che tane rAga-dveSanI upekSA karavAnI kaLA siddha thai jaze. "C Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI acArAMga sUtra ciMtanikA | 139 saMsAramAM paNa tuM siddhinuM sukha prApta karI zakIza. divya dRSTi maLe nahi tyAM sudhI sRSTi dghinya kayAMthI lAge ? gurudeva ! sAcu kahuM ? rAja tame mane bALaka kahetA tyAre sAcuM lAgatuM nahAtuM. paNa Aja mArA bhrama dUra thayeA. zAstra ane mahAtmAne samajavA mATe huM hajI khALaka ja chuM taddana amudha bALaka chu, nAnA mALaka mA " nA pAlava na cheADe, tema huM paNa ApanI chAyA nahi cheADu AnA sAMnidhyamAM ja mArA cAritranA rakSaNa ane abhivRddhi mane vacana Ape. saddA tamArI sAthe rAkhavAnu re basa, ATalI ja vinati. Apanu' sAMnidhya mane pannA vijJAna-pAra'gata dravyAnuceAganA mahA abhyAsI khanAvaze, eja zraddhAe punaH punaH vinati karu chuM. Wan Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R anga ca mUlaM ca vici dhIre pravRtti prAyaH jIvaMta vyakti sau keI kare paNa pratyekanI pravRtti karavAnI paddhati alaga alaga hoya che. zAstrIya paddhatie kahI zakAya jyAM sudhI ga che tyAM sudhI AtmA pravRttimaya rahevAne. 14mAM agI guNasthAnake pahoMce tyAra pachI ja nivRtti maLe. kayAreka AtmAne pravRtti nivRtti pAse paNa laI jAya che. paNa bahudhA AtmAnI pravRtti nivRttine nAza kare che. ApaNe kahIe chIe kaI paNa vyaktie navarA besI na rahevuM joIe. kaIka te pravRtti karavI ja joIe. paNa pravRtti eTale zuM? te samajIe te pravRtti prazasta mAge thAya. pravRtti eTale manathI-vicArathI prerita banI karela kAya. jemAM mana-vacana ane kAyA traNe che bhAga bhajavI sahiyAruM kArya karyuM te... nivRtti eTale jyAM mana zAMta, vacana zAMta-kAyA zAMta. Ama ga zAMta thavAthI kama zAMta ane kama zAMta thavAthI AtmAnI sahaja dazAnA pragaTIkaraNa sAdhaka! Aje zrI AcArAMga sUtra tane pharamAve che nivRtti mArganA sAdhaka-upAsaka-grAhaka, te ghaNuM pravRtti karI ke jenAthI tArI nivRtti-zAMti-mela bhayamAM mUkAya. have eka evI pravRtti kara ke je tene nivRtti-zAMti-mokSa Ape. mArA ziSya! tArA utAvaLIyA svabhAvane huM jANuM chuM. mAruM vAkya pUrUM thAya te pahelAM tu page ghugharA bAMdhIne nAcavA uThe tema taiyAra thaI jaIza. cale.. taiyAra chuM. zuM Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 141 zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA karuM?. paNa... jarA zAMta thA. zrI AcArAMga sUtranuM amIpAna karapachI AgaLa vadhI zrI AcArAMga sUtra pharamAve che-" aSNa 2 skUla ca vigi ca dhIre, he dhIra! tuM agrabhAga ane mUlabhAgane dUra kara." sAdhaka! tArI ke mArI pravRttine kayAM hisAba che? ApaNe te anAdi kALathI pratikSaNa -pratipaLa-pratisamaya kaIkane kaMIka te avazya karIe chIe ne? ApaNe kyAM eka kSaNa paNa thelyA chIe. paNa A badhI pravRtti bahAvarA banI-vyAkULa banI karI che. mArI ane tArI IcchAmAM je Ave tema karyuM che. have kaMIka alaga rIte kArya karavAnuM che, bhalA! yuddhamAM je yuddha kare te vijayI bane ke bRha samajI bRhapUrvaka yuddha kare te vijayI bane? yuddha ekaluM kayAreya vijaya na Ape. paNa vijayI banavA mUha-daSTikeNanI pAra gatatA-niNatatA avazya hevI ja joIe. zAstra pharamAve che. prathama dhIra bana dhIra banIne agra ane mUlane dUra kara. huM paNa kahu, tuM paNa kahe ane vizvanI badhI vyaktine lAge badhA avicArI kare che, agya kare che, anyAya pUrNa kare che. huM ja temAMthI bacyo chuM paNa A badhI te mAnanI viTaMbanA che. mAna ApaNane Atmadarzana karavA detuM nathI. tethI ja zAstrakAre pUche che "tuM dhIra che?" je dhIra hoya te tArI sAthe AgaLa vAta karuM ? ApaNe kahIe chIe dhIra chIe ke nahi te tame jANe paNa paramAtmA mahAvIranA sapUta te chIe. dhIra banavAnI kSamatA amArAmAM eka divasa avazya pragaTa thaze. pratyeka vyaktine maLela gauravapUrNa vArasa-hakakanI prazaMsA tyAre karI zakAya jyAre te vArasAne sugya bane. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ] kSamAe saMtanI sAcI bhikSA che. - vIra sapUta dhIra hoya te ja zobhe. dhIra eTale ThaMDa-meLo Ave artha nA karate. saMsArIo kayAreka kaI vyaktine mATe kahe "bicAre zAMta che. te tene artha thAya che buddhi vagarane. tema ahIM paNa dhIrano atha parAkramasAhasa-vikrama vagarane karatAM nahi. buddhithI je zobhe te dhara.' "buddhi jenuM dhana che te dhIra "vicAra zakitano svAmI te dhIra? dhIra hovAthI pravRttinuM pariNAma vicAre, je pravRttinuM pariNAma zUnya hoya tevI pravRtti dhIra nA kare. je pravRttithI AtmA baMdhanamAM mUkAya te pravRtti dhIra nA kare. sAdhaka! tuM vIrano vArasa tyAre banI zake jyAre dhIra bane. dhIra banIza te ja parisaha-upasarga sAme aDIkhama rahI zakIza. dehane nAza thAya te paNa vicAre "karmanuM piMjara tUTayuM che - huM keNa? AtmA. mAro nAza keNa karI zake? dhIra vyakti doSa koIno na kADhe. kAraNa, te vicAraka che. dhIra vyakti kayAreya pIchehaTha na kare. kAraNa, kAyanA prAraMbha pahelAM tene badhI ja gaNatrI karI lIdhela hArya. dhIra vyakti kArya saphaLa karIne ja rahe. kAraNa, tenAmAM vihaLatA nathI, caMcaLatA nathI, dhIra vyakti vijayanI varamALA pahere kAraNuM, kArya ane tenI UMDI sUjha che. ' sAdhaka ! tAre te sAta rajaju UMce mekSamAM pahoMcI zakAya tevA kaThIna caDhANa-AkarA Araha karavAnA che. tuM dhIra nA bane te kema cAle? dhIra bana. pachI te vIra Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM AcArAMga sUtra ciMtinakA [ 143 banI ja jaIza. zrI AcArAMga sUtra dhIrane vIra banAvavAnI janA batAvI rahyA che. alga ca mUlaM ca vijhiMca dhIre dhIra, agra ane mULane dUra kara. sAdhaka pAse vaLI kayuM vRkSa ke tenI DALIo ane mULane nAza karavAne? sAdhaka ! tArA AtmAmAM ja eka viSa vRkSa vRddhi pAmI rahyuM che. tAre ja tenA unmelana mATe prayatna kare paDaze. saMsArIo jema gharanA AMgaNe athavA gharamAM kaI paNa vRkSane kadAca rahevA de, paNa pIpaLAne te mULamAMthI ukheDIne pheMkI de. pIpaLe ekavAra divAlamAM peThe pachI AkhA gharamAM phelAI jAya ane makAna dharAzayI thaI jAya. saMsAra viSa vRkSa che tenI agra DALIo bhavApagrAhI AyuSya kamavedanIya karma -nAma karma-tra karma ja che ane mULa ghAtikama, jJAnAvaraNIya karma, dazanAvarIya karma, mehanIya karma ane aMtarIya karma AtmaguNanA nAzaka che. saMsAra viSa vRkSanA mULa dUra thAya te ghatikarma rUpa DALIone to haTayA vagara chUTake ja nathI. mehanIya karma A saMsAranuM mULa che te badhA karmo DALI che. mohanIcanuM mULa rahe nahi te kamanI jhaMjhaTa ja rahe nahi. karmanuM mULa 'mithyAtva che. mithyAtvanuM mULa che te karmarUpI vRkSa phAle-phUle ane vikAsa pAme. mithyAtva nAza pAme te badhAM ja karma baMdhanA hetuo dUra jAya. karmabaMdhanA hetu vagara kamabaMdha thAya nahi ane karma baMdha nahi te janma-maraNa nahi ane je janma-maraNa nahi, to zAzvata sAdi anaMta kAla mekSamAM AtmAnI nirAzA , sthiti rahe. - dhIra! tuM karma ane karmabaMdhanA kAraNa samaja karmanA Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] sadguNAne pIsI nAMkhe te kaSAya bheda-prabheda samaja. kama vijJAna samajIza teA dhama vijJAnanA niSNAta banI zakIza. karmAM vijJAna samajIza, te dhyAnarUpa kuhADA dvArA saMsAra viSa vRkSanu` mULa ka-mithyAtva tuM haTAvI zakIza. game teTalA ghA karyAM, DALIe ane pAMdaDA uMTayA / zu' thayuM ? junA pAMdaDA gayA, navA AvyA. bhUkhanu duHkha gayuM ane peTamAM duHkhAvA zarU thayA. peTanA duHkhAvA dUra karavA mATe davA lIdhI. duHkhAvA maTaye paNa DhavAnA kAtila tattve lIvara khagADayuM. Ama duHkhanA nAza karavA jatAM du:khanI paraparA UbhI thAya. tenA karatAM vicAra. peTamAM du:khAvA thavAnu kAraNa zuM ? azAtA vedanIya karma'nA uDDaya. mane kema azAtAveDhanIya kanA uddaya thayA? me' devagurunI niMdA karI, AzAtanA karI, me kema deva gurunI niMdA karI ? mane deva-gurunI niMdA karavAnuM mana kema thayu...? mArI aMdara samyag samaja nA hatI. ulTI-mithyA vRtti hatI. sAcAMne khATI rIte jovu, khATAMne sAcI rIte jovu A mithyA dRSTi. A mArA peTanA du:khAvAnuM ja kAraNuM, nA, nA, nA mAtra peTanA du:khAvAnu* kAraNa nahIM, samasta du:khAnu mULa te mithyAtva. te mithyAvane dUra kara ane zAzvata sukhanA mAlika manI jA. suziSya ! duHkha mAtranuM mULa ja mithyAtva che. A ka senA sAme vijayI ana, paNa sAthe tane eka zAstrIya vAta samajAvI ghauM, zrI AcArAMga sUtramAM vAMgaca" zabda kahyo che tenA atha dura ka" ema thAya che. zAstranA A zabda tane eka khUba mArmika vAta samajAve che. jagata eTale jIva ane jayanA samUha. AtmA ane pudgalanu astitva. vizvamAMthI jaDane pudgalane nAza Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 145 nA karI zakAya. tuM tArA AtmA parathI kamane-pudgalane mahAjJAnI mahAtmAnA eka nAnA vAkayamAM paNa jina zAsana saMmata tatvajJAnanuM nirupaNa hoya. jagatamAM jaDa paNa raheze ane jIva paNa raheze. paNa tAre jIvamAMthI ziva banavA tArA AtmA upara lAgelAM kamane-sakala duHkhanA mULane dUra karavuM rahayuM. dhIra banIne kamane haTAvavAnI pravRtti kara. A pravRtti tane eka divasa nivRtti Apaze. "tuM zAMtine saMdezavAhaka banI? "gurudeva! ApanA zAMti prAptinA zubhAziSa-mArA zAMti prAptinA parama puruSArtha banenuM subhaga milana thAya te zAMti sAmrAjyanuM pragaTIkaraNa thaze." he gurudeva! puruSArtha huM karuM chuM, rakSA karaje mArA zubha bhAvanI." Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra sumi dhiI kuvvahA ke manamAM kayAreya satya vAta samajAtI nathI. satya gaLe utaratuM nathI. kapha jema gaLAmAM bharAI jAya che. tema sAcuM che ema belI zakAtuM nathI. beTa che ema sAbita karI zakAtuM nathI. mAnavI sAme taddana vAstavika hakIkata heAya che. paNa te svIkAratA pAMca varSothI je "huM" padane kakko ghUTele che. te tene roke che. ane mAnava je manana-ciMtana ane nididhyAsana zaktino svAmI che te paNa kAcIMDAnI jema mAthuM halAvIne kahI de che. barAbara nathI. nA kahI devAnI dhUnamAM khuda ja khudanA aMtarAtmAnA evAjane rUMdhI nAMkhe che. AnAthI adhika keI abhimAnanI karuMNa kathA haiI zake ? sAdhaka ! abhimAna-Aveza-AvegamAM AvI te kaI siddhAMta svIkArI na le, keI nIti apanAvI na le. eTale "karemi bhaMte nA uccAra bAda mahAvratanA svIkAra pahelAM AcArAMga sUtra tane eka kartavyanI pagadaMDI batAve che. mAga nAno che. paNa dhyeyane prApta karI ApanAra che. yAda rAkha, suMdara sUtra. "sarAmi dhiI kuzvAhA" satyamAM kRti kara. satyamAM pairya rAkha. mahAtmA! have meM nirNaya karyo che. ApanI vAta sAMbhaLyA pachI vicAra kare. paNa pUrvane pazcima kahe ane uttarane dakSiNa kahe ane huM hA..hA.kahuM. e mArAthI kaI janmamAM nA bane che. sAcAne sAcuM kahevAya. khoTAne sAcuM kema kahuM. tame mane kaho cho satyamAM dauya rAkha. te kartavyamAM rAkhavAnuM hoya. sahana karavAmAM rAkhavAnuM hAya. kaThIna kAryamAM rAkhavAnuM che. - * -- Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 147 satyamAM dhaya zuM rAkhavAnuM? satya te tarata, jaladI raju karavuM joIe. mane te vAta ja na samajAya tyAM huM vicAra zuM karuM? chatAM tame samajAve. samajavA taiyAra chuM. - sAdhaka! tArI vAta sAMbhaLI mane AnaMda thayo. tArI pragati avazya thaI che. pahelAM karatAM tArAmAM ghaNe pheraphAra thayA che. tuM samajavA taiyAra thaye te mArA ane tArA banenA sadbhAgya. paNa, yAda rAkhaje mAre ke tare-tArI mArI vAtanI rasAkasI, sAThamArI nathI karavI. paramAtmA-devAdhideva-vItarAga paramAtmAe prarUpela tatvajJAnane samajavA-samajAvavAnI keziza karavAnI che. mArI vAta khoTI hoI zake. tArI vAta paNuM peTI hoI zake, kAraNa huM ane tuM mane asarvajJa, paNa...vItarAganI vAta, vItarAganuM vacana kyAreya khoTuM na heya.zAzvata-satya hAya,kAraNa! prabhu vItarAga-sarvajJa, sarvajJAnI vANu sadA satya, saMpUrNa, paripUrNa hoya. tuM vItarAganA -vacanane samajavAnI koziza kara. huM tane vItarAganA vacana samajAvavAnI keziza karIza. prabhue pharamAvyuM. "satyamAM gherya karatuM samaje che. satya eTale sAcuM bolavuM. bhalA! zabdathI kayAreya satya pragaTa thAya? zabdathI abhiprAya samajAya ? zabdathI paristhiti samajAya? zuM satya ATalI kSullaka cIja che ke je zabdanI vAge jALathI pragaTa thAya? tuM satyane vANuM vyApAra gaNe che. ane tArI A mAnI lIdhelI dhAraNAthI viparItatA AvI eTale tAre mijAja bagaDI gaye ane tAre babaDATa zarU thaI gayo. satya balavAnuM. jaldIthI belI devAnuM. emAM vaLI rya zAnuM rAkhavAnuM? AgaLa tuM nItipATha paNa belIza. "satyapUta vaEH vAkya " nuM raTaNa karIne ghaDAI gaye chuM. bhUkha mahApuruSanuM vacana sAMbhaLI chaLI UThe che paNa, - - - Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] jevu' Apaze| tevu' pAmaze tu bhUkha nahi...buddhimAna....vicAraka....jarA vicAra kara. zAzvata satyanA bhAvinA vArasadAra tu' satya na samaje e kui banavA joga che? ekavAra abhimAnanA acaLa phagAvI de. tuM khUkha ochu samajyA che. ghaNu samajavAnuM mAkI. che. tArA satyanA a simIta che, maryAdbhuita che, TUMkA che. prabhunI satyanI vyAkhyA anAkhI che. satyanA artha samIta che. vizALa che, gabhIra che. jevu' hAya tevu" kahI devu'. khelavu' te zAzvika satya-paramArthi ka satya nahi." " paramAki satya tA tenu nAma jenAthI kheAlanAra ane sAMbhaLanAra anenu' maMgaLa thAya. zAstra satyanA atha hita" kare che. hita kare te hitastrI. dayA karanAra DaoNkaTarane zAMti rAkhavI jarUrI. zikSaNa ApanAra zikSakane zAMti apanAvavI paDe te hita karanAra hitasvIne zu zAMti-dhairyaMnI jarUrata nahi, hitamAM zAMtinI jarUrata nahi ? satya eTale sayama. satya eTale Azrava nirAdha. satya eTale savara. satya eTale yathAkhyAta cAritra. satya eTale mAtra vacana vyavahAra nahi paNa mana, vacana ane kAyAthI thatuM sAtvika bhavya anuSThAna. satya eTale zuddhAtmaRRzAnu pragaTIkaraNa. patana mATe koI prakriyA na heAya, paNa udhvI karaNa mATe avazya prakriyA hAya. satya e mahAsAdhanA che. mahAsAdhanA dauya vagara na thAya tethI ja AcArAMga sUtra pharamAve che. satyamAM hoya'' kare. satyane aa dvArA siddha kara. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA satyanA a` hita satyanA atha sayama, pApane chUTo dora ApanAra asayamI hita ke maMgala nA karI zake. hita-maMgala tA pApane kANumAM rAkhanAra sayamI mahAtmA ja karI zake. sayama vinA hita nahi. hita vagara satya nahi. khela ! sayamanI sAdhanAmAM dhaiya joI e ke nahi ? hita karavA hiMsAnA tyAga karavA paDe. asamaja-ajJAna bhUkha' leAka lArI niMdA kare chatAM tAre temanA ma'galanI prAthanA karavAnI. ajJAnIjane tArA tiraskAra kare te paNa tAre temanA upara AziSanI varSA karavAnI. sU` tane mAre te paNa tAre temanA rakSaNa mATe tatpara rahevAnu.... mUrkha janatA tArA samabhAvane kAyaratA-khAyalAvRtti kahe teA paNa tAre tapI javAnuM nahi, uzkerAI javAnuM nahi. vicAravAnu` mArAmAM sAmarthya pragaTa thAya. vizvanA samasta jIvAne sanmArge sthApita karU ? sAmarthya vagara-zakti vagara doDhayA chuM. pa'zu giri para ArahaNa na karI zake. tethI girinI--pahADanI garimA ghaTI jatI nathI. pazue paga majabUta karavA joie. [ 149 satyane siddha karavA mATe mAre sAdhanA karavI joI e. pratyeka yugamAM satya-sayama-yamaniyama sAMbhaLI A mAge prArabha karanArA aneka....paNu dau vagara satyanI sayamanI- yamanI-niyamanI siddhi nahi. prabhunA pavitra karakamalathI pravrujita anIne paNa utpannajita khananAra kAI hAI zake. sAdhanA mATe utsAha hatA paNa dhaiya keLavI na zakayA te jIvana rahyuM ane vratanI mALA vikharAI gaI. sAdhaka! khUba agatyanI vAta samajI le. pratyeka kAnA prArabhamAM sAhasikatA ane utsAha joIe, paNa pratyeka kA'nI pUrNAhuti mATe pratyeka kA'nI saphaLatA mATe tA ' Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 1 AMkhe eTale aMtaranI pAMkhe. darya joI e ja. jaganI siddhi mATe darya joIe te. AtmAnI siddhi mATe zuM daurya na joIe? aurya eTale zuM? kumAgane tyAga, pratyeka paristhitimAM mane A paribaLo sAdhanAmAM sahAyaka thaze ke vidhAyaka ? sahAyaka baLanuM avalaMbana laI le. vidhAyaka baLane cheDI de. dUrathI ja tajI de. AzAtanA-virAdhanAnA tatvanI tarata ja zuddhi kara. abhyAsa--ArAdhanAne AtmasAt karavA tatpara bana. zrI AcArAMga sUtranI anupama vAta mAre tane samajAvavI che. satya eTale AgAma. zrI jinezvara prarUpita Agama. sarvajJa kathita Agama-zAtra ? tArI satyanI vyAkhyA che. jevuM hoya tevuM kahevuM. basa, emAM theDe pheraphAra kara.' satya eTale jagata jevuM che tevuM jovuM. jagatanA sAcAM darzana paramAtmAnA dharma zAstramAM. jema jaDa ane jIva tevuM ja nirupaNa kyAMya viparItatA nahi, apUrNatA nahi. Agamane samajavA daurya joIe. Agama pramANe jIvana caryA banAvavA paNa daurya joIe. AgamanA rahasyane prApta karavA kaurya joIe. zrI AcArAMga sUtranA eka eka sUtra khUba gaMbhIra ciMtana, khUba mahAna sAdhanA mAMge che. samudranA kinAre UbhAM rahIe te chIpalAM ane keDA ja jovA maLe. marajIvA banI mahAsamudramAM DubakI mArIe to ja sAcAM ratnanA darzana thAya. ane ratna meLavI zakAya. zrI AcArAMga sUtra paNa ciMtanane mahAsamudra che. zAbdika arthanA kinArA upara ubhe rahIza te zabda kezanA. atha jevAM chIpalAM maLaze. AcArAMga sUtranA rahasyArthI mATe Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 151 peTALamAM praveza karIza te AcArAMga sUtra-maya anI jaiza. tatvajJAna rUpa mahAna ratnanA svAmI nI zakIza. pharI pharI punaH punaH yAda rAkhI le. saccami dhii kuntrahA." kurudhva. kriyApada mUkI tane kahyu kriyAthI satyanA sAkSAtkAra.... A vacanane vicAraje. tu paNa prajJAvAna che. manana zaktinA svAmI che. jarUra paramAtha prApta karI zakIza. gurudeva ! mArI zakti-bhakti-azakti ane Asakti madhu' Apa jANA che, mArA bhAvane jANavA..mArI zaktine pIchAnavAmAM Apa sajJa tulya che. paNa Apa kimIyAgarajAdugara che. mane tamArI vANInuM vazIkaraNa thayuM che. tamArA doravAyA hai. deravA" . tamArI kRpA mArI manana-ciMtana zaktinu" pragaTIkaraNa kare. satyane samajI ane satyanI khai" pUrNAMka sAdhanA karU. evA ja AzIrvAda Ape. eja punaH punaH prA nA. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raka aNaga citte khalu ayaM purise, se keyaNuM arihae pUriNaNue lokokti kahe che kUve kUve judA pANI ane mukhe mukhe judI vANI." jeTalAM kUvA hoya teTalAM pANInA svAda hAya. keIpaNa be kUvAnuM pANI raMgamAM samAna heya paNa svAdamAM samAna na hoya. svAda alaga hoya tema vyaktivyaktinI vAta abhiprAya alaga hoya. kAraNa dareka vyakti pitAnI sAme upasthita paristhitine alaga rIte vicAra kare che. saunI vicArasaraNI vibhinna hoya ane tethI abhiprAya-rajuAta paNa saunI alaga heya. AvI vicAradhArA jana sAmAnyamAM pracalita che. paNa mArA suziSya ! zrI AcArAMga sUtranuM 114muM sUtra tane eka nave pATha bhaNAve che. khAsa khyAlamAM rAkhavA jeve che. "akhega citte khalu aya purise, se keyanuM arihae pUriNae." saMsArIne aneka citta hoya che. zAstrIya vAta te sadA alaukika ja hoya. jenI dRSTi jeTalI vyApaka teTaluM tenuM nirIkSaNa suMdara. ApaNuM daSTi carmacakSunI eTale ApaNane bAnuM darzana thAya. kevalajJAnInI dRSTi vizvavyApI. trikAlavid sava padArthana saMpUrNa jJAna karanAra. dRSTi ja anaMtane mApanAra te pachI darzana paNa anaMtanuM ja heya. AvI anaMta daSTithI zubhatA tIrthakara paramAtmA pharamAve che. A mAnavane aneka citta che eTale vyaktine eka nahi aneka abhilASA-jhaMkhanA che. abhilASA pUrNAhutimAM samaya lAge che. ekAeka Icchita padArtha baLe nahi ane tyAM te AMkha sAme suSTine bIje Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 153 padArtha dekhAya che ane tenI cAhanA thAya che. Ama saMsArI vyaktine saMsAra sukhanI aneka cAhanA thAya che. mAnavI keInI abhilASA pUrNa karavA prayatna kare che ke nahi, paNa khudanI abhilASA pUrNa karavA AkAza-pAtALa eka kare che. paNa samudranA jaLathI ya cAraNI bharAya? cAraNI enuM ja nAma temAM jaLa bharAya nahi. tema saMsAranI IcchA zAnAthI pUrNa thAya? kenA vaDe pUrNa karI zakAya? saMsAranI IcchA kayAre paNa keInAthI ya pUrNa thAya nahi. IcchA to sApanA I che eka nahi aneka hoya. eka IcchA pUrNa karavA jAya tyAM te aneka icchA jamI cUkI hoya che. vizvamAM IcchA pUrNAhutinA mArge je jAya te parAjaya ja pAme. hArIne-thAkIne tene pIchehaTha karavI ja paDe. IcchA pUrNa thAya ane eka bhayaMkara zrApa tenA mAthA upara "utare. IcchA lebha mehanIya karmanA udaye thAya. lebha eka dAruNa pariNAma che. sarvanAza.. vizvane vinAzanA paMthe laI janAra kayAreya zAMti-sukha prApta karI zake? pAMDa bhayaMkara yuddha bAda hastinApuramAM praveza kare che. hastinApuranA rAjya 'siMhAsana para yudhiSThira birAje che. cArebAju maMgala vAdyo -vAgI rahyAM che. khuzanumAbharyuM vAtAvaraNa che paNa yudhiSThirane -zAMti nathI. enA aMtaramAM bheMkAra che. kuruvaMzanI kIkIyArIo enA kAnane baherI karI rahI che. suMvALA hastinApuranA rAja sihAsanamAM tene lAkho-karoDe vIMchInA DaMkha lAgI rahyA che. dharmarAja yudhiSThira ! "javAba Apa... zuM tuM "dharmarAja? zu tArI rAchA dharachA hatI? zu tAruM cuddha dharmayuddha hatuM? adharmanA mArge gayela tane zAMti thAya? dharmarAja thaI tuM paNa rAcchAne tyAga nA karI za? to sAmAnya vyakti tenI rAjasthAna tyAga karI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvane zivanI pAchaLa dAre te anubhava PRA 154 ] zakaze ? ane rAjyecchA pUrNa karavA kayA dAvapeca nahi lagAve ? sattAnA siMhAsanamAM hamezA bhayakara kaTanI chaLanI irSyAnI durgaMdha Ave che. sattAnuM siMhAsana kayAreya saraLatAthI maLe nahi ane koIka puNyAtmAne saraLatAthI sattAnu* siMhAsana maLe te tene tenI Asakti hAtI nathI. khAkI duniyAmAM satra jayAM lAbha tyAM lAbha. IcchA te AkAza sanmAna ana'ta. A anaMta icchA pUrNa thAya nahi eTale mAchalI jema pANI vagara valakhAM mAre tema mAnava valakhAM mAre--havAtiyA kare. IcchA-prabaLa IcchA mAnavIne yAgya-ayAgya, zakya--azakaya badhA vicAra karavA detI nathI. basa, eka ja deha mUke che IcchA pUrNa karavAnI. lAbha jyAM AnyA tyAM sadguNe te vidAya lIdhI che. leAbhIne kAI snehI nahi, svajana nahi, parajana nahi, guru nahiM, jJAna nahi. lAbhIne keAI rAkI nA zake. keAI pAche vALI nA zake. IcchAne AdhIna khanI AMdhaLI doTa mUke. jJAna nathI tenAmAM yA nathI. karuNA nathI, sneha nathI. bhaya kara kaThAratA-niSThuratA niHsneha che. tethI kAtila kAryAM karavAmAM tene vAra lAgatI nathI. kAI nA paNa te vadha karI zake che. keAI ne paNa pIDA duHkha ApI zake che. koIne paNa pakaDIne rIbAvI zake che, leAlI kuTubanA ja dveSI hAya che tema nahi. te deza-rASTranA. drohI khane che. dveSI ane che, nAzaka bane che. vinayamUrti e sAdhunA svAMga sajIne paNa parama At mahAna rAjavI udyayananI kema hatyA karI ? rAjyaleAbhathI prerita manIne ja ne ? leAbhI rAjAnA nAza dvArA rAjyane nAza kare che. leAlI ceArI dvArA dezama ene pIDe che. duHkha de che. leAlInI gati ja vicitra-te zu' na kare? r [ Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA labhI aDhAra-aDhAra pAmasthAnaka e sa rakAra para bane che. pApa kadAca kramabaddha thAya che. paNa tenI vRttimAM badhA pApa ekI sAthe Ave che. lobhI keInuM khUna ekavAra kare che paNa khUnane plAna te anekavAra kare che. lebhInuM mana ja pApathI bhayaMkara bhareluM hoya tenA paDachAyAmAM paNa pApanI gaMdha hoya tethI ja zrI AcArAMga sUtra kahe che. "se kevaNuM arihae pUriNae kenAthI icchA pUrNa thaI zake? labhanuM IchA e mohakarUpa che. paNa temanuM sAcuM rupe to mAnavane parAjaya che. parAjaya mATe zA mATe prayatna kara? "tuM icchAne ja tyAga karI jyAM tyAga Avaze tyAM sukha-zAMti ane samatAnA. sAgara hiloLA mAraze. tuM sukhI... tArI pAse AvanAra sukhI. sAdhu sukhanA bhAge na jAya, te keNa jAya? gurudeva! ApanI kRpAe meM te saMsAra tyAga karyo che. saMsAra nahi te mane abhilASA zAnI? abhilASA nahi te duHkha zAnuM? gurudeva! ApanI kRpAe huM te mahAsukhI thaI gaye. sukhanA sAgaramAM hiloLA mAruM chuM. - vatsa! te saMsAra tyAga karavAno prayatna karyo che. saMsAranA sAdhano tyAga karyA che. sAdhana e te bAhya. saMsAra che. paNuM... saMsAra paranuM mamatva e ja aMtaraMga saMsAra che. A aMtaraMga saMsAra mejIka bokSa je che. bekSamAM. kaI dekhAya nahi. paNa jAdugara je kahe te badhuM ja nIkaLe. tema mamatva paNa khUba khataranAka che. mamatvanI mAyA jALane sAdhana pedA karatAM vAra lAgatI ja nathI. sAhima Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] ne saMga ane tenI vA na javanI naraka che. te cAle che. rAgA putrane cheDe mamatva dUra karyuM e bhAsa thaye. pa, ziva maLe temAM mAtra ubharAI AvyuM. bane tyAga karyo chanAM upakaramAM samAvi pedA karI ahI pa na saMsAra zarU karyo. mAdhaka! nuM apramattabhAvamAM lIna banI guNasthAna para ADaNa karIza. paNa mamarA agyAramA sthAnakethI para patana karAve che. sUma tebha 5 tArI zirinI gatine ridI de che. jema pala vALa rAma jaya ane udarI ghaI jAya tema tema gAdhanAne nAga karIne ja . pAmapre idhita apramata ramAtmAne pa leba bhayakara gulAMTa khavarAve che. apramattabhAvamAM zakti lathAmAM rita ghama dhyAnanI mastI mAM mAmAne leba mithyAtvanI kurI khAImAM phekI de che. dharmadhyAna dara caDyuM. Ana- dhyAnanA cara zarU thaI gayA. zukala leyAnA ujjavaLa pariNAma dara thaI gayA ane mAruM ke maruM tevI kuliyA rAtmarAjano kabajo laI lIdhA. lAbha evo bhayaMkara che. jarA tene ja maLe eTale turata samasta ka senAne ghusADI de che. mahAtmA kyAM guma - thaI jAya che ane duSTAtmA pragaTa thaI jAya che. ziSya! dITA eTale sAdhanAno prAraMbha... dIkSita jIvana eTale sAdhanA kALa nizcita siddhi te zapaka zreNInA prAraMbha bAda... mAdhyanI siddhi te agI avarathA sAdhanAnA mAgamAM nirAMtane zvAsa laIza te tArI paNa parAjaya kathA zarU thaI jaze. huM tAre vijaya jevA Atura chuM eTale tane eka 'maMtra ApuM chuM, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA 157 niHspRhasya tRNuM jagata lebhane jItavA niHspRhI bana spRhA nahi te jhaMkhanA nahi. jhakhanA nahi te duHkha nahi. dehanA ArogyanI paNa IcchA dUra karo ane chevaTe te tAre mokSanI IcchA paNa choDavAnI che. IchA mAtrano tyAga... IcchA haTI eTale mehanIyama haTayuM. ane AtmA svataMtra banyA. basa, icchAnI parataMtratA cheDa.. gurudeva! basa, ApanA caraNano sparza karI kahuM chuM. badhI IcchAnA tyAganI IcchA karuM chuM. zuM karuM gurudeva! IcchA to mArI pAchaLa paDI che. Ape IcchA tyAga karavAnuM kahyuM. tethI ja meM IcachAnA tyAganI IcchA karI. mAre hArdika bhAva ApanI hitazikSA. svIkAravAno che, basa. "ApanI AjJAne AdhIna banuM ." Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra9 arae payAsu ***** AnaMda svAbhAvika hovo joIe. ane AnaMda jene svabhAva hoya tevI vyakti ja siddhinA pAna sara kare che "paNa AnaMda sudra na hai joIe. tuccha ane sudra AnaMdamAM rAcanAra AtmAne zAzvata sAtvika AnaMdanI anubhUti khUba durlabha kahI che. zAstra ApaNane sAdhyanI siddhi karavA prere che. tethI ApaNane je cIvaTa kALajI hoya tenA karatAM adhika cIvaTa kALajI hitasvIne hoya che. hitaciMtaka sadA ApaNuM - dhyAna rAkhe che. sAdhaka ! tArI badhI ciMtA tIrthaMkara paramAtmAe karI che. jene urdhvarehaNa karavA hoya tene nIcenI taLeTIne tyAga karavo ja paDe. taLeTIne choDayA sivAya zikhara sara na thAya. zAzvata AnaMda meLavavA azAzvatane tyAga karavo khUba ja jarUrI. zrI AcArAMga sUtra tane pharamAve che... - "arae payAmu strI viSe anAsakta bana..tuM kahIza. huM bAla brahmacArI chuM. strI ja nathI te Asakti zAnI? paNa tArA A badhA - tarka-vitarka zAstrakAra jANe che. ApaNe phakta inidrAnA tophAnane jANIe chIe. paNa ApaNe upakAraka Indriya ane mananA baMnenA taphAnane samaje che. Indriya sAme padArtha Ave eTale pAgala bane, mana dUra rahelA padArthanI paNa kalpanA karI pAgala bane che. mananI sRSTi IndrajALa jevI che. IdrajALamAM kazuM sAcuM nA hoya. chatAMya sehAmaNu ane lebhAmaNuM lAge. ekavAra tevA kAlpanika jagatanuM darzana thAya tenAthI hAhAkAra philAI jAya. manapasaMda padArthanA darzana karyA paNa maLyA nahi Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinakA [ 159 eTale jhaMkhanA-lAlasAe bahAvaro-vyAkuLa banAvI dIdho. A vyAkuLatA-karmabaMdha karAve che. tethI ja hitasvI gurudeve ApaNane pharamAve che. "arae payAsu AsakitanuM je mULa kAraNa che tene choDe. vRkSanA pAMdaDA ane DALI jeTalAM teDIza teTalAM nUtana pragaTaze. vRkSanuM mULa lIluMchama che. vRkSanA nAza mATe vRkSanA mULane nAza jarUrI che. zeka-duHkha-pIDA-vyathA dUra karavA zekanuM mULa, duHkhanuM mULa, AsaktinuM mULa teno uccheda karavuM joIe. strInA premamAMthI punaH saMsAravRkSa navapallavita -bane che. eka kSaNa mATe te lAge huM naMdanavanano mAlika banI gaye. naMdanavananI zItaLa chAyAmAM viharaNa karuM chuM. paNa kSaNamAM raudrarUpe pragaTa thAya tyAre khabara paDe ke mAro prema zItaLatA ape te che ke bhayAnaka javALAnI jema jalAve tevuM che. A te prema ke pAza? kayAMya svataMtratA nahi, zAMti nahi, premane pAza suMvALuM baMdhana che. gaLAmAM Ave te paNa mANasa tenI mulAyamatA joI AnaMda anubhave paNa jyAM gAMTha vaLI gaI. hajAro-lAkho prayatna kare paNa zuM rezamanI gAMTha chUTe ? mAnava dveSane tyAga karI zake paNa rAgane tyAga karavAmAM hAMphI jAya che... mAnavane zvAsa bharAI jAya che. guMgaLAmaNa thAya che. paNa -A AkarI kaseTI che. zuM strI ja baMdhana? zuM puruSane ja strI tyAga karavAne? strIne keIne ya tyAga karavAno nahi? ziSya! jaDa ane caitanyanI carcA karavI khUba sahelI che. paNa jaDa-daitanyanuM tatvajJAna pacAvavuM khUba kaThIna che. zAstra te kahe - vijAtIyanA paricayane tyAga kara. strIne mATe puruSa vijAtIya. puruSane mATe strI vijAtIya. viruddha Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] vRddhonI sevAe puNya meLavavAnI phekaTarI che. vijAtIya e padArthInuM Aka Na thAya. A maulika vAta tA bALake ya samaje. koinA mATe amuka aMdhana ane koInA mATe amuka mukta vyavahAra. A jaina zAsanane samata nathI, jaina zAsana te sanuM upakAraka hitakAraka zAsana che. saunI ciMtA kare, mAre mana keI strI-kAI puruSa che. paNa tItha kara paramAtmAne mATe koI strI nathI-koI puruSa nathI. temanA mATe samasta vizva karuNAnu pAtra che. karuNA pAtranA jhAjherAM jatana karavA e mahAmAnavanA mahAna sadguNa heAya che. aDhAra pApasthAnaka, tera kAThiyA, ATha, mada ane ATha ka thI mAnavanA sukha naSTa thaI gayAM che. AtmA peAtAnu svarUpa bhUlI huM sukhI, hu duHkhI AvI khUmathI vizvane herAna kare che. tIkara paramAtmAne A AtmAonI karuNA janme che, temane prabhu upadezanu' auSadha Ape che. bhAvapuSTi karanAra adhyAtmanI samaja Ape che. paramAtmA saune pharamAve che-vijAtIyanA tyAga kare." vijAtIyane tyAga eTale zuM? strIoe puruSAne haTAvavA--dUra karavA prayatna karavA. ane puruSAe strIone haTAvavA dUra karavA prayatna karavA. dRSTithI dUra koI padArthane karI zakAya paNa sRSTithI. dUra kevI rIte karI zakAya? zAstrakAra bhagavata zakaya ane sa'camamAM sahAyaka vAta kare. vijAtIyanA tyAga eTale vijAtIya paricayane tyAga kara. paricaya vagara Asakti thAya nahi. paricaya-satata paricaya jarUra manamAM bhAva pedA kare che. manamAM rAganI grathI badhAI jAya che. mATe vijAtIya pari cayanA tyAga kara. tArA-mArA atha khUba sImita che. paNa sajJa para--- mAtmAnI dRSTi asImita ane emanAM atha paNa asImita Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 161 ApaNI vijAtIyanI vyAkhyA evI che. strIe puruSane tyAga karavo joIe. puruSa strIne tyAga karavo joIe. prabhu keI eka niyata AkAramAM ja vijAtIyatA nihALatA nathI. ane phakta eka niyata AkAranA tyAgathI vijAtIyane tyAga thaI gaye evI kSullaka vAta paNa svIkAratA nathI. prabhunI ArSa dRSTi upadeze che-ziSya! zuM tu AtmA? nahi! mahAtmA. mahAna AtmA........ maitanyane cAhaka.... - tanyane upAsaka ane caitanyanA pUrNa vikAsa mATeno tAre avirata prayatna. tArA mATe ke vijAtIya? zuM ekale strI vedano dvArA vijAtIya? zuM ekale puruSa vedane DhAMce vijAtIya? nA caitanyanA upAsaka mATe ajJAna vijAtIya. AtmAnA ArAdhaka mATe pudagala vijAtIyajIvanA ArAdhaka mATe jaDa vijAtIya.... siddhAtmA banavA jhaMkhatA sAdhune karma mAtra vijAtIya... kamabaMdhanA hetu mAtra vijAtIya AtmAnA zukra adhyavasAya sajAtIya vijAtIyathI strI-puruSa e simita artha svIkArIe te 158 karmanI prakRtine bAhya svarUpamAMthI eka-be ke traNa Adya rUpano ja tyAga thAya. vijAtIyanI, jamAta te ApaNA. AMgaNAmAM ja a nAMkhIne paDI rahI che. teonI rAkSasI vidyA judI ja che. rAvaNa vidyAthI eka hajAra rUpa karI zakAya, paNa vijAtIyatA pudgalanA anaMta-anaMta svarUpa karI. sAdhakane.' satAve che. A satAmaNamAM sAdhaka muMjhAI nA jAya. aTavAInA jAya eTalA mATe paramAtmA pharamAve che, "pudgala : mAtra vijAtIya." "AtmA mAtra tArA sajAtIya." AtmAno paricaya kara..... vijAtIya pugala paricaya tyAga. , AmAnI ahalaka jagAva yugalanA kedamAMthI dUra : 11 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 | jIvananAra strIne saguNAne pIsI nAMkhe te kapAya hiTa. strIne vijAtIya mAnanAra strIne tyAga kare che paNa zarIranI AsaktimAM aTavAya che. A badhA vijAtIyatAnA bhayaprada sthAna che. samajyA vagara utAvaLe tyAga karIza te khALe DUca ane daravAjA makaLAM thaI jaze. pudgala mAtra pratye Asaktine tyAga e vijAtIya tyAga. ane "arae payAsu sUtrane sAce atha che-AtmA mAtra pratye Atmika prema karavAthI ja pugalanI Asakti dUra thavAnI che. zrI AcArAMgasUtra tane ane mane kahe che-zAzvat AnaMdanA pragaTIkaraNa mATe Atma svarUpane vikAsa tha joIe. pugala svarUpane tyAga thavuM joIe paNa, jema brIja-yula vagara mahAnadIne oLagI zakAtI nathI tevI ja ApaNI dazA che. tethI svAdhyAyane pula bAMdha. svAdhyAyanA sahAre pudgala Asakti dUra thaze ane Atmika AnaMdanI anubhUti thaze. prabhunA prabhAve tAruM-mAruM lakSya siddha thAya e ja prabhune prAthanA. 1 gurudeva ! huM ziSya Apano chuM paNa saguNane saka buddhine Apane vArasadAra banyA nathI. durguNa ane buddhithI derAyela huM kayAMthI zAstranA rahasyane samaju? zabda sAMbhaLI devuM ane Icchita siddhi nA thAya eTale mArI bhUla nA jeu paNa, keIvAra dubuddhithI deravAI manamAM ema paNa kahyuMmAga satya na hatuM. have samaye mAga satya, paNa huM masAkara khoTA, viruddha dizAmAM do. keIpaNa tyAga pAchaLa za lakSya hAvuM joIe te Ape samajAvI mArA upara mahAna upakAra karyo. have vijAtIya premane tyAga karIza sajAtIya Atma svabhAvane svIkAra karIza. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 13 pachI te mArA jIvanamAM "arae payAsu zAstra vacananI hitazikSA sajIvana banaze. huM zAzvata AnaMdane samrATa banIza. gurudeva ! Ape ja mArA jevA raMka upara dayA karI rajoharaNanA dAna karyA have bhAva ratnatrayanA dAna karI ane zAzvata AnaMdanI siddhi prApta karAvo. Apa mahAna dAtA cho. ApanA dAnane bhUkhyo mArAthI adhika keNuM haze ! prabhu ! dAna kare...mane dhanya banAve Apa maracha kare mArI arajI svIkAre Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 samaya tatyunehAe appANa vipasAyae buddhimAna ane mUkha` saunI eka cAhanA hAya che prasanna rahevu'. paNa saune cAhanA pramANe yeAgya mArga maLate nathI, ane jyAM mAga maLe tyAM doDe. doDayA pachI ene ceAgya kahevAnI jugajunI Adata mAnavanA mana para savAra thaI jAya. che. chevaTe evI paristhiti Ave che ke mAnavI peAtAnA manathI evA gherAI gayA haiAya che. kaTALI gayA heAya che. paNa, satyanI rajuAta karavAnu` sAhasa cAlyu' gayu. hAya che eTale mAnava jIvanane rasa khAI bese che ane nirasa thaI jAya che. mAnava jIvana jagala samu* khanI jAya che jANe lAge A tA mAnava ke mAnavanuM' khaDera.... sAdhaka ! mahAtmAe mAnava jIvananu` mUlyAMkana kare che eTale ja tenA jatananA jhAjherAM upadeza Ape che. prabhu AcArAMga sUtramAM kramAve che 'samaya tatthavehAe akhANa vipasAyae.' samayanuM paryAlecana karI AtmAne prasanna karavA joI e. AtmAnI prasannatA kayAre? svAdhInapaNe saheja anI kanya thAya te. jyAM sAhajikatA na rahe tyAM svAdhInatA na rahe tyAM veTha lAge. jyAM veTha lAge tyAM kaSTa-pIDA ane du:khanI anubhUti thAya. sAdhutA eTale masta phakIrI....jyAM masta phakIrI tyAM prasannatA pedA thAya ane jyAM prasannatA tyAM sAdhutAnA darzana thAya. : sAdhu jIvana eTale prasannatAnA mahAsAgara.' jyAM azAMti tyAM duHkha, jyAM duHkha tyAM rAga-dveSa ane Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 165 jyAM rAga-dveSa tyAM kamabaMdha, jyAM karmabaMdha tyAM janma-maraNaA cakramAM anAdithI avirata bhramaNa karyA che. A cakranA nAzano upAya prasannatA, jyAM prasannatA tyAM sukha, jyAM sukha tyAM zAMti, jyAM zAMti tyAM samabhAva ane jyAM samabhAva tyAM rAga-dveSane abhAva ane jyAM rAga-dveSane abhAva tyAM karmabaMdhane abhAva, jyAM kamabadho abhAva tyAM janmamaraNane abhAva ane jyAM janma-maraNane nAza tyAM sarva pIDAne nAza ane sadA zAzvata zAMtinuM sAmAjya-siddhAvasthAnA pragaTIkaraNuM. sAdhaka ! sAdhu thayo che have prasannatA prApta kara. prasanatA siddha thaye saMsAramAM paNa mekSa sukhanI anubhUti. gurudeva ! meM to ApanA caraNamAM nivedana karyuM che, ane pharI paNa eja nivedana karuM chuM. mane Apa AMgaLI cI che. Apa jyAM AMgaLI cIdhe tyAM pahoMcI javuM. paNa zuM mArA upara kRpA nA kare! Apa mane prasannatAne rAjamArga dekhADe. galI khuzImAM mane game nahi ane phAve nahi. kayAMka aTavAI jAuM. mane te mukhya raste ja batAve, kRpA kare. sAdhaka ! prasannatA apAya nahi, levAya nahi. prasannatA prApta karavAnI che meLavavAnI che. prApti puruSArthane avalakhe che-bhAgyane nahi ? puruSArtha karIza? dharakhama puruSArtha karavo paDaze. prasannatAno mA vicAraNuM ciMtana-manana." ciMtana-manana karavAthI prasannatA prApta thAya che. gurudeva ! sAcuM kahuM, huM jyAre vicAra karavA besuM tyAre sauthI adhika nyAya kene ApuM kahuM? prathama puruSa ekavacana, sarva samaye-sarvatra mane lAge huM eTale mahAtmA huM eTale zuddhAtmA. huM eTale sphaTika je nirmaLa maro kaI vAMka nahi, gunhA nahi huM gunegAra nahi, huM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] vRddhanI AzAne svIkAra e jIvananuM maMgala che. doSa pAtra nahi. deSa bIjAne-bhUla bIjAnI-gu bIjAne gunahegAra bIjA. A gunhegAra guMDAoe mArI zAMtino nAza karyo. mane herAna karyA. ane AvA vicArano e vAvaToLa Ave kayAreka te rUdana-rIsAmaNAM-manAmaNuM choDI mAruM ke maruM tevI paristhiti upara pahoMcI jAuM chuM. eTale ja huM ekAMta ane vicArathI gabharAuM chuM, ane Apa pharamAve che. vicAraNAthI prasannatA Ave. sAcuM kahI dauM chuM. bhAIsAba ekAMtamAM ane vicAraNAmAM mane mArI jAta nirdoSa lAge che ane AkhI duniyA gunhegAra lAge che. eTale huM kyAreka muThThIvALI havAmAM vadhuM chuMkayAreka dAMta kacakacAvI babaDuM chuM. bole, have huM zuM karuM? vatsa ! meM tane vicAravAnuM kahyuM che. te vicAraNAne mArga dekhADIza davA levAnI paNa paddhati hoya. auSadhi paNa paddhatisara na thAya te rAga na jAya. - pratAraNuM te vicAraNuM nahi paNa jayAM mananI nimaLatA thAya te vicAraNA kahevAya? sukhadarzana darpaNamAM karAya. rAgadazana skrInIMga-esaremAM thAya te Atmadarzana kayAM thAya ? te paNa samajavuM joIe ne ! samabhAva vagara Atmadarzana na thAya. samatAthI vicArIe te prasannatA prApta thAya. samatAsamabhAva kyAM Ave tyAM "huM" pada ahaMkAra ane mamakAra vidAya laI le. ahaMkAra jAya-mamakAra jAya eTale samabhAvanuM sAmrAjya phelAya. jyAM samabhAva Ave tyAM mArA-tArAne bheda bhUlAya. mAruM-tAruM bhUlAya eTale eka ja zubhabhAva pedA thAya. mArA karatAM A vizvane sukhanI adhika jarUra che. AzvAsananI adhika jarUra che. lAgaNInI adhika jarUra che. - Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA ! 167 samabhAva Ave tyAre sva sukhanuM lakSya nA rahe. svamAM kendrita thayela AtmA sava banI jAya, sarvane banI jAya te sarvanI ciMtA kare. jene sarvanI ciMtA karavAnI hoya tenAmAM AnaMda-khuzI-prasannatA hoya. kuTuMbanA vaDIla paNa vicAre che. kaI paNa vastu saune sarakhI na pahoMcADI zakAya. kayAreka ochIvattI thAya. paNa lAgaNIprema te saune samAna ApI zakAya. samabhAvI vizvanA pratinidhi bane che. te samaje che ke padArthanA vibhAga kayAreya sarakhA na karI zakAya, paNa zAMtinA dAna saune samAna karI zakAya. jene zAMtinA dAna karavAnAM hoya tenuM mana svastha rahe. hRdaya prasannatAthI sabhara rahe. samabhAvapUrvaka vicAraNA karavAthI AtmAnI prasannatA prApta thAya. A prasannatA prAptine rAjamArga che. tAre AcArAMgasUtranA rahasya prApta karavA che te tane huM vistArathI kema nA samajAvuM? uDANathI kema nA samajAvuM. mArA dehane te kAlanI asara thavA lAgI che. bhAvi zAsanane vArasadAra tuM paNa che. zAsananA satyane jIvaMta rAkhavAnI ane jALavavAnI javAbadArI tArI paNa che ja. : - bhAvinA zAsana rakSaka ! prasannatA prApta karavAne bIjepaNa eka ramaNIya manahara mArga che. "samaya" no artha jema samabhAva che tema "samaya" no artha Agama paNa che. Agamane vicArIne zAstrathI ukSA karI AtmAne prasanna rAkhavuM joIe. sarvajJa prabhunuM Agama eTale sthaLe sthaLe heya-seya upAdeyatatvanI samaja. sarvajJa prabhunuM Agama eTale maitrI-ameda-kAruNya-mAdhyastha bhAvane mahAstotra. sarvajJa prabhunuM Agama eTale karma ane puruSArthanuM vijJAna. sarvajJa prabhunuM Agama eTale dharmanA mahApra Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] vRddhonI sevAo puNya meLavavAnI phekaTarI che. bhAvanuM addabhuta varNana sarvajJa prabhunuM Agama eTale kaSAyanA jhera dUra karavAnI divya auSadhI savajJa prabhunuM Agama eTale Ama dazananI anokhI cAvI prabhunuM Agama eTale jyAM vicAraNuMno dravyAnuyoga ArAdhanA karavA mATe jyAM caraNakaraNAnuM ga, AlaMbana levA mATe kathAnuga ApaNuM bhava maryAdA ane AtmasukhanI maryAdA samajavA mATe gaNitAnuMyoga , vizvanI gahanatA samajavA mATe ane caMcaLa manane sthira karavA mATe AvA sarvazreSTha prabhunA Agamane vicAre tene prasannatA kema prApta na thAya? | mArA priya ziSya ! tuM prasannatAne jhakhe che tenA karatAM adhika huM tane prasannatA prApta thAya tenI rAhanA karuM chuM. AgamanuM pAcana-Agama graMthonA abhyAsamAM lAgI jA...bhUlIjA kSaNika A duniyAnI mAyAneyAda rAkhI le, tArA Atma svarUpane. AgamanA ciMtanamanana vagara Atmika prasannatA prApta na thAya, Agamano abhyAsa prasannatAnI vazIkaraNa vidyA che. vazIkaraNa vidyAthI je vaza thAya tene kheMcAIne AvavuM paDe. te siddha kara." prasannatA prApta karavAnI vazIkaraNa vidyAAgama abhyAsazAsAbhyAsa, zAstrAbhyAsa tAre phariyAda karavAne svabhAva bhUlAvI deze. saunI pharIyAda jAya pachI zu pharIyAda Ave ? AtmA yAda Ave eTale Atma zuddhi pragaTa thAya tyAM sahaja svabhAve prasannatA prApta thAya. samajyA ne ? na samajAyuM hoya te pharI samajAvuM... Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 169 40 sAcu' kahu' Aje huM AnaMdamAM AvI gayA chuM... masta banI gayA chu....Ape mArI upara keTalA upakAra karyAM.... prasannatA prApta karavA mATe paNa zAstrAbhyAsane mane mA dekhADayA. kayAreka manamAM thatu hatu. gurune game che mATe bhaNe, gurune 'khuza karavA bhaNe. paNu, Aje samajAyuM Apa mane zAsra adhyayananA upadeza zA mATe ApatA hatA ? ApanA mATe nahi, mane prasannatA prApta thAya mATe. huM sukhI anu eja ApanI cAhanA che. Apanu nirvyAjavAtsalya mane jarUra Agamane abhyAsI manAvaze. ApanA caraNa sparzI karI kahuM chuM ApanA zubhAziSathI hu "jarUra zAstra pAragAmI manIza ane zAstranA ciMtana-mananathI prasannamanA mahAtmA banIza. Ape mane zAsananI javA-badArI soMpI che te have huM paNa kRta nizcayI khanI kanyanA kaThAra pathe AgaLa vadhIza........!!! 5 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "purisA tumaseva tuma mitta, kiM bahiyA miramicchasi ?" mAnavane kAna che tethI te kaIne kaMI sAMbhaLavAne Tevayela che. zravaNa sahaja che. bIjA kArya ane vyakitane prayatna kare paDe che tyAre zabda te sahaja kAnamAM jAya che ane vyakita zabda zravaNane hA laI zake che. paNa A zabda zravaNa dvArA duniyAmAM mitra ane zatrunI lAMbI katAra UbhI thaI jAya che. | bALake duniyAnA je divase prathama darzana karyA te divase tenA hAthanI muThI baMdha hatI. kaIka Igita karI rahela hatuM. mArUM badhuM gupta che. mArAmAM badhuM che. juone, mArI muThI paNuM baMdha che. paNa jyAM zabda sAMbhaLavA lAgyA tyAM muThI khulI gaI. hAlaraDAmAM gavAtAM gIta sAMbhaLatAM bALaka sUI javA lAgyuM. basa, tyArathI mAnavajIvanane eka saMgharSa zarU thaI gaye. priya zravaNa-apriya zravaNa...priya. zravaNathI AnaMdanI anubhUti eTale nidrA AvavA lAgI. apriya zravaNa jAgavuM-raDavu... priya ane apriya bheda zarU thayo. eTale duniyA paNa be vibhAgamAM vahecAI gaI. duniyAnA navA mahemAne zabda zravaNathI bheda rekhA UbhI karI. dIdhI. mitra ane zatru priya kahe te mitra apriya kahe te zatru navajAta zizune keI mitra, keI zatru na hatA. mAtra vizva dazana hatuMvizva spazana hatuM...zabdanuM zravaNa hatuM. paNa, sahaja vizvanA padArthanuM mananIya mane pRthakakaraNa karyuM ane zabdane be Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 171 bhAgamAM vahecI nAMkhyA- "priya zabda ane apriya zabda priya zabda bolanAra mitra banI gayA...apriya zabda belanAra zatru banI gayAphata AMkha dvArA vizvanuM darzana karanAra bALakanI draSTi badalAI. sRSTi anekhI dekhAI. mitra ane zatru..jyAM mitra malyo, tyAM mAnava deDI gaye. jyAM zatru sAme Avye tyAMthI mAnava bhAgavA lAgyo. paNa muzkelI e thaI vizvamAM kayAMya tene zAMti maLI nahi sehAmaNA zabda belana 2 mitro chetaravA lAgyA. zabda sehAmaNuM rahayA. kArya bihAmaNuM rahayAM. have mAnavane thAya che kevI rIte ekalA javAya ? mitra vagaranuM jIvana na cAle...mitra te joIe. janma vakhate saMbaMdha vagarane hate paNa, pAMca-pacIsa varSamAM saMbaMdhanI vividha zrakhalAthI vIMTAyela mAnava pakAra karIne kahe che saMbaMdha vagara jIvAya kema ? temAM paNa badhA saMbaMdha hoya ke na hoya, paNa mitra vagara kema cAle ? priya ane apriya zravaNamAMthI mitra nAmanA saMbaMdhanI mAnavane bheTa maLI paNa pachI te. mAnavane mitra saMbaMdha jIvana mATe jarUrI thaI gaye. vizvae paNa te mAnya karyuM. mitra joIe ane tIrthakaree. paNa maitrIno pavitra mArga apanAvyuM. Ama mitranA saMbaMdhane tIrthakaranI mahora lAgI. vizva sAthe maitrI rAkhI te tIrthakara banyA. vizvamaitrI tIrthakara banavAmAM sahAyaka banI te. vyaktinI mitratA vyaktinA vikAsa mATe sahAyaka kharI ke nahi ? sahAyaka zakti na hoya to meLavavA prayatna kare joIe. Ama, mAnavamana ghaDAI gayuM ane mitra saMbaMdha anivArya banI gaye. mitra saMbaMdhane vyavahAra zAtre paNa mAnya rAkhyo ane dharma zAstra e paNa mAnya rAkhyA. kAraNa,mitra mitranI pragatimAM preraka-protsAhaka ane saMvardhaka banI. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ]. bhUlane paMpALe te pIDita gaye. AdrakumArane abhayakamAranI mitratAe siddha karyuM. | suyogya mitra mitranA Atma kalyANamAM sahAyaka bane che. tethI jIvanamAM mitra saMbaMdhane saue anivArya svIkAryo. AdhyAtmika vyaktioe paNa mitrabhAva svIkAryo paNa kaMIka alaga rIte eja vAta zrI AcArAMga sUtranA 118mA sUtramAM pharamAve che. A "purisA ! tumameva tuma mitta, kiM bahiyA mittamicchasi ? mahAnubhAva! tuM ja mAro mitra che te mitranuM anveSaNa jagatamAM zA mATe kare che? zrI AcArAMga sUtrane "purisA -zabda keI strI jAti ke puruSa jAtine uddezIne vaparAyela nathI. paNa ahIM 'purisA zabdane artha che "suyogya AtmA- "hita zikSAne egya mahAtmA." purisA" zabdathI puruSa AkRti grahaNa karavAnI nathI te puruSaveda kyAMthI grahaNa thAya ? parisA zabda vyakitamAM rahelI gyatAno dyotaka che. eTale artha thAya ke mahAnubhAva ! tuM ja mAre mitra, pachI tuM mitranI zA mATe jhaMkhanA kare che? tAre mitra zodhavA bahAra na javuM jAIe. A AcArAMga sUtranI hitazikSA che. saMbaMdhanI mAyAjALamAM gUMcavAyela mAnava ekatatva 'bhAvanAnuM vismaraNa karI de che ane saMbaMdha bhaga thatAM dIna-hIna banI jAya che. asagI asaMgI AtmA sAga ane sabaMdhamAM bhUlo paDI duHkhanI paraMparA saje che ane nijAnaMdI AtmA duHkhanI UMDI khADImAM dhakelAI jAya che eTale ja zrI AcArAMga sUtra pharamAve che ke zA mATe tuM mitranuM bahAra saMzodhana kare che?" vAkyamAM rahele "kijha -zabda vAkayanI keI anerI bhavyatA vyakta kare che. A vAya Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanika . . Ara "ta mAM mane tane phakta zikhAmaNa ApatuM nathI..AjJA karatuM nathI. paNuM mAnava je kare che te aMge UMDANathI kaMIka pUche che-"tuM zuM Irache che?" "tuM zu saMzodhana kare che? mitra? mitra jagatamAM maLe?" jagata mitranI bheTa nA Ape, paNa saMbaMdhane guMcavADe. UbhuM karI dInatAnI bheTa Ape. "dInatA tyAM sukhanA dazana paNa dulabha !? mitra mATe jagatanI cAhanAmAM goTALe thaI jAya. kayAreka tuM ja bhUlo paDI jAya che. mitra eTale "priya belanArapriya karanAra-A artha tAre khoTe che, bhUla bharela che. ' mitra eTale upakArI-hitakArI-sanmArga darzaka-guNamAM. abhivRddhi karAvanAra-pragati pathamAM sahAyaka paNa upakArahita-sanmArga prApti-guNanI vRddhi-pragati paMtha keI keIne ApI zake che, tema thatuM ja hoya te tIrthakara vizvanA. mitra hatA. vizvanA prANI mAtrano uddhAra karI deta. tAre mitranI zodha karavA javI nA paData. vizvanA keI mitra tArUM AtmakalyANa na karI zake. je tuM tAre mitra nA bane te ApaNane tIrthakara jevA vizvAmitra maLyA, paNa ApaNu , kema maMgala nA thayuM? ApaNe ApaNuM mitra nA banyA. tethI. "sa6 anuSThAna e ja sAco mitra che ? samyagna anuSThAna vagara vizvanA keIpaNa jIvanuM kalyANa kayAreya nA thAya. sad anuSThAna-samyagU AcaraNa-sadAcaraNa. e ja mitra. sArI zikhAmaNa kaI ApI zake paNa anuSThAna keI karAvI zake? sadanuSThAna vyaktine potAnA AtmAne zubha pariNAma ja karAvI zake.. - Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] bhUlane pakhALe te paMDIta zubha pariNAmathI sad pravRtti" sad pravRtti dvArA Azrava-niSedha ane saMvarabhAvanuM pragaTIkaraNa chevaTe sapravRtti ja sarva pravRttinA tyAgarUpa sarva saMvarabhAvamAM sahAyaka bane. sadupravRtti vagara AtmAnI pragati nahi, AtmAnuM kalyANa nahi eTale ja zrI AcA-rAMga sUtra kahe che-"tumameva tuma mitta". tuM ja tAre mitra A vAkyamAM "eva" zabda khUba ciMtana mAMge che....upadeza dAna te kaI paNa karaze. paNa samyak kiyA te tAre ja karavI paDaze anaMta asadu anuSThAnanA pApa eka zuddha -anuSThAna dvArA chinna-bhinna naSTabhraSTa thaI jaze. jyAre tArA haiyAmAM bhAyika bhAvanA zubha pariNAma pedA thaze tyAre kSaNamAM ghanaghAti cAre-cAre ya karma naSTa thaI jaze. kevaLajJAna ane kevaLa dazanane sahaja Atma pariNAma pragaTa thaze. te bahAra mitratA che. bahArano mitra bahAranI -sagavaDa sAdhanAmAM sahAyatA kare. aMtarane mitra aMtaranI 'sahAyatA kare. mArA priya ziSya! tuM tArA AtmAne ja mitra banAva. -AtmAne ja keLava. tAro AtmA ja zuddha bane te tAre mitra banI zake che. bIjA te mitrAbhAsa che. jagatamAM mitranuM saMzAdhana e te mehanuM nATaka che. AtmAne paribhramaNamAM prerita karavAnI duSkaLa che. huM paNa tAre mitra nahi. mitra tAro zubha pariNAma zubha pariNAma tAre upakAra karI zake. basa, AtmAne mitra -banAvI sarva zatruone tyAga kara. e ja hitazikSA. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 17pa gurudeva ! ApanI hitazikSAthI prerita banI zubha pari.. NAmane mitra banAvuM.... paNa.... ApanI kRpA vagara zubha pariNAmanI vRddhi thAya! basa, kRpA rAkhaje.... ApanI kRpAnA sahAre zubha pariNAmane mitra banAvI zatru samA samasta karma ane zatru samA zarIrane tyAga karI asaMgI --ayogI banIza... bhAva mAre.... prabhAva tamAre uddhAra thAva mAre, -samuddhAra thAva samasta vizvane e ja vinati -- Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa "sahio dukhamattAe pune jhaMjhAe" keTalIka vyaktio agni vacce cAle che, paNa agniene bALato nathI, dajhADato nathI, paNa pANI upara cAlatI. heya tema laherathI cAle che, tyAre prazna thAya A vyakti pAse evI kaI siddhi che ? kaI zakti che ke je tene bALatI. nathI dajhADatI nathI. ' vyakti pAse phAyaraprapha sAdhane hoya te agni vacce. paNa AnaMdathI rahI zake, paNa vizvanA samasta mAnave vyAkuLatAthI evA gherAyelA rahe che ke eka kSaNa mATe tene cena paDatuM nathI vyAkuLatAthI vihvala banela mANasa vizvamAM sarvatra phare che, sarva vastune upayoga kare che. chatAMya jyAM jyAM jAya che, tyAM tyAM duHkhathI dAjhe che. svapnamAM paNa sukha tene maLatuM nathI, jema jema duHkha maLe che tema tema tenI duHkha dUra karavAnI ghelachA bhayaMkara tIvra banI jAya che, ane Dubate mANasa jema taraNane sahAro le tema te sukha zabda sAMbhaLe che, tyAM doDe che,' bhAge che. je maLe tene svIkAre che, paNa vicitratA e sajAya che, ke tenI pAse padAtha AvatAM sukha nAmanuM tatva dUra thaI jAya che, ane duHkhanuM pragaTIkaraNa thAya che. duHkhathI dAjhela duHkhanI bhUtAvaLamAM phasAyela vyakitanI zAMti te dUra bhAge che, paNa have tene svabhAva vicitratAnI mAjhA mUke che, khuda duHkhI thAya che, ane saune duHkhI kare che. sukha ane zAMtinA vArasA same. mAnava vyAkuLatAthI vihvaLa banI vizvane paNa duHkhanI - - lhANI kare che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcAraga sUtra citanikA [ 177 zuM mAnava jIvananuM AnAthI adhika avamUlyAMkana hoya ??? - A vyAkuLatA bALakamAM ja hoya tevuM nahi, vRddhamAM paNa hoya, sAdhumAM paNa hoya, ane gRhasthamAM paNa hAya. zrI AcArAMga sUtra eka Atmika auSadhinuM divya vana che, sAdhaka! zrI AcAraMga sUtra tane eka divya guTikA Ape che. duHkha mAtranuM bIja vyAkuLatA. vyAseha jhaMkhanA, abhilASA ja tArAmAM pedA na thavA de te ! vyAkULatA rahe te duHkha rahe, paNa vyAkULatA naSTa thAya te duHkha bIja naSTa thAya ja. zrI AcArAMga sUtranI A divya auSadhi sAdhaka tArI pAse rAkhI le..nA...tAre palle bAMdhI lenApale bAMdhavAthI paNa chUTI jAya. A ghaDIe A paLe ja tuM te divyagALI grahaNa karI le... duHkha raphUcakkara thaI jaze. e auSadha che. "sahio dukakhamattAe puTTone jhajhAe A auSadhine prabhAva che. duHkhanI mAtrA rahetI ja nathI. nirviSa sApa karaDe te paNa zuM thAya? duHkha Ape te paNa zuM? duHkhanI nAzaka zakita haNAI gaI. duHkhane paNa have kahevuM paDe che, bhAIsAba mAruM nAma badale have mane judA nAmathI bolAve. gurudeva ! zuM huM Apane nAnakaDe ziSya nathI? mArI hitaciMtA tame nahi kare to keNu karaze. mArA upara dayA kare. karUNA kare.... anugraha kare. mane paNa vyAkuLatAthI dUra karavAnI ASadhi Apo. nAnakaDo huM duniyAmAM doDI jaIza. ghare ghare jaIne kahIza mArA guru pAse eka auSadhi che "jAo tame laI Avo ane mArA jevA masta phakIra banI jAo 12 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] vyAkhyAna e jIvana parivartananI aNamela cAvI che. vatsa! A auSadhi e to zrI AcArAMga sUtranI dena che. mArI nahi, "sahie dukhasattAe puTTone jhaMjhAe.? zrI AcArAMga sUtra kahe che. divya auSadhi le pachI duniyAnA samasta duHkhane AhavAhana kare, AvI jAva medAnamAM tame ane huM, have khAMDAnA khela khelI laIe. paNa A auSadhimAM evuM vazIkaraNa che, zatra mitra banI jAya che, zatrutA rahe nahi te yuddha kema thAya? aMte yuddhanA medAnamAM sulehanI veta kvaja laherAyamAna thAya che. e auSadhi tane kahI dauM ! tuM kahI daiza ApI de... te svIkArI le... hitanI gaLI... maMgaLanI goLI, hitanI gaLI che. "jJAna" jJAna Ave te duniyAnA dukhenI tAkAta nathI. tane spazI zake. jJAna samasta duHkhone sukhamAM pheravI nAkhe che. jAvone paramAtmA mahAvIra pAse pelA govALiyA AvyA. ziSya banIne pele gozALe AvyuM. caMDakauzika sarSa AvyuM. ane svargamAMthI deDIne kaTapatanA vyakatarI AvI, badhA AvyA ane saMgamadeva paNa AvyA. saMgamadeve vicAryuM duSTonI jamAta vIra vardhamAna upara trATakI ane huM kema bAkI? huM te zuravIra.. badhA mahAvIranI zaraNAgati svIkArI le. huM ekale laDhIza.... saMgame paNa prabhu sAthe cha mahinA laDAI calAvI. paNa paramAtmAe samasta duHkha pAtrane karma nAzanA nimitta banAvI dIdhAM. prabhue kahyuM, koNe kahyuM tame duHkha che ? paNa kharekhara tame jema najIka Ave che tema mAruM kevalajJAna najIka Ave che. mArAmAM vyAkuLatA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA - | 179 pedA thatI nathI. vihavaLatA pedA thatI nathI. mane bhaya lAgate thI. paNa huM nirbhaya banatA jauM chuM. mAruM mana merU jevuM niprakapa bane che. mane dhyAnamAM kaI vikta karI zakatuM nathI. kAraNe mArI pAse vizvanA hitanI bhAvanA che. vizvanuM hita thAya tevuM jJAna che. eTale vyAkULatAne bhAgavuM paDe che. jyAM vyAkuLatA-vihvaLatA dUra thAya eTale duHkha paNa sukha banI jAya che. sAdhaka ! tArI sAdhanAnI avasthA eTale prazna eAchA karavAnA ane Avazyaka kartavya adhika karavAnA prazna karanAra tarka vitarkamAM aTavAI jAya ane kartavya karanAra sAdhanAnA mArge AgaLa vadhI siddhine svAmI banI jAya." - jJAna ArAdhanAnI dhuNI dhakhAvIne besI jA. eka kSaNa.... eka paLa paNa jJAnArjana vagaranI jAya nahi. jJAna meLavatA satata prayatnazIla bana. kalAka bhaNyA. pAMca gAthA karI. hajAra svAdhyAya karyA. AvI namAlI vAta nA kara. kevalajJAna na maLe tyAM sudhI jJAnArjana mATe sukha choDavA paDe te choDa, nidrAne tyAga karavuM paDe to kara paNa jJAnaprAptino bhavya puruSArthaprAraMbha karI de. jJAnanI tAkAta che. vikalpa vyAkUlatA pedA nahi thavA de. keInA sukha mATe prayatna karIe paNa kharA ane na paNa karIe. paNa khudanA sukha mATe prayatna na karIe te bane kharuM? jJAna prApti e nijanA sukhanI sAdhanA che. tuM ema nA samajato ekAda graMtha bhaNuM lIdhe eTale jJAna prApta thaI gayuM. vyAkhyAna sabhA tALInA gaDagaDATathI gAjI uThI eTalA mAtrathI jJAnI na banI javAya. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : tA 180] duSTonuM piSaNa eTale sajajana zAha tArA haiyAmAM samatA zAMti Ape te jJAna, nahitara che manoraMjananI kaLA." naTa prekSakagaNane AkarSaNa karavA haze paNa tenA haiyAmAM te rUdananuM saMgIta heya tema. je jJAna tane AtmAnA darzana karAve, tane paramAtmAne dazana na karAve te jJAna nahi, jJAnanA svarUpe ajJAnatArAmo praveza karI gayuM. jJAnanI tAkAta che. duHkhanA DuMgaro Ave te paNa vyAchaLa = na thAya, vihavaLa na thAya. , sAdhaka! tAre samyakajJAnanI ArAdhanA karavAnI che. zAstrajJAnanI upAsanA karavAnI che. tuM evuM jJAna meLava je te jJAna tArAmAM jhaMjhA pedA kare nahi. jhaMjhA eTale vyAkuLatA- vihavaLatA, vyAkuLatA ISTa prApti mATe paNa heya che. ane aniSTa nivAraNa mATe hoya che. jema sajjana Ave eTale ja durjanane vidAya levI paDe tema jJAna prApta thaze eTale ke vyAkuLatAnA uThamaNuM thaI jaze. duHkha tArAM paNa AkramaNa kare paNa te karmabaMdhanuM kAraNa naMhi, kama-nijArAnuM sAdhana * banI jaze. * sAdhaka! AjathI kammara kasIne besI jA. jJAna prApti. mATe sarvadA-sarvathA puruSArtha kara. kevalajJAna nahi maLe tyAM ja sudhI prasannarata raheje. mArA ziSyamAM vyAkuLatA-vihavaLatA joI zakuM te huM nippara guru nathI. samAne! . . - gurudeva! Apa to kamaLa karatAM paNa kamaLa che * i vAtsalyanA svayaMbhUramaNa samudra! ApanA ayAra vAtsalyane * prApta karela che .chatAM kathAreka sAdhanA mArgathI dUra thaI jAu chuM, paNa Aperaje hitopadezo Ayo, rAta-mApta karI 1, 9 * , ne : - 1 - , kAra che ... Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 181 vivalatA dUra thaI jaze." A mahAmaMtrane siddha karIza. AtmasAt karIza. Aje ApanA caraNakamalamAM vaMdanA karI eka ja vinati karUM chuM. mane hitazikSA ApyA ja kare. ApanI hitazikSAmAM tAkAta che karine zaMkara banAvavAnI huM te Apane adane sevaka. ApanA Adarzane kema sajIvana nA karUM?" Apane Adarza sajIvana karIza! aneka vyaktine ApanA AdarzanA raMge raMgIza...basa vinati svIkAre. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 #2 33 "sae pamattassa bhaya apamAysa natthi bhaya" savva ww sajjana satra sa pAse jaI zake che, sneha sakhadha AMdhI zake che, duja na kayAMya kayAreya kAine maLI zakatA nathI.... ane kadAca maLe che. te paNa jhaghaDAM ja kare che. A kAraNe sajjananI duniyA vizALa mane che. te saunA satkAra kare che. sau tenA satkAra kare che. duna kAI nA satkAra karatA nathI. dunane kAI satkAratuM nathI. vizALa duniyA tenA mATe sAMkaLI galI khanI jAya che. chevaTe durjana azAMta ane che. azAMtatA udvigna khanAve che. udvignatA zAkAkuLatA sukhanAM vAtAvaraNane paNa duHkhamaya khanAvI de che. duHkhI pAte A raudra dhyAna ane bhayakara kama kha"dha kare tyAre sajjanane zAMti maLe che. zAMti tene cittanI sthiratA Ape che. cittanI sthiratA zukala dhyAna tarapha laI jAya che. Ama, sajjana niya ane che. Aja vAta zrI AcArAMga sUtramA gaNadhara bhagava'ta kahe che--savva pamattasa bhaya, savva apamAssa nasthi bhaya' satra--sava thI sanA pramAdrIne bhaya che. satra savathI sane viSe apramAdi nirbhaya che.... suziSya ! pramAda eTale sUvu, apramAda eTale jAgavu. evA atha karIza te nida-nidrA danavaraNIya karmAMnA uce nidrAnA abhAva te jAgaraNu. A jAgaraNa dazanAvaraNIya ka'nA yeApazamanA kAraNe. paNa zrI AcArAMga sUtramAM nidrAne ja pramAda kahyo nathI.... ' Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 183 pra(mAda)-madyate, mAdyate-gAMDA thavuM, pAgala thavuM muMjhAvuM pramAda- atyaMta gAMDA thavuM, pAgala thavuM, bhayaMkara muMjhAvuM eTale dekhAva DAhyAne paNa hakIkatamAM pAgala... jene dekhAva DAhyA hoya ane vartana pAgala jevuM hoya tenA gAMDApaNanuM nidAna karavAmAM De. paNa bhUla khAya. paNuM, prabhu zAsananA sarvajJa AtmAo-kevalajJAna-vItarAgI pAgalanA nidAna turata kare che. _ _"vatana sAruM hoya paNa mana jenuM gAMDuM hoya-avyasthiti hoya te pAgala." mehanIya kama jenuM joradAra hoya te pAgala zAstrIya paribhASAmAM tene pramAdI kahe che. vatana kadAca viparIta hoya paNuM mana jenuM svastha heya, mana vyavasthita hoya te DAhyo. zAstrIya paribhASAmAM tene apramAdI kahe che. pramAdIne badhAMthI bhaya lAge, pramAdIthI badhAne bhaya... pAgala jyAM jAya tyAM tephAna kare eTale saune paNa bhayaMkara trAsa... pAgala je khAya, je pIe, je kare tenAthI tenuM pAgalapaNuM tophAna ja vadhe, pAgalane je sAcave tene ja che mAre. kadAca magajano pAgala herAna na paNa thAya ane herAna na paNa kare, paNa mehanIya karmane pAgala jyAM jAya tyAM bhayaMkara kamabaMdhanA tophAna karIne ja rahe. tethI pramAdIne sarvathI bhaya, pramAdIne sarvane bhaya "apramAdI sadA nirbhaya..apramAdIthI so nibhaLya.. gurudeva ! Apa, A badhuM mane kema samajAve che? bhAIsAba ! divase jarA paNa sUte nathI. Akho divasa pustaka laIne besI rahuM chuM. apramAdI nahi? Apa mane apramAdI nahi kahe tyAM sudhI mane zAMti maLavAnI nathI. jaladI kahene... Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] mAnavajIvanamAM kharIdavA lAyaka cIja che viveka apramattabhAvanA cAhaka mArA ziSya ! mArAthI tene pramAdI kahevAya? tuM prAtaHkALamAM UThIne Avazyaka kriyA kare, paDilehaNa kare, adhyapana-adhyApana kare svAdhyAya kare, svAdhyAya karAve, sevA-suzruSA kare, zAzana prabhAvanA kare, lega kare, vihAra kare-AvA susAdhune huM pramAdI kahuM te mArI gustA na lAje? tuM pramAdI hoI zake?...nA nA... eka divasa te mahA apramata AtmA banI siddhAvasthAne prApta karanAra mArA ziSyane mArAthI te pramAdI kahevAya kema? gurudeva ! Apa zuM pharamAve che? Apa bele che te sAruM paNa ApanI AMkhe mane kaMIkra juduM kahI rahI che zuM Apa mArA para kaTAkSa kare che? zuM mArI majAka karo che? zuM mArA gurunA hRdayane paNa na jANuM? vatsa :- tuM mArA vacanane samaje tenA karatAMya abhiprAyane samajavAnI adhika keziza kare. gurunA abhiprAya samajanAra ane te pramANe vartana karanAra-suziSyathI prabhunuM zAsana dhanya banavAnuM che. ekavIsa hajAra varSa sudhI prabhunuM zAsana cAlaze te paNa suyogya AtmAothI jane? je ne mAruM A zarIra eka divasa vidAya leze. pachI zAsananuM sukAna tAre ja sAMbhaLavAnuM che ne ? mAruM zarIra naSTa thaze, paNa mArA zubha manorathanA bIja te tArA jevA suziSyamAM vAvyA che. eTale eka divasa navapallavita thavAnAM ja che. tuM bhAvina zAsana paraMparAne vAhaka tuM eAgya na hoya e kema bane? gurudeva Ama, mane phesalA nahi. ApanI kRpA mane gya banAve. Aje Apa mane kaIka samajAvavA mAge che, zuM mArI gyatAne abhAva lAge che. gurudeva ApanA caraNe -sparza karI kahuM chuM ApanI hitazikSA mane gya banAvaze. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 185 kaDavI-kaThera paNa mArI hitakArI hitazikSA avazya pharamAve. mekSAbhilASaka! ApaNe saue ArAdhanA karI jagatanA pramANa patra meLavavAnA nathIApaNe te ApaNA AtmAthI pramANa patra meLavavAnAM che. paramAtmAthI pramANapatra meLavavAnAM che. -zAstrathI sahI karAvavI che. mArI ArAdhanA suMdara che. jagata jue bAhA vyavahArabAhA vyavahAra sAro jue eTale tenA pramANapatra maLI jAya. paNa aMtarajJAnI te bAhya vyavahAra sAthe Atmika zuddhi paNa jue. sAmAnya vyakti kaI jADA mANasane jaI kahI de kevuM alamasta zarIra che. paNa De. jADA mANasane jue ane tenI AMkhanI nIce bhAga, nakha ane jIbha tapAse, pachI ja niregI kahe ane pachI ja hase... majAnuM che tamAruM zarIra. tema AtmikajJAnI paNa aMtaranA zubha pariNAma sAthe bahArane vyavahAra zuddha jue te AnaMda mAne. kAraNa, aMtaramAM zubha pariNAma hoya to hajAre bhadrika - saraLa pariNAmI dharma pAme te zuddha vyavahAra kema na rAkhe? thoDI paNuM mahatvanI vAta yAda rAkhajenuM aMtara zuddha ane bAhya vyavahAra zuddha hoya te AtmA aneka bhavya jIvanuM AlaMbana banI zake. aneka AtmAone tAraka-uddhAraka banI zake ane khudanA AtmAnuM paNa kalyANa karI zake. jenuM aMtara zuddha hoya ane bAhya vyavahAra zuddha na hAya te mAga pravartaka nA banI zake tenuM Alekhana laIne kiI nA tarI zake, paNa, je pote ema mAne ke mAre bAhya vyavahAra zuddha rAkha joIe. paNa te pALI zakatuM nathI, te mArI truTI che, paNa mananI zuddhi te rAkhavI rAkhu. AvI jenI bhAvanA hoya te AtmA khuda ArAdhaka banI zake. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] parizrama e mAnavajIvanane mahatvane siddhAMta che. nI ataranI A bIjane tAraka hoya che. tenA jenI aMtaranI zuddhi na hoya paNa bAhya vyavahAra zuddha heya te puNyadayanA baLe bIjAne tAraka banI zake upadezaka banI zake. tenA bAhA zuddha vyavahArathI bIjA tarI zake paNa pitAne AtmA tarI nA zake.' jenuM aMtara paNa azuddha che, jene bAhA vyavahAra paNa azuddha che. te kayAre paNa khudanuM kalyANa nA kare. bIjAnuM kalyANa paNa nA karI zake. mArA haiyAnI te bhAvanA che ke tu aMtarathI paNa zuddha bane. ane bAhya vyavahArathI paNa zuddha. bana. A baMne zuddhi tIrthaMkara paramAtmAmAM hoya che. tethI ja tItha kara banI zake che. strIne sparzathI ke sacittanA sparzathI, zatri bhejana ke dIvA bhejanathI temanA jIvanamAM keI azuddhi AvavAnI. na hatI, paNa lAkho jIvanuM patana je kAraNethI thavAnuM che te kAraNone prabhue tyAga karI bAhya vyavahAranI zuddhi rAkhI te ja prabhu mekSa mArganA sArthavAha ane sAdhu-sAdhvI-zrAvaka zrAvikA rUpa caturvidha saMghanA cakavatI banI zakayA. ApaNe paNa A divya ane bhavyamArge pragati karavAnI che. tethI kriyA karI. svAdhyAya karI. tapa karI ArAdhanA thaI ema A. zvAsana laIne besI javAnuM nathI. paNuM AtmAne anuzAsti hitazikSA ApavAnI che. te pramatta che te sarvatra bhaya apramatta che te sarvatra nirbhaya bAra varSa nahi.... bAvIza varSa manapUrvaka tapazcaryA karIne abhyAsa kare, paNa tenI pAchaLa je vidvAna kahevarAvavAnI bhAvanA hoya to pramatta... paNa eka paMktine paNa pATha karavA pAchaLa karmakSayanI bhAvanA hoya te apramatta... navakArazInuM paccakkhANa hoya te paNa apramatta, Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanika [ 187 AjIvana gurukuLa nizrAmAM rahe paNa meM gurunI sevA karI ema kahevarAvavA rahe te pramatta. gurunI nizrA mane dhanya banAve, gurunI sevA mane zuddha banAve, A bhAvathI rahe te apramatta tu kayAMya muMjhAI na jAya, akaLAI na jAya teTalA mATe vadhu spaSTa karUM. je anuSThAna-ArAdhanA-pravRttithI meha haTe, mehane kuThArA ghAta thAya, tenuM nAma apramattabhAva. je anuSThAna-pravRttithI meha. piSAya, kItinI jhaMkhanA thAya, kaleza thAya te pramattabhAva jyAM mehanIya karmane anukULa-piSaka- uttejaka preraka vRti heya te pramAda. jyAM mehanIya karmanA kSayanI pazamanI. haTAvavAnI vRti hoya te apramAda. "jyAM meha tyAM bhaya... - jyAM nirmoha tyAM nirbhaya.." sUvuM jAgavuM - khAvuM - pIvuM-besavuM-UThavuM e badhA dehanA sAmAnya dharma" e kaI saMpUrNa pramAdabhAva nathI. kayAreka jIvananI jarUriyAta paNa banI jAya. jyAM meha jAgata rahe te pramatta bhAva. meha jyAM UMghe te apramatta bhAva. mArAM suziSya ! tuM apramatta banI nirbhaya bana. basa, eja mArA subhAziSa che, gurudeva ! huM have pramAdathI kharekhara bhaya pAmyo chuM. apramatta bhAvane cAhaka banyo chuM. Apa apramatta bhAvanA, jAdugara che. mArA AtmA para paNa apramatta bhAvano jAdu karo ane mArA mahane suvADe nahi paNa mArA mohanIya. karmane bhagADe... eja, punaH namra prArthanA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *NKN 34 "asthi satkRpareNu para " zeranA mAthe savAzera hAya " te ApaNI bahu pracalita kahevata che. kayAreka ApaNe A kahevata pramANe karIne khuza caiie chIe. kevA dAva lIdhe. micArA cheAbhIlA rja paDI gayA. are! Atman ! tu AnaMda mAne che paNa tArI mUrkhAInA tA thADA vicAra kara. mAnI le ke te koI ne kaThora bhaya kara maghAnI vAta karI. te sAMbhaLIne paNa te vyaktie tene javAba nA ApyA. tArI vAta sAMbhaLI lIdhI. eTale zuM tArI vAta svIkArI lIdhI ? tu sAcA ema mAnI zuM tane zaraNAzrita khanI gayeA... kaDakAIthI uddhatAIthI-tAchaDAIthI kAinu mAhu adha thAya paNa dila te vera vRtithI prajavaLI UThe che. te vyaktinA ! hRdayamAM veranuM khIja jaLavAI rahyu hAya che. "prasa*ga Ave tenA Dhodha dAvAnaLa evA bhasUkI astitva ja bhayamAM mUkAI jaze. ? ' nathI. sattA--gavikhtatA koinI jIbhane adha karI zake che, paNa kyAreya tevI vyakti koinA hRdayamAM ArAdhya banI zaktI kSamA namratAthI kadAca kAinI jIbha nA paNa madha thAya paNa, sAmI vyaktinA hRdayanA ArAdhya deva avazya khanI zakAya che. ' , ke koIne eka vAta sabhaLAvanAre 101 vAta sAMbhaLavA taiyAra rahevu' ja paDaze. jo tamAre koinI ekase eka vAta -na sAMbhaLavI hAya tA tame koine eka vAta sabhaLAvavAnuM cheDI do. tamArA krodhanA tyAgamAM tAkAta e che ke khIjAnA krodha sahaja bhAve tyAga thaI jaze. 1 Dian samaya ane UThaze ke tArUM" Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinakA [ 1 S. zrI AcArAMga sUtra pharamAve che-"asthi satyaM pareNuM, para." ekathI eka bhayaMkara zastra che. ziSya ! zuM te krodhanI kadathanA joI nathI ? tArA ekavAranA gussAne yAda kara. haiyA upara hAtha rAkhI tenA pariNAmane kahe. pachI ekavAra tArA saMyamanA zAMtinA prasaMganuM varNana kara... gussAmAM tAre vijaya thayo ke zAMtimAM tAre vijaya thaye? je vijaya parAjayane nimaMtraNa Ape tevA. turacha vijayamAM mAre ziSya AnaMda mAne ? mArA ziSyanI apayaza gAthA mane zaramAvI de. tArA guru unnata mastake phare te mATe paNa mArA ziSya! tuM zastronI paraMparAne samaja. zastrI karaNamAM bhayavRtti ke nirbhaya vRtti ?" zastra rAkhe keNa? jene zatru hoya te....zastra vApare keNa? jene laDavuM hoya te. tuM kahIza huM kaMI laDavA mATe zastrane upayoga karato nathI. huM to vijayI banavA mATe zastrano upayoga karuM chuM..... bhAI! mAre tane samajAvavuM che. keIne harAvI jItavuM saheluM che. paNa keIne chata ApI jIta meLavavI khUba muzkela che. A je divyakaLA che-"saune jIta ApI jIta meLava," te tane AcArAMga sUtra darzAve che.... ekavAra keInaya saMbhaLAva, sAme sajajana haze te kaI vAMdho nahi. paNa kaI mAthA bhAre maLI gaye te vicArI le ... kevA hAla ! benI cAra gALa nahi, pachI te saravALo nahi, guNAkAra nahi, paNa sIdho vaga upara ja pahoMcI jaze. tuM thAkIza paNa pelo dujana nahi thAke. tAruM mAthuM duHkhaze.. tAva Avaze.... vedanAthI vyAkULa banI AndhyAna, raudra dhyAna karI narakane atithi banI jaIza. kepa zastra sarvanAza. karaze. verathI vera vadhaze. charI-cappa-talavAra AdinI dhAra. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> 10 ] mAna ane apamAna e puNe ane pApane khela che : - naM *- taka - *- ' . tIkSaNa karAvI te cAle paNa kharA ane kadAca niSphaLa paNa banI jAya. A zastro zastrone pidA karatAM nathI... paNa dhana zastra te tuM jenA upara gusso kare che tenAmAM guse pedA kare che. tArA parivAranA pariNAma kRSNalezyAnA thAya che ane sAmenI vyaktinA parivAranA pariNAma kRSNalezyAnA thArtha che eka gusso anekamAM zatra bhAvanA ane chevaTe ana nubadhI kaSAyanI bhayaMkara avasthAmAM pahoMcADe che. badhAMne mArI zake nahi, paNa kSaNa kSaNa sarvanAzanI bhAvanA karI bhayakara karmabaMdha avazya kare.bhAva zasatra gussAthI utkRSTa bhAvazetra anaMtAnubaMdhI kaSAya pedA thAya che... che - sAdhaka ! dravya zastra-kAtara-sUDI-capu vigere choDavAnI sahelAM hatA eTale te dIkSAnA divase ja choDayA. paNa bhAvazastra kaSAyanA pariNAma, teDavA ja kaThina eTale sajAga rahevAnuM. saMdA sajAga rahevA mATe ja te adhikaraNane tyAga karyo ane upakaraNa svIkAryo. rajoharaNa muhapattipAtra vigere ane . upakaraNane upayoga karanAra tuM dhiMcAra kare che. mAruM jIvana "upakAraka hovuM joIe. e-muhapatti-pAtra mane saMyama 'polanamAM sahAyaka-madadagAra ane ane huM upakaraNane mAlika -anI zu karUM chuM ? * * * * * parepakAranI parimalathI mAruM jIvana magharI saMghAyamAna na banAvI dauM ?' - " mAru astitva vizvanA samasta jIvene upakAraka na bane to upakaraNano dhAra" ane huM upakAranuM jIvaMta svarUpa nA eka mArAmAM te svArthanI bhAvanI na hovI joIe paNa mArI pAse AvanAranI paNa vArthanI gaMdI gaTara baMdha thaI javI joIe ke ane mArI pAse besanAra uThanArA hadaya paNa paropakArano dara parimalathI suvAsita banI javo joIe ke * * * * , * * Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA { 191 sAdhaka! tArA rajoharaNamAM zuM che? tane khabara che? tArUM rajoharaNa te devAdhideva paramAtmAnA caraNakamalanuM pratIka che. te rajoharaNa svIkAra karI jAhera karyuM. "prabhu mArA hRdaya kamalamAM birAjita che mArA hRdaya kamalane suzobhita karanAra vItarAga paramAtmA che. vItarAganA bhaktanA hAthamAM dravya zastra paNa nA hoya ane vItarAganA bhaktanA hRdayamAM bhAva zastra paNa na hoya. hAya mAtra vItarAganI ArAdhanA ane sAdhanA." jyAM vaimAnika devanI sAMnidhyatA thAya tyAM duSTa vyaMtara devane vidAya levI paDe te jyAM vitarAga prarUpita jJAna-darzana-cAritranuM sAMnidhya heya tyAM kaSAyone sthAna kayAMthI maLe? sAdhu rajoharaNane jarAya dUra rAkhatA nathI. tenuM kAraNa zuM che? tane khabara che. vItarAganI chAyA na rahe te bhAvazastrane kAramo ghA lAgI jAya. eTale rajoharaNa sAthe rAkhI sAdhu kahe che. "vItarAganuM bautara mArA hRdayanuM saMrakSaNa kare che. A bakhtarane-A kavacane moha kayAreya bhedI nA zake" vItarAganA abhedya kavacanA dhAraka e mArA suziSya ! bhAvazAstrane tuM tyAga kara. eTalAM ja mArA nAnA AziSa nathI, mArA te tane mahAna zubhAziSa che ke "tuM bhAvazastrane tyAgI ane bhAvazAstranI tyAgIonI bhavya senAne tu mahA senApati bana..." tArI zAMti senA, tArI mukti senA-tArUM pratika raje haraNuM svAduvAda tArA bRha, siddhinA zikhara sara karavA te -tArUM lakSya tArA zAMtisenAnA maMtrIzvara sabaMdha jinezvara rU5 rAjAne hukama thaI gayo che. mahAsenApati munirUpa zAMtisenA sAthe tame kUca karo. kama rU5 rAjAe sara karela ApaNe Atma pradeza pAcho meLave. senApati! tamArI daramyAnagiri nIce zAMti senA Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 | bhagavAnano nayavAda eTale cha darzanane saravALe vijayI banaze... vijayakUcanuM maMgala muhUta-utsAha AvI game che, "ka prayANameLave vijaya." A tamArA zAstravid AcAryanA zubhAziSa che.. gurudeva! adhyAtma kSetramAM Aja sudhI huM mArI jAtane bALaka samajato hate. paNa Ape mane mukti senAne senApati banAvyuM. have mArAthI kazuM bolAya nahi. vicArAya nahi. mArA gurudevanI daSTi pAragAmI che. AthI jene pasaMda kare te sugya banavAne.. have to eka ja kahuM chuM -"jaya gurudevane jayaghoSa karI muktinI maMjhile AgaLa vadhu chuM. rakSA ane zikSA ApanI. ApanA zubhAziSa saphaLa karavAnI abhilASA mArI basa, gurudeva have te "name siddhANuM." siddhonA. rAjyamAM ApaNuM milana sadAkALa raheje. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 3pa "kiMmaMlthi ovAhI pAsagarsa kaws vizvamAM vividha vyaktio ane vividha upAdhio che ane jyAM upAdhi tyAM azAMti. jyAM azAMti tyAM kamabadha. pravRttinI vacce aTavAyela mAnava nivRttinA sukhane samajI zakatA nathI. upAdhi e baMdhana. nirUpAdhi e svataMtratA AtmA jenAthI baMdhAya te badhI upAdhi. AtmA jenAthI baMdhana mukta thAya te svataMtratA... vyakti mAtra koI paNa prApti bAda prathama sahaja vicAravAne "hAza sukhI thayA paNa be cAra divasamAM thAya. zu te divase sukha malyuM hatuM ? sukhanuM sAdhana meLavyuM hatuM ? nA, nA, nA, mArI svataMtratA guma thaI gaI. mArI zAMti guma thaI gaI. svataMtratAne nAza te sukha nahi. zAMtino nAza kare te sAdhana nahi. upAdhi... sAdhaka! upAdhi zabda sAMbhaLI tuM goTALe karavAne upAdhi ane upadhi. jenAthI duHkha-darda-ciMtA najIka Ave te upAdhi. * jenI madadathI-sahAyathI sAdhanA thAya te upadhi... sAdhu pAse je cIja hoya te darekane TakorA mArI mArIne pUche- bele, tame upAdhi ke upadhi? upadhi che te raho.....upAdhi hoya te vidAya thAva. sAdhanAnI prAraMbha avasthAmAM upadhi svIkAravI paDe ane upAdhinA tyAga mATe satatuM jAgRta rahevuM paDe.... ' sAdhu jIvananA zaizavakALamAM upAdhinA dravya ane bhAva-. bheda samajavA khUba jarUrI . :: >> 13 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194] AcAra : zAstrane jIvatuM rAkhatuM sAdhana 'dravya upadhi=bAhyA sAdhana, dhana, ghara, kuTuMba ane ApaNuM zarIra vigere..... bhAva upadhi=ATha prakArane karmabaMdha. dravya upadhi-ATha prakAranA karmabaMdha thavAnA bAhyA sAdhane. bhAva upAdhi ATha prakAranA kamabaMdhanA atyaMtara hetuo. bAhya upadhi bAdhaka bane paNa kharI ane na paNa bane... paNuM, bhAva upadhi avazya bAdhaka bane. sAdhaka ! haMmezA bAdhaka tatvathI dUra rahe je AsAnIthI-sahelAIthI chUTI zake tenA tyAgamAM to kSaNaneya vilaMba nahi. ethI ja dIkSAnAja divasathI karemi bhaMte" uccAratAM sAdhu sarva bAhA upAdhine tyAga karI haLave bane. zAsatrAbhyAsa, guru nizrA ane saMyamanA pAlana dvArA AMtara upAdhinA tyAga mATe satat pravRttizIla rahe. sAdhu saMsAranA bAhaya sAdhanene choDatAM mana upara boja, na anubhave ke meM tyAga karyo. - sAdhu kahe, tyAga zAne ? dhana-ghara-putra vigere beja meM te vajana halakuM karyuM. vyakti parArthe kaIka kare, kaMIka kImatI che te tene meTAI lAge. paNa vyakti khudanI zAMti mATe upAdhine cheDe temAM mahattA zAnI? - sAdhune nAnapa lAge te upAdhithI sAdhuthI kayAreka belAI jAya."mAruM zarIra suMdarate turata sAdhune vicAra Ave, "zarIra upAdhi ke upadhi? zarIra mekSanI sAdhanAmAM sahAyaka bane te upAdhi... zarIra pratye mamatva-me te upAdhi... zarIra pratye mamatva eTale dArika varga pratye mamatva. zarIra eTale kAmaNa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA 1 195 vagaNAne jaththa-jaDa jaDa pratye prema tyAM zAMti kyAMthI hoya? jenAthI zAMti nahi te upadhi nahi paNa upAdhi. je, tuM keIne zAMtimAM sahAyaka bane te upadhi. mokSanI ArAdhanAmAM nimitta bane, preraka bane, madadagAra bane te upadhi anyathA upAdhi. mAre mArI jAtane prazna pUchavAne che ane tAre tArI jAtane prazna pUchavAne che ke tuM upAdhi ke upAdhi? upakaraNa-e-pAtra-vastra vigerene upadhi ghaNIvAra kahyuM che, kAraNa, cAritra pAlanamAM sahAya kare che, paNa have javAba ApavAnuM che... ApaNe upadhi ke upAdhi? saune ArAdhanAmAM sahAyaka kharA? sAnI vAta to khUba dUra. jene tame ArAdhanAmAM sahAya karI tene mATe te upAdhi ke upAdhi? jene tAre ArAdhanAmAM sahAya karavAnI che tevA Azritavarga mATe tuM upAdhi ke upAdhi? tAruM mana tArA mATe upadhi ke upAdhi ? gurudeva ! dravya upadhi choDuM.... paNa bhAva upadhi kayAMthI chUTe? Apa samajAve che tyAre lAge che-aMtarathI upAdhi chUTI nathI. eTale cheDelI bAhya upAdhi paNa pAchI pharI mArI pAse AvI jAya che. nAma badalAya che paNuM uddeza badalAto nathI. AMtara upAdhithI gherAyela huM mekSa mAganA Alabanene paNa upAdhi banAvI dauM chuM... A mArI bhayaMkara vicitratA guru-ziSya jevA AdhyAtmika pAtrone paNa mArUM meluM mana upAdhi banAvI de che. te pachI vastra-pAtranu pUchavuM? zu? Apa ja mArA tAraka ane uddhArake, eTale Apa ja mane samajAvI zake. sAdhu thaye eTale sAdhanAne prAraMbha thaye, sAdhanAnI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] sattAnI sAme mauna rAkhe te DAhya pUrNAhuti nahi. sAdhu thaye eTale upAdhithI aLagA thavAnI bhAvanA, paNa badhI ja upAdhi dUra nahi. upAdhi dUra karavAne prayatna prAraMbha karyo... gurudeva ! kahIne, sarva upAdhi kayAre dUra thAya? mAre to sava samaya mATe sarva upAdhine tyAga kare che. jyAM upAdhi tyAM AnaMda nahi? jyAM nirUpAdhi tyAM ja zAzva--satya-AnaMda vatsa ! yAda rAkhI le, zrI AcArAMgasUtranuM amarapada. "kimatyi vAhI pAsagarsa? dazakane upAdhi kayAMthI? darzaka-vizvadarzaka-kevaLajJAnI, kevaLajJAnI nirUpAdhika je tAre upAdhi rahita thavuM haze te kevaLajJAna prApta karavuM paDaze. sUrya hoya te jema adhikAra na rahe tema kevaLajJAna hoya te kaI upAdhi nA rahe. badhI upAdhine ucALA bharavA paDe.. kevaLajJAna tyAre ja pragaTa thAya jyAre jJAnAvaraNIya karma, darzanAvaraNaya karma, mehanIya karma, aMtarAyakama naSTa thAya. bAkInA cAra karmone paNa kahI devuM paDe. have amArI nI maryAdA che. ame paNa vidAya laI levAnAM. kevaLajJAna vagara bhAva upAdhi te naSTa thAya ja nahi. jJAnamAM tAkAta che upAdhi naSTa karavAnI che "tArI aneka phariyAda hoI zake" A cothA Are nathI. vArASabha nArA saMghayaNa nathIzukaladhyAna nathI. pachI kevaLajJAna kevI rIte maLe?. mArI te upAdhi naSTa thavAnI nathI. AvI retala vAta nA karatA anupamA devI pAse tArA je ja kALa, zarIra, dhyAna hatA. paNa temanI upAdhi naSTa thaI gaI kevaLajJAna meLavyuM. gurudeva ! anupamAdevIe kevaLajJAna meLavyuM. te te. mahAvideha kSetramAM ne? ahiM bharatakSetramAM te nahi ne ? Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 197 - sAdhaka! tArI vAta saraLatAyukta nathI. kevaLajJAna mahAvideha kSetramAM meLavyuM, paNa kevaLajJAnanI ArAdhanA-pUrva taiyArI te bharata kSetramAM karIne? mane ane tane je paristhiti maLI che. te paristhitimAM -rahIne ArAdhanA karIne ? tevA vAtAvaraNamAM rahIne karI. mahAvideha kSetramAM temane sAdhanA kALa keTalo? vicAra AThame varSe dIkSAnavame varSe kevaLajJAna... khUba dhaDyAna pUrvaka samaja apamAdevI kevaLajJAnanA zikharanI sAdhanA sudhI to bharata kSetramAM ja pahoMcI gayA hatA. tyAM jaIne te kevaLajJAnane vijaya dhvaja laherAvyuM. eTale mArAM sAdhaka ziSya ! mAre tane taiyAra kare che. ahIM ja tAre upAdhi vacce nirUpAdhika banavAnuM che. upAdhi vacce nirUpAdhika sthiti prajJa-samabhAvI-AtmajJAnI ja rahI zake. tArI buddhimAM vyAkULatA na AvavA de. tArA svabhAvane zAMta banAvI de. pramAdano tyAga karI jJAna meLavavA mATe kammara kasa jJAnanA mArge-sAdhanAna mAge khUba pragati kara. te tane paNa anupamAdevI jema zuM kevaLajJAna prApta na thAya? ane tArA mATe paNa peluM zrI AcArAMga sUtranuM maMgaLa gIta kema na gavAya ? (kimathi uvAhI pAsagarsa -huM tane kevaLajJAna prApta karavAnI preraNa karuM chuM. basa, kevaLajJAnI banyA pachI kei upAdhi mArA ziSyane satAvaze nahi, herAna karaze nahi. nirapAdhika sukhane AnaMda maLaze...zAzvat AnaMda meLava, e ja bhAvanA... gurudeva ! Apa te mArA hitasvI che. mane cheDavAnuM kahI kaMIka abhuta apAve ja che. Ape mane upAdhino tyAga karavAne kahIM kevaLajJAna prApta karavA preraNuM karI. Apa mArAM preraka che e ni:saMdeha hakIkata che.. mAMgu ApanA caraNamAM puruSAtha mAge Dega bharavAnI zakita.?? Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ as "amane sayA parimijAsi" jyAM mana che tyAM kaMIkane kaIka pravRtti che. paNa utthAnanI ke patananI? te prazna che. mAnava kaMIka karavAne TevAyela che. paNa sAruM karavuM te nizcaya karI zakatuM nathI. kIDInI gati paNuM avirata cAlu che. paNa prApti zuM? je gati pragatine prApta karAve te sAcA arthamAM gati che bAkI bhramaNa ja nahi paNa paribhramaNa che. vatsa ! zrI AcArAMga sUtra tane gati-pragati, yatnaprayatnanI Aje vAta nathI karatuM. AcArAMga sUtra tane Aje parAkramanA-vikramanA sAhasanA pATha bhaNAve che. tene parAkrama karavA preraNa kare che. paNa, zAmAM puruSArtha kare? zA mATe puruSArtha kare? keTalAM vakhata puruSArtha kare? e badhI tArI praznottarI raheze. te badhAnAM javAba A rahyA apama sayA parikkamijajAsi? mekSamArgamAM hamezA apramata thaIne parAkrama kara... tArI parAkramanI gAthA jugajunI che. bhImanA parAkrama karatAM paNa tArI parAkrama kathA AzcaryakAraka ane vismaya pedA kare tevI che. parAkrama-sAhasa te tArA lohImAM vaNAI gayA che. zAstra dvArA tAre dizA badalavAnI che. tArA puruSArthane eka niyatalakSI banAvavAno che. eka divasa jhajhUmIne besI javAtuM nathI. pratidina-pratikSaNa-pratipaLa tAre jhajhUmavAnuM che, paNa apramatta banIne, sadA jAgRta banIne, sadA upayukta banIne mahAtmA ! ApanI mArA viSe zuM mAnyatA che? Apa, evuM mAne che ke zuM huM pArakuM khAIne sUI jAuM chuM? mekSamArganI keAI ArAdhanA karate nathI? mane saMyama yAtrA age kazI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 199 ciMtA ke cAhanA nathI, paNa mahAtmA hu* ya tamArA ziSya chuM. nAnu` paNa siMhenu' mALaka chu.. ApanI pAse ja meAkSanA pATha bhaNyuM chuM. mArU lakSya paNa meAkSanu che. meAkSa mA aMge mArA paNa puruSAtha che. kRpA kare. "mArAM vize ApanI mAnyatA nA badale." suziSya ! tArA viSenA mArA abhiSAya tAre jANavA che? sAcuM kahu* ? tuM tArA mUlyAMkana kare che tenA karatAM kaIka adhika ucca-zreSTha mUlyAMkana huM tArA karuM chuM. mArI dRSTimAM tu* mahAna AtmA che. mArI dRSTimAM tuM zAsana prabhAvaka che. mArI dRSTimAM tu zuddhAtmA che. vadhu kahu ? hu' tane pratidina dravya siddhAtmA gaNI bhAvavaMdana karuM chuM. mArA svapnanuM tu' bhavya zilpa che. tethI tArA sarjana mATe me' eka bhavya rekhAcitra dAyu che. khela, have tuM zu kahe che? gurudeva ! na samajI ApanA bhavya Ada'ne, na samajI ApanA bhavya sarjanane.... paNa eTaluM samajI Apa mArA tAraka che, hitaciMtaka che. ApanI AjJA zirasAvadya karavI te mArU' mahAvrata che. ApanA adanA sevakane kaika pharamAvavA kRpA kare, yA kare. ApanI yAne pAtra anIza te paNa mArA doSa dUra bhAgaze. je dhanya divase ApanI kRpAne pAtra anIza te divase sadRguNanA samrATa anIza. sevaka para maherabAnI kare, prabhu! prakAze...vatsa ! pratyeka vyaktinA Adaza tenA jJAna para AdhAra rAkhe che. alpajJAnI pAMca-pacIza gAthA karI le che. pAMcaseA hajAra svAdhyAya karI le che. Avazyaka kriyA karI le che ane ekAda e sAdhunI sevA-suzruSA karI le eTale tene lAge che me' meAkSamAnA puruSArtha karI lIdhA. paNa purUSA ane parAkramamAM khUba Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] yegI : prasannatAnA rasathI paripUrNa pAtra pharka che. puruSArthamAM ekaluM zarIra mahenata kare che. jyAM zarIra ekaluM mahenata kare tyAM thAke paNa jenA tananI sAthe mana ane vacana joDAya tyAM zarIra thAke nahi. jema jema zarIra pravRtti karatAM karatAM adhika pravRtti mATe utsAhI bane tenuM nAma parAkrama. tAre mokSamAgane mAtra puruSAtha nahi, parAkramI banavAnuM che.? ajeya sAhasavIra banavAnuM che. apramatta thaI bhavya parAkramI vIra banavAnuM che. mokSamArga bhale kaThIna heya. paNa tArA parAkramathI mokSamArganA eka eka pAna tAre avazya caDhavAnAM che. eka divasa haraNa phALa bhare ane bIje divase sUI jA, te na cAle. mokSamArganI ArAdhanAmAM kSaNanI paNa zithilatA, kSaNanI paNa parAkrama zUnyatA eTale mekSanI mahattA, samajavAmAM thayelI bhayaMkara bhUla. tAre mekSa keInA mATe meLavavAne nathI. tAre mekSa InAya lAbha mATe meLavavAne nathI. paNa khudanI Atmika svataMtratA siddha karavA mekSa meLavavAno che. mekSa meLavavAthI tane zAzvat AnaMdanI prApti thavAnI che. sudhAtura bhejana malyAM bAda bhejana ArogavAmAM vilaMba kare ? tRSAtura jala malyAM bAda jala-pAna karavAmAM vilaMba kare? je vilaMba kare te samajAya ke kSudhAtura na ha tuSAtura na hate...tema mumukSu mekSanA AlaMbana malyAM bAda tene svIkAravAmAM vilaMba kare ? mokSanA AlaMbana svIkAravAmAM vilaMba thAya te kahevuM paDe mokSanI IcchA maLI che dIkSA ane zikSA malyA bAda paNa je ziSya haMmezA apramatta banI. ArAdhanAmAM bhavya parAkrama karatA nathI tene siddha thavAne abhilASa ane muni banavAnI jhaMkhanA maLI kahevAya...* Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra cinikA, [ 201 paNa, tArI IcchAne maLI kahevAya? tArI to mekSanI IcchA che. tAre mekSane puruSArtha che. paNa hajI traNa tatva khUTe che. * "niyamitatA AvI nathI. parAkrama vRtti pragaTa thaI nathI apramattatA siddha karI nathI." eTale vaNikanI jema gaNuM gaNune Daga bhare che... keTalo badhe vicAra kare che pachI ja eka kAryane prAraMbha kare che. paNa, zrI AcArAMga sUtra sAdhakanuM preraka baLa che. punaH punaH zrI AcArAMga sUtranI hitazikSAnuM ciMtana kare. apama sayA parikakamijajasi" nitya niyamitapuruSArtha-parAkrama ane te paNa apamattabhAve zakaya tyAre ja bane ke jyAre mekSa prAptinI jhaMkhanA tIvratitIvra bane. tIvra jhaMkhanA japIne besavA nA de...thoDAthI calAvI nA le...aniyamitatA tene na pAlave...zakya evA dareka ArAdhanAnA cAgamAM niyamita rIte mana-vacana ane kAyA thI jhajhUmI uThe. sAta raju UMce rahelAM mokSane parAkrama dvArA hAtha vetamAM mAne ane avirata sAdhanA kare che, mekSa mArgamAM apramatta bhAve niyamita parAkrama karanAra kahevAya.... vatsa ! mokSamArgamAM apramatta niyamita parAkrama eTale sadA akhaMDita utsAha-AnaMda ane zakti pramANene bhavya puruSArtha. mana-vacana-ktanathI sAdhya dareka gomAM tatparatana thAke te vacanane sakupaga karI le ane mana-vacana ane thAke te paNa manane ArAdhanAmAM joDI rAkha. jIvanane chelle zvAsa nahi, paNa saMyamayAtrAnI prAraMbha thI pUrNAhuti sudhI ArAdhanAne mahAyajJa akhaMDa prajavalita rAkhe. ArAdhanAnI divya jayeta dvArA virAdhanA-AzAtanA nAmazeSa banI jAya Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] virodhIne pitAne banAvo te jIvananI kaLA che. "tane jotAM lAge vItarAganI mUti.?? apramatta bhAvanA puruSArtha" tane chadmastha avasthAmAM paNa vItarAga samAna banAvI dIdhA heya. jJAnAvaraNaya kamano udaya hAya paNa apramattabhAvanI jJAna sAdhanAe tArAmAM sarvasa jevI dezanA zakti vikasita thaI heya.. bhale, tuM chaTvastha heya. paNa tArI pratyeka vRtti ane pravRtti jotAM lAge A mahAtmAnA kevaLajJAnano uSAkALa. pragaTI gayo che. tAre deha pratyene anAsakta bhAva joI dehamAM hovA chatAM tene videhI kahe te mahAtmA bhale hoya, paNa tArI AtmazuddhinI jhaMkhanA joI tene kaI kahe-sidhAmA." A paristhiti nirmANa thAya tyAre samajaje have tArA. mekSa mArganI ArAdhanA karavAnA apramatta bhAvanA parAkrama. karavAnA zrI gautama prArabhAyA. have siddhi jayAre tAruM svAgata karavA Atura banaze tyAre mAruM mana mayUra keTaluM nRtya karatuM haze? mAre ziSya siddha sukhane samrATa banya.. ane punaH huM tArI apramattabhAvanAne vaMdana karIza. ziSyamAM gurubhAvanA darzana karavAnA mArAM manoratha che. basa, thaI jA taiyAra." gurudeva ! zipInA TAMkaNa vagara kaI bhavya-divyazAzvata sajana thatuM nathI. pratyeka bhavya zilpa zilapInA. parAkramanI mUka gAthA sadA gAI rahyuM hoya che. huM te zilA, zilapI Apa. eka bhavya zilA banIza to, mUkabhAve gAIza mArAM kalAkAra gurunA pracaMDa parAkramanI yazagAthA." ApanuM svapna sAkAra karavA mathIza ane ApanA svapna sRSTine siddhAtmA, huM jarUra bhAva siddhAtmA banIza. siddha banavAnA eka AziSa mAMgI viramuM chuM. eja mAruM eka aramAna che. sevakane siddhinuM pharamAna ApI de. basa, eja-namra vinati- Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 " ativijajA na paDisa jalijjAsi koI vyakti cAle, here, krUre ane DAhayA-samajI leAkeA tenI pAse zuM che ? te turata ja samajI jAya che. mAnavamAM rahela sadguNa ke daNa te vyaktinI pravRttithI pragaTa thaI jAya che. manamAM gussA hAya teA hAthanI muThI ja vaLI jAya ane paganA dhama pachADA zarU thaI ja jAya. mAnavanI jIbha, kadAca mauna rAkhe paNa tenI khIMcha iMdriye ataramAM AvelAM Avezane prakaTa karI de che. haiyAmAM kei vyakti pratye prema hAya te kadAca zabdathI ApaNe premane pragaTa na karavA daie. paNa AMkhathI pragati thai ja jAya che. hRdayanA bhAvAne vyakta karavA pAMca-pAMca indriya sadA Atura che.... iMdriye! kahe che--badhA amAre gunho kADhe che. ame indriyA unmatta che. ame sahune harAvIe chIe. ame pApa karAvIe chIe. paNa amArA yathA-sAcAM svabhAvane virala AtmA ja jANe che." ame nathI unmatta.....ame nathIrAkhatA keine a'kuzamAM" ...paNa ame chIe--"mana mahArAjAnI sapUrNa zaraNAgatimAM -AjJAdhInatAmAM" vizvamAM game te thAya. zeTha ane nAkara vacce satyAgraha thAya...haDatAla paDe..virAdha thAya..vicArAnA matabheda thAya. ....zeTha alaga ane majUra sa`gha alaga....paNa ame idriyA kayAre paNa manamahArAjAne bevaphA banatIjanathI..ame IMdriyAe vicAra jevu' ja rAkhyu* nathI teA, amAre hukama ane hakumata kyAMthI ? amArU kA te eka ja mana mahArAjAnA hukamane Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] te sukhI thaI anatAne sukhI kare te upakArI tarata amala karo amArA A saMghane baMdha kare hAya. cupa kare che te amArI sAthe vAta na kare amArA mAlika mana sAthe vAta kare tene je Adeza e ja amArUM -zaraNa. vatsa ! IdriyenA taphAna kema thAya? kema baMdha raheze A nIti jJAnI mahAtmAo jANe eTale teo Idriyano vAMkagunhA batAvatA ja nathI. paNa tenI zaktine samaje che. tethI temanA mAlika manane siddha karavA, manane nAthavA mathe che. zrI AcArAMga sUtra kahe che-"ativijaje no paDisaMjalijajAsi" "vidvAna guse karate nathI." A eka pati -aneka AgamanA rahasya samAna che. maMtranI jema jApa kara. A padane ajapAjApa vaDe tArA hRdayamAM ketarI rAkha... ativija = vidvAna-Agamane jANakAra, tattvane samajela, Azrava ane saMvaranA bhedane jANanAra, pApa ane puNyane mAnanAra, badha ane mekSanA UMDA rahasyane samajanAra mahAna AtmA te vidvAna je vyakti tatvane jANI zake, paramArthane samajI zake, rahasyanA pArane pAmI zake tenuM mana haMmezA zAMta heya. manamAM kayAMya vyAkULatA-vihavaLatA, jhaMkhanA, Avega Avezana heya. jJAna manane saMyamamAM rAkhe jJAna manane kAbumAM rAkhe. jJAna dIpaka jAgRta rahe eTale mane maMdiramAM ajJAna aMdhArAnuM sAmAnya na Ave eTale indriya te zAMtinI senA banI jAya jJAna mana pAse pratyeka padArthanA-paristhitinA-vyaktinA ghaTasphaTa karAve che. jJAna manane kahe che-tuM vastunA mUlyAMkana kara.bAdamAM tArA Idriya anucarene AjJA Apa gharanA sAthe laDAI karAya ? pArakA sAthe prIti karAya ? tArI sAme Avela hakIkata zuM che e te je ?... Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [] 201 jJAnanI AjJA manane mAnavI ja paDe, jJAnathI prerAI mana vicAra kare che. tyAM paristhitinuM satya darzana thAya che. paristhitinu` satya darzana ganane zAMta banAve che...mana zAMta manatAM vacana paNa zAMta mane che ane kAyA paNa zAMta mane che ane peluM iMdriyanu te|phAnI ToLuM te cUpacApa, sIdhe-sIdhu* zAMta thaine besI jAya che... prasiddhi banI jaze. prasiddhi mATe puruSAtha nahi karavA paDe, A zrI AcArAMga sUtranu amarapaTTa--"ativijajo nA paDisa'alijajAsi." tenAM rahasyane samaja, vidvAn gussA nathI karatA. vidvAn sa Mtapta thatA nathI,vidvAna akaLAtA nathI,vidvAna mArga bhUlatA nathI. vidvAn gussA ja karatA nathI, ema nahi paNa, vidvAnhAvAthI mAna-mAyA lAbha paNa karatA nathI. vidvAnI tAkAta kaSAya mAtrane kANumAM rAkhavAnI che.. vidvAn tattvajJAnI che...eTale peAtAnA aparAdhanI kSamA mAMgI zake che. bIjAnA aparAdhane mApha karI zake che. tethI tenuM mana akaLAtuM nathI. mana akaLAtu nathI eTale leAhI garama thatuM nathI. ane lehI garama na thavAnAM kAraNe guruse AvatA ja nathI. vidvAn gussAne ja harAve che. evu' nahi ane eTaleA ja atha karIe ke vidvAnane gusse AvatA nathI. te sa'sAranA mULabhUta khIjAA traNeya kaSAyAne konA dvArA jItI zakAya..? vidvAna ajJAnI tathA jJAnI manene yAgya nyAya ApI zake che. vidvAn ajJAnIne jotAM tenA gunhAne jotAM vicAre che teNe gunhA kema karyAM ? abhimAnanA sahAre...bhUta-preta-pizAca je mAnavanA zarIramAM Ave tene pAgala kahI tu mATaeN kare teA abhimAna rAkSase jenA manamAM praveza karyAM hAya tene pAgala kahI mApha nA karI de .... jJAnI abhimAnIne mAga ApI de che. vidvAna ane jJAnI Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ' prazaMsA e kAna maMtravAnI kaLA che. sAma-sAmA Ave che. tyAre vidvAna jJAnInA sanmAna karavA lAgI jAya che eTale abhimAna ubhuM rahIne akaLAI jAya che. mane te mATe ja ApatAM nathI. nirUpayogI--nakAme banIne rahevuM tenA karatAM kare gati .eTale jJAnI pAse sadA namratAno ja vijaya thAya che jJAnI ane mAyAne te jarAya ane nahi. jJAnajJAnInuM nAma Ave tyAM mAyA dhrujavA mAMDe. jJAnI zuddhine che. pavitratA cAhe nirmaLatAnI IcchA rAkhe-mAyA te 'viSadharI jJAnarUpI amRtane sparza thAya te tene saraLatArUpa amRtavela banavuM ja paDe. jJAnI mAyAne-kapaTane pUche, "keTalAM - samaya mATe-kenA mATe tamArI mahobbata karavAnI ? azAzvata jIvana mATe, azAzvat mUlya mATe tamArI mahAbata nahi thAya. amArI prIti saraLatA sAthe thai gaI che. jAva, mAyA mahAdevI vidAya thAvasAnI pAse lebhane te sthAna ja kyAM maLe? tyAM sthAna nahi, tyAM mAna te hoya ja zAnAM? jJAnIe te zarIrane paNa AhvAhana karIne kahI dIdhuM che, je, tuM mokSamArgamAM sahAyaka banIza te tAruM kaMIka dhyAna rAkhIza. nahitara tArI sAthe paNa satyAgraha-aNusaNa -prAraMbhI daIza. zarIra para paNa mamatva nahi Asakti nahi. te jJAnI vizvanI kaI vyakita ane kayA padAtha upara Asakti rAkhe. sau vyakti ane padArthone kahe "tame jJAna-darzana- cAritrane upakAra karavA Ave te upakaraNa rUpe tamane svIkArUM adhikaraNane te mAre tyAga che. jJAnI saMtapta na bane eTale kaSAne AdhIna nA bane. -jJAnI -mAna-mAyA-lebhane vijetA bane... mArAM ziSya! mAre paNa tane jJAnI banAvI che. jJAnAmRtanA tane pAna karAvavA che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ci'tanikA "mArI bhAvanA pUrNa karIza ne ?".... gurudeva ! pharI pharIne eka ja vAta karU chuM... mane ziSya banAve...sAcA ziSya banAve..ApanA ziSya -manAve... | 207 ApanA ziSya tarIke mAre svIkAra kare...Apane ziSya -kayAreya kAcA na rahe...sAcA mane.... hu te zIlA...zilpI Apa....Apane yeAgya lAge tevu mArUM sarjana kare... ApanI hitazikSA rUpa TAMkaNAmAM evuM adbhuta kauvata che...paththara pArasa deva ane che... khasa, mane hitazikSA Apo...eja punaH punaH namra "prAthanA.... F Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 38 ne nihaNijaja vIciM " jyAM sudhI mAna mehanIyakama che tyAM sudhI dareka vyakti dekhAva karavAnI ke huM zreSTha chuM. mAruM jIvana zreSTha che. mArA Azaya dAtAo zreSTha che. huM jIvanamAM keI kArya na karuM te. paNa temAM mArI zreSThatA che. mAnava dharma kare to te dvArA dhamI kahevarAve che. paNa dhama na karatA hoya te chatAMya nAstika kahevarAvavuM tene pasaMda paDatuM nathI. paNa tevI vyakti cahanA. rAkhe che ke tame nAstika nA kahe paNa vicAraka kahe. mAnavaje dAna Ape che te tenI pAchaLa dAnavIra kahe varAvavAnI jhaMkhanA prAyaH rahelI hoya che. paNa dAna na Ape. ane tene kaMjusa kahe che tene pasaMda paDatuM nathI. te vyakti kahe che megyakSetra-gyapAtra heya te dAna karuM chuM. mane. kaMjusa nA kaho... vivekI kahe. vyakti keIne kaMI madada kare che to repakArI kahevarAvavA Atura rahe che. paNa vyakita jyAre jarApaNa keIne madada-sahAya-sevA karatI nathI tyAre. paNa svAthI" kahevarAvavAnuM tene maMjura nathI, paNa vyakti kahe che tame mane paramAthI kahe. sAmI vyaktine huM madada. karuM te tenI puruSArtha karavAnI zakti kSINa na thAya mATe ja meM A mArga mArI badanAmI vaherIne paNa lIdho. sAdhaka! saMsArInI A rIta kadAca haiI zake. paNa sAdhakanI paddhati alaga. sAdhakanuM jIvana zreSTha. tenA AcAra zreSTha paNa vicAra te sarvazreSTha vizvamAM koIpaNa vyakti dekhAva mATe kaI paNa kare paNa sAdhumAM kayAreya pradarzana vRti-jAherAtanI. bhAvanA na AvavI joIe. jAherAtanI bhAvanA pradarzananI. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 209 bhAvanA eTale prazaMsAnI apekSA guruo jJAnIo hitasvIo kayAreya prazaMsA na kare. anamedanA samaye ja thAya. turata nA thAya. vyaktinI sAme anumodanA nA paNa kare. anumodanA e AMtaraguNa-AMtara svabhAva che. eTale prasaMge ziSyanI anamedanA sahaja bhAve thaI jAya. ziSyanI prazaMsA na hoya, stuti na hAya. prazasA bahAranA saMbaMdhanI hoya. stuti gurujananI hAya. ziSyane preraNA karavAnI hAya. - sAdhakane prazasAnI bhAvanA pedA thAya eTale guru bhUlAya ane jagata yAda Ave. jagatanI apekSA rAkhavI paDe. saMsArInI apekSA eTale jANe-ajANe 18 pApa sthAnakanI apekSA. niravadya-pApa rahita jIvanane svAmI punaH sAvagha pApI jIvanano bhaktA banI jAya. eTale ja sAdhaka ziSya! tAre sAdhanA kALamAM khUba sAvadha ane ekAgra rahevAnuM. zrI AcArAMga sUtra kahe che * "ne nihaNija variya." "saMyama jIvanamAM zaktine kyArepaNu gupta nahi rAkhavAnI." A vAkya sAMbhaLatAM ja tuM kahIza gurudeva! tame te mane gupta rAkhavAnAM pATha bhaNAvatA hatA ane zrI AcArAMgasUtra kahe che tArI zakti jAhera kara. pragaTa kara. Ama zrI AcArAMga sUtra ane ApanI vAtamAM sumeLa kema nahi? zuM kAraNa che? ApanI vAta ane zrI AcArAMga sUtranI vAtamAM aTale meTA pharaka paDe che. mane samajAvavA tasdI le. hAlA vatsa! zrI AcArAMgasUtra ane sadgurunI vAtamAM pharaka na paDe. zAsAbhyAsa karI mArI mati-buddhi te zAstra parikamita thaI che. paNa hajI tArI buddhi paripakava thaI nathI. eTale tuM zabda sAMbhaLe ane zabdanA artha kare. paNa mAre tane vIra vardhamAna svAmInI vANInuM-AgamanuM rahasya samajAvavuM che. 14 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] kaleza-kaMkAsa e sadbuddhinuM bASpIbhavana yaMtra jAherAta-pradazana eTale mAna-sanmAna-kAtine saste mArga. zAstra kyAreya kItinA mArganI preraNA nA kare. zAstra te kartavya pathane upadeza Ape. vIra vardhamAna svAmI janmathI traNa jJAna yukta, dIkSA bAda manaH paryava jJAnanI prApti, kevaLajJAna thavAnuM e nizcita hakIkata, paNa paramAtmAe keTalAM varSa tapa karyo? ke tapa karyo ? kevI rIte tapa karyo? prabhue sADAbAra vaSa ghera tapa karyo, prAyaH badhe tapa nirjaLa ka, saMpUrNa tapa kAryotsarga dhyAnamAM apamRttabhAve karyo, e paramAtmA tane preraNA kare che. ne nihaNijaja vIriya saMyama anuSThAna kara. zaktine gupta na rAkha. zakti na chUpAya e dvArA paNa jhabhu pharamAve che puraSAthamAM pAmara nA bana, puruSArtha dvArA tuM paNa prabhu bana. tArI je ArAdhanAmAM zakti heya-rUci hoya temAM saMpUrNa puruSArtha kara.. "sAmartha hoya chatAM-zakti hoya chatAM gaNatrI kare te vaNikavRtti "zaktine saMpUrNa sadupayoga kare te vIravRtti. vIra prabhu tane zaktine sadupayoga karavA preraNA kare che. sAdhaka ! je te saMpUrNa zaktithI tapa karIza te aNahArI pada prApta karIza. zakita sAmarthya hovA chatAM geDe ghaNe tapa karIza te Alaukika phaLarUpa baLa-apa-riddhi-puNya vigere phaLa maLaze. ' - sAdhaka ! je te jJAna prAptimAM apramrata bhAve lAgIza te kevaLajJAnane vidyAthI banIza, zakti gupta rAkhI jJAna meLavIza--alabhya prayatna karI jJAnI kahevarAvIza te kAMti maLaze paNa saguNa nahi maLe. zrI AcArAMgasUtra kahe che- sAdhaka ! mana-vacana-ane kAyA traNe zakitane saMpUrNa paNe vikasita Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA | [ 211 kara, paNa zakita-sAmarthya hoya te pIchehaTha na kara. jema vRkSa uparathI kula laIe te kula Ave, kula na cUMTIe te vRkSa karamAI jAya. jema kUvAmAMthI pANI kheMcIe te pAtALa sera phUTe, paNa pANI na kADhIe te kUve sUkAI jAya, tema sAdhaka! je tuM sarva zaktithI puruSArtha kare te anaMta zaktine svAmI bane, tArA sAmarthya-zaktine rokanAra aMtarAya kamane pAdharA pibAra gaNavA paDe, paNa zakita chatAM zakitane sadupayeAga na kare to te zakita bIjA janmamAM na maLe. zrI AcArAMgasUtra te mAtAnA dUdha jevuM pAcya che. mAtAnuM dUdha bALakanuM svAdhya sudhAre tema zrI AcArAMgasUtranuM amIpAna tAruM bhAva svAcya avazya sudhAre. na nihaNijaja vIriya" tuM zakitane nAza nA kara, paNa sadupayoga kara. vyaktinI anAdinI Adata che. DuM karI sAruM kahevAnI Adata jatI nathI, eTale kaI paNa kartavya karyAbAda turata vyakti kItinA mArge cAlyA jAya che, tene zrI AcArAMga sUtra kahe che sanmAganensat zakti vikAsane tAre saMpUrNa puruSArtha haze te siddhi tArA caraNa-kamalane cUmaze. tArI siddhi eja prasiddhi banI jaze. prasiddhi mATe puruSArtha nahi karavo paDe." zrI AcArAMgasUtranuM pravapada "no nihaNijaja vIriya." hajI sAdhakanA kAnamAM kaMIka kahe che. je, tuM zaktine saMpUrNa sadupayoga nahi kare to tArI zaktiono tArA hAthe ja nAza thaze. tArI siddhi tArA hAthe ja naSTa-bhraSTa thaI jaze. tuM tapa kare che paNa javAba meLava tArA AtmAthI... saMpUrNa zakitathI ta5dharmanI ArAdhanA karI ke tapasvI kahevarAvavA ? tuM jJAna ajana kare che paNa tArI smaraNa zakita pramANe ke keInA pramANamAM ? tuM vaiyAvacca kare che keIne Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 212 ] jJAnamAM mastI rAkhavI teja AtmAnA svabhAva che L joIne ke mAjhumalIjI--nadISeNa jevA thavA mATe ? zakaya sarva zakti lagAvIne? zrI AcArAMgasUtranI hitazikSAne hajI khUkha vicAravA jevI. che. zakita na chUpAva...tema kahyu 'paNu...zakita eLa'gIjA... zaktithI adhika kara tema na kahyu...kema ? * zakitanu* atikramaNa vyakitane nAza kare.' jema zakitanA atikramaNathI vyakitane nAza tema zakitanuM pragaTIkaraNa na thAya teA paNa nAza. zAnA ? siddhine... zakitagupta na rAkhavAnu kahevA dvArA zrI AcArAMgasUtra kahe che-tArA nijanA puruSA nA pragaTIkaraNamAM tArA sahaja Atma prakRtinA darzana sulabha che. sAdhaka ! zakitanA vikAsathI tArA vyaktitvanA vikAsa ane jyAM sAdhanAthI vyakitatvanA vikAsa tyAM AMtara AtmAnI caitanya pragaTIkaraNa nI advitIya paddhati tane zrI AcArAMgasUtrae upadezI. AdezamAM Agraha hoya." < upadeza svecchAe grahaNa thAya." zrI AcArAMgasUtra upadezaka graMtha che. sAdhaka ! tu* upadeza cAhaka che. khasa, vIra vItarAganA upadezane anusaraNa kara, eja mArI te tArA pratye zubha bhAvanA... gurudeva ! huM.te ApanA ziSya. mane te ApanI zikSA joie...ApanI hitazikSA joie...te hitazikSA anusaraNa karavAmAM kSaNanA vilaba karu tA mArA ziSyabhAvanI sAdhanA lAje. mArA ziSya bhAvanI siddhi arthe ApanI hitazikSAne anusaravA kaTibaddha thAuM chuM. " svIkArA va'nA." - Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koranuM Iha ANakaMkhI paMDie aNihe saneha-lAgaNa-prema e badhAM eTalA suvALA zabdo che. ke zabdanA uccAraNa mAtrathI keTalAMka te DhIlA-picA thaI jAya che. A jagatamAM atyAre sauthI adhika vyabhicAra je koIne paNa thatuM hoya te te neha-lAgaNI ane prema zabdane- viparIta upayoga-kharAba upaga-durUpayogaayogya vyakita dvArA ayogya rIte te upayoga te vyabhicAra ughADe choge-dhoLe divasekhulle haiye sau koI neha lAgaNuM ane prema zabdane vyabhicAra karI rahela che. je padArthane durUpayoga thAya tenuM mahatva ghaTI jAya. tema sneha- lAgaNuM ane prema zabdane eTale durUpayoga thayo che ke tenuM mahatva ghaTI gayuM che. chatAM mAnava tene mehaka rUpamAM phasAI jAya che. sneha-lAgaNI-prema e kaI paricayathI pedA thanAra cIja che? chatAM jyAre haiyAmAM rahelI vAsanAo viphare che. tyAre vAsanA suMvALuM rUpa laIne kahe che-tArAmAM kayAM kaI vikRta bhAvanA che. niHsvArtha sneha-niHsvArtha prema che. sUrya pUrvane pazcimamAM uge te paNa saMsAramAM niHsvArtha sneha hoya nahi. sneha-lAgaNI prema jyAM kaMIka pitAne svArtha siddha thato hoya tyAM ja pedA thAya che. ApaNI khuzI mATe koinI sAthe sAthe vartAva karo.ApaNe khuzI mATe keInA para vecchAvara thaI javuM ApaNI bhAvanAnI pUrti mATe keIne samarpaNa thaI javuM zuM A niHsvArtha ehanA lakSaNa che? Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214] kaSAnuM sevana e udhI dizAnI deDa che. saMsArInA neha-lAgaNI-prema kayAreya niHsvArtha hoya ja nahi. chevaTe potAnA AtmAnA mehanIya kamanA AvirbhAva svarUpa che. khudanA kamanA udayanA svarUpa che. pitAnA kamanA udayane bhAgavavA eka pAtranuM sazodhana te ja sanehI-te ja premI. chevaTe khudanA karmanI ja A badhI viTAbanA che. vItarAga. vagara niHsvAthI keruM? rAga hoya ane svArtha na hoya te bane ? jyAM tela hoya tyAM cikAsa heAya ja. jyAM rAga hoya tyAM svArtha hoya. eTale ja saMsArIone neha niHsvArtha na hoya. thoDI ghaNuM paNa svArthanI bheLaseLavALe ja saMsArIne. neha hoya ane jyAre vyakti svAtha rahita nivAthI ane che tyAre te ni nehI bane che. sneha rahetuM nathI. pachI niHsvArtha neha rahe kayAMthI ? zAstra kahe che- - niHsvArtha saneha eTale haiyAnI hitabhAvanA...kalyANa bhAvanA...maMgala bhAvanA. nisvArtha sneha keI eka vyakti para heta nathI. nisvArtha neha te prANImAtra upara hAya che. nisvArtha sanehanI dhArA vizvamAtrane pAvana kare. koI ekAda vyakita upara thatA prema e kayAreya nisvArtha na hoya. kAraNavyakita upara prema kare che tyAre jagat gauNa bane che ane ekAda vyakita adhika bane che. keI ekAda vyakti guNathI adhika nathI. puNyathI adhika hoI zake che. je tane guNane prema hoya te jIvamAtramAM cautano guNa samAna che, tene upAsaka bana. paNa maitanyane upAsaka bane emAMthI ha. cAlyA jAya ane jJAna pragaTa thAya. | neha hoya te saMtApa. . saneha heya te saMga... neha hoya te viyegA saneha heya te ja duHkha Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 212 A badhI duHkhanI jhaMjhaTamAM phasAya te mUM. zrI AcArAMgasUtra kahe che sAdhaka yAda rAkha. pharI pharI smaraNa karI le. tAruM nAma yAda rAkhe che tema yAda rAkhaje. neha ajJAnI kare...neha mUkha karejJAnI kayAreya sneha kare nahi, neha rAkhe nahi zrI AcArAMgasUtranI paribhASA yAda rAkhI le. paDIta kene kahevAya ? jagatanA badhA dharmagraMtho vAMcyAM haze. paNa zrI AcArAMgasUtra eka adhyAtmazAstrane ane graMtha che. jema jema manana kare, tema tema tenI bhavyatA samajAtI jAya. zrI AcArAMgasUtra pharamAve che- Iha ANakakhI paDie aNiye A jinazAsanamAM jinAjJAne cAhaka paMDIta sneha rahita hAya." paDIMta neha rahitaH ? keNa? pithA paMDIta? zuM pustakane ja abhyAsa karanAra ? ekalA pustakane abhyAsa karanAra kayAreka te vAMcanathI asad vAMcanathI akArya tarapha prerita bane che. jaina zAsana ekalA abhyAsIne paMDIta kahetuM nathI. abhyAsa karyo karave? kenI pAse kAra ? zA mATe kare? abhyAsa kayA dhyeyathI karavA tenI paNa jinazAsanamAM khUba dIdha vicAraNA karI che. jinazAsanamAM kaIpaNa eka mArga upara adhika jera nathI. A zAsanamAM te spaSTa pharamAvyuM che-"samyagadarzana- jJAna-cAritrANi mokSamArga nahI ke ekalo jJAnamArga.' syAdavAda siddhAMtamAM nirapekSatA kayAMya cAle nahi. sApekSatA sarvatra kahI che. nirapekSatA e asatya sarva ArAdhanA pratye sApekSatA e satya. . Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216] .. jena sadaguNene saMzodhaka jJAnanA ArAdhaka ane kriyAmArganA lepane A zAsanamAM paMDIta kahayA nathI. paNa, ahIM khUba suMdara, zabda che. ANAkaMkhI-AjJAne AkAMkSIvItarAganI AjJAne cAhaka zAstra maryAdAne upAsaka zAstra pramANe jIvana jIvavAne jhaMkhate zAstrANAnA lakSyane siddha karavA mathata-vItarAga vacana pramANe jIvana jIvavAne abhilASaka te paMDIta. zAstravAkaya kayAre apUrNa na hoya. saMdigdha na hoya. viparItatAyukta na heya. anya viruddha na hoya. zAstravAkaya sadA asaMdigdha hAya. aviparIta hAya. paDItanI vyAkhyA karatAM "ANakakhI kahyuM. paNa A zupAlaga kema na kahyuM? paMDIta zAstrajJA mujaba jIvI paNa zake ane saMpUrNa zAstrANA mujaba na paNa jIvI zake ? zAstramAM pharamAvela AjJAne amala thaI paNa zake ane samasta AjJAnuM pAlana na paNa thaI zake. * zAstrAjJA pAlanamAM puruSArthanI-zaktinI jarUra paDe che. puruSArtha ane zakita saumAM samAna pragaTa na thaI zake. puruSArtha ane zakti chaghamAtramAM vibhinna rahevAnAzakitanI adhikatA-nyUnatAnA kAraNe vyakitamAtramAM zAstrAjJA pAlanamAM adhikatA-nyUnatA rahevAnI. tane cAritrAcAranA pAlanamAM taratamatA dekhAya tyAM mUMjhAte nahi kAraNa e taratamatA vitarAyakarmanA kSapazamane AbhArI che. eTalA mATe ja zrI AcArAMgasUtramAM paMDItanI paribhASA jaNAvatAM kahyuMANakakhI prabhunI AjJAne AkAMkSI paMDIta sanehI na hAni nehI heya. mArA suziSya ! prabhunA zAsanamAM neha kene kahevAya te paNa samajI leje. neha eTale cikAsa. ciTavuM lAgavuMkharaDavuM. A zAsanamAM AThakama che. AThakamanI cikAsathI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA 217 ja AtmA lepAya che. AThakama rahita te ahI-niHsnehI. karma sahita te snehI. karma rahita te niHsnehI. - gurujIgurujI...paMDIta mAtra niHsnehI-karma rahita. siddha ? bahu sarasa ! suziSya ! utAvaLe AMbA na pAke. zAstranA rahasya samajavA daurya joIe. adhIratA-caMcaLatA tane zAstra pAragAmI nahi banAve. sAMbhaLI le tArA praznane javAba. paMDIta te karma rahita nahi paNa nakakI karma rahita bananAra. Asana bhavya AtmAne mokSa najadIka hoya che. eTale najadIkanA bhaviSyanI vAta vartamAna jevI kahevAya eTale bhaviSyakALanI siddhine vartamAnamAM batAvI. je prabhunI AjJAnI AkAMkSA rAkhanAra paMDIta che te anehI che. asnehI-karma rahita siddha thAya che. te paNa mAre ziSya ! tane paNa mArA AzIrvAda tuM paNu paMDIta bana prabhunI AjJAnI AkAMkSA rAkhanAra paDita bana.... A prabhunI AjJAnI AkAMkSA rAkhanAra paDIta karma rahita siddha bane che. basa, tuM paNa siddha bana e ja zubhAziSa gurudeva! huM paMDIta banIza ke nahi te mane khabara nathI. Apa ja mArA bhaviSya jANanAra bhAvinA ghaDavaiyA che. paNa huM eTaluM te avazya kahuM chuM Apa samA paMDIta gurune suziSya banavA avazya kezIza karIza. "mAratha ApanA.....prayatna mAre... basa, gurudeva mane AziSathI dhanya banAve.' Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane "juddhArikhuM khalu dulahuM" * zrI kSatriyANInA saputane yuddha na maLe tyAre AkareutAvaLe thaI jAya. paNa, yuddhanA niyamane jANe paNa kSatriya. ane yuddhanA niyamane pALe paNa kSatriya. sAce kSatriya kayAreya acce yuddha na kare. sAco kSatriya kayAreya yuddhanA kAyadAno bhaMga na kare. kSatriya agya samaye yuddha na kare. agya. rIte yuddha kare to kSatriyANanuM dUdha lAje. paNa kSatriya yuddhanA samaye yuddha nA kare te kSatriyANane dharAzayI thavuM paDe. yuddhanA. samaye pIchehaTha kare te kSatriyANIne sapUta nahi keI vaDAraNane. jAya hAya. yegya yuddha-dharmayuddha sAme Ave eTale kSatriya jhAlya-pakaDa na rahe. mAMdagInA bichAne poDhela paNa kSatriya ekavAra te raNa kesarIyA kare ja. A che kSatriyanI rIta rasama" tuM paNa trizalAnaMdana vIravardhamAnane saputane ! Aje prabhu paramAtmA tane yuddha mATe hAkala kare che yuddha mATe AhvAhana kare che. AvI jAyuddhanA medAnamAM tArA yuddha zAstranuM smaraNa karI le. jIva sATenA paNa khela khelI le. paNa Darato nahIM, gabharAte nahIM, kAyaranI jema pIchehaTha karate nahIM.Aja kezarIyA karI yuddhane raMga jamAvI le. kAraNa, A yuddhane vegya vAtAvaraNa khUba durlabha hoya che. zrI AcArAMgasUtra raNabherInuM vAdana kare che. juddhAriha khala dulahuM kAyaratAthI je badhira banyuM. heya te tArA kAnamAM siMhanAda karu chuM- "juddhAriha khala. "juddhArirInuM vAhana badala dulahuM.' tAraka! tame te zAMtinA avatAra, zAMtinA cAhaka ane A yuddhanuM bhUta mane kayAM lagADe che. laDavuM ane vahavuM e Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 219 te mAro svabhAva thaI gayela che. ApanA sAMnidhye AvatAM jANe -ajANe kaMIka zAMta thaye chuM. tyAM pharI cuddhanI mane preraNuM nA karo. laDhavA mATe mane preraNuM karavAnI jarUra ja nathI. * laDAInuM kAraNa te huM kyAMya zodhI lauM chuM. mane laDhAI vagara cena paDatuM nathI. A mAre jaga jUne avatAra che. mane. avaLe raste nA doro ne. gurudeva ! tame te mArI vahAre dhAva. mane madada kare. mAre pakSa kare. jarA zAMtithI beTho chuM tyAM mane satAve nahi.. vatsa ! tAre zAMti joIe che e karatAM aneka gaNuM bhAvanA mArA haiyAmAM che ke tane zAMti prApta thAya. mArA koDa che tane zAMtidUta tarIke nirakhavA. tuM jyAre zAMta thaIza tyAre tArA AtmAne ha paNa vadana karIza. paNa tuM atyAre je zAMti kahe che te sAcI zAMti nathI. smazAnanI zAMti che. zrI AcArAMgasUtra tane khUba suMdara hitazikSA Ape che. tuM laDha che paNa yuddhanA samaye nahi. yuddhanI kSaNo durlabha hoya che. A paLa-A janma yuddhanA egya che. yuddhanA megya samaye yuddha kare tene vijayanI varamALA maLe. atyAra sudhI. te je yuddha karyA-vijayanI varamALA paherI te badhI tArI parAjayanI dardabharI kathA che. mahAbhAratanuM yuddha karyuM ke plAsInu yuddha karyuM paNa e agya samayanA agya rIte caDhAyela yudhdha tane parAjayI banAvyA che. pAgalane pAgalatA na samajAya. tevI vAta che. have kahuM chuM yuddha karI le. vijaya tAre che. A yuddhamAM je vijayI banI jAya to pharI kayAreye tAre yuddhanA medAnamAM javuM nA paDe. taiyAra thaI jA. samayane samajI le... mAnavanuM audArika zarIra e bhAva yuddhane gyA che. kAmaNa zarIra ane taijasa zarIra bhAvayuddhane vegya nathI. vaikiya zarIra dvArA te vividha rUpo ja thAya. kayAM zAtAdanIya janya sukho anubhava Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] mahAnanI joDe virodha kare te mUrkhatA che. vAmAM vaikiya zarIra madada kare. kayAM bhayakara azAtA vedanIya -janya duHkha anubhavavAmAM vaikiya zarIra madada kare che. AhAraka zarIra te prabhunA samavasaraNanA darzana mATe tathA praznonA nivAraNa mATe ja upayogI thAya. tiyacanuM audArika zarIra paNa pariSaha-upasarga sAme yuddha na ApI zake. mAnavanuM dArika zarIra ja kama sAthe laData ApI zake ane vijayamAM sahAyaka thaI zake. Aja sudhImAM je AtmAo mokSe gayA che, mekSe jaI rahayA che ane mekSe jaze te badhA mAnavanA audArika zarIra sivAya kaI AMtarazatrunI laDAImAM vijayI banyuM nathI. tuM puNyAtmA che....dhanyAtmA che. tIrthaMkara paramAtmAe je zarIra dvArA sarva karmane kSaya karyo tevuM zarIra tane maLyuM. have cheDI de ayogya yuddha cheDI de nAnI nAnI laDhAI. AvI kSudra-tuccha bAbatamAM tArA mAnava jIvanane durupayoga na kara. pAMca zarIramAMthI eka ja zarIra tane zukaladhyAna ane zailezI avasthAmAM madada karI zake che. A mAnava janmanI prApti sahelI nathI. AsAna nathI. asaMkhya deve, saMpyAtA mAnave anatA tiryaMca ane asaMkhya nArakIo mAnava janmane jhaMkhI rahayA che badhA jhaMkhatA rahayA... abhilASa karatAM rahayA. tane alabhya-durlabha mAnavane deha prApta thayuM. have Arya cuddha karI le. jemAM mAnavanA hAthe mAnava kapAya te anArya cuddhamAnavanuM hita jemAM jokhamAya te anAya cuddha... saubhAgyavatI strInA kaMkaNa ane tilaka nAza pAme te anAya yuddhakarmabaMdha jenAthI thAya te anArya yuddhamAnavanuM zarIra maLyA bAda anArthe yuddha nA laDhAya A yuddha mATe tatpara thaI jA. Arya yuddha tene kahevAya je AMtara zatru sAme heya. Aryayuddha tene kahevAya je kaSAyanI Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA | 21 sAme hAya. Ayuddha tene kahevAya je pariSaha ane upasa sAme hAya. A yuddha tene kahevAya je samasta ka" sAthe hAya. prabhu paramAtmAe A yuddhanA gRha batAvyAM che. sadgurunA arjuna sameA ziSya banI jA, AyuddhanA dAvapeca. samajI le. arjune mahAbhAratanA yuddhamAM zrI kRSNane sArathI anAvela. tu paNa aMtarazatrunA mahAsa'grAmamAM zAstrAjJAne sArathI banAvI de. prabhunu* zAstra tArAmAM kAyaratA pedA nahiM. kare. prabhunuM zAstra tane samyagdaSTinA darzana karAvaze. kuruvaMzanA snehIe samUha samAna mAtAnA meha-pitAnI pharaja- strInuM rUdana A khadhAmAM tane sAvavA nahi de. puddagala A. badhAmAM tane phasAvavA nahi de. pudgalanI mAyA jaDatuM cetanane nihALa. zAstra tane saMjaya dRSTi Apaze. zarU karI. de.prArabha karI de. aju nane kutA mAtAnI rakSA hatI te, tane aSTapravacana mAtAnI rakSA che. arjunanA pakSamAM thADAM rAjAe ane senApati hatA. tArA pakSamAM sarva sAdhukuLa. che, sa samyagradRSTi jIvA tane vIrarasa pASaka gIteAthI navAjI. rahayAM che. mahAvratanA uccAraNa rUpa yuddhanA tilaka thaI gayAM che. "jaya vItarAga" melI yuddha zarU karI de. siddhi tArA satkAra karavA Atura che. kayAMya parAjayanA Dara nA rAkhIza. mithyArdaSTi rUpa duryodhanane hAMkI kADha. viSaya abhilASa rUpa duHzAsanane. dUra kara. durgaMdhana ane duHzAsana dUra thatAM ajJAna rUpa adha dhRtarASTra kAgAreLa karI mUkaze. tArA utsAha rUpa mahAzakitazALI khaMdhu bhImane bhIsI nAMkhavA prayatna karaze. paNa mAyArUpa zakunI dUra thayA heAvAthI ajJAna rUpa. dhRtarASTra khAjI hArI jaze. mAyArUpa zakunine haTAvI de.. yAgarUpa kathI Dara nahi. ceAgarUpa kaNa bahAdura senApati che. paNa aMte tame ekamAtAnA saMtAna che. jyAre samiti rUpa kuMtA mAtA yeAgarUpa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 | halakAnI joDe vAta karavI te tucchatA che. karNane samajAvaze tyAre meMgarUpa karNa medAna cheDI deze. | sarvaganA rUMdhana vagara mokSa na thAyaaMte AtmA rUpa ajuna hastinApura mokSanuM sAmrAjaya prApta kare e ja mArA hRdayanI bhAvanA che. tArA AtmayuddhanI amarakathA kahetI A adhyAtma gItA pratidina prAtaHkALe dareka dhamI parivAramAM pATha thaze. paramAtmAnA zAsananA guruo pitAnA karatAM paNa ziSyane savAyA jevA Icche che. jagataguru hIrasUrIzvarajI ma. sAheba ziSya senasUrIzvarajI ma.ne savAyA hIra na banAvyA? prathama gaNadhAra gurU gautama svAmIe pitAnA pahelAM 50 hajAra ziSyane kevalajJAnI nA banAvyA? ziSya tArI pragati e mArA svapnanI siddhi che. mArA haiyAmAM paNa jagadguru 1 hIrasUrIzvarajI ma. sA. ane mahAguru gautama jevA keDa che. jA...hAlAziSya? AMtara yuddhanA medAnamAM. bana..... paramAtmA mahAvIrane sAce saputa tArI siddhine abhinaMdana 'ApavA mAruM mana paNa Atura che. gurudeva! gurUdeva ! mAro kaMTha Aje rUMdhAI gayo che. " zabda ane azru bane e mArI pAsethI vidAya lIdhI che. Aja 'mAruM hRdaya pazcAtApanI AgathI saLagI uThayuM che. huM ke "zudra! na samajI zakaye vItarAganA Agamane na samajI zake mAnava jIvananA mahatvanena vicArI zakaye mArA gurudevanA aramAnene ala-jhaghaDA paNa kSadra kAraNethI.mArI parAjayanI kathA belatAM paNa zaramAuM chuM. paNa huM Apane ziSya chuM... ApanI hitazikSAthI ghaDAyelo chuM... ApanA AziSathI Aje prAraMbha karuM chuM AMtarayuddha rakSA karajo......ApanA ziSyanA zubhabhAvanI. eja maMgala prArthanA... ghara Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4s "jaya vihArI" *** 8 * saMskRta bhASAne ha-harUddharaNa karavuM. laI javuM. dhAtu upasarga badalAtA pitAne mULa artha badalI judAM ja artho laIne vizva samakSa Ave che. Ahu=AhAra kare. samUha saMhAra kara. niha nihAra kara. vimaha vihAra kare. pra+hu=prahAra kare. mULa dhAtu sAme upasarga AvatAM tenA samagra atha badalAI jAya ane navI zabda zakti pragaTa thaI jAya; te Azaya badalAtAM zabdano artha keTalo badalAI jAya? Aje zrI AcArAMgasUtra ApaNI sAme phakata pAMca akSaranI hitazikSA laIne AvyuM che. traNa akSarane mULa zabda ane be akSaranuM vizeSaNa. paNa, A pAMca akSara ApaNane kaIka bhavya duniyAnA zikhara siddha karavA prerita kare che. "jaya vihArI=AtanApUrvaka vihAra karanAra." suziSya ! sAdhutAnA pAlana mATe jema mahAvrata jarUrI tema vihAra paNa khUba jarUrI che. vihAra eTale viharaNa. -karavuM-pharavuM. pitAnI jagA choDavI paNa Anada mAna. jalavihAra, vanavihAra, naukAvihAra badhA zabdo nideze che kuravuM paNa AnaMda mATe, vanamAM pharavuM paNa AnaMda mATe naukAmAM ahIM tyAM ghumavuM paNa AnaMda mATe, A vihAra -zabdano artha che. tyAre zAstramAM vihAra zabda pAchaLa cAtrA -zabda joDAya che-vihArayAtrA. jema jIvanayAtrA-saMyamayAtrA tema vihAra paNuM yAtrA. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 224 ] kapAya AtmaguNenuM iSaNa, kaSAya AtmaguNenuM iMdhaNa yAtrA zabda Ave eTale tarata khyAla Ave. yAtrA tIrtha mATe heya. tIthanI hAya. vihAra kema yAtrA ? A prazna tane thavAne prabhu zAsanamAM haravA pharavA, AnaMda-pramoda karavA manane bahekAvavA vihAra nahi, paNa...vihAra dvArA yAtrA, vihArathI yAtrA. jagatamAM sukha meLavavA mATe, duHkha nivAraNa mATe keNuM haratuM pharatuM nathI ? jenAmAM haravA-pharavAnI saMcaraNuM karavAnI zakti che te samasta trasa jIve eka jagyA cheDe che ane bIjI jagyAe jAya che. Ama sthAnAMtara karavuM tene vihAra kahIe te badhAM ja trasa jI vihAra kare che ja. pachI sAdhune navuM zuM karavAnuM che ? vizvanA samasta jI cAhe cetanA zakti vikasita che. ke avikasita che, nimedane avyakta jIvana prakiyAvALo jIva hoya ke anuttara devalokamAM rahela sarvArtha siddha vimAnane deva. hAya badhAM ja vihAra kare che. saune janma sthAna choDavuM paDe che ane bIjA janmamAM javuM paDe che. eka sthAnethI bIje sthAne javuM tenuM nAma vihAra hoya te keNa vihAra nathI karatuM? sAdhu! tuM vihAra ja na kare paNa, vihArane yAtrA banAve. saMyamayAtrA samAna tArI vihArayAtrA paNa mahA maMgaLajanakaH yAtrA haMmezA tAraka hayauddhAraka hoya...AtmavikAsakaH hAyatema sAdhu mahAtmA! tAre vihArane yAtrA banAvavAnI. AtmA kalyANa mATe vihAra karavAne.... ' kama nijara mATe vihAra karavAne.... jinezvara prabhunI AjJA pAlana mATe vihAra karavAne, mAtrA hamezA na tArI himAM paNa vihArane Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtaMnikA [ 225 prabhue pharamAvyuM-sAdhu jIvananA saMrakSaNa mATe vihAra eka anivArya jarUriyAta. tuM pUchIza-"vihArane uddeza zuM? eka sthaLe rahevAthI anukULatA adhika maLavAne saMbhava....eka sthAne rahevAthI rAga-dveSanA kAraNane adhika saMbhava eka sthAne rahevAthI mamatvAdi aneka deSa adhika thavAno saMbhava. eka sthAne rahevAthI sAmarthya zakti avikasita rahevAne adhika saMbhava tethI ja prabhue sAdhune vihAra pharamAvyo. vihAra kare eTale sauthI pahelAM rAga-dveSanA baMdhana kapAyasaMga chUTeja navA gAma ane navA mukAma pratidina ajJAta kula ane ajJAta loke pAsethI bhikSA lAvavAnI. keI oLakhe nahi eTale gRhastha mamatva rAkhe nahi-ke "amArA mahArAja sAdhu keIne oLakhe nahi eTale mAre bhakta' Ave mamatvane pariNAma pedA thAya nahi. rAga bhAge te Sane bicArAne kayAM sthAna maLe? rAgabhayaMkara baMdhana jenAthI tUTe te vihArayAtrA na kahevAya te zuM kahevAya? yAtrA jema mamatva cheDAve tema vihAra paNa mamatva choDAve. eTale vihAra paNa yAtrA. vihAra yAtrA thAya eTale anukULatA vidAya le ane pratikULatAno prAraMbha thaI jAya. vihAra yAtrA eTale...anukULatAmAM AtmazaktinuM dhanapratikULatAmAM AtmazaktinuM pragaTIkaraNa, vihArano prAraMbha thAya, vihAranuM lakSya nizcita paNa mArga te anizcita kAraNa ke keIe cIdhyA mArge cAlavAnuM mAga dIgha paNa hAya...mAga kaMTakathI bharAyela paNa hAya mAga kaThIna paNa hoya chatAMya vihAra karavAne vihAra karavAne eTale Atmazaktine AvAhana karavAnuM na - calAya, pagamAM vAge, thAkI javAya, AvI baMdhI kAyara vAte nahi karavAnI. AtmAnuM sAmarthya pragaTa karavAnuM. 15. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 } prazaMsA e kAna maMtravAnI kaLA che. anaMtazaktine svAmI Aje tArI A paristhiti! cala jaldI cAlacupacApa cAla...Atma sAmarthyanI siddhi mATe cAla...Atma sAmarthyanA pragaTIkaraNamAM madadagAra vihAra yAtrA nahi te bIjuM zuM ? sAdhu vihArathI tArA A lakSya siddha thAya te tAro vihAra e yAtrA. anyathA vihAra eTale nAhakanuM artha zUnya paribhramaNa. rAganI vRddhi mATe vihAra nahi... bInA tiraskAra tyAga karavA mATe vihAra nahi...paNa aMtaramAM rahelI rAga-dveSanI bhAvanA naSTa karavA mATe vihAra karavAno susAdhu ! tane kaI maLe che ane pUche che keTale vihAra karyo ? tuM tArI noMdhapothI kADhe che, pAMca-pacIzasenI gaNatrI kare che ane kahe che " mA vihAra? sukha upara malakATa lAvIne kahIza 25 varSamAM 75 hajAra kimiTara. zAstrakAra ApaNuM mUkhatA para eka AcheruM smita kare che...bhAI! kilemITaranI adhikatA, tene tuM vihAra kahe te yAda rAkhaje; saMsArI jIva ja adhika vihAra kare che ane jhaDapI vihAra kare che. ahIM rahela eka jIva siddhazilAnI pRthvI para nigadamAM utpanna thayo. te keTalA vihAra thaye, tane khabara che? sAtarajajune...keTalIvAramAM ? maryAdita samayamAM, vadhu aMtara kApavuM...mAIlanI bahu lAMbI gaNatrI rahe. sAdhu mATe utkRSTa vihAra nahi paNa zrI AcArAMga sUtra kahe che bhAI, sAdhu ! tuM vihArIpaNuM "jayaMvihArI khare? yaM vihArI" eTale vihAramAM vijaya meLavanAra nA sAdhu mahAtmAnI paribhASAmAM vihAra karavAno paNa Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA | 227 parAjaya mATe nahi, sadA jaya mATe. vihArI eTale jayaM vihArI paNa zrI AcArAMgasUtra kahe che. puNyAtmA ! sAdhaka mahAtmA ! jaya vihArI' zabdano artha tArI noMdhamAM rAkha. jaNapUrvaka vihAra karavAnA.... vihAra karatAM kayAMya DuM avaLuM jovAnuM nahi, paNa mArgamAM ja daSTi rAkhavAnI. zuM paDI nA jaIe mATe? yatanApUrvaka vihAra thaze eTale paDI nahi javAya e cokakasa vAta...paNa tArU lakSya tArI jAtane bacAvavAnuM ja nahi; sarva jIvonI rakSApUrvaka keIpaNa jIvane jarA paNa kaSTa na paDe jarA paNa duHkha na paDe te vihAra, te jaya vihArI. para catanApUrvakana vihAra divase thAya...... kara yatanApUrvaka vihAra rAtre na thAya... ka yatanApUrvakane vihAra sUryodaya bAda thAya... yatanApUrvaka vihAra gurvAsAthI thAya yatanApUrvakane vihAra gItArthagurunI nizrAmAM thAya. 1 yatanApUrvakane vihAra eTale yatnapUrvaka prayatna_.pUrvakane, samyak thatnapUrvakane vihAra. samyak yatnapUrvakana vihAra eTale mithyAtvamAMthI samyaktva guNasthAnaka prAptino prasaMga - yatanApUvakane vihAra eTale AtmA bAhaya dazAmAM na jAya. atyaMtara dazAmAM-Atmika dazAmAM Atmika dazAmAM vihare tevA prayatnapUrvaka vihAra. ziSya ! yAda rAkhI lejesthAnAMtara kare te vihAra Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228] jJAnamAM mastI rAkhavI teja AtmAne svabhAva che. nahimane kayAMya vAgI na jAya, IjA na thAya te mATe dhyAna rAkhIne cAlavuM te jayavihArI nahi. eka ja sthaLe zarIra rahela hoya paNa AtmA guNasthAnakanI prAptimAM AgaLa vadhate heya te "jaya vihArI...ugra vihArI." jaghAbaLa kSINa thayuM hoya, cAlI na zakatA hoya tevA mahAtmAne varSo sudhI eka sthaLe nivAsa kare paDe paNa je AtmA rAga-dveSanA baMdhanathI mukta rahe te "jayavihArI" mArA suziSya ! tuM paNa karmamukta thavA dvArA "jaya vihArI thA, e ja ataranA zubhAziSa. gurudeva ! mArI paristhiti huM ja jANuM. sAcuM kahuM chuM pahelA huM nivAsI banuM, pachI pravAsI banuM. pahelAM huM sthira banuM, pachI vihAra karuM. guru caraNane nivAsI banuM. pachI mukitamArgane pravAsI banuM AtmasvabhAvamAM sthira banuM. pachI mokSamArga tarapha viharaNa karuM ApanI kRpA mane javihArI banAve che, huM jaya vihArI banIza te paNa ulleSaNa te ApanA vijayanI karIza. . mAre vihAra yAtrA ane e ja punaH punaH prArthanA karI viramuM chuM. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jo citta nivAI jinazAsana advitIya zAsana. tenAM vidhi-niSedha alaukika. tenAM vrata-niyama alaukika. sAmAnya vyakti kayAreka jina zAsananuM gaurava na paNa samajI zake. hIrAnuM mUlya kadAca bhikSuka nA paNa karI zake. tethI zu hIrAnuM mUlya ghaTI jAya? advitIya cIjo advitIya vyaktio ja samajI zake. mArA suziSya! zrI AcArAMga sUtra Aje tane eka bhavya vAta kare che. prabhune sAdhu eTale "citta nivAI je zabda sAMbhaLIza eTale tuM artha karavA mAMDaza ane bolI uThIza are, Ama tame advitIya kaho cho "citta nivAI jenuM citta paDI gayuM che te. hA.... tAre ciMtaka banavAnuM-vicAraka banavAnuM. pachI tAre vicAra choDI devAno, mUkI devAne, ekalA potAnA abhiprAyane anusaravuM e te svaccheda vRtti. khudanA abhiprAya pramANe ja cAlavAnI AdatavALA AtmAo usUtra prarUpake ane abhiniveSika mithyAtvI banyAM. - sAdhutA eTale chAe potAnA abhiprAyano tyAga. - sAdhutA eTale svecchAe pitAnA matanuM visarjana, ApaNe mata-abhiprAya eTale zuM ? tene vicAra ke divasa karyo che? bela. huM ane tuM jJAnI?nA... jJAnI nahi Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 kaSAyenuM sevana e udhI dizAnI deDa che. te pachI ApaNe abhiprAya ke bane ajJAnIne abhiprAya bane. zuM ajJAnIne abhiprAya tAraka bane ? ApaNo abhiprAya eTale kaSAyI AtmAne abhiprAya kaSAye ApaNane je mAge deryA te mArga upara cAlyAM pachI te mArganuM mamatva thayuM. mamatva thayuM eTale madhyastha daSTi rahI nahi ane mAruM te sAruM AvA kadAgraha thaye. AvA kadAgraha yukta ApaNe abhiprAya. bela, zuM A abhiprAya ApaNI pragati kare ? sAdhutAne prAraMbha ja tyAre thAya jyAre svecchAnuM sahaja bhAve visarjana thAya. chAe padArthane tyAga kara AsAna paNa, IcchAne abhiprAyane zuM tyAga thaI zake? * gurudeva! mApha kare. badhI vAtamAM mAthuM halAvuM te huM kaMI kAMcIDe nathI. mAruM mAthuM paNa maNanuM che. khUba vicAruM pachI ja hA kahu. temAMya ApanA sarakhA tAraka guru sAme beTI hA mAM hA karAya! jo evuM huM karuM te zuM kahevAya? mArA gurudevane hA jI hA kahenAra hAjIyA masakA polIsa karanArA mAkhaNIyA game che. eTale meM nakkI karyuM ! che ApanuM kharAba na lAge mATe paNa mAre satya hakIkta kahevI joIe. barAbara ne gurujI? vatsa! tArI vAta koI divasa cheTI heAya? mArAthI tArI vAtane khoTI kahevAya ? tuM mArI vAtamAM hAjI hA na kare paNa huM te tArI vAtamAM hAjI hA karuM, kAraNuM mAre tane sAro banAve che. zuddha banAve che. tArI vAta sAMbhaLatA hA na kahuM te tuM AgaLa vAta kevI rIte kare che. hAhA... pachI AgaLa bela, Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 231 gurudeva ! tame zu kaheA che e badhI mane khakhara paDe che. tame mArA upara keTalA badhA kaTAkSa karA che ? hA paNa hamaNAM mAre ApanI ane mArI vAta nathI karavI. pelI zrI AcArAMga sUtranI pAkti Apa samajAvatA hatA te "khudanI IcchAnA--abhiprAyane tyAga karavAnA" paNa mArA namra prazna che. namratApUrvakanA praznanA javAba te Ape ja ne? IcchAnAabhiprAyanA mananA tyAga karAya? anaMtA jIveAne je manAyega maLyo nathI te pacendriya paryAptAne maLe. temAM paNa samR ma manuSyane nahi. gaja paryAptA manuSyane. zuM A manAyeAgane tyAga karavAnA ? Apa teA mane evu kaheA anaMtA jIvA pAse je manAyeAga nathI te manecega tane maLyA. hava teA jeTalI icchA thAya eTalI karI le, jeTalAM abhiprAya vyakta karI zakatA heya te kara. sujI nA mana... gurudeva ! manAyeAga hAya ane abhiprAyanA tyAga kevI rIte thaI zake ? sva abhiprAyane tyAgI te ApanA ziSya banavA lAyaka ne ? pachI teA koI budhdhe athavA samUmi jevA ne ja ApanA ziSya manAvaveA sAre. mArA suziSya ! tArI zakti teA khUba vikasita che. hu paNa eka divasa tArI hitazikSA sAMbhaLavA samaya kADhIza. Aje te ApaNe zrI AcArAMga sUtranI hitazikSA sAMbhaLavI che. tArA praznanA javAkha jarUra ApIza, paNa kutarka nA javALa nahi ApuM. zAstrakAra bhagavata tane citta nipAtIne a samajAve che te samaja... pachI tArA badhA prazno kara... peAlIsa kahe 'haTI jAva, mAga cheDA, dUra thAva' eTale pahelAM haTI javAnu', pachI prazna karavAnA kema haTI javAnu` ? Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232] sukha meLavavAnA mAne cheDI samajanA mArganI zodha kare tema tuM paNa pahelAM sIdho ane saraLa banazAstranA ' rahasya samajavAnI keziza kara. tAre AtmA uge che paNa, ' kayAreka kutarkanA ravADe caDhI jAya che, paNa huM tAre guru tane choDuM e kayAM chuMkAna pakaDIne paNa raste lAvIza samaye ne? gurudeva! zuM karuM? kayAreka mana muMjhAI jAya che. zAstranI vAta samajAtI nathI. tethI mane mArI pAse kutarko karAve che. mApha kare, kSamA karo. mane samajAve IrachAne tyAga eTale zuM? saraLa bhAve kaha"mane samajAtuM nathI. mehanIya karma hoya tyAM sudhI IcchAne tyAga saMbhavI zake? vinayI ziSya! zAstranA rahasyo mAre tene samajAvavA ja joIe. e te mArI pharaja che. have dhyAnathI sAMbhaLa, zrI AcArAMga sUtra kahe che. chAno tyAga kara, IcchAno tyAga nahi paNa vecchA. svataMtra IcchA. paNa guru IcchAne tyAga karavAnuM nathI. jIvana mATe pANI jarUrI paNa, jherI jaLa pIe te maraNa. tema svecchA mujaba sAdhu jIvana pAlana kare te... svataMtratAthI sAdhu jIvananuM pAlana kare che. sAdhutAne nAza. svecchAe svataMtratA pUrvaka khudanI IcchAne tyAga karavAne. kharAba cIja choDavAmAM tyAga zAne?e te visarjana kahevAya. asA -kharAbanA visarjana karavAM ja joIe. 'citta nipAtI zabdano artha zIlAMkAcArya ma. sA. khUba suMdara kare che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA 233 sAdhunuM citta eTale sadgurune abhiprAya kAraNuM, sAdhu sadgurune samarpita zarIra ziSyanuM pitAnuM paNa adhikAra gurune. gurune rogya lAge tema AjJA kare. upavAsa karAve ke AhAra karAve, dIkSAnA prathama divase ja svecchAe guru caraNamAM mana-vacana -kAyAnA dAna karI ziSya dhanya banyA che. zarIra para guruno adhikAra te vacana upara kene adhikAra ? tuM jyAre paNa kaI bolavAnuM hoya che tyAre guru pAse Adeza mAMge che are! zuM svAdhyAya karato hoya to paNa pUchate nathI? sajajhAya saMdisAhe? paccakhANa karavuM hoya te kahete nathI? IrachakArI bhagavaMta! pasAya karI paccakukhANane Adeza dezojI." gurudevane kema pUche che? tu kahIza mArA mAlika mArA guru. temane mArA para adhikAra che. tArA zarIra-tArA vacana upara jema guruno adhikAra tema tArA mana upara paNa guruno adhikAra khare ne? tane dhIme dhIme gurukuLavAsamAM nivAsa karatAM samajAve. dhanya-puNya ziSya keNa bane che? tyAgI? tapasvI? jJAnI? nA citta nipAtI ziSya dhanya bane che, dhanyAti dhanya bane che. citta nipAtI. eTale khudane mana hovA chatAM te pramANe vicAra na kare, paNa potAnA gurunA abhiprAyane samajavAnI koziza kare. gurunA abhiprAyane anukULa vatana karavAno jeno svabhAva thaI gaye che te suziSya..! sahaja bhAve je karAyaje thaI jAya tenuM nAma ja svabhAva, Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234) sAmAyika : mAna-apamAnanuM vismaraNa kAcA- zotama anurUpa che gurunA abhiprAya pramANe vartana karavAmAM je ziSyane sahaja AnaMdanI anubhUti thatI hoya tenuM nAma ziSya. AvI bhavya ziSyavRtti pAchaLa advitIya vicAra zakti kArya kare che. mArA gurune abhiprAya sarvajJa zAsanane saMmata che. anukULa che. kAraNa teo ekalAM zAstrAbhyAsI nathI paNa, zAstra parikamita buddhivALAM che. zAstra jANI samajI te apavAda mArganuM AcaraNa kare tevA zithila pariNAmI ke kAcApocA vairAgI nathI. mArA gurudeva vItarAga samAna vairAgI che gautama samA mahAjJAnI che. eTale temane abhiprAya savajJa zAstrane anurUpa hoya. tethI gurUnA abhiprAya pramANe vartana karavAnA svabhAvamAM prabhu zAsanane samarpita thavAnI hitabhAvanA che. basa... ziSya! tuM citta nipAtI banavAnA bahAne zAsanane sarvAga samarpita bana e ja mArI hitabhAvanA gurudeva ! mane lAge che ApanI hitazikSA sAMbhaLate. rahe ane anusaraNa karatA rahe te avazya zAsana samarpita banI zaku. kare mArA bhAlamAM vairAgyanAM tilaka... ane paherAve mArA kaMThamAM jinAjJAnI puSpamALA zAsana vIra banavAno maMgala prAraMbha karuM chuM. rakSA. karaje mArA utthAnanI.. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kucha unnayamANe nare mahayA moheNu. ja mujajhaI pAgala vyakti ghaNIvAra ekanI eka vAtane pralApabaDabaDATa karatI ja hoya che. duniyAnI hajAre vAta lAkhe. pra-kare vicAro tene gauNa lAge ane pitAnI ja dhUnamAM phare te pAgala. pAgala keInuM ya sAMbhaLe nahi, keInuM ya mAne nahi. teno Agraha hoya "mane sAMbhaLe.. mane samaje..." bhUle cUke ya pAgalane keI samajAvavA jAya. to basa...pachI te joI le...tamAro...pAgalanuM bhASaNa akhalita dhArAo vahevA lAge. koI paNa saMgamAM te siddha karavA prayatna kare. "zu huM samajato nathI ke tame. mane samajAvavA AvyA ! mArA jevA buddhimAnane kahe che, tame pAgala nathI ? moTe bhAge pAgalanuM evuM mAnavuM hoya che...AkhI duniyA pAgala hoya che." vidvAne-vicArako abhiprAya che ke ke mUI-budadhu. pAgala banato nathI. paNa je khUba buddhizALA heya... vicAraka hoya te pAgala bane che. basa, tenA magajamAM eka dhUna caDhI gaI hoya che. duniyAe tene samajavAnI koziza karavI joIe. duniyA tene samajatI nathI. A dhUna vadhatI gaI ke tene nivArI nA zakayA tyAre magaja uparano saMyama tUTI gayo ane mANasa pAgala banI gayo. pAgala banyA bAda ekane eka vAta lavyA kare ane duniyA tenI upekSA karyA kare che. suziSya ! Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236] saddabuddhi-sadAcaraNae tamAma praznonuM samAdhAna che. A duniyAmAM pAgala aneka prakAranA hoya che. keInuM vicArataMtra vyavasthita na hoya ane pAgala bane che te keInA vicAre suyogya na hovAthI pAgala bane che. magaja avyavasthita hoya tevA pAgalanI davA thAya che paNa mana avyavasthita hoya tevA pAgalane mATe koI auSadhi hatI nathI. mana avyavasthitamana asvastha nuM hoya ? moTe bhAge huM ane tuM ApaNe baMne mAnIe ke mana kenuM mAMdu raheze jenAmAM gusso adhika hoya paNa... gussAvALAnI eka khAsiyata che ke te jaldI potAnA vicAronI ulTI karI de che. jema pitta caDhayuM hoya ane mAthuM dukhe, asahA vedanA thAya. paNa ulTI thaI jAya pachI mAthuM halakuM thaI jAya, vedanA zamI jAya, zarIra svastha banI jAya..-gussAnuM paNa evuM ja che. krAdhI mANase ekavAra bAlI jAya pachI zAMta thaI jAya. bilI nAMkhe pachI dilamAM kAMI na rahe paNa gussA karatAM adhika bhayaMkara mAne che. mAnanI ulTI thatI nathI. mAna to mAthe caDhI jAya che eTale abhimAnI kayAreya koIne mAthuM namAvatA nathI ane vacanathI paNa -namatA nathI. vicAronI Apa le karavAmAM paNa mAnatA nathI badhAthI dUra dUra bhAge che. abhimAnI vyakitane svabhAva snehALa na hoya ataDe heya. krodhathI mAnava pAgala ja bane che. tenA viveka cabu naSTa-bhraSTa thaI jAya che. viveka rahita mAnava ane pazumAM khAsa pharaka raheto nathI eTale lAge A te mAnava ke mAnava pazu ! abhimAnI vyaktinuM mana haMmezA asvastha rahe che. mAre ane tAre baMnee nidAna karAvavAnA che. ApaNe A regathI gherAyelA nathI ne ? parIkSA khUba sahelI che. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI acArAMga sUtra ciMtanikA _237 gurudevI zuM mana asvastha hoya tenI parIkSA sahelI ? vatsa ! hA, bhAI hA, zrI AcArAMga sUtra kahe che. "ujjayamANe nAre mahayA meheNa mujajhaI" garviSTha manuSya bhayaMkara meha vaDe pIDAya che. mAnava dhananuM dAna karI zake che, annanuM dAna karI zake che, je mAMge te ApI zake che paNa kyAreya sattAnuM dAna karI zakatuM nathI. mAnavane lAge che sattA jAya te sanmAna zuM? mAnavamana badhu tyAga karI zake che paNa mAna vAmana karavAnuM Ave tyAre cakarAve caDhI jAya che ane eka sajIne na zobhe tevA bhayaMkara tophAne karI mUke che. mAnavane lAge che badhAM vagara cAle paNa pelA mAna-sanmAna-svamAna vagara cAle? mAnavInA mAna-sanmAna mAganAM valakhAM eTalA tIvra ane eTalA bhayaMkara hoya che ke mahAtmAo A bhayaMkaratA upara ekAMtamAM azru vahAve che. mAnavane mAna mATe valakhAM- jhaMkhanAkaravAthI mAna maLaze ke namratAthI mAna maLaze ? sattAne sau ke che name che paNa sattAdhIzene kyAreya haiyAmAM sthAna maLatuM nathI. sattAne karaDe vIMjhI keIne satAvI zakAya. paNa sattA dvArA hArdika sanmAna prApta na karI zakAya. vyakti sattAthI zobhe ke satyathI ? sattA mATe mAnava zuM pApa karatA nathI ? sattA maLyA bAda sattAne TakAvavA mAnavIne za za pApa karavuM paDatuM nathI ? eka chatrIya sAmrAjyanA samrATane paNa sattA hAtha tALI daIne cAlI jAya che. tyAre temanI dazA atyaMta dayanIya-karUNAmaya Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -238 jainaH- sadguNAnA sazeAdhaka hAya che. nirAdhAra-anAtha karatAM paNa adhika yApAtra hAya che. A sattAthI sAvadha rahevAnuM che. sattA pAchaLa apamAnanA bhaya...kara zrApa lAgela che. zrApita vastunA svIkAra vicAraka kayAreya na kare. sattA-apamAna-tiraskAra nIcakulane nima'traNa Ape che. paramAtmA mahAvIradevane maricinA bhavamAM kANe saMtApyA ? koNe du:khI karyAM ? abhimAne ja, je padathI vizvanA kalyANa karavAnA heAya te paTTane paNa zuM gaNyuM ? peAtAnu mAna gaurava mArA dAdA tI''kara, mArA pitA cakravatI. A avasarpiNImAM hu atima tIrthaMkara. vAsudeva ane cakravatI. mAru' kuLa uttama. maricie kuLanI anumedanA karI uMcca kAryoM karyu hAya teA dhanya banI jAta paNa kuLanuM abhimAna karI tucchatA karI. kuLanA abhimAna upara triRRDa laI nRtya karyuM.. * samAhe uttama* kula '-A kanu* nATaka ? abhimAnanuM abhimAna vaDe mahAmeAha utpanna thayA. khasa, pachI sUjhAi gayA....patha bhUlyAM...bhayaMkara bhavATavImAM mehathI vyAkULa banyA. tIrthaMkaranA janmamAM paNa sukuLa-uccakuLa dubha khanyu. je abhimAna tIrthaMkara paramAtmAne paNa kahI de "tame paNa ekavAra mArA ravADe caDhaLyAM.--mArI dostI karI te tItha''karanA janmamAM--tIrthaMkaranA bhavamAM paNa tamane kahI dRu-bhUlatAM nahI, tame mArA ekavAranAM dAsta hatAM. 64 indro tIrthaMkara rUpe mAtAnA garbhamAMthI tamArI stuti kare, "namrutyuNa, arihaMtANu, bhagavanANu ".. kahI tamArA caraNumAM vaMdanA kare te| ya huM abhimAna tamArI Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA 239 ThekaDI karatAM nA zaramAuM. 84 divasanI nIcakuLanI sajA sahana karavAnI pharaja pADu, je abhimAna tIthakara paramAtmAne paNa paracA dekhADI de te ApaNane cheDe ? ApaNI te abhimAna zu avadazA kare te zAMtacitte vicAra karaveA ja joI e. gurudeva ! hu te ApanA ziSya chuM. 'name' nA pATha bhaNanAra, nitya guruvaMdana karanAra, tIrthaMkaranI AjJA mAnanAra mArAmAM mAna abhimAna mithyAbhimAna hAI zake ? ane Apa te mArA mahAguru...ApanI pAse teA abhimAna AvI ja nA zake. ziSya ! krAdha jeTalA sahelAI thI jItAya che eTalA mAna mahIdhara sahelAithI jItAtA nathI. meM tane parIkSAnI vAta karI hatI ne ? cala, yAda kara jIvananAM prasaMge.... keie tane hitazikSA ApI...AjJA karI....tArI bhUla kADhI tyAre tArA manamAM zuM dvidhA thAya che ? tenI sAcI vAta kara. gurudeva ! hu hitazikSA sAMbhaLavA Avu' tyAre hitazikSA game. AjJA cAhuM tyAre AjJA zirasAvadya karavI game. bAkI vAravAra zikhAmaNa Ape aa thAya karavA de kaca kaca.... e khele che, ame kyAM sAMbhaLIe chIe ? khaDakhaDATa karavA do. ghaDI ghaDI hukama kare te thAya * zuM kai tamArA nekara chIe ?' nAkaranI jema hukama karyAM kare che ?jAva, tamArI vAta kazI mAnavAnA nathI ane vaDIla amArI bhUla kADhe tyAre ane temAM paNa badhAnI vacce amArI bhUla kADhe.tyAre Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240] * mArA manamAM zu thAya che kahuM ? nA...nA....e mArAthI nahi khelAya. paNa, Apa pUche che, ane na kahyu' te paNa kharAma kahevAya....kahI dauM ? tA ' jaina - durgANAne sudhAraka X tamArA maDhe tALuM nathI, tamAru meDhuM khullu' che eTale jema phAve tema khele. bAkI ame paNa tamArI bhUlA kADhIe te amArAthI eka aMza paNa utare evA tame nathI, tame meTA che, tamArI bhUla kahevAya nahi. te paNa zarama -upakAranI bhAvanAthI nahi paNa tamArA DarathI.... bhUle cUke ca jo tamArI eka bhUla kahIzu te tame amArI sIrora bhUle| kADhaze. mATe mauna rahIe. bAkI manamAM te tamane ghaNuM ghaNuM kahI daI e. ame amArI bhUla jovA TevAyelAM ja nathI, eTale amane lAge kAI nI bhUla kahevI temAM hita bhAvanA zAnI ? bhUla kahenAra amane hitasvI lAgatAM ja nathI. AkarA lAge che. pachI pariNAma evu Ave che ke ame temanI najara cUkavatA Ama tema qIe. jAheramAM AvI vadana vyavahAra karI laI e chIe. amArA gurujI che. vaDIla che tema khelIe paNa, amArI bhUla kahenAra ane jAheramAM apamAna karanAra te kharAba lAge che. manamAM khakhaDIye cakhA AnA karatAM te pALelA dhRtare ya sAre. te paNa oLakhItAne bhasatA nathI, ajANyAne bhase che ane amArA vaDIla teA ragamAM ja bhAga kare che. AvI che amArI mana:sthiti....saraLa svabhAve raju karI che. Apane je mAnavu heAya te mAneA. bhalAbhuMDA-sAthekhATA-ceAgya-ayAgya-vinayI-avanacI paNa ApanA ja chuM. ApanA caraNamAM ja rahevAnA ... X PR X X ' Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ajajhap savuDe parivajjaI sayA pAva mAnava mAtra puNyazALI kahevarAvavAne Atura che. koIne paNa pApI kahevarAvavuM pasaMhaiM nathI. kayAreka kAI pAtAne pApI kahe che te paNa bIjA adhika puNyazALI kahe te mATe khele che, khAkI vizvamAM kene sArA kahevarAvavAnI IcchA na heAya ? je 'mahAtmAe hakIkatamAM sArA che--zreSTha che - vizuddha che temane koI jhakhanA haiAtI nathI ane jene jhaMkhanA che. tenI pAse puNya nathI. khudanI jAtane puNyazALI--dhI -mahAtmA kahevarAvavA vyakti keTalIya uMcA-nIcI kare che. keTalAMya sAcA puNyazALIne DhAMkavAnA prayatna kare che. eTaluM ja nahi. puNyazALInI kItithI haiyAmAM tIvra IrSyA pragaTa thAya che. koIvAra tA mahAtmA upara kalaka AkSepa-apavAda paNa mUkI de che. A che puNyazALI kahevarAvavA mATenI dardabharI pApa thA. sajJanA zAsananA jJAna vagara kANu meAha sAme raNabherI vagADI zake ? satta zAsananA rahasyA ja AtmAnI vizuddha dazA tarapha pragati karavA prere che. bAkI tAjJAnanA nAme prItinA vyApAra cAle....bhaktinA nAme pAkhaMDa taaAnI uzkeraNI vadhe.... adhyAtmanA nAme kriyA-vyavahAra mAganA badhA madhana cheADI zAsana-zAstra ziSTajana ane vyavahAranI maryAdAnA lepa 12 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242: mahAnanI joDe virodha kare te mUrkhatA che. kare. adhyAtmanA nAme jagatamAM khudane chAvAda poSaNa karanAra vizvamAM aneka hoya che. bheLAM bhakate mAnI le che "A mahAtmA adhyAtmavAdI che." adhyAtmanI udaghoSaNA karAvavI alaga che ane adhyAtmI banavuM alaga che. jenazAstranI daSTie keIpaNa AtmA kayA guNasthAnake sAce adhyAtmI kahevAya te samajavuM khUba jarUrI che. 1 melAM kapaDAM paheravA te adhyAtmI nahi. je melAM kapaDAM paheranArane adhyAtmI kahevAya to badhA ghAMcI ja adhyAtmI kahevAze." jaTAjUTane adhyAtmI kahevAya te AphrikAnA jagalamAM pharatA jagalI mAnavI adhyAtmI. avyavasthita jIvanane adhyAtma kahevAya te hipIne ja adhyAmI kahevA joIe. 3 tapa karanArane adhyAtmI kahevAya te tAmalI tApasane ja adhyAtmI kahevA joIe." guphAmAM rahenArane adhyAtmI kahevAya te siMha-varU jevA jaMgalI prANane ja adhyAtmI kahevA joIe. 8 svecchAcArIne ja je adhyAtmI kahevAya te IcachA mujaba haranAra-pharanAra-khAnAra-bhasanAra pazune ja adhyAmI kahevA joIe. jaTAjUTa vadhAravI te adhyAtma nahi....avyavasthita jIvavuM te adhyAtma nahi...tapa kare te adhyAtma nahi... guphAmAM rahevuM te adhyAtma nahi... vizvanA aneka dharmAtmA adhyAtmI mahAtmAnA saMparkamAMparicayamAM AvavA cAhatA hoya che. paNa vizvamAM DhAMgI Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA 243 adhyAtmI kayAreya khoTa hAtI nathI ane sAcA adhyAtmI mahAtmAnI sadA sarvadA achata ja hoya che. adhyAtamI AtmAnI upAsanA-mAna-sanmAna-satkAra joI ne ghaNAne adhyAtmI banavAnuM mana thAya. ApaNI A manebhAvanA jJAnIo jANe che. adhyAtmanA nAme ApaNuM gADI kayAMya UMdhA pATe caDI na jAya eTale zrI AcArAMga sUtra ApaNane pharamAve che pahelAM adhyAtmanI vyAkhyA samajI le. pachI adhyAtmI mahApuruSanA AzIrvAda meLavI ane bAdamAM adhyAtmI bana.... zrI AcArAMga sUtranuM 160 suM sUtra kahe che- "a45 saMvaDe parivajaI sayA pAva" - "adhyAmI sadA pApane tyAga kare che." ziSya ! tuM prazna pUchIza....! tame adhyAtmanI vyAkhyA kare che paNa, mane samajAve..... adhyAtma eTale zuM ? bhalA! adhyAtmanA nAme keTalAMka leke mAyAjALa ubhI karatAM hoya che paNa jinazAsanamAM adhyAtmane atha che. AtmAmAM rahenAra, zAstrakAre AtmAnI sAthe rahenAra tarIke manane ja svIkAre che. arthAta adhyAtma eTale "mana eTale ja ahI pharamAve che - mana jenuM saMskRta che te sadA pApanuM parivarjana kare che. [3 jaina zAsananI daSTie manane kAbumAM rAkhanAra-manane nirodha karanAra te adhyAtmI.. manathI kayAre paNa vicAranI maryAdA ullaMgha nahi te adhyAtmI. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halakAnI joDe vAta karavI te tucchatA che. 33 2444 sa peAtAnA sthAnane yAgya vicAra kare te adhyAtmI.... x khudanA vicAranA sayama dvArA AcAranA maryAdAnu jatana kare te adhyAtmI.... samajapUrvaka mananA je sayama kare tenA vacana ane kAyA saheja bhAve sayamI banI jAya che. jyAM manane rasa che tyAM ja vacana ane kAyA pravRttizIla ane che. mana je viSayamAM udAsa ane che-nirasa ane che tyAMthI vacana ane kAyA dhIme dhIme khasI ja jAya che. eTale ja AnadaghanajI mahArAje pharamAvyu " sana sAdhyu teNe saghaLuM sAyu' ' mana sa'sArathI nivRtta ane che eTale tana sa`sArane kahI de che amArA mukhya bhAgIdAre vidAya lIdhI. have ame nakAmA anI gayA. ame paNa eka divasa sa`sArane rAjInAmu ApI devAnA." jenu mana sa`camI te pApanA sadatara tyAga kare che. ahI pAva" zabdanA artha karavAnA che. pApanuM mULa kAraNa zuM ? ka.' kama haTe eTale pApa kaI rUpe paNa praveza karI zakatu' nathI. adhyAtmI eTale sayamI. sayamI Azravane tyAgI hoya....pApa ane puNya anene vidAya karanAra hAya.... . sayamI puNyakane paNa kahI de che--amArA AtmagharamAM tamane paNa sthAna nahi maLe, kAraNa- tame paNa karmInA suvALA saMtAna che.....kamanA mehAmaNA sa'tAna che....bhale, pApa ka'nuM bihAmaNuM saMtAna che paNa, pApa ane puNya tame aneya vidyAya thAva. ame tamArA virodhI nathI, tamArA snehI ye nathI. ame teA jaDa kanA virodhI chIe. karmonA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA 245 sohAmaNAM saMtAna ane amArA AtmamaMdiramAM praveza maLe te tenI pAchaLa-pAchaLa karmanuM bihAmaNuM saMtAna pApa paNa praveza karI de. pApa-puNya pachI to evA paga pahoLAM karIne besI jAya ke samasta karmane parivAra sahakuTuMba sahaparivAra vagara nimaMtraNe mArA Atma sAmrAjyamAM aDDo ' jamAvIne besI jAya evuM mane posAya nahi eTale sAce adhyAtmI kama mAtrane jAkAro ApI de. sAce sAdhu ja pApa - puNya baMnenI upekSA karI zake. sAcA sAdhune jema pApa pratye napharata hoya, tema tene puNya pratye paNa napharata heya. pApa ane puNya baMne sAdhunA mATe heya choDavA lAyaka sAcA adhyAtmI puNyane vidAya ApatAM jarA AzvAsana Ape che. "tane hamaNAM mokalI ApuM chuM paNa ekavAra mekSanI sAdhanA karavA paMcendriyajAti-manuSyagati- manuSyanuM AyuSya-vajISabhanA rAca saMghayaNa, audArika zarIra vigere zeDI puNya prakRtirUpa tamArI pArTIne nimaMtraNa ApIza. paNa huM tamAre AdhIna nahi banuM. mArA nIce tamAre kAma karavuM paDaze. zukaladhyAne pahoMcavA zeDI tamArI madada laIza." niH saraNI-sIDInA sahAre rAjamahelamAM pahoMcAya paNa, rAjamahelamAM pahoMcyA pachI sIDIne ya tyAga karavAne. tema sarva saMvarabhAva rUpa zuddha cAritra prApta karIza tyAre kamamAtrane kahI daIza. dUra ha. dUra haTA, tamAruM kAma nathI eTale 0 sAcA adhyAtma samabhAvamAM sthita hoya - sAcA adhyAmI jagatanA jIva mAtranA mitra hAya sAcA adhyAtmImAM ja karuNAnA svayaMbhuramaNa samudra laherAyamAna thAya Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246] kapAya Atma guNanuM iMdhaNa 0 sAcA adhyAtmI ja zreSTha guNAnurAgI ane , zreSTha guNAnuvAdI hoya. sAcA adhyAtmI ja karmathI bhAre banela pratye upekSA karI zake che. sAcA adhyAtmI guNanA pakSapAtI hAyaNanA zreSI hoyadurgaNuM pratye temanA haiyAmAM madhyastha bhAva heya. taTastha bhAvathI AtmA ane karmanuM nATaka joyA kare. karmanuM nATaka joI rAga na kare ane Dheba paNa na kare. 0 sAcA adhyAtmI 158 kama prakRtine badha-udaya- sattAmAMthI saMpUrNa choDe. 0 sAcA adhyAtmImAM ja sarva saMvarabhAva sAdhI zake ane yega nirodha karavAnI zakti pragaTe. 0 sAcA adhyAtmI ja mokSa prApta karI zake che. o bhAvinA prabhunA anaMta guNenA vArasadAra ane vartamAnanA mArA ziSya ! basa, tuM adhyAtmI banI sarva saMvarabhAvane prApta kara. e ja mArI te hArdika bhAvanA che. gurudeva ! vartamAnamAM te mAro AtmA bAhadazAmAM che. ApanI kRpAe aMtarAtmadazAnI jhaMkhanA jAgI che. mahAtmAne veza paridhAna karyo che paNa adhyAtmI banyA nathI. basa... mArA haiyAmAM adhyAmI banavAnI kaIka suSupta paNa jhaMkhanA te avazya che. ApanI preraNA mArI jAgRti avazya lAvaze... ApanI preraNA e mArA mATe adhyAtmano uSAkALa che. uSAkALa bAda sUryodaya thatAM keTalI vAra? basa, have rAha jouM chuM... sAyika zraddhAnAM sUryodayanI.... !!! Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja = kapa vitigicha samAvaneNuM apANeNuM ne lahaI samAhiM kaI paNa vyakti agni pAse bese ane ThaMDaka thAya, tevuM bane nahi, manamAM bhrama pedA thAya to zAMti prApta thAya che tema satya tatva pratye arUci pedA thAya te zAMti maLe nahi. satya-suyogya mahAtmA pratye tiraskAra pedA thAya te paNa zAMti maLatI nathI. sAdhaka jIvanamAM-ArAdhanAmAM- sUAdhanAmAM AnaMda tyAre Ave je citta svastha hoya te. cittAnI asvastha dazAmAM kadAca ArAdhanA thAya te paNa yaMtravat thAya, prANa pUrAya nahi. sAdhaka!tAre ArAdhanA ane sAdhanA baMne karavAnI che. ArAdhanA nitya karavAnI hoya. sAdhanA samaye-sthaLe ane lakSya siddhi athe amuka maryAdAmAM tenA niyama pramANe karavAnI hoya. prabhuzAsana pharamAve che ArAdhanA-sAdhanAnA prAraMbha cittAnI svasthatAthI ja karavA. citAnI svasthatA vagara karelI ArAdhanAsAdhanA saphaLa thatI nathI, siddhidAyaka banatI nathI. eTale tane kahuM chuM. pahelA cittanI svasthatA prAptakara. cittanI svasthatA kahe ke samAdhi kahA ekaja che. sAdhaka ! - vinayI che. gurunI vAta svIkAre te paramAtmAno upadeza kema na svIkAre? paramAtmAnA upadezane te , avasara. prabhunI AjJAnI ArAdhanA mokSa mATe thAya che. tame sumukSu che. mAre have tane vadhu zuM kahevAnuM? Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya zAMtinA mArga che. gurudeva ! huM zuM chuM ane zuM nathI. te badhuM Apa jANA che. mArI vRttine, mArA Atma svabhAvane huM jANu tenA karatAMya Apa adhika jANeA che. sa`sAra samudramAM DUbatAM mArA pratye Apane karuNA janmI, mArA hAtha pakaDI bahAra lAvyA. zu have mArA kruSNeAne bahAra nahi lAve ? mArA sadguNlRAne pragaTa nahi kare ? 248] Apane vinavuM chuM-mArI jIvana naiyAnA sukAnI ano. mane meAkSamAM sthApita karajo, Ape pharamAvela mArA (hata mAge cAlIza. paNa adhyAtma jIvana mATe mALaka chuM. skhalanA thaze. basa, Apa mane cetavo... ApanA mA danathI patanamAMthI khacIza... ane urSyArAhaNunI zreNimAM dhIme dhIme paNa saphaLatA prApta karIza. vidvAnanI stuti citta svasthatA-samAdhi Ape ane AcArAMga sUtranI hitazikSA nA huM... upAsaka anyA . mArA gurudeva ! Apa paNa jJAnI che...ApanI stuti dvArA vizvanA samasta sAdhu tattvanI stuti karIza. A abhi lASa mArA pUrNa thAya. eja nata mastake prAthanA.... zrI AcArAMgasUtra tane hamezA byanA udgamedha kare che, kayAreka niSedhAtmaka paddhatie, kayAreka vidheyAtmaka paddhatie mahApuruSo preraNA kare. zAstramAM vidhAna kare. sakatavyanuM phaLa kahe, asat kaSyanu paNa phaLa bhayaMkara heya tema kahe paNa tuM Ama karIza te tane nukasAna thaze. tuM Ama karIza tA svage pahoMcI jaIza ema kahe. mahApuruSanA vacana dIpaka samAna hoya. dIpakanu` kA` spaSTa darzana karAvavAnu.... Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMgasUtra ciMtanikA [249 tema mahApuruSa ApaNane zAstrane rAjamArga batAve. vItarAganuM vacana vItarAga khuda tinnANuM tAyANuM " heya tema vItarAga vacananA anuyAyI mahApuruSa tinnANuM tArayANuM" buddhinA dhAraka hoya. zrI AcArAMgasUtra e te paramAtmA mahAvIranI vANI. temAM keInA pratye zrApa paNa na hoya, anugraha paNa na hoya. satyamAgane prakAza heya. je zAstramAM satyAgane prakAza hAya te kAlajayI graMtha bane che. prabhu pharamAve che-vitigicchA samAvaneNuM apANeNa ne lahaI samAhi vicikitsA prApta karelA AtmAne samAdhi maLatI nathI. jyAM AgamanI pakti sAMbhaLIza eTale tuM tenA rahasyane prApta karavAne utsuka banI jaIza. tArI jijJAsA jANuM chuM.....samaju chuM. eTale tArI jijJAsAne anurUpa vistRta-vistArathI artha samajAvIza. adhIro nA thA.. jAgRta thA.sAvadha thA....upayegI bane...ekAgra bana... vicikitsA eTale citta vihuni yukti vaDe-tarka vaDe pratyakSa-parokSa Agama-anuSThAna-upamAna vagere pramANa vaDe samajAve chatAM samajAya nahi. mohanA udayathI buddhimAM bhrama pedA thAya. A badhA mArI pAse mohaka rajuAta kare che paNa A kaMI satya nathI. vizvasanIya nathI." phaLadAyaka nathI.A Atmika pariNAma te vicikitsA, zAstramAM vicikitsAne darzanano aticAra kahyo che. vicikitsA samyakatva -zraddhA-AsthA-vizvAsane duSita kare che. AtmAne pariNAma badalAtAM mananI vicAraNuM badalAya che. paNa hajI AcAranI praNAlI badalAI nathI. eTale AcAra pALe che. paNa AcArane prANa zraddhA cAlI javAthI AcAra niprANa banI jAya che. vicikitsAne bIje paNa artha che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 kAInA pratye napharata karavI te mUgI nidA che. (vAcakitsA eTale vidvAnanI jugupsA. ' jainazAstra ekalA grathA abhyAsIne vidvAna kahetAM nathI paNa graMthAnA abhyAsa dvArA sa`sAra svabhAva samajI sasAranA je tyAga kare che tene vidvAna kahe che. vidvAna eTale tyAgI-mahAvratadhArI mahAtmA-sAdhu-yati-muni. AvA sAdhu-sAdhvIjI ma.nI jugupsA nidA tiskAra eTale vicikitsA, sAdhu thayA te sAdhanA kare paNa AvA melAM kapaDAM zu' kAma pahere che ? vaimAgI thayA te rAga na rAkhe paNa zarIrane parasevAthI nItaratu zu kAma rAkhe che? sAdhu thayA te tapa kare-japa kare paNa gadA zarIranI uSNu jaLa vaDe thADI zuddhi karI le tA zu' vAMdhA ? Ama, sAdhunI jIvana caryAM pratye je vyaktine aNagamearUci-abhAva pedA thAya tene cittanI svasthatA-cittanI prasannatA, Atmika nada maLatAM nathI. Atmika Anada e. tA sAdhu carcAnuM parama lakSya che. sAdhunI niMdA gRhastha kare te deSa lAge tema sAdhu kare te! ya doSa lAge. tu aticAra bhaNela che. aticAra tane mukhapADe che. eTale vicikitsAnA ATalA atha tane samajAya; paNa jarA AgaLa vadha. sAdhunI jIvanacaryAnI niMdA ATale ja vicikitsAnA atha nathI karavAnA, theDA vicAra kara. sAdhunI jIvanacaryAnI ni'dA na thAya te sAdhu mahAtmAnI niMdA thAya ? tyAgI vairAgInI pazcAta karAya? vidvAna-mahAtmAnI kuthalI thAya ? vidvAnanI TIkA TIppaNa thAya ? sAdhunI jIvanacaryAnI nidA Atma samAdhine naSTa kare teA sAdhu pratyene abhAva-arUci-aNagame tiraskAra-ni'dA--kuthalI AtmAnAM utthAna kare ke adhaH patana kare ? sAdhu te. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA ripa1 samabhAvI mahAtmA che. te niMdA karIza te paNa dayA ane karUNA ciMtavaze. paNa sAdhunI niMdAthI tArA AtmAne zuM lAbha thaze? bela bhalA! mAre tane Agama paMktinuM rahasya samajAvavuM che. tArI Atmika samAdhi bhayamAM mUkAze. A pApa tane manuSya banAvIne paNa pAgala banAvaze...mUrkha banAvaze kadAca buddhi raheze te paNa sadabuddhi nahi rahe. satya samajI zakaze nahi. sabhAva samajAvanAra maLaze te paNa tAre pUrvagraha choDIza nahi. zAstrIya zabdamAM kahuM - vicikitsAthI dhi harlabha bane che. samakti prApta thAya tevA aneka nimitto-AlaMbana niSkAmiyAba-nirUpayogI nivaDe che. - tuM mAro ArAdhaka ziSya! tArI ArAdhanA saphaLa banAvI joIe. niSkaTaka-niraMtarAya banavI joIe. bAlya uMmarathI sadagurunI chAyA pAmela vartamAnane mAre ziSya paNa bhAvina prabhunA zAsanane vAhaka-zAsana prabhAvaka mahAtmA, samAdhinA. mahAmArgano tuM upAsaka banI jA.... ArAdhaka banI jA - jJAnI-vidvAna-zAstravidda-tyAgI-tapasvI-sAdhu mahAtmAnA caraNano upAsaka banI jA... aMtaranA adhikerAM. bahumAna rAkha. mahAtmAnA guNene prazaMsaka banI jA. mahAbhAnI guNa stuti dvArA jIvanane dhanya banAvI de guNa stuti mahAtmAnI thaze....paNa, Atmika zAMtinA. aNamela lAbha tane maLaze." nAnA evA nimittathI sanmArganI tane prApti thaze. mahAtmAnI upAsanA eTale kharekhara tArA jIvananI adbhuta prApti. mahAtmAnI upAsanAthI tAruM puNya eTaluM majabuta thaze ke tane buddhine vibhrama kayAreya pedA nahi thAya. tArA jJAnAvaraNIya karmane kSapazama thaze. mehanIyamane udaya. dura jaze. zrI AcArAMga sUtramAM sadA saMyamInI hitazikSA... Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** ja se uTizyasta ThiyarsI gaI samazupAsa * jagatamAM sau pragatine cAha-pragatinI prazaMsA kare. paNa, pragati aMge puruSArtha keTalAM kare? kabIravaDa jevA gheghura vaDalAnI chAyAmAM sau zAMti prApta kare. paNa kyAreka to kabIravaDane pUche-"tuM kaI paristhitimAMthI pasAra thaze ? vRkSane je hAtha ane AMkha hoya te AMkha uMcI karI AMgaLI AkAza sAme cIpIne kahe-bhagavAna ja jANe. mArA astitva mATe mAre zuM zuM sahevuM paDayuM ? temAM paNa jema jema vaDavAIo vadhI tema tema te pUchavAnuM zuM ? eka vRkSano vikAsa paNa kALajI mAMge che, te eka mAnava-sAmAnya mAnava mahAmAnava bane tyAre tene kevA bhayaMkara jIvana saMgharSamAMthI pasAra thavuM paDe? zeTha-zeThANI ke rAjA-rANInI kathA vArtA hoya to lakhI zakAya paNa aMtaranI kathA ! aMtaranI kathA kevI rIte zabdamAM rajU thaI zake? mahAmAnavanI pragatinI kathA zabdamAM raju na thaI zake te AtmAmAMthI mahAtmA banavA ane mahAtmAmAMthI paramAtmA banavA jhaMkhatA AtmAnI kathA zuM zabdamAM AlekhI zakAya? -zabda zakti tyAM vAmana banI jAya che. Atmazakti anerI AbhAthI pragaTI uThe che. AtmazaktinA Alekhana na thAya paNa AtmazaktinA dazanathI,-AlaMbanathI Atmazaktine vikAsa avazya karI zakAya. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [253 ApaNA saunI AtmazaktinuM vikAsa, paramasUtra zrI AcArAMga sUtra-tenuM 164muM sUtra kahe che se uThiyasa Thiyarsa gaI samaNuyAsaha" samyapha usthAna vaDe sthita thayelAnI gatine sArI rIte jue." eziSya ! tuM gati zabda sAMbhaLIza ke tarata pUchIza. gati ke pragati ? gati = cAlamAM zuM jovAnuM ? darekanI cAlavAnI rIta alaga heya. keI tiSI cAla uparathI kaIkabhaviSya kathana karI zake. keIka ThekaTare ya cAla jue to ghaNuM anumAna karI zake. paNa huM gati uparathI zuM samaju? pragatinI vAta karuM? pragati te sahaja pragaTa thaI jAya. pragatine kayAreya pragaTa karavI paDatI nathI ane pragaTa karavI paDe te pragati nahi, kaMIka gupta gati haya, tArA mananI vakatAne samaju chuM. chatAM tane kahuM chuM gati zabdane artha kara athavA zAstra dvArA samaja gati eTale zuM ? mane tArA, mananI khabara che. mAre A prazna sAMbhaLIne paNa tuM kahevAne gati. zabdano artha tame ja kahe ne ? bhAI! madhuM huM ja kahIza ane huM ja karIza, pachI kaivaLajJAna paNa huM ja meLavIza ane me paNa huM ja jaIza. e paNa yAda rAkhaje. paNa huM te tArI pragati cAhaka guru chuM. sAMbhaLa, gati zabdane atha zIlAMkAcArya mahArAja kare che. padavIunnati-AbAdI. tuM sArI rIte pragati nihALa ka Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2545 apakArI para paNe upakAra kare te sajajana che. padavI-unnati AbAdIne samaja. padavI kenI thAya ? unnati konI thAya ? AbAdI konI thAya ? uccagati konI thAya? e paNa jANavuM paDaze. zrI AcArAMga sUtra kahe che sthita thayelAMnI gati-padavI uccagati thAya che. kayAM sthita thayelAnI ? eka sthAnamAM sthira thayelAnI? eka kALamAM sthira thayelAnI ? tArA prazna aneka thaze te pahelAM samajAvuM. gurukulavAsamAM rahelAnI gati-padavI thAya che. - je AtmA gurukulavAsamAM rahe che-te AtmA gurvAjJAne pAlaka banI zake che. -- je Atma gurukulavAsamAM rahe che-te AtmA gurusevAno ArAdhaka banI zake che. - je AtmA gurukulavAsamAM rahe che te AtmA nirdoSa zuddha saMyamane sAdhaka banI zake che. je Atma gurukulavAsamAM rahe che-te AtmA zuddha sadaguNano upAsaka banI zake che. gurukulavAsamAM vItarAganI AjJA ane gujJA pAlana thavAthI abhimAna haTe che ane namratA pragaTa thAya che. je AtmAmAM namratA pragaTe che te jagata mAtrane vadanIya-pUjanIya ane anamedanIya banI jAya che. je AtmA gurukuLamAM rahe che tene parama zraddhA saMpanna gautama samA jJAnI gurunA zrImukhe zAstravAMcana-zAstra zravaNane lAbha maLe che. samyaga zraddhALu jJAnI guru ziSya-ziSyAnI gyatA temanA tarka-vitaka temanI bauddhikatA samaje che tethI ziSyanA manane samajI adhyayana-adhyApana karAve che. vAMcanA ApatAM ziSyanA praznanA saMpUrNa nirAkaraNa kare Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanIkA [255 che. A kAraNe ja gurakalavAsamAM nivAsa karanAra ziSyanI zraddhAnI zuddhi thAya che. jJAnanuM photra aparimita bane che. gurUkulavAsamAM nivAsa karanAra ziSyanI cAritramAM sthiratA pragaTa thAya che. jJAnI guru ziSyane evA jatana kare che ke mahinA jahera tene caDhatA nathI. kadAca kyAreka mehano jvara ziSyane -saMtApe che te gurajI tene turata bhAvanAnI auSadhi Ape che. gurukulavAsamAM gurUvaranuM tyAganuM pavitra sAmAnya eTaluM jAgrata hoya che ke aratirUpa cAritra drohIne praveza ja maLatuM nathI. gurukulavAsamAM gurudeva te ApaNuM saMyamanA rakSaka bane che, paNa pelAM sthavira bhagavaMte-vRddha mahAtmA sAdhunI cAla uparathI temanA besavA-uThavA belavA vicAravAnI paddhatithI samajI jAya che ke A sAdhu saMyamanA pAlana karI zakaze ke nahi? che paNa bALaka jevuM che. mAtA-pitAne choDIne hajI hamaNAM ja AvyuM che. hajI tene kaI vaDIlanI huMphanI jarUra che. tenI keI A sAdhu saMyama pAlana karavA Icche AMgaLI pakaDanAra joIe tethI sthavira vRddha sAdhu keI navadIkSita-bAla-vRddhaglAna sAdhunI sevAmAM daDI jAya che. nUtana sAdhu sthAvara sAdhunA AzvAsanathI AnaMda vibhora banI jAya che. ane sAdhu mahAtmAnuM saMyama jIvana gurUkula vAsanA prabhAve patanamAMthI urvArohI banI jAya che. gurakalavAsamAM rahetA ziSya jina zAsananA rahasya prApta karatAM ArAdhanA ane sAdhanAnA ane gurunA jJAnano khajAne prApta karI le che. tyAre gurudeva vicAre che "bhaviSyamAM mArA jJAnane A ja vistAraze, zAsananI javAbadArI nibhAvaze ana zAsanane prabhAvaka paNa A ziSya thaze." prabhu zAsananA gauravavaMta AcArya padathI A mahAtmAne vibhUSita karo. Ama, gurUkulavAsamAM nivAsa karatA ziSya parameSThinA trIjA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256] veravRtti e jagajanuM moTAmAM meluM gAMDapaNa che. pade pahoMcI jAya che. AcArya pada para AruDha thaI jinAjJA mujaba gacchanuM saMcAlana-zAsananuM suyogya saMcAlana kare te tIrthakara nAmakarma nikAcita kare che. aMte eka utsarpiNi. avasarpiNI kALamAM phakta 48 AtmAne ja je tIrthakaranuM mahAna pada maLe che. tenA paNuM umedavAra banI zakAya. gurukulavAsamAM rahetA ziSyanI pragati-padavI-lAbha avarNanIya. che. tethI ja zrI AcArAMgasUtra pharamAve che. gurukula nivAsI ziSyanI pragatine tuM sArI rIte nihALaeTaluM sUkSma bArIkAIthI nirikSaNa kara ke tane paNa A mahAna mArganI saphara karavAnuM mana thAya. gurudeva ! Ape kRpA karI. mane keTaluM sarasa samajAvyuM... kayAreka thaI jatuM hatuM. meM AtmasAkSIe mahAvrata lIdhAM che. kaIka te samajI vicArIne lIdhAM che pachI vaLI A gurunI zAnI piolIsa cekI? paNa Aje mArI badhI asamajUtI-gerasamajUtI dUra thaI. jagatanI dareka sArI cIjanA mATe saMrakSaNa joIe ja. makAnane kapAunDa joIe khetarane vADa joIe.daravAjAne tALuM joIe...naukAne nAvika joIe-sainyane senApati joIe tema ziSyane gurunA rakhavALAM joIe. gurunA rakhepA hoya te ziSyanA saMyama surakSita rahe. A vAta mane barAbara samajAI gaI paNa have kRpA karemane "uDiyasa" zabdane artha samajAve. mAruM ajJAna dUra karavA Apa kaSTa le, tevI. prArthanA karuM chuM jJAna pipAsu ! tArI yegyatA ane utsAhita kare che. eTale samajAvatAM kaSTa nahi, AnaMda Ave che. to keIkavAra tArA prazno sAMbhaLI tArA bhUtakALamAM huM khovAI jAuM chuM. Aje tuM prazna kare che tenA karatAM adhika mAthA kuTiyA prazna. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 257 zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA huM mArA gurudevane karate. paNa e vAtsalyamUti gurUdeve mArA mastaka para temano pavitra hasta pheravI mane keTaluM zAMtithI samajAvatAM e pavitra dezya yAda Ave che ne thAya che mArA gurudevanA te divyapaMthane huM anugAmI na banuM e kema bane ? cala, have tArA praznano javAba "uThiyarsa" eTale usthitastha. uThela-jAgela samyagra utthAna karela. prabhu zAzanamAM samyaga utthAna eTale zraddhAmAM sthira thayela. zaMkA-kAMkSAvicikitsA vigere deSathI rahita jenI zuddha zraddhA che te zuddha zraddhAvAna. have AkhAya padane saMpUrNa artha samajI le. zuddha zraddhALu gurukuLamAM rahela AtmAnI padavI. AtmAnI gati bhavya ane divya hoya che. tenuM te nirIkSaNa kara. zAstra te sUcana kare. paNa zAstranuM sUcana e ja bhavyAtmAne hitazikSA bane che. tArA jevA sugyane vadhu zuM kahuM ? mArI te tArA pratye evI bhAvanA che. mane te eTalA zubha manoratha thAya che ke mArA ziSyanI yazagAthA mahAvideha kSetramAM birAjita sImaMdhara prabhu kayAre gAze ? sImapara prabhunI prazaMsA egya ana e ja mArA tane ataranA zubhAziSa che. garadeva ! ApanA mAratha sAMbhaLatAM mArI AMkho azrunA samudrathI chalakAI jAya che. mAre avazya mahApurUSanI prazaMsAne yogya banavuM che paNa te mATe te prathama mAre mArA vaDIlanA AziSa cAgya banavAnuM che. Apa te mArA sadA manoratha pUrNa kare che... . eka vadhu manoratha kare. A5 dAMtA che .. huM dAnane cagya pAtra chuM basa... bhikSA dehi bhikSAM dehi." 17 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 jU ceva Dibudhdha jIvI jagatamAM upadezakAra aneka hAya. paNa upadeza pramANe AcAra virala vyakitamAM hAya. pravacanathI sabhA maDapane gajAvavA sahelA che. paNa pravacananA tattvAthI jIvana jIvavuM' khUba kaThIna che. kayAreka te upadeza ane AcAra vacce AkAza ane pAtALa jeTala' aMtara hAya che. upadeza detAM te guru gautama jevA AtmA anI jAya che ane AcAramAM te geAzALA jevI pravRtti dekhAya che. upadezamAM apAtA tattve jIvanamAM kema pratiSi`khita na thAya ? koNa jIvanamAM tattvajJAnane pacAvI zake? A prazno ArAdhaka AtmAne sahaja thavAnA che.... ArAdhaka AtmA upadeza ane AcAra vacce sagatatA Icche che. visaMgatatA kayAre paNa na Icche. ArAdhaka AtmA kayAre paNa khudanI bhUla nA saMtADe chUpAve. ArAdhaka AtmA sadA Atmika siddhine cAhatA hAya tethI gurujananA caraNakamalamAM namaskAra karIne ziSya pUche che-upadeza pramANe AcAra kAnAmAM hAya? suziSya ! zrI AcArAMgasUtra pharamAve che "ajU ceva Dibuddha jIvI. " sarala AtmA-Rju AtmA pratibu jIvI hAya che. tane prazna thaze. pratibuddha jIvana mATe deDha sakalpa- adbhutavIya' joie ke RjuvRtti ? tuM eka nahi aneka prazna kara. paNa haMmezA satya samajavA Atura raheje. zAstranA samAdhAna satyane anusaraNa karatAM hAya. ApaNI buddhine nahi...ApaNA kadAgrahane nahi. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cAcArAMga sUtra ciMtinikA 259 keTalIkavAra ApaNe paNa ApaNuM mananI kuTila gati samajatAM nathI. satya samajavA jaIe chIe paNa satyane kATakUTa karI ApaNuM magajamAM je kadAgrahanI phrema che. temAM phITa karavA jaIe chIe. aMte satyano vinAza thaI jAya che ane ApaNuM pAse punaH mithyAne AvirbhAva thAya che. zrI AcArAMgasUtranI hitazikSA khUba marmabharI che. pahelAM te sammata nahi thAya. tArA manamAM kaMIka guMca che. guMca ukale evI che paNa tane Dara lAge che. guMca ukelAya te huM ke dekhAI jAuM? tethI ja zAstra kahe che-upadezane anusAra jIvana saraLa AtmAnuM hoya. kapaTI AtmAnuM na hoya. te sAdhutA saraLatA vagaranI hoya? sAdhutA Take ja saraLatAthI. saraLatA vagara sAdhutA rIsAIne dUra dUra cAlI jAya. saraLatAmAM anaMta siddhonI sAkSIno sahaja svIkAra che. vakatAmAM-chUpAvavAmAM paramAtmAno a5lApa che. paramAtmAnA jJAnane apalApa che. saraLa AtmA mAne che-jagatanA jIvAthI zu chUpAvavuM? ane zuM pragaTa karavuM? anaMta jJAnInI draSTimAM te meM zuM karyuM hatuM? zuM karI rahyo chuM ane zuM karIza? te badhuM ja che. have rahI A duniyAnA lekenI vAta. badhAthI huM zu chupAvuM chuM? mArA sadaguNa ke durgaNa? mAruM saktavyamArI sArI vAta te huM mArA mukhe badhAne karyuM ane sauthI mAna meLavuM ane jyAM durgaNanI vAta AvI tyAM chUpAvuM? eTale saune chetaravAnA? banAvavAnA? ApaNumAM na hoya tenAthI bIjAne ja dekhADavAnuM? zuM tuM duniyAne bheTha samaje che satya ane asatya zabadathI ja sAbita thAya che. jyAM tAre sAbita karavuM paDe che balavuM paDe che-jAhera karavuM paDe che Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] je sahana kare che te ja vahana karI zake che te ja kahI de che satya juduM che mATe ja jorajorathI sAbitI ApavI paDe che. mAne kayAreya jIbhathI sAbita karavuM paDatuM nathI. A mAruM saguM bALaka che. mAtAnA sADA traNa karoDa rUvATA mAtRtvane vyakta karI de che. satine kayAreya satitvane sogaMdathI siddha karavuM paDatuM nathI. tenA puNya prakepathI ja dharA dhrujI uThe che. bhalA mAnava ! ApaNe saue samajavuM ja paDaze. sAdhutAnI zebhA mAtra ja nahi paNa sAdhutAnI siddhi ane zuddhi saraLatAthI che. eTale ja zrI AcArAMga sUtramAM sAdhune paryAyavAcI. zabda vAparyo che. trIju sAdhu saraLa sAdhu ja zuddha sAdhu hAya. saraLa sAdhu ja sAcA hAya-saraLa sAdhu ja sArA sAdhu banI zake, sArA sAdhu banAvavA zrI AcArAMga sUtra ApaNane pharamAve che aMjU seva paDibuddha jIvI? saraLa sAdhu ja pratibuda jIvI hoya." zAstramAM pratibuddha jIvIno artha karyo che. upadeza pramANe vartana karavAne jene svabhAva heya te." A vAkya khUba ciMtana karAve che. arihaMta paramAtmAnI AjJA pramANe jIvana vyatIta karavAne jene svabhAva che te pratibaddha jIvI. pote je upadezathI samajI vicArIne niyama-vate grahaNa karyA che te vrata niyame AjIvana akhaMDa pALe te pratibuddha jevI. je sAdhu zvAse chUzvAsa vaDe nahi paNa saMyama rUpa. zvAsocchazvAsa vaDe jIve te pratibuddha jIvI. saMyama ja tenuM jIvana. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 261 saMyamanA rakSaNa mATe dehanuM dhyAna rAkhe. paNa saMyamanA bhAge dehanuM jatana na kare. pratibaddha jIvIne deha choDavA jevA lAge. saMyama ja ArAdhya-sAdhya-upAsanIya lAge. kharekhara, te pratibuddha jIvI eTale prabhunA upadezane jIvaMta sAkSA tkAra, prabhunA upadezanuM jIvaMtarUpa... A mahAsiddhi saraLatA vagara pragaTa na thAya. pratibuddha jIvananI mahAsiddhi saraLatA mahAmaMtrathI siddha thAya che. jenA jIvanamAM saraLatA svabhAvagata bane che te sAdhu mahAtmA pratibuddha jIvI banI zake. vatsa ! tAre saraLa banI pratibuddha jIvananI bhavya siddhi meLavavAnI che. keI aNimA siddhi-garimA siddhinA tAre upAsaka banavavAnuM nathI. A badhI siddhi to sAmAnya che. advitIya sidhi to saraLatA.' tuM! eTale saraLa sAdhu. saraLa sAdhunA jIvananA anusaMdhAna vicAra sAthe AcAranuM sarjana karavAmAM. duniyAnA badhAM AyeAjana zakya che-AsAna che. paNa kaThIna che pratibaddha jIvananuM Ayojana. paNa, tuM saraLa to tArA mATe azakaya nahi. saraLa kyAreya khoTI DaMphAsa-dekhAva nA kare. saraLa to zakaya ja ucAre ane je uccAre te AcarIne rahe. ta' paNa pratibaddhajIvI vana eja mahAsAdhanA tane mokSanI mahAsiddhi ane eja mArI hitabhAvanA gurudeva! mAyAnI galI khuMcI khUba bhUlabhUlAmaNI bharI ane lebhAmaNI che. temAM aTavAyA pachI nIkaLAya nahi paNa A mAyA te apramatta mahAtmAne paNa satAvI jAya che. temane paNuM rIbAvI jAya che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ] mAnava janma meAkSanu vyavasthita plAnIga karavAnI taka zu' gurudeva! mAyA mane nahi satAve ? mAyAnI IndrajALamAM huM nahi AvI jAuM? mane khUba Dara lAge che. kadAca mAyA mArI sAdhutAnuM apaharaNa karI deze te? huM tA ApanI pAse niHzalya thavA Avye chuM. Aja sudhImAM thaI gayela bhUla-aparAdhanI kSamA mAMgI prathama zuddha anu. zuddha ja mudde banI zake... zuddha ja siddha banI zake... siddha manavA zuddha manavuM jarUrI...ane.. zuddha anavA saraLa banavu' jarUrI, asa...Ape| AziSa...thA saraLa sAdhu... mArA manAratha Apa kRpAe pUrNa thaze... e ja bhAvanAe punaH punaH ApanA caraNakamalamAM vadanA karI viramuM chu..... LA Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o 15 48 je mahuM abahimaNe aneka vyaktinI bhAvanA mahAna kahevarAvavAnI hoya. virala vyaktinI bhAvanA mahAna banavAnI heya. mahAna kahevarAvavuM ane mahAna banavuM te bemAM bahu ja pharaka che. mahAna kahevarAvanAra kAtine abhilASI che. mahAna banavA Icchate kaThera kartavyano cAhaka heAya che. mahAna kahevarAvavAnI abhilASA rAkhanAramAM mAna kaSAyane te pratyakSa udaya che. paNa mahenapaNAnA dekhAva mATe je cAlabAjI- chetarapIDI- kapaTakA AcaravI paDe temAM paNa te tatpara bane che. jyAre mahAna banavAnA abhilASakane kIrtithI dUra-sudUra rahevuM paDe che. kIti tenI mahAnatAnI bhayaMkara avarodhaka che. mahAnapadanA AbhalASakane mAna-abhimAna e te paravaDe ja nahi. poSAya ja nahi. namratA vagara mahAnatA pragaTe ja nahi. zrI AcArAMgasUtranuM-168 A muM sUtra mahAnatAnI vyAkhyA kare che. "je maha abahimaNe ( je mahAna hoya te bahAra paribhramaNa na karate hAya, A sUtra kaIka ciMtana-kaMIka vicAra mAMge che. duniyA kahe paribhramaNa-dezATanathI buddhine vikAsa thAya. saMkucitatA naSTa thAya. sahaja hadayanI udAratA pragaTa thAya. tyAre zAstra kahe bahAra phare te mahAna na bane. laukika vyakti ane lAkesara vyakitanA mApa daMDa alaga hoya che. 0 prApta karIne sukha meLave te laukika vyakti 0 tyAga karIne sukha meLave te alaukika vyakti, Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] kaSAya AtmaguNAnu iMdhaNa 0 sattAthI saune namAve te laukika vyakti. 0 namratAthI saune namAve te alaukika vyakti. * bheAjanathI sukha meLave te laukika vyakti. 0 bhajanathI sukha meLave te alaukika vyakti. 0 bhAgamAM AnaMda mAne te laukika vyakti. 0 bhaktimAM AnaMda mAne te alaukika vyakti, laukika ane leAkeAntara vyaktinI vRtti ane pravRtti alaga hAya teA laukika zAsra ane leAkeAntara zAsranI vAta paNa alaga hAya. vatsa ! ApaNe badhA alaukika-advitIya vItarAga paramAtmAnA sAdhu chIe. ApaNA saunA ghaDatara zrI AcArAMgasUtra dvArA gaNudhara bhagavata kare che. zrI AcArAMgasUtranI dRSTie mahAna kANu ? gurudeva ! chuM. kahuM' ! ' tyAgI....nA, tapasvI....nA, sAnI....nA, vairAgI..nA, sevAbhAvI....nA, parApakArI'...nA, 'zahanazIla'...nA, 'namra'... nA, utkRSTa cAritradhara...nA. gurujI......! Ama zu kare che? ApanI nA....nA....nA...sAMbhaLI, have tA AlAne. huM kaMTALI gayeA. paNa....mArA mahAna ziSya ! ema mahAnanA sazeAdhana na thAya hAM ! mahAnanA atha samajavA paNu mahAna dhIratA joie, tA mahAna banavA keTalI dhIratA ane ceAnyatA joie ? e tu' ja vicAra.. .paNu, mAre te tane zrI AcArAMga-- sUtranA mahAna AtmAnA darzana karAvavAnAM che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 265 zrI AcArAMga sUtra citanikA mahAna keNa ? 0 je mekSAbhilASaka te mahAna 0 je mokSane AMkha sAme rAkhI pravRtti kare te mahAna 0 je jinezvaranA upadezanI bahAra na jAya te mahAna jo, tuM jinezvaranA vacananI maryAdAmAM rahe te tuM mahAna je, huM jinezvaranA vacananI maryAdAmAM rahuM te huM mahAna mArI ke tArI vAta svIkAre ke na svIkAre paNa, "jinezvaranI AjJAne je anusare te mahAna. - zrI AcArAMgasUtranA mahAna AtmAne mApavA mArA ane tArA trAjavA na cAle. mArA-tArA mApadaMDathI mane ane tane mapAya. paNa, mahAna AtmAne na apAya. ahAnanA mApadaDa to zAstra ja bane. zAstrajJA sApekSa je jIve te mahAna Aje maraNa che mA yugAnataramAM paNa zAtrAjJAnuM pAlana cheDe nahi te mahAna. 0 prabhunA upadezamAM ja jenuM mana sadA nimagna rahe te mahAna. 0 prabhunA upadezanI bahAra kyAreya jenuM mana na jAya te mahAna. 0 prabhunA upadezane sAra eTale tIvR mokSAbhilASA. "prabhunA upadezano sAra eTale mumukSuvRtti. 0 prabhunA upadezane sAra eTale advitIya kSabhAva. zrI AcArAMga sUtra kahe che - vinaya ratna sAdhu kharA aNu, mahAna nahi zreNika mahArAjA sAdhu nA huM paNa mAna Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] kaSAya AtmaguNanuM iMdhaNa 0 sattAthI saune namAve te laukika vyakti. 0 namratAthI saune namAve te alaukika vyakti. 0 bhejanathI sukha meLave te laukika vyakti. 0 bhajanathI sukha meLave te alaukika vyakti. 0 bhAgamAM AnaMda mAne te laukika vyakti. 0 bhaktimAM AnaMda mAne te alaukika vyakti. laukika ane lokenara vyaktinI vRtti ane pravRtti alaga hoya te laukika zAstra ane lokottara zAsanI vAta paNuM alaga heya. vatsa ! ApaNe badhA alaukika-advitIya vItarAga paramAtmAnA sAdhu chIe. ApaNuM saunA ghaDatara zrI AcArAMgasUtra dvArA gaNadhara bhagavata kare che. zrI AcArAMgasUtranI daSTie mahAna kANuM ? gurudeva ! huM kahuM ! tyAgInA, tapasvI..nA, jJAnInA, vairAgInA, sevAbhAvInA, "popakArInA, "zahanazIlanA, "namra'.. nA, utkRSTa cAritradharanA. gurujI...! Ama karo cho? ApanI nA nA...nA sAMbhaLI, have te belone. huM kaMTALI gaye. paNuM mArA mahAna ziSya ! ema mahAnanA saMzodhana na thAya ho mahAnano artha samajavA paNa mahAna dhIratA joIe, . mahAna banavA keTalI dhIratA ane gyatA joIe ? e tuM ja vicAra. paNa, mAre te tene zrI AcArAMgasUtranA mahAna AtmAnA darzana karAvavAnAM che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 265 mahAna keNu? 0 je mekSAbhilASaka te mahAna 0 je mokSane AMkha sAme rAkhI pravRtti kare te mahAna - je jinezvaranA upadezanI bahAra na jAya te mahAna je te jinezvaranA vacananI maryAdAmAM rahe te tuM mahAna je, jinezvaranA vacananI maryAdAmAM rahe te huM mahAna mArI ke tArI vAta svIkAre ke na svIkAre paNa, 'jinezvaranI AjJAne je anusare te mahAna. zrI AcArAMgasUtranA mahAna AtmAne mApavA mArA -ane tArA trAjavA na cAle. mArA-tArA mApadaMDathI mane ane tane mapAya. paNa, mahAna AtmAne na mapAya. ahAnanA mApadaMDa te zAstra ja bane. zAstrAjJA sApekSa je jIve te mahAna, Aje maraNa ho yA yugAnDaramAM paNa zAstrAjJAnuM pAlana cheDe nahi te mahAna. 0 prabhunA upadezamAM ja jenuM mana sadA nimagna rahe te mahAna. 0 prabhunA upadezanI bahAra kyAreya jenuM mana na jAya te mahAna. 0 prabhunA upadezane sAra eTale tIvR mokSAbhilASA. 0 prabhunA upadezano sAra eTale mumukSuvRtti. 0 prabhunA upadezane sAra eTale advitIya mekSabhAva. zrI AcArAMga sUtra kahe che - vinaya ratna sAdhu kharA caNa, mahAna nahi. zreNika mahArAjA sAdhu nahi paNa mahAna Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka nAma apAyA mana para kAma - - - - - - 266 7 kaleza eTale jhaghaDo ja nahIM paNa rAganI vihavaLatA avazya kRSNa mahArAjamAM eka paNa vrata nahi paNa mahAna AtmA jarUra. kAraNa tana saMsAramAM paNa mana mekSamAM zrI AcArAMgasUtranI vyAkhyA khUba samajavA jevI che. te mahAna jenuM mana bahAra na hoya paNa ema nathI pharamAvyuM ke jenuM tana bahAra na hoya te mahAna. kaI tIvra cAritra mahanIya karmanA udaye tana - zarIra prabhunI AjJA pAlana karavA udyata nA bane. zarIra jaDa sAthe. ceSTA kare....zarIra jaDane ramADyA kare...zarIra jaDathI joDAyeluM rahe paNa jenuM mana zaitanyamAM AnaMda mAnejenuM mana vItarAganA Adarzane AMbavA mathatuM hoya paNuM tanasAtha na ApatuM hoya te paNa mahAna mana jinezvaranA AdarzamAM ja lIna hoya te mahAna... AvA mahAna pRthvIcaMdra ane guNasAgara teonuM tanasaMsAra ane saMsArI sAthe rahyuM paNa mana te vItarAga sAthe joDAyuM. dehanA lagna - dehanA joDANa keIka strI - keIka kanyAnA deha sAthe thayA. paNa mane te lagna karyA mumukSu sAthe. eTale ja lagna maMDapa kevaLajJAnanuM jJAna tItha banyuM ane vararAjA pRthvIcaMdra guNasAgara guNarAja kevaLajJAnI banyAM. suziSya ! zu mahAna banavuM e koI paNa vyaktine janma siddha hakaka nathI? duniyAnA keTalAMka adhikAne vArasAmAM maLI zake che. paNa mahAna banavAne adhikAra keIne paNa vArasAmAM maLI zakato nathI. mahAna banavA khude prayatna karavo ja paDaze. * pratipaLa yAda kara... "je mahuM amahimaNe tArI tananI pratyeka pravRtti sAthe zAstra bahu vAta karatAM nathI. tana te jaladI zaraNAgati svIkArI le che. tana jaldI Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 267 zaraNAgati cheDatuM paNa nathI. tana kahe che - "badhA manane napuMsaka kahe che paNa kharekhara huM tana - zarIra pote ja napuMsaka chuM. manano je Adeza maLe te pramANe ja mAre cAlavuM paDe che." manane svabhAva bALaka jevuM che. je jue che tenI jIda pakaDe che. eTale ja manane zAstrANA bahAra javA nA de. mana zAstramAM rahe te tana kahe mane to kAMIpratikULa che ja nahi. mana negeTIva philma che. tana tenI pojhITIva kepI che. manamAM saMyama-sadAcAra heAya to tanamAM Aje nahi to kAle paNa saMyama-sadAcAra pragaTita thaze. zarIrathI keI avidhi- AzAtanA-virAdhanA-khaMDanA thAya te paNa prAyazcita tarata laI leje. tAruM zarIra je bhUla karaze tene sudhAranAra anekamaLaze. paNa, tAruM mana je bahAra jaze. pudgalanI cAhanAkaraze ane chevaTe kalapanAnI eka sRSTinuM sarjana karI temAM mahAlaze tenAthI je vrata bhaMga thaze-virAdhanA thaze-khaMDanA. thaze te tene bIje keNu sudhArI zake? mananA paribhramaNane keIkI nA zake-sudhArI zake. eka tuM ane bIju zAstra ja manane nAthI zake. eTalAM mATe ja zrI AcArAMgasUtranI hitazikSA smRtimAM rAkhavAnI che. jenuM mana jinezvaranA upadezanI bahAra na jAya te mahAna...... tuM mahAna bana...mahAna mArgane upadezaka bana e ja mArA te tane AzIrvAda che. paNa mArA priya ziSya ! eka vAta yAda rAkhaje. zrI AcArAMgasUtra pramANe mahAna banavuM khUba durlabha chejIvanayAtrA te saMsAra ane saMsArI vacce pUrNa karavAnI ane mananuM niyaMtraNa karavAnuM. tananuM niyaMtraNa karavA mAtrathI mahAna nahi. tane sAdhune mana niyaMtraNa karavA hitopadeza Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] kaSAyAnI AdhInatA eja jIvananI gulAmI che. ApyA. eTale vAkayanA paramArthatA e ja thayA....tana sayamI hAya paNa mana sayamI ane teA ja mahAna khanI zakAya. tana ane mana sacamI ane teA ane vacce rahela vacanane sayamI banavu ja paDe. mahAna kANu ? pharIvAra gAkhI le.... jenu' tana-vacana ane mana jinAjJA mahAra na jAya te. tana ane vacanane mAphI apAze paNa mana jinAjJA mahAra jaze teA tAru' mahAna banavAnu' svapna veravikhera khanI jaze. huM tArA bhavya seNulAMne preraka chuM. tuM bhavya sRSTinA sarjaka che. khasa, zIdhra bhavya seANalAM sAkAra kara e ja mArI manAkAmanA. ... gurudeva ! Ape mArA upara kRpA karI mArA tanane A zravathI dUra karAvyuM. zAstranA rahasyA samajAvI manane paNa -sathamita banavA preyu. hu mahAna manIM zakuM ke nahi te mane khabara nathI, paNa mane eTalI avazya mAhitI che. * mArA gurudevanI divyakRpA kayAreya jaDa-ayeAgya para * jatI nathI. mArA gurudeva mumukSunA pArakhu che. mArI parakha karI che. te hu* saphaLa banIza e zraddhAe AgaLa vadhu chu. ApanI parakha mane mahAna na manAve e ane kharu? ApeAne javAba mArA mahAna gurudeva.... ! mahAna gurunA laghutama ziSya anIza tA paNa mAruM' jIvana cUnya banI jaze. re " mahAna gurune laghutama ziSyanI sadA vaDhanA.....' 5 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jala pavAoNa pavAya jANijajA eka vyakti bIjI vyaktinA saMparkamAM-paricayamAM- nikaTamAM vANanA mAdhyama dvArA Ave che, ane vyakti- vyaktithI dUra paNa tenAthI ja jAya che. vANuM rakSaka paNa bane che ane bhakSaka paNa bane che. vANI vyaktine paricaya paNa paNa karAve che ane vANi vyaktine vireAdha paNa karAve che. vANI dvArA vizvanuM kalyANa paNa karI zakAya che ane vANI dvArA ja duSTa to paNa phelAvI zakAya che. tIrthaMkara paramAtmAnI vANIthI zAsananI sthApanA thaI. dvAdaza aMganI. racanA thaI ane vizvamAM samyagUjJAnanI lahANa thaI draupadInA vacanathI mahAbhAratanA yuddhanA prAraMbha thayA. leke kahe-pAMDava ane kAra laDyA, paNa vicAra kahe kuruvaMzano nAza thaye. vANu zakti te suMdara che paNa teno upayoga kevI rIte karyo? zA mATe karyo? kenI sAthe karyo? kayA kayA samaye ka? pratyeka vyakti ane zakti suMdara, paNa sau-saunAM. sthAne sau saunA samaye sau saunI rIte suMdara hoya. tethI ja kahevAya che. "bole tenA bora vecAya." paNa tenI sAme ja bIjI kahevata che. "na lavAmAM nava guNa." saMyamInI vANI zakita upakAraka asaMyamInI vANu zakita saMhAraka, vANuthI AzIrvAda paNa apAya che ane vANIthI zrApa paNuM apAya che. jagatamAM keipaNa zakti kharAba hotI nathI. keIpaNa zakti sArI rahetI nathI. paNa zaktine upayoga khUba mahattavanI hakIkta che. sAdhaka ! bendriya jIvathI prAraMbha karI saunI pAse Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 | vairAgya e zAMtino mArga che. vacanaga. paNa vacanaga mAtrathI lAbha ke nukazAna nahi. asaMkhya AtmAnI pAse vacanaga paNa, juja saMkhyAnI vyakti ja vacana zakita dvArA vizvanuM kalyANa karI zake che. paNa e juja vyaktinA nAmenI zreNImAM kaIka nAnA akSare paNa mAruM ane tAruM nAma keInakakI akSaramAM nathI. paNa paMcendriya evuM jAtivAcaka nAma te che. - sAdhu paNa vacana zaktine sadupayoga karI zake che. paNa vacana zaktine sadupayeAga tyAre ja thAya jyAre mana prabaLa - sahAyaka bane che. vicAra ane ciMtAmAM lAgela mana zaktine manana ane ciMtana tarapha vALIe te ciMtana-manana paryAlocana pUrvakanI vANI ja kalyANa sAdhaka banI zake che. eTale ApaNuM saunA hita mATe-maMgaLa mATe sajana thayela zrI AcArAMga - sUtranAM 168 bI sUtramAM prabhu pharamAve che. pavAoNa pavAya jANijajA? pravAda vaDe pravAdane jANavA joIe. vaidyanI divya auSadhi lAbhakAraka roga nivAraka auSadhi paNa je tene laseTI-lasoTIne upaga kare che. tema -zAstrajJAna paNa ciMtana-manana nididhyAsana dvArA ja hitakAraka bane. tethI zAstra vAkya vAMcIne-sAMbhaLIne cheDI nahi devAnA, tenA upara ciMtana karavAnuM. pravAda vaDe pravAdane jANavA joIe eTale zuM ? va lavuM dhAtu parathI vAda zabda thaye. vAda eTale vAta-jhaghaDe. pravAda eTale prakRSTavAda-meTI vAta-moTo jhaghaDe. "pravAda eTale zuM ? vicAra.... kAyama pravAda eTale viziSTa carcA-vAdavivAda... vAdavivAda eTale laDhavADa. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 271 vAda-vivAdana karavA joIe, e vyavahArI vyaktionI salAha che. vAdavivAdamAM meTe bhAge ahaM piSAya che. tethI keTalAMka kahe che-vAda kara, vivAda-laDhavADa na karavI. zrI AcArAMga sUtra kahe che pravAda vaDe pravAdane jANa joIe. mULasUtramAM jANijajA zabda che. jANavuM eTale ja artha ahIM sugya nathI paNuM "jANijajA" zabdano artha ahIM -manana karavuM" te samaja. jANIe to ghaNuM chIe paNa samajIe chIe keTaluM? mAhitI upakAraka thatI nathI. sahAyaka thAya che. paNa samajutI sadI upakAraka ane maMgaLaprada thAya che tethI "jANijajA? zabdano artha thAya che " ciMtana kara, pratyeka paristhitimAM belAyela zabdanA abhiprAyane tuM samajavAnI koziza kara. vAkayanA abhiprAyane samajIe nahi te lAbhanA badale nukazAna thAya. zabdo game te hoya paNa vaktA keNa che ? vaktA sAre che-ApaNe hitakAraka - che, saunuM sAruM karanAra che, te tene kharAba zabda hoya te paNa vicAravuM joIe. A vyakti AvuM bele nahi kaIka paristhitie lAvyA che. kaI paNa vAta kenI sAthe thAya che? keNa kare che ? te vicAravuM ane jeIne vAkyane atha-rahasya meLavAya. ApaNuM jevA sAdhakanA upakAra mATe zrI AcArAMgasUtranI hitazikSA che. pravAda vaDe pravAdane jANavA joIe. koI paNa zabdanA -artha mAtra zabda kezanA pramANe nA karate. tArI khudanI manana zaktithI viSayane jANuM artha kara. vacana sAthe manana -AvavAthI A zakti bevaDAI jaze. pratyeka vAta vicAravIsamajavI. A "jANijajA zabdano artha vansa tane samajAI gaye to have AgaLa samajAvuM ! Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 } kSamAe mAnavajIvanano sAce zaNagAra che. gurudeva! sAcuM kahuM chuM te lakIrane phakIra chuM. mane keIe kahyuM "tuM mUrkha eTale huM te eTaluM samaju mAre tiraskAra karyo. paNa Aje ApanI samajUtIthI khyAla Avya-mUkha zabda sAMbhaLIne gabharAI nahi javAnuM. kaNa kahe che? kene kahe che ? kayA saMdarbhamAM kahe che? Apa mane mUrkha kahe. tyAre mAre samajavuM joIe ke Apa ApanA ziSyotiraskAra nathI karatAM paNa ziSyamAM rahela ajJAna bhAvane tiraskAra kare che. je huM mUrkha-tiraskArane pAtra heta te mane kema. bolAvata? barAbarane ! gurudeva ! kRpA karI mAruM ajJAna dUra kare pravAda vaDe pravAdane jANa" eTale zuM? jJAnAbhilASaka ! dareka vAkyanA arthamAM mAre mAruM ane tAre tAruM bheju nahI calAvavAnuM. zAstranA artha karavA mATe zAstra pAragAmI gurujanoe je artha karyo hoya tenuM anusaraNa karavAnuM...Apamati meTe bhAge vinAzaka ja bane, sanmatitAraka bane paNa sarvajJamati vizvanA samasta jInuM sadA-sarvadA sarva prakAre sarvatra maMgaLa kare, - zrI AcArAMgasUtra sarvajJa bhASita sUtragaNadhara bhagavaMtathI guthita AcArya bhagavate dvArA niryukti-TIkA vigerethI suzobhita mahA Agama graMtha. tene artha ApaNe zIlAMkAcArya ma. je TIkAmAM pharamAvyuM che te pramANe prathama vicAra karIe. "pavAeNuM pavAya jANijajA" AcArya bhagavaMtanI paraMparA vaDe sarvajJanA upadezane. samajavo joIe. tIrthaMkara paramAtmAnA upadeza vaDe dareka dharmanA rahasyane samajavA joIe. sarvajJanA AgamanA jJAna vaDe vizvanA badhA darzanazAstra samajavA joIe. tIrthakaranA AgamazAstrane pratibhA zakti vaDe samajI-vicArI sAbita karavA joIe. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtinikA [ 273 - prathama artha AcArya bhagavaMtanI paraMparA vaDe sarvajJa AgamanA rahasya prApta karavA joIe. eTale gurunI paraMparA gurukulanI ArAdhanA vaDe AgamanA rahasya maLe. gurukulamAM nivAsa vaDe AgamanA rahasya samajAya. jJAnI guru saMyamIne'vinayIne jJAna Ape. saMyama ane vinaya vaDe guru kRpAthI paraMparA ane AmnAya sarvajJa zAstrane samajI zakAya. AcArya bhagavatee niryukti-bhAgya-cUNI-TIkAmAM je pramANe AgamanA atha karyA hoya tene anusarIne AgamanA artha karavA. ApaNuM mati-kalpanA pramANe nA karAya. sarvajJa prarUpita zAstranA phakta vyAkaraNa ane zabdakezanA AdhAre ja atha na thAya. paNa AtmajJAna ApaNuM sudhI pahoMcADanAra Agama jJAnanI paraMparA jALavanAra AcArya bhagavaMtanI paraMparAmAM che. artha jevI rIte cAlatAM hoya tevI rIte karavAthI AgamanA rahasya samajAya. bIjo artha sarvajJanA zAsana vaDe para tIthikanAM pravAdane jANa. eTale pahelAM, AgamazAstra niSNAta bana. AgamazAstranA rahasya AtmasAt kara...AgamazAtrane UMDe abhyAsa karyA vagara ahIM tyAM kayAMya mAthuM mAravAnuM nahi. sAzAstra niSNAta banavAthI tArI zraddhA khUba sthira thaI jAya. vItarAga vacananA abhyAsathI zAstra parikamita mati thAya. pachI badhA darzanazAstrane abhyAsa karanahitara tArI zraddhA asthira thaI jAya. mati vibhrama thaI jAya. zuM karuM? zuM nA karuM ?, vizvanA keI darzana vaDe keIpaNa nayanA jJAna vaDe pratibhA zaktithI syAvAda, siddhAMtane tuM samaja ane samajAva. . * : 18 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ] tyAgI sarva icchAone rodhaka pravAda vaDe pravAhane jANa eTale savAnA siddhAMtathI tArI zraddhAne sthira karI aneka AtmAne sava sidhAMtanA pavitra rahasya samajAvavA nuM samaya bana... he zAsananA bhAvi vArasadAra ! - AgamAM jJAnanI, tuM upAsanA kara. badhu bhaNuza paNa je AgamazAstra pAraMgata nahi bane te kevalajJAnanI cAvI tane nahi maLe. kevaLajJAnanI cAvI meLavavA sarvajJanuM tatvajJAna samajavuM rahyuM. sarvajJa zAstranA mUlyAMkana ane mahattA samajavA vizvanA samasta darzanazAstrane abhyAsa jarUrI"huM te jaina sAdhu eTale jaina darzana ja jANuM evI vAta kare te na cAle. e ja sarvajJa zAsanane sAcA upAsaka heya je vizvanA badhA darzanane vidvAna heya... badhA darzana zAstranA rahasyane samaja hoya. sarva darzanamAM je satyane aza hoya tene svIkAranAra hAya. .' tuM sva-para zAstra vidvAna bane eTale paramatatva mATenA TA khyAle TakI nA zake. * pU. hemacaMdrAcArya maharibhadrasUrIzvarajI ma. siddhasena divAkara sUrIzvarajI ma. jevA AcArya bhagavaMta kema vizva vaMdanIya banyA? temaNe "pavAoNa-5vAya jANijaja sUtrane jIvI jAyuM. para zAstranA pAragAmI thayA tethI vizvanA badhA jIvene upakAra thAya tevI temanI maMgala zakti pragaTa thaI ane mokSamArganA sAcA upAsaka banyA. ane aneka mArganA pathika banAvyA. te paNa A mahApuruSone uttaradhikArI bana e ja mArA tane AzIrvAda che. ' Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA gurudeva ! hamaNAM te ajJAnanA AkAra chu. ApanI kRpAe jJAnanA uttarAdhikArI khanuM ane bhale mahAjJAnI ane mArA upakArI ApanA uttarAdhikArI na khatu te paNa kaMI vAMdhA nahai, paNa.... Apa samAjJAnInA AzIrvAdanA adhikArI anu eTalI teA ApanI pAse avazya vinaMtI karU chuM. E [ 205 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne apayasa parya natyi mAnava belatAM zIkhe che te pahelAM eka zabdane samajatAM zIkhe che. te zabda sAthe tenI eTalI AtmIyatA che ke kazu nahi samajanAra, kazu nahi bolanAra-kazI ja cetanAzakti jenAmAM nathI evI vyakti paNa ekavAra eka zabda sAMbhaLatAM niMdamAMthI jAgI jAya che. eka akSara belAtA sArA zabdane goThavI de che. Akho zabdakoSa nahi. vizvanA samasta graMthe vaMcAve, badhA maMtro bhaNe paNa jenuM ekeya rUMvADuM nA pharake e jaDa paNa, eka zabda e che ke je sAMbhaLatAM tarata cetanavate banI jAya che. dIvela pIdhA jevA meMDhAvALA paNa ekavAra hasI le che. mANasa sauthI ochA e zabdane praveza kare che paNa mAnavamAtranuM sauthI adhika dhyAna te zabda para ja hoya che. kakakAmAM 14mAM akSara je mAnava paNa, eka zabda e che ke jenuM vAMcanalekhana joDaNI sAcI ja kare che. je maMtrane karaDene jApa karyo hAya teve maMtra mAnava bhUlI jAya che. paNa jene ekavAra paNa jApa karyo nathI chatAM sadA ajapAjApanA maMtra samAna jeno jApa thayAM kare che te zabda kaye ? mAnava pAgala bane ane badhuM bhUle paNa, eka zabda nA bhUle te ka zabda ? khudanuM nAma pitAnA nAma upara mAnavane keTale pyAra che? nAma khAtara keTalA keTalA jaga karyA te mAnavane ItihAsa vAMcIe ane ApaNe je vicAraka hoIe te raDayA vagara nA rahIe ! nAma khAtara mAnavIe keTalA jhajhumyA e Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 277 romAMcaka itihAsa sAMbhaLIe te kakaLI uThIe. e nAma ate zuM che ? jyotiSI kahe- nAma e te khUba mahatvanI hakIkata che. nAma uparathI vyaktine bhUta-bhaviSya-vartamAnakALa kahevAya. nAma uparathI mAnavanA aneka sadguNa ane durguNuLa. pRthakkaraNa karI zakAya. mAnavanI Adata-rUci-vyApAravyavahAranuM jJAna karI zakAya. caMdra je rAzimAM hoya te rAzinA akSaro uparathI mAnavInuM nAma rAkhavuM e tiSane niyama che. prAyaH vizvanA dareka vicArake A vAta kabUla karI che. paNa dharmazAstra nAmanI raphatAramAM doDatA mAnavane kahe che tArI badhI vAta sAcI paNa mane eka javAba Apa... A nAma konuM? tArU ke tArI jelanuM ? A nAmathI tuM baMdhanamAM AvyuM ke mukta thayA ? A nAme tane kayAM kayAM devALe ? kevA kevA khela karAvyA ? tenI AcherI paNa eka ruparekhA tuM kahI zakIza? bhayaMkara gesa je nahi guMgaLAve tenA karatAM ya adhika nAmanI dAstAna tane guMgaLAve che. prAyaH 2 thI 10 akSaramAM AvatAM nAme utihAsane kAra banAvyuM che. nAme je jhaghaDa-cuddha karAvyA che te mahAbhArata-rAmAyaNa ane plAsInA bhayaMkara yuddha ane vizvayuddha karatAM ya bhayaMkara che. paNa mAnava eTalo bhramita thaI gayA che. khudanuM nAma vAMce ke sAMbhaLe tyAM gheluM ghelo thaI jAya che, aNuba te jyAM phekAya tyAM vinAza saje che paNa A nAma te belAya tyAM bhayaMkara vinAza sarje che. mAnava mUka bhAve tene nirIkSaka bane che. tene kalpanA nathI AvatI te zene sAkSI bane che. AnAthI adhika nAmanI zuM karUNa kathanI heya? A karUNa kathanIne bhega paramAtmAno sAdhu mahAtmA Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 1 vAMcana e sAdhune pitA che. na bane eTale ja zrI AcArAMga sUtramAM pharamAvyuM che eka kSaNa rokAI jAzAMtino saMdeza sAMbhaLI le..tArI deDa badha kara..ubhuM rahe..AgaLa nA doDajyAM hoya tyAM eka miniTa mATe ubhuM rahI jA. paramAtmA zAMtino saMdeza kahe che. Apayansa paya nalthi? apadanuM-arUpInuM pada zuM ? arUpI-nirAkArInuM zuM nAma hoya ? tuM keNu? tAruM vaLI nAma kayAMthI hoya? tuM ke nAma dvArA pokAre che? A vAta sAMbhaLatA tArA manamAM dvidhA thaze. tuM kahIza-mArA gurUjI ! mane tame nAmanI nA kahe che, huM te saMsAra tyAgIne AvyuM, tyAre mAtApitA--kuTuMba-ghara-vastra-alakArano tyAgI banyA paNa sAthe sAthe meM te mArA nAmane ya sirAvI dIdhuM hatuM. paNa dIkSAnAM samaye catuvidha saMgha vacce Ape ja mArA nAmakaraNanI vidhi karI. mAruM nAma Ape rAkhyuM ane have kahe che ? nAma kevuM? mArAthI belAya nahi--maryAdAne lepa maraNote paNa na karAya. paNa huM khoTuM ke sArUM dekhADavAmAM mAnato nathI. sAcuM kahevAmAM sagA bApanI ya zarama na rAkhavI joIe. evI uDI mAnyatA ghara karI gayelI che te sIdhu saTa kahI dauM. nAma kevuM? ApanA ziSyanuM ! dikSAnA dinathI nAmanA mahatvanA pATha bhaNAvyA ane have no ekaDA zAne ghuMTAve che ? zuM gurUdeva ! Apa paNa eka nIti nahIM svIkAre ? jamAnAnI asara badhemArAthI vadhu belAI jAya che. zuM karU? "micchAmi dukkaDa"....paNa gurUdeva Ane prazna e aTapaTo che nAma kanu ? kharuM kahuM--samajatA nathI eTale Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 279 jema Ave tema boluM chuM. Apa samajAve..Apane ziSya chuM....ApanA upadeze. saMsAra che te nAma nahi choDuM? gurUdeva ! AvatI kAlathI mane kaI mArA nAmathI belAve te javAba na ApuM ?mane samajAve. Apa nahi samajAve te mane keNa samajAvaze...Apa ja mArA avaLacaMDA svabhAvane jANe che. Apa ja mArA uddhAraka banI zakazo. game te chuM chatAMya ApanA caraNane hanumAna chuM. zrI gautamasvAmI jevA vinayamUti hoya teja banI zake. huM nA banI zakuM game teTalA udhAmA karIza ahIM tyAM kUdIza paNa, mArA manane ApanA sivAya kayAMya zAMti maLatI nathI. Apane huM hanumAna chuM...mAre pazubhAva dUra kare mArA bhakti bhAvanA vikAsa kare.. ! - vatsa! tuM akaLAya che paNa huM te tArAthI kayAre paNa akaLAtuM nathI. tArI vAta sAMbhaLatA tane kaI uddhata-Akhe bele kaheze paNa huM tArA zabdone vicArato nathI. tArA zabda pAchaLa paNa eka AtmIyatAne mIThe TahukAra che. tuM paNa kaMIka ArAdhanA-sAdhanA karavA Atura che. paNa tAraze pitAnA tarka-vitarkamAM tuM muMjhAI jAya che tethI tene kaI dizA sUjhatI nathI ane mugdha haraNayAnI jema Ama tema phare che. ane jema Ave tema bole che. paNa, tArA aMtaranI zuddha bhAvanA mane sparze che. - vatsa ! tAre prazna che-dikSA vakhate meM nAma rAkhyuM. eTale tuM anAmI nA baLe ane nAmanI jhaMjhaTamAM phasAye. barAbara, paNa mArA prabhunA zAsanamAM jJAna prApta karavAnA mukhya cAra prakAra batAvyA. cAra nikSepa darzAvyA. nAma rApanA camAvetastanyAsaH pharamAvyA. pratyeka padArthanuM jJAna cAra nikSepathI pharamAvyuM che. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] jIvana e sukha duHkhanI saMtAkUkaDI che * tIrthakara prabhunuM paNa nAma hoya che ne ! nAma jApane zu jenazAstramAM ocho mahimA kahyo che? Ama, taka te aneka karI zakAya. tarkathI vicArIza te muMjhAI jaIza. zraddhAthI vicAra adhyAtmanuM AlaMbana leje nAma pAchaLa mamatva pedA thAya te tAraka bane ? jJAna karavA kaI paNa padArthanuM nAma ApavuM te alaga ane mamatvanI ativRddhi karavA nAma ApavuM te alaga. jyAM nAma pAchaLa mamatva na hoya tyAM nAmanA uccAraNamAM kazo ja vAMdho nathI. paNa je nAma pAchaLa mamatva bharyuM paDayuM hoya te nAma tAraka na banI zake. prabhu zAsanamAM gurUnuM paNa nAma rAkhavuM paDe che ane ziSyanuM paNa nAma rAkhavuM paDe che. paNa prabhu zAsana pharamAve che-nAma mAtra vyavahAra mATe che. tuM maitanya AmAtArA raMga nahi rUpa nahi...gadha nahi. AkRti nahi vikRti nahiM. tuM deva nahi tuM mAnava nahi. - tuM niraMjana...nirAkAra-arUpI. nAmakarmanA udaye tArA jUjavAM rUpa thayA che. A jujavA rUpanA vyavahAra mATenAmane vyavahAra zarU thayo. paNa tane mehanIya karmae dizA bhUlAvI. tane tArI zuddha dazAnuM vismaraNa thaI gayuM. tuM bhUlI gaye ane nAmanA cakkaramAM e bhUle paDI gayA ke nAmane tuM tArA tarIke apanAvavA lAgyuM. nAmanA kAraNe keTalIyavAra tuM deva-guru-dharmanI paNa upekSA karavA lAgyuM. tArI A paristhiti jouM chuM tyAre mAre kartavya dharma thaI jAya che ke tane satyapathanuM mArgadarzana ApavuM khUba jarUrI che. * khudanA nAmanuM mamatva tyAga karavA vItarAga tIrthakaranA nAmamAM tArA nAmanA mamatvanuM vIlInakaraNa karI de Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 281 - gurudeva ! ApanAM caraNe pratijJA karIne kahu* chuM have mAru nAma melIza ke lakhIza ke mArA nAma upara STi karIza paNa jyAre jyAre nAmanu` mamatva jAgaze tyAre tyAre vItarAganuM nAma smaraNa karI laIza. mArA nAmanA mamatvanu pApa dheAvA tIrthaMkaranA nAmanA matra jApa karIza. gurunI stuti karIza. asa....gurudeva ! mArAM upara have te khuza thaze ne ? ApanI prasannatA e ja mArA jIvananI madhurI vasata che. J mane nAmImAMthI sadAya anAmI banAvo e ja . B Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jahA se yiA pAe eva te sissA diyA ya rA ya aNuyugveNu vAIA .. koIpaNa vyaktinI saphaLatA pAchaLa koIpaNa preraNAmUrtie avazya kAryo karyu hAya che. jagatanI koIpaNa vyakti preraNA kALajI- sa'bhALa-dekharekha vagara AgaLa vadhI zakatI. nathI. pragatinA seApAna sara karI zakatI nathI. - jema mukata gaganamAM uDDayana karatAM pakhIne joine sone thAya kevu. gagana vihArI ! kevI bhavya gati ? kyAMya pratimadha nahi ! koI sAdhananI jarUra nahi ! pAMkha pasArI ane cAlyuM ana`tanI vATe......khInI mukata gati joI mugdha thaI janArA aneka....paNa kaIka ja vicArI zake ke eka nAnA i'DAmAMthI A zakita peDhA kayAMthI thaI ? uDDayana karavu e 5khIne svabhAva paNa uDDayananI zakitane peDhA kaNe karI? 5khInA mAtA pitAe... 51 iMDA jevI avasthAmAM paNa tenA lAlana-pAlana na chADayA. janmamA paNu jatana karyAM. te Aje mukata gagana vihArI pakhI banyu". AkAzamAM mukata viharaNa mATe paNa kaiIkanA jatana kAIkanI preraNA ja kAma kare te AtmAnA mukata vihAra mATe....AtmAnI gati mATe guruvaranA keTalAM bhavya cogadAna hAya !!! vizvamAM svaya'buddha pratyeka yuddha te maryAdita ja hAya. saMkhyAtIta tA yuddha kheAdhita hAya. buddha adhita eka eka AtmAnI AtmakathA jo sAMbhaLavA maLe te pratyeka guruvare . Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 283 ziSyanI pragati mATe zA zA balidAna karyA che tene adbhuta ItihAsa jANavA maLe. mAtApitAnA vAtsalya vagara bALakane vikAsa apUrNa rahe tema mAtApitAnA anuzAsana vinA bALakane savikAsa paNuM na thAya.... vAtsalya vinA pUrNa vikAsa dulabhaanuzAsana vinA vikAsa azakaya bALakanA vikAsa mATe mAtApitAnuM vAtsalya jeTaluM jarUrI che teTaluM ja bALakanA sugya savikAsa mATe mAtApitAnuM anuzAsana khUba ja jarUrI che. . vAtsalya na maLatAM vikAsa ruMdhAya....ane anuzAsana na maLatAM vikAsa viparIta mAge caDI jAya. ane sadvikAsanI dizAmAM AgaLa vadhI na zake vAtsalyamUti gurudeva ziSyanA mahAvratanA gakSema karI zake paNa, tene mekSagaganane mukta vihArI nA banAvI zake. ziSyanI AtmazakitanA advitIya vikAsa mATe anuzAsana mUti samA gurudeva jarUrI saMyamajIvananA prAraMbhamAM ziSyanI vairAgyabhAvanA jatana vAtsalyamUti gurudeva ja karI zake. vairAgyanI sukomaLa avasthA che. saMsAranA neha baMdhana hamaNuM ja teDayA che tethI baMdhanathI TevAyela AtmA muktAvasthAthI gabharAI jAya tyAre vAtsalyamUti gurudevane mIThe hAthane nehabharyA saMbaMdhana dehanI thoDI kALajI paNa navA vairAgIne sAdhu jIvanamAM sthira karI de che. mArA mATe keIka che, mane samajanAra paNa kaIka che. paNa ziSyane eka bhavya zAsana prabhAvaka advitIya jJAnamUti ajoDavAdI ugravihArI.gheratapasvI alaukika Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- - -------- - - - - - - - - - - - - - - 284 1 ArAdhanA eTale svabhAvanuM parivartana vairAgyamUti banAvavA anuzAsana priya gurudevanI jarUra paDe anuzAsana priya guruvara khudanA jIvanamAM kayAMya azista, kayAMya svacchaMdatA-kayAMya audhatya-kayAMya avinaya-kayAMya aba mAnane praveza karavA detAM nathI. khudanA jIvana dvArA ziSyane samajAve che. ziSyane mahAna banAvavA khuda gurune mahattama banavuM paDe che.. ziSyane jJAnI banAvavA gurue mahAjJAnI banavuM paDe che mA ziSyane vairAgI banAvavA gurue mahArAgI banavuM paDe para ziSyane AjJAMkita banAvavA gurue avazya jinAjJAdhIna banavuM paDe che. mahAna sarvazreSTha sattama guruvara ja mahAna ziSyanuM nirmANa karI zake. anuzAsana priya guruvara ja advitIya zAsana prabhAvakanuM sarjana karI zake che. anuzAsana priya guruvara ja ziSyane guru banAvI che... jagatamAM ziSya banAvanAra guru aneka hAyapaNuM, pitAnA ziSyane pitAnA samAna mahAna banAvanAra guru te virala ja hoya. je ziSyane khudanA AtmavikAsa karavA hoya te gurucaraNane sparza karI namrabhAve vinaMti kare. mAtApitAe janma Ape. mArI Indriye kaMIka vikasita banI. kaMIke mArI AdAna-pradAna zakita khIlI. jIvana vyavahAra aMgenI samaja khIlI. Akhare te teoe paNa mArI pAse kaIka trANunA pratikAranI bhAvanA rAkhI. tyAre Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 285 gurudeva ! Ape te mane mahAvrata ApyA. tyArathI Aja dina sudhI vAtsalya bhAve nirvyAja vAtsalya bhAve mArA mahAvratanAsAdhu jIvananA saMrakSaNa mATe prayatna karyA. utsarga-apavAdanI aneka aTapaTI keDI-aneka bhavya rAjamArgo jyAMthI mAruM sAdhu jIvana rakSAya teve mArga batAvyuM. AjanuM mAruM saMyamajIvananuM astitva ja ApanA vAtsalyanA prabhAve che. * Apane svabhAva ja karuNAzIla che. sAcuM kahuM ! baheno kAcanA vAsaNanuM jatana je kALajIe kare tethI adhika kALajI mArA jatana mATe Ape lIdhI che. mane khabara nathI mArAmAM rAga-dveSa- meha ajJAna kayAre pravezI jAya ! ane mArA mahAvratanA khaMDana thaI jAya. tethI kayAreka Ape mAtA sama' vAtsalya vahAvI-sneha saritA banI mane saMyama jIvanamAM sthira banALe che. ApanA jhAjherAM jatana na heta te huM saMyama jIvanamAM sthira banI zakayo na hota. paNa ApanuM vAtsalya pAmI have mAre sAcA sAdhu banavuM che. Apa mAruM anuzAsana kare..mArA upara cAMpatI najara rAkhe pramAda-kaSAya mArA Atma dhanane na lUTe, mane paNa zAsavidda banAve - guruvare paNa dIkSAbAda zikSA Ape tyAre ja zrAvakamAMthI ziSya banI zake. zikSA prApta na kare hitazikSA grahaNa na kare AjJAnuM pAlana na kare te ziSya nA banI zake. sAcA ziSya banavA hitazikSAnuM AcaraNa khUbaja jarUrI. guruvaranuM paNuM kartavya che dIkSA bAda potAnA ziSyane adhyApana karAvavuM. ziSyae gurunA upadezane anukULa banavuM eziSyanI pharaja. te gurujananI mahAna pharaja che ke potAnA ziSya-ziSyAne adhyApana karAvavuM, abhyAsa karAva...adhyApana vagara ziSya-ziSya rahI zake paNa guru na banI zake Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 ] vinaya eTale vyakita mAtrane phreza karavAnI kaLA zAsana prabhAvaka nA banI zake. svapara tAraka nA banI zake guruvara jJAna pradAna kare te ja ziSya uddhAraka banI zake. zrI AcArAMgasUtra te guru ane ziSya baMnenuM mAgadazake che. guruvarane paNa pharamAve "bhAvika bhakatanuM mastaka te eka miniTamAM muMDita banI gayuM. vALa vagaranuM mAthuM thatAM keTalIvAra? paNa have tamAre tamArA ziSyanA hadayamAM rahela -anAdinA durguNanuM muMDana karavAnuM che. tamArA ziSyanA hRdayane nadanavana samAna maghamaghAyamAna banAvavAnuM che. pAtratA surabhi pragaTita karavAnI che. tethI tame tamArA ziSyanA maMgala mATe -abhyAsa karAve pratidina abhyAsa karAve. zAstranI maryAdA - mujaba zAsajJAna-AgamanA amIpAna karAve...tamArA zrImukhe tamArA ziSyane jJAna Apo. zrI AcArAMgasUtra pharamAve che "AzuputraveNa vAIyA zAsanA kama pramANe bhaNu. prathama, caraNakaraNanugamAM niSNAta banAve. bAdamAM dravyAnuyegamAM praveza karAve. tamAre ziSya je rIte jJAna grahaNa karI zake tema bhaNAve tamAre ziSya gItartha banI nibhIka rIte zAsananA satya pragati karI zake tema abhyAsa karAve. ziSyanI cegyatA joI-kALanI 'gyatA vicArI tene zAstrajJAna Ape. bhadrabAhusvAmI jevA kaDaka guru banIne zAstranI vAcanA Apa. mahAprANAyAma dhyAnamAM ja jemanI lAgaNI che tevA mahAjJAnI vRddha guruvAre paNa jJAnadAnanI mahAyajJa prAraMbhyo hate. bhadrabAhu svAmI 500-500 ziSyane divasamAM sAta vAra vAcanA ApatA haze tenuM kalpanA citra paNa keTaluM ramaNIya lAge che. jema kAzmIramAM jAva ane jyAM juo -tyAM prakRtinA saudayanA darzana thAya tema bhadrabAha svAmInA jJAnathI pavitra thayela nadanavanamAM sarva jJAnArAdhanAnI kevI mastI cAlatI haze ? Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 287 "I" bhakti bhAvita ziSya bhadrabAhu svAmIne vanavatA haze "prabhu have Apa. zramita thayAM haze, mane vizrAmaNA karavA de" koI buddhimAna ziSya AgaLanA pAThanu' anu-- sadhAna karatAM doDatAM AvatAM haze-- " gurudeva ! have A rIte pATha Avaze..." kAi maMda buddhiziSya gurunA caraNa azrujaLa vaDe prakSAlatA haze. " prabhu! pUrva janmamAM jJAnAvaraNIya ka khAMdhyu che. zAstrajJAna samajAtuM nathI. eka divasamAM sAta pATha..." kAIka parApakArI ziSya khudanA gurumaMdhunA hAtha pakaDI kahetA haze "cala ! tane pATha karAvuM, huM' tane samajAvu.... hAra nahi, thAka nahi. guruvara bhadramADu svAmI taTastha manI sa nuM amIbharI AMkhe nirIkSaNa karatAM haze... ane kayAMka tamanI AMkhamAM camakArA thatA haze...... ane eSTamAMthI AcherA zabda nIkaLatA haze. " bhai ! ziSya ! atre Agaccha, Agaccha adhunA zAstra' rahasya' bhruNu... pazcAt svAdhyAya o kara." guruvara ekane belAvatAM haze paNu, samasta jJAnapipAsu ziSyAnA mastaka stabhita banI ekAgra bhAve hajArA nayanA bhadrAh svAmIne nirakhI rahyA haze... guruvara zu prakAzaze ? guru ziSyane khuda adhyApana karAve tyAre ja ziSya zAsananA rahasyane prApta karI zake. anyathA ziSyamAM jJAna vara vadhavAnA bhaya... usUtra tarapha javAnA bhaya... mArA bhAvinA kevaLajJAnI ziSya ! tr huM paNa bhadramADuM svAmInA ziSya anu` temanA mahAna Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] dharma Atma savane pragaTa karanAra pathe cAlI tane adhyApana karAvuM. vAcanA ApavA dvArA tArA ane jJAnAvaraNIya kamane haTAvavAne puruSArtha kArabhIe" guruvara! Ape to mane dIkSA ApI tyArathI adhyApana karAvyA che. Ape mArI jJAna prApti mATe zuM zuM prayatna karyA che e saMvAdano viSaya nathI anubhUti-saMvedanano viSaya che. ApanA caraNamAM natamastake eka ja prArthanA che. mAruM jIvana sadA vidyAthI rahe , . ApanA jJAnane prApta karavA mArI cagyatA vadhe bAkI, Apa te mArA AtmAnA anuzAsana karanAra mahAna guru che ApanI dayA mane jarUra anuzAsanamaya banAvaze. ApanA sadA zubhAziSa che. "nityArapAragAheha mArI prAthanA che- IchAmAM punaH punaH e ja maMgaLa zeSa karuM chuM. - "IchA aNusaddhi IcchA aNusaddhi : , IcchA aNusa"i * Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parA jahA se dIva asaMdINe evuM sa bhavaI sarANuM mahAmuNuM aSADha mAsanA ghanaghora vAdaLAM AkAzamAM bhayaMkara gajanA karI rahyA hAya-pralayakALane pavana pAgala banela hoya ane keI yAtrika samudrayAtrA karI rahyo hoya-pratikULa pavanathI naukAnA saDha tUTI gayA hoya, AkAzane AMbavA mathatA jaladhi taraMge naukAmAM pravezI jatAM hoya ane samudra yAtrika bhaya vihavaLa AMkhe cAre bAju najara nAMkhI rahyo hoya ane tyAM bhAgya cage tenuM vahANa keI dvIpa pAse pahoMcI jAya ane bhayathI mukta thayela abhaya mAnava harSanI kIkIyArIo karate deDIne dvIpamAM pahoMcI jAya ane hAzabacI gayA! hAza.. bacI gaye...keTalIvAra bele ? dvIpa para pahoMcatA je harSanI lAgaNuM thaI te zuM zabdamAM vyakta karI zakAya? che. tenAthI ya adhika bhavayAtrIne AnaMda Ape gurunuM zaraNa. A ja mahAmaMgalakArI vAtanI zarUAta khUbaja bhAvavAhI zabdamAM zrI AcArAMga sUtramAM pharamAvI che : jaha se dIva asadaNe evasa bhavAI sareNuM mahAsuNI bhavayAtrInA zaraNamahAmuni-bhavayAtrInA rakSaka mahAmuni- bhava bhayamAMthI uddhAraka mahAmuni-mahAmuninA haiyA karuNAnA rasathI bharelAM hAya.samudranA jaLa kadAca parimita bane paNa Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 ] svAdhyAya e sAdhunI mAtA che. mahAmuninI karuNAbhAvanA kyAre paNa simita na hAya... maryAdita na heAya. bhavayAtrIne jue ane muninA dilamAM thAya Ane kevI rIte sayamayAtrI anAvu ? Ane kevI rIte siddhinI saphara karAvuM ? karuNA pUrNa haiyAmAM tAkAta che saune cAcya dAna karavAnI....dharatImAM jema badhA rasa hAya....paNa dharatI' bIjane anurUpa ja rasapradAna kare tema mahApuruSa paNa sAdhaka vyaktinI ceAgyatA joI ne dAna kare....kayAMya mArA tArAnA mAhanIya kanA bheda nahi. vItarAganA vArasa mArAtArAmAM phasAya...huM...tu...mAM phasAya teA tenI vairAgyavRtti lAjI uThe. sAdhunA te si'hanAda hAya.... , ' 01300 ' mujja mujhe '.....A bhavya bhAvanA caraNa raja lenAra indra upara paNa samAna bhAve hAya ane prabhunA dveSI geAzAlA upara paNa samAna bhAve vahetI hAya. chatAMya mahAmuni saune dharatInI jema rasa-pradAna kare....mahAmuni pAse eka AgavI ane aneAkhI sUtra hAya, eka ja lAkaDIe badhAne hAMkanAra tA koI pazunA ToLAnAM mAlika-bharavADa hAya ! mahAmunijanA tA vyaktinI yAgyatA tathA tenI pAtratAnA dIgha vicAra karI tenA bhUtakALa-vamAnakALa ane bhaviSyakALa samajI tene hitazikSA Ape. jJAnI guruvara :sAraNA-vAraNA-cAyaNA-paDhicAyaNA-tADanA-tajanA-niSkAsanA ' ' adhu karavA samatha hAya che. je guruvarane peAtAnA sagAmAtApitAnA AMsu sasAramAM rokI nA zakayA tene zuM ziSya-ziSyAnA suvALA khadhana zAsananA nibhIka satya prarUpaNA karatAM razake? paNu...dayALu gurujana pAse vizvanI samasta mAtA karatAM mulAyama ane vAtsalyapUrNa hRdaya hAya che. guruvara bhAvikAnA nAjuka dhabhAvane samaje che: kAMya 1 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanakA [291 dharmabhAva naMdavAI na jAya tema tenA zubhabhAvanA maMgala jatana kare che eTale himagIrI zA zubhra ane ucca guruvAra saunA AlaMbana ane preraNAmUti bane che. guruvaranA haiyAmAM hita bhAvanA che tethI vizALa bhAvika bhaktonI AgavI zaktinA mApa teonI pArakhu daSTi kSaNamAM karI le che. ghaNIvAra te bhakta paNa Azcarya vimUDha banI jAya che pUjya gurudeve zuM pharamAvyuM? mArI A yogyatA? sAmAnya mAnava vyaktine vartamAna joI tenA upara ovArI jAya che. paNa mahAmAnava samA gurujane vartamAnane bhedI bhavya bhAvikALa jue che ane ovArI jAya che. jaina zAsananI jaya patAkA phelAvanAra pUjya AcArya bhagavata vAdideva sUrIzvarajI jinamaMdiramAM darzane padhAryA che. guruvara te prabhujIne pradakSiNA karI rahyA che. tyAM guru-varanA Asana upara eka nAnakaDo bALaka AruDha thaI jAya che. gurujInI vedhaka daSTi bALakanI lalATanI rekhA vAMcI le che. badhAne bALaka dekhAya che. tyAre A bALakamAM mahAna zAsana prabhAvakanA darzana guruvara devasUrIzvarajI ma. ne thAya che. zAstra pAraMgata guruvara vicAra kare che "zu A bALaka che ?" nA.mahAna zAsana prabhAvaka AcArya- che. "zuM A phakta gujarAtaNune putra raheze ?" nA..nA. mAtA sarasvatIno lADakavAyo saputa banaze? AnI lekhanIthI gujaradharAnI kIti vizvamAM vistRta thaze. zuM A kuLadIpaka banaze ? nAnA - "A te vizvadIpaka banaze. * jJAna ane madhyasthabhAvanA sahAre khudanA bhAvino ja ghaDavaiyA nahi sArAya cugane ghaDa banaze gujarAtanA be mahAna rAjavInI divya cetanA jAgrata karanAra A bALaka Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] saMyamanI mahAnamAM mahAna zakti che gurukRpA mATe vALa karatAM mArA guruvara jJAnano himAlaya hemacaMdrAcArya banaze. A bALakanA zubha bhAvanA saMrakSaka--zaraNya mAre banavuM joIe. mahAgI bALakanA zubhabhAvanI sArthakatA mATe mAtA pAhinI devInA dvAre AvI pahoMcyA. dharmalAbhanA jayaghoSa karyA ane mAtA pAhinInA putrane zAsananA patAputra banAvyA. AvI hoya che guruvaranI dRSTi jIvamAtranA maMgaLa mATe guruvara za na kare te ja praznano viSaya che. hita ane maMgaLanA dareka mArga apanAve. - hiMmagIrI samA mulAyama guruvara ziSyanA-bhaktanA hita mATe javALAmukhI phATayA je gusse paNa kare... durgAnuM oparezana karatAM jarAya kape nahi...saDeluM phaLa badhA phaLane bagADe Ama mAnanArA guruvara jeTalI jhaDapathI rajoharaNa Ape eTalI jhaDapathI rajoharaNa pAchuM ghaNuM laI le. paNa vyakti pratye jarApaNa abhAva nahi-tiraskAra nahi. kathI bhAre thayela AtmA dhamadaMbha nA kare e ja hitabhAvanA...pratyeka vyaktinI gyatA.jue eTale jJAnanidhi guruvara jene yevya je dharmopadeza hoya te ja kare. je paddhatie dharmopadeza karavA gya hoya te paddhatie kare. dharmopadezakanI dareka megyatA guru ma. mAM hoya, zrotA ane sabhAno raMga samaje. paNa, vicAra kare. huM kaI TeLAMvAdI, jamAnAvAdI ke kItIvAdI nathI. prabhu zAsanane muni che. hajAro zraddhALu bhakato mArI para zraddhA ane AsthA sAdhutA dekhIne rAkhe che. mAruM kArya prabhu paramAtmA prarUpita -satya mArga ciMdhavAne mAruM kArya jJAna-darzana-cAritranI ArAdhanA dvArA mokSamArganA upAsaka banAvavAne mAruM kArya dAna-zIla-tapa-bhAvanA dvArA vizvanI vividha paNa che. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanIkA [23 vyaktimAM rahelI zaktine urvagAmI banAvavAnuM. tethI ja huM bhaktanA ToLAmAM nA aTavAI jAuM paNa bhaktinI bhAgIrathImAM huM snAna karuM...ane saune snAna karAvuM, mAtAnI pAse jema bALaka jada jadu bhejana mAge-mAtA vicAre bALakanI mAMgaNa aneka-mAre tenI AhAranI mAMgaNuM saMtoSavAnI paNa bALakanA Arogya na jokhamAya tenI kALajI rAkhavAnI-pUrI kema khAdhI ? ane roTalI kema na khAdhI ? tenI mAthAkUTamAM nahi javAnuM bALaka mAMge te ApavAnuM paNuM ArogyatA saMrakSaNa sAthe." tema guruvara paNa vicAra kare-bhavayAtrikane mATe dvIpa samAna-zaraNAgata vatsala mAre dhama saune sneha ApavAne-prema ApavAne-AzvAsana ApavAnuM paNa bhava samudramAM DubI na jAya tene khyAla rAkhavAnerAgazreSarUpa bhavoga mArA ziSyane lAgu na paDI jAya tenI sAvadhAnI mAre rAkhavAnI. mArA ziSyanuM vairAgyanuM Arogya na jokhamAya tenI mATe satata kALajI levAnI. tane vArtA game che-kathA game che te cala tane saMbhaLAvuM "paramAtmAne kathAnuga." A kathAnuga paNa be vibhAgamAM vaheMcAyela che. caritakathA ane upacarita kathA. tane game te saMbhaLAvuM, paNa mAre jovAnuM eTaluM ja ke te sAMbhaLIne tAre mehane vara ghaTe che ke nahI ? | mAro ziSya tatvajJAnane zokhIna che. te prathama samajAvuM paramAtmAne dravyAnuyoga. svasiddhAMta pAragAmI banAvuM. bAdamAM vizvanA samasta darzanazAstrane pAraMgata banAvavAno che. paNa mAre khyAla eTale ja rAkhavAno ke azraddhArUpa pizAca tene vaLagatI nathI ne? Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 ] sAdhutAnuM rahasya che-parama satASa kAla pariyAe se tatya viatakArIe' kAlanA paryAya pUNu thAya tyAre ka ya karanArA thAya. jagat mRtyunI ciMtA kare che paNa mRtyune maheAtsava anAvavAnI taiyArI karatuM nathI. jagat jenI ciMtA karatu' nathI te pU`bhavanI muni ciMtA kare che. muni mRtyunI kayAre pazu ciMtA karatA nathI. muni mRtyune mahAtsava manAve che. maheAtsavanI kotrI lakhAya tema muni paNa mRtyuM maheAtsatranI ka keAtrI lakhe che. muni kahe che "me dIkSA lIdhI te divasathI mRtyu che. mahAtsavanI kotrI lakhAI hatI huM mRtyurUpa atithinA svAgata mATe taiyAra thaine beThA hatA. mArA atima samaya khUba ujajavaLa che. AvA munine kayAMya hAya nathI. satra hAza che. mimArInA khichAne AkAzanA tArA gaNavA jevI muninI vivazadazA hAtI nathI. virAdhanA tene bharakhI gaI hAtI nathI, kAraNa, tenA ArAdhanAnA kAryakrama khUba vizALa hatA. guru kRpAe samaye samayanA sadupayeAga karyAM che. tana thAkayu che--kadAca vacana thAyu' haze. paNa, mana hajIya saMyamayAtrAnI kaThAratAthI thAkayuM nathI. mana te atyAre ya meAkSamAM mahAle che. kALa arUpI dravya che. ajIva tattva che. paNa pudgala upara tenI spaSTa asara thAya che. A kALanA dhame mArA dehanA DugarAne jarUra halAvyeA che. paNa mAru' mana te meru jevu... nizcala che. kALanI kAI tAkAta ke mArA AtmarAja upara asara kare.? mRtyunuM svAgata karavA tatpara chu.. mRtyune kahIza " le, bhAI! le. tAruM snehI teA A zarIra che. tArI kAla vidyAthI deha, jajarIta thayA che. mArA AtmA niha.... re * Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra citanikA [ 27 pati kaI che ane mane anAdi mArAthI he mRtyu ! tuM jema najIka Ave che tema mAro AtmA khUba sajAga-sAvadha banIne lalakAre che. . girirAjanuM zaraNa Adiprabhu smaraNa che paMDita hama maraNa he laIjA...tArI vidyAthI jenA upara asara thaI che evA zarIrane!! mAre te kAlaMjayI banavuM che. mArA gurUe mane dharmAmRtanA pAna karAvyA che: mArA gurUnA dharmAmRtanA pAna ane sAdi anAdi sthiti prApta karAvaze. mRtyu, tuM mAre AMgaNe Ave che tyAre mArAthI hasI javAya che. bhAI mRtyu ! tuM mAruM duzamana? mAruM pratispadhI? nAnA tuM te bhavya mitra... tuM te anupama mitratArA AgamananA sAcA edhANa mane barAbara maLI gayA. te divasathI mArA jIvananI vyatha paLe sArthaka banI gaI che. sAce te mane ArAdhanAne avasara ApyuM. mArA manane sakaSAya avasthAmAM paNa niSkaSAya jevuM banAvI dIdhuM...mArA mananA rAgane te chaghastha avasthAmAM harAvI dIdho. sarogI chatAM huM vItarAgI sama banI gaye. tArA AgamananA AcherA bhaNakAre paNa have keI zatru raha ja nathI. pahelAM huM ArAdhanA karatA tyAre tane ja sAtha Apata' hatuM. have kadAca tanane sAtha ocho maLe che. paNa mana te sadA ArAdhanAmAM lIna rahe che. svAdhyAyathI nivRta thAuM chuM tyAre jApa karuM chuM. jApa pUrNa thAya tyAre dhyAna karuM chuM. dhyAna karyA bAda dehane sAkSI banI mUkabhAve jagata ane kAyAnA svabhAvanI anuprekSA karuM chuM. mitra mRtyu ! te zuM mAruM bagADayuM che? sAce tu mAre upakAraka che! te mane karma nirjarAne anupama avasara Ara. tArA samAgame karmakSayanI paLo mane najadIka dekhAya che. huM mRtyune dUra karavA-haDaselavA kayAre paNa Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ] sAdhu prasanatAne sAgara paramAtmAnA zAsanamAM anaMtamA tAraka, svAduvAda zAstranAM prarUpaka guruvara ! sadA ziSya mATe zaraya bane. anati-ana tamArgathI ziSyanA saMrakSaNa karavAnI bhAvanA guruvaranI heya samudayAtrIne dvIpa maLe ane je AnaMda thAya tenAthI adhika ziSyane zaraNa svarUpa guruvaranA darzane AnaMda thAya. guruvaranA darzane ja ziSya hAsa anubhave." mAruM rAga dveSanuM darda dUra thavAnuM.. mAruM ajJAnanuM kaSTa naSTa thavAnuM mane sadA zAzvata Atmika sukhanI anubhUti thavAnI guruvara ! huM zaraNAgata chuM. Apa zaraNAgata vatsala che. kela karI lauM bhavabhavanA mAMgI lauM tamArA caraNanI bhavanAzinI bhikSAH punaH punaH smaraNa karuM chuM mArI rajanI prArthanA mastaka jhUkAvI aMjali jeDI gad gad girAe prArtha chuM . "bhave bhave tuha calaNaNuM' ApanA caraNa-zaraNAgata sarva kSayAtrInA rakSaNa kare- rAga dveSanI bhamarethI rakhe aTavAuM nahi. rakhe bhUle nA paDuM... - dvIpa samA Apa guru maLyAM. AtmArAmajI ma. nI paribhASAmAM guMjana karuM chuM. * aba te pAra bhaye hama sAdhu." che Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa3 kAla pariAye se tatya viaMtakarie keTalAka musApharo pleTaphorma para gADI Ave che ane hAMphaLA phAMphaLA thaIne khIssAmAM hAtha nAkhe che. TIkiTa mATe phAMphA mAre che. TIkiTa maLatI nathI. bhAIsAba, hAtha ghasatA rahI jAya che ane gADI pleTaphema cheDI AgaLa cAlI jAya che. tyAre keTalAka musApharo gADI AvatA pahelAM TIkiTa-mAla -sAmAna laI taiyAra rahe che. gADI AvatA turata gADImAM besI ravAnA thaI jAya che. musApharI nizcita che te taiyArI paNa nizcita karavI joIe. jagata AkhuM musAphara che. saunI saphara nizcita che. paNa divasa anizcita che. te dareka musAphare pUrNa taiyArI karavI jarUrI. ekAda gAmanI musApharI aMge taiyArInI jarUrata, te bhavanI musApharI mATe keTakeTalI taiyArInI jarUrata?! e anatanA yAtrI ! tAre siddhonI duniyAnI saphara karavAnI che. tArI yAtrA dIdhuM che. tArI yAtrA adbhuta che. tuM mahAna yAtrika che. sImaMdhara prabhu saMyamayAtrInI mahAvidehamAM prazaMsA kare che. vizvanA badhA ja samyagU daSTi tArA bhavya prasthAnane abhinaMdana Ape che, anumodanA kare che. paNa zrI AcArAMgasUtra tane eka bhavya udhana kare che. A sUtra tAro pramAda khaMkherI nAMkhaze. tArA pramAde palAyana thavuM paDaze. tAre kSayAtrI banavuM paDaze. sAMbhaLa, zrI AcArAMgasUtrane amaraghoSa-muktinA zahIdanI amaragAthA gAya che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 ] sAdhutAnuM rahasya che-parama sattASa kAla pariyAe se tatya viatakArIe * kAlanA paryAya pUNa thAya tyAre kama kSaya karanArA thAya jagat mRtyunI ciMtA kare che paNa mRtyune mahAtsava anAvavAnI taiyArI karatuM nathI. jagat jenI ciMtA karatu. nathI te pU`bhavanI muni ciMtA kare che. muni mRtyunI kayAre paNa ciMtA karatA nathI. muni mRtyune mahAtsava manAve che. mahAtsavanI 'kotrI lakhAya tema muni paNa mRtyu maheAtsavanI kotrI lakhe che. muni kahe che "me dIkSA lIdhI te divasathI mRtyu che. mahAtsavanI kakotrI lakhAI hatI huM. mRtyurUpa atithinA svAgata mATe taiyAra thaine beThA hatA. mArA atima samaya khUkha ujjavaLa che. AvA munine kayAMya hAya nathI. sa`tra hAza che. bimArInA bichAne AkAzanA tArA gaNavA jevI muninI vivazadazA hAtI nathI. virAdhanA tene bharakhI gaI hAtI nathI. kAraNa, tenA ArAdhanAnA kAryakrama khUba vizALa hatA. gurukRpAe samaye samayane sadupayeAga kayeryAM che. tana thAkayu` che--kadAca vacana thAkayu* haze. paNa, mana hajIya sayamayAtrAnI kaThAratAthI thAkayuM nathI. mana tA atyAre ya mAkSamAM mahAle che. kALa arUpI dravya che. ajIva tattva che. paNa pudgala upara tenI spaSTa asara thAya che. A kALanA dhame mArA dehanA DuMgarAne jarUra halAvyA che. paNa mAru mana te meru jevu nizcala che. kALanI kAI tAkAta ke mArA AtmarAja upara asara kare? mRtyunuM svAgata karavA tatpara chuM. mRtyune kahIza "lai, bhAI ! le. tAru snehI te A zarIra che. tArI kAla vidyAthI deha jarjarIta thayA che. mArA AtmA nahi... Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanakA [ 27 he mRtyu ! tuM jema najadIka Ave che tema mAre AtmA khUba sajAga-sAvadha banIne lalakAre che.. "girirAjanuM zaraNa hoAdiprabhu smaraNa , paMDita hama maraNa he laIjA...tArI vidyAthI jenA upara asara thaI che evA zarIrane!! mAre te kAlaMjayI banavuM che. mArA gurue mane dharmAmRtanA pAna karAvyA che. mArA gurunA dharmAmRtanA pAna ane sAdi anAdi sthiti prApta karAvaze. mRtyu, tuM mAre AMgaNe Ave che tyAre mArAthI hasI javAya che. bhAI mRtyu ! tuM mAruM duzamana ? mAruM pratispadhI? nAnA te te bhavya mitra. tuM te anupama mitratArA AgamananA sAcA edhANa mane barAbara maLI gayA. te divasathI mArA jIvananI vyatha paLe sArthaka banI gaI che. sAce te mane ArAdhanAne avasara Ape. mArA manane sakaSAya avasthAmAM paNa niSkaSAya jevuM banAvI dIdhuM....mArA mananA rAgane te chaghastha avasthAmAM harAvI dIdhA. sarogI chatAM huM vItarAgI sama banI gaye. tArA AgamananA AcherA bhaNakAre paNa have keI zatru rahaye ja nathI. pahelAM huM ArAdhanA karatA tyAre tana ja sAtha ApatuM hatuM. have kadAca tanane sAtha ocho maLe che. paNa mana te sadA ArAdhanAmAM lIna rahe che. svAdhyAyathI nivRta thAuM chuM tyAre jApa karuM chuM. jApa pUrNa thAya tyAre dhyAna karuM chuM. dhyAna karyA bAda dehane sAkSI banI mUkabhAve jagata ane kAyAnA svabhAvanI anuprekSA karuM chuM. mitra mRtyu ! te zuM mAruM bagADayuM che ? sAce ta mAro upakAraka che ! te mane kama nirjarAne enapama -avasara Ara. tArA samAgame karmakSayanI paLo mane najadIka dekhAya che. huM mRtyune dUra karavA-haDaselavA kayAre paNa Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298] sAdhanA sAdhanAthI nahIM paNa samajathI thAya che prayatna nahi karuM. paNa vicArIza ke-"mRtyu tuM kema AvyuM? AyuSya kama che mATe ne ! AyuSya kameM mAre pIcho kema pakaDa ? kama che mATe ne ! basa, mRtyu tArI sAthe have dAvapeca khelIza. eka ja mRtyu nivAraNanA upAya mATe phAMphA nahi mAruM paNuM, mRtyunI katArane haTAvIne ja rahIza. basa huM te have karma nirjarA mATe-karmakSaya mATe udyata tha chuM. jema mRtyu e kALane paryAya-kALane dhama tema glAnAvasthA-bimArI paNa azAtA-vedanIya karmane udaya ne ? azAtA vedanIya karmanI sthiti kema? kALa che to ne ! kAla ! "huM tArA nAza na karI zakuM paNa e avazya banI zake, mArA para kALano dhama cAre ca asara na kare? dravya-kSetra-kALa ane bhAvanA sahAre ja karma udaya. pAme. A kamanA kSaya mATe tatpara banIza.AvI uddaghoSaNa karI hatI vaibhAragirinA zikhara uparathI zAlibhadrajI ane dhanAjIe. svIkAryA hatA te baMneya mahAtmAe aNagAranA mahAna vrata-hArI gaye hate bicAre kAla... pariNAme muni sAdi anaMta sthiti prApta karI kRtakRtya banI gayA. zrI AcArAMga "kAlapariAye e sUtranA zabdo dvArA. kahe che-muni regavasthAne paNa kama nijArAne avasara banAvI de. rogamAM koNe samAdhi samatA rAkhI zake? je sahiSNu ane dhIra heya te...dhIratAM ane sahiSNutA regAvasthAmAM khUba jarUrI guNadhIratA ane sahiSNutAnA sahAre azAtA vedanIya karma na badhAya. ArtadhyAna-radradhyAna na thAya, paNa dharmadhyAna ane zukaladhyAnanuM AlaMbana levAya. zubhadhyAna AtmAne prazna karezarIra che mATe rega thAya ne! tAre khare guNa zuM? Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtanikA [ 299 avyAmAsthiti. tane rAga kema ? zarIra che mATe...zarIra che te rAga rahe. paNa vyAkULatA kema ? meAhanIya ka" che mATe, khasa teA tuM meAhanIyakarmonA kSaya mATe bhAvanA auSadhine grahaNa kara...12 bhAvanA auSadhinA AsevanathI mAhanIyakrama dUra haTe.cittanu aauya haTe.. catta sthiratA pragaTe... cittanI ekAgratAthI dhyAna thAya.... ane dhyAna dvArA te nikAcita karma paNa kSaya pAme. Ama, munI rAgAvasthAne paNa kamanA atanI avasthA manAve..... vatsa ! tane thaze mane vAravAra AgamanA svAdhyAya. mATe kema preraNA kare che? 5 AgamanA svAdhyAyathI AtmA sAthe sIdhI vAta thAya. maiM AgamanA svAdhyAyathI meAkSanA rAjamA prApta thAya. maiM AgamanA svAdhyAya vagara kayAMya kSayanA upAya nA maLe. AgamanA svAdhyAya vagara AtmAnA uddAra na thAya. 5 AgamanI pAkti-pakti upara ciMtana kara AgamanA svAdhyAya kevaLajJAnanA daravAje TakArA mArI zake che. OM AgamanA svAdhyAyathI kamanA adbhuta kSApazama thAya che. AgamanA jJAna-vAMcana-svAdhyAya ciMtana--nididhyAsana vagara mIjA badhA phAMphA--tArA samaya veDaphAze, tAru magaja gaTTu manaze ane maLaze zuM...? kahuM ? sAMbhaLatAM chAtI gabharAI jaze. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298] sAdhanA sAdhanAthI nahIM paNa samajathI thAya che prayatna nahi karuM. paNa vicArIza ke-"mRtyuM tuM kema AvyuM? AyuSya karma che mATe ne ! AyuSya kameM mAro pIcho kema pakaDa? kama che mATe ne ! basa, mRtyu tArI sAthe have dAvapeca khelIza. eka ja mRtyu nivAraNanA upAya mATe phiphA nahi mAru paNa, mRtyunI katArane haTAvIne ja rahIza. basa huM te have kama nirjarA mATe-karmakSaya mATe udyata thaye chuM. jema mRtyu e kALane paryAya-kALane dhama tema plAnAvasthA-bimArI paNa azAtA-vedanIya karmIne udaya ne ? azAtA vedanIya karmanI sthiti kema? kALa che te ne! - re kAla ! "huM tAre nAza na karI zakuM paNuM e avazya banI zaku, mArA para kALano dhama kyAre ya asara na kare.' dravya-kSetra-kALa ane bhAvanA sahAre ja kama udaya pAme. A karmanA kSaya mATe tatpara banIza...AvI uddaghoSaNa karI hatI zaibhAragirinA zikhara uparathI zAlibhadrajI ane dhannAjIe. svIkAryA hatA te baMneya mahAtmAe aNagAranA mahAna vrata hArI gaye hate bicAre kAla...pariNAme muni sAdi anaMta sthiti prApta karI kRta-kRtya banI gayA. zrI AcArAMga "kAla riAye e sUtranA zabdo dvArA kahe che-muni regavasthAne paNa karma nijArAne avasara banAvI de. rogamAM koNa samAdhi samatA rAkhI zake ? je sahiSNu ane dhIra hoya te...dhIratA ane sahiSNutA regAvasthAmAM khUba jarUrI guNadhIratA ane sahiSNutAnA sahAre azAtA vedanIya kAma na badhAya. ArtadhyAna-ra dhyAna na thAya, paNa dharmadhyAna ane zukaladhyAnanuM AlaMbana levAya. zubhadhyAna AtmAne prazna karezarIra che mATe rega thAya ne ! tAre khare guNa zuM? Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtiniko [ 29 avyAbAdhasthiti. tane roga kema? zarIra che mATe zarIra che te rega rahe. paNa vyAkuLatA kema? mehanIya karma che mATe, basa te tuM mehanIyakamanA kSaya mATe bhAvanA auSadhine grahaNa kara...12 bhAvanA auSadhinA sevanathI mehanIya karma dara haTe. cittanuM aaurya haTe. citta sthiratA pragaTe... cittanI ekAgratAthI dhyAna thAya ane dhyAna dvArA te nikAcita karma paNa kSaya pAme. Ama, munI regAvasthAne paNa karmanA aMtanI avasthA banAve - vatsa ! tane thaze mane vAraMvAra AgamanA slAdhyAya mATe kema preraNuM kare che? * AgamanA svAdhyAyathI AtmA sAthe sIdhI vAta thAya, AgamanA svAdhyAyathI mokSano rAjamArga prApta thAya, AgamanA svAdhyAya vagara kayAMya kamakSayanA upAya nA maLe. AgamanA svAdhyAya vagara AtmAno uddhAra na thAya. AgamanI pati-paMkti upara ciMtana karaAgamano svAdayAya kevaLajJAnanA daravAje TakerA mArI zake che. , - AgamanA svAdhyAyathI kamane addabhuta kSa pazama thAya che. AgAmanA jJAna-vAMcana-svAdhyAya ciMtana-nididhyAsana vagara bIjA badhA phAMphA-tAre samaya veDaphAze. tAru magaja ga9 banaze ane maLaze zuM ? kahuM ? sAMbhaLatAM chAtI gabharAI jaze. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ] AtmAnI AjhAdI eTale niraticAra jIvana tIthakara, gaNadhara, mahAna AcArya bhagavaMtanI avajJAAzAtanA, tAre te mRtyu Ave tyAre mukta bhAve gAvAnuM che. A mRtyu mahArAjA ! ja "aba hama amara bhaye he.. - A ! huM tamAre satkAra karuM chuM. tame paNa mArA karmakSayanA mahAyajJamAM sahAyaka thayA che. mArA karmanI nirjarAmAM tame ya mane madada karI che. mRtyu mahArAjA ! tamane paNa namaskAra-praNAma ! ! suziSya ! zrI AcArAMga sUtranA TIkAkAra zIlAMkAcArya ma. paNa mahA gaMbhIra che. teo "krAla pariyA " ne artha kare che. "niSpAdita ziSyasya" sAce je ziSya banela che tene ziSya hAya eTale eka mekSIthIne teNe taiyAra karela hoya. je, huM eka mekSAthI taiyAra na karuM te mArA gurudevanA guru RNamAMthI mukta nA banuM. gurue mane saMghane, zrutane, zAsana paraMparAne vAhaka samajI jJAna Apela. mArA gurudevanI jJAna saMpattine mRtyu pahelAM mAre kaIkane eNpavI joIe. aMtima avasthA samaye samAdhiniSTa sAdhu potAnA ziSya parivArane joI eka amIbharI dRSTi vahAve che. mArA karatAM ya savAyA zAsatanA gaurava karanArA mArA ziSya che. . A prasaMge sahaja yAda Ave che. "amArA dAdA gurudeva labdhisUrIzvarajI ma. sA. no mRtyu mahotsava. * aMtima kAlanA eka-ekamahinA pUrvathI namaskAra mahAmaMtranI dhavala maMgala dhUna satata cAlatI hatI. pU. gurudeva paralokanuM pAtheya dhaI taiyAra thaI gayA hatA. jIvana yAtrAne aMtima dina hatesau ziSya ubhA hatAM tyAM megha Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga sUtra ciMtamikA 301 gabhira vinie dAdA gurudeva prakAzyA-"A ceAra che.? sau pUche keNa ! "vika" ke vika? "A vikramavijaya? zuM corI karI ? mArI badhI vijA (vidyA) vikamavijaye cerI lIdhI. e aMtima divya nayana dAdA gurudevanA jeNe nihALyA hoya te dhanya banI gayA. dhanya gurudevanA dhanya ziSya !!! amArA saunA tAraka pUjya gurudeva vikramasUrIzvarajI ma. sA. pU. dAdA gurudeva aMtIma vAta dvArA pharamAvI rahela kalane paryAya-kAlane dharma mRtyu AvyuM che. meM karma nijerAmAM sahAyaka ziSya taiyAra karyo che. mane karmakSayamAM mAro ziSya madadagAra banaze. pU. dAdA gurudeve kAlanuM bheTazuM mRtyune svIkArI siddhinI yAtrAnI maMgala saphara mATe AgekUca karI. paNa teozrIne saMpUrNa saMteSa hatuM ke teo niSpAdIta ziSya hatA. khudanA guruvAranA RNane pitAne suziSya zAsanane samarpita karI kRtArtha thayA hatA. gurudeva ! Aje AMkhe mAjhA mUke che. azrunA sAgara ubharAya che AzAtanA-avajJAnA pApa pazcAtAyanA UnA AMsu vagara devAze nahI paNa Apa te tAraka ja che. uddhAraka che ApaNu caraNe azrunA abhiSeka pUrvaka eka ja prArthanA karIe amAruM A mRtyu saMpUrNa karmakSayanuM kAraNa na bane te kaI nahi paNa samAdhi mRtyu ane evuM varadAna Apo. Apa gurudevanA ame samAdhimAM sahAyaka banIe e vAta te dUra rahA paNa Aje eka varadAna te laIne ja vidAya thaIzuM. Apa amArA mArA samAdhinA sahAyaka bane. sayAdhi mRtyu mATe mane navakAramaMtra zradNa karAvavAnuM varadAna Ape. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 3 sajajana sva dvArA sanI ciMtA karanAra ApanI nizrAmAM asamAdhi dUra haTI jAya...ApanI upasthiti hovA mAtrathI paNa samAdhine AvavuM ja paDe. basa Apa mArI jIda kaho te jIda paNa che aMtaranA sAcA aramAna". Apa samAdhinuM varadAna jena jayati zAsanama Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatI bhagavanI padmAvatI mAtA stuti bhaktAnAM dehi siddhi, mama sakalamadhaM devi / dUrI kuru. tvam , sarveSAM dhArmi kANAm satat niyamitaM vAMchitaM pUrayasva // 1 // saMsArAbdhau nimagnaM praguNagaNayutam , jIvarAzi ca trAhi, zrImat jainendra dharma pragaTaya vimalaM, devi ! padmAvatti ! tvaM // 2 // morn